Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
20 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
หนวยท 2
การบญชเกยวกบวตถดบ
เนอหาสาระ
1. ความหมายและประเภทของวตถดบ
2. ขนตอนการรบ จาย วตถดบ
3. การบนทกบญชเกยวกบวตถดบ
4. การค านวณตนทนวตถดบทใชในการผลต
5. การตราคาวตถดบคงเหลอ
จดประสงคการเรยนร
1. อธบายความหมายและประเภทของวตถดบได
2. บอกขนตอนการรบ จาย วตถดบได
3. บนทกบญชเกยวกบวตถดบได
4. ค านวณตนทนวตถดบทใชในการผลตได
5. ตราคาวตถดบคงเหลอได
6. ปฏบตงานทไดรบมอบหมายอยางมความรบผดชอบ มระเบยบ ละเอยดรอบ มความสนใจใฝร
และมการแสดงสมมาคาราวะตอคร-อาจารย อยางสม าเสมอ
สาระส าคญ
วตถดบเปนสวนประกอบทส าคญในการผลตสนคา โดยแบงเปน วตถดบทางตรง และวตถดบ
ทางออม กระบวนการทเกยวของกบวตถดบมความส าคญเปนอยางยง ตองปฏบตอยางถกตองและม
ประสทธภาพ โดยเรมตงแตขนตอนการรบ จายวตถดบ การบนทกบญชทงแบบตอเนอง และแบบสนงวด
จนถงการตราคาวตถดบโดยวธตาง ๆ เพอไมใหเกดการทจรตและสามารถค านวณตนทนวตถดบได
อยางถกตอง
21 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
แบบทดสอบกอนเรยน
หนวยท 2 เรอง การบญชเกยวกบวตถดบ
ค าชแจง : จงเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว โดยท าเครองหมาย ลงในกระดาษค าตอบ
1. ขอใดเปนวตถดบทางตรงในการผลตกระจก
ก. ทราย ข. สารเคม
ค. ยางพารา ง. น ายาเคลอบ
2. ขอใดเปนวตถดบทางออมในการผลตรองเทา
ก. หนง ข. สน ามน
ค. ผา ง. กาว
3. แผนกใดมหนาทท าใบสงซอ
ก. แผนกจดซอ ข. แผนกขาย
ค. แผนกการเงน ง. แผนกคลงสนคา/คลงวตถดบ
4. การเกบรกษาวตถดบ และควบคมวตถดบ จะจดบนทกในแอกสารใด
ก. ใบเบกวตถดบ ข. บตรวตถดบ
ค. ใบรายงานการตรวจรบวตถดบ ง. ใบรายงานการรบของ
5. ซอวตถดบเปนเงนเชอ บนทกบญชโดยวธ สนคาคงเหลอแบบตอเนอง จะบนทกบญชอยางไร
ก. เดบต วตถดบ xx ข. เดบต ซอวตถดบ xx
เครดต เจาหนการคา xx เครดต เจาหนการคา xx
ค. เดบต วตถดบ xx ง. เดบต ซอวตถดบ xx
เครดต เจาหนการคา xx เครดต เจาหนการคา xx
ภาษซอ xx ภาษซอ xx
22 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
6. กจการทใชวธบนทกบญชสนคาคงเหลอแบบสนงวด จะท าการบนทกรายการสงคนวตถดบทางออมท
เบกเพอไปใชในการผลตอยางไร
ก. ไมตองบนทก ข. เดบตงานระหวางท า xx
เครดต วตถดบ xx
ค. เดบตงานระหวางท า xx ง. เดบต คาใชจายในการผลต xx
เครดต คาใชจายในการผลต xx เครดต วตถดบ xx
7. กจการทใชวธบนทกสนคาคงเหลอแบบตอเนอง จะบนทกรายการสงคนวตถดบทซอเปนเงนเชอใน
ระบบภาษมลคาเพม อยางไร
ก. เดบต เจาหน xx ข. เดบต เจาหน xx
ภาษซอ xx ภาษซอ xx
เครดต สงคน xx เครดต วตถดบ xx
ค. เดบต เจาหน xx ง. เดบต เจาหน xx
เครดต สงคน xx เครดต วตถดบ xx
ภาษซอ xx ภาษซอ xx
8. การตราคาวตถดบในวนสนงวด สามารถตราคาโดยใชวธใด
ก. ราคาทน
ข. ราคาตลาด
ค. ราคาทนหรอราคาตลาดทต ากวา
ง. ราคาทนหรอราคาตลาดทสงกวา
23 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
9. เมอวนท 1 มกราคม 25X9 กจการผลตแหงหนง ซอวตถดบระหวางป 35,000 บาท จายคาขนสงเขา 900
บาท ตอมาสงคนวตถดบราคา 1,900 บาท และไดรบสวนลดจากการช าระหน จ านวน 800 บาท ณ วนท 31
ธนวาคม 25X9 ซงเปนวนปดบญช กจการไดท าการตรวจนบและค านวณตนทนวตถดบคงเหลอปลายงวด
ปรากฏวายอดคงเหลอมมลคานอยกวาวตถดบคงเหลอยกมาจ านวน 1,100 บาท อยากทราบวาวตถดบใชไป
ในการผลตเทากบเทาใด
ก. 32,100 บาท ข. 34,300 บาท
ค. 36,200 บาท ง. 37,000 บาท
10. บรษทไมไทย จ ากด มการซอและเบกวตถดบ ดงน
ม.ค. 1 วตถดบคงเหลอ 500 หนวย ๆ ละ 5 บาท
ม.ค. 8 ซอครงท 1 800 หนวย ๆ ละ 7 บาท
เม.ย. 20 ซอครงท 2 1,200 หนวย ๆ ละ 8 บาท
พ.ค. 25 ซอครงท 3 900 หนวย ๆ ละ 10 บาท
วตถดบคงเหลอ ณ วนท 31 ธนวาคม มจ านวน 1,200 หนวย อยากทราบวา ตนทนวตถดบใชในการ
ผลตมจ านวนเทาใด ถาใชวธถวเฉลยอยางงาย
ก. 8,600 บาท ข. 9,432 บาท
ค. 16,500 บาท ง. 17,292 บาท
24 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
วตถดบเปนสวนประกอบทส าคญของตนทนการผลต ซงในการผลตสนคานนจะมตนทนของ
วตถดบเปนสวนส าคญ ดงนนกระบวนการเกยวกบวตถดบจงตองมความรดกม และประสทธภาพ
ความหมายและประเภทของวตถดบ
วตถดบ (Materials) หมายถง สวนประกอบส าคญทใชในการผลตและจะเปลยนสภาพเปนสนคา
ส าเรจรป โดยวตถดบของสนคาแตละชนดกจะมความแตกตางกนไปขนอยกบลกษณะและการออกแบบ
สนคาชนดนน สนคาส าเรจรปชนดหนง อาจจะเปนวตถดบของสนคาอกชนดหนง
ยกตวอยางเชน ออยเปนวตถดบในการผลตน าตาล ซงจะไดน าตาลเปนสนคาส าเรจรป แตน าตาล
เปนวตถดบในการผลตน าผลไม
ในการผลตสนคาแตละชนด อาจจะประกอบดวยวตถดบหลายชนดรวมกน เชน ในการผลต
กระเปาหนง วตถดบทจะใชในการผลตประกอบดวย หนง ผา ซป ดาย เปนตน ทงนขนอยกบการออกแบบ
ของกระเปาชนดนน ๆ ดงนน วตถดบหลายชนดทใชในการผลตสนคา ไดแบงออกเปน 2 ประเภทคอ
1. วตถดบทางตรง (Direct Materials) เปนวตถดบหลกทใชในการผลต โดยสามารถระบไดวา
ใชในการผลตสนคาเปนปรมาณเทาใด และค านวณตนทนทใชในการผลตไดอยางชดเจน เชน ใชผาจ านวน
กหลาในตดเยบเสอ 1 ตว ใชไมจ านวนกแผนในการผลตเฟอรนเจอร
2. วตถดบทางออม (Indirect Materials) เปนวตถดบทใชในการผลตสนคา แตใชในปรมาณ
ไมมาก และค านวณตนทนไดคอนขางยาก จงถอเปนคาใชจายในการผลต เชน ดายทใชในการเยบผา นอต
ตะป ทใชในการท าเฟอรนเจอร
25 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
ขนตอนการรบ จาย วตถดบ
ขนตอนในการรบจายวตถดบ เพอใชในการผลตสนคา มดงน
1. การขอซอ แผนกคลงวตถดบทมความตองการใชวตถดบจะจดท าใบขอซอ (Purchase Requisition /PR)
เพอสงไปยงฝายจดซอหลงจากตรวจนบวตถดบแลววาอยในระดบต ากวาปรมาณขนต าทก าหนดไว
การจดท าเอกสารใบขอซอจะตองระบรายละเอยด ชนด ประเภท และจ านวนของวตถดบ วนเวลาท
ตองการใชใหครบถวน โดยจะจดท าอยางนอย 3 ฉบบ คอ
ฉบบท 1 สงใหแผนกจดซอ (ตนฉบบ)
ฉบบท 2 สงใหแผนกบญช (ส าเนา)
ฉบบท 3 เกบไวเปนหลกฐาน (ส าเนา)
ผงทางเดนเอกสาร : ใบขอซอ
ภาพท 2.1 ผงทางเดนเอกสารใบขอซอ
แผนกบญช
ใบขอซอ
(แผนกคลงวตถดบ)
ใบขอซอ
(แผนกจดซอ)
26 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
ตวอยางใบขอซอ
ภาพท 2.2 ใบขอซอ
ทมา http://www.prosoftwinspeed.com/ArticleInfo.aspx, 2560 : (Online)
27 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
2. การสงซอ เมอฝายจดซอไดรบเอกสารใบขอซอวตถดบจากแผนกคลงวตถดบแลว จะตรวจสอบ
ปรมาณการซอทเหมาะสม เปรยบเทยบคณภาพ ราคา และเงอนไขในการสงซอจากผขายหลายราย หลงจาก
นนจงด าเนนการจดซอจากผขายทผานการคดเลอกแลว โดยจดท าเอกสารใบสงซอ (Purchase Order /PO)
อยางนอย 5 ฉบบ
ฉบบท 1 สงใหผขาย (ตนฉบบ)
ฉบบท 2 สงใหแผนกบญช (ส าเนา)
ฉบบท 3 สงใหแผนกรบสนคา (ส าเนา)
ฉบบท 4 สงใหแผนกคลงสนคา (ส าเนา)
ฉบบท 5 เกบไวเปนหลกฐาน (ส าเนา)
ผงทางเดนเอกสาร : ใบสงซอ
ภาพท 2.3 ผงทางเดนเอกสารใบสงซอ
แผนกคลงวตถดบ
แผนกรบสนคา
แผนกบญช
ใบสงซอ
(ฝายจดซอ)
ใบสงซอ
(ผขาย)
28 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
ตวอยางใบสงซอ
ภาพท 2.4 ใบสงซอ
ทมา http://www.prosoftmyaccount.com , 2560 : (Online)
29 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
3. การตรวจรบวตถดบ แผนกตรวจรบจะตรวจรบวตถดบวามคณภาพ ปรมาณ ชนด ตรงกบ
ใบสงซอหรอไม ซงในการตรวจรบจะท าเอกสาร คอ ใบตรวจรบวตถดบ (Receiving Report/RR) โดย
จดรายละเอยดของวตถดบและเปรยบเทยบกบใบก ากบสนคาทผขายสงมาใหวาตรงกนหรอไม
ในการจดท าใบตรวจรบวตถดบ ควรจดท าอยางนอย 4 ฉบบ ไดแก
ฉบบท 1 แผนกตรวจรบเกบไว (ตนฉบบ)
ฉบบท 2 สงใหแผนกคลงวตถดบพรอมสนคา (ส าเนา)
ฉบบท 3 สงใหแผนกบญช (ส าเนา)
ฉบบท 4 สงใหแผนกจดซอ (ส าเนา)
ผงทางเดนเอกสาร : ใบตรวจรบวตถดบ
ภาพท 2.5 ผงทางเดนเอกสารใบตรวจรบวตถดบ
แผนกจดซอ
แผนกบญช
ใบตรวจรบวตถดบ
(แผนกตรวจรบ) ใบตรวจรบวตถดบ
(แผนกคลงวตถดบ)
30 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
ตวอยางใบตรวจรบ
ภาพท 2.6 ใบตรวจรบ
ทมา http://www.prosmes.com , 2560: (Online)
31 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
4. การเกบรกษาและควบคมวตถดบ เมอแผนกคลงวตถดบไดรบวตถดบจากแผนกตรวจรบ
พรอมใบรายงานการรบของแลว จะท าการตรวจสอบรายการวตถดบทไดรบวาถกตองหรอไม หากถกตอง
กจะบนทกรายละเอยดวตถดบทรบมาในบตรวตถดบ (Stock Card) และด าเนนการจดเกบพรอมส าหรบสง
ใหแผนกผลตตอไป
ตวอยางบตรวตถดบ
บตรวตถดบ
หนวยนบ : รหส : จดสงซอ:
พ.ศ. ซอ เบกใช คงเหลอ
เดอน วนท จ านวนหนวย
ตนทนตอหนวย
จ านวนเงน
จ านวนหนวย
ตนทนตอ
หนวย
จ านวนเงน
จ านวนหนวย
ตนทนตอ
หนวย
จ านวนเงน
ภาพท 2.7 บตรวตถดบ
32 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
5. การเบกวตถดบ เมอแผนกผลตตองการเบกวตถดบเพอน าไปใชในการผลต แผนกคลงวตถดบ
กจะจดเตรยมวตถดบพรอมกบเอกสารการเบกใชวตถดบ ซงจะระบรายละเอยดเกยวกบแผนกทขอเบก
ปรมาณทขอเบก เอกสารการขอเบกใชวตถดบควรจดท าอยางนอย 3 ฉบบ ไดแก
ฉบบท 1 แผนกคลงวตถดบ (ตนฉบบ)
ฉบบท 2 สงใหแผนกผลตพรอมวตถดบ (ส าเนา)
ฉบบท 3 สงใหแผนกบญช (ส าเนา)
ผงทางเดนเอกสาร : ใบเบกวตถดบ
ภาพท 2.8 ผงทางเดนเอกสารใบเบกวตถดบ
แผนกบญช
ใบเบกวตถดบ
(แผนกคลงวตถดบ)
ใบเบกวตถดบ
(แผนกผลต)
33 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
ตวอยางใบเบกวตถดบ
ภาพท 2.9 ใบเบกวตถดบ
ทมา http://www.prosoftwinspeed.com , 2560: (Online)
34 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
6. การจายช าระคาวตถดบ ในกรณทซอวตถดบเปนเงนเชอ แผนกการเงนและบญชจะตองตรวจ
เงอนไขการช าระ สวนลดตาง ๆ ทเกดขน พรอมทงตรวจสอบเอกสารทงหมดทเกยวของ รวมทงกรณมการ
สงคนวตถดบ เพอเตรยมจายช าระหนภายในระยะเวลาทก าหนดไวในใบก ากบสนคาของผขาย
การบนทกรายการวตถดบ
วตถดบเปนสนคาคงเหลออกประเภทหนงของกจการผลต ดงนนการบนทกบญชเหมอนกบการ
บนทกรายการสนคาคงเหลอของกจการซอขายสนคา ม 2 วธ
1. วธบนทกบญชวตถดบคงเหลอแบบตอเนอง (Perpetual Inventory Method) การบนทกวตถดบ
วธนจะมการเคลอนไหวของวตถดบตลอดเวลา ทงการซอ การเบกวตถดบไปใชผลต รวมถงการสงคน
การรบคนวตถดบทเหลอจากการผลต ดงนนกจการจะทราบยอดคงเหลอของวตถดบไดในทนทและเมอ
ท าการตรวจนบกจะตรงกบยอดคงเหลอในบญชวตถดบ
2. วธบนทกบญชวตถดบแบบสนงวด (Periodic Inventory Method) การบนทกวตถดบวธนจะ
ไมทราบการเคลอนไหวของวตถดบ ดงนนเมอตองการทราบยอดคงเหลอ ณ วนใดวนหนง จงตองใช
การตรวจนบ และค านวณตนทนวตถดบคงเหลอในวนสนงวด
35 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
ตวอยางท 2.1 แสดงการบนทกรายการวตถดบตามวธวตถดบคงเหลอแบบตอเนอง และแบบสนงวด
ท รายการ บนทกบญชวตถดบคงเหลอแบบ
สนงวด (Periodic Inventory Method)
บนทกบญชวตถดบแบบ ตอเนอง
(Perpetual Inventory Method)
1 ซอวตถดบเปนเงนสด 10,000 บาท ภาษมลคาเพม 7%
เดบต ซอวตถดบ 10,000 ภาษซอ 700 เครดต เงนสด 10,700
เดบต วตถดบ 10,000 ภาษซอ 700 เครดต เงนสด 10,700
2 จายคาขนสงเขา 1,200 บาท เดบต คาขนสงเขา 1,200 เครดต 1,200
เดบต วตถดบ 1,200 เครดต 1,200
3 ซอวตถดบเปนเงนเชอ 8,000 บาท ภาษมลคาเพม 7%
เดบต ซอวตถดบ 8,000 ภาษซอ 560 เครดต เจาหน 8,560
เดบต วตถดบ 8,000 ภาษซอ 560 เครดต เจาหน 8,560
4 สงคนวตถดบทซอเปนเงนเชอ 1,000 บาท ภาษมลคาเพม 7%
เดบต เจาหน 1,070 เครดต สงคน 1,000 ภาษซอ 70
เดบต เจาหน 1,070 เครดต วตถดบ 1,000 ภาษซอ 70
5 จายช าระหนคาวตถดบทซอเปนเงนเชอ ไดสวนลดเงนสด 10%
เดบต เจาหน 7,490 เครดต สวนลดรบ 749 เงนสด 6,741
เดบต เจาหน 7,490 เครดต วตถดบ 749 เงนสด 6,741
6 เบกวตถดบทางตรงไปใชในการผลต จ านวน 5,000 บาท
ไมบนทกบญช เดบต งานระหวางท า 5,000 เครดต วตถดบ 5,000
7 เบกวตถดบทางออมไปใชในการผลต 800 บาท
ไมบนทกบญช เดบต คาใชจายในการผลต 800 เครดต วตถดบ 800
8 สงวตถดบทางตรงคนคลงวตถดบ 1,000 บาท
ไมบนทกบญช เดบต วตถดบ 1,000 เครดต งานระหวางท า 1,000
9 สงวตถดบทางออมคนคลง 100 บาท ไมบนทกบญช เดบต วตถดบ 100 เครดต คาใชจายในการผลต 100
36 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
การค านวณตนทนวตถดบทใชในการผลต
ในการผลตสนคานน องคประกอบทส าคญในตนทนการผลตคอวตถดบทเบกไปใชในการผลต
สนคาชนดนน ดงนนในการค านวณหาวตถดบทน าไปใชในการผลตจงถอวามความส าคญเปนอยางยง
ซงในการค านวณตนทนวตถดบทใชในการผลตนน หากกจการบนทกบญชวตถดบแบบตอเนองกจะทราบ
ตนทนวตถดบทเบกไปใชไดทนท แตถาบนทกบญชวตถดบแบบสนงวดกจะทราบเมอมการตรวจนบและ
ตราคาวตถดบคงเหลอเพอค านวณหาตนทนทใชในการผลต ซงสามารถค านวณไดโดย
วตถดบทใชในการผลต = วตถดบคงเหลอตนงวด + ซอสทธ* – วตถดบปลายงวด
* ซอสทธ = ซอวตถดบ + คาขนสงเขา –สงคนวตถดบ – สวนลดรบ
ตวอยางท 2.2 เมอวนท 1 มกราคม 25X6 กจการผลต มวตถดบคงเหลอยกมา 10,000 บาท ในระหวาง
ป ซอวตถดบ 30,000 บาท จายคาขนสงเขา 1,200 บาท ตอมามการสงคนวตถดบ 500 บาท และในวนสนงวด
บญชไดท าการตรวจนบและตราคาวตถดบคงเหลอจ านวน 6,000 บาท
ใหท า ค านวณหาตนทนวตถดบทใชในการผลต
ซอสทธ = ซอวตถดบ + คาขนสงเขา –สงคนวตถดบ – สวนลดรบ
= 30,000 + 1,200 – 500
= 30,700 บาท
วตถดบทใชในการผลต = วตถดบคงเหลอตนงวด + ซอสทธ – วตถดบปลายงวด
= 10,000 + 30,700 – 6,000
= 34,700 บาท
37 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
ในการค านวณวตถดบทใชในการผลตถอเปนสวนหนงในงบตนทนผลต สามารถแสดงในรป
ตนทนผลตได ดงน
วตถดบทางตรงใชในการผลต : วตถดบตนงวด 10,000 บาท บวก ซอวตถดบสทธ : ซอวตถดบ 30,000 บาท บวก คาขนสงเขา 1,200 บาท 31,200 บาท หก สงคน 500 30,700 บาท วตถดบทมอยท งสน 40,700 บาท หก วตถดบปลายงวด 6,000 บาท วตถดบทางตรงใชในการผลต 34,700 บาท
การบนทกตนทนวตถดบทซอมาในระหวางงวดจะมราคาแตกตางกน การค านวณจงตองเลอก
วธการทเหมาะสมกบกบลกษณะของวตถดบนน ๆ วธการทนยมในการค านวณตนทนของวตถดบ มหลาย
วธ แตในทนจะยกตวอยาง ดงน
1. วธเจาะจง (Specific Identification) วธนจะค านวณราคาทนวตถดบคงเหลอและตนทนวตถดบ
ทใช โดยใชราคาทนจรง วตถดบจงสามารถแยกไดชดเจนวาซอมาเมอใด เหมาะส าหรบวตถดบทมปรมาณ
ไมมาก และมมลคาสง และทราบราคาตนทนในการซอทแทจรงไดงาย เนองจากในการซอแตละครงม
จ านวนไมมาก
2. วธเขากอน-ออกกอน (First In – First Out - FIFO ) เหมาะส าหรบกจการทซอวตถดบท
เสอมสภาพหรอ ลาสมยไดงาย โดยจะน าวตถดบทซอมากอนน าออกไปผลตกอน ดงนนวตถดบคงเหลอจง
มาจากการซอในครงหลง
3. วธถวเฉลย ( Average Method) เหมาะส าหรบกจการทซอวตถดบในปรมาณมากและมมลคา
ไมสงมาก โดย กจการทบนทกบญชแบบสนงวด จะใชวธถวเฉลยอยางงาย (Simple Average Method) แตถา
กจการบนทกบญชแบบตอเนองกจะใชวธถวเฉลยเคลอนท (Moving Average Method )
38 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
ตวอยาง 2-3 กจการแหงหนงมรายการเกยวกบวตถดบในเดอน มกราคม ดงน
วนท รายการ ตนทน/หนวย
ปรมาณ (กโลกรม)
รบ จาย คงเหลอ ม.ค.1 ยอดยกมา 20 1,000 1,000 ม.ค. 5 ซอ 22 3,000 4,000 ม.ค. 9 เบกใช 1,500 2,500 ม.ค. 15 ซอ 25 2,000 4,500 ม.ค. 20 ซอ 22 1,000 5,500 ม.ค. 25 เบกใช 2,000 3,500 ม.ค. 31 ซอ 23 1,500 5,000
ขอมลเพมเตม วธเจาะจง : วตถดบทเบกในวนท 9 ม.ค. มาจากยอดยกมา 1,000 กโลกรม และ
วนท 5 ม.ค. 500 กโลกรม วตถดบทเบกในวนท 25 ม.ค. มาจากวนท 15 ม.ค.
1. วธเจาะจง ทงแบบตอเนองและแบบสนงวด
วนท รายการ ปรมาณ (กโลกรม)
ตนทน/หนวย (บาท)
จ านวนเงนรวม (บาท)
ม.ค. 9 เบกใช (จากยอดยกมา) 1,000 20 20,000 เบกใช (วนท 5 ม.ค.) 500 22 11,000
25 เบกใช (วนท 15 ม.ค.) 2,000 25 50,000 วตถดบทใชในการผลต 3,500 81,000
39 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
2. วธเขากอน-ออกกอน (First in – First Out) การเบกวตถดบไปใชในการผลตจะเบกจากการซอ
ในครงแรก
วธบนทกบญชแบบสนงวด
วนท รายการ ปรมาณ (กโลกรม)
ตนทน/หนวย (บาท)
จ านวนเงนรวม (บาท)
ม.ค. 9 เบกใช (จากยอดยกมา) 1,000 20 20,000 เบกใช (วนท 5 ม.ค.) 500 22 11,000
25 เบกใช (วนท 5 ม.ค.) 2,000 22 44,000 วตถดบทใชในการผลต 3,500 75,000
วธบนทกบญชแบบตอเนอง
วนท รายการ รบ จาย คงเหลอ
ปรมาณ ราคา/หนวย
จ านวนเงน
ปรมาณ ราคา/หนวย
จ านวนเงน
ปรมาณ ราคา/หนวย
จ านวนเงน
ม.ค.1 ยอดยกมา 1,000 20 20,000 1,000 20 20,000 5 ซอ 3,000 22 66,000 1,000 20 20,000 3,000 22 66,000 9 เบกใช 1,000 20 20,000 500 22 11,000 2,500 22 55,000 15 ซอ 2,000 25 50,000 2,500 22 55,000 2,000 25 50,000
40 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
วนท รายการ รบ จาย คงเหลอ
ปรมาณ ราคา/หนวย
จ านวนเงน
ปรมาณ ราคา/หนวย
จ านวนเงน
ปรมาณ ราคา/หนวย
จ านวนเงน
20 ซอ 1,000 22 22,000 2,500 22 55,000 2,000 25 50,000 1,000 22 22,000 25 เบกใช 2,000 22 44,000 500 22 11,000 2,000 25 50,000 1,000 22 22,000 31 ซอ 1,500 23 34,500 500 22 11,000 2,000 25 50,000 1,000 22 22,000 1,500 23 34,500 3,500 75,000 5,000 117,500
วตถดบทใชในการผลต 3,500 หนวย เปนเงน 75,000 บาท
3. วธถวเฉลย
3.1 วธถวเฉลยอยางงาย
บนทกบญชแบบสนงวด
ตนทนถวเฉลยตอหนวย = ตนทนตอหนวยยกมา + ตนทนตอหนวยทซอระหวางงวด
จ านวนครง
= 20 + 22 + 25 + 22 + 23
5 ครง
= 22.40 บาทตอหนวย
ตนทนวตถดบทใชในการผลต = 3,500 หนวย x 22.40 = 78,400 บาท
41 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
3.2 วธถวเฉลยเคลอนท
บนทกบญชแบบตอเนอง
วนท รายการ รบ จาย คงเหลอ
ปรมาณ ราคา/หนวย
จ านวนเงน
ปรมาณ ราคา/หนวย
จ านวนเงน
ปรมาณ ราคา/หนวย
จ านวนเงน
ม.ค.1 ยอดยกมา 1,000 20 20,000 1,000 20 20,000 5 ซอ 3,000 22 66,000 4,000 21.50 86,000 9 เบกใช 1,500 21.50 32,250 2,500 21.50 53,750 15 ซอ 2,000 25 50,000 4,500 23.06 103,750 20 ซอ 1,000 22 22,000 5,500 22.86 125,750 25 เบกใช 2,000 22.86 45,720 3,500 22.86 80,010 31 ซอ 1,500 23 34,500 5,000 22.90 114,510 3,500 77,970 5,000 114,510
วตถดบทใชในการผลต 3,500 หนวย เปนเงน 77,970 บาท
42 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
การตราคาวตถดบคงเหลอ
การตราคาวตถดบเปนสงทจ าเปน ไมวาจะบนทกบญชดวยวธบนทกวตถดบ ณ วนสนงวด หรอวธ
บนทกวตถดบแบบตอเนอง อาจใชวธใดวธหนงท เหมาะสม และ กรณท มการเกบวตถดบท มราคา
เปลยนแปลง ท าใหราคาตลาดกบราคาทนทซอมความแตกตางกน จงท าใหกจการตองเลอกใชราคาทนหรอ
ราคาตลาดแลวแตวาราคาใดจะต ากวา
วธราคาทนหรอราคาตลาดทต ากวา (Lower of Cost of Market Inventory Method – LCM)
เปนการตราคาวตถดบ โดยแสดงดวยราคาทนเดมหรอราคาตลาดทต ากวา ซงก าหนดใหรบรผล
ขาดทนทยงไมเกดขนในงบการเงนแตไมรบรรายไดทยงไมเกดขน โดยวตถดบคงเหลอใหบนทกดวยราคา
ทนหรอราคาตลาดทต า กวา ซงพจารณาจากวตถดบแตละราย แตละชนด หรอดวยยอดรวม และราคาตลาด
ตองไมสงกวาราคาเพดาน (มลคาสทธทคาดวาจะขายได คอ ราคาขาย หกดวยตนทนสวนเพมทจะใชใน
การผลตใหเสรจและคาใชจายทจ าเปนตองจายเพอขายสนคานนได
ราคาตลาด (Market Price) หมายถง มลคาทพจารณาจากราคาทเปนผลจากการตอรองโดยปกตทาง
ธรกจระหวางผซอและผขายทเปนอสระไมมสวนเกยวของกน
เมอสนงวดบญช กจการจะตองมการเปรยบเทยบระหวางราคาทนกบราคาตลาดแลวแตราคาใดจะ
ต ากวาในวนสดทายของรอบระยะเวลาบญช
การเปรยบเทยบราคาทนหรอราคาตลาดแลวแตราคาใดจะต ากวา สามารถกระท าได 3 วธ คอ
1. การเปรยบระหวางราคาทนกบราคาตลาดของวตถดบแตละรายการ โดยน าราคาทนตอหนวย
และราคาตลาดตอหนวยของวตถดบแตละรายการมาเปรยบเทยบกน ราคาไหนต ากวาจะใชราคานนเปน
วตถดบคงเหลอปลายงวด
43 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
ตวอยาง 2-4 การเปรยบเทยบวตถดบแตละรายการ
วตถดบ จ านวนหนวย
ราคาตอหนวย ราคารวม ราคาทนหรอราคาตลาด ราคาทน ราคาตลาด ราคาทน ราคาตลาด
A 100 120 130 12,000 13,000 12,000 B 200 200 180 40,000 36,000 36,000 C 150 150 140 22,500 21,000 21,000
วตถดบคงเหลอ 69,000
2. การเปรยบเทยบระหวางราคาทนกบราคาตลาดของวตถดบแตละกลม โดยน าราคาทนกบราคา
ตลาดของวตถดบแตละกลม แตละประเภท หรอแตละแผนก มาเปรยบเทยบ โดยราคาไหนต ากวาจะใชราคา
นนเปนวตถดบคงเหลอปลายงวด
ตวอยาง 2-5 การเปรยบเทยบวตถดบแตละกลม
วตถดบ จ านวนหนวย
ราคาตอหนวย ราคารวม ราคาทนหรอราคาตลาด ราคาทน ราคาตลาด ราคาทน ราคาตลาด
กลมท 1 A 50 120 140 6,000 7,000 B 70 150 130 10,500 9,100 C 100 200 210 20,000 21,000
36,500 37,100 36,500 กลมท 2
D 100 80 90 8,000 9,000 E 120 75 60 9,000 7,200 F 100 50 45 5,000 4,500
22,000 20,700 20,700 วตถดบคงเหลอ 57,200
44 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
3. การเปรยบเทยบระหวางราคาทนกบราคาตลาดของวตถดบดวยยอดรวม น าราคาทนกบราคา
ตลาดของวตถดบทงหมดมาเปรยบเทยบกน ราคาไหนต ากวาจะใชราคานนเปนวตถดบคงเหลอปลายงวด
ตวอยาง 2-6 การเปรยบเทยบระหวางราคาทนกบราคาตลาดรวม
จากตวอยางท 2-5 แสดงการเปรยบเทยบโดยใชยอดรวม
วตถดบ จ านวนหนวย
ราคาตอหนวย ราคารวม ราคาทนหรอราคาตลาด ราคาทน ราคาตลาด ราคาทน ราคาตลาด
กลมท 1
A 50 120 140 6,000 7,000 B 70 150 130 10,500 9,100 C 100 200 210 20,000 21,000
36,500 37,100 กลมท 2
D 100 80 90 8,000 9,000 E 120 75 60 9,000 7,200 F 100 50 45 5,000 4,500
22,000 20,700 วตถดบคงเหลอ 58,500 57,800 57,800
สรป วตถดบทใชในการผลต เปนสวนส าคญในกระบวนการผลต ดงนนจงตองมการวางแผน
ตงแตขนตอน การจดหาวตถดบเพอใหไดวตถดบทมคณภาพเกดประโยชนสงสดกบกจการ การบนทก
บญช การตราคาวตถดบในวธท เหมาะสมกบกจการ และลกษณะของวตถดบ ตลอดจนถงการค านวณ
วตถดบใชไปในการผลต เพอใหไดตนทนวตถดบทถกตองตามหลกการบญช ท าใหทราบก าไรทแทจรง
จากการด าเนนกจการ
45 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
ศพทบญช
ล าดบ ค าศพท ความหมาย 1 Specific Identification วธตราคาวตถดบแบบเจาะจง 2 First In – First Out วธตราคาวตถดบแบบเขากอน-ออกกอน 3 Simple Average วธตราคาวตถดบแบบถวเฉลยอยางงาย 4 Moving Average วธถวเฉลยเคลอนท 5 Lower of Cost of Market Inventory วธราคาทนหรอราคาตลาดทต ากวา 6 Stock Card บตรวตถดบ 7 Direct Materials วตถดบทางตรง 8 Indirect Materials วตถดบทางออม 9 Materials วตถดบ 10 Periodic Inventory Method วธบนทกบญชสนคาคงเหลอแบบสนงวด 11 Perpetual Inventory Method วธบนทกบญชสนคาคงเหลอแบบตอเนอง 12 Purchase Order/PO ใบสงซอ 13 Purchase Requisition/PR ใบขอซอ 14 Receiving Report/PP ใบรายงานการรบของ
46 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
ใบงานเรอง การบญชเกยวกบวตถดบ
หวขอกจกรรม
1. ความหมายและประเภทของวตถดบ
2. ขนตอนการรบ จาย วตถดบ
3. บนทกบญชเกยวกบวตถดบ
4. ตราคาวตถดบคงเหลอ
5. การค านวณตนทนวตถดบทใชในการผลต
เครองมอและอปกรณ
1. เครองฉายภาพขามศรษะหรอเครองคอมพวเตอร
2. จอรบภาพ
3. สอทผเรยนจดท าขนส าหรบน าเสนอ
ขนตอนในการปฏบตกจกรรม
1. แบงกลมผเรยนเปนกลม 5 กลม กลมละเทากน
2. ใหตวแทนกลมจบฉลากกจกรรม กลมละ 1 กจกรรม ดงน
2.1 ความหมายและประเภทของวตถดบได
2.2 ขนตอนการรบ จาย วตถดบได
2.3 บนทกบญชเกยวกบวตถดบได
2.4 ตราคาวตถดบคงเหลอได
2.5 การค านวณตนทนวตถดบทใชในการผลตได
3. ใหแตละกลมศกษาเอกสารประกอบการเรยนการสอนหนวยท 2 และคนควาจากแหลงเรยนร
ตาง ๆ เชน หองสมดวทยาลย และ อนเตอรเนต รวมกนศกษา และสรป และน าเสนอกลมละ
5-10 นาท
4. เปดโอกาสใหมการซกถาม แสดงความคดเหน และสรปรวมกน
5. กลมทเหลอประเมนเพอนทน าเสนองาน
6. กลมทน าเสนองานประเมนตนเอง
7. ผสอนรวบรวมแบบประเมนจากทกกลม พรอมทงประเมนกลมทน าเสนองาน
47 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
การประเมนผล
ท รายการประเมน 4 3 2 1 1 การมสวนรวมในการท างานกลม 2 ความถกตองของเนอหา 3 สอทใชประกอบการน าเสนอ 4 รปแบบการน าเสนอชดเจน เขาใจงาย 5 ตรงตอเวลา กระตอรอรน รอบคอบ
ขอเสนอแนะ......................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
เกณฑการประเมน
4 = ดมาก 3 = ด 2 = ปานกลาง 1 = ปรบปรง
48 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
แบบทดสอบหลงเรยน
หนวยท 2 เรอง การบญชเกยวกบวตถดบ
ค าชแจง : จงเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว โดยท าเครองหมาย ลงในกระดาษค าตอบ
1. ขอใดเปนวตถดบทางตรงในการผลตกระดาษ
ก. เยอกระดาษ ข. สารเคม
ค. ยางพารา ง. น ายาเคลอบ
2. ขอใดเปนวตถดบทางออมในการผลตน าอดลม
ก. น า ข. น าตาล
ค. ผลไม ง. วตถกนเสย
3. แผนกใดมหนาทท าใบขอซอ
ก. แผนกจดซอ ข. แผนกขาย
ค. แผนกการเงน ง. แผนกคลงสนคา/คลงวตถดบ
4. Purchase Order หมายถง ขอใด
ก. ใบเบกวตถดบ ข. ใบสงซอ
ค. ใบรายงานการตรวจรบวตถดบ ง. ใบรายงานการรบของ
5. ซอวตถดบเปนเงนเชอ บนทกบญชโดยวธ สนคาคงเหลอแบบสนงวด จะบนทกบญชอยางไร
ก. เดบต วตถดบ xx ข. เดบต ซอวตถดบ xx
เครดต เจาหนการคา xx เครดต เจาหนการคา xx
ค. เดบต วตถดบ xx ง. เดบต ซอวตถดบ xx
เครดต เจาหนการคา xx เครดต เจาหนการคา xx
ภาษซอ xx ภาษซอ xx
49 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
6. กจการทใชวธบนทกบญชสนคาคงเหลอแบบตอเนอง จะท าการบนทกรายการสงคนวตถดบทางออมท
เบกเพอไปใชในการผลตอยางไร
ก. ไมตองบนทก ข. เดบตงานระหวางท า xx
เครดต วตถดบ xx
ค. เดบตงานระหวางท า xx ง. เดบต คาใชจายในการผลต xx
เครดต คาใชจายในการผลต xx เครดต วตถดบ xx
7. กจการทใชวธบนทกสนคาคงเหลอแบบสนงวด จะบนทกรายการสงคนวตถดบทซอเปนเงนเชอใน
ระบบภาษมลคาเพม อยางไร
ก. เดบต เจาหน xx ข. เดบต เจาหน xx
ภาษซอ xx ภาษซอ xx
เครดต สงคน xx เครดต วตถดบ xx
ค. เดบต เจาหน xx ง. เดบต เจาหน xx
เครดต สงคน xx เครดต วตถดบ xx
ภาษซอ xx ภาษซอ xx
8. การตราคาวตถดบ โดยการเปรยบเทยบราคาทนหรอราคาตลาดแลวแตราคาใดจะต ากวา สามารถกระท า
โดยใชวธใด
ก. การเปรยบเทยบระหวางราคาทนกบราคาตลาดของวตถดบแตละรายการ
ข. การเปรยบเทยบระหวางราคาทนกบราคาตลาดของวตถดบแตละกลม
ค. การเปรยบเทยบระหวางราคาทนกบราคาตลาดของวตถดบดวยยอดรวม
ง. ถกทกขอ
50 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
9. เมอวนท 1 มกราคม 25X9 กจการผลตแหงหนง ซอวตถดบระหวางป 35,000 บาท จายคาขนสงเขา 900
บาท ตอมาสงคนวตถดบราคา 1,900 บาท และไดรบสวนลดจากการช าระหน จ านวน 800 บาท ณ วนท 31
ธนวาคม 25X9 ซงเปนวนปดบญช กจการไดท าการตรวจนบและค านวณตนทนวตถดบคงเหลอปลายงวด
ปรากฏวายอดคงเหลอมมลคามากกวาวตถดบคงเหลอยกมาจ านวน 1,100 บาท อยากทราบวาวตถดบใชไป
ในการผลตเทากบเทาใด
ก. 32,100 บาท ข. 34,300 บาท
ค. 36,200 บาท ง. 37,000 บาท
10. บรษทไมไทย จ ากด มการซอและเบกวตถดบ ดงน
ม.ค. 1 วตถดบคงเหลอ 500 หนวย ๆ ละ 5 บาท
ม.ค. 8 ซอครงท 1 800 หนวย ๆ ละ 7 บาท
ม.ค. 15 เบกครงท 1 1,200 หนวย
เม.ย. 20 ซอครงท 2 1,200 หนวย ๆ ละ 8 บาท
พ.ค. 10 เบกครงท 2 800 หนวย
พ.ค. 25 ซอครงท 3 900 หนวย ๆ ละ 10 บาท
วตถดบคงเหลอ ณ วนท 31 ธนวาคม มจ านวน 800 หนวย อยากทราบวา ตนทนวตถดบใชไปใน
การผลตมจ านวนเทาใด ถาใชวธถวเฉลยแบบเคลอนท
ก. 6,288 บาท ข. 9,432 บาท
ค. 13,772 บาท ง. 17,292 บาท
51 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
แบบฝกหดทายหนวย หนวยท 2
ตอนท 1 จงตอบค าถามตอไปน
1. จงอธบายความหมายและประเภทของวตถดบ
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
2. จงอธบายขนตอนการรบ จาย วตถดบ
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
3. การบนทกบญชเกยวกบวตถดบบนทกไดกวธ อะไรบาง อธบาย
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
52 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
4. การค านวณตนทนวตถดบตามวธราคาทนใชวธใดไดบาง อธบายลกษณะแตละวธ
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
5. ใหอธบายวธการตราคาวตถดบคงเหลอในวนสนงวด
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
ตอนท 2 จงฝกปฏบตตามค าสง
2-1 ใหจบคค าศพท โดยน าอกษรดานขวามอเตม หนาขอทมความหมายตรงกน
.....................1 วธบนทกสนคาคงเหลอแบบสนงวด ก. Specific Identification
.....................2 วธบนทกสนคาคงเหลอแบบตอเนอง ข. First In – First Out
.....................3 ใบสงซอ ค. Simple Average
.....................4 ใบขอซอ ง. Stock Card
.....................5 ใบรายงานการรบของ จ. Direct Materials
.....................6 วธตราคาวตถดบแบบเจาะจง ฉ. Indirect Materials
.....................7 วธตราคาวตถดบเขากอน-ออกกอน ช. Periodic Inventory Method
.....................8 วตถดบทางออม ซ. Perpetual Inventory Method
....................9 วตถดบทางตรง ฌ. Purchase Order/PO
....................10 วธตราคาวตถดบแบบถวเฉลยอยางงาย ญ. Purchase Requisition/PR
....................11 บตรวตถดบ ฎ. Receiving Report/PP
53 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
2-2 บรษทเฟอรนเจอร จ ากด มขอมลเกยวกบวตถดบระหวางเดอน สงหาคม 25X1 ดงน
25X1
ก.ย. 1 วตถดบ 001 ยกมา 1,000 หนวยๆละ 20 บาท วตถดบ 002 ยกมา 3,000 หนวยละ 15 บาท
วตถดบ 003 ยกมา 400 หนวยละ 15 บาท
2 ซอวตถดบ 001 5,000 หนวยละ 25 บาท วตถดบ 002 450 หนวยๆละ 16 บาท วตถดบ 003
6,700 หนวยๆ ละ 14 บาท
3 เบกวตถดบ 001 ไปใชในการผลต 2,100 หนวย
6 เบกวตถดบ 002 ไปใชในการผลต 2,500
8 รบคนวตถดบ 001 จ านวน 200 หนวย จากแผนกผลต
11 เบกวตถดบ 003 ไปใชในการผลต 5,900
16 รบคนวตถดบ 002 จ านวน 400 หนวย จากแผนกผลต
23 เบกวตถดบ 003 ไปใชในการผลต 550 หนวย
29 ซอวตถดบ 001 6,000 หนวยๆ ละ 26 บาท
30 รบคนวตถดบ 003 50 หนวย จากแผนกผลต
ใหท า บตรวตถดบ
2- 3 เมอวนท 1 มกราคม 25X6 บรษทผลตอาหารสตว จ ากด มวตถดบคงเหลอยกมา 20,000 บาท ใน
ระหวางป ซอวตถดบ 35,000 บาท จายคาขนสงเขา 1,500 บาท ตอมามการสงคนวตถดบ 1,100 บาท ไดรบ
สวนลดจากการช าระหนตามเงอนไข 1, 600 บาทและในวนสนงวดบญชไดท าการตรวจนบและตราคา
วตถดบคงเหลอจ านวน 19,000 บาท
ใหท า ค านวณหาตนทนวตถดบทใชในการผลต
54 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
2- 4 ใหบนทกรายการเกยวกบวตถดบตอไปน ในสมดรายวนทวไป วธบนทกแบบสนงวดและแบบตอเนอง
รายการ บนทกบญชวตถดบคงเหลอแบบ
สนงวด (Periodic Inventory Method)
บนทกบญชวตถดบแบบ ตอเนอง
(Perpetual Inventory Method)
1 ซอวตถดบเปนเงนเชอ 50,000 บาท ภาษมลคาเพม 7%
2 จายคาขนสงเขา 2,200 บาท
3 สงคนวตถดบจากการซอเปนเงนเชอ 1,400 บาท ภาษมลคาเพม 7%
4 ซอวตถดบเปนเงนสด 38,000 บาท ภาษมลคาเพม 7%
5 สงคนวตถดบทซอเปนเงนเชอ 3,400 บาท ภาษมลคาเพม 7%
6 จายช าระหนคาวตถดบทซอเปนเงนเชอ ไดสวนลดเงนสด 10%
7 เบกวตถดบทางตรงไปใชในการผลต จ านวน 27,000 บาท
8 เบกวตถดบทางออมไปใชในการผลต 11,000 บาท
9 สงวตถดบทางตรงคนคลงวตถดบ 3,000 บาท
10 สงวตถดบทางออมคนคลง 900 บาท
55 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
2-5 ตอไปนเปนรายการของโรงงานผลตกระจก ใหบนทกรายการวธบนทกบญชสนคาคงเหลอแบบสนงวด
และแบบตอเนอง
ว.ด.ป. รายการ วธการบนทกสนคาคงเหลอ
แบบสนงวด วธการบนทกสนคาคงเหลอ
แบบตอเนอง 25x1 ม.ย. 2
ซอวตถดบราคา 28,000 บาท เปนเงนสด ภาษมลคาเพม 7%
5 สงคนวตถดบ ราคา 2,400 บาท ภาษมลคาเพม 7%
9 จายคาขนสงวตถดบ ราคา 500 บาท 24 ซอวตถดบราคา 25,000 บาท
ภาษมลคาเพม 7% เปนเงนเชอจากบรษท เอบซ จ ากด เงอนไข 2/20, n/30
27 จายช าระหนทงมด 28 เบกวตถดบทางตรงไปใชในการ
ผลต 20,000 บาท
29 เบกวตถดบทางออมไปใชในการผลต 12,000 บาท
30 สงวตถดบทางตรง 5,000 บาทและทางออมคนคลง 2,000 บาท เนองจากใชไมหมด
56 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
2- 6 เมอวนท 1 มกราคม 25X6 บรษทโรงงานกระดาษ จ ากด มวตถดบคงเหลอยกมา 28,000 บาท ใน
ระหวางป ซอวตถดบ 42,000 บาท จายคาขนสงเขา 1,800 บาท ตอมามการสงคนวตถดบ 1,000 บาท ไดรบ
สวนลดจากการช าระหนตามเงอนไข 2, 300 บาทและในวนสนงวดบญชไดท าการตรวจนบและตราคา
วตถดบคงเหลอปรากฏวามจ านวนมากกวาวตถดบคงเหลอยกมา จ านวน 6,000 บาท
ใหท า ค านวณหาตนทนวตถดบทใชในการผลต
2-7 ตอไปนเปนรายการเกยวกบวตถดบของ บรษทผลตน าผลไม จ ากด
25X1
ม.ค. 1 วตถดบคงเหลอยกมา 24,950 บาท
6 ซอวตถดบราคา 18,000 บาท ภาษมลคาเพม 7% เปนเงนเชอจากบรษท เอบซ จ ากด
เงอนไข 2/20,N/30 F.O.B. Shipping Point
9 จายคาขนสงเขา ราคา 150 บาท
13 สงคนวตถดบ ราคา 1,400 บาท ภาษมลคาเพม 7%
16 จายช าระหนคาวตถดบทงหมด
23 ซอวตถดบราคา 18,000 บาท เปนเงนสด ภาษมลคาเพม 7%
31 กจการตรวจนบและค านวณตนทนวตถดบคงเหลอจ านวน 36,150 บาท
ใหท า 1. บนทกรายการในสมดรายวนทวไป
2. ค านวณหาตนทนวตถดบทใชในการผลต
57 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
2-8 ตอไปนเปนรายการเกยวกบวตถดบของโรงงานผลตปลากระปอง
25X2
ม.ค. 1 วตถดบคงเหลอยกมา 50,000 บาท
7 ซอวตถดบราคา 80,500 บาท ภาษมลคาเพม 7% เปนเงนเชอจากบรษท เอกอ าไพ จ ากด เงอนไข
3/10, n/30 F.O.B Shipping point
10 จายคาขนสงวตถดบทซอ เมอวนท 7 มกราคม 25X2 จ านวน 2,000 บาท
15 สงคนวตถดบทซอเมอวนท 7 มกราคม 25X2 ราคา 3,000 บาท ภาษมลคาเพม 7%
19 จายช าระหนคาวตถดบทงหมด
31 กจการตรวจนบและค านวณตนทนวตถดบคงเหลอไดจ านวน 34,560 บาท
ใหท า ค านวณวตถดบใชไปในการผลต
2-9 ใหบนทกรายการเกยวกบวตถดบตอไปน ในสมดรายวนทวไป กจการอยในระบบภาษมลคาเพม
ท รายการ
บนทกบญชวตถดบคงเหลอแบบสนงวด
(Periodic Inventory Method)
บนทกบญชวตถดบแบบ ตอเนอง
(Perpetual Inventory Method)
1 ซอวตถดบเปนเงนสด 25,000 บาท
2 จายคาขนสงเขา 1,800 บาท
3 สงคนวตถดบจากการซอเปนเงนสด 1,100 บาท
4 ซอวตถดบเปนเงนเชอ 35,000 บาท
5 สงคนวตถดบทซอเปนเงนเชอ 3,000 บาท
6 จายช าระหนคาวตถดบทซอเปนเงนเชอ ไดสวนลดเงนสด 10%
7 เบกวตถดบทางตรงไปใชในการผลต จ านวน 20,000 บาท
8 เบกวตถดบทางออมไปใชในการผลต 6,000 บาท
9 สงวตถดบทางตรงคนคลงวตถดบ 8,000 บาท
10 สงวตถดบทางออมคนคลง 1,000 บาท
58 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
2-10 ตอไปนเปนรายการของกจการผลตแหงหนง ใหบนทกรายการวธบนทกบญชสนคาคงเหลอ
แบบสนงวดและวธบนทกบญชสนคาคงเหลอแบบตอเนอง
วนท รายการ บนทกบญชวตถดบคงเหลอแบบ
สนงวด (Periodic Inventory Method)
บนทกบญชวตถดบแบบ ตอเนอง
(Perpetual Inventory Method)
25X1 เม.ย. 2
ซอวตถดบเปนเงนสดราคา 18,000 บาท
4 จายคาขนสงวตถดบ 300 บาท 7 สงคนวตถดบทซอเมอวนท
2 เมษายน 25X1 ราคา 2,000 บาท ไดรบเงนสดทนท
11 ซอวตถดบเปนเงนเชอจากรานโบนส ราคา 42,000 บาท เงอนไข 2/10,n/30
14 สงคนวตถดบใหรานโบนส ราคา 3,100 บาท
20 คาไฟฟาทปรากฏในบญชจ านวน 16,240 บาท เปนคาไฟฟาทใชในโรงงาน 80%
21 จายช าระหนใหรานโบนสทงหมด
23 จายคาใชจายเบดเตลดในโรงงาน
25 เบกวตถดบทางตรงไปใชในการผลต จ านวน 27,000 บาท
27 เบกวตถดบทางออมไปใชในการผลต จ านวน 11,000 บาท
30 คดคาเสอมราคาเครองจกร จ านวน 1,450 บาท
59 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
2 – 11 ขอมลเกยวกบวตถดบทมการซอเขามาและเบกไปใชในระหวางเดอนเมษายน มดงน
วนท รายการ ตนทน/หนวย
ปรมาณ (แผน)
รบ จาย คงเหลอ
เม.ย. 1 ยอดยกมา 80 2,000 2,000 เม.ย. 5 ซอ 85 3,000 5,000 เม.ย. 9 เบกใช (มาจากวนท 5 เม.ย.) 2,500 2,500 เม.ย. 15 ซอ 87 2,000 4,500 เม.ย. 20 ซอ 85 3,000 7,500 เม.ย. 25 เบกใช (มาจากวนท 20 เม.ย.) 2,500 5,000 เม.ย. 30 ซอ 82 1,500 6,500 ใหท า ค านวณหาตนทนวตถดบใชไปในการผลตตามวธเจาะจง
2 – 12 ขอมลเกยวกบวตถดบทมการซอเขามาและเบกไปใชในระหวางเดอนมถนายน มดงน
วนท รายการ ตนทน/หนวย
ปรมาณ (อน)
รบ จาย คงเหลอ
ม.ย. 1 ยอดยกมา 30 2,000 2,000 ม.ย. 7 ซอ 33 3,000 5,000 ม.ย. 11 เบกใช 2,500 2,500 ม.ย. 19 ซอ 32 2,000 4,500 ม.ย. 25 ซอ 33 3,000 7,500 ม.ย. 28 เบกใช 2,500 5,000 ม.ย. 30 ซอ 32 1,500 6,500
ใหท า ค านวณหาตนทนวตถดบใชไปในการผลต ตามวธตอไปน
1. วธเขากอน-ออกกอน เมอใชการบนทกบญชแบบตอเนอง และ แบบสนงวด
2. วธถวเฉลย เมอใชการบนทกบญชแบบตอเนอง และ แบบสนงวด
60 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
2-13 ขอมลเกยวกบวตถดบทมการซอเขามาและเบกไปใชในระหวางเดอนพฤศจกายน มดงน
วนท รายการ ตนทน/หนวย
ปรมาณ (อน)
รบ จาย คงเหลอ
พ.ย. 1 ยอดยกมา 100 500 500 พ.ย. 9 เบกใช (มาจากวนท 1 พ.ย.) 200 300 พ.ย. 5 ซอ 150 1,500 1,800 พ.ย. 9 เบกใช (มาจากวนท 5 พ.ย.) 1,000 800 พ.ย. 15 ซอ 170 1,000 1,800 พ.ย. 20 ซอ 165 1,500 3,300 พ.ย. 28 เบกใช (มาจากวนท 20 พ.ย.) 1,300 2,000
ใหท า ค านวณหาตนทนวตถดบใชไปในการผลต และตนทนวตถดบคงเหลอปลายงวดตามวธเจาะจง
2-14 ขอมลเกยวกบวตถดบทมการซอเขามาและเบกไปใชในระหวางเดอนธนวาคม มดงน
วนท รายการ ตนทน/หนวย
ปรมาณ (อน)
รบ จาย คงเหลอ
ธ.ค. 1 ยอดยกมา 40 2,000 2,000 ธ.ค. 8 ซอ 45 5,000 7,000 ธ.ค. 13 เบกใช 5,500 1,500 ธ.ค. 17 ซอ 42 5,000 6,500 ธ.ค. 22 ซอ 43 3,000 9,500 ธ.ค. 25 เบกใช 6,000 3,500 ธ.ค. 29 ซอ 44 1,500 5,000
ใหท า ค านวณหาตนทนวตถดบใชไปในการผลต และตนทนวตถดบคงเหลอปลายงวด ตามวธตอไปน
1. วธเขากอน-ออกกอน เมอใชการบนทกบญชแบบตอเนอง และ แบบสนงวด
2. วธถวเฉลย เมอใชการบนทกบญชแบบตอเนอง และ แบบสนงวด
61 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
2-15 บรษท ผลตผลไมกระปอง จ ากด มวตถดบในการผลต 2 ชนด คอ มะพราว และ สปปะรด โดย
แบงตามขนาดผลไมได 3 ขนาด คอ ขนาดใหญ ขนาดกลาง ขนาดเลก ดงตอไปน
วตถดบ จ านวนหนวย
ราคาทน/หนวย ราคาทคาดวาจะขายได/หนวย
คาใชจายในการขาย/หนวย
มะพราว ขนาดใหญ 1,000 10 15 3 ขนาดกลาง 1,500 8 10 1 ขนาดเลก 2,000 5 8 1
สปปะรด ขนาดใหญ 500 12 18 5 ขนาดกลาง 300 10 15 2 ขนาดเลก 400 8 12 2
ใหท า ค านวณมลคาวตถดบคงเหลอโดยใชราคาทนหรอราคาตลาดทต ากวา โดยเปรยบเทยบกรณ ดงน
2.1 เปรยบเทยบราคาทนหรอราคาตลาดทต ากวาแตละรายการ
2.2 เปรยบเทยบราคาทนหรอราคาตลาดทต ากวาแตละกลม
2.3 เปรยบเทยบราคาทนหรอราคาตลาดทต ากวา ดวยยอดรวม
62 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
2-16 บรษท เฟอรนเจอรไทย จ ากด มวตถดบในการผลต 2 ชนด คอ ไมอด และ หนง ดงตอไปน
วตถดบ จ านวนหนวย
ราคาทน/หนวย ราคาทคาดวาจะขายได/หนวย
คาใชจายในการขาย/หนวย
ไมอด กวาง 1 นว 100 100 140 20 กวาง 1.5 นว 150 180 200 25 กวาง 2 นว 200 250 300 30
หนง เกรด A 200 300 350 30 เกรด B 150 200 240 20 เกรด C 150 100 120 10
ใหท า ค านวณมลคาวตถดบคงเหลอโดยใชราคาทนหรอราคาตลาดทต ากวา โดยเปรยบเทยบกรณ ดงน
1. เปรยบเทยบราคาทนหรอราคาตลาดทต ากวาแตละรายการ
2. เปรยบเทยบราคาทนหรอราคาตลาดทต ากวาแตละกลม
3. เปรยบเทยบราคาทนหรอราคาตลาดทต ากวา ดวยยอดรวม
63 เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชา บญชตนทนเบองตน รหส 2201-2004
หนวยท 2 การบญชเกยวกบวตถดบ
2-17 บรษท ผลตปลากระปอง จ ากด มวตถดบในการผลต 2 ชนด คอ ปลาซารดน และ ปลาทนา
ดงตอไปน
วตถดบ จ านวนหนวย
ราคาทน/หนวย ราคาทคาดวาจะขายได/หนวย
คาใชจายในการขาย/หนวย
ปลาซารดน ขนาดเลก 1,000 50 70 15 ขนาดกลาง 1,200 80 120 20 ขนาดใหญ 1,500 120 200 25
ปลาทนา ขนาดเลก 800 80 120 20 ขนาดกลาง 900 110 150 22 ขนาดใหญ 1,000 150 220 25
ใหท า ค านวณมลคาวตถดบคงเหลอโดยใชราคาทนหรอราคาตลาดทต ากวา โดยเปรยบเทยบกรณ ดงน
1. เปรยบเทยบราคาทนหรอราคาตลาดทต ากวาแตละรายการ
2. เปรยบเทยบราคาทนหรอราคาตลาดทต ากวาแตละกลม
3. เปรยบเทยบราคาทนหรอราคาตลาดทต ากวา ดวยยอดรวม