48
ชุดการสอนที1 เรื่อง สาร สมบัติของสาร และสถานะของสาร 1 คานา ชุดการสอนวิชาวิทยาศาสตร์พื้นฐาน หน่วยการเรียนรูสารรอบตัว รายวิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน ว 21101 ชั้นมัธยมศึกษาปีท1 เป็นการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ โดยใช้การจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรูตามสาระการเรียนรูมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดของหลักสูตร นักเรียนได้ปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้ด้วยตนเอง โดยเรียบเรียงเนื้อหา ตามจุดประสงค์การเรียนรู้อย่างละเอียด จัดทาขึ้นเพื่อใช้เป็นคู่มือประกอบการจัดกิจกรรมการเรียน การสอนวิชาวิทยาศาสตร์พื้นฐาน มีการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ของผู้เรียนเมื่อจบหน่วย การเรียนรูชุดการสอนชุดนี้ประกอบด้วยคู่มือครู แผนการจัดการเรียนรูคู่มือนักเรียน ชุดกิจกรรมการเรียนรูแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน ซึ่งถ้านักเรียนได้ศึกษาเนื้อหา และ ฝึกกิจกรรมตามขั้นตอนก็จะช่วยให้นักเรียนประสบความสาเร็จในการเรียนรู้มากขึ้น สามารถ พัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้เต็มศักยภาพ ในการจัดทาชุดการสอนนีผู้จัดทาได้ศึกษาค้นคว้าเอกสาร และตาราต่างๆ เป็นจานวนมาก ตลอดจนใช้ประสบการณ์จากการสอนวิชาวิทยาศาสตร์พื้นฐาน มาอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้เป็นชุดการสอนที่มีเนื้อหาครบถ้วนสมบูรณ์มากที่สุด ชุดการสอนชุดนีจะมีประโยชน์และคุณค่าช่วยพัฒนาให้ผู้เรียนมีความรูส่งเสริมและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน รายวิชาวิทยาศาสตร์พื้นฐาน ได้เป็นอย่างดี และสามารถนาความรู้ที่ได้รับไปใช้ประโยชน์ได้ ชุดการสอนชุดนี้สาเร็จได้อย่างสมบูรณ์ ผู้จัดทาต้องขอขอบพระคุณอาจารย์ทีประสิทธิ์ประสาทวิชาความรู้ให้แก่ผู้จัดทา ขอขอบพระคุณท่านผู้อานวยการ ผู้ช่วยผู้อานวยการ และครูโรงเรียนพระบางวิทยาทุกท่านที่ให้คาปรึกษาตลอดจนผู้เกี่ยวข้องและผู้ที่ให้ความช่วยเหลือ ทุกท่านในการจัดทาชุดการสอนนีและขอขอบพระคุณเจ้าของเอกสาร ตาราต่างๆ ที่ใช้เป็น เอกสารอ้างอิงเป็นอย่างสูง นางดวงเดือน อาจหาญ โรงเรียนพระบางวิทยา

ค าน า - kruladda.files.wordpress.com · ว.3.1 ม.1/2 อธิบายสมบัติและการเปลี่ยนสถานะของสารโดยใช้แบบจ

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

1

ค าน า

ชดการสอนวชาวทยาศาสตรพนฐาน หนวยการเรยนร สารรอบตว รายวชาวทยาศาสตรพนฐาน ว 21101 ชนมธยมศกษาปท 1 เปนการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยใชการจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ตามสาระการเรยนร มาตรฐานการเรยนร และตวชวดของหลกสตร นกเรยนไดปฏบตกจกรรมการเรยนรดวยตนเอง โดยเรยบเรยงเนอหาตามจดประสงคการเรยนรอยางละเอยด จดท าขนเพอใชเปนคมอประกอบการจดกจกรรมการเรยน การสอนวชาวทยาศาสตรพนฐาน มการวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนเมอจบหนวย การเรยนร ชดการสอนชดนประกอบดวยคมอคร แผนการจดการเรยนร คมอนกเรยน ชดกจกรรมการเรยนร แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน ซงถานกเรยนไดศกษาเนอหา และ ฝกกจกรรมตามขนตอนกจะชวยใหนกเรยนประสบความส าเรจในการเรยนรมากขน สามารถพฒนาผเรยนใหมความรเตมศกยภาพ ในการจดท าชดการสอนน ผจดท าไดศกษาคนควาเอกสารและต าราตางๆ เปนจ านวนมาก ตลอดจนใชประสบการณจากการสอนวชาวทยาศาสตรพนฐาน มาอยางตอเนอง เพอใหเปนชดการสอนทมเนอหาครบถวนสมบรณมากทสด ชดการสอนชดน จะมประโยชนและคณคาชวยพฒนาใหผเรยนมความร สงเสรมและพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาวทยาศาสตรพนฐาน ไดเปนอยางด และสามารถน าความรทไดรบไปใชประโยชนได ชดการสอนชดนส าเรจไดอยางสมบรณ ผจดท าตองขอขอบพระคณอาจารยท ประสทธประสาทวชาความรใหแกผจดท า ขอขอบพระคณทานผอ านวยการ ผชวยผอ านวยการและครโรงเรยนพระบางวทยาทกทานทใหค าปรกษาตลอดจนผเกยวของและผทใหความชวยเหลอทกทานในการจดท าชดการสอนน และขอขอบพระคณเจาของเอกสาร ต าราตางๆ ทใชเปนเอกสารอางองเปนอยางสง นางดวงเดอน อาจหาญ โรงเรยนพระบางวทยา

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

2

คมอนกเรยนชดการสอนวชาวทยาศาสตรพนฐาน หนวยการเรยนร สารรอบตว

ชดการเรยนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

ชดการสอนวชาวทยาศาสตรพนฐาน นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร สารรอบตว ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร ใชเวลาเรยน 3 ชวโมง มสวนประกอบของชดการสอน ดงน 1) ตวชวด และจดประสงคการเรยนร

2) แบบทดสอบกอนเรยน 3) บตรค าชแจง 4) บตรค าสง 5) บตรกจกรรม 6) บตรเนอหา 7) บตรเฉลยบตรกจกรรม 8) บตรฝกหด 9) บตรเฉลยบตรฝกหด 10) แบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน 11) เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน - หลงเรยน 12) แบบบนทกคะแนนประจ ากลม 13) การประเมนผล

14.1 คะแนนบตรกจกรรม และบตรฝกหด 14.2 คะแนนแบบทดสอบกอนเรยน - หลงเรยนสวนประกอบของชดการสอน

สวนประกอบของชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร หนวยยอยท 1.1 สารและสสาร ประกอบดวย 1. ตวชวด และจดประสงคการเรยนร

2. บตรค าสง หนวยยอยท 1.1 เรอง สาร และสสาร

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

3

3. บตรกจกรรม หนวยยอยท 1.1 เรอง สาร และสสาร 4. บตรเนอหา หนวยยอยท 1.1 เรอง สาร และสสาร 5. แบบบนทกบตรกจกรรม หนวยยอยท 1.1 เรอง สาร และสสาร 6. บตรฝกหด หนวยยอยท 1.1 เรอง สาร และสสาร

7. แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน หนวยยอยท 1.1 เรอง สาร และสสาร 8. กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน หนวยยอยท 1.1 เรอง สาร และสสาร

9. ใบบนทกคะแนนท 1.1 แบบบนทกคะแนนของสมาชกกลม เรอง สาร และสสาร

หนวยยอยท 1.2 สมบตของสาร ประกอบดวย 1. ตวชวด และจดประสงคการเรยนร

2. บตรค าสง หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร 3. บตรกจกรรม หนวยยอยท 1.2 เรอง การทดสอบสมบตของสาร 4. บตรเนอหา หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร 5. แบบบนทกบตรกจกรรม หนวยยอยท 1.2 เรอง การทดสอบสมบตของสาร 6. บตรฝกหด หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร

7. แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร 8. กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร

9. ใบบนทกคะแนนท 1.2 แบบบนทกคะแนนของสมาชกกลม เรอง สมบตของสาร

หนวยยอยท 1.3 การจดเรยงอนภาคของแขง ของเหลว แกส ประกอบดวย 1. ตวชวด และจดประสงคการเรยนร

2. บตรค าสง หนวยยอยท 1.3 เรอง การจดเรยงอนภาคของแขง ของเหลว แกส 3. บตรกจกรรม หนวยยอยท 1.3 เรอง การจดเรยงอนภาคของแขง ของเหลว แกส 4. บตรเนอหา หนวยยอยท 1.3 เรอง การจดเรยงอนภาคของแขง ของเหลว แกส 5. แบบบนทกบตรกจกรรม หนวยยอยท 1.3 เรอง การจดเรยงอนภาคของแขง ของเหลว แกส

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

4

6. บตรฝกหด หนวยยอยท 1.3 เรอง การจดเรยงอนภาคของแขง ของเหลว แกส 7. แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน หนวยยอยท 1.3 เรอง การจดเรยง

อนภาค ของแขง ของเหลว แกส 8. กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน หนวยยอยท 1.3

เรอง การจดเรยงอนภาคของแขง ของเหลว แกส 9. ใบบนทกคะแนนท 1.3 แบบบนทกคะแนนของสมาชกกลม

เรอง การจดเรยงอนภาคของแขง ของเหลว แกส

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

5

แผนผงแสดงขนตอนการใชชดการสอนส าหรบนกเรยน

ศกษาค าชแจงในการใชชดการสอนอยางละเอยด

ศกษาจดประสงคการเรยนร

ท าแบบทดสอบกอนเรยน

ท ากจกรรมตามบตรกจกรรม

อานบตรเนอหาอยางละเอยดรอบคอบ

ท ากจกรรมตามบตรฝกหด

ตรวจค าตอบจากบตรเฉลยบตรกจกรรม และบตรเฉลยบตรฝกหด

ท าแบบทดสอบหลงเรยน

จบหนวยการเรยนร ชดการสอนท 1

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

6

สารบญ เรอง หนา ค าน า..............................................................................................................................................ก คมอนกเรยน..................................................................................................................................ข แผนผงแสดงขนตอนการใชชดการเรยนส าหรบนกเรยน ..............................................................ค สารบญ..........................................................................................................................................ง สารบญภาพ...................................................................................................................................จ สารบญตาราง................................................................................................................................ฉ ตวชวด และจดประสงคการเรยนร ชดการเรยนท 1.......................................................................1 หนวยยอยท 1.2 สมบตของสาร……………………………………………………………….…3 ตวชวด และจดประสงคการเรยนร หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร………………………..4 ค าชแจงส าหรบนกเรยนในการใชชดการสอนท 1 หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร………..5 บตรค าสง หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร..........................................................................6 แบบทดสอบกอนเรยน หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร......................................................8 กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร………………..11 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร............................................12 บตรกจกรรม หนวยยอยท 1.2 เรอง การทดสอบสมบตของสาร..................................................13 แบบบนทกบตรกจกรรม หนวยยอยท 1.2 เรอง การทดสอบสมบตของสาร……………………16 บตรเฉลยบตรกจกรรม หนวยยอยท 1.2 เรอง การทดสอบสมบตของสาร..................................20 บตรเนอหา หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร.......................................................................24 บตรฝกหด หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร.......................................................................27 บตรเฉลยบตรฝกหด หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร...................................... .................30 แบบทดสอบหลงเรยน หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร......................................................32 กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร…………………..35 เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร……………………………..36 ใบบนทกคะแนนท 1.2 แบบบนทกคะแนนของสมาชกกลม เรอง สมบตของสาร…………….37

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

7

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1.2.1 แสดงขนตอนการทดลองการทดสอบสมบตของสาร…………………………………….15 1.2.2 แสดงการเกดปฏกรยาเคมท าใหเกดสารใหม......................................................................24 1.2.3 แสดงการเกดหมะ………………………………………………………………………...31 1.2.4 แสดงเทยนไขลกไหม…………………………..………………………………………...31 1.2.5 แสดงการตมไข……..…………………………..………………………………………...31 1.2.6 แสดงน าแขงละลาย……..…………………………..…..………………………………...31 1.2.7 แสดงโลหะเกดสนม……..…………………………..…..………...……………………...31

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

8

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1.2.1 แสดงการเปรยบเทยบสมบตของน าบรสทธและเอทานอล……………………………….25 1.2.2 แสดงการเปรยบเทยบสมบตของก ามะถนและแนฟทาลน (ลกเหมน)……………………25 1.2.3 แสดงขอเปรยบเทยบระหวางการเปลยนแปลงทางกายภาพกบการเปลยนแปลงทางเคม...26

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

9

ชดการสอนวชาวทยาศาสตรพนฐาน

หนวยการเรยนร สารรอบตว ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

สาระท 3 สารและสมบตของสาร มาตรฐาน ว.3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสราง และแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสาร สงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชน ตวชวดท

ว.3.1 ม.1/2 อธบายสมบตและการเปลยนสถานะของสารโดยใชแบบจ าลองการจดเรยงอนภาคของสาร สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาตรฐาน ว.8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน ตวชวดท ว.8.1 ม. 1-3/1 – ม. 1-3/9 จดประสงคการเรยนร หนวยยอยท 1.1 สารและสสาร 1. นกเรยนบอกความหมายของสสารและสารได 2. นกเรยนยกตวอยางสสารในชวตประจ าวนได 3. นกเรยนมความสามารถในจ าแนกสารทมประโยชนและสารทกอใหเกดพษ ตอสงมชวตและสงแวดลอมไดอยางถกตอง 4. นกเรยนน าเสนอผลจดกลมสงทเปนสสารและไมเปนสสารใหผอนเขาใจได

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

10

หนวยยอยท 1.2 สมบตของสาร 1. นกเรยนอธบายสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคมของสารได 2. นกเรยนบอกความแตกตางของสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคมของสารได 3. นกเรยนมความสามารถในการจ าแนกสารโดยใชสมบตทางกายภาพและสมบต ทางเคมของสารเปนเกณฑได 4. นกเรยนทดลองเกยวกบสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคมของสารได 5. นกเรยนสามารถตรวจสอบสมบตของสารโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและ น าเสนอผลการทดลองใหผอนเขาใจได หนวยยอยท 1.3 การจดเรยงอนภาคของแขง ของเหลว แกส

1. นกเรยนอธบายแบบจ าลองการจดเรยงอนภาคและการเคลอนไหวของอนภาคสาร ในสถานะตางๆได 2. นกเรยนอธบายสมบตบางประการของสารในสถานะของแขง ของเหลว และกาซ โดยใชแบบจ าลองการจดเรยงอนภาคเปนเกณฑได

3. นกเรยนทดลองการจดเรยงตวของอนภาคสารในสถานะของแขง ของเหลว และแกสได 4. นกเรยนน าเสนอผลการทดลองการจดเรยงตวของอนภาคสารในสถานะของแขง ของเหลว และแกสโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรใหผอนเขาใจได

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

11

หนวยการเรยนร สารรอบตว ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

12

ชดการสอนวชาวทยาศาสตรพนฐาน หนวยการเรยนร สารรอบตว ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร

ตวชวดท

ว 3.1 ม.1/2 อธบายสมบตและการเปลยนสถานะของสารโดยใชแบบจ าลองการจดเรยงอนภาคของสาร

ว 8.1 ม. 1-3/1 – ม. 1-3/9 จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนอธบายสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคมของสารได 2. นกเรยนบอกความแตกตางของสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคมของสารได 3. นกเรยนมความสามารถในการจ าแนกสารโดยใชสมบตทางกายภาพและสมบต ทางเคมของสารเปนเกณฑได 4. นกเรยนทดลองเกยวกบสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคมของสารได 5. นกเรยนสามารถตรวจสอบสมบตของสารโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและ น าเสนอผลการทดลองใหผอนเขาใจได

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

13

ค าชแจงส าหรบนกเรยน

ชดการสอนวชาวทยาศาสตรพนฐาน หนวยการเรยนร สารรอบตว ชนมธยมศกษาปท 1 ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร การใชชดการเรยนวชาวทยาศาสตรพนฐาน หนวยการเรยนร สารรอบตว เรอง

สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร ใหนกเรยนศกษาปฏบตตามขนตอนตอไปน 1. ศกษาค าชแจง การใชชดการเรยนและจดประสงคการเรยนรใหเขาใจ 2. ท าแบบทดสอบกอนเรยน 3. ศกษารายละเอยดของ บตรกจกรรม บตรเนอหา และบตรฝกหด ทตองปฏบตจากคมอนกเรยนทกขนตอนตามล าดบเพอใหเกดความเขาใจ 4. ปฏบตกจกรรมตามบตรกจกรรม และบตรค าถาม ทละขนตอนอยางรอบคอบ ซกถามและอภปรายอยางเตมความสามารถ รบฟงความคดเหนของผอน มความรบผดชอบ ไมกอกวน และชกชวนเพอนใหปฏบตไมเหมาะสม 5. ปฏบตกจกรรมดวยความตงใจและปฏบตตามค าชแจงอยางเครงครด 6. การปฏบตกจกรรมในแตละชดการเรยน ควรท าใหเสรจทนตามก าหนดเวลา หากมขอสงสยใหซกถามครผสอนจนเขาใจ 7. ท าแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนดวยความซอสตย 8. ประเมนผลดวยตนเองโดยตรวจค าตอบจากในบตรเฉลยบตรกจกรรมและ บตรเฉลยบตรฝกหด ใหคะแนนตนเองดวยความซอสตย ถานกเรยนไมผานเกณฑการประเมนใหกลบไปศกษาบตรเนอหา และท าบตรกจกรรม บตรฝกหดใหมใหถกตอง 9. เกบวสดอปกรณ และชดการเรยนสงคนครเมอปฏบตกจกรรมเสรจสนแลว 10. ท าความสะอาดสถานททใชในการเรยนใหเรยบรอย การประเมนผลการเรยน 1. การประเมนดานความรโดยใชแบบทดสอบ 2. การประเมนผลระหวางเรยน โดยใช 2.1 แบบประเมนการปฏบตกจกรรมในชนเรยน

2.2 แบบประเมนการปฏบตกจกรรมการทดอง 2.3 แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

14

บตรค าสงท 1.2 หนวยการเรยนร สารรอบตว

หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร

ชดการสอนนเปนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยใหนกเรยน ไดปฏบตทดลองดวยตนเอง สามารถสรปองคความรดวยตนเองได ในการใชชดการสอนนน นกเรยนจะตองศกษา และปฏบตตามขนตอนทก าหนดดวยตนเอง สามารถปรกษากน หรอชวยเหลอกนในกลมได นกเรยนตองมความซอสตยตอตนเองและผอน โดยไมเปดดเฉลยกอนเปนอนขาด เพราะจะท าใหนกเรยนไมมโอกาสคดวเคราะห โดยปฏบตดงน 1. แตละกลมเลอกประธานกลม และเลขานการกลม 2. ประธานกลมอานหนาทของประธานกลม เลขานการกลมและหนาทของสมาชกในกลมฟง ดงน

หนาทของประธานกลม 1. รบบตรตางๆในชดการสอนไปแจกสมาชกในกลม 2. อานบตรค าสงใหสมาชกฟง 3. ควบคมกจกรรมใหเปนไปตามบตรค าชแจง กระตนใหสมาชกรวมกจกรรม

หนาทของเลขานการกลม 1. จดบนทกผลการอภปราย 2. สรปค าตอบจากบตรกจกรรม บตรฝกหด และคะแนนจากแบบทดสอบ กอนเรยน-หลงเรยนของสมาชก

หนาทของสมาชก 1. รวมกนอภปรายกลม 2. จดบนทกความรทไดจากเนอหาของเรองและปฏบตกจกรรมภายในชดการเรยน

3. นกเรยนทกคนท าแบบทดสอบกอนเรยนหนวยยอยท 1.2 จ านวน 10 ขอ 4. ประธานกลมรบบตรกจกรรมท 1.2 จากครใหสมาชกทกคนรวมกนปฏบตกจกรรม และนกเรยน ทกคนในแตละกลมรวมกนศกษาคนควาหวขอในบตรกจกรรม ดงน 4.1 วเคราะหจดประสงคการทดลอง 4.2 ศกษาวสดอปกรณ

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

15

4.3 ศกษาวธการทดลอง 4.4 บนทกผลการทดลอง

และบนทกผลการปฏบตกจกรรมลงในแบบบนทกกจกรรมท 1.2 5. ประธานกลมรบบตรเนอหาท 1.2 จากครใหสมาชกทกคนรวมกนอภปรายและหาขอสรป เลขานการจดบนทก แลวอานใหสมาชกฟง 6.ประธานกลมรบบตรเฉลยบตรกจกรรมท 1.2 จากครและใหเลขานการเปนผจดบนทกคะแนน สมาชกในกลมถานกเรยนท าไมถกตองใหกลบไปศกษาและท าความเขาใจบตรกจกรรมใหม แลวแกไขใหถกตอง 7. ประธานกลมรบบตรฝกหดท 1.2 จากคร แลวสมาชกภายในกลมระดมความคด และชวยกนท า บตรฝกหด 8. ประธานกลมรบบตรเฉลยบตรฝกหดท 1.2 จากครมาเฉลย และใหเลขานการเปนผจดบนทก คะแนนสมาชกในกลม ถานกเรยนท าไมถกตอง อยารบรอนเปลยนค าตอบตามเฉลย การตอบผด ไมเสยหายอะไร ขอใหยอนกลบไปศกษาบตรเนอหาหรอบตรกจกรรมใหม จะท าใหนกเรยน เขาใจบทเรยนยงขน แลวกลบมาท าบตรฝกหดใหมอกครงหนง 9. นกเรยนทกคนท าแบบทดสอบหลงเรยนหนวยยอยท 1.2 จ านวน 10 ขอ 10. ประธานกลมรบเฉลยแบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยนจากครแลวเฉลยใหสมาชกตรวจ ใหคะแนน ขอทถกให 1 คะแนน ขอทผดให 0 คะแนน โดยการเปลยนกนตรวจภายในกลม เลขานการกลมบนทกคะแนน 11. สมาชกในกลมชวยกนคดคะแนนความกาวหนาแตละคน 12. เมอหมดเวลาเรยน ใหเกบอปกรณ ใสคนซองเดมใหถกตองเรยบรอยแลวสงคนครผสอน

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

16

แบบทดสอบกอนเรยน หนวยยอยท 1.2 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหสวชา ว 21101 ชนมธยมศกษาปท 1 เรอง สมบตของสาร จ านวน 10 ขอ คะแนน 10 คะแนน

จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนอธบายสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคมของสารได 2. นกเรยนบอกความแตกตางของสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคมของสารได 3. นกเรยนมความสามารถในการจ าแนกสารโดยใชสมบตทางกายภาพและสมบต ทางเคมของสารเปนเกณฑได 4. นกเรยนทดลองเกยวกบสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคมของสารได ค าสง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยวแลวท าเครองหมาย ลงใน กระดาษค าตอบ โดยใชเวลาท าเพยง 10 นาท 1. จากเหตการณทพบเหนในชวตประจ าวนเหตการณใดจดเปนการเปลยนแปลงทางเคม

ก. การวางตะปทงในอากาศ เกดสารสน าตาลแดงเกาะ ข. การใสเกลอแกงในน า ค. วางน าแขงไวในแกว ง. การเกดน าคาง

2. ขอใดกลาวเกยวกบสมบตทางกายภาพของสารไมถกตอง ก. เปนสมบตทตรวจสอบไดงายจากลกษณะภายนอกของสาร ข. เปนสมบตทสงเกตไดจาก โครงสรางภายในของสาร ค. เปนสมบตทสงเกตไดงายดวยประสาทสมผส ง. เปนสมบตทไมใชปฏกรยาเคมเปนตวบงช 3. ถานกบเกลอแกงมความแตกตางของสมบตทางกายภาพใดทเดนชดทสด ก. การละลายน า ข. จดหลอมเหลว ค. จดเยอกแขง ง. จดเดอด

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

17

4. การน าไฟฟาเปนสมบตของวตถดานใด ก. ทางเคม ข. ทางชวภาพ ค. ทางกายภาพ ง. ทางกายภาพและชวภาพ 5. ขอใด ไมใช สมบตทางกายภาพของสาร ก. สถานะของสาร ข. ความสามารถในการละลายน า ค. จดเดอดจดหลอมเหลว

ง. การเกดปฏกรยาของสาร 6. ขอความใดกลาวถงสมบตทางเคมของสาร ก. เกลอแกงมลกษณะเปนของแขง สขาวขน ละลายน าได ข. น าตาลมลกษณะเปนของแขง สขาวใส ค. หนปนเมอท าปฏกรยากบกรดจะมฟองแกสเกดขน ง. เอทานอลเปนของเหลวใส ไมมส 7. การเกดสนมของเหลกเปนสมบตดานใด ก. ทางเคม ข. ทางกายภาพ

ค. ทางชวภาพ-กายภาพ ง. ทกดานทกลาวมา

8. สมบตของสารในขอใดตางไปจากขออน ก. การตดไฟ ข. การเกดสนม ค. การน าไฟฟา ง. ความเปนกรด - เบส

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

18

9. สารชนดหนงเมอน าทดสอบดวยกระดาษลตมสสแดง พบวากระดาษลตมสสแดงไมเปลยนส สารดงกลาวควรมสมบตตามขอใด

ก. เปนกรด ข. เปนเบส ค. เปนกลาง ง. ยงสรปชดเจนไมได

10. “แคลเซยมออกไซดมสตรเปน CaO มลกษณะเปนของแขงสขาว จดหลอมเหลว 2,580 องศาเซลเซยสละลายน าไดสารละลายทเปลยนสกระดาษลตมสจากสแดงเปนน าเงน” ขอใดถกตอง

ก. สมบตทางเคม 2 ประการ สมบตทางกายภาพ 4 ประการ ข. สมบตทางเคม 1 ประการ สมบตทางกายภาพ 4 ประการ ค. สมบตทางเคม 2 ประการ สมบตทางกายภาพ 3 ประการ ง. สมบตทางเคม 1 ประการ สมบตทางกายภาพ 3 ประการ

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

19

กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน หนวยยอยท 1.2

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหสวชา ว 21101 ชนมธยมศกษาปท 1 เรอง สมบตของสาร จ านวน 10 ขอ คะแนน 10 คะแนน

ชอ.....................................................................................เลขท...........ชน ม.1/........ กลมท...........

ค าสง ใหนกเรยนท าเครองหมาย ลงในขอทถกตองเพยงค าตอบเดยว

ขอ ก ข ค ง ขอ ก ข ค ง 1 6 2 7 3 8 4 9 5 10

หนวยการเรยนร สารรอบตว

หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร

คะแนนแบบทดสอบกอนเรยน คะแนนเตม คะแนนทได

10

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

20

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน หนวยยอยท 1.2 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหสวชา ว 21101 ชนมธยมศกษาปท 1 เรอง สมบตของสาร จ านวน 10 ขอ คะแนน 10 คะแนน

ขอ ก ข ค ง ขอ ก ข ค ง 1 6 2 7 3 8 4 9

5 10

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

21

บตรกจกรรมท 1.2 หนวยการเรยนร สารรอบตว

หนวยยอยท 1.2 เรอง การทดสอบสมบตของสาร

จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนอธบายสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคมของสารได 2. นกเรยนบอกความแตกตางของสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคมของสารได 3. นกเรยนมความสามารถในการจ าแนกสารโดยใชสมบตทางกายภาพและสมบต ทางเคมของสารเปนเกณฑได 4. นกเรยนทดลองเกยวกบสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคมของสารได ค าชแจง 1. ใหนกเรยนแบงหนาทการท างานภายในกลมและบนทกผลการทดลองลงในแบบบนทกบตรกจกรรมท 1.2 2. ใหแตละกลมสงตวแทนมารบบตรกจกรรม แบบบนทกบตรกจกรรมท 1.2 เรอง การทดสอบสมบตของสาร และวสดอปกรณทใชในการทดลอง 3. จากนนแตละกลมปฏบตการทดลอง พรอมกบบนทกผลการทดลอง สรปผลการทดลอง และตอบค าถามในแบบบนทกบตรกจกรรมท 1.2 เรอง การทดสอบสมบตของสาร สงคร กลมละ 1 ชด วสด/อปกรณทใชในการทดลอง

1. หลอดทดลองขนาดกลาง 5 หลอด 2. ชอนส าหรบตกสาร เบอร 1 1 อน

3. แทงแกวส าหรบคนสาร 5 อน 4. กระบอกตวงน า 1 อน

5. น าสะอาด 25 cm3 6. น าปนใส 5 cm3 7. น ามนพช 5 cm3 8. เอทานอล 5 cm3

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

22

9. เกลอ 5 g 10. น าสมสายช 5 cm3 11. จานหลมโลหะ 1 อน 12. ตะเกยงแอลกอฮอลพรอมทกนลม 1 ชด

วธการทดลอง 1. น าหลอดทดลองขนาดกลางมา 5 หลอด น ามาตดหมายเลขและชอสารทง 5 ชนด จากนนเทสารทน ามาทดสอบ ไดแก น าปนใส น ามนพช เอทานอล น าสมสายช อยางละ 5 cm3 และเกลอ จ านวน 5 g ใสลงในหลอดทดลองแตละอน ดงนภาพขางลาง 2.สงเกตลกษณะของสารในหลอดทดลองทง 5 แลวบนทกผล 3. เทน าสะอาดลงในหลอดทดลองทง 5 หลอดๆ ละ 5 ลกบาศกเซนตเมตร เขยาใหเขากนทงไวสกคร บนทกผลการทดลอง 4. ใชแทงแกวจมสารละลายในแตละหลอดน ามาแตะกบกระดาษลตมส สงเกตการเปลยนสของกระดาษลตมส บนทกผลการทดลอง (ขนตอนการทดสอบนจะสามารถแบงสารออกเปน 3 กลมคอ ) สารทเปลยนสกระดาษลตมสจากสน าเงนเปนสแดง มสมบตเปน กรด สารทเปลยนสกระดาษลตมสจากสแดงเปนสน าเงน มสมบตเปน เบส

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

23

สารทไมเปลยนสกระดาษลตมสทงสน าเงนและสแดง มสมบตเปน กลาง 5. ใชชอนตกสารทง 5 ชนด ใสในจานหลม หลมละ 1 ชนด น าไปเผาไฟโดยใชตะเกยงแอลกอฮอล สงเกตการเผาไหมแลวบนทกผลการทดลอง

ภาพท 1.2.1 แสดงขนตอนการทดลองการทดสอบสมบตของสาร

ทมา : นางดวงเดอน อาจหาญ ถายขณะปฏบตการทดลองจรง วนท 14 มถนายน 2555

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

24

แบบบนทกบตรกจกรรมท 1.2 หนวยการเรยนร สารรอบตว

หนวยยอยท 1.2 เรอง การทดสอบสมบตของสาร

ชอกลม..................................................................................ชน............................... สมาชก 1. .........................................................ประธาน 2. .........................................................เลขานการ 3. .......................................................... 4. .......................................................... 5. .......................................................... 6. .......................................................... 1. จดประสงคของกจกรรม (1 คะแนน) 1.......................................................................................................................................... 2.......................................................................................................................................... 3.......................................................................................................................................... 4.......................................................................................................................................... 2. วสดอปกรณ (2 คะแนน) 1.......................................................................................................................................... 2.......................................................................................................................................... 3.......................................................................................................................................... 4......................................................................................................................................... 5.......................................................................................................................................... 6.......................................................................................................................................... 7.......................................................................................................................................... 8.......................................................................................................................................... 9.......................................................................................................................................... 10........................................................................................................................................

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

25

3. วธการทดลอง (2 คะแนน) 1………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 2………………………………………………………………………………………… 3………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

26

4………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

ภาพท 1.2.1 แสดงขนตอนการทดลองการทดสอบสมบตของสาร

ทมา : นางดวงเดอน อาจหาญ ถายขณะปฏบตการทดลองจรง วนท 14 มถนายน 2555 5………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 4. ตารางบนทกผลการทดลอง (2 คะแนน)

สาร

ผลการทดลอง

สถานะ ของสาร

สของสาร การละลายน า การเปลยนสกระดาษลตมส

การเผาไหม

เกลอ น าปนใส น าสมสายช เอทานอล น ามนพช 5. ค าถามหลงการทดลอง (2 คะแนน) 1. สารทท าการทดลองมสถานะใดบาง แตละสถานะประกอบดวยสารอะไรบาง ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

27

2. สารทละลายน าได ไดแกสารชนดใดบาง ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 3. สารใดเผาไฟแลวตดไฟได ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 4. สารใดเผาไฟแลวไมตดไฟได ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 5. จากการตรวจสอบสมบตความเปนกรด-เบส ของสารดวยกระดาษลตมส พบวาสารแตละชนด มสมบตอยางไร สารทมสมบตเปนกรด ไดแก........................................................................................... สารทมสมบตเปนเบส ไดแก........................................................................................... สารทมสมบตเปนกลาง ไดแก........................................................................................... 6. สมบตทางกายภาพของสารทน ามาทดลอง ไดแก.......................................................................... สมบตทางเคมของสารทน ามาทดลอง ไดแก................................................................................... 6. สรปผลการทดลอง (1 คะแนน) ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… เกณฑการใหคะแนน 1 คะแนน บอกจดประสงคไดถกตอง 2 คะแนน บอกวสดอปกรณไดถกตอง

2 คะแนน บอกวธท าการทดลองไดถกตอง 2 คะแนน บนทกผลการทดลองไดถกตอง 2 คะแนน ตอบค าถามหลงการทดลองไดถกตอง 1 คะแนน สรปผลการทดลองไดถกตอง

คะแนนบตรกจกรรมท 1.2 คะแนนเตม คะแนนทได

10

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

28

บตรเฉลยบตรกจกรรมท 1.2 หนวยการเรยนร สารรอบตว

หนวยยอยท 1.2 เรอง การทดสอบสมบตของสาร 1. จดประสงคของกจกรรม (1 คะแนน) 1. นกเรยนอธบายสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคมของสารได 2. นกเรยนบอกความแตกตางของสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคมของสารได 3. นกเรยนมความสามารถในการจ าแนกสารโดยใชสมบตทางกายภาพและสมบต ทางเคมของสารเปนเกณฑได 4. นกเรยนทดลองเกยวกบสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคมของสารได 2. วสดอปกรณ (2 คะแนน)

1. หลอดทดลองขนาดกลาง 5 หลอด 2. ชอนส าหรบตกสาร เบอร 1 1 อน

3. แทงแกวส าหรบคนสาร 5 อน 4. กระบอกตวงน า 1 อน

5. น าสะอาด 25 cm3 6. น าปนใส 5 cm3 7. น ามนพช 5 cm3 8. เอทานอล 5 cm3 9. เกลอ 5 g 10. น าสมสายช 5 cm3 11. จานหลมโลหะ 1 อน 12. ตะเกยงแอลกอฮอลพรอมทกนลม 1 ชด

3. วธการทดลอง (2 คะแนน)

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

29

1. น าหลอดทดลองขนาดกลางมา 5 หลอด จากนนเทสารทน ามาทดสอบ ไดแก น าปนใส น ามนพช เอทานอล น าสมสายช อยางละ 5 cm3 และเกลอ จ านวน 5 g ใสลงในหลอดทดลองแตละอน 2. สงเกตลกษณะของสารในหลอดทดลองทง 5 แลวบนทกผล

1. เทน าสะอาดลงในหลอดทดลองทง 5 หลอดๆ ละ 5 ลกบาศกเซนตเมตร เขยาใหเขากนทงไวสกคร บนทกผลการทดลอง

4. ใชแทงแกวจมสารละลายในแตละหลอดน ามาแตะกบกระดาษลตมส สงเกตการเปลยนสของกระดาษลตมส บนทกผลการทดลอง

ภาพท 1.2.1 แสดงขนตอนการทดลองการทดสอบสมบตของสาร

ทมา : นางดวงเดอน อาจหาญ ถายขณะปฏบตการทดลองจรง วนท 14 มถนายน 2555

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

30

5. ใชชอนตกสารทง 5 ชนด ใสในจานหลม หลมละ 1 ชนด น าไปเผาไฟโดยใชตะเก ยงแอลกอฮอล สงเกตการเผาไหมแลวบนทกผลการทดลอง 4. ตารางบนทกผลการทดลอง (2 คะแนน)

สาร ผลการทดลอง

สถานะ ของสาร

สของสาร การละลาย

น า การเปลยนสกระดาษลตมส

การเผาไหม

เกลอ ของแขง ขาว ละลาย ไมเปลยนส ไมตดไฟ น าปนใส ของเหลว ขาว ละลาย แดงเปนน าเงน ไมตดไฟ น าสมสายช ของเหลว ใสไมมส ละลาย น าเงนเปนเงน ไมตดไฟ เอทานอล ของเหลว ใสไมมส ละลาย ไมเปลยนส ตดไฟ น ามนพช ของเหลว สเหลองออน ไมละลาย ไมเปลยนส ไมตดไฟ 5. ค าถามหลงการทดลอง (2 คะแนน) 1. สารทท าการทดลองมสถานะใดบาง แตละสถานะประกอบดวยสารอะไรบาง ม 2 สถานะ คอ ของแขง ไดแก เกลอ ของเหลว ไดแก น าปนใส น าสมสายช เอทานอล น ามนพช 2. สารทละลายน าได ไดแกสารชนดใดบาง สารทละลายน าได ไดแก เกลอ น าปนใส น าสมสายช เอทานอล 3. สารใดเผาไฟแลวตดไฟได สารทตดไฟได ไดแก เอทานอล 4. สารใดเผาไฟแลวไมตดไฟได สารทไมตดไฟ ไดแก เกลอ น าปนใส น าสมสายช น ามนพช 5. จากการตรวจสอบสมบตความเปนกรด-เบส ของสารดวยกระดาษลตมส พบวาสารแตละชน มสมบตอยางไร สารทมสมบตเปนกรด ไดแก น าสมสายช สารทมสมบตเปนเบส ไดแก น าปนใส สารทมสมบตเปนกลาง ไดแก เกลอ เอทานอล น ามนพช 6. สมบตทางกายภาพของสารทน ามาทดลอง ไดแก. สถานะของสาร สของสาร การละลายน า สมบตทางเคมของสารทน ามาทดลอง ไดแก การเปลยนสกระดาษลตมส (ความเปนกรด-เบส) การเผาไหม

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

31

6. สรปผลการทดลอง (1 คะแนน) สารทน ามาทดลองมสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคม ดงน 1. สมบตทางกายภาพของสารทน ามาทดลอง ไดแก. สถานะของสาร สของสาร การละลายน า 2. สมบตทางเคมของสารทน ามาทดลอง ไดแก การเปลยนสกระดาษลตมส (ความเปนกรด-เบส) การเผาไหม

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

32

บตรเนอหาท 1.2 หนวยการเรยนร สารรอบตว

หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร

สมบตของสาร หมายถง ลกษณะเฉพาะตวของสสารทสามารถชไดวาสสารนนคออะไร สสารแตละชนดมสมบตทแตกตางกน สาร ( Substance ) คอ สสารททราบสมบต หรอ สสารทจะศกษา ดงนนจงเปนสสาร ทเฉพาะเจาะจง ซงจะมสมบตของสาร 2 ประเภท คอ 1. สมบตกายภาพ ( Physical Property ) หมายถง สมบตทสงเกตไดจากลกษณะภายนอก และ เกยวกบวธการทางฟสกส เชน ความหนาแนน , จดเดอด , จดหลอมเหลว 2. สมบตทางเคม ( Chemistry Property ) หมายถง สมบตทเกดขนจากการท าปฏกรยาเคม เชน การตดไฟ , การเปนสนม , ความเปน กรด - เบส ของสาร

ภาพท 1.2.2 แสดงการเกดปฏกรยาเคมท าใหเกดสารใหม ทมา : http://www.myfirstbrain.com/student_view.aspx?ID=72414

ปฏกรยาเคม คอ การเปลยนแปลงทท าใหเกดสารใหม

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

33

สมบตของสาร น าบรสทธ เอทานอล ผลเปรยบเทยบ

เหมอนกน แตกตางกน 1. สถานะ ของเหลว ของเหลว / 2. ส ใส ไมมส ใส ไมมส / 3. กลน ไมมกลน มกลนฉน / 4. จดเดอด 100 ๐C 78.5 ๐C /

ตารางท 1.2.1 แสดงการเปรยบเทยบสมบตของน าบรสทธและเอทานอล ทมา : ศรลกษณ ผลวฒนะรตนาภรณ อทธไพสฐพนธ และสภาภรณ หรนทรนตย. 2549, : หนา 5

จากตารางจะเหนไดวา สมบตเฉพาะตวทตางกนของน าและเอทานอล คอ กลนและ จดเดอด สวนสมบตทวไปทเหมอนกนของน าและเอทานอล คอ สถานะ และส

สมบตของสาร ก ามะถน แนฟทาลน ผลเปรยบเทยบ

เหมอนกน แตกตางกน 1. สถานะ ของแขง ของแขง / 2. ส สเหลอง สขาว / 3. กลน มกลนฉน

เลกนอย มกลนฉนมาก /

4. การละลายน า ไมละลาย ไมละลาย / 5. จดหลอมเหลว 113 ๐C 81 ๐C / 6. การระเหด ไมระเหด ระเหด /

ตารางท 1.2.2 แสดงการเปรยบเทยบสมบตของก ามะถนและแนฟทาลน (ลกเหมน) ทมา : ศรลกษณ ผลวฒนะรตนาภรณ อทธไพสฐพนธ และสภาภรณ หรนทรนตย. 2549 : หนา 5

จากตารางจะเหนไดวา สมบตเฉพาะตวทตางกนของก ามะถน และแนฟทาลน คอ ส กลน จดหลอมเหลว และการระเหด สวนสมบตทวไปทเหมอนกนของกามะถนและแนฟทาลน คอ สถานะ และการละลายน า จากตารางสรปไดดงน

1. ในการศกษาสมบตของสารจากตารางพบวา สมบตบางประการของสารสามารถ สงเกตไดจากลกษณะภายนอก ไดแก สถานะ ส กลน เนอสาร เชน

- ทองแดง เปนของแขง มสแดงสม - ก ามะถน เปนของแขง มสเหลอง

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

34

2. สารแตละชนดอาจมสมบตบางประการคลายคลงกน และสมบตบางประการ แตกตางกน เชน คลอรน เปนกาซสเขยวออน ละลายในน าไดเลกนอย สารละลายมฤทธเปนกรด ไนโตรเจน เปนกาซไมมส ไมละลายน า แสดงวาสารทง 2 ชนด มสมบตตางกน แตกมสมบต บางประการเหมอนกน คอ มสถานะเชนเดยวกน

เมอเกดการเปลยนแปลงของสาร เราสามารถแบงการเปลยนแปลงออกได เปน 2 ประเภท คอ 1. การเปลยนแปลงทางกายภาพ (Physical Change) เปนการเปลยนแปลงทสามารถสงเกตไดโดยทไมมการเปลยนแปลงองคประกอบภายในของสาร แตเกดการจดเรยงตวของอนภาคใหมเทานน เชน การเปลยนสถานะของน าแขงเมอไดรบความรอนจะหลอมเหลวกายเปนน าในรปของเหลว และเมอไดรบความรอนตอไปอกสามารถเปลยนเปนไอน าได โดยทไมมการเปลยนแปลงองคประกอบภายในของน าแตอยางใด 2. การเปลยนแปลงทางเคม (Chemical Change) เปนการเปลยนแปลงองคประกอบภายในของสสาร เกดเปนสารใหมขนมา ทงนเพราะมปฏกรยาเคมนนเอง การเปลยนแปลงทางเคม ไดแก การเผาไหม การยอยอาหาร การเกดสนม การรวมตวของโมเลกลของสารตาง ๆ เปนตน การเปลยนแปลงทางเคม จะท าใหเกดสารใหมขนเสมอ เชน การเกดนมเปรยว การปงขนมปง การเกดสนมของตะป การจดไมขดไฟ เปนตน

การเปลยนแปลงทางกายภาพ การเปลยนแปลงทางเคม ไมเกดปฏกรยาเคม ไมมสารใหมเกดขน ภายหลงการเปลยนแปลงองคประกอบ

และสมบตทางเคมของสารจะเหมอนเดม แตรปรางภายนอกอาจแตกตางจากเดม

ท าใหกลบสสภาพเดมไดงาย

เกดปฏกรยาเคม มสารใหมเกดขน ภายหลงการเปลยนแปลงสารใหมทไดจะม

องคประกอบและสมบตทางเคมแตกตางจากเดม

ท าใหกลบคนสสภาพเดมไดยาก

ตารางท 1.2.3 แสดงขอเปรยบเทยบระหวางการเปลยนแปลงทางกายภาพ

กบการเปลยนแปลงทางเคม ทมา : พมพนธ เดชะคปตและคณะ. 2547, หนา 108.

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

35

บตรฝกหดท 1.2 หนวยการเรยนร สารรอบตว

หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร ชอกลม..................................................................................ชน............................... สมาชก 1. .........................................................ประธาน 2. .........................................................เลขานการ 3. .......................................................... 4. .......................................................... 5. .......................................................... ค าชแจง ใหนกเรยนสรปองคความรทไดจากการท ากจกรรมและศกษาจากบตรเนอหา โดยตอบค าถามตอไปน ( 5 คะแนน) 1. สมบตของสาร หมายถง(1 คะแนน)

แบงออกเปน (1 คะแนน)

มลกษณะส าคญคอ(2 คะแนน)

ไดแก (1 คะแนน) ไดแก

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

36

2. จากสงทก าหนดให จงจ าแนกวารปใดเปนการเปลยนแปลงทางกายภาพ และรปใดเปน การเปลยนแปลงทางเคม เพราะเหตใด ( ขอละ 1 คะแนน รวม 5 คะแนน) 2.1 เปนการเปลยนแปลงทาง................................................ เพราะเหตใด................................................................... ........................................................................................ .......................................................................................

ภาพท 1.2.3 แสดงการหมะ ทมา : www.ibtv99.com 2.2 เปนการเปลยนแปลงทาง................................................ เพราะเหตใด.................................................................... ........................................................................................ ........................................................................................ ภาพท 1.2.4 แสดงเทยนไขลกไหม ทมา : www.munjeed.com 2.3 เปนการเปลยนแปลงทาง................................................ เพราะเหตใด................................................................... . ........................................................................................ ........................................................................................ ภาพท 1.2.5 แสดงการตมไข ทมา : www. webboard.yenta4.com 2.4 เปนการเปลยนแปลงทาง................................................ เพราะเหตใด................................................................... . ....................................................................................... ....................................................................................... ภาพท 1.2.6 แสดงน าแขงละลาย ทมา : www. vcharkarn.com

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

37

2.5 เปนการเปลยนแปลงทาง................................................. เพราะเหตใด.................................................................... ........................................................................................ ........................................................................................ ภาพท 1.2.7 แสดงโลหะเกดสนม ทมา : www.tpa.or.th เกณฑการใหคะแนน 1 คะแนน ตอบค าถามถกตอง

คะแนนบตรฝกหดท 1.2 คะแนนเตม คะแนนทได

10

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

38

บตรเฉลยบตรฝกหดท 1.2 หนวยการเรยนร สารรอบตว

หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร ค าชแจง ใหนกเรยนสรปองคความรทไดจากการท ากจกรรมและศกษาจากบตรความร โดยตอบค าถามตอไปน ( 10 คะแนน) 1. สมบตของสาร

หมายถง (1 คะแนน)

ลกษณะเฉพาะตวของสารแตละชนด

แบงออกเปน (1 คะแนน)

สมบตทางกายภาพ สมบตทางเคม

มลกษณะส าคญคอ (2 คะแนน) มลกษณะส าคญคอ สงเกตไดดวยประสาทสมผส สงเกตจากภายนอกไมได ใชเครองมอชวยในการสงเกตได สมบตเกยวของกบโครงสรางภายใน ทดสอบดวยวธการงายๆได ทราบสมบตไดจากปฏกรยาทางเคม องคประกอบภายในเหมอนเดม ผลตภณฑทเกดขนแตกตางจากเดม ไมมสารใหม

(1 คะแนน) ไดแก ไดแก ส , กลน , รส , จดเดอด การเกดสนม การเผาไหม จดหลอมเหลว,การละลาย ความเปนกรด-เบส การน าไฟฟา , การน าความรอน

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

39

2. จากสงทก าหนดให จงจ าแนกวารปใดเปนการเปลยนแปลงทางกายภาพ และวารปใดเปนการ เปลยนแปลงทางเคม เพราะเหตใด ( 5 คะแนน ) 2.1 เปนการเปลยนแปลงทาง กายภาพ เพราะเหตใด เปนการเปลยนสานะของน าจากของเหลว เปนของแขง ภาพท 1.2.3 แสดงการหมะ ทมา : www.ibtv99.com 2.2 เปนการเปลยนแปลงทาง เคม

เพราะเหตใด การจดเทยนไขใหลกไหม มสารใหมเกดขน เชน กลน ควน ความรอน การเปลยนแปลงของไสเทยน ซงสารทเกดขนใหมสมบตตางจากขณะ

ภาพท 1.2.4 แสดงเทยนไขลกไหม กอนจดเทยนไข ทมา : www.munjeed.com 2.3 เปนการเปลยนแปลงทาง เคม

เพราะเหตใด การตมไข ท าใหโปรตนในไขขาวเกด การเสยสภาพธรรมชาต คอไขขาวมลกษณะแขงขาวขน ซงแตกตางจากกอนตมจะเปนเมอกจบแลวลนมอ

ภาพท 1.2.5 แสดงการตมไข ทมา : www. webboard.yenta4.com 2.4 เปนการเปลยนแปลงทาง กายภาพ เพราะเหตใด ขณะทน าแขงก าลงละลายจะดดพลงงาน ความรอนจากสงแวดลอมไปใชในการเปลยนสถานะ จากของแขงเปนของเหลว ภาพท 1.2.6 แสดงน าแขงละลาย ทมา : www. vcharkarn.com

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

40

2.5 เปนการเปลยนแปลงทาง เคม เพราะเหตใด โลหะเกดการผกรอนไดเมอสมผสกบความชนและแกสออกซเจนในอากาศ ท าใหเกดสารใหม ทมลกษณะเปนสน าตาลแดงเกาทโลหะ สงผลท าให

ภาพท 1.2.7 แสดงโลหะเกดสนม โลหะเกดการผกรอน ทมา : www.tpa.or.th

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

41

แบบทดสอบหลงเรยน หนวยยอยท 1.2 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหสวชา ว 21101 ชนมธยมศกษาปท 1 เรอง สมบตของสาร จ านวน 10 ขอ คะแนน 10 คะแนน

จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนอธบายสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคมของสารได 2. นกเรยนบอกความแตกตางของสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคมของสารได 3. นกเรยนมความสามารถในการจ าแนกสารโดยใชสมบตทางกายภาพและสมบต ทางเคมของสารเปนเกณฑได 4. นกเรยนทดลองเกยวกบสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคมของสารได ค าสง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยวแลวท าเครองหมาย ลงใน กระดาษค าตอบ โดยใชเวลาท าเพยง 10 นาท 1. ถานกบเกลอแกงมความแตกตางของสมบตทางกายภาพใดทเดนชดทสด ก. การละลายน า ข. จดหลอมเหลว ค. จดเยอกแขง ง. จดเดอด 2. ขอใด ไมใช สมบตทางกายภาพของสาร ก. สถานะของสาร ข. ความสามารถในการละลายน า ค. จดเดอดจดหลอมเหลว

ง. การเกดปฏกรยาของสาร 3. “แคลเซยมออกไซดมสตรเปน CaO มลกษณะเปนของแขงสขาว จดหลอมเหลว 2,580 องศาเซลเซยสละลายน าไดสารละลายทเปลยนสกระดาษลตมสจากสแดงเปนน าเงน” ขอใดถกตอง

ก. สมบตทางเคม 2 ประการ สมบตทางกายภาพ 4 ประการ ข. สมบตทางเคม 1 ประการ สมบตทางกายภาพ 4 ประการ ค. สมบตทางเคม 2 ประการ สมบตทางกายภาพ 3 ประการ ง. สมบตทางเคม 1 ประการ สมบตทางกายภาพ 3 ประการ

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

42

4. ขอใดกลาวเกยวกบสมบตทางกายภาพของสารไมถกตอง ก. เปนสมบตทตรวจสอบไดงายจากลกษณะภายนอกของสาร ข. เปนสมบตทสงเกตไดจาก โครงสรางภายในของสาร ค. เปนสมบตทสงเกตไดงายดวยประสาทสมผส ง. เปนสมบตทไมใชปฏกรยาเคมเปนตวบงช 5. สมบตของสารในขอใดตางไปจากขออน

ก. การตดไฟ ข. การเกดสนม ค. การน าไฟฟา ง. ความเปนกรด - เบส

6. การน าไฟฟาเปนสมบตของวตถดานใด ก. ทางเคม ข. ทางชวภาพ ค. ทางกายภาพ ง. ทางกายภาพและชวภาพ 7. การเกดสนมของเหลกเปนสมบตดานใด ก. ทางเคม ข. ทางกายภาพ

ค. ทางชวภาพ-กายภาพ ง. ทกดานทกลาวมา

8. สารชนดหนงเมอน าทดสอบดวยกระดาษลตมสสแดง พบวากระดาษลตมสสแดงไมเปลยนส สารดงกลาวควรมสมบตตามขอใด

ก. เปนกรด ข. เปนเบส ค. เปนกลาง ง. ยงสรปชดเจนไมได

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

43

9. จากเหตการณทพบเหนในชวตประจ าวนเหตการณใดจดเปนการเปลยนแปลงทางเคม ก. การวางตะปทงในอากาศ เกดสารสน าตาลแดงเกาะ ข. การใสเกลอแกงในน า ค. วางน าแขงไวในแกว ง. การเกดน าคาง

10. ขอความใดกลาวถงสมบตทางเคมของสาร ก. เกลอแกงมลกษณะเปนของแขง สขาวขน ละลายน าได ข. น าตาลมลกษณะเปนของแขง สขาวใส ค. หนปนเมอท าปฏกรยากบกรดจะมฟองแกสเกดขน ง. เอทานอลเปนของเหลวใส ไมมส

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

44

กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน หนวยยอยท 1.2

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหสวชา ว 21101 ชนมธยมศกษาปท 1 เรอง สมบตของสาร จ านวน 10 ขอ คะแนน 10 คะแนน

ชอ.........................................................................................เลขท...........ชน ม.1/........ กลมท...........

ค าสง ใหนกเรยนท าเครองหมาย ลงในขอทถกตองเพยงค าตอบเดยว

ขอ ก ข ค ง ขอ ก ข ค ง 1 6 2 7 3 8 4 9 5 10

หนวยการเรยนร สารรอบตว

หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร

คะแนนแบบทดสอบกอนเรยน คะแนนเตม คะแนนทได

10

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

45

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน หนวยยอยท 1.2 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหสวชา ว 21101 ชนมธยมศกษาปท 1 เรอง สมบตของสาร จ านวน 10 ขอ คะแนน 10 คะแนน

ขอ ก ข ค ง ขอ ก ข ค ง 1 6 2 7 3 8

4 9 5 10

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

46

ใบบนทกคะแนนท 1.2 แบบบนทกคะแนนของสมาชกกลม ชดการเรยนท 1 หนวยการเรยนร สารรอบตว

หนวยยอยท 1.2 เรอง สมบตของสาร กลมท................................................................................................................ชน ม.1/...............

เลขท ชอ-สกล

คะแนน

กอนเรยน(10)

บตรกจกรรม ท1.2 (10)

บตรฝกหดท 1.2 (10)

คะแนนรวมในกจกรรม

(20)

หลงเรยน (10)

ลงชอ....................................................ผบนทก (…………………………..) ลงชอ....................................................ครผสอน (นางดวงเดอน อาจหาญ)

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

47

บรรณานกรม

ถนด ศรบญเรอง, กนษฐา อนอนนต และ ปนศกด ชมเกษยน. (2547). สอการเรยนร สาระการ เรยนรพนฐาน กลมสาระการเรยนรพนฐานสมฤทธมาตรฐาน วทยาศาสตรชนมธยมศกษา ปท 1 เลม 2. พมพครงท 4. นนทบร : ไทยรมเกลา. นพนธ ตงคณานรกษ และ คณตา ตงคณานรกษ. (2547). คมอสาระการเรยนรพนฐาน วทยาศาสตร สารและสมบตสาร ชนมธยมศกษาปท 1. กรงเทพฯ : แมค บญชา แสนทว. (2546). หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานวทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท 1. เลม 1. กรงเทพฯ : วฒนาพานช บญรอด สวสดพานช และ วราพร ยสนเทศ. (2548). สรปเขมวทยาศาสตร ม.1. กรงเทพฯ : แมค. พเยาว ยนดสข และคณะ. (2546). วทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท 1. กรงเทพฯ : พฒนาคณภาพ วชาการ. พชรนทร แสนพลเมอง. (2556). แบบวดและบนทกผลการเรยนรวทยาศาสตร ม. 1 กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน พมพนธ เดชะคปต และคณะ. (2547). หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2. กรงเทพฯ : พฒนาคณภาพวชาการ. ยพา วรยศ และคณะ. (2546). หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานกลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ม. 1 ชนมธยมศกษาปท 1. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน. ยพา วรยศ และคณะ. (2553). หนงสอเรยนรายวชาวทยาศาสตรพนฐาน ม. 1 (เลม 1) ชนมธยมศกษาปท 1. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน. ยพา วรยศ และคณะ. (2556). คมอครหนงสอเรยนวทยาศาสตร ม. 1 (เลม 1) ชนมธยมศกษาปท 1. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน. ศรลกษณ ผลวฒนะ และ คณะ. (2545). สอการเรยนรวทยาศาสตร สมบตของสารและการจ าแนก ชวงชนท 3 (ม.1-ม.3). กรงเทพฯ : นยมวทยา. ศรลกษณ ผลวฒนะ, รตนาภรณ อทธไพสฐพนธ และ สภาภรณ หรนทรนตย. (2552). สอการ เรยนรและเสรมสรางทกษะตามมาตรฐานและตวชวดชนปกลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2. กรงเทพฯ : นยมวทยา. สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, สถาบน. (2553). คมอครรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร 1 ชนมธยมศกษาปท 1. เลม 1 กรงเทพฯ : โรงพมพ สกสค. ลาดพราว

ชดการสอนท 1 เรอง สาร สมบตของสาร และสถานะของสาร

48

บรรณานกรม(ตอ) สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, สถาบน. (2553). หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร 1 ชนมธยมศกษาปท 1. เลม 1 กรงเทพฯ : โรงพมพ สกสค. ลาดพราว สมพงศ จนทรโพธศร. คมอเตรยมสอบวทยาศาสตร ม.1 เลม 1. กรงเทพฯ : ไฮเอดพบลชซง. สพจน แสงมณ และ ขวญสดา ประวะภโต. (2546). กจกรรมวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1. กรงเทพฯ : ประสานมตร เสยง เชษฐศรพงศ. (2546). คมอสาระการเรยนรพนฐานกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ม. 1 สารและสมบตของสาร กรงเทพฯ : พฒนาศกษา. เสยง เชษฐศรพงศ. (2553). คมอวทยาศาสตร ม. 1 เลม 1. พมพครงท 1. นนทบร : พ.ศ. พฒนา.