ปท 3 ฉบบท 2 (เมษายน - มถนายน) 2554 ISSN 1906-4977

แนะนำ�น�ยกสภ�มห�วทย�ลย : ศาสตราจารย (พเศษ) ดร.จอมจน จนทรสกล

มห�วทย�ลยรบผดชอบตอสงคม : เกบตกสมมนา จดเปลยน CSR กบคณภาพการศกษาไทย

น�น�ส�ระเกยวกบสภ�มห�วทย�ลย : ไปเรยนรอดมศกษาของสหรฐอเมรกา University Governance ของ สรอ.

: ปฏรปประเทศไทย ปฏรปมหาวทยาลย

มห�วทย�ลยกบคดพพ�ทในศ�ลปกครอง : การสรรหาผบรหารมหาวทยาลย

จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลยฉบบนเปนฉบบท10 เนอหา

ในจดหมายขาวฯประกอบดวยแนะนำานายกสภามหาวทยาลย(ศาสตราจารย

(พเศษ) ดร.จอมจน จนทรสกล) มหาวทยาลยรบผดชอบตอสงคม

เกบตกสมมนา :จดเปลยนCSRกบคณภาพการศกษาไทย“มหาวทยาลย

ร บผ ด ชอบ ตอส ง คม . . . ส ง คมร ว ม ร บผ ด ชอบ ตอมหาว ทย าล ย ”

(รศ.ดร.ชยณรงค คนธพนต และ ดร.เจรญชย โขมพตราภรณ) นานาสาระ

เกยวกบสภามหาวทยาลย“ไปเรยนรอดมศกษาของสหรฐอเมรกาUniversity

Governanceของสรอ.”(ศาสตราจารยนพ.วจารณพานช)“ปฏรปประเทศไทย

ปฏรปมหาวทยาลย” (ผศ.รฐพงศ บญญานวตร) มหาวทยาลยกบคดพพาทใน

ศาลปกครอง“การสรรหาผบรหารมหาวทยาลย”(ดร.กมลนทรพนจภวดล)

จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลยน มวตถประสงคเพอเปน

สอกลางในการแลกเปลยนทศนะและประสบการณตางๆ ทเกยวของกบ

อดมศกษา และการนำาหลกธรรมาภบาลมาใชในการขบเคลอนมหาวทยาลย

หากทานผอานมขอคดเหนหรอขอเสนอแนะใดๆ ทเปนประโยชนตอการจดทำา

จดหมายขาวฯ หรอประสงคทจะนำาบทความเรองธรรมาภบาล ตลอดจน

ประสบการณหรอแนวปฏบตทดเกยวกบธรรมาภบาลและการบรหารจดการทด

ในสถาบนของทานมาเผยแพร กรณาตดตอกองบรรณาธการตามทอย

ดานลางนจกขอบคณยง

กองบรรณาธการ

สารบญ

คณะผจดทำ�

บทบรรณ�ธก�รContents >>Editorial >>

ทปรกษ� : ศ.ดร.ปยะวตบญ-หลง ดร.กมลนทรพนจภวดล

กองบรรณ�ธก�ร : ดร.นงเยาวเปรมกมลเนตร นางวสทธนแสงประดบ นางสาวฉนทลกษณอาจหาญ

จดพมพโดย : สถาบนคลงสมองของชาต ชน22อาคารมหานครยบซมเลขท539/2ถนนศรอยธยา เขตราชเทวกรงเทพฯ10400 โทรศพท:026400461 โทรสาร:026400465

สถ�บนคลงสมองของช�ตwww.knit.or.th/ugi

แนะนำ�น�ยกสภ�มห�วทย�ลยศาสตราจารย (พเศษ)ดร.จอมจน จนทรสกล

เกบตกสมมนา จดเปลยน CSR กบคณภาพการศกษาไทย

ไปเรยนรอดมศกษาของสหรฐอเมรกา

ปฏรปประเทศไทย ปฏรปมหาวทยาลย

การสรรหาผบรหารมหาวทยาลย

ขาวอดมศกษาทนาสนใจ

ขาวประชาสมพนธ

3

7

12

16

20

23

24

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย 3

สถาบนคลงสมองของชาตไดรบความกรณาจาก

ศาสตราจารย(พเศษ)ดร.จอมจนจนทรสกล

ในการเขาสมภาษณเมอวนพฤหสบดท24กมภาพนธ2554

เวลา10.00-11.00น.ณสภากาชาดไทยกรงเทพฯ

ศ�สตร�จ�รย (พเศษ) ดร.จอมจน จนทรสกลเกดเมอวนท8ตลาคมพ.ศ.2483สำาเรจการศกษาเภสชศาสตรบณฑต(ภ.บ.)

จากคณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยแพทยศาสตร หลงสำาเรจการศกษาไดศกษาตอในระดบปรญญาโท จบการศกษา

เภสชศาสตรมหาบณฑต(ภบ.ม.)สาขาบรหารเภสชกจจากBrooklynCollegeofPharmacy,LongIslandUniversity.

New York, USA และไดรบประกาศนยบตรผบรหารระดบสง จาก Asian Institute ofManagement และปรญญา

เภสชศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกดจาก4มหาวทยาลยคอมหาวทยาลยมหดลจฬาลงกรณมหาวทยาลยมหาวทยาลย

สงขลานครนทร มหาวทยาลยศลปากร และเภสชศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกด สาขาวชาเภสชอตสาหกรรม

มหาวทยาลยเชยงใหม

กรรมการและรองกรรมการผจดการบรษทโอลค(ประเทศไทย)จำากด

ประธานกรรมการสภาวจยแหงชาตสาขาวทยาศาสตรเคมและเภสชกรรมการแหงชาตเพอพฒนางานเลยง

และใชสตวเพองานวจยงานทดสอบงานผลตชววตถและงานสอนสำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

รองประธานสหพนธเภสชกรรมสมาคมแหงเอเชย(FAPA)

นายกเภสชกรรมสมาคมแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ

นายกสมาคมนสตเกาคณะเภสชศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

อปนายกและนายกสภาเภสชกรรม

ทปรกษาศนยบรการโลหตสภากาชาดไทย

ศ.พเศษ จอมจน จนทรสกลไดรบพระราชทานครองราชอสรยาภรณเบญจมาภรณมงกฎไทยและเหรยญเงนมงกฎไทย

ปจจบนศ.พเศษ จอมจน จนทรสกลดำารงตำาแหนงนายกสภามหาวทยาลยอบลราชธาน

แนะนำ�น�ยกสภ�มห�วทย�ลย

ศ�สตร�จ�รย (พเศษ)ดร.จอมจน จนทรสกล

ประวต

ประวตก�รทำ�ง�นทสำ�คญ ไดแก

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย4

น�ยกสภ�มห�วทย�ลย ควรจะมคว�มรคว�มเข�ใจเกยวกบมห�วทย�ลยทดแลเปนอย�งด

เข�ใจอย�งลกซงในเรองของวฒนธรรม พนท คอผบรห�รจะตองศกษ� เรยนร

ลงไปคลกคลเพอใหรว�ธรรมช�ตของมห�วทย�ลยนนเปนอย�งไร

บทสมภ�ษณ >>

แนวความคดเกยวกบการสงเสรมธรรมาภบาลในการกำากบดแลมหาวทยาลย

ศ.(พเศษ) ดร.จอมจน จนทรสกล

1.

ธรรมาภบาลหรอการปกครองหรอการบรหารจดการทด

เปนปจจยสำาคญอยางมากทมผลกระทบโดยตรงตอ

การพฒนามหาวทยาลยเพอใหบรรลในภารกจทสำาคญอยางม

ประสทธภาพเพราะโดยหลกการของธรรมาภบาลนนยดหลกการ

บรหารจดการทมงเนนในเรองตางๆดงน

1.1 คว�มโปรงใส เนองจากมผรองเรยนกนมาก

ผบรหารหรอแมแตสภาฯกขาดความโปรงใสในเรองของ

การมสวนรวมเชนกนเพราะฉะนนผทมสวนเกยวของ

ควรอยางยงทจะดำาเนนการสงเสรมธรรมาภบาลในการกำากบ

ดแลมหาวทยาลย บางครงตองดแลแบบภาคเอกชน ซงตอง

ผลกดนและใชเวลาแตการสงเสรมเรองธรรมาภบาลน

นอกจากนำามาใชกบสภาฯ แลว ควรจะทำากบผบรหารทกระดบ

ในองคกรทเกดขน

1.2ก�รมสวนรวม

1.3คว�มเปนธรรม

1.4คว�มมประสทธภ�พ

1.5คว�มรบผดชอบ เชนเรองการผลตบณฑต

ซงพยายามเนนวา ใหไดบณฑตทพงประสงคมคณสมบต

สอดคลองกบความตองการของคนใชบณฑต แตบางครง

การผลตบณฑตขนมาไมไดเนนคณภาพมากนก โดยบางครง

จะเหนวาไปเนนทปรมาณเนนเรองรายไดความอยรอดหรอ

ในภายหลงกรรมการสภามหาวทยาลยอบลราชธาน

ไดระบวาจะเนนเรองคณภาพเปนหลกสำาคญและเนนเรอง

ปรมาณเปนลำาดบรองลงมา และไดพยายามควบคมนกศกษา

ทรบเขามา เพราะฉะนนจะเหนวาหลายปทผานมานกศกษา

ทจำานวนลดลงไมไดตามเกณฑทตงไว เพราะมหาวทยาลย

ตองรบผดชอบตอผลผลตทเกดขนดวยดวย

1.6ก�รตรวจสอบได

1.7คว�มมอสระตองมขอบเขตดวยบางครงหากมาก

เกนไปขาดการควบคมกำากบดแลทดกอาจจะมผลเสยเกดขน

1.8คว�มคมค�

1.9ก�รมม�ตรฐ�น เคยไดรบการรองเรยนวาบางครง

ม 2มาตรฐาน ซงตรงจดนอยทมมมองแตละคนอยางไรกตาม

ในเรองของการบรหารควรมองใหเปนมาตรฐานเดยว

1.10ก�รตอบสนองคว�มตองก�รของสงคมเปน

อกเรองทเมอมการประชมสภาฯ กบผบรหารพยายามเนนวา

ทำาอยางไรใหสงคมของภมภาคตะวนออกเฉยงเหนอท

มหาวทยาลยตงอย อยางเชน มาเรยนทมหาวทยาลย

อบลราชธานเลอกมหาวทยาลยอบลราชธานเปนอนดบแรกๆ

แทนทจะเขามาในมหาวทยาลยในกรงเทพมหานคร

ประเดนท1)ทำาอยางไรทจะใหเปนทยอมรบของนกเรยน

ในภมภาคนน

ประเดนท2)ทำาอยางไรใหผลงานวจยของมหาวทยาลย

ตอบสนองตอชมชนตอทองถนใหสามารถ

สรางมลคาเพม

ตรงจดนนไดซงในสวนนไดคยกนในเรองของแผนฯ

ทเปนขนเปนตอน ถงแมมหาวทยาลยจะมอายถง 20 ป

แตบคลากรมวยวฒทยงนอยและสวนใหญกไปเรยนตอ

ตางประเทศถงกลบมาแตผลงานวจยทออกมายงนอยอย

ซงตองใชเวลาในการสอนคอนขางมาก หากเทยบสดสวน

อาจารยปรญญาเอกของมหาวทยาลยอบลราชธานมคอนขางนอย

คงตองใชเวลาอกสกพกแตแนวโนมทวางแผน5ป–10ปอยาก

ใหงานวจยมงเนนไปสชมชนซงเปนเรองของการตอบสนอง

ความตองการของสงคม

หากถามวามความคดเหนอยางไรเกยวกบการสงเสรม

ธรรมาภบาลในการกำากบดแลมหาวทยาลยผมมความคดเหนวา

เปนเรองสำาคญและควรจดใหมการสงเสรมใหมาก

การนำาธรรมาภบาลมาใชในการดำาเนนงานของ สภามหาวทยาลย

บทบาทของนายกสภาฯ ในการกำากบดแลมหาวทยาลย

2.

3.

หากเทยบกบมหาวทยาลยแหงอนสภามหาวทยาลย

อบลราชธานมการประชมกรรมการสภาฯ คอนขางนอย

โดยเฉลยประมาณปละ8-10ครงประกอบกบมหาวทยาลย

ตงอยในตางจงหวด เพราะฉะนนในเรองการกำากบดแล

มหาวทยาลย สวนใหญจะใหความเปนอสระแกผบรหาร

มหาวทยาลยในการดำาเนนการ อยางไรกตามสภาฯ ไดนำา

หลกธรรมาภบาลมาใชในการกำากบดแล เชน การใหผบรหาร

มหาวทยาลยทกระดบมสวนรวมในการกำาหนดวสยทศน

เปาหมายยทธศาสตรรวมกบกรรมการสภาฯการมคณะทำางาน

รวมระหวางกรรมการสภามหาวทยาลยผทรงคณวฒ กบ

ผบรหารมหาวทยาลยในการพฒนาชวยเหลอกจกรรมตางๆ

ของมหาวทยาลย กจกรรมหลกๆ เชน การชวยเหลอ

พฒนาในเรองบณฑต การวจย หรอเรองทางดานการเงน

เน อ งจาก มผ ท ร งคณวฒ ในแตละฝายเ พอ ทจะทำาใ ห

ผบรหารมหาวทยาลยทำางานไดอยางมประสทธภาพ

มแนวทางความคดเหนจากผทมประสบการณเพอ

ชวยในการทำางาน เพราะผบรหารในมหาวทยาลยเองเปน

ผเยาวอายเฉลยประมาณ 38-45 ปจงตองมการชวยเหลอมาก

ยงขนซงการตงคณะทำางานเขาไปชวยในการบรหารบางครงอาจ

ถกมองวาเปนการลวงลก แตความจรงไดเรยนกบผบรหาร

มหาวทยาลยไวแลววา คณะกรรมการสภาผทรงคณวฒไดม

ความตงใจทจะชวยมหาวทยาลยอยางมาก เนองจากเหนถง

ปญหา เหนถงความตงใจแตยงขาดประสบการณบางและยงม

ปญหาในเรองของสงอำานวยความสะดวกตางๆทจะทำาใหไปถง

เปาหมายนน

การสรางความเปนธรรมโดยมคณะทำางานทบทวน

กฎระเบยบตางๆและปรบปรงแกไขใหเกดความถกตองเปนธรรม

มากยงขน นอกจากนนยงมการทบทวนเรองกฎระเบยบตางๆ

ซงไดตงคณะกรรมการขนมา1ชดเพอทบทวนกฎระเบยบตางๆ

ทมการพดถงในแงของความไมเปนธรรมเพอใหเกดความ

เปนธรรมมากขนเชนระเบยบในเรองเดยวกนอาจจะนำา

ระเบยบของมหาวทยาลยอนมาดเปนตวอยางบาง ปรบของ

มหาวทยาลยเราใหเหมาะสมสอดคลองควรรบฟงความคดเหน

อยางตวผมเองเปนบอยหากชวงไหนทมปญหากจะเรยก

บคลากรเขามานงคยแบบไมเปนทางการคอเขาใจวาเราไมใช

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย 5

ผบรหารมหาวทยาลย ในการกำากบทดทเราเขาไปรบฟง

ความคดเหนจะชวยใหเขาใจมหาวทยาลยมากยงขน เขาใจ

บคลากรเขาใจปญหาทเกดในมหาวทยาลยมากยงขนเปนตน

ในอนาคตสภาฯจะเนนเรองของธรรมาภบาลมากยงขน

เชนเรอง ความโปรงใสและตรวจสอบได ความรบผดชอบ

ความมประสทธภาพและมมาตรฐาน

นอกจากจะกำากบดแลมหาวทยาลยตามบทบาท

หนาทตามทกำาหนดไวในพ.ร.บ.ของมหาวทยาลยแลวเดม

การประชมสภามหาวทยาลยมกำาหนดประชม1-2เดอน/ครง

ซงพจารณาเรองตางๆมากมายเชนเรองกฎระเบยบแตใน

ปจจบนนอกจากจะดำาเนนบทบาทตามพ.ร.บ.แลวนายกสภาฯ

ควรจะมความรความเขาใจเกยวกบมหาวทยาลยทดแล

เปนอยางดเขาใจอยางลกซงในเรองของวฒนธรรมพนทคอ

ผบรหารจะตองศกษาเรยนรลงไปคลกคลเพอใหรวาธรรมชาต

ของมหาวทยาลยนนเปนอยางไร บางครงถาเราไมรวฒนธรรม

ไมรจกคนไมรจกสงตางๆในมหาวทยาลยบางครงเราเขาไป

อาจทำาใหเกดปญหาไดเพราะฉะนนคอ

1)องคความร

2)นายกสภาฯควรจะมลกษณะของธรรมาภบาล

มความโปรงใสชดเจนและยดตดในความคาดหวง

3)นายกสภาฯสามารถนำาการประชมกรรมการ

สภาฯไดเปนอยางด

4)นายกสภาฯสามารถพฒนาวธทจะทำาใหสภาฯ

มความเขมแขงมประสทธภาพ ผมเคยโปรโมทในเรอง

สภาฯ เขมแขง ผบรหารมหาวทยาลยเขมแขง หากทำาได

จะทำาใหงานไปไดดข น แตกไมคอยประสบความสำาเรจ

เทาทควรและสภาฯกบผบรหารมหาวทยาลยจะตองทำางาน

ไปดวยกน ไมใชไปสรางความขดแยงเพราะจะทำาใหเกดปญหา

ขนมาตลอดเชนการทจะทำาใหสภาฯเขมแขงควรจะปรบ

โครงสรางของสภาฯ และเลอกคนเขามาทำางานทเหมาะสม

แตหากมองในองครวมแลว ไมสามารถทำาได เนองจากพบ

ปญหาในดานการปรบโครงสราง อยางเชน ความตองการ

บคคลตามลกษณะทกำาหนด หรอ ความตองการสรรหา

รองอธการสกหนงทานมาชวยงานเตมเวลา ไมสามารถทำาได

เนองจากไมสามารถปลกจากงานหลกได ถงจะดงรองอธการ

ธ

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย6

ในดานใดดานหนงมากยงเปนไปไดยาก อกอยางสำานกงาน

สภามหาวทยาลยเอง หากเขาไปแลวการทจะนำาคนออก

ถาสมมตคนนนไมมประสทธภาพการทจะนำาคนออกเปนไปไดยาก

ในปจจบนเรมมการนำาคนจากสวนกลางมาชวย Staff

ทมความรความสามารถมาทำางานใหกบสภาฯ ใหความรวมมอ

สนบสนนและชวยเหลอผบรหารมหาวทยาลยใหสามารถ

บรหารมหาวทยาลยไปไดอยางราบรน มประสทธภาพและ

สำาเรจลลวงในภารกจตางๆของมหาวทยาลยไปไดอยางด

การดำาเนนงานของมหาวทยาลยทสภามหาวทยาลยใหความสำาคญ

ขอเสนอแนะในการสงเสรมธรรมาภบาลมหาวทยาลยในประเทศไทย

4.

5.

1)การดำาเนนการของผบรหารมหาวทยาลยตามมต

สภาของมหาวทยาลย

2)การผลตบณฑตการจดการศกษาควรมองตงแต

การรบเขา การสอน การใหความร การสรางคณธรรม

จรยธรรมใหเกดขนกบนกศกษา

3) การบรหารการเงนและทรพยสนใหเปนไปตาม

ระเบยบ

4) การบรหารงานบคคล รวมถงการสรางผบรหาร

โดยเรมตงแตการเปดรบบคลเขาทำางานใหตรงตามลกษณะ

ของงานวางแผนและพฒนาบคคลใหพรอมรบการเปลยนแปลง

5) การบรหารความเสยงในดานตางๆ เชนเรอง

การศกษาควรวเคราะหถงความเสยงทจะเกด ไมวาจะเปน

คณภาพของเดกทเขารบการศกษา เรองการเรยนการสอน

เพอใหเดกเปนบณฑตทดสมบรณแบบ

6) การตดตาม ตรวจสอบและประเมนผลงานของ

มหาวทยาลย จะตองสอบสนองการประเมนจากภายนอกดวย

เพอใหเกดการทำางานตางๆถกตองโปรงใสไมเกดปญหาใน

การทำางานในภายหลง

ในสวนงานทสถาบนคลงสมองของชาตดำาเนนการเปน

เรองทด โดยเรมจากสภามหาวทยาลยกอนสวนของผบรหาร

มหาวทยาลยในสวนตางๆควรใหความรในเรองของธรรมาภบาล

1) พฒนาสภามหาวทยาลยและผบรหารมหาวทยาลย

ใหเกดความตระหนกในเรองธรรมาภบาล โดยการอบรมและ

ยกตวอยางใหเหนถงผลกระทบจากการไมยดหลกธรรมาภบาล

(กรณทเกดขนจรงในมหาวทยาลยตางๆ)

2) กำาหนดใหจรรยาบรรณเปนเรองททกคนตองยด

ปฏบตตามในการทำางานและควรมกรรมการจรรยาบรรณ

ประจำามหาวทยาลย

3) สรางระบบ Recognize กบมหาวทยาลยทม

ธรรมาภบาลทด และลงโทษมหาวทยาลยทมปญหาอนเกด

จากการไมยดมนในธรรมาภบาล

4) ศกษาดงานในมหาวทยาลยทม Best Practice

ในดานตางๆเพอใหผบรหารหรอกรรมการสภาไดเขาไปดหรอ

แลกเปลยนความรเพอประสบการณและตวอยางในการทำางาน

5)การปรบเปลยนวฒนธรรมในองคกรปรบเปลยน

องคประกอบของกรรมการสภามหาวทยาลย

7) การพฒนามหาวทยาลยเพอใหเปนมหาวทยาลย

ทยอมรบในภมภาคอสานตอนลางและลมนำาโขง เนองจากม

นกศกษาจากตางชาตโดย มประเทศลาว ประเทศเขมร ฯลฯ

ในจำานวนไมมากเ นองจากประเทศดงกลาวมทนนอย

ในการศกษาสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

ทานอยากใหชวยเหลอทางการศกษาของประเทศเพอนบาน

เกบตกสมมน� จดเปลยน CSR กบคณภ�พก�รศกษ�ไทย“มห�วทย�ลยรบผดชอบตอสงคม...

สงคมรวมรบผดชอบตอมห�วทย�ลย”

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย 7

สถาบนคลงสมองของชาต มลนธสงเสรมทบวง

มหาวทยาลยไดรวมกบสถาบนธรกจเพอสงคมตลาดหลกทรพย

แหงประเทศไทย และชดโครงการสงเสรมสขภาวะองคกร

ดวยยทธศาสตรการสงเสรมความรบผดชอบตอสงคมภาคธรกจ

สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

รวมจดประชมสมมนา “จดเปลยน CSR กบคณภาพ

การศกษาไทย:ครงท1”ในประเดน“มหาวทยาลยตอสงคม

...สงคมรวมรบผดชอบมหาวทยาลย” เมอวนพฤหสบดท 21

เมษายน2554ณหอประชมศาตราจารยสงเวยนอนทรวชย

ชน3อาคารตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยถนนรชดาภเษก

การประชมสมมนาเรมดวยน�ยพนธศกด เวชอนรกษ

กรรมการผอำานวยการสถาบนธรกจเพอสงคมตลาดหลกทรพย

แหงประเทศไทย กลาวตอนรบผเขารวมสมมนา โดยระบวา

บทบาทของมหาวทยาลยในภาพรวมนนคอการผลตบณฑต

ทนอกเหนอจากมความรอบรในดานเนอหาวชาการทเปน

พนฐานหลกในการทำางานแลว ตองมความสำานกรบผดชอบ

ตอสงคมดวย อยางไรกตามทผานมานน พบวา การศกษา

มงเนนทเนอหาวชาการมากเกนพอด จงทำาใหบณฑตทผลต

ออกมายงไมตรงกบความตองการทครอบคลมถงความสำานก

รบผดชอบตอสงคมมากนก ถงแมวาจะไดมความพยายามใน

การรวมมอกบผประกอบการและสงคมนอกรวมหาวทยาลย

อยบางแลวกตาม แตกยงไมชดเทาทควร วนนนบเปนความ

พยายามทจะชวยกนมองหาจดรวมในดานความรวมมอ

กนตอไปในอนาคตและโดยทสถาบนธรกจเพอสงคมไดถก

จดตงขนมาโดยตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยเพอสงเสรม

และสนบสนนใหบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหง

ประเทศไทยมCorporateGovernanceและCorporate

Social Responsibility ทดจงนาจะกอใหเกดความรวมมอ

กบสถาบนอดมศกษาในภายภาคหนาเปนอยางดตอไป

ดร.สเมธ แยมนน เลขาธการคณะกรรมการการ

อดมศกษาไดกลาวเปดงานประชมสมมนามใจความสำาคญวา

การจดสมมนาในครงน นบเปนจดเรมตนทดและเหมาะสม

ตอการประสานความรวมมอทจะนำาไปสการทำาความเขาใจ

และขบเคลอนแนวคดในดานความรบผดชอบของสถาบน

อดมศกษาตอสงคมโดยรวมของประเทศและกจะเปนการ

ดำาเนนการทสอดคลองกบยทธศาสตรของประเทศดวยเชนกน

โดยเฉพาะอยางยงในดานการสงเสรมวชาการสายรบใช

สงคมทครอบคลมถงการนำานกศกษาลงไปทำางานพนท

ซงในทายทสดแลวกคอ การนำาเอาศกยภาพของสวนตางๆ

ในสงคม มารวมกนพฒนาโดยมการใชความรทางวชาการ

เปนฐานทสำาคญสการเปนสถาปนกของสงคมตอไป

ปาฐกถาพเศษ“จดเชอม”พลงรวมของสงคมโดย

ศ.นพ.เกษม วฒนชย องคมนตร กรรมการและเลขาธการ

มลนธอนนทมหดลกลาวไดอยางนาสนใจในหลายประเดน

ซงเนนถงภาคการศกษาตองมSocialResponsibilityใหเปน

ระบบรวมถงธรรมาภบาล(Governance)เปนการออกแบบ

ระบบใหมประสทธภาพสงสดและโปรงใส ตรวจสอบได

หากเปรยบเทยบแลว

• Governance=Bodyหรอกคอโครงสรางและระบบทด

• SocialResponsibility=Mindคอจตวญญาณตองดดวย

Social Responsibility ไมจำากดอยเฉพาะองคกร

เอกชนองคกรภาคประชาสงคมควรมดวยเชนกนตองสราง

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย 7<< มห�วทย�ลยรบผดชอบตอสงคม

เกบตกสมมน� จดเปลยน CSR กบคณภ�พก�รศกษ�ไทย“มห�วทย�ลยรบผดชอบตอสงคม...

สงคมรวมรบผดชอบตอมห�วทย�ลย”

รศ.ดร. ชยณรงค คนธพนต สถ�บนคลงสมองของช�ต มลนธสงเสรมทบวงมห�วทย�ลย ดร.เจรญชย โขมพตร�ภรณ มห�วทย�ลยเทคโนโลยพระจอมเกล�ธนบร

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย8

ความตระหนกใหไดทงเดกและผใหญตองปลกฝงเยาวชนวา

1) สวนรวมอยไดด สวนยอยจงจะอยไดด ไมดเฉพาะสวน

ตนหรอสวนยอยเทานนและนำามาปฏบตใหได นอกจากน

2) สวนยอยตองพงพาตนเองใหไดและสวนยอยหลายสวน

พงพาซงกนและกนดงนน

1)NGOตองไมmisuseหลกปฏบตไมสนใจเฉพาะ

Interestขององคกรตนเทานนตองสะทอนความรบผดชอบ

ตอสงคมดวย

2)ภาครฐตองรบผดชอบตอสงคมโดยตรง

3)มหาวทยาลยตองรบผดชอบตอสงคม(โดยไมทวง

บญคณจากสงคมแตหากเมอมหาวทยาลยรบผดชอบตอสงคม

แลว สงคมจะกลบมาชวยมหาวทยาลยเอง) รวมทงมหาวทยาลย

ของรฐและเอกชน

University Social Responsibility แปลว� คว�มรบผดชอบ

ตอสงคมของมห�วทย�ลย

SocialResponsibility(SR)ไมเพยงนำากำาไรทไดไป

บรจาคหรอทำาบญ แต SR ควรฝงอยขางในถง กจกรรม

กระบวนการและแนวทางการบรหารทงหลายขององคกร

SR รวมถงการพฒนาคน ครอบครว การศกษา สาธารณสข

วฒนธรรมศาสนาทรพยากรธรรมชาตนาจะมศนยศกษาSR

ในประเทศ ถงวฒนาการ SR เพอศกษาวากจกรรมใดทำาแลวม

คณคา

ภ�ครฐ

ตองมความสำานกในความรบผดชอบ (Responsibility)

ตอสงคมตองรกษาผลประโยชนของรฐและประชาชาต โดย

ไมหวงประโยชนสวนตนเจตนาบรสทธ จะทำาอยางไรให

บคคลและประชาชนในทกระดบสามารถยกระดบตนเองได

Accountability รบผดและรบชอบในหนาทและ

ผลงานไมมระบบฝากทกคนสามารถแสดงผลงานไดเตมท

โปรงใสตรวจสอบไดไมฉอราษฎรบงหลวง

ภ�คธรกจ

Responsibility ประกอบธรกจเพอใหไดกำาไรใน

ระยะยาว ยดมนในหลกธรรมภบาล ยดมนในกฎหมาย

คณธรรมและจรยธรรม

Accountability รบผดชอบในสนคาและบรการ

รบผดชอบผลกระทบของสนคาและบรการทมตอสงคม

สงแวดลอมและวฒนธรรม

ภ�คประช�สงคม

Responsibility ปฏบตภารกจดวยจตอาสา และ

จตสาธารณะยดหลกธรรมภบาลกฎหมายคณธรรมขององคกร

Accountability รบผดชอบในผลการปฏบตงาน

ผลกระทบตอสงแวดลอม และวฒนธรรม ผลตอการกนด

อยดและสนตสขของสงคม

USR (University Social Responsibility)

ตองตงมนในเจตนารมณของมหาวทยาลยและทบทวน

สมำาเสมอ

นยามขอบเขต USR ไทยอยางชดเจนและเผยแพร

แนวปฏบต

มหาวทยาลยนำาUSRไปปฏบต

สรางศรทธาใหบคลากรในมหาวทยาลยเพอใหรวม

กนปฏบต

กระทรวงศกษา ควรมหนวยงานศกษา USR ทงใน

และตางประเทศเพอบรณาการ USR เขาสระบบการศกษา

เชนระบบประกนคณภาพ

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย 9

เสวนา“รวมสมอง....มองอน�คตอดมศกษ�ไทย”

ดร.ปรเมธ วมลศรรองเลขาธการสำานกงานคณะกรรมการ

พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

(ศสช.)

คณสกจ อทนท รองประธานCSRClub

สมาคมบรษทจดทะเบยนไทย

คณถ�วร ชลษเฐยรรองเลขาธการสภาอตสาหกรรมแหง

ประเทศไทย(งานสถาบนเสรมสราง

ขดความสามารถมนษย)

ผศ.ทองทพภ� วรยะพนธคณะกรรมการขบเคลอน

เศรษฐกจพอเพยงหอการคาไทย

ดร.พพฒน ยอดพฤตก�รผอำานวยการสถาบนไทยพฒน

มลนธบรณะชนบทแหงประเทศไทย

ในพระบรมราชปถมภ

ในวงเสวนามประเดนคำาถามทนาสนใจคอ

คำ�ถ�ม องคกรของทานวางแผนการพฒนาทเกยวกบ

มหาวทยาลยในศตวรรษท21อยางไรบาง?

ดร.ปรเมธ วมลศร

“ศสช.จดทำาแผนพฒนาของชาตแผนท11(5ป)

มความพยายามทจะใหการพฒนาอดมศกษาเปนไปใน

ทศทางเดยวกบการพฒนาประเทศโดยมสาระดงน

สรางความเสมอภาคและความเปนธรรมในสงคม

และการเขาถงทรพยากรลดความเหลอมลำาซงคงตองอาศย

ความรตางๆในการดำาเนนการ

การเตรยมคนสำาหรบโลกอนาคตและพลวตของ

การเปลยนแปลงใหเกดการเรยนรตลอดชวตซงเกยวของกบ

สถาบนอดมศกษา การศกษาสหศาสตรและความรวมมอกบ

ตางประเทศความยอมรบความเหนทแตกตาง

การสรางความสมดลของอาหารและพลงงานวางระบบ

พลงงานทมประสทธภาพและมนคง

สรางเศรษฐกจทมเสถยรภาพบนฐานความรพฒนา

ผลตภณฑใหมมลคาเพมและสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรค

การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทยงยน”

คณสกจ อทนท

“ศตวรรษท 21 น โลกกำาลงเปลยนแปลงและเปน

การเปลยนแปลงทรวดเรวมากสงทไมเคยเกดขนกเกดขนแลว

ชะตากรรมของคนเปลยนไปคนไทยแกงแยงกนซอนำามนพช

ในขณะเดยวกนกบทคนญปนตองเขาแถวซอนำาขวดภมอากาศ

เปลยนแปลงจนกอนเกดความเสยหายเชนกนทภาคใตของไทย

ทนำาทวมอยางไมเคยมมากอนความเปนธรรมในสงคมเกดเปน

ปญหาลกลามสชมชน ในขณะเดยวกนภาคธรกจในปจจบน

ไดทำา CSR ดวยจตวญญาณ มบรษทกวา 500 แหงจบมอ

ทำางานเพอสงคมและมการพฒนาอยางตอเนอง นบเปน

Competitiveedgeของประเทศซงตอไปจะขยายสระดบ

ASEAN ทงนเพราะตระหนกดวาผลกระทบหลายอยางไมเพยง

แตจะเกดขนเฉพาะในประเทศใดประเทศหนงเทานนแตจะแผ

กระจายสประเทศตางๆใกลเคยงและสระดบASEANไดดงนน

ภาคการศกษาหากสนใจกไมตองเรมจากศนย สามารถนำา

ประสบการณจากเอกชนไปเปนตวอยางเพอตอยอด และ

ประเดนทสำาคญคอ(1)ตองทำาอยางเปนระบบ(2)ผบรหาร

ตองทำาเปนตวอยางแลวบคลากรนสตนกศกษากจะทำาตาม

ในอดตประเทศไทยไดเคยรเร ม USR ไวแลว

จากการจดประชมสมมนาSripatumUSRเมอ2ปทแลว

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย10

มาเปนครงแรกแตไมมการขบเคลอนใดๆหลงจากนนในขณะท

ประเทศมาเลเซยไดขบเคลอนไปมากแลวในหวงเวลา 2 ป

ทผานมา

องคกร/บรษทจดทะเบยนในไทยไดเรมพจารณารบ

บคคลเขาเปนพนกงานใหม โดยพจารณาจากประวตการทำางาน

เพอสงคม

องคกรการศกษา อาจพจารณารบเขาเปนนกศกษา

จากประวตการทำางานเพอสงคมในระดบมธยมศกษาควบค

ไปกบการพจารณาดานอนๆทจำาเปน

หากเปนไปไดภาคธรกจสามารถทำากจกรรมสงเสรมUSR

กบสถาบนอดมศกษา โดยเฉพาะอยางยงกบนกศกษาทเรยน

ในปท2และ3หรออนๆตามความเหมาะสม”

คณถ�วร ชลษเฐยร

“การทโรงงานอตสาหกรรมตงอยในพนทและ

มการดแลพนทรอบๆ บรเวณทตง ซงหมายถง การจดการ

สภาพแวดลอมโรงเรยนวดและอนๆใหดภาคประชาสงคม

กจะยนดรวมมอกบโรงงานนนๆ เอง แนวทางการพฒนา

อตสาหกรรมของประเทศมการนำาเอาขอไดเปรยบทสำาคญ

ของประเทศมาใชเปนฐานคด ขอไดเปรยบเหลานไดแก

ภมศาสตรทตงภมอากาศทรพยากรทอดมสมบรณอตรา

ประชากรทเหมาะสมและสมดลระหวางเพศชายและหญง

และแรงงานไทยมวฒนธรรมในการทำางานทด

สำ�หรบเป�หม�ย มงเนนพฒนาอตสาหกรรมปจจยส

(อาหารเสอผายาและทอยอาศย)อยในระดบตองปรบปรง

และอตสาหกรรมเพอความสะดวกตอชวต(ยานยนตเครองใช

ไฟฟาElectronicsและการสอสาร)อยในระดบด ในดาน

การสงออกของไทยอยในอนดบสง ไมวาจะเปนอาหาร เสอผา

เครองนงหมยานยนตElectronicsและการสอสารแตดาน

ยารกษาโรคมการนำาเขามากกวาจงเปน Sector ทนาสนใจ

ในแงของประชากรนนประเทศไทยมสดสวนของผสงวยเพม

มากขนแรงงานจะตองเปลยนจากIntensivelaborindustry

โดยเพม Creativity มากขนและใช engineering มากขน

ความรดานภาษาโดยเฉพาะอยางยงภาษาองกฤษของแรงงาน

ยงเปนปญหาสถาบนอดมศกษาควรเขามามสวนสนบสนน

สำ�หรบด�นก�รศกษ�

Business School ยงไมสามารถใหนกศกษามอง

ภาพรวมไดจงควรเพมดานProductDevelopmentand

ProcessInnovation

Design School ยงไมสามารถทำางานเปนทมไดด

ไมมทกษะดานธรกจ ควรเพมดานธรกจ การตลาดและ

Entrepreneurship

Technical School เรยนรแนวลกและความสามารถ

ในการปฏบตไดจรง ควรเพมขดความสามารถในการคนควา

วจยเชงลก

นกศกษา

ตองสามารถศกษาไดดวยตนเอง มสวนรวมในการ

เรยนรมากขน การทำาโครงการตองเปนความคดของตนเอง

โดยมอาจารยเปนผใหคำาแนะนำา

คดในเชงสรางสรรคและทำางานเชงเทคนค รวธทำา

Know(Teamwork)

สถาบนพฒนาบณฑตทHand-on

การศกษาทมงเทคโนโลยทสรางสรรค เปนเสมอน

พลงขบเคลอนสำาคญทางเศรษฐกจ ซงจะนำาไปสการพฒนา

ทรพยากรมนษยอยางยงยน และการพฒนาอตสาหกรรม

อยางยงยน

จากจนตนาการ(TalentFactory)ประกอบไปดวย

ความคดสรางสรรคนอกกรอบ (Different) รลก รจรง

(Relevant) เออมถงงาย (Substance) และเนนปฏบตจรง

(Handon)”

ผศ.ทองทพภ� วรยะพนธ

“USR ประกอบดวยหลกสตร นกศกษา บคลากร

(คณาจารยและเจาหนาท) การบรการวชาการ สงแวดลอม

ชมชน/สงคมประเทศชาต

มหาวทยาลยหอการคาไทย สนบสนนกจกรรม

สหกจศกษาเพอสงเสรมทกษะการปฏบตจรงเชนสงอาจารย

ไปอบรม การใหบรการวชาการแกองคกรตางๆ และสมมนา

วชาการเชนการจดคายพลงงานเยาวชนใหตระหนกถงพลงงาน

รวมถงโครงการตางๆเชนโครงการ1ไร1แสน(รายไดตอไร)

โดยสงสดไดถงไรละ 230,000 บาท การจดหลกสตร Beta

Entrepreneurโดยอาจารยจากหลกสตรตางๆรวมมอกน”

ดร.พพฒน ยอดพฤตก�ร มขอเสนอแนะถงประเดนตางๆดงน

Functionsการเรยนการสอนการวจยการบรการ

วชาการศาสนาและศลปวฒนธรรม

CSRตองInprocessไมเพยงEndProcessเทานน

AgendaandAreaของสถาบนอดมศกษาสามารถ

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย 11

ปรบเปลยนตามอตลกษณของสถาบนอดมศกษานนๆ

ตวอยางเชน

Agenda:GreenEconomy/Innovation

Areaแลวแตปญหาหรอความเกยวของกบพนทของ

สถาบนอดมศกษาทตงอย สถาบนอดมศกษา ควรจดทำา

EducationalProfileรวมทงFunction/Agenda/Area

ใหชดเจนขน

USRรวมถงเรองตางๆดงน

การมสวนรวมและพฒนาชมชน (Community

involvementanddevelopment)

การกำากบดแลองคกร(OrganizationalGovernance)

สทธมนษยชน(HumanRights)

การปฏบตดานแรงงาน(LaborPractices)

สงแวดลอม(TheEnvironment)

การปฏบตดำาเนนงานอยางเปนธรรม(FairOperating

Practices)

ประเดนดานผบรโภค(ConsumerIssues)

นวตกรรมและการเผยแพรนวตกรรมทางสงคม

(SocialInnovation)คอการใชสงคมเปนตวขบเคลอน

การจดทำารายงานดานสงคมและสงแวดลอม (CSR

Reporting)รวมถงการเปดเผยขอมลเชนการรายงานตาม

GlobalReportingInitiative(GRI)–Downloadableจาก

CSR club ตวอยางทนาสนใจ คอ Ball StateUniversity

และ University of Massachusetts-Dartmouth ซงให

นกศกษาเปนผทำารายงาน เพอใหนกศกษามสวนรวมและ

สามารถมCareerPathดานน และตระหนกถงSRตอไป

ไดในอนาคต

ชวงถ�มตอบ Q&A Session

คำ�ถ�ม : ควรมแนวทางอยางไร หากมหาวทยาลยตองการ

ทำาUSR?

ตอบ : 1. มหาวทยาลยตองทำาสองเรองพรอมกนคอ ก)

ภ�รกจของมห�วทย�ลยทง 4 (เพราะหากปฏบตเฉพาะ 4

ภารกจหลกประเทศยงไมดขน) และข) ตองรบผดชอบตอ

สงคมดวย

2.มหาวทยาลยตองลงไปรวมแกไขปญหางานวจย

เชงพนท เพอใหแกปญหาไดแทจรง แตควรเปนไปในสถานะ

การแลกเปลยนเรยนร ไมใชการใหความชวยเหลอ ผลท

เกดขนจะไดทงมหาวทยาลยชมชนNGOและหนวยงานอน

รวมทงสรางภมคมกนทางสงคมและการพฒนามนษยไป

พรอมกนไดดวย

3. มหาวทยาลยเปนปลายนำาของการศกษา จงตอง

ปลกฝงSRตงแตการศกษาระดบตนดวย

คำ�ถ�ม : มหาวทยาลยตองสรางบณฑตอยางไรใหตรงใจผใช

บณฑต

ตอบ: บณฑตเปนคนด(เปนหลก)เกงและมทกษะทจำาเปน

สรางนกวจยเพมขนทงวทยาศาสตรและสงคมสงเสรมใหเดก

มการบรการสงคมมากขน นอกเหนอจากการเรยนพเศษจน

ไมสามารถทำางานอนๆ การสรางคนตองสรางใหสงเสรมกน

ตงแตเดกในระดบอดมศกษา จนถงผประกอบการ และหวงวา

เยาวชนจะนำาไปสานตอเอง

ภาคธรกจคดเลอกคนดโดยดจาก

(คนด) Core Competencies ทองคกรตองการ :

ขยนซอสตยอดทนมงมนมวนยมองการณไกลและจงรก

ภกดตอองคกร

(คนเกง)Knowledge:logic,wordsandsentences,

mathematics(fast),reasonable

วเคราะห Stakeholder engagement เพอให

ทราบวาภาคสวนตางมงหวงการดำาเนนการอยางไร

การแกปญหาตองเรมจากตนเองกอนไมใชปลอยให

เปนหนาทของสงคม

คำ�ถ�ม:มหาวทยาลยจะทำางานและเชอมโยงกนอยางไร

ตอบ: ตองมองจดรวมเหมอนกนความรวมมอใน2ระดบ

คอ1)ระหวางมหาวทยาลย2)ความสมพนธกบศษยเกาให

รวมทำางานเชงสงคม (ไมใชเชงธรกจ) เชนในลกษณะSocial

innovationcommitteeธ

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย12น�น�ส�ระเกยวกบสภ�มห�วทย�ลย >>

ไปเรยนรอดมศกษ�ของสหรฐอเมรก�

University Governance ของ สรอ.

ศ�สตร�จ�รย นพ.วจ�รณ พ�นช

ทมา:บทความจากบลอกwww.gotoknow.org/blog/council/

ในอนาคตอนใกล อดมศกษาของโลกจะเปลยนไป

จากเดมอยางมากมาย เพราะความยากลำาบากดานงบประมาณ

จากรฐบาลกลางของสหรฐหดตวรนแรง จะสงผลใหวงการ

อดมศกษาอเมรกนตองดนรนปรบตวสกระบวนทศนใหม

เมอนนกจะสงผลกระทบไปทวโลก ใหมระบบอดมศกษา

ทมคณภาพสง แตมคาใชจายนอย แตกตางจากภาพใน

ปจจบนโดยสนเชง

ไปเรยนรอดมศกษ�ของสหรฐอเมรก� (๑) ทวไป

ระหว�งวนท ๑ – ๑๑ เม.ย. ๕๔

ผมรวมเดนทางไปสรอ.กบคณะ“The4thSEAMEO

RIHED–AGBProgram:AShortCourseonUniversity

GovernanceandManagementforUniversity’sSocial

Responsibility”ชอบอกชดอยแลววาจดโดยSEAMEORIHED

และจดทกปเปนปท๔กจกรรมของคณะนาจะจดไดเปน๔กลม

คอ

๑.ไปเรยนรระบบกำากบดแลมหาวทยาลยและ

การรวมตวกนเปนสมาคมเพอแลกเปลยนเรยนรวธทำาหนาท

กำากบดแลมหาวทยาลยใหทำาประโยชนแกสงคมสวนนได

จากการเขารวมการประชมประจำาปของ AGB ระหวางวนท

๓-๕เม.ย.

๒. ไปดงานกจการของสถาบนอดมศกษาของ สรอ.

๘ แหง เพอทำาความเขาใจความแตกตางหลากหลายของระบบ

อดมศกษาของสรอ.

๓.ไปเทยวสวนนบรษททวรเขาเรยกวาculturalvisit

ผมถอเปนของแถมและเมอเหนวาเขาจดใหไปชมพพธภณฑ

JPaulGettyในวนท๒เม.ย.ผมกดใจมากเพราะผมชอบ

พพธภณฑ

๔. ไดพดคยทำาความรจกในกลมคณะผรวมเดนทาง

ซงมาจากมหาวทยาลย๑๐คนจากSEAMEORIHED๒คน

รวมกบเจาหนาทบรษททวรเปน๑๓คน

เรานงเครองบนการบนไทยบนตรงไปลอสแอนเจลส

ใชเวลา๑๔ชวโมง(เรวกวากำาหนดตามปกต๒ช.ม.บนตาม

ลมทเรวถง๑๐๐ไมล/ชม.และพกทลอสแอนเจลส๕คนแลว

ยายไปพกทปาลมบช๓คนอยบนเครองบน๒คนกอนไป

ผมรสกคลายๆ ไดไปเปลยนบรรยากาศและพกผอน กลบมา

กคงจะไดรวาบรรลวตถประสงคของการพกผอนหรอไม

ผมประทบใจในการตดตอสอสารของเจาหนาทของ

SEAMEORIHEDมากสะทอนภาพความรบผดชอบสงและ

ในวนท ๓๑ ม.ค. เขากนดใหเราไปฟงการบรรยายสรปโดย

SEAMEORIHEDและของบรษททวรรวมทงรบเอกสาร

และรบแจกกระเปานาชนชมทเขาเขาใจวามบางคนไมอยาก

แบกเอกสารจงสงelectronicfileของเอกสารตามมาใหทาง

อ-เมลทำาใหผมไดเอกสารเปนbitไมมนำาหนกไมตองแบก

paper เปน kilogram อานเอกสารจาก iPad ประจำาตว

สะดวกกวามาก

เชาวนท๑เม.ย.รถตจดโดยสกว.มารบผมจากบาน

ไปพทยาเพอเปนประธานเปดงานRGJCongressXIIและ

รวมแถลงขาวและตอบคำาถามแกสอมวลชน เรองการเปลยน

กระบวนทศนใหมของการผลตนกวชาการระดบปรญญาเอก

จากเนนสงไปนอกเปนเนนผลตภายในประเทศใหมคณภาพ

สงอยางทผลตโดยคปก.เราคยกนยาวมากจากเวลา๑๑.๓๐

จนถง ๑๓.๓๐ น. โดยไมรตว ทำาใหผมตองรบรบประทาน

อาหารเทยง แลวเปลยนเครองแตงตวเปนชดลำาลองสำาหรบ

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย 13

ไปเรยนรอดมศกษ�ของสหรฐอเมรก�

University Governance ของ สรอ.

ศ�สตร�จ�รย นพ.วจ�รณ พ�นช

ทมา:บทความจากบลอกwww.gotoknow.org/blog/council/

เดนทางผมบอกตวเองวาวนนเรมตนดไดทำางานเลกๆรบใช

บานเมองและรบใชสกว.ทผมรก

การเดนทางครงนใชบรการของบรษททวรชอสกาเดย

ทราเวล (ประเทศไทย)โดยมคณชวากรพงศศรวฒน เปน

หวหนาทวร คณชวากรมประสบการณสง และมกศโลบาย

ชวยใหลกทวรเทยวไดสนก โดยจดรายการวนแรกใหเดน

หรอทำากจกรรมตนเตนมากๆ ตกคำาจะไดหมดแรงและนอนหลบ

รงขนจะไดกระปรกระเปรามแรงเทยวดงกรณของพวกเรา

รายการบายวนท๒เม.ย.ทสวนสนกUniversalStudio

มผลมาก

จบการประชมวนท๒คอวนท๔เม.ย.ผมกไดขอ

สรปวาในอนาคตอนใกลอดมศกษาของโลกจะเปลยนไป

จากเดมอยางมากมายเพราะความยากลำาบากดานงบประมาณ

จากรฐบาลกลางของสหรฐหดตวรนแรงจะสงผลใหวงการ

อดมศกษาอเมรกนตองดนรนปรบตวสกระบวนทศนใหม

เมอนนกจะสงผลกระทบไปทวโลกใหมระบบอดมศกษา

ทมคณภาพสง แตมคาใชจายนอย แตกตางจากภาพใน

ปจจบนโดยสนเชง

ตวอยางทมใหเหนคอ Western Governors

Universityทใชระบบมาเรยน๓วน/สปดาหมระบบ

mentorและใชeLearningนศ.สามารถทำางานหรอทำา

กจกรรมของตนไปพรอมๆกนกบการเรยนได

หลกก�รสำ�คญคอ ก�รศกษ�ตองเปลยน

จ�ก curriculum-based ไปเปน competency-

based หรอ outcome-based สงทท�ท�ยคอ

จะวด competency หรอ outcome ใหแมนยำ�ได

อย�งไร

ภาพของ AGB 90 : National Conference on

Trusteeshipคอพนทแลกเปลยนเรยนร(KM)การทำาหนาท

บอรดของมหาวทยาลยนนเอง โดยทผมารวม ๘๐๐ คนน

ผมเดาวาเปนคนใหมกบคนเกาประมาณครงเพราะกรรมการ

สภามหาวทยาลยของเขาเปนlayboardคอมาจากคนทไมใช

ผบรหารหรออาจารยในมหาวทยาลย เพราะสงคมอเมรกน

ถอเปนประเพณวา มหาวทยาลยสวนทเปน public นน

คำาวา public หมายถงพลเมอง ไมใชรฐบาล พลเมองจง

ตองเขามากำากบดแลมหาวทยาลยจงตองมAGBทำาหนาท

สรางความร และสรางเวท แลกเปลยนเรยนร ใหแกวงการ

กรรมการสภามหาวทยาลย

ในชวงเวลาระหวางวนท ๕ – ๘ เม.ย. ๕๔ เราไป

เยยมชมสถาบนอดมศกษา๘แหงเพอเรยนรและเอามาปรบ

ใชพฒนาอดมศกษาของบานเราไดเรยนรเชงปฏบตมากทเดยว

โดยจะนำามาลงบนทกอยางตอเนองรวม๑๖บนทกแตบาง

บนทกไมเกยวกบอดมศกษาโดยตรงจะอยในบลอกThaiKM

๑๑เม.ย.๕๔

บนเครองบนกลบกรงเทพ

ชวตทพอเพยง : ไปเรยนรอดมศกษ�ของสหรฐอเมรก�

(๒) University Governance ของ สรอ.

ผมมขอสงเกตไปลวงหนา วาการกำากบดแล

มหาวทยาลยนนไมไดลอยอยโดดๆแตเชอมโยงอยกบภมสงคม

วฒนธรรมของประเทศนนๆหรอของพนททมหาวทยาลยนนๆ

ตงอย

คนอเมรกนมวฒนธรรมไมหวงพงรฐ ไมใชสงคม

อปถมภแบบไทย เขามวญญาณหรอสำานกพลเมอง สำานก

ชมชนสงการทำางานอาสาเพอทองถนหรอเพอองคคณะอยใน

สายเลอดการเปนกรรมการสภามหาวทยาลยเปนการทำางาน

อาสาประเภทหนงทผลตอบแทนคอความสขใจและเกยรตยศ

ในเอกสารของ AGB ทเราไดรบแจกกอนเดนทาง ระบวา

“AGBadvances thepracticeofcitizentrusteeship

andhelps ensure thequality and success of our

nation’scollegesanduniversities”

ผมตดใจคำาวา citizen trusteeship ซงแสดงวา

สงคมอเมรกนมจตวญญาณหรอสำานกพลเมองสงมาตงแต

ตงประเทศ และเขานยมรวมตวกนทำาสงดๆ ใหแกสงคม

ไมมงแตจะใหภาครฐจดให เขาไมนยมใหภาครฐเขามา

เกยวของกบกจการสาธารณะมากเกนไปดวยซำา

แตในสงคมไทย เราเหนเคารางของการเขาไปเปน

กรรมการสภามหาวทยาลยเพอผลประโยชนทางการเมอง

หรอเพอเอามหาวทยาลยเปนฐานสรางกลมผลประโยชน

หรอเพอยกฐานะของตนเอง ผมอยากไปคนหารองรอยวา

สงคมอเมรกนเขาปองกนการแสวงประโยชนโดยมชอบของ

กรรมการสภามหาวทยาลย หรอของผทำาหนาทดานการกำากบ

ดแลอดมศกษาอยางไร

เชาวนท๓เม.ย.๕๔เวลา๙.๐๐–๑๑.๐๐น.เปน

รายการพเศษสำาหรบทมไทยโดยเฉพาะคอมการนำาเสนอ

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย14

ภ�พรวมของอดมศกษ�ของสหรฐฯ และภ�พรวมของระบบ

กำ�กบดแลเพอใหเราเขาใจระบบอดมศกษาและระบบการกำากบ

ดแลอดมศกษาของสรอ. โดยมวทยากร๓–๔ทานคอ

วทยากรหลก๒คนคอDr.SusanJohnstonกบDr.Tahlman

Krumm,Jr.ทง๒ทานเปนกรรมการของAGBและมาจาก

มหาวทยาลยเอกชนทง ๒ คนกบวทยากรกตตมศกดมาเลา

ในฐานะอดตผวาการรฐ Wyoming (1995 – 2003) และ

เวลานเปนรองประธานบอรดของAGBคอTheHonorable

JimGeringerกบประธานAGBRickLegonเองมาฟงในบางชวง

หวใจหรอพลง หรอ ค�นยมหลก ของอดมศกษ�

อเมรกนม ๒ ประก�ร คอ citizen voluntarism

(citizen trustees) กบ philanthropy (ก�รบรจ�ค

เงนเพอก�รกศล) นคอ ๒ ปจจยหลก ททำ�ใหอดมศกษ�

อเมรกนโดดเดนกว�อดมศกษ�ของช�ตใด

เขาเนนใหภาคประชาสงคมกำากบดแลสถาบน

อดมศกษาและกำากบดแลระบบอดมศกษากนเองไมใชยกให

ภาครฐมอำานาจเหนออยางในประเทศไทยคอกรรมการสภา

มหาวทยาลยอเมรกนเปน lay board คอเปนคนทอยนอก

วงการอดมศกษา ไดรบการสรรหา (แตงตง) เขามาทำางาน

กำากบดแลมหาวทยาลยในลกษณะจตอาสาแลวมสมาคมอยาง

AGB (ตง ค.ศ. 1921) ชวยทำาหนาทใหความรแกกรรมการ

สภามหาวทยาลยคนทมาทำางานใหAGBเปนอาสาสมครทงหมด

แตจะวาภาครฐไมมายงกไมเชง เพราะสำาหรบ

มหาวทยาลยในสงกดมลรฐผวาการรฐเปนผแตงตงกรรมการ

สภามหาวทยาลยแตเขากมระบบตรวจสอบไมใหผวาการรฐ

แตงตงคนทไมเหมาะสมหรอคนทมผลประโยชนทบซอน

เราไดเรยนรจากการประชมตลอดวนอาทตยท ๓ เม.ย.

วาอดมศกษาอเมรกนกำาลงเผชญความทาทายสงยงและสำาคญ

ยงตอบานเมองคอจะมทรพยากรสำาหรบใชจายลดลงแตตอง

มผลงานมากขน และรบภาระทยากขน ซงหมายความวา

มหาวทยาลยจะทำางานแบบเดมๆไมไดแลว

เขาบอกวาสภามหาวทยาลยทำาหนาท๔กลมคอ

๑. ดานกำาหนด institutional mission, vision

andplanning

๒.ดานกำากบดแลfiscalintegrity

๓.ดานกำากบดแลeducationalquality

๔.ดแลใหระบบinstitutiongovernanceเขมแขง

เพราะอดมศกษากำาลงเผชญวกฤตสภามหาวทยาลย

อเมรกนจงกำาลงมการปรบเปลยนตอไปน

สภาเขาไปรวมทำางานกบฝายตางๆ ในมหาวทยาลย

มากขนรวมกบนกศกษาอาจารยและภาคทเกยวของ

ลดการทำางานตามตวบทกฎหมายเนนผลลพธมากขน

สภาฯของมหาวทยาลยของรฐถกควบคมมากขน

สอมวลชนสนใจขาวของภาคอดมศกษามากขน

หากทำาไมดมreputationalriskสง

Sunshinelawsทำาใหสภาฯตดสนใจยากขน

สถาบนอดมศกษามการจดเปนระบบมหาวทยาลย

มากขนมผลใหกรรมการสภามหาฯจากคนในพนทลดลง

ขอสรปกอนจบรายการภาพรวม๒ชม.ไดแก

การกำากบดแลอยางไดผลขนกบคนมากกวาโครงสราง

เกณฑสรรหาคดเลอกกรรมการสภามหาวทยาลย

คอความสามารถประสบการณและการไดทกษะทครบถวน

ในกลมกรรมการ

ไมวาสภามหาวทยาลยของรฐหรอมหาวทยาลยเอกชน

คนทมความคด มวสยทศน และมภาวะผนำาทกลาหาญ คอ

ผทเหมาะสมจะเปนกรรมการสภาฯ

ไมวาในภาครฐหรอเอกชนเมอไดตวกรรมการสภาฯ

ตองมการฝกอบรมวธทำาหนาทกรรมการสภามหาวทยาลย

เขากำาลงทดลองพฒนาeLearningทเปนdistance

learningแบบใหมทเหมาะสำาหรบคนทมภาระในชวตแตก

ยงตองการเรยนระดบปรญญาตรโดยใหมาเรยนทมหาวทยาลย

เพยงสปดาหละ๓วนโดยทคณภาพของบณฑตตองไดมาตรฐาน

ทเรยกวาเปนcompetency-basedcurriculum ตวชวยตอ

นกศกษา คอ mentors มหาวทยาลยแบบใหมนตองจาง

mentorสองแบบ(จบอยางนอยป.โท)สำาหรบคอยชวยเหลอ

นกศกษาคอtrackmentorกบsubjectmattermentor

ทำางานตดตอสอสารกบนกศกษาทางโทรศพทหรออ-เมล

Track mentor หนงคนดแลนกศกษา ๘๕ คน

ตองตดตอสอบถามความคบหนาและปญหาการเรยนตอ

นกศกษาแตละคนอยางนอยสปดาหละครงครงละประมาณ

๑๕นาทคนทมปญหาการเรยนวชาใดทเกนกำาลงของtrack

mentorกสงตอใหแกsubjectmattermentorซงรบผดชอบ

ดแลนกศกษานอยกวา๘๕คน

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย 15

ธ

เขาบอกวาระบบmentorนชวยเพมอตราการเรยน

จบไดอยางมนยสำาคญ ตามหลกการของอดมศกษาท

รบผดชอบสงคอไมใชแคใหaccessเทานนแกนกศกษา

ตองให success ดวย ซงความสำาเรจทแทจรงไมไดม

ความหมายแคเรยนจบแตตองไดงานทำาทดดวยเปนปจจย

ตอชอเสยงของสถาบน/หลกสตรเนองจากการแขงขนสงมาก

ความจรงสำาคญของระบบอดมศกษาอเมรกนคอ

ไมมNationalStandardsระบบaccreditationเปนระบบท

มหาวทยาลยพรอมใจกนจดเอง แตในบางมลรฐอาจมขอตกลง

ระหวางมลรฐกบมหาวทยาลยในกระบวนการใหเงนสนบสนน

๘เม.ย.๕๔

แคลฟอรเนย

ไปเรยนรอดมศกษ�ของสหรฐอเมรก� (๑๑)

ก�รทำ�หน�ทกรรมก�รยอยของบอรด

ผมจบความหรอยอมาจากการประชมPreconference

WorkshopของAGB90เรองLeadingBoardCommittees

ตอนบายวนท๓เม.ย.๕๔โดยเขาบอกวาหลกการในการ

ทำาหนาทกรรมการยอยทดม๓ตะกรา๑๗หลกปฏบต

ตะกร�ท ๑ โฟกสหน�ทของคณะกรรมก�รยอย

หลกปฏบตท๑กำาหนดพนธกจทชดเจนและสน

หลกปฏบตท๒เชอมโยงพนธกจเขากบแผนยทธศาสตร

หลกปฏบตท๓สแผนประจำาป

หลกปฏบตท๔กำาหนดวาระประชมทเปนประเดนยทธศาสตร

หลกปฏบตท๕แตละวาระประชมใหโฟกสทขอสรปหรอมต

ตะกร�ท ๒ สร�งคว�มสมพนธในชมชนกำ�กบดแล

หลกปฏบตท๖สรางความเปนเพอนหรอหนสวนในกลม

กรรมการ

หลกปฏบตท๗ ตระหนกวามเสนเขตแดนของการกำากบดแล

และตองชวยกนระมดระวงไมใหลำาเสน

หลกปฏบตท๘ชวยฝกฝนซงกนและกนใหมทกษะตง

คำาถามทด

หลกปฏบตท๙วางแผนและซอมการนำาเสนอตอบอรด

ตะกร�ท ๓ มหลกก�รและหลกปฏบตในก�รกำ�กบดแลตนเอง

หลกปฏบตท๑๐เขยนขอกำาหนดหลกปฏบตทดเชน

“เราไมใชเจานาย”“เขาไมใชลกนอง”

“ไมมผลงานถาไมมา”

หลกปฏบตท๑๑หมนเวยนการเปนประธานและการเปนสมาชก

หลกปฏบตท๑๒จำานวนสมาชกพอเหมาะ

หลกปฏบตท๑๓ทบทวนโครงสรางของกรรมการยอย

หลกปฏบตท๑๔ประเมนperformanceของกรรมการสภา

หลกปฏบตท๑๕ประเมนperformanceของคณะกรรมการยอย

หลกปฏบตท๑๖บมเพาะผนำาเพอรบชวงงานตอเนอง

หลกปฏบตท๑๗สรางความสมพนธทดกบเจาหนาทประจำา

ก�รประชมแบบ workshop มเสนหทร�ยละเอยด

หรอ practical point ทเร�ทร�บดว�ก�รทำ�หน�ทกรรมก�รนน

ตองใชทงศลปและศ�สตร แตศลปสำ�คญกว�ศ�สตร

เพร�ะในชวตจรงจะมประเดนขดแยงหรอขวตรงกนข�ม

เกดขนเสมอ ตวตดสนคอบรบท (context) ในขณะนน

คนทยดมนในเป�หม�ยและคณธรรม บวกกบคว�มเข�ใจ

บรบทอย�งทะล จะส�ม�รถทำ�หน�ทไดด

การอภปรายในworkshopเปนการแลกเปลยนเรยนร

ประสบการณ ซงแตกตางหลากหลายมาก เพราะสถาบน

อดมศกษาของเขาตางกนมากจรงๆและคนทมารวมแทบจะ

ไมมกรรมการสภาฯ จากมหาวทยาลยวจยระดบโลก รวมทง

การทำาหนาทกรรมการนนมความซบซอนมากworkshopน

มงใหกรรมการสภาฯ ทไมใชคนทคนเคยกบมหาวทยาลยนก

เขาใจบรรยากาศในมหาวทยาลย

จากการอภปรายกนผมเกบประเดนมาฝากไดดงน

กรรมการสภาฯ ไมควรม pet project ของตน

เพราะเสยงตอการมผลประโยชนทบซอน

Donationกบbribeแตกตางกนโดยทdonation

พงเปาผลประโยชนของสงคมและสถาบนแตbribeพงเปา

ผลประโยชนของบคคลdonation ทมเงอนไขใหผลประโยชน

ตอการดำารงตำาแหนงของบคคล เปนกง bribe และพง

ระมดระวงการรบ

๔เม.ย.๕๔

โรงแรมInterContinentalLosAngelesCenturyCity

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย16น�น�ส�ระเกยวกบสภ�มห�วทย�ลย >>

ปฏรปประเทศไทย ปฏรปมห�วทย�ลย

ผศ.รฐพงศ บญญ�นวตรกรรมก�รสภ�มห�วทย�ลยร�ชภฏสวนสนนท�

พจนานกรมราชบณฑตสถาน2542ไดใหความหมาย

มหาวทยาลยไววามหาวทยาลยหมายถงสถาบนอดมศกษา

ทมวตถประสงคใหการศกษาในดานวชาการและวชาชพชนสง

หลายสาขาวชาหรอกลมสาขาวชาเพอใหประกาศนยบตร

อนปรญญาปรญญาและประกาศนยบตรบณฑตแกผสำาเรจ

การศกษารวมทงดำาเนนการวจยและใหการบรการทางวชาการ

แกสงคมและการทำานบำารงศลปวฒนธรรมของชาต

สงคมไทยนบแตอดตถงปจจบนไดใหความสำาคญ

และคาดหวงตอมหาวทยาลยในดานตางๆ เปนอยางมาก

ทงนเพราะมหาวทยาลยเปนสงคมอดมปญญาเปนคลงสมอง

ของชาตทมความพรอมของบคคลากรในศาสตรดานสาขา

วชาตางๆ

ในอดตมหาวทยาลยของรฐและเอกชนมคอนขาง

จำากด ซงกระจายกนอยในสวนกลางและสวนภมภาค แตใน

ปจจบนสงคมเปลยน ความตองการในการพฒนาการศกษา

และตลอดจนความคาดหวงตอการจบปรญญาของประชาชน

เพมมากขน ในขณะเดยวกนมหาวทยาลยกลบเพมปรมาณ

ตามความตองการของสงคมซงปจจบนมเกอบ200สถาบน

ทวประเทศ

กอนหนานมหาวทยาลยจะเขาไปมสวนรวมใน

การพฒนาประเทศและสงคมอยางครบวงจรโดยเฉพาะดาน

สงคมเศรษฐกจและการเมองซงดไดจากหลายมหาวทยาลย

เมอเอยชอกจะตดตาตองใจของประชาชนตลอดมา

แตเมอกาลเวลาเปลยนสงคมเปลยนมหาวทยาลย

ทเคยเขาไปมบทบาทขบเคลอนเพอการพฒนาและบรการ

สงคมอยางอดต กลบเลอนหายและมแนวโนมวาโอกาสท

มหาวทยาลยในปจจบนจะกลบไปเปนอยางเดมคงหาไดยาก

มากยงขน

ปจจบนรฐบาลไดประกาศเจตนารมณการปฏรป

ประเทศไทย โดยมการกำาหนดหลกการและยทธศาสตร

อยางชดเจน ซงทกภาคสวนตางรบทราบการขบเคลอน

การปฏรปประเทศจะสำาเรจตามเจตนารมณของรฐบาลได

มหาวทยาลยเปนสวนหนงในองคกรทางสงคมทมบทบาท

สำาคญยงทงนเพราะมหาวทยาลยเปนองครวมของพลงคน

พลงปญญาชนนำาของประเทศ

ปจจบนเมอสงคมเปลยนมหาวทยาลยตางๆ

กเ รม เป ลยนจด ยนและ อดมการณไป สการแขง ขน

เพอใหไดมาซงการยอมรบจากสงคมพรอมกบผลไดทาง

เศรษฐกจ ซงในระยะหลงมกจะมการกลาววาบางมหาวทยาลย

จดการ ศกษาในเชง มง เ นน ธร กจ ศกษามากเ กนไป

จากผลดงกลาวทำาใหมกลมบคคลซงประกอบดวย ผบรหาร

คณาจารย ดำาเนนภารกจ จนกลายเปนผลประโยชนของ

กลมและพวก บางมหาวทยาลยเมอผลประโยชนไมลงตว

เกดการตอตาน มการเรยกรองความถกตอง ความเปนธรรม

ตอสอมวลชน ตลอดจนองคกรภายนอก ทงนและทงนน

ปญหาและตนเหต ดงกลาวกมาจาก ธรกจศกษาซงเปน

ประโยชนเชงทบซอนในมหาวทยาลยนนเอง

การแขงขนในการสรางคณภาพและมาตรฐานใน

ระดบอดมศกษายอมกอใหเกดประโยชนแกนกศกษาและสงคม

โดยรวม แตในการแขงขนดงกลาวบางมหาวทยาลยกลบ

ดำาเนนการเอาเปรยบสงคมและผเรยนอยางนาละอายดวย

การโฆษณาและประชาสมพนธ อวดอางสรรพคณเกนเลย

จนทำาใหผคนทนยมเขาศกษาถกเอาเปรยบและไดรบความเสยหาย

ดงทเคยเปนขาวผานสอมวลชนและมการฟองรองในภายหลง

เชนการเปดการเรยนการสอนในหลกสตรทสภาวชาชพไม

รบรองการเปดเรยนในศนยการศกษานอกทตงทไมมคณภาพ

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย 17

ปฏรปประเทศไทย ปฏรปมห�วทย�ลย

หรอแมกระทงการรบตรงทปญหามผลตอนกศกษาตองวงรอก

เดนสายสมครสอบและลาสดการขายประกาศนยบตรวชาชพ

ครของมหาวทยาลยเอกชนในภาคอสานแหงหนง

การทมหาวทยาลยบางแหงพยายามชงหนรากเหงา

ดงเดมโดยไมดทมาทไปของภมหลงวามหาวทยาลยเปดขนมา

ดวยเหตใดและควรจะเดนไปสเสนทางไหนทสงคมคาดหวง

ทำาใหปญหาตางๆเกดขนอยอยางตอเนองซงปญหาตางๆ

ก ลวนแลวแต เ กดจากความไมพอเพยงของผบรหาร

มหาวทยาลยและกลมคนเพยงไมกคนเทานน

ปญหาทกอเกดในมหาวทยาลยมกจะมนกวชาการ

นกบรหารตลอดจนสอมวลชนแขนงตางๆ ออกมาแสดง

ความคดเหน และมขอเสนอแนะอยบอยครงเพอปลดเปลอง

ปญหาและพนธนาการตางๆ ทผกตดอยกบมหาวทยาลย

ตวอยางเชนนายภาวช ทองโรจน นายกสภามหาวทยาลย

ราชภฏกาฬสนธ อดตเลขาธการสำานกคณะกรรมการอดมศกษา

กลาวในงานประชมวชาการของทประชมกรรมการสภา

มหาวทยาลยแหงประเทศไทย(ทกสท.)วา“สภาพปจจบน

มหาวทยาลยตางๆทงภาครฐและภาคเอกชนมการแขงขนสง

บางกลมขยายตวอยางไรทศทางทำาใหมหาวทยาลยรฐทเคย

มคณภาพดมาก เพราะเดมเคยมนกศกษารวมประมาณ

20,000คนแตขณะนรบกนมากถง50,000คนหรอกรณ

มหาวทยาลย ขนาดเลกรบนกศกษาจำานวน 3,000 คน

กขยายเพมตวเกอบ10,000คนทำาใหสงทตามมาคอ

ทงมหาวทยาลยของรฐและเอกชนทปรบตวไมเทากนกำาลง

จะตาย จงเกดปรากฎการณหนตายโดยเฉพาะมหาวทยาลย

เอกชนขนาดเลก5-6แหงกแทบไปไมรอดการทมหาวทยาลย

ขยายตวอยางไรทศทางดงกลาวสงผลทำาใหคณภาพยำาแยลง

ซงเปนเรองทสภามหาวทยาลยตองรบผดชอบ”(มตชน:21

กรกฎาคม2553,หนา22)

ดวยสภาพการแขงขนของมหาวทยาลย ในขณะน

ยอมเปนทแนนอนวา ทกมหาวทยาลย คงจะไมหยดนงทจะ

พฒนาใหเปนมหาวทยาลยชนนำาของปวงชนอยางแทจรง

แตการทมหาวทยาลยจะเดนไปสดวงดาวหรอเปนมหาวทยาลย

เพอปวงชนไดอยางแทจรงนนมหาวทยาลยตองมการปฏรป

ตนเองกนใหม โดยเฉพาะอธการบดและผใหบรการตองแสดง

วสยทศนและความสามารถใหประจกษทสำาคญตองผลกดน

ใหเกดการมสวนรวมในการบรหารจดการซงผบรหารมกจะ

ชประเดนในการแสดงตนกอนเขารบการสรรหาเพอดำารง

ตำาแหนงอธการบด จนตดตาและชนหของผสนใจทวา

“จะบรหารจดการแบบธรรมาภบาล โปรงใส ตรวจสอบได

และเนนการมสวนรวมของทกภาคสวน” คำาพดเหลาน

กลายเปนคานยมและแฟชนของคนทจะเขาไปเปนผนำา

ในองคกรโดยเฉพาะในมหาวทยาลยแตในทางกลบกนบคคล

เหลานน (อธการบด) ไดเคยยอนกลบไปดสงทเคยพด และ

สงททำาอยวาเปนจรงตามคำาดงกลาวหรอไม

มหาวทยาลยจะขบเคลอนไปส เปาหมายและ

อดมการณไดหรอไมอยางไร แนนอนปจจยทสำาคญ คอ

ผบรหาร โดยเฉพาะอธการบดจะตองเกง ด มคณภาพ

กลาคด กลาทำา กลาตดสนใจในสงทเปนประโยชนตอวงการ

การศกษาและประเทศชาตเหนอสงอนใด อธการบดทดในวนน

ตองมความพอเพยงหรอใชหลกการบรหารจดการตามหลก

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเขามารวมดวยกจะทำาให

มหาวทยาลยมคณภาพมากยงขน พรอมกบจะตองไมเขา

ไปครอบงำาการปฏบตหนาทของสภามหาวทยาลย เพอใหได

มาในสงทตนเองและทมผบรหารตองการ

การไดมาซงอธการบดของแตละท กไมเหมอนกน

ถงแมสวนใหญจะคลายกนแตการมสวนรวมกตางกนทงน

เพราะพระราชบญญตของแตละมหาวทยาลยมความแตกตาง

การมสวนรวมของการไดมาซงผนำามหาวทยาลยทเหนชดคอ

มหาวทยาลยรามคำาแหงทประชากรภายในทกภาคสวน

ลวนแลวแตไดเขาไปหยบหรอคดสรรบคคลเขาไปเปนผนำา

แตในทางกลบกนหลายมหาวทยาลยบอกวาแนวคดอยาง

มหาวทยาลยรามคำาแหงไมเหมาะกบมหาวทยาลยตนเอง

การเลอกตงเปนการทำาใหเกดความแตกแยกแตเทาทเหน

สงคมประชาธปไตยสวนใหญกมการเลอกตงผนำาและผแทน

ทงสนหรอบางมหาวทยาลยเมอจะมการสรรหาอธการบด

ปรากฏวาประชาคมกลบไมสนใจเขาไปมสวนรวมในการท

จะแสดงออกตอการไดมาซงผนำา เพราะบางมหาวทยาลย

ประชาคมทราบกนลวงหนาวาสภามหาวทยาลยจะบลอก

หรอหยบรายชอบคคลใดขนดำารงตำาแหนงดงกลาว

อยางไรกตามเมอรฐบาลมแนวคดในการปฏรป

ประเทศไทยวนนมหาวทยาลยกคงตองถงเวลาปฏรปตนเอง

เชนเดยวกนสงทปรากฏใหเหนชดเจนคอขอเสนอแนะของ

นพ.ประเวศ วะส ประธานคณะกรรมการสมชชาปฏรป

ทไดกลาวปาฐกถาพเศษเรอง“รวมสรางประเทศไทย:ปฏบต

การโดยมหาวทยาลยแกวกฤต” ในเวทระดมความคดเหน

เพอรวมสรางประเทศไทยนาอยตอหนานายกรฐมนตร

อภสทธเวชชาชวะและบรรดาผบรหารองคกรผบรหาร

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย18

มหาวทยาลยจำานวนมากเมอวนท2สงหาคม2553ซงความ

ตอนหนงนพ.ประเวศไดเรยกรองใหมหาวทยาลยกวา100แหง

รวมพลงกนแกไขวกฤตชาตโดยตองพลกมมมองทางวชาการ

สมมมองทางสงคมควรเขามามสวนรวมในการสงเคราะห

และกำาหนดนโยบายสาธารณะ เพราะเปนเรองทกระทบกบ

ทกองคาพยพของสงคมทผานมามหาวทยาลยอาจคนเคยกบ

การสอนวชาการ แตตอไปตองเปลยนมมมองเพอหาวธไขกญแจ

ปลดลอคเพอเปดพลงของสงคมแกวกฤตชาตฯลฯ (มตชน :

3สงหาคม2553,หนา5)

นอกจากนนทนาสนใจนพ.ประเวศวะสไดบรรยาย

พเศษในหวขอ “ปฏรปประเทศไทยจากรากฐาน” ในเวท

โครงการ “ผนำา – นำาการเปลยนแปลง” ซงจดโดยเครอ

บรษทมตชน จำากด (มหาชน) เมอวนท 7 สงหาคม 2553

มประเดนทนาสนใจทเกยวกบการปฏรปมหาวทยาลยโดยเฉพาะ

การเขาไปมสวนรวมกบการพฒนาชมชนซงมการยกตวอยาง

เรองระบบการศกษาตอนหนงวา“สงทมหาวทยาลยควรทำา

คอ ควรสงนกศกษาไปอยกบชาวบานหลงละ 1 คน ไมใช

ตงคายพฒนา แตตองไปอยกบชาวบานเพอซมซบวฒนธรรม

ทำาใหเดกเกดความมจตสำานก ซงมพลงมากกวารและปกครอง

อยากลวเดกไปลำาบาก เพราะการศกษาเอาเดกขงไวกบตำารา

เมอไดสมผสประสบการณชวตจะเกดประสบการณใจถงใจ

เพราะนกศกษาจะเปนตวเชอ คร อาจารย พอแม เมอเหน

ชาวบานทำาแผนชมชนจะไดความร ขณะเดยวกนกเอาความร

เรองเทคโนโลยทเดกมอยไปเชอมโยงเพอใหเกดการพฒนา

อยางบรณาการ หากทำาไดจรงจะเหนผลภายใน 4 – 5 ป”

(มตชน:8สงหาคม2553,หนา2)

อยางไรกตามวนนผ เขยนเชอวา เมอโลกเปลยน

สงคมเปลยนมหาวทยาลยตางๆกคงจะเขาสการเปลยนแปลง

ดวยการปฏรปตนเอง ซงการปฏรปตองเปนไปตามอดมการณ

และจตวญญาณของชาวมหาวทยาลยท งมวลนนเอง

ผซงมบทบาทสำาคญในการรวมคดรวมสรางกบการปฏรป

มหาวทยาลยในวนนอกองคกรหนงทไมควรจะมองขามและ

มความสำาคญคอสภามหาวทยาลยและสภาคณาจารยและ

ขาราชการตลอดจน องคการนกศกษาของทกมหาวทยาลย

แตแนนอนระหวาง 3 องคกรดงกลาว นำาหนกและความเชอมน

ของสงคมนาจะมงไปทสภามหาวทยาลยและสภาคณาจารย

มากกวาเพราะองคกรดงกลาวไดจดตงขนภายใตพระราชบญญต

ของแตละมหาวทยาลยอยางชดเจนและกอนหนานมหาวทยาลย

ธรรมศาสตรรวมกบทประชมประธานสภาอาจารยมหาวทยาลย

แหงประเทศไทย (ปอมท.) และสำานกงานคณะกรรมการ

อดมศกษาแหงประเทศไทยจะจดประชมวชาการประจำาป

2553 เรอง“การปฏรประบบอดมศกษาไทย : ฤๅจะเปน

ความฝน”ซงในเวทการประชมดงกลาวมเนอสาระทนาสนใจ

เพอการปฏรปมหาวทยาลยทหลากหลาย และมประโยชน

ตอการปฏรปมหาวทยาลยไมนอย

เม อม ก า รพ ดถ ง การปฏ ร ปประ เทศ ไทยก บ

การปฏรปมหาวทยาลยมกจะมคำาถามวาการปฏรปสวนไหน

ยากงายกวากนแนนอนคำาตอบนาจะบอกวาปฏรปมหาวทยาลย

นาจะงายกวาเปนไหนๆ ซงทสำาคญคอผมสวนรวมและ

ผรบผดชอบตองพรอมใจและใจกวางพอทจะกาวใหผานพน

วกฤตและความจำาเจบางอยางในสถาบนอดมศกษาโดยเฉพาะ

ผบรหารตองรองเพลงใจไมดานพอและไมดอดงผบรหารควร

พรอมทจะถอดใจออกมากองตรงหนาภาคประชาคมแลวถก

ประเดนกนวาถงเวลาปฏรปบานตนเองอยางไรและอยาลมวา

วนนหากไมฝาวกฤตทเปนอยในมหาวทยาลย อนาคต

วกฤตตางๆ ซงนบวนจะยงหมกหมม และมากขนกกลายเปน

ดนพอกหางหม

วกฤตตางๆทปรากฏอยในมหาวทยาลยนกวชาการ

ชอดงอยาง ศ.ดร.ไพฑรย สนลารตน รองอธการบดฝาย

วจยมหาวทยาลยธรกจบณฑต ชใหเหนวา การปฏรป

อดมศกษาในปจจบนจะตองกาวพนวกฤต7ประการไดแก

(1)การขาดทศทางนโยบายและเปาหมายทชดเจน

วาอดมศกษาไทยควรจะเปนไปในทางใดจะใชอดมศกษาเพอ

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย 19

พฒนาประเทศอยางไร รฐและเอกชนจะแบงกนรบผดชอบ

อยางไร

(2)ตวใครตวมนตางคนตางอยและเอาตวรอดกนเอง

แมสถาบนอดมศกษาในปจจบนมอสระมเสรภาพมากขน

แตผลทตามมาคอตางคนตางอยแขงขนกนเองความรวมมอกน

มไมมากนก

(3) ขาดความรวมมอทำาใหมการเปดหลกสตรทซำาซอน

กนมากขนทำาใหเกดการสญเปลาบางโปรแกรมเปนประโยชน

กบสงคมไมมากเทาทควร

(4)การดแลในเชงคณภาพไมไดผลเทาทควรทำาให

บณฑตไมมคณภาพอยางทควรจะเปน ขาดการดแลแม

สถาบนจะมอำานาจในการดแลโดยตรงแตระบบสภา

ในปจจบนท ม ล กษณะเปนกรรมการส งก ไม สามรถ

ดแลคณภาพไดเตมท

(5)ไมเชอมโยงกบสงคมเทาทควรการรบรและ

ความผกพนกบสงคมมนอย การเรยนรไมทนสงคมในขณะท

สงคมมปญหาแตมหาวทยาลยไมมคำาตอบใหความเปน

ผทกลาเปลยนแปลงโลกเขาสยคใหม แตมหาวทยาลยยงม

การปรบตวคอนขางนอย

(6) มงประโยชนธกจมากกวาวชาการในการดำาเนนงาน

ของมหาวทยาลยหรอบคลากรหลายโครงการ มงประโยชน

ในทางธรกจสงกวาวชาการทำาใหความเขมแขงทางราชการ

ลดนอยลงไป

(7)ระบบธรรมาภบาลยงไมเขมแขงเทาทควรการบรหาร

จดการสถาบนอดมศกษายงมลกษณะตามประสบการณสง

หลกการบรหารอดมศกษาหรอธรรมภบาลไม ได ให

ความสนใจเทาทควร

ในปจจบนจะเหนไดวามหาวทยาลยไทยจะมลกษณะ

บรโภคตามกระแสโลกาภวตนไปเรอยๆ ทำาใหละเลย

หนาทหลกของมหาวทยาลยการปฏรปอดมศกษาในอนาคต

ตองกลบไปฟนจตวญญาณของมหาวทยาลยคอการแสวงหา

การคนควาความรใหมๆ เพอประโยชนสขของบคลากรและ

แกปญหาของสงคมไปพรอมกน ซงเปนสงทมหาวทยาลย

ควรใหความสำาคญอยางจรงจง(มตชน:28กรกฎาคม2553,

หนา23)

จากแนวคดของบคลากรตางๆ ทหยบยกมานำาเสนอ

นนคงเปนประจกษแลววาถงเวลาทมหาวทยาลยตองขบเคลอน

เพอการปฏรปตนเองอยางตอเนองไมใชปลอยใหเปนปญหา

จนตองทำาใหสงคมดแคลนและขาดความนาเชอถอ

ผบรหารตลอดจนผมสวนเกยวของโดยเฉพาะสภา

มหาวทยาลยทกมหาวทยาลยคงตองกลบไปทบทวนบทบาท

และแสวงหาแนวทางการพฒนามหาวทยาลยใหมนคงและ

ยงยนในเชงวชาการตลอดจนการวจยการบรการวชาการ

และการทำานบำารงศลปวฒนธรรมหรอดานอนๆทเหนสมควร

วนนผบรหารมหาวทยาลยบางแหงโดยเฉพาะ

มหาวทยาลยนองใหมและมหาวทยาลยเลกๆ อยาเพงไปคด

แสวงหาแนวทางทจะเชญชวนประชาคมนำามหาวทยาลย

ออกนอกระบบเพออำานาจของตนเองและพวกพอง เพราะ

คำากลาวทบอกวาเพอความคลองตวเพอคณภาพของงาน

อยาเพงเสยเวลาคดตอนนเพราะวนนสงคมกำาลงตองการ

ใหมหาวทยาลยปฏรปเพอการพฒนาสงคมแหงอนาคตท

ยงยน และทสำาคญเหนอสงอนใด ผบรหารตลอดจนสภา

มหาวทยาลยตองบรหารจดการภายใตหลกธรรมาภบาล

และหลกของความพอเพยงมความพอประมาณ มเหตผล

และมภมคมกนทดถาทำาไดเชนน การปฏรปกจะเปนผล

ธ

มห�วทย�ลยกบคดพพ�ทในศ�ลปกครอง >>

คดปกครองเกยวกบมห�วทย�ลย : ก�รสรรห�ผบรห�รมห�วทย�ลย

ดร. กมลนทร พนจภวดลสถ�บนคลงสมองของช�ต มลนธสงเสรมทบวงมห�วทย�ลย

สภามหาวทยาลยมอำานาจหนาทควบคมดแลกจการ

ทวไปของมหาวทยาลยโดยเฉพาะเกยวกบผบรหารในมหาวทยาลย

สภามหาวทยาลยมอำานาจหนาทพจารณาสรรหา แตงตงและ

พจารณาถอดถอนอธการบดรองอธการบดคณบดผอำานวยการ

ตามทกำาหนดในพระราชบญญตจดตงมหาวทยาลยและตาม

พระราชบญญตมหาวทยาลยดงกลาว ใหเปนอำานาจหนาทของ

สภามหาวทยาลยออกขอบงคบของมหาวทยาลยวาดวย

“หลกเกณฑและวธการสรรหา...”การสรรหาผบรหารมหาวทยาลย

จงตองเปนไปตามหลกเกณฑทกฎหมายกำาหนด หากกระบวนการ

สรรหามไดเปนไปตามกฎหมายกำาหนดอยางเครงครดอาจเปน

ผลใหการสรรหาไมชอบดวยกฎหมายไดผทไดรบความเดอดรอน

หรอเสยหายอนเนองมาจากการสรรหาอาจนำาเรองไปฟอง

คดตอศาลปกครองสภามหาวทยาลยในฐานะองคกรสงสดท

มหนาทพจารณาสรรหาแตงตงผบรหารมหาวทยาลยอาจจะ

ตกอยในฐานะผถกฟองคดดวยสาเหตตางๆเชนการดำาเนนการ

สรรหาของสภามหาวทยาลยเปนการกระทำาทไมชอบดวย

กฎหมายคำาสงแตงตงของสภามหาวทยาลยไมชอบดวยกฎหมาย

การทสภามหาวทยาลยมมตแตงตงคณะกรรมการสรรหาไมชอบ

ดวยกฎหมายเปนตน

ในคดทฟองเกยวกบการดำาเนนการสรรหาไมชอบ

ดวยกฎหมายนน มประเดนเรองก�รไดม�ซงชอของผสมควร

ดำ�รงตำ�แหนงอธก�รบดหรอคณบด โดยตามประกาศหรอ

ขอบงคบวาดวยหลกเกณฑและวธการสรรหาอธการบดหรอ

คณบดของมหาวทยาลยทกๆแหงมกจะกำาหนดเปดโอกาส

1ดคำาพพากษาฉบบเตมทhttp://court.admincourt.go.th/ordered/Attach/53_pdf/1-2-53-178.pdf

ใหบคลากรในมหาวทยาลยหรอในคณะไดมสวนรวมอยาง

กวางขวางในการเสนอชอผสมควรดำารงตำาแหนงอธการบด

หรอคณบดดวย ซงไมไดหมายความวา ผทไดรบการเสนอ

ชอหรอการหยงเสยงจากบคคลากรในมหาวทยาลยหรอ

คณะทมความถมากทสดหรอคะแนนนยม (Popular vote)

เปนผสมควรดำารงตำาแหนงอธการบดหรอคณบด เนองจาก

ตองพจารณาคณสมบตอนๆและไมมลกษณะตองหามตามท

กำาหนดในขอบงคบของมหาวทยาลยประกอบดวย ศาลปกครอง

สงสดไดเคยวางบรรทดฐานเกยวกบเรองนไวดงน

คำ�พพ�กษ�ศ�ลปกครองสงสดท อ. ๑๗๘/๒๕๕๓ 1

คดนผฟองคดฟองว�ผฟองคดเปนผสมครเขารบการสรรหา

เพอดำารงตำาแหนงอธการบดของผถกฟองคดท๑(มหาวทยาลย...)

ในการสรรหาอธการบดครงนมผสมครเขารบการสรรหา๕คน

โดยผถกฟองคดท ๓ (คณะกรรมการสรรหาอธการบด

มหาวทยาลย...) ไดใหผสมครแถลงนโยบายและวสยทศน

ตอคณะบคลากรของผถกฟองคดท ๑ ในวนท ๑๐ มนาคม

๒๕๔๙ โดยไมมการซกถาม กบไดทำาการหยงเสยงบคลากร

ของผถกฟองคดท ๑ ในวนท ๑๓ มนาคม ๒๕๔๙ และ

พจารณากลนกรองตวบคคลเพอนำาเสนอผถกฟองคดท ๒

(สภามหาวทยาลย...)โดยไมนำาผลคะแนนจากการหยงเสยง

บคลากรของผถกฟองคดท ๑ มาเปนเกณฑในการพจารณา

ผถกฟองคดท ๓ ไดสรปผลการสรรหาวา ผฟองคดอยใน

ลำาดบท ๑ ศาสตราจารย ดร. ธ ... อยในลำาดบท ๒ รอง

ศาสตราจารย ว... อยในลำาดบท ๓ แลวเสนอตอผถกฟอง

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย 21

คดปกครองเกยวกบมห�วทย�ลย : ก�รสรรห�ผบรห�รมห�วทย�ลย

ดร. กมลนทร พนจภวดลสถ�บนคลงสมองของช�ต มลนธสงเสรมทบวงมห�วทย�ลย

คดท๒ในการประชมของผถกฟองคดท๒ครงท๓/๒๕๔๙

เมอวนท๒๐มนาคม๒๕๔๙ ผถกฟองคดท๒มมตใหลง

มตเปนการลบโดยถอเอาคะแนนขางมากไมนอยกวากงหนง

ของจำานวนกรรมการทเขาประชม โดยไมไดใหกรรมการของ

ผถกฟองคดท ๒ แสดงความคดเหนวเคราะหผถกเสนอชอ

ตอทประชม และไมไดนำาเอาคะแนนหยงเสยงบคลากรของ

ผถกฟองคดท ๑ มาเปนองคประกอบในการพจารณาลงมต

ในทสดผถกฟองคดท๒มมตลงคะแนนใหรองศาสตราจารยว...

ได๑๙เสยงผฟองคดได๑๐เสยงและศาสตราจารยดร.ธ...

ไมไดเสยง โดยทประชมของผถกฟองคดท ๒ มมตและ

ใหนำาความกราบบงคมทลฯ เพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ

แตงตงรองศาสตราจารยว...ใหดำารงตำาแหนงอธการบดของ

ผถกฟองคดท ๑ ผฟองคดเหนวาการหยงเสยงการสรรหา

อธการบดของบคลากรในมหาวทยาลยของผถกฟองคดท ๑

ทผถกฟองคดท๓จดใหมการหยงเสยงครงท๑เมอวนท๑๕

กมภาพนธถงวนท๑มนาคม๒๕๔๙ปรากฏวาผฟองคดได

รบการเสนอชอมากเปนอนดบหนง ครงท ๒ เมอวนท ๑๓

มนาคม๒๕๔๙เปนการหยงเสยงคดผสมครออกใหเหลอ๓คน

ผมสทธหยงเสยงม ๔,๕๗๑ คน ผมาใชสทธ ๓,๓๖๓ คน

ผฟองคดไดคะแนน๒,๕๔๗เสยงสวนรองศาสตราจารยว...

ได๑,๖๒๖ เสยงแตผถกฟองคดท๒และผถกฟองคดท๓

ไมนำาคะแนนดงกลาวมาประกอบการพจารณา การกระทำา

ของผถกฟองคดท ๒ และผถกฟองคดท ๓ ในการสรรหา

อธการบดของผถกฟองคดท๑ดงกลาวจงเปนการกระทำาท

ไมชอบดวยกฎหมายขอใหศาลมคำาพพากษาหรอคำาสงเพกถอน

มตของผถกฟองคดท ๓ ในการประชมครงท ๔/๒๕๔๙

เมอวนท ๑๕ มนาคม ๒๕๔๙ และมตของผถกฟองคดท ๒

ในการประชมครงท๓/๒๕๔๙เมอวนท๒๐มนาคม๒๕๔๙

ผถกฟองคดทงส�มใหก�รว� การสรรหาผสมควร

ดำารงตำาแหนงอธการบดของผถกฟองคดท ๑ นน ผถกฟอง

คดท๒มมตใหแตงตงผถกฟองคดท๓ทำาหนาทดำาเนนการ

สรรหาโดยใชหลกเกณฑการสรรหาอธการบด ตามประกาศ

ของผถกฟองคดท ๒ เรอง ขอบงคบวาดวยหลกเกณฑและ

วธการสรรหาอธการบด พ.ศ. ๒๕๔๕ ผถกฟองคดท ๓ ได

ดำาเนนการสรรหาและสรปความเหนเปนเอกฉนทใหเสนอ

ชอบคคลผสมควรดำารงตำาแหนงอธการบดจำานวน ๓ ชอตอ

ผถกฟองคดท ๒ เพอดำาเนนการตอไป ผถกฟองคดท ๒ ได

พจารณาสรรหาผสมควรดำารงตำาแหนงอธการบด โดยผล

การลงมตลบจากกรรมการสภามหาวทยาลยผเขารวมประชม

ทงหมด๒๙คนปรากฏวารองศาสตราจารยว...ได๑๙เสยง

ผฟองคดได๑๐เสยงและศาสตราจารยดร.ธ...ไมไดเสยง

ทประชมจงมมตเหนชอบเปนเอกฉนทโดยไมมผใดโตแยง

ใหดำาเนนการเพอนำาความกราบบงคมทล เพอทรงพระกรณา

โปรดเกลาฯ แตงตงรองศาสตราจารย ว... ดำารงตำาแหนง

อธการบดของผถกฟองคดท ๑ ตอไป ขออางของผฟองคด

เกยวกบการหยงเสยงในการสรรหาผสมควรดำารงตำาแหนง

อธการบดนน(...)ไมไดมขอบงคบขอใดกำาหนดใหผถกฟองคดท๒

ต อ งค ด เ ล อกผ ท ไ ด ค ะแนนการหย ง เ ส ย งมาก ท ส ด

ใหเปนผดำารงตำาแหนงอธการบด ทงนการคดเลอกผดำารง

ตำาแหนงอธการบดของผถกฟองคดท ๑ ไมอาจใชผลการเลอกตง

ของบคลากรของผถกฟองคดท๑พจารณาเพยงอยางเดยวได

แตตองมงหมายใหไดบคลากรทสามารถปฏบตงานตาม

อำานาจหนาทของอธการบดตามทกำาหนดไวในมาตรา ๒๒

(๑) ถง (๕) แหงพระราชบญญตมหาวทยาลย...ซงมทง

การบรหารกจการของมหาวทยาลยของผถกฟองคดท ๑

การควบคมดแลบคลากรการเงนการพสดสถานททรพยสนฯลฯ

และมคณสมบตรวม๙ขอทผถกฟองคดท๒กำาหนด

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย22

ศ�ลปกครองสงสดวนจฉยว� การจดใหมการลงคะแนน

เพอหยงเสยงโดยบคลากรของผถกฟองคดท ๑ ทำาให

ผถกฟองคดท ๓ ไดขอมลเกยวกบความนยมของผสมคร

แตละคน ทงน เพอชวยใหการพจารณากลนกรองผเขารบ

การสรรหาทง๕คนไดเหมาะสมยงขนซงเปนการใชอำานาจ

ตามเจตนารมณของขอบงคบวาดวยหลกเกณฑและวธการ

สรรหาอธการบด พ.ศ. ๒๕๔๕ การดำาเนนการของผถกฟอง

คดท ๓ จงชอบดวยกฎหมายแลว การหยงเสยงเปนการ

ดำาเนนการโดยผถกฟองคดท๓เพอนำามาเปนขอมลประกอบ

การพจารณาของผถกฟองคดท ๓ โดยไมมระเบยบหรอกฎ

เกณฑการสรรหาใหถอผลการหยงเสยงเปนเกณฑการตดสน

วาบคคลทไดรบคะแนนเสยงสงกวาจะเปนผชนะการสรรหา

และในการหยงเสยงกำาหนดใหบคลากรของผถกฟองคดท ๑

เสนอชอผทเหนวาสมควรดำารงตำาแหนงอธการบดจำานวนไม

เกน๒ชอทำาใหบางคนเสนอชอผสมครเพยงชอเดยวบางคน

เสนอ๒ชอผลการนบคะแนนหยงเสยงของผสมครแตละคน

จงไมอาจนำาผลมาชขาดกนได และการไดคะแนนหยงเสยง

สงกวาไมอาจฟงวา เปนผมคณสมบตเหมาะสมทจะไดรบ

การคดเลอกเปนอธการบด เนองจากอธการบดเปนผบรหาร

ตองรบผดชอบการบรหารงานของมหาวทยาลยการคดเลอก

บคคลทสมควรดำารงตำาแหนงอธการบดจงตองพจารณา

คณสมบตทงความสามารถในดานการบรหารงาน ความเปนผนำา

การมวสยทศน ความประพฤต ตลอดจนความรความสามารถ

ทางวชาการมใชพจารณาจากผลคะแนนหยงเสยงเพยงอยางเดยว

จากคำาพพากษาของศาลปกครองดงกลาว นาจะ

เปนหลกเกณฑไดวาการไดมาซงชอของผสมควรดำารงตำาแหนง

อธการบดโดยวธการหยงเสยง คอ การสำารวจความนยมใน

ตวบคคลหลายคนทเขารบการหยงเสยงโดยอาศยประวต

คณสมบต คณลกษณะ และอนๆ โดยเอาคะแนนเสยงเปน

ตววดความนยม(Popularity)หากถอเอาผไดคะแนนหยงเสยง

สงสดเปนผมสทธไดรบการแตงตงใหดำารงตำาแหนงแลว

การหยงเสยงจะกลายเปนการเลอกตงไป แตถาเพยงแตเอา

คะแนนหยงเสยงไปเปนขอมลสวนหนงประกอบกบคณสมบต

คณลกษณะ ความเหมาะสม วสยทศน ความสามารถ

ศกยภาพการบรหารหรอปฏบตงานในตำาแหนงทจะแตงตงแลว

การหยงเสยงกเปนเพยงวธการหาขอมลประกอบการพจารณา

เทานน

ก�รหยงเสยงในก�รสรรห�อธก�รบดหรอผบรห�ร

มห�วทย�ลยในมห�วทย�ลยไมใชก�รเลอกตง และไมม

ก�รกำ�หนดใหผทไดรบคะแนนหยงเสยงสงสดเปนผมสทธ

เข�ดำ�รงตำ�แหนงอธก�รบดหรอผบรห�รมห�วทย�ลย

ผทดำ�รงตำ�แหนงอธก�รบดหรอผบรห�รมห�วทย�ลย

คอผท ไ ด รบก�รพจ�รณ�แลวว�เปนผทมคณสมบต

เหม�ะสม และเปนประโยชนแกก�รบรห�รง�นและบรก�ร

ส�ธ�รณะของมห�วทย�ลย เปนผทตองรกษ�ผลประโยชน

โดยรวมของมห�วทย�ลย มใชเปนตวแทนเพอปกปอง

ผลประ โยช นและ ดแล ทก ข สขของก ลม บคคลใด

เหมอนกบผทดำ�รงตำ�แหนงทม�จ�กก�รเลอกตงแต

ประก�รใดไม

ธ

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย 23ข�วอดมศกษ�ทน�สนใจ >>

รองศาสตราจารยกำาจร ตตยกว รองเลขาธการ

คณะกรรมการการอดมศกษา กลาวในการเปนประธานเปด

การประชมเชงปฏบตการ เรอง “กรอบม�ตรฐ�นคณวฒ :

ก�รเขยนและก�รประเมนม�ตรฐ�นผลก�รเรยนรทด” วา

สถาบนอดมศกษามหนาทหลกทสำาคญประการหนงคอ

การผลตบณฑต ซงขณะนตองเผชญกบปจจยทงภายนอก ภายใน

ทมผลกระทบตอการจดการศกษา โดยเฉพาะการรวมตว

เปนประชาคมอาเซยนในป พ.ศ. 2558 ซงจะสงผลตอ

การเคลอนยายเพอแลกเปลยนนกศกษา อาจารยและนกวจย

ไดโดยสะดวก เปนการเปดเสรการคาบรการดานการศกษา

ทนำาไปสการแลกเปลยนองคความร ภาษา ขนบธรรมเนยม

ประเพณและวฒนธรรมระหวางประเทศสมาชกจงมผลกระทบ

โดยตรงตอกระทรวงศกษาธการและสถาบนการศกษาทถก

ฝากความหวงใหเปนแหลงบมเพาะปญญาสำาหรบคนรนใหม

กอนเขาสโลกของการทำางาน

“การจดการศกษาระดบอดมศกษา เปนระบบทม

การเรยนการสอนและการวจยในศาสตรและวทยาการชนสง

เพอใหผเรยนและผสอนสามารถนำาองคความรไปใชใหเกด

ประโยชนแกสงคมไดโดยตรง ซงหากไดมการขบเคลอน

สถาบนอดมศกษาตามกรอบแนวทางการปฏรปการศกษาทง

4 ประการ คอ 1) พฒนาคณภาพคนไทยยคใหม 2) พฒนา

คณภาพครยคใหม 3) พฒนาคณภาพสถานศกษาและแหลง

เรยนรยคใหม และ 4) พฒนาคณภาพการบรหารจดการใหม

ใหเปนรปธรรม จะสงผลใหประเทศมทรพยากรบคคลทม

คณภาพได”รองเลขาธการกกอ.กลาว

รองเลขาธการ กกอ. กลาวตอไปวา จากนโยบาย

ของรฐบาลทเหนความสำาคญของการพฒนาคณภาพคนไทย

ยคใหมจงกำาหนดแนวทางการปฏรปเพอผลตและพฒนา

กำาลงคนทมคณภาพ มสมรรถนะ และความรความสามารถ

โดยมาตรการหลกสความสำาเรจในการพฒนาคณภาพผเรยน

คอ การพฒนากรอบมาตรฐานคณวฒแหงชาต (National

Qualifications Frame : NQF) ซง สกอ. ไดดำาเนนการ

ในระดบอดมศกษา เรยกวา กรอบมาตรฐานคณวฒระดบ

อดมศกษาแหงชาต(ThaiQualificationFramework:TQF

:HEd)หรอTQFมวตถประสงคเพอรวมพลงผทมสวนรวมใน

การจดการศกษาทกฝาย ทงผบรหาร คณาจารยจากสถาบน

อดมศกษาตางๆ องคกรวชาชพ ผใชบณฑต นกศกษา และ

ผทเกยวของเขามารวมกนกำาหนดคณลกษณะของบณฑต

ทพงประสงคตามบรบทของสงคม และสามารถเทยบเคยง

กบบณฑตของนานาชาตเพอใหสถาบนอดมศกษานำาไปเปน

เปาหมายทสำาคญในการพฒนาคณภาพผเรยน โดยทสถาบน

อดมศกษายงมอสระในทางวชาการและสามารถเพมเตม

เอกลกษณหรอจดเดนของสถาบนทแตกตางไปจากสถาบนอนๆ

ตามวสยทศน พนธกจ และภาระหนาทของแตละสถาบนได

อยางอสระ

“หลกสตรแนวใหมของสถาบนอดมศกษาจงตองมงเนน

มาตรฐานผลการเรยนรของบณฑตเปนสำาคญและตองมกลไกใน

การบรหารจดการปจจยนำาเขาอนๆ และกระบวนการจดการศกษา

ตลอดจนปรบปรงบรรยากาศและสงแวดลอมตางๆทเออให

บณฑตพฒนาตนเองใหมคณลกษณะและมาตรฐานผล

การเรยนรทพงประสงคได โดยท สกอ. จะเปนหนวยงานท

สนบสนนประสาน และสงเสรมใหสถาบนอดมศกษาดำาเนน

การไดตามจดมงหมายของ TQF อยางมประสทธภาพและ

ในการประชมครงน สกอ. ไดรบความรวมมอจากกระทรวง

ศกษาธการและแรงงานสมพนธของประเทศออสเตรเลย ชวย

จดหาวทยากรของออสเตรเลยเพอมารวมแลกเปลยนเรยนร

และถายทอดประสบการณเกยวกบการเขยนและการประเมน

มาตรฐานผลการเรยนรกบคณาจารยของไทย ซงจะเปนประโยชน

ตอการพฒนาหลกสตรและจดการเรยนการสอนเพอใหผเรยน

บรรลมาตรฐานผลการเรยนร (Learning Outcomes) ท

กำาหนดไวไดอยางเปนรปธรรมทงนเชอวาTQFจะเปนกลไก

ทจะกอใหเกดกจกรรมตางๆ ในการปฏรปการเรยนการสอน

เพอใหบณฑตมคณภาพและมาตรฐานมทกษะและสมรรถนะ

ในการทำางานตามทมงหวงไวเปนกำาลงผลกดนใหประเทศชาต

มขดความสามารถในการเขงขนทดเทยมกบนานาชาตได”

รองเลขาธการกกอ.กลาว

สกอ. สนบสนนการนำากรอบมาตรฐานคณวฒไปสการปฏบต

ธทมา:ฝายประชาสมพนธสำานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

คอลมภ;ภาระกจผบรหารhttp://www.mua.go.th

จดหม�ยข�วธรรม�ภบ�ลมห�วทย�ลย24<< ข�วประช�สมพนธ

การสมมนาครงท7thSeminarSeriesมหาวทยาลยไทยบนเวทโลก

“ระบบขอมลมห�วทย�ลยเพอผบรโภค: University Information System for Consumers”

วนศกรท2กนยายน2554เวลา08.30-15.30น.

ณหองกมลทพย2โรงแรมสยามซตกรงเทพฯ

ประเดนทน�สนใจคอ

ระบบขอมล:มตหนงของความรบผดชอบตอสงคมของมหาวทยาลย

VoluntarySystemofAccountabilityandtheCollegePortrait’sExperiences

ThaiUniversityInformationNetwork(TUIN)

Workshopระหวางมหาวทยาลยทสนใจเขารวมโครงการระบบขอมลเพอผบรโภค

ก�รสมครเข�รวมสมมน�

ทานสามารถดาวนโหลดใบสมครและดรายละเอยดการชำาระเงนลงทะเบยนไดทwww.knit.or.th

สอบถ�มร�ยละเอยดเพมเตมไดท: คณสภาภรณภทรพรชยวฒนและคณรชนบญพา

โทรศพท :026400461ตอ124(คณสภาภรณ)122(คณรชน)

2 กนย�ยน 2554

การประชมวชาการระดบชาตประจำาป2554“คณภ�พอดมศกษ�ไทยสส�กล”

ในวนท8-9กนยายน2554ณหองรอยลจบลอาคารชาแลนเจอรอมแพคเมองทองธาน

ทานสามารถดาวนโหลดใบสมครและดรายละเอยดการประชมครงนไดทwww.mua.go.th

8-9 กนย�ยน 2554

โครงการจดตงสถาบนสงเสรมธรรมาภบาลมหาวทยาลยภายใตสถาบนคลงสมองของชาต

มลนธสงเสรมทบวงมหาวทยาลยขอเชญสมครอบรม

หลกสตรธรรม�ภบ�ลเพอก�รพฒน�อดมศกษ� รน 6

ระหวางวนท15กนยายน–27ตลาคม2554เวลา9.00–16.00น.

ณหองจามจร1ชนMโรงแรมปทมวนปรนเซสถนนพญาไทกรงเทพฯ

สอบถ�มร�ยละเอยดเพมเตมไดท: คณฉนทลกษณและคณรชน

โทรศพท:026400461ตอ101(คณฉนทลกษณ)122(คณรชน)

15 กนย�ยน - 27 ตล�คม 2554