การท่องเที่ยว เทคโนโลยี · 2017-07-12 · การประชุมวิชาการระดับชาติSMARTS ครั้งที่

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

310 : การทองเทยว เทคโนโลย

การทองเทยว เทคโนโลย


: การทองเทยว เทคโนโลย 311

อตลกษณของ “กรงเทพมหานคร” ผานมมมองของความเปนอน Identity of “Bangkok” through Otherness’s Point of View

อาจารย ดร.ทสวส ธ ารงสานต

สาขาวชาภาษาฝรงเศส ภาควชาศลปศาสตร คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน

บทคดยอ บทความนมงเนนศกษาวาทกรรมในหนงสอคมอน าเทยวประเทศไทยทเขยนเปนภาษาฝรงเศส 3 เลม ไดแก Lonely Planet Thaïlande (2010), National Geographic Thaïlande Les Guides de voyage (2010) และ Guide Évasion Thaïlande (2011) ทแสดงอตลกษณของ “กรงเทพมหานคร” ใน 3 แงมม ไดแก ศนยกลางของไทยประเพณ, เมองแหงความศวไลซ และ เมองแหงการผสมผสาน ผานวาทกรรมประชาสมพนธ วาทกรรมพรรณนา และวาทกรรมเชงวพากษ ของผเขยนทเปนนกเดนทางผมประสบการณ โดยอาศยทฤษฎทางภาษาศาสตร โดยเฉพาะการวเคราะหความหมายของค าทแสดงคณคาหรออรรฆวทยา ทฤษฎการวเคราะหวาทกรรมในรปแบบการปฏบตการทางวาทกรรมและทฤษฎทางสงคมมานษยวทยาเรอง สามญทศนและความเปนอน มาใชในการวเคราะห แมดานหนงอตลกษณของกรงเทพมหานครจะเกดจากการสรางตวตนของคนกรงเทพมหานครทเปลยนแปลงไปในสงคมโลกาภวตน แตกระบวนการสรางอตลกษณทผเขยนไดน าเสนอในตวบทกเปนเสมอนภาพสามญทศนของ “กรงเทพมหานคร” โดยผานมมมอง “ความเปนอน” และสรางภาพความเปน “ตะวนออกนยม” ทเชอเชญใหผอานไดมาสมผส

ค าส าคญ: วาทกรรม อตลกษณ สามญทศน ความเปนอน มายาคต

Abstract This article emphasizes the study of discourse in 3 guidebooks about Thailand: Lonely

Planet Thaïlande (2010), Geographic Thaïlande Les Guides de voyage National (2010) and Guide Évasion Thaïlande (2011). The aforementioned guidebooks written in French demonstrate the identities of “Bangkokness” in three aspects which are the city as the center of Thai tradition, civilized and multicultural city. These identities are shown through public relations discourse, descriptive discourse and critical discourse of the author who established himself as an experienced traveler. In studying the phenomenon the researcher utilizes linguistic theory especially an analysis of terminology definition with axiology. Besides, discourse analysis theory in the form of discourse practice and social anthropology theory; stereotype and otherness are used in this study. In a way, Bangkok identity is constructed by themselves in globalization context that makes one self constantly changing. The process of identity construction as the author presents in the text is the stereotype of "Bangkok". Such stereotype is viewed through the lens of "Otherness" and "Orientalism" that keeps inviting the readers to come and experience it.

Keywords: Discourse, Identity, Stereotype, Otherness, Myth



บทน า วรรณกรรมการเดนทางทน าเสนอภาพประเทศไทยมอยเปนจ านวนมากในรปแบบตาง ๆ เชน คมอน าเทยว

บนทกการเดนทาง นวนยาย และเรองสน ทงทเขยนเปนภาษาไทยและภาษาตางประเทศ นอกจากวรรณกรรมการเดนทางทมลกษณะเปนคมอน าเทยวประเทศไทยทเขยนเปนภาษาฝรงเศสจะมงเนนประชาสมพนธและเชอเชญใหผอานไดมาเยอนและมาสมผสประเทศไทย ยงพบวาในงานเขยนเหลานนยงแสดงอตลกษณของความเปนไทยโดยผานตวบททอยรปของ “การปฏบตการทางวาทกรรม”1 (Foucault, 1969 : 162) หรอกระบวนการในการสราง/ผลตเอกลกษณ/อตลกษณ (Identity) และความหมาย (Significance) ใหกบสรรพสงตาง ๆ ในสงคมทหอหมเราอย ไมวาจะเปนความร ความจรง อ านาจ หรอตวตนของเราเอง (ไชยรตน, 2543 : 19-20) ส าหรบ M. Foucault การปฏบตการทางวาทกรรม “จะอยในชวงเวลาใดชวงเวลาหนงจะมบรรทดฐานและกฏเกณฑและวาทกรรมนนจะสรางความจรงโดยผานกระบวนการผลตสรางความร กลวธ และการปฏบตการ”2 (Revel, 2009: 36)

การแสดงอตลกษณ3 (Identity) คอ การแสดงคณลกษณะเฉพาะตวของบคคลใดหรอสงใดสงหนง ซงค านม

การใชอยางกวางขวางในการศกษาทางดานสงคมวทยาและมานษยวทยา ทหมายถงผลรวมของลกษณะเฉพาะของสงใดสงหนงซงท าใหสงนนเปนทรจกหรอจ าได ซงไมไดเกดขนและตดตวเรามาตงแตก าเนด หากแตเปนสงทประกอบสรางขนโดยสงคมในภายหลง โดยการสรางองคความรและความจรงบางประการผานทางการใชอ านาจทางภาษา ดงนน อตลกษณจงมลกษณะทลนไหลและเปลยนแปลงไปตามวาทกรรมทสรางมนขนมา และไมจ าเปนตองมหนงเดยว อาจมหลายอตลกษณในชวงเวลาเดยวกนหรอในพนทเดยวกนได มโนทศนของค าวา “อตลกษณ” นยงมความสมพนธกบมโนทศน “ภาพแทน” (Representation) หรอ การใหความหมายแกสงตาง ๆ ในโลกแหงความเปนจรงผานการใชภาษาทไมไดเกดขนเองตามธรรมชาต หากแตเกดจากการประกอบสรางขน และมไดน าภาพแหงความเปนจรงมาน าเส นอใหประจกษ และไมสามารถบอกความเปนจรงของสรรพสงไดทกประการ (Hall, 1997 : 1-11) เมอเปนเชนนน จงท าใหอตลกษณ มความหมายทแตกตางจากความหมายทเขาใจโดยสามญส านก

ดงนน การศกษาหาความหมายทซอนอยในตวบททเปนเสมอนการปฏบตการทางวาทกรรมในหนงสอคมอน าเทยวประเทศไทยทง 3 เลม จะท าใหทราบและเขาใจอตลกษณของ “กรงเทพมหานคร” วาเกดจากการประกอบสรางขน

โดยผเขยนทเปนนกเดนทางผมประสบการณ4 ใน 3 ความหมาย คอ 1) กรงเทพมหานครในฐานะศนยรวมของความเปน

ไทยประเพณ ซงเปรยบเสมอนแหลงรวมจตวญญาณและรากเหงาของความเปนไทยไว 2) กรงเทพมหานคร เมองหลวงอนมความศวไลซในทก ๆ ดาน และ 3) กรงเทพมหานคร นครหลวงทมความผสมผสานวฒนธรรมและวถชวตอนหลากหลายทสามารถดงดดนกทองเทยวชาวฝรงเศสหรอทรภาษาฝรงเศสใหมาทองเทยวประเทศไทย ไดอยางไร ทงน อตลกษณทงหลายจะปรากฏผานการการสรางภาพแทนของ “ความเปนอน” (Otherness) ทตองการสรางความเปน

1 « (…) pratique discursive (…) » 2 « (…) l’ordre du discours propre à une période particulière possède donc une fonction normative et réglée et met en œuvre des mécanismes d’organisation du réel à travers la production de savoirs, de stratégies et de pratiques ». 3 ค าวา อตลกษณ มาจากภาษาลาตนวา identitas สวนในภาษาไทยนน ประกอบดวยค าวา อต (อด-ตะ) ซงหมายถง ตน หรอ ตวเอง กบ ลกษณ ซงหมายถง สมบตเฉพาะตว 4 ค าวา นกเดนทาง ในภาษาฝรงเศสใชวา voyageur ซง B. LÉVY (2004) ไดนยามไววา เปนผ “พอใจกบกบการสมผสชวตของผคนทองถน” “เปดโลกทศนใหกบภมประเทศและผคนทหลากหลาย” “ทองเทยวแบบกระตอรอลน อสระ ไมปรารถนาผใดน าทาง” “ใหเวลากบการทองเทยวและหลกเลยงการเดนทางเปนหมคณะ” เปนตน ดงนน ผวจยจงใชค าวา “นกเดนทาง” เพอใหสอดคลองกบจดมงหมายของหนงสอคมอน าเทยวประเทศไทยทง 3 เลมทเนนการใหขอมลสถานททองเทยวและวถชวตของประเทศไทยในเชงลก เพอใหผอานซงอาจเปนไดทงนกเดนทางและนกทองเทยวไดมาสมผส สวนค าวา “ทมประสบการณ” หมายถง ผเขยนทเคยเปนนกเดนทางและไดมาสมผสประเทศไทยมากอน และน าขอมลหรอประสบการณนนไปถายทอดเปนตวหนงสอ



ตะวนออกนยม (Orientalism) ทกลายเปนชดความรหรอความจรงบางประการเกยวกบความเปนตะวนออก และไดสรางมายาคต (Myth) ใหกบภาพแทนจนกลายเปนสามญทศน (Stereotype) หรอ “ความคด ขนบนยมแบบหนงท

ผดเพยนไปจากเศษเสยวของความเปนจรง”5 (Putnam, 1975 อางใน J.-M. Mandarin, 1990: 284-291) อยางไรก

ตาม แมวาอตลกษณของกรงเทพมหานครจะถกประกอบสรางผานวาทกรรมโดยผเขยนชาวตะวนตกท “มอง” คนไทย แตอตลกษณดงกลาวอาจเกดจากการประกอบสรางของสงคมกรงเทพฯ ทมพลวตกเปนได

วตถประสงค แมวาจะมงานวจยทเกยวของกบเรองของความเปนไทยปรากฏอยเปนจ านวนมาก หากแตงานวจยเหลานนวเคราะหจากขอมลทเขยนดวยภาษาไทยหรอภาษาองกฤษ มจดมงหมายศกษาของการประกอบสรางอตลกษณของความเปนไทยในเรองศลปวฒนธรรม หรอวถชวตของคนไทยตงแตอดตจนถงปจจบน ดวยเหตน วตถประสงคหลกของงานวจยนจงมงเนนศกษา 2 ประการ ไดแก ประการทหนง ศกษากลวธการประกอบสรางอตลกษณขอ ง “กรงเทพมหานคร” ในฐานะเมองหลวงทเปนทรจกกนดและเปนสถานททนกเดนทางหรอนกทองเทยวตองการจะมาสมผสหรอเยยมชม ทปรากฏอยในหนงสอคมอน าเทยวประเทศไทยภาษาฝรงเศสวาเปนอยางไร และประการทสอง ศกษากระบวนการสรางความหมายอตลกษณของ “กรงเทพมหานคร” วาเปนอยางไร โดยอาศยทฤษฎทางภาษาศาสตรและทฤษฎทางสงคมศาสตรมาวเคราะห เพอชใหเหนวาผเขยนในฐานะนกเดนทางทมประสบการณมมมมองอยางไร

อกทงมการสราง “องคความร (Knowledge) และความจรง (Truth)”6 อยางไรใหกบอตลกษณดงกลาว

วธด าเนนการวจย ผวจยเนนการวเคราะหขอมลทงทเปนพรรณนาโวหารในระดบค า ขอความและประโยคในรปของวาทกรรมทน าเสนอภาพของ “กรงเทพมหานคร” ทปรากฏอยในหนงสอคมอน าเทยวประเทศไทยโดยมลกษณะส าคญ 4 ประการ ดงน

1. หนงสอคมอน าเทยวประเทศไทยทเขยนหรอพมพเปนภาษาฝรงเศส 2. หนงสอคมอน าเทยวทมลกษณะเปนการน าเสนอประเทศไทยในภาพรวม กลาวคอ มการน าเสนอประเทศ

ไทยในประเดนทหลากหลาย เชน ประวตศาสตร วฒนธรรม วถชวตความเปนอยของคนไทยในแตละภมภาค สถานททองเทยวทดงดดใจ ฯลฯ

3. หนงสอคมอน าเทยวประเทศไทยฉบบทตพมพในชวงเวลาตงแตป ค.ศ. 2010 – 2011 ไดแก - Lonely Planet Thaïlande ตพมพโดยส านกพมพ Lonely Planet ป 2010 - National Geographic Les Guides de voyage Thaïlande ตพมพโดยส านกพมพ National Geographic ป 2010 - Guide Évasion Thaïlande ตพมพโดยส านกพมพ Hachette ป 2011

4. หนงสอคมอน าเทยวประเทศไทยทง 3 เลมมการวางจ าหนายในประเทศฝรงเศสอยางกวางขวาง

5 « un stéréotype est une idée conventionnelle, qui peut être fausse, sur un segment de la réalité (…) »

6 Michel Foucault ใชค าวา Savoir และ Vérité หรอ Jeux de vérité (Revel, 2009).



ผลวจยและขอวจารณ

จากการศกษาพบวา แมวาทกรรมทปรากฏอยในหนงสอคมอน า เทยวประเทศไทยจะมความหลากหลาย7 แต

กระบวนการสรางวาทกรรมเชงพรรณนาและวพากษวจารณเปนสงทผเขยนทมประสบการณจะน าเสนอมากทสด ดวย เหตทนอกจากจะใหเหนภาพของประเทศไทยในแงมมตาง ๆ แลวยงท าใหผอานไดรจกประเทศไทยมากขน ทงนเพอจะ โนมนาวใจผอานใหไดมาสมผสและคนหา สถานททนกทองเทยวจะพลาดไมไดกคอ “กรงเทพมหานคร” เมองหลวงของประเทศไทย ทเปนจดมงหมายแรกของการเดนทางมาเยอนประเทศไทย

จากผลการวจยพบวาหนงสอคมอน าเทยวประเทศไทยทง 3 เลม ใหความส าคญกบการน าเสนอภาพของกรงเทพมหานครมากพอสมควร เหนไดจากการทหนงสอคมอน าเทยว National Geographic Les Guides de voyage Thaïlande น าเสนอไวตงแตหนา 63 ถง 116 โดยแบงการน าเสนอออกเปนยานตาง ๆ เชน เกาะรตนโกสนทร (Rattanakosin) ยานเยาวราช (Chinatown Bangkok est) บรเวณกรงเทพฯตะวนออก (Bangkok est) ยานดสต (Dusit) และยานฝงธนบร (Thonburi) ซงคลายกบการน าเสนอในหนงสอคมอน าเทยว Guide Évasion Thaïlande น าเสนอเมองหลวงของประเทศไทยไวตงแตหนา 64 ถง 100 โดยเนนทการทองเทยวในยานส าคญตาง ๆ เชน เกาะรตนโกสนทร ศนยกลางทางประวตศาสตร (Rattanakosin, centre historique) บางล าพและภเขาทอง (Banglamphu et la montagne d’or) ยานเขตดสต กรงเทพสเขยว (Dusit, le Bangkok vert) ยานสยามแสควร สขมวท และแหลงชอปปงขนาดใหญ (Siam, Sukumvit et les temples du shopping) หรอจากสลมถงสวนลมพน (De Silom au parc Lumpini) เปนตน และสวน หนงสอคมอน าเทยว Lonely Planet Thaïlande น าเสนอภาพของกรงเทพมหานครไวตงแตหนา 107 ถง 194 โดยแบงหวขอยอยไดแก ประวตศาสตรกรงเทพ (Histoire) สถานทตง (Orientation) ทจะแนะน าสถานททองเทยวในแตละยาน ขอมลทจ าเปน (Renseignements) สงไมพงปรารถนาและอนตราย (Désagrément et dangers) เปนตน

ดงนน ผวจยจงสามารถสรปอตลกษณของกรงเทพมหานครออกไดเปน 3 ลกษณะ ดงน

1. กรงเทพมหานคร : ศนยกลางของไทยประเพณ ความเปน “ไทยประเพณ” จะเกยวของกบศลปะ วฒนธรรม วถชวต ทแสดงใหเหนถงความสมบรณแบบของ

ความเปนไทยและทดสงสง ซงลกษณะเชนนจะถก “อปถมภและสบทอดโดยรฐและชนชนสง ด ารงอยในวด วง พพธภณฑ” (ประชา, 2554 : 53) จงมรปแบบทตายตว เปลยนแปลงไมได แสดงใหเหนถงเอกลกษณประจ าชาตชาตทมาแตอดตและยงคงสบทอดใหคงอยมาจนถงปจจบน ส าหรบสถานททเปนสญลกษณของการแสดงออกของไทยประเพณของกรงเทพมหานครจะปรากฏอยบรเวณเกาะรตนโกสนทร (Rattanakosin) ซงถอเปนศนยกลางของกรงเทพมหานคร

ดงทหนงสอคมอน าเทยว Guide Évasion Thaïlande กกลาวถงเกาะรตนโกสนทรทเปนศนยกลางทางประวตศาสตรของกรงเทพมหานครทแทจรง (le vrai centre historique de Bangkok) ไววา “ในอดตไดถกลอมรอบ

ดวยคลองและกลายเปนดนแดนทแมน าเจาพระยาทไหลคดเคยวลอมรอบอย”8 (หนา 68 [ส านวนแปลผวจย])

สวนในหนงสอคมอน าเทยว Lonely Planet Thaïlande ไดกลาวถงความส าคญของเกาะรตนโกสนทรวาเปน

“ยานโบราณของพระราชวงหลวงและเปนสถานททองเทยวทส าคญของเมอง”9 (หนา 108 [ส านวนแปลผวจย])

7 C. Kerbrat-Orecchioni (2004 : 133) สรปไววา หนงสอคมอน าเทยวมลกษณะการน าเสนอคลายกบวาทกรรมประชาสมพนธ (discours promotionnels) ทจะ

ครอบคลมวาทกรรมการพรรณนา (discours descriptifs) วาทกรรมการบอกเปนล าดบขน (discours procéduraux) และวาทกรรมเชงวพากษวจารณ (discours critiques) ไปพรอม ๆ กน 8 « Jadis entouré par un canal et une boucle de la Chao Praya, (…) »

9 « (…) ancien quartier du palais royal et principal site touristique de la ville ».



ขณะทหนงสอคมอน าเทยว National Geographic Les Guides de voyage Thaïlande ไดกลาวไววา “ศนยกลางทางประวตศาสตรและวฒนธรรมของกรงเทพมหานครแผขยายอาณาบรเวณทวเกาะรตนโกสนทร ทโดดเดนทามกลางแมน าทไหลคดเคยวของแมน าเจาพระยาและลอมรอบดวยคลองหลายสาย เปนสถานททมสงกอสรางทงดงาม

ทงทางสถาปตยกรรมและทางศาสนาเรยงรายอยภายในมากมาย”10 (หนา 68 [ส านวนแปลผวจย])

ดงนน ค าวา “เกาะรตนโกสนทร” (Rattanakosin) จงถกนยามใหกลายเปนสถานทส าคญของความเปนไทยประเพณของกรงเทพมหานคร แมวาค านจะเปนค านามเฉพาะ (Proper noun) ทโดยปกตแลวจะไมใหความหมายใด ๆ

แตสามารถเชอมโยงกบตวอางองได ซง S. Kripke เรยกวา “ตวบงชแบบตายตว”11 (Hersberg Pierrot, 1993 :

233) ซงในหนงสอคมอน าเทยวเลมน เกาะรตนโกสนทร จะหมายถง “ทตงของเมองเกาของพระราชวงศ” (site de l’ancienne cité royale) ซงเกาะนมองดคลายหวเขมขดเลก ๆ บนแมน าทชอวา “เจาพระยา” ลอมรอบดวยคลองหลายสาย (méandre de la Chao Phraya recoupé par des canaux) ท าใหสถานทแหงนนกลายเปนแหลงทองเทยวทส าคญของกรงเทพมหานครและกลายเปนจดดงดดนกทองเทยวทตองการมาเยอน เชนเดยวกบ “วดพระแกว” (Wat Phra Keo / Le Wat Phra Kaeo) กไดกลายเปนอตลกษณของความเปนศนยกลางไทยประเพณทเกยวของกบทงพระราชวงศและพทธศาสนาของประเทศไทย

เกาะรตนโกสนทรจงเปนสถานททมทงความศกดสทธและมความสงสงของประเทศไทย เพราะเปนทตงของพระบรมมหาราชวงและวดพระแกว ซงถอเปนหวใจส าคญของการกอรางสรางเมองหลวงแหงน ซงหนงสอคมอน าเทยว Lonely Planet Thaïlande ไดบรรยายไววา

“สถานท (วดพระแกวและพระบรมมหาราชวง-ผวจย) ทซงกอรางสรางมาตงแตปพ.ศ. 2325 ปทมการสถาปนาเมองกรงเทพมหานครแหงนใหเปนเมองหลวงยงคงเปนสถานทส าหรบการมาสกการะบชาของพทธศาสนกชนและ

ประชาชนชาวไทย12 อกทงยงเปนสถานททองเทยวทส าคญของเมองหลวงแหงนอกดวย”13 (หนา 130 [ส านวนแปล

ผวจย]) สวนหนงสอคมอน าเทยว Guide Évasion Thaïlande กลาวถงวดพระแกววา “นคอวดทเปนทเคารพนบถอ

มากทสดของประเทศ (วดพระแกว-ผวจย) ตามประวตศาสตรถอวามความเกยวของกบการกอรางสรางเมองกรงเทพมหานครดวยเหตทวดนถกสรางขนในรชสมยพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช รชกาลท 1 ตงแตปพ.ศ. 2325 จนถง 2327 เปนวดส าหรบพระมหากษตรยซงถกใชในงานพระราชพธบางงานเทานน วดพระแกวจงเปน

เสมอนศนยกลางทางศาสนา (แมวาจะไมมพระสงฆจ าพรรษาอยเลยกตาม) (...)”14 (หนา 75 [ส านวนแปลผวจย])

และหนงสอคมอน าเทยว National Geographic Les Guides de voyage Thaïlande พรรณนาวา “วดพระแกว สถานททตนตาตนใจทสดของประเทศไทยตงโดดเดนเปนสงาอยเคยงขางพระบรมมหาราชวงถอไดวาเปนสถานททมหศจรรยของเอเชย สถานทส าคญทงสองนถกลอมรอบดวยสงกอสรางของทงฆราวาสและสถานทศกดสทธท

10 « Le cœur historique et culturel de Bangkok s’étend sur île Rattanakosin, site de l’ancienne cité royale. Lobe d’un méandre de la Chao Phraya recoupé par des canaux (klong), Rattanakosin abrite nombre de splendeurs architecturales et religieuses de Bangkok ». 11 ภาษาองกฤษใชค าวา Rigid designator และภาษาฝรงเศสใชค าวา Désignateur rigide (ด S. A Kripke. 1980. Naming and Necessity. Massachusetts : Harvard University Press, trad. fr. La logique des noms propres. Éditions de Minuit, 1982). 12 เนนย าโดยผวจย 13 « Consacré en 1782, année où Bangkok devint capitale, le site, qui demeure un lieu de pèlerinage pour les fidèles bouddhiques et les nationalistes, est également le principal site touristiques de la ville ». 14 « C’est le temple le plus prestigieux du pays, historiquement lié à la fondation de Bangkok puisqu’il fut édifié par Rama Ier de 1782 à 1784.

Temple royal, utilisé uniquement pour certaines cérémonies, le Wat Phra Kéo fait figure de véritable ville religieuse (bien qu’aucun moine n’y

réside) (…) ».



เปนเสมอนสงทแสดงใหเหนถงสถาปตยกรรมและเปนวธการทดทสดทจะแนะน าใหรจกกบเสนหของวฒนธรรมไทย”15

(,หนา 69 [ส านวนแปลผวจย]) จากตวอยางการน าเสนอภาพของวดพระแกวและพระบรมมหาราชวง ผเขยนไดใชกลวธน าเสนอดวยการใชค าศพททแสดงคณคาหรออรรฆวทยา (Axiology) ทงในรปของค านามและค าคณศพท เพอน าเสนอภาพสถานทแหงนถกใหดศกดสทธตามราชประเพณของไทย เชน การใหฉายานาม ทจะปรากฏอยในรปค าหรอขอความท “(...) ไมเพยงแตจะก าหนดฉายาหรอชอใหกบตวอางองแลว ยงพรรณนาถงตวอางองนนอยางละเอยดใหแกผรบสาร ในบรบทใดบรบทหนง

เฉพาะ (...)”16 (Lyons อางใน Herschberg Pierrot, 1993 : 233) เชน “สถานทส าหรบการมาสกการะบชาของ

พทธศาสนกชนและประชาชนชาวไทย” กลายเปนสถานทสงศกดสทธทมสถานะอยเหนอมนษยปถชนทวไปและกลายสถานะเปน “สถานททองเทยวทส าคญของกรงเทพมหานคร” ไปในทสด หรอการเปรยบเทยบขนสงสดของค าคณศพทเพอชใหเหนถงความเปนหนงเดยว โดยใชโครงสราง ค านาม + le plus + ค าคณศพท + de + ค านาม เพอเปรยบเทยบ

ขนสงสด17 (Charaudeau, 1992 : 365) โดยมตวอางองปรากฏอยเพอบอกความพเศษเหนอกวาตวอางถงประเภท

เดยวกน เชน “วดทเปนทเคารพนบถอมากทสดของประเทศ” (le temple le plus prestigieux du pays) “สถานททตนตาตนใจทสดของประเทศไทย” (le site le plus éblouissant de Thaïlande) หรอการกลาวถงสถาปตยกรรมของวดพระแกวและพระบรมมหาราชวงวาเปน “วธการทดทสดทจะแนะน าใหรจกกบเสนหของวฒนธรรมไทย” (la meilleure introduction aux charmes de la culture thaïlandaise) ซงถงแมไมไดมการเปรยบเทยบกบตวอางองอน ๆ แตกบงเปนนยวาไมมสถานทใดในประเทศไทยทจะท าใหนกเดนทางจะรจกกบประเทศนไดดเทากบการมาเยอนวดพระแกวและพระบรมมหาราชวง นอกจากนน การระบปครส ตศกราชในการน าเสนอทงวดพระแกวและพระบรมมหาราชวง ทสรางมากวา 200 ป (สรางมาตงแตปพ.ศ. 2325) กเปนเครองยนยนถงความเกาแกและศกดสทธควบคกนไปไดเปนอยางด

นอกจากนน ผเขยนยงไดพรรณนาถงความวจตรบรรจงของศลปะการกอสรางและการตกแตงสถานทประทบของพระมหากษตรยไทยในราชวงศจกรและสถานทประดษฐานพระแกวมรกต พระคบานคเมองของประเทศไทย เชน การพรรณนาถงพระอโบสถ (Le bot) ภายในวดพระแกววา

“พระอโบสถแหงองคพระมหากษตรยนเปนทประดษฐานพระพทธมหามณรตนปฏมากร (ทมความสง 6 6 เซนตเมตร) ประทบนงบนบษบกทอง กางกนดวยฉตร 9 ชน พระแกวมรกตจะมการเปลยนเครองทรงตามราชประเพณโดยพระมหากษตรยในแตละฤด ไดแก เครองทรงลงยารอยลวดเหมอนตาขายในฤดหนาว เครองทรงศราภรณท าดวย

ทองค าลงยาสน าเงนเขมในฤดฝน ทรงเครองตนอยางพระมหากษตรยท าดวยทองค าลงยาประดบเพชรในฤดรอน (...)”18

(Guide Évasion Thaïlande, หนา 75 [ส านวนแปลผวจย])

15 « Le site le plus éblouissant de Thaïlande, le Wat Phra Kaeo (« Temple du Bouddha d’émeraude »), qui se dresse à côté du Grand Palais, fait partie des merveilles de l’Asie. Ces deux monuments sont entourés d’édifices profanes et sacrés qui constituent un véritable lexique architectural et la meilleure introduction aux charmes de la culture thaïlandaise ». 16 ภาษาองกฤษใชค าวา Definite description และภาษาฝรงเศสใชค าวา Description définie ซง J. Lyons อธบายไววา “(…) non seulement en le nommant, mais aussi en fournissant à l’interlocuteur une description suffisamment détaillée, dans un contexte d’énonciation précis (...)” (อางโดย Herschberg Pierrot, 1993 : 233) 17 ภาษาฝรงเศสใชค าวา Le superlatif absolu 18 « La chapelle royale abrite le Bouddha d’Émeraude (66 cm de haut), assis sur un trône figurant le chariot céleste, protégé par un parasol à neuf étages. La statue dispose de trois parures changées solennellement par le roi au début de chaque saison : résille d’or, l’hiver, paillettes bleues à la saison des pluies, or et diamant l’été ».



อกทงภายในวดพระศรรตนศาสดารามแหงน ยงมสงของตกแตงทลวนแตมความงดงาม เชน “หอระฆงทองทแสดงความวเศษในการตกแตงทวจตรตระการตาภายในวด” (Clocher doré illustrant à merveille la flamboyante décoration des temples) (National Geographic Les Guides de voyage Thaïlande, หนา 70 [ส านวนแปลผวจย]) ซงลวนแตเกยวของกบปกรณมฮนดทประเทศไทยรบเขามาตงแตอดตและเกยวพนกบสถาบนพระมหากษตรยทงสน ดงทหนงสอคมอน าเทยว National Geographic Les Guides de voyage Thaïlande ไดประชาสมพนธใหผอานไดชมสตวในต านาน (les étranges créatures mythologiques) ทรายลอมปราสาทพระเทพบดร (Le Panthéon royal) เชน “กนร” (le kinarii) “สตวทมรางกายครงมนษยครงนก” (divinité mi-homme, mi oiseau) “นรสงห” (norasingh) “ราชสหทดราย” (lions féroces) (หนา 72 [ส านวนแปลผวจย]) เปนตน หรอศลปะการตกแตงภายในวดหลายวดของกรงเทพมหานครกไดชอวา “สวยงามทสดในประเทศไทย” (les plus belles de Thaïlande) (Lonely Planet Thaïlande, หนา 133 [ส านวนแปลผวจย]) และในบางวดกม “ลกษณะทพเศษ” (des plus exceptionnelles) (Lonely Planet Thaïlande, หนา 133 [ส านวนแปลผวจย])

จากตวอยางขางตน ผเขยนใชค าศพททแสดงใหเหนถงความสงสงหรอค าศพททแสดงความเปนชนสงหรอชน

ยอด19 ซงจะใชเพอโนมนาวใหเหนถง “ความดทสด ความเปนหนงเดยว ความเปนตนฉบบหรอความพเศษ”20

(Robrieux, 2005 : 204) เชน ค าวา “บษบกทอง” “ฉตร 9 ชน” “เครองทรงลงยารอยลวดเหมอนตาขาย” “เครองทรงศราภรณท าดวยทองค าลงยาสน าเงนเขม” “เครองตนอยางพระมหากษตรยท าดวยทองค าลงยาประดบเพชร” ซงค าศพททงหมดนนนอกจากจะมความหมายในเชงคณคาอนสงสงและมความพเศษแลว ยงหมายถงสงของทสงวนไวส าหรบสงทมคาทสดเทานน จะไมสามารถพบเจอไดในชวตประจ าวน นอกจากนน ยงถกน าเสนอดวยค าศพททแสดง

คณคาหรออรรฆวทยา (Axiology) ทงแบบบงอารมณและความรสกและแบบประเมนคาเชงอตวสย21 เชน “วจตร

ตระการตา” (flamboyante) “สวยงาม” (belles) หรอ “พเศษ” (exceptionnelles) เปนตน นอกจากนน ค าศพททแสดงใหเหนถงความเปนตะวนออกนยม อยางเชน สตวในปกรณม กชใหเหนถงความศกดสทธและความลกลบ (Mystery) ดงดดนกเดนทางใหมาเยยมชมไดเปนอยางด

นอกจากสถานทตงของเกาะรตนโกสนทรจะเปรยบเสมอนหนงหวใจของกรงเทพมหานครแลว เมองหลวงแหงนยงเปนสถานททรวมพระราชประเพณและประเพณทางศาสนาทส าคญไวจ านวนมาก นกทองเทยวจะสามารถไดชมประเพณโบราณเหลานได ณ เกาะรตนโกสนทรแหงน โดยเฉพาะอยางยง บรเวณทองสนามหลวงของกรงเทพมหานครทตงอยตดกบพระบรมมหาราชวง เชน พระราชพธถวายพระเพลงพระบรมศพพระมหากษตรยไทยทสบทอดกนมานาน กจดใหมขน ณ บรเวณทองสนามหลวงแหงน “หลงจาก 100 วน (ของการเกบพระบรมศพ) จะมการถวายพระเพลง โดย

พระเมรมาศจะถกกอสรางไวลวงหนาทบรเวณทองสนามหลวง”22 (Guide Évasion Thaïlande, หนา 73 [ส านวนแปล

ผวจย]) เชน “พระราชพธพระราชทานเพลงพระศพสมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร (la cérémonie de crémation de la princesse Galayani) ทเกดขนเมอครงลาสด” (Lonely Planet Thaïlande, หนา 134 [ส านวนแปลผวจย]) หรอพระราชพธจรดพระนงคลแรกนาขวญทเกดขนในวนเดอนพฤษภาคม (Cérémonie des Labours Royaux หรอ Royal Ploughing Ceremony) กจดขน ณ บรเวณทองสนามหลวงแหงน

19 ภาษาฝรงเศสใชค าวา Lieu de qualité หรอ Lieu de l’élitisme 20 « (…) sur le meilleur, l’unique, l’original ou l’extraordinaire (…) » 21 C. Kerbrat-Orecchioni เรยกวา « Adjectif affectivo-axiologique » (2002 : 80) และ « Adjectifs subjectifs évaluatifs axiologiques » (2002 : 102) ตามล าดบ 22 « Après cent jours, on peut procéder à la crémation. Un bûcher funéraire ayant été édifié au préalable sur Sanam Louang »



2. กรงเทพมหานคร : เมองแหงความศวไลซ นอกจากภาพอนมลงเมลองของกรงเทพมหานครในเรองของวดและวง ซงถอวาเปนเอกลกษณของประเทศไทยทสามารถดงดดนกทองเทยวชาวตะวนตกไดเปนอยางดแลว อตลกษณอกประการหนงของกรงเทพมหานครทหนงสอคมอน าเทยวประเทศไทยทง 3 เลม น าเสนอคอ ความศวไลซหรอความเจรญของเมองหลวงแหงน เรมตงแตการพรรณนาแนะน าใหผอานทยงไมเคยรจกหรอไดสมผสกรงเทพมหานครมากอนไดทราบถงววฒนาการความเปลยนแปลงของเมองหลวงแหงน

ภาพของกรงเทพมหานครทแสดงใหเหนถงความเปน “เมองแหงความศวไลซ” ดเหมอนวาจะเปนภาพปฏทรรศน (Paradox) กบภาพของกรงเทพมหานครทเปนศนยกลางของไทยประเพณ ดงทหนงสอคมอน าเทยวทง 3 เลมไดกลาวไว ดงน

“เมอมาถงเมองหลวงของประเทศไทยแหงน ผมาเยยมเยยนจะไดสมผสถงความหนาแนนของประชากร ความ

ทนสมยและความรอนของเมอง”23 (National Geographic Les Guides de voyage Thaïlande, หนา 64 [ส านวน

แปลผวจย]) “เมองหลวงแหงน (กรงเทพมหานคร-ผวจย) มเครอขายการขนสงทมประสทธภาพ ชมชนผคนนานาชาตทแตกตาง ศลปะแขนงตาง ๆ ทเจรญอยางรดหนาและสนามบนทใหมเอยม แมรองรอยรากเหงาในอดตจะยงคงหลงเหลออย แตดเหมอนจะถกบดบงไวดวยศนยการคาอนมหมาและภตตาคารทเหมาะจะเปนเมองหลวงในซกโลกตะวนตกเสย

มากกวา”24 (Lonely Planet Thaïlande, หนา 107 [ส านวนแปลผวจย])

ผเขยนใชค าศพททแสดงใหเหนถงความศวไลซหรอความเจรญ เชน “ความหนาแนนของประชากร” (la densité de la population) “ความทนสมย” (la modernité) “เครอขายการขนสงทมประสทธภาพ” (un réseau de transports efficace)

นอกจากนนยงมการใชโวหารภาพพจนบคลาธษฐานท “ท าใหสงไมมชวต ไมมความรสก หรอนามธรรมและ

เปนอดมคต กลายเปนสงมชวตทงทางรางกาย มความรสกและมชวตเหมอนกบคน ๆ หนง”25 (Fontanier, 1977 : 111)

ซงลกษณะการใชแบบนเรยกวา “บคลาธษฐานแบบนามนยหรอเคยงรป”26 (เรองเดยวกน : 111-112) เชน

“กรงเทพมหานครไมเคยรจกกบค าวาความเงยบ ทงเสยงเครองยนต แตรรถ เสยงเคร องปรบอากาศ เสยง

เครองจกรก าลงท างานในสถานทกอสราง เสยงรถฉกเฉน ฯลฯ กรงเทพฯ ไมเคยไดพก”27 (Guide Évasion

Thaïlande, หนา 65 [ส านวนแปลผวจย])

23 « À son arrivée dans la capitale thaïlandaise, le visiteur est saisi par la densité de la population, la modernité et la chaleur de la ville ». 24 « La ville possède un réseau de transports efficace, une communauté internationale bigarrée, une scène artistique en plein essor et un aéroport flambant neuf. Des vestiges de son passé subsistent, mais ils sont souvent masqués par de gigantesques centre commerciaux et des restaurants dignes des grandes capitales occidentales ». 25 « (…) consiste à faire d’un être inanimé, insensible, ou d’un être abstrait et purement idéal, une espèce d’être réel et physique, doué de sentiment et de vie, enfin ce qu’on appelle une personne (…) ». 26 ภาษาฝรงเศสใชวา La personnification métonymique. P. Fontanier แบงโวหารภาพพจนชนดนไว 3 ประเภท ไดแก บคลาธษฐานแบบขามรปหรอแบบอปลกษณ (la personnification métaphorique) บคลาธษฐานแบบนามนยหรอแบบเคยงรป (La personnification métonymique) และ บคลาธษฐานแบบลดรป-เพมรปหรอแบบสมพจนย (La personnification synecdochique) 27 « Bangkok ne connaît jamais le silence : moteurs, klaxons, climatiseurs, chantiers de construction, sirènes… Bangkok ne connaît jamais de repos ».



ค าวา “กรงเทพมหานคร” นนถกใชแทนทค าวา “คนกรงเทพฯ” ทมกจกรรมหลากหลายใหไดท าตงแตเชาจรดค า นนแสดงใหเหนถงความเปนเมองทเจรญเตบโตอยางมาก เปนภาพแทนของความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในยคโลกาภวตน แหลงทองเทยวทแสดงใหเหนถงความเจรญของกรงเทพมหานครทผอานในฐานะนกเดนทางในอนาคตไมควรพลาดจะกระจกตวอยในยานททนสมยอยางเชน ยานสยามแสควรหรอยานสขมวท ดงตวอยางเชน “ยานสยามแสควรคอภาพในอนาคตของกรงเทพฯ ทงเมองในอกไมกปขางหนา นนคอ เมองทมลกษณะเปน ชน ๆ ฟตบาทจะไมสามารถเดนไดเพราะถกตอหมอเสารถไฟลอยฟายดครองพนท อกทงจากการจราจรอนแสนคบคงตลอดเวลา ไดมการสรางทางส าหรบผคนสญจรไปมาแบบลอยฟา ดงจะเหนไดจากสถานรถไฟลอยฟาชดลมทเชอมตอกบสถานสยามและสถานสนามกฬาแหงชาตดวยสะพานลอยขนาดใหญทเชอมตอกบศนยการคาหลายแหงทอยระหวาง

ทางผานของสะพานลอยน ไมมอะไรจะสะดวกเทานอกแลว !”28 (Guide Évasion Thaïlande, หนา 93 [ส านวนแปล

ผวจย]) “ชาวตางชาตทมฐานะและอพยพเขามาอยในกรงเทพฯ จะเลอกทพกอาศยในยานน (สขมวท-ผวจย) (ซงมรถไฟลอยฟาไวใหบรการ) ใกล ๆ กบถนนสขมวทททอดยาวออกไปนเปนทรจกกนดวามบาร ภตตาคาร และโรงแรมพอ

ๆ กบรดวาเปนยานส าหรบนกทองเทยว”29 (Lonely Planet Thaïlande, หนา 142 [ส านวนแปลผวจย])

การพรรณนาโดยการใชค าศพทหรอถอยส านวนแสดงอารมณหรอความรสกอยางประหลาดใจในเมองหลวงของประเทศไทยทแสดงถงความเจรญน ทแมดจะไมสะดวกนกเพราะพนทในการสญจรบนถนนหนทางกลบถกครอบครองดวยตอมอเสารถไฟลอยฟา แตดวยความเจรญกยงสามารถสญจรไปมาแบบลอยฟาได นบเปนความสะดวกสบายทแมแตนกเดนทางทประสบการณเชนผเขยนถงกบตองอทานออกมาเพอแสดงความประหลาดใจ “ไมมอะไรจะสะดวกเทานอกแลว !” หรอการน าเสนอภาพของยานคนมฐานะทมทง “บาร” (des bars) “ภตตาคาร” (des restaurants) และ “โรงแรม” (des hôtels) รวมอยในสถานทแหงเดยวกน นบเปนความศวไลซอยางหนงทฉายชดออกมาในกรงเทพมหานครแหงน

3. กรงเทพมหานคร : เมองแหงการผสมผสาน

ความผสมผสานหรอความเปนพนทาง (Hybrid) น แสดงลกษณะของความเปนไทย ๆ30 ทเนนเรองของ

“จรต”31 และวถชวตหรอวฒนธรรมยอย32 (Subculture) ของผคนทอาศยอยในกรงเทพมหานคร ซงหลายครงได

แสดงออกจนเปนทประจกษแกสายตาของนกเดนทางทมประสบการณ หากแตอาจถกครอบง าหรอบดบงจากวฒนธรรม

28 « Le quartier de Siam préfigure déjà ce que sera Bangkok dans quelques années : une ville à étages. Les trottoirs devenant impraticables en raison de l’emprise au sol des piliers du skytrain et de la circulation automobile toujours plus dense, on construit des voies de circulation pédestres aériennes. Ainsi, la station Chitlom est-elle reliée aux stations Siam et National Stadium par une large passerelle qui communique avec les centres commerciaux situés sur sa route : c’est on ne peut plus pratique ! ». 29 « Les expatriés les plus fortunés élisent domicile dans ce quartier (desservi essentiellement par le Skytrain), près de l’interminable Th Sukumvit), plus connue pour ses bars, ses restaurants et ses hôtels que pour ses sites touristiques ». 30 ในแงมมของศลปะจะมลกษณะเปน “แบบชายขอบเพราะทงไมแทและไมเปนศลปะ” (ประชา, 2554 : 53) หากมองในแงของวฒนธรรม ภาพแทนเหลานกคอการน าเสนอภาพของวถชวตหรอพฤตกรรมของคนไทยของชนชนลางหรอชาวบานทวไป ไมมรากเหงาของความเปนไทยประเพณ หรอไมไดเกดจากภมปญญาของลกษณะไทยพนบาน มการ “ปะปนดวยไสยศาสตรและความงมงาย” (ประชา, เรองเดยวกน) 31 ตามทฤษฎเรอง ฮาบทส (Habitus) ของปแยร บรดเยอ (Pierre Bourdieu) ทเกยวของกบการแสดงออก กรยา ทาทาง บคลก หรออปนสย (สนย, 2553 : 70) 32 หมายถง “กลมคนทแตกตางไปจากคนสวนใหญในสงคมดวยคณลกษณะทเปนเกณฑตาง ๆ เชน ศาสนา ภาษา เชอชาต ชนชาต ชมชน ความเปนมาทางประวตศาสตร ฯลฯ คณลกษณะดงกลาวนน ในดานหนงไดชวยธ ารงรกษาอตลกษณของกลมยอยดงกลาวเอาไวและในอกดานหนงกท าใหแตกตางไปจากคนอน ๆ” (กาญจนา, 2557 : 503)



หลกหรอวฒนธรรมทคนไทยสวนใหญไดยอมรบนบถอปฏบตสบทอดกนมาเปนเวลาอนยาวนาน ไดแก การนบถอศาสนาพทธ การใหความเคารพตอสถาบนพระมหากษตรย อกษรไทย หรอศลปกรรมและสถาปตยกรรมไทย เปนตน จากการน าเสนอของหนงสอคมอน าเทยวประเทศไทยทง 3 เลม จะพบวา เกาะรตนโกสนทรและบรเวณทองสนามหลวง คอ ทตงของทงพระบรมมหาราชวงและวดพระแกว ซงแสดงใหเหนถงอตลกษณของกรงเทพมหานครทเปน “ศนยกลางของไทยประเพณ” หากแตในอกดานหนง สถานททงสองแหงเหลาน กลบมวฒนธรรมยอยแทรกตวอย เชน ยานชมชนชาวจน ยานแยกราชประสงค บรเวณทองสนามหลวง และยานฝงธนบร “ยานชมชนชาวจนทแผขยายอยทางใตของพระบรมมหาราชวงถกกางกนดวยแมน าเจาพระยาดานหนง และถนนเจรญกรงอกดานหนง นกทองเทยวตางชาตเยยมชมทนนอยทเดยว ขณะทสถานทแหงน (ชมชนชาวจน-ผวจย) คอหนงในบรรดาชมชนเลก ๆ ทวฒนธรรมดจะแตกตางจากจากชมชนรอบขางทนาหลงใหลมากทสดในกรงเทพมหานคร วดจ านวนมากตงตระหงานอวดความงามของตกแตงอยางมสสนและซอนตวอยหลงถนนสายหลกทถกความเจรญรกคบเขามาจนหมดสน ทซงภายในนนมทงรานขายยาโบราณทแตละชนมยาพนบานจ านวนมาก รานขายเครองทอง และถนนสาย

เลก ๆ ทมรานหาบเรแผงลอยของพอคาทขายสนคาหลากชนด”33 (National Geographic Les Guides de voyage

Thaïlande, หนา 87 [ส านวนแปลผวจย]) “ไมเหมอนกบยานชมชนชาวจนอนใดในโลก ทนเปนทรจกและโดงดงอยางเหนไดชด (...) ตงแตเรมกอตงชมชน (พ.ศ. 2325 – ผวจย) เปนตนมา ชมชนนเปลยนแปลงไปเพยงเลกนอย เราจะยงคงไดยนผคนใชภาษาจนในการสอสาร

ซอยาสมนไพร หรอชมอาหารจนซงจะพบไดเฉพาะทนเทานน”34 (Lonely Planet Thaïlande, หนา 138-139

[ส านวนแปลผวจย]) “ยานชมชนชาวจนทพลาดไมไดของกรงเทพมหานครยงคงเปลยนแปลงชาทสดไมวาเวลาจะผานเทาใดกตาม (...) บรรยากาศทจะไดรบจากทน กคอ จะไดกลนหอมเคลากบกลนของน ามนทารทตลบอบอวลไปทวหรอเคลากบกลน

ของน ามนหอมระเหยและของอาหารทปรงบนทองถนน หรออาจจะไดกลนฉนของทอง ชาด และก ายาน”35 (Guide

Évasion Thaïlande, หนา 84 [ส านวนแปลผวจย]) อตลกษณของชมชนชาวจนในกรงเทพมหานครทอยไมไกลจากพระบรมมหาราชวงนก ดจะเปนภาพของความแตกตางแบบคตรงกนขาม (Binary opposition) คอ พระบรมมหาราชวงส าหรบพระราชวงศ / ยานทพกอาศยของชาวจนทวไปทเปนทพกอาศยของปถชนชาวจนทอพยพมาอยเมองไทยและไดสรางชมชนมาตงแตเมอกอตงกรงเทพมหานคร หรอ ความเปนไทยแท / ความเปนตางชาต (จน) ค าศพทแตละคลวนมลกษณะเปนคของ “ความขดแยงแบบไมเขาพวก

กน”36 (Gardes-Tamine, 1998 : 127) แมยานอนในกรงเทพมหานครจะเปลยนแปลงไป แตยานชมชนชาวจนนกลบ

33 « Le quartier chinois, qui s’étend au sud du grand palais, est délimité d’une part la Chao Phraya et, d’autre part, par Charoen Krung Road. Les visiteurs étrangers s’y rendent rarement, alors que c’est l’une des enclaves culturelles les plus fascinantes de Bangkok. Cachés derrière les grandes artères désormais uniformisées par la modernisation, se dressent des temples aux décorations multicolores qui abritent d’antiques pharmacies aux étagères surchargées de remèdes traditionnels, des bijouteries offrant chaînes et colliers en or et d’étroites ruelles envahies par toutes sortes de marchands ambulants ». 34 « Contrairement aux autres quartiers chinois du monde, celui-ci est resté résolument populaire. Peu de choses ont changé depuis et on eut toujours entendre différents dialectes chinois, acheter des remèdes à base de plantes ou goûter des plats chinois qu’on ne trouve qu’ici ». 35 « L’incontournable quartier chinois de Bangkok demeure, au bout de compte, celui qui change le moins vite. (…) c’est une ambiance que l’on vient chercher ici, happé par les effluves mêlés du goudron, des vapeurs d’essence et des cuisines de rue, étourdi par la profusion d’or, de rouge et d’encens ». 36 J. Gardes-Tamine แบงค าทมความหมายตรงกนขามไว 4 ประเภท คอ ค าทตรงกนขามกน (Termes contraires), ค าตรงกนขามกนคนละขวโดยมตวกลางคน (Termes d’oppositions polaires), ค าทความหมายขดแยงแบบไมเขาพวกกน (Termes incompatibles) และค าทตรงกนขามแบบซงกนและกน (Termes réciproques)



“เปลยนแปลงไปเพยงเลกนอย” (Peu de choses ont changé) หรอ “เปลยนแปลงชาทสด” (change le moins vite) และยงคงรกษาเอกลกษณของความเปนตางถนเอาไวไดเปนอยางด ซงในมมมองของผเขยนกมองวาชมชนชาวจนนม “ความเปนอน” แตกตางจากความเปนไทยประเพณ ไมวาจะเปน รานขายยาแผนโบราณ (d’antiques pharmacies aux étagères surchargées de remèdes traditionnels) และรานขายทองจ านวนมาก (des bijouteries offrant chaînes et colliers en or) หรอแมแตรานหาบเรแผงลอยของพอคาแมคาทขายสนคาทกชนด (toutes sortes de marchands ambulants)

ยานทพบความหลากหลายของวฒนธรรมอกยานทนาสนใจ กคอ ยานแยกราชประสงคทหนงสอคมอน าเทยว National Geographic Les Guides de voyage Thaïlande เรยกวา “สถาทศกดสทธเอราวณ” (Le sanctuaire Erawan) “สถานทศกดสทธแหงนขวกไขวไปดวยผคน ตงอยตรงสแยกทผคนพลกพลานมากทสดแหงหนงของเมอง ขางหนาโรงแรมแกรนด ไฮแอท เอราวณ เปนสถานททวเศษทอทศใหกบความลกลบและเปนทสถตของดวงวญญาณและเทพเจาฮนด”37 (หนา 96 [ส านวนแปลผวจย]) ทซงกอใหเกดความเปนพหวฒนธรรมระหวางประเพณของศาสนาฮนดทศรทธาในเทพเจากบกรงเทพมหานครทเปนเมองแหงพทธศาสนา คณลกษณะดงกลาว แมมความเปนพนทาง (hybrid) แตกแสดงใหเหนถงความหลากหลายของวฒนธรรมทแมจะยงมผคนในกรงเทพมหานครกสามารถอยรวมกนไดดงทหนงสอคมอน าเทยว Guide Évasion Thaïlande ไดบรรยายภาพของกราบไหวสงศกดสทธทบรเวณโรงแรมเอราวณนไววา “สถานทศกดสทธแหงน คอ โรงละครของกจกรรมของความศรทธาอยางแรงกลา บนทางเทา ผทนบถอจะซอดอกไม ธป และชางไมแกะสลกเปนรปชาง (ซงกจะหมายถงเอราวณ พาหนะของพระอนทร) เพอการบชา”38 (Guide Évasion Thaïlande, หนา 94 [ส านวนแปลผวจย]) พรอมกบการแนะน าผอานใหไดมาชม “การร าเพอความสงบและความปลอดโปรง” (une danse pour la sérénité) “ในสถานทศกดสทธ คณจะไดเหนผทนบถอวาจางนางร า ซงจะร าถวายแดองค เทพและขอพรแทนผบรจาคทรพย นางร าจะแตงหนาอยางงดงาม ประดบดวยทองและเพชรเมดเลก ๆ นางร าเหลานไมไดมาเพอท าใหนกทองเทยวพอใจ แตเพอชวยเหลอเพอนมนษยใหพนไปจากความทกขทรมาน ดงนน หลอนจงร าตามการรองขอ”39 (Guide Évasion Thaïlande, หนา 95 [ส านวนแปลผวจย]) การกลาวถง “สถานทศกดสทธ” แหงนวาเปน “โรงละคร” (le théâtre) โดยใชโวหารอปลกษณหรอการใชโวหารขามรป40 (Métaphore) โวหารทใชค าท “น าเสนอความคดภายใตสญญะของความคดอนทกระทบใจหรอเปนทรจกมากกวา”41 (Fontanier, 1977 : 99) หมายถงค าทง 2 ค า กคอ ตวเปรยบ (โรงละคร) และตวถกเปรยบ (สถานทศกดสทธ) ท “ไมไดมอรรถลกษณใด ๆ รวมกน แตละตวจะมความหมายของตนเอง”42 (Bacry, 1992 : 86-87) ซงการเปรยบดวยโวหารอปลกษณนจะเปนการแทนทระหวางตวเปรยบและตวถกเปรยบโดยอาศยความคลายหรอการอปมาอปมย ซงทงหมดนนแสดงใหเหนถงภาพของการบชาสงศกดสทธทอาจดแปลกตา (exotic) และดไมนาจะเปนความศกดสทธ ไปได เพราะราวกบวาทงหมดนน คอ ลานแสดงของตวละคร (คนทมากราบไหวและนางร าทรบจางร าตามการรองขอ)

37 « Ce petit sanctuaire très fréquent, situé à l’un des carrefours les plus animés de la ville, juste devant l’hôtel Erawan Grand Hyatt, est un lieu extraordinaire dédié mystérieuses et omniprésentes des esprits animistes et des divinités hindoues ». 38 « Le sanctuaire est le théâtre d’une activité pieuse intense. Sur le trottoir, les fidèles achètent des fleurs, de l’encens et des éléphants en bois (référence à Erawan, monture du dieu Indra) pour faire leur dévotion ». 39 « Dans le sanctuaire, vous verrez les fidèles rémunérer des danseuses. Elles dansent pour le dieu et intercèdent en faveur du donateur. Savamment maquillées, éblouissantes d’or et de paillettes, ces gracieuses créatures ne sont pas là pour le plaisir des touristes, mais pour aider les humains à surmonter leur tourments. Aussi, elles dansent à la demande ». 40 ธรยทธ บญม แบงรปเรยงของภาษาหรอ Trope ออกเปน 3 ประเภท คอ ภาษาแบบขามรป (Metaphore) ภาษาแบบเคยงรป (Metonymy) ภาษาแบบลดรป-เพมรป (Synecdoche) และภาษาแบบบดรป (Irony) (2551 : 223-230) 41 « (…) présenter une idée sous le signe d’une autre idée plus frappante ou plus connue » 42 « (…) n’appartiennent pas au même champ sémantique, qui donc s’excluent sémantiquement l’un l’autre (…) »



นอกจากนน บรเวณทองสนามหลวงทเคยใชประกอบพระราชพธส าคญเองกยงมความเปนพนทางแสดงถงความหลากหลายในเรองพนท เพราะ “บรเวณรอบ ๆ ทองสนามหลวง ยอดของเจดยและหลงคาโบสถของวดจ านวนมากและพระราชวงทสรางแบบสถาปตยกรรมรตโกสนทร ลานกวางของสนามหลวงยงคงเปนสถานททเปนทนยมและมนยทางสญลกษณบางประการ ไดแก การเดนขบวนประทวงทางการเมอง หรอการปกนกในวนอาทตย ”43 (Guide Évasion Thaïlande, หนา 68-69 [ส านวนแปลผวจย]) จากตวอยางขางตน ภาพแทนของกรงเทพมหานครทถกประกอบสรางขนจากค าศพททแสดงคตรงขาม (Binary opposition) อกเชนกน คอ ค าคณศพท พลกพลาน (animé) / ลกลบ (mystérieuse) และค านาม วด (temples) และวง (palais) / การประทวง (manifestations) และการปกนก (pique-nique) ค าศพทแตละคลวนมลกษณะเปนคของ “ความขดแยงกนภายในบรบท”44 (Fromilhague, 2007 : 49-50) เชน สนามหลวงซงแตเดมคอสถานทส าหรบความศกดสทธทเกยวของกบวดและวงและพระราชพธส าคญทแสดงความเปนไทยแท หากแตกยงเปนสถานททแสดงออกทางการเมองหรอการพกผอนหยอนใจของผคนกรงเทพฯ ดวยอกเชนกน นอกจากนน ภาพปฏทรรศนในกรงเทพมหานครอกประการหนงทแสดงใหเหนถงความหลากหลายทางพหวฒนธรรมกคอ ยานฝงธนบร ดงทหนงสอคมอน าเทยว Guide Évasion Thaïlande ไดประชาสมพนธใหผอานไดรจกวา “ความประหลาดใจอนจะน ามาซงความสข : กรงเทพมหานครอนยงใหญ เมองคแฝดกบกรงธนบรทยงคงตงอยรมน า พรอมกบเกาะเลกเกาะนอยตามธรรมชาตทซงมทงดอกชบา ดอกกลวยไม และแมแตขาว ธนบรทอดตคอเมองหลวงกอนทจะมการสถาปนากรงเทพมหานครขนในป พ.ศ. 2325 ยงคงเกบรกษาสวนหนงของประวตศาสตรเอาไว เปนทตงของวดอรณและพพธภณฑเรอพระราชพธ”45 (หนา 98 [ส านวนแปลผวจย])

สวนการเยยมชมยานฝงธนบรนน หนงสอคมอน าเทยว National Geographic Les Guides de voyage Thaïlande แนะน าไววา “วธทดทสดในการเยยมชมธนบรกคอการเดนทางทางแมน า อยางเชน บนเรอยนตรบจาง จากนนกเดนเทาตอไปตามทางทเลยวลดคดเคยว อาจจะเชาเรอหางยาวทจอดอยตามทาเรอของฝงกรงเทพฯ อยางไรกตาม มคนขบเรอนอยมากทจะพดภาษาองกฤษเพอบรการนกทองเทยวได”46 (หนา 109 [ส านวนแปลผวจย]) แสดงถงความแตกตางของเมองหลวงแหงนทกระตนหรอดงดดนกเดนทางทปรารถนาจะไดเหนภาพของกรงเทพมหานครแหงนเมอในอดตทตองสญจรโดยเรอและพดแตภาษาของตนเอง นอกจากนน ภาพลกษณของกรงเทพมหานครทความเปนพหวฒนธรรมมาหลอมรวมกน ดงทหนงสอคมอน าเทยว Lonely Planet Thaïlande น าเสนอไววา “เงนเดอนของคนทอาศยอยในกรงเทพฯ จะสงกวาผทอาศยอยในสวนอนของประเทศ”47 (หนา 56 [ส านวนแปลผวจย]) จงไมนาแปลกใจวาท าไมชาวนาถงไดละทงจากทองถนและทงนาของตนเอง แลว “กลายมาเปนพนกงานขบรถแทกซทกรงเทพฯ หรอเปนกรรมกรตามสถานทกอสราง”48 (หนา 56 [ส านวนแปลผวจย]) หรอ

43 « Autour de Sanam Louang s’élèvent les flèches dorées et les toits ouvragés des temples et des palais qui ont consacré le style architectural Rattanakosin. Cette vaste esplanade reste un lieu populaire emblématique (grandes manifestations politiques, ou pique-nique du dimanche) ». 44 C. Fromilhague จดรวมค าทมความหมายตรงกนขาม (Antonymie) ไวกบโวหาร “ปฏพากย” (Antithèse) และแบงโวหารนออกเปน 3 ประเภท คอ ค าทมความหมายตรงกนขามอยางแทจรง (Véritables antonymes) ค าทความหมายตรงกนขามแบบคณสมบตไมเขาพวกกน (Antonymes impropres) และค าทมความหมายขดแยงกนภายในบรบท (Antonymes purement contextuels) 45 « Heureuse surprise : le grand Bangkok, grâce à sa ville jumelle Thonburi, reste une ville lacustre, avec des ilots de pleine campagne où poussent les hibiscus, les orchidées et même le riz… Thonburi, qui fut capitale avant d’être détrônée par Bangkok en 1782, a conservé sa part d’histoire, avec le temple de l’Aube et le musée des Barges royales ». 46 « Le meilleur moyen d’explorer Thonburi consiste à se déplacer par le fleuve, à bord d’un bateau-taxi à moteur par exemple, puis à pied à travers le dédale des sentiers. On peut aussi louer des bateaux à queue longue (longtail boats) à la plupart des embarcadères situés du côté de Bangkok. Cependant, peu de pilotes parlent suffisamment bien l’anglais pour servir de guides ». 47 « Les revenus des habitants de Bangkok sont nettement supérieurs à ceux du reste du pays ». 48 « (…) se font chauffeurs de taxi à Bangkok ou rejoignent un chantier de construction ».



แมแตมาเปนแมครวหรอคนท าอาหารพนเมองใหกบคนกรงเทพมหานครทจะได “ลมรสอาหารเหนอทปรงโดยหญงชาวบานชาวอสานทมาตงถนฐานอยในกรงเทพฯ ทซงเมอ 20 ปทแลว คนกรงเทพฯ เองยงไมรจกอาหารเหลาน”49 (หนา 56-57 [ส านวนแปลผวจย]) ภาพแทนเหลานแสดงใหเหนถงความเปนอเนกภาพ (Multiplicity) ของกรงเทพมหานครทหลอมรวมผคนทกชนชนและหลากถนเขาไวดวยกน อยางไรกตาม หากมองอกมมหนง แมกรงเทพมหานครจะแสดงอตลกษณของความเปนพหวฒนธรรมทเปดรบผคนหลาหลายระดบชน แตกยงแสดงถงความเหลอมล าทางสงคมไวดวยเชนกน ทซงคนแปลกถนเชนคนตางจงหวดจะตองมอาชพรบจางและกลายเปนชนชนลางของสงคมกรงเทพฯ สรปผลการวจยและอภปรายผล

หนงสอคมอน าเทยวประเทศไทยทง 3 เลม ไดแก Lonely Planet Thaïlande, National Geographic Les Guides de voyage Thaïlande และ Guide Évasion Thaïlande มจดมงหมายหลกเพอเชอเชญนกเดนทางชาวฝรงเศส (หรอนกเดนทางจากประชาคมผใชภาษาฝรงเศส) ใหมาทองเทยวประเทศไทย ดวยการน าเสนอภาพของประเทศไทยทงในรปแบบวาทกรรมพรรณนาโวหารพรอมกบวาทกรรมเชงวพากษและวาทกรรมประชาสมพนธเพอใหเหนภาพ “กรงเทพมหานคร” ในหลากหลายแงมม ผลการวจยพบวา การประกอบสรางความหมายใหกบเมองหลวงของประเทศไทยทงใน 3 ลกษณะ ไดแก “กรงเทพมหานคร : ศนยกลางของไทยประเพณ” “กรงเทพมหานคร : เมองแหงความศวไลซ” และ “กรงเทพมหานคร : เมองแหงการผสมผสาน” กเพอประชาสมพนธใหผอานมาทองเทยวประเทศไทย ดงนน ผเขยนในฐานะนกเดนทางทมประสบการณจงตองประกอบสรางอตลกษณของกรงเทพมหานครใหกลายเปนเมองทมเสนหดงดดใจ นาหลงใหล ทงในแงของความวจตรบรรจงจากความงดงามของวดและพระราชวงหรอประเพณอนเปนเอกลกษณของชาต หรอเปนเมองนาทองเทยวดวยมความเจรญพรอมทจะบรการนกทองเทยวชาวตางชาต และเปนเมองทแปลกตา ชวนคนหาและไดมาสมผส แมบางครงอาจแสดงใหเหนถงความอหลกอเหลอ (grostesque) ในสายตาของตะวนตก แตกแสดงถงส าเนยงเอกโซตก (Exotism) ในความเปนตะวนออก (Orientalism) ของกรงเทพมหานคร ซงการประกอบสรางอตลกษณนเกดจากการมองของชาวตะวนตกทมองประเทศไทยแฝงไวดวยมายาคต “ความเปนอน” (Otherness) โดยอาศยรปแบบการใชภาษาทถกก าหนดโดยเจตนามากกวาความจรง โดยมไดปดบงอ าพรางสงใด เพยงแตท าใหมนเปลยนรปและกลายเปนเรองธรรมชาต (ไชยรตน, 2551 : 128 และนพพร, 2551 : 4) ดงนน อตลกษณของกรงเทพมหานครทปรากฏอยในหนงสอคมอน าเทยวประเทศไทยนจงเปนสงประกอบสรางขนทางวฒนธรรมเพอเชอเชญผอานใหไดมาเยอนดนแดนอนนาพศวงแหงน

อยางไรกตาม วาทกรรมทแสดงอตลกษณของ “กรงเทพมหานคร” ในหนงสอคมอทองเทยวประเทศไทยทง 3 เลมน แมจะเกดจากการประกอบสรางความหมายจากผเขยนทกลายเปนองคความรทสงไปยงผรบสาร แตอตลกษณดงกลาวกเกดจากขอเทจจรงเชงประจกษทคนกรงเทพมหานครพยายามประกอบสรางความหมายใหกบตนเองดวยเชนกน ดวยสงคมและวฒนธรรมทเปลยนแปลงไป กรงเทพมหานครทเปนศนยกลางของไทยประเพณจงคอย ๆ กลายเปนเมองแหงความหลากหลายทางวฒนธรรม (Cultural heterogeneity) ไปในทสด

การประยกตใชทฤษฎและแนวคดทงทางภาษาศาสตรและสงคมศาสตรในการศกษาวาทกรรมของหนงสอคมอน าเทยวทง 3 เลมน นบวาเปนการเปดโลกทศนและมมมองทางการศกษาวาทกรรมใหกวางขวางยงขน ดวยนอกจากจะแสดงใหเหนถงกลวธการประกอบสรางความหมายของผเขยนทแสดงถงมมมองหรอทศนคตทผเขยนมตอสงทประกอบสรางขน ยงท าใหตระหนกถงองคความรและความจรงบางประการผานวาทกรรมของอ านาจ และหากไดมการศกษาเปรยบเทยบอตลกษณของคนไทยในสวนอนของประเทศ หรอในแงมมอน กจะท าใหเหนกระบวนทศนทตะวนตกมอง

49 « (…) déjeunent des spécialités du nord du pays cuisinées par une ménagère d’Isan installée à Bangkok, où ces mets étaient encore inconnus il y a 20 ans ».



ตะวนออกอยางประเทศไทยไดชดเจนมากขน อกทงอาจท าใหทราบถงกระบวนการประกอบสรางอตลกษณของคนไทยใหกบตนเองเพอใหคนอนมองในแบบทแตกตางออกไปจากเดมอกดวย

กตตกรรมประกาศ บทความนเปนสวนหนงของโครงการวจยเรอง “สามญทศนและอตลกษณของ “ความเปนไทย” ในวาทกรรมของหนงสอคมอน าเทยวประเทศไทยภาษาฝรงเศส : มโนทศนแหงความจรงหรอมายาคต (Stereotypes and Identity of « Thainess » in French Guidebooks discourse : reality or myth) โดยไดรบทนอดหนนจากศนยสงเสรมการวจยและถายทอดเทคโนโลย (ศสวท.) คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร หาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน ประจ าปงบประมาณ 2554 และเรมด าเนนการเมอปลายป 2555 อนง ความเหนในรายงานผลการวจยเปนของผรบทน ศนยสงเสรมการวจยและถายทอดเทคโนโลย (ศสวท.) คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน ไมจ าเปนตองเหนดวยเสมอไป

เอกสารอางอง

กาญจนา แกวเทพ. (2557). ศาสตรแหงสอและวฒนธรรมศกษา. (พมพครงท 3). กรงเทพมหานคร: ภาพพมพ. ไชยรตน เจรญสนโอฬาร. (2551). ภาษากบการเมอง/ความเปนการเมอง. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ไชยรตน เจรญสนโอฬาร. (2554). วาทกรรมการพฒนา : อ านาจ ความร ความจรง เอกลกษณ และความเปนอน.

(พมพครงท 5). กรงเทพมหานคร: ศนยวจยและผลตต ารา มหาวทยาลยเกรก. ธรยทธ บญม. (2551). การปฏวตสญศาสตรของโซซร เสนทางสโพสตโมเดอรนสต. กรงเทพมหานคร: วภาษา. นพพร ประชากล. (2551). ค าน าเสนอบทแปล. ใน มายาคต สรรนพนธจาก Mythologies ของ Roland Barthes (พมพครงท 3) แปลโดย วรรณพมล องคศรสรรพ, 1-18. กรงเทพมหานคร: คบไฟ. ประชา สวรานนท. (2554). อตลกษณไทย : จากไทยสไทยๆ. กรงเทพมหานคร: ฟาเดยวกน. สนย ประสงคบณฑต. (2553). Pierre Bourdieu แนวความคดฮาบทสของปแอร บรดเยอกบทฤษฎทาง มานษยวทยา. กรงเทพมหานคร: ศนยมานษยวทยาสรนธร. Bacry, P. (1992). Les figures de style. Paris: Belin. Charaudeau, P. (1992). Grammaire du sens et de l’expression. Paris: Hachette. Fontanier, P. (1977). Les figures du discours. Paris: Champs Classiques. Foucault, M. (1969). Archéologie du savoir. Paris: Gallimard. Fromilhague, C. (2007). Les figures de style. Paris: Armand Colin. Gardes-Tamine, J. (1998). La grammaire : Phonologie, morphologie, lexicologie. Paris: Armand Colin. Hall, S. (1997). Representation: cultural representations and signifying practices. London: SAGE

Publications. Herschberg Pierrot, A. (1993). Stylistique de la prose. Paris: Belin. Kerbrat-Orrechioni, C. (2002). L’énonciation. De la subjectivité dans le langage (4e édition).

Paris : Armand Colin. Kerbrat-Orecchioni, C. (2004). Suivez le guide ! Les modalités de l’invitation au voyage dans les

guides touristiques : l’exemple de l’« île d’Aphrodite ». La communication touristique.



เอกสารอางอง Approches discursives de l’identité et de l’altérité, 133-150. Paris: L’Harmattan.

Lévy, B. (2004). Voyage et Tourisme. Malentendus et lieux communs. Le Globe Revue genevoise de géographie, 144, 123-136.

Mandarin, J.-M. (1990). Le lexique mis à nu par ses célibataires – Stéréotype et théorie du lexique, in Charaud et Mazière, éds. La définition. 284-291. Acte du Colloque “la Définition” organisé par le CELEX (Centre d’Études du Lexique) de l’Université Paris-Nord, 284-291. 18 et 19 novembre 1988. Paris.

Revel, J. (2009). Le vocabulaire de Foucault. Paris: Ellipses. Robrieux, J.-J. (2005). Rhétorique et argumentation. Paris: Armand Colin.



แนวทางการพฒนาอตลกษณทางการทองเทยวในกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน เพอเชอมโยงการทองเทยวสนานาชาต

Identity Development of Tourism in the Southern Provinces Andaman Coast Connects to International Tourism

อาจารยฟาพไล ทวสนโสภา อาจารยกตตศกด ทวสนโสภา วทยาลยการโรงแรมและการทองเทยว คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยการประมง มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศรวชย วทยาเขตตรง

บทคดยอ การวจยครงน มวตถประสงคเพอศกษาอตลกษณรวมและแนวทางการพฒนารปแบบอตลกษณใหมทางการ

ทองเทยวของกลมจงหวดภาคใตชายฝงอนดามน จากนนน าไปวเคราะหหาศกยภาพเพอสงเสรมการทองเทยวตอไปโดยใชการเกบขอมลดวยแบบสอบถามนกทองเทยวอสระ นกทองเทยวทเดนทางมากบกลมทวร และใชวธการสมภาษณสถานประกอบการดานการทองเทยว ท าการสนทนากลมกบบคลากรในองคกรทองถน จากนนน าขอมลจากแบบสอบถามไปวเคราะหคารอยละ สวนแบบสมภาษณเชงลกและการสนทนากลม น ามาวเคราะหจดเดน โอกาส พรอมทงขอเสนอแนะในการพฒนาการทองเทยวของกลมจงหวดฝงอนดามน

ผลการวจยปรากฏดงน อตลกษณรวมทางการทองเทยวของนกทองเทยวทงสองกลมนยมการทองเทยวเชงธรรมชาต มากทสด โดยใชเวลาในการทองเทยวเปนจ านวน 3 วน โดยประทบใจแหลงทองเทยวเชงธรรมชาตและวฒนธรรมในจงหวดภเกตมากทสด ดานแรงจงใจในการตดสนใจมาเทยว คอ ความสวยงามของธรรมชาตและความปลอดภยเปนอนดบแรก

จากการสมภาษณผประกอบการทองเทยวเกยวกบขอมลทเปนประโยชนตอการจดท าเสนทางการทองเท ยวตามเสนทางชายฝงอนดามนพบวานกทองเทยวทงสองกลม นยมซอโปรแกรมการทองเทยวประเภทแหลงทองเทยวแบบผสมผสาน มากทสด คดเปนรอยละ 56 รองลงมาคอแหลง ทองเทยวธรรมชาตคดเปนรอยละ 36 และนอยทสดคอ แหลงทองเทยวเชงวฒนธรรม คดเปนรอยละ 8 จากผลการวจยสามารถน าความประทบใจของนกทองเทยวมาวเคราะหรวมกบการสมภาษณกลมสถานประกอบการและประเมนจดแขง จดออนของแหลงทองเทยวจากการสมภาษณบคลากรในองคกรทองถน เพอก าหนดรปแบบการทองเทยวใหเหมาะสมกบการทองเทยวของกลมจงหวดชายฝ งทะเลอนดามนเพอสงเสรมการทองเทยวใหมอตลกษณรวมกนได

ค าส าคญ: การพฒนา อตลกษณ การทองเทยว

Abstracts This research was aimed to study the identities and development model for new tourism

identity of the southern coast. Using data collected by questionnaires independent travelers. Tourists traveling with a tour group and how to interview for the establishment of tourism, to focus groups with staff in local organizations. The data were analyzed by percentage, to in-depth interviews and



focus groups. The analysis highlights the opportunities and suggestions for tourism development of the province, along the Andaman coast.

The findings were as follows: Tourism identities of the two popular tourist destinations of the most naturally take on a three-day tour with an impressive natural and cultural tourism in Phuket the most. The motive for the decision to travel is the beauty of nature and safety first.

Based on interviews with tour operators useful information to prepare a tourist route along the Andaman Coast found that both groups of tourists to buy popular tourist attraction of the most hybrid accounted for 56 percent, followed by the source, nature tourism accounted for 36 percent and minimal, cultural tourism 8 per cent of the findings can be analyzed with the impression of tourists to the group, the establishment and evaluation of strengths. The weakness of the attraction of interviewing local people in the organization. To determine the travel patterns to suit the tour of the provinces along the Andaman coast tour to promote a common identity.

Keywords: Development, Identity, Tourism บทน า

ประเทศไทยเปนประเทศทมแหลงทองเทยวทส าคญอยหลายๆ ดาน ไมวาจะเปนดานประวตศาสตร ดานธรรมชาต ดานวฒนธรรม เปนตน ดวยเหตนจงท าใหมนกทองเทยวเขามาเทยวในประเทศไทยมากขนทกป โดยเฉพาะแหลงทองเทยวทอยบรเวณชายฝงอนดามน ซงประกอบไปดวยแหลงทองเทยวทส าคญมากมาย ทงทางดานประวตศาสตร ทางธรรมชาตและทมนษยสรางสรรคขนมา ดงนนการทองเทยวแหงประเทศไทยจงมกรอบนโยบายในการพฒนาและสงเสรมการทองเทยวใหมบทบาทในการพฒนาศกยภาพของประเทศมากขนเพอรองรบประชา คมเศรษฐกจอาเซยนตามพนธกจของแผนพฒนาการทองเทยวแหงชาต พ.ศ.2555-2559 (อางถง แผนพฒนาการทองเทยวแหงชาต พ.ศ.2555-2559 หนา 26) ทางดานสถานการณการทองเทยว องคการการทองเทยวโลก (WorldTourism Organization : UNWTO) อางถงใน World Tourism Organization : (UNWTO) ไดพยากรณวาเมอถงป พ.ศ. 2563 จะมนกทองเทยวระหวางประเทศจ านวน 1,600 ลานคน ภมภาคทมแนวโนมเปนแหลงทองเทยวยอดนยม คอ ภมภาคเอเชยตะวนออก และแปซฟค และกลมประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใต เปนจดหมายการทองเทยวแหงใหมทมผนยมเดนทางเขามาเพมขนอยางตอเนอง โดยมนกทองเทยวเปน 1 ใน 3 ของนกทองเทยวภมภาคเอเชยแปซฟค ดงแผนภม

ภาพท 1 ประมาณการจ านวนนกทองเทยวใน พ.ศ. 2563 ทมา: องคการการทองเทยวโลก (UNWTO)



จากแผนพฒนาการทองเทยวแหงชาต พ.ศ. 2555-2559 ไดกลาวถงสถานการณการทองเทยวของไทยวามแนวโนมเพมขนถงปละ 9 ลานคน รวมถงรายไดการทองเทยวมแนวโนมขยายตวใน อตรารอยละ 11.90 จงท าใหตลาดตางๆ ทเกยวของกบการทองเทยวตองพฒนาควบคกนไปพรอมกบการเพมขนของนกทองเทยวและจากการทไทย มาเลเซย อนโดนเซย ไดรวมกนจดท าแผนงานการพฒนาเขตเศรษฐกจสามฝาย อนโดนเซย-มาเลเซย-ไทย (Indonesia-Malaysia-Thailand Growth Triangle : IMT-GT) ในการจดท าแผนดงกลาวนไทยถกจดเปน Lead Country ในดานการทองเทยว เปนผลใหประเทศไทยจะตองเตรยมความพรอมทางดานการทองเทยวมากยงขนและในปพ.ศ.2558 ประเทศไทยจะตองเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน จงท าใหประเทศไทยจะตองเรงรบในการพฒนาประเทศไมวาจะเปนดานการคมนาคม ดานระบบการขนสง ดานศกยภาพของประชากรและดานการทองเทยว

จากแผนการดงกลาวท าใหกลมจงหวดชายฝงอนดามนมแนวโนมในการพฒนาการทองเทยวในแถบนใหเจรญกาวหนาเพอรองรบการเปลยนแปลงทก าลงจะเกดขน และเปนการหาแนวทางการพฒนาแหลงทองเทยวและรปแบบการทองเทยวของนกทองเทยวทเดนทางเขามาทองเทยวยงพนทจงหวดชายฝงอนดามนเพอพฒนารปแบบอตลกษณทกลมจงหวดชายฝงอนดามนทง 5 จงหวด ทงนเพอรองรบการเขาสเศรษฐกจอาเซยนและสงเสรมการทองเทยวของกลมจงหวดชายฝงอนดามนในล าดบตอไป

วตถประสงค 1. เพอศกษาอตลกษณรวมทางการทองเทยวของกลมจงหวดภาคใตชายฝงอนดามน 2. เพอศกษาแนวการพฒนารปแบบอตลกษณใหมทางการทองเทยวของกลมจงหวดภาคใตชายฝงอนดามน

กรอบแนวคด แนวคดดานอตลกษณ

อตลกษณ (Identity) อตลกษณเปนสงทเกดจากการสรางของวฒนธรรมในชวงเวลาหนง และวฒนธรรมกเปนสงกอสรางทางสงคม (social construct) นอกจากนวฒนธรรมกไมใชสงทหยดนงหรอตายตว หากแตมรปแบบเปนวงจรทเรยกวา “วงจรแหงวฒนธรรม” (circuit of culture) ดงนนอตลกษณทงหลายจงมกระบวนการถกผลต (produced) ใหเกดขน สามารถถกบรโภค (consumed) และถกควบคมจดการ (regulated) อยในวฒนธรรมเหลานน(ฉลาดชาย รมตานนท,2550) ซงสอดคลองกบ(Stryke,1968)และ(Burke, 2000) ไดกลาวถงอตลกษณ นนเปนหนวยเลกๆ ในการศกษาทางสงคมวทยา ซงเชอมโยงเรองของทศนคตทมตอตวตน หรอเอกลกษณ เปนความสมพนธในเชงบทบาทหนาท และพฤตกรรมอนเกดจากบทบาทของบคคล

ประเภทของอตลกษณ ม 2 ระดบ คอ อตลกษณบคคล (Personnel Identity) และอตลกษณทางสงคม (Social Identity) (อภญญา เฟองฟสกล ,2546. อางถง แคทรน วดเวอรด ,1997) อตลกษณเปนเรองของความเปนชมชน หรออาจเรยกไดวาเปนอตลกษณของชมชนนนๆ(อาภรณ จนทรสมวงศ,2544)

เมอนกทองเทยวเดนทางเขามาทองเทยวในพนทของจงหวดภาคใตฝงอนดามนมากขน ประกอบกบลกษณะของอตลกษณในพนททมอยเดมและความตองการของนกทองเทยวจงก าหนดใหสอดคลองกบบรบทของชมชนในพนทและนกทองเทยวรวมกนได ทงนยงสามารถรกษาไวไดซงอตลกษณดงเดมของชมชน และการก าหนดอตลกษณดานการทองเทยวขนมาใหมจากความตองการของนกทองเทยว อตลกษณทางการทองเทยว จงเปนการศกษาความตองการทองเทยวทเกดจากพฤตกรรมของกลมนกทองเทยวทเดนทางเขามาทองเทยวพนทกลมจงหวดชายฝงอนดามน จงหวดระนอง ภเกต พงงา กระบ และตรง และขอมลทไดจากเอกสารตางๆ รวมถงการศกษาลกษณะพนท เพอศกษาทงอตลกษณรวมของนกทองเทยวและศกษาการพฒนารปแบบอตลกษณใหมของกลมจงหวดชายฝงอนดามน



แนวคดดานการตลาด

การตลาดเปนเครองมอส าคญทผประกอบธรกจการทองเทยวใชในการจดอปทานและกจกรรมการทองเทยวใหตรงกบความตองการของนกทองเทยวลกษณะพเศษของตลาดเพออตสาหกรรมทองเทยวเปนบรการทไมมตวตนจบตองไมได เชน ความพอใจ ความสขใจ ความตนเตน การตดสนใจซอและใชอารมณมากกวาสนคาประเภทอน อปสงคของการตลาดขนลงตามฤดกาล บรการของตลาดการทองเทยวไมสามารถเกบไวใชได องคประกอบของสนคาทางการทองเทยวมความเปนอสระตอกน การลอกเลยนแบบท าไดงาย

การตลาดการทองเทยว หมายถง การพยายามดงใหกลมเปาหมายเขามาทองเทยวในแหลงทองเทยวโดยกระท าได 2 วธ กลาวคอ 1) การใหบรการขอมลขาวสารเกยวกบเรองตางๆ ของการทองเทยว เชน ทรพยากรการทองเทยว การบรการการทองเทยว 2) การโฆษณาและประชาสมพนธการทองเทยว การสอสารขอมลขาวสารไปยงนกทองเทยวผานสอตางๆ เชน โทรทศน วทย นตยสาร หนงสอพมพ แผนพบ ฯลฯ (โสภาวรรณ, 2554)

ปจจยของการทองเทยว แบงไดเปน 3 ประเภท ดงน 1) สงดงดดใจทางการทองเทยว (Attraction) 2) สงอ านวยความสะดวก (Facility) 3) การเขาถงได (Accessibility)การทองเทยวจงเปนกระบวนการทางสงคมและเศรษฐกจทมองคประกอบหลก 3 ดาน คอ ทรพยากรแหลงทองเทยว (Tourism Resource) บรการทองเทยว (Tourism Service) และการตลาดการทองเทยว (Tourism Market of Tourist) แตองคประกอบยอยๆทมความสมพนธกน เปนเหตและผลซงกนและกน ความแตกตางของแตละรปแบบการทองเทยวจงอยทความแตกตางในองคประกอบยอยและความสมพนธทเกดขนนนเอง (อรนช ศลปมณพนธ,2547) ทงน การทองเทยวจงเปนปรากฏการณของมนษยทสรางปฏสมพนธเชงบวกกบสภาพแวดลอมทงทเปนธรรมชาตและวฒนธรรมในการเดนทางไปทองเทยวแตละสถานทยอมมจดหมายของการเดนทางไปทองเทยวทตางกน

ภาพท 2 แสดงกรอบแนวคดการวจย

การวเคราะหSWORT



วธการด าเนนการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพและเชงปรมาณ(Qualitative and Quantitative Research) การวจยน

เปนกระบวนการในการคนหาองคความรการตรวจสอบหาความจรงมเปาหมายส าคญ คอ การไดมาซงความรความเขาใจ

ในสงทตองการศกษาอยางถกตองตามหลกวชาการหรอกระบวนการด าเนนงานทมระบบสามารถตรวจสอบความถกตอง

ไดมหลกฐานประกอบทนาเชอถอ (แววดาว,2554) ทงทเปนหลกฐานทางทฤษฎและหลกฐานเชงประจกษทผวจยน ามา

อางองในการวจย ในรปแบบของขอมลทไดจากการสมภาษณ การเกบขอมลการวเคราะหการตความ การวเคราะหตาม

วตถประสงค และการสรปผลทไดจากขอมลหรอหลกฐานทปรากฏโดยมขนตอนดงน

1. ก าหนดพนททท าการศกษาวจยและเกบขอมล รวมทงสน 5 จงหวด ไดแก ระนอง ภเกต พงงา กระบ และตรง

2. แหลงขอมลก าหนดเปนขอมลทตยภม(Secondary Data) และขอมลปฐมภม (Primary Data) โดย

การศกษาขอมลทตยภม ศกษาขอมลจากเอกสารและงานวจยทเกยวของกบอตลกษณและอตสาหกรรมการทองเทยว

การศกษาขอมลปฐมภม โดยใชวธเกบขอมลจากกลมนกทองเทยวชาวไทย แบงเปนนกทองเทยวแบบอสระกบนกทองเทยว

ทเดนทางมากบกลมจดทวร และบคลากรภาครฐและเอกชน

3. เครองมอและวธเกบขอมล โดยเครองมอทใชในการเกบรวมขอมล ไดแก แบบสอบถาม (Questionnaires)

การสมภาษณแบบเจาะลก (In-depth Interview) การสนทนากลม (Focus Group) โดยแยกรายละเอยดการจดเกบ

ขอมลตามประเภทแหลงขอมลดงน

3.1 กลมตวอยางทเปนนกทองเทยวแบงเปนนกทองเทยวอสระจ านวน 400 กลมตวอยาง ส ารวจโดย

การใชวธสมแบบสะดวก (Convenience Sampling) สวนกลมตวอยางทเปนนกทองเทยวทเดนทางมากบกลมจดทวร

จ านวน 400 กลมตวอยาง ส ารวจโดยการใชวธการสมแบบตามความประสงค(Judgment Sampling) เครองมอทใชคอ

แบบสอบถามประเมนลกษณะรวมทางดานการทองเทยวในเขตพนทภาคใตฝงอนดามน โดยก าหนดใหจงหว ดระนอง

ภเกต กระบ จงหวดละ 100 ชด สวนตรงและพงงา จงหวดละ 50 ชด

3.2 กลมตวอยางบคลากรภาคเอกชนก าหนดเปนบรษททวร จ านวน 25 บรษททวร โดยแยกเปนจงหวดละ 5 บรษท ใชวธการสมแบบเจาะจง (Purposive sampling) เครองมอทใชในการเกบขอมลคอ การสมภาษณแบบเจาะลก เพอศกษาขอมลดานการตลาดการทองเทยวของแตละจงหวด

3.3 กลมตวอยางจากบคลากรภาครฐก าหนดเปนองคกรในทองถน ก าหนดจ านวน 50 คน โดยก าหนดจงหวดละ 10 คน ใชวธการสมแบบเจาะจงและเครองมอทใชคอการสนทนากลมเพอศกษาSWOT ดานการทองเทยวของกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน

4. การวเคราะหขอมล ขอมลทไดจากเอกสารและงานวจยทเกยวของ ใชการวเคราะหและสรปเนอหาส าคญ สวนขอมลทไดจากแบบสอบถามใชค านวณหาคารอยละ (Percentage) ดานขอมลทไดจากการสมภาษณ และสนทนากลม ใชส าหรบวเคราะหเนอหาและก าหนดแนวทางการพฒนาอตลกษณของการทองเทยวในกลมจงหวดภาคใตฝง อนดามนเพอสงเสรมการทองเทยวของกลมจงหวดฝงอนดามน ผลการวจย

จากผลการวจยจากการส ารวจนกทองเทยวอสระและนกทองเทยวทเดนทางทองเท ยวมากบกลมจดทวร พบวา อตลกษณรวมทางการทองเทยวของกลมจงหวดภาคใตชายฝงอนดามน ก าหนดไดดงแผนภมตอไปน



69.5%

37.5%

9.25%

9.75%21

.25%

52.75%

แสดงอตลกษณรวมดานรปแบบการทองเทยวบร เวณพนทชายฝงอนดามน

เชงธรรมชาต เชงวฒนธรรม แบบผสมผสาน

แผนภมท 1 แสดงอตลกษณรวมดานรปแบบการทองเทยวบรเวณพนทชายฝงอนดามน

จากผลการส ารวจแบงส ารวจการพนทโดยจ าแนกตามกลมนกทองเทยว เปนสองประเภทคอนกทองเทยวอสระ และนกทองเทยวแบบกลมทวร โดยผลการด าเนนการวจยพบวานกทองเทยวทเดนทางเขามาทองเทยวในพนทชายฝงอนดามนสวนทเปนนกทองเทยวอสระนยมรปแบบการทองเทยวเชงธรรมชาต มากถงรอยละ 69.5 ในขณะทนกทองเทยวทมากบกลมทวรนยมการทองเทยวแบบผสมผสาน มากถงรอยละ 52.75 ดงแผนภมท 1 และเมอก าหนดรปแบบการทองเทยวเชงธรรมชาตและแบบผสมผสานตามกลมจงหวดจากผลการส ารวจพบวา นกทองเทยวอสระ มความประทบใจตอแหลงทองเทยวเชงธรรมชาตในเขตจงหวดภเกตมากทสด คดเปนรอยละ 25.75 รองลงมาคอ จงหวดพงงา คดเปนรอยละ 22.5 และนอยทสดคอจงหวดระนอง คดเปนรอยละ 14 ส าหรบนกทองเทยวทมากบกลมจดทวรพบวา มความประทบใจจงหวดภเกตสงสด คดเปนรอยละ 24.5 รองลงมาคอ จงหวดกระบ คดเปนรอยละ 22 และประทบใจนอยทสด คอจงหวดตรง รอยละ 13.75 ดงแผนภมท 2

แผนภมท 2 แสดงอตลกษณรวมดานความประทบใจทมตอแหลงทองเทยวเชงธรรมชาตเขตภาคใตฝงอนดามน



ดานความประทบใจตอแหลงทองเทยวแบบผสมผสาน พบวานกทองเทยวอสระประทบใจแหลงทองเทยว ในเขตจงหวดภเกตมากทสด คดเปนรอยละ 28.25 รองลงมาคอจงหวดกระบ คดเปนรอยละ 27.25 และนอยทสดคอ จงหวดตรง คดเปนรอยละ 8.75 ส าหรบนกทองเทยวทมากบกลมจดทวรนนพบวา มความประทบใจตอแหลงทองเทยวแบบผสมผสานในเขตจงหวดภเกตสงสดคอรอยละ 25.75 รองลงมาคอจงหวดพงงา คดเปนรอยละ 22.5 ในขณะทจงหวดระนองนกทองเทยวกลมนประทบใจนอยสด คดเปนรอยละ 14 ดงแผนภมท 3

แผนภมท 3 แสดงอตลกษณรวมดานความประทบใจทมตอแหลงทองเทยวแบบผสมผสานเขตภาคใตฝงอนดามน

แผนภมท 4 แสดงอตลกษณรวมดานระยะเวลาในการทองเทยวทเหมาะสม

จากแผนภมท 4 เมอก าหนดอตลกษณรวมดานระยะเวลาในการทองเทยวทเหมาะสม พบวานกทองเทยว

อสระ คดวาระยะเวลาทเหมาะสมมากทสด ส าหรบการทองเทยว ควรใชเวลา 3 วน คดเปนรอยละ 58.75 รองลงมาคอ



อนๆ คดเปนรอยละ 34.75 และนอยทสดคอ 1 วน ไป-กลบ คดเปนรอยละ 2.5 ส าหรบนกทองเทยวกลมทมากบกลมจดทวรนนพบวา ระยะเวลาทเหมาะสมมากทสด ส าหรบการทองเทยว ควรใชเวลา 3 วน เชนเดยวกน คดเปนรอยละ 49.5 รองลงมาคออนๆ คดเปนรอยละ 37.5 และนอยทสดคอ 1 วน ไป-กลบคดเปนรอยละ 3 (ดงแผนภมท 4) และเมอส ารวจปจจยดานแรงจงใจทท าใหนกทองเทยวเดนทางเขามาเทยวในพนทกลมจงหวดอนดามน พบวาแรงจงใจของนกทองเทยวอสระชอบการทองเทยวเลอกมากทสดคอ ความสวยงามของธรรมชาตและความปลอดภย คดเปนรอยละ 20 รองลงมาคอ บรรยากาศ คดเปนรอยละ 15 และนอยทสดคอ ความคมคาของเงนและอาหารทหลากหลายและถกหลกอนามย คดเปนรอยละ 5 เทากน ส าหรบนกทองเทยวทมากบกลมจดทวรพบวา แรงจงใจส าหรบการทองเทยวมากทสดคอ ความสวยงามของธรรมชาตและบรรยากาศด คดเปนรอยละ 18 เทากน รองลงมาคอความปลอดภย คดเปนรอยละ 15.25 และนอยทสดคอวฒนธรรมทนาสนใจ คดเปนรอยละ 6.25 แผนภมท 5

ยว

10%

20%

5% 6.25% 8.7

5%

15%

5%

20%

10%

6.25%

18%

6.50.% 9% 9.5

%

18%

10%

15.25

%

7.5%

แสดงอตลกษณรวมดานแรงจงใจส าหรบการทองเทยวของนกทองเทยว

นกทองเทยวอสระ

นกทองเทยวกบกลมจดทวร

แผนภมท 5 แสดงอตลกษณรวมดานแรงจงใจส าหรบการทองเทยวของนกทองเทยว

ผลการวจยตามวตถประสงคขอท 2 เพอศกษาแนวทางการพฒนารปแบบอตลกษณใหมทางการทองเทยวของ

กลมจงหวดภาคใตชายฝงอนดามน พบวาดานขอมลนกทองเทยวจ าแนกตามลกษณะการทองเทยว นกทองเทยวอสระ ชอบทองเทยวลกษณะเชงธรรมชาต มากทสด คดเปนรอยละ 69.5 รองลงมาคอ แบบผสมผสาน คดเปนรอยละ 21.25 และนอยทสดคอ เชงวฒนธรรม คดเปนรอยละ 9.25 ส าหรบนกทองเทยวทมากบกลมจดทวรนน พบวา ชอบทองเทยวแบบผสมผสานมากทสด คดเปนรอยละ 52.75 รองลงมาคอลกษณะเชงธรรมชาต คดเปนรอยละ 37.5 และนอยทสดคอ เชงวฒนธรรม คดเปนรอยละ 9.75 ดงแผนภมท 6



แผนภมท 6 แสดงการจ าแนกนกทองเทยวตามลกษณะการทองเทยว

บทสรปคอ ก าหนดโปรแกรมการทองเทยวทเปนแบบผสมผสานการทองเทยวอยางหลากหลายเขาดวยกน เชน

การทองเทยวเชงผสมระหวางธรรมชาตและวฒนธรรมเขาดวยกนโดยการเพมระยะเวลาการเดนทางใหมากขน หรอการผสมผสานการทองเทยวระหวางเชงนเวศและเชงวฒนธรรมเขาดวยกน

ผลจากการส ารวจจากบรษททวร จ านวน 25 บรษททวร จงหวดละ 5 บรษท ขอมลทวไปของบรษททวร

จากการสอบถามบรษททวรเกยวกบขอมลทเปนประโยชนตอการจดท าเสนทางการทองเทยวตามเสนทางชายฝงอนดามนพบวานกทองเทยวทมากบกลมจดทวรและนกทองเทยวอสระ นยมซอโปรแกรมการทองเทยวประเภทแหลงทองเทยวแบบผสมผสาน มากทสด คดเปนรอยละ 56 รองลงมาคอแหลง ทองเทยวธรรมชาตคดเปนรอยละ 36 และนอยทสดคอ แหลงทองเทยวเชงวฒนธรรม คดเปนรอยละ 8 ดงภาพท 4

ภาพท 4 แสดงลกษณะของโปรแกรมแหลงทองเทยวทจ าหนายไดด



ผลจากวเคราะหSWORT จากการก าหนดกลมภาครฐเพอศกษาจดแขง จดออน โอกาสและอปสรรคตอการพฒนาการทองเทยว เพอใชส าหรบก าหนดแนวทางการพฒนาอตลกษณไดดยงขนนน พบวาจดแขงของแหลงทองเทยวของกลมภาคใตฝงอนดามนคอความประทบใจแหลงทองเทยวของนกทองเทยวประเภทธรรมชาต ทะเล และเกาะ ดานจดออนนนคอการไมสามารถทองเทยวไดทกฤดกาลเนองจากจงหวดภาคใตฝงอนดามนมกถกเรยกวา “ฝนแปดแดดส” นนคอ มเพยงฤดฝนและฤดรอน โดยฤดฝนนนยาวนานถงแปดเดอน ในขณะทฤดรอนนนมเพยงสเดอนเทานน

ดานโอกาสตอการพฒนาแหลงทองเทยวนน พบวาลกษณะแหลงทองเทยวทาทายและสรางความตนเตนไดดทสด โดยจะเหนวาจงหวดระนองนนขนชอเรองน าพรอน ดานภเกตนนคอความงามของหาดทรายฝงอนดามนจนไดรบการขนานนามวาไขมกอนดามน สวนจงหวดกระบนนมแหลงทองเทยวทหลากหลายดานการผจญภยโดยเฉพาะการปนหนาผา จงหวดพงงามความงดงามดานวถชมชนคนเล โดยเฉพาะแหลงทองเทยวทมภาพยนตรจากตางชาตเขามาถายท าคอ เขาตะป สวนจงหวดตรงนนเปนแหลงขนชอดานอาหารหากเปรยบเทยบหองครวใหญในพนทอนดามน นกทองเทยวกจะตองนกถงจงหวดตรง เชน เทศกาลหมยาง เทศกาลขนมเคก เหลานเปนตน สวนอปสรรคตอการพฒนาแหลงทองเทยว ในเขตพนทภาคใตฝงอนดามน พบวานกทองเทยวเปนกงวลกบปญหาภยธรรมชาตมากทสด สบเนองจากเหตการณส าคญในอดตคอ วาทะภยสนาม ทสรางความสญเสยใหแกคนในพนทและครอบครวนกทองเทยวดวยเชนกน นอกจากนนยงมผลกระทบจากสถานการณกอการรายใน 3 จงหวดชายแดนภาคใตทสรางความไมมนคงตอการตดสนใจเดนทางของนกทองเทยวดวยเชนกน ดงตารางท 1

ตารางท 1 แสดงผลการวเคราะหSWORT จดแขงของแหลงทองเทยว จดออนของแหลงทองเทยว

1. ความประทบใจแหลงทองเทยวของนกทองเทยวประเภทธรรมชาต-ทะเล-เกาะ

1. ไมสามารถทองเทยวไดทกฤดกาล

2. ท ากจกรรมไดหลากหลาย 2. ขาดการโฆษณาและประชาสมพนธ 3. การคมนาคมสามารถเดนทางไดสะดวก 3. ใชเวลาในการเดนทางมาก

โอกาสตอการพฒนาแหลงทองเทยว อปสรรคตอการพฒนาแหลงทองเทยว

1. ลกษณะแหลงทองเทยวทาทายและสรางความตนเตน 1.ปญหาภยธรรมชาต 2. มแหลงทองเทยวมาก 2.ปญหาผลกระทบจากสถานการณกอการรายใน 3 จงหวดชายแดน 3. สามารถทองเทยวไดทกฤดกาล 3.งบประมาณไมเพยงพอ

สรปและอภปรายผล

สรปผล การวจยเรองแนวทางการพฒนาอตลกษณทางการทองเทยวในกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน เพอเชอมโยง

การทองเทยวสนานาชาต เปนการวจยทมงเนนเพอศกษาการสรางรปแบบอตลกษณรวมของกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ท าใหทราบวาการพฒนาอตลกษณรวมจากการส ารวจไดดงตารางท 1

ตารางท 1 แสดงผลการส ารวจทนกทองเทยวอสระและนกทองเทยวทมากบกลมทวรเลอกอตลกษณดานการทองเทยวรวมทเหมอนกน

รปแบบอตลกษณ อตลกษณรวมทเหมอนกนพนทการทองเทยวฝงอนดามน

ประเภทนกทองเทยว รอยละ

ดานรปแบบการทองเทยวบรเวณพนทชายฝงอนดามน

นยมรปแบบการทองเทยวเชงธรรมชาต นกทองเทยวอสระ 69.5

นกทองเทยวทมากบกลมทวร 52.75



รปแบบอตลกษณ อตลกษณรวมทเหมอนกนพนทการทองเทยวฝงอนดามน

ประเภทนกทองเทยว รอยละ

ดานระยะเวลาในการทองเทยวทเหมาะสม

ควรใชเวลา 3 วน นกทองเทยวอสระ 58.75


ดานความประทบใจทมตอแหลงทองเทยวเชงธรรมชาตเขตภาคใตฝงอนดามน

มความประทบใจตอแหลงทองเทยวเชงธรรมชาตในเขตจงหวดภเกตมากทสด

นกทองเทยวอสระ 25.75


ดานความประทบใจทมตอแหลงทองเทยวเชงวฒนธรรมเขตภาคใตฝงอนดามน

มความประทบใจตอแหลงทองเทยวเชงวฒนธรรมในเขตจงหวดภเกตมากทสด

นกทองเทยวอสระ 28.25


ดานแรงจงใจส าหรบการทองเทยวของนกทองเทยว

ความสวยงามของธรรมชาตและความปลอดภย

นกทองเทยวอสระ 20

นกทองเทยวกรปทวร 15.25

อภปรายผลการวจย

จากผลของการวจยท าใหสามารถก าหนดแนวทางในการเตรยมความพรอมดานการทองเทยวใหแกกลมจงหวดภาคใตชายฝงอนดามนในการเขาส AEC โดยก าหนดแนวทางไดจากผลส ารวจของกลมเปาหมายการทองเทยวเพอก าหนดรปแบบอตลกษณดานการเลอกการทองเทยว พบวานกทองเทยวทงสองกลมโดยสวนใหญเปนกลมนกศกษาทเดนทางมาทองเทยว รองลงมาคอพนกงานเอกชน ขาราชการ/รฐวสาหกจ และยงพบอกวาทงสองกลมนกทองเทยวนนมวฏจกรชวตและครอบครววยหนมสาวโสด หากเปนคสมรสกเปนกลมทยงไมมบตร มรายไดตงแตต ากวา 10,000 บาท – 20,000 บาท นยมใชเวลาในการทองเทยวตงแต 3 -6 วน ลกษณะรวมกนของเปาหมายในการเดนทางของนกทองเทยวทงสองกลมคอเพอพกผอน ชนชมธรรมชาต ลกษณะรวมกนของแรงจงใจส าหรบการทองเทยวของนกทองเทยวทงสองกลมคอความสวยงามของธรรมชาต ความปลอดภยและบรรยากาศด ลกษณะรวมกนของปจจยทเกยวของกบการตดสนใจของนกทองเทยวทงสองกลมคอความปลอดภยและลกษณะของแหลงทองเทยว อตลกษณรวมกนของนกทองเทยวคอวยหนมสาวทไมมภาระมเงนมากพอใหเดนทางทองเทยวไดและนยมเดนทางเทยวชมความสวยงามของธรรมชาต ชอบบรรยากาศการทองเทยวของกลมจงหวดชายฝงทะเลอนดามนทง 5 จงหวด ดงนนรปแบบการทองเทยวทเหมาะสมคอการสรางรปแบบการทองเทยวแบบผสมผสานคอ เทยวไดทงธรรมชาตและวฒนธรรมในการทองเทยวในแตละครงเพราะระยะเวลาทนกทองเทยวทงสองกลมสนใจอยในระยะเวลาระหวาง 3 -6 วน เนนการทองเทยวทสงเสรมใหนกทองเทยวมจตส านกในการอนรกษธรรมชาตเพราะเปนชวงวยทเหมาะสม จากการสอบถามและสมภาษณกลมบคคลในภาครฐ เพอวเคราะหผลกระทบจากการทองเทยว พบวาการทองเทยวในบางครงมผลกระทบตอสงแวดลอม โดยเฉพาะการลกลอบพรรณไมและพนธพชจากแหลงทองเทยว โดยเฉพาะพนธพชทมลกษณะแปลกใหม ยงมการลกลอบยงสตวปา ตลอดจน ตนไมบางสวนถกท าลายและท าใหแหลงน าสกปรกเนองจาก การไมมจตส านกของนกทองเทยว นอกจากนการทองเทยวยงมผลกระทบตอสงคมหรอชมชน กลาวคอ บางแหงนกทองเทยวแตงกายตามธรรมชาตนยมแตไมเหมาะสมกบประเพณของไทยท าใหเกดกา รลอกเลยนแบบทผด และบางครงมปญหาอาชญากรรมเกดขนในบรเวณแหลงทองเทยว แตปญหาทเกดขนดงกลาว พบวาชมชนไดรวมกนจดเวรยามบรเวณแหลงทองเทยวเพอดแลความปลอดภย การลกลอบตางๆ และรวมกนจดท าปายบอกขนบธรรมเนยมประเพณตางๆ จากขอมลเกยวกบการวเคราะหสถานการณการทองเทยวตามเสนทางบรเวณชายฝงอนดามน ตลอดจนขอมลของบคลากรในหนวยงานของรฐ ซงผลการวจยดงกลาวสามารถน าไปพจารณาเพอปรบรปแบบการทองเทยวของพนทตางๆ ในเสนทางภาคใตฝงอนดามน ชมชนและบคลากรในหนวยงานของรฐไดใหขอเสนอแนะ เพอการจดท ารปแบบเสนทางการทองเทยวในครงน ดงตอไปน



1. สถานศกษาทเปดสอนหลกสตรการทองเทยว ควรทดลองจดเสนทางการทองเทยวตามแหลงทไมเปนทรจกของคนทวไป เพอเผยแพรประชาสมพนธเสนทางการทองเทยวใหม 2. ผใหบรการจดทวรทองเทยว ควรกระจายแหลงทองเทยวใหมความหลากหลายมากขน ขอเสนอแนะ

1. การเสนอแนะเพอการน าผลวจยไปใชควรน าผลทไดจากการวจยก าหนดกลมเปาหมายและลกษณะการทองเทยวใหสอดคลองกบรปแบบการทองเทยวของแตละจงหวดในกลมอนดามน ใหเปนทตองการของนกทองเทยวและพฒนาศกยภาพของชมชนในการเพมมลคาทางดานการทองเทยวใหมากขน

2. การเสนอแนะเพอการศกษาตอไปน าผลทไดไปขยายผลและปรบใชกบพนทอนๆ กตตกรรมประกาศ

ผวจยขอขอบพระคณวทยาลยการโรงแรมและการทองเทยว มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศรวชย วทยาเขตตรง ทไดจดสรรทนอดหนนการท าวจย และคณะกรรมผทรงคณวฒของวทยาลยฯ ท ใหค าแนะน าในการท าวจยและขอเสนอแนะในการวจยและการเกบขอมลรวมถงการวเคราะหขอมลเปนอยางสง ในการท าใหโครงการวจยฉบบนส าเรจลลวงไปไดดวยด

เอกสารอางอง

หนงสอ การทองเทยวแหงประเทศไทย ส านกงานตรง. (2550). จ านวนผเยยมเยอน จ าแนกตามวตถประสงคหลก ของการ เดนทาง ป 2550. จดท าโดย กองประสานการลงทน การทองเทยวแหงประเทศไทย. (2529). อตสาหกรรมการทองเทยว. กรงเทพมหานคร:ผแตง. วฒชาต สนทรสมย. (2548). ถอดรหสลบความส าเรจการจดการทองเทยวและธรกจบรการของไทย บทเรยนจาก ทฤษฎสปฏบต. Strategy Marketing. 94-95. แววดาว พรมเสน. (2554). การวจยเชงคณภาพและการวจยเชงปรมาณ. วารสาร มทร.อสาน ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2554 สชาดา อรณรกถาวร. (2545). มาตรฐานและหลกเกณฑการคดเลอก หนงต าบลหนงผลตภณฑ (กรณทเปน “กลม ศลปวฒนธรรมสถานท และบรการ). อภญญา เฟองฟสกล. (2546). อตลกษณ (Identity) การทบทวนทฤษฎ และกรอบแนวคด. กรงเทพฯ : ส านกงาน คณะกรรมการวจยแหงชาต. Cohen , J.M. and Uphoff , N.T. (1981). Rural Development Participation : Concept and Measures for Project Design Implementation and Evaluation. Rural Development Committee Center for International Studies : Cornell University. Fornaroff , A.(1980). Community involvment in Health System for Primary Health Care. Geneva : World Health Organization. Koufman , H.F. (1949). Participation Organized Activities in Selected Kentucky Localities.

Agricultural Experiment Station Bulletins.



เอกสารอางอง Oakley , P. (1984). Approaches To Participation In Rural Development. Geneva : International Office. Peter Berger and Thomas Luckmann. (1967). The Social Construction of Reality. New York: Anchor Book, p 173. บทความในวารสาร จตตนช วฒนะ. (2555). การศกษาเพอก าหนดอตลกษณถนนวฒนธรรม(ถนนคนเดน) ของจงหวดพษณโลก. วารสาร วทยาการจดการและสารสนเทศศาสตร, ปท 7 ฉบบท 2. เลขหนา 71-80. ดวงกมล เวชวงศ. (2554). กระบวนการน าเสนออตลกษณทางชาตพนธยวนในบรบทของการทองเทยวผานหอ วฒนธรรมพนบานและตลาดทาน า: ศกษากรณชมชนยวน ต าบลตนตาล อ าเภอเสาไห จงหวดสระบร. วารสาร วทยาบรการ, ปท 22 ฉบบท 3. เลขหนา 130-149. มนสสน บญมศรสงา. (2555). การสรางอตลกษณตราสนคาแหลงทองเทยวอ าเภอหวหน จงหวดประจวบครขนธใน มมมองนกทองเทยวกลมวยรน. Veridian E-Journal, Su Vol.6 No.1. เลขหนา 548-560.



ระบบสารสนเทศภมศาสตรและการทองเทยวชมชนดวยจกรยาน กรณศกษา ต าบลบางนกแขวก อ าเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม

Geographic Information System and Community-Based Tourism with Bicycle: A Case Study of Tambon Bang Nok Kwaek, Bang Khonthi District,

Samut Songkhram Province อาจารยพรเพม แซโงว สาขาวชาภมศาสตรและภมสารสนเทศ คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

บทคดยอ ระบบสารสนเทศภมศาสตรเปนกระบวนการท างานและประมวลผลจากขอมลเชงพนท บทความนเปนการ

ประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรและการทองเทยวชมชนดวยจกรยาน ซงมวตถประสงค 1) เพอศกษาแหลงทองเทยวชมชนและระบบสารสนเทศภมศาสตรชนชน 2) เพอประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรส าหรบทองเทยวดวยจกรยาน โดยขอมลทน ามาใชไดแก ขอมลจากการส ารวจภาคสนามและขอมลทตยภมปรมาณการจราจรกรมทางหลวงชนบทกบขอมลเชงพนทเทศบาลต าบลบางนกแขวก ป พ.ศ. 2557 เครองมอและเทคนคทใช คอ เครองก าหนดพกดภมศาสตรและเทคนคการวเคราะหโครงขายขอมลเชงพนท ผลการวจยพบวาต าบลบางนกแขวกมแหลงทองเทยวชมชน 6 แหง โดยจดเปนแหลงทองเทยวประเภทเชงประวตศาสตรและวถชมชน การประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรส าหรบทองเทยวดวยจกรยานโดยการวเคราะหโครงขายระยะทางระหวางแหลงทองเทยวและการวเคราะหหาเสนทางทสนทสดส าหรบการทองเทยวดวยจกรยานจะไดตารางเมทรกซระยะทางระหวางแหลงทองเทยวและเสนทางทสนทสดมระยะทางเทากบ 3.578 กโลเมตร โดยเรมเดนทางจากวดโพธงาม บานสวนมะนาวโห วดเจรญสขาราม บานปลาทบทมแมกลอง ตลาดเกาบางนกแขวก และโบสถแมพระบงเกด ตามล าดบ บทความนชใหเหนถงการใชประโยชนของระบบสารสนเทศภมศาสตรส าหรบการทองเทยวดวยจกรยาน ดงนนจงเสนอแนะวาการประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรจะเปนเครองมอหนงทชวยใหนกวจยคนหาค าตอบหรอแกไขปญหาเชงพนทไดเปนอยางด

ค าส าคญ: ระบบสารสนเทศภมศาสตร ทองเทยวชมชน จกรยาน บางนกแขวก

Abstract Geographic Information System is a procedure for geoprocessing spatial data. This paper

describes application geographic Information system (GIS) for community-based tourism with bicycle. The purposes of this study is to (1) to study community-based tourism location and GIS community-based tourism. Also, (2) to apply GIS for community-based tourism with bicycle. Data were collected using global position systems (GPS) and created spatial data community-based tourism for bicycle, and network analysis used to application GIS for community-based tourism with bicycle. The results of the study and the synthesis were as follow: Bang nok kwaek has 6 community-based tourist locations, type of community-based tourism location was historical tourism and community tourism. The output of applying GIS for community-based tourist location with bicycle is analyze the tourist location distances matrix and the best route for community-based tourism Bang nok kwaek, and the



distances of best route equal to 3.578 km by started on Wat Pho Ngam, Ban Suan Ma Nam Ho Orchard, Wat Charoen Su Kha Ram, Ban Pla Thapthim Mae Klong farm and resort, Bang Nok Khwaek market and Mae Phra Bang koet church respectively. The results from the study can be guided for the utility of GIS for community-based tourism with bicycle, and the application of GIS is tool to aim solve the spatial problem.

Keywords: GIS, Community-Based Tourism, Bicycle, Bang Nok Kwaek บทน า

การทองเทยวชมชนเปนการทองเทยวเกยวกบสภาพความเปนอย สงแวดลอม สงคมและวฒนธรรมชมชน โดยชมชนมบทบาทเปนเจาของมสทธในการจดการดแลเพอใหเกดการเรยนรแกผมาเยอน ท าใหการทองเทยวชมชนจะตองครอบคลม 5 ดาน พรอมกน ทงการเมอง เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และสงแวดลอม ดงนนชมชนตองมความพรอมเกยวกบองคประกอบดานศกยภาพคน ศกยภาพพนท การจดการและการมสวนรวมของชมชน (วระพล ทองมา, 2551)พนทต าบลบางนกแขวก อ าเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม เปนพนททมความส าคญทงในดานประวตศาสตร ศลปวฒนธรรม สถานททองเทยวตามธรรมชาต และทโดดเดนคอ วถชวตแบบไทยดงเดมเปนเอกลกษณเฉพาะตวซงยทธศาสตรการทองเทยวแหงชาต (พ.ศ. 2555-2559) ไดจดเปนกลมการทองเทยวประเภททองเทยวเชงวฒนธรรมและมรดกโลก โดยเปนกลมทองเทยววถชวตลมน าภาคกลาง การทองเทยวชมชนบางนกแขวก แบงเปน 4 ประเภท คอ การทองเทยวเชงประวตศาสตร การทองเทยววถชมชน การทองเทยวเชงวฒนธรรมและประเพณ และการท องเทยวภมปญญา ปจจบนการทองเทยวต าบลบางนกแขวก ไดรบความสนใจจากนกทองเทยวเพมขนหลงจากการเปดตลาดน าบางนกแขวก อนเนองมาจากชมชนดงเดมเปนยานการคา โดยตงถนฐานอยรมแมน าแมกลอง มสถาปตยกรรมทางศาสนาทโดดเดนในพนท ไดแก วดเจรญสขารามวรวหาร และอาสนวหารแมพระบงเกด ท าใหเปนชมชนทมชาวพทธและครสตอาศยอยรวมกนคงไวซงอาคารสถาปตยกรรมเกาแกสวยงาม และเปนจดรองรบนกทองเทยวทชนชอบการทองเทยวเชงอนรกษมรดกทางวฒนธรรมและธรรมชาตทตอเนองมาจากคลองด าเนนสะดวก อยางไรกตามหากสอบถามดานความตองการของนกทองเทยวต าบลบางนกแขวก พบวานกทองเทยวมความตองการใหมกจกรรมสงเสรมการทองเทยวในวนหยด หรอการจดโปรแกรมการทองเทยวโดยหนวยงานของรฐ หรอการจดกจกรรมการทองเทยวโดยบรษทเอกชน (สมศกด คลายสงข, 2554)

กจกรรมการทองเทยวดวยจกรยานก าลงไดรบความสนใจจากนกทองเทยว เพราะไดสมผสแหลงทองเทยวและบรรยากาศระหวางเสนทางทองเทยวโดยตรง ท าใหนกทองเทยวเกดความซาบซงจากการทองเทยว เปนการเพมคณคาของแหลงทองเทยว เกดแรงจงใจตอนกทองเทยวในการเดนทางมาทองเทยวในพนทมากขน การทองเทยวดวยจกรยานต าบลบางนกแขวก อ าเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม เปนกจกรรมทสามารถเขาถงวถชนชมไดอยางสะดวก เพราะเปนพนทเกษตรกรรมท าใหเสนทางคมนาคมถนนตองผานสวนผลไม ชองทางสญจรแคบ และปญหาทพบกคอ เสนทางดงกลาวยงใชเสนทางรวมกบยานพาหนะอนๆ แมจะมไหลทางกยงเสยงตอการเกดอบตเหต โดยหนวยงานทเกยวของไดพยายามก าหนดเสนทางจกรยานตามแหลงทองเทยวตางๆ แตกไมไดจดท าขอมลน าเสนอรายละเอยดเสนทางทจ าเปนส าหรบผขบขจกรยาน

ระบบสารสนเทศภมศาสตรเปนกระบวนการท างานของขอมลเชงพนท โดยสามารถซอนทบขอมลเพอน าเอาขอมลเหลานนมาวเคราะหประมวลผลรวมกนเพอหาค าตอบเกยวกบขอมลเชงพนทในพนทศกษา จากนนสามารถแสดงผลไดหลากหลายรปแบบเพอใชเปนเครองมอส าหรบการวางแผนพฒนาพนท จากประเดนทกลาวมาจงเกดค าถามวจยไดแก ค าถามวจยท 1 คอ แหลงทองเทยวชมชนและระบบสารสนเทศภมศาสตรชนชนบางนกแขวกลกษณะเปนอยางไร



และค าถามวจยท 2 คอ นกทองเทยวจะทองเทยวชมชนดวยจกรยานอยางไร เมอเปนเชนนนแนวความคดในการท าวจยครงนจงเปนการน าระบบสารสนเทศภมศาสตรมาผสมผสานกบแนวความคดการทองเทยวชมชน และแนวความคดดานวศวกรรมจราจร โดยสรางและพฒนาฐานขอมลเชงพนทชนชนต าบลบางนกแขวก แลววเคราะหเพอหาเสนทางส าหรบการทองเทยวชมชนดวยจกรยาน โดยจะแสดงผลลพธเปนขอมลเชงพนทประกอบกบรายละเอยดทจ าเปนในการตดสนใจเลอกเสนทางทองเทยวดวยจกรยาน อยางไรกตามขอคนพบของบทวเคราะหนเปนการประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรส าหรบการทองเทยวดวยจกรยาน กรณศกษา ต าบลบางนกแขวก อ าเภอบางคนท จงหวดสมทรส งคราม เพอใหนกทองเทยวสามารถทราบ และเขาถงขอมลเสนทางจกรยาน จดอนตราย จกรยานทเหมาะสม และแหลงทองเทยวชมชนต าบลบางนกแขวก ชวยใหเกดการยกระดบการทองเทยวดวยจกรยาน เกดความมนใจในขบขและทองเทยวดวยจกรยาน ซงอาจพฒนาไปสการทองเทยวรปแบบใหมอยางยงยน ล าดบตอไปนจะขออธบายวตถประสงค วธการด าเนนงานวจยอยางละเอยดตามล าดบ

วตถประสงค จากประเดนในค าถามวจยท 1 และ 2 ท าใหเกดวตถประสงคของบทความวจยโดยมรายละเอยดดงตอไปน

1. เพอศกษาแหลงทองเทยวชมชนและระบบสารสนเทศภมศาสตรชนชนบางนกแขวก 2. เพอประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรส าหรบทองเทยวดวยจกรยาน

วธการด าเนนงานวจย

บทวเคราะหนมงเนนการสรางและพฒนาขอมลโครงขายเสนทางแหลงทองเทยวต าบลบางนกแขวก ขอมลปฐมภม ไดแก ขอมลโครงขายถนน และต าแหนงสถานทส าคญชมชน ขอมลทตยภม ไดแก ขอมลชมชนเทศบาลต าบลบางนกแขวก และขอมลวศวกรรมจราจรจากกรมทางหลวงชนบท ตงแตวนท 1 กนยายน 2557 ถง วนท 30 มนาคม 2558 โดยมขอบเขตพนทศกษา คอ ต าบลบางนกแขวก อ าเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม และมการด าเนนงานดงน

1. การสรางระบบสารสนเทศภมศาสตรชมชน ต าบลบางนกแขวก อ าเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม โดยรวบรวมขอมลวศวกรรมถนน และใชการส ารวจภาคสนามโดยเครองก าหนดพกดภมศาสตร เปนเครองมอในการศกษาเสนทางคมนาคมทางถนน เสนทางขบขจกรยาน สถานททองเทยว และสถานทส าคญของชมชน

2. จดท าขอมลโครงขายถนน ขอมลปรมาณการจราจร ลกษณะเสนทาง ความปลอดภย การก าหนดประเภทจกรยานทเหมาะสม รวมถงต าแหนงจดเสยงอนตราย โดยก าหนดรหสเพอเชอมโยงกบขอมลเสนทางจกรยาน รายละเอยดตามตารางท 1

ตารางท 1 แสดงรายละเอยดขอมลโครงขายเสนทางจกรยาน

ตวแปร คา รหส ค าอธบาย

ลกษณะถนน มการแยกเลนจกรยานจากยานพาหนะอน ก ทางส าหรบจกรยาน

ทางเดนเทาทมการแยกทางจกรยานเฉพาะ ข

ทางรวมระหวางจกรยานและทางเดนเทามการแยกกนชดเจน

ทางเดนเทาทใชรวมทางจกรยาน ฃ ทางรวมระหวางจกรยานและทางเดนเทา

ทางรวมกบยานพาหนะอนทมไหลทาง ค มไหลทาง

ทางรวมกบยานพาหนะอนไมมไหลทาง ฅ ไมมไหลทาง



ตารางท 1 (ตอ) แสดงรายละเอยดขอมลโครงขายเสนทางจกรยาน

3. การสรางและพฒนาระบบสารสนเทศภมศาสตรส าหรบการทองเทยวดวยจกรยาน กรณศกษา ต าบลบางนกแขวก อ าเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม โดยการวเคราะหโครงขาย (Network Analysis) โดยหาเสนทางการเดนทางทองเทยวดวยจกรยาน (OD Cost Matrix Route) ในลกษณะของตารางเมทรกซทสามารถแสดงระยะทางระหวางแหลงทองเทยว มระยะทางหางกนเทาไหรและวเคราะหหาเสนทางทสนทสด (Best Route) เพอแนะน าการเดนทางทสนทสดในการทองเทยวต าบลบางนกแขวก

ผลการวจย ล าดบตอไปนจะอธบายถงผลการวเคราะหขอมล หลงจากทท าการศกษาเกยวกบระบบสารสนเทศภมศาสตร

และการทองเทยวชมชนดวยจกรยาน กรณศกษา ต าบลบางนกแขวก อ าเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม โดยจะเรมตนจากการกลาวถงแหลงทองเทยวชมชนและระบบสารสนเทศภมศาสตรชนชนบางนกแขวก พบวามสถานทส าคญทงหมด 14 แหง ไดแก โรงเรยนอนบาลนารวฒนา โรงเรยนวดโพธงาม (ชณหะวนวทยา) โรงเรยนเมธชณหะวณวทยาลย โรงเรยนวดเจรญสขาราม โรงเรยนดรณานเคราะห ส านกงานเทศบาลต าบลบางนกแขวก สถานบรการน ามนปตท. วดโพธงาม วดเจรญสขารามวรวหาร อาสนวหารแมพระบงเกด วดคาทอลกแมพระบงเกด บานปลาทบทมแมกลอง ตลาดเกาบางนกแขวก และบานสวนมะนาวโห เปนตน

ตารางท 2 แสดงสถานทส าคญและแหลงทองเทยวต าบลบางนกแขวก ล าดบท สถานทส าคญ ประเภท ประเภทแหลงทองเทยว

1 โรงเรยนอนบาลนารวฒนา โรงเรยน - 2 โรงเรยนวดโพธงาม (ชณหะวนวทยา) โรงเรยน - 3 โรงเรยนเมธชณหะวณวทยาลย โรงเรยน - 4 โรงเรยนวดเจรญสขาราม โรงเรยน - 5 โรงเรยนดรณานเคราะห โรงเรยน - 6 ส านกงานเทศบาลต าบลบางนกแขวก สถานทราชการ - 7 สถานบรการน ามนปตท. สถานบรการน ามน - 8 วดโพธงาม ศาสนสถาน เชงประวตศาสตร 9 วดเจรญสขารามวรวหาร ศาสนสถาน เชงประวตศาสตร 10 อาสนวหารแมพระบงเกด ศาสนสถาน เชงประวตศาสตร 11 วดคาทอลกแมพระบงเกด ศาสนสถาน เชงประวตศาสตร

ตวแปร คา รหส ค าอธบาย

พนผวถนน ถนนลกรง ฆ

ถนนลาดยาง ง

ถนนคอนกรต ฉ ความปลอดภย ปรมาณการจราจร ช ขอมลปรมาณการจราจรจากกรมทางหลวงชนบท

ความเสอมโทรมของผวถนน ซ

ความกวางของทางจกรยาน ฌ นอยกวา 1 เมตร

ความชน ญ ความชน มากกวา 8%

จกรยานทเหมาะสม จกรยานเสอภเขา ฎ

จกรยานเสอหมอบ ฏ

จกรยานทกแบบ ฐ



ตารางท 2 (ตอ) แสดงสถานทส าคญและแหลงทองเทยวต าบลบางนกแขวก ล าดบท สถานทส าคญ ประเภท ประเภทแหลงทองเทยว

12 บานปลาทบทมแมกลอง แหลงเพาะเลยงพนธปลา วถชมชน 13 ตลาดเกาบางนกแขวก ตลาดชมชน วถชมชน 14 บานสวนมะนาวโห สวนผลไม วถชมชน

จากตารางท 2 ส าหรบประเภทของสถานทส าคญทงหมด แบงออกเปน 7 ประเภท คอ โรงเรยน สถานท

ราชการ สถานบรการน ามน ศาสนสถาน แหลงเพาะเลยงพนธปลา ตลาดชมชน และสวนผลไม นอกจากนแลวแหลงทองเทยวของชมชนต าบลบางนกแขวกแบงออกเปน 2 ประเภท คอ แหลงทองเทยวเชงประวตศาสตรและแหลงทองเทยววถชมชน โดยแหลงทองเทยวเชงประวตศาสตร ไดแก วดโพธงาม วดเจรญสขารามวรวหาร อาสนวหารแมพระบงเกด และวดคาทอลกแมพระบงเกด สวนแหลงทองเทยววถชมชน ไดแก บานปลาทบทมแมกลอง ตลาดเกาบางนกแขวก และบานสวนมะนาวโห เปนตน กระบวนการท างานถดมาเมอน าขอมลแหลงทองเทยวมาจดกระท าเพอสรางขอมลทวไปชมชน แลวสรางระบบสารสนเทศภมศาสตรชมชนต าบลบางนกแขวก ซงจะประกอบดวยขอมลเชงพนท คอ ขอบเขตการปกครองต าบลบางนกแขวก โครงขายคมนาคมทางถนน จดเสยงอนตรายและสถานทส าคญ (ภาพท 1)

ภาพท 1 แสดงขอมลเชงพนทระบบสารสนเทศภมศาสตรชมชนต าบลบางนกแขวก



จากภาพท 1 แสดงขอมลเชงพนทของชมชนต าบลบางนกแขวก ซงสญลกษณจะแสดงรปแบบของขอมลแตละประเภท โดยเรยงล าดบจากขอมลประเภทจดจะเปนตวแทนของสถานทส าคญ และจดเสยงอนตราย ขอมลประเภทเสนจะเปนตวแทนของโครงขายถนน และขอมลประเภทรปปดจะเปนตวแทนของขอบเขตการปกครอง โดยขอมลโครงขายถนน ต าบลบางนกแขวก มความยาวรวมทงหมด 13.38 กโลเมตร ทนาสนใจกคอ รายละเอยดเสนทางทมปรมาณการจราจรหนาแนนอนดบท 1 ไดแก ทางหลวงชนบท สส.6002 ระยะทาง 3.33 กโลเมตร มปรมาณการจราจร 4,341 คนตอวน อนดบท 2 ทางหลวงชนบท สส.4005 ระยะทาง 1.30 กโลเมตร มปรมาณการจราจร 2,166 คนตอวน และอนดบท 3 ทางหลวงชนบท สส.5006 ระยะทาง 0.47 กโลเมตร มปรมาณการจราจร 2,021 คนตอวน นอกจากนภายในโครงขายถนนมจดเสยงอนตราย ซงกคอบรเวณทางแยกทไมมสญญาณจราจร หรอ สแยกวดใจ ทงหมด 25 ต าแหนง โดยตงอยบนทางหลวงชนบท สส.6002 มากทสด 16 ต าแหนง รองลงมาคอ ทางหลวงชนบท สส.4005 ถง 2 ต าแหนง และทางหลวงชนบท สส.5006 เพยง 1 ต าแหนงตามล าดบ (กรมทางหลวงชนบท, 2557)

ตารางท 3 แสดงขอมลโครงขายถนนทางจกรยาน ต าบลบางนกแขวก อ าเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม ทมา: กรมทางหลวงชนบท (2557) ล าดบ ชอถนน ปรมาณการจราจร ลกษณะ พนผว ความปลอดภย จกรยาน ระยะทาง(กม.) %

1 ซอยตลาดโรงหม ไมหนาแนน ฅ ง ซ,ฌ ฐ 0.10 0.7 2 ซอยเทศบาล ไมหนาแนน ฅ ง ซ,ฌ ฐ 0.08 0.6 3 ซอยพฤกษา ไมหนาแนน ฅ ง ซ,ฌ ฐ 0.12 0.9 4 ซอยโพธงาม2 ไมหนาแนน ฅ ง ซ,ฌ ฐ 1.38 10.3 5 ซอยมสข ไมหนาแนน ฅ ง ซ,ฌ ฐ 0.10 0.7 6 ซอยสมนไพร ไมหนาแนน ฅ ง ซ,ฌ ฐ 0.12 0.9 7 ซอยสามคค ไมหนาแนน ฅ ง ซ,ฌ ฐ 0.53 3.9 8 ซอยสขาภบาล2 ไมหนาแนน ฅ ง ซ,ฌ ฐ 0.64 4.8 9 ซอยสขาภบาล5 ไมหนาแนน ฅ ง ซ,ฌ ฐ 1.32 9.9 10 ถนนสวนบคคล ไมหนาแนน ฅ ง ซ,ฌ ฐ 0.22 1.7 11 สส.6002 หนาแนน ค ง ช,ฌ ฐ 3.33 24.9 12 สส.4005 หนาแนน ค ง ช,ฌ ฐ 1.30 9.7 13 สส.5006 หนาแนน ค ง ช,ฌ ฐ 0.47 3.5 14 ถนนไมมชอ ไมหนาแนน ฅ ง ซ,ฌ ฐ 3.67 27.4

ความยาวรวม

13.38 100.0

จากตารางท 3 พบวาโครงขายถนนทางจกรยาน ต าบลบางนกแขวก อ าเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม มลกษณะของถนน 2 ลกษณะ คอ ทางรวมกบยานพาหนะอนทมไหลทาง (ค) และทางรวมกบยานพาหนะอนไมมไหลทาง (ฅ) โดยโครงขายถนนทางจกรยานทมไหลทางมเพยงทางหลวงชนบท สส.6002 ทางหลวงชนบท สส.4005 และทางหลวงชนบท สส.5006 ดานพนผวของถนนทงหมดของต าบลบางนกแขวกเปนถนนลาดยาง (ง) ดานความปลอดภยในการใชเสนทาง คอ ปรมาณการจราจรหนาแนน (ช) ความเสอมโทรมของผวถนน (ซ) และความกวางของทางจกรยานนอยกวา 1 เมตร (ฌ) พบวาทางหลวงชนบท สส.6002 ทางหลวงชนบท สส.4005 และทางหลวงชนบท สส.5006 มปรมาณการจราจรหนาแนน ไมมความเสอมโทรมของถนน และความกวางของทางจกรยานนอยกวา 1 เมตร แตเสนทางอนๆจะมปรมาณการจราจรไมหนาแนน แตมความเสอมโทรมของถนน และยงมความกวางของทางจกรยานนอยกวา 1 เมตร เชนเดยวกนกบทางหลวงชนบท



น าผลทไดจากระบบสารสนเทศภมศาสตรชมชนมาผสานรวมกบโครงขายเสนทางจกรยานเพอประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรส าหรบทองเทยวดวยจกรยาน ในทนจะเปนการวเคราะหโครงขายเสนทางจกรยาน โดยใชเครองมอการวเคราะหหาระยะทางรวมจากจดเรมตนและจดปลายทาง (Original Destination Cost Matrix) ของแหลงทองเทยวต าบลบางนกแขวก และการวเคราะหเสนทางทองเทยวจกรยานทสนทสด

ตารางท 4 แสดงผลวเคราะหหาระยะทางการเดนทางดวยจกรยานระหวางแหลงทองเทยวต าบลบางนกแขวก

ล าดบท จดเรมตน-จดปลายทาง ระยะทาง (เมตร)

1 วดโพธงาม -โบสถแมพระบงเกด 1,901 2 วดโพธงาม - วดเจรญสขาราม 1,501 3 บานสวนมะนาวโห -โบสถแมพระบงเกด 1,493 4 โบสถแมพระบงเกด - วดเจรญสขาราม 1,475 5 วดโพธงาม - ตลาดเกาบางนกแขวก 1,379 6 วดโพธงาม - บานปลาทบทมแมกลอง 1,118 7 บานสวนมะนาวโห - วดเจรญสขาราม 1,094 8 บานปลาทบทมแมกลอง -โบสถแมพระบงเกด 1,092 9 บานสวนมะนาวโห - ตลาดเกาบางนกแขวก 971 10 ตลาดเกาบางนกแขวก - วดเจรญสขาราม 953 11 โบสถแมพระบงเกด - ตลาดเกาบางนกแขวก 814 12 บานสวนมะนาวโห - บานปลาทบทมแมกลอง 711 13 บานปลาทบทมแมกลอง - วดเจรญสขาราม 692 14 บานปลาทบทมแมกลอง - ตลาดเกาบางนกแขวก 570 15 บานสวนมะนาวโห - วดโพธงาม 408

จากตารางท 4 พบวาระยะทางระหวางวดโพธงามกบโบสถแมพระบงเกด มระยะทางไกลทสดล าดบท 1 เทากบ 1,901 เมตร ล าดบท 2 คอ วดโพธงามกบวดเจรญสขาราม 1,501 เมตร ล าดบท 3 คอ บานสวนมะนาวโหกบโบสถแมพระบงเกด เทากบ 1,493 เมตร ล าดบท 4 คอ โบสถแมพระบงเกดกบวดเจรญสขาราม เทากบ 1,475 เมตร ล าดบท 5 คอ วดโพธงามกบตลาดเกาบางนกแขวกเทากบ 1,379 เมตร ล าดบท 6 คอ วดโพธงามกบบานปลาทบทมแมกลองเทากบ 1,118 เมตร ล าดบท 7 คอ บานสวนมะนาวโหกบวดเจรญสขาราม เทากบ 1,094 เมตร ล าดบท 8 คอ บานปลาทบทมแมกลองกบโบสถแมพระบงเกด เทากบ 1,092 เมตร ล าดบท 9 บานสวนมะนาวโหกบตลาดเกาบางนกแขวก เทากบ 971 เมตร ล าดบท 10 ตลาดเกาบางนกแขวกกบวดเจรญสขาราม เทากบ 953 เมตร ล าดบท 11 โบสถแมพระบงเกดกบตลาดเกาบางนกแขวก เทากบ 814 เมตร ล าดบท 12 บานสวนมะนาวโหกบบานปลาทบทมแมกลอง เทากบ 711 เมตร ล าดบท 13 บานปลาทบทมแมกลองกบวดเจรญสขาราม 692 เมตร ล าดบท 14 บานปลาทบทมแมกลองกบตลาดเกาบางนกแขวก เทากบ 570 เมตร และแหลงทองเทยวทมระยะทางไกลกนมากทสด คอ บานสวนมะนาวโหกบวดโพธงาม เทากบ 408 เมตร

ส าหรบผลการวเคราะหเสนทางทองเทยวจกรยานทสนทสดจะน าขอมลเชงพนทของแตละแหลงทองเทยวมาวเคราะหเพอค านวณเปนเสนทางทใชในการขบขจกรยานแตละต าแหนงของแหลงทองเท ยว แลวประมวลผลหาล าดบการทองเทยวทใชเสนทางสนทสด



ภาพท 2 แสดงผลการวเคราะหเสนทางทองเทยวจกรยานทสนทสดต าบลบางนกแขวก

จากภาพท 2 แสดงผลการวเคราะหเสนทางทองเทยวจกรยานทสนทสดต าบลบางนกแขวก ถาตองการใชระยะทางสนทสดในการทองเทยวต าบลบางนกแขวกจะเรมตนจากวดโพธงามเปนอนดบท 1 แลวเดนทางไปทอนดบท 2 คอ บานสวนมะนาวโห อนดบท 3 วดเจรญสขาราม อนดบท 4 บานปลาทบทมแมกลอง อนดบท 5 ตลาดเกาบางนกแขวก และปลายทางคอ โบสถแมพระบงเกด โดยมระยะทางรวมเท ากบ 3.578 กโลเมตร โดยเสนทางดงกลาวนกทองเทยวจะตองขบขจกรยานบนถนนลาดยางรวมกบยานพาหนะอนๆ มปรมาณการจราจรหนาแนน และไหลทางนอยกวา 1 เมตร นอกจากนแลวยงพบวาเสนทางนจะผานจดเสยงอนตราย ดงนนนกทองเทยวจะตองใชความระมดระวงเพมมากขนเปนพเศษ สรปและอภปรายผล

การอภปรายผลบทวเคราะหนจะพรรณนาถงประเดนทส าคญอาท แหลงทองเทยวชมชนและระบบสารสนเทศภมศาสตรชมชนบางนกแขวก โดยจะเรมตนจากการกลาวถงการศกษาแหลงทองเทยวชมชนทงหมด 6 แหง ผลการวจย



ใหขอคนพบอนโดดเดนวาสถานทดงกลาวจดเปนตนทนทางวฒนธรรมดานการทองเทยวของชมชนต าบลบางนกแขวก โดยแบงออกเปน 2 ประเภท คอ การทองเทยวเชงประวตศาสตรและการทองเทยววถชมชน ซงอดตชมชนดงเดมต าบลบางนกแขวกเปนศนยกลางแลกเปลยนสนคาเกษตรกรรม ตงบานเรอนไมอยรมน า เปนชมชนชาวพทธและชาวครสตอาศยอยรวมกน ท าใหเกดการผสมผสานระหวางสถาปตยกรรมเกาแกทงศาสนาพทธและครสตทสวยงาม ท าใหการทองเทยวดงกลาวกอใหเกดคณคาดานประวตศาสตร ดานสนทรภาพ ดานวชาการ และดานสงคม (สภาวด รตนมาศ และคณะ, 2556; ดวงรตน ดานไทยน า, 2553; สวรรณฤทธ วงศชะอม, 2553) ระบบสารสนเทศภมศาสตรชนชนบางนกแขวกอนประกอบดวยขอมลเชงพนทขอบเขตการปกครองต าบลบางนกแขวก โครงขายคมนาคมทางถนน จดเสยงอนตราย สถานทส าคญและแหลงทองเทยว เมอมาวเคราะหในรายละเอยดขอมลดานปรมาณการจราจรกบจดเสยงอนตราย พบวาการเดนทางเขาสแหลงทองเทยวสวนใหญจะตองใชเสนทางทมปรมาณการจราจรหนาแนนรวมไปถงยงมจดเสยงอนตรายบนเสนทาง ดงนนอาจกลาวไดวาเสนทางจกรยานต าบลบางนกแขวกทมโอกาสเสยงอนตรายจากการจราจรมากทสด คอ ทางหลวงชนบท สส.6002 รองลงมา คอ ทางหลวงชนบท สส.4005 และทางหลวงชนบท สส.5006 ตามล าดบ (กรมทางหลวงชนบท, 2551; ชดา โควธนพานช, 2553)

ส าหรบการประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรส าหรบทองเทยวดวยจกรยาน ผวจยไดน าเสนอการวเคราะหโครงขายหาระยะทางการเดนทางดวยจกรยานระหวางแหลงทองเทยวต าบลบางนกแขวก เพอใหนกทองเทยวตดสนใจเลอกเสนทางจกรยานในการทองเทยวต าบลบางนกแขวก นอกจากนนแลวยงน าเสนอเสนทางทองเทยวทใชเสนทางสนทสด โดยจะตองเรมเดนทางจากวดโพธงาม บานสวนมะนาวโห วดเจรญสขาราม บานปลาทบทมแมกลอง ตลาดเกาบางนกแขวก และปลายทาง คอ โบสถแมพระบงเกด รวมระยะทาง 3.578 กโลเมตร ตามล าดบ แตถานกทองเทยวตองการตดสนใจเลอกเสนทางเอง กจะสามารถใชผลการวเคราะหหาระยะทางการเดนทางดวยจกรยานระหวางแหลงทองเทยวไดดวยตนเอง ผลทไดจากการวจยดงกลาวจะท าใหนกทองเทยวทราบขอมลแหลงทองเทยวชมชน และโครงขายเสนทางจกรยาน รวมไปถงชวยสนบสนนการตดสนใจเลอกเสนทางทองเทยวชมชนดวยจกรยาน ในสวนเทคนควจยทใชสรางฐานขอมลเสนทางจกรยาน และการจดการฐานขอมลดงกลาวสามาร ถน าไปใชพฒนาขอมลมาตรฐานส าหรบพฒนาโครงขายเสนทางจกรยานได (Michal Bil et al., 2012; Lisa Aultman-Hall et al., 1997; Reginald G. Golledge et al., 1998)

ขอเสนอแนะ จากขอคนพบของงานวจยเรองระบบสารสนเทศภมศาสตรและการทองทยวชมชนดวยจกรยาน กรณศ กษา ต าบลบางนกแขวก อ าเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม เพอน าไปสการพฒนาการทองเทยวชมชนอยางยงยนจงมขอเสนอแนะดงน

1. ควรจดท าฐานขอมลทองเทยวชมชนดานอนรกษวฒนธรรมเพอเปนการรกษาและอนรกษตนทนวฒนธรรม ชมชน ซงแสดงถงความเปนมาของแตละชมชน

2. ควรสรางฐานขอมลความปลอดภยเสนทางทางถนน ทงในรปแบบเสนทางคมนาคมถนนและทางจกรยานเพอ สงเสรมใหเกดการทองเทยว รวมไปถงความมนใจดานความปลอดภยในการเดนทาง

3. เมอจดท าตามขอ 1-2 แลวควรเผยแพรในรปแบบขอมลแผนทผาน web map service และ smartphone Application เพอใหนกทองเทยวเขาถงไดสะดวกรวดเรว รวมไปถงมนโยบายการใชขอมลดงกลาวเพอสงเสรมการทองเทยวชมชน



เอกสารอางอง กรมทางหลวงชนบท. (2557). รายงานขอมลวศวกรรมถนนประจ าป 2557. กลมงานขอมลสารสนเทศและการสอสาร. สมทรสงคราม: ส านกงานกรมทางหลวงชนบทจงหวดสมทรสงคราม. กรมทางหลวงชนบท. (2551). คมอและมาตราฐานความปลอดภยในการจดการบนทางหลวงชนบท. กรงเทพฯ: กรมทาง หลวงชนบท. ชดา โควธนพานช. (2553). คมอจดการจดเสยงทางถนนในชมชน. กรงเทพฯ: ศนยวชาการเพอความปลอดภยทางถนน มลนธสาธารณสขแหงชาต. ดวงรตน ดานไทยน า. (2553). คมอการทองเทยวดวยตนเองของชมชนบางนกแขวก จงหวดสมทรสงคราม. กรงเทพฯ: รายงานการวจยมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา. วระพล ทองมา. (2551). กลยทธการบรหารจดการธรกจการทองเทยวโดยชมชนบนพนทสงในจงหวดเชยงใหม. เชยงใหม: คณะพฒนาการทองเทยว มหาวทยาลยแมโจ. สมศกด คลายสงข. (2554). ความสนใจของนกทองเทยวตอทรพยากรการทองเทยว อ าเภอบางคนท จงหวด สมทรสงคราม. กรงเทพฯ: รายงานการวจยมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา. สภาวด รตนมาศ และคณะ. (2556). โครงการพฒนาสารสนเทศเพอการทองเทยวเชงนเวศสถาปตยกรรมรมน า และสงแวดลอมแมน าแมกลอง. [เวปไซดแผยแพรโครงการวจย]. สบคนจาก http://www.waterfront.uni.net.th/ สวรรณฤทธ วงศชอม. (2553). ทนทางวฒนธรรมเพอการทองเทยวอยางยงยนของชมชนทาคาอ าเภออมพวา จงหวด สมทรสงคราม. วารสารสถาบนวจยและพฒนามหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา .ฉบบมนษยศาสตรและ สงคมศาสตร ปท 2 2553, 47-59 Lisa Aultman-Hall, Fred Hall, Brian Baetz. (1997). Analysis of bicycle commuter routes using geographic information systems: implications for bicycle planning. Transportation Research Record Journal of the Transportation Research Board, 1578, 102-110. Michal Bil, Martina Bilova, Jan Kubecek. (2012). Unified GIS database on cycle tourism infrastructure. Tourism Management, 33, 1554-1561. Reginald G. Golledge, Roberta L. Klatzky, Jack M. Loomis, Jon Speigle & Jerome Tietz. (1998). A geographical information system for a GPS based personal guidance system. International Journal of Geographical Information Science, 12, 727-749.



การศกษารปแบบทางพนทของการเกดเหตโจรกรรมรถยนตโดยใชระบบสารสนเทศภมศาสตร

Studying the Spatial Pattern of the Car Theft by Using GIS

เรออากาศตร ปรญญา จนทรงาม

อาจารย ดร.สรยพร นพฐวทยา

ภาควชาภมศาสตร คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

บทคดยอ

รถยนตเปนสงหารมทรพยทกลายมาเปนปจจยส าคญเพออ านวยความสะดวกสบายในการเดนทาง และยงเปน

ทรพยทมขนาดใหญและมมลคาสง จงเปนทหมายปองของอาชญากรทตองการในการโจรกรรม และมความจ าเปน

ในการประกอบอาชพ ดงนนการโจรกรรมรถยนตจงนบเปนปญหาสงคมทสงผลตอชวตความเปนอย โดยเฉพาะอยางยง

ประชาชนผหาเชากนค า การวเคราะหสถตอาชญากรรม และการวเคราะหรปแบบรวมถงต าแหนงทตงของจดเกดเหต

ถอเปนเครองมอทมความส าคญในการสนบสนนการปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจ การศกษาในครงนมวตถประสงค

เพอหาแนวทางในการปองกนการโจรกรรมรถยนต โดยแสดงใหเหนถงรปแบบการกระจายตวของการเกดเหตโจรกรรม

รถยนตในพนทรบผดชอบของสถานต ารวจภธรศรราชาจากการศกษาขอมลสถตการรบแจงความรถยนตหายจากบนทก

ประจ าวนระหวางป พ.ศ.2553 ถง 2556 โดยใชระบบสารสนเทศภมศาสตรและโปรแกรม Crime Stat

ผลการศกษาพบวา การโจรกรรมรถยนตเกดเหตสงสดในป 2554 มจ านวนทงสน 13 คด และในชวงเวลา

ทเกดเหตสงสดไดแก ชวงเวลา 20:01 - 24:00 น. จ านวนทงสน 9 คด ผลการวเคราะหเชงพนทพบวาพนทเสยงตอการ

เกดการโจรกรรมรถยนตมากทสดไดแก พนทพาณชยกรรมและทอยอาศย โดยมกเกดเหตใกลถนนและอยในระยะตรวจ

ของเจาหนาทต ารวจในระยะเดนเทาจากจดตรวจรศม 300 เมตร โดยมจดศนยกลางของการกอเหตอยบรเวณตอนใต

ของชมชนศรราชานคร – ซอยไปรษณย และมรศมการกอเหตเฉลย 524.86 เมตร นอกจากนการศกษายงพบแนวโนม

การเกดเหตอยในแนวตะวนออกเฉยงเหนอถงแนวตะวนตกเฉยงใต และมรปแบบการกระจายตวเปนแบบสมเนองจาก

มคาดชนยานใกลเคยงเทากบ 1.0430

ค าส าคญ: การโจรกรรมรถยนต ระบบสารสนเทศภมศาสตร อาชญากรรม

Abstract

The car is the expensive property which support to comfortable transportation. Then it is

marked by criminal. and must earn a living. So the car theft is the social problem which effected on

the living, especially blue collars. Analysis of crime statistics includes analysis of pattern and location

in the cases. They are the important tool for support policemen. The objective of this studying for

search for the way to prevent the car theft with reveals the scatter pattern of the cases



in administration of the Sriracha police station. The study uses daily crime theft cases data during

2010 to 2013 using GIS and Crime Stat program are analyzed.

The results are the most of car theft cases were happened in 2011 for 13 cases and

the highest period is the period 6 was during 20:01 - 24:00 for 9 cases. The risk areas are commercial

and residence areas where are near the street and the checked point area of policemen within 300

meters. The center of cases is in the southern part of Sriracha – Soi prisanee that it has mean radius

about 524.86 meters. The scatter pattern is in the line of the north eastern and the south western

which are the random pattern has the Nearest Neighbor Index about 1.0430.

Keywords: Car theft, Geographic information systems, Crime

บทน า

ปจจบนดวยเสนทางคมนาคมทมความสะดวกสบายทงในเขตเมองและเขตชนบท สงผลใหรถยนตกลายเปน

ปจจยหลกในการเดนทางและยงเปนสงส าคญทใชในการประกอบอาชพ แตเนองดวยสภาพเศรษฐกจทตกต า

ภาวะการตกงาน การเลกจางงานและสนคาอปโภคบรโภคทมราคาสง สงผลใหเกดปญหาอาชญากรรมเพมสงขน

รถยนตซงเปนทรพยทมมลคาสงจงเปนทหมายตาของเหลาอาชญากร ทใชวธการทแยบยลและรวดเรวในการโจรกรรม

สรางความเดอดรอนใหแกประชาชนเปนอยางมาก โดยเฉพาะผหาเชากนค าทมรายไดต า ซงนบวนปญหาดงกลาวจะทว

ความรนแรงและกระทบตอชวตความเปนอยของประชาชน รวมถงสงผลกระทบตอระบบเศรษฐกจของประเทศอกดวย

หลายปทผานมาส านกงานต ารวจแหงชาตไดใหความส าคญตอปญหาดงกลาว จงไดจดคดโจรกรรมรถยนต

อยในกลมคดทนาสนใจ และไดจดตงศนยปราบปรามการโจรกรรมรถยนต รถจกรยานยนตขนเพอปองกนและ

ปราบปรามปญหาดงกลาว แตคนรายกไดมการปรบเปลยนวธการโจรกรรมเพอหลบหนการจบกมของเจาหนาทท าใหใน

ปจจบน มอตราเกดเหตสงแตสามารถจบกมคนรายไดในอตราทต า โดยจากสถตคดอาญาป 2557 พบวาทวประเทศ

มการรบแจงเหตโจรกรรมรถยนตทงสน 1,233 คด แตสามารถจบกมผกระท าความผดไดเพยง 223 คด หรอคดเปนเพยง

รอยละ18.09 (ส านกงานต ารวจแหงชาต, 2558)

ส านกงานต ารวจแหงชาตในฐานะทเปนหนวยงานหลกทมหน าทปองกนและปราบปรามอาชญากรรม

โดยมอบหมายความรบผดชอบใหแกสถานต ารวจ ซงเปนเจาของพนทรบผดชอบในการปองกนและแกปญหาดงกลาว

เพอเปนการสรางคณภาพชวตและความปลอดภยในชวตและทรพยสนใหกบประชาชน นอกจากนยงเปนการสราง

บรรยากาศในการลงทนทดเพอจงใจนกลงทนทจะหลงไหลเขาสประเทศไทย เพอรองรบการเปดประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยนในป พ.ศ.2558 น การวเคราะหสถตอาชญากรรม และการวเคราะหรปแบบ รวมถงต าแหนงทตงของจดเกดเหต

ถอเปนเครองมอทมความส าคญในการสนบสนนการปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจ ดงนนในงานวจยนจงได ใชระบบ

สารสนเทศภมศาสตร และโปรแกรม CrimeStat ในการวเคราะหการเกดเหตโจรกรรมรถยนต เพอหาแนวทาง

ในการปองกนและแกปญหาดงกลาวทจะเกดขนในอนาคต



วตถประสงค

1. เพอศกษารปแบบการเกดเหตโจรกรรมรถยนต

2. เพอก าหนดพนทเสยงตอการเกดเหตโจรกรรมรถยนต

3. เพอหาแนวในการทางปองกนการเกดเหตโจรกรรมรถยนตในพนทเสยง

วธด าเนนการวจย

1. ขอมลทใชในงานวจย

การวจยในครงนท าการวเคราะหขอมลการโจรกรรมรถยนตทเกดเหตในต าบลศรราชา จงหวดชลบร ดงแสดงในภาพท 1 จากบนทกรบแจงความประจ าวนคดลกทรพยประเภทโจรกรรมรถยนต สถานต ารวจภธรศรราชา จงหวดชลบร ตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ.2553 ถงวนท 31 ธนวาคม พ.ศ.2556 ท าการจ าแนกขอมลตามปและชวงเวลาทเกดเหต ส าหรบชวงเวลาทเกดเหตจ าแนกออกเปน 6 ชวงเวลา ตามการก าหนดของศนยปองกนและปราบปรามการโจรกรรมรถยนตและรถจกรยานยนต กองบญชาการต ารวจนครบาลไดแก ชวงเวลาท 1 ตงแต 00.01 – 04.00 น. ชวงเวลาท 2 ตงแต 04.01 – 08.00 น. ชวงเวลาท 3 ตงแต 08.01 – 12.00 น. ชวงเวลาท 4 ตงแต 12.01 – 16.00 น. ชวงเวลาท 5 ตงแต 16.01 – 20.00 น. และชวงเวลาท 6 ตงแต 20.01 - 24.00 น. (ธรดา บญเลศ, 2554) และท าการหาพกด ของจดเกดเหตโดยใชเครองก าหนดต าแหนงบนพนโลกดวยดาวเทยม (Global Positioning System: GPS)

2. การวเคราะหขอมล

ท าการวเคราะหรปแบบการกระจายตวเชงพนท (spatial distribution) ของจดเกดเหตโจรกรรมรถยนต

โดยใชโปรแกรม CrimeStat Version 3.3 ในการวเคราะห และแสดงผลขอมลรวมกบระยะทางจากจดตรวจไดแก

สถานต ารวจ ปอมตรวจ และจดตรวจในรปแผนทดวยโปรแกรมสารสนเทศทางภมศาสตร โดยก าหนดแนวกนชน

(Buffer) จากจดตรวจประเภทตางๆ ดงกลาวขางตน ระยะ 50 เมตร และก าหนดใหระยะตรวจของเจาหนาทคอ ระยะ

ตงแต 0 ถง 300 เมตร จากจดตรวจ ซงเปนระยะทางทคนทวไปเดนไดประมาณ 5 นาท เนองจากพนทซงมความเสยงภย

ระดบมากทสด ควรมระยะเวลาในการเดนทางจากจดตรวจไปยงทเกดเหตในรศมบรการโดยการเดนเทาไมเกน 5 นาท

(ธนวรรธน หรญกล, 2547) ซงมรายละเอยดดงน

2.1 การวเคราะหหาจดศนยกลางการเกดเหตเฉลย

จดศนยกลางเฉลย คอจดตดของคาเฉลยพกดตามแนวแกน x และคาเฉลยพกดตามแนวแกน y (Susan and

Christopher, 2008) ท าการวเคราะหโดยวธศนยกลางเฉลย (Mean Center) โดยมสมการดงน (Levine, 2010)

N

1i

i

N

XX

N

1i

i

N

YY

เมอ Xi และ Yi คอ พกดของจดทมหนวยพกดระบบ UTM

N คอ จ านวนจดทใชในการวเคราะหทงหมด



ภาพท 1 พนทศกษา ต าบลศรราชา จงหวดชลบร

2.2 การวเคราะหหารศมการเกดเหตเฉลย

วเคราะหโดยวธ Standard Distance Deviation ซงเปนการค านวณระยะทางเชงเสนจากจดเกดเหตแตจะจด

ถงจดศนยกลางเฉลย แลวแสดงผลในรปวงกลมจากคาเบยงเบนมาตรฐาน (Susan and Christopher, 2011)

โดยมสมการดงน (Levine, 2010)

N

1i

imc2

xy2N

d SqrtS

เมอ dimc คอ ระยะทางระหวางแตละจดถงจดศนยกลางเฉลย

N คอ จ านวนจดทใชในการวเคราะหทงหมด

2.3 การวเคราะหหาแนวโนมการกระจายตวของการเกดเหต

วเคราะหโดยวธ Standard Deviation Ellips ซงจะท าการพจารณาจากแกนทง 2 ของวงรคอ แกนยาว

ทบอกถงทศทางการกระจายของจด และแกนสนทลากตงฉากกบแกนยาวเชอมขอบดานทสนทสด โดยทง สองแกน

ลากผานจดศนยกลางเฉลย โดยมสมการดงน (วรศร เยนยง, 2550)



2 Sqrt onDistr ibuti Bivariate

2y2x

โดยทสวนเบยงเบนมาตรฐานทง 2 แกนจะมทศทางตงฉากกน และก าหนดเปนวงรจากการหมนแกน x และ y

จนกระทงผลรวมก าลงสองของระยะทางระหวางจดและแกนลดลงเหลอนอยทสดจนกลายเปนวงร

แกน y หมนไปตามเขมนาฬกาผานมม โดย

YYXX2

YYXX4YYXXYYXX ARCTANθ

ii

ii2

i2

i2 2

2

1

i2

i2

ซงผลรวมทงหมดส าหรบ i = 1 ถง N

สวนเบยงเบนมาตรฐานทง 2 คาถกค านวณขน โดยคาหนงไปตามการสบเปลยนของแกน x และอกคาหนงไป

ตามการสบเปลยนของแกน y ดงสมการ

2N

CosYYSinXX2 Sqrt S

2N

SinYYCosXX2 SqrtS

ii2

y

ii2

x

เมอ N คอ จ านวนจดทงหมด โดยในสวนตวหารของทงสองสมการคา N จะถกลบออก 2 เพอท าใหการ

ประเมนคาสวนเบยงเบนมาตรฐานวงรไมเกดการโนมเอยง

2.4 การวเคราะหรปแบบการกระจายตวของการเกดเหต

วเคราะหโดยการหาคาดชนยานใกลเคยง (Nearest Neighbor Index: NNI) ซงเปนอตราเปรยบเทยบของ

ระยะทางระหวางจดทอย ใกล เคยงกนมากท สดและระยะทางทคาดหว งบนพนฐานของความเป นไปได

ซงประกอบดวยสวนทส าคญ 2 สวนดงน (Levine, 2010)

สวนท 1 ระยะทางยานใกลเคยงมากทสดส าหรบแตละจด โดยค านวณระยะทางจดหนงไปยงทกจดและเลอก

ระยะทางทนอยทสด จดทอยถดไปกกระท าเชนเดยวกน (รวมคาทไดจากจกแรกดวย) กระบวนการจะถกท าซ าๆ

จนกระทงทกจดมยานใกลเคยงของตวเอง หลงจากนนท าการรวมคาระยะทางทนอยทสดทงหมด แลวหารดวยจ านวนจด

(N) เพอใหไดคาเฉลยระยะทางทนอยทสด ดงสมการ

N

1i

ij

N

d Min d(NN) Distance Neighbor Nearest

เมอ Min(dij) คอระยะทางระหวางจดและยานใกลเคยงทสดของจดนน

N คอจ านวนของจดทงหมด



สวนท 2 ระยะทางยานใกลเคยงทคาดหวง ถาการกระจายตวของจดเปนแบบสมอยางสมบรณ นคอคาเฉลย

ของระยะทางแบบสม (mean random distance) หรอ คาเฉลยของระยะทางยานใกลเคยงแบบสม (mean random

nearest neighbor distance) ทไดจากการค านวณดงสมการ

N

A

2

1 d(ran) Distance Random Mean

เมอ A คอขอบเขตของพนทศกษา

N คอจ านวนจดเกดเหตทงหมด

ดชนยานใกลเคยงเปนอตราระหวางอตราระยะทางยานใกลเคยงทถกตงขอสงเกตไวตอคาเฉลยของระยะทาง

ยานใกลเคยงแบบสมดงสมการ

d(ran)

d(NN) NNI Index Neighbor earestN

Loo & Tsui (2004) ไดอธบายรปแบบการกระจายตวของจดจากคาดชนยานใกลเคยง โดยจะท าการเปรยบเทยบ

ใน 3 รปแบบ คอ

รปแบบเกาะกลม (clustered pattern ) อยางสมบรณ คาดชนยานใกลเคยง = 0

รปแบบสม (random pattern ) อยางสมบรณ คาดชนยานใกลเคยง = 1

รปแบบสม าเสมอ (dispersed pattern ) อยางสมบรณ คาดชนยานใกลเคยง = 2.149

ผลการวจย

การวเคราะหจดเกดเหตโจรกรรมรถยนตรายป

จากขอมลสถตการรบแจงความในบนทกประจ าวนของสถานต ารวจภธรศรราชาพบวา ตงแตป 2553 ถง 2556

ดงแสดงในภาพท 2 มการเกดเหตโจรกรรมรถยนตทงสน 25 คด แตสามารถระบต าแหนงสถานทเกดเหตทชดเจน

ไดเพยง 24 คด ซงมการกอเหตสงสดในป 2554 จ านวนทงสน 13 คด โดยบรเวณทมการเกดใกลเคยงกนในบรเวณเดม

ม 2 บรเวณไดแก บรเวณรมถนนสรศกด 2 ตรงขามสนามกฬาเทศบาลเมองศรราชา และบรเวณคอนโดศรราชาเพลส

จดศนยกลางการเกดเหตเฉลยสวนใหญอยบรเวณทางใตของชมชนศรเจรญ โดยมรศมการกอเหตเฉลยตงแต 446.32 ถง

728.93 เมตร ซงสวนใหญครอบคลมชมชนศรราชานคร – ซอยไปรษณย ชมชนรมทะเล ชมชนศรเจรญ ชมชนวดราษฎร

นยมธรรม ชมชนไฟแดง ชมชนซอยจลนทรและมตร ชมชนสวางประทป และชมชนดวงมณ เมอท าการวเคราะหแนวโนม

และรปแบบการกระจายตวของจดเกดเหตพบวา การเกดเหต สวนใหญมแนวโนมการกระกระจายตวในทศ

ตะวนออกเฉยงเหนอถงทศตะวนตกเฉยงใต และมรปแบบการกระจายตวแบบสมเนองจากมคาดชนยานใกลเคยงตงแต

1.0402 ถง 1.6536



การวเคราะหจดเกดเหตโจรกรรมรถยนตรายชวงเวลา

ผลการวเคราะหดงแสดงในภาพท 3 พบวามการเกดเหตเกอบทกชวงเวลายกเวนชวงเวลาท 4 ตงแต 12.01 ถง

16.00 น. โดยมการเกดเหตสงสดในชวงเวลาท 6 ตงแต 20.01 ถง 24.00 น. มการเกดเหตจ านวน 9 คดแตสามารถระบ

ต าแหนงสถานทเกดเหตทชดเจนไดเพยง 8 คด โดยมการเกดเหตสงใน 3 บรเวณไดแก บรเวณหางสรรพสนคาโรบนสน

ศรราชาเกดเหต 2 ครง บรเวณคอนโดศรราชาเพลสเกดเหต 3 คด และบรเวณดานหนาตลาดศรราชาไนทสแควรเกดเหต

3 คด จดศนยกลางการเกดเหตเฉลยสวนใหญอยบรเวณตอนกลางถงตอนใตของชมชนศรราชานคร – ซอยไปรษณย โดย

มรศมการกอเหตเฉลยตงแต 231.18 ถง 993.35 เมตร ซงสวนใหญครอบคลมชมชนศรราชานคร – ซอยไปรษณย ชมชน

รมทะเล ชมชนศรเจรญ ชมชนวดราษฎรนยมธรรม ชมชนไฟแดง ชมชนซอยจลนทรและมตร ชมชนสวางประทป

และชมชนดวงมณ เมอท าการวเคราะหแนวโนมและรปแบบการกระจายตวของจดเกดเหต พบวาการเกดเหตสวนใหญม

แนวโนมการกระจายตวในทศตะวนตกเฉยงเหนอถงทศตะวนออกเฉยงใต และมรปแบบการกระจายตวแบบสม าเสมอ

เนองจากมคาดชนยานใกลเคยงตงแต 1.4462 ถง 2.0908

การวเคราะหจดเกดเหตโจรกรรมรถยนตรวม

ผลการวเคราะหดงแสดงในภาพท 4 พบวาจดเกดเหตสวนใหญอยใกลถนนและอยในระยะตรวจของเจาหนาท

ในระยะทเจาหนาทสามารถเดนทางตรวจไดในระยะ 300 เมตรจากจดตรวจ โดยมการเกดเหตสงใน 3 บรเวณไดแก

บรเวณหางสรรพสนคาโรบนสนศรราชาเกดเหต 5 คด บรเวณคอนโดศรราชาเพลสเกดเหต 3 คด และบรเวณดานหนา

ตลาดศรราชาไนทสแควรเกดเหต 5 คด จดศนยกลางการเกดเหตอยบรเวณตอนใตของชมชนศรราชานครถง

ซอยไปรษณย โดยมรศมการกอเหตเฉลย 524.86 เมตร ซงสวนใหญครอบคลมชมชนศรราชานคร – ซอยไปรษณย

ชมชนรมทะเล ชมชนศรเจรญ ชมชนวดราษฎรนยมธรรม และชมชนไฟแดง เมอท าการวเคราะหแนวโนมและรปแบบ

การกระจายตวของจดเกดเหต พบวาการเกดเหตมแนวโนมการกระกระจายตวในทศตะวนออกเฉยงเหนอถง

ทศตะวนตกเฉยงใต และมรปแบบการกระจายตวแบบสมเนองจากมคาดชนยานใกลเคยง 1.0430



พ.ศ. 2553 พ.ศ. 2554

พ.ศ. 2555 พ.ศ. 2556



ชวงเวลาท 2 ชวงเวลาท 3 ชวงเวลาท 1

ชวงเวลาท 6 ชวงเวลาท 5



ภาพท 4 การวเคราะหจดเกดเหตโจรกรรมรถยนตรวม

358

358



สรปและอภปรายผล

จากการวเคราะหจดเกดเหตโจรกรรมรถยนตตงแตป พ.ศ. 2553 ถง 2556 พบวามการเกดเหตทงสน 25 คด

แตสามารถระบต าแหนงสถานทเกดเหตทชดเจนไดเพยง 24 คด โดยการเกดเหตสวนใหญมกอยใกลถนนและอยในระยะ

ตรวจของเจาหนาทคอระยะ 300 เมตรจากจดตรวจ โดยมการเกดเหตสงใน 3 บรเวณไดแก บรเวณหางสรรพสนคา

โรบนสนศรราชาเกดเหต 5 คด บรเวณคอนโดศรราชาเพลสเกดเหต 3 คด และบรเวณดานหนาตลาดศรราชา

ไนทสแควรเกดเหต 5 คด เมอท าการวเคราะหรายปพบวามการกอเหตสงสดในป พ.ศ. 2554 เกดเหต 13 คด ซงบรเวณ

ทมการเกดเหตใกลเคยงกนในบรเวณเดมม 2 บรเวณไดแก บรเวณรมถนนสรศกด 2 ตรงขามสนามกฬาเทศบาลเมอง

ศรราชาและบรเวณคอนโดศรราชาเพลส เมอท าการวเคราะหรายชวงเวลาพบวามการเกดเหตสงสดในชวงเวลาท 6

ตงแต 20.01 – 24.00 น. เกดเหต 9 คด โดยมการเกดเหตสงใน 3 บรเวณซงอยในบรเวณชมชนศรราชานครถง

ซอยไปรษณยทงสน โดยบรเวณดงกลาวเปนทตงของหางสรรพสนคา รานอาหาร สถานบนเทง อาคารพาณช

และทอยอาศยทมประชาชนอาศยอยอยางหนาแนนไดแก บรเวณหางสรรพสนคาโรบนสนศรราชาเกดเหต 2 คด

บรเวณดานหนาตลาดศรราชาไนทสแควรเกดเหต 3 คด และบรเวณคอนโดศรราชาเพลสเกดเหต 3 คด ซงผลการศกษา

สอดคลองกบการศกษาของ วรศร เยนยง (2550) ทท าการศกษาการโจรกรรมรถยนตและรถจกรยานยนตในเขต

รบผดชอบสถานต ารวจนครบาลพญาไท โดยใชการวเคราะหจากโปรแกรม Crimestat ซงผลการศกษาพบวา พนทเสยง

ตอการเกดเหตโจรกรรมรถยนตจะอยในเขตชมชนทมประชาชนอาศยอยอยางหนาแนนไดแก ลานจอดรในชมชนกงเพชร

ซอยราชวถ 3 และลานจอดรถโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา แตผลการศกษาจะแตกตางจากธรดา บญเลศ (2554)

ทไดท าการศกษาการโจรกรรมรถยนตและรถจกรยานยนตในเขตพนทรบผดชอบสถานต ารวจนครบาลลาดพราว โดย

แบงชวงเวลาการเกดเหตตามการก าหนดของศนยปองกนและปราบปรามการโจรกรรมรถยนตและรถจกรยานยนต

กองบญชาการต ารวจนครบาล โดยพบวาชวงเวลาทมการโจรกรรมรถมากทสดคอชวงเวลาตงแต 00.01 – 04.00 น.

นอกจากนในการศกษาครงนมจดศนยกลางการเกดเหตอยบรเวณตอนใตของชมชนศรราชานคร - ซอยไปรษณย ซงม

รศมการกอเหตเฉลย 524.ค6 เมตร ซงสวนใหญครอบคลมชมชนศรราชานคร – ซอยไปรษณย ชมชนรมทะเล ชมชนศร

เจรญ ชมชนวดราษฎรนยมธรรม และชมชนไฟแดง เมอท าการวเคราะหแนวโนมและรปแบบ การกระจายตวของจดเกด

เหตพบวา การเกดเหตมแนวโนมการกระกระจายตวในทศตะวนออกเฉยงเหนอถงทศตะวนตกเฉยงใต และมรปแบบ

การกระจายตวแบบเกาะสมเนองจากมคาดชนยานใกลเคยง 1.0430

ขอเสนอแนะ

1. ควรมการเพมต ารวจสายตรวจเดนเทาหรอสายตรวจรถจกรยานยนตทมความคลองตวสงในพนททเสยง

ตอการการเกดการโจรกรรมรถยนต โดยเฉพาะบรเวณทอยนอกรศมการตรวจของเจาหนาทไดแก ตลาดศรราชาไนส

แควร

2. ควรน าขอมลทไดจากการวเคราะหเชงพนทไปใชในการบรหารจดการปญหาอาชญากรรม



เอกสารอางอง ธนวรรธน หรญกล. (2547). การประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรในการปองกนและปราบปรามอาชญากรรม: กรณศกษาพนทสถานต ารวจภธรอ าเภอเมองนนทบร. สาขาวชาการวางผงเมองและสภาพแวดลอม, คณะ สถาปตยกรรมศาสตร, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ธรดา บญเลศ. (2554). การประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรเพอเฝาระวงการโจรกรรมรถยนตและ รถจกรยานยนตในเขตพนท รบผดชอบสถานต ารวจนครบาลลาดพราว . สาขาวชาพฒนา สงคมศาสตร บณฑตวทยาล ย , มหาวทยาลยเกษตรศาสตร . วรศร เยนยง. (2550). การก าหนดพนทเสยงตอการเกดโจรกรรมยานยนตในทองทสถานต ารวจนครบาลพญาไทย. สาขาวชาภมศาสตร, คณะอกษรศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ส านกงานต ารวจแหงชาต. (2558). ขอมลสถตอาญา 5 กลม พ.ศ.2557, คนเมอ 20 มนาคม 2558, จาก http://gis.police.go.th/cstat/stat/arr-percent/all Levine, N. (2010). CrimeStat Chapter 4 and 5. Retrieved January, 12, 2015, form https://www.icpsr.umich.edu/CrimeStat/download.html Loo Becky P.Y; & Tsui M.K. (2004). An investigation of the temporal and spatial patterns of Pedestrian accidents in commercial and business areas: a case study of Hong Kong. Australasian College of Road Safety. Smith Susan C; & Bruce Christopher W. (2008). CrimeStat III USER BOOK. Washington: The National Institute of Justice. Smith Susan C; & Bruce Christopher W. (2011). Spatial Statistics Crime Analysis: Using CrimeStat III USER BOOK. Washington: The National Institute of Justice.

Documents

การท่องเที่ยว เทคโนโลยี · 2017-07-12 · การประชุมวิชาการระดับชาติSMARTS ครั้งที่