ก

การศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน าแบบผรบใชของ ผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต

นนทพร ทองด

งานนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา กรกฎาคม 2559

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยบรพา

ค

กตตกรรมประกาศ

งานนพนธฉบบนส าเรจไดดวยด เนองจากไดรบความกรณาใหค าปรกษาและชวยแนะน าแกไขขอพกพรองตาง ๆ อยางดยงจาก ผชวยศาสตราจารย ดร.สเมธ งามกนก อาจารยทปรกษา งานนพนธ และ ผชวยศาสตราจารย ดร.ประยร อมสวาสด กรรมการสอบงานนพนธ ซงท าใหผวจยไดรบแนวทางในการศกษาคนควาหาความรและประสบการณอยางกวางขวางในการท างานนพนธครงน จงขอกราบขอบพระคณอยางสงมา ณ โอกาสน ขอกราบขอบพระคณ ดร.สมทร ช านาญ ดร.ชยพจน รกงาม และนายวนย สรยปราการ ทใหความกรณาและอนเคราะหในการเปนผทรงคณวฒในการตรวจสอบแบบสอบถาม รวมทงขอเสนอแนะทเปนประโยชนในการท าวจย รวมทงครทอ านวยความสะดวก และอนเคราะห ตอบแบบสอบถาม และใหความรวมมอเปนอยางด สดทายขอขอบคณบดา มารดา ครอบครว และเพอนทกคนทไดใหความชวยเหลอ และเปนก าลงใจส าคญอยางยงในการท างานนพนธฉบบนใหส าเรจดวยด คณคาและประโยชนอนพงเกดจากงานนพนธฉบบนทมตอวงการการศกษา ผวจยขอให คณงามความดครงน เปนเครองบชาคณบดา มารดา คร-อาจารย เพอเปนสงทดแทนบญคณ ในวชาความร และประสบการณทมคณคาอยางยงตอผวจย

นนทพร ทองด

ง

57990154: สาขาวชา: การบรหารการศกษา; กศ.ม. (การบรหารการศกษา) ค าส าคญ: พฤตกรรมผน า/ คณลกษณะผน าแบบผรบใช/ โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต นนทพร ทองด: การศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน า แบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต (THE RELATIONSHIP BETWEEN LEADERSHIP BEHAVIOR AND LEADERSHIP SERVANT OF THE SCHOOL ADMINISTRATORS. SCHOOLS UNDER THE DEPARTMENT OF EDUCATION PHUKET PHUKET) คณะกรรมการควบคมงานนพนธ: สเมธ งามกนก, กศ.ด. 113 หนา. ป พ.ศ. 2559. การวจยครงน มความมงหมายเพอศกษาเพอศกษาพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน า แบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต รวมทงศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต โดยกลมตวอยาง คอ คร และเจาหนาททปฏบตงานอยในสถานศกษา ของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต จ านวน 5 โรงเรยน จ านวน 150 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก แบบสอบถามมาตราประมาณคา 5 ระดบ ของลเครท (Likert’ five rating scale) ซงผวจยสรางขนโดยสอบถามเกยวกบพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะของผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต มคาสมประสทธสหสมพนธ (r) รายขอระหวาง .59 ถง .81 คาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบเทากบ .99 สถตทใชใน การวเคราะหขอมล ไดแก รอยละ คาเฉลย ( X ) ความเบยงเบนมาตรฐาน (SD) ผลการวจยพบวา พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาล นครภเกต พบวา พฤตกรรมผน า โดยภาพรวมมพฤตกรรมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน อยในระดบมาก 3 ดาน โดยเรยงล าดบคะแนนเฉลยจากมากไปนอย ไดแก การโนมนาวจตใจ การเขาสงคม การมความคดรเรม และอยในระดบปานกลาง 4 ดาน ไดแก การรจกปรบปรงแกไข การใหความชวยเหลอ การประสานงาน การใหการยอมรบนบถอ คณลกษณะของผน าแบบผรบใชของผบรหารสานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต พบวา คณลกษณะของผน าแบบผรบใชของผบรหารโดยภาพรวมมคณลกษณะอยในระดบมาก และเมอพจารณารายดาน พบวา อยในระดบมาก 8 ดาน โดยเรยงล าดบคาคะแนนเฉลย

จ

จากมากไปนอย ไดแก การสรางกลมชน การโนมนาวจตใจ ความรบผดชอบรวมกน การมองการณไกล การตระหนกร การเหนอกเหนใจ การฟง การอทศตนเพอพฒนาตนเอง และอยในระดบปานกลาง 2 ดาน โดยเรยงล าดบคะแนนเฉลยจากมากไปนอย ไดแก การสรางมโนทศน การเยยวยารกษา ความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต พบวา ความสมพนธโดยรวมไมมความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณารายดาน พบวา พฤตกรรมผน าดานมความคดสรางสรรคมความสมพนธกบคณลกษณะผน าแบบผรบใชดานมความรบผดชอบรวมกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 พฤตกรรมผน าดานการรจกปรบแกไขมความสมพนธกบคณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการอทศตนเพอพฒนาคนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 พฤตกรรมผน าดานการใหความเคารพนบถอมความสมพนธกบคณลกษณะผน าแบบผรบใช ดานการฟงอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 พฤตกรรมผน าดานการเขาสงคมมความสมพนธกบคณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการมองการณไกลอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และพฤตกรรมผน าดานการเขาสงคมมความสมพนธกบมความรบผดชอบรวมกนอยางมนยส าคญ ทางสถตทระดบ .01

ฉ

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ................................................................................................................... ง สารบญ ..................................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง ........................................................................................................................... ซ สารบญภาพ .............................................................................................................................. ฎ บทท 1 บทน า ............................................................................................................................... 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา .................................................................. 1 วตถประสงคของการวจย ........................................................................................ 3 ค าถามในการวจย ..................................................................................................... 3 สมมตฐานของการวจย ............................................................................................ 4 ประโยชนทไดรบจากงานวจย ................................................................................. 4 กรอบแนวคดในการวจย .......................................................................................... 4 ขอบเขตของการวจย ................................................................................................ 5 นยามศพทเฉพาะ ..................................................................................................... 6 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ......................................................................................... 9 สภาพทวไปของโรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ............................................................................................................. 9 ความหมายของผน า ................................................................................................. 10 แนวคดทฤษฏเกยวกบภาวะผน า .............................................................................. 14 แนวคดเกยวกบพฤตกรรมผน า ................................................................................ 21 แนวคดหลกการภาวะผน าแบบผรบใช .................................................................... 34 ความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน าแบบผรบใช..................... 37 งานวจยทเกยวของ ................................................................................................... 39 3 วธการด าเนนงานวจย ....................................................................................................... 43 ประชากรและกลมตวอยาง ...................................................................................... 43 เครองมอทใชในการวจย .......................................................................................... 43 การสรางเครองมอทใชในการวจย ........................................................................... 44

ช

สารบญ (ตอ) บทท หนา การเกบรวบรวมขอมล ............................................................................................. 45 การจดกระท าขอมลและการวเคราะหขอมล ............................................................ 45 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ............................................................................... 47 4 ผลการวเคราะหขอมล ...................................................................................................... 48 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ...................................................................... 48 การน าเสนอผลการวเคราะหขอมล .......................................................................... 49 ผลการวเคราะหขอมล ............................................................................................. 49 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ ............................................................................. 74 สรปผล .................................................................................................................... 74 อภปรายผล .............................................................................................................. 79 ขอเสนอแนะ ............................................................................................................ 82 บรรณานกรม ............................................................................................................................ 84 ภาคผนวก ................................................................................................................................. 89 ภาคผนวก ก ....................................................................................................................... 90 ภาคผนวก ข ....................................................................................................................... 94 ภาคผนวก ค ....................................................................................................................... 98 ภาคผนวก ง........................................................................................................................ 101 ประวตยอของผวจย .................................................................................................................. 113

ซ

สารบญตาราง ตารางท หนา 1 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบความคดเหนพฤตกรรมผน าของผบรหาร สถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ................ 50 2 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบความคดเหนพฤตกรรมผน าของผบรหาร สถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการมความคดรเรมสรางสรรค ............................................................................... 51 3 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบความคดเหนพฤตกรรมผน าของผบรหาร สถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ในดานการรจกปรบปรงแกไข ...................................................................................... 52 4 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบความคดเหนพฤตกรรมผน าของผบรหาร สถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ในดานการใหการยอมรบนบถอ ................................................................................... 53 5 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบความคดเหนพฤตกรรมผน าของผบรหาร สถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการใหความชวยเหลอ ........................................................................................... 54 6 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบความคดเหนพฤตกรรมผน าของผบรหาร สถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ในดานการโนมนาวจตใจ ............................................................................................. 55 7 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบความคดเหนพฤตกรรมผน าของผบรหาร สถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการประสานงาน .................................................................................................... 56 8 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบความคดเหนพฤตกรรมผน าของผบรหาร สถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการเขาสงคม .......................................................................................................... 58 9 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต .................................................................................... 59

ฌ

สารบญตาราง (ตอ) ตารางท หนา 10 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ในดานการฟง ............................................................ 60 11 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาล นครภเกต จงหวดภเกต ดานการเหนอกเหนใจ ............................................... 61 12 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการเยยวยารกษา .................................................. 62 13 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการตระหนกร ..................................................... 63 14 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการโนมนาวใจ .................................................... 65 15 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการสรางมโนทศน .............................................. 66 16 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการมองการณไกล ............................................... 67 17 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานความรบผดชอบรวมกน ...................................... 68 18 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการอทศตนเพอพฒนาบคคล .............................. 69

ญ

สารบญตาราง (ตอ) ตารางท หนา 19 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการสรางกลมชน ................................................. 70 20 ความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษากบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต โดยรวมและรายดาน .................................................. 72 21 ตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาของแบบสอบถาม ดานพฤตกรรมผน า จากผทรงคณวฒ 3 ทาน ................................................................................................ 95 22 ตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาของแบบสอบถาม ดานคณลกษณะผน า แบบผรบใช จากผทรงคณวฒ 3 ทาน ............................................................................ 96 23 คาอ านาจจ าแนก และคาความเชอมนทงฉบบ ดานพฤตกรรมผน า ............................... 99 24 คาอ านาจจ าแนก และคาความเชอมนทงฉบบ ดานคณลกษณะผน าแบบผรบใช .......... 100

ฎ

สารบญภาพ ภาพท หนา 1 กรอบแนวคดในการวจย................................................................................................. 5 2 แงมมพฤตกรรมผน า 2 มตทแยกจากกนอสระ ............................................................... 24 3 แบบพฤตกรรมผน า 4 แบบใหญ ๆ ของกลมโอไฮโอสเตท ............................................ 24 4 พฤตกรรมผน า 2 แบบทเปนมตเดยวไมไดแยกกนอยางอสระ ........................................ 25 5 ตาขายการบรหารงานของเบลค และมตน ...................................................................... 27

1

บทท 1 บทน ำ

ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ ดวยปจจบนกระแสโลกาภวตนท าใหคนไทยตองแขงขนกบนานาประเทศ จงจ าเปนตองม การพฒนาคนและคณภาพของคน การศกษาเปนเครองมอหรอกระบวนการพฒนาคนใหมคณภาพ มคณธรรม เสรมสรางความร ความสามารถพนฐานในการด ารงชวตอยในสงคมอยางสงบสข โดยมจดมงหมายใหคนน าความร ความสามารถ และความดไปพฒนาสงคมและประเทศชาต สบเนองจากพฤตกรรมการบรหารของผบรหารสถานศกษา ซงสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 พ.ศ. 2549 ทกลาววา “คนเปนศนยกลางของการพฒนา” ในทกมต อยางเปนองครวม (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2544, หนา 15) การศกษาพฒนาวฒความสามารถของคน โดยเฉพาะอยางยงทางจตใจ เพอใหคนสามารถชนชมความงามและความด อนเปนความสขทสมบรณทสด (ส าล รกสทธ, 2544, หนา 32) ซงสอดคลอง กบเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ซงระบไวในมาตรา 6 “การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษย ทสมบรณทงทางรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรม ในการด ารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข” การปฏบตงานทกอยางนน การทจะใหกาวไปสเปาหมายและความส าเรจทตองการ ตองอาศยความรวมมอรวมใจกนของบคคล ในหมคณะนนด าเนนการรวมกนอยางจรงจงเพอผลสมฤทธของงาน เปนทแนนอนวากลมใดทม คนตงแต 2 คนขนไป เราจะพบผน าคนหนงเสมอ ผน าจะมแบบของความเปนผน าเปนของตนเอง ผบรหารสถานศกษาเปนตวชวดความส าคญตอทศทางการด าเนนนโยบายทางการศกษา หากผบรหารมความสามารถสง มวสยทศนทกวางไกล กสามารถท าใหการด าเนนงานทางการศกษาเปนไปในทศทางทมงหวงไวไดส าเรจ ผบรหารสถานศกษาจ าเปนตองมลกษณะเฉพาะตวทแตกตางจากครทวไป ในแตละองคกรจะตองมผบรหารอยในฐานะทเปนผน า ความเปนผน าเปนคณลกษณะ ทส าคญยงของผบรหารจะตองมบทบาทในการน าทางและจงใจผใตบงคบบญชา ความเปนผน า เปนกระบวนการท างานรวมกบบคคลอน ๆ เพอทแสดงเปาหมายรวมกนและเพอสมฤทธผล ตามวตถประสงค ถาผบรหารปราศจากความสามารถในการทจะเปนผน าบคคลแลว ผบรหาร กไมสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธผลแนนอน แมจะเปนคนมความรทางวชาการเพยงใดกตาม ซงการบรหารงานในปจจบนมองคประกอบหลายอยางขององคกรทมความเจรญกาวหนาและ ความส าเรจบรรลเปาประสงค หรอความลมเหลวมาสองคกรยอมขนอยกบผน า

2

ภาวะผน าเปนศลปะและเปนกระบวนการทผน ามอทธพลตอผตามในการทจะท าให ผตามปฏบตดวยความเตมใจ และมความกระตอรอรนทจะท างานเพอใหบรรลวตถประสงค ผบรหารสถานศกษาในยคปฏรปการศกษา จะตองมความร ความสามารถในการบรหาร จดการ มวสยทศนในการบรหารการศกษาใหทนสมยกบการเปลยนแปลง มภาวะผน า มมนษยสมพนธเปนทยอมรบของผเกยวของ และมความเปนประชาธปไตยเพอน าไปสการปฏรปการเรยนรใหผเรยนทกคนมความร ความสามารถ บคลกลกษณะและคณสมบตตามหลกสตรการศกษาขนพนฐานอยางแทจรง ดงนน ผบรหารสถานศกษาทมประสทธภาพในยคปฏรปการศกษาควรมลกษณะทส าคญ คอ นกพฒนา นกแกปญหา นกตดสนใจ นกประนประนอม นกการทต นกวางแผน นกปกครอง และนกปราชญ ผบรหารสถานศกษาเปนตวแปรทส าคญในการปฏรป การเรยนรในสถานศกษา เพราะผบรหารสถานศกษา คอ ผน าการเปลยนแปลงทจะตองเปนตวอยาง ของการปรบเปลยนกระบวนการเรยนรและการบรหารใหกบคร นกเรยน พอแมผปกครองและชมชน ฉะนนการเปนผบรหารทดนนจะตองประกอบไปดวยการมบคลกภาพทด มความรด มวสยทศน มมนษยสมพนธ มภาวะผน าเปนผน าการเปลยนแปลง มคณธรรมจรยธรรม บรหารจดการด เปนผน าวชาชพ มความสามารถพเศษรอบดาน ถาผน าของสถานศกษามประสทธผล จะสามารถ สรางความศรทธา ความผกพนและความพงพอใจของคร นกเรยน ผปกครองและชมชน ใหเกดกบสถานศกษาและผบรหาร จงจะท าใหทกคนทเกยวของรวมพลงกนจดการศกษาของสถานศกษา ไดอยางมคณภาพ จดการเรยนการสอนไดอยางมคณภาพและในทสดกจะสามารถพฒนาครและ นกเรยนเปนคนมคณภาพของสงคมและประเทศชาตไดสบตอไป (ปรชา เรงสมทร, 2557) ภาวะผน าทางการศกษาของผบรหารสถานศกษาเปนสงส าคญอยางยงทจะชวยสงเสรมการมประสทธภาพของสถานศกษาและเปนเงอนไขส าคญของการปฏรปการศกษา ในฐานะผน า ครและบคลากรในสถานศกษาจงตองแสวงหาความรวมมอเพอใหวตถประสงคของสถานศกษา บรรลผล ดวยการแสดงออกอยางมศาสตรและศลป ไมยดตดกบการบรหารงานแบบเดมทมงท าตามนโยบายหรอตามทสวนกลางก าหนดและแสดงศกยภาพของการบรหารสถานศกษาของตนเอง โรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต มจ านวนทงสน 7 โรงเรยน เปดท าการสอนนกเรยนระดบปฐมวย จ านวน 1 โรงเรยน เปดท าการสอนนกเรยน ระดบปฐมวยจนถงประถมศกษาปท 6 จ านวน 1 โรงเรยน เปดท าการสอนนกเรยนระดบปฐมวย จนถงมธยมศกษาปท 3 จ านวน 4 โรงเรยน และเปดท าการสอนนกเรยนระดบปฐมวยจนถง มธยมศกษาปท 6 จ านวน 1 โรงเรยน ในปการศกษา 2557 เปนโรงเรยนในสงกดองคกรปกครอง สวนทองถน กระทรวงมหาดไทย ทจดตงตามกฎหมาย จงมภารกจทตองจดการศกษาในระบบ โรงเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน ไดแก เยาวชน เพอพฒนาทรพยากรมนษยใหมคณภาพ

3

ทงทางดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และสตปญญาอยางเตมศกยภาพจงจ าเปนตองมการบรหาร สถานศกษาใหเปนไปตามความตองการอนจ าเปนของคร บคลากรทางการศกษา ผปกครอง ชมชน และสถานศกษาเอง จากการศกษาพฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษาตามแนวคดของกรฟฟทส (Griffiths, 1956, pp. 243-245) ทง 7 ดาน คอ การมความคดรเรม การรจกปรบปรงแกไข การให การยอมรบนบถอ การใหความชวยเหลอ การโนมนาวจตใจ การประสานงาน และการเขาสงคม และจากการศกษาคณลกษณะผน าแบบผรบใชตามแนวคดของกรนลฟ (Greenleaf) 10 ดาน คอ การฟง การเหนอกเหนใจ การเยยวยารกษา การตระหนกร การโนมนาวใจ การสรางมโนทศน การมองการณไกล ความรบผดชอบรวมกน และการอทศตนเพอพฒนาคน ซงในองคกรของผวจย พบปญหาการปฏบตงานของครและเจาหนาทในโรงเรยน คอ ผบรหารขาดการกระตน การใหค าแนะน า และการใหก าลงใจเพอปรบปรงการท างานและ หาวธการท างานใหม ๆ ใหกบผใตบงคบบญชา สวนการใหความยอมรบนบถอ พบวา ผบรหาร ยงมพฤตกรรมทบกพรองในการทจะใหผใตบงคบบญชายอมรบ การใหก าลงใจ ยกยองชมเชย ผใตบงคบบญชายงนอย พฤตกรรมการปฏบตงานเปนไปในลกษณะเพอใหเกดผลดตอหนวยงาน เกดขนไมเหมาะสมเทาทควร และประกอบดวยผวจยมความสนใจเกยวกบภาวะผน าแบบผรบใช และคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา (สมทร ช านาญ, 2556, หนา 197-219) เพอตองการน ามาเปนขอมลพนฐานในการศกษาวจยตอไป

วตถประสงคของกำรวจย

1. เพอศกษาพฤตกรรมผน าและคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต 2. เพอศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน าแบบผรบใช ของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต

ค ำถำมในกำรวจย 1. พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาล นครภเกต จงหวดภเกต อยในระดบใด 2. คณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษาเทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต อยในระดบใด

4

3. พฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต มความสมพนธกนหรอไม

สมมตฐำนของกำรวจย พฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยน สงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต มความสมพนธกน

ประโยชนทไดรบจำกงำนวจย 1. เพอเปนแนวทางในการเสรมสรางขวญและก าลงใจแกคร เจาหนาทในสถานศกษาของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต 2. ผบรหารสามารถน าผลการวจยไปใชในการปรบปรงการบรหารงาน เพอใหคร เกดความพงพอใจในการท างาน 3. เพอเปนประโยชนตอผบรหารในการไดทราบพฤตกรรมผน าตามความตองการของครและเจาหนาท เพอจะไดน าไปปรบปรงของตวผบรหารเองในการทจะไปสการบรหารงานทด มประสทธภาพ 4. เพอเปนประโยชนตอผบรหารสถานศกษาของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ในการพฒนาและเสรมสรางคณลกษณะผน าแบบผรบใชใหเปน ไปตามแนวคดของการจดการศกษาของผบรหารตอไป

กรอบแนวคดในกำรวจย การวจยครงน ผวจยมงทจะศกษาพฤตกรรมผน า โดยใชแนวคดของกรฟฟทส (Griffiths, 1956, pp. 243-245) ซงมองคประกอบ 7 ดาน คอ ดานการมความรเรม ดานการรจกปรบปรงแกไข ดานการยอมรบนบถอ ดานการใหการชวยเหลอ ดานการโนมนาวจตใจ ดานการประสานงาน และดานการเขาสงคมไดด มาใชเปนแนวทาง ในสวนของคณลกษณะของผน าแบบผรบใชนน โดยผวจยใชแนวคดของกรนลฟ (Greenleaf, 2002, pp. 21-61) ซงไดกลาวถงคณลกษณะผน าไว 10 ดาน ดงน การฟง การเหนอกเหนใจ การเยยวยารกษา การตระหนกร การโนมนาวใจ การสรางมโนทศน การมองการณไกล ความรบผดชอบรวมกน การอทศตนเพอพฒนาคน และการสราง กลมชน และก าหนดกรอบแนวคดดงภาพท 1

5

ตวแปรตน ตวแปรตำม

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย

ขอบเขตของกำรวจย 1. ขอบเขตดำนเนอหำ ผวจยมงศกษาเกยวกบพฤตกรรมผน าและคณลกษณะของผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ตามแนวคดของ กรฟฟทส (Griffiths, 1956, pp. 24-245) กบแนวคดของกรนลฟ (Greenleaf, 2002) ซงไดกลาวถง คณลกษณะผน าไว 10 ดาน คอ การฟง การเหนอกเหนใจ การเยยวยารกษา การตระหนกร การโนมนาวใจ การสรางมโนทศน การมองการณไกล ความรบผดชอบรวมกน การอทศตน เพอพฒนาคน และการสรางกลมชนและศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต 2. ประชำกรและกลมตวอยำง 2.1 ประชากร ประชากรทใชในการศกษาครงน ไดแก คร และเจาหนาททปฏบตงานอยในสถานศกษาของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต จ านวน 472 คน

พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษา 1. การมความคดรเรม 2. การรจกปรบปรงแกไข 3. การใหการยอมรบนบถอ 4. การใหความชวยเหลอ 5. การโนมนาวจตใจ 6. การประสานงาน 7. การเขาสงคม

คณลกษณะผน าแบบผรบใชของ ผบรหารสถานศกษา

1. การฟง 2. การเหนอกเหนใจ 3. การเยยวยารกษา 4. การตระหนกร 5. การโนมนาวใจ 6. การสรางมโนทศน 7. การมองการณไกล 8. ความรบผดชอบรวมกน 9. การอทศตนเพอพฒนาคน 10. การสรางกลมชน

6

2.2 กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ ครและเจาหนาททปฏบตงานอยในสถานศกษาของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต จ านวน 5 โรงเรยน จ านวน 150 คน ก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชตารางของเครจซ และมอรแกน (Krejcie & Morgan, 1970, p. 608) โดยการสมอยางงาย 3. ตวแปรทศกษำ 3.1 พฤตกรรมผน าของผบรหาร ดงน 3.1.1 การมความคดรเรม 3.1.2 การรจกปรบปรงแกไข 3.1.3 การใหการยอมรบนบถอ 3.1.4 การใหความชวยเหลอ 3.1.5 การโนมนาวจตใจ 3.1.6 การประสานในงาน 3.1.7 การเขาสงคม 3.2 คณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา ดงน 3.2.1 การฟง 3.2.2 การเหนอกเหนใจ 3.2.3 การเยยวยารกษา 3.2.4 การตระหนกร 3.2.5 การโนมนาวใจ 3.2.6 การสรางมโนทศน 3.2.7 การมองการณไกล 3.2.8 ความรบผดชอบรวมกน 3.2.9 การอทศตนเพอพฒนาคน 3.2.10 การสรางกลมชน

นยำมศพทเฉพำะ 1. พฤตกรรมผน าของผบรหาร หมายถง การปฏบตหนาททไดรบมอบหมายหรอ ตามหนาททรบผดชอบอยของผบรหารสถานศกษาของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาล นครภเกต จงหวดภเกต ซงพฤตกรรมนนเปนไปตามต าแหนงหนาทของผบรหารสถานศกษา โดยทสงคมยอมรบ

7

1.1 ผน าในฐานะผมความคดรเรม หมายถง ผน าหรอผบรหารทดมกจะแสดงพฤตกรรมในดานการรเรมงานหรอโครงการใหม ๆ ททนตอเหตการณหรอสอดคลองกบความตองการปจจบน 1.2 ผน าในฐานะผรจกปรบปรงแกไข หมายถง ผน าหรอผบรหารทมพฤตกรรม คอยแนะน า กระตน และใหก าลงใจแกเพอนรวมงานเพอปรบปรงการท างาน หาวธการใหม ๆ ใหเพอนรวมงานอยเสมอ 1.3 ผน าในฐานะผใหการยอมรบนบถอ หมายถง ผน าหรอผบรหารทมพฤตกรรม ยอมรบผอนเมอเขาท างานประสบผลส าเรจ รจกการยกยอง ชมเชยตอหนาบคคลอนเมอเขาท างาน ส าเรจ โดยทไมถอโอกาสหยบฉวยเอาผลงานของผอนมาเปนของตน 1.4 ผน าในฐานะผใหความชวยเหลอ หมายถง ผน าหรอผบรหารทมพฤตกรรม พรอมเสมอทจะใหความชวยเหลอผใตบงคบบญชาในการแกไขปญหาทเกดขน 1.5 ผน าในฐานะผโนมนาวจตใจ หมายถง ผน าหรอผบรหารทมพฤตกรรมสามารถ พดโนมนาวใหผรวมงานหรอใหหมคณะปฏบตงานดวยความรวมมอรวมใจ เปนผมความสามารถ ในการใชภาษา เพอใหผอนเชอถอมศรทธาในตน มความจรงใจในสงทพด เพอใหงานมผลสมฤทธ ตามทก าหนดไว 1.6 ผน าในฐานะผประสานงาน หมายถง ผน าหรอผบรหารทมพฤตกรรม ในการกระตนใหผรวมงานอนเขามามสวนรวมในการวางแผน และกระตนสนบสนนใหเกด ความรวมมอในการปฏบตงานตามแผน ผน าจะตองเปนผประสานใหคนท างานรวมกนอยางเตมใจ 1.7 ผน าในฐานะผเขาสงคม หมายถง ผน าหรอผบรหารทมพฤตกรรมทสามารถ เขากบคนในสงคมได ถอวาการเขาสงคมเปนภารกจทส าคญของผน า ผน าสามารถอยกบคนได ทงในและนอกองคกร โดยยอมเสยสละเวลาและทนทรพยสวนตวในบางโอกาส เพอน าบคคลตาง ๆ เขามาสนบสนนการท างานในองคกร ดงนน จงตองเรยนรและปรบปรงตนเองใหเหมาะสม 2. คณลกษณะผน าแบบผรบใช หมายถง คณลกษณะของบคคลทสนใจและใหความส าคญตอผใตบงคบบญชามากกวาความส าคญขององคกรและเปนบคคลทใหคณคาตอความดงาม คณธรรมจรยธรรมมากกวาสงอนใด โดยมคณลกษณะทเดนชด 10 ประการของผน า 2.1 การฟง หมายถง การพยายามในการสอสาร การเปดรบค าพดของผอนดวยใจ เปนกลางเพอไดยนเสยงทเปลงออกมาและเสยงภายในใจของผอน เพอสามารถตดสนใจได อยางเหมาะสมตามความจ าเปนของสถานการณทเกดขน 2.2 การเหนอกเหนใจ หมายถง การพยายามเขาใจและยอมรบผอนวาเขามความเปนตวของตวเอง และไมมใครเหมอน มทศนคตทดตอผรวมงาน ไมปฏเสธผรวมงาน แมผอน จะไมเหนดวยกตาม

8

2.3 การเยยวยารกษา หมายถง การชวยใหบคคลสามารถเอาชนะตอภาวะอารมณ ททกขโศก เปนพลงท าใหเกดการเปลยนแปลงตนเอง 2.4 การตระหนกร หมายถง การมความรความเขาใจ รวมทงมความรสกไวตอ สงทก าลงเกดขน 2.5 การโนมนาวใจ หมายถง ความสามารถพดชกจงใจใหหมคณะ ปฏบตงานดวย ความรวมมอรวมใจ และประสานสมพนธกน พยายามใหความเชอมนแกผอนมากกวาการบงคบ ใหผอนปฏบตตาม 2.6 การสรางมโนทศน หมายถง การพยายามจดล าดบความส าคญระหวางสงท จะเกดขนในอนาคตกบการมองปญหาของแตละวน 2.7 การมองการณไกล หมายถง ความสามารถใชบทเรยนทไดรบจากประสบการณในอดต ความเปนจรงของปจจบน และแนวโนมของสถานการณของการตดสนใจทจะเกดขน ในอนาคต 2.8 ความรบผดชอบรวมกน หมายถง การสรางจตส านกถงการดแลรบผดชอบเพอผอน 2.9 อทศตนเพองานพฒนาคน หมายถง การแสดงใหเหนวาความเปนบคคล ของมนษยแตละคนมคณคาสงกวาผลงานของบคคลนน 2.10 การสรางกลมชน หมายถง การสรางความรสกถงความเปนกลมชนเดยวกน ทามกลางผตามและผรวมงาน 3. โรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต หมายถง โรงเรยนทเปดสอน ในระดบการศกษาขนพนฐาน อยภายใตการบรหารงานโดยส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต มจ านวนทงสน 7 โรงเรยน เปดท าการสอนนกเรยนในระดบปฐมวย จ านวน 1 โรงเรยน เปดท าการสอนในระดบปฐมวยจนถงประถมศกษาปท 6 จ านวน 1 โรงเรยน เปดท าการสอน ระดบปฐมวยจนถงมธยมศกษาปท 3 จ านวน 4 โรงเรยน และเปดท าการสอนระดบปฐมวยจนถงมธยมศกษาปท 6 จ านวน 1 โรงเรยน เปนโรงเรยนในสงกดองคกรปกครองสวนทองถน 4. ผบรหาร หมายถง ผด ารงต าแหนงผอ านวยการสถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต 5. คร หมายถง ผสอนทเปนขาราชการประจ า พนกงานราชการ ครพเศษ มหนาท ท าการสอนและมความรบผดชอบตอวชาทสอน 6. เจาหนาท หมายถง บคลากรในโรงเรยน ทมไดท าหนาทสอนแตท าหนาทธรการตาง ๆ เชน เจาหนาทงานการเงน เจาหนาทงานทะเบยน เปนตน

9

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยครงน ผวจยไดท าการศกษาคนควาเอกสาร เนอหาวชาและทฤษฎทเกยวของกบความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน าแบบผรบใช ซงมดงน 1. สภาพทวไปของโรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต 2. ความหมายของผน า 3. แนวคดทฤษฎเกยวกบภาวะผน า 4. แนวคดเกยวกบพฤตกรรมผน า 5. แนวคดหลกการภาวะผน าแบบผรบใช 6. ความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน าแบบผรบใช 7. งานวจยทเกยวของ

สภาพทวไปของโรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต โรงเรยนสงกดเทศบาลนครภเกต หมายถง โรงเรยนทเปดท าการเรยนการสอนในระดบการศกษาขนพนฐาน อยภายใตการบรหารงานโดยส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต โรงเรยน สงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต มจ านวนทงสน 7 โรงเรยน เปดท าการสอนนกเรยนระดบปฐมวย จ านวน 1 โรงเรยน เปดท าการสอนนกเรยนระดบปฐมวยจนถงประถมศกษาปท 6 จ านวน 1 โรงเรยน เปดท าการสอนนกเรยนระดบปฐมวยจนถงมธยมศกษาปท 3 จ านวน 4 โรงเรยน และเปดท าการสอนนกเรยนระดบปฐมวยจนถงมธยมศกษาปท 6 จ านวน 1 โรงเรยน ในปการศกษา 2557 เปนโรงเรยนในสงกดองคกรปกครองสวนทองถน กระทรวงมหาดไทย ซงจดตงขนตามกรอบกฎหมาย จงมภารกจในการทจะตองจดการศกษาภายใตแผนยทธศาสตร การพฒนาความกาวหนาของโรงเรยนและบคลากรทางการศกษา พฒนาเสรมสรางเยาวชนภเกต ตลอดจนประชาชนใหมความรด สขภาพด จตใจด อยในสงคมอยางมความสข ประสบความส าเรจ และพฒนาภเกตสการเปนสงคมแหงการเรยนร ซงมวสยทศนทตองการใหบรหารจดการในระดบมาตรฐานสากล อนจะน าไปสการเปนเมองทนาอยอยางย งยน วสยทศน “นครภเกต เปนนครแหงการสรางสรรค และนาอยอยางย งยน” (เทศบาล นครภเกต, 2555)

10

เทศบาลนครภเกตกบยทธศาสตรสรางสรรคการศกษา ประกอบดวย 6 แนวทาง การพฒนา ดงน 1. พฒนาหลกสตรและจดการเรยนรทงในและนอกหองเรยนใหเออตอการพฒนาผเรยน มทกษะชวต สามารถแสดงศกยภาพในเชงสรางสรรค ตลอดจนเรยนรวถชวต วฒนธรรมของตนเอง และกลมประเทศอาเซยน 2. สงเสรมสนบสนน พฒนาศกยภาพนกเรยนทกกลมในทกดานแบบบรณาการ โดยยดหลกคณธรรมน าความรและหลกเศรษฐกจพอเพยง (ด เกงและมความสข) 3. สรางการมสวนรวมและสงเสรมบทบาทภาคเครอขายในการจดการศกษาใหมคณภาพ และสงกวาเกณฑมาตรฐานของรฐ 4. สงเสรมสนบสนนการพฒนาศกยภาพ สวสดการ ความกาวหนาในอาชพ รวมทง สรางขวญและก าลงใจทดใหกบครและบคลากรทางการศกษา 5. สรางและพฒนาแหลงเรยนรเชงสรางสรรค 6. กอสรางปรบปรงอาคารสถานท สภาพแวดลอมภายในโรงเรยน ตลอดจนจดหาอปกรณ สอการเรยนการสอน เครองมอเครองใชใหเพยงพอและทนสมย

ความหมายของผน า

อรณ รกธรรม (2517, หนา 187) ไดใหความหมายผน าวา บคคลซงไดรบการแตงตงขน หรอไดรบการยกยองขนใหเปนหวหนา ผตดสนใจ เพราะมความสามารถในการปกครอง บงคบบญชา และจะพาผใตบงคบบญชา หรอหมชนไปในทางทดหรอชวได สเมธ เดยวอศเรศ (2527, หนา 50) การมลกษณะเปนผน าของผบรหาร เปนองคประกอบทส าคญในการทจะน ามาซงผลส าเรจของการบรหารงาน เพราะฉะนนการศกษาแนวคดตาง ๆ เกยวกบคณลกษณะของการเปนผน า จงเปนปจจยส าคญอยางหนงส าหรบผบรหาร เพอน าเอาไปใชตามสภาพการณทเหมาะสมและท าใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมของตน ในลกษณะทเออตอการปฏบตงานทมประสทธภาพ สมยศ นาวการ (2538, หนา 400) ภาวะผน า หมายถง กระบวนการของการสงการและ ใชอทธพลตอกจกรรมตาง ๆ ของกลมสมาชกภายในองคกร ประสาน หอมพล และทพวรรณ หอมพล (2540, หนา 83) ภาวะผน า หมายถง กระบวนการทผน าใชอทธพลหรออ านาจทตนมอยในการชกน าหรอโนมนาวใหผใตบงคบบญชา ภายในองคกรหรอในกลมคนในสถานทตาง ๆ เพอใหสมาชกของกลมไดปฏบตหนาทของตน อยางมประสทธภาพทสดใหบรรลเปาหมายขององคกร

11

ภารด อนนตนาว (2555, หนา 77) ภาวะผน า หมายถง กระบวนการและสถานการณ ทบคคลหนงไดเปนทยอมรบใหเปนผน าในกลมและมอทธพลเหนอพฤตกรรมของสมาชก ในกลมบคคลนน สมาชกในกลมเชอวามความสามารถในการแกปญหาตาง ๆ ทกลมเผชญอยได โดยอาศยอ านาจหนาทหรอการกระท าของผน าในการชกจงหรอชน าบคคลอนใหปฏบตงานส าเรจ ตามวตถประสงคทวางไว สมทร ช านาญ (2556, หนา 43) หากกลาวถงผน า (Leader) ยอมหมายถง “บคคล” ทไดรบมอบหมายจากกลมซงอาจไดมาโดยการเลอกตง แตงตง และไดรบการยอมรบจากกลม สามารถกระตน ชกจง หรอชน าใหสมาชกภายในกลมรวมกนปฏบตงานใหส าเรจตามทก าหนดเปาหมายไวดวยความเตมใจได ฟดเลอร (Fiedler, 1967) กลาววา ผน า คอ บคคลในกลมซงไดรบมอบหมายหนาท ใหท าหนาทประสานงาน ควบคมการด าเนนกจกรรมตาง ๆ ทเกยวของกบภารกจของกลม Gibson, Ivancevich and Donnelly (1997, p. 272 อางถงใน มลลกา ตนสอน, 2544, หนา 47) มองภาวะผน า (Leadership) ในเชงปฏสมพนธระหวางกนของสมาชกในกลม โดยมผน าเปนตวแทนในการเปลยนแปลง เปนบคคลทมอทธพลตอบคคลอน ๆ ในกลม ภาวะผน า จงเกยวของกบการใชอทธพลและปฏสมพนธระหวางบคคล เปนตวแทนของการเปลยนแปลงทมผลกระทบตอพฤตกรรมและการปฏบตงานของสมาชกคนอนในกลม ทงนการเปลยนแปลงนน ตองมงไปสการบรรลเปาหมายของกลมดวย ผน าอาจจะเปนบคคลทมต าแหนงอยางเปนทางการ หรอไมเปนทางการกได ซงเรามกจะรบรเกยวกบผน าทไมเปนทางการอยเสมอเนองจากบคคลนน มลกษณะเดนเปนทยอมรบของสมาชกในกลม ท าใหสมาชกแสดงพฤตกรรมทมน าหนกและ เปนเอกภาพ โดยเขาจะใชภาวะผน าในการปฏบตการและอ านวยการโดยใชกระบวนการตดตอสมพนธกน เพอมงบรรลเปาหมายของกลม Nelson and Quick (1997, p. 346) ใหความหมายของภาวะผน า (Leadership) วาหมายถง กระบวนการในการแนะแนวและน าทางพฤตกรรมของคนในสภาพของการท างาน ยคล (Yukl, 1998, p. 2) ภาวะผน า หมายถง พฤตกรรมสวนตวของบคคลคนหนง ทจะชกน ากจกรรมของกลมใหบรรลเปาหมายรวมกน ดบนส (Dubrin, 1998, p. 2) ภาวะผน า หมายถง ความสามารถทจะสรางความเชอมน และใหการสนบสนนบคคลเพอใหบรรลเปาหมายขององคกร จากความหมายของผน า สรปไดวา การมลกษณะเปนผน าของผบรหาร เปนองคประกอบ ทส าคญในอนทจะน ามาซงผลส าเรจของการบรหารงาน การศกษาแนวคดตาง ๆ เกยวกบลกษณะ ของการเปนผน า ภาวะผน า จงเปนปจจยทส าคญอยางหนงส าหรบผบรหารในการน าเอาหลกการ

12

ดงกลาวไปใชตามสภาพการณทเหมาะสมและท าใหเกดการเปลยนแปลงตอพฤตกรรมผน า เพอเออตอการปฏบตงานในฐานะผบรหารในการพฒนางานในองคกรเพอใหเกดประสทธภาพ เพมมากขน ส าหรบสวนทเกยวของกบคณลกษณะ (Characteristics) คณวฒ คนฉลาด (2540, หนา 39) ชใหเหนวา คณลกษณะของผน าตางจากคณลกษณะของผตาม จากการศกษา 15 เรอง หรอมากกวา พบวา ผน าควรมลกษณะ ดงน 1. มสตปญญา 2. เปนนกวชาการ 3. มอสระและความรบผดชอบ 4. รวมกจกรรมทางสงคม 5. มฐานะทางสงคมและเศรษฐกจด คณลกษณะผน าหรอผบรหารทด ตองเปนผบรหารทมสตปญญา เฉลยวฉลาด มการตดสนใจอยางละเอยดรอบคอบ มความเปนนกวชาการ มอสระ และมความรบผดชอบตอ การบรหารงาน ใหความส าคญตอการด าเนนงานรวมกจกรรมของสงคมอยางสม าเสมอ ผน าหรอ ผบรหารควรตองเปนผเสยสละทงเวลาและทรพยสนสวนตวบางในบางโอกาส เพอใหการบรหารงาน ทด าเนนการอยเปนไปอยางดมประสทธภาพ ฉะนนผน าหรอผบรหารควรเปนผทมฐานะและ เศรษฐกจทดพอสมควร เพอสรางความเชอถอ ศรทธา ตอผอน บศราภรณ แสงทอง (2550, หนา 7) กลาววา ผน า คอ ผทมลกษณะอยางใดอยางหนง ใน 5 ลกษณะ ดงตอไปน 1. บคคลผมบทบาทหรออทธพลตอบคคลในหนวยงานมากกวาคนอน 2. บคคลทมบทบาทเหนอกวาคนอน 3. บคคลทมบทบาทอนส าคญทสดในการท างานใหหนวยงาน ด าเนนไปสจดมงหมาย ทวางไว 4. บคคลหนงซงไดรบการคดเลอกจากบคคลอนใหเปนผน า 5. บคคลซงด ารงต าแหนงผน าในหนวยงานหรอหวหนาหนวยงาน ฟตเลอร (Fieldler, 1967, pp. 78-79) มความเหนวา ผน าจะตองมลกษณะอยางใด อยางหนงตอไปน 1. ไดรบการแตงตงด ารงต าแหนงผน า เชน ผนเทศ ประธาน เปนตน โดยเปนตวแทน ของกลม 2. เปนผไดรบการเลอกจากกลม

13

3. เปนผแสดงออกใหเหนวามอทธพลมากทสดโดยใชสงคมมต สตอกดล (Stogdill, 1984, p. 20) ไดทบทวนการศกษาคณลกษณะของผน าทท าระหวาง ป ค.ศ.1904-1948 จ านวน 124 เรอง และสรปคณลกษณะของผน าทชวยใหกลมสามารถประสบ ความส าเรจตามเปาหมายไดดงน คอ 1. ความเฉลยวฉลาด (Intelligence) 2. ความพรอม (Alertness to the need of others) 3. ความเขาใจในงาน (Understanding of the task) 4. ความรเรมและมงมนในการแกปญหา (Initiative and persistance in dealing with problems) 5. ความเชอมนในตนเอง (Self-confidence) 6. ความตองการทจะรบผดชอบ (Desire to accept responsibility) 7. ความเหนอกวาและสามารถควบคม (Occupy a position of dominance and control) อยางไรกตาม การทผน าจะมคณลกษณะอยางไรนนขนอยกบสถานการณดวย ดงท สตอกดล (Stogdill, 1984, p. 46) สรปไว ดงน “ผทจะเปนผน าคนอนมใชสามารถจะเปนไดโดยการอาศยแตเพยงการมคณลกษณะ ทางกายภาพและบคลกภาพของผน านน เพราะวาคณลกษณะของผน าจะมความสมพนธหรอเขากนไดกบลกษณะกจกรรมและเปาหมายของผตามดวย” การศกษาคณลกษณะในชวงน ไมไดมงเนนให ความสนใจวา ผน าทประสบความส าเรจมคณลกษณะเฉพาะใดบาง หากแตศกษาอยางกวาง ๆ หาคณลกษณะของผน าทแตกตางจากบคคลอน ๆ ในองคการตาง ๆ ซงคณลกษณะเหลาน เมอศกษาเฉพาะแตละคณลกษณะกไมสามารถยนยนไดวามความสมพนธหรอเปนสงทท าใหผน า ประสบความส าเรจ การศกษาในระยะนพบวาผน าทมคณลกษณะเฉพาะบางอยางอาจจะประสบ ความส าเรจในสถานการณหนง แตไมประสบความส าเรจในสถานการณอน ผน าทมคณลกษณะแตกตางกน กสามารถประสบความส าเรจในสถานการณเดยวกนได ในป ค.ศ.1974 สตอกดล ไดเขยนหนงสอ Handbook of leadership เสนอการศกษาคณลกษณะของผน าจากงานวจย จ านวน 163 ฉบบ ทท าขนระหวาง ค.ศ. 1949-1970 การศกษาทง 163 ฉบบน มความแตกตางกนทงวธการ และขอบเขตของความสนใจของงานวจย นอกจากจะศกษาคณลกษณะของผน าทจะท าใหประสบ ความส าเรจได ยงศกษาถงทกษะดานเทคนคดานการจดการ รวมทงแรงจงใจในการจดการดวย ความแตกตางในวธการและความสนใจ แตผลของการศกษายงไดคณลกษณะเหมอนเดม ยงสงผลให คณลกษณะทพบเปนทยอมรบมากขนวามสวนสนบสนนหรอเสรมสรางประสทธภาพของผน า แมจะไมมการรบประกนกตาม

14

ผน าทดม 3 ลกษณะ คอ ผน างาน ผน าชวต และผน าจตใจ - ผน างาน มคดงานเปน บอกงานได เขนงานเกง และเรงแกไขปรบปรง - ผน าชวต ทมผลตอลกนอง มดแลชวต คดหาหลกประกนครอบครว และชแนะ ดานชวต - ผน าจตใจ ทมตอลกนองเพอครองใจลกนอง ค านงถงจตใจลกนอง ปกครองดวย ความเปนธรรม เปนแบบอยางทด สรางความเปนกนเอง สรางความอบอนใจ และเอาใจเขา มาใสใจเรา

แนวคดทฤษฏเกยวกบภาวะผน า สมทร ช านาญ (2556, หนา 96, 104) การศกษาภาวะผน าเชงพฤตกรรม (Behavioral leadership) เปนการปรบเปลยนมาสแนวคดใหมความเชอใหมทเชอวา ผน าสามารถศกษาเรยนร เพอการเปนผน าทดได (Learn to be leaders) ภาวะผน าแบบ ท อาร ช (TRC Leadership theory) แนวคดทฤษฎ TRC มาจาก Task-relation-change พฒนาโดยยคล (Yukl) พนฐานในการศกษาพฤตกรรมผน าของยคลเปนผลจาก การพฒนาแนวคดพฤตกรรมผน าของมหาวทยาลยมชแกน (Michigan university) ทไดผลสรปวา พฤตกรรมผน าประกอบดวย 2 มต คอ มตทมงผลผลตและมตทมงคนงาน ผลการศกษาดงกลาว ไดน ามาพฒนาและไดขอสรปทครอบคลมพฤตกรรมของผน าในองคกรมากขน สรปไดวา พฤตกรรมของผน าประกอบดวย 3 ดาน คอ 1. พฤตกรรมมงงาน (Task-oriented behavior) เปนพฤตกรรมของผน าทมงผลส าเรจ ของงาน การใชทรพยากรและบคลากรอยางมประสทธภาพ การรกษาความนาเชอถอในการบรหารองคกร การรกษาความมนคงและการปรบปรงคณภาพอยางตอเนอง โดยพฤตกรรมหลกของผน า ไดแก 1.1 การก าหนดกจกรรมการท างานเพอพฒนาประสทธภาพ 1.2 การวางแผนปฏบตการระยะสน 1.3 การออกแบบงานทเหมาะส าหรบบคคลหรอกลมบคคล 1.4 ชใหเหนผลลพธจากการท างานขององคกรอยางชดเจน 1.5 ก าหนดเปาหมายและมาตรฐานการท างานเพอวดผลประเมนผลการท างาน 1.6 ชแจงกฎ ระเบยบ นโยบายและมาตรฐานในการปฏบตงาน 1.7 ใชการสงการและควบคมการปฏบตงาน 1.8 แกไขปญหาทอาจสงผลทางลบตอการท างานอยางทนท

15

2. พฤตกรรมมงความสมพนธ (Relation-oriented behavior) เปนพฤตกรรมของผน า ทมงการปรบปรงความสมพนธระหวางผน าและผตามในองคกร มงเนนการยอมรบในตวผตาม ชวยเหลอผตาม โดยการท างานทเนนความรวมมอ การท างานเปนทม การท างานทมงการเพม ความพงพอใจของผรวมงาน การสรางความรสก การมสวนรวมของบคลากร พฤตกรรมหลก ของผน าในดานน ไดแก 2.1 ใหความชวยเหลอ สนบสนนและเปนทปรกษาเพอสรางแรงจงใจแกบคคล ในการท างานขององคกร 2.2 แสดงใหเหนวาผน ามความมนใจในบคคลหรอกลมบคคลวาสามารถท างานได ประสบผลส าเรจ 2.3 สรางความสมพนธอนดกบสมาชกขององคกรอยางเทาเทยม 2.4 ยอมรบความสามารถในการท างานของบคคลหรอกลมบคคล 2.5 ใหค าแนะน า เปนผสอนแนะและดแลการท างานอยางเหมาะสม 2.6 ใหค าปรกษาแกบคคลในการตดสนใจท างานขององคกร 2.7 รบฟงขอเสนอแนะในแนวทางการท างานจากสมาชกขององคกร 2.8 ใหขาวสาร ขอมลสารสนเทศในการท างานทเพยงพอแกสมาชกขององคกร 2.9 การจดการความขดแยงอยางสรางสรรค 2.10 การใชสญลกษณ งานฉลอง พธการทางศาสนาและเรองเลาเกยวกบองคกร ในการสรางทมงาน 2.11 การสรรหาบคคลทมความร ความสามารถจากบคคลภายในทมหรอองคกรเอง 3. พฤตกรรมมงการเปลยนแปลง (Chang-oriented behavior) เปนพฤตกรรมทเกยวกบการตดสนใจเชงกลยทธ (Strategic decisions) การปรบตวใหเขากบบรบทของการเปลยนแปลง ในองคกร อนเนองมาจากกระแสโลกาภวตน พฤตกรรมดงกลาวประกอบดวย 3.1 ตดตามการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมภายนอกทอาจสงผลกระทบตอองคกรอยางตอเนอง 3.2 อธบายความจ าเปนทตองมการเปลยนแปลงขององคกร 3.3 ศกษาสถานการณทงภายในองคกรและภายนอกเพอเปนกรอบแนวคดส าหรบก าหนดแนวทางในการเปลยนแปลง 3.4 มจนตนาการเกยวกบการเปลยนแปลงในองคกรทเปนจรง 3.5 กระตนบคคลภายในองคกรใหมองเหนปญหาหรอโอกาสในการเปลยนแปลง อยางหลากหาลาย

16

3.6 พฒนานวตกรรมและกลยทธใหม ๆ ขององคกรโดยเนนสมรรถนะหลกขององคกร 3.7 กระตนและอ านวยความสะดวกในการใชนวตกรรมและการเปนผประกอบการใหม ในองคกร 3.8 กระตนและอ านวยความสะดวกในการเรยนรภายในทมหรอองคกร 3.9 หาแนวทางใหม ๆ ในการบรรลเปาหมายขององคกร 3.10 สรางสญลกษณของการเปลยนแปลงโดยยดวสยทศนและกลยทธใหม ๆ 3.11 กระตนและอ านวยความสะดวกในการขบเคลอนการเปลยนแปลงในองคกร 3.12 ประกาศใหสมาชกขององคกรทราบถงความกาวหนาของการเปลยนแปลง ทกระยะ 3.13 ใชอทธพลใหบคคลภายนอกองคกรใหการสนบสนนการเปลยนแปลงขององคกร ชตวงศ ศรประเสรฐทรพย (2549, หนา 11) ไดกลาวถง ภาวะผน าซงเปนเพยงบางแนวคด ทเหนวาใชไดกนอยางกวางขวาง คอ 1. การศกษาภาวะผน าตามแนวคดของเลวน (Lewin) ลฟฟทส (Lippitt) และไวท (White) เสนอผน า 3 ประเภท คอ 1.1 ผน าแบบอตนยม คอ ยดตนเองเปนหลก 1.2 ผน าแบบประชานยม คอ เปนผน าแบบมสวนรวม โดยใหผรวมงานมโอกาสชวยกนวางนโยบายตดสนใจ 1.3 ผน าแบบเสรนยม คอ เปนผน าทใหอสระผรวมงานอยางเตมท ผรวมงาน เปนผวางแผนและการปฏบต รวมทงการตดสนใจโดยอสระ โดยปราศจากผน า 2. การศกษาภาวะผน าของมหาวทยาลยมชแกน (The university of Michigan) โดยมจดมงหมายเพอทจะศกษาถงหลกการของการผลตของกลมกบความพงพอใจของกลมสมาชก ทท างานรวมกน ผลจากการศกษาแยกได 2 แนวคด ไดแก การเนนคนหรอพนกงาน หมายถง ความสมพนธเกยวกบงาน ผน าสนใจในตวพนกงานทกคน ยอมรบความตองการของแตละบคคล และการเนนผลตและเรองงานของพนกงาน 3. การศกษาภาวะผน าของมหาวทยาลยแหงรฐโอไฮโอ (Ohio state leadership) โดยผวจยไดใหค าจ ากดความของภาวะผน าเปนพฤตกรรมบคคลขณะทควบคมกจกรรมของกลม ใหน าไปสจดหมาย และใหค าจ ากดความแคบลงไปเปนสองมต คอ กจกรรมสมพนธซงเปนมต เกยวกบงานและมตรสมพนธเกยวกบพฤตกรรมชน ามตรภาพในการศกษาพฤตกรรมผน า พบวา มตทเกยวกบกจสมพนธและมตรสมพนธตางแยกกนออกอยางชดเจน

17

4. ภาวะผน าแบบกลมสมพนธ (Group dynamic studies) ซงผลงานวจยไดชใหเหนวา แบบของผน าไดเปลยนแปลงไป ทงนขนอยกบผน าแตละคน ผน าบางคนเนนงานจงเปนลกษณะ ของผน าแบบการใชอ านาจ บางคนเนนความสมพนธระหวางบคคล แตบางคนทงเนนงานและ เนนคน ขนอยกบวาผน านนจะตองรจกผสมผสานลกษณะของผน าแบบตาง ๆ เขาดวยกน ใหไดรจกใชศลปะในการประยกตศาสตรของผน าเกดประโยชนตามสถานการณใหมากทสด นนเอง 5. การศกษาภาวะผน าแบบตาขายการบรหาร (Manageril grid) ซงแบงผน าออกเปน 2 มต คอ เนนผลผลต และเนนคน โดยมผน า 5 ประเภท คอ 5.1 แบบปลอยปละละเลย (Impoverished) สนใจคนและงานนอยมาก 5.2 แบบลกทง (Country club) สนใจความตองการของคนเพอตอบสนอง ความสมพนธไปสบรรยากาศทราบรน 5.3 แบบเนนงาน (Task) ประสทธภาพการปฏบตงานสบเนองจากการเตรยมงาน อยางเปนระบบโดยเนนความมมนษยสมพนธนอยมาก 5.4 แบบสายกลาง (Middle of the road) การปฏบตงานเพอผลส าเรจของงานกบ รกษาสมดลเรองความสมพนธกบคน ผรวมงานอยในระดบความพงพอใจพอ ๆ กน 5.5 แบบทม (Team) ความส าเรจของงานอยทความรวมมอรวมใจจากสมาชกองคกร ทก ๆ คน อมาพร ไชยจ าเรญ (2539, หนา 5) ไดก าหนดทกษะของผทจะเปนผน า และผบรหารสถานศกษาไววา ผบรหารการศกษาควรมทกษะความสามารถ 3 ดาน ไดดงน 1. ทกษะดานมโนทศนในงาน (Conceptual skills) เปนทกษะความสามารถในการจดการ การมองภาพรวมขององคกรในดานประสานงานของทก ๆ หนวยงานในองคกร 2. ทกษะดานมนษยสมพนธ (Human skills) เปนความสามารถในการท างานรวมกน กบกลม สามารถชแนะผรวมงาน ผอยใตบงคบบญชาและคณะใหปฏบตงานอยางมประสทธภาพ ภายใตความรวมมอของทกฝายเพอใหงานขององคกรบรรลเปาหมาย 3. ทกษะดานเทคนคการสอนและการปฏบตงาน (Technical skills) ไดแก ทกษะในดานวชาการ เกยวกบความร ความสามารถพเศษ เฉพาะสาขาทเปนกระบวนการ กรรมวธ และเทคนควธการเฉพาะ รวมทงความสามารถในการใชเครองมออปกรณทเกยวของ ยทธนา พรหมณ (2556) ทฤษฎ 3 มตของเรดดน William J. Reddin เปนทฤษฎทศกษา เกยวกบภาวะผน า และแบบของผน าทางการบรหาร ทฤษฎนเชอวา มนษยทกคนลวนแตมลกษณะ

18

ความเปนผน าและแบบของผน าอยดวยกนทงนนจะตางกนกเพยงแตวาแบบของผน าแตละคน ไมเหมอนกนและลกษณะความเปนผน ามมากนอยตางกน บางคนอาจยดมนแบบผน าแบบใด แบบหนงตลอดไป แตบางคนอาจจะเปลยนแบบผน าไปตามเวลา สถานการณ สงแวดลอม และต าแหนงหนาทการงานทรบผดชอบ เรดดน (Reddin, 1970) พฒนารปแบบตามทฤษฎ 3 มต จากการวจยทมหาวทยาลยโอไฮโอ (Ohio university) โดยมสมมตฐานคลายกบแบบพฤตกรรมผน าสถานการณของฟตเลอร (Fieldler) บนพนฐานแนวคดการศกษาภาวะผน าของเรดดน แบงออกเปน 3 มต คอ 1. มตมงงานหรอกจสมพนธ (Task orientation) เปนพฤตกรรมมงใหผรวมงานหรอ ผตามปฏบตงานอยางไดผล โดยผน ารเรมจดการและอ านวยการ 2. มตมงสมพนธภาพหรอมตรสมพนธ (Relation orientation) เปนพฤตกรรมของผน า ทแสดงใหเหนความเหนอกเหนใจ ไววางใจ และใหก าลงใจในการปฏบตงาน 3. มตมงประสทธผล (Effectiveness orientation) ทฤษฎนไดรบการคนควาโดยนกจตวทยา เพอหาหนทางบรหารงานใหไดผลมากทสดและไดพบวาหลกส าคญในการบรหารมอย 2 ประการ คอ 1. มงแตงาน (Task to be done) ผน าแบบนจะมงแตผลงานเปนประการส าคญ โดยไมค านงถงความรสกในดานจตใจ 2. การบรหารงานโดยใหความส าคญในเรองมนษยสมพนธดวย (Relationship withother people) ความแตกตางของผน าในการบรหาร ในการใหความส าคญตองานกบการใหความส าคญในเรองมนษยสมพนธจงมมากนอยตางกน บางคนอาจใหความส าคญตองานอยางเดยว โดยไมค านงถง มนษยสมพนธ บางคนอาจจะใหความส าคญในเรองมนษยสมพนธมากจนเกนไปจนท าใหไมคอยไดผลงาน สงเหลานขนอยกบตวบคคลและตามทฤษฎของเรดดนไดแบงลกษณะภาวะผน า ทางการบรหารงานออกเปน 4 ลกษณะ คอ 2.1 แบบผผสมผสาน (Integrated) สงทงงานและคนไดอยางผสมผสาน เปนผทสามารถทจะองอ านาจหนาทของตนไวกบวตถประสงค นโยบาย ตลอดจนความมงหมายหรออดมคตทมอย เปนผทพยายามจะรวบรวมผปฏบตงานกบองคกรใหเขากน ตองการใหลกนองเขามามสวนรวม ไมแสดงความแตกตางในเรองอ านาจหนาทมากนก เปนผทชอบการมวตถประสงครวมกน หรอมการรบผดชอบรวมกน สนใจในเทคนคการจงใจลกนอง 2.2 แบบมตรสมพนธ (Related) เปนแบบทเนนใหความส าคญมากในดานทเกยวกบ คนแตเนนใหความส าคญนอยในดานทเกยวกบงาน เชอวาคนเปนเรองทมความส าคญทสด จะตองมากอนเรองงาน จะเนนในเรองการพฒนาบคคลเปนส าคญ เปนคนแบบกนเอง เงยบ ๆ

19

ไมเปนทสงเกตของใคร ชอบสนทนาวสาสะ เหนอกเหนใจคน ยอมรบ และเหนดวยกบผรวมงาน มอธยาศยเปนมตรชอบสรางบรรยากาศของความอบอน ปลอดภย มนคงในหนวยงาน 2.3 แบบผแยกตว (Separated) ผน าแบบนไมเอาทงคนและงาน เปนแบบผทมนสย ระมดระวง เปนผชอบเกบตว ไมชอบเปนผกวางขวาง จะใหความส าคญในดานตวคน และตวงานในระดบต า นกบรหารทมลกษณะเชนนจะไดผลงานนอย นอยครงทจะใหขอคดเหนหรอ ขอเสนอแนะทเปนประโยชน ไมคดอานแบบสรางสรรค ชอบขดขวางผอน ชอบขดแยงกบผอน หรอท าใหงานยากขนโดยไมเขาเรอง มกจะตอตานการเปลยนแปลง ไมคอยรวมมอกบใคร 2.4 แบบผเสยสละ (Dedicated) เนนดานงานสงมาก สวนคนใหความส าคญต า จะมลกษณะของการมงทจะเอาอะไรกจะเอาใหได เปนคนทออกจะกลาท า บางครงกถงขนกาวราว ไปบาง มความมนใจในตวเองอยมาก ปกตเปนชอบรเรมงาน มกจะก าหนดงานการใหลกนอง งานจะตองมากอนเรองอนเสมอ ส าหรบลกษณะผน าตามแบบของเรดดนนน เสรมศกด วศาลาภรณ (2536, หนา 82-83) ไดกลาววา เราไมสามารถบอกไดวาผน าแบบใดดทสด ซงงานวจยระยะแรก ๆ พบวา ผน าแบบ ผสมผสานเปนผน าทดทสด แตงานวจยระยะหลง ๆ แสดงวา แบบของการเปนผน าทดนนขนอยกบ สภาพการณของการเปนผน า จากแบบผน าพนฐานทงสแบบน ถาใชในสถานการณทไมเหมาะสม กจะเกดแบบผน าทมประสทธผลนอย 4 แบบ คอ แบบผทนท า ผเอาใจ ผคมงาน และผยอมความ หากใชในสถานการณทเหมาะสมกจะเกดเปนแบบผน าทมประสทธภาพมาก 4 แบบ คอ แบบผคมกฎ ผสอนแนะ ผบกงาน และผน าทม ซงมรายละเอยด ดงน 1. ลกษณะของผน าทมประสทธผลนอย เปนประเภททไดผลงานต า ความกาวหนา ของงานไมม แบงไดเปน 4 แบบ คอ 1.1 ผทนท าหรอผน าแบบทงงาน (Deserter) เปนลกษณะผน าทไมมความสนใจ ในงาน ไมมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ขดขวางผอน ไมยอมรบความผดพลาด ไมมมนษยสมพนธกบผรวมงานและบคคลหรอหนวยงานภายนอก ผรวมงานจะอยอยางโดดเดยว ขาดขวญก าลงใจ และผลส าเรจของงานไมบรรลผลตามทตงไว 1.2 ผเอาใจหรอผน าแบบนกบญ (Missionary) เปนลกษณะผน าทมงแตเพยง สมพนธภาพอนดเหนอสงอนใด มความเกรงใจตอทกคน ไมกลาวากลาวตกเตอนผใด ไมโตแยง หรอคดคานการกระท าใด ๆ แมจะไมเหนดวย พรอมทจะเปลยนใจเสมอ เพอจะรกษาความสงบ เรยบรอยไวใหได ผลของงานมกจะหยอนประสทธภาพ 1.3 ผคมงานหรอผน าแบบเผดจการ (Autocrat) ผน าแบบนใชอ านาจในการบรหารงาน เปนลกษณะผน าทมงงานอยางเดยว มไดค านงถงอยางอน ไมไววางใจผอน เชอมนในตนเองสง

20

ขาดสมพนธภาพกบผรวมงาน มกใชวธการสงสอน ผรวมงานจะตกอยภายใตความกลวตลอดเวลา ไมกลารเรมหรอโตแยงกบหวหนา 1.4 ผยอมความหรอผน าแบบประนประนอม (Compromiser) เปนลกษณะผน า ทยอมรบวา ความส าเรจของงานและสมพนธภาพกบผรวมงานเปนสงส าคญ พยายามทจะใหได ทงสองอยาง แตขาดความสามารถไมกลาตดสนใจ ไมมความเชอมนในตนเอง เวลาเกดปญหาผน า แบบนใชวธการประนประนอมอยตลอดเวลา 2. ลกษณะของผน าทมประสทธผลมาก เปนประเภททท างานมผลงานอยในระดบสง กจการงานมความกาวหนา แบงไดเปน 4 แบบ คอ 2.1 ผคมกฎเกณฑ (Bureaucrat) เปนลกษณะผน าทสนใจทงคนและงาน ยดถอ กฎระเบยบแบบแผนอยางเครงครด มความเขมงวด ลกนองมความพงพอใจซงเปาหมายรวมกน คอ ความส าเรจ ผน าเชนนพบไดเสมอในระบบราชการทวไป 2.2 ผสอนแนะหรอผน าแบบพฒนา (Developer) เปนลกษณะผน าทท างานรวมกบ ผอนไดด มความสามารถในการจงใจผอน สนใจการพฒนาตวบคคล รจกมอบหมายหนาทการงาน ใหผรวมงานอยางเหมาะสม ไมใชวธการรนแรง มความสภาพนมนวล ผรวมงานมกจะเลอมใส วางใจ 2.3 ผบกงานหรอผน าแบบเผดจการอยางมศลปะ (Benevolent autocrat) เปนลกษณะ ผน าทมความเชอมนในตนเอง มจตใจใฝสมฤทธสงมงผลงานเปนหลก มศลปะในการปฏบตงาน มทกษะและประสบการณด งานมผลผลตสง เปนแบบทเหมาะสมกบวงการอตสาหกรรม 2.4 ผน าทม (Executive) เปนลกษณะผน าทมความกระตอรอรน รจกใชความสามารถของผรวมงานใหเกดประโยชนสงสด วางมาตรฐานในการท างาน มประสทธภาพในการท างาน เอาใจใสและรบผดชอบ มความคดรเรม เปดเผย ยอมรบความคดเหนของผรวมงานดวยใจ ทเปนธรรม ใหก าลงใจผรวมงาน สนใจในวชาความรใหม ๆ ปรบปรงตนเองอยตลอดเวลา มผลงานด กจการมความกาวหนา เกดความพงพอใจทงผรวมงานและผน า จะเหนวา แบบพนฐานของผน า 4 แบบ แตละแบบถาอยในสถานการณทเหมาะสม จะเปนผน าทมประสทธผลมาก แตถาอยในสถานการณทไมเหมาะสมจะกลายเปนผน าทม ประสทธผลนอย

21

แนวคดเกยวกบพฤตกรรมผน า สมยศ นาวการ (2540, หนา 167-173) การศกษาเกยวกบทฤษฎพฤตกรรมผน าไดม ผใหแนวคดไวดงน ในระหวางป พ.ศ. 2493 ความไมพอใจกบวธการศกษาความเปนผน า เชงคณลกษณะไดท าใหนกพฤตกรรมศาสตรมงความสนใจของพวกเขาไปสพฤตกรรมของผน า ทเกดขนจรง รากฐานของวธการศกษาเชง “สไตลความเปนผน า” คอ ความเชอวาผน าทมประสทธภาพจะใชสไตลบางอยางเพอทจะน าบคคล และกลมบรรลเปาหมายทตองการ ภายใตขอบกพรองบางอยางของการศกษาเชงคณลกษณะ นกวจยไดหนเหไปพจารณาพฤตกรรมหรอการกระท าทแบงแยกระหวางผน าทมประสทธภาพ และไมมประสทธภาพเหมอนกบทฤษฎ เชงคณลกษณะ ทฤษฎพฤตกรรมเหลานจะถกมองวาเปนการประยกตใชไดโดยทวไป โดยไมค านงถงสถานการณทผน าไดเผชญอย ทฤษฎเชงพฤตกรรมจะเกยวพนกบวถทางทบคคลน าและพวกเขาจะใชอ านาจทมอย อยางไร พฤตกรรมเหลานจะถกเรยกวา สไตลความเปนผน า สไตลความเปนผน า คอ แบบแผนของพฤตกรรมทเกดขนเปนประจ าของผน า แมความเปนผน าทกอยางจะเกยวกบการใชอ านาจเพอทจะมอทธพลตอบคคลอน ผน าอาจจะแตกตางกนภายใน “สไตล” ทพวกเขาใชเพอทจะใหเขาบรรลเปาหมายทตองการ ปจจยสองอยาง ทถกเนนภายในการศกษาความเปนผน าเชงพฤตกรรม คอ การมงงานเละการมงคน การมงงานหมายถง การแบงงานกนท า การตดสนใจและการประเมนผลงาน การมงคนหมายถง พฤตกรรม ของผน าทมงการเปดรบและความเปนมตร และการใหความส าคญกบความตองการของ ผอยใตบงคบบญชา การศกษาเชงพฤตกรรมจะประกอบดวย การศกษาของมหาวทยาลยไอโอวา มหาวทยาลยมชแกน มหาวทยาลยแหงรฐโอไฮโอ และตาขายการบรหารของเบลดและมตน ทฤษฎและการวจยมการใชหลายกรอบแนวความคด การศกษาครงแรกไดถกด าเนนการ โดยมหาวทยาลยไอโอวา ในป พ.ศ. 2481 ของ Lewin, Lippitt and White ไดมการศกษาทดลอง ภาวะผน า 3 แบบ คอ 1. แบบเผดจการ (Autocratic) เปนลกษณะของการควบคมกจกรรมของกลมและตดสนใจโดยผน า 2. แบบประชาธปไตย (Democratic) เปนแบบทเนนการมสวนรวมของกลมและกฏเกณฑทส าคญ 3. แบบตามสบาย (Laissez-faire) ผน าทมสวนเกยวของนอยมากในทกกจกรรม ไดผลวา ภาวะผน าแบบประชาธปไตยไดผลในกระบวนการกลมดกวาแบบอน ๆ แตอยางไรกตามกลมตวอยาง (เดกวยรนยสบคน) ทถกใชและขอบเขตในการวจยทแคบจงจ ากด การประยกตใชขอมลทคนอยางมาก ทนอกเหนอจากตวอยางศกษา แตกระนนการศกษาความเปน

22

ผน าของไอโอวาจะน ามาซงยคของพฤตกรรม แทนทจะเปนคณลกษณะของความเปนผน าทไดรบ ความสนใจภายในการวจย ตอมามหาวทยาลยมชแกนไดด าเนนการศกษาผน าของกลมงานทม ประสทธภาพและไมมประสทธภาพ เพอทจะพจารณาวาผน าไดกระท าอะไรบางทแตกตางกน ระหวางกลมงานสองกลมบนพนฐานของการสมภาษณและแบบสอบถาม พวกเขาไดระบพฤตกรรมของผน าสองแบบทปลายสดดานหนงของแนวตอเนอง จะเปนพฤตกรรมแบบมงคน (Employee-centered behavior) และปลายสดอกดานหนงของแนวตอเนองจะเปนพฤตกรรม แบบมงงาน (Job-centered behavior) ดวยวธการมงคน ผบรหารจะมงความสนใจของพวกเขาไปยง การพฒนากลมงานทมประสทธภาพททมเทใหกบเปาหมาย การด าเนนงานทสงดวยวธการมงงานผบรหารจะแบงงานเปนงานประจ าวน ก าหนดวธการท างานและควบคมพนกงานอยางใกลชด ผลการวจยแสดงใหเหนวากลมงานทมผลการด าเนนงานสง (เปรยบเทยบกบกลมงานทม ผลการด าเนนงานต า) หวหนางานจะมงใชการควบคมทไมเขมงวด และตอบสนองตอปญหาดวย การชวยเหลอ แตค าอธบายเหลานไมสามารถอธบายตามสภาพการณไดทกเวลา เพราะเปนไปไดวา ผน าบางคนกเนนทงคนและงาน ผลการวจยทแพรหลายตอมาไดแก การศกษาของมหาวทยาลยแหงโอไฮโอ นกวจยมหาวทยาลยแหงรฐโอไฮโอ ไดพบวา พฤตกรรมของผน าสามารถอธบายในแงของมตสองมต คอ การมงคนและการมงงาน การมงคน (Consideration) หมายถง พฤตกรรมของผน าทมงการสราง ความไววางใจรวมกน การตดตอสอสารแบบสองทาง การเคารพตอความคดเหนของผอย ใตบงคบบญชา และการใหความส าคญกบความรสกของพวกเขา สวนการมงงาน (Initiating structure) นน หมายถง พฤตกรรมของผน าทมงระบงานและความรบผดชอบทเจาะจงของสมาชก องคกรใหชดเจน การก าหนดมาตรฐานการปฏบตงาน การประสานกจกรรมของพนกงาน การมงความส าคญของงาน ผน าอาจจะมสไตลผน าอยางใดอยางหนงภายในสแบบคอ การมงงานสง/ การมงงานต า การมงงานสง/ การมงคนสง การมงงานต า/ การมงคนต า หรอการมงงานต า/ การมงคนสง และผลการวจยพบวา สไตลผน าทมงงานสง/ มงคนสง จะมผลการด าเนนงานและ ความพอใจสงกวาสไตลผน าแบบอน แตกระนนการวจยอยางอนไดพบวา ผน าทมประสทธภาพ อาจจะมงคนสง/ มงงานต า หรอมงคนต า/ มงงานสง จะขนอยกบสถานการณ ดงนนสไตล การมงงานสง/ มงคนสง อาจจะไมดทสดเสมอไป มหาวทยาลยเทกซส ไดวเคราะหขอบกพรอง บางอยางในการศกษาของมหาวทยาลยมชแกน และมหาวทยาลยแหงรฐโอไฮโอ และไดประยกตใช ขอสรปจากการวจยของพวกเขาเอง ภารด อนนตนาว (2555, หนา 86-92) ไดแสดงแนวคดทวา ทฤษฎพฤตกรรมผน า เนองจากทฤษฎคณลกษณะผน ามปญหาบางประการ ท าใหนกวชาการในชวงปลายทศวรรษ 1940 เรมเบนความสนใจในการศกษาพฤตกรรมผน า นนคอศกษาดวาผน าท าหรอแสดงพฤตกรรมอะไร

23

ออกมาจรง ๆ แทนทจะพยายามคนหาคณลกษณะภายในตวของผน าดงททฤษฎคณลกษณะเคยท าไว นกวชาการในกลมพฤตกรรมผน าพยายามศกษาวจยและรวบรวมขอมลเกยวกบพฤตกรรมของผน า ในหนวยงานตาง ๆ โดยมจดมงหมายส าคญเบองตน 2 ประการ คอ 1) พยายามคนหาดวามพฤตกรรม กแบบ (Style) และ 2) พฤตกรรมแบบไหนมประสทธผลดทสด คอ ท าใหผใตบงคบบญชา เกดความพอใจและแสดงผลงานทงในดานปรมาณและคณภาพมากทสด ทฤษฎตาง ๆ ในกลมน มจดมงหมายทงสองขอดงกลาวมรวมอยดวย ทฤษฎนประกอบดวยหลายทฤษฏดวยกน ขอกลาวเพยง 3 ทฤษฏทมเนอหาเกยวของกน เพอประโยชนตอการท าความเขาใจในเบองตน 1. การศกษาของโอไฮโอสเตท (Ohio state university studies): ทฤษฏภาวะผน า 2 มต ในราวป ค.ศ. 1945 กลมนกวจยทมหาวทยาลยโอไฮโอสเตทในมลรฐโอไฮโอ สหรฐอเมรกา ภายใตการน าของฟลสซแมน สตอกดล และชารทเทล (Fleishman, Stogdill and Shartle) ไดเรมตน ท าการศกษาพฤตกรรมผน าโดยใชแบบสอบถาม คณะนกวจยไดสรางแบบสอบถามขนสองชด ชดหนงใชสอบถามความคดเหนของผบรหารเกยวกบพฤตกรรมผน า อกชดหนงใชตรวจสอบ พฤตกรรมผน าตามความคดเหนของผรวมงานและผใตบงคบบญชา ผลการศกษาพอสรปโดยยอได ดงน 1.1 พบแบบพฤตกรรมผน าพนฐาน 2 แบบ คอ แบบเนนโครงสรางการท างาน (Initiating structure) และแบบเนนมตรสมพนธ (Consideration) กลาวคอ คณะนกจตวทยาไดพบ แบบพฤตกรรมผน าทเดนชด 2 แบบ คอ แบบเนนโครงสรางการท างานหรออาจเรยกวาแบบมงงาน และแบบเนนมตรสมพนธหรออาจเรยกวาแบบมงคน 1.1.1 พฤตกรรมผน าแบบมงงาน หมายถง พฤตกรรมผน าทก าหนดใหผรวมงาน และผใตบงคบบญชาตองปฏบตตามระเบยบแบบแผน วธการท างานและเปาหมายทผน าก าหนดไว ผน าจะก าหนดมาตรฐานการท างานไวสงและเนนความส าเรจของงานมากกวาความรสกหรอ ความตองการของผปฏบตงาน 1.1.2 พฤตกรรมผน าแบบมงคน หมายถง พฤตกรรมผน าในดานเอาใจใสดแล ทกขสขและสรางความสมพนธทดกบผรวมงานและผใตบงคบบญชา ผน าจะเนนในดานขวญและ ก าลงใจ ความรสกและความตองการของผรวมงานและผใตบงคบบญชามากกวาเนนใหพวกเขา ท างานใหส าเรจมาก ๆ 1.2 พฤตกรรมผน าทง 2 แบบ เปนมต 2 มตทแยกออกจากกนอสระ (Two-demensional view) อธบายโดยภาพประกอบ คอ ถาเอาพฤตกรรมทงสองไปวาดลงบนกราฟแลว พฤตกรรมหนง (แบบมงงาน) จะอยบนแกน X พฤตกรรมอกแบบหนง (แบบมงคน) จะอยบนแกน Y คอ แยกกนอย ดงภาพท 2

24

สง Y

มงคน

ต า X

ภาพท 2 แงมมพฤตกรรมผน า 2 มตทแยกจากกนอสระ (ภารด อนนตนาว, 2555, หนา 87) จากภาพท 2 จะเหนไดวา พฤตกรรมผน าแบบมงงานและมงคนจะแยกกนอยคนละแกนโดยแบบมงงานจะอยบนแกน X แบบมงคนจะอยบนแกน Y จากการทคณะผวจยพบแบบ พฤตกรรมผน าพนฐานทงสองแบบแยกจากกนเปนอสระอยบนแกนคนละแกน ผลกคอ สามารถ เขยนพฤตกรรมผน าออกไดเปน 4 แบบใหญ ๆ ดงภาพท 3 สง

มงคน

ต า ต า มงงาน สง ภาพท 3 แบบพฤตกรรมผน า 4 แบบใหญ ๆ ของกลมโอไฮโอสเตท (ภารด อนนตนาว, 2555, หนา 87)

2

มงคนสง และ

มงงานต า

มงงานสง และ

มงคนสง

มงงานสง และ

มงคนต า

มงงานต า และ

มงคนต า

25

โดยสรปกคอ พฤตกรรมผน าเปนผลจากการผสมผสานระหวางแบบพฤตกรรมพนฐาน สองแบบทเปนอสระจากกนจนเกดเปนพฤตกรรมผน าแบบตาง ๆ ตามปรมาณมากนอยของ พฤตกรรมพนฐานแตละแบบ 2. การศกษาของมชแกน (The Michigan university studies): ทฤษฏภาวะผน ามตเดยว กลาวคอ ในป ค.ศ. 1947 คณะนกวจยจากมหาวทยาลยมชแกนในมลรฐมชแกนภายใตการน าเสนอ ของเรนซส ลเครท กไดเรมท าการศกษาพฤตกรรมผน าเชนเดยวกน ไดท าการเกบขอมลโดยสราง แบบสอบถามใหผบรหารตอบและท าการสอบสมภาษณ รายละเอยดอกทหนง ผลการศกษา พอสรปไดดงตอไปน 2.1 พบแบบพฤตกรรมผน าพนฐาน 2 แบบ เชนเดยวกน โดยพฤตกรรมผน าพนฐานสองแบบทกลมนพบมลกษณะคลาย ๆ กบพฤตกรรมผน าสองแบบของกลมแรกเพยงแตมชอเรยก แตกตางกน กลาวคอพฤตกรรมผน าแบบมงงานนน กลมมชแกนเรยกวา “แบบมงตวงาน” (Job centerd) ซงหมายถง พฤตกรรมผน าทเนนการท างานและความส าเรจของงานเปนหลก ผน าจะไมคอยค านงถงความรสกหรอสภาพจตของผปฏบตงานมากนก สวนพฤตกรรมแบบมงคนนน กลมมชแกน เรยกวา “แบบมงตวคน” (Employee centered) ซงหมายถง พฤตกรรมผน าทเนน การสรางความสมพนธอนดกบผปฏบตงาน ผน าจะค านงถงสภาพจตใจทกขสขและสวสดการ ของลกนอง เปนตน 2.2 พฤตกรรมผน าทง 2 แบบ เปนมตเดยวทไมไดแยกออกจากกนเปนอสระ ซงหมายความวา พฤตกรรมมงงานและมงคนอยแตละขางของเสนตรงเดยวกน สามารถเขยน แสดงพฤตกรรมผน า 2 แบบทเปนมตเดยวไมไดแยกกนอยางอสระ ไดดงน

มงคน มงงาน ภาพท 4 พฤตกรรมผน า 2 แบบทเปนมตเดยวไมไดแยกกนอยางอสระ (ภารด อนนตนาว, 2555, หนา 88) โดยสรป คอ กลมมชแกนเหนวาพฤตกรรมผน าเปนผลจากการผสมผสาน ระหวางแบบพฤตกรรมพนฐาน 2 แบบ ทไมไดแยกจากกนเปนอสระจนเกดเปนผน าแบบตาง ๆ ตามปรมาณมากนอยของแบบพฤตกรรมพนฐานแตละแบบ

26

2.3 กลมมชแกนสรปวา ผน าทมประสทธผลทสด คอ ผน าทมพฤตกรรมแบบมงคน เพราะหลกฐานจากการศกษาของกลมนออกมาในรปทวาผน าแบบมงคนสงผลใหผใตบงคบบญชา มผลงานมากขน นอกจากนนยงมความพอใจทจะท างานดวย ซงจะสงผลใหอตราการขาดงานและ การลาออกลดนอยลง สวนผน าแบบมงงานนนแมในระยะแรกจะท าใหผใตบงคบบญชามผลงาน มากขน เพราะสอดสองควบคมใหคนท างานอยางใกลชด แตในระยะยาวแลวความพงพอใจของ คนท างานจะลดนอยลง ผปฏบตงานมทศนคตไมดกบผน า สงผลใหการขาดงานและลาออกม มากขน ผลงานจะลดลงในทสด 3. ตาขายการบรหาร (The managerial crid) ในป ค.ศ. 1964 เบลค และมตน (Blake & Mouton, 1985) แหงมหาวทยาลยเทกซสในสหรฐอเมรกาไดชวยกนพฒนาทฤษฎตาขายการบรหารขน โดยใชแนวความคดหลกของกลมโอไฮโอสเตทเปนพนฐานในการสรางทฤษฎ แตเขาทงสอง ไดพฒนาใหทฤษฎมความละเอยดกวางขวางขน โดยอาศยขายตารางทซบซอนขน ทฤษฎตาขาย การบรหารมเนอหาโดยสรปดงน 3.1 มแบบพฤตกรรมผน าพนฐาน 2 แบบเชนเดยวกน เบลคกบมตน เรยกพฤตกรรมแบบมงคนวา “ค านงถงคน” (Concern for people) และเรยกพฤตกรรมแบบมงงานวา “ค านงถงผลผลต” (Concern for production) พฤตกรรมผน า 2 แบบนมลกษณะใกลเคยงกบพฤตกรรมผน าพนฐาน 2 แบบ ของกลมโอไฮโอสเตท 3.2 พฤตกรรมผน าทง 2 แบบ เปนมตทแยกจากกนเปนอสระ ขอนกใกลเคยงกบความคดของกลมโอไฮโอสเตท ผลกคอ ในขนนสามารถเขยนพฤตกรรมผน าออกได 4 แบบใหญ ๆ เชนเดยวกบกลมโอไฮโอสเตท 3.3 ก าหนดระดบความมากนอย 9 ระดบ บนแกนอสระทงสอง ผลกคอ ไดพฤตกรรมผน า 81 แบบ แตพฤตกรรมผน าหลก 5 แบบ 3.4 เบลคและมตน สรปวา ผน าทมประสทธผลทสดคอผน าแบบ 9.9 เพราะ จากการศกษาของเขาทงสอง พบวา ผน าแบบ 9.9 จะสงผลใหผใตบงคบบญชามผลงานดขน สถตการขาดงานและการลาออกลดนอยลง ผปฏบตงานมความพงพอใจในการท างานขน เขาทงสองเรยกผน าแบบ 9.9 วาแบบทมงาน (Team management) ผน าแบบนจะท างานรวมกบกลม และใชเสยงสวนใหญหรอมตของกลมเปนหลกในการตดสนใจ ดงภาพท 5

27

ค านง

ถงคน

(ม งงาน)

สง 9

8

7 6 5 4 3 2 1 ต า 1 2 3 4 5 6 7 8 9

ต า ค านงถงผลผลต (มงงาน) สง

ภาพท 5 ตาขายการบรหารงานของเบลค และมตน (Blake & Mouton, 1985) ขอวจารณทฤษฎพฤตกรรมผน า แนวการศกษาพฤตกรรมผน ามขอด คอ เปนแนวทางใหผบรหารท าความเขาใจและปรบพฤตกรรมของตนใหเหมาะสม กลาวคอ แนวทางการศกษานไดเสนอพฤตกรรมผน าแบบตาง ๆ ซงอาจมสวนชวยใหผบรหารเขาใจ พฤตกรรมการบรหารตนเองไดดยงขน นอกจากนนผบรหารอาจจะเลอกใชแบบพฤตกรรมผน าหรอ ปรบเปลยนแบบพฤตกรรมของตนใหเหมาะสมกบสภาพของหนวยงาน ชวยในการเปรยบเทยบและท าความเขาใจพฤตกรรมของผบงคบบญชาไดดขน พฤตกรรมผน าหลายแบบททฤษฎตาง ๆ ไดคนพบนนสามารถน ามาเปนตนแบบทชวยในการวเคราะหเปรยบเทยบพฤตกรรมของผบงคบบญชา ของเราได ซงมสวนชวยใหเขาใจ แตแนวทางนกมปญหาบางประการ คอ

1.9 มงคนสง มงงานต า

มงงานสง มงคนสง

9.9

5.5 มงงานปานกลาง มงคนปานกลาง

1.1 มงคนต า มงงานต า

มงงานสง มงคนต า

9.1

28

1. แตละกลมยงมความเหนไมลงรอยกนในเรองแบบพฤตกรรมผน าทมประสทธผลทสด 2. ยงไมไดน าปจจยดานสถานการณมาพจารณาอยางจรงจง 3. แบบพฤตกรรมผน าทกลมนเสนอมนอยเกนไป การประยกตใช ความคดจากทฤษฎนกไดน าไปใชเรองการพฒนาบคลากรโดยเฉพาะการพฒนาภาวะผน าใหกบผบรหาร ภาวะผน าเปนเรองทเรยนรและพฒนากนได เรยนรและฝกฝนพฒนาใหดขนไดนนเอง นคอ ขอสนบสนนในทางทฤษฎของโครงการฝกอบรมหรอพฒนาภาวะผน าซงมงหวง ทจะปรบปรงหรอเพมพนภาวะผน าใหกบพนกงานหรอผบงคบบญชาในหนวยงาน ผบรหารมพฤตกรรมของผน าแบบตาง ๆ ตามทคนพบเพราะพฤตกรรมผน าแบบตาง ๆ มจดเนนทแตกตางกน ดงน 1. แบบมงงาน มจดเนนทจะสรางผลงานใหแกหนวยงานเปนหลก 2. แบบมงคน มจดเนนทจะสรางความพอใจใหแกผปฏบตงานเปนหลก 3. แบบมงงานและมงคน มจดเนนทงสรางผลงานและความพอใจ ดงนน การใชแนวคดนจงขนอยกบผน าวาตองการเนนสรางอะไรเปนหลกใหแกหนวยงาน เชนกน ถาหนวยงานมผลงานตกต ามากจนผน าคนเดมถกปลดออก ผน าซงมารบงานใหมอาจตอง เลอกใชพฤตกรรมผน าแบบมงงาน เพอเนนการยกระดบผลงานของหนวยงาน ปญหาของแนวการศกษาพฤตกรรมผน า ม 2 ขอ คอ 1. แตละกลมยงมความเหนไมลงรอยกนในเรองแบบพฤตกรรมผทมประสทธผลทสด 2. แนวการศกษานยงไมไดน าปจจยดานสถานการณมาพจารณาอยางจรงจง เฮอรเซย และบลานชารด (Hersey & Blanchard, 1983, p. 206) ไดเสนอวา พฤตกรรมผน าตามทฤษฎสถานการณออกเปน 4 ประการ ดงน 1. แบบสงการ 2. แบบขายความคดหรอเสนอแนะ 3. แบบมสวนรวม 4. แบบมอบอ านาจหนาท คณสมบตของผน าทางการศกษา บศราภรณ แสงทอง (2550, หนา 18) กลาววา ผบรหารการศกษาเปนบคคลส าคญ ทจะชวยใหการจดการศกษาประสบผลส าเรจ ซงจะตองใชความพยายามทจะท าใหเกด การด าเนนงานรวมกนระหวางบคลากรขององคกรเพอใหเกดพลงรวมของกลม ดงนน ผบรหารการศกษาควรจะตองมคณสมบตอยางนอย 3 ประการ ซงเรยกวา “ไตรภม” คอ

29

1. ภมร ไดแก เปนผทมความรและทกษะทจ าเปนส าหรบผบรหารการศกษา มความสามารถมประสบการณในดานการบรหารการศกษาพอสมควร สามารถใชความร และประสบการณแกปญหาเฉพาะหนาไดทนทวงท 2. ภมธรรม ไดแก ความเปนผมความประพฤตด มคณธรรมประจ าใจ เชน มความซอสตย มความยตธรรม มพรหมวหารส มทศพธราชธรรม มหรโอตปปะและสปปรสธรรม เปนตน 3. ภมฐาน ไดแก การเปนผมบคลกภาพอนเหมาะสม นาเชอถอ มฐานะทางเศรษฐกจและสงคม มความเปนผน า มมนษยสมพนธทด รจกมารยาททางสงคม ขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรมไทย สเทพ พงศศรวฒน (2548, หนา 4) จากการศกษานยามภาวะผน าของไบรแมนดงกลาว ค านยามสวนใหญมาจากแนวคดเรองคณลกษณะ (Traits) พฤตกรรม (Behavior) การใชอทธพล (Influence) และรปแบบของการปฏสมพนธ (Interaction patterns) ของผน าเปนหลกส าคญ ดงนน นยามของภาวะผน าเหลานจงสอดคลองกบแนวคดและทฤษฎภาวะผน าตาง ๆ ทเกดขนในชวง กอนกลางทศวรรษ 1980 ไดเปนอยางด ซงไดแก แนวคด ทฤษฎภาวะผน าตามยคท 1-3 บทบาทของการจดการ (Management roles) (Robbins & Coulter, 1999, p. 13) Mintzberg ไดเสนอบทบาททางการบรหารไว 3 บทบาท กลาวคอ บทบาทดาน มนษยสมพนธ (Interpersonal roles) บทบาทดานขอมลขาวสาร (Information roles) และบทบาท ดานการตดสนใจ (Decisional roles) 1. บทบาทดานมนษยสมพนธ ประกอบดวย 1.1 เปนสญลกษณความเปนหวหนา (Figurehead) ท าตนใหเปนทประจกษวาพงพาได 1.2 เปนผน า (Leader) สรางความสมพนธกบผอน สอสาร จงใจและสอนงาน (Coach) 1.3 เปนผเชอมโยงเครอขาย (Liaison) ในการตดตอกบบคคลภายนอก สรางเครอขายขาวสารจากภายนอกใหไปสบคลากรภายในองคกร 2. บทบาทดานขอมลขาวสาร ประกอบดวย 2.1 เปนผหาขาวสาร (Monitor) เสาะหาขาวสารทงจากภายในและภายนอกองคกร ซงจะเปนประเดนทเขามาเกยวของกบการด าเนนงานขององคกร 2.2 เปนผเผยแพรขาวสาร (Disseminator) สงขาวสารทเกดขนภายในและภายนอกองคกร 2.3 เปนโฆษก (Spokesperson) เผยแพรขาวสารกจกรรมขององคกรใหสาธารณชนทราบ

30

3. บทบาทดานการตดสนใจ ประกอบดวย 3.1 เปนผประกอบการ (Entrepreneurs) ผบรหารตองการเปนผรเรม ผออกแบบงานและกลาเผชญกบการเปลยนแปลงรวมทงมความคดสรางสรรค 3.2 เปนผขจดความขดแยง (Disturbance handlers) ผบรหารจะตองแกปญหา เมอองคกรเผชญกบเรองส าคญทตองตดสนใจโดยมวธการแกปญหาทถกตอง 3.3 เปนผจดสรรทรพยากร (Resource allocators) ผบรหารจะตองตดสนใจ ใชทรพยากรทมอยใหเกดประโยชนสงสด ทกษะการบรหาร (Management skills) (Robbins & Coulter, 1999, pp. 16-17) ผบรหารจ าเปนตองมทกษะ 3 ประการ คอ 1. ทกษะดานการปฏบตงาน (Technical skills) หมายถง ความเขาใจและความช านาญ ในการปฏบตงานในหนาทอยางใดอยางหนงรวมถงความช านาญในวธการ เทคนค และเครองใช ทเกยวกบหนาทอยางใดอยางหนง เชน งานวศวกรรม งานผลต หรองานการเงน และความร เฉพาะดาน ความสามารถวเคราะห สามารถใชเครองมอและเทคนคในการแกปญหาเกยวกบงาน ในหนาท ทกษะดานเทคนคจ าเปนมากส าหรบผบรหารระดบตน 2. ทกษะดานมนษยสมพนธ (Human skills) หมายถง ความสามารถท างานรวมกบผอน และโดยอาศยผอน รวมทงสามารถท างานอยางมประสทธผล ประหนงสมาชกคนหนงของกลม ทกษะดานมนษยสมพนธมความส าคญตอผบรหารทกระดบ 3. ทกษะดานความคดรวบยอด (Conceptual skills) หมายถง ความสามารถมองภาพรวม ทงองคกรและเขาใจความสมพนธระหวางองคประกอบตาง ๆ ทกษะนเกยวกบความคดเหนของ ผบรหาร การจดการขอมลขาวสารและความสามารถในการวางแผน นอกจากนยงเปนเรองเกยวกบ การรวาแผนกงานหนงงานใดมความเหมาะสมกบองคกรโดยรวมเพยงใด และองคกรของตนเหมาะกบธรกจประเภทนนและชมชน รวมทงธรกจโดยทวไป ภาวะแวดลอมทางสงคมหรอไมเพยงใด กลาวคอ เปนเรองของการคดอยางมกลยทธซงจะตองมองการณกวางไกลในระยะยาว หมายถง การมวสยทศนนนเอง ทกษะนจ าเปนส าหรบผบรหารทกระดบโดยเฉพาะระดบสง มความจ าเปนมากทสด หลกการบรหารงาน 14 ขอ ของฟาโย (Fayol‘ s fourteen principles management) (Robbins & Coulter, 1999, p. 45) 1. ควรมการแบงงานกนท าตามความรความสามารถ 2. อ านาจและความรบผดชอบของคนงานควรไดสดสวน 3. คนงานควรรกษาระเบยบวนยอยางเครงครด

31

4. คนงานจะตองมผบงคบบญชาเพยงคนเดยว 5. หนวยงานจะตองก าหนดนโยบายในการปฏบตงานใหแนนอน 6. คนงานควรจะเสยสละผลประโยชนสวนตวเพอผลประโยชนขององคกร 7. การก าหนดอตราคาจางควรจะพจารณาตามเนองาน 8. การบรหารงานทดจะตองมลกษณะเปนการรวมอ านาจ 9. จะตองก าหนดสายการบงคบบญชาไวอยางแนนอน 10. ควรก าหนดระเบยบการบรหารไวอยางชดเจน 11. ควรตองใหความยตธรรมแกคนงานโดยเสมอหนากน 12. คนงานตองมความมนคง และไดรบหลกประกนในงานทก าลงท าอย 13. ควรมความคดรเรมและการวางแผนไวลวงหนาส าหรบการบรหาร 14. คนงานควรท างานเปนทม และเปนน าหนงใจเดยวกน คณลกษณะของผน าทด ไดแก (พรรณ ประเสรฐวงษ, 2540, หนา 59-61) 1. อปนสยใจคอหรอความประพฤตของผน า ผน าตองเปนคนทมความซอตรงตออดมคตของตนเอง หรอความคดเหนของตนเอง มความกลาทจะกลาวในสงซงถกตอง ผน าทดควรจะเปนผทรงไวซงความยตธรรมในการตอบแทนแกผทสามารถท างานไดดหรอลงโทษคนทท าผด 2. ผน าตองเปนผทมมนสมองมความฉลาดและมไหวพรบ เพราะคนทถกน าจะตองรสกวา เขาจะไมถกน าในทางทผด ผน าทด หมายความวาจะเปนผทมความรความสามารถ มไหวพรบ ฉลาด จงจะสรางความเชอมนใหแกผอนซงจะยอมตนใหอยใตบงคบบญชาได 3. ผน าควรจะเปนผมทศนะมองการณไกลไมคดอยแตในปญหาเฉพาะหนา ควรมทศนะอนกวางขวาง มองแนวทางแกหรอทางเดนลวงหนาหรอหาทางเลอกไวตาง ๆ กน 4. ผน าควรจะมความคดรเรมในงาน คอ ในการท างานนนหากขาดการผลกดนหรอ การท างานน าคนอน ขาดการตดสนใจทเดดขาดทจะท าอยางใดอยางหนงอยางแนวแน อาจจะท าให งานด าเนนไปไดไมด 5. ผน าควรจะมความเขาใจในตวบคคลอนนอกจากตวเอง คณลกษณะและคณสมบตทพงประสงคของผบรหารโรงเรยน (นพพงษ บญจตราดลย, 2540, หนา 39-40) 1. คณลกษณะทางดานวชาการ 1.1 ดานการศกษาทางวชาชพของผบรหาร 1.2 ดานความรทวไปของผบรหาร 1.3 ดานประสบการณของผบรหาร

32

2. คณลกษณะทางดานบคลกภาพของผบรหาร 2.1 บคลกภาพทางดานรางกาย ประกอบดวยรปรางหนาตา ความมชวตชวา ราเรง การแตงกาย วาจา ทาทางการวางตน สขภาพ 2.2 บคลกภาพทางดานจตใจและอารมณ ประกอบดวยอดมการณ ความเชอมนของตนเอง เสยสละ ศรทธา ความเหนอกเหนใจ ความมพลงอดทน ขยน กลาหาญ กลาพดกลาท า ตนตวอยเสมอ ความมเมตตาจต ยตธรรม อารมณมนคง อารมณขน มวนย 2.3 บคลกภาพทางดานสงคมและสงแวดลอมประกอบดวยความใจกวางบรการชวยเหลอกวางขวาง ฐานะทางเศรษฐกจดพอสมควร เหนแกประโยชนสวนรวมมากกวาสวนตน 3. คณลกษณะทางดานความสามารถในการปฏบตงาน มองคประกอบดงน ความมสต ปญญาฉลาด และมไหวพรบ ความรบผดชอบตอหนาทการงาน การมสวนรวม ความสามารถ ในการจงใจคน ความสามารถในการตดสนใจ ความสามารถในการประสานทงงานและคน และเคยประสบความส าเรจในหนาทการงานมากอน ภาวะผน ากบขวญ (Morale) (นพพงษ บญจตราดลย, 2534, หนา 101-102) ขวญเปนการแสดงออกทางภาวะจตใจหรอความรสก ทศนคตของคนในหนวยงาน ทมตองาน บคคลหรอเพอนรวมงาน ตอองคกรทตนปฏบตอย ตอวตถประสงคและความส าเรจ ตามจดมงหมายขององคกร ความเชอมนทมตอผน า ตอสมาชกดวยกน ความเชอมนทมตอเปาหมายของกลม และความสามคคกลมเกลยวท าใหงานของกลมบรรลเปาหมายดวยด ผน ามสวนในการเสรมสรางขวญในหนวยงาน คนงานมความพอใจหรอไมพอใจ สวนหนงยอมมาจากหวหนางานเปนส าคญ 1. องคประกอบทท าใหขวญของคนในองคกรดหรอไมดขนอยกบ 1.1 หนวยงานมการนเทศกกนอยางใกลชดและเพยงพอทวถงหรอไม 1.2 คนท างานมความพงพอใจและภมใจในงานทตนปฏบตหรอไม 1.3 คนท างานมความสมพนธอนดระหวางคนงานดวยกนหรอไม 1.4 มวตถประสงคของหนวยงานเปนทนาพงพอใจหรอไม ทกคนยอมรบวตถประสงคหรอไม 1.5 คาตอบแทนทคนงานไดรบมความเหมาะสมเพยงใด ทงดานเศรษฐกจ และของรางวลอยางอน 1.6 สขภาพทางกายและทางจตใจโดยทวไปของคนท างานเปนอยางไร 2. ภาวะผน ากบขวญ ผน ามความส าเรจในการทจะสรางหรอท าลายขวญของคน ในหนวยงาน ความพงพอใจของคนงานทมตอหวหนางานจงเปนสงส าคญ และมสหสมพนธกนอย

33

หวหนาบางคนใชวธแหยใหคนงานทะเลาะกนแลวตนเองจะไดมหนาทส าคญในการน าพาให ประนประนอมทกอยางแลวคดวาตนเองเปนใหญอย เปนแนวความคดทลาสมยและเขาใจผด ในสภาพปจจบน ดงนน หนาทส าคญของผน าในการทบ ารงขวญในหนวยงานใหสงและดขน สรปได 5 ประการ คอ 1. ผน าจะตองเปนสญลกษณของคนในกลม (Group symbolizer) 2. ผน าจะตองเปนผเลอกเปาหมายของกลม (Group goal selector) 3. ผน าจะตองเปนผตดสนใจแกปญหาของกลม (Group decision-maker) 4. ผน าจะตองเปนผควบคมและไกลเกลยในกรณทลกนองแตกราวกน (Group arbiter) 5. ผน าจะตองเปนตวอยางของกลมในทางทด (Group exampler) ทฤษฎภาวะผน าและแบบภาวะผน า

1. ทฤษฎภาวะผน าสามารถแบงได 3 ยค คอ ยคท 1 การศกษาเกยวกบภาวะผน าจะยดแนวทางการศกษาดานคณลกษณะ (Trait approach) เปนหลกซงมความเชอวาคนทจะขนสต าแหนงผน าไดนนจะตองมคณลกษณะและ ความช านาญพเศษ เชน ตองเปนคนทมบคลกด ตองมอารมณด คอ สามารถควบคมอารมณได ตองมความอดทนอดกลน ตองมความสามารถในการท างานใหเกดประสทธภาพ เปนตน ในระหวางป ค.ศ. 1904-1948 สตอกดลล (สเทพ พงศศรวฒน, 2548, หนา 103) ไดรวบรวมผลการศกษางานวจยเกยวกบคณลกษณะของผน า จ านวน 124 เรอง พบวา มคณลกษณะทสอดคลองกบความหมายของผน าในฐานะผใชความสามารถของตนชวยใหผอนปฎบตภาระกจ ไดบรรลเปาหมาย คณลกษณะทตรงตามสมมตฐานดงกลาว ไดแก ผน าจะตองมความเฉลยวฉลาด (Intelligent) ผน าจะตองมความรสกไวตอการรบรความตองการของผอน (Alertness to the needs of others) ความเขาใจในงาน (Understanding of the tasks) มความรเรม มความอดทนตอ การแกปญหาตาง ๆ มความมนใจตนเอง (Self-confidence) ตองการแสวงหางานรบผดชอบ (Desire to accept responsibility) และตองการอยในฐานะทมอ านาจและการควบคม (A position of dominance and control) อยางไรกตามความจ าเปนใชคณลกษณะแตละชนดมากนอยนน ยอมขนอยกบสถานการณ ในป ค.ศ. 1974 สตอกดลล (สเทพ พงศศรวฒน, 2548, หนา 103) ไดท าการสงเคราะหผลงานวจยทเกยวกบคณลกษณะของผน าของบคลากรตาง ๆ ระหวางป ค.ศ. 1949-1970 จ านวน 163 กรณศกษา พบวา มคณลกษณะทเกยวของกบความมประสทธผลของผน าซ ากบคณลกษณะ ทพบจากผลการศกษาครงกอนอยหลายประการ สเทพ พงศศรวฒน (2548, หนา 4) จากการศกษา นยามภาวะผน าของไบรแมนดงกลาว ค านยามสวนใหญมาจากแนวคดเรองคณลกษณะ (Traits)

34

พฤตกรรม (Behavior) การใชอทธพล (Influence) และรปแบบของการปฏสมพนธ (Interaction patterns) ของผน าเปนหลกส าคญ ดงนนนยามของภาวะผน าเหลานจงสอดคลองกบแนวคดและ ทฤษฎภาวะผน าตาง ๆ ทเกดขนในชวงกอนกลางทศวรรษ 1980 ไดเปนอยางด ซงไดแก แนวคด ทฤษฎภาวะผน าตามยคท 1-3

แนวคดหลกการภาวะผน าแบบผรบใช การทองคกรหรอหนวยงานจะอยรอดหรอไมนน ขนอยกบบคคล 2 ประเภท คอ ผท าหนาทเปนหวหนาซงเรยกวา ผบรหาร ท าหนาทบรหารองคกร อกประเภทหนง คอ ผน า ความแตกตางของผบรหารกบผน า คอ ผบรหารมต าแหนงและมอ านาจตามกฎหมาย สวนผน า คอ ผทมพลงอ านาจสามารถโนมนาวจตใจคนอนใหท าตามโดยอาศยคณความด (สทธพร นยมศรสมศกด, 2546, หนา 115) ผน ามความส าคญตอองคกรในดานเปนผรบผดชอบตอประสทธผลขององคกรความส าเรจขององคกรขนอยกบความตระหนกรในความส าคญของคณภาพขององคกร เปนผเปลยนแปลงองคกรใหเหมาะสมกบสงแวดลอม และเปนผสนองความตองการทางการศกษาของชมชน (Bennis, & Nanus, 1985, pp. 15-16) แนวคดเกยวกบผน าในปจจบนจงเนนไปทผน าทมคณธรรมซงสนบสนนใหผตาม สามารถพฒนาศกยภาพของตนเองใหเปนผน าไดมากกวาทจะใชต าแหนงเพอการควบคมหรอ จ ากดความสามารถของผตาม ผน าในอดตจะรบผดชอบตอความส าเรจขององคกรโดยการควบคม การท างานของผตามอยางใกลชด หากมองในแงการควบคมผตามแลว ดาฟท (Daft, 1999, pp. 371-375) ไดแยกประเภทผน าออกเปน 4 รปแบบ ดงตอไปน 1. ผน าแบบเผดจการ (Authicitarian management) ผน าแบบนจะเนนการสงการ และควบคมผตามอยางใกลชด ท าใหผตามไมกระตอรอรน เฉอยชา ไมคาดหวงเกยวกบตนเอง แตจะท างานตามค าสงทไดรบมอบหมายเทานน 2. ผน าแบบมสวนรวม (Participative management) ผน าแบบนจะพยายามท าใหผตาม มสวนรวมในการตดสนใจและท าใหผตามมความกระตอรอรนในการท างานมากขน 3. ผน าแบบผพทกษ (Stewardship) ผน าแบบนจะมลกษณะคอ จะเรมเปลยนแปลง ความคดเหนของตนเองทเคยเนนการควบคมผตามเปนการมอบหมายความรบผดชอบและ อ านาจหนาทไปสผตามมากขน 4. ผน าแบบผรบใช (Servant leadership) เปนผน าทเกดภายหลงผน าแบบผพทกษ ผน าแบบนจะเลกควบคมแตจะเลอกรบใชผตาม

35

คณลกษณะผน าแบบผรบใช กรนลฟ (Greenleaf, 2002, pp. 21-61) กลาวถง คณลกษณะทส าคญ 10 ดาน ของภาวะผน า แบบผรบใช ไดแก การฟง การเหนอกเหนใจ การเยยวยารกษา การตระหนกร การโนมนาวใจ การสรางมโนทศน การมองการณไกล ความรบผดชอบรวมกน การอทศตนเพอพฒนาบคคล และการสรางกลมชน (Spears, 2004) ภาวะผน ายคใหม ไมใชผน าแบบสงการ ไมใชผน าแบบเผดจ การแตเปนผน าแบบผรบใช ภาวะผน าแบบผรบใชเปนพฤตกรรมการรบใชเพอนรวมงานและผตาม เปนอนดบแรก เพอสนองความตองการของบคคลเหลานนโดยใชอ านาจทางศลธรรมกระตนใหเกด ความรวมมอรวมใจ ความไววางใจซงกนและกนและมอบอ านาจแกบคคลเหลานน น าไปส การบรรลเปาหมายรวมกนของกลม โดยมการจ าแนกคณลกษณะของภาวะผน าแบบผรบใชเปน 10 คณลกษณะ ดงน 1. การฟง (Listening) ตามแบบแผนแหงความเปนผน า ผน าแบบผรบใชตองมทกษะ ในการสอสารและการตดสนใจ ผน าแบบผรบใชตองตงใจพฒนาทกษะแหงการฟงผอนอยางตงใจ ผน าแบบผรบใชสามารถก าหนดเอกลกษณ (Identity) และเจตจ านง (Will) ของกลมได หลกการ และแนวคดเกยวกบคณลกษณะของการฟงตามแนวคดของภาวะผน าแบบผรบใชไวไดดงน ทอมปสน (Thompson, 2005, p. 92) กลาววา ผบรหารจะไดรบการยอมรบวาเปนผน า ทมคณภาพนนอยทความสามารถและทกษะในการสอสารและการตดสนใจไดอยางเหมาะสม ตามสถานการณ ผน าแบบผรบใชตองมทกษะทส าคญของผน าโดยการอทศตนในการฟงผอน ผน าแบบผรบใชตองแสวงหาเอกลกษณเฉพาะของกลมและความสามารถในการท าใหเปาหมาย ของกลมชดเจน เทยเลอร (Taylor, 2002, p. 17) กลาววา กลนลฟใหความส าคญตอความสามารถของผน า และความกระตอรอรนทจะเรยนรทจะเปดเผยความสามารถทฟงและความสามารถทจะพด ในวถทางทใชชกจงใหบคคลตดสนใจเลอกตามเปาหมายทผน าตองการ 2. ความเหนอกเหนใจ (Empathy) ผน าแบบผรบใชจะพยายามเขาใจและรซงถง ความรสกของผอนอยางมาก คนทวไปลวนตองการการยอมรบและการตระหนกถงเอกลกษณ เฉพาะตวของตน ผน าจงควรแสดงความปรารถนาดตอผอน และไมปฏเสธทตวบคคล ถงแมเขาจะมพฤตกรรมหรอผลการท างานทยอมรบไมได 3. การเยยวยา (Healing) จดเดนประการหนงของภาวะผน าแบบผรบใชคอ ความสามารถ ในการเยยวยาตนเองและผอน หลายคนไดสญเสยจตวญญาณและทกขระทมกบความเจบปวด ทางอารมณ ถงแมสงเหลานจะเปนเรองธรรมชาตของมนษย แตผน าแบบผรบใชกจะชวยฟนฟ ภาวะเหลานนแกผอน

36

4. การตระหนกร (Awareness) การตระหนกรในเรองทวไปและการตระหนกรตนเอง ท าใหผน าแบบผรบใชแขงแกรง การตระหนกรยงชวยใหเขาใจประเดนเกยวกบศลธรรมและคานยม โดยน าทางใหบคคลมองสถานการณเปนองครวมมากขน ซงการตระหนกรไมใชสงปลอบใจ แตกลบเปนสงปลกเรา ผน าทมความสามารถจะตนตวและถกกระตนอยางมเหตผล เขาไมตองการ สงปลอบใจ เพราะเขาสามารถคนพบความสงบภายในตนเองได 5. การโนมนาว (Persuasion) ผน าแบบผรบใชจะใชความสามารถในการโนมนาวใจ มากกวาอ านาจโดยต าแหนงในการตดสนใจเรองตาง ๆ ในองคกร มงทการท าใหผอนคลอยตามมากกวาการขมข คณลกษณะนไดแบงแยกรปแบบการปกครองแบบเผดจการดงเดมและภาวะผน าแบบผรบใชไดอยางชดเจน ผน าแบบผรบใชสามารถสรางความตกลงรวมกนภายในกลมอยางม ประสทธผล 6. การสรางกระบวนทศน (Conceptualization) ผน าแบบผรบใชจะฝกฝนความสามารถ ในการฝนถงสงทยงใหญ ความสามารถในการมองปญหาหรอองคกรจากพนฐานแนวคดทเปนกระบวนการ เปนระบบ กลาวคอ ตองคดใหเหนอขนไปจากสภาพความเปนจรงทเกดขน ในแตละวนส าหรบผบรหารจดการ คณลกษณะนตองอาศยการมวนยและการฝกฝน แตส าหรบ ผน าแลวตองแสวงหาความสมดลระหวางการคดอยางเปนกระบวนการและแนวคดวนตอวน

7. การมองการณไกล (Foresight) การมองการณไกลจะชวยใหผน าแบบผรบใชเขาใจถงบทเรยนจากอดต ความเปนจรงปจจบน และเหตการณตอเนองทจะเกดขนในอนาคต คณลกษณะนจะอยในความสามารถในการหยงร ซงยงคงเปนคณลกษณะทไมมการศกษามากนกในสวนของภาวะผน า แตกเปนสวนทควรไดรบความสนใจ 8. การเปนผดแล (Stewardship) Per Block ไดใหค านยามของค าวา Stewardship ไววา เปนการรบผดชอบตอบางสงบางอยางเพอผอน Greenleaf ไดเสนอทศนะวา องคกรเปนสถาบน ททงผบรหารสงสด คณะกรรมการและผจดการตองมบทบาทส าคญในการบรหารองคกรใหรบผดชอบตอสงคม ภาวะผน ากเชนเดยวกบการเปนผดแล ทมหนาททส าคญอนดบแรก ในการอทศตนเพอสนองตอบความตองการของผอนรวมถงการใชความเปดเผย จรงใจและ การโนมนาวมากกวาการบงคบควบคม 9. การอทศตอความเจรญงอกงามของบคคล (Commitment to the growth of people) ผน าแบบผรบใชจะเชอวาคนมคณคาภายในทสงกวาลกษณะภายนอก ดวยเหตนผน าแบบผรบใช จงอทศตนอยางมากในความเจรญงอกงามของแตละคนและทก ๆ คนในองคกร ผน าแบบผรบใช จงตระหนกถงความรบผดชอบทยงใหญในการสรางความเจรญงอกงามของพนกงาน

37

10. การสรางกลม (Building community) ความส านกการสรางกลมของผน าแบบผรบใช ไดสญสลายไปในอดตเมอไมนานมานเปนผลมาจากการเปลยนสภาพชมชนทองถนไปสองคกร ขนาดใหญซงไดปรบเปลยนวถชวตของผคนไปดวย การตระหนกนจงเปนเหตใหผน าแบบผรบใช มงสรางกลมหรอชมชนภายในองคกร โดยเชอวากลมทแทจรงสามารถสรางขนไดทามกลางบคคล ในวงการธรกจหรอบคคลในองคกรอน สงจ าเปนส าหรบการสรางกลมทสามารถรวมผคน จ านวนมากได คอ ผน าแบบผรบใชทคอยชทางดวยการแสดงใหเหนถงแนวโนมทไมจ ากด ส าหรบกลมทเกยวของกบชมชน สรป คณลกษณะผน าแบบผรบใช เปนแนวคดโดยมจดเนนทเกยวกบบทบาทในการน า โดยใชการสงการใหนอยทสดและผน าเพมบทบาทการเปนผใหบรการแกผตาม หรอผรวมงาน มากขน กรนลฟใหแนวคดนเพอใหเหนมโนทศนของภาวะผน าแบบผรบใช เปนการเปลยนแปลง ไปสวฒนธรรมใหม โดยการสรางภาพลกษณ สภาพแวดลอมภาวะผน าในเชงบวก ประสบการณ และผลของการเปนผน าแนวใหม แนวคดนจงควรเปนทนาสนใจ และนาท าความเขาใจ เพอน าไป ประยกตใชในการพฒนาองคกรใหมคณภาพและประสทธภาพตามวตถประสงคทวางไว

ความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน าแบบผรบใช การพฒนาองคกรเปนเรองส าคญและจดไดวาเปนความจ าเปนอยางยงในทกองคกรจะตองถอเปนหนาท เนองจากยคโลกาภวตนเปนยคแหงการสอสารไรพรมแดน เกดการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ดงนน ความส าคญของการพฒนาองคกรใหบรรลตามวตถประสงคของการพฒนา โดยอาศยการท างานรวมกนภายในองคกรนน พฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน าแบบผรบใช เปนปจจยหลกในการบรหารจดการองคกรในการทจะน าไปสการพฒนาองคกรใหมศกยภาพตอไป ในอนาคต ทอมปสน (Thompson, 2005, Abstract) ไดท าการศกษาเรอง The public superintendent and seveant leadership การศกษาครงน มวตถประสงคเพอส ารวจความสมพนธระหวางคณภาพของผบรหารโรงเรยนรฐบาล ซงมสวนเกยวของกบผบรหารของโรงเรยนทมประสทธภาพสงและคณลกษณะผน าแบบผรบใช วธการศกษาคนควาเกยวกบคณภาพ นอกจากประกอบดวย การวจย เชงส ารวจยงใชวธสมภาษณโดยใชค าถามปลายเปด แตมความละเอยดถถวนกบผบรหารทเปนแบบอยางของรฐมเสโซตา และรฐวสคอนซน ผบรหารทมสวนเกยวของคอผทไดเขารวม ในการสนทนากบสมาคมผบรหารโรงเรยนอเมรกน จากการศกษาพบวา เกยวกบคณลกษณะผน าแบบผรบใช (การฟง การเหนอกเหนใจ การตระหนกร การโนมนาวใจ การสรางมโนทศน การมองการณไกล ความรบผดชอบรวมกน อทศตนเพองานพฒนาบคลคล การสรางกลมชน)

38

เขาพบวาคณลกษณะผน าแบบผรบใชไดถกน ามาใชในระบบการศกษาเพอก าหนดบทบาทของผน า แบบผรบใชวา พฤตกรรมผน าทมวสยทศนมความสอดคลองกบคณลกษณะ 10 ประการของผน า แบบผรบใช กรนลฟ (Greenleaf, 2002, pp. 21-61) กลาวถงคณลกษณะทส าคญ 10 ดานของภาวะผน าแบบผรบใช ไดแก การฟง การเหนอกเหนใจ การเยยวยารกษา การตระหนกร การโนมนาวใจ การสรางมโนทศน การมองการณไกล ความรบผดชอบรวมกน การอทศตนเพอพฒนาบคคล และการสรางกลมชน ซงลกษณะของผน าดงกลาวนจะเปนแนวทาง ปจจยหลกในการบรหารจดการกบองคกรน าไปสการพฒนาองคกรในทก ๆ ดาน ยลค (Yulk, 1998, p. 404) ไดกลาวถง ความรบผดชอบพนฐานของผน าแบบผรบใช อนแสดงถงความมจรยธรรม คอ การใหบรการแกผตาม หมายถง การบ ารง ทะนถนอม ปกปอง และใหอ านาจแกผตาม ผน าแบบนจะสนองความตองการของผตามและชวยเหลอผตามใหมความสามารถเพมขน ฉลาดขน และปรารถนาทจะรบผดชอบในงานทตนท ามากขน ผน าแบบน จะพยายามเขาใจผตามรบฟงผตาม ปรารถนาทจะมสวนรวมในความเจบปวดและปญหาของผตาม ผน าจะมความยตธรรมและปฏบตตอทกคนอยางเทาเทยม ผทดอยกวาจะตองไดรบการดแล ผน าตองมอบอ านาจและเชอถอในตวผตาม ผตามตองเตรยมตนเองใหพรอมเพอทจะน าและควร รบโอกาสเมอถกเสนอท าใหเกดผน าแบบผรบใชมากยงขนในสงคม ดาฟท (Daft, 1999, pp. 523-525) กลาววา บทบาททผน าตองแสดงในองคกรแหงการเรยนร กคอ การสรางวสยทศนรวมกนของบคลากร การออกแบบโครงสรางองคกร และการแสดงบทบาท เปนผน าแบบผรบใช การเปนผน าแบบผรบใชนนจะตองเรยนรทจะคดในรปแบบของการควบคมรวม ซงกคอการหาขอตกลงระหวางผน าและผตามมากกวาจะเปนการควบคมเหนอ ผน าแบบผรบใช จะสรางความสมพนธกบผตามบนพนฐานของความคด วฒนธรรมทเปนอนหนงอนเดยวกน เพอน าไปสเปาหมายขององคกร ในองคกรแหงการเรยนร ผน าจะชวยใหบคลากรเหนภาพรวม ขององคกรทงหมด สงเสรมการท างานเปนทม รเรมการเปลยนแปลงและเพมความสามารถของบคลากรเพอการเปลยนแปลงองคกรในอนาคต ผน าแบบผรบใชเปนแนวคดในการมอบอ านาจ คณภาพ การสรางทมงาน และการบรหารแบบมสวนรวมรวมถงจรรยาบรรณ การใหบรการ ซงรวมอยในปรชญาการบรหาร

39

งานวจยทเกยวของ งานวจยในประเทศ ดลธดา เจรญวย (2551) ศกษาพฤตกรรมผน าของผบรหารวทยาลยอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการอาชวศกษา จงหวดฉะเชงเทรา พบวา พฤตกรรมผน าของผบรหาร วทยาลยอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการอาชวศกษา จงหวดฉะเชงเทรา โดยรวมและ รายดานอยในระดบมาก พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษาวทยาลยอาชวศกษา สงกดส านกงาน คณะกรรมการอาชวศกษา จงหวดฉะเชงเทรา จ าแนกตามสถานภาพ โดยรวมและรายดานแตกตางกน อยางไมมนยส าคญทางสถต พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษาวทยาลยอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการอาชวศกษา จงหวดฉะเชงเทรา จ าแนกตามวฒการศกษา โดยรวม และรายดานแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษา วทยาลยอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการอาชวศกษา จงหวดฉะเชงเทรา จ าแนกตาม ประสบการณ โดยรวมและรายดานแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต จนตนา อะทะไชย (2544) ไดศกษาการปฏบตตามภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน ประถมศกษาสงกดส านกงานการประถมศกษา จงหวดหนองคาย พบวา ผบรหารโรงเรยน ประถมศกษาโดยสวนรวมมความคดเหนเกยวกบการปฏบตตามภาวะผน า โดยรวมและรายดาน อยในระดบมาก โดยเรยงจากคะแนนเฉลยจากมากไปหานอย จรรตน วไลวรรณ (2545) ไดศกษาการใชภาวะผน าเปลยนแปลงของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา จงหวดชยภม ตามทศนะของครผสอน พบวา ทศนะของครผสอนทมตอการใช ภาวะผน าแบบการเปลยนแปลงของผบรหารโรงเรยน โดยรวมอยในระดบปานกลาง ดานทอยใน ระดบสง คอ ดานการสรางบารม บศราภรณ แสงทอง (2550) ไดศกษาพฤตกรรมผน าของผบรหารโรงเรยนในอ าเภอปลวกแดง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาระยอง เขต 1 ผลการศกษาพบวา พฤตกรรมผน า ของผบรหารโรงเรยนในอ าเภอปลวกแดง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาระยอง เขต 1 ดานการมความคดรเรมสรางสรรค ดานการรจกปรบปรงแกไข ดานการใหการยอมรบนบถอ ดานการใหความชวยเหลอ ดานการโนมนาวจตใจ ดานการประสานงาน และดานการเขาสงคมไดด อยในระดบสงและผลการเปรยบเทยบพฤตกรรมผน าของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาทม วฒการศกษา และประสบการณแตกตางกน โดยรวมและรายดานแตกตางกนอยางไมมนยส าคญ ทางสถต ชลธชา อนนตนาว (2554) ไดศกษาความสมพนธระหวางภาวะผน าการเปลยนแปลงของผบรหารกบองคกรแหงการเรยนรของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา

40

ประถมศกษาชลบร เขต 3 จากการวเคราะหขอมลในการวจยครงน สรปสาระส าคญของ ผลการศกษาไดดงตอไปน ภาวะผน าการเปลยนแปลงของผบรหารสถานศกษากบองคกรแหง การเรยนรของสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3 โดยรวม และรายดานอยในระดบมาก ภาวะผน าการเปลยนแปลงของผบรหารสถานศกษากบองคกรแหง การเรยนรของสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3 จ าแนกตาม ประเภทของสถานศกษาแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และจ าแนกตาม ประสบการณของผบรหารแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต ภาวะผน าการเปลยนแปลงของ ผบรหารสถานศกษากบองคกรแหงการเรยนรของสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3 โดยรวมอยในระดบสงมาก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 บงอร ไชยเผอก (2550) ไดศกษาคณลกษณะผน าแบบผรบใชและบรรยากาศของ โรงเรยนคาทอลก สงกดคณะภคน พระกมารเยซ จากการวเคราะหขอมลในการวจยครงน สรปสาระส าคญของผลการศกษาไดดงตอไปน คณลกษณะของผน าแบบผรบใชโรงเรยนคาทอลก โดยรวมและรายดานทกดานอยในระดบมาก เรยงตามล าดบคาเฉลย ไดแก การสรางมโนทศน ความรบผดชอบรวมกน การโนมนาวใจ การมองการณไกล การฟง การเยยวยารกษา การอทศตน เพอพฒนาคน การสรางกลมชน การเหนอกเหนใจ และการตระหนกร บรรยากาศของโรงเรยน คาทอลก สงกดคณะภคน พระกมารเยซ โดยรวมและรายดานทกดานอยในระดบด เรยงตามล าดบ คาเฉลย ไดแก บรรยากาศการสงเสรมคณธรรมจรยธรรม บรรยากาศหองเรยน และบรรยากาศ นอกหองเรยน ผลการเปรยบเทยบคณลกษณะของผน าแบบผรบใชและบรรยากาศของโรงเรยน คาทอลก สงกดคณะภคน พระกมารเยซ โดยรวมพบวา ครมประสบการณในการท างาน และครทระดบชวงชนตางกน มความคดเหนแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ผลการเปรยบเทยบบรรยากาศของโรงเรยนคาทอลก สงกดคณะภคน พระกมารเยซ พบวา ครมประสบการณในการท างานตางกน มความคดเหนแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 และครระดบชวงชนตางกนมความคดเหนไมแตกตางกน รจรา แฝงบบผา (2556) ไดศกษาความสมพนธคณลกษณะผน าแบบผรบใชของ ผบรหารโรงเรยนกบบรรยากาศองคกรของโรงเรยนในสงกดกองการศกษา เทศบาลนครระยอง จงหวดระยอง พบวา คณลกษณะของผน าแบบผรบใชของผบรหารโรงเรยนสงกดกองการศกษา เทศบาลนครระยอง จงหวดระยอง โดยรวมอยในระดบมาก บรรยากาศองคกรของโรงเรยน ในสงกดกองการศกษา เทศบาลนครระยอง จงหวดระยอง โดยรวมอยในระดบมาก และความสมพนธระหวางคณลกษณะผน าแบบผรบใชกบบรรยากาศของโรงเรยน สงกดกองการศกษา เทศบาล นครระยอง มความสมพนธกนโดยรวมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

41

งานวจยตางประเทศ เมอรฟ (Murphy, 1994) ไดท าการวจยเชงส ารวจถงบทบาทของผบรหารส านกงานกลางดานการศกษาตอผลของการปฏรปโครงสรางโรงเรยน โดยเฉพาะอยางยงบทบาทของศกษาธการ เขตพนทการศกษา ผท าวจยไดท าการส ารวจการรบรขอมลของกลมตวอยาง ซงไดแก ศกษาธการเขต ในรฐเคนตกก จ านวน 176 คน และไดสรปผลการวจยพบวา บทบาททเปลยนแปลงของศกษาธการ เขตม 3 ประการ คอ 1. การพฒนาชมชน 2. การใหค าแนะน าอยหาง ๆ 3. ความมงมนตอการผานเกณฑมาตรฐานตามพระราชบญญตการปฏรปการศกษาของ รฐเคนตกก ฟลลตน (Felton, 1995) ไดศกษาความสมพนธระหวางภาวะผน าเชงจดการและภาวะ ความเปนผน าการเปลยนแปลงของผบรหารในโรงเรยนประถมศกษาจ านวน 55 แหง และโรงเรยนมธยมศกษาจ านวน 31 แหง ของรฐมสซสซปป (Mississippi) ใชตวอยางซงเปนคร รอยละ 10 ของประชากร ไดกลมตวอยาง 590 คน และใชแบบสอบถาม MLQ เปนเครองมอ ในการวจย ผลการศกษาพบวา ภาวะความเปนผน าการเปลยนแปลงของผบรหารมความสมพนธ กบความพงพอใจในงานของคร และพบวา ผบรหารโรงเรยนประถมศกษาจะมภาวะความเปนผน า การเปลยนแปลงสงกวาผบรหารในโรงเรยนมธยมศกษา มลเลอร (Miller, 1987, p. 795-A) ศกษาระหวางพฤตกรรมผน า ความส านกเกยวกบธรรมชาตของมนษยและการรบรเกยวกบประสทธผลของภาวะผน า โดยใชทฤษฎ x ทฤษฎ y ของแมคเกรเกอร และทฤษฎประสทธผลภาวะผน าของฟลเลอร ผลการศกษาพบวา ผบรหาร มพฤตกรรมมงกจสมพนธในสถานการณทเอออ านวยตอผน าในระดบปานกลาง มประสทธผล สงกวาผบรหารทมพฤตกรรมมงมตรสมพนธ แตอยในสถานการณทเอออ านวยตอผน าในระดบสง และต า ทอมปสน (Thompson, 2005, Abstract) ไดท าการศกษาเรอง The public superintendent and seveant leadership การศกษาครงนมวตถประสงคเพอส ารวจความสมพนธระหวางคณภาพ ของผบรหารโรงเรยนรฐบาล ซงมสวนเกยวของกบผบรหารของโรงเรยนทมประสทธภาพสง และคณลกษณะผน าแบบผรบใช วธการศกษาคนควาเกยวกบคณภาพ นอกจากประกอบดวย การวจยเชงส ารวจยงใชวธสมภาษณโดยใชค าถามปลายเปดแตมความละเอยดถถวนกบผบรหาร ทเปนแบบอยางของรฐมเสโซตา และรฐวสคอนซน ผบรหารทมสวนเกยวของคอผทไดเขารวม ในการสนทนากบสมาคมผบรหารโรงเรยนอเมรกน จากการศกษาพบวา เกยวกบคณลกษณะผน า

42

แบบผรบใช (การฟง การเหนอกเหนใจ การตระหนกร การโนมนาวใจ การสรางมโนทศน การมองการณไกล ความรบผดชอบรวมกน อทศตนเพองานพฒนาบคลคล การสรางกลมชน) เขาพบวาคณลกษณะผน าแบบผรบใชไดถกน ามาใชในระบบการศกษา เพอก าหนดบทบาทของผน า แบบผรบใชวาพฤตกรรมผน าทมวสยทศน มความสอดคลองกบคณลกษณะ 10 ประการของผน า แบบผรบใช ชารอน (Sharon, 2004, Abstract) ไดท าการศกษาเรอง Employee perception of servant leadership: Comparisons by level and with job satisfaction and organizational commitment การศกษาครงน แสดงถงคณลกษณะของผน าแบบผรบใชสามารถวดและประเมนไดในองคกร จากการวเคราะหความแปรปรวนพหนามคะแนนจากภาวะผน า การจดการและการรบรของพนกงานของภาวะผน าแบบผรบใชแสดงใหเหนวาชองวางของการรบรของพนกงานตางระดบ มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต รวมทงมความสมพนธระหวางภาวะผน าแบบผรบใช กบความพงพอใจในการท างาน แลมเบรต (Lambert, 2004, Abstract) ไดท าการศกษาเรอง Servant leadership qualities of principals, organization climes, and student achievement: A correlational study โดยมความมงหมายเพอศกษาภาวะผน าของผบรหารโรงเรยนระดบมธยมศกษาบรรยากาศองคกร และผลสมฤทธของนกเรยน เพอศกษาความสมพนธของพฤตกรรมของผบรหารแบบผรบใช และทาทของผบรหาร รวมถงความส าเรจขององคกร โดยวดจากผลสมฤทธของนกเรยนโดยใชแบบทดสอบมาตรฐาน และผลการวจยพบวา ภาวะผน าแบบผรบใชของผบรหารโรงเรยน ระดบมธยมศกษามความสมพนธกบบรรยากาศโรงเรยน จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ สรปไดวา พฤตกรรมผน าและคณลกษณะผน าแบบผรบใชจะชวยใหผบรหารทปฏบตงานใหประสบความส าเรจ งานมประสทธภาพและประสทธผลมองคประกอบหลายดาน เชน ดานความร ความสามารถ ดานบคลกภาพ ดานคณธรรม ดานภาวะผน า ซงคณลกษณะแตละดานของผบรหารโรงเรยน เปนสงสนบสนนใหเกดความรวมมอ ในการปฏบตงานบคลากร ดงนนพฤตกรรมผน าจงมความสมพนธทางบวกกบคณลกษณะผน า แบบผรบใช ท าใหผบรหารจงตองปรบปรงและพฒนาคณลกษณะตาง ๆ ของตนใหเหมาะสม เพอสงผลใหการจดการศกษาประสบผลส าเรจ

43

บทท 3 วธด ำเนนกำรวจย

ในการวจยครงน มงศกษาเพอใหทราบความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบ คณลกษณะของผน าแบบผรบใชของผบรหารโรงเรยนของโรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต โดยผวจยไดด าเนนการตามขนตอน ดงตอไปน 1. ประชากรและกลมตวอยาง 2. เครองมอทใชในการวจย 3. การสรางเครองมอทใชในการวจย 4. การเกบรวบรวมขอมล 5. การจดกระท าขอมลและการวเคราะหขอมล 6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

ประชำกรและกลมตวอยำง ประชำกร ประชากรในการวจยครงน เปนคร และเจาหนาทของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ปการศกษา 2557 จ านวน 7 โรงเรยน จ านวน 472 คน กลมตวอยำง กลมตวอยางในการวจยครงน เปนคร และเจาหนาทของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ปการศกษา 2557 จ านวน 5 โรงเรยน จ านวน 150 คน ก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชตารางเครจซ และมอรแกน (Krejcie & Morgan, 1970, p. 608) โดยการสมอยางงาย

เครองมอทใชในกำรวจย เครองมอทใชในการศกษาวจยครงนเปนแบบสอบถาม (Questionnaire) แบงออกเปน 2 ตอน คอ ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษาของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต เปนลกษณะมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ (Rating scale) คอ ระดบความเปนจรงมากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด

44

ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบคณลกษณะของผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ซงผวจยสรางขน โดยอาศยทฤษฎภาวะผน าแบบผรบใชของกรนลฟ (Greenleaf, 2002, pp. 21-61) เนอหาของ ขอค าถามครอบคลมคณลกษณะผน าแบบผรบใช 10 ดาน ไดแก ดานการฟง ดานการโนมนาวใจ ดานการเหนอกเหนใจ ดานการเยยวยารกษา ดานการตระหนกร ดานการสรางมโนทศน ดานการมองการณไกล ดานความรบผดชอบรวมกน ดานอทศตนเพอคน และดานการสรางกลมชน โดยจะด าเนนการจดแบงรายดานเปนขอค าถามตอไป

กำรสรำงเครองมอทใชในกำรวจย

ผวจยไดด าเนนการสรางเครองมอเพอใชในการเกบรวบรวมขอมลตามขนตอน ดงน 1. ศกษาเอกสาร แนวคด ทฤษฎ บทความ วทยานพนธและงานวจยทเกยวของกบ พฤตกรรมผน าและคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาจากเอกสารและต ารา ทงในประเทศและตางประเทศ 2. ศกษาการสรางแบบสอบถามจากงานวจยทเกยวของ เพอเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถาม 3. น าแบบสอบถามเสนออาจารยทปรกษา เพอพจารณาแกไขขอบกพรองใหม ความถกตอง 4. น าแบบสอบถามทสรางไปหาคณภาพของเครองมอเพอหาความเทยงตรง (Validity) โดยน าแบบสอบถามไปใหผทรงคณวฒจ านวน 3 ทาน พจารณาตรวจสอบความเทยงตรง ตามเนอหา (Content validity) ของแบบสอบถาม ผทรงคณวฒประกอบดวย 4.1 ดร.สมทร ช านาญ อาจารยประจ าภาควชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา 4.2 ดร.ชยพจน รกงาม อาจารยประจ าภาควชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา 4.3 นายวนย สรยปราการ ผอ านวยการสถานศกษา โรงเรยนเทศบาลปลกปญญา ในพระอปถมภฯ สงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต 5. น าแบบสอบถามทไดปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใช (Try-out) กบคร และเจาหนาทจ านวน 5 โรงเรยน ในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ทไมใชกลมตวอยาง จ านวน 30 คน แลวน าไปหาคาความเชอมน (Reliability) โดยหาคาสมประสทธแอลฟา

45

(Cronbach’s alpha-coefficient) (Cronbach, 1990, pp. 202-204) ไดคาความเชอมนของแบบสอบถาม ตอนท 1 พฤตกรรมผน า .97 ไดคาความเชอมนของแบบสอบถาม ตอนท 2 คณลกษณะผน า แบบผรบใช .98 และคาความเชอมนของทงฉบบ .99 6. น าแบบสอบถามทสมบรณแลวไปเกบรวบรวมขอมลจากลมตวอยางตอไป

กำรเกบรวบรวมขอมล ผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลตามขนตอน ดงน 1. ขอหนงสอจากภาควชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ขอความอนเคราะหจากผอ านวยการส านกการศกษาเทศบาลนครภเกต เพอเกบรวบรวมขอมลวจย จากครทปฏบตการสอนในโรงเรยนสงกดเทศบาลนครภเกต 2. จดสงเอกสารและด าเนนการเกบรวบรวมขอมลส าหรบการวจย

กำรจดกระท ำขอมลและกำรวเครำะหขอมล กำรจดกระท ำขอมล 1. ตรวจสอบความสมบรณของแบบสอบถาม เพอน าแบบสอบถามทสมบรณมาลงรหส และใหคะแนนตอนท 1 และตอนท 2 โดยเกณฑการใหคะแนน ดงน แบบสอบถามพฤตกรรมผน าและแบบสอบถามคณลกษณะผน าแบบผรบใช เปนลกษณะ มาตราสวนประมาณคา (Rating scale) 5 ระดบ ของลเครท (Likert, 1961) โดยเรยงความคดเหนจาก มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด เกณฑการใหคะแนนแบบสอบถามและแปลความหมายของคะแนน ก าหนดคะแนน ดงน ระดบความคดเหนมากทสด มคาเทากบ 5 คะแนน ระดบความคดเหนมาก มคาเทากบ 4 คะแนน ระดบความคดเหนปานกลาง มคาเทากบ 3 คะแนน ระดบความคดเหนนอย มคาเทากบ 2 คะแนน ระดบความคดเหนนอยทสด มคาเทากบ 1 คะแนน 2. บนทกขอมลลงในแฟมขอมลคอมพวเตอร เพอวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถต ท าการวเคราะหขอมลตามวตถประสงคของการศกษา การแปลความหมาย ของคะแนน ผวจยก าหนดเกณฑความหมายคาเฉลยของคะแนนเปนตวชวดโดยอาศยแนวคด ของบญชม ศรสะอาด และบญสง นลแกว (2535, หนา 23-24) แลวแปลความหมายตามเกณฑ ทก าหนด ดงน

46

2.1 พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต วเคราะหโดยแจกแจงความถ และคารอยละ คะแนน 4.51-5.00 หมายถง มพฤตกรรมผน าอยในระดบมากทสด คะแนน 3.51-4.50 หมายถง มพฤตกรรมผน าอยในระดบมาก คะแนน 2.51-3.50 หมายถง มพฤตกรรมผน าอยในระดบปานกลาง คะแนน 1.51-2.50 หมายถง มพฤตกรรมผน าอยในระดบนอย คะแนน 1.00-1.50 หมายถง มพฤตกรรมผน าอยในระดบนอยทสด 2.2 คณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต วเคราะหโดยแจกแจงความถ และคารอยละ คะแนน 4.51-5.00 หมายถง คณลกษณะผน าอยในระดบมากทสด คะแนน 3.51-4.50 หมายถง คณลกษณะผน าอยในระดบมาก คะแนน 2.51-3.50 หมายถง คณลกษณะผน าอยในระดบปานกลาง คะแนน 1.51-2.50 หมายถง คณลกษณะผน าอยในระดบนอย คะแนน 1.00-1.50 หมายถง คณลกษณะผน าอยในระดบนอยทสด 2.3 ความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะของผน าแบบผรบใช ของผบรหารสถานศกษาของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต โดยใชสถตหาคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson’s product moment correlation coefficient) r หรอ rxy ของพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดงน คะแนน .50 ถง 1.00 หรอคะแนน -.50 ถง -1.00 หมายถง ขอมลมความสมพนธ ในระดบสง คะแนน .30 ถง .49 หรอคะแนน -.30 ถง -.49 หมายถง ขอมลมความสมพนธ ในระดบปานกลาง คะแนน .10 ถง .29 หรอคะแนน -.10 ถง -.29 หมายถง ขอมลมความสมพนธ ในระดบต า คะแนน .00 หมายถง ขอมลไมมความสมพนธกน

47

สถตทใชในกำรวเครำะหขอมล 1. การศกษาพฤตกรรมผน าและการศกษาคณลกษณะของผน าแบบผรบใชของ ผบรหารสถานศกษาของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต โดยใชการหาคาเฉลย ( X ) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) 2. การศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะของผน าแบบผรบใช ของผบรหารสถานศกษาของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต โดยใชสถตหาคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson’s product moment correlation coefficient) r หรอ rxy

48

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การน าเสนอผลการวเคราะหขอมลการวจยเกยวกบความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ผวจยไดน าเสนอ ดงน

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ผวจยไดก าหนดสญลกษณทใชแทนความหมาย ดงน n แทน จ านวนคนกลมตวอยาง X แทน คาเฉลย SD แทน คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) * แทน ระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ** แทน ระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01 r แทน คาสมประสทธสหสมพนธ X แทน พฤตกรรมผน า X1 แทน การมความคดรเรมสรางสรรค X2 แทน การรจกปรบปรงแกไข X3 แทน การใหการยอมรบนบถอ X4 แทน การใหความชวยเหลอ X5 แทน การโนมนาวจตใจ X6 แทน การประสานงาน X7 แทน การเขาสงคม Y แทน คณลกษณะผน าแบบผรบใช Y1 แทน การฟง Y2 แทน การเหนอกเหนใจ Y3 แทน การเยยวยารกษา Y4 แทน การตระหนกร Y5 แทน การโนมนาวจตใจ

49

Y6 แทน การสรางมโนทศน Y7 แทน การมองการณไกล Y8 แทน ความรบผดชอบรวมกน Y9 แทน การอทศตนเพอพฒนาคน Y10 แทน การสรางกลมชน

การน าเสนอผลการวเคราะหขอมล ในวจยครงน ผวจยไดน าเสนอผลการวเคราะหขอมลแบงออกเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 ผลการวเคราะหระดบพฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษาโรงเรยน สงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ใน 7 ดาน ตอนท 3 ผลการวเคราะหระดบคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ใน 10 ดาน ตอนท 4 ความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต

ผลการวเคราะหขอมล ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลรอยละของผตอบแบบสอบถาม สถานภาพเกยวกบผตอบแบบสอบถาม เปนครจากโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต วเคราะหขอมลคารอยละของผตอบแบบสอบถาม พบวา ครและเจาหนาทในโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ทกลมตวอยาง ตอบแบบสอบถามโดยรวม พบวา ผตอบแบบสอบถามทงหมด จ านวน 150 คน คดเปนรอยละ 100

50

ตอนท 2 ผลการวเคราะหพฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสงกด ส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ตารางท 1 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบความคดเหนพฤตกรรมผน าของผบรหาร สถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต

พฤตกรรมผน าของผบรหาร n = 150

X SD ระดบ อนดบ 1. การมความคดรเรมสรางสรรค 3.59 0.83 มาก 3 2. การรจกปรบปรงแกไข 3.48 0.82 ปานกลาง 6 3. การใหการยอมรบนบถอ 3.41 0.86 ปานกลาง 7 4. การใหความชวยเหลอ 3.48 0.81 ปานกลาง 5 5. การโนมนาวจตใจ 3.60 0.82 มาก 1 6. การประสานงาน 3.48 0.77 ปานกลาง 4 7. การเขาสงคม 3.60 0.84 มาก 2

รวม 3.52 0.87 มาก จากตารางท 1 พบวา พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ตามแนวคดของกรฟฟทส โดยรวมอยในระดบมากและรายดาน มพฤตกรรมอยในระดบมากจ านวน 3 ขอ ระดบปานกลาง จ านวน 4 ขอ และเมอพจารณา รายพฤตกรรม พบวา พฤตกรรมทมการปฏบตมากเปนอนดบ 1 ไดแก การโนมนาวจตใจ อนดบ 2 ไดแก การเขาสงคม อนดบ 3 ไดแก การมความคดรเรมสรางสรรค พบวา พฤตกรรมทมการปฏบตปานกลางเปนอนดบ 4 ไดแก การประสานงาน อนดบ 5 ไดแก การใหความชวยเหลอ อนดบ 6 ไดแก การรจกปรบปรงแกไข และอนดบสดทาย ไดแก การใหการยอมรบนบถอ

51

ตารางท 2 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบความคดเหนพฤตกรรมผน าของผบรหาร สถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการมความคดรเรมสรางสรรค

พฤตกรรมผน าของผบรหาร ดานความคดรเรมสรางสรรค

n = 150

X SD ระดบ อนดบ

1. ก าหนดแผนงานและโครงการใหม ๆ ทสอดคลอง กบความตองการปจจบน

3.78 0.77 มาก 1

2. เสนอแนะวธการด าเนน การแกไขปญหากบคร และบคลากร เพอน าไปปฏบตไดอยาเหมาะสม

3.59 0.82 มาก 3

3. สนบสนน สงเสรมใหครและบคลากร มความคดรเรม 3.63 0.87 มาก 2 4. พฒนาตวเองโดยศกษาหาความร ใหทนกบ ความกาวหนาทางวชาการ และเทคโนโลย อยางสม าเสมอ

3.48 0.83 ปานกลาง 5

5. ปรบปรงวธการท างานใหทนสมยอยเสมอ 3.49 0.87 ปานกลาง 4 รวม 3.59 0.83 มาก

จากตารางท 2 พบวา พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการมความคดรเรมสรางสรรคโดยรวมอยในระดบมาก และรายขอมพฤตกรรมอยในระดบมาก จ านวน 3 ขอ ระดบปานกลางจ านวน 2 ขอ และเมอพจารณา รายพฤตกรรม พบวา พฤตกรรมทมการปฏบตมากเปนอนดบ 1 ไดแก การก าหนดแผนงานและโครงการใหม ๆ ทสอดคลองกบความตองการปจจบน อนดบ 2 ไดแก การสนบสนนสงเสรมใหครและบคลากรมความคดรเรม และอนดบ 3 ไดแก การเสนอแนะวธการด าเนนการแกไขปญหากบ ครและบคลากร เพอน าไปปฏบตไดอยาเหมาะสม พบวา พฤตกรรมทมการปฏบตปานกลาง เปนอนดบ 4 ไดแก ปรบปรงวธการท างานใหทนสมยอยเสมอ สวนพฤตกรรมทผบรหารม การปฏบตเปนอนดบสดทาย ไดแก พฒนาตวเองโดยศกษาหาความรใหทนกบความกาวหนา ทางวชาการและเทคโนโลยอยางสม าเสมอ

52

ตารางท 3 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบความคดเหนพฤตกรรมผน าของผบรหาร สถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ในดานการรจกปรบปรงแกไข

พฤตกรรมผน าของผบรหาร ดานการรจกปรบปรงแกไข

n = 150

X SD ระดบ อนดบ

1. น าขอเสนอแนะจากเพอนรวมงาน มาปรบปรง พฒนางานดวยความเตมใจ

3.47 0.75 ปานกลาง 3

2. เขาใจความรสกของครและบคลากรทกคน และมเหตผล

3.40 0.89 ปานกลาง 7

3. สรางแรงจงใจใหแก ครและบคลากรในการพฒนา กระบวนการท างานใหมอยเสมอ

3.45 0.81 ปานกลาง 5

4. สนบสนนใหครและบคลากรไดแสวงหาความร และวธการท างานใหม ๆ อยเสมอ

3.46 0.84 ปานกลาง 4

5. มอบหมายงานใหครและบคลากรปฏบตงานตรงตาม ความถนดและความสามารถ

3.53 0.81 มาก 2

6. จดการประชมเชงปฏบตการใหความรทางดาน วชาการตาง ๆ แกครและบคลากรอยางตอเนอง

3.65 0.76 มาก 1

7. สนบสนน จดหาวสดอปกรณ เครองอ านวย ความสะดวกใหกบครและบคลากรจนเกดผลด มประสทธภาพในการท างาน

3.43 0.87 ปานกลาง 6

รวม 3.48 0.82 ปานกลาง จากตารางท 3 พบวา พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการรจกปรบปรงแกไข โดยรวมอยในระดบปานกลาง และรายขอ มพฤตกรรมอยในระดบมากจ านวน 2 ขอ ระดบปานกลางจ านวน 5 ขอ และเมอพจารณารายพฤตกรรม พบวา พฤตกรรมทมการปฏบตมากเปนอนดบ 1 ไดแก จดการประชมเชงปฏบตการใหความรทางดานวชาการตาง ๆ แกครและบคลากรอยางตอเนอง อนดบ 2 ไดแก มอบหมายงาน ใหครและบคลากรปฏบตงานตรงตามความถนดและความสามารถ และอนดบ 3 ไดแก น าขอเสนอแนะจากเพอนรวมงานมาปรบปรงพฒนางานดวยความเตมใจ พบวา พฤตกรรมทมการปฏบตปานกลาง

53

เปนอนดบ 4 ไดแก สนบสนนใหครและบคลากรไดแสวงหาความรและวธการท างานใหม ๆ อยเสมอ อนดบ 5 ไดแก สรางแรงจงใจใหแกครและบคลากรในการพฒนากระบวนการท างานใหมอยเสมอ อนดบ 6 ไดแก สนบสนน จดหาวสดอปกรณ เครองอ านวยความสะดวกใหกบครและบคลากรจนเกดผลดมประสทธภาพในการท างาน สวนพฤตกรรมทผบรหารมการปฏบต เปนอนดบสดทาย ไดแก เขาใจความรสกของครและบคลากรทกคนและมเหตผล ตารางท 4 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบความคดเหนพฤตกรรมผน าของผบรหาร สถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ในดานการใหการยอมรบนบถอ

พฤตกรรมผน าของผบรหาร ดานการใหการยอมรบนบถอ

n = 150

X SD ระดบ อนดบ 1. ใหเกยรตอยางจรงใจ ครและบคลากรทปฏบตงาน ตามทไดรบมอบหมาย

3.46 0.80 ปานกลาง 2

2. ใหความเปนกนเองกบผรวมงานอยางจรงใจ 3.37 0.86 ปานกลาง 6 3. ใหก าลงใจครและบคลากรทปฏบตงานไมส าเรจ ตามทไดรบมอบหมาย

3.34 0.88 ปานกลาง 7

4. ใหการยอมรบครและบคลากร อยางมเหตผล เหมาะสมดวยความจรงใจ

3.40 0.88 ปานกลาง 4

5. รบฟงความคดเหนจากครและบคลากร ตามความเหมาะสม

3.38 0.81 ปานกลาง 5

6. มความยตธรรม วางตนเปนกลาง ไมเอนเอยงไป ในลกษณะทจะกอใหเกดประโยชนและโทษ ตอผหนงผใด

3.43 0.85 ปานกลาง 3

7. มการยกยองชมเชยตอหนาบคคลอน เมอครและ บคลากรปฏบตงานประสบความส าเรจ

3.47 0.93 ปานกลาง 1

รวม 3.41 0.86 ปานกลาง จากตารางท 4 พบวา พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ในดานการใหการยอมรบนบถอ โดยรวมอยในระดบปานกลาง จ านวน 7 ขอ และเมอพจารณารายพฤตกรรม พบวา พฤตกรรมทมการปฏบตมากเปนอนดบ 1

54

ไดแก มการยกยองชมเชยตอหนาบคคลอน เมอครและบคลากรปฏบตงานประสบความส าเรจ อนดบ 2 ไดแก ใหเกยรตอยางจรงใจ ครและบคลากรทปฏบตงานตามทไดรบมอบหมาย และอนดบ 3 ไดแก มความยตธรรม วางตนเปนกลาง ไมเอนเอยงไปในลกษณะทจะกอใหเกดประโยชนและโทษตอผหนงผใด พบวา พฤตกรรมทมการปฏบตปานกลางเปนอนดบ 4 ไดแก ใหการยอมรบครและบคลากรอยางมเหตผลเหมาะสมดวยความจรงใจ อนดบ 5 ไดแก รบฟง ความคดเหนจากครและบคลากรตามความเหมาะสม อนดบ 6 ไดแก ใหความเปนกนเองกบ ผรวมงานอยางจรงใจ สวนพฤตกรรมทผบรหารมการปฏบตเปนอนดบสดทาย ไดแก ใหก าลงใจ ครและบคลากรทปฏบตงานไมส าเรจตามทไดรบมอบหมาย ตารางท 5 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบความคดเหนพฤตกรรมผน าของผบรหาร สถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการใหความชวยเหลอ

พฤตกรรมผน าของผบรหาร ดานการใหความชวยเหลอ

n = 150

X SD ระดบ อนดบ

1. ใหความสนใจ เอาใจใสดแลทกขสขของคร และบคลากรอยางทวถง

3.62 0.84 มาก 1

2. ใหความชวยเหลอใหค าแนะน าในการปฏบตงาน ใหกบครและบคลากรเปนอยางด

3.47 0.78 ปานกลาง 3

3. สรางขวญ ก าลงใจใหครและบคลากร เพอใหปฏบตงานไดอยางด มความสข

3.37 0.84 ปานกลาง 5

4. เพอใหปฏบตงานไดอยางด มความสข จดสวสดการ การบรการตาง ๆ ใหกบครและบคลากรตาม ความเหมาะสม

3.39 0.77 ปานกลาง 4

5. ใหความมนคง ปลอดภย ความเชอมนในชวต การท างานของครและบคลากร

3.53 0.82 มาก 2

รวม 3.48 0.81 ปานกลาง

55

จากตารางท 5 พบวา พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ในดานการใหความชวยเหลอ โดยรวมอยในระดบปานกลาง และรายขอมพฤตกรรมอยในระดบมากจ านวน 2 ขอ ระดบปานกลางจ านวน 3 ขอ และเมอพจารณา รายพฤตกรรม พบวา พฤตกรรมทมการปฏบตมากเปนอนดบ 1 ไดแก ใหความสนใจ เอาใจใสดแลทกขสขของครและบคลากรอยางทวถง อนดบ 2 ไดแก ใหความมนคง ปลอดภย ความเชอมน ในชวตการท างานของครและบคลากร และอนดบ 3 ไดแก ใหความชวยเหลอใหค าแนะน า ในการปฏบตงานใหกบครและบคลากรเปนอยางด พบวา พฤตกรรมทมการปฏบตปานกลาง เปนอนดบ 4 ไดแก เพอใหปฏบตงานไดอยางด มความสข จดสวสดการ การบรการตาง ๆ ใหกบคร และบคลากรตามความเหมาะสม สวนพฤตกรรมทผบรหารมการปฏบตเปนอนดบสดทาย ไดแก สรางขวญ ก าลงใจใหครและบคลากร เพอใหปฏบตงานไดอยางด มความสข ตารางท 6 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบความคดเหนพฤตกรรมผน าของผบรหาร สถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ในดานการโนมนาวจตใจ

พฤตกรรมผน าของผบรหาร ดานการโนมนาวจตใจ

n = 150

X SD ระดบ อนดบ

1. ใชกรยา วาจา ทาทาง อยางสภาพกบครและบคลากร 3.63 0.77 มาก 3 2. ใชความมเหตผลในการสงการและการปฏบตงาน เพอใหงานส าเรจ

3.64 0.82 มาก 2

3. มความเปนกนเอง สรางบรรยากาศ ความเปนมตร ในการท างานรวมกบครและบคลากรไดอยางเหมาะสม

3.61 0.86 มาก 4

4. สามารถพดจา โนมนาวจตใจผใตบงคบบญชา เพอท าใหเกดความรสกเชอถอศรทธา พรอมทจะ ปฏบตงานดวยความเตมใจ

3.53 0.88 มาก 5

5. สามารถชแจงดวยวาจาในการก าหนดนโยบาย ในการปฏบตงานไดอยางชดเจน

3.68 0.82 มาก 1

6. ใหความเอออาทรกบครและบคลากรในดาน ความเปนอย

3.49 0.75 ปานกลาง 6

รวม 3.60 0.82 มาก

56

จากตารางท 6 พบวา พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ในดานการโนมนาวจตใจ โดยรวมอยในระดบมากและรายขอ มพฤตกรรมอยในระดบมากจ านวน 5 ขอ ระดบปานกลางจ านวน 1 ขอ และเมอพจารณารายพฤตกรรม พบวา พฤตกรรมทมการปฏบตมากเปนอนดบ 1 ไดแก สามารถชแจงดวยวาจาในการก าหนด นโยบายในการปฏบตงานไดอยางชดเจน อนดบ 2 ไดแก ใชความมเหตผลในการสงการและ การปฏบตงานเพอใหงานส าเรจ และอนดบ 3 ไดแก ใชกรยา วาจา ทาทางอยางสภาพกบคร และบคลากร พบวา พฤตกรรมทมการปฏบตปานกลางเปนอนดบ 4 ไดแก มความเปนกนเอง สรางบรรยากาศ ความเปนมตรในการท างานรวมกบครและบคลากรไดอยางเหมาะสม อนดบ 5 ไดแก สามารถพดจา โนมนาวจตใจผใตบงคบบญชาเพอท าใหเกดความรสกเชอถอศรทธา พรอมทจะปฏบตงานดวยความเตมใจ สวนพฤตกรรมทผบรหารมการปฏบตเปนอนดบสดทาย ไดแก ใหความเอออาทรกบครและบคลากรในดานความเปนอย ตารางท 7 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบความคดเหนพฤตกรรมผน าของผบรหาร สถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการประสานงาน

พฤตกรรมผน าของผบรหาร ดานการประสานงาน

n = 150

X SD ระดบ อนดบ 1. ตดตอประสานงานระหวางครและบคลากรดวยกน ในการปฏบตงานและเกดความเขาใจทดตอกน

3.36 0.72 ปานกลาง 7

2. มอบหมายหนาท ตดตามดแล ใหค าแนะน าชวยเหลอ ครและบคลากรในการปฏบตงานไดอยางถกตอง เหมาะสม

3.49 0.81 ปานกลาง 4

3. สนบสนนจดหาวสดอปกรณ เครองอ านวย ความสะดวกใหกบครและบคลากรจนเกดผลด และมประสทธภาพในการท างาน

3.47 0.82 ปานกลาง 5

4. สนบสนนใหผรวมงานแสดงความคดเหน ในการปรบปรงงานของตนเองอยเสมอ

3.47 0.79 ปานกลาง 6

57

ตารางท 7 (ตอ)

พฤตกรรมผน าของผบรหาร ดานการประสานงาน

n = 150

X SD ระดบ อนดบ

5. การมสวนรวมก าหนดแผนงาน ขนตอน และเวลา ในการท างานบรหารงานโดยใหครและบคลากร ไดทราบ

3.53 0.77 มาก 2

6. มการกระตนใหครและบคลากรมสวนชวย ในการวางแผน และปฏบตงานตามแผน

3.51 0.71 มาก 3

7. มการกระตนใหครและบคลากรในการปฏบตงาน เพอใหงานประสบความส าเรจ

3.56 0.80 มาก 1

รวม 3.48 0.77 ปานกลาง จากตารางท 7 พบวา พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ในดานการประสานงาน โดยรวมอยในระดบปานกลาง และรายขอมพฤตกรรมอยในระดบมากจ านวน 3 ขอ ระดบปานกลางจ านวน 4 ขอ และเมอพจารณา รายพฤตกรรม พบวา พฤตกรรมทมการปฏบตมากเปนอนดบ 1 ไดแก มการกระตนใหครและบคลากรในการปฏบตงาน เพอใหงานประสบความส าเรจ อนดบ 2 ไดแก การมสวนรวมก าหนดแผนงาน ขนตอน และเวลาในการท างานบรหารงานโดยใหครและบคลากรไดทราบ และอนดบ 3 ไดแก มการกระตนใหครและบคลากรมสวนชวยในการวางแผน และปฏบตงานตามแผน พบวา พฤตกรรมทมการปฏบตปานกลางเปนอนดบ 4 ไดแก มอบหมายหนาท ตดตามดแล ใหค าแนะน าชวยเหลอครและบคลากรในการปฏบตงานไดอยางถกตองเหมาะสม อนดบ 5 ไดแก สนบสนนจดหาวสดอปกรณ เครองอ านวยความสะดวกใหกบครและบคลากรจนเกดผลด อนดบ 6 ไดแก สนบสนนใหผรวมงานแสดงความคดเหนในการปรบปรงงานของตนเองอยเสมอ สวนพฤตกรรม ทผบรหารมการปฏบตเปนอนดบสดทาย ไดแก ตดตอประสานงานระหวางครและบคลากรดวยกน ในการปฏบตงานและเกดความเขาใจทดตอกน

58

ตารางท 8 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบความคดเหนพฤตกรรมผน าของผบรหาร สถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการเขาสงคม

พฤตกรรมผน าของผบรหาร ดานการเขาสงคม

n = 150

X SD ระดบ อนดบ 1. วางตนเขากบครและบคลากรไดอยางเหมาะสม 3.70 0.85 มาก 1 2. รวมกจกรรมและประสานสมพนธกบมวลชน และชมชนตามโอกาสอนควรเปนอยางด

3.56 0.84 มาก 6

3. มบคลกภาพทด เปนทยอมรบของบคคลทวไป 3.62 0.86 มาก 3 4. สามารถปรบตวเขากบคนอนไดอยางเหมาะสม 3.49 0.79 มาก 8 5. มความเสยสละเพอความกาวหนาของสงคม 3.58 0.86 มาก 5 6. มมนษยสมพนธทดและวางตนใหเปนทเชอถอ ของสงคมไดทกโอกาส

3.50 0.84 มาก 7

7. สงเสรม สนบสนนใหครและบคลากรมสวนรวม ในกจกรรมสาธารณะประโยชนในชมชนและสงคม

3.72 0.88 มาก 4

8. รวมพบปะสงสรรคกบคร บคลากร และบคคลอน นอกเวลาราชการตามโอกาสอนควร

3.67 0.84 มาก 2

รวม 3.60 0.84 มาก จากตารางท 8 พบวา พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ในดานการเขาสงคม โดยรวมและรายขออยในระดบมาก และเมอพจารณารายพฤตกรรม พบวา พฤตกรรมทมการปฏบตมากเปนอนดบ 1 ไดแก วางตนเขากบครและบคลากรไดอยางเหมาะสม อนดบ 2 ไดแก รวมพบปะสงสรรคกบคร บคลากรและบคคลอนนอกเวลาราชการตามโอกาสอนควร และอนดบ 3 ไดแก มบคลกภาพทด เปนทยอมรบของคนทวไป พบวา พฤตกรรมทมการปฏบตปานกลางเปนอนดบ 4 ไดแก สงเสรม สนบสนนใหครและบคลากรมสวนรวมในกจกรรมสาธารณประโยชนในชมชนและสงคม อนดบ 5 ไดแก มความเสยสละ เพอความกาวหนาของสงคม อนดบ 6 ไดแก รวมกจกรรมและประสานสมพนธกบมวลชนและ ชมชนตามโอกาสอนควรเปนอยางด อนดบ 7 ไดแก มมนษยสมพนธทดและวางตนใหเปนทเชอถอ ของสงคมไดทกโอกาส สวนพฤตกรรมทผบรหารมการปฏบตเปนอนดบสดทาย ไดแก สามารถ ปรบตวเขากบคนอนไดอยางเหมาะสม

59

ตอนท 3 คณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสงกด ส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ตารางท 9 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต

คณลกษณะผน าแบบผรบใชโดยรวมแตละดาน n = 150

X SD ระดบ อนดบ

1. การฟง 3.52 0.85 มาก 7 2. การเหนอกเหนใจ 3.56 0.87 มาก 6 3. การเยยวยารกษา 3.46 0.83 ปานกลาง 10 4. การตระหนกร 3.56 0.84 มาก 5 5. การโนมนาวจตใจ 3.63 0.90 มาก 2 6. การสรางมโนทศน 3.47 0.81 ปานกลาง 9 7. การมองการณไกล 3.57 0.86 มาก 4 8. ความรบผดชอบรวมกน 3.63 0.88 มาก 3 9. การอทศตนเพอพฒนาคน 3.51 0.86 มาก 8 10. การสรางกลมชน 3.67 0.90 มาก 1

รวม 3.56 0.86 มาก จากตารางท 9 พบวา คณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต โดยรวมอยในระดบมาก และรายดาน มคณลกษณะอยในระดบมากจ านวน 8 ขอ ระดบปานกลางจ านวน 2 ขอ และเมอพจารณารายขอ พบวา คณลกษณะทพบในระดบมากเปนอนดบ 1 ไดแก การสรางกลมชน อนดบ 2 ไดแก การโนมนาวจตใจ อนดบ 3 ไดแก ความรบผดชอบรวมกน อนดบ 4 ไดแก การมองการณไกล อนดบ 5 ไดแก การตระหนกร อนดบ 6 ไดแก การเหนอกเหนใจ อนดบ 7 ไดแก การฟง อนดบ 8 ไดแก การอทศตนเพอพฒนาตน พบวา คณลกษณะทพบในระดบปานกลาง เปนอนดบ 9 ไดแก การสรางมโนทศน สวนอนดบสดทาย ไดแก การเยยวยารกษา

60

ตารางท 10 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ในดานการฟง

คณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการฟง n = 150

X SD ระดบ อนดบ 1. พรอมรบฟงอยางตงใจในสงทคร และบคลากรพด ดวยใจทเปดกวางแมครมความเหนทแตกตางกบ ความคดของตน

3.64 0.92 มาก 2

2. ไมขดจงหวะการพดของคร และบคลากร โดยไมสมควร ถามการขดจงหวะ จะมการอธบาย เหตผลและเปดโอกาสใหครและบคลากรพดตอไป

3.41 0.85 ปานกลาง 7

3. เมอมปญหา รบฟงรายละเอยดของปญหาดวย ความเอาใจใสละเอยดถถวน กอนทจะตดสนใจ กระท าการใด ๆ ในการแกปญหา

3.47 0.81 ปานกลาง 5

4. สนบสนนใหมการแสดงความคดเหนรวมกน เพอไดม โอกาสรบฟงขอชแนะทเปนประโยชนตอโรงเรยน

3.44 0.77 ปานกลาง 6

5. เปดใจยอมรบขดจ ากดหรอขอบกพรองของตนเอง 3.47 0.86 ปานกลาง 4 6. ปรกษาผรวมงานและพจารณาขอมลอยางระมดระวง กอนการตดสนใจในเรองส าคญ

3.50 0.84 มาก 3

7. พดคยเกยวกบเรองหรอประเดนใด ๆ กบครและบคลากร จนกระทงทงสองฝายมความเขาใจซงกนและกน

3.72 0.92 มาก 1

รวม 3.52 0.85 มาก จากตารางท 10 พบวา คณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการฟง โดยรวมอยในระดบมาก และรายขอมพฤตกรรมอยในระดบมากจ านวน 3 ขอ ระดบปานกลางจ านวน 4 ขอ และเมอพจารณา รายขอ พบวา คณลกษณะทพบในระดบมากเปนอนดบ 1 ไดแก พดคยเกยวกบเรองหรอประเดนใด ๆ กบคร และบคลากรจนกระทงทงสองฝายมความเขาใจซงกนละกน อนดบ 2 ไดแก พรอมรบฟงอยางตงใจในสงทคร และบคลากรพดดวยใจทเปดกวางแมครมความเหนทแตกตางกบความคด ของตน อนดบ 3 ไดแก ปรกษาผรวมงานและพจารณาขอมลอยางระมดระวงกอนการตดสนใจ

61

ในเรองส าคญ พบวา คณลกษณะทพบในระดบปานกลางเปนอนดบ 4 ไดแก เปดใจยอมรบขดจ ากดหรอขอบกพรองของตนเอง อนดบ 5 ไดแก เมอมปญหา รบฟงรายละเอยดของปญหา ดวยความเอาใจใสละเอยดถถวนกอนทจะตดสนใจกระท าการใด ๆ ในการแกปญหา อนดบ 6 ไดแก สนบสนนใหมการแสดงความคดเหนรวมกน เพอไดมโอกาสรบฟงขอชแนะทเปนประโยชนตอโรงเรยน สวนอนดบสดทาย ไดแก ไมขดจงหวะการพดของคร และบคลากรโดยไมสมควร ถามการขดจงหวะ จะมการอธบายเหตผลและเปดโอกาสใหคร และบคลากรพดตอไป ตารางท 11 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการเหนอกเหนใจ

คณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการเหนอกเหนใจ n = 150

X SD ระดบ อนดบ

1. เขาใจถงความตองการจ าเปนของคร และบคลากร 3.51 0.88 มาก 6 2. ปฏบตตอครดวยความเคารพในความแตกตาง ระหวางบคคล

3.50 0.81 มาก 7

3. พยายามเขาใจคร และบคลากรมากกวาเรยกรอง ใหคร และบคลากรมาเขาใจตนเอง

3.55 0.89 มาก 5

4. ชวยใหคร และบคลากรรเทาทนอารมณ แมในสภาวการณทตงเครยด

3.57 0.90 มาก 4

5. แสดงใหเหนถงความกรณาและความหวงใยคร และบคลากร

3.57 0.89 มาก 3

6. พยายามกระท าการทเปนประโยชนตอครและบคลากร 3.64 0.85 มาก 1 7. เขาใจปญหาและใหก าลงใจคร และบคลากร ในการแกไขปญหาตาง ๆ

3.61 0.89 มาก 2

รวม 3.56 0.87 มาก จากตารางท 11 พบวา คณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาโรงเรยน สงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการเหนอกเหนใจ โดยรวมและรายขอ อยในระดบมาก และเมอพจารณารายขอ พบวา คณลกษณะทพบมากเปนอนดบ 1 ไดแก พยายาม

62

กระท าการทเปนประโยชนตอคร และบคลากร อนดบ 2 ไดแก เขาใจปญหาและใหก าลงใจคร และบคลากรในการแกไขปญหาตาง ๆ อนดบ 3 ไดแก แสดงใหเหนถงความกรณาและความหวงใย ครและบคลากร อนดบ 4 ไดแก ชวยใหคร และบคลากรรเทาทนอารมณ แมในสภาวการณทตงเครยด อนดบ 5 ไดแก พยายามเขาใจครและบคลากรมากกวาเรยกรองใหคร และบคลากรมาเขาใจตนเอง อนดบ 6 ไดแก เขาใจถงความตองการจ าเปนของคร และบคลากร สวนอนดบสดทาย ไดแก ปฏบตตอครดวยความเคารพในความแตกตางระหวางบคคล ตารางท 12 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการเยยวยารกษา

คณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการเยยวยารกษา n = 150

X SD ระดบ อนดบ

1. สรางบรรยากาศของความไววางใจใหเกดขน ในโรงเรยน

3.62 0.93 มาก 2

2. ใหเวลาและใหค าแนะน า เพอใหคร และบคลากร สามารถเอาชนะความออนแอและสามารถพฒนา ตนเองเตมตามศกยภาพ

3.57 0.81 มาก 3

3. สามารถเขาใจความรสกของคร และบคลากร อยางลกซง แมในสงทคร และบคลากรไมอธบายได ดวยค าพด

3.62 0.86 มาก 1

4. ใหก าลงใจและสงเสรมคร และบคลากรใหพฒนา การท างานในหนาทของคร และบคลากรอยางสม าเสมอ

3.35 0.86 ปานกลาง 5

5. ยนดใหผรวมงานเขามาปรกษาปญหาดานการงาน และปญหาสวนตว

3.44 0.83 ปานกลาง 4

6. แสดงความสนใจตอผอนเพอจะน าสงทดทสด พวกเขา

3.28 0.81 ปานกลาง 7

7. ใหกบแสดงถงความกรณาและการใหอภยตอผอน แมวาอาจไมมการตอบสนองกตาม

3.34 0.713 ปานกลาง 6

รวม 3.46 0.83 ปานกลาง

63

จากตารางท 12 พบวา คณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการเยยวยารกษา โดยรวมอยในระดบ ปานกลาง และรายขอมคณลกษณะทพบในระดบมากจ านวน 3 ขอ ระดบปานกลางจ านวน 4 ขอ และเมอพจารณารายขอ พบวา คณลกษณะทพบในระดบมากเปนอนดบ 1 ไดแก สามารถเขาใจความรสกของครและบคลากรอยางลกซง แมในสงทครและบคลากรไมอธบายไดดวยค าพด อนดบ 2 ไดแก สรางบรรยากาศของความไววางใจใหเกดขนในโรงเรยน อนดบ 3 ไดแก ใหเวลาและใหค าแนะน าเพอใหครและบคลากร สามารถเอาชนะความออนแอและสามารถพฒนาตนเองเตมตามศกยภาพ พบวา คณลกษณะทพบในระดบปานกลางเปนอนดบ 4 ไดแก ยนดใหผรวมงาน เขามาปรกษาปญหาดานการงานและปญหาสวนตว อนดบ 5 ไดแก ใหก าลงใจและสงเสรมคร และบคลากรใหพฒนาการท างานในหนาทของคร และบคลากรอยางสม าเสมอ อนดบ 6 ไดแก แสดงถงความกรณาและการใหอภยตอผอนแมวาอาจไมมการตอบสนองกตาม สวนอนดบสดทาย ไดแก แสดงความสนใจตอผอนเพอจะน าสงทดทสดใหกบพวกเขา ตารางท 13 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการตระหนกร

คณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการตระหนกร n = 150

X SD ระดบ อนดบ 1. ยอมรบในขอจ ากดของตนและกลายอมรบ ความผดพลาดของตน

3.45 0.80 ปานกลาง 7

2. จงใจใหครตระหนกถงจรรยาบรรณของคร และคณคา ของตนเอง และน ามาใชใหเปนประโยชนตอ การปฏบตงานในโรงเรยน

3.57 0.85 มาก 3

3. สามารถน าเสนอวสยทศน ใหครยอมรบและท าใหคร และบคลากรกระตอรอรนทจะน าไปปฏบต

3.51 0.75 มาก 5

4. รบรถงความความเปนจรงทเกดขนภายในโรงเรยน 3.47 0.87 ปานกลาง 6 5. กระตนผรวมงานใหใชสตและความคดในการแกไข ปญหาตาง ๆ

3.73 0.92 มาก 1

64

ตารางท 13 (ตอ)

คณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการตระหนกร n = 150

X SD ระดบ อนดบ

6. ท าลายอปสรรคของการตดตอสอสารเพอใหผรวมงาน มสวนรวมในการตดสนใจเกยวกบงานของโรงเรยน ไดดขน

3.63 0.82 มาก 2

7. ตระหนกถงคณคาของผรวมงานทกคนในโรงเรยน 3.53 0.87 มาก 4 รวม 3.56 0.84 มาก

จากตารางท 13 พบวา คณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ในดานการตระหนกร โดยรวมอยใน ระดบมาก และรายขอมคณลกษณะทพบในระดบมากจ านวน 5 ขอ ระดบปานกลางจ านวน 2 ขอ และเมอพจารณารายขอ พบวา คณลกษณะทพบในระดบมากเปนอนดบ 1 ไดแก กระตนผรวมงานใหใชสตและความคดในการแกไขปญหาตาง ๆ อนดบ 2 ไดแก ท าลายอปสรรคของการตดตอสอสารเพอใหผรวมงานมสวนรวมในการตดสนใจเกยวกบงานของโรงเรยนไดดขน อนดบ 3 ไดแก จงใจใหครตระหนกถงจรรยาบรรณของครและคณคาของตนเอง และน ามาใชใหเปนประโยชนตอการปฏบตงานในโรงเรยน อนดบ 4 ไดแก ตระหนกถงคณคาของผรวมงานทกคนในโรงเรยน อนดบ 5 ไดแก สามารถน าเสนอวสยทศนใหครยอมรบและท าใหคร และบคลากรกระตอรอรน ทจะน าไปปฏบต พบวา คณลกษณะทพบในระดบปานกลางเปนอนดบ 6 ไดแก รบรถงความเปนจรงทเกดขนภายในโรงเรยน สวนอนดบสดทาย ไดแก ยอมรบในขอจ ากดของตนและกลายอมรบ ความผดพลาดของตน

65

ตารางท 14 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการโนมนาวใจ

คณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการโนมนาวใจ n = 150

X SD ระดบ อนดบ

1. มทกษะในการพดชกจงใจผอนใหปฏบตตามเปาหมาย ทตงไวดวยความเตมใจ

3.53 0.86 มาก 6

2. สามารถสรางแรงบนดาลใจใหคร และบคลากร ในการท ากจกรรมตาง ๆ ใหบรรลผลส าเรจ

3.53 0.89 มาก 7

3. สรางแรงจงใจใหคร และบคลากรพรอมทจะ เปลยนแปลง และประยกตใชแนวคดใหม ๆ

3.63 0.92 มาก 5

4. สรางความตระหนกถงความส าคญและความจ าเปน ในการปฏบตภารกจตาง ๆ มากกวาทจะบงคบใหคร ท าอยางทตนเองตองการ

3.63 0.92 มาก 4

5. พยายามสรางความเหนพองใหผรวมงานรวมมอกน แบบประชาธปไตย

3.67 0.92 มาก 3

6. กระตนผรวมงานใหปฏบตงานใหไดผลดทสด เทาทสามารถท าได

3.71 0.95 มาก 2

7. มความพยายามอยางจรงใจในการเสนอความคด ททาทาย

3.71 0.87 มาก 1

รวม 3.63 0.90 มาก จากตารางท 14 พบวา คณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการโนมนาวใจ โดยรวมและรายขอ อยในระดบมาก และเมอพจารณารายขอ พบวา คณลกษณะทพบในระดบมากเปนอนดบ 1 ไดแก มความพยายามอยางจรงใจในการเสนความคดททาทาย อนดบ 2 ไดแก กระตนผรวมงาน ใหปฏบตงานใหไดผลดทสดเทาทสามารถท าได อนดบ 3 ไดแก พยายามสรางความเหนพอง ใหผรวมงานรวมมอกนแบบประชาธปไตย อนดบ 4 ไดแก สรางความตระหนกถงความส าคญและ ความจ าเปนในการปฏบตภารกจตาง ๆ มากกวาทจะบงคบใหครท าอยางทตนเองตองการ อนดบ 5

66

ไดแก สรางแรงจงใจใหคร และบคลากรพรอมทจะเปลยนแปลง และประยกตใชแนวคดใหม ๆ อนดบ 6 ไดแก มทกษะในการพดชกจงใจผอนใหปฏบตตามเปาหมายทตงไวดวยความเตมใจ สวนอนดบสดทาย ไดแก สามารถสรางแรงบนดาลใจใหคร และบคลากรในการท ากจกรรมตาง ๆ ใหบรรลผลส าเรจ ตารางท 15 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการสรางมโนทศน

คณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการสรางมโนทศน n = 150

X SD ระดบ อนดบ

1. อธบายไดอยางชดเจนถงจดมงหมายและทศทาง ในอนาคตของโรงเรยน

3.52 0.85 มาก 2

2. สามารถมองเหนสถานการณทเปนปญหาของ โรงเรยนในทกมตอยางลกซง

3.36 0.80 ปานกลาง 6

3. กระตนใหมการสรางเปาหมายของโรงเรยน ทเปนไปไดชดเจน

3.46 0.75 ปานกลาง 5

4. มความสามารถคดนอกเหนอไปจากความเปนจรง ตาง ๆ ประจ าวน

3.48 0.80 ปานกลาง 4

5. มจดหมายทชดเจนและรทศทางในอนาคตของโรงเรยน 3.52 0.80 มาก 1 6. สามารถสรางเสรมใหครเขาใจมวสยทศนรวมกน 3.50 0.85 มาก 3

รวม 3.47 0.81 ปานกลาง จากตารางท 15 พบวา คณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาโรงเรยน สงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการสรางมโนทศน โดยรวมอยใน ระดบปานกลาง และรายขอมคณลกษณะทพบในระดบมากจ านวน 3 ขอ ระดบปานกลางจ านวน 3 ขอ และเมอพจารณารายขอ พบวา คณลกษณะทพบในระดบมากเปนอนดบ 1 ไดแก มจดหมาย ทชดเจนและรทศทางในอนาคตของโรงเรยน อนดบ 2 ไดแก อธบายไดอยางชดเจนถงจดมงหมายและทศทางในอนาคตของโรงเรยน อนดบ 3 ไดแก สามารถสรางเสรมใหครเขาใจมวสยทศน รวมกน พบวา คณลกษณะทพบในระดบปานกลางเปนอนดบ 4 ไดแก มความสามารถคด

67

นอกเหนอไปจากความเปนจรงตาง ๆ ประจ าวน อนดบ 5 ไดแก กระตนใหมการสรางเปาหมายของ โรงเรยนทเปนไปไดชดเจน สวนอนดบสดทาย ไดแก สามารถมองเหนสถานการณทเปนปญหาของ โรงเรยนในทกมตอยางลกซง ตารางท 16 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการมองการณไกล

คณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการมองการณไกล n = 150

X SD ระดบ อนดบ 1. มการสรางสรรคสงใหม ๆ เพอความเจรญของโรงเรยน 3.51 0.86 มาก 5 2. เปนผสามารถวางแผนลวงหนา ใหแนวทางปฏบต แกคร และบคลากรไดอยางเหมาะสม

3.57 0.82 มาก 3

3. สามารถคาดการณลวงหนาถงอปสรรคตาง ๆ ทอาจเกดขน และวางแผนเพอปองกนลวงหนา

3.45 0.88 ปานกลาง 7

4. สามารถชแจงนโยบาย เปาหมาย และแนวทาง ในการปฏบตงานตอคร และบคลากรไดชดเจน

3.78 0.87 มาก 1

5. แสดงผลงานทมจดหมายและเออประโยชนตอสวนรวม 3.57 0.87 มาก 4 6. ใหความสนใจตอผลงานมากกวากจกรรมทกอใหเกด ผลงาน

3.65 0.83 มาก 2

7. สามารถแกปญหาความขดแยงอยางสรางสรรค 3.46 0.86 ปานกลาง 6 รวม 3.57 0.86 มาก

จากตารางท 16 พบวา คณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาโรงเรยน สงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ในดานการมองการณไกล โดยรวมอยใน ระดบมาก และรายขอมคณลกษณะทพบในระดบมากจ านวน 5 ขอ ระดบปานกลางจ านวน 2 ขอ และเมอพจารณารายขอ พบวา คณลกษณะทพบในระดบมากเปนอนดบ 1 ไดแก สามารถชแจง นโยบาย เปาหมาย และแนวทางในการปฏบตงานตอคร และบคลากรไดชดเจน อนดบ 2 ไดแก ใหความสนใจตอผลงานมากกวากจกรรมทกอใหเกดผลงาน อนดบ 3 ไดแก เปนผสามารถวางแผน ลวงหนาใหแนวทางปฏบตแกคร และบคลากรไดอยางเหมาะสม อนดบ 4 ไดแก แสดงผลงานทม

68

จดหมายและเออประโยชนตอสวนรวม อนดบ 5 ไดแก มการสรางสรรคสงใหม ๆ เพอความเจรญ ของโรงเรยน พบวา คณลกษณะทพบในระดบปานกลางเปนอนดบ 6 ไดแก สามารถแกปญหา ความขดแยงอยางสรางสรรค สวนอนดบสดทาย ไดแก สามารถคาดการณลวงหนาถงอปสรรค ตาง ๆ ทอาจเกดขน และวางแผนเพอปองกนลวงหนา ตารางท 17 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานความรบผดชอบรวมกน

คณลกษณะผน าแบบผรบใชดานความรบผดชอบรวมกน n = 150

X SD ระดบ อนดบ

1. มความอทศตนเพอความส าเรจของงาน และพรอมรบผดชอบรวมกบผอน

3.54 0.80 มาก 7

2. มงพฒนาโรงเรยนสความเปนเลศ เพอคณประโยชน ตอสงคม

3.64 0.89 มาก 4

3. ชวยเหลอคร และบคลากรอยางมประสทธภาพ เพอความส าเรจของคร และบคลากร

3.58 0.89 มาก 5

4. จดสรรทรพยากรเพอสนองความตองการของคร มากกวาสนองความตองการของตน

3.69 0.86 มาก 1

5. ไมแสวงหาความโดดเดนหรอรางวลจากการชวยเหลอ ผอน

3.68 0.92 มาก 3

6. มการพยายามอยางจรงใจ ยอมสละตนเพอการชวยเหลอ ใหคร และบคลากรมความพรอมในการปฏบตงาน

3.69 0.93 มาก 2

7. พยายามจดสรรงบประมาณส าหรบโอกาสหรอ กจกรรมตาง ๆ ทไมไดคาดไวกอนในโรงเรยน

3.57 0.87 มาก 6

รวม 3.63 0.88 มาก จากตารางท 17 พบวา คณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ในดานความรบผดชอบรวมกน โดยรวมและ รายขออยระดบมาก และเมอพจารณารายขอ พบวา คณลกษณะทพบในระดบมากเปนอนดบ 1 ไดแก

69

จดสรรทรพยากรเพอสนองความตองการของครมากกวาสนองความตองการของตน อนดบ 2 ไดแก มการพยายามอยางจรงใจ ยอมสละตนเพอการชวยเหลอใหคร และบคลากรมความพรอม ในการปฏบตงาน อนดบ 3 ไดแก ไมแสวงหาความโดดเดนหรอรางวลจากการชวยเหลอผอน อนดบ 4 ไดแก มงพฒนาโรงเรยนสความเปนเลศ เพอคณประโยชนตอสงคม อนดบ 5 ไดแก ชวยเหลอคร และบคลากรอยางมประสทธภาพเพอความส าเรจของคร และบคลากร อนดบ 6 ไดแก พยายามจดสรรงบประมาณส าหรบโอกาสหรอกจกรรมตาง ๆ ทไมไดคาดไวกอนในโรงเรยน สวนอนดบสดทาย ไดแก มความอทศตนเพอความส าเรจของงาน และพรอมรบผดชอบรวมกบผอน ตารางท 18 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการอทศตนเพอพฒนาบคคล

คณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการอทศตน เพอพฒนาบคคล

n = 150

X SD ระดบ อนดบ 1. แสดงใหเหนถงความมงมนตอความเจรญงอกงาม ของครและบคลกรเชน ตดตามดแลสงเสรมให ครและบคลากรเขารวมกจกรรมพฒนาทางวชาชพ

3.44 0.73 ปานกลาง 6

2. รบฟงขอมลปอนกลบจากคร และบคลากรเกยวกบ การพฒนาคร และบคลากร

3.42 0.87 ปานกลาง 7

3. มอบหมายงานและความรบผดชอบ พรอมทง ใหอ านาจแกครในการปฏบตงานจนบรรลผล

3.47 0.86 ปานกลาง 4

4. สามารถผลกดนผอนใหประสบความส าเรจทสงกวา ความคาดหวงของพวกเขา

3.47 0.93 ปานกลาง 5

5. ใหเวลาและจดใหมทรพยากรทจ าเปนส าหรบคร และบคลากรในการพฒนาทางวชาชพ เพอใหเกด การเปลยนแปลงการเรยนการสอน

3.53 0.84 มาก 3

6. มความมงมนในการพฒนาคร และบคลากรผน า ของโรงเรยน

3.64 0.90 มาก 1

7. พยายามจดสรรงบประมาณส าหรบโอกาสหรอ กจกรรมตาง ๆ ทไมไดคาดไวกอนของโรงเรยน

3.57 0.87 มาก 2

รวม 3.51 0.86 มาก

70

จากตารางท 18 พบวา คณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยน สงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการการอทศตนเพอพฒนาบคคล โดยรวมอยในระดบมาก และรายขอมคณลกษณะทพบในระดบมากจ านวน 3 ขอ ระดบปานกลาง จ านวน 4 ขอ และเมอพจารณารายขอ พบวา คณลกษณะทพบในระดบมากเปนอนดบ 1 ไดแก มความมงมนในการพฒนาคร และบคลากรผน าของโรงเรยน อนดบ 2 ไดแก พยายามจดสรรงบประมาณส าหรบโอกาสหรอกจกรรมตาง ๆ ทไมไดคาดไวกอนของโรงเรยน อนดบ 3 ไดแก ใหเวลาและจดใหมทรพยากรทจ าเปนส าหรบคร และบคลากรในการพฒนาทางวชาชพเพอใหเกด การเปลยนแปลงการเรยนการสอน พบวา คณลกษณะทพบในระดบปานกลางเปนอนดบ 4 ไดแก มอบหมายงานและความรบผดชอบ พรอมทงใหอ านาจแกครในการปฏบตงานจนบรรลผล อนดบ 5 ไดแก สามารถผลกดนผอนใหประสบความส าเรจทสงกวาความคาดหวงของพวกเขา อนดบ 6 ไดแก แสดงใหเหนถงความมงมนตอความเจรญงอกงามของครและบคลก รเชน ตดตามดแลสงเสรมใหครและบคลากรเขารวมกจกรรมพฒนาทางวชาชพ สวนอนดบสดทาย ไดแก รบฟงขอมลปอนกลบจากครและบคลากรเกยวกบการพฒนาครและบคลากร ตารางท 19 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบและอนดบของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะ ผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการสรางกลมชน

คณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการสรางกลมชน n = 150

X SD ระดบ อนดบ

1. พยายามเสรมสรางความสามารถตาง ๆ ของโรงเรยน อนเปนผลมาจากการมสวนรวมของคร และบคลากร

3.57 0.90 มาก 7

2. สนบสนนใหมการฉลองรวมกนในโอกาสพเศษตาง ๆ เพอกอใหเกดน าหนงใจเดยวในกลมคร บคลากร

3.79 0.92 มาก 1

3. พยายามสรางกลมงานใหมพลงการท างาน อยางสรางสรรค

3.65 0.90 มาก 5

4. ปลกฝงใหทกคนเอาใจใสซงกนและกน เพอแตละคน ไดรบประสบการณของความเอออาทรใหเกดขน ในโรงเรยน

3.66 0.88 มาก 3

71

ตารางท 19 (ตอ)

คณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการสรางกลมชน n = 150

X SD ระดบ อนดบ

5. พรอมทจะท างานอยเบองหลงและใหผอนไดรบ ความชนชมหรอไดหนา

3.68 0.87 มาก 2

6. ผลกดนใหมความสามคคมากกวาการแขงขน ภายในกลม

3.65 0.94 มาก 6

7. สามารถเปลยนแปลงจากทมธรรมดาใหเปนทม ทมชยชนะได

3.66 0.91 มาก 4

รวม 3.67 0.90 มาก จากตารางท 19 พบวา คณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ดานการสรางกลมชน โดยรวมและรายขอ อยในระดบมาก และเมอพจารณารายขอ พบวา คณลกษณะทพบในระดบมากเปนอนดบ 1 ไดแก สนบสนนใหมการฉลองรวมกนในโอกาสพเศษตาง ๆ เพอกอใหเกดน าหนงใจเดยวในกลมคร บคลากร อนดบ 2 ไดแก พรอมทจะท างานอยเบองหลงและใหผอนไดรบความชนชมหรอไดหนา อนดบ 3 ไดแก ปลกฝงใหทกคนเอาใจใสซงกนและกน เพอแตละคนไดรบประสบการณของ ความเอออาทรใหเกดขนในโรงเรยน อนดบ 4 ไดแก สามารถเปลยนแปลงจากทมธรรมดา ใหเปนทมทมชยชนะได อนดบ 5 ไดแก พยายามสรางกลมงานใหมพลงการท างานอยางสรางสรรค อนดบ 6 ไดแก ผลกดนใหมความสามคคมากกวาการแขงขนภายในกลม สวนอนดบสดทาย ไดแก พยายามเสรมสรางความสามารถตาง ๆ ของโรงเรยนอนเปนผลมาจากการมสวนรวมของคร และบคลากร ตอนท 4 ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน า แบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต

72

ตารางท 20 ความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษากบคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา ของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต โดยรวมและรายดาน

X

Y

Y1 Y2 Y3 Y4 Y5 Y6 Y7 Y8 Y9 Y10

คณลก

ษณะ

โดยรวม

X1 .80 -.71 .84 -.54 -.71 .09 -.64 -.96** -.57 -.51 -.60 X2 -.09 .67 -.54 .52 .54 .59 .33 .51 -.76* -.31 -.27 X3 .84* .33 -.40 -.25 .19 .52 -.05 -.32 .38 -.51 .07 X4 .74 -.44 .27 .13 -.44 .39 -.27 -.38 -.04 -.35 .33 X5 .06 -.70 .70 .23 -.48 -.13 -.62 -.41 -.56 .20 .55 X6 -.03 .63 -.63 .61 .75 -.19 -.00 .43 .60 .51 .35 X7 .82** -.22 .40 -.31 -.12 .19 -.84* -.91* -.14 -.38 .20

พฤตกรรมโดยรวม .68 .07 -.17 .20 .11 .52 -.23 -.25 .17 -.27 .66 **Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed)., * Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed)., a Cannot be computed because at least one of the variables is constant.

72

73

จากตารางท 20 ความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษากบ คณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา ของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต พบวา ความสมพนธโดยรวมไมมความสมพนธกนอยางมนยส าคญ ทางสถตทระดบ .05 แยกเปนรายดาน พบวา พฤตกรรมผน าดานมความคดสรางสรรคมความสมพนธ กบคณลกษณะผน าแบบผรบใชดานมความรบผดชอบรวมกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 พฤตกรรมผน าดานการรจกปรบแกไขมความสมพนธกบคณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการอทศตน เพอพฒนาคนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 พฤตกรรมผน าดานการใหความเคารพนบถอ มความสมพนธกบคณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการฟงอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 พฤตกรรมผน าดานการเขาสงคมมความสมพนธกบคณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการมองการณไกล อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และพฤตกรรมผน าดานการเขาสงคมมความสมพนธกบ มความรบผดชอบรวมกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

74

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการศกษาเชงส ารวจ เพอศกษาใหทราบความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะของผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต กลมตวอยางในการวจยครงน ไดแก ครและเจาหนาทของโรงเรยน สงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ปการศกษา 2557 จ านวน 5 โรงเรยน จ านวน 150 คน เครองมอทใชในการศกษาวจยครงนเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ เกยวกบพฤตกรรมผน า 7 ดาน กบคณลกษณะผน าแบบผรบใช 10 ดาน สถตทใชในการวเคราะหขอมล โดยใชคาเฉลย ( X ) คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และหาคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson’s product moment correlation coefficient) r หรอ rxy โดยมคาสมประสทธสหสมพนธ (r) จากแบบสอบถามดานพฤตกรรมผน า และคณลกษณะผน าแบบผรบใชรายขอ ระหวาง .59 ถง .81 คาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบเทากบ 0.99

สรปผล จากผลการวเคราะหขอมลการศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะของผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต สรปผลการวเคราะหขอมล ไดดงน 1. พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต พบวา พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษาทง 7 ดาน โดยภาพรวมมพฤตกรรม อยในระดบมาก เมอพจารณารายดานอยในระดบมาก 3 ดาน โดยเรยงล าดบคะแนนเฉลยจาก มากไปนอย ไดแก การโนมนาวจตใจ การเขาสงคม การมความคดรเรมสรางสรรค และอยใน ระดบปานกลาง 4 ดาน ไดแก การประสานงาน การใหความชวยเหลอ การรจกปรบปรงแกไข การใหการยอมรบนบถอ โดยมพฤตกรรมผน าแตละดาน ดงน 1.1 ดานการโนมนาวจตใจ มระดบความคดเหนของพฤตกรรมผน า พบวา พฤตกรรมดานการโนมนาวจตใจ อยในระดบมาก 5 ขอ เรยง 3 อนดบแรก คอ สามารถชแจง ดวยวาจาในการก าหนดนโยบายในการปฏบตงานไดอยางชดเจน ใชความมเหตผลในการสงการและการปฏบตงานเพอใหงานส าเรจ ใชกรยา วาจา ทาทาง อยางสภาพกบครและบคลากร ระดบปานกลาง 1 ขอ ใหความเอออาทรกบครและบคลากรในดานความเปนอย

75

1.2 ดานการเขาสงคม มระดบความคดเหนของพฤตกรรมผน า พบวา พฤตกรรม ดานการเขาสงคม อยในระดบมากทกขอ เรยง 3 อนดบแรก คอ วางตนเขากบครและบคลากรได อยางเหมาะสม รวมพบปะสงสรรคกบคร บคลากร และบคคลอนนอกเวลาราชการตามโอกาสอนควร และอนดบสดทาย คอ มบคลกภาพทด เปนทยอมรบของคนทวไป 1.3 ดานการมความคดรเรมสรางสรรค มระดบความคดเหนของพฤตกรรมผน า พบวา พฤตกรรมดานการมความคดรเรมสรางสรรค อยในระดบมาก 3 ขอ เรยงจากมากไปนอย คอ ก าหนดแผนงานและโครงการใหม ๆ ทสอดคลองกบความตองการปจจบน สนบสนนสงเสรมใหครและบคลากร มความคดรเรม และอนดบสดทาย คอ เสนอแนะวธการด าเนน แกไขปญหากบ ครและบคลากร เพอน าไปปฏบตไดอยางเหมาะสม ระดบปานกลาง 2 ขอ เรยงล าดบจากมากไปนอย คอ การปรบปรงวธการท างานใหทนสมยอยเสมอ และอนดบสดทาย คอ การพฒนาตวเอง โดยศกษาหาความรใหทนกบความกาวหนาทางวชาการ และเทคโนโลยอยางสม าเสมอ 1.4 การประสานงาน ระดบความคดเหนของพฤตกรรมผน า พบวา พฤตกรรม ดานการประสานงาน อยในระดบมาก 3 ขอ เรยงจากมากไปนอย คอ มการกระตนใหครและบคลากรในการปฏบตงาน เพอใหงานประสบความส าเรจ การมสวนรวมก าหนดแผนงาน ขนตอน และเวลาในการท างานบรหารงานโดยใหครและบคลากรไดทราบ และอนดบสดทาย คอ มการกระตนใหครและบคลากรมสวนชวยในการวางแผน และปฏบตงานตามแผน ระดบปานกลาง 4 ขอ เรยง 3 อนดบแรก คอ มอบหมายหนาท ตดตามดแล ใหค าแนะน าชวยเหลอครและบคลากร ในการปฏบตงานไดอยางถกตองเหมาะสม สนบสนนจดหาวสดอปกรณ เครองอ านวยความสะดวก ใหกบครและบคลากรจนเกดผลดและมประสทธภาพในการท างาน และอนดบสดทาย คอ สนบสนนใหผรวมงานแสดงความคดเหนในการปรบปรงงานของตนเองอยเสมอ 1.5 การใหความชวยเหลอ มระดบความคดเหนของพฤตกรรมผน า พบวา พฤตกรรม ดานการใหความชวยเหลอ อยในระดบมาก 2 ขอ เรยงจากมากไปนอย คอ ใหความสนใจ เอาใจใสดแลทกขสขของคร และบคลากรอยางทวถง และอนดบสดทาย คอ ใหความมนคง ปลอดภย ความเชอมนในชวตการท างานของครและบคลากร ระดบปานกลาง 3 ขอ เรยงจากมากไปนอย คอ ใหความชวยเหลอใหค าแนะน าในการปฏบตงานใหกบครและบคลากรเปนอยางด เพอใหปฏบตงานไดอยางด มความสข จดสวสดการ การบรการตาง ๆ ใหกบครและบคลากรตามความเหมาะสม และอนดบสดทาย คอ สรางขวญ ก าลงใจใหครและบคลากร เพอใหปฏบตงานไดอยางด มความสข 1.6 การรจกปรบปรงแกไข มระดบความคดเหนของพฤตกรรมผน า พบวา พฤตกรรมดานการรจกปรบปรงแกไข อยในระดบมาก 2 ขอ เรยงจากมากไปนอย คอ จดการประชม เชงปฏบตการใหความรทางดานวชาการตาง ๆ แกครและบคลากรอยางตอเนอง และอนดบสดทาย

76

มอบหมายงานใหครและบคลากรปฏบตงานตรงตามความถนดและความสามารถ ระดบปานกลาง 5 ขอ เรยง 3 อนดบแรก คอ น าขอเสนอแนะจากเพอนรวมงาน มาปรบปรง พฒนางานดวยความเตมใจ สนบสนนใหครและบคลากร ไดแสวงหาความร และวธการท างานใหม ๆ อยเสมอ และอนดบสดทาย คอ สรางแรงจงใจใหแกครและบคลากรในการพฒนากระบวนการท างานใหมอยเสมอ 1.7 การใหการยอมรบนบถอ ระดบความคดเหนของพฤตกรรมผน า พบวา พฤตกรรม ดานการใหการยอมรบนบถอ อยในระดบปานกลางทกขอ เรยง 3 อนดบแรก คอ มการยกยองชมเชยตอหนาบคคลอน เมอครและบคลากรปฏบตงานประสบความส าเรจ ใหเกยรตอยางจรงใจ ครและบคลากรทปฏบตงานตามทไดรบมอบหมาย และอนดบสดทายคอ มความยตธรรม วางตนเปนกลาง ไมเอนเอยงไปในลกษณะทจะกอใหเกดประโยชนและโทษตอผหนงผใด 2. คณลกษณะของผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต พบวา คณลกษณะของผน าแบบผรบใชของผบรหาร โดยภาพรวม มคณลกษณะอยในระดบมาก และเมอพจารณารายดาน พบวา อยในระดบมาก 8 ดาน โดยเรยงล าดบ คาคะแนนเฉลยจากมากไปนอย ไดแก การสรางกลมชน การโนมนาวจตใจ ความรบผดชอบรวมกน การมองการณไกล การตระหนกร การเหนอกเหนใจ การฟง การอทศตนเพอพฒนาตนเอง และอยในระดบปานกลาง 2 ดาน โดยเรยงล าดบคะแนนเฉลยจากมากไปนอย ไดแก การสราง มโนทศน การเยยวยารกษา โดยมคณลกษณะของผน าแบบผรบใชแตละดาน ดงน 2.1 การสรางกลมชน ระดบความคดเหนคณลกษณะของผน าแบบผรบใช พบวา คณลกษณะดานการสรางกลมชน อยในระดบมากทกขอ เรยง 3 อนดบแรก คอ สนบสนนใหม การฉลองรวมกนในโอกาสพเศษตาง ๆ เพอกอใหเกดน าหนงใจเดยวในกลมคร บคลากร พรอมทจะท างานอยเบองหลงและใหผอนไดรบความชนชมหรอไดหนา และอนดบสดทาย คอ ปลกฝงใหทกคนเอาใจใสซงกนและกน เพอแตละคนไดรบประสบการณของความเอออาทร ใหเกดขนในโรงเรยน 2.2 การโนมนาวจตใจ ระดบความคดเหนคณลกษณะของผน าแบบผรบใช พบวา คณลกษณะดานการโนมนาวจตใจ อยในระดบมากทกขอ เรยง 3 อนดบแรก คอ มความพยายามอยางจรงใจในการเสนอความคดททาทาย กระตนผรวมงานใหปฏบตงานใหไดผลดทสด เทาทสามารถท าได และอนดบสดทายคอ พยายามสรางความเหนพองใหผรวมงานรวมมอกน แบบประชาธปไตย 2.3 ความรบผดชอบรวมกน ระดบความคดเหนคณลกษณะของผน าแบบผรบใช พบวา คณลกษณะดานความรบผดชอบรวมกน อยในระดบมากทกขอ เรยง 3 อนดบแรก คอ จดสรรทรพยากรเพอสนองความตองการของครมากกวาสนองความตองการของตน มการพยายาม

77

อยางจรงใจ ยอมสละตนเพอการชวยเหลอใหคร และบคลากรมความพรอมในการปฏบตงาน และอนดบสดทายคอ ไมแสวงหาความโดดเดนหรอรางวลจากการชวยเหลอผอน 2.4 การมองการณไกล ระดบความคดเหนคณลกษณะของผน าแบบผรบใช พบวา คณลกษณะดานการมองการณไกล อยในระดบมาก 5 ขอ เรยง 3 อนดบแรก คอ สามารถชแจง นโยบาย เปาหมาย และแนวทางในการปฏบตงานตอครและบคลากรไดชดเจน ใหความสนใจ ตอผลงานมากกวากจกรรมทกอใหเกดผลงาน และอนดบสดทายคอ เปนผสามารถวางแผนลวงหนา ใหแนวทางปฏบตแกคร และบคลากรไดอยางเหมาะสม ระดบปานกลาง 2 ขอ เรยงจากมากไปนอย คอ สามารถแกปญหาความขดแยงอยางสรางสรรค และอนดบสดทายคอ สามารถคาดการณลวงหนาถงอปสรรคตาง ๆ ทอาจเกดขน และวางแผนเพอปองกนลวงหนา 2.5 การตระหนกร ระดบความคดเหนคณลกษณะของผน าแบบผรบใช พบวา คณลกษณะดานการตระหนกรอยในระดบมาก 5 ขอ เรยง 3 อนดบแรก คอ กระตนผรวมงานใหใชสตและความคดในการแกไขปญหาตาง ๆ ท าลายอปสรรคของการตดตอสอสารเพอใหผรวมงาน มสวนรวมในการตดสนใจเกยวกบงานของโรงเรยนไดดขน และอนดบสดทายคอ จงใจใหคร ตระหนกถงจรรยาบรรณของครและคณคาของตนเองและน ามาใชใหเปนประโยชนตอ การปฏบตงานในโรงเรยน ระดบปานกลาง 2 ขอ เรยงจากมากไปนอย คอ รบรถงความเปนจรง ทเกดขนภายในโรงเรยน และอนดบสดทายคอ ยอมรบในขอจ ากดของตนและกลายอมรบ ความผดพลาดของตน 2.6 การเหนอกเหนใจ ระดบความคดเหนคณลกษณะของผน าแบบผรบใช พบวา คณลกษณะดานการเหนอกเหนใจ อยในระดบมากทกขอ เรยง 3 อนดบแรก คอ พยายามกระท า การทเปนประโยชนตอครและบคลากร เขาใจปญหาและใหก าลงใจครและบคลากรในการแกไขปญหาตาง ๆ และอนดบสดทายคอ แสดงใหเหนถงความกรณาและความหวงใยครและบคลากร 2.7 การฟง ระดบความคดเหนคณลกษณะของผน าแบบผรบใช พบวา คณลกษณะดานการฟง อยในระดบมาก 3 ขอ เรยงจากมากไปนอย คอ พดคยเกยวกบเรองหรอประเดนใด ๆ กบครและบคลากรจนกระทงทงสองฝายมความเขาใจซงกนและกน พรอมรบฟงอยางตงใจ ในสงทครและบคลากรพดดวยใจทเปดกวางแมครมความเหนทแตกตางกบความคดของตน และอนดบสดทายคอ ปรกษาผรวมงานและพจารณาขอมลอยางระมดระวงกอนการตดสนใจ ในเรองส าคญ ระดบปานกลาง 4 ขอ เรยง 3 อนดบแรกคอ เปดใจยอมรบขดจ ากดหรอขอบกพรอง ของตนเอง เมอมปญหา รบฟงรายละเอยดของปญหาดวยความเอาใจใสละเอยดถถวน กอนทจะ ตดสนใจกระท าการใด ๆ ในการแกปญหา และอนดบสดทาย คอ สนบสนนใหมการแสดง ความคดเหนรวมกน เพอไดมโอกาสรบฟงขอชแนะทเปนประโยชนตอโรงเรยน

78

2.8 การอทศตนเพอพฒนาบคคล ระดบความคดเหนคณลกษณะของผน าแบบผรบใช พบวา คณลกษณะดานการอทศตนเพอพฒนาบคคล อยในระดบมาก 3 ขอ เรยงจากมากไปนอย คอ มความมงมนในการพฒนาคร และบคลากรผน าของโรงเรยน พยายามจดสรรงบประมาณส าหรบโอกาสหรอกจกรรมตาง ๆ ทไมไดคาดไวกอนของโรงเรยน และอนดบสดทาย คอ ใหเวลาและจดใหมทรพยากรทจ าเปนส าหรบครและบคลากรในการพฒนาทางวชาชพเพอใหเกด การเปลยนแปลงการเรยนการสอน ระดบปานกลาง 4 ขอ เรยง 3 อนดบแรก คอ มอบหมายงาน ความรบผดชอบ พรอมทงใหอ านาจแกครในการปฏบตงานจนบรรลผล สามารถผลกดนผอน ใหประสบความส าเรจททสงกวาความคาดหวงของพวกเขา และอนดบสดทาย คอ แสดงใหเหนถง ความมงมนตอความเจรญงอกงามของครและบคลกร เชน ตดตามดแลสงเสรมใหครและบคลากร เขารวมกจกรรมพฒนาทางวชาชพ 2.9 การสรางมโนทศน ระดบความคดเหนคณลกษณะของผน าแบบผรบใช พบวา คณลกษณะดานการสรางมโนทศน อยในระดบมาก 3 ขอ เรยงจากมากไปนอย คอ มจดหมาย ทชดเจน และรทศทางในอนาคตของโรงเรยน อธบายไดอยางชดเจนถงจดมงหมายและทศทาง ในอนาคตของโรงเรยน และอนดบสดทายคอ สามารถสรางเสรมใหครเขาใจมวสยทศนรวมกน ระดบปานกลาง 3 ขอ เรยง 3 อนดบแรก คอ มความสามารถคดนอกเหนอไปจากความเปนจรง ตาง ๆ ประจ าวน กระตนใหมการสรางเปาหมายของโรงเรยนทเปนไปไดชดเจน และอนดบสดทาย คอ สามารถมองเหนสถานการณทเปนปญหาของโรงเรยนในทกมตอยางลกซง 2.10 การเยยวยารกษา ระดบความคดเหนคณลกษณะของผน าแบบผรบใช พบวา คณลกษณะดานการเยยวยารกษา อยในระดบมาก 3 ขอ เรยงจากมากไปนอย คอ สามารถเขาใจความรสกของครและบคลากรอยางลกซง แมในสงทครและบคลากรไมอธบายไดดวยค าพด สรางบรรยากาศของความไววางใจใหเกดขนในโรงเรยน และอนดบสดทาย คอ ใหเวลาและ ใหค าแนะน า เพอใหครและบคลากรสามารถเอาชนะความออนแอและสามารถพฒนาตนเอง เตมตามศกยภาพ ระดบปานกลาง 4 ขอ เรยง 3 อนดบแรก คอ ยนดใหผรวมงานเขามาปรกษาปญหาดานการงานและปญหาสวนตว ใหก าลงใจและสงเสรมครและบคลากรใหพฒนาการท างานในหนาทของครและบคลากรอยางสม าเสมอ และอนดบสดทาย คอ แสดงถงความกรณาและ การใหอภยตอผอนแมวาอาจไมมการตอบสนองกตาม 3. ความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหาร สถานศกษาโรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต เมอพจารณาโดยรวม พบวา ความสมพนธโดยรวมไมมความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณา รายดาน พบวา พฤตกรรมผน าดานมความคดสรางสรรคมความสมพนธกบคณลกษณะผน าแบบ

79

ผรบใชดานมความรบผดชอบรวมกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 พฤตกรรมผน าดาน การรจกปรบแกไขมความสมพนธกบคณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการอทศตนเพอพฒนาคน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 พฤตกรรมผน าดานการใหความเคารพนบถอ มความสมพนธ กบคณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการฟงอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 พฤตกรรมผน าดานการเขาสงคมมความสมพนธกบคณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการมองการณไกลอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และพฤตกรรมผน าดานการเขาสงคมมความสมพนธกบมความรบผดชอบรวมกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

อภปรายผล จากผลการศกษาพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต ซงผวจยจะกลาวถงประเดนทคนพบจดมงหมายและสมมตฐานของการวจย มสาระในการอภปรายผล ดงน 1. พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต ปรากฏวา โดยรวมอยในระดบมาก ทงนอาจเปนเพราะวากอนทจะมาเปนผบรหารสถานศกษา โดยผานการท างานมาหลาย ๆ ดาน ไมวาจะเปนรองผอ านวยการนนกใชเวลาหลายปในการเรยนร ผานการฝกอบรมหลกสตรผบรหารททางกรมการปกครองสวนทองถน กระทรวงมหาดไทยจดขน ซงท าใหเกดทกษะในการแกไขปญหา การประสานงาน การเขาสงคม ท าใหปฏบตงานในต าแหนงผบรหารสถานศกษาไดอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล จงท าใหครและเจาหนาทใหการยอมรบนบถอ จงเกดความรวมมอกนท างาน มมนษยสมพนธ ในการท างาน รจกวธการปรบปรงแกไขปญหาทเกดขนไดเปนอยางด ใหความชวยเหลอแกคร และเจาหนาท งานบรหารสวนใหญผบรหารสถานศกษาตองรบผดชอบรวมกบรองผอ านวยการสถานศกษา คร ชมชน หนวยงาน และองคกรอน ๆ ผบรหารตองเปนผทกวางขวางในหม เพอนรวมอาชพ เขากบสงคม หนวยงาน สมาคม มลนธ ตามโอกาสอนควร มใจกวาง เสยสละเวลา หรอทนทรพยเพอประโยชนสวนรวม วางตวเหมาะสมกบกาลเทศะ มสวนรวมในกจกรรม ทางสงคมทเปนประโยชนแกชมชนตามโอกาส ดงนน ผบรหารสถานศกษาจงตองเปน ผมความสามารถเหนอบคคลอน เพอกอใหเกดการเปลยนแปลงเพอใหไดมาซงสงทประสงคของ โรงเรยนสอดคลองกบแนวคดของกรฟทส (Griffiths, 1956, pp. 248-249) ไดกลาววา ผบรหารโรงเรยนทดนนตองพรอมเสมอทจะชวยแกปญหาใหกบผรวมงาน ดแลทกขสข แสดงความหวงใย และจดบรการตาง ๆ ใหผรวมงานดวยความเอาใจใส สอดคลองกบงานวจยของบศราภรณ แสงทอง (2550, หนา 41) ไดศกษาพฤตกรรมผน าของผบรหารโรงเรยนในอ าเภอปลวกแดง สงกดส านกงาน

80

เขตพนทการศกษาระยอง เขต 1 พบวา พฤตกรรมผน าของผชวยผบรหารโรงเรยน โดยรวมอยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของธรศกด เจมมงคล (2550, หนา 57) ไดศกษาภาวะผน าของผบรหารโรงเรยนในเขตอ าเภอเมองสระแกว สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เขต 1 พบวา พฤตกรรมผน าของผบรหารโรงเรยนในเขตอ าเภอเมองสระแกว โดยรวมอยในระดบมาก 2. คณลกษณะของผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต พบวา คณลกษณะของผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โดยรวมอยใน ระดบมาก เมอพจารณารายดานอยในระดบมาก 8 ดาน โดยเรยงล าดบคาคะแนนเฉลยจากมาก ไปนอย ไดแก การสรางกลมชน การโนมนาวจตใจ ความรบผดชอบรวมกน การมองการณไกล การตระหนกร การเหนอกเหนใจ การฟง การอทศตนเพอพฒนาคน และอยในระดบปานกลาง 2 ดาน โดยเรยงล าดบคะแนนเฉลยจากมากไปนอย ไดแก การสรางมโนทศน การเยยวยารกษา ทงนเนองจากเทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ไดจดท าแผนยทธศาสตรการพฒนาความกาวหนา ของโรงเรยน และบคลากรทางการศกษา พฒนาเสรมสรางเยาวชนภเกต ตลอดจนประชาชน ใหมความรด สขภาพด จตใจด อยในสงคมอยางมความสข ประสบความส าเรจ และพฒนาภเกต สการเปนสงคมแหงการเรยนร ซงมวสยทศนทตองการใหบรหารจดการในระดบมาตรฐานสากล อนจะน าไปสการเปนเมองทนาอยอยางย งยน ทงน ยทธศาสตรสรางสรรคการศกษา ประกอบดวย 6 แนวทางการพฒนา ดงน 2.1 พฒนาหลกสตรและจดการเรยนรทงในและนอกหองเรยนใหเออตอการพฒนา ผเรยนมทกษะชวต สามารถแสดงศกยภาพในเชงสรางสรรค ตลอดจนเรยนรวถชวต วฒนธรรม ของตนเองและกลมประเทศอาเซยน 2.2 สงเสรม สนบสนน พฒนาศกยภาพนกเรยนทกกลม ในทกดาน แบบบรณาการ โดยยดคณธรรม น าความรและหลกเศรษฐกจพอเพยง (ด เกงและมความสข) 2.3 สรางการมสวนรวมและสงเสรมบทบาท ภาคเครอขายในการจดการศกษา ใหมคณภาพและสงกวาเกณฑมาตรฐานรฐ 2.4 สงเสรม สนบสนน การพฒนาศกยภาพ สวสดการ ความกาวหนาในอาชพ รวมทงสรางขวญและก าลงใจทดใหกบครและบคลากรทางการศกษา 2.5 สรางและพฒนาแหลงเรยนรเชงสรางสรรค 2.6 กอสราง ปรบปรง อาคารสถานท สภาพแวดลอมภายในโรงเรยน ตลอดจน จดหาอปกรณ สอการเรยนการสอน เครองมอเครองใช ใหเพยงพอและทนสมย (กองวชาการและแผนงาน เทศบาลนครภเกต, 2556) สอดคลองกบงานวจยของวศษฐ ศรวชยรตน (2549, หนา 24-27) ผบรหารมบรบทของชวตทอทศตนเพอการพฒนาเยาวชน ในดานการศกษา คณธรรม จรยธรรม

81

อกทงการเปนแบบอยางของผบรหาร การมนโยบายทงในระดบเทศบาลของเทศบาลนครภเกต และระดบโรงเรยนมสวนรบผลของการสรางผบรหารใหมคณลกษณะผน าแบบผรบใช ดานการสรางกลมชน มคาเฉลยระดบมาก เนองจากผบรหารสถานศกษาโรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต เปนผทมความรความเขาใจในวสยทศน พนธกจของโรงเรยนสงกดเทศบาล นครภเกตอยางชดเจน และสามารถน าไปประยกตในโครงการและกจกรรมตาง ๆ สอดคลองกบส านกคณะกรรมการการศกษาเอกชน (2544, หนา 196-197) การจดการศกษาเอกชนในปจจบน มการสงเสรมสนบสนน กระตนและพฒนาผบรหารใหรบผดชอบและมอบอทศตนเพอการใหบรการ การศกษา นอกจากนในฐานะผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสงกดเทศบาลนครภเกตมหนาทผลตนกเรยนใหมคณภาพมาตรฐานตามพระราชบญญตการศกษาแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 และพฒนาสถานศกษาใหมคณภาพมาตรฐานตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ซงผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสงกด ส านกการศกษา เทศบาลนครภเกตควรมหลกในการบรหารจดการเพอรองรบมาตรฐานคณภาพการศกษา ดวยเหตน จงท าใหผลการวจยทเกยวกบคณลกษณะของผน าแบบผรบใชของผบรหาร สถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกตโดยรวมอยในระดบมาก 3. ความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต เมอพจารณาโดยรวม พบวา ความสมพนธโดยรวมไมมความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณา รายดาน พบวา พฤตกรรมผน าดานมความคดสรางสรรคมความสมพนธกบคณลกษณะผน า แบบผรบใชดานมความรบผดชอบรวมกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 พฤตกรรมผน า ดานการรจกปรบแกไขมความสมพนธกบคณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการอทศตนเพอพฒนาคน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 พฤตกรรมผน าดานการใหความเคารพนบถอมความสมพนธ กบคณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการฟงอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 พฤตกรรมผน าดานการเขาสงคมมความสมพนธกบคณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการมองการณไกลอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และพฤตกรรมผน าดานการเขาสงคมมความสมพนธกบคณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการมความรบผดชอบรวมกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ทงน อาจเปนเพราะผบรหารสถานศกษาตองสงเสรมใหครมความภาคภมใจในฐานะสวนตวและฐานะ หมคณะ ซงสามารถแสดงออกดวยการอทศตนในการท างาน การยอมรบความคดทแตกตางกน การใหความรวมมอ ความอดทน การใหก าลงใจกนและกนเสมอ สอดคลองกบงานวจยของ รจรา แฝงบบผา (2556, หนา 56) พบวา คณลกษณะของผน าแบบผรบใชของผบรหารโรงเรยนสงกดกองการศกษา เทศบาลนครระยอง จงหวดระยอง โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณา

82

รายดานอยในระดบมากทสด 4 ดาน โดยเรยงล าดบจากมากไปนอย ไดแก การสรางกลมชน การฟง การอทศตนเพอพฒนาคน การสรางมโนทศน และอยในระดบมาก 6 ดาน ไดแก ดานการเหนอกเหนใจ การเยยวยารกษา การมองการณไกล การตระหนกร การโนมนาวใจ และดานความรบผดชอบ รวมกน

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะเพอการน าผลการวจยไปใช จากผลของการศกษาพฤตกรรมผน า คณลกษณะของผน าแบบผรบใชและความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน า คณลกษณะของผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาโรงเรยน ในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต มประเดนทควรพบ สงทควรเสนอแนะเพอน าไปใช ใหเกดประโยชนตอการบรหารการศกษา และขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป 1. พฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต โดยเฉพาะในดานการใหการยอมรบนบถอ ผบรหารควรใหก าลงใจครและ บคลากรใหความเปนกนเองและรบฟงความคดเหนตามความเหมาะสม 2. คณลกษณะผน าแบบผรบใช โรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต โดยเฉพาะในดานการเยยวยารกษา ผบรหารควรแสดงความสนใจตอผอนเพอจะท าสงทดทสด ใหกบพวกเขา แสดงถงความกรณาและใหอภยตอผอน และใหก าลงใจสงเสรมครและบคลากร ใหพฒนาการท างานในหนาทอยางสม าเสมอ 3. ความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษา 7 ดาน กบคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษา 10 ดาน ของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาล นครภเกต จงหวดภเกต ทมความสมพนธรายดาน ไดแก พฤตกรรมผน าดานมความคดสรางสรรคกบคณลกษณะผน าแบบผรบใชดานมความรบผดชอบรวมกน พฤตกรรมผน าดานการรจก ปรบแกไขกบคณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการอทศตนเพอพฒนาคน พฤตกรรมผน าดานการให ความเคารพนบถอกบคณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการฟง พฤตกรรมผน าดานการเขาสงคมกบ คณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการมองการณไกล พฤตกรรมผน าดานการเขาสงคมกบคณลกษณะผน าแบบผรบใชดานการมความรบผดชอบรวมกนควรมการพฒนาใหสมพนธกนในทกดาน ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษากบประสทธผลของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต

83

2. ศกษาแนวทางพฒนาทกษะการบรหารของผบรหารโรงเรยนในการแกปญหาพฤตกรรมครและเจาหนาทในโรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต 3. ควรศกษาคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาตอการบรหารงาน ในดานอน ๆ ของโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต 4. ควรศกษาปจจยทสงผลตอคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนในสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต และสงเสรมผบรหารสถานศกษาน าเอาคณลกษณะผน าแบบผรบใชมาใชเพอการบรหารองคกร เพอทสามารถ น าไปสการพฒนาโรงเรยนใหดขนกวาเดม

84

บรรณานกรม กองวชาการและแผนงาน เทศบาลนครภเกต. (2556). แผนยทธศาสตร การพฒนาแผนพฒนา 3 ป (พ.ศ. 2557-2559). ภเกต: กองวชาการและแผนงาน เทศบาลนครภเกต. คณวฒ คนฉลาด. (2540). พฤตกรรมผน าทางการศกษา. ชลบร: ภาควชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา. จรรตน วไลวรรณ. (2545). ศกษาการใชภาวะผน าเปลยนแปลงของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา จงหวดชยภมตามทศนะของครผสอน. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาวชา การบรหารการศกษา, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยบรพา. จนตนา อะทะไชย. (2544). ศกษาการปฏบตตามภาวะผน าของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงานการประถมศกษา จงหวดหนองคาย. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาวชาการบรหารการศกษา, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยบรพา. ชตวงศ ศรประเสรฐทรพย. (2549). ศกษาพฤตกรรมผน าของผบรหารสถานศกษาวทยาลย อาชวศกษา จงหวดชลบร. งานนพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาวชาการบรหาร การศกษา, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยบรพา. ชลธชา อนนตนาว. (2554). ความสมพนธระหวางภาวะผน าการเปลยนแปลงของผบรหารกบ องคการแหงการเรยนรของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา ชลบร เขต 3. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาวชาการบรหารการศกษา, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยบรพา. ดลธดา เจรญวย. (2551). การศกษาพฤตกรรมผน าของผบรหารวทยาลยอาชวศกษา สงกดส านกงาน คณะกรรมการอาชวศกษา จงหวดฉะเชงเทรา. งานนพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาวชาการบรหารการศกษา, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยบรพา. เทศบาลนครภเกต. (2555). ยทธศาสตรและแนวทางการพฒนาของเทศบาลนครภเกต ป พ.ศ. 2556-2561. ภเกต: เทศบาลนครภเกต. ธรศกด เจมมงคล. (2550). ภาวะผน าของผบรหารโรงเรยนในเขตอ าเภอเมองสระแกว สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เขต 1. งานนพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาวชาการบรหารการศกษา, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยบรพา. นพพงษ บญจตราดลย. (2534). หลกการบรหารการศกษา. กรงเทพมฯ: บพธการพมพ. นพพงษ บญจตราดลย. (2540). กาวหนาสผบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: อนงคการพมพ.

85

บงอร ไชยเผอก. (2550). การศกษาคณลกษณะของผน าแบบผรบใชและบรรยากาศของโรงเรยน คาทอลกสงกดคณะภคนพระกมารเยซ. สารนพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาวชา การบรหารการศกษา, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. บญชม ศรสะอาด และบญสง นลแกว. (2535) การอางประชากรเมอใชเครองมอแบบมาตราสวน ประมาณคากบกลมตวอยาง. วารสารการวดผลการศกษามหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร มหาสารคาม, 2(21), 23-24. บศราภรณ แสงทอง. (2550). ศกษาพฤตกรรมผน าของผบรหารโรงเรยน ในอ าเภอปลวกแดง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาระยอง เขต 1. งานนพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาวชาการบรหารการศกษา, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยบรพา. ประสาน หอมพล และทพวรรณ หอมพล. (2540). จตวทยาทวไป จตวทยาธรกจ. กรงเทพฯ: วงอกษร. ปรชา เรงสมทร. (2557). รายงานวชาภาวะผน า. เขาถงไดจาก http://prateeptham.wordpress.com/ 2013/03/06/ ภารด อนนตนาว. (2555). หลกการ แนวคด ทฤษฏ ทางการบรหารการศกษา. ชลบร: มนตร. มลลกา ตนสอน. (2544). พฤตกรรมองคการ. กรงเทพฯ: เอกซเบอรเนท. พรรณ ประเสรฐวงษ. (2540). การจดการส านกงาน. กรงเทพฯ: ชวนพมพ. มหาวทยาลยรามค าแหง รจรา แฝงบบผา. (2556). ความสมพนธระหวางคณลกษณะผน าแบบผรบใชของผบรหารโรงเรยน กบบรรยากาศองคการ ของโรงเรยนสงกดกองการศกษา เทศบาลนครระยอง จงหวดระยอง. งานนพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาวชาการบรหารการศกษา, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยบรพา. วสนต ชางนาค. (2544). พฤตกรรมผน าของผบรหารโรงเรยนสงกดส านกงานการประถมศกษา อ าเภอขลง จงหวดจนทบร. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาวชาการบรหาร การศกษา, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ บางแสน. วาสนา ไทรงาม. (2546). ความสมพนธของแบบภาวะผน าของผบรหารโรงเรยนกบความพงพอใจ ในการปฏบตงานของคร ระดบการศกษาขนพนฐานในจงหวดฉะเชงเทรา. วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาการบรหารการศกษา, บณฑตวทยาลย, สถาบนราชภฏราชนครนทร.

86

วศษฐ ศรวชยรตน. (2549). พระมหากษตรยนกพฒนาการศกษาเพอชวตราษฎร: ฉลองสรราชสมบตครบ 60 ป. กรงเทพฯ: สมาคมสถาบนอดมศกษาเอกชน แหงประเทศไทย. สมทร ช านาญ. (2556). ภาวะผน าทางการศกษา ทฤษฎและปฏบต. ระยอง: พ.เอส. การพมพ. สมยศ นาวการ. (2538). การบรหาร. กรงเทพฯ: ดอกหญา. สมยศ นาวการ. (2540). ทฤษฎองคการ (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: ดอกหญา. สทธพร นยมศรสมศกด. (2546). หลกการบรหารการศกษา. ชลบร: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา. ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2544). แผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต ฉบบทเกา พ.ศ. 2545-2549. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน. (2544). แนวปฏบตของพอแมผปกครองในสถานศกษา เพอการปฏรปการเรยนรตาม พ.ร.บ. การศกษาแหงชาตพ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: ส านกงาน คณะกรรมการการศกษาเอกชน. ส าล รกสทธ. (2544). เทคนควธการจดการเรยนการสอนและเขยนแผนการสอน โดยยดผเรยน เปนส าคญ. กรงเทพฯ: พฒนาศกษา. สเทพ พงศศรวฒน. (2548). ภาวะผน าทฤษฎ และปฏบต: ศาสตร และศลปสความเปนผ ทสมบรณ (ฉบบปรบปรงครงท 2). กรงเทพฯ: วรตน เอคดเคชน. สเมธ เดยวอศเรศ. (2527). พฤตกรรมผน าทางการศกษา. กรงเทพฯ: ศลปาบรรณาคาร. เสรมศกด วศาลาภรณ. (2525). พฤตกรรมผน าทางการศกษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. เสรมศกด วศาลาภรณ. (2536). ภาวะผน าและความขดแยง. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. อรณ รกธรรม. (2517). หลกมนษยสมพนธกบการบรหาร. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพาณช. อมาพร ไชยจ าเรญ. (2539). การศกษาภาวะผน าคณลกษณะทพงประสงคของผบรหาร วทยาลยการอาชพในทศวรรษหนา. วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต, สาขาวชาบรหารอาชวศกษา, บณฑตวทยาลย, สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา เจาคณทหารลาดกระบง. Bennis, W., & Nanus, B. (1985). Leaders: The strategies for taking change. New York: Harper & Row.

87

Blake, R., & Mouton, J. (1985). The managerial grid III: The key to leadership excellence. Houston: Gulf. Cronbach, L. J. (1990). Essentials of psychological testing (5th ed.). New York: Harper & Row. Daft, R. L. (1999). Leadership: Theory and practice. Florida: Dryden Press. Dubrin, J. A. (1998). Leadership research findings, practice, and skills. Boston, MA: Houghton. Fayol, H. (1971). General and industrial administrstion. New York: McGraw-Hill. Felton, S. L., (1995). Transactional and transformational leadership and teacher job sati factional. Doctoral dissertation, Department of Philosophy Serene, The University of Mississippi. Fiedler, J. D. (1967). A theory of leadership effectiveness. New York: McGraw-Hill. Griffiths, D. E. (1956). Human relationship in school administrators. New York: Appleton Century-Crofts. Greenleaf, R. K. (1991). The servant as leader. Indianapolis, IL: The Robert K. Greenleaf Center. Greenleaf, R. K. (2002). Servant leadership: A journey into the nature of legitimate power & greatness. Mahwah, NJ: Paulist Press. Hersey, P., & Blanchard, K. H. (1983). Stuational leadership, perception, and the impact of power. Sandiego, CA: University Associate. Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610. Lambert, W. E. (2004). Servant leadership qualities of principals,organizational climates, and student achievement: A correlational study. Doctor dissertation, Graduate School, Nova Southeastem University. Likert, R. (1961). New patterns of management. New York: McGraw-Hill. Miller, D. E. (1987). Human resources management in action. Reading, MA: CBI. Murphy, J. (1994). Educational administration as a school process: Theory research and practice. New York: Harber and Row. Nelson, D. L., & Quick, J. C. (1997). Organizational behavior: Foundations realities, and challenges. New York: West. Reddin, W. J. (1970). Managerial ffectiveness. New York: McGraw-Hill Book. Robbin, S. P., & Coulter, M. (1999). Management (6th ed.). New Jersey: Prentice Hall.

88

Sharon, D. (2004). The employee perception of servant leadership: Comparisons by level and with job satisfaction and organizational commitment. Doctor dissertation, Graduate School, Regent University. Spears, L. C. (2004). Practicing servant leadership. Leader to Leader, 34, 7-11. Stogdill, R. M. (1984). Handbook of leadership. New York: The Free Press. Taylor, T. A. (2002). Examination of leadership practices of principals identified as servant leaders. New York: McGraw-Hill. Thompson, C. H. (2005). The public school superintendent and servant ledership. Doctor dissertation, Graduate School, Wisconsin University. Yukl, G. A. (1998). Leadership in organizations. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.

89

ภาคผนวก

90

ภาคผนวก ก - ส ำเนำหนงสอขอควำมอนเครำะหในกำรตรวจสอบควำมเทยงตรงของเครองมอในกำรท ำวจย - ส ำเนำหนงสอขอควำมอนเครำะหในกำรเกบรวบรวมขอมลเพอหำคณภำพเครองมอ - ส ำเนำหนงสอขอควำมอนเครำะหในกำรเกบรวบรวมขอมลเพอกำรวจย

91

(ส ำเนำ) ท ศธ. 6621.8/ ว.644 ศนยนวตกรรมกำรบรหำรและผน ำทำงกำรศกษำ คณะศกษำศำสตร มหำวทยำลยบรพำ ต.แสนสข อ.เมอง จ.ชลบร 20131 20 พฤษภำคม 2558 เรอง ขอควำมอนเครำะหในกำรตรวจสอบควำมเทยงตรงของเครองมอในกำรวจยเรยน สงทสงมำดวย 1. เคำโครงงำนวจย 2. เครองมอในกำรวจย ดวย นำงสำวนนทพร ทองด นสตระดบบณฑตศกษำ หลกสตรกำรศกษำมหำบณฑต สำขำวชำกำรบรหำรกำรศกษำ มหำวทยำลยบรพำ รหส 57990154 ไดรบควำมเหนชอบใหท ำ งำนนพนธ เรอง กำรศกษำควำมสมพนธระหวำงพฤตกรรมผน ำกบคณลกษณะผน ำแบบผรบใช ของผบรหำรสถำนศกษำ โรงเรยนสงกดส ำนกกำรศกษำ เทศบำลนครภเกต จงหวดภเกต โดยอยในควำมควบคมดแลของ ผชวยศำสตรำจำรย ดร.สเมธ งำมกนก เปนประธำนกรรมกำรควบคม งำนนพนธ ขณะนอยในขนตอนกำรสรำงเครองมอเพอกำรวจย ศนยนวตกรรมกำรบรหำรและ ผน ำทำงกำรศกษำ ไดพจำรณำแลวเหนวำทำนเปนผเชยวชำญในเรองดงกลำวเปนอยำงดยง จงขอควำมอนเครำะหจำกทำนในกำรตรวจสอบควำมเทยงตรงของเครองมอของนสตในครงน จงเรยนมำเพอโปรดพจำรณำใหควำมอนเครำะห จกเปนพระคณยง ขอแสดงควำมนบถอ

(ลงชอ) สเมธ งำมกนก (ผชวยศำสตรำจำรย ดร.สเมธ งำมกนก) หวหนำศนยนวตกรรมกำรบรหำรและผน ำทำงกำรศกษำ ศนยนวตกรรมกำรบรหำรและผน ำทำงกำรศกษำ โทรศพท 0-3810-2052 โทรสำร 0-3847-5811

92

(ส ำเนำ) ท ศธ. 6621.8/ ว.645 ศนยนวตกรรมกำรบรหำรและผน ำทำงกำรศกษำ คณะศกษำศำสตร มหำวทยำลยบรพำ ต.แสนสข อ.เมอง จ.ชลบร 20131 20 พฤษภำคม 2558 เรอง ขอควำมอนเครำะหในกำรเกบรวบรวมขอมลเพอหำคณภำพเครองมอเรยน

เรยน ดวย นำงสำวนนทพร ทองด นสตระดบบณฑตศกษำ หลกสตรกำรศกษำมหำบณฑตสำขำวชำกำรบรหำรกำรศกษำ มหำวทยำลยบรพำ รหส 57990154 ไดรบควำมเหนชอบใหท ำ งำนนพนธ เรอง กำรศกษำควำมสมพนธระหวำงพฤตกรรมผน ำกบคณลกษณะผน ำแบบผรบใช ของผบรหำรสถำนศกษำ โรงเรยนสงกดส ำนกกำรศกษำ เทศบำลนครภเกต จงหวดภเกต โดยอยในควำมควบคมดแลของ ผชวยศำสตรำจำรย ดร.สเมธ งำมกนก เปนประธำนกรรมกำรควบคม งำนนพนธ ขณะนอยในขนตอนกำรเกบรวบรวมขอมลเพอหำคณภำพเครองมอ ศนยนวตกรรม กำรบรหำรและผน ำทำงกำรศกษำ มควำมประสงคจะขอควำมอนเครำะหจำกทำน เพออ ำนวย ควำมสะดวกในกำรเกบรวบรวมขอมลเพอหำคณภำพเครองมอในกำรวจย ขอแสดงควำมนบถอ

(ลงชอ) สเมธ งำมกนก (ผชวยศำสตรำจำรย ดร.สเมธ งำมกนก) หวหนำศนยนวตกรรมกำรบรหำรและผน ำทำงกำรศกษำ ศนยนวตกรรมกำรบรหำรและผน ำทำงกำรศกษำ โทรศพท 0-3810-2052 โทรสำร 0-3847-5811

93

(ส ำเนำ) ท ศธ. 6621.8/ ว.646 ศนยนวตกรรมกำรบรหำรและผน ำทำงกำรศกษำ คณะศกษำศำสตร มหำวทยำลยบรพำ ต.แสนสข อ.เมอง จ.ชลบร 20131 20 พฤษภำคม 2558 เรอง ขอควำมอนเครำะหในกำรเกบรวบรวมขอมลเพอกำรวจยเรยน

เรยน ดวย นำงสำวนนทพร ทองด นสตระดบบณฑตศกษำ หลกสตรกำรศกษำมหำบณฑตสำขำวชำกำรบรหำรกำรศกษำ มหำวทยำลยบรพำ รหส 57990154 ไดรบควำมเหนชอบใหท ำ งำนนพนธ เรอง กำรศกษำควำมสมพนธระหวำงพฤตกรรมผน ำกบคณลกษณะผน ำแบบผรบใช ของผบรหำรสถำนศกษำ โรงเรยนสงกดส ำนกกำรศกษำ เทศบำลนครภเกต จงหวดภเกต โดยอยในควำมควบคมดแลของ ผชวยศำสตรำจำรย ดร.สเมธ งำมกนก เปนประธำนกรรมกำรควบคม งำนนพนธ ศนยนวตกรรมกำรบรหำรและผน ำทำงกำรศกษำ มควำมประสงคจะขอควำมอนเครำะห จำกทำนเพออำนวยควำมสะดวกในกำรเกบรวบรวมขอมล เพอกำรวจย จงเรยนมำเพอโปรดพจำรณำใหควำมอนเครำะห จกเปนพระคณยง ขอแสดงควำมนบถอ

(ลงชอ) สเมธ งำมกนก (ผชวยศำสตรำจำรย ดร.สเมธ งำมกนก) หวหนำศนยนวตกรรมกำรบรหำรและผน ำทำงกำรศกษำ ศนยนวตกรรมกำรบรหำรและผน ำทำงกำรศกษำ โทรศพท 0-3810-2052 โทรสำร 0-3847-5811

94

ภาคผนวก ข ตรวจสอบควำมเทยงตรงเชงเนอหำ (Content validity) ของแบบสอบถำม

95

ตำรำงท 21 ตรวจสอบควำมเทยงตรงเชงเนอหำ (Content validity) ของแบบสอบถำม ดำนพฤตกรรมผน ำ จำกผทรงคณวฒ 3 ทำน

ขอ ผทรงคณวฒคนท

IOC แปลผล ขอ ผทรงคณวฒคนท

IOC แปลผล 1 2 3 1 2 3

1 1 1 1 1.00 ใชได 24 1 1 1 1.00 ใชได 2 1 1 1 1.00 ใชได 25 1 1 1 1.00 ใชได 3 1 1 0 .67 ใชได 26 1 1 1 1.00 ใชได 4 1 1 1 1.00 ใชได 27 1 1 1 1.00 ใชได 5 1 1 1 1.00 ใชได 28 1 1 0 .67 ใชได 6 1 1 1 1.00 ใชได 29 1 1 1 1.00 ใชได 7 1 1 1 1.00 ใชได 30 1 1 1 1.00 ใชได 8 1 1 1 1.00 ใชได 31 1 1 1 1.00 ใชได 9 1 1 1 1.00 ใชได 32 1 1 1 1.00 ใชได 10 1 1 1 1.00 ใชได 33 1 1 1 1.00 ใชได 11 1 1 0 .67 ใชได 34 1 1 1 1.00 ใชได 12 1 1 1 1.00 ใชได 35 1 1 1 1.00 ใชได 13 1 1 1 1.00 ใชได 36 1 1 1 1.00 ใชได 14 1 1 1 1.00 ใชได 37 1 1 1 1.00 ใชได 15 1 1 1 1.00 ใชได 38 1 1 1 1.00 ใชได 16 1 1 1 1.00 ใชได 39 1 1 0 0.67 ใชได 17 1 1 1 1.00 ใชได 40 1 1 1 1.00 ใชได 18 1 1 1 1.00 ใชได 41 1 1 1 1.00 ใชได 19 1 1 1 1.00 ใชได 42 1 1 1 1.00 ใชได 20 1 1 0 .67 ใชได 43 1 1 1 1.00 ใชได 21 1 1 1 1.00 ใชได 44 1 1 1 1.00 ใชได 22 1 1 1 1.00 ใชได 45 1 1 1 1.00 ใชได 23 1 1 1 1.00 ใชได

96

ตำรำงท 22 ตรวจสอบควำมเทยงตรงเชงเนอหำ (Content validity) ของแบบสอบถำม ดำนคณลกษณะผน ำแบบผรบใช จำกผทรงคณวฒ 3 ทำน

ขอ ผทรงคณวฒคนท

IOC แปลผล ขอ ผทรงคณวฒคนท

IOC แปลผล 1 2 3 1 2 3

1 1 1 1 1.00 ใชได 24 1 1 1 1.00 ใชได 2 1 1 1 1.00 ใชได 25 1 1 1 1.00 ใชได 3 1 1 1 1.00 ใชได 26 1 1 1 1.00 ใชได 4 1 1 1 1.00 ใชได 27 1 1 1 1.00 ใชได 5 1 1 1 1.00 ใชได 28 1 1 1 1.00 ใชได 6 1 1 0 0.67 ใชได 29 1 1 1 1.00 ใชได 7 1 1 1 1.00 ใชได 30 1 1 1 1.00 ใชได 8 1 1 1 1.00 ใชได 31 1 1 0 0.67 ใชได 9 1 1 1 1.00 ใชได 32 1 1 1 1.00 ใชได 10 1 1 1 1.00 ใชได 33 1 1 1 1.00 ใชได 11 1 1 1 1.00 ใชได 34 1 1 1 1.00 ใชได 12 1 1 1 1.00 ใชได 35 1 1 1 1.00 ใชได 13 1 1 1 1.00 ใชได 36 1 1 1 1.00 ใชได 14 1 1 1 1.00 ใชได 37 1 1 1 1.00 ใชได 15 1 1 1 1.00 ใชได 38 1 1 1 1.00 ใชได 16 1 1 0 0.67 ใชได 39 1 1 1 1.00 ใชได 17 1 1 1 1.00 ใชได 40 1 1 1 1.00 ใชได 18 1 1 1 1.00 ใชได 41 1 1 1 1.00 ใชได 19 1 1 1 1.00 ใชได 42 1 1 1 1.00 ใชได 20 1 1 1 1.00 ใชได 43 1 1 1 1.00 ใชได 21 1 1 1 1.00 ใชได 44 1 1 1 1.00 ใชได 22 1 1 1 1.00 ใชได 45 1 1 1 1.00 ใชได 23 1 1 1 1.00 ใชได 46 1 1 1 1.00 ใชได

97

ตำรำงท 22 (ตอ)

ขอ ผทรงคณวฒคนท

IOC แปลผล ขอ ผทรงคณวฒคนท

IOC แปลผล 1 2 3 1 2 3

47 1 1 0 0.67 ใชได 59 1 1 1 1.00 ใชได 48 1 1 1 1.00 ใชได 60 1 1 1 1.00 ใชได 49 1 1 1 1.00 ใชได 61 1 1 1 1.00 ใชได 50 1 1 1 1.00 ใชได 62 1 1 1 1.00 ใชได 51 1 1 1 1.00 ใชได 63 1 1 1 1.00 ใชได 52 1 1 1 1.00 ใชได 64 1 1 1 1.00 ใชได 53 1 1 1 1.00 ใชได 65 1 1 1 1.00 ใชได 54 1 1 1 1.00 ใชได 66 1 1 1 1.00 ใชได 55 1 1 1 1.00 ใชได 67 1 1 1 1.00 ใชได 56 1 1 1 1.00 ใชได 68 1 1 1 1.00 ใชได 57 1 1 1 1.00 ใชได 69 1 0 1 0.67 ใชได 58 1 1 1 1.00 ใชได

98

ภาคผนวก ค คำอ ำนำจจ ำแนกรำยขอและคำควำมเชอมนของแบบสอบถำมทงฉบบ

99

ตำรำงท 23 คำอ ำนำจจ ำแนก (Discrimination power) และคำควำมเชอมนทงฉบบ (Reliability) ดำนพฤตกรรมผน ำ

ขอ คาอ านาจจ าแนก ขอ คาอ านาจจ าแนก ขอ คาอ านาจจ าแนก 1 .59 16 .68 31 .63 2 .75 17 .66 32 .70 3 .72 18 .67 33 .65 4 .65 19 .75 34 .65 5 .65 20 .73 35 .64 6 .67 21 .73 36 .65 7 .69 22 .73 37 .68 8 .73 23 .63 38 .73 9 .68 24 .71 39 .71

10 .66 25 .65 40 .64 11 .62 26 .64 41 .70 12 .64 27 .79 42 .71 13 .65 28 .68 43 .67 14 .71 29 .69 44 .67 15 .73 30 .69 45 .76

หมำยเหต คำควำมเชอมน = .97

100

ตำรำงท 24 คำอ ำนำจจ ำแนก (Discrimination power) และคำควำมเชอมนทงฉบบ (Reliability) ดำนคณลกษณะผน ำแบบผรบใช ขอ คาอ านาจจ าแนก ขอ คาอ านาจจ าแนก ขอ คาอ านาจจ าแนก 1 .79 24 .75 47 .70 2 .77 25 .59 48 .71 3 .63 26 .81 49 .68 4 .65 27 .71 50 .65 5 .78 28 .73 51 .73 6 .68 29 .72 52 .75 7 .78 30 .75 53 .74 8 .80 31 .72 54 .71 9 .75 32 .73 55 .76 10 .69 33 .75 56 .76 11 .76 34 .75 57 .72 12 .76 35 .68 58 .68 13 .72 36 .69 59 .71 14 .68 37 .68 60 .67 15 .77 38 .68 61 .71 16 .72 39 .63 62 .69 17 .78 40 .73 63 .71 18 .81 41 .73 64 .78 19 .68 42 .75 65 .82 20 .66 43 .75 66 .77 21 .67 44 .73 67 .75 22 .69 45 .80 68 .73 23 .73 46 .80 69 .71

หมำยเหต คำควำมเชอมนทงฉบบ = .99

101

ภาคผนวก ง แบบสอบถำมเพอกำรศกษำวจย

102

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง การศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบคณลกษณะผน าแบบผรบใชของ ผบรหารสถานศกษาโรงเรยนสงกดส านกการศกษา เทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต

..................................................................................... ค าชแจง แบบสอบถามชดนม 2 ตอน คอ

ตอนท 1 แบบสอบถำมพฤตกรรมผน ำของผบรหำรสถำนศกษำ โรงเรยนสงกด ส ำนกกำรศกษำ เทศบำลนครภเกต จงหวดภเกต

ตอนท 2 แบบสอบถำมคณลกษณะผน ำแบบผรบใชของผบรหำรสถำนศกษำ โรงเรยนสงกดส ำนกกำรศกษำ เทศบำลนครภเกต จงหวดภเกต ตอนท 1 แบบสอบถำมพฤตกรรมผน ำของผบรหำรสถำนศกษำ โรงเรยนสงกดส ำนกกำรศกษำ เทศบำลนครภเกต จงหวดภเกต ค าชแจง แบบสอบถำมนตองกำรส ำรวจควำมคดเหนเกยวกบพฤตกรรมผน ำของผบรหำรสถำนศกษำ โรงเรยนสงกดส ำนกกำรศกษำ เทศบำลนครภเกต จงหวดภเกต ตำมแนวคดของ กรฟฟทส ซงประกอบดวย 1. กำรมควำมคดรเรมสรำงสรรค 2. กำรรจกปรบปรงแกไข 3. กำรใหกำรยอมรบนบถอ 4. กำรใหกำรชวยเหลอ 5. กำรโนมนำวจตใจ 6. กำรประสำนงำน 7. กำรเขำสงคม ขอใหทำนพจำรณำวำผบรหำรของทำน มพฤตกรรมทระบในแตละขออยในระดบใด

โดยเขยนเครองหมำย ✓ ลงในชองระดบควำมคดเหน ตงแตมำกทสดจนถงนอยทสด ดงน

103

ขอ พฤตกรรมผน าของผบรหารในสถานศกษาของทาน ระดบความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

การมความคดรเรม 1. ก ำหนดแผนงำนและโครงกำรใหม ๆ ทสอดคลองกบ

ควำมตองกำรปจจบน

2. เสนอแนะวธกำรด ำเนน กำรแกไขปญหำกบคร และบคลำกร เพอน ำไปปฏบตไดอยำเหมำะสม

3. สนบสนน สงเสรมใหครและบคลำกรมควำมคดรเรม 4. พฒนำตวเองโดยศกษำหำควำมรใหทนกบควำมกำวหนำ

ทำงวชำกำร และเทคโนโลยอยำงสม ำเสมอ

5. ปรบปรงวธกำรท ำงำนใหทนสมยอยเสมอ การรจกปรบปรงแกไข

6. น ำขอเสนอแนะจำกเพอนรวมงำน มำปรบปรงพฒนำงำนดวยควำมเตมใจ

7. เขำใจควำมรสกของครและบคลำกรทกคนและมเหตผล 8. สรำงแรงจงใจใหแก ครและบคลำกรในกำรพฒนำ

กระบวนกำรท ำงำนใหม อยเสมอ

9. สนบสนนใหครและบคลำกรไดแสวงหำควำมร และวธกำรท ำงำนใหม ๆ อยเสมอ

10. มอบหมำยงำนใหครและบคลำกรปฏบตงำนตรงตำม ควำมถนดและควำมสำมำรถ

11. จดกำรประชมเชงปฏบตกำรใหควำมรทำงดำนวชำกำร ตำง ๆ แกครและบคลำกรอยำงตอเนอง

12. สนบสนน จดหำรวสดอปกรณ เครองอ ำนวยควำมสะดวกใหกบครและบคลำกรจนเกดผลดมประสทธภำพ ในกำรท ำงำน

การใหการยอมรบนบถอ 13. ใหเกยรตอยำงจรงใจ ครและบคลำกรทปฏบตงำน

ตำมทไดรบมอบหมำย

104

ขอ พฤตกรรมผน าของผบรหารในสถานศกษาของทาน ระดบความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

14. ใหควำมเปนกนเองกบผรวมงำนอยำงจรงใจ 15. ใหก ำลงใจครและบคลำกรทปฏบตงำนไมส ำเรจ

ตำมทไดรบมอบหมำย

16. ใหกำรยอมรบครและบคลำกร อยำงมเหตผล เหมำะสมดวยควำมจรงใจ

17. รบฟงควำมคดเหนจำกครและบคลำกรตำมควำมเหมำะสม 18. มควำมยตธรรม วำงตนเปนกลำง ไมเอนเอยงไปในลกษณะ

ทจะกอใหเกดประโยชนและโทษตอผหนงผใด

19. มกำรยกยองชมเชยตอหนำบคคลอน เมอครและบคลำกรปฏบตงำนประสบควำมส ำเรจ

การใหความชวยเหลอ 20. ใหควำมสนใจ เอำใจใสดแลทกขสขของครและบคลำกร

อยำงทวถง

21. ใหควำมชวยเหลอใหค ำแนะน ำในกำรปฏบตงำนใหกบ ครและบคลำกรเปนอยำงด

22. สรำงขวญ ก ำลงใจใหครและบคลำกร เพอใหปฏบตงำน ไดอยำงด มควำมสข

23. เพอใหปฏบตงำนไดอยำงด มควำมสข จดสวสดกำร กำรบรกำรตำง ๆ ใหกบครและบคลำกรตำมควำมเหมำะสม

24. ใหควำมมนคง ปลอดภย ควำมเชอมนในชวตกำรท ำงำนของครและบคลำกร

การโนมนาวใจ 25. ใชกรยำ วำจำ ทำทำง อยำงสภำพกบครและบคลำกร 26. ใชควำมมเหตผลในกำรสงกำรและกำรปฏบตงำน

เพอใหงำนส ำเรจ

27. มควำมเปนกนเอง สรำงบรรยำกำศ ควำมเปนมตร ในกำรท ำงำนรวมกบครและบคลำกรไดอยำงเหมำะสม

105

ขอ พฤตกรรมผน าของผบรหารในสถานศกษาของทาน ระดบความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

28. สำมำรถพดจำ โนมนำวจตใจผใตบงคบบญชำเพอท ำให เกดควำมรสกเชอถอศรทธำ พรอมทจะปฏบตงำนดวยควำมเตมใจ

29. สำมำรถชแจงดวยวำจำในกำรก ำหนดนโยบำย ในกำรปฏบตงำนไดอยำงชดเจน

30. ใหควำมเอออำทรกบครและบคลำกรในดำนควำมเปนอย การประสานงาน

31. ตดตอประสำนงำนระหวำงครและบคลำกรดวยกน ในกำรปฏบตงำนและเกดควำมเขำใจทดตอกน

32. อบหมำยหนำท ตดตำมดแล ใหค ำแนะน ำชวยเหลอครและบคลำกรในกำรปฏบตงำนไดอยำงถกตองเหมำะสม

33. สนบสนนจดหำวสดอปกรณ เครองอ ำนวยควำมสะดวกใหกบครและบคลำกรจนเกดผลดและมประสทธภำพในกำรท ำงำน

34. สนบสนนใหผรวมงำนแสดงควำมคดเหนในกำรปรบปรงงำนของตนเองอยเสมอ

35. กำรมสวนรวมก ำหนดแผนงำน ขนตอน และเวลำในกำรท ำงำนบรหำรงำนโดยใหครและบคลำกรไดทรำบ

36. มกำรกระตนใหครและบคลำกรมสวนชวยในกำรวำงแผน และปฏบตงำนตำมแผน

37. มกำรกระตนใหครและบคลำกรในกำรปฏบตงำน เพอใหงำนประสบควำมส ำเรจ

การเขาสงคม 38. วำงตนเขำกบครและบคลำกรไดอยำงเหมำะสม 39. รวมกจกรรมและประสำนสมพนธกบมวลชนและชมชน

ตำมโอกำสอนควรเปนอยำงด

40. มบคลกภำพทด เปนทยอมรบของบคคลทวไป

106

ขอ พฤตกรรมผน าของผบรหารในสถานศกษาของทาน ระดบความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

41. สำมำรถปรบตวเขำกบคนอนไดอยำงเหมำะสม 42. มควำมเสยสละเพอควำมกำวหนำของสงคม 43. มมนษยสมพนธทดและวำงตนใหเปนทเชอถอของสงคม

ไดทกโอกำส

44. สงเสรม สนบสนนใหครและบคลำกรมสวนรวม ในกจกรรมสำธำรณะประโยชนในชมชนและสงคม

45. รวมพบปะสงสรรคกบคร บคลำกร และบคคลอน นอกเวลำรำชกำรตำมโอกำสอนควร

107

ตอนท 2 แบบสอบถำมคณลกษณะผน ำแบบผรบใชของผบรหำรสถำนศกษำโรงเรยนสงกดส ำนกกำรศกษำ เทศบำลนครภเกต จงหวดภเกต ค าชแจง แบบสอบถำมนตองกำรส ำรวจควำมคดเหนเกยวกบคณลกษณะผน ำแบบ ผรบใชของผบรหำรสถำนศกษำ โรงเรยนสงกดส ำนกกำรศกษำ เทศบำลนครภเกต จงหวดภเกต ใน 10 ดำน คอ ดำนกำรฟง ดำนกำรเหนอกเหนใจ ดำนกำรเยยวยำรกษำ ดำนกำรตระหนกร ดำนกำรโนมนำวใจ ดำนกำรสรำงมโนทศน ดำนกำรมองกำรณไหล ดำนควำมรบผดชอบรวมกน ดำนกำรอทศตนเพอพฒนำบคคล และดำนกำรสรำงกลมชน ขอใหทำนพจำรณำวำทำนมควำมคดเหนตอภำวะผน ำแบบผรบใชของผบรหำรสถำนศกษำของทำนแตละขอในระดบใด โดยเขยนเครองหมำย ลงในชองระดบควำมคดเหน ตงแตมำกทสดจนถงนอยทสด ดงน

ขอ คณลกษณะผน าแบบผรบใช ระดบความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

ดานการฟง 1. พรอมรบฟงอยำงตงใจในสงทคร และบคลำกรพดดวยใจ

ทเปดกวำงแมครมควำมเหนทแตกตำงกบควำมคดของตน

2. ไมขดจงหวะกำรพดของคร และบคลำกรโดยไมสมควร ถำมกำรขดจงหวะ จะมกำรอธบำยเหตผลและเปดโอกำสใหคร และบคลำกรพดตอไป

3. เมอมปญหำ รบฟงรำยละเอยดของปญหำดวย ควำมเอำใจใสละเอยดถถวน กอนทจะตดสนใจ กระท ำกำรใด ๆ ในกำรแกปญหำ

4. สนบสนนใหมกำรแสดงควำมคดเหนรวมกน เพอไดม โอกำสรบฟงขอชแนะทเปนประโยชนตอโรงเรยน

5. เปดใจยอมรบขดจ ำกดหรอขอบกพรองของตนเอง 6. ปรกษำผรวมงำนและพจำรณำขอมลอยำงระมดระวง

กอนกำรตดสนใจในเรองส ำคญ

7. พดคยเกยวกบเรองหรอประเดนใด ๆ กบครและบคลำกร จนกระทงทงสองฝำยมควำมเขำใจซงกน

108

ขอ คณลกษณะผน าแบบผรบใช ระดบความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

ดานการเหนอกเหนใจ 8. เขำใจถงควำมตองกำรจ ำเปนของคร และบคลำกร 9. ปฏบตตอครดวยควำมเคำรพในควำมแตกตำงระหวำง

บคคล

10. พยำยำมเขำใจคร และบคลำกรมำกกวำเรยกรองใหคร และบคลำกรมำเขำใจตนเอง

11. ชวยใหคร และบคลำกรรเทำทนอำรมณ แมในสภำวกำรณทตงเครยด

12. แสดงใหเหนถงควำมกรณำและควำมหวงใยคร และบคลำกร

13. พยำยำมกระท ำกำรทเปนประโยชนตอคร และบคลำกร 14. เขำใจปญหำและใหก ำลงใจคร และบคลำกรในกำรแกไข

ปญหำตำง ๆ

ดานการเยยวยารกษา 15. สรำงบรรยำกำศของควำมไววำงใจใหเกดขนในโรงเรยน 16. ใหเวลำและใหค ำแนะน ำ เพอใหคร และบคลำกรสำมำรถ

เอำชนะควำมออนแอและสำมำรถพฒนำตนเอง เตมตำมศกยภำพ

17. สำมำรถเขำใจควำมรสกของคร และบคลำกรอยำงลกซง แมในสงทครและบคลำกรไมอธบำยไดดวยค ำพด

18. ใหก ำลงใจและสงเสรมคร และบคลำกรใหพฒนำ กำรท ำงำนในหนำทของคร และบคลำกรอยำงสม ำเสมอ

19. ยนดใหผรวมงำนเขำมำปรกษำปญหำดำนกำรงำน และปญหำสวนตว

20. แสดงควำมสนใจตอผอนเพอจะน ำสงทดทสด ใหกบพวกเขำ

109

ขอ คณลกษณะผน าแบบผรบใช ระดบความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

21. แสดงถงควำมกรณำและกำรใหอภยตอผอนแมวำ อำจไมมกำรตอบสนองกตำม

ดานการตระหนกร 22. ยอมรบในขอจ ำกดของตนและกลำยอมรบควำมผดพลำด

ของตน

23. จงใจใหครตระหนกถงจรรยำบรรณของคร และคณคำ ของตนเอง และน ำมำใชใหเปนประโยชนตอ กำรปฏบตงำนในโรงเรยน

24. สำมำรถน ำเสนอวสยทศน ใหครยอมรบและท ำใหคร และบคลำกรกระตอรอรนทจะน ำไปปฏบต

25. รบรถงควำมควำมเปนจรงทเกดขนภำยในโรงเรยน 26. กระตนผรวมงำนใหใชสตและควำมคดในกำรแกไข

ปญหำตำง ๆ

27. ท ำลำยอปสรรคของกำรตดตอสอสำรเพอใหผรวมงำนมสวนรวมในกำรตดสนใจเกยวกบงำนของโรงเรยนไดดขน

28. ตระหนกถงคณคำของผรวมงำนทกคนในโรงเรยน ดานการโนมนาวใจ

29. มทกษะในกำรพดชกจงใจผอนใหปฏบตตำมเปำหมำยทตงไวดวยควำมเตมใจ

30. สำมำรถสรำงแรงบนดำลใจใหคร และบคลำกร ในกำรท ำกจกรรมตำง ๆ ใหบรรลผลส ำเรจ

31. สรำงแรงจงใจใหคร และบคลำกรพรอมทจะเปลยนแปลง และประยกตใชแนวคดใหม ๆ

32. สรำงควำมตระหนกถงควำมส ำคญและควำมจ ำเปน ในกำรปฏบตภำรกจตำง ๆ มำกกวำทจะบงคบใหคร ท ำอยำงทตนเองตองกำร

110

ขอ คณลกษณะผน าแบบผรบใช ระดบความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

33. พยำยำมสรำงควำมเหนพองใหผรวมงำนรวมมอกน แบบประชำธปไตย

34. กระตนผรวมงำนใหปฏบตงำนใหไดผลดทสด เทำทสำมำรถท ำได

35. มควำมพยำยำมอยำงจรงใจในกำรเสนอควำมคดททำทำย ดานสรางมโนทศน

36. อธบำยไดอยำงชดเจนถงจดมงหมำยและทศทำง ในอนำคตของโรงเรยน

37. สำมำรถมองเหนสถำนกำรณทเปนปญหำของโรงเรยน ในทกมตอยำงลกซง

38. กระตนใหมกำรสรำงเปำหมำยของโรงเรยนทเปนไปไดชดเจน

39. มควำมสำมำรถคดนอกเหนอไปจำกควำมเปนจรงตำง ๆ ประจ ำวน

40. มจดหมำยทชดเจนและรทศทำงในอนำคตของโรงเรยน 41. สำมำรถสรำงเสรมใหครเขำใจมวสยทศนรวมกน

ดานการมองการณไกล 42. มกำรสรำงสรรคสงใหม ๆ เพอควำมเจรญของโรงเรยน 43. เปนผสำมำรถวำงแผนลวงหนำ ใหแนวทำงปฏบตแกคร

และบคลำกรไดอยำงเหมำะสม

44. สำมำรถคำดกำรณลวงหนำถงอปสรรคตำง ๆ ทอำจเกดขน และวำงแผนเพอปองกนลวงหนำ

45. สำมำรถชแจงนโยบำย เปำหมำย และแนวทำง ในกำรปฏบตงำนตอคร และบคลำกรไดชดเจน

46. แสดงผลงำนทมจดหมำยและเออประโยชนตอสวนรวม 47. ใหควำมสนใจตอผลงำนมำกกวำกจกรรมทกอใหเกด

ผลงำน

111

ขอ คณลกษณะผน าแบบผรบใช ระดบความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

48. สำมำรถแกปญหำควำมขดแยงอยำงสรำงสรรค ดานการอทศตนเพอรบใช

49. มควำมอทศตนเพอควำมส ำเรจของงำน และพรอม รบผดชอบรวมกบผอน

50. มงพฒนำโรงเรยนสควำมเปนเลศ เพอคณประโยชน ตอสงคม

51. ชวยเหลอคร และบคลำกรอยำงมประสทธภำพ เพอควำมส ำเรจของคร และบคลำกร

52. จดสรรทรพยำกรเพอสนองควำมตองกำรของครมำกกวำ สนองควำมตองกำรของตน

53. ไมแสวงหำควำมโดดเดนหรอรำงวลจำกกำรชวยเหลอผอน

54. มกำรพยำยำมอยำงจรงใจ ยอมสละตนเพอกำรชวยเหลอใหคร และบคลำกรมควำมพรอมในกำรปฏบตงำน

55. พยำยำมจดสรรงบประมำณส ำหรบโอกำสหรอกจกรรมตำง ๆ ทไมไดคำดไวกอนในโรงเรยน

การอทศตนเพอพฒนาสงคม 56. แสดงใหเหนถงควำมมงมนตอควำมเจรญงอกงำมของคร

และบคลกรเชน ตดตำมดแลสงเสรมใหครและบคลำกรเขำรวมกจกรรมพฒนำทำงวชำชพ

57. รบฟงขอมลปอนกลบจำกคร และบคลำกรเกยวกบ กำรพฒนำคร และบคลำกร

58. มอบหมำยงำน และควำมรบผดชอบ พรอมทง ใหอ ำนำจแกครในกำรปฏบตงำนจนบรรลผล

59. สำมำรถผลกดนผอนใหประสบควำมส ำเรจททสงกวำควำมคำดหวงของพวกเขำ

112

ขอ คณลกษณะผน าแบบผรบใช ระดบความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

60. ใหเวลำและจดใหมทรพยำกรทจ ำเปนส ำหรบคร และบคลำกรในกำรพฒนำทำงวชำชพเพอใหเกด กำรเปลยนแปลงกำรเรยนกำรสอน

61. มควำมมงมนในกำรพฒนำคร และบคลำกรผน ำ ของโรงเรยน

62. พยำยำมจดสรรงบประมำณส ำหรบโอกำสหรอกจกรรมตำง ๆ ทไมไดคำดไวกอนของโรงเรยน

ดานการสรางชมชน 63. พยำยำมเสรมสรำงควำมสำมำรถตำง ๆ ของโรงเรยน

อนเปนผลมำจำกกำรมสวนรวมของคร และบคลำกร

64. สนบสนนใหมกำรฉลองรวมกนในโอกำสพเศษตำง ๆ เพอกอใหเกดน ำหนงใจเดยวในกลมคร บคลำกร

65. พยำยำมสรำงกลมงำนใหมพลงกำรท ำงำน อยำงสรำงสรรค

66. ปลกฝงใหทกคนเอำใจใสซงกนและกน เพอแตละคนไดรบประสบกำรณของควำมเอออำทรใหเกดขน ในโรงเรยน

67. พรอมทจะท ำงำนอยเบองหลงและใหผอนไดรบ ควำมชนชมหรอไดหนำ

68. ผลกดนใหมควำมสำมคคมำกกวำกำรแขงขนภำยในกลม 69. สำมำรถเปลยนแปลงจำกทมธรรมดำใหเปนทม

ทมชยชนะได

113

ประวตยอของผวจย

ชอ-สกล นำงสำวนนทพร ทองด วน เดอน ป เกด 10 มถนำยน พ.ศ. 2519 สถำนทเกด อ ำเภอพระนครศรอยธยำ จงหวดพระนครศรอยธยำ สถำนทอยปจจบน 65/68 ถนนกระ ต ำบลตลำดใหญ อ ำเภอเมองภเกต จงหวดภเกต 83000 ต ำแหนงและประวตกำรท ำงำน พ.ศ. 2548-2554 คร คศ.1 โรงเรยนเทศบำลปลกปญญำ ในพระอปถมภฯ สงกดส ำนกกำรศกษำ เทศบำลนครภเกต อ ำเภอเมองภเกต จงหวดภเกต พ.ศ. 2554-ปจจบน คร คศ.2 โรงเรยนเทศบำลปลกปญญำ ในพระอปถมภฯ สงกดส ำนกกำรศกษำ เทศบำลนครภเกต อ ำเภอเมองภเกต จงหวดภเกต ประวตกำรศกษำ พ.ศ. 2544 ครศำสตรบณฑต (สงคมศกษำ) สถำบนรำชภฏพระนครศรอยธยำ พ.ศ. 2552 ประกำศนยบตรบณฑต (บรหำรกำรศกษำ) มหำวทยำลยรำชภฏภเกต พ.ศ. 2559 กำรศกษำมหำบณฑต (กำรบรหำรกำรศกษำ) มหำวทยำลยบรพำ