16

9 '' -*' . +$.''-'f28af7b29ae78e53404b-4494ca0af42ff50c5b17e1dab99a5aa6.r18.cf3.rackcdn.com/myfiles/...% -*' *,"% 1 ! !

  • Upload
    others

  • View
    22

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

1

Samfelagstýdningurin

av

fiskivinnuni

2

Formæli.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

Samandráttur... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Partur I: Lýsing av gongdini i fiskivinnuni.. . . . . . . . . .5

Ein lýsing av fiskivinnuni.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Útgreining av heima- og fjarfiskivinnu... . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Partur II: Týdningurin av fiskivinnuni .. . . . . . . . . . . . . . . . .8

Greining av samfelagstýdningi.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Ein lýsing av útrokningarháttinum.... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1

Týdningur av heima- og fjarfiskivinnuni.. . . . . . . . . . . . . . 1 2

Søguliga gongdin í týdninginum av fiskivinnuni. 1 4

Innihald

3

Í kjakinum verður mangan ført fram, hvønn týdning fiskivinnan og aðrar vinnur hava fyri føroyskasamfelagið.

Endamálið við hesi kanning hevur verið, at fáa framt eina neyva útrokning av týdninginum av fiskivinnuni íFøroyum, fyri á tann hátt at flyta kjakið frá at byggja á gitingar og metingar, fyri heldur at byggja á hagtølog væl undirbygdar útrokningar av týdninginum av vinnuni.

Við hesum ritinum fyri l iggur fyri fyrstu ferð eina samlað lýsing av hvønn týdning fiskivinnan, og aðrarvinnur, hava fyri føroyska búskapin.

Um kanninginaÁ heysti 201 4 heitti Reiðarafelagið á undirritaða um at gera eina lýsing av samfelagstýdninginum avfiskivinnuni í Føroyum.

Anfinn Olsen, formaður í Reiðarafelagnum, og Herálvur Joensen, stjóri í Reiðarafelagnum, hava fylgt viðarbeiðinum.

Teir fei l ir og tey lýti , ið kunnu vera í frágreiðingin, eru ábyrgd undirritaða.

Januar 201 5

Magni Laksáfoss

Um hagtøliniHagtølini í frágreiðingini eru fyri tað mesta fingin ti l vega frá Hagstovu Føroya. Hetta er hagtøl umtjóðarroknskap, almennar inntøkur og útreiðslur, gjaldsjavna og um studning ti l fiskivinnuna.

Hagtøl ini um arbeiðsmegina í útlondum eru frá TAKS.

Hagtøl ini um ti lfeingisgjald eru frá Felagnum Nótaskip.

Hagtøl fyri árið 201 3 eru lutvíst roknaði tøl, við tað at eingi tjóðarroknskaparhagtøl eru tøk enn.Útrokningarnar eru bygdar á hagtalsgrundarlag frá Hagstovu Føroya og frá grannskoðaravirkinum Januar.

Av tí at eingi tjóðarroknskaparhagtøl fyri l iggja fyri 201 3, er valt at taka støði í hagtølum frá 201 2 í stórumparti av frágreiðingini.

Kápumynd og baksíðumyndIngi Sørensen hevur tikið kápumyndina og baksíðumyndina.

Formæli

4

Gongdin í fiskivinnuni

Gongdin í fiskivinnuni seinastu árini hevur verið sveiggjandi. Miðal Brutto Faktor Inntøkan, BFI , sum stuttkann lýsast sum BTÚ uttan MVG, hevur l igið um 1 .600 mió. kr. , men hevur sveiggjað niður um 1 .400 ogupp um 2.1 00 mió. kr. Gongdin hevur mest verið tann, at heimafiskivinnan hevur verið í minking síðan2002, meðan fjarfiskivinnan, og her serl iga pelagiska vinnan, hevur verið fyri vøkstri síðan 201 0.

Týdningurin av fiskivinnuni í 201 2

Týdningurin av fiskivinnuni fyri samlaða føroyska búskapin verður mettur út frá: 1 . beinleiðis virkseminumí fiskivinnuni, 2. støddini á avleiddu vinnunum, sum stava frá eftirspurninginum frá fiskivinnuni, 3.almenna virkseminum, ið er fíggjað av peningi frá fiskivinnuni og at enda 4. støddini á avleiddavirkseminum, sum stava frá almenna virkseminum, sum fiskivinnan hevur fíggjað.

Beinleiðis virksemið í fiskivinnuni í 201 2 var 1 .900 mió. kr.

Støddin á avleidda virkseminum frá fiskivinnuni í 201 2 var 1 .350 mió. kr.

Støddin á almenna virkseminum, fíggjað av fiskivinnuni, var í 201 2 1 .000 mió. kr.

Støddin á avleidda virkseminum frá tí almenna virkseminum, sum fiskivinnan fíggjaði í 201 2, var 900 mió.kr.

Ti lsamans høvdu hesir fýra bólkarnir í 201 2 eina stødd á 5.1 00 mió. kr. , út av einum búskapi á 11 .950mió. kr. . Hetta merkir, at fiskivinnan í 201 2 var grundarlag undir 43 prosentum av føroyska búskapinum.

Søguligu týdningurin av fiskivinnuni

Útrokningar av søguliga týdninginum av fiskivinnuni vísa, at týdningurin hevur l igið mil lum 40 og 60prosent í tíðarskeiðinum frá 1 999 ti l 201 3. Hetta merkir at umleið helmingurin av øllum búskaparl igavirkseminum í Føroyum, beinleiðis el la óbeinleiðis stavaði frá fiskivinnuni í hesum tíðarskeiðinum.

Um einans verður hugt eftir føroyskt skaptum virksemi, tvs. at sæð verður burtur frá týdninginum avríkisveitingini, hevur fiskivinnan í søguliga tíðarskeiðinum staðið fyri mil lum 46 og 68 prosentum avføroyskt skapta virkseminum.

Eingin onnur einstøk vinna hevur í hesum tíðarskeiðinum havt slíkan týdning fyri samlaða samfelagið.

Fiskivinnan hevur skapt aðrar vinnur

Týdningurin er enn størri , tá atl it verða tikin ti l , at stórur partur av virkseminum hjá føroysku arbeiðsmeginii útlondum eru eitt slag av fylgiídnaði ti l fiskivinnuna, og at fiskivinnan harafturat, gjøgnum síneftirspurning, hevur verið við ti l at lagt lunnar undir hjávinnur, ið framleiða trol, trol lemmar, og aðra útgerðti l fiskivinnuna, sum í dag verða seld uttanlands.

Samandráttur

5

Partur I:Lýsing av gongdinií fiskivinnuni

6

Áðrenn hugt verður eftir samfelagsl iga týdninginum av fiskivinnuni verður givin ein stutt lýsing av gongdinií fiskivinnuni seinastu árini.

Í lysingini er valt at býta fiskivinnuna í tveir høvuðsbólkar, nevnil iga heimafiskivinnuna og fjarfiskivinnuna.

Heimafiskivinnan er tann parturin av fiskivinnuni, sum einamest er undir fiskidagaskipanini. Hetta eruútróðrarbátar, línuskip, garnabátar, trolbátar og trolarar. Somuleiðis eru hetta virkir á landi, sum virkafiskin frá hesum fiskiskapi, tvs. flakavirkir og onnur fiskavirkir.

Fjarfiskivinnan er rækjuskipini, verksmiðjuskipini og pelagisku skipini. Somuleiðis eru hetta virkir á landi,tvs. pelagisk virkir og Havsbrún.

Ein lýsing av fiskivinnuni

Sveiggjandi gongd í samlaðufiskivinnuniGongdin í BFI í fiskivinnuni hevur veriðsveiggjandi seinastu árini. Miðal BFI hevurl igið um 1 .600 mió. kr. , men hevursveiggjað niður um 1 .400 og upp um 2.1 00mió. kr.

Gongdin hevur yvirhøvur verið fal landi frá2002 ti l 2009, serl iga orsakað av fal landivirksemi í heimafiskivinnuni.

Eftir 201 0 er BFI i fiskivinnuni økt munandi,serl iga orsakað av vaksandi virksemi ifjarfiskivinnuni meðan virksemið íheimafiskivinnuni er minkað enn meiri .

Frá heimafiskivinnu til fjarfiskivinnuÁ myndini ti l høgru sæst gongdin íheimafiskivinnuni og fjarfiskivinnuni betur.

Virksemið í heimafiskivinnuni hevur veriðfal landi síðan 2002, soleiðis at BFI erminkað úr 1 .300 mió. kr. í 2002 niður um600 mió. kr. í 201 3. Verður hædd tikin fyriprísvøkstri (inflatión) í tíðarskeiðinum, erfal l ið enn størri.

BFI í fjarfiskivinnuni er harafturímóti øktmunandi seinastu árini. Í tíðarskeiðinumfrá 1 999 ti l 2009 hevur virksemiðsveiggjað mil lum 450 og 800 mió. kr. ,men síðan 201 0 er tað økt ti l 1 .500 mió.kr. , tvs. tað er tvífaldað yvir fýra ár.

Kelda: Hagstova Føroya. Tølini fyri 2013 eru egnar útrokningar, bygdar

á hagtøl frá Hagstovu Føroya og frá grannskoðaravirkinum Januar.

Kelda: Hagstova Føroya. Tølini fyri 2013 eru egnar útrokningar, bygdar

á hagtøl frá Hagstovu Føroya og frá grannskoðaravirkinum Januar.

7

Útgreining av heimafiskivinnuni og fjarfiskivinnuniÚtgreining av heimafiskivinnuniHeimafiskivinnan kann greinast sundur í tríggjar undirbólkar, nevnil iga feskfiskaveiða, flakavirkir og onnurfiskavirkir.

Stóra minkingin frá 2002 ti l 201 3 er einamest hend í feskfiskaveiðini, við tað at virksemið her er minkað úr840 mió. kr. í 2002 niður i 275 mió. kr. í 201 3, tvs. við 67 prosentum.

Virksemið i flakavirkjum og øðrum fiskavirkjum hevur harafturímóti verið rímil iga støðugt og hevur l igið um400 mió. kr. fram ti l og við 201 0 og um 300 mió. kr. í tíðarskeiðinum 2011 -201 3.

Útgreining av fjarfiskivinnuniFjarfiskivinnan kann, eins og heimafiskivinnan, sundurgreinast i tríggjar bólkar, nevnil iga rækju- ogverksmiðjuskip, pelagisk skip og pelagisk virkir.

Virksemið í rækju- og verksmiðjuskipunum hevur sveiggjað mil lum 200 og 350 mió. kr. , men hevur annarsikki verið fyri stórvegis broytingum í tíðarskeiðinum.

Kelda: Hagstova Føroya. Tølini fyri 2013 eru egnar útrokningar, bygdar á

hagtøl frá Hagstovu Føroya og frá grannskoðaravirkinum Januar.

Kelda: Hagstova Føroya. Tølini fyri 2013 eru egnar útrokningar, bygdar á

hagtøl frá Hagstovu Føroya og frá grannskoðaravirkinum Januar.

Virksemið í pelagiskum skipum ogvirkjum lá um 200 mió. í 1 999, fyrisíðan at sveiggja mil lum 300 og 500mió. kr. í tíðarskeiðinum 2000-2009.Frá 201 0 er virksemið tó økt áhvørjum ári upp um 1 .1 00 mió. kr. í201 3.

Økingin í pelagisku vinnuni er serl igahend innan pelagisku skipini, menøkingin innan pelagisk virkir hevureisini verið stór í 201 3.

8

Partur II:Samfelagsligi týdningurinav fiskivinnuni

9

Føroyski búskapurin er niðanfyri avmyndaður í einum myndli .

Inni í føroyska búskapinum, tvs. høgrumegin stiplutu l injuna, hava vit tríggjar sektorar, nevnil igahøvuðsútflutningsvinnurnar, 'fiskivinnan' og 'al ivinnan', 'alment virksemi' og 'avleiddar vinnur'.

Støddin á samlaða innlendska búskapinum er samanlagda støddin av hesum vinnum, tvs. 1 .900 + 650 +2.900 + 6.500 = 11 .950 mió. kr. , tvs. knappar 1 2 mia. kr. Hetta var í 201 2 støddin á Brutto FaktorInntøkuni, BFI , sum er nærum tað sama sum BTÚ uttan MVG.

Bláu pílarnir ímynda eftirspurning úr einum bólki í annan. Eftirspurningurin stavar bæði frá vinnul igumvirksemi, t.d. rávørukeypi, tænastum, íløgum, o.s.fr. og frá eftirspurningi frá starvsfólkum í vinnuni, sumkeypa mat, klæðir, hárfríðkan, bi lar, sethús o.a. Eftirspurningurin ávirkar avleiddu vinnurnar, við tað at tessstørri eftirspurningurin er, tess størri er virksemið í avleiddu vinnunum. Í 201 2 eftirspurdi fiskivinnan fyri1 .350 mió. kr. í vørum og tænastum frá avleiddu vinnunum.

Reyðu pílarnir ímynda gjaldingar ti l tað almenna. Gjaldingarnar ti l tað almenna eru allar gjaldingar fráborgarum ti l tað almenna, t.d. kommunuskattur, landsskattur, sosial trygdargjøld, MVG, skrásetingargjøldá akførum, o.s.fr. Harumframt eru øll gjøld frá vinnuni ti l tað almenna, t.d. vinnufelagsskattur, sosialtrygdargjøld, lønhæddargjald, avgjøld fyri eftirl it, o.s.fr. Í 201 2 lat fiskivinnan umleið 750 mió. kr. ti l taðalmenna.

Búskapurin fær fýra ávirkanir úr útlandinum:

- ‘Ríkisveitingin o.a. ’ , sum kemur sum ein inntøka ti l almenna sektorin- ‘Eftirspurningur eftir fiski ’ , sum ávirkar fiskivinnuna og alivinnuna- ‘Veitingar ti l útlandið’, sum t.d. er søla av maritimari útgerð ti l útlandið, ferðavinnan o.a. Hesar vinnur

ávirkar avleiddu vinnurnar gjøgnum teirra eftirspurning eftir vørum og tænastum- ‘Fólk, ið arbeiða uttanlands’, sum eftirspyrja vørur og tænastur í avleiddu vinnunum.

Greining av samfelagstýdningi

1 0

Ávirkanin frá fiskivinnuni á samlaða búskapinÁvirkanin frá fiskivinnuni á samlaða búskapin kann gerast upp sum ein samantel j ing av fylgjandi:

1 . Beinleiðis inntøkan frá fiskivinnuni2. Virksemi í avleidda sektorinum, skapt av fiskivinnuni3. Alment virksemi, fíggjað av fiskivinnuni og tí avleidda virkseminum undir pkt. 24. Virksemi í avleidda sektorinum, skapt av almenna virkseminum undir pkt. 3

Beinleiðis BFI í fiskivinnuni var 1 .900 mió. kr. í 201 2.

Virksemið í avleidda sektorinum, sum stavaði frá fiskivinnuni var 1 .350 mió. kr. Hetta er roknað út fráhvussu stórur partur av avleiddu vinnunum stava frá eftirspurninginum úr fiskivinnuni. Útrokningin tekurstøði í lutfal l inum mil lum eftirspurninginum úr fiskivinnuni í mun ti l samlaða eftirspurningin.

Myndil in sigur okkum, at støddin á BFI í avleiddu vinnunum á 6.500 mió. kr. er tengd at eftirspurninginumfrá ymsu sektorunum eftir vørum og tænastum, sum er víst við bláu pílunum.

Samlaði eftirspurningurin eftir vørum og tænastum frá avleiddu vinnuni var 1 2.450 mió. kr. í 201 2. (600 +1 .1 50 + 1 .350 + 800 + 2.700 + 5.850 = 1 2.450) Av hesum var 6.600 mió. kr. eftirspurningur úr øðrumsektorum meðan 5.850 mió. kr. var eftirspurningur frá avleiddu vinnuni sjálvari.

Ti l útrokningina skal einans eftirspurningurin úr øðrum sektorum tel jast við. Av 6.600 mió. kr. stóðfiskivinnan fyri 1 .350 mió. , tvs. umleið 20 prosent. Harvið stavar umleið 20 prosent av virkseminum íavleiddu vinnunum frá fiskivinnuni, tvs. umleið 1 .350 mió. kr.

Almenna virksemið, sum var fíggjað av fiskivinnuni og tí avleidda virkseminum var 1 .000 mió. kr.

Myndil in sigur okkum, at støddin á almenna virkseminum er tengt at ymisku inntøkukeldunum (reyðupílunum), við tað at inntøkurnar fíggja almenna virksemið. Ávirkanin frá fiskivinnuni er, eins og viðeftirspurningsávirkanini, roknað út frá lutfal l inum á gjaldingunum ti l tað almenna. Samlaðu gjaldingarnar ti ltað almenna vóru 7.200 mió. kr. í 201 2. Harav stavaðu 2.400 mió. kr. frá almennum lønum og veitingumog 1 .000 mió. kr. frá avleiddum virksemi, sum stavaði frá almennum virksemi. Hetta skal dragast fráteimum 7.200 mió. kr. Eftir eru sostatt 3.800 mió. kr.

Av teimum stóð fiskivinnan beinleiðis fyri 750 mió. kr. , meðan avleiddu vinnurnar, sum stavaðu fráfiskivinnuni, stóðu fyri knøppum 500 mó. kr. , harvið stóð fiskivinnan fyri 1 .250 mió. kr. í gjaldingum ti l taðalmenna. Harvið fíggjaði fiskivinnan, beinleiðis og óbeinleiðis, umleið triðinginum av almennavirkseminum í 201 2.

Avleiddu vinnurnar, sum vóru skaptar av almenna virkseminum , var 900 mió. kr. í 201 2.

Hetta er, eins og omanfyri, roknað út frá lutfal l inum á eftirspurninginum frá tí almenna eftir vørum ogtænastum frá avleidda virkseminum.

Tilsamans stóð fiskivinnan, beinleiðis og óbeinleiðis, fyri 5.1 00 mió. kr. av samlaðu stødduni á BFI í 201 2.Hetta svarar ti l 43 prosent av samlaða búskapinum og merkir at 43 prosent av øllum búskaparl igumvirksemi í Føroyum beinleiðis og óbeinleiðis stavaði frá fiskivinnuni.

11

Av tí at tað kann vera torført at ski l ja hvussu útrokningarnar eru framdar, verður her givin ein annar hátturat lýsa somu útrokningarnar, sum greitt er frá omanfyri.

Ein lýsing av útrokningarháttinum

BFI í høvuðsbólkum í 201 2Í 201 2 var samlaða BFI í Føroyumumleið 11 .900 mió. kr.

BFI í fiskivinnuni var um 1 .900 mió. kr. , íal ivinnuni um 650 mió. kr. , í avleidduvinnunum um 6.500 mió. kr. og íalmenna sektorinum um 2.900 mió. kr.

Føroyska arbeiðsmegin, sum arbeiðiruttanlands, er ikki beinleiðis við íføroyskum BFI , við tað at BFI og BTÚeinans fevna um virksemi á føroyskumlandaøki.

Ríkisveitingin er heldur ikki beinleiðis viðí føroyskum BFI , men virksemi, skapt avríkisveitingini, er við í almennageiranum.

Veitingar ti l útlandið er her uppgjørt sumkeyp frá útlondum og er ikki beinleiðisvið í BFI , men er óbeinleiðis viðgjøgnum avleitt virksemi.

Avleidd vinna býtt út á bólkarFyrsta stigið í útrokningini er at býta BFI íavleiddum vinnum út á bólkarnar, ið havaeftirspurt framleiðsluni í avleidduvinnunum.

Sundurbýtið av avleiddu vinnunum verðurgjørt eftir lutfalsl igu støddini áeftirspurninginum. Soleiðis stendurfiskivinnan fyri umleið 20 prosent avsamlaða eftirspurninginum eftir vørum ogtænastum frá avleiddu vinnunum ogverður tíski l 20 prosent av avleidduvinnunum roknað at stava frá fiskivinnuni.

Bláu kassanir vísa beinleiðis BFI ifiskivinnuni, meðan reyðu kassarnir vísaBFI i avleiddum virksemi, sum er roknaðat stava frá fiskivinnuni og hinumbólkunum.

Kelda: Hagstova Føroya.

Kelda: Hagstova Føroya og egnar útrokningar.

1 2

Týdningurin av heimafiskivinnuni og fjarfiskivinnuni

Keldurnar til BFI í 201 2Næsta stigið er at býta almenna geiranút á bólkar. Almenni geirin stendur fyriumleið 5.500 mió. kr. av búskapinum,tvs. næstan helminginum.

Hetta verður gjørt eftir lutfalsl igu støddiniá inntøkuni hjá tí almenna frá einstøkubólkunum.

T.d. stóð fiskivinnan og avleiddar vinnur,sum vóru skaptar av fiskivinnuni, fyriti lsamans 1 .250 mió. kr. av almennuinntøkunum.

Eftir at almenni geirin er býttur út ábólkarnar sæst, at fiskivinnan stendurfyri 5.1 00 mió. kr. , sum er umleið 43prosent av samlaða búskapinum.

Fiskivinnan býtt út á bólkarSamlaði týdningurin av fiskivinnuni í 201 2var, sum nevnt, 5.1 00 mió. kr.

Av hesum stóð heimafiskivinnan í 201 2fyri 1 .850 mió. kr. , meðan fjarfiskivinnanstóð fyri 3.250 mió. kr.

Umleið 37 prosent av samlaða BFI 'num,ið stavaði frá fiskivinnuni, kom frábeinleiðis virkseminum (bláu kassarnir).

26 prosent kom frá avleiddum virksemi(reyðu kassarnir).

1 9 prosent kom frá almennum virksemi(grønu kassarnir).

1 8 prosent kom frá avleiddum virksemi fráalmennum virksemi (l i l la kassarnir).

Kelda: Hagstova Føroya og egnar útrokningar.

Niðanfyri verður týdningurin av fiskivinnuni sundurgreinaður á heimafiskivinnuna og fjarfiskivinnuna, fyrisíðan at sundurgreina enn longur við at hyggja nærri at einstøku bólkunum í heimafiskivinnuni ogfjarfiskivinnuni.

Kelda: Hagstova Føroya og egnar útrokningar.

1 3

Týdningurin av heimafiskivinnuniSundurbýtið av heimafiskivinnuni áfeskfiskaveiði, flakavirkir og onnur virkirvísir, at í 201 2 stavaði umleið 1 .1 00 mió.kr. av samlaða BFI 'num fráfeskfiskveiðuni.

Frá flakavirkjum stavaði um 650 mió. kr.og frá øðrum virkjum stavaði 1 00 mió.kr.

Sum áður nevnt hevur gongdin veriðtann, at feskfiskaveiðin hevur verið fyrimunandi minking seinastu árini, meðanflakavirkir og onnur virkir hava staðiðmest sum í stað. Tí hevur týdningurin avfeskfiskaveiðini verið munandi størri íundanfarnum árum enn hann var í 201 2.

Kelda: Hagstova Føroya og egnar útrokningar.

Kelda: Hagstova Føroya og egnar útrokningar.

Týdningurin av fjarfiskivinnuniSundurbýtið av fjarfiskivinnuni á rækju-og verksmiðjuskip, pelagisk skip ogpelagisk virkir vísir, at í 201 2 stavaðiumleið 1 .050 mió. kr. av samlaðaføroyska BFI 'num frá rækju- ogverksmiðjuskipunum.

Frá pelagiskum skipum stavaði um1 .450 mió. kr. og frá pelagiskum virkjumstavaði um 750 mió. kr.

Al l ir bólkarnir hava verið fyri munandivøkstri seinastu árini og er týdningurinav teimum fyri samlaða búskapin tíski leisini øktur samsvarandi.

1 4

Meðan útrokningarnar omanfyri lýstu støðuna í einum einstøkum ári, 201 2, verður niðanfyri vístarútrokningar fyri eitt longri tíðarskeið, 1 999-201 3.

Søguliga gongdin í týdninginum av fiskivinnuni

BFI í høvuðsbólkumSamlaða BFI í Føroyum er økt úr 6.700mió. kr. í 1 999 upp í 1 3.1 00 mió. kr. í201 3, tvs. við 96 prosentum. BFI ersostatt nærum tvífaldað í tíðarskeiðinum.

BFI í fiskivinnuni hevur mest sum øll árinil igið mil lum 1 .500 og 2.000 mió. kr.Vøksturin frá 1 999 ti l 201 3 er 51 prosent.

Nærri lýsing av gongdini í BFI ífiskivinnuni er givin í fyrsta parti í ritinum.

Alivinnan hevur sveiggjað nógv ítíðarskeiðinum. Úr 500 mió. kr. í 2000,niður í minus 11 5 mió. kr. í 2003 og upp í1 .400 mió. kr. í 201 4. Vøksturin úr 1 999ti l 201 3 hevur verið 274 prosent.

Keldurnar til BFI, 1 999-201 3Týdningurin av einstøku bólkunum fyrihvørt árið í tíðarskeiðinum 1 999-201 3, ervístur í myndini ti l høgru.

Fiskivinnan stóð fyri stórari framgongd frá1 999 ti l 2002, úr 3.400 mió. kr. upp i5.200 mió. kr. Eftir 2002 hevur fiskivinnansveiggjað nakað, men hevur sum heildmest sum staðið í stað.

Av hinum bólkunum er tað serl iga'Alivinnan', 'Arbeiðsmegi uttanlands' og'Veitingar ti l útlandið', ið hevur økt umteirra leiklut.

Ríkisveitingin er sum heild minkað ítýdningi í tíðarskeiðinum.

Kelda: Hagstova Føroya. Tølini fyri 2013 eru egnar útrokningar, bygdar

á hagtøl frá Hagstovu Føroya og frá grannskoðaravirkinum Januar.

Kelda: Hagstova Føroya. Tølini fyri 2013 eru egnar útrokningar, bygdar

á hagtøl frá Hagstovu Føroya og frá grannskoðaravirkinum Januar.

Avleiddu vinnurnar eru øktar rímil iga støðugt úr 3.500 mió. kr. í 1 999 upp í 6.600 mió. kr. í 201 3, tvs. við86 prosentum.

Almenna sektorinum er somuleiðis øktur rætti l iga støðugt úr 1 .400 mió. kr. í 1 999 upp í 3.000 mió. kr. í201 3, tvs. við 11 8 prosentum.

1 5

Gongdin í lutfalsliga týdninginum av keldunum til BFI, 1 999-201 3Lutfalsl igi týdningurin av fiskivinnuni í mun ti l samlaða búskapin hevur sveiggjað mil lum 40 og 60 prosentí tíðarskeiðinum 1 999 ti l 201 3. Frá 1 999 ti l 2002 øktist týdningurin úr 50 prosentum upp i 60 prosent, fyrisíðan at fal la niður á 40 prosent i 2009. Seinastu árini hava fiskastovnarnir undir Føroyum verið i l la fyri,og tí kann roknast við týdningurin fer at l iggja um 50 prosent, tá stovnarnir koma fyri seg aftur.

Um einans verður hugt eftir føroyskt skaptum virksemi, tvs. at sæð verður burtur frá týdninginum avríkisveitingini, hevur fiskivinnan í søguliga tíðarskeiðinum staðið fyri mil lum 46 og 68 prosentum avføroyskt skapta virkseminum.

Týdningurin av alivinnuni hevur verið ógvuliga sveiggjandi, úr 21 prosentum í 2000, niður í 6 prosent í2005 og upp í 24 prosent í 201 3. Føroyska arbeiðsmegin í útlandinum hevur verið meiri støðug ogrímil iga javnt vaksandi, úr 6 prosentum í byrjanini av tíðarskeiðinum og upp í 1 3 prosent í 201 3.Veitingarnar ti l útlandið hava sveiggjað nógv í týdningi, úr umleið 8 prosentum í byrjanini avtíðarskeiðinum, upp í 21 prosent í 2008 og niður aftur á 1 2 prosent i 201 3.

Kelda: Hagstova Føroya. Tølini fyri 2013 eru egnar útrokningar, bygdar

á hagtøl frá Hagstovu Føroya og frá grannskoðaravirkinum Januar.

Samlaði týdningurin av fiskivinnuniUmframt omanfyri nevnda týdning av fiskivinnuni á uml. 40-60 prosent av búskapinum, má eisini takastvið í myndina, at stórur partur av virkseminum hjá føroysku arbeiðsmegini i útlondum eru eitt slag avfylgiídnaði ti l fiskivinnuna, við tað at størsti parturin av føroysku arbeiðsmegini uttanlands eru sjófólk, iðhava fingið sína útbúgving og lærdóm úr føroysku fiskivinnuni.

Harumframt hevur fiskivinnan, gjøgnum sín eftirspurning, verið við ti l at lagt lunnar undir hjávinnur, iðframleiða trol, trol lemmar, og aðra útgerð ti l fiskivinnuna. Hetta eru í dag vorið ti l vinnur, ið útflyta stóranpart av framleiðsluni - hetta er stórur partur av inntøkuni frá 'Veitingar ti l útlandið'.

Týdningurin av fiskivinnuni er sostatt munandi størri enn tey her roknaðu 40-60 prosentini avbúskapinum.

1 6