9-Romanika

1

Predavanje 9

Romanička umetnost

2

Evropa na početku romaničkog perioda (XI-XII v.)

Karolinško carstvo 768-887 (sredina VIII-kraj IX v.)

Otonško carstvo 919-1024 (X v.)

Sredinom XII v. Izniče gotski stil

3

Evropa oko 1050

Krstaški ratovi (od 1095)

Hodočasništvo

Gradovi

Manastiri

4

Hodočasnički

putevi

Katedrala Santiago de Compostela, Španija

Barokna zapadna fasada

10

Sv. Jakov (James), propovedao Hrišćanstvo

u Španiji; vratio se u Judeju, gde je pogubljen

po Herodovoj naredbi;

njegovo telo je čudom vraćeno u Španiju.

Srebrni relikvijar (autor: José Losada, 1886)

je stavljen u kriptu na kraju XIX v.

Kripta, Kathedrala Sv. Jakova, Santiago de

Compostela.

11Pilgrimage

Routs

Hodočasnički putevi

13

Santo Domingo de Silos, Španija, c. 1100.

Put za Emaus, Kameni reljef na stupcu klaustera.

Benediktinski red Klauster

Plan manastira

Santo Domingo de Silos,

Španija, c. 1100.

Put za Emaus, Kameni reljef

na stupcu klaustera.

15


16Conques (Konk), Francuska, ca. 1050-1120.

21Relikvijar u obliku statue Sainte Foy (Foj -Vera), Conques, Francuska, kasni IX ili X v. sa kasnijim dodacima.

22

Relikvijar u obliku statue Sv. Foj (Sainte

Foy-Vera), Manastir Konk, Francuska, kasni

IX ili X v. sa kasnijim dodacima.

Posrebreno, preko drvenog jezgra, sa

dodadtim dragim kamenjem i gemama

različitih datuma. H 85 cm(33"),

29


Radijalne

kapele

30Saint-Sernin, Tuluz, Francuska, ca. 1070-1120 (po Kenneth John Conant-u).

Ambilatorijum

HorGlavni brod

Bočni btod

Bočni brod

Pogled iz vazduha ka SZ, Saint-Sernin, Toulouse (Tuluz), Franciska, ca. 1070–1120.

32St. Sernin, Tuluz, Francuska, ca. 1080-1118.

Kompozitni stupci

Poluobli-

časti

svod

Galerija

St. Sernin, Tuluz, Francuska,

ca. 1080-1118.

40Rekonstrukcija (Conant) Katedrale Sv. Jakova, Santiago de Compostela, Španija, 1078-1122.

Crkve na Hodočasničkom putu

1. Saint-Martin, Tours

2. Saint-Martial, Limoges

3. Saint Foy, Conques

4. Saint-Sernin, Toulouse

5. Santiago de Compostela

1 2 3 4 5

42

BERNARDUS GELDUINUS,

Hrist u Slavi,

reljef u ambulatorijumu crkve

Saint-Sernin, Tuluz, Francuska, ca.

1096.

mermer, 1.27m (4’ 2”).

Orao- Jovan

Andjeo - Matija

Bik– Luka

Lav- Marko

Facsimil naslovne strane sa

Hildegard i Volmarom, Liber Scivias,

1165–75

Originalni rukopis izgubljen u toku

II Svetskog rata

Pisac

Kompozitor

Filozof

Osnivač dva manastira

Scivias –

Scire vias lucis

(upoznaj puteve svetlosti)

45

Manastir Cluny (Klini)

Klinijski red, početak X v.

Gregorijanska reforma

Bendiktinski red

48Kompleks manastir Klini, c.1088-1130 (srušen u XIX v.)

Cluny, Saone-et-Loire, Francuska.

Manastir Klini, Treća crkva (Cluny III), c.1088-1130 (srušena u XIX v.)

Cluny, Saone-et-Loire, Francuska.

Crkva dugačka 169.2m (555’) Klinijski red

300 monaha

51

Crkva dugačka 169.2m

Prelomljeni rebrasti svod raspona 12.2m i visine 29.9m

Manastir Klini, Treća crkva (Cluny III), c.1088-1130

CLUNY, France.

52

Manastir Kluni, Treća crkva (Cluny III), c.1088-1130 (srušena u XIX v.)

CLUNY, Saone-et-Loire, Francuska.

Manastir Kluni (Cluny), Treća crkva (Cluny III), ostaci ramena transepta

c.1088-1130 (srušena u XIX v.)

CLUNY, Saone-et-Loire, Francuska.

55

Hodočasnički

putevi

56Saint Pierre, Moissac (Moasak), južni portal, c. 1115-30.

58

arhivolte

dovratnici

trimo

arhitrav

timpanon

Saint Pierre, Moissac (Moasak),

južni portal, c. 1115-30,

Mermer, šiina oko 5.0m (16’ 6”).

59Saint Pierre, Moissac (Moasak), Južni portal, Drugi Hristov dolazak, c. 1115-30,

Mermer, šiina oko 5.0m (16’ 6”).

Book of Revelation, 5:8

Kad je uzeo Knjigu, četiri živa stvora i dvadeset četiri

starca padoše ispred jagnjeta…

Angel - Matthew

Eagle - Mark

Lion - John

Ox - Luke

61Saint Pierre, Moasak (Moissac), južni portal, trimo, c. 1115-30,

63

Prorok,

trimo južnog portala,

Saint Pierre, Moasak

(Moissac), c. 1115-30,

66

Hodočasnički

putevi

67

GISLEBERTUS, Strašni sud, zapadni timpanon crkve Saint-Lazare, Autun (Oten), Francuska, ca. 1120–1135.

Mermer, širine oko 6.4 m (21’).

Pravedni - Spaseni Grešnici - Prognani

Horror Vacui

68Mandorla

Hodočasnici

69

Merenje duša

‘Neka ove muke prestrave one koji su

vezani zemaljskim zakonom. Biće uistinu

kao što i strahota ovih prizora pokazuje.’

70

Andjeli pomažu spašenim dušama

da dodju do Božje kuće

Vrata Raja uvek otvrena

72Notre-Dame, Fontenay (Fontene), Francuska, 1139–1147.

Cistercitski red, pozni XI v.

73

Prelomljeni rebrasti svod

Enterijer crkve Notre-Dame,

Fontenay (Fontene), Francuska,

1139–1147.

74Kaiserdom zu Speyer, (Špejer katedrala), Špejer, Nemačka, početa 1030; svodovi glavnog broda, ca. 1082–1106.

Kaiserdom zu Speyer (Špejer katedrala),

Špejer, Nemačka:

Perspektivna skica sa prvom (desno), 1030-61

i drugom fazom (levo), 1082-1106.

Druga faza

1082-1106 (levo).

Prva faza

1030-1061 (desno)

76

Kaiserdom zu Speyer, Špejer, Nemačka:

Glavni brod, II faza, 1082-1106, (litografija napravljena pre

restoracije XIX veka).

77

Kaiserdom zu Speyer (Špejer katedrala),

Špejer, Nemačka, enterijer :

početa 1030; svodovi gl. broda ca. 1082–1106.

Kompozitni stupci

Krstati svod

Plan, ca. 1030

79

Saint-Étienne, Caen (Kaen),

Francuska.

Započeto 1067.

81

Glavni brod, Saint-Étienne, Caen

c. 1060–77; zasvodjeno c. 1130

Šestodelni svod

Razvoj romaničkog krstatog svoda

travej

PRELOMLJENI

REBRASTI

KRSTATI SVOD

rebra

nadvišeni

luk

84Durham Cathedral, England, begun ca.

1093.

Durham (Daram) katedrala, Engleska,

započeta ca. 1093.

85Durham (Daram) katedrala, Engleska,

započeta ca. 1093.

Seven-part vault

86

Plan (top) and presek (desno), Daram (Durham) katedrale, Engleska

(Kenneth John Conant).

Sedmodelni svod

kvadrantni lukovi

87

Narativna predstava

Dužina platna 68.8 m (224’ 3”)

Bayeux tapiserija (Bajo), iz Bajo katedrale, Bayeux, Francuska,

ca. 1070-1080.

Vez, vuna na lanu, H 50.8cm (1’ 8”). Centre Buillaume le Conquerant, Bayeux.

Narativna predstava

Dužina platna 68.8 m (224’ 3”)

Ikonična predstava

89Bayeux tapiserija (Bajo), iz Bajo katedrale, Bayeux, Francuska, ca. 1070-1080.


Bitka kod Hastingsa (dole)

Pogrebna povorka do

Vestminsterske opatije (dole)

http://youtu.be/LtGoBZ4D4_E

90Smrt Harolda, Bayeux tapiserija (Bajo), iz Bajo katedrale, Bayeux, Francuska, ca. 1070-1080.


Documents

9-Romanika