17
1 เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System) อาจารย์รภัทร เอกนิธิเศรษฐ์

เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System)...4 หน าท ของระบบโครงกระด ก 1. เป นโครงร าง

  • Upload
    others

  • View
    18

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System)...4 หน าท ของระบบโครงกระด ก 1. เป นโครงร าง

1

เรอง ระบบโครงราง (The Skeletal System)

อาจารยรภทร เอกนธเศรษฐ

Page 2: เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System)...4 หน าท ของระบบโครงกระด ก 1. เป นโครงร าง

2

สารบญ เรอง หนา

ระบบโครงราง 5

หนาทของระบบโครงกระดก 6

สวนประกอบของกระดกทางเคม 6

การแบงชนดของกระดก 7

จ านวนกระดกในรางกายมนษย 8

การแบงชนดของกระดกตามต าแหนงของรางกาย 9

Page 3: เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System)...4 หน าท ของระบบโครงกระด ก 1. เป นโครงร าง

3

ระบบโครงราง The skeleton system

ระบบโครงรางของรางกายสตวประกอบไปดวยกระดกและกระดกออนชนดตาง ๆ ยดตดกนดวยเอนท าใหเกดเปนขอตอ (joint) เพอท าใหรางกายเคลอนทไดโดยมกลามเนอมายดเกาะ เนอกระดกประกอบดวยสารอนทรยและสารอนนทรย 1 . ความหมาย และความส าคญของระบบโครงกระดก

รางกายของสตวทมกระดกสนหลง จะตองมระบบโครงกระดกเพอใหรางกายทรงตวเปนรปรางไวได ปองกนอวยวะตางๆ ทอยภายในไมใหไดรบอนตราย มกลามเนอลาย และเอนเปน สวนเชอมตอหรอยดโยงกระดก กระดกออน และขอตอเขาดวยกน ท าใหรางกายสตวสามารถเคลอนไหวได การศกษาทเกยวของกบระบบโครงกระดกจ าแนกเฉพาะไดหลายรายวชา ไดแก Osteology หมายถง วชาทวาดวยการศกษาเกยวกบกระดก Chondrology หมายถง วชาทวาดวยการศกษาเกยวกบกระดกออน Artropology หมายถง วชาทวาดวยการศกษาเกยวกบขอตอตางๆ ระบบโครงกระดก (Skeleton system) หมายถง ระบบทท าใหรางกายของสตวเปนรปราง และมทรวดทรง เปนสวนของโครงสรางทเปนของแขงซงท าหนาทปองกนเนอเยอออนๆ (soft tissue) ของรางกายสตว ระบบโครงกระดกประกกอบดวย กระดก (bone) กระดกออน (cartilage) เอน (ligament or tendon) และขอตอ (joint) ความส าคญของระบบโครงกระดก คอ เปนสวนหนง หรอองคประกอบหนงทอยใน “สวนประกอบทใชชวยในการเคลอนไหวของรางกาย” (locomotor apparatus) ซงกคออวยวะสวนทประกอบกนเปนตวสตว เปนโครงสรางของรางกาย และท าหนาทในการเคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกาย

Page 4: เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System)...4 หน าท ของระบบโครงกระด ก 1. เป นโครงร าง

4

หนาทของระบบโครงกระดก

1. เปนโครงราง ท าใหคนเราคงรปอยได นบเปนหนาทส าคญทสด

2. เปนทยดเกาะของกลามเนอลาย รวมทงพงผด

3. เปนโครงรางหอหมปองกนอวยวะภายใน ไมใหเปนอนตราย เชน กระดกสนหลง ปองกนไขสนหลง

4. เปนแหลงเกบแคลเซยมทใหญทสด

5. เปนแหลงสรางเมดเลอดชนดตางๆ

6. ชวยในการเคลอนไหว โดยเฉพาะกระดกยาวท าใหเราสามารถเคลอนไหวไดเปนมมทกวางขน

7. กระดกบางชนดยงชวยในการน าคลนเสยง ชวยในการไดยน เชน กระดกคอน ทง และ โกลน ซงอยในหตอนกลาง ท าหนาทน าคลนเสยงผานไปยงหตอนใน

ทมา : http://watchawan.blogspot.com โดย คร วชวลย ครฑไชยนต

สวนประกอบของกระดกทางเคม ประกอบดวยสาร 2 ชนดคอ 2.1 สารอนทรยมประมาณ 30% มคณสมบตท าใหกระดกมความเหนยว หยนตวไมเปราะ ซงเปนสวน

ทออนขอกระดกเรยกวา Ossein ไดแก Membrane, Cartilage marrow, Uessels nerves, Gelatinous substance ถาเอาแทงกระดกไปแชลงในกรดเกลอ กรดจะละลายอนนทรยสารประเภท แคลเซยมฟอสเฟต แคลเซยมคารบอเนต ออกหมดจนเหลอแตสารอนทรย ท าใหกระดกโคงงอได

2.2 สารอนนทรยมประมาณ 70% คอพวกทท าใหกระดกแขง ไดจากเกลอแร (Mineral Salts) ตางๆ ซงประกอบดวยสารตางๆ โดยประมาณไดดงน

การแบงชนดกระดก

สามารถแบงกระดกในรางกายสตวไดหลายแบบ ดงน 4.1. แบงตามการเจรญเตบโต แบงไดเปน 2 ชนด

4.1.1 Membranous Bone เปนกระดกทเจรญมาจากแผนเยอบาง ๆ มลกษณะแบนบาง พบทกระดกกระโหลกศรษะเกอบทงหมด กระดกหนาอก สะบกกระดกซโครง

Page 5: เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System)...4 หน าท ของระบบโครงกระด ก 1. เป นโครงร าง

5

4.1.2 Cartilagenous Bone เปนกระดกทเจรญมาจากแทงกระดกออน มกเปนกระดกชนดยาว พบทกระดก แขน ขา

4.2 แบงตามลกษณะเนอและความหนาแนนของกระดก แบงไดเปน 2 ชนด 4.2.1 Compact Bone เปนกระดกเนอแนนแขง พบสวนทเปนแทงกระดก (Shaft) 4.2.2 Spongy Bone เปนกระดกทมรอยทวไป พรนและโปรงเบาพบอยทสวนปลายบนและ

ปลายรางของกระดกชนดยาว (Long bone) กระดกชนดแบนและพบในกระดกของสตวปก 4.3 แบงตามลกษณะรปรางภายนอก

4.3.1 กระดกชนดยาว (long bone) เชน humerus radius ulna femur tibia 4.3.2 กระดกชนดสน (short bone) เชน carpus tarsus 4.3.3 กระดกชนดแบน (flat bone) เชน scapula pelvic bone skull 4.3.4 กระดกชนเลก แบน (sessamoid bone) เชน patella 4.3.5 กระดกพรน (pneumatic bone) เชน frontal bone palatine bone กระดกสวน

ตางๆ ของสตวปก 4.3.6 กระดกรปรางไมแนนอน (irregular bone) เชน vertebrae

ภาพท 1. แสดงระบบโครงรางกระดกของคน ทมา : healthguide.howstuffworks.com (2012)

จ านวนกระดกในรางกายมนษย มนษยในขณะทเปนทารกในครรภมารดามกระดกถง 800 ชน เพราะกระดกบางสวนยง ไมประสาน

ตอเนองกน เมอเจรญเตบโตเปนผใหญกระดกบางสวนจะตอเนองตดกนเปนชนเดยว กระดกในรางกายมนษยในวยผใหญมจ านวน 206 ชน ดงน

- กระโหลกศรษะ (Skull) 29 ชน ประกอบดวย - กระโหลกศรษะสวนสมอง 8 ชน - กระดกสวนใบหนา 14 ชน - กระดกสวนห ไดแก กระดกรปคอน รปทง รปโกลน อยางละ 2 ชน รวม 6 ชน

Page 6: เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System)...4 หน าท ของระบบโครงกระด ก 1. เป นโครงร าง

6

- กระดกโคนลน 1 ชน - กระดกสนหลง (Vertebral Column) 26 ชน - กระดกหนาอก (Sternum) 1 ชน - กระดกซโครง (Ribs) 24 ชน - กระดกสวนแขน (Upper Extremity) 64 ชน - กระดกสวนขา (Lower Extremity) 62 ชน

รวม 206 ชน

ภาพท2 โครงกระดกดานหลง ทมา : Keith L. Moore and Arthur F. Dalley II , 1999 : 17

การแบงชนดของกระดกตามต าแหนงของรางกาย 1. กระโหลกศรษะ กระโหลกศรษะ (skull) เปนกระดกแกนของรางกาย แบงออกได 2 สวน คอ 1.1 กระโหลกศรษะสวนสมอง (Cranium part)

สวนทเหนชดเจนประกอบดวย กระดกทายทอย (Occipital bone) 1 ชน กระดกขางศรษะ (Parietal bones) 2 ชน กระดกหนาผาก (Frontal bone) 1 ชน

กระดกขมบ (Temperal bones) 2 ชน กระดกรปผเสอ (Sphenoid bones) 2 ชน

1.2 กระโหลกศรษะ สวนใบหนา (Face part) สวนทเหนชดเจนประกอบดวย

กระดกโหนกแกม (Zygomatic bones) 2 ชน กระดกขากรรไกรบน (Maxilla bone) 1 ชน

Page 7: เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System)...4 หน าท ของระบบโครงกระด ก 1. เป นโครงร าง

7

กระดกขากรรไกรลาง (Mandible bone) 1 ชน กระดกสนจมก (Nasal bones) 2 ชน

กระดกกระเดอก (Hyoid bone) 1 ชน

ภาพท3 กระโหลกศรษะดานหนา ทมา : Keith L. Moore and Arthur F. Dalley II , 1999 : 834

2. กระดกสนหลง กระดกสนหลง (Vertebral Column) เปนกระดกแกนของรางกาย เปนกระดกรปราง ไมแนนอน

(Irregular bones) มลกษณะเปนขอ ๆ เรยงตวกนตามแนวดง ยดตดกนดวยหมอน กระดก (Intervertebral disc) และ เอน (Ligament) กระดกสนหลงจะมความโคง เมอดทาง ดานขางกระดกสนหลงจะมความโคงเปนรปตว S โดยทกระดกสวนคอ และเอวจะโคงไปทางดาน หนา ในขณะทกระดกหนาอก และกนจะโคงไปทางดานหลง ลกษณะโคงเหลานมความสมพนธ กบการท างานและการกระจายน าหนกของรางกาย เปนกระดกทตองรบแรงกด (compressive force) และแรงเฉอย (shear force) ซงเกดจากการเคลอนไหวของรางกายระหวางการท างานอย ตลอดเวลา นอกจากนนกระดกสนหลงยงท าหนาทหอหมไขสนหลงเสนประสาทและเสนเลอด ลกษณะของกระดกสนหลงประกอบดวย body เปนแผนกลมหนาอยดานหนาม vertebral arch ตดอยดานหลงของ body มชองภายในเรยกวา vertebral foramen เปนทบรรจไขสนหลง (spinal cord) กระดกสนหลง แบงออกเปน 5 สวน คอ

- กระดกสนหลงสวนคอ (cervical vertebrae ) 7 ชน - กระดกสนหลงสวนล าตว ( thoracic vertebrae ) 12 ชน - กระดกสนหลงสวนเอว ( lumbar vertebrae ) 5 ชน - กระดกสนหลงสวนสะโพก (sacral vertebrae ) 5 ชน - กระดกสนหลงสวนกนกบ ( coccygeal vertebrae ) 3 - 5 ชน

Page 8: เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System)...4 หน าท ของระบบโครงกระด ก 1. เป นโครงร าง

8

ภาพท 4 กระดกสนหลง ทมา : Keith L. Moore and Arthur F. Dalley II , 1999 : 435

3. กระดกทรวงอก กระดกทรวงอก (Thorax) มลกษณะคลายกบสม สวนบนจะแคบ สวนลางจะกวาง ออก สวนหลงยาว

กวาดานหนา กระดกสวนหนาท าหนาทปองกนอวยวะภายในตาง ๆ เชน ปอด หวใจ ตบ เปนตน นอกจากนยงท าหนาทพยงทรวงอกใหขยายกวางออกตามการหายใจเขา ซงมการขยายตวของปอดและเมอหายใจออกปอดจะแฟบลงเปนแบบยดหยน กระดกทรวงอก

Page 9: เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System)...4 หน าท ของระบบโครงกระด ก 1. เป นโครงร าง

9

ภาพท 5 กระดกทรวงอก ดานหนา ทมา : Keith L. Moore and Arthur F. Dalley II , 1999 : 60

4. กระดกไหปลารา กระดกไหปลารา (Clavicle bones) เปนกระดกสาขาของรางกาย ยดตดกบกระดก สวนกลางของ

ล าตวเปนกระดกชนดยาวโคงมจ านวน 2 ชน วางขวางกงขนาน 2 ขางอยเหนอ ซโครงซท 1 ชวงปลายในกลมนนตอเขากบสวนกวางตอนบนของกระดก Sternum สวนปลาย นอกสดมลกษณะแบนเรยกวา Acromial end ตอเขากบกระดกสะบก กระดกไหปลารามหนาท ยดหวไหลไมใหไหลตก

ภาพท 6 กระดกไหปลารา ทมา : ดดแปลงจาก Keith L. Moore and Arthur F. Dalley II , 1999 : 60

5. กระดกสะบก กระดกสะบก (Scapula bones) เปนกระดกชนดแบน รปรางเปนสามเหลยม ม จ านวน 2 ชน พาดเฉยงอยเหนอซโครงซท 2 - 7 ทางดานทตดอยกบซโครงจะกวาง สวนของ Body แบนโคงเลกนอย ดานหลง

Page 10: เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System)...4 หน าท ของระบบโครงกระด ก 1. เป นโครงร าง

10

หรอปลายสดเปนมมปานแบนเรยกวา Acromion พนหลงนน เปนสน เรยกวา Coraciod process กระดกสะบกจะชวยในการเคลอนไหวของตนแขนและตอง ท างานประสานสมพนธตอเนอง

ภาพท7 กระดกไหปลารา

ทมา : ดดแปลงจาก Keith L. Moore and Arthur F. Dalley II , 1999 : 60

6.กระดกตนแขน กระดกตนแขน เปนกระดกชนดยาว ม 2 จ านวน เปนกระดกทใหญทสดในกระดกสวนแขน แบง

ออกเปน 3 ตอน ตอนบนสวนปลายบนมลกษณะ กลมทวา Head ซงตอกบกระดกสะบกตอนกลางของกระดกตนแขนเรยกวา Body มลกษณะเปน รปสามเหลยม ตรงกงกลางของ Body มรอยนนหยาบทเรยกวา Deltoid tuberosity เปนทยดเกาะ ของกลามเนอหวไหล (Deltoid) สวนปลาย กระดกมลกษณะกวางออกและแบนจากดานหนาไป ดานหลง ปลายสดของกระดกเกอบตรงกลางเปนกระดกรปรอก เรยกวา Trochlea ประกอบเปน ขอตอกบกระดกปลายแขนทอนใน (Ulna bone)

ภาพท 8 กระดกตนแขน ทมา : Keith L. Moore and Arthur F. Dalley II , 1999 : 60

Page 11: เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System)...4 หน าท ของระบบโครงกระด ก 1. เป นโครงร าง

11

7. กระดกปลายแขน กระดกปลายแขนเปนกระดกชนดยาว อยกนเปนค 2 ขาง ประกอบดวยกระดกทอนใน (Ulna

bones)กบกระดกทอนนอก ไดแก 7.1 กระดกปลายแขนทอนใน

ล าตว มจ านวนขางละ 1 ชน ปลายดานบน มลกษณะปลายมนใหญ มปมยน 2 ปม คลาย กลามปตรงกลางระหวางปม เรยกวา Trochlea notch ซงสวมเขาพอดกบ Trochlea ของกระดก ตนแขน สวนกลาง (Body) ของกระดกเปนรปสามเหลยมเรยวเลกลง ปลายดานลางของกระดก มสวนหวคอนขางกลมเรยกวา Head ใตหวมปมยนทปลายสด เรยกวา Styloid process

7.2 กระดกปลายแขนทอนนอก (Radius bones) เปนกระดกปลายแขนทอยขนานกบกระดกปลายแขนทอนในแตมขนาดสนกวา มจ านวนขางละ 1 ชน ปลายดานบนเปนปมยน ลกษณะเปนหวแตตอนบนปลายตด สวนกลางมลกษณะทอนกลม เมอต าลงมามขนาดใหญขน และเปนรปสามเหลยมปลายดานลางใหญกวาปลายบน มปมยนอยทางดานขางเรยกวา Styloid process

สวนปลายลางทงของ Ulna และ Radius มลกษณะเปนรอยปมเพอจะไปตอกบ กระดกขอมอและกระดกฝามอ (Carpal bones) และกระดกฝามอ (Metacarpal bones)

ภาพท 9 กระดกปลายแขน ทมา: ดดแปลงจาก Keith L. Moore and

Arthur F. Dalley II , 1999 : 666

Page 12: เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System)...4 หน าท ของระบบโครงกระด ก 1. เป นโครงร าง

12

8.กระดกมอ

8.1 กระดกขอมอ กระดกขอมอเปนกระดกชนด สนเปนเหลยมชนเลกๆ มจ านวน 8 ชนเรยงกนเปนแถว ๆ ละ 4 ชน รวม 16 ชน ยดตดกนและกนดวยเอนเพอใหเคลอนไหวได แถวในอยใกลล าตว ประกอบดวย กระดก Scaphoid , Lunate , Triquetrum และ Pisiform แถว ปลายลางซงอยหางล าตว ประกอบดวยกระดก 4 ชน ไดแก Trapezium , Trapezoid , Capitate และ Hamate

8.2 กระดกฝามอ เปนกระดกชนดสน มจ านวนขางละ 5 ชน รวม 10 ชน แตละชนเรยงตอกบกระดกนวมอสวนหว (Head) มลกษณะเรยงมนกลมตดตอกบกระดกนวมอ

สวนกลาง ( Body) มลกษณะเรยง สวนฐาน (Base) มลกษณะโคงเปน

เบาสวมเขากบกระดกขอมอ 8.3 กระดกนวมอ เปนกระดกชนดสนมจ านวนขางละ 14 ชน รวม 28 ชน กระดกมสวนของ ฐาน

(Base) ใหญกวาสวนหว (Head) และสวนกลาง เรยกวา Body กระดกนวมอแตละชน เรยกวา Phalanx แตละ Phalanx ประกอบดวย 3 ชน กระดกนวสวนตนเรยกวา Proximal phalanx สวนกลางเรยกวา Middle phalanx และสวนปลายเรยกวา Distal phalanx ยกเวน กระดกนวหวแมมอมเฉพาะกระดกนวสวนตนและสวนปลาย กระดกแตละชนตอกนเปนขอ จะ เหนวากระดกสวนมอนนมจ านวนมากและสลบซบซอน ทงนเพอใหสะดวกในการเคลอนไหวและ ใชงาน

ภาพท10 กระดกขอมอ

ทมา : ดดแปลงจาก Keith L. Moore and Arthur F. Dalley II , 1999 : 666

9. กระดกเชงกราน

กระดกเชงกราน (Pelvis bones) เปนกระดกชนดแบน ประกอบดวยกระดกสะโพก (Hip bones) 2 ชน ประกอบกนเปนดานหนาและดานขาง สวนดานหลงประกอบดวย กระดก กระเบนเหนบ (Sacrum) และกระดกกนกบ (Coccyx) กระดกเชงกรานมรปรางคลายอาง

Page 13: เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System)...4 หน าท ของระบบโครงกระด ก 1. เป นโครงร าง

13

ภาพท 11 กระดกเชงกราน ทมา : Keith L. Moore and Arthur F. Dalley II , 1999 : 518

10. กระดกตนขา กระดกตนขา (Femur bones) เปนกระดกชนดยาวทมขนาดใหญทสดของรางกาย มจ านวน 2 ชน

คอ ตนขาซายและขวาอยางละ 1 ชน ลกษณะคลายกบกระดกตนแขน สวนปลาย บนเปนหวกลมเรยกวา Head ตอกบเบา Acetabulum ของกระดก Hip bone ของกระดกเชง กรานถดมาจาก Head เปน Neck มปม 2 ปม คอ Greater และ Lesser trochanter ซงเปนท เกาะของกลามเนอ 6 มด และ 1 มด ตามล าดบ สวนกลางของกระดกจะเปน Body หรอ Shaft ทางดานหลงเปนทยดเกาะของกลามเนอ Adductor group ของตนขา 3 มด ผนงของกระดกมสน เปนรอยหยาบอยทางดานหลงตรงกงกลางเรยกวา Linea aspera สวนปลายลางสดของกระดกจะ ขยายออกเปนปมกลม 2 ปม คอ Lateral condyle และ Medial condyle ซงทง 2 ปมจะตดตอ กบกระดกหนาแขงทางดานหลงของกระดก สวนปลายมรองลกเรยกวา intercondyloid fossa ทางดานหนามรองลกแบนเรยบเรยกวา Pattellar surface เปนทสมผสกบกระดกสะบา

11. กระดกสะบา กระดกสะบา (Patella bones) อยทางดานหนาของเขาทงซายและขวา ฝงตวอยใน เอน (Tendon) ของ

กลามเนอ Quadriceps femoris จดเปน Sesamoid bone มลกษณะเกอบเปน สามเหลยมปลายชลงลาง

12. กระดกปลายขา กระดกปลายขา (Tibia & Fibular) เปนกระดกชนดยาว มจ านวนขางละ 2 ชน

รวม 4 ชน อยคขนานกนเปนกระดกปลายขาทอนใหญ และกระดกปลายขาทอนเลก 12.1 กระดกปลายขาทอนใหญ (Tibia bones)

Page 14: เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System)...4 หน าท ของระบบโครงกระด ก 1. เป นโครงร าง

14

มจ านวนขางละ 1 ชนรวม 2 ชน สวนปลายบนขยายโตกวาสวนปลายลาง ปลายบนสมผสโดยตรงกบปมกลมของกระดกโคนขา ตรงกลางดานบนสดมปมยนเรยกวา Internalcondylar eminence สวนกลางของกระดกเรยกวา Body ดานหนาเปนสนเรยกวา Anterior crest ดานหลงมรอยพาดโคงและหยาบเรยกวา Posterior surface สวนปลายลางของ กระดกมขนาดเลกกวาปลายบน ดานขางมปมยนออกมาเรยกวาตาตมในหรอ Medial malleolus ลางสดเรยบเปนเบาตอกบกระดกขอเทาเรยกวา Articular surface

12.2 กระดกปลายขาทอนเลก (Fibular bones) กระดกปลายขาทอนเลกหรอกระดกนองเปนกระดกชนดยาวอยทางดานนอกตอ กระดกปลายขาทอนใหญ

มจ านวนขางละ 1 ชน รวม 2 ชน เปนทยดเกาะของกลามเนอจ านวน มาก ปลายบนเปนแหลมเรยกวา Styloid process ต าลงมาเปน Head และ Neck สวนตรงกลาง ดานหนามผวหยาบเรยกวา Medial surface ปลายลางนนเปนปมเรยกวา Lateral malleolus

13. กระดกเทา

กระดกเทา (Foot bones) ประกอบดวย กระดก 3 สวน คอกระดกขอเทา กระดก ฝาเทาและกระดกนวเทา

13.1 กระดกขอเทา (Tarsal bones) กระดกขอเทาเปนกระดกชนดสน มลกษณะเปนเหลยม มจ านวนขางละ 7 ชน ประกอบดวย Talus รปรางคลายเตา อยบนสดเปนทสมผสกบสวนกระดกปลายขาทอนใหญ Calcaneus อยบรเวณสนเทามลกษณะคลายดามปนเปนกระดกชนใหญสดของกระดกขอเทา Cuboid ลกษณะคลายลกเตา Navicular ลกษณะเหมอนเรอ และ Cuneiforms ทง 3 ชน เปน รปลมท

13.2 กระดกฝาเทา (Metatarsal bones) กระดกฝาเทาเปนกระดกยาวขนาดเลกมจ านวนขางละ 5 ชนรวม 10 ชน เรยกชอตามล าดบจากดานในออกไปทางดานนอก เปน Metatarsal bone ท 1 ถง 5 มสวน

Base ประกอบเปนขอตอกบ Tarsal bones สวนกลางเปนแกนและสวนปลายกลมบนเรยกวา Head ตดตอกบกระดกนวเทา กระดกฝาเทามลกษณะโคงตามความโคงของเทา (Foot arch) ซง จะท าใหมความยดหยนไมกระเทอนมากเวลาเดนหรอวง

13.3 กระดกนวเทา (Finger bones) กระดกนวเทาเปนกระดกยาวขนาดเลก มจ านวนขางละ 14 ชน รวม 28 ชน แตละชนมสวนหว (Head) สวนกลาง (Body) และสวนฐาน (Base) แตละนวมกระดก 3 ชน ชนแรกเรยกวา Proximal phalange ซงกลางเรยกวา Middle phalange และชนปลายเรยกวา Distal phalange ยกเวนนวหวแมเทา มแค 2 ชน คอ Proximal phalange กบ Distal phalange

Page 15: เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System)...4 หน าท ของระบบโครงกระด ก 1. เป นโครงร าง

15

ภาพท 12 กระดกขา

ทมา : Keith L. Moore and Arthur F. Dalley II , 1999 : 504

14. ขอตอ (Joints) กระดกของรางกายมนษยจะตอซงกนและกน การตอกนของกระดกเรยกวา Articulation ขอตอ

แตละชนดจะแตกตางกนในทางโครงสรางและหนาท สงส าคญทจะท าใหเกดการ เคลอนไหวไดมากนอยในแตละขอเกยวของกบรปแบบของผวสมผส (Articular surface) ทตอเปน ขอของกระดก รวมทงโครงสรางและการจบของเอน (Ligament) ชนดของขอตอ (Classification of joints) ขอตอแบงออกเปน 3 ชนด คอ

1. Fibrous joints เปนขอตอทมเสนเอนมาแทรกอยรวมกบ Fibrous tissue ขอตอ แบบนไมสามารถเคลอนไหวได ขอตอชนดนพบทกระโหลกศรษะสวนทเปนรอยประสาน (Suture) และรากฟนทฝงลงไปในชองกระดกขากรรไกรลาง

2. Cartilaginous joints เปนขอตอทถกหมดวย Hyaline cartilage หรอ Fibrocartilage ม 2 แบบ คอ Synchodrosis ซงเปนขอตอทเคลอนไมไดระหวางกระดกทตอกนดวยกระดกออนพบท

Epiphysis กบ Syphysis ซงพบท Symphysis pubis แหงเดยว

3. Synovial joints เปนขอตอทสวนปลายของกระดกทงสองทตอเปนขอตอคลมดวย Articular cartilage และม Articular capsule หมภายใน capsule บดวยเยอ Synovial membrane ซงจะหลงน าหลอลนออกมาท าใหกระดกเสยดสคลองตว ขอตอชนดนเคลอนไหวไดอสระและ เปนขอตอทถาวรของแขนขา

ขอตอทเคลอนไหวอสระมความส าคญตอการเคลอนไหวของมนษยและมรปรางเปน กระดกทประกอบกนเปนขอลกษณะแตกตางกนออกไป ไดแก ลกษณะทแบนเรยบและเกอบจะ เทากน (Plane joints) แบบอานมามผวชนดเวาและนนสลบกน (Saddle joints) แบบบานพบ (Hing joints) แบบรปไข

Page 16: เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System)...4 หน าท ของระบบโครงกระด ก 1. เป นโครงร าง

16

ควง (Pivot joints) แบบเขากลม (Ball and socket joints) แบบปม กลมกบรปรเวาเลกนอยสวมเขาดวยกน เคลอนไหวได 2 ทาง (Condyloid joints) ขอตอแบบรปร คลายคลงกบเบากลม (Ellipsoid joints)

ภาพท13 ขอตอแขน

ทมา : Keith L. Moore

and Arthur F. Dalley II , 1999 : 665

Page 17: เรื่อง ระบบโครงร่าง (The Skeletal System)...4 หน าท ของระบบโครงกระด ก 1. เป นโครงร าง

17

อางอง

http://e-book.ram.edu/e-book/a/AE313/ae313-2.pdf

Keith L. Moore and Arthur F. Dalley II , 1999 : 665

Keith L. Moore and Arthur F. Dalley II , 1999 : 504

Keith L. Moore and Arthur F. Dalley II , 1999 : 518

Keith L. Moore and Arthur F. Dalley II , 1999 : 666

Keith L. Moore and Arthur F. Dalley II , 1999 : 60

Keith L. Moore and Arthur F. Dalley II , 1999 : 435

Keith L. Moore and Arthur F. Dalley II , 1999 : 834

: Keith L. Moore and Arthur F. Dalley II , 1999 : 17

healthguide.howstuffworks.com (2012)

http://watchawan.blogspot.com โดย คร วชวลย ครฑไชยนต