Embed Size (px)
Citation preview
8. ENERJİ VERİMLİLİĞİ FORUM VE FUARI
ENERJİ ÜRETİMİNDE VERİMLİLİK İÇİN AKILLI BÖLGESEL ISITMA
Türkiye’deki Örnek Kojenerasyon Bölge Isıtma Uygulamaları
Özgür ÇalıkTURKOTED
Türkiye’deki Örnek Kojenerasyon Bölge Isıtma Uygulamaları
1. Giriş
2. Örnek Uygulama “Esenyurt Termik Santrali”
3. Diğer Uygulamalar “Soma Bölgesel Isıtma Sistemi”
4. Diğer Uygulamalar “Balçova Bölgesel Isıtma Sistemi”
5. Diğer Uygulamalar “Fabrikaları Lojman Isıtma Sistemleri”
Giriş
Ülkemizde artan nüfus ve kentleşmeye paralel olarak hızla ilerleyen konutlaşma beraberinde ciddi enerji talebi oluşturmaktadır. Bu talebin karşılanmasında doğalgaz başı çekmektedir. Doğalgazdaki dışa bağımlılık ve arz güvenliği gibi sorunlar nedeniyle tüketimde olduğu kadar üretimdeki enerji verimliliği de önem kazanmaktadır.
Gunumuz teknolojisi ile kurulmuş enerji santrallerinin kombine çevrim elektrik verimlilikleri %60 civarına kadar yükselmiştir. Elektriksel verimliliği en yüksek sahip santrallerde dahi ısı olarak kullanılabilecek çok ciddi bir potansiyel mevcuttur. Bu atıl ısı potansiyelinin hızla gelişmekte olan konutlaşma ile birlikte ilerlemesi ile ülkemize enerji tasarrufu anlamında ciddi katkılar sağlayacaktır.
Sizlere bu sunumda Esenyurt Termik Santrali Başta olmak üzere örnek bölgesel ısıtma uygulamalarından bahsedeceğim.
Esenyurt Termik Santrali yabancı sermaye kullanılarak ve uluslararası standartlar uygulanarak işletmeye alınan santrallerden biridir. 180 MW elektrik , 180 MW termal kapasiteli kombine çevrimli enerji santrali ,Türk ekonomisinin hızla büyüyen ihtiyaçlarını karşılamak için yılda 1,4 Milyar kilovat saat elektrik ve 130 milyon kilovat saat ısı üretimi yapmaktadır.
Esenyurt Termik Santrali
Esenyurt Termik Santrali
Tesis Konumu: Tesis Esenyurt Belediyesi sınırları içerisinde, İstanbul şehir merkezinin 30 km batısındaki 22 000 m² alan üzerinde bulunmaktadır.
Esenyurt TermikSantrali
Esenyurt Termik Santrali
Tesis ve Esenkent Yerleşimi:
Esenyurt Termik Santrali
Tesis Görünümü:
Esenyurt Termik Santrali
Tesis Genel Bilgileri:
• Üç adet 38 MW nominal kapasitye sahip Frame 6B Gaz türbini :
• Çift yakıt ve dry low NOx combustor DLN-1 sistemi
• Üç adet 44 MVA Alstom generatorleri
• Üç adet 45 MVA 11/154kV Pauwels trafoları ile TEIAS sistemine bağlanmaktadırlar
• Üç adet Schelde dizaynı, çift basınçlı ek yakıt yakma kapasitesine sahip HRSG
• Bir adet 74 MW nominal kapasitye sahip GE buhar türbini:
• Alstom 82 MVA generator
• Pauwels 86 MVA 11/154kV trafo ile TEIAS sistemine bağlanmaktadırlar
• Gaz arzı kesilmesi durumunda 10 gün kesintisiz üretim amacı saha da 10.000 ton sıvı yakıt depolanmaktadır
• Çift demin su hazırlama tesisi ve ilgili tankları
• Hava soğutmalı kondenser ACC
• Bölgesel Isıtma sistemi
• Acil durum amaçlı yardımcı kazan
Esenyurt Termik Santrali
• Kooperatifler birliği ile 20 yıllık anlaşma yaklaşık 10,000 konut
• Tesis Isı kapasitesi 180MWth
• Anlaşma maksimum talebi 95MWth
• Şu an ki maksimum talep 65MWth
• Santral dışında bulunan şebeke mülkiyeti ve işletme bakım sorumluluğu müşteriye aittir.
• Tarife konut gaz satış fiyatına endekslidir;.
• Tarife formülü : 0.60 x Gaz bedeli/ Gaz LHV
• Gaz bedeli $ / SM3
• Gaz LHV 8250 Kcal /M3
Isı Satış Anlaşması:
Esenyurt Termik Santrali
Esenyurt Termik Santrali
Bölgesel Isıtma Sistemi:
• Doğa enerji bölgesel ısıtma sistemi pompalar, heat exchanger’lar, yardımcı kazan ve kontrol sisteminden oluşmaktadır.
• Sistem kontrolü amaçlı operatör çıkış suyu sıcaklığını 110-130°C arasında set olarak sisteme girer ve sistem gerekli heat exchanger’ları devreye almaktadır.
• Hedef dizayn dönüş sıcaklığı 70°C dir, sistem su debisi kontrol edilerek bu değer sabit tutulur.
• Yardımcı kazan çift yakıtlıdır ve 20MWth kapasiteye sahiptir normal şartlarda ısı sağlamak için kullanılmaz.
• Heat exchangers
• HRSG Coil’leri üç adet nominal kapasite her biri 5.3MWth
• LT Kondenserler iki adet herbiri 49MWth kapasitesine sahiptir ve buhar türbini 14. kademeden buhar almaktadır.
• HT kondenser 66 MWth kapasiteye sahiptir, buhar türbini 12. kademeden ve/veya LP ana headerden buhar almaktadır.
Esenyurt Termik Santrali
Buhar Türbini :
Düşük Basınç Buhar Kontrol Valfi ( V2)
Ana Buhar Girişi Valfi ( V1)
Düşük Basınç Buhar çıkışı (1,75 bara)
Esenyurt Termik Santrali
Esenyurt Termik Santrali
Esenyurt Termik Santrali
Bölgesel Isıtmanın Santral Verimi Üzerine Etkileri:
• Santral bölgesel ısıtma yükünün 16 MWh kadar olan kısmını tamamıyla atık olan baca gazından sağlamaktadır. Bu ısı üretimi santral verimini %5 oranında arttırmaktadır.
• Kalan ısı talebi buhar türbinin 14. kademesinden çekilen buhar vasıtası ile karşılanmaktadır. Çekilen buhar her ne kadar buhar türbini gücünü az miktarda düşürse de ACC den atmosfere atılan enerjiyi geri kazandırdığı için santral verimini arttırmaktadır.
Buhar türbinin den çekilen “1 Mwh elektrik enerjisi” = “10 Mwh bölgesel ısıtma enerjisi “
Esenyurt Termik Santrali
Sadece Elektrik Üretimi :
Bacadan Atılan Enerji
51 Mwh
Gaz türbinleri Isı kayıpları6 Mwh
115Mwh
Elektrik
Toplam Verilen Enerji : 369 Mwh
Elde Edilen Enerji : 171 Mwh
Toplam Enerji Kaybı : 198 Mwh
Hotvel Tankı
Buhar türbinin dekullanılamayan ısı
154 Mwh
56Mwh
Elektrik
Buhar türbini ısı kayıpları3 Mwh
Buhar Türbini
HP 187 Mwh
LP27 Mwh
Kondenserden
atmosfereverilen kayıp Isı
138 Mwh
Kondenserdengelen ısı 16 Mwh
Esenyurt Termik Santrali
Bacadan Atılan Enerji
36 Mwh
Gaz türbinleri Isı kayıpları6 Mwh
115Mwh
Elektrik
Toplam Verilen Enerji : 369 MwhElde Edilen Enerji : 227 Mwh
Toplam Enerji Kaybı : 142 Mwh
Hotvel Tankı
Buhar türbinin dekullanılamayan ısı
105 Mwh
52Mwh
Elektrik
Buhar türbini ısı kayıpları3 Mwh
Buhar Türbini
Elektrik + Isıtma :
16 MwhIsı Enerjisi
Bölgesel Isıtmadan gelen ısı 10 Mwh
44 MwhIsı Enerjisi
Bölgesel ısıtmaya Yönlendirilenısı 54 Mwh
HP 187 Mwh LP
27 Mwh
Kondenserdengelen ısı 8 Mwh
Kondenserden atmosfere
verilen kayıp Isı 97 Mwh
Esenyurt Termik Santrali
Esenyurt Termik Santrali
Aylara Göre Verimlilik Grafiği
Esenyurt Termik Santrali
Sonuç
1. Çevresel :• 10.000 adet kombi ile salınan egzoz gazları engellendi.• Atmosferi ısıtmak yerine konutları ısıtılarak küresel ısınmaya olumlu katkıda bulunuldu.
2. Güvenlik :• Daire içlerine doğalgaz girişi engellendi ve bu nedenle olası kaçaklar nedeniyle oluşacak
doğalgaz zehirlenmelerinin önüne geçilmiş oldu.
3. Güvenilirlik• Proje başlangıcından itibaren bölgesel ısıtma sistemi emre amade miktarı % 100 olarak
gerçekleşti.
4. Maliyet • Esenkent'te yaşayanlar doğalgaza oranla %40 daha ucuza ısınıyor.• 10.000 hane için bölgesel ısıtma yerine doğal gazlı bireysel ısıtma ünitesi seçimi yapılmış
olsaydı, sadece ünitelerin maliyeti 10 Milyon USD olara gerçekleşecekti.
5. Enerji Verimliliği • Bölgesel ısıtma sistemi uygulaması ile tesis verimi geleneksel CCPP
uygulamalarının üzerine çıkartılmış oldu.
Soma Bölgesel Isıtma Sistemi
• 2013- 2015 Mart ayına kadar bölgesel ısıtma Soma Belediyesi’ne bağlı olarak çalıştırılmıştır; ısı merkezinin yapılması ve ana iletim hattını Soma Belediyesi tarafından yaptırılmıştır.
• 2015 Mart ayından sonra Manisa Büyükşehir Belediyesinin tarafından işletmeye alınmıştır. Manisa Büyükşehir Belediyesi ise iletim hatlarını ve bina hatlarını arttırmış ve geliştirmiştir.
• Soma Bölgesel Isıtma Sistemleri, Soma Elektrik’ten aldığı ısı ile 297 bina ve 1436 bağımsız konutun ısı ihtiyacını gidermektedir.
Balçova Bölgesel Isıtma Sistemi
Balçova Narlıdere Jeotermal Tesisi, • 1980’li yılların başında deneme amaçlı 1990’lı yılların sonunda konut ısıtmacılığıamaçlı işletilmeye başlamıştır.01.08.2000 • tarihinde İl Özel İdare’ye bağlı Balçova Termal Turizm Eğitim Öğretim Hizmetleri Ltd. Şti. bünyesinden ayrılarak kurulan, Balçova Jeotermal Enerji San ve Tic. Ltd. Şti. 01.01.2005 tarihi itibariyle İzmir Büyükşehir Belediyesinin de %50 ortaklığı ile İzmir Jeotermal Enerji San ve Tic A.Ş. unvanını alarak, artan sorumluluğu ve tüm İzmir ilini kapsayan çalışma alanı ile faaliyetine devam etmektedir.Yalnızca ısıtma hizmeti sunulan alan büyüklüğü • 2013 yıl sonu itibari ile yaklaşık 32.500 konut eşdeğerine ve yaklaşık 20.200 aboneye ulaşmıştır. Kurulu kapasite 49.500 konut eşdeğere ulaşmıştır.
Şeker Fabrikaları Lojman Isıtma Sistemleri
Şeker Fabrikaları üretim sırasında açığa çıkan ısı ile lojmanlardaki ısı ihtiyacını gideriyor:
• Kayseri Şeker Fabrikası 50-60 konutun• Ankara Şeker Fabrikası 280 konut ve sosyal tesisin ısı ihtiyacını
karşılamaktadır.
SOMA -B- / SOMA ELEKTRİK ÜRETİM VE TİC. AŞ 13.03.2003 990,00 Kömür MANİSA Soma
ESENYURT / DOGA Yap-İşlet-Devret 180,00 Doğal Gaz İSTANBUL Esenyurt
MY WORLD EUROPE AYAZMA KOJENERASYON TESISI / AĞAOĞLU ENERJİ ÜRETİM AŞ 08.03.2012 12,90 Doğal Gaz İSTANBUL Başakşehir
TAV ATATÜRK HAVALIMANI OTOPRODÜKTÖR SANTRALI / TAV İSTANBUL TERMİNALİ İŞLETMECİLİĞİ AŞ 01.05.2014 9,78 Doğal Gaz İSTANBUL Bakirköy
ANTALYA HAVALIMANI KOJENERASYON SANTRALI / FRAPORT IC İÇTAŞ ANTALYA HAVALİMANI TERMİNAL YATIRIM VE İŞLETMECİLİĞİ AŞ 01.05.2014 8,00 Doğal Gaz ANTALYA
ÖZDILEK BURSA KOJENERASYON TESISI / ÖZDİLEK ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ VE TEKSTİL SAN. AŞ 01.05.2014 4,30 Doğal Gaz BURSA Osmangazi
İSG HAVALIMANI TRIJENERASYON SANTRALI / İSTANBUL SABİHA GÖKÇEN ULUSLARARASI HAVALİMANI YATIRIM VE İŞLETME AŞ 01.05.2014 4,00 Doğal Gaz İSTANBUL Pendik
KOJENERASYON / TAV ESENBOĞA YATIRIM YAPIM VE İŞLETME AŞ 01.05.2014 3,92 Doğal Gaz ANKARA
FLORANCE NIGHTINGALE HASTAHANESI KOJENERASYON SANTRALI / ESKO ŞİŞLİ ENERJİ AŞ 25.07.2012 2,80 Doğal Gaz İSTANBUL Şişli
MEYDAN ALIŞVERIŞ MERKEZI KOJENERASYON SANTRALI / REDEVCO BİR EMLAK GELİŞTİRME İNŞ. YATIRIM AŞ 01.05.2014 2,44 Doğal Gaz ERZURUM
KOÇ ÜNİVERSİTESİ / AES ENTEK ELEKTRİK ÜRETİMİ AŞ 28.09.2004 2,33 Doğal Gaz İSTANBUL Sariyer
İZMIR ILI, ÇIĞLI ILÇESI / TESCO KİPA KİTLE PAZARLAMA TİC. VE GIDA SAN. AŞ 01.05.2014 2,33 Doğal Gaz İZMİR Çiğli
KARTAL-İSTANBUL X SIEMENS SAN. VE TİC. AŞ 30.04.2003 2,05 Doğal Gaz İSTANBUL KARTAL
ANKARA OTELI COGENERATION SANTRALI / ÇELİKLER İNŞ. VE SAN. AŞ 01.05.2014 2,00 Doğal Gaz ANKARA
ERSA OTEL / ERSA OTELCILIK 01.01.2014 1,60 Doğal Gaz ISTANBUL
PİRİ REİS UNİVERSİTESİ / SERA İNŞ. - PİRİ REİS ÜNİVERSİTESİ 01.01.2011 1,60 Doğal Gaz ISTANBUL
FIRAT ÜNİVERSİTESİ / FIRAT ÜNİVERSİTESİ 01.01.2014 1,60 Doğal Gaz ELAZIĞ
TURCAS ELEKTRIK ÜRETIM AŞ KOJENERASYON TESISI / TURCAS ELEKTRİK ÜRETİM AŞ 16.02.2006 1,58 Doğal Gaz İSTANBUL Beşiktaş
KOJENERASYON / ANADOLU JAPAN TURİZM AŞ 01.05.2014 1,56 Doğal Gaz İSTANBUL
İSTANBUL / ÇIRAĞAN SARAYI VE İŞLETMELERİ GELİŞTİRME İNŞ. VE TURİZM AŞ 01.05.2014 1,36 Doğal Gaz İSTANBUL Beşiktaş
NILÜFER-BURSA / ACIBADEM SAĞLIK HİZMETLERİ VE TİC.AŞ 01.05.2014 1,29 Doğal Gaz BURSA Nilüfer
HILTON HAMPTON OTEL BURSA KOJENERASYON TESISI / DURMAZLAR MAKİNE SAN. VE TİC. AŞ 01.05.2014 1,29 Doğal Gaz BURSA Osmangazi
KAYA BELEK KOJENERASYON TESISI / KAYA TURİSTİK TESİSLERİ TİTREYENGÖL OTELCİLİK AŞ 01.05.2014 1,29 Doğal Gaz ANTALYA Serik
İZMIR BÜYÜK EFES OTELI KOJENERASYON TESISI / İZMİR BÜYÜK EFES OTELCİLİK VE TURİZM AŞ 01.05.2014 1,20 Doğal Gaz İZMİR Konak
SANKO HASTANESİ / SANKO 01.01.2012 1,20 Doğal Gaz GAZİANTEP Merkez
ORION AVM / MONO ORION 01.01.2013 1,20 Doğal Gaz ÇORLU
GAZIANTEP ÖZEL SAĞLIK HASTANESI OTOPRODÜKTÖR SANTRALI / GAZİANTEP ÖZEL SAĞLIK HASTANESİ AŞ 01.05.2014 1,19 Doğal Gaz GAZİANTEP Şehitkamil
ATIKPASHA TURIZM AŞ KOJENERASYON TESISI / ATİK PASHA TURİZM AŞ 01.05.2014 1,17 Doğal Gaz İSTANBUL Beşiktaş
ŞIŞLI KOJENERASYON TESISI / ECZACIBAŞI-BAXTER HASTANE ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. AŞ 01.05.2014 1,03 Doğal Gaz İSTANBUL Şişli
ÖZEL EMSEY HASTANESI KOJENERASYON SANTRALI / EMSEY SAĞLIK HİZMETLERİ VE İŞLETMELERİ TURİZM OTELCİLİK TİC. AŞ 01.05.2014 0,85 Doğal Gaz İSTANBUL Pendik
KERVANSARAY LARA / KERVANSARAY OTELCİLİK 01.01.2013 0,80 Doğal Gaz ANTALYA Lara
FORZA ZEYNEP OTEL / FORZA ZEYNEP OTEL 01.01.2014 0,80 Doğal Gaz ANTALYA
KOZYATAĞI HASTANESI / ACIBADEM SAĞLIK HİZMETLERİ VE TİC.AŞ 01.05.2014 0,58 Doğal Gaz İSTANBUL Kadiköy
KOJENERASYON SANTRALI / LOKMAN HEKİM ENGÜRÜSAĞ SAĞLIK, TURİZM, EĞİTİM HİZMETLERİ VE İNŞ. AŞ 01.05.2014 0,52 Doğal Gaz ANKARA Sincan
KADIKÖY HASTANESI / ACIBADEM SAĞLIK HİZMETLERİ VE TİC.AŞ 01.05.2014 0,52 Doğal Gaz İSTANBUL Kadiköy
POLAT TURIZM BALMUMCU OTELI KOJENERASYON SANTRALI / POLAT TURİZM OTELCİLİK TİC. VE SAN. AŞ 01.05.2014 0,50 Doğal Gaz İSTANBUL Beşiktaş
KERVANSARAY OTEL / KERVANSARAY TURIZM OTELCILIK 01.01.2013 0,20 Doğal Gaz BURSA Çekirge
ELEKTRİK PİYASASINDA LİSANSLI VE ISITMA SİSTEMLERİ OLAN SANTRALLAR
