...ทางการเงน

ศนยคมครองผใชบรการทางการเงน

ธนาคารแหงประเทศไทย

หวขอบรรยาย การเงนนอกระบบ

บตรอเลกทรอนกส กลโกงทางโทรศพท

ภยออนไลนใกลตว ภยการเงนอน ๆ

“ภย” ทางการเงน

3

• กงาย ไดเงนเรว ไมตองค าประกน • คดดอกเบ ยแบบ flat rate • ผอนนอย ผอนนาน ดอกเบ ยบานเบอะ • ผใหกไมใชสถาบนการเงน • ทวงหน ขมข ประจาน ทารายรางกาย

ภย…อะไรเอย ?

เงนกนอกระบบ

การเงนนอกระบบ

4

1. เงนกนอกระบบ (กโดยตรง) 2. เงนกนอกระบบ (สญญาอาพรางเงนก) 3. แชรลกโซ

1. เงนกโดยตรง

5

เงอนไขการกเงน • กเงน 10,000 บาท • ชาระคนรายวน วนละ 150 บาท • ระยะเวลา 3 เดอน

รไหม...เจเคยวคดดอกเบ ยเทาไหร ? เงนทตองจายคนท งหมด = 150 × 90 = 13,500 บาท ดอกเบ ยทตองจาย = 13,500 - 10,000 = 3,500 อตราดอกเบ ยจายตอ 3 เดอน = (3,500 ÷ 10,000) × 100 = 35% ตอ 3 เดอน อตราดอกเบ ยจายตอป = (35 ÷ 3) × 12 = 140% ตอป แบบเงนตนคงท = 252% ตอป แบบลดตนลดดอก

โทร. 08x-xxxxxxx

เจเคยวเงนดวน เงนดวนทนใจ

รบเงนไว ดอกเบ ยถก

การเงนนอกระบบ : เงนกนอกระบบ

6

2. นาสนคามลคา 26,000 บาท มาใหคนปลอยเงนก

3. จายเงนดวน 20,000 บาท แลกกบสนคามลคา 26,000 บาท

4. ไดเงนกมา 20,000 บาท แตตองชาระคาสนคาและดอกเบ ยรวม 27,157 บาท

2. สญญาอาพรางเงนก (หลกเลยงการใหกโดยตรง)

1.ซ อสนคามลคา 26,000 บาท (ดอกเบ ย 0.8% ตอเดอน ระยะเวลา 10 เดอน)

รานขายผอน

+ ไดเงนก 20,000 บาท - คาสนคาใหบรษทบตรผอนสนคา 26,000 บาท - ดอกเบ ยใหบรษทบตรผอนสนคา 1,157 บาท - ดอกเบ ย 36% ตอ 10 เดอน หรอ 43% ตอป

การเงนนอกระบบ : เงนกนอกระบบ การเงนนอกระบบ : เงนกนอกระบบ

7

• ออมกอนใช • จายแลวจด • ลดใชจาย

• ศกษารายละเอยดและเงอนไขตาง ๆ

• จาเปนไหม • รอไดไหม • จายไหวไหม

• เปนธรรม • ภาครฐดแล

- ศนยรบแจงการเงนนอกระบบ สศค. โทร. 1359 - ศนยดารงธรรม กระทรวงมหาดไทย โทร. 1567 - ศนยชวยเหลอลกหน และประชาชนทไมไดรบความเปนธรรม กระทรวงยตธรรม โทร. 0 2575 3344

วางแผนการเงน คดกอนเปนหน

กในระบบ ใสใจสญญา

1 2 2

3 4

4 วธเลยงหน นอกระบบ

8

• ใหผลตอบแทนสง • ไมเนนขายสนคา • มงหาสมาชกเพม • ไมทาธรกจตามทจดทะเบยนไว

ภย...อะไรเอย ?

แชรลกโซ

การเงนนอกระบบ : แชรลกโซ

ธรกจขายตรงแอบแฝงแชรลกโซ

9

ชกชวนใหซ อสนคาผานอนเทอรเนต

1

2

- คลายขายตรง ใหผลตอบแทนสงในเวลาส น - ไมเนนการขายสนคา เนนหาสมาชก - ใชวธนาคาสมาชกใหมมาจายเงนปนผลใหแก

สมาชกเกา

- ขายสนคาราคาถกผานทางอนเทอรเนต - เหยอสงซ อปรมาณนอย แลวโอนเงนคามดจา/จายเตม - มจฉาชพสงสนคาใหแกเหยอตามคาสงซ อเพอใหไววางใจ - เหยอสงซ อเพม โดยชกชวนเพอน ญาตพนองมารวมลงทน - มจฉาชพรบเงนโอนแลวหนไป โดยไมมการสงมอบสนคา

10

วธปองกน • ศกษาทมาทไปของการลงทนหรอสนคาใหดกอนการลงทน • ไมโลภไปกบผลตอบแทนสงทนามาลอ • อยาไวใจ หรอเกรงใจจนไมกลาปฏเสธ • หลกเลยงการเขารวมกจกรรมกบกลมธรกจทไมแนใจวา เปนแชรลกโซหรอไม • ตดตามขาวสารกลโกงอยางตอเนอง

เมอตกเปนเหยอ... • รวบรวมเอกสารทเกยวของท งหมด แลวตดตอขอรบคาปรกษาไดท - ศนยรบแจงการเงนนอกระบบ สานกงานเศรษฐกจการคลง กระทรวงการคลง โทร. 1359 - กรมสอบสวนคดพเศษ DSI โทร. 1202

การเงนนอกระบบ : แชรลกโซ

11

บตรอเลกทรอนกส 1. สกมเมอร (Skimmer) เอทเอม 2. Handheld Skimmer 3. ปลอมแปลงเอกสารเพอทาบตรใหม 4. ใชขอมลจากใบบนทกรายการ (ATM Slip)

12

Q: ขอใดถกตองเกยวกบการใชบตรเอทเอม...

ก. ใชมอปดบงระหวางการกดรหสผานเสมอ

ข. จดรหสผานไวทดานหลงบตรเพอกนลม

เจอแบบน ...คณทาอยางไร

ภยจากบตรอเลกทรอนกส

ตดต งเครองสกมเมอร (skimmer) ไวทต ATM

13

1

• ตดต งเครองสกมเมอรทชองสอดบตร เพอคดลอกขอมลจากแถบแมเหลกหลงบตร

• ตดต งแปนครอบกดตวเลขเพอบนทกรหสผานทเหยอกด

• ตดต งกลองจวเพอแอบดรหสผาน

ขอบคณภาพประกอบจาก www.thaicert.co.th

14

คดลอกขอมลโดยเครองแฮนดเฮลดสกมเมอร (Handheld skimmer) 2

• ขนาดเลกประมาณ 10 ซม.

• มจฉาชพถอไวในฝามอ และนาบตรของเหยอมารดพรอมท งดรหส

• อาจแอบอางเปนเจาพนกงานธนาคารยนหนาตเอทเอม ขอดบตรของเหยอ

• เสนอความชวยเหลอแกเหยอหากบตรตดในตเอทเอม แลวคดลอกบตร

ภยจากบตรอเลกทรอนกส

วธปองกน

• เมอใชบตรชาระคาสนคาหรอบรการควรอยในจดทมองเหนการทารายการ

• บตรอเลกทรอนกสตองใชโดยเจาของบตรเทาน น ไมควรใหใครทาธรกรรมแทน

• สมครบรการแจงเตอนการเคลอนไหวทางบญช (SMS) และจากดวงเงนการใชบตร

• กรณเปนบตรเครดต ควรใชสตกเกอรปดทบรหส 3 ตวทายทดานหลงบตร

15

3 ปลอมแปลงเอกสารสมครบตรเครดต • ขโมยหรอปลอมแปลงเอกสารสวนตวของเหยอ เชน สาเนาบตรประชาชน ทะเบยนบาน • นาไปสมครบตรเครดต หรอแจงเปลยนทอย เปลยนบตร เพอใหสถาบนการเงน

สงเอกสารและบตรทออกใหมใหแกมจฉาชพโดยตรง

ภยจากบตรอเลกทรอนกส

+

16

ภยจากบตรอเลกทรอนกส

17

ภยจากบตรอเลกทรอนกส

ทมา : เวบไซตบรษทขอมลเครดตแหงชาต จ ากด

ตรวจสอบขอมลเครดตของตนเองเปนระยะ เพอดวามบญชแปลกปลอมบางหรอไม

18

ขโมยขอมลจากใบบนทกรายการเอทเอม (ATM Slip) 4 • เกบใบบนทกรายการทหลนหรอถกท งไวบรเวณเครอง ATM

• นาขอมลจากใบบนทกรายการไปคนหาเลขทบญชและชอเจาของบญช

• ปลอมแปลงบตรประจาตวขาราชการปลอมและใชชอของเหยอ เปนเจาของบตรแตตดรปภาพของมจฉาชพ

• นาบตรขาราชการปลอมไปประกอบการขอเปดบญชเงนฝาก และทาบตร ATM

• ขอเปดใชบรการธนาคารออนไลนกบทกบญชเงนฝากของเหยอ เพอโอนเงนท งหมดไปทบญชเงนฝากทเปดใหม แลวใชบตร ATM ถอนเงนออกไป

ภยจากบตรอเลกทรอนกส

วธปองกน

• เกบใบบนทกรายการไวทกคร ง เพอใชเปนหลกฐานและใชตรวจสอบรายการใชจาย • หากจะท งควรฉกใบบนทกรายการใหละเอยดกอนท ง

19

กลโกงทางโทรศพท

20

Q: ถาคณไดรบโทรศพทแจงวา บญชเงนฝากของคณพวพนกบ คดคายา และใหโอนเงนมาเพอตรวจสอบ คณจะ....

ก. รบทาตามคาแนะนา เพอแสดงความบรสทธใจ

ข. วางสายและตดตอสอบถามไปยงธนาคารหรอ หนวยงานทถกอางถงดวยตนเอง

เจอแบบน ...คณทาอยางไร

กลโกงทางโทรศพท

บญชเงนฝากถกอายด /หน บตรเครดต

21

ขอมลสวนตวหาย โชคดรบรางวลใหญ

เงนคนภาษ บญชเงนฝากพวพนกบการคายาเสพตด

1 2 3

4 5 6 โอนเงนผด

กลโกงทางโทรศพท

กลโกงทางโทรศพท

• ต งสต คด ทบทวน และอยาโลภ • ไมไปทารายการทเครอง ATM และ ไมถอนเงนแลวโอนไปยงบญชตามคาบอก • ตรวจสอบขอเทจจรงกบสถาบนการเงน หรอหนวยงานทถกอางถง โดยตดตอฝายบรการลกคา (Call Center)

วธปองกน

กลโกงทางโทรศพท เบอรโทรศพท Call Center ธนาคารพาณชยไทย ธนาคารพาณชยเพอรายยอย และสถาบนการเงนเฉพาะกจ

ภยออนไลนใกลตว

25

1. ภยธนาคารออนไลน 3. แอบอางเปนบคคลอน 5. หลอกขายสนคาออนไลน

2. อเมล/เวบไซตปลอม (Phishing) 4. ใชบญชเปนทพกเงน 6. ปลอยเงนกอออนไลน

26

Q: ขอใดถกตองเกยวกบการทาธรกรรมออนไลน

ก. ใชอนเทอรเนตสาธารณะเพอไมใหโจรรวาบานอยทไหน

ข. ต งรหสทคาดเดายากและเปลยนรหสบอย ๆ

เจอแบบน คณจะทาอยางไร ?

ภยออนไลนใกลตว

27

การใชธนาคารออนไลนโดยทวไป

ใชรหส OTP ยนยนการโอนเงน 3

2 สง OTP โดยสง SMS ไปยงโทรศพทมอถอของผใชบรการ

เขาระบบธนาคารออนไลน และสงคาสงโอนเงน

1

ภยออนไลนใกลตว

เจอขอความแบบน “คด” กอน “คลก” นะครบ

คณคอผโชคด คลก เพอลงทะเบยนรบรางวล

บญชของคณถกแจงปด คลก เพอตรวจสอบสถานะทน

โปรดอพเดทขอมลของคณโดย คลกทน เพอยนยนการใชงาน

การปรบปรงระบบทาใหขอมลคณหาย คลกทน เพอยนยนตวตนดวน

ดาวนโหลด Mobile Application รนลาสดไดแลว คลกทน เพอดาวนโหลด

บญชของคณตองสงสยถกขโมยขอมล คลก เพอตรวจสอบ

29

มลแวร

เหยอถกหลอกใหคลกโหลด ตดต งมลแวรโดยไมรตว

1

กรอก Username และ Password

2 เขาระบบ

และสงคาสงโอนเงน

3

ใชรหส OTP ยนยนการโอนเงน

6

ธนาคารสง OTP โดยสง SMS ไปยงโทรศพทมอถอของผใชบรการ 4

กรอกรหส OTP ในหนาตางปลอม

5

ภยออนไลนใกลตว

1. ภยธนาคารออนไลน หลอกใหตดต งมลแวร (Malware) ในคอมพวเตอร

30

• ตดต งโปรแกรมปองกนไวรสทถกกฎหมาย • อพเดทและสแกนไวรสอยางสมาเสมอ • ต งรหสผานทคาดเดายาก และเปลยนรหสบอย ๆ อยางนอยทก 3 เดอน

• พมพชอเวบไซตดวยตนเอง แทนการคลกลงกทมากบขอความตาง ๆ

• หลกเลยงการใชฟรอนเทอรเนตในทสาธารณะ

• จากดวงเงนในการทาธรกรรมและตรวจสอบยอดเงนในบญชอยางสมาเสมอ

• หากไดรบรหสผานชวคราว (OTP) โดยทไมไดสงคาสงโอนเงน ใหแจงฝายบรการลกคา ของธนาคารทนท เพอขอคาปรกษาเกยวกบการใชงานทปลอดภย

• ควรกดปม “ออกจากระบบ” (Logout) ทกคร งทไมใชงาน

วธปองกน

ภยออนไลนใกลตว

31

เหยอกดตดต งแอพพลเคชน ทมมลแวรในสมารตโฟน

1

กรอก Username และ Password

2

เขาระบบ และสงคาสงโอนเงน

3

6 ใชรหส OTP

ยนยนการโอนเงน

5

ธนาคารสง OTP โดยสง SMS ไปยงโทรศพทมอถอของผใชบรการ

4

ภยออนไลนใกลตว

1. ภยธนาคารออนไลน หลอกใหตดต งมลแวร (Malware) ในสมารตโฟน

32

• หลกเลยงการดาวนโหลดหรอตดต งโปรแกรมจากแหลงทไมนาเชอถอ • ต งรหสผานทคาดเดายาก และเปลยนรหสบอย ๆ อยางนอยทก 3 เดอน • ไมเกบเอกสารหรอขอมลสาคญไวในสมารตโฟนหรอแทบเลต

• หลกเลยงการใชงานธนาคารออนไลน ผานอปกรณทมการดดแปลงหรอแกไขระบบปฏบตการ (jailbreak หรอ root) เพราะมความเสยงสง ทจะถกขโมยขอมล

• กดปม “ออกจากระบบ” (Logout) ทกคร งเมอไมใชงาน

วธปองกน

ภยออนไลนใกลตว

2. สงอเมลแนบลงกเขาเวบไซตปลอม (Phishing)

33

กรอก Username และ Password

2

เขาระบบ และสงคาสงโอนเงน

3

6 ใชรหส OTP

ยนยนการโอนเงน

6

ธนาคารสง OTP โดยสง SMS ไปยงโทรศพทมอถอของผใชบรการ 4

กรอกรหส OTP ในหนาตางปลอม

5

ภยออนไลนใกลตว

สงอเมลแนบลงก เพอเขาเวบไซตปลอม

1

34

ภยออนไลนใกลตว

2. ชอบญชอเมล มกจะไมใชขององคกรทถกอางถงหากเปน ชอบญชอเมลของสถาบนการเงนจรง ๆ มกจะลงทายดวยตวยอขององคกรน น เชน xxx@bot.or.th ซงมาจาก Bank of Thailand

1. ชอผสง มกแอบอางโดยปลอมแปลง ชอผสงใหเปนชอองคกร จงควรตรวจสอบชอบญช อเมลควบคไปดวย

3. URL โดยดวาข นตนดวย https:// หรอไม และควรสะกดถกตองทกตวอกษร

วธปองกน

35

ภยออนไลนใกลตว

วธปองกน

36

วธปองกน

ภยออนไลนใกลตว

1. หากถกแอบอางใชบญชอเมล ใหตดตอผใหบรการอเมลทนท เพอแจงเปลยนรหสผานหรอแจงยกเลกชอบญชน น

2. ในกรณทโอนเงนใหแกมจฉาชพแลว... • แจงระงบการถอนเงนออกจากบญชทโอนไป

กบสถาบนการเงนทใชบรการ • หากไมสามารถระงบการโอนเงนได ใหแจงความตอเจาหนาทตารวจ

เพอใชเปนหลกฐานในการระงบการถอนเงนออกจากบญชทโอนไป

3. แอบอางเปนบคคลตาง ๆ

37

มจฉาชพมกหลอกเหยอโดยอางถงหนวยงานทางการตาง ๆ เชน • ธปท. ระงบการโอนเงนและขอตรวจสอบ • ธนาคารกลางของประเทศตนทางระงบ

การโอนเงน เพราะสงสยวาฟอกเงน • สหประชาชาต หรอไอเอมเอฟ

ขอตรวจสอบเงน • ศลกากรขอตรวจสอบของทสงมา

เรมตน.... เมอหลงเชอ....

ภยออนไลนใกลตว

38

• ตดตอผาน Facebook คบหาดใจเกอบ 2 ป ฝายชายจะซ อบานใหฝายหญง 3 ลานบาท พรอมท งแสดงหลกฐานการโอนเงนใหฝายหญง

• ฝายหญงไดรบอเมลปลอมจากธนาคารพาณชยใหชาระคาภาษหรอคาธรรมเนยมการโอนเงน 50,000 บาท เพอรบเงนโอน ฝายหญงจงโอนเงนให

• ฝายหญงไดรบอเมลปลอมจาก ธปท. ใหกรอกแบบฟอรมยนยนการมตวตนตามกฎหมายฟอกเงน และใหชาระคาธรรมเนยม 100,000 บาท

ตวอยางเรองท ศคง. ไดรบการรองเรยน

ภยออนไลนใกลตว

39

• เหยอสมครทางาน Part Time ทาหนาท รวมเงนจากลกคาสงบรษทแมในตางประเทศ

• รบคาจาง 25,000 บาทตอคร ง

• บรษทแจงวามการโอนเงนเขาจานวน 120,000 บาท

• เจาหนาทธนาคารพาณชยตดตอขออายดบญชเหยอ เพราะเงนทโอนเขามาเปนเงนผดกฎหมาย และเหยอจะตองชดใชเงนใหแกคนทโอนเขามา

ภยออนไลนใกลตว

4. ขอบญชเงนฝากเปนทพกเงน

40

• แอบอางวาปลอยเงนกนอกระบบดอกเบ ยตา อนมตเงนเรว ไมตองซ อสนคา ไมตรวจสอบเครดตบโร

• สงสญญาใหกบผขอกเพอลงลายมอชอ พรอมขอใหเหยอชาระคาทาสญญา คาเอกสาร คามดจา หรอดอกเบ ยภายในเวลาทกาหนด (อางวาขอคนได)

ภยออนไลนใกลตว

5. ปลอยเงนกออนไลน

41

ภยออนไลนใกลตว

• ขายสนคาราคาถกผานทางอนเทอรเนต

• เหยอสงซ อแลวโอนเงนคามดจา/จายเตม

• มจฉาชพสงสนคาใหแกเหยอตามคาสงซ อ

• มจฉาชพรบเงนโอนแลวหนไป โดยไมม การสงมอบสนคา

6. หลอกขายสนคาออนไลน

วธปองกน

42

1. เปดเผยขอมลในโซเชยลเนตเวรคเทาทจาเปน

2. ไมโลภกบผลตอบแทนทสงเกนจรง

3. หากมเงนโอนผดเขาบญช ไมควรถอนเงนสด หรอ โอนเงนคน ควรใหผโอนผดตดตอแจงยกเลก การโอนเงนและขอเงนคนผานธนาคารเอง

4. หากพบวาสนคาราคาถกเกนจรง พงระวง เพราะมโอกาสถกหลอกสงมาก

5. นาชอ เบอรโทรศพท หรอ Username ของผขาย คนหาขอมลทาง Google เพอตรวจสอบประวตและความนาเชอถอของผขาย

ภยออนไลนใกลตว

ภยการเงนอน ๆ

43

ภยการเงนอน ๆ

นายหนาพาเขาทางาน

44

ตกทอง/หวยปลอม นายหนาขายท

เงนคนประกนชวต นายหนาหาสนเชอ 1 2 3

4 5 6 แกงเงนดา

45

วธปองกน • มสต ไมหลงเชอกบผลประโยชนทมจฉาชพนามาหลอกลอ • ทบทวนขอมลทไดรบวามความนาจะเปนมากนอยแคไหน

• หากมการกลาวอางถงสถาบนการเงน หรอบคคลทสาม ควรตดตอกบสถาบนการเงนหรอบคคลน น ๆ เพอสอบถาม ขอเทจจรง

เมอตกเปนเหยอ... รวบรวมเอกสารและหลกฐานตาง ๆ (หากม) และแจงความ ตอเจาหนาทตารวจ เพอเปนหลกฐานและเบาะแสในการตดตาม คนราย

ภยการเงนอน ๆ

46

แหลงขอมลเพมเตม

www.1213.or.th หนงสอเลมเลก

คาถากนภย

มสต อยาโลภ

สงสย ใหถาม

ตดตาม ขาวสาร

www.1213.or.th

www.facebook.com/hotline1213