คานา

คมอครนจดทาขนเพอใชเสรมในการเรยน การสอน ดานพลงงานแบบบรณาการของโครงการวจย “โครงการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2)” ซงไดรบการสนบสนนจาก กองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงาน สานกนโยบายและแผนพลงงาน ดาเนนการโดย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

คมอครนไดออกแบบและจดทาใหสอดคลองกบความรของนกเรยนในแตละระดบชนการศกษาตามสาระการเรยนรแกนกลางตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ของสานกวชาการและมาตรฐานการศกษา สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ คาศพทวชาการทใชสวนใหญอางองจาก พจนานกรมศพทพลงงาน (องกฤษ-ไทย) ราชบณฑตยสถาน (2551) โดยชดคมอครน ไดถกแบงออกเปน 8 สาระวชาเพอใหสอดคลองกบสาระการเรยนรแกนกลาง ดงทกลาวมาขางตน คอ ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สขศกษาและพลศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย และภาษาตางประเทศ และคณะทางานไดจดทาชดสอการสอน (บตรรปภาพ/บตรคาศพท, ชดทดลอง, สอภาพเคลอนไหว อนเมชนและโปรแกรมอนเตอรแอคทฟตางๆ) เพอใชประกอบการสอนในชดคมอครน

นอกจากนคณะทางานไดจดทาหนงสอความรพนฐานดานพลงงานสาหรบครเพอใชในการอบรมครโดยแบงเนอหาเปน 3 ระดบ ไดแก ระดบท1 สาหรบชนประถมศกษาและผไมมพนฐานดานพลงงาน ระดบท2 สาหรบชนมธยมศกษาตอนตน ระดบท3 สาหรบชนมธยมศกษาตอนปลาย

คณะผจดทาขอขอบคณ กองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงาน สานกนโยบายและแผนพลงงาน ทใหทนสนบสนนการดาเนนโครงการน ขอขอบคณผทรงคณวฒและคณครทกทานทกรณาใหขอคดเหนและขอเสนอแนะทเปนประโยชนในโครงการน

คณะผจดทาหวงเปนอยางยงวา คมอครชดนจะเปนประโยชนสาหรบกระบวนการเรยนรของนกเรยนในประเทศไทยโดยมการเพมสาระดานพลงงานเพอทาใหคณครสามารถนาไปใชเพอประกอบการเรยน การสอน ใหแกนกเรยนไดอยางมประสทธภาพ และสามารถทาใหนกเรยนมความเขาใจทถกตองในเรองของพลงงาน ตลอดจนสามารถนาไปปรบใชกบชวตประจาวนทงในปจจบนและในอนาคตซงจะสงผลใหเกดการพฒนาพลงงานของประเทศไทยอยางยงยนสบไป

คณะผจดทา มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

สารบญ

คมอครวชาสขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

1. แผนผงสาระการเรยนร ................................................................................................................... 1

1.1 สาระการเรยนรในวชาสขศกษาและพลศกษาตามหลกสตรกระทรวงศกษาธการป 2551 ...... 1

1.2 กรอบองคความรดานพลงงานทบรณาการเขากบสาระวชาภายใต 5 หวขอหลกดงแผนภาพ . 1

2. สาระดานพลงงานทบรณาการเขากบสาระวชาสขศกษาและพลศกษา ............................................ 2

2.1 ความรเบองตนเกยวกบความสมพนธระหวาง พลงงาน สงแวดลอม และสขภาพ .................. 3

สาระท 4 การสรางเสรมสขภาพ สมรรถภาพ และการปองกนโรค (หลกสตรกระทรวงศกษาธการป 2551) ................................................................................................................................................... 3

กจกรรมท 1: พลงงานกบ สงแวดลอม และสขภาพของฉน .......................................................... 6

3. ตารางกจกรรมการเรยนร ............................................................................................................... 7

4. แหลงขอมลเพมเตม ........................................................................................................................ 8

แบบฝกหดวชาสขศกษาและพลศกษา ชน ป.4 ......................................................................................... 9

แบบฝกหดสาหรบกจกรรมท 1: พลงงานกบ สงแวดลอม และสขภาพของฉน ........................... 10

คมอครวชาสขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

1

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

1. แผนผงสาระการเรยนร

1.1 สาระการเรยนรในวชาสขศกษาและพลศกษาตามหลกสตรกระทรวงศกษาธการป 2551

1.2 กรอบองคความรดานพลงงานทบรณาการเขากบสาระวชาภายใต 5 หวขอหลกดงแผนภาพ

วชาสขศกษาและพลศกษา

ชนประถมศกษาปท 4

oสาระท 2

ชวตและครอบครว

oสาระท 3

การเคลอนไหว ออกกาลงกาย การเลนเกมส กฬาไทยและกฬาสากล

oสาระท 4

การเสรมสรางสขภาพ สมรรถภาพและการปองกนโรค

มฐ. พ 4.1

มบรณาการทเกยวกบพลงงานใน

ตว. 1

oสาระท 1

การเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษย

oสาระท 5

ความปลอดภยในชวต

ความรพนฐานดานพลงงาน

ชนประถมศกษาปท 1-6

สถานการณพลงงาน

ของประเทศไทย

อนตรายและผลกระทบสงแวดลอม

จากการผลตและใชพลงงาน

การอนรกษพลงงาน

และสงแวดลอม

ความรเบองตน

เกยวกบพลงงาน

แหลงพลงงาน

การผลตและการใชประโยชน

2

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

2. สาระดานพลงงานทบรณาการเขากบสาระวชาสขศกษาและพลศกษา

สาระดานพลงงานทบรณาการเขากบสาระวชา สขศกษาและพลศกษา เนนใหความรเบองตนเกยวกบความสมพนธระหวาง พลงงาน สงแวดลอม และสขภาพ โดยผสอนสามารถเลอกใชกจกรรมใหเหมาะสมกบระดบความสามารถของนกเรยน

ความรพนฐานดานพลงงาน

ชนประถมศกษาปท 1-6

สถานการณพลงงาน

ของประเทศไทย

อนตรายและผลกระทบสงแวดลอม

จากการผลตและใชพลงงาน

การอนรกษพลงงาน

และสงแวดลอม

ความรเบองตน

เกยวกบพลงงาน

แหลงพลงงาน

การผลตและการใชประโยชน

วชาสขศกษาและพลศกษา ชนประถมศกษาปท 4

พลงงาน สงแวดลอม และสขภาพของฉน

3

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

2.1 ความรเบองตนเกยวกบความสมพนธระหวาง พลงงาน สงแวดลอม และสขภาพ

สาระท 4 การสรางเสรมสขภาพ สมรรถภาพ และการปองกนโรค (หลกสตรกระทรวงศกษาธการป 2551)

มาตรฐาน พ 4.1 เหนคณคาและมทกษะในการสรางเสรมสขภาพ การดารงสขภาพ การปองกนโรคและการสรางเสรมสมรรถภาพเพอสขภาพ

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ป.4 1. อธบายความสมพนธระหวางสงแวดลอม

• ความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบสขภาพ • การจดสงแวดลอมทถกสขลกษณะและเออตอ

สขภาพ 2. อธบายสภาวะอารมณ ความรสก ทมผลตอสขภาพ

• สภาวะอารมณและความรสก เชน โกรธ หงดหงด เครยด เกลยด เสยใจ เศราใจ วตกกงวล กลว กาวราว อจฉารษยา เบอหนาย ทอแท ดใจ ชอบใจ รก ชนชม สนก สขสบาย

• ผลทมตอสขภาพ ทางบวก : สดชน ยมแยม แจมใส ราเรง ฯลฯ ทางลบ : ปวดศรษะ ปวดทอง เบอ อาหาร ออนเพลย ฯลฯ

3. วเคราะหขอมลบนฉลากอาหารและ ผลตภณฑสขภาพ เพอการเลอกบรโภค

• การวเคราะหขอมลบนฉลากอาหารและผลตภณฑสขภาพ

4. ทดสอบและปรบปรงสมรรถภาพทางกายตามผลการทดสอบสมรรถภาพ

• การทดสอบสมรรถภาพทางกาย • การปรบปรงสมรรถภาพทางกายตามผลการทดสอบ

สมรรถภาพทางกาย

หมายเหต: ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางทเนนในแถบสเปนสาระทนาเอาองคความรดานพลงงานและกจกรรมมาบรณาการภายใตหลกสตรกระทรวงศกษาธการป 2551 เฉพาะทเกยวของ

4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

ความรเกยวกบพลงงานทสามารถนามาใชรวมกบกลมสาระการเรยนรวชาสขศกษาและพลศกษา

ประเภทของแหลงพลงงาน แบงเปน 2 กลมหลก ไดแก

แหลงพลงงานหมนเวยน (Renewable Energy Source) หมายถงแหลงพลงงานทใชแลวหมดไปแตสามารถผลตหรอหามาทดแทนไดในชวงเวลาสน หรอเปนแหลงทมพลงงานอยมากมายมหาศาล เชน นา ลม ดวงอาทตย ชวมวล

แหลงพลงงานไมหมนเวยน (Non-Renewable Energy Source) หมายถง แหลงพลงงานทใชแลวหมดไปตองใชเวลาทยาวนานมากทจะผลต หรอหามาใชไดอก เชน เชอเพลงฟอสซล (ถานหน นามนดบ แกสธรรมชาต เปนตน)

การใชประโยชนจากพลงงาน ไดแก พลงงานลม และพลงงานนา สามารถผลตไฟฟาได รงสอาทตยใหความรอน แสงสวางและสามารถผลตไฟฟาได ถานไฟฉายและแบตเตอรรถยนตเปนแหลงกาเนดไฟฟากระแสตรงจากพลงงานเคม

อนตรายทอาจเกดขนไดจากแหลงพลงงานมผลเสยตอสขภาพและสงแวดลอม ไดแก

1. ดวงอาทตย ถาอยกลางแดดเปนเวลานานอาจทาใหไมสบาย ผวหนงไหม และอาจทาใหเปนมะเรงผวหนงได

2. ถานไฟฉาย หรอแบตเตอร มผลตอสขภาพและสงแวดลอม เนองจากถานไฟฉายหรอแบตเตอร มโลหะหนกเปนองคประกอบ เชน ปรอท ตะกว แคดเมยม นกเกล ลเทยม ซงถาทงหรอกาจดไมถกตอง อาจปนเปอนในสงแวดลอมมอนตรายตอสขภาพ ดงน

• ปรอท เปนอนตรายตอระบบประสาทสวนกลาง

• ตะกว เปนอนตรายตอสมอง เซลลประสาท ทาใหโลหตจางและมผลตอการทางานของไต นอกจากนเปนอตรายการพฒนาทางสมองของเดก

• แคดเมยม เปนอนตรายตอไต กระดก ปอด ตบ หวใจและการทางานของเอนไซม

• นกเกล เปนสารกอมะเรง และการสมผสนกเกล อาจทาใหเกดการแพของผวหนง

• ลเทยม เปนสารอนตราย เมอเขาสรางกายจะทาลายเนอเยอบทางเดนหายใจ ทาลายดวงตาและผวหนงอยางรนแรง

3. นามนเชอเพลง รถยนตรทใชนามน จะปลดปลอยควนพษ และเขมา ทาใหอากาศเสย ซงมผลตอระบบทางเดนหายใจ

5

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

4. แกสชวภาพ เปนเชอเพลงทผลตไดจากการหมกมลสตว เศษวสดเหลอทงทางการเกษตร เชน เศษผก ผลไม หญา ฟางขาว ชานออย เปลอกสบปะรด ไปเปนแกสชวภาพทมแกสมเทนเปนองคประกอบหลก ถาไมไดเอาไปเผาไหมใหเกดพลงงานความรอน แกสชวภาพจะมผลเสยตอสงแวดลอม เพราะจะทาใหปรมาณแกสมเทนและคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศเพมขน ทาใหเกดสภาวะโลกรอน และถาสดดมเขาไปปรมาณมากจะทาใหรางกายขาดออกซเจน ซงอาจจะเปนลมหมดสตได

6

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

กจกรรมท 1: พลงงานกบ สงแวดลอม และสขภาพของฉน

ใหนกเรยนจบคความสมพนธระหวางแหลงพลงงาน การใชประโยชนจากพลงงาน พลงงานทมผลตอสงแวดลอม และพลงงานทมผลตอสขภาพ

1

2

3

4

5

7

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

3.ตา

รางก

จกรร

มการ

เรยน

ร

กจกร

รม

ชอกจ

กรรม

วต

ถประ

สงค

เนอห

า เว

ลา

สาระ

ท/มฐ

. ตว

ชวดท

1 พล

งงานก

บสงแ

วดลอ

ม แล

ะสขภ

าพขอ

งฉน

เพอให

นกเรย

นสาม

ารถอ

ธบาย

ความ

สมพน

ธระห

วางพ

ลงงาน

สง

แวดล

อม แล

ะสขภ

าพ

ประเภ

ทของ

แหลง

พลงงา

น พล

งงานท

นามา

ใชปร

ะโยชน

พลง

งานแล

ะการ

ใชพลง

งานบา

งชน

ด ทมผ

ลเสยต

อสงแ

วดลอ

มและ

สขภา

พ 40

นาท

4

/ พ

4.1

1

หมาย

เหต:

กจก

รรมท

กกจก

รรมส

ามาร

ถเลอ

กมาใ

ชตาม

ความ

เหมา

ะสม

ไมจา

เปนต

องใช

ตามล

าดบข

องกจ

กรรม

8

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

4. แหลงขอมลเพมเตม

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร (มจธ.) , 2556, คมอครความรพนฐานดานพลงงานระดบท 1,

โครงการ การพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) ไดรบการสนบสนนโดย กองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงาน สานกงานนโยบายและแผนพลงงาน กระทรวงพลงงาน

แบบฝกหดวชาสขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

10

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

แบบฝกหดสาหรบกจกรรมท 1: พลงงานกบ สงแวดลอม และสขภาพของฉน

ใหนกเรยนจบคความสมพนธระหวางแหลงพลงงาน การใชประโยชนจากพลงงาน พลงงานทมผลตอสงแวดลอม และพลงงานทมผลตอสขภาพ

1.

2.

3.

4.

5.

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

โครงการการพฒนากระบวนการเรยนรแบบบรณาการดานพลงงานเสรมในหลกสตรประถมและมธยมศกษา (ปท 2) สขศกษาและพลศกษา ชน ป.4

คณะผจดทา

ผศ.ดร.จรวรรณ เตยรถสวรรณ รศ.วารณ เตย ดร.นนทน ถาวรงกร นางเครอวลย มณวต นางสาวจตรลดา เจรญวฒเสถยร ดร.นคร ศรสขมบวรชย ผศ.ดร.ปรชา เตมสขสวสด ผศ.ดร.สพฒนพงษ ดารงรตน รศ.ดร.สรอยดาว วนจนนทรตน ผศ.จารรตน วรนสรากล รศ.ดร.ยวพน ดานดสตาพนธ ผศ.ดร.นงพงา คณจกร ผศ.ดร.มารศร เรองจตชชวาลย รศ.นฤมล จยโชค อาจารยปญญานย พราพงษ รศ.ดร.พรนภส ดาราสวาง ผศ.วลกษณา ศรมาวน อาจารยสรตน เพชรนล ดร.สจนต จระชวะนนท ดร.มงคล นามลกษณ นางอรณ โอฬารานนท

หนวยวจยระบบความรอนเชงนเวศ สายวชาเทคโนโลยอณหภาพ คณะพลงงานสงแวดลอมและวสด

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร 126 ถนนประชาอทศ แขวงบางมด เขตทงคร กรงเทพฯ 10140

โทรศพท. 0-2470-8695-99 ตอ 515, 518 โทรสาร. 0-2470-8674