นาวกาธปตยสาร คลงปญญาพฒนาผนำ

116

นาวา‚∑ ว∑ยา ปญญวรญาณ

นโปเลยน โบนาปารต ไดทำสงครามจนมชยและปกครองดนแดนสวน

ของทวปยโรปเขาไดแตงตงใหแมทพและพนองของเขาเขาปกครองราชอาณาจกรยโรป

หลายแหงดวยกน เชน ประเทศสเปน เมองเนอาเปลในประเทศอตาล แควน

เวสต¿าเลนในประเทศเยอรมน ประเทศเนเธอรแลนด และประเทศสวเดน

นโปเลยนมแนวความคดทสำคญดงน

ดานร°ศาสตร: วางรากฐานโครงสรางการปกครองฝรงเศสดวยก®หมายทมชอเรยกวาCodeCivil des

Francais «งยงมผลใชจนถงในป˜จจบน นอกจากนยงใชกำลงทหารในการขยายอาณาเขตไปทว

ภาคพนยโรป โดยมจดหมายเบองตนเพอปองกนการรกรานจากประเทศทปกครองดวยระบบกษตรย

ในยโรป

ดานการทËาร: ประสบความสำเรçจในการรบดวยการระดมทรพยากรของชาตทงปวงระดมทรพยากรและ

กำลงอำนาจแหงชาตทงมวลเขาไวดวยกน ปลกเราใหคนในชาตเกดความรกชาต กอใหเกด

และทำสงครามแบบเบçดเสรçจ ในการทำสงครามนโปเลยนจะเนนทความเรçวความยดหยนการปรบตว

และการสรางความประหลาดใจใหกบขาศกดงน

น‚ป‡ล’ยน ‚บนาปารต (Napoleon Bonaparte) ™าวΩรËง‡»ส ม’™’วตร–Àวàาง ค.».Ò˜ˆ˘ › Ò¯ÚÒ

`

,

นาวกาธปตยสาร คลงปญญาพฒนาผนำ

117

-การจดทพจะแบงออกเปนหนวยยอยæเชนกองพลกองพนกองรอยเปนตนโดยม

แมทพใหญอยตรงกลาง เพองายตอการบงคบบญชา มความคลองตว และรวดเรçว นอกจากน

ของนโปเลยนมการเดนทพดวยเทาตลอดเวลา เพอไปใหถงแนวรบกอนขาศก สรางความประหลาดใจ

แกขาศกอยเสมอ

-มการจดตงกองพนป„นใหญทสามารถเคลอนยายไดงาย ระยะยงไกล และอานภาพ

ทำลายสง ใชการดำเนนกลยทธเขาทำการรบรวมกนระหวางทหารป„นใหญ ทหารมา และทหาร

-ขอมลและการสอสารถกจดใหเปนองคประกอบสำคญของการรบผนำหนวยรบตางæ

ตองรายงานสถานการณแนวรบใหนโปเลยนรบรตลอดเวลา ขอมลจากสนามรบทำใหนโปเลยนสามารถ

ประเมนสถานการณไดแมนยำ เพอทเขาจะไดปรบเปลยนแผนการ จนทำใหกองทพฝรงเศสได

นอกจากนนโปเลยนยงมแนวคดทสำคญในการดำเนนกลยทธทเรยกวา Maneuver De

Derriere«งเปนการตดเสนทางการสงกำลงบำรงฝายตรงกนขามโดยนโปเลยนจะรวมกำลงเขา

โจมตดานหลงขาศก จนขาศกไมสามารถตอตานได หลงจากนนนโปเลยนจะทำลายรปกระบวน

ขาศกโดยเมอขาศกออนลาตองการกำลงเสรมนโปเลยนจะใหเขาโจมตทางดานขางทำใหขาศก

ตองเผชญกบแนวรบดานใหมสงผลใหตองจดขบวนเปนรปมม©ากเมอถงจดนนโปเลยนจะเขาโจมต

อยางรนแรงทมม©ากของรปขบวนขาศก เมอรปขบวนขาศกขาดออกจากกน จะสงทหารมาเขาโจมต

ดานขางของรปขบวนทแยกออกจากกนนจนทำใหขาศกตองพายแพและหนเอาตวรอดในทสด

`

‡วลลงตน (Field Marshal Arthur Wellesley, 1st Duke of Wellington) ™าวÕงกƒ… ม’™’วตÕยàร–Àวàาง ค.».Ò˜ˆ˘ - Ò¯ıÚ เวลลงตนเปนจอมพลและผนำกองทพสำคญขององกฤษในการตอสกบ

นโปเลยนโบนาปารตและไดเปนนายกรฐมนตรในเวลาตอมา

หลงจากทนโปเลยนกลบเขามอำนาจในป‚ค.ศ.๑๘๑๕มหาอำนาจสชาต

ในขณะนนคอ ออสเตรย รสเ«ย องกกฤษ และ ปรสเ«ย ไดทำสญญาเปน

และรวมกำลงเขาโจมตฝรงเศส โดยมจดหมายเพอทำลายอำนาจของนโปเลยน

ใหหมดสน แตนโปเลยนไดวางแผนตองการเขาควบคมเนเธอรแลนดโดยเรçว

เพอเขาโจมตและทำลายกองกำลงขาศกทขณะนนมจำนวนนอยกวา กองทพผสมองกฤษ-เนเธอรแลนด-

เยอรมน ทตงอยทเบลเยยมภายใตการนำของเวลลงตน ไดตดสนใจเขาขดขวาง โดยไดคาดหวงวา

จะไดรบการสนบสนนจากกองทพปรสเ«ยภายใตการนำของจอมพลvonBlucherทกำลงเดนทาง

จากแมนำRheinตรงมายงเบลเยยม

วนท ๑๖ มถนายน ค.ศ.๑๘๑๕ กองทพฝรงเศสไดเขาโจมตกองทพปรสเ«ยทเมอง Ligny

และไดรบชยชนะในทสด ตอมาในวนท ๑๘ มถนายน นโปเลยนไดเปลยนแผนหนกลบมาโจมต

ของเวลลงตน ทตงอยบนทสงในเมอง Waterloo และคาดวากองกำลงของปรสเ«ยทผายแพในตอน

:

นาวกาธปตยสาร คลงปญญาพฒนาผนำ

118

และกำลงถกขบไลจากกำลงสวนหนงของตนจะหนกลบไปทางแมนำRheinแตสถานการณไมได

เปนอยางทนโปเลยนคาดเอาไวในขณะเวลลงตนสามารถยนกองทพฝรงเศสเอาไวในชวงเวลาเยçน

กองทพปรสเ«ยภายใตการนำของนายพลGneisenauเสนาธการของกองทพปรสเ«ยไดเขามาต

นโปเลยนดานป‚กขวา จนกองทพฝรงเศสตองพายแพ และถกตดตามทำลายในทสด หลงจากสนสด

สงครามในครงน กองทพพนธมตรไดเคลอนกำลงเขาสปารส ภายหลงนโปเลยนถกเนรเทศไปอยท

เกาะSt.Helenaและจบชวตในเวลาตอมา

ค.ศ.๑๘๒๘เวลลงตนไดรบเลอกเปนนายกรฐมนตรขององกฤษโดยสงกดพรรคToryเขา

นโยบายอนรกษนยมและปดประเทศ เนองจากเกรงวาความวนวายจากการป¯วตฝรงเศสจะขยาย

มาสองกฤษ แมกระนนกçตาม เขาไดตอสกบสมาชกภายในพรรคเดยวกนเพอใหลดหรอยกเวนขอบงคบ

ตาง æ ทมตอผนบถอศาสนาครสตนกายโรมนคาทอลก หรอทเรยกวา Catholic Emancipation

ตอมาทำใหเขาไมไดรบความนยมและไดถกขนานนามวา“TheIronDuke”หลงจากมการตดตง

ลกกรงบนหนาตางบานไวปองกนการบกรกของประชาชนทเกลยดชง

รฐบาลของเวลลงตนลมไปในป‚ ค.ศ.๑๘๓ð แตในอก ๔ ป‚ตอมากçกลบเขาสอำนาจอกครง

โดยเวลลงตนขอดำรงตำแหนงเปนเพยงรฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ

Õงตวน ÕÕงร’ ‚®มน’ (Antoine Henri de Jomini) ™าวสวส ม’™’วตÕยàร–Àวàาง ค.».Ò˜˜˘ - Ò¯ˆ˘ โจมน เปนพนเอกฝายเสนาธการประจำตวของนายพลเนย ขนศก

คนสำคญของนโปเลยน ไดชอวาเปนผทเขาใจหลกนยมทางทหารของนโปเลยน

มากทสด

โจมน เชอวาสงครามตอไปจะยงขยายขอบเขตดวยการระดมสรรพกำลง

ทกอยาง รวมไปถงการแสวงหาพนธมตร (การเมองระหวางประเทศ) «งจะ

พลงอำนาจททกชาตไมอาจละเลยได

สงครามตอไปจะเปนสงครามเบçดเสรçจ (TotalWar) เปาหมายของป¯บตการทางทหารจะไม

จำกดแตเพยงเปาหมายทางทหารเทานน แตเปาหมายทางพลเรอน รวมไปถงขวญและกำลงใจ

ประชาชนกçจะตองถกทำลายดวยโจมนจงพยายามชกชวนใหผนำทางทหารคดจำกดขอบเขตในการ

ทำสงครามใหเปนเพยงสงครามจำกด (LimitedWar) ทจำกดทงปรมาณกองทพ จำกดเวลา และ

ขอบเขตของยทธบรเวณ

นอกจากนนโจมนยงไดชอวาเปนผบญญตหลกการสงครามในเรองการรวมกำลง

(ConcentrationofForce)โจมนไดกำหนดหลกการพนฐานไวดงน

๑. จงนำกำลงสวนใหญของกองทพโดยใชมาตรการทางยทธศาสตร ไปยงพนทการรบ

เดçดขาดหรอแตกหกในเขตสงครามใหได และใหไกลจากการคมนาคมของขาศกเทาทจะทำได โดย

ตนเองไมตองตกอยในอนตราย

นาวกาธปตยสาร คลงปญญาพฒนาผนำ

119

๒. จงดำเนนกลยทธในลกษณะทนำกำลงสวนใหญเขาปะทะกำลงเพยงบางสวนของขาศก

๓. ยงกวานนในการสรบทมการดำเนนกลยทธทางยทธวธจงนำกำลงสวนใหญไปยงพนท

ทมการรบขนเดçดขาดในสนามรบ หรอกบกองกำลงสวนหนงของแนวขาศก «งมความสำคญทตอง

เอาชนะใหได

๔. จงจดการเรองตาง æ ใหกำลงทหารเหลานไมเพยงแตถกนำไปยงพนทการรบเดçดขาด

เทานนหากแตพวกเขาจะตองเขาป¯บตการอยางรวดเรçวและสอดคลองกน

‡คลา‡´ว∑´ (Carl Philipp Gottlieb von Clausewitz) ™าว‡ยÕรมน ม’™’วต Õยàร–Àวàาง ค.».Ò˜¯ - Ò¯ÛÒ

เคลาเ«วท«เปนนายทหารปรสเ«ยมชวตอยในชวงค.ศ.๑๗๘ð-๑๘๓๑

กลาวกนวาเคลาเ«วท«เปนผทมชอเสยงโดงดง และกลาวขวญกนมากในสมย

ในการรบราชการของเขานน เขาเปนผทมความกาวหนา และไดรบยศสงขน

จนถงนายพลตร

ตลอดชวตของเคลาเ«วท« «งเตบโตมาในชวงเวลาของความยงยาก

ทางการเมอง การสงคราม และการเปลยนแปลงตาง æ ทสำคญ เชน ความ

ทางดานพนธมตรรวมทงเขาไดสงเกตเหçนความสำเรçจของนโปเลยนในการระดมทรพยากรของชาต

ทงปวงอยางไดผลและโดยอาศยความรพนฐานของNiccoloMachiavelli (ค.ศ.๑๔๖๙-๑๕๒๗)

เคลาเ«วท«ไดพฒนาและวเคราะหแยกแยะแนวความคดเรององคประกอบของพลงอำนาจของชาต

ออกเปน๔องคประกอบคอ การเมอง เศรษฐกจสงคมจตวทยาและการทหารและเนองจาก

เคลาเ«วท«ไดมโอกาสเขารวมในสงครามยโรประหวางสมยของนโปเลยนนเอง เคลาเ«วทสจงม

แนวคดเนนหนกไปทางกองทพบกขนาดใหญเพยงอยางเดยว โดยไมไดกลาวถงแสนยานภาพทางเรอ

ไวเลย เขาจงไดรบสมญาวาเปนบดาของการสงครามทางบก รวมทงเปนเจาของแนวความคด

ทวา “สงคราม คอ การดำเนนนโยบายการเมองตอโดยวธอน” (War is the continuation of

policybyothermeans)

เคลาเ«วท«ไดเขยนหนงสอ Vom Kriege หรอ On War (ทถกพมพเผยแพรในป‚

«งม๘เลมและไดกลาวถงหลกการทำสงครามตางæทสำคญดงน

๑.หลกการสงครามทวไปเพอใหทราบถงการจะทำอยางไรใหไดเปรยบขาศกมความสงบ

เยอกเยçนแมทพตองหาวหาญเดçดขาด

๒.หลกทวไปในการรบดวยวธรบเชนการตงรบเชงรกตองมความคลองตวในการป¯บต

๓.หลกทวไปในการรบดวยวธรก จะตองกำหนดจดหมายปลายทางไว (End) มการรวม

กำลงเขาตมทศทางหลกควบคมหนวยใหได

๔.หลกการใชหนวยทหาร ใชใหเหมาะกบเวลาและสถานทพงประสงค เปนศลปะในการ

ทำสงครามทแมทพตองใชขอพจารณาใหรอบคอบ

นาวกาธปตยสาร คลงปญญาพฒนาผนำ

120

๕.หลกการใชภมประเทศ เปนทงสงกดขวางของฝายเราและเกอกลใหกำบงขาศก มการ

ระวงปองกนทดใชภมประเทศใหเกดประโยชน

๖.หลกการสงครามเชงยทธศาสตร เพอการเอาชนะกำลงรบ ยดยทโธปกรณ และ

เอาชนะมตมหาชน

๗.หลกการตงรบคำนงถงรฐตองอยในภาวะเสยเปรยบเพอรอเวลาเปนฝายรก

๘.หลกการรกคำนงถงรฐตองรจกตอบโตผรกรานไวดวยจะมโอกาสเปนผชนะ

บรรณานกรม คำรณ พสณฑยทธการ, นาวาเอก. “หลกนยมทางทหาร (Military Doctrine).” เอกสารประกอบ

บรรยาย,สถาบนวชาการทหารเรอชนสง,๒๕๔๒.

ชอบภกดศรวงศ,พลตร.ยทธศาสตรของแมทพสำคญในโลก.กรงเทพฯ:บรษทตนออ,๒๕๓๘.

ภานมาต สวะรา, พลโท, พนเอก กฤตตภม หอมหวน และ พนเอกหญง ฐตญา จนทวฒ.

ยทธศาสตรศกษา ๒๐๐๕ แนวคดตะวนตก การสำรวจแนวคดทางยทธศาสตร ภมภาค

ศกษาและยทธศาสตรโลก และมมมองดานจรยศาสตรในการสงคราม. กรงเทพฯ :

สหายบลอกและการพมพ,๒๕๔๘.

สำเภาพลธร,พลเรอเอก.ตำราสงครามนโปเลยน.กรงเทพฯ:สมสรพรนตง,๒๕๕๒.

อภชาตธรธำรง,พลโท.ขอคดทางยทธศาสตรของนกยทธศาสตรระดบโลก.กรงเทพฯ:ธรรมนต,๒๕๓๙.

อภชาต ธรธำรง,พลโท.ยอดยทธศาสตรของยอดขนพล.พมพครงท ๑.กรงเทพฯ : ไทยวฒนา

พานช,๒๕๓๒.

http://en.wikipedia.org/wiki/Antoine-Henri_Jomini

http://en.wikipedia.org/wiki/Arthur_Wellesley,_1st_Duke_of_Wellington

http://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Waterloo

http://en.wikipedia.org/wiki/Carl_von_Clausewitz

http://en.wikipedia.org/wiki/Napoleon_I_of_France

http://gutenberg.spiegel.de/?id=5&xid=324&kapitel=1

http://www.carlvonclausewitz.de/

http://www.highedu.rtaf.mi.th/index.php?option=com_content&task=view&id=49&

Itemid=58&lang=th_TH