ดร.โทมัส กอร์ดอน - BeeMedia · 2017-05-31 · หนังสือดี เปลี่ยนแปลงชีวิตได้ มอบหนังสือดี

หนงสอด เปลยนแปลงชวตไดมอบหนงสอด เปนของขวญสำ�หรบคนทรกและหวงใย

เขยนโดย : ดร.โทมส กอรดอน

แปลโดย : ศรสชา พศาลบตร แมคเคบบ

บรรณาธการโดย : สมชย เบญจมตร

มงมนท�ำหนงสอด... เพอคณ

ตวอย�งทดลองอ�น

2 P.E.T. คมอสอนพอแม ใหเปนพอแมทเกง... - ฉบบปรบปรง โดย ดร.โทมส กอรดอน

ตวอยางทดลองอาน

สงวนลขสทธต�มพระร�ชบญญตลขสทธ (ฉบบเพมเตม) พ.ศ. 2560 โดย บรษท บ มเดย กรป (ประเทศไทย) จ�ำกดห�มก�รลอกเลยนไมว�สวนหนงสวนใดของหนงสอเลมน รวมทงก�รจดเกบถ�ยทอด ไมว�ดวยรปแบบหรอวธก�รใด ๆ ดวยกระบวนก�รท�งอเลกทรอนกส ก�รถ�ยภ�พ ก�รบนทก หรอวธก�รอนใด โดยไมไดรบอนญ�ตเปนล�ยลกษณอกษร

69 ซ.เรวด 12 ถ.ตวำนนท ต.ตลำดขวญ อ.เมองนนทบร จ.นนทบร 11000

Line id : @beemedia www.facebook.com/beemedia Email : [email protected]

ISBN 978-974-9760-99-4 ราคา 310 บาท

ตดตอส�ำนกพมพไดท มอถอ 089-111-7500, 089-120-7700 โทรศพท 02-951-5577

เขยนโดย : ดร.โทมส กอรดอน แปลโดย : ศรสชำ พศำลบตร แมคเคบบ บรรณ�ธก�รโดย : สมชย เบญจมตร

หนงสอ P.E.T. คมอสอนพอแม ใหเปนพอแมทเกง และมจตวทย�ในก�รเลยงลกดวยวธก�รทด - ฉบบปรบปรง แปลจ�ก PARENT EFFECTIVENESS TRAINING The Proven Program for Raising Responsible Children

หนงสอเลมนจดพมพดวยความรบผดชอบและใชกระดาษถนอมสายตาอยางด ทกเลมรบประกนความพอใจสงสด หากเกดปญหาการพมพ สามารถเปลยนเลมใหมไดทนท

กรณตองกำรสงซอจ�ำนวนมำก เพอใชเปนของขวญหรอ ส.ค.ส. ในทกเทศก�ล เชน ปใหม

ง�นสมมน� ง�นอบรม พฒน�บคล�กรหนวยง�นหรอเปนของขวญเพอคนทรกและหวงใย

ขอรบสวนลดพเศษท 089-111-7500, Line id : @beemedia, www.BeeMedia.co.th

โทรศพท 0-2739-8000 โทรส�ร 0-2739-8356-9 http://www.se-ed.com

Thai Language Translation Copyright © 2017 by Bee Media Group (Thailand) Co., Ltd. Copyright © 1970, 1975, 2000, 2017 by Thomas Gordon All Rights Reserved. Through Tuttle - Mori Agency Co., Ltd.

พมพครงแรก : กมภ�พนธ 2554

ฉบบปรบปรง : กรกฎ�คม 2560 1 7 0 7 9 8 7 6 5 4 3 2 1



- เกยวกบผแปลและเรยบเรยง -ศรสชา พศาลบตร แมคเคบบ ส�าเรจการศกษาระดบปรญญาตร

จากคณะศลปศาสตร (ภาษาองกฤษ) มหาวทยาลยธรรมศาสตร และ

ระดบปรญญาโทจาก University of Illinois at Urbana-Champaign

ทางการสอนภาษาองกฤษเปนภาษาทสอง (TESL) หลงจบการศกษาเขา

รบราชการเปนอาจารยมหาวทยาลยธรรมศาสตร ปจจบนพ�านกอยกบสาม

และลกสาว 2 คน ทรฐเวอรจเนย ประเทศสหรฐอเมรกา

ศรสชาและสามเปนคนรนใหมทมเปาหมายในการดแลอบรมสงสอน

ลกใหเปนคนทมคณภาพ จงสนใจเผยแพรหนงสอเลมนใหคนไทยไดอาน

และน�าไปประยกตใชในการดแลลก เพอสรางอนาคตทดและใหเปนคนท

มคณภาพของสงคมไทยตอไป ผลงานแปลของเธอนอกจากหนงสอเลมน

คอ ท�าอยางไรพนองไมทะเลาะกน วธพดกบลกวยรน... และอกหลายเลม

โดยส�านกพมพ บ มเดย

ดร.โทมส กอรดอน นกจตวทยาทมชอเสยง ทานไดรบ

รางวลเหรยญทองจากสมาคมนกจตวทยา แหงประเทศ

สหรฐอเมรกา ในป ค.ศ. 1999 สาขา ผใหการสนบสนนงาน

จตวทยาอยางตอเนอง และในป ค.ศ. 2000 ไดรบรางวล

ความส�าเรจสงสดในอาชพ จากสมาคมนกจตวทยาแหงรฐแคลฟอรเนย

ซงเขาเปนคนแรกทไดรบรางวลความส�าเรจสงสดในอาชพ จากสมาคม

ผสอนการเลยงดเดกระดบประเทศ นอกจากนยงเปนทปรกษาใหกบการ

ประชมเกยวกบเดกและโครงการส�าหรบเดกทจดโดยท�าเนยบขาวอกดวย

ดร.กอรดอน เขยนหนงสอทงหมด 8 เลมดวยกน ซงรวมถงหนงสอ

Leader Effectiveness Training (L.E.T.) และหนงสอ Teacher

Effectiveness Training (T.E.T.) ปจจบนเขาท�างานทเมองโซลานา บช

รฐแคลฟอรเนย มลกสาวสองคนและหลานอกสองคน

- เกยวกบผเขยน -

5

ค�าพดของเดกผหญงคนหนง ทกลาวกบนกจตวทยาวา “หนรสกดมากเลยคะทสามารถเลาความรสกทแทจรงของหนใหใครสกคนฟง

หนไมเคยเลาเปดอกแบบนกบใครเลย หนไมสามารถพดเรองแบบนกบพอ

แมของหนไดเลยคะ” นนบงบอกไดดวาพอแมและลกนนมชองวางระหวาง

กน มความไมเขาใจท�าใหไมมการเปดใจซงกนและกน ท�าไมลกของเราจง

ไมยอมเปดเผยความในใจกบพอแม ท�าไมความหวงดของพอกบแมจงท�าให

ความสมพนธหางออกไปทกท ทงนอาจกลาวไดวาวธการเลยงดลกและ

ทศนคตของพอแมมสวนส�าคญอยางยง พวกเขาจะตองพฒนาตนเองใหม

จตวทยาในการเลยงลก เฉกเชนนกจตวทยามออาชพ

หลกการส�าคญคอ จรง ๆ แลวพอแมเปนเพยงคนธรรมดาทมคานยม

ของตวเอง และไมยดเยยดคานยมเหลานนใหลก เพยงแตแสดงตวอยางท

ดใหลกเหน โดยรบฟงเชงรกมากขน พดกบลกดวยทาทแสดงการยอมรบ

เปดโอกาสใหลกเปนตวของตวเอง ใหลกไดเรยนรจากความผดพลาด และ

ไมใชอ�านาจของความเปนพอแม แตจะใหสทธเทาเทยม ท�าใหลกเปดใจ

รบฟงค�าสอนพวกเขามากขน เพอชวตทดขนของทกคนในครองครว

หนงสอ “P.E.T. คมอสอนพอแม ใหเปนพอแมทเกง และมจตวทยา

ในการเลยงลกดวยวธการทด - ฉบบปรบปรง” แปลจากหนงสอ PARENT

EFFECTIVENESS TRAINING หรอ P.E.T. ทมยอดขายมากกวา 4 ลาน

เลมทวโลก เขยนโดย ดร.โทมส กอรดอน ผซงน�าหลกจตวทยามาสอน

พอแมใหมวธการเลยงดลกอยางมประสทธภาพ

ส�านกพมพ มความภมใจทไดน�าเสนอ หนงสอด

เลมน เพอใหทานไดประยกตน�าวธการตาง ๆ ไปเปลยนแปลงชวตลกหลาน

ของทานและเดกทกคนทกวยใหมชวตทดขนตลอดไป

เพราะหนงสอดเลมน เปลยนแปลงชวตทานและคนททานรกได

หมายเหตบรรณาธการ

สมชย เบญจมตร



“พอแมทใชวธของ P.E.T. จะมจตวทยา

ในการเลยงลกทด

พวกเขาไมตองใชการลงโทษในการสอน

วนยใหกบลกเลย ไมตองท�าใหลกกลวในการ

สอนใหเขามความรบผดชอบตนเอง

แตสามารถท�าใหลกเปดใจรบฟงค�าสอน

ของพอแมโดยไมตอตาน และโนมนาวเขา

ใหมพฤตกรรมทเหมาะสมได ดวยวธการท

ไมมใครเจบช�าน�าใจ”

P A R E N T

The Proven Program for Raising Responsible Children

7

เกยวกบผเขยนและผแปล 4

หมายเหตบรรณาธการ 5

บทน�า 11

1 พอแมถกต�าหนวาเลยงลกไมด แตไมเคยมใครสอนพวกเขาวา การเปนพอแมทดนนเปนอยางไร 15

2 จรง ๆ แลว พอแมกเปนเพยงคนธรรมดา ๆ คนหนง 27 -ท�ำควำมเขำใจกบหลกกำร“กำรยอมรบ” -ไมวำพอแมจะพยำยำมอยำงไรกไมเสมอตนเสมอปลำย -พอกบแมไมจ�ำเปนตองอยฝำยเดยวกนตลอดเวลำ -กำรยอมรบแบบไมจรงใจ -คณสำมำรถยอมรบในตวเดกแตไมยอมรบพฤตกรรมของเขำไดหรอไม -ควำมหมำยของกำรเปน“พอแมธรรมดำๆ” -ปญหำทเกดขนเปนของใคร

3 วธรบฟงเดก เพอใหเขาพดกบเราอยางเปดใจ : วธใชภาษาทแสดงการยอมรบในตวเขา 48 -ควำมส�ำคญของ“ภำษำทแสดงกำรยอมรบ” -พอแมตองท�ำใหเดกเหนวำตวเขำไดรบกำรยอมรบ -วธแสดงกำรยอมรบโดย“ไมใชกำรพด” -วธแสดงกำรยอมรบโดยกำรใช“กำรพด” -กำรพด12แบบทปดกนกำรสอสำรนนเปนอยำงไร -วธพดทชวยใหเดก“พดอยำงเปดอก”กบพอแม -วธกำรฟงเชงรก(ActiveListening) -ท�ำไมพอแมจงตองใชวธกำรฟงเชงรก -ทศนคตทพอแมพงมในกำรใชวธกำรฟงเชงรก -ควำมเสยงของกำรใชวธกำรฟงเชงรก

สารบญ



4 วธน�าการฟงเชงรกมาใชปฏบตจรง 85 -เมอใดทเดก“เปนเจำของปญหำ” -พอแมตองท�ำอยำงไรเพอใหกำรฟงเชงรกใชไดผลด -เมอใดทพอแมควรใชกำรฟงเชงรก -ควำมผดพลำดทพบไดบอยในกำรใชวธกำรฟงเชงรก

5 วธรบฟงสงทเดกเลกทยงพดไมได สอออกมา 121 -ควำมตองกำรและปญหำของเดกทำรกเปนเชนใด -ท�ำควำมเขำใจกบควำมตองกำรและปญหำในเดกทำรก -ใชวธกำรฟงเชงรกเพอชวยเหลอเดกทำรก -ปลอยใหเดกตอบสนองควำมตองกำรของตนเอง

6 พดอยางไรจงจะท�าใหเดกรบฟงคณโดยไมตอตาน 129

-เมอพอแม‘เปนเจำของปญหำ’ -วธกำรท‘ไมเหมำะสม’ในกำรพดกบลกเมอมปญหำ -วธพดทดในกำรพดกบเดก -ท�ำควำมเขำใจและเรยนรหลกกำรของYou-MessageและI-Message -สวนประกอบส�ำคญของI-Message -แลวท�ำไมกำรใชI-Messageจงมประสทธภำพ

7 การน�าวธ I-Message มาใชปฏบตจรง เพอใหเดกเกดความรสกทด 153 -มYou-Messageแฝงอยในค�ำพดI-Message -กำรใชI-Messageสงผลดอะไรบำง -วธใช“ภำษำทไมใชกำรพด”แบบI-Messageกบเดกเลก -ปญหำทเกดจำกกำรใชI-Message -กำรใชI-Messageแบบอนๆ -วธใชI-Messageเพอปองกนหรอหลกเลยงไมใหเกดปญหำ -I-Messageสำมำรถน�ำมำซงวธกำรแกปญหำไดอยำงไร

8 วธเปลยนพฤตกรรมทไมดของเดก ดวยการเปลยนสงแวดลอมรอบตวของเขา 174

9

9 เมอเกดความขดแยงระหวางพอแมและลก ใครควรจะเปนผชนะ 182 -ใครแพใครชนะระหวำงเดกกบพอแม -วธแกไขปญหำควำมขดแยงแบบเดมๆสองวธ(แบบมผแพ-ชนะ) -ท�ำไมวธท1จงไมมประสทธภำพ -แลวท�ำไมวธท2จงไมมประสทธภำพ -ปญหำเพมเตมของกำรใชวธท1และวธท2

10 อ�านาจของการเปนพอแมถกตองและจ�าเปนทจะตองใชจรงหรอ 199 -‘อ�ำนำจของพอแม’คออะไรและมควำมหมำยวำอยำงไร -ขอจ�ำกดของกำรใชอ�ำนำจควำมเปนพอแม -อ�ำนำจของพอแมจะคอยๆหมดไปเมอเดกเรมพงพำตวเองได -ปแหงกำรเปนวยรน -กำรฝกดวยกำรใชอ�ำนำจนนตองมเงอนไขส�ำคญ -ผลทเกดขนจำกกำรทพอแมใชอ�ำนำจของควำมเปนพอแมกบเดก -ปญหำทซบซอนในเรองกำรใชอ�ำนำจของพอแม

11 การแกไขความขดแยง ดวย ‘วธทไมมผแพ (No-lose)’ 229 -ท�ำไมวธท3จงเปนวธทดและมประสทธภำพ

12 ความกลวและความกงวลของพอแม ตอการใช ‘วธทไมมผแพ (No-lose)’ 253

13 การน�า ‘วธทไมมผแพ (No-lose)’ ไปปฏบตใชจรง 272 -แลวเรำจะเรมกนอยำงไร -6ขนตอนในกำรใช‘วธทไมมผแพ’ -กำรเรมใชขนตอนตำงๆตำมวธท3 -ควำมจ�ำเปนของกำรใชกำรฟงเชงรกและI-Message -กำรใชวธกำรทไมมผแพเปนครงแรก -ปญหำทพอแมจะตองพบ -กำรใชวธทไมมผแพส�ำหรบแกปญหำระหวำงเดกกนเอง -เมอใดจงเปนเวลำททงพอและแมเขำไปมสวนรวมในควำมขดแยงนนๆ


14 ท�าอยางไร ไมใหลกตดเราจากความเปนพอแมของพวกเขา 303 -ค�ำถำมเกยวกบเรองคำนยม -ค�ำถำมเกยวกบประเดนสทธสวนบคคลของเดก -แลวเรำจะสอนคำนยมใหเดกไดหรอไม

15 วธการเปลยนแปลงทตวของเรา เพอชวยลดความขดแยงในครอบครว 320 - คณยอมรบตวคณเองมำกขนไดหรอไม -เดกๆเปนลกของใคร -คณรกลกของคณทกคนหรอเพยงบำงคนบำงพฤตกรรมเทำนน -คำนยมและควำมเชอของพอแมเทำนนหรอทถกตอง -คณควรใหควำมส�ำคญกบควำมสมพนธกบสำมภรรยำมำกกวำลกจรงหรอ -พอแมสำมำรถเปลยนแปลงทศนคตของตนเองไดหรอไม

16 จะท�าอยางไรกบผใหญรอบ ๆ ตวเดก ทท�าหนาทเสมอนพอแมของพวกเขา 333 -ปฏญำณวำดวยเรองควำมสมพนธระหวำงเรำ

ภาคผนวก 342 1.แบบฝกหดเพอทดสอบวธกำรฟงเพอรบรควำมรสกของเดก 2.แบบฝกหดเพอทดสอบกำรรบรค�ำพดหรอสำร ทใชไดอยำง“ไมมประสทธภำพ” 3.แบบฝกหดเพอทดสอบกำรพดแบบI-Message 4.แบบฝกหดเพอทดสอบในเรองกำรใชอ�ำนำจของพอแม 5.กำรพด12แบบทปดกนกำรสอสำร :ผลทเกดขนจำกกำรใชวธกำรพดกบลกทพอแมสวนใหญชอบท�ำ

บทน�า

เมอตอนท ปเตอร ไวเดน เพอนนกเขยนของผมบอกใหผมเขยนหนงสอเลมน พอผมปฏเสธ เขากแสดงบทบาทของนกขาย

ทนท เขาบอกวาหนงสอเลมนจะชวยเปลยนชวตพอแมหลายคนใหดขน

ชวยพอแมเลยงลกใหเปนคนทมความรบผดชอบตอสงคมและมวนยใน

ตนเอง และถาเหตผลเหลานยงไมเพยงพอทจะท�าใหผมเขยนหนงสอ เขา

จะท�าหนาทเปนผอานทวนตนฉบบดวยตวเองเลยทเดยว ปเตอรเปน

นกเขยนและตพมพหนงสอมาแลวหลายรอยเลม ผมจงคอนขางเชอมน

วาเขารในสงทเขาพด และเขากพดถก เพราะในทสด หนงสอเลมนได

ตดอนดบหนงสอขายดและชวยเปลยนชวตคนหลายลานคนใหดขน ชวย

เปนแนวทางในการเขยนหนงสอเกยวกบการเลยงดเดกอกมากมายหลาย

รอยเลม กระทง มลนธพว (Pew Foundation) ยงกลาววา หนงสอ

เลมนเปนตนแบบของการจดอบรมการเลยงดเดกอกกวา 50,000 แหง

ในสหรฐอเมรกาและอกมากมายหลายแหงทวโลก

และในชวงหลายปทผานมา แบบฝกหดทผมไดสรางสรรคและ

อธบายในหนงสอเลมน ไดกลายเปนสวนหนงของการศกษาเรองการ

สอสารและการแกปญหาความขดแยง ปจจบนคนสวนใหญรจกเรอง การ

รบฟงอยางตงใจ (Active Listening) การพดถงตวเองโดยไมกลาว

โทษผอน (I-Message) และ การแกปญหาโดยไมมใครเปนผแพ

(No-lose Conflict Resolution) กนทงสน ไมนานนกเรากพบวา วธ

นทถกเรยกกนวา วธของกอรดอน (Gordon Way) ซงใชไดไมเพยง

แตในเรองความสมพนธระหวางพอแมกบลกเทานน แตยงน�าไปปรบใช

กบความสมพนธในรปแบบอน ๆ ทงในครอบครว ทท�างาน โรงเรยน

และแมแตความสมพนธระหวางประเทศไดอกดวย เทคนคตาง ๆ ปรากฏ

อยในหนงสอแบบเรยนเรองจตวทยา หรอวชาส�าหรบผน�าในทางธรกจ ใน



บทเรยนของการศกษาของผใหญ และปรากฏอยทกหนทกแหงทใหความ

ส�าคญในเรอง การตดตอสอสาร และ การแกปญหาความขดแยง

อกหลายปตอมา ผมพบวาการใชวธการและเทคนคเหลานในการ

ด�าเนนชวตไดชวยสงเสรมความเปนประชาธปไตยในสงคมเพมมากขนอก

ดวย ความสมพนธทเคารพความเหนซงกนและกนน น�ามาซงความเปน

อยทด ในสงคมทผคนตางยอมรบฟงความเหนของกนและกน อกทงม

สวนรวมในการตดสนใจในเรองทมผลกระทบกบพวกเขา จะเปนสงคมท

ผอยอาศยมความมนใจในความสามารถของตนเอง และไมมความรสกวา

ใครตองใหญกวาใคร หรอความคดใครดกวาใคร ซงตรงกนขามกบสงคม

แบบเผดจการ

วธเหลานยงเปนสงจ�าเปนส�าหรบความสงบสขในโลกของเรา

ครอบครวประชาธปไตยเปนครอบครวทสงบสข และเมอโลกของเราม

ครอบครวสงบสขมากพอ เรากจะอยรวมกนในสงคมทตอตานความรนแรง

และตอตานการท�าสงคราม

ตอนทผมเรมเขยนหนงสอเลมน ผมไมไดนกถงเรองของการเจรญ

เตบโตไปตามวย ผมไมไดคดคาดการณไปไกลจนเหนวาเดกทโตมาดวย

วธของ P.E.T. ไมเพยงแตจะเปนเดกทโตมาเปนผใหญทแขงแรงและม

ความสขเทานน แตพวกเขายงกลายเปนพอแมแบบประชาธปไตยและเปน

ครอบครวทไมนยมความรนแรงสรนลกรนหลาน ซงผมมความสขมากท

มชวตอยจนถงวนน วนทไดพดคยกบคนรนใหม ทรนปยาของเขาเปน

ผน�าวธของ P.E.T. มาใชในครอบครว

เพอนคนหนงของผมกลาววา “ในชวตของคนเรานนมกจะไดรบ

เรองด ๆ ทนาประหลาดใจอยางนอยคนละหนงเรอง” ผมคดวาส�าหรบผม

แลว เรองด ๆ ทนาประหลาดใจนนกคอ การท ปเตอร ไวเดน กระตน

ใหผมเขยนหนงสอเลมน เพราะวธของ P.E.T. ไมไดเพยงแพรหลายเฉพาะ

ในประเทศอเมรกาเทานน แตยงไดรบการแปลเปนภาษาอน ๆ กวา

13บทน�ำ

30 ภาษา อกทงขายไปแลวทวโลกมากกวา 4 ลานเลม วธของ P.E.T.

ยงไดรบการน�าไปใชในตางประเทศ 43 ประเทศ ผมไมเพยงแตประหลาด

ใจเทานน แตยงมความสขกบเรองนอยางมากอกดวย

เราไดพบวาหลกการของวธ P.E.T. ยงใชไดดในปจจบน แมวาผม

ไดสอนการใชหลกการนมานานกวา 40 ปแลว กบกลมพอแม 17 ทาน

แรก ทเมองแพซาดนา รฐแคลฟอรเนย สงทเปลยนไปคอความเปนท

ตองการของวธแบบน เพราะทผานมา มการศกษามากมายทสนบสนนวา

การตลกหรอการใชก�าลงไมวาจะแบบไหนกตามในครอบครวนนท�าใหเกด

ปญหาความรนแรงตามมาในสงคม หนงสอทคณถออยเลมนจะเสนอทาง

แกไขความรนแรงในครอบครว และน�าความสงบสข รวมทงประชาธปไตย

มาแทนท

หลายปทผานมา ตงแตไดเรมมการใชวธของ P.E.T. ความคดเหน

ของคนสวนใหญในสงคมนนเปลยนไปอยางมาก โดยในป ค.ศ. 1975

คนสวนใหญมากกวา 95 เปอรเซนต เหนดวยกบการลงโทษเดก ทง

ในบานและโรงเรยน แตการท�าประชามตเมอไมนานมานพบวา มเพยง

50 เปอรเซนตเทานน ทยงมความเชอแบบนอย และตวเลขกลดลงอยาง

รวดเรว ซงผมมความปลมใจในเรองนอยางมาก

ผมหวงเปนอยางยงวาคณจะไดเรยนรสงทเปนประโยชน และ

ชวยเปดโลกทศนของคณใหกวางขนจากการอานหนงสอเลมน

ดร.โทมส กอรดอน

เมองโซลานา บช

รฐแคลฟอรเนย

“พอแมหลาย ๆ ทานอยากจะชวยเดกแกไข

ปญหา แตบางครงกมากจนเกนไป

ตองการจะชวยลกอยางมาก หรอบางครง

ยอมรบไมไดถาความตองการของลกไมไดรบ

การตอบสนองดงนนพวกเขาจงเขามาชวย

เดกแกไขปญหาโดยการใหทางออกเสยเอง

ถาพอแมท�าแบบนบอย ๆ จะท�าใหเดก

ไมสามารถคดแกไขปญหาไดดวยตนเองตอไป

ในอนาคต”

P A R E N T

The Proven Program for Raising Responsible Children

1พอแมถกต�าหนวาเลยงลกไมด แตไมเคยมใครสอนพวกเขาวาการเปนพอแมทดนนเปนอยางไร

เมอใดกตามทวยรนไดกอปญหาใหกบสงคม ใคร ๆ ตางกต�าหนพอแมของวยรนวาเลยงลกไมด แมแตนกจตวทยาทมชอเสยง

เมอไดศกษาขอมลสถตของวยรน ทงเรองความผดปกตทางสภาพจตใจ

ปญหาการตดยาเสพตด หรอปญหาการฆาตวตายทเพมขนอยางนาตกใจ

ตางกประณามวาเปนความผดของพอแม บรรดานกการเมองและ

ผเชยวชาญดานกฎหมายตางกตอวาพอแมทเลยงเดกขนมาเปนปญหาสราง

ความไมสงบในสงคม เปนวยรนทกอเหตรายตาง ๆ เปนนกเรยนทนยม

การใชความรนแรง หรอกออาชญากรรม และเมอเดกไมประสบความ

ส�าเรจในโรงเรยน หรอถกไลออกจากโรงเรยนเพราะผลการเรยนไมดพอ

ทงครและผบรหารโรงเรยนตางกเหนพองกนวาเปนความผดของพอแม

แลวใครกนละทจะยนมอมาชวยพอแม พวกเขาไดรบความ

ชวยเหลอมากพอหรอไมเพอทจะท�าใหสามารถท�าหนาทไดอยางม

ประสทธภาพ พวกเขาจะรไดอยางไรวาวธการเลยงลกของตนยงไมถกตอง

นก และจะเรยนรวธอน ๆ ทเหมาะสมไดจากทใด



พอแมถกต�าหนวาเลยงลกไมด แตไมเคยมใครสอนวาการเปน

พอแมทดเปนอยางไร ในแตละปมพอแมมอใหมเพมขนปละหลายลาน

คน หนาทของพวกเขาถอเปนหนาททยากทสดทมนษยตองท�า พวกเขา

ตองรบหนาทดแลเดกทารกตวนอย ๆ ทออนแอไรทพงตงแตแรกเกด ดแล

ทงความตองการทางกายและทางใจของเดกตวนอยคนน รวมทงเลยงด

ใหเขาเตบโตมาเปนคนด มความรบผดชอบ และท�าตวเปนประโยชนตอ

สงคม คงไมมหนาทใดทยากมากไปกวาหนาทนอกแลว แตมพอแมสกก

คน ทไดเรยนรวธการท�าหนาทอยางมประสทธภาพ ในปจจบนคงจะม

จ�านวนมากกวาพอแมเมอป ค.ศ. 1962 ทผมเรมคดวธการสอนพอแม

ใหมประสทธภาพในการเลยงลก ซงในการสอนครงแรกของผมมพอแม

สนใจมารวมเรยนเพยง 17 ทาน เทานน และสวนใหญกเปนพอแมท

ลกของตนมปญหาอยางมาก

ผานไปหลายปจนถงปจจบน เราไดสอนพอแมมากกวา 1.5 ลาน

คน เราไดแสดงใหเหนวาวธของเราทเรยกวา คมอสอนพอแมใหเปน

พอแมทเกง และมจตวทยาในการเลยงลกทด (Parent Effective

Training หรอ P.E.T.) นน เปนวธทชวยสอนเทคนคและวธการส�าคญ

ทตองมเพอชวยใหการท�าหนาทเปนพอแมมประสทธภาพ

เราแสดงใหเหนวาคมอนประกอบไปดวยวธการทชวยใหพอแมท�า

หนาทไดอยางมประสทธภาพมากขน พวกเขาจะไดเรยนรวธการทจะเปด

ชองทางสอสารกบลก จะไดเรยนรวธแกไขปญหาทเกดขนกบลกเพอทจะ

ชวยสรางความสมพนธอนดระหวางกน แทนการท�าลายความสมพนธของ

ครอบครวไปอยางนาเสยดาย

คมอนไดแสดงใหคณเหนวาพอแมและลกนนสามารถสรางความ

สมพนธอนดทอบอนใหเกดขนไดดวยความรกและความเขาใจซงกนและ

กน และแสดงใหเหนวาความแตกแยกขดแยงไมจ�าเปนตองเกดขนใน

ครอบครว

171 พอแมถกต�ำหนวำเลยงลกไมด แตไมเคยมใครสอนพวกเขาวา...

เมอครงทผมท�างานเปนนกจตวทยา ผมเคยเชอเหมอนอยางท

พอแมสวนใหญเชอวาการตอตานของวยรนนนเปนเรองทเกดโดยธรรมชาต

และหลกเลยงไมได การตอตานเกดจากความตองการของวยรนทจะเตบโต

เปนตวของตวเอง และตอตานพอแมของพวกเขา ผมเคยมนใจวาวยรน

เปนวยทสรางความสบสนวนวายใหกบครอบครว แตจากประสบการณ

ของเรากบวธการของ P.E.T. ท�าใหเรารวาความจรงมนไมไดเปนเชนนน

พอแมทไดรบการอบรมตามวธการของ P.E.T. บอกวา พวกเขาไมมปญหา

การตอตานจากวยรนในครอบครวของพวกเขา

ตอนนผมเขาใจแลววา วยรนนนไมไดตอตานพอแมของพวกเขา

หรอก แตวยรนตอตาน “วธการสงสอนของพอแมแบบเกา ๆ” ทพอแม

สวนใหญยงใชกนอย ความขดแยงตาง ๆ เปนเรองทหลกเลยงไดถาพอ

กบแมเรยนรวธใหม ๆ ในการรบมอเมอเกดการขดแยงกบลกวยรน

วธการของ P.E.T. ยงแสดงใหเหนวาการท�าโทษเปนสงทไมจ�าเปน

เลย พอแมทใชวธของ P.E.T. แสดงใหเราเหนวา พวกเขาสอนวนยให

ลกไดโดยไมตองใชการลงโทษเลย ซงผมหมายถงการลงโทษทกรปแบบ

ไมใชแคลงโทษทางกายเทานน พอแมสามารถเลยงเดกใหโตขนเปนคน

ทมความรบผดชอบและมวนยได โดยทไมตองท�าใหเดกกลว สามารถ

โนมนาวพฤตกรรมของเดกใหท�าตามทเหนสมควรไดโดยทไมตองท�าให

เดกท�าตามเพราะกลวจะถกลงโทษหรอถกหามไมใหท�าในสงทเขาชอบ

ทงหมดนคงฟงดเหมอนเรองเหลอเชอ เพราะวากอนทผมจะไดลอง

ปฏบตตามวธการของ P.E.T. ผมกเคยคดวามนเปนเรองเหลอเชอ ผมก

เหมอนกบหลาย ๆ คน ทไมคดวาพอแมจะเปลยนแปลงตวเองได พอแม

ทมารวมอบรมวธของ P.E.T. แสดงใหผมไดเหนวา พวกเขาพรอมทจะ

เปลยนแปลงตวเองถาหากไดรบการเรยนรวธการทด สวนใหญทมาเขา

อบรมวธของ P.E.T. ตางกระหายอยากจะเรยนรวธการเลยงลกแบบใหม

แตกอนทจะเรยนรไดนน พวกเขาตองยอมรบและเชอมนกอนวาวธใหมน



จะใชไดผลจรง สวนใหญรแลววาวธเดม ๆ ทใชกนอยนนใชไมไดผล

ดงนนพวกเขาจงพรอมทจะเปลยนแปลงตวเอง และวธการของ P.E.T. ก

แสดงใหเหนวาพวกเขาสามารถเปลยนแปลงได

เรายงรสกดเกยวกบผลของการใชวธการของ P.E.T. เปาหมายเดม

ของเราคอการสอนพอแมดวยวธการทนกจตวทยามออาชพใช โดยการ

ฝกสอนวธการชวยเหลอเดกใหหายจากปญหาทางจตใจและพฤตกรรมท

ไมเหมาะสม ส�าหรบบางคนอาจคดวาเปาหมายนฟงดประหลาดและไมนา

จะเปนไปได แตอยางไรกตาม ตอนนเรารแลววา แมแตพอแมทไมเคย

เรยนวชาจตวทยาในมหาวทยาลยกสามารถเรยนรวธการตาง ๆ เหลานได

และน�าไปใชชวยเหลอลก ๆ ของพวกเขาไดอยางมประสทธภาพ

ระหวางทวธการของเราก�าลงด�าเนนไป เราตองยอมรบวาบาง

สถานการณท�าใหเรารสกทอแท แตกรสกทาทาย นนคอ พอแมในปจจบน

สวนใหญใชวธการเลยงลกทตนไดเรยนรมาจากพอแมของตนเอง ซง

ตกทอดกนมาจากปยาตายายอกตอหนง ความสมพนธระหวางพอแมลก

ไมเหมอนความสมพนธแบบอน ซงดเหมอนวาจะไมไดเปลยนแปลงอะไร

เลย พวกเขายงใชวธการเดม ๆ ทตกทอดกนมาเปนพน ๆ ป

ไมใชเพราะวาเราไมมความรใหม ๆ เกยวกบความสมพนธระหวาง

บคคล ตรงกนขาม นกจตวทยาและนกวทยาศาสตรเชงพฤตกรรม ตาง

ศกษาความรใหม ๆ เกยวกบเดก พอแม ความสมพนธระหวางบคคล

การชวยเหลอใหคนมพฒนาการทดขนทางความคด และการสรางสภาวะ

แวดลอมทเหมาะสม เราไดเรยนรมากมายเกยวกบวธทช วยเสรม

ประสทธภาพของการสอสารระหวางบคคล ผลกระทบของความสมพนธ

ของคน วธการแกไขปญหา และอน ๆ อกมากมาย

หนงสอเลมนน�าเสนอหลกการรวมทงแสดงวธสรางและรกษาความ

สมพนธกบเดกในทกรปแบบ ผอานจะไดเรยนรไมเพยงแตวธการ

ใหม ๆ เทานน แตยงจะไดรวาเมอใดและท�าไมจงตองใชวธการตาง ๆ


นน พวกเขาจะไดเรยนรวธการอยางสมบรณแบบทงหลกการและวธท

จะน�าไปใช เปนความเชอของผมทวาพอแมควรจะไดรบรทกเรองทเราร

เกยวกบการเลยงเดกอยางมประสทธภาพ โดยเรมตงแตหลกการของความ

สมพนธระหวางคนสองคน เมอไดเรยนรทงหมดน พวกเขาจะไดรวาท�าไม

ถงควรใชวธการของ P.E.T. ควรจะใชมนเมอใด และผลลพธควรจะออก

มาเชนไร พวกเขาจะไดเรยนรจนเชยวชาญถงขนาดทจะน�าไปปรบใชใน

การแกปญหาทกรปแบบทอาจเกดขนในความสมพนธระหวางพอแมและ

ลกได

ในหนงสอเลมน เราจะแสดงทกอยางทเรารอยางเตมท บทเรยน

ทแสดงวธการสรางความสมพนธทดระหวางพอแมและลก จะถกน�าเสนอ

อยางละเอยด พรอมตวอยางจรงจากประสบการณของผเขยน พอแม

สวนใหญกลาววาวธการของ P.E.T. เปนวธการทปฏรปการเลยงเดก

เพราะเปนวธทแตกตางอยางมากจากวธเดม และใชไดทงกบการเลยงเดก

เลกและวยรน ใชไดทงกบเดกทมความผดปกต และเดกทปกตสมบรณ

เราจะอธบายวธการของ P.E.T. ดวยภาษางาย ๆ ททกคนเขาใจได

แมในชวงแรก ๆ บางทานอาจไมเหนดวยกบบางวธ แตกมเพยงนอยคน

ทอานไมเขาใจเพราะปญหาภาษาทยากเกนไป

และในเมอผอานไมสามารถถามค�าถามเราได ดงนนในชวงแรกของ

หนงสอนเราจะยกตวอยางค�าถามและค�าตอบทเปนประโยชนมาใหทราบ

ค�าถาม : “นเปนวธแบบทพอแมตองยอมลก ๆ ตลอดเวลาอกแบบ

หนงหรอเปลา”

ค�าตอบ : “ไมใชเลย พอแมทยอมลกตลอดเวลานนตองพบกบ

ปญหามากมายพอ ๆ กบพอแมทเขมงวด เพราะลกของ

พวกเขาจะโตขนมาเปนคนทเหนแกตว ไมมระเบยบ ไม

ชอบใหความรวมมอ และไมเหนใจพอแมของตนเอง”



ค�าถาม : “พอหรอแมเพยงทานเดยวจะใชวธนไดส�าเรจหรอไม

ถาหากพอหรอแมอกทานยงยดตดกบวธเกา ๆ อย”

ค�าตอบ : “ทงไดและไมได ถาพอหรอแมเพยงทานเดยวใชวธน

ในครอบครว กจะสรางผลดตอความสมพนธระหวางพอ

หรอแมทานนนกบลกไดในระดบหนง แตความสมพนธ

ระหวางลกกบพอหรอแมอกทานทไมใชวธนอาจจะแยลง

ดงนนจะเปนการดกวาถาทงครวมกนใชวธใหมน ซงเขา

ทงสองชวยกนและกนไดในการเรยนรวธใหมนรวมกน”

ค�าถาม : “พอแมจะหมดความสามารถในการโนมนาวพฤตกรรม

ของลก ๆ หรอไม พวกเขาจะไมสามารถใหค�าแนะน�า

หรอสงสอนลก ๆ เลยหรอเปลา”

ค�าตอบ : “พอแมอาจคดแบบนหลงจากทอานบทท 1 แตหนงสอ

เลมนสามารถแสดงวธการไดเพยงทละขนทละตอน โดย

บทแรก ๆ เราจะน�าเสนอวธชวยใหเดกมวธหาทางออก

ใหกบปญหาทเขาพบดวยตวเอง บทบาทของพอแมจะ

เปลยนแปลงไปจากบทบาททคนเคย กลายเปนพอแมท

รบฟงและใหลกหาทางออกของปญหากนเอง ในบท

ตอมาจะแสดงวธปรบเปลยนพฤตกรรมทเราไมตองการ

และแสดงวธการท�าใหเดกเขาใจและยอมรบความ

ตองการของพอแม ในสถานการณตาง ๆ น พวกเขา

จะไดเรยนรวธการในการท�าหนาทอยางเหมาะสม และ

สามารถโนมนาวพฤตกรรมของลก ๆ ไดดยงกวาเกาอก

ดวย ซงผมแนะน�าใหอานสารบญของหนงสอเลมนกอน

เพอใหคณรรายละเอยดแตละบทวาจะเกยวกบเรองใด

บาง”


หนงสอเลมนสอนพอแมในรปแบบทงายตอการเขาใจ เพอชวยให

ลก ๆ สามารถรบผดชอบในการแกไขปญหาของเขาดวยตนเอง นอกจาก

นยงแสดงวธการน�าเทคนคไปใชไดทนทอกดวย ซงพอแมทเรยนร วธ

การฟงเชงรก (Active Listening) จะเขาใจค�าพดตอไปนของพอแม

ทไดน�าวธการของ P.E.T. ไปใชไดดยงขน

- “ผมรสกโลงใจอยางมากทไดรวาผมไมจ�าเปนตองมค�าตอบให

ปญหาทกปญหาในชวตของลก”

- “วธการของ P.E.T. ท�าใหฉนไดรวาลกของฉนมความสามารถ

ในการแกปญหาตาง ๆ ดวยตนเอง”

- “ผมรสกทงกบวธการ Active Listening อยางมาก ลก ๆ

สามารถหาทางออกใหปญหาของพวกเขาไดเอง และทางออก

สวนใหญนนดกวาทผมคดใหพวกเขาซะอก”

- “ทผานมาฉนเคยรสกไมคอยสบายใจกบการทตองท�าตววาร

ทกอยางและมทางออกใหปญหาทกอยางของลกตลอดเวลา”

ปจจบนวยรนหลายพนคนตางตอวาพอแมของเขาในเรองตาง ๆ

- “แมไมเขาใจวยรนอยางฉน”

- “ผมเบอทตองกลบบานไปฟงพอแมบนตลอดเวลา”

- “ฉนไมเคยเลาอะไรใหพอแมฟงเลย เพราะถงจะเลาไป พวก

เขากไมมวนเขาใจ”

- “ผมอยากใหพอเลกยงกบผมซะท”

- “ผมจะยายออกจากบานทนททท�าได ผมทนใหพอแมดวาผม

ตลอดเวลาแบบนไมไหวอกแลว”



บรรดาพอแมของลกวยรนกลมนตางรตวดวาพวกเขาลมเหลวใน

การท�าหนาท และไดระบายออกมาในชนเรยนของ P.E.T. วา

- “ผมไมสามารถเปลยนความคดลกชายวย 16 ปของผม ไดเลย”

- “เราเลกพยายามทจะเขาใจแอนนแลว”

- “รคกไมทานขาวเยนกบเราแลว เขาพดกบเรานอยมาก ตอนน

เขาอยากยายหองของเขาออกไปอยทโรงรถ”

- “มารคไมคอยอยบาน และเขากไมเคยบอกเราวาไปไหนหรอ

ไปท�าอะไร ถาฉนถามวาเขาไปไหน ไปท�าอะไร เขากลบตอบ

วามนไมใชธระกงการอะไรของฉน”

ผมคดวาเปนเรองนาเศรามากทความสมพนธทควรจะเปนความ

สมพนธทเตมไปดวยความรกและความเขาใจ กลบกลายเปนความสมพนธ

ทราวฉาน ท�าไมวยรนจงเหนวาพอแมของพวกเขากลายเปนศตร ท�าไม

เดกกบพอแมจงมความแตกแยกกนไดมากขนาดน ท�าไมเดกกบพอแม

ในสงคมปจจบนจงตงทาจะเปนอรกนตลอดเวลา

ใน บทท 14 ของหนงสอ จะพดถงปญหาเหลานและจะแสดงใหเหน

วาเดกไมจ�าเปนตองตอตานพอแม วธการของ P.E.T. นนปฏรปการเลยง

เดกกจรง แตไมไดเปนวธทท�าใหเดกใชเพอลกขนมาตอตานพอกบแม

วธการของ P.E.T. เปนวธทชวยใหไดเรยนรวธปองกนการถกโจมต

ปองกนสงครามยอย ๆ ในบาน และเชอมความสมพนธระหวางพอแมลก

ใหดขนแทนทจะแบงฝายตงรบกนระหวางฝายพอแมกบฝายลก

พอแมทในชวงแรกยงไมยอมรบวธของ P.E.T. เพราะเหนวามน

แตกตางจากรปแบบเดมมากเกนไปนน นาจะลองเปดใจอานบนทกของ

ครอบครวนทไดเรยนรและใชวธของ P.E.T. ด

“ลกคนทมปญหำทสดของเรำคอบลลกชำยวย16ปเขำมปญหำอยำงมำก เขำสรำงปญหำมำกมำยและไมมควำมรบผดชอบอะไร


เลยเรมเรยนไดเกรดไมดไมเคยกลบบำนตรงตำมเวลำทบอกแลวก

สรำงเรองโกหกวำยำงรถแตกบำงนำฬกำเสยบำงหรอวำน�ำมนรถหมด

บำงเรำพยำยำมจะรวำเขำท�ำอะไรเขำกจะโกหกเรำทกเรองเรำท�ำโทษ

โดยไมใหเขำออกจำกบำนไมใหใชรถตดเงนคำขนมเวลำทเรำกบบล

พดกนจะเตมไปดวยบทสนทนำรำย ๆ เรำพยำยำมทกวธแตกไมไดผล

วนหนงหลงจำกททะเลำะกบบลอยำงหนกบลลงไปนอนดนพลำนๆอย

ในครวแลวตะโกนวำเขำจะบำตำยอยแลวหลงจำกนนเรำเลยไปลงทะเบยน

เรยนเกยวกบกำรเลยงเดกกบดร.กอรดอนกำรเปลยนแปลงไมไดเกดขน

ในทนท เดมทเรำไมเคยรสกวำเรำเปนครอบครวทรกใครกลมเกลยวกน

แตมนเปลยนไปหลงจำกทเรำเรมเปลยนคำนยมและทศนคตของเรำเอง

จดทสรางความเปลยนแปลงอยางมากคอ เมอเราไดเรยนรวาพอ

แมเปนเพยงคนธรรมดา แยกตวเองจากตวลก มคานยมของตวเอง

และไมพยายามยดเยยดคานยมเหลานนใหลก แตเพยงแสดงตวอยาง

ทดใหลกเหนเทานนเรากจะเรมโนมนาวลกไดมากขน จำกเดกทตอตำน

ทกอยำงเตมไปดวยควำมโกรธและเรยนไมดบลกลำยเปนคนทใจกวำง

มมนษยสมพนธดขนเขำเรยกพอแมวำ‘คนทเขาชอบทสด’ บลกลบมำ

เปนลกของเรำอกครงฉนมควำมสมพนธกบบลในแบบทฉนไมเคยฝนวำ

จะมไดมนเปนควำมสมพนธทเปยมไปดวยควำมรกควำมเขำใจและ

มควำมเปนอสระสวนตวบลพรอมทจะยอมรบทกอยำงและเมอเรำทก

คนท�ำแบบนนเรำกจะเตบโตพรอมๆกนในครอบครวของเรำ”

พอแมทเรยนรวธการสอสารตามแบบของ P.E.T. จะไมมลกท

พดจาอยางเดกชายอาย 16 ป เดกในออฟฟศของผมคนนเขาพดวา

“ผมไมเหนจ�าเปนตองชวยอะไรในบานเลย ท�าไมผมจะตองท�าดวย

มนเปนหนาทของพอแมไมใชหรอทตองดแลผม ตามกฎหมายพอแมตอง

ดแลผม ผมไมไดรองขอมาเกดสกหนอย”



ตอนทผมไดยนเดกหนมคนนพด ผมไดแตคดวา “นพวกเราเลยง

เดกประเภทไหนขนมาใหสงคมกน เดกทเรยกรองไปหมดทกอยางทง ๆ

ทตวเองไมไดท�าประโยชนใด ๆ ใหใครเลย พอแมสรางประชากรแบบไหน

ใหโลกกน สงคมอนาคตไมกลายเปนสงคมของคนเหนแกตวไปหมดหรอ”

เราสามารถจดประเภทของพอแมสวนใหญได 3 กลมดวยกน

กลมผชนะ กลมผแพ และ กลมทเปนทงสองแบบ พอแมกลมแรก

(กลมผชนะ) เปนผทใชอ�านาจของความเปนพอแมในการเลยงลก พอแม

กลมนจะตงกฎ ตงขอจ�ากด บงคบใหลกมพฤตกรรมตามทพวกเขา

ตองการ ออกค�าสง และตองการใหลก ๆ เชอฟง โดยใชวธการขวาจะ

ท�าโทษเพอใหลกเชอฟง และลงโทษลกเมอลกไมเชอฟง เมอเกดความ

ขดแยงกนระหวางพวกเขาและลก พอแมกลมนจะแกปญหาโดยทพวก

เขาจะเปนฝายชนะและลกเปนฝายแพเสมอ หรอพดอกนยหนงวา พอ

แมกลมนคดวาการทตนชนะลกนนเปนเรองปกต “พอกบแมของเรากเลยง

เรามาแบบน และเรากยงโตมาเปนคนดใชไดเลยแหละ” “เราท�าไปกเพอ

ลกทงนน” “เดกตองการรวาใครมอ�านาจเหนอใครในบาน” หรอไมกเพยง

คดงาย ๆ วา “เปนหนาทของพอแมทจะใชอ�านาจเหนอลก ๆ เพอใหลก

โตมาเปนคนด เพราะพอแมรดทสดวาอะไรผดอะไรถกส�าหรบพวกเขา”

พอแมกลมทสอง (กลมผแพ) จะมจ�านวนนอยกวากลมแรก กลม

นจะใหอสระลกเกอบตลอดเวลา พวกเขาพยายามไมตงกฎตายตว และ

ยอมรบอยางภมใจวาไมใชอ�านาจความเปนพอแมกบลก เวลาทเกดความ

ขดแยงระหวางกน พวกเขาจะปลอยใหลกเปนฝายชนะ และตนเปน

ฝายแพเสมอ เพราะคดวาการขดแยงตอความตองการของลกนนเปน

สงทผด

พอแมกลมทมมากทสดคงจะเปนกลมทสาม (กลมทเปนทงสอง

แบบ) พอแมกลมทไมสามารถตดสนใจไดวาจะเปนแบบกลมทหนงหรอ

กลมทสองด ดงนนกลมนจะเปนสวนผสมของสองกลมแรก พวกเขาจะ


เปลยนวธไปมา ระหวางการเขมงวดกบการปลอยอสระ การดกบการ

ปลอยสบาย ๆ การใชกฎบงคบกบการไมมกฎ และการเปนผแพกบการ

เปนผชนะ ซงคณแมทานหนงเลาใหเราฟงวา

- “ฉนพยายามปลอยลก ๆ อสระไปเรอย ๆ จนทนไมไหว แลวฉน

ถงจะเรมใชอ�านาจความเปนแม เรมดลก ๆ ฉนดพวกเขาจนฉน

รสกแยกบตวเองมาก ๆ เลย”

พอแมทแสดงความรสกแบบนในการเรยนรวธการของ P.E.T. คง

ไมทราบวาพวกเขาเปนตวแทนของพอแมสวนใหญทอยในกลมแบบผสม

พอแมกลมนเปนพอแมทสบสนและไมแนใจในตวเองมากทสด และบรรดา

ลก ๆ ของพอแมกลมนกจะมปญหามากทสดเชนกน

ปญหาหลกของพอแมในปจจบนคอการทคดวามเพยงสองวธ

เทานนทพวกเขาตองเลอกใชในการรบมอกบความขดแยงในบาน บางคน

เลอกวธ พอแมชนะ-ลกแพ บางคนเลอกวธ ลกชนะ-พอแมแพ ใน

ขณะทบางคน ไมสามารถเลอกไดวาจะใชวธไหนด

พอแมทเขาอบรมวธของ P.E.T. ตางประหลาดใจทพบวายงมวธอน

นอกจากสองวธนในการรบมอกบความขดแยงระหวางพอแมและลก เรา

เรยกวธนวา วธทไมมใครเปนผแพ (No-lose) และเปาหมายหลกของ

การเรยนรวธของ P.E.T. กคอการสอนใหพอแมเรยนรวธการใชวธนอยาง

มประสทธภาพ ทจรงแลววธนไมใชวธใหม มนเปนวธทเราใชกนมานาน

แลวในการแกไขปญหาความขดแยง เพยงแตไมเคยมใครคดจะน�ามาใช

แกปญหากบความขดแยงระหวางคนในครอบครว

สามภรรยาสวนใหญแกปญหาดวยการหาทางออกรวมกน คนทท�า

ธรกจรวมกนกใชวธน กลมสหภาพผใชแรงงานกบกลมผจดการกใชเพอ

เจรจาหาขอตกลงรวมกน แมแตการแบงสนสมรสระหวางคสามภรรยา

ทตองการหยาราง สวนมากกตองตกลงกนโดยททงสองฝายเหนดดวย


เดก ๆ สวนมากจะจดการกบปญหาดวยการตกลงระหวางทงสองฝาย (“ถา

เธอท�าอยางนน ฉนถงจะยอมท�าแบบน”) ในโลกธรกจนนหนวยงานจ�านวน

มากเรมสอนใหผบรหารหดใชวธแกปญหารวมกนในการแกปญหาในท

ท�างาน

การเปนพอแมทมประสทธภาพนนไมใชเรองงาย วธทไมมใครเปน

ผแพ (วธ No-lose) จะประสบความส�าเรจไดนน พอกบแมจะตอง

เปลยนทศนคตของตนทมตอลกเสยกอน และตองใชเวลานานกวาทจะ

สามารถใชไดดในบาน ตองเรมจากการเรยนวธการฟงโดยไมวจารณ และ

การสอสารความรสกของตนอยางตรงไปตรงมา ซง วธทไมมใครเปน

ผแพ (วธ No-lose) นจะไดถกกลาวถงในบททาย ๆ ของหนงสอ

ถงแมเราจะกลาวถง วธทไมมใครเปนผแพ (วธ No-lose) ไว

ในบททาย ๆ แตกไมไดหมายความวาเรองนไมใชเรองส�าคญ แทจรงแลว

หวใจส�าคญของวธการของเรานน คอ การจดการกบขอขดแยงอยางม

ระบบ เพอสรางวนยใหเกดในครอบครว

นคอกญแจสความส�าเรจของความเปนพอแม

ทมประสทธภาพ พอแมทมความตงใจจะเขาใจวธน

และใชมนอยางเสมอตนเสมอปลายในบาน

แทนวธการเดมทมผแพ-ผชนะ

และจะไดรบรางวลชวตทยงใหญ

ซงสวนใหญจะไดรบมากกวาทพวกเขาคาดหวงดวยซ�า

2 จรง ๆ แลว พอแมกเปนเพยง

คนธรรมดา ๆ คนหนง

พอเรากลายเปนพอเปนแม สงหนงทนาประหลาดและไมนาจะเกด กเกดขนดวย นนกคอเราตางพยายามรบบทบาทพอ

แมอยางเตมทโดยลมไปวาเรากเปนเพยง ‘คนธรรมดา ๆ ’ เทานน เมอ

เรมท�าหนาทพอแม พวกเราตางคดวาตองรบหนาทและบทบาทอยางท พอ

แมควรจะเปน นอกจากนเรายงพยายามเปลยนพฤตกรรมของเราใหเปน

อยางทเราคดวาพอแมนาจะเปน อยางเชน นายเจมส และนางเฮธเทอร

มารคนสน จากคนธรรมดา ๆ สองคน เปลยนสถานะกลายเปน พอแม

ทจรงแลวการเปลยนแปลงเชนนมนไมใชเรองทดนก เพราะผลของ

มนท�าใหลมไปวา ตนเองนนเปนเพยงคนธรรมดา ๆ ทท�าผดพลาดได

และไมสามารถท�าไดทกอยาง เปนคนธรรมดาทมความรสกเหมอนคน

อน ๆ ทวไป การลมความจรงเรองนเมอตองมาท�าหนาทพอแม ท�าใหคด

วาตนเองไมไดเปนคนธรรมดา มนท�าใหไมสามารถเปนตวของตวเองได

ไมสามารถรสกนกคดไดอยางทใจตองการ เมอเราเปนพอแมแลว เรา

รสกวาตวเองมความรบผดชอบทตองเปนคนแบบใหมทดกวาคนธรรมดา

ทวไป



ความรสกรบผดชอบแบบน สรางความกดดนใหกบพอแมทเปลยน

ตวเองจากคนธรรมดา พวกเขาคดวาตวเองตองสามารถควบคมอารมณ

ความรสกของตวเองไดตลอดเวลา ตองแสดงความรกกบลก ๆ ตลอด

เวลา ตองยอมรบและอดทนตอทกสงทกอยางได ตองเกบความตองการ

สวนตวของตนเองไวกอน และเสยสละทกอยางทมเพอลก ตองยตธรรม

ตอลกตลอดเวลา และยงไปกวานนจะตองไมท�าผดพลาดอยางทพอแม

ของพวกเขาไดท�ากบพวกเขาตอนเดก ๆ

ไมใชเรองนาแปลกใจแตนาชนชมดวยซ�าทพอแมมความตงใจท

ดในการเลยงลก ๆ แบบน แตวธนกลบท�าใหพวกเขาไมสามารถเลยง

ลกไดอยางมประสทธภาพ การลมวาตนเองนนเปนเพยงคนธรรมดา ๆ

คนหนงเปนความผดพลาดอยางมากทพวกเขาสรางใหกบตนเองเมอเรม

หนาทใหมน พอแมทมประสทธภาพจะยอมรบวาตนเองเปนเพยงคน

ธรรมดาคนหนง เดก ๆ ชนชอบพอแมทท�าตวเปนเพยงคนธรรมดา ๆ เดก

บางคนกลาววา “พอของผมเปนยงไงกอยางนน ไมแสรงท�า” หรอ “แม

ของฉนเปนคนเยยมมาก ๆ” เมอเดกโตเขาสวยรน พวกเขาพดวา “พอ

แมเปนเหมอนเพอนของผม ทานเปนคนทนสมยมาก พอแมผมเปน

คนธรรมดาทท�าผดพลาดเปนครงคราว แตผมกรกทานอยางททานเปน”

เดก ๆ ตางกลาวเปนเสยงเดยวกนวา พวกเขาตองการใหพอแม

ท�าตวเปนคนธรรมดา ๆ ไมใชเปนผรทกอยางทไมเคยท�าตวผดพลาด

เดก ๆ ชอบพอแมทท�าตวปกตธรรมดา มากกวาพอแมทเลนละครตาม

บทบาทของพอแมทพวกเขาคดวาตองท�าและไมเปนตวของตวเอง

แลวพอแมจะเปนคนธรรมดา ๆ ตอหนาลกไดอยางไร และใน

ขณะทท�าหนาทพอแม พวกเขาจะคงสภาพของตวเองตามความเปนจรง

ไวไดอยางไร ในบทนจะแสดงใหเหนวาการท�าหนาทอยางมประสทธภาพ

นนพวกเขาไมจ�าเปนตองละทงความเปนคนธรรมดาของตนเองไป คณ

ควรจะยอมรบตวเองใหไดวาคณเปนคนธรรมดาทมความรสกทดและไมด

ตอลกของคณ และการทคณจะเปนพอแมทดไดนน คณไมจ�าเปนทจะ

292 จรง ๆ แลว พอแมกเปนเพยงคนธรรมดา ๆ คนหนง

ตองท�าตวเสมอตนเสมอปลายอกดวย ไมจ�าเปนตองแสรงท�าเปนแสดง

ความรกหรอท�าเปนยอมรบลกเวลาทคณไมรสกเชนนน ไมจ�าเปนตอง

แสดงความรกและยอมรบลกทกคนอยางเทาเทยมกน และทายทสด คณ

ทงสองคนไมตองคดเหมอนกนในเวลาทตองแกปญหากบลกอกดวย แต

สงทส�าคญคอวา คณตองเขาใจ ‘ความรสกของตวเอง’ ซงภาพตาง ๆ

ทจะอธบายตอไปนจะชวยใหพอแมเขาใจความรสกของตนเองในแตละ

สถานการณ และเขาใจวาท�าไมพวกเขาจงรสกเชนนน

ท�าความเขาใจกบหลกการ “การยอมรบ”

พอแมทกคนเปนเพยงคนธรรมดาทจะมความรสกตอลกสองแบบ

นนคอ ‘ยอมรบ’ กบ ‘ไมยอมรบ’ พอแมทเปนคนธรรมดาบางครงจะ

รสกยอมรบพฤตกรรมของลก แตบางครงกรสกไมยอมรบ

พฤตกรรมคอสงทเดกพดหรอกระท�า ไมใชความรสกของคณทม

ตอพฤตกรรมนน ๆ ตวอยางเชน การทเดกทงเสอผาเกลอนในหองเปน

พฤตกรรม แตการตอวาเดกเปน ‘คนชย’ เปนความรสกตอพฤตกรรมนน

พฤตกรรมทงหมดทลกของคณพดหรอท�า สามารถแสดงไดในภาพ

อธบายตอไปน ซงเราจะเรยกวา หนาตางพฤตกรรม

พฤตกรรมบางอยางคณยอมรบได และบางอยางยอมรบไมได เรา

สามารถอธบายจากภาพได โดยการแบงหนาตางออกเปนสองสวน สวน

บนส�าหรบพฤตกรรมท ‘ยอมรบได’ และสวนลางส�าหรบพฤตกรรมท

‘ยอมรบไมได’

พฤตกรรมทงหมดทลกของคณพด หรอ ทำ



อยางเชน การทลกดทวตอนเชาวนเสาร ท�าใหคณท�างานบานตาง ๆ

ได นาจะเปนพฤตกรรมทคณ ‘ยอมรบได’ แตถาลกเปดทวเสยงดงเกน

ไป กจะเปนพฤตกรรมทคณ ‘ยอมรบไมได’

เสนแบงระหวางพฤตกรรมสองแบบจะอยในต�าแหนงทตางกนไป

แลวแตพอแมแตละครอบครว คณแมบางคนอาจจะรสกวาพฤตกรรม

เพยงสวนนอยทเธอยอมรบไมได และสวนใหญจะรสกยอมรบพฤตกรรม

ของลกอยเสมอ ๆ

หนำตำงพฤตกรรมทแสดงใหเหนพอแมท‘ยอมรบ’ พฤตกรรมของลก

ในขณะทคณแมอกทาน รสกไมสามารถยอมรบพฤตกรรมสวน

ใหญของลกได คณแมทานนจะไมคอยรสกยอมรบสงทลกท�า

หนำตำงพฤตกรรมทแสดงใหเหนพอแมท ‘ไมยอมรบ’ พฤตกรรมของลก

พฤตกรรมท “ยอมรบได”

พฤตกรรมท “ยอมรบไมได”






การทพอแมยอมรบหรอไมยอมรบพฤตกรรมของลกนน สวนหนง

เกดจากลกษณะนสยของแตละทาน บางทานเปนคนทยอมรบพฤตกรรม

ของลก เขากจะเปนคนทยอมรบคนอน ๆ ในสงคมดวยเชนกน การ

ยอมรบความคดของคนอนเปนลกษณะนสยของพวกเขาอยแลว พวกเขา

มความมนใจในตนเอง มความอดทนตอพฤตกรรมของผอน รกตวตน

ของตวเอง ความรสกตอตนเองไมเปลยนแปลงไปตามสงทเกดรอบตว

และพฤตกรรมไมเปลยนแปลงไปตามสงแวดลอม เราทกคนตางเคยพบ

คนแบบน ถงแมวาเราไมรวาท�าไมพวกเขาจงเปนคนแบบน แตเรากเรยก

เขาวา “คนทยอมรบคนอน” เรารสกดทไดอยใกล ๆ คนแบบน เรา

สามารถพดคยกบพวกเขาไดอยางเปดอกในแบบทเปนตวของเราเอง

อกประเภท เปนคนทไมยอมรบความคดของผอน บอยครงท

พวกเขารสกวาไมสามารถยอมรบพฤตกรรมของคนอนได เวลาทคณ

สงเกตพอแมกลมนตอนทอยกบลก คณจะรสกงงวาท�าไมพฤตกรรมของ

เดกทคณยอมรบได แตพวกเขากลบยอมรบมนไมได คณคงคดวา ‘อะไร

กน ปลอยเดกไปเถอะ เดกไมไดสรางความเดอดรอนใหใครเลยสกหนอย’

คนกลมนสวนใหญแลวเปนคนทมความคดเหนตายตววา คนอน

ควรจะปฏบตตวอยางไร พฤตกรรมไหนถก และพฤตกรรมแบบไหน

ผด ไมเฉพาะกบลก ๆ ของพวกเขาเทานน แตกบทก ๆ คน คณจะรสก

ไมคอยสบายใจนกทตองอยใกลคนแบบน เพราะคณจะรสกสงสยบอย ๆ

วาพวกเขายอมรบคณอยางทคณเปนหรอไม

ไมนานมานผมแอบดคณแมทานหนงกบลกชายวยเดกสองคนใน

ซเปอรมารเกต ผมคดวาเดกทงสองไมไดซนอะไรมาก ไมไดท�าเสยงเอะอะ

หรอสรางปญหาใด ๆ แตแมของเขาคอยบอกตลอดวาพวกเขาควรท�าหรอ

ไมควรท�าอะไร “เดนตามแมมาเรว ๆ” “อยาจบรถเขนสลก” “หนหนอย

ไดมย อยาขวางแมสลก” “เรว ๆ เขา” “อยาจบส” “อยายงกบนอง” มน

เหมอนกบวาคณแมทานนไมอาจยอมรบพฤตกรรมของลกไดเลยสกอยาง



เสนแบงระหวางพฤตกรรมทยอมรบได กบพฤตกรรมทยอมรบ

ไมไดนน ขนอยกบตวพอแม แตการทพอแมจะยอมรบพฤตกรรมนน ๆ

มากหรอนอยเทาไร ขนอยกบตวของเดกเอง เดกบางคนเปนทยอมรบ

ไดยากกวาเดกอกคน ตวเดกอาจจะมพฤตกรรมกาวราวและยงวนวาย

ตลอดเวลา หรอ เดกมพฤตกรรมทคนสวนใหญไมชนชอบนก เปนเรอง

ธรรมดาทพอแมสวนใหญจะยอมรบเดกทเจบออด ๆ แอด ๆ ตงแต

เลก ๆ เดกทนอนยาก เดกทรองไหเกงหรอรองไหแบบโคลกตอนเกดมา

ใหม ๆ ไดยากกวาเดกทไมมพฤตกรรมแบบนตอนเลก ๆ

ความคดทหนงสอหลายเลมและบทความหลาย ๆ บทความเสนอ

ทวาพอแมควรจะยอมรบลกทก ๆ คนเทาเทยมกนนน ไมเพยงแตท�าให

พอแมเขาใจผด ยงท�าใหพวกเขารสกผดอกดวยเวลาทพวกเขารสกวา

ตวเองยอมรบลกแตละคนไมเทาเทยมกน คนสวนใหญจะยอมรบไดอยาง

ทนทวาตวเขานนไมไดยอมรบคนทกคนในระดบทเทาเทยมกน แลวท�าไม

เราจะตองรสกยอมรบลกของเราทกคนในระดบทเทาเทยมกนดวย

ภาพอธบายตอไปนจะแสดงใหเหนวา การยอมรบพฤตกรรมเดก

ของพอแม จะขนอยกบลกษณะนสยของเดกเอง

พอแมกบลกของเขาคนท 1 พอแมกบลกของเขาคนท 2

พอแมบางคนรสกงายกวาทยอมรบพฤตกรรมของลกสาว แตบาง

คนกรสกวางายกวาทจะยอมรบพฤตกรรมของลกชาย พอแมสวนใหญ

จะยอมรบเดกทชอบท�าอะไรดวยตนเองไดยากกวาเดกทตองการความ

ชวยเหลอจากพอแม ผมเคยพบทงเดกทสรางความประทบใจใหผม จน






ผมคดวาผมสามารถยอมรบพฤตกรรมของเขาไดเกอบทกอยาง และเดก

ทไมสรางความประทบใจกบผมเลยและท�าใหผมไมสามารถยอมรบ

พฤตกรรมของเขาไดมากนก

อกประเดนหนงทส�าคญคอวา เสนแบงระหวางพฤตกรรมทยอมรบ

ไดกบยอมรบไมไดนเปลยนแปลงขนลงไดตลอดเวลา ขนอยกบปจจย

หลายประการซงรวมไปถงอารมณความรสกของพอแมในขณะนน และ

สถานการณทพอแมและลกอยในขณะนนดวย

พอแมทอยในภาวะอารมณทด สดใส สขภาพด มความสข

สวนใหญจะยอมรบพฤตกรรมของลกไดมาก มเพยงพฤตกรรมสวนนอย

เทานนทจะไมเปนทยอมรบของพวกเขา

หนำตำงพฤตกรรมทแสดงใหเหนวำพอแมอยในภาวะอารมณทด

เวลาทพอแมรสกเหนอยลา อดหลบอดนอน ไมสบายปวดศรษะ

อยางหนก หรออยในภาวะอารมณทไมคอยดนก พวกเขากจะยอมรบ

พฤตกรรมสวนใหญของลกไมคอยได ภาพอธบายตอไปนจะแสดงใหเหน

ถงความไมเสมอตนเสมอปลายของการยอมรบพฤตกรรมของเดก

หนำตำงพฤตกรรมทแสดงใหเหนวำพอแมอยในภาวะอารมณทไมคอยดนก







พอแมยงรสกยอมรบพฤตกรรมของเดกแตกตางกนไปแลวแต

สถานการณดวย เกอบทกคนจะรสกไดวาพวกเขาจะเขมงวดกบพฤตกรรม

ของลก ๆ เมอพวกเขาไปสงสรรคทบานเพอนมากกวาตอนเวลาทอยทบาน

ของตวเอง ในขณะทความอดทนของพอแมตอพฤตกรรมของลกจะเปลยน

ไปอยางมากเมอปยามาเยยมทบาน

เดก ๆ คงจะสบสนมากเวลาทพอแมโมโหพวกเขาเรองมารยาทบน

โตะอาหารเวลาทมแขกมาทานขาวทบาน เพราะพฤตกรรมเดยวกนนน

เคยเปนทยอมรบเวลาทไมมแขกมาบาน

ภาพตอไปน แสดงความไมเสมอตนเสมอปลายไดอยางชดเจน

มารยาทบนโตะอาหาร มารยาทบนโตะอาหาร เวลามแขก กบครอบครว เวลาไมมแขก

การทมพอแมสองคนกยงท�าใหการยอมรบพฤตกรรมในครอบครว

ยงยากขนไปอก สวนใหญแลวพอหรอแมคนใดคนหนงจะเปนคนทยอมรบ

พฤตกรรมไดงายกวาอกคน

แจคเดกชำยวย5ขวบวยก�ำลงซนหยบลกอเมรกนฟตบอลมำโยนเลนกบพชำยในหองนงเลน แมของแจคไมพอใจอยำงมำกและ

ยอมรบพฤตกรรมนไมไดเพรำะกลววำแจคจะโยนพลำดแลวท�ำขำวของ

เสยหำย ในทำงกลบกน พอของแจคกลบยอมรบพฤตกรรมของแจค

และกลำวอยำงชนชมวำ “ดแจคสแม โยนแบบนลกตองโตขนเปน

นกอเมรกนฟตบอลมออำชพแนๆเลยดลกโยนผำนใหพสแม”






ยงไปกวานน เสนแบงการยอมรบพฤตกรรมของพอแมแตละคน

กสามารถเลอนขนเลอนลงไดตามแตสถานการณและสภาพอารมณของ

แตละคน ดงนนพอและแมจงไมสามารถรสกอยางเดมตลอดเวลาไดกบ

พฤตกรรมของเดกในแตละครง

ไมวาพอแมจะพยายามอยางไรกไมเสมอตนเสมอปลาย

ดวยเหตผลทกลาวมาทงหมดน พอแมจงไมสามารถท�าตวเสมอ

ตนเสมอปลายได พวกเขาไมมทางท�าไดเพราะความรสกของเขาเปลยน

ไปมาทกวน เปลยนไประหวางลกแตละคน และเปลยนไปตามแตละ

เหตการณ ดงนนในหนาตางพฤตกรรมของพอแมแตละคน เสนแบงกลาง

ระหวางพฤตกรรมทยอมรบไดและยอมรบไมไดนน จะเลอนขนลงไมอย

กบท

ถาพอแมพยายามทจะท�าตวเสมอตนเสมอปลาย พฤตกรรมของ

พวกเขาจะไมเปนไปตามธรรมชาต จะดเหมอนแสรงท�า ความเชอทวาพอ

กบแมควรเสมอตนเสมอปลายในการยอมรบพฤตกรรมของลกทก ๆ คน

จะท�าใหลมไปวาเดกแตละคนนนแตกตางกน พอแมนนเปนเพยงคน

ธรรมดาซงไมเหมอนใคร และเหตการณตาง ๆ รอบตวนนกแตกตางกน

ไปอกดวย นอกจากนความเชอนยงชกน�าใหพอแมแสรงท�าพฤตกรรมท

ไมตรงกบความรสกจรง ๆ ของพวกเขาดวย ท�าเหมอนกบวาพอแมนน

เปนคนทมความคดความรสกเหมอนเดมตลอดเวลา





พอกบแมไมจ�าเปนตองอยฝายเดยวกนตลอดเวลา

ความเชอทวาพอแมควรจะเสมอตนเสมอปลาย ยงท�าใหพวกเขา

ทงสองเชออกวาตองมความรสกอยางเดยวกนตอพฤตกรรมของลก หรอ

ตองอยฝายเดยวกนตลอดเวลาเมออยตอหนาลก ๆ นนเปนความคดทไม

ถกตองเลย แตกเปนความคดทพอแมสวนใหญใชมากทสดในการเลยง

เดก ตามวธการคดเชนน พวกเขาตองสนบสนนกนตลอดเวลา เพอให

เดกเชอวาเขาทงสองรสกแบบเดยวกนตอพฤตกรรมนน ๆ ของลก

วธการนแสนจะไมยตธรรมตอเดก เพราะเหมอนกบวาพอแมสอง

คนรมลกเพยงคนเดยว และยงท�าใหพฤตกรรมของพอหรอแมคนใดคน

หนงไมสมจรงหรอแสรงท�าอกดวย

หองนอนของลกสำววย 16 ป ไมเรยบรอยอยำงทจะท�ำใหแมของเธอพอใจนกพฤตกรรมกำรท�ำควำมสะอำดของลกสำวคนนไมเปนท

ยอมรบของแม(อยในบรเวณพฤตกรรมทไมอำจยอมรบไดของแม)กลบ

กนพอของเธอคดวำหองของลกสำวเรยบรอยพอแลวพฤตกรรมเดยวกน

นอยในบรเวณพฤตกรรมทยอมรบไดของพอ แมพยำยำมท�ำใหพอคด

แบบเดยวกบแมในเรองควำมสะอำดเรยบรอยของหองนอนของลกสำว

เพอททงพอและแมจะไดมควำมเหนตรงกนอยฝำยเดยวกน(และนำจะ

โนมนำวควำมคดลกสำวไดงำยขน) ซงหำกพอเปลยนมำคดเหมอนแม

พอกจะไมซอตรงตอควำมรสกทแทจรงของตวเอง

ลกชำยวย6ขวบเลนวดโอเกมเสยงดงเกนกวำทพอยอมรบไดแตแมกลบไมรสกเชนนน เพรำะแมเหนวำลกเลนเองคนเดยวไดโดยท

ไมตองมำตดอยกบแมตลอดทงวนพอพดกบแมวำ“ท�ำไมคณไมบอกให

ลกหยดเลนเกมสกท” ซงหำกแมท�ำตำมทพอพด แมกจะไมซอตรงตอ

ควำมรสกทแทจรงของตวเอง


การยอมรบแบบไมจรงใจ

ไมมพอแมคนไหนทยอมรบพฤตกรรมทกอยางของลกได บาง

พฤตกรรมของลกจะอยในขายยอมรบไมไดเสมอ ไมสามารถเปลยนแปลง

ได ผมเคยพบพอแมทมเสนแบงระหวางพฤตกรรมทยอมรบไดกบยอมรบ

ไมไดอยต�ามาก แตผมไมเคยพบพอแมคนไหนทจะยอมรบไดทงหมด

บางคนแสรงท�าเปนวายอมรบพฤตกรรมของลก แตคนกลมนเพยงแต

ก�าลงพยายามท�าหนาทพอแมแบบทพวกเขาคดวาเหมาะสมเทานน ดงนน

การยอมรบบางครงเปนการยอมรบแบบไมจรงใจ ภายนอกพวกเขาอาจ

จะดเหมอนยอมรบ แตภายในจตใจแลว พวกเขาไมไดยอมรบอยางแทจรง

ยกตวอยางเชน คณแมทานหนงรสกหงดหงดทลกชายวย 5 ขวบ

ไมยอมเขานอนเสยท แมมความตองการสวนตว อาจจะอยากอานหนงสอ

เลมใหมทเพงซอมา อยากอานหนงสอมากกวาทจะใชเวลากบลกชาย

นอกจากนนอาจกงวลวาลกจะนอนไมพอและอารมณไมดในวนรงขน หรอ

อาจปวยเปนหวดได แตคณแมทานนผยดตดกบวธการยอมรบลกอย

ตลอดเวลา ไมยอมทจะบงคบใหลกเขานอน เพราะเธอกลววาจะเปนการ

ขดกบหลกการการเลยงลกของเธอ แมทานนแสดงการยอมรบพฤตกรรม

ของเดกอยางไมจรงใจ เธออาจจะแสดงพฤตกรรมวาเธอยอมรบการทลก

ไมเขานอนแมจะดกแลวกตาม แตภายในใจแลวเธอไมยอมรบพฤตกรรม

นของลกเลย รสกไมพอใจอยางมาก อาจถงกบโกรธดวย และทแน ๆ เธอ

ตองสบสน เพราะไมสามารถท�าตามความตองการของตวเธอเองได

ยอมรบ

ยอมรบแบบไมจรงใจ

ยอมรบไมได



มนจะมผลกระทบกบเดกอยางไรหากพอแมยอมรบพฤตกรรมของ

พวกเขาอยางไมจรงใจละ เราตางกรดอยแลววาเดกสามารถรบรความรสก

ของพอแมไดอยางด เดกจะรบรความรสกทแทจรงของพอแมไดเพราะวา

พอแมสงสญญาณทแสดงใหพวกเขารบรไดในบางครงโดยไมไดตงใจพอ

แมทเกบความรสกไมพอใจหรอโกรธไวในใจไมสามารถซอนความรสกทแท

จรงไดสนท พวกเขาอาจถอนหายใจหนก ๆ ขมวดคว พดดวยเสยงท

ไมเหมอนเดม แสดงกรยาบางอยางหรอแสดงความเครยดทางใบหนา

แมแตเดกเลก ๆ กรบรสญญาณเหลานได เดก ๆ เรยนรจากประสบการณ

วาสญญาณตาง ๆ เหลานแสดงวาพอแมไมไดยอมรบพฤตกรรมทพวกเขา

ท�าอย เดกจงรสกวาพอแมไมยอมรบพวกเขา และในขณะนนกอาจจะคด

วาพอแมไมไดชอบตวเขาเทาไรนก

เกดอะไรขนเมอแมซงแทจรงไมไดยอมรบพฤตกรรมของลกแต

แสรงแสดงออกวายอมรบ เดกจะเรยนรพฤตกรรมนของแมและจะเกด

การสบสน เดกไดรบรพฤตกรรมทขดแยงกน หรอไดรบสญญาณจากแม

ทไมตรงกบพฤตกรรมทแสดงออก เชน แมแสดงพฤตกรรมวายอมให

ลกนอนดกได แตกลบสงสญญาณทางกายทแสดงวาไมไดชอบใจนกทลก

นอนดก เดกคนนอยในหวงแหงความสบสน เดกตองการนอนดก แต

กตองการเปนทรก (เปนทยอมรบ) ของแมดวย แมอาจจะดเหมอนยอม

ใหลกนอนดกได แตแลวการทเธอถอนหายใจอยางหนกละ หมายความ

วาอยางไร ซงถงตอนนเดกกจะไมรวาจะท�าอยางไรด

การท�าใหเดกสบสนแบบนไมไดกอใหเกดผลดกบจตใจของเดกนก

เราซงเปนผใหญพอจะทราบดวาเราสบสนแคไหนเวลาทเราเลอกไมถกวา

จะท�าพฤตกรรมอยางไหนด เพราะวาเราไมแนใจวาคนอนคดอยางไร

กนแน อยางเชน เมอเราถามเพอนวาเราจะสบบหรไดหรอเปลา เพอน

ตอบวา “ตามสบาย ไมเปนไร” แตเมอเราจดบหรสบ เพอนกลบแสดง

อาการออกมาวาทจรงแลวเขาไมไดชอบใหเราสบบหรใกลเขามากนก เรา

จะท�าอยางไร เราอาจถามวา “แนใจนะวา ไมเปนไร” หรออาจจะดบ


บหรทงเสยและรสกหงดหงด หรออาจจะสบบหรตอไป แตตลอดเวลาท

สบเราคดตลอดเวลาวาเพอนคนนไมชอบทเราสบบหรใกล ๆ เขา

เดกกรสกสบสนแบบนเชนกนเวลาทไดรบการยอมรบทไมจรงใจ

ถาเดกไดรบการยอมรบแบบนบอยครงอาจท�าใหเขารสกวาไมเปนทรกของ

พอแมได เดกอาจจะพยายามทดสอบพอแม หรอท�าใหเดกเกดอาการ

กงวลอยางมาก และท�าใหเขารสกไมมนใจในตวเองอกดวย

จากประสบการณ ผมพบวาพอแมทลกยอมรบไดยากกคอพอแม

ทปากหวาน ท�าเปนยอมรบพฤตกรรมของลกตลอดเวลา แสดงเหมอน

วายอมรบลกแตแอบเผยความไมจรงใจออกมาใหลกรบร

การยอมรบอยางไมจรงใจอาจสงผลกระทบระยะยาวตอความ

สมพนธระหวางพอแมกบลกได เวลาทเดกรบรสงทขดแยงกนเอง เดก

อาจจะเรมสงสยความซอตรงและความเปนตวตนทแทจรงของพอแม เดก

จะเรยนรจากสงทเขาประสบวาแมพดอยางแตกลบคดอกอยาง แลวใน

ทสดกจะไมเชอใจพอแมของเขา ตอไปนเปนตวอยางความรสกของเดก

วยรนทเคยเลาใหผมฟง

- “แมท�ำตวประหลำดมำก ๆ แมจะท�ำตวออนหวำนตลอดเวลำ

แตจรงๆแมไมใชคนแบบนนเลย”

- “ผมไมไวใจพอแมหรอกถงแมพอกบแมไมพดออกมำตรงๆ

ผมกรวำพวกเขำไมชอบหลำยๆอยำงทผมท�ำ”

- “พอท�ำใหฉนคดวำไมเปนไรฉนกลบบำนดกๆ ไดแตพอฉน

กลบดกพอกลบไมพดกบฉนเลยในวนรงขน”

- “พอแมไมเขมงวดกบฉนเลย พวกเขำปลอยใหฉนท�ำอะไรได

ตำมใจแตฉนดออกเวลำทพวกเขำไมพอใจกบสงทฉนท�ำ”

- “เวลำทผมมำทำนขำวเยนกบแมโดยไมไดถอดหวงทจมกออก

แมจะท�ำสหนำไมพอใจแตกลบไมวำอะไรผมเลย”



- “แมของฉนนำรกมำก แมเขำใจฉนเสมอ แตฉนรดวำแมไม

ชอบฉนแบบทฉนเปนเทำไรนกแมชอบพชำยมำกกวำเพรำะ

พชำยมนสยคลำยแมมำกกวำฉน”

จะเหนไดวาการทเดกเกดความรสกเชนนขนเปนเพราะวาพอแมแม

จะพยายามซอนความรสกทแทจรงแตกไมสามารถปกปดไวได ในความ

สมพนธทใกลชดและผกพนกนมากแบบความสมพนธระหวางพอแมลกน

การทพวกเขาจะปกปดความรสกทแทจรงจากลก ๆ ไดนนมนเปนเรองท

ท�าไดยากมาก

ดงนนเมอพอแมทรบเอาวธการยอมรบทกอยางมาใช และท�าเสมอน

วายอมรบพฤตกรรมสวนใหญของลก ๆ พวกเขากลบท�าลายความสมพนธ

ระหวางพวกเขากบลก ๆ เสยเอง และยงสรางผลเสยตอจตใจของลกอก

ดวย พอแมตองเขาใจวา พวกเขาไมจ�าเปนตองยอมรบพฤตกรรมของ

ลกไปหมดทกอยางซงเกนกวาความรสกแทจรงทจะยอมรบได พอแมจะ

รสกดกวาหากไมตองแสรงท�าเปนยอมรบพฤตกรรม ทง ๆ ทในใจไมได

ชนชอบพฤตกรรมนน ๆ เทาใดเลย

คณสามารถยอมรบในตวเดกแตไมยอมรบพฤตกรรมของเขาไดหรอไม

ผมจ�าไมไดวาความคดนเรมตนขนมาอยางไร แตความคดนเปน

ทยอมรบอยางมาก โดยเฉพาะในกลมพอแมทรบเอาความคดเกยวกบการ

ยอมรบพฤตกรรมสวนใหญของลกมาใช พอแมทซอตรงตอความคดของ

ตวเอง มกจะยอมรบวาพวกเขาไมสามารถยอมรบพฤตกรรมของลกได

ทกอยาง ผมเชอวานเปนอกความคดหนงทเปนโทษ เปนความคดทท�าให

พอแมไมเปนตวของตวเอง ถงแมวาการคดแบบนจะชวยท�าใหรสกผด

นอยลงเวลาทพวกเขาไมยอมรบพฤตกรรมของลก แตมนกไมไดท�าใหเกด

ผลดตอความสมพนธระหวางพวกเขาและลกเลย

Documents

ดร.โทมัส กอร์ดอน - BeeMedia · 2017-05-31 · หนังสือดี เปลี่ยนแปลงชีวิตได้ มอบหนังสือดี