11

RỐI LOẠN RỐI LOẠN NƯỚC - ĐIỆN GIẢINƯỚC - ĐIỆN GIẢI

TOAN KITOAN KI ỀMỀM

2

ĐẠIĐẠI C CƯƠƯƠNGNG

Thæåìng gàûpThæåìng gàûpCoï thãø laì háûu quaí cuía âiãöu trëCoï thãø laì háûu quaí cuía âiãöu trëÂàûc âiãøm: - tæí vongÂàûc âiãøm: - tæí vong

- häöi phuûc hoaìn toaìn- häöi phuûc hoaìn toaìnNæåïc qua laûi maìng tb nhåì P tháøm Næåïc qua laûi maìng tb nhåì P tháøm

tháúu tháúu Næåïc qua laûi maìng mao maûch nhåì P Næåïc qua laûi maìng mao maûch nhåì P

keokeo

3

ÂAÛI CÆÅNG:

Phán bäú næåïc

285 mosmol/l

40%

Khoang keî

15%5%

Uäúng, chuyãön

Khoang huyãút tæång

PhäøiDaTiãu hoaï

Tháûn

Khoang näüi baìo Khoang ngoaûi baìo

285 mosmol/l

4

ĐĐiiềuều hoà cân b hoà cân bằngằng th thẩmẩm th thấuấu: : ChChủủ y yếuếu do c do cơơ ch chếế ti tiếtết ADH và c ADH và cơơ ch chếế

khát: khát: - Kích thích tiKích thích tiếtết ADH: t ADH: tăăng P thng P thẩmẩm th thấuấu và và

gigiảmảm V ngo V ngoạiại bào bào - Kích thích trung tâm khát: tKích thích trung tâm khát: tăăng P thng P thẩmẩm

ththấuấu, ngoài ra còn do gi, ngoài ra còn do giảmảm V ngo V ngoạiại bào. bào.ĐĐiiềuều hoà V ngo hoà V ngoạiại bào: bào:

V ngoV ngoạiại bào ch bào chủủ y yếuếu do Na do Na++ quy quyếtết địnhđịnh. . - Qua trung gian Aldosterone và th- Qua trung gian Aldosterone và thậnận

5

ĐĐiiềuều hoà cân b hoà cân bằngằng Ion: Ion: NaNa++: : đđã nêu trênã nêu trênKK++: liên h: liên hệệ m mậtật thi thiếtết v vớiới Na Na+ + và pH và pH

ngongoạiại bào bàoliên hliên hệệ v vớiới ch chứcức n năăng thng thậnận

CaCa2+2+: : đượcđược đđiiềuều hoà thông qua PTH hoà thông qua PTH

6

ĐĐiiềuều hoà cân b hoà cân bằngằng ki kiềmềm toan: toan:

NhiNhiềuều h hệệ đệmđệm, trong , trong đđó hó hệệ Bicarbonat Bicarbonat đđóng vai trò chính. óng vai trò chính.

HH++ + HCO + HCO33-- ⇔⇔ H H22COCO33 ⇔⇔ CO CO22 + H + H22OO

HCOHCO33- - có thcó thểể đượcđược đđiiềuều ch chỉnhỉnh b bởiởi th thậnận, ,

COCO2 2 đượcđược đđiiềuều ch chỉnhỉnh d dễễ dàng nh dàng nhờờ ph phổiổi

7

MM ẤTẤT N N ƯỚCƯỚC NGO NGO ẠIẠI BÀO BÀOĐỊNHĐỊNH NGH NGHĨAĨA:: GiGiảmảm th thểể tích khoang ngo tích khoang ngoạiại bào bào

(k(kẽẽ+m+mạchạch))MMấtất Na t Na tươương ng đươđương mng mấtất n nướcước nên Bilan nên Bilan

Na luôn âm tính. Na luôn âm tính. NNồngồng độđộ th thẩmẩm th thấuấu ngo ngoạiại bào bình bào bình

ththườngườngThThểể tích n tích nộiội bào bình thường bào bình thường (Na bt) (Na bt)

8

MM ẤTẤT N N ƯỚCƯỚC NGO NGO ẠIẠI BÀO BÀONGUYÊN NHÂN: NGUYÊN NHÂN: - Ngoài th- Ngoài thậnận:: (Na ni (Na niệuệu < 20 mmol/24 gi < 20 mmol/24 giờờ))

MMấtất qua qua đườngđường tiêu hoá tiêu hoáMMấtất qua da, niêm m qua da, niêm mạcạc

- M- Mấtất qua th qua thậnận:: + B+ Bệnhệnh lý th lý thậnận: : bệnh thận kẽ, STM gđ cuối + tiết thực bệnh thận kẽ, STM gđ cuối + tiết thực

hạn chế muối nhiều, STC gđ tiểu nhiềuhạn chế muối nhiều, STC gđ tiểu nhiều

+ B+ Bệnhệnh lý ngoài th lý ngoài thậnận: : LLợiợi ti tiểuểu th thẩmẩm th thấuấu ( (ĐĐTTĐĐ), T), Tăăng ng Ca máu, suy thCa máu, suy thượngượng th thậận cn cấpấp, thu, thuốcốc LT LT

- M- Mấtất n nướcước vào khoang th vào khoang thứứ 3: 3: VFM, VTC, t VFM, VTC, tắcắc ru ruộtột

9

MM ẤTẤT N N ƯỚCƯỚC NGO NGO ẠIẠI BÀO BÀOSINH LÝ BSINH LÝ BỆNHỆNH: : - - MMấtất n nướcước và mu và muốiối theo t theo tỷỷ l lệệ đẳngđẳng tr trươươngng- Chỉ có giảm thể tích dịch ngoại bào- Chỉ có giảm thể tích dịch ngoại bào- Không có thay - Không có thay đổiđổi v vềề n nồngồng độđộ th thẩmẩm th thấuấu- Không có thay - Không có thay đổiđổi th thểể tích d tích dịchịch ngo ngoạiại bào bào

10

MM ẤTẤT N N ƯỚCƯỚC NGO NGO ẠIẠI BÀO BÀOCHCHẨNẨN ĐĐOÁN: OÁN: Lâm sàng: Lâm sàng: - H- Hạạ huy huyếtết áp áp

- Tim nhanh - Tim nhanh - Shock gi- Shock giảmảm th thểể tích (m tích (mấtất >30%) >30%)- X- Xẹpẹp t tĩnhĩnh m mạchạch nông nông- Thi- Thiểuểu, vô ni, vô niệuệu. . - Gi- Giảmảm cân. cân. - Casper (+)- Casper (+)- Da khô, niêm m- Da khô, niêm mạcạc khô khô- Khát n- Khát nướcước..

11

MM ẤTẤT N N ƯỚCƯỚC NGO NGO ẠIẠI BÀO BÀOCCậnận lâm sàng: lâm sàng: - - Không có XN phKhông có XN phảnản ánh khoang ngo ánh khoang ngoạiại bào bàoXN ở khoang nội mạch: XN ở khoang nội mạch: - T- Tăăng Protid máung Protid máu- T- Tăăng Hctng Hct (mà không có d (mà không có dấuấu xu xuấtất huy huyếtết))- STC ch- STC chứcức n năăngng

12

MM ẤTẤT N N ƯỚCƯỚC NGO NGO ẠIẠI BÀO BÀOCHCHẨNẨN ĐĐOÁN NGUYÊN NHÂN:OÁN NGUYÊN NHÂN:BBốiối c cảnhảnh b bệnhệnh, t/c lâm sàng, l, t/c lâm sàng, lượngượng Na ni Na niệuệuMMấtất n nướcước - - đđiện giiện giảiải ngoài th ngoài thậnận::

ThiThiểuểu ni niệuệu. . Na niNa niệuệu < 20 mmol/24h. < 20 mmol/24h. Urê niUrê niệuệu/ Urê máu > 10/ Urê máu > 10Creatinin niCreatinin niệuệu/Creatinin máu >40/Creatinin máu >40ThThẩmẩm th thấuấu ni niệuệu > 500 mosmol/l > 500 mosmol/l

Cô Cô đặcđặc nnướcước titiểuểu

13

MM ẤTẤT N N ƯỚCƯỚC NGO NGO ẠIẠI BÀO BÀOMMấtất n nướcước-mu-muốiối do th do thậnận: :

- L- Lượngượng n nướcước ti tiểuểu bình th bình thườngường ho hoặcặc ttăăng (>1000 ml/24h)ng (>1000 ml/24h)- - Na niNa niệuệu t tăăng >20 mmol/24h.ng >20 mmol/24h. - Urê ni- Urê niệuệu/ Urê máu < 10/ Urê máu < 10- Creatinin ni- Creatinin niệuệu/Creatinin máu <20/Creatinin máu <20(n(nướcước ti tiểuểu không b không bịị cô cô đặcđặc))

14

MM ẤTẤT N N ƯỚCƯỚC NGO NGO ẠIẠI BÀO BÀOĐĐIIỀUỀU TR TRỊỊ: : - - ĐĐT triT triệuệu ch chứngứng: : - Gi- Giảmảm V, r V, rốiối lo loạnạn huy huyếtết độngđộng: truy: truyềnền máu, máu,

dd cao phân tdd cao phân tửử- Cung c- Cung cấpấp Na: Na:

+ + ĐườngĐường u uốngống+ + ĐườngĐường t tĩnhĩnh m mạchạch: dung dịch NaCl 9: dung dịch NaCl 9‰‰

LLượngượng n nướcước = 20% = 20%××P hiP hiệnện t tại ại ××(Hct/0,45-1)(Hct/0,45-1)

15

ỨỨ N NƯỚCƯỚC NGO NGOẠIẠI BÀO BÀOĐỊNHĐỊNH NGH NGHĨAĨA::TTăăng thng thểể tích d tích dịchịch ngo ngoạiại bào, bào, đđb là khoang kb là khoang kẽẽ, ,

ddẫnẫn đếnđến phù toàn phù toànThường do Thường do ứứ n nướcước+mu+muốiối t tươương ng đươđươngngBilan Na (+)Bilan Na (+)

16

ỨỨ N NƯỚCƯỚC NGO NGOẠIẠI BÀO BÀONGUYÊN NHÂN: NGUYÊN NHÂN: - 3 nguyên nhân th- 3 nguyên nhân thườngường g gặpặp: : Suy tim, xSuy tim, xơơ

gan, HCTHgan, HCTH- Các nguyên nhân t- Các nguyên nhân tạiại th thậnận khác: khác:

++ VCTC, VCTMVCTC, VCTM+ STC, STM.+ STC, STM.

- Nguyên nhân ngoài th- Nguyên nhân ngoài thậnận: : + Suy dinh d+ Suy dinh dưỡngưỡng+ Giãn m+ Giãn mạchạch ngo ngoạiại biên nhi biên nhiềuều..

17

ỨỨ N NƯỚCƯỚC NGO NGOẠIẠI BÀO BÀO

Sinh lyï bãûnhSinh lyï bãûnh: : phuì laì háûu quaí cuía:phuì laì háûu quaí cuía:- - ↓↓ P keo näüi maûch. P keo näüi maûch.- - ↑↑ P thuyí ténh näüi maûch: suy tim, suy P thuyí ténh näüi maûch: suy tim, suy

tháûn.tháûn.- Phäúi håüp nhiãöu cå chãú- Phäúi håüp nhiãöu cå chãú: : Suy tim: Suy tim: ↑↑ P thuyí ténh, tháûn P thuyí ténh, tháûn ↑↑ taïi háúp thu taïi háúp thu

næåïc, muäúinæåïc, muäúiXå gan: tàng P cæía, giaîn maûch taûng, Xå gan: tàng P cæía, giaîn maûch taûng, ↓↓ P P

keokeo

18

ỨỨ N NƯỚCƯỚC NGO NGOẠIẠI BÀO BÀO

Cháøn âoaïn:Cháøn âoaïn: chuí yãúu dæûa vaìo LS chuí yãúu dæûa vaìo LS: : LS: LS: + Phuì:+ Phuì:

+ Dáúu æï næåïc loìng maûch: THA, OAP.+ Dáúu æï næåïc loìng maûch: THA, OAP.+ Tàng cán.+ Tàng cán.

CLS: thæåìng ngheìo naìn. CLS: thæåìng ngheìo naìn. + Loaîng maïu+ Loaîng maïu: khäng hàòng âënh: khäng hàòng âënh+ Khäng coï XN CLS naìo phaín aính V khoang + Khäng coï XN CLS naìo phaín aính V khoang keîkeî..

∆∆ ng/nhán: dæûa vaìo bäúi caính xuáút hiãûn vaì ng/nhán: dæûa vaìo bäúi caính xuáút hiãûn vaì tr/chæïng lám saìng. tr/chæïng lám saìng.

19

ỨỨ N NƯỚCƯỚC NGO NGOẠIẠI BÀO BÀO

Âiãöu trë:Âiãöu trë:

- Âiãöu trë tr/chæïng: àn - Âiãöu trë tr/chæïng: àn ↓↓ muäúi (<2g/24h) muäúi (<2g/24h) + + ↓↓ næåïc. næåïc.

- Nghè ngåi khi phuì nhiãöu. - Nghè ngåi khi phuì nhiãöu. - Sæí duûng låüi tiãøu nãúu cáön: - Sæí duûng låüi tiãøu nãúu cáön:

+ Låüi tiãøu quai Furosemide, + Låüi tiãøu quai Furosemide, Bumetamide. Bumetamide. + Thiazides + Thiazides + Låüi tiãøu giæî Kali: Amiloride, + Låüi tiãøu giæî Kali: Amiloride, SpironolactoneSpironolactone

20

MÁÚT NÆÅÏC NÄÜI BAÌOMÁÚT NÆÅÏC NÄÜI BAÌO5.1. Âënh nghéa: 5.1. Âënh nghéa:

↓↓ V ngoaûi baìoV ngoaûi baìo + + ↑↑ tháøm tháúu maïu > 300 mosmol/l. tháøm tháúu maïu > 300 mosmol/l.

Biãøu hiãûn chuí yãúu laì Biãøu hiãûn chuí yãúu laì ↑↑ Na maïu. Na maïu. Posmol = [NaPosmol = [Na++ ×× 2] + Glucose maïu = 285 2] + Glucose maïu = 285

mmol/lmmol/l

  

21

MÁÚT NÆÅÏC NÄÜI BAÌOMÁÚT NÆÅÏC NÄÜI BAÌO5.2. Nguyãn nhán: 5.2. Nguyãn nhán:

5.2.1. Máút næåïc näüi baìo coï tàng Natri maïu:5.2.1. Máút næåïc näüi baìo coï tàng Natri maïu:- Máút næåïc máút buì: Qua da, hä háúp, tháûn, tiãu - Máút næåïc máút buì: Qua da, hä háúp, tháûn, tiãu

hoaï. hoaï. - Cung cáúp nhiãöu Na: trong häöi sæïc, TNT. - Cung cáúp nhiãöu Na: trong häöi sæïc, TNT. - - ↓↓ cung cáúp næåïc: RL dæåïi âäöi treí ss, giaì, cung cáúp næåïc: RL dæåïi âäöi treí ss, giaì,

hän mã. hän mã. 5.2.2. Máút næåïc näüi baìo nhæng khäng tàng Na 5.2.2. Máút næåïc näüi baìo nhæng khäng tàng Na

maïu:maïu:- - ↑↑ Glucose, Mannitol, Ethylene glycol Glucose, Mannitol, Ethylene glycol- Urã, Ethanol - Urã, Ethanol →→ khäng gáy räúi loaûn næåïc näüi khäng gáy räúi loaûn næåïc näüi

baìo.baìo.

22

MÁÚT NÆÅÏC NÄÜI BAÌOMÁÚT NÆÅÏC NÄÜI BAÌO

Sinh lyï bãûnhSinh lyï bãûnh- Bilan næåïc váùn âæåüc cán bàòng.- Bilan næåïc váùn âæåüc cán bàòng.- Khaït næåïc: âiãöu hoaì næåïc uäúng vaìo - Khaït næåïc: âiãöu hoaì næåïc uäúng vaìo

+ hoaût âäüng tháûn+ hoaût âäüng tháûn- ADH âæåüc âiãöu hoaì båíi: - ADH âæåüc âiãöu hoaì båíi:

+ Thay âäøi P tháøm tháúu huyãút + Thay âäøi P tháøm tháúu huyãút tæångtæång

+ Thãø têch loìng maûch+ Thãø têch loìng maûch+ Cå chãú khaït+ Cå chãú khaït

23

MÁÚT NÆÅÏC NÄÜI BAÌOMÁÚT NÆÅÏC NÄÜI BAÌOChá ø n â o a ïn x a ïc â ë nh:Chá ø n â o a ïn x a ïc â ë nh:Triãûu chæïng LS:Triãûu chæïng LS:

+ Tháön kinh:+ Tháön kinh: Lå må, nguí gaì, caím giaïc mãût Lå må, nguí gaì, caím giaïc mãût laí. laí.

Räúi loaûn yï thæïc daûng kêch Räúi loaûn yï thæïc daûng kêch thêch. thêch.

Säút, co giáût, hän mã. Säút, co giáût, hän mã. + Khaït: âäi luïc ráút dæî däüi.+ Khaït: âäi luïc ráút dæî däüi. + Niãm maûc khä:+ Niãm maûc khä: âàûc biãût màût trong cuía âàûc biãût màût trong cuía maï. maï. + HC uäúng, tiãøu nhiãöu+ HC uäúng, tiãøu nhiãöu nãúu nguyãn nhán do nãúu nguyãn nhán do tháûn. tháûn. + Giaím cán.+ Giaím cán.

24

MÁÚT NÆÅÏC NÄÜI BAÌOMÁÚT NÆÅÏC NÄÜI BAÌO

Chá ø n â o a ïn x a ïc â ë nh:Chá ø n â o a ïn x a ïc â ë nh:Triãûu chæïng CLS: Triãûu chæïng CLS:

+ Tháøm tháúu huyãút tæång > 300 + Tháøm tháúu huyãút tæång > 300 mmol/l. mmol/l. + Na maïu > 145 mmol/l. + Na maïu > 145 mmol/l.

25

MÁÚT NÆÅÏC NÄÜI BAÌO - MÁÚT NÆÅÏC NÄÜI BAÌO - Âiãöu trëÂiãöu trë

ÂT ng/nhán: ÂT ng/nhán: Ngæìng thuäúc gáy bãûnhNgæìng thuäúc gáy bãûnhâiãöu trë ÂTÂ. âiãöu trë ÂTÂ.

ÂT triãûu chæïng: ÂT triãûu chæïng:

Cung cáúp næåïc tháûn troüngCung cáúp næåïc tháûn troüng, âiãöu chènh Na , âiãöu chènh Na maïu <0,5 mmol/l/giåì hoàûc <12 mmol/lêt/ ngaìy maïu <0,5 mmol/l/giåì hoàûc <12 mmol/lêt/ ngaìy

+ Uäúng hoàûc qua sonde daû daìy. + Uäúng hoàûc qua sonde daû daìy. + Truyãön dung dëch Glucose 5% hoàûc + Truyãön dung dëch Glucose 5% hoàûc

2,5%.2,5%.+ Truyãön TM dung dëch NaCl 4,5‰ hoàûc + Truyãön TM dung dëch NaCl 4,5‰ hoàûc

6‰6‰

26

ÆÏ NÆÅÏC NÄÜI BAÌO: ÆÏ NÆÅÏC NÄÜI BAÌO: Âënh nghéa:Âënh nghéa: ↑↑ V näüi baìo do Bilan næåïc (+) phäúi V näüi baìo do Bilan næåïc (+) phäúi

håüp våïi håüp våïi ↓↓ tháøm tháúu maïu, Na maïu <135 tháøm tháúu maïu, Na maïu <135 mmol/l.mmol/l.

6.2. Nguyãn nhán: 6.2. Nguyãn nhán:

- Háúp thu næåïc nhiãöu hån khaí nàng tiãút: tám - Háúp thu næåïc nhiãöu hån khaí nàng tiãút: tám tháöntháön

- SIADH. - SIADH. - Do giaím baìi tiãút næåïc: xå gan, suy tim, - Do giaím baìi tiãút næåïc: xå gan, suy tim,

HCTH, ...HCTH, ...- Trong STM nàûng (MLCT < 20 ml/phuït)- Trong STM nàûng (MLCT < 20 ml/phuït)

27

ÆÏ NÆÅÏC NÄÜI BAÌOÆÏ NÆÅÏC NÄÜI BAÌO

Cháøn âoaïn: Cháøn âoaïn:

Triãûu chæïng LS: Triãûu chæïng LS: + Räúi loaûn tháön kinh + Räúi loaûn tháön kinh + Tàng cán væìa phaíi+ Tàng cán væìa phaíi+ Khäng khaït, ngæåüc laûi khäng thêch uäúng + Khäng khaït, ngæåüc laûi khäng thêch uäúng næåïc.næåïc.

Triãûu chæïng CLS: Triãûu chæïng CLS: + Tháøm tháúu huyãút tæång < 270 mosmol/l. + Tháøm tháúu huyãút tæång < 270 mosmol/l. + Na maïu < 135 mmol/l.+ Na maïu < 135 mmol/l.

28

ÆÏ NÆÅÏC NÄÜI BAÌOÆÏ NÆÅÏC NÄÜI BAÌO

Âiãöu trë:Âiãöu trë: Æåïc tênh læåüng næåïc thæìa: Æåïc tênh læåüng næåïc thæìa:

Næåïc = 60% Næåïc = 60% ×× P(kg) P(kg) ×× (Na maïu/140 – 1) (Na maïu/140 – 1)- - ↓↓ Na maïu khäng tr/ch: uäúng 500-700 Na maïu khäng tr/ch: uäúng 500-700

ml/24h ml/24h - Nàûng: truyãön NaCl æu træång- Nàûng: truyãön NaCl æu træång

âiãöu chènh Na maïu < 1 mmol/h, âiãöu chènh Na maïu < 1 mmol/h, <12 mmol/24h âáöu vaì <24mmol/48h âáöu<12 mmol/24h âáöu vaì <24mmol/48h âáöuSau âoï duy trç nhæ Sau âoï duy trç nhæ ↓↓ Na maïu khäng Na maïu khäng t/chæïngt/chæïng

29

TÀNG KALI MAÏU: TÀNG KALI MAÏU: Âënh nghéa:Âënh nghéa: KK++ maïu > 5,0 mmol/l maïu > 5,0 mmol/lTriãûu chæïng: Triãûu chæïng:

1. Tim maûch: ECG 1. Tim maûch: ECG - Soïng T cao, nhoün vaì âäúi xæïng. - Soïng T cao, nhoün vaì âäúi xæïng. - RL dáùn truyãön nhé: - RL dáùn truyãön nhé: ↓↓ biãn âäü P biãn âäü P→→ máút, Bloc máút, Bloc

SA, AVSA, AV- Räúi loaûn dáùn truyãön trong tháút: QRS giaîn - Räúi loaûn dáùn truyãön trong tháút: QRS giaîn - Nàûng: nhanh tháút, rung tháút vaì ngæìng tim- Nàûng: nhanh tháút, rung tháút vaì ngæìng tim2. Triãûu chæïng tháön kinh cå: 2. Triãûu chæïng tháön kinh cå: - Khäng âàûc hiãûu: dë caím âáöu chi, quanh - Khäng âàûc hiãûu: dë caím âáöu chi, quanh

miãûngmiãûng- Nàûng: yãúu, liãût åí chi dæåïi tiãún triãøn dáön - Nàûng: yãúu, liãût åí chi dæåïi tiãún triãøn dáön

lãnlãn

30

TÀNG KALI MAÏU-Nguyãn nhánTÀNG KALI MAÏU-Nguyãn nhán1. Cung cáúp quaï nhiãöu Kali1. Cung cáúp quaï nhiãöu Kali: hiãúm : hiãúm 2. Do Kali tæì näüi baìo ra ngoaûi baìo2. Do Kali tæì näüi baìo ra ngoaûi baìo::

- Nhiãùm toan chuyãøn hoaï. - Nhiãùm toan chuyãøn hoaï. - Tàng phán huyí tãú baìo: - Tàng phán huyí tãú baìo: - Hoaût âäüng thãø læûc nàûng.- Hoaût âäüng thãø læûc nàûng.- Caïc nguyãn nhán do thuäúc: ÆÏc chãú Bãta, - Caïc nguyãn nhán do thuäúc: ÆÏc chãú Bãta, Digital, Fluor vaì Cyanure.Digital, Fluor vaì Cyanure.

3. Giaím tiãút Kali qua tháûn:3. Giaím tiãút Kali qua tháûn:- Suy tháûn cáúp, maûn.- Suy tháûn cáúp, maûn.- Thiãúu Corticoides khoaïng: Suy thæåüng tháûn.- Thiãúu Corticoides khoaïng: Suy thæåüng tháûn.- Thuäúc: AINS, Cyc A , Heparine, IEC, ARA- Thuäúc: AINS, Cyc A , Heparine, IEC, ARA22

31

TÀNG KALI MAÏUTÀNG KALI MAÏU

Cháøn âoaïn:Cháøn âoaïn:

- Nghi ngåì - Nghi ngåì ↑↑ K K++ - ECG- ECG- âiãûn giaíi âäö- âiãûn giaíi âäö

32

TÀNG KALI MAÏU- Âiãöu trë: TÀNG KALI MAÏU- Âiãöu trë: 1. Cháút âäúi khaïng maìng træûc tiãúp:1. Cháút âäúi khaïng maìng træûc tiãúp:- 10-30ml Gluconat Ca hoàûc CaCl- 10-30ml Gluconat Ca hoàûc CaCl22 IV IV- Khäng hiãûu quaí coï thãø tiãm nhàõc laûi sau 5'- Khäng hiãûu quaí coï thãø tiãm nhàõc laûi sau 5'2. Âáøy Kali vaìo näüi baìo:2. Âáøy Kali vaìo näüi baìo:- Kiãöm hoaï: HCO- Kiãöm hoaï: HCO33

--, taïc duûng trong 15-30', taïc duûng trong 15-30'- 500ml Glucose æu træång + 10-20 UI Insulin PIV- 500ml Glucose æu træång + 10-20 UI Insulin PIVTàng âaìo thaíi Kali: Tàng âaìo thaíi Kali: - Låüi tiãøu quai: taïc duûng trong 1-4h- Låüi tiãøu quai: taïc duûng trong 1-4h- Caïc Resine trao âäøi ion- Caïc Resine trao âäøi ion- Loüc maïu ngoaìi tháûn.- Loüc maïu ngoaìi tháûn.

33

Âiãöu trë cuû thãø Âiãöu trë cuû thãø

* Tàng K* Tàng K++ nàûng (>7 mmol/l) âaî räúi loaûn nàûng (>7 mmol/l) âaî räúi loaûn ECG:ECG:

- Khäng ngäü âäüc Digital: - Khäng ngäü âäüc Digital: Gluconate Ca IV Gluconate Ca IV âåüi loüc maïu. Sau âoï tiãúp tuûc âåüi loüc maïu. Sau âoï tiãúp tuûc Bicarbonate hoàûc Glucose + InsulinBicarbonate hoàûc Glucose + Insulin. .

- Coï OAP: - Coï OAP: CCÂ Natri Bicarbonate, duìng CCÂ Natri Bicarbonate, duìng Furosemide vaì Kayexalate chåì loüc maïuFurosemide vaì Kayexalate chåì loüc maïu

34

Âiãöu trë cuû thãø tàng Kali Âiãöu trë cuû thãø tàng Kali maïumaïu

Tàng Kali maïu væìa phaíi, khäng räúi loaûn Tàng Kali maïu væìa phaíi, khäng räúi loaûn ECG: ECG: + Giaím cung cáúp thæïc àn, uäúng giaìu + Giaím cung cáúp thæïc àn, uäúng giaìu Kali. Kali. + Resine trao âäøi Ion bàòng âæåìng + Resine trao âäøi Ion bàòng âæåìng uäúng. uäúng. + Chäúng toan maïu bàòng Bicarbonate. + Chäúng toan maïu bàòng Bicarbonate. + Traïnh duìng caïc thuäúc laìm tàng Kali + Traïnh duìng caïc thuäúc laìm tàng Kali maïumaïu

35

HAÛ KALI MAÏU:HAÛ KALI MAÏU: 1. Âënh nghéa: 1. Âënh nghéa: KK++ < 3,5 mmol/l < 3,5 mmol/l2. Triãûu chæïng: 2. Triãûu chæïng:

2.1. Tim maûch: Cháûm taïi cæûc tháút do daìi thåìi 2.1. Tim maûch: Cháûm taïi cæûc tháút do daìi thåìi kyì trå:kyì trå:+ Âoaûn ST loîm xuäúng+ Âoaûn ST loîm xuäúng+ Soïïng T âaío ngæåüc+ Soïïng T âaío ngæåüc+ Tàng biãn âäü soïng U+ Tàng biãn âäü soïng U+ Keïo daìi khoaíng QU+ Keïo daìi khoaíng QU+ Giaîn QRS sau âoï loaûn nhëp trãn tháút hoàûc + Giaîn QRS sau âoï loaûn nhëp trãn tháút hoàûc tháúttháút

36

HAÛ KALI MAÏUHAÛ KALI MAÏU2.2. Triãûu chæïng cå:2.2. Triãûu chæïng cå:

- Chuäüt ruït- Chuäüt ruït- Âau cå- Âau cå- Yãúu cå, liãût- Yãúu cå, liãût- Khi nàûng dáùn âãún coï thãø huyí cå ván- Khi nàûng dáùn âãún coï thãø huyí cå ván

2.3.Triãûu chæïng tiãu hoaï: 2.3.Triãûu chæïng tiãu hoaï: boïnboïn (do liãût ruäüt) (do liãût ruäüt)2.4. Tháûn: giaím K2.4. Tháûn: giaím K++ maïu maûn tênh nàûng coï thãø maïu maûn tênh nàûng coï thãø

laì:laì:- Biãøu hiãûn 1 häüi chæïng tiãøu nhiãöu uäúng - Biãøu hiãûn 1 häüi chæïng tiãøu nhiãöu uäúng nhiãöunhiãöu- Nhiãùm kiãöm chuyãøn hoaï- Nhiãùm kiãöm chuyãøn hoaï- Bãûnh tháûn keî maîn tênh- Bãûnh tháûn keî maîn tênh

37

HAÛ KALI MAÏU -nguyãn nhán:HAÛ KALI MAÏU -nguyãn nhán:

1.Giaím cung cáúp K1.Giaím cung cáúp K++

2. Chuyãøn K2. Chuyãøn K++ vaìo näüi baìo vaìo näüi baìo::- Nhiãùm kiãöm chuyãøn hoaï hoàûc hä - Nhiãùm kiãöm chuyãøn hoaï hoàûc hä háúpháúp- Âiãöu trë Insulin trong ÂTÂ.- Âiãöu trë Insulin trong ÂTÂ.- Caïc taïc nhán kêch thêch - Caïc taïc nhán kêch thêch ββ - Adrenergic: - Adrenergic:+ Pheochromocytome+ Pheochromocytome+ Salbutamol, Dobutamin, ngäü âäüc + Salbutamol, Dobutamin, ngäü âäüc TheophyllinTheophyllin

Bãûnh liãût chu kyì gia âçnh.Bãûnh liãût chu kyì gia âçnh.

38

HAÛ KALI MAÏU -nguyãn nhán:HAÛ KALI MAÏU -nguyãn nhán:

3.Máút quaï nhiãöu Kali:3.Máút quaï nhiãöu Kali:- Qua âæåìng tiãu hoaï: iaí chaíy, doì ruäüt non.- Qua âæåìng tiãu hoaï: iaí chaíy, doì ruäüt non.- Qua âæåìng tháûn:- Qua âæåìng tháûn:

+ Låüi tiãíu quai vaì thiazide+ Låüi tiãíu quai vaì thiazide+ Tàng tiãút tuyãún thæåüng tháûn, cæåìng + Tàng tiãút tuyãún thæåüng tháûn, cæåìng AldosteroneAldosterone

- Bãûnh tháûn keî- Bãûnh tháûn keî- Bãûnh äúng tháûn do thuäúc Amphotericine B, - Bãûnh äúng tháûn do thuäúc Amphotericine B,

AminosideAminoside

39

HAÛ KALI MAÏU - HAÛ KALI MAÏU - Cháøn âoaïn:Cháøn âoaïn: - Cháøn âoaïn xaïc âënh: Cháøn âoaïn xaïc âënh:

Kali maïuKali maïuECGECG

- Cháøn âoaïn nguyãn nhán: khoïCháøn âoaïn nguyãn nhán: khoï

40

HAÛ KALI MAÏU - HAÛ KALI MAÏU - Âiãöu trë:Âiãöu trë:

- Âiãöu chènh K maïu duì nguyãn nhán gç.- Âiãöu chènh K maïu duì nguyãn nhán gç.- Haû K væìa phaíi, ECG - Haû K væìa phaíi, ECG ⊥⊥: buì Kali âæåìng : buì Kali âæåìng

uäúng:uäúng:+ Thæïc àn nhiãöu Kali (traïi cáy, rau quaí)+ Thæïc àn nhiãöu Kali (traïi cáy, rau quaí)+ Uäúng muäúi Kali (Kaleïoride, Diffu -K...)+ Uäúng muäúi Kali (Kaleïoride, Diffu -K...)

- - ↓↓ K K++ nàûng, + dáúu chæïng tim: nàûng, + dáúu chæïng tim: náng ngay Knáng ngay K++ > 3mmol/l bàòng PIV. Liãöu > 3mmol/l bàòng PIV. Liãöu <1,5g/h (KCl) theo doîi kyî K<1,5g/h (KCl) theo doîi kyî K ++, tim maûch, tim maûch

41

NHIÃÙM TOAN CHUYÃØN NHIÃÙM TOAN CHUYÃØN HOAÏHOAÏ

1. Âënh nghéa: 1. Âënh nghéa: - - pH maïu < 7,38.pH maïu < 7,38. -- HCO HCO33

-- < 22 mmol/l. < 22 mmol/l. -- PCO PCO22 ↓↓thæï phaït do thæï phaït do ↑↑ thäng khê buì. thäng khê buì.

2. Triãûu chæïng:2. Triãûu chæïng:Hä háúp:Hä háúp: + Tàng thäng khê+ Tàng thäng khê

+ Sau âoï suy hä háúp khi nàûng+ Sau âoï suy hä háúp khi nàûngTim maûch: Tim maûch: + Giaím cung læåüng tim, + Giaím cung læåüng tim,

tháûn,gantháûn,gan+ Loaûn nhëp+ Loaûn nhëp+ Giaím nhaûy caím våïi Catecholamine+ Giaím nhaûy caím våïi Catecholamine

Tháön kinh: + räúi loaûn yï thæïc, hän mã.Tháön kinh: + räúi loaûn yï thæïc, hän mã.Xeït nghiãûm: Tàng Kali maïuXeït nghiãûm: Tàng Kali maïu

42

NHIÃÙM TOAN CHUYÃØN HOAÏNHIÃÙM TOAN CHUYÃØN HOAÏ

Âiãöu trë:Âiãöu trë:1. Nhiãùm toan chuyãøn hoaï cáúp nàûng: (pH < 1. Nhiãùm toan chuyãøn hoaï cáúp nàûng: (pH <

7,10, HCO7,10, HCO33-- < 8 mmol/l , coï tàng thåí buì) < 8 mmol/l , coï tàng thåí buì)

- Tçm vaì âiãöu trë nguyãn nhán. - Tçm vaì âiãöu trë nguyãn nhán. - Thäng khê nhán taûo: khi coï suy hä háúp.- Thäng khê nhán taûo: khi coï suy hä háúp.- Dung dëch NaHCO- Dung dëch NaHCO33: :

Læåüng HCOLæåüng HCO33-- (mmol) = (mmol) = ∆∆ [HCO [HCO33

--] ] ×× 0,5 0,5 ×× P(kg) P(kg)

Muûc âêch cáúp cæïu: pH>7,20 vaì HCOMuûc âêch cáúp cæïu: pH>7,20 vaì HCO33-- >10 >10

- Loüc maïu ngoaìi tháûn khi cáön- Loüc maïu ngoaìi tháûn khi cáön

43

NHIÃÙM TOAN CHUYÃØN HOAÏ NHIÃÙM TOAN CHUYÃØN HOAÏ Âiãöu trëÂiãöu trë

2. Nhiãùm toan chuyãøn hoaï maûn tênh:2. Nhiãùm toan chuyãøn hoaï maûn tênh:- Toan chuyãøn hoaï nguäön gäúc äúng - Toan chuyãøn hoaï nguäön gäúc äúng

tháûn: tháûn: cung cáúp Bicarbonatcung cáúp Bicarbonat hoàûc Citrat hoàûc Citrat Na hoàûc K.Na hoàûc K.

Nhiãùm toan chuyãøn hoaï coï keìm tàng K Nhiãùm toan chuyãøn hoaï coï keìm tàng K maïu:maïu:+ + ResinResin: Kayexalate, Calcium Sorbisterite.: Kayexalate, Calcium Sorbisterite.+ Phäúi håüp + Phäúi håüp låüi tiãøu thaíi Kalilåüi tiãøu thaíi Kali. .

44

NHIÃÙM KIÃÖM CHUYÃØN NHIÃÙM KIÃÖM CHUYÃØN HOAÏHOAÏ

Âënh nghéa: Âënh nghéa: - - pH âäüng maûch> 7,4pH âäüng maûch> 7,4-- HCO HCO33

--maïu > 27 mmol/l. maïu > 27 mmol/l.

-- Tàng PCO Tàng PCO22 thæï phaït (buì). thæï phaït (buì).

45

NHIÃÙM KIÃÖM CHUYÃØN NHIÃÙM KIÃÖM CHUYÃØN HOAÏHOAÏ

Nguyãn nhán:Nguyãn nhán:- Cung cáúp quaï nhiãöu cháút kiãöm trong - Cung cáúp quaï nhiãöu cháút kiãöm trong

âiãöu trë.âiãöu trë.- Räúi loaûn baìi tiãút cháút kiãöm cuía - Räúi loaûn baìi tiãút cháút kiãöm cuía

tháûn. tháûn. - - ↓↓ V maïu, kêch thêch RAA: thæåìng keìm V maïu, kêch thêch RAA: thæåìng keìm

↓↓ K K+ + maïu vaì cæåìng Aldosterone thæï maïu vaì cæåìng Aldosterone thæï phaït.phaït.

- Cæåìng Aldosterone nguyãn phaït, - Cæåìng Aldosterone nguyãn phaït, h/chæïng Cushingh/chæïng Cushing

46

NHIÃÙM KIÃÖM CHUYÃØN NHIÃÙM KIÃÖM CHUYÃØN HOAÏHOAÏ

Triãûu chæïng:Triãûu chæïng:

- Tháön kinh: nhæïc âáöu, buäön nguí, luï láùn, co - Tháön kinh: nhæïc âáöu, buäön nguí, luï láùn, co giáûtgiáût

- Tim maûch: loaûn nhëp, dãù ngäü âäüc Digital- Tim maûch: loaûn nhëp, dãù ngäü âäüc Digital- Hä háúp: giaím thäng khê- Hä háúp: giaím thäng khê- Tháön kinh cå: Chwostek, Trousseau (+), yãúu cå- Tháön kinh cå: Chwostek, Trousseau (+), yãúu cå- Xeït nghiãûm: - Xeït nghiãûm: ↓↓ K K++, , ↓↓ Ca , Ca , ↓↓ Mg , Mg , ↓↓ Phospho maïu Phospho maïu

pH maïu > 7,42; HCOpH maïu > 7,42; HCO33--> 27. > 27.

Tháûn: tiãøu nhiãöu, khaït nhiãöu, RL cä âàûc Tháûn: tiãøu nhiãöu, khaït nhiãöu, RL cä âàûc næåïc tiãøunæåïc tiãøu

47

NHIÃÙM KIÃÖM CHUYÃØN NHIÃÙM KIÃÖM CHUYÃØN HOAÏHOAÏ

Âiãöu trë: Âiãöu trë:

- Ngæìng âiãöu trë låüi tiãøu, ngæìng - Ngæìng âiãöu trë låüi tiãøu, ngæìng truyãön cháút kiãöm. truyãön cháút kiãöm.

- Træåìng håüp nàûng (pH> 7,6; HCO- Træåìng håüp nàûng (pH> 7,6; HCO 33--> >

45mmol/l): 45mmol/l): truyãön dung dëch HCl, truyãön dung dëch HCl, phaíi theo doîi phaíi theo doîi saïtsaït. .

- - Loüc maïu ngoaìi tháûn khi nàûngLoüc maïu ngoaìi tháûn khi nàûng

48

NHIÃÙM TOAN HÄ HÁÚP NHIÃÙM TOAN HÄ HÁÚP (PCO2> 40 (PCO2> 40

mmHg)mmHg) 1. Nguyãn nhán:1. Nguyãn nhán: khê phãú thuíng, OAPkhê phãú thuíng, OAP

↓↓ hoaût TT hä háúp.hoaût TT hä háúp.2. Lám saìng:2. Lám saìng: têm, thåí nhanh näng, nhæïc âáöu, têm, thåí nhanh näng, nhæïc âáöu,

run chán tay, räúi loaûn tám tháön.run chán tay, räúi loaûn tám tháön.3. Âiãöu trë: 3. Âiãöu trë:

- - θθ ng/nhán laìm ng/nhán laìm ↓↓ thäng khê: tám phãú maûn, thäng khê: tám phãú maûn, PQPVPQPV

- Huït âåìm giaíi, giaíi phoïng âæåìng hä háúp trãn. - Huït âåìm giaíi, giaíi phoïng âæåìng hä háúp trãn. - Häù tråü hä háúp: thåí oxy. - Häù tråü hä háúp: thåí oxy. - Thãø duûc váûn âäüng hä háúp, táûp thåí sáu- Thãø duûc váûn âäüng hä háúp, táûp thåí sáu

49

NHIÃÙM KIÃÖM HÄ HÁÚP NHIÃÙM KIÃÖM HÄ HÁÚP (PCO2 <40 mmHg)(PCO2 <40 mmHg) 1. Nguyãn nhán:1. Nguyãn nhán:

- Histeria- Histeria- Täøn thæång tháön kinh trung æång- Täøn thæång tháön kinh trung æång- Thåí gàõng sæïc.- Thåí gàõng sæïc.

2. Lám saìng:2. Lám saìng: Thåí nhanh, sáu, räúi loaûn yï Thåí nhanh, sáu, räúi loaûn yï thæïc.thæïc.

3. Âiãöu trë: 3. Âiãöu trë:

- Thåí cháûm tæû yÏ, hä háúp nhán taûo. - Thåí cháûm tæû yÏ, hä háúp nhán taûo. - Âiãöu trë nguyãn nhán- Âiãöu trë nguyãn nhán

50

Caïc räúi loaûn cán bàòng toan kiãöm âån Caïc räúi loaûn cán bàòng toan kiãöm âån

giaíngiaín pH maïu H+ HCO3

- PCO2

Toan chuyãøn hoaï ↓ ↑ ↓ ↓

Kiãöm chuyãøn hoaï ↑ ↓ ↑ ↑

Toan hä háúp ↓ ↓ ↑ ↑

Kiãöm hä háúp ↑ ↑ ↓ ↓