หน่วยที่ 2 แนวคิดเกี่ยวกับ ...èöÓ ã Ð ñöÐ éúô Ðù äòÐ ò÷ Ðø êßðö ñ2-3 4. ว ตถ ประสงค เม

มสธ มสธ

มสธ มสธ ม

สธ


สธ

มสธ มสธ

หนวยท 2

แนวคดเกยวกบหลกสตรการศกษาปฐมวย

ผชวยศาสตราจารย ดร.พชรา พมพชาต

ชอ ผชวยศาสตราจารย ดร.พชรา พมพชาตวฒ ค.บ. (การศกษาปฐมวย) จฬาลงกรณมหาวทยาลย กศ.ม. (การศกษาปฐมวย) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร ปร.ด. (หลกสตรและการสอน) มหาวทยาลยศลปากรต�าแหนง ผชวยศาสตราจารยประจ�าคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษมหนวยทเขยน หนวยท 2

2-2 การจดการศกษาและหลกสตรสำาหรบเดกปฐมวย

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

แผนการสอนประจ�าหนวย

ชดวชา การจดการศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย

หนวยท 2 แนวคดเกยวกบหลกสตรการศกษาปฐมวย

ตอนท

2.1 แนวคดพนฐานเกยวกบหลกสตรการศกษาปฐมวย2.2 ปจจยทเกยวของกบหลกสตรการศกษาปฐมวย2.3 หลกสตรการศกษาปฐมวย2.4 หลกสตรสถานศกษาปฐมวย

แนวคด1. แนวคดพนฐานเกยวกบหลกสตรการศกษาปฐมวย ประกอบดวย ความหมาย ความส�าคญ

และจดมงหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวย แนวคดพนฐานดานปรชญา ปรชญาการศกษา และประเภทของหลกสตรการศกษาปฐมวย ซงผทเกยวของกบหลกสตรจ�าเปนตองศกษาและท�าความเขาใจเพอใหสามารถน�าหลกสตรไปใชไดอยางมประสทธภาพ

2. ปจจยทเกยวของกบหลกสตรการศกษาปฐมวย ประกอบดวย ปจจยดานเศรษฐกจ การเมองและสงคม ปจจยดานวทยาการและเทคโนโลย และปจจยดานนโยบายการพฒนาเดกปฐมวย ซงผทเกยวของกบหลกสตรจ�าเปนตองศกษาและท�าความเขาใจเพอน�าไปใชเปนแนวทางการพฒนาหลกสตรการศกษา

3. หลกสตรการศกษาปฐมวยมองคประกอบทส�าคญ ไดแก จดมงหมาย เนอหาสาระการเรยนร กระบวนการจดประสบการณและการประเมนพฒนาการ ลกษณะของหลกสตรทดควรมความเหมาะสมกบเดกใน 4 ประการ คอ เหมาะสมกบพฒนาการและการเรยนร เหมาะสมกบความตองการ เหมาะสมกบความสามารถทางสมอง และเหมาะสมกบบรบททางสงคมและวฒนธรรมของเดกปฐมวย

4. หลกสตรสถานศกษาเปนหลกสตรทสถานศกษาจดท�าขน เพอน�าไปใชในการพฒนาเดกปฐมวยใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษา ชมชนและสงคม เปนหลกสตรทจดท�าขนโดยความรวมมอจากผทเกยวของ ซงมการด�าเนนงานทประกอบดวย การพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย การน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช และการประเมนหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

2-3แนวคดเกยวกบหลกสตรการศกษาปฐมวย

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

วตถประสงคเมอศกษาหนวยท 2 จบแลว นกศกษาสามารถ1. อธบายแนวคดพนฐานเกยวกบหลกสตรการศกษาปฐมวยได2. อธบายปจจยทเกยวของกบหลกสตรการศกษาปฐมวยได3. อธบายองคประกอบและลกษณะทดของหลกสตรการศกษาปฐมวยได4. อธบายการจดท�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยได

กจกรรมระหวางเรยน1. ท�าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนหนวยท 22. ศกษาเอกสารตอนท 2.1-2.43. ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในเอกสารการสอน4. ฟงซดเสยงประจ�าชดวชา5. ชมดวดประกอบชดวชา (ถาม)6. ท�าแบบประเมนผลตนเองหลงเรยนหนวยท 2

สอการสอน1. เอกสารการสอน2. แบบฝกปฏบต3. ซดเสยงประจ�าชดวชา4. ดวดประกอบชดวชา (ถาม)

การประเมนผล1. ประเมนผลจากแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนและหลงเรยน2. ประเมนผลจากกจกรรมและแนวตอบทายเรอง3. ประเมนผลจากการสอบไลประจ�าภาคการศกษา

เมออานแผนการสอนแลว ขอใหท�าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยน

หนวยท 2 ในแบบฝกปฏบต แลวจงศกษาเอกสารการสอนตอไป


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

ตอนท 2.1

แนวคดพนฐานเกยวกบหลกสตรการศกษาปฐมวย

โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 2.1 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง2.1.1 ความหมาย ความส�าคญ และจดมงหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวย2.1.2 แนวคดพนฐานดานปรชญาและปรชญาการศกษา2.1.3 ประเภทของหลกสตรการศกษาปฐมวย

แนวคด1. หลกสตรการศกษาปฐมวย หมายถง ความรและประสบการณทใชเปนกรอบในการ

พฒนาเดกปฐมวยใหมความพรอมทงทางดานรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และ สตปญญา อยางสมดลรอบดาน ตามศกยภาพและความแตกตางระหวางบคคล หลกสตรการศกษาปฐมวยมความส�าคญตอผสอนทจะน�าไปใชเพอสงเสรมพฒนาการและการ เรยนรของเดก โดยมจดมงหมายหลก คอ การอบรมเลยงดและการจดการศกษาใหเดกปฐมวยไดรบการเตรยมความพรอม เพอวางรากฐานของการเปนผทสามารถด�ารงชวตอยรวมกบผอนไดอยางมความสข และเปนผน�าทสรางสรรคความเจรญกาวหนาใหแกสงคมและประเทศชาต

2. แนวคดพนฐานดานปรชญาและปรชญาการศกษา เปนความคด ความเชอ และมมมองในการพฒนาคนทน�ามาใชเปนแนวทางในการจดการศกษา ปรชญาการศกษาทน�ามาใชในการก�าหนดแนวทางของหลกสตรการศกษาปฐมวย ประกอบดวย ปรชญาการศกษาบรณนยม มงวางรากฐานผเรยนใหมความพรอมและศกยภาพในการสรางสรรคและปฏรปสงคม ปรชญาการศกษาพพฒนนยม มงเตรยมความพรอมในทกดานตามความตองการของเดก เพอการด�ารงชวตอยางมความสข และปรชญาการศกษาอตถภาวนยม มงใหเดกมเสรภาพ อสรภาพและมความรบผดชอบในผลการกระท�าของตนเอง การเรยนรเกดขนจากเดกเปนผเลอกโดยไมมการวางแผนลวงหนา

3. หลกสตรการศกษาปฐมวยมหลายประเภท ขนอยกบแนวคดในการพฒนาเดก ประเภทของหลกสตรการศกษาปฐมวยทมการใชกนอยางกวางขวาง ไดแก หลกสตรเนอหาวชา เนนการถายทอดความรทก�าหนดขนใหเดกไดจดจ�า หลกสตรประสบการณ เนนการแสวงหาความรและประสบการณตามความตองการ ความสนใจและความถนดของเดกแตละคน และหลกสตรบรณาการ เนนการน�าความรและประสบการณมาหลอมรวมเพอใชในการจดประสบการณทตอบสนองธรรมชาตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกแตละคน


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

วตถประสงคเมอศกษาตอนท 2.1 จบแลว นกศกษาสามารถ1. อธบายความหมาย ความส�าคญ และจดมงหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวยได2. อธบายแนวคดพนฐานดานปรชญาและปรชญาการศกษาทน�ามาใชในการพฒนาหลกสตร

การศกษาปฐมวยได3. อธบายประเภทของหลกสตรการศกษาปฐมวยทน�ามาใชในการจดการศกษาปฐมวยใน

ปจจบนได


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

เรองท 2.1.1

ความหมาย ความส�าคญ และจดมงหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวย

สถานการณทางสงคมทมการเปลยนแปลงและมความกาวหนาทางวทยาการและเทคโนโลยทเกดขนอยางรวดเรว จนเกดเปนสภาวะทไรพรหมแดน คนในสงคมสามารถเรยนรและสอสารกนอยางใกลชด สถานการณทางสงคมทเกดขนนจงเปนแรงผลกดนใหเกดหลกการส�าคญของการพฒนาประเทศไทยตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564) คอ หลกการยดคนเปนศนยกลางการพฒนา โดยมงสรางคณภาพชวตและสขภาวะทดส�าหรบคนไทย พฒนาคนใหมความเปนคนทสมบรณ มวนย ใฝร มความร มทกษะ มความคดสรางสรรค มทศนคตทด รบผดชอบตอสงคม มจรยธรรมและคณธรรม พฒนาคนทกชวงวยและเตรยมความพรอมเขาสสงคมผสงอายอยางมคณภาพ รวมถงการสรางคนใหใชประโยชนและอยกบสงแวดลอมอยางเกอกล อนรกษ ฟนฟ ใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอมอยางเหมาะสม (ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ส�านกนายกรฐมนตร, 2559, น. 4) หลกการดงกลาว จะบงเกดผลอยางยงยน จ�าเปนตองวางรากฐานของคน โดยเรมตนจากชวงวยแรกของชวตหรอทเรยกกนวา “ปฐมวย” และการจดการศกษาเพอใหประสบผลส�าเรจ หวใจส�าคญอยทหลกสตร เพอใหเกดความรความเขาใจเกยวกบหลกสตรการศกษาปฐมวย ในเรองนขออธบายความหมาย ความส�าคญ และจดมงหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวย ดงน

ความหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวยหลกสตรเปนค�าทมรากศพทมาจากภาษาลาตนวา “currere” ซงหมายถง เสนทางทใชวงแขง

(to run) และถกแปลเปนภาษาองกฤษวาหมายถง “running course” หรอลวง ค�าวา หลกสตรไดถกน�ามาใชในการจดการศกษาเมอศตวรรษท 17 โดยมหาวทยาลยกลาสโกว (the University of Glassgow) (Ellis, 2004, p. 3) ค�าวา หลกสตรจงเปนค�าศพททใชเปนหลกส�าหรบการจดการศกษาทกระดบ และมการใหความหมายทแตกตางกนไป เพอใหเกดความเขาใจเกยวกบความหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวยทชดเจน ในทนขอน�าเสนอความหมายของหลกสตรโดยทวไปและความหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวย ดงตอไปน

ความหมายของหลกสตรโดยทวไป ความหมายของหลกสตรโดยทวไปมการอธบายไวในหลายแนวคด เพอใหผใชไดวเคราะหและน�าไปใชใหสอดคลองกบวตถประสงคของการจดการศกษา มดงน

Oliva (2001, p. 3) ไดรวบรวมความหมายของหลกสตรไว ดงน1. หลกสตร หมายถง สงทสอนในโรงเรยน2. หลกสตร หมายถง ชดวชา3. หลกสตร หมายถง เนอหา4. หลกสตร หมายถง โปรแกรมของสงทตองศกษา


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

5. หลกสตร หมายถง ทกสงทเกดขนในโรงเรยน ตลอดรวมถงกจกรรมนอกชนเรยน ค�าแนะน�า และความสมพนธระหวางบคคล

6. หลกสตร หมายถง สงซงผเรยนแตละคนไดรบประสบการณจากการเรยนการสอน7. หลกสตร หมายถง ทกสงทไดรบการวางแผนจากบคลากรในโรงเรยนจากความหมายดงกลาว Oliva (2001, p. 17) น�ามาสรปวา หลกสตร หมายถง แผนหรอโปรแกรม

ส�าหรบประสบการณการเรยน ซงผเรยนจะไดรบภายใตการควบคมของโรงเรยนBrady and Kennedy (2003, p. 1) ไดอธบายวา หลกสตร คอ ความร ทกษะ และทศนคตท

จ�าเปนทตองการใหเกดขนกบผเรยนKelly (2004, p. 2) ไดอธบายวา หลกสตร คอ การสอนและการจดการเรยนรเพอใหบรรล

เปาหมายหรอวตถประสงคทวางไวความหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวย ส�าหรบความหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวย

ไดมการใหความหมายไวดงนหลกสตรการศกษาปฐมวย หมายถง เอกสารส�าหรบใชในการจดประสบการณ กจกรรม และ

เหตการณทงทมการวางแผนและไมมการวางแผน ซงเกดขนในสภาพแวดลอมทมการออกแบบ ส�าหรบการอบรมเลยงด การเรยนรและการพฒนาเดก (Ministry of Education, 1996, p. 10)

หลกสตรการศกษาปฐมวย หมายถง สงทจดเตรยมไวส�าหรบใหครใชเปนกรอบแนวคดในการปฏสมพนธกบเดก การวางแผน การประเมน และการสะทอนผลการจดประสบการณใหเปนไปอยางมประสทธภาพ (The State of Queensland, 2006)

จากความหมายของหลกสตรโดยทวไป และหลกสตรการศกษาปฐมวย สามารถสรปเปน ความหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวย หมายถง ความร และประสบการณทใชเปนกรอบในการพฒนาเดกปฐมวยใหมความพรอมทงทางดานรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญาอยางสมดลรอบดาน ตามศกยภาพและความแตกตางระหวางบคคล

ความส�าคญของหลกสตรการศกษาปฐมวยหลกสตรเปนสงทก�าหนดขนเพอใชในการจดการศกษาทตองด�าเนนการใหมความเหมาะสมกบ

ความตองการและความสนใจของเดกปฐมวย หลกสตรการศกษาปฐมวยทมประสทธภาพจะสงผลใหเดกไดรบการพฒนาตามวตถประสงคของการจดการศกษา หลกสตรจงมความส�าคญตอการจดการศกษา ดงทมการอธบายไวดงน

มาเรยม นลพนธ (2542) กลาววา หลกสตรถอเปนหวใจส�าคญของการศกษา การจดการเรยนการสอนจ�าเปนตองมหลกสตรเปนขอก�าหนด หรอเปนแผนในการศกษาวาผเรยนจะตองเรยนรอะไร ซงอาจกลาวไดวาหลกสตรเปนแมบททส�าคญในการศกษา

บญเลยง ทมทอง (2553) ไดอธบายความส�าคญของหลกสตรไวดงน1. เปนเสมอนเบาหลอมพลเมองใหมคณภาพ2. เปนมาตรฐานของการจดการศกษา


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

3. เปนโครงการและแนวทางในการใหการศกษา4. เปนแนวปฏบตส�าหรบคร5. เปนแนวทางในการสงเสรมความเจรญงอกงามและพฒนาการของเดกตามจดมงหมายของการ

ศกษา6. เปนเครองก�าหนดแนวทางในการจดประสบการณวาผเรยนและสงคมควรจะไดรบสงใดบางท

จะเปนประโยชนแกเดกโดยตรง7. เปนเครองก�าหนดวาเนอหาวชาอะไรบางทจะชวยใหเดกมชวตอยในสงคมอยางราบรน เปน

พลเมองทดของประเทศชาต และบ�าเพญตนใหเปนประโยชนแกสงคม8. เปนเครองก�าหนดวาวธการด�าเนนชวตของเดกใหเปนไปดวยความราบรน และผาสกเปน

อยางไร9. ท�านายลกษณะของสงคมในอนาคตวาจะเปนอยางไร10. ก�าหนดแนวทางความร ความสามารถ ความประพฤต ทกษะและเจตคตของผเรยนในอนทจะ

อยรวมในสงคม และบ�าเพญตนใหเปนประโยชนตอชมชนและชาตบานเมองส�าหรบหลกสตรการศกษาปฐมวยมความส�าคญตอเดกปฐมวยททกฝายทเกยวของในการจดการ

ศกษาจ�าเปนตองศกษาและจดเตรยม เพอน�าไปใชในการสงเสรมพฒนาการและการเรยนรของเดก ดงทมการอธบายความส�าคญของหลกสตรปฐมวยวา หลกสตรเปนสงทจดเตรยมสงตางๆ ทงหมดส�าหรบใหครไดน�าไปใชในการเรยนรของเดกผานการจดประสบการณและสงแวดลอมทมความเหมาะสมกบพฒนาการของเดก หลกสตรเปนสงทสรางโอกาสในการเรยนรของเดก เพอใหเดกไดรบการพฒนาความสามารถทเหมาะสมกบตวเดก และเปนการเชอมโยงประสบการณในการเรยนรของเดกระหวางบานและชมชน (California Department of Education, 2010, p. 2) ความส�าคญของหลกสตรสามารถสรปไดดงน

1. เปนกรอบแนวคดส�าหรบน�าไปใชในการจดประสบการณส�าหรบเดกปฐมวยใหไดรบการสงเสรมพฒนาการและการเรยนรทางรางกาย อารมณ-จตใจ สงคมและสตปญญา

2. เปนแนวทางส�าหรบน�าไปใชในการสงเสรมพฒนาการและการเรยนรทสอดคลองกบวยและความตองการ ตามความถนดและความแตกตางระหวางบคคลของเดก

3. ชวยท�าใหการพฒนาเดกปฐมวยระหวางครอบครว โรงเรยน ชมชนและสงคม เปนไปในทศทางเดยวกน

จากความส�าคญของหลกสตรการศกษาปฐมวยดงกลาวไดแสดงใหเหนวา หลกสตรการศกษาปฐมวยมความส�าคญและจ�าเปน ตองมการจดเตรยมอยางมคณภาพใหเหมาะสมกบเดกปฐมวย เพอใหหลกสตรสามารถน�าไปใชในการจดประสบการณใหบรรลจดมงหมายของการพฒนาเดกปฐมวยตอไป

จดมงหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวยจดมงหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวยเปนความเกยวของกบสงทตองการใหเกดขนกบเดก

ปฐมวยทงทางรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญา อนเปนผลจากการจดการศกษาตามหลกสตร การก�าหนดจดมงหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวยอาจมความแตกตางกนตามบรบทของการจดการศกษา ดงขอมลตอไปน


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

ค มอหลกสตรแหงชาตในการจดการศกษาและการดแลเดกปฐมวยของประเทศฟนแลนด (National Curriculum Guidelines on Early Childhood Education and Care in Finland) ไดก�าหนดแนวทางการจดการศกษาและการดแลเดกปฐมวยเพอสรางความเสมอภาคใหแกเดกทวประเทศ โดยใหความส�าคญในคณคาทแทจรงของเดกปฐมวย การอบรมเลยงดเดก และชวยใหเดกไดพฒนาความเปนมนษย มชวตทประสบผลส�าเรจ การด�ารงชวตทสมดลและมคณลกษณะทพงประสงคภายใตจดมงหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวย 3 ประการ (STAKES, 2003, p. 14) คอ

1. สงเสรมสขภาวะทด โดยใหความเคารพในบคลกลกษณะของเดกแตละคน ดวยการใหเดกไดปฏบตและพฒนาตามศกยภาพของตนเอง

2. สนบสนนพฤตกรรมความเหนอกเหนใจผอน โดยใหเดกเรยนรทจะคดถงและดแลผอน เดกคดในทางทดกบตนเอง ผอน ตลอดจนวฒนธรรมและสงแวดลอม เพอเปนการสรางสรรคสงคมทดและโลกทสงบสข

3. พฒนาการรจกควบคมตนเองอยางคอยเปนคอยไป ชวยใหเดกเจรญเตบโตเปนผใหญทสามารถดแลตนเองและผใกลชดอนๆ ตลอดจนชวยใหเดกไดรจกพจารณาและเลอกในสงเกยวของกบชวตของตนเองได

จดมงหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวยดงกลาว ใหความส�าคญกบการพฒนาเดกปฐมวยไดอยางเขาใจถงธรรมชาตของการเจรญเตบโต พฒนาการ และความตองการของเดกโดยแทจรง

ประเทศญปนไดก�าหนดใหการศกษาปฐมวยเปนนโยบายพนฐานทส�าคญดวยการใหเดกทกคนไดรบการศกษาระดบปฐมวยทมคณภาพสง และใหเดกเจรญเตบโตโดยมสขภาพทด เนองจากเหนวาการศกษาระดบปฐมวยเปนการเสรมสรางพนฐานการเรยนรและการใชชวตทงในระดบโรงเรยนประถมศกษา และระดบทสงขน โดยมจดหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวยไว 5 ดาน (MEXT, 2009 อางถงใน วรนทร ววงศ, ม.ป.ป., น. 90) ดงน

1. การมจตใจและรางกายทแขงแรง ดวยการเสรมสรางใหรางกายมพละก�าลง เชน ใหวงเลนอยางเตมทในสนามของโรงเรยน ฯลฯ และสรางนสยการใชชวตประจ�าวนทด เชน การลางมอกอนรบประทานอาหาร ฯลฯ

2. การเปนตวของตวเองและความสามารถในการอยรวมกบผอน การฝกใหเปนตวของตวเอง เชน ฝกใหเกดความตองการท�าสงตางๆ รอบตวดวยตวเอง ฝกใหคดดวยตวเองกอนลงมอท�า ฯลฯ

3. การมพนฐานความสามารถในการคดดวยการสรางพนฐานความสามารถในการคด4. การเขาใจภาษา เนนการพดและฟง5. ความสามารถในการแสดงออก ความรสก และความสามารถในการรบรส�าหรบหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 (กระทรวงศกษาธการ, 2547) ไดมการ

ก�าหนดจดหมายของหลกสตรส�าหรบเดกอาย 3-6 ป ทมจดหมายใหเดกมพฒนาการดานรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญาทเหมาะสมกบวย ความสามารถและความแตกตางระหวางบคคล โดยดานรางกายมงพฒนาการเจรญเตบโตตามวย สขนสย และพฒนาการของกลามเนอเลกและกลามเนอใหญ ดานอารมณ-จตใจ ใหเดกมสขภาพจตด มความสข และมคณธรรมจรยธรรม ดานสงคม ใหเดกไดรจก


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

ชวยเหลอตนเอง รกธรรมชาต สงแวดลอม วฒนธรรมและความเปนไทย สามารถอยรวมกนอยางม ความสข และดานสตปญญา ใหเดกมพฒนาการดานภาษา การคดและการแกปญหา จนตนาการ ความคดสรางสรรค เจตคตทดตอการเรยนรและทกษะการแสวงหาความร

สรปไดวา จดมงหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวย คอ การอบรมเลยงดและการจดการศกษา เพอใหเดกปฐมวยไดรบการเตรยมความพรอมดานรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญาอยางสมดลตามศกยภาพของเดกแตละคน เพอเปนการวางรากฐานของการเปนผทสามารถด�ารงชวตอยรวมกบผอนไดอยางมความสข และเปนผน�าทสรางสรรคความเจรญกาวหนาใหแกสงคมและประเทศชาต

กจกรรม 2.1.1

จงอธบายความหมาย ความส�าคญ และจดมงหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวย

แนวตอบกจกรรม 2.1.1

หลกสตรการศกษาปฐมวย หมายถง ความรและประสบการณทใชเปนกรอบในการพฒนาเดกปฐมวยใหมความพรอมทงทางดานรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญา อยางสมดลรอบดาน ตามศกยภาพและความแตกตางระหวางบคคล

หลกสตรการศกษาปฐมวย มความส�าคญในการน�าไปใชเปนแนวทางการจดประสบการณท เหมาะสมกบพฒนาการและการเรยนรทเปนไปตามวยและความตองการของเดก

จดมงหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวย คอ การอบรมเลยงดและการจดการศกษาใหเดกปฐมวยไดรบการเตรยมความพรอมในทกดาน เพอวางรากฐานในการด�ารงชวต และอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสข


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


แนวคดพนฐานดานปรชญาและปรชญาการศกษา

การด�ารงชวตของคนในสงคมจ�าเปนตองแสวงหาความรและความจรงอยางรอบดาน เพอน�ามาใชในการด�ารงชวตอยางมเหตผล และน�ามาสความสข ความสงบและสรางสรรคความเจรญกาวหนาแกสงคม การจดการศกษาเปนศาสตรดานหนงทส�าคญยงของการวางรากฐานใหแกคนใหมคณภาพ และน�าสงคมสความกาวหนาอยางยงยน การจดการศกษาในแตละสงคมอาจมความแตกตางกน ขนอยกบความเชอและมมมองของการพฒนาคน และจดเรมตนของการจดการศกษาททกฝายตองพจารณาและใหแนวทาง คอ เรองของปรชญา ซงประกอบดวย แนวคดพนฐานดานปรชญาและปรชญาการศกษาทจะน�ามาใชเปนรากฐานของการจดการศกษา ดงรายละเอยดตอไปน

แนวคดพนฐานดานปรชญาปรชญา เปนค�าทมาจากภาษาสนสกฤต หมายถง ความรอนประเสรฐ โดยมรากศพทมาจาก

ค�าวา ปร ทแปลวา ประเสรฐ กบค�าวา ชญา ทแปลวา ร ซงเปนศพทบญญตโดยพระเจาวรวงศเธอพระองคเจาวรรณไวทยากร กรมหมนนราธปพงศประพนธ ทรงแปลค�าวา “ปรชญา” จากค�าในภาษาองกฤษทมความหมายวา “การรกในความร” หรอ “ปรารถนาจะเขาถงความรหรอปญญา” ในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ไดใหความหมายของปรชญาวาหมายถง วชาวาดวยหลกแหงความรและความจรง ปรชญาจงเปนศาสตรในการคนหา การคนพบ และค�าตอบ ในความรและความจรงทมนษยตองการศกษาใหเกดความชดแจง วธการคนพบความจรงตามปรชญา แบงออกไดเปน 4 สาขา (วทย วศทเวทย, 2555, น. 8-9) ดงน

1. อภปรชญา (Metaphysics) ปรชญาสาขานถกเถยงกนเกยวกบเรองสภาวะแหงความเปนจรงอนทสด (Ultimate Reality) อะไรเปนสงทจรงแท อะไรเปนผลพลอยไดจากสงจรงแท

2. ตรรกวทยา (Logic) ตรรกวทยาศกษากฎเกณฑของการใชเหตผลและการอางเหตผล3. ทฤษฎความร (Epistemology) ปรชญาสาขานวเคราะหปญหาเรองความจรง เรารความจรง

ไดอยางไร มหลกอะไรทจะชวยในการตดสนวานจรง นเทจ4. จรยศาสตร (Ethics) สาขานเรยกไดวาเปนปรชญาชวต คอ พดถงความหมายของชวต ชวต

ทดมลกษณะอยางไร อะไรคอสงทนาพงปรารถนาทสดของชวต ความดคออะไรนอกจากนยงไดมนกปรชญาไดแบงสาขาของปรชญาออกเปน 3 สาขา (สนทร โคตรบรรเทา,

2553, น. 30-31) ดงน1. อภปรชญา (Metaphysics) หรอ ภววทยา (Ontology) นกปรชญาอยากทราบวา ความจรง

แทสงสด (Ultimate Reality) คออะไร โลกและจกรวาลมความสมพนธกนอยางไร มนษยมความสมพนธ


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

กบโลกและจกรวาลหรอไม และอยางไร และอยากทราบวามนษยมเสรภาพในชวตหรออยภายใตอทธพลของสงตางๆ ในจกรวาล เชน ดวงอาทตยและดวงดาวหรอไม อยางไร

2. ญาณวทยา (Epistemology) หรอทฤษฎแหงความร (Theory of Knowledge) ปรชญาสาขานตองการทราบค�าตอบของขอสงสยวามนษยรความจรงแทสงสดไดอยางไร ความจรงแทสงสดมหรอไม สงทรมาถกตองหรอไม และถกตองในระดบใด และปจจยทท�าใหเกดความรมอะไรบาง

3. คณวทยา (Axiology) ปรชญาสาขานตองการค�าตอบขอสงสยวาสงประเสรฐสดทมนษยตองการคออะไร ไดมาอยางไร คณคาและความงามในชวตและในโลกคออะไร ไดมาอยางไรและมพนฐานมาจากอะไร ความงามและความดเปนอยางไร และเกยวของกบชวตมนษยอยางไรบาง

ขอมลดงกลาวแสดงใหเหนวา การคนพบและการแสวงหาความจรงทางปรชญาเพอใหไดค�าตอบมหลายแนวทาง ทงนขนอยกบความเชอเกยวกบมนษย เปาหมายของการด�ารงชวตและสภาวะแวดลอมทแตกตางกนตามบรบททางสงคม ดงนน ความแตกตางของวถชวตและความเปนอยของคนในสงคม แตละแหงทแตกตางกนออกไป จงเปนผลทเกดขนจากความคดและความเชอทางปรชญาของคนในสงคมเปนส�าคญ

คณคาของปรชญา การศกษาปรชญามเหตผลส�าคญ คอ การมงแสวงหาความรทเปนความจรงสงสด ปรชญาเปนสงทมคณคาตอการด�ารงชวตทอยบนพนฐานของความดงาม ดงทมการอธบายคณคาของปรชญา (ทองหลอ วงษธรรมา, 2555, น. 11-14) ไวดงน

1. ชวยวเคราะหภาษาและความคดรวบยอด คณคาของปรชญาในการวเคราะหภาษาทเกดขนมากหลากหลายความหมายในชวตประจ�าวนทสมพนธกบผอน และการใหความคดรวบยอด (concept) เพราะการศกษาและคนควาทางปรชญาพยายามใหไดมาซงความรและความจรงของสรรพสงทงปวง

2. ชวยตรวจสอบความรและความเชอ ความเชอ (ศรทธา) เปนสงคกบชวตมนษย เพราะคนเราทกคนยอมมความเชออยางใดอยางหนงตดตวอย และความเชอถกสงสมมาแตเดกจนโตและยงอยในจตใจตลอดมา หากความเชอเหลานนไมถกตรวจสอบ วพากษวจารณ สดทายจะกลายเปนความเชอทหลงงมงาย

3. ชวยใหรจกคณคาและจดหมายของชวตวาอะไรด อะไรชว อะไรคอคณคาแทของชวตและคณคาเทยม

4. ชวยใหเปนอสระในการแสดงพฤตกรรม โดยใหความรและความเขาใจเกยวกบการพจารณาสบสวนหาความจรงของโลกและชวต ตลอดถงความสมพนธระหวางคนในสงคมวา ควรปฏบตตอกนอยางไร ชวยใหคนเราใชเหตผลและรจกรวมมอกนตอสเพอใหไดผลประโยชนในทางทชอบธรรม

5. ชวยสรางโลกทศนทสมบรณใหแกมนษย จดมงหมายของปรชญาคอความรและความเขาใจ ปรชญาจงเปนบอเกดและทมาของสรรพวชา ความรของปรชญาเปนความรทประสานวชาตางๆ ใหสมพนธกน แมปรชญาจะไมสามารถใหความจรงทแนนอนแกเรา แตปรชญากเสนอแนวคดทเปนไปไดหลายทาง ซงท�าใหสตปญญาของเรากวางออกไป

จากคณคาของปรชญาดงกลาว นบเปนคณคาตอการสรางตวตนของความเปนมนษยทสมบรณ ดวยการด�ารงชวตในสงคมดวยปญญา ใชปญญาอยางมเหตผล เปนผทเนนคณคาในตนเองและผอน ปรชญาจงเปนคณคาตอการเชอมโยงสมพนธภาพระหวางมนษยกบสงคมใหคงคณคาทเออประโยชนตอการด�ารงชวตและสรางสรรคสงคมใหมความผาสข


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

แนวคดพนฐานปรชญาการศกษาปรชญาการศกษาเปนสงทน�ามาใชก�าหนดเปาหมายการจดการศกษา มสวนชวยนกการศกษา

ในดานการก�าหนดเปาหมายหรอการก�าหนดสงอนมคาสงสดในการด�าเนนกจการการศกษา การศกษามไวเพอชวต และกควรตองมไวเพอชวตทด (วทย วศทเวทย, 2555, น. 27) ส�าหรบหลกสตรการศกษาปฐมวยไดมการน�าปรชญาการศกษามาใชก�าหนดเปนแนวทางในการจดการศกษา ประกอบดวย 3 ปรชญาหลก คอ

1. ปรชญาการศกษาบรณนยม (Reconstructionism) ปรชญาการศกษาบรณนยม หรอ บรณาการนยม หรอปฏรปนย มมความหมายใกลเคยงกบค�าภาษาองกฤษวา “Reconstructionism” หมายถง การรวมเขาดวยกน แนวคดของปรชญาการศกษากลมน คอ ตองการสรางสรรคสงคมใหม โดยมแนวคดวาการศกษามใชเรองของปจเจกบคคลเทานน แตเปนเรองของสวนรวมทตองมจดมงหมายเพอแกไขปญหาของโลกปจจบน และเปนการสรางสรรคสงคมใหมดวยหลกวทยาศาสตร (วชย ตนศร, 2550, น. 35-36) ปรชญาการศกษาบรณนยมเชอวา การศกษากบสงคมมความสมพนธกน การศกษาตองน�าสงคมไปสภาพลกษณทดทสด ตองชวยใหผเรยนมความพรอมทจะเผชญกบความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมทเกดขนอยางรวดเรว และมความเชอมนในอดมการณประชาธปไตย การศกษาควรเปนกระบวนการทน�า ไปสการเปลยนแปลงทศนคตในทางทด เพอน�าเอาพลงทางเทคโนโลยชนสงมาใชอยางสรางสรรค และใหการศกษาเปนเครองมอในการปฏรปสงคมดวยหลกประชาธปไตยอยางแทจรง สงคม อดมคตจะเกดขนไดจากการคด การวางแผน และการตดสนใจรวมกนของคนสวนใหญ (ทองหลอ วงษธรรมา, 2555, น. 135-136)

แนวคดของปรชญาบรณนยมสามารถสรปไดวา การศกษากบสงคมมความเกยวของสมพนธกน การศกษาตองเปนผน�าในการสรางสรรคสงคมใหมใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงตามสภาวะของสงคมและวฒนธรรม ดงนน บคคลในสงคมจะเปนผสรางสรรคสงคมใหเปนไปตามทคาดหวง จ�าเปนตองใหคน ในสงคมตระหนกถงความรวมมอดวยวถแหงความเปนประชาธปไตย

2. ปรชญาการศกษาพพฒนาการนยม (Progressivism) ผน�าแนวคดของปรชญาทส�าคญคอ Dewey ไดพฒนาหลกการส�าคญไว 2 ประการ คอ 1) หลกความตอเนองของประสบการณ เปนเรองเกยวกบความหมาย เปาหมาย และลกษณะของการศกษาในฐานะประสบการณชวต และ 2) หลกปฏสมพนธ เปนเรองเกยวกบแนวทางหรอวธการจดสถานการณ เพอใหเกดประสบการณในทางสรางสรรคหรอการศกษาขน (อครพงษ สจจวาทต, 2546, น. 25) ปรชญาพพฒนาการนยมเหนวา ถาทกคนอยรวมกนในสงคมอยางมความสข มเหตผลและมความรวมมอกนแลว สงคมจะเจรญขนทงทางวตถและจตใจ การศกษาตามปรชญานเกดขนเพอเปนหลกใหกบการศกษาในรปแบบใหม โดยถอวามนษยทกคนเปนผมเกยรต มศกดศร มสทธในการแสวงหาความสข เสรภาพ และสทธในการดแลชวตและทรพยสนของตน การศกษาทธ�ารงเกยรตและศกดศรของมนษย ปญหาสงคม สงแวดลอม และความยากจนจะลดลง และการศกษาเปนเครองมอน�าความยตธรรมมาสสงคมดวยการพฒนาความคดทางสงคม และการกระท�าทถกตองให เกดขน (สนทร โคตรบรรเทา, 2553, น. 50-51)


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

แนวคดของปรชญาพพฒนาการนยม สรปไดวา สงคมมการเปลยนแปลงและพฒนาอยางตอเนอง คนเปนศนยกลางของความดความงามทตองไมตดยดกบความรและคณคาทเกดขน แตตองเปนผทแสวงหาและพฒนาเพอสรางสรรคและปรบปรงสงใหมใหแกสงคม โดยยดประโยชนสวนรวมเปนหลก เพอการก�าหนดทศทางอนาคตโดยคนในสงคม

3. ปรชญาการศกษาอตถภาวนยม (Existentialism) ปรชญาอตถภาวนยมมาจากค�าภาษาองกฤษวา Existentialism หมายถง ปรชญาทยดเอาสภาพความเปนอยหรอเปนอย (existence) เปนหลก Soren Kierkguard ผใหก�าเนดปรชญาอตถภาวนยมดวยแนวคดวา ปรชญาเปนเรองสวนบคคลแตละคน แตละคนควรสรางปรชญาของตนเองจากประสบการณ ไมตองแสวงหาความจรงสงสด (unlimited reality) เพราะความจรงสงสดไมมความจรงทแท คอ สภาพของมนษย (human condition) ในแตละขณะ ปรชญาอตถภาวนยมเนนความส�าคญของมนษยในโลกในความเปนปจเจกบคคล ดวยหลก 3 ประการ คอ เสรภาพ การเลอกการกระท�าและความรบผดชอบตอผลของการกระท�า (ทองหลอ วงษธรรมา, 2555, น. 142 และ สนทร โคตรบรรเทา, 2553, น. 69) นนหมายถง มนษยมเสรภาพและอสระทจะเลอกกระท�าและรบผดชอบในผลของการกระท�าของตนเอง ดงนน สงคมทดงามจงบงเกดขนไดหากคนดท�าในสงทด การศกษาในปรชญานใหความส�าคญกบการพฒนาผเรยนใหมความเปนมนษยทสมบรณ รจกเลอกทจะกระท�าในสงทดงามและมความรบผดชอบตอผลการกระท�าของตนเอง การศกษาตองชวยใหมนษยเขาใจตนเอง เขาใจโลก และตระหนกถงความส�าคญของความมอย และสามารถเผชญกบปญหาทงหลายไดอยางชาญฉลาด และสามารถแสวงหาความหมายจากสงทไมมความหมายดวยมนษยแตละคนกจะเปนตวของตวเองและสงคม กจะเปนสงคมทมความเปนเสรประชาธปไตยอยางสมบรณ (ทองหลอ วงษธรรมา, 2555, น. 149)

แนวคดของปรชญาการศกษาอตถภาวนยม สามารถสรปไดวา มนษยเปนปจเจกบคคลทมเสรภาพ อสรภาพ และมความรบผดชอบในผลการกระท�าของตนเอง การศกษาแนวคดนจะใหอสระแกผเรยนแตละคนไดพฒนาความเขาใจในตน รจกตระหนกและมความรบผดชอบในตนเอง ดวยแนวทางการจดการศกษาทไมมเปาหมายหรอโปรแกรมการเรยนการสอนทก�าหนดไวลวงหนา แตจะใหผเรยนเปนผก�าหนดในสงทตองการเรยนรดวยตนเอง ดงแนวคดของโรงเรยนซมเมอรฮลของประเทศองกฤษทจดการศกษาแบบใหอสระแกผเรยน โดยไมมระเบยบวนย การสงใหท�าหรอการอบรมศลธรรม ดวยเชอวาผเรยนเกดมาพรอมกบความดงามและความฉลาด การใหผเรยนไดอยในสภาวะแหงเสรภาพและอสรภาพ จะชวยใหเดกไดพฒนาตนเองไดอยางสงสด

จากขอมลของปรชญาการศกษาดงกลาว สามารถวเคราะหและสรปเปนแนวทางของหลกสตรการศกษาปฐมวยตามแนวคดของปรชญาการศกษา ดงตารางท 2.1


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

ตารางท 2.1 แนวทางของหลกสตรการศกษาปฐมวย ตามแนวคดของปรชญาการศกษา

ปรชญาการศกษา หลกการ แนวทางของหลกสตรการศกษาปฐมวย

บรณนยม เนนการปฏบต • วางรากฐานผเรยนใหมความพรอม และมศกยภาพ สามารถสรางสรรคและปฏรปสงคม

• เนนการพฒนาผเรยนใหมความรและทกษะ สามารถน�าไปประยกตใชในชวตประจ�าวนและเพอประโยชนตอสงคมโดยรวม

พพฒนาการนยม เนนการปฏบต • พฒนาผเรยนทงทางรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และ สตปญญาอยางสมดลและรอบดาน

• ยดผเรยนเปนส�าคญ• เรยนรจากประสบการณทเกยวของกบชวตประจ�าวนและสงคม

อตถภาวนยม เนนการปฏบต • ใหอสรภาพแกผเรยนในการเลอกตดสนใจและรบผดชอบดวยตนเอง

• เรยนรจากประสบการณทผเรยนเปนผเลอก โดยไมมการวางแผนลวงหนา


จงอธบายแนวคดพนฐานดานปรชญา และปรชญาการศกษาทน�ามาใชในการพฒนาหลกสตร การศกษาปฐมวย


ปรชญาเปนคณคาตอการเชอมโยงสมพนธภาพระหวางมนษยกบสงคมทเออประโยชนตอการด�ารงชวต และสรางสรรคสงคมใหมความผาสข ปรชญาเปนสงทน�ามาใชก�าหนดเปาหมาย การจดการศกษา การพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวยไดมการน�าปรชญาการศกษามาใชก�าหนดเปนแนวทางในการจดการศกษา ประกอบดวย 3 ปรชญาหลก คอ

1. ปรชญาการศกษาบรณนยม มงวางรากฐานผเรยนใหมความพรอมและศกยภาพในการสรางสรรคและปฏรปสงคม

2. ปรชญาการศกษาพพฒนาการนยม มงเตรยมความพรอมในทกดานตามความตองการของเดก เพอการด�ารงชวตอยางมความสข

3. ปรชญาการศกษาอตถภาวนยม มงใหเดกมเสรภาพ อสรภาพ และมความรบผดชอบ


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ประเภทของหลกสตรการศกษาปฐมวย

การแบงประเภทของหลกสตรการศกษามไดหลายประเภททอาจแตกตางกนไปตามแนวคดทเกยวของ เชน ปรชญา ทฤษฎ และเปาหมายการศกษา หลกสตรในแตละประเภทจะแสดงใหเหนถงแนวทางของการพฒนาผเรยน ส�าหรบแนวความคดทน�ามาใชเปนฐานในการแบงประเภทของหลกสตรทใชกนอยางกวางขวาง (Saylor and Alexander, 1974 อางถงใน ธ�ารง บวศร, 2542, น. 174-175) มดงน

1. แนวความคดทยดวชาหรอสาขาวชาเปนหลก เปนแนวความคดทตองท�าใหผเรยนไดเรยนรในวชาทมการจดอยางเปนระเบยบ โดยเรยงล�าดบตามเกณฑทก�าหนดไว วธการตามแนวคดนท�าใหเกดหลกสตรทเรยกวา หลกสตรรายวชา (subject curriculum)

2. แนวความคดทยดกจกรรมและปญหาของสงคมเปนหลก เปนแนวความคดทตองการให ผเรยนไดท�าหนาทของบคคลในสงคม ปญหาของสงคมและการเสรมสรางสงคม วธการตามแนวคดนท�าใหเกดหลกสตรทเรยกวา หลกสตรแกน (core curriculum)

3. แนวความคดทยดตามความตองการและความสนใจของผเรยนเปนหลก เปนแนวความคดทตองการใหผเรยนไดเรยนรในสงทเกยวของกบผเรยนและปญหาทผเรยนสนใจและตองการแกไข วธการตามแนวคดนท�าใหเกดหลกสตรทเรยกวา หลกสตรประสบการณ (experience curriculum) หรอหลกสตรทยดผเรยนเปนศนยกลาง (child-centered curriculum)

4. แนวความคดทยดความสามารถเฉพาะของผเรยนเปนหลก เปนแนวความคดทมการก�าหนดเกณฑความสามารถทผเรยนพงกระท�าขน ทเกยวกบทกษะในดานตางๆ จดเรยงล�าดบกนไป โดยแบงตามกลมวชาหรอหมวดวชา วธการตามแนวคดนท�าใหเกดหลกสตรทเรยกวา หลกสตรเกณฑความสามารถ (competency-based curriculum)

5. แนวความคดทยดทกษะในกระบวนการเรยนรเปนหลก เปนแนวความคดทมงในเรองวธการมากกวาเนอหาวชา โดยถอวาความรเปนเพยงเสนทางทน�าไปสจดประสงคของการเรยนการสอน ไมใช จดหมายปลายทางของหลกสตร วธการตามแนวคดนท�าใหเกดหลกสตรทเรยกวา หลกสตรทมงกระบวนการ (process approach curriculum)

จากขอมลดงกลาวแสดงใหเหนวา การแบงประเภทของหลกสตรมความหลากหลาย ขนอยกบแนวความคดของการพฒนาผเรยน ส�าหรบประเภทของหลกสตรการศกษาปฐมวยทมการใชกนอยาง กวางขวาง มดงตอไปน

1. หลกสตรเนอหาวชา (subject curriculum or subject centered curriculum) เปนหลกสตรแบบดงเดมหรอหลกสตรเกาทใชกนมายาวนาน เกดจากแนวคดทตองการถายทอดความร การจดหลกสตรและการสอนตามรปแบบนจงยดเอาการถายทอดเนอหาสาระความรของวชาตางๆ และความรในแตละวชาถกจดไวเพอการถายทอดอยางมระบบระเบยบ (บญเลยง ทมทอง, 2553, น. 133) ในสาระของหลกสตร


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

จะใหความส�าคญกบเนอหาสาระซงเปนความรทถกถายทอดกนมา ซงเดกทกคนจะตองเรยนรเหมอนกน โดยไมค�านงถงความตองการและความสนใจของเดก หลกสตรเนอหาวชาไดมการน�ามาในการจดการศกษาปฐมวยทสามารถอธบายไดดงน

1.1 ลกษณะของหลกสตร หลกสตรเนอหาวชาเปนหลกสตรทมการเรยบเรยงและวางแผนในเนอหาทมความถกตอง ซงมการถายทอดกนมาชานาน โดยน�าเนอหามาแบงเปนรายวชา เชน ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร สขศกษา และพลศกษา ฯลฯ เนอหาของแตละรายวชาจะถกก�าหนดและเรยบเรยงอยางเปนระบบตามความยากงาย เพอใหผเรยนมความร ความเขาใจ และจดจ�าเนอหา ผานการเรยนการสอนโดยเนนการบรรยายและการทองจ�า ผเรยนทกคนตองเรยนรเนอหาทก�าหนดไวตามหลกสตร และจะท�าการประเมนความรจากการสอนทวดความรความเขาใจจากเนอหาทอยในกรอบของหลกสตร

ลกษณะของหลกสตรรายวชาดงกลาว ไดมการน�ามาใชในการจดการศกษาปฐมวย ซงเปนรายวชาทเดกจะตองเรยนรเนอหาทจ�าเปนตอการด�ารงชวตและเพอเตรยมความพรอมทางวชาการในการศกษาตอระดบประถมศกษา เชน วชาภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร สขศกษา และสงคมศกษา ฯลฯ การประสบผลส�าเรจในการเรยนรเกยวกบเนอหาของหลกสตรรายวชาจะมการพจารณาเนอหา เรยงล�าดบตามความยากงาย เหมาะสมกบพฒนาการและการเรยนร ผานกจกรรมการเรยนร เชน การจดใหเดกเรยนรเกยวกบจ�านวนผานกจกรรมเกมการศกษา เรยนรเกยวกบการเจรญเตบโตของตนไมผานกจกรรมการทดลอง ฯลฯ

หลกสตรรายวชาในระดบปฐมวยมใชในสมยแรกเรมทมการจดการศกษาปฐมวยในประเทศ ตอมาไดมการศกษาวจยของนกวชาการทงตางประเทศและในประเทศพบวา การมงใหความรกบเดกโดยไมค�านงถงความเหมาะสมกบวยและวฒภาวะ รวมถงความแตกตางระหวางบคคลของเดกสงผลตอเจตคตตอการเรยนรและความสามารถในการเรยนรของเดกในระยะยาว ปจจบนจงไมนยมใชหลกสตรรายวชาในระดบปฐมวย

1.2 วธการจดการเรยนการสอน หลกสตรรายวชาเปนหลกสตรทใหความส�าคญกบผสอนในการก�าหนดเนอหาใหผเรยนตามกรอบของธรรมชาตของรายวชาทจะถกก�าหนดไวอยางชดเจน ผสอนจะตองด�าเนนกจกรรมการสอนตามทก�าหนดผานกจกรรมทเนนการบรรยาย การสาธต หรอการฝกปฏบตเพมเตม เพอใหเดกสามารถจดจ�าเนอหาอยางแมนย�า เดกจะเปนผทปฏบตตามค�าสงของผสอนอยางเปนขนตอน และตองเรยนรเนอหาใหครบและครอบคลมไดส�าเรจตามทก�าหนด

2. หลกสตรประสบการณ (experience curriculum) เปนหลกสตรทน�ามาใชกนอยางกวางขวางในระดบปฐมวย เนองจากเปนหลกสตรทสนองตอบตอพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวยไดอยางเหมาะสม ซงสามารถอธบายไดดงน

2.1 ลกษณะของหลกสตร หลกสตรประสบการณ มจดมงหมายทส�าคญ คอ เปนหลกสตรทเปดโอกาสใหเดกไดเรยนร แสวงหาความรและประสบการณตามความตองการ ความสนใจ และความถนดของเดกแตละคน โดยการเรยนรผานการสงเกต การคนพบ การลงมอปฏบต และการแกปญหาทเกยวของกบชวตประจ�าวน หลกสตรจะใหความส�าคญกบการเปดโอกาสใหเดกแตละคนไดเรยนรดวยตนเอง ดวยความตระหนกวาเดกแตละคนมลกษณะเฉพาะตวทแตกตางกนไป ดงนน ผสอนจะไมมการวางแผนหรอก�าหนดเนอหาไวลวงหนา แตเนอหาและประสบการณจะเกดขนจากความตองการหรอความสนใจ


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

ของเดกทตองการคนหาค�าตอบ ผสอนจะท�าหนาทสนบสนน ชวยเหลอและแนะน�าใหเดกแตละคนได ประสบผลส�าเรจตามศกยภาพ

2.2 วธการจดการเรยนการสอน วธการจดการเรยนการสอนในหลกสตรประสบการณ ใหความส�าคญกบความตองการและความสนใจของเดกดวยวธการใหเดกมสวนรวมในการวางแผนและการลงมอปฏบตดวยตนเอง โดยสงเสรมใหมการเรยนการสอนดวยวธแกปญหาผานการวางแผนและการปฏบตเพอแสวงหาประสบการณในลกษณะการเรยนรแบบการลงมอปฏบต (learning by doings) โดยครเปนผก�าหนดปญหาหรอสถานการณ เพอกระตนใหเดกไดแสวงหาวธแกปญหา ดวยการลงมอปฏบตและสรางสรรคงานของตนเอง โดยเนนปญหาทเกยวของและสามารถน�าไปประยกตใชในชวตประจ�าวน ในการจดการเรยนการสอน ครและเดกรวมกนท�ากจกรรมอยางใกลชด สนบสนนและกระตนใหเดกไดปฏบตกจกรรมดวยวธการของตนเองในหลายๆ วธ ซงวธการดงกลาวนเปนวธทเหมาะสมกบธรรมชาต และ วธการเรยนรของเดกทสนบสนนใหเดกไดเรยนรผานการใชประสาทสมผสทง 5 ดวยการลงมอปฏบตและแกปญหาดวยตนเอง ซงจะชวยใหเดกไดรบการสงเสรมพฒนาการและการเรยนรไดเหมาะสมกบวย

3. หลกสตรบรณาการ (integrated curriculum) เปนหลกสตรทน�าความรและประสบการณมาหลอมรวมเขาดวยกน เพอน�ามาใชในการจดประสบการณทตอบสนองธรรมชาตของการเจรญเตบโต และพฒนาการของเดกแตละคน หลกสตรการศกษาปฐมวยนบเปนหลกสตรแสดงถงแนวคดของหลกสตรบรณาการทชดเจน โดยยดหลกการบรณาการทวาหนงแนวคดเดกสามารถเรยนรไดหลายกจกรรม หนงกจกรรม เดกสามารถเรยนรไดหลายทกษะและหลายประสบการณ ผสอนตามหลกสตรบรณาการจงตองวางแผนการจดประสบการณในแตละวน ใหเดกเรยนรผานการเลนทหลากหลายกจกรรม หลากหลายทกษะ หลากหลายประสบการณส�าคญอยางเหมาะสมวยและพฒนาการ (กระทรวงศกษาธการ, 2547, น. 6) หลกสตรบรณาการสามารถอธบายไดดงน

3.1 ลกษณะของหลกสตร หลกสตรบรณาการในระดบปฐมวยมลกษณะส�าคญ คอ เปนหลกสตรทสอดคลองกบพฒนาการและความตองการของผเรยนจากธรรมชาตการเรยนรของเดกทมความอยากรอยากเหน และตองการแสวงหาความร ดงนน การเรยนรของเดกในแตละครงแตละกจกรรม สามารถท�าใหเดกเกดการเรยนรและไดรบการพฒนาทกษะทหลากหลาย โดยเปดโอกาสใหเดกไดเลอกเรยนรและมประสบการณดวยตนเองตามความเหมาะสมของพฒนาการและการเจรญเตบโต ประสบการณทเดกไดรบจ�านวนมากจะชวยใหเดกไดเพมพนทงความร และกระบวนการไปในขณะเดยวกน จากการจดประสบการณในรปแบบของหนวยการเรยนรหรอโครงการทเนนการแกปญหาในชวตประจ�าวนทเดก จะตองบรณาการความรและประสบการณทหลากหลายเขาไปใชในการเรยนร ลกษณะของการจดการศกษาตามหลกสตรบรณาการจะท�าใหสามารถทราบถงพฒนาการและความกาวหนาของผเรยน โดยสามารถน�ากระบวนการวจยเขามาเปนสวนหนงของการจดประสบการณทเหมาะสม เนองจากกระบวนการจดประสบการณตามหลกสตรมการวางแผนอยางเปนระบบ ผลการวจยจะเปนสวนส�าคญส�าหรบการน�ามาพฒนาการจดประสบการณไดอยางเหมาะสม

3.2 วธการจดการเรยนการสอน วธการจดการเรยนการสอนตามหลกสตรบรณาการระดบปฐมวย เปนวธการสอนทเนนผเรยนเปนส�าคญ ดวยการเชอมโยงสาระการเรยนร ความคดรวบยอด ทกษะหรอประสบการณส�าคญมาหลอมรวมกนเพอน�ามาใชในการจดการเรยนการสอน ภายใตหวเรอง โครงการ


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

หรอกจกรรมทเนนประสบการณตรง ซงเดกสามารถน�าความร ทกษะ และเจตคตทไดรบไปประยกตใช ในการด�ารงชวตหรอแกปญหาดวยตนเอง โดยใชวธการจดการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหเดกไดมสวนรวมในการคด การวางแผน และการลงมอปฏบตดวยตนเองอยางมจดมงหมาย เพอสนองตอบตอความตองการและความสนใจของเดกแตละคน โดยผสอนจะเปนผชวยเหลอ สนบสนน และวางแผนการจดประสบการณรวมกบเดกผานกจกรรมทหลอมรวม เพอใหเดกไดรบการพฒนาอยางรอบดานทงทางรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญา ดงแนวคดของการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการในระดบปฐมวยทระบวา หนงแนวคดเดกสามารถเรยนรไดจากหลายกจกรรม หนงกจกรรมเดกสามารถเรยนรไดหลายทกษะและประสบการณส�าคญ

จากขอมลประเภทของหลกสตรการศกษาปฐมวยขางตน ซงประกอบดวยหลกสตรเนอหาวชา หลกสตรประสบการณ และหลกสตรบรณาการ ซงมจดเนนในแนวคดของการพฒนาผเรยนแตกตางกน ดงเชน หลกสตรเนอหาวชามแนวคดทตองการถายทอดความรทจ�าเปนใหแกเดก เพอใหเดกน�าความรไปใชประโยชนในการด�ารงชวตหรอการเรยนร วธการจดการเรยนการสอน เพอใหเดกเกดความร ความเขาใจในเนอหา สามารถปฏบตไดดวยวธการทสอดคลองกบการเรยนรทเปนไปตามวยของเดก กจะชวยใหเดกประสบผลส�าเรจได แตหากหลกสตรมการวางแผนทไมเหมาะสม เชน เนอหายาก ไมเหมาะสมกบเดก มจ�านวนมากหรอมจ�านวนชวโมงมากกจะท�าใหเดกเบอ และไมประสบผลส�าเรจในการเรยนรไดเชนกน และส�าหรบหลกสตรประสบการณและหลกสตรแบบบรณาการ ถอวาเปนหลกสตรทเหมาะสมกบเดกปฐมวยทมแนวคดหลก คอ การยดผเรยนเปนส�าคญ โดยสนบสนนใหเดกไดรบการสงเสรมพฒนาการและการเรยนร ดวยวธการทหลากหลายและเนนการฝกปฏบต เพอใหเดกไดรบประสบการณทมคณคาตอตวเดก และสงคม แตหลกสตรแตละลกษณะทจะเกดประสทธภาพแกเดกจ�าเปนอยางยงทผเกยวของกบหลกสตรจะตองมความร ความเขาใจทงในดานการออกแบบหลกสตรและการจดประสบการณอยางแทจรง จงจะสงผลท�าใหการพฒนาเดกปฐมวยบรรลตามเปาหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวยแตละประเภทไดอยางมประสทธภาพ


จงอธบายประเภทของหลกสตรการศกษาปฐมวยทมการน�ามาใชกนอยางกวางขวางในปจจบน


ประเภทของหลกสตรการศกษาปฐมวยทมการน�ามาใชกนอยางกวางขวาง ม 2 ประเภท คอ1. หลกสตรประสบการณ มแนวคดใหเดกไดเรยนร แสวงหาความรและประสบการณตามความ

ตองการ ความสนใจ และความถนดของเดกแตละคน3. หลกสตรบรณาการ มแนวคดในการน�าความรและประสบการณมาหลอมรวม เพอใชในการจด

ประสบการณทตอบสนองธรรมชาตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกแตละคน


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

ตอนท 2.2

ปจจยทเกยวของกบหลกสตรการศกษาปฐมวย


หวเรอง2.2.1 ปจจยดานเศรษฐกจ การเมองและสงคม2.2.2 ปจจยดานวทยาการและเทคโนโลย2.2.3 ปจจยดานนโยบายการพฒนาเดกปฐมวย

แนวคด1. ปจจยดานเศรษฐกจ การเมองและสงคม เปนขอมลส�าคญทน�าไปประกอบการพจารณา

พฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวยทเกยวของกบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมทสงผลตอการเลยงดเดก การเปลยนแปลงวถชวตของคนในครอบครวและรายไดของครอบครว ปจจยทางการเมองทตองการพฒนาคนในสงคมใหอยรวมกนอยางมความสข และสงคมโลกยคโลกาภวตน ทสงผลกระทบตอคณภาพชวต หลกสตรการศกษาปฐมวยจงตองก�าหนดแนวทางของหลกสตรใหสอดคลองกบสภาพทางเศรษฐกจ การเมองและสงคม

2. ปจจยดานวทยาการและเทคโนโลย เปนขอมลส�าคญทน�าไปประกอบการพจารณาพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวยทเกยวของกบความเจรญกาวหนาทางวทยาการและเทคโนโลยทเขามามอทธพลตอการด�ารงชวตและการเรยนรของเดกทงในระดบครอบครว สถาน-ศกษา ชมชนและสงคม หลกสตรการศกษาปฐมวยจงตองก�าหนดแนวทางของหลกสตรใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงทางวทยาการและเทคโนโลย

3. ปจจยดานนโยบายการพฒนาเดกปฐมวย เปนขอมลส�าคญทน�าไปประกอบการพจารณาพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวย ทเกยวของกบนโยบายการพฒนาเดกปฐมวยตามแนวทางของรฐธรรมนญ สทธเดก พระราชบญญตการศกษาแหงชาต แผนการศกษาแหงชาต และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต หลกสตรการศกษาปฐมวยจงตองก�าหนดแนวทางของหลกสตรใหสอดคลองกบนโยบายการพฒนาเดกปฐมวย


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

วตถประสงคเมอศกษาตอนท 2.2 จบแลว นกศกษาสามารถ1. อธบายปจจยดานเศรษฐกจ การเมองและสงคมทเกยวของกบหลกสตรการศกษาปฐมวย

ได2. อธบายปจจยดานวทยาการและเทคโนโลยทเกยวของกบหลกสตรการศกษาปฐมวยได3. อธบายปจจยดานนโยบายการพฒนาเดกปฐมวยทเกยวของกบหลกสตรการศกษา

ปฐมวยได


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ปจจยดานเศรษฐกจ การเมองและสงคม

ปจจยดานเศรษฐกจ การเมองและสงคม เปนปจจยทมความเกยวของและสมพนธกบการน�าไปก�าหนดแนวทางการพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวย ในเรองนจงขออธบายรายละเอยดในแตละปจจย ดงตอไปน

1. ปจจยดานเศรษฐกจสถานการณเศรษฐกจของประเทศไทยในปจจบนอยในชวงการพฒนาประเทศไทย 4.0 ทมการ

ปรบโครงสรางทางเศรษฐกจทเนนการใชนวตกรรมและเทคโนโลยเขามาใชในการพฒนา โดยมกลไกทส�าคญ คอ การยกระดบนวตกรรม การสรางสงคมใหผคนมจตวญญาณของความเปนผประกอบการ และการสรางความเขมแขงของชมชนและเครอขาย (ส�านกวชาการ, ส�านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร, 2559, น. 5; ส�านกงานปลดกระทรวงการคลง, 2559) กลไกทส�าคญดงกลาวจะเกดผลส�าเรจตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศในระยะยาว จ�าเปนอยางยงตองใหความส�าคญสงสดกบการพฒนาคน ดงทแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (2560-2564) ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2560, น. 4-5) ไดใหนโยบายทชดเจนของการพฒนาทมงเนนใหคนเปนศนยกลางการพฒนา โดยมงสรางคณภาพชวตและสขภาวะทดส�าหรบคนไทยใหมความเปนคนทสมบรณ มวนย ใฝร มความร มทกษะ มความคดสรางสรรค มทศนคตทด รบผดชอบตอสงคม มจรยธรรมและคณธรรม เพอพฒนาประเทศไทยใหม “ความมนคง มงคง ยงยน”

ประเทศไทยจงจ�าเปนตองมจดเปลยนทส�าคญ เพอรองรบการเปลยนแปลงของสถานการณโลกทเกดขนอยางรวดเรว ดงหลกการส�าคญของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (2550-2564) (ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2560, น. 4-5) สรปไดดงน

1) ยด “หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” เพอใหเกดบรณาการการพฒนาในทกมตอยาง สมเหตสมผล มความพอประมาณ และมระบบภมคมกนและการบรหารจดการความเสยงทด โดยมงเนนการพฒนาคนใหมความเปนคนทสมบรณ สงคมไทยเปนสงคมคณภาพ สรางโอกาสและมทยนใหกบ ทกคนในสงคมไดด�าเนนชวตทด มความสขและอยรวมกนอยางสมานฉนท

2) ยด “คนเปนศนยกลางการพฒนา” มงสรางคณภาพชวตและสขภาวะทดส�าหรบคนไทย พฒนาคนใหมความเปนคนทสมบรณ มวนย ใฝร มความร มทกษะ มความคดสรางสรรค มทศนคตทด รบผดชอบตอสงคม มจรยธรรมและคณธรรม

3) ยดวสยทศน “ประเทศไทยมความมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” หรอเปนคตพจนประจ�าชาตวา “มนคง มงคง ยงยน”


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

4) ยด “เปาหมายอนาคตประเทศไทยป 2579” ทเปนเปาหมายในยทธศาสตรชาต 20 ป ไววา “เศรษฐกจและสงคมไทยมการพฒนาอยางมนคงและยงยนบนฐานการพฒนาทยงยน สงคมไทยเปนสงคมทเปนธรรม มความเหลอมล�านอย คนไทยเปนมนษยทสมบรณ เปนพลเมองทมวนย ตนร และเรยนรไดดวยตนเองตลอดชวต มความร มทกษะและทศนคตทเปนคานยมทด มสขภาพรางกายและจตใจทสมบรณ มความเจรญเตบโตทางจตวญญาณ มจตสาธารณะและท�าประโยชนตอสวนรวม มความเปนพลเมองไทย พลเมองอาเซยน และพลเมองโลก

5) ยด “หลกการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทลดความเหลอมล�าและขบเคลอนการเจรญเตบโต จากการเพมผลตภาพ การผลตบนฐานของการใชภมปญญาและนวตกรรม”

จากหลกการส�าคญของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 การพฒนาคน เปนนโยบายทส�าคญยงทตองด�าเนนการควบคกบการพฒนาเศรษฐกจ เพอสรางคนทมคณภาพใหเปนก�าลงส�าคญในการพฒนาเศรษฐกจทงในระดบประเทศและสากล มความจ�าเปนทตองวเคราะหปจจยทางเศรษฐกจและสงทเกดขน ซงสงผลกระทบตอการด�าเนนนโยบายทางเศรษฐกจของประเทศ ดงขอมลตอไปน

1.1 การเจรญเตบโตของเศรษฐกจในชมชนเมอง ทมสงกวาการเจรญเตบโตของเศรษฐกจในภาคเกษตร ไดสงผลท�าใหเกดการอพยพครอบครวไปท�างานในเขตเมองทมการลงทนทางเศรษฐกจมากขน กอใหเกดปญหาครอบครว เชน การหยาราง การสงลกไปใหปยาตายายเลยง ครอบครวไมไดอยรวมกน การขาดความรกและความอบอน เนองจากพอแมตองไปท�างานในเมอง ดงรายงานสภาพครอบครวของเดก 0-5 ป ทพอแมยงอยดวยกน มรอยละ 85.5 แยกกนอย หยาราง หรอเปนหมาย รอยละ 14.00 ปญหาดานเศรษฐกจ นบเปนปญหาดานหนงทกอใหเกดภาวะวกฤตในครอบครว (สรยเดว ทรปาต, 2559, น. 36)

1.2 การเปลยนแปลงวถชวตของครอบครวและการอบรมเลยงด จากภาวะทพอแม ผปกครองจ�าเปนตองโยกยายการท�างาน หรอการเกดของเดกทมาจากครอบครวทยากจนยงคงสงขน กลมคน เหลานอยในกลมทมฐานะทางเศรษฐกจต�า การพงพาสทธประโยชนทพงไดรบจากรฐบาลยงไมเพยงพอ ไดสงผลท�าใหเดกไดรบการอบรมเลยงดอยางไมเหมาะสม ดงรายงานการส�ารวจสขภาพองครวมของเดก ในป พ.ศ. 2546 กลาววา ถาผเลยงเปนยายาย มกไมเขมงวดกบเดก นอกจากนพอแมมกมเวลาใหกบลก ไมเพยงพอ เพราะตองท�างานนอกบานหรอใหคนอนเลยงด จากรายงานพบวา วธการเลยงดเดกของครอบครวไทย พอแมและผเลยงดเดกเนนการเลยงดทางกายเปนหลก และสวนใหญเปดทวใหเดกด เดกอายต�ากวา 6 ป เกอบทงหมด รอยละ 96.7 ไดดทว โดยเฉลยเดกดทววนละ 1.9 ชวโมง เดกในเมองดทวมากกวาเดกชนบท และเดกในกรงเทพมหานคร ใชเวลาดทวมากทสดเฉลยถงวนละ 2.1 ชวโมง (สรยเดว ทรปาต, 2559, น. 36-37)

1.3 ปญหาดานรายไดของครอบครว จากภาวะดานเศรษฐกจของแตละครอบครวทแตกตางกน ไดสงผลตอคณภาพของการเลยงดและการใหการศกษาแกเดก เดกทอยในครอบครวทมรายไดสง และ พอแมมการศกษาสงกจะไดรบการดแลและใหการศกษาทมคณภาพกวาเดกทอยในครอบครวทมรายไดต�าและพอแมมการศกษาต�า ภาวะทางเศรษฐกจของครอบครวทมรายไดนอย ท�าใหกลมคนเหลานขาดโอกาส


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

ทจะน�าเดกใหไดรบการอบรมเลยงดอยางถกวธตงแตแรกเรม และการใหเดกไดเขารบการศกษาทมคณภาพดวยเชนกน

ปจจยทางเศรษฐกจดงกลาวขางตน เปนปจจยสวนหนงทสงผลกระทบตอการด�าเนนนโยบายทางเศรษฐกจของประเทศ เนองจากสภาพปญหาทเกดขนจากภาวะทางเศรษฐกจทเปลยนแปลงไดสงผลกระทบตอวถชวตของครอบครว และสงส�าคญคอ การเกดอปสรรคในการพฒนาเดก ท�าใหเดกตองอยในภาวะ ทขาดการอบรมเลยงดและการใหการศกษาทเหมาะสมตงแตแรกเรม ยอมท�าใหประเทศชาตสญเสยทรพยากรอนมคายงทจะเปนก�าลงส�าคญตอการพฒนาเศรษฐกจในอนาคต ดงนน หลกสตรการศกษาปฐมวย ซงถอเปนหวใจส�าคญของการพฒนาเดกปฐมวยใหเปนไปในทศทางทพงประสงค ควรตองมการวางแผนในการก�าหนดทศทางของหลกสตร หลกสตรการศกษาปฐมวยจงตองใหความส�าคญกบการอบรมเลยงดและการใหการศกษาแกเดกปฐมวยอยางทวถง และเสมอภาคทงในเขตเมองและชนบท เปนหลกสตรทยดหลกการมสวนรวมในการจดการศกษา โดยเฉพาะการสรางความเขมแขงใหกบครอบครวและใหครอบครวเขามามบทบาทในการจดการศกษา เพอใหการพฒนาเดกปฐมวยด�าเนนการอยางมเสถยรภาพและเปนไปในทศทางเดยวกน ตองมจดเนนของการพฒนาเดกปฐมวยใหมคณภาพสงสด ทงดานความร ทกษะ ความคดสรางสรรค มความรบผดชอบและคณธรรมและจรยธรรม ตองใหความส�าคญกบ “นวตกรรม” ทเนนการพฒนาเดกใหมจนตนาการและความคดสรางสรรค เพอน�าไปสรางสรรคนวตกรรม ใชการจดประสบการณโดยยดหลกเศรษฐกจพอเพยง และตองสรางความเปนมนษยทสมบรณ ดวยการตระหนกรในตนเอง สามารถดแลตนเอง ชวยเหลอตนเองและผอน ตลอดจนสามารถใชสมรรถนะของตนเองในการสรางประโยชนใหแกสงคมโดยสวนรวม

2. ปจจยดานการเมองการเมองมบทบาทส�าคญตอการก�าหนดนโยบายการพฒนาเดกปฐมวยทมการด�าเนนการอยาง

ตอเนองในทกรฐบาล นโยบายของรฐบาลในการพฒนาเดกปฐมวย จะใชเปนตวก�าหนดทศทางสการปฏบตใหแกสถานศกษา ดงนโยบายรฐบาลดานเดกปฐมวย พ.ศ. 2555-2557 ทระบไวอยางชดเจนวา เรงรดเพอใหเดกปฐมวยแรกเกดถงกอนเขาประถมศกษาปท 1 ทกคนไดรบการพฒนารอบดานตามวยอยางมคณภาพและตอเนอง (ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2556, ค�าน�า) จากสถานการณการเมองของประเทศไทยในชวงป พ.ศ. 2556 เปนตนมา ทมความขดแยงและความแตกแยกทางความคด เปนวกฤตการณทสะทอนใหเหนวา ระบอบประชาธปไตยไมสามารถน�ามาซงความสขของคนในชาต (ส�านกวชาการ, ส�านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร, 2558, น. 15-19) ท�าใหรฐบาลโดยการน�าของนายกรฐมนตร (พลเอกประยทธ จนทรโอชา) ไดใหความส�าคญกบการศกษา และมมมมองเกยวกบนโยบายการปฏรปการศกษาเพออนาคตประเทศไทย มนคง มงคง ยงยน โดยมประเดนหลกทสามารถน�าไปใชในการวางแผนและก�าหนดทศทางการจดท�าหลกสตรการศกษาปฐมวยดวยการพฒนาคณภาพผเรยนและสงเสรมการเรยนร ผานการจดการศกษาในหลายรปแบบและหลายแนวทาง บมเพาะใหผเรยนสามารถเรยนรไดดวยตนเองและเรยนร ตลอดชวต หลกสตรการศกษาตงแตระดบปฐมวยจนถงมหาวทยาลยควรมความตอเนอง หลกสตรการศกษาควรก�าหนดวชาเรยนใหนอยลงและเหมาะกบวยของเดก เนนการเรยนรทมคณภาพไมใชปรมาณ รวมถง


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

หลกสตรทเปดโอกาสใหเดกไดเลอกเรยนรตามความชอบและความถนด และประการส�าคญควรเนนหลกสตรทนอมน�าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเขามาเปนแนวปฏบต มการปลกฝงคานยม 12 ประการ ใหกบเดกและเยาวชน เพอสรางคนไทยใหเปนทงคนดและคนเกง มความเขมแขงทงรางกายและจตใจ ค�านงถงผลประโยชนของสวนรวมและประเทศชาตเปนหลก ดวยกระบวน การเรยนการสอนทยดเดกเปนศนยกลางของการพฒนา (ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2559, น. 9)

จากนโยบายดงกลาวไดชใหเหนวา สถานการณทางการเมองในชวงทผานมาไดมผลกระทบตอการคดและการปฏบตทอาจแตกตางกนไป การปกครองแบบประชาธปไตยทสมบรณเกดขนได หากคนในสงคมไดตระหนกถงบทบาทและหนาทของตนเองในการอยรวมกนอยางมความสข การพฒนาคนดวยการศกษาทมคณภาพ จงเปนนโยบายหลกทรฐบาลใหความส�าคญ ดงนน จะเหนไดวาการศกษาปฐมวยเปนการศกษาแรกเรมทรฐบาลไดก�าหนดนโยบายไวชดเจนวา เดกปฐมวยจ�าเปนตองไดรบการพฒนาอยางมคณภาพและทวถง หลกสตรการศกษาปฐมวยจงตองมการปรบเปลยนเปาหมายของการพฒนาเดกปฐมวยทอยบนพนฐานของพฒนาการและการเรยนรของเดก การจดการเรยนการสอนตองเปนวธการปฏบตทเหมาะสมกบความตองการ เพอใหเดกไดพฒนาตนเองตามศกยภาพและเตบโตเปนคนด คนเกง และสรางสรรคสงคมใหกาวหนาและรมเยนเปนสข

3. ปจจยดานสงคมจากสถานการณของสงคมโลกยคโลกาภวฒน ไดสงผลใหเกดการเปลยนแปลงในวถชวตของคน

ในสงคมอยางชดเจน จากสงคมดงเดมทมชวตอยอยางเรยบงายมาสสงคมทตองพงพาปจจย เพออ�านวยความสะดวกในการด�ารงชวต เชน การเดนทางโดยเครองบนทมจ�านวนมากขน การบรโภคอาหารจากรานสะดวกซอหรออาหารส�าเรจรป การเขาถงแหลงบนเทงจากโรงภาพยนตร อนเทอรเนตหรอสออนๆ การซอสนคาอปโภคบรโภคผานสอออนไลน ฯลฯ ความกาวหนาดงกลาวทมการเตบโตขนอยางตอเนองและรวดเรว ไดมอทธพลตอการหลอหลอมพฤตกรรมของคนในสงคม โดยเฉพาะเดกและเยาวชนทตองมการดแล อยางใกลชด และจ�าเปนตองสรางความเขมแขงในการด�ารงชวตใหแกเดกและเยาวชน ทตองอยในสงคมทมความซบซอน มความเสยงและเปนอนตรายมากขน จากการเขาสประเทศไทย 4.0 ซงเปนสงคมความร การด�ารงชวตของคนจ�าเปนตองใชความร นวตกรรมและเทคโนโลยขนสง คนในสงคมตองเปนผมสมรรถนะทงในดานการด�ารงชวต การท�างาน และความรวมมอในการสรางความเจรญกาวหนาใหแกประเทศ จากการวเคราะหสถานการณทางสงคมเพอการน�าไปสประเทศไทย 4.0 ไดอยางมคณภาพวา ศกยภาพและระดบคณภาพชวตของคนไทยหลายดานยงต�ากวาเปาหมาย และไมสอดคลองกบทศทางการพฒนาเศรษฐกจและสงคมบนฐานความร ปญหาส�าคญ เชน การศกษาและการเรยนรของคนไทยยงมปญหา เชงคณภาพ เดกปฐมวยยงมพฒนาการทลาชากวาวย เพราะครอบครวไมมความรและขาดเวลาในการเลยงดอยางเหมาะสม และเดกวยเรยนยงมปญหาดานสตปญญาเพราะคณภาพการศกษาไทยอยในระดบต�า ประกอบกบคณภาพคนทยงต�าในทกชวงวยทจะสงผลกระทบตอเนองกน กจะยงเปนอปสรรคส�าหรบ การพฒนาประเทศ ตงแตพฒนาการไมสมวยในเดกปฐมวย ผลลพธทางการศกษาของเดกวยเรยน


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

คอนขางต�า รวมทงการเลอนไหลของวฒนธรรมตางชาตทเขามาในประเทศไทยผานสงคมยคดจทล โดยทคนไทยจ�านวนไมนอยยงไมสามารถคดกรองและเลอกรบวฒนธรรมไดอยางเหมาะสม สงผลตอวกฤต คานยม ทศนคตและพฤตกรรมในการด�าเนนชวต (ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคม แหงชาต, 2560, น. 10-11)

ขอมลดงกลาวไดแสดงใหเหนวา สมรรถนะของบคคลในสงคมทเรมจากเดกปฐมวย ยงอย ในสถานการณทตองไดรบการพฒนาและแกไข เดกปฐมวยควรไดรบการหลอหลอมเพอวางรากฐาน ทงความร ทกษะ และคณลกษณะของการมชวตอยางมคณภาพทามกลางสงคมทเปลยนแปลงไดอยาง เขมแขง เชน เดกตองไดรบการดแลสขภาพทแขงแรงทงทางรางกายและจตใจ ความฉลาดทางอารมณ รจกการปรบตวและแสดงออกทางอารมณไดเหมาะสมกบสถานการณ เพอการมชวตอยางมความสข มความสามารถรบและเลอกเรยนรจากสภาพสงคมทมความหลากหลายทางวฒนธรรมไดอยางเหมาะสม การมความรบผดชอบและมวนยในตนเอง สามารถควบคมตนเองและแสดงออกทางพฤตกรรมในทางบวก ตลอดจนการสรางจตส�านกของการเปนผมจตอาสาทจะชวยเหลอสงคมโดยสวนรวม การมคณธรรมจรยธรรม รจกเสยสละและบ�าเพญตนใหเปนประโยชนตอสงคม ดงนน หลกสตรการศกษาปฐมวยจ�าเปนตองตระหนกถงขอมลของปจจยทางสงคมทงในสวนทสรางโอกาสในการเรยนรเพอพฒนาเดกปฐมวยใหมสมรรถนะส�าหรบการกาวสสงคมประเทศไทย 4.0 ทตองใหความส�าคญกบหลกสตรทยดผเรยนเปนส�าคญ เปนเดกปฐมวยทมทกษะการคดและทกษะชวต เปนผทสามารถปฏบตไดจรงดวยตนเอง หลกสตรตองเปดโอกาสใหเดกไดเรยนรและแสวงหาความรทกอใหเกดองคความรทมความแปลกใหม และเกดประโยชนอยางสรางสรรค โดยบรณาการการเรยนรใหเกดขนแกเดกทงทบาน สถานศกษา ชมชนและสงคมอยางเปนปกแผน เดกปฐมวยตองไดรบโอกาสและมอสระในการเรยนร เพอคนพบความถนดและศกยภาพของตนเอง ขณะเดยวกนสภาวะของเดกปฐมวยทพบวา มความออนแอทงดานการเรยนรและการด�ารงชวต สงผลท�าใหเดกมคณลกษณะทไมพงประสงคในหลายประการ อนเนองมาจากการถกครอบง�าทางสงคม ทเดกยงขาดวฒภาวะและการอบรมเลยงดทเหมาะสม ในสวนนหลกสตรปฐมวยควรตองสรางเปาหมายทส�าคญ คอ การสรางความสขใหเดกในการเรยนร และการเรยนรทเกดจากความรวมมอและความตระหนกของทกภาคสวนของสงคมทตองเขาใจตรงกนวาเดกปฐมวยเปนชวงวยส�าคญของการวางรากฐานชวต ทดงาม เดกวยนมความพรอมส�าหรบการเรยนรทสามารถเกดขนไดอยางรวดเรว หากทกฝายของสงคมมความเขาใจและรวมมอกนในการสรางสรรค และคดกรองสงทดและมคณคาใหแกเดก ยอมสงผลตอการเจรญเตบโตและการเรยนรของเดกในระยะยาว


จงอธบายปจจยดานเศรษฐกจ การเมองและสงคม ทน�ามาใชเปนแนวทางในการพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวย


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ปจจยดานเศรษฐกจ การเมอง และสงคม เปนปจจยทมความส�าคญส�าหรบการน�าไปประกอบการพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวย มดงน

1. ปจจยดานเศรษฐกจ ทอยในภาวะการเปลยนแปลงทสงผลกระทบตอวถชวตของครอบครวและเกดอปสรรคในการพฒนาเดก เชน ภาวะเศรษฐกจในชมชนเมองทสงขน ครอบครวทยากจนตองมาท�างานในเมอง ท�าใหเดกไมไดอยกบพอแม และปญหารายไดของครอบครวทแตกตางกนไดสงผลตอการเลยงดเดก ฯลฯ

2. ปจจยดานการเมอง นโยบายของรฐบาลทตองการปฏรปการศกษาเพออนาคตประเทศไทย มนคง มงคง ยงยน ดวยการพฒนาคณภาพผเรยน และสงเสรมการเรยนรทเรมตนจากเดกปฐมวย ใหไดรบการพฒนาทเหมาะสมเพอใหเดกเตบโตเปนคนด คนเกง และสรางสรรคสงคมใหกาวหนาและรมเยนเปนสข

3. ปจจยดานสงคม สภาพการณทางสงคมในยคโลกาภวตน สถานการณทางสงคม ประเทศไทย 4.0 ทพบปญหาเดกปฐมวยมพฒนาการลาชาไมสมวย โดยเฉพาะปญหาดานสตปญญาทเปนอปสรรค ตอการพฒนาประเทศ


ปจจยดานวทยาการและเทคโนโลย

“การพยายามศกษาวทยาการและเทคโนโลยอนกาวหนาทกสาขาจากทวโลก แลวเลอกสรรสวนทส�าคญเปนประโยชนน�ามาปรบปรงใชใหพอด พอเหมาะกบสภาพและฐานะของประเทศเรา เพอชวยใหประเทศของเราสามารถน�าเทคโนโลยอนทนสมยมาใชพฒนางานตางๆ ไดอยางมประสทธภาพและไมสนเปลอง”

พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาลท 9 ในโอกาสเสดจพระราชด�าเนนเปดงานพระจอมเกลาลาดกระบงนทรรศน 26 ณ สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา วทยาเขตเจาคณทหาร ลาดกระบง เมอวนท 16 มถนายน 2526

จากพระบรมราชาโชวาทดงกลาว นบวามความสอดคลองกบการเปลยนแปลงดานวทยาการและเทคโนโลยในสงคมทเกดขนอยางตอเนอง ดงสถานการณของสงคมโลกในปจจบนทมการเปลยนแปลงทางวทยาการและเทคโนโลยอยางรวดเรวและเชอมโยงใกลชดกน สงผลท�าใหมการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศ


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

อนเทอรเนต และโทรศพทมอถอ ฯลฯ ใหเขามาเปนสวนหนงของการด�ารงชวตของคนทกวยทสามารถใชไดอยางคลองแคลวรวดเรว และสะดวกสบายในโลกไรพรมแดน ความกาวหนาทางวทยาการและเทคโนโลย จงเปนเครองมอส�าคญในการพฒนาประเทศในทกดาน ส�าหรบดานการศกษา วทยาการและเทคโนโลยจะเปนการเพมโอกาสในการพฒนาและแกปญหาความเหลอมล�าของสงคม การศกษากอใหเกดการกระจายทรพยากรและโอกาสททวถงเทาเทยมและเปนธรรมยงขน (กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร, 2559, น. 1) วทยาการและเทคโนโลยจงเปนสวนส�าคญกบการด�ารงชวตและการพฒนาสงคมในทกดาน ดงทแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 มงเนนใหมการพฒนานวตกรรม และน�ามาใชเปนปจจยขบเคลอนการพฒนาในทกมต เพอยกระดบศกยภาพของประเทศในทกดาน (ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, ส�านกงานนายกรฐมนตร, 2560, น. 13-14, 24) วทยาการและเทคโนโลยทเกดขนและหากมการน�ามาเลอกสรรและปรบปรงใหเหมาะสมตามแนวทางของพระบรมราโชวาทดงกลาว ยอมกอใหเกดการเปลยนแปลงในทกภาคสวนของสงคมในทางกาวหนา

ส�าหรบเดกปฐมวย วทยาการและเทคโนโลยไดเขามบทบาทตอการด�ารงชวตของเดกเปนอยางมาก เดกปฐมวยทเกดตงแตป ค.ศ. 2000 จนถงปจจบน ซงอยในสงคมทเรยกวา ยคดจทล ทมการพงพาวทยาการและเทคโนโลยในการด�ารงชวตและกจกรรมตางๆ ท�าใหเดกมความคนเคยกบวทยาการและเทคโนโลยทหลากหลาย เชน โทรทศน คอมพวเตอร สมารทโฟนและแทบเลต และการตดตอสอสารผานสงคมออนไลน ฯลฯ สงเหลานจงมความเกยวของกบเดกปฐมวยทงในระดบครอบครว สถานศกษา ชมชนและสงคม ซงสามารถอธบายไดดงน

1. วทยาการและเทคโนโลยทเกยวของกบเดกปฐมวยในระดบครอบครว เปนความเชอมโยงของการใชวทยาการและเทคโนโลยส�าหรบการด�ารงชวตประจ�าวนในครอบครว ดงทพบเหนโดยทวไปวา ความกาวหนาทางวทยาการและเทคโนโลยสงผลใหครอบครวมการน�าอปกรณ อนทนสมยมาใชในครอบครว ทงในดานการอ�านวยความสะดวกและการสอสาร ในดานการอ�านวยความสะดวกทเดกมความคนเคย เชน การอนอาหารดวยไมโครเวฟ หมอหงขาวไฟฟา เครองซกผา และอาหารส�าเรจรปในลกษณะตางๆ ทสามารถน�ามาปรงหรอรบประทานไดอยางรวดเรว โดยไมตองผานกระบวนการประกอบอาหาร และในดานการสอสารจะพบวา วทยาการและเทคโนโลยดานการสอสารในระดบครอบครวมความกาวหนาและเขาถงทงในเมองและชนบท ดงจะเหนไดจากเดกปฐมวยสามารถตดตอสอสารดวยการใชคอมพวเตอร โทรศพทมอถอ สมารทโฟน และแทบเลต อกทงมการใชสออนๆ ททนสมยในครอบครว เชน โทรทศน วดโอ และคอมพวเตอร ฯลฯ

2. วทยาการและเทคโนโลยทเกยวของกบเดกปฐมวยในระดบสถานศกษา จากความกาวหนาของวทยาการและเทคโนโลยการศกษาทเกดขน ไดสงผลใหมการพฒนาระบบการศกษาดวยการน�าวทยาการและเทคโนโลยเขามาเปนเครองมอส�าหรบการจดการศกษาทชวยใหเดกประสบผลส�าเรจในการเรยนรอยางกวางขวาง ดงตวอยางเชน คอมพวเตอรชวยสอนทมทงภาพเคลอนไหวและเสยง ทเดกสามารถเรยนรไดดวยตนเอง รายการโทรทศนเพอการศกษา ระบบอนเทอรเนตทใหผสอนและเดกสามารถเขาถงความรหรอกจกรรมไดตามความสนใจอยางรวดเรว วธการจดการเรยนรแนวใหมทเขาถงธรรมชาตและ


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

ความตองการของเดก สอ การจดสภาพแวดลอม และแหลงการเรยนรทมการน�าวทยาการและเทคโนโลยมาผสมผสาน เพอกระตนใหเดกสนใจและเกดความอยากรอยากเหน เปนตน

3. วทยาการและเทคโนโลยทเกยวของกบเดกปฐมวยในระดบชมชนและสงคม จากความกาวหนาของวทยาการและเทคโนโลย ท�าใหชมชนและสงคมทแวดลอมตวเดกมการเปลยนแปลงทสงผลตอคณภาพชวตของเดกในชมชนและสงคมทดขน ดงตวอยางเชน การจดศนยการเรยนรในชมชนใหเดกไดเขามาใชบรการเรยนรผานสอและเทคโนโลยไดอยางรวดเรว การจดท�าสนามเดกเลน สวนสาธารณะดวยสอและอปกรณททนสมยและเหมาะสมกบพฒนาการเดก การจดท�ารายการโทรทศนส�าหรบเดก และการสรางความรวมมอระหวางหนวยงานในการจดกจกรรมใหแกเดกทงในดานวชาการและบนเทงในทสาธารณะ ฯลฯ

จากขอมลดงกลาวไดชใหเหนวา เดกปฐมวยในยคดจทลทด�ารงชวตอยทามกลางความเจรญกาวหนาทางวทยาการและเทคโนโลยทใหความสะดวกและรวดเรวในการด�ารงชวต เดกจ�าเปนตองเรยนรและปรบตวใหสอดรบกบการเปลยนแปลงทเกดขน ผทเกยวของในการอบรมเลยงดและใหการศกษาแกเดกปฐมวย จ�าเปนตองตระหนกวาปจจยดานวทยาการและเทคโนโลยไดเขามามอทธพลตอการด�ารงชวตและการเรยนรของเดก การพฒนาเดกปฐมวยใหมความพรอมเพอการมชวตอยในสงคมทามกลางการเปลยนแปลงไดอยางรเทาทน และปรบตวไดอยางมความสข หลกสตรการศกษาปฐมวยจ�าเปนตองพจารณาขอมลเกยวกบปจจยทางวทยาการและเทคโนโลยทเกดขนจ�านวนมาก โดยการเลอกสรรในสงทมคณคามาประยกตใชใหเหมาะสม หลกสตรการศกษาปฐมวยจงควรตองมการวางแผนก�าหนดแนวทางของหลกสตรในลกษณะตอไปน

1. หลกสตรทพฒนาการคด การฝกใหเดกคดในมตตางๆ เชน การคดแกปญหา การคดสรางสรรค การคดวเคราะห การคดอยางมเหตผล การคดจนตนาการ และการคดอยางเปนระบบ ฯลฯ การคดเหลานนบเปนสงจ�าเปนตอการพฒนาเดกใหมความสามารถในการคดทหลากหลาย เพอใชประโยชนตอการเรยนร และการด�ารงชวตในภาวะทอยทามวทยาการและเทคโนโลยไดอยางมภมคมกน และสามารถคดทจะเลอกใชวทยาการและเทคโนโลยไดอยางชาญฉลาด หลกสตรตองสนบสนนใหเดกไดฝกการคดผานการลงมอปฏบตดวยตนเอง และการเรยนรดวยวธการแกปญหา โดยเฉพาะปญหาทเกยวของกบตนเอง ในชวตประจ�าวน เพอเปนการสรางเสรมทกษะชวตทเขมแขงใหแกเดก

2. หลกสตรทมการใชนวตกรรมและเทคโนโลย การพฒนาเดกปฐมวยแนวใหมควรใหความส�าคญกบการจดการศกษา โดยใชหลกสตรทมความเปนนวตกรรม หมายถง หลกสตรทจดเตรยมความรและประสบการณทสอดคลองกบการด�ารงชวตในสงคมทมความกาวหนาทางวทยาการและเทคโนโลย เดกจ�าเปนตองไดรบการสรางความเขมแขงทงทางรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญา โดยหลกสตรตองมการน�านวตกรรมและเทคโนโลยมาใชจดประสบการณในหลายมต เชน นทานอบค (e-book) ซดรอม และคอมพวเตอรชวยสอน ฯลฯ นวตกรรมและเทคโนโลยจงเปนความจ�าเปนส�าหรบการศกษา แนวใหมทชวยใหเดกไดเรยนรและมประสบการณทกาวไกลและรวดเรว ตลอดจนเปนการสรางโอกาสและความเสมอภาคใหแกเดกอยางทวถง แตในขณะเดยวกน การใชนวตกรรมและเทคโนโลยในหลกสตรจ�าเปนตองมการคดกรองและน�ามาใชอยางเหมาะสม ยอมท�าใหการพฒนาเดกปฐมวยเปนไปอยางมประสทธภาพ


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

3. หลกสตรทถกใชโดยผทมความเชยวชาญ ผทท�าหนาทในการจดการศกษาตามหลกสตรจ�าเปนตองมความเชยวชาญทงความร และทกษะในสถานการณใหม โดยตองตระหนกวาเดกปฐมวยเตบโต ทามกลางวทยาการและเทคโนโลยทหลากหลาย เดกสวนใหญมโอกาสเรยนรและมปฏสมพนธกบวทยาการและเทคโนโลย เชน เดกวย 4 ขวบ สามารถใชโทรศพทในการสอสารกบผอนไดดวยตนเอง สามารถกดและเลนเกมคอมพวเตอรดวยตนเอง ประกอบกบการทเดกสามารถเขาถงสอตางๆ เพอการเรยนรไดดวยตนเอง ท�าใหการด�ารงชวตและการเรยนรของเดกเกดขนอยางทาทายทงทบาน โรงเรยน และสงคมรอบดาน ดงนน ผทท�าหนาทในการจดการศกษาตามหลกสตร จงจ�าเปนตองวเคราะหสถานการณในบรบทของ สงแวดลอมทเกดขนกบเดก การจดการศกษาแบบเดมทก�าหนดขนโดยผสอนฝายเดยวอาจไมท�าใหเดกไดรบการพฒนาทเหมาะสม ผสอนจ�าเปนตองพฒนาตนเองใหมความเชยวชาญ และสามารถท�าหนาทใหเดกไดรบการพฒนาและสงเสรมการเรยนรทสอดคลองกบความตองการ และเหมาะสมกบภาวะทางวทยาการและเทคโนโลยทกาวหนาอยางรวดเรว

4. หลกสตรสรางเสรมปฏสมพนธทางสงคม จากปจจยทางวทยาการและเทคโนโลยทเกดขนอยางมากมาย สงเหลานอาจมทงขอดและขอจ�ากด ดงตวอยางเชน การเปดโอกาสใหเดกไดเรยนรและท�ากจกรรมโดยใชคอมพวเตอรเพอการเรยนร ซงชวยใหเดกเกดความสนกสนานและเรยนรสงตางๆ ได อยางรวดเรว แตในขณะเดยวกนอาจสงผลกระทบตอพฤตกรรม หากเดกตองมกจกรรมกบสอเหลาน อยางตอเนองเปนระยะเวลานานทงทบานและโรงเรยน จนท�าใหเดกขาดปฏสมพนธทางสงคมกบผอน หรอมการเลยนแบบพฤตกรรมทไมเหมาะสม หลกสตรปฐมวยควรเปดโอกาสใหเดกไดท�ากจกรรมกบผอน ทงกลมเลกและกลมใหญ เพอใหเดกไดเรยนรพฤตกรรมทเหมาะสม เชน การชวยเหลอ การแบงปน การแสดงมารยาททเหมาะสม ความรบผดชอบ ความเออเฟอ และความสามคค ฯลฯ ดงนน หลกสตรทเนนการมปฏสมพนธทางสงคมของเดกปฐมวยจงมความส�าคญ จากผลกระทบของการพงพาวทยาการและเทคโนโลย ท�าใหเดกขาดโอกาสในการปลกฝงการอยรวมกบผอนและการปฏบตตนในฐานะสมาชกทดของสงคม การสรางเสรมปฏสมพนธทางสงคมผานกจกรรมในหลกสตร นบเปนแนวทางทเหมาะสมกบพฒนาการทางสงคมของเดกในทางทดงาม และเปนการสนบสนนใหเดกไดเรยนรและปรบตวอยในสงคมทมความกาวหนาทางวทยาการและเทคโนโลยไดอยางมความสข

จากทศทางของหลกสตรในลกษณะดงกลาว สรปไดวาวทยาการและเทคโนโลยทเปลยนแปลงและกาวหนาอยางรวดเรวและตอเนอง หลกสตรปฐมวยจ�าเปนตองใหความส�าคญกบการพฒนาเดกปฐมวยใหเปนผทสามารถด�ารงชวตอยในสงคมทมความกาวหนาทางวทยาการและเทคโนโลยไดอยางชาญฉลาด และรเทาทนการเปลยนแปลง ตลอดจนสามารถใชและสรางสรรควทยาการและเทคโนโลยใหเกดประโยชนตอตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม


จงอธบายปจจยดานวทยาการและเทคโนโลยทน�ามาใชเปนแนวทางในการพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวย


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ปจจยดานวทยาการและเทคโนโลยทเขามามบทบาทตอการด�ารงชวตของเดกปฐมวยทประกอบดวย วทยาการและเทคโนโลยทเกยวของกบเดกปฐมวยทงในระดบครอบครว ระดบสถานศกษา และระดบชมชนและสงคม ทศทางของหลกสตรจงจ�าเปนตองศกษาขอมลเกยวกบวทยาการและเทคโนโลยทเกยวของกบเดก เพอใหเดกสามารถด�ารงชวตในสงคมทมความกาวหนาทางวทยาการและเทคโนโลยไดอยางชาญฉลาด และรเทาทนการเปลยนแปลง และน�ามาซงประโยชนตอตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม


ปจจยดานนโยบายการพฒนาเดกปฐมวย

หลกสตรการศกษาปฐมวยทมความเหมาะสม จ�าเปนตองใหความส�าคญกบปจจยดานนโยบายการพฒนาเดกปฐมวยทอยภายใตการด�าเนนงานการจดการศกษาของสถานศกษานนๆ ปจจยดานนโยบายการพฒนาเดกปฐมวยทเกยวของกบหลกสตรการศกษาปฐมวย มดงน

1. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560 ซงมการประกาศใชเมอวนท 6 เมษายน 2560 ไดก�าหนดมาตราในสวนทสอดคลองกบนโยบายการพฒนาเดกปฐมวย เพอน�ามาใชเปนแนวทางในการจดท�าหลกสตรการศกษาปฐมวย ดงน

มาตรา 4 ศกดศรความเปนมนษย สทธ เสรภาพ และความเสมอภาคของบคคล ยอมไดรบความคมครอง

มาตรา 54 รฐตองด�าเนนการใหเดกทกคนไดรบการศกษาเปนเวลาสบสองป ตงแตกอนวยเรยนจนจบการศกษาภาคบงคบอยางมคณภาพ โดยไมเกบคาใชจาย

รฐตองด�าเนนการใหเดกเลกไดรบการดแลและพฒนากอนเขารบการศกษาตามวรรคหนง เพอพฒนารางกาย จตใจ วนย อารมณ สงคม และสตปญญาใหสมกบวย โดยสงเสรมและสนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถนและภาคเอกชนเขามสวนรวมในการด�าเนนการดวย

รฐตองด�าเนนการใหประชาชนไดรบการศกษาตามความตองการในระบบตางๆ รวมทงสงเสรมใหมการเรยนรตลอดชวต และจดใหมการรวมมอกนระหวางรฐ องคกรปกครองสวนทองถน และภาคเอกชน ในการจดการศกษาทกระดบ โดยรฐมหนาทด�าเนนการ ก�ากบ สงเสรม และสนบสนนใหการจดการศกษาดงกลาวมคณภาพและไดมาตรฐานสากล

การศกษาทงปวงตองมงพฒนาผเรยนใหเปนคนด มวนย ภมใจในชาต มความเชยวชาญไดตามความถนดของตน และมความรบผดชอบตอครอบครว ชมชน สงคมและประเทศชาต


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

2. สทธเดก สทธเดกเปนสทธมนษยชนพนฐานทเดกทกคนทวโลกพงไดรบการคมครองตามกฎหมายทเรยกวา อนสญญาวาดวยสทธเดก (Convention on the Rights of the Child) คอ ขอตกลงระหวางประเทศทจดท�าขนโดยสหประชาชาต โดยไดรบการรบรองจากทประชมสมชชาสหประชาชาต (United Nations General Assembly) เมอป พ.ศ. 2532 อนสญญาวาดวยสทธเดกนไดก�าหนดใหผทท�าหนาทในการอบรมเลยงดและดแลเดกทมอายต�ากวา 18 ป ตองมบทบาทท�าหนาทหลกในทางทเหมาะสม และรบประกนสทธตอไปนแกเดก (โจน อ. เดอรแรนท, 2007, ค�าน�า) คอ

1) สทธทจะมชวตรอดอยไดและมโอกาสทจะไดพฒนาศกยภาพของตนอยางถงทสด ดวยการใหมอาหาร ทพกอาศย น�าสะอาด การศกษา บรการดานสขภาพ การพกผอนและนนทนาการ กจกรรมทางวฒนธรรม ขอมลขาวสารเกยวกบสทธ และศกดศรของตนเองอยางเพยงพอ

2) สทธทจะไดรบการปกปองคมครองใหปลอดจากความรนแรง ในสงตอน คอ การละเลยทอดทง การแสวงประโยชน และการทารณกรรม

3) สทธทจะมสวนรวมในการตดสนใจ โดยแสดงความคดเหนของตนเองและความคดเหนนนไดรบความเคารพ มสทธทจะออกความเหนในเรองทมผลกระทบตอตวเดกเอง มโอกาสเขาถงขอมลขาวสาร และสามารถทจะพบปะสงสรรคกบคนอนๆ ไดอยางเปนอสระ

3. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และทไดแกไขเพมเตม (ฉบบท 3)

พ.ศ. 2553 ไดก�าหนดหมวด 4 แนวการจดการศกษาทจ�าเปนตอการน�ามาก�าหนดเปนแนวทางของหลกสตรการศกษาปฐมวย (ส�านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา, 2556, น. 6-8) ดงน

มาตรา 22 การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความส�าคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ

มาตรา 23 การจดการศกษา ทงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย ตองเนนความส�าคญทงความร คณธรรม กระบวนการเรยนรและบรณาการตามความเหมาะสมของแตละระดบการศกษา

มาตรา 24 การจดกระบวนการเรยนรใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของด�าเนนการ ดงตอไปน

1) จดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน โดยค�านงถงความแตกตางระหวางบคคล

2) ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณและการประยกตความร มาใชเพอปองกนและแกไขปญหา

3) จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหท�าได คดเปน ท�าเปน รกการอาน และเกดการใฝรอยางตอเนอง

4) จดการเรยนการสอน โดยผสมผสานสาระความรดานตางๆ อยางไดสดสวน สมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทดงาม และคณลกษณะอนพงประสงค


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

5) สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยน และอ�านวยความสะดวก เพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมความรอบร รวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงนผ สอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอนและแหลงวทยาการประเภทตางๆ

6) จดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลาทกสถานท มการประสานความรวมมอกบบดา มารดา ผปกครอง และบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ

มาตรา 26 ใหสถานศกษาจดการประเมนผเรยน โดยพจารณาจากพฒนาการของผเรยน ความประพฤต การสงเกตพฤตกรรมการเรยน การรวมกจกรรมและการทดสอบควบคไปในกระบวนการเรยนการสอนตามความเหมาะสมของแตละระดบและรปแบบการศกษา

มาตรา 28 หลกสตรการศกษา ตองมลกษณะหลากหลายตามความเหมาะสมของแตละระดบ โดยมงพฒนาคณภาพชวตของบคคลใหเหมาะสมแกวยและศกยภาพ ตองมงพฒนาคนใหมความสมดล ทงดานความร ความคด ความสามารถ ความดงาม และความรบผดชอบตอสงคม

มาตรา 30 ใหสถานศกษาพฒนากระบวนการเรยนการสอนทมประสทธภาพ รวมทงการสงเสรมใหผสอนสามารถวจยเพอพฒนาการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนในแตละระดบ

4. แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560-2579 ทมการน�ายทธศาสตรชาต (National Strategy) มาเปนกรอบความคดในการก�าหนดวสยทศนใหคนไทยทกคนไดรบการศกษาและเรยนรตลอดชวตอยางมคณภาพ ด�ารงชวตอยางเปนสข สอดคลองกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และการเปลยนแปลงของโลกศตวรรษท 21 โดยมเปาหมายดานผเรยน (learner aspirations) ทมงพฒนาผเรยนทกคนใหมคณลกษณะและทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 (3Rs8Cs) ประกอบดวย ทกษะและคณลกษณะ (ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2560) ตอไปน

1) 3Rs ไดแก การอานออก (Reading) การเขยนได (Writing) และการคดเลขเปน (Arithmetics)

2) 8Cs ไดแก ทกษะดานการคดอยางมวจารณญาณและทกษะในการแกปญหา (Critical Thinking and Problem Solving) ทกษะดานการสรางสรรคและนวตกรรม (Creativity and Innova-tion) ทกษะดานความเขาใจตางวฒนธรรม ตางกระบวนทศน (Cross-cultural Understanding) ทกษะดานความรวมมอ การท�างานเปนทมและภาวะผน�า (Collaboration, Teamwork and Leadership) ทกษะดานการสอสาร สารสนเทศและการรเทาทนสอ (Communications, Information and Media Literacy) ทกษะดานคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (Computing and ICT Literacy) ทกษะอาชพและทกษะการเรยนร (Career and Learning Skills) และความมเมตตา กรณา มวนย คณธรรม จรยธรรม (Compassion)

เปาหมายดานผเรยนดงกลาว สามารถน�ามาก�าหนดใชเปนแนวทางของหลกสตรการศกษาปฐมวยไดดงตอไปน

1) เดกปฐมวยแรก – 6 ป ตองไดรบการสงเสรมพฒนาการอยางรอบดานและสมวย2) สถานศกษาปฐมวยตองจดกจกรรมและกระบวนการเรยนรทสอดคลองกบหลกสตร

การศกษาปฐมวย และสมรรถนะของเดกทเชอมโยงกบมาตรฐานคณภาพเดกปฐมวยของอาเซยน


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

3) การด�าเนนการตามยทธศาสตรการจดการศกษาเพอสรางเสรมคณภาพชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม โดยมเปาหมายของหลกสตรทสงเสรมใหเดกปฐมวยมพฤตกรรมทแสดงออกถงความตระหนกในความส�าคญของการด�ารงชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม การมคณธรรม จรยธรรม และการประยกตใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในการด�าเนนชวต

5. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564) ไดก�าหนดแนวทางการพฒนาเดกปฐมวย โดยสงเสรมใหเดกปฐมวยมการพฒนาทกษะทางสมองและทกษะทางสงคมท เหมาะสม (ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2560, น. 68) ดงตอไปน

1) ใหความรแกพอแมหรอผดแลเดกในเรองการมโภชนาการทเหมาะสม วธการเลยงดเดกทจะกระตนพฒนาการเดกในชวง 0-3 ปแรก รวมทงสนบสนนใหแมเลยงลกดวยนมแมอยางนอย 6 เดอน

2) ก�าหนดมาตรการสรางความสมดลระหวางชวตและการท�างานใหพอแมสามารถเลยงดบตรไดดวยตนเองทงการจงใจใหสถานประกอบการจดใหมการจางงานทยดหยน รณรงคใหผชายตระหนกและมสวนรวมในการท�าหนาทในบานและดแลบตรมากขน

3) พฒนาหลกสตรการสอนและปรบปรงสถานพฒนาเดกปฐมวยใหมคณภาพตามมาตรฐานทก�าหนด โดยเนนการพฒนาทกษะส�าคญดานตางๆ อาท ทกษะทางสมอง ทกษะดานความคดความจ�า ทกษะการควบคมอารมณ ทกษะการวางแผนและการจดระบบ ทกษะการรจกประเมนตนเองควบคกบการยกระดบบคลากรในสถานพฒนาเดกปฐมวยใหมความพรอมทงทกษะ ความร จรยธรรม และความเปน มออาชพ

4) สนบสนนการผลตสอสรางสรรคทมรปแบบหลากหลายทใหความรในการเลยงดและพฒนาเดกปฐมวย อาท ครอบครวศกษา อนามยแมและเดก วธการพฒนาทกษะทางสมองและทกษะทางสงคม

5) ผลกดนใหมกฎหมายการพฒนาเดกปฐมวยใหครอบคลมทงการพฒนาทกษะ การเรยนรเนนการเตรยมความพรอมเขาสระบบการศกษา การพฒนาสขภาพอนามยใหมพฒนาการทสมวย และการเตรยมทกษะการอยในสงคมใหมพฒนาการอยางรอบดาน

จากปจจยดานนโยบายการพฒนาเดกปฐมวยดงกลาว สามารถอธบายไดวาการจดท�าหลกสตรการศกษาปฐมวย จ�าเปนตองใหความส�าคญกบเปาหมายของการพฒนาเดกปฐมวยใหเปนผทมความพรอมและมทกษะส�าคญส�าหรบการเรยนรในศตวรรษท 21 ดงนน นโยบายการพฒนาเดกปฐมวยในหลกสตร การศกษาปฐมวยจ�าเปนตองเขาใจถงธรรมชาตและความตองการของเดกทแทจรง เพอน�ามาใชเปนแนวทางในการจดการเรยนร เพอใหเดกปฐมวยเปนผทมคณลกษณะทพงประสงคตามแนวทางการพฒนาก�าลงคนของประเทศ เปนการจดการศกษาทตองสรางความเขมแขงใหแกเดกปฐมวยทงทางรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญา เพอใหเดกเตบโตอยางสมวยและเปนก�าลงคนทมคณคาตอการพฒนาประเทศไทยใหกาวหนาตอไป


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


จงระบปจจยดานนโยบายการพฒนาเดกปฐมวยทน�ามาใชเปนแนวทางในการพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวย


ปจจยดานนโยบายการพฒนาเดกปฐมวยทน�ามาใชเปนแนวทางในการพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวย ประกอบดวย

1. มาตรา 4 และมาตรา 54 ในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 25602. สทธเดกทก�าหนดไวในอนสญญาวาดวยสทธเดก3. หมวด 4 มาตรา 22-24 มาตรา 26 และมาตรา 28 ในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต

พทธศกราช 25424. เปาหมายดานผเรยนทก�าหนดไวในแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560-25795. แนวทางการพฒนาเดกปฐมวยในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.

2560-2564)


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

ตอนท 2.3

หลกสตรการศกษาปฐมวย


หวเรอง2.3.1 องคประกอบของหลกสตรการศกษาปฐมวย2.3.2 ลกษณะทดของหลกสตรการศกษาปฐมวย

แนวคด1. หลกสตรการศกษาปฐมวยเปนหลกสตรทเนนผเรยนเปนส�าคญ มองคประกอบทส�าคญ

ไดแก จดมงหมาย เนอหาหรอสาระการเรยนร กระบวนการจดประสบการณ และการประเมนพฒนาการ

2. หลกสตรการศกษาปฐมวยเปนหวใจส�าคญส�าหรบการจดการศกษาเพอใหเดกปฐมวยไดรบการสงเสรมพฒนาการและการเรยนรใหเกดขนอยางสมดล และรอบดานตามศกยภาพของเดกแตละคน ลกษณะทดของหลกสตรการศกษาปฐมวยพจารณาไดจากความเหมาะสมกบเดกปฐมวยใน 4 ประการ คอ เหมาะสมกบพฒนาการและการเรยนร เหมาะสมกบความตองการ เหมาะสมกบการท�างานของสมอง และเหมาะสมกบบรบททางสงคมและวฒนธรรมของเดกปฐมวย

วตถประสงคเมอศกษาตอนท 2.3 จบแลว นกศกษาสามารถ1. อธบายองคประกอบของหลกสตรการศกษาปฐมวยได2. อธบายลกษณะทดของหลกสตรการศกษาปฐมวยได


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


องคประกอบของหลกสตรการศกษาปฐมวย

องคประกอบของหลกสตรเปนสงทก�าหนดขนส�าหรบน�าไปใชในการวางแผน การจดท�าหลกสตร นกพฒนาหลกสตรไดเสนอแนวคดเกยวกบหลกสตรวาควรมองคประกอบทส�าคญ ดงน

Taba (1962) ไดก�าหนดองคประกอบของหลกสตรวา ประกอบดวย1. วตถประสงค เปนสงทตองการใหเกดความส�าเรจของผเรยน ซงในบางครงอาจใชค�าวา

เปาหมาย2. เนอหา เปนสงทก�าหนดขนจากวตถประสงค3. ประสบการณการเรยนร เปนวธการหรอยทธศาสตรส�าหรบการจดประสบการณทผสอนวางแผน

และเลอกไว4. การประเมนผล เปนการประเมนความส�าเรจของผเรยนและเปนการตรวจสอบวตถประสงค

ของหลกสตรSaylor, Alexander and Lewis (1981) ไดก�าหนดองคประกอบของหลกสตร วาประกอบดวย1. เปาหมาย วตถประสงค และขอบเขตของความร ซงประกอบดวย 4 ดาน คอ

1.1 การพฒนาตนเอง1.2 ความสามารถทางดานสงคม1.3 ทกษะการเรยนรอยางตอเนอง1.4 การเรยนรทลกหรอละเอยดยงขน

2. วธการจดการเรยนการสอน ซงเปนวธการจดประสบการณการเรยนรทจะชวยใหผเรยนบรรลเปาหมายหรอวตถประสงคของหลกสตร

3. การประเมนผล ดวยเทคนคและวธการทหลากหลายจากองคประกอบของหลกสตรดงกลาว Oliva (2001, p. 151) ไดใหแนวคดวาหลกสตรควรตอง

มองคประกอบทส�าคญ ดงตอไปน1. จดหมายของหลกสตร2. วตถประสงคของหลกสตร3. จดหมายของการจดการเรยนการสอน4. วตถประสงคของการจดการเรยนการสอน5. ยทธศาสตรการจดการเรยนการสอน6. การประเมนผล ซงประกอบดวย การประเมนผลการจดการเรยนการสอน โดยพจารณาจาก

จดหมายของการจดการเรยนการสอน และการประเมนหลกสตร โดยพจารณาจากจดหมายของหลกสตรเปนส�าคญ


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

ส�าหรบหลกสตรการศกษาปฐมวย ซงเปนหลกสตรทเนนผเรยนเปนส�าคญดวยการใหความส�าคญกบพฒนาการ การเจรญเตบโต ความสนใจและความถนดของเดกแตละคน การก�าหนดองคประกอบของหลกสตรจงเปนสงทสะทอนถงแนวทางการน�าไปใชในการจดการศกษา เพอพฒนาเดกใหบรรลตามวตถประสงคทก�าหนดในหลกสตร ดงทมการอธบายถงองคประกอบหลกของหลกสตร 2 ประการ คอ McCarthy & Houston, 1980, pp. 224-229 อางถงใน นภเนตร ธรรมบวร, 2546, น. 45-46)

1. เนอหา หมายถง ความร ความคดรวบยอด รวมตลอดถงขอมลทเดกจ�าเปนตองเรยนร ซงเปนสวนส�าคญของหลกสตร เชน คณตศาสตร ภาษา สงคมศกษา ดนตร ศลปศกษา และวทยาศาสตร ฯลฯ

2. กระบวนการ เปนวธการทเดกใชในการเรยนร การพฒนาทกษะในการเรยนร และการน�าความรทไดไปปรบใชในชวตประจ�าวน หลกสตรทเนนกระบวนการจะใหความส�าคญกบความสามารถในการไดมาซงขอมล การจดระบบขอมล การวเคราะห การบรณาการและการสอสารขอมล กลาวอกนยหนง หลกสตรทเนนกระบวนการจะใหความส�าคญกบวธการทเดกคด การประเมนผล และการคนหาขอมลใหม

เนอหาและกระบวนการดงกลาว จะถกก�าหนดไวในองคประกอบของหลกสตรการศกษาปฐมวย โดยทวไป แตอาจมความแตกตางกนไปตามปรชญา ความเชอ และทฤษฎการจดการศกษาวาจะมจดเนนทเนอหา หรอกระบวนการ อาท หลกสตรทเนนเนอหาจะมแนวคดวาเนอหาทางวชาการเปนสงจ�าเปน ตอการเรยนรของเดก ในองคประกอบของหลกสตรกจะมการก�าหนดเนอหาไวอยางชดเจน ส�าหรบในหลกสตรทเนนกระบวนการกมแนวคดวากระบวนการจดการเรยนรเปนสงส�าคญตอการพฒนาทกษะทจ�าเปนส�าหรบเดกปฐมวย ในหลกสตรจงใหความส�าคญกบกระบวนการเรยนรของเดกดวยวธการท หลากหลาย แตทงนในองคประกอบของทงเนอหาและกระบวนการลวนเปนสงส�าคญตอการเรยนรของเดก เนองจากการเรยนรของเดกจะตองมทงองคประกอบดานเนอหาและกระบวนการควบคกนไป ดงทม การก�าหนดองคประกอบของหลกสตรการศกษาปฐมวยทมการน�าเนอหาและกระบวนการมาก�าหนดไว ในหลกสตร ดงตวอยางตอไปน

1. หลกสตรการศกษาปฐมวยของประเทศนวซแลนด ไดก�าหนดองคประกอบของหลกสตรวา ประกอบดวย (Ministry of Eduction, 1996, pp. 14-30)

1.1 หลกการ สาระและจดหมาย1.2 เนอหา1.3 การพฒนาการเรยนรและความสามารถ1.4 การประเมนผล

2. หลกสตรการศกษาปฐมวยตามแนวคดของนกพฒนาหลกสตร นกพฒนาหลกสตรไดเสนอแนวคดเกยวกบองคประกอบของหลกสตรจากผลจากการตรวจสอบหลกสตรการศกษาปฐมวยจากหลายประเทศทวโลก พบวา หลกสตรทน�าไปใชในการสอนและการเรยนรส�าหรบเดกปฐมวย มองคประกอบทส�าคญ (Scott, 2008 cited in McLachlan, Fleer and Edwards, 2013, p. 10) ดงน

2.1 ความมงหมาย จดหมาย และจดมงหมาย ซงเปนสงทตองปฏบตเพอใหหลกสตรประสบผลส�าเรจ


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

2.2 เนอหา ขอบเขต หรอเนอหาวชา ซงมาจากทงทก�าหนดไวในและนอกหลกสตร2.3 วธการหรอกระบวนการ หมายถง วธการหรอการปฏบตในการสอนทน�ามาใชเพอให

ประสบผลส�าเรจตามจดมงหมายหรอผลลพธทก�าหนดไวในหลกสตร2.4 การประเมนผล หมายถง วธการตรวจสอบผลการปฏบต เพอน�ามาพฒนาเดกใหบรรล

ตามความมงหมาย จดหมาย หรอจดมงหมายของหลกสตร3. หลกสตรการศกษาปฐมวยของประเทศไทย เปนหลกสตรทมแนวคดในการสงเสรมพฒนาการ

ทเหมาะสมกบวยและความแตกตางระหวางบคคล ผานการเรยนรทเปดโอกาสใหเดกไดมปฏสมพนธกบบคคลและสงแวดลอมดวยการเลนเปนส�าคญ โดยค�านงถงบรบททางวฒนธรรมและสงคมทเดกอาศยอย จากแนวคดดงกลาว หลกสตรการศกษาปฐมวย จงมองคประกอบทส�าคญ ดงตอไปน

3.1 หลกการของหลกสตร เปนการก�าหนดสาระส�าคญของหลกสตรทตองการพฒนาเดกปฐมวยทกประเภท ดวยการอบรมเลยงดและใหการศกษาทยดเดกเปนส�าคญ โดยค�านงถงศกยภาพและความแตกตางระหวางบคคล บรบทของชมชน สงคมและวฒนธรรม ดวยหลกการจดประสบการณผานการเลนและกจกรรมทหลากหลายเหมาะสมกบวย เพอใหเดกสามารถปรบตวและด�ารงชวตอยางมคณภาพและมความสข โดยประสานความรวมมอในการพฒนาเดกระหวางครอบครว สถานศกษา ชมชน และสงคม

3.2 จดมงหมายของหลกสตร แสดงถงคณลกษณะทพงประสงคทครอบคลมพฒนาการดานรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญา ทตองการใหเกดขนกบเดกหลงจากไดรบการจดประสบการณตามหลกสตร

3.3 สาระการเรยนร แสดงถงสงทน�ามาใชในการจดประสบการณทประกอบดวย สาระทควรเรยนรและประสบการณส�าคญ เพอใหเดกไดรบการสงเสรมพฒนาการตามจดมงหมายของหลกสตร

3.4 การจดประสบการณ เปนการก�าหนดถงรปแบบและวธการทน�ามาใชในการจดประสบการณทมความเหมาะสมกบพฒนาการและการเรยนรทเปนไปตามวยของเดก โดยเนนการจดประสบการณทเปดโอกาสใหเดกไดลงมอปฏบตผานการใชประสาทสมผสทงหา พรอมทงใหอสระแกเดกในการเลอกและตดสนใจดวยตนเอง

3.5 การประเมนพฒนาการ เปนกระบวนการทมการด�าเนนการอยางตอเนองในระหวาง การจดประสบการณ เปนการศกษาผลของพฒนาการเดกทงทางดานรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญา เพอน�ามาใชเปนขอมลในการพฒนาการจดประสบการณทชวยใหเดกไดรบการพฒนาตาม จดมงหมายของหลกสตร

จากขอมลดงกลาว สามารถน�ามาอธบายองคประกอบของหลกสตรการศกษาปฐมวยไดดงตอไปน1. จดมงหมาย หมายถง สงทตองการใหเดกไดบรรลหลงจากไดรบการจดการเรยนการสอนตาม

หลกสตร2. เนอหาหรอสาระการเรยนร หมายถง องคความรทน�ามาใชในการจดประสบการณทไดมาจาก

การก�าหนดขนโดยหลกสตร หรอการก�าหนดขนจากความสนใจและความตองการของเดก


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

3. กระบวนการจดประสบการณ หมายถง ยทธศาสตรทน�ามาใชในการจดประสบการณทสอดคลองกบพฒนาการและการเรยนรทเปนไปตามวยและศกยภาพของเดกแตละคน เพอใหเดกไดรบการพฒนาจนบรรลตามจดมงหมายของหลกสตร

4. การประเมนพฒนาการ เปนวธการเพอตรวจสอบจดมงหมายของหลกสตรดวยหลกการประเมนตามสภาพจรง และใชวธการทเหมาะสมกบการประเมนพฒนาการของเดกปฐมวย เชน การสงเกตพฤตกรรม การประเมนชนงาน หรอการสมภาษณ ฯลฯ

การก�าหนดองคประกอบของหลกสตรการศกษาปฐมวยดงกลาว อาจมรายละเอยดทแตกตางกนไปตามปรชญา วสยทศน และเปาหมายของการพฒนาเดกปฐมวย แตทกองคประกอบของหลกสตรจะถกน�ามาวางแผนและด�าเนนการเพอใหเดกปฐมวยไดรบการอบรมเลยงดและสงเสรมพฒนาการใหบรรลตามจดมงหมายของหลกสตรไดอยางมประสทธภาพ


จงอธบายองคประกอบทส�าคญของหลกสตรการศกษาปฐมวย


หลกสตรการศกษาปฐมวย มองคประกอบทส�าคญดงตอไปน1. จดมงหมาย หมายถง สงทตองการใหเดกไดบรรล หลงจากไดรบการจดการเรยนการสอนตาม

หลกสตร2. เนอหาหรอสาระการเรยนร หมายถง องคความรทน�ามาใชในการจดประสบการณทไดมาจาก

การก�าหนดขนโดยหลกสตร หรอการก�าหนดขนจากความสนใจและความตองการของเดก3. กระบวนการจดประสบการณ หมายถง ยทธศาสตรทน�ามาใชในการจดประสบการณท

สอดคลองกบพฒนาการและการเรยนรทเปนไปตามวยและศกยภาพของเดกแตละคน เพอใหเดกไดรบการพฒนาจนบรรลตามจดมงหมายของหลกสตร

4. การประเมนพฒนาการ หมายถง วธการเพอตรวจสอบจดมงหมายของหลกสตรดวยหลกการประเมนตามสภาพจรง และใชวธการทเหมาะสมกบการประเมนพฒนาการของเดกปฐมวย เชน การสงเกตพฤตกรรม การประเมนชนงาน การประเมนทมการใชแบบทดสอบตามเปาหมายเฉพาะดานของเดก หรอการสมภาษณ เปนตน


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ลกษณะทดของหลกสตรการศกษาปฐมวย

หลกสตรการศกษาปฐมวย นบเปนหวใจส�าคญของการจดการศกษาเพอพฒนาเดกปฐมวย การเจรญเตบโต พฒนาการและการเรยนรของเดกจะเกดขนอยางสมดลและรอบดานตามศกยภาพของ เดกแตละคน ผทท�าหนาทรบผดชอบในการอบรมเลยงดและใหการศกษาแกเดกปฐมวยจ�าเปนตองมการจดเตรยมหลกสตรการศกษาปฐมวยทสนบสนนการเรยนร และการสงเสรมพฒนาการของเดกใหเปนไปอยางเหมาะสม ซงการวางแผนเพอจดเตรยมหลกสตรการศกษาปฐมวยมความจ�าเปนอยางยงทตองท�าการศกษาความรเกยวกบพฒนาการของเดกใหเพยงพอ เพอน�ามาสรางเปนหลกสตรการศกษาปฐมวยทดและเหมาะสม ดงทมการอธบายเกยวกบหลกสตรทเหมาะสมกบพฒนาการของเดกปฐมวย (Bredekamp, 1987, p. 2 อางถงใน นภเนตร ธรรมบวร, 2546, น. 62-64) ดงน

1. ความเหมาะสมของอาย (age appropriateness) สงส�าคญประการแรกทครควรใหความส�าคญ คอ อายของเดกในชนเรยน ถาในชนเรยนมเดกทอายไลเลยกนเรยนดวยกน ยอมมความตองการแตกตางจากชนเรยนทมเดกตางอายเรยนรวมกน ดวยเหตนการวางแผนหลกสตรควรมความเหมาะสมกบระดบพฒนาการของแตละชวงอาย และประกอบดวยกจกรรมการเรยนการสอนทหลากหลาย

2. ความเหมาะสมของเดกแตละคน (individual appropriateness) ถงแมวารปแบบการเจรญเตบโตของเดกจะมความคลายคลงกน แตชวงเวลาในการพฒนาของเดกแตละคนมความแตกตางกน ดงนน ในการวางแผนหลกสตรการเรยนการสอนส�าหรบเดก ครจ�าเปนตองศกษาความสนใจ ความสามารถและภมหลงของเดก ครควรก�าหนดเปาหมายและวตถประสงคส�าหรบเดกแตละคน

3. ครอบครวและวฒนธรรม (family and culture) การวางแผนหลกสตรการเรยนการสอน ควรค�านงถงความแตกตางระหวางครอบครวและวฒนธรรมของเดก ขณะเดยวกนกควรสงเสรมการม สวนรวมของครอบครวในการจดการเรยนรของเดกใหมากทสด

4. คานยมของคร (teacher values) หรอสงทครใหคณคาจะสงผลทงทาตรงและทางออมตอการวางแผนหลกสตรการเรยนการสอน ดงนน ครจงควรตรวจสอบความสนใจ ความเชอ คานยม และปรชญาการศกษาของตนอยางสม�าเสมอและตอเนอง

นอกจากน สมาคมการปฐมวยศกษาแหงประเทศสหรฐอเมรกา (National Association for the Education of Young Children: NAEYC) ไดใหค�าแนะน�าเกยวกบหลกสตรทเหมาะสมส�าหรบ เดกปฐมวย (Gestwicki, 1999, p. 53) ดงน

1. หลกสตรทเหมาะสมกบพฒนาการของเดก ตองจดเตรยมทกสงทกอยางส�าหรบพฒนาการของเดกทงดานรางกาย อารมณ ภาษา สนทรยศาสตร และสตปญญา

2. หลกสตรตองครอบคลมเนอหาทหลากหลายเกยวกบขอเทจจรงทางสงคม และสงทมความหมายแกเดก


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

3. หลกสตรทสรางขนควรพจารณาใหเหมาะกบความพรอมและความสามารถทเดกจะปฏบตได4. หลกสตรตองมการวางแผนอยางมประสทธภาพ อาจใชการบรณาการขามเนอหาวชา เพอ

ชวยเหลอเดกใหเขาใจความสมพนธอยางมความหมายของสงตางๆ และสรางโอกาสส�าหรบการพฒนาแนวคดใหมากขน

5. หลกสตรตองใหความส�าคญกบความรและความเขาใจกระบวนการและทกษะ รวมถงแนวโนมในการใชและประยกตใชทกษะเพอน�าไปสการเรยนร

จากขอมลดงกลาว สามารถน�ามาอธบายลกษณะทดของหลกสตรการศกษาปฐมวยทตองใหความส�าคญกบเดกปฐมวย ในประเดนตอไปน

1. หลกสตรทเหมาะสมกบพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวย2. หลกสตรทเหมาะสมกบความตองการของเดกปฐมวย3. หลกสตรทเหมาะสมกบการท�างานของสมองเดกปฐมวย4. หลกสตรทเหมาะสมกบบรบททางสงคมและวฒนธรรมของเดกปฐมวย1. หลกสตรทเหมาะสมกบพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวย หลกสตรการศกษาปฐมวย

มหลกส�าคญของหลกสตรทมงเนนใหเดกไดรบการสงเสรมพฒนาการและการเรยนรดานรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญา ใหเปนไปตามวยและศกยภาพทแตกตางกนของเดกแตละคน เดกปฐมวยยคเจนเนอเรชน อลฟา (Generation Alpha) คอ เดกทเกดในชวงป 2553 เปนตนไป จนถงราวๆ ป พ.ศ. 2568 โดยประมาณ เดกยคนเกดมาทามกลางความเจรญกาวหนาทางวทยาการและเทคโนโลย หรออธบายไดวาเปนยคของเทคโนโลยดจทล เดกยคเจนเนอเรชนอลฟา จงมชวตอยทามกลางเทคโนโลยเพอการเรยนรและการด�ารงชวต เดกจงตองไดรบการปพนฐานความสามารถในการใชและจดการกบเทคโนโลยไดอยางชาญฉลาด จากสถานการณนท�าใหพบวาเดกเจนเนอเรชน อลฟา เปนเดกทมความรหลากหลาย เรยนรไดรวดเรว มความฉลาด ไมตดยดกบความคดเดม พงพาตนเองและชอบทดลองสงตางๆ ทมความทาทาย การพงพาเทคโนโลยในการด�ารงชวตและการเรยนรของเดก สงผลท�าใหเกดพฤตกรรมทเปนอปสรรคตอพฒนาการของเดก เชน เดกมความเชอมนในตนเองสง ไมใสใจสงคมและบคคลรอบขาง ขาดวนยและความรบผดชอบ ขาดความอดทนและการรอคอย และมปญหาดานสขภาพ เนองจากการบรโภคอาหารทตองเนนความรวดเรว จงตองพงพาอาหารส�าเรจรปหรออาหารทตองผานกระบวนการทางเคม เชน การอบ การรมควน การทอดดวยความรอนสง การใชสารเคมในการถนอมอาหาร ฯลฯ สงเหลานเปนปจจยทมผลตอสขภาพและการเกดโรคตามมา การสงเสรมพฒนาการและการเรยนรของเดกยคน จงจ�าเปนตองใหความส�าคญกบพฒนาการและการเรยนรทจ�าเปนตอการด�ารงชวต และสงคมรอบดานทมความกาวหนาและเปลยนแปลงอยางรวดเรวและตอเนอง หลกสตรทเหมาะสมกบพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวย ในยคน ควรมลกษณะดงน

1.1 เปนหลกสตรทมการบรณาการนวตกรรมและเทคโนโลยมาใชในการจดการเรยนการสอน ไดแก รปแบบการสอน เทคนคการสอน สอและนวตกรรม การจดสภาพแวดลอม และการประเมนผล ฯลฯ

1.2 หลกสตรตองเนนการมสวนรวมของบาน โรงเรยน ชมชนและสงคมในการพฒนา เดกปฐมวยอยางเขาใจดวยการใหความรกและความอบอน


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

1.3 หลกสตรทเนนการพฒนาผเรยนไดรจกคณคาของตนเองและผอน ปลกจตส�านกความรบผดชอบตอสงคม รจกการใหและการมจตอาสา

1.4 หลกสตรตองใหความส�าคญกบการพฒนาทกษะการคดและทกษะชวต เพอการปรบตวและด�ารงชวตอยางมความสข

1.5 หลกสตรทใหอสระแกเดกในการคดและตดสนใจในการเลอกทจะเรยนรตามความตองการและความสนใจ

1.6 หลกสตรตองเปดโอกาสใหเดกไดมปฏสมพนธทางสงคม เพอการเรยนรวธการ ปฏบตตนทเหมาะสม และเปนหลกสตรทสรางความสขและความสนกสนานในการเรยนรใหแกเดก

2. หลกสตรทเหมาะสมกบความตองการของเดกปฐมวย เดกปฐมวยเกดขนมาพรอมกบความตองการ เชน อาหาร ทอยอาศย ยารกษาโรค ความรก และความปลอดภย ฯลฯ ความตองการพนฐานของมนษยเปนสงทตองไดรบการตอบสนองเพอความสมบรณของชวต ดงทฤษฎความตองการของ Maslow ทก�าหนดความตองการของมนษยไว 6 ประการ (Allan, & Francis, 2004, p. 125) ดงน

2.1 ความตองการในการด�ารงชวตใหอยรอด2.2 ความตองการความปลอดภย2.3 ความตองการความรกและความเปนเจาของ2.4 ความตองการเปนทยอมรบนบถอ2.5 ความตองการในการรบรและความเขาใจ2.6 ความตองการความสมบรณของชวต

หลกสตรทเหมาะสมกบความตองการของเดกปฐมวย พจารณาจากความตองการพนฐานของมนษยตามทฤษฎของ Maslow ทใหการยอมรบวาเปนความตองการของมนษยโดยทวไปทเกดขนอยางเปนล�าดบขน ซงความตองการของเดกปฐมวยทเรมตนจากความตองการอาหาร ทอยทปลอดภย เสอผาเครองนมหม และการดแลสขภาพอนามยใหปราศจากโรคภยไขเจบ จนสดทายน�าไปสความตองการสมบรณของชวต ทสามารถท�าตนใหเปนประโยชนและไดแสดงออกทางศกยภาพของตนอยางเตมท ความตองการในแตละขนดงกลาว เดกปฐมวยควรไดรบการสนบสนนใหไดรบความตองการอยางเหมาะสมจากครอบครว โรงเรยน ชมชน และสงคม ทตองเขาใจวาธรรมชาตของเดกปฐมวยตามแนวคดของนกมนษยนยมเหนวา เดกมความด ความงามในตนเองอยางเปนธรรมชาต เดกตองการประพฤตปฏบตตนเพอสรางสรรคสงทดงามและความกาวหนาของตนเอง พฤตกรรมทดงามจะเกดขน หากเดกไดรบการอบรมเลยงดและใหการแนะน�าทามกลางสงแวดลอมทสนองตอบตอความตองการของเดก ยอมชวยใหเดกไดเปนผทมจตใจทดงาม มบคลกภาพมนคง ประสบผลส�าเรจและมความสขในชวต

การวเคราะหถงความตองการของเดกปฐมวยดงกลาว นบเปนแนวทางทสามารถน�ามาอธบายลกษณะของหลกสตรทเหมาะสมกบความตองการของเดกปฐมวย ดงน

1) เปาหมายของหลกสตรตองใหเดกไดรบประสบการณในโรงเรยนทใหเดกมความเปนอสระและสนบสนนใหเดกไดมความฝน มเปาหมายและมความตองการประสบผลส�าเรจดวยตนเอง


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

2) หลกสตรตองสงเสรมใหมการจดสภาพแวดลอมทงทางกายและสงคมใหเดกเกดแรงจงใจและปรารถนาทจะพฒนาตนเอง

3) หลกสตรตองสนบสนนใหเดกไดเรยนรในสงทตนเองสนใจและตองการ โดยผสอนตองสรางแรงจงใจแกเดกตามลกษณะและศกยภาพของเดกแตละคน

4) เปนหลกสตรกลยาณมตรทสรางความสมพนธทอบอนระหวางเดกและคร ทามกลางบรรยากาศแหงความไววางใจ ความใสใจและความสนใจทดตอกน

5) หลกสตรตองใหความส�าคญกบการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกมากกวาการใหความส�าคญกบเนอหาในวชา เชน คณตศาสตร ภาษาไทย และวทยาศาสตร โดยเปนหลกสตรทเนนประสบการณและความสนใจของเดก ดงตารางสรปหลกสตรทเหมาะสมกบความตองการของเดกปฐมวย ดงน

ตารางท 2.2 แสดงหลกสตรทเหมาะสมกบความตองการของเดกปฐมวย

จดเนนของหลกสตร • ใสใจเดกเปนรายบคคล• ใสใจกบลกษณะเฉพาะของพฒนาการและการเจรญเตบโตของ เดกแตละคน• ยดความสนใจของเดก• เนนการใหความรก

การสอน • ครเปนผอ�านวยความสะดวก

การจดการเรยนร • การศกษาทเกดขนจากสถานการณหรอเรยนรจากสงอนๆ

สงแวดลอม • ใสใจกบการสรางสรรค• การกระตนใหผเรยนเกดแรงจงใจทตองการความส�าเรจ• บรรยากาศแหงความสนกสนาน• เดกมอสระในการเคลอนไหว• บรรยากาศแหงความไววางใจ

การประเมนผล • ยดผเรยน• ใสใจกบการเจรญเตบโต• ประเมนตามสภาพจรง• ประเมนจากประสบการณของเดก• ไมมการแขงขน


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

3. หลกสตรทเหมาะสมกบการท�างานของสมองเดกปฐมวย เดกปฐมวยอายตงแตแรกเกด-6ป เปนระยะทมการเจรญเตบโตและพฒนาการสงสด โดยเฉพาะสมองและศรษะของเดกทมการเตบโตอยางรวดเรวกวาสวนใดของรางกาย สมองของเดกวยนมการขยายตวดานจ�านวนและขนาดของปลายประสาท (Dendrites) และมการเพมขนของกระบวนการสรางไมอลน (Myelination) เพอใหขอมลภายนอกรบเขาระบบประสาทไดอยางรวดเรว (พรพไล เลศวชา และอครภม จารภากร, 2550, น. 75) สมองของเดกแบงออกเปน 2 ซก คอ สมองซกซายและสมองซกขวา การเขาใจการท�างานรวมกนของสมองซกซายและ ซกขวาจะสงผลดตอพฤตกรรมของเดกอยางรอบดาน เชน การมเหตผล การคด การอาน การเขยน การนบ ดนตร และศลปะ ฯลฯ จากการศกษาหลกสตรของโรงเรยนหลายแหง พบวา มการจ�ากดอยกบการอาน การเขยน และคณตศาสตร ซงเปนการสนบสนนใหสมองซกเดยวท�างานเปนสวนใหญ และละเลยการฝกฝน และพฒนาความสามารถของสมองทง 2 ซก (ซอลล พ สปรงเกอร และจอรจ ดตช, 2540, น. 328)

จากการทนกประสาทวทยาไดศกษาการท�างานของสมองมนษย พบวา การจดการเรยนการสอนทใหความใสใจกบสมองของเดกจะชวยพฒนาการเรยนรของเดก การศกษาเกยวกบการท�างานของสมองและน�าไปใชในการจดการเรยนการสอนจะชวยสรางเดกใหมความพรอมส�าหรบการคด การเรยนร และ การท�างานไดอยางมประสทธภาพ สถานศกษาจงควรมแนวทางในการก�าหนดหลกสตรทมการจดการเรยนการสอนทเออตอการท�างานสมอง ดวยการสนบสนนและกระตนใหครไดมกลยทธในการพฒนาเดกอยางหลากหลาย เพอใหเดกไดเรยนรหลายดาน ดวยแนวคดเกยวกบเดกทวา เดกทกคนสามารถเรยนรไดด เมอไดรบการจดประสบการณทเหมาะสม (Christine, 2549)

จากขอมลดงกลาวชใหเหนถงความส�าคญของการท�างานของสมองวา เดกปฐมวยเปนระยะทสมองมการเจรญเตบโตสงสดทเรยกวา หนาตางแหงโอกาส (Windows of Opportunity) เปนชวงเวลาทสมองเปดกวางส�าหรบการเรยนรทเดกจ�าเปนตองไดรบการพฒนา หากผานพนชวงวยนไปแลว การพฒนาอาจเปนไปดวยความยากล�าบากหรออาจไมเกดขนเลย การท�าความเขาใจเกยวกบการท�างานของสมองเดกปฐมวยทประกอบดวยสมองซกซายและซกขวา จะเปนการสรางโอกาสทส�าคญของการพฒนาทกษะทจ�าเปนตอการคด ทกษะการเรยนรอยางรอบดาน ทกษะชวตและทกษะทางสงคม ดงนน หลกสตรท เหมาะสมกบการท�างานของสมองเดกปฐมวย มดงน

1) หลกสตรตองสงเสรมการเรยนรใหเดกไดพฒนาอยางสมดลทงสมองซกขวาและซกซาย2) หลกสตรตองสงเสรมการคดทมความส�าคญตอชวตและการเรยนรของเดก เชน การคด

แกปญหา การคดสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ การคดอยางเปนระบบ ฯลฯ3) หลกสตรทใสใจกบสขภาวะทางอารมณใหเกดขนอยางเหมาะสม ดวยหลกการทวา

อารมณทเปนสขและสนกสนาน ท�าใหเกดแรงจงใจในการเรยนรไดอยางประสบผลส�าเรจ4) หลกสตรทใหความส�าคญกบการสงเสรมพฒนาการและการเรยนรโดยองครวมของเดก5) หลกสตรทสนบสนนใหเดกไดรบการกระตนสมองเพอการเรยนร ดวยการใหเดกไดม

ปฏสมพนธกบบคคล สถานท และสงแวดลอม


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

หลกสตรทเหมาะสมกบการท�างานของสมองเดกปฐมวย จงควรเปนหลกสตรทใสใจและเออตอการท�างานของสมอง ดวยการสรางสรรคใหสมองของเดกไดเรยนรและปฏบตกจกรรมในสภาพแวดลอมทผอนคลายและมความสข จะชวยใหเดกมความสนกสนาน รกการเรยนรและมแรงบนดาลใจทตองการประสบผลส�าเรจตามศกยภาพของตนเอง

4. หลกสตรทเหมาะสมกบบรบททางสงคมและวฒนธรรมของเดกปฐมวย บรบททางสงคมและวฒนธรรมเปนสงทมอทธพลตอการจดการศกษา หลกสตรจ�าเปนตองสรางหรอพฒนาขนดวยการค�านงถงบรบททางสงคมและวฒนธรรม ดงน

4.1 บรบททางสงคม จากรายงานสภาพแวดลอมการพฒนาตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564) ในดานสงคมทเกยวของกบเดกปฐมวย พบวา เดกปฐมวยยงมพฒนาการทลาชากวาวย เพราะครอบครวไมมความรและขาดเวลาในการเลยงดอยางเหมาะสม และยงมปญหาดานสตปญญาเพราะคณภาพการศกษาไทยอยในระดบต�า ประกอบกบการด�ารงชวตในสงคมยคดจทลของเดกปฐมวยทมการน�าเทคโนโลยสารสนเทศเขามาเปนสวนหนงของการด�ารงชวต เดกสามารถเรยนรและเขาถงขอมลอยางอสระและมทางเลอก ความเจรญกาวหนาเหลานจะยงประโยชนใหแกเดกได จ�าเปนตองมการพฒนาเดกใหเปนผทใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลอยางสรางสรรค แตจากขอมลไดพบวา เดกจ�านวนมากยงไมสามารถคดกรองสอเทคโนโลยดจทลไดอยางเหมาะสม ซงสงผลตอวกฤต คานยม ทศนคตและพฤตกรรมในการด�าเนนชวต (ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคม แหงชาต, ส�านกนายกรฐมนตร, 2560, น. 15)

4.2 บรบททางวฒนธรรม การด�ารงชวตของเดกปฐมวยเกดขนไดจากการมปฏสมพนธกบครอบครว ชมชน และวฒนธรรมทเดกอาศยอย ซงท�าหนาทหลอหลอมใหเดกโตขนและปฏบตตนเปนสมาชกทดของสงคม เดกปฐมวยนบเปนสวนหนงของสงคมทเตบโตทามกลางวฒนธรรมทเปลยนแปลงไป โดยเฉพาะอยางยงการเปลยนผานของสงคมเขาสประชาคมอาเซยน เดกปฐมวยจ�าเปนตองไดรบการวาง รากฐานใหมความเขมแขงและเผชญกบบรบททางวฒนธรรมทหลากหลาย เดกจ�าเปนตองไดรบการพฒนาความร ความเขาใจ ความสามารถและทกษะ เพอเตรยมความพรอมส�าหรบชวตในปจจบนและอนาคต เชน การเรยนรทจะอยรวมกนอยางมความสข การเขาใจวฒนธรรมของตนเองและของผอน และการพฒนาคณลกษณะของการเปนสมาชกทดของสงคม ฯลฯ การเชอมโยงเดกปฐมวยเขาสความหลากหลายทางวฒนธรรม นบเปนสงทมความส�าคญยงทตองด�าเนนการรวมกนระหวางครอบครว โรงเรยน ชมชนและสงคม เพอใหเดกไดตระหนกถงบทบาทของตนเองในการปฏบตตนทามกลางวฒนธรรมทหลากหลาย และมความพรอมทจะอยในสงคมอาเซยนอยางภาคภมใจ

จากบรบททางสงคมและวฒนธรรมดงกลาว สามารถน�ามาอธบายถงหลกสตรทเหมาะสมกบบรบททางสงคมและวฒนธรรมของเดกปฐมวย ดงน

1) หลกสตรตองมงเนนการปลกฝงคณคาทางสงคมและวฒนธรรมทดงาม ดวยการรบรอยางเขาใจ และน�าไปปฏบตได

2) หลกสตรตองใหความส�าคญกบการสรางจตส�านกในความรบผดชอบตอสงคม การท�าหนาทเปนสมาชกทด และการสรางสรรคสงคมใหอยรวมกนอยางผาสก


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

3) หลกสตรตองพฒนาเดกปฐมวยใหมความตระหนกรในคณคาของตนเองและวฒนธรรมของตนเอง นบเปนสวนหนงทจะท�าใหเดกมความมนใจทจะเขาไปมสวนรวมกบสงคม ทมความหลากหลายทางวฒนธรรม ดวยการเคารพในสทธ และยอมรบความคดเหนของผอนทมวถชวตทแตกตางจากตนเอง

4) หลกสตรตองใหความส�าคญกบการพฒนาเดกใหมความพรอมในการอยรวมกนและมปฏสมพนธกบผอน เปดโอกาสใหเดกไดเรยนรและรวมกจกรรมทหลากหลายทางสงคม

5) หลกสตรตองสรางสรรคเดกใหเปนบคคลทมความสขในการเรยนร มสขภาวะทด มคณธรรมจรยธรรม ระเบยบวนย และมจตอาสาตอสงคม สงเหลานถอเปนการวางรากฐานใหเดกมความสามารถทจะด�ารงชวตและปรบตวอยางมความสข ทามกลางบรบททางวฒนธรรมทหลากหลายของสงคมประชาคมอาเซยน

จากทกลาวมาสรปไดวา หลกสตรทเหมาะสมกบบรบททางสงคมและวฒนธรรมของเดกปฐมวยตองเนนการปลกฝงคณคาทางสงคมและวฒนธรรมทดงาม ใหความส�าคญกบการสรางจตส�านกในความ รบผดชอบตอสงคม ใหตระหนกรในคณคาของตนเองและวฒนธรรมของตน มความพรอมในการอยรวมกนและมปฏสมพนธกบผอน รวมตลอดถงสรางสรรคใหเดกเปนบคคลทมความสขในการเรยนร


จงอธบายลกษณะทดของหลกสตรการศกษาปฐมวย


หลกสตรการศกษาปฐมวยเปนหวใจส�าคญส�าหรบการจดการศกษาเพอใหเดกปฐมวยไดรบการ สงเสรมพฒนาการและการเรยนรใหเกดขนอยางสมดลและรอบดานตามศกยภาพของเดกแตละคน ลกษณะทดของหลกสตรการศกษาปฐมวยพจารณาไดจากความเหมาะสมกบเดกปฐมวยใน 4 ประการ คอ เหมาะสมกบพฒนาการและการเรยนร เหมาะสมกบความตองการ เหมาะสมกบสมอง และเหมาะสมกบบรบททางสงคมและวฒนธรรมของเดกปฐมวย


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

ตอนท 2.4

หลกสตรสถานศกษาปฐมวย


หวเรอง2.4.1 หลกการเบองตนของหลกสตรสถานศกษาปฐมวย2.4.2 การพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย2.4.3 การน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช2.4.4 การประเมนหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

แนวคด1. หลกสตรสถานศกษาปฐมวย เปนหลกสตรทจดท�าขนเพอน�าไปใชในการพฒนาเดก

ปฐมวยใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษา ชมชนและสงคม หลกการของหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ประกอบดวย หลกการพฒนาเดกแบบองครวม หลกการพฒนาเดกอยางเปนเอกภาพ หลกการพฒนาเดกใหมความดงาม หลกการมสวนรวม และหลกความตองการของเดกปฐมวย

2. การพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย จดท�าขนโดยความรวมมอระหวางสถานศกษา ครอบครว ชมชน และผทเกยวของในการจดท�าหลกสตรสถานศกษาตามขนตอนซงประกอบดวย การศกษาและวเคราะหขอมลทเกยวของ การด�าเนนการจดท�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย การตรวจสอบหลกสตรสถานศกษาปฐมวย การน�าหลกสตร สถานศกษาปฐมวยไปใช และการวจยและตดตามผลการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย โดยมการก�าหนดรายละเอยดในแตละขนตอนใหสอดคลองกบแนวทางการพฒนาเดกของครอบครว สถานศกษา ชมชนและสงคม ตามบรบทของสถานศกษา

3. การน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช เปนขนตอนทส�าคญส�าหรบการตรวจสอบความส�าเรจของการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยสการปฏบตจรง โดยมแนวทางทประกอบดวย ประชมวางแผนกอนการด�าเนนการ ก�าหนดแผนการด�าเนนงาน ด�าเนนการใชหลกสตรสถานศกษา และตดตามและประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ขอมลทไดจากการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใชจะถกน�าไปพจารณา แกไข ปรบปรง และพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยใหมประสทธภาพมากยงขน


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

4. การประเมนหลกสตรสถานศกษาปฐมวย เปนการตรวจสอบขอมลจากการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย การประเมนหลกสตรสถานศกษาปฐมวยมหลายแนวทางใหเลอกใชไดตามความเหมาะสมและบรบทของแตละหลกสตร ไดแก การประเมนโดยพจารณาจากจดมงหมาย การประเมนโดยพจารณาจากชวงเวลา และการประเมนโดยพจารณาจากสงทตองการประเมน ผลการประเมนจะถกน�าไปพจารณาและตดสนใจเกยวกบคณภาพของหลกสตรสถานศกษาปฐมวย เพอการด�าเนนการปรบปรง แกไข หรอเปลยนแปลงใหเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา ชมชนและสงคม

วตถประสงคเมอศกษาตอนท 2.4 จบแลว นกศกษาสามารถ1. อธบายหลกการเบองตนของหลกสตรสถานศกษาปฐมวยได2. อธบายการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยได3. อธบายการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใชได4. อธบายการประเมนหลกสตรสถานศกษาปฐมวยได


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


หลกการเบองตนของหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

หลกสตรสถานศกษา (school curriculum) เปนแนวคดของการจดการศกษาแนวใหมทตองการกระจายอ�านาจในการตดสนใจเกยวกบการศกษาใหสนองตอบตอความตองการของชมชนและสงคมทเรยกวา การบรหารจดการโดยใชโรงเรยนเปนฐาน (School-based Management: SBM) (Myers and Stonehill, 1993; Oswald, 1995 อางถงใน อรพรรณ พรสมา, 2546, น. 7) จงเปนหนาทโดยตรงของสถานศกษาทตองศกษาและท�าความเขาใจ เพอน�าไปสการพฒนาหลกสตรสถานศกษาของตนเองไดอยางถกตอง

หลกสตรสถานศกษาเปนนโยบายของการจดการศกษาทเกดขนหลงจากทมการประกาศใช พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 หมวด 4 แนวการจดการศกษา มาตรา 22 ทกลาวไววา การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวา ผเรยนมความส�าคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ มาตรา 24 (1) ก�าหนดไววาใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของจดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน โดยค�านงถงความแตกตางระหวางบคคล

มาตรา 27 ใหคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานก�าหนดหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานเพอความเปนไทย ความเปนพลเมองทดของชาต การด�ารงชวต และการประกอบอาชพ ตลอดจนเพอการศกษาตอ และใหสถานศกษาขนพนฐานมหนาทจดท�าสาระของหลกสตรตามวตถประสงคในวรรคหนง ทเกยวกบสภาพปญหาในชมชนและสงคม ภมปญญาทองถน คณลกษณะอนพงประสงคเพอเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต (ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2545, น. 13-16) ดวยหลกการจดการศกษาดงกลาวขางตน จงเปนแนวทางของการจดการศกษาทยดผเรยนเปนส�าคญ โดยพจารณาวาเดกทกคนสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดตามศกยภาพและความแตกตางระหวางบคคล การจดการศกษาจงจ�าเปนตองด�าเนนการพฒนาเดกทกคนทมาจากสภาพแวดลอมท แตกตางกนใหไดรบการพฒนาตามความตองการและศกยภาพ เพอใหเดกไดเตบโตเปนผทประสบผลส�าเรจในการเรยนร และการด�ารงชวตไดอยางมความสข ท�าใหสถานศกษาจ�าเปนตองจดท�าหลกสตรสถานศกษา ซงหมายถง แผนหรอแนวทางหรอขอก�าหนดของการจดการศกษาทจะพฒนาใหผเรยนมความรความสามารถ ซงจดท�าโดยคณะบคคลของสถานศกษาและผเกยวของ เพอพฒนาผเรยนและชมชน สงคมใหมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนร และสงเสรมใหผเรยนรจกตนเอง มชวตอยในชมชน สงคมอยางเปนสข ซงตองไมขดตอความมนคงของชาต และสทธมนษยชน (กระทรวงศกษาธการ, 2553, น. 1) ดงนนหลกสตรสถานศกษาถอเปนความรบผดชอบโดยตรงของสถานศกษาทตองมการจดท�าใหสอดคลองกบแนวทางการจดการศกษาทเหมาะสมของผเรยน และบรบทของชมชนและสงคม เพอน�าไปใชในการพฒนาผเรยนใหม


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

คณภาพตามมาตรฐานทก�าหนด ตลอดจนใชเปนแนวทางส�าหรบการประเมนคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษา

หลกสตรสถานศกษาปฐมวยเปนหลกสตรทเกดจากการทสถานศกษาน�าสภาพทเปนปญหา จดเดน เอกลกษณของชมชน สงคม ศลปวฒนธรรมและภมปญญาทองถน คณลกษณะทพงประสงค เพอการเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคมและประเทศชาตมาก�าหนดเปนสาระและจดกระบวนการเรยนรใหเดกบนพนฐานของหลกสตรแกนกลาง และเพมเตมสาระตามความถนด ความสนใจของเดกปฐมวย โดยความรวมมอของทกคนในสถานศกษาและชมชน มการก�าหนดวสยทศน ภารกจ เปาหมาย หรอจดหมาย (มาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค) เพอน�าไปสการออกแบบหลกสตรสถานศกษาใหมคณภาพเพอพฒนาเดก (กระทรวงศกษาธการ, 2547, น. 31) เพอใหไดหลกสตรสถานศกษาปฐมวยทตอบสนองตอเปาหมายของการพฒนาเดกปฐมวยตามบรบทของสถานศกษาใหกาวทนการเปลยนแปลงและความกาวหนาทางวทยาการ นวตกรรม และเทคโนโลย และสอดคลองกบบรบททางเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอม สถานศกษาควรไดศกษาหลกการของหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 ทจะน�ามาใชเปนแนวการจดท�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย (กระทรวงศกษาธการ, 2547, น. 8-9, 31) ดงตอไปน

1. สงเสรมกระบวนการเรยนรและพฒนาการทครอบคลมเดกปฐมวยทกประเภท2. ยดหลกการอบรมเลยงดและใหการศกษาทเนนเดกเปนส�าคญ โดยค�านงถงความแตกตาง

ระหวางบคคล และวถชวตของเดกตามบรบทของชมชน สงคมและวฒนธรรมไทย3. พฒนาเดกโดยองครวมผานการเลนและกจกรรมทเหมาะกบวย4. จดประสบการณการเรยนรใหสามารถด�ารงชวตประจ�าวนไดอยางมคณภาพและมความสข5. ประสานความรวมมอระหวางครอบครว ชมชน และสถานศกษาในการพฒนาเดกหลกการของหลกสตรดงกลาวไดชใหเหนถงแนวทางการจดท�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยทตอง

ด�าเนนการพฒนาเดกปฐมวยทกคนดวยแนวทางทเหมาะสมกบพฒนาการและการเจรญเตบโตของเดก โดยใหความส�าคญกบการเตรยมความพรอม เพอการมชวตและการเรยนรทประสบผลส�าเรจ เพอใหหลกสตรสถานศกษาปฐมวยเปนหลกสตรทมความเปนเอกภาพ เหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา ในเรองนจงขออธบายหลกการของหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ตามแนว HUMAN คอ หลกสตรสถานศกษาปฐมวยทมเปาหมายเพอการพฒนาเดกสความเปนมนษยทสมบรณ ดงตอไปน

1. หลกการพฒนาเดกแบบองครวม (Holistic: H) หลกสตรสถานศกษาจ�าเปนตองก�าหนด จดมงหมายทสอดคลองกบแนวทางของหลกสตรแกนกลาง ทมงเนนใหเดกไดรบการสงเสรมพฒนาการและการเรยนรอยางรอบดานทงทางรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญา โดยค�านงถงศกยภาพและความแตกตางระหวางบคคล ซงการพฒนาเดกแบบองครวมจะประสบผลส�าเรจได หลกสตรจ�าเปนตองยดหลกการจดการเรยนรทยดเดกเปนส�าคญ ดวยกจกรรมทเปดโอกาสใหเดกไดพฒนาทงความร และทกษะทจ�าเปนตอการวางพนฐานส�าหรบทกษะการเรยนรและการด�ารงชวต ผานกจกรรมแบบบรณาการทวาหนงแนวคด เดกสามารถเรยนรไดหลายกจกรรม หนงกจกรรมเดกสามารถเรยนรไดหลายทกษะและหลายประสบการณส�าคญ


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

2. หลกการพฒนาเดกอยางเปนเอกภาพ (Unity: U) หลกสตรสถานศกษาปฐมวยตองใหความส�าคญกบหลกการพฒนาเดกปฐมวยใหมความเปนเอกภาพ ทสะทอนถงคณลกษณะทโดดเดนในสงคมทมการเปลยนแปลง หลกสตรสถานศกษาจ�าเปนตองก�าหนดเปาหมายของการพฒนาเดกใหมคณลกษณะทสอดคลองกลมกลนและเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา โดยมจดเนนวาการพฒนาเดกอยางเปนเอกภาพตองเปนการพฒนาเดกใหสามารถอยในสงคมโลกทมการเปลยนแปลง คนทมความร และทกษะ ในการรบมอกบการเปลยนแปลงทเกดขนอยางตอเนอง และสามารถปรบตวเองใหเขากบสถานการณใหมไดเทานน จงจะประสบความส�าเรจ (เบลลนกา, เจมส และแบรนด, รอน, 2556, น. 37) สถานศกษาปฐมวยจงควรไดพจารณาเอกภาพ เพอเตรยมความพรอมใหแกเดก เชน พฒนาการคดอยางรอบดาน การท�างาน การแกปญหา และความรวมมอ โลกทมการตดตอสอสารอยางไรพรหมแดน เดกจ�าเปนตองไดรบการพฒนาคณลกษณะของผทสามารถอยรวมและท�างานกบผอน ทามกลางความหลากหลายของสงคมและวฒนธรรม หรอทเรยกวา พหสงคมและวฒนธรรม ดงนน หลกสตรสถานศกษาจงจ�าเปนตองก�าหนดหลกการพฒนาเดกอยางเปนเอกภาพทเปนเปาหมายส�าคญของการพฒนาเดกใหสามารถด�ารงชวตไดอยางประสบผลส�าเรจในสงคมแหงศตวรรษท 21

3. หลกการพฒนาเดกใหมความดงาม (Merit: M) หลกสตรสถานศกษาควรตองยดหลกการพฒนาเดกปฐมวยใหมความดงามในตนเอง อนเปนคณลกษณะทพงประสงคของการวางรากฐานเดกปฐมวยใหเปนพลเมองดและมคณภาพของชมชน สงคมและพลเมองโลกจากสภาพสงคมทมความซบซอนและมความเสยง ทอาจสงผลตอพฤตกรรมทไมเหมาะสม หลกสตรควรมการสรางความพรอมดวยการปลกฝงใหเดกไดเรยนรวธการปฏบตตนอยในความดงามทงกบตนเองและผอนในสงคม การแสดงความดงามกบตนเอง เชน การปฏบตกจวตรประจ�าวนไดดวยตนเอง การรกษาความสะอาด การรบประทานอาหารทเปนประโยชน เปนตน และการแสดงความดงามกบผอน เชน ความเออเฟอเผอแผ การพดจาไพเราะออนหวาน การแสดงความกตญญกตเวท การใหความเคารพและเหนอกเหนใจผอน เปนตน ความดงามดงกลาวนบเปนคณลกษณะของเดกปฐมวยทส�าคญทควรไดรบการสงเสรมผานกจกรรมในหลกสตร ดวยหลกการทวาหลกสตรมใชเพยงเสนทางใหเดกไดประสบผลส�าเรจในดานความรแตเพยงดานเดยว เพราะการด�ารงชวตของเดกในสงคมไดอยางมความสขและประสบผลส�าเรจ จ�าเปนตองสรางเสรมใหเดกเปนผทมความดงาม สามารถท�าตนใหเปนประโยชนแกสงคมไดอยางรอบดาน และอยรวมกนอยางสมานฉนท

4. หลกการมสวนรวม (Associate: A) การศกษาปฐมวยเปนการจดการศกษาทตองประกอบไปดวยการอบรมเลยงดและการใหการศกษา ซงจ�าเปนตองอาศยองคความรในหลายแขนงมาใช เชน การแพทย จตวทยา การสาธารณสข สงคมศาสตร และการศกษา ฯลฯ การสงเสรมพฒนาการเดกปฐมวยจงจ�าเปนตองอาศยบคคลในหลายวชาชพเขามามสวนรวมในการจดการศกษา ซงสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 มาตรา 8 การจดการศกษาใหยดหลกการมสวนรวมของสงคม ทงจากบคคล ครอบครว ชมชน องคกร ชมชน และสถาบนสงคมอนทเกยวของ ดงนน การด�าเนนงานจดท�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย จงมนโยบายใหบคคลทเกยวของกบสถานศกษาทงในระดบครอบครว สถานศกษาและชมชนในบรบทของสถานศกษาเขามามสวนรวมในการด�าเนนงานของหลกสตรสถานศกษาปฐมวย เชน การวางแผน การตดสนใจ การด�าเนนการ การก�ากบตดตามและการประเมนหลกสตร ฯลฯ


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

หลกการมสวนรวมดงกลาวนบเปนการสนบสนนใหการจดการศกษาปฐมวยเปนไปในทศทางเดยวกน และเปนการสรางความเขมแขงใหแกชมชนและสงคมในการมสวนรวมในการจดการศกษาทสอดคลองกบ เปาหมายการพฒนาเดกดานบรบทของสถานศกษา ชมชนและสงคม

5. หลกความตองการของเดกปฐมวย (Need: N) เดกปฐมวยเปนวยแรกของชวตมนษยท เปรยบเสมอนรากแกวของตนไม จงมความจ�าเปนตองวางรากฐานใหเขมแขง เพอใหเดกไดเตบโตและมชวตในอนาคตทมนคง การวางรากฐานของชวตในชวงเดกปฐมวย การใหความใสใจถงความตองการนบเปนเรองส�าคญทเดกควรไดรบการตอบสนอง เพอน�าไปสความส�าเรจในการด�ารงชวต ซงเรยกวาความตองการพนฐานตามทฤษฎของ Maslow ทประกอบดวย ความตองการทางรางกาย ความตองการความมนคงปลอดภยหรอสวสดภาพ ความตองการความรกและเปนสวนหนงของกลม ความตองการทจะรสกวาตนเองมคา และความตองการทจะรจกตนเองตามสภาพทแทจรงและพฒนาตามศกยภาพของตน (สรางค โควตระกล, 2554, น. 161-162) การจดท�าหลกสตรสถานศกษาจงตองก�าหนดแนวทางของหลกสตรทมเปาหมายของการพฒนาเดกใหไดรบการตอบสนองความตองการดงกลาว และควรเปนการตอบสนอง ทเหมาะสมกบบรบททแวดลอมของเดก โดยหลกสตรสถานศกษาตองวเคราะหใหเหนถงความตองการของเดกอยางแทจรงวาเดกแตละคนมธรรมชาตทเหมอนกน คอ ขนตอนของการเจรญเตบโตและพฒนาการทเกดขนตามวย แตเดกแตละคนทแตกตางกนเกดขนจากปจจยดานสภาพแวดลอม อาท การอบรมเลยงด สภาพ ทางสงคมและวฒนธรรม เปนตน ดงนน การพฒนาเดกปฐมวยตามทศทางของหลกสตร จงจ�าเปน ตองใหความส�าคญกบการตอบสนองความตองการพนฐานทเดกแตละคนมความแตกตางกน อนเนองมาจากปจจยทแวดลอมตวเดก เพอใหความตองการของเดกไดรบการตอบสนองอยางเหมาะสมทสงผลตอการมพฤตกรรมทดของเดกในอนาคต

หลกการเบองตนของหลกสตรสถานศกษาปฐมวยตามแนวทาง “HUMAN” ดงกลาว นบเปนแนวทางทสามารถน�าไปใชในการจดท�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยใหสอดคลองกบแนวทางการพฒนาเดกปฐมวย ตลอดจนบรบทของสถานศกษา ชมชนและสงคม โดยเชอมนวาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยทมประสทธภาพจะสามารถพฒนาเดกสความเปนมนษยทสมบรณ สามารถท�าประโยชนใหแกตนเอง ชมชน สงคมและประเทศชาตตอไป


จงอธบายหลกการเบองตนของหลกสตรสถานศกษาปฐมวยตามแนว HUMAN


หลกสตรสถานศกษาปฐมวยเปนหลกสตรทจดท�าขนเพอน�าไปใชในการพฒนาเดกปฐมวยใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษา ชมชนและสงคม หลกการของหลกสตรสถานศกษาปฐมวยทม เปาหมายเพอการพฒนาเดกสความเปนมนษยทสมบรณตามแนว HUMAN มดงตอไปน


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

1. หลกการพฒนาเดกแบบองครวม (Holistic: H)2. หลกการพฒนาเดกอยางเปนเอกภาพ (Unity: U)3. หลกการพฒนาเดกใหมความดงาม (Merit: M)4. หลกการมสวนรวม (Associate: A)5. หลกความตองการของเดกปฐมวย (Need: N)


การพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

จากพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ทมการมอบอ�านาจใหสถานศกษาปฐมวยด�าเนนการจดการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยน โดยค�านงถงศกยภาพและความแตกตางระหวางบคคล และใหสถานศกษาจดท�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยทเหมาะสมกบบรบทของชมชนและสงคม ภมปญญาทองถน คณลกษณะอนพงประสงคเพอพฒนาเดกใหเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคมและประเทศชาต โดยความรวมมอกบครอบครว ชมชน และผทเกยวของในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ดงนน การพฒนาหลกสตรสถานศกษาจงเปนหนาทของสถานศกษาทตองด�าเนนการเพอใหไดหลกสตรสถานศกษาทมคณภาพ สามารถน�าไปใชพฒนาผเรยนไดตามสภาพจรง ผทเกยวของในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ควรตองท�าการศกษากระบวนการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ดงแนวทางในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาทเปนแนวปฏบตส�าหรบการพฒนาหลกสตรสถานศกษาแบบครบวงจร (กระทรวงศกษาธการ, 2552, น. 37-38) ดงน

การพฒนาหลกสตรสถานศกษาโดยทวไป ประกอบดวยการด�าเนนงานใน 2 สวน คอ1. การด�าเนนการระดบสถานศกษา ด�าเนนการโดยองคคณะบคคลในระดบสถานศกษา ไดแก

คณะกรรมการสถานศกษา คณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการ เพอพจารณาจดท�าหลกสตรสถานศกษา

2. การด�าเนนการระดบชนเรยน ด�าเนนการโดยครผสอนแตละคนในการออกแบบหนวยการเรยนรและจดการเรยนการสอน เพอใหสอดคลอง เหมาะสมกบผเรยนแตละกลม ซงอาจมความแตกตางกน

การด�าเนนการพฒนาหลกสตรสถานศกษาโดยทวไป จงอยภายใตการด�าเนนงานของคณะกรรมการหรอคณะท�างาน ซงมขนตอนการด�าเนนการ ดงน

1. แตงตงคณะกรรมการ/คณะท�างาน คณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการของสถานศกษา ประกอบดวย ผบรหารสถานศกษาและครผสอน


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

2. วเคราะหขอมลจากแหลงตางๆ มแหลงขอมลส�าคญทเปนประโยชนตอการจดท�าหลกสตร สถานศกษา อาท หลกสตรแกนกลาง ขอมลจากการวเคราะหสภาพ ปญหา จดเนน ความตองการของชมชน และของสถานศกษาแตละแหง ตลอดจนความตองการของผเรยน

3. จดท�าหลกสตรสถานศกษา พจารณาจดท�าหลกสตรสถานศกษาซงมองคประกอบส�าคญ ไดแก วสยทศน คณลกษณะอนพงประสงค โครงสรางหลกสตรสถานศกษา และเกณฑการจบหลกสตร พรอมกนนสถานศกษาจะตองจดท�าเอกสารระเบยบการวดผลประเมนผล เพอใชควบคกบหลกสตรสถานศกษา

4. คณะกรรมการสถานศกษาพจารณาใหความเหนชอบ น�าเสนอรางเอกสารหลกสตรสถานศกษาและระเบยบการวดประเมนผลตอคณะกรรมการสถานศกษาเพอพจารณาใหความเหนชอบ หากมขอเสนอแนะจากคณะกรรมการใหน�าขอเสนอแนะดงกลาวไปพจารณาปรบปรงรางหลกสตรสถานศกษาใหมความเหมาะสมชดเจนยงขนกอนการอนมตใชหลกสตร เมอไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการสถานศกษาแลว ใหจดท�าเปนประกาศหรอค�าสงเรองใหใชหลกสตรสถานศกษา โดยผบรหารสถานศกษาและประธานกรรมการสถานศกษาเปนผลงนาม

5. ใชหลกสตรสถานศกษา ครผสอนน�าหลกสตรสถานศกษาไปจดการเรยนรเพอพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามเปาหมาย

6. วจยและตดตามผลการใชหลกสตร ด�าเนนการตดตามผลการใชหลกสตรอยางตอเนองเปน ระยะๆ เพอน�าผลจากการตดตามมาใชเปนขอมลพจารณาปรบปรงหลกสตรใหมคณภาพ และมความ เหมาะสมยงขน

ส�าหรบการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไดมการก�าหนดแนวทางไวในคมอหลกสตร การศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 เพอใหสถานศกษาไดน�าแนวทางไปสการปฏบตตามขนตอน (กระทรวงศกษาธการ, 2547, น. 31-47) ดงน

1. ศกษาท�าความเขาใจเอกสารหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 และเอกสาร หลกสตรอนๆ รวมทงศกษาขอมลเกยวกบตวเดกและครอบครว สภาพปจจบน ปญหา ความตองการของชมชนและทองถน

2. รวมกนจดท�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ตามหวขอ ดงน2.1 วสยทศน ภารกจ เปาหมาย หรอจดหมาย (มาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค)2.2 โครงสรางหลกสตร

2.2.1 สาระการเรยนรรายป2.2.2 เวลาเรยน

2.3 การจดประสบการณ2.4 การสรางบรรยากาศการเรยนร2.5 สอและแหลงการเรยนร2.6 การประเมนพฒนาการ2.7 การบรหารจดการหลกสตร2.8 อนๆ


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

3. ตรวจสอบหลกสตรของสถานศกษาปฐมวย เมอสถานศกษาด�าเนนการจดท�าหลกสตรสถาน-ศกษาปฐมวยเสรจแลว ควรก�าหนดใหมการประเมนกอนน�าหลกสตรไปใช อาจใหผ เชยวชาญหรอ ผทรงคณวฒทางการศกษาปฐมวยตรวจสอบคณภาพของหลกสตร องคประกอบตางๆ ของหลกสตรทจดท�า แลวประเมนระหวางด�าเนนการใชหลกสตรเพอตรวจสอบวาน�าไปใชไดดเพยงใด ควรปรบปรงแกไขเรองใด และประเมนหลงการใชหลกสตรครบแตละชวง อาย 3 ป 4 ป และ 5 ป เพอสรปผลหลกสตรทจดท�าและปรบปรงพฒนาใหดขน

จากขอมลแนวทางการพฒนาหลกสตรสถานศกษาดงกลาว จะเหนไดวาการพฒนาหลกสตร สถานศกษามการด�าเนนการอยางเปนขนตอน ซงสอดคลองกบแนวคดของกระบวนการวางแผนในการพฒนาหลกสตรของ Saylor, Alexander and Lewis (1981, p. 30) ซงประกอบดวย ขนตอนดงน

1. การก�าหนดเปาหมาย และจดประสงค2. การออกแบบหลกสตร3. การน�าหลกสตรไปใชในการจดการเรยนการสอน4. การประเมนหลกสตรดงนน เพอใหการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยมการด�าเนนการอยางมประสทธภาพ

ในเรองนจงขอน�าเสนอแนวทางการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยตามขนตอน ดงตอไปน1. การศกษาและวเคราะหขอมลทเกยวของ ไดแก หลกสตรแกนกลาง หลกสตรสถานศกษา

ฉบบเดม ความตองการในการพฒนาเดก นโยบายการจดการศกษา ความตองการของสงคม บรบทของชมชนและสงคมของสถานศกษา

2. การด�าเนนการจดท�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย โดยมการก�าหนดองคประกอบของหลกสตรสถานศกษา ซงไดแก ปรชญา วสยทศน พนธกจ/ภารกจ เปาหมายหรอจดหมาย โครงสรางของหลกสตร วธการจดประสบการณ และการประเมนพฒนาการ ซงองคประกอบดงกลาวจะตองมความสอดคลองกบความตองการของเดกปฐมวย สอดคลองกบเปาหมายและวตถประสงคของการจดการศกษาของสถานศกษา และชมชน ดงองคประกอบหลกทใชส�าหรบการจดท�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ดงน

2.1 ปรชญา เปนสงทเปนความรหรอความเชอ ซงเปนเปาหมายสงสดในการพฒนาเดกปฐมวยทสถานศกษาก�าหนดขนจากพนฐานทางปรชญาการศกษาทมการน�ามาก�าหนดใชในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยกนอยางกวางขวาง เชน ปรชญาการศกษาบรณนยม มแนวทางการพฒนาเดกใหเปนผทมความพรอมและศกยภาพในการด�ารงชวต และการปฏรปสงคม ปรชญาการศกษา พพฒนนยม มแนวทางการพฒนาเดกใหมความพรอมอยางสมดลและรอบดาน โดยยดผเรยนเปนส�าคญ และปรชญาการศกษาอตถภาวนยม มแนวทางการพฒนาเดกไดเรยนรอยางอสระ และตดสนใจดวยตนเอง ฯลฯ

2.2 วสยทศน เปนสงทแสดงถงภาพแหงความตองการในอนาคตทมความชดเจน และเปนไปไดทตองการใหเกดขนในตวเดก ซงมาจากความรวมมอของผทเกยวของในการจดท�าหลกสตรสถาน-ศกษา รวมกนแสดงความคด มองอนาคตของเดก และก�าหนดวสยทศนทมความสอดคลองกบนโยบายและบรบทในการจดการศกษาของสถานศกษา


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

2.3 พนธกจ/ภารกจ เปนขอบเขตการด�าเนนงานทส�าคญ ซงสถานศกษาตองปฏบตเพอใหบรรลวสยทศนทก�าหนดไว และน�าไปสการวางแผนปฏบตตอไป

2.4 เปาหมายหรอจดหมาย เปนความคาดหวงดานคณภาพทตองการใหเกดขนกบเดก ซงสอดคลองกบหลกสตรแกนกลาง วสยทศนและพนธกจของสถานศกษา

2.5 โครงสรางของหลกสตร เปนการก�าหนดโครงสรางของหลกสตรตามชวงอายของเดก ซงประกอบดวย มาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค ตวบงชและสภาพทพงประสงค สาระการเรยนร รายป และเวลาเรยน

2.6 วธการจดประสบการณ เปนการก�าหนดแนวทางการจดประสบการณทเหมาะสมกบพฒนาการดานรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญา ทเปนไปตามวย ความตองการ ความถนด และศกยภาพของเดกแตละคน ดวยการจดเตรยมสอและสภาพแวดลอมการเรยนรทเปดโอกาสใหเดกไดมอสระในการเลอก และปฏบตดวยตนเองทงในและนอกสถานศกษา

2.7 การประเมนพฒนาการ เปนการด�าเนนงานทแสดงถงความมคณภาพของหลกสตร สถานศกษาวาตองการพฒนา ปรบปรง หรอแกไขมากนอยเพยงใด การประเมนพฒนาการ จงจ�าเปนตองมการด�าเนนงานอยางเปนระบบทเรมจากการวางแผน การเลอกใชเครองมอและการเกบรวบรวมขอมล เพอใหไดผลการประเมนทแทจรงส�าหรบน�ามาใชในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาใหมประสทธภาพมาก ยงขน

จากองคประกอบของหลกสตรสถานศกษาดงกลาวขางตน สถานศกษาสามารถก�าหนดหวขอ เพมเตมหรอปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม

3. การตรวจสอบหลกสตรสถานศกษาปฐมวย เปนการตรวจสอบคณภาพของหลกสตรท เกยวกบองคประกอบของหลกสตร โดยผเชยวชาญหรอผทเกยวของทางการศกษาปฐมวย ตลอดจน พอแม ผปกครองและบคคลในชมชนของสถานศกษา เพอใหขอคดเหนและขอเสนอแนะในการพฒนา และปรบปรงแกไข ใหหลกสตรสถานศกษามความสมบรณกอนการน�าไปใช

4. การน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช เปนการน�าหลกสตรสถานศกษาทผานการตรวจสอบไปใชในการจดประสบการณ โดยครจะตองท�าการออกแบบการจดประสบการณ ซงประกอบดวย วตถประสงค ยทธศาสตรการจดประสบการณ และวธการประเมนพฒนาการเดกทเปนไปตามแนวทางของหลกสตรสถานศกษา เพอใหบรรลเปาหมายของการพฒนาเดกตามบรบทของสถานศกษา ชมชนและสงคม

5. การวจยและตดตามผลการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ทตองด�าเนนการอยางตอเนองและเปนขนตอนทงกอนการใชหลกสตร ระหวางการใชหลกสตรและหลงการใชหลกสตร เพอใหไดขอมลส�าหรบเปนแนวทางในการตดสนใจเกยวกบหลกสตรทมความชดเจนและมความเชอมน อนสงผลใหการพฒนาเดกปฐมวยของสถานศกษาบรรลตามเปาหมายทก�าหนดไวในหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

จากขนตอนการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยดงกลาว สถานศกษาสามารถน�าขนตอนหลกไปก�าหนดรายละเอยด ใหสอดคลองกบแนวทางการพฒนาเดกของครอบครว สถานศกษา ชมชนและสงคม ตามบรบทของสถานศกษาแตละแหง เพอใหไดหลกสตรสถานศกษาปฐมวยทมประสทธภาพ สามารถน�าไปใชในการจดการศกษาไดบรรลเปาหมายตามมาตรฐานทก�าหนดตอไป


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


การพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยมขนตอนอะไรบาง


การพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย มการด�าเนนการตามขนตอนดงตอไปน1. การศกษาและวเคราะหขอมลทเกยวของ2. การด�าเนนการจดท�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยทมองคประกอบ ไดแก ปรชญา วสยทศน

พนธกจ/ภารกจ เปาหมายหรอจดหมาย โครงสรางของหลกสตร วธการจดประสบการณ และการประเมนพฒนาการ

3. การตรวจสอบหลกสตรสถานศกษาปฐมวย4. การน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช5. การวจยและตดตามผลการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย


การน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช

การน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช เปนขนตอนทมความส�าคญยงทเกยวของกบการเปลยนแปลงดวยการยอมรบและการเหนประโยชนของหลกสตรทสรางขนใหม เปนการน�าหลกสตรท ไดรบการพฒนาขนสการปฏบต การน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใชจ�าเปนททกฝายตองท�าความเขาใจถงการเปลยนแปลงทตองเกดขนในการจดประสบการณ ดงทมการอธบายวา ถาครและผทเกยวของในการพฒนาหลกสตร เขาใจถงธรรมชาตของการเปลยนแปลง กจะท�าหนาทไดเปนอยางดทจะมการปฏบตทเหมาะสม ค�าถามทมกพบจากครเมอมการเปลยนแปลงทเกยวกบหลกสตร เชน ครทกคนตองการการเปลยนแปลงนหรอไม ท�าไมตองมการเปลยนแปลง การเปลยนแปลงจะเกดผลกระทบกบครอยางไร มวธการอะไรบางทครตองใหการสนบสนนการเปลยนแปลงทดทสด หลกสตรใหมจะชวยพฒนาคณภาพการเรยนรไดหรอไม ครจะแนใจไดอยางไรวาจะกอใหเกดการเปลยนแปลงอยางตอเนอง (Print, 1993, p. 226) ดงนน เพอใหการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยทเปนการเปลยนแปลงซงเกดขนในสถานศกษาไดมการน�าไปใชไดประสบผลส�าเรจ จ�าเปนตองมการเตรยมความพรอมในการด�าเนนงานและการจดกจกรรม เพอใหไดขอมลส�าหรบน�ามาแกไข ปรบปรง และพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยใหมประสทธภาพมากยงขน


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

การน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช มความจ�าเปนตองมการวางแผนเพอก�าหนดขอบเขตของการด�าเนนการน�าหลกสตรสถานศกษาไปใช ทสามารถท�าใหหลกสตรสถานศกษาสการปฏบตทสงผลตอการพฒนาเดกไดบรรลเปาหมายตามแนวทาง ดงตอไปน

1. ประชมวางแผนกอนการด�าเนนการ เปนการด�าเนนการประชมวางแผนรวมกนระหวางบคคลทเกยวของกบการน�าหลกสตรสถานศกษาไปใช ซงไดแก ทปรกษาดานหลกสตร ผบรหาร คณะคร ผปกครองและบคคลอนๆ ทเกยวของ การประชมวางแผนเปนการน�าเสนอเปาหมายและขอบเขตของการน�าหลกสตรสถานศกษาไปใช ซงผเขาประชมจ�าเปนตองก�าหนดกรอบภาระงานทผบรหารสถานศกษาและคณะครจะเปนผน�าหลกทส�าคญในการสนบสนนการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช กจกรรมการประชมวางแผนสามารถปฏบตไดในลกษณะทหลากหลาย เชน การประชมกลมขนาดเลก เพอรวมอภปรายและแสดงแนวคดเพอใหไดขอมลส�าหรบแผนการด�าเนนงาน การประชมกลมขนาดกลางระหวางบคลากรทเกยวของกบสถานศกษา เพอชแจงและก�าหนดแผนการด�าเนนงาน หรอการประชมกลมขนาดใหญ เพอการรบรและการวางแผนรวมกนระหวางผทเกยวของทงหมด การประชมวางแผนกอนการน�าหลกสตร สถานศกษาปฐมวยไปใชมเปาหมายหลก คอ เพอประเมนสถานการณและน�าขอมลการประเมนมาจดเตรยมความพรอมของบคลากรทเหมาะสมกบภาระงานของการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช ดวยแนวทางการประเมนสถานการณโดยการวเคราะห SWOT ดงน

1.1 การวเคราะหจดแขง (Strength: S) คอ การประชมทมการน�าเสนอขอมลอางองปจจยภายในของสถานศกษาทสงผลดตอการด�าเนนการใชหลกสตรทสถานศกษามความโดดเดน ทสามารถน�ามาใชประโยชนในการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใชเพอใหบรรลวตถประสงค เชน ผบรหารม ความรความเขาใจเกยวกบหลกสตร มความมงมนในการท�างาน และมความสามารถในการประสานงานความรวมมอกบผอนไดอยางด ส�าหรบผสอนเปนผทมความเชยวชาญในการสอน มความคดสรางสรรค ยอมรบการเปลยนแปลงและมความกระตอรอรน มความรก และสามคครวมกนในสถานศกษา

1.2 การวเคราะหจดออน (Weakness: W) คอ การประชมทมการน�าเสนอขอมลปจจยภายในของสถานศกษาทสงผลเสย หรอผลกระทบตอการด�าเนนการใชหลกสตร เชน ผสอนยงขาดความช�านาญในการจดประสบการณ ผ สอนไมไดจบทางดานการศกษาปฐมวย ไมสนใจและไมชอบการเปลยนแปลง หรอบคลากรขาดภาวะผน�าและการท�างานเปนทม ฯลฯ จดออนเหลานเปนภาวะทไมเออประโยชนตอการน�าหลกสตรสถานศกษาไปใช จ�าเปนตองก�าจดออกไป โดยสถานศกษาควรหาโอกาสพฒนาจดแขงทมใหมากยงขน เพอใหการน�าหลกสตรสถานศกษาไปใชไดส�าเรจ

1.3 การวเคราะหโอกาส (Opportunity: O) คอ การประชมทมการน�าเสนอขอมลปจจยภายนอกสถานศกษาทสงผลดหรอเปนประโยชนตอการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช เชน หลกสตรสถานศกษามความโดดเดนทสนองความตองการในการจดการศกษาของชมชน บคลากรในชมชนใหความรวมมอในการจดการศกษา เปนตน

1.4 การวเคราะหอปสรรค (Threat: T) คอ การประชมทมการน�าเสนอขอมลปจจยภายนอกสถานศกษาทสงผลเสย หรอเปนอปสรรคตอการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช ผลเสยหรออปสรรคทเกดขนเปนสงทสถานศกษาไมสามารถเปลยนแปลงแกไข หรอควบคมไมใหเกดขนได ท�าไดเพยงหาทาง


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

ปองกนใหเกดขนนอยลง ดงเชน พอแมและผปกครองขาดความร ความเขาใจในการอบรมเลยงดและใหการศกษาแกเดกปฐมวย สถานศกษาสามารถแกไขไดโดยการจดโครงการหรอกจกรรมการใหความรแกพอแมและผปกครองในรปแบบตางๆ เชน การประชม การจดนทรรศการ การเผยแพรขาวสารทางจลสาร เปนตน

ผลการวเคราะหดงกลาว จะชวยท�าใหเกดแนวทางการจดเตรยมบคลากรทเหมาะสมกบการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใชไดอยางมประสทธภาพ ซงสถานศกษาตองใหความส�าคญกบการหาจดแขงทเปนปจจยภายใน ซงสนบสนนการด�าเนนการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวยและก�าจดจดออน ซงเปนปจจยภายในทสงผลเสยหรอผลกระทบตอการด�าเนนการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวยออกไป สถานศกษาตองมความพยายามทจะพฒนาโอกาสทเปนผลดและเออประโยชนตอการใชหลกสตร สถานศกษาปฐมวยใหมากขน และพยายามหลกเลยงอปสรรคทเปนผลเสยทอาจเกดขนกบการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ดงตวอยางผลการวเคราะห SWOT ทเกดขนจากการประชมวางแผนการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช ดงตอไปน

ปจจยปจจยทสงผลดตอการใช

หลกสตรสถานศกษา

ปจจยทสงผลเสยหรอผลกระทบตอการใช

หลกสตรสถานศกษา

ภายในสถานศกษา

จดแขง (S) : พฒนาใหยงยน• ครมความรความสามารถ• ครมความกระตอรอรนและเรยนรงานได

รวดเรว• ผบรหารมภาวะผน�าและเปนนกวาง

แผนทด

จดออน (W) : ก�าจดออกไป• ผบรหารขาดภาวะผน�า และไมสนบ

สนนการเปลยนแปลง• ครขาดความรและประสบการณ• ครชอบสอนเขยน อานเปนหลก

ภายนอกสถานศกษา

โอกาส (O) : แสวงหาโอกาสใหมากขน• พอแมและผปกครองสนใจและใหความ รวมมอในการจดการศกษา

อปสรรค (T) : หลกเลยง• พอแม และผปกครองขาดความร

ความเขาใจในการอบรมเลยงดเดก

2. ก�าหนดแผนการด�าเนนงาน หลงจากการประชมวางแผนการด�าเนนการแลว จะท�าใหสถานศกษาสามารถน�ามาก�าหนดเปนแผนการด�าเนนงานการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช ซงประกอบดวยแผนการด�าเนนงาน ดงตอไปน

2.1 แผนการเตรยมความพรอมปจจยทสนบสนนการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

ไปใช ไดแก การก�าหนดผรบผดชอบในการใชหลกสตร การจดเตรยมสอ วสดและอปกรณ การเตรยมสถานทและสงแวดลอม การเรยนร การเตรยมพฒนาบคลากร การเตรยมระบบการวดและประเมนผล การใชหลกสตรสถานศกษา การเตรยมงบประมาณและสงอ�านวยความสะดวก และการประสานความรวมมอระหวางบานและชมชน


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

2.2 แผนการพฒนาบคลากรใหมความเชยวชาญทสอดคลองกบแนวทางของหลกสตร

สถานศกษาปฐมวย บคลากรทตองไดรบการพฒนาความเชยวชาญ ไดแก2.2.1 ผบรหารสถานศกษามความส�าคญยงตอการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

ไปใช ผบรหารจะท�าหนาทในการเปนผน�ารวมกบบคลากรในการก�าหนดนโยบายและแนวทางการด�าเนนการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ดงนน ผบรหารจงจ�าเปนตองมความร ความเขาใจอยางลกซงเกยวกบหลกสตรสถานศกษา มวสยทศนทกาวหนา และมองผลส�าเรจทจะเกดขนจากการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวยทชดเจน สามารถเปนผน�าและประสานความรวมมอกบบคลากรทงภายในและภายนอกสถานศกษาไดเปนอยางด ดงบทบาทและหนาทของผบรหารทเกยวของกบการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช ดงน

1) จดท�าแผนการด�าเนนงานการจดการศกษาตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย2) แสวงหาความรและฝกฝนทกษะเกยวกบหลกสตรสถานศกษาปฐมวยให

ลกซง3) จดระบบการนเทศ ตดตามและสนบสนนการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย4) สนบสนนปจจยทเออตอการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช ทงในดาน

การพฒนาบคลากร งบประมาณ สอ วสด อปกรณ และแหลงการเรยนร5) สนบสนนใหมการน�านวตกรรมและเทคโนโลยมาใชในการจดประสบการณ

ตามแนวทางของหลกสตรสถานศกษาปฐมวย6) จดระบบการวดและประเมนผลหลกสตรอยางเตมประสทธภาพทงระยะกอน

การใชหลกสตร ระหวางการใชหลกสตรและหลงการใชหลกสตร เพอใหหลกสตรสถานศกษาไดรบการพฒนาอยางตอเนอง สอดคลองกบบรบทของผเรยน สถานศกษา ชมชนและทองถน

7) จดเตรยมแผนบคลากรในการท�างานตามขอบขายของการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

2.2.2 ครผสอน นบเปนผทมความส�าคญทสดตอการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช เนองจากครผสอน คอ ผทน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปสการปฏบตจรงในชนเรยน หากคร ผสอนมความร ความเขาใจ ทกษะและเจตคตทดตอหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ยอมสงผลใหหลกสตรสถานศกษาปฐมวยเปนหลกสตรทมประสทธภาพ สถานศกษาจ�าเปนตองก�าหนดแผนการด�าเนนงานการพฒนาครผสอนเกยวกบหลกสตรสถานศกษาปฐมวย เชน การฝกอบรมทกษะการจดประสบการณ เทคนคการสอน การประเมนพฒนาการ และการศกษาดงาน ฯลฯ ทงนเพอน�าความรและประสบการณมาใชในการด�าเนนงานตามบทบาทและหนาทของครผสอนทเกยวของกบการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช ดงน

1) จดท�าหนวยการเรยนร ออกแบบการจดประสบการณและด�าเนนการจดประสบการณ

2) ใชเทคนคการจดประสบการณทเหมาะสมกบพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวย


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

3) น�านวตกรรมและเทคโนโลยททนสมยมาบรณาการใชในการจดประสบการณ4) จดเตรยมสอ สภาพแวดลอมและแหลงการเรยนร5) จดเตรยมแนวทางการประเมนพฒนาการเดก6) ประสานความรวมมอระหวางบาน โรงเรยนและชมชนในการจดประสบการณ

ตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย7) จดท�าวจยชนเรยนเพอสงเสรมและแกไขพฒนาการเดกใหบรรลเปาหมายตาม

หลกสตร2.2.3 บคลากรผ สนบสนน เปนผ ทมสวนส�าคญในการสนบสนนใหเกดการน�า

หลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใชไดอยางคลองตว เชน นกเทคโนโลย ศกษานเทศก และหวหนาฝายโภชนาการ ฯลฯ บคลากรเหลานจ�าเปนตองเขามามสวนรวมในการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย จงควรไดรบการพฒนาใหมความรความเขาใจเกยวกบหลกสตรสถานศกษาปฐมวยในดานนโยบาย จดมงหมายและองคประกอบอนๆ เพอน�าแนวทางไปใชในการวางแผนการสนบสนนการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ดงบทบาทและหนาทของบคลากรผสนบสนนการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ดงน

1) บทบาทของนกเทคโนโลย(1) จดเตรยมนวตกรรมและเทคโนโลยเพอสนบสนนการจดประสบการณ(2) จดสภาพแวดลอมทสรางแรงจงใจในการเรยนรใหแกเดก(3) ดแลรกษาสอและสภาพแวดลอมใหมความพรอมส�าหรบการใชงาน

อยางสม�าเสมอ2) บทบาทของศกษานเทศก

(1) นเทศ ก�ากบ ตดตามและชวยเหลอการจดประสบการณใหแกคร ผสอน

(2) วางแผนการพฒนา ปรบปรงและแกไขการจดประสบการณใหบรรล-เปาหมายของหลกสตรสถานศกษา

(3) น�าเทคนคการนเทศมาใชใหเหมาะสมตามความแตกตางของศกยภาพครผสอนแตละคน

(4) แสวงหาความรทเปนประโยชน เพอสนบสนนการจดประสบการณใหแกครผสอน

3) บทบาทของฝายโภชนาการ(1) จดท�าแผนโภชนาการทเหมาะสมกบวย และการเจรญเตบโตของเดก(2) ก�ากบ ตดตามดแลใหเดกมภาวะโภชนาการทเหมาะสมกบวย

2.2.4 ผปกครองและชมชนเปนผทมสวนส�าคญในการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวยเชนกน เนองจากผปกครองและชมชนเปนสวนหนงของสงคมทตองเขามามบทบาทในการจดการศกษา จงเปนหนาทของสถานศกษาปฐมวยทตองด�าเนนงานจดเตรยมแผนพฒนาพอแม ผปกครอง และบคคล ในชมชนทเกยวของใหมความร ความเขาใจตามแนวทางของหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ยอมสงผลตอ


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

การใชหลกสตรใหมความส�าเรจไดมากยงขน เนองจากผปกครองและชมชนเปนผทมบทบาทและหนาท ทเกยวของกบการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ดงน

1) บทบาทของผปกครอง(1) วางแผนการจดประสบการณรวมกบสถานศกษา(2) ใหความรวมมอกบการจดกจกรรมตามหลกสตรทงในและนอกสถาน-

ศกษา(3) รวมรบการฝกอบรมเพอใหมความรความเขาใจ ทกษะและเจตคต

เกยวกบหลกสตรสถานศกษาปฐมวยตามบรบทของผปกครอง(4) เลยงดและเอาใจใสกบพฒนาการและการเรยนรของเดกอยางสม�าเสมอ(5) แสวงหาความรและพฒนาตนเองเพอการเปนผปกครองคณภาพ(6) รวมประเมนพฒนาการเดกกบสถานศกษาอยางตอเนอง

2) บทบาทของชมชน(1) เปนคณะกรรมการสถานศกษา(2) สนบสนนสอ แหลงการเรยนรและภมปญญาทองถน(3) รวมจดกจกรรมสงเสรมพฒนาการใหแกเดก(4) เผยแพรขาวสารความรทเปนประโยชน(5) จดท�าแหลงการเรยนรทมคณภาพในรปแบบทหลากหลาย

2.3 แผนการจดระบบบรหารหลกสตรสถานศกษาปฐมวย เปนการจดเตรยมแผนงาน การบรหารหลกสตรสถานศกษาในฝายตางๆ โดยจะมการก�าหนดผรบผดชอบในการบรหารจดการใหการด�าเนนงานประสบผลส�าเรจไดดวยด เชน ฝายบรหารหลกสตรและการจดประสบการณ ฝายงบประมาณ ฝายสอทรพยากรและแหลงการเรยนร ฝายประเมนพฒนาการเดก ฝายนเทศ ก�ากบ และตดตาม ฯลฯ ระบบบรหารของแตละฝายจะท�าหนาทสนบสนนงานและอ�านวยความสะดวกแกผทเกยวของในการน�าหลกสตรสถานศกษาไปใช ตลอดจนแกไขปญหาและอปสรรคทอาจเกดขนในระหวางการใชหลกสตรไดอยางทนท

3. ด�าเนนการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย หวใจส�าคญของการด�าเนนการใชหลกสตร คอ การจดประสบการณของครปฐมวย ครจงเปนผทมความส�าคญยงตอการด�าเนนการใชหลกสตรใหบรรล จดมงหมาย ดงนน ในขนตอนนสถานศกษาตองเตรยมความพรอมใหกบครในการจดประสบการณทเปนไปตามแนวทางของหลกสตร โดยใหครไดรบการพฒนาตนเอง เชน การอบรมเลยงด วธการจดประสบการณ การจดเตรยมสอ สภาพแวดลอมและแหลงการเรยนร การประเมนพฒนาการเดกปฐมวย และการบรหารจดการหลกสตร ฯลฯ และในขณะทมการด�าเนนการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ฝายตางๆ ทเกยวของ เชน ผบรหาร ผปกครองและชมชน ศกษานเทศก และนกเทคโนโลย ควรใหการสนบสนนและชวยเหลอ การจดประสบการณของครใหด�าเนนไปอยางมประสทธภาพตามจดมงหมายของหลกสตร


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

4. ตดตามและประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย จากการทมการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยลงสการปฏบตจรงในสถานศกษา จ�าเปนตองมการตดตามและประเมน ผลการใชหลกสตรสถานศกษา เพอตรวจสอบคณภาพของหลกสตรดวยวธการดงน

4.1 เกบและรวบรวมขอมลผลการปฏบตการใชหลกสตรใหไดจ�านวนมากและหลาก

หลาย เชน ผลการจดประสบการณของผสอน ผลการประเมนพฒนาการเดก ความคดเหนของคร ผบรหาร ผปกครอง และบคคลทเกยวของ เปนตน โดยน�าขอมลทรวบรวมไดมาวเคราะหและสรปผลเพออธบายคณภาพของหลกสตร

4.2 เกบขอมลเพอหาปญหาและอปสรรคในการใชหลกสตรจากผทเกยวของ เชน ขอมลจากการจดประสบการณของคร พบปญหาและอปสรรคใดบาง ความรความเขาใจของครเกยวกบหลกสตรสการปฏบต มมากนอยเพยงใด การประสานงานความรวมมอของผปกครองพบอปสรรคใดบาง สอและอปกรณมมากนอยและเหมาะสมกบเดกเพยงใด เปนตน

4.3 ศกษาวธการแกไขคณภาพของหลกสตรจากสภาพผลการปฏบตการใชหลกสตร ตลอด

จนปญหาและอปสรรคในการใชหลกสตรทพบ สถานศกษาจ�าเปนตองแสวงหาและก�าหนดวธการแกไขอยางรวดเรวดวยการประชมและระดมความคดจากผทเกยวของเขามามสวนรวมในการใหขอเสนอแนะวธการแกไขและปรบปรงคณภาพของหลกสตร

4.4 วจยและพฒนา เปนกจกรรมหนงทมความส�าคญและตองมการด�าเนนงานอยางเปนระบบ เพอใหไดขอมลเกยวกบการใชหลกสตรสถานศกษา มาเปนแนวทางพฒนาหลกสตรสถานศกษาใหมประสทธภาพมากยงขน


การน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใชมแนวทางอยางไร


การน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใชจ�าเปนตองมการวางแผน เพอใหหลกสตรสถานศกษาสการปฏบตทสงผลตอพฒนาเดกไดบรรลเปาหมาย โดยมแนวทางดงตอไปน

1. ประชมวางแผนกอนการด�าเนนการ2. ก�าหนดแผนการด�าเนนการ3. ด�าเนนการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย4. ตดตามและประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


การประเมนหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

การประเมนหลกสตรสถานศกษาปฐมวยเปนกจกรรมขนสดทายของการจดท�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย เพอใหไดขอมลส�าหรบการตดสนใจเกยวกบหลกสตรสถานศกษาปฐมวย การประเมนหลกสตรสถานศกษาปฐมวยตองมการวางแผน การจดเตรยมขอมล และการด�าเนนงานอยางเปนกระบวนการรวมกนระหวางผทเกยวของ เพอใหไดผลการประเมนทเปนประโยชนส�าหรบการน�าไปชวยเหลอคร เดก และ สถานศกษาใหมการจดประสบการณไดประสบผลส�าเรจตามเปาหมายของหลกสตร และผลการประเมนหลกสตรสถานศกษาจะเปนขอมลส�าคญส�าหรบการตดสนใจเกยวกบหลกสตรวามคณคาตอการน�าไปปฏบต หรอตองมการพฒนา ปรบปรง และแกไขอยางไร ดงทมการอธบายเกยวกบจดประสงคของการประเมนหลกสตรทสามารถน�ามาใชเปนแนวทางของการประเมนหลกสตรสถานศกษาปฐมวย (Brady and Ken-nedy, 2003, p. 236; Oliva, 2001, p. 443) ดงน

1. เพอวดระดบสมรรถนะของผเรยนทพบวาเปนไปตามวตถประสงคหรอไม2. เพอเปรยบเทยบสมรรถนะของผเรยนกบมาตรฐาน3. เพออธบายและตดสนใจเกยวกบหลกสตร4. เพอท�าการตรวจสอบเปาหมายและวตถประสงคจากสงทเกดขนจากการด�าเนนการทประกอบ

ดวย การประเมนแผนงาน การประเมนการจดประสบการณ การประเมนกระบวนการ การประเมนผลผลตและการประเมนวธการ

จากขอมลดงกลาวสรปไดวา การประเมนหลกสตรสถานศกษาปฐมวย เปนกจกรรมทมความส�าคญตอการตดสนใจเกยวกบคณภาพของหลกสตรทสงผลใหมการน�าไปพฒนา ปรบปรง และแกไข เพอใหการจดประสบการณตามหลกสตรสถานศกษาบรรลเปาหมายอยางมประสทธภาพ

การประเมนหลกสตร ทเหมาะสมส�าหรบน�ามาใชในการประเมนหลกสตรสถานศกษาปฐมวย มหลายแนวทาง ดงน

1. การประเมนโดยพจารณาจากจดมงหมาย มดงน1.1 การประเมนผลระหวางการด�าเนนการ (formative evaluation) เปนการประเมนผล

ในระหวางทมการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย จดมงหมายของการประเมนผลระหวางการด�าเนนการ คอ มงตรวจสอบผลการปฏบตระหวางทมการด�าเนนการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวยวา มปญหาและอปสรรคใดบาง เชน การประเมนการเขยนแผนการจดประสบการณ การประเมนวธการจดประสบการณ การประเมนสอและสงแวดลอมส�าหรบการจดประสบการณ และการประเมนความคดเหนของครผสอนและผเกยวของ ฯลฯ ขอมลทไดจากการประเมนนจะเปนประโยชนส�าหรบน�ามาปรบปรงในขณะทมการใชหลกสตรไดในทนท เปนการลดอปสรรคทเกดขน และชวยท�าใหการด�าเนนการใชหลกสตรบรรลเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

1.2 การประเมนผลรวมหลงเสรจสนการด�าเนนการ (summative evaluation) เปนการประเมนผลเมอเสรจสนการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย จดมงหมายของการประเมนผลรวมหลงเสรจสนการด�าเนนการ คอ การตดสนผลส�าเรจของการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวยวาเปนหลกสตรท เหมาะสมหรอไมส�าหรบสถานศกษา หรอจ�าเปนตองมการพฒนาปรบปรงและแกไขอยางไร การประเมนผลรวมสามารถด�าเนนการไดหลงจากมการน�าหลกสตรสถานศกษาไปใชอยางนอย 1 ภาคเรยน หรอ 1 ป การศกษา ซงสถานศกษาสามารถพจารณาไดตามความเหมาะสม

2. การประเมนโดยพจารณาจากชวงเวลา ดงน2.1 การประเมนหลกสตรสถานศกษาหลงจากทมการจดท�าแลวเสรจ เพอพจารณาความ

ถกตองและความเหมาะสมเกยวกบองคประกอบของหลกสตร เชน ปรชญา วสยทศน พนธกจ เปาหมาย คณลกษณะทพงประสงค (มาตรฐาน) โครงสรางการเรยนร การจดประสบการณ สอและแหลงการเรยนรและการประเมนผล ฯลฯ การประเมนกอนการด�าเนนการควรใชแนวทางการมสวนรวมในการประเมนจากผทเกยวของทงในระดบครอบครว สถานศกษา ชมชน และสงคมทเปนบรบทของสถานศกษา เพอใหไดผลการประเมนทสอดคลองกบบรบทของหลกสตรสถานศกษาโดยแทจรง นอกจากน ยงรวมถงการประเมนบคลากร และสงอ�านวยความสะดวกในการใชหลกสตรสถานศกษาวามความพรอมหรอไมเพยงใด เชน คร สภาพแวดลอมภายในและภายนอกหองเรยน สอและอปกรณ เครองเลนสนาม ตลอดรวมถงระบบการ ใหบรการในการจดประสบการณ เชน เอกสาร คอมพวเตอร และระบบอนเทอรเนต เพอการคนควาขอมลเพมเตม ฯลฯ

2.2 การประเมนระหวางการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย หมายถง การประเมนการด�าเนนงานทเกดขนในระหวางการใชหลกสตรสถานศกษาวาเปนไปตามวตถประสงคหรอไมอยางไร เชน การประเมนการออกแบบและการจดประสบการณของคร การประเมนผลพฒนาการของเดก การประเมนปจจยสงอ�านวยความสะดวกในการจดประสบการณวาสามารถใชไดอยางมประสทธภาพเพยงใด และการประเมนความคดเหนของผบรหาร คร และผทเกยวของ ฯลฯ ขอมลจากการประเมนจะน�ามาใชส�าหรบการพฒนา ปรบปรง และแกไขหลกสตรสถานศกษาปฐมวยใหสามารถลงสการปฏบตไดอยางมประสทธภาพ ดงนน การประเมนชวงเวลาระหวางการใชหลกสตรจงมความส�าคญทสามารถสะทอนใหเหนถงการน�าหลกสตรสถานศกษาสการปฏบตจรงใหบรรลตามจดมงหมายของหลกสตรไดมากนอยเพยงใด

2.3 การประเมนหลงเสรจสนการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย หมายถง การประเมนหลงเสรจสนการใชหลกสตรสถานศกษา เพอตรวจสอบหลกสตรสถานศกษาวามประสทธภาพมากนอย เพยงใด โดยครอบคลมการประเมนกระบวนการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ตวหลกสตรสถานศกษา กระบวนการใชหลกสตรสถานศกษา และการประเมนคณภาพของผเรยน

3. การประเมนโดยพจารณาจากสงทตองท�าการประเมน เปนการประเมนหลกสตรสถานศกษาทมการยอมรบและใชกนโดยทวไป ทเรยกวา รปแบบของสตฟเฟลบม (Stufflebeam Model) ประกอบดวย สงทตองท�าการประเมน โดยน�ามาใชเปนแนวทางการประเมนส�าหรบหลกสตรสถานศกษาปฐมวย 4 ประการ ดงน (ธ�ารง บวศร, 2542, น. 339-341)


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

3.1 การประเมนบรบท (context evaluation) เปนการประเมนผลในขนการวางแผน การจดท�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย จดมงหมายของการประเมนผล คอ เพอชวยใหไดขอมลในการก�าหนดจดมงหมายของหลกสตรสถานศกษา โดยวเคราะหจากสงแวดลอม ความตองการของชมชน และปญหาตางๆ ขอมลจากการประเมนบรบทเหลานจะถกน�ามาใชในการก�าหนดจดมงหมายของหลกสตร กจกรรมทใชส�าหรบการประเมนบรบท ไดแก การส�ารวจความคดเหน และการประชมผเชยวชาญ ฯลฯ

3.2 การประเมนตวปอนหรอปจจยน�าเขา (input evaluation) เปนการประเมนผลในขนการจดท�าโครงการหรอโครงสราง (programming or structuring) จดมงหมายของการประเมน คอ การพจารณาวาจะใชทรพยากรอยางไรจงจะบรรลจดหมายของหลกสตรสถานศกษาได เชน การตรวจสอบความพรอมของสถานศกษา ยทธศาสตรหรอวธการปฏบตส�าหรบการใชหลกสตรสถานศกษาใหบรรลผลควรเปนอยางไร และมการน�าไปใชอยางไร และจะบรรลผลหรอไม หรอควรเปลยนแปลงอยางไร การประเมนนเปนการตรวจสอบความพรอมเบองตนเกยวกบทรพยากร ทจะน�าไปใชในการเลอกแผนการจดประสบการณของหลกสตรสถานศกษาปฐมวยใหมความเหมาะสม และสามารถด�าเนนการไดอยางเปน รปธรรม

3.3 การประเมนกระบวนการ (process evaluation) เปนการประเมนผลในขนปฏบตการ การประเมนผลประเภทนเรมขนหลงจากทน�าเอาหลกสตรสถานศกษาลงสการปฏบตในชนเรยน เปนการประเมนเพอใหไดขอมลปอนกลบใน 3 ประการ คอ ประการแรก เพอตรวจสอบหาขอบกพรองหรอท�านายขอบกพรองทจะเกดขน ซงอาจเปนขอบกพรองของหลกสตรหรอของการจดประสบการณ ประการทสอง เพอใหไดขอมลทเกดขนระหวางการด�าเนนการใชหลกสตรสถานศกษา เพอประโยชนในการตดสนใจ เกยวกบหลกสตรสถานศกษาใหมประสทธภาพมากยงขน และประการทสาม เพอประโยชนในการเกบ หลกฐานในการปฏบตงานการใชหลกสตรสถานศกษา

3.4 การประเมนผลผลต (product evaluation) เปนการประเมนเพอตรวจสอบผลการใชหลกสตรสถานศกษา หลงจากเสรจสนการด�าเนนการแลววาบรรลจดมงหมายตามหลกสตรสถานศกษาทก�าหนดไวหรอไม มากนอยเพยงใด การประเมนผลผลตทส�าคญจะตองมการก�าหนดเกณฑมาตรฐานส�าหรบน�าเอาผลผลตมาเทยบกบเกณฑมาตรฐาน เชน การน�าผลการประเมนพฒนาการของเดกมาเทยบกบเกณฑมาตรฐาน เพออธบายผลการประเมนพฒนาการของเดกวาเปนไปในทศทางใด ฯลฯ การประเมนผลผลตน จะเปนตวชวดหลกสตรสถานศกษาวามคณภาพหรอไมเพยงใด เพอน�าไปใชในการตดสนใจในการพฒนา ปรบปรงและแกไขหลกสตรสถานศกษาใหมประสทธภาพมากยงขน

จากแนวทางการประเมนหลกสตรสถานศกษาปฐมวยทง 3 ประเภท ดงกลาวสามารถน�ามาสรปไดดงตารางท 2.3 ดงน


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

ตารางท 2.3 แนวทาง วธการ และจดมงหมายของการประเมนหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

แนวทาง วธการ จดมงหมายการประเมน

การประเมนโดยพจารณาจากจดมงหมาย

• การประเมนผลระหวาง การด�าเนนการ

• ตรวจสอบผลการปฏบตระหวางการด�าเนนการใชหลกสตรสถาน ศกษาปฐมวย

• การประเมนผลรวมหลงเสรจสน การด�าเนนการ

• ตดสนผลส�าเรจของการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

การประเมนโดยพจารณาจากชวงเวลา

• การประเมนกอนการน�าหลกสตร สถานศกษาปฐมวยไปใช

• ตรวจสอบความถกตองและ เหมาะสมของหลกสตร สถานศกษาปฐมวย

• ตรวจสอบความพรอมกอนการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

• การประเมนระหวางการใช หลกสตรสถานศกษาปฐมวย

• ประเมนการด�าเนนงานทเกดขนระหวางการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

• การประเมนหลงจากเสรจสน การใชหลกสตรสถานศกษา

ปฐมวย

• ตรวจสอบประสทธภาพของหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

การประเมนโดยพจารณาจากสงทตองการประเมน

• การประเมนบรบท • ก�าหนดจดมงหมายของหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

• การประเมนตวปอนหรอปจจย น�าเขา

• การประเมนความพรอมเกยวกบทรพยากรทจะน�าไปใชในการเลอกแผนการจดประสบการณท เหมาะสม

• การประเมนกระบวนการ • ปรบปรงผลการปฏบตในระหวางการใชหลกสตรสถานศกษา

• การประเมนผลผลต • ควรพฒนา ปรบปรง และแกไข หลกสตรสถานศกษาปฐมวยหรอไม / อยางไร


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

จากขอมลการประเมนหลกสตรสถานศกษาปฐมวยดงกลาว สามารถสรปไดวาสถานศกษาจ�าเปนตองออกแบบและวางแผนการประเมนหลกสตรสถานศกษา โดยพจารณาจากจดมงหมายของหลกสตรสถานศกษาทก�าหนดขน แลวท�าการศกษาแนวทางการประเมนทเหมาะสมกบบรบทของหลกสตร สถานศกษา จะท�าใหสามารถระบประเดนไดวาการประเมนหลกสตรสถานศกษาในครงนควรประเมนใคร ประเมนอะไร ประเมนอยางไร ประเมนเมอใด และน�าผลการประเมนไปท�าอะไร เพอใหผลการประเมนหลกสตรสถานศกษามความเชอมน ไดขอมลทส�าคญและถกตองส�าหรบประกอบการพจารณาตดสนใจ เกยวกบหลกสตรสถานศกษาปฐมวยวา ตองมการด�าเนนการปรบปรง แกไข หรอเปลยนแปลงใหม ความเหมาะสมส�าหรบการน�าไปใชในการจดประสบการณใหบรรลตามจดมงหมายของสถานศกษาปฐมวยตอไป


การประเมนหลกสตรสถานศกษาปฐมวยมแนวทางอยางไร


การประเมนหลกสตรสถานศกษาปฐมวย เปนกจกรรมทมความส�าคญตอการตดสนใจเกยวกบคณภาพของหลกสตร แนวทางทเหมาะสมส�าหรบการประเมนหลกสตรสถานศกษาปฐมวย มดงน

1. การประเมนโดยพจารณาจากจดมงหมาย แบงไดเปน 2 วธ คอ การประเมนผลระหวางการด�าเนนการ และการประเมนผลหลงเสรจสนการด�าเนนการ

2. การประเมนโดยพจารณาจากชวงเวลา แบงไดเปน 3 วธ คอ การประเมนกอนการน�าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใช การประเมนระหวางการใช และการประเมนหลงจากเสรจสนการใช

3. การประเมนโดยพจารณาจากสงทตองท�าการประเมน 4 ประการ คอ การประเมนบรบท การประเมนตวปอนหรอปจจยน�าเขา การประเมนกระบวนการ และการประเมนผลผลต


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

บรรณานกรม

กรมวชาการ. กระทรวงศกษาธการ. (2545). แนวทางการจดท�าหลกสตรสถานศกษา. กรงเทพฯ: โรงพมพ ครสภาลาดพราว.

กระทรวงศกษาธการ. (2540). หลกสตรกอนประถมศกษา พทธศกราช 2540. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.

. (2545). แนวทางการจดท�าหลกสตรสถานศกษา. กรงเทพฯ: องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.).

. (2547). คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 (ส�าหรบเดกอาย 3-5 ป). กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.

. (2552). แนวทางการบรหารจดการหลกสตรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ�ากด.

. (2553). การพฒนาหลกสตรสถานศกษา. นนทบร: บรษท ไทย พบพลค เอดดเคชน จ�ากด.กาญจนา คณารกษ. (2553). พนฐานการพฒนาหลกสตร. นครปฐม: โรงพมพมหาวทยาลยศลปากร.ฆนท ธาตทอง. (2550). การพฒนาหลกสตรทองถน. นครปฐม: เพชรเกษมการพมพ.โจน อ. เดอรแรนท. (2007). การสรางวนยเชงความเขาใจทถกตองและวธน�าไปใช. กรงเทพฯ: บรษท คน มเดย

(ประเทศไทย) จ�ากด.ใจทพย เชอรตนพงษ. (2539). การพฒนาหลกสตร: หลกการและแนวปฏบต. กรงเทพฯ: โรงพมพ อลน เพลส.ชยวฒน สทธรตน, (2556). การพฒนาหลกสตรทฤษฎสการปฏบต. กรงเทพฯ: บรษท วพรนท (1991) จ�ากด.ซอลล พ สปรงเกอร และจอรจ ดตซ. (2540). สอจฉรยะดวยสมองสองซก. แปลโดย สนต สงหภกด. กรงเทพฯ:

ส�านกพมพไฮลสตก.ณรงควทย แสนทอง และปกรณ วงศรตนพบลย. (2557). ใชชวตคดแบบโคชเพอกาวไปสความส�าเรจ. กรงเทพฯ:

ส�านกพมพ Mass Publishing.ทองหลอ วงษธรรมา. (2555). พนฐานปรชญาการศกษา ภมปญญาของตะวนออกและตะวนตก. กรงเทพฯ:

ส�านกพมพโอเดยนสโตร.ธ�ารง บวศร. (2542). ทฤษฎหลกสตร การออกแบบและการพฒนา (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: ธนธชการพมพ.บญเลยง ทมทอง. (2553). การพฒนาหลกสตร. กรงเทพฯ: ส�านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.ประสาท เนองเฉลม. (2553). หลกสตรการศกษา. มหาสารคาม: ส�านกพมพมหาวทยาลยมหาสารคาม.ปญญา แกวกยณ และสภทร พนธพฒนากล. (2545). การบรหารจดการศกษาในรปแบบการใชโรงเรยนหรอ

เขตพนทการศกษาเปนฐาน. กรงเทพฯ: ภาพการพมพ.พรพไล เลศวชา และอครภม จารภากร. (2550). สมองวยเรมเรยนร. กรงเทพฯ: บรษท ดานสทธาการพมพ

จ�ากด.มณรตนา โนนหวรอ. (2557). การพฒนารปแบบการประเมนเสรมพลงอ�านาจเพอเพมสมรรถนะดานการวดและ

ประเมนผลการศกษาของครประจ�าการ สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาปราจนบร เขต 2. ปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาการทดสอบและวดผลการศกษา. (ไมไดตพมพ) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

วชย ตนศร. (2550). อดมการณทางการศกษา ทฤษฎและภาคปฏบต. กรงเทพฯ: ส�านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วชย วงษใหญ. (2537). กระบวนการพฒนาหลกสตรและการเรยนการสอนภาคปฏบต. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน.วทย วศทเวทย. (2555). ปรชญาทรรศน : ปรชญาการศกษา. กรงเทพฯ: โครงการเผยแพรผลงานวชาการ คณะ

อกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.วนย วงษใหญ. (2554). นวตกรรมหลกสตรและการเรยนรสความเปนพลเมอง. กรงเทพฯ: อาร แอนด ปรนท.วรนทร ววงศ. (ม.ป.ป.). การศกษาปฐมวยของญปน. วารสารเครอขายญปนศกษา, 6 (2). สบคนจาก http://

jsat.or.th/wp_content/uploads/dlm_uploads/2016/12/62-6.pdf.สนทร โคตรบรรเทา. (2553). ปรชญาการศกษาส�าหรบผบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: บรษท ส.เอเซยเพรส

(1989) จ�ากด.สรางค โควตระกล. (2554). จตวทยาการศกษา (พมพครงท 10). กรงเทพฯ: ส�านกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.สรยเดว ทรปาต. (2559). คณภาพชวตของเดกปฐมวย เรอง บทบาทของครอบครวในการเลยงดลกในศตวรรษ

ท 21. กรงเทพฯ: บรษท บเคเคโปร จ�ากด.ส�านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา. (2556). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 (ฉบบท 3) พ.ศ.

2553. [ออนไลน] สบคนเมอ 2 มถนายน 2560 จาก http://www.onesqa.or.th/upload /download/file_975dff739ff5a909753b8bff237c78fa.pdf.

ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2545). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ: บรษท พรกหวานกราฟฟค จ�ากด.

ส�านกนายกรฐมนตร. ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2560). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบทสบสอง พ.ศ. 2560-2564 สบคนเมอ 20 มกราคม 2560. จาก http://www. ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2559/A/115/1.PDF.

ส�านกงานปลดกระทรวงการคลง. (2559). รายงานประมาณการเศรษฐกจไทยป 2559 และ 2560. ขาวกระทรวงการคลง. ฉบบท 147/2559 วนท 28 ตลาคม 2559.

ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2556). แผนปฏบตการตามยทธศาสตรชาตดานเดกปฐมวย (แรกเกดถงกอนเขาประถมศกษาปท 1) ตามนโยบายรฐบาลดานเดกปฐมวย พ.ศ. 2555-2559. กรงเทพฯ: บรษท พรกหวานกราฟฟค จ�ากด.

. (2559). ปฏรปการศกษาเพออนาคตประเทศไทย มนคง มงคง ยงยน นโยบายดานการศกษาของนายกรฐมนตร (พลเอกประยทธ จนทรโอชา). กรงเทพฯ: 21 เซนจร จ�ากด.

. (2560). แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560-2579. กรงเทพฯ: บรษท พรกหวานกราฟฟค จ�ากด.ส�านกวชาการ, ส�านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. (2558). ระบอบประชาธปไตยของไทยกบกระแส

ประชาธปไตยของโลก. สบคนเมอ 28 กมภาพนธ 2560. จาก http://www.parliament.go.th/Libary. . (2559). เอกสารวชาการ Academic Focus ประเทศไทย 4.0. สบคนเมอ 28 กมภาพนธ 2560. จาก

http://www.parliament. go.th/library.


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

อรพรรณ พรสมา. (2546). รปแบบการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน : ประสบการณทคดสรรโรงเรยนในโครงการโรงเรยนปฏรปการเรยนรเพอพฒนาคณภาพผเรยน. กรงเทพฯ: หางหนสวนจ�ากด วทซ คอมมวนเคชน.

อครพงษ สจจวาทต. (2546). การจดการศกษาแบบผเรยนเปนศนยกลาง. กรงเทพฯ: ขาวฟาง.อาร สณหฉว. (2550). ทฤษฎการเรยนรของสมอง ส�าหรบพอแม ครและผบรหาร. กรงเทพฯ: โรงพมพมตร

สมพนธ.Allan, C. & Francis, P. (2004). Curriculum Foundations, Principles, and Issues. USA: Pearson

Education.Bobbitt, F. (1918). The Curriculum. Boston: Houghton Miffin.Brady, L. & Kennedy, K. (2003). Curriculum Construction. Australia : Pearson Prentice Hall.Bredekamp, S. & Copple, C. (1997). Developmentally Appropriate Practice in Early Childhood

Programs. revised edition. Washington, DC: NAEYC.California Department of Education. (2010). California Preschool Curriculum Framework Volume

1. [Online] Retrieve June 3, 2017, from http://www.cde.ca.gov/sp/cd/re/ documents/ psframwork kvol1.pdf.

Caswell, H. & Campbell, D. (1935). Curriculum Development. New York: American Book.Cay, D. (1966). Curriculum: Design for Learning. Indianapolis: The Bobbs-Merrill.Christine, W. (2549). คมอครส�าหรบเสรมสรางสมองของเดกวยเรยน ระดบปฐมวย-อดมศกษา. แปลโดย

พรณา รกล สรกาน และสมหญง สมฤทธผล. กรงเทพฯ: หจก. พมพพนจ การพมพ.Ellis, A. (2004). Exemplars of Curriculum Theory. New York: Eye On Education, Inc.Gestwicki, C. (1991). Developmentally Appropriate Practice. USA: Delmar Publsihers.Hass, G. (1987). Curriculum Planning : A New Approach (5th ed.). Boston: Allyn and Bacon.Kelly. A.V. (2003). The Curriculum Theory and Practice (5th ed.). London: The Cromwell Press.Laurie, B. & Kerry, K. (2003). Curriculum Construction. Australia: Pearson Prentice Hall.Marsch, C. & Willis, G. (1995). Curriculum-Alternative Approach: Ongoing Issues. Englewood

Cliffs, New Jersey: Merrill.McLachlan, C., Fleer, M. and Edwards, S. (2013). Early Childhood Curriculum (2nd ed.). Cam-

bridge: Cambridge University Press.Ministry of Eduction. (1996). Early Childhood Curriculum Wellington: Crown. Oliva, P. (2001). Developing the Curriculum. (4th ed.). New York: Longman.Phi Delta Kappa. (1971). Educational Evaluation and Decision Making. National Study Commit-

tee on Evaluation, Peacock.Posner, G. (1995). Analyzing the Curriculum. New York: McGraw-Hill.Pratt, D. (1980). Curriculum. New York: Harcourt Brace & Jovanovich.Print, M. (1993). Curriculum Development and Design (2nd ed.). Australia: Murray Print. . (1993). Curriculum Development and Design. Australia: dbook.


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

Ragan, W. B. (1960). Modern Elementary Curriculum. revised edition. New York: Simon and Schuster.

Saylor J. G., Alexander, W. M. and Lewis. A. J. (1981). Curriculum Planning for Better Teaching and Learning (4th ed.). New York : Holt, Rinehart and Winston.

Skarzynski, P. & Gibson, R. (2553). การสรางนวตกรรมใหเปน Core Competency. ผแปล ณฐยา สนตระการผล. กรงเทพฯ: บรษท เอกซเปอรเนท จ�ากด.

STAKES. (2003). National Curriculum Guidelines on Early Childhood Education and Care in Finland. สบคนเมอ 24 กมภาพนธ 2560, จาก http://www.ibe.unesco.org./curricula/finland/fi_ecefw_2004_eng. pdf.

Taba, H. (1962). Curriculum Development: Theory and Practice. New York: Harcourt, Brace, Jovanovich.

The State of Queensland. (2006). Early Years Curriculum Guideline. Queensland: Queensland Studies Authority Partnership and Innovation.

Documents

หน่วยที่ 2 แนวคิดเกี่ยวกับ ...èöÓ ã Ð ñöÐ éúô Ðù äòÐ ò÷ Ðø êßðö ñ2-3 4. ว ตถ ประสงค เม