Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 1
สวนท 1 ความรเกยวกบตลาดการเงน
ความรเกยวกบตลาดการเงน
• รจกกบตลาดการเงน - โครงสรางของตลาดการเงน - รจกตลาดเงนและตลาดทน - รจกและเขาใจบทบาทของตลาดแรกและตลาดรอง
ผลตภณฑทนาสนใจ ในตลาดการเงน • หน • หนกและพนธบตร • กองทนรวม
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 2
รจกกบตลาดการเงน
ตลาดการเงนคออะไร
ตลาดสนคาและบรการ จะเปนตลาดระหวางผซอและผขาย โดยจะทาการแลกเปลยนกนระหวาง สนคาและ
บรการกบเงน ซงแตกตางกบตลาดการเงน เนองจาก ตลาดการเงนจะเปนตลาดระหวางผ ทมเงนทนเหลอ (ผมเงนออม
หรอ SSU) กบ ผ ตองการเงนทน (DSU)โดยมตวกลางคอเงนทน นนเอง
ความสาคญระหวางตลาดการเงนและระบบเศรษฐกจ ตลาดการเงน หรอ ระบบการเงน มความสาคญตอระบบเศรษฐกจในฐานะเปนชองทางการสงผานเงนทนจาก
ผ ทมเงนทนเหลอไปยงผ ตองการเงนทนทจะนาเงนทนเหลานนไปประกอบกจกรรมทางเศรษฐกจตางๆ เชน การผลต
การแลกเปลยนซอขาย การจางงาน เปนตน
ตลาดการเงนจงมบทบาทอยางยงในการขบเคลอนระบบเศรษฐกจ และเพอใหตลาดการเงนแสดงบทบาทนได
อยางมประสทธภาพและเปนไปในทศทางทตองการ รฐบาลจงดาเนนการกากบดแลระบบการเงนไทยผานองคกรและ
หนวยงานตางๆ เชน กระทรวงการคลง ธนาคารแหงประเทศไทย สานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาด
หลกทรพย และตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย เปนตน
เงนทน
สนทรพยทางการเงน ผทมเงนทนเหลอ ผ ตองการเงนทน
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 3
บทบาทหนาทของตลาดการเงนหรอระบบการเงน
• สงเสรมการออม (Saving Function)
- รายไดสวนทเหลอหลงหกคาใชจาย คอ เงนออม
- การนาเงนออมไปลงทนชวยเพมโอกาสในการไดรบผลตอบแทนทสงขนมากกวาการเกบเงนทนไวเฉยๆ
• สนบสนนการระดมเงนทน (Liquidity Function)
- การระดมเงนทนจาก SSU ชวยให DSU หาแหลงเงนทนไดเพมขนนอกจากเงนทนของตนเอง และ
สามารถระดมเงนทนไดในปรมาณทมากขน
- SSU จะแสวงหา DSU ทนาเงนไปใชอยางมประสทธภาพ ใหผลตอบแทนสงในระดบของ
ความเสยงทยอมรบได ระบบการเงนจะทาหนาทจดสรร และสงผานทรพยากรเงนทนใหเกด
ประโยชนสงสด
• เปนคลงเพอรกษาความมงคง (Wealth Function)
- การออม และการลงทนของ SSU ผานระบบการเงนทาใหเกดโอกาสในการไดรบผลตอบแทน
ซงถอวาเปนการรกษาความมงคง หรอมลคาของเงนออมใหคงอย ไมเสอมคาลงตามอตราเงนเฟอ
• บรการดานการชาระราคา (Payment Function)
- การซอขายแลกเปลยนสนทรพยทางการเงนกบเงนทนระหวาง SSU และ DSU หรอระหวาง SSU
ดวยกนระบบการเงนจะชวยในการอานวยความสะดวกในการชาระราคา
- การชาระราคาในกจกรรมอนๆ ซงตองใชเงนทน เชน การชาระคาสนคาบรการ กตองอาศยระบบ
การเงนเชนกน
• การประเมนเครดต (Credit Function)
- SSU จะใหเงนทนแก DSU โดยตรงหรอใหโดยผานสถาบนการเงน จะตองมการตรวจสอบ
ความนาเชอถอกอนโดยการประเมนเครดต
- บรษทจดอนดบเครดต เปนหนวยงานกลางททาหนาทน
- การมเครดตทดจะสงผลตอตนทนทางการเงนทตาลง และโอกาสในการระดมเงนทนในปรมาณท
มากสามารถทาไดงายขน
• ชองทางในการบรหารความเสยง (Risk Function)
- การลงทนของ SSU และการนาเงนทนไปใชของ DSU มความเสยง
- ความเสยงคอ โอกาสทผลลพธทเกดขนเบยงเบนไปจากทคาดไว
- ความเสยงทไมดเกดขนในกรณทนกลงทนไดรบผลตอบแทนตากวาทคาดไว
- การบรหารความเสยงใหอยในระดบทควบคมไดกระทาผานตลาดการเงน เชน การลงทนใน
ตราสารอนพนธ เพมใน portfolio ของหลกทรพยใหมความเหมาะสม หรอการทาประกนภย เปนตน
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 4
เปนสวนประกอบหนงในการดาเนนนโยบายทางเศรษฐกจของภาครฐ (Policy Function)
- ในระบบการเงนมตวแปรทางเศรษฐกจทสาคญ เชน อตราดอกเบย ราคาหลกทรพย อตราแลกเปลยน
- การเปลยนแปลงอปสงค อปทานของเงนทน สนทรพยทางการเงน กระทบตวแปรทสาคญใน
ตลาดการเงน
- การเปลยนแปลงในตวแปรสาคญในตลาดการเงน กระทบตอตวแปรเปาหมายทางเศรษฐกจ เชน
การลงทน GDP อตราเงนเฟอ การวางงาน เปนตน
- รฐบาลควบคมกากบดแล และใชนโยบายทเกยวของกบตลาดการเงน เพอใหมผลตอตวแปรท
สาคญในตลาดการเงน เพอใหตวแปรเปาหมายทางเศรษฐกจเปนไปในทศทางทตองการ
- ตวอยางเชน การควบคมดแลคาเงนบาทใหมเสถยรภาพ (อตราแลกเปลยนในระบบ Managed
Float) ไมใหคาแขงเกนไป หรอออนคาเกนไป เพราะอาจกระทบตอการสงออก การนาเขา ซงเปน
สวนประกอบของ GDP หรอคาเงนบาทน กระทบตอปรมาณเงนตราตางประเทศ ซงกระทบตอ
ปรมาณเงนในประเทศอกตอหนง การเปลยนแปลงของปรมาณเงนในประเทศ กระทบตออตรา
ดอกเบย ซงจะมผลตอการลงทน GDP และระดบราคา ซงเปนตวแปรเปาหมายทจะขบเคลอน
ระบบเศรษฐกจ
โครงสรางตลาดการเงน
การแบงประเภทของตลาดการเงนทาไดหลายวธ วธหนงทเปนทนยม คอ การแบงตามอายของสนทรพยทางการเงน
โดยแบงออกเปน ตลาดเงน และตลาดทน ซงมรายละเอยดดงน
• ตลาดเงน (Money Market) เปนตลาดทมการซอขายตราสารทางการเงนทมอายไมเกน 1 ป เชน
ตวแลกเงน ตวสญญาใชเงน บตรเงนฝาก ตวเงนคลง เปนตน โดยมวตถประสงคเพอระดมทนไปใช
ในระยะสน หรอเพอการหมนเวยนภายในกจการ • ตลาดทน (Capital Market) เปนตลาดทมการซอขายตราสารทางการเงนทมอายมากกวา 1 ปขนไป เชน
หนสามญ หนก พนธบตรรฐบาล เปนตน เพอนาเงนทนทไดไปใชในการลงทนโครงการระยะยาวตาง ๆ
- ตลาดทนแบงออกไดเปนตลาดแรก และตลาดรอง
- ตลาดแรก (Primary Market) เปนตลาดทสนทรพยทางการเงนถกซอขายครงแรกระหวาง
DSU กบ SSU โดย DSU เปนผออกหลกทรพยมาขายเพอนาเงนทไดไปลงทนในโครงการ
ลงทนตาง ๆ
- ตลาดรอง (Secondary Market) เปนตลาดทสนทรพยทางการเงนท SSU ถอครองอยแต
ตองการขาย ดวยเหตผลทตองการไดรบเงนทน หรอตองการขายเพอทากาไร จงตองหา SSU
รายอนทตองการลงทน หรอซอสนทรพยทางการเงนนนแทน
- ตลาดรองยงสามารถแบงออกเปน ตลาดทเปนทางการ (Organized Market) คอ ตลาดทม
การจดตงอยางเปนระบบ มขอบงคบ กฎเกณฑในการซอขายสนทรพยทางการเงน หรอ
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 5
หลกทรพยทางการเงนอยางชดเจน เชน ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย (The Stock
Exchange of Thailand: SET) ตลาดหลกทรพย เอม เอ ไอ (Market for Alternative
Investment: mai) ตลาดตราสารหน (Bond Electronic Exchange: BEX) เปนตน
และตลาดรองทไมเปนทางการ (Over-the-Counter Market) เชน ตลาดตราสารหน
สาหรบ Dealers ซงทาการซอขายตราสารหนในมลคามาก ๆ สามารถโทรศพทตอรอง
กนเองได โดยไมตองผานหนวยงานใด
รปท 1 โครงสรางของตลาดการเงน
รจกสนทรพยทางการเงน ลกษณะของสนทรพยทางการเงน
- สนทรพยทางการเงนมกจะอยในรปของเอกสารสญญาตาง ๆ
- สนทรพยทางการเงนมการกาหนดมลคาตางจากสนทรพยประเภทมตวตน (tangible asset)
- มลคาของสนทรพยทางการเงนขนอยกบกระแสเงน หรอผลตอบแทนระดบของความเสยง
- สนทรพยทางการเงนมสภาพคลองทจะสามารถแปลงสภาพขายเปนเงนสดไดงาย
- เปนสนทรพยทสามารถรกษาอานาจซอ (Purchasing Power) และรกษาความมงคง (Wealth) ใหแก
เจาของได
- สนทรพยทางการเงนสวนใหญเปนตราสาร หรอสญญาซงแสดงถง สทธเรยกรองตามกฎหมาย
(Legal Claims) ตอผลประโยชนในอนาคต
ตลาดการเงน
ตลาดทน ตลาดเงน
ตลาดรอง ตลาดแรก
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 6
ประเภทของสนทรพยทางการเงน
เงน (Money)
- เปนสอกลางในการชาระราคาคาสนคาหรอคาบรการและการชาระหน
- สนทรพยทางการเงนทจดวาเปนเงนมหลายรปแบบ มความหมายครอบคลมกวางกวาเงนสด
ตราสารทน (Equities)
- บงบอกถงความเปนเจาของกจการ
- รบสวนแบงเงนสดจากผลกาไรของกจการในรปเงนปนผล
- ไดรบมลคาคงเหลอของกจการ กรณทบรษทจะตองปดกจการแลวมการชาระบญช
- ตราสารทนแบงออกเปน
1. หนสามญ (Common Stocks)
2. หนบรมสทธ (Preferred Stocks)
ตราสารหน (Debt Instruments)
- ผ ถอมฐานะเปนเจาหนของผออกตราสาร
- ไดรบผลตอบแทน ซงประกอบดวยเงนตน และรายไดในรปดอกเบย
- ตราสารหนแบงออกเปน
1. ตราสารหนทสามารถเปลยนมอได (Negotiable Debt Instruments)
2. ตราสารหนทไมสามารถเปลยนมอได (Non-Negotiable Debt Instruments)
ตราสารอนพนธ (Derivative Instruments)
- ใหสทธแกผ ถอตราสารในการรบสทธประโยชนตามทกาหนดไวในอนาคต
- ผกผลตอบแทนเอาไวกบราคาของสนคาอางอง (Underlying Assets)
- มประโยชนในการเพมอานาจทางการเงน
- การซอขายตราสารอนพนธนนจงมความเสยงสงมาก
ความสมพนธระหวางสนทรพยทางการเงนและตลาดการเงน
บทบาทในการกาหนดราคาสนทรพยทางการเงน
- ราคาของสนทรพยทางการเงนจะถกกาหนดจากอปสงค และอปทานของสนทรพยทางการเงน
- ผลงทนจะประเมนผลตอบแทนทตองการจากการลงทนในสนทรพย โดยจะนาเอาคณลกษณะของ
สนทรพยทางการเงนเขามาพจารณาประกอบดวย โดยเฉพาะอยางยงคณลกษณะดานความ
เสยง และผลตอบแทนจากการลงทน
- ราคาของสนทรพยทางการเงนจะเปนกลไกสาคญในการชนาการจดสรรเงนทน และชวาใครควร
จะไดรบการจดสรรเงนทน
บทบาทในการเสรมสรางสภาพคลองของการซอขาย
- ตลาดการเงนอานวยความสะดวกในการซอขายสนทรพยทางการเงนใหทกฝาย
- ทาใหผ ถอสนทรพยไมตองถอสนทรพยไปตลอด โดยผ ถอสามารถขายเพอเปลยนสภาพกลบเปน
เงนสดไดโดยสะดวกเมอผ ถอตองการจะใชเงนทน
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 7
บทบาทในการชวยลดตนทนในการเสาะหาสนทรพยทางการเงนทมคณสมบตตรงตามทตองการ และ
ตนทนในการหาขอมลเกยวกบสนทรพยทางการเงน
- เปนแหลงกลางใหผ ตองการซอ และผ ตองการขายสนทรพยทางการเงนมาพบกนไดโดยสะดวก
- ชวยลดคาใชจายในการหาขอมล (Information Cost) เพอประเมนผลตอบแทนจากการลงทน
- ความสามารถของตลาดการเงนในการใหขอมลเกยวกบสนทรพยทางการเงนขนอยกบความม
ประสทธภาพของตลาด
การกาหนดสดสวนวาจะถอครองสนทรพยทางการเงนแตละประเภทเทาใดของ แตละบคคลอาจมความแตกตาง
กนตามลกษณะความเสยงและผลตอบแทนทแตละบคคลจะยอมรบหรอตองการได นกลงทนแตละบคคลจงจาเปนตอง
ทาการศกษาใหเขาใจลกษณะของสนทรพยทางการเงนแตละประเภท เพอพฒนาส การเปนนกลงทนทมคณภาพ ซงจะ
สงผลดตอความมนคงตอตลาดการเงนและระบบเศรษฐกจโดยรวมของประเทศ
นกลงทนแบงออกไดเปน 2 ประเภท ไดแก นกลงทนสถาบน และนกลงทนประเภทบคคล การเขาใจแนวคดใน
การลงทนของนกลงทนเกยวกบความคาดหวง ผลตอบแทน ความเสยงในการลงทนทยอมรบได เปาหมายการลงทน และ
ขอจากดในการลงทน เปนประโยชนในการแยกประเภทตามพฤตกรรมของนกลงทน เพอใหคาแนะนาการลงทนท
เหมาะสมได
รจกและเขาใจบทบาทของตลาดแรกและตลาดรอง
ตลาดตราสารทน
• เปนแหลงกลางในการระดมเงนทนสาหรบผ ทตองการเงนทนหรอระดมทน โดยสรางสนทรพยทาง
การเงนออกขายใหแกผสนใจ (ผออมเงน)
• เปนตลาดตราสารสาหรบซอขายหลกทรพยทมอายยาวกวา 1 ป
• แบงออกเปนตลาดแรก และตลาดรอง
ตลาดตราสารทน (Equity
การเสนอขายในวงจากด (Private Placement)
ตลาดแรก (Primary
การเสนอขายแกประชาชน (Public Offering)
ตลาดรอง (Secondary
ตลาดทมการจดตงขน
อยางเปนทางการ (Exchange – SET & mai)
ตลาดทผซอและผขายทา ธรกรรมกนเองโดยตรง (Over-the-Counter)
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 8
ตลาดแรก (Primary Market)
• เปนตลาดทเสนอขายหลกทรพยทมการออกใหมและนาไปขายในตลาดเปนครงแรก ของบรษทผ ตองการเงนทน
• โดยมการเสนอขายตราสารทนในตลาดน 2 วธคอ
- การเสนอขายหลกทรพยแกบคคลในวงจากด (Private Placement หรอ PP) โดยผออกตราสารสามารถ
เสนอขายได 2 แบบ คอ
1. เสนอขายใหกบผลงทนโดยเฉพาะเจาะจงไมเกน 35 รายในระยะเวลา 12 เดอน
2. เสนอขายแกผลงทนประเภทสถาบนททางสานกงาน ก.ล.ต. กาหนดไว ซงในปจจบนนม 17 ประเภท
อาท ธนาคารพาณชย บรษทเงนทน บรษทหลกทรพย บรษทประกนภย กองทนรวม เปนตน
- การเสนอขายหลกทรพยแกประชาชนทวไป (Public Offering หรอ PO) บรษททตองการจะเสนอขาย
หลกทรพยจะตองดาเนนการขออนญาตตอสานกงาน ก.ล.ต. และดาเนนการตามขนตอนทสานกงาน ก.ล.ต.
กาหนด
ตลาดรอง (Secondary Market หรอ Trading Market)
• เปนแหลงซอขายหลกทรพยทมการออกจาหนายและหมนเวยนอยในระบบอยแลว
• ทาใหเกดสภาพคลอง และเกดการเปลยนมอระหวางผลงทน
• อาท ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย (SET) ตลาดหลกทรพยเอม เอ ไอ (MAI) ตลาดตราสารหน (BEX)
• เนองจากการซอขายหลกทรพยมผลกระทบตอสาธารณชน จงมการดแลทงในดานการใหขอมล การ
เปดเผยขอมลเพอประกอบการตดสนใจ โดยมสานกงาน ก.ล.ต. เปนผ กากบในภาพรวม และตลาด
หลกทรพยแหงประเทศไทยเปนผดแลการซอขาย
บทบาทและประโยชนของตลาดตราสารทน บทบาทของตลาดตราสารทนทสาคญ 3 ประการ คอ
1. บทบาทในการเคลอนยายเงนทนโดยสรางความสะดวกใหเกดขนทงในสวนของบรษทผ ตองการเงนทนและผ
ออมเงนทตองการถอตราสารทน
2. บทบาทในการกอใหเกดสภาพคลองในการซอขาย เพออานวยความสะดวกใหนกลงทนสามารถเปลยนตราสาร
ทนทถออยใหเปนเงนสดไดอยางรวดเรว
3. บทบาทในการสงสญญาณจากตลาดตราสารทน โดยราคาของหลกทรพยของบรษทสามารถบงบอก
แนวโนมของผลการดาเนนการของบรษทได
ประโยชนของตลาดตราสารทน
• เปนแหลงระดมเงนทนใหกบธรกจทมความตองการเงนทน
• เปนแหลงสาหรบเปลยนมอในการถอครองหลกทรพยประเภทตราสารทน
• เปนแหลงขอมลสงสญญาณเกยวกบสถานะของธรกจ อตสาหกรรม ทจะสงผลกระทบตอเศรษฐกจ
ของประเทศ
• เปนแหลงจางงาน ทงในสวนทางตรงและทางออม
• สรางความสมดลในตลาดเงนกบตลาดทน
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 9
ผลตภณฑทนาสนใจในตลาดการเงน
ตราสารทน ตราสารทน เปนตราสารทแสดงความเปนเจาของกจการ/ มสทธในการแปลงเปน หรอซอหนสามญแฝงอย
หนสามญ (Common Stock)
• แสดงความเปนเจาของกจการ โดยความเปนเจาของถกแบงตามจานวนหน และอตราสวนการถอครองหน
• ไดรบสทธตาง ๆ ของผ ถอหนตามทกฎหมายกาหนด
- สทธออกเสยงในทประชมผ ถอหน 0ตามสดสวนของหนทถออย0: การเลอกตงผบรหาร เรองเงนปน
ผล และแตงตงผตรวจสอบบญช
- ไดรบสวนแบงกาไรในรปของเงนปนผล เปนลาดบสดทายหลงจากผ เรยกรองอน ๆ แลว
- ไดรบสวนแบงในทรพยสน กรณทเลกกจการเปนลาดบสดทายหลงจากผ เรยกรองอน ๆ แลว
- รบขอมลขาวสารเกยวกบความคบหนาของบรษท: การใชขอมลภายใน (Inside Information) เพอ
หาประโยชนจากการทาธรกรรมซอขายหน ถอวาเปนการกระทาทผดกฎหมาย
หนบรมสทธ (Preferred Stock)
• แสดงความเปนเจาของกจการ
• มลกษณะกงหนสนกงหนสามญ (Hybrid)
1) ไดรบเงนปนผลในอตราทกาหนดแนนอน เปนจานวนคงท
- คดเปนรอยละจากมลคาทตราไว
- ระบเปนจานวนเงนตอหนโดยตรง
ไมไดรบสทธลงคะแนนเสยงในทประชมผ ถอหน/ไมมสวนเกยวของกบการตดสนใจในการบรหารกจการ
• มสทธไดรบเงนปนผลกอนผ ถอหนสามญ
• ในกรณทเลกกจการ มสทธไดรบสวนแบงในสนทรพยของกจการหลงเจาหน แตจะไดรบกอนผ ถอหนสามญ
• ผออกมความเสยงนอยกวาหนก เนองจากไมจายเงนปนผลกไมไดทาใหตองลมเลกกจการ
• ผออกหนบรมสทธไมสามารถนาเงนปนผลไปหกเปนคาใชจายในการคานวณภาษไดเชนเดยวกบการออกหนก
• แบงออกเปน 3 ประเภท
1) หนบรมสทธชนดสะสม (Cumulative Preferred Stock): ผ ถอไดรบเงนปนผลของปทไมได
ประกาศจายเงนปนผลรวมกบเงนปนผลของปทประกาศจาย โดยผ ออกอาจกาหนด
ระยะเวลาทเงนปนผลจะสะสมได
เงนปนผลหนบรมสทธชนดสะสม = เงนปนผลคงคาง + เงนปนผลในปปจจบน
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 10
2) หนบรมสทธชนดไมสะสม (Non Cumulative Preferred Stock): ผ ถอไดรบเงนปนผลเฉพาะท
บรษทประกาศจายเทานน ไมมการสะสมแตอยางใด มลกษณะใกลเคยงกบ Income Bond คอจะ
จายเงนใหผ ถอในกรณทบรษทมกาไรเพยงพอทจะจดสรรใหเทานน
3) ห นบรมสทธชนดรวมรบ (Participating Preferred Stock): ผ ถอมสทธไดรบเงนปนผล
นอกเหนอจากอตราทกาหนดไวรวมกบผ ถอหนสามญ ขนอยกบขอตกลง
- ตามปกตแลวหนบรมสทธทออกสวนใหญจะเปนชนดไมรวมรบ (Non Participate)
• หนบรมสทธลกษณะพเศษอน ๆ
หนบรมสทธทสามารถเรยกคนได (Callable Preferred Stock): บรษทผออกสามารถเรยกคนได
เพยงบางสวน หรอเรยกคนทงหมด หรอไมเรยกคนกได
- จะมใบแจงไปใหผ ถอหนทราบลวงหนา 2- 3 เดอน กอนทจะเรยกคน
หนบรมสทธชนดมกองทนเพอไถถอนหน (Sinking Fund): ผออกมเปาหมายทจะไถถอนหนคน
บางสวน หรอทงหมดในอนาคต โดยจดตงกองทนเพอไถถอนหน
- กองทนไถถอนอาจเกบเปนจานวนแนนอนตายตว หรอเกบตามอตราสวนตอกาไรของบรษท
- เรยกคนโดยใชราคาเรยกคนทกาหนด แตถาเปนหนทไมมสทธเรยกคนแลวตองซอคนจากตลาดหน
- สงผลใหจานวนหนบรมสทธในตลาดลดลงทาใหราคาหนสวนทเหลอสงขน
หนบรมสทธชนดแปลงสภาพได (Convertible Preferred Stock): ใหสทธแกผ ถอสามารถแปลง
เปนหนสามญได ตามอตราสวนและระยะเวลาทกาหนด
- กรณทบรษทมกาไรด สามารถจายเงนปนผลไดสงขน ผ ถอหนกจะเปลยนไปถอหนสามญแทน
ขอดของการออกหนบรมสทธ
1. สรางความยดหยนใหแกบรษทผออกมากกวาการออกหนก แมไมจายเงนปนผล กไมสามารถ
ถกฟองใหลมละลายได
2. 0ไมทาใหเกดการลดลงของเงนปนผล (Dilution of Common Equity) ไดมากเทากบการระดม
ทนดวยการออกหนสามญ เพราะมการกาหนดสวนแบงกาไรใหผ ถอหนในอตราทแนนอน
3. 0ไมมกาหนดไถถอน ไมตองกนเงนสวนหนงไวสาหรบจายเงนตนเหมอนการออกหนก
ขอเสยของการออกหนบรมสทธ
1. 0ไมไดรบผลประโยชนทางภาษจากการจายเงนปนผล
2. 0การทบรษทไมสามารถจายเงนปนผลไดตามทนกลงทนคาดหวง จะทาใหเกดตนทนทสงขน
ในการระดมทนครงตอไป
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 11
ผลตอบแทนและความเสยงจากการลงทนในตราสารทน
ความเสยงจากการลงทน
• หมายถง โอกาสหรอความนาจะเปนทผลตอบแทนทไดรบจรงจะคลาดเคลอน หรอผดไปจากทได
ผลตอบแทนทประมาณการ หรอคาดหวงไว
• ขนาดของความเสยงจากการลงทนจะขนอยกบโอกาส หรอความนาจะเปนทความคลาดเคลอนนน ๆ จะ
เกดขน ซงพจารณาไดจากขอบเขต หรอความกวางของการแกวงตวของราคา หรอผลตอบแทนจากการลงทน
นน ๆ หรอทเรยกกนวา ความผนผวน (Volatility)
• ความผนผวนซงเปนตววดระดบความเสยงสามารถวดไดจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
แบงออกเปน
ความเสยงทเกดขนจากปจจยมหภาค (Macro Factors): เปนความเสยงทมอยในระบบ ไม
สามารถหลกเลยง ไมสามารถคาดการณได และเปนผลกระทบจากสภาพแวดลอมภายนอกธรกจ
- Pervasive Risk หมายถง ความเสยงทกระทบทกคน ไมวาจะเปนผลงทนหรอไม
o Purchasing Power Risk หมายถง ความเสยงในการมอานาจซอลดลง อนเนองมาจาก
เงนเฟอขยบสงขน
o Political (Country) Risk หมายถง ความเสยงทเกดขนเมอมการเปลยนแปลงทาง
การเมอง แลวทาใหเงอนไขการลงทนในประเทศแตกตางไป
o Currency (Exchange) Risk หมายถง ความเสยงทเกดขนจากความผนแปรของอตรา
แลกเปลยนเงนตราระหวางประเทศ
- Systematic Risk หมายถง ความเสยงทไมสามารถลดลงไดจากการกระจายการลงทน
o Interest Rate Risk ความเสยงทเกดจากความแปรผนของอตราดอกเบย
o Market Risk ความเสยงทเกดจากการเปลยนแปลงของตลาดโดยรวมรวมกน
ความเสยงทเกดขนจากปจจยจลภาค (Micro Factors หรอ Unsystematic Risk): เปนความ
เสยงทเฉพาะตวธรกจ หรอหลกทรพยนนเอง สามารถหลกเลยงไดโดยระจายการลงทนออกไปยง
หลกทรพยทมความเสยงเฉพาะตวทตางกน
- Credit/ Counter-party/ Default Risk หมายถง ความเสยงทเกดจากตวบรษทนน ๆ เองวา
จะจายคนหน และ/หรอปฏบตตามภาระผกพนไดอยางสมบรณหรอไม สามารถพจารณาได
จากปจจยพนฐานของบรษท
- Sector/ Industry/ Business Risk หมายถง ความเสยงทเกดจากลกษณะเฉพาะของกลม
- ธรกจหรอ อตสาหกรรมนน ๆ โดยจะเกดขนใน
o อตสาหกรรมประเภททเสอมไปตามเวลา (Depleting Industry)
o อตสาหกรรมทผลตภณฑมราคาทขนลงตามวงจรราคาโลก
o ธรกจทมผลตภณฑแคบ หรอมบรการเพยงไมกประเภท
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 12
ชวงซอหนแลวมสทธรบเงน
ปนผล
ชวงซอหนแลวไมมสทธไดรบเงนปนผล
ผลตอบแทนของตราสารทน
ผลตอบแทน มกแสดงในรปรอยละ โดยเทยบเปนอตราของเงนลงทนตนงวด และมกคดตอระยะเวลา 1 ป โดย
เรยกวา อตราผลตอบแทน
ผลตอบแทนจากการลงทนในหนสามญและหนบรมสทธ ประกอบดวย 2 สวน คอ
• กาไร หรอขาดทนจากสวนตางของราคา
คอ ผลตางระหวางราคาหนเดมทผลงทนซอมา กบราคาหนทผลงทนขายไป
ผ ถอหนสามญจะไดรบประโยชนโดยออมจากกาไรสะสม ผานทางการเพมขนของราคาตลาดของหนสามญ
• เงนสดปนผลทบรษทผออกหนประกาศจายใหแกผ ถอหน
หนบรมสทธ: เงนปนผลในอตราคงท
หนสามญ: เงนปนผลมากหรอนอยตามแตผลประกอบการของกจการ
การจายเงนปนผลเปนความตงใจของคณะกรรมการบรษททจะกาหนดใหมการจายเทานน ไมม
กฎหมายใดบงคบใหบรษทตองจายเงนปนผล
ลาดบเหตการณในการจายเงนปนผล
- บรษทตองแจงใหผ ถอหนทราบลวงหนาวา มการจายเงนปนผล และปดสมดทะเบยนหนในวนใด
- ตลาดหลกทรพยฯ จะขนเครองหมาย XD เพอเปนการประกาศใหทราบวา ผ ทซอหน ณ วนทขน
XD จะไมไดรบสทธรบเงนปนผล
- การซอขายหนสามญจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยฯ ใชระบบการชาระราคา และสงมอบ
หลกทรพยแบบ T+3 กลาวคอ ถาลงทนซอหน ณ วนใดวนหนง จะมการชาระราคาและสงมอบ
หนในอก 3 วนทาการขางหนา
- นกลงทนทซอหนกอนวนทตลาดหลกทรพยฯ ขนเครองหมาย XD จะมสทธไดรบเงนปนผล
วนทขนเครองหมาย XD
วนทประกาศจาย
เงนปนผล
วนสดทาย
ของการซอ
วนปดสมด
ทะเบยนหน
วนจายเงนปนผล
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 13
- นกลงทนทมชอในสมดทะเบยนหนในวนปดสมดจะมสทธไดรบเงนปนผล
• ผลประโยชนอนทผ ถอหนไดรบ ไดแก การแตกหน สทธจองซอหนออกใหม หนปนผล และสทธในการออก
เสยงเพอควบคมบรษท
การแตกหน (Split): เปนกระบวนการทนยมกระทาในกรณทหนของบรษทซงนาสนใจลงทน แตม
ราคาตลาดสงมาก จนนกลงทนรายยอยไมสามารถลงทนได
- ไมกระทบตอสดสวนการถอครองหน และมลคาของหนทผ ถอหนรายใดรายหนงถอครองอย
- ทาใหราคาตลาดของหนนนตาลง และมจานวนหนวยเพมขน
- สงผลใหมการซอขายมากขน เพราะทาใหนกลงทนรายยอยสามารถเขาซอได
ตวอยางการแตกหน
บรษท A ประกาศแตกหนในอตราสวน 1:2 โดยนายนทไดลงทนในหน A ไวเมอ 1 ปทแลวทราคา 10 บาท
จานวน 10,000 หน ดงนนภายหลงการแตกหนนายนทจะมหน A กหน และหน A จะมราคากบาท
เฉลย
บรษท A ประกาศแตกหนอตราสวน 1:2 หมายความวา 1 หนเดม จะกลายเปน 2 หนใหม
ดงนน นายนทมหนอยเดมทงหมด 10,000 หน หลงการแตกหนนายนทจะมหนใหมทงหมด
2 / 1 * 10,000 = 20,000 หน
สวนราคาหน A ภายหลงการแตกหน สามารภคานวณไดดงน
ราคาหนหลงการแตกหน = (ราคาหนเดม * จานวนหนเดม) / จานวนหนใหม
(10*10,000) / 20,000 = 5 บาท
สรป ภายหลงการแตกหน นายนทจะมหน A ทงหมด 20,000 หนทราคา 5 บาท
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 14
สทธจองซอหนออกใหม (Right Issue หรอ Subscription Right): เปนสทธทใหแกผ ถอหนของ
บรษทในการจองซอหนสามญออกใหมเพมทน ในราคาทกาหนด
- ราคาทกาหนด มกจะตากวาราคาทซอขายในตลาดรองตราสารทน หรอตากวาราคาทเสนอ
ขายแกบคคลทวไป (Public Offering Price) เพอจงใจใหผ ถอหนเดมใชสทธ
- ในกรณทบรษทเสนอใหสทธแกผ ถอหนเดมซอห นเพมทนทงหมด บรษทจะเสนอขายหนท
ออกใหมในจานวนทเปนสดสวนเดยวกบจานวนหนเดมทผ ถอหนถออย
- เปนการปกปองผ ถอหนกลมเดม มใหสดสวนความเปนเจาของและอานาจการควบคมกจการ
ลดนอยลง เมอมจานวนหนออกจาหนายมากขน
- โดยปกตสทธในการซอหนสามญจะไมสามารถซอขายเพอโอนเปลยนมอได แตสามารถ
“ขาย” สทธใหแกบคคลอน โดยวธใชสทธของตนในฐานะเจาของ เมอซอหนแลวกโอนมอบใบ
หนใหแกบคคลอนแทน
- ถาออกเปนหลกทรพยประเภททเรยกวา Transferable Subscription Right (เรยกโดยยอวา
TSR) จะสามารถเปลยนมอได
ราคาของ TSR จะเปนมลคาสวนลดเมอเทยบกบราคาตลาด จงทาใหนกลงทนจายเงนถกลง
นกลงทนยงไดประโยชนจากการเคลอนไหวของราคาหนในตลาดหนเสมอนการถอหน
โดยไมตองลงทนซอหนนนเอาไว
- ในบางสถานการณ บรษทกไมอาจเสนอใหสทธผ ถอหนเดมซอหนเพมทนไดกอนบคคลภายนอก
ลาดบเหตการณในการเสนอใหสทธจองซอหนออกใหม
บรษทตองแจงใหผ ถอหนทราบลวงหนาวา จะมการใหสทธจองซอหนออกใหม และปด
สมดทะเบยนหนในวนใด
ตลาดหลกทรพยฯ จะขนเครองหมาย XR (Exclude Rights) เพอเปนการประกาศให
ทราบวา ผ ทซอหน ณ วนทขน XR จะไมไดรบสทธจองซอหนออกใหม
ราคาซอขายในชวงกอนหนาวนปดสมดทะเบยน เรยกวาเปน ราคา “Cum-Rights” หรอ
“Rights-On”
วนเรมใชสทธ ประกาศใหสทธ วนปดสมดทะเบยนหน
หนจาหนายโดยมสทธควบ
จาหนายในราคา
Rights-On
หนจาหนายโดยไมมสทธ
ควบหรอจาหนายใน
ราคา Ex-Rights
วนหมดเขตการใชสทธ
วนทขนเครองหมาย XR
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 15
ราคาซอขายหนในชวงหลงวนปดทะเบยนผ ถอหน เรยกวาเปน ราคา “Ex-Rights”
หนปนผล (Stock Dividend): เปนการออกหนใหมเพอจายเปนเงนปนผลใหแกผ ถอหนทมชอใน
วนทปดสมดทะเบยนหน
- เปนการลดราคาหนลง และเพมปรมาณหนในตลาดคลายกบการแตกพาร
สทธในการออกเสยงเพอควบคมดแลการบรหารบรษท: อานาจสดยอดในการควบคมบรษทอยท
ผ ถอหนสามญ
- ผ ถอหนซงถอหนรวมกนไมนอยกวารอยละ 20 ของจานวนหนทจาหนายไดทงหมด หรอไม
นอยกวา 25 คน ซงถอหนรวมกนไมนอยกวารอยละ 10 สามารถขอใหคณะกรรมการบรษท
เรยกประชมผ ถอหนได
- การเรยกประชมผ ถอหนตองดาเนนการโดยประธานกรรมการเทานน
- โดยปกตแลวหนสามญแตละหนจะใหสทธแกผ ถอ 1 เสยง ผ ถอหนอาจใชสทธดวยตนเอง
หรออาจใชสทธโดยการลงนามในใบมอบอานาจใหบคคลอนออกเสยงในนามผ ถอหนกได
- ผ ถอหนไมนอยกวารอยละ 20 ของจานวนหนทจาหนายไดแลวทงหมด หรอผ ถอหนไมนอย
กวา 1 ใน 3 ของจานวนผ ถอหนทงหมด สามารถรองขอใหนายทะเบยนแตงตงผตรวจสอบ
เพอดาเนนการตรวจสอบกจการ และฐานะการเงนของบรษท รวมถงการดาเนนงานของ
คณะกรรมการได
- ผถอหนของบรษททถกเพกถอนจากการเปนหลกทรพยจดทะเบยน สามารถฟองรองเรยก
คาเสยหายจากผบรหารทเปนตนเหตแหงการฝาฝนคาสงของคณะกรรมการตลาดหลกทรพย
อนเปนเหตใหหนของบรษทถกเพกถอนจากการเปนหลกทรพยจดทะเบยนได
- ผ ถอหนสามญทเปนเสยงสวนใหญอาจลงมตเพอใหบรษทออกหนสามญบางประเภททให
เฉพาะสทธในการรบเงนปนผล แตไมมสทธลงคะแนนเสยงได ทงนเพอรกษาอานาจในการ
ควบคมกจการไว
ความเสยงของตราสารทน
• ความเสยง อนเกดจากเงนปนผล และ 0กาไรจากการซอขายหน0 คอ ความเสยงซงเปนผลเนองมาจาก
ผลประกอบการ และแนวโนมในการทากาไรของบรษท ซงขนอยกบ
ปจจยเสยงจากการดาเนนธรกจ เปนปจจยทสงผลกระทบตอผลการดาเนนงานของธรกจ ซงเปน
ผลเนองมาจากรายรบหรอยอดขายสวนหนง และรายจายหรอตนทนในการผลตอกสวนหนง
ปจจยเสยงจากการกอหนของบรษท
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 16
ตราสารหน “สญญา (ตราสาร) ทแสดงการกยมเงนระหวางผก (บรษทผออกตราสารหน) กบผ ใหก (นกลงทนในตราสารหน)
โดยในสญญาจะมรายละเอยดเกยวกบการกยมนนๆ ทงน กองหนสน (สนทรพย) จะถกแบงออกเปนหนวยยอย
ซงแตละหนวยยอยจะมมลคาเทากน”
องคประกอบของตราสารหน
1) มลคาทตราไว (Par Value) เปนมลคาทผก ตองชาระคนใหกบผ ถอตราสารหนนน เมอครบกาหนดชาระ
เชน 1,000 บาท หรอ 10,000 บาท
2) อตราดอกเบยหนาตว (Coupon Rate) เปนอตราดอกเบยทผออกมภาระทจะตองชาระใหกบผ ถอตรา
สารหนนนๆ ตามงวดการจายดอกเบยทกาหนด ตลอดอายของตราสารหนนนๆ
3) งวดการจายดอกเบย (Coupon Frequency) เปนจานวนครงของการจายดอกเบยตอป ซงขนอยกบ
ขอกาหนดของผออกตราสารหน เชน กาหนดใหตองมการจายดอกเบยทกๆ ครงป เปนตน
4) วนหมดอายหรอวนครบกาหนดไถถอน (Maturity Date) เปนวนหมดอายของตราสารหนนนๆ ซงผออก
ตราสารหนจะตองจายชาระคนดอกเบยและเงนตนใหแกผ ถอตราสารหนซงมฐานะเปนเจาหนของ
กจการ
5) ชอผออก (Issuer) หมายถงผออกตราสารหนซงมฐานะเปนผกหรอลกหนนนเอง
6) ประเภทของตราสารหน เปนขอมลทระบประเภทของตราสารหนนนๆ เชน หนกม/ไมมประกน หนก
ดอย/ไมดอยสทธ หนกแปลงสภาพ เปนตน
ผออกตราสารหน (ลกหน)
ผลงทนซอตราสารหน (เจาหน)
ไดรบเงนตน จายดอกเบย จายดอกเบย จายดอกเบยและ
มลคาไถถอน
ชาระคาตราสารหน รบดอกเบย รบดอกเบย รบดอกเบยและ
มลคาไถถอน
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 17
6-7
5
4
1
3
2
7) ขอสญญา (Covenants) เปนเงอนไขทผออกตราสารหนจะตองปฏบตตามหรองดเวนการปฏบตตาม
ตลอดอายของหนก เชน หามจายเงนปนผลแกผ ถอหนเกนอตราทกาหนด หามการควบรวมกจการ
ตลอดอายหนก เปนตน
ประเภทของตราสารหน
1) ตราสารหนภาครฐ
ตราสารหนทออกโดยรฐบาล ซงประกอบดวย
ตวเงนคลง (Treasury Bill) เปนตราสารหนระยะสนอายไมเกน 1 ป ทรฐบาลเปนผออกเพอกยมเงนระยะสน
จากประชาชน เปนประเภทไมมดอกเบยหนาตว
พนธบตรรฐบาล (Treasury Bond) เปนตราสารหนระยะกลางและยาวอายเกนกวา 1 ป
ตราสารหนทออกโดยองคกรภาครฐ เปนตราสารหนทออกโดยองคกรภาครฐ และมชอตามองคกรทออก เชน พนธบตร
รฐวสาหกจ พนธบตรธนาคารแหงประเทศไทย พนธบตรกองทนเพอการฟนฟและพฒนาระบบสถาบนการเงน ฯลฯ ตรา
สารประเภทนถอวาเปนตราสารทมความเสยงจากการผดนดชาระหนเงนตนและดอกเบย (Default Risk) ตา
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 18
2) ตราสารหนภาคเอกชน
• เปนตราสารหนทมอายมากกวา 1 ป ทออกโดยบรษทในภาคเอกชน เพอระดมทนจากประชาชนทวไป เพอ
นาไปใชในการดาเนนงานและขยายกจการ
• อตราผลตอบแทนของหนกภาคเอกชนจะสงกวาอตราผลตอบแทนของพนธบตรรฐบาลทมลกษณะและอาย
ใกลเคยงกน โดยสวนตางทเพมขน (Credit Spread) เปนสวนชดเชยทผลงทนเรยกเพมขนเพอชดเชยความเสยง
ตางๆทมากกวาการลงทนในพนธบตรรฐบาล
• หนกมกจะมความเสยงจากการผดนดชาระคนดอกเบยและเงนตนมากกวาตราสารหนของภาครฐ ซงจะสะทอน
ใหเหนในรปของสวนตางอตราผลตอบแทน (Credit Spread) ทผลงทนตองการเพอชดเชยความเสยงตางๆ
หนก เอกชนมหลายประเภทและมความเสยงตางกน ดงน
1) หนก ดอยสทธ(Subordinated Bond หรอ Junior Bond) ผ ถอหนกประเภทนจะมสทธเรยกรองในอนดบทดอย
กวาเจาหนสามญรายอนๆ ในการเรยกรองทรพยสนจากผออก โดยเฉพาะเมอผออกลมละลาย อยางไรกด สทธ
เรยกรองนนจะสงกวาผ ถอหนบรมสทธและผ ถอหนสามญ
2) หนกไมดอยสทธ (Senior Bond) ผ ถอหนกประเภทนจะมสทธทดเทยมกบเจาหนสามญรายอนๆ ในการ
เรยกรองสนทรพยทดแทนและสงกวาผ ถอหนก ดอยสทธ ผ ถอหนบรมสทธและผ ถอหนสามญ ตามลาดบ
หนกแบงตามการใชสนทรพยคาประกน
1) หนก มหลกประกน (Secured Bond) เปนหนก ทผออกนาสนทรพยมาคาประกนการออกหนกนน และเมอผ
ออกไมสามารถจายคนดอกเบยหรอเงนตนตามกาหนด ผซอตราสารมสทธเตมทในสนทรพยทนามาวางเปน
ประกนนน เหนอเจาหนสามญรายอนๆ โดยมกจะมการแตงตงบคคลททาหนาทเปนผดแลสนทรพยทนามาวาง
เปนหลกประกนนนๆ (Trustee) เพอทาการตรวจสอบสถานะของสนทรพยทนามาวางเปนหลกประกน
2) หนกไมมหลกประกน (Unsecured Bond) เปนหนก ทไมมการนาสนทรพยใดๆ มาวางเปนหลกคาประกนใน
การออก ซงถาผออกลมละลาย กตองดาเนนการแบงสนทรพยกบเจาหนรายอนๆ ตามสดสวนและลาดบสทธ
สทธในการเรยกรอง
**** หนก
ไมดอยสทธ ***
หนก
ดอยสทธ ** หนบรมสทธ *
หนสามญ
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 19
หนกแบงตามวธการจายดอกเบย
1) ตราสารหนชนดจายดอกเบยเปนประจา เปนตราสารหนทมการจายดอกเบยเปนงวดตามทกาหนดไวในตรา
สารหน
2) ตราสารหนชนดทบดอกเบย เปนตราสารหนทไมมการจายดอกเบยระหวางงวด แตจะจายใหพรอมกบเงนตน
เมอตราสารหนครบกาหนด โดยมการคานวณดอกเบยทบตน และจายครงเดยวเมอครบกาหนดไถถอน
3) ตราสารหนชนดไมจายดอกเบยระหวางงวด เปนตราสารหนชนดไมมการจายดอกเบยในชวงอายของตรา
สารนนๆ แตจะลดราคาหนาตวลง และจะไดรบเงนตามหนาตวเมอหมดอาย
4) ตราสารหนชนดจายดอกเบยพรอมทยอยจายคนเงนตน เปนตราสารหนททยอยจายคนเงนตนแกผ ถอตรา
สารหนตามระยะเวลาและจานวนเงนทกาหนด โดยหลกการของตราสารหนประเภทนจะคลายกบการผอนสง
บานหรอรถยนต โดยการนาดอกเบยและเงนตนมารวมกน และแบงจายเปนงวดๆ เชน ทกไตรมาสหรอทกครงป
อตราสวนของเงนตนในคางวดจะขนอยกบขอตกลงในตราสารหน
ผลตอบแทนจากการลงทนในตราสารหน
• เงนไดจากดอกเบย (Interest Income)
• เงนไดจากสวนลด (Discount)
• เงนไดจากการนาดอกเบยไปลงทนตอ (Reinvestment หรอ Interest on Interest)
• เงนไดจากกาไรจากการขายตราสารหน ในราคาทสงกวาราคาทซอมา (Capital Gain)
ความเสยงของตราสารหน
• Market Risk or Interest Rate Risk
ความเสยงทเกดจากการเปลยนแปลงอตราดอกเบยในตลาดทางการเงน
Price Risk
Reinvestment Rate Risk
• Credit Risk or Default Risk
ความเสยงทเกดจากการผดนดชาระหน
• Other Risk
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 20
กองทนรวม ความหมายของกองทนรวม
• โครงการลงทนทนาเงนของผซอหนวยลงทนหลาย ๆ รายมารวมกน และบรหารกองทนโดยมออาชพในการ
จดการลงทน เพอสรางผลตอบแทนใหกบกองทน
• ความเปนมออาชพ หมายถง ผ ท ทาการบรหารกองทนรวมนนตองเปนผ ทมความร ประสบการณและ
ความสามารถในการจดการลงทน รวมทงไดรบการอบรมผานการทดสอบตามเกณฑทกฎหมายกาหนด
• ผลตอบแทนทไดมาเฉลยกลบคนใหกบผซอหนวยลงทนตามสดสวนการลงทนในกองทนรวมนน
• เปนเครองมอในการลงทนสาหรบผลงทนรายยอย
ลดขอจากดดานทนทรพย
ลดขอจากดดานเวลาในการตดตามการลงทน
ลดขอจากดดานขอมลในการลงทน
ลดขอจากดดานประสบการณหรอความชานาญในการลงทน
• กระบวนการทางานของกองทนรวม
1. นาเงนทไดจากการระดมทนไปลงทน
ลงทนไดเฉพาะในหลกทรพย และทรพยสนทกฎหมายกาหนดเทานน
ไมสามารถใหกจการใดกยมได
2. การคานวณและประกาศมลคาเงนลงทนของกองทนรวม
คานวณมลคาสนทรพยสทธทกองทนรวมถอไวในขณะนน ๆ ตามมลคาตลาด หรอตามมลคา
ยตธรรมททางสานกงาน ก.ล.ต. กาหนด (ในกรณทไมสามารถหาราคาตลาดในขณะนนได)
ประกาศมลคาสนทรพยสทธ และมลคาตอหนวยเปนรายวน สาหรบกองทนเปด และราย
สปดาห สารบกองทนปด ลงในหนงสอพมพรายวนอยางนอย 1 ฉบบ
3. การแบงกาไรจากการลงทน
ผลกาไรทไดจากกการลงทน (ถาม) จะถกนามาเฉลยเปนเงนปนผลใหแกผ ถอหนวยลงทน
ตามสดสวนของจานวนหนวยลงทนทผ ถอหนวยลงทนไดลงทนไว
หากไมมนโยบายในการจายเงนปนผล ผลกาไรจากการลงทนจะถกสะสม และเพมคาอยใน
มลคาทรพยสนของกองทนรวม
ขอดและขอเสยของการลงทนในกองทนรวม
ขอดของการลงทนในกองทนรวม
• จดการลงทนโดยมออาชพ (Professional Management)
ผจดการกองทน เปนผ ทมความรและประสบการณในการลงทน มคณสมบตตามเกณฑทกฎหมาย
กาหนด มการทบทวนความรทกๆ สองป และตองขนทะเบยนไวกบสานกงาน ก.ล.ต.
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 21
สามารถลดความเสยงในการลงทนไดดกวาดวยการกระจายการลงทน (Risk Reduction through
Diversified Portfolio)
มนโยบายการลงทน และรปแบบของการลงทนทหลากหลายใหเลอกลงทน (Alternative Portfolio
Objectives and Risk Management)
ชวยประหยดเวลาในการบรหารจดการลงทน (Time Savings in Investment Management and
Administration)
- มการลงทนทเปนระบบ มการคดเลอกหลกทรพยหรอทรพยสนทเหมาะสมตามหลกวชาการ
มการตดตามขาวสารและภาวการณของกจการทลงทนอยางตอเนอง มการคดเลอกตวกลาง
หรอนายหนาในการซอขายทมประสทธภาพ มการรกษาผลประโยชนของผลงทน และการ
ประกาศมลคาทรพยสนสทธใหผลงทนทราบ
ใหความสะดวก และประหยดคาใชจายในการลงทนซอขาย (Transaction Costs) เมอลงทนดวยตนเอง
- หากตองการโยกยายเงนลงทนของตนระหวางกองทนรวมทมนโยบายการลงทนทแตกตางกน
บรษทจดการกสามารถอานวยความสะดวกใหได โดยคดคาธรรมเนยมตาสด หรอ อาจไมคด
คาธรรมเนยมเลยกไดในกรณของ No Load Funds
มสภาพคลองสง สามารถเปลยนมอเปนเงนสดไดงาย เมอลงทนในหนวยลงทนของกองทนเปดทมการ
ขายคนหนวยลงทนใหแกกองทน
ไดรบประโยชนทางภาษ
- ไมใชหนวยภาษ รายไดของกองทนรวมจงไมเสยภาษเงนได
เปนนกลงทนประเภทสถาบนจงไดรบประโยชนมากกวาในแงของการมอานาจตอรอง
- สามารถตอรองราคากบผ เสนอขายได และยงสามารถเพมโอกาสในการลงทนไดดกวา
โดยเฉพาะอยางยง ในหลกทรพยทเปนทตองการของตลาด
- เปนชองทางการลงทนในตราสารทเสนอขายเฉพาะเจาะจงใหแกนกลงทนสถาบนเทานน
(Private Placement Issues)
มกลไกปกปองผ ถอหนวยลงทน โดยมสานกงาน ก.ล.ต.เปนผ กากบดแลธรกจจดการกองทนรวม
มการนาผลตอบแทนทไดไปลงทนตอ (Reinvestment Income) ทาใหนกลงทนมโอกาสไดรบ
ผลตอบแทนสงขน
ขอจากดของการลงทนผานกองทนรวม
มคาธรรมเนยม และคาใชจายในการดาเนนการ
การลงทนอาจจะไมยดหยน
- การเปลยนแปลงเงอนไขหรอขอกาหนดตาง ๆ ทไดระบไวในหนงสอชชวนฯ หรอรายละเอยด
โครงการจะทาไมไดในทนท เพราะตองไดรบมตเสยงสวนใหญเกนกงหนงจากผ ถอหนวยลงทน
โดยนบจากจานวนหนวยลงทน และตองไดรบความเหนชอบจากสานกงานคณะกรรมการ
กากบหลกทรพยหรอตลาดหลกทรพยเสยกอน
ผลการดาเนนงานขนอยกบผจดการกองทน และไมรบประกนผลตอบแทนจากการลงทน
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 22
- ผลการดาเนนงานในอดตไมอาจสะทอนผลการดาเนนงานในอนาคตไดอยางสมบรณ
ขอมลทผลงทนไดรบอาจจะไมทนสมย
ประเภทของกองทนรวม
แบงตามประเภทของการขายคนหนวยลงทน
กองทนปด (Closed End Fund)
- มหนวยลงทนคงท ไมเพมขนและไมลดลง
- เปดใหมการจองซอเพยงครงเดยวเมอจดตงโครงการ
- มกาหนดอายโครงการแนนอน และบรษทจดการไมรบซอคนหนวยลงทนกอนครบกาหนด
อายโครงการ
- ผ ถอหนวยลงทนจะขายคนหนวยลงทนไดตามมลคาหนวยลงทนเมอครบอายโครงการ
- เพอเพมสภาพคลองใหแกผ ถอหนวยลงทน บรษทจดการมกนาเอาหนวยลงทนของกองทน
ปดไปจดทะเบยนซอขายในตลาดรอง หรอจดใหมตวแทนจดการซอขาย (Market Maker)
- ราคาซอหรอขายในแตละวนขนอยกบความตองการของผซอหรอผขาย
กองทนเปด (Open End Fund)
- สามารถเพมหรอลดหนวยลงทนได
- อาจจะมอายโครงการหรอไมกได และบรษทจดการรบซอคนหนวยลงทนตามกาหนดเวลาท
ระบไวในหนงสอชชวน
- ราคาซอขายคานวณตามมลคาหนวยลงทนในแตละวนททารายการ
- เปนทนยมมากกวากองทนปดเพราะมสภาพคลองมากกวา
แบงตามนโยบายการลงทน
กองทนรวมตราสารแหงทน (Equity Fund)
- มนโยบายการลงทนในหรอมไวซงตราสารทน โดยเฉลยในรอบปบญชไมนอยกวารอยละ 65
ของมลคาทรพยสนสทธของกองทนรวม
- บรษทจดการตองรายงานคาเฉลยการถอตราสารทนเปนรายไตรมาสตอสานกงาน ก.ล.ต. หาก
ชวงเวลาใดมการถอครองตราสารทนนอยกวาทกาหนด ตองทาหนงสอชแจง
- มความเสยงสง เหมาะแกผ ทสามารถรบความเสยงไดมาก
กองทนรวมตราสารแหงหน (General Fixed Income Fund)
- นโยบายการลงทนในหรอมไวเฉพาะ เงนฝาก หรอหลกทรพยหรอทรพยสนอน หรอการหา
ดอกผลโดยวธอนตามทสานกงาน ก.ล.ต. กาหนด
- ไมสามารถลงทนในตราสารกงหนกงทน เชนห นก แปลงสภาพ เวนแตไดรบอนญาตจาก
สานกงาน ก.ล.ต.
- มความเสยงตากวาตราสารทน
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 23
กองทนรวมตราสารแหงหนระยะยาว (Long-term Fixed Income Fund)
- มนโยบายการลงทนในหรอมไวเฉพาะเงนฝาก หรอหลกทรพยหรอทรพยสนอน หรอการหา
ดอกผลโดยวธอนตามทสานกงาน ก.ล.ต. กาหนด โดยมวตถประสงคทจะดารง Portfolio
Duration (อายเฉลยแบบถวงนาหนกดวยมลคาปจจบนของกระแสเงนสดทไดรบจากทรพยสน)
ในขณะใดขณะหนงของกองทนรวมนนมากกวาหนงปขนไป
กองทนรวมตราสารแหงหนระยะสน (Short-term Fixed Income Fund)
- มนโยบายการลงทนในหรอมไวเฉพาะเงนฝาก หรอหลกทรพยหรอทรพยสนอน หรอการหา
ดอกผลโดยวธอนตามทสานกงาน ก.ล.ต. กาหนด โดยมวตถประสงคทจะดารง Portfolio
Duration ในขณะใดขณะหนงของกองทนรวมนนไมเกนหนงป
- มความเสยงตาสด
กองทนรวมผสม (Balanced Fund)
- มนโยบายการลงทนในหรอมไวซงหลกทรพยหรอทรพยสนอน หรอการหาดอกผลโดยวธอน
ตามทสานกงาน ก.ล.ต. กาหนด โดยมวตถประสงคทจะดารงอตราสวนการลงทนใน หรอมไว
ซงตราสารทนในขณะใดขณะหนงไมเกนรอยละ 65
ผลตอบแทนจากการลงทนในกองทนรวม
กรณทกองทนเกดกาไร และมนโยบายจายเงนปนผล นกลงทนจะไดรบ
เงนปนผล (Dividend) เปนสวนแบงกาไรทจะไดรบตามสดสวนทนกลงทนถอหนวยลงทน
กาไรจากการลงทนในหนวยลงทน (Capital Gain) เปนผลกาไรเมอมลคาทรพยสนสทธตอหนวย
เพมขน และผลงทนขายหนวยลงทนนนกบบรษทจดการ
ความเสยงจากการลงทนในกองทนรวม
มความเสยงเดยวกนกบตราสารหรอหลกทรพยทกองทนรวมนนๆเนนลงทน เชน กองทนรวมตราสารทน กจะมความเสยง
แบบเดยวกนกบความเสยงของตราสารทน
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 24
ตราสารอนพนธ ตราสารอนพนธ หมายถง ตราสารทกาเนดจากหรอผนแปรตามสงทอางอง โดยทวไปตราสารอนพนธจะมมลคาขนอยกบ
สนทรพยอางอง (Underlying Asset) หรอตวแปรอางอง (Underlying Variable) สนทรพยอางองเชน เงนตราตางประเทศ, พนธบตร, ตวเงน, หนสามญ, ขาวและนามน
ตวแปรอางองเชน อตราแลกเปลยน, อตราดอกเบย และดชนหลกทรพย
เปนตราสารทมอตราทด (Leverage Instrument) ไดรบผลตอบแทน (ทงกาไรและขาดทน)จากการลงทนสงเมอเทยบกบ
เงนลงทนเรมตน
สญญาซอขายลวงหนา
สญญาซอขายลวงหนา คอ สญญาทถกจดทาขนระหวางคสญญา 2 ฝาย (ผจะซอ และ ผจะขาย) ทตกลงในวนน เพอทจะ
ทาการซอขาย หรอ แลกเปลยน สนคาอยางหนงในอนาคต (ตองปฏบตตาม) เชน สญญาฟอรเวรด สญญาฟวเจอรสและ
ออปชน
ประเภทของตราสารอนพนธ
ประเภทของตราสารอนพนธ
แบงตามประเภทของสนคาอางอง
1) ตราสารอนพนธทมสนคาโภคภณฑเปนสนคาอางอง สนคาโภคภณฑทรองรบตราสารอนพนธมหลากหลายทง
สนคาเกษตร ผลตภณฑทางการเกษตร พลงงงาน โลหะ
2) ตราสารอนพนธทมสนทรพยหรอตวแปรทางการเงนเปนสนคาอางอง เปนตราสารอนพนธทอางองกบ ตราสารทน
ตราสารหน อตราแลกเปลยนเงนตราระหวางประเทศ
แบงตามลกษณะพนธะผกพนของสญญา
1) สญญาซอขายลวงหนา (Forward และ Futures Contract)
สญญาซอขายลวงหนา คอ สญญาทถกจดทาขนระหวางคสญญา 2 ฝาย (ผจะซอ และ ผจะขาย) ทตกลงในวนน
เพอทจะทาการซอขาย หรอ แลกเปลยน สนคาอยางหนงในอนาคต (ตองปฏบตตาม) เชน สญญาฟอรเวรด
สญญาฟวเจอรสและออปชน
2) สญญาสทธ (ออปชน)
สญญาทตกลงในวนน ของคสญญา 2 ฝายระหวางผซอ (Long หรอ holder) กบผขาย (Short หรอ writer) โดยผ
ซอไดรบสทธ (Contingent Claim) ทจะซอหรอขายสนคาอางองในเงอนไขราคา(Strike/Exercise Price) จานวน
และระยะเวลาทระบไวในสญญา สวนผขายไดผลตอบแทนเปนคา
ออปชนพรเมยม (Option premium) เปนการแลกเปลยนกบสทธ (Contingent Claim) ทมอบใหผซอ
ประเภทของออปชน
1) คอลออปชน (Call Options)คอ สญญาทใหสทธผซอ (หรอผ ถอ) ในการ “ซอ” สนคาอางอง
จากผขายตามจานวน ราคา และภายในระยะเวลาทกาหนดไว
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 25
2) พทออปชน (Put Options)คอ สญญาทใหสทธผซอ (หรอผ ถอ) ในการ “ขาย” สนคาอางอง
ใหแกผขายตามจานวน ราคา และภายในระยะเวลาทกาหนดไว
3) สญญาสวอป (Swaps)
คอสญญาทเปนการตกลงระหวางคสญญาสองฝายในการแลกเปลยนกระแสเงนสดหรอสนทรพยระหวางกน
ภายในระยะเวลาทกาหนดไวในอนาคต
ผลตอบแทนจากการลงทนในตราสารอนพนธ
- สวนตางราคา ซงสามารถทากาไรไดทงราคาขนและราคาลง
ความเสยงจากการลงทนในตราสารอนพนธ
- Market Risk ความเสยงทเกดจากความผนผวนของราคาตลาด เชน ราคาของสนคาอางอง และอตราดอกเบย
- Credit Risk ความเสยงทเกดจากการผดสญญาของคสญญา
- Operational Risk ความเสยงทเกดจากความผดพลาด หรอความไมเพยงพอของกระบวนการทางาน พนกงาน
ระบบงาน หรอระบบเทคโนโลยสารสนเทศ และเหตการณหรอปจจยภายนอก
- Liquidity Risk ความเสยงทบรษทไมสามารถลางฐานะสญญา ณ ราคาตลาดเนองจากขาดสภาพคลอง
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 26
สวนท 2 รจกกบหนและอนพนธ
ทาความรจกกบ "หน" ตราสารสรางความมงคง
- รจกกบตลาดหลกทรพย, MAI และบรษทหลกทรพย
- ตวอยางการลงทนในหน
- ผลตอบแทนและความเสยงของการลงทนในหน
- ประโยชนของการลงทนในหน
ทาความรจกกบ "อนพนธ" ตราสารบรหารความเสยง
- รจกตลาดตราสารอนพนธ
- ลกษณะและประเภทของตราสารอนพนธ
- ตวอยางการลงทนในตราสารอนพนธ
- ผลตอบแทนและความเสยงของการลงทนในตราสารอนพนธ
- ประโยชนของตราสารอนพนธ
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 27
ทาความรจกกบ “หน” ตราสารสรางความมงคง
รจกตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย (The Stock Exchange of Thailand หรอ SET)
• จดตงตาม พ.ร.บ. ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย พ.ศ. 2517 โดยปจจบนดาเนนงานอยภายใต
พ.ร.บ. หลกทรพยและตลาดหลกทรพย พ.ศ. 2535
• ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย มการดาเนนงานหลก ๆ 6 ดานคอ
1. การรบหลกทรพยจดทะเบยน
2. การใหบรการระบบการซอขายหลกทรพย โดยใชระบบการซอขายดวยคอมพวเตอร (Advance
Resilience Matching System หรอ ARMS)
3. การคมครองผลประโยชนของผลงทน
4. การกากบดแลการปฏบตงานของบรษทสมาชก โดยกาหนดระเบยบ ขอบงคบใหบรษทสมาชก
ปฏบตตาม
5. การเผยแพรขอมลและบรการสารสนเทศ
6. การสงเสรมใหความรแกผลงทนและผ ทเกยวของในธรกจหลกทรพย
รจกตลาดหลกทรพย mai (Market for Alternative Investment)
• จดตงขนเพอสนบสนนธรกจขนาดกลางและขนาดยอม (Small and Medium Enterprises: SMEs) ใหเปน
แหลงระดมทน โดยเนนอตสาหกรรมทรฐบาลสงเสรม หรออตสาหกรรมทมแนวโนมการเจรญเตบโตทด
• มวตถประสงคหลก ๆ เพอ
เปดโอกาสใหธรกจขนาดกลาง ขนาดยอมเขาถงแหลงทนไดเทากบบรษทขนาดใหญ
สนบสนนการปรบโครงสรางหน โดยแปลงหนเปนทนระหวางสถาบนการเงนและลกหน ทาใหเกด
สภาพคลองจากหนทแปลงเปนทนทสถาบนการเงนเขาไปถอครอง
เพอสนบสนนใหธรกจเงนรวมลงทน (Venture Capital) เกดแรงจงใจในการเขามาลงทนกบธรกจท
มขนาดไมใหญนกแตมศกยภาพในการเจรญเตบโต
เพอเพมทางเลอกใหมใหแกนกลงทน สามารถกระจายความเสยงในการลงทนไดเพมขน
• การลงทนในตลาดหลกทรพย mai จะไมมความแตกตางจากตลาดหลกทรพย
• โครงสรางของตลาดหลกทรพย mai จะมคณะอนกรรมการบรหารศนยระดมทน ซงอยภายใตการ
กากบดแลของคณะกรรมการตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย โดยคณะอนกรรมการชดน จะ
เปนผ กาหนดนโยบายดวยตนเอง
• บรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย mai จะไดรบสทธประโยชนคอ
ไดแหลงเงนทนระยะยาวทปราศจากดอกเบย ชวยใหลดตนทนของบรษทและคลองตวในการ
บรหารเงนมากขน
ไดรบการลดภาษเงนไดนตบคคลจาก 30% เหลอ 20% เปนระยะเวลา 5 ป สาหรบบรษททเขา
จดทะเบยนภายในป 2548
สรางสภาพคลองและมลคาเพมใหกบผ ถอหนเดม
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 28
กระบวนการซอขายและสงมอบหน
การชาระราคา
และสงมอบหน
TASSET
ผขาย ผซอ
จบคซอขาย
หลกทรพยได
(EXECUTION)T+3
ยอดซอสทธ
BROKER
ยอดขายสทธ
BROKER
ระบบซอขาย (ARMS)
Online
Investor
Mobile
PDA
PC
Traditional
Investor
SET
Marketing Terminal
สรางภาพลกษณทดแกบรษท ทงดานลกคา Supplier เจาหน และบคลากรทจะเขามารวมงานดวย
ดงดดความสนใจบรษทรวมลงทนจากตางประเทศ (Venture Capital)
ไดรบการยกเวนภาษสาหรบเงนปนผลทบรษทไดรบจากการถอหนของบรษทอน
กระบวนการซอขายหลกทรพย
• กระบวนการซอขายหลกทรพย ม 3 กระบวนการสาคญคอ
การสงคาสงซอคาสงขาย
การจบคคาสงซอขายหลกทรพย
การชาระราคาและสงมอบหลกทรพย
• เมอมคาสงซอขาย นกลงทนจะดาเนนการผาน Broker ซง Broker จะดาเนนการสงคาสงของลกคา
เขาสระบบการซอขายหลกทรพย
• เมอคาสงซอขาย เขาเรยงลาดบกนตามราคาและเวลาทดทสด (Price and Time Priority) กจะเกด
กระบวนการจบคกน (Execute) ในระบบการซอขาย ระบบ ARMS จะสงผลการจบคใหกบแตละ Broker
• จากนน Broker ดานผซอมหนาทเรยกเกบเงนจากลกคาและชาระเงนคาหลกทรพยนนผานบรษท
ศนยรบฝากหลกทรพย (ประเทศไทย) จากด (TSD) ซงเปนตวกลางในการชาระเงน รวมทงการรบ
มอบหรอสงมอบหลกทรพยใหแกบรษทหลกทรพยซงจะนาหลกทรพยสงมอบใหลกคาตอไป
• ในสวนของ Broker ดานผขาย ซงมหนาทในการเรยกหลกทรพยจากลกคา (ยกเวนกรณทลกคาม
หลกทรพยนนอยในบญชของ Broker อยแลว) แลวโอนใหกบ TSD เพอดาเนนการสงมอบหลกทรพย
นนใหกบ Broker ของผซอตอไป
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 29
ระบบการซอขาย
• ปจจบนนตลาดหลกทรพยมระบบการซอขายทเรยกวา ARMS (Advance Resilience Matching
System) ซงเรมเปดใหบรการเมอวนท 11 สงหาคม 2551 เปนระบบทรองรบธรกรรมเพมเตมจากหลาย
ตลาด (Multi-Market) โดยทหลกทรพยแตละตวจะมควในการจบคแยกออกจากกน ทาใหตอบสนองได
เรวขน (Multi-Matching Queue) รวมทงยงสามารถกคนระบบเมอตองยายศนยคอมพวเตอรไดภายใน
3 นาท ทงนระบบจะแบงออกเปน 3 สวน คอ
ระบบคอมพวเตอรหลกทตลาดหลกทรพย ซงจะทาหนาท
- รบคาสงซอขาย
- จดเรยงคาสงซอขายตามลาดบ ราคาและเวลาทดทสด (Price and Time Priority)
- จบคคาสงซอขายโดยอตโนมต
- ยนยนรายการซอขาย
- จดเกบรายการทเกดจากการซอขายแบบตอรองราคา และบนทกเขาระบบ (Put-
Through Deal)
- เผยแพรขอมลบรษทจดทะเบยนและขอมลการซอขายหลกทรพยในตลาดหลกทรพย ใหกบ
ประชาชน
ระบบคอมพวเตอรของสมาชก (Broker) จะทาหนาทสงคาสงซอขาย รบผลการแจงยนยนรายการ
ซอขายจากตลาดหลกทรพย
ระบบการสอสารของระบบคอมพวเตอรทงสองสวน เปนเครอขายทเรยกวา SETNET โดยเปน
ระบบท ทาใหระบบคอมพวเตอรของตลาดหลกทรพยและของบรษ ทสมาชกสามารถ
ตดตอสอสารกนได
ชวงเวลาในการซอขาย
• ตลาดหลกทรพยจะเปดใหมการซอขายตงแตวนจนทรถงวนศกร ในเวลาทาการ
• โดยในหนงวนตลาดหลกทรพยจะเปดระบบใหซอขายหลกทรพยได 2 ชวง คอ
ชวงเชา
- จะเรมทาการซอขายตงแตเวลาประมาณ 10.00 น. ถง 12.30 น.
- ในชวงเวลา 9.30 น. ถงระยะเวลา T1 (9.55 น. – 10.00 น. ซงจะเปนชวงระยะเวลาสมเปดการ
ซอขายชวงเชา) โดยจะเปนการใหสมาชกสงคาสงซอขายทงหมดเขามาเรยงลาดบและ
คานวณหาราคาเปดสาหรบการซอขายในชวงเชาของแตละหลกทรพย
ชวงบาย
- จะเรมในชวงเวลาประมาณ 14.30 น. ถง 16.30 น.
- ชวงระยะเวลา 14.00 น. ถงระยะเวลา T2 (14.25 น. -14.30 น. ซงจะเปนชวงระยะเวลาสม
เปดการซอขายชวงบาย) โดยชวงระยะเวลานเปนชวงเวลาทใหสมาชกสงคาสงซอขาย
ทงหมดมาเรยงลาดบและคานวณหาราคาเปดสาหรบการซ อขายชวงบายของแตละ
หลกทรพย
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 30
ในชวงใกลปดตลาด ระยะเวลา 16.30 น. – T3 (16.35 น. -16.40 น. ซงจะเปนชวงระยะเวลาสมปด
การซอขายของทงวน) จะเปนชวงเวลาทใหสมาชกสงคาสงซอขายเขามาเรยงลาดบเพอหาราคาปด
ของแตละหลกทรพยโดยยงไมมการจบคซอขายจนถงชวงระยะเวลาสมปด
ชวงระยะเวลา T3 – 17.00 น. เปนชวงทตลาดหลกทรพยปดรบคาสงซอขายหลกทรพยทวไปแต
เปดใหสมาชกดาเนนการดงตอไปน
- บนทกการซอขายนอกเวลาทาการ (Off - Hour Trading) ซงจะเปนการซอขายดวยวธ Put -
Through เทานน
- ยกเลกการซอขายหลกทรพยแบบ Put - Through โดยจะตองไดรบการยนยอมจากทงผซอ
และผขาย
- แกไขเปลยนแปลงประเภทบญชลกคา (P/C Flag) โดยสามารถแกไขทงลกคาทซอขายแบบ
ปกต (Automatic Order Matching) และลกคาแบบ Put – Through
วธการซอขายหลกทรพย
• วธแรก Automatic Order Matching (AOM) เปนวธการเสนอซอขายผานระบบคอมพวเตอร มการจบค
คาสงซอขายใหโดยอตโนมตดวยหลกการราคา และเวลาทดทสด (Price and Time Priority)
• วธทสอง Put - Through (PT) เปนวธการทสมาชกผซอและผขายตกลงซอขายกนเอง เมอตกลงราคา
กนไดแลวจงจะทาการบนทกรายละเอยดการซอขายนนผานระบบเพอใหตลาดรบทราบ โดยปกตแลว
ตลาดจะใหสมาชกซอขายดวยระบบ Put - Through กตอเมอ
เปนการซอขายหนวยใหญ (Big Lot)
เปนการซอขายโดยเจาของหลกทรพยเปนชาวตางชาต
เปนการซอขายตราสารหน อาท พนธบตรรฐบาล หนก ฯลฯ
ขนตอนการซอขายหลกทรพย
• ขนตอนแรกนกลงทนจะทาการเปดบญชเพอการซอขายหลกทรพยกบบรษทสมาชก (Broker) หรอ
บรษทหลกทรพยทไมใชสมาชก (Sub - Broker)
• เม อน กลงทนตองการซ อขายหลกทรพยจะกรอกใบคาส งซ อขาย และมอบใหเจาหนาทรบ
อนญาต (Trader) ของบรษทสมาชกเปนผบนทกคาสงเสนอซอขาย ผานระบบการซอขาย
• เจาหนาทรบอนญาต จะทาการสงรายละเอยดคาสงซอขายผานระบบ
• เมอระบบจบคและทารายการสาเรจ จะเปนขนตอนการชาระราคาและสงมอบหลกทรพย ซงจะม
ขนตอนยอย ๆ กลาวคอ
1. กาหนดระยะเวลาชาระคาซอขายทาภายในวนทาการท 3 (T+3, โดย T = วนทเกดรายการซอหรอ
ขาย)
2. การชาระคาซอขาย
3. กาหนดการสงมอบและรบมอบหลกทรพยทซอขาย
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 31
หนวยการซอขาย
• ในการสงคาสงซอขาย โดยใชหลก Automated Order Matching จะมการกาหนดหนวยการซอขายบน
กระดาน (Board Lot) โดย 1 หนวยการซอขายจะเทากบ 100 หลกทรพย
• แตถาหนวยการซอขายทมจานวนนอยกวา 1 หนวยการซอขาย จะทาการซอขายบนกระดานหนวยยอย
• หากหลกทรพยมราคาปดตงแต 500 บาทขนไปเปนระยะเวลา 6 เดอนตดตอกน ตลาดหลกทรพยจะม
การปรบหนวยการซอขายบนกระดาน โดยกาหนดให 1 หนวยเทากบ 50 หลกทรพย
ตวอยางการลงทนในหน
ตวอยางท 1
นาย A ซอหน BPP ซงเปนหนททาธรกจโรงกลน ทราคา 7 บาท จานวน 10,000 หนวย ซงนาย A ไดรบเงนปน
ผลจานวน 0.10 บาทดวย เนองจากซอกอนวน XD 3 เดอนตอมา เกดเหตไฟไหมทโรงกลนนามนของบรษท
นาย A รขาวจากเจาหนาทการตลาดของตน จงสงขายหน BPP ทงหมด ซงขายไดทราคา 7.10 บาท และปด
ตลาดวนนน ราคาของ BPP อยท 6.50 บาท
นาย A ไดรบผลกาไรหรอขาดทนจากการลงทนครงนกบาท
เฉลย
นาย A ซอ BPP จานวน 10,000 หนวย ทราคา 7 บาท
คาใชจายรวมในการซอหน = คาหน + คาธรรมเนยม + คาภาษ
= (10,000 * 7 ) + (10,000 * 7 * 0.25%) + (10,000 * 7 * 0.25% * 7%) = 70,187.25
ผลตอบแทน
ไดรบปนผล 0.1 ตอหน = 10,000 * 0.1 = 1,000 บาท หกภาษ ณ ทจาย 10% รบเงนสทธ 900 บาท
ขาย BPP ทราคา 7.10 บาท
(10,000 * 7.10 ) - (10,000 * 7.10 * 0.25%) - (10,000 * 7.10 * 0.25% * 7%) = 70,810.07
สรป 70,810.07 + 900 – 70,187.25 = 1,522.82 บาท
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 32
ประโยชนของการลงทนในหน
1. ผลตอบแทนนาสนใจ
2. มสวนรวมเปนเจาของกจการ
3. ไดรบสทธประโยชนตางๆ เชน สทธในการซอหนออกใหม การเขาประชมผ ถอหน
4. มสภาพคลองสง
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 33
ทาความรจกกบ”อนพนธ”ตราสารบรหารความเสยง
ตราสารอนพนธในระดบนานาชาตมประวตความเปนมายาวนาน และตอมาไดเรมเขามาในประเทศไทยใน
รปแบบของสญญาซอขายลวงหนาซอขายเงนตราตางประเทศ โดยเปนสญญาเฉพาะบคคล สวนขอตกลงซอขายสนคา
เกษตรลวงหนากไดมการทามานานแลว ตราบจนปจจบนนประเทศไทยมศนยกลางซอขายสญญาสญญาลวงหนาเกษตร
แหงหนงและศนยกลางซอขายอนพนธทางการเงนอกแหงหนง
ศนยซอขายอนพนธสนคาเกษตร
เมอป พ.ศ. 2547 ประเทศไทยมศนยซอขายตราสารอนพนธอยางเปนทางการแหงแรก ไดแก ตลาดสนคาเกษตรลวงหนา
แหงประเทศไทย หรอ Agriculture Futures Exchange of Thailand (AFET) ซงเปนองคกรทจดตงขนตามพระราชบญต
การซอขายสนคาเกาตรลวงหนา พ.ศ. 2542 ทงน AFET เรมเปดซอขายวนแรกเมอวนท 27 พฤษภาคม 2547 โดยเปน
ศนยกลางซอขายสญญาลวงหนาฟวเจอรสทมสนคาอางองเปนสนคาเกษตรและสนคาทแปรรปจากสนคาเกษตร จนถง
พ.ศ. 2554 สญญาฟวเจอรสตางๆ ทซอขายในคตลาด AFET มสนคาอางอง ไดแก ยางแผนรมควนชน 3 (RSS3) ขาวขาว
5% แบบ Both Options (BWR5) ขาวหอมมะลชน 2 100 % แบบ Both Options (BHMR) และ มนสาปะหลงเสน (TC)
ศนยซอขายตราสารอนพนธทางการเงน
เมอวนท 17 พฤษภาคม 2547 ไดมการจดตง บรษท ตลาดอนพนธ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) หรอ Thailand Futures
Exchange (TFEX) ซงเปนองคกรทจดตงขนตามพระราชบญญตสญญาซอขายลวงหนา พ.ศ. 2546 เพอเปนศนยซอขาย
อนพนธทางการเงน ทงน ตลาดอนพนธ TFEX เปนบรษทยอยของตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยทาหนาทเปนศนยกลาง
ซอขายอนพนธทางการเงน ตราสารอนพนธทสามารถซอขายในตลาดอนพนธ TFEX ไดแก สญญาฟวเจอรสและสญญา
ออปชน ทมสนคาอางองเปนตราสารทน ตราสารหน เงนตราระหวางประเทศ สนคาโภคภณฑอนทนอกเหนอจากสนคา
เกษตร เชน ทองคา นามนดบ จนถงสนเดอนธนวาคม พ.ศ. 2554 ตราสารอนพนธทมการซอขายในตลาดอนพนธ TFEX
ไดแก SET50 Index Futures, SET50 Index Options, Single Stock Futures, 50 Bath Gold Futures, 10 Bath Gold
Futures, 5-Year Government Bond Futures, 3M BIBOR Futures, 6M THBFIX Futures Silver Futures และ Brent
Oil Futures
การซอขายสญญาอนพนธในตลาดอนพนธในตลาดอนพนธ TFEX ตองทาผานบรษทนายหนา (Broker) ทเปนสมาชกของ
ตลาดอนพนธ TFEX และชาระราคาผานสานกหกบญช
รจกกบสญญาฟวเจอรส
• การซอขายสญญาซอขายลวงหนาเปนการซอขายทมการตกลงซอขายในปจจบนแตมการชาระเงนและสง
มอบสนคาเกดขนในอนาคต
• การซอขายลวงหนาทาไดหลายรปแบบ
การทาสญญาฟวเจอรส เกดขนในตลาดอยางเปนทางการ
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 34
การทาสญญาฟอรเวรด เกดขนในตลาด OTC
• สญญาฟวเจอรสคอ สญญาทจดทาขนระหวางคสญญา 2 ฝาย โดยกาหนดวาจะมการซอหรอขายซงจะตอง
สงมอบสนคาอางองในอนาคตตามราคาทตกลงไว
• ราคาทกาหนดไวเรยกวาราคาลวงหนาซงเปนราคาทตกลงกนไวในวนทซอขายสญญา สวนการชาระเงนจะ
เกดขนในอนาคต
• สนทรพยอางองเรยกวา Underlying Asset สามารถเปนไดหลากหลาย เชน หนสามญ อตราดอกเบย
เงนตราสกลตางประเทศ สนคาโภคภณฑ (commodities) ฯลฯ
• การซอขายสญญาฟวเจอรสสามารถซอขายผานตลาดทจดตงอยางเปนทางการ
• การซอสนคาลวงหนาอาจเกดขนเพราะ
ผซอยงไมตองการสนคาในปจจบนแตตองการสนคานนในอนาคต จงเขาไปซอในตลาดลวงหนา
ผซอขายตองการลดความเสยงจากราคาทอาจเปลยนแปลงไปในอนาคตจงเขาทาสญญาลวงหนาโดย
กาหนดราคาซอขายในปจจบน
ผซอลวงหนาตองการเกงกาไรจากการเปลยนแปลงราคาทคาดวาจะมากกวาราคาทตกลงซอลวงหนา
หรอผขายลวงหนาตองการเกงกาไรจากการเปลยนแปลงราคาลดลงตากวาราคาทตกลงขายลวงหนา
ชวงเวลาในการซอขาย
Trading Session ตลาดสนคาเกษตรลวงหนา ตลาดอนพนธ
Pre-Opening
(Morning Session) 9:50-10:00 9:15-9:45
Morning Session 10:00-12:00 9:45-12:30
Pre-Opening
(Afternoon Session) 12:50-13:00 14:00-14:30
Afternoon Session 13:00-14:55 14:30-16:55
Pre-closing 14:55-15:00 -
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 35
ขนตอนการซอขาย
1. เลอกบรษทนายหนาซอขายลวงหนา (โบรกเกอร)
• พจารณาจากการบรการ พนกงานการตลาด ผ ถอห น สถานประกอบการ การไดรบใบอนญาต
ประกอบการธรกจการซอขายลวงหนา ประสบการณการซอขายลวงหนา การมขอมลขาวสารเพยบพรอม
รวดเรว และมทมนกวเคราะหทเชยวชาญดานการซอขายลวงหนา เปนตน
2. เปดบญชและวางเงนประกนขนตนกบโบรกเกอร
• เตรยมเอกสารเพอขอเปดบญชกบโบรกเกอรตามทบรษทกาหนด และวางเงนประกนกบโบรกเกอรตามท
ตลาดฯ กาหนด
3. สงคาสงซอขาย
• โดยผานเจาหนาทการตลาดของโบรกเกอรหรอสงคาสงซอขายเองผานทางอนเตอรเนต
4. ตลาดจบคคาสงซอขายดวยคอมพวเตอร
• ระบบจบคแบงเปน 2 แบบคอ Automatic Continuous Matching System ใชหลกการจบคโดยใชราคา
และเวลาทดทสด (price and time priority) ใชในชวงเวลาซอขายปกต และระบบ Call Market เปน
ระบบจบคซอขายทใชในชวง Pre-Open และ Pre-Closing เพอคานวณหาราคาเปดและราคาปดโดย
ระบบจะจบคซอขายในคราวเดยว ณ ราคาทกอใหเกดปรมาณการซอขายมากทสด
• หนวยงานททาหนาทชาระราคารายการซอขายทเกดขนในตลาดอนพนธ คอ สานกหกบญช
5. ตรวจสอบสถานะทกสนวน (mark to market)
• สานกหกบญชจะทาหนาทในการคานวณเงนกาไรขาดทนจากการซอขายสญญาฟวเจอรสในตลาด
อนพนธ และทาการชาระราคากบโบรกเกอร ซงเปนสมาชกของสานกหกบญชทกๆ วน หลงจากนนบรษท
โบรกเกอรจงจะดาเนนการเรยกเกบหรอจายชาระเงนกบผลงทนอกตอหนง
• ทกสนวนทาการโบรกเกอรจะทาการ “ปรบสถานะบญชเงนประกน” หากเงนประกนมมลคาตากวาเงน
ประกนขนตา (maintenance margin) นกลงทนตองนาเงนประกนมาวางไวกบโบรกเกอรเพมใหเทากบ
เงนประกนขนตน (initial margin) รายละเอยดเกยวกบเงนประกนอยในหวขอตอไป
6. ปดสถานะสญญา (close out position)
• หกลางสญญา (offset position) คอการทาสญญาทตรงขามกบสญญาเดมในสนคาชนดเดยวกน สงมอบ
เดอนเดยวกน และปรมาณเทากน
• สงมอบ-รบมอบสนคา (physical delivery) ณ จดสงมอบทตลาดกาหนด
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 36
ตวอยางการลงทนในตราสารอนพนธ
นาย A และ นาย B ทง 2 คนเปนเพอนกนและตางไมมทองคา แตสนใจลงทนในทองคา ซงราคาทองคาในปจจบนอยท
ราคา บาทละ 25,000 บาท นาย A คาดการณวาราคาทองคาจะเพมสงขน สวนนาย B คาดการณวาราคาทองคาจะลดลง
ทงสองคนจงตกลงทาสญญาซอขายลวงหนาทองคากน โดยนาย A คาดการณวาราคาทองคาจะเพมขนจงทาสญญาซอ
ลวงหนากบนาย B (LONG) สวนนาย B คาดการณวาราคาทองคาจะลดลงจงทาสญญาขายลวงหนากบนาย A (SHORT)
ไว โดยวนครบกาหนดสญญาคออก 3 เดอนขางหนา
ถา 3 เดอนขางหนาราคาทองคาอยทบาทละ 30,000 บาท ใครจะกาไรหรอขาดทนคนละเทาไหร และสญญาซอขาย
ลวงหนาทเกดขนถอเปนสญญาประเภทใด
เฉลย
ราคาทองคา = 30,000 บาท
1) นาย B ทาสญญาขายลวงหนาไว จงมหนาทนาทองมาขายใหนาย A ทราคา 25,000 บาท ตามสญญา แตนาย
B ไมมทองคา จงตองไปซอทองคามา 1 บาท ทราคาตลาดคอ 30,000 บาท นาย B จงขาดทน 5,000 บาท
2) นาย A ทาสญญาซอลวงหนาไว จงมหนาทนาเงน 25,000 บาท ไปซอทองคากบนาย B และนาทองคาไปขายท
ราคาตลาดคอ 30,000 บาท นาย A จงกาไร 5,000 บาท
และสญญาซอขายลวงหนาทเกดขนเปนสญญาประเภทฟอรเวรด เนองจากไมไดทาในตลาดอยางเปนทางการ
ประโยชนของตราสารอนพนธ
• การสะทอนราคาในอนาคตชวยใหผประกอบการทานายราคาสนคาอางองหรอทราบแนวโนมราคาของสนทรพย
อางองในอนาคต
• ปองกนความเสยง (Hedging) โดยใชเปนเครองมอชวยลด ปองกน ถวหรอขจดความเสยงในการทาธรกรรม
• การเกงกาไร เปนทางเลอกการโอนความเสยงจากผ ทไมตองการไปยงผ ทตองการได โดยคาดหวงจะไดผลกาไร
จากการถอความเสยงนน
• มผลกาไร(ขาดทน)ในลกษณะอตราทด (Leverage)
• สามารถขายกอนได (Ability to Short Sell)
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 37
สวนท 3 หลกเกณฑและคณสมบตของผแนะนาลกคา
หลกเกณฑและคณสมบตของผแนะนาลกคา
- ผแนะนาลกคา คอใคร
- การขอขนทะเบยนเปนผแนะนาลกคา (IBA)
- จรยธรรมและมาตรฐานในการปฏบตหนาท
- ประเภทผลงทนทแนะนาใหกบบรษทหลกทรพย
- ผลตอบแทนทจะไดรบจากการเปนผแนะนาลกคา (IBA)
- นตบคคลและบคคลทวไปทตองขนทะเบยนเปนผแนะนาลกคา (IBA)
- นตบคคลและบคคลทไดรบการยกเวนไมตองมใบรบรองและขน
ทะเบยนเปนผแนะนาลกคา (IBA)
* สงทควรทราบกอนลกคาจะเปดบญชซอขายหลกทรพย
- รจกกบ KYC และ CDD
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 38
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA) ---------------------------------------
1. ผแนะนาลกคา คอใคร
บคคลธรรมดาหรอนตบคคล ผ ทไดขนทะเบยนทาหนาทแนะนาลกคาหรอผลงทนใหกบบรษทหลกทรพยโดย
ผานการอบรมและทดสอบความรเบองตนเกยวกบสนคาในตลาดทนและเปนผ ทเหมาะสมทจะแนะนาลกคาหรอผ
ลงทนใหกบบรษทหลกทรพย
จากความสาคญของผแนะนาลกคาซงเปนผ ทตองตดตอพบปะและใหความรเบองตนเกยวกบการลงทน จง
จาเปนทสมาคมบรษทหลกทรพยไทยตองกาหนดคณสมบตและขนทะเบยนผแนะนาลกคา ตลอดจนจรยธรรมและ
มาตรฐานในการปฏบตงานทด โดยผ แนะนาลกคาตองไมเปนพนกงานของบรษทหลกทรพย แตจะผกพนกนตาม
ขอตกลง
2. การขอขนทะเบยนเปนผแนะนาลกคา(IBA)
2.1 เอกสารทใชในการยนขอขนทะเบยน (พรอมแสดงเอกสารฉบบจรงใหตรวจสอบ)
• สาเนาบตรประชาชน / สาเนาบตรประจาตวทออกโดยราชการทมเลขประจาตวประชาชน (บคคลธรรมดา
สญชาตไทย)
• สาเนาหนงสอเดนทาง / สาเนาใบสาคญประจาตวคนตางดาว (บคคลธรรมดาตางดาว)
• สาเนาหนงสอรบรองของกรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย
2.2 ขนตอนการขอขนทะเบยน
• กรอกแบบคาขอขนทะเบยนของสมาคมบรษทหลกทรพยไทยใหครบถวน พรอมแนบสาเนาเอกสาร
• ยนแบบคาขอขนทะเบยนตอสมาคมบรษทหลกทรพยไทยโดยชาระคาธรรมเนยมการอบรมและทดสอบ
พรอมกาหนดวนเขาอบรมและทดสอบความรเบองตนเกยวกบตลาดทนไทย โดยสถาบนฝกอบรม สมาคม
บรษทหลกทรพยไทย
• สมาคมบรษทหลกทรพยไทยแจงผลการอบรมและทดสอบใหกบผขอขนทะเบยน
2.3 การขนทะเบยนและออกใบรบรอง
สมาคมบรษทหลกทรพยไทยจะพจารณาขนทะเบยนและออกใบรบรองใหเมอ
- เอกสารและหลกฐานถกตองครบถวน
- ผานการตรวจสอบประวตเชน ไมเคยถกลงโทษจากสานกงาน ก.ล.ต.หรอตลาดหลกทรพยฯ
- ผานการอบรมและทดสอบหลกสตรผแนะนาลกคาตามเกณฑทสมาคมฯกาหนด
- ผ ผานการอบรมและทดสอบตองขนทะเบยนภายในกาหนด 30 วน นบตงแตวนทผานการอบรมและ
ทดสอบ
- การขนทะเบยนและใบรบรองเปนผแนะนาลกคาใหใชเฉพาะตวจะโอนใหกนไมได
2.4 อายการขนทะเบยนและการขอตอการขนทะเบยน
• อายการขนทะเบยนกาหนด 2 ป นบตงแตวนทผานการอบรมและทดสอบกบสมาคมบรษทหลกทรพยไทย
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 39
• การขนทะเบยนผแนะนาลกคากาหนดตออายทก 2 ป และตองผานหลกสตรทบทวนความรผแนะนาลกคา
(Refresher Course) ของสมาคมบรษทหลกทรพยไทย
• สมาคมบรษทหลกทรพยไทยสงวนสทธทจะเพกถอนสงพกหรอไมรบพจารณาคาขอขนทะเบยน
2.5 คาธรรมเนยมการขนทะเบยนและการตออายการขนทะเบยนพรอมใบรบรอง
• คาธรรมเนยมการออกใบรบรองการขนทะเบยนและการตอการขนทะเบยนครงละ 500 บาท พรอมใบรบรอง
• กรณ (ใบแทน) ใบรบรองการขนทะเบยนฉบบละ 300 บาท
2.6 การเรมปฏบตงานหลงจากไดรบการขนทะเบยน
• หลงจากขนทะเบยนเปนผแนะนาลกคาแลว สามารถไปตดตอกบบรษทหลกทรพย เพอทาขอตกลงเรองการ
แนะนาลกคาใหกบบรษทหลกทรพยนน โดยบรษทหลกทรพยจะเชคสอบการขนทะเบยนกบสมาคมฯ
• หากมความจาเปนหรอกรณทผ ไดรบการขนทะเบยนไมสามารถทาหนาทแนะนาลกคาหรอไมสามารถทา
ขอตกลงกบบรษทหลกทรพยได การขนทะเบยนมระยะเวลาตามทสมาคมบรษทหลกทรพยไทยกาหนด
2.7 กฎเกณฑในการเปนผแนะนาลกคา
ก) สงทตองปฏบต ( “DO” )
- ตองทาขอตกลงการแนะนาลกคาใหมกบบรษทหลกทรพย ซงสามารถทาขอตกลงไดมากกวา 1 บรษท
- ในการตดตอ ชกชวนลกคาใหกบบรษทหลกทรพย ตองดาเนนการตามจรยธรรมและมมาตรฐานการ
ปฏบตงาน บนพนฐานของความเปนจรงโดยตองแสดงใหลกคาทราบถงบทบาทหนาท สถานทและ
เบอรโทรศพทของผแนะนาลกคา
- ตองพจารณาความเหมาะสมของลกคาวามความสามารถลงทน(Suitability Test)ในตลาดทนได
ข) สงทหามปฏบต ( “DONT” )
- หามเรยกเกบหรอรบคาธรรมเนยมหรอคาตอบแทนจากลกคา
- หามใหขอมลอนเปนเทจเกยวกบสทธ หนาท และภาระผกพนของผแนะนาลกคาตอลกคาหรอบรษท
หลกทรพย
- หามทาสญญาหรอหนงสอใดๆ กบลกคา
- หามดาเนนการในเรองตอไปน
1) รบรองผลตอบแทนจากการลงทนกบลกคา
2) รบประกนความเสยหาย หรอผลขาดทนทเกดจากการลงทนของลกคา
3) เรยกรบผลประโยชนจากผลงทนไมวากรณใดๆ
- หามแนะนาลกคาเมอสนสดการขนทะเบยน
3. จรยธรรมและมาตรฐานในการปฏบตหนาท
3.1 ปฏบตหนาทเปนผแนะนาลกคาดวยความซอสตยโดยคานงถงประโยชนของลกคาและบรษทหลกทรพยทผกพน
ตามขอตกลง โดยไมเปนการละเมดสทธของลกคาและบรษทหลกทรพย
3.2 ไมเบยดบงหรอแสวงหาผลประโยชนโดยมชอบจากการปฏบตงาน
3.3 แนะนาลกคาตามแนวทางทไดรบการอบรมจากสถาบนฝกอบรม สมาคมบรษทหลกทรพยไทย
3.4 รกษาความลบของลกคาและบรษทหลกทรพยทผกพนตามขอตกลง
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 40
3.5 แนะนาลกคาตามหลกวชาการ เพอใหสอดคลองกบวตถประสงค ความร ความเขาใจ และประสบการณของ
ลกคา
3.6 ไมจายเงนหรอทรพยสน หรอประโยชนอนใหแกลกคาอนเนองมาจากการลงทน ซงมไดเปนไปตามการใหบรการ
โดยปกต
3.7 กระทาการหรองดเวนกระทาการอนใดในลกษณะทอาจเปนเหตใหเกดความเสยหายรายแรงแกลกคา และ
บรษทหลกทรพยทตนเองผกพนตามขอตกลง
3.8 ตองไมเรยกรองผลประโยชนใดๆจากลกคา
3.9 หากผ แนะนาลกคาขาดจรยธรรมและมาตรฐานการปฏบตหนาทตามกาหนด สมาคมฯจะบนทกขอมลและ
หลกฐานไวพรอมทงหามการเปนผแนะนาลกคาตอไป
4. ประเภทลกคาทแนะนาใหกบบรษทหลกทรพย
เปนลกคาทเปนบคคลทวไป (Individual Investor) และลกคาทเปนนตบคคลโดยไมรวมถงลกคาสถาบนตาม
นยามของสานกงาน ก.ล.ต.
5. ผลตอบแทนทจะไดรบจากการเปนผแนะนาลกคา (IBA)
5.1 คาตอบแทนครงแรก (Up-Front-Fee) ใหบรษทหลกทรพยจายไดในอตราไมเกน 1,000 บาทตอรายลกคาท
บรษทหลกทรพยไดอนมตใหเปดบญช และไดรบคาธรรมเนยมจากการซอขายหลกทรพยและสญญาซอขาย
ลวงหนาจากลกคาไมตากวาอตราทบรษทหลกทรพยจายใหแกผแนะนาลกคา
5.2 คาตอบแทนหลงจากรบเปนลกคา (Retaining Fee) ใหจายไดเปนเวลาไมเกน 2 ป ในอตราดงน
ก) ปท 1 จายในอตราไมเกนรอยละ 10 ของคาธรรมเนยมทบรษทหลกทรพยไดรบตามมลคาการซอขาย
หลกทรพยและสญญาซอขายลวงหนาของลกคาทแนะนามา
ข) ปท 2 จายในอตราไมเกนรอยละ 5 ของคาธรรมเนยมทบรษทหลกทรพยไดรบตามมลคาการซอขาย
หลกทรพย และสญญาซอขายลวงหนาของลกคาทแนะนามา
ทงน คาตอบแทนหลงจากรบเปนลกคา (Retaining Fee) ทจายใหดงกลาว เมอรวมกบคาตอบแทนทผแนะนา
การลงทน (IC) ไดรบจากการดแลลกคา (Incentive) จะตองไมเกนอตราคาตอบแทนสงสด (13.75% หรอ
27.5%) ทบรษทหลกทรพยสามารถจายใหแกผแนะนาการลงทน (IC) ตามเกณฑประกาศของสมาคมบรษท
หลกทรพยไทยและชมรมผประกอบธรกจสญญาซอขายลวงหนา
5.3 กรณผ แนะนาลกคาถกสงพก/เพกถอน/หามการเปนผ แนะนาลกคา บรษทหลกทรพยไมสามารถจาย
คาตอบแทน (Retaining Fee) ยกเวนกรณหมดอายการขนทะเบยนหรออยระหวางการ ตออายการขน
ทะเบยน บรษทหลกทรพยสามารถจายคาตอบแทนไดจนครบกาหนดสญญา
6. นตบคคลและบคคลทวไปทตองขนทะเบยนเปนผแนะนาลกคา (IBA)
เจาหนาทของนตบคคลทไดรบมอบหมายใหทาหนาทแนะนาลกคาและบคคลทวไปจะตองมคณสมบตดงน
• ผานการอบรมและทดสอบความรตามหลกสตรผแนะนาลกคา โดยสถาบนฝกอบรม ของสมาคมบรษท
หลกทรพยไทย ยกเวนบคคลทมใบอนญาตเปนผ แนะนาการลงทน (IC) จากสานกงาน ก.ล.ต.ทยงไม
หมดอาย
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 41
• ตองขนทะเบยนเปนผแนะนาลกคา (IBA) กบสมาคมบรษทหลกทรพยไทย
• กรณนตบคคลตองกาหนดบคลากรเพอเขารบการอบรมทดสอบและขนทะเบยนกบสมาคมบรษทหลกทรพย
ไทย
• การขนทะเบยนเปนผแนะนาลกคากาหนดตออายทก 2 ป และผานการอบรมหลกสตร (Refresher Course)
ของสมาคมบรษทหลกทรพยไทย
7. นตบคคลและบคคลทไดรบการยกเวนไมตองมใบรบรองและขนทะเบยนเปนผแนะนาลกคา (IBA) ไดแก
ธนาคารพาณชย บรษทประกนภย บรษทประกนชวต บรษทหลกทรพยจดการกองทน บรษทตวแทนสญญาซอขาย
ลวงหนาและพนกงานบรษทหลกทรพยทไมใชผแนะนาการลงทน (IC)
********************************
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 42
ขนตอนการขนทะเบยนเปนผแนะนาลกคา (IBA)
ผประสงคจะขอเปนผแนะนาลกคา
( ยนคาขอ / อบรม / ทดสอบ )
สมาคมบรษทหลกทรพยไทย
โดย สถาบนฝกอบรม (ATI)
( ลงทะเบยนอบรม / ทดสอบ )
ผานการอบรม/ทดสอบ ไมผานการอบรม/ทดสอบ
(สมาคมแจงผลภายใน 5 วน) (สมาคมแจงผลภายใน 5 วน และ
สามารถทดสอบใหมโดยไมตองอบรม)
สมาคมบรษทหลกทรพยไทย
(ขนทะเบยน/ออกใบรบรอง)
ผแนะนาลกคา (IBA)
บรษทหลกทรพย (ทาขอตกลง/เชคสอบ
การขนทะเบยนกบสมาคม)
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 43
ขอมลการขนทะเบยนและการออกใบรบรอง
- ชอ – สกล
- รปถายปจจบน
- หมายเลขทะเบยน (ID)
- วนขนทะเบยน / วนหมดอาย
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 44
แนวทางการปฏบตงานสมาคมบรษทหลกทรพย
หลกเกณฑทวไปเกยวกบการรจกลกคา (Know Your Customer: KYC)
และการตรวจสอบเพอทราบขอเทจจรงเกยวกบลกคา (Customer Due Diligence: CDD)
คานยาม
1. บรษท หมายถง บรษททเปนสมาชกของสมาคมบรษทหลกทรพย
2. คณะทางานเฉพาะกจเพอดาเนนมาตรการทางการเงนเกยวกบการฟอกเงน (FATF) คอ องคกรระหวางรฐบาล ซงกอตงขน
โดยทประชมสดยอด G7 เมอป 2531 โดยมวตถประสงคเพอพฒนาและสงเสรมนโยบายแหงชาตและระหวางประเทศใน
การตอตานการฟอกเงนและการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย ในปจจบนคณะกรรมการนมสมาชก 33 ประเทศ
ทงนมาตรการระหวางประเทศทจะตอตานการฟอกเงนและการสนบสนนทางการเงนแกการกอการรายอยในการควบคมดแล
ของ IMF/WB/APG (กลมเอเชยแปซฟก) โดย FATF ไดกาหนดมาตรการเพอปองกนการฟอกเงนและการสนบสนนทาง
การเงนการกอการราย ดงน :
ก. ขอเสนอแนะสสบขอ (FATF Forty Recommendations)
ข. ขอเสนอแนะพเศษวาดวยการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย (FATF Special Recommendations on
Terrorist Financing)
3. ผ รบรองเอกสาร (Notary Public) หมายถง บคคลหรอองคกรทไดรบอนญาตตามกฎหมายในการลงนาม เพอรบรอง
ลายมอชอของผมอานาจลงนามในเอกสารนนใหมผลบงคบใชตามกฎหมาย
4. บคคลทเกยวของกบการเมอง (Politically Exposed Persons : PEPs) คอ บคคลทมรายชอเปนหรอมความเกยวของกบ
บคคลทมสถานะหรอมความสมพนธเกยวของกบการเมอง ไมวาจะเปนนกการเมองไทยหรอตางประเทศ ทงน รายละเอยด
เพมเตมปรากฏตามภาคผนวก ข
5 NCCTs (Non-cooperative countries and territories) หมายถงประเทศหรอเขตดนแดนท FATF กาหนดไววาม
ขอบกพรองอยางวกฤตในระบบตอตานการฟอกเงนของตน หรอแสดงใหเหนวามความไมเตมใจทจะรวมมอในความ
พยายามตอตานการฟอกเงน ทงน รายละเอยดเพมเตมปรากฏตามภาคผนวก ข
6. การสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย หมายถง การสนบสนนทางการเงนแกการกอการรายรวมถงการสนบสนนทาง
การเงนใหแกการกระทาการกอการรายและใหแกผกอการรายหรอองคกรผกอการราย
7. ก.ล.ต. คอ สานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย
8. ปปง. (AMLO) คอ สานกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน
9. พ.ร.บ. ปปง (AML Act) หมายถง พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542
10. สถาบนการเงน หมายถง สถาบนการเงนตามทนยามไวในพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน ยกเวน
สหกรณออมทรพย
11. ประกาศของ กลต. หมายถง ประกาศใดๆ ของ กลต. ซงเกยวของกบการปองกนการฟอกเงนและการสนบสนนทางการเงน
แกการกอการราย
12. AML/CFT หมายถงการปองกนปราบปรามการฟอกเงนและการตอตานการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย
13. บคคลทไดรบประโยชนในทอดสดทาย (Ultimate beneficial owner) หมายถง บคคลธรรมดา (natural person) ทเปน
เจาของบญชทแทจรง ซงพจารณาจากขอเทจจรงในทางพฤตนย เชน หากการซอขายหลกทรพยจะพจารณาจากผ ทไดรบ
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 45
ประโยชนในรปของเงนปนผล สวนตางราคา หรอการใชสทธตางๆ เปนตน ทงน ในกรณทเปนนตบคคลจะตองดาเนนการ
ตรวจสอบใหรถงตวตนของบคคลธรรมดาทอยภายใตบคคลนน
บคคลทมอานาจควบคมการทาธรกรรมในทอดสดทาย (Ultimate controlling person) หมายถง บคคลธรรมดา (natural
person) ทมอานาจควบคมหรอตดสนใจในทอดสดทายเกยวกบการทาธรกรรม เชน หากการซอขายหลกทรพยจะ
พจารณาจากผ ทตดสนใจอยเบองหลงในการกาหนดทศทางการซอขาย โดยไมจาเปนตองเปนบคคลทสงคาสงซอขายกบ
บรษทหลกทรพย เปนตน
14. Countries subject to monitoring หมายถง เขตดนแดนหรอประเทศทถกถอดจาก NCCTs List แลว แตยงอยระหวางการ
ตดตามโดย FATF (Countries subject to monitoring process) ทงน รายละเอยดเพมเตมปรากฏตามภาคผนวก ข
15. Omnibus Account หมายถง บญชทเปดในนามสถาบนการเงนซงอยภายใตบญชดงกลาวประกอบดวยบญชลกคาของ
สถาบนการเงนดงกลาวอกหลายรายหรอหลายทอด
************************************
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 46
1. คานาและความเปนมา
1.1 แนวทางฉบบนมวตถประสงคเพอใหบรษทใชในการปฏบตตามประกาศของ กลต. ทงนมไดมเจตนาทจะ เขาแทนท
หรอใชแทนกฎหมายหรอประกาศใดๆ ของ กลต. ดงนน บรษทจงตองพจารณาทบทวนแนวทางนรวมกบกฎหมายและประกาศ
อนๆ ทเกยวของ และควรพจารณาลกษณะเฉพาะของธรกจ โครงสรางองคกร ประเภทของลกคาและธรกรรมของตนอยางถถวน
เพอใหมนใจวามาตรการทนามาใชนนพอเพยงและเหมาะสมสอดคลองกบเจตนารมณของประกาศทเกยวของ
1.2 บรษทตองกาหนดนโยบายและวธการเปนลายลกษณอกษรเพอปองกนการใชธรกรรมหลกทรพยในการ ฟอกเงนและ
การสนบสนนทางการเงนแกการกอการรายตามทกฎหมายและประกาศทเกยวของกาหนดไว
2. ลกษณะของการฟอกเงน
2.1 การฟอกเงนเปนกระบวนการทมเจตนาเพอแปลงผลประโยชนทไดมาจากกจกรรมทผดกฎหมาย/อาชญากรรม เพอให
ดเสมอนวาไดมาจากแหลงทชอบดวยกฎหมาย
2.2 โดยทวไปแลว กระบวนการฟอกเงนประกอบดวยสามขนตอน โดยในระหวางนนอาจมธรกรรมหลายอยาง ซงอาจ
เตอนภยใหบรษทตนตวตอกจกรรมการฟอกเงนได:
(ก) การวางเงน (Placement) – การนาผลประโยชนจากการกระทาทผดกฎหมายเขาสระบบสถาบนการเงน
(ข) การซอยเงน (Layering) – การทาธรกรรมซาไปซามาภายในระบบสถาบนการเงนเพอใหธรกรรมนนมความ
สลบซบซอนยากแกการตรวจสอบและตดตาม
(ค) การรวบรวมกลบคน (Integration) – การทาใหเงนทไดมาจากการกระทาทผดกฎหมาย ดเสมอนวาเปนเงนท
ไดรบจากการกระทาทถกกฎหมาย และผฟอกเงนสามารถชแจงถงแหลงทมาของเงนได
3. โอกาสในการใชธรกจหลกทรพยเปนชองทางในกระบวนการฟอกเงน
3.1 เนองจากธรกจหลกทรพยและธรกจซอขายสญญาซอขายลวงหนามไดเปนธรกรรมทใชเงนสดเปนหลกอยางเดนชดเทา
ธรกจการเงนอนๆ เชน ธนาคาร อยางไรกดอาจจะมการรบหรอจายเงนทแฝงอยในรปของเงนสด จงไมควรละเลยความเสยงท
ธรกจนจะถกใชเปนเครองมอในการนาเงนเขาระบบได ดงนน จงจาเปนตองดาเนนการรจกลกคาและการตรวจสอบเพอทราบ
ขอเทจจรงเกยวกบลกคา
3.2 ธรกรรมการซอขายหลกทรพยและการซอขายสญญาซอขายลวงหนาอาจเปนทดงดดใจของนกฟอกเงนเนองจาก
สภาพคลองของตลาดตราสารทสามารถซอขายเปลยนมอไดงาย รวมทงประเภทของการลงทนทหลากหลาย และความสะดวก
ในการโอนการลงทนเหลานไปมา ทาใหสามารถทจะปกปดแหลงเงนทไมชอบดวยกฎหมาย และทาใหนกฟอกเงนมหนทางทจะ
รวบรวมเงนทฟอกเขาสระบบเศรษฐกจไดอยางมประสทธภาพ จงมความเปนไปไดมากท จะถกนาไปใชในชวงทสองและสาม
ของการฟอกเงน นนคอ กระบวนการซอยเงนและรวบรวมกลบคน (Layering and Integration)
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 47
4. การพจารณารบลกคา
4.1 ขอมลทไดจากการระบตวตนทแทจรงของลกคา (Customer identification data) ทเปนมาตรฐานจะชวยลดความ
เสยงของบรษทในการเขาไปมสวนรวมหรอสนบสนนลกคาตอการกระทาความผดตาม พ.ร.บ. ปปง. หรอเปนชองทางในการ
สนบสนนทางการเงนแกการกอการราย นอกจากนน ยงชวยบรษทในการพจารณารายงานธรกรรมทมเหตอนควรสงสย รวมทง
ชวยลดการฉอฉลและความเสยงดานอนๆ ลงได
4.2 ในการพจารณาอนมตเปดบญชซอขายหลกทรพยใหลกคาหรอเมอมความสมพนธทางธรกจดานอนๆ กบลกคาบรษท
ตองดาเนนการตามขนตอนการรจกลกคาและตรวจสอบเพอทราบขอเทจจรงเกยวกบลกคา (Know Your Customer &
Customer Due Diligence : KYC / CDD ) เพอใหทราบขอมลตวตนทแทจรงของลกคา รวมถงผ รบประโยชน (Ultimate
beneficial owner) และผมอานาจควบคมการทาธรกรรมในบญช (Controlling person) ทงน บรษทสามารถพจารณาความ
เขมงวดของการทา KYC/CDD ตามระดบความเสยงทลกคาอาจใชบรษทเปนชองทางในการฟอกเงน กลาวคอ ลกคาทมความ
เสยงในการฟอกเงนมากกวา จะตองผานการตรวจสอบเพอทราบขอเทจจรงเกยวกบลกคาทเขมงวดมากขน รายละเอยดของ
ขนตอนการรจกลกคาและตรวจสอบเพอทราบขอเทจจรงเกยวกบลกคา รวมทงการจดกลมความเสยงของลกคา ปรากฏตาม
ภาคผนวก ก และเอกสารขนตาประกอบการทา KYC/CDD ทแนะนาปรากฏตามภาคผนวก ค ยกเวนลกคาททาธรกรรมเปน
ครงคราวกบบรษทใหดาเนนการกระบวนการ KYC/CDD ตามขอ 6.3
4.3 บรษทตองกาหนดนโยบายและวธการทชดเจนในการพจารณารบลกคาใหม และกาหนดแนวปฏบตเพมเตมในกรณท
รบลกคาประเภททมความเสยงสง ทงน ในการกาหนดนโยบายดงกลาว บรษทควรพจารณาปจจยหลายประการรวมทงภมหลง
ของลกคา ประเทศทเปนแหลงเงนทนของลกคา และความสมพนธกบบคคลทเกยวของกบการเมอง (PEPs)
4.4 บรษทไมควรเปดบญชหรอเรมทาธรกรรมกบลกคา ในกรณตอไปน:
• ลกคา ผ รบประโยชน หรอผมอานาจควบคมการทาธรกรรมในบญช ซงกระทาความผดหรอมสวนรวมในกระทา
ความผดมลฐาน หรอความผดการฟอกเงนภายใต พรบ.ปปง.หรอกฎหมายตางประเทศ ตลอดจนใหความ
สนบสนนทางการเงนแกการกอการราย หรอ
• ลกคาปฏเสธการใหขอมลหรอเอกสารในสวนทมสาระสาคญ ซงทาใหบรษทไมสามารถระบตวตน ทแทจรงของ
ลกคาได
บรษทควรพจารณารายงานธรกรรมทมเหตอนควรสงสยตอ ปปง. ในกรณดงกลาว โปรดดรายละเอยด ในหวขอท 9
4.5 บรษทตองไมเปดบญชใหหรอทาธรกรรมกบบคคลทปกปดชอจรง ใชชอแฝง หรอใชชอปลอม
4.6 บรษทจะตองระบตวตนทแทจรงของลกคา รวมถงผ รบประโยชน (Ultimate beneficial owner) และผมอานาจควบคม
การทาธรกรรมในบญช (Controlling person) และจดบนทกไวเปนหลกฐาน รวมถงกรณทลกคาเปนนตบคคล ซงจะตองระบ
ใหไดถงระดบบคคลธรรมดา (natural person) ทอยภายใตนตบคคลนน
โดยในการระบตวตนของลกคาทงลกคาบคคลธรรมดาและลกคานตบคคล บรษทจะตองกาหนดใหลกคาระบชอผ รบ
ประโยชนและผมอานาจควบคมในทอดสดทาย รวมทงประวตกระทาความผดมลฐาน และการกระทาความผดตามกฎหมายฟอก
เ ง น ภ า ย ใ น 3 ป ย อ น ห ล ง น บ แ ต ว น ท ข อ เ ป ด บ ญ ช ไ ว ใ น ใ บ ค า ข อ เ ป ด บ ญ ช ห ร อ แ บ บ ฟ อ ร ม อ น
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 48
นอกจากน กรณลกคานตบคคล บรษทควรจดใหลกคาแสดงโครงสรางการถอหนโดยระบรายชอผ ถอหนทอดแรกตงแตรอยละ 30
ขนไปดวย โดยหากบรษทมขอสงสยเกยวกบขอมลผ รบประโยชนและผมอานาจควบคมในทอดสดทายทลกคาระบมา หรอลกคา
ไมไดระบอยางชดเจน บรษทควรดาเนนการรวบรวมขอมลดงกลาวเอง โดยอาจพจารณาจากรายชอผ ถอหนรายใหญและผ ถอ
หนในทอดตอๆ ไปของผ ถอหนใหญ (นบรวมสวนทถอโดยบคคลหรอกลมบคคลทนาเชอไดวาเปนกลมเดยวกน) ทงน ในการ
พจารณาการถอหนในทอดตอๆ ไป ใหพจารณาสดสวนตงแตรอยละ 50 ขนไปทกทอด จนกระทงสามารถระบรายชอบคคล
ธรรมดาทถอหนในทอดสดทายซงถอหนตงแตรอยละ 50 ขนไป และหาก ผ ถอหนตงแตรอยละ 50 ขนไปในทอดสดทายเปนนต
บคคล กอาจถอวากรรมการผมอานาจผกพนนตบคคลดงกลาวเปนผ รบประโยชนหรอบคคลทมอานาจควบคมของลกคาทเปด
บญช แลวแตกรณ
4.7 กอนเปดบญชหรอเรมทาธรกรรมกบลกคา บรษทจะตองดาเนนการตรวจสอบชอของลกคาผ ขอเปดบญช ผ รบ
ประโยชน ผมอานาจควบคม และชอของบคคลตามทกาหนดไวในภาคผนวก ก กบรายชอบคคล ประเทศ และประเภทธรกจ
หรออาชพ ทบรษทควรใชความระมดระวงในการทาธรกรรม ตามทระบไวในหวขอท 7 เพอใชในการจดระดบความเสยงของ
ลกคา ซงถอเปนสวนหนงของกระบวนการระบตวตนของลกคา
4.8 การเปดบญชหรอการทาธรกรรมกบลกคากลม 3 ลกคาทตองใหความสนใจเปนพเศษของภาคผนวก ก เชน PEPs
ลกคาใน NCCTs เปนตน รวมทงลกคาบญช Foreign omnibus account จะตองไดรบการอนมตจากผบรหารระดบสง
4.9 กอนพจารณารบเปนลกคา บรษทควรมอบหมายใหเจาหนาทของบรษทไดพบกบลกคา (face-to-face) เพอ
สมภาษณและใหลกคาลงนามในเอกสารเปดบญช รวมทงควรขอดเอกสารแสดงตวตนฉบบจรงของลกคา เชน บตรประชาชน
หนงสอเดนทาง เปนตน เพอพสจนทราบลกคา โดยเฉพาะลกคากลม 3 ตามภาคผนวก ก อยางไรกตาม เพอไมใหเปนอปสรรค
ตอพฒนาการตางๆ ในตลาดทน รวมถงการนาเทคโนโลยใหมๆ มาใชงาน บรษทอาจมไดจดใหมการพบกบลกคา (non face-to-
face) กได โดยจะตองดาเนนการตามทกลาวในขอ 6.2
5. การรจกลกคาและตรวจสอบเพอทราบขอเทจจรงเกยวกบลกคา (KYC/CDD)
5.1 โดยหลกการทวไป ลกคาตองอยภายใตการดาเนนการตามมาตรการ KYC/CDD อยางสมบรณ อยางไร กตาม
บรษทควรกาหนดขอบเขตทจะนามาตรการ KYC/CDD มาใชใหเหมาะสมตามระดบความเสยงของลกคา กลาวคอ ตองปรบใช
มาตรการ KYC/CDD ทเขมงวดขนกบลกคาทอยในกลม 3 กลมทตองใหความสนใจเปนพเศษ และอาจใชมาตรการอยางงายกบ
ลกคาทอยในกลม 1 ลกคาทมความเสยงตากวาปกต ตวอยางการจดกลมของลกคา ปรากฏตามภาคผนวก ก
5.2 ปจจยทอาจนามาใชในการประเมนความเสยงของลกคา รวมทงผ รบประโยชนและผมอานาจควบคม ตวอยางเชน
(1) ความเปนไปไดทลกคาจะใชธรกรรมเปนเครองมอฟอกเงน เชน รายละเอยดหรอเงอนไขของธรกรรม ทลกคา
เสนอ
(2) ประเภทและลกษณะธรกจของลกคา ความนาเชอถอของหนวยงานกากบดแล โครงสรางผ ถอหน ลกษณะการ
ชาระเงน หรอแหลงเงนทน
(3) สถานทจดทะเบยนหรอประกอบการหรอทพกอาศยของลกคา ไมวาจะอยในเขตแดนซงถกประเมนวาไมมการ
กาหนดมาตรการปองกนและปราบปรามการฟอกเงนไวหรอไมกตาม (เชน NCCTs)
(4) ลกคาเปน PEPs หรอไม
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 49
5.3 ตามหลกการทระบไวในขอ 5.1 วา โดยทวไปนนลกคาตองผานกระบวนการ KYC/CDD ทสมบรณ อยางไรก
ตาม ในสถานการณซงมความเสยงตาในการฟอกเงนและการใหการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย เชน ในกรณท
ขอมลเกยวกบตวตนของลกคาและบคคลทไดรบประโยชนและผควบคมบญชของลกคาเปนททราบกนทวไปตอสาธารณชน อาจม
เหตผลสมควรทจะนามาตรการ KYC/CDD อยางงายมาใชกบลกคา ผ รบประโยชนและ ผมอานาจควบคม ซงลกคาเหลาน
ถกจดกลมเปนลกคากลม 1 และมกระบวนการ KYC/CDD ตามทปรากฏอยในภาคผนวก ก และตองมเอกสารประกอบอยางตา
ตามภาคผนวก ค ทงน ยกเวนกรณทเปนลกคากลม 3 ลกคาทตองใหความสนใจเปนพเศษ ตามขอ 5.6
5.4 สาหรบลกคาทไมไดจดเปนกลมลกคากลม 1 ลกคาทมความเสยงตากวาปกต แตกไมไดถอวาเปนลกคากลม 3 ลกคา
ทตองใหความสนใจเปนพเศษ ตามขอ 5.6 ใหถอเปนลกคากลม 2 ลกคาปกต/ทวไป โดยบรษทดาเนนกระบวนการ KYC/CDD
ตามทปรากฏอยในภาคผนวก ก และตองมเอกสารประกอบอยางตาตามภาคผนวก ค
5.5 เพอมใหเปนการขดขวางการดาเนนธรกจ หลงจากทบรษทไดระบตวตนของลกคาผ รบประโยชน และ ผม
อานาจควบคมการทาธรกรรมในบญช และตรวจสอบรายชอลกคาตามขอ 7 แตยงมไดพสจนทราบขอเทจจรง ของลกคาจน
แลวเสรจนน บรษทอาจยนยอมใหลกคากลม 1 และกลม 2 ของภาคผนวก ก เปดบญชไดกอน โดยบรษทจะตองตดตาม
ควบคมธรกรรมนนอยางใกลชดจนกวากระบวนการพสจนทราบลกคาจะเสรจสน ซงไมควรเกน 10 วนทาการหลงจากวนทเรม
ธรกรรมในครงแรก รวมทงแจงใหลกคาทราบวาบรษทอาจจากดประเภทของธรกรรมทสามารถดาเนนการได
5.6 ในสถานการณซงพจารณาไดวาลกคามความเสยงสงในการฟอกเงนและการใหการสนบสนนทางการเงนแกการกอ
การราย เชน ลกคาทสงสยวาอาจมสวนเกยวของกบบคคลทมสวนเกยวของกบกระทาความผดมลฐาน การฟอกเงนหรอการให
การสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย ลกคาทมรายชอเปน PEPs หรอลกคาทมแหลงเงนหรอสถานทตดตอใน NCCTs
หรอ Countries subject to monitoring เปนตน บรษทตองนากระบวนการ KYC/CDD ทเขมงวดมาใช เชน เพมการ
ตรวจสอบเพอทราบแหลงทมาของเงนทนทใชในธรกรรม เปนตน นอกจากนบรษทตองไมเปดบญชใหกอนดาเนนกระบวนการ
KYC/CDD จะแลวเสรจ ซงตามภาคผนวก ก ไดจดประเภทลกคาทตองใหความสนใจเปนพเศษดงกลาวเปนลกคากลม 3 และ
กาหนดกระบวนการทา KYC/CDD ทเขมงวดไว
5.7 สาหรบลกคาทมรายชอเปน PEPs หรอมสวนเกยวของกบ PEPs นน เนองจากความสมพนธทางธรกจกบ PEPs หรอ
ผ ทเกยวของกบ PEPs อาจทาใหบรษทมความเสยงดานชอเสยงหรอการกระทาทอาจผดกฎหมายได บรษทจงควรดาเนนการ
ตามกระบวนการ KYC/CDD ทเขมงวด ดงน
5.7.1 บรษทควรตรวจสอบขอมลใหชดเจนถงแหลงทมาของทรพยสนและแหลงทมาของเงนทนของลกคา รวมทง
ของผ รบประโยชนและผมอานาจควบคมการทาธรกรรมในบญชซงเปน PEPs กอนทจะเปดบญชให
5.7.2 ปจจยความเสยงทบรษทควรพจารณาในกรณทจะเปดบญชหรอมความสมพนธทางธรกจกบ PEPs
ตวอยางเชน:
(ก) ประเทศทอยของ PEPs
(ข) แหลงทมาของทรพยสนหรอรายไดซงไมสามารถอธบายได (ไดแก มลคาของทรพยสนในกรรมสทธ ซง
ไมสอดคลองกบระดบรายไดของ PEPs )
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 50
(ค) การไดรบเงนกอนใหญจากองคกรของรฐบาลหรอองคการทเกยวของกบรฐบาลของประเทศทมความ
เสยง
5.8 ในกรณทสามารถระบตวตนของลกคาผ รบประโยชน และผมอานาจควบคมการทาธรกรรมในบญชได (Identify) แต
ไมสามารถพสจนทราบขอมลของลกคาได เนองจากลกคาไมใหความรวมมอในการจดสงเอกสารบายเบยงทจะใหเอกสาร
หลกฐานตางๆ หรอปฏเสธทจะใหขอมลหรอเอกสารเพมเตมทมสาระสาคญ หากบรษทตองการเปดบญชใหกบลกคาดงกลาว
บรษทควรพจารณาจดใหอยในกลม 3 ลกคาทตองใหความสนใจเปนพเศษ หรอจากดการทา ธรกรรมในบญชของลกคาราย
ดงกลาว
6. กระบวนการ KYC/CDD ทกาหนดไวเปนการเฉพาะ
6.1 กรณลกคาประเภท Omnibus account
6.1.1 กรณ Omnibus account ทจดตงในไทยภายใตการกากบดแลของหนวยงานทางการ ถอไดวาเปนลกคากลม
1 ลกคาทมความเสยงตากวาปกต ซงสามารถนากระบวนการ KYC/CDD อยางงายมาใชได เวนแตจะทราบหรอควรทราบจาก
ขาวสารทเผยแพร หรอจากการเปดเผยขอมลของลกคาเองวา Omnibus account ดงกลาวอาจมการกระทาความผดดานการ
ฟอกเงนและการสนบสนนทางการเงนแกการกอการรายทพจารณาวารายแรง ใหประเมนเพมเตมโดยสงแบบสอบถาม
(AML/CFT Questionnaire) ใหลกคากรอก ซงหากพจารณาแลววามนโยบาย AML/CFT ทรดกมเพยงพออาจจดอยในกลม 1
ลกคาทมความเสยงตากวาปกต หากพจารณาวานโยบาย AML/CFT ไมรดกมอาจจดอยในกลม 2 ลกคาปกต/ทวไป
6.1.2 กรณ Omnibus account ของสถาบนการเงนตางประเทศทอยภายใตการกากบดแลของหนวยงานทางการใน
ประเทศหรอเขตดนแดนทเปน full member ของ FATF โดยไมรวม EC และ Gulf Cooperation Council (แหลงขอมลตาม
ภาคผนวก ข) ซงบรษทไดสอบทานเรองประวตความผด (disciplinary record) เกยวกบการฟอกเงนและการใหการสนบสนน
ทางการเงนแกการกอการราย โดยการใหลกคาเปดเผยขอมลดวยตนเอง (self declare) หรอตรวจสอบผาน website ฐานขอมล
ของทางการหรอจากฐานขอมลของผใหบรการขอมลทเกยวของ (data vendor) แลวไมพบกรณความผด สามารถจดกลมลกคา
เปนลกคากลม 1 ลกคาทมความเสยงตากวาปกตได
หากในกรณ ทพบประวตความผดควรทาการประเมนเ พมเตมโดยสงแบบสอบถาม (AML/CFT
Questionnaire) ใหลกคากรอก ซงหากพจารณาแลววามนโยบาย AML/CFT ทรดกมเพยงพออาจจดอยในกลม 1 ลกคาทมความ
เสยงตากวาปกต
หากพจารณาวานโยบาย AML/CFT ไมรดกมอาจจดอยในกลม 2 ลกคาปกต/ทวไป รายละเอยดกระบวนการ
KYC/CDD ปรากฏตามลกคากลม 2 ภาคผนวก ก
ทงน ตองขออนมตตอผบรหารระดบสงกอนเปดบญชทกกรณ
6.1.3 กรณ Omnibus account ของสถาบนการเงนตางประเทศทอยภายใตการกากบดแลของหนวยงานทางการ
ในประเทศหรอเขตดนแดนทมไดเปน full member ของ FATF และมไดเปน NCCTs หรอ Countries Subject to Monitoring
บรษทควรสอบทานเรองประวตความผด (disciplinary record) เกยวกบดานการฟอกเงนและการใหการสนบสนนทางการเงนแก
การกอการราย โดยการใหลกคาเปดเผยขอมลดวยตนเอง (self declare) หรอตรวจสอบผาน website ฐานขอมลของทางการหรอ
จากฐานขอมลของผ ใหบรการขอมลทเกยวของ (data vendor) และควรจดใหลกคากรอกแบบสอบถาม (AML/CFT
Questionnaire) เพอใชประเมนประสทธภาพของมาตรการในเรอง AML/CFT ของสถาบนการเงนดงกลาว
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 51
หากในกรณทไมพบประวตความผด หรอพบประวตความผดแตมนโยบาย AML/CFT ทรดกมเพยงพออาจจด
อยในกลม 2 ลกคาปกต/ทวไป หากไมรดกมเพยงพอใหจดอยในกลม 3 ลกคาทตองใหความสนใจ เปนพเศษ
ทงน บรษทตองขออนมตตอผบรหารระดบสงกอนเปดบญชทกกรณ
6.1.4 กรณ Omnibus account ของสถาบนการเงนตางประเทศทอยภายใตการกากบดแลของหนวยงานทางการ
ในประเทศหรอเขตดนแดน NCCTs หรอ Countries Subject to Monitoring บรษทจะตองประเมนประสทธภาพของมาตรการใน
เรอง AML/CFT ของสถาบนการเงนดงกลาวในทานองเดยวกบ ตาม 6.1.3 โดยพจารณาเปดบญชใหเฉพาะกรณทผลประเมน
เหนวามาตรการรดกมเพยงพอเทานน และบรษทควรนากระบวนการ KYC/CDD ทเขมงวดมาใชเพอปองกนการฟอกเงนและการ
ใหการสนบสนนทางการเงนแกการกอการรายผานบญชดงกลาว ทงนรายละเอยดกระบวนการ KYC/CDD ปรากฏตามลกคา
กลม 3 ลกคาทตองใหความสนใจเปนพเศษ ภาคผนวก ก และตองขออนมตตอผบรหารระดบสงกอนเปดบญช
หากในกรณพบวานโยบาย AML/CFT ไมรดกมเพยงพอ บรษทไมควรเปดบญชให
6.2 กรณ Non Face-to-Face account
6.2.1 เพอไมใหเปนอปสรรคตอพฒนาการตางๆ ในตลาดทน รวมถงการนาเทคโนโลยใหมๆ มาใชงาน เชน กรณ
เปดบญชผานทางอนเตอรเนตหรอ on-line trading เปนตน หากบรษทสามารถแสดงไดวาวงเงนรวมสาหรบทกบญชหรอทก
ประเภทธรกรรม (total exposure) ของลกคาททากบบรษทมจานวนทไมมสาระสาคญ หรอกรณทบรษทสามารถแสดงไดวา
ตวตนของลกคาเปนทรจกกนทวไป บรษทอาจมไดจดใหมการพบกบลกคา (non face-to-face) กลาวคอ ไมไดสมภาษณหรอ
ไมไดใหลกคาลงนามในเอกสารประกอบการเปดบญชตอหนาเจาหนาทของบรษททไดรบมอบหมายและมไดมการเหนเอกสาร
แสดงตวตนฉบบจรงของลกคา เชน บตรประชาชน หนงสอเดนทาง เปนตน แตตองไมรวมถงลกคาทมพฤตกรรมในลกษณะท
อาจพจารณาไดวาไมใชเจาของบญชทแทจรง เชน มการมอบอานาจใหบคคลอนซงไมใชบคคลใกลชดดาเนนการเกยวกบบญช
มการรบโอนหนจากบคคลอน ซงไมใชบคคลใกลชดมาฝากในบญช หรอลกคาแสดงเจตนาในขณะทเปดบญชวาจะชาระเงนคา
ซอโดยบคคลอนซงไมใชบคคลใกลชด เปนตน
6.2.2 ในกรณทมไดจดใหมการพบกบลกคา บรษทจะตองแสดงไดวาไดจดใหมการดาเนนการดวยวธการอยางใด
อยางหนง หรอหลายอยางดงตอไปนแลว สามารถทดแทนการพบกบลกคาได ตวอยางเชน
1) จดใหม third party reliance ใหสถาบนการเงนอนดาเนนการพบกบลกคาแทนเปนกรณๆไป ทงน
ความรบผดชอบยงคงเปนของบรษท และสถาบนการเงนททาการพบลกคาแทนจะตองสามารถจดสง
ขอมลพรอมเอกสารหลกฐานใหไดโดยเรวเมอบรษทหลกทรพยตองการ
2) ตดตอไปยงหมายเลขโทรศพท สถานทอย สถานททาการ หรอสถานทตดตอทลกคาไดแจงไว เพอสอบ
ยนใหแนใจวาลกคาเปนเจาของขอมลทไดแสดงไวตอบรษท
3) การจดใหมการรบรองเอกสารโดย notary public หรอมหนงสอรบรองการเปนลกคาจากสถาบนการเงน
ทอยในประเทศซงเปนสมาชกของ FATF
4) การสอบทานกบบคคลท 3 เชน หนวยงานราชการ สถานทต นายจาง ธนาคาร บรษท
หลกทรพยแหงอน (โดยความยนยอมของลกคา) หรอบคคลอางองทบรษทรจก เปนตน ทงน เพอสอบ
ยนวาขอมลทไดรบจากลกคาถกตองตรงกน
5) ขอเอกสารอนทสามารถแสดงตวตนของลกคา หรอหาขอมลอนๆ เพมเตม
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 52
6) การใหลกคาชาระเงนโดยวธการตดบญชเงนฝากกบธนาคารพาณชย (บญช ATS) ซงบรษทหลกทรพยได
ประเมนใหแนใจแลววาธนาคารพาณชยดงกลาวไดทาการพบลกคามาแลว เชน การใหลกคารบรอง
เพมเตมวาลกคาไดผานกระบวนการ face to face contract กบธนาคารพาณชยดงกลาวมาแลว เปนตน
ทงน บรษทยงคงตองกาหนดระดบความเสยงของลกคา ตามการจดกลมทปรากฏตามภาคผนวก ก และทา
การ KYC/CDD โดยระบตวตนทแทจรงของลกคาผ รบประโยชน และผมอานาจควบคม รวมทงตดตามควบคมอยางตอเนอง
ตามทกลาวในขอ 8 ดวย
6.2.3 ในกรณทตอมาภายหลงการเปดบญชหรอเรมทาธรกรรมประเภท non face-to-face account วงเงนรวม
สาหรบทกบญชหรอทกประเภทธรกรรม (total exposure) มลคาธรกรรม หรอขนาดรายการของลกคามมลคาทมสาระสาคญ
หรอลกคาทมพฤตกรรมในลกษณะทอาจพจารณาไดวาไมใชเจาของบญชทแทจรง ตามทกลาวในขอ 6.2.1 บรษทควรจดใหม
face-to-face contact กบลกคาโดยเรว
6.3 กรณลกคาททาธรกรรมเปนครงคราวกบบรษท (Occasional client)
ไดแก ลกคาบคคลธรรมดาหรอนตบคคลททาธรกรรมเปนครงคราวกบบรษท และบรษทไมไดใหบรการ ในลกษณะ
ทตอเนอง เชน ลกคาจองซอหลกทรพย PO/IPO/PP ทไมใชลกคาทเปดบญชซอขายหลกทรพยอยเดม (รวมภายใตโครงการ
ESOP) ลกคาทยนขอทา tender offer หรอลกคาทเปดบญชเพอขายหลกทรพยทไดมาจาก ESOP เพยงอยางเดยว เปนตน
บรษทอาจกาหนดขนตอนการทา KYC/CDD อยางงายกลาวคอ ไมตองทาการตรวจสอบเพอทราบขอเทจจรงเกยวกบลกคา
(Verify) ดงน
6.3.1 กรณจองซอ PO/IPO/PP
1) ลกคายนใบจองซอหลกทรพยพรอมสาเนาบตรประชาชนทลกคาลงนามรบรองความ ถกตอง และ
2) ใหลกคาจายชาระดวยเชคสวนตวของลกคา หรอแคชเชยรเชค หรอจายเงนเขาบญช จองซอ หรอเงนสด
ยกเวนกรณลกคาจายชาระเปนเงนสดจานวนมากกวา 50,000 บาท ลกคาตองมาปรากฏตวตอหนา
6.3.2 กรณทา Tender offer
1) ใหลกคายนใบแสดงความประสงคทจะขายหลกทรพยของลกคาพรอมสาเนาบตรประชาชนของลกคา
และ
2) บรษทจายชาระเงนคาหลกทรพยดวยเชคขดครอม หรอนาเงนเขาบญชชอลกคา
6.3.3 ลกคาทเปดบญชเพอขายหลกทรพยทไดมาจาก ESOP เพยงอยางเดยว และมการรบรองเปน ลายลกษณ
อกษรจากบรษทผ ออกหลกทรพยนน ใหยนคาขอเปดบญชและเอกสารสญญาประกอบการเปดบญช พรอมสาเนาบตร
ประชาชน
6.4 กรณทลกคาซอขายหนวยลงทนผานบรษทในฐานะตวแทนซอขายหนวยลงทน ทไมไดเปดบญชแบบ Omnibus
accounts ใหดาเนนการรวบรวมเอกสารและจดสงตามทบรษทหลกทรพยจดการลงทนกาหนดเทานน
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 53
7. รายชอบคคล ประเทศ และประเภทธรกจหรออาชพ ทบรษทควรใชความระมดระวงในการทาธรกรรม (Sanction
List / Warning List / PEPs List)
บรษทตองจดใหมการเขาถงฐานขอมลตางๆ เชน ขอมลของบคคลผกระทาความผดมลฐาน หรอกระทาความผดหรอ
เกยวของกบอาชญากรรมการฟอกเงนและการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย (ML/FT Sanction list) รายชอของ PEPs
รายชอประเทศทระบเปน NCCTs/ Countries subject to monitoring รายชอของลกคาทเคยถกบรษทรายงาน STR และยง
ไมไดแจงเพกถอนจาก ปปง. เปนตน รวมทงจดใหมขอมลกลมอาชพทมความเสยงสง รายละเอยดฐานขอมลและแหลงขอมล
ปรากฏตามภาคผนวก ข
8. การตดตามควบคมอยางตอเนอง (Ongoing KYC/CDD)
8.1 การทบทวนขอมลลกคา:
(1) สาหรบลกคากลม 1 ตามภาคผนวก ก บรษทอาจไมจาเปนตองดาเนนการทบทวนขอมลลกคา
(2) สาหรบลกคากลม 2 ตามภาคผนวก ก บรษทควรพจารณาทบทวนขอมลของลกคาอยางนอย 2 ปครง
(3) สาหรบลกคากลม 3 ตามภาคผนวก ก บรษทควรพจารณาทบทวนขอมลของของลกคาอยางนอย ปละครง
(4) สาหรบลกคาผมไดทาธรกรรมใดๆ (ไดแก ซอ/ขายหลกทรพย โอนหลกทรพยและชาระคา ซอ
หลกทรพย) ในชวง 1 ปกอนวนพจารณาทบทวน บรษทควรพจารณาทบทวนขอมลของลกคา เมอลกคา
ตองการกลบเขามาทาธรกรรมกบบรษทใหม
ทงน การทบทวนขอมลดงกลาว บรษทอาจพจารณากาหนดใหลกคาตองนาหลกฐานชดปจจบนมาแสดงไดตาม
ความเหมาะสม
8.2 นอกจากการทบทวนขอมลลกคาตามขอ 8.1 แลวยงมสภาวการณบางประการตอไปน ซงบรษทควรทา KYC/CDD
โดยเรว ซงอาจรวมถงการรองขอเอกสารประกอบทมสาระสาคญทเกยวของกบกรณดงกลาว
(1) มลคา รปแบบ หรอวธการในการจดการธรกรรม การชาระเงน หรอการรบชาระเงน ในการทาธรกรรมของลกคา
มการเปลยนแปลงไปอยางมนยสาคญ
(2) เมอมเหตอนควรสงสยเกยวกบความนาเชอถอ ถกตอง เพยงพอ หรอเปนปจจบนของขอมล เอกสาร หรอ
หลกฐาน ทเคยไดรบจากกระบวนการตรวจสอบเพอทราบขอเทจจรงเกยวกบลกคาบรษทยงควรพจารณาจดทา
รายงานธรกรรมทมเหตอนควรสงสยตอ ปปง. ดวย โปรดดรายละเอยดในหวขอท 9
(3) เมอรหรอควรรวาลกคาเปนผกระทาผดหรอมสวนเกยวของหรอมความเกยวของกบบคคลทกระทาความผดมล
ฐาน หรอมสวนเกยวของกบการฟอกเงนหรอการใหการสนบสนนทางการเงนแกการ กอการราย ไมวาใน
ประเทศไทยหรอตางประเทศ
(4) เมอรหรอควรรวาลกคามรายชอเปนหรอมความเกยวของกบบคคลทมสถานะหรอมความสมพนธเกยวของกบ
การเมอง ไมวาจะเปนนกการเมองไทยหรอตางประเทศ (politically exposed persons หรอ PEPs) ทงน ตาม
แนวทางหรอขอแนะนาของสานกงาน ปปง. หรอ FATF
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 54
(5) เมอรหรอควรรวาลกคามแหลงเงนมาจากเขตดนแดนหรอประเทศทเปน NCCTs หรอ Countries subject to
monitoring หรอ สญชาต มถนทอย สถานทตดตอ หรอสถานทจดตง สถานทประกอบธรกจ หรอมการ
เปลยนแปลงขอมลขางตนไปยงเขตดนแดนหรอประเทศดงกลาว ทงน ตามแนวทางหรอขอแนะนาของสานกงาน
ปปง. หรอ FATF
ทงน “ลกคา” ทกลาวขางตน หมายรวมถง รายชอทใชในการเปดบญช บคคลทไดรบประโยชน และบคคลทมอานาจ
ควบคมการทาธรกรรมในบญช
8.3 สาหรบกรณขอ 8.2 (3) - (5) นอกเหนอจากทกลาวในขอ 8.2 บรษทควรจดใหมการตรวจสอบขอมลของลกคากบ
ฐานขอมลตางๆ ทระบไวในหวขอท 7 อยางนอยปละครง
ซงขอมลทควรตรวจสอบ ไดแก ชอลกคา (ซงหมายรวมถง รายชอทใชในการเปดบญช ผ รบประโยชน และผมอานาจ
ควบคมการทาธรกรรมในบญช ผ รบมอบอานาจ และผ ถอหนรายใหญ) สญชาต ถนทอย สถานทตดตอ สถานทจดตง สถานท
ประกอบธรกจ อาชพ เปนตน
กรณทพบวาลกคาเปนผกระทาผดหรอมสวนเกยวของหรอมความเกยวของกบบคคลทกระทาความผด มลฐาน หรอ
มสวนเกยวของกบการฟอกเงนหรอการใหการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย บรษทควรพจารณายตความสมพนธหรอ
ปดบญชของลกคา และอาจพจารณารายงานตอ ปปง.
8.4 ในการดาเนนการตามขอ 8.2 (1) บรษทตองจดใหมระบบและขนตอนการปฏบตงานในการตดตามธรกรรมทมเหตอน
ควรสงสยอยางมประสทธภาพและทนตอเหตการณโดยอาจจะพจารณาสอบทานแบบ Manual หรอใชระบบคอมพวเตอร
ตวอยางของการใชระบบคอมพวเตอรมดงน:
• การตดตามแนวโนม การหมนเวยนของเงนภายในบญช และบนทกการหมนเวยนเฉลยตอเดอนเปรยบเทยบกบ
การหมนเวยนของเดอนปจจบน หากมความแตกตางในอตราทสงกวาคาเฉลยของเดอนกอนหนาอยางมนยสาคญ
โดยพจารณารวมกบสภาพของตลาดโดยรวมแลวเหนวามความผดปกตใหถอวาเขาขายนาสงสย
• การตดตามการซอขายในลกษณะทผดปกตและอาจนาไปสการซอขายทไมเปนธรรมตาม พรบ. หลกทรพยและ
ตลาดหลกทรพย ตามทกาหนดใน (1) ขอบงคบตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย เรอง การซอขาย การชาระราคา
และการสงมอบหลกทรพยในตลาดหลกทรพย (ฉบบท 2) พ.ศ. 2542 ลงวนท 31 สงหาคม 2542 และ (2)
หนงสอเวยนท กล. (ว) 8/2547 ลงวนท 15 กนยายน 2547 เรอง ลกษณะการสงคาสงซอหรอขายหลกทรพยทไม
เหมาะสม (ทงน เมอความผดในกรณการปนหนถอเปนมลฐานความผดหนงในการฟอกเงน)
• การทาเครองหมายในบญชทควรใหความสนใจเปนพเศษในระบบคอมพวเตอร เชน บญชของลกคาทมสวนรวมใน
ธรกจทมความเสยงสง บนหนาจอคอมพวเตอรทใชในการซอขายของบรษท เพอใหเจาหนาทสงเกตเหน และให
ความสนใจเปนพเศษตอธรกรรมทกระทาในบญชนน
8.5 หลงจากกระบวนการควบคมตอเนอง บรษทอาจพจารณาจดกลมลกคาใหม หรอพจารณายตการทา ธรกรรมได
ทงน สาหรบลกคารายทเคยถกรายงานธรกรรมทมเหตอนควรสงสย (STR) และปจจบนบรษทเหนวา ขอสงสยดงกลาวไมมผล
แลว บรษทควรขอแกไขขอมลเดมทเคยแสดงไวตอ ปปง. กอนการพจารณาจดกลมลกคา รายดงกลาวใหม
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 55
9. การรายงานธรกรรมทมเหตอนควรสงสย (STR)
9.1 บรษทตองกาหนดระบบการรายงานธรกรรมทมเหตอนควรสงสยตอ ปปง. ภายใตเงอนไขและขอกาหนดของกฎหมาย
วาดวยการฟอกเงนและขอบงคบทเกยวของ
9.2 บรษทอาจจาเปนตองพฒนาระบบหรอวธการเพอชวยใหการรายงานธรกรรมดงกลาวทนเวลาและสามารถตรวจพบ
รองรอยของกจกรรมผดปกตหรอนาสงสยได โดยเฉพาะอยางยงในกรณทเกยวกบบญชลกคากลม 3 กลมทตองใหความสนใจ
เปนพเศษ เชน PEPs เปนตน ตวอยางระบบตามรายละเอยดขอ 8.4
9.3 การกาหนดลกษณะทอาจถอเปนธรกรรมทมเหตอนควรสงสยอาจเปนเรองทไมสามารถทาไดอยางชดเจน ดงนน ใน
เบองตนบรษทจาเปนตองมความเขาใจและทราบถงธรกจและแหลงเงนของลกคาเพอทจะสามารถใช ดลยพนจไดอยาง
รอบคอบวาธรกรรมนนผดปกตหรอไม
9.4 ตวอยางลกษณะธรกรรมทมเหตอนควรสงสยหรอผดปกตซงอาจตองมการตรวจสอบอยางละเอยดนนปรากฏตาม
ประกาศของ กลต.
9.5 ในกรณทมการตดสนใจวาจะไมรายงานธรกรรมทมเหตอนควรสงสยอยางชดเจนตอ ปปง. เจาหนาทผ กากบดแลควร
บนทกเหตผลไว ทงนในการรายงานธรกรรมทมเหตอนควรสงสยนนไมจาเปนตองคานงถงวาจะเกยวของกบประเดนเรองภาษ
หรอไม ในกรณทมขอสงสยอย ควรรายงานธรกรรมนนตอ ปปง. โดยไมชกชา
9.6 บรษทหรอพนกงานทเกยวของตองไมเปดเผยใหลกคาทราบวาไดรายงานธรกรรมทมเหตอนควรสงสยนนตอ ปปง.
หลงจากนน ถาจาเปนตองสอบถามลกคาเพมเตม ควรระมดระวงอยางยงเพอใหแนใจวาลกคาไมรตววาชอของตนไดถกนาไปแจง
ตอ ปปง. แลว
10. ภาระหนาทของบรษทในการสนบสนนนโยบายการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน
10.1 บรษทตองจดฝกอบรมใหแกเจาหนาทเกยวกบนโยบายขอกฎหมายและขอบงคบทเกยวของอยาง ตอเนองโดย
(1) พฒนาโครงการฝกอบรม และ
(2) ฝกอบรมผ ทเกยวของทกฝายเพอใหมความรเกยวกบกฎหมายวาดวยการปองกนการฟอกเงน ขอบงคบ นโยบาย
และวธการในการปองกนการฟอกเงน รวมทงความสาคญของมาตรการ KYC/CDD ในการชวยปองกนการ
ฟอกเงนและการใหการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย
10.2 บรษทตองดาเนนขนตอนทเหมาะสมเพอใหมนใจวาพนกงานมความเขาใจอยางเพยงพอในเรองทเกยวกบ
(1) ความรบผดชอบและบทบาทของตนในการตอตานการฟอกเงนและการใหการสนบสนนทางการเงนแกการกอ
การราย
(2) นโยบายภายใน วธการ และการควบคมวาดวย AML/CFT และสาหรบการรายงานธรกรรมทมเหต อนควร
สงสย
10.3 ควรเกบบนทกเกยวกบการฝกอบรมทจดขนทงหมด รวมทงรายชอของพนกงานผ เขารบการฝกอบรมไว
10.4 บรษทตองแตงตงเจาหนาท AML/CFT ซงมความรบผดชอบดงตอไปน:
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 56
(ก) การตรวจสอบการปฏบตรวมถงการสงรายงาน STR ตามกฎหมายฟอกเงน ประกาศสานกงาน และแนวทาง
ปฏบตทเกยวของ
(ข) ใหคาปรกษาแนะนาแกฝายบรหารและฝายจดการเกยวกบนโยบายภายในวธการ และการควบคม วาดวย
AML/CFT
(ค) รายงานผลการดาเนนการตรวจสอบตอคณะกรรมการของบรษทอยางนอยปละครง
10.5 บรษทตองดาเนนการใหเจาหนาท AML /CFT และบคคลอนใดทไดรบแตงตงใหชวยเจาหนาท AML/CFT สามารถ
ปฏบตหนาทไดโดยอสระ รวมถงสามารถเขาถงขอมลเกยวกบลกคาและขอมลอนๆทเกยวของ เพอใหการปฏบตหนาทสามารถ
ทาไดอยางสมบรณ
10.6 บรษทควรสนบสนนใหเจาหนาทของบรษทมการปฏบตตามกฎหมายและขอบงคบทเกยวของในเรองของการตอตาน
การฟอกเงนและการใหการสนบสนนทางการเงนแกการกอการรายและดแลเรองอนๆทเกยวเนองกบ AML/CFT โดยทวไป
11. การจดเกบเอกสารและขอมล
11.1 เอกสารและขอมลซงควรจดเกบไวไดแก:
(1) ชอของลกคา บคคลผไดรบมอบอานาจ รวมทงการระบรายชอของผ รบประโยชนและผมอานาจควบคมการทา
ธรกรรมในบญช
(2) ทอยและสถานทตดตอของลกคา และบคคลผไดรบมอบอานาจ
(3) เอกสาร/หลกฐานเกยวกบการกาหนดตวลกคาและการพสจนยนลกคา ในกระบวนการ KYC/CDD ซงรวมถง
หลกฐานทลกคาจดหาใหและหลกฐานซงบนทกหรอรวบรวมโดยเจาหนาทของบรษท
(4) รายละเอยดของบญชธนาคารหรอแหลงทมาของเงนทน
(5) รายงานธรกรรมทมเหตอนควรสงสยพรอมรายละเอยดเกยวกบธรกรรมดงกลาว
11.2 บรษทตองบนทกและจดเกบเอกสารขอมลตาม 11.1 ไวอยางนอยหาปนบจากวนทปดบญชหรอยตความสมพนธกบ
ลกคา
12. ลกคาเดมกอนวนทประกาศของ กลต. มผลบงคบใช
12.1 บรษทตองดาเนนการจดกลมลกคารายทมธรกรรมเกดขนในชวง 6 เดอนยอนหลงนบแตวนทประกาศของสานกงาน
กลต. มผลบงคบใช เชน รายการซอ/ขายหลกทรพย การโอนเงนหรอหนเขาออกผานบญช ทงน สาหรบลกคาทจดอยในกลม
1 และ 2 ของภาคผนวก ก นน บรษทตองดาเนนกระบวนการ KYC/CDD ใหแลวเสรจภายใน 3 ปหลงจากทขอบงคบของ กลต.
เรมมผลบงคบ สวนลกคาในกลม 3 นน บรษทควรดาเนนกระบวนการ KYC/CDD ใหแลวเสรจภายใน 1 ปหลงจากทประกาศ
ของสานกงาน กลต. มผลใชบงคบ
12.2 สาหรบลกคาทไมมธรกรรมเกดขนในชวง 6 เดอนยอนหลง บรษทยงไมตองดาเนนกระบวนการ KYC/CDD จนกระทง
ลกคาประสงคทจะเรมทาธรกรรมใหม ซงบรษทตองดาเนนกระบวนการ KYC/CDD ใหแลวเสรจภายในกาหนดเวลาทเหลออย
ตามขอ 12.1
ผแนะนาลกคา (Introducing Broker Agent : IBA)
หนาท 57
13. การปฏบตตามขอกาหนดทเขมงวดมากกวา
ในกรณทขอบงคบและแนวทางทออกภายใตกฎหมายนหรอกฎหมายอนไมสอดคลองกบแนวทางฉบบน บรษทควรปฏบต
ตามกฎหมาย ขอบงคบ หรอแนวทางทกาหนดไวเขมงวดกวา
*********************************************