Embed Size (px)
Citation preview
19วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
บทคดยอ การพฒนาการบรหารจดการเชงกลยทธสำาหรบ
โรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา มวตถประสงค
เพอศกษาสภาพการณการบรหารจดการเชงกลยทธ
สำาหรบโรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา
และเพอพฒนาการบรหารจดการเชงกลยทธสำาหรบ
โรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา โดยมขนตอน
การดำาเนนการ ประกอบดวย 3 ขนตอน ขนตอนท 1
การศกษาสภาพการณพฒนาการบรหารจดการเชงกลยทธ
สำาหรบโรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษาโดยใช
โรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษาภาคเหนอ
เปนหนวยสม ใชวธการสมหลายวธ (Multi - Stage
Sampling) จำานวน 234 โรงเรยน กำาหนดกลมผใหขอมล
ประกอบดวย ผบรหาร 1 คน และคร 3 คน รวมทงสน
936 คน เครองมอวจยเปนแบบสอบถาม ประกอบดวย
ขอมลทวไป และสภาพการณการบรหารจดการเชงกลยทธ
สำาหรบโรงเรยนคณธรรมชนนำา ตรวจสอบความเทยงตรง
เนอหา (Content Validity) เพอหาคา IOC ตงแต
0.60-1.00 และคาความเชอมนของเครองมอ เทากบ
0.9933 วเคราะหขอมลดวยคารอยละ คาคะแนนเฉลย
สวนเบยงเบนมาตรฐาน และวธการจดลำาดบความสำาคญ
ดวยสถต Modified Priority Needs Index (PNI
Modified) ขนตอนท 2 การพฒนาการบรหารจดการเชง
กลยทธสำาหรบโรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา
การบรหารจดการเชงกลยทธสำาหรบโรงเรยนคณธรรมชนนำา
ระดบประถมศกษาthe developing of strategic Management for
Moral leading school
นายธงชย จนแย
โรงเรยนบานแมอง
ดวยการระดมความคดเหน (Brain Storming)
กบผอำานวยการเขตการศกษา ศกษานเทศก และผบรหาร
โรงเรยนประถมศกษา จำานวน 9 คน และขนตอนท 3
การตรวจสอบพฒนาการบรหารจดการเชงกลยทธสำาหรบ
โรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา ดวยจดการ
ประชมอยางเปนทางการ (Connoisseurship) โดยผทรง
คณวฒ จำานวน 9 คน
ผลการวจย ปรากฏวา การวางแผนกลยทธ
การนำากลยทธไปปฏบตทงดานการปลกฝงคณธรรม
ดานหลกธรรมาภบาลในการบรหารงาน และดานหลก
เศรษฐกจพอเพยงควบคคณธรรม และการประเมนผล
การนำาแผนยทธศาสตรไปปฏบต สภาพความเปนจรง
อยในในระดบมาก สวนสภาพความคาดหวงอยในระดบ
มากทสด โดยผลการจดลำาดบความสำาคญของความ
ตองการจำาเปน มความสอดคลองกบสภาพคาดหวง
สวนผลการพฒนาการบรหารจดการเชงกลยทธสำาหรบ
โรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา ประกอบดวย
การวางแผนกลยทธ การนำากลยทธไปปฏบต ดานการ
ปลกฝงคณธรรม ดานหลกธรรมาภบาลในการบรหาร
งาน และดานหลกเศรษฐกจพอเพยงควบคคณธรรม และ
การประเมนผลการนำาแผนยทธศาสตรไปปฏบต และ
การตรวจสอบพฒนาการบรหารจดการเชงกลยทธสำาหรบ
โรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา ดวยจดการ
20 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ประชมอยางเปนทางการ (Connoisseurship) โดย
ผทรงคณวฒ จำานวน 9 คน มความคดเหนสอดคลองกนวา
การบรหารจดการเชง กลยทธสำาหรบโรงเรยนคณธรรม
ชนนำาระดบประถมศกษา มความเหมาะสม ถกตอง
เปนไปได และสามารถนำาไปใชประโยชนได สอดคลอง
กบกรอบแนวคดทฤษฎของการวจย
คำ�สำ�คญ: การบรหารจดการ การบรหารเชงกลยทธ
โรงเรยนคณธรรมชนนำา
Abstract This research, the developing of strategic
management for moral leading schools, aimed to
assess the strategic management situation and to
develop the strategic management in Moral Leading
School. There are 3 research steps. The first
step was to assess the strategic management
situation in Moral Leading School. Multi - Stage
Sampling was used to recruit 234 schools. There
were 936 teachers participated in the study
(1 director and 3 teachers from each school).
Research questionnaire consist of demographic
data and strategic management situation in Moral
Leading School. Reliability was 0.993. Data were
analyzed using percent, mean, standard deviation
and Modified Priority Needs Index (PNI Modified).
The second step was to develop strategic
management for Moral Leading School by using
brain storming among 9 people: the director of
Primary Educational Service Area, educational
supervisors and the director of primary school.
The third step was to recheck the developing
of the strategic management for Moral Leading
School by using connoisseurship among 9 experts.
Research revealed that the actual and
expected situation for planning and implementing
the strategic management, consisted of cultivate
virtue, good governance in the administration,
The Sufficiency Economy along with virtue and
evaluation process, was valued at high level. The
priority setting of their need was related with
the actual situation. Moreover, the component of
strategic management for Moral Leading School
included strategic planning and implementing for
cultivate virtue, good governance in the admin-
istration, The Sufficiency Economy along with
virtue and evaluation. Also, experts agreed that
strategic management for Moral Leading School
was appropriated, practical and relevant with
research theoretical framework.
Key words : Administration, strategic
management, Moral Leading School
บทนำ� คณธรรม จรยธรรมถอกำาเนดมาจากความประพฤต
ของบคคล ทเรยกวาพฤตกรรมซงอยภายใตจตสำานกและ
มการตดสนใจ มทงความประพฤตทดและความประพฤต
ไมด ถาจตสำานกด และตดสนใจดการแสดงออกทาง
ความประพฤตกจะแสดงในทางทดหรอวามโนธรรม
มโนธรรมอาจแสดงออกเปนครงคราวเปนเรองๆ ไป แตถา
พฤตกรรมปฏบตด เปนประจำาจนเปนนสย เราเรยกบคคลนน
วาเปนผมคณธรรม สงคมทกสงคมยอมตองการสมาชก
ทพฒนาจตใจถงระดบคณธรรม เพราะคณธรรมจะชวย
แกปญหาตางๆ ทเกดขนได โดยไมตองรอใหเกดปญหา
ดวยคณธรรม การแกไขปญหาดวยคณธรรมนนขนแรก
ตองเขาใจตนเองกอนวามบทบาทอยางไร ขนตอมาคอ
การสรางคานยมในชวตของตนเอง เมอเขาใจตนเองและ
คานยมทดในจตใจแลว การนำาไปสการปฏบตดวยคณธรรม
จงเปนสงสำาคญคอรจกหนาทและบทบาทของตนเอง
โดยไมสรางความเดอดรอนใหแกผอน (สมศกด ดลประสทธ,
2552) การพฒนาคณธรรมจรยธรรมจงเปนองคประกอบ
21วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ทจะชวยใหบคคลในสงคมเปนมนษยทสมบรณ คอม
ลกษณะนสยสามารถควบคมความประพฤตของตนเอง
ใหอยในขอบเขตทดงาม มความรบผดชอบตอการกระทำา
ของตนโดยไมตองใชกฎหมายหรอกฎเกณฑจากภายนอก
มาบงคบ เพราะผทมคณธรรมจรยธรรมในระดบสงจะเปนผ
ทสามารถควบคมตนเองไดดกวาผทมคณธรรมจรยธรรม
ในระดบรองลงมา (ทศนย ผลเนองมา และคณะ, 2547)
นโยบายการศกษาในการเรงรดการปฏรปการศกษาโดย
การยดคณธรรมนำาความรและคำานงถงคณภาพการศกษา
ของประชาชนดานการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการ
ศกษาทตระหนกในคณคาของการนอมนำาแนวปรชญา
เศรษฐกจพอเพยงความสมานฉนทสนตวธวถประชาธปไตย
มาสการพฒนาคนโดยใชคณธรรมเปนพนฐานของ
กระบวนการเรยนรทเชอมโยงรวมมอกบสถาบนครอบครว
ชมชนสถาบนศาสนาและสถาบนการศกษาการจดการ
ศกษาโดยการกระจายอำานาจไปสเขตพนทการศกษา
สถานศกษาและทองถนรวมทงการม สวนรวมของ
ประชาชนและภาคเอกชนเพอใหการศกษาสรางคนและ
สรางความรสสงคมคณธรรมคณภาพสมรรถภาพและ
ประสทธภาพเพอใหการปฏรประบบการจดการศกษา
ตามเจตนารมณของมาตรา 39 พระราชบญญตการ
ศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2)
พ.ศ. 2545 (สำานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต,
2546)
การศกษาเปนการพฒนาคณสมบตของผเรยน
ใหมทงความร ความคด ความสามารถและใหมคณธรรม
จรยธรรมพรอมทกสวน สงคมจะมความสงบสขได บคคล
ในสงคมตองมคณธรรม จรยธรรมในการดำาเนนชวต
ทถกตองเหมาะสม มระเบยบกฎเกณฑ พฤตกรรม
การแสดงออกของบคคลเปนผลมาจากสภาพแวดลอมของ
สงคม วาจาและใจ เพอคณภาพชวตทดและมความสข
ความมงหมายในการจดการศกษาของประเทศไทยใน
ปจจบน เปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ
ทงทางรางกาย จตใจ สตปญญา ความรและคณธรรม
มจรยธรรมและวฒนธรรมในการดำารงชวตสามารถอย
รวมกบผอนไดอยางมความสข กระทรวงศกษาธการจงได
มงเนนการปฏรปการศกษาเพอพฒนาคณภาพนกเรยน
อนจะสงผลตอการพฒนาคณภาพของประชากรและ
อนาคตของชาต เพอใหทนกบการเปลยนแปลงของโลก
ทงในเชงความคดและวธการปฏบตงานของครและ
บคลากรทางการศกษาทกระดบอนไดแกคร อาจารย
ผบรหาร ผปกครอง ใหสอดคลองกบสภาพเศรษฐกจและ
สงคมทเปลยนแปลงไป (พระราชบญญตการศกษาแหงชาต
พ.ศ. 2542, 2542) ปจจบนวฒนธรรมของสงคมไทย
บางอยางกำาลงเลอนหายและระบบคณคาทดงามในอดต
เรมเสอมถอยโดยเฉพาะในกลมเดกและเยาวชนทหนไป
ชนชอบวฒนธรรมแบบใหมรบวฒนธรรมทไมพงประสงค
มากขน ระบบคณคาทดงามในสงคมทลดนอยลงน
หากไมสามารถฟนฟ พฒนาสงเสรมใหเกดการเรยนร
อยางตอเนองมนคงแลว จะมผลตอการเสอมถอยทาง
จรยธรรมและวฒนธรรม ไมสามารถปรบตวรเทาทน
การเปลยนแปลงไดอยางเหมาะสมแลวจะนำาไปสประเดน
ปญหาสงคมตางๆ (ปารชาต เทพอารกษ, 2548)
กระทรวงศกษาธการ จงไดประกาศนโยบายเรงรด
การปฏรปการศกษาโดยยดหลกคณธรรมนำาความร
สรางความตระหนกสำานกในคณคาของปรชญาเศรษฐกจ
พอเพยง ความสมานฉนทสนตวธ วถประชาธปไตย พฒนา
คนโดยใชคณธรรมเปนพนฐานของกระบวนการเรยนร
ทเชอมโยงความรวมมอของสถาบนครอบครว ชมชน
สถาบนศาสนา และสถาบนการศกษา เพอพฒนาเยาวชน
ใหเปนคนด มความรและอยดมสข โดยมคณธรรมพนฐาน
8 ประการ ประกอบดวย ขยน ประหยด ซอสตย มวนย
สภาพ สะอาด สามคค และมนำาใจ จากนโยบายเรงรด
การปฏรปการศกษา 8 คณธรรมพนฐานดงกลาว สถาบน
การศกษาจงควรเรงรดการปลกฝงคณธรรมใหกบเยาวชน
ของชาต เพอใหเปนคนด มความรและอยดมสขกาวส
สงคมคณธรรมนำาความร โดยประสานความรวมมอจาก
สถาบนครอบครว ชมชน สถาบนศาสนาและสถาบน
การศกษาอนๆ เพอใหการดำาเนนการประสบความสำาเรจ
สามารถนำาไปสการปฏบต โดยยทธศาสตรทสำาคญทจะนำา
22 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ไปสความสำาเรจนน ทกฝายจะตองมความตงใจและ
ลงมอปฏบตอยางจรงจง ผใหญตองเปนแบบอยางทด
แกเยาวชน พอแมตองดแลเอาใจใสลกอยางใกลชด
ครตองมจตสำานกและจตวญญาณของความเปนครเพมขน
ภาครฐและเอกชน องคกรศาสนาและสอมวลชน
ตองกระตอรอรนและผนกกำาลง เพอพฒนาไปสความ
กาวหนาอยางมนคง อยางนอยทสดทกคนควรทำางาน
ใหเตมกำาลง เตมความสามารถและเตมเวลา ดวย 8
คณธรรมพนฐานดงกลาว ประเทศไทยกจะพนวกฤตทงทาง
ดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม พฒนาชาตใหมความเจรญ
กาวหนาเปนสงคมคณธรรมนำาความร จงเกดโรงเรยน
วถพทธท จะทำาอยางไรจะให เดกและเยาวชนไทย
ยดหลกธรรมคำาสอนของพระพทธศาสนาทยดเหนยว
สามารถเผชญกบปญหาอยางมสตรเทาทนและใชปญญา
จดการกบปญหานนได
โรงเรยนคณธรรมชนนำาเปนโรงเรยนทพฒนา
มาจากโรงเรยนวถพทธ ซงเปนโรงเรยนระบบปกตทวไป
ทนำาหลกธรรมในพระพทธศาสนามาใชหรอประยกต
ใชในการบรหารและการพฒนาผ เรยน เนนกรอบ
การพฒนาตามหลกไตรสกขา คอ ศล สมาธ ปญญา
อยางบรณาการผานการกน อย ด ฟง ใหเปน โดยมปญญา
รเขาใจในคณคาแท ใชกระบวนการทางวฒนธรรมแสวง
ปญญา และมวฒนธรรมเมตตาเปนฐานการดำาเนนชวต
โดยมผบรหารโรงเรยนและคณะครเปนกลยามตรในการ
พฒนาและตองเปนการพฒนาอยางตอเนอง ดวยความ
รวมมอของสถานศกษา บาน วด และสถาบนตางๆ
ในชมชนดวยศรทธา ทจะพฒนาทงนกเรยนและสงคม
ตามวถพทธธรรม เพอประโยชนสขรวมกน โรงเรยน
คณธรรมชนนำาจงมการดำาเนนการพฒนาการปลกฝง
คณธรรมจรยธรรมแกนกเรยนและบคลากรมาอยาง
ตอเนองนำาหลกธรรมาภบาลมาใชในการบรหารงาน และ
การดำาเนนงานตามหลกเศรษฐกจพอเพยงควบคคณธรรม
3 มาตรฐาน ของสำานกงานคณะกรรมการการศกษา
ขนพนฐาน และมหาวทยาลยจฬาลงกรณราชวทยาลย
(2550) ดงน 1) มาตรฐานดานการปลกฝงคณธรรม
ประกอบดวยโรงเรยนมการกำาหนดแนวปฏบตเพอเปน
ทศทางในการปลกฝงผเรยนและบคลากรใหมคณธรรม
และเผยแพรใหผเกยวของไดทราบ มแผนการดำาเนนการ
งานตามแผนการปลกฝงคณธรรม มการตรวจสอบและ
ประเมนผลการดำาเนนงานตามแผนการปลกฝงคณธรรม
และมการพฒนาผลการดำาเนนงานดานการปลกฝง
คณธรรม สามารถเปนตนแบบของการเรยนรในเครอขาย
โรงเรยนคณธรรม 2) มาตรฐานดานหลกธรรมาภบาล
ในการบรหารงาน ประกอบดวย ผบรหารมหลกธรรมาภบาล
ในการบรหารจดการ โรงเรยนมการดำาเนนงาน มการ
ประเมนผลและมการพฒนาระบบการบรหารจดการตาม
หลกธรรมาภบาล 3) มาตรฐานดานหลกเศรษฐกจพอเพยง
ควบคคณธรรมประกอบดวยโรงเรยนมแผนการใชหลก
เศรษฐกจพอเพยงควบคคณธรรม มการดำาเนนงาน มการ
ประเมนผลและมการพฒนาการใชหลกเศรษฐกจพอเพยง
ควบคคณธรรม
การดำาเนนงานแกโรงเรยนคณธรรมชนนำา ทงการ
จดการเรยนการสอน การบรหารโรงเรยนทจะนำาแนวคด
หลกธรรมมาบรณาการในการปฏบตงานเพอใหการพฒนา
โรงเรยนคณธรรมมมาตรฐานเปนทยอมรบและสามารถ
เปนตนแบบในการนำาไปปฏบตใหเกดประโยชนมากทสด
ผบรหารจงตองแสวงหาเครองมอทดทสดทจะใชในการ
บรหารงานใหประสบความสำาเรจการบรหารเชงกลยทธ
จงเปนกระบวนการหนงทจะทำาใหผบรหารระดบสงบรรล
ผลตามภารกจและเปาหมายขององคกร (Wrigh , Pringle
and Kroll, 1992)การบรหารเชงกลยทธจงเปนหวใจ
ของงานบรหารโดยผบรหารจะตองมการวางแผนกลยทธ
ทชาญฉลาดกำาหนดกลยทธทแตกตางจากคนอนแตเปน
ความแตกตางเชงสรางสรรคเพอใชเปนแนวทางใหองคกร
ปฏบตงานใหสามารถบรรลเปาหมายตามทตองการได
ถาปราศจากแผนกลยทธองคกรจะไมมแนวทางทชดเจน
ในการดำาเนนงานและไมมแผนทจะปฏบตใหเหมาะสมกบ
สภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป (สพาน สฤษฎวานช,
2544)
23วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
การบรหารเชงกลยทธโดยทวไป นกวชาการ
ตางลงความเหนคลายคลงกนถงขนตอนสำาคญของการ
บรหารเชงกลยทธประกอบดวย 3 ขนตอนสำาคญ ไดแก
1) ขนตอนการกำาหนดกลยทธ (Strategic Formulation)
2 ) ข นตอนการนำ าไปลงมอปฏบ ต (S t ra teg ic
Implementation) และ 3) ขนตอนการวดประเมนผลการ
ใชกลยทธ (Strategic Evaluation) (Abu Hasan, 2011)
การบรหารเชงกลยทธจงเรมจากวสยทศนจดประสงคและ
การกำาหนดกลยทธแลวบรหารใหเหมาะสม (Thompson
and Strickland, 2003) นอกจากน การจดการเชง
กลยทธชวยใหการทำางานเกดความสอดคลองในการปฏบต
หนาท เนองจากมการกำาหนดกลยทธ การประยกตใช
และการตรวจสอบควบคมไวอยางชดเจน ทำาใหเกดความ
เขาใจตรงกนและเกดความรวมมอ โดยเฉพาะความเขาใจ
ในวตถประสงคขององคการ อกทงจะชวยใหมการจดสรร
ทรพยากรเปนไปอยางมประสทธภาพสอดคลองกบการ
บรหารองคการในสวนตางๆ ดงนนผบรหารและบคลากร
ในสถานศกษาจงตองนำากระบวนการบรหารเชงกลยทธ
มาเปนแนวทางในการปฏบตงานและเปนเครองมอทจะ
ดำาเนนงานจดการศกษาตามภารกจหลกในการบรหารงาน
ในโรงเรยนใหมประสทธภาพ (กระทรวงศกษาธการ,
2546) ผวจยจงสนใจพฒนาการบรหารจดการเชงกลยทธ
สำาหรบโรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา ขอมล
ทไดจะใชเพอเปนแนวทางในการพฒนาโรงเรยนคณธรรม
ชนนำาใหเจรญกาวหนาตอไป
วตถประสงคก�รวจย 1. เพอศกษาสภาพการณการบรหารจดการ
โรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา
2. เพอพฒนาการบรหารจดการเชงกลยทธ
โรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา
ระเบยบวธก�รวจย การพฒนาการบรหารจดการเชงกลยทธสำาหรบ
โรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา มวตถประสงค
เพอศกษาสภาพการณการบรหารจดการโรงเรยนคณธรรม
ชนนำาระดบประถมศกษาและเพอพฒนาการบรหารจดการ
เชงกลยทธโรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา
เปนการวจยและพฒนา (Research and Development)
มวธดำาเนนการวจย ดงน
ขนตอนท 1 การศกษาสภาพการณการบรหาร
จดการเชงกลยทธโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก
ประชากรและกลมตวอยาง
ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจยครงน
ใชสถานศกษาเปนหนวยสม เลอกโดยวธการสมแบบ
หลายวธ (Multi-stage sampling) กำาหนดใหมกลม
ตวอยางทกจงหวด 17 จงหวด กำาหนดใหมทกเขตพนท
44 เขต และสมเลอกโรงเรยนจากเขตพนท ตามจำานวน
โรงเรยนโดยการเทยบสดสวนสมเลอกจำานวนโรงเรยน
และเปดจากตาราง Krejcie & Morgan (บญชม ศรสะอาด.
2545 : 98) โดยกำาหนดใหมกลมตวอยางในทกจงหวด
จำานวน 234 โรงเรยน
กลมผใหขอมล ประกอบดวย ผบรหาร 1 คน
และคร 3 คน แตไดแบบสอบถามกลบคนมารวมทงสน
920 คน
เครองมอทใชในก�รวจย เครองมอวจยเปนแบบสอบถามแบงออกเปน
2 ตอน ดงน ตอนท 1 ขอมลทวไป เปนแบบสอบถามขอมล
จรงของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 แบบสอบถามสภาพ
การณการบรหารจดการโรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบ
ประถมศกษา ตามทปฏบตจรง และตามความคาดหวง
โดยสรางแบบสอบถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา
5 ระดบ (Rating Scale) ตรวจสอบความเทยงตรงเนอหา
(Content Vadity) เพอหาคา IOC ตงแต 0.60 - 1.00
และคาความเชอมนของเครองมอ เทากบ 0.993
การวเคราะหขอมล ดวยสถต คาความถ (Frequency)
คารอยละ (Percentage) คะแนนเฉลย 0(Mean) คาเบยงเบน
มาตรฐาน (Standard Deviation) และวธการจดลำาดบ
24 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ความสำาคญ ดวยสถต Modified Priority Needs Index
(PNI Modified)
ขนตอนท 2 การพฒนาการบรหารจดการเชงกลยทธ
โรงเรยนคณธรรมชนนำา ระดบประถมศกษา
ผวจยไดทำาการจดทำากรอบรางพฒนาการบรหาร
จดการเชงกลยทธโรงเรยนคณธรรมชนนำา ระดบประถม
ศกษา ดวยการจดทำากรอบรางจดทำากรอบรางพฒนาการ
บรหารจดการเชง กลยทธโรงเรยนคณธรรมชนนำา ระดบ
ประถมศกษา และประชมระดมความคดเหน (Brain
Storming) กบผทมความเชยวชาญในการบรหารงาน
โรงเรยนประถมศกษา จำานวน 9 ทาน ประกอบดวย
ผอำานวยการเขตการศกษา ศกษานเทศกและผบรหาร
โรงเรยนประถมศกษา ปรบปรงการบรหารจดการเชงกลยทธ
โรงเรยนคณธรรมชนนำา ระดบประถมศกษา ตามขอคดเหน
และขอเสนอแนะความเปนไปไดจากการระดมความคดเหน
(Brain Storming) ใหมความสมบรณ และนำาไปใชไดจรง
ขนตอน 3 การตรวจสอบการบรหารจดการเชง
กลยทธสำาหรบโรงเรยนคณธรรมชนนำา
ระดบประถมศกษ�
การตรวจสอบการบรหารจดการเชงกลยทธ โรงเรยน
คณธรรมชนนำา ระดบประถมศกษา กระทำาโดยจดการ
ประชมอยางเปนทางการเพอการวพากษการบรหารจดการ
เชงกลยทธโรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา
ทจดทำาขนโดยผทรงคณวฒ 9 ทาน นำาผลจากการวพากษ
การบรหารจดการเชงกลยทธ โรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบ
ประถมศกษา ของผทรงคณวฒมาปรบปรงแกไข เพอใหม
ความชดเจนและสมบรณและมความเปนไปได ในการ
นำาไปใชเปนแนวทางการบรหารจดการเชงกลยทธสำาหรบ
โรงเรยนคณธรรมชนนำา ระดบประถมศกษา
ผลก�รวจย ผลการศกษาสภาพการณการบรหารจดการเชงกลยทธ
คณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา พบวา ขอมลทวไป
พบวา ผตอบแบบสอบถามเปนเพศหญงรอยละ 61.2
อายของผใหขอมล อาย 50 ปขนไป รอยละ 56.5 รองลงมา
30 - 39 ป รอยละ 21.3 สำาหรบระดบการศกษาปรญญาตร
รอยละ 62.4 มตำาแหนงเปนครผสอน รอยละ 80.5 และ
ผอำานวยการโรงเรยน รอยละ 16.1 โดยมประสบการณ
ในการดำารงตำาแหนง/สถานภาพเปนระยะเวลา มากกวา
20 ป รอยละ 50.3 รองลงมาเปน ระยะเวลา 3 - 5 ป
รอยละ 11.5 มประสบการณการทำางานในสถานศกษา
เปนเวลา มากกวา 20 ป รอยละ 61.3 รองลงมาเปน
ระยะเวลา 5 - 10 ป รอยละ 10.9 และระยะเวลา
16 - 20 ป รอยละ 10.5
ผลการวเคราะหสภาพปจจบนและสภาพความ
คาดหวงของการกำาหนดกลยทธพบวา ภาพรวมของสภาพ
ปจจบนของการกำาหนดกลยทธอยในระดบมาก ( = 3.23,
S.D. = 0.51) สวนภาพรวมของสภาพความคาดหวง
อยในระดบมากทสด ( = 3.68, S.D. = 0.39) เมอพจารณา
เปนรายขอพบวา ประเดนของสภาพปจจบน ทมคาเฉลย
นอยกวาสภาพความคาดหวงมากกวา 0.50 ขนไป ประกอบดวย
มการวเคราะหความตองการเพอกำาหนดภารกจจาก
หนวยงานทกำากบ ผมสวนไดเสย และภาระหนาท
ทรบผดชอบโดยตรงของโรงเรยน มการศกษาประเดน
ปจจยทสงผลตอการดำาเนนงานของโรงเรยน ครอบคลม
ดานสงคมและวฒนธรรม ดานเทคโนโลย ดานเศรษฐกจ
และดานการเมองและกฎหมาย มการศกษาและวเคราะห
การดำาเนนงานของโรงเรยนดานโครงสรางและนโยบาย
ผลผลตและบรการบคลากร ประสทธภาพทางการเงน
วสด ทรพยากรและการบรหารจดการ มการวเคราะห
ภารกจทโรงเรยนตองปฏบตแลวจดเรยงลำาดบความสำาคญ
มการวเคราะหทบทวนภารกจหลก อำานาจหนาทในปจจบน
ของโรงเรยน แลวกำาหนดภารกจทคาดหวงสำาหรบอนาคต
มการจดกลมภารกจหลกของโรงเรยน วเคราะหความ
เชอมประสานระหวางกลมภารกจตางๆ และความสมพนธ
รปแบบโครงสรางของโรงเรยน มการกำาหนดภาพในอนาคต
ของโรงเรยนทตองการ ซงมความเปนไปไดโดยพจารณา
จากขอมลทงสภาพแวดลอมภายนอกและภายใน มการ
X
X
25วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
กำาหนดสภาพการณทคาดหวง กำาหนดวธปฏบตและ
วธดำาเนนการไวอยางชดเจน และมผงการปฏบตงาน
(Gantt chart) กำาหนดระยะเวลาแลวเสรจชดเจน
สามารถใชไดจรงในทางปฏบต
ผลการวเคราะหสภาพปจจบนและสภาพความ
คาดหวงของการนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐานดานการ
ปลกฝงคณธรรม พบวา ภาพรวมของสภาพปจจบนของ
การนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐานดานการปลกฝงคณธรรม
อยในระดบมาก ( = 3.24, S.D. = 0.50) สวนภาพรวม
ของสภาพความคาดหวงอยในระดบมากทสด ( = 3.70,
S.D. = 0.42) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ประเดนของ
สภาพปจจบน ทมคาเฉลยนอยกวาสภาพความคาดหวงมาก
เรยงตามลำาดบ ดงน ผปกครองมสวนรวมในการประเมน
ผลการปฏบตกจกรรมของผเรยน ( = 2.93, S.D. = 0.50)
ผเรยนเกบรวบรวมรองรอยหรอหลกฐานการทำากจกรรม
โครงงานหรอโครงการตางๆ จดทำาเปนแฟมสะสมงาน
และใหมการประเมนโดยเพอน ผปกครองและคร
( = 3.06, S.D. = 0.70) ผปกครองใหการสนบสนน
ชวยเหลอและมสวนรวมในกจกรรมของผเรยน ( = 3.16,
S.D. = 0.71) และมการประสานงานกบหนวยงานตางๆ
ระหวางโรงเรยน กบเครอขายผปกครองหนวยงานท
รบผดชอบ เพอประเมนและตดตามผลการปฏบตงาน
( = 3.17, S.D. = 0.66)
ผลการวเคราะหสภาพปจจบนและสภาพความ
คาดหวงของการนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐาน ดานหลก
ธรรมาภบาลในการบรหารงาน พบวา ภาพรวมของสภาพ
ปจจบน อยในระดบมาก ( = 3.29, S.D. = 0.53) สวนภาพรวม
ของสภาพความคาดหวงอยในระดบมากทสด ( = 3.73,
S.D. = 0.43) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ประเดนของ
สภาพปจจบน ทมคาเฉลยนอยกวาสภาพความคาดหวงมาก
เรยงตามลำาดบ ดงน มการทบทวนจดลำาดบความสำาคญ
ของกลยทธเพอปรบลดเปาหมายของโครงการ/กจกรรมโดย
คำานงถงความคมคาและการมสวนรวม ( = 3.13, S.D.
= 0.66) มการดำาเนนงานดานการสอสารและประชาสมพนธ
ทมประสทธภาพ ( = 3.16, S.D. = 0.66) และมการนำา
ภมปญญาทองถนมาจดกจกรรมกระบวนการเรยนรโดย
การมสวนรวมของผปกครอง ชมชน ( = 3.18, S.D.
= 0.66)
ผลการวเคราะหสภาพปจจบนและสภาพความ
คาดหวงของการนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐานดานหลก
เศรษฐกจพอเพยงควบคคณธรรม พบวา ภาพรวมของ
สภาพปจจบนอยในระดบมาก ( = 3.23, S.D. = 0.54)
สวนภาพรวมของสภาพความคาดหวงอยในระดบมากทสด
( = 3.71, S.D. = 0.43) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา
ประเดนของสภาพปจจบน ทมค า เฉล ยนอยกวา
สภาพความคาดหวงมาก เรยงตามลำาดบ ดงน มการ
ประชาสมพนธและเผยแพรผลการดำาเนนงานใหหนวยงาน
และผเกยวของทราบ มการจดกจกรรมยกยองเชดชเกยรต
นกเรยนและบคลากรทนำาหลกเศรษฐกจพอเพยงควบค
คณธรรมมาประยกตใชในวถชวต มการนำาผลการนเทศ
มาปรบปรงและพฒนาการจดการเรยนรใหแกผเรยน และ
มการนเทศ กำากบ ตดตามการจดกจกรรมการเรยนร
อยางตอเนองสมำาเสมอ
ผลการวเคราะหสภาพปจจบนและสภาพความ
คาดหวงของการนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐานดานการ
ประเมนผลการนำาแผนยทธศาสตรไปปฏบต พบวา ภาพรวม
ของสภาพปจจบนอยในระดบมาก ( = 3.18, S.D. = 0.57)
สวนภาพรวมของสภาพความคาดหวงอยในระดบมากทสด
( = 3.67, S.D. = 0.46) เมอพจารณาเปนรายขอ
พบวา ประเดนของสภาพปจจบน ทมคาเฉลยนอยกวาสภาพ
ความคาดหวงมาก เรยงตามลำาดบ ดงน มการตดตาม
ประเมน กลยทธ โดยใชเครองมอทสรางขนตามปฏทน
ทกำาหนด มการสรางเครองมอและกำาหนดเกณฑในการ
ประเมน กลยทธใหครอบคลมมาตรฐานโรงเรยนคณธรรม
ชนนำา มการตดตามกระบวนการปฏบตงาน เพอหาทาง
แกปญหาทอาจเปนอปสรรคตอความสำาเรจ มการกำาหนด
วธวดและเครองมอในการตดตามและประเมนผลการ
ดำาเนนงานครอบคลมตวชวด มการนำาผลการปฏบตงาน
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
26 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
และผลการกำากบตดตามเปรยบเทยบกบเปาหมาย
ทบทวนปรบเพมกลยทธ มการสอสารสรางความเขาใจ
กระบวนการตดตามประเมนผลใหกบครและบคลากร
ทกคน และมการควบคมและการประเมนกลยทธของ
สถานศกษา กำาหนดกรอบและแนวทางในการตดตาม
และประเมนผล
สวนผลการจดลำาดบความสำาคญของความตองการ
จำาเปนของการกำาหนดกลยทธ ปรากฏวา ความตองการ
จำาเปนเรยงลำาดบความสำาคญ 5 อนดบแรก ในการกำาหนด
กลยทธ คอ วเคราะหทบทวนภารกจหลก อำานาจหนาท
ในปจจบนของโรงเรยน แลวกำาหนดภารกจทคาดหวง
สำาหรบอนาคต (PNI = 0.175) รองลงมา ไดแก มการ
วเคราะหความตองการเพอกำาหนดภารกจจากหนวยงาน
ทกำากบ ผมสวนไดเสย และภาระหนาททรบผดชอบ
โดยตรงของโรงเรยน (PNI = 0.172) ศกษาและวเคราะห
การดำาเนนงานของโรงเรยนดานโครงสรางและนโยบาย
ผลผลตและบรการบคลากร ประสทธภาพทางการเงน
วสด ทรพยากรและการบรหารจดการ (PNI = 0.167)
จดกลมภารกจหลกของโรงเรยน วเคราะหความเชอม
ประสานระหวางกลมภารกจตางๆ และความสมพนธรป
แบบโครงสรางของโรงเรยน (PNI = 0.166) และมผง
การปฏบตงาน(Gantt chart) กำาหนดระยะเวลาแลวเสรจ
ชดเจน สามารถใชไดจรงในทางปฏบต (PNI = 0.162)
ผลการจดลำาดบความสำาคญของความตองการ
จำาเปนของการนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐานดานการ
ปลกฝงคณธรรม ปรากฏวา ความตองการจำาเปนเรยงลำาดบ
ความสำาคญ 5 อนดบแรก ในการนำากลยทธไปปฏบต
มาตรฐานดานการปลกฝงคณธรรม คอ ผปกครองมสวนรวม
ในการประเมนผลการปฏบตกจกรรมของผเรยน (PNI =
0.228) รองลงมา ไดแก ผเรยนเกบรวบรวมรองรอยหรอ
หลกฐานการทำากจกรรมโครงงานหรอโครงการตางๆ จดทำา
เปนแฟมสะสมงาน และใหมการประเมนโดยเพอน
ผปกครองและคร (PNI = 0.172) ผเรยนไดสำารวจ
ความสนใจในการพฒนาความรความสามารถของตนเอง
และปรบประยกตสชวตจรง (PNI = 0.160) ผปกครอง
ใหการสนบสนนชวยเหลอและมสวนรวมในกจกรรมของ
ผเรยน (PNI = 0.159) และผเรยนมการพฒนาคณธรรม
ของตนเองไดเตมศกยภาพและดำารงตนอยางมความสข
โดยไมเบยดเบยนผอน (PNI = 0.154) สวนผลการจดลำาดบ
ความสำาคญของความตองการจำาเปนของการนำากลยทธไป
ปฏบตมาตรฐานดานหลกธรรมาภบาลในการบรหารงาน
ปรากฏวา ความตองการจำาเปนเรยงลำาดบความสำาคญ
5 อนดบแรก ในการนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐาน
ดานหลกธรรมาภบาลในการบรหารงาน คอ มการนำา
ภมปญญาทองถนมาจดกจกรรมกระบวนการเรยนรโดยการ
มสวนรวมของผปกครอง ชมชน (PNI = 0.174) รองลงมา
ไดแก ทบทวนจดลำาดบความสำาคญของกลยทธเพอปรบลด
เปาหมายของโครงการ/กจกรรมโดยคำานงถงความคมคา
และการมสวนรวม (PNI = 0.163) ดำาเนนงานดานการ
สอสารและประชาสมพนธทมประสทธภาพ (PNI = 0.159)
ระดมทรพยากรจากบคคลและองคกรภายนอกเพอการ
จดการศกษา (PNI = 0.147) และพฒนาครและบคลากร
ในสถานศกษาใหสามารถจดกจกรรมตามมาตรฐาน 3 ดาน
ของโรงเรยนคณธรรมชนนำาไดอยางมประสทธภาพตามหลก
ความเสมอภาค (PNI = 0.143) สำาหรบผลการจดลำาดบ
ความสำาคญของความตองการจำาเปนของการนำากลยทธ
ไปปฏบตมาตรฐานดานหลกเศรษฐกจพอเพยงควบค
คณธรรม ปรากฏวา ความตองการจำาเปนเรยงลำาดบความ
สำาคญ 5 อนดบแรก ในการนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐาน
ดานหลกเศรษฐกจพอเพยงควบคคณธรรม คอ มการนำา
ภมปญญาทองถนมาจดกจกรรมกระบวนการเรยนรโดยการ
มสวนรวมของผปกครอง ชมชน (PNI = 0.174) รองลงมา
ไดแก ทบทวนจดลำาดบความสำาคญของกลยทธเพอปรบ
ลดเปาหมายของโครงการ/กจกรรมโดยคำานงถงความคมคา
และการมสวนรวม (PNI = 0.163) ดำาเนนงานดานการ
สอสารและประชาสมพนธทมประสทธภาพ (PNI = 0.159)
ระดมทรพยากรจากบคคลและองคกรภายนอกเพอการ
จดการศกษา (PNI = 0.147) และพฒนาครและบคลากร
27วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ในสถานศกษาใหสามารถจดกจกรรมตามมาตรฐาน 3 ดาน
ของโรงเรยนคณธรรมชนนำาไดอยางมประสทธภาพ
ตามหลกความเสมอภาค (PNI = 0.143)
ผลการจดลำาดบความสำาคญของความตองการ
จำาเปนของการประเมนผลการนำาแผนยทธศาสตรไปปฏบต
ปรากฏวา ความตองการจำาเปนเรยงลำาดบความสำาคญ
5 อนดบแรก ในการประเมนผลการนำาแผนยทธศาสตร
ไปปฏบต คอ มการตดตามประเมนกลยทธ โดยใชเครองมอ
ทสรางขนตามปฏทนทกำาหนด (PNI = 0.182) รองลงมา
ไดแก สรางเครองมอและกำาหนดเกณฑในการประเมน
กลยทธใหครอบคลมมาตรฐานโรงเรยนคณธรรมชนนำา
(PNI = 0.171) มการตดตามกระบวนการปฏบตงาน เพอหา
ทางแกปญหาทอาจเปนอปสรรคตอความสำาเรจ (PNI
=0.169) นำาผลการปฏบตงานและผลการกำากบตดตาม
เปรยบเทยบกบเปาหมาย ทบทวนปรบเพมกลยทธ (PNI =
0.165) และสอสารสรางความเขาใจกระบวนการตดตาม
ประเมนผลใหกบครและบคลากรทกคน (PNI = 0.164)
ผลการพฒนาการบรหารจดการเชงกลยทธสำาหรบ
โรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา พบวา
องคประกอบของการบรหารจดการเชงกลยทธสำาหรบ
โรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา มลกษณะดงน
1. การกำาหนดกลยทธสำาหรบโรงเรยนคณธรรม
ชนนำาระดบประถมศกษา จำานวน 18 ขอ
2. การนำากลยทธไปปฏบตในโรงเรยนคณธรรม
ชนนำาระดบประถมศกษา ประกอบดวย
2.1 การนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐานดาน
หลกธรรมาภบาลในการบรหารงาน จำานวน 22 ขอ
2.2 การนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐานดาน
หลกเศรษฐกจพอเพยงควบคคณธรรม จำานวน 12 ขอ
2.3 การนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐานดานการ
ปลกฝงคณธรรม จำานวน 19 ขอ
3. การประเมนผลการนำาแผนกลยทธไปปฏบต
ในโรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา จำานวน
10 ขอ
ผลการตรวจสอบการบรหารจดการเชงกลยทธ
สำาหรบโรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา ปรากฏวา
การบรหารจดการเชงกลยทธสำาหรบโรงเรยนคณธรรม
ชนนำาระดบประถมศกษา ประกอบดวย 1) การกำาหนด
กลยทธสำาหรบโรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา
2) การนำากลยทธไปปฏบตในโรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบ
ประถมศกษา และ 3) การประเมนผลการนำาแผนกลยทธ
ไปปฏบตในโรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา
ทผานการประชมอยางเปนทางการของผทรงคณวฒ
เพอการวพากษการบรหารจดการเชงกลยทธ ทจดทำาขน
โดยผทรงคณวฒจำานวน 9 ทาน มความเหมาะสมและ
มความเปนไปไดในการนำาไปใช
อภปร�ยผล ผลการศกษาสภาพการณบรหารจดการเชงกลยทธ
สำาหรบโรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา ปรากฏวา
ผลการวเคราะห สภาพปจจบนและสภาพความ
คาดหวงของการกำาหนดกลยทธ พบวา ภาพรวมของ
สภาพปจจบนของการกำาหนดกลยทธอยในระดบมาก
ในขณะทภาพรวมของความคาดหวงของการกำาหนด
กลยทธอยในระดบมากทสด โดยผลการจดลำาดบความ
สำาคญของความตองการจำาเปนของการกำาหนดกลยทธ
ปรากฏวา ความตองการจำาเปนเรยงลำาดบความสำาคญ
5 อนดบแรก ในการกำาหนดกลยทธ คอ วเคราะห
ทบทวนภารกจหลก อำานาจหนาทในปจจบนของโรงเรยน
แลวกำาหนดภารกจทคาดหวงสำาหรบอนาคต (PNI = 0.175)
รองลงมา ไดแก มการวเคราะหความตองการเพอกำาหนด
ภารกจจากหนวยงานทกำากบ ผมสวนไดเสย และภาระหนาท
ทรบผดชอบโดยตรงของโรงเรยน (PNI = 0.172) ศกษา
และวเคราะหการดำาเนนงานของโรงเรยนดานโครงสราง
และนโยบายผลผลตและบรการบคลากร ประสทธภาพ
ทางการเงน วสด ทรพยากรและการบรหารจดการ (PNI
= 0.167) จดกลมภารกจหลกของโรงเรยน วเคราะหความ
เชอมประสานระหวางกลมภารกจตางๆ และความสมพนธ
28 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
รปแบบโครงสรางของโรงเรยน (PNI = 0.166) และมผง
การปฏบตงาน (Gantt chart) กำาหนดระยะเวลาแลวเสรจ
ชดเจน สามารถใชไดจรงในทางปฏบต (PNI = 0.162)
สอดคลองกบ การศกษาการกำาหนดกลยทธกบประสทธผล
โรงเรยนสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา
กาญจนบร เขต 4 (ลดดาวลย บญเลศ, 2554) ทผลการ
วจยพบวา การกำาหนดกลยทธของโรงเรยนสงกดสำานกงาน
เขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 4
โดยภาพรวมอยในระดบในระดบมาก เมอพจารณาในแตละ
ขนตอนพบวาม 3 ขนตอนมการปฏบตอยในระดบมากทสด
เรยงตามลำาดบคาเฉลยจากมากไปหานอยดงน การกำาหนด
ปรชญาความเชอขององคกร การกำาหนดวสยทศนของ
องคกรและการกำาหนดพนธกจ สวนอก 6 ขนตอน มการ
ปฏบตอยในระดบมากเรยงตามลำาดบคาเฉลยจากมาก
ไปหานอยดงน การกำาหนดแผนปฏบตการ การวเคราะห
สงแวดลอมภายใน การกำาหนดวตถประสงค การวเคราะห
สงแวดลอมภายนอก การกำาหนดยทธศาสตรทางเลอก
และการกำาหนดนโยบาย และการวจยเรอง การใชกระบวนการ
วางแผนกลยทธในโรงเรยนประถมศกษา (Baldwin,
2002) ทพบวา มปจจยทสนบสนนการนำารปแบบการ
วางแผนกลยทธมาใช ไดแก ความเปนวชาชพของบคลากร
การสมานสามคคของบคลากร ภาวะผนำาของครใหญ
เปดเผยถงความตองการเปลยนแปลงของบคลากร
การสอสารอยางมประสทธภาพ และการสนบสนน
สำานกงานจากทองถน สวนปจจยทยบยงการนำารปแบบ
ดงกลาวมาใช ไดแก การขาดปจจยสงเสรมขอใดขอหนง
ขางตน ความไมเขาใจเกยวกบกระบวนการวางแผน
กลยทธ และจดสรรเวลาใหกบการจดทำาแผนกลยทธ
ไมเพยงพอ
ผลการวเคราะหสภาพปจจบนและสภาพความ
คาดหวงของการนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐานดานการ
ปลกฝงคณธรรม พบวา ภาพรวมของสภาพปจจบนของ
การนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐานดานการปลกฝงคณธรรม
อยในระดบมาก สวนภาพรวมของสภาพความคาดหวง
อยในระดบมากทสด เมอพจารณาเปนรายขอ สวนผล
การจดลำาดบความสำาคญของความตองการจำาเปนของ
การนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐานดานการปลกฝงคณธรรม
ปรากฏวา ความตองการจำาเปนเรยงลำาดบความสำาคญ
5 อนดบแรก ในการนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐานดานการ
ปลกฝงคณธรรม คอ ผปกครองมสวนรวมในการประเมน
ผลการปฏบตกจกรรมของผเรยน (PNI = 0.228) รองลงมา
ไดแก ผเรยนเกบรวบรวมรองรอยหรอหลกฐานการทำา
กจกรรมโครงงานหรอโครงการตางๆ จดทำาเปนแฟม
สะสมงาน และใหมการประเมนโดยเพอน ผปกครอง
และคร (PNI = 0.172) ผเรยนไดสำารวจความสนใจ
ในการพฒนาความรความสามารถของตนเองและปรบ
ประยกตสชวตจรง (PNI = 0.160) ผปกครองใหการ
สนบสนนชวยเหลอและมสวนรวมในกจกรรมของผเรยน
(PNI = 0.159) และผเรยนมการพฒนาคณธรรมของ
ตนเองไดเตมศกยภาพและดำารงตนอยางมความสข
โดยไมเบยดเบยนผอน (PNI = 0.154) ซงสอดคลองกบ
การศกษาวจยเรอง ปญหาในการบรหารกจกรรมพฒนา
ผเรยนตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544
ของโรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร (ดารน
สทธสะอาด, 2547) พบวา ปญหาในการบรหารกจกรรม
พฒนาผเรยนดานการกำาหนดนโยบายและแนวทาง
ปฏบตกจกรรมแนะแนวและกจกรรมพฒนาความถนด
ความสนใจตามความตองการของผเรยน ปญหาทพบไดแก
ผปกครอง และชมชนไมมสวนรวม ขาดการประสานงาน
กบผเชยวชาญแนะแนว กจกรรมไมหลากหลาย และ
การศกษาการดำาเนนงานดานการสงเสรมคณธรรม
จรยธรรมของโรงเรยนวดบางยาง สงกดสำานกงานเขต
พนทการศกษา ประถมศกษาสมทรสาคร (มตร ดาราฉาย,
2553) ทผลการวจย พบวา สภาพการดำาเนนงานดานการ
สงเสรมคณธรรม จรยธรรมของโรงเรยนวดบางยาง สงกด
สำานกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษาสมทรสาคร
ทง 6 ดาน อยในระดบมากทสด โดยมดานการกำาหนด
ปรชญา เปาหมาย มคาเฉลยมากทสดเทากบ 4.90 อยใน
29วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ระดบมากทสดรองลงมา ดานการจดกจกรรมสงเสรม
คณธรรมจรยธรรมในโรงเรยน มคาเฉลยเทากบ 4.82
อยในระดบมากทสด และดานการสรางความสมพนธกบ
ผปกครองและชมชนในการสงเสรม คณธรรมจรยธรรม
มคาเฉลยตำาทสด
ผลการวเคราะหสภาพปจจบนและสภาพความ
คาดหวงของการนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐานดานหลก
ธรรมาภบาลในการบรหารงาน และมาตรฐานดานหลก
เศรษฐกจพอเพยงควบคคณธรรมพบวา ภาพรวมของ
สภาพปจจบน อยในระดบมาก สวนภาพรวมของสภาพ
ความคาดหวงอยในระดบมากทสด สำาหรบผลการจดลำาดบ
ความสำาคญของความตองการจำาเปนของการนำากลยทธ
ไปปฏบตมาตรฐานดานหลกธรรมาภบาลในการบรหารงาน
ปรากฏวา ความตองการจำาเปนเรยงลำาดบความสำาคญ
5 อนดบแรก ในการนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐานดานหลก
ธรรมาภบาลในการบรหารงาน คอ มการนำาภมปญญาทองถน
มาจดกจกรรมกระบวนการเรยนรโดยการมสวนรวม
ของผปกครอง ชมชน (PNI = 0.174) รองลงมา ไดแก
ทบทวนจดลำาดบความสำาคญของกลยทธเพอปรบลด
เปาหมายของโครงการ/กจกรรมโดยคำานงถงความคมคา
และการมสวนรวม (PNI = 0.163) ดำาเนนงานดาน
การสอสารและประชาสมพนธทมประสทธภาพ (PNI =
0.159) ระดมทรพยากรจากบคคลและองคกรภายนอก
เพอการจดการศกษา (PNI = 0.147) และพฒนาคร
และบคลากรในสถานศกษาใหสามารถจดกจกรรมตาม
มาตรฐาน 3 ดานของโรงเรยนคณธรรมชนนำาไดอยางม
ประสทธภาพตามหลกความเสมอภาค (PNI = 0.143)
ซงสอดคลองกบการศกษาการวางแผนกลยทธของวทยาลย
ชมชนมชแกน (McCarthy, 1999) ทพบวา ลกษณะ
ของแผนกลยทธทสำาคญ ไดแก การวนจฉยพนธกจ
การวเคราะหปจจย การกำาหนดเปาหมาย และการประเมนผล
สวนลกษณะสำาคญรองลงมา ไดแก การพจารณา
ทางเลอก การวเคราะหวฒนธรรมองคกร การปรบปรง
ความเขาใจชมชน การจดสรรแหลงทรพยากรใหเพยงพอ
กบการนำาแผนไปใช และการปรบปรงสถานภาพดานการเงน
และการศกษาการใชกระบวนการวางแผนกลยทธใน
โรงเรยนประถมศกษา Baldwin (2002) ทพบวา มปจจย
ทสนบสนนการนำารปแบบการวางแผนกลยทธมาใช
ไดแก การสอสารอยางมประสทธภาพ และการสนบสนน
สำานกงานจากทองถน
ผลการวเคราะหสภาพปจจบนและสภาพความคาด
หวงของการนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐานดานการประเมน
ผลการนำาแผนยทธศาสตรไปปฏบต พบวา ภาพรวม
ของสภาพปจจบนอยในระดบมาก สวนภาพรวมของ
สภาพความคาดหวงอยในระดบมากทสด สวนผลการ
จดลำาดบความสำาคญของความตองการจำาเปนของการ
ประเมนผลการนำาแผนยทธศาสตรไปปฏบต ปรากฏวา
ความตองการจำาเปนเรยงลำาดบความสำาคญ 5 อนดบแรก
ในการประเมนผลการนำาแผนยทธศาสตรไปปฏบต คอ
มการตดตามประเมนกลยทธ โดยใชเครองมอทสรางขน
ตามปฏทนทกำาหนด (PNI = 0.182) รองลงมา ไดแก
สรางเครองมอและกำาหนดเกณฑในการประเมนกลยทธให
ครอบคลมมาตรฐานโรงเรยนคณธรรมชนนำา (PNI = 0.171)
มการตดตามกระบวนการปฏบตงาน เพอหาทางแกปญหา
ทอาจเปนอปสรรคตอความสำาเรจ (PNI = 0.169) นำาผล
การปฏบตงานและผลการกำากบตดตามเปรยบเทยบกบ
เปาหมาย ทบทวนปรบเพมกลยทธ (PNI = 0.165) และ
สอสารสรางความเขาใจกระบวนการตดตามประเมนผล
ใหกบครและบคลากรทกคน (PNI = 0.164) สอดคลอง
กบการศกษาวจยเรอง กระบวนการกำาหนดกลยทธใน
โรงเรยนประถมศกษา สงกดสำานกงานการประถมศกษา
จงหวดอดรธาน (ขจรเกยรต มานกลกษณ, 2543) ทพบวา
ขนตดตามประเมนผลแผน ปญหาคอ ไมมการประเมนผลแผน
ขาดบคลากรทรบผดชอบในการตดตามประเมนผลแผน
และขาดแบบประเมนผลแผนทไดมาตรฐาน และการวจย
เรองภาวะผนำาการเปลยนแปลงกบการบรหารเชงกลยทธ
ในสถานศกษา ผลการวจยพบวา การบรหารเชงกลยทธ
ในสถานศกษา (สมพร เมองแปน, 2548) ท พบวา
30 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
สถานศกษาตองมการบรหารเชงกลยทธท งในดาน
การวางแผนกลยทธ การนำากลยทธสการปฏบต และ
การประเมนกลยทธ และการควบคมกลยทธทสอดรบกบ
นโยบายของหนวยเหนอซงหนวยงานของรฐจะตองดำาเนน
กจกรรมใหบรรลตามเปาหมาย ผลผลตมความคมคา
ตามตวชวดทงในดานปรมาณ คณภาพ เวลา และคาใชจาย
ในสวนของสถานศกษาเอกชน จะตองดำาเนนกจกรรม
เพอกอใหเกดผลผลตทมคณภาพ ภายใตมาตรฐานเดยวกบ
สถานศกษาภาครฐ สถานศกษาจะตองพฒนาบคลากร
ใหมความร ความเขาใจสามารถปฏบตงานตามทไดรบ
มอบหมายอยางเหมาะสม ดวยความพงพอใจ เพอประโยชน
สงสดในการพฒนาโรงเรยน
ผลการพฒนาและการตรวจสอบการบรหารจดการ
เชงกลยทธสำาหรบโรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถม
ศกษา พบวา องคประกอบของการบรหารจดการเชงกลยทธ
สำาหรบโรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา
มลกษณะดงน
1) การกำาหนดกลยทธสำาหรบโรงเรยนคณธรรม
ชนนำาระดบประถมศกษา จำานวน 18 ขอ
2) การนำากลยทธไปปฏบตในโรงเรยนคณธรรม
ชนนำาระดบประถมศกษา ประกอบดวย
2.1 การนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐานดาน
หลกธรรมาภบาลในการบรหารงาน จำานวน 22 ขอ
2.2 การนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐานดาน
หลกเศรษฐกจพอเพยงควบคคณธรรม จำานวน 12 ขอ
2.3 การนำากลยทธไปปฏบตมาตรฐานดาน
การปลกฝงคณธรรม จำานวน 19 ขอ
3) การประเมนผลการนำาแผนกลยทธไปปฏบตใน
โรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถมศกษา จำานวน 10 ขอ
จากผลการพฒนารปแบบการบรหารจดการ
เชงกลยทธสำาหรบโรงเรยนคณธรรมชนนำาระดบประถม
ศกษา ทพบ แมวาจะมองคประกอบไมเหมอนกบรปแบบ
การบรหารเชงกลยทธสำาหรบโรงเรยนขนาดเลก (ขตตยา
ดวงสำาราญ, 2552) ทพบวา องคประกอบของรปแบบ
การบรหารเชงกลยทธสำ าหรบโรงเรยนขนาดเลก
ประกอบดวย 6 องคประกอบ คอ 1) กำาหนดกลยทธ 2)
ประเมนสภาพของโรงเรยน 3) กำาหนดทศทางของโรงเรยน
4) กำาหนดกลยทธของโรงเรยน 5) การปฏบตตาม กลยทธ
ของโรงเรยน และ 6) ประเมนกลยทธของโรงเรยน
แตกครอบคลมสอดคลองการบรหารจดการทพฒนาขน
และผลการตรวจสอบการบรหารจดการทพฒนาขน
ดวยการประชมอยางเปนทางการของผทรงคณวฒ พบวา
มความเหมาะสม ถกตอง เปนไปได และสามารถนำาไปใช
ประโยชนได สอดคลองกบกรอบแนวคดทฤษฎของการวจย
31วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
เอกสารอางอง
กระทรวงศกษาธการ. (2546). ¤Ù‹Á×ÍÊ‹§àÊÃÔÁ¡ÒúÃÔËÒÃʶҹÈÖ¡ÉÒ·Õè໚¹¹ÔµÔºØ¤¤Å. กรงเทพฯ :
กระทรวงศกษาธการ.
ขจรเกยรต มานกลกษณ. (2543). ¡Ãкǹ¡ÒÃÇҧἹã¹âçàÃÕ¹»ÃжÁÈÖ¡ÉÒ Êѧ¡Ñ´
Êíҹѡ§Ò¹¡ÒûÃжÁÈÖ¡ÉҨѧËÇÑ´ÍشøҹÕ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหาร
การศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรรมย.
ขตตยา ดวงสำาราญ. (2552). ÃٻẺ¡ÒúÃÔËÒÃàªÔ§¡ÅÂØ·¸�ÊíÒËÃѺâçàÃÕ¹. ดษฎนพนธ
หลกสตรปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา ภาควชาการบรหารการศกษา
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.
ทศนย ผลเนองมา และภาสนยวรรณเวชศลป, จฑาภรณ สวรรณเป›ยม, กญญา คงคานนท, ปรมวด
ประยรสข, และองอาจ บญรกษ (2547). ¡ÒÃÇÔ¨ÑÂÃٻẺ¢Í§¡ÒèѴ»ÃÐʺ¡Òó�à¾×èÍ»ÅÙ¡½˜§
¨ÃÔ¸ÃÃÁá¡‹à´ç¡¹Ñ¡àÃÕ¹´ŒÇ¡ÒÃÊ͹໚¹¤³Ð (ÃÒ§ҹ¡ÒÃÇÔ¨ÑÂ). กรงเทพฯ :
โรงเรยนสาธตจฬาลงกรณมหาวทยาลยฝายประถม
ดารน สทธสะอาด. (2547). »˜ÞËÒ㹡ÒúÃÔËÒáԨ¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒàÃÕ¹µÒÁËÅÑ¡ÊٵáÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñé¹¾×é¹°Ò¹
¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª 2544 ¢Í§âçàÃÕ¹»ÃжÁÈÖ¡ÉÒÊѧ¡Ñ´¡Ãا෾ÁËÒ¹¤Ã. วทยานพนธมหาบณฑต
สาขาบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.
ปารชาต เทพอารกษ. (2548). “สถานการณการพฒนาประเทศ”. àÈÃÉ°¡Ô¨áÅÐÊѧ¤Á.
6 (พฤศจกายน - ธนวาคม).
พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542. (2542). ÃÒª¡Ô¨¨Ò¹Øº¡ÉÒ àÅ‹Á·Õè 116, µÍ¹·Õè 72 ¡
(19 สงหาคม 2542).
มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. (2550). â¤Ã§¡ÒáÒûÃÐàÁÔ¹àʹÍá¹ÐáÅоѲ¹ÒâçàÃÕ¹
¤Ø³¸ÃÃÁªÑé¹¹íÒ (Evaluating Coaching and Approving : (EvaCAp) »‚ ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ òõõð.
สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกระทรวงศกษาธการ.
มตร ดาราฉาย. (2553). ¡ÒôíÒà¹Ô¹§Ò¹´ŒÒ¹¡ÒÃÊ‹§àÊÃÔÁ¤Ø³¸ÃÃÁ ¨ÃÔ¸ÃÃÁ¢Í§âçàÃÕ¹ÇÑ´ºÒ§ÂÒ§
Êѧ¡Ñ Êíҹѡ§Ò¹à¢µ¾×é¹·Õè¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ»ÃжÁÈÖ¡ÉÒÊÁØ·ÃÊÒ¤Ã. ปรญญาหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต
สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา.
ลดดาวลย บญเลศ (2554). ¡ÒÃÇҧἹ¡ÅÂØ·¸�¡Ñº»ÃÐÊÔ·¸Ô¼ÅâçàÃÕ¹Êѧ¡Ñ´Êíҹѡ§Ò¹à¢µ¾×é¹·Õè¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ
»ÃжÁÈÖ¡ÉÒ¡ÒÞ¨¹ºØÃÕࢵ 4. ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.
สมพร เมองแปน. (2548). ÀÒÇмٌ¹íÒ¤ÇÒÁà»ÅÕè¹á»Å§¡Ñº¡ÒúÃÔËÒÃàªÔ§¡ÅÂØ·¸�ã¹Ê¶Ò¹ÈÖ¡ÉÒ.
วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารศกษา มหาวทยาลยศลปากร.
32 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
เอกสารอางอง
สมศกด ดลประสทธ. (2552) “คณธรรมปองกนปญหาทกอยางได”. ÇÒÃÊÒáÒÃÈÖ¡ÉÒä·Â. (กรกฎาคม).
สำานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2546). พระราชบญญตการศกษาแหงชาตพ.ศ. 2542
และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ : บรษทพรกหวานกราฟฟค จำากด.
สพาน สฤษฎวานช. (2544). ¡ÒúÃÔËÒÃàªÔ§¡ÅÂØ·¸�. กรงเทพฯ : โรงพมพ มหาวทยาลยธรรมศาสตร.
Abu Hassan and Other. (2011). “Implementation of Strategic Management Practices
in the Malaysian Construction Industry”. Pak.J.Commer.Soc.Sci. 5(1) : 140-154.
Baldwin, M. (2002). Total Quality Management in higher education : The Implications ofi nternal
stakeholder perceptions. Dissertation Abstracts International.
McCarthy, Dennis Patrick. (1999). Strategic Planning in Michigan Community Colleges and
Its Effecton Organizational Climate. West Michigan University Dissertation Abstracts
International, 52, 12 (June 1999) : 4617-A.
Thompson, A. A. and Strickland, A. J. (2003). Strategic management: concepts and cases.
13th (ed.). New York: McGraw-Hill/Irwin.
Wright, P., Pringle, and Kroll. (1992). Strategic Management :Text and cases. Allyn and Bacoon.
