การประยกตใชระบบการผลตแบบลน : กรณศกษากระบวนการผลตสงพมพ

ปรญญานพนธ

ของ ขวญใจ โชคไพบลย

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการทางวศวกรรม

กนยายน 2555

การประยกตใชระบบการผลตแบบลน : กรณศกษากระบวนการผลตสงพมพ

ปรญญานพนธ

ของ ขวญใจ โชคไพบลย

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการทางวศวกรรม

กนยายน 2555 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การประยกตใชระบบการผลตแบบลน : กรณศกษากระบวนการผลตสงพมพ

บทคดยอ ของ

ขวญใจ โขคไพบลย

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการทางวศวกรรม

กนยายน 2555

ขวญใจ โชคไพบลย. (2555). การประยกตใชระบบการผลตแบบลน : กรณศกษากระบวนการผลตสงพมพ. ปรญญานพนธ วศ.ม.(การจดการทางวศวกรรม). กรงเทพฯ: บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม: รองศาสตราจารย ทศพล เกยรตเจรญผล, อาจารยสรเดช ชาตนยม.

งานวจยนมจดประสงคเพอศกษาหลกการของแนวคดแบบลนและเครองมอของลนมา

ประยกตใชเพอลดเวลาในกระบวนการพมพของอตสาหกรรมการผลตสงพมพ และเปนแนวทางในการพฒนาและปรบปรงประสทธภาพการทางานโดยรวม โดยใชแผนภาพสารธารคณคาสถานะปจจบน(กอนปรบปรง) แลวทาการ วเคราะหหากระบวนการทไมกอใหเกดคณคาตามแนวคดแบบลนและนาเครองมอของลนมาประยกตใช ปรบปรงใหม

ซงจากการวเคราะหความสญเสยในกระบวนการผลตพบวามความสญเปลาจากการปรบตงเครองจกร ความสญเปลาจากการเคลอนยายวตถดบ และความสญเปลาจากการตรวจสอบคณภาพ และนอกจากความสญเปลาในกระบวนการผลตแลวยงพบความสญเปลาในกระบวนการจดทาเอกสารรายงานเคลมสงใหลกคา ของแผนกประกนคณภาพ ดงนนจงทาการปรบปรงโดยเลอกใชเครองมอตามแนวคดลนมาประยกตใช ไดแก การลดเวลาของการเปลยนงาน (Set up time) ดวยหลกการ SMED การจดเตรยมและบรหารพนทวสด (Point of Used Material) การลดความสญเปลาดวยหลกการ ECRS การลดความสญเปลาในงานสานกงานดวยการวเคราะหกระดาษมวน และการควบคมดวยสายตา (Visual Control)

หลงจากปรบปรงสามารถสรปผลไดดงน 1. สามารถลดเวลาการปรบตงเครองพมพจาก 6,306 วนาท เหลอเพยง 2,740 วนาท หรอลดลง 57% จากเวลารวม 2. การจดพนทเกบวตถดบทเบกมาจากในคลงวตถดบทาใหลดจานวนครงทเบกจาก 3 ครง เหลอเปน 1 ครง ตอวน รวมเวลาทใชเปน 27 นาท 45 วนาท 3. กระบวนการตรวจสอบคณภาพในแผนกเยบลวด สามารถลดเวลาการทางานรวมลง 1วนาทตอชนงาน 1 ชน และสามารถลดจานวนสถานลงจาก 6 สถาน เปน 4 สถาน 4. ลดเวลาในขนตอนการเขยนรายงานเคลมสงลกคาจาก 337 วนาท เปน 212 วนาท หรอลดลง 37% ของเวลาทใชกอนปรบปรง 5. การปรบปรงสภาพพนทการทางานใหพนกงานปฏบตงานไดอยางถกตองและรวดเรวขน เชนการแบงแยกภาชนะใสของเสย, การชบงพลาเลทวางชนงาน และการจดทาเอกสารชบงจดทควรระมดระวง (Q Point)

THE APPLICATION OF LEAN MANUFACTURING: A CASE STUDY OF PRINTING PROCESS

AN ABSTRACT

BY KHWANJAI CHOKPAIBOON

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Master of Engineering Degree in Engineering Management

at Srinakharinwirot University September 2012

Khwanjai Chokpaiboon. (2012). The Application of Lean Manufacturing: A Case Study of Printing Process. Master thisis, M.Eng. (Engineering Management). Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor Committee: Assoc. Prof. Tossapol Kiatcharoenpol, Dr. Siradej Chartniyom.

The objective of this research is to study the knowledge of lean manufacturing and lean tools in applying to reduce the printing process time and to improve an overall working efficiency by using the value stream mapping of current status (before improve). Then analyzed and found the process that has no value. As analyzing the waste of printing process, there is the waste in set up time of printing process, raw material movement and Quality Control process. Besides these waste in manufacturing process, there is also waste in a document preparation process of claim report in QA department. Therefore the researcher has improved by using the lean tools such as set up time with the principle of SMED (Single Minute Exchange of Die), Point of Used Material, reducing waste with the principle of ECRS (Eliminate, Combine, Rearrange and Simplify), reducing waste in an office by analyzing the Roll Paper and the visual control. After improving, the conclusions are 1). Set up time of printing machine is reduced from 6,306 seconds to 2,740 seconds or decreased by 57% of total time. 2). Arranging the store area of materials withdrawn from raw material warehouse. It is reduced from 3 times to 1 time per day. 3). QC process for inspection time is reduced 1 second per 1 pitch and could reduce for 6 stations to 4 stations. 4). Writing the claim report to customer is reduced from 337 minutes to 212 minutes or decreased by 37% of the time before improving and 5). Improving the working area that the workers work correctly and faster such as separate the defect baskets, identifying the pallet of each model and making the Q Point sheet.

ประกาศคณปการ

การทาวทยานพนธในครงนผวจยขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.ทศพล เกยรตเจรญผล ทใหคาปรกษาและเสนอแนวคด รวมทงการแกไขปรบปรงตางๆ จนทาใหสาเรจลลวงดวยด และขอกราบขอบพระคณอาจารยทกทานทใหการอบรมสงสอนจนสามารถนาความรมาประยกตใชใหเกดประโยชนในการทาปรญญานพนธได

ทายนผวจย ใครขอกราบขอบพระคณบดา มารดา และพทกทานทใหการสนบสนนและใหกาลงจนสาเรจการศกษา ขวญใจ โชคไพบลย

สารบญ บทท หนา

1 บทนา.................................................................................................................... 1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา…………………………………….…....... 1 วตถประสงคของการวจย………………………………………………………....... 1 ขอบเขตของการวจย…………..………………………………………………........ 2 วธการวจย….……………………………………………....................................... 2 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ….……………………………………………............... 2

2 ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ……………………………………………................ 3 ทฤษฎการผลตแบบลน …………………………………………………................ 3 การลดความสญเปลา ดวยหลกการ ECRS ………………………….................. 22 การวดประสทธผลโดยรวมของเครองจกร………………..…............................... 23 การปรบเปลยนเครองจกรอยางรวดเรว…………………………………................ 25 ทฤษฎการวเคราะหแบบกระดาษมวน................................................................. 27 ระบบการพมพ................................................................................................... 31 งานวจยทเกยวของ……………………………….……………………................... 32

3 วธการดาเนนงานวจย………………………………………………....................... 35

การสารวจสถานะปจจบน………………………................................................. 35 การเลอกผลตภณฑเพอปรบปรง…………………………………………….......... 40 การเลอกการประยกตใชเครองมอตามแนวคดการผลตแบบลน…….…….......... ... 42 การวเคราะหสรปผล……………………………………..….…….......................... 44

4 ผลการวจย………………………………………………………............................... 45

การวเคราะหกระบวนการผลตดวยแผนภมสายธารคณคา…....…….................... 45 ผลการปรบปรง……………….……………...………....…………......................... 50 การวเคราะหและสรปผล..................................................................................... 78

5 สรปผลการศกษา............................................................................................... 81 สรปผลการศกษา……...................................................................................... 81

ขอเสนอแนะ……............................................................................................. 83

สารบญ (ตอ) บทท หนา บรรณานกรม ………………………..………………………………………....................... 83 ภาคผนวก ……….......................................................................................................... 84 ภาคผนวก ก............................................................................................................. 87 ภาคผนวก ข............................................................................................................. 89 ภาคผนวก ค............................................................................................................. 91 ภาคผนวก ง............................................................................................................. 94

ภาคผนวก จ............................................................................................................. 97 ภาคผนวก ฉ............................................................................................................. 103 ประวตยอผวจย……………………………………………………………………………...... 109

บญชภาพประกอบ ภาพประกอบ หนา

1 สวนประกอบของระบบการผลตแบบลน………………………………………………… 5 2 แผนภาพ Value Stream Mapping ………………………………………………........ 7 3 แสดงผงลกษณะมมมองแบบลน………………………………………….……….......... 12 4 แสดงผงแนวคดการผลตแบบลน……………………………...…………...................... 13 5 แสดงวธการหาคา OEE และปจจยทมผลกระทบ…………….................................... 24 6 กระดาษมวนสาหรบการสารวจสภาพทแทจรง………................................................ 28 7 กระดาษมวนสาหรบคนหาปญหาและแยกแยะความสญเสย………............................ 29 8 กระดาษมวนสาหรบจดทาขอเสนอแนะและดาเนนการปรบปรง………….................... 30 9 แสดงขนตอนการพมพ……….................................................................................. 32

10 แสดงขนตอนการดาเนนงานวจย……………………………………............................ 35 11 ตวอยางผลตภณฑของโรงงานตวอยาง..................................................................... 36 12 แสดงการไหลของกระบวนการผลต……………………………………….................... 37

13 เครองพมพ.............................................................................................................. 38 14 เครองตด……………............................................................................................... 38 15 เครองพบ................................................................................................................ 38 16 เครองเยบลวด…………………….…………………………………………………....... 39 17 เครองทากาว……………………………..……………………………………..………... 39 18 กราฟแสดงปรมาณการผลตของผลตภณฑหลก…………………………………….….... 40 19 กราฟแสดงปรมาณการผลตของผลตภณฑหลก......................................................... 40 20 แสดงกระบวนการผลตของผลตภณฑรน 4-191......................................................... 41 21 แผนภาพสายธารคณคากอนปรบปรงของกระบวนการผลต ผลตภณฑ รน 4-191....... 46 22 เวลาสญเสยจากกจกรรมตางๆ ในกระบวนการพมพ................................................... 47 23 กราฟแสดงจานวนรอบเวลา Cycle time ทใช เทยบกบเวลา Takt time....................... 50 24 แสดงวธการเชดทาความสะอาดฟลม.......................................................................... 54 25 กราฟแสดงสดสวนเวลาการทางาน............................................................................. 55 26 กราฟแสดงเวลากอนการแยกกจกรรมภายในออกมาเปนกจกรรมภายนอก................... 55 27 แถบสทใชสอบเทยบส............................................................................................... 56 28 เครองมอทใชสอบเทยบส.......................................................................................... 56 29 ตวอยาง Limit Color................................................................................................. 56 30 แผนผงขนตอนการไหลของการเบกวตถดบ ในแผนกพมพ กอนการปรบปรง……….... 60

บญชภาพประกอบ (ตอ)

ภาพประกอบ หนา 31 แผนผงการจดวางเครองจกรและพนทการทางานกอนปรบปรง.................................... 61 32 แผนผงการจดวางเครองจกรและพนทการทางานหลงปรบปรง.................................... 61 33 แสดง Layout ของกระบวนการ Stitching และ QC……………................................... 62 34 กราฟแสดงผลเปรยบเทยบกอนและหลงปรบปรง........................................................ 65 35 ชนดเครองชงทเหมาะสมกบนาหนกของชนงาน………............................................... 66 36 แสดงการไหลของงานและการไหลของเอกสารในการเขยนรายงานเคลม..................... 68 37 กราฟแสดงผลเปรยบเทยบกอนและหลงการปรบปรง…………….………………........ 75 38 แสดงแผนภมสายธารคณคาหลงปรบปรง................................................................. 81 39 บทความวชาการเรอง การลดเวลาปรบตงเครองจกรของกระบวนการพมพโดยใช เทคนคการผลตแบบลน…………….……………………………………………........... 98 40 บทความวชาการเรอง เทคนคการวเคราะหกระดาษมวน: กรณศกษากระบวนการ รบแจงปญหาจากลกคา…………….……………………………………………........... 102

บญชตาราง

ตาราง หนา

1 ระดบของความสญเปลา……………......................................................................... 10 2 การเปรยบเทยบขอดและขอเสยของระบบการผลต.................................................... 11

3 ลาดบกระบวนการของผลตภณฑหลก....................................................................... 41 4 การรวมสนทางกระบวนการทเหมอนกนของผลตภณฑหลก...................................... 41 5 แสดงเวลาสญเสยเฉลยจากกจกรรมตางๆ ของกระบวนการผลต................................ 47

6 แสดงขอมลการผลตของเครองพมพ 4 ส ของผลตภณฑรน 4-191........................ ...... 48 7 แสดงผลสรปประสทธผลของกระบวนการพมพ.......................................................... 48

8 แสดงการเกบขอมล Waste time ในกระบวนการพมพ............................................... 49 9 แสดงกจกรรม และเวลาในการทางานแตละขนตอนในการปรบตงเครองพมพ............... 51

10 แสดงการแยกกจกรรมภายนอก (External) ออกจากกจกรรมภายใน (Internal)........... 53 11 แสดงการแยกกจกรรมภายในทเหลอจากการปรบปรง................................................ 57

12 เปรยบเทยบผลการปรบปรง....................................................................................... 58 13 แสดงกจกรรมการเบกวตถดบตอเวลาเบกเฉลย 1 ครง................................................ 59 14 แสดงขนตอนการตรวจสอบและบรรจงาน กอนปรบปรง.............................................. 63 15 แสดงการไหลของขนตอนการตรวจสอบและบรรจงาน กอนการปรบปรง...................... 64 16 แสดงการไหลของขนตอนการตรวจสอบและบรรจงาน หลงการปรบปรง...................... 65 17 แสดงมาตรฐานนาหนกของชนงานกบชนดของเครองชง.............................................. 66 18 แสดงการไหลของผงงานการวเคราะหกระดาษมวน..................................................... 69 19 แสดงการวเคราะหความสญเสย................................................................................. 72 20 แสดงการจดทาขอเสนอการปรบปรง.......................................................................... 71 21 ผลการดาเนนการปรบปรง......................................................................................... 72 22 แสดงสภาพทแทจรงในการจดทารายงานการรองเรยนปญหาของลกคาหลงปรบปรง..... 75 23 ผลการดาเนนการปรบปรง การควบคมดวยสายตา..................................................... 76 24 แสดงการเปรยบเทยบผลกอนและหลงปรบปรงเวลาปรบตงเครองจกร......................... 78 25 แสดงการเปรยบเทยบผลกอนและหลงปรบปรงลดความถการเบกวตถดบ................... 78 26 แสดงการเปรยบเทยบผลกอนและหลงปรบปรงการตรวจสอบคณภาพ…..................... 79 27 แสดงการเปรยบเทยบผลกอนและหลงปรบปรงลดเวลาการเขยนรายงานเคลม............. 79

28 ขอมลเวลาสญเสยของทกกระบวนการ (Waste time)…………………………………… 87 29 ขนตอนและเวลาทใชสาหรบการเบกวตถดบตอ 1 ครง กอนการปรบปรง ……………... 89

บญชตาราง (ตอ)

ตาราง หนา

30 แสดงขนตอนและเวลาทใชในการปรบตงเครองพมพ................................................... 91 31 แสดงขนตอนและเวลาทใชในการรบแจงปญหาจากลกคา……………..………………… 94 32 แสดงขนตอนและเวลาทใชสาหรบแผนก QA ออกเอกสารใบ CAR……………………... 94 33 แสดงขนตอนและเวลาทใชสาหรบฝายผลตตอบ CAR…………………………………... 95 34 แสดงขนตอนและเวลาทใชสาหรบแผนก QA ทารายงานเคลมสงลกคา……………….... 95

1

บทท 1 บทนา

1. ความเปนมาและความสาคญของปญหา ปจจบนภาพรวมของอตสาหกรรมสงพมพในประเทศไทย สามารถแบงออกเปนสองสวน

คอ การพมพเพอใชบรโภคภายในประเทศและอกสวนหนงคอ การพมพเพอการสงออก และไดมการแบงสานกพมพในอตสาหกรรมน มอย 4 กลม ไดแก 1) ผนาตลาด (Market leader) มทงหมด 8 ราย ตวอยางเชน บรษท ซเอดยเคชน จากด (มหาชน) สามารถครองสวนแบงตลาดรวมเอาไว 32 % 2) กลมสานกพมพขนาดใหญ มทงหมด 25 สานกพมพ ครองสวนแบงของตลาด 33 % 3) กลมสานกพมพขนาดกลาง มทงหมด 45 สานกพมพ ครองสวนแบงของตลาด 20 % และ 4) กลมสานกพมพขนาดกลางเลก มทงหมด 320 สานกพมพ ครองสวนแบงของตลาด 15 % จะเหนวามจานวนผประกอบการคอนขางมาก และมขนาดของกจการทแตกตางกนคอนขางสง ประกอบกบผลตภณฑสงพมพของแตละสานกพมพ มความแตกตางกนและมลกษณะเฉพาะทผบรโภคสามารถตดสนใจเลอกไดโดยอสระ เรองราคาจงเปนเปาหมายของสานกพมพทงหมด (สมาคมผจดพมพและจาหนายหนงสอแหงประเทศไทย. 2552)

อกทงอตสาหกรรมการพมพไดรบผลกระทบจากหลายวกฤตทวโลก ทาใหมผลกระทบตอภาคพลงงาน ปญหาทตามมาคอ การทาใหตนทนการผลตสงพมพเพมมากขนและยงสงผลกระทบตอตนทนการขนสง (Logistic) ของเยอกระดาษ ซงเทากบวาตนทนผลตกระดาษจะสงขนเปนเงาตามตว ดงนนการจดการกระบวนการขององคการทด เพอพรอมทจะรบมอกบสถานการณทเปลยน แปลงอยางรวดเรว ไมวาจะเปนเรองความตองการของลกคา ภาวการณแขงขนททวความรนแรงยงขน ตนทนการผลตทปรบตวสงขน สงตางๆ เหลานทาใหไมสามารถหลกเลยงได แตสงทองคการสามารถทาไดกคอ ตองปรบสภาพการทางานใหมความสามารถรองรบปญหาดงกลาว (www.thaiprint.org) ดงนนระบบการผลตแบบลนจงเปนทางเลอกทเหมาะสม ลนเปนเครองมอในการจดการกระบวนการ ทชวยเพมขดความสามารถใหแกองคการ โดยการพจารณาคณคาในการดาเนนงานเพอมงตอบสนองความตองการของลกคา และกาจดความสญเสยทเกดขนตลอดทงกระบวนการอยางตอเนอง ทาใหสามารถลดตนทนการผลตได

2.วตถประสงคของการวจย

2.1 ศกษาการนาระบบการผลตแบบลน ไปประยกตใชในโรงงานตวอยางศกษา 2.2 เพอลดเวลาในกระบวนการพมพ

2

3. ขอบเขตของการวจย 3.1 ศกษากระบวนการผลตสงพมพ ในโรงงานตวอยางศกษา 3.2 ศกษากระบวนการทางานตงแตกระบวนการพมพ จนกระทงการบรรจผลตภณฑ สาหรบสงมอบใหแกลกคา 3.3 ศกษารายละเอยดทเกยวกบวธการ, ขนตอน, ทรพยากร, กระบวนการ และเวลาในแตละขนตอนของกระบวนการผลตสงพมพ

3.4 ใชเครองมอระบบการผลตแบบลน เพอลดเวลาในกระบวนการผลตสงพมพ ตงแตกระบวนการพมพ จนกระทงการบรรจผลตภณฑ สาหรบสงมอบใหแกลกคา

3.5 เสนอแนวทางในการแกไขปญหา และกาหนดเปนมาตรฐาน

4. วธการวจย 4.1 ศกษางานวจย และทฤษฎทเกยวของ กบระบบการผลตแบบลน 4.2 ศกษาขนตอนของกระบวนการผลตขนตอน, ทรพยากร, กระบวนการ, และเวลาในแตละขนตอนของกระบวนการผลตสงพมพ 4.3 สรางแผนภมสายธารคณคาสถานะปจจบน (Value Stream Mapping: Current State) 4.4 ปรบปรงกระบวนการทางานดวยแนวคดแบบลน (Lean Thinking) และเครองมอของ ระบบผลตแบบลน (Lean Tools) 4.5 สรางแผนภมสายธารคณคาแสดงสถานะอนาคต (Value Stream Mapping: Future State) 4.6 สรปผลการศกษาและเสนอแนะ 4.7 จดทารปเลมวทยานพนธ

5. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5.1 เปนแนวทางในการประยกตใชระบบการผลตแบบลน ในอตสาหกรรมสงพมพ 5.2 สามารถลดเวลาการผลตรวมใหลดลง เพอเพมความสามารถในการแขงขน หรอรกษาสวนแบงทาง การตลาดไว 5.3 เปนแนวทางในการพฒนาและปรบปรงประสทธภาพการทางาน ของโรงงานตวอยางตอไปในอนาคต

3

บทท 2 ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

1. ทฤษฎการผลตแบบลน (Lean Manufacturing) (ชนะชย อทวราพงศ. 2551).

การประยกตใชการผลตแบบลนในอตสาหกรรมการออกแบบตามคาสงซอ. หนา 5-6) ปจจบนการจดการกระบวนการขององคการทด จะตองพรอมทจะรบมอกบสถานการณทเปลยนแปลงอยางรวดเรว ไมวาจะเปนเรองความตองการของลกคา การแขงขนททวความรนแรงยงขน ตนทนการผลตทปรบตวสงขน สงตางๆ เหลานไมสามารถหลกเลยงได แตสงทผบรหารองคการกระทาไดกคอ ตองทาความเขาใจ วเคราะห และหาทางรบมอดวยการปรบองคการใหมความสามารถรองรบปญหาดงกลาว 1.1 ความเปนมาของระบบการผลตแบบลน (Historical of Lean Manufacturing) ระบบการผลตแบบลนกาเนดขนในอตสาหกรรมการผลตรถยนต กลาวกนวา ในอดตการผลตสนคาตางๆ รวมทงรถยนตมลกษณะเปนแบบงานหตถกรรมหรองานฝมอ (Craft / Hand Made Production) ไมมสายการผลต ผผลตสวนใหญจะดาเนนการผลตโดยอาศยทกษะความชานาญของพนกงานเปนหลก ดงนน จงมตนทนการผลตตอหนวยสง แตกสามารถผลตสนคาไดหลากหลายชนดตามความตองการของลกคา ตอมาในชวงตนศตวรรษท 20 เฮนร ฟอรด (Henry Ford) ผกอตงบรษทฟอรด มอเตอร ไดรเรมแนวคดในการสรางสายการผลตใหมลกษณะคลายกบการไหลของสายนา และถอวาทกสงทเปนอปสรรคตอการเคลอนทในกระบวนการคอความสญเปลา โดยนาเอานวตกรรมระบบสายพานลาเลยงมาใชในสายการประกอบรถยนต (Moving Assembly Line) ของบร ษ ท และ ใช ช น ส วนมาตรฐานท ส ามา รถ เปล ยนทดแทนก น ได (Standardized Interchangeable Parts) ทาใหใชเวลาในการผลตลดลง อยางไรกตาม ดวยวธการดงกลาว ทาใหชนสวนและวตถดบไดรบการผลตและสงตอไปยงกระบวนการถดไป โดยไมมการพจารณาถงความตองการเชนเดยวกบการผลตสนคาสาเรจรป ระบบดงกลาวจงถกเรยกวาระบบการผลตแบบเนนปรมาณ (Mass Production) คอผลตแบบปรมาณมาก รนการผลตมขนาดใหญ เพอลดตนทนการผลตตอหนวยใหตาลงโดยเฉพาะในสวนของตนทนทางออม ระบบการผลตของฟอรดประสบความสาเรจอยางยง กลาวกนวายคนนในอเมรกาไมมใครทไมรจกรถยนตฟอรดโมเดลท (Model T Ford) ซงเปนรนยอดนยมทมการผลตและจาหนายจานวนมาก ถงแมวารถรนนจะมจาหนายเพยงสเดยว คอสดา แตเนองจากชวงนนตลาดยงคงเปนของผผลต เพราะผผลตรถยนตมจานวนนอยราย แตความตองการซอมจานวนมาก ผลตเทาไรกจาหนายไดหมด อกหลายปตอมา จากความสาเรจของบรษทฟอรด อจ โทโยดะ (Eiji Toyoda) และไทอจ โอโนะ (Taiichi Ohno) ผบรหารของบรษทโตโยตา ไดพยายามนาเอาแนวคดของฟอรดไปปรบปรงระบบการผลตของบรษทโตโยตาทญปน แตพวกเขาพบวาสภาพของบรษทยงไมเหมาะกบการใชระบบดงกลาว เนองจากขณะนนประเทศญปนอยในสภาพหลงสงคราม ปจจยการผลตตางๆ

4

และเงนทนมจากด ทาใหไมสามารถลงทนสราง “ระบบการผลตทเนนปรมาณ” ตามแบบอยางของฟอรดได ทงสองจงไดรวมกบทมงานของบรษทโตโยตา พฒนาระบบการผลตของตนเองขนมาจากประสบการณทพบ โดยเรมตนจากการคนหาและแกปญหาทเกดขนในระดบปฏบตการ การนาขอเสนอแนะการปรบปรงงานทไดจากพนกงานมาทดลองปฏบต และประยกตแนวคดของระบบซเปอรมารเกตหรอระบบดง* มาสรางระบบการผลตทเรยกวา “ระบบการผลตแบบโตโยตา” (Toyota Production System) หรอทรจกกนดในชอของ ระบบการผลตแบบทนเวลาพอด (Just in Time Production System: JIT) ซงมหลกการสาคญคอ “การผลตเฉพาะสนคาหรอชนสวนทจาเปน ตามปรมาณทมความตองการ และภายในเวลาทมความตองการ” โดยมงเนนกาจดความสญเสย (Waste/Muda) ทง 7 ประการ ทเกดขนในกระบวนการทางาน

1.2 พนฐานระบบการผลตแบบลน คาวา “ลน” (Lean) แปลวา ผอมหรอบาง ในทนมความหมายในแงบวก ถาเปรยบกบคนกหมายถง คนทมรางกายสมสวนปราศจากชนไขมน แขงแรง วองไว กระฉบกระเฉง แตถาเปรยบกบองคการจะหมายถง องคการท ดาเนนการโดยปราศจากความสญเสยในทกๆ กระบวนการ มความสามารถในการปรบตว ตอบสนองความตองการของตลาดไดทนทวงท และมประสทธภาพเหนอคแขงขน เราเรยกองคการทมลกษณะดงกลาววา “วสาหกจแบบลน” หรอทในเกณฑรางวลคณภาพแหงชาตเรยกวา “วสาหกจทกระชบ” (Lean Enterprise) เปนเครองมอในการจดการกระบวนการ ทชวยเพมขดความสามารถใหแกองคการ โดยการพจารณาคณคาในการดาเนนงานเพอมงตอบสนองความตองการของลกคา มงสรางคณคาในตวสนคาและบรการ และกาจดความสญเสยทเกดขนตลอดทงกระบวนการอยางตอเนอง ทาใหสามารถลดตนทนการผลต เพมผลกาไรและผลลพธทดทางธรกจในทสด ในขณะเดยวกนกใหความสาคญกบการผลตสนคาทมคณภาพควบคไปดวย ลกษณะของการผลตแบบ Lean - มของเสยนอย - Lead Time ในการผลตสน - รนการผลตมการขนาดเลกลง - พสดคงคลงมปรมาณนอย - ผรบชวงการผลตมจานวนนอยราย แตเชอถอไดมาก - มสายการผลตทเฉพาะซงมขนาดเลกกวา - ความถในการเปลยนแผนการผลตตากวา - ลดจานวนการเกดสภาพคอขวด - ใชพนกงานจานวนนอย แตมความชานาญสงกวา - เครองจกร เครองมอตางๆ มความยดหยนมากกวา

5

สวนประกอบของระบบการผลตแบบลน มลกษณะโครงสรางคลายกบอาคาร ขนตอนการกอสรางเรมตนจากแนวคดการผลตแบบลน (Lean Thinking) เปรยบเสมอนการวางรากฐานของอาคาร พนกงานทกคนในองคการจะตองเกดความตระหนกถงความสญเสย งานทเพมคณคาและไมเพมคณคา กอนทจะเรมใชเครองมอพนฐาน อนไดแก เครองมอในการวเคราะหระบบ (Analysis Tools) ดวยแผนภาพกระแสคณคา (Value Stream Mapping) และการจดการความเปลยนแปลง (Change Management) ดวยไคเซน (Kaizen) และนวตกรรม (Kaikaku/Innovation) เครองมอพนฐานทงสองนเปรยบเสมอนกบพนของอาคาร ถาอาคารทเรากอสรางมพนฐานแขงแรงมนคง กจะชวยใหเสาทกตนทเปนโครงสรางของอาคารมนคงแขงแรงเชนกน เสาแตละตนในทนกคอ เครองมอตางๆ ในการลดหรอกาจดสงทไมเพมคณคาในกระบวนการ ตลอดจนเนนการสรางคณคาในกระบวนการ สดทายจงไดอาคาร ซงกคอ “วสาหกจแบบลน” ดงแสดงในรป

ภาพประกอบ 1 สวนประกอบของระบบการผลตแบบลน (เกยรตขจร โฆมานะสน. ระบบการผลต แบบลน – การจดการกระบวนการทเปนเลศ)

อยางไรกตาม สาหรบ “วสาหกจแบบลน” ทเนนการกาจดและลดกจกรรมทไมเพมคณคาใหมากทสดนน พบวากลบมผลการดาเนนงานทดเนองจาก - ยอดขายสนคาเพมขน - ระดบการจดเกบพสดคงคลงลดลง - พนททใชสาหรบจดเกบพสดคงคลงลดลง - เวลาทใชในการผลตสนคาลดลง ผลผลตเพมขน - ตนทนการผลตสนคาตอหนวยลดลง ฯลฯ

Lean / Just in time

Lean Thinking

Hoshin Planning 5 S

Change Management • Kaizen (Evolution)

• Kaikaku (Revolution) Analysis Tools • Cross-Functional Mapping

• Value-Stream Mapping

Production Control

• Leveled Production

• Pull System

• Continuous Flow ( 1 Piece flow)

• Takt & cycle Time

Machine Management

• TPM

• Quick Changeover (SMED)

Quality Management

• JIDOKA / Autonomation

• Poka-Yoke (Mistake Proofing)

• SPC

• FMEA

Flow Process

• Kanban Systems

• Supermarkets

Workplace Management

• Plant Layout

• Cellular Manufacturing

• Standardized Work

• Vi l C t l

6

การผลตแบบลนเปนกระบวนการจดการทเกดขนในอตสาหกรรมการผลตรถยนต แตสามารถนาไปประยกต ใชในอตสาหกรรมตางๆ ไดเปนอยางด โดยมงเนนทการวเคราะหความตองการของลกคา การลดความสญเสยทเกดขน ประกอบกบการพจารณาหาทางเพมคณคาของกจกรรมในกระบวนการ เพอผลตสนคาใหมคณภาพดทสด โดยใชตนทนการผลตตาทสด และใชเวลาในการผลตสนทสด ไมเกนเลยไปนกทจะกลาววา “วสาหกจแบบลน” คอองคการชนนาทมศกยภาพในการจดการกระบวนการ สามารถดารงอยในสภาพปจจบนและอนาคตไดอยางมนคง ดงทบรษทโตโยตาและวสาหกจแบบลนหลายแหงไดพสจนใหเหนมาแลว ประโยชนทไดรบจากการนาวธการของลน ไปปฏบตใช (Kilpatrick. 2003) สามารถแบงออกไดเปน 3 กลม คอการปฏบตการ (Operational) การบรหารจดการ (Administrative) และการปรบปรงเชงกลยทธ (Strategic Improvement) ในปจจบน หลายๆองคกรไดมการนาวธการของลนไปปฏบตใชในการปรบปรงการปฏบตการ ดวยเหตผลเบองตนในการปรบปรงปฏบตการของกระบวนเทานนแตในความเปนจรงยงมผลประโยชนในเรองการบรหารจดการ และการปรบปรงเชงกลยทธอกดวยดงตอไปน 1. ดานการปฏบตการ จากการสารวจของ NIST Manufacturing Extension Partnership จาก 40 บรษท ทนาวธการของ Lean ไปปฏบตใช คอ Lead Time ลดลงได 90%, Productivity เพมขน 50%, Work In Process Inventory ลดลง 80%, คณภาพดขน 80%, การใชพนทลดลง 75% 2. ดานการบรหารจดการ ความผดพลาดในกระบวนการคาสงซอลดลง, เสนทางของการบรการลกคาไมไดอยไกลเกนกวาจะรบรไดจากกระบวนการผลต, การใชกระดาษใน Office ลดลง, ลดความตองการของจานวนของพนกงานลง โดยใหพนกงานทมอยแตสามารถรบคาสงซอไดมากขน, ใชวธการ Out-Sourcing ในขนตอนทไมสาคญ, ลดการ Turn Over ของพนกงานลง และผลทไดคอตนทนการจางงานลดลง, การสรางมาตรฐานของงานทาใหมนใจวา พนกงานทผานขนทดลองงาน สามารถทางานทางานไดจรง 3. ดานการปรบปรงเชงกลยทธจากการนาวธการของ Lean ไปปฏบตใชตวอยางหนงคอ บรษทผลตอปกรณการรกษาพยาบาลขนพนฐาน โดยสามารถลดเวลานาจาก 14 วน เหลอ 4 วน และมสนคาคงคลงพรอมสงทนทไมนอยกวา 7 วน ทาใหบรษทสามารถออกโฆษนาสงเสรมการขาย รบประกนการสงสนคาภายใน 10 วน แตถาตองการสนคานอยกวา 7 วน กสงซอแบบพเศษโดยเสยคาใชจายเพมอก 10% ของราคา ผลลพธทไดคอลกคาเพมขน 20% และลกคาทมอยยนดจะสงซอแบบพเศษ เพมขนอก 30% ทาใหผลกาไรของบรษทเพม 40% โดยไมตองจางพนกงานเพม และคาใชจาย Overhead Cost กไมเพมขนดวย ผลประโยชนอกหนงบรษทสามารถวางบลไดเรวกวาเดม 11 วน สงผลใหสภาพของการไหลของเงน (Cash Flow) ดขนอยางมาก

7

1.3 หลกการระบบการผลตแบบลน (ไกรสร สขแกว. 2552: 6-9) การเพมประสทธภาพการผลตชองแอรภายในรถยนต ดวยการจดการสายธารคณคา.

ในป ค.ศ. 1990 Jim Womack ไดนาเสนอแนวคดของระบบนในหนงสอ Machine that Changed the World และใหหลกการในการนาไปใชไว 5 ประการ ดงน

1. คณคา (Value) ตองรวาลกคาตองการอะไร และทาการผลตใหไดตามความ

ตองการของลกคา หากเราผลตสงทลกคาไมตองการ กคอการสญเปลากระบวนการทไรการสญเปลา

(Waste-Free) เปนกระบวนการทดาเนนไปอยางถกตองโดยตองใชเวลาและความพยายามทจะ

กาจดการสญเปลาออกจากกระบวนการ ดงนนกระบวนการทสรางคณคาจงเปนสงสาคญลกคาจะ

เปนคนสดทายทกาหนดคณคา ดวยเหตนความสญเปลาประเภทหนงของ Muda คอกระบวนการท

ลกคาไมตองการ บรษททผลตแบบลนจะดาเนนการเพอกาหนดความแมนยาของคณคาในตวสนคา

และกาหนดถงความสามารถของสนคาในการเสนอราคาใหกบลกคา หรออกแงหนงบรษททผลต

แบบลนจะทางานเพอทาความเขาใจและบอกวาลกคาตองการซออะไร บรษททผลตแบบลนจะมการ

ปรบปรงพนฐานสนคา การบรหารองคกรและพนกงานไปจนถงแผนกการผลต

2. แผนภาพการไหลของคณคา (Value Stream Mapping) คอการเขยนแผนภาพ

ของกระบวนการ เพอแสดงใหเหนถงการไหลของวตถดบ และขอมลในกระบวนการการผลตของ

ผลตภณฑนนๆ และทาการกาจดกระบวนการทไมกอใหเกดมลคาเพมออกไป แผนภาพกระบวนการ

สามารถทาไดโดยสราง Value Stream Mapping (VSM) โดยท Value Stream คอ กจกรรมหรอ

งานทงหมด (เปนสงกอใหเกดคณคาเพมและไมมคณคาเพม) ททาใหเกดผลตภณฑใหกบลกคา

ดงนน Value Stream Mapping กคอการเขยนแผนภาพแสดงถงการไหลของวตถดบและขอมล

สารสนเทศในการผลตของกระบวนการตางๆ โดยมตวอยางแสดงดงภาพ

ภาพประกอบ 2 แผนภาพ Value Stream Mapping (นพนธ. 2547)

8

3. การไหล (Flow) ผลตภณฑควรไหลผานกระบวนการเพมคณคาอยางตอเนองและสมาเสมอ ปราศจากการรอคอย ซงจะนาไปสการมระดบสนคาคงคลงเปนศนย การไหลแบบตอเนองจะทาใหการผลตมชวงเวลานา (Lead Time) นอย ทาใหสามารถวางแผนการผลตแบบ Make-to-Order แทนแบบ Make-to-Stock และการควบคมการปรบเรยบการผลตทาใหปรมาณการผลตกบปรมาณความตองการของลกคาใกลเคยงกน เปนการปองกนความสญเปลาจากการผลตมากเกนไป การไหลแบบตอเนองโดยปราศจากการรอคอย จะนาไปสการมระดบวสดสนคาคงคลงเปนศนย การกาจดความสญเปลาจากการคงคลงสนคา และการปรบเรยบการผลตทเหมาะสมทาใหสามารถสลบเปลยนผลตภณฑไดงาย และเกดความยดหยนในกระบวนการ 4. การดง (Pull) คอการผลตสนคาตามปรมาณทลกคาตองการในชวงเวลาทตองการ เพอเปนการกาจดสนคาคงคลงในแนวคดแบบลน สนคาคงคลงหรอวสดคงคลงจะถกพจารณาเปนเรองการสญเปลา ฉะนนการผลตสนคาใดๆ กตามทขายไมได จะเปนการสญเปลาเชนเดยวกน ดงนนสงสาคญกคอ ทาตามความตองการของลกคาทแทจรง โดยการดงผลตภณฑเขาสระบบ เรมจาก 3 หลกการแรกในการปรบปรง หลกการนเปนการผลตตามปรมาณทเพยงพอในชวงเวลาทตองการ วตถประสงคของการผลตแบบทนเวลาพอด คอการสรางความสมดล และความสมพนธของปรมาณการผลตกบความตองการเพอกาจดความสญเปลาทมากเกนไป แตในการปฏบตความตองการเปลยนแปลงตลอดเวลาจงไดนา Takt Time มาใชเปนเครองมอในการจดสมดลของการไหล ซงหลกการน มความสาคญมากเพราะการกาจดความสญเปลานจะทาในขนตอนนโดยการเคลอนยายวสดคงคลงเหลานออกไป 5. ความสมบรณแบบ (Perfection) คอการเพมคณคาใหไดมากทสดโดยการพฒนาปรบปรงอยางตอเนอง (Continuous Improvement)องคประกอบ 3 ประการทแนวคดแบบลนมงเนน คอ 1 บรรลถงการออกแบบผลตภณฑและกจกรรมในกระบวนการผลต ซงมคณลกษณะและเปนกระบวนการเพมคณคาในสายตาลกคา 2 เปนการวางโครงสรางระบบการไหลอยางตอเนอง ระบบคงคลงเปนศนย การผลตทนเวลาพอดของเสยเปนศนย และ 3 ความสมบรณแบบ คอการเพมคณคามากทสดโดยการปรบปรงอยางตอเนองหรอ Kaizen ซงการประเมนผลตองปรบปรงได ดงนนการบรการและการดาเนนงานขนตอไปควรทจะคานงถงการปรบปรงอยางตอเนองทเปนไปได การวดประสทธภาพโดยการ Benchmarking และการใช Balance Scorecard รวมถงการทางานเปนทมและการคนหาสภาพความตองการทจะเปลยนแปลงตามสภาพแวดลอม สรปจากหลกการทง 5 ไดวา ระบบการผลตแบบลน (Lean Manufacturing) จะมงเนนไปทการผลตผลตภณฑหรอการบรการทลกคาตองการ โดยการทาความเขาใจในกระบวนการผลต และบงชความสญเปลาภายในกระบวนการเหลานน และกาจดความสญเปลาเหลานนทละขนตอนอยางตอเนอง ซงความสญเปลามทงหมด 7 อยาง ดงน

9

1. การผลตทมากเกน (Overproduction) ความตองการของลกคา หมายถงทกๆ อยางทผลตขนมากเกนไปไมวาจะเปน Safety Stock งานระหวางกระบวนการ (Work-In-Process) สนคาคงคลง เปนตน ทรพยากรแรงงานและวตถดบถกใชไปโดยไมไดสนองตอบความตองการของลกคา

2. การรอคอย (Waiting) รวมทงหมดไมวาจะรอคอยวตถดบ ขอมลขาวสาร อปกรณหรอเครองมอตางๆ ในระบบของลนนน ตองการทจะจดหาและรองรบการผลต หรอการบรการแบบทนเวลาพอด (Just-in-Time) ไมมาเรวกวา หรอชากวาเวลาทกาหนด.

3. การขนสง (Transportation) วตถดบตองสงถงในตาแหนงทตองการจะใช หมายถงการทดแทนวตถดบทถกสงจากผจดหาไปสบรเวณรบสนคา ผานกระบวนการผลต เคลอนยายสโกดงเกบสนคา รวมถงการขนสงชนสวนในสายการผลต ระบบลนมความตองการทจะใหวตถดบผานโดยตรงจากผจดหาไปสสายการผลตทจะใชโดยทนท

4. กระบวนการททาแลวไมเกดคณคา (Non Value Added Processing) ยกตวอยางเชนงานทถกนากลบมาทาใหม (Reworking) ผลตภณฑหรอบรการใดๆ กตามทไมสาเรจถกตองภายในครงเดยว ชนประกอบททาออกมาแลวคประกอบรวมยงไมไดผลตออกมา (Debarring) การตรวจสอบ (Inspecting) ชนสวนทผลตออกมาโดยใชวธการควบคมทางสถต เพอใหจานวนการตรวจสอบนอยทสดหรอไมมเลย

5. สนคาคงคลงทมากเกนไป (Excess Inventory) ประกอบไปดวยวตถดบ งานระหวางกระบวนการ และสนคาสาเรจ สงเหลานจะมความสมพนธซงกนและกนกบการผลตทมากเกนไป

6. ของเสย (Defects) หรอ บรการผดพลาดทเกดขนทาใหเสยแหลงวตถดบใน 4 ลกษณะคอวตถดบ แรงงานทผลตหรอใหการบรการไปหากครงแรกไมผาน แรงงานทตองทางานใหมอกครงแรงงานทตองอยเพอรอรบการรองเรยนทกาลงจะตามมาจากลกคา

7. การเคลอนไหวทมากเกนไป (Excess Motion) การเคลอนไหวทไมจาเปนมสาเหตมาจากเสนทางการไหลของงานทแย, ผงโรงงานทไมด การดแลรกษาสถานททางาน และวธการทางานทขดกนโดยไมไดมเอกสารอธบายไว

10

ตาราง 1 ระดบของความสญเปลา (แทปปง, ดอน. (2550). มงส “ลน” ดวยการจดการสารธาร คณคา. แปลโดยดร.วทยา สหฤทดารง, ยพา กลอนกลาง และ สนทร ศรลงกา)

ระดบของความสญเปลา ระดบท 1 ระดบท 2 ระดบท 3 ความสญเปลาเบองตน ความสญเปลาทเกดจาก

กระบวนการและวธการ ความสญเปลาเลกๆ นอยๆทเกดขนภายในกระบวนการ

• ในระหวางการทางาน

- ผงโรงงานไมด

- ชนงานไมเปนทยอมรบ

- สงชนงานกลบคน

- แกไขงาน

- ผลตภณฑไดรบความเสยหาย

- ขนาดของบรรจภณฑ

- ขนาดของรนการผลต

- แสงสวางไมเพยงพอ

- อปกรณไมสะอาด

- ไมมการจดสงวสดไปยงจดใชงาน

• ใชเวลาในการปรบเปลยนเครองจกรนาน

- ออกแบบสถานท

ปฏบตงานไมด

- ไมมการซอมบารง

- การเกบสนคาชวคราว

- มปญหาเกยวกบอปกรณ

- วธการปฏบตงานไม

ปลอดภย

• การกมและการเออม

- มความซาซอนในการสง

- มการเดนมากเกนไป

- ตองมองหาวตถดบ

- งานเอกสาร

- ความรวดเรวและการ

ปอนวตถดบ

- ไมมมาตรฐานการ

ปฏบตงาน (SOP)

หลกประการหนงของการผลตแบบลน คอระบเนนไปทคณคา และกาหนดสายธารคณคามมมองของการผลตแบบลน กคอการพจารณากจกรรมไปตลอดสายของกระบวนการผลต โดยมการจาแนกกจกรรมออกเปน 3 ลกษณะ

1. กจกรรมททาใหเกดคณคา (Value Added Activity: VA) ในมมมองของลกคาขนสดทาย คอกจกรรมทเพมคณคา ใหแกผลตภณฑ หรอการบรการ คดเปน 5% ของกจกรรมทงหมด

2. กจกรรมทไมทาใหเกดคณคา (Non Value Added Activity: NVA) คอกจกรรมทไมไดเพมคณคาใหแกผลตภณฑ หรอบรการ กจกรรมทไมมความจาเปนตอกระบวนการคดเปน 60% ของกจกรรมทงหมด

3. กจกรรมทมความจาเปนแตไมทาใหเกดคณคา (Necessary Non Value Added) คอกจกรรมทไมไดเพมคณคาใหกบผลตภณฑ หรอบรการ แตไมสามารถหลกเลยงได

โดยการมงกาจดกระบวนการ/กจกรรมทไมเพมคณคาสาหรบ

- วตถดบ : งานซอม สนคาคงเหลอทไมจาเปน ตนทนการจดเกบสนคาคงคลง

11

- แรงงาน : การขาดงาน ทางานขาดประสทธภาพ

- เงนทน : ใชประโยชนจากเครองจกรหรอทรพยากรไมคมคา

- พลงงาน : การสนเปลองพลงงาน แหลงพลงงานไมเพยงพอ

- สงตางๆ ทสนบสนนการผลต: ผงโรงงานขาดประสทธภาพ ใชพนทไมคมคา

ตาราง 2 การเปรยบเทยบขอดและขอเสยของระบบการผลต (อรอมา กอสนาน.ปรชญาและระบบ การผลต. เอกสารประกอบคาสอน)

ปรชญาการผลต ระบบการผลต ความสญเสยจาก ขอด ขอเสย

สรางความไดเปรยบดวยขนาดของการผลต (Economy of Scale)

การผลตคราวละมากๆ

- การผลตมากเกนไป - การเกบสตอกมากเกนไป - งานระหวางกระบวนการ

- ตนทนตอหนวยตา - การวางแผนและควบ คมการผลตทาไดงาย - มการใชประโยชนสงสดจากเครองจกรและอปกรณ

- เกดตนทนแฝง เนองจากความสญเสยประเภทตางๆ - ไมมความยดหยน เมอตองการเปลยนแปลง - ลาชาตอการแกปญหา

สรางความไดเปรยบโดยการกาจดความสญเสย (Waste-free Production)

- การผลตแบบทนเวลาพอด (Just-In-Time)

- การเปลยนรนการผลต - อตราการใชประโยชนจากเครองจกรอปกรณ

- ไมมตนทนจมกบของคงคลง - มความยดหยนสงสามารถปรบกระบวนการไดงาย - สามารถแกปญหาไดทนทวงท

- มความยงยากในการวางแผนและควบคมการผลต - ตองการความรวมมอจากผผลตจากภายนอก - ตองสรางแรงงานแบบหลายทกษะ

- การผลตแบบ Lean (Lean Production)

- การเปลยนรนการผลต - อตราการใชประโยชนจากเครองจกรอปกรณ

- ไมมตนทนจมกบของคงคลง - มความยดหยนสงสามารถปรบกระบวนการไดงาย - สามารถแกปญหาไดทนทวงท

- มความยงยากในการวางแผนและควบคมการผลต - ตองการความรวมมอจากผผลตจากภายนอก - ตองสรางแรงงานแบบหลายทกษะ

12

1.4 มมมองแบบลน: นยาม (ปานจต แกวคาแพง. 2549: 8) การเพมประสทธภาพกระบวนการผลตแขนจบหวอาน-เขยนสาเรจ : กรณศกษา. Nation Institute of Standards and Technology Manufacturing Extension Partnership (NIST – MEP) ไดใหคาจากดความของระบบการผลตแบบลนไววา เปนระบบทมงเนนการจาแนกและกาจดความสญเปลาในกจกรรม ตลอดจนการพฒนาอยางตอเนอง โดยทาใหการไหลของผลตภณฑเกดมาจากการดงของลกคา เพอการตอบสนองความพงพอใจของลกคาอยางสงสด (Spann et al., 1997) American Society For Quality (ASQ) ใหคาจากดความของระบบการผลตแบบลนไววาเปนการเรมพจารณาการกาจดของเสยทงหมดในกระบวนการทโรงงานผลต หลกการของลนรวมถงเวลาการรอคอยเปนศนย (Zero Waiting Time) สนคาคงคลงเปนศนย (Zero Inventory) การตารางเวลาการผลต (Scheduling) (ระบบการดงของลกคาภายในแทนทระบบผลก) การไหลของกลมผลตภณฑ (ลดขนาดกลม) การปรบสมดลการผลตและลดเวลาการผลต(Cutting Actual Process Times) (Monden, 1998) Production System Design Laboratory at the Massachusetts Institute of Technology ใหคาจากดความของการผลตแบบลนไว คอ การกาจดความสญเปลาในทก ๆ สวนของการผลต ซงรวมทงสวนความสมพนธกบลกคา สวนการออกแบบผลตภณฑ สวนเชอมโยงกบซพพลายเออร และในสวนการบรหารโรงงาน (Feld, 2001) William G. Nickels et al. (2002) ใหคาจากดความของการผลตแบบลนไววาเปนการผลตสนคาโดยใชทกสงในกระบวนการผลตนอยทสด โดยเปรยบเทยบกบระบบการผลตแบบจานวนมาก

ภาพประกอบ 3 แสดงผงลกษณะมมมองแบบลน (Allen et al. 2001)

13

ภาพประกอบ 4 แสดงผงแนวคดการผลตแบบลน (Allen et al. 2001)

1.5 เครองมอทใชในกระบวนการผลตแบบลน (ชนะชย อทวราพงศ. 2551: 11-16). การประยกตใชการผลตแบบลนในอตสาหกรรมการออกแบบตามคาสงซอ. เครองมอทใชในการผลตแบบลนซงไดพฒนา Toolkit ของการผลตแบบลนรวบรวมเครองมอไวทงหมด 27 ชนด และจาแนกเครองมอออกเปน 4 ประเภท ตามผลลพธทไดจากเครองมอนนๆ คอ

1. เครองมอปรบปรงอตราการไหล (Flow) ไดแก Pull Production Scheduling หรอ Kanban, One Piece Flow, 5s, Standard Work, Method Sheet, Visual Control, Total Preventive Maintenance, Reliability Maintenance, Preventive Maintenance, Predictive Maintenance

2. เครองมอทชวยใหเกดความยดหยนในกระบวนการ (Flexibility) ไดแก Set up Reduction, Mixed Model Production, Smoothed Production, Cross Trained Workforce

3. เครองมอทลดเวลาในการทางาน (Throughput Rate) ไดแก Flow Cell, Point of Used Storage, Autonomation, Mistake Proofing, Self Check Inspection, Successive Check Inspection, Line Stop

4. เครองมอทใชพฒนาอยางตอเนอง (Continuous Improvement) ไดแก Kaizen, Design of Experiment, Root Cause Analysis, Statistical Process Control, Team Based Problem Solving คานยามและวธการใชเครองมอของลน มดงตอไปน

1. 5 ส. คอ วธปฏบตในการดแลรกษาพนทปฏบตการของ Lean ทาความสะอาดคานวณการจดการการใชและจดสรางระบบของพนทการทางาน (Work Place) มงเนนไปทการแสดงใหเหนถงความโปรงใส การจดการองคกร ความสะอาด และการสรางใหเปนมาตรฐาน ดารงไวซงระเบยบแบบแผนทจาเปนของการทางานทด ประกอบไปดวย

14

ส.1 สะสาง แยกสงของทตองการและไมตองการออกจากกนและกาจดสงของทไมตองการนนออกไปจากสถานทนนๆ

ส.2 สะดวก จดสงของทจาเปนเหลานนใหอยในสภาพทจะใชงานไดอยางงายและมประสทธภาพ

ส.3 สะอาด จดสถานททางานใหปราศจากสงสกปรก ส.4 สขลกษณะ ดารงสภาพของสะสาง สะดวก สะอาด อยตลอดเวลา ส.5 สรางเสรมลกษณะนสย ปลกฝงสงเหลานใหอยในนสย ประพฤตอยางถกตองตาม

กฎระเบยบวนย ผลดทไดจากการทา 5ส. เปนการเพมประสทธภาพในการทางาน สะทอนออกมาในมตของการลดเวลาการทางานทลดลง, ลดอบตเหต, ลดเวลากจกรรมการ Change Over, กจกรรมเพมคณคาของพนกงาน และพนกงานมสวนรวมในการพฒนาการทางานมากขน

2. การลดเวลาของการเปลยนงาน (Set up Reduction) ซงกหมายถงการจดเตรยมความพรอมของเครองมอ อปกรณ ในการผลตจะใชในการลดเวลาการจดแตงเครองจกรในกรณทตองเปลยนการผลตจากผลตภณฑหนงไปสอกผลตภณฑหนงใหใชเวลานอยทสด

3. การผลตโดยองเวลามาตรฐาน (Production to Takt Time) คอการสรางสมดลการทางานโดยใหระยะรอบของการทางาน (Cycle Time) เทากบ Takt Time โดยการคานวณ Takt Time เทากบระยะเวลาสทธในกระบวนการ หารดวยผลผลตทงหมดทตองผลตวธการคานวณ Takt Time คอระยะเวลาเทาไรทงาน 1 ชน จะเสรจสมบรณตามทลกคาระบโดยคานวณจากปรมาณความตองการของลกคา (Customer Demand) และเวลาทางานทมอย (Available Time) Takt Time ถกกาหนดเปนจงหวะสาหรบ Standard Work รอบเวลาของผปฏบตงาน (Operator Cycle Time) เปนเวลาทงหมดทตองการสาหรบผปฏบตงานหนงคนทางานสาเรจ 1 ชน โดยหนงรอบของผปฏบตงานประกอบไปดวย การเดน, ตดตงงาน/ปลดงาน(Load/Unload), และการตรวจสอบ รอบเวลาของเครองจกร คอเวลาระหวางทนททปมเปดการทางานของเครองจกรถกกดลง และจดทเครองจกรกลบมาอยทเดมหลงการปฏบตงาน Takt Time เปนสดสวนของเวลาการปฏบตงานแตละวนและความตองการสนคาในแตละวนเชนกน ตวแปรประกอบดวย ความตองการของลกคา และเวลาทางานทมอยเมอความตองการของลกคาและเวลาการทางานทมอยเปลยนไป Takt Time จะถกคานวณใหม ดงสมการ

Takt Time = Available Time 2-1 Customer Demand

15

4. งานมาตรฐาน (Standardize Work) ประสทธผลทเกดขนมากทสดในการทางานรวมกนของแรงงานคน, วสด และเครองจกร นนคอการสรางรากฐานของการพฒนารายวน โดยการสรางกระบวนการซาๆ โดยใหคาจากดความของขนตอน เวลา และการจดระเบยบแบบแผนของการปฏบตงาน เพอไดผลตามทตองการในราคาทตาและรบประกนในคณภาพทสง ประโยชนทไดรบจาก Standard Work คอสรางผงโรงงานทมพนทไรประโยชนนอยทสด จาแนกความตองการของงานในกระบวนการ (Work-in-Process) ทนอยทสดได เขาใจเวลานา (Lead Time) ทมผลกระทบตอ WIP สามารถคานวณความตองการของพนกงานทตองการตอความตองการทหลากหลายได Visual Management ของงานทกาลงกาวหนาและเกดความผดปกตได

5. แบบแสดงวธปฏบตงาน (Method Sheets) แสดงภาพการวธปฏบตงานทเปนมาตรฐานของงานนน รวมถงการอธบายวธการทางานทถกตองเพอควบคมการปฏบตงานใหถกตองอยเสมอ

6. กลมการผลต (Flow Cells) สาหรบกระบวนการผลตคอ การจดไหลของวสดและลาดบของการผลตให สอดคลองกบ Cycle Time โดยจะมคน เครองจกร และอปกรณ เปนกลมของตวเองเรยกเปนหนงเซลล (Cell) โดยในแตละเซลลจะกาหนดลกษณะการทางานใหสมดล (Line Balancing) กบ Cycle Time ในกระบวนการใหบรการ กคอการสรางเสนทางการเดนของลกคาและลาดบการรบบรการใหสมดลกบเจาหนาททใหบรการ และพอดกบ Cycle Time

7. การควบคมดวยสายตา (Visual Control) เปนกญแจในทฤษฎของการผลตแบบลนเปนการมงเนนทสรางสถานทปฏบตงานใหมสญลกษณ เครองหมาย สญญาณสตางๆ ทแตกตางกนเทาทกระบวนการจะสามารถแสดงได ในชวงเวลาสนๆ ใหรวาสงใดกาลงเกดขน สามารถเขาใจไดในกระบวนการ และรวาสงใดเปนสงทถกตอง หรอสงใดไมควรอยในสถานทปฏบตการอยางเชนโรงงานเสมอน (Visual Factory) ถกสรางขนดวยการจดวาง (Display) และการควบคมทสามารถเหนไดตา (Visual Control) ซงจะชวยดาเนนกจกรรมไดมประสทธภาพตรงตามทออกแบบมาการใชขอมลรวนกนดวยอปกรณเสมอน (Visual Tool) จะชวยดาเนนงานใหราบรนและปลอดภยจากการออกแบบและนาไปใชงานเครองมอเหลาน จะลดความยงยากใหแกทมปฏบตงานในพนทปฏบตงาน (Shop Floor) ตลอดจนงาน 5 ส. และกจกรรมการพฒนาดานอนๆ Visual Display คอการแสดงความสมพนธของขอมลขาวสารและขอมลของพนกงานในพนทนนๆ เชน แผนภมทแสดงผลกาไรของบรษทในแตละเดอน หรอภาพกราฟกแสดงใหเหนชนดทแนนอน ของคณภาพทแสดงออกทสมาชกของกลมทควรจะปฏบตตาม ประสทธภาพของการออกแบบของกระบวนการเปนผลมากจาก การประยกตใชของ Lean Manufacturing โดยการตงสมมตฐาน กระบวนการจะดาเนนตอไปตราบทการตงสมมตฐานถกตอง โรงงานทม Visual Control และdisplay ทละเอยดชดเจน พนกงานจะสามารถทราบไดทนท ในกรณทกจกรรมใดกจกรรมหนงไมเปนไปตามทตงสมมตฐานสญญาณเสยง (Audio Signal) ในโรงงานเปนสวนสาคญเพราะเปนสญญาณทแสดงเสยงออกมาเมออปกรณใดๆไมสามารถปฏบตงานได เสยงจะสงสญญาณเตอนกอนทจะมการเปดเครองจกรหรอสงขอมลทมประโยชน

16

8. การไหลทละชน (One Piece Flow) คอการผลต ตรวจสอบและสงมอบทละชน โดยมหลกการทกาหนด Cycle Time ใหตรงกบความกบความตองการสนคาของตลาด การบรการกเชนกนคอระยะเวลาการใหบรการแกลกคาทนกบปรมาณของลกคา

9. การผลตแบบผสมรน (Mixed Model Production) คอการผลตแบบหลายๆ โมเดลในสายการผลตเดยวกน โดยปรบสดสวนการผลตสนคาใหเทาทนความตองการของลกคาทสงเขามาผลตสลบปรบเปลยนกนไปตลอดสายการผลต

10. Point of Used Material การจดเตรยมและบรหารพนทใหสามารถนามาใชงานไดอยางสะดวก ลดการเคลอนทหรอขนยายวสด นอกจากนยงหมายรวมถงการจดเกบอปกรณในพนททสะดวกตอการใชงานดวย

11. กมบง (Kanban) หรอPull Scheduling เปนภาษาญปน หมายถง สญญาณ(Signal) เปนหนงในเครองมอพนฐานของระบบทนเวลาพอด (Just-In-Time) เปนสญญาณการเตมเตมสาหรบการผลตและวสด ใหคงไวอยางเปนลาดบและไหล(Flow) ของวตถดบตลอดทงกระบวนการอยางมประสทธภาพ ระบบ Kanban เปนกญแจของความสาเรจของระบบการผลตแบบ Lean การใชสญญาณงายๆ ทสามารถมองเหนไดดวยตา เปนการวดความตองการและลาดบกอนหลงของลกคาในระบบดง (Pull System) Kanban มกอยในลกษณะของบตร (Card), ลกบอล, รถเขน หรอตคอนเทนเนอร (Container) แตสวนใหญอยในลกษณะของบตรทมรายละเอยดขอมลจาเพาะ เชน ชอของชนสวน, รายละเอยดอธบายลกษณะ, ปรมาณ เปนตน Kanban สามารถใชไดทงในการไหลของวสด ขอมลในโรงงาน หรอการไหลของโครงการ (Project Flow) ในสานกงาน และการไหลของวตถดบระหวางซพพลายเออรและลกคา ตวอยางของ Kanban ซงใชอยในสายการผลต ประโยชน และขอดของ Kanban คอลดสนคาคงคลงสามารถพยากรณการไหลของวสดไดสรางตารางเวลาไดอยางงาย สรางระบบดงดวยสายตา (Visual pull system) ทตาแหนงการผลต

12. การฝกอบรมพนกงานขามสายงาน (Cross Trained Work Force) การฝกอบรมพนกงานในสวนทไมใชเจาหนาทเฉพาะดานใหสามารถทจะทางานไดหลายๆอยาง เพอเพมความยดหยนในการปฏบตงาน สามารถทจะรองรบการความตองการของลกคาไดอยางทนทวงท สามารถทจะชวยไปทางานในสวนอนๆไดในหลายๆกจกรรม

13. เครองปองกนความผดพลาด (Mistaking Proofing) หรอ Poka Yoke เปนเครองมออยางงายและราคาถก ซงชนสวนทเสยหายจากการผลตและการสงผานเขามาในกระบวนการ Poka Yoke กาจดสงไรคาโดยการกาจดความผดพลาด เครองมอทวไปของ Poka Yoke เชน หมดนารองขนาดตางๆ, เครองเตอนและเครองตรวจหาสงผดปกต Limit Switch เครองนาและ Checklists

14. การควบคมตวเองโดยอตโนมต (Autonomation) หมายถงการตดตงกลไกหรอตวรบสญญาณทเครองจกร เพอตรวจสอบดวาชนงานทผลตมขอบกพรองหรอผดปกตอยหรอไม ถาเครองจกรตรวจพบ เครองจกรจะหยดทางานโดยทนท จดสาคญคอการปฏบตงานของเครองจกร

17

ตองอสระไมตองมคนมาคอยควบคม จดประสงคสาคญของเครองมอ คอไมปลอยใหมของเสยผานเขาไปสกระบวนการได

15. Line Stop คอพนกงานสามารถทจะหยดสายการผลตไดเมอตรวจพบวา มสงผดปกตเกดขนกบกระบวนการ

16. การตรวจสอบดวยตนเอง (Self-Check Inspection) คอการตรวจสอบความเรยบรอยของชนงานดวยตวพนกงานเองกอนทจะสงชนงานไปสขนตอนถดไป ขอมลทไดจากการบนทกผลจะถกนามาวเคราะห เพอควบคมกระบวนการผลต ปองกนไมใหเกดการผลตของเสยขนมาอก ของเสย คอของเสยอาจผานเขาสกระบวนการไดโดยความไมตงใจของพนกงาน

17. การตรวจสอบอยางตอเนอง (Successive Check Inspection) การตรวจสอบชนงานโดยผทไมไดอยในกระบวนการผลต กอนทจะเรมกระบวนการขนตอนถดไป และทาการหยดการผลตเพอแกไขหรอปรบปรงสภาพการผลตโดยอตโนมต เพอไดรบขอมลความผดปกตในขนตอนการผลตการตรวจสอบน รวมถงพนกงานในกระบวนการผลตถดไปตองมหนาทตรวจสอบชนงานกอนจะเรมการผลตในขนตอนตอไป

18. การปรบเรยบการผลต (Smoothed Production Scheduling) คอการจดตารางการปฏบตงานใหไดปรมาณคงทสมาเสมอตามความตองการ หรอตามปรมาณของลกคา ในกรณของการบรการกเชนการจดตารางการนดหมาย และการมาของลกคาปกตเพอสามารถทจะรองรบลกคาไดทงหมด รวมไปถงการเกบขอมลและใชของมลในอดตในการพยากรณความตองการของลกคาเพอทจะลดความแปรปรวนในกระบวนการ

19. กลมการแกปญหา (Team Based Problem Solving) คอการแกไขปญหาทเกดขนในกระบวนการ โดยมการประชมทมงานทเกยวของเพอหาทางแกไขปญหาทกวนหรอเปนประจาตามการตกลง โดยใหทกคนมสวนรวมในการแกไขปญหาเปนสาคญ

20. การปรบปรงอยางอยางตอเนอง (Continuous Improvement) หรอ Kaizen เปนภาษาญปนแปลวาการปรบปรง ซงเปนแนวคดทนามาใชในการบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพโดยมงเนนทการมสวนรวมของพนกงานทกคนรวมกนแสวงหาแนวทางใหมๆ เพอปรบปรงวธการทางานและสภาพแวดลอมการทางานใหดขนอยเสมอ หวใจสาคญคอการดารงอยของสงทดอยแลวและการพฒนาอยางตอเนองไมมทสนสด ความสาคญในกระบวนการของ Kaizen คอการใชความรความสามารถของพนกงานมาคดปรบปรงงาน โดยการใชเพยงการลงทนเลกนอย ซงทาใหเกดการปรบปรงทละนอยคอยๆ เพมพนอยางตอเนอง ตรงขามกบแนวคดนวตกรรม (Innovation) ซงเปนการเปลยนแปลงขนานใหญ ตองใชเทคโนโลยซบซอนชนสง ดวยเงนลงทนมหาศาล ดงนนไมวาจะอยในภาวะเศรษฐกจแบบไหนเรากใช Kaizen เพอปรบปรงได

21. การบารงรกษาเชงปองกน (Preventive Maintenance) เปนกลยทธการซอมบารง โดยมแนวคดในการดแลรกษากอนทเครองจกรจะเสยหาย โดยการดแลรกษาและตรวจสอบเครองมอและชนสวนตางๆ อยางสมาเสมอตามเวลาทกาหนด กอนทเครองมอเครองจกรจะเสยหาย

18

22. การบารงรกษาโดยการพยากรณ (Predictive Maintenance) เปนกลยทธการซอมบารงจากการเกบขอมลการใชงานและความเสยหายตรวจสอบดวาเกดอะไรขนบาง แลวคาดการณวาจะเกดขนเมอไร แลวดาเนนการแกไขกอนทจะเกดปญหา

23. การบารงรกษาอยางนาเชอถอ (Reliability Centered Maintenance) เปนกลยทธการซอมบารง ซงตองมการทา Failure Modes and Effects Analysis อยางละเอยด สาหรบเครองมอทมความสาคญเปนการรบประการวาจะไมเกดความเสยหาย

24. การบารงรกษาแบบทวผลแบบทกคนมสวนรวม (Total Productive Maintenance: TPM)คอระบบการบารงรกษาทจะทาใหเครองจกร อปกรณเกดประสทธภาพสงสด (Overall Efficiency) โดยพนกงานทกคนทเปนผใชเครองจกร เครองมอ หรออปกรณนนๆ มสวนรวมในการดแลรกษาใหอยในสภาพดพรอมใชงานอยเสมอดวยตนเอง เชน การตรวจสอบเครองจกรเปนประจาทกวนการดแลรกษาตามคมอการใชงานอยางสมาเสมอ เปลยนอะไหลตามอายการใชงาน หมนตรวจสอบและสงเกตสงผดปกตทเกดขนกบอปกรณ เปาหมายสงสดของ TPM คออปกรณเครองมอเสยหายเปนศนย (Zero Break Down) ความผดพลาดทเกดจากเครองมอเปนศนย (Zero Defect) อบตเหตทเกดจากการใชงานเครองจกร เครองมอเปนศนย (Zero Accident)

25. การออกแบบการทดลอง (Design of Experiment: DOE) เปนการใชเครองมอทางสถตในการออกแบบการทดลองเพอหาปจจยทผลกระทบในการทางาน

26. การวเคราะหรากสาเหต (Root Cause Analysis) เปนเทคนคในการแกปญหาเบองตน คอการยอนกลบขนไปหาถงสาเหตของปญหา โดยพยายามเจาะลกถงสาเหตของปญหา เชน 5 Whys

27. การควบคมกระบวนการทางสถต (Statistical Process Control) เปนการควบคมกระบวนการโดยการหาคาเฉลยของการตวแปรในกระบวนการ กาหนดควบคมเขตจากดบนและลางตรวจสอบตวแปรและควบคม กระบวนการใหอยในขอบเขตทควบคมมเครองมออกหนงทอยนอกเหนอเครองมอทง 27 ชนด ทกลาวขางตน ไมไดเปนเครองมอในการปรบปรงกระบวนการแตเปนเครองมอทมความสาคญเครองมอหนง เปาหมายเพอแสดงภาพรวมของกระบวนการทงหมดเปนเหมอนแผนทแสดงกจกรรม แสดงการไหลของกระบวนการคอ Value Stream Mapping (VSM) การสรางแผนภาพแสดงกจกรรมทงหมดของกระบวนการ ดวยระยะรอบ (Cycle Times) เวลาทหยดกระบวนการ (Down Times) วสดคงคลงในกระบวนการ (In-Process Inventory) การเคลอนยายวสด (Material Moves) เสนทางการไหลของขอมล (Information Flow Path) จะชวยแสดงใหเหนถงสถานะปจจบน (Current State) ของกจกรรมในกระบวนการ และชวยนาทางใหในการสรางสถานะทตองการในอนาคต (Future Desired State)

19

1.6 ตวชวดประสทธภาพของการผลตแบบลน (วาทน อนคา.2551: 27-28). การเพมประสทธภาพการผลตของอตสาหกรรมการผลตชนสวนรถจกรยานยนตโดยใชหลกการผลตแบบLean Management.

1. % OEE (Overall Equipment Effectiveness) คอตวชวดประสทธผลของเครองจกรโดยรวม ซงสามารถคานวณไดจากสตรดงตอไปน

OEE = A*P*Q (2-2) โดยท

A = Availability Rate (อตราสวนของเวลาทเครองจกรนนปฏบตงานไดจรงตอเวลาทมในการผลต คอ % Run นนเอง)

P = Performance Rate (อตราสวนของจานวนชนงานทเครองจกรนนผลตไดจรงตอจานวนชนงานทเครองจกรนนควรผลตไดตามกาลงการผลต)

Q = Quality Rate (อตราสวนของชนงานดทเครองจกรนนผลตไดตอจานวนชนงานทเครองจกรนนผลตไดทงหมด หรอ Yield นนเอง)

= (จานวนชนงานทเครองจกรนนผลตไดทงหมด) X (รอบเวลาของเครองจกรนน) (2-3) (จานวนเวลาทเครองจกรนนใชไปในการผลตจรง)

2. % FTT (First Time Through) คอ ตวชวดคณภาพของกระบวนการผลต โดยพจารณาทความสามารถในการผลตครงแรกแลวไดคณภาพตามทตองการ โดยมสตรคานวณดงน

% FTT = จานวนหนวยทผลตทงหมด – จานวนทไมยอมรบ x 100% (2-4) จานวนหนวยทผลตทงหมด

คา % FTT จะบอกถงเปอรเซนตของจานวนชนงานทไดคณภาพตามทตองการในกระบวนการผลต โดยไมตองมการซอม แกไข หรอทง

3. DTD (Dock To Dock) คอตวชวดวาวตถดบสามารถเปลยนไปเปน ผลตภณฑทตองการไดเรวเพยงใด ซงกคอ คา Lead Time นนเอง โดยมสตรการคานวณดงน

DTD = จานวนหนวยทงหมดของ Control Part (2-5) อตราความตองการของลกคา

โดยท Control Part คอ ชนสวนสาคญของ End Item Product อตราความตองการของลกคา (EOLR) = จานวนผลตภณฑทผลตไดทงหมดใน 1 เดอน (2-6) จานวนชวโมงทางานทงหมดใน 1 เดอน

คา DTD จะบอกถงจานวนเวลาทตองใชในการเปลยนสภาพวตถดบใหเปนสนคาทพรอมจะสงมอบใหลกคา 4. ระดบสนคาคงคลง (Inventory Level) เปนตวชวดใหเหนถงเงนลงทน ซงเกดขน

จากคาใชจายในการเกบรกษาสนคาคงคลง

20

สนคาคงคลงเปนสนทรพยหมนเวยนชนดหนง ซงจะกระจายอยทวทงบรษท และรวมถงทกสงทกอยาง ตงแตวตถดบไปถงงานระหวางกระบวนการไปถงสนคาสาเรจรป แบงออกเปน 4 ประเภท ดงน

1. วตถดบ (Raw Material) คอสงของหรอชนสวนทซอมาเพอใชในการผลต 2. สนคาทอยในระหวางการผลต (Work-in-Process) คอชนงานทอยในขนตอนการ

ผลตหรอรอคอยทจะผลตในขนตอนตอไป โดยยงผานกระบวนการผลตไมครบทกขนตอน 3. วสดซอมบารง (Maintenance/Repair/Operating Supplies) คอชนสวนหรอ

อะไหลเครองจกรทสารองไวเผอเปลยนเมอชนสวนเดมเสยหายหรอหมดอายใชงาน 4. สนคาสาเรจรป (Finished Goods) คอชนงานทผานทกกระบวนการผลต

ครบถวนพรอมทจะนาไปขายใหลกคาได เมอสนคาคงคลงในระบบการผลตลดลง เงนทนทจมอยกบสนคากลดลง หองเกบของกไมตองมขนาดใหญ โรงงานมพนทใชสอยมากขน พนกงานประจาจดเกบสนคาคงคลงลดลง การควบคมดแลรกษาสนคาคงคลงกลดลงดวย ดงนนการลดวสดคงคลงในระบบการผลตกคอการลดคาใชจายทางออมนนเอง 1.7 แผนภมขบวนการผลตแบบตอเนอง (Flow Process Chart) (วาทน อนคา. 2551: 34-36). การเพมประสทธภาพการผลตของอตสาหกรรมการผลตชนสวนรถจกรยานยนตโดยใชหลกการผลตแบบ Lean Management.

แผนภมขบวนการผลตแบบตอเนอง คอแผนภมขบวนการผลตทกาหนดการเคลอนยายตามลาดบกอนหลงของผลตภณฑหรอแนวของการทางานโดยการบนทกเหตการณทงหมดทเกดขนดวยการใชสญลกษณทเหมาะสม

แผนภมขบวนการผลตตอเนอง ประเภทคน คอแผนภมขบวนการผลตตอเนองทบนทกวาคนงานไดทางานอะไรบาง

แผนภมขบวนการผลตตอเนอง ประเภทวสด คอแผนภมขบวนการผลตตอเนองทบนทกวาวสดไดถกขนยายหรอกาลงถกทางานอยางไร

แผนภมขบวนการผลตตอเนอง ประเภทเครองจกร คอแผนภมขบวนการผลตตอเนองทบนทกวา เครองจกรไดถกทางานอยางไร

การจดทาแผนภมขบวนการผลตตอเนอง กกระทาเชนเดยวกบแผนภมขบวนการผลตอยางสงเขปทกประการ ยกเวนแตวานอกจากสญลกษณแสดงการปฏบตงาน และตรวจสอบแลวไดเพมสญลกษณแสดงการขนถาย การรอและทเกบพกเพมขนเทานน แมวาแผนภมขบวนการผลตตอเนองจะมอยหลายประเภท แตสญลกษณทใชจะเหมอนกนทกอยาง และแนวทางการสรางแผนภมประเภทตางๆ กคลายคลงกนมาก โดยตามทนยมปฏบตกนมา แผนภมขบวนการผลตตอเนองประเภทนนคากรยาทใชจะเปน “การกระทา” ของผปฏบตงานตอวสดหรอเครองจกร

21

สวนแผนภมขบวนการผลตตอเนองประเภทวสดและเครองจกรนน คากรยาทใชเปน “การถกกระทา” ของวสดหรอเครองจกรโดยตรง โดยทวไปแผนภมขบวนการผลตทงสามประเภท มกจะใชแบบฟอรมเดยวกนพมพอยในรปของแผนภม ตวพาดหวรวมกนทงสามประเภท คอเขยนวา “แผนภมขบวนการผลตตอเนองประเภทคน/วสด/เครองจกร” เวลาใชกบประเภทใดประเภทหนงกขดฆาชออก 2 ประเภท ออกไป

เนองจากมรายละเอยดมากกวา จงทาใหแผนภมขบวนการผลตตอเนองไมสามารถแสดงการปฏบตงานตอแผนของแผนภมไดมากเหมอนแผนภมขบวนการผลตอยางสงเขป แผนภมขบวนการการผลตตอเนอง จะแยกการกระทางานบนสายงานของผลตออกเปนสวนทสาคญๆ หลายสวนแตละสวนจะแสดงการทางานนนๆบนแผนภมคนละแผนแยกจากกน

การบนทกขอเทจจรงเกยวกบงาน หรอการปฏบตงานในแผนภมการผลตสามารถทาไดงายกวาการบนทกขอความทวไปมาก การบนทกในแผนภมจะใชสญลกษณมาตรฐานเพยง 1 ชด ซงจะมอย 5 สญลกษณ กสามารถคลมไปถงการกระทาหรอเหตการณตางๆ ทปรากฏโดยทวไปขณะปฏบตงานในโรงงานหรอสานกงานไดหมด สญลกษณทใชบนทกนจะยงผลใหเกดความสะดวกเปนแบบของชวเลขทสามารถเขาใจไดแจมแจงประหยดเวลาอยางมาก ในการบงบอกถงเหตการณตางๆ ทเกดขนตามลาดบในการปฏบตงาน

การทางานทเดนในขบวนการผลตมอย 2 ชนด การปฏบตงานและการตรวจสอบงานสามารถแสดงไดดงสญลกษณดงตอไปน

คอ สญลกษณแทนการปฏบตงาน สญลกษณนบงบอกถงขนตอนทสาคญในขบวนการผลต ในวธการหรอในแนวทางการปฏบตงาน โดยทวไปแลวจะตองบอกถงการปรบปรงแกไขหรอเปลยนแปลงรปของชนสวน วสดหรอผลตภณฑในขณะทาการปฏบตงาน

คอ สญลกษณแทนการตรวจสอบงาน สญลกษณนบงบอกถงการตรวจสอบคณภาพของงาน หรอตรวจสอบปรมาณของงานความแตกตางระหวางงานทงสองนเหนไดชดดงน

คอ สญลกษณแทนการขนถาย สญลกษณนจะบงบอกการเคลอนไหวของคนงาน วสด หรอเครองจกรจากทหนงไปยงอกทหนง การขนถายจะเกดขนเมอมการเคลอนยายสงของ หรอคนจากทหนงไปยงอกทหนงนยกเวนการเคลอนไหวซงเปนสวนหนงของการปฏบตงาน เชน ขนถายวสดขนรถขนถายวสดลงจากรถ ขนถายวสดเขาทเกบ เปนตน

คอ สญลกษณแทนทเกบพกชวคราวหรอการรอ สญลกษณบงบอกถงการรอทเกดขนในลาดบขนตอนของเหตการณ ตวอยางเชน งานทรอคอย อยระหวางการปฏบตงานของหนวยทตอเนองกน หรอสงตางๆ ททงไวขางๆ ชวคราวโดยไมมการ ลงบนทกจนกวาตองการให เปนตน

คอ สญลกษณแทนทเกบพกถาวร สญลกษณนบงบอกถงทเกบพกทควบคมได วสดจะถกสงเขามาเกบไวหรอถกจายออกไปโดยมแบบการควบคมอยางเปนทางการ หรออกนยหนงกคอทเกบพกสงของสาหรบเปนทอางองเทานน

22

ความแตกตางระหวางทเกบพกถาวรกบทเกบพกชวคราว หรอการรอกมเพยงวาแบบฟอรม ของใบรบสงของอยางเปนทางการจะตองใชเมอมการนาวสดเขา หรอออกจากทเกบพกถาวรแตไม จาเปนตองนามาใชในการนาวสดเขาหรอออกจากทเกบพกชวคราว

2. การลดความสญเปลา ดวยหลกการ ECRS (ผศ.ประเสรฐ อครประถมพงศ. การลดความสญเปลา ดวยหลกการ ECRS. บทความ) ความสญเปลา หรอ MUDA หรอ WASTE ลวนแตมความหมายเดยวกน หมายถง สงทเกดขนแตไมทาใหเกดมลคาเพมแกสนคา ซงความสญเปลามอย 7 ประการดวยกนคอ 1) การผลตมากเกนไป (Overproduction) 2) การรอคอย (Waiting) 3) การเคลอนยายทไมจาเปน (Transporting) 4) การทางานทไมเกดประโยชน (Inappropriate Processing) 5) การเกบสนคาทมากเกนไป (Unnecessary Inventory) 6) การเคลอนท/เคลอนยายทไมจาเปน (Unnecessary Motions) และ 7) ของเสย (Defect ) ความสญเปลาทง 7 ประการนเปนสงทไมมความจาเปนและไมไดกอใหเกดประโยชนแกบรษท ดงนนทกบรษทควรจะทาการลดความสญเปลาเหลานลง การลดความสญเปลานอกจากจะเปนการปรบปรงการผลตและสามารถเพมผลผลตแลว ยงเปนการลดตนทนทเกดในบรษทอกดวย หลกการ ECRS เปนหลกการทประกอบดวย การกาจด (Eliminate) การรวมกน (Combine) การจดใหม (Rearrange) และ การทาใหงาย (Simplify) ซงเปนหลกการงายๆ ทสามารถใชในการเรมตนลดความสญเปลาหรอ MUDA ลงไดเปนอยางด ในองคกรธรกจทวไปจะสามารถแบงรปแบบของกระบวนการหนวยงานออกไดเปน 2 สวนใหญๆ คอ สวนของงานโรงงานและสวนของงานสนบสนน ทง 2 สวนนสามารถกอใหเกดความสญเปลาได ซงอธบายเปนตวอยางไดดงน สวนแรกคอสวนของงานโรงงาน คอสวนทเกยวของโดยตรงกบการผลตสนคาของบรษท การลดความสญเปลาในการผลตเปนสงจาเปนและควรใหความสาคญเปนอยางมาก เพราะความสญเปลาทเกดขนจะหมายถงตนทนของสนคาทเพมสงขน หากสามารถลดความสญเปลาลงไดกจะสงผลใหประหยดตนทนการผลตลงดวย ผลทตามมากคอมความสามารถในการแขงขนกบคแขงสงขน โดยแนวทางการลด MUDA ลงสามารถทาไดโดยใชหลกการ ECRS ดงน - การกาจด (Eliminate) หมายถง การพจารณาการทางานปจจบนและทาการกาจดความสญเปลาทง 7 ทพบในการผลตออกไป คอการผลตมากเกนไป การรอคอย การเคลอนท/เคลอนยายทไมจาเปน การทางานทไมเกดประโยชน การเกบสนคาทมากเกนไป การเคลอนยายทไมจาเปน และ ของเสย

23

- การรวมกน (Combine) สามารถลดการทางานทไมจาเปนลงได โดยการพจารณาวาสามารถรวมขนตอนการทางานใหลดลงไดหรอไม เชน จากเดมเคยทา 5 ขนตอนกรวมบางขนตอนเขาดวยกน ทาใหขนตอนทตองทาลดลงจากเดม การผลตกจะสามารถทาไดเรวขนและลดการเคลอนทระหวางขนตอนลงอกดวย เพราะถามการรวมขนตอนกน การเคลอนทระหวางขนตอนกลดลง - การจดใหม (Rearrange) คอ การจดขนตอนการผลตใหมเพอใหลดการเคลอนททไมจาเปน หรอ การรอคอย เชนในกระบวนการผลต หากทาการสลบขนตอนท 2 กบ 3 โดยทาขนตอนท 3 กอน 2 จะทาใหระยะทางการเคลอนทลดลง เปนตน - การทาใหงาย (Simplify) หมายถง การปรบปรงการทางานใหงายและสะดวกขน โดยอาจจะออกแบบจก (jig) หรอ fixture เขาชวยในการทางานเพอใหการทางานสะดวกและแมนยามากขน ซงสามารถลดของเสยลงได จงเปนการลดการเคลอนททไมจาเปนและลดการทางานทไมจาเปนสาหรบสวนของงานสนบสนนนนจะหมายถง หนวยงานทไมไดมความเกยวของโดยตรงกบกระบวนการผลต แตจะชวยสนบสนนการผลตนนเอง ในสวนของการสนบสนนน งานหลกของสวนสนบสนนจะเปนเรองทเกยวกบงานดานเอกสาร และขอมลเปนหลก เพราะจะตองมการจดทาเอกสารหรอการบนทกตางๆมากมาย เพอเกบเปนขอมลในการสอบกลบได และเพอประโยชนในการทางาน ยงหากองคกรใดมการนาระบบคณภาพ ISO 9000 หรอ TS 16949 เขามาใชดวยแลว ยงไมตองพดถงเพราะในขอกาหนดหลายๆขอของ ISO 9000 และ TS 16949 จะมขอบงคบในเรองงานการควบคมเอกสาร และขอมลอยดวย

3. การวดประสทธผลโดยรวมของเครองจกร ( บรษท อเลกทรอนก คอมเมรซ จากด. 2549). การวดประสทธผลโดยรวมของเครองจกร. บทความ) OEE ยอมาจาก Overall Equipment Effectiveness หรอเรยกภาษาไทยวา "ประสทธผลโดยรวมของเครองจกรอปกรณ" ในการวดสมรรถนะของการผลต (Manufacturing Performance) มการหาวธการกนหลากหลาย ซงสวนใหญจะมขอมลและดรรชนจานวนมาก ทงในทางกวางและทางลกหลายวธลาสมยและอกหลายวธไมมความตอเนองในการวเคราะห ซงไมสามารถนาไปใชปรบปรงการเพมผลผลตไดจรง ปญหาทพบ คอ การมดรรชนในการชวดมาก แตไมสมพนธกน ทาใหไมสามารถมองภาพใหญไดอยางสมบรณและเปนปญหาการจดการ ความไมสอดคลองกนของการเกบขอมลแยกสวนทาใหมการถกเถยงในขอมลทไมตรงกน ปกตการปรบปรงสมรรถนะการผลตโดยรวม จะตองทา 3 สง สงแรก คอ ตองวดสงทตองการปรบปรงใหไดอยางเปนระบบ (What to Measure) สอง คอ วดอยางไรใหไดครบถวนถกตองแมนยา (How to Measure) และ สาม คอจะทาการปรบปรงอยางไร (How to Improve) ซงการวดประสทธผลโดยรวมของเครองจกร (OEE) เปนวธการทนอกจากทาใหรประสทธภาพของเครองจกรแลวยงรถงสาเหตของLoss ทเกดขนทงในระบบ คอ สามารถแยกการสญเสยและรายละเอยดของสาเหตนน ทาใหสามารถทจะปรบปรงแกไข ลด Loss ทเกดขนไดถกตอง เครองจกรทดไมใชเปนเพยงแคเครองจกรทไมเสย เปดสวตชเมอใด

24

ทางานไดเมอนน หากแตตองเปนเครองจกรทเปดขนมาแลวทางานไดอยางเตมประสทธภาพคอ เดนเครองไดเตมกาลงความสามารถ แตถาเครองจกรใชงานไดตลอดเวลาและเดนเครองไดเตมกาลง แตชนงานทผลตออกมาไมมคณภาพ กคงไมมประโยชนอะไร ดงนนเรองคณภาพของงานทออกมาจงเปนอกปจจยหนงทจะใชในการพจารณาเครองจกร และทสาคญเครองจกรทดตองใชงานไดอยางปลอดภย

การคานวณ OEE ประกอบดวยผลคณของ 3 Factor ดงน

OEE = อตราเดนเครอง x ประสทธภาพเดนเครอง x อตราคณภาพ (Availability) (Performance Efficiency) (Quality Rate)

Availability คอ อตราการเดนเครอง ยกตวอยางการหยดททาให Availability ลดลงเชน การหยดเครองจกรโดยไมไดวางแผน การเสยของเครองจกร การเสยจากการตดตงเครองจกร ความผดพลาดจากการเดนเครองเปนตน Performance คอ ประสทธภาพการเดนเครองประสทธภาพการผลต ลดลงได เนองจาก Speed loss คอเดนเครองทความเรวตากวามาตรฐาน เนองจากพนกงานเดนเครองขาดทกษะในการทางาน สภาพรางกายไมพรอม หรอ สนคาทเดนมความซบซอนสงไปจงเดนไดชาลง Quality คอ อตราคณภาพ คณภาพของชนงานทผลตได OEE เปนคาเปอรเซนตทมาจากการคณกนระหวาง Availability, Performance Efficiency และ Quality Rate ดงนนการปรบปรงคา OEE กคอการปรบปรงคาทงสามเหลานตวใดตวหนง หรอสองตว หรอทงสามตว ขนอยกบความจาเปนหรอนโยบายขององคกรในขณะนน โดยปกตเราจะปรบปรงคาทตาทสดกอน ความรพนฐานอยางหนงทตองใชในการปรบปรงคา OEE คอตองรวาคา Availability จะตาหรอสงขนอยกบวา Shutdown losses มมากหรอนอย คา Performance Efficiency จะตาหรอสงขนอยกบวา Capacity losses มมากหรอนอย และ คา Quality Rate จะตาหรอสง ขนอยกบวา Yield losses มมากหรอนอย และเมอเรามความรพนฐานดงกลาว จะทาใหเราทราบวาหากตองการปรบปรงคา Availability เราตองพยายามลด Shutdown losses เชน Machine Breakdown, Process Setup, และ เหตการณตางๆใดๆกตามทเกดขนแลวทาใหเครองจกรตองหยดเดน หากเราตองการปรบปรงคา Performance Efficiency เราตองพยายามลด Capacity losses เชน Machine Idle, Process Startup และ เหตการณตางๆใดๆกตามทเกดขนแลวทาใหเครองจกรเสยความเรวหรอเสยยอดการผลต และหากตองการปรบปรงคา Quality Rate เราตองพยายามลด Yield losses เชน Defect, Rework และเหตการณตางๆใดๆกตามทเกดขนแลวทาใหอตราการใชประโยชนจากวตถดบตาลง

25

ภาพประกอบ 5 แสดงวธการหาคา OEE และปจจยทมผลกระทบ (เฉลม สมพนธธนรกษ. 2547: 13). การเพมประสทธภาพการทางานของเครองปมขนรปชนสวนรถยนต.

4. การปรบเปลยนเครองจกรอยางรวดเรว (SMEd) (Shigeo Shingo, Andrew P. Dillon. (1985). การปรบเปลยนเครองจกรอยางรวดเรว.) คอ เทคนคในการ ลดเวลาในการปรบตงเครองจกร ใหอยในหนวยของนาท(ไมเกน 10 นาท) ซงเทคนคน ไดถกคดคนขน โดย Dr. Shingeo Shingo ซงเปนผรวมกนคดระบบการผลตแบบ โตโยตา รวมกบ Taiichi Ohno โดยจดเรมตนของการวดเวลา นนขนอยกบองคกรวาจะวดอยางไร เชน นบตงแตเครองจกรหยดจนกระทงเครองจกรเรมปฏบตงาน แตผเขยนเหนวา การวดแบบนไมเหมาะสม เพราะจะละเลย ตอการปรบงาน (Adjustment) และการทดลองผลต (Trial run) ซงทงสองสวนนจะละเลยไมได ดงนนตวชวดทเหมาะสมควรจะวดตงแต ชนงานดชนสดทาย จนกระทงชนงานด ชนแรก ไดถกผลต (Last goods piece to first good piece) หรอ ชนงานดไดถกอนมตผลตจาก QA เปนตน หลกการพนฐานของ SMED ขน ตอนการปรบตง นนมความหลากหลาย ทงนขนอยกบ ลกษณะการปฏบตงาน ชนดของเครองจกรทใช แตเมอวเคราะหจะพบวา จะประกอบไปดวย 2 สวนหลกๆคอ” งานภายใน (Internal Setup) และ งานภายนอก (External Setup) โดย งานภายใน จะหมายถง กจกรรมตางๆทเกดขนขณะทเครองจกรหยด จนกระทงชนงานดชนแรกไดผลตออกมา สวนงานภายนอก จะหมายถง กจกรรมใด ททาขณะเครองจกร กาลงผลตงานดอย ขนตอนในการทา SMEd ทฤษฏในตอนเรมแรกของ Dr.Shingo นนม 3 ขน ตอนหลกๆเทานน ในภายหลง ขนตอนอาจจะแตกออกมามากกวาน เพอใหผศกษาเขาใจไดงาย แตกจะไมหนไปจากหลกเกณฑพนฐาน มากนก โดย ม 3 ขนตอนดงน 1. แยกงานภายในและงานภายนอกออกจากกน (Separating Internal and External Setup)

26

ในเบองตน สวนนจะมงานท เปนทงงานภายและงานภายนอก ปะปนกนอย ใหแยกใหออกวา อะไรคองานภายใน และงานภายนอก จรงๆ จากนนให นากจกรรมทเปนงานภายนอก มาทากอนทเครองจกรจะหยด จากนนเราจะเหลองาน ทเปนงานภายในจรงๆ ในหวขอน Dr.Shingo บอกวาเวลารวมจะลดลง 30-50% 2. เปลยนงานภายใน ใหเปนงานภายนอก (Convert Internal to External Setup) ในขนตอนนจะเปนงานภายในลวนๆ ทเราจะตองเปลยนออกมา ใหเปนงานภายนอกใหได เพราะเปนสวนทยาก และทาทายทสด ในการกจกรรมการลดเวลาปรบตง Dr.Shingo ไดใหความเหนวา “แมในขนตอนแรกเราจะสามารถ ลดเวลาลงได 30-50% แลวกตาม แตกยงถอวาเปนกจกรรม SMEd ทไมมประสทธภาพนก”[i]การ ปรบปรงในสวนนอาจตองใช เทคนคหลายตว ในการยกระดบการปรบปรง โดยมองในมมมองทเรยกวา วตถประสงคทสงกวา การออกแบบการทดลอง(DOE) และ Triz 3. เปลยนทกกจกรรมใหงายตอการปรบตง (Streamlining All Aspects of the Setup Operation) หลงจากผานขนตอนท 1 และ 2 มาแลว ในขนตอนนจะตองทาทกกจกรรม ใหงายและรวดเรว โดยใหอยในรปแบบ Visual Control เชน การเปลยนจากการขนดวย Bolt เปลยนเปน Quick Clampอาจจะกลาวไดวา หากนาหลกการ SMEd มาใชอยางถกตองและมประสทธภาพแลว จะสามารถลดเวลาในการปรบตงไดถง 90% ขนไปของเวลารวม ขอเนนยาวา “การปรบปรงใดๆของ หลกการ SMEd แลวจะตองวด อตราการลดลงจาก เวลารวม เทานน ไมใชลดลงจากสวนใดสวนหนงของกจกรรม ซงเปนสงทผดหลกการ ความสาคญของ SMED ตอระบบ Pull ในการทาระบบ pull ปญหาแรกทคณจะเจอกคอ การลดเวลาในการ setup ลงมามากๆ หลายๆคนอาจจะสงสยวา ทาไมจะตองปรบเปลยนเครองจกรอยางรวดเรวดวย หลายคนมองวา ไมเหนจาเปนเลย ชนงานระหวางกระบวนการ(Work in process) กยงเยอะอย คนคมเครองจกรยงคอยงานอย ทาไมจะตองรบ ซงถาเปนอยางน กไมผดนก ทจะไมทา เพราะมนไมไดสนบสนนระบบดง (pull System) ผเชยวชาญดานการปรบปรง สองทานคอ Keisuke Arai และ Kenichi Sekine ไดนยามคาขนมาใหมคอ Zero Change โดยเวลาในการเปลยนรน จะอยในหนวยของ วนาท โดยกลาววา “การผลตแบบผสมรน การไหลแบบทละชน จะไมเปนจรงเลย หาก เวลาในการปรบเปลยนรนการผลต ไมอยในหนวยของ วนาท” ในการทาระบบ ดง (Pull system) หลงจากการเลอกกลมผลตภณฑ (Product Family) ทจะนามาปรบปรง แลว หลงจากนน กจะมาจดสายการผลต วางตาแหนงเครองจกร และพยายามทาใหเกด งานไหลออกทละชน (One piece flow) สงเหลานจะไมสามารถประสพผลสาเรจไดเลย หากเราไมสามารถ ลดเวลาในการปรบเปลยนเครองจกรใหนอยกวา 10 นาทได เพราะ การปรบเปลยนเครองจกรนน สงผลตอ ชนงานระหวางกระบวนการ (Work in process) โดยตรง

27

5. ทฤษฎการวเคราะหกระดาษมวน (Roll Paper Analysis) หรอ Makigami (Takashi Osada, Isao Okumura. 2550: 16-21, 25-60). การวเคราะหMakigami: (roll paper analysis). แปลโดย รศ.ดร.สมชย อครทวา.

Makigami หรอ กระดาษมวน เปนการใชกระดาษเพอการวเคราะหขนาดใหญสาหรบตดในเอกสารจรง ดงนนเวลาจดเกบจงมการมวน เนองจากงานของหนวยธรการทไมเกยวของกบการผลตโดยตรง กลาวไดวา “เปนธรการทมองเหนไดยาก” สาเหตทเปนเชนนอาจพจารณาไดดงนคอ ประเภทของงานมมากมายหลายประเภท ไมมการแยกแยะ กลาวคอ ตงแตงานทงายจนถงงานทสลบซบซอน เชน การวางแผนหรอการวางกลยทธทงหมดตางรวมสรปอยในรปของงานธรการทงสน นอกจากน ระบบกมแตสลบซบซอนและใหญขน รวมทงมกจะเกยวของกบหนวยงานอน รายละเอยดและวธการปฏบตกมกจะเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ดงนนการทาใหมองเหนระบบดวยการวเคราะห Makigami เปนการทาใหความจรงปรากฏ และการเปดเผยความสญเสย การวเคราะห Makigami เปนวธการทจะทาใหตนเองทราบถงปญหาและทาการปรบปรงได ในอดตทผานมาคงจะไมมใครปฏเสธวาทกคนในสถานประกอบการไมเคยรวมกนทาการสารวจและวเคราะหงานบางอยาง และเนองจากจะตองมการจดทาแผนภาพการวเคราะห Makigami ททาใหเหนงานทงหมดดวยพนกงานทกคนทเกยวของกบงานนน ไมใชทาแตเฉพาะผรบผดชอบเทานน แตจะตองทาใหมองเหนระบบทใชในปจจบน และทาการปรบปรงกระบวนการหรอการปฏบตงานนน นอกจากนยงตองมการจดทาระบบใหมทสอดคลองกบการทาหนาททมความซบซอนมากขน ดงนนการวเคราะหกระดาษมวนจงเปนเครองมอทมประสทธภาพอยางมาก เพราะสามารถทาใหบรรลวตถประสงคดงกลาวนได

5.1 แนวคดของการทาใหสานกงานมประสทธภาพ โรงงานทมการผลตจะทาหนาทในการแปรรปวตถดบเพอผลตสนคาออกมา ในทานองเดยวกน สานกงานกจะมการปอนขอมลเปนวตถดบเขามาและทาหนาทแปรรปขอมลเหลาน เพอใหไดขอมลใหมหรอการบรการซงเปนผลตภณฑออกมา ถาเปรยบกระบวนการนเปนโรงงาน กอาจกลาวไดวาเปนโรงงานสานกงาน ดงจะเหนไดจากในฝายการผลตจะมความกาวหนาในการใชเครองจกรหรอทาใหเปนระบบอตโนมต แตในทางตรงกนขามแมวาสานกงานจะม IT แลว แตงานธรการทไมเกยวของกบการผลตโดยตรงนน โดยสภาพความเปนจรงกยงเปนทรวมแรงงาน เนองจากจะมตงแตงานทงายถงงานทซบซอน รวมทงมการเกยวของกบหนวยงานอน จงยงคงใชแรงงานคน ดงนนการทาใหบรรลวตถประสงคนนอยางมประสทธภาพจงถอเปนพนธะกจ ผลลพธจะถกประเมนโดย Q: การทางานทด C: ราคาถก D: การสงมอบตรงเวลา ซงเปนสงสาคญสามประการ แนวคดนสามารถเปรยบสานกงานเสมอนโรงงานไดเพยงแตเปนเรองทหนาเสยดาย เนองจากหนวยงานทไมเกยวของกบการผลตโดยตรงจะเนนแสวงหาแตผลลพธของการทาหนาท ทาใหไมคอยสนใจประสทธภาพของงานธรการ และนคอสงสาคญทควรจะตองทาการปรบปรง เพอให

28

สามารถบรรลงานธรการเหลานได นอกจากนกญแจสาคญของการทาใหสานกงานมประสทธภาพคอ การทาใหมองเหนระบบได และการปรบปรงกระบวนการ ซงเราสามารถสรางสานกงานใหเหมอนโรงงานไดโดยการเปลยนระบบของงานธรการดวยการทาใหมองเหนกระบวนการเหลานนดวยการวเคราะห Makigami

5.2 ขนตอนการวเคราะห ขนตอนท 1 กาหนดหวขอเรองทจะปรบปรง เปนการตรวจสอบงาน และกาหนด

หวขอเรองทจะปรบปรง พรอมทงเขยนหนาท(วตถประสงค)และแนวทางของงานทจะปรบปรง ขนตอนท 2 เขยนความเปนมาและจดมงหมาย เปนการสารวจความเปนมาหรอ

ความจาเปนของการปรบปรง และกาหนดขอบเขตของการปรบปรง นามาเขยนวตถประสงคและเปาหมายเปนตวเลข

ขนตอนท 3 สารวจสภาพปจจบน เปนสวนทท า ใหทราบถงระบบท งหมดดวยแผนภมการไหล (Flow chart) โดยกาหนดกระบวนการ และสารวจการไหลในเชงกายภาพดวยการวเคราะหผงของสานกงาน แลวแสดงสภาพทแทจรงดวยการใชใบเอกสารของจรง เพอใหเหนการไหลของงาน

วนและเดอน

ชองานทปฏบต

รายละเอยดของงาน

ขอมลดบ

ผรบผดชอบ

เวลาทคาดคะเน

เวลาทใชจรง

ภาพประกอบ 6 กระดาษมวนสาหรบการสารวจสภาพทแทจรง (Takashi Osada, Isao Okumura.

2550: 44). การวเคราะห Makigami: (roll paper analysis). ขนตอนท 4 รวบรวมและคนหาปญหาตางๆ เปนการรวบรวมผลลพธและปจจยของ

งานธรการนน เชน คณภาพของงานธรการ ตนทน (จานวนเวลา-คน) หรอ Lead time เปนตน แลวคนหาปญหาทเปนรปธรรมทอยในกระดาษมวน จากนนกรวบรวมปญหาทเปนความสญเสยหลก 8 ประการ

เมอไร ทางานอะไร ใชขอมลหรอเอกสารอะไร

ใคร

ใชเวลาประมาณเทาใด

ผลทวดไดจรง

29

ชองานธรการ

หนวยงานทเขามา

วสด (ขอมล Input) สา

ยการ

ปฏบตง

านท หมายเลขกระบวนการ

ชอกระบวนการ

รายละเอยดของงาน

Lead time

Out put

หนวยงานทสงไป

ภาพประกอบ 7 กระดาษมวนสาหรบคนหาปญหาและแยกแยะความสญเสย (Takashi Osada, Isao

Okumura. (2550). การวเคราะหMakigami: (roll paper analysis). หนา 51)

ขนตอนท 5 เสนอแผนการปรบปรง เปนการจดทาแผนการดาเนนการอยางเปนรปธรรม ซงพจารณาทงการทาใหงานธรการมประสทธภาพ และการปรบปรงหนาท

No. ชอกระบวนการ

หวขอเรองทจะปรบปรง

ความสญเสยทควรจะปรบปรง

กาหนดเสรจ ผรบผดชอบ

ภาพประกอบ 8 กระดาษมวนสาหรบจดทาขอเสนอแนะ และการดาเนนการปรบปรง

(Takashi Osada, Isao Okumura. (2550). การวเคราะห Makigami: (roll paper analysis). หนา 59)

ขนตอนท 6 การดาเนนการปรบปรง โดยการออกแบบระบบใหม หรอกาหนด

กระบวนการใหม ทาการเปลยนแปลงผงสถานททางาน จดทาสายการทางาน และการปรบปรงดวยตนเอง จดทา OA หรอใช IT

ไปทไหน

รวบรวมกระบวน การเขาดวยกน

ขอมลดบทยงไมไดจดการ

แบงเปนสวนๆ ดวยการตดชวง

กวาจะสงไปยงกระบวนการถดไปตองรอนานเทาใด

กาหนดหวขอทสามารถทาไดดวยตนเองเปน A หวขอทรวมกบหนวยงานอนเปน B หวขอทตองทาทงบรษทเปน C

30

ขนตอนท 7 ยนยนผลลพธ เปนการรวบรวมผลลพธของกจกรรม และแสดงผลลพธในเชงปรมาณดวยกราฟ

5.3 การแยกประเภทความสญเสยและประสทธภาพการทางาน

หลงจากการวเคราะหความสญเสยขางตน สามารถนามาแยกประเภทความสญเสยเพอดประสทธภาพการทางานของกระบวนการไดดงน 1. ความสญเสยจากการบรหารจดการ เปนความสญเสยทเกดจากการไมมการวางแผน การรอคาสง และขอมลไมเพยงพอ 2. ความสญเสยของกระบวนการ เปนความสญเสยทเกดจากการปฏบตงานทไมจาเปนหรองานทสญเปลา การแบงหนาทปฏบตงาน การปฏบตงานทซาซอน 3. ความสญเสยจากการหยดนง เปนความสญเสยจากการสงมอบทลาชา ความเรวทลดลง และจาก Lead time 4. ความสญเสยจากการไหลของงาน เปนความสญเสยทเกดจากวธการจราจร การขนยาย การสอสาร และจากการ layout (การไหล) 5. ความสญเสยจากการเคลอนไหวและการปฏบตงาน เปนความสญเสยทเกดจากความลาชาในการจดทามาตรฐาน การจดวางกาลงคน เครองมอเครองใชในสานกงาน และการเปลยนใหมระบบอตโนมต 6. ความสญเสยจากความชานาญ เปนความสญเสยทเกดจากทกษะความชานาญ การทาใหเกดทกษะความชานาญหลายดาน 7. ความสญเสยจากการตดสนใจในความตงใจและการปรบเปลยน เปนความสญเสยทเกดจากการตดสนใจ การประชมและการปรบเปลยน การสอสาร และการเซนอนมต 8. ความสญเสยจากการของเสย เปนความสญเสยทเกดจากความผดพลาด ความถกตองแมนยา จากการแกไข และจากการแกไขหลงเกดเหต

6. ระบบการพมพ (นภาพร อารอด.2003). หลกในการพมพ offset. บทความ)

การพมพ (Printing) หลกการพมพในระบบตาง ๆ มกจะเปนการพมพทละสลงบนวสดใชพมพ แมพมพททาขนกถกทาสาหรบสแตละส หลกการคราว ๆ ของการพมพโดยทวไปจะมระบบปอนวสดใชพมพเขาไปในเครองพมพผานการพมพทละสโดยการรบโอนภาพหมกจากแมพมพซงรบหมกมาจากระบบจายหมกมากอน เมอพมพเสรจกสงวสดใชพมพไปเกบพกไว เครองพมพแตละเครองอาจมหนวยพมพ 1 ส 2 ส 4 ส หรอมากกวานน การพมพหลากสจงอาจถกนาเขาเครองพมพหลายเทยว เชนงานพมพ 4 สหนาเดยว เมอพมพบนเครองทมหนวยพมพสเดยวตองพมพทงหมด 4 เทยวพมพ เครองพมพบางประเภทอาจมสวนตอทายหลงจากผานหนวยพมพแลว เชน มหนวยเคลอบผวดวยนายาเคลอบ มหนวยอบแหงเพอใหหมกแหงเรวขน มหนวยพบ หนวยตดซอย หนวยไดคท ฯลฯ เพอลดขนตอนการทางานหลงการพมพ เมอผานการพมพครบถวนแลว ตองรอพกให

31

หมกแหงสนทจงนาไปดาเนนการขนตอนตอไป สาหรบการพมพระบบดจตอลจะไมมขบวนการทาฟลมแยกสหรอแมพมพ สามารถสงคาสงพมพโดยตรงจากเครองคอมพวเตอรไดเลย ทาใหประหยดคาใชจายและเวลาทใชไปกบการทาแมพมพ แตมขอเสยคอ คาพมพตอแผนเทยบกบการพมพแบบปกตยงสงอย หากพมพจานวนมากจะทาใหตนทนสงกวาแบบปกต

6.1 หลกการพมพ offset หลกของการพมพ offset คอ นากบนามนจะไมรวมตวกนซงบนแผนแมพมพจะมทงสอง สวนคอ บรเวณทไมมภาพกจะเปนทรบนาและในสวนทมภาพกจะเปนสารเคมท เปนพวกเดยวกบหมก หนาทของบรเวณทงสองของแมพมพ 1. สวนทไรภาพและรบนา จะทาหนาทในการรบนาหรอความชน และผลกดนหมกใหออก นอกบรเวณ 2. สวนทเปนภาพจะทาหนาทรบหมกและผลกดนนามนออกนอกบรเวณของตน ซงในแตละสวนจะทาหนาทๆแตกตางกน หลกในการถาย ทอดภาพของเครองพมพออฟเซต ออฟเซตเปนระบบการพมพพนฐานทวไปในระบบ 3 โม คอโมแมพมพ,โมผายางและโมแรงกด พรอมดวยระบบทาความชนและระบบการจายหมกใหแกแมพมพเมอมการเคลอน ไหว แมพมพจะหมนไปรบนา หรอ ความชน แลวจงหมนไปรบนา แลวจงไปรบหมก เมอแมพมพรบหมก ในบรเวณภาพแลวจะหมนลงไปถายโอนไปใหโมผายาง แลวจงถานลงวสดพมพ โดยมโมกดพมพ รองรบอยเปนระบบการพมพทางออม

ภาพประกอบ ภาพประกอบ 99 แสดงขนตอนการพมพ แสดงขนตอนการพมพ ((นศาชล จานงศรนศาชล จานงศร. . ((22554466)).. หลกการออกแบบและจดหนาหลกการออกแบบและจดหนา สงพมพสงพมพ.. เอกสารประกอบคาสอนเอกสารประกอบคาสอน. . หนา หนา 8877))

7. งานวจยทเกยวของ นายไกรสร สขแกว (2552) ไดทาการศกษาเกยวกบการเพมประสทธภาพการผลตชองแอรภายในรถยนตดวยการจดการ สารธารคณคา เปนการเพมประสทธภาพ และลดความสญเปลาของกระบวนการผลตดวยการจดสารธารคณคา ซงพบวา เกดความสญเปลาขนในกระบวนการผลต

32

ไดแก ความสญเปลาจากการผลตมาเกนไป, ความสญเปลาจากการเกบสนคา คงคลง, ความสญเปลาจากการรอคอย และความสญเปลาจากการเคลอนยาย ดงนนจงไดนาเครองมอตามแนวคดลนมา ประยกตใชปรบปรงกระบวนการ ไดแก การจดสมดลการผลต, การปรบปรงระบบคมบง ผลการปรบปรงสามารถลดตอกชนสวนตางๆ ของชองแอรจาก 6,900 ชน มาเปน 3,450 ชน คดเปนรอยละ 50, ลดการเกบสนคาคงคลงจาก 6,900 ชน มาเปน 2,300 ชน คดเปนรอยละ 66.7, ลดพนกงานตรวจสอบจาก 8 คน มาเปน 4 คน ชนะชย อทวราพงศ (2551) ไดทาการศกษาเกยวกบการประยกตใชการผลตแบบลนในอตสาหกรรมการออกแบบตามคาสงซอ เปนการประยกตใชการผลตแบบลนในอตสาหกรรมการออกแบบตามคาสงซอจดมงหมายของงานวจยน คอ ชวยเปนแนวทางของการประยกตใชการผลตแบบลนในอตสาหกรรมการออกแบบตามคาสงซอ ซงไดเลอกอตสาหกรรม ผลตสวตซเกยรเปนกรณวจย เนองจากเปนอตสาหกรรมทมการผลตแบบตามคาสงซอ ใชเครองมอการผลตแบบลนคอ แผนภมสายธารคณคาจะชวยจาแนกคณคาของกระบวนการผลต และแบบจาลองสถานการณจะใชวเคราะหทางเลอก, ประเมน และพฒนาแผนภมสายธารคณคา งานวจยนจะใชแบบจาลองสถานการณมาวเคราะหปจจยทงหมด 2 ปจจย ไดแก กลมการผลต, การไหลทละชน จากผลของการจาลองสถานการณ ขจดความสญเปลาสามารถลดระยะเวลาการผลตรวมจาก 10 วน มาเปน 8.4 วน หรอคดเปนรอยละ 16 จากนนนามาสรางแผนภมสายธารคณคาสถานะอนาคต นางสาวปานจต แกวคาแพง (2549) ไดทาการศกษาเกยวกบการเพมประสทธภาพกระบวนการผลตแขนจบหวอาน-เขยนสาเรจ รน T6 ซงผลตโดยบรษท คอมพารท พรซชน (ประเทศไทย) จากด พบวาตนทนการผลต ดานแปรสภาพสงกวาแผนงานทกาหนด จงตองทาการปรบปรงประสทธภาพกระบวนการ โดยการวเคราะหกระบวนการผานแผนภาพสายธารคณคา พบวารอบเวลาการผลตสงเนองจากเวลารอคอยในกระบวนการ ดงนนจงดาเนนการปรบปรงตามหลกการของควซสตอร และทาการวเคราะหหาสาเหตเบองตน ดวยเครองมอกางปลา จากนนทาการวเคราะหสาเหตและผลเพอคนหาสาเหตทมแนวโนม สงผลกระทบตอเวลารอคอยวตถดบ โดยการวเคราะหผลกระทบอนเนองมาจากความผดพลาดของกระบวนการ พบวาม 3 สาเหตหลกคอ 1. ปรมาณชนงานทขนยายแตละครง 2. ปรมาณบฟเฟอร 3. การวางผงเครองจกร ทมผลกระทบตอเวลารอคอยวตถดบ ทกระบวนการ Adhesive Dropping จากนนทาการปรบปรงโดยวธการออกแบบการทดลองแบบ 2k Factorial พบวา การปรบปจจยในระดบทเหมาะสม ทาใหลดการรอคอยวตถดบของกระบวนการ Adhesive Dropping ลดลง หลงจากปรบปรง พบวา รอบเวลาการผลตชนงานเรวขน 10.73 เปอรเซนต โดยลดรอบเวลาผลตจากเดม 9.88 ชวโมง เหลอ 8.82 ชวโมง ซงผลจากการปฏบตคลาดเคลอนไป 2.43 เปอรเซนต นอกจากนปรมาณชนงานระหวางกระบวนการ ในแตละวนลดลง 22.89 เปอรเซนต สาหรบมาตรการควบคมไดกาหนดทง 3 ปจจย เปนมาตรฐานในขนตอนการผลต

33

นางสาวจฑาทพย ซอตระกลพานชย (2552) ไดทาการศกษาเกยวกบการประยกตใชระบบการผลตแบบลนในกระบวนการประกอบกนชนหลงรถยนต งานวจยนไดวเคราะหหาสาเหตของปญหาโดยวธ Value Stream Mapping และพบวามความสญเปลาเกดขนในกระบวนการผลต ไดแก การรอคอยอปกรณและชนงาน การทางานทไมมประสทธภาพ จงไดนาหลกการ ECRS การขจดออก(Eliminate) การรวมเขาดวยกน(Combine) การปรบเปลยน(Rearrange) การทาใหงาย(Simplify) มาเปนเครองมอในการปรบปรง จากผลการปรบปรงพบวาสามารถลดจานวนพนกงานจาก 7 คน เหลอ 6 คน นอกจากนยงสามารถลดตนทนคาใชจายประกอบการจาก 11.63 บาทตอชน เหลอเพยง 7.94 บาทตอชน หรอลดลงรอยละ 31.74 และสามารถเพมอตราการผลตจาก 226 ชน เปน 283 ชน หรอเพมขนรอยละ 31.74

นางสาวจนตนา ไชยคณ (2553) ไดทาการศกษาเกยวกบวธลดเวลาการสญเสยในการปรบตงเครองจกรของกระบวนการฉดทอพลาสตก ดวยเทคนค SMED เปนการศกษาวธการลดเวลาสญเสยในการปรบตงเครองจกรของกระบวนการฉดทอพลาสตกดวยเทคนค SMED จากการศกษาปญหาพบวาเครองจกรทใชในการผลตทอพลาสตกทงหมด 4 ขนาด ไดแก PB Ø15, Ø20, Ø25 และ Ø40 มลลเมตร มเวลาการปรบตงเครองจกรสงทสด และปรบปรงตามแนวทางของ SMED โดยขนตอนท 1 แบงกจกรรมยอยของการปรบตงเครองจกร โดยการแยกงานในและงานนอกออกจากกน ขนตอนท 2 ออกแบบเครองมอชวยดวยเทคนค SMED ในการปรบปรงขนตอนการถอดและประกอบชดดายนใหเปนดายนสาเรจรป ขนตอนท 3เปนการจดกจกรรมยอยของงานภายใน โดยประยกตการทางานแบบขนาน และขนตอนท 4 จดทามาตรฐานการทางาน ผลสรปคอสามารถลดเวลาการปรบตงเครองจกรจากขนตอนการทางานแบบเดม 120.4 นาท เหลอ 47.5 นาท สามารถลดเวลาจากเดมลงได 72.9 นาท คดเปนการลดเวลาจากเดมไดรอยละ 60.5 นางสาวจฑามาศ เขยวสรยากร (2551) ไดทาการศกษาเกยวกบเรองการปรบปรงระบบเอกสารในหนวยงานสนบสนนดวยเทคนคการวเคราะหเมกกาม งานวจยนไดนาแนวคดลนมาประยกตใชกบงานทอยในสวนของสานกงานโดยใชวธเทคนคการวเคราะหเมกกาม มาใชในการวเคราะหถงความสญเสยทเกดขน ซงประกอบดวย 4 แผนกคอ แผนกนาเขาและสงออกสนคา แผนกรบสนคา แผนกจดซอ และแผนกบญชและการเงน แลวนามาวเคราะหโดยใชผงกางปลา และนามาจดประเภทของความสญเสย ผลการศกษาพบวา หลงจากทมการปรบปรงกระบวนการทาใหแผนกนาเขาและสงออกสามารถลดเวลาในการทางานลงไดจาก 2160 วนาทลงเหลอ 1080 วนาท หรอสามารถลดเวลาในการทางานลงไดคดเปน50% ของการทางานกอนปรบปรง แผนกรบสนคา สามารถลดเวลาในการทางานลงจาก 720 วนาท เปน 470 วนาท หรอคดเปน 35% แผนกจดซอสามารถลดเวลาในการทางานลงไดจาก 350 วนาท เปน280 วนาท คดเปน 26% และแผนกบญชและการเงนสามารถลดเวลาลงได จาก 9,880 วนาท เปน 9,520 วนาท หรอลดลง 4%

34

M.E. Bayou, A. de Korvin . 2008 งานวจยนไดศกษาเกยวกบเครองมอและวธการนาหลกการของระบบการผลตแบบลน และประยกตใชเพอปรบปรงกระบวนการผลต ซงเปนดงกลยทธทจะทาใหบรษทสามารถกาวไปสเปาหมายทกาหนดไวและไดผลลพธทดทสด โดยจะทาการเปรยบเทยบผลลพธของการปรบปรงระหวางบรษทฟอรดมอเตอรกบบรษทเจนเนอรรลมอเตอร สาหรบเครองมอทเลอกใชคอระบบทนเวลาพอด (Just-In-Time), การปรบปรงอยางตดเนอง (Kaizen) และการควบคมคณภาพ (Quality Controls) จากผลการปรบปรงพบวาบรษทฟอรดมอเตอร มประสทธผลของ ระบบการผลตทดขนมากกวาบรษทเจนเนอรรลมอเตอรเปน 17% Shahid Mujtaba, Robert Feldt, Kai Petersen. 2010 งานวจยนมวตถประสงคในการจาแนกกจกรรมททาใหเกดความสญเปลาในกระบวนการผลตซอฟแวร โดยใชเครองมอแผนภาพสายธารคณคา (Value Stream Mapping) มาชวยสรางแผนภาพแสดงกจกรรมทงหมดของกระบวนการเพอแสดงทกขนตอน ทเกยวของกบการไหลของวตถดบและขาวสารซงจะทาใหเหนถงสถานะปจจบน (Current State) ของกจกรรมในกระบวนการจากนนทาการ จาแนกกจกรรมทสรางคณคา และกจกรรมความสญเปลาทซอนเรนในกระบวนการ และชวยสรางสถานะ ทตองการในอนาคต (Future Desired State) เพอลดเวลานา (lead time)

35

บทท 3 วธการดาเนนงานวจย

สาหรบการวจยในครงนเปนการนาหลกการของแนวคดแบบลนและเครองมอของลนมาทาการประยกตใชในอตสาหกรรมการผลตสงพมพ โดยเรมจากการศกษากระบวนการผลตและสภาพการทางานจากนนจงนาขอมลทไดมาทาการเขยนแผนภาพสารธารคณคาสถานะปจจบนของโรงงานตวอยางแลวทาการ วเคราะหหากระบวนการทไมกอใหเกดคณคาจากนนใชหลกการของแนวคดแบบลนและเครองมอของลนมาประยกตใช ปรบปรงใหมเพอลดเวลาการผลตรวมโดยกาจดความสญเปลาออกจากกระบวนการทไมกอใหเกดมลคาใหมประสทธภาพเพมขน เมอทาการปรบปรงแลวกจะทาการสรางแผนภาพสายธารคณคาสถานะอนาคต โดยมขนตอนการดาเนนการปรบปรงตามรปแสดงขนตอนการดาเนนงานวจย

ภาพประกอบ 10 แสดงขนตอนการดาเนนงานวจย

ศกษาสภาพการทางานและปญหา

Check sheet & VSM

OEE, 7 Wastes time, พาเรโต

Lean tool: SMED, ECRS, MAKIGAMI, Visual Control

Check sheet & VSM

การเปรยบเทยบผลการดาเนนงาน ปรบปรง

แนวคดและหลกการ

ศกษาและเกบขอมลจากพนทจรง

สรางแผนภมสายธารคณคาสถานะปจจบน

ระบความสญเปลาในกระบวนการ

แนวทางการปรบปรง

สรางแผนภมสายธารคณคาสถานะอนาคต

สรป และเสนอแนะ

ขนตอนการดาเนนงาน

36

1. การสารวจสถานะปจจบน 1.1 สภาพปจจบนของโรงงาน

โรงงานของกรณศกษาเปนบรษทสาขาในประเทศไทย ซงบรษทแมเปนบรษทการพมพยกษใหญ ของญปน เพอผลตสอสงพมพ หนงสอคมอ ดวยเทคโนโลยททนสมยในทกขนตอนการผลต ตงแตการเรมจด ระบบ ขอมล การออกแบบ จนกระทงสนสดกระบวนการพมพ ไปจนถงการจดการดานการจดสง

บรษทมลกษณะการผลตเปนแบบผลตตามคาสง ซงแผนการผลตจะกาหนดจากปรมาณความตองการของลกคา เมอปรมาณความตองการผลตสงขน จงมการวางแผนการผลต โดยพจารณาจากกาลงการผลต การจดสายการผลต เพอรองรบแผนปรมาณการผลตทเพมขน

หนงสอ/ คมอ

ใบปลว แผนพบ

สตกเกอร & การด

ภาพประกอบ 11 ตวอยางผลตภณฑของโรงงานตวอยาง

1.2 กระบวนการผลตโดยรวม

กระบวนการผลตสามารถแบงตามชนดของผลตภณฑได 4 กลม ไดแก 1. Stitching (แบบเยบลวด)

2. Binding (แบบทากาว)

3. Folding (แบบแผนพบ)

4. Leaflet (แบบใบปลว)

37

ภาพประกอบ 12 แสดงการไหลของกระบวนการผลตสงพมพ ขนตอนในสวนของกระบวนการพมพ

1. Printing เปนขนตอนการพมพขอมลตางๆตามทลกคาตองการ ลงบนกระดาษ โดยเรม

จากการผสมสหมกพมพลงใน รางหมก แลวนาแผน Plate ทเปนแมแบบพมพขอมลมาใสทโมลพมพ

จากนนพนกงานจะนากระดาษ วางทตาแหนง Feed in ของเครอง แลวแทนโมลพมพกจะถายถอด

หมกพมพตามลกษณะของแผน Plate จนกระทงพมพเสรจกระดาษจะวงออก มาจากตาแหนง Feed

out มาทแทนรองกระดาษ และหลงจากพมพไดจานวน 500 แผน พนกงานจะนางานทงหมดออก

จากแผนรองมาวางพกไวปลอยใหหมกพมพแหง

Dry

Fold

Binding

QC & Packing

Warehouse

Fold Leaflet

Raw material

Print

QC check

Cut

Fold

Stitching

QC & Packing

Warehouse

QC & Packing

Warehouse

QC & Packing

Warehouse

38

ภาพประกอบ 13 เครองพมพ 2. Cut เปนขนตอนการตดกระดาษทพมพใหมขนาดพอดกบ การพบ โดยพนกงานจะ นา

กระดาษขนเครองกระทงกระ ดาษ จานวนประมาณ 200 – 300 แผน เพอกระทงกระดาษให

เรยบรอยตามฉากกปเปอร จากนน นากระดาษใสเครองตด เจยนขอบกระดาษ แลววางบนพาเลท

วางงานใหเรยบรอย

ภาพประกอบ 14 เครองตด 3. Folding นากระดาษทผานการตดแลวขนเครองพบ เพอพบเรยงหนา จากนนนาชนงาน

ทพบมาแลวจะทาการเรยงไขว เปนจานวน 100 แผนพบใน 1 ตง แลวตงวางเรยงบนพาเลทวาง

งานใหเรยบรอย

ภาพประกอบ 15 เครองพบ

39

4. Stitching นาชนงานทพบแลวมาเรยงยกตามหมายเลขหนาตามยนต เพอเยบรวมยก

เลม จากนนเครองจะเยบลวดทสนของชนงาน

ภาพประกอบ 16 เครองเยบลวด

5. Binding นาชนงานทพบแลวมาเรยงยกเยบตามยนต เพอรวมยกเลม จากนนเครองจะ

ทากาวทสนของชนงาน

ภาพประกอบ 17 เครองทากาว

6. FQC เปนขนตอนการตรวจสอบคณภาพชนงานหลงจากเยบรวมเลม และบรรจใสกลอง

ตามขอกาหนดของลกคา เพอนาสงใหแผนกจดสงตอไป

40

2. การเลอกผลตภณฑเพอปรบปรง การเลอกสารธารคณคาเพอปรบปรง และชวยในการตดสนใจวา สายธารคณคาใดทจะเปนเปาหมายการปรบปรง ไดใชวธการวเคราะหเชงปรมาณของผลตภณฑ ซงจะแสดงออกมาในรปของแผนภมพาเรโต ซงแผนภมนจะ อธบายถงกฎของพาเรโตดวยภาพ หรอทรจกกนใน กฎ 20:80 และชวยแยกสวนนอยทสาคญ ออกจาก สวนมากทไมสาคญ และดวยสมมตฐานทวา ผลตภณฑทมปรมาณการผลตทสงกวาควรจะเปนเปาหมายสาหรบทาการปรบปรงเปนอนดบแรก

ภาพประกอบ 18 กราฟแสดงปรมาณการผลตของผลตภณฑหลก

ภาพประกอบ 19 กราฟแสดงปรมาณสะสมการผลตของผลตภณฑหลก

41

ตาราง 3 ลาดบกระบวนการของผลตภณฑหลก

Model ปรมาณเฉลย (ชน) กระบวนการ

Print Cut Fold Stitching Binding

4-191 143,807 X X X X

4-183 47,804 X X X X

4-273 26,594 X X X X

4-163 27,598 X X X X

4-208 27,356 X X X

ตาราง 4 การรวมเสนทางของกระบวนการทเหมอนกนของผลตภณฑหลก

ผลตภณฑทมกระบวนการเดยวกน ปรมาณรวม

4-191, 4-273, 4-163 197,999

4-183 47,804

4-208 27,356

จากขอมลขางตน ผวจยจงเลอกศกษากระบวนการผลตของผลตภณฑรน 4-191 เพราะมปรมาณการผลตทสง ซงมผลกระทบตอเวลาการผลตรวม และตนทนการผลตสวนมาก และสาหรบผลตภณฑรน 4-191 เปนชนงานแบบเยบลวด (Stitching)

ภาพประกอบ 20 แสดงกระบวนการผลตของผลตภณฑรน 4-191

42

3. การเลอกการประยกตใชเครองมอตามแนวคดการผลตแบบลน ในการระบและคดเลอกปญหา สาหรบการดาเนนการปรบปรงประสทธภาพกระบวนการ

ผลตผลตภณฑรน 4-191 โดยใชเครองมอ Value Stream Map (VSM) หรอทเรยกวาแผนภาพสายธารคณคา คอผงททาขนเพอแสดงทกขนตอน ทเกยวของกบการไหลของวตถดบและขาวสาร ตงแตกระบวนการพมพจนถงการบรรจชนงานสาเรจรป จากนนทาการ จาแนกกจกรรมทสรางคณคา และกจกรรมความสญเปลาทซอนเรนในกระบวนการ ซงความสญเปลาคอการกระทาใดๆ กตามทใชทรพยากรไป ไมวาจะเปนแรงงาน วตถดบ เวลา เงน หรออนๆ แตไมไดทาใหสนคา หรอบรการเกดคณคาหรอ การเปลยนแปลง และไดแบงลกษณะงานหรอกจกรรมการไหลของวตถดบในกระบวนการผลต ออกเปน 2 สวน ดงนคอ 1. กจกรรมทเพมคณคา (Value Added : VA) คอ การดาเนนงานทเกยวกบการปรบเปลยนกระบวนการผลต ตงแตวตถดบหรอชนสวนทใชในการผลต เกดการเปลยนแปลงรปรางถอวาการกระทานนมคณคาตอตวผลตภณฑ 2. กจกรรมทไมเพมคณคา (Non Value Added :N VA) คอ กจกรรมทไมทาใหเกดการเปลยนแปลงรปราง ถอวาการกระทานนไมมคณคาตอตวผลตภณฑ แบงออกเปน 2 ชนดคอ กจกรรมทไมเพมคณคาแตจาเปนตองทา (Necessary but Non Value Added: NNVA) กจกรรมทไมเพมคณคาและไมมความจาเปนตองทา (Non Value Added: NNVA) สาหรบการเลอกเครองมอตามแนวคดลนทจะนามาประยกตใชในการปรบปรงมดงน 1. การลดเวลาของการเปลยนงาน (Set up Reduction)

2. การจดเตรยมและบรหารพนทวสด (Point of Used Material) 3. การลดความสญเปลาดวยหลกการ ECRS 4. การลดความสญเปลาในงานสานกงานดวยเทคนค MAKIGAMI 5. การควบคมดวยสายตา (Visual Control)

3.1 การลดเวลาของการเปลยนงาน (Set up Reduction) เปนการจดเตรยมความพรอมของเครองมอ อปกรณ ในการผลตจะใชในการลดเวลาการ

จดแตงเครองจกรในกรณทตองเปลยนการผลตจากผลตภณฑหนงไปสอกผลตภณฑหนงใหใชเวลานอยทสด ดวยเทคนค SMED ซงจะประกอบไปดวย 2 สวนหลกๆคอ” งานภายใน (Internal Setup) และ งานภายนอก (External Setup) โดย งานภายใน จะหมายถง กจกรรมตางๆทเกดขนขณะทเครองจกรหยด จนกระทงชนงานดชนแรกไดผลตออกมา สวนงานภายนอก จะหมายถง กจกรรมใด ททาขณะเครองจกร กาลงผลตงานดอย

SMED (Single Minute Exchange of Die) เปนหลกการทมงเนนปรบปรงและพฒนากระบวนการปรบตงเครองจกร เพอลดเวลา ในการปรบตง เพอใหสามารถจาแนกไดวาขนตอนใดเปนการทางานทตองหยดเครอง และไมตองหยดเครอง ขนตอน ใดสามารถเตรยมไดลวงหนา ซงจะสงผลให %OEE เพมขน ขนตอนโดยละเอยดจะแสดงดงตารางแสดงกจกรรม และเวลา ในการ

43

ทางานแตละขนตอนของการตงเครองพมพส โดยม 3 ขนตอน ดงน 1. การแยกงานภายในและงานภายนอกออกจากกน (Separating Internal and External Setup) สวนนจะมงานท เปนทงงานภายและงานภายนอก ปะปนกนอย ใหแยกใหออกวา อะไรคองานภายใน และงานภายนอก จรงๆ จากนนให นากจกรรมทเปนงานภายนอก มาทากอนทเครองจกรจะหยด จากนนเราจะเหลองาน ทเปนงานภายในจรงๆ 2. การเปลยนงานภายใน ใหเปนงานภายนอก (Convert Internal to External Setup) ในขนตอนนจะเปนงานภายในลวนๆ ทเราจะตองเปลยนออกมา ใหเปนงานภายนอกใหได 3. การเปลยนทกกจกรรมใหงายตอการปรบตง (Streamlining All Aspects of the Setup Operation) หลงจากผานขนตอนท 1 และ 2 มาแลว ในขนตอนนจะตองทาทกกจกรรม ใหงายและรวดเรว โดยใหอยในรปแบบ Visual Control เชน การเปลยนจากการขนดวย Bolt เปลยนเปน Quick Clamp เปนตน 3.2 การจดเตรยมและบรหารพนทวสด (Point of Used Material) เปนการจดเตรยมและบรหารพนทใหสามารถนามาใชงานไดอยางสะดวก ลดการเคลอนทหรอขนยายวสด สาหรบการดาเนนงานในขนตอนนจะตองกาหนดความถจานวนครงทเบกวตถดบโดยการเกบขอมลจากการเบกจายวตถดบ แลวจดพนทสาหรบวางวตถดบในพนทปฏบตงานเพอลดจานวนครงทเบกวตถดบและทาใหการไหลของงานรวดเรวขน 3.3 การลดความสญเปลาดวยหลกการ ECRS เปนหลกการทประกอบดวย การกาจด (Eliminate) การรวมกน (Combine) การจดใหม (Rearrange) และการทาใหงาย (Simplify) ซงเปนหลกการงายๆ ทสามารถใชในการเรมตนลดความสญเปลา หรอ MUDA ลงไดเปนอยางด 3.4 การลดความสญเปลาในงานสานกงานดวยเทคนคการวเคราะหกระดาษมวน เปนวธการคนหาความสญเสยทซอนเรนอยในแตละขนตอนของการปฏบตงานตามสภาพทแทจรงในปจจบน โดยการสมภาษณและการบนทกขอมลจากผปฏบตงานจรง เขยนขนตอนและวเคราะหการทางาน แลวแยกแยะความสญเสยทเกดขน เพอคนหาวธการทางานสาหรบลดความสญเสยทเกดขนนน 3.5 การควบคมดวยสายตา (Visual Control) เปนการมงเนนทจะสรางสถานทปฏบตงานใหมสญลกษณ เครองหมาย สญญาณสตางๆ ทแตกตางกนเทาทกระบวนการจะสามารถแสดงได ในชวงเวลาสนๆ ใหรวาสงใดกาลงเกดขน สามารถเขาใจไดในกระบวนการ และรวาสงใดเปนสงทถกตอง หรอสงใดไมควรอยในสถานทปฏบตการ

44

4. การวเคราะหสรปผล เปนการนาขอมลทไดจากการแกไขและปรบปรง มาสรป ใหไดตามวตถประสงคทกาหนด

ไว เพอดวาผลการดาเนนการวจยนเปนไปตามทตงเปาหมายไวหรอไม และจดทาแผนภาพสายธารคณคาสถานะอนาคตซงเปนการวาดแผนภาพกระบวนการผลตใหมทถกปรบปรงกระบวนการทไดจากแผนภาพสารธารคณคาสถานะปจจบนโดยการกาจดความสญเปลาตางๆ ออกไป ไดแก ความแตกตางระหวางเวลาการผลต กบเวลาในการเพมคณคาใหผลตภณฑ การลดหรอเปลยนแปลงขนตอนการปรบตงเครอง และการตรวจสอบคณภาพ โดยอาศยการประยกตใชเครองมอจากแนวคดลน จากการออกแบบระบบการผลต การประยกตการไหลในสวนของการลดเวลาการปรบตงเครองจกร ในการปรบปรงนจะทาใหขอมลตางๆ ทเกยวของ เชน เวลานา เปลยนแปลงไปดวย ซงจะตองแสดงไวใหเหนในแผนภาพดวย

45

บทท 4 ผลการวจย

1. การวเคราะหกระบวนการผลตดวยแผนภาพสายธารคณคา สาหรบงานวจยนไดประยกตใชการผลตแบบลนในกระบวนการพมพ ซงจะเนนถงการนาแนวคดแบบลนมาประยกตใชในการปรบปรงกระบวนการผลต ทางผวจยจงไดเขาไปศกษาและเกบขอมลในสวนของการผลต ผลตภณฑ รน 4-191 จากนนจงนามาเขยนเปนแผนภาพสายธารคณคาสถานะปจจบน เพอทาการวเคราะหหาความสญเปลาตอไป ดงภาพประกอบ 18

จากแผนภาพสายธารคณคาสถานะปจจบนของกระบวนการผลตคมอรน 4-191 เรมตนจากแผนกขาย ไดรบคาสงซอลวงหนา (Forecast) จากลกคาสาหรบ 1 เดอนจากนนกจะแจงไปยงแผนกควบคมการผลต ดาเนนการจดวางแผนการผลตเปนสปดาห และประจาวน จากนนจงสงแผนดงกลาวใหแผนกตางๆ ทเกยวของไดแก แผนกจดซอ, แผนกผลต, แผนกควบคมคณภาพ และแผนกจดสง โดยแผนกควบคมการผลต จะแจงชนด และจานวนวตถดบทตองใชใหกบแผนกจดซอทกสปดาห และจะวางแผนการผลตโดยคานวณชวโมง การทางาน และจานวนชนงานทตองผลตไดใหกบแผนกผลตทกวน จากนนแผนกผลตจะดาเนนการผลตตามแผนทไดรบ และจะมการเบกวตถดบจากโกดงเกบสนคาเพอนาเขาไปดาเนนการปรบตามแผน จากนนฝายควบคมคณภาพจะทาการ ตรวจสอบคณภาพชนงาน แลวสงตอไปยงสวนเกบสนคาสาเรจรปเพอรอเรยกสนคาจากลกคา จากขอมลเบองตนในสายธารคณคาสถานะปจจบนของกระบวนการผลต พบวา Takt time เทากบ 12 วนาท และรอบเวลาการผลตเทากบ 2.5 วน 4 ชวโมง 31.8 วนาท คอเวลาทชนงานชนแรกเรมผลต จนกระทงผานกระบวนการผลตทกขนตอน และไดผลตภณฑสดทายคอคมอรน 4-191 ซงประกอบดวยเวลาทใชในกระบวนการรวมเทากบ 4 ชวโมง 31.8 วนาท และเวลารอคอยระหวางกระบวนการเทากบ 2.5 วน คดเปนสดสวนทเพมคณคาในกระบวนการรอยละ 3.2%

46

* เครองพม

พใชเวลาการปร

บตงเครองนา

น ** คา

Cyc

le tim

e สงกว

ากระบว

นการอน

***

พนท

ปฏบต

งานม

การบ

งชไมชด

เจน

ภาพป

ระกอ

บ 21

แผน

ภาพส

ายธารคณคากอ

นปรบ

ปรงของกระบ

วนการผลต

ผลต

ภณฑ รน

4-19

1

47

ตาราง 5 แสดงเวลาสญเสยเฉลยจากกจกรรมตางๆ ของกระบวนการผลต ตงแตเดอนมนาคม ถง เดอนพฤษภาคม ป2554 (Waste time)

จากการเกบขอมล Waste time ดงตาราง เปนการเกบขอมลเวลาสญเสยจากกจกรรม

ตางๆ ของกระบวนการผลต เฉลยรวมตงแตเดอน มนาคม ถง เดอน พฤษภาคม ซงจะเหนวาในกระบวนการพมพนนมเวลาสญเสยจากการปรบตงเครองจกรสงทสดเปน 6,025 นาท หรอ 36% ของเวลาสญเสยทงหมด สวนในกระบวนการตด, พบ และเยบลวดนนมเวลาสญเสยจากการรองาน (ไมมงาน) เปน 1,836, 2,459 และ 3,042 หรอ 42%, 36% และ 34% ตามลาดบ

ภาพประกอบ 22 เวลาสญเสยจากกจกรรมตางๆ ในกระบวนการพมพ

กจกรรม (นาท) Printing Cutting Folding Stitching

รอวตถดบ 2,341 - - - ปรบตงเครองจกร 6,025 465 1,313 2,360 รอหมกพมพแหง 907 - - - ซอมเครอง 1,763 355 1,507 138 เตรยมงาน (กอนเรมผลต) 1,802 - 87 853 รองาน - 1,836 2,459 3,042 ทาความสะอาด (5ส) 1,436 80 590 1,213 อนๆ เชน ประชม, ไฟดบ 1,070 1,607 940 1,258 รวม 16,771 4,343 6,896 8,864

48

ตาราง 6 แสดงขอมลการผลตของเครองพมพ 4 ส ของผลตภณฑรน 4-191ระหวางเดอนมนาคม ถง เดอนพฤษภาคม ป 2554

รายการ มนาคม เมษายน พฤษภาคม เฉลย เวลาการทางานตามแผน (นาท) 23,040 17,280 20,160 20,160 เวลาสญเสยความพรอม (นาท) 10,829 8,636 8,134 9,199 เวลาผลตจรง (นาท) 12,211 8,644 12,026 10,960 รอบเวลาผลตทางทฤษฎ (วนาท/ชน) 1 1 1 1 รอบเวลาผลตจรง (วนาท/ชน) 1.3 1.3 1.3 1.3 จานวนชนทผลตได (ชน) 946,783 1,416,366 1,312,632 1,225,260

ตาราง 7 แสดงผลสรปประสทธผลของกระบวนการพมพ

Month Availability Performance Quality OEE

Mar’11 53% 77% 98% 40%

Apr’11 56% 77% 99% 43%

May’11 60% 77% 98% 45%

จากการรวบรวมขอมลการผลตในระหวางเดอน มนาคม 2554 ถง เดอน พฤษภาคม 2554

โดยรวมขอมลในแตละ เดอน และทาการสรปเวลาการทางานทงหมดโดยเฉลย เวลาทสญเสยโดยเฉลย เวลาการทางานจรงโดยเฉลย จานวนทผลต ไดโดยเฉลย ซงเปนการนาขอมลจากทางบรษททเกบขอมลไวมาวเคราะหเทานน จากคาในตารางพบวาเครองจกรม ความพรอมในการทางาน 56.3% สมรรถนะในการทางาน 77% และคณภาพของผลตภณฑ 98.3% ซงประสทธภาพทง สามสวนนสงผลใหเครองพมพมประสทธภาพการทางานโดยรวม 42.6% ซงเกดความสญเปลาในสวนของความพรอม ในการทางาน และสมรรถนะในการทางานเปนสวนททาใหเครองพมพสมประสทธภาพตา จากปญหาทกลาวมาขางตน จงไดเลงเหนวาควรมการศกษาวเคราะหหาปญหาทแทจรงในกระบวนการทเกยวของ เพอปรบปรงกระบวนการใหมประสทธภาพมากขน โดยไดศกษาทฤษฎ และประยกตใชลนในกระบวนการผลต เพอลดเวลาในกระบวนการผลตดงกลาว ดงนนผวจยจงไดทาการคนหาปญหาซงพบวามความสญเปลาเกดขนระหวางกระบวนการพมพ คอกจกรรมการปรบตงเครองจกร (Set up) เครองพมพ ซงสงผลกระทบตอกระบวนการถดไปในระบบการผลตทาใหรอบเวลาผลตสงกวาเปาหมาย โดยใชเครองมอตรวจสอบคอ Check sheet

49

ผวจยและผมสวนเกยวของไดเกบขอมลรายละเอยดของเวลาทสญเสยจากกจกรรมตางๆของ กระบวนการ Print โดยจดทาเปนใบบนทก Waste time ซงจะมหวขอกจกรรมททาใหสญเสยเวลาตางๆ แลวใหพนกงานลงบนทกในการทางานแตละวน เปนเวลา 1 เดอน ดงตารางการเกบขอมล Waste time ในกระบวนการพมพ

ตาราง 8 แสดงการเกบขอมล Waste time ในกระบวนการพมพ สาหรบเครองพมพส No.4

กจกรรม เดอน มถนายน (นาท)

สปดาหท 1 สปดาหท 2 สปดาหท 3 สปดาหท 4 รวม

รอวตถดบ 377 310 425 390 1,502

ปรบตงเครองจกร 1,183 1,670 1,980 1,441 6,274

รอหมกพมพแหง 112 286 224 188 810

ซอมเครอง 250 327 116 150 843

เตรยมงาน (กอนเรมผลต)

212 270 285 247 814

เปลยนแผนการผลต 20 50 65 90 225

อนๆ (ประชม, พนกงานขาด)

260 210 180 310 960

จากตารางจะเหนวามเวลาสญเสยทเกดขนในกระบวนการพมพของเครองพมพส (No.4) ในเดอนมถนายน 2554 ซงปญหาตางๆทเกดขนสงผลกระทบตอประสทธผลโดยรวมของเครองจกรในการทางาน โดยปญหาทมกเกดขนมากทสด และมเวลาสญเสยมากทสดคอปญหาการปรบตงเครองจกร ซงเกดเวลาสญเสยถง 6,274 นาท และในสวนของการสญเสยเวลาจากการรอวตถดบถง 1,502 นาท จากการวเคราะหขอมลความสญเสยในแผนภาพสายธารคณคาสถานะปจจบนของกระบวนการผลต ผลตภณฑ รน 4-191 สามารถสรปผลการวเคราะหแยกตามชนดของความสญเปลาพบวามดงน 1. ความสญเปลาจากการปรบตงเครองจกร ในกระบวนการพมพใชเวลาการปรบตงเครองจกรมากถง 1.5 ชวโมง เปนคอขวดสงผลกระทบตอกระบวนการถดไปในระบบการผลตทาใหรอบเวลาผลตสงกวาเปาหมาย 2. ความสญเปลาจากการเคลอนยายวตถดบ สาหรบการเบกวตถดบแผนกพมพจะตองเบกแลวนามาทเครองพมพทกครงทมการสงผลตงานลอตใหม เนองจากไมมพนทสาหรบจดเกบ

50

3. ความสญเปลาจากการตรวจสอบคณภาพของ FQC ใชเวลา 11 วนาท แตไมไดเพมมลคาใหกบผลตภณฑ ซงสามารถปรบปรงกระบวนการดงกลาวใหมประสทธภาพมากขนไดตามกราฟแสดงดานลาง

ภาพประกอบ 23 กราฟแสดงจานวนรอบเวลา Cycle time ทใช เทยบกบเวลา Takt time

สาหรบกระบวนการ Dry ม Cycle time เทากบ 4 ชวโมง แตไมไดเลอกปรบปรงเนองจากคณสมบตของหมกพมพและกระดาษทใช จะตองปลอยวางไวใหหมกมการเซทตวใหแหงอยางนอย 4 ชวโมง นอกจากนในแผนก QA ทผวจยทางานอยพบวา ในกระบวนการจดทาเอกสารรายงาน เคลมสงใหลกคา ของแผนกประกนคณภาพ ซงปจจบนเกดความลาชาในการตอบสนองตอปญหาทลกคาพบ อกทงหนวยงานทไมเกยวของกบการผลตโดยตรงจะเนนแตผลลพธของการทาหนาท ทาใหไมไดสนใจประสทธภาพของงานธรการดงนนจงควรมการเพมประสทธภาพของงานธรการ จะเหนวาเปนความสญเปลาจากการเขยนรายงานเคลมสงลกคา ดงนนผวจยจงทาการปรบปรงการลดเวลาในขนตอนการเขยนรายงานเคลมสงลกคา ดวยเทคนคการวเคราะหกระดาษมวน (Roll paper analysis) หรอ Makigami เพอวเคราะหหาปญหาและแยกประเภทความสญเสย เพอปรบปรงและแกไขปญหาไมใหเกดขนซาอก

2. ผลการปรบปรง 2.1 ผลการประยกตใชหลกการ SMED ลดเวลาการปรบตงเครองจกรในกระบวนพมพ ในการลดความสญเปลาจากการปรบตงเครองจกร ผวจยไดทาการศกษาขนตอนการทางานของการปรบตงเครองพมพอยางละเอยดโดยเลอกใชหลกการ SMED (Single Minute Exchange of Die) ซงเปนหลกการทมงเนนปรบปรงและพฒนากระบวนการปรบตงเครองจกร เพอลดเวลา ในการปรบตง เพอใหสามารถจาแนกไดวาขนตอนใดเปนการทางานทตองหยดเครอง และ

51

ไมตองหยดเครอง ขนตอน ใดสามารถเตรยมไดลวงหนา ซงจะสงผลให %OEE เพมขน โดยม 3 ขนตอน ดงน

2.1.1 การแยกงานภายในและงานภายนอกออกจากกน

ตาราง 9 แสดงกจกรรม และเวลาในการทางานแตละขนตอนในการปรบตงเครองพมพ

ลาดบ กจกรรม เวลาทใช สญลกษณ

นาท วนาท

1 หยดเครอง 0 6 ●

2 ยกใบมดขน 0 33 ●

3 ยกถาดสออกจากเครอง 0 10 ●

4 เทสเกาลงถง 0 53 ●

5 เชดทาความสะอาดแมพมพ 1 46 ●

6 ไปเบกลกยางมาจากโกดงอะไหล 2 14 ●

7 ยกลกยางเกาออก 1 15 ●

8 เชดทาความสะอาดลกยางเกา 1 19 ●

9 ยกแผนฟลมเกาออก 1 25 ●

10 เอาแผนฟลมเกาไปเกบ และยกฟลมใหมมา 4 45 ●

11 ไปเบกสใหม และกระดาษ 15 45 ●

12 ทาความสะอาดถาดส 1 47 ●

13 ใสถาดสเขาไปทเครอง 0 25 ●

14 เทสใหมผสมกบสเกาลงในถง 2 48 ●

15 ใสลกยางใหมเขาไปทเครอง 1 27 ●

16 ปรบระยะ และขนยดลกยางใหแนน 0 52 ●

17 เทสจากถงทผลตแลวกรองใสตะแกรงกรอง 8 13 ●

18 เชดทาความสะอาด Rollor 2 33 ●

19 เอาแผนฟลมใสไป Rollor ตามสถานตางๆ 2 50 ●

20 เชดทาความสะอาดฟลม 3 34 ●

21 เปดเครอง 0 6 ●

22 ลางสในตะแกรงกรอง 2 48 ●

23 เทสใสถาดทวางอยทเครอง 1 6 ●

24 เอากระดาษใสททายเครอง 4 11 ●

52

ตาราง 9 (ตอ)

ลาดบ กจกรรม เวลาทใช สญลกษณ

นาท วนาท

25 ปรบระยะกระดาษใหตรงกบแมพมพ 3 13 ●

26 ทดลองเดนเครอง 1 22 ●

27 ปรบระยะแมพมพใหพอดกบลกยาง 1 30 ●

28 เลอนลกยางใหชนกบแมพมพ 0 46 ●

29 ปรบระยะแมพมพแตละตวใหตรงกน 4 13 ●

30 เอาตวอยางงานไปทดสอบสกบมาตรฐาน (ไมผาน) 6 27 ● 31 เลอนลกยางออกจากแมพมพ 0 42 ●

32 เทสออกจากถาดใสถง 0 55 ●

33 เอาทนเนอรลางสเกาในถาดแลวเทลงถง 1 16 ●

34 ผสมสใหมในถง 2 52 ●

35 ใสถาดสกลบเขาไปทเครอง 0 47 ●

36 เทสทผสมใหมใสถาด 0 45 ●

37 เลอนลกยางใหชนกบแมพมพ 0 29 ●

38 ปรบระยะแมพมพแตละตวใหตรงกน 1 33 ●

39 เอาตวอยางงานไปทดสอบสกบมาตรฐาน(ผาน) 4 16 ● 40 เอาตวอยางงานไปให QC ตรวจสอบอกครง (ผาน) 4 33 ● 41 พมพงานจรง 2 50 ●

42 เอางานจรงไปทดสอบส และภาพอกครง 3 46 ● รวม 83 1,326 2,388 วนาท

จากตารางจะเหนวาเวลาทมการทางานเปน 65 นาท 18 วนาท สวนทเหลอเปนเวลาในการเคลอนท และเวลาในการตรวจสอบเทากบ 39 นาท 48 วนาท ซงเปนเวลาทไมจาเปน และไมกอใหเกดมลคาเพม และจากขอมลดงกลาวสามารถแยกกจกรรมทสามารถทาโดยไมตอง หยดเครองจกร (การปรบตงภายนอก: External Setup) และกจกรรมทจาเปนตองทาโดยหยดเครองจกร (การปรบตงภายใน: Internal Setup) ซงกจกรรมบางอยางทไมจาเปนตองดาเนนการในขณะทเครองจกรหยดทางานสามารถนามาเปนการ ปรบตงภายนอกได เชน การคนหาเครองมอ อปกรณ วตถดบ เปนตน เพอทเวลาปรบตงจะไดไมตองเสยเวลาในการ เตรยมสงตางๆดงกลาว

53

2.1.2 การเปลยนงานภายใน ใหเปนงานภายนอก จากขอมลพบวากจกรรมบางอยางทไมจาเปนตองดาเนนการในขณะทเครองจกรหยดทางานสามารถนามาทาเปนการปรบตงภายนอกได ดงแสดงในตาราง

ตาราง 10 แสดงการแยกกจกรรมภายนอก (External) ออกจากกจกรรมภายใน (Internal)

ลาดบ กจกรรม เวลาทใช (วนาท)

Internal External

1 หยดเครอง 6

2 ยกใบมดขน 33

3 ยกถาดสออกจากเครอง 10

4 เทสเกาลงถง

53

5 เชดทาความสะอาดแมพมพ

106

6 ไปเบกลกยางมาจากโกดงอะไหล

134

7 ยกลกยางเกาออก 75

8 เชดทาความสะอาดลกยางเกา

79

9 ยกแผนฟลมเกาออก 85

10 เอาแผนฟลมเกาไปเกบ และยกฟลมใหมมาทเครอง

285

11 ไปเบกสใหม และกระดาษ

945

12 ทาความสะอาดถาดส

107

13 ใสถาดสเขาไปทเครอง 25

14 เทสใหมผสมกบสเกาลงในถง

168

15 ใสลกยางใหมเขาไปทเครอง 87

16 ปรบระยะ และขนยดลกยางใหแนน 52

17 เทสจากถงทผลตแลวกรองใสตะแกรงกรอง

493

18 เชดทาความสะอาด Roller 153

19 เอาแผนฟลมใสไปตาม Roller ตามสถานตางๆ 170

20 เชดทาความสะอาดฟลม 214

21 เปดเครอง 6

22 ลางสในตะแกรงกรอง

168

23 เทสใสถาดทวางอยทเครอง 66

24 เอากระดาษใสททายเครอง 251

54

ตาราง 10 (ตอ)

ลาดบ กจกรรม เวลาทใช (วนาท)

Internal External

25 ปรบระยะกระดาษใหตรงกบแมพมพ 193

26 ทดลองเดนเครอง 82

27 ปรบระยะแมพมพใหพอดกบลกยาง 90

28 เลอนลกยางใหชนกบแมพมพ 46

29 ปรบระยะแมพมพแตละตวใหตรงกน 253

30 เอาตวอยางงานไปทดสอบสกบมาตรฐาน (ไมผาน) 387

31 เลอนลกยางออกจากแมพมพ 42

32 เทสออกจากถาดใสถง 55

33 เอาทนเนอรลางสเกาในถาดแลวเทลงถง 76

34 ผสมสใหมในถง 172

35 ใสถาดสกลบเขาไปทเครอง 47

36 เทสทผสมใหมใสถาด 45

37 เลอนลกยางใหชนกบแมพมพ 29

38 ปรบระยะแมพมพแตละตวใหตรงกน 93

39 เอาตวอยางงานไปทดสอบสกบมาตรฐาน (ผาน) 256

40 เอาตวอยางงานไปให QC ตรวจสอบอกครง (ผาน) 273

41 พมพงานจรง 170

42 เอางานจรงไปทดสอบส และภาพอกครง 226

รวม 3,768 2,538

กอนการปรบปรง หลงการปรบปรง

ภาพประกอบ 24 แสดงวธการเชดทาความสะอาดฟลมโดยกาหนดใหพนกงานทาความสะอาดกอน นาไปใสเครอง

55

ภาพประกอบ 25 กราฟแสดงสดสวนเวลาการทางาน

จากตารางสามารถแยกกจกรรมภายในออกมาเปนกจกรรมภายนอกได โดยสามารถลดเวลาการหยดเครองจกร ลงไดถง 40% โดยกจกรรมทสามารถจดเตรยม หรอทาไดโดยไมตองหยดเครองจกรกใหจดเตรยมไวกอน เชน การเตรยม อปกรณ การผสมส เปนตน และกจกรรมใดทสามารถทาหลงจากทไดตดตงและเรมเดนเครองจกรแลวจงคอยทาในภายหลง เชนการทาความสะอาดลกกลง เปนตน

ภาพประกอบ 26 กราฟแสดงเวลากอนการแยกกจกรรมภายในออกมาเปนกจกรรมภายนอก

โดยเวลารวมในการปฏบตงานเดมตองหยดเครองจกรเทากบ 6,306 วนาท และเวลาหลงจากการปรบปรง โดยแยกเอา Internal ออกมาเปน External ทาใหตองหยดเครองจกรเหลอเพยง 3,768 วนาท ทาใหสามารถลดเวลาในการหยดเครองจกรเพอเปลยนงานลงไดเปน 2,538 วนาท หรอ 40% จากเวลารวมทงหมด

56

2.1.3 การเปลยนทกกจกรรมใหงายตอการปรบตง หลงจากแยกกจกรรมทตองปรบตงภายในเปลยนเปนภายนอก จะเหนวามงานทสามารถปรบใหเปนงานปรบตงภายนอกไดอกคอ

1. การผสมสใหมและการเอาตวอยางงานไปเทยบกบสมาตรฐานของ QC ซงทางผวจยไดศกษาพบวามเครองมอทใชในการสอบเทยบมาตรฐานส ดความแตกตางของชนงานสองชนได ทาใหลดเวลาในการตรวจสอบลงซงจะนามาใหพนกงานฝายผลตใชประกอบกบการใช Color Limit เปรยบเทยบความเขมสชวยในการตดสนใจ ในสวนของ Color Limit กอนทจะเรมผลตชนงานทางแผนก QA จะจดทาใหลกคาอนมตเพอใชเปนตวอยางในการตรวจสอบส ซงจะทาใหการตดสนใจของพนกงานถกตองและรวดเรวขน

ภาพประกอบ 27 แถบสทใชสอบเทยบส (Panton) ใชอางองในปจจบน

ภาพประกอบ 28 เครองมอทใชสอบเทยบส (Spectro meter)

ภาพประกอบ 29 ตวอยาง Limit Color

2. ลดขนตอนการเอาตวอยางงานไปให QC ตรวจสอบ โดยกาหนดใหมพนกงาน IPQC (QC in process) รวมตรวจสอบพรอมกบพนกงานพมพ ทาใหเวลาทใชลดลงจาก 529 วนาท เหลอ 311 วนาท

57

หลงจากทาการปรบปรงพบวาเหลองานภายในทจาเปนตองทาขณะหยดเครองจกร และงานภายนอกททาโดยไมตองหยดเครองจกรดงตาราง

ตาราง 11 แสดงการแยกกจกรรมภายในทเหลอจากการปรบปรง

ลาดบ กจกรรม เวลาทใช (วนาท)

Internal

1 หยดเครอง 6

2 ยกใบมดขน 33

3 ยกถาดสออกจากเครอง 10

4 ยกลกยางเกาออก 75

5 ยกแผนฟลมเกาออก 85

6 ใสถาดสเขาไปทเครอง 25

7 ใสลกยางใหมเขาไปทเครอง 87

8 ปรบระยะ และขนยดลกยางใหแนน 52

9 เชดทาความสะอาด Roller 153

10 เอาแผนฟลมใสไปตาม Roller ตามสถานตางๆ 170

11 เชดทาความสะอาดฟลม 214

12 เปดเครอง 6

13 เทสใสถาดทวางอยทเครอง 66

14 เอากระดาษใสททายเครอง 251

15 ปรบระยะกระดาษใหตรงกบแมพมพ 193

16 ทดลองเดนเครอง 82

17 ปรบระยะแมพมพใหพอดกบลกยาง 90

18 เลอนลกยางใหชนกบแมพมพ 46

19 ปรบระยะแมพมพแตละตวใหตรงกน 253

20 เอาตวอยางงานไปทดสอบสกบมาตรฐาน (ผาน) 311

21 พมพงานจรง 170

22 เอางานจรงไปทดสอบส และภาพอกครง 226

รวม 2,604

58

จากตารางพบวาเวลารวมของกจกรรมภายในเทากบ 2,604 วนาท ดงนนสามารถลดเวลาปรบตงเครองจกรลงไดเปน 59% กจกรรมปรบตงภายใน ใชเวลาเทากบ 2,604 วนาท คดเปน 41% ของเวลาปรบตงเครองเดม กจกรรมปรบตงภายนอก ใชเวลาเทากบ 3,702 วนาท คดเปน 59% ของเวลาปรบตงเครองเดม

ตาราง 12 เปรยบเทยบผลการปรบปรง

ความสญเปลา กอนปรบปรง(วนาท) หลงปรบปรง(วนาท)

เวลาทลดลง Internal External Internal External

เวลาปรบตงเครองพมพ 6,306 0 2,604 3,702 59%

2.2 ผลการจดเตรยมและบรหารพนทวสด (Point of Used Material) สาหรบการลดความสญเปลาจากการเคลอนยายวตถดบ ดวยการออกแบบวางผงการผลต

เพอลดความถและขนตอนการเบกวตถดบ ซงสาหรบขนตอนการเบกวตถดบนนเรมจาก พนกงานแผนกพมพจะเปนผเขยนใบเบกวตถดบและนาใบเบกไปสง ใหแผนกคลงวตถดบ จากนนกตรวจเชคความถกตองของวตถดบตามรายการเบกแลวนากลบมาทแผนกพมพเพอทาการผลต ในแตละลอต แตเนองจากระยะทางจากแผนกพมพไป แผนกคลงวตถดบนนหางกนทาใหเกดการสญเสยความไมตอเนอง ของระบบการผลตและการรอคอย ตามตารางแสดงขนตอนการเบกวตถดบ ซงจะเหนวาในการเบกวตถดบ 1 ครง ใชเวลารวมเฉลยเปน 27 นาท 45 วนาท

59

ตาราง 13 แสดงกจกรรมการเบกวตถดบตอเวลาเบกเฉลย 1 ครง (การจดเตรยมงาน)

กจกรรม ระยะทาง (เมตร)

เวลาทใช สญลกษณ ประเภทของงาน นาท วนาท

1. ตรวจสอบรายการสงผลต - 2 10 ● NNVA

2. เขยนใบเบกวตถดบและอปกรณ

- 2 43 ● VA

3. นาใบเบกสงใหแผนก R/M (คลงวตถดบ)

70 4 32 ● NNVA

4. แผนก R/M ตรวจสอบรายการวตถดบ

- 1 39 ● NNVA

5. แผนก R/M จดเตรยมของตามรายการเบกวตถดบ

- 7 6 ● VA

6. ตรวจสอบรายการเบก - 3 14 ● NNVA

7. นาของทเบกกลบมาทเครองพมพ

70 6 21 ● NNVA

รวม 140 25 165

จากการเกบบนทกขอมลจานวนครงการเบกวตถดบจะพบวาจานวนครงเฉลยเปน 3 ครง ตอวน รวมเวลาทใชเปน 83 นาท 15 วนาท และระยะทางระหวางแผนกพมพถงแผนกคลงวตถดบเปน 70 เมตร ดงนนจงมแนวคดทจะลดจานวนความถทใชในการเบกวตถดบเพอลดเวลาการรอคอย และการขนยาย รวมทงทาใหเกดการ ไหลของงานเปน ไปอยางตอเนอง โดยการกาหนดใหพนกงานพมพเขยนใบเบกวตถดบ 1 ครงตอวน ซงจะทาใหสามารถลดเวลาสาหรบเบกวตถดบลดลงเปน 27 นาท 45 วนาท หรอ 67% และจดพนทสาหรบวางวตถดบทเบกจากแผนกคลงวตถดบ มาไวในพนทแผนกพมพสาหรบใชผลต 1 วน โดยใชพนททงหมด 8x7 เมตร จากเงอนไขดงกลาวจงไดใชพนทของกระบวนการตดเปนพนทวางวตถดบ และยายเครองตดไปอยบรเวณเครองพบเพอใหมการไหลของงานอยางตอเนอง ตามภาพประกอบ 27

60

ภาพประกอบ 30 แผนผงขนตอนการไหลของการเบกวตถดบ ในแผนกพมพ กอนการปรบปรง

61

ภาพประกอบ 31 แผนผงการจดวางเครองจกรและพนทการทางานกอนปรบปรง

ภาพประกอบ 32 แผนผงการจดวางเครองจกรและพนทการทางานหลงปรบปรง

62

2.3 ผลการประยกตใชเทคนค ECRS เพอปรบปรงขนตอนการทางานในการตรวจสอบคณภาพของแผนก Stitching (เยบเลม) สาหรบการลดความสญเปลาจากการตรวจสอบคณภาพของ FQC & Packing ทกระบวนการเยบเลม ไดแบงขนตอนการตรวจสอบ และบรรจเปน 6 ขนตอน ในแตละขนตอน มพนกงานปฏบตงานอย 1 คน ซงมขนตอนเรมจาก พนกงานคนท 1 หยบชนงานทผานการเยบเลมแลวครงละประมาณ 10 ชน มาตรวจ สอบความสมบรณของการเยบเลม จากนนพนกงานคนท 2 ตรวจสอบความสะอาด, รอยยบ-ขาด ของปกหนา และปกหลง จากนนพนกงานคนท 3 ตรวจสอบความสะอาด, รอยยบ-ขาด, จานวนหนา และ Part no. (เนอใน) ตอจากนน พนกงานคนท 4 จะนาชนงานมานบ และจดเรยงตามมาตรฐานการบรรจ แลวชงนาหนก เพอตรวจสอบจานวน จากนนพนกงานคนท 5 จะนาชนงานมามด หรอหอตามมาตรฐานการบรรจ จากนนพนกงานคนท 6 จะนาชนงานทมด หรอหอ แลวไปชงนาหนก พรอมกบลงบนทกนาหนกทไดลงในใบรายงาน แลวจงนาชนงานดงกลาวบรรจลงในภาชนะบรรจ จนครบ และจดเกบในสตอกตอไป

ภาพประกอบ 33 แสดง Layout ของกระบวนการ Stitching และ QC

จาก Lay out กระบวนการตรวจสอบ และบรรจงาน ประกอบดวยจดตรวจสอบทงหมด 6 ตาแหนง โดยเรมจากตาแหนงท 1 ถง 6 ใชเวลา รวม 1 นาท 47 วนาท (107 วนาท) มการปฏบตงานดงตาราง

Table 1 Table 2 Table 3 Table 4 Table 5

Table 6

กระบวนการ Stitching

กระบวนการ QC

63

ตาราง 14 แสดงขนตอนการตรวจสอบและบรรจงาน กอนปรบปรง

ตาแหนง ขนตอนการทางาน รปการทางาน เวลาเฉลยทใช

(วนาท)

Table 1 ตรวจสอบการเยบเลม

11

Table 2 ตรวจสอบความสะอาด, รอยยบ-ขาด ของปกหนา ปกหลง

20

Table 3 ตรวจสอบความสะอาด, รอยยบ-ขาด, จานวนหนา และ Part no. (เนอใน)

28

Table 4 นบจานวน และชงนาหนก

17

Table 5 หอ/มดชนงาน ตามมาตรฐานการบรรจ

13

Table 6 ชงนาหนก, ลงบนทก และบรรจลงกลอง

18

รวม 107

จากการวเคราะหตารางการปฏบตงานขางตนพบวา พนกงานคนท2 และ3 มการทางานทซาซอนกน เนองจากมขอรองเรยนจากลกคาดานคณภาพ แตทาใหใชเวลาการผลตเพมขน ซงเปนกระบวนการทไมเพมคณคาใหกบผลตภณฑ พนกงานคนท1 ใชเวลาการทางานนอยทสด และพนกงานคนท3 ใชเวลาการทางานมากทสด ทาใหเปนคอขวด และปจจบนตองทางานลวงเวลาทกวน เพอใหสามารถผลตชนงานครบตามทลกคาตองการ

64

ดงนนจงเหนวาควรทาการปรบปรงลาดบขนตอนและวธการตรวจสอบโดยการประยกตใชหลกการ ECRS เพอลดเวลาการตรวจสอบ ซงประกอบดวย การกาจด (Eliminate) การรวมกน (Combine) การจดใหม (Rearrange) และการทาใหงาย (Simplify)

ตาราง 15 แสดงการไหลของขนตอนการตรวจสอบและบรรจงาน (Process flow) กอนการปรบปรง

กจกรรม เวลาเฉลยทใช (วนาท)

สญลกษณ ประเภท ของงาน

1. ตรวจสอบการเยบเลม 11 ● NNVA

2. ตรวจสอบความสะอาด, รอยยบ-ขาด ของปกหนา ปกหลง

20 ●

NNVA

3. ตรวจสอบความสะอาด, รอยยบ-ขาด, จานวนหนา และ Part no. (เนอใน)

28 ●

NNVA

4. นบจานวน และชงนาหนก 17 ● VA

5. หอ/มดชนงาน ตามมาตรฐานการบรรจ

13 ●

VA

6. ชงนาหนก, ลงบนทก และบรรจลงกลอง

18 ●

VA

รวม 107

จากตารางการวเคราะหขนตอนการทางานยอย พบวาใน 1 รอบการทางานใชเวลารวม (Cycle time) 107 วนาท ตอชนงาน 10 ชน ซงถาพจารณาขนตอนการทางานของคนมสดสวนของงานทมมลคาเพมเปนเวลา 48 วนาท หรอคดเปน 45 % ของเวลาทงหมด และสดสวนของขนตอนทไมกอใหเกดมลคาซงประกอบดวยเวลาทใชในการตรวจสอบ 59 วนาท หรอคดเปน 55%ของเวลาทงหมด ดงนนผวจยจงไดนาขอมลทรวบรวมมาวเคราะหเพอลดเวลาสญเปลาดงกลาว โดยสามารถลดเวลาการตรวจสอบทงหมดลงเหลอ 98 วนาท หรอ 8% จากเวลารวม และทาการจด Line

65

balance เพอใหแตละสถานใชเวลาทใกลเคยงกนสมดลกนซงจากเงอนไขดงกลาวทาใหสามารถลดจานวนพนกงานทใชในการตรวจสอบจาก 6 คน ลดลงเหลอ 4 คน ตามตารางขางลาง

ตาราง 16 แสดงการไหลของขนตอนการตรวจสอบและบรรจงาน (Process flow) หลงการปรบปรง

กจกรรม

เวลาเฉลยทใช

(วนาท)

สญลกษณ ประเภท ของงาน

1. ตรวจสอบความสะอาด, รอยยบ-ขาด ของปกหนา ปกหลง

20 ●

NNVA

2. ตรวจสอบความสะอาด, รอยยบ-ขาด, จานวนหนา และ Part no. (เนอใน)

28 ●

NNVA

3. ตรวจสอบการเยบเลม,นบจานวน และชงนาหนก

26 ●

NNVA

4. หอ/มดชนงาน , ลงบนทก และบรรจลงกลอง

24 ●

VA

รวม 98

ภาพประกอบ 34 กราฟแสดงผลเปรยบเทยบกอนและหลงปรบปรง

66

สาหรบขนตอนการชงนาหนกชนงานซงพบปญหาชนงานไมครบจานวนผวจยและผทเกยวของไดทดลองหาสาเหตพบวาเครองชงทใชในกระบวนการมหนวยวดทไมละเอยดพอจงเกดคาความคลาดเคลอนตอชนงานทมนาหนกเบา ชนงาน 1 ชนหนกเทากบ 2 กรม ดงนนจงไดกาหนดมาตรฐานนาหนกของชนงานกบชนดของเครองชงใหเหมาะสม ดงตาราง

ตาราง 17 แสดงมาตรฐานนาหนกของชนงานกบชนดของเครองชง

Weight m/c spec. 500 g. 3 Kgs. 6 Kgs. 15 Kgs.

Product weight

0 - 10 g. O X X X

11 - 30 g. O O X X

31 - 60 g. O O O X

61 - 100 g. O O O O

ขนาด 500 กรม ขนาด 3 กโลกรม ขนาด 15 กโลกรม

ภาพประกอบ 35 ชนดเครองชงทเหมาะสมกบนาหนกของชนงาน

2.4 การลดเวลาในกระบวนการรบแจงปญหาจากลกคาดวยเทคนคการวเคราะหกระดาษมวน เนองจากการรองเรยนปญหาของลกคากอใหเกดความไมเชอมนตอสนคาและบรการ และการตอบสนองขอมลกบลกคาเปนสงสาคญ ดงนนผวจยจงทาการปรบปรงการลดเวลาในขนตอนการเขยนรายงานเคลมสงลกคา ซงเปนการจดการผลตภณฑ ทไมเปนไปตามขอกาหนดดานคณภาพของลกคา ดวยเทคนคการวเคราะหกระดาษมวน (Roll paper analysis) หรอ Makigami เพอวเคราะหหาปญหาและแยกประเภทความสญเสย เพอปรบปรงและแกไขปญหาไมใหเกดขนซาอก แลวรายงานผลใหลกคาทราบภายในเวลาทกาหนด ซงจะชวยสรางความมนใจตอกระบวนการผลตและผลตภณฑ โดยเรมจากการสารวจสภาพปจจบนดวยแผนภมการไหล (Flow chart) จากนน

67

รวบรวมและคนหาปญหาตางๆ และจดทาแผนการดาเนนการปรบปรง 2.4.1 ลกษณะงานหนาทและความรบผดชอบ เปนการจดการผลตภณฑทไมเปนไปตามขอกาหนดดานคณภาพของลกคา เพอปรบปรงและแกไขปญหาไมใหเกดขนซาอก แลวรายงานผลใหลกคาทราบเพอสรางความมนใจตอกระบวนการผลตและผลตภณฑ โดยมลกษณะงานและความรบผดชอบดงนแผนก Sale ทรบผดชอบดแลลกคาแตละราย รบแจงปญหาจากลกคาทางโทรศพท หรออเมล โดยลกคาจะแจงปญหาทพบ และลอตการสง 1. แผนก Sale แจงขอมลการรองเรยนปญหาจากลกคาใหแผนก QA ทราบทางโทรศพท หรออเมล เพอประสานงานกบแผนกทเกยวของทราบ 2. แผนก QA ออกใบ CAR ใหแผนกทเกยวของดาเนนการหาสาเหตและกาหนดมาตรการในการแกไข - ลงบนทกรายการทออกใบ CAR ลงในใบ CAR log เพอขนทะเบยนสาหรบตดตามปญหา (follow up) - เขาโปรแกรมบนทกประวตการผลต เพอหาขอมลลอตการผลตทเปนปญหาดงกลาว 3. แผนกผลต หรอแผนกทเกยวของทาการดาเนนการแกไขและปองกนตามมาตรการทกาหนดและทาการแจงผลพรอมตอบใบ CAR ใหกบแผนก QA 4. แผนก QA ตรวจสอบผลการดาเนนการแกไขในใบ CAR และอนมตผาน 5. แผนก QA ทารายงานเคลมสงลกคา เพอแจงสาเหตและผลการปรบปรง

68

ภาพประกอบ 36 แสดงการไหลของงานและการไหลของเอกสารในการเขยนรายงานเคลม

2.4.2 การวเคราะหปญหาในการทางาน จากการสารวจสภาพการทางานผวจยไดทาการเกบขอมลโดยการจดบนทกขนตอนการทางานและจบเวลาการทางานยอย เพอวเคราะหปญหาและความสญเสยทเกดขนในทกขนตอนการทางาน โดยการระดมความคดเหนจากผทเกยวของ ซงมขนตอนการทางานตามตาราง 16

69

ตาราง 18 แสดงการไหลของผงงานการวเคราะหกระดาษมวน

วนท 1

ขนตอน รบแจงปญหาจากลกคา

รายละเอยดของงาน

ขอมล/เอกสาร เมล, โทรศพท เมล, โทรศพท, กระดาษโนต เมล, โทรศพท

ผรบผดชอบ Sale PIC. Sale PIC. Sale PIC.

เวลาเฉลย 4 นาท 3 นาท 10 นาท

วนท 1 (ตอ)

ขนตอน QA ออกเอกสารใบ CAR

รายละเอยดของงาน

ขอมล/เอกสาร

โปรแกรมการจดสงของแผนก W/H

ฟอรมใบ CAR log , ขอมลการ

ผลต

ฟอรมใบ CAR , ขอมลการ

ผลต ใบ CAR ใบ CAR ใบ CAR

สาเนาใบ CAR

ผรบผดชอบ QA Eng. QA Eng. QA Eng. QA Eng. ผจดการแผนก QA

QA Eng.

QA Eng.

เวลาเฉลย 10 นาท 5 นาท 7 นาท 2 นาท 30 นาท 5 นาท 10 นาท

รบแจงปญหา เคลมจากลกคา

สอบถามขอมลชนงานทเกดปญหา เชน ชอ, ลกษณะปญหา,

จานวน

แจงขอมลทไดรบจากลกคาใหแผนก

QA ทราบ

หาขอมล

ประวตการ

จดสง

และลอต

ผลตใน

โปรแกรม

ของ W/H

พรนใบ

CAR

ดวย

เครอง

พรนใน

สานก งาน

กรอกขอมลลง ทะเบยนหมาย เลขใบ CAR

กรอกขอมลปญหาและ

ประวตชนงาน

ผจด

การ

แผนก

QA

อนมต

ใบ

CAR

ถายสา เนาใบ

CAR

สงสาเนาใบ

CAR ใหผรบ ผดชอบ

70

ตาราง 18 (ตอ)

วนท 2 3 4 5

ขนตอน ฝายผลตตอบ CAR

รายละเอยดของงาน

ขอมล/เอกสาร

ใบ CAR ใบรายงานการ

ผลต ใบ CAR ใบ CAR ใบ CAR ใบ CAR

ผรบผดชอบ ผจดการแผนกผลต

หวหนางาน ผจดการแผนกผลต

หวหนางาน ผจดการแผนกผลต

หวหนางาน

เวลาเฉลย 10 นาท 40 นาท 120 นาท 40 นาท 30 นาท 10 นาท

วนท 6

ขนตอน QA ทารายงานเคลมสงลกคา

รายละเอยดของงาน

ขอมล/เอกสาร

ใบ CAR, ใบรายงานเคลม

ใบรายงาน เคลม

ใบรายงานเคลม ใบรายงาน เคลม

เมล, ไฟลใบรายงาน เคลม

แฟมใสเอกสาร

ผรบผดชอบ QA Eng. QA Eng. ผจดการแผนก

QA QA Eng. QA Eng. QA Eng.

เวลาเฉลย 120 นาท 2 นาท 30 นาท 10 นาท 5 นาท 5 นาท

ผจดการแจงปญหาใหพนก งานทราบ

หาขอมลประวตการผลตอยางละเอยด

เรยกประชม

หวหนาและพนกงานเพอหา

สาเหตและแกไข

ผรบผดชอบเขยนสรปสาเหตและการแกไขในใบ CAR

อนมตใบ

CAR

สงใบ CAR ใหแผนก QA

จดทา

รายงาน

สาหรบสง

ลกคา

พรนใบ รายงานเคลม

อนมตใบ

รายงาน เคลม

สแกนใบ

รายงานเพอ

ทาไฟลสงให

แผนกขาย

สงเมลไฟล

ใบรายงาน เคลม ให

แผนกขาย

จดเกบใบรายงาน

เคลมและใบ CAR ใสแฟม

71

2.4.3 การแยกประเภทความสญเสย จากการวเคราะหผงการไหลของงานขางตนสามารถวเคราะหปญหาและแยกประเภทความสญเสย เพอดประสทธภาพการทางาน ไดดงตาราง 19

2.4.4 การปรบปรงการทางาน จากการวเคราะหความสญเปลาในขนตอนการจดทารายงานการรองเรยนปญหาของลกคา ทาใหนามาหาแนวทางการปรบปรงไดดงตาราง 20

ตาราง 20 แสดงการจดทาขอเสนอการปรบปรง

ขนตอน รบแจงปญหาจากลกคา QA ออกเอกสารใบ CAR ฝายผลตตอบ CAR QA ทารายงานสง

ลกคา

รายละเอยดของงาน

สอบถามขอมล

แจงขอมลให QA

หาขอมลประวตของชนงาน

QA อนมตใบ

CAR

หาขอมลการผลต

ประชมหาสาเหตและแกไข

จดทารายงานสงลกคา

รายละเอยดของการ

ปรบปรง

แจงใหลกคาทราบเงอนไขทเปลยนผ รบผดชอบเปน QA

แจงใหลกคาทราบเงอนไขทเปลยนผ รบผดชอบเปน QA

แจงใหลกคาทราบเงอนไขทเปลยนผรบผดชอบเปน QA

กาหนดให QMR หรอ ผจดการโรงงาน

เปนผแทนอนมต

จดเกบใบ

รายงานใสแฟมแยกใหชดเจน

จดอบรม 5Why & QCC ใหพนกงานมความ

เขาใจและตระหนก

กาหนดใหผทรบผด ชอบตองสงใบ CAR

ภายใน 3 วน

แกไขรปแบบใบ CAR ใหตรงกบลกคาสวนใหญ

ผรบผด ชอบ

Sale Sale Sale QA Producti

on QA QA QA

กาหนดเสรจ

End of Mar'12

End of Mar'12

End of Mar'12

End of Mar'12

End of Mar'12

End of Mar'12

End of Mar'12

End of Mar'12

72

ทารายงาน

เคลม

ขอมล

ในใบรายงาน

เคลม

ของลกค

าไมต

รงกบ

ใบ C

AR ตองหา

ขอมล

เพมอ

ก

ความ

สญเสยจ

ากการท

ขอ

มลไมเพยงพอ

แกไขรป

แบบใบ

CAR

ใหมรายละเอยด

ตรงกบ

ลกคาสวนใหญ

เชน

การแกไขก

ารเกดแ

ละการห

ลดลอ

ดของ

ปญหา

ไดรบ

ใบ C

AR จากฝาย

ผลตช

า

ความ

สญเสยจ

ากการ

สงรายงาน

ทลาชา

กาหน

ดใหแ

ผนกผ

ลต

หรอผ

ทรบผ

ดชอบ

ตอง

สงใบ

CAR

ภายใน

3

วน หลงจากไดรบใบ

CAR จาก แผ

นก Q

A

80 นาท

ประชม

พนกงาน

มงาน

อนทา

อยทา

ให

จดปร

ะชมล

าชา

ความ

สญเสยจ

ากการป

ระชม

จดอบ

รม 5

Why

&

QCC ให

พนกงาน

มความ

เขาใจและ

ตระห

นกถง

ปญหา

90 นาท

หาขอ

มลการ

ผลต

ใชเวลาคน

หาใบ

รายงาน

การผลต

นาน

ความ

สญเสยจ

ากการท

ขอมล

ไม

เพยงพอ

จดเกบใบ

รายงาน

ใสแฟ

มแย

กใหช

ดเจน

20 นาท

อนมต

ใบ C

AR

ผจดก

ารไมอย

ทาใหไมมผ

อนมต

ความ

สญเสยจ

ากการรออ

นมต

กาหน

ดให

QMR

หรอ ผจ

ดการ

โรงงาน

เปน

ผแทน

อนมต

10 นาท

ตาราง

19 แสด

งการวเคราะหค

วามส

ญเสย หา

ขอมล

ประวต

ตองสอบ

ถาม

ขอมล

ลกคาเพม

ทาใหดาเนนก

ารลาชา

ความ

สญเสยจ

ากการท

ขอมล

ไม

เพยงพอ

กาหน

ดใหแ

ผนก

QA แผน

ก เปนต

วแทน

รบแจงป

ญหา

แท

นแผน

ก Sa

le เพ

อความเหม

าะสม

และรวด

เรว พร

อมทง

แจงใหล

กคาท

ราบเงอนไขด

งกลาว 5 นา

ท

แจงป

ญหา

กบ Q

A

Sale แจงป

ญหา

ชาเพราะตดป

ระชม

จงไมไดเชคเมล

ทลกค

าสงมา

ทนท

ความ

สญเสยจ

ากการตดต

อสอส

าร

5 นา

ท

สอบถ

ามขอ

มล

Sale ไดรบ

ขอมล

จากล

กคาไมค

รบ/

ชดเจน

ความ

สญเสยจ

ากการตดต

อสอส

าร

2 นา

ท

ขนตอ

น

ปญหา

ทพบ

ประเภท

ของ

ความ

สญเสย

รายล

ะเอย

ดขอ

งการ

ปรบป

รง

เวลาท

คาดค

ะเน

73

ตาราง 21 ผลการดาเนนการปรบปรง

1. จดเกบใบรายงานประวตการผลตแยกใสแฟมใหชดเจน

กอนปรบปรง หลงปรบปรง

2. จดอบรม 5Why & QCC ใหพนกงานมความเขาใจและตระหนกถงปญหา

กอนปรบปรง หลงปรบปรง

N/A

74

ตาราง 21 (ตอ)

3. กาหนดใหแผนกผลต หรอผทรบผดชอบตองสงใบ CAR ภายใน 3 วน หลงจากไดรบใบ CAR จาก

แผนก QA

กอนปรบปรง หลงปรบปรง

4. การแกไขรปแบบใบ CAR ใหมรายละเอยดตรงกบลกคาสวนใหญ

กอนปรบปรง หลงปรบปรง

75

ตาราง 22 แสดงสภาพทแทจรงในการจดทารายงานการรองเรยนปญหาของลกคาหลงปรบปรง

ลาดบท รายการ เวลากอนปรบปรง เวลาหลงปรบปรง

1 Sale รบแจงปญหา 17 นาท 7 นาท

2 QA หาขอมลประวตจดสง 10 นาท 5 นาท

3 QA อนมตใบ CAR 30 นาท 10 นาท

4 ฝายผลตหาขอมลการผลต 40 นาท 20 นาท

5 ฝายผลตประชมหาแนวทางการแกไข 120 นาท 90 นาท

6 QA ทารายงานเคลมสงลกคา 120 นาท 80 นาท

รวมเวลาทใช 337 นาท 212 นาท

จากตารางสารวจสภาพการทางานทแทจรงไดมการปรบเปลยนหนาทรบผดชอบใหเหมาะสม และการจดทามาตรฐานการทางานในการดาเนนการวเคราะหหาสาเหตและแกไขปญหา ซงสามารถลดเวลาการทางานลงจาก 337 นาท เปน 212 นาท หรอคดเปน 37% ของเวลาทใชกอนปรบปรง

ภาพประกอบ 37 กราฟแสดงผลเปรยบเทยบกอนและหลงการปรบปรง

76

2.5 ผลการควบคมดวยสายตา (Visual Control) ผวจยไดทาการสารวจบรเวณพนทกระบวนการผลตและผลจากการสารวจพบวามจดทสามารถทาการปรบปรงในดานการชบง การแสดงสถานะของชนงาน เพอทาใหพนกงานปฏบตงานไดอยางถกตองและรวดเรวขน ตามตาราง

ตาราง 23 ผลการดาเนนการปรบปรง การควบคมดวยสายตา

ชนงานระหวางกระบวนการ : ใชถงพลาสตกคลมเพอปองกนการเสยหายระหวางเคลอนยาย และปองกนฝนสงแปลกปลอม

กอนปรบปรง หลงปรบปรง

ชนงานระหวางกระบวนการ : ใชแถบสชบงบนถงพลาสตก เพอปองกนการปนรน (Mix Model)

กอนปรบปรง หลงปรบปรง

77

ตาราง 23 (ตอ)

การจดทา Q Point แจงใหพนกงานทราบจดทตองระมดระวงในการทางาน

กอนปรบปรง หลงปรบปรง

N/A

การจดทากลองใสงาน NG แยกตามปญหาทพบ เพอสะดวกตอการจดเกบ

กอนปรบปรง หลงปรบปรง

การตดหลอดไฟแสดงสถานะ (Tower lamp) ทเครองชง เพอแจงนาหนกมาก หรอนอยกวาทกาหนด

กอนปรบปรง หลงปรบปรง

78

3 การวเคราะหและสรปผล

จากการดาเนนการปรบปรงเพอลดความสญเปลาทพบในกระบวนการสามารถสรปผลไดดงน 1. การลดความสญเปลาจากการปรบตงเครองจกร โดยการประยกตใชหลกการ SMED ลดเวลาการปรบตงเครองจกรในกระบวนพมพ หลงจากไดเปลยนกจกรรมภายในบางสวนทสามารถทาไดเปนกจกรรมภายนอก ทาใหลดเวลาการปรบตงเครองพมพจาก 6,306 วนาท เหลอเพยง 2,740 วนาท สวนเวลาทเหลออก 3,566 วนาท เราสามารถทาในระหวางทเครองจกรทางานไดตาม

ตาราง 24 แสดงการเปรยบเทยบผลกอนและหลงปรบปรงเวลาปรบตงเครองจกร

ความสญเปลา กอนปรบปรง(วนาท) หลงปรบปรง(วนาท)

เวลาทลดลง Internal External Internal External

เวลาปรบตงเครองพมพ 6,306 0 2,604 3,702 59%

1. ความสญเปลาจากการเคลอนยายวตถดบ โดยการออกแบบวางผงการผลตสาหรบจด

พนทเกบวตถดบทเบกมาจากในคลงวตถดบ เพอลดความถและขนตอนการเบกวตถดบ จากการ

เกบขอมลจะเหนวาในการเบกวตถดบ 1 ครง ใชเวลารวมเฉลยเปน 27 นาท 45 วนาท และจานวน

ครงทเบกเฉลยเปน 3 ครง ตอวน รวมเวลาทใชเปน 83 นาท 15 วนาท และระยะทางระหวางแผนก

พมพถงแผนกคลงวตถดบเปน 70 เมตร หลงจากปรบเปลยนพนทบรเวณเครองพมพสาหรบจดเกบ

วตถดบแลวทาใหลดจานวนครงทเบกเหลอเปน 1 ครง ตอวน รวมเวลาทใชเปน 27 นาท 45 วนาท

ตาม

ตาราง 25 แสดงการเปรยบเทยบผลกอนและหลงปรบปรงลดความถการเบกวตถดบ

ความสญเปลา กอนปรบปรง หลงปรบปรง

จานวนครงทลดลง

จานวนครงทเบก

ระยะทาง จานวนครงท

เบก ระยะทาง

เวลาการเคลอนยายวตถดบ

3 ครง 210 เมตร 1 ครง 70 เมตร 2 ครง

79

2. ความสญเปลาจากการตรวจสอบคณภาพของ FQC โดยการประยกตใชเทคนค ECRS

ปรบปรงขนตอนการตรวจสอบคณภาพของ FQC ในแผนก Stitching (เยบเลม) ท FQC มขนตอน

การทางานทงหมด 6 สถานในแตละสถานมพนกงานประจาอย 1 คน ซงผลการปรบปรงสามารถลด

เวลาการตรวจสอบรวมทง 6 สถานไดจาก 107 วนาท เปน 98 วนาท (ตอชนงาน 10 ชน) และ

สามารถลดจานวนสถานลดเหลอ 4 สถาน

ตาราง 26 แสดงการเปรยบเทยบผลกอนและหลงปรบปรงการตรวจสอบคณภาพ

ความสญเปลา กอนปรบปรง หลงปรบปรง

เวลาทลดลง เวลาทใช จานวนสถาน เวลาทใช จานวนสถาน

เวลาตรวจสอบคณภาพของ

FQC 107 วนาท 6 98 วนาท 4 9 วนาท

3. ความสญเปลาทเกดขนในสานกงาน : ลดเวลาขนตอนการเขยนรายงานเคลมสงลกคา

ดวยเทคนค Makigami เปนการคนหาความสญเสยสาหรบงานในสานกงานและทาการปรบปรงใน

หมดไป ผลจากการปรบปรงความลาชาในการตอบปญหาและความสมบรณของใบรายงานทาใหลด

เวลาการทางานรวมจาก 337 วนาท เปน 212 วนาท หรอลดลง37% ของเวลาทใชกอนปรบปรง

ตาราง 27 แสดงการเปรยบเทยบผลกอนและหลงปรบปรงลดเวลาการเขยนรายงานเคลม

ความสญเปลา กอนปรบปรง หลงปรบปรง เวลาทลดลง เวลาเขยนรายงาน เคลมสง

ลกคา 337 วนาท 212 วนาท 125 วนาท

จากผลการปรบปรงทงสามหวขอขางตนสามารถเขยนแผนภาพสายธารคณคาสถานะอนาคตไดดงภาพประกอบ 35 ซงจะเหนวาเวลาทใชในการปรบตงเครองจกรของกระบวนการพมพลดลงจากเดม 1 ชวโมง สงผลใหเครองจกรมเวลาทางานมากขน และยงทาใหการไหลของงานรวดเรวขน รวมถง Waste Time ทเกดจากการรองานของกระบวนการถดมากจะลดลงตามไปดวย ในสวนของเวลาการทางานของ FQC กลดลง 1วนาท ทสาคญสามารถลดจานวนสถานลงจาก 6 สถาน เปน 4 สถานสงผลใหจานวนพนกงานทใชลดตามไปดวย

80

ภาพป

ระกอ

บ 38

แสด

งแผน

ภาพส

ายธารคณคาหล

งปรบ

ปรง

81

บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

1. การสรปผลการศกษา จากการศกษาและดาเนนการวจยครงนไดศกษาการนาระบบการผลตแบบลนมาประยกตใชในกระบวนการพมพ ของสายการผลตผลตภณฑรน 4-191 ในโรงงานผลตสงพมพ โดยมวตถประสงคเพอลดเวลาในกระบวนการพมพ ทเกดจากความสญเปลาทไดจากการวเคราะหกระบวนการซงสงผลใหเกดตนทนสญเปลาหรอกจกรรมทไมเกดมลคาขนทาใหสงผลตอตนทนการประกอบการทสงขนและผลตงานทลาชาโดยการนาเสนอเทคนคการเขยนแผนภาพสายธารคณคาสถานะปจจบนเพอคนหาความสญเปลาทเกดขนในกระบวนการผลตและทาการแกไขปรบปรง จากนนทาการสรางแผนภาพสายธารคณคาสถานะอนาคตเพอ สรปผลการปรบปรง จากผลการดาเนนงานของการปรบปรงลดความสญเปลาทเกดจากการปรบตงเครองจกรในกระบวนการพมพโดยการประยกตใชหลกการ SMED โดยประกอบดวย 3 ขนตอน ดงน 1. การแยกงานภายในและงานภายนอกออกจากกน 2. การเปลยนงานภายใน ใหเปนงานภายนอก และ 3. การเปลยนทกกจกรรมใหงายตอการปรบตง พบวาสามารถลดเวลาการปรบตงเครองพมพจาก 6,306 วนาท เหลอเพยง 2,740 วนาท หรอลดลง 57% จากเวลารวม การลดความสญเปลาจากการเคลอนยายวตถดบเพอลดการเคลอนทหรอขนยายวสด โดยการออกแบบวางผงการผลตสาหรบจดพนทเกบวตถดบทเบกมาจากในคลงวตถดบทาใหลดจานวนครงทเบกจาก 3 ครง เหลอเปน 1 ครง ตอวน รวมเวลาทใชเปน 27 นาท 45 วนาท การลดความสญเปลาจากการตรวจสอบคณภาพของ FQC โดยการประยกตใชเทคนค ECRSเปนหลกการทประกอบดวย การกาจด (Eliminate) การรวมกน (Combine) การจดใหม (Rearrange) และการทาใหงาย (Simplify) ทาใหเวลาการทางานของ FQC ลดลง 1วนาทตอชนงาน 1 ชน และสามารถลดจานวนสถานลงจาก 6 สถาน เปน 4 สถานสงผลใหจานวนพนกงานทใชลดตามไปดวย สาหรบลดเวลาในกระบวนการจดทาเอกสารรายงานเคลมสงใหลกคา ของแผนกประกนคณภาพ โดยเลอกใชเทคนคการวเคราะหกระดาษมวน (Roll paper analysis) หรอ Makigami เปนหลกการทใชการเขยนรายละเอยดในทกขนตอนการทางาน เพอวเคราะหหาปญหาและแยกประเภทความสญเสย จากนนทาการปรบปรงดวยหลกการ ECRS (การกาจด, การรวมกน, การจดใหม และ การทาใหงาย) จากผลการดาเนนงานของการปรบปรงลดความสญเปลาทเกดในกระบวนการ ไดมการปรบเปลยนหนาทรบผดชอบใหเหมาะสม และการจดทามาตรฐานการทางานในการดาเนนการวเคราะหหาสาเหตและแกไขปญหา ซงสามารถลดเวลาการทางานลงจาก 337 นาท เปน 212 นาท หรอคดเปน 37% ของเวลาทใชกอนปรบปรง

82

การปรบปรงสภาพพนทการทางานดวยเทคนคการควบคมดวยสายตา ซงเปนการจดสถานทปฏบตงานใหมสญลกษณ เครองหมายตางๆ ทแตกตางกนเทาทกระบวนการจะสามารถแสดงไดเพอใหพนกงานปฏบตงานไดอยางถกตองและรวดเรวขน และจากการสารวจพนทการทางานในกระบวนผลต สามารถทาการปรบปรงตามการประยกตใชหลกการควบคมสายตาไดดงน การแบงแยกภาชนะใสของเสย, การชบงพลาเลทวางชนงานแตละ Model, การใชสญญาณไฟเตอนในเครองชงนาหนก และการจดทา Q Point

2. ขอเสนอแนะ

สาหรบงานวจยนไดนาเครองมอตามแนวคดลนมาประยกตใชปรบปรงกระบวนการเปนเพยงบางสวนเทานน ยงมเครองมออนๆ อกหลายชนด หลายเทคนค ทสามารถนามาประยกตใชอกโดยดความเหมาะสม ความพรอมของกระบวนการผลตนน เชน การปรบเรยบการผลต (Smoothed Production Scheduling) คอการจดตารางการปฏบตงานใหไดปรมาณคงทสมาเสมอตามความตองการ หรอตามปรมาณของลกคา, การควบคมกระบวนการทางสถต (Statistical Process Control) เปนการควบคมกระบวนการโดยการหาคาเฉลยของการตวแปรในกระบวนการ เปนตน อกทงยงเปนแนวทางการปรบปรงกระบวนการอนๆ ของบรษทตอไปในอนาคต ซงจะสามารถใชกจกรรมนเปนตวอยางในการกาจดความสญเปลา (Waste) และกจกรรมทไมเกดคณคา (Non Value-Added) เพอใชในการวเคราะหและปรบปรงกระบวนการผลตอยางตอเนองตอไป

83

บรรณานกรม

84

บรรณานกรม

ไกรสร สขแกว. (2552). การเพมประสทธภาพการผลตชองแอรภายในรถยนตดวยการจดการ สาร ธารคณคา. วทยานพนธ วท.ม. (วทยาการหนยนตภาคสนาม). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร. ถายเอกสาร.

จฑาทพย ซอตระกลพานชย. (2552). การประยกตใชระบบการผลตแบบลนในกระบวนการประกอบกนชนหลงรถยนต. วทยานพนธ วศ.ม. (วศวกรรมระบบการผลต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร. ถายเอกสาร.

ชนะชย อทวราพงศ. (2551). การประยกตใชการผลตแบบลนในอตสาหกรรมการออกแบบตามคาสงซอ. วทยานพนธ วศ.ม. (วศวกรรมอตสาหการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร. ถายเอกสาร.

ปานจต แกวคาแพง. (2549). การเพมประสทธภาพกระบวนการผลตแขนจบหวอาน-เขยนสาเรจ : กรณศกษา. วทยานพนธ วศ.ม. (วศวกรรมระบบการผลต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร. ถายเอกสาร.

วาทน อนคา. (2551). การเพมประสทธภาพการผลตของอตสาหกรรมการผลตชนสวนรถจกรยานยนตโดยใชหลกการผลตแบบLean Management. วทยานพนธ วศ.ม. (วศวกรรมอตสาหการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. ถายเอกสาร.

จฑามาศ เขยวสรยากร. (2551). ไดทาการศกษาเกยวกบเรองการปรบปรงระบบเอกสารในหนวยงานสนบสนนดวยเทคนคการวเคราะหเมกกาม. วทยานพนธ วท.ม. (การจดการอตสาหกรรม). เชยงใหม: มหาวทยาลยชยงใหม. ถายเอกสาร.

นางสาวจนตนา ไชยคณ. (2553). การศกษาวธลดเวลาการสญเสยในการปรบตงเครองจกรของกระบวนการฉดทอพลาสตก ดวยเทคนค SMED กรณศกษา:อตสาหกรรมการผลตทอพลาสตก. อตสาหกรรมศาสตรมหาบณฑต (การจดการอตสาหกรรม). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. ถายเอกสาร.

นายทปกร แกวเหลก. (2552). Lean Office Process Model : A Case Study. คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ประเสรฐ อครประถมพงศ. (ม.ป.ป.). การลดความสญเปลา ดวยหลกการ ECRS. กรงเทพฯ. บรษท อเลกทรอนก คอมเมรซ จากด. (2549?). การวดประสทธผลโดยรวมของเครองจกร.

กรงเทพฯ. นภาพร อารอด. (2003). หลกในการพมพ offset. กรงเทพฯ.

85

Takashi Osada, Isao Okumura. (2550). การวเคราะห Makigami : (roll paper analysis). แปลโดย รศ.ดร.สมชย อครทวา. กรงเทพฯ: สานกพมพสมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน).

Shahid Mujtaba, Robert Feldt, Kai Petersen. (2010). Waste and Lead Time Reduction in a Software Product Customization Process with Value Stream Maps, 2010 IEEE, Sweden.

M.E. Bayou, A. de Korvin . (2008). Measuring the leanness of manufacturing systems-A case study of Ford Motor Company and General Motors, University of Michigan-Dearborn, United States.

Fawaz A. Abdulmaleka, Jayant Rajgopalb. (2006). Analyzing the benefits of lean manufacturing and value stream mapping via simulation: A process sector case study,

Brian Peek, Hongyi Chen. (2011). Promoting Innovations in a Lean Organization through Innovative Value Stream Mapping, University of Minnesota, Duluth.

Richard McIntosh, Geraint Owen, Steve Culley, and Tony Mileham. (2007). Changeover Improvement: Reinterpreting Shingo’s “SMED” Methodology, IEEE TRANSACTIONS ON ENGINEERING MANAGEMENT, VOL. 54.

Ronald G, Askin and Jeffrey B. Goldberg. (2002). Design and analysis of lean production systems, United States of America.

Martin, James W. (James William). (2009). Lean six sigma for the office, United States of America.

86

ภาคผนวก

87

ภาคผนวก ก ขอมลของเวลาสญเสย

88

ตาราง 28 ขอมลเวลาสญเสยของทกกระบวนการ (Waste time)

ปญหา ม.ค. 2554

เม.ย. 2554

พ.ค. 2554

ม.ย. 2554

ก.ค. 2554

รวม

Roundness NG 584 902 623 605 1,619 4,333 Dent 553 22 1 837 1,413 Diameter over limit 386 60 82 16 312 856 Dimension lower limit 40 104 16 305 465 Roughness NG 40 64 17 338 459 Screw NG 189 28 2 212 Dimension over limit 20 20 4 23 122 189 Run out over limit 40 49 36 125 Burr 16 11 61 88 Diameter lower limit 64 64

รวม 1,219 1,643 917 802 3,630 8,211

89

ภาคผนวก ข ขนตอนและเวลาทใชสาหรบการเบกวตถดบ

90

ตาราง 29 ขนตอนและเวลาทใชสาหรบการเบกวตถดบตอ 1 ครง กอนการปรบปรง

ครงท

นาท วนาท นาท วนาท นาท วนาท นาท วนาท นาท วนาท นาท วนาท นาท วนาท นาท วนาท นาท วนาท นาท วนาท นาท วนาท

1.

ตรวจสอบ

รายการ

สงผลต

2 5 2 6 2 11 2 8 2 15 2 7 2 10 2 13 2 9 2 15 2 10

2. เขยน

ใบเบก

วตถดบ

และ

อปกรณ

2 42 2 45 2 41 2 47 2 49 2 43 2 47 2 42 2 39 2 40 2 43

3. นาใบ

เบกสงให

แผนก

R/M

(คลง

4 36 4 23 4 36 4 19 4 28 4 29 4 32 4 44 4 35 4 40 4 32

4. แผนก

R/M

ตรวจสอบ

รายการ

วตถดบ

1 46 1 39 1 34 1 38 1 42 1 35 1 31 1 44 1 37 1 41 1 39

5. แผนก

R/M

จดเตรยม

ของตาม

รายการ

7 11 7 14 6 57 7 13 7 3 7 12 7 9 6 55 7 2 7 6 7 6

6.

ตรวจสอบ

รายการ

เบก

3 21 3 17 3 15 3 9 3 14 3 7 3 9 3 18 3 11 3 16 3 14

7. นา

ของท

เบก

กลบมาท

เครองพมพ

6 20 6 14 6 23 6 19 6 15 6 24 6 21 6 26 6 18 6 27 6 21

รวม 25 181 25 158 24 217 25 153 25 166 25 157 25 159 24 242 25 151 25 185 25 165

กจกรรมเวลาทใช

1

เวลาทใช เวลาทใช เวลาทใช

2 เฉลย

เวลาทใช

8 9 105 6 7

เวลาทใช เวลาทใช เวลาทใชเวลาทใช

3

เวลาทใช

4

เวลาทใช

91

ภาคผนวก ค ขนตอนและเวลาทใชในการปรบตงเครองพมพ

92

ตาราง 30 แสดงขนตอนและเวลาทใชในการปรบตงเครองพมพ

93

ตาราง 30 (ตอ)

94

ภาคผนวก ง ขนตอนและเวลาทใชในการเขยนรายงานเคลมสงลกคา

95

ตาราง 31 แสดงขนตอนและเวลาทใชในการรบแจงปญหาจากลกคา

รายละเอยดของงาน 1 2 3 4 5 เวลาเฉลย

(นาท)

รบแจงปญหาจากลกคา 5 3 4 4 5 4

สอบถามขอมล 2 3 3 3 2 3

แจงขอมลให QA 12 8 9 16 7 10

ตาราง 32 แสดงขนตอนและเวลาทใชสาหรบแผนก QA ออกเอกสารใบ CAR

รายละเอยดของงาน 1 2 3 4 5 เวลาเฉลย

(นาท)

หาขอมลประวตของชนงาน 7 12 11 9 11 10

ลงทะเบยนหมายเลขใบ CAR 4 4 5 6 5 5

กรอกขอมลปญหาและประวตชนงาน 6 5 8 7 9 7

พรนใบ CAR 2 1 1 2 2 2

ผจดการแผนก QA อนมตใบ CAR 32 37 40 15 25 30

ถายสาเนาใบ CAR 5 7 4 3 6 5

สงสาเนาใบ CAR ใหผรบผดชอบ 4 15 17 8 7 10

96

ตาราง 33 แสดงขนตอนและเวลาทใชสาหรบฝายผลตตอบ CAR

รายละเอยดของงาน 1 2 3 4 5 เวลาเฉลย

(นาท)

ผจดการแจงปญหาใหพนกงานทราบ 5 10 12 15 7 10

หาขอมลการผลต 34 27 49 46 44 40

ประชมหาสาเหตและแกไข 108 140 138 115 98 120

ผรบผดชอบเขยนสรปสาเหตและการแกไข

30 40 45 38 45 40

อนมตใบ CAR 40 22 35 30 25 30

สงใบ CAR ใหแผนก QA 6 8 10 15 10 10

ตาราง 34 แสดงขนตอนและเวลาทใชสาหรบแผนก QA ทารายงานเคลมสงลกคา

รายละเอยดของงาน 1 2 3 4 5 เวลาเฉลย

(นาท)

จดทารายงานสงลกคา 100 120 140 110 130 120

พรนใบ รายงาน 2 1 2 2 1 2

อนมตใบรายงาน 20 35 25 30 40 30

สแกนใบรายงานเพอทาไฟลสงใหแผนกขาย

5 10 12 7 15 10

สงเมลไฟลใบรายงาน 4 6 5 5 4 5

จดเกบใบรายงานเคลมและใบ CAR ใสแฟม

6 5 6 5 5 5

97

ภาคผนวก จ บทความเรอง การลดเวลาปรบตงเครองจกรของกระบวนการพมพโดยใชเทคนคการผลต

แบบลน

98

ภาพประกอบ 39 บทความเรอง การลดเวลาปรบตงเครองจกรของกระบวนการพมพโดยใชเทคนค การผลตแบบลน

99

ภาพประกอบ 39 (ตอ)

100

ภาพประกอบ 39 (ตอ)

101

ภาพประกอบ 39 (ตอ)

102

ภาพประกอบ 39 (ตอ)

103

ภาคผนวก ฉ บทความเรอง เทคนคการวเคราะหกระดาษมวน : กรณศกษากระบวนการรบแจงปญหาจาก

ลกคา

104

ภาพประกอบ 40 บทความเรอง เทคนคการวเคราะหกระดาษมวน : กรณศกษากระบวนการรบแจง ปญหาจากลกคา

105

ภาพประกอบ 40 (ตอ)

106

ภาพประกอบ 40 (ตอ)

107

ภาพประกอบ 40 (ตอ)

108

ภาพประกอบ 40 (ตอ)

ประวตยอผวจย

110

ประวตยอผวจย

ชอ ชอสกล นางสาว ขวญใจ โชคไพบลย วนเดอนปเกด 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2522 สถานทเกด เพชรบรณ สถานทอยปจจบน 420 ต.หนองหวา อ.เขาฉกรรจ จ.สระแกว 27000 ตาแหนงหนาทการงานในปจจบน วศวกรแผนกประกนคณภาพ สถานททางานปจจบน บรษท ยามากะตะ (ประเทศไทย) จากด ประวตการศกษา

พ.ศ.2544 วศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวศวกรรมอตสาหการ จาก มหาวทยาลยหอการคาไทย

พ.ศ.2555 วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการทางวศวกรรม จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ