ແບບຮຽນ - moes.edu.laຂອງ ດິນ ໃນ ໜານ ໃຫ້ ມີ ຄວາມ ຊຸ່ມ ຢູ່ສະ ເໝີ . - ການ ເສຍ ຫຍາ້ ພວນ

a

ແບບຮຽນ ວຊາ ປກຝງ

ຊນມດທະຍມສກສາຕອນຕນ (ສາລບປະຊາຊນ)

ຮຽບຮຽງໂດຍ: ອຈ.ພນມະຫາ ຜາງທະວງ ກສນ

ອຈ. ວນທອງ ພມມະຈນ ສພນ

ອຈ. ຈດຕນາດ ໄຊຍາວງ ສພນ

ອຈ. ແສງຄາ ສນຮຽນຮຊມຊນ ສມມະໂນ

ກວດແກໂດຍ ອ.ຈ ອນເພງ ຄາມງ ຮອງຫວໜາກມ ກສນ

ອ.ຈ ວຈດ ພນແກວ ຫວໜາພະແນກວຊາຊບ ກສນ

ຈດພມແລະເຂາໜາ: ອຈ. ສພອນ ອານຈນ ສພນ

ອຈ. ຄາພາວ ທາມະສດສະດາ ກສນ

b

ຄານາ ກມການສກສານອກໂຮງຮຽນກະຊວງສກສາທການ ແລະ ກລາ ໄດສມທບກບວຊາການທ

ກຽວຂອງຈາກສນພດທະນາການສກສານອກໂຮງຮຽນສນສກສານອກໂຮງຮຽນພາກໃຕ, ພາກ

ເໜອ, ສນການສກສານອກໂຮງຮຽນນະຄອນຫວງວຽງຈນ. ໄດຂຽນ ແລະ ຮຽບຮຽງປມ

ແບບຮຽນວຊາ ການປກຝງເພ ອຈດການຮຽນການສອນຊນມດທະຍມຕອນຕນສາລບປະຊາຊນ.

ການຂຽນ ແລະ ຮຽບຮຽງປມແບບຮຽນຄງນໄດຮບໂຮມເອາເນອໃນ ແລະ ຂນຕອນທ

ສາຄນຕນຕຈາກເອກະສານຕາງໆ ແລະ ປະສບການຕວຈງຂອງນກວຊາການໃນໄລຍະຜານມາ,

ເພ ອຕອບສະໜອງກບຄວາມຮຽກຮອງຕອງການອນຮບດວນຂອງສງຄມໃນປດຈບນ ແລະ ໃຫ

ແທດເໝາະກບແຜນຍດທະສາດໃນການປະຕຮບລະບບການສກສາແຫງຊາດ, ເຮດໃຫກມເປາ

ໝາຍການສກສາເພ ອທກຄນໄດຮບຜນສາເລດ.

ເນອໃນປມແບບຮຽນເຫມນເປນພຽງຂມນພນຖານໃຫຄ ແລະ ຜຮຽນນາໃຊເຂາໃນການ

ຮຽນ-ການສອນເທ ານນຄ ແລະ ຜຮຽນສາມາດຊອກຂມນເພ ມເຕມຈາກຫາຍແຫງຂມນຈາກ

ເອກະສານເພ ອໃຫແທດເໝາະກບສະພາບ, ຮດຄອງປະເພນເອກະລກຂອງທອງຖ ນ ແລະ

ສະພາບການປຽນແປງໃໝຂອງໂລກໃນປດຈບນ.

ປມແບບຮຽນວຊາປກຝງເຫມນໄດຮວບຮວມ ແລະ ຮຽບຮຽງຂນຕາມຫລກສດການສກ

ສານອກໂຮງຮຽນ ຊນມດທະຍມຕອນຕນສາລບປະຊາຊນ. ເນອໃນທ ບນຈເຂາໃສປມເຫມນມທງ

ໝດ 20 ບດ

ປມແບບຮຽນເຫມນຂຽນ ແລະ ຮຽບຮຽງຂນສາລບຈດການຮຽນ-ການສອນໃນຊນ

ມດທະຍມຕອນຕນສາລບປະຊາຊນ. ການຂຽນ ແລະ ຮຽບຮຽງປມເຫມນເປນຄງທາອດອາດຈະ

ບປາສະຈາກໄດຄວາມຂາດຕກບກຜອງທາງດານເນອໃນ ແລະ ຮບແບບຂອງປມ. ກມການສກສາ

ນອກໂຮງຮຽນຈ ງຂຄວາມຮວມມມາຍງທານທ ໄດນາໃຊປມເຫມນ, ໄດສ ງຄວາມຄດເຫນ ໄປຍງກມ

ການສກສານອກໂຮງຮຽນກະຊວງສກສາທການ ແລະ ກລາ ເພ ອປບປງໃນຄງຕໄປ.

ຂຂອບໃຈເປນຢາງສງມາຍງທານມານະທ ນດວຍ

ກມການສກສານອກໂຮງຮຽນ

c

ສາລະບານ ໜາ ການປກໝາກຖ ວ ............................................................................................................................ 1

ການປກຜກຫອມປອມ ..................................................................................................................... 5

ການປກຜກສະລດ ........................................................................................................................... 7

ການປກຜກກາດຫວ ........................................................................................................................ 9

ການປກຜກກາດນາ ........................................................................................................................ 11

ການປກໝາກເລ ນ ......................................................................................................................... 14

ການປກໝາກເຜດຊຟາ ................................................................................................................... 17

ການປກໝາກເຜກໃຫຍ .................................................................................................................. 20

ການເຮດນາສະກດຊວະພາບ ............................................................................................................ 23

ການປກໝາກນດ ........................................................................................................................... 28

ເຕກນກການປກສາລເປນເສດຖະກດ ................................................................................................ 31

ການປກໝາກມງກອນ .................................................................................................................... 35

ການຕອນກ ງໝາກນາວ (ການໂທມຫງາ) ............................................................................................ 39

ການປກແຫມ ............................................................................................................................... 41

ການປກເຫດບດ ............................................................................................................................ 42

ການປກເຫດຂອນຂາວ ................................................................................................................... 47

ການປກໝາກແຕງກວາ ................................................................................................................... 51

ການທາບກ ງຕນມວງ ...................................................................................................................... 55

ການປກເຫດນາງລມ - ນາງຟາໃສຂເລ ອຍ ........................................................................................... 59

ການປກເຫດນາງລມ-ນາງຟາໃສເຟອງ ................................................................................................ 64

1

ບດທ 1

ການປກໝາກຖ ວ

1. ຄນປະໂຫຍດຂອງການປກໝາກຖ ວ. ໝາກຖ ວເປນພດຜກຊະນດໜ ງທ ມຄນປະໂຫຍດຫາຍ ແລະ ມຄນຄາທາງດານອາຫານເຊ ນ:

ໂປຕນ, ໄຂມນ, ແຮທາດ, ແຄວຊຽມ ແລະ ອ ນໆ. ນອກຈາກຈະເປນອາຫານໃນຄອບຄວແລວຖາ

ປກຫາຍຍງສາມາດສ ງຂາຍເປນສນຄາເພ ອສາງລາຍຮບໃຫແກຄອບຄວ. ການປກໝາກຖ ວ ຍງ

ເປນການປບປງດນເພ ມຝນໃນດນທ ມແຮທາດຕາງໆ ເໝາະສມແກການປກຝງ.

2. ອປະກອນຮບໃຊການປກຖ ວດນມຄ:

- ຊວານ

- ພາ

- ຄາດ

- ບວຫດນາ

- ຊາມ

- ໄມເຮດຄາງ

- ຈກ - ຈກ

3. ການເລອກສະຖານທ ປກ ການເລອກສະຖານທ ປກໝາກຖ ວມຄວາມຈາເປນຫາຍເພາະວາມຜນສະທອນຕການຈະເລນ

ເຕບໂຕຂອງພດແຕລະຊະນດ. ສະນນ, ຜທ ຈະເຮດສວນເປນອາຊບຕນຕ, ຍກເວນຜທ ປກໃນ

ສວນຄວທ ບໄດປກຫາຍກອນອ ນຄວນພຈາລະນາດ ງຕໄປນ.

- ຄວນຈະຢໃກທາງເພ ອການຂນສ ງໄດງາຍ

- ຄວນເປນດນທ ມລກຊະນະລະບາຍນາໄດດ

- ເປນດນຊາຍແກມຕມ, ດນບເປນກດບເປນດ ງຫາຍ

- ເປນບອນທ ຮາບພຽງ

- ໃກແຫງນາ (ຫວຍ, ໜອງ)

- ບອນນາບຖວມ

2

4. ການກຽມດນ

ການກຽມດນ

5. ວທການປກໝາກຖ ວຝກຍາວ ຫງຈາກແປງໜານເປນທ ຮຽບຮອຍແລວຢາຍເມດຖ ວໃສຕາມຫວາງຮອງທ ກຽມໄວໃນ ໜານ

ໃສ 2 ເມດຕຂມ, ຫາງກນປະມານ 20-30 ຊງຕແມດ. ລະຫວາງແຖວ 60-80 ຊງຕແມດ, ຈາກ

ນນເອາເຟອງ ຫ ແກບປກໜາໜານບາງໆ ແລວຫດນາໃຫຊມ, ສງເກດເບ ງຖາມແມງໄມ ຫ ມດ

ມາລບກວນຄວນສດຢາປອງກນ,ເມ ອເຄອຖ ວຍາວ 30-40 ຊງຕແມດ. ແລວກ ເຮດ ຄາງໃສໃຫ

ເຄອຖ ວຂນໄປ.

ສວນໜາກຖ ວຍາວ

ກອນຈະປກໝາກຖ ວຄວນໄຖ ຫ ຂດໃຫເລກ

ປະມານ 25-30 ຊງຕແມດ. ແລວໄຖ ແລະ ຄາດໃຫ

ລະອຽດ, ຕາກແດດໄວປະມານ 7-10 ວນ. ຈາກນນ

ຄາດດນໃຫລະອຽດ, ເຮດເປນໜານກວາງ 20 ຊງຕ

ແມດ, ເຮດໜານຕາກວາໜາດນປະມານ 5-10 ຊງຕ

ແມດ. ໃສຝນຄອກ ຫ ຝນບ ມຮອງພນໃຫທ ວໜານ

ຫາຍພສມຄວນ, ແປງເປນໜານກວາງ, ຍາວຕາມ

ຄວາມເໝາະສມ

3

6. ວທປກໝາກຖ ວຍດ ຢາຍເມດໝາກຖ ວໃສຕາມຫວາງຮອງທ ກຽມໄວໃນໜານ 2-3 ເມດຕຂມ ຫາງກນປະມານ

30-40 ຊງຕແມດ, ລະຫວາງແຖວ 70-80 ຊງຕແມດ, ຈາກນນເອາຝນຄອກ ຫ ຝນບ ມປກໜາ

ໜານບາງໆ ແລວຫດນາໃຫຊມ, ຫງຈາກເບຍໝາກຖ ວຍດງອກຈນມໃບແທ 2 ໃບ ຄວນຖອນ

ແຍກໃຫເຫອຂມລະ 2 ຕນ. ເມ ອຕນຖ ວມອາຍໄດ 10-20 ວນແລວຄວນເຮດຄາງເພ ອໃຫເຄອ

ໝາກຖ ວຍດເລອຂນໃຫສງເກດເບ ງວາຖາມແມງໄມ ຫ ມດມາລບກວນຄວນສດຢາປອງກນ

ແມງໄມ ຕາງໆ.

7. ການບວລະບດຮກສາ ເປນບນຫາທ ຜປກຕອງໄດເອາໃຈໃສຖາຫາກບວລະບດຮກສາໄດດກ ຈະເຮດໃຫຕນໝາກ

ຖ ວງອກງາມໃຫຜນຜະລດສງການບວລະບດຮກສາຕອງເລ ມຈາກການເຮດຮວປອງກນສດເຂາ

ທາລາຍເຊ ນ: ແບ, ງວ, ຄວາຍ. ຈາກນນກ ແມນການດແລປະຈາວນເປນຕນ ການໃສຝນ, ຫດນາ,

ເສຍຫຍາ. ດ ງນນ, ເຮາຈ ງຕອງບວລະບດຮກສາຕາມແຕລະຊາອາຍຂອງຕນໝາກຖ ວດ ງນ:

- ເມ ອປກໄດ 15-20 ວນ. ຫງຈາກແຕກງອກໃຫໃສຝນຄອກ ຫ ຝຍວທະຍາສາດສດ 46.0.0

ໂຮຍໃສຕາມຮອງບາງໆ ຫດນາໃຫຊມເພ ອໃຫຝນລະລາຍ.

- ເມອປກໄດ 15-20ວນ. ເຮາຄວນປກຄາງໃຫເຄອຖ ວເລອຂນ. ຖາສງເກດເຫນແມງໄມ ຫ

ເກດເປນເພຍເຮາຄວນສດຢາຂາທນທ.

- ເມ ອຕນຖ ວມອາຍໄດ 30 ວນ. ກ ຈະອອກດອກໃຫໃສຝນຄອກ ຫ ຝນວທະຍາສາດສດ

46.00.00 ປະສມປຍ ສດ 15.15.15. ຝງໃສຕາມຫວາງຕນຫາງກນລະຫວາງ 1-2 ຊງຕ

ແມດ.

ການໃຫນາ

ໃຫນາຢາງສະໝາສະເໝ ແລະ ພຽງພບ

ຄວນໃຫຂາດນາໃນໄລຍະກາລງອອກດອກ ແລະ

ໝາກ.

+ ການພວນດນ ແລະ ກາຈດຫຍາ

ຄວນພວນດນ ແລະ ຫກຫຍາເລອຍໆ ໃນ

ໄລຍະທາອດແຕຕອງເຮດຢາງລະມດລະວງຢາ

ໃຫກະທບກະເທອນເຖງລະບບຮາກຈະເຮດໃຫ

ການຈະເລເຕບໂຕຂອງລາຕນຊາ.

4

8. ການເກບກຽວ ອາຍການເກບກຽວໝາກຖ ວແຕລະພນບຄກນ ແຕໂດຍທ ວໄປແລວປະມານ 80 ຫາ 90 ວນ

ຫງຈາກປກ, ການເກບກຽວໝາກສດຄວນເກບທກໆ 3 ວນ, ເລອກເກບເອາແຕໝາກທ ໄດຂະ

ໜາດອອນພດ. ການເກບກຽວ ໃຊເວລາປະມານ 30-60 ວນ (ຕງແຕວນເລ ມຕນເກບຈນເຖງວນ

ທ ເກບສດທາຍ). ໄລຍະການເກບກບຄວນ ສດຢາຂາແມງໄມ, ສດຢາແລວ 13-15 ວນ. ຈ ງເກບ

ມາບລໂພກໄດ ຖາບດ ງນນສານພດຍງຕກຄາງໃນຟກຖ ວອາດຈະເປນຕະລາຍແກຜບລ ໂພກໄດ

ເວນເສຍແຕຢາທ ນາມາສດເປນຢາທ ຜະລດຈາກສະໝນໄພບເປນອນຕະລາຍ.

ການເກບກຽວໜາກຖ ວ

5

ບດທ 2

ການປກຜກຫອມປອມ

1. ຄນປະໂຫຍດຂອງການປກຜກຫອມປອມ.

2. ລກສະນະທ ວໄປຂອງຜກຫອມປອມ ແລະ ແນວພນ. ຜກຫອມປອມເປນຜກເພດຜກຫອມເປນພດລມລກ,ອາຍສນປະມານ 40-60 ວນ. ລາຕນ

ຕາ, ຮາກ, ໃບ, ດອກ ແລະ ເມດມກ ນຫອມສາມາດນາໃຊເປນຢາສະໝນໄພ ແລະ ປະກອບການ

ປງແຕງອາຫານໄດຫາຍຊະນດ, ຫອມປອມສາມາດປກ ແລະ ຈະເລນເຕມໂຕໄດໃນດນເກອບທກ

ຊະນດແຕດທ ສດແມນດນຊາຍແກມຕມ, ສາມາດລະບາຍນາໄດດແຕໃຫດນມຄວາມຊມຊນພ

ສມຄວນ.

ແນວພນ.

ແນວພນທ ປກໃນບານເຮາມ 2 ຊະນດຄ:

- ແນວພນພນເມອງ : ມລກສະນະຕນນອຍ, ອອກດອກໄວ, ອາຍສນ ແລະ ມກ ນ

ຫອມຫາຍ

- ແນວພນອາຟຣກາ : ມລກສະນະຕນໃຫຍ, ໃບໃຫຍໜາ, ກ ນບຫອມປານໃດ,

ອາຍຍາວກວາພນພນເມອງ

3. ການກຽມດນປກ. ຫອມປອມເປນພດທ ຊະນດຮາກຕນຄວນຂດ ຫ ໄຖເລກປະມານ 15-20 ຊງຕແມດ. ຕາກ

ແດດໄວປະມານ 5-7 ວນ.ໃສຝນຄອກ ຫ ຝນບ ມປນເຂາກບດນ, ຄາດໃຫເຂາກນຢາງລະອຽດ

ແລວເຮດເປນໜານ.

ຜກຫອມປອມເປນປະເພດຫອມທ ໃຊບລ

ໂພກສວນໃບ ແລະ ລາຕນ, ຮາກ ແລະ ໃຊເປນ

ຜກສດ, ໃຊປະກອບອາຫານໄດຫາຍຢາງເຮດໃຫ

ມກ ນຫອມ ແລະ ລດຊາດແຊບດສາມາດປກຂາຍ

ເພ ອເປນອາຊບສາຮອງ ຫ ອາຊບຕນຕກ ໄດ.

6

4. ຂນຕອນການປກ ການປກຜກຫອມປອມ, ກອນຈະປກເອາເມດພນທ ກຽມໄວຕາໃຫແຕກເອາແຊນາໄວ 1 ຄນ

ແລວນາໄປປກ, ກອນປກຕອງຫດນາໃຫທ ວໜານ, ນາເອາເມດທ ກຽມໄວຫວານລງໜານໃຫທ ວ,

ເອາດນຖມບາງໆ, ປກຄມດວຍເຟອງແຫງອກຊນໜ ງແລວຫດນາໃຫຄວາມຊມພດ.

ຜກຫອມປອມ

5. ການບວລະບດຮກສາ.

ຫດນາໃຫສະໝາສະເໝ, ໃສຝນໃຫພຽງພ, ການໃສແມນ ໃສຝນຄອກ ຫ ຝນວທະຍາສາດ

N:P:K ສດ 20:11:11 ໃນອດຕາສວນ 300 ກໂລຕ 1 ເຮກຕາ. ໂດຍແບງໃສ 3 ຄງ, ຄງທ 1 ເປນ

ຝນຮອງພນຕອນປກແລວພວນດນປກ, ຄງທ 2: ເມ ອພດມອາຍໄດປະມານ 10-20 ວນ ຄງທ

3: ເອາຝນທ ເຫອຈາກຄງທ 1 ຄງທ 2 ແລວເອາປະສມກບປຍຢເລຍອກປະມານ 20-30 ກໂລ

ເພ ອເລ ງການຈະເລນເຕບໂຕຂອງລາຕນ ແລະ ໃບຫງຈາກນນ 40 ວນ. ຂນໄປສາມາດເກບໄປບລ

ໂພກໄດ .

7

ບດທ 3

ການປກຜກສະລດ

1. ຄນປະໂຫຍດຂອງຜກສະລດ

ຜກສະລດເປນຜກທໃຊບລໂພກສວນໃບ ແລະ ນຍມກນເອາມາປງແຕງອາຫານເປນຕນແມນ:

ເຮດຍາສະລດ, ພນໝຽງ, ກນສດກບເຝ, ລາບກອຍ ແລະ ອ ນໆ ຜກສະລດມລດຊາດແຊບດ

ແລະ ມປະໂຫຍດຕຮາງກາຍດຕສຂະພາບ. ນອກຈາກນນ, ຍງສາມາດປກຈາໜາຍເພ ອສາງລາຍ

ຮບໃຫແກຄອບຄວອກດວຍ.

2. ລກສະນະທ ວໄປ ແລະ ແນວພນ.

ຜກສະລດເປນຜກທ ໃຊບລໂພກສວນໃບ, ເປນພດລມລກ ອາຍ1 ປ ແລະ ສາມາດແບງຜກສະ

ລດອອກເປນ 3 ກມດ ງນ:

- ຜກສະລດພນຫວຫຄາຍຄກບຜກກະລາປ

- ຜກສະລດພນທາມະດາ (ບຫ)

- ຜກສະລດພນທ ມລາຕນຍາວ

3. ການກຽມໜານປກ

ໄຖ ຫ ຂດດນໃຫເລກປະມານ 20-30 ຊງຕແມດ. ຕາກແດດ 7-10 ວນ. ໃຊຈກ, ຊວານ

ແປງເປນໜານນາອາຝນຄອກ, ຝນບ ມປະສມລງໃນໜານທ ກຽມໄວໃຫລະອຽດ ແລະ ເຮດໜານ

ລວງສງປະມານ 15-20 ຊງຕແມດ. ລວງຍາວອ ງຕາມຄວາມເໝາະສມ.

4. ວທປກ

+ ການປກຜກສະລດທ ນຍມກນປກແມນ 2 ວທ :

ສວນຜກສະລດ

8

- ການປກແບບຫວານເມດທ ວໜາດນແລວເອາຝນຄອກ ຫ ຝນບ ມມາປກຄມໜານໜາ

ປະມານ 0,5-1 ຊງຕແມດ. ປກຄມດວຍເຟອງ ຫ ຫຍາແຫງແລວຫດນາໃຫຊມເມ ອງອກ

ອອກມາໄດໃບແທ 2-3 ໃບໃຫຖອນແຍກຕນທ ອອນແອອອກຖມແລວຈດໄລຍະຫາງ

ລະຫວາງຕນຕາມທ ໄດການດໄວຂາງເທງນນ.

- ການປກແບບໃຊເບຍທ ກາຈາກໜານ, ຫງຈາກເບຍພອມທ ຈະປກຕອງມອາຍ 25-30 ວນ

ຫ ມໃບແທ 3-4 ໃບຄດເລອກເອາຕນທ ແຂງແຮງລງໜານປກໃຊໄລຍະຫາງລະຫວາງຕນ

ແລະ ລະຫວາງແຖວ 25-30 ຊງຕແມດ.

4. ການບວລະບດຮກສາ ແລະ ໃສຝນ.

ຜກສະລດເປນພດທ ຕອງການຝນຫາຍພສມຄວນ. ດ ງນນ, ການການດໃສຝນແມນມຄວາ

ຈະເປນເພ ອແນໃສການຫດຕນທນການຜະລດໃຫມປະສດທຜນສງໂດຍສະເພາະດານການຈະ

ເລນເຕມໂຕຂອງໃບ, ການ ແລະ ລາຕນ ສະນນ, ຈ ງແນະນາໃຫໃຊຝນວທະຍາສາດ NPK ສດ

15:15:15 ສາລບພນໃບ 13:13:21, ສາລບພນຫວຫໃສໃນອດຕາ 300 ກໂລຕເຮດຕາ. ໂດຍແບງ

ໃສ 2 ຄງ, ຄງທ 1 : ໃສເຄ ງໜ ງເປນຝນຮອງພນຕອນປກແລວພວນດນປກເທ ອທ2: ໃຫໃສເມ ອ

ຕນພດໄດອາຍ 10-20 ວນຈາກຈານວນຝນທ ເຫອຄງທາອດ.

- ການໃຫນາຄວນໃຫນາຢາງພຽງພແຕຢາໃຫປຽກຈນເກນໄປອງຕາມສະພາຍຄວາມຊມ

ຂອງດນໃນໜານໃຫມຄວາມຊມຢສະເໝ.

- ການເສຍຫຍາພວນດນຄວນເຮດໃນໄລຍະທາອດເພ ອເຮດໃຫດນຜຜຍມຊອງຫວາງ

ອາກາດ ແລະ ລະບາຍນາໄດດພອມທງກາຈດຫຍາໄປພອມກນເມ ອຕນພດມໃບປກ

ຄມດນແລວບຈາເປນຕອງເສຍຫຍາກ ໄດ

ການເກບກຽວ.

ໃຊມດຕດບລເວນເຫງ າຕນ, ຕດໃບລມສດທ ແກອອກ, ໃນຊວງເວລາເກບກຽວຜກສະລດຢ

ບານເຮານນແມນຂນຢກບແນວພນສວນຫາຍແມນ 40-70 ວນກ ສາມາດເກບກຽວໄດແລວ.

9

ບດທ 4

ການປກຜກກາດຫວ

1. ຄນປະໂຫຍດຂອງການປກຜກກາດຫວ

2. ລກສະນະທ ວໄປ.

ຜກກາດຫວເປນພດທ ຢໃນພດຕະກນລມລກອາຍປດຽວ, ອາຍຕງແຕມປກເຖງເກບກຽວ

ປະມານ 42-60 ວນ, ຮາກເລ ມໃຫຍເປນຫວສຂາວຈະເລນເຕບໂຕເທງໜາດນເລກນອຍ, ສວນ

ທ ເຫອແມນເຕບໂຕໃນດນລກສະນະແຕກຕາງກນເຊ ນ: ເປນຮບຊງບງ, ຮບຊງກມ, ຮບໝາກ

ກວຍຍາວ ແລະ ອ ນໆ. ຜກກາດຫວສາມາດຈະເລນເຕບໂຕໄດໃນດນເກອບທກຊະນດແຕມກດນ

ປນຊາຍມຄວາມຊມໃນດນພສມຄວນ. ຢບານເຮາສາມາດປກໄດຕະຫອດປແຕຊວງເວລາທ ເໝາະ

ສມແມນລະຫວາງເດອນຕລາຫາເດອນມງກອນ.

3. ແນວພນທໃຊປກ ແນວພນທ ນຍມປກໃນບານເຮາສວນຫາຍແມນພນດ

ຜກກາດຫວເປນພດທ ເຮາປກເພ ອບລໂພ

ກສວນຮາກທ ໃຫຍຂນ, ໃຊປະກອບອາຫານໄດ

ຫາຢາງເຊ ນ: ປະເພດແກງຈດ, ຂວ, ເຮດດອງ,

ຕາກແຫງ ແລະ ອ ນໆ ຜກກາດຫວເປນພດທ ມ

ຖ ນກາເນດໃນທະວບອາຊປກຫາຍໃນປະເທດ

ຈນ, ຍ ປນ ແລະ ປະເທດໄທ.

10

4. ການກຽມດນ

5. ການປກ

ໄລຍະຫາງຂອງຂມທ ເໝາະສມໃນການປກປະມານ 25 ຊງຕແມດ. ລະຫວາງແຖວປະມານ

30 ຊງຕແມດ. ຫງຈາກກຽມດນແລວເຮດຂມນອຍໆ. ແລວຢອດເມດໃສຂມໆລະ 3-5 ເມດ.

ເອາດນປກປະມານ 0,5 ຊງຕແມດ. ຊດນາໃຫຊມແລວປກດວຍເຟອງແຫງ ຫ ຫຍາແຫງເພ ອ

ຮກສາຄວາມຊມຂອງດນໃນເບອງຕນ, ຫງຈາກເບຍງອກໄດປະມານ 15 ວນ ຫ ມໃບແທ 2-3ໃບ

ຄວນຖອນແຍກໃຫເຫອຂມລະ 2 ຕນ.

6. ການບວລະບດຮກສາ 1. ການໃສຝນ.

ຝນທແນະນາໃຫໃສແມນຝນວທະຍາສາດ(ສດ15-15-15)(ປຍໝາກ) ຫ ສດອ ນທ ໄກຄຽງໃສ

ໃນອດຕາ 300-600 ກໂລ/1 ເຮກຕາ. ຂນຢກບຄວາມອດມສມບນຂອງດນການໃສຝເທ ອທ 1:

ໃສເປນຝນຮອງພນກອນປກເທ ອທ 2: ຫງຈາກປກໄດ 30-40 ວນ. ການໃສຝນໃຫໂຮຍຫາງ

ຈາກຕນເລກນອຍ, ຫງຈາກປກໂດຍໃສແບບໂຮຍຄກບຄງທາອດໃນການຈະເລນເຕບໃຫໃສປຍ

ເລ ງໃນຈານວນ 60 ກໂລຕເຮກຕາ.

2. ການໃຫນາ.

ຄວນໃຫນາຢາງພຽງພທງເຊາ ແລະ ແລງຖາຜກກາດຫວຂາດນາຈະເຮດໃຫຂະໜາດຂອງຫວ

ນອຍຄນນະພາບລດລງ.

3. ການພວນດນເສຍຫຍາ.

ພວນດນໃຫພພຍຊວຍໃຫການລະບາຍນາ, ອາກາດໄດດ ແລະ ກາຈດຫຍາໄປພອມໃນການ

ພວນດນຖາສງເກດເຫນຫຍາໃຫກາຈດຖາປອຍໃຫເກດຈະເຮດໃຫຜນຜະລດຕກຕາ.

7. ການເກບກຽວ. ຜກກາດຫວມອາຍການເກບກຽວປະມານ 42-60 ວນ ຫງຈາກເລ ມຕນປກແກນການເກບກ

ນນແມນເກບບາດດຽວກ ໝດເພາະຜກກາດຫວນມນແຕກຕາງກບປະເພດທ ໃຫການ ຫ ໃຫຍອດ.

ເນ ອງຈາກວາຜກກາດຫວເປນພດທ ມ

ລະບບຮາກແກວເລກກອນການປກຄວນໄຖ

ດນໃຫເລກປະມານ 30 ຊງຕແມດ. ຕາກດນ

ໄວປະມານ 5-7 ວນ. ແລວໃສຝນຄອກ ຫ

ຝນບ ມປະສມເຂາກນໃຫທ ວພວນດນໃຫລະ

ອຽດ.

11

ບດທ 5

ການປກຜກກາດນາ

1. ຄນປະໂຫຍດຂອງການປກຜກກາດນາ

ຜກກາດນາ, ເປນຜກທ ໃຊບລໂພກພາກສວນໃບ ແລະ ລາຕນເປນຜກທ ນຍມກນກນທ ວໄປ

ໂດຍສະເພາະແມນນາໃຊເຂາໃນການປງແຕງອາຫານຜກກາດນາມຖ ນກາເນດໃນທະວບອາຊ ແລະ

ນຍມກນປກຫາຍໃນອາຊຕາເວນອອກສຽງໃຕເຊ ນ: ຈນ, ມາເລເຊຍ, ລາວ, ໄທ ແລະ ປະເທດ

ອ ນໆ. ສາມາດປກເປນອາຊບຕນຕ ຫ ອາຊບສາຮອງກ ໄດ.

ຜກກາດນາ

2. ລກສະນະທ ວໄປ

ຜກກາດນາເປນຜກທ ມອາຍ 2 ປແຕຖາປກເປນຜກອາຍ 1 ປ, ອາຍຕງແຕຫວານ ຫ ຢອດ

ເມດຈນເຖງເກບກຽວປະມານ 45-55 ວນ. ຜກກາດນາສາມາດປກໄດຕະຫອດປແຕວາເວລາປກ

ທ ໄດຮບຜນດທ ສດແມນຢໃນຊວງເດອນຕລາ (10) ຫາເມສາ (4) ຜກກາດນາສາມາດປກໄດໃນ

ດນເກອບທກຊະນດມຄວາມອດມສມບນມຄວາມຊມຊ ນໃນດນສງສະໝາສະເໝ.

3. ພນທ ໃຊປກ

+ພນທ ນຍມກນປກໃນບານເຮາເປນຜກກາດນາດອກຂາວຄ:

- ພນໃບມນ: ລກສະນະໃບກວາງ, ປອງສນ, ປາຍໃບມນໜາໃບເປນຫຍເລກນອຍ.

- ພນໃບແຫມ: ລກສະນະໃບແຄບປາຍແຫມ, ຂຫາງ, ໜາໃບລຽບ.

- ພນການ: ລກສະນະໃບແຫມ, ແຕຈານວນໃບໜອຍກວາ ແລະ ມປອງຍາວ

12

4. ການກາເບຍ ແລະ ການຍາຍເບຍ.

ການກາແກນ

5. ການປກລງໜານ ການກຽມດນໄຖ ຫ ຂດ ເລກປະມານ 10 ຫາ 20 ຊງຕແມດ, ສບດນໃຫລະອຽດປະສມ

ກບຝນຄອກ ຫ ຝນບ ມໃຫລະອຽດໃນໜານປກ ຫ ຂມປກຈາກນນເຮາກ ນາເອາເບຍຜກມາປກ

ໃສໂດຍໃຫໄລຍະຫາງລະຫວາງຕນຕຕນ 25 ຊງຕແມດ. ແຖວຕແຖວ 40 ຊງຕແມດ. ໃນການ

ປກນນໃຫໃສຂມລະຕນຫງຈາກປກສາເລດແລວຄວນໃຫນາທງເຊາ ແລະ ແລງຈນກວາຜກຈະ

ໃຫຜນຜະລດ.

ຜກກາດນາ

6. ການບວລະບດຮກສາ 1. ການໃສຝນ.

ພດດ ງກາວຕອງການຝນພສມຄວນ. ດ ງນນ, ການການດຝນເພ ນນາໃຊແມນມຄວາມຈາເປນ

ໃຫຖກຕອງແນໃສການຫດຕນທນກາບນຜະລດໃຫມປະສດທຜນສງທາງດານຜນຜະລດໂດຍສະ

ເພາະແມນການຈະເລນເຕບໂຕທາງໃບ, ການ, ລາຕນ. ດ ງນນ, ຈ ແນະນາໃຫໃຊຝນວທະຍາສາດ

ຫລງຈາກການກຽມດນໜານກາແລວ,ໃຫ

ຫວານເມດພນໃຫສະໝາສະເໝທ ວໜານປກ

ຄມດວຍຝນບ ມ ຫລ ຝນຄອກໜາປະມານ 1

ຊງຕແມດ. ເມ ອສາເລດການຫວານເມດພນ

ແລວຄວນຫດນາໃຫທ ວໜານແລວປກດວຍ

ເຟອງບາງໆ

- ຄວນຫດນາທງເຊາ ແລະ ແລງເພ ອເຮດໃຫ

ແກນແຕກງອກໄວເມ ອອາຍໄດ 15 ຫາ 20

ວນກສາມາດຍາຍໄປປກໄດ.

13

(ສດ 20 - 11 - 11 ) ຫ 16 - 8 -8 ອດຕາການໃສແມນ 300 ກໂລຕເຮກຕາ. ໂດຍແບງໃສເປນ

3 ໄລຍະຄ: ໄລຍະທ ໜ ງແມນໄລຍະຮອງຟນຕອນປກພວນດນປກໄລຍະທ ສອງໃຫໃສເມ ອພດ

ໄດອາຍ 10 ຫາ 20 ວນ. ຈານວນເຄງໜ ງທ ເຫລອໃສຄງທາອດພອມນອາດໃສຝນຢເລຍອກ

ປະມານ 80 ກໂລຕເຮກຕາ. ເພ ອເລ ງການຈະເລນເຕບໂຕຂອງລາຕນ, ໃບ, ໄລຍະທ ສາມໃສເມ ອ

ອາຍໄດ 25 ຫາ 30 ວນ. ຈາກສວນທ ເຫອທ ໄດການດໃນເບອງຕນນນ.

- ການໃຫນາ.

ຄວນໃຫຢາງພຽງພແຕຢາໃຫປຽກເກນໄປໂດຍເບ ງຄວາມຊມຊ ນໃນໜານປກ ຫ ຂມປກ.

- ການພວນດນກາຈດຫຍາ.

ຄວນເຮດໃນໄລຍະທາອດເພ ອໃຫດນພພງລະບາຍອາກາດ ແລະ ນາໄດດພອມທງກາຈດ

ຫຍາໄປພອມເມ ອຕນພດມໃບປກຄມດນແລວບຈາເປນເຮດອກ.

7. ການເກບກ.

ຜກກາດນາທ ປກໃນບານເຮາມອາຍເກບກຽວປະມານ 45 ຫາ 55 ວນຫງຈາກປກຜກກາດທ

ໃຫຍເຕມທນອກນເຮາຍງໄດຜກກາດອອນເຊ ງໄດໃນການຖອນແຍກເວລາທ ໄດອາຍ 30 ວນ.

14

ບດທ 6

ການປກໝາກເລ ນ

1. ຄນປະໂຫຍດຂອງການປກໝາກເລ ນ.

ລກສະນະທ ວໄປ.

ໝາກເລ ນສາມາດເຕບໂຕໄດໃນດນເກອບທຊະນດ. ແຕດນທ ເໝາະສມແມນດນຊາຍແກມ

ຕມ ຫ ເປນດນທ ມອນຊວດຖສງມການລະບາຍນາດເປນພດທ ຕອງການແສງສະຫວາງຫາຍ

ເພາະສະນນໃນຊວງການຈະເລນເຕບໂຕຄວນໄດຮບແສງລະຫວາງຕະຫອດວນ. ລະດທ ເໝາະສມ

ທ ສດໃນການຈະເລນເຕບໂຕຂອງໝາກເລ ນແມນລະດໜາວອຫະພມຂອງອາກາດທເໝາະສມ

ລະຫວາງ 15-25 ອງສາເຊ. ຖາຫາກປກໝາກເລ ນໃນລະດຝນອາດຈະມບນຫາຫາຍເນ ອງຈາກ

ຄວາມຊມຂອງອາກາດ, ອນຫະພມສງເຮດໃຫໄດຮບຜນຜະລດຕາໝາກເລ ນມກເກດພະຍາດ

ຕາງໆ ພະຍາດຫຽວຍບ, ຮາກເນ າ, ແມງໄມ ແລະ ສດຕພດທາລາຍສວນຫາຍແມນບງເຈາະໝາກ.

2. ອປະກອນຮບໃຊໃນການປກໝາກເລ ນລວມມ: ພາ, ສຽມ, ຊວານ, ແນວພນພດ, ຝນຄອກ ຫ ຝນບ ມ, ບວຫດນາ, ຄ, ເຊອກຟາງ, ຜາຢາງ,

ຖງຢາງ, ໄມເຮດຄາງ.

3. ຂນຕອນການກຽມດນ. ການກຽມໜານກາ.

ຂດ ຫ ໄຖດນໃຫເລກປະມານປະມານ 20ຊງຕແມດ. ຕາກດນໄວປະມານ 5-7 ວນຈາກນນ

ໂຮຍຝນຄອກ ຫ ຝນບ ມພວນດນຍກເປນໜານ.

ໝາກເລ ນເປນພດທ ນຍມປກບລໂພກຫາຍ

ໂດຍນາໃຊ ´ມາປະກອບອາຫານໄດຫາຍຢາງ ຫ ບ

ລໂພກສດໂດຍກງກ ໄດ. ນອກນຍງສາມາດນາ

ໃຊເປນວດຖດບປອນໂຮງງານອສາຫະກາໄດ

ຫາຍຊະນດເຊ ນ: ນາຊອດໝາກເລ ນ, ໝາກເລ ນ

ດອງ ແລະ ອ ນໆ.

15

ການກຽມໜານປກ.

ເນ ອງຈາກໝາກເລ ນເປນພດທ ມລະບບຮາກເລກຄວນຂດ-ໄຖເລກປະມານ 30-40 ຊງຕ

ແມດ. ຕາກດນໄວ 7-10 ວນ, ໃສຝນຄອກ ຫ ຝນບ ມໃຫຫາຍເພ ອປບປງດນແປງເປນໜານ.

ແນວພນທ ໃຊປກ.

+ ແນວພນໝາກເລ ນທ ໃຊປກໃນບານເຮາໄດແບງອອກເປນ 2 ປະເພດຄ:

ແນວພນໝາກໃຫຍ, ແມນແນວພນທນຍມເຮດສະຫດ ແລະ ປະດບຈານອາຫານໃຫໜາ

ຮບປະທານມລກສະນະໝາກໃຫຍກມເວລາໝາກອອນຈະເປນສຂຽວເວລາລາສກຈະເປນສແດງ

ເຂມກນແຊບຊນໜາເປອກບໜຽວພນໝາກນອຍໝາກນອຍມສຊມພ ຫ ສແດງມລດຊາດສມ

ສວນຫາຍແມນແນວພນພນເມອງ ຫ ພນປບປງລກປະສມທສາມາດປບຕວເຂາຕາມສະພາບແວດ

ລອມໄດທກລະດການແຕຄວາມນຍມຂອງທອງຕະຫາດບດປານໃດ.

4. ວທການປກໝາກເລ ນ. ຫງຈາກກຽມດນແລວໃຫເຮດຮອງເປນແຖວໆ ເລກປະມານ 1 ຊງຕແມດ. ຫາງກນແຖວລະ

10 ຊງຕແມດ. ໂຮຍເມດລງຕາມຮອງແລວປກດວຍຝນຄອກ ຫ ດນລະອຽດໃຊເຟອງແຫງປກ

ເພ ອຮກສາຄວາມຊມຫງຈາກເມດງອກໄດປະມານ 10 ວນ. ແລວໃຫຖອນແຍກອອກໃຫຫາງກນ

ປະມານ 2-3 ຊງຕແມດ. ເມ ອອາຍໄດ 25-30 ວນ. ຕນຈະໃຫຍສງປະມານ 12-13 ຊງຕແມດ

ໃຫຖອນແຍກເອາໄປປກໄດຕອງເປນເບຍທ ສມບນອາຍບເກນ 35 ວນ.

ການປກ.

ຫງຈາກຫກເບຍແລວໃຫຕດໃບແທ 2 ໃບທາອດອອກນາໄປປກທນທເພ ອໃຫຕນພດດຕງ

ໂຕໄດໄວຖມດນຮອບຕນໃຫແໜນຫດນາໃຫຊມໃຊແພກນບໃຫຖກແສງແດດ 3-4 ວນ.

5. ການບວລະບດຮກສາ. ການໃສຝນ.

ໝາກເລ ນເປນພດທຕອງການຝນພສມຄວນດ ງນນ, ການການດຝນເພອນາໃຊແມນມ

ຄວາມຈາເປນໃຫຖກຕອງແນໃສການຫດຕນທນການຜະລດໃຫມປະສດທຜນສງໂດຍສະເພາະ

ແມນການຈະເລນເຕບໂຕທາງໃບ, ການ, ລາຕນ, ດ ງນນ, ຈ ງແນະນາໃຫໃຊຝນວທະຍາສາດ(ສດ

15 - 15 - 15) ຫ (12 - 24 -12 ) ອດຕາການໃສແມນ 300 ກໂລ /ເຮກຕາໂດຍແບງໃສເປນ 3

ໄລຍະຄ: ໄລຍະທ 1 ແມນໄລຍະຮອງຟນຕອນປກພວນດນປກໄລຍະທ 2 ໃຫໃສເມ ອພດໄດ

ອາຍ 10 - 15 ວນ. ໄລຍະທ 3 ໃສເມ ອອາຍໄດ 25-30 ວນ. ຈາກສວນທ ເຫອທ ໄດການດໃນ

ເບອງຕນ.

ການໃຫນາ.

ຄວນໃຫຢາງພຽງພແຕຢາໃຫປຽກເກນໄປໂດຍເບ ງຄວາມຊມຊ ນໃນໜານປກ ຫ ຂມປກ.

16

6. ການເກບກຽວ. ໝາກເລ ນແຕລະພນມອາຍການເກບກຽວແຕກຕາງກນໂດຍທວໄປແລວໝາກເລ ນຈະແກສກ

ເປນເກບກຽວໄດເມ ອອາຍໄດ 80-90 ວນຫງຈາກຍາຍປກຖາປກໝາກເລ ນສ ງຕະຫາດປະເພດ

ໝາກສດຄວນເລອກໝາກທ ປຽນສຈາກສຂຽວເປນສສມພບຄວນປອຍໃຫຈນເປນສແດງສກຄາ

ຕນເພາະຈະເຮດໃຫມບນຫາໃນການຂນສ ງ ແລະ ເສຍຄນະພາບເມ ອເວລາເຖງຈຈາໜາຍການເກບ

ໝາເລ ນນສາມາດເກບຕກນໄດເຖງ 30 ວນ.

17

ບດທ 7

ການປກໝາກເຜດຊຟາ

1. ຄນປະໂຫຍດຂອງການປກໝາກເຜດຊຟາ.

2. ອປະກອນ ແລະ ແນວພນ. ຈກ, ຊວານ, ພາ, ເຊອກຟາງ ແລະ ແນວພນປກ

3. ຂນຕອນການກຽມດນປກ. - ການກະກຽມໜານກາ :

ຂດ ຫ ໄຖດນເລກປະມານ 10-15 ຊງຕແມດ, ຕາກດນໃຫແຫງ 5-7 ວນໃສຝນຄອກ ຫ

ຝນບ ມໃຫຫາຍປະສມກບດນໃຫສະໝາສະເໝແລວເຮດເປນໜານ.

ໝາກເຜດຊຟາເປນພດຜກໃຫໝາກທ ເຮາໃຊ

ບລໂພກພາກສວນໝາກໃຊປະກອບອາຫານໂດນ

ກງ ແລະ ນາໄປປງແຕງເປນອາຫານອ ນໆໄດ,

ໝາກເຜດຊຟາມຖ ນກາເນດໃນທະວບອາເມລ

ກາໃຕ, ເປນພດທ ມອາຍຍາວ, ລດຊາດເຜດ,

ໃຫວຕາມນເອ, ເວລາຍງອອນຈະມສຂຽວແຕ

ເມ ອເວລາແກແລວຈະຄອຍໆ ປຽນເປນສແດງ

ສດ, ສາມາດປກເປນອາຊບຕນຕ ຫ ເປນອາຊບ

ສາຮອງກ ໄດເພ ອສາງເປນລາຍຮບໃຫແກຄອບ

ຄວ.

18

ຫງຈາກກຽມໜານກາແລວໃຫຫວານເມດພນໝາກເຜດໃຫກະຈາຍທ ວໜານ ຫ ອາດຈະໂຮຍ

ເປນແຖວແຕລະແຖວຫາງກນ 15 ຊງຕແມດ, ເຮດເປນຮອງເລກປະມານ 1 ຊງຕແມດ. ໂຮຍເມດ

ພນລງໃນຮອງແລວຫວານປກດວຍຝນຄອກ ຫ ຝນບ ມ ຫ ດນທ ລະອຽດກ ໄດໃຫໜາປະມານ

0,5 -1 ຊງຕແມດ, ຫດນາໃຫຊມ ແລະ ປກດວຍເຟອງ ຫ ຫຍາແຫງບາງໆ ຫງຈາກເບຍງອກໄດ

ປະມານ 15-20 ວນໃຫຖອນແບງເອາຕນທ ບສມບນ ຫ ຕນອອນແອອອກພອມກນນກ

ພະຍາຍາມຈດໄລຍະຫາງຂອງເບຍໃຫຫາງກນປະມານ 10 ຊງຕແມດ.

- ການກະກຽມການປກ:

ຂດ ຫ ໄຖດນໃຫເລກ 25-30 ຊງຕແມດ. ຕາກດນໃຫແຫງ 7- 10 ວນ. ໃສຝນຄອກຫ

ຝນບ ມທ ລະລາຍຕວໄດດແລວໃນຈານວນ 12-17 ໂຕນ/ເຮກຕາ, ຖາດນເປນກດສງຄວນໃສປນ

ຂາວໃນຈານວນ 12,000-13,000 ກໂລຕເຮກຕາ. ເພ ອຊວຍຫດຜອນຄວາມເປນກດຂອງດນ.

ຈາກນນກ ຄນປະສມກບດນໃຫສະໝາສະເໝ ແລະ ຍອງດນໃຫມຂະໜາດນອຍ. ຫງຈາກໃສ

ປນຂາວແລວ 15 ຫາ 20 ວນຈ ງປກໄດ.

4. ຂນຕອນການປກໝາກເຜດຊຟາ.

ໄລຍະປກທ ເໝາະສມສາລບໝາກເຜດຊຟາຊ ງມຊງຟມໃຫຍຄວນໃຊໄລຍະຫາງລະຫວາງ

ຕນຕຕນ 50 ຊງຕແມດ, ລະຫວາງແຖວຕແຖວ 100 ຊງຕແມດ.

ຫກຈາກກຽມດນປກ ແລະ ເບຍໃຫຍແລວກ ສາມາດນາມາປກໄດເລຍ. ເບຍທ ຍາຍມາປກ

ຄວນເປນເບຍທ ແຂງແຮງມອາຍປະມານ 30-40 ວນ, ສງປະມານ 20-15 ຊງຕແມດ, ການຍາຍ

ເບຍຄວນມດນຕດຮາກພອມ ແລະ ເຮດຢາງລະມດລະວງ, ຕນທ ຍາຍອອກມາຈາກໜານກາຕອງ

ຮມປກທນທການປກຕອງບບດນອອມໆລາຕນໃຫແໜນລະວງຢາເຮດໃຫຮາກຂາດເພາະຈະເຮດ

ໃຫຕນລມໄດງາຍ, ເພາະຕນໝາກເຜດມຮາກແຜກະຈາຍຢໃກ ໆ ໜາດນ.

- ຫງຈາກປກແລວຕອງຫດນາໃຫຊມເອາເຟອງ ຫ ຫຍາແຫງປກຄມດນ ແລະ ຄວນເຮດເປນ

ຮານບງແດດບຄວນໃຫເບຍໝາກເຜດຖກແດດກາໃນໄລຍະປກໃໝໆເພາະຈະເຮດໃຫໃຫຍ

ຊາ ຫ ແຫງຕາຍໄດ.

5. ການບວລະບດຮກສາໝາກເຜດຊຟາ.

ຝນທ ໃຊແມນຝນວທະຍາສາດ(ສດ 15:

15:15 )ຫ (13:13:21 ) ຫ ສດອ ນໆທ ໃກຄຽງກນ

ໂດຍໃສໃນຈານວນ 300-500 ກໂລຕເຮກຕາຂນຢ

ກບຄວາມອດມສມບນຂອງດນການໃສແບງອອກ

ເປນສອງເທ ອໃສເຄ ງໜ ງເພ ອເປນຝນຮອງພນຕອນ

ກຽມດນ (ຮອງພນຂມປກ) ເທ ອທ ສອງໃສເມ ອອາຍ

ໄດ 20-30 ວນ ຫງຈາກຍາຍໄປປກໂດຍໃສແບບ

ໂຮຍຕນ ແລະ ພວນດນປກ.

19


ຄວນໃຫນາຢາງພຽງພ ແລະ ສະໝາສະເໝຢາໃຫປຽກຫາຍເກນໄປການໃຫນາຄວນໃຫ

ທກໆ ວນຫງປກຈນເຖງຕນເບຍຕງໂຕໄດ 5-6 ອາທດ. ຈ ງຄອຍໆ ລດການໃຫນາລງຊ ງອາດຈະ

ຫດ 3 ມຕເທ ອຂນກບສະພາບຄວາມຊມຊນຂອງດນຢາໃຫນາຫາຍ ຫ ແຫງເກນໄປເພາະຈະເຮດ

ໃຫຕນໝາກເຜດຢດສະງດການຈະເລນເຕມໂຕ.

6. ການເກບກຽວ. ອາຍການເກບກຽວເທ ອທາອດຂອງໝາກເຜດຊຟາປະມານ 70-95 ວນຂນໄປຫງຈາກຍາຍ

ປກຜນຜະລດໃນໄລຍະທາອດຈະໜອຍແຕຈະເພ ມຂນເລ ອຍໆ ແລະ ຈະຫດລງອກເທ ອໜ ງເມ ອ

ຕນເລ ມແກ. ການເກບຄວນເກບທກໆ 7 ວນໃຊວທເດດເອາເທ ອລະໝາກໂດຍໃຊເລບມເດດເອາ

ບອນຮອຍການໝາກຕກນກ ງໝາກເຜດຈະໃຫຜນຜະລດເຖງ 6-7 ເດອນ ຫ ອາດຈະເປນປຈນ

ກວາຕນຈະຫຽວແຫງຕາຍໄປ

20

ບດທ 8

ການປກໝາກເຜກໃຫຍ

1. ຄນປະໂຫຍດການປກໝາກເຜດໃຫຍ.

2. ລກສະນະທ ວໄປ. ໝາກເດໃຫຍເປນພດອາຍສນມຊງຟມນອຍສາມາດຈະເລນເຕບໂຕໄດໃນດນເກອບທກ

ຊະນດ, ແຕມກຊາແກມຕມທ ສາມາດລະບາຍນາໄດດມອນຊວດຖຫາຍບປຽກ ຫ ຊມເກນໄປມ

ປະຕກລຍາຂອງດນ (PH) 6,0-6,8 ຫເປນກດເລກນອຍ, ອນນະພມ ແລະ ອາກາດທ ເໝາະສມ

21-45 ອງສາ ຫ ໃນລະຫວາງເດອນພະຈກ (11) ຫາມງກອນ (1) ມກອາກາດຂອນຂາງໜາວ.

3. ອປະກອນ ແລະ ແນວພນປກ. - ອປະກອນ :

ຈກ, ຊວານ,ພາ, ບວຫດນາ, ຄ, ເຊອກຟາງ, ຝນຄອກ, ແນວພນປກ

- ແນວພນປກ.

ແນວພນທ ໃຊປກໃນປະຈບນແມນໃຊມລະກດ, ແມປງ ແລະ ກະດນງາ.

4. ການກຽມດນ. - ກຽມໜານກາ.

ເຮດເປນໜານຂດໃຫເລກປະມານ 15-20 ຊງຕແມດ. ຕາກດນໃຫແຫງ 5-7 ວນ ໂຮຍຝນ

ຄອກ ແລະ ຝນບ ມໃຫຫາຍ ແລະ ພວນດນໃຫລະອຽດ.

ໝາກເຜດໃຫຍເປນພດຜກໃຫໝາກທ ເຮາ

ໃຊບລໂພກພາກສວນໝາກໃຊປະກອບອາຫານ

ໂດນກງ ແລະ ນາໄປປງແຕງເປນອາຫານອ ນໆ ໄດ

, ໝາກເຜດໃຫຍຫາຍຊະນດມລດຊາດຂອນຂາງ

ຫວານ ແລະ ບເຜດ, ໃຫວຕາມນເອ, ເວລາຍງ

ອອນຈະມສຂຽວແຕເມ ອເວລາແກແລວຈະ

ຄອຍໆປຽນເປນເຫອງ ແລະ ສແດງສດ, ສາມາດ

ປກເປນອາຊບຕນຕ ຫ ເປນອາຊບສາຮອງກ ໄດ

ເພ ອສາງເປນລາຍຮບໃຫແກຄອບຄວ.

21

- ການກຽມໜານປກ.

ຂດ ຫ ໄຖໃຫເລກປະມານ 15-20 ຊງຕແມດ, ຕາກດນໃຫແຫງ 5-7 ວນໃສຝນຄອກຫ

ຝນບ ມທ ສະຫາຍຕວແລວໃນຈານວນ 12-13 ໂຕນຕເຮກຕາ, ຖາດນມຄວາມເປນກດເປນດາງ

ຄວນໃຊປນຂາວຈານວນ 1,200-1,300 ກໂລຕເຮກຕາ. ເພ ອຫດຜອນຄວາມເປນກດເປນດາງ

ຂອງດນຈາກນນກ ໂຮຍປະສມກບດນທ ເຮາກະກຽມການປກໄວນນເພ ອໃຫຄວາມເປນກດເປນ

ດາງຫດໜອຍລງ ຫງຈາກໃສປນຂາວແລວ 15-20 ວນ. ຈ ງປກໄດ.

- ການກາແກນ.

5. ຂນຕອນການປກ. ຕນໝາກເຜດໃຫຍເປນພດທ ມຊງຟມນອຍການປກໃຫໃຊໄລຍະຫາງລະຫວາງຕນຕຕນ 40

ຊງຕແມດ, ລະຫວາງແຖວຕແຖວ 60 ຊງຕແມດ, ຫງຈາກກຽມໜານປກ ແລະ ເບຍທ ສມບນດ

ແລວກ ປກໄດເລຍ. ເບຍທ ຈະຍາຍໄປປກຄວນເປນເບຍທ ແຂງແຮງມອາຍປະມານ 30-40 ວນ,

ສງປະມານ 10-15 ຊງຕແມດ, ການຫກ ຫ ຖອນເບຍຄວນໃຫມດນຕດຮາກຫາຍທ ສດ ພອມທງ

ລະມດລະວງເບຍທ ຍາຍມາຕອງປກທນທ, ການປກຕອງບບດນຢອອນຕນໃຫແໜນລະວງຢາໃຫ

ຮາກຂາດເພາະຈະເຮດໃຫຕນເໜ າຕາຍໄດງາຍເນ ອງຈາກວາຕນໝາກເຜດມຮາກແຜກະຈາຍຢໜາ

ດນຫງຈາກປກແລວແລວຫດນາໃຫຊມໃຫເຟອງ ຫ ຫຍາແຫງປກຄມດນຄວນເຮດຮານບງແດດ

ຫກຕາເວນບໃຫເບນຖກແດດກາມໃນໄລຍະປກໃໝເພາະຈະເຮດໃຫເບຍໃຫຍຊາ ຫ ຫຽວແຫງ

ຕາຍໄປ.

6. ການບວລະບດຮກສາ. - ການໃສຝນ.

ຝນທ ແນະນາຄຝນ N:P:K ສດ 15:15:15 ຫ ສດ 14:14:21 ໃສໃນອດຕາສວນ 500-600

ກໂລກະລາມຕເຮດຕາ. ຂນກບຄວາມອດມສມບນຂອງດນ, ໂດຍແບງອອກເປນສອງໄລຍະຄ:

ຫງຈາກກຽມໜານກາສາເລດແລ ວໃຫ

ຫວານເມດພນລງໃຫກະຈາຍທ ວໜານ ຫ ຂດ

ເປນແຖວ, ຫາງກນລະຫວາງແຖວ 15 ຊງຕ

ແມດ, ເລກປະມານ 1 ຊງຕແມດ, ໂຮຍເມດພນ

ລງຕາມແຖວທ ຂດໄວແລວປກດວຍຝນຄອກຫ

ຝນບ ມ ຫ ດນທ ລະອຽດກ ໄດໃຫໜາປະມານ

0,5-1 ຊງຕແມດ. ຫດນາໃຫຊມແລວປກດວຍ

ເຟອງ ຫ ຫຍາແຫງບາງໆ, ຫງຈາກເບຍງອກໄດ

30-45 ວນ. ກ ແຍກເອາຕນທ ໃຫຍສມບນໄປ

ປກໃສໜານທ ເຮາກະກຽມໄດເລຍ.

22

ໄລຍະທ ໜ ງໃສໃນປະລມານເຄ ງໜ ງຂອງຈານວນຝນທ ໃຊທງມດໃຊຮອງພນຕອນປກທາອດແລວ

ພວນດນປກ. ໄລຍະທ ສອງ: ໃຊອກຄງໜ ງທ ເຫອເວລາຕນໝາກເຜດເລ ມໃຫຍໄດ 30 ວນ. ຫງ

ຈາກຍາຍເບຍລງປກໂຮຍອອມຕນແລວພວນດນປກ.


ການໃຫນາຄວນໃຫຢາງພຽງພສະໝາສະເໝຢາໃຫປຽກຫາຍເກນໄປການໃຫນາຄວນໃຫທກ

ວນເຊາ ແລະ ແລງຫງຈາກປກຈນເຖງເບຍຕນໂຕໄດປະມານ 5-6 ອາທດ, ຫງຈາກນການໃຫນາ

ຈ ງຄອຍຫດລງປະມານ 2-3 ມຕໜ ງເທ ອກ ໄດຕອງເບ ງສະພາບຄວາມຊມຊນຂອງດນນາອກຢາ

ໃຫປຽກ ຫ ແຫງເກນໄປເພາະຈະເຮດໃຫຕນໝາກເຜດຢດການຈະເລນເຕບໂຕ.

- ການພວນດນ-ກາຈດຫຍາ.

ການພວນດນ ແລະ ກາຈດຫຍາໃນໄລຍະທາອດເມ ອຕນໝາກເຜດຕງໂຕໄດຫງຈາກປກເພາະ

ຈະຊວຍໃຫດນມການລະບາຍນາ ແລະ ອາກາດໄດດຂນ. ຊວຍບໃຫຫຍາຍາດແຍງອາຫານ ແລະ

ນາຈາກພດປກແຕການປະຕບດຕາງໆຕອງລະມດລະວງຢາໃຫກະທບກະເທອນເຖງຮາກພດ.

- ການເກບກຽວ.

ອາຍການເກບກຽວຂອງໝາກເຜດໃຫຍແຕລະຊະນດແຕກຕາງກນໂດຍທ ວໄປແລວໝາກເຜດ

ໃຫຍຈະເລ ມໃຫໝາກຕອນອາຍ 30-80 ວນຂນໄປຫງຈາກຍາຍປກ, ການເກບແມນໃຊວທເກບ

ເອາເທ ອລະໝາກໂດຍໃຊເລບມເດດເອາເທ ອລະໝາກເດດບອນຫອຍການໝາກຕກບກ ງ.

23

ບດທ 9

ການເຮດນາສະກດຊວະພາບ

1. ຄນປະໂຫຍດຂອງການເຮດນາສະກດຊວະພາບເພ ອເຮດຝນຊວະພາບ. ຊວຍໃນການປບປງດນ, ໃຊເປນທາດອາຫານໃຫແກພດ ແລະ ມນຍງເປນຕວຍອຍສະຫາຍ

ອນຊວດຖໃນດນໃຫກາຍເປນຝນ ແລະ ສານອນຊຫາຍຊະນດເຊ ງມຜນປະໂຫຍດຕການປກຝງ

ລຽງສດ. ມນເປນຝນທ ສາມາດຜະລດໄດໄວ, ຕນທນຕາ ແລະ ຜະລດໄດງາຍ

ນາສະກດຊວະພາບ

2. ວທການກະກຽມອປະກອນ.

ພດຜດທ ເສດເຫອ, ສະອາດ ແລະ ບເໜ າເປອຍເຊ ນ : ຜກກາດຊອມ, ກະລາປ, ບອນ, ທນ,

ຜກບງ, ຜກສະລດ ຫ ຈະເອາເປອກໝາກໄມເຮດເຊ ນ : ເປອກໝາກໂມ, ເປອກໝາກນດ, ເປອກ

ໝາກອ, ກວຍ...

3. ຂນຕອນ, ວທການເຮດນາສະກດຊວະພາບ ແລະ ວທເຮດຝນວະພາບ.

ກ. ວທເຮດນາສະກດຊວະພາບ.

- ນາເອາສວນຕາງໆ ຂອງພດຜກທ ເສດເຫອມາຊອຍໃຫເປນຕອນນອຍໆປະມານ 3 ກໂລໃສ

ໃນຖງທ ມຝາອດ (ບໃຫໃຊພາສະນະເປນໂລຫະ)

- ໃສກາກນາຕານ 1 ລດ ຫ ນາຕານຊາຍ 1 ກໂລ. ປະສມລງໃສພດຜກດ ງກາວເອາຂອງທ ໜກ

ວາງໜບໄວແລວອດຝາໃຫແໜນໂດຍບໃຫອາກາດເຂາປະໄວຢາງນອຍ 7 ວນ.

24

- ຜານການໝກໄດ 7 ວນແລວ, ພວກເຮາຈະເຫນໄດວາມນາໄຫອອກມານນແມນນາຫວເຊອ

(ນາສະກດຊວະພາບ).

- ນາຫວເຊອຮກສາໄວໃນແກວແລວອດຝາບໃຫອາກາດເຂາ (ບຄວນອດແໜນເກນໄປເພາະ

ຄວາມດນທາງໃນອາດຈະເຮດໃຫພາຊະນະບນຈແຕກ ຫ ລະເບດໄດ)

- ກອນຈະນາເອາໄປຂະຫຍາຍທກຄງຕອງນາເອານາຫວເຊອດ ງກາວໄປຂະຫຍາຍກອນເພ ອ

ຫດຜອນຄວາມເຂມຂນຈ ງສາມາດນາໃຊໄດ.

ຂ. ການຂະຫຍາຍນາຫວເຊອ.

ພວກເຮາສາມາດຂະຫຍາຍຫວເຊອດ ງກາວໄດໂດຍການນາເອາໄປປະສມກບນາ ແລະ

ກາກນາຕານສາມາດຮກສາໄວໃນຖງປດຝາໃຫແໜນ ແລະ ບໃຫອາກາດເຂາປະໄວຢາງນອຍ 3

ວນຈະເກດມລກສະນະເປນຟອງຂາວໆຂນຖາບມຟອງດ ງກາວສະແດງວາການຂະຫຍາຍຫວເຊອ

ບໄດຜນ. ອດຕາສວນປະສມດ ງນ:

- ຫວເຊອ 1 ລດ

- ກາກນາຕານ 1 ລດ

- ນາທະມະດາ 10 ລດ

+ ປະສມເຂາກນແລວປະໄວພາຍໃນ 3 ວນສາມາດນາໄປໃຊໄດ.

ຂແນະນາ : ກອນຈະນາໄປໃຊທກຄງຕອງກວດເບ ງວາຍງບທນມກ ນຫອມອມສມ, ອມ

ຫວານ ແລະ ມລດສມ ຫ ບຖາມສະແດງວາໃຊໄດ.

ຄ. ນາໃຊເຂາໃນການເຮດຝນຊວະພາບ.

ສວນປະສມ :

- ຂສດແຫງລະອຽດ 1 ຄ

- ແກບເຜ າ 1 ຄ

ໃຊເຂາໃນວຽກງານກະສກາໄດດວຍຫາຍວທໂດຍຂນກບຈດປະສງຂອງການນນາໃຊ.

- ນາໃຊເຂາໃນການປກຝງໂດຍກງເຊ ນ : ສດ, ຫດຜກ, ໄມໃຫໝາກໃນອດຕາສວນ

2 ບວງແກງປະສມກບນາ 10 ລດ ຫດທກໆ ມແລວໃຊຫຍາຫເຟອງແຫງປກຄມ

ໜານໄວເພ ອຮກສາຄວາມຊມໄວໄດດນ.

- ນາໃຊຫດກອງໃບໄມ, ໃບຫຍາສດ ຫ ແຫງເພ ອເຮດຝນບ ມອດຕາສວນ 1 ບວງ

ແກງຕນາ 2-3 ລດ ແລະ ໃຊຖງຢາງ ຫ ເຟອງແຫງປກຄມໄວ 1-2 ອາທດ. ນກ

ເພ ອເຮດໃຫເກດການສະຫາຍຕວກາຍເປນຝນໄດໄວ. ຫງຈາກນນພວກເຮາກ ສາ

ມາດນາໄປເຮດຝນໄດໂດຍປະສມກບດນ ຫ ປກຄມໜາດນບບລເວນຕນພດໄດ

ເລຍ.

25

ງ. ນາໃຊເຂາໃນການລຽງສດ.

- ນາໃຊເຂາໃນການລຽງໝ


- ນາຫວເຊອສະກດຊວະພາບ 1 ລດ

- ກາກນາຕານ 1 ລດ

- ນາສະອາດ 100 ລດ

- ປະສມທງ 3 ຢາງເຂາກນປະໄວໃນໄຫ ແລະ ອດຝາໃຫແໜນປະໄວ 3 ວນແລວ

ນາໄປສດ ຫ ລາງໃຫທ ວຄອກໝຈະສາມາດດບກ ນເໝນຈາກຂໝໄດພາຍໃນ 24

ຊ ວໂມງ. ຫງຈາກນນໃຫໃຊລາງຄອກໝເປນປະຈາອາທດອາທດລະ 1-2 ເທ ອ

ນອກຈາກນນຈະເຮດໃຫຂໝບມກ ນເໝນ ແລະ ຍງເປນການບາບດນາເສຍໃຫ

ສະອາດ ແລະ ສາມາດເຮດໃຫແມງວນຫດລງອກດວນ.

- ປະສມນາສະກດຊວະພາບທ ຂະຫຍາຍແລວ 1 ລດຕນາ 1,000-10,000 ລດໃຫ

ໝກນທກໆຄາບປອງກນພະຍາດກນອາຫານໄດດ, ໃຫຍໄວແຂງແຮງ ຫ ຈະ

ປະສມເຂາກບອາຫານໃຫກນເລຍກ ໄດ.


- ຮາອອນ1 ຄ ຫ ຢາງນອຍ 1 ກໂລ

- ນາສະກດຊວະພາບທ ຂະຫຍາຍແລວ 2 ບວງແກງ

- ກາກນາຕານ ຫ ນາຕານຊາຍ 2 ບວງແກງ

- ນາທາມະດາ 10 ລດ

- ວດຖດບທ ຫາໄດງາຍເຊ ນ : ຂເລ ອຍ, ແກບທ ເໜ າ, ຂໝາກພາວເລອກເອາຢາງໃດ

ຢາງໜ ງຈານວນ 1 ຄ.

ວທເຮດ :

- ປະສມວດຖດວທ ກາວມາຂາງເທງນນເຂາກນໃຫລະອຽດ

- ນາເອານາສະກດຊວະພາບໃນອດຕາສວນ 2 ບວງແກງປະສມກບນາ 10 ລດ

ແລະ ກາກນາຕານ ຫ ນາຕານ 2 ບວງແກງແລວຫດຝນບ ມດ ງກາວໃຫໄດຄວາມ

ຊມພດເຮາສາມາດສງເກດເບ ງຄ: ເວລາປນເປນກອນຈະບມນາໄຫອອກມາງາມມ

ແລະ ເວລາແບມອອກຝນກ ຍງເປນກອນຄເກ າສະແດງວາຊມພດ.

- ກອງຝນດ ງກາວໄວບອນທ ຮາບພຽງໃຫໄດຄວາມໜາ 1 ຄບ (20 ຊງຕແມດ) ຖາ

ເປນພນຊເມນຍ ງເປນການດທ ສດ, ຖາບມພນຊເມດໃຫເອາຜາຢາງປກອນກ ໄດ.

- ປກດວຍເປາປານ ແລະ ປະໄວພາຍໃນ 3 ວນ. ກ ສາມາດນາໄປໃຊເປນຝນໄດ

ເລຍ ຫ ໃສກະສອບເກບໄວບອນທ ແຫງ, ບອນຮ ມສາມາດເກບໄວໄດເຖງ 1 ປ.

26

- ລກສະນະຝນທ ດຈະມເຊອລາສຂາວມກ ນຄເຊອເຫດ, ບຮອນ ແລະ ມນາໜກ

ເບາ.

ຈ. ນາໃຊເຂາໃນການປກຝງ.

- ນາສະກດຊວະພາບທ ຖກຂະຫຍາຍແລວສາມາດນາໃຊເຂາໃນການປກຝງ

- ຂສດແຫງບເໝນກ ສະແດງວາເອາໄປເປນຝນໃສຜກ ຫ ຕນໄມໃຫໝາກ ຫ ເອາ

ເກອປາກ ໄດ.

- ຖາໝເຈບທອງໃຊຫວເຊອສະກດຊວະພາບ 1 ບວງແກງຢອດໃສປາກໝ ຫ

ປະສມກບນາໃຫກນຈະຫາຍຈາກພະຍາດຖອກທອງໄດ.

- ຖາຜວໜງໝ ຫ ສດລຽງມບາດແຜກ ເອາຫວເຊອນາສະກດຊວະພາບທາທກມຈນ

ບາດແຜດ

ນາໃຊເຂາໃນການລຽງສດປກ.

- ປະສມນາຂະຫຍາຍສະກດຊວະພາບໃນອດຕາສວນ 1 ລດຕນາ 100-1,000 ລດ.

ຫດ ຫ ພນໃສຄອກຂເປດ ຫ ຂໄກທກມຈະເຮດໃຫຂສດບເໝນ ແລະ ບມ

ແມງວນ, ຂໄກເຫ ານສາມາດນາໄປເຮດຝນໝກ ຫ ເຮດຝນໃສຕນໄມໃຫໝາກ

ແລະ ໃສຜກຕາງໆ.

- ປະສມນາຂະຫຍາຍສະກດຊວະພາບໃນອດຕາສວນ 1 ລດຕນາ 1,000-10,000

ລດ (ຫ ບວງແກງຕນາ 1 ລດ) ໃຫເປດໄກກນທກໆ ມຈະປອງກນພະຍາດກນ

ອາຫານໄດດ, ໃຫຍໄວແຂງແຮງ, ໄຂຫາຍ (ໄກລາດ) ຫຈະປະສມກບອາຫານ

ໃຫກນເລຍກ ໄດ.

ນາໃຊເຂາໃນການລຽງປາ.

- ໃຊນາສະກດທ ຂະຫຍາຍແລວໃສໃນໜອງລຽງປາໃນອດຕາສວນຕນາ 1000 ລດ

, ຫ ນາສະກດ 1 ລດຕນາ 1-2 ແມດກອນຂອງນາໃນໜອງປາໂດຍປະສມນາຫດ

ສາດໃຫທ ວໜອງປາໃນທກໆ 7-10 ວນ. ແລວແຕສະພາບຂອງນາ ແລະ ອດຕາ

ຄວາມໜາແໜນຂອງສດລຽງ.

- ປະສມອາຫານໃຫກນໃນອດຕາສວນນາສະກດ 1 ສວນຕນາ 50-100 ສວນ ໂດນ

ປນໃສອາຫານຫແຊໄວກອນແລວໃຫກນກ ໄດແລວແຕຊະນດຂອງຂອງສດລຽງ.

- ປະສມປນຢາຂບໄລແມງວນໂດຍສະນາໃຊນາສະກດ 1 ລດກບນາສະອາດ 100

ລດ. ສດພ ນຕາມໜອງນາເສຍເພ ອກາຈດໜອນແມງວນຈະຊວຍເຮດໃຫບມ

ແມງວນພາຍໃນ 1-2 ອາທດ.

o ໝາຍເຫດ : ການນາໃຊນາສະກດຊວະພາບວທການນຈະຊວຍໃຫນາບເສຍບຈາເປນຕອງ

ປຽນນາເລ ອຍໆ ຫ ບຕອງປຽນນາເລຍກ ໄດ.

27

ຕວຢາງ : ໃນຟາມລຽງກບບາງຟາມຫງຈາກໃສນາສະກດລງໃນໜອງເທ ອທາອດແລວບ

ຕອງໃສອກ ເພາະນາໃນໜອງຈະໄດຈລນຊຈາກນາສະກດເພ ມທກໆ ມຈາກອາຫານທ ແຊນາ

ສະກດຊວະພາບສາມາດຊວຍໃຫສດມສຂະພາບດແຂງແຮງ, ບເປນພະຍາດ ແລະ ອດຕາການ

ຕາຍຕາ.

ຂແນະນາ: ໃນການນາໃຊທ ປະສມນາສະກດຊວະພາບ :

- ໃຊປະສມດນໃນການປກຜກທກໆ ຊະນດໃນອດຕາສວນ 1 ກໂລຕ 1 ຕາແມດ

ຖາດນບດກ ເພ ມຂນ.

- ພດຜກອາຍ 2 ເດອນເຊ ນ : ກະລາປ, ໝາກຖ ວຜກຍາວ, ໝາກແຕງ, ໝາກອໃຫ

ໃສໃຫໃສຝນໝກແຫງຮອງພນຂມກອນປກປະມານ 1 ກາມ.

- ການໃສຜກທ ປກແລວທກໆ 7 ວນໃຫໃສໃນອດຕາ 2 ກາມຕ 1 ຕາແມດໂດຍກາ

ໂຮຍຫວານຕາມຫວາງຕນຜກແລວຫດນາປະສມກບນາສະກດຊວະພາບນາທກໆ

ຄງທ ໃສຝນເພ ມໃນອດຕາສວນ 1 ບວງແກງຕນາ 1 ຄເພ ອເພ ມປະສດທພາບຂອງ

ຝນ.

- ຕນໄມໃຫໝາກຄວນຮອງພນຂມດວນເສດຫຍາ, ໃບໄມ, ເຟອງແຫງປະມານ 1-2

ຄສວນຕນໄມໃຫໝາກທ ປກແລວແມນອງໃສຟມໄມນນ ແລະ ເອາຫຍາແຫງ,

ໃບໄມແຫງປກໄວ.

- ຕນໄມທ ໃຫໝາກປກໄດ 2 ປຂນໄປໃຫໃຊໃນອດຕາສວນ 2 ກໂລຕຕນທກໆ 3

ເດອນ.

- ດອກໄມຊະນດຕາງໆ ຄວນໃສຝນຄອກໝກໃນທກໆ 7 ວນປະມານ 1 ກາມ.

o ໝາຍເຫດ:

- ໃນການເຮດນາສະກດຊວະພາບຖາພວກເຮາເລອກເອາຜກເຮດກ ໃຫເອາແຕຜກ.

- ຖາພວກເຮາເລອກເອາເປອກໝາກໄມກ ແມນເອາແຕເປອກໝາກໄມ.

28

ບດທ 10

ການປກໝາກນດ

1. ຄນປະໂຫຍດຂອງການປກໝາກນດ. ໝາກນດເປນພດໃບລຽງດຽວຈາພວກໄມເນອອອນມອາຍຫາຍປທນທານຕສະພາບແວດ

ລອມໄດດມຊດອກຢສວນຍອດຂອງລາຕນຊ ງເມ ອຈະເລນເຕບໂຕເປນໝາກ ແລະ ຈະເລນຕໄປ

ໂດຍຕາທ ລາຕນຈະເລນເຕບໂຕເປນຕນໃໝໄດອກນອກຈາກນນໝາກນດຍງມຄວາມສາສນໃນ

ດານອດສາຫການອກຈາກຈະນາມາບລໂພກສດແລວຍງສາມາດນາມາແປຮບເປນຜະລດຕະພນ

ຕາງໆ ໄດຫາຍຊະນດເຊ ນ: ກວນໝາກນດ, ໝາກນດອບແຫງ, ໝາກນດແຊແຂງ, ນາໝາກນດ,

ແຢມໝາກນດ, ນອກຈາກນນຍງສ ງເສມການປກໝາກນດໃນທກຂງເຂດເພ ອໃຫກາຍເປນສນຄາ

ສາງລາຍຮບໃຫແກຂອບຄວອກດວຍ.

ໜາກນດ

2. ອປະກອນ ແລະ ແນວພນ. - ຈກ

- ຊວານ

- ພາ

- ເຊອກຟາງ

- ແນວພນ

29

3. ຂນຕອນການກຽມດນ.

4. ວທການປກໝາກນດ. ການປກໝາກນດສວນໃຫຍຈະໃຊແຮງງານຄນໃນການຂດຂມປກທາອດເຮາຄວນເນ ງເຊອກ

ຟາງໃຫຊ ເສຍກອນແລວຈ ງຄອຍຂດຂມໃນການຂດຂມປກເລກເລກ 10-15 ຊງຕແມດ. ໄລຍະ

ຫາງລະຫວາງຕນຕຕນ 50 ຊງຕແມດ. ໄລຍະແຖວຕແຖວ 1 ແມດ. ໃນການປກເຮາຄວນເລອກ

ເອາໜທສມບນດ.

ສວນໜາກນດ

ສາລບການກຽມດນເນອທ ປກໝາກນດ

ຄວນຖາງຫຍາຈດອານາໄມໃຫກຽງເພ ອກະ

ກຽມການໄຖ, ໃນການໄຖ ຫ ຂດນນ ຕອງ

ຕາກແດດປະມານ 5 ຫາ 7 ວນ. ຈາກນນກ

ໂຮຍຝນບມ ຫ ຝນຄອກໃສພນທ ໄຖຕາກ

ແດດໄວນນຄວນໄຖກບອກເທ ອໜ ງເພ ອປນ

ດນໜາດລງພນອກ.

30

5. ວທການບວລະບດຮກສາ. 1. ການໃຫນາ.

ປກກະຕແລວການປກໝາກນດບຈາເປນຕອງໃຫນາຖາປກໃນພນທທ ມປະລມານນາຝນສະ

ໝາສະເໝຕະຫອດລະດປກພຽງແຕອາໃສນາຝນຈາກທາມະຊາດພຽງຢາງດຽວກ ສາມາດຈະເຈນ

ເຕບໂຕໄດ ແລະ ໃຫຜນຜະລດໄດເພາະໝາກນດສາມາດເກບນາເອາໄວໃນລາຕນ ແລະ ໃບໄດດກ

ວາພດອ ນໆ ເນ ອງຈາກຜວດານເທງຂອງໃບມໄຂເຄອບຢຖາຫາກປກໃໝຄວນໃຫນາໃນຊວງທາ

ອດປະມານອາທດລະເທ ອກ ພໃຫຕດຕກນປະມານ 1 ຫາ 2 ເດອນ.

2. ການໃສຝນ.

ເຖງວາໝາກນດສາມາດຈະເລນເຕບໂຕໄດໃນດນເກອບທກປະເພດທ ມການລະບາຍນາໄດ

ດແຕຝນຄອກ ແລະ ຝນບມກ ຍງເປນສ ງທຈາເປນຕການຈະເລນເຕບໂຕທ ດແຕສະພາບດນຟາ

ອາດໃນປະຈບນຄວາມອດມສມບບຂອງດນໄດຫດນອຍຖອຍລງເລອຍໆ ດ ງນນ, ການປບປງດນ

ຈ ງເປນສ ງສາຄນສາລບການປກໜາກນດແຕອດຕາການໃສຝນມດ ງນ:

- ຄງທ 1: ກອນປກຄວນປບປງດນໂດຍການໃສຝນຮອງພນ ຫ ຝຄອກເຊ ນ: ຂງວ, ຂໄກ,

ປະມານ 1 ໂຕນຕໄລ.

- ຄງທ 2: ໃສຫງຈາກປກໄດປະມານ 1 ຫາ 2 ເດອນ ຫ ເລມໄລຍະອອກຮາກໃຫໃສຝນທ

ມທາດໄນໂຕເຈນສງ(N) ເຊ ນ: 21-00-00 ຫ 16-20-00 ໃນອດຕາ 7 ຫາ 10 ກະລາມ

ຕຕນແລວພວນດນຖມ.

- ຄງທ 3: ໃສຫງຈາກປກໄດປະມານ 4 ຫາ 6 ເດອນໃສຝນຄບສດເຊ ນ: 15-15-15 ຫ 13-

13-21 ຫ 15-15-20 ໃນອດຕາ 10 ກະລາມ. ຕຕນໂດຍໃສໃນໃບທສອງຂອງລາຕນ.

31

ບດທ 11

ເຕກນກການປກສາລເປນເສດຖະກດ

1. ຄນປະໂຫຍດຂອງການປກສາລ:

2. ການກຽມອປະກອນ ແລະ ການກະກຽມແນວພນ: - ອປະກອນ : ຈກ, ຊວານ, ຄ, ຊາມ, ຈອກ ( ຖາປກຫາຍເປນເສດຖະກດ ຕອງມລດ

ໄຖ ຫ ຕອງໄດຈາງລດໄຖ ).

- ແນວພນທ ນາມາປກເພ ອເປນເສດຖະກດ, ເຂດດນທ ມເງ ອນໄຂນາໃຊເຕກນກຄວນ

ປກແນວພນສາລ LV N 10. ແນວພນນແທດເພາະທ ສດ ແລະ ໃຫສະມດຕະພາບ

ສງ, ຂະຫຍາຍຫາບ

- ພາຍໃນປະເທດລາວ. ສາລຊະນດນປກເພ ອເປນອາຫານສດ ແລະ ເປນສນຄາກະສກາ

ຂາອອກ.

- ແນວພນທ ບມເງ ອນໄຂນາໃຊເຕກນກ, ອາໄສນາຝນ ແມນໃຫປກແນວພນພນເມອງ

ຊ ງເປນແນວພນສາລໜຽວ ແລະ ໃຫສະມດຕະພາບດ, ປກເພ ອເປນອາຫານຂອງຄນ

ເຮາ.

3. ການກຽມດນປກ: - ສາລສາມາດປກໄດໃນດນຫາຍຊະນດ, ດນທ ເໝາະສມທ ສດ ແມນດນທ ມທາດ

ອາຫານ, ດນໜຽວປນດນຊາຍ, ດນແຄມນາ, ດນນາຖວມ , ດນພພຽງ ແລະ ອ ນໆ...

ບອນທ ມເງ ອນໄຂມຊນລະປະທານ.

ສາລແມນພດຊະນດໜ ງຖາປກແລວຈະນາ

ລາຍໄດໃຫພວກເຮາໄດດ, ສາລເປນປະເພດທາດ

ແປງ ແລະ ນາໄປແປຮບໄດຫາຍຢາງ. ມຄນປະ

ໂຫຍດທາງດານອາຫານ, ມວຕາມນສງ ແລະ

ສາມາດນາໄປປະກອບເປນອາຫານສດໄດພອມ

ທງມຄນນະພາບດ.

32

- ດນທ ຈະປກສາລຄວນໄຖ, ຄາດໃຫລະອຽດຮບປະກນດນໄວໄດນານບໃຫມຫຍາ, ການ

ໄຖດນຄວນໄຖເລກປະມານ 15-20 ຊງຕແມດ. ໄຖປະໄວ 1 ເດອນ, ໄຖເທ ອທ 1 ປະໄວ

1-2 ວນແລວຄາດໃຫລະອຽດ, ປະໄວ 2 ອາທດ, ໄຖຄນເທ ອທ 2 ຄາດໃຫລະອຽດເພ ອ

ກຽມປກ.

ການກຽມດນປກ.

4. ຂນຕອນການປກ: - ການປກຄວນເລອກລະດການປກໃຫເໝາະສມຫກເວນໄລຍະຝນຕກຫາຍ. ໃນການ

ປກແຕລະເຂດ. ຟາອາກາດແຕກຕາງກນ, ພວກເຮາຄວນເລອກລະດປກ ແມນອງໃສ

ແຕລະທອງຖ ນ.

- ອນຫະພມທ ແທດເໝາະໃນການປກສາລ 25 – 30 ອງສາເຊ, ຄວາມຊມຂອງດນ

ປະມານ 70-75%. ການປກຄວນເຣດເປນໜານ ແລະ ເຮດຮອງເພ ອລະບາຍນາເຂາ

ອອກໄດງາຍ, ບໃຫນາໂຫງຮບປະກນບໃຫໜ ແລະ ຮາກຂອງສາລເໜ າ, ການເຮດ

ໜານມຄວາມກວາງ 120 Cm ໄລຍະຫາງຂອງໜານ 30 Cm, ການປກເຮດເປນ 2

ແຖວ, ໄລຍະຫາງຂອງແຖວຕແຖວ 70 Cm, ໄລຍະຫາງ ຕນຕຕນ 30 Cຫm,

ການປກຂມລະ 1-2 ມດ ຕ 1 ຂມ, ອດຕາແນວສາລ 15 ກໂລກຣາມຕດນ 1 ເຮກຕາ

ໃນການປກກອນຈະປກຕອງຫວານປນຂາວໃສຕາມຫວາງແຖວເພ ອແກດນສມບໃຫ

ມດ ແລະ ແມງບງກດກນໃບອອນ.

33

5. ການບວລະບດຮກສາ ແລະ ເກບກ: ການໃຫນາ :

ຄວນໃຫສະໝາສະເໝ ເພ ອໃຫລາຕນຂອງສາລ ຂະຫຍາຍຕວດ ແລະ ຄວນເອາໃຈໃສໃນ

ໄລຍະສາລຍງນອຍ , ບໃຫຂາດນາ, ບໃຫນາໂຫງ ຫ ມຄວາມຊມຫາຍເກນໄປ.

ສວນໜາກສາລ

ການໃສຝນ:

- ອດຕາການໃສຝນຄອກແມນ 5-10 ໂຕນຕ 1 ເຮກຕາ

- ອດຕາການໃສຝນວທະຍາສາດ NP2O2K2O , P2O2 = 60 ກໂລກຣາມ, K2O

30 ກໂລກຣາມ

ການໃສຝນມ 2 ໄລຍະ

- ໄລຍະທ 1 : ເມ ອເວລາສາລອອກໃບ 3-4 ໃບ ຕອງໃສຝນ N = 1/3 = 33 ກ

ໂລກຣາມໃສK2O ½ =30 kg ຕາມອດຕາສວນປະສມກນແລວ ຫວານຕາມຫວາງ

ແຖວຫາງຈາກຕນສາລ5Cm ແລະ ເລກ 3 Cm ແລວເອາດນຖມເພ ອປອງກນ ການ

ລະເຫຍ ແລະ ໄຫໜ, ຫງຈາກນນຕອງເສຍຫຍາ, ພວນດນ ແລະ ຖອນຕນສາລ ຕນບ

ສມບນອອກ.

- ໄລຍະທ 2 : ເມ ອຕນສາລຂະຫຍາຍຕວສງສດມໃບ 8-9 ໃບ, ໃນເວລານນສາລ

ຕອງການທາດອາຫານຫາຍທ ສດຄ: ຕອງການທາດ N = 66 kg ແລະ K2o = 30

Kg ການໃສຝນຄງນແມນສາຄນທ ສດເພ ອຍກສະມດຕະພາບໃຫສງ ( ໝາຍຄວາມວາ

ໃສ 2 / 3 ທງໝດຕາມອດຕາສວນ ) ການໃສແມນໃສໃກກບຕນສາລກໄດແລວເອາດນ

ຖມເພາະວາຮາກຂອງມນແຜຂະຫຍາຍຫາຍ.

34

ການປອງກນພະຍາດຂອງສາລ:

- ເບ ງລວມແລວພະຍາດ ແລະ ອດຕາພດຂອງສາລແມນບມຫາຍ, ຖາພວກເນາຫາກມ

ການອະນາໄມ ໃນເນອທ ປກສາລ ທນກບເວລາແລວພະຍາດກ ຈະບເກດຂນ. ເພາະວາ

ແນວພນສວນຫາຍແມນໄດປະສມຢາມາແລວ.

- ພະຍາດ ແລະ ແມງໄມຂອງສາລມ 2 ປະເພດຄ:

1. ພະຍາດຍອດແຫງ ຫ ຕາຍພາຍ

2. ແມງໄມມດວງກ , ບງກດຍອດຕອນຕນຍງອອນ

- ການເກບກ : ພວກເຮາສາມາດເກບກຽວສາລໄດໃນເວລາທ ໃນຂອງມານສາລກາຍເປນ

ສເຫອງ ແລະ ຫຂອງໃບມານເປນຈດສດາເຮາເຫນວາສາລສາມາດເກບກໄດ.

35

ບດທ 12

ການປກໝາກມງກອນ

1. ຄນປະໂຫຍດຂອງໝາກມງກອນ.

ຕນໝາກມງກອນເປນຕນໄມມງຄນ ແລະ ເປນຕນໄມທ ໃຫໝາກ, ໝາກມງກອນອດມໄປ

ດວຍເສນໄຍອາຫານ, ຊວຍໃນການຂບຖາຍໄດສະດວກ, ຊວຍຫດນາຕານໃນເລອດ, ຫດໄຂມນ

ໃນເສນເລອດ, ອດມໄປດວຍວຕາມນຊ, ເມດສດາຢທາງໃນກດໄຂມນບອ ມຕວ, ສາມາດປບ

ຄວາມຮອນໃນຮາງກາຍ, ຫດຜອນການຫວນາ ແລະ ບາລງສຂະພາບຜວພນໃຫຊມຊນ.

ໜາກມງກອນ

2. ລກສະນະທ ວໄປຂອງຕນໝາກມງກອນ. ໝາກມງກອນເປນພດຕະກນດຽວກນກບຕນຕະບອງເພດ, ລາຕນສຂຽວລກສະນະອວບເປນ

ສາມລຽມມໜາມຢຕາມລຽມເປນຈດຈດໝາກມງກອນຈະພດທະນາຈາກດອກ, ໂດຍມກບດອກ

ເປນຮບຊງກມ ຫ ຮບໄຂ, ເປອກຂອງໝາກມງກອນສດໃສ, ຖາເຮາຜາເບ ງຈະສງເກດເຫນວາ:

ນວນຈະມສຂາວຂນພາຍໃນມເມດນອຍໆສດາຄາຍຄກບເມດໝາກງາດາກະຈາຍຕວຢທ ວໄປເປນ

ຈານວນຫວງຫາຍ.

36

3. ດນທ ເໝາະສມແກການປກໝາກມງກອນ. ຕນໝາກມງກອນເປນຕນໄມໃຫໝາກທ ບເລອກຊະນດຂອງດນ, ບວາດນຈະຄອຍຊນ, ດນ

ເຄມ, ດນຊາຍ, ດນໜຽວກ ສາມາດຈະເລນເຕບໂຕ ແລະ ໃຫຜນຜະລດໄດ, ແຕວາການລະບາຍ

ນາຕອງດ, ນາບຂງ, ນາບປຽກຊມຫາຍ, ຕນໝາກມງກອນທ ສາມາດຈະເລນເຕບໂຕໄດດນທ ສດ

ແມນດນຊາຍແກມຕມເພາະວາມນສາມາດລະບາຍນາໄດດ.

4. ອປະກອນ ແລະ ແນວພນ. ອປະກອນຮບໃຊການປກໝາກມງກອນ:

- ເສາໄມຫເສາສເມນ ຍາວປະມານ 1,5-2 ຊງຕແມດ.

- ໄມສາລບເຮດຄາງ.

- ຈກ, ຊວນ, ພາ, ຄ, ບວຫດນາ

- ຝນຄອກ, ຝນຊວະພາບ, ຝນວທະຍາສາດ

ແນວພນ : ທ ນຍມກນປກໃນປະເທດລາວແມນແນວພນ ຫວຽດນາມ

5. ການປກ ແລະ ການກຽມດນປກ. - ການປກໝາກມງກອນຈາເປນຕອງໃຊໄມຫກທ ເປນຍດເກາະຂອງລາຕນເຊ ງຕອງແມນໄມ

ເນອແຂງ ຫ ເສາຊເມນກ ໄດ, ຝງເສາລງດນປະມານ 0,5 ແມດ, ເສມສງປະມານ 1,5-2 ແມດ

ສວນເທງເສາໃຫເຮດເປນຮານເພ ອໃຫກ ງຂອງຕນມງກອນຍດເກາະ ແລະ ແຜຂະຫຍາຍຕວອອກ

ໄປໄລຍະຫາງຂອງການປກແມນ 3x3 ແມດຕຫກ, ໄລຍະແຕລະຫກແມນ 30x30x30 ຊງຕ

ແມດ. ອອມຫກຫກລະ 4 ຂມ, ປກຂມລະ 1 ຕນ. ຖາຫາກວາປກໃນເນອທ 1 ໄລ ຫ 1,600

37

ແມດກາເລແມນສາມາດປກໄດ 400 ຕນ ແລະ ຕອງການ 100 ຫກເສາ. ຮອງພນຂມດວຍຝບ

ບ ມ ຫ ຝນຊວະພາບຈາກນນໃຫນາເອາແນວວພນລງປກມດຕດກຫກບຄວນປກເລກກວາດນໃຊ

ຖງຢາງຊາພາຍຫງປກແລວຄວນໃຊເຟອງປກຄມໃນລດສະໝ 50 ຊງຕແມດ, ເພ ອເຮດໃຫບລ

ເລນຕນທ ປກໃໝຊມເຢນ ແລະ ບງແສງແດດປະມານ 1-2 ອາທດ, ແຕການປກທ ດຄວນເຮດ

ຮອງລະບາຍເພ ອປອງກນນາຖວນຂງ, ໃນຊວງລະດຝນ.

6. ການໃຫນາ ແລະ ຝນ.

ຕນໝາກມງກອນເປນພດຕະກນດຽວກບຕະບອງເພດສາມາດທນຄວາມແຫງແລງໄດດແຕ

ຄວນນາເອາສ ງເສດຫຍາມາປກຄມອອມຕນໄວໃນຊວງທາອດຂອງການປກຄວນໃຫນາ3-4ວນຕ1

ຄງແຕຖາໃຫນາໜອຍເກນໄປລາຕນຈະແຂງແບນ ປຽນເປນສເຫອງຈນແຫງຕາຍ, ຖາໃຫນາຫາຍ

ເກນໄປຈະເຮດໃຫຮາກເນ າ, ດ ງນນປະລມານນາທ ໃຫຕອງເໝາະສມເຊ ງຂນກບສະພາບຂອງດນ

ແລະ ຄວາມຊມໃນແຕລະທອງຖ ນ.

- ຕາມປກກຕະແລວຕນໝາກມງກອນມຄວາມແຂງແຮງໃນການຈະເລນເຕມໂຕບໃຫຝນກ

ສາມາດອອກແລະ ຕດໝາກໄດ, ແຕຖາຕອງການຜະລດໃຫໄດຮບຜນດເປນໝາກຫາຍ ແລະ ຂະ

ໜາດໃຫຍ, ການໃສຝນກ ເປນສວນສາຄນທ ສດໃນຊວງເວລາທາອດຂອງການປກຄວນໃສປຍເຄ

ມສດ 46:00:00 ຫ 15:15:15 ເດອນລະຄງແຕຕອງໃຫຖກຕາມຊວງເດອນພະຈກ, ກມພາເປນ

ຊວງທ ມການຈະເຈນເຕບໂຕທາງຮາກ. ໃສຝນອນຊ NPK ໃນສດ 15:15:15 ຫກລະ 1-2 ບວງ

ແກງ ຫຈະປະສມກບນາຕາມອດຕາສວນ 1 ບວງແກງຕນາ 10 ລດ, ໂດຍຄານງເຖງໄລຍະການ

ຈະເລນເຕບໂຕເປນຫກ, ນອກຈາກນນຄວນໃສຝຍຄອກເສມ 2-3 ຄງຕເດອນໃນອດຕາສວນ 5

ກໂລຕ 1 ຫກ.

7. ການບວລະບດຮກສາ: ໃນໄລຍະທາອດຕນຍງເລອຕດກບເສາບຄວນມການແຕກແໜງຖາມແໜງແຕກຂນໃມໃຫຕດ

ຖມເພ ອຕອງການໃຫລາຕນແຂງແຮງເລອຂນຢຍອດເສາ, ສວນຍອດເສາມໂຕຮອງຮບກ ງ

38

ແໜງຂອງຕນໝາກມງກອນ. ຄວນມການເສຍຫຍາພວນດນ ແລະ ຊອກເຟອງແຫງມາປກຮ ມ

ເຮດໃຫມຄວາມຊມຊນຢສະເໝ.

8. ພະຍາດ ແລະ ແມງໄມ. ສາລບພະຍາດ ແລະ ແມງໄມຂອງໝາກມງກອນເຫນວາບຫາຍປານໃດມພຽງແຕມດ ແລະ

ນກສາລບມດຖາເຫນໃນປະລມານຫາຍກອາດສາງຄວາມເສຍຫາຍໃຫແກຜປກໄດສະນນຄວນຈະ

ໃຊສານເຄມສດຜ ນສວນນກຫສດຕພດທ ສາຄນເຊ ນ: ນກເຂາທາລາຍໃນຊວງໝາກໃກຈະແກເຊ ງ

ວທປອງກນໃຫໃຊວດສະດຫມຫ.

9. ການເກບກຽວ. ອາຍຂອງໝາກມງກອນປະມານ 10 ເດອນກ ສາມາດເກບຜນຜະລດໄດໃນຊວງກອນການເກບ

ກຽວຄວນໃສຝນ 14:14:21 ໃຫສງເກດເບ ງໝາກເປນສບວແມນໄລຍະທ ຖກຕອງໃນການເກບ

ກຽວຜນຜະລດເພ ອຈາໜາຍໃຊມດຕດບລເວນການໝາກມງກອນໝາກໜ ງຈະມນາໜກປະມານ

400-1,200 ກະລາມ, ໝາກມງກອນທ ແກສດແມນຈະມສແດງສດ.

10. ການລງທນ ແລະ ຜນຕອບແທນ. ເນ ອງຈາກວາຕນມງກອນເປນຕນໄມໃຫໝາກທ ໃຫຜນຜະລດເຖງ 8,000- 12,000 ກ

ໂລຕໜ ງໄລເມ ອອາຍໄດ 3 ປຂນໄປ, ຫງຈາກປກໄດ 10 ເດອນຂນໄປກ ສາມາດໃຫມາກໄດໃນປ

ທາອດຈະໃຫຜນຜະລດປະມານ 4-5 ໜວຍຕຕນຜນຜະລດ 5 ລນຕປ, ເມ ອກາວເຂາສປທ ສອງ

ແລະ 3 ຈະໃຫ 20 ກໂລຕຕນໃນຮອບໜ ງປສາມາດເກບຜນຜະລດໄດ 13-15 ປ. ຖາຫາກຄດໄລ

ລະດບລາຄາ 8,000 ຕກໂລ. ຊາວກະສກອນຜປກໝາກມງກອນມກາໄລບຕກວາ 37 ລານກບຕ

1 ໄລ, ໃນຊວງເວລາປກພຽງ 3 ປກ ສາມາດຖອນທນໄດແຕຊວງລງທນທາອດຂອນຂາງສງປະມານ

20-30 ລານກບຕ 1 ໄລ.

39

ບດທ 13

ການຕອນກ ງໝາກນາວ (ການໂທມຫງາ)

1. ຄນປະໂຫຍດ. ໝາກນາວເປນພດທ ມມາຄບານຄເມອງທ ປະຊາຊນລາວນຍມກນປກໃນສວນໄມໃຫໝາກ

ເພາະມຄວາມສາຄນຕກບການດາລງຊວດຂອງຄນ ແລະ ສດໂດຍສະເພາະແມນໃຊປງແຕງອາຫານ

ໃຫມລດຊາດແຊບດ, ໃຊປງແຕງອາຫານໄດຫາຍຊະນດເຊ ນປະເພດ: ລາບກອຍ ແລະ ຍງມປະ

ໂຫຍດດານອ ງໆອກຄ: ເປນສະໝນໄພປວພະຍາດຕາງໆ ແລະ ໃຊເປນສວນປະກອບທາງດານອດ

ສະຫະກາເຄ ອງດ ມ ແລະ ນາອດລມອກດວຍ.

2. ອປະກອນການຕອນກ ງ (ໂທມຫງາ) - ມດຄດເຕ(ໃຊສາລບປາດປາກບາດຕນຕ ແລະ ງາພນ)

- ຖງຢາງ 4Χ6 ນວ

- ຮໂມນຊວຍກະຕນຮາກ ຖາມ

- ກາບໝາກພາວສບລະອຽດ

- ເຊອກຟາງ

3. ການຄດເລອກງາພນດ. ເລອກເອາງາທ ເກດຈາກຕນພນເດມເຊ ງມອາຍປະມານ 6-12 ເດອນ. ມເສນຜາກາງ

ປະມານ 1-2 ຊງຕ. ຂນໄປເລອກເອາງາທ ກາລງຂະຍາຍຕວບອອນດບແກເກນໄປງາທບເປນ

ພະຍາດ ແລະ ແມງໄມທາລາຍເປນງາທ ໄດຮບແສງສະຫວາງພຽງພມສຂຽວປນສນາຕານ.

4. ຂນຕອນ ແລະ ວທການ.

40

ໃຊມດຫ ນອອມງາທ ຈະໂທມໃຫໄດ 2 ບອນຫາງກນປະມາ 3-5 ຊງຕແມດ. ຫ ນໃຫ

ເຖງເນອໄມແລວແກະອອກໃຫໝດໃຊມດຂດນາເມອກອອກໃຫໝດບຄວນເອາມຈບປາກບາດ

ເພາະວາຈະເຮດໃຫເກດເຊອລາໄດງາຍ ແລະ ຈະບອອກຮາກຄວນຂດແຕເທງລງຫາລມຖາມຮ

ໂມນກ ໃຊທແພ ອເລ ງໃຫຮາກອອກໄວຖາບມກ ໃຊເບາກາບພາວທ ກຽມໄວໃສເຂາໄປໃນຖງ 4Χ6

ນວແລວເອາເຊອກຟາງມດປາກຖງແລວແຫໃຊມດປາດປາກຖງຕາມລວງຍາວແລວເອາໄປໂອບໃສ

ປາກບາດທ ກຽມໄວແປງໃຫພດແລວເອາເຊອກຟາງມດເບອງເທງໃຫແໜນພສມຄວນເພ ອກນບ

ໃຫນາຊມລງ ແລະ ມດສນທາງລມບຄວນມດເຄ ງກາງ.

5. ການບວລະບດຮກສາ. ພາຍຫງສາເລດການໂທມງາຖາສງເກດເຫນແມງໄມເຈາະກດໃຫປຽນໃໝທນທຖາເຫນວາໃນ

ຖງແຫງໃຫເອາເຊແລງດດນາສດໃສເພ ອໃຫມຄວາມຊມຢສະເໝ.

6. ການຕດງາໂທມມາຊາ.

ຖາສງເກດເຫນງາໂທມອອກຮາກເປນສນາຕານແກໃຫຕດເອາງາໂທມໄປແຊນາປະມານ 1

ຊວໂມງເພ ອໃຫນາຊມຜານເບາຮາກຈາກນນໃຫຕດແຕງງກາ, ໃບໃຫເຫອປະມານ 50% ເນ ອງ

ຈາກວາຈະຊວນລດການຄາຍນາຂອງລາຕນ ແລະ ໃບຍອນວາລະບບຮາກຍງມນອຍ. ດ ງຈາກນນ,

ໃຫໃສລງໄປໃນເບາທກຽມໄວຖງຂະນາດ 8x12 ນວທບນຈໃສດນໂດຍມສວນປະກອນດ ງນ:

- ດນປກຝງສອງສວນ.

- ແກບເຜາສອງສວນ.

- ຝນຄອກ 1 ສວນ

- ເອາງາໂທມລງໄປໃນເບາປກຊາສາເລດແລວເອາເບາປກຊາເຮອນຮ ມ 100% ບມແສງແດດ

ຫດນາເຊາແລງປະໄວປະມານ 1-2ອາທດ ແລວເອາອອກມາໄວໃຫໄດຮບແສງປະມານ

50-70% ເມ ອເຫນໃບປງອອກໃໝສມບນດກ ສາມາດນາເອາໄປປກໄດ.

41

ບດທ 14

ການປກແຫມ

1. ຄນປະໂຫຍດຂອງການປກແຫມ.

ແຫມເປນຢາປວພະຍາດ: ທອງບດ, ຖອກທອງ, ເບາຫວານ, ຕບອກເສບ, ຕານມະເຮງ, ຂາ

ແມທອງ, ປວບາດແຜ, ຟນຟແມລກອອນຫງການເກດລກ, ແຫມມສເຫອງຍອມຜາ ແລະ ຍງ

ຂາຍໄດເງນອກດວຍ.

2. ອປະກອນຮບໃຊໃນການປກແຫມ.

- ພາ, ສຽມ, ຊວານ, ຖງຢາງ, ເລອກຟາງ, ນາ, ຄ, ບວຫດນາ ແລະ ແນວພນປກ.

3. ຂນຕອນໃນການກຽມດນ.

- ດນຕອງເປນດນທ ທ ອດມສມບນ, ເປນດນປາດງດບຕອງມຄວາມຊມຊນ.

4. ວທການປກ.

- ການກາເບຍແຫມ : ຫງຈາກກຽມຖງຢາງເປນເປາໃສເຄອແຫມແລວ, ຫາເຄອແຫມແມຂະ

ໜາດເທ າໂປມ, ຕດເຄອແຫມຍາວປະມານ 20 ຊງຕແມດ, ຈ ມໃສນາຢາເລ ງຮາກແລວສຽບ

ລງໃສເບານາເອາເປາໄປມຽນໄວບອນຮ ມຫດນາ 2 ວນຕ 1 ເທ ອໃຫປຽກຊມເບຍແຫມມອາຍ

2 ເດອນເຄ ງ ຫາ 3 ເດອນສາມາດປກໄດ.

- ຫງຈາກກາເບຍແຫມໃສເບາອາຍໄດ 2-3 ເດອນແລວກ ນາໄປປກຢປາດງບອນຊມຊນໃນ

ລະດຝນ ( ເດອນພດສະພາ ແລະ ເດອນມຖນາ) ການປກແມນຝງລງດນເຄ ງໜ ງຢາຍຕາມ

ໄລຍະຫາງລະຫວາງຕນ 3 ແມດ

5. ການບວລະບດຮດສາ.

- ການໃສຝນແມນໃສຝນຄອກ ຫ ຝນບ ມໃສໃນອດຕາສວນ 2 ກໂລຕຕນ, ໃສໃນທກໆ 3

ເດອນ

6. ການເກບກ.ໄລຍະເກບກແຫມແມນເດອນພະຈກຫາເດອນເມສາ.

ຂແນະນາ :

- ຖາແຫມເປນຊະນດຫວເຮາຕອງປາດເອາຫວສວນໜ ງທ ຕດກບຕນຂອງມນແລວເອາດນຖມ

ໄວ.

- ລະດຝນຄວນເອາແຫມຝງລງດນຢາຍຕາມບລເວນທ ໜານເກບກແຫມ.

42

ບດທ 15

ການປກເຫດບດ

1. ຄນປະໂຫຍດຂອງການປກເຫດບດ ເຫດບດເປນເຫດທມກອາກາດຮອນ, ເປນຊະນດເຫດດອກບານໃຫຍ, ມລດ ຊາດແຊບດ, ມ

ທາດໂປຕນສງ, ສາມາດນາມາປງແຕງເປນອາຫານໃນຄອບຄວ, ມຄວາມປອດໄພໃນການບລ

ໂພກ, ນອກນນຍງສາມາດຕາກແຫງເກບໄວໄດດນຖາປກຫລາຍສາມາດຂາຍນາລາຍໄດເພ ມໃຫ

ແກຄອບຄວອກດວຍ.

2. ຂນຕອນການປກ 2.1 ການກະກຽມສະຖານທ

ບອນຕງເຮອນເຫດຄວນເປນບອນອາກາດຖາຍເທສະດວກ, ເປນໂນນ, ອະນາໄມງາຍ

ເຮອນປກຕອງມຂະໜາດ 4 X 6 ແມດ, ສງ 2 ແມດ, ມງດວຍຫຍາຄາ ຫ ຫຍາແຝກ, ແອມ

ດວຍແພຢາງພນປດວຍຂ

2.2. ການກຽມອປະກອນ

ໂດຍທ ວໄປແລວການປກເຫດຕອງການວດສະດ,ອປະກອນທ ຈາເປນຕາງໆດ ງນ

- ຖງໜງຖງເຫດເພ ອຂາເຊອ

- ຖງຢາງປກເຫດ

- ຢາງບວງ

- ປອກຄ

42

ບດທ 15















- ປອກຄ

42

ບດທ 15















- ປອກຄ

43

- ສາລ

- ຕະກຽງເຫາ 90

- ເຫາ 90

- ຊ ງຊ ງນາໜກ

- ເຈຍ(ອດປາກຖງເຫດ)


- ວດສະດສາເລດປະສມເພ ອເຮດຖງກອນເຫດມ: ດເກອ, ຢບຊາ, ປນຂາວ, ຮາອອນ, ເຂາ

ປຽນ.

- ເຊອເຫດ

2.3. ການປະສມຂເລ ອຍ

ປະສມຂເລ ອຍແລະວດສະດຕາງໆຕາມອດຕາສວນປະສມຕາງໆດ ງນ:

1. ຂເລອຍ 100 ກໂລກາມ

2. ດເກອ 0,2 ກໂລກາມ

3. ຢບຊາ 0,5 ກໂລກາມ

4. ປນຂາວ 2 ກໂລກາມ

5. ຮາອອນ 10 ກໂລກາມ

6. ເຂາປຽນ 3 ກໂລກາມ

ວທການປະສມ: ເອາຂເລ ອຍ ແລະ ວດສະດຕາງໆ ປະສມເຂາກນ, ຄນໃຫເຂາກນ

ລະອຽດດວຍວທພນປນໄປມາເພ ອໃຫຂເລ ອຍ ແລະ ວດສະດທ ປະສມເຂາກນດແລວຫດນາໃຫ

ຄວາມຊມພປະມານ 65 - 75 % ຫລງຈາກປະສມແລວກ ຍດໃສຖງຖາບແລວກ ເອາແພຢາງປກ

ປດໄວໃຫດເພ ອບໃຫຂເລ ອຍແຫງແລວສບຕຍດໃນມຕໄປ .

44

2.4. ການຍດຂເລ ອຍທ ປະສມໃສຖງຢາງປກເຫດ.

ເອາຂເລ ອຍທ ປະສມແລວບນຈໃສຖງຢາງຕາໃຫແໜນພປະມານ, ຫບປາກຖງຢາງເຂາເອາ

ປອກຄໃສແລວເອາຢາງບວງມດ ແລວ ເອາສາລອດປາກຖງ.

2.5. ການໜງຂາເຊອຖງເຫດ

ເອາຖງກອນເຫດໄປໜງໃສຖງ (ກະຟຍ) ໃນຖງໜງໃສຕະແກງສງ 15 ຊງຕແມດ,ໃສນາ 12

ຊງຕແມດ, ເອາຖງເຫດເຂາໄປລຽນໃນຖງເຮດເປນຊນຂນມາຈນເຕມ,ເອາແພຢາງປດ, ເອາເຊອ

ມດໃຫແໜນ. ການໜງໃຊເວລາ 3 ຊ ວໂມງ. ໂດຍເລ ມຕງເວລາແຕອາຍໝໜງເລ ມຂນອາຍ.

ການໜງຂາເຊອ

44









44









45

2.6. ເຂຍເຊອເຫດ.

ຖງເຫດທ ໜງແລວມຽນໄວຫອງທສະອາດປະໄວໃຫເຢນແລວຈ ງເຂຍເຊອເຫດໃສແຕວາກອນ

ຈະເອາເຊອເຫດໃສຕອງເອາແກວເຊອເຫດມາທບໃສເກບ ໃຫແກນເຂາທ ປກເຊອໃສນນແຕກອອກ

ຈາກກນກອນຈ ງເອາໄປເຂຍໃສຖງກອນເຫດຕອງເອາປາກກວດທ ບນຈເຊອເຫດລນໄຟທ ໄຕດວຍ

ເຫລາ 90 ພອມທງສດເຫລາ90ໃສມທງສອງເບອງໃຫທ ວແລວຈ ງເອາກວດທ ບນຈເຊອເຫດໄປ

ເຂ ຍລງໃສຖງ,ໃສຖງໜ ງປະມານ 20 - 30 ເມດ, ເອາສາລອດ, ເອາເຈຍປດປາກຖງແລວເອາ

ຢາງບວງມດປາກ

2.7. ການບມຖງກອນເຫດ

ເອາຖງກອນເຫດທເຂ ຍເຊອເຫດໃສແລວໄປບ ມໄວໃນເຮອນບ ມ, ເຮອນບ ມຄວນ

ເປນເຮອນທສະອາດ, ອາກາດຖາຍເທສະດວກການບ ມຖງກອນເຫດໃຊເວລາ 25-30 ວນ. ເຊອ

ເຫດກ ຈະຂະຫຍາຍຕວເປນສຂາວເຕມຖງ ແລະ ບ ມຕອກ 1 - 2 ເດອນ. ເສນໄຍເດນ ໜາແໜນ

ແລະ ແຂງແຮງແລວຈ ງນາໄປເຂາເຮອນປກເຫດ, ເປດປາກຖງ .

45













45













46

2.8. ການເປດປາກຖງກອນເຫດ

ເມ ອເຊອເຫດຂະຫຍາຍຕວເຕມຖງກອນເຫດແລວເອາຖງກອນເຫດເຂາໄປລຽນເປນ ແຖວ,

ເປນຊນຂນແລວກເປດປາກຖງໂດຍໃຊມດປາດປາກຖງໃຫກວາງເຖງບາຂອງຖງເຫດ, ດງເອາຖງ

ຢາງທ ປາດອອກ, ອະນາໄມປາກຖງໃຫສະອາດຈນໝດທກໆຖງຫລງຈາກນນກຫດນ າ.

3. ການບວລະບດຮກສາ ໝ ນອະນາໄມເຮອນເຫດໃຫສະອາດ,ຫດນາໃຫຄວາມຊມສະໝາສະເໝຕດຕາມເບ ງແມງໄມ,

ມດທຈະມາລບກວນ.

4. ພະຍາດທ ມກເກດກບເຫດບດ; ເຊອລາຂຽວ, ຖງເຫດເນາ ແລະ ມໜອນເຈາະເຮດໃຫຖງເຫດເສຍ, ເຫດບອອກດອກ

ການປອງກນພະຍາດເຫ ານຕອງອະນາໄມເຮອນເຫດ, ອະນາໄມຖງເຫດ ແລະ ກາຈດແມງໄມທ ນາ

ເຊອມາໃສຖງເຫດ.

47

ບດທ 16

ການປກເຫດຂອນຂາວ

1. ຄນປະໂຫຍດຂອງການປກເຫດຂອນຂາວ

ເຫດຂອນຂາວເປນເຫດທມກອາກາດຮອນການປກແມນເລມຕນປກແຕເດອນກມພາເຖງ

ເດອນມຖນາເຫດຂອນຂາວເປນຊະນດເຫດດອກນອຍແຕມລດຊາດແຊບດມທາດວຕະມນສງ

ສາມາດປງແຕງເປນອາຫານໄດຫລາຍຊະນດ, ຖາປກຫາຍກສາມາດຂາຍສາງລາຍຮບເພ ມໃຫແກ

ຄອບຄວອກດວຍ.

2. ຕອນການປກ 2.1. ການກຽມສະຖານທ

ບອນຕງເຮອນເຫດຄວນເປນບອນອາກາດຖາຍເທສະດວກ, ເປນໂນນ, ອະນາໄມງາຍຂະໜາດ

ຂອງເຮອນປກ 4 X 6 ແມດ ມງ ແລະ ແອມດວຍແພຢາງ.


- ຖງໜງ



- ປອກຄ

- ສາລ

- ຕະກຽງເຫາ90

- ເຫາ 90

47

ບດທ 16











- ຖງໜງ



- ປອກຄ

- ສາລ


- ເຫາ 90

47

ບດທ 16











- ຖງໜງ



- ປອກຄ

- ສາລ


- ເຫາ 90

48

- ຊ ງຊ ງນາໜກ

- ເຈຍ(ສາລບປດປາກຖງກອນເຫດ)

- ດເກອ

- ຢບຊາ

- ປນຂາວ

-ຮາອອນ

- ເຂາປຽນ


ວທປະສມຂເລ ອຍໃສສວນປະສມ

ການປະສມຂເລ ອຍກບວດສະດຕາງໆແມນປະສມຕາມອດຕາສວນດ ງນ:

1. ຂເລອຍ 100 ກໂລກາມ

2. ດເກອ 3 ຂດ

3. ປບຊາ 1 ກໂລກາມ

4. ປນຂາວ 1 ກໂລກາມ


6. ເຂາປຽນ 3 ກໂລກາມ

ເອາຂເລ ອຍ ແລະ ສວນປະສມມາປະສມເຂາກນ, ຄນໃຫລະອຽດ,ຫດນາໃຫຄວາມຊມ

ປະມານ 65 - 70 % ແລວນາໄປບນຈໃສຖງຢາງ.

49

2.4 ການຍດຂເລ ອຍທປະສມໃສຖງຢາງປກເຫດ

ເອາຂເລ ອຍປະສມບນຈໃສຖງຢາງຕາໃຫແໜນພປະມານ, ຫບປາກຖງເຂາ, ໃສປອກຄເອາຢາງ

ບວງຮດ ແລະ ອດປາກຖງດວຍສາລການຍດມ2ວທຄ: ໃຊດວຍມ ແລະໃຊດວຍເຄ ອງອດຖງ.

ການຍດຂເລ ອຍໃສຖງຢາງ

2.5 ການໜງຖງເຫດ

ເອາຖງກອນເຫດໄປໜງໃສຖງ ( ຟຍ) ໃນຖງໜງໃສຕະແກງສງ15 ຊງຕແມດ,ໃສ ນາ 12 ຊງຕ

ແມດ, ເອາຖງເຫດເຂາໄປລຽນໃນຖງເຮດເປນຊນຂນມາຈນເຕມ, ເອາແພຢາງປດ, ເຊອກຮດໃຫ

ແໜນ. ການໜງໃຊເວລາ 3 ຊ ວໂມງ.

ເອາສາຍຢາງມດປາກກະຟຍໃຫແໜນ ດງໄຟໃສໃຫສະໝາສະເໝ

50

2.6. ວທເຂຍເຊອເຫດ

ການເຂຍເຊອເຫດຕອງກຽມອປະກອນເຊ ນ: ຕະກຽງເຫາ90, ເຫາ 90, ຢາງບວງ, ເຈຍປດ

ປາກຖງກອນເຫດ, ເວລາເຂຍເຊອຕອງລາງມໃຫສະອາດ, ກອນຈະເຂຍເຊອເຫດເອາແກວເຊອ

ເຫດມາຕໃຫຫວເຊອແຕກອອກຈາກກນເອາໄຟລນປາກກວດແກວແລວດງເອາສາລອດປາກຖງ

ເຫດອອກເຂຍເຊອລງໃສຖງປະມານ 20-30 ເມດ. ແລວຊ ນໆໃຫເມດເຂາກະຈາຍອອກ ຂາງຖງ

ດານໃນ, ເອາສາລອດປາກຖງໄວຄເກ າແລວເອາເຈຍອດເອາຢາງບວງມດປາກຖງໄວ.


ເອາຖງກອນເຫດທເຂຍເຊອເຫດໃສແລວໄປບ ມໄວຢໃນເຮອນບ ມ, ເຮອນບ ມຄວນ

ເປນເຮອນທ ສະອາດ, ອາກາດຖາຍເທສະດວກ, ການບ ມໃຊເວລາ 25-30 ວນ. ເຊອເຫດກຈະ

ຂະຫຍາຍຕວເປນສຂາວເຕມຖງ.


ເມ ອເຊອເຫດຂະຫຍາຍຕວເຕມຖງກອນເຫດແລວ, ເອາຖງກອນເຫດເຂາໄປລຽນເປນ ແຖວ

, ເປນຊນຂນແລວກເປດປາກຖງໂດຍໃຊມດປາດປາກຖງໃຫກວາງເຖງບາຂອງຖງເຫດ, ດງເອາຖງ

ຢາງທ ປາດອອກອະນາໄມປາກຖງໃຫສະອາດຈນໝດທກໆ ຖງຫລງຈາກນນກຫດນາ.

3. ການບວລະບດຮກສາ ໝ ນອະນາໄມເຮອນເຫດໃຫສະອາດ, ຫດນາໃຫຄວາມຊມສະໝາສະເໝຕດຕາມເບ ງແມງໄມ,

ສດຕພດທຈະມາລບກວນ.

4. ພະຍາດທ ມກເກດກບເຫດຂອນຂາວ ເຊອລາຂຽວ, ລາໄຂປາ, ຖງເຫດເນາ ແລະ ມໜອນເຈາະເຮດໃຫຖງເຫດເສຍເຫດບອອກ

ດອກ, ການປອງກນຕອງອະນາໄມເຮອນເຫດ, ອະນາໄມຖງເຫດໃຫສະອາດ.

51

ບດທ 17

ການປກໝາກແຕງກວາ

1. ຄນປະໂຫຍດຂອງການປກໝາກແຕງກວາ ໝາກແຕງ ແມນພດຜກທ ໃຊບລໂພກໝາກຊະນດໜ ງທ ປກງາຍ, ໃຫຍໄວ, ມຄນປະໂຫຍດ

ຫາຍ ແລະ ມຄນຄາທາງດານອາຫານເຊ ນ: ແຮທາດ, ແຄວຊຽມອ ນໆ ນອກນຍງສາມາດປງແຕງ

ເປນອາຫານ ຫ ປະກອບການປງແຕງອາຫານໄດຫາຍຢາງ. ຖາປກຫລາຍກ ສາມາດສາງລາຍຮບໃຫ

ແກຄອບຄວ.

2. ອປະກອນຮບໃຊໃນການປກໝາກແຕງ

- ຈກ

- ຊວານ

- ພາ

- ຄາດ


-ໄມເຮດຄາງ

- ຈກດດນາ

- ທນາ(ກລະນໃຊໄດດດນາ)

3 . ສະຖານທທ ເໝາະສມປກໝາກແຕງກວາ - ເປນບອນຮາບພຽງ

- ດນມລກຊະນະເປນດນຊາຍແກມຕມ

- ເປນບອນລະບາຍນາໄດດ

- ຄາຄວາມເປນກດເປນດ ງຂອງດນລະຫວາງ 6,5 - 8,5

- ເປນບອນນາບຖວມ

- ຢໃກແຫລງນາເປນຕນຫວຍ, ຮອງ, ຄອງຊນລະປະທານ, ໜອງ, ບງ ຫລ ອາດມນາບາ ດານ

, ນາສາງ, ເປນເຂດອາກາດບໜາວເກນໄປປະມານ 25 - 32 ອງສາເຊ. ລະດການທ ເໝາະສມໃນ

ການປກໝາກແຕງກວາແມນລະຫວາງເດອນ 2 ຫາເດອນ 5 ແຕບາງຄນກ ສາມາດ ປກນອກລະດ

ການໄດຮບຜນ. ການປກໝາກແຕງກວາ ນອກລະດການໄດຜນກ ຕເມ ອຜປກຕອງ ມວຊາການປກ

ຄກແນບດ ງນນຜນຮບຈະບສງ, ມກເກດພະຍາດລະບາດ, ໝາກບໃຫຍ.

52

4. ການກຽມດນປກ - ໄຖຫຂດໃຫເລກປະມານ 20-30 ຊງຕແມດ

- ຕາກແດດໄວປະມານ 7-10 ວນ

- ຄາດດນໃຫລະອຽດພອມໆ ກບ ໃສຝນຄອກ ຫ ຝນບ ມ. ການໃສຝນຫລາຍ ຫລ ໜອຍຂນ

ຢກບສະພາບຂອງດນຖາເປນດນທ ອດມສມບນມຝນທາມະຊາດຫລາຍກ ໃສປະມານ 500 ກໂລ

ກາມຫາ 1 ໂຕນຕ1ໄລ, ຖາຫາກເປນດນທ ບອດມສມບນກ ໃສ 1ຫາ 1,5 ໂຕນຕ 1 ໄລເພ ອປບປງ

ດນ.

5. ການເຮດໜານ ຫງຈາກກຽມດນລະອຽດດແລວກ ແປງໃຫເປນໜານ, ຖາແມນລະດແລງກ ເຮດໜານສງ

ປະມານ 30 ຊງຕແມດ, ກວາງປະມານ 50 ຊງຕແມດ. ຖາແມນລະດຝນເຮດໜານສງປະມານ

40 ຊງຕແມດ, ກວາງປະມານ 50 ຊງຕ ແມດ, ລວງຍາວຂອງໜານແມນຂນກບເນອທ ດນທ

ກະກຽມໄວ, ເມ ອເຮດໜານນາເລດແລວກ ເຮດຮອງຕາມສນຄ ແລະ ໜານໃຫເລກປະມານ10 ຫາ

15 ຊງຕແມດ. ເພ ອວາງແກນເມດພນລງໄປໃນຮອງແລວຖມດວຍຂແກບ ຫລ ດນພບາງໆ ເພ ອ

ຫລກເວນບໃຫມດ ຫລ ແມງໄມເອາແກນແຕງໄປ.

6. ການກຽມເມດພນກອນປກ ເອາເມດພນໝາກແຕງແຊນາໄວປະມານ 5 ຫາ 10 ຊວໂມງ. ແລວເອາແກນເມດພນໃສຖງ

ຢາງທ ເຈາະຮໄວປະມານ 3 ຫາ 4 ຮ ເພ ອໃຫອາກາດຖາຍເທມດປາກຖງຢາງໃຫແໜນແລວນາໄປ

ຝງດນບລເວນທ ມແສງແດດພຽງພ ແລະ ເປນບອນທ ແຫງຂດຂມເລກປະມານ 10 ຫາ15 ຊງຕ

ແມດ. ປະໄວໃນຂມປະມານ 10 ຫາ 12 ຊ ວໂມງຈາກນນຈ ງເປດເບ ງ, ຖາເຫນແກນເມດພນ

ແຕກງອກ, ມໜອອກມາກເອາເອາໄປປກໃສໜານທ ກຽມໄວ.

52






ດນ.












52






ດນ.












53

7. ການປກ ກອນການປກຄວນໃສຝນຄອກຮອງພນສາກອນ ແລະ ຫດນາໃຫຊມດແລວຈງປກ, ການປກ

ຄວນປກຕອນອາກາດເຢນເຊ ນ: ຕອນເຊາ ຫ ແລງ.

ວທການປກ: ຢາຍແກນເມດພນໃສຕາມຮອງທ ກຽມໄວໃນໜານເລກປະມານ 5 ຫາ 10 ຊງຕ

ແມດ. ຫາງກນປະມານ 20-30 ຊງຕແມດ, ລະຫວາງແຖວ 60-80 ຊງຕແມດ. ຈາກນນເອາ

ດນ ຫ ແກບປກໜາໜານບາງໆແລວຫດນາໃຫຊມ. ເມ ອປກແລວ ໃຫໝນສງເກດເບ ງວາຖາມແມງ

ໄມຫມດມາລບກວນຄວນສດຢາຂາ, ຫດນາເຊາ ແລະ ແລງ ຫລ ອາດຫດຕອນແລງ

8. ການບວລະບດຮກສາ ເຮດຮວອອມສວນໃຫແໜນໜາເພ ອປອງກນສດເຂາທາລາຍຖາ (ມຄວາມຈາເປນ) ເມ ອ

ເວລາເຄອໝາກແຕງກວາໄດອາຍ 5 -7 ວນໃຫເລມປກຄງແລະໃສປຍສດ 15:15:15 ຈານວນ 50

ກໂລກາມປະສມກບປຍສດ 46 00 00 ຈານວນ 30 ກໂລ ຕ 1 ໄລ. ເມ ອປກໄດ 15 ວນ ຫລ

25 ວນ. ໃສປຍ ສດ 46:00:00 ປະສມກບນາໃນອດຕາສວນ 1 ບວງແກງຕນາ 1 ບວ ເພ ອຫດ

ເລ ງການຈະເລນເຕບໂຕ. ເມ ອປກໄດ 30 ວນ. ໃສປຍສດ 15:15:15 ອກຄງໜ ງດວຍ ວທຝງໃສ

ຂາງຕນຫາງ 10-20 ຊງຕແມດ. ປະມານ 1-2 ບວງແກງ. ເພ ອເລ ງການຈະເລນເຕບ ໂຕ ແລະ

ການຈບດອກ, ຕດໝາກ. ເມ ອເຫນວາສວນແຕງຫາກມຫຍາກ ຕອງເສຍຫຍາ ແລະ ພວນດນ, ສດ

ຢາປອງກນພະຍາດ ແລະ ແມງໄມທ ເຂາທາລາຍ, ການສດຢາຄວນລະວງຢາ ທ ເປນອນຕະລາຍຕຜ

ບລໂພກ, ດແທຄວນນາໃຊຢາທ ປງແຕງຈາກສະໝນໄພຈະເປນການດ ເພາະຈະບມຜນສະທອນຕ

ຜບລໂພກ. ແຕຖາຫາກຈາເປນຕອງໃຊຢາເຄມສດຂາແມງໄມທ ທາ ລາຍໝາກແຕງກ ຕອງສດກອນ

ມເກບ 15 ວນ. ຖາດ ງນນສານພດເຄມຈະຕກຄາງໃນໝາກແຕງ ເປນອນຕະລາຍ ຕຜບລໂພກ.

9. ການໃຫນາ ຄວນໃຫນາຢາງສະໝາສະເໝພຽງພກບຄວາມຕອງການຂອງພດໂດຍເບ ງຄວາມຊມຊ ນຈາກ ໜ

ານແຕຢາປຽກເກນໄປຈະເຮດໃຫຮາກໝາກແຕງເນ າ.

54

10. ການເກບກຽວ ເມ ອໝາກແຕງກວາມອາຍດໄດ 35-40 ວນ. ກສາມາດເກບຜນຜະລດໝາກສດໄດ. ຜນຜະ

ລດສະເລຍໃນ 1 ໄລຈະສາມາດເກບໝາກໄດປະມານ 250-300 ກໂລກາມ. ໃນຊດໜ ງສາມາດ

ເກບກຽວໄດປະມານ 10 - 15 ເທ ອ. ກອນການເກບໝາກທກຄງຫາມໃສຢາຂາແມງໄມທ ເປນ

ຢາເຄມເວນເສຍແຕຢາຂາແມງໄມເປນຢາທ ຜະລດມາຈາກຢາສະໝນໄພຊ ງເຫນວາປອດໄພຕຜບ

ລໂພກ.

55

ບດທ 18

ການທາບກ ງຕນມວງ

I. ຄນປະໂຫຍດ, ຄວາມສາຄນ ການຂະຫຍາຍພນໝາກມວງມຫາຍວທເປນຕນ : ການກາດວຍແກນ, ການຂະຫຍາຍ

ດວຍການຕດຕກ ງເຊ ນ : ຕດຕາ, ສຽບຍອດ, ທາບກ ງແລະ ອ ນໆ. ການທາບກ ງເປນເຕກນກໜ ງ

ຂອງວຊາການທາງດານການຂະຫຍາຍພນໄມໃຫໝາກ. ເປນການເຮດໃຫຊາວສວນປຽນການ

ຂະຫຍາຍພນໝາກມວງແບບດ ງເດມກາຍເປນການຂະຫຍາຍພນໃໝເຮດໄດຮບຜນຜະລດໄວຂນ

ສາມາດຮບປະກນທາງດານຄນນະພາບ ແລະ ຮກສາພນເດມໄວໄດເຖງ90%. ສາມາດນາໄປປກ

ໄດໃນເຂດທອງຖ ນຕາງໆ ໄດເປນຢາງດ.ໃນປດຈບນຊາວກະສກອນ ສວນຫາຍນຍມກນປກ.ໝ

າກມວງທ ຂະຫຍາຍພນແບບທາບກ ງເພາະວາໃຫຜນຜະລດໄວຖາຫາກບວລະບດໄດດ ພາຍໃນ2

ປກ ສາມາດໃຫຜນໄດ. ດ ງນນ, ວທການຂະຫຍາຍພນດວຍການທາບກ ງຈ ງເໝາະສມ ກບການ

ຂະຫຍາຍພນເພ ອປກໝາກມວງໃຫເປນສນຄາສາງລາຍໄດໃຫແກຄອບຄວ.

II. ອປະກອນທ ໃຊໃນການທາບກ ງ - ມດຕດກ ງ

- ມດຄດເຕ ຫ ມດ

- ຖງຢາງ 4X6

- ຂຍໝາກຟາວ

- ເທບຄຽນ, ເຊອກຟາງ

- ເບຍຕນຕທ ແຂງແຮງສມບນດ

- ຕນແມພນທ ດ

56

III. ຂນຕອນການທາບກ ງ 1. ກຽມຕນຕທສມບນເພ ອທາບກ ງ

ຂດເອາຕນຕທ ຈະນາມາທາບກງນນມາກຽມໄວໂດຍການຕດແຕງຮາກທ ຍາວອອກ, ຖາມນາ

ຢາເລ ງຮາກໃຫນາໄປແຊປະມານ 1 ຫາ 2 ຊ ວໂມງ. ຈາກນນນາເອາຕນຕລງໃນຖງຢາງແລວເອາ

ເປອກພາວແຫງທ ແຊນາປະໄວ30ວນມາຝກໃຫມນ ຫລ ບດດວຍຈດບດໃຫມນທ ເຄຍເອນວາ

ຂຍໝາກພາວທ ກຽມໄວຍດໃສລງ ໄປໃນຖງຢາງກບຕນຕໃຫເຕມ ແລະ ແໜນແລວໃຊເຊອກຟາງ

ມດໄວໃຫແໜນເອາໄມແທງຖງຢາງຕນຕໃຫເປນຮເພ ອໃຫນາສາມາດໄຫລຊມອອກມາໄດຕນ ຕທ

ນາມາທາບຢາງໜອຍຕອງມອາຍປະມານ 6 ຫາ 8 ເດອນ, ຄວນເລອກເອາຕນຕທມຂະ ໜາດ

ເທ າກບປາຍກອຍຈາກໜານກາ.

2. ການເລອກຕນພນ ແລະ ກງງາພນດ

ເລອກເອາຕນພນດ, ທນທານຕພະຍາດ, ແມງໄມ ແລະ ເປນຕນພນທ ໃຫຜນຜະລດສງມາ

ກອນຢາງໜອຍ 3-5 ປ. ດ ງນນ, ການເລອກພນໝາກມວງເພ ອທາບກ ງຊ ງເປນຂນຕອນທສາຄນ

ເພາະວາຈະໄດນາເອາແນວພນທເລອກມານນນາໄປປກເພ ອໃຫໄດຮບຜນດຍ ງຂນ. ສາລບກ ງ

ພນທ ຈະທາບຕນຕໃສນນຕອງເປນກ ງທ ສມບນ, ແຂງແຮງອາຍ ແລະ ຂະໜາດໃກຄຽງ ກບຕນຕ

ບເປນພະຍາດ, ຢນອກຊງຟມດແທຕອງມມມງຽງ 45 ອງສາ, ເປນງາທ ໄດຮບແສງ ແດດ. ລະດ

ການທ ເໝາະສມໃນການຂະຫຍາຍ ພນແມນໄລຍະໜາຝນ, ລະຫວາງເດອນ 4 ຫາ

ເດອນ 5

56
















ເດອນ 5

56
















ເດອນ 5

57

3. ການກຽມປາກບາດຈາກງາພນແລະຕນຕ

ການກຽມແຜທ ກ ງພນເຮາໃຊມດປາດກ ງພນທ ເຫນວາເໝາະສມໃຫຍາວປະມານ3 ຊງຕ

ແມດ. ລບການເປດບາດແຜທ ກ ງພນດຄວນປາດລງໃຫເຖງເນອໄມ, ປາດໃຫເປນຄອງດຽວ (ຫາມ

ເອາມຈບ ຫລ ລບບອນປາດ) ແລວເອາຕນຕມາແທກຈາກເຫງາຂນມາຫາຍອດປະມານ 6 ຊງຕ

ແມດ, ຈາກນນໃຫໃຊມດຕດສວນທ ເຫອອອກແລວໃຊມດປາດເຮດເປນບາດແຜຍາວຂະໜາດ

ດຽວກບແຜກ ງພນ

4. ການປະກບປາກບາດເຂາກນ

ຫງຈາກທ ກະກຽມປາກບາດຂອງຕນຕ ແລະ ກ ງພນໄດແລວກ ຕດປາກບາດທງສອງເຂາໃສ

ກນໃຫແຈບດ. ຖາວາປາກບາດບເທ າກນທງສອງຂາງໃຊມດປາດແປງປາກບາດໃຫເຂາກນພດຈ ງ

ເອາປະກບກນໃຫເນອເຍ ອທງສອງຂາງແຈບກນແລວໃຊເທບຢາງຄຽນແຕລມຂນເທງໃຫແໜນ,ໃຊ

ເຊອກຟາງມດຖງຕນຕຕດກບງາພນໃຫແໜນເພ ອບໃຫເຄ ອນເໜງເພາະຈະເຮດໃຫປາກ ບາດບຕດ

ກນໄດຄວນຈະຕອງພຖພຖນໃນຂນຕອນນເພາະເປນຂນຕອນສາຄນທ ສດໃນການທາບກ ງຖາ

ປາກບາດທງສອງຕດກນບແຈບ ແລະ ຄຽນບດກ ຈະບໄດຮບຜນ. ໃນກລະນຕນຕ ແລະ ກ ງພນ

ນອຍໃຫຍບເທາກນເຮາຄວນເອາຂາງໃດຂາງໜ ງໃຫຕດກນເພ ອໃຫເນອເຍ ອຂອງທງ ສອງຕດຈອດ

ກນໄດດ.

6. ການຕດຊາ

ຫງຈາກທ ທາບກ ງແລວໃຫຕດຕາມເບງຖາຫາກເຫນວາ: ໃນຖງຢາງຂອງຕນຕແຫງ ໃຫ

ຢອດນາໃສເພ ອໃຫມຄວາມຊມເຮດໃຫລະບບຮາກຂະຫຍາຍຕວໄດດເມ ອຮອດ 45 ວນ. ແລວ

ຕນຕກບກ ງພນກ ຈະເຊອມຕດຈອດກນສງເກດເບ ງຮາກທ ຢໃນຖງຢາງເປນສນາຕານແກຈ ງໃຊ

ມດຫ ນອອມງາພນຢເບອງລມບອນທາບປະໄວ 1 ອາທດແລວຈ ງຕດໄປຊາໃນຖງຢາງ ທ ເຈາະ ຮ

ເພ ອໃຫນາໄຫລຊມອອກເວລາທ ຫດນາ. ກອນຈະນາໄປ

58

ຊາເຮາຕອງຕດແຕງກ ງ, ງາ ແລະ ໃບອອກໃຫເຫອປະມານ 50% ແລວນາໄປໄວໃນບອນຮມ ຫລ

ສວນກາທ ມບອນຮ ມປະມານ 70%, ຫດນາ ທກເຊາ ແລະ ແລງຫລງຈາກຊາໄວໃນບອນຊາ

ປະມານ 45 ວນ ຫລຈນກວາກ ງພນທ ຕດມານນອອກຍອດ ແລະ ປງໃບໃໝສງເກດເຫນວາ

ແຂງແຮງສາມາດນາໄປປກໄດຈ ງນາໄປປກໃນສວນປກ ຫລ ໃນບອນທ ກຽມໄວ.

7. ວທການປກ

ລະດການປກທ ເໝາະສມແມນລະດຝນລະຫວາງເດອນ 5 ຫາເດອນ7, ກອນການປກ ຕອງ

ກຽມຂມກອນເຊ ນ: ຂດຂມຂະໜາດ 50x50 ຊງຕແມດ, ເລກ50ຊງຕແມດ, ເອາໃບໄມ ຂຽວ

ເປນຕນໃບຫຍາຂວ, ຂແກບ, ຝນຄອກປະສມກບດນຊນໜາຕາມມາດຕາສວນ ໃບໄມຂຽວ ແລະ

ຝນຄອກ 2 ສວນ , ຂແກບ3ສວນ, ດນ 3 ສວນ. ປະສມກນແລວໃສລງໃນຂມແລວເອາ ຕນກ ງ

ພນມາແກະຖງຢາງອອກແລວປກໃສໃນຂມ (ລະວງເວລາແກະຖງຢາງອອກຢາໃຫດນ ທ ຫມຮາກ

ງາມວງແຕກອອກຈາກກນຈະເຮດໃຫຮາກຂາດຈາກກນ), ເອາໄມສຽບໃສຂາງງາມວງທ ປກ ແລະ

ໃຊເຊອກຟາງມດຕດຫລກໄມໄວເພ ອບໃຫລມ

8. ການບວລະບດຮກສາ.

- ເຮດຮວອອມ(ຖາບຢໃນສວນ)

- ຫດນາຖາຝນບຕກ ອາທດລະ 2-3 ເທ ອ

- ເສຍຫຍາ

- ຖາສງເກດເຫນແມງໄມລບກວນກ ສດຢາຂບໄລແມງໄມ.

59

ບດທ 19

ການປກເຫດນາງລມ - ນາງຟາໃສຂເລ ອຍ

1. ຄນປະໂຫຍດຂອງການປກເຫດນາງລມ - ນາງຟາ ເຫດນາງລມ-ນາງຟາເປນເຫດທ ປກງາຍ,ການປກບໄດໃຊທນຫາຍ, ໄລຍະເວລາປກໃຊສນ,

ສາມາດເກບມາບລໂພກ ແລະ ເກບໄປຂາຍສາງລາຍໄດໃຫແກຜປກໄດໄວ, ຂນຕອນການປກ,

ການບວລະບດຮກສາບຍາກ, ນອກຈາກນນເຫດນາງລມນາງຟາຍງເປນເຫດທ ມທາດໂປຕນສງ

ສາມາດປງແຕງອາຫານໄດຫາຍຊະນດ.

2. ຂນຕອນການປກ. 2.1 ສະຖານທ ປກເຫດນາງລມ-ນາງຟາ

ບອນທ ຕງເຮອນປກເຫດຄວນເປນບອນດນພຽງຫເປນດນໂນນ, ນາບຖວມ, ອາກາດຖາຍ

ເທດ, ຂະໜາດຂອງເຮອນປກເຫດນາງລມ-ນາງຟາ 4 x 6 ແມດ, ສງ 2 ແມດ, ມງດວຍຫຍາຄາ,

ແອມຝາກະແຕະ ແລະ ອ ນໆ.

2.2 ນາທໃຊໃນການປກເຫດ

- ນາສາງ, ນາບາດານ, ນາໃນແມນາລາເຊ ແລະ ນາຫວຍທ ສະອາດ.

2.3. ວດສະດ ແລະ ອປະກອນການປກເຫດ

ຂເລ ອຍໄມເນອອອນ, ຮາອອນ, ເຂາປຽນ, ດເກອ, ຢບຊາ, ປນຂາວ, ໝໜງຖງເຫດ, ຊງຊ ງ

ນາໜກ, ບວຫດນາ, ຊວານ, ຖງຢາງປກເຫດ, ປອກຄ, ຢາງບວງ, ສາລ, ຕະກຽງ ເຫາ 90.

60

2.4. ວທປະສມຂເລ ອຍໃສສວນປະສມ

ການປະສມຂເລ ອຍກບວດສະດຕາງໆແມນປະສມຕາມອດຕາສວນດ ງນ:

1. ຂເລ ອຍ 100 ກໂລກາມ

2. ດເກອ 0,3 ກໂລກາມ

3. ຢບຊາ 1 ກໂລກາມ

4 ປນຂາວ 1 ກໂລກາມ


6. ເຂາປາຍ 4 ກໂລກາມ

7. ນາ 65 - 70 %

ເອາຂເລ ອຍ ແລະ ສວນປະສມມາປະສມເຂາກນ,ຄນໃຫລະອຽດ,ຫດນາໃຫຄວາມ ຊມ

ປະມານ 65 - 70 % ແລວນາໄປບນຈໃສຖງຢາງ.

2.5. ການຍດຂເລ ອຍທປະສມໃສຖງຢາງປກເຫດ

ເອາຂເລ ອຍປະສມບນຈໃສຖງຢາງໃຫເຕມ, ຕາໃຫແໜນພປະມານ, ຫບປາກຖງເຂາ,ໃສ

ປອກຄ, ເອາຢາງບວງມດ ແລະ ເອາສາລ, ອດປາກຖງ, ການຍດຖງດວຍມ

61

2.6. ການໜງຖງເຫດ

ເອາຖງກອນເຫດໄປໜງໃສຖງ(ຟຍ)ໃນຖງໜງໃສຕະແກງສງ15ຊງຕແມດ,ໃສນາ12ຊງຕ

ແມດ, ເອາຖງເຫດເຂາໄປລຽນໃນຖງເຮດເປນຊນຂນມາຈນເຕມ, ເອາແພຢາງປດ, ເອາເຊອກມດ

ໃຫແໜນ. ການໜງຂາເຊອຖາໜງໃສກະຟຍໃຊເວລາ3ຊ ວໂມ ໂດຍເລ ມຕງເວລາເມ ອອາຍພ ນຂນ,

ຖງຢາງອດປາກກະຟຍເບງຂນ, ຖາແມນໝໜງຂະໜາດໃຫຍສາມາດໜງຄງລະ 8.000- 1.000

ຖງແມນ ໃຊເວລາການໝງ4 ຊ ວໂມງ. ໂດຍເລ ມຕງເວລາເມ ອອນຫະພມໄດ 100 ອງສາ (ເບ ງ

ເຂມວດແທກທ ຕດໄວໃນຖງໜງ.

ຖງໜງຂະໜາດ800 -1.000ຖງ ໜງດວຍກະຟຍ 3 ປອງ


ການເຂຍເຊອເຫດຕອງກຽມອປະກອນເຊ ນ: ຕະກຽງເຫາ90, ເຫາ90, ຢາງບວງ, ເຈຍປດ

ປາກຖງກອນເຫດ, ເວລາເຂຍເຊອຕອງລາງມໃຫສະອາດ, ກອນຈະເຂຍເຊອເຫດເອາແກວ ເຊອ

ເຫດມາຕໃຫຫວເຊອແຕກອອກຈາກກນ, ເອາໄຟລນປາກກວດແກວແລວດງເອາສາລອດ ປາກຖງ

ເຫດອອກ ເຂຍເຊອລງໃສຖງປະມານ20-30ເມດແລວຊ ນໆ ໃຫເມດເຂາກະ ຈາຍອອກຂາງຖງ

ດານໃນເອາສາລອດຄເກ າແລວເອາເຈຍອດເອາຢາງບວງມດປາກຖງໄວ. ທບແກວທ ບນຈເຊອເຫດ

ເຂຍເຊອເຫດໃສຖງ

62

2.8. ການບ ມຖງກອນເຫດ

ເອາຖງກອນເຫດທເຂຍເຊອເຫດແລວໄປບ ມໃນເຮອນບ ມ, ເຮອນບ ມຄວນເປນ ເຮອນທ

ສະອາດ, ອາກາດຖາຍເທສະດວກ, ການບ ມໃຊເວລາ 25-30 ວນ. ເຊອເຫດກຈະຂະຫຍາຍ ຕວ

ເປນສຂາວເຕມຖງກ ສາມາດນາໄປເປດປາກຖງ ແລະ ເກບດອກໄດ.


ເມ ອເຊອເຫດຂະຫຍາຍຕວເຕມຖງກອນເຫດແລວ, ເອາຖງກອນເຫດເຂາໄປລຽນເປນແຖວ,

ເປນຊນຂນໃນແລວເປດເຈຍປດປາກຖງອອກ, ດງເອາສາລອດປາກຖງອອກອະນາໄມປາກຖງ ໃຫ

ສະອາດຈນໝດທກໆ ຖງຫລງຈາກນນກຫດນາເຊາ ແລະ ແລງດ2-3ວນເຫດກ ຈະອອກ

63

3. ການບວລະບດຮກສາ ແລະ ເກບດອກ. ໝ ນອະນາໄມເຮອນເຫດໃຫສະອາດ, ຫດນາໃຫຄວາມຊມສະໝາສະເໝເຊາ-ແລງ, ຕດຕາມ

ເບ ງແມງໄມ ແລະ ສດອ ນໆ ຈະມາລບກວນ, ການເກບເຫດເມ ອດອກເຫດບານເຕມທແລວເອາມ

ຈບຄອຍໆດງດອກເຫດອອກໃຫໝດພວ.

4. ພະຍາດທ ມກເກດກບເຫດນາງລມ - ນາງຟາ ເຊອລາຂຽວ, ລາສສມ, ຖງເຫດເນາ ແລະ ມໜອນເຈາະເຮດໃຫຖງເຫດເສຍຄນເຫດບອອກ

ດອກ, ການປອງກນພະຍາດເຫ ານ,ຕອງອະນາໄມເຮອນເຫດ,ອະນາໄມຖງເຫດ ໃຫສະອາດແລະ

ກາຈດແມງໄມທ ນາເຊອໂລກມາໃສຖງເຫດ (ການກາຈດແມງໄມໃຫໃຊຢາສະໝນໄພຫາມໃຊ

ສານເຄມ )

64

ບດທ 20

ການປກເຫດນາງລມ-ນາງຟາໃສເຟອງ 1. ຄນປະໂຫຍດ ແລະ ຄວາມສາຄນ ການປກເຫດນາງລມ-ນາງຟາໃສເຟອງກແມນອາຊບໜ ງທ ສາມາດປກໄດງາຍ ແລະ ປະຢດ

ຕນທນໂດຍບໄດລງທນຫລາຍເພາະເຟອງຢບານເຮາມຫລາຍ, ຫລງຈາກເກບກຽວເຂາແລວກເກບ

ເຟອງມາມຽນໄວ, ການປກເຫດນຈະຖເອາເປນອາຊບເສມ ຫລ ຢດເປນອາຊບຫລກ ກໄດ.

ວທການປກບຍາກປານໃດຖາພວກເຮາມໃຈມກແລະໝ ນສກສາຮາຮຽນຈາກຜທ ມບດ

ຮຽນມາກອນ ແລະ ປະຕບດຕວຈງເລອຍໆ ພວກເຮາກສາມາດດາເນນກດຈະການໄປໄດເຫດນາງ

ລມ-ນາງຟາ, ນອກຈາກຕອບສະໜອງເປນອາຫານໃຫກບຄອບຄວແລວຖາປກຫາຍກຈະສາງລາຍ

ຮບໃຫຄອບຄວອກດວຍ.

2. ຂນຕອນການປກ 2.1 ກະກຽມສະຖານທ ຕງເຮອນປກເຫດ

ບອນຕງເຮອນປກເຫດຄວນເປນບອນ ທພຽງ ຫລ ດນໂນນມຮ ມເລກນອຍ, ອາກາດ ລວງ

ດ, ບແອອດ, ບອນນາບຖວມ, ຂະໜາດ ຂອງເຮອນ 4x6 ຫ 4x8 ແມດ, ສງ 2 ແມດ ມງດວຍ

ຫຍາຄາ, ແອມດວຍຝາກະແຕະໄມ ຫ ອ ນໆ.

2.2 ນາທ ນາມາໃຊໃນການປກເຫດ ແລະ ຫດເຫດ

ນາສາງ, ນາບາດານ, ນາຫວຍ ຫລ ນາໜອງທ ສະອາດ,ສວນນາປະປາບເໝາະສມປານໃດຖາ

ຈະໃຊຫດເຫດຄວນເປງໃສອາງຂງໄວ 1 - 2 ວນ ແລວຈ ງນາໄປຫດເຫດ.

65

2.3 ການກະກຽມວດສະດ ແລະ ອປະກອນ

- ເຟອງແຫງ

- ດເກອ

- ຢບຊາ

- ປນຂາວ

- ຮາອອນ, ເຂາປຽນ


- ຖງໜງກອນເຫດ

- ແພຢາງ

- ພາ (ໃຊສາລບຕດເຟອງ)


- ຢາງບວງ, ປອກຄ

- ສາລ

- ຕະກຽງເຫລາ 90, ເຫລາ 90, ຊງກໂລ

- ເຈຍ (ສາລບອດປາກຖງຢາງກອນເຫດ)

ອດຕາສວນປະສມ

- 1. ເຟອງແຫງ 100 ກໂລກາມ

- 2. ດເກອ 0,3 ກໂລກາມ

- 3. ຢບຊາ 1 ກໂລກາມ

- 4. ປນຂາວ 1 ກໂລກາມ

- 5. ຮາອອນ 15 ກໂລກາມ

- 6. ເຂາປາຍ 2 ກໂລກາມ

- 7. ນາ 60-70 %

2.4. ການບ ມເຟອງ

ເຟອງແຫງ100 ກໂລກາມ, ເອາສວນປະສມດເກອ, ຢບຊາ, ປນຂາວລງປະສມໃສນາໃນ

ອາງນາ ຫລ ຖງຄນໃຫລະອຽດແລວເອາເຟອງຈ ມເທ ອລະໜອຍຈນກວາເຟອງຈະໝດຖານາແຫງ

ກເຕມນາອກຫງຈາກຈ ມໝດແລວກ ໃຊແພຢາງປກຄມໄວ ແລະຈກຕນໃຫດບ ມປະໄວ 7 ວນ, 3

ວນໃດໃຫປນເຟອງເທ ອໜ ງມທ 7 ເອາເຟອງທ ບ ມມາຕດແລວປະສມກບຮາອອນເຂາປາຍຄນ ໃຫ

ເຂາກນລະອຽດຖາເຟອງແຫງກຫດນາຕ ມອກພໃຫເຟອງມຄວາມຊມ.

66

2.5. ການຍດໃສຖງຢາງ

ການຢດເຟອງໃສຖງຢາງຕອງຢດໃຫແໜນໆ ແລວເອາປອກຄຊບໃສດງໃຫແໜນເອາ

ຢາງບວງມດຖວາສາເລດແຕລະຖງເຫດຄກນ.

2.6. ວທໜງຖງກອນເຫດ

ແມນນາໄປໜງໃສຖງ(ຟຍ)ໃສຕະແກງພນຖງສງ 15 ຊງຕແມດ.ໃສນາ 12 ຊງຕແມດ

ແລວເອາຖງກອນເຫດລງໃສລວງຕງ,ໃສເຮດເປນຊນໆ ຂນມາ4ຊນ ແລະ ຊນສດທາຍ ເອາ

ກອນເຫດນອນລຽນກນແລວເອາແພຢາງປກປກເອາເຊອກມດໃຫແໜນຫລງຈາກນນດງ ໄຟ

ໃສໂດຍສງເກດເບ ງແພຢາງຕ ງຂນແລວໃຫຕງເວລາ3 ຊ ວໂມງ, ແລວເອາອອກໄປປະໄວ ບອນ

ທ ສະອາດມຕມາໃຫເຂຍເຊອເຫດໃສ

67


ການເຂຍເຊອເຫດກຽມອປະກອນເຊ ນ: ຕະກຽງເຫາ90, ເຫລາ90, ຢາງບວງ, ເຈຍປດ

ປາກຖງກອນເຫດ, ເວລາເຂຍເຊອຕອງລາງມໃຫສະອາດ, ກອນຈະເຂຍເຊອເຫດເອາແກວ

ເຊອເຫດມາຕໃຫຫວເຊອແຕກອອກຈາກກນ, ເອາໄຟລນປາກກວດແກວແລວດງເອາສາ ລ

ອດປາກຖງເຫດອອກເຂຍເຊອລງໃສຖງປະມານ 20-30ເມດ. ແລວຊ ນໆ ໃຫເມດເຂາກະ

ຈາຍອອກຂາງຖງດານໃນ, ເອາສາລອດຄເກ າແລວເອາເຈຍອດເອາຢາງບວງມດປາກຖງໄວ.

ການເຂຍເຊ ເຫດໃສຖງຂເລ ອຍ, ຫລງຈາກໜງຂາເຊອແລວປະໃຫເຢນຈ ງເຂຍເຊອໃສ

2.8. ການບ ມຖງກອນເຫດ

ການບ ມຖງກອນເຊອເຫດບອນບ ມຕອງເປນບອນທ ສະອາດ, ບມແສງແດດສອງໃສ

ບອນບອບ, ເອາຖງກອນເຫດຕງລຽນເປນແຖວ ຫລ ເຮດເປນຮານເປນຊນຂນປະຢດເນອທ ,

ບ ມປະໄວ 25-30 ວນ. ເວລາບ ມບຫດນາພຽງແຕສງເກດເບ ງ ແລະ ບໃຫໜ ຫລ ສ ງອ ນໆ

ເຂາມາລບກວນ

68


ຫງຈາກເຮາບ ມກອນເຊອເຫດ 25-30 ວນ. ແລວເຊອເຫດກຈະຂະຫຍາຍຕວ ແລະ

ເດນເຕມຖງແລວກນາເອາຖງກອນເຊອເຫດເຂາເຮອນເຫດເພ ອກຽມເປດປາກຖງເອາກອນ

ເຫດເຂາໄປລຽນເປນລະບບໃນຮານເຫດ, ເອາເຈຍປດປາກຖງອອກ, ດງເອາສາລອອກ, ອະ

ນາໄມໃຫສະອາດແຕລະຖງເຫດຄກນຈນໝດ ທາຄວາມສະອາດໃນພນເຮອນຫງຈາກນນກ

ຫດນາເຊາ - ແລງ 2-3 ວນ. ເຫດກຈະເລ ມອອກດອກ.

3. ການບວລະບດຮກສາ ແລະ ເກບດອກເຫດ

ອານາໄມພນເຮອນເຫດໃຫສະອາດ ແລະ ຫດນາ ໃຫສະໝາສະເໝເຊາ-ແລງການເກບ

ດອກເຫດຕອງຄອຍໆດງເອາດອກເຫດອອກ ແລະ ສງເກດເບ ງຖາມເຫດຂາດຄາຢໃນຖງຢາ

ປ ໄວຕອງເອາອອກ, ຖາປະໄວຈະພາໃຫເນາເຮດໃຫເຫດບອອກດອກ.

4 ພະຍາດທ ມກເກດກບເຫດນາງລມ - ນາງຟາ

ເຊອລາຂຽວ, ເຊອລາສສ ມມໜອນເຈາະເຮດໃຫຖງເຫດເສຍ, ເຫດບອອກດອກການ

ປອງກນພະຍາດຕອງໝ ນອະນາໄມເຮອນເຫດໃຫສະອາດ, ອະນາໄມຖງເຫດ ແລະ ກາຈດ

ແມງໄມທ ນາເຊອພະຍາດມາໃສຖງເຫດ.

Documents

ແບບຮຽນ - moes.edu.laຂອງ ດິນ ໃນ ໜານ ໃຫ້ ມີ ຄວາມ ຊຸ່ມ ຢູ່ສະ ເໝີ . - ການ ເສຍ ຫຍາ້ ພວນ