เขาสไตรมาสท 2 ของป 2563 กนแลวนะครบ วารสารฉบบนไดน าเสนอบทความทนาสนใจและเทาทนเหตการณทก าลงเกดขนในปจจบนของประเทศไทย เรมกนดวยเรอง รอบรว ทน.7 ซงจะแนะน า

ใหทานผอานรจกกบสถานทดลองการใชน าชลประทานท 7 (ปตตาน) สงกดสวนการใชน าชลประทาน ส านกบรหารจดการน าและอทกวทยา กรมชลประทาน ซงเปนหนวยงานทด าเนนการ ศกษา คนควางานวจยดานการใชน าชลประทานและมโครงการส าคญมากมาย เชน การศกษาสมประสทธการใชน า

ของกาแฟโรบสตาในชวงใหผลผลต และการประเมนเทคนคการชลประทานแบบประหยดน าส าหรบการเพาะปลกขาวแบบวธตางๆ เปนตน ในบทความทางวชาการเปนงานวจย เรอง ผลกระทบจาก

การระบายน าท าเทอกนาหวานน าตมทมผลตอคลองชลประทานและการอนรกษดนและน า ปท 2ของคณอดมเกยรต เกดสม นกวชาการเกษตรช านาญการพเศษ ปจจบนด ารงต าแหนงผอ านวยการสวนการใชน าชลประทาน ในวงงานแนะน าใหทานผอานรจกกบหนวยงานทเพงจดตงเฉพาะกจขนมา

นนกคอ “ศนยประสานการปฏบตภายใตสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019

(COVID-19) กรมชลประทาน” เปนหนวยงานทจดตงขนเพอเปนศนยประสาน รวบรวมรายงาน

สถานการณ แจงขาวสารและใหค าแนะน าในการปฏบตตน เพอปองกนการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (COVID-19) ใหแกบคลากรภายในกรมชลประทาน ในปกณกะเปนเรองผลกระทบไวรสโคโรนา 2019 (COVID-19) ตอเศรษฐกจไทย ป 2563 แนวโนมเศรษฐกจไทยจะเปนไปในทศทางใด

ดหรอไม สามารถตดตามไดในคอลมน เพอทเราจะไดวางแผนรบมอกบสถานการณนนไดครบ และในสาระเพอชวตจะพาทานผอานไปท าความรจกกบเจาเชอโรคไวรสโคโรนา 2019 (COVID-19) วามทมาทไป

อยางไร อนตรายตอรางกายและชวตของเราอยางไรบาง นอกจากนยงมเรองราวความหลากหลายอนๆ ทเปนประโยชนกบทานผอาน สามารถตดตามตอไดในวารสารฉบบนครบ

เนองจากขณะนหลายประเทศทวโลก รวมถงประเทศไทยเรามการระบาดของโรคตดเชอไวรส

โคโรนา 2019(COVID-19) อยางหนก ทางกองบรรณาธการขอใหทกทานดแลสขภาพตนเองและใหความรวมมอปฏบตตนตามค าแนะน าของกระทรวงสาธารณสขและมาตรการของรฐอยางเครงครด

เพอทเราจะไดผานพนวกฤตนไปดวยกนไดครบ

กองบรรณาธการวารสารขาวเกษตรชลประทาน

หนา

บทบรรณาธการบทความ

รอบรว ทน.7 2

วชาการผลกระทบจากการระบายน าท าเทอกนาหวานน าตมทมผลตอ คลองชลประทานและการอนรกษดนและน า ปท 2

10

ในวงงานศนยประสานการปฏบตภายใตสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (COVID-19) กรมชลประทาน

22

ปกณกะผลกระทบไวรสโคโรนา (COVID-19) ตอเศรษฐกจไทยป 2563 26

สาระเพอชวตCOVID-19 29

ทานถามเราตอบเจลลางมอ (Hand Sanitizers) 34

สถานทดลองการใชน าชลประทานท 7 (ปตตาน) เรมกอตงขนเมอป พ.ศ. 2515ชอเดม คอ สถานคนควาวจยการใชน าชลประทานปตตาน ฝายเกษตรชลประทาน กองจดสรรน าและบ ารงรกษา ณ บรเวณหวงานเขอนทดน าของโครงการสงน าและบ ารงรกษาปตตาน หม 4 ต าบลตาเซะอ าเภอเมอง จงหวดยะลา ปจจบนไดเปลยนมาอยในสงกดสวนการใชน าชลประทาน ส านกบรหารจดการน า และอทกวทยา กรมชลประทาน ซ งด าเน นงานในการศกษาและคนคว างานว จยเก ยวกบ

การใชน าของพชตางๆ ทงขาว พชไร พชผก พชสวน และพชทองถน รวมถงการจดการน า วธการชลประทานแบบตางๆ เพอการเกษตรกรรมทเหมาะสมกบพช

และสภาพของดน เพอใหไดมาซงขอมลส าหรบการเผยแพร พฒนาการใชน าชลประทาน รวมทงการใชทดนอยางเหมาะสมและเกดประโยชนสงสด

สถานทต ง เลขท 146 หม 4 ต าบลตาเซะ อ าเภอเมอง จงหวดยะลา

ลกษณะภมประเทศพนท ราบลม พกด (UTM) E 640000, N 1011741

สงจากระดบน าทะเลปานกลาง 11.000 เมตร ความลาดชน (slope) 1%

สถานทดลองการใชน าชลประทานท 7 (ปตตาน) มเนอททงหมด 125 ไร แบงเปน1) แปลงทดลอง 110 ไร

2) ส านกงาน บานพก และอาคารสงปลกสรางตาง ๆ 15 ไร

ทอยในการตดตอ สถานทดลองการใชน าชลประทานท 7 (ปตตาน) ต ปณ. 14 อ าเภอเมอง จงหวดยะลา

โทร/โทรสาร 0 7343 9934

วสยทศนหนวยงานมออาชพดานการศกษา พฒนา และสงเสรมการเพมประสทธภาพการใชน า

ชลประทานอยางบรณาการ ดวยองคความร เทคโนโลย และนวตกรรมทเหมาะสมในพนทภาคใต

ตอนลาง เพอสนบสนนการบรหารจดการน าของส านกบรหารจดการน าและอทกวทยา กรมชลประทาน

ทน.7

1. ศกษา วจยการเพมประสทธภาพการใชน าชลประทานเพอการเกษตรกรรม2. เผยแพร สาธต สงเสรม การใชพนท และการใชน าชลประทานใหเกดประโยชนสงสด

3. เสรมสรางการมสวนรวมในการใชองคความร และนวตกรรมเพอการใหน าชลประทาน อยางมประสทธภาพ

1. เปนศนยปฏบตการในการศกษาและวจยเกยวกบความตองการใชน าชลประทานเพอเกษตรกรรม การใชน าแบบประหยด ผลของคณภาพน าตอการเกษตร วธการชลประทาน

ประสทธภาพการใชน าชลประทานและการปรบใชใหสอดคลองกบผลทท าการศกษา เพอใหไดขอมลส าหรบการเผยแพรและสาธตการใชน าชลประทาน รวมทงการใชพนทชลประทานอยางเหมาะสมและเกดประโยชนสงสดตามสภาพภมประเทศและภมอากาศ

2. เปนศนยเรยนรดานการเกษตรชลประทาน เพอเผยแพรองคความรดานการใชน าชลประทานใหกบยวชลกร เกษตรกร และประชาชนทสนใจ

3. ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของสวนราชการทเกยวของในพนท โดยเปนตวแทนของหนวยงานในการบรหารงานแบบบรณาการ ในเรองของการบรหารจดการน า เพอใหการใชน าชลประทานเปนไปอยางมประสทธภาพ และด าเนนงานเปนไปตามเปาหมายทก าหนด

พนธกจทน.7

บทบาทหนาททน.7

ทน.7

หวหนาสถานทดลองการใชน าชลประทานท 7 (ปตตาน)

งานวจยทดลอง งานสาธตเผยแพรงานซอมแซมและ

บ ารงรกษางานบรหารทวไป

อตรากาลง รวมทงหมด 5 อตรา (ปจจบน)➢ นกวชาการเกษตร 1 อตรา

➢ เจาพนกงานการเกษตร 1 อตรา➢ พนกงานธรการ 1 อตรา➢ ชางฝมอสนาม 1 อตรา

➢ พนกงานขบรถยนต 1 อตรา

นายเสกสม พฒนพชย นกวชาการเกษตรช านาญการรกษาการณแทนหวหนาสถานทดลองการใชน าชลประทาน ท 7 (ปตตาน)

นายศกตชย คงแกว เจาพนกงานการเกษตร

นายนพนธ พวงอนทรชางฝมอสนาม ช.3

นางเรองศร อนกอง พนงงานธรการ ส.3

นายวรตน หลงแกว พนกงานขบรถยนต ส.2

โครงสรางอตรากาลงสถานทดลองการใชน าชลประทานท 7 (ปตตาน)

โครงสรางอตรากาลง

ผลงานทน.7

สถานทดลองการใชน าชลประทานท 7 (ปตตาน) เปนหนวยงานทด าเนนงาน

เกยวกบการศกษา คนควาและวจยดานการใชน าของพช โดยปจจบน (พ.ศ. 2563) มการด าเนนงานศกษาวจย และโครงการส าคญดงน

1. การศกษาสมประสทธการใชน าของกาแฟโรบสตาในชวงการใหผลผลต2. การประเมนเทคนคการชลประทานแบบประหยดน าส าหรบการเพาะปลกขาวแบบวธตางๆ

3. แปลงตนแบบเพอเพมศกยภาพดานการใชน าชลประทานของพชภายใตเกษตรทฤษฎใหมและเกษตรปลอดภย สถานทดลองการใชน าชลประทานท 7 (ปตตาน)

4. แปลงสาธตการใหน าชลประทานทเหมาะสมส าหรบ ทเรยน ปาลมน ามน และยางพารา

5. แปลงสาธตการปลกพชสรางรายไดในพนท ไดแก สมโอ มงคด ฝรง มะพราว ไผลมแลง ออยคนน า หมากและสวนปาผสมผสาน

นอกจากนยงเปนสถานทฝกงานของนกศกษาดานการเกษตร เปนศนยเรยนรดานเกษตรชลประทาน เพอเผยแพรและสาธตวธการบรหารจดการน าชลประทาน และการศกษาดานการเกษตรชลประทาน รวมถงแสดงวธการใหน าแกพชแบบตางๆ อกทงเปนศนยพนธมตรกบศนยเรยนรการเพมผลผลตสนคาเกษตร (ศพก.) เพอขยายองคความรจากศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชด ารและเปนศนยเรยนรยอยใหกบศนยเรยนรการเพมผลผลตสนคาเกษตร (ศพก.) ในพนทภาคใต เพอใหเกษตรกรกลมผใชน า และผทสนใจทวไปไดเขามาศกษาแลกเปลยนเรยนร โดยมฐานเรยนรส าคญ คอแปลงตนแบบเพอเพมศกยภาพดานการใชน าชลประทานของพชภายใตเกษตรทฤษฎใหมและเกษตรปลอดภย โดยพนท 12 ไร มการแบงตามความเหมาะสม โดยยดบรบทของการท าการเกษตรในพนท และเปนพนททสามารถน าน าชลประทานมาเตมในแหลงเกบน าของพนทได โดยแบงพนทเปนแหลงน า 3 สระ รวม 2.5 ไร คดเปนสดสวน 20% นาขาว 2.5 ไร คดเปนสดสวน 20% ปลกพชและเลยงสตว 6 ไร คดเปนสดสวน 50% และทอยอาศย 1 ไร คดเปนสดสวน 10% โดยมกจกรรมการเรยนร 9 กจกรรมประกอบดวย

ปลกไมผลอายสนพมเตย ใหผลผลตเรว สามารถสรางรายไดหมนเวยนตลอดทงป โดยการใหน าชลประทานท

เหมาะสม มพชปลก คอ สมโอปโกยะรง สมโอทบทมสยาม ฝรง หมอนกนผล ละมด ชมพ และมะนาว

กจกรรมท 1 ไมผลพมเต ย มเบ ยท งป

กจกรรมท 2 ศาลาเรยนร อยคแผนดน

ศาลาทอยอาศย และจดกจกรรมเรยนร ขนาด 48 ตารางเมตร ตดตงบอแกสชวภาพ เตาชวมวลไรควน เตาเผาถาน เครองสบน าพลงงานแสงอาทตย ลงเลยงชนโรง การขยายเชอจลนทรยสงเคราะห

ใชในกจกรรมปลกพชเลยงสตว และปลกพชลมลกเพอใชบรโภคในครวเรอน มพชปลก ไดแก สมโอทบทมสยาม ชมพทบทมจนทร กลวยเลบมอนาง มะพราวน าหอม พรก ขาขมน หอมแปน ผกชฝรง กะเพรา ผกหวานบาน ดาหลา ผกกด เตยหอม ผกเหลยง จก ชะอม ลนฟา พรกไทย ใบกระพอ

พชสมนไพร และไผลมแลง

คอกเลยงสตวเคยวเออง ในพนท 800 ตารางเมตร มการเลยงโค และคอกเลยงสตวปก ขนาด 500 ตารางเมตร เลยงไกพนเมอง ไกเบตง ไกไข และหาน โดยใชหญาเนเปยรปากชอง 1 หมกผสมอาหารส าเรจเพอลดตนทนคาอาหาร และใชมลสตวเปนวตถดบในการผลตแกสชวภาพ ปยอนทรยทไดใชในการปรบปรงดนปลกตนไม เพอเปนรมเงาแกสตวเลยง ไดแก ตนจก และเสาวรส และขดบอน าขนาดความจ 90ลกบาศกเมตร เพอเปนแหลงน าส าหรบสตวเลยง

สระเกบน าในพนทแปลงความจ 3,000 ลกบาศกเมตร เปนแหลงน าเพอใชในกจกรรมการผลตในพนททงหมด และกจกรรมการเลยงปลาเพอการบรโภค ปลกพชเพอสรางรมเงาบรเวณ

ขอบบอ ไดแก มะพราว สะเดาเทยม และไผกอ

ปลกออยคนน า โดยการจดการใหน าชลประทานอยางประหยด ใชพนทแปลงปลกขนาด900 ตารางเมตร ระยะปลก 2.0 x 2.5 เมตร ปลกผกรวมในแปลง โดยใชรมจากกอกลวยและหมอนกนผล พนทแปลงปลกขนาด 180 ตารางเมตร

แปลงปลกหญาแฝกเพอลดการชะลางพงทลายของขอบสระเกบน า และการใชหญาแฝกในการรกษาความชนดนบรเวณแปลงปลกพช

กจกรรมท 3 ใชน านอย ออยแสนหวาน

กจกรรมท 4 โรงปยอนทรย แลมชวต

กจกรรมท 5 สระน าพอเพยง หลอเล ยงชว

กจกรรมท 6 แฝกแลดน ถนความช น

บอแกสชวภาพ

น าหมกชวภาพ

จดท าแปลงนาขาวทท าการปลกโดยการใชน าชลประทานทเหมาะสม ในพนท 2.5 ไร และขดรองเพอเลยงปลาในนาขาว โดยมการปลอยปลาหลากชนดในระหวางการปลกขาว ไดแก

ปลาดก ปลานล และปลาตะเพยน

จดท าแปลงปลกพชผสมผสาน ไมกนไดและไมใชสอย โดยอาศยการพงพากนตามล าดบความสงของตนพช มพชปลก ไดแก ผกเหรยง หมาก มะพราว เงาะ มงคด มะมวงสามฤด สมควาย

ลกหวา ละมด ตะลงปลง ลนฟา สะเดา มะมด ตะเคยน สก เหลยง และกนเกรา

ปลกยางพารา โดยใชระยะหางระหวางตน 4 x 10 เมตร และท าการปลกพชแซมในแปลงยางพาราเพอชวยเสรมรายไดในแปลง ไดแก สละอนโด ลนฟา หมาก และผกเหลยง 50 ตน

กจกรรมท 7 วะดซง มนคงม

กจกรรมท 8 พชแซมยาง สรางมลคา

กจกรรมท 9 ในน ามปลา ในนามขาว

โปรแกรมการศกษาดงาน ครงวน และเตมวน

โปรแกรมการศกษาดงาน สองวน หนงคน

ฐานเรยนรแปลงตนแบบเพอเพมศกยภาพดานการใชน าชลประทานของพชภายใตเกษตรทฤษฎใหมและเกษตรปลอดภย สถานทดลองการใชน าชลประทานท 7 (ปตตาน) เปนฐานการเรยนร ทจดไวส าหรบการเขาศกษาเรยนรและรวมท ากจกรรม ไดหลากหลายกลมเปาหมาย ทงนกเรยน นกศกษา ยวชลกร เกษตรกร เจาหนาทหนวยงานตางๆ ทงทเขามาเดยว กลมยอยหรอกลมใหญ มเวลาเรยนรนอยและมเวลาเรยนรมาก โดยสถานทดลองการใชน าชลประทานท 7 (ปตตาน) มการจดท าโปรแกรมการเขาศกษาเรยนร ไวเพอใหกลมเปาหมายทเขามาเปนกลม เลอกเวลาและกจกรรม ตามความสนใจของกลมเองได

ผลกระทบจากการระบายน าทาเทอกนาหวานน าตมทมผลตอคลองชลประทานและการอนรกษดนและน า ปท 2

อดมเกยรต เกดสม1, ราเชนทร พนธรกษ1, สมชาย ชมโจม1, เสกสม พฒนพชย2 ณฐพชร วงษศภลกษณ3

และ ศภชย แกวล าใย3

บทคดยอ

ผลกระทบจากการระบายน าท าเทอกนาหวานน าตมทมผลตอคลองชลประทานและการอนรกษ ดนและน า ป ท 2 ด าเนนการทดลองทสถานทดลองการใชน าชลประทานท 8 (นครศรธรรมราช) จงหวดนครศรธรรมราช ระหวางวนท 19 มกราคม 2558 ถง วนท 5 มถนายน 2558 รวม 138 วน โดยมวตถประสงค เพอศกษาผลกระทบจากการระบายน าท าเทอกนาหวานน าตมทมผลตอการตนเขนของคลองชลประทาน เพอศกษาผลกระทบจากการระบายน าท าเทอกนาหวานน าตมทมผลตอการอนรกษดนและน า เพอศกษาหาระยะเวลาทเหมาะสมในการระบายน าหลงท าเทอกนาหวานน าตม น าชลประทานทใชในการท าเทอกสทธ 188 มลลเมตร ปรมาณน าระบายออก เทากบ 87 มลลเมตร วางแผนทดลองแบบสมในบลอกสมบรณ (RCBD) ประกอบดวย 4 วธการทดลอง 4 ซ า โดยมวธการทดลองดงน 1) ระบายน าหลงจากท าเทอกแลวทนท, 2) ระบายน าหลงจากท าเทอกแลว 1 วน, 3) ระบายน าหลงจากท าเทอกแลว 2 วน และ 4) ระบายน าหลงจากท าเทอกแลว 3 วน จากผลการทดลองพบวา วธการทดลองทระบายน าหลงจากท าเทอกแลวทนท มน าหนกแหงตะกอนแขวนลอยสงสดเทากบ 639.26 กก./ไร แตกตางอยางมนยส าคญยงกบวธการระบายน าหลงท าเทอกแลว 1, 2 และ 3 วน ซงพบวามน าหนกแหงตะกอนแขวนลอยนอยมากเพยง 3.05, 2.88 และ 3.24 กก./ไร ตามล าดบ ซงตะกอนแขวนลอยทปะปนมากบน าระบายหลงท าเทอกอาจเกดการทบถมกน และสงผลกระทบตอการตนเขนของคลองชลประทาน นอกจากนยงสงผลตอการอนรกษดนและน า ทงในดานการสญเสยหนาดนในรปตะกอนแขวนลอยทระบายไปกบน าท าเทอก และคณภาพน าของน าท าเทอกทระบายลงสคลองชลประทานทไมคอยไดมาตรฐานคณภาพน าทงในทางน าชลประทานดวย

ดงนน ระยะเวลาทเหมาะสมในการระบายน าหลงท าเทอกนาหวานน าตม คอ วธการทดลองทระบายน าหลงท าเทอกแลว 1 วน เหมาะสมทสดและเปนวธการทเกษตรกรในพนทยอมรบได

คาสาคญ: นาหวานน าตม, การอนรกษดนและน า, ตะกอน, การระบายน า

1 สถานทดลองการใชน าชลประทานท 8 (นครศรธรรมราช) จ.นครศรธรรมราช 801902 สถานทดลองการใชน าชลประทานท 7 (ปตตาน) จ.ยะลา 801903 สวนการใชน าชลประทาน ส านกบรหารจดการน าและอทกวทยา กรมชลประทาน กรงเทพฯ 10300

ABSTRCT

The experiment was conducted at Irrigation Water Management Experiment Station 8 (Nakhon Si Thammarat), Nakhon Si Thammarat province during 19 January to 5 June 2015 at 138 day of studied. Randomized Complete Block Design (RCBD) with 4 replication was used having 4 time of drainage water from paddy field namely; 1) immediately drainage after plot preparing, 2) drainage after plot preparing at 1 day, 3) drainage after plot preparing at 2 day, 4) drainage after plot preparing at 3 day. The aims of this research were to evaluate the optimum time to drainage water from paddy field after plot preparing and effect of drainage water from paddy field to soil and water conservation. Total water used of plot preparing 188 mm. and drainage 87 mm. The results shows that the immediately drainage after plot preparing gave the highest dry weight of sediment, having 639.26 kg/rai which was significantly (p<0.01) higher than that drainage after plot preparing at 1, 2 and 3 day (3.05, 2.88 and 3.24 kg/rairespectively). Moreover the immediately drainage after plot preparing having impact of shoal to irrigation canal, sediment loss, soil erosion, soil fertility losses and impact to quality of irrigation water. We conclude that in drainage after plot preparing at 1 day had optimum time to drainage water from paddy field.

Keywords: Broadcast wet-seeded rice, Soil and water conservation, sediment, Drainage

Effect of drainage water from paddy field to irrigation canal,soil and water conservation (2nd year)

Udomkiat Kerdsom1, Rachen Phantharak1, Somchai Chumjom1, Seksom Patanapichai2

Natthapat Wongsupaluk3 and Suphachai Kaewlumyai3

1Irrigation Water Management Experiment Station 8 (Nakhon Si Thammarat), Nakhon Si Thammarat, 801902Irrigation Water Management Experiment Station 7 (Pattani), Yala, 950003Irrigation Water Management Division, Bureau of Water Management and Hydrology, Royal Irrigation Department, Bangkok, 10300

คานา

ประเทศไทย จดเปนประเทศผสงออกขาวเปนรายใหญของโลก น ารายไดเขาสประเทศปละหลายหมนลานบาท ปจจบนมพนทในการท านา 69.03 ลานไร แยกเปนนาป 60.54 ลานไร และนาปรง 8.49 ลานไร ตามล าดบ (ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2558) โดยสวนใหญการท านาปรงในเขตชลประทาน เกษตรกรจะนยมท านาหวานน าตม ซงในกระบวนการเตรยมแปลงนาหวานน าตมจะมการระบายน าหลงการท าเทอกลงสแมน า ล าคลอง ล าหวย รวมทงรองน าตามธรรมชาตและคลองชลประทานทสรางขน มผลท าใหเกดการทบถมของตะกอนทปะปนมากบน าระบาย ตลอดจนสงผลตอความอดมสมบรณของดนลดลง เนองจาการสญเสยหนาดนในรปตะกอนทตดออกไปกบการระบายน าหลงการท าเทอกนาหวานน าตม ซงนอกจากจะท าใหความอดมสมบรณของดนลดลงแลว ยงมผลท าใหเกดการตนเขนของคลองชลประทานและมผลตอคณภาพน าในคลองชลประทานอนเนองมาจากตะกอนทตดออกไปกบการระบายน าหลงการท าเทอกนาหวานน าตม การตนเขนของคลองชลประทาน ท าใหประสทธภาพการระบายน าลดลง เกดน าทวมในฤดฝนและขาดแคลนน าในฤดแลง ท าใหตองเสยเงนงบประมาณเปนจ านวนมากในการขดลอกคลองชลประทาน โดยประภสร (2541)ไดท าการศกษาการใชประโยชนทดนในพนททมความลาดชนสง ปราศจากการจดท าระบบอนรกษดนและน า ท าใหเกดการชะลางพงทลายและตะกอนถกพดพาไปจากพนทลมน าเปนปรมาณมาก พบวาปรมาณตะกอนแขวนลอยและตะกอนจม มคาเฉลย 31.50 กก./ไร/ป ธาตอาหารทถกพดพาลงสล าน า คอ ธาตไนโตรเจนเฉลย 0.26 กก./ไร/ป เทยบเทากบปยแอมโมเนยมซลเฟต 1.23 กก./ไร/ป คดเปนราคาปยเทากบ 3.66 บาท/ไร/ป ธาตฟอสฟอรสเฉลย 0.04 กก./ไร/ป เทยบเทากบปยทรปเปลซเปอรฟอสเฟต 0.17 กก./ไร/ป คดเปนราคาปยเทากบ 1.46 บาท/ไร/ป ธาตโพแตสเซยม 0.87 กก./ไร/ป เทยบเทาปยโพแตสเซยมคลอไรด 1.75 กก./ไร/ป คดเปนราคาปยเทากบ 8.16 บาท/ไร/ป เปนการสญเสยธาตอาหารหลกคดเปนมลคาทงสน 13.28 บาท/ไร/ป

ดงนนการศกษาวจยนจงมวตถประสงค เพอศกษาผลกระทบจากการระบายน าท าเทอกนาหวานน าตมทมผลตอการตนเขนของคลองชลประทาน เพอศกษาผลกระทบจากการระบายน าท าเทอกนาหวานน าตมทมผลตอการอนรกษดนและน า เพอศกษาหาระยะเวลาทเหมาะสมในการระบายน าหลงท าเทอกนาหวานน าตม ส าหรบใชเปนแนวทางในการระบายน าหลงท าเทอกนาหวานน าตม เพอลดปญหาการตนเขนของคคลองระบายน า และสงน าชลประทาน จากตะกอนทปะปนมากบน าระบายหลงท าเทอก ชวยลดคาใชจายงบประมาณแผนดนในการขดลอกคคลอง ลดปญหาการสญเสยความอดมสมบรณและธาตอาหารทเปนประโยชนตอพชในพนทท านา หรอแกไขปญหาการใชน าชลประทาน กรณทมอยจ ากดใหมประสทธภาพสงสด ซงจะสงผลใหพนทเพาะปลกไดรบปรมาณน าทเพยงพอตอความตองการของพช หรอเปนการน าไปสการเพมพนทเพาะปลกขาวในเขตพนทชลประทาน และเปนแนวทางในการอนรกษดนและน าในเขตพนทปลกขาว ท าใหรอบเวรในการสงน านอยลง ชวยลดการสญเสยของหนาดน ลดการสญเสยความอดมสมบรณของดนในพนทท านา โดยเฉพาะในแหลงน าทมน าชลประทานจ ากด และเปนแนวทางในการสงเสรมแนะน าใหกบเกษตรกรตอไป

อปกรณและวธการทดลอง

อปกรณ1. เมลดพนธขาวปทมธาน 12. ปยและสารเคมปองกนก าจดศตรพช3. วสดและอปกรณทางการเกษตรตาง ๆ4. เครองชงน าหนก5. เครองมอตรวจวดขอมลอตนยมวทยา6. อปกรณอน ๆ

วธการทดลองผลกระทบจากการระบายน าท าเทอกนาหวานน าตมทมผลตอคลองชลประทาน และการอนรกษ

ดนและน า ปท 2 ด าเนนการทดลองทสถานทดลองการใชน าชลประทานท 8 (นครศรธรรมราช) อ าเภอเชยรใหญ จงหวดนครศรธรรมราช ตงอยทเสนรง (latitude) 08o 09/ 13.4// เหนอ เสนแวง (longitude) 100o 06/ 28.4// ตะวนออก และสงจากระดบน าทะเล + 2.53 เมตร ระหวางวนท 19 มกราคม 2558 ถง 5 มถนายน 2558 ดนในแปลงทดลองเปนดนเนอละเอยด มชนดเนอดนเปนดนเหนยว มปฏกรยาดน เปนกลาง ไดท าการทดลองในแปลงปลกขาว ขนาดพนทแปลงทดลองจ านวน 2 ไร ไดท าการไถดะ, ไถแปร และใหน าเพอใชในการท าเทอก ปรมาณ 188 มลลเมตร ปรมาณน าระบาย เทากบ 87 มลลเมตรแลวท าเทอก, คราด หลงจากท าเทอกเสรจแลว ท าการวางถงทดลองขนาดกวาง 1.2 เมตร ยาว 1.2 เมตร สง 0.60 เมตร ตามผงทก าหนดไว โดยฝงลกลงไปในดน 0.30 เมตร แลวท าการระบายน าท าเทอกตามวธทก าหนด โดยการใชปมสบน าแบบพลาสตก สบน าท าเทอกเพอระบายออกจากถง อตราการไหลซมของน าผานดนชามาก ดนมคณสมบตทางเคมและฟสกสบางประการ ดงน pH = 6.2, Organic matter (OM)= 2.7 %, EC = 1.0 มลลโมห/เซนตเมตร และมความชนในดนทจดความชนสนาม (Field Capacity, FC) และจดเหยวถาวร (Permanent Wilting Point, PWP) เทากบ 38.9 และ 22.3 % ตามล าดบ คณภาพน าชลประทานทใชในการท าเทอก มคา Total Dissolved Solids 0.152 ppm., คา Salinity 0.11 กรม/ลตร, คา Dissolved Oxygen 35.8 %, คา pH =5.03 และคา Electrical conductivity 0.233 ไมโครซเมนต/เซนตเมตร

วางแผนการทดลองแบบ RCBD (Randomized Complete Block Design) ประกอบดวย 4 วธการทดลอง 4 ซ า ท าการศกษาผลกระทบจาการระบายน าท าเทอกนาหวานน าตมทมผลตอคลองชลประทานและการอนรกษดนและน า เพอศกษาระยะเวลาทเหมาะสมในการระบายน าหลงท าเทอกนาหวานน าตม โดยมวธการทดลองดงน

วธการท 1 ระบายน าหลงจากท าเทอกทนทวธการท 2 ระบายน าหลงจากท าเทอกแลว 1 วนวธการท 3 ระบายน าหลงจากท าเทอกแลว 2 วนวธการท 4 ระบายน าหลงจากท าเทอกแลว 3 วน

การเกบขอมล

เกบขอมลปรมาณน าทให ขอมลอตนยมวทยา ผลวเคราะหคณภาพน าทใชท าเทอกกอนสงน าเขาแปลงทดลองและคณภาพน าระบายหลงท าเทอก ปรมาณตะกอนทปะปนมากบน าระบายหลงการท าเทอก ท าการวเคราะหขอมลโดยใช Analysis of variance ตามแผนการทดลองแบบ RCBD และเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยโดยวธ LSD (Least Significant Difference)

ผลการทดลองและวจารณ

น าหนกแหงตะกอนแขวนลอยจากตารางท 1 พบวา วธการระบายน าหลงจากท าเทอกทนท มน าหนกแหงตะกอนแขวนลอย

เฉลยมากทสด 4.5924 กรม/ลตร แตกตางอยางมนยส าคญยงกบวธการระบายน าหลงท าเทอกแลว 1, 2 และ 3 วน ซงพบน าหนกแหงตะกอนแขวนลอยเฉลยนอยมากเพยง 0.0219, 0.0207 และ 0.0233 กรม/ลตร ตามล าดบ และจากขอมลการศกษาความตองการน าชลประทานทใชในการท าเทอกทสถานทดลองการใชน าชลประทานท 8 (นครศรธรรมราช) พบวามน านอนแปลงปรมาณ 87 มลลเมตร แสดงวา พนทนาหวานน าตม 1 ไร มน าท าเทอกระบายออกถงคลองระบายน าชลประทาน เทากบ 139,200 ลตร (น าระบายออก 87 มลลเมตร) หรอ 139.2 ลบ.ม./ไร ซงจะมตะกอนแขวนลอยเทากบ 639.26 กก./ไร โดยตะกอนแขวนลอยนจะท าใหคลองชลประทานเกดการตนเขน สงผลตอประสทธภาพในการระบายน าลดลง อาจเกดน าทวมในฤดฝนและขาดแคลนน าในฤดแลง เนองจากเกบกกน าไดนอยลง ท าใหตองเสยเงนงบประมาณเปนจ านวนมากในการขดลอกคลองชลประทาน สวนวธการระบายน าหลงท าเทอกแลว 1, 2 และ 3 วน จะมตะกอนแขวนลอยเทากบ 3.05, 2.88 และ 3.24 กก./ไร ตามล าดบออกซเจนทละลายในน า (DO)

เมอเปรยบเทยบคาเฉลยออกซเจนทละลายในน าของวธการระบายน าหลงท าเทอกในแตละวธการ (ตารางท 1) พบวา วธการระบายน าหลงจากท าเทอกทนท มคาออกซเจนทละลายในน าเฉลยคอนขางต า เทากบ 1.67 % มความแตกตางทางสถตอยางมนยส าคญยงกบวธการระบายน าหลงท าเทอกแลว 1, 2 และ 3 วน ซงตรวจพบคาออกซเจนทละลายในน าเฉลยคอนขางสง เทากบ 94.15, 63.90 และ 65.25 % ตามล าดบคาความเปนกรดเปนดาง (pH)

จากตารางท 1 พบวา คาเฉลยความเปนกรดเปนดางของน าในวธการระบายน าหลงจากท าเทอกทนทต าสด เทากบ 6.73 แตกตางอยางมนยส าคญยงกบวธการระบายน าหลงท าเทอกแลว 1, 2 และ 3 วน ซงมคาความเปนกรดเปนดางเฉลย เทากบ 7.05, 7.10 และ 7.25 ตามล าดบ อยางไรกตาม พบวา ความเปนกรดเปนดางของน าในทกวธการทดลองมคาตามมาตรฐานคณภาพน าทงในทางชลประทาน โดย วมลมาศ (มปป.) ไดกลาววา น าชลประทานทเหมาะสมส าหรบใชเพาะปลกพชมคา pH อยระหวาง 6.5 - 8.5

คาความนาไฟฟา (EC)จากตารางท 1 พบวา คาความน าไฟฟาเฉลยของน าระบายหลงท าเทอกในทกวธการทดลอง

ไมมความแตกตางกนทางสถต โดยมคาความน าไฟฟาเฉลยอยในชวง 560.25 - 644.50 ไมโครโมห/เซนตเมตร โดยมคาตามมาตรฐานคณภาพน าทงในทางชลประทาน ซงก าหนดคา EC ไมเกน 2,000 ไมโครโมห/เซนตเมตร (เบญจน, 2556) อยางไรกตาม พบวาคาความน าไฟฟาเฉลยของน าระบายหลงท าเทอก 1 วนมคาต ากวาวธการอนๆความเคม (Salinity)

เมอเปรยบเทยบคาเฉลยความเคมของวธการระบายน าหลงท าเทอกในแตละวธการ (ตารางท 1) พบวา ทกวธการระบายน าหลงท าเทอก มคาความเคมหรอปรมาณของเกลอแกง (โซเดยมคลอไรด) ทละลายอยในน าเฉลยระหวาง 0.268 - 0.305 กรม/ลตร โดยไมมความแตกตางกนทางสถต และมคาตามมาตรฐานคณภาพน าทงในทางชลประทาน (มคานอยกวา 1.0 กรม/ลตร) อยางไรกตาม พบวา คาเฉลยของปรมาณเกลอแกงทละลายอยในน า ของวธการระบายน าหลงท าเทอก 1 วน มคาต ากวา ทง 3 วธการทดลองคาของแขงทละลายไดท งหมด (TDS)

จากตารางท 1 พบวา คาเฉลยของแขงทละลายไดทงหมด (TDS) ของน าระบายหลงท าเทอกในทกวธการทดลอง ไมมความแตกตางกนทางสถต โดยมคาเฉลยอยระหวาง 280.25 - 322.50 มลลกรม/ลตร ซงมคาตามมาตรฐานคณภาพน าทงในทางชลประทาน (ไมมากกวา 1,300 มลลกรม/ลตร) แคลเซยม (Ca)

เมอเปรยบเทยบคาเฉลยแคลเซยม (Ca) ของวธการระบายน าหลงท าเทอกในแตละวธการ (ตารางท 1) พบว า คาเฉลยแคลเซยมของน าระบายหลงท าเทอกในทกว ธ การทดลอง ไมมความแตกตางกนทางสถต โดยมคาเฉลยระหวาง 26.85 - 33.05 มลลกรม/ลตร ซงมคาตามมาตรฐานน าชลประทานในดานการเกษตร (ไมมากกวา 40 มลลกรม/ลตร)แมกนเซยม (Mg)

จากตารางท 1 พบวา คาเฉลยแมกนเซยม มความแตกตางกนทางสถตอยางมนยส าคญ โดยพบวา วธการทดลองทระบายน าหลงจากท าเทอกแลว 3 วน เฉลยมากทสด 28.80 ppm. รองลงมาไดแก วธการระบายน าหลงจากท าเทอกแลวทนท มคาแมกนเซยมเฉลย เทากบ 27.95 ppm. สวนวธการระบายน าหลงท าเทอกแลว 2 วน และ 1 วน มคาเฉลยของแมกนเซยม เทากบ 24.20 และ 22.35 ppm. ตามล าดบ นอกจากนยงพบวา คาเฉลยแมกนเซยมของน าระบายหลงท าเทอกในทกวธการทดลอง มคาเกนมาตรฐานน าชลประทานในดานการเกษตรซงก าหนดคาแมกนเซยมไวไมมากกวา 20 มลลกรม/ลตร (หรอ ppm.)

โซเดยม (Na)เมอเปรยบเทยบคาโซเดยมเฉลยของน าระบายหลงท าเทอกในแตละวธการ (ตารางท 1) พบวา

คาโซเดยมเฉลยของน าระบายหลงท าเทอกในทกวธการทดลอง ไมมความแตกตางกนทางสถต โดยมคาเฉลยระหวาง 56.58 – 64.85 ppm. ซงเกนมาตรฐานน าชลประทานในดานการเกษตรทก าหนดคาโซเดยมไวไมมากกวา 10 มลลกรม/ลตร (หรอ ppm.)

โพแทสเซยม (K)จากตารางท 1 พบวา คาโพแทสเซยมเฉลยของน าระบายหลงท าเทอกในทกวธการทดลอง

ไมมความแตกตางกนทางสถต โดยมคาเฉลยระหวาง 3.50 – 4.00 ppm.

ไบคารบอเนต (HCO3)เมอเปรยบเทยบคาไบคารบอเนตเฉลยของน าระบายหลงท าเทอกในแตละวธการ (ตารางท 1)

พบวา คาไบคารบอเนตเฉลย มความแตกตางกนทางสถตอยางมนยส าคญ โดยพบวา วธการระบายน าหลงจากท าเทอกทนท มคาไบคารบอเนตเฉลยสงสดเทากบ 277.43 ppm. รองลงมาไดแก วธการระบายน าหลงจากท าเทอกแลว 3 วน มคาเฉลยเทากบ 250.45 ppm. สวนวธการระบายน าหลงจากท าเทอกแลว 2 และ 1 วน มคาเฉลยเทากบ 227.28 และ 205.90 ppm. ตามล าดบ แตอยางไรกตาม พบวา คาไบคารบอเนตเฉลยของน าระบายหลงท าเทอกในทกวธการทดลองมคาตามมาตรฐานน าชลประทานในดานการเกษตร ทก าหนดคาไวไมมากกวา 480 มลลกรม/ลตร (หรอ ppm.)

คลอไรด (Cl)จากตารางท 1 พบวา คาคลอไรดเฉลย มความแตกตางกนทางสถตอยางมนยส าคญ

โดยพบวา วธการระบายน าหลงท าเทอกแลว 3 วน มคาคลอไรดเฉลยสงสดเทากบ 71.45 ppm. รองลงมาไดแก วธการระบายน าหลงท าเทอกแลว 2 วน มคาเฉลยเทากบ 63.90 ppm. สวนวธการระบายน าหลงท าเทอกแลว 1 วน และระบายน าหลงท าเทอกแลวทนทมคาเฉลยเทากบ 60.70 และ 58.43 ppm. ตามล าดบ แตอยางไรกตาม พบวา คาคลอไรดเฉลยของน าระบายหลงท าเทอกในทกวธการทดลองมคาตามมาตรฐานน าชลประทานในดานการเกษตร ทก าหนดคาไวไมมากกวา 750 มลลกรม/ลตร (หรอ ppm.)

ซลเฟต (SO4)เมอเปรยบเทยบคาซลเฟตเฉลยของน าระบายหลงท าเทอกในแตละวธการ (ตารางท 1) พบวา

คาซลเฟตเฉลยมความแตกตางกนทางสถตอยางมนยส าคญยง โดยพบวา วธการทดลองทระบายน าหลงจากท าเทอกแลว 3 วน มคาซลเฟตเฉลยสงสดเทากบ 21.10 ppm. รองลองมาไดแก วธการทดลองทระบายน าหลงจากท าเทอกแลว 2 วน มคาเฉลยเทากบ 16.68 ppm. สวนวธการระบายน าหลงท าเทอกแลว 1 วน และระบายน าหลงท าเทอกแลวทนท มคาเฉลยเทากบ 13.20 และ 2.40 ppm. ตามล าดบ แตอยางไรกตาม พบวา คาซลเฟตเฉลยของน าระบายหลงท าเทอกในทกวธการทดลองมคาตามมาตรฐานน าชลประทานในดานการเกษตร ทก าหนดคาไวไมมากกวา 400 มลลกรม/ลตร (หรอ ppm.)

Sodium Adsorption Ratio (SAR) จากตารางท 1 พบวา คา SAR มความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยพบวา วธการระบายน า

หลงจากท าเทอกแลว 3 และ 2 วน มคาเฉลยเทากบ 2.025 และ 2.025 มลลสมมลยตอลตร สวนวธการระบายน าหลงท าเทอกแลว 1 วน และระบายน าหลงท าเทอกแลวทนท มคาเฉลยเทากบ 1.925 และ 1.825 มลลสมมลยตอลตร ตามล าดบ ซงมคาตามมาตรฐานน าชลประทานในดานการเกษตร (ไมมากกวา 4 มลลสมมลยตอลตร)Soluble Sodium Percentage (SSP)

จากตารางท 1 พบวา คา SSP มความแตกตางกนทางสถตอยางมนยส าคญ โดยพบวา วธการระบายน าหลงจากท าเทอกแลว 2 วน และวธการระบายน าหลงจากท าเทอกแลว 1 วน มคาเฉลยใกลเคยงกนเทากบ 42.50 และ 42.25 % ตามล าดบ สวนวธการระบายน าหลงจากท าเทอกแลว 3 วน และวธการระบายน าหลงจากท าเทอกทนท มคาเฉลยเทากบ 41.75 และ 39.25 % ตามล าดบ ซงมคาตามมาตรฐานน าชลประทานในดานการเกษตร (ไมมากกวา 60 %)

จากผลการว เคราะห ผลกระทบจากการระบายน าท าเทอกนาหวานน าตมทมผลตอคลองชลประทาน และการอนรกษดนและน า ปท 2 พบวา น าหนกตะกอนแขวนลอย, คาออกซเจนทละลายในน า (DO), คาความเปนกรดเปนดาง (pH), และซลเฟต (SO4) ของวธการระบายน าหลงท าเทอกมความแตกตางอยางมนยส าคญยงทางสถต สวนคาแมกนเซยม (Mg), ไบคารบอเนต (HCO3), คลอไรด (Cl), Sodium Adsorption Ratio (SAR) และ Soluble Sodium Percentaqe (SSP) มความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต ส าหรบคาความน าไฟฟา (EC), ความเคม (Salinity), คาของแขงทละลายทงหมด (TDS), แคลเซยม (Ca), โซเดยม (Na) และโพแทสเซยม (K) ไมมความแตกตางกนทางสถต จากการทดลองในครงน ระยะเวลาทเหมาะสมในการระบายน าหลงท าเทอกนาหวานน าตม วธการทดลองทระบายน าหลงจากท าเทอกแลว 1-3 วน มแนวโนมทจะท าใหลดผลกระทบจากการระบายน าท าเทอกนาหวานน าตมทมผลตอคลองชลประทาน และการอนรกษดนและน ามากกวาการระบายน าหลงจากท าเทอกแลวทนท

เอกสารอางอง

เบญจน เครอแกว. 2556. คมอการตรวจสอบคณภาพน าชลประทาน. ส านกบรหารจดการน าชลประทาน กรมชลประทาน. 16น.

ประภสสร จนดาพล. 2541. การศกษาลกษณะอทกวทยาและการพฒนาดนตะกอน ตลอดจนธาตอาหารทส าคญในพนทลมน าหวยหมาง อ าเภอหลงสวน จงหวดชมพร. กองอนรกษดนและน า กรมพฒนาทดน : 2 หนา

วมลมาศ สตารตน. มปป. ความรเบองตนเกยวกบคณภาพน า. (ระบบออนไลน).แหลงขอมล: http://kmcenter.rid.go.th/kmc17/data/Knowledge/Studies and research/Manual/040756-02.pdf (25 เมษายน 2559).

ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร. 2558. สถานการณสนคาเกษตรทส าคญและแนวโนม ป 2559.(ระบบออนไลน). แหลงขอมล:http://www.oae.go.th/download/document_tendency/ journalofecon2559.pdf(25 เมษายน 2559).

สรปผลการทดลอง

จากการศกษาเรอง ผลกระทบจากการระบายน าท าเทอกนาหวานน าตมทมผลตอคลองชลประทาน และการอนรกษดนและน า พบวาวธการทดลองทระบายน าหลงจากท าเทอกแลวทนท มน าหนกแหงตะกอนแขวนลอยสงสดเทากบ 639.26 กก./ไร แตกตางอยางมนยส าคญยงกบวธการระบายน าหลงท าเทอกแลว 1, 2 และ 3 วน ซงพบวามน าหนกแหงตะกอนแขวนลอยนอยมากเพยง 3.05,2.88 และ 3.24 กก./ไร ตามล าดบ ซงตะกอนแขวนลอยทปะปนมากบน าระบายหลงท าเทอกอาจเกดการทบถมกน และสงผลกระทบตอการตนเขนของคลองชลประทาน นอกจากนยงสงผลตอการอนรกษดนและน า ทงในดานการสญเสยหนาดนในรปตะกอนแขวนลอยทระบายไปกบน าท าเทอก และคณภาพน าของน าท าเทอกทระบายลงสคลองชลประทานทไมคอยไดมาตรฐานคณภาพน าทงในทางน าชลประทาน ดงนนวธการระบายน าหลงจากท าเทอกแลว 1 วน เปนระยะเวลาทเหมาะสมทสดส าหรบการระบายน าหลงท าเทอกนาหวานน าตม และเปนวธการทเกษตรกรในพนทยอมรบได

ดชนคณภาพน า หนวยคามาตรฐาน

น าชลประทานในดานการเกษตร

คามาตรฐานคณภาพน าท งในทางน าชลประทาน

คาความเปนกรดเปนดาง

คาความน าไฟฟา

คาความเคม

คาของแขงทละลายไดทงหมด

แคลเซยม

แมกนเซยม

โซเดยม

โพแทสเซยม

ไบคารบอเนต

คลอไรด

ซลเฟต

SAR

SSP

-

ไมโครโมห/ซม.

กรม/ลตร

มลลกรมตอลตร (หรอ ppm)

มลลกรมตอลตร (หรอ ppm)

มลลกรมตอลตร (หรอ ppm)

มลลกรมตอลตร (หรอ ppm)

มลลกรมตอลตร (หรอ ppm)

มลลกรมตอลตร (หรอ ppm)

มลลกรมตอลตร (หรอ ppm)

มลลกรมตอลตร (หรอ ppm)

มลลสมมลยตอลตร

%

6.5-8.5

ไมมากกวา 40

ไมมากกวา 20

ไมมากกวา 10

ไมมการก าหนดคาไว

ไมมากกวา 480

ไมมากกวา 750

ไมมากกวา 400

ไมมากกวา 4

ไมมากกวา 60

ไมมากกวา 2,000

ไมมากกวา 1.0

ไมมากกวา 1,300

ตารางท 2 แสดงมาตรฐานน าชลประทานในดานการเกษตร และมาตรฐานคณภาพน าท งในทางน าชลประทาน

ทมา : เบญจน (2556)

ภาพกจกรรมการปฏบตงานโครงการวจย ผลกระทบจากการระบายน าทาเทอก นาหวานน าตมทมผลตอคลองชลประทาน และการอนรกษดนและน า ปท 2

ภาพการเตรยมแปลงทดลอง

ภาพการเกบตวอยางน าส าหรบวเคราะหคณภาพน าและตะกอนแขวนลอย

ภาพการวเคราะหหาปรมาณตะกอนแขวนลอย และการเกบขอมลการเจรญเตบโตของขาว

ความเปนมา

เนองจากประเทศไทยมการระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 มาตงแตเดอนธนวาคม 2562และมยอดผตดเชอสะสมเพมมากขนเรอยๆ ทางกระทรวงเกษตรและสหกรณจงไดมอบหมายใหทกสวนราชการภายใตสงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณ จดท าค าสงใหจดตงศนยประสานการปฏบตภายใตสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา2019 (COVID-19) ระดบกรมทงนเพอใหกรมชลประทานมหนวยงานทท าหนาทประสานการปฏบตภายใตสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (COVID-19) ใหเปนไปตามมตคณะรฐมนตร ประกาศมาตรการเฝาระวง ปองกน และการเตรยมความพรอมในการรองรบสถานการณการระบาดโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (COVID-19) กระทรวงเกษตรและสหกรณ นโยบายหรอขอสงการของศนยประสานการปฏบตภายใตภายใตสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (COVID-19) กระทรวงเกษตรและสหกรณ ใหเปนไปดวยความเรยบรอยและมประสทธภาพ อาศยอ านาจตามความในมาตรา 32 และมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 โดยมค าสงดงตอไปน

1. ใหจดตงศนยประสานการปฏบตภายใตสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา2019 (COVID-19) กรมชลประทาน ขนในกรมชลประทาน ทงนการก าหนดแนวทางการด าเนนการใดๆ ในนามของศนยประสานการปฏบตภายใตสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (COVID-19) กรมชลประทาน ใหถอเปนแนวทางปฏบตของศนยประสานการปฏบตภายใตสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา2019 (COVID-19)กรมชลประทานชดน และยงมผลบงคบใชตอไปจนกวาจะมการเปลยนแปลง

2. ใหมคณะท างานปฏบตงานประจ าศนยประสานการปฏบตภายใตสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (COVID-19)กรมชลประทาน โดยมองคประกอบและอ านาจหนาท ดงน

องคประกอบ

4. ด าเนนการอนๆ ตามทคณะกรรมการเฉพาะกจเพอบรหารจดการตามมาตรการปองกนการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (COVID-19) กรมชลประทาน มอบหมาย

3. ใหค าแนะน า ตอบขอซกถาม เกยวกบแนวทางการด าเนนงานตามทศนยประสานการปฏบตภายใตสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (COVID-19) กระทรวงเกษตรและสหกรณและศนยประสานการปฏบตภายใตสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (COVID-19) กรมชลประทาน ก าหนด

2. รวบรวมผลการด าเนนการในภาพรวมของกรมชลประทาน ตามนโยบายหรอขอสงการของศนยประสานการปฏบตภายใตสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (COVID-19) กระทรวงเกษตรและสหกรณ และมาตรการทศนยประสานการปฏบตภายใตสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (COVID-19) กรมชลประทาน ก าหนด พรอมทงสรปรายงานผลการด าเนนการเสนอคณะกรรมการเฉพาะกจเพอบรหารจดการตามมาตรการปองกนการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (COVID-19) กรมชลประทาน และศนยประสานการปฏบตภายใตสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (COVID-19) กระทรวงเกษตรและสหกรณ

1. ประสานงานกบศนยประสานการปฏบตภายใตสถานการณการแพรระบาดของโรคตดตอเชอไวรสโคโรนา 2019 (COVID-19) กระทรวงเกษตรและสหกรณ และศนยประสานคณะกรรมการเฉพาะกจเพอบรหารจดการตามมาตรการปองกนการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (COVID-19) ส านก/กอง ในสงกดกรมชลประทาน

อานาจหนาท

นายอเนก กานสงวอนผอ านวยการส านกบรหารทรพยากรบคคล

รองหวหนาศนย

นายสชาต เจรญศรรองอธบดฝายบรหาร

หวหนาศนย

ดร.วชระ เสอดผอ านวยการศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

รองหวหนาศนย

มาตรการรบมอของกรมชลประทาน

ทมา: http://covid19.rid.go.th/

ทมา: http://covid19.rid.go.th/

มาตรการรบมอของกรมชลประทาน

เมอป พ.ศ. 2562 จากทคดไววาสงครามการคาโลก (Trade War) เปนสาเหตส าคญทท าใหเศรษฐกจไทยไมเตบโตเทาทควรและคาดการณวาจะกลบมาฟนตวไดในป 2563 แตกลบประสบปญหา

1.ภาคครวเรอน

2.ภาคธรกจ

3.ภาคสถาบนการเงน

4.ภาครฐบาล

5.ภาคตางประเทศระบบ

เศรษ

ฐกจพ

นฐาน

โดยแตละภาคสวนจะท าธรกรรมทาง “เศรษฐกจ” ซงกนและกน เชน ภาคครวเรอนซอสนคาจากภาคธรกจ และภาคธรกจเองกซอแรงงานจากภาคครวเรอน ภาครฐบาลเกบภาษจากภาคธรกจ ในขณะเดยวกนกมการสงเสรมผานนโยบายกระตนเศรษฐกจ ซงแตละประเทศกมรปแบบเศรษฐกจทแตกตางกน ตวอยางเชน ในป 2561 รายจายเพอการบรโภคภายในประเทศของสหรฐอเมรกา ไทย และจน คดเปนสดสวนรอยละ 68 49 และ 39 ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ตามล าดบ สวนรายจายเพอการน าเขาสงออกของสหรฐอเมรกา ไทยและจน คดเปนสดสวนรอยละ 27 123 และ 39 ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ตามล าดบ จะสงเกตวาสดสวนรายจายเพอการน าเขาสงออกของประเทศไทยสงถงรอยละ 123 ของ GDP ซงสงนสะทอนใหเหนลกษณะส าคญของประเทศไทยวาเปนประเทศทพงพา “ภาคตางประเทศ” เปนหลก กลาวคอถาหากเศรษฐกจถดถอย เศรษฐกจไทยกจะถดถอยลงไปดวย และถาหากเศรษฐกจโลกคกคก เศรษฐกจไทยกจะคกคกตามไปดวย

นอกจากนหากพจารณาระบบเศรษฐกจ โดยจ าแนกตามประเภทการผลตทตางกน คอ ภาคการเกษตร ภาคอตสาหกรรม และภาคบรการ ถาเราลองมองลกๆ จะเหนวามลคาภาคเกษตรในประเทศไทยมสดสวนรอยละ 8.2 ซงสงกวาสหรฐอเมรกา (รอยละ 0.9) และจน (รอยละ 7.9) ในขณะทประเทศจนมสดสวนมลคาภาคอตสาหกรรมมากทสด (รอยละ 40.5) และสหรฐอเมรกามสดสวนมลคาภาคบรการมากทสด (รอยละ 80)

วกฤตไวรสโคโรนาสายพนธ ใหมแทน ซ งก าลงสงผลกระทบตอเศรษฐกจโลกและเศรษฐกจไทยเปนวงกวาง แนวโนมเศรษฐกจจะเปนอยางไรขนอยกบ “ภาคตางประเทศ” และ “ภาคเกษตร” อยางมาก

กอนอนเรามาท าความเขาใจกลไกพนฐานของระบบเศรษฐกจกนกอนว า เศรษฐกจไทยจะขบเคลอนไดตองมฟนเฟองทส าคญ 5 อยาง คอ ภาคครว เรอน ภาคธรกจ ภาคสถาบนการเงน ภาครฐบาล และภาคตางประเทศ

จากขอมลทงหมดสามารถสรปไดวาเศรษฐกจไทยมลกษณะพงพาภาคตางประเทศ อกทงภาคเกษตรกเปนภาคการผลตทส าคญ เพราะมการจางงานมากทสด แมวาสดสวนมลคาตอ GDP จะไมสงมากกตาม ดงนนเหตการณอะไรกตามทสงผลกระทบตอ “ภาคตางประเทศ” และ “ภาคการเกษตร” กจะสงผลกระทบตอแนวโนมเศรษฐกจไทยป 2563 เชนกน

จากการรวบรวมขอมลการพยากรณจากแหลงตางๆ ในชวง 3 เดอนทผานมา ทงธนาคารแหงประเทศไทย ธนาคารโลก สถาบนว จยเพอการพฒนาประเทศไทย ส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และศนยวจยเศรษฐกจของธนาคารพาณชยชนน าในประเทศเราจะเจอวามการคาดการณการเตบโตของ GDP ในป 2563 อยระหวางรอยละ 2.1 ถงรอยละ 3.7 โดยแหลงขอมลทใหอตราการเตบโตสงสด คอ ส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต โดยใหความเหนวาการขยายตวของการบรโภคและการลงทนในประเทศมแนวโนมดขน รวมถงสงครามการคาโลกมแนวโนมดขน นนคอการสงออกไทยจะปรบตวสงขนเมอเทยบกบป 2562

นอกจากนทศทางปรมาณนกทองเทยวตางชาตจะเพมขนเชนกน สวนแหลงขอมลทใหอตราการเตบโตต าสด คอ ศนยวจยเศรษฐกจของธนาคารไทยพาณชย โดยใหความส าคญกบผลกระทบของสถานการณโรคระบาดไวรสโคโรนาสายพนธใหม ซงจะท าใหภาคการสงออกและปรมาณนกทองเทยวตางชาตมแนวโนมลดลงอยางมนยส าคญในชวงไตรมาสแรกของป 2563

แนวโนมเศรษฐกจไทยจะเปนอยางไรตอไป ?

จะเหนไดวาสถาบนพยากรณเศรษฐกจชนน าทกแหงลวนใหความส าคญกบ “ภาคตางประเทศ” และ “ภาคเกษตร” ของไทย เพราะวาปจจยส าคญในการพยากรณการประมาณการ GDP Growth ในป 2563 ลวนเกยวของกบ 2 ภาคสวนน ซงเปนจกรส าคญในการขบเคลอนเศรษฐกจไทยในชวงทศวรรษทผานมา โดยในป 2563 ปจจยทท าใหภาคตางประเทศของไทยเตบโตไดชา คอ ผลกระทบตอเนองของสงครามการคาระหวางจนและสหรฐฯ สถานการณโรคระบาดไวรสโคโรนาสายพนธใหม และปจจยทท าใหภาคเกษตรของไทยประสบปญหาภยแลง

ซง“หากยงไมสามารถควบคมการแพรระบาดของไวรสโคโรนาได รวมถงปญหาภยแลง กเปนเรองยากอยางมากทเศรษฐกจไทยจะกลบมาเตบโตได” แบบชวงทผานมา

ทมา : https://www.moneybuffalo.in.th/

หมายเหต : วนทหลงตวเลขคาดการณการเตบโตของ GDP คอ วนทประกาศตวเลขดงกลาวแตละสถาบน

ทมา : แนวโนมเศรษฐกจไทย (ออนไลน). (2563). สบคนจากhttps://www.moneybuffalo.in.th (18 กมภาพนธ 2563)

เรยบเรยงโดย นางสาวสะแกวลย คนธะเรศยนกวชาการเกษตรปฏบตการ

เมอชวงปลายป พ.ศ. 2562 ผอานอาจจะเคยไดยนขาวเชอไวรสโคโรนาระบาดซงตอนนก าลงระบาดไปทวโลก วารสารฉบบน เรามาท าความร จกทมาของเชอไวรสโคโรนา และวธปองกนตนเองจากเชอไวรสนกนนะคะ

โคโรนาเปนกลมเชอไวรสทสามารถกอใหเกดโรคทางเดนหายใจในคน ซง ไวรสกลมนมหลากหลายสายพนธ สวนใหญท าใหเกดอาการไมรนแรง คอ เปนไขหวดธรรมดา ในขณะทบางสายพนธอาจกอใหเกด อาการรนแรงเปนปอดอกเสบได เชน โรคตดเชอไวรสทางเดนหายใจตะวนออกกลาง (เมอรส) หรอ โรคซาร (SARS) ซงเคยมการระบาดในอดตทผานมา

เชอไวรสนมชอเฉพาะวา 2019-nCoV ในสมาชกล าดบท 7 ในตระกล coronaviruses lineage B,

จนส betacoronavirus, เชอมล าดบยนมากกวารอยละ 85 ทเหมอนกบยโนมของเชอ SARS-like CoV ในคางคาว (bat-SL-CoVZC45, MG772933.1) การกอโรคในมนษยจากเชอโรคในคางคาวถอวา

เปน zoonotic disease ดวย โดยพบการระบาดครงแรกทตลาด South China Seafood เมองอฮน (Wuhan) มณฑลหเปย (Hubei) สาธารณรฐประชาชนจน ในชวงปลายเดอนพฤศจกายน ป 2019

(ศาสตราจารยเกยรตคณ นายแพทยอมร ลลารศม ,2562)

องคการอนามยโลก (WHO) ประกาศชอทเปนทางการส าหรบใชเรยกโรคทางเดนหายใจทเกดจากไวรสโคโรนาสายพนธใหมวา "โควด-ไนนทน" (Covid-19) โดยชอนมาจากค ายอในภาษาองกฤษของค าวาโคโรนาไวรส และดซส (Disease) ทแปลวาโรคภยไข เจบ รวมท ง เลข 19 ซ งแสดงถงปทมรายงานการแพรระบาดครงแรก

เช อไวรสโคโรนา (Corona Virus Disease) คออะไร

เช อกอโรคไวรสโคโรนา (Coronavirus) สายพนธใหม 2019 คออะไร

การตดเชอไวรสชนดน มการตดตอจากคนสคน โดยแพรเช อออกมาทางการสมผส และสารคดหลง หรอ

ละอองฝอยขนาดใหญ เชน การไอ น าลาย เสมหะ น ามก ฯลฯ

โดยมระยะฝกตวไดตงแตวนทสมผสผปวยประมาณ 14 วน โดยผปวยทแสดงอาการชดเจน จะอาศยหลกการวนจฉยดงน

1. ผทมประวตเดนทางมาจากเมองจนโดยเฉพาะเมองอฮนและเมองในแถบตะวนออกของ สาธารณรฐประชาชนจน

หรออยใกลชดกบผปวยจน และประเทศกลมเสยงทเดนทางมาเทยวในประเทศไทย และปวยภายใน 14 วนหลงจากออกมาจากเมองจนหรอสมผสรายปวยนนแลว

ภาพถายรงสทรวงอกของรายทปวยเปนปอดอกเสบรนแรงจาก 2019-nCoVจาก NEJM January 24, 2020 DOI:10.1056/NEJMoa2001017

ภาพจาลองไวรสททาใหเกดโรค Covid-19 หรอ SARS-CoV-2

2. ผทมไขไอ มเสมหะ เสมหะอาจจะมเลอดตดเปนเสนสาย หายใจเหนอย ปวดเมอยตามตว

(อาจจะเปนโรคตดเชอไวรสไขหวดใหญกไดและมอาการเหมอนกน) ทนาสนใจคอ ผปวยทรายงาน

ใน Lancet ไมคอยมอาการในระบบทางเดนหายใจ สวนบน เชน เจบคอ น ามกไหล แตจะมอาการไอและปอดอกเสบเลย และไมคอยมอาการอจจาระรวงดวย แสดงวาเชอจะไปกอโรคไดดในเซลลเยอบ

หายใจสวนลาง แตอาจจะไมสามารถไปกอโรคในเซลลเยอบทางเดนอาหาร สวนเซลลทใชเพาะเลยง

เชอกอโรคจะเปน human airway epithelial cell, Vero E6 (ไดมาจาก kidney epithelial cells) และ Huh-7 (ไดมาจากตบ) cell lines

ลกษณะคลนกของโรค

ทมา : https://tmc.or.th/pdf/tmc_knowlege-26.pdf (หมอชวนร, 2563)

สถานการณโรคตดเช อไวรสโคโรนา 2019

หากมอาการไข ไอ เจบคอ น ามกไหล หายใจเหนอย ภายใน 14 วน หลงกลบมาจากประเทศกลมเสยง โปรดไปพบแพทยและยนบตรค าแนะน าดานสขภาพส าหรบผเดนทางเขามาในประเทศไทย กบแพทย ผท าการรกษาพรอมแจงประวตการเดนทาง ทานอาจไดรบเชอโรคกอนเดนทางมายงประเทศไทย กรณาแจงรายละเอยดตางๆ กบแพทยผท าการรกษา เชน อาการปวย วนทเรมมอาการ วนทเดนทางมาถงประเทศไทย สถานทพก เพอแพทยจะไดวนจฉยไดถกตองและรกษาไดทนทวงท แพทยผท าการรกษาจะรายงานตอหนวยงานสาธารณสขในพนทหรอส านกงานสาธารณสขจงหวด และกรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข เพอด าเนนการปองกนควบคมโรคโดยเรว

หากมอาการปวย

ทมา: http://covid19.ddc.moph.go.th/. (กรมควบคมโรค,2563)

สถานการณในตางประเทศ (1 เมษายน 2563)มรายงานผปวยยนยนโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 ทวโลก รวม 200 ประเทศ 2 เขต

บรหารพเศษ 1 นครรฐ เรอ Diamond Princess เรอ Grands Princess และเรอ MS Zaandam จ านวน 861,592 ราย มอาการรนแรง 33,092 ราย เสยชวต 42,385 ราย โดยประเทศทมยอดผปวยยนยน 3 อนดบแรก ไดแก สหรฐอเมรกา จ านวน 188,592 ราย อตาล จ านวน 105,792 ราย และสเปน จ านวน 95,923 ราย

สถานการณในประเทศไทย (1 เมษายน 2563)มรายงานผปวยยนยนโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019

จ านวน 1,771 ราย รกษาหายและแพทยใหกลบบาน จ านวน 505 ราย ผปวยยนยนทเสยชวต จ านวน 12 ราย ผลตรวจผปวย ทมอาการตามนยามเ ฝาระว ง ทเหลอ จ านวน 19,832 ราย ตรวจไมพบเชอ 17,713 ราย และอยระหวางรอผลตรวจทางหองปฏบตการ 2,119 ราย

จาก ขอม ล ด ง ก ลา ว ถ ง แม ป ร ะ เทศไทยจะพบการระบาดและจ านวนผตดโรคตดเชอไมมาก เมอเทยบกบตางประเทศ ทงนรฐบาลไทยไดออกประกาศการบรหารร า ชก า ร ใ น สถ าน ก า ร ณ ฉ ก เ ฉ น ใ น ท ก เ ข ต ท อ ง ททวราชอาณาจกร ประกาศเมอวนท 25 มนาคม 2563เพอปองกนการแพรรระบาดโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 ซงขณะนยงไมมวคซนปองกนโรค และยงไมมยารกษาโรคนโดยตรง โดยขอความรวมมอประชาชน หนวยงานเอกชน และหนวยงานรฐบาล รวมมอกนปฏบตตามขอปฏบตตนตามทกระทรวงสาธารณสขก าหนดอยางเครงครด

การปองกนการตดเช อ

วธการใสหนากากอนามยทถกตอง ควรหนดานสเขมออกดานนอกเสมอ คลมใหปดจมก ปาก คาง คลองห ขยบใหพอดกบใบหนา กดลวดขอบบนใหสนทกบสนจมก โดยเปลยนทกวนและทงลงในภาชนะทมฝาปด

- การลางมอทวไป (Normal hand washing) ตองลางดวยสบกอนหรอสบเหลว ใชเวลาในการฟอกมอนานประมาณ 20 วนาท

- หากไมมกระดาษชาระ ควรใชการไอ จามใสขอศอกโดยยกแขนขางใดขางหนงมาจบไหล ตวเองฝงตรงขาม และยกมมขอศอกปดปากและจมกตนเองกอนจามไอทกครง ไมควรไอจามใสมอ- หลงจากไอ จามเสรจแลว ควรรบลางมอใหสะอาดทกครงดวยสบหรอแอลกอฮอลฆาเชอ เพอก าจดเชอโรคไมใหแพรกระจาย

- ควรหากระดาษชาระ หรอทชชมาปดปากเพอปองกนไมใหเชอโรคกระจาย แลวน าไปทงลงถงขยะ พรอมทงปดฝาใหเรยบรอย

การสวมใสหนากากอนามย

การลางมอ

การไอ จาม ทถกวธ

เปนการลางมอในกรณรบดวน ใชแอลกอฮอลเจล ประมาณ 10 มลลลตร ใชเวลาประมาณ 15 - 25 วนาท ไมตองลางมอซ าดวยน า

และไมตองใชผาเชดเชดมอ

- การลางมอดวยแอลกอฮอลเจล (Alcohol gel)

ซงสถานการณการระบาดของเชอไวรสโคโรนา 2019 ในปจจบนนบวาเปนทจบตามองของคนทวโลก ทกประเทศทวโลกตางออกมาตรการตางๆ เพอปองกนการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา อกทงเชอไวรสนสามารถด ารงชพไดยาวนานกวาเชอไวรสทวไป ดงนนเราสามารถปองกนตนเองจากเชอไวรสโคโรนา 2019 ไดโดย วธปองกนท ดทสดตามคาแนะนาของกระทรวงสาธารณสข คอ การลางมอ โดยหมนลางมอดวยสบนานประมาณ 20 วนาท หามจบหนา ขย ตา และหลกเลยงแหลงชมชน พรอมทงใหความรวมมอ ปฏบตตามค าแนะน าจากหนวยราชการตางๆทเกยวของ ทงนทางเราขอรวมเปนก าลงใจใหกบบคลากรทางการแพทยในการปฏบตงานทกทาน แลวเราจะผานสถานการณเหลานไปดวยกนคะ

เรยบเรยงโดย นางสาววชรภรณ ประทมโพธนกวชาการเกษตรปฏบตการ

ทมา :หมอชวนร (ออนไลน). (2563). สบคนจาก

https://tmc.or.th/pdf/tmc_knowlege-26.pdf (1 เมษายน 2563)โคโรนา : อนามยโลกตงชอ "โควด-19" ใหโรคทางเดนหายใจจากไวรสสายพนธใหม

(ออนไลน). (2563). สบคนจาก https://www.bbc.com/thai/features-51473472(1 เมษายน 2563)

กรมควบคมโรค (ออนไลน). (2563). การรายงานสถานการณโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 สบคนจาก https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/situation.php(1 เมษายน 2563)

ทมา : https://www.the-sun.com/news/321146/coronavirus-vs-sars-spanish-flu-and-ebola-death-toll-and-symptoms-compared/ (The U.S. Sun ,2563)

นอกจากหนากากอนามย ท ทกคนใชกน เปนประจ าอย แ ลว "เจลลางมอ"กถอเปนอกหนงในหนทางปองกนการตดเช อ "ไวรสโคโรนา 2019" (COVID-19) ใหตวเรารอดพนจากวกฤตโรคระบาดนไปได หนงในหนทางปองกนการตดเชอทดทสด กคอ การลางมอหรอการใช "เจลลางมอ" เพอฆาเชอไวรสทผเชยวชาญหลายทานไดใหการยนยนวาใชไดผลดกบ

ไวรสโคโรนา 2019 ไดจรง หลายทานคงยงไมรจกเจลลางมอกนมากนก และอาจมค าถามในใจวาเจลลางมอทวางขายกนอยในทองตลาดนน จะชวยเราปองกนเชอไวรสไดจรงหรอไม? วารสารขาวเกษตรชลประทานฉบบน จะพาทานมาหาคาตอบกน

"เจลลางมอ" หรอ Hand sanitizerมมาตงแตป ค.ศ. 1966 หรอประมาณ 54 ป มาแลว โดยผคดคนครงแรกเปนพยาบาลชาวอเมรกน เชอสายเมกซกน ชอ Lupe Hernandez เปนผลตภณฑทใชภายนอกรางกาย เพอใชท าความสะอาดมอในยามทเราไมสะดวกในการลางมอ ใชงายสะดวกและปลอดภย โดยมสวนผสมของแอลกอฮอล 75% มประสทธภาพในการฆาเชอโรคได 99.9%ทงเชอแบคทเรยและเชอไวรส เพราะตวแอลกอฮอลนนจะไปท าลายในสวนพนผวโปรตน

ทหมเชอโรคอย ท าใหเชอโรคนนตายไป เมอเราอยนอกบานไมสะดวกในการใชสบและน าลางมอ "เจลลางมอ" จงเปนทางเลอกทดทสดในการฆาเชอโรคบนมอของเรา

กอนทเราจะไปสมผสใบหนา จมก ปาก หรอท ากจกรรมตาง ๆ เชน รบประทานอาหาร เปนตน

คาถามเจลลางมอ สามารถชวยปองกนเราจากเช อไวรสไดจรงหรอไม

คาตอ

บ

"เจลลางมอ" ม สวนผสมทส าคญก คอ " เอทานอล" หรอ " เอทลแอลกอฮอล " 95% สาเหต ทตอง 95% นนก เพราะในการผลตเจลลางมอนนนอกจากเอทลแอลกอฮอล 95%ซงเปนสวนประกอบหลก ยงมการน าสวนผสมอยางอนมาผสมดวย ดงนนจงท าใหเปอรเซนตแอลกอฮอลเจอจางลง โดยเราจะไดเจลลางมอทมสวนผสมของแอลกอฮอลอย ท 75% นอกจากสวนผสมมาตรฐานหลก โดยทวไปตามค าแนะน าของกรมอนามยแลว ยงสามารถเพมสวนผสมของวานหางจระเข หรอกลเซอรน ทสามารถใสลงไปในเจลลางมอไดอกดวย เนองจากแอลกอฮอลนนถงแมวาจะม คณสมบต ในการฆาเ ชอโรคตางๆ ไดดแตแอลกอฮอลกมผลท าให ผวหนงแห ง และอาจระคายเคองได ดงนนการใสวานหางจระเข หรอกลเซอรนลงไปในเจลลางมอ รวมถงวตามน E, วตามน C, วตามนเอ และสาร Beta Carotene ทชวยใชผวนมชมชน อกทงลดการอกเสบของผวหนง เราจงสามารถใชเจลลางมอไดบอยตามตองการ โดยไมท าลายผวหนงของเรา

"เอทานอล" หรอ "เอทลแอลกอฮอล" มสตรเคม C2H5OHคณสมบตทางเคมเปนของเหลว ใส มกลนฉน เปนแอลกอฮอลชนดหนง ซงเกดจากการน าเอาพชมาหมก เพอเปลยนแปงเปนน าตาล จากนนเปลยนจากน าตาลเปนแอลกอฮอล โดยใชเอนไซมหรอกรดบางชนดชวยยอย เมอท าใหเปนแอลกอฮอลบรสทธ 95% โดยการกลนสวนใหญผลตจากพช 2 ประเภท คอ พชประเภทน าตาล เชน ออย บทรท และพชพวกแปง เชน มนส าปะหลง ขาว ขาวโพด เปนตน

สตรทางเคมของเอทลแอลกอฮอล

(C2H5OH)

ทมา : https://www.fabhow.com/how-to-make-diy-hand-sanitizer.html

สวนผสมของเจลลางมอ

"เอทลแอลกอฮอล" วตถดบหลกในการทาเจลลางมอ

การใช "เจลลางมอ" ทถกตองจรงๆ แลวสามารถใชไดบอยครงตามทตองการเหมอนกบการลางมอดวยสบและน า คอ ยงลางยงหางไกลเชอโรค ในการใชเจลลางมอใหไดผลดมประสทธภาพนน ตองใชในปรมาณทไมนอยเกนไป โดยกดหรอบบเจลลงบนฝามอแลวถใหทวท งฝามอ หลงมอ และขอมอใหชม แลวปลอยใหมอแหงเอง โดยหามเชดเจลออกเดดขาด ระยะเวลาในการใชเจลควรอยท 15 - 20 วนาท เพอใหแอลกอฮอลมเวลาในการฆาเชอ

เมอเราปฏบตอยางถกตองและครบถวนตามวธการแลวยอมท าใหสขภาพอนามยของเราด และสามารถปองกนเชอไวรสไวรสโคโรนา 2019" (COVID-19) ไดระดบหนง ดงนนการพกและใชเจลลางมอจงเปนอกทางเลอกทดในการชวยฆาเชอโรคบนมอของเรา

เจลลางมอทดมคณภาพนน ตองมสวนผสมของแอลกอฮอล 70-75% หากเจลลางมอมสวนของแอลกอฮอล 60-65% นนจะยงไมสามารถฆาเชอโรคไดดนก และถามสวนผสมของแอลกอฮอลมากเกนไปกจะท าใหประสทธภาพในการฆาเชอโรคลดนอยลงเชนกน เพราะการฆาเชอโรคทมอโดยใชเจลลางมอนน ตองใชเวลาอยางนอย 15-20 วนาท แตถาปรมาณของแอลกอฮอลมากเกนไป แอลกอฮอลกจะระเหยในอากาศไวเกนไปกอนทจะไปจดการเชอโรคบนมอของเราได เพราะฉะนนควรเลอกซอเจลลางมอทมสวนผสมของ"เอทลแอลกอฮอล" หรอ "ไอโซโพรพลแอลกอฮอล" 70-75% เทานน

การใช "เจลลางมอ" ทถกตอง

1 บบเจลลางมอลงบนมออกขาง

ถมอเขาดวยกนทงหนามอและหลงมอ 2 รอจนมอทงสองแหง

ประมาณ 20 วนาท3

เรยบเรยงโดย นายสถาพร นาคคนง นกวชาการเกษตรช านาญการพเศษ

ทมา: https://www.thairath.co.th/women/beauty/health/1801626

วธการเลอกซ อ "เจลลางมอ" ทามกลางวกฤต

วธใชเจลลางมอ

วตถประสงคเพอเผยแพรความร ดานการใชน าชลประทานทางการเกษตรและเปนสอกลาง

ในการแลกเปลยนความรความคดเหน และ ประสบการณซงกนและกนระหวางเจาหนาทชลประทาน เจาหนาทการเกษตร นกอทกวทยา และผสนใจทวไป

ทปรกษา : อธบดกรมชลประทานรองอธบดกรมชลประทานผอ านวยการส านกบรหารจดการน าและอทกวทยาผอ านวยการสวนการใชน าชลประทานหวหนาฝายวจยการใชน าชลประทานหวหนาฝายสถตการใชน าชลประทาน

บรรณาธการ : นายคณต โชตกะ

กองบรรณาธการ : นายสถาพร นาคคนงนางสาวสะแกวลย คนธะเรศยนางสาววชรภรณ ประทมโพธ

หนวยงาน : ฝายเผยแพรการใชน าชลประทาน (ตกอานวยการช น 4 หอง 04-06)สวนการใชน าชลประทาน ส านกบรหารจดการน าและอทกวทยากรมชลประทาน สามเสน เขตดสต กทม. 10300http://water.rid.go.th/hwm/cropwater/iwmd/db/default.htmโทร. (02) 241-0741-9 ตอ 2395 Fax: (02) 241-4794

พมพส าเนาโดย ฝายการพมพ ส านกเลขานการกรม กรมชลประทาน