คำ�ชแจง

หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน การงานอาชพและเทคโนโลย ชนมธยมศกษาปท ๒

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยเลมนจดพมพโดยสำานกพมพบรษทพฒนา

คณภาพวชาการ(พว.)จำากด

ผเรยบเรยง ๑. อาจารยเสาวนย ประทปทอง

๒.อาจารยภญโญ ใจดำารงค

๓.อาจารยสวฏ สอนจนทร

๔. อาจารยเกษร สนทรเสร

ผตรวจ ๑.อาจารยสวรจ คำาสจรต

๒.อาจารยเชดศกด ขำาวจตร

๓. อาจารยสนนทา ไพศาลศลป

บรรณ�ธก�ร ๑. รองศาสตราจารยดร.เสาวภาโชตเกษมศร

๒. ดร.บญชวย ศรเลยง

๓. อาจารยสนน นอบนอม

หนงสอเลมนประกนคณภาพโดยผผลต และจะตองสงใหสำานกวชาการและมาตรฐาน

การศกษา สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานตรวจประเมนคณภาพทางวชาการ

เพอออกใบอนญาตใหใชในสถานศกษาแทนใบประกนคณภาพของสำานกพมพ กรณทพบ

ขอบกพรองหรอขอผดพลาดกรณาแจงใหสำานกพมพทราบเพอดำาเนนการตามทระบในใบประกน

คณภาพสอฯ (ปกหลง) พรอมทงแจงใหสำานกวชาการและมาตรฐานการศกษาทราบดวย

เพอใชเปนขอมลประกอบการพจารณาอนญาตใหใชหนงสอในสถานศกษาตอไป

สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน

ชนมธยมศกษาปท ๒

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

อาจารยเสาวนย ประทปทอง

อาจารยภญโญ ใจดำารงค

อาจารยสวฏ สอนจนทร

อาจารยเกษร สนทรเสร

อาจารยสวรจ คำาสจรต

อาจารยเชดศกด ขำาวจตร

อาจารยสนนทา ไพศาลศลป

รองศาสตราจารยดร.เสาวภาโชตเกษมศร

ดร.บญชวย ศรเลยง

อาจารยสนน นอบนอม

การงานอาชพและเทคโนโลย

สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (พว.)

๑๒๕๖/๙ถนนนครไชยศรแขวงถนนนครไชยศรเขตดสตกรงเทพฯ๑๐๓๐๐

โทร.๐-๒๒๔๓-๘๐๐๐(อตโนมต๑๕สาย),๐-๒๒๔๑-๘๙๙๙

แฟกซ:ทกหมายเลข,แฟกซอตโนมต:๐-๒๒๔๑-๔๑๓๑,๐-๒๒๔๓-๗๖๖๖

website : www.iadth.com

ผเรยบเรยง

ผตรวจ

บรรณาธการ

สงวนลขสทธ

สำานกพมพบรษทพฒนาคณภาพวชาการ(พว.)จำากด

พ.ศ.๒๕๖๒

พมพครงท๑จำานวน๑๐,๐๐๐เลม

คำ�นำ�

หนวยการเรยนรท๑ งานบาน ๔

หนา

หนวยการเรยนรท๓ งานเกษตร ๔๐

หนวยการเรยนรท๔ งานประดษฐ ๖๔

หนวยการเรยนรท๕ งานธรกจ ๘๐

หนวยการเรยนรท๖ งานอาชพ ๙๘

บรรณานกรม ๑๒๐

หนวยการเรยนรท๒ อาหารและโภชนาการ ๒๔

ส�รบญ หนงสอเรยน รายวชาพนฐานการงานอาชพและเทคโนโลย ชนมธยมศกษาปท ๒กลมสาระ

การเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ไดจดทำาขนตามมาตรฐานการเรยนร ตวชวดและสาระ

การเรยนรของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ซงมงเนนเกยวกบ

ทกษะอาชพในการทำางานทจำาเปนตอชวตประจำาวน การชวยเหลอตนเอง ครอบครว และสงคมได

ในสภาพเศรษฐกจทพอเพยง ไมทำาลายสงแวดลอม เนนการปฏบตจรงจนเกดความมนใจและภมใจ

ในผลสำาเรจของงานเพอใหคนพบความสามารถความถนดและความสนใจของตนเองเหนความสำาคญ

ของคณธรรม จรยธรรม และเจตคตทดตออาชพ เหนคณคาของอาชพสจรตและเหนแนวทาง

ในการประกอบอาชพ

ดงนน คณะผจดทำาจงไดจดนำาเสนอเนอหาทสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษา

ขนพนฐานพทธศกราช๒๕๕๑เกยวกบทกษะการทำางานเพอชวยเหลอตนเองทมงใหผเรยนไดเรยนร

ดวยการปฏบตจรง (ActiveLearning) อยางสมำาเสมอในชวตประจำาวน อกทงยงใหผเรยนเหนถง

ความสำาคญของคณธรรมจรยธรรม เหนคณคาของอาชพสจรต เพอจะไดนำาไปเปนแนวทางในการ

ประกอบอาชพทตนเองรกหรอมความถนดได

หนงสอเรยนเลมนไดพฒนาเนอหาใหทนสมยมสมรรถนะสำาคญสอดคลองกบทกษะในศตวรรษ

ท ๒๑ ดานการคด การแกปญหา การใชทกษะชวต ตลอดจนการพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะ

อนพงประสงค และทำาประโยชนใหแกสงคม เพอใหสามารถดำารงชวตอยรวมกบผอนในสงคมไทย

และสงคมโลกไดอยางมความสขและยงสามารถนำาไปปรบประยกตใชเพอใหเกดประโยชนสงสด

ในลำาดบตอไปได

คณะผจดทำา

หนวยการเรยนรท

งานบานแผนผงสาระการเรยนร

ตวชวด

๑

๑. ใชทกษะการแสวงหาความรเพอพฒนาการทำางาน(ง๑.๑ม.๒/๑)

๒. ใชทกษะกระบวนการแกปญหาในการทำางาน(ง๑.๑ม.๒/๒)

๓. มจตสำานกในการทำางานและใชทรพยากรในการปฏบตงานอยางประหยดและคมคา

(ง๑.๑ม.๒/๓)

งานบาน

ของตกแตงบาน

ประโยชนใชสอย

ประหยด

ปลอดภย

สวยงาม

สะอาด

หลกการจดและตกแตงบาน

การจดและตกแตงบาน

การดแลรกษาสวน

หลกศลปะทใชในการออกแบบ

เพอตกแตงสวน

รปแบบการจดสวน

สงทใชตกแตงสวน

ขนตอนการตกแตงสวน

การตกแตงสวน

การดแลรกษาและตกแตงสวน

6 7

บานเปนทพกอาศยของสมาชกในครอบครวเพอพกผอนนอนหลบและทำากจกรรมตางๆสมาชก

ในครอบครวจะมความสขกายสบายใจ เมออยในบานนอกจากความรกความเขาใจและสมพนธภาพ

ทดระหวางสมาชกในครอบครวทมอบใหแกกนแลวการจดและตกแตงบานใหเปนระเบยบเรยบรอยและ

สวยงามอยเสมอกมสวนสำาคญเชนเดยวกน

การจดและตกแตงบานเปนการจดวางเครองเรอนและตดตงหรอแขวนสงของเครองใชภายในบาน

ระเบยง และทางเดนอยางมหลกการ เพอใหเปนระเบยบเรยบรอย สวยงาม สะดวกตอการใชงาน

นาอยอาศยประหยดคาใชจายประหยดพลงงานเปนทพงพอใจของผอยอาศยและผมาเยยมเยยน

๑.๑ หลกการจดและตกแตงบาน ๑) ประโยชนใชสอย การจดและตกแตงบานใหมพนทเพอประโยชนใชสอยทำาไดโดยจดวาง

เครองเรอนและตดตงหรอแขวนสงของเครองใชใหเหมาะสมกบขนาดของหองตำาแหนงประตหนาตางและ

ลกษณะการใชงานของแตละหองภายในบานดงตวอยาง

การจดวางเครองเรอนและของตกแตงขนาดกลางในหองรบแขกขนาดกลาง ตและโซฟาจดชดผนง ชดมม

ไมตดประตและหนาตาง เพอใหมพนทเดนเขา-ออกไดสะดวก

แขวนมลหรอตดตงผามานบรเวณหนาตางดานทศตะวนออกและทศตะวนตกเพอปองกนแสงแดดสองถง

ในเวลาสายและเวลาบาย

หองโถงทมความกวางและยาว ตองการแบงเปนหองรบแขกและหองรบประทานอาหาร

สามารถใชฉากหรอตหนงสอกนเพอแบงพนทเปน ๒ สวนได

หองนอนควรจดใหมเครองเรอนนอยชนทสด เพอใหโปรงโลง อากาศถายเทไดสะดวก

เหมาะสำาหรบการนอนพกผอน

๑. การจดและตกแตงบาน ๒) ประหยด การจดและตกแตงบานโดยคำานงถงความประหยดคอการประหยดคาใชจาย

ประหยดทรพยากรและประหยดพลงงานดงตวอยาง

เลอกใชของตกแตงบานทหาไดงายในทองถน เพราะราคาถก ไมตองเสยคาใชจายในการเดนทางไปซอ

และคาขนสงทางไกล

ประดษฐของตกแตงบานเอง โดยใชวสดเหลอใช ภายในบานใหเกดประโยชนมากทสด เพอประหยด

ทรพยากรและคาใชจาย

จดวางเครองเรอนไมใหบงทศทางลมและใชผามานหรอมลบงแสงแดดเพอลดอณหภมของหอง โดยไมตองใชพดลมหรอเครองปรบอากาศ เปนการประหยดพลงงานไฟฟา

8 9

๑.๒ ของตกแตงบาน ของตกแตงบานมใหเลอกซอมากมายตามรานคาทวไปและหากตองการประหยดคาใชจาย

กสามารถประดษฐดวยตนเองโดยใชวสดทมในทองถน

ของตกแตงบานมหลายประเภทดงน

๑) ภาพภาพทนยมใชตกแตงบานมทงภาพวาดภาพถายภาพตอจกซอวภาพปกครอสสตตช

และภาพทประดษฐขนเองจากวสดธรรมชาตโดยนำามาใสกรอบแลวแขวนตดผนงตงวางบนโตะหรอตโชว

ในหองตางๆ ซงภาพทอยในแตละหองนนควรเปนภาพชดเดยวกน และเหมาะสมกบลกษณะหอง เชน

หองครวควรเปนภาพผกผลไมหรออาหารหองรบแขกควรเปนภาพบคคลในครอบครวภาพววทวทศน

หรอดอกไม

๕) สะอาด การจดและตกแตงบานโดยคำานงถงความสะอาด เปนการใชเครองเรอนและ

สงของตกแตงททำาความสะอาดไดงาย จดวางเครองเรอนและสงของเครองใชใหสะดวกตอการทำา

ความสะอาดพนผนงและเพดานหอง

การจดและตกแตงบานตองนำาหลกการเหลานมาประยกตใชรวมกนจงจะไดบานทสะอาด

เปนระเบยบเรยบรอยสวยงามและนาอยอาศย

๓) ปลอดภยการจดและตกแตงบานโดยคำานงถงความปลอดภยทำาใหผอยอาศยมสขภาพด

และปลอดภยจากอบตเหตดงตวอยาง

• จดวางเครองเรอนและสงของเครองใชใหเปนระเบยบ ไมเกะกะขวางทางเดน

เพอปองกนการสะดดหกลมหรอเดนชนไดรบบาดเจบ

• จดหองใหมอากาศถายเทสะดวกมแสงแดดสองถงบาง เพอปองกนไมใหหองอบชน

ซงจะเปนแหลงเพาะเชอโรค

• เลอกใชเครองเรอนของตกแตงและสงของเครองใชซงผลตจากวสดทไมเปนอนตราย

ตอสขภาพ ไมเกบกกฝนหรอเปนทอยของสตวและแมลงตางๆ เชน ใชชดรบแขกททำาจากไมแผนใหญ

แทนชดรบแขกททำาจากไมแกะสลกททำาความสะอาดยากและเกบกกฝนสวนแจกนดอกไมกระถางตนไม

หรออางเลยงปลาถานำามาใชตกแตงบานใหสดชนตองหมนดแลรกษาความสะอาดและเปลยนนำาบอยๆ

เพราะอาจเปนแหลงเพาะพนธยงแบคทเรยและราทอาจทำาใหเกดอนตรายตอผอยอาศยในบานได

๔) สวยงาม การจดและตกแตงบานโดยคำานงถงความสวยงาม เปนการนำาหลกศลปะ

เรองสรปทรงสดสวนผวสมผสความสมดลความกลมกลนความขดแยงมาประยกตใชดงตวอยาง

การใชผามานสกลมกลนกบสผนงหองหรอสของสงตกแตงและเครองเรอน

หองทตกแตงดวยภาพววทวทศน

การจดวางกระถางตนไมไวทระเบยงบาน ๑ ค เปนกระถางชนดเดยวกน ขนาดเทากน

และเปนตนไมชนดเดยวกน

หองทตกแตงดวยภาพบคคล

เครองแขวนทำาจากเปลอกหอย เครองแขวนทำาจากไมและโลหะ

๒) เครองแขวนเครองแขวนทนยมใชตกแตงประตบานหนาตางชายคาระเบยงหรอศาลา

ทำามาจากวสดหลายชนดเชนกระบอกไมไผเปลอกหอยกะลามะพราวเมลดพชหลอดพลาสตกแทงโลหะ

แทงแกวซงการนำาเครองแขวนมาตกแตงควร

คำานงถงทศทางลมและขนาดของเครองแขวน

เพราะการแขวนเครองแขวนในบรเวณทม

ลมพดแรงมากอาจทำาใหเครองแขวนตกลงมา

แตกหกเสยหายไดสำาหรบขนาดของเครองแขวน

ควรเลอกให เหมาะสมกบความสง และ

ความกวางของประตหรอหนาตาง มขนาด

ไมเลกหรอใหญเกนไปและแขวนเครองแขวน

ในตำาแหนงทอยสงเหนอศรษะเพอไมใหเกะกะ

เวลาเดนผานเขา-ออก

10 11

๔) ผาคลม ผาคลมมกจะนำามาตกแตงโตะ ตเยน ซงสวนใหญทำามาจากวสดประเภทผา

หรอดายถกตอกนเปนลวดลาย ผาคลมทใชตกแตงควรมขนาดพอดกบสงของเครองใชทจะคลม

และมสกลมกลนกบสงของเครองใชผามานพรมหรอสของหอง

ผาคลมททำาจากผาทอพนเมอง ผาคลมททำาจากดายถกตอกนเปนลวดลาย

ตกตาดนเผา

๕) ตกตาและเครองปนดนเผาตกตาและเครองปนดนเผาทนำามาตกแตงบานควรจดวางใน

บรเวณทมองเหนไดชดเจนไมขวางทางเดนเขา-ออกและไมวางจำานวนมากจนดรก

๖) ไมดอก ไมประดบ การจดและตกแตงภายในหองตางๆและระเบยงบานดวยไมดอก

ไมประดบเพอใหเกดความสดชนแกผอยอาศยทำาไดหลายรปแบบเชนปลกในกระถางตงกบพนปลกใน

กระถางแขวนปลกในกระบะปลกในสวนถาดสวนแกวหรอสวนขวดใสในแจกนซงไมดอกไมประดบ

ทปลกภายในหองตางๆของบานควรเปนพรรณไมในรมทเจรญเตบโตไดโดยไมตองใชแสงแดดมากนก

สวนไมดอก ไมประดบทปลกบรเวณระเบยงหรอภายนอกบานควรเปนพรรณไมกลางแจงจงจะเหมาะสม

นอกจากนพชผกสวนครวบางชนดเชนพรกมะเขอเทศหรอสมจดกสามารถนำามาปลกในกระถางเพอใช

ประดบตกแตงภายนอกบานใหดสวยงามไดเชนกน

ตวอยางพรรณไมในรมและพรรณไมกลางแจง

พรรณไมในรม พรรณไมกลางแจง

เฟรน พลดาง ราชนหนออน ปกแมลงสาบ

เขยวหมนป กวนอม ไผฟลปปนส ลนมงกร

มอสส เศรษฐ เ ร อนนอก เศรษฐ เ ร อนใน

หมากผหมากเมยพรมกำามะหยปาลมบางชนด

ดาดตะกว ฤๅษผสม ผกเปดดาง แพรเซยงไฮ

คณนายตนสาย ฟาประดษฐ ผเสอ ชาฮกเกยน

ผกากรอง ชวนชม ไทร โปยเซยน กหลาบหน

ปมหยกมาลายสบปะรดสบางชนดวานหางจระเข

กาบหอยแครงแคระ

เศรษฐเรอนนอก

ชวนชม

พรมกำามะหย

โปยเซยน

ผามาน มลพลาสตก

๓) มานและมลมานและมลทนยมใชตกแตงประตหนาตางโดยทวไปทำาจากผาพลาสตก

และไมไผซงผาและพลาสตกจะมหลายสหลายลายใหเลอกบางชนดอาจมภาพพมพลงไปดวย

กจกรรมสรางทกษะชวตและอาชพ

คำาถามพฒนากระบวนการคด

๑. การจดและตกแตงบานมความสำาคญอยางไร

๒. เพราะเหตใดจงตองจดใหหองนอนมเครองเรอนนอยทสด

๓. มานและมลชวยประหยดพลงงานไดอยางไร

๔. ถาตองการประหยดทรพยากรในการจดและตกแตงบานตองทำาอยางไร

๕. ความรทางดานศลปะนำามาใชในการจดและตกแตงบานไดอยางไร

๑. นกเรยนสำารวจบานของตนเองแลววเคราะหวาบรเวณใดบางทตองจดและตกแตงใหม

เพราะอะไรจากนนบนทกผลการวเคราะห

๒. นกเรยนออกแบบจดและตกแตงบานของตนเองใหมจากผลการวเคราะหในขอ๑ โดยวางแผน

และระบายสบรเวณทจะจดและตกแตงใหมพรอมเขยนบรรยายใตภาพวาการจดและตกแตงบาน

ดงภาพดขนกวาเดมอยางไร

๓. นกเรยนแบงกลมรวมกนสบคนการจดและตกแตงบานแบบประหยดพลงงาน แลวจดทำา

แบบบานจำาลองโดยประยกตใชขอมลทสบคนมาได และนำาความรเรองการจดและตกแตงบาน

มาจดหองตางๆใหถกตองเหมาะสมจากนนนำาเสนอผลงานหนาชนเรยน

12 13

๗) โคมไฟ การจดและตกแตงบานดวยโคมไฟ

นอกจากจะทำาใหมแสงสวางเพยงพอตอการใชงานแลว ยงม

จดประสงคเพอความสวยงามอกดวย โคมไฟทใชตกแตงบาน

มใหเลอกทงชนดตงพนตงโตะและตดตงบนเพดาน

โคมไฟตงพน โคมไฟตงโตะ โคมไฟตดตงบนเพดาน

จดประกายโครงงาน

สรางเสรมความเปนอยอยางพอเพยง

การจดและตกแตงบานเปนการจดวางเครองเรอนและสงของเครองใชในบานเพอความเปนระเบยบ

เรยบรอยสวยงามและสะดวกตอการใชงาน

“ทำาอยางไรใหบานสวยงาม”

นกเรยนแบงกลมสำารวจวสดธรรมชาตในทองถนของตนเองทไมใชแลวชวยกนคดคนและประดษฐ

ของตกแตงบานโดยใชวสดธรรมชาตเหลานน แลวนำาผลงานมาแลกเปลยนแนวคดหรอจดประกวด

ผลงานภายในโรงเรยนจากนนนำาผลงานไปจดตกแตงทบาน

การประดษฐของตกแตงหรอของใชขนเองโดยใชวสดธรรมชาตทมอยในทองถนชวยใหประหยด

คาใชจายและรคณคาของทรพยากรทมอย

สรปความร

14 15

กรรไกรตดกง เลอย

บานทมสวนผอยอาศยตองรจกดแลรกษาและ

ตกแตงสวนเปนประจำา เพอใหสวนคงความสวยงาม

สดชนอยเสมอ และการดแลสวนเปนประจำาจะชวย

ลดความเครยดของผอยอาศย ลดปญหาฝนละออง

ทมอย ในบรรยากาศ และลดเสยงรบกวนจาก

ยานพาหนะทผานไปมา หากละเลยการดแลรกษา

ทำาความสะอาด สวนอาจกลายเปนทอยอาศยของ

สตวมพษตางๆเชนงตะขาบผงตอแตน

สวนเปนสวนหนงของบาน โดยสวนอาจจะอยหนาบาน หลงบาน หรอขางบานกได ภายในสวน

สวนใหญประกอบดวยหญา ไมคลมดน ไมพม ไมดอก ไมประดบ ไมยนตน ไมกระถางแขวน และ

ของตกแตงอนๆเชนนำาพนำาตกจำาลองรปปนกอนหน

นอกจากน บางบานอาจปลกผกสวนครวพชสมนไพรในแปลง ในกระถางหรอรมรว และไมผล

ไวรบประทานในครวเรอนอกดวย

๒. การดแลรกษาและตกแตงสวน

๒.๑ การดแลรกษาสวน การดแลรกษาสวนใหสวยงามและมอายยาวนานมแนวทางดงน

๑) เลอกพรรณไมทปลกใหเหมาะสมตามธรรมชาตเชนพรรณไมในรมกควรปลกในทรม

หรอแสงแดดรำาไรพรรณไมกลางแจงกควรปลกบรเวณกลางแจงเพอใหไดรบแสงแดดเตมท

๒) ตดแตงกงและใบของไมพมและไมยนตนใหเปนระเบยบปองกนไมใหเกยวสายไฟฟา

หรอรกทบเกนไปโดยใชอปกรณหรอเครองมอตางๆเชนใชกรรไกรตดกงเพอตดแตงกงและใบเลกๆ

ใชเลอยตดกงไมใหญ

๓) ใชกรรไกรตดหญา เครองเลมหญาหรอเครองตดหญาตดเลมหญาในสนามทกเดอน

เดอนละ๑ครง

๔) รดนำาพรรณไมในสวนทกวน เชาและเยน โดยใชบวรดนำา หรอสายยางทมหวฉดปรบ

ระดบความแรงของนำาได ควรรดนำาใหชมชนแตไมแฉะ หรอมนำาขง เพราะอาจทำาใหพรรณไมในสวน

เนาตายได

๕) พรวนดนถอนหญาใสปยเปนประจำาสมำาเสมอการพรวนดนควรระมดระวงไมใหถกราก

ของพรรณไมการถอนหญาควรใชมอดงออกทงรากเพอไมใหหญาเจรญเตบโตไดอกการใสปยควรเลอก

ใชใหเหมาะสมกบพรรณไมทปลก และโรยใหหางจากโคนตนพอประมาณออกไปจนถงปลายพมของตน

จากนนพรวนดนกลบปยการพรวนดนและใสปยมอปกรณทจำาเปนคอสอมพรวนและเสยมใชสำาหรบ

พรวนดนชอนปลกใชสำาหรบตกปยใสพรรณไมในสวน

กรรไกรตดหญา

ชอนปลก

บวรดนำา สายยางทมหวฉด

เครองเลมหญา

สอมพรวน

เครองตดหญา

เสยม

16 17

๖) กวาดและเกบเศษใบไมทรวงหลนบนพนดนสนามหญาหรอแปลงปลกไมดอกไมประดบ

แลวนำาไปทงในถงขยะหรอนำาไปทำาปยหมก

๗) ปองกนและกำาจดโรคหรอแมลงศตรพชในชวงทมการระบาด โดยตดแตงกงทเปนโรค

หรอจบแมลงทำาลายโดยอาจใชนำายาทสกดจากพชสมนไพรเพอความปลอดภยของผใชและสงแวดลอม

๒.๒ การตกแตงสวน การตกแตงสวนเปนการปรบปรงเปลยนแปลงสวนทมอยแลวใหดสวยงามสดชนไมซำาซาก

จำาเจและสรางความประทบใจใหผพบเหนโดยนำาความรในเรองตอไปนมาประยกตใชรวมกน

๑) หลกศลปะทใชในการออกแบบเพอตกแตงสวน การออกแบบเพอตกแตงสวนตองใช

หลกศลปะหลายอยางมาผสมผสานกนดงน

(๑) สดสวนเปนความสมพนธระหวางพนทวางในสวนกบขนาดของพรรณไมทจะปลก

ลงไปใหมเชนตนไมขนาดใหญเหมาะกบพนทวางขนาดใหญตนไมขนาดเลกเหมาะกบพนทวางขนาดเลก

(๒) จงหวะ เปนความตอเนองกนของตำาแหนงการจดวางพรรณไม เชน หากวาง

พรรณไมชนดเดยวกนไมตอเนองกน หรอหางบาง ชดบาง จะดไมสวยงาม แตหากวางตอเนองกนใน

ระยะหางเทาๆกนจะดสวยงามมากขน

(๓) ความกลมกลน เปนความคลายคลงกนในเรองของการใชเสน รปทรงและสของ

พรรณไมเมอมความคลายคลงกนจะทำาใหภาพรวมของสวนมความเปนอนหนงอนเดยวกน

(๔) ความขดแยง เปนความแตกตางกนในเรองของการใชเสน รปทรง และสของ

พรรณไมเชนการปลกไมยนตนตดแตงพมกงใบเปนรปทรงกรวยสลบกบไมพมตดแตงเปนรปทรงสเหลยม

และอยในระดบตำากวาไมยนตนการจดวางพรรณไมทมสของใบหรอดอกแตกตางกนไวดวยกน

(๕) ความสมดล เปนการจดวางพรรณไมใหเกดความสมดลกนอยางลงตว สราง

จดสนใจหลกและจดสนใจรองเชนจดวางพรรณไมและสงตกแตงใหมสขนาดรปรางจำานวนเทากนและ

จดวางเหมอนกนทง๒ขางหรอมนำาหนกเทากนดวยสายตา

๒) รปแบบการจดสวนสวนโดยทวไปแบงไดเปน๓ประเภทใหญๆดงน

สวนแบบประดษฐ

(๑) สวนแบบประดษฐ เปน

สวนทนำารปเรขาคณต เชน วงกลม สเหลยม

สามเหลยมครงวงกลมเขามาใชในการออกแบบ

และใชหลกศลปะในการจดสวนแบบสมดล

โดยมจดศนยกลาง เชน นำาพ รปปน ตงไว

กลางสวนและมตนไมตกแตงเปนรปรางเฉพาะ

จดวางไวเปนจงหวะตามขนาดของสวน

(๒) สวนแบบธรรมชาตเปนสวนทเนนความสมดลแบบซาย-ขวาไมเทากนการจดวาง

ตนไมเปนแบบอสระใหเขาถงธรรมชาตไดใกลเคยงทสดสวนแบบธรรมชาตมหลายรปแบบดงน

สวนบาหล เปนสวนแบบธรรมชาตทนยมใชรปปนยกษ สงห เทวรป หรอนางอปสรมาตกแตง

สวนเมองรอน เปนสวนแบบธรรมชาตทมนำาตก หน โอง ฯลฯ และมพรรณไมเมองรอน เชน พลบพลง

กระดาด สำาหรบตกแตงสวน

๓) สงทใชตกแตงสวนสงทนยมใชตกแตงสวนมใหเลอกมากมายตามขนาดและรปแบบ

ของสวนดงน

อนทนล

สวนแนวใหม

(๑) พรรณไม ทนยมใชตกแตง

สวนแบงเปน๔ประเภทใหญๆดงน

๑. ไมประธานเปนไมยนตน

ขนาดใหญ อายหลายป มความสงเกน ๖ เมตร

สามารถใชเปนฉากหลงใหรมเงาหรอเปนแนวกนลม

ไดเชนอนทนลปาลมพญาสตบรรณลลาวดจามจร

ราชพฤกษ

(๓) สวนแนวใหม เปนสวนทมรปแบบผสมผสานกนระหวางสวนประดษฐและ

สวนธรรมชาตโดยเนนทสงตกแตงสวนเชนโตะเกาอศาลาโคมไฟและการปพนดวยวสดอนๆทไมใช

หญาเพอใหมพนทใชสอยไดอยางเตมท

18 19

๒. ไมพม เปนตนไมทมความสงประมาณ

๑-๒เมตรมสดอกสใบและลวดลายหลากหลายนยมใชปลก

ประดบแปลง เปนรวกนบงตา และปลกไวรมขอบทาง เชน

เทยนทองเฟองฟาเขมชบาพวงทองมะล

เทยนทอง

เฟองฟา

เขม

๓. ไมคลมดน เปนตนไมทสงไมเกน

๓๐ เซนตเมตร มกจะปลกเปนกลมตดกน มลวดลายและ

มหลายสใหเลอกนยมปลกประดบขอบแปลงและคลมพนดน

แทนหญา เชน แววมยรา ฟาประดษฐ แพรเซยงไฮ

ผกเปดดาง เฟรนมะขามกาบหอยแครงแคระดาดตะกว

คณนายตนสาย

แววมยรา

ฟาประดษฐ

ผกเปดดาง

20 21

(๒) วสดปพนซงไมรวมถงหญาไดแกอฐหนและกรวดนยมใชปทางเทาภายในสวน

หรอจดวางรวมกนเปนกลมกอน รวมกบการปลกไมประธานหรอไมพมและไมคลมดนมวตถประสงค

เพอความสวยงามอำานวยความสะดวกในการตดหญาลดการกระแทกของนำาฝนกบหนาดน

๔. หญา เปนพชคลมดนทชวยปองกนการพงทลายของหนาดนมความสวยงาม

และสามารถเหยยบยำาได หญาทนยมปลกตามบานทว ๆ ไป ม ๒ ชนด ไดแก หญานวลนอย และ

หญามาเลเซย

(๓) รปปนและเครองปนดนเผา

นยมนำามาเปนจดสนใจในสวน การเลอกรปปน

และเครองปนดนเผามาจดวาง ควรพจารณาขนาด

ของสวนและรปแบบของสวนเปนสำาคญ เชน สวน

ขนาดเลกควรใชรปปนและเครองปนดนเผาขนาดเลก

สวนแคบควรใชรปปนมนวาวมาตงวาง มฉากหลงท

ปลกตนไมเลอยไวบานทรงไทยควรใชเครองปนดนเผา

แกะลวดลายมาตกแตงสวน สวนญปนและสวนจน

ควรตกแตงดวยตะเกยงสะพานเลกๆและอางนำา รปปน

(๔) มานง ชดสนามและศาลาเปนสงตกแตงทใหผมาเยยมเยยนไดนงพกผอนทามกลาง

สวนทสวยงามสวนใหญทำาจากหน เหลกพนส และไมเนอแขง การเลอกใชควรพจารณาจากขนาดและ

รปแบบของสวนเปนสำาคญเชนสวนขนาดเลกใหใชเกาอเหลกพนส๒ตวและโตะ๑ตวสวนขนาดใหญ

ใหใชศาลาหรอมานงหนออนมาตงวาง สวนแบบไทยควรตงศาลา สวนแบบยโรปควรตงโตะ เกาอโลหะ

ดดลวดลายตางๆจดเปนมมพกผอน

หญานวลนอย หญามาเลเซย

หน

ศาลา

อฐ

มานงและโตะหนออน

กรวด

โตะ เกาอดดลวดลาย

(๕) นำาและไฟเปนสงตกแตงทเพมชวตชวาใหกบสวนโดยอาจจะใชเปนนำาตกนำาผด

นำาพและมไฟสองทโคนไมประธานเพอใหสวนดมความแตกตางในเวลากลางคน

นาตกในสวน

เวบไซตแนะนำา

คำาถามพฒนากระบวนการคด

กจกรรมสรางทกษะชวตและอาชพ

(๑) สำารวจและวเคราะหสวนเดมวามพรรณไมใดบางทควรคงไว พรรณไมใดบางทควรขนยายออกดนมความอดมสมบรณ หรอไม บรเวณใดรกราง บรเวณใดวางเปลา สงตกแตง ใดบางทแตกหกหรอชำารดแลวจดบนทกไว

(๒) ออกแบบสวนใหมโดยนำาหลกศลปะ ความร เกยวกบ รปแบบสวนและสงของตกแตงสวนมาประยกตใชรวมกน รางเปนภาพ๒หรอ๓มตแลวระบายสใหสวยงามเพอเปน แนวทางในการตกแตงสวน

(๓) ปรบพนทโดยขนยายพรรณไมและสงตกแตงทไมตองการ ออก เตรยมดนในบรเวณทจะปลกพรรณไมใหม และทำา ความสะอาดบรเวณทจะวางสงตกแตงใหม แลวโรยปนขาว ทำาอาณาเขตทตองการปลกพรรณไมหรอตงวางสงตกแตงไว

(๔) เลอกซอสงตกแตงสวนตามแบบสวนใหมทรางไว โดย

เลอกซอในยานเดยวกนเพอประหยดคาใชจายในการเดนทาง

และการขนสง

(๕) ปลกพรรณไมและจดวางสงตกแตงในสวนตามทออกแบบไว

โดยปลกไมประธานกอนตามดวยไมพมไมคลมดนปหญา

และปทางเทาเปนลำาดบสดทาย

22 23

การดแลและตกแตงสวนชวยใหสวนมความสะอาดสวยงามและสรางบรรยากาศทดใหแก

ผอยอาศยและผมาเยยมเยยน

๑๐วธจดสวนพชตพนทเลก http://www.baanlaesuan.com/33973/ideas/garden-ideas/small-garden/

๑. การดแลรกษาสวนมความสำาคญอยางไร๒. ถาตองการใหสวนสวยงามอยเสมอจะมแนวทางการดแลรกษาอยางไร๓. เพราะเหตใดจงตองตกแตงสวน๔. สวนรปแบบใดเหมาะกบบานทมพนทนอยมากทสด๕. นกเรยนจะนำาความรเรองการตกแตงสวนไปใชประโยชนอยางไร

๑. นกเรยนสบคนขอมลเกยวกบการตกแตงสวนแลวรวบรวมเนอหาทำารายงาน

๒. นกเรยนสำารวจบรเวณบานของตนเองหรอสวนของตนเองแลวออกแบบตกแตงสวนใหสวยงาม

เหมาะสมกบขนาดพนทสวนทจะจดจรงโดยรางภาพ๒มตหรอ๓มตลงในกระดาษวาดเขยน

แลวระบายสใหสวยงาม

๓. นกเรยนแบงเปน๔กลมรวมกนออกแบบและตกแตงสวนในโรงเรยนตามรายการทกำาหนดหรอ

ทำาชนงานจำาลอง โดยใชวสดหรอพรรณไมทสามารถหาไดงายภายในทองถน จากนนนำาเสนอ

ผลงานหนาชนเรยน

กลมท๑สวนแบบประดษฐ กลมท๒ สวนแบบธรรมชาต

กลมท๓สวนแนวใหม กลมท๔ สวนผกสวนครว

สรางเสรมความเปนอยอยางพอเพยง

การเลอกใชพรรณไมทมในทองถนมาจดตกแตงสวนเปนการชวยประหยดคาใชจายและรจกใช

ทรพยากรทมอยใหเกดประโยชน

จดประกายโครงงาน

“สวนในฝนของนกเรยนเปนอยางไร”

นกเรยนแบงกลมชวยกนออกแบบสวนตามจนตนาการของนกเรยนโดยยดรปแบบการจดสวน

ทไดศกษาแลวสำารวจพรรณไมทมในทองถนนำามาจำาลองชนงานตามทออกแบบไวจากนนนำาผลงานมา

จดประกวดในงานนทรรศการของโรงเรยนแลวนำาทกษะทไดไปประยกตใชปรบสวนทบานของตนเอง

สรปความร

๔) ขนตอนการตกแตงสวน

การตกแตงสวนใหสวยงามประหยดเวลาและคาใชจายมขนตอนดงน