รายงานประจำปี สถานการณ์ ... · 2017-09-25 · 20 ปี พ.ศ.2549 และ พ.ศ.2553 ตารางที่ 1.9 จังหวัดที่มีประชากรรวม

สถานการณ ผสงอายไทย พ.ศ.2553

รายงานประจำป

ทปรกษา นายแพทยบรรล ศรพานช

บรรณาธการ นายแพทยสมศกด ชณหรศม

กองบรรณาธการ แพทยหญงลดดา ดำรการเลศ

นางสาววรฎฐา แกวเกต

นางสาวจฑารตน ทนนไชย

พมพครงแรก กมภาพนธ 2555

สนบสนนโดย คณะกรรมการผสงอายแหงชาต

กองทนผสงอาย

จดพมพและเผยแพรโดย มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย (มส.ผส.)

อาคาร 6 ชน 2 กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

ถนนกรงเกษม แขวงมหานาค เขตปอมปราบศตรพาย กรงเทพฯ 10100

(สำนกงานประสานงาน) 1168 ซอยพหลโยธน 22 ถนนพหลโยธน แขวงลาดยาว

เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900

โทรศพท 02-511-4963 โทรสาร 02-511-4962

Website http://www.thaitgri.org

ปก/รปเลม นายวฒนสนธ สวรตนานนท

พมพท บรษท ท คว พ จำกด

สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2553 รายงานประจำป

เลขมาตรฐานสากล 978-616-91111-0-8

เอกสารฉบบน เปนรายงานสถานการณผสงอายไทย ประจำป 2553 ซงเปนฉบบท 5 ทมลนธสถาบนวจย

และพฒนาผสงอายไทยไดจดทำขน โดยการมอบหมายของคณะกรรมการผสงอายแหงชาต (กผส.) เพอรายงาน

สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2553 ตอคณะรฐมนตร ซงเปนหนาทของ กผส. ทระบไวใน พระราชบญญตผสงอาย

มาตรา 9(10) ให กผส. เสนอรายงานสถานการณผสงประจำปตอคณะรฐมนตรอยางนอยปละหนงครง

จากประสบการณทไดทำมาถง 5 ครง คณะกรรมการจดทำไดพยายามปรบปรงเปลยนแปลงวธการ และ

เนอหาใหเหมาะสมกบสถานการณมาโดยตลอด โดยเฉพาะปน เราเหนวาสถานการณเกยวกบการศกษาของผสงอายไทย

ทแลวมามเนอหาสถตคอนขางนอยและหายาก จงไดทำการศกษาวจยเรองนขนโดยเฉพาะ ดงจะเหนไดในเนอหาของ

เอกสาร

ในนามมลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย ขอขอบคณคณะกรรมการ รวมทงเจาหนาททกคน ทรวมกน

ทำงาน จนเอกสารนสำเรจเปนรปเลม และขอขอบคณกองทนผสงอายทใหการสนบสนนงบประมาณ อยางสมเหตสมผล

(นายแพทยบรรล ศรพานช)

ประธานมลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย

คำนำ

คำนำ

ขอเสนอเชงนโยบาย

บทท 1 ประชากรสงอายไทย 7

1. ขนาดและแนวโนมประชากรสงอายระดบประเทศ 9

2. โครงสรางทางอายและเพศของประชากรสงอาย 12

3. กระบวนการทางประชากรทนำไปสการสงอายทางประชากร 17

4. ประชากรอายตงแต 60 ปขนไป พ.ศ.2553 (ตามทะเบยนราษฎร) 19

5 ประชากรอายตงแต 100 ปขนไป พ.ศ.2553 และยอนหลง 5 ป (ตามทะเบยนราษฎร) 25

บทท 2 สถานการณทางสงคมและเศรษฐกจของผสงอายไทย 29

1. ดานสขภาพ 30

2 ดานรายได 35

3. ดานการศกษา 45

บทท 3 ระบบสวสดการสงคมสำหรบผสงอาย 51

1. การสรางหลกประกนดานรายไดผสงอาย 52

2. การบรการทางสงคม 60

3. การชวยเหลอทางสงคมสำหรบผสงอาย 83

บทท 4 รายงานการศกษาวจย เรอง “การศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอายไทย” 99

บทท 5 สถานการณเดน ป พ.ศ.2553 123

1. ผสงอายแหงชาต ประจำป พ.ศ.2553 124

2. ผสงอายทเปนศลปนแหงชาต 126

3. กองทนการออมแหงชาต (กอช.) 133

บทท 6 ทำเนยบงานวจยดานผสงอาย 139

ภาคผนวก 145

สารบญ

ตารางท 1.1 ขนาดและแนวโนมของประชากรสงอาย ป พ.ศ.2503-2573 10

ตารางท 1.2 มาตรวดการสงอายทางประชากรศาสตร ป พ.ศ.2513-2573 12

ตารางท 1.3 การกระจายรอยละของประชากรสงอาย ตามกลมอาย ป พ.ศ.2543-2573 13

ตารางท 1.4 จำนวนประชากรอายตงแต 60 ปขนไป ป พ.ศ.2543-2573 13

ตารางท 1.5 จำนวนประชากรอายตงแต 60 ปขนไป จำแนกตามเพศ ป พ.ศ.2543-2573 14

ตารางท 1.6 รอยละของผสงอายเพศหญงจำแนกตามกลมอาย ป พ.ศ.2543-2573 15

ตารางท 1.7 อายคาดเฉลยเมอแรกเกด อายคาดเฉลย เมอ 60 ป 65 ป และ 80 ป 19

ในชวงป พ.ศ.2493-2593

ตารางท 1.8 จำนวนและรอยละของประชากรอายตงแต 60 ปขนไปตามขอมลทะเบยนราษฎร 20

ป พ.ศ.2549 และ พ.ศ.2553

ตารางท 1.9 จงหวดทมประชากรรวม จำนวนประชากรอายตงแต 60 ปขนไป และรอยละ 22

ของประชากรอายตงแต 60 ปขนไป สงสดเปน 3 อนดบแรกของประเทศไทยไมนบ

กรงเทพมหานคร ตามขอมลทะเบยนราษฎร ป พ.ศ.2549 และ พ.ศ.2553

ตารางท 1.10 จงหวดทมประชากรรวม จำนวนประชากรอายตงแต 60 ปขนไป และรอยละของ 23

ประชากรอายตงแต 60 ปขนไป ตำสดเปน 3 อนดบแรกของประเทศไทยไมนบ

กรงเทพมหานคร ตามขอมลทะเบยนราษฎรป พ.ศ.2549 และ พ.ศ.2553

ตารางท 1.11 คณลกษณะของประชากรอายตงแต 60 ปขนไป ป พ.ศ.2549 และ พ.ศ.2553 24

ตารางท 1.12 จำนวนและรอยละของประชากรอายตงแต 100 ปขนไปตามขอมลทะเบยนราษฎร 26

ป พ.ศ.2549 และ พ.ศ.2553

ตารางท 2.1 รอยละของผสงอาย จำแนกตามภาวะการทำงาน พ.ศ.2548-2553 36

ตารางท 2.2 รอยละของผสงอายททำงาน จำแนกตามกจกรรมทางเศรษฐกจ พ.ศ.2548-2553 38

ตารางท 2.3 รอยละของผสงอายททำงาน จำแนกตามสถานภาพการทำงาน พ.ศ.2548-2553 40

ตารางท 2.4 จำนวนและรอยละผสงอายททำงาน จำแนกชวโมงการทำงานเฉลย พ.ศ.2548-2553 42

ตารางท 2.5 จำนวนผสงอายททำงาน จำแนกรายไดเฉลยตอเดอน พ.ศ.2548-2553 44

ตารางท 2.6 จำนวน และรอยละ การอานออกเขยนได และระดบการศกษาของผสงอาย 46

ในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล ป พ.ศ.2550

ตารางท 2.7 จำนวน และรอยละ ผสงอายทไดรบขอมลขาวสารทเปนประโยชนในรอบ 1 เดอน 48

กอนสมภาษณ จำแนกตามแหลงของขอมลขาวสาร ป พ.ศ.2550

สารบญตาราง

ตารางท 3.1 งบประมาณ และจำนวนผสงอายทไดรบเบยยงชพ ป พ.ศ.2546- 2553 57

ตารางท 3.2 จำนวนการนอนโรงพยาบาลผมสทธหลกประกนสขภาพถวนหนา 68

จำแนกตามกลมโรค และ พนทระดบภาค

ตารางท 3.3 การสงเสรมและการสนบสนนผสงอายในการประกอบอาชพและฝกอาชพ 77

ทเหมาะสม ป พ.ศ.2551-2553

ตารางท 3.4 การใหบรการกยมเงนสำหรบผสงอาย จากกองทนผสงอาย ป พ.ศ.2550- 2553 79

ตารางท 3.5 การใหบรการสำหรบผสงอาย (อายตงแต 60 ป ขนไป) ป พ.ศ.2553 81

ตารางท 3.6 จำนวนอาสาสมครและผสงอายทไดรบการดแล ป พ.ศ.2549-2553 84

ตารางท 3.7 จำนวนผตองขงสงอายและเรอนจำ/ทณฑสถานทดำเนนการสงเสรม 90

คณภาพชวตและพฒนาผตองขงสงอาย

ตารางท 3.8 จำนวนผสงอายทไดรบความชวยเหลอคาจดการศพ 91

ตารางท 3.9 จำนวนผสงอายทไดรบความชวยเหลอทพกอาศย อาหาร เครองนมหม 92

ตารางท 4.1 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการเปาหมายการจดการศกษา 102

ตลอดชวตสำหรบผสงอายของหนวยงานและชมรมผสงอาย

ตารางท 4.2 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการเกยวกบชวงอายของผสงอาย 103

ทหนวยงานและชมรมผสงอายจดการศกษาตลอดชวต

ตารางท 4.3 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการกลมอาชพทจำเปนตองจดการศกษา 103

ใหในวยผสงอายทหนวยงานและชมรมผสงอายจดการศกษาตลอดชวต

ตารางท 4.4 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการเพศของผสงอายทเขารบการศกษา 104


ตารางท 4.5 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการวธการเขาถงกลมเปาหมายผสงอาย 104


ตารางท 4.6 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการวธการจงใจใหผสงอายเขารบการศกษา 105


ตารางท 4.7 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการเนอหาดานสขภาพอนามยของหนวยงาน 105

ผสงอาย และชมรมผสงอายในการจดการศกษาตลอดชวตของผสงอาย

ตารางท 4.8 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการเนอหาดานการปรบตวทางสงคม 106

และจตใจของหนวยงาน ผสงอาย และชมรมผสงอายในการจดการศกษาตลอดชวต

ของผสงอาย

ตารางท 4.9 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการเนอหาดานการออมของหนวยงาน 106


ตารางท 4.10 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการเนอหาดานการเรยนรของหนวยงาน 107


ตารางท 4.11 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการเนอหาดานสทธของผสงอาย 107

ตามกฎหมายของหนวยงาน ผสงอาย และชมรมผสงอายในการจดการศกษา

ตลอดชวตของผสงอาย

ตารางท 4.12 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการผจดการศกษาและผสอนของ 108

หนวยงานและชมรมผสงอายเปนผจดการศกษาตลอดชวต

ตารางท 4.13 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการรปแบบการจดการศกษาท 109

หนวยงาน และชมรมผสงอายจดการศกษาตลอดชวตใหผสงอาย

ตารางท 4.14 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการเทคนคการใหความรทหนวยงาน 110

และชมรมผสงอายจดการศกษาตลอดชวตใหผสงอาย

ตารางท 4.15 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการสอและแหลงการเรยนรทหนวยงาน 111


ตารางท 4.16 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการการประเมนผลทหนวยงาน 111


ตารางท 4.17 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการการบรหารจดการทหนวยงาน 112

และชมรมผสงอายจดการศกษาตลอดชวต

ตารางท 4.18 จำนวนและรอยละของจำนวนโครงการทจดใหผสงอายในป พ.ศ.2553 112

ของหนวยงานตางๆ ทดำเนนการจดการศกษาตลอดชวตสำหรบผสงอาย

ตารางท 4.19 จำนวนและรอยละของประเภทและวตถประสงคโครงการของหนวยงานตางๆ 113

ทดำเนนการจดการศกษาตลอดชวตสำหรบผสงอาย

แผนภมท 1.1 โครงสรางทางอายและเพศของประชากรอาย ตงแต 60 ปขนไป 16

พ.ศ.2553 และ พ.ศ.2563

แผนภมท 1.2 รอยละของประชากรอาย ตงแต 60 ปขนไป พ.ศ.2503-2573 17

แผนภมท 1.3 อตราเจรญพนธ พ.ศ.2503-2573 17

แผนภมท 1.4 อายคาดเฉลยเมอแรกเกด และเมออาย 60 ป พ.ศ.2548-2552 18

แผนภมท 2.1 รอยละของผสงอายทสบบหร และดมสรา 33

แผนภมท 2.2 รอยละของผสงอายทออกกำลงกาย 34

แผนภมท 2.3 แนวโนมของรอยละการมงานทำของผสงอายในรอบ 6 ป (พ.ศ.2548-2553) 37

จำแนกตามเพศ

แผนภมท 2.4 แนวโนมของรอยละผสงอายททำงาน จำแนกตามกจกรรมทางเศรษฐกจ 39

ในรอบ 6 ป (พ.ศ.2548-2553)

แผนภมท 2.5 แนวโนมของสถานภาพการทำงานของผสงอายในรอบ 6 ป (พ.ศ.2548-2552) 41

แผนภมท 2.6 แนวโนมชวโมงทำงานเฉลยตอสปดาหของผสงอายในรอบ 6 ป จำแนกตามเพศ 43

(พ.ศ.2548-2553)

แผนภมท 2.7 แนวโนมของรายไดเฉลยตอเดอนของผสงอายในรอบ 6 ป จำแนกตามเพศ 45

(พ.ศ.2546-2551)

แผนภมท 3.1 การใชบรการสขภาพของผสงอายเทยบกบประชากรกลมอน 65

แผนภมท 3.2 จำนวนและบรการผปวยในจำแนกตามกลมอาย 66

แผนภมท 3.3 การใชบรการผาตดจำแนกตามสทธหลกประกนสขภาพ 67

แผนภมท 3.4 อตราการการนอนโรงพยาบาลใน “กลมโรคทไมจำเปนตองรกษาแบบผปวยใน” 69

แผนภมท 3.5 ระยะเวลานอนโรงพยาบาลในกลมผสงอาย 70

แผนภมท 3.6 ประมาณการคาใชจายสขภาพของ 3 สถานการณ และคาใชจายประมาณการ 71

แผนภมท 3.7 จำนวนผสงอายทไดรบการดแลในศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอาย 88

แผนภมท 3.8 จำนวนผสงอายทไดรบการดแลในสถานสงเคราะหคนชรา 89

กรมสงเสรมการปกครองทองถน

สารบญแผนภม

ขอเสนอ เชงนโยบาย

จากสถานการณผสงอายไทยทมสดสวนของประชากรสงอายเพมสงขนอยางรวดเรวในปพ.ศ.2553 เปน

รอยละ11.9และในอก20ปขางหนา(พ.ศ.2573)จะเพมเปนมากกวา2เทาตวอยทรอยละ25ซงถอวาเปน“สงคม

ผสงอาย” อยางเตมตวแลว ในขณะทประชากรวยแรงงานทเกอหนนดแลผสงอายนนลดลง จากปพ.ศ.2553ม

ประชากรแรงงานโดยเฉลย 6คนตอการดแลผสงอาย 1คนจะลดลงเหลอแคเพยง 2คนในปพ.ศ.2573ซงจะ

สงผลใหคนวยแรงงานมภาระทตองเกอหนนดแลผสงอายเพมขนในขณะเดยวกนผสงอายไทยนนมอายยนขนและ

กลมผสงอายวยกลางและวยปลายเพมขนดวยนอกจากนยงมสดสวนผสงอายหญงมากกวาชายซงมแนวโนมเพมขน

อยางรวดเรว เมอกลาวถงผสงอายและการจดบรการเพอผสงอายจงควรพจารณาถงมตทางเพศสภาพ (Gender)

ดวยสถานการณเชงโครงสรางประชากรทกลาวมาเปนตวสะทอนใหเหนความสำคญและจำเปนตอการพฒนาการจด

บรการในดานตางๆทเออใหผสงอายมศกยภาพสามารถดแลตนเองใหมคณภาพชวตทดไดยนยาวและเมอผสงอาย

ชวยเหลอตนเองไดลำบากขนหรอชวยเหลอตนเองไมได ยอมตองมบรการดแลทางดานสขภาพและดานสงคม

รองรบขอเสนอเชงนโยบายทสำคญมดงน

1. การจดบรการทางสขภาพทครอบคลมการดแลผสงอายทชวยเหลอตนเองไมได ทงกลมผปวยดวยโรค

และกลมชราภาพ หรอมความเสอมสภาพดานรางกาย ตลอดจนผสงอายทมความเปราะบางทงดานรางกาย และ

ดานจตใจ

ผสงอายไทยรอยละ21.5หรอ1ใน4ของผสงอายทงหมดประเมนสขภาพตนเองวาไมด โดยเฉพาะใน

ผสงอายหญงและผสงอายทมอายมากนอกจากนยงมผสงอายทพการ รอยละ22.1หรอเกอบ1 ใน4 เชนกน

จำเปนตองมการดำเนนการในระดบนโยบายใน 3ประเดน เพอปรบปรงระบบบรการสขภาพใหมลกษณะเชงรกและ

เชอมโยงโดยมประชาชนเปนศนยกลางรวมทงสามารถควบคมคาใชจายดานสขภาพใหอยในระดบทเหมาะสมดงนคอ

ขอเสนอเชงนโยบาย

�สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.255� /

1.1) เรงรดและใหความสำคญกบแนวทางการเนนระบบบรการปฐมภม โดยการคนหาปจจยเสยง และโรค

เรอรงในปงบประมาณ2553พบวาผสงอายเขาถงบรการสงเสรมสขภาพไดมากขนไดรบบรการตรวจรางกายประจำป

และคดกรองโรคในปงบประมาณ2553มความครอบคลมไมนอยกวารอยละ26ของผสงอายทงหมด

นอกจากนนยงมหลกฐานโดยออมบงชวาบรการปฐมภมสำหรบผสงอายมประสทธภาพมากขน โดยพบวา

“การนอนโรงพยาบาลในกลมโรคทไมควรตองรกษาแบบผปวยในถาไดรบบรการปฐมภมทเหมาะสม” (Preventable

Admission) นนมแนวโนมลดลงทงในกลมโรคเรอรงและการเจบปวยเฉยบพลนโดยเฉพาะในกลมผสงอาย60-69ป

แตในผสงอายมากกวา70ป ยงนอนโรงพยาบาลใน“กลมโรคทไมควรตองรกษาแบบผปวยในถาไดรบบรการปฐมภมท

เหมาะสมมากขน” จำนวนผปวยทนอนโรงพยาบาลนานเกนกวา 2 เดอนมจำนวนเพมข นชดเจนซงแสดงให

เหนโดยออมถงความตองการระบบบรการปฐมภม รวมทงระบบสงตอทครอบคลมและมประสทธภาพมากขนใน

ผสงอายกลมนจงจำเปนตองมงเนนการขยายการคดกรองความเสยงและมงดแลประชาชนตงแตยงไมมอาการแสดง

ของโรคโดยเสนอใหมวธการจำแนกกลมเปาหมายใหจำเพาะ(เชนแบบคดกรองผมภาวะพงพง/พการ)และครอบคลม

กลมทมความเสยงภายใตโครงสรางระบบบรการทมอย และจดลำดบกลมเปาหมายตามปญหาสขภาพ เพอลดภาวะ

เจบปวยและนำไปสคาใชจายดานรกษาพยาบาลทสงของผทมความตองการลำดบตน รวมทงการมแผนการดแล

เฉพาะตว โดยมบคลากรสาธารณสขทดแลผสงอายอยางตอเนองหากมขอขดของดานขอกฎหมาย/ระเบยบปฏบตใน

การดำเนนการใหหาทางแกไขกฎระเบยบทเกยวของ

จดหากำลงคนและทรพยากรดานสาธารณสขอนใหเหมาะสมเพยงพอซงจำเปนตองดำเนนการใหสอดคลอง

กบสภาพปญหาสาธารณสขในแตละพนทรวมทงหากลวธทเหมาะสมในการเขาถงบรการของผสงอายทมอายมากกวา

70ปซงมกจะมภาวะพงพงไมสะดวกในการเดนทาง เขาถงบรการไดมากขนตลอดจนการมแผนการดแลเฉพาะตว

หนวยงานทเก ยวของจำเปนตองมมาตรการในการปรบเปลยนพฤตกรรมทสรางความเสยงแกประชาชนทวไป

โดยเฉพาะวยทำงานอาย 45-59ป เชนการตรวจสขภาพทกปสงเสรมปองกนอนๆรกษาพยาบาลและฟนฟสภาพ

ซงตองมการกำกบตดตามวาการดำเนนการไดผลอยางไรในประเดนของการเขาถงบรการประสทธภาพประสทธผล

ความเทาเทยมในกลมประชากรและแตละพนทและการคลงของการจดบรการ

1.2) เรงรดการจดระบบบรการฟนฟสภาพทเปนระบบตอเนองตงแตภายหลงการรกษาการปวยเฉยบพลน

ในสถานพยาบาลแบบผปวยในผปวยนอกการดแลทบานจนถงการดแลในชมชนซงจะมผลไมเพยงแตผปวยจะได

รบการฟนฟสภาพแตยงมผลในการลดวนนอนในโรงพยาบาลและลดคาใชจายดานสขภาพ

1.3) เรงหาขอสรปแนวทางการจดระบบการดแลระยะหลงการเจบปวยเฉยบพลนตอเนองถงระยะยาว เพอ

ชวยเหลอผปวยทไมสามารถฟนฟสภาพจนกลบสภาวะปกตจำเปนตองมผชวยเหลอในกจวตรประจำวนซงปจจบน

ผปวยเหลานถกฝากไวในโรงพยาบาล

/ สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.255� �

2.การพฒนาศกยภาพผสงอายไทย ดวยการสงเสรมการศกษาและการเรยนรตลอดชวต

2.1 การบรการทเขาถงในเชงรกระดบชมชนและการใหความรในการดแลตอเนองทบานแบบบรณาการ

ในการดแลสขภาพอนามยควรเพมหนวยแพทยพยาบาลเยยมเยยนใหความรในเขตพนทตางๆรวมทงสนบสนน

บรการสาธารณสขขนพนฐานแบบใหเปลาการสงเสรมเพมความรและทกษะการดำเนนงานของอาสาสมครดแล

ผสงอายทบานและการบรการขอมลขาวสารและการสงตอเพอใหผสงอายตดตอกบการบรการทตนตองการไดอยาง

เหมาะสม

2.2 การเพมศกยภาพขององคกรธรกจเพอสามารถรบผดชอบตอสงคมในการดำเนนกจกรรมการศกษา

และการเรยนรตลอดชวตสำหรบผสงอาย เพอเปนการบรการทางสงคมและแสดงใหเหนถงการแสดงความรบผดชอบ

ตอสงคม(CorporateSocialResponsibility:CSR)โดยแสดงความรบผดชอบกลมเปาหมายผสงอายและผสาน

ความรวมมอกบภาคเครอขายตางๆ เปนเจาภาพจดกจกรรมการศกษาและการเรยนรตลอดชวตสำหรบผสงอายใน

ระดบชมชนตลอดจนสนบสนนการทำงานบนพนฐานของชมชนผานชมรมผสงอายทมอยในแตละพนท

2.3 การพฒนาหลกสตรดานครอบครวศกษาในลกษณะพหวย เนนกจกรรมการจดการศกษาและการเรยนร

ตลอดชวตของผสงอายรวมกนระหวางผสงอายผใหญ เดกวยรน โดยจดรวมกนในลกษณะพหวย เพอกอใหเกด

ประโยชนสงสดแกชมชนควรสงเสรมชมรมผสงอายทกแหงใหสามารถจดการเรยนรใหแกผสงอาย โดยเนนความ

สำคญดานครอบครวศกษาตลอดจนการสงนสตนกศกษาออกไปปฏบตงานภาคสนามเพอการเรยนรสงคม เพอใหม

จตอาสาและเตรยมรบการเปลยนแปลงในแตละชวงชวตไดอยางเหมาะสม

2.4 การสงเสรมหลกสตรเพอสรางผเชยวชาญเรองผสงอาย ใหเปนผทมความรความสามารถครอบคลม

ความรเฉพาะทางเกยวกบผสงอายไดแกพฤฒาวทยาและเวชศาสตรผสงอายสงอายวทยาดานการศกษาการจดการศกษา

สำหรบผสงอาย เพอสรางผเชยวชาญเรองผสงอายทมคณสมบตเปนผอำนวยความสะดวก ผนำการเปลยนแปลง

และมจตอาสา

2.5 การสงเสรมใหมงานวจยทเกยวของกบการจดการศกษาและเรยนรตลอดชวตของผสงอาย ดวยการวจย

เกยวกบผสงอายในทกมตทงการเตรยมความพรอมสำหรบวยอนๆเพอการเปนผสงอายทมคณภาพในอนาคต

2.6 การพฒนาการจดการศกษาและเรยนรตลอดชวตของผสงอายโดยใชชมชนเปนฐานดวยการเปด

โอกาสใหชมชนมพนทในการสงเสรมกจกรรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยเพอการเตรยมตวเขาส

วยผสงอายและการพฒนาผสงอายเชงรก โดยมกลไกของการตดตามและการประเมนผลระบบการสรางองคความร

และนวตกรรมในการสงเสรมกจกรรมการศกษาและการเรยนร ควรสงเสรมการพฒนาองคความรเรองการบรหาร

5สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.255� /

จดการตนทนทางสงคมและทรพยากรในทองถน เพอสงเสรมกจกรรมการศกษา และการเรยนร ในการพฒนา

ศกยภาพผสงอายอยางมประสทธภาพ

2.7 การสงเสรมอาชพและใหเนอหาความรสำหรบแรงงานผสงอาย เพอสงเสรมโอกาสการจางงานผสงอาย

เพอเปนชองทางในการเพมพนและเสรมรายได เศรษฐกจและสงคมผานการปฏบตของชมชนในระดบทองถนให

กาวหนาสระดบสงขน จะทำใหชวตและความเปนอยดยงขน การจางผสงอายทำงานซงสวนใหญเปนงานบางเวลา

หรอการจางหลงเกษยณเปนตน

2.8 การสรางอาสาสมครใหความรแกผสงอาย ควรสงเสรมสนบสนนการสรางอาสาสมครใหความรแก

ผสงอายเพอทำกจกรรมรวมกบบคคลวยอนๆ โดยไมตองเสยคาใชจายบทบาทของอาสาสมครใหความรแกผสงอาย

ควรเนนการเรยนรรวมกนแบบพหวย จดการศกษาและการเรยนรทเพลดเพลนควบคไปกบการพฒนาทกษะทาง

รางกายใหดขนตลอดจนใหอาสาสมครมบทบาทในการเยยมเยยนและประสานหนวยงานใหความชวยเหลอผสงอาย

เปนตน

2.9 การพฒนาแผนปฏบตการเพอพฒนาผสงอายในชมชน โดยระดมทรพยากรทงในและนอกชมชนมา

สงเสรมการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอายตลอดจนการประเมนสรางดชนบงชวาองคกรมความเขมแขง

ในการดำเนนงานหรอไม และสนบสนนใหผสงอายมโอกาสไดแสดงบทบาทในการเผยแพรความรความสามารถตาม

ความถนดและประสบการณของตนเอง รวมทงสงเสรมการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมการศกษานอกระบบและ

การศกษาตามอธยาศยของสงคม

2.10 การจดกจกรรมการศกษาและเรยนรตลอดชวตของผสงอายในลกษณะโปรแกรมเอนกประสงคจด

ขนเพอการเรยนรรวมกนของคนทกวย เนนบทบาทของแหลงการเรยนรในชมชนตามเพอใหบรการการศกษาตาม

อธยาศยแกผสงอาย โดยดำเนนการจดการศกษาและการเรยนรใหแกผสงอายในลกษณะของมหาวทยาลยวยทสาม

ทมเนอหาหลกสตรเกยวกบการเตรยมตวเขาสวยผสงอายทเหมาะสมกบบรบทของทองถนผานวทยาลยชมชนและ

หรอวทยาลยทองถน

2.11 การสงเสรมและประชาสมพนธในความสำคญของผสงอายและตระหนกถงความสำคญในการเตรยม

ความพรอมเมอเขาสวยสงอายผานสอตางๆตลอดจนผานทางสอการเรยนรออนไลน เพอการเปลยนแปลงทศนคต

ของประชาชนใหมความรและเหนความสำคญของผสงอายและตระหนกถงความสำคญในการเตรยมความพรอมเมอ

เขาสวยสงอาย รวมทงควรมการสงเสรมคานยมและจตสำนกการทำงานเพอสงคม (VoluntaryWork) เพอให

บคลากรปรบเปลยนวธคดใหมและกระบวนการทำงานเพอพฒนาผสงอายในเชงบวกโดยสงเสรมใหผ สงอาย

ครอบครวและชมชนมสวนรวมในทกกระบวนการอยางแทจรง


ประชากร ผสงอาย

บ ท ท 1

ขอมลประชากรสงอายทนำเสนอในบทนประชากรสงอายไทยหมายถงผทมสญชาตไทยและมชออยใน

ทะเบยนราษฎรทมอายตงแต 60ปขนไป (มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย,2553)แหลงขอมลทใชใน

การนำเสนอเนอหาเกยวกบขนาดสดสวนและแนวโนมของการเปลยนแปลงในขนาดและสดสวนของผสงอายใช

ขอมลจากแหลงขอมลหลก 3แหลงคอทะเบยนราษฎร สำมะโนประชากรและการฉายภาพประชากรถงแมป

พ.ศ.2553จะเปนปทมการทำสำมะโนประชากรโดยการแจงนบประชากรทงประเทศโดยและเปนปทครบวาระ100ป

ของการทำสำมะโนประชากรของประเทศไทยแตขอมลจำนวนประชากรสงอายของปพ.ศ.2553ทนำเสนอในบทนใช

สถตจำนวนประชากรรวมและจำนวนประชากรสงอายจากทะเบยนราษฎรทงนเพราะการจดเตรยมรายงานดำเนนการ

แลวเสรจกอนทการประมวลผลขอมลสำมะโนประชากรพ.ศ.2553จะดำเนนการแลวเสรจ เนองจากขอมลเกยวกบ

ผสงอายจากแหลงขอมลทะเบยนราษฎรทรวบรวมเสนอในบทนครอบคลมเฉพาะผสงอายทมสญชาตไทยและมชออย

ในทะเบยนราษฎรเทานนดงนนจงไมนบรวมผสงอายดงตอไปน

1.ผทไมไดมสญชาตไทยแตมชออยในทะเบยนบาน

2.ผท มช ออยในทะเบยนบานกลาง (ทะเบยนซงผอำนวยการทะเบยนกลางกำหนดใหจดทำขนสำหรบ

ลงรายการบคคลทไมอาจมชอในทะเบยนบาน)

3.ผทอยระหวางการยาย(ผทยายออกแตยงไมไดยายเขา)

ประชากรสงอายไทย*

*รองศาสตราจารยดร.วพรรณประจวบเหมาะและอาจารยศรวรรณศรบญวทยาลยประชากรศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย


เนอหาเกยวกบประชากรสงอายไทยในบทนครอบคลมเนอหาเกยวกบแนวโนมประชากรสงอายระดบประเทศ

โครงสรางทางอายและเพศของประชากรสงอายกระบวนการทางประชากรในประเดนทเกยวกบการเกดและการตายท

นำไปสการสงอายทางประชากรตลอดจนขนาดสดสวนคณลกษณะรวมทงการกระจายตวเชงพนทของประชากร

อายตงแต60ปขนไปและอาย100ปขนไปทงนโดยมสาระสำคญสรปไดดงน

1. ขนาดและแนวโนมประชากรสงอายระดบประเทศ

1.1 ขนาดและแนวโนมของประชากรสงอายระดบประเทศ พ.ศ.2503-2573 การศกษาขนาดและแนวโนมประชากรสงอายในบทน กำหนดกรอบเวลาของการศกษาไวระหวางป พ.ศ.

2503ถงพ.ศ.2573 โดยขอมลระหวางปพ.ศ.2503ถงพ.ศ.2543 ใชขอมลจากสำมะโนประชากรสำหรบขอมลป

พ.ศ.2553ใชขอมลทะเบยนราษฎรเพราะขอมลสำมะโนประชากรปพ.ศ.2553ยงอยระหวางการประมวลผลในขณะ

ทขอมลประชากรตงแตปพ.ศ.2563เปนตนไปใชขอมลการฉายภาพประชากรซงจดทำโดยสำนกงานคณะกรรมการ

พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหชาต(สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต,2550)

สถตทนำเสนอในตารางท 1.1 เปนเครองยนยนวาในปพ.ศ.2553ประเทศไทยไดกาวเขาสการเปนสงคม

สงวย(AgingSociety)แลวทงนเพราะสดสวนของประชากรอายตงแต60ปขนไปเพมสงขนจนมากกวารอยละ10

ของประชากรทงหมด(Shryock,2004)เปนทนาสงเกตวาในชวง30ปแรกของการจดทำสำมะโนประชากรสดสวน

ของประชากรสงอายเปลยนแปลงอยางชาๆ โดยเปลยนแปลงจากรอยละ5.4 ในปพ.ศ.2503 เปนรอยละ4.9 ในป

พ.ศ.2513และเปลยนเปนรอยละ 6.3 ในปพ.ศ.2523ซงแสดงใหเหนวาพสยของสดสวนของการเปลยนแปลง

เคลอนไหวอยในชวงแคบๆระหวางรอยละ5.4ถงรอยละ6.3เทานนสดสวนของผสงอายเรมเพมสงขนดวยอตราท

เรวขนระหวางชวงปพ.ศ.2523ถงพ.ศ.2543 โดยเพมจากรอยละ6.3 ในปพ.ศ.2523 เปนรอยละ9.5 ในปพ.ศ.

2543และทนาสนใจกคอในชวงเวลา 30ปสดทายของการฉายภาพประชากรระหวางปพ.ศ.2553ถงพ.ศ.2573

สดสวนของผสงอายเพมขนจากรอยละ 11.9 ในปพ.ศ.2553 เปนรอยละ25ในปพ.ศ.2573หรอเพมเปนมากกวา

2เทาตว

อายมธยฐานเปนมาตรการวดความมอายของประชากรอกมาตรการหนง ทงนโดยอายมธยฐานจะแบง

ประชากรออกเปน2กลมเทาๆกนกลมหนงมอายนอยกวาอายมธยฐานและอกกลมหนงมอายมากกวาอายมธยฐาน

ถาอายมธยฐานตำกวา 20ป แสดงวาเปนประชากรวยเยาวถาอายมธยฐานอยระหวาง 20-30ป แสดงวาเปน

ประชากรวยกลางถาอายมธยฐานสงกวา30ปขนไปแสดงวาเปนประชากรสงอาย (ปราโมทยประสาทกล,2543)

สถตจากตารางท 1.1แสดงวา ระหวางปพ.ศ.2503ถงพ.ศ.2523อายมธยฐานของประชากรไทยตำกวา 20ปซง

แสดงวาชวงเวลาดงกลาวประชากรไทยจดวาเปนประชากรวยเยาว ทงนเปนเพราะชวงเวลาดงกลาวประเทศไทยยงม

/ สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.255� 10

ภาวะเจรญพนธระดบสง ในชวงระหวางปพ.ศ.2533ถงพ.ศ.2543ประชากรของประเทศไทยมอายมธยฐานอย

ระหวาง25-30ปซงเปนชวงเวลาทประชากรสวนใหญอยในวยแรงงานและปพ.ศ.2553เปนปทประชากรไทยกาวเขา

สการเปนสงคมผสงอาย เพราะประมาณครงหนงของประชากรไทยมอาย 34ปนอกจากน ผลจากการฉายภาพ

ประชากรยงแสดงใหเหนวาในระยะเวลา10-20ปขางหนาประชากรของประเทศไทยจะยงมอายเพมสงขนโดยเฉพาะ

ในปพ.ศ.2573ครงหนงของประชากรไทยจะมอายสงถง43ป

ตารางท1.1ขนาดและแนวโนมของประชากรสงอายปพ.ศ.2503-2573

ทมา : ขอมลป พ.ศ.2503-2543 คำนวณจากสำมะโนประชากรของประเทศไทย พ.ศ.2503-2533 สำนกงานสถตแหงชาต

ขอมลป 2553-2573 การคาดประมาณประชากรของไทย 2543-2573 (ขอสมมตภาวะเจรญพนธปานกลาง)

สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2550

ป พ.ศ. จำนวนประชากร จำนวนประชากร รอยละของประชากร อายมธยฐาน

รวม อาย 60 ปขนไป อาย 60 ปขนไป

2503 26,257,916 1,506000 5.4 18.4

2513 34,397,371 1,680,900 4.9 17.8

2523 44,824,540 2,912,000 6.3 19.9

2533 54,509,500 4,014,000 7.4 25.1

2543 60,916,441 5,792,970 9.5 29.2

2553 67,313,000 8,011,000 11.9 33.9

2563 70,100,000 12,272,000 17.5 38.5

2573 70,629,000 17,763,000 25.1 43.1

1.2 มาตรวดการสงอายทางประชากร นอกจากอายมธยฐานจะเปนมาตรการหนงในการวดความมอายของประชากรมาตรวดอนๆอนไดแกดชนการ

สงอาย อตราสวนศกยภาพการเกอหนนและอตราสวนการเกอหนนบดามารดายงเปนมาตรวดการสงอายทาง

ประชากรศาสตรทใชเพอการศกษาการสงอายของประชากรอยางแพรหลายดวย สถตจากตารางท 1.2แสดงดชนการ

สงอายทางประชากรซงเปนมาตรการวดทแสดงใหเหนการเปลยนแปลงของประชากรสงอายกบประชากรวยเดกทงน

เพราะ “ดชนการสงอาย” (Aging index)คออตราสวนระหวางจำนวนประชากรสงอาย (อายตงแต 60ปขนไป)

ตอจำนวนประชากรวยเดก (อายตำกวา 15ป) 100คนถาดชนสงอายมคาตำกวา 100แสดงวาจำนวนประชากร

สงอายมนอยกวาจำนวนเดกแตในทางตรงขามถาดชนมคาเกนกวา100แสดงวาจำนวนประชากรสงอายมมากกวา

จำนวนประชากรเดกหากศกษาการเปลยนแปลงดชนการสงอายของประเทศไทยในตารางท1.2จะพบวาระหวางป


พ.ศ.2513ถงพ.ศ.2543ดชนการสงอายตำกวา 100ซงแสดงถงการทประชากรวยเดกมมากกวาประชากรสงอาย

แตดชนการสงอายมคาเทากบ 58ในปจจบนซงสถตดงกลาวบงชวาจำนวนประชากรวยเดกเลกนอยยงคงมมากกวา

ผสงอาย แตเมอศกษาดชนการสงอายโดยคำนวณจากขอมลการฉายภาพประชากรจะพบวา ตงแตป พ.ศ.2563

เปนตนไปประเทศไทยจะมประชากรสงอายมากกวาประชากรวยเดกและในอก20ปขางหนาดชนการสงอายจะมคา

สงถง186หรออกนยหนงคอประชากรสงอายจะสงกวาประชากรวยเดกถง1.86 เทาหรออาจกลาวไดวาประชากร

สงอายจะมมากกวาประชากรวยเดกเกอบ2เทาตว

มาตรวดการสงอายอกมาตรการหนงคอ อตราสวนศกยภาพการเกอหนน (PotentialSupportRatio)

ซงเปนอตราสวนระหวางจำนวนประชากรอาย15-60ปตอประชากรอาย60ปขนไป เปนมาตรการทแสดงศกยภาพ

ของการเกอหนนผสงอายวาจะมคนในวยแรงงานกคนทใหการดแลเกอหนนผสงอาย 1คนสถตจากตารางท 1.2

แสดงวาในปพ.ศ.2513มประชากรในวยแรงงาน 10คนใหการดแลผสงอาย 1คน ในชวงปพ.ศ.2503-2533

อตราสวนศกยภาพการเกอหนนมแนวโนมทจะคงทตลอดชวงเวลา30ป ปพ.ศ.2553อตราสวนศกยภาพการ

เกอหนนผสงอายมคาเทากบ6ซงหมายความวาจะมประชากรวยแรงงานโดยเฉลย 6คนใหการดแลผสงอาย 1คน

อยางไรกตามระหวงปพ.ศ.2553-2573อตราสวนศกยภาพการเกอหนนลดลงอยางรวดเรวจนอยในระดบทนากงวล

ทงนเพราะพบวาอตราดงกลาวลดจาก6คนเหลอเพยง2คนเทานนหรออกนยหนงกคออก20ปขางหนาจะม

คนในวยแรงงาน2คนทตองรบภาระในการดแลผสงอาย1คนซงสะทอนใหเหนถงการทคนในวยแรงงานจะมภาระ

ในการทตองใหการเกอหนนผสงอายเพมขน

อตราสวนเกอหนนบดามารดา (ParentSupportRatio) เปนอตราสวนระหวางจำนวนประชากรอายตงแต

80ปขนไปตอประชากรอายระหวาง50-59ป100คนอตราสวนดงกลาวนเปนมาตรวดอยางคราวๆเพอใชแสดงวา

ผทมอาย50-59ปซงอยในวยทกำลงจะกาวสวยสงอายมภาระในใหการดแลเกอหนนผสงอายวยปลาย(อาย80ปขนไป)

ซงอยในชวงวยทนาจะมฐานะเปนบดาหรอมารดามากนอยเพยงใด ซงจากตารางท 1.2แสดงใหเหนอยางชดเจน

วาอตราสวนดงกลาวเพมขนเปน2 เทาตวระหวางปพ.ศ.2553กบปพ.ศ.2573 โดยในปพ.ศ.2553ผทอยในวยท

กำลงจะกาวสวยสงอาย 100คนดแลบดามารดาทมอาย 80ปขนไป10คนและอตราสวนนเพมเปนผทอยในวยท

กำลงจะกาวสวยสงอาย 100คนดแลบดามารดาทมอาย 80ปขนไป20คนในปพ.ศ.2573ซงการเพมขนอยาง

รวดเรวของอตราสวนเกอหนนบดามารดาสงอายนสะทอนถงผลจากการลดอตราการเกดในอดตซงสงผลตอขนาด

ของประชากรทจะเขาสรนอาย50-59ปผนวกกบอตราการตายของผสงอายในชวงวยปลาย (อายตงแต80ปขนไป)

มแนวโนมทจะลดลงเปนลำดบประเดนทนากงวลคอการทผทกำลงจะกาวเขาสวยสงอายมแนวโนมทจะตองเกอหนน

คนในรนบดามารดาซงสงอายมากนาจะสงผลกระทบตอศกยภาพทางเศรษฐกจและสงคมตลอดจนความสามารถ

ของประชากรรนลกในกลมอาย50-59ปไมมากกนอย


ตารางท1.2มาตรวดการสงอายทางประชากรศาสตรปพ.ศ.2513-2573

2. โครงสรางทางอายและเพศของประชากรสงอาย 2.1 การกระจายรอยละและจำนวนประชากรสงอายตามกลมอาย การศกษาการเปลยนแปลงสดสวนของประชากรสงอายระหวางปพ.ศ.2543-2573ดงสถตทนำเสนอใน

ตารางท 1.3แสดงวาทกๆชวง10ปของการศกษาพบวาสดสวนของประชากรสงอายวยตน ในกลมอาย 60-64ป

และกลมอาย 65-69ปมแนวโนมทจะเปลยนแปลงอยางชาๆและมแนวโนมทจะลดลงเลกนอยแตสำหรบกลม

ผสงอายวยกลางทมอายระหวาง 70-79ปมแนวโนมทจะเพมสงขน และประชากรสงอายกลมทมแนวโนมทจะม

สดสวนเพมขนอยางชดเจนคอผสงอายวยปลาย(อายตงแต80ปขนไป)

นอกจากศกษาการเปลยนแปลงในสดสวนของประชากรสงอายแลว สถตจากตารางท 1.4ยงแสดงใหเหนวา

ในปพ.ศ.2553ประชากรสงอายของไทยมประมาณ8ลานคนและจะเพมเปนเทาตวคอประมาณ17ลานคนในอก

20ปขางหนาและเมอศกษาการเปลยนแปลงประชากรสงอายในกลมปลายเปดคอกลมอายตงแต65ปขนไปกลม

ป พ.ศ. ดชนการสงอาย อตราสวนศกยภาพการเกอหนน อตราสวนเกอหนนบดามารดา (ประชากรอาย (ประชากรอาย 15-60/60+ป) (ประชากรอาย 80+/50-59 ป) 60+/0-14 ป) ตอ 100 คน

2513 10.8 10.2 NA

2523 14.2 10.3 NA

2533 25.2 8.6 10.59

2543 38.2 7.0 11.41

2553 58.0 6.1 9.86

2563 105.3 3.8 13.00

2573 186.3 2.4 20.76

ทมา : ขอมลป พ.ศ.2503-2533 คำนวณจากสำมะโนประชากรของประเทศไทย พ.ศ.2503-2533 สำนกงานสถตแหงชาต

ขอมลป 2543-2573 คำนวณจากการคาดประมาณประชากรของไทย 2543-2573 (ขอสมมตภาวะเจรญพนธ

ปานกลาง) สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2550

หมายเหต : NA หมายถงไมมขอมล

ป พ.ศ. 2513 มขอมลเพยงเฉพาะอาย 70 ปขนไป

ป พ.ศ. 2523 มขอมลเพยงเฉพาะอาย 75 ปขนไป

1�สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.255� /

อายตงแต 70ปขนไปและกลมอายตงแต 80ปขนไปผลการศกษาแสดงวายงอายเพมสงขนจำนวนประชากร

สงอายกยงเพมสงขนอยางรวดเรวดวยซงสถตดงกลาวแสดงใหเหนวาประชากรสงอายของไทยไมไดเพมขนแตเพยง

จำนวนและสดสวนของผทมอายตงแต60ปขนไปเทานนแตประชากรสงอายวยปลายหรอประชากรสงอายในกลมท

สงอายมาก(อายตงแต80ปขนไป)ยงเพมอยางรวดเรวดวย

ตารางท1.3การกระจายรอยละของประชากรสงอายตามกลมอายปพ.ศ.2543-2573

กลมอาย 2543 2553 2563 2573

60-64 ป 34.0 32.7 34.4 28.5

65-69 ป 26.4 24.9 25.5 25.3

70-74 ป 18.6 19.5 17.5 20.4

75-79 ป 10.8 12.8 11.6 13.6

80 ปขนไป 10.1 10.0 11.0 12.1

รวม 100.0 100.0 100.0 100.0

ตารางท1.4จำนวนประชากรอายตงแต60ปขนไปปพ.ศ.2543-2573

ทมา : คำนวณจากการคาดประมาณประชากรของประเทศไทย 2543-2573 (ขอสมมตภาวะเจรญพนธปานกลาง)


(หนวย1,000คน)

กลมอาย 2543 2553 2563 2573

60 ปขนไป 5,867 8,011 12,272 17,763

65 ปขนไป 3,871 5,389 8,046 12,705

70 ปขนไป 2,321 3,391 4,913 8,204

80 ปขนไป 593 804 1,348 2,155



/ สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.255� 1�

2.2 การกระจายรอยละและจำนวนผสงอายจำแนกตามเพศ การศกษาการเปลยนแปลงจำนวนและสดสวนของประชากรสงอายจำแนกตามเพศดงสถตทนำเสนอในตาราง

ท1.5แสดงวาในปพ.ศ.2553จำนวนผสงอายชายมนอยกวาผสงอายหญงคอผสงอายเพศชายจำนวน3.5ลานคน

และผสงอายเพศหญง4.5ลานคนแตในปพ.ศ.2573หรออก20ปขางหนาจำนวนผสงอายชายจะเพมเปน7.7

ลานคนหรอเพมประมาณ3ลานคนในระยะเวลา20ป ในขณะทผสงอายเพศหญงจะเพมจาก 4.5ลานคนเปน10

ลานคนหรอเพมขนถง5.5ลานคนในระยะเวลาเดยวกน

สถตจากตารางท 1.6แสดงใหเหนอยางชดเจนวา ในระยะเวลา20ปขางหนาประชากรสงอายเพศหญง

วยตน(อาย60-69ป)มสดสวนสงกวาผสงอายเพศชายและสดสวนของผสงอายเพศหญงวยตนมแนวโนมทจะเพม

ขนในสดสวนทคอนขางคงทหรอเพมขนอยางชาๆ ในทางตรงขามสดสวนของผสงอายเพศหญงทมอาย 80ปขนไป

มแนวโนมทจะสงกวาผสงอายวยตนและการเพมขนของสดสวนของผสงอายเพศหญงวยปลาย (อาย 80ปขนไป)

มแนวโนมทจะเพมขนเรวกวาผสงอายเพศหญงในกลมทมอายนอยกวา

การกระจายตวของประชากรสงอายตามเพศแสดงใหเหนถงความไมสมดลทางเพศในกลมของผทมอายตง

แต 60ปขนไปทงนเพราะสดสวนของหญงสงอายจะมมากกวาและเพมขนอยางรวดเรวกวาสดสวนของชายสงอาย

ระหวางปพ.ศ.2553ถงพ.ศ.2573ดงนนจงมกมการกลาวกนวา “เรองของผสงอายเปนเรองของผหญง”หรอ

“Feminizationofelderly”(จอหนโนเดลและนภาพรชโยวรรณ,2552)

ตารางท1.5จำนวนประชากรอายตงแต60ปขนไปจำแนกตามเพศปพ.ศ.2543-2573

เพศ 2543 2553 2563 2573

ชาย 2,657 3,540 5,351 7,675

หญง 3,210 4,471 6,921 10,088

(หนวย1,000คน)




ตารางท1.6รอยละของผสงอายเพศหญงจำแนกตามกลมอายปพ.ศ.2543-2573

กลมอาย 2543 2553 2563 2573

60 ปขนไป 54.7 55.8 56.4 56.8

60-69 ป 53.3 53.6 54.0 54.0

70-79 ป 55.4 57.4 57.9 57.9

80 ปขนไป 61.0 63.2 65.5 65.5

2.3 โครงสรางทางอายและเพศของประชากรสงอายจำแนกตามภาค การศกษาโครงสรางทางอายและเพศของประชากรสงอายซงแสดงโดยประมดประชากรจำแนกตามภาคโดย

เปรยบเทยบระหวางปพ.ศ.2553กบปพ.ศ.2563ดงทเสนอในแผนภมท1.1โดยจำแนกเปน8ภมภาค1แสดงวา

ไมวาจะเปนปพ.ศ.2553หรอพ.ศ.2563ในทกภมภาคฐานของประมดซงเปนตวแทนของกลมอาย60-64ปยงคงม

ฐานกวางทงนแสดงวาสดสวนของประชากรสงอายวยตน (อาย60-64ป)ยงคงมสงกวาผสงอายกลมอนอยางไร

กตาม เมอศกษายอดของประมดซงหมายถงประชากรสงอายในวยปลายหรอทมอายมากทสด (อาย 80ปขนไป)

มการเพมขนาดและสดสวนเรวกวาประชากรสงอายกลมอนนอกจากน โครงสรางทางอายและเพศของประชากร

สงอายยงยนยนผลการนำเสนอในสวนท1.2.2ทแสดงถงความไมสมดลกนทางเพศในกลมของผทมอายตงแต60ป

ข นไปทงน เพราะสดสวนของหญงสงอายจะมมากกวาและเพมข นอยางรวดเรวกวาสดสวนของชายสงอายใน

ทกภมภาคยงเวลาผานไปจะพบวายอดประมดประชากรสงอายในปพ.ศ.2563มแนวโนมทจะกวางขน โดยเฉพาะ

อยางยงสดสวนของผสงอายเพศหญงในวยปลาย (อาย 80ปขนไป)หรอดานขวาของยอดของประมดมแนวโนม

ทจะใหญมากขนในทกภมภาค ในขณะทสดสวนของผสงอายวยกลาง (อาย 70-79ป)มแนวโนมทจะลดลงอยาง

ชดเจนในปพ.ศ.2563เมอเปรยบเทยบกบประมดประชากรของผสงอายในปพ.ศ.2553



1ภาคแบงออกเปน8ภาคไดแก

1.กรงเทพมหานคร

2.ปรมณฑล5จงหวด

3.ภาคกลางสวนกลาง6จงหวด

4.ภาคตะวนออก8จงหวด

5.ภาคตะวนตก6จงหวด

6.ภาคเหนอ17จงหวด

7.ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ19จงหวด

8.ภาคใต14จงหวด


แผนภมท1.1โครงสรางทางอายและเพศของประชากรอายตงแต60ปขนไปพ.ศ.2553และ2563

กรงเทพมหานคร2553

กรงเทพมหานคร2563

ปรมณฑล2553

ปรมณฑล2563

ภาคกลางสวนกลาง2553

ภาคกลางสวนกลาง2563

ภาคตะวนออก2553

ภาคตะวนออก2563

ชาย หญง ชาย หญง ชาย หญง ชาย หญง

60-64

65-69

70-74

75-79

80+

60-64

65-69

70-74

75-79

80+

60-64

65-69

70-74

75-79

80+

60-64

65-69

70-74

75-79

80+


ภาคตะวนตก2553

ภาคตะวนตก2563

ภาคเหนอ2553

ภาคเหนอ2563

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ2553

ภาคใต2553

ภาคใต2563

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ2563

60-64

65-69

70-74

75-79

80+

60-64

65-69

70-74

75-79

80+

60-64

65-69

70-74

75-79

80+

60-64

65-69

70-74

75-79

80+


60-64

65-69

70-74

75-79

80+

60-64

65-69

70-74

75-79

80+

60-64

65-69

70-74

75-79

80+

60-64

65-69

70-74

75-79

80+


60-64

65-69

70-74

75-79

80+

60-64

65-69

70-74

75-79

80+

60-64

65-69

70-74

75-79

80+

60-64

65-69

70-74

75-79

80+

2503 2513 2523 2533 2543 2553 2563 2573

6.39 4.96.3

7.411.9

9.5

17.5

25.2

2507 2517 2523 2528 2533 2534 2539 2543 2550

6.3

4.9

2.85

22.2

2 1.83 1.6

2.5


3. กระบวนการทางประชากรทนำไปสการสงอายทางประชากร 3.1 การลดลงของภาวะเจรญพนธ ภาวะเจรญพนธของประชากรไทยลดลดลงอยางรวดเรวมากในรอบสทศวรรษทผานมาหากวดระดบเจรญพนธ

ดวย “อตราเจรญพนธรวม” (TotalFertilityRatesหรอTFR)ซงหมายถงจำนวนบตรโดยเฉลยทสตรคนหนงม

ตลอดวยมบตรหรอวยเจรญพนธ สถตทนำเสนอในแผนภมท 1.2แสดงวาสตรไทยเมอปพ.ศ.2507มจำนวนบตร

โดยเฉลยประมาณ6คนและลดลงเหลอประมาณ5คนในปพ.ศ. 2517และหลงจากประเทศไทยมโครงการ

วางแผนครอบครวอยางเปนทางการในปพ.ศ.2513อตราเจรญพนธรวมลดลงเหลอเพยง2คนในปพ.ศ.2539ซงถอ

เปนอตราเจรญพนธระดบทดแทน2 (ReplacementFertility) ในปพ.ศ.2549-2550อตราเจรญพนธรวมลดลง

เหลอประมาณ1.6ซงการลดลงอยางรวดเรวของอตราเจรญพนธรวมไดสงผลใหสดสวนของประชากรสงอายเพมสงขน

การศกษาการเปลยนแปลงของอตราเจรญพนธรวมกบสดสวนของประชากรสงอายทเสนอในแผนภมท1.2.1

และแผนภมท 1.2.2พบวามความสมพนธกน ในขณะทอตราเจรญพนธรวมลดลงอยางรวดเรวนนสดสวนของ

ประชากรสงอายกเพมอยางรวดเรวและเมออตราเจรญพนธเรมเขาสภาวะคงทการเพมสดสวนประชากรสงอายกเรมชาลง

แผนภมท1.2 รอยละของประชากรอาย ตงแต60ปขนไป พ.ศ.2503-2573

แผนภมท1.3 อตราการเจรญพนธพ.ศ.2503-2573

ทมา : ขอมลรอยละของประชากรอายตงแต 60 ป

ขนไป คำนวณจากการคาดประมาณ

ประชากรของประเทศไทย 2553-2573

(ขอสมมตภาวะเจรญพนธปานกลาง)

สำนกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจ

และสงคม 2550)

ทมา : ขอมลป พ.ศ.2507, 2517, 2528 และ 2534

รายงานการสำรวจการเปลยนแปลงประชากร

ของประเทศไทย สำนกงานสถตแหงชาต

ขอมลป พ.ศ.2539 โครงการสำรวจสภาวะการ

คมกำเนดในประเทศไทย พ.ศ.2539 สำนกงานสถต

แหงชาต

ขอมลป พ.ศ.2550 สารประชากร ปท 16 มกราคม

มหาวทยาลยมหดล

2ภาวะเจรญพนธระดบทดแทน (replacement fertility)หมายถงอตราเจรญพนธทอยในระดบทสตรคนหนงจะมบตรมา

ทดแทนตนเองและสาม เชน ในกรณของประเทศไทยภาวะเจรญพนธระดบทดแทนอตราเจรญพนธรวมจะมคาประมาณ2.2

(หรอสตรคนหนงจะมบตรโดยเฉลยประมาณ 2.2คน) เนองจากบตรอาจจะมการเสยชวตกอนทจะเขาสวยเจรญพนธ ภาวะ

เจรญพนธระดบทดแทนจงมคาสงกวา2เลกนอย

2548 2549 2550 2551 2552

75 75.1 75.2 76.9 76.3

67.9 68.2 68.4 70.2 69.5

22 21.5 21.5 22.3 21.9

19.419.919.119.119.6

หญง ชาย ชาย60+ หญง60+


3.2 การลดลงของภาวะการตาย การพฒนาทางดานการแพทยและการสาธารณสขทผานมามผลทำใหอตราตายของประชากรไทยลดลงและ

สงผลใหคนไทยมอายยนยาวขนสถตจากแผนภมท 1.3และตารางท 1.7แสดงวาในชวงปพ.ศ.2548-2552อาย

คาดเฉลยเมอแรกเกด3(lifeexpectancyatbirth)ของชายไทยเพมจาก67.9ปในปพ.ศ.2548เปน69.5ปในป

พ.ศ.2552 (สำนกงานสถตแหงชาต,2553)และมการคาดประมาณวาจะเพมสงถง79.1ปในชวงปพ.ศ.2588-2593

(UnitedNation,2007)สำหรบหญงไทยอายคาดเฉลยเมอแรกเกดเพมจากประมาณ75.0ปในปพ.ศ.2548เปน

76.3ปในปพ.ศ.2552และคาดวาจะเพมเปน81.5ปในปพ.ศ.2588-2593

ถงแมอตราตายของประชากรไทยจะลดลงและมแนวโนมใหเหนวาคนไทยจะมอายยนยาวขน แตหาก

เปรยบเทยบผลกระทบของการเปลยนแปลงภาวะเจรญพนธและภาวะการตายทมตอการเพมขนของสดสวนประชากร

สงอายสำหรบประเทศไทยในชวงเวลาทผานมาพบวาการลดลงของภาวะการตายไมไดสงผลใหสดสวนประชากร

สงอายเพมขนในทนทดงเชนทพบในการลดลงของภาวะเจรญพนธ ทงนเพราะการลดลงอยางรวดเรวของการเกด

สงผลตอการลดลงของจำนวนเดกและมผลตอการเพมสดสวนประชากรสงอายอยางชดเจนทงนเปนเพราะกลมทได

รบผลจากการลดลงของภาวะการตายในระยะแรกคอกลมทารกและเดก เพราะเปนกลมทมการลดลงของภาวะ

การตายมากกวาและเรวกวากลมอนๆ เมอการตายลดลงไปไดมากระดบหนงแลวจงจะสงผลใหเกดการลดลงของ

ภาวะการตายในกลมประชากรวยทำงานและวยสงอาย สำหรบประเทศไทยในอนาคตการลดลงของการตายจะม

ผลตอการเพมประชากรสงอายเพราะมแนวโนมวาภาวะเจรญพนธของไทยไดลดลงสระดบทตำมากแลว

ทมา : สำนกงานสถตแหงชาต รายงานสถตรายป ประเทศไทย พ.ศ.2553 (ฉบบพเศษ), 2553

แผนภมท1.4 อายคาดเฉลยเมอแรกเกดและเมออาย60ปพ.ศ.2548-2552

3 อายคาดเฉลยเมอแรกเกด (e0) เปนศพททบญญตโดยราชบณฑตยสถานตรงกบศพทภาษาองกฤษวา lifeexpectancyat

birthหรอexpectationoflifeatbirthหมายถงจำนวนปโดยเฉลยทคาดวาประชากรเมอแรกเกดจะมชวตอยตอไปโดยเฉลย

จนถงอายประมาณเทาใดหรอจะอยตอไปโดยเฉลยอกนานเทาใดซงอายคาดเฉลยเมอแรกเกดนมความหมายแตกตางจาก

อายขย (life span)หรอระยะเวลานานทสดทสงมชวตชนดหนงจะมชวตอยไดภายใตเงอนไขสภาพแวดลอมอยางหนง เชน

ประชากรมนษยมอายขยประมาณ120ป


ตารางท1.7อายคาดเฉลยเมอแรกเกดอายคาดเฉลยเมอ60ป65ปและ80ปในชวงปพ.ศ.2493-2593

2493-2498 2518-2523 2548-2553 2568-2573 2588-2593

รวม แรกเกด 52.0 63.1 71.7 76.4 79.1

60ป 19.0 20.9 22.5

65ป 15.2 16.9 18.4

80ป 6.5 7.5 8.5

หญง แรกเกด 54.3 65.7 75.0 79.1 81.5

60ป 20.4 22.9 24.3

65ป 16.4 18.7 20.0

80ป 7.0 8.5 9.4

ชาย แรกเกด 49.8 60.6 68.5 73.6 76.5

60ป 17.4 18.6 20.3

65ป 13.9 14.9 16.3

80ป 5.9 6.2 7.1

ทมา : United Nations World Population Aging, 2007 page 471

4. ประชากรอายตงแต 60 ปขนไป พ.ศ.2553 (ตามทะเบยนราษฎร)

4.1 จำนวนและรอยละของประชากรอายตงแต 60 ปขนไป พ.ศ.2549 และ พ.ศ.2553 สถตจากตารางท 1.8แสดงจำนวนประชากรของประเทศไทยรวมทงจำนวนและสดสวนของประชากรไทย

จำแนกตามกลมอาย โดยรวบรวมจากทะเบยนราษฎรของผทมสญชาตไทยและมชออยในทะเบยนราษฎรณวนท

31ธนวาคมของปพ.ศ.2549และพ.ศ.2553หรอในชวงเวลา 5ปทผานมาซงแสดงวา เมอสนปพ.ศ.2553

ประเทศไทยมประชากร 63.9ลานคน โดยเพมจากประชากรในปพ.ศ.2549ประมาณ2.5ลานคนและจำนวน

ผสงอาย (ผมอายตงแต 60ปขนไป) ในปพ.ศ.2553มรวมทงสน7.5ลานคน เพมจากปพ.ศ.2549ประมาณ

9แสนคนในขณะทจำนวนประชากรวยเดก (อาย 0-14ป)มแนวโนมทจะลดลงอยางตอเนองโดยลดลงจาก13.1

ลานคนในปพ.ศ.2549เปน12.4ลานคนในปพ.ศ.2553สำหรบประชากรในวยแรงงาน(อาย15-59ป)ถงแมจะม

จำนวนเพมขนแตการเพมขนของประชากรกลมนเปนไปอยางชาๆ

ทมา : คำนวณจากขอมลทะเบยนราษฎร กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย


เมอเปรยบเทยบการเปลยนแปลงประชากรสงอายทงดานจำนวนและสดสวนพบวา เมอสนปพ.ศ.2553

ประชากรสงอายไทยมทงสนประมาณ7.5ลานคนจากประชากรรวมทงประเทศ63.9ลานคนหรอคดเปนประมาณ

รอยละ11.7ของประชากรทงประเทศ โดยจำแนกเปนประชากรสงอายวยตน (อาย60-69ป)รอยละ6.4วยกลาง

(70-79ป) รอยละ3.8และวยปลาย (ตงแต 80ปขนไป) รอยละ1.5ตามลำดบทงนโดยมแนวโนมใหเหนวา

สดสวนของประชากรสงอายวยปลายเพมขนในอตราทสงกวากลมอายอนๆในชวง5ปทผานมา(ตงแตปพ.ศ.2549)

ตารางท1.8 จำนวนและรอยละของประชากรอายตงแต60ปขนไปตามขอมลทะเบยนราษฎรปพ.ศ.2549และ พ.ศ.2553

2549 2553

จำนวนประชากร (รวม)

รวม 61,395,496 63,878,267

ชาย 30,237,466 31,451,801

หญง 31,158,030 32,426,466

จำนวนประชากรตามกลมอาย

วยเดก(0-14ป) 13,105,098 12,371,252

วยทำงาน(15-59ป) 41,756,928 42,778,507

วยสงอาย(60ปขนไป) 6,533,470 7,493,227

-วยตน(60-69ป) 3,607,117 4,133,163

-วยกลาง(70-79ป) 2,133,569 2,403,819

-วยปลาย(80ปขนไป) 792,784 956,245

รอยละประชากรตามกลมอาย

วยเดก(0-14ป) 21.4 19.37

วยทำงาน(15-59ป) 68.0 66.37

วยสงอาย(60ปขนไป) 10.6 11.73

-วยตน(60-69ป) 5.87 6.47

-วยกลาง(70-79ป) 3.47 3.76

-วยปลาย(80ปขนไป) 1.29 1.50


4.2 การกระจายตวเชงพนทของประชากรอายตงแต 60 ปขนไป สถตจากตารางท1.9แสดงการกระจายตวเชงพนทของประชากรสงอายในชวง5ปทผานมาคอระหวางป

พ.ศ.2549และพ.ศ.2553โดยจดอนดบจงหวดทมจำนวนประชากรและสดสวนของผสงอายสงสดเปน3อนดบแรก

ของประเทศไทย (ไมนบรวมกรงเทพมหานคร)ผลการศกษาการกระจายตวเชงพนทของประชากรสงอายในดาน

จำนวนพบวา โดยภาพรวมแลวจงหวดทมขนาดใหญและมจำนวนประชากรในจงหวดเปนจำนวนมาก ไดแกจงหวด

นครราชสมา เชยงใหมขอนแกนและอบลราชธาน เปนจงหวดทมจำนวนผสงอายจำนวนมากโดยตดอนดบ1ใน3

ของจงหวดทมจำนวนผสงอายมากทสดของประเทศมาโดยตลอดทงนโดยในชวง5ปทผานมาจงหวดนครราชสมา

ซงเปนจงหวดทมจำนวนประชากรมากเปนอนดบสองรองจากกรงเทพมหานคร เปนจงหวดทมจำนวนผสงอายมาก

ทสดสำหรบจงหวดทมจำนวนผสงอายรองลงมาคออนดบ2และอนดบ3จะมการสลบอนดบกนบางตามชวงเวลา

กลาวคอในปพ.ศ.2549ไดแกขอนแกนและอบลราชธานและในปพ.ศ.2553ไดแกขอนแกนและเชยงใหม

อยางไรกตามการศกษาสดสวนของผสงอายโดยเปรยบเทยบจำนวนผสงอายกบจำนวนประชากรทงจงหวด

พบวาในชวงปทศกษาคอพ.ศ.2549และพ.ศ.2553จงหวดทมสดสวนของประชากรสงอายมากทสด3อนดบแรกม

4จงหวดสลบกนไปตลอดชวงเวลาทศกษาไดแกจงหวดสงหบรชยนาทอางทองและสมทรสงครามอยางไรกตาม

สงหบรเปนจงหวดทครองอนดบ1ของจงหวดทมสดสวนของผสงอายสงทสดตลอดชวงเวลาทศกษาหรอตลอดชวง

เวลา5ปทผานมา(พ.ศ.2549ถงพ.ศ.2553)ในปพ.ศ.2553จงหวดทมสดสวนของผสงอายมากทสด3อนดบแรก

ไดแกสงหบร(รอยละ16.5)สมทรสงคราม(รอยละ16.2)และชยนาท(รอยละ16.0)ตามลำดบเปนทนาสงเกตวา

ถงแมจะมการจดอนดบเปน3อนดบแตสดสวนของประชากรสงอายของจงหวดสงหบรสมทรสงครามและชยนาท

มความใกลเคยงกนมากโดยตางกนไมถงรอยละ1


ตารางท1.9 จงหวดทมประชากรรวมจำนวนประชากรอายตงแต60ปขนไปและรอยละของประชากรอายตงแต

60ปขนไปสงสดเปน3อนดบแรกของประเทศไทยไมนบกรงเทพมหานครตามขอมลทะเบยนราษฎร

ปพ.ศ.2549และพ.ศ.2553

พ.ศ.2549 ลำดบท จำนวนประชากร จำนวนประชากรอาย รอยละของประชากร ทงหมด (คน) ตงแต 60 ปขนไป (คน) ตงแตอาย 60 ปขนไป (คน)

1 นครราชสมา (2,512,260) นครราชสมา (268,205) สงหบร (15.3%)

2 ขอนแกน (1,733,048) ขอนแกน (178,536) ชยนาท (14.8%)

3 อบลราชธาน (1,756,711) อบลราชธาน (162,830) อางทอง (14.6%)

กทม. 5,511,655 581,655 10.6%

รวมทงประเทศ 61,395,496 6,533,470 10.6%

พ.ศ.2553

1 นครราชสมา (2,582,089) นครราชสมา (308,608) สงหบร (16.5%)

2 อบลราชธาน (1,813,088) ขอนแกน (211,882) สมทรสงคราม (16.2%)

3 ขอนแกน (1,767,601) เชยงใหม (208,066) ชยนาท (16%)

กทม. 5,701,394 692,654 12.15%

รวมทงประเทศ 63,878,267 7,493,227 11.73%


การจดอนดบจงหวดทมจำนวนและสดสวนประชากรสงอายตำทสด3อนดบแรกของประเทศไทยได

นำเสนอไวในตารางท1.10โดยในปพ.ศ.2553จงหวดมจำนวนประชากรสงอายตำทสด3อนดบแรกทไดแกระนอง

แมฮองสอนและตราดซงจงหวดระนองและจงหวดแมฮองสอนเปนจงหวดทครองอนดบตนๆ ของการมจำนวน

ผสงอายนอยทสดของปพ.ศ.2549และพ.ศ.2553ซงมแนวโนมทแสดงใหเหนวาจงหวดทมจำนวนประชากรนอยกม

แนวโนมทจะมจำนวนผสงอายนอยดวยเมอเปรยบเทยบกบจงหวดอนๆของประเทศ

สำหรบจงหวดทมสดสวนประชากรสงอายตำทสด3อนดบแรกในปพ.ศ.2553 ไดแกภเกตกระบ และ

นราธวาสซงจงหวดภเกตและจงหวดกระบเปนจงหวดทครองอนดบจงหวดทมสดสวนประชากรสงอายตำทสด

3อนดบแรกในปพ.ศ.2549ดวย


ตารางท1.10 จงหวดทมประชากรรวมจำนวนประชากรอายตงแต 60ปขนไปและรอยละของประชากรอายตงแต

60ปขนไปตำสดเปน3อนดบแรกของประเทศไทยไมนบกรงเทพมหานครตามขอมลทะเบยนราษฎร

ปพ.ศ.2549และพ.ศ.2553

พ.ศ.2549 ลำดบท จำนวนประชากร จำนวนประชากรอาย รอยละของประชากร ทงหมด (คน) ตงแต 60 ปขนไป (คน) ตงแตอาย 60 ปขนไป (คน)

1 ระนอง (160,686) ระนอง (14,671) กระบ (8.0%)

2 สมทรสงคราม (192,032) ภเกต (21,589) สกลนคร (8.3%)

3 ตราด (207,616) แมฮองสอน (22,330) ภเกต (9.5%)

พ.ศ.2553

1 ระนอง (183,079) ระนอง (17,230) ภเกต (7.9%)

2 สมทรสงคราม (194,057) แมฮองสอน (22,535) กระบ (8.5%)

3 สงหบร (214,661) ตราด (26,908) นราธวาส (9.2%)


4.3 คณลกษณะของประชากรอายตงแต 60 ปขนไป สถตในตารางท 1.11แสดงคณลกษณะของประชากรสงอายทรวบรวมจากทะเบยนราษฎรในเรองเพศอาย

เขตทอยอาศยและภาคซงการศกษาความแตกตางในเรองเพศของผสงอายพบวาหญงสงอายมสดสวนสงกวาชาย

สงอาย โดยในปพ.ศ.2553หญงสงอายมรอยละ 56 ในขณะทชายสงอายมรอยละ44 ซงสดสวนดงกลาวไม

เปลยนแปลงมากนกจากปพ.ศ.2549

การกระจายตวของประชากรสงอายตามกลมอายโดยจำแนกเปนผสงอายวยตน (อาย 60-69ป)ผสงอาย

วยกลาง(อาย70-79ป)และผสงอายวยปลาย(อายตงแต80ปขนไป)พบวาในปพ.ศ.2553ผสงอายวยตนเปน

กลมทมสดสวนสงทสด โดยคดเปนรอยละ55หรอมากกวาครงหนงของประชากรสงอายทงหมด ในขณะทประมาณ

1ใน3ของผสงอายเปนผสงอายวยกลางทมอายระหวาง70-79ปและประมาณรอยละ13อยในกลมอายวยปลาย

(อายตงแต80ปขนไป)ทงนโดยมแนวโนมวาเมอเปรยบเทยบกบปพ.ศ.2549สดสวนของประชากรสงอายวยปลายม

แนวโนมทจะเพมขนอยางชดเจน


การศกษากระจายตวของผสงอายตามเขตทพกอาศยและตามภาคระหวางป พ.ศ.2549และพ.ศ.2553

พบวาประชากรสงอายพกอาศยในเขตชนบทมากกวาเขตเมอง(เขตเทศบาล)และมแนวโนมทแสดงวามการเพมขน

ของสดสวนของประชากรสงอายทพกอาศยในเขตเมองโดยเพมจากรอยละ30ในปพ.ศ.2549เปนรอยละ35ในป

พ.ศ.2553รปแบบการกระจายตวของผสงอายตามภาคไมเปลยนแปลงมากนกระหวางป พ.ศ.2549กบพ.ศ.2553

ทงนโดยในปพ.ศ.2553พบวาภาคทมผสงอายพกอาศยอยเปนสดสวนทสงทสดคอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

(รอยละ32)รองลงมาคอภาคกลาง(รอยละ25)ภาคเหนอ(รอยละ20)ภาคใต(รอยละ13)และกรงเทพมหานคร

(รอยละ9)ตามลำดบ

ตารางท1.11คณลกษณะของประชากรอายตงแต60ปขนไปปพ.ศ.2549และพ.ศ.2553

ลกษณะทางประชากร พ.ศ.2549 (รอยละ) พ.ศ.2553 (รอยละ)

เพศ

ชาย 44.67 44.39

หญง 55.33 55.61

อาย

60-69 ป 55.21 55.2

70-79 ป 32.66 32

80 ปขนไป 12.13 12.8

เขตทอยอาศย

เขตเทศบาล 29.99 35

นอกเขตเทศบาล 70.01 65

ภาค

กรงเทพมหานคร 8.90 9.24

กลาง 25.11 25.3

เหนอ 20.76 20.2

ตะวนออกเฉยงเหนอ 31.74 32.14

ใต 13.49 13.12



5. ประชากรอายตงแต 100 ปขนไป พ.ศ.2553 และยอนหลง 5 ป (ตามทะเบยนราษฎร)

การศกษาขนาด สดสวน และคณลกษณะของประชากรอายต งแต 100 ปข นไปในบทนใชขอมลจาก

ทะเบยนราษฎรทงนเพราะขอมลจากการสำรวจสวนใหญไมไดเจาะลกในประชากรกลมน โดยเฉพาะการสำรวจดวย

วธการสมตวอยางมกมจำนวนประชากรอายตงแต 100ปขนไปทจะตกเปนตวอยางเปนจำนวนนอย ถงแมในป

พ.ศ.2553จะมการทำสำมะโนประชากรโดยการแจงนบประชากรทงประเทศแตยงไมสามารถนำขอมลมาใชไดเพราะ

รายงานฉบบนจดทำกอนทการประมวลผลขอมลสำมะโนประชากร พ.ศ.2553จะดำเนนการแลวเสรจ การศกษา

ประชากรอายตงแต 100ปขนไป โดยใชขอมลทะเบยนราษฎรตองใชดวยความระมดระวง เพราะมขอจำกดในเรอง

ความคมรวม และคณภาพของขอมล เพราะขอมลทะเบยนราษฎรเปนขอมลทรวบรวมจากการแจงขอมลโดย

ประชาชน ในพนทหางไกลทการจดพธฌาปนกจศพหรอพธฝงศพทไมเครงครดในเรองการใชใบมรณบตรเพอการ

ขออนญาตจดพธศพใหแกผตายโดยเฉพาะผสงอายการรายงานการตายของผสงอายจะตำกวาความเปนจรงนอกจากน

ในสถานการณปจจบนการใหสทธและใหสวสดการแกผสงอายทอยในรปของตวเงนอาจสงผลใหมการละเลยหรอ

การทอดเวลาการแจงการตายของผสงอาย ซงกรณดงกลาวนจะนำไปสการขาดความถกตอง แมนตรงและเชอถอได

ของขอมล

การศกษาจำนวนและสดสวนของประชากรอายตงแต100ปขนไปในชวงเวลา5ปทผานมาโดยเปรยบเทยบ

ระหวางปพ.ศ.2549กบพ.ศ.2553ดงสถตทนำเสนอในตารางท1.12พบวา ถงแมสดสวนของผทมอายตงแต100ป

ขนไปจะมไมถงรอยละ1แตหากศกษาจำนวนผสงอายในกลมดงกลาวจะพบวาผทมอายตงแต 100ปขนไปในป

พ.ศ.2553มถง 14,493คนอยางไรกตามเปนทนาสงเกตวาจำนวนประชากรอายตงแต 100ปในปพ.ศ.2553ม

จำนวนและสดสวนนอยกวาขอมลในปพ.ศ.2549ทเปนเชนนไมไดหมายความวาจำนวนประชากรอายเกนกวา100ป

ลดลง แตนาจะเน องมาจากการปรบแกประชากรกลมน ท เสยชวตออกจากทะเบยนราษฎร เปนผลใหขอมลม

ความคลาดเคลอนนอยลงตามระยะเวลาทผานไป


ตารางท1.12 จำนวนและรอยละของประชากรอายตงแต 100ปขนไปตามขอมลทะเบยนราษฎรปพ.ศ.2549

และพ.ศ.2553

2549 2553

จำนวนประชากรรวมทงประเทศ (คน)

ชาย 30,237,466 31,451,801

หญง 31,158,030 32,426,466

รวม 61,395,496 63,878,267

จำนวนประชากรอายตงแต 100 ปขนไป (คน)

ชาย 11,801 6,019

หญง 16,669 8,474

รวม 28,470 14,493

รอยละประชากรอายตงแต 100 ปขนไป

ชาย 0.02 0.01

หญง 0.03 0.01

รวม 0.05 0.02



เอกสารอางอง

จอหนโนเดลและนภาพรชโยวรรณ,2552.การสงอายทางประชากรและการอยดมสขของผสงอายในประเทศไทย

แนวโนมในอดตสถานการณปจจบนและทาทายในอนาคตPopulation Aging No.5.กรงเทพมหานคร:

กองทนประชากรแหงสหประชาชาตประจำประเทศไทยและสำนกงานภาคพนเอเชยและแปซฟก.

ปราโมทยประสาทกล,2543.ประชากรศาสตร: สารตถศกษาเรองประชากรมนษย มหาวทยาลยมหดลสถาบนวจย

ประชากรและสงคมกรงเทพฯ2543

มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย,2553.สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2553

สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.2550.การคาดประมาณประชากรของประเทศไทย

2543-2573.

สำนกงานสถตแหงชาต,2553.รายงานสถตรายปประเทศไทย พ.ศ.2553 (ฉบบพเศษ)

UnitedNation,2007.World Population Ageing 2007.NewYork:DepartmentofEconomicand

SocialAffairs,PopulationDivision.

Shryock,HenryS.2004.The Methods and Materials of Demography.NewYork:AcademicPress.

สถานการณ ทางสงคมและเศรษฐกจของผสงอายไทย

บ ท ท 2

1. ดานสขภาพ

การเปลยนแปลงทางเสอมสภาพดานรางกายของผสงอายทำใหประสทธภาพการทำงานของระบบตางๆลดลง

ความตานทานตอโรคลดลงผสงอายจงเกดปญหาสขภาพไดมากกวาวยอน โดยพบวาผสงอายสวนใหญมปญหา

สขภาพจากการเจบปวยดวยโรคเรอรง ในการสำรวจประชากรสงอายในประเทศไทยพ.ศ.2550ของสำนกงานสถต

แหงชาตพบวาผสงอายมปญหาสขภาพทเกดจากการเจบปวยดวยโรคความดนโลหตสงรอยละ31.7 โรคเบาหวาน

รอยละ13.3 โรคหวใจรอยละ7.0 โรคหลอดเลอดในสมองตบรอยละ1.6อมพาต/อมพฤกษรอยละ2.5และ

โรคมะเรงรอยละ0.5 โดยผสงอายหญงมสดสวนการเจบปวยดวยโรคเหลานสงกวาผสงอายชายยกเวนอมพาต/

อมพฤกษหากพจารณาตามเขตทอยอาศยของผสงอายจะพบวา ผสงอายทอาศยอยนอกเขตเทศบาลมสดสวนของ

การเจบปวยดวยโรคเหลานสงกวาในเขตเทศบาลเกอบสามเทา ผสงอายภาคตะวนออกเฉยงเหนอเจบปวยดวย

โรคเหลานสงสดรอยละ33.6รองลงมาเปนภาคกลางรอยละ23.9และกรงเทพมหานครตำสดรอยละ9.2

ความเสอมสภาพโดยความสงอายนอกจากจะทำใหผสงอายมปญหาสขภาพแลวผสงอายยงมความเสยงตอ

การไดรบความเสยหายทสงผลตอคณภาพชวตของผสงอายดวยทเรยกกนวา “ความเปราะบาง”นนเองปญหา

สขภาพของผสงอายนอกจากจะเกดจากการเปลยนแปลงทางเสอมสภาพแลวยงเกดไดจากการมพฤตกรรมสขภาพท

ไมเหมาะสมดวยเนอหาสถานการณผสงอายไทยดานสขภาพนจงขอนำเสนอขอมลทเกยวของกบความเปราะบางของ

ผสงอายพฤตกรรมสขภาพของผสงอายไดแกการรบประทานผกและผลไมการบรโภคบหรและสราการออกกำลงกาย

รวมทงโรคทเกดจากการมพฤตกรรมสขภาพทไมเหมาะสมซงไดแก โรคอวนและโรคทเกดจากการมพฤตกรรมเสยง

“โรคเอดส”ทดเหมอนจะหางไกลจากผสงอาย เพราะความเชอทวาผสงอายหมดความตองการทางเพศแลวแตยงคง

พบผสงอายเปนผปวยรายใหมและเสยชวตดวยโรคนทกป

สถานการณทางสงคม และเศรษฐกจของผสงอายไทย

�1สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.255� /

1.1 ผสงอายเปราะบาง ผสงอายทอายมากๆ จะมความเปราะบางดานตางๆ สง ไมวาจะเปนดานสขภาพ เศรษฐกจหรอสงคม

เนองจากมความจำกดของการทำหนาทของรางกาย เกดความยากลำบากในการดแลตนเองผสงอายทเปราะบางจง

เปนกลมทตองไดรบการดแลอยางมากหากมองถงความเปราะบางดานสขภาพแลวสามารถแบงออกได 2ดานคอ

ความเปราะบางดานรางกายทประกอบดวยความจำกดดานรางกายหรอความพการและการประเมนสขภาพตนเอง

ของผสงอายและความเปราะบางดานจตใจประกอบดวยภาวะสขภาพจตและอารมณและภาวะจตใจในทางลบ

โดยมรายละเอยดดงน

1.1.1 ความเปราะบางดานรางกาย

1)ความจำกดดานรางกายหรอความพการของผสงอาย

จากการสำรวจความพการพ.ศ.2550ของสำนกงานสถตแหงชาตพบวาผสงอายไทยมความเปราะบางจาก

ความพการจำนวน1,058,885คนคดเปนรอยละ15ของผสงอายทงประเทศผสงอายหญงพการสงกวาผสงอายชาย

(หญงรอยละ16.6ชายรอยละ13.1)ผสงอายทอายมากพการสงกวาผสงอายทอายนอย(อาย70ปขนไปรอยละ

43.7อาย70-74ปรอยละ22.7อาย60-64ปรอยละ14.6)และผสงอายทพการเกอบหนงในส(รอยละ22.1)

มความยากลำบากในการดแลตนเองโดยเฉพาะผสงอายหญงและผสงอายทมอายมาก

2)การประเมนสขภาพตนเองของผสงอาย

การประเมนสขภาพตนเองของผสงอายวาไมดและไมดมากๆบงบอกถงความเปราะบางดานสขภาพดวย

ในการสำรวจประชากรสงอายในประเทศไทยพ.ศ.2550ของสำนกงานสถตแหงชาตพบวาผสงอายเกอบหนงในส

ประเมนสขภาพตนเองวาไมดรอยละ21.5และไมดมากๆรอยละ2.8 เปนผสงอายหญงสงกวาผสงอายชายและ

ผสงอายทอายมากสงกวาผสงอายทอายนอย(อาย80ปขนไปรอยละ41.4อาย70-79ปรอยละ29.9และอาย60-

69ปรอยละ18.4)

1.1.2 ความเปราะบางดานจตใจ

1)ภาวะสขภาพจตของผสงอาย

ผท มสขภาพจตไมดจะเปนคนไมมความสขซงอาจมผลตอชวตประจำวน เชนนอนไมหลบ เสยสมาธ

ไมอยากรบประทานอาหาร ไมอยากทำงานถอเปนความเปราะบางดานจตใจของผสงอาย จากการวดสขภาพจตทใช

ขอคำถามของกรมสขภาพจตกระทรวงสาธารณสขฉบบสน15ขอพบวาผสงอายเปนกลมทมภาวะสขภาพจตอยใน

เกณฑเทากบคนทวไป (27.01-34.00คะแนน)ตำกวากลมอายอนซงในปพ.ศ.2553คะแนนเฉลยจะอยท 32.87

การมคะแนนเฉลยของแบบวดสขภาพจตทตำกวาคนทวไป (0.00 -27.00คะแนน)ถอเปนผทมความเปราะบางดาน

จตใจซงพบในผสงอายเกอบหนงในสาม(รอยละ32.0)(สำนกงานสถตแหงชาต,2554)

/ สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.255� �2

2)ภาวะอารมณและจตใจในทางลบของผสงอาย

อารมณเปนการแสดงออกของภาวะจตใจทไดรบการกระทบหรอกระตนใหเกดการแสดงออกตอสงทมา

กระตนแบงออกเปน2ประเภทไดแกอารมณสขหมายถงอารมณทเกดขนจากความสบายใจหรอไดรบความสมหวง

และอารมณทกขหมายถงอารมณทเกดขนจากความไมสบายใจหรอไดรบความไมสมหวงผทมความไมสบายใจหรอ

ภาวะอารมณและจตใจทางลบอาจทำใหเกดการแสดงออกทไมเหมาะสมและสงผลทางลบตามมาได ภาวะอารมณและ

จตใจทางลบไดแกคดมาก/วตกกงวลใจหงดหงดรำคาญใจ เหงา ไมมความสข/เศราหมองหมดหวงในชวตและ

รสกวาชวตไมมคณคาจากการสำรวจประชากรผสงอายในประเทศไทยพ.ศ.2550ของสำนกงานสถตแหงชาตพบวา

ผสงอายมภาวะอารมณและจตใจทางลบเปนประจำรอยละ 1.6-3.4 สวนใหญเปนเร องคดมาก/วตกกงวลใจ

รอยละ3.4 รองลงมาเปนหงดหงดรำคาญใจรอยละ2.9 เหงารอยละ2.6สวนความรสกวาชวตไมมคณคาตำสด

รอยละ1.6

1.2 พฤตกรรมสขภาพผสงอาย การกระทำใดๆทเกยวของกบการปองกนสรางเสรมรกษาและการฟนฟสขภาพซงมผลตอสภาวะสขภาพ

ของบคคลถอเปนพฤตกรรมสขภาพ โดยแบงออกเปน 2ลกษณะคอพฤตกรรมสขภาพทพงประสงค ทบคคล

ปฏบตแลวจะสงผลดตอสขภาพและพฤตกรรมสขภาพทไมพงประสงคหรอพฤตกรรมเสยงทบคคลปฏบตแลวอาจ

นำไปสการเกดอนตรายตอชวตและสขภาพ

1.2.1 การรบประทานผกและผลไม

ผสงอายมความตองการปรมาณอาหารลดลงแตจำเปนตองไดรบสารอาหารอยางเพยงพอเพอชวยในการ

ซอมแซมสวนทสกหรอของรางกายและสรางความตานทานโรค โดยเฉพาะวตามนตางๆทผสงอายมกพบปญหาจาก

การขาดวตามนไดเสมอ เชนขาดวตามนบหนงทำใหเกดโรคเหนบชาชาตามปลายนวมอซงอาจเปนเพราะผสงอาย

รบประทานอาหารไมเพยงพอหรอการรบประทานซำๆ เปนเวลานานอาหารกลมผกและผลไมเปนอาหารทใหวตามนสง

ดงนนการรบประทานอาหารของผสงอายจงควรประกอบดวยผกและผลไมทกมอและหลากชนดในแตละวนการ

รบประทานอาหารกลมผกและผลไมนอกจากจะไดรบวตามนแลวยงไดใยอาหารอกดวยทำใหไมเกดปญหาทองผก

สำนกโภชนาการกรมอนามยกระทรวงสาธารณสข ไดกำหนดปรมาณสารอาหารทผสงอายควรไดรบในแตละวนวา

ผสงอายควรรบประทานผกและผลไมวนละ4 - 5 สวน ในการศกษาของสำนกโรคไมตดตอกรมควบคมโรค

กระทรวงสาธารณสข เกยวกบพฤตกรรมการรบประทานผกและผลไมของผสงอายพบวาผสงอายรบประทานผกและ

ผลไมเพมขนจากปพ.ศ.2548รอยละ15.1เปนรอยละ21.8ในปพ.ศ.2550โดยผสงอายหญงรบประทานผกและ

ผลไมสงกวาผสงอายชายผสงอายจะเลอกรบประทานผกมากกวาผลไมซงคาเฉลยของการรบประทานผกเทากบ3.1

หนวยมาตรฐานตอวนสวนคาเฉลยของการรบประทานผลไมเทากบ2.7หนวยมาตรฐานตอวนในปพ.ศ.2550

2546 2549 2552

21.5

23.2

21.5

17.8

19.2

16.7

สบบหร

ดมสรา

ปพ.ศ.

รอยละ

��สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.255� /

1.2.2 การสบบหรและดมสรา

ความสญเสยปสขภาวะ(Disability-AdjustedLifeYear:DALY)ของประชากรไทยในปพ.ศ.2547คด

เปน9.8ลานโดยเพศชายมความสญเสยมากกวาเพศหญงประมาณ1.4เทา(ชายประมาณ5.7ลานDALYsหญง

ประมาณ4.1ลานDALYs)และสาเหตหลกของจำนวนปทสญเสยจากภาวะบกพรองทางสขภาพ(YearofLife

LostduetoDisability:YLD)ในเพศชายคอการเสพตดเครองดมแอลกอฮอล(Alcoholdependence)คดเปน

รอยละ18.6(สำนกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศกระทรวงสาธารณสข,2552)ซงในการสำรวจอนามย

และสวสดการของสำนกงานสถตแหงชาตเรองการสบบหรและดมสราของผสงอายพบวาตงแตปพ.ศ.2546-พ.ศ.

2550ผสงอายมแนวโนมการสบบหรและดมสราลดลงโดยการสบบหรจะคอยๆลดลงอยางตอเนองจากพ.ศ.2546

รอยละ21.5พ.ศ.2549 รอยละ19.2และพ.ศ.2552 รอยละ16.7 สวนการดมสราในปสามปแรกลดลงเกอบหนงในส

โดยพ.ศ.2546ดมสรารอยละ 23.2และพ.ศ.2549 รอยละ 18.1อกสามปตอมาลดลงนอยมากจนเกอบไมม

การเปลยนแปลง(พ.ศ.2552รอยละ17.8)

แผนภมท2.1รอยละของผสงอายทสบบหรและดมสรา

ทมา : สำนกงานสถตแหงชาต การสำรวจอนามยและสวสดการ พ.ศ.2546 พ.ศ.2549 และ พ.ศ.2552

1.2.3 การออกกำลงกาย

การออกกำลงกายเปนองคประกอบสำคญของการสงเสรมสขภาพแตกมบคคลจำนวนมากทไมออกกำลงกาย

อนสงผลใหเกดความเสอมของรางกายและการทำหนาทของอวยวะตางๆโดยเฉพาะในผสงอายทระบบประสาทททำ

หนาทควบคมการทำงานการเคลอนไหวของรางกายกำลงกลามเนอประสทธภาพในการทำงานมความเสอมถอยลง

มวลกระดกลดลงการออกกำลงกายทสมำเสมอจะเปนประโยชนในการปองกนความเสอมและชวยเสรมสราง

สมรรถภาพทางกาย ผ สงอายจงควรใหความสำคญในการออกกำลงกายหนมาสนใจออกกำลงกายมากข น

2544 2547 2550 2552

15.8

21.3

33.028.0

/ สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.255� ��

โยธนแสวงดและคณะสถาบนวจยประชากรและสงคมมหาวทยาลยมหดลไดประมวลแผนงานในรอบ9ปภายใต

แผนงานการสงเสรมการออกกำลงกายและกฬาเพอสขภาพรายงานวาผสงอายใหความสำคญตอการออกกำลงกาย

และหนมาออกกำลงสงขน โดยปพ.ศ.2544ผสงอายออกกำลงกายเพยงหนงในหกจากนนไมถงสบปผสงอาย

ออกกำลงกายเพมขนเปนหนงในสาม(ปพ.ศ.2552รอยละ33.0)

1.3 โรคอวนในผสงอาย ภาวะอวน (obesity) เปนภาวะรางกายทมไขมนสะสมตามอวยวะตางๆในอตราสวนทสงเกนไปวธการวด

ภาวะอวนโดยมากจะคำนวณจากนำหนกและสวนสงทเรยกวา“ดชนมวลกายหรอbodymassindex(BMI)”ผท

มนำหนกเกน(overweight)จะมBMI=25-29.9ก.ก./ม.2และผทมภาวะอวนจะมBMI≥30ก.ก./ม.2ภาวะ

อวนถอเปนความเสยงตอการเปนโรคตางๆสง เชน โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคหวใจหลอดเลอด

โรคหลอดเลอดสมองและโรคมะเรงนอกจากนยงทำใหอายขยสนลงดวย ในการสำรวจภาวะสขภาพและพฤตกรรม

เสยงตอโรคไมตดตอและการบาดเจบในประชากรอาย15-74ปจำนวน129,731คนเปนผสงอาย (60-74ป) รอยละ

22.8พบวาผสงอายมนำหนกเกนจนถงอวนหนงในหาในปพ.ศ.2550(นำหนกเกนรอยละ17.8และอวนรอยละ3.4)

ซงสงกวาปพ.ศ.2548 (นำหนกเกนรอยละ 14.5และอวนรอยละ 2.4)ผสงอายหญงมนำหนกเกนและภาวะอวน

สงกวาผสงอายชาย

1.4 ผสงอายกบโรคเอดส ขอมลการตดเชอโรคตดตอทางเพศสมพนธ เอชไอว และเอดสของตางประเทศพบในผสงอายสงขน โดย

เฉพาะรฐนอรทคาโรไลนาประเทศสหรฐอเมรกามผตดเชอเอชไอวอาย50ปขนไปในปพ.ศ.2549รอยละ24แสดง

แผนภมท2.2รอยละของผสงอายทออกกำลงกาย

ทมา : โยธน แสวงด ประชากรไทยกบการออกกำลงกายและเลนกฬาเพ อสขภาพ จดหมายขาวประชากรและ

การพฒนา 31(4) เม.ย.-พ.ค. 2554


ใหเหนวาผสงอายยงคงมเพศสมพนธ สำหรบประเทศไทยรายงานขอมลทางระบาดวทยา ของสำนกระบาดวทยา

กรมควบคมโรคกระทรวงสาธารณสข รายงานวาพบผสงอายปวยดวยโรคเอดส (รายใหม)ทกป ในชวง 3ป

(พ.ศ.2551ถงพ.ศ.2553)พบรอยละ2-3ซงในปพ.ศ.2553ณวนท28กมภาพนธ2554พบผสงอายปวยดวย

โรคเอดส (รายใหม)140รายเปนผสงอายชายสงกวาผสงอายหญงกวาหนงเทาและมรายงานวาผสงอายทปวยดวย

โรคเอดสเสยชวตไปในทกปเชนกน แตหากผสงอายมความรความเขาใจในการดแลสขภาพตนเองทเหมาะสมแลวจะ

ทำใหผสงอายสามารถใชชวตอยางมคณคาตอไปไดอกนานหลายป

2. ดานรายได*

2.1 องคประกอบของรายได (ทมาของรายได) 2.1.1 การทำงาน

การทำงานของผสงอายนบเปนองคประกอบหรอทมาของรายไดทแสดงใหเหนถงบทบาทของผสงอายใน

ปจจบน สะทอนใหเหนถงทมาของรายได การพงพาตนเอง และการหาเลยงครอบครว รวมถงแสดงใหเหนถง

ศกยภาพในการดำรงชวตการมชวตอยางมคณคา ไมเปนภาระแกบตรหลานและสงคมปจจบนผสงอายจำนวนมาก

ยงคงทำงานเพอหารายไดเลยงดตนเองและครอบครว แมจะอายเกนวยเกษยณอายแลวกตามการทผสงอายมสวน

รวมในกำลงแรงงานนบเปนสงทดดงนนรฐบาลและหนวยงานตางๆควรใหการสนบสนนสงเสรมผสงอายไดทำงาน

ตอไปตามความพรอมและศกยภาพทเหมาะสม เพอผสงอายจะไดดำรงชวตอยางมความสขมคณคาทงตอตนเอง

ครอบครวและสงคม

จากการสำรวจภาวะการทำงานของประชากรในป 2548 -2553ซงจดทำโดยสำนกงานสถตแหงชาตพบวา

รอยละของผสงอายททำงานมแนวโนมเพมขนจากรอยละ35.8ในป2548เปนรอยละ36.6ในป2553เมอพจารณา

แยกตามเพศเขตการปกครองและภาคจะเหนไดวารอยละของผสงอายททำงานเพมขนทงชายและหญงแตสดสวน

การทำงานของชายสงกวาเพศหญง (รอยละ 48.0 และรอยละ 27.5 ในป 2553)ผสงอายในทกภาคมสดสวน

การทำงานทเพมขนผสงอายในกรงเทพมหานครมสดสวนการทำงานนอยทสดเมอเทยบกบภาคอนๆ (รอยละ19.9

ในป2553)และผสงอายในภาคใตมสดสวนการทำงานสงทสด(รอยละ42.4)ภาวะการทำงานของผสงอายสะทอนให

เหนถงผลทมตอปจเจกบคคลคอผสงอายและภาพรวมของประเทศ (ตารางท 1.1)และแนวโนมการมงานทำของ

ผสงอายในรอบ6ปตงแตป2548พบวามแนวโนมเพมขนในชวงปดงกลาว(แผนภมท1.1)

*ปรยามตรานนทสำนกพฒนาบคลากรและประสานสถตสำนกงานสถตแหงชาต


เพศ

ภาว

ะการ

ทำงา

น

เข

ตการ

ปกคร

อง

ป

2548

ป

2549

ป

2550

ป

2551

ป

2552

ป

2553

แล

ะภาค

รว

ม ทำ

งาน ไ

มทำง

าน

รวม

ทำงา

น

ไมทำ

งาน

รวม

ทำงา

น ไ

มทำง

าน

รวม

ทำงา

น

ไมทำ

งาน

รวม

ทำงา

น ไ

มทำง

าน

รวม

ทำงา

น ไ

มทำง

าน

เพศ

รวม

10

0.0

35.8

64

.2

100.

035

.0

65.0

10

0.0

35.1

64

.9

100.

037

.3

62.7

10

0.0

37.2

62

.8

100.

036

.6

63.4

ชาย

10

0.0

47.6

52

.4

100.

046

.8

53.2

10

0.0

48.2

51

.8

100.

049

.9

50.1

10

0.0

49.4

50

.6

100.

048

.0

52.0

หญ

ง10

0.0

26.4

73

.6

100.

025

.4

74.6

10

0.0

26.8

73

.2

100.

027

.2

72.8

10

0.0

27.7

72

.3

100.

027

.5

72.5

เขตก

ารปก

ครอง

ในเ

ขตเท

ศบาล

10

0.0

26.9

73

.1

100.

026

.5

73.5

10

0.0

27.9

72

.1

100.

028

.5

71.5

10

0.0

29.2

70

.8

100.

028

.9

71.1

นอก

เขตเ

ทศบา

ล10

0.0

39.6

60

.4

100.

038

.3

61.7

10

0.0

39.7

60

.3

100.

040

.9

59.1

10

0.0

40.7

59

.3

100.

040

.2

59.8

ภาค

กรง

เทพม

หานค

ร10

0.0

17.8

82

.2

100.

018

.2

81.8

10

0.0

20.3

79

.7

100.

020

.6

79.4

10

0.0

21.5

78

.5

100.

019

.9

80.1

กลา

ง10

0.0

33.6

66

.4

100.

032

.4

67.6

10

0.0

33.7

66

.3

100.

034

.3

65.7

10

0.0

34.9

65

.1

100.

034

.8

65.2

เหน

อ10

0.0

37.1

62

.9

100.

035

.7

64.3

10

0.0

38.2

61

.8

100.

037

.7

62.3

10

0.0

38.4

61

.6

100.

038

.3

61.7

ตะว

นออก

เฉยง

เหนอ

10

0.0

39.5

60

.5

100.

038

.1

61.9

10

0.0

39.1

60

.9

100.

041

.7

58.3

10

0.0

40.8

59

.2

100.

039

.3

60.7

ใต

100.

042

.8

57.2

10

0.0

41.7

58

.3

100.

043

.6

56.4

10

0.0

42.7

57

.3

100.

041

.9

58.1

10

0.0

42.4

57

.6

ตารา

งท2

.1ร

อยละ

ของผ

สงอา

ยจำ

แนกต

ามภา

วะกา

รทำง

านพ

.ศ.2

548

-255

3

ทมา

: ก

ารสำ

รวจภ

าวะก

ารทำ

งานข

องปร

ะชาก

ร พ.

ศ.25

48 -

2553

สำน

กงาน

สถตแ

หงชา

ต (ค

ำนวณ

จากค

าเฉล

ยราย

ป)

2548 2549 2550 2551 2552 2553ป(พ.ศ.)

รอยละ

รวม

ชาย

หญง

47.6 46.8 48.2 49.9 49.4 48.0

36.837.237.335.135.035.8

26.4 25.4 26.8 27.2 27.7 27.5


แผนภมท2.3แนวโนมของรอยละการมงานทำของผสงอายในรอบ6ป(พ.ศ.2548-2553)จำแนกตามเพศ

ทมา : การสำรวจภาวะการทำงานของประชากร พ.ศ.2548 - 2553 สำนกงานสถตแหงชาต (คำนวณจากคาเฉลยรายป)

2.1.2 กจกรรมทางเศรษฐกจ

การทำงานของผ สงอายสามารถแยกไดตามกจกรรมทางเศรษฐกจ ซ งแยกออกไดเปนการทำงานใน

ภาคเกษตรกรรมและนอกภาคเกษตรกรรมจากขอมลรอยละของผสงอายททำงานจำแนกตามกจกรรมทางเศรษฐกจ

ในรอบ6ปคอตงแตปพ.ศ.2548 -2553พบวา ในชวง6ปรอยละของผสงอายททำงานอยในภาคเกษตรกรรม

สงกวานอกภาคเกษตรกรรมแตแนวโนมในการทำงานนอกภาคเกษตรกรรมเพมสงขนจากรอยละ40.2 ในป 2548

เพมเปนรอยละ41.2ในป2553แตอยางไรกตามผสงอายสวนใหญคอรอยละ58.8ในป2553ยงคงทำงานอยใน

ภาคเกษตรกรรมอาจเนองมาจากงานในภาคเกษตรกรรมไมมการกำหนดอายเกษยณผท เกษยณอายจากงาน

ประเภทอนทเปนงานนอกภาคเกษตรกรรมบางสวนสามารถกลบเขาทำงานในภาคเกษตรกรรมไดและสามารถทำงาน

ไดจนกวาผสงอายไมตองการทำงาน(ตารางท1.2และแผนภม1.3)

/ สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.255� �8ตา

รางท

2.2

รอย

ละขอ

งผสง

อายท

ทำงา

นจำ

แนกต

ามกจ

กรรม

ทางเ

ศรษฐ

กจพ

.ศ.2

548

-255

3

เพศ

กจกร

รมทา

งเศร

ษฐก

จ

เข

ตการ

ปกคร

อง

ป

2548

ป

2549

ป

2550

ป

2551

ป

2552

ป

2553

รวม

ในภา

ค นอก

ภาค

รวม

ในภา

ค นอก

ภาค

รวม

ในภา

ค นอก

ภาค

รวม

ในภา

ค นอก

ภาค

รวม

ในภา

ค นอก

ภาค

รวม

ในภา

ค นอก

ภาค

เกษ

ตร

เกตร

เกษ

ตร

เกตร

เกษ

ตร

เกตร

เกษ

ตร

เกตร

เกษ

ตร

เกตร

เกษ

ตร

เกตร

เพศ

รวม

10

0.0

59.8

40

.2

100.

059

.9

40.1

10

0.0

59.2

40

.8

100.

059

.4

40.6

10

0.0

58.6

41

.4

100.

058

.8

41.2

ชาย

10

0.0

64.0

36

.0

100.

063

.8

36.2

10

0.0

63.2

36

.8

100.

063

.1

36.9

10

0.0

62.4

37

.6

100.

062

.8

37.2

หญ

ง10

0.0

53.4

46

.6

100.

053

.7

46.3

10

0.0

52.9

47

.1

100.

053

.5

46.5

10

0.0

52.9

47

.1

100.

053

.2

46.8

เขตก

ารปก

ครอง

ในเ

ขตเท

ศบาล

10

0.0

23.8

76

.2

100.

023

.7

76.3

10

0.0

23.7

76

.3

100.

024

.1

75.9

10

0.0

23.4

76

.6

100.

023

.6

76.4

นอก

เขตเ

ทศบา

ล10

0.0

71.8

28

.2

100.

071

.8

28.2

10

0.0

71.5

28

.5

100.

071

.8

28.2

10

0.0

70.8

29

.2

100.

070

.7

29.3

ทมา

: กา

รสำร

วจภา

วะกา

รทำง

านขอ

งประ

ชากร

พ.ศ

.254

8 - 2

553

สำนก

งานส

ถตแห

งชาต

(คำน

วณจา

กคาเ

ฉลยร

ายป)

หมา

ยเห

ต : ก

จกรร

มทาง

เศรษ

ฐกจ

หมาย

ถง ก

จกรร

มทกอ

ใหเก

ดผลผ

ลตไม

วาจะ

เปนส

นคาห

รอบร

การ

เชน

การป

ลกขา

ว กา

รผลต

เสอผ

า กา

รซกร

ด เป

นตน

2548 2549 2550 2551 2552 2553ป(พ.ศ.)

40.2

59.8 59.9 59.2 59.4 58.6 58.8

40.1 40.8 40.6 41.4 41.2

รอยละ

ในภาคเกษตรกรรม

นอกภาคเกษตรกรรม


แผนภมท2.4แนวโนมของรอยละผสงอายททำงานจำแนกตามกจกรรมทางเศรษฐกจในรอบ6ป(พ.ศ.2548-2553)


2.1.3 สถานภาพการทำงาน

ผสงอายสวนใหญมสถานภาพการทำงานเปนผประกอบธรกจสวนตวโดยไมมลกจางและชวยธรกจของ

ครวเรอนโดยไมไดรบคาจางโดยในป2548และป2553ผสงอายสวนใหญรอยละ61.2และรอยละ61.6ประกอบ

ธรกจสวนตวโดยไมมลกจางสวนผสงอายทมสถานภาพการทำงานเปนนายจางมสดสวนลดลงเลกนอยคอรอยละ

5.0 ในป 2548 เปนรอยละ3.9 ในป 2553หากพจารณาผสงอายทมสถานภาพการทำงานทเปนลกจางพบวาใน

ภาคเอกชนผสงอายทเปนลกจางเอกชนลดลงเลกนอยจากรอยละ13.9 ในป 2548 เปนรอยละ12.2 ในป 2553

(ตารางท1.3)

/ สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.255� �0ตา

รางท

2.3

รอย

ละขอ

งผสง

อายท

ทำงา

นจำ

แนกต

ามสถ

านภา

พการ

ทำงา

นพ.

ศ.25

48-

2553

ทมา

: ก

ารสำ

รวจภ

าวะก

ารทำ

งานข

องปร

ะชาก

ร พ.

ศ.25

48 -

2553

สำน

กงาน

สถตแ

หงชา

ต (ค

ำนวณ

จากค

าเฉล

ยราย

ป)

* นอ

ยกวา

0.0

5

กจกร

รมทา

งเศร

ษฐก

จ

สถ

านภา

พ

ป

2548

ป

2549

ป

2550

ป

2551

ป

2552

ป

2553

รวม

ใน

นอก

รว

ม ใน

นอก

รว

ม ใน

นอก

รว

ม ใน

นอก

รว

ม ใน

นอก

รว

ม ใน

นอก

เขตฯ

เข

ตฯ

เข

ตฯ

เขตฯ

เขตฯ

เข

ตฯ

เข

ตฯ

เขตฯ

เขตฯ

เข

ตฯ

เข

ตฯ

เขตฯ

รวม

10

0.0

100.

010

0.0

100.

010

0.0

100.

010

0.0

100.

010

0.0

100.

010

0.0

100.

010

0.0

100.

010

0.0

100.

010

0.0

100.

0

นาย

จาง

5.0

7.8

4.2

4.9

8.6

3.9

4.7

8.0

3.8

3.9

6.7

3.1

4.1

7.5

31.

3.9

6.9

2.9

ประ

กอบธ

รกจส

วนตว

61

.2

55.2

62

.9

61.8

54

.1

63.9

62

.0

54.5

64

.0

62.0

55

.7

63.8

62

.1

55.9

64

.1

61.6

56

.4

63.4

โ

ดยไม

มลกจ

าง

ชวย

ธรกจ

ครวเ

รอน

18.3

17

.1

18.7

18

.6

17.5

18

.8

18.4

17

.8

18.5

19

.1

17.7

19

.5

19.3

17

.4

19.9

20

.4

18.1

21

.2

โดย

ไมได

รบคา

จาง

ลกจ

างรฐ

บาล

1.3

2.4

1.0

1.4

2.6

1.1

1.7

2.7

1.4

1.5

2.8

1.1

1.4

2.5

1.0

1.6

2.6

1.2

ลกจ

างรฐ

วสาห

กจ

0.1

0.3

0.1

0.2

0.5

0.1

0.1

0.3

0.1

0.1

0.3

0.1

0.1

0.2

0.1

0.1

0.3

*

ลกจ

างเอ

กชน

13.9

17

.0

13.0

13

.0

16.5

12

.1

13.0

16

.5

12.0

13

.3

16.6

12

.4

12.7

16

.3

11.6

12

.2

15.4

11

.1

การ

รวมก

ลม

ประก

อบอา

ชพ

0.2

0.2

0.2

0.2

0.2

0.2

0.2

0.2

0.2

0.2

0.1

0.2

0.2

0.1

0.3

0.2

0.1

0.2

2548 2549 2550 2551 2552 2553

ป(พ.ศ.)

รอยละ

61.2

18

.3

13.9

5.

01.

30.

20.

1

61.8

18

.6

13.0

4.

91.

40.

20.

2

62.0

18

.4

13.0

4.

71.

70.

20.

1

62.0

19

.3

13.3

3.

91.

50.

1 0.2

62.1

19

.3

12.7

4.

11.

40.

20.

1

61.8

20

.4

12.2

3.

91.

60.

20.

1

ประกอบธรกจสวนตวโดยไมมลกจาง

ชวยธรกจครวเรอนโดยไมไดรบคาจาง

ลกจางเอกชน

ลกจางรฐบาล

การรวมกลมประกอบอาชพ

ลกจางรฐวสาหกจ

นายจาง


แผนภมท2.5แนวโนมของสถานภาพการทำงานของผสงอายในรอบ6ป(พ.ศ.2548-2552)

ทมา :การสำรวจภาวะการทำงานของประชากรพ.ศ.2548-2553สำนกงานสถตแหงชาต(คำนวณจากคาเฉลยรายป)

2.1.4 ชวโมงการทำงาน

จากผลการสำรวจภาวะการทำงานของประชากรพบวา ชวโมงการทำงานเฉลยมอตราทเพมขนจาก 42.0

ชวโมงตอสปดาหในป2548เปน42.5ชวโมงตอสปดาหในป2553

เมอเปรยบเทยบชวโมงการทำงานเฉลยของผสงอายชายและหญงในป 2553พบวาชวโมงการทำงานของ

ผสงอายชายสงกวาผสงอายหญง(43.2และ41.6ชวโมงตอสปดาห)

ในป2553ผสงอายในเขตเทศบาลมชวโมงการทำงานเฉลยสงกวานอกเขตเทศบาลกลาวคอในเขตเทศบาล

มชวโมงการทำงานเฉลย47.5ชวโมงตอสปดาหและนอกเขตเทศบาล40.8ชวโมงตอสปดาห


เมอเปรยบเทยบผสงอายระหวางภาคตางๆพบวาผสงอายในกรงเทพมหานครมชวโมงการทำงานเฉลยสง

ทสด 50.7ชวโมงตอสปดาห รองลงมาคอผสงอายในภาคกลาง 45.1ชวโมงตอสปดาห ในขณะทภาคใตมชวโมง

การทำงานเฉลยตำสด34.0ชวโมงตอสปดาห

จากขอมลชวโมงการทำงานตอสปดาหของผสงอายในรอบ6ป ตงแตป 2548 - 2553พบวา ชวโมง

การทำงานตอสปดาหของผสงอายมแนวโนมทคอนขางจะคงทและไมแตกตางกนมากนกรายละเอยดดงตารางท1.4

และแผนภมท1.5

ตารางท2.4จำนวนและรอยละผสงอายททำงานจำแนกชวโมงการทำงานเฉลยพ.ศ.2548-2553

เพศ เขตการปกครอง ชวโมงการทำงานเฉลยตอสปดาห

และภาค 2548 2549 2550 2551 2552 2553

เพศ

รวม 42.0 41.8 41.8 41.1 42.5 42.5

ชาย 42.8 42.6 42.7 41.6 43.2 43.2

หญง 40.8 40.7 40.6 40.4 41.4 41.6

เขตการปกครอง

ในเขตเทศบาล 47.6 47.4 47.3 46.8 47.5 47.5

นอกเขตเทศบาล 40.4 40.3 40.3 39.5 40.9 40.8

ภาค

กรงเทพมหานคร 52.9 51.6 52.5 50.2 51.4 50.7

กลาง 45.1 44.7 45.1 44.9 44.9 45.1

เหนอ 41.5 42.5 42.6 42.3 43.0 43.7

ตะวนออกเฉยงเหนอ 41.7 41.2 41.2 40.1 42.5 42.3

ใต 35.3 35.1 34.0 32.9 34.6 34.0


2548 2549 2550 2551 2552 2553ป(พ.ศ.)

42.8

42.0

40.8

42.6

41.8

40.7

42.7

41.8

40.6

41.6

41.1

40.4

43.2

42.5

41.6

43.2

41.6

42.5

ชาย หญง รวมรอยละ


แผนภมท2.6แนวโนมชวโมงทำงานเฉลยตอสปดาหของผสงอายในรอบ6ปจำแนกตามเพศ(พ.ศ.2548-2553)


2.2. รายได 2.2.1 รายไดเฉลยตอเดอน

จากการสำรวจภาวะการทำงานของประชากร ในดานรายไดเฉลยตอเดอนพจารณาจากผสงอายททำงานใน

ฐานะทลกจางเทานนคอเปนลกจางรฐบาลลกจางเอกชนและลกจางรฐวสาหกจเมอเปรยบเทยบขอมลป2548และ

2553พบวาผสงอายมรายไดเฉลยเพมขนกลาวคอผสงอายมรายไดเฉลย6,024บาทตอเดอนในป2548 เพมขน

ประมาณ7,495บาทตอเดอนในป2553

เมอเปรยบเทยบรายไดเฉลยตอเดอนของผสงอายชายและหญงในป 2553พบวารายไดเฉลยตอเดอนของ

ผสงอายชายสงกวาผสงอายหญงคอนขางมากคอ8,985บาทและ5,259บาท

ในป 2553ผสงอายในเขตเทศบาลมรายไดเฉลยตอเดอนสงกวานอกเขตเทศบาลกวาสามเทา (ในเขต

เทศบาล14,086บาทตอเดอนและนอกเขตเทศบาล4,137บาทตอเดอน)

เมอเปรยบเทยบผสงอายระหวางภาคตางๆพบวา ในป2553ผสงอายในกรงเทพมหานครมรายไดเฉลยตอ

เดอนสงสดเทากบ26,259บาทตอเดอนรองลงมาคอภาคกลางมรายไดเฉลย6,198บาทตอเดอนสวนภาคเหนอม

รายไดเฉลยตอเดอนตำสดเทากบ4,032บาทตอเดอน



ตารางท2.5จำนวนผสงอายททำงานจำแนกรายไดเฉลยตอเดอนพ.ศ.2548-2553

เพศ เขตการปกครอง รายไดเฉลยตอเดอน

และภาค 2548 2549 2550 2551 2552 2553

เพศ

รวม 6,023.5 6,282.8 6,245.9 6,900.2 6,831.4 7,494.5

ชาย 7,431.2 7,275.2 7,276.8 7,938.8 8,775.1 8,985.1

หญง 3,750.1 4,715.8 4,640.8 5,326.0 3,961.9 5,258.7

เขตการปกครอง

ในเขตเทศบาล 13,008.0 12,696.1 12,415.3 13,112.9 14,157.2 14,085.7

นอกเขตเทศบาล 3,241.0 3,714.9 3,722.7 4,278.1 3,485.0 4,136.9

ภาค

กรงเทพมหานคร 23,561.0 21,554.6 20,783.2 23,780.7 25,919.4 26,259.1

กลาง 6,373.2 6,398.3 5,666.6 5,694.1 6,159.6 6,198.4

เหนอ 2,496.2 2,973.3 3,125.7 3,351.0 3,222.7 4,031.7

ตะวนออกเฉยงเหนอ 3,318.5 3,922.2 4,333.1 4,175.7 3,717.1 4,788.8

ใต 4,271.5 4,455.8 5,022.0 8,762.0 4,694.2 5,518.5

จากขอมลรายไดเฉลยตอเดอนของผสงอายในรอบ6ปตงแตป2548-2553พบวารายไดเฉลยตอเดอน

ของผสงอายมแนวโนมเพมขนอยางตอเนองตงแตป2548เปนตนมาดงรายละเอยดใน

2548 2549 2550 2551 2552 2553ป(พ.ศ.)

3,750.1

6,023.5

7,431.2

4,715.8

6,282.6

7,275.2 7,276.8

6,245.9

4,640.85,326.0

6,900.2

7,938.88,775.1

6,831.4

3,961.9

8,985.1

7,494.5

5,258.7

บาท

*กรแกวพรหมจระประวตศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ


แผนภมท2.7แนวโนมของรายไดเฉลยตอเดอนของผสงอายในรอบ6ปจำแนกตามเพศ(พ.ศ.2546-2551)

ทมา : การสำรวจภาวะการทำงานของประชากรพ.ศ.2548-2553สำนกงานสถตแหงชาต(คำนวณจากคาเฉลยรายป)

ชาย หญง รวม

3. ดานการศกษา*

การศกษาคอการสรางคนใหมความเจรญงอกงามทงในดานรางกายสตปญญาอารมณและสงคมใหม

ความพรอมและสามารถปรบตวเพอการดำรงชวตอยในสงคมอยางมความสขคนทกชวงวยตงแตวยเดกไปจนถง

วยสงอายมระบบการศกษาจากภาครฐรองรบไมวาจะเปนการศกษาในระบบโรงเรยนการศกษานอกระบบโรงเรยน

และการศกษาตามอธยาศยและไดมการพฒนาใหเปน“การศกษาตลอดชวต”โดยมรปแบบกระบวนการเรยนรและ

ชองทางในการเรยนรทหลากหลาย เพอใหสอดคลองและเหมาะสมกบความตองการในการศกษาเรยนรของคนแตละ

กลมเปาหมายแมวาภาครฐจะมนโยบายสงเสรมและพฒนาระบบการศกษาของประเทศไทยมาอยางตอเนองแตพบวา

ยงมประชาชนอกจำนวนไมนอยทไมไดรบการศกษาตามนโยบายของรฐและประชาชนสวนใหญยงมระดบการศกษา

ทคอนขางตำแตพออานออกเขยนไดแมจะกาวเขาสวยสงอายแลวกตาม

3.1 การอานออกเขยนได และระดบการศกษาของผสงอาย จากการสำรวจขอมลประชากรสงอายไทยของสำนกงานสถตแหงชาต ในปพ.ศ.2550พบวาผสงอายไทย

สวนใหญอานออกเขยนไดจำนวน5.3ลานคนจากผสงอายทงหมดจำนวน7ลานคนหรอรอยละ76.10โดยแบง

เปนผสงอายทอานออกเขยนไดในเขตเทศบาลจำนวน1.6ลานคนและนอกเขตเทศบาล3.7ลานคนซงสามารถอาน

ออกเขยนไดใกลเคยงกนผสงอายสวนใหญจบการศกษาในระดบประถมศกษาจำนวน4.8ลานคนหรอรอยละ


68.92นอกจากนยงมผสงอายจำนวน2แสนกวาคนหรอรอยละ2.87ทจบการศกษาในระดบปรญญาตรและ

สงกวาปรญญาตรอยางไรกตามยงมผสงอายจำนวน1.6ลานคนหรอรอยละ23.9ทอานไมออกเขยนไมไดและ

จำนวน1.1ลานคนหรอรอยละ16.44ทไมเคยเรยนหนงสอ(ตารางท2.6)

ตารางท2.6 จำนวนและรอยละการอานออกเขยนไดและระดบการศกษาของผสงอายในเขตเทศบาลและนอกเขต

เทศบาลปพ.ศ.2550

การอานออกเขยนได ในเขตเทศบาล นอกเขตเทศบาล รวม

และระดบการศกษา (รอยละ) (รอยละ) (รอยละ)

การอานออกเขยนได

อานออกเขยนได 1,661,919 3,681,312 5,343,231

(82.88) (73.40) (76.10)

อานไมออกและเขยนไมได 343,299 1,334,429 1,677,728

(17.12) (26.60) (23.90)

รวม 2,005,218 5,015,741 7,020,959

(100.00) (100.00) (100.0)

ระดบการศกษาสงสด

ไมเคยเรยน 285,775 868,444 1,154,219

(14.25) (17.31) (16.44)

ประถมศกษา 1,164,959 3,673,586 4,838,545

(58.10) (73.24) (68.92)

มธยมศกษาตอนตน 114,728 71,267 185,995

(5.72) (1.42) (2.65)

มธยมศกษาตอนปลาย / ปวช. 143,849 73,800 217,649

(7.17) (1.47) (3.10)

ปวส. / ปวท. / อนปรญญา 38,510 20,770 59,280

(1.92) (0.42) (0.84)

ปรญญาตรและสงกวา 150,979 50,369 201,348

(7.53) (1.01) (2.87)

อนๆ 106,417 257,506 363,923

(5.31) (5.13) (5.18)

รวม 2,005,217 5,015,742 7,020,959

(100.00) (100.00) (100.00)


หากจะพจารณาขอมลในสวนของปการศกษาเฉลยของผสงอายสำนกงานเลขาธการสภาการศกษาไดจดทำ

ขอมลปการศกษาเฉลยของประชากรไทยปพ.ศ.2552มรายละเอยดเกยวกบปการศกษาเฉลยของประชากรใน

วยสงอาย ระหวาง ปพ.ศ.2548 -พ.ศ.2552พบวา มการศกษาเฉลยอยในระดบประถมศกษาปท 4 เทานน

ยงไมสงถงระดบประถมศกษาปท 6หรอมธยมศกษาตอนตนซงเปนการศกษาภาคบงคบและโดยเฉลยตงแตป

พ.ศ.2548มแนวโนมเพมขนปละ0.1กลมทมระดบการศกษาเฉลยสงจะอยในจงหวดทเปนเมองหลวงหรอจงหวดท

อยใกลเมองหลวงซงเปนจงหวดทมความเจรญกาวหนาในดานตางๆคอนขางสงสวนในจงหวดทอยหางไกลหรอม

ปญหาในดานตางๆประชากรจะมการศกษาเฉลยคอนขางตำสะทอนใหเหนถงพนฐานและความพรอมของผสงอาย

ไทยในการทจะแสวงหาความรและทกษะตางๆ เพอการพฒนาคณภาพชวตของตนเองทงน เนองจากการศกษาเปน

สวนสำคญทสงผลตอการดำเนนชวตของผสงอายผสงอายทมระดบการศกษาสงจะมความสามารถในการดแลตนเอง

และมโอกาสในการเลอกทำกจกรรมตางๆไดดกวาผสงอายทมการศกษาตำหนวยงานตางๆทมหนาทเกยวของจง

ตองใหความสำคญในการทจะพฒนาผสงอายใหสามารถปรบตวและดำรงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข

3.2 การไดรบขอมลขาวสารของผสงอาย จากการสำรวจขอมลประชากรสงอายไทยของสำนกงานสถตแหงชาต ในปพ.ศ.2550พบวาแหลงขอมล

ขาวสารทมผสงอายใชในการรบบรการขอมลขาวสารมากทสดคอการรบขอมลขาวสารจากบคคลตางๆมจำนวน4.2

ลานคนหรอรอยละ 59.6ซงใกลเคยงกบการชมโทรทศน มจำนวน4ลานคนหรอรอยละ 57.4 รองลงมาคอ

การฟงหอกระจายขาวมจำนวน2.5ลานคนหรอรอยละ35.6และการฟงวทยจำนวน2.3ลานคนหรอรอยละ

32.8อยางไรกตามในโลกยคเทคโนโลยสารสนเทศน มผสงอายทใชคอมพวเตอรหรออนเตอรเนตอยบางเลกนอย

มจำนวน63,189คนหรอรอยละ0.9(ตารางท2.7)

ในการแสวงหาขอมลจากแหลงขอมลตางๆทปรากฏในตารางขางตนสะทอนใหเหนวา ในการแสวงหาขอมล

ขาวสารทเปนประโยชนทตองใชทกษะเฉพาะเชนทกษะในการอานหรอทกษะในการใชคอมพวเตอรจะมผสงอายท

เลอกใชบรการโดยชองทางเหลานนนอยกวาชองทางทรบรไดจากการพดคยการดหรอการฟงทงนอาจเนองมาจาก

พนฐานทางดานการศกษาของผสงอายมนอยและในขณะเดยวกนมบางกลมทตองประสบกบปญหาในดานการลม

หนงสอซงอาจเนองมาจากขาดการฝกทกษะในการอานอยางตอเนองหรอขาดแคลนสอทจะใชในการอาน


ตารางท2.7 จำนวนและรอยละผสงอายทไดรบขอมลขาวสารทเปนประโยชนในรอบ1เดอนกอนสมภาษณจำแนก

ตามแหลงของขอมลขาวสารปพ.ศ.2550

แหลงของขอมลขาวสาร ผสงอาย

รอยละ จำนวน (คน)

บคคลตางๆ 59.6 4,184,492

โทรทศน 57.4 4,030,030

หอกระจายขาว 35.6 2,499,461

วทย 32.8 2,302,875

หนงสอพมพ / นตยสาร 14.4 1,011,018

ปายประกาศ / โปสเตอร 5.1 358,069

แผนพบ / ใบปลว 4.6 322,964

อนเตอรเนต / คอมพวเตอร 0.9 63,189



สำนกงานสถตแหงชาต.บทสรปสำหรบผบรหารการสำรวจสขภาพจตคนไทยป2553.วนท1สงหาคม2554เรยกด

จากhttp://service.nso.go.th/nso/nsopublish/service/survey/mentalHealthExec53.pdf

สำนกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศกระทรวงสาธารณสข.รายงานผลการศกษาภาระโรคและการบาดเจบ

ของประชากรไทยพ.ศ.2547,เมษายน2552.

สาลน เซนเสถยรอางในกระทรวงสาธารณสขรายงานผลการสำรวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

พ.ศ.2548และพ.ศ.2550,2551.

ระบบ สวสดการสงคม สำหรบผสงอาย

บ ท ท 3

1. การสรางหลกประกนดานรายไดผสงอาย*

การสรางหลกประกนดานรายไดของผ สงอาย เร มต งแตอย ในวยแรงงานทมการสะสมเงนออมหรอ

เงนสมทบมาในระยะยาวแรงงานลกจางภาคเอกชนซงเปนแรงงานกลมใหญในสงคมนนมระบบประกนสงคมรองรบ

ซงปพ.ศ.2553กองทนประกนสงคมไดขยายสวสดการเพมขนใหแกผประกนตนใหม“การประกนชราภาพ”เกดขน

โดยจายเปนบำเหนจชราภาพหรอบำนาญชราภาพนอกจากนแรงงานลกจางภาคเอกชนยงมทางเลอกในการเขารวม

เปนสมาชกกองทนสำรองเลยงชพ โดยนายจางจายเงนสมทบและลกจางจายเงนสะสมรวมกนในกองทนนอกดวย

ซงจะไดรบเปนเงนสะสมเมอลาออกจากการเปนสมาชกหรอเกษยณอายการทำงานในสวนของแรงงานภาคราชการ

มกองทนบำเหนจบำนาญขาราชการ(กบข.)และสวสดการบำนาญราชการเมอถงยามเกษยณอายราชการทอาย60ป

ขนไปหรอมอายราชการมาไมตำกวา 25ป ไมวาจะเปนแรงงานในระบบหรอแรงงานนอกระบบประชาชนยงมการ

เลอกในการสรางหลกประกนดานรายไดของตนเองยามชราภาพไดดวยการเปนสมาชกกองทนสวสดการชมชน

ทกระจายอยตามชมชนใกลบานทงในเขตเมองและเขตชนบทนอกจากนในปพ.ศ.2552รฐบาลไดออกนโยบายสราง

หลกประกนดานรายไดใหกบผสงอายไทยทกคน (นอกเหนอจากขาราชการ) ใหไดรบเงนสวสดการยามชราภาพหรอ

ทเรยกวา “เบยยงชพผสงอาย”จำนวน500บาทจากเดมทเคยจายเบยยงชพใหกบผสงอายทยากไรเทานน โดยถอ

เปนสทธสวสดการแบบถวนหนาทเกดขนใหมสาระสำคญของแตละกองทนสทธประโยชนและผรบประโยชนณป

พ.ศ.2553มดงตอไปน

ระบบสวสดการสงคม สำหรบผสงอาย

*ศรวรรณอรณทพยไพฑรย สำนกสงเสรมและพทกษผ สงอาย สนบสนนขอมล โดยสำนกงานประกนสงคมกรมสงเสรม

การปกครองทองถนและสถาบนพฒนาองคกรชมชน(องคการมหาชน)


1.1 สวสดการดานการประกนชราภาพภายใตกองทนประกนสงคม สำนกงานประกนสงคมกระทรวงแรงงานไดเรมใหมการจดสวสดการดานการประกนชราภาพเมอวนท31

ธนวาคมพ.ศ.2541ภายใตพระราชบญญตประกนสงคมพ.ศ.2533และแกไขเพมเตมทใหความคมครองในเรอง

กรณเจบปวยหรอประสบอนตรายกรณคลอดบตรกรณทพพลภาพกรณตายกรณสงเคราะหบตรกรณชราภาพ

และกรณวางงาน โดยใหความคมครองแกลกจางในสถานประกอบการทมลกจางตงแต 1 คนขนไป เพอเปน

หลกประกนดานรายไดใหแกลกจางในรปบำเหนจ และบำนาญชราภาพภายหลงอายครบ55ปบรบรณทงนตองม

การจายเงนสมทบเขาสกองทนประกนสงคมรวมกนระหวางนายจางและลกจางฝายละเทาๆกนคอจำนวนรอยละ3

ของคาจาง และรฐจายสมทบใหรอยละ 1 ของคาจาง ระบบประกนสงคมกรณชราภาพนเปนระบบสวสดการ

ภาคบงคบ ซงไมครอบคลมขาราชการลกจางชวคราวรายวนลกจางของหนวยงานระหวางประเทศครโรงเรยนเอกชน

ลกจางกจการดานการเกษตรและลกจางอนตามทกำหนดในพระราชกฤษฎกาณธนวาคม2553มผประกนตนทได

รบการคมครองกรณชราภาพจำนวน9.70ลานคน

สำหรบประโยชนทดแทนท ผ ประกนตนไดรบจากกองทนประกนสงคมในกรณชราภาพแบงออกเปน

2ลกษณะคอ

1)บำเหนจชราภาพเปนเงนทจายใหครงเดยวโดยมเงอนไขการเกดสทธคอ

(1) ผประกนตนจายเงนสมทบมาแลวนอยกวา180เดอน

(2) ความเปนผประกนตนสนสดลงและ

(3) มอายครบ55ปบรบรณ

โดยผประกนตนทจายสมทบตำกวา12เดอนจะไดรบบำเหนจชราภาพเทากบจำนวนเงนสมทบทผประกนตน

จายสมทบเพอการจายประโยชนทดแทนกรณสงเคราะหบตรและชราภาพและหากผประกนตนทจายสมทบตงแต

12เดอนขนไปจะมสทธไดรบบำเหนจชราภาพเทากบจำนวนเงนสมทบทผประกนตนจายสมทบเพอการจายประโยชน

ทดแทนกรณสงเคราะหบตรและชราภาพและผลประโยชนตอบแทนตามจำนวนทสำนกงานประกนสงคมกำหนด

เพมเตมอกดวย

ในปพ.ศ.2553มผประกนตนไดรบบำเหนจชราภาพจากกองทนประกนสงคมจำนวน114,268คนคด

เปนเงน3,190ลานบาท

2)บำนาญชราภาพเปนเงนทจายใหเปนรายเดอนตลอดโดยมเงอนไขการเกดสทธคอ

(1) ผประกนตนจะตองจายเงนสมทบมาแลวไมนอยกวา180เดอน

(2) ความเปนผประกนตนสนสดลงและ

(3) มอายครบ55ปบรบรณ


โดยผประกนตนทจายเงนสมทบครบ 180 เดอนอายครบ55ป และไมไดเปนผประกนตนจะไดรบ

บำนาญรายเดอนในอตรารอยละ20ของคาจางเฉลย60 เดอนสดทายและหากผประกนตนจายเงนสมทบเกน180

เดอน ใหปรบเพมอตราบำนาญชราภาพขนอกรอยละ1.5ตอระยะเวลาการจายเงนสมทบครบทก12 เดอนทงน

สำนกงานประกนสงคมจะเรมจายเงนบำนาญชราภาพใหแกผประกนตนตงแตปพ.ศ.2557เปนตนไป

1.2 กองทนสำรองเลยงชพ กองทนสำรองเลยงชพคอกองทนทนายจางและลกจางรวมกนจดตงขน เงนของกองทนมาจากเงนทลกจาง

จายสวนหนงเรยกวา “เงนสะสม”และนายจางจายเงนเขาอกสวนหนงเรยกวา “เงนสมทบ”นนคอนอกจากลกจาง

จะออมแลวนายจางยงชวยลกจางออมอกแรงหนงดวย และนายจางจะจายสมทบในจำนวนเทากนหรอมากกวาท

ลกจางจายสะสมเสมอจงอาจกลาวไดวาการจดตงกองทนสำรองเลยงชพเปนรปแบบหนงของการใหสวสดการแก

ลกจางจงชวยสรางแรงจงใจใหลกจางทำงานใหกบนายจางนานๆ

การจดตงกองทนสำรองเลยงชพจะทำใหลกจางมการออมอยางตอเนอง มวนยและมนายจางชวยออมแลว

และยงมการนำเงนไปบรหารใหเกดดอกผล โดยผบรหารโดยมออาชพทเรยกวา “บรษทจดการ” โดยดอกผลทเกดขน

จะนำมาเฉลยใหกบสมาชกกองทนทกคนตามสดสวนของเงนทแตละคนมอยในกองทน

เงนออมของสมาชกในกองทนสำรองเลยงชพจะเตบโตจากเงนสะสมและเงนสมทบทตองมการนำสงเขา

กองทนทกเดอน รวมทงผลประโยชนทเกดขนจากการลงทนของกองทน แตกองทนจะไมมการจายดอกเบยหรอ

เงนปนผลใหสมาชก เนองจากจะสะสมยอดเงนทงหมดใหเปนกอนใหญ เพอเกบไวรอจายคนใหสมาชกทสนสด

สมาชกภาพ เชน เมอลาออกจากงานนอกจากนกองทนจะไมใหสมาชกถอนเงนออกบางสวน เพราะจะเปนการเปด

โอกาสใหสมาชกนำเงนไปใชซงไมเปนไปตามวตถประสงคของการออมเงนเพอไวใชหลงเกษยณ

สมาชกกองทนมสทธไดรบเงนจากกองทนเมอความเปนสมาชกสนสดลงโดยจะไดรบสวนของเงนสะสมเตม

จำนวนทกกรณพรอมทงผลประโยชนทเกดขนจากเงนสะสมสำหรบในสวนของเงนสมทบและผลประโยชนทเกดขน

จากเงนสมทบสมาชกจะไดรบตามเงอนไขทกำหนดไวในขอบงคบกองทน ซงสมาชกสามารถขอดรายละเอยดของ

ขอบงคบกองทนไดทคณะกรรมการกองทน

ในกรณทมการเปลยนงานสมาชกอาจขอคงเงนไวในกองทนของนายจางเดมเปนการชวคราวเพอรอโอนเงน

จากกองทนเดมไปออมตอในกองทนนายจางรายใหม ซงเปนการออมอยางตอเนองในกองทนสำรองเลยงชพทงน

เพอสมาชกจะไดมเงนออมจำนวนทมากพอเมอถงวนเกษยณอายและมชวตในวยเกษยณอยางมคณภาพนอกจากน

การออมเงนในกองทนสำรองเลยงชพไวจนเกษยณอายเงนทรบออกจากกองทนจะไดรบยกเวนภาษทงจำนวนดวย


ในป พ.ศ.2553 มสมาชกกองทนสำรองเล ยงชพอย จำนวน 140,924 ราย คน สนทรพย จำนวน

14,034,356,221.47บาท

1.3 กองทนบำเหนจบำนาญขาราชการ กองทนบำเหนจบำนาญขาราชการ (กบข.)จดตงขนตามพระราชบญญตกองทนบำเหนจบำนาญขาราชการ

พ.ศ.2539มวตถประสงคเพอเปนหลกประกนการจายบำเหนจบำนาญและใหประโยชนตอบแทนการรบราชการแก

ขาราชการเมอลาออกจากราชการ เพอสงเสรมการออมของสมาชกและเพอจดสวสดการและสทธประโยชนอนใหแก

สมาชก

สำหรบผลประโยชนท สมาชกจะไดรบจากกองทนจะขนอยกบจำนวนเงนทสมาชกจายเขากองทนและ

ผลประโยชนทเกดจากการนำเงนของกองทนไปลงทน โดยกบข.มขอบเขตบงคบใชเฉพาะขาราชการเทานน โดย

ขาราชการทเรมเขารบราชการภายหลงวนท 27มนาคม2540จะตองสมครเขากองทนทกคนสวนขาราชการทเขารบ

ราชการกอนหนานมสทธเลอกวาจะขอรบบำเหนจบำนาญตามระบบเดมหรอเลอกสมครเขาเปนสมาชกกบข.กได

การสงเงนสะสมเขากองทน

ในการสงเงนสะสมเขากองทนสมาชกตองสงเงนสะสมเขากองทนในอตรารอยละ3ของเงนเดอนแลวรฐ

จายสมทบใหอกในอตราเดยวกน

สำหรบการรบเงนหรอผลประโยชนจากกองทน

เมอสนสมาชกภาพ (สมาชกออกจากราชการ)หากเปนสมาชกทไมมสทธรบบำเหนจบำนาญสมาชกจะไดรบ

เงนสะสม เงนสมทบและผลประโยชนของเงนดงกลาวจากกบข.หากเปนสมาชกทรบราชการกอนวนท 27มนาคม

พ.ศ.2540และเลอกรบบำนาญจะมสทธไดรบเงนประเดมเงนสะสมเงนสมทบเงนชดเชยและผลประโยชนของเงน

ดงกลาวจากกบข.สวนสมาชกทรบราชการหลงวนท27มนาคมพ.ศ.2540และเลอกรบบำนาญสมาชกดงกลาวจะ

ไมมสทธไดรบเงนประเดมสำหรบสมาชกเลอกรบบำเหนจจะมสทธไดรบเงนสะสมเงนสมทบและผลประโยชนของ

เงนดงกลาวจากกบข.

ในปพ.ศ.2553มสมาชกกบข.ทเปนขาราชการทวประเทศอย 1,156,246คนมสนทรพยภายใตการดแล

ของกองทนอยจำนวน4.82แสนลานบาท

1.4 สวสดการบำนาญราชการ กรมบญชกลางกระทรวงการคลง เปนหนวยงานรบผดชอบการจายเงนบำเหนจบำนาญใหแกขาราชการท

เกษยณอายทมอาย60ปขนไปหรอไดรบราชการมาแลวเปนเวลาไมนอยกวา25ปโดยมวธการคำนวณเงนบำนาญ


ดงนเงนเดอนเฉลย60เดอนสดทายของการทำงานคณกบจำนวนเวลาทไดรบราชการและหารดวย50ทงนวงเงน

บำนาญทคำนวณไดจะตองไมเกน 70%ของเงนเดอนเฉลย 60 เดอนสดทายสำหรบเงนบำเหนจคำนวณจากเงน

เดอนๆสดทายคณดวยจำนวนเวลาราชการ

ในปพ.ศ.2553มขาราชการทรบบำนาญจำนวน405,580คนคดเปนจำนวนเงน 83,527ลานบาทม

ขาราชการทรบบำเหนจจำนวน1,080คนคดเปนจำนวนเงน435ลานบาท

1.5 กองทนสวสดการชมชน กองทนสวสดการชมชน เปนกองทนทจดตงขนจากการระดมทนและการออมรวมกนของคนในชมชนโดยม

วตถประสงคเพอสงเสรมและสนบสนนการจดสวสดการชมชนทมความครอบคลมกลมเปาหมายทกกลมวยในชมชน

ตงแตเดกแรกเกดจนถงวยสงอาย โดยมกระบวนการดำเนนงานตามขอตกลงหรอระเบยบของกองทนทเกดขนจาก

ความเหนชอบรวมกนของคนในชมชนทใหความสำคญในเรองของการสรางระบบการดแลและการเกอหนนซงกนและ

กนการดำเนนงานกองทนสวสดการชมชนไดรบความสนบสนนและสงเสรมขดความสามารถในการดำเนนงานจาก

สถาบนพฒนาองคกรชมชน (พอช.)ซงรฐบาลไดใหงบประมาณสนบสนนการดำเนนงานในสดสวน1:1:1 (ชมชน :

องคกรปกครองสวนทองถน :รฐบาล) โดยไดมการสรางเครอขายของการจดสวสดการชมชนขนทงในระดบชาตทม

นายกรฐมนตรเปนประธานและในระดบจงหวดทมการแตงตงคณะกรรมการสนบสนนการขบเคลอนสวสดการชมชน

จงหวดซงมผวาราชการจงหวดเปนประธานมผนำองคกรสวสดการชมชนเปนรองประธานและมประธานกองทน

สวสดการชมชนเปนเลขานการรวมกบพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดมหนาทหลกในการประสานและ

อำนวยความสะดวกในการดำเนนงานรวมกบองคกรภาคประชาชนองคกรปกครองสวนทองถน ในการดำเนนการจด

สวสดการชมชนในแตละพนทใหครอบคลมและตอบสนองตอความตองการของคนในชมชน

ในปพ.ศ.2553รฐบาลไดใหการสนบสนนงบประมาณแกการดำเนนงานกองทนสวสดการสงคมทวประเทศ

จำนวน727.3ลานบาทครอบคลมทกภาคจำนวน2,654กองทน

มสมาชกทเปนคนทกวยไดรบผลประโยชนจากกองทนสวสดการชมชนในปพ.ศ.2553จำนวน1,457,107

คนเปนผสงอายทไดรบสวสดการจากกองทน24,391รายวงเงน7.53ลานบาท*

*ทมา : รายงานผลการดำเนนงาน โครงการสนบสนนการจดสวสดการชมชนปพ.ศ.2553สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการ

มหาชน)กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย


1.6 เบยยงชพผสงอาย ในปพ.ศ.2550ผสงอายไทยทกคนมสทธไดรบเบยยงชพเดอนละ500บาทซงเปนสวสดการสงคมแบบถวนหนา

เพอเปนหลกประกนดานรายไดขนพนฐานใหกบประชาชนเมอถงวยสงอาย (อาย60ปขนไป)จากเดมทรฐบาลเคย

จดสรรในรปแบบเงนสงเคราะหเบยยงชพโดยจาย300บาทและปรบเพมมาเปน500บาทใหกบผสงอายทยากไร

เทานนซงกรมสงเสรมการปกครองทองถนไดรบการถายโอนภารกจเบยยงชพผสงอายนมาจากกรมประชาสงเคราะห

(ปจจบนเปลยนชอเปนกรมพฒนาสงคมและสวสดการ)ตงแตปงบประมาณพ.ศ.2546จนถงปจจบนการจายเบย

ยงชพแบบถวนหนาในรปแบบใหมนคณะกรรมการผสงอายแหงชาต(กผส.)ไดจดทำระเบยบคณะกรรมการผสงอาย

แหงชาตวาดวยหลกเกณฑการจายเงนเบยยงชพผสงอายพ.ศ.2552และกระทรวงมหาดไทยจงไดประกาศระเบยบ

กระทรวงมหาดไทยวาดวยหลกเกณฑการจายเงนเบยยงชพผสงอายขององคกรปกครองสวนทองถนพ.ศ.2552 เพอ

ใชเปนแนวทางในการปฏบตใหการดำเนนการดงกลาวมแนวทางปฏบตทชดเจนและเปนไปในทศทางเดยวกน โดย

ผสงอายไทยมาลงทะเบยนขอรบสทธรบเบยยงชพไดตงแตเดอนเมษายน2552 เปนตนไป เมอนบยอนหลงไป8ป

หลงการกระจายถายโอนภารกจใหองคกรปกครองสวนทองถนดำเนนการนนในปพ.ศ.2546มผสงอายทยากไรได

รบเบยยงชพแบบสงเคราะหเดอนละ300บาทจำนวน399,362คนใชงบประมาณจายเบยยงชพรวมเปนจำนวนเงน

1,437.7ลานบาทปจจบนในปพ.ศ.2553มผสงอายไดรบเบยยงชพเดอนละ500บาทจำนวน5,174,010คนใช

งบประมาณจายเบยยงชพทงเงนอดหนนทวไปและเงนอดหนนเฉพาะกจตามนโยบายรฐบาลรวมเปนจำนวนเงน

31,044ลานบาทจะเหนไดวาทงจำนวนผสงอายทไดรบเบยยงชพและจำนวนงบประมาณทใชไปเพมขนสงมาก

ตารางท3.1งบประมาณและจำนวนผสงอายทไดรบเบยยงชพปพ.ศ.2546-2553

ป พ.ศ. จำนวนผสงอาย อตราเบยตอเดอน งบประมาณ ลกษณะการ (คน) (บาท) เบยยงชพ (ลานบาท) จดสรรงบประมาณ

2546 399,362 300 1,437.7 เงนอดหนนทวไป

2547 440,000 300 1,584 เงนอดหนนทวไป

2548 527,083 300 1,897.5 เงนอดหนนทวไป

2549 1,073,190 300 3,863.5 เงนอดหนนทวไป

2550 1,755,266 500 10,531.6 เงนอดหนนทวไป

2551 1,755,266 500 10,531.6 เงนอดหนนทวไป

2552 1,828,456 500 10,970.7 เงนอดหนนทวไป

3,142,168 500 9,426.5 เงนอดหนนเฉพาะกจ

ตามนโยบายรฐบาล (6 เดอน)

2553 1,828,456 500 10,970.7 เงนอดหนนทวไป

3,345,554 500 20,073.3 เงนอดหนนเฉพาะกจ

ตามนโยบายรฐบาล


1.7 สวสดการในอนาคต (1) สวสดการประกนชราภาพสำหรบประชาชนทวไปทประกอบอาชพอสระ

สำนกงานประกนสงคม กระทรวงแรงงาน มความม งม นท จะยกระดบคณภาพชวตและสรางสรรค

หลกประกนทมนคงใหแกประชาชนโดยการขยายความคมครองใหกบแรงงานอนใดทยงไมมหลกประกนชวตหรอ

สทธจากสวสดการใดๆเชนผประกอบอาชพอสระเกษตรกรพอคาแมคาหาบเรแผงลอยคนขบรถรบจางชางฝมอ

ผรบจางทวไปสมครเปนผประกนตนโดยสมครใจตามมาตรา 40 ตามพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ.2533 ดวย

การสมทบเงนเขากองทนเพอมสทธรบประโยชนทดแทนตามเงอนไขทกฎหมายกำหนด ซงกฎหมายจะมผลบงคบใช

ตงแตวนท1พฤษภาคม2554โดยสามารถเลอกจายเงนสมทบได2ทางเลอก

ทางเลอกท 1จายเงนสมทบเดอนละ100บาทไดรบการคมครองเงนทดแทนการขาดรายไดกรณเจบปวย

และทพพลภาพและคาทำศพไมคมครองกรณชราภาพ

ทางเลอกท 2จายเงนสมทบเดอนละ150บาทไดรบการคมครองเพมเตมกรณชราภาพ

สำหรบเงนสมทบทางเลอกท 2 เดอนละ150บาทในระยะแรกรฐบาลอดหนน50บาทผประกนตนจะได

รบสทธประโยชนกรณชราภาพเปนเงนบำเหนจชราภาพทมาจากเงนสมทบรายเดอน โดยสำนกงานประกนสงคมจะกน

เงนสมทบไวเปนเงนออมใหผประกนตน50บาทตอเดอนซงผประกนตนสามารถจายเงนสมทบเพมเตมเพอเปน

เงนออมไดแตไมเกนเดอนละ1,000บาท โดยสทธประโยชนกรณชราภาพทไดรบจะเปนเงนกอนทกองทนจายให

ครงเดยว (บำเหนจ)จากเงนทผประกนตนไดจายสมทบและกนสวนหนงไวเปนเงนออมพรอมผลตอบแทนและจะ

ไดรบเมอผประกนตนอายครบ60ปบรบรณ


แผนผงท3.1โครงสรางหลกประกนรายไดสำหรบผสงอายไทย

หลกประกนรายได สำหรบผสงอาย

ภาครฐ รฐวสาหกจ/ธรกจ/เอกชน ชมชน

สวสดการขาราชการ

กองทนบำเหนจบำนาญขาราชการ

กองทนประกนสงคมกรณชราภาพ

เบยยงชพผสงอาย

กองทนสำรองเลยงชพ

การประกนชวตสำหรบผสงอาย

กองทนสวสดการชมชน


2. การบรการทางสงคม*

*กลธดา เลศพงศวฒนาและวรรณาบญเจอสำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตสนบสนนขอมลโดย

สำนกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสขและกระทรวงแรงงานสำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย กระทรวงการพฒนา

สงคมและความมนคงของมนษยและกรมคมครองสทธและเสรภาพกระทรวงยตธรรม

การบรการทางสงคม เปนการจดบรการโดยภาครฐหรอเอกชน เพอตอบสนองความตองการ

พนฐานของประชาชนทงในดานสขภาพ การศกษา การสงเสรมการมงานทำ ทอยอาศย

ความปลอดภยในชวตและทรพยสน ตลอดจนการบรการสาธารณะและนนทนาการ

การจดบรการทางสงคมสำหรบผสงอายทผานมาสวนใหญดำเนนการโดยภาครฐภายใตพระราชบญญต

ผสงอายแหงชาตพ.ศ.2546ซงกำหนดสทธและประโยชนทผสงอายพงไดรบในดานตางๆอาท การบรการทาง

การแพทยและสาธารณสขทจดไวโดยใหความสะดวกและรวดเรวแกผสงอายเปนกรณพเศษการศกษาศาสนาและ

ขอมลขาวสารทเปนประโยชนแกการดำเนนชวต การประกอบอาชพและฝกอาชพทเหมาะสมการอำนวยความสะดวก

และความปลอดภยโดยตรงแกผสงอายในอาคารสถานท หรอบรการสาธารณะอนๆการจดบรการเพออำนวย

ความสะดวกดานการทองเทยวการจดกจกรรมกฬาและนนทนาการการจดบรการเพออำนวยความสะดวกดาน

พพธภณฑโบราณสถานหอจดหมายเหตแหงชาตการจดกจกรรมดานศาสนาศลปะและวฒนธรรมและบรการดาน

ทอยอาศย เปนตนซงการจดบรการทางสงคมมทงทใหบรการฟรโดยไมเสยคาใชจายจนถงระดบการคดคาบรการ

ทงนขนอยกบลกษณะของกจกรรมกลมเปาหมายผใหและผรบบรการสำหรบในปพ.ศ.2553หนวยงานตางๆไดให

ความสำคญกบการจดบรการทางสงคมสำหรบผสงอายในประเดนทหลากหลายดงน

2.1 ดานสขภาพ ปจจบนนประเทศไทยมแนวโนมการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรเขาสวยผสงอาย และจะมสดสวนเพม

ขนอยางตอเนองอนเปนผลมาจากวทยาการทางการแพทยมความกาวหนาทนสมยสามารถตรวจวนจฉยและบำบด

รกษาไดสารพดโรคมความรทถกตองเกยวกบการปฏบตตนตอโรคภยไขเจบนานาชนดรจกการดแลสขภาพรางกาย

ของตนเองดวยการออกกำลงกายการเลอกรบประทานอาหารทดมประโยชนตอรางกายดงนนการปรบสภาพจตใจให

ยอมรบการเปลยนแปลงดานตางๆจากผอยรอบขาง เชนการใหความรกการดแลเอาใจใสทำใหผสงอายเกด

การยอมรบไดโดยงายและจะทำใหผสงอายเปลยนความคด เหนคณคาในตวเองและใหความสำคญกบการดแล

สขภาพเพมมากขน


กระทรวงสาธารณสขในฐานะหนวยงานหลกทดำเนนงานดานสาธารณสขมเปาหมายในการดแลสขภาพ

ผสงวยภายใตกฎหมายและประกาศกระทรวงสาธารณสข โดยเฉพาะประกาศกระทรวงสาธารณสข เรองการบรการ

ทางการแพทยและสาธารณสขทจดไวโดยใหความสะดวกรวดเรวแกผสงอายเปนกรณพเศษพ.ศ.2548และดำเนนงาน

ภายใตร ฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2550 และแผนผ สงอายแหงชาตฉบบท 2 เพ อ

เตรยมความพรอมสการเปนสงคมผสงอายของประเทศไทยนอกจากนยทธศาสตรการพฒนาสขภาพผสงอายของ

กระทรวงสาธารณสข (ปพ.ศ.2552-2554) ใหความสำคญกบการพฒนาผสงอายโดยมยทธศาสตรทสำคญประกอบ

ดวย 1)การพฒนาระบบบรการสขภาพผสงอาย 2) การสรางและพฒนาศกยภาพกำลงคนดานการดแลสขภาพ

ผสงอาย3)การสรางความเขมแขงและการมสวนรวมของชมชนและภาคเครอขายดานผสงอาย4)การบรหารจดการ

เชงบรณาการสขภาพผสงอาย และ 5) การพฒนาองคความรและการศกษาวจยสขภาพผสงอาย โดยเนนทวา

ประชากรทมอาย 60ปขนไปมการเตรยมความพรอมมการตรวจสขภาพเมอถงวยผสงอาย ไดรบการคดกรองเพอ

การรกษาทสถานบรการสาธารณสขตามขนตอนและมหนวยงานในกระทรวงสาธารณสขทรบผดชอบในเรองของ

ผสงอาย เชนกรมการแพทย โดยสถาบนเวชศาสตรผสงอาย รบผดชอบทางดานวชาการการบำบดรกษาผสงอาย

กรมอนามยโดยสำนกสงเสรมสขภาพดแลในเร องของการสงเสรมสขภาพกายกรมสขภาพจตดแลดานของ

การสงเสรมสขภาพจตกรมพฒนาการแพทยแผนไทยและแพทยทางเลอกสงเสรมสขภาพผสงอายดวยการแพทย

แผนไทยกรมสนบสนนบรการสขภาพสนบสนนการวจยและการบรการสขภาพผสงอายทวประเทศซงการจดบรการ

ดานสขภาพสำหรบผสงอายสามารถแบงออกเปน3รปแบบทสำคญดงน

1. การปองกน และสงเสรมสขภาพ โดยการสนบสนนใหมการจดตงกลม/ชมรมผสงอายในหมบานและ

ฝกอบรมอาสาสมครสาธารณสขกบผสอขาวสาธารณสขประจำหมบาน เพอใหความรในการดแลสขภาพเบองตน

แกผสงอาย การใหบรการในการตรวจคดกรองสขภาพเบองตน ในศนยสาธารณสขมลฐานชมชนผสมผสานกบ

การบรการสขภาพแกประชาชนในชมชน โดยประชาชนในชมชนเอง โดยกระทรวงสาธารณสขจะใหการสนบสนนใน

ดานอปกรณทางการแพทยการสนบสนนโรงพยาบาลของรฐและเอกชนในการใหสขศกษาแกผสงอายนอกจากน

ยงมการจดตงคลนกสงเสรมสขภาพ ในศนยสงเสรมสขภาพเขตตลอดจนการดำเนนโครงการวดสงเสรมสขภาพ

ซงปจจบนมวดทผานเกณฑประเมนเปนวดสงเสรมสขภาพดเดนจำนวน669วดและผานเกณฑประเมนขนพนฐาน

ของวดสงเสรมสขภาพจำนวน2,284วดรวมทงสน2,953วด โดยไดรบความรวมมอรวมใจจากพระผนำฝาย

บรรพชตกรรมการวดผสงอายและประชาชนรอบวดเจาหนาทสาธารณสขในพนทรวมทงองคกรปกครองสวนทองถน

เกดการมสวนรวมในการพฒนาอยางตอเนองทำใหวดเออโอกาสตอการพฒนาคณภาพชวตของผสงอายและการจด

สภาพแวดลอมทเออตอการสงเสรมสขภาพ โดยในป 2554ตงเปาหมายใหมวดสงเสรมสขภาพใน1อำเภอ1วด

สงเสรมสขภาพ


2. การรกษาและฟนฟสขภาพมการสนบสนนใหโรงพยาบาลในจงหวดตางๆเปดคลนกผสงอายขนและให

บรการรกษาพยาบาลแกผสงอาย เปนกรณพเศษในโรงพยาบาลตางๆการดำเนนโครงการHomeHealthCare

เปนการบรการสาธารณสขโดยทมสหวชาชพ และอาสาสมครในการชวยเหลอดแลผสงอายทบาน ตอเนองการดแล

สขภาพจากโรงพยาบาลสบานตลอดจนการฟนฟสขภาพสำหรบผสงอายในชมชนโดยการมสวนรวมของทกภาคสวน

ตวอยาง เชนศนยบรการผสงอายทมภาวะพงพาในชมชนหรอสชช. (ศนยบรการสาธารณสข 48นาควชระอทศ

ซ.เพชรเกษม69 เขตหนองแขม) เปนโครงการความรวมมอระหวางกรงเทพมหานครสำนกงานหลกประกนสขภาพ

แหงชาต คณะแพทยศาสตร ศรราชพยาบาลและจฬาลงกรณมหาวทยาลย เปนการดำเนนโครงการนำรองเพอ

สงเสรมพฒนาบรการดานการฟนฟสขภาพผสงอายซงปวยดวยโรคเรอรงทมภาวะพงพาในชมชนมงเนนการสงเสรม

และปองกนปญหาสขภาพของผสงอายทมภาวะพงพาหรอมความทพพลภาพเบองตนแบบองครวม

สำหรบการใหบรการฟนฟสมรรถภาพผสงอายทมภาวะพงพาในชมชนของศนยประกอบดวยการฟนฟ

สมรรถภาพทางสมองและสขภาพทางกายณศนยบรการผสงอายทมภาวะพงพาหรอทพพลภาพดานการเคลอนไหว

เปนการบรการภาคกลางวนสปดาหละ2ครงๆละ4-5ชวโมงเปนเวลา6สปดาหและการตดตามดแลเยยมบาน

โดยทมสหวชาชพ ประกอบดวย แพทย พยาบาลนกกายภาพบำบดนกสงคมสงเคราะห นกจตวทยา และ

นกกจกรรมบำบดเดอนละ2ครงเปนเวลา6สปดาหหลงจากนนอก6เดอนเปนการตดตามประเมนความจำเปน

ในการเขารบบรการในศนยบรการผสงอายทมภาวะพงพาหรอทพพลภาพดานการเคลอนไหวรวมทงการจดอบรมญาต

และอาสาสมครผสงอายในชมชน เพอเพมภมคมกนดานสขภาวะในชมชนสำหรบการดำเนนงานของศนยประกอบ

ดวย การจำลองท อย อาศย ท มสภาพแวดลอมท เหมาะสมสำหรบผ สงอายท มภาวะพ งพาหรอมปญหาทาง

การเคลอนไหวหองฟนฟทกษะการเคลอนไหวดวยการกายภาพบำบด โดยใชอปกรณตางๆอาท เครองรกษาดวย

กระแสไฟฟากบอลตราซาวนเครองกระตนลดปวดดวยกระแสไฟฟาวงลอบรหารหวไหลราวคขนานเดนเปนตน

3. การดแลระยะยาวสำหรบผสงอาย เปนการจดบรการทจำเปนแกผสงอายทไมสามารถชวยเหลอตนเองใน

การดำเนนชวตประจำวนอนมสาเหตมาจากการเสอมสภาพของรางกายหรอเกดจากภาวะการเจบปวยเรอรงหรอพการ

โดยเนนการดแลดานชวตประจำวนดานทอยอาศยและดานอนๆทจำเปนกบการดำรงชวตของผสงอาย โดยการจด

บรการมทงรปแบบการจดบรการบนพนฐานของการดแลผสงอายในครอบครว (HomeCare)การจดบรการดแล

ผสงอายในสถาบนประเภทตางๆ (InstitutionalCare)การจดบรการดแลผสงอายในชมชนและการจดบรการดแล

ผสงอายในสถานการณพเศษ (วรเวศมสวรรณระดาและคณะ.2552)1ซงการจดบรการในสถาบนสวนใหญเปน

1 “รายงานวจยฉบบสมบรณโครงการการเงนการคลงสำหรบการดแลระยะยาวของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร”. มลนธ

สถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทยสนบสนนโดยสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางสรางสขภาพ.2552.


การใหบรการของภาคเอกชนในรปแบบการบรการในโรงพยาบาลสถานบรบาลผสงอาย (สถานพยาบาลผสงอาย)

และการจดสงผดแลไปใหบรการถงทพกสำหรบผอาย โดยโรงพยาบาลทใหบรการดแลระยะยาวสำหรบผสงอายใน

ปจจบน เชน โรงพยาบาลโกลเดนเยยสเนอรสซงโฮมโรงพยาบาลกลวยนำไทย2 โรงพยาบาลนวศร เนอรสซงโฮม

เปนตนมการใหบรการทพกและบคลากรดแลมทงแพทยพยาบาลและเจาหนาทแตไมไดใหบรการรกษาพยาบาล

หากเจบปวยจะสงไปรกษาแผนกอนและรบเปนผปวยในสวนสถานบรบาลผสงอาย เปนสถานทรบดแลผสงอายทม

ลกษณะการดแลในระดบสงสด ใหบรการตลอด24ชวโมง ใหบรการชวยเหลอกจวตรประจำวนการเคลอนไหว

การดแลทางดานจตสงคมและการดแลสวนบคคลการสนบสนนทางการแพทยบรการทงหองพกและอาหารนอกจากน

ยงใหบรการจดสงผดแลไปใหบรการถงทพก ใน3รปแบบไดแกแบบอยประจำและคางคนดวยทบานแบบเชาไป

เยนกลบ และแบบดแลเฉพาะในเวลากลางคน อยางไรกตามเมอพจารณาจำนวนของสถานบรการดแลผสงอาย

ระยะยาวจากผลการสำรวจตามรายงานการวจยของศรพนธ สาสตยและคณะ (2552)พบวา ประเทศไทยม

สถานบรการดแลผสงอายระยะยาวจำนวนทงสน138แหงพบมากทสดในเขตกรงเทพมหานคร68แหง (รอยละ

49.28)รองลงมาคอภาคกลางจำนวน42แหง(รอยละ30.43)ภาคตะวนออกเฉยงเหนอจำนวน13แหง(รอยละ

9.42)ภาคเหนอจำนวน10แหง(รอยละ7.25)และภาคใตจำนวน5แหง(รอยละ3.66)และเมอแบงประเภทของ

สถานบรการพบวามสถานบรบาลมากทสด60แหง(รอยละ43.48)รองลงมาคอสถานสงเคราะหคนชราสถานดแล

ระยะยาวในโรงพยาบาลสถานทใหการชวยเหลอในการดำรงชวตและสถานดแลผปวยระยะสดทาย(ศรพนธสาสตย

และคณะ,2552)2

สำหรบศนยบรบาลระยะยาวสำหรบผสงอายทดำเนนการโดยภาครฐ ไดจดตงขนเปนแหงแรกในป 2552

ณ โรงพยาบาลประสาทจงหวดเชยงใหม เพอใหบรการดแลผสงอายและผปวยทตองการพกฟนตลอดจนไดรบ

การฟนฟสมรรถภาพอยางถกตอง เหมาะสม เปนการแบงเบาภาระในการดแลผปวยของญาต ชวยฝกทกษะเสรมสราง

ประสบการณในการดแลผปวยเรอรง โดยทมบคลากรทางการแพทยทมความเชยวชาญเฉพาะทาง แบงประเภทผรบ

บรการออกเปนกลมท1ผสงอายทชวยเหลอตวเองไดและชวยเหลอตนเองไมไดกลมท2ผปวยโรคเรอรงมอาการ

คงท เชนผปวยอมพฤกษอมพาตทอยในระหวางการฟนฟสมรรถภาพแตตองไมปวยเปนโรคตดตอทมอาการรนแรง

และแพรกระจายเชอหรอเสยงตดเชอไดงาย โดยอตราคาบรการจะขนอยกบระดบการชวยเหลอตนเองไดของผรบ

บรการและประเภทของหองพกสามารถรองรบผปวยไดทงหมด20 เตยงผปวยสามารถใชบรการไดทงในลกษณะ

คางคนและไปกลบ

2อางถงใน“รายงานวจยฉบบสมบรณโครงการวจยระบบการดแลระยะยาวเพอเสรมสรางความมนคงเพอผสงวย”คณะเศรษฐศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลยและกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย.2553.


นอกจากนการจดบรการดแลระยะยาวสำหรบผสงอายโดยครอบครวและชมชน ไดมการดำเนนโครงการ

พฒนารปแบบบรการสขภาพและสวสดการสงคมเชงบรณาการโดยชมชนสำหรบผสงอายในประเทศไทย ในพนท

นำรอง4จงหวดไดแกจงหวดเชยงรายขอนแกนนนทบรและสราษฎธาน เพอเปนตนแบบในการดแลผสงอายท

สอดคลองกบความตองการและบรบทของชมชนรวมทงการดำเนนงานตำบลตนแบบดานการดแลสขภาพผสงอาย

ระยะยาว เพอเปนกลไกสำคญในการดแลผสงอายท เปนความรบผดชอบรวมกนของสงคม โดยเฉพาะองคกร

ปกครองสวนทองถนและภาคประชาชน ในปพ.ศ. 2553มตำบลตนแบบดานการดแลสขภาพผสงอายระยะยาว

จำนวน42ตำบลในพนท 35จงหวดและกรมอนามยมเปาหมายในการสงเสรมสนบสนนอยางตอเนอง เพอใหม

การดำเนนงานตำบลตนแบบครอบคลมทกจงหวดทวประเทศ(1จงหวด1ตำบลตนแบบ)ภายในปพ.ศ.2555โดย

ตำบลทจะผานเกณฑเพอเปนตำบลตนแบบนนตองประกอบดวย1.มชมรมผสงอายผานเกณฑชมรมผสงอาย

คณภาพ2.มอาสาสมครดแลผสงอายในชมชน3.มบรการการดแลสขภาพผสงอายทบานทมคณภาพ (Home

HealthCare) โดยบคลากรสาธารณสขและ4.มระบบการดแลผสงอายทดแลตนเองไดบางและผสงอายทพง

ตนเองไมไดเลยทงนเพอใหชมชนเปนฐานดำเนนงานทสำคญ เพอรองรบการเปนสงคมผสงอายทกำลงเกดขนใน

อนาคต

อนงกระทรวงสาธารณสขไดเลงเหนความสำคญของคณภาพชวตของผสงอายจงไดออกประกาศกระทรวง

สาธารณสข เรองกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ (ฉบบท 6 )ประกาศณวนท 12พฤศจกายนพ.ศ.2552ลงใน

ราชกจจานเบกษาเลมท127ตอนพเศษ6งวนท14มกราคม2553หนา40เพอกำหนดใหกจการทใหบรการดแล

ผสงอายทบาน เปนกจการทตองควบคมตามพระราชบญญตการสาธารณสขพ.ศ.2535โดยคาดหวงวาจะเปนมาตรการ

ทางกฎหมายทจะใชในการควบคมกำกบการดำเนนการของผประกอบการกจการใหบรการดแลผสงอายท บาน

ซงมแนวทางสำหรบองคกรปกครองทองถนนำไปประกาศใชเพอควบคมกำกบกจการดงกลาว ตลอดจนผใหบรการ

ดแลผสงอายอยางมมาตรฐาน

อยางไรกตาม เมอพจารณาดานการใชบรการสขภาพของกลมผสงอาย จากการศกษาวจยเกยวกบผลสมฤทธ

การใชบรการสขภาพในกลมผสงอายและผลกระทบตอคาใชจายสขภาพของภาครฐ ในชวงปพ.ศ.2554-2564 โดย

นายแพทยถาวรสกลพานชยและคณะ3พบวาในปพ.ศ.2553การใชบรการดานสขภาพในกลมผสงอายโดยเฉพาะ

3รายงานวจยฉบบสมบรณเรอง “ผลสมฤทธการใชบรการสขภาพในกลมผสงอาย และผลกระทบตอคาใชจายสขภาพของภาครฐ

ในชวงปพ.ศ.2554-2564.มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทยสนบสนนโดยสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ.

2554.


ระบบบรการปฐมภมในผสงอายมแนวโนมดขนผสงอายสามารถเขาถงบรการสงเสรมสขภาพปองกนโรคและบรการ

รกษาพยาบาลไดมากขน รวมทงผสงอายมความตองการระบบบรการฟนฟสภาพและการดแลระยะยาวมากขน

รายละเอยดดงน

1) ผสงอายเขาถงบรการสงเสรมสขภาพและบรการรกษาพยาบาลมากขน โดยไมพบความแตกตางใน

การเขาถงบรการสขภาพ ระหวางผสงอายและประชากรกลมอายอน แตความครอบคลมของบรการสขภาพยงตำอย

โดยผสงอายเขาถงบรการสงเสรมสขภาพมากกวาประชากรวยหนมสาวและวยกลางคน เมอดจากอตราการการใช

บรการตรวจรางกายประจำปซงดำเนนการโดยสำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตซงเปนอตราทสงกวาอตราการ

ใชบรการประชากรวยแรงงาน (15-59ป) เลกนอย โดยผสงอายไดรบการตรวจรางกายประจำปรอยละ25ของ

ผสงอายทงหมด (แผนภมท 3. 1)นอกจากนยงมการใชสทธของผสงอายทมสทธสวสดการขาราชการในการตรวจ

รางกายประจำปแตยงไมสามารถจำแนกตามกลมอายได รวมทงการตรวจในสถานพยาบาลทงภาครฐและเอกชนใน

กรณอนทำใหคนพบผปวยโรคเรอรงรายใหมไดอกทางหนง แตโดยรวมความครอบคลมการคดกรองโรคเรอรง เชน

โรคเบาหวานความดนโลหตสงตงแตยงไมมอาการและอาการแสดงยงตำอยแสดงใหเหนวาผสงอายจำนวนมาก

ยงคงมความเสยงในการเจบปวยจากโรคเรอรงและโรคแทรกซอน

สำหรบบรการรกษาพยาบาล ผสงอายมอตราการใชบรการทงผปวยนอกและผปวยในสงกวาประชากร

กลมอนๆ โดยมอตราการใชบรการผปวยนอก 6.2ครงตอคนตอป ในขณะทอตราการใชบรการผปวยนอกกลม

วยแรงงานอยท2.8ครงตอคนตอปสวนอตราการใชบรการผปวยในของผสงอายอยท0.23ครงตอคนตอปสงเปน

สามเทาของอตราการใชบรการผปวยในสำหรบกลมวยแรงงาน

แผนภมท3.1การใชบรการสขภาพของผสงอายเทยบกบประชากรกลมอน

รอยละผไดรบการตรวจรางกายประจำป

อตราการใชบรการผปวยนอก

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

15-60ป

ครงต

อคนต

อป

60+ป0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

ครงต

อคนต

อป

0-14ป 15-59ป 0-14ป

อตราการใชบรการผปวยใน

0.0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

15-59ป 60+ป60+ป

ครงต

อคนต

อป

ทมา : ฐานขอมลผปวยนอกปงบประมาณ 2553 ของสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ กองทนประกนสงคม และ กองทน

หลกประกนสขภาพแหงชาต

20001500 15001000 1000500 5000 0

ทมา : ฐานขอมลผปวยนอกปงบประมาณ 2553 ของสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ กองทนประกนสงคม และกองทน



2) ผสงอายมอตราการใชบรการรกษาพยาบาลสงขนกวาปงบประมาณกอน โดยมความแตกตางทงการใช

บรการในแตละชวงอาย 60-80 ป ประเภทสทธหลกประกนสขภาพ และพนท โดยอตราการใชบรการแบบผปวยนอก

เพมขนอยางชดเจนในกลมผสงอายเมอเปรยบกบสถานการณในปงบประมาณ2552แตอตราการใชบรการของผปวย

ในกลมผสงอายใกลเคยงกบปงบประมาณกอน เมอพจารณาในระดบกลมอายพบวาอตราการใชบรการผปวยใน

สงท สดในกลมอาย 70-79 ป ท งโรคเฉยบพลน โรคเร อรง โรคจากความเส อมและอบตเหต แตแนวโนมใน

การเปลยนแปลงอตราการใชบรการผปวยในแตกตางกนไปในแตละกลมโรค(แผนภมท3.2)

แผนภมท3.2จำนวนและบรการผปวยในจำแนกตามกลมอาย

2000 1500 1000 500 0

ครงตอ100,000ประชากร

0 500 1000 1500 2000


60-69

70-79

80+

2553 2552 2551ชาย

2553 2552 2551หญง

2000

60-69

70-79

80+

ปอดอกเสบ ระบบทางเดนปสสาวะและกรวยไตตดเชอ

2553 2552 2551ชาย

2553 2552 2551หญง

ครงตอ100,000ประชากร ครงตอ100,000ประชากร

12000100008000 6000 4000 2000 0 0 20004000600080001000012000รายตอ100,000ประชากร รายตอ100,000ประชากร

60-69

70-79

80+

2553 2552 2551ชาย

2553 2552 2551หญง

เบาหวาน

12000100008000 6000 4000 2000 0 0 20004000 600080001000012000

60-69

70-79

80+

60-69

70-79

80+

2553 2552 2551ชาย

2553 2552 2551หญง

ความดนโลหตสง

12000100008000 6000 40002000 0 0 20004000600080001000012000รายตอ100,000ประชากร รายตอ100,000ประชากร

12000100008000 60004000 2000 0 0 20004000 6000800010000 12000รายตอ100,000ประชากร รายตอ100,000ประชากร

2553 2552 2551ชาย

2553 2552 2551หญง

กลามเนอหวใจขาดเลอด

2553 2552 2551ชาย

2553 2552 2551หญง

เสนเลอดสมองตบหรอแตก

60-69

70-79

80+




สำหรบการใชบรการในกลมโรคเฉยบพลนพบวา อตราการนอนโรงพยาบาลของโรคปอดอกเสบลดลง แต

โรคระบบทางเดนปสสาวะเพมขน สวนกลมโรคเรอรงพบวาจำนวนผปวยดวยโรคเบาหวานรวมทงภาวะแทรกซอน

โรคความดนโลหตสง โรคเสนเลอดสมองตบหรอแตกเพมขนแตโรคหวใจขาดเลอดลดลงเลกนอยอตราการรกษา

โรคตอกระจกและกระดกสะโพกหกกเพมขนเชนเดยวกนในปงบประมาณ2553(แผนภมท3.3)

แผนภมท3.3การใชบรการผาตดจำแนกตามสทธหลกประกนสขภาพ

05

10152025303540

ครงต

อ10

0,00

0สม

าชกก

องทน

60-69 70-79 80+

อตราการถกตดขาระดบใตตะโพกลงมา ในกลมผทเปนโรคเบาหวาน

CSMBS SSS USC

60-69 70-79 80+0

5001000150020002500

3000

ครงต

อ10

0,00

0สม

าชกก

องทน

อตราการผาตดตอกระจก

CSMBS SSS USC

60-69 70-79 80+

จำนวนผปวยกระดกสะโพกหก

CSMBS SSS USC

0200

400

600

80010001200

ครงต

อ10

0,00

0สม

าชกก

องทน

60-69 70-79 80+

รอยละผปวยกระดกสะโพกหกทไดรบการผาตด

CSMBS SSS USC

0%

20%

40%

60%

80%

100%

จากการวเคราะหขอมลการใชบรการพบวามความแตกตางระหวางพนทในการใชบรการและผปวยในแตละ

กลมโรคโดยพบวาผสงอายในภาคเหนอจะมอตราการนอนโรงพยาบาลในกลมโรคปอดทงโรคเรอรงและโรคเฉยบพลน

นอกจากนยงมการนอนโรงพยาบาลจากการตดเชอทางเดนปสสาวะสงทสดดวยสวนภาคกลางจะมการรกษาตวแบบ

ผปวยในโรคเบาหวานความดนโลหตสง และโรคหวใจมากสวนกรงเทพมหานครพบอตราการนอนโรงพยาบาล

จากโรคตางๆนอยกวาภาคอนทงนอาจเนองมาจากขอจำกดและความเปนจรง เนองจากอตราการนอนโรงพยาบาล

ทตำอาจเกดจากการเขาไมถงบรการหรอไปใชบรการในโรงพยาบาลเอกชนทไมไดมขอมลปรากฏอยในขอมลทใช

วเคราะหความแตกตางดงกลาวสะทอนใหเหนความตองการดานบรการสขภาพทแตกตางกนในแตละพนท และ

ขนกบจำนวนและขดความสามารถของสถานพยาบาลในพนทดวย(ตารางท3.2)


ตารางท3.2จำนวนการนอนโรงพยาบาลผมสทธหลกประกนสขภาพถวนหนาจำแนกตามกลมโรคและพนทระดบ

ภาค เหนอ กลาง ตะวนออกเฉยงเหนอ ใต กทม

กลมโรคเรอรง ครงตอ100,000ประชากร

ลมชก 59 37 38 35 28

หอบหดและปอดอดกนเรอรง 1,844 1,118 998 1,887 424

เบาหวาน 370 526 514 310 266

ความดนโลหตสง 206 290 205 311 85

หวใจวาย 516 603 359 584 363

หวใจขาดเลอดชวคราว 200 270 153 230 151

กลมโรคเฉยบพลน ครงตอ100,000ประชากร

อจจาระรวง 32 29 23 38 10

หคอจมก 46 76 61 77 21

ฟนเหงอก 24 18 36 14 9

เลอดออกในทางเดนอาหาร 123 121 108 56 74

ตดเชอทางเดนปสสาวะไต 638 585 530 421 334

ปอดอกเสบ 369 346 423 359 184

ทมา :คำนวณจากฐานขอมลการใหบรการรายครงของสำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

สำหรบการใหบรการตามสทธหลกประกนสขภาพพบวามความแตกตางของการใชบรการผปวยใน โดย

เฉพาะกลมผสงอายทอายมากกวา 80ปพบวาผมสทธสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการมอตราการใชบรการแบบ

ผปวยในสงกวาผมสทธหลกประกนสขภาพถวนหนา ในขณะทอตราการใชบรการดงกลาวในกลมผสงอาย 60-69ป

แมวาจะมความแตกตางกนแตอยในระดบใกลเคยงกนแสดงใหเหนวานาจะมปจจยอนนอกเหนอจากความแตกตาง

ระหวางสทธประโยชนของหลกประกนสขภาพ เชนความลำบากในการเดนทางของผสงอายทมอายมากขน เจตคตท

ไมคดวาจำเปนตองรบบรการหรอการรกษาเกนความจำเปนเปนตน

3) ผลสมฤทธของระบบบรการปฐมภมในผสงอายมแนวโนมดขน แมวาระบบขอมลผปวยนอกยงไม

ละเอยดเพยงพอทจะใชในการประเมนผลสมฤทธของระบบบรการปฐมภมได แตมงานวจยในตางประเทศทใช

การวเคราะหขอมลผมารบบรการรกษาแบบผปวยในตามกลมโรคทจดไดวาเปน “การนอนโรงพยาบาลในกลมโรคท

ไมจำเปนตองรกษาแบบผปวยใน” เมอใชดชนดงกลาวมาวเคราะหขอมลผปวยในตงแตปงบประมาณ2551-2553


พบวา “การนอนโรงพยาบาลในกลมโรคทไมจำเปนตองรกษาแบบผปวยใน”มแนวโนมลดลงทงกรณโรคเฉยบพลน4

และโรคเรอรง5 อยางไรกตาม เมอพจารณาในรายละเอยดจำแนกเปนรายกลมอาย (แผนภมท 3.4) จะพบวา

“การนอนโรงพยาบาลในกลมโรคทไมจำเปนตองรกษาแบบผปวยใน”ลดลงชดเจน เฉพาะในกลมผสงอาย60-69ป

แตผสงอายกลมทมอายมากกวา70ปยงคงมอตราการใชบรการผปวยในตอแสนประชากรสงขนอยางตอเนองแสดง

ใหเหนถงความตองการบรการปฐมภม รวมทงระบบสงตอทครอบคลมและมประสทธภาพมากขนในกลมผสงอาย

กลมน

แผนภมท3.4อตราการการนอนโรงพยาบาลใน“กลมโรคทไมจำเปนตองรกษาแบบผปวยใน”

ทมา :คำนวณจากฐานขอมลการใหบรการรายครงของกรมบญชกลางสำนกงานประกนสงคมและสำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

4กลมโรคทไมควรตองรกษาแบบผปวยในถาไดรบบรการปฐมภมทเหมาะสมกรณโรคเฉยบพลน ไดแกกลมโรคหคอจมก เหงอก

และฟนปอดอกเสบอจจาระรวงเลอดออกในทางเดนอาหารระบบทางเดนปสสาวะและกรวยไตอกเสบ5กลมโรคทไมควรตองรกษาแบบผปวยในถาไดรบบรการปฐมภมทเหมาะสมกรณโรคเรอรงไดแกกลมโรคหอบหดปอดอดกนเรอรง

เบาหวานความดนโลหตสงหวใจวายกลามเนอหวใจขาดเลอดชวคราว(Angina)

2551 2552 2553

5,324

3,748

1,576


4)ผสงอายมความตองการระบบบรการฟนฟสภาพและการดแลระยะยาวมากขนแมวาปจจบนยงไมม

ขอมลแสดงความตองการบรการฟนฟสภาพและการดแลระยะยาวในผสงอายโดยตรงแตจากการวเคราะหขอมล

การรกษาพยาบาลแบบผปวยในนนแสดงโดยออมใหเหนความตองการบรการดงกลาวโดยดจากจำนวนผทตองนอน

โรงพยาบาลนานเกน2เดอนขนไป(แผนภมท3.5)ซงเปนผสงอายในสดสวนทสงขนถงเกอบรอยละ40

รวม โรคเรอรง โรคเฉยบพลน


แผนภมท3.5ระยะเวลานอนโรงพยาบาลในกลมผสงอาย



1เดอน 2-5เดอน 6+เดอน0%

20%

40%

60%

80%

100%<60ป 60+ป

5) คาใชจายในการบรการสขภาพในกลมผสงอายของกองทนหลกประกนสขภาพภาครฐในป 2565 จะม

สดสวนเพมขนเปนรอยละ 1.1 ของ GDP จาก รอยละ 0.64 ในป 2553จากการคาดการคาใชจายดานสขภาพใน

ป 2565ถาระบบบรการสขภาพยงมการดำเนนการในการตงรบและแยกสวนในลกษณะปจจบน เมอเปรยบเทยบ

คาใชจายในแบบจำลองนกบการคาดการณผลผลตมวลรวม (GrossDomesticProduct:GDP)ของประเทศไทย

พบวาสดสวนคาใชจายดานบรการสขภาพภายใตการดแล 3กองทนตอGDP เพมจากรอยละ2.2ของGDPใน

พ.ศ.2553 เปนรอยละ2.8ของGDPในพ.ศ.2565ทงนภาระคาใชจายบรการสขภาพกลมผสงอายเพมจากรอยละ

0.64ในพ.ศ.2553ของGDPเปนรอยละ1.1ของGDPในพ.ศ.2565โดยประมาณการวาคาใชจายของผสงอาย

ตอGDPอาจเปลยนแปลงจากทคาดการณอยในชวงรอยละ0.8-1.5ของGDPขนกบการเขาถงบรการเพมขน

แนวทางลดคาใชจายสขภาพตอหนวยและการเปลยนแปลงสถานทางสขภาพของประชาชน โดยปจจยหลกมาจาก

การเพมอตราการใชบรการอตราคาบรการและคายาโดยโครงสรางประชากรทเขาสภาวะผสงอายมผลอยบางแตไม

มากนก


แผนภมท3.6ประมาณการคาใชจายสขภาพของ3สถานการณและคาใชจายประมาณการ

2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 25650

100,000

200,000

300,000

400,000

500,000

600,000

700,000

800,000Que SC1 SC2 SC3

คาใชจายทสงขนนเกดจากปจจยรวมทสำคญ2ปจจยคอคาใชจายทางสขภาพทสงขนตามอายและคาใชจาย

ดานสขภาพกอนการเสยชวต(Endof life) โดยคาใชจายดานสขภาพของคนตลอดชวงอายขยจะกระจกตวอยทระยะ

เวลากอนเสยชวต โดยไมเกยวกบวาจะเสยชวตเมออายเทาใดซงไมขนกบอายผสงอายมอตราตายเฉพาะชวงอาย

(Age-specificmortality rate)สงกวากลมอายอนจงมการใชคาใชจายดานสขภาพกอนการเสยชวตมากกวากลม

อายอน เปนสาเหตหลกททำใหคาใชจายดานบรการสขภาพทสงขนในกลมผสงอาย โดยแบบจำลองทมการนำเอา

ปจจยดงกลาวเขามาแลวพบวาการคาดการณคาใชจายจะลดลงประมาณรอยละ0.5ของGDPตอป (Bolnick,

2004,p.8)

การมอายขยเฉลยยนยาวขนนนไมไดเปนปจจยสำคญใหเกดคาใชจายดานสขภาพสงขนโดยอตราการเพมขน

ของผสงอายกบคาใชจายสขภาพในประเทศกลมOECDและสหรฐอเมรกาไมมความสมพนธกนอยางมนยสำคญ

ทางสถต(Bolnick,2004)โดยเมอวเคราะหลกลงไปพบวาปจจยผลกดนตนทนทสำคญกลบเปนการเปลยนแปลง

ทางเทคโนโลยและการเปลยนแปลงของรายได(Jacobzone,2002)ทำใหในแตละกลมอายคาใชจายสขภาพของกลม

ทเสยชวตตางจากกลมทยงมชวตรอดหลายเทา เนองจากการใชยาและบรการทางการแพทยทมเทคโนโลยสงและแพง

ถกใชในกลมผปวยกอนเสยชวตเปนหลกถาอายคาดหมายเฉลยเพมขนในลกษณะMorbiditycompressionจาก

การทอตราการเจบปวยและอตราตายในแตละกลมอายลดลงคารกษาพยาบาลในแตละกลมอายมแนวโนมจะลดลง

ได ในทำนองกลบกนถาอายคาดหมายเฉลยเพมขนในลกษณะMorbidityexpansionนนคออตราการเจบปวย

และอตราตายในแตละกลมอายเพมขนทำใหคาใชจายทางสขภาพเพมสงขน


อยางไรกตาม ในอนาคตเมอมขอมลคาใชจายกอนเสยชวตครบถวนทงผปวยนอกและผปวยในจะทำให

การพฒนาแบบจำลองการคลงสขภาพแบบActuarialModelทใชระยะตอไปจำเปนตองนำปจจยเรองจำนวน

ผเสยชวตและคาใชจายกอนเสยชวตเขามาในแบบจำลองจะทำใหการคาดการณใกลเคยงความเปนจรงมากยงขน

2.2 ดานการศกษา การจดบรการดานการศกษาและฝกอบรมสำหรบผสงอายในระยะเวลาทผานมาหนวยงานตางๆทงภาครฐ

และภาคเอกชนไดใหความสำคญและพฒนาไปสรปแบบทหลากหลายทงการศกษาในระบบการศกษานอกระบบและ

การศกษาตามอธยาศยสงผลใหผสงอายสามารถเขาถงบรการดานการศกษาและการฝกอบรมทสอดคลองกบ

ความตองการของผสงอายในแตละพนทไดอยางกวางขวางมากขน โดยในปพ.ศ.2553กระทรวงศกษาธการได

ใหบรการการศกษาในรปแบบตางๆกบผสงอายจำนวนทงสนประมาณ519,432คนรายละเอยดดงน

1) การศกษาขนพนฐาน เปนการจดการศกษากอนระดบอดมศกษาแบงออกเปน3ระดบ ไดแก ระดบ

กอนประถมศกษา ระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษาสำหรบในปพ.ศ.2553มผ สงอายสนใจเขารบ

การศกษาข นพ นฐานจำนวนทงส น 2,397 คน แบงเปนการศกษาระดบประถมศกษาจำนวน 976 คน ระดบ

มธยมศกษาตอนตนจำนวน824คนและระดบมธยมศกษาตอนปลายจำนวน597คน

2) การศกษาระดบอดมศกษา เปนการศกษาหลงจากจบระดบมธยมศกษาตอนปลายซงไดแกหลกสตร

อนปรญญาประกาศนยบตรวชาชพชนสง(ปวส.)ประกาศนยบตรนาฏศลปชนสงระดบปรญญาตรปรญญาโทและ

ปรญญาเอกปจจบนเปดโอกาสใหผสงอายสามารถเลอกรบบรการทางการศกษาในระดบอดมศกษาในสถาบนตางๆท

กระจายอยทวทกภมภาคของประเทศสำหรบในปพ.ศ.2553มผสงอายเขารบการศกษาจำนวนทงสน2,673คน

เปนการศกษาระดบประกาศนยบตรบณฑตจำนวน30คน ระดบปรญญาตร 2,052คนปรญญาโท 414คน

ปรญญาเอก196คนและวฒทหนวยงานผลตเพอใชเฉพาะตำแหนงจำนวน11คน

3) การศกษาตอเน อง เปนการจดการศกษาเพ อเสรมสรางความร ความเขาใจและพฒนาทกษะเพ อ

การประกอบอาชพและการพฒนาคณภาพชวตมลกษณะเปนหลกสตรระยะสนซงปจจบนมหนวยงานทใหบรการ

จดการศกษาตอเน องกบกลมผ สงอาย เชน สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา สำนกงานคณะกรรมการ

การอาชวศกษาสำนกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย สำนกงานคณะกรรมการสงเสรม

การศกษาเอกชนและหนวยงานอนๆทงภาครฐและภาคเอกชน โดยหลกสตรทเปดสอนจะมความหลากหลายและ

เปดกวางเพอใหผสงอายสามารถเลอกรบบรการไดตามความสนใจและความเหมาะสมมทงรปแบบทตองเสยคาใชจาย

และหลกสตรทเปดใหบรการฟรสำหรบผสงอาย สำหรบในป 2553มผสงอายทผานการอบรมหลกสตรระยะสน

ประกอบดวย


- การสงเสรมการประกอบอาชพ เชนชางยนตชางเชอมชางแอรการประกอบอาหารทำขนมตดเยบ

เสอผา เสรมสวยการแปรรปอาหารการปลกผกปลอดสารพษศลปะประดษฐการจกสานการทำของ

ชำรวยในโอกาสตางๆเปนตน

- การสงเสรมสขภาพ เชนการดแลรกษาสขภาพการออกกำลงกาย โยคะอาหารและโภชนาการสำหรบ

ผสงอายการนวดแผนไทยการทำสมนไพรเพอรกษาโรคการฝกสมาธการอบรมใหความรเกยวกบ

การปองกนโรคทเกดกบผสงอายและการดแลผสงอาย

- นนทนาการและอนๆ เชนดนตรไทยดนตรสากลการรองเพลงลลาศวายนำ โหราศาสตรการด

พระเครองการปลกตนไมเปนตน

4) การศกษาตามอธยาศยเปนการศกษาทใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเองตามความสนใจศกยภาพความพรอม

และโอกาสซงปจจบนหนวยงานตางๆทงภาครฐภาคเอกชนและชมชนตางใหความสำคญในการสงเสรมใหคน

ในชมชนไดเกดการเรยนรตามอธยาศยอยางมคณภาพ โดยการจดเตรยมความพรอมในดานตางๆทเออประโยชน

ตอการเรยนรและเพอใหกลมเปาหมายทเปนผสงอายสามารถเขาถงองคความรทเปนประโยชนไดอยางแทจรงซงจะ

สงผลใหผสงอายไดเกดความสนใจ เปนการสรางแรงจงใจใหกบผสงอายในการทจะแสวงหาความรดวยตนเองอยาง

ตอเนองและสามารถนำไปใชประโยชนในการดำเนนชวตไดการเรยนรทจดเปนการศกษาตามอธยาศยมดงน

4.1)การเรยนรจากเครอขายในชมชน เปนการเรยนรทเกดขนภายในชมชนจากหนวยตางๆทเปนแหลงใน

การใหความร เชนศนยการเรยนรทมอยในชมชนหนวยงานดานการศกษาหนวยงานดานสาธารณสขหนวยงาน

ดานเกษตรทอานหนงสอพมพประจำหมบานหองสมดแหลงเรยนรในชมชนทมอยตามธรรมชาตเชนสวนสมนไพร

อทยานตางๆศาสนสถานตลอดจนครอบครว ซงจะมการถายทอดความรในรปแบบของการศกษาตามอธยาศย

จากบรรพบรษสลกหลานซงจะมการเรยนรทคอยเปนคอยไปตามธรรมชาตฯลฯ

สำหรบการเรยนรทเกดจากภมปญญาชาวบานทอยในชมชนนบเปนการเรยนรตามอธยาศยทเกดขนใน

ชมชนภมปญญาชาวบานถอวาเปนบคคลทมความรและประสบการณมการสะสม เรยนร สบสานสบทอดอยาง

ตอเนองจากอดตมาจนถงปจจบนซงองคความรทมอยจะมความสอดคลองกบวถชวตดงเดมของชาวบานนบเปน

สงทควรคาแกการอนรกษ ในการเรยนรในลกษณะนบทบาทของผสงอายจะมทงบทบาทของผทสนใจในการเขารบ

การเรยนร และในบางแหงกจะทำหนาทในการเปนผใหความรคอ เปนภมปญญาชาวบานเองสำนกงานเลขาธการ

สภาการศกษาไดดำเนนการจดทำทำเนยบภมปญญาและการยกยองเชดชเกยรตภมปญญาไทยซงมทงหมด9ดาน

คอดานเกษตรกรรมดานอตสาหกรรมและหตถกรรมดานการแพทยแผนไทยดานการจดการทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมดานกองทนและธรกจชมชนดานศลปกรรมดานภาษาและวรรณกรรมดานปรชญาศาสนาและ


ประเพณ และดานโภชนาการ ซงภมปญญาดงกลาว สามารถถายทอดความรใหแกประชาชนทวไปไดสงถงปละ

300,000คนนบเปนการทำประโยชนใหกบสงคมและชมชนเปนอยางยง

4.2) การเรยนรจากเทคโนโลย เปนการเรยนรท เกดจากการพฒนาองคความรและจดใหมการสอสาร

องคความรเหลานนผานสอและเทคโนโลยตางๆทกลมเปาหมายสามารถเขาถงไดในแตละชมชนการดำเนนงานเปน

ลกษณะของการโปรยหวานทเปนประโยชนสำหรบผสงอาย การผลตรายการ การเตรยมความพรอมของกลม

เปาหมายซงจะมตงแตความพรอมในดานการสอสารคอการอานออกเขยนไดความสามารถในการสบคนขอมล

และการแสวงหาความรดวยตนเองความพรอมในดานอปกรณทใชในการสอสารหรอการสงผานความร เหลาน

ลวนเปนปจจยทมความสำคญในการทจะทำใหผสงอายเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ สามารถนำองคความรทได

รบไปใชประโยชนในการดำรงชวตโดยมคณภาพชวตทดและลดการเปนภาระของผทเกยวของใหนอยลง

ปจจบนเทคโนโลยมความเจรญกาวหนาการสงผานองคความรตางๆสามารถทำไดอยางกวางขวางโดยเฉพาะ

การสงผานความรทางระบบอนเตอรเนตซงมหนวยงานและบคคลทำหนาทในการเผยแพรความรทหลากหลาย

ผสนใจสามารถเลอกรบบรการตองมความพรอมในดานการแสดวงหาความรความพรอมทง 2ดานดงกลาว ไดม

หนวยงานทเกยวของใหความชวยเหลอและดแล เชน ในดานการเตรยมความพรอมของผสงอายมการจดการศกษา

ตอเนองการฝกอบรมในดานคอมพวเตอรเพอใหผสงอายมพนฐานความรเบองตนเกยวกบวธการคนหาความร โดย

ใชคอมพวเตอรมหนวยงานในสงกดกระทรวงศกษาธการ กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารองคกร

ปกครองสวนทองถนและหนวยงานยงมการจดคอมพวเตอรไวใหบรการเพอการสบคนขอมลตางๆ

สำหรบการใชคอมพวเตอรในการแสวงหาความรดวยตนเอง อาจมความเหมาะสมเฉพาะกลมทมพนฐาน

ความรและมความพรอมเทานนสวนผสงอายทอยหางไกลยงมความจำเปนทตองเตรยมความพรอมในการสอสาร

ความรผานสออนๆ เชนสอวทยและโทรทศน โดยเฉพาะสอวทย เนองจากเปนสอทสามารถเขาถงกลมผสงอายใน

ชนบททอยหางไกลไดเปนอยางดหนวยงานทมสวนรวมในการพฒนารายการทมความเหมาะสมสำหรบกลมเปาหมาย

ทเปนผสงอาย คอกรมประชาสมพนธ สำนกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย โดย

ศนยเทคโนโลยทางการศกษาสถานวทยของมหาวทยาลยตางๆนอกจากนในแตละชมชนยงมการเผยแพรความรท

เปนประโยชนสำหรบกลมผสงอายผานทางหอกระจายขาวทมอยในชมชนดวยโดยในปพ.ศ.2553มกลมเปาหมายท

เปนผสงอายไดรบบรการการศกษาตามอธยาศยจากกระทรวงศกษาธการจำนวนทงสนประมาณ247,500คน

5) การฝกอบรมเปนกจกรรมทจดขนเพอพฒนาความรความเขาใจและทศนคตทถกตองสามารถนำความร

ในเรองทไดรบการอบรมไปใชไดอยางมประสทธภาพโดยการจดกจกรรมอบรมใหกบกลมเปาหมายทเปนผสงอายใน


ปจจบน มหนวยงานทจดใหมการอบรมสวนใหญจะเปนหนวยงานทรบผดชอบในการใหบรการการศกษา ซงจะมเกอบ

ทกหนวยงานไดแก

5.1)สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษาซงดำเนนการโดยมหาวทยาลยและสถานศกษาอนทอยใน

สงกด เนอหาจะเปนเกยวกบการฝกอบรมการเรยนรในดานเทคโนโลยทเปนประโยชนในการดำเนนชวตการเกษตร

การแปรรปอาหารการใชสมนไพรในการรกษาโรคการทำอาหารและศลปะประดษฐ

นอกจากนยงมโรงพยาบาลและสถานพยาบาลทขนกบมหาวทยาลยตางๆ ททำหนาทในการอบรมและให

ความรในดานสขภาพแกผสงอายซงผทสนใจสามารถสมครเขารบการอบรมได เนอหาจะเปนประโยชนทงตอผมสวน

เกยวของในการดแลผสงอายผปฏบตงานดานผสงอายและตวของผสงอายเอง

5.2)สำนกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยดำเนนการโดยสถานศกษาในสงกดท

กระจายอยท วประเทศจะมการจดใหบรการความร กบกลมเปาหมายทเปนผ สงอายในลกษณะของการอบรม

ทศนศกษา เนอหาทอบรมจะเกยวของกบการรกษาสขภาพกายและสขภาพจตความปลอดภยในชวตและทรพยสน

การปลกไมดอกและไมประดบเสรมสรางนนทนาการตางๆการออกกำลงกายเพอสขภาพเพอใหผสงอายไดรบความร

ในการทจะนำไปใชในการพฒนาคณภาพชวตของตนเองในป2553สามารถจดการอบรมใหกบกลมเปาหมายทเปน

ผสงอายไดโดยประมาณ221,862คน

5.3)สำนกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาโดยสถานศกษาในสงกดจดใหมการฝกอบรมอาชพทหลากหลาย

ผสงอายสามารถเลอกทจะเขารบบรการไดตามความตองการ

5.4)สำนกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนจดใหมหลกสตรอบรมผดแลผสงอาย ซงดำเนนการ

โดยโรงเรยนเอกชนนอกระบบ

สำหรบชองทางการใหบรการเผยแพรความรความเขาใจตลอดจนแหลงเรยนรทประชาชนโดยทวไปรวมทง

ผสงอายสามารถรบบรการมหลากหลายชองทางดงน

(1) หอกระจายขาว นบเปนสอกลางในการเผยแพรสาระความรซงหนวยงานตางๆจะขอความรวมมอใน

การเผยแพรองคความร โดยสงเทปแผนพบ ใบปลวจดหมายขาวบทความรวมถงหนงสอไปใหผดำเนนงาน

หอกระจายขาวชวยเผยแพร ซงไดรบการสนบสนนจากหนวยงานบางแหงอาทกรมประชาสมพนธกระทรวงสาธารณสข

ทไดเขาไปชวยดำเนนการและสนบสนนหอกระจายขาวในรปแบบตางๆเชนการจดอบรมผดำเนนรายการสนบสนน


งบประมาณดำเนนการแตการดำเนนงานนนขาดความตอเนองทำใหหอกระจายขาวหลายหอตองหยดการดำเนนงาน

และกลายเปนหอรางทใชการไมไดจำนวนมากจากการสำรวจตวเลขหอกระจายขาวทจดตงขนในประเทศไทยของ

สำนกเลขาธการสภาการศกษาพบวาทงหมดมประมาณ60,000แหงแตสามารถใชไดจรงมเพยง17,000แหง

(2) สถานวทยกระจายเสยงปจจบนมหนวยงานตางๆทมสวนรวมในการเผยแพรความรผานทางสถานวทย

เชนกรมประชาสมพนธองคการสอสารมวลชนแหงประเทศไทยกองทพบกกองทพเรอกองทพอากาศสำนกงาน

ตำรวจแหงชาตสำนกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรกระทรวงศกษาธการทบวงมหาวทยาลยสำนกงานคณะกรรมการ

กจการโทรคมนาคมแหงชาต กระทรวงเกษตรและสหกรณ กรมอตนยมวทยากรงเทพมหานครกระทรวงการตาง

ประเทศกรมประมงกรมการขนสงทางนำและพาณชยนาว เปนตนนอกจากนในแตละพนทยงมวทยชมชนซงเปน

เทคโนโลยทเปดชองทางการสอสาร เพอชวตของคน ในชมชนและมาจากการนำเสนอโดยคนในชมชนซงปจจบน

กระจายอยในพนทตางๆเปนจำนวนมาก

(3) สถานวทยโทรทศน ปจจบนมสถานวทยโทรทศนกระจายอยในพนทตางๆทวประเทศทงในสวนกลาง

และในสวนภมภาคซงมทงทดำเนนการโดยหนวยงานภาครฐและหนวยงานเอกชนมทงสถานโทรทศนแบบไมเสย

คาใชจายสถานโทรทศนระบบทตองบอกรบเปนสมาชกสถานโทรทศนผานระบบอนเทอรเนตสถานโทรทศนผาน

ระบบดาวเทยมและสถานโทรทศนในสวนภมภาค สามารถใหบรการขอมล ขาวสาร และความบนเทงแกกลม

ผรบบรการไดเปนอยางด

(4) คอมพวเตอรทใชในการสบคนขอมล และเผยแพรขาวสาร สงเสรมใหมการใชคอมพวเตอรเพ อ

การแสวงหาความรทงในดานการฝกทกษะและความพรอมในดานคอมพวเตอรเพอสะดวกในการแสวงหาความร

ซงปจจบนพบวาผสงอายสามารถใชเปนชองทางในการแสวงหาความรผานคอมพวเตอร ทงจากทบานของตนเอง

บานเพอนบานญาตททำงานสถานศกษารานอนเตอรเนตและศนยบรการสารสนเทศเพอชมชน

(5) หนงสอพมพ / นตยสารสงเสรมใหมหนงสอพมพ และหนงสอประเภทตางๆ ในทอานหนงสอประจำ

หมบานซงมกระจายอยในทกหมบาน

(6) แผนพบ / ใบปลว / ปายประกาศ / โปสเตอร และสอตางๆทมการผลตและจดสงไปประชาสมพนธใน

พนทหรอทผลตในพนทเอง โดยหนวยงานทงภาครฐและเอกชนซงเปนประโยชนสำหรบผสงอายในการทจะศกษา

หาความรจากสอตางๆ

(7) บคคลตางๆไดแกบคคลใกลชดผรภมปญญาทมอยมากมายในพนทตางๆ


2.3 ดานการสงเสรมการมงานทำ พระราชบญญตผสงอายพ.ศ.2546มาตรา11 (3)กำหนดใหผสงอายไดรบการคมครองการสงเสรมและ

การสนบสนนดานการประกอบอาชพและฝกอาชพทเหมาะสมและประกาศกระทรวงแรงงานลงวนท 16กนยายน

2547 เรองกำหนดหลกเกณฑวธการและเงอนไขการคมครองการสงเสรมการสนบสนนผสงอายในการประกอบ

อาชพและฝกอาชพทเหมาะสม โดยหนวยงานสงกดกระทรวงแรงงานและกองทนผสงอายไดดำเนนกจกรรมเพอ

สงเสรมการประกอบอาชพสำหรบผสงอายดงน

1)การสงเสรมการประกอบอาชพและการฝกอาชพทเหมาะสมไดแกการบรการจดหางานการสงเสรมการ

ประกอบอาชพอสระการฝกทกษะอาชพการสงเสรม/สนบสนนใหผสงอายทมความร ความสามารถเปนวทยากร/

คณะอนกรรมการมาตรฐานฝมอแรงงาน เพอใหผสงอายทมศกยภาพและมความตองการทำงานไดมงานทำมรายได

ลดภาระการพงพงหรอภาระผททำงานตองเลยงดผสงอายและไมเปนภาระตอสงคม

2)การคมครองสงเสรมคณภาพชวตไดแกการสงเสรมและพฒนาแรงงานหญงเพอเตรยมความพรอมเปน

ผสงอายทมคณภาพ โดยดำเนนการใหความรในหวขอตางๆ ใน 11หวขอวชา ซงไดสอดแทรกความรในหวขอ

การเตรยมความพรอมทเปนประโยชนตอการเปนผสงอายทมคณภาพ(ตารางท3.3)

ตารางท3.3การสงเสรมและการสนบสนนผสงอายในการประกอบอาชพและฝกอาชพทเหมาะสมปพ.ศ.2551-2553

กจกรรม 2551 2552 2553

1) กจกรรมดานการสงเสรมการประกอบอาชพและอาชพทเหมาะสม

1.1) ดานบรการจดหางาน

- ตำแหนงงานวาง 1,556อตรา 2,169อตรา 1,219อตรา

- ผสมครงาน 1,515ราย 2,233ราย 816ราย

- การบรรจงาน 780ราย 668ราย 115ราย

1.2) ดานการสงเสรมการประกอบอาชพ

- ใหคำปรกษาแนะนำดานการประกอบอาชพ 6,523ราย 4,469ราย 4,662ราย

- เผยแพรเอกสารอาชพ 26,792ฉบบ 16,118ฉบบ 14,358ฉบบ

- ฝกอาชพอสระ(โครงการตางๆ) 2,237ราย 4,946ราย 2,192ราย


ตารางท3.3การสงเสรมและการสนบสนนผสงอายในการประกอบอาชพและฝกอาชพทเหมาะสมปพ.ศ.2551-2553(ตอ)

กจกรรม 2551 2552 2553

1.3) กจกรรมดานสงเสรมการฝกอาชพ

-ใหบรการฝกอาชพ 1,363ราย 5,151ราย 2,678ราย

- สงเสรม/สนบสนนใหผสงอายทมความร 60ราย 84ราย 69ราย

ความสามารถเปนวทยากร/คณะอนกรรมการมาตรฐาน

ฝมอแรงงาน

2)กจกรรมดานการสงเสรมคมครองคณภาพชวตและการออม

2.1) ดานสงเสรมและพฒนาแรงงงาน 3,118ราย 9,024ราย 8,771ราย

- อบรมลกจางแรงงานหญงเพอเตรยมความพรอม

เปนผสงอายทมคณภาพ

ทมา : รายงานผลการดำเนนงานฯประจำปงบประมาณ2553,กระทรวงแรงงาน

3) การสนบสนนเงนทนเพอการประกอบอาชพ โดยกองทนผสงอาย ซงจดตงขนภายใตพระราชบญญต

ผสงอายแหงชาตพ.ศ.2546 (มาตรา13) มวตถประสงคเพอเปนทนใชจายเกยวกบการคมครอง สงเสรมและสนบสนน

ผสงอายซงนบเปนบรการอกชองทางหนงทเปดโอกาสใหผสงอายทประสงคจะประกอบอาชพ แตขาดแคลนเงนทน

สามารถเขาถงแหลงเงนทน เพอกยมไปใชในการลงทนประกอบอาชพซงเปนการใหบรการกเงนทงรายบคคล ราย

กลมและเปนโครงการโดยรายบคคลกไดไมเกนคนละ30,000บาทและรายกลมๆละไมนอยกวา5คนกไดไมเกน

กลมละ100,000บาทและใหชำระคนเปนรายงวดภายในระยะเวลาไมเกน3ปโดยไมคดดอกเบย

ในปพ.ศ.2553กองทนผสงอายมงบประมาณรวม80ลานบาทใหบรการสนบสนนเงนทนในการประกอบ

อาชพแกผสงอายเปนรายบคคลจำนวน4,072รายคดเปนจำนวนเงน106,554,727บาทสนบสนนเปนรายกลม

จำนวน32กลมคดเปนจำนวนเงน2,934,800บาทและสนบสนนโครงการสงเสรมกจกรรมผสงอายจำนวน208

โครงการคดเปนจำนวนเงน11,143,522บาท (ตารางท 3.4) โดยผสงอายทมารบบรการสวนใหญเปนแรงงานนอก

ระบบทประกอบอาชพทางดานการเกษตรเชนทำนาทำสวนทำไรและเลยงสตวรองลงมาเปนผประกอบอาชพอสระ

เชนคาขายรบจางทวไปงานฝมอและหตถกรรมกลมโอทอปเปนตนสำหรบการสนบสนนเงนทนในรปของโครงการ

สวนใหญเปนการกยมเงนเพอดำเนนโครงการ/กจกรรมทเกยวของกบการสงเสรมการฝกอบรมใหความรกบผสงอาย

กจกรรมการดแลสขภาพการออกกำลงกายและโครงการทเกยวของกบการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาซงการ

สนบสนนเงนทนเพอการประกอบอาชพจากกองทนผสงอาย เปนการเสรมพลงอำนาจใหแกผสงอายใหยงคงมบทบาท

ทางดานเศรษฐกจเปนทพงแกลกหลานมรายไดและมงานทำอยางตอเนองสามารถพงพาตนเองและมคณภาพชวตทดขน


ตารางท3.4การใหบรการกยมเงนสำหรบผสงอายจากกองทนผสงอายปพ.ศ.2550-2553

ป พ.ศ. โครงการทไดรบอนมต จำนวนเงน การกยม จำนวนเงน การกยม จำนวนเงน

(โครงการ) (บาท) รายบคคล (ราย) (บาท) รายกลม (บาท) (กลม)

2550 40 9,935,415 717 9,500,000 - -

2551 69 5,504,803 1,560 23,210,109 10 942,560

2552 200 27,532,924 3,318 51,082,208 22 2,071,000

2553 208 11,143,522 4,072 106,554,727 32 2,934,800

ทมา : สำนกสงเสรมและพทกษผสงอายกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

2.4 ดานทอยอาศย ทอยอาศยหรอบานพกสวนตวสำหรบผสงอาย ถอเปนปจจยสำคญทมผลตอการดำเนนชวตของผสงอาย ท

จะสามารถชวยใหผสงอายมสภาพจตใจทดและรางกายทสมบรณการมผสงอายเพมมากขนและมอายทยนยาวขนนน

อาจสงผลใหเกดปญหาการขาดการดแลขนไดในอนาคตปจจบนหนวยงานตางๆทงภาครฐภาคเอกชนไดใหความ

สำคญกบการจดบรการดานทอยอาศยในรปแบบตางๆทงโครงการบานจดสรร/บานพกและคอนโดมเนยม เพอ

รองรบกบการเปนทอยอาศยทสะดวกสบายและเหมาะสมสำหรบวยสงอายโดยมตวอยางดงน

1) การเคหะแหงชาต กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยไดดำเนนการจดบรการทอยอาศยท

เหมาะสมสำหรบผสงอาย โดยไดมการกำหนดยทธศาสตรดานการพฒนาคณภาพชวตของผอยอาศยแบบบรณาการ

ซงไดมการดำเนนการพฒนาปรบปรงและสรางทอยอาศยทเหมาะสม เพอการพฒนาคณภาพชวตของผสงอาย โดยได

มอบหมายใหมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒรวมกบสถาบนเทคโนโลยราชมงคลธญบรดำเนนการศกษาวจยเรอง

“ทศทางใหมในการพฒนาการอยอาศย สำหรบผสงอายในสงคมไทย” และเนองในโอกาสวน “ทอยอาศยสากล”

(WorldHabitatDay)ซงตรงกบวนจนทรแรกของเดอนตลาคมของทกปการเคหะแหงชาตไดจดกจกรรมเนองใน

วนทอยอาศยสากลปพ.ศ.2553ดวยการจดกจกรรมโครงการนำรองเพอสงคม “บานสบายของยายตา”ทเปน

การดำเนนการปรบปรงและซอมแซมบานใหแกผสงอายทยากไรและมรายไดนอย จำนวน6หลงทไดมการระดม

การมสวนรวมจากผปฏบตงานในทองถนทมจตอาสามารวมกนปรบปรงซอมแซมสภาพแวดลอมและทอยอาศยของ

ผสงอายในพนทเทศบาลตำบลบางตะบนอำเภอบานแหลมจงหวดเพชรบรเพอขยายโอกาสใหผสงอายมทอยอาศยท

ปลอดภยและเหมาะสมกบวถชวต

2) สภากาชาดไทย ไดรเรมโครงการทพกอาศยในรปแบบคอนโดมเนยมใหแกผสงอายตงแตปพ.ศ.2539

เปนตนมา โดยไดรบพระมหากรณาธคณจากสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมารพระราชทานนามวา

“สวางคนเวศ”ซงระยะแรกเปดใหบรการ168ยนตและเนองจากปจจบนสถตจำนวนประชากรผสงอายมอตราเพม


ขนมากกวารอยละ10และมแนวโนมเพมเปนรอยละ20-30ของจำนวนประชากรทงหมดในอนาคตสภากาชาดไทย

เลงเหนความสำคญของผสงอายโดยเฉพาะเรองทอยอาศยและสภาพแวดลอม จงไดดำเนนโครงการจดสรางทอย

อาศยในรปแบบคอนโดมเนยมระยะท 2 เปนอาคารสง6ชนจำนวน8อาคารรวม300หองซงเปนอาคารชดพก

อาศยทสรางขนสำหรบผสงอายในแนวคด “ชวตอสระมคณคาพงพาตนเอง” เพอใหเปนทพกอาศยสำหรบผสงอาย

ทงในดานสภาพแวดลอมและการดแลสขภาพกายและใจเมอยามแกเฒา เนนการออกแบบใหเหมาะสมและเปนมตร

กบผสงอายพรอมสงอำนวยความสะดวกตางๆอาท สระวายนำบำบดหองออกกำลงกายลานสขภาพหองสมด

หองพระหองกายภาพบำบดและหองพยาบาลพรอมพยาบาลประจำอาคารสำหรบคณสมบตของผทมสทธพกอาศย

ในโครงการสวางคนเวศตองเปนบคคลสญชาตไทยทมอายตงแต 55ปขนไป โดยมคาสนบสนนสำหรบสทธการเขา

อยอาศย เรมตนท 850,000บาทและคาบำรงรกษารายเดอนยนตละ2,500บาทและคาดวาจะเปดใหเขาพกได

ภายในป2554

3) โครงการบางไทร ฮอสปเฮาส จงหวดพระนครศรอยธยา เปนโครงการทพกอาศย (บานจดสรร)พรอม

บรการดานสขภาพสงอำนวยความสะดวกสาธารณปโภคและสภาพแวดลอมทเหมาะสำหรบสำหรบผสงอายภายใน

โครงการแบงการดำเนนงานเปน2สวนคอสวนทเปนบานพกอาศยและศนยบรการ(คลบเฮาส)โดยสวนทเปนบาน

พกอาศยจะเนนการออกแบบใหเปนทอยสำหรบรองรบวยผสงอายโดยเฉพาะ เพอการพกผอนทสะดวกสบาย

ปลอดภยและสามารถใชเปนบานพกฟนเพอรกษาตวเหมอนกบโรงพยาบาลสวนตวในยามทเจบปวยมการใหบรการ

โดยจดแพทยและพยาบาลมาใหการดแลอยางใกลชดถอเปนบรการพเศษทแตกตางจากบานและคอนโดทวไป

ภายในบานจะมระบบสญญาณฉกเฉนNurseCall เพอเรยกแพทยและพยาบาลมระบบโทรศพทภายในสำหรบตดตอ

กบคลบเฮาสในกรณทตองการบรการปรกษาแพทยพยาบาลสงอาหารทาความสะอาดใชบรการซกเสอผาตดหญา

ตดตอยามรกษาความปลอดภยรวมทงตดตอพดคยกบเพอนบานตวบานตลอดจนฟงกชนการใชสอยถกออกแบบ

ใหผสงอายอยอาศยไดอยางสะดวกปลอดภย สามารถใชรถเขนผานเขาหองนอนหองนำหองนงเลนและสามารถ

เขนรถออกนอกบานผานทางลาดเอยงไดหองนำออกแบบใหมความกวางเปนพเศษสำหรบเขนรถไดสะดวกมราวจบ

สำหรบพยงตวบานแตละหลงเปนบานชนเดยวไมมรวคอนกรตระหวางบานสภาพแวดลอมแบงบรเวณออกจากบาน

ขางเคยง โดยแนวรวตนไมดโปรงโลงสบายสวยงามและทาใหบรรยากาศในการพกอาศยไมอดอด เหมาะสำหรบ

ผสงอายหรอแมกระทงผทอยในวยทางานแตตองการความสะดวกสบายและความปลอดภย

สำหรบคลบเฮาสซงเปนศนยบรการตางๆประกอบดวยศนยการแพทยสหคลนกบางไทรฮอสปเฮาสซงจะม

แพทยเวรคอยดแลผปวยยามฉกเฉนตลอด24 ชวโมงและพรอมสงตอผปวยไปยงโรงพยาบาลเครอขายหรอทผปวย

ตองการมศนยฟนฟสขภาพโดยแพทย ผเชยวชาญศนยสปาทางแพทย มบรการนวดเพอสขภาพหลายรปแบบ

หองอาหารครวสขภาพและบรการอนๆครบวงจร โดยคาใชจายในการใหบรการขนอยกบกจกรรมในการใชบรการ

แตละครง


2.5 ดานความปลอดภยในชวตและทรพยสน กระทรวงยตธรรมไดมการออกประกาศกระทรวงฯเรองการใหคำแนะนำปรกษาและดำเนนการในสวนท

เกยวของในทางคดสำหรบผสงอาย เพอใหหนวยงานตางๆ โดยเฉพาะกรมคมครองสทธและเสรภาพ เปนหนวยงาน

หลกในการดำเนนการใหบรการผสงอายดวยความสะดวกรวดเรวเปนกรณพเศษทงในเรองการใหคำแนะนำปรกษา

ใหความชวยเหลอทางกฎหมาย การเผยแพรใหความรเก ยวกบสทธเสรภาพตามทกฎหมายกำหนดแกผสงอาย

การประสานเพอขอรบการสนบสนนคาใชจายทพงมและตามความจำเปนในการดำเนนการวาตางแกตางคดของ

ผสงอายรวมทงการใหอาสาสมครคมครองสทธและเสรภาพเปนเครอขายในการใหคำแนะนำปรกษาและเผยแพรความร

เกยวกบสทธและเสรภาพแกผสงอายในพนทท รบผดชอบ เปนตน สำหรบในป พ.ศ.2553 กระทรวงยตธรรม

ใหบรการสำหรบผสงอายในคลนกยตธรรมจำนวน2,808ราย โดยผสงอายทมาใชบรการเปนชาย1,264รายและ

หญง1,544รายซงการใหบรการสวนใหญเปนการใหบรการปรกษากฎหมายจำนวน2,122รายรองทกข446ราย

และกองทนยตธรรมจำนวน 240 รายนอกจากนยงใหบรการคมครองความปลอดภยในฐานะพยานในคดอาญา

สำหรบผสงอายจำนวน4ราย เปนชาย3รายและหญง1รายการใหความชวยเหลอทางการเงนแกผเสยหายใน

คดอาญาทเปนผสงอายจำนวน 429 ราย โดยจำแนกเปนฐานความผดเกยวกบชวต 331 รายความผดเกยวกบ

รางกาย97รายและความผดเกยวกบเพศ1รายตลอดจนการใหความชวยเหลอทางการเงนแกจำเลยในคดอาญาท

เปนผสงอายจำนวน31รายแบงเปนฐานความผดเกยวกบเพศ2รายความผดเกยวกบชวตและรางกาย7ราย

ความผดเกยวกบทรพย5รายยาเสพตด14รายอาวธปนและอนๆ3ราย(ตารางท3.5)

ตารางท3.5การใหบรการสำหรบผสงอาย(อายตงแต60ปขนไป)ปพ.ศ.2553

ประเภทการบรการ ชาย (คน) หญง (คน) รวม (คน)

1. คลนกยตธรรม 1,264 1,544 2,808

-ปรกษากฎหมาย 983 1,139 2,122

-รองทกข 196 250 446

-กองทนยตธรรม 85 155 240

2. การคมครองความปลอดภยในฐานะพยาน ในคดอาญา 3 1 4

3. การใหความชวยเหลอทางการเงนแกผเสยหาย ในคดอาญาทเปนผสงอาย 312 117 429

-ความผดเกยวกบชวต 253 78 331

-ความผดเกยวกบรางกาย 59 38 97

-ความผดเกยวกบเพศ 0 1 1


ตารางท3.5การใหบรการสำหรบผสงอาย(อายตงแต60ปขนไป)ปพ.ศ.2553(ตอ)

ประเภทการบรการ ชาย (คน) หญง (คน) รวม (คน)

4. การใหความชวยเหลอทางการเงนแกจำเลย ในคดอาญาทเปนผสงอาย 29 2 31

-ความผดเกยวกบเพศ 2 0 2

-ความผดเกยวกบชวตและรางกาย 7 0 7

-ความผดเกยวกบทรพย 5 0 5

-ความผดเกยวกบยาเสพตด 13 1 14

-ความผดเกยวกบอาวธ 0 1 1

-ความผดอน 2 0 2

ทมา : กรมคมครองสทธและเสรภาพกระทรวงยตธรรมปพ.ศ.2553

2.6 ดานบรการสาธารณะ และนนทนาการ การสงเสรมสนบสนนบรการดานสาธารณะและกจกรรมนนทนาการสำหรบผสงอายในปจจบนดำเนนการ

ภายใตพระราชบญญตผสงอายพ.ศ.2546ทกำหนดหนวยงานรบผดชอบดำเนนการและอำนวยความสะดวกใหกบ

ผสงอายไดเขามามสวนรวมในกจกรรมทงการทองเทยวการกฬาและนนทนาการโดยไดมประกาศกระทรวงทองเทยว

และกฬากระทรวงวฒนธรรมกระทรวงมหาดไทยกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมกระทรวงคมนาคม

และกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เปนตน ในการจดบรการเพออำนวยความสะดวกสถานท

ทองเทยวการจดกฬาและนนทนาการการอำนวยความสะดวกและปลอดภยโดยตรงแกผสงอายในอาคารสถานท

ยานพาหนะหรอบรการสาธารณะอนๆการอำนวยความสะดวกในพพธภณฑ โบราณสถานหอจดหมายเหต และ

การจดกจกรรมดานศาสนาศลปะและวฒนธรรมและดำเนนการเรองการพฒนาตนเองและการมสวนรวมใน

กจกรรมทางสงคมการรวมกลมในลกษณะของเครอขายหรอชมรมตามลำดบสำหรบรปแบบของกจกรรมท

หนวยงานตางๆรวมทงชมรมผสงอายไดมสวนรวมในการสนบสนนใหกบกลมผสงอายประกอบดวย

1) กจกรรมนนทนาการ ไดแกกจกรรมทผสงอายในชมรมผสงอายดำเนนการกนเองตามความสนใจและ

ความถนด เชนการสงเสรมการรวมกลมเลนกฬาการออกกำลงกายในรปแบบตางๆกจกรรมทองเทยวทศนาจร

รองเพลง เตนรำและอนๆตามทชมรมจะตกลงกนและกจกรรมนนทนาการทมหนวยงานตางๆจดขนในวนสำคญ

ตางๆ เชน วนผสงอายแหงชาต วนสงกรานตหรอวนสำคญๆของชมชน เชนการละเลนการแขงขนกฬา เดน- วง

ผสงอายการฟอนรำ รองเพลงหรอการทองเทยว โดยหนวยงานทมสวนในการสนบสนนการจดกจกรรมดงกลาว

ประกอบดวยกระทรวงมหาดไทยกระทรวงการทองเทยวและกฬากระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคง

ของมนษยกรงเทพมหานครองคการขนสงมวลชนฯลฯ


2) การบรการสาธารณะสำหรบผสงอาย ทมอยในปจจบนประกอบไปดวยการจดสงอำนวยความสะดวก

สำหรบผสงอาย เชนหองนำทางเดนทางเทาในสถานทตางๆการยกเวนอตราคาเขาชมในพพธภณฑสถานแหงชาต

อทยานประวตศาสตรอทยานแหงชาตและสวนสตวการลดคาโดยสารยานพาหนะอาท รถไฟรถเมลสาธารณะ

คาเครองบนของบรษทการบนไทยและบางกอกแอรเวย รถไฟฟาใตดนรวมทงการใหบรการฟรสำหรบผสงอายทใช

บรการเรอดวนเจาพระยาเรอขามฟากและเรอในคลองแสนแสบเปนตน

สำหรบการจดสงอำนวยความสะดวกในอาคารและสถานทสาธารณะกระทรวงมหาดไทยไดออกกฎกระทรวง

กำหนดใหมการจดสงอำนวยความสะดวกภายในอาคารสถานทสำหรบคนพการหรอทพพลภาพและผสงอายพ.ศ.2548

เชนสถานทจอดรถทางลาดทางเดนหองนำและลฟท เปนตนแตปรากฏวาทางเดนทางเทาในทสาธารณะตลอดจน

อาคารสถานทของสวนราชการสวนใหญทมการกอสรางกอนประกาศกฎกระทรวงดงกลาว ซงไมอยในขายการบงคบท

ตองจดสงอำนวยความสะดวกใหกบคนพการและผสงอายยงไมไดมการจดบรการสงอำนวยความสะดวกเพอรองรบ

กบกลมผสงอายและคนพการเทาทควรซงในอนาคตจำนวนผสงอายจะมแนวโนมเพมมากขนอยางตอเนองปญหา

ดงกลาวอาจกลายเปนอปสรรคตอการดำเนนชวตของผสงอาย ดงนนสงคมไทยจงควรตระหนกและเรงกำหนด

มาตรการในการจดบรการทางสงคมสำหรบผสงอายทเหมาะสมและครอบคลมทกมตโดยการมสวนรวมจากทกภาค

สวนเพอรองรบการเปนสงคมผสงอายในอนาคต

3. การชวยเหลอทางสงคมสำหรบผสงอาย 3.1 การดแลผสงอายทบานและชมชน 1) อาสาสมครดแลผสงอายทบาน (อผส.)

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (สำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย) ไดรเรมดำเนน

โครงการอาสาสมครดแลผสงอายทบานมาตงแตปพ.ศ.2545 โดยมวตถประสงคเพอสรางระบบการดแลและ

การคมครองพทกษสทธผสงอายในชมชนโดยมงเนนกลมเปาหมายผสงอาย โดยเฉพาะผสงอายทขาดผดแลและ

ประสบปญหาทางสงคมใหไดรบการดแลโดยอาสาสมครดแลผสงอายสามารถไดรบบรการตางๆของรฐไดอยาง

ทวถงรวมทงสามารถใชชวตอยรวมกบครอบครวในชมชนของตนเองไดอยางมคณภาพชวตทด

การดำเนนงานอาสาสมครดแลผสงอายทบานไดรบความเหนชอบและสนบสนนจากรฐบาล โดยมตคณะ

รฐมนตรเมอวนท10เมษายนพ.ศ.2550ไดเหนชอบใหมการขยายผลการดำเนนงานโครงการอาสาสมครดแลผสงอายท

บานใหครอบคลมพนททงประเทศภายในปพ.ศ.2556

ทมา : สำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย,2553


ในปพ.ศ.2553สำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย โดยความรวมมอขององคกรปกครองสวนทองถน(องคการ

บรหารสวนตำบล เทศบาลจำนวน1,671แหง) ไดดำเนนการขยายผลอาสาสมครดแลผสงอายทบานในพนททง

ประเทศจำนวน23,324คนโดยอาสาสมครดแลผสงอายเหลานสามารถใหการดแลผสงอายไดจำนวน433,827คน

(ตารางท3.6)

ตารางท3.6จำนวนอาสาสมครและผสงอายทไดรบการดแลปพ.ศ.2549-2553

ป พ.ศ. พนทดำเนนการ (จงหวด) จำนวนอาสาสมคร (คน) จำนวนผสงอายทไดรบการดแล (คน)

2549 15จงหวด 3,638 31,361

2550 75จงหวด 4,577 37,495

2551 75จงหวด 10,532 108,155

2552 75จงหวด 13,691 157,233

2553 75จงหวด 23,324 433,827

2) การดแลผสงอายกลมพงพาทบาน

เปนกจกรรมใหมทกรมพฒนาสงคมและสวสดการเรมดำเนนการนำรองในปพ.ศ.2552ในพนท12จงหวด

ไดแก จงหวดลำปางขอนแกนสงขลาปทมธาน เชยงใหมตรงสมทรปราการพษณโลกนครราชสมาลพบร

นครศรธรรมราชและอบลราชธาน โดยมวตถประสงคเพอใหกลมผสงอายทอยในภาวะพงพามความเปราะบางทาง

ดานสขภาพและสงคมหรออยในภาวะพการทพลภาพจำเปนตองพงพาและตองรบการดแลชวยเหลอจากบคคลอน

ใหไดรบบรการดแลทบานอยางเหมาะสมโดยมการจดการอบรมเสรมสรางความรความเขาใจและการฝกใหมทกษะ

เฉพาะในการทำหนาทดแลใหแกผทเปนสมาชกครอบครวและบคคลทวไปในชมชน ทมความสนใจจะเขามามสวนรวม

ทำหนาทใหการดแลผสงอายทอยในภาวะพงพา โดยมกระบวนการดำเนนงานทสรางความรวมมอกบทกภาคสวน

ภายในชมชน โดยเฉพาะองคการบรหารสวนตำบลหรอเทศบาล สถานอนามย วดชมรมผสงอาย และอาสาสมคร

ดแลผสงอาย ในการคนหาผสงอายกลมพงพา โดยไดใหการสนบสนนงบประมาณในการอบรมความรและทกษะการ

ดแลผสงอายการจดกจกรรมทเกยวของกบการดแลผสงอายทบานการจดหาอปกรณกายภาพบำบดพนฐานการให

เงนชวยเหลอแกผสงอายรายละ 2,000บาทตอเดอนรวมทงการใหความชวยเหลอดานสวสดการอนๆตามสภาพ

ปญหาและความจำเปนของผสงอายในปพ.ศ.2553สามารถใหการดแลแกผสงอายกลมพงพาไดเปนจำนวน297คน


3) ศนยบรการผสงอายในชมชน

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (สำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย) ไดรเรมดำเนน

โครงการศนยอเนกประสงคสำหรบผสงอายในชมชนในลกษณะของโครงการนำรองในพนท 7 จงหวด ไดแก

เชยงใหมพษณโลกขอนแกนสกลนครพทลงชลบรและเพชรบรโดยมวตถประสงคเพอใหศนยอเนกประสงคเปน

สถานทหรอศนยกลางสำหรบจดกจกรรมตางๆอยางหลากหลายสำหรบผสงอายและบคคลทกวยภายในชมชนโดยม

กระบวนการสรางความรความเขาใจ เรองศนยอเนกประสงคฯ ใหแกผสงอาย รวมทงคนในชมชนและมการบรหาร

จดการศนยฯ โดยคนในชมชนสำหรบกจกรรมภายในศนยอเนกประสงคฯจะมงเนนใหมการจดกจกรรมทสรางเสรม

และขยายโอกาสใหผสงอายไดรบความรและไดรบการพฒนาทกษะดานตางๆมการสงเสรมใหผสงอายเขามามสวนรวม

กจกรรมตางๆ ภายในชมชน โดยกจกรรมตางๆ เหลาน จะเปนเคร องมอในการชวยใหผ สงอายไดมโอกาส

ในการพฒนาตนเองทงทางดานรางกายจตใจอารมณสงคมและภมปญญาโดยสำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย

ไดดำเนนการจดทำสอในรปเอกสารคมอเพอ เผยแพรแนวคดและความรเกยวกบรปแบบการจดตงศนยอเนกประสงค

สำหรบผสงอายในชมชนแกหนวยงานทเกยวของอาท องคกรปกครองสวนทองถนสำนกงานพฒนาสงคมและ

ความมนคงของมนษยจงหวดศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอาย ตลอดจนองคกรเครอขายดานผสงอาย

เปนตน

โดยในปพ.ศ.2553กรมพฒนาสงคมและสวสดการ ไดดำเนนการสงเสรม ใหมการดำเนนการศนยบรการ

ผสงอายในชมชนทมแนวคดและกระบวนการดำเนนงานทคลายคลงกบศนยอเนกประสงคสำหรบผสงอายในชมชน

จำนวน23ศนยสามารถใหบรการแกผสงอายในการเขามาใชบรการและทำกจกรรมรวมกนในระหวางเวลากลางวน

ไดประมาณ34,000คน

ขณะเดยวกนกรงเทพมหานครไดจดบรการศนยบรการผสงอายดนแดง เพอใหบรการทางสงคมใหแก

ผสงอายทวไป โดยบรการทจดใหภายในศนยประกอบไปดวยกจกรรมออกกำลงกายการเลนกฬาการเลนดนตร

ทงดนตรสากลและดนตรไทยรำไทยลลาศตลอดจนบรการดานกายภาพบำบดเพอสงเสรมใหผสงอายมสขภาพกาย

และสขภาพจตทดสำหรบการใหบรการเปนการใหบรการแบบไป-กลบตามเวลาราชการผสงอายทตองการเขารวม

กจกรรมตองสมครเปนสมาชกศนยฯโดยไมเสยคาใชจายแตอยางใด

4) บรการบานพกฉกเฉนสำหรบผสงอาย

กรงเทพมหานครไดจดบรการทพกอาศยชวคราว เพอเปนการแกไขปญหาเฉพาะหนาใหแกผสงอายชายหญง

ทอายตงแต60ปขนไปจำนวนวนละไมเกน30คนเพอใหความชวยเหลอแกผสงอายทประสบปญหาขาดผอปการะ

ดแลพลดหลงเรรอนไมมทพกอาศยหรอถกนำสงมาจากหนวยงานตางๆเชนโรงพยาบาลสถานตำรวจหนวยงาน

ภาครฐและภาคเอกชน เปนตน โดยจะมบรการตดตามหาญาตเพอสงตวกลบหรอสงตอเขารบการดแลในสถาน

สงเคราะห


5) การสงเสรมการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมสำหรบผสงอายในชมชน

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (สำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย) โดยความรวมมอ

กบคณะสถาปตยกรรมศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม ไดดำเนนการโครงการพฒนารปแบบการจดสภาพแวดลอมท

เหมาะสมสำหรบผสงอายในชมชน โดยไดมการจดทำสอเพอการเผยแพรและประชาสมพนธเรองบานและชมชน

สำหรบผสงอายในชนบททประกอบดวยแนวคดและปญหาความจำเปนในการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมและ

ปลอดภยรวมทงการออกแบบและแนวปฏบต โดยไดมการเผยแพรสอดงกลาวใหแกหนวยงานในชมชนทเกยวของ

เพอสรางแรงจงใจและตระหนกถงประโยชนของการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมและปลอดภยสำหรบผสงอาย

ในปพ.ศ.2553สำนกสงเสรมและพทกษผสงอายไดดำเนนการจดประชมเชงปฏบตการเพอเผยแพรความร

เร องการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมและปลอดภยสำหรบผสงอายใหแกหนวยงานทเกยวของรวมทงองคกร

ปกครองสวนทองถน เพอสรางความตระหนกและเหนถงความจำเปนในการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมและปลอดภย

สำหรบผสงอายรวมทงไดมการจดทำสอคมอการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมและปลอดภยสำหรบผสงอายเพอใช

เปนแนวทางและแนวปฏบตในการดำเนนงานเพอปรบปรงสภาพแวดลอม และการจดใหมสงอำนวยความสะดวก

สำหรบผสงอายในชมชน โดยพบวามหนวยงานองคกรปกครองสวนทองถนศนยพฒนาจดสวสดการสงคมสำหรบ

ผสงอายและศนยพฒนาสงคมจำนวน74แหง ไดมการดำเนนการปรบปรงสภาพแวดลอมภายในชมชนและศนย

เพอใหมความเหมาะสมและปลอดภยสำหรบผสงอายในการใหบรการ

นอกจากนกรมพฒนาสงคมและสวสดการยงไดดำเนนการสงเสรมใหชมชนมสวนรวมในการพฒนาทอย

อาศยใหแกผสงอายซงเปนการระดมความรวมมอจากชมชนและหนวยงานทเกยวของในระดบพนท อาท เทศบาล

องคการบรหารสวนตำบลสถาบนการศกษา(วทยาลยอาชวศกษา ฯลฯ) รวมทงภาคประชาชนใหมสวนรวมใน

การระดมทรพยากรตางๆ เพอสนบสนนการพฒนาและปรบปรงทอยอาศยใหแกผสงอาย โดยใหความสำคญในเรอง

ของการสรางความมนคงแขงแรงของทพกอาศยใหมความปลอดภยและไมเปนอนตรายตอวยและสภาพทางรางกาย

ของผสงอาย ขณะเดยวกนยงไดจดใหมสงอำนวยความสะดวกทสอดคลองเหมาะสมสำหรบผสงอายในทสาธารณะ

เพอผสงอายสามารถใชประโยชนได โดยการใชสถานทดงกลาวทำกจกรรมรวมกนภายในชมชนซงมการใหความ

สนบสนนงบประมาณสำหรบใชเปนคาวสดกอสรางในการปรบปรง แกไขหรอซอมแซมบานใหแกผสงอาย โดยม

วงเงนหลงละไมเกนจำนวน10,000บาทและสนบสนนงบประมาณสำหรบการซอมแซมสถานทสาธารณประโยชนใน

ชมชนหรอสถานทสำหรบจดกจกรรมผสงอายอาทศนยประจำหมบานศาลาอเนกประสงคชมรมผสงอายลานจด

กจกรรมของวดเทศบาลองคการบรการสวนตำบลฯลฯวงเงนแหงละไมเกนจำนวน15,000บาททงนในการดำเนนงาน

จะมการประสานความรวมมอกบองคกรปกครองสวนทองถน องคกรชมชนและภาคประชาชน โดยมการระดม

ทรพยากรอนๆและกำลงกายมาชวยกนซอมแซมปรบปรงสภาพแวดลอมและทพกอาศยใหแกผสงอายในแตละ

ชมชน


ในปพ.ศ.2553ไดดำเนนการพฒนาทอยอาศยใหแกผสงอายในชมชนทวประเทศจำนวน9,009คน

3.2 การดแลผสงอายในสถาบน 1) ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมสำหรบผสงอาย

กรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ไดดำเนนการจด

ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมสำหรบผสงอาย เพอใหบรการชวยเหลอผสงอายในลกษณะของสถานสงเคราะห

สำหรบผสงอายท ขาดทพ ง ถกทอดทง ไมมผ ดแล หรอไมสามารถใชชวตอยรวมกบครอบครวของตนเองได

โดยปจจบนมศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมสำหรบผสงอายจำนวน12แหงในทกภาคทวประเทศไดแก

1.ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายบานบางแคกรงเทพมหานคร

2.ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายบานบางละมงจงหวดชลบร

3.ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายบานธรรมปกรณจงหวดเชยงใหม

4.ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายผสงอายบานทกษณจงหวดยะลา

5.ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายวาสนะเวสมฯจงหวดพระนครศรอยธยา

6.ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายบานภเกตจงหวดภเกต

7.ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายบานบรรมยจงหวดบรรมย

8.ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายจงหวดปทมธานจงหวดปทมธาน

9.ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายจงหวดลำปางจงหวดลำปาง

10.ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายนครพนมจงหวดนครพนม

11.ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายสงขลาจงหวดสงขลา

12.ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายขอนแกนจงหวดขอนแกน

โดยศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายท ง 12 แหง มขดความสามารถในการรบผสงอายเขา

พำนกอาศยไดจำนวนประมาณ1,600คนโดยมคาใชจายตนทนตอหนวย (Unitcost)ของผสงอายทอาศยอยใน

ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมสำหรบผสงอายคดเปนเงนคนละ 23,456บาทตอคนตอป (ประกอบดวย

คาอาหาร21,900บาทคาของใชสวนตว315บาทคาเสอผา797บาทคาเครองนอน194บาทและคาเวชภณฑ

250บาทในปพ.ศ.2553มจำนวนผสงอาย 1,502คนทไดรบการดแลจากศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมทง

12แหง(แผนภมท3.7)


แผนภมท3.7จำนวนผสงอายทไดรบการดแลในศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอาย

2548 2549 2550 2551 2552 2553

11641567

1286 1365 12131502

ปพ.ศ.

จำนวนผสงอาย

ทมา : กรมพฒนาสงคมและสวสดการ,2553

นอกจากนกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถนยงไดดำเนนการ”สถานสงเคราะหคนชรา”จำนวน13แหง

ซงถายโอนมาจากกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยตงแตปพ.ศ.2545สถานสงเคราะหคนชรา

ทง13แหงประกอบดวย

1.สถานสงเคราะหคนชราบานบางแค2กรงเทพมหานคร

2.สถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร:หลวงพอลำไยจงหวดกาญจนบร

3.สถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร:หลวงพอเปนอปถมภจงหวดนครปฐม

4.สถานสงเคราะหคนชราบานเขาบอแกวจงหวดนครสวรรค

5.สถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐมจงหวดนครปฐม

6.สถานสงเคราะหคนชราบานลพบรจงหวดลพบร

7.สถานสงเคราะหคนชราบานจนทบรจงหวดจนทบร

8.สถานสงเคราะหคนชราบานวยทองนเวศนจงหวดเชยงใหม

9.สถานสงเคราะหคนชราบานธรรมปกรณ(วดมวง)จงหวดนครราชสมา

10.สถานสงเคราะหคนชราบานธรรมปกรณ(โพธกลาง)จงหวดนครราชสมา

11.สถานสงเคราะหคนชราบานมหาสารคามจงหวดมหาสารคาม

12.สถานสงเคราะหคนชราบานศรตรงจงหวดตรง

13.สถานสงเคราะหคนชราอทอง-พนงตกจงหวดชมพร

สถานสงเคราะหท งหมดนอยภายใตความดแลขององคการบรหารสวนจงหวดในแตละจงหวดทสถาน

สงเคราะหคนชรานนตงอยซงสถานสงเคราะหคนชราแตละแหงไดใหความอปการะดแลผสงอายทดอยโอกาสยากจน

ขาดผดแลหรอขาดทพงพงดวยการใหทพกอาศยควบคไปกบการจดบรการดานสวสดการสงคมอนๆ เชนการดแล

ดานสขภาพการฟนฟบำบดบรการสงคมสงเคราะหการจดกจกรรมนนทนาการศาสนกจการสงเสรมการเรยนร

และการเขาถงขอมลขาวสารตางๆ


ในปพ.ศ.2553สถานสงเคราะหจำนวน13แหงไดใหการดแลผสงอายรวมจำนวน1,108คน(แผนภมท3.8)

แผนภมท3.8จำนวนผสงอายทไดรบการดแลในสถานสงเคราะหคนชรากรมสงเสรมการปกครองทองถน

พ.ศ.2548 พ.ศ.2549 พ.ศ.2550 พ.ศ.2551 พ.ศ.2552 พ.ศ.2553

ปพ.ศ.

จำนวนผสงอาย

1100 1087 1092 11121158

1108

ทมา :สถานสงเคราะหคนชราจำนวน13แหง,กรมสงเสรมการปกครองทองถน,2553

2) การดแลคณภาพชวตผสงอายในกระบวนการยตธรรม

กรมราชทณฑ กระทรวงยตธรรม ไดดำเนนการจดสวสดการแกผตองขงสงอายและไดจดทำโครงการ

สวสดการผตองขงในปพ.ศ.2553ซงครอบคลมสวสดการสำหรบผตองขง3ดานไดแก

- ดานคณภาพชวตดวยการใหการดแลดานสขภาพอนามยทครอบคลมการตรวจรกษาการดแลสขภาพตา

และสขภาพฟนรวมทงการสงเสรมสนบสนนการออกกำลงกายใหแกผตองขงสงอาย

- ดานจตใจดวยการจดกจกรรมนนทนาการบนเทงและกฬารวมทงกจกรรมทางศาสนา

- ดานเคร องอปโภคบรโภคและสงอำนวยความสะดวก อาท เส อผาและของใชสวนตว อาหารเสรม

สงอำนวยความสะดวกทจำเปนสำหรบผตองขงสงอายเชนฟนปลอมไมเทาแวนตารถเขนฯลฯ

ในปพ.ศ.2553กรมราชทณฑมผตองขงสงอายทตองโทษอยในเรอนจำ/ทณฑสถานทวประเทศจำนวนทง

สน 4,126คน เปนชาย 3,409คนและหญง 717คนซงกรมราชทณฑไดจดสรรเงนงบประมาณ เปนจำนวน

2,750,000บาทใหแกเรอนจำและทณฑสถานทมผตองขงสงอายจำนวน127แหง(ตารางท3.9)


ตารางท3.7จำนวนผตองขงสงอายและเรอนจำ/ทณฑสถานทดำเนนการสงเสรมคณภาพชวตและพฒนาผตองขงสงอาย

ป พ.ศ. จำนวนผตองขงสงอาย (คน) จำนวนเรอนจำ/ทณฑสถาน งบประมาณ (บาท)

ทไดรบการสนบสนนงบประมาณ (แหง)

2550 3,055คน 81 600,000

(ชาย2,345คนหญง710คน)

2551 3,345คน 126 1,261,500


2552 3,737คน 129 2,600,000


2553 4,126 คน 127 2,750,000

(ชาย 3,409 คน หญง 717 คน)

ทมา : กรมราชทณฑกระทรวงยตธรรม,2553

3.3 การใหความชวยเหลอดานรายไดเพอการยงชพสำหรบผสงอาย 1) การใหความชวยเหลอเปนคาจดการศพแกผสงอาย

การใหความชวยเหลอเปนเงนคาจดการศพแกผสงอายยากจนทเสยชวตน เปนการดำเนนการตามประกาศ

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เรองกำหนดหลกเกณฑ วธการและเงอนไขการคมครองสงเสรม

และสนบสนนผสงอายในการสงเคราะหในการจดการศพตามประเพณรายละ2,000บาทซงตงแตเดอนสงหาคม

พ.ศ.2552 เปนตนมารฐบาลไดขยายสทธการใหความชวยเหลอในการจดการศพตามประเพณสำหรบผสงอายทกราย

ทเสยชวต เปนเงนรายละ 2,000บาท เพอชวยแบงเบาภาระคาใชจายใหแกบตรหรอญาตพนองของผสงอาย

ในการจดการฌาปนกจศพใหแกผสงอายทเสยชวต

สำหรบการขอรบเงนชวยเหลอคาจดการศพผสงอายน ในกรงเทพมหานครบตรหรอญาตของผสงอาย

สามารถตดตอโดยนำหลกฐานมาขอรบความชวยเหลอไดทสำนกงานคมครองสวสดภาพชมชนเขต(ในสงกดกรม

พฒนาสงคมและสวสดการ)จำนวน12เขตและสำนกงานเขต(ในสงกดกรงเทพมหานคร)จำนวน50เขตและใน

ตางจงหวดสามารถขอรบความชวยเหลอไดทสำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดทกจงหวดและ

ทวาการอำเภอทกอำเภอทวประเทศ

ในปพ.ศ.2553กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยไดใหความชวยเหลอเปนเงนคาจดการศพ

แกผ สงอายท เสยชวต ซ งญาตไดมาตดตอแสดงหลกฐานขอรบความชวยเหลอจำนวน 91,330คน เปนเงน

งบประมาณจำนวน182,659,000บาท(ตารางท3.10)

ทมา :สำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย,2553


ตารางท3.8จำนวนผสงอายทไดรบความชวยเหลอคาจดการศพ

พ.ศ. จำนวนผสงอายทไดรบความชวยเหลอคาจดการศพ (คน) งบประมาณ (บาท)

2549 17,962 35,924,000

2550 19,814 39,628,000

2551 17,962 35,924,000

2552 22,046 44,092,000

2553 91,330 182,659,000

2) การใหเงนชวยเหลอแกผสงอายทดอยโอกาส/ประสบปญหาความเดอดรอน

เปนการดำเนนงานโดยกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยเพอใหความชวยเหลอเปนเงน

คาใชจายแกผสงอายทดอยโอกาสและประสบปญหาความเดอดรอนในทกพนททวประเทศโดยเปนการดำเนนการ

ภายใตประกาศกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจำนวน2ฉบบไดแก

- ประกาศ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เรอง กำหนดหลกเกณฑ วธการ และ

เงอนไขการคมครอง การสงเสรม และการสนบสนนชวยเหลอผสงอาย ซงไดรบอนตรายจากการถกทารณกรรมหรอ

ถกแสวงหาประโยชนโดยมชอบดวยกฎหมาย หรอถกทอดทง และการใหคำปรกษาดำเนนการอนทเกยวของในการ

แกไขปญหาครอบครว

- ประกาศกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เรอง กำหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไข

การคมครอง การสงเสรม และการสนบสนนการจดทพกอาศย อาหารและเครองนงหมใหผสงอายตามความจำเปน

อยางทวถง

สำหรบรปแบบของการใหความชวยเหลอผสงอายภายใต2ประกาศดงกลาวขางตนนเปนการใหความชวยเหลอ

เปนเงนหรอทพกอาศยชวคราวแกผสงอาย ในพนท 76จงหวดทวประเทศรวมทงกรงเทพมหานคร ในตางจงหวด

ผสงอายสามารถขอรบความชวยเหลอทสำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดทกจงหวดสำหรบใน

กรงเทพมหานครผสงอายสามารถขอรบความชวยเหลอทสำนกงานคมครองสวสดภาพชมชนเขตจำนวน12เขต

ในปพ.ศ.2553 ไดดำเนนการใหความชวยเหลอแกผสงอายทประสบปญหา จำนวน6,714คน เปนเงน

งบประมาณจำนวน11,743,461บาท(ตารางท3.11)


ตารางท3.9จำนวนผสงอายทไดรบความชวยเหลอทพกอาศยอาหารเครองนมหม

พ.ศ. จำนวนผสงอายทไดรบความชวยเหลอคาจดการศพ (คน) งบประมาณ (บาท)

2549 7,138 12,569,000

2550 6,693 11,733,000

2551 6,729 11,751,000

2552 13,388 13,214,900

2553 6,714 11,743,461

4. การสรางเครอขายและภาคหนสวนทางสงคม*

1. นยาม เครอขายหมายถงกลมคนหรอองคกรทสมครใจ ในการแลกเปลยนขาวสารระหวางกนหรอ

ทำกจกรรมบางอยางรวมกน โดยมการตดตอสอสารประสานงานอยางเปนระบบ เพอใหบรรลเปาหมายทกำหนดไว

(ศศพฒนยอดเพชร:2550)

2. ประเภทของเครอขายเครอขายในการทำงานดานผสงอายอาจแบงไดเปน2ประเภทกลาวคอเครอขาย

ในการดำเนนงานดานผสงอายและเครอขายองคกรผสงอาย เครอขายในการดำเนนงานดานผสงอายจะประกอบดวย

องคกรภาครฐภาคเอกชนองคกรสาธารณประโยชนททำงานเกยวกบผสงอายอาทกระทรวงการพฒนาสงคมและ

ความมนคงของมนษยกระทรวงสาธารณสขกระทรวงมหาดไทยกระทรวงวฒนธรรมกระทรวงศกษาธการฯลฯ

หรอองคกรเอกชนอาทสมาคมมลนธฯลฯสวนเครอขายองคกรผสอายจะประกอบดวยสมาคมสภาผสงอายแหง

ประเทศไทยฯสาขาสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯชมรมผสงอายซงเปนกลมองคกรทผสงอายจดตงขน

และดำเนนการกนเอง

ในทนจะกลาวถงสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯซงเปนเครอขายระดบชาต และเปนศนยกลาง

ประสานงานระหวางสมาคมชมรมผสงอายในประเทศและมบทบาทสำคญในการขบเคลอนงานทสำคญทมผลตอ

การพฒนาคณภาพชวตผสงอายไทย

*อบลหลมสกลสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ


3. การกอเกดของสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ

สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ เกดขนจากการทผแทนชมรมผสงอายทวประเทศมการประชม

แลกเปลยนความคดเหนระหวางปพ.ศ.2529 - 2530 ในประเดนทชมรมผสงอายเปนเพยงกลมบคคลมไดเปน

นตบคคลตามกฎหมายหากจะดำเนนกจกรรมใดๆอาจไมเปนทยอมรบทงขณะนนจำนวนชมรมผสงอายในประเทศ

มแนวโนมเพมขนเรอยๆควรมองคกรกลางเพอทำหนาทประสานงานระหวางชมรมผสงอาย จงไดมการรวมตวกนจด

ตงเปนองคกรกลางขนและจดทะเบยนเปนนตบคคลในรปสมาคมในป พ.ศ.2532ตอมาในปพ.ศ.2534สมเดจ

พระศรนครนทราบรมราชชนน ไดโปรดเกลาฯ รบสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทย ไวในพระบรมราชปถมภ

จนถงปจจบนสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯไดดำเนนงานมาเปนเวลา21ป

3.1 โครงสรางการบรหารและการดำเนนงานของสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ สรปในเรองสำคญ

ไดดงน

1.องคประกอบของสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯประกอบดวย

ก. ทประชมใหญ(สมาชกสามญ,สมาชกกตตมศกด,สมาชกอปการะ,คณะกรรมการบรหาร,คณะ

กรรมการดำเนนการ,ประธานกรรมการฝาย,ทปรกษาและประธานอนกรรมการตางๆ)

สมาชกของสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯม3ประเภท

1. สมาชกสามญ ไดแกประธาน , เลขานการ สาขาสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ

ประจำจงหวด / กลมเขตทเปนผแทนชมรมผสงอายจงหวดละ 2คนสมาคมองคกร

สวนราชการหรอสถาบนทดำเนนการเกยวกบผสงอาย

2. สมาชกกตตมศกด ไดแกผทรงคณวฒบคคลหรอองคการทประธานกรรมการบรหารของ

สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ เหนสมควรเชญเปนสมาชกกตตมศกดตามระเบยบ

ของสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ

3. สมาชกอปการะ ไดแกบคคลหรอองคการทงในประเทศและตางประเทศทใหความอปการะ

แกสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ ซงประธานกรรมการบรหารของสมาคมสภาผสงอาย

แหงประเทศไทยฯ เหนสมควรเชญเปนสมาชกอปการะตามระเบยบของสมาคมสภาผสงอาย

แหงประเทศไทยฯ


ข. คณะกรรมการบรหารสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ

กรรมการบรหารสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯนอกจากประธานแลวมจำนวน25คน

มาจากการเลอกตงในทประชมใหญจำนวน10คนและประธานกรรมการบรการแตงตงจำนวน

4คนสวนอก10คนมาจากสมาชกสามญซงเปนผแทนของชมรมผสงอายประจำจงหวดในสวน

ภมภาคจำนวน8คน(ภาคละ2คน)และกรงเทพมหานครจำนวน2คนกรรมการบรหารอย

ในตำแหนงคราวละ4ป

ค. งบประมาณ

งบประมาณในการดำเนนงานของสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ เปนงบประมาณท

สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯดำเนนจดหามาเอง โดยการระดมทนรปแบบตางๆทกป

สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯจะไดรบเงนอดหนนเปนลกษณะโครงการฯจากหนวย

งานภาครฐบางหนวย เชนจากกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนของมนษย กระทรวง

สาธารณสขสำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.)สำนกงานกองทนสนบสนนการสราง

เสรมสขภาพ(สสส.)เปนตน

4. การสรางและพฒนาเครอขาย

4.1 การสรางและขยายเครอขาย (ชมรมผสงอาย)

ชมรมผสงอาย คอการรวมตวของชมรมผสงอาย เพอทำกจกรรมทเปนประโยชนกบตนเองกบสงคมสวนรวม

รปแบบของชมรมผสงอายจะมทงทเปนเอกเทศเปนเครอขายสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯหรอเปนเครอขาย

ของสหพนธชมรมกรงเทพมหานคร

การกอเกดของชมรมผสงอายแตเดมเกดขนตามธรรมชาต กลาวคอกลมผสงอายตงขนมาเองซงสาเหตมา

จากมเวลาวาง เหงาตองการเพอนตองการความรนเรง(บรรล ศรพานช :2542)ตอมามการจดตงโดยหนวยงานภาครฐ

เพอเปนเครอขายในการทำงาน เชนจดตงโดยกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (กรมประชา-

สงเคราะหเดม)กระทรวงสาธารณสข,กรงเทพมหานครฯลฯ

ประเภทของชมรมผสงอายอาจแบงได เปน4ประเภทกลาวคอชมรมผสงอายทพงตนเองไดและชวยผอนได

ชมรมทพงตวเองไดเทานนชมรมทตองการใหการสนบสนนชวยเหลอและชมรมชนดพเศษ (ชมรมผสงอายเฉพาะ

อาชพเชนชมรมแพทยอาวโส)(บรรลศรพานช:2536)

การสรางเครอขายทเปนชมรมผสงอายเปนนโยบายทสำคญของสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯทงน

เพอขยายความสมพนธของกลมผสงอายใหกวางขวางขน เพอขยายความชวยเหลอเกอกลทมตอกน ตลอดจน


การพฒนาศกยภาพชมรมผสงอายและประโยชนในการรวบรวมและเผยแพรขาวสารและขอมลระหวางชมรมรวมถง

การแบงปนทรพยากร

สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ เองไดมการขยายเครอขายทเปนชมรมผสงอาย ผานทางคณะ

กรรมการสาขาสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯแตละจงหวดและกลมเขตในกรงเทพมหานครและผานทาง

โครงการ“ชมรมพ-ชมรมนอง”ซงเปนโครงการทใหชมรมผสงอายทมศกยภาพสงในจงหวดทำหนาทเปนชมรมพไป

ดำเนนการจดตงชมรมผสงอายในหมบานหางไกล เรยกวา “ชมรมนอง” ใหมกจกรรมพฒนาเกดขนโดยมปรชญาใน

การดำเนนงานของชมรมผสงอายคอ“ชมรมผสงอายเปนของผสงอายโดยผสงอายเพอผสงอายและเพอสงคม”

4.2 จำนวนเครอขายชมรมผสงอาย

ณวนท 31ธนวาคมพ.ศ.2553ชมรมผสงอายทเปนเครอขายของสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ

มจำนวน22,880ชมรมจำแนกเปนรายภาคไดดงน.-

กรงเทพมหานคร 376 ชมรม

ภาคกลาง 2,629 ชมรม

ภาคเหนอ 7,894 ชมรม

ภาคใต 1,406 ชมรม

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 10,595 ชมรม

4.3 การพฒนาศกยภาพของเครอขาย

จากรายงานการประเมนแผนผสงอายแหงชาตฉบบท2(พ.ศ.2545-2564)ในระยะเวลา5ปแรกของแผน

(พ.ศ.2545-2549) ในปพ.ศ.2550พบวาศกยภาพของชมรมผสงอายทเปนเครอขายของสมาคมสภาผสงอายแหง

ประเทศไทยฯมความแตกตางกนมาก

สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯมการสงเสรมและพฒนาศกยภาพของชมรมผสงอายทเปนเครอขาย

สมาคมสภาผ สงอายแหงประเทศไทยฯ เพ อใหชมรมมความเขมแขงสามารถดำเนนกจกรรมท จะสนบสนน

ในการพฒนาคณภาพชวตกลมสมาชกโดยการจดทำโครงการกลาวสรปโดยสงเขปไดดงน

-การจดอบรมสมมนากรรมการบรหารกรรมการสาขาสมาคมสภาผสงอายฯประจำจงหวดชมรมผสงอาย

เพอเพมพนความรทกษะในการบรหารงานการทำกจกรรมในสาขาชมรมตลอดจนการแลกเปลยนเรยนรในการทำ

โครงการกจกรรมตางๆอยางตอเนองทกป


- การจดหาทรพยากร (เงนทน) มาสนบสนนใหเครอขายผสงอาย ไดดำเนนโครงการ/กจกรรมทเปน

ประโยชนกบผ สงอาย ซ งโครงการน เปนโครงการท สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

มอบหมายใหสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯพจารณาโครงการทชมรมสมาคมหนวยงานตางๆทจดทำ

โครงการเกยวกบผสงอายเพอขอรบเงนสนบสนนจาก สสส. ตามแผนงานสนบสนนโครงการเปดรบทวไปและ

นวตกรรม (OpenGrant)ซงในแตละปมชมรมสมาคมหนวยงานสามารถจดทำโครงการทเปนประโยชนตอการ

พฒนาคณภาพชวตผสงอายจำนวนมาก

-การเยยมเยยนชมรมผสงอายโดยคณะกรรมการสาขาสมาคมประจำจงหวด/เขตและสมาคมสภาผสงอาย

แหงประเทศไทยฯจากสวนกลางเพอใหคำแนะนำใหกำลงใจตลอดจนสงเสรมและสนบสนนกจกรรมของชมรมผสงอาย

เปนระยะๆ

การผลกดนนโยบายสำคญๆ ระดบชาต

ในฐานะทสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ เปนเครอขายผสงอายระดบชาตทกอตงมากวา 20ป

(กอตงพ.ศ.2532) สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ ไดมสวนผลกดนงานสำคญๆทมผลตอการพฒนา

คณภาพชวตผสงอายอยางเปนรปธรรมประกอบดวย

1.การจดทำพระราชบญญตผสงอายพ.ศ.2546

2.การจดทำแผนผสงอายแหงชาตฉบบท2(พ.ศ.2545-2564)

3.โครงการกองทนสงเสรมสวสดการผสงอายและครอบครวในชมชน(เบยยงชพผสงอาย)พ.ศ.2536

4.การจดทำปฏญญาผสงอายไทยฯพ.ศ.2542

5.โครงการสมมนาเตรยมตวกอนเกษยณอายราชการ(เปนตนแบบ)

บทบาทสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ ในงานระดบชาตอนๆ

- สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ เปนคณะทำงานรางพระราชบญญตผสงอายพ.ศ.2546และ

ประธานสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ เปนประธานในเวทประชาพจารณ รางพ.ร.บ.ผสงอายแหงชาต และ

ผแทนสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯรวมเปนกรรมาธการสามญพจารณารางพรบ.ดงกลาว

-สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯเปนคณะทำงานในการจดทำแผนผสงอายฉบบท 2 (พ.ศ.2545-

2554)และการปรบแผนผสงอายในชวง5ปแรก(พ.ศ.2545-2549)


- สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ เปนเจาภาพรวมในการดำเนนมาตรการภายใตยทธศาสตรท2

(ยทธศาสตรดานการสงเสรมและพฒนาผสงอาย ในมาตรการท 2สงเสรมการรวมกลมและสรางความเขมแขงของ

องคกรผสงอาย)ของแผนผสงอายแหงชาตฉบบท2

-ประธานสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯเปนรองประธานกรรมการผสงอายแหงชาต(กผส.)คนท2

-ประธานสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯเปนกรรมการผทรงคณวฒ

ในคณะกรรมการสงเสรมการจดสวสดการสงคมแหงชาต

-ผแทนของสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯเปนกรรมการผทรงคณวฒ

ในคณะกรรมการผสงอายแหงชาต(กผส.)และคณะกรรมการสงเสรมการจดสวสดการสงคมแหงชาต

-ผแทนของสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯเปนกรรมการบรหารกองทนผสงอาย

รายงาน การศกษาวจยเรอง “การศกษาและ

การเรยนรตลอดชวตของผสงอายไทย”

บ ท ท 4

ในรายงานสถานการณผสงอายไทยพ.ศ.2553 ไดกำหนดใหมการศกษาเจาะลกประเดนทมความจำเปน

เรงดวนตอการพฒนางานผสงอายไทยในปจจบนและอนาคตไดแก เรองการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของ

ผสงอายไทยงานศกษาวจยเรองนไดใชระเบยบวธวจยแบบผสม (MixedMethod)มวตถประสงคเพอ (1)ศกษา

สภาพการจดการศกษาตลอดชวตสำหรบผสงอาย ในดานเปาหมายการจดการศกษาตลอดชวต ลกษณะกลมเปาหมาย

ผสงอายหลกสตรและเนอหาผจดการศกษาและผสอนวธการจดการศกษาสอและแหลงการเรยนรการประเมนผล

การบรหารจดการผลการจดการศกษา (2)ศกษาความตองการการเรยนรตลอดชวตของผสงอายในดานเปาหมาย

การจดการศกษาตลอดชวตลกษณะกลมเปาหมายผสงอายหลกสตรและเนอหาผจดการศกษาและผสอน วธการ

จดการศกษา สอและแหลงการเรยนรการประเมนผลการบรหารจดการผลการจดการศกษา (3) ศกษาอนาคตภาพ

การจดการศกษาและเรยนรตลอดชวตของผสงอายไทยการวจยแบงออกเปน3ขนตอนคอ

รายงานการศกษาวจยเรอง

“การศกษาและการเรยนร ตลอดชวตของผสงอายไทย”1

1คณะผวจยไดแกรองศาสตราจารยดร.อาชญญารตนอบลคณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลยผชวยศาสตราจารยดร.วระเทพ

ปทมเจรญวฒนาคณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาผชวยศาสตราจารยดร.วรรตนปทมเจรญวฒนาคณะครศาสตรจฬาลงกรณ

มหาวทยาลยดร.ปานกมปสำนกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกระทรวงศกษาธการนายระวสจจโสภณ

คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย


1) การศกษาสภาพการจดการศกษาตลอดชวตสำหรบผสงอาย เปนการวจยในเชงสำรวจโดยคดเลอกกลม

ตวอยางอยางเจาะจงจากหนวยงานของรฐในระดบกรมและระดบสำนกหรอหนวยงานเทยบเทาระดบกรมและระดบ

สำนกของทกกระทรวง173แหงหนวยงานรฐวสาหกจ63แหงองคกรเอกชน9แหงหนวยงานในพนทระดบ

จงหวดประกอบดวยสำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด19แหงสำนกงานสงเสรมการศกษา

นอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวด19แหงศนยพฒนาสงคมจงหวด19แหงองคการบรหารสวนจงหวด

19แหงเทศบาลเมองหรอเทศบาลนคร19แหงรวม95แหงเทศบาลตำบลหรอองคการบรหารสวนตำบล380แหง

รวมทงสน815แหงรวมถงการการสมกลมตวอยางจากชมรมผสงอายในทกภมภาค จำนวนทงหมด21,155ชมรม

(มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย, 2552)กำหนดขนาดกลมตวอยางทใชในการวจยจากตารางกำหนดขนาด

ตวอยางของKrejcie&Morgan (1970)ไดกลมตวอยางจำนวน400ชมรมรวบรวมขอมลเลอกตามกลมจงหวด

ในแตละภาค19กลมจงหวดคอภาคเหนอประกอบดวยจงหวดลำปางจงหวดนานจงหวดพษณโลกและจงหวด

นครสวรรคภาคตะวนออกเฉยงเหนอประกอบดวยจงหวดบรรมยจงหวดเลยจงหวดขอนแกนจงหวดนครพนม

และจงหวดอบลราชธานภาคกลางประกอบดวยจงหวดลพบร จงหวดนครปฐมจงหวดเพชรบร จงหวดนนทบร

จงหวดสระแกว และจงหวดชลบร ภาคใต ประกอบดวย จงหวดสตล จงหวดภเกต และจงหวดชมพร และ

กรงเทพมหานครโดยเลอกกลมตวอยางตามสดสวน เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลทใชในขนตอนน คอ

แบบสอบถามสภาพการจดการศกษาตลอดชวตสำหรบผสงอายเพอตอบคำถามการวจยเกยวกบสภาพการจดการศกษา

ตลอดชวตสำหรบผสงอายในดานเปาหมายการจดการศกษาตลอดชวต ลกษณะกลมเปาหมายผสงอาย เนอหา

ผ จดการศกษาและผ สอน วธการจดการศกษา ส อและแหลงการเรยนร การประเมนผล การบรหารจดการ

ผลการจดการศกษา

2) การศกษาความตองการการเรยนรตลอดชวตของผสงอาย เปนการวจยในเชงสำรวจกลมตวอยาง

ประชากรทผสงอาย (60ปขนไป)ในทกภมภาครวม7,020,700คน(สำนกงานสถตแหงชาต,2551)กำหนดขนาด

กลมตวอยางทใชในการวจยจากตารางกำหนดขนาดตวอยางของKrejcie&Morgan(1970)ไดกลมตวอยางจำนวน

400คนจากนนสมเลอกจงหวดทตามกลมจงหวดในแตละภาคเชนเดยวกบในขนตอนท 1ประกอบดวยภาคเหนอ

84คนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ134คนภาคกลาง94คนภาคใต51คนและกรงเทพมหานคร37คนรวมถง

ศกษาจากชมรมผสงอายในทกภมภาคจำนวน400ชมรมเชนเดยวกบในขนตอนท 1 เครองมอทใชในการรวบรวม

ขอมลทใชในขนตอนนแบงเปน2ชดคอแบบสอบถามความตองการการเรยนรตลอดชวตของผสงอายฉบบชมรม

ผสงอายและแบบสอบถามความตองการการเรยนรตลอดชวตของผสงอายฉบบผสงอาย

3) การศกษาอนาคตภาพการจดการศกษาและเรยนรตลอดชวตของผสงอายไทย ผวจยจดเวทวชาการ

ศกษาอนาคตภาพการจดการศกษาและเรยนรตลอดชวตของผสงอายในรปแบบการสนทนากลม เพอเปนเวทแลกเปลยน

เรยนรรวมกนระหวางผทรงคณวฒและคณะผวจย ในการศกษาความคดเหนของผทรงคณวฒเกยวกบในอนาคต


การจดการศกษาและเรยนร ตลอดชวตของผ สงอาย จากน นนำเสนออนาคตภาพการจดการศกษาและเรยนร

ตลอดชวตของผสงอายไทยในรปแบบความเรยงทงนผวจยสรปผลการวจยเปน2ตอนดงน

ตอนท 1 ผลการศกษาสภาพและความตองการการจดการศกษาตลอดชวตสำหรบผสงอาย ผลการศกษาสภาพการจดการศกษาตลอดชวต สำหรบผ สงอายของหนวยงานท จ ดการศกษาและ

ความตองการการจดการศกษาตลอดชวตสำหรบผสงอาย ของผสงอายและชมรมผสงอายเก ยวกบ เปาหมาย

การจดการศกษาตลอดชวตลกษณะกลมเปาหมายผสงอายหลกสตรและเนอหาผจดการศกษาและผสอนวธการ

จดการศกษาสอและแหลงการเรยนรการประเมนผลการบรหารจดการและผลการจดการศกษาโดยมผลการศกษา

ดงแสดงไวในตารางท1-19

1. เปาหมายการจดการศกษาตลอดชวตสำหรบผสงอาย

ตารางท4.1 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการเปาหมายการจดการศกษาตลอดชวตสำหรบผสงอาย

ของหนวยงานและชมรมผสงอาย

เปาหมาย สภาพ : หนวยงาน ความตองการ : ชมรม

จำนวน รอยละ จำนวน รอยละ

เพอการปรบตวของผสงอาย 311 54.28 160 71.11

เพอการพฒนาทกษะชวต 294 51.31 124 55.11

เพอความเขาใจการเปลยนแปลงของสงคม 245 42.76 133 59.11

เพอความรความเขาใจเกยวกบสทธและหนาทของผสงอาย 301 52.53 162 72.00

เพอการดแลรกษาสขภาพของผสงอาย 411 71.73 189 84.00

เพอจดการศกษาตอเนองของผสงอาย 173 30.19 77 34.22

เพอการมรายไดเลยงดตนเองของผสงอาย 208 36.30 103 45.78

อนๆ 37 6.46 18 8.00


2. ลกษณะกลมเปาหมายผสงอาย 2.1ชวงกลมอายทจำเปนตองจดการศกษาให

ตารางท4.2จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการเกยวกบชวงอายของผสงอายทหนวยงานและชมรมผสงอาย

จดการศกษาตลอดชวต

ชวงอาย สภาพ : หนวยงาน ความตองการ : ชมรม


อาย60-64ป 453 79.06 191 84.89

อาย65-69ป 354 61.78 149 66.22

อาย70-74ป 243 42.41 104 46.22

อาย75-79ป 166 28.97 78 34.67

อาย80-84ป 98 17.10 39 17.33

อาย85ปขนไป 72 12.57 33 14.67

2.2กลมอาชพทจำเปนตองจดการศกษาใหในวยผสงอาย

ตารางท4.3จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการกลมอาชพทจำเปนตองจดการศกษาใหในวยผสงอายทหนวยงาน

และชมรมผสงอายจดการศกษาตลอดชวต

กลมอาชพ สภาพ : หนวยงาน ความตองการ : ชมรม


ไมไดประกอบอาชพ 329 57.42 131 58.22

เกษตรกรรม 312 54.45 101 44.89

กลมเกษยณจากหนวยงานเอกชน 133 23.21 60 26.67

กลมเกษยณจากหนวยงานราชการ 205 35.78 70 31.11

กลมรบจาง 164 28.62 62 27.56

กลมคาขาย/ธรกจสวนตว 148 25.83 41 18.22

กลมพอบาน/แมบาน 283 49.39 139 61.78

กลมอนๆ 33 5.76 19 8.44


2.3เพศของผสงอายทคาดวาจะเขารบการศกษา

ตารางท4.4 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการเพศของผสงอายทเขารบการศกษาทหนวยงานและชมรมผสงอาย


เพศ สภาพ : หนวยงาน ความตองการ : ชมรม


ชาย 433 75.57 166 73.78

หญง 437 76.27 174 77.33

2.4วธการเขาถงกลมเปาหมายผสงอาย

ตารางท4.5จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการวธการเขาถงกลมเปาหมายผสงอายทหนวยงานและชมรมผสงอาย


วธการ สภาพ : หนวยงาน ความตองการ : ชมรม


การสำรวจกลมเปาหมาย 351 61.26 131 58.22

การประชาสมพนธ 344 60.03 168 74.67

การประสานผานเครอขาย 294 51.31 118 52.44

กลมผสงอายตดตอกบหนวยงานดวยตนเอง 189 32.98 86 38.22

อนๆ 29 5.24 15 6.67


2.5วธการจงใจใหผสงอายเขารบการศกษา

ตารางท4.6 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการวธการจงใจใหผสงอายเขารบการศกษาทหนวยงานและชมรม

ผสงอายจดการศกษาตลอดชวต

3. เนอหา

3.1เนอหาดานสขภาพอนามย

ตารางท4.7 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการเนอหาดานสขภาพอนามยของหนวยงานผสงอายและชมรม

ผสงอายในการจดการศกษาตลอดชวตของผสงอาย

เนอหา สภาพ : หนวยงาน ความตองการ : ผสงอาย ความตองการ : ชมรมผสงอาย

จำนวน รอยละ จำนวน รอยละ จำนวน รอยละ

การเลอกรบประทานอาหารทถกตอง 353 61.61 369 96.85 207 92.00

ตามหลกโภชนาการ

การออกกำลงอยางสมำเสมอ 483 84.29 357 93.70 210 93.33

และเหมาะสมกบวย

การดแลสขภาพ 343 59.86 355 93.18 207 92.00

โดยการตรวจสขภาพประจำป

ความรเรองการจดสภาพแวดลอม 257 44.85 322 84.51 194 86.22

เพอความปลอดภยในบานสำหรบผสงอาย

ความรเรองการดแลสขภาพเพอการปองกน 319 55.67 349 91.60 212 94.22

โรคในวยสงอาย

ความรเรองการพกผอนนอนหลบ 280 48.87 315 82.68 189 84.00

วธการ สภาพ : หนวยงาน ความตองการ : ชมรม


สรางกจกรรมรวมกบกลมตางวย 13 2.27 8 3.56

ใหสทธพเศษเมอเขารบการศกษา 54 9.42 17 7.56

สรางแรงจงใจถงประโยชนผสงอายจะไดรบหลงจากเขารบการศกษา 55 9.60 19 8.44

ประชาสมพนธกจกรรม 135 23.56 49 21.78

จดหลกสตรกจกรรมตรงตามความตองการของกลมเปาหมาย 28 4.89 7 3.11

จดกจกรรมทผสงอายสามารถนำไปใชในชวตประจำวนได 10 1.75 3 1.33


3.2เนอหาดานการปรบตวทางสงคมและจตใจ

ตารางท4.8 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการเนอหาดานการปรบตวทางสงคมและจตใจของหนวยงาน

ผสงอายและชมรมผสงอายในการจดการศกษาตลอดชวตของผสงอาย



การฝกจต/ฝกสมาธเพอพฒนาจตใจ 305 53.23 332 87.14 194 86.22

การศกษาธรรมะเพอเขาใจชวต 335 58.16 337 88.45 202 89.78

การยอมรบการเปลยนแปลงทางรางกาย 268 46.77 322 84.51 176 78.22

และจตใจของตนเอง

การเผชญกบการสญเสยบคคลทเปนทรก 149 26.00 267 70.08 130 57.78

การสรางความสมพนธทดกบ 348 60.73 342 89.76 199 88.44

คนภายในครอบครวหรอญาตพนอง

การเปนสมาชกกลมหรอชมรม 335 58.46 315 82.68 188 83.56

ของคนวยใกลเคยงกน

งานอดเรกตามความสนใจ 417 72.77 296 77.69 165 73.33

3.3เนอหาดานการออม

ตารางท4.9จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการเนอหาดานการออมของหนวยงานผสงอายและชมรมผสงอายใน

การจดการศกษาตลอดชวตของผสงอาย



การวางแผนและการจดทำ 263 45.90 309 81.10 161 71.56

แผนการเกบเงนออม

การดแลเรองคาใชจาย 90 15.71 285 74.80 158 70.22

การจดทำบญชรายรบ-รายจาย 231 40.31 241 63.25 147 65.33

การหารายไดเสรม 257 44.85 274 71.92 168 74.67


3.4เนอหาดานการเรยนร

ตารางท4.10 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการเนอหาดานการเรยนรของหนวยงานผสงอายและชมรมผสงอาย

ในการจดการศกษาตลอดชวตของผสงอาย



การพฒนาวธการเรยนรเชน 129 22.51 258 67.72 119 52.89

ทกษะการอานทกษะการฟง

การคนควาดวยคอมพวเตอรฯลฯ

ความสามารถในการใชแหลงการเรยนร 177 30.89 264 69.29 115 51.11

ตางๆเชนการใชหองสมดการใชบรการ

ศนยการเรยนชมชนการใชคอมพวเตอร

ฯลฯ

การเขารวมกจกรรมการเรยนร 307 53.58 329 86.35 188 83.56

เพอการพฒนาตนเองทงดานสขภาพ

การปรบตวการออมฯลฯ

การไดรบการสงเสรมสนบสนนการเรยนร 237 41.36 317 83.20 185 82.22

จากหนวยงานตางๆ

การใชเวลาวางในวยสงอาย 357 62.30 319 83.73 187 83.11

3.5เนอหาดานสทธของผสงอายตามกฎหมาย

ตารางท4.11 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการเน อหาดานสทธของผ สงอายตามกฎหมายของ

หนวยงานผสงอายและชมรมผสงอายในการจดการศกษาตลอดชวตของผสงอาย



ความรเกยวกบพ.ร.บ.ผสงอาย 385 67.19 291 76.38 189 84.00

ความรเกยวกบการทำพนยกรรม 186 32.46 281 73.75 170 75.56

และการจดการมรดก

ความรเกยวกบการทำพนยกรรมชวต 132 23.04 271 71.13 161 71.56

(หนงสอแสดงเจตนาปฏเสธการรกษา

ของผปวยระยะสดทาย)


4. ผจดการศกษาและผสอน

ตารางท4.12 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการผจดการศกษาและผสอนของหนวยงานและชมรม

ผสงอายเปนผจดการศกษาตลอดชวต

ผจดการศกษาและผสอน สภาพ : หนวยงาน ความตองการ : ชมรม


ครกศน. 288 50.26 91 40.44

ครในโรงเรยน 75 13.09 34 15.11

อาจารยในวทยาลย/มหาวทยาลย 66 11.52 68 30.22

ครภมปญญา/ผรในชมชน 277 48.34 148 65.78

แพทย/พยาบาล 198 34.55 125 55.56

เจาหนาทสาธารณสข 351 61.26 143 63.56

อาสาสมครสาธารณสข(อสม.) 291 50.79 73 32.44

อาสาสมครพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย(อพม.) 143 24.96 87 38.67

อาสาสมครดแลผสงอายทบาน(อสผ.) 149 26.00 82 36.44

นกสงคมสงเคราะห 93 16.23 88 39.11

นกพฒนาสงคม 127 22.16 79 35.11

พฒนากร 91 15.88 42 18.67

เจาหนาทสถาบนพฒนาองคกรชมชน(อพช.) 71 12.39 63 28.00

เจาหนาทองคกรปกครองสวนทองถน 246 42.93 75 33.33

เจาหนาทองคกรพฒนาเอกชน 46 8.03 43 19.11

อนๆ 34 5.93 10 4.44


5. วธการจดการศกษา

5.1รปแบบการจดการศกษา

ตารางท4.13 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการรปแบบการจดการศกษาทหนวยงานและชมรม

ผสงอายจดการศกษาตลอดชวตใหผสงอาย

ผจดการศกษาและผสอน สภาพ : หนวยงาน ความตองการ : ชมรม


การจดอบรมระยะสน 310 54.10 157 69.78

การจดอบรมระยะยาว 74 12.91 58 25.78

การอบรมแบบทางไกล 19 3.32 24 10.67

การจดนทรรศการเผยแพรความร 151 26.40 88 39.11

การจดทศนศกษา 218 38.05 149 66.22

การจดสมมนา/การประชมเชงปฏบตการ 182 31.76 116 51.56

การใหความรผานสอตางๆ 168 29.32 83 36.89

การจดมมความร/หองสมด 127 22.16 49 21.78

อนๆ 55 9.60 19 8.44


5.2เทคนคการใหความร

ตารางท4.14 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการเทคนคการใหความรทหนวยงานและชมรมผสงอาย

จดการศกษาตลอดชวตใหผสงอาย

เทคนคการใหความร สภาพ : หนวยงาน ความตองการ : ชมรม


การบรรยาย 335 58.46 132 58.67

การอภปรายกลมใหญ 119 20.77 70 31.11

การอภปรายกลมยอย 132 23.04 92 40.89

การคนควาหาความรดวยตนเอง/การศกษาเปนรายบคคล 103 17.98 41 18.22

การแกปญหารวมกน 212 37.00 142 63.11

การระดมสมอง 203 35.40 116 51.56

การลงมอปฏบต 238 41.54 119 52.89

การใชสถานการณจำลอง 67 11.69 50 22.22

การสาธต 191 33.33 101 44.89

โครงการ 137 23.91 50 22.22

กรณตวอยาง 82 14.31 59 26.22

เกมและนนทนาการ 196 34.21 92 40.89

แผนทความคด 36 6.28 33 14.67

สถานการณจำลอง 48 8.38 40 17.78

ละคร 48 8.38 38 16.89

บทบาทสมมต 46 8.03 40 17.78

การใชเทคโนโลยเชนศนยการเรยนชดการสอน 67 11.69 58 25.78

บทเรยนสำเรจรปคอมพวเตอรชวยสอนและe-Learning

อนๆ 18 3.14 5 2.22


6. สอและแหลงการเรยนร

ตารางท4.15 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการสอและแหลงการเรยนรทหนวยงานและชมรมผสงอาย


สอและแหลงการเรยนร สภาพ : หนวยงาน ความตองการ : ชมรม


สอบคคล 470 82.02 198 88.00

สงพมพ 401 69.98 189 84.00

โทรทศน 209 36.47 139 61.78

ภาพยนตร 52 9.08 36 16.00

วทยกระจายเสยงและหอกระจายขาว 279 48.69 120 53.33

สอพนบาน 128 22.34 85 37.78

คอมพวเตอรและอนเตอรเนต 70 12.20 36 16.00

โทรศพทมอถอ 86 15.01 59 26.22

แหลงเรยนรตางๆ 421 73.47 186 82.67

7. การประเมนผล

ตารางท4.16 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการการประเมนผลทหนวยงานและชมรมผ สงอาย


การประเมนผล สภาพ : หนวยงาน ความตองการ : ชมรม


การสงเกต 342 59.69 123 54.67

การสมภาษณ 312 54.45 141 62.67

การใชแบบสอบถาม 281 49.04 137 60.89

การประเมนตามสภาพจรง 252 43.98 146 64.89

การวดผลภาคปฏบต 120 20.94 67 29.78

แฟมสะสมผลงาน 58 10.12 48 21.33

แบบทดสอบ 80 13.96 66 29.33

อนๆ 14 2.44 7 3.11


8. การบรหารจดการ

ตารางท4.17 จำนวนและรอยละของสภาพและความตองการการบรหารจดการทหนวยงานและชมรมผสงอาย


9. ผลการจดการศกษา 9.1จำนวนโครงการทจดการศกษาตลอดชวตใหผสงอายในปพ.ศ.2553

ตารางท4.18 จำนวนและรอยละของจำนวนโครงการทจดใหผสงอายในป พ.ศ.2553 ของหนวยงานตางๆท

ดำเนนการจดการศกษาตลอดชวตสำหรบผสงอาย

จำนวน หนวยงาน หนวยงาน องคกร หนวยงาน หนวยงาน ชมรม รวม

โครงการ ของรฐ รฐวสาหกจ เอกชน ในพนท ในพนท ผสงอาย (n=573)(%)

(n=18)(%) (n=2)(%) (n=3)(%) ระดบจงหวด ระดบอำเภอ (n=225)(%)

(n=18)(%) และตำบล

(n=307)(%)

1-3โครงการ 14(77.78) 2(100.00) 3(100.00) 13(72.22) 249(81.11) 206(91.56) 487(84.99)

4-6โครงการ 1(5.56) -(-) -(-) 2(11.11) 51(16.61) 13(5.78) 67(11.69)

7-9โครงการ 1(5.56) -(-) -(-) 2(11.11) 5(1.63) 1(0.44) 9(1.57)

10โครงการขนไป 2(11.11) -(-) -(-) 1(5.56) 2(0.65) 5(2.22) 10(1.75)

การบรหารจจดการ สภาพ : หนวยงาน ความตองการ : ชมรม


ชมรมจดเอง 96 42.67 96 42.67

ชมรมจดรวมกบภาคเครอขาย 121 53.78 121 53.78

ชมรมสงเสรมใหภาคเครอขายจด 167 74.22 167 74.22

อนๆ 16 7.11 16 7.11


ตารางท4.19 จำนวนและรอยละของประเภทและวตถประสงคโครงการของหนวยงานตางๆ ทดำเนนการจดการศกษา

ตลอดชวตสำหรบผสงอาย

ประเภท หนวยงาน หนวยงาน องคกร หนวยงาน หนวยงาน ชมรม รวม

โครงการ ของรฐ รฐวสาหกจ เอกชน ในพนท ในพนท ผสงอาย (n=573)(%)

(n=18)(%) (n=2)(%) (n=3)(%) ระดบจงหวด ระดบอำเภอ (n=225)(%)

(n=18)(%) และตำบล

(n=307)(%)

สงเสรมสขภาพ 2(11.11) -(-) 1(33.33) 6(33.33) 87(28.34) 21(9.33) 117(20.42)

สงเสรมความเขาใจ/ 1(5.56) -(-) -(-) 1(5.56) 58(18.89) 26(11.56) 86(15.01)

แลกเปลยนระหวาง

ผสงอายและสราง

สายใยระหวางวย

กจกรรม 2(11.11) -(-) -(-) -(-) -(-) -(-) 2(0.35)

นนทนาการ

ผสงอาย 3(16.67) -(-) -(-) 1(5.56) 0 0 4(0.70)

เตรยมความพรอม

กอนเขาสวย

ผสงอาย

การพฒนาฝมอ 2(11.11) -(-) -(-) 2(11.11) 35(11.40) 14() 53(9.25)

แรงงาน/อาชพใน

ผสงอาย

สงเสรมและ 1(5.56) -(-) -(-) 2(11.11) 9(2.93) 2() 14(2.44)

พฒนาศกยภาพ

องคกรผสงอาย/

ผสงอาย

โครงการพฒนา -(-) -(-) -(-) 2(11.11) 1(0.33) 0 3(0.52)

ทอยอาศยใหแก

ผสงอาย

คลงปญญา -(-) -(-) -(-) 4(22.22) 6(1.95) 1() 11(1.92)

ผสงอาย

ธรรมะสรางสข -(-) -(-) -(-) 1(5.56) 21(6.84) 8() 30(5.24)

เปดโลกการเรยนร -(-) -(-) -(-) 1(5.56) 3(0.98) 9() 13(2.27)

ชวยเหลอเบย -(-) -(-) -(-) -(-) 17(5.54) 1(0.44) 18(3.14)

ยงชพผสงอาย


ตอนท 2 ผลการศกษาอนาคตภาพการจดการศกษาและเรยนรตลอดชวต ของผสงอายไทย

การนำเสนออนาคตภาพของการจดการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอายไทย เพอฉายภาพ

การจดการการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอายตามบรบททางภมสงคมของประเทศไทย ทามกลาง

ความเปลยนแปลงของอนาคตในระยะ10ป ขางหนา (พ.ศ.2554-2564) ไมวาจะเปนการเปลยนแปลงดานสงคม

ดานเทคโนโลย ดานเศรษฐกจดานสงแวดลอมแมกระทงดานการเมอง เพอเปนกลไกของการขบเคลอนงาน

ดานการจดการศกษาและการเรยนรตลอดชวตสำหรบผสงอายทมอาย 60ปขนไปของประเทศไทยอยางตอเนองและ

ยงยนจงไดเสนออนาคตภาพของการจดการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอายไทยเปน4ประเดนหลก

คอ (1) เปาหมายการจดการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอายไทย (2)กจกรรมการจดการศกษาและ

การเรยนรตลอดชวตของผสงอายไทย (3) เนอหาการจดการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอายไทย

(4)วธการจดการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอายไทย

1) เปาหมายการจดการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอายไทย เพอใหผสงอายม

สภาพรางกายทสมบรณและมสขภาพด เพอใหผสงอายมสมพนธภาพทดกบครอบครวและสามารถปรบตวเขากบ

ชมชนสงคมและสามารถเขารวมกจกรรมตางๆ ในสงคมได เพอใหผสงอายปรบสภาพเศรษฐกจไดอยางพอเพยง

และสามารถจดการกบรายไดใหพอเพยงตามอตภาพ เพอใหผสงอายมความอภรมยผานการเรยนรทางศาสนา

วรรณคด ศลปะ และปรชญาตลอดจนความสงบภายในจตใจเพอการพฒนาตนเองตลอดจนการเรยนรเพ อ

การพฒนาศกยภาพของตนเอง เพอใหผสงอายสามารถทำประโยชนใหผอนโดยการเปนอาสาสมครหรอการใหบรการ

แกผสงอายดวยกนหรอบคคลวยอนในสงคมและเพอใหผสงอายมบทบาทและมอทธพลตอการตดสนใจในประเดนท

มผลตอผสงอายคนอนๆในสงคมและนำไปสการเปลยนแปลงของสงคม

2) กจกรรมการจดการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอายไทย เปนการจดการเรยนร

ทผสมผสานการจดการศกษาในระบบโรงเรยนการศกษานอกระบบโรงเรยนและการศกษาตามอธยาศยแบบบรณาการ

โดยเนนการศกษานอกระบบโรงเรยนและการศกษาตามอธยาศยทบรณาการดานความรทกษะและทศนคตในดาน

สขภาพอนามยการปรบตวทางสงคมและจตใจดานเศรษฐกจและการออมดานการเรยนร รวมถงดานสทธของ

ผสงอายตามกฎหมายการจดการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอายแบบบรณาการใหหลากหลายทงใน

ดานกจกรรมกระบวนการตลอดจนวธการวดและประเมนผล โดยการจดตามศกยภาพของผสงอาย เพอใหผสงอาย

มทางเลอกในการเรยนรตามความตองการของตน


การจดการศกษาและการเรยนรจดในลกษณะทเปนหลกสตรระยะสนหรอลกษณะทเปนการศกษาเรยนร

อยางอสระตามความสนใจโดยการจดกจกรรมใหผสงอายในลกษณะของการบรณาการสาระบนเทง(Edutainment)

กจกรรมทจดสามารถใหความรอยบนพนฐานของความบนเทงไมเครงเครยดเปดโอกาสใหผสงอายไดแสดงความคดเหน

ของตนพรอมไดลงมอปฏบตจรง เพอใหเกดการแลกเปลยนเรยนรระหวางกลมผสงอายและสอดแทรกความรเกยวกบ

การประกอบอาชพในวยสงอายในกจกรรมการเรยนรสำหรบผสงอาย โดยใชทรพยากรทมอยในทองถนใหเกดประโยชน

เพอเปนชองทางการเพมพนและเสรมรายได

ผจดการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอายมบทบาทหนาทในการประสานใหผร ดานเนอหาท

สอดคลองกบปญหาและความตองการมาจดกจกรรมการเรยนรใหผสงอายและมการสรางและสงเสรมแกนนำผสงอาย

เพอเปนแกนนำในการจดกจกรรมการเรยนรแกนนำควรเปนผนำชมชนหรอผรในชมชนทอยในวยสงอาย ซงเปนผมภมร

และไดรบความเคารพนบถอจากสมาชกในชมชนสนบสนนใหมบทบาทเปนแกนนำในการดำเนนงานโดยใชหลกการ

มสวนรวมของสมาชกทกคนในชมชนรวมกนดแลสมาชกในชมชนทเปนผสงอาย(CommunityBased Initiatives)

ทงนกลมเปาหมายในการจดการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอายแบบบรณาการสามารถแบงเปน2กลมหลก

คอ

2.1)กลมทพงตนเองไดหมายถงกลมผสงอายทสามารถพงตนเองไดทงในมตดานกายภาพดานจตใจ

ดานเศรษฐกจตามลกษณะตวบงชทางพฤตกรรมดงกลาวผสงอายสวนใหญจะอยในชวงอายประมาณ60-75ปซงสวนใหญ

แลวควรรบการศกษาและเรยนรสำหรบการวาจางแบบบางเวลา (Retraining forpart-timeemployment) โดย

เนนการใชชวตตามอตภาพของแตละบคคลรวมทงการมปฏสมพนธกบบคคลในวยตางๆ

2.2)กลมทพงตนเองไมไดหมายถงกลมผสงอายทไมสามารถพงตนเองไดทงในมตดานกายภาพดานจตใจ

ดานเศรษฐกจ รวมทงกลมผสงอายทมสภาพทางกายภาพทนอนตดเตยง ตามลกษณะตวบงชพฤตกรรมดงกลาว

ผสงอายสวนใหญจะมอายประมาณ75ปขนไปกจกรรมการจดการการศกษาและเรยนรของผสงอายสำหรบกลมน

จงเปนกจกรรมการเรยนรทเนนการผอนคลายความเหงาความโดดเดยวความเบอควรตองเนนเรองจตใจเปนสำคญ

ผานทางการศกษาตามอธยาศย เชน การสงเสรมใหทำกจกรรมทตนเองชอบหรอถนด การฟงธรรมะฟงวทย

ชมรายการโทรทศน หรอการอานหนงสอ เนนการดแลสขภาพจากครอบครว และสงเสรมใหมอาสาสมครดแล

ผสงอายทบานหรออาสาสมครดแลผสงอายในชมชนใหมบทบาทสำคญในการดแลผสงอายกลมนเปนระยะยาว

3) เนอหาการจดการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอายไทย เปนเนอหาทตอบสนอง

ความตองการของผสงอาย โดยเสนอเปนลำดบการเรยนรตามความสามารถในการเรยนรของแตละบคคลและเนอหา

การเรยนรควรนำไปสการประยกตใชไดในสถานการณชวตทเปนจรงแบงออกเปน5ดานดงน


3.1) เนอหาดานสขภาพอนามย เชนการเลอกรบประทานอาหารทถกตองตามหลกโภชนาการการออกกำลง

อยางสมำเสมอและเหมาะสมกบวยการดแลสขภาพโดยการตรวจสขภาพประจำปการจดทอยอาศยและสภาพแวดลอม

เพอความปลอดภยในบานและนอกบานสำหรบผสงอายการดแลสขภาพเพอการปองกนโรคในวยสงอายการพกผอน

นอนหลบทถกตองวธการออกกำลงกายทเหมาะสมกบวยเปนตน

3.2) เนอหาดานการปรบตวทางสงคมและจตใจ เชนความรเกยวกบธรรมะความอภรมยในชวตและ

การพฒนาจตใจในเรองเกยวกบการฝกจตฝกสมาธเพอพฒนาจตใจการยอมรบการเปลยนแปลงทางรางกายและ

จตใจของตนการเผชญกบการสญเสยบคคลทเปนทรกการสรางความสมพนธทดกบคนภายในครอบครวหรอญาต

พนองการเปนสมาชกกลมหรอชมรมของคนวยใกลเคยงกนการมสวนรวมการทำงานกบสงคมและการเปนอาสาสมคร

หรอจตอาสาเพอใหผสงอายคลายความวตกกงวลและมมโนทศนดานบวกกบตนเองและครอบครว

3.3)เนอหาดานเศรษฐกจและการออมเชนการวางแผนและการจดทำแผนการเกบเงนออมการลงทนระยะยาว

การลงทนระยะสนโดยการจดทำบญชรายรบ-รายจายและการหารายไดเสรมรวมถงเนอหาเกยวกบพระราชบญญต

การออมแหงชาต โดยนำการศกษาตามอธยาศยเขามามบทบาทสำคญเพอการศกษาเรยนรดวยตนเองของผสงอาย

ดวยวธแลกเปลยนเรยนรรวมกน

3.4) เนอหาดานการเรยนร ควรเนนการพฒนาวธการเรยนรของผสงอาย เชนทกษะการอานทกษะการฟง

การคนควาดวยคอมพวเตอรฯลฯความสามารถในการใชแหลงการเรยนรตางๆ เชนการใชหองสมดการใชบรการ

ศนยการเรยนชมชนการใชคอมพวเตอรฯลฯการเขารวมกจกรรมการเรยนรเพอการพฒนาตนเองทงดานสขภาพ

การปรบตวและการออมฯลฯชองทางการไดรบการสงเสรมสนบสนนการเรยนรจากหนวยงานตางๆตลอดจนเนอหา

ดานการใชเวลาวางในวยสงอาย โดยใหผสงอายสามารถใชประโยชนของแหลงการเรยนรตลอดชวตทมอยในชมชน

แหลงขอมลและแหลงการเรยนรอยางอนทเหมาะกบการเรยนรของคนทกวยในชมชน

3.5) เนอหาดานสทธของผสงอายตามกฎหมาย เชนความรเกยวกบพระราชบญญตผสงอายพ.ศ.2546

ความรเกยวกบการทำพนยกรรมและการจดการมรดกความรเกยวกบการทำพนยกรรมชวตตลอดจนเนอหาท

เกยวของกบสทธประโยชนสทธพนฐานสทธสวสดการสงคมและกฎหมายทผสงอายควรรอนๆเชนสทธดานการแพทย

และการสาธารณสขสทธดานการศกษาดานการลดหยอนคาโดยสารการอำนวยความสะดวกในการเดนทาง ดาน

การกฬาและนนทนาการดานศาสนาศลปะและวฒนธรรมดานการชวยเหลอเรองคดจากการถกทารณกรรมถกทอดทง

และถกแสวงหาผลประโยชน ดานการชวยเหลอผสงอายทประสบปญหาในครอบครวพระราชบญญตการออมแหงชาต

การสงเคราะหเบยยงชพจากรฐบาลการลดหยอนภาษกองทนผสงอาย รวมถงเรองการชวยเหลอเงนสงเคราะห

การจดการศพเปนตน


4) วธการจดการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอาย แบงออกเปน7ประเดนดงน

4.1วธการจงใจใหผสงอายเขารบการศกษาควรเนนการประชาสมพนธกจกรรม โดยเสรมแรงจงใจเรอง

ประโยชนผสงอายจะไดรบหลงจากเขารบการศกษา มงเนนการสรางกจกรรมรวมกบกลมตางวย การจดหลกสตร

กจกรรมตรงตามความตองการของกลมเปาหมายการจดกจกรรมทผสงอายทสามารถนำไปใชในชวตประจำวนได

4.2ผจดการศกษาและผสอนควรเปนผปฏบตงานดานการพฒนาผสงอายในพนทเชนครภมปญญาผรใน

ชมชนเจาหนาทสาธารณสขแพทยและพยาบาลเปนตน

4.3กจกรรมการจดการศกษาควรเปนแบบบรณาการอยางหลากหลาย เชนการจดอบรมระยะสนการจด

อบรมระยะยาวการอบรมแบบทางไกลการจดนทรรศการเผยแพรความร การจดทศนศกษาการใหความรผานสอ

ตางๆ เปนตน โดยเปนกจกรรมทมการเรยนรของคนทกวยประกอบดวยวยเดกวยรนวยผใหญและวยสงอายใน

ลกษณะพหวย(Intergenerational)

4.4 เทคนคการใหความร เนนการอภปรายหรอการแลกเปล ยนเรยนร ดวยกนอยางไมเปนทางการ

(Discourse)การมาพบปะพดคยแลกเปลยนความรและประสบการณตางๆจากการทำกจกรรมการเรยนรในลกษณะ

ชมรมผสงอายหรอสภากาแฟนบวาเปนเทคนคการเรยนรทมความสำคญยงทำใหเกดการสนทนาแลกเปลยนเรยนร

ประสบการณกนอยางสรางสรรค เปนเกดการเรยนรจากประสบการณ เกดกระบวนการสรางความรทกษะและ

เจตคตดวยการนำประสบการณเดมมาบรณาการเพอสรางการเรยนรใหม

4.5สอและแหลงการเรยนรควรมบทบาทสำคญและใกลชดในการจดการศกษาและการเรยนรตลอดชวตให

ผสงอายเปนรายบคคลโดยเฉพาะสอบคคล เชนสมาชกชมรมผสงอายในชมชนอาสาสมครดแลผสงอายในชมชน

เพอนบานคนในชมชนแกนนำในชมชนและอาสาสมครสาธารณสข(อสม.)เปนตนนอกจากนนสอสารมวลชนควร

สงเสรมใหบคคลวยอนมความเขาใจตอผสงอายอกดวยแหลงการเรยนรสำหรบผสงอายไดแกวดหรอศาสนสถาน

ศนยการเรยนรชมชนหองสมดประชาชนพพธภณฑฯลฯ เพอใหผสงอายมทางเลอกในการเรยนรและสนบสนน

การจดสภาพแวดลอมการเรยนรมลกษณะทเปนมตรกบผสงอายดวย

4.6การประเมนผลทเหมาะสมสำหรบการประเมนการจดการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอาย

ไดแกการประเมนตามสภาพจรงและการสงเกตทเปดโอกาสใหผสงอายไดกลบไปทบทวนสำรวจทำความเขาใจ

เกยวกบตนเองในเรองทไดเรยนรโดยเนนการนำความรความเชยวชาญทมอยเดมของผสงอายมาใชใหเกดประโยชน


ตอสงคมนำความรทฝงลกในตวผสงอายมาถายทอดใหกบสมาชกในชมชนไมวาจะเปนผสงอายดวยกนหรอบคคล

วยอนๆในสงคม

4.7การบรหารจดการมลกษณะทสงเสรมใหภาคเครอขายรวมกนบรหารจดการใหงบประมาณสนบสนน

และจดสรรทรพยากรตางๆทมอยในชมชนรวมกนและควรมกรรมการจากหนวยงานทจดกจกรรมการเรยนรสำหรบ

ผสงอายมารวมกำหนดเพอไมใหเกดความซำซอนและเปนการตอยอดกจกรรมทแตละหนวยงานจดอย การบรหาร

จดการกจกรรมการเรยนรควรใหผสงอายบรหารจดการตามความเหมาะสม

ขอเสนอแนะเชงนโยบายเพอขบเคลอนแนวทางการจดการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอายไทยในอนาคต

1. การบรการทเขาถงในเชงรกระดบชมชนและการดแลตอเนองทบานแบบบรณาการในการดแลสขภาพอนามยควรเพมหนวยแพทยพยาบาลเคลอนทเพอเยยมเยยนใหความรในเขตพนทตางๆรวมทง

สนบสนนบรการสาธารณสขขนพนฐานแบบใหเปลาการสงเสรมการดำเนนงานของอาสาสมครดแลผสงอายทบาน

และการบรการขอมลขาวสารและการสงตอเพอใหผสงอายตดตอกบการบรการทตนตองการไดอยางเหมาะสม

2. การเพมศกยภาพขององคกรธรกจเพอสามารถรบผดชอบตอสงคมในการดำเนนกจกรรมการศกษาและการเรยนรตลอดชวตสำหรบผสงอาย เพอเปนการบรการทางสงคมและแสดงให

เหนถงการแสดงความรบผดชอบตอสงคม(CorporateSocialResponsibility:CSR) โดยแสดงความรบผดชอบ

กลมเปาหมายผสงอายและผสานความรวมมอกบภาคเครอขายตางๆเปนเจาภาพจดกจกรรมการศกษาและการเรยน

รตลอดชวตสำหรบผสงอายในระดบชมชนตลอดจนสนบสนนการทำงานบนพนฐานของชมชนผานชมรมผสงอายทม

อยในแตละพนท

3. การพฒนาหลกสตรดานครอบครวศกษาในลกษณะพหวย เนนกจกรรมการจดการศกษา

และการเรยนรตลอดชวตของผสงอายรวมกนระหวางผสงอายผใหญ เดกวยรน โดยจดรวมกนในลกษณะพหวย

เพอกอใหเกดประโยชนสงสดแกชมชนควรสงเสรมชมรมผสงอายทกแหงใหสามารถจดการเรยนรใหแกผสงอายโดย

เนนความสำคญดานครอบครวศกษาตลอดจนการสงนสตนกศกษาออกไปปฏบตงานภาคสนามเพอการเรยนรสงคม

เพอใหมจตอาสาและเตรยมรบการเปลยนแปลงในแตละชวงชวตไดอยางเหมาะสม

4. การสงเสรมหลกสตรเพอสรางผเชยวชาญเรองผสงอาย ใหเปนผทมความรความสามารถ

ครอบคลมความรเฉพาะทางเกยวกบผสงอายไดแกพฤฒาวทยาและเวชศาสตรผสงอายการใหบรการทางการแพทย


สำหรบผสงอายโดยเฉพาะและสงอายวทยาดานการศกษาการจดการศกษาสำหรบผสงอาย เพอสรางผเชยวชาญเรอง

ผสงอายทมคณสมบตเปนผอำนวยความสะดวกผนำการเปลยนแปลงและมจตอาสา

5. การสงเสรมใหมงานวจยทเกยวของกบการจดการศกษาและเรยนรตลอดชวตของ ผสงอาย ดวยการวจยเกยวกบผสงอายในทกมตทงการเตรยมความพรอมสำหรบวยอนๆเพอการเปนผสงอายทม

คณภาพในอนาคต

6. การพฒนาการจดการศกษาและเรยนรตลอดชวตของผสงอายโดยใชชมชนเปนฐาน ดวยการเปดโอกาสใหชมชนมพนทในการสงเสรมกจกรรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยเพอ

การเตรยมตวเขาสวยผสงอายและการพฒนาผสงอายเชงรก โดยมกลไกของการตดตามและการประเมนผลระบบ

การสรางองคความรและนวตกรรมในการสงเสรมกจกรรมการศกษาและการเรยนรควรสงเสรมการพฒนาองคความร

เร องการบรหารจดการตนทนทางสงคมและทรพยากรในทองถน เพอสงเสรมกจกรรมการศกษาและการเรยนร

ในการพฒนาศกยภาพผสงอายอยางมประสทธภาพ

7. การสงเสรมอาชพและใหเนอหาความรสำหรบแรงงานผสงอาย เพอสงเสรมโอกาสการจาง

งานผสงอาย เพอเปนชองทางในการเพมพนและเสรมรายได เศรษฐกจและสงคมผานการปฏบตของชมชนในระดบ

ทองถนใหกาวหนาสระดบสงกวาชมชนจะทำใหชวตและความเปนอยดยงขนการจางเพอผสงอายทำงานซงสวนใหญ

เปนงานบางเวลาหรอการจางหลงเกษยณเปนตน

8. การสรางอาสาสมครใหความรแกผสงอาย ควรสงเสรมสนบสนนการสรางอาสาสมครใหความร

แกผสงอายเพอทำกจกรรมรวมกบบคคลวยอนๆโดยไมตองเสยคาใชจายบทบาทของอาสาสมครใหความรแกผสงอาย

ควรเนนการเรยนรรวมกนแบบพหวย จดการศกษาและการเรยนรทเพลดเพลนควบคไปกบการพฒนาทกษะทางรางกาย

ใหดขนตลอดจนใหอาสาสมครมบทบาทในการเยยมเยยนและประสานหนวยงานใหความชวยเหลอผสงอายเปนตน

9. การพฒนาแผนปฏบตการเพอพฒนาผสงอายในชมชน โดยระดมทรพยากรทงในและนอก

ชมชนมาสงเสรมการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอาย ตลอดจนการประเมนสรางดชนบงชวาองคกรม

ความเขมแขง ในการดำเนนงานหรอไมและสนบสนนใหผสงอายมโอกาสไดแสดงบทบาทในการเผยแพรความร

ความสามารถตามความถนดและประสบการณของตนเอง รวมทงสงเสรมการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมการศกษา

นอกระบบและการศกษาตามอธยาศยของสงคม


10. การจดกจกรรมการศกษาและเรยนรตลอดชวตของผสงอายในลกษณะโปรแกรมเอนกประสงค จดขนเพอการเรยนรรวมกนของคนทกวย เนนบทบาทของแหลงการเรยนรในชมชนตามเพอให

บรการการศกษาตามอธยาศยแกผสงอาย โดยดำเนนการจดการศกษาและการเรยนรใหแกผสงอายในลกษณะของ

มหาวทยาลยวยทสามทมเนอหาหลกสตรเกยวกบการเตรยมเขาสวยผสงอายทเหมาะสมกบบรบทของทองถน ผาน

วทยาลยชมชนและหรอวทยาลยทองถน

11. การสงเสรมและประชาสมพนธความสำคญของผสงอายและตระหนกถงความสำคญในการเตรยมความพรอมเมอเขาสวยสงอายผานสอตางๆ ตลอดจนผานทางสอการเรยนรออนไลน เพอ

การเปลยนแปลงทศนคตของประชาชนใหมความรและเหนความสำคญของผสงอายและตระหนกถงความสำคญใน

การเตรยมความพรอมเมอเขาสวยสงอาย รวมทงควรมการสงเสรมคานยม และจตสำนกการทำงานเพอสงคม

(VoluntaryWork) เพอใหบคลากรปรบเปลยนวธคดใหมและกระบวนการทำงานเพอพฒนาผสงอายในเชงบวกโดย

สงเสรมใหผสงอายครอบครวและชมชนมสวนรวมในทกกระบวนการอยางแทจรง



มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย.รายงานสถานการณผสงอายไทยพ.ศ.2551.กรงเทพฯ :บรษททควพ

จำกด,2552.

สำนกงานสถตแหงชาต.ผสงอายไทย2550มมมอง เสยงสะทอนจากขอมลสถต.กรงเทพฯ:พ.เอ.ลฟวงจำกด,

2551.

Krejcie,R.V.,&Morgan,D.W.DeterminingsamplesizeforResearchActivities.Educationaland

PsychologicalMeasurement,30,607-610.,1970.

สถานการณเดน ป พ.ศ. 2553

บ ท ท 5

1. ผสงอายแหงชาตประจำป พ.ศ.2553 (ศาสตราจารยระพ สาครก)

คณะอนกรรมการสรรหาผสงอายทเปนแบบอยางทดในสงคมภายใตคณะกรรมการผสงอายแหงชาตได

ดำเนนการสรรหาและพจารณาคดเลอกผสงอายทเปนแบบอยางทดในสงคมประจำปพ.ศ.2553โดยไดมมตเหนชอบ

ใหศาสตราจารยระพสาครกเปนผสงอายแหงชาตประจำปพทธศกราช2553

สำหรบประวตและประกาศสดดเกยรตคณผสงอายแหงชาตทานศาสตราจารยระพสาครกมดงน

ประกาศสดดเกยรตคณ ศาสตราจารยระพ สาครก ผสงอายแหงชาต พทธศกราช 2553

ศาสตราจารยระพสาครก เกดเมอวนอาทตยท 4ธนวาคม2466

ณตำบลวรจกรอำเภอปอมปราบกรงเทพฯเปนบตรคนโตของขนตำรวจเอก

พระมหาเทพกษตรยสมห (เนองสาครก)กบคณแมสนทภมรสต จบ

การศกษาระดบปรญญาตรกสกรรมและสตวบาลบณฑตสาขาปฐพวทยา

จากมหาวทยาลยเกษตรศาสตรในปพ.ศ.2490สมรสกบคณกลยามนตรวตมบตรธดาดวยกนจำนวน4คน

ศาสตราจารยระพสาครกมความชนชอบในความงามของกลวยไมดงนนหลงจากททานเรยนจบและเขา

ทำงานเปนนกวจยทวทยาลยเกษตรศาสตรแมโจจงหวดเชยงใหมทานจงไดศกษาคนควาเรองกลวยไมไปพรอมๆ

กบการทำงานดวยทนสวนตวของทานเองจนกระทงกลบเขามารบราชการเปนอาจารยประจำมหาวทยาลยเกษตรศาสตร

สถานการณเดน ป พ.ศ. 2553


ทานกยงไมยอมหยดทจะคนควาพฒนาและเผยแพรความรทางดานกลวยไมทงทางสอสงพมพและสอโทรทศน

จนไดรบการยอมรบจากวงการกลวยไมของโลกวาเปนผเชยวชาญมากทสดทานหนง

นอกจากนศาสตราจารยระพสาครกยงเคยเปนองคปาฐกทางวชาการในงานประชมกลวยไมโลกครงท 4

ในปพ.ศ.2506ทประเทศสงคโปรและยงเคยไดรบเกยรตบตรAwardofHonorจากการประชมกลวยไมโลกครงท6

ในป พ.ศ.2509 ท ประเทศออสเตรเลยอกดวย และจากผลงานการคนควาและสงเสรมกลวยไม ท งในดาน

การปรบปรงพนธขยายพนธตลอดจนดานธรกจสงออกจนทำใหกลวยไมไทยกลายเปนสนคาสงออกดานการเกษตร

ทสำคญของประเทศศาสตราจารยระพ สาครกจงไดรบพระมหากรณาธคณจากพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ

พระราชทานเหรยญดษฎมาลา เขมศลปวทยาสาขาเกษตรศาสตรซงเปนเครองราชอสรยาภรณชนสงสดดานวชาการ

ในปพ.ศ.2511รวมทงยงไดรบพระมหากรณาธคณโปรดเกลาฯใหดำรงตำแหนงศาสตราจารยในปพ.ศ.2513อกดวย

ไมเพยงเทานศาสตราจารยระพสาครกยงเคยดำรงตำแหนงอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตรตำแหนง

รฐมนตรชวยวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณและยงไดรบคดเลอกใหเปน “ปราชญเกษตรผทรงภมปญญาและ

มคณปการตอภาคการเกษตรไทย” โดยไดเขารบพระราชทานเกยรตคณในพระราชพธพชมงคลจรดพระนงคล-

แรกนาขวญในป2552ทผานมา

ผลงานทปรากฏลวนเกดขนจากความเพยรพยายามในการศกษาคนควาหาขอมลและลงมอปฏบตอยาง

จรงจงจนทำใหเกดผลทนาพงพอใจซงแมวาในวนนทานจะอยในวยทเกษยณแลวกตามแตทานกยงคงปฏบตหนาท

ในการใหความรแกคนรนหลงอยางไมรจกเหนดเหนอย

ดวยความทเปนคนมงมนตงใจทำงานอกทงยงสรางคณประโยชนมากมายใหกบสงคมคณะกรรมการผสงอาย

แหงชาต (กผส.)ซงมนายกรฐมนตรเปนประธานจงเหนสมควรประกาศสดดเกยรตคณใหกบศาสตราจารยระพ

สาครก ในฐานะผสงอายแหงชาต พทธศกราช 2553 เมอวนท 18มนาคม2553เพอเปนแบบอยางทดและทรง

คณคาแกอนชนรนหลงสบไป


2. ผสงอายทเปนศลปนแหงชาต

กระทรวงวฒนธรรม โดยกรมสงเสรมวฒนธรรมไดดำเนนการสรรหาศลปนผสรางสรรคงานศลปะใหเปน

มรดกอนลำคาของแผนดนมายกยองเชดชเกยรตเปนศลปนแหงชาตตงแตปพ.ศ.2528เปนตนมา

โดยมหลกเกณฑการคดเลอกศลปนแหงชาตประกอบดวย3หลกเกณฑดงน

เกณฑท 1 คณสมบตของศลปนแหงชาต 1.เปนผมสญชาตไทยและยงมชวตในการตดสน

2.เปนผมความรความสามารถมความเชยวชาญและมผลงานดเดนเปนทยอมรบของวงการศลปะแขนงนน

3.เปนผสรางสรรคและพฒนาศลปะแขนงนนๆ

4.เปนผผดงถายทอดเผยแพรหรอเปนตนแบบศลปะแขนงนน

5.เปนผทมคณธรรมทมเทและเสยสละเพองานศลปะ

6.เปนผมผลงานทยงประโยชนตอสงคมและมนษยชาต

เกณฑท 2 คณคามาตรฐานและผลงานศลปะของศลปนแหงชาต 1.ผลงานสอใหเหนถงคณคาในความดความจรงความงามอารมณและคณคาทางจตวญญาณ

2.ผลงานแสดงออกถงแนวคดสรางพลงความรและพฒนาสตปญญาแกมนษยชาต

3.ผลงานกอใหเกดความรสะเทอนอารมณและสงเสรมจนตนาการ

4.ผลงานสรางสรรคมเอกลกษณมทกษะสงมกลวธเชงสรางสรรค ไมแสดงเจตนาหรอจงใจในการคดลอก

หรอเลยนแบบผลงานของผอนทงเปดเผยและแอบแฝง

เกณฑท 3 การเผยแพร และยอมรบคณคาผลงานของศลปนแหงชาต 1.ผลงานไดรบการจดแสดงถายทอดหรอเผยแพรตอสาธารณชนอยางตอเนองมหลกฐานอางองโดยเปน

ผลงานทแสดงใหเหนถงแนวคดพฒนาการทางงานศลปะอยางเดนชด

2.ผลงานไดรบรางวลหรอเกยรตคณในระดบภมภาคระดบชาตหรอระดบนานาชาตซงมกระบวนการ

พจารณาทมมาตรฐานและเปนทยอมรบการคดเลอกศลปนแหงชาตจะคดเลอกใน3สาขาไดแก

1) สาขาทศนศลป หมายถงศลปะทมองเหนไดดวยตาแบงเปนวจตรศลปและประยกตศลปสวนท

เปนวจตรศลปไดแกจตรกรรมประตมากรรมภาพพมพสอผสมและภาพถายสวนประยกตศลป

ไดแกสถาปตยกรรมแบบประเพณและรวมสมย/มณฑศลป/การออกแบบผงเมอง/การออกแบบ

อตสาหกรรมและประณตศลปเปนตน


2) สาขาวรรณศลป หมายถงบทประพนธทแตงอยางมศลปะทงรอยแกวและรอยกรองมองคประกอบท

สำคญคอความรสกสะเทอนใจความคดสรางสรรคจนตนาการและกลวธเสนอเรองทนาสนใจ

3) สาขาศลปะการแสดงหมายถงศลปะทมการแสดงซงเปนไดทงวจตรศลปประยกตศลป รวมทง

ศลปะพนบานไดแกการแสดงดนตรและการแสดงพนบานโดยแบงเปน3กลมดงน

3.1)ดนตรไทยและนาฏศลปไทย

3.2)ดนตรสากลและนาฏศลปสากล

3.3)ภาพยนตรและละคร

ในป พ.ศ.2553คณะอนกรรมการอำนวยการคดเลอกศลปนแหงชาต ไดดำเนนการคดเลอกผลงาน

สรางสรรคงานศลปะของศลปนเพอนำเสนอคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาตพจารณา

คณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต ไดพจารณาแลวมมตเหนชอบใหประกาศยกยองเชดชเกยรตศลปน

ผมความสามารถและอทศตนสรางสรรคผลงานศลปะจนโดดเดนเปนทประจกษชดตอสาธารณชนเปนศลปนแหงชาต

พ.ศ.2553รวมทงสน9ทานดงน

1) สาขาทศนศลป ไดแก

1.1) นายธงชย รกปทม ไดรบการประกาศยกยองเชดชเกยรตเปน

ศลปนแหงชาตสาขาทศนศลปดานจตรกรรมปจจบนอาย 69ป เกดวนท

3มถนายนพ.ศ.2484ทจงหวดปทมธานจบการศกษาศลปบณฑตจตรกรรม

เกยรตนยมอนดบ 2 มหาวทยาลยศลปากร และศลปะประกาศนยบตร

จตรกรรมชนสงสถาบนวจตรศลปแหงโรมประเทศอตาล

เร มรบราชการท วทยาลยชางศลปและเกษยณราชการในตำแหนง

อธการบดสถาบนบณฑตพฒนศลปกระทรวงวฒนธรรม

นายธงชย รกปทม เปนศลปนทสรางสรรคผลงานศลปะดานจตรกรรมทมเอกลกษณเฉพาะตนโดดเดน

สวยงามมาอยางตอเนองยาวนานกวา45ป ในป 2553 ไดรบเกยรตคดเลอกเปน “TheWorldMaster inArt

andCulture”จากองคกรศลปะประเทศเกาหลซงในปเดยวกนนเองไดสรางสรรคผลงานจดนทรรศการศลปะชด

“จตรกรรมสามมต :จตวญญาณแหงความงาม”ณพพธภณฑสถานแหงชาตหอศลปกรงเทพมหานครนอกจากน

ยงเปนอาจารยสอนศลปะและเปนผทรงคณวฒใหแกหนวยงานตางๆอนยงประโยชนตอการเผยแพรและสบสานงาน

ศลปะของชาตตอไป


1.2) นายเผา สวรรณศกดศร ไดรบการประกาศยกยองเชดช

เกยรตเปนศลปนแหงชาตสาขาทศนศลปดานสถาปตยกรรมไทยปจจบน

อาย59ปเกดวนท6มกราคมพ.ศ.2495ทกรงเทพมหานครจบการศกษา

สถาปตยกรรมศาสตรบณฑต เกยรตนยมอนดบ 2 จากจฬาลงกรณ

มหาวทยาลยและบรหารธรกจบณฑตสาขาวทยาการจดการงานกอสรางจาก

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช เรมรบราชการทวทยาลยเทคนคอดรธาน

กระทรวงศกษาธการ ตอมาเปนสถาปนกมหาวทยาลยขอนแกน และ

ปจจบนเปนอาจารยคณะสถาปตยกรรมศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

นายเผา สวรรณศกดศร เปนสถาปนกและอาจารยทมแนวคดใน

การสรางสรรคผลงานโดยออกแบบและควบคมการกอสรางอาคารท ตองรกษาสดสวนและรายละเอยดท เปน

เอกลกษณของงานสถาปตยกรรมไทยใหเหมาะสมกบสภาพสงคมและสอดคลองกบความจำเปนในดานพนทใชสอย

ไดอยางมประสทธภาพ ไดรบรางวลอาจารยดเดนคณะสถาปตยกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ในป

พ.ศ.2549

1.3) นางประนอม ทาแปง ไดรบการประกาศยกยองเชดชเกยรต

เปนศลปนแหงชาตสาขาทศนศลปดานประณตศลป-ศลปะผาทอปจจบน

อาย 56ป เกดวนท 1สงหาคมพ.ศ.2497ทจงหวดแพร ไดรบปรญญา

ศลปศาสตรบณฑตสาขาพฒนาชมชนจากมหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ

และปรญญาศลปศาสตรบณฑตกตตมศกด (คหกรรมศาสตร) จาก

มหาวทยาลยรามคำแหง

นางประนอม ทาแปง เปนผมความรความสามารถในการทอผา

เปนเลศท โดดเดนเปนพเศษคอการทอผาตนจกทสวยงามมชวตชวา

ตลอดระยะเวลา28ปไดอทศตนและเวลาใหกบการสรางสรรคผลงานศลปะ

ลายผาดงเดมทำใหผลงานมความประณตเชงศลปอยางลกซงและสามารถคดคนพฒนาลวดลายใหมไดอยางประณต

งดงามเปนทประจกษและไดรบการยอมรบจากสาธารณชนทวไปจนไดรบการยกยองเชดชเกยรตเปนผมผลงานดเดน

ทางดานวฒนธรรมสาขาทศนศลป (ศลปหตถกรรมเครองถกทอ)ไดรบเกยรตใหเปนครภมปญญาไทยรนท1ดาน

อตสาหกรรมและหตถกรรม (ทอผา) ในฐานะเปนผอนรกษสบสานและพฒนาศลปหตถกรรมพนบานอยางครบวงจร

สามารถสรางรายไดใหแกชมชนจนกลายเปนชมชนทเขมแขง มคณภาพชวตทดสอดคลองกบปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยง


2) สาขาวรรณศลป ไดแก

2.1) นายสมบต พลายนอยไดรบการประกาศยกยองเชดชเกยรตเปน

ศลปนแหงชาตสาขาวรรณศลปดานสารคดเรองสนปจจบนอาย81ปเกดวนท

24พฤษภาคม2472ทจงหวดพระนครศรอยธยาจบการศกษาประกาศนยบตร

ประโยคครพเศษประถม (พ.ป.)และไดรบทนใหไปอบรมการจดรายการโทรทศน

เพ อการศกษาท N.H.K. ประเทศญป น เร มรบราชการคร งแรกเปนเสมยน

สรรพากรและเปลยนอาชพไปรบราชการคร ตอมาไดดำรงตำแหนงหวหนางาน

โสตทศนปกรณและเอกสารสงพมพ สำนกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต และเปนบรรณาธการวารสาร

วฒนธรรมไทยและไดลาออกจากราชการเพอเขยนหนงสอแตเพยงอยางเดยว

นายสมบต พลายนอย หรอส.พลายนอยเปนนกประพนธทสรางสรรคผลงานอยางตอเนองระยะเวลา

กวา6ทศวรรษและผลงานเขยนกวา100 เรองทำใหส.พลายนอยไดรบการยกยองจากองคกรวรรณกรรมและ

องคกรวฒนธรรมจนไดรบรางวลและประกาศเกยรตคณจากหลายหนวยงานทงภาครฐและเอกชนไดรบยกยองเชดช

เกยรตเปนผมผลงานดเดนทางดานวฒนธรรมสาขาวรรณศลป(สารคด)ประจำปพ.ศ.2539รางวล“นกเขยนอมตะ”

คนท4ประจำปพ.ศ.2551และไดรบประกาศยกยองเปนปชนยบคคลดานภาษาไทยปพ.ศ.2552

2.2) นายสรชย จนทมาธร ไดรบการประกาศยกยองเชดชเกยรตเปน

ศลปนแหงชาตสาขาวรรณศลปดานสารคด เรองสนกวนพนธปจจบนอาย

62ป เกดวนท 29 เมษายนพ.ศ.2491ทจงหวดสรนทร จบการศกษาชน

มธยมศกษาตอนตนและเขาเรยนตอทโรงเรยน ชางศลปไดทำงานหนงสอพมพ

ตงแตยงเรยนชนมธยม เขยนรป เขยนเรองสนบทกวลงในนตยสารตางๆ

ตอมาเปนผกอตงวงดนตรชอคาราวาน เปนผแตงเพลงทงเนอรองและทำนอง

เลนดนตรและเปนนกรองนำ

นายสรชย จนทมาธร หรอนามปากกาท. เสนเจนจด เปนทงนกเขยนกวและคตศลปนมผลงานเขยนทง

เรองสนบทกวนวนยายและบทเพลงเพอชวตของวงคาราวานผลงานดงกลาวแสดงถงความคดรเรมสรางสรรคทง

ดานเนอหารปแบบและกลวธการนำเสนอใชถอยคำเรยบงายแตมวรรณศลปความโดดเดนอยางยงคอการสะทอน

ภาพสงคมของผยากไรทงในเมองและชนบทแมจะเปนงานเขยนเชงอตวสยทเลาผานประสบการณทางอารมณและ

ความคดของผประพนธ แตเปนงานเขยนทมพลงทางปญญาและพลงทางอารมณอยางสง เรองสนบทกวและบทเพลง

สะทอนปญหาของประชาชนไดอยางมศลปะการสรางสรรคผลงานลวนเปนเรองเลาทมวรรณศลปอนทรงคณคาตอ

วงวรรณกรรมและสงคมไทย

/ สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.255� 1�0

3) สาขาศลปะการแสดง ไดแก

3.1) นายควน ทวนยก ไดรบการประกาศยกยองเชดชเกยรตเปนศลปน

แหงชาตสาขาศลปะการแสดงดานดนตรพนบานปจจบนอาย 71ป เกดวนท

18ตลาคมพ.ศ.2482 ทจงหวดสงขลาจบการศกษาระดบประถมศกษาปท4จาก

โรงเรยนวดวาส จงหวดสงขลาปจจบนเปนวทยากรสอนภาควชาดนตรไทยสาขา

ดนตรพนบานคณะศลปกรรมศาสตรมหาวทยาลยราชภฏสงขลาและเปนลกจาง

ชวคราวตำแหนงผเชยวชาญพเศษประจำสำนกศลปะและวฒนธรรมมหาวทยาลย

ราชภฏสงขลา

นายควน ทวนยก เปนผสรางสรรคภมปญญาดนตรพนบาน โดยเฉพาะทางดานปหนงตะลงและปโนราทม

ลกษณะโดดเดนกวางานอนๆผลงานเพลงทคดขนใหมมมากกวา50เพลงมทงเพลงคดเองทงหมดนำเพลงเกามาส

รางสรรคใหมและเพลงทประสมประสานเพลงเกากบเพลงทสรางสรรคขนมาใหมจากผลงานดงกลาวจงไดรบเชญเปน

ครสอนการเปาปหนงตะลงและโนราแกนกศกษารายวชาดนตรพนบานภาคใตภาควชาดนตรมหาวทยาลยราชภฏ

สงขลาและไดรบพระราชทานปรญญากตตมศกดสาขาวชาศลปศาสตรคณะศลปกรรมศาสตรมหาวทยาลยราชภฏ

สงขลา

3.2) ผชวยศาสตราจารย พนเอกพเศษชชาต พทกษากร ไดรบการ

ประกาศยกยองเชดชเกยรตเปนศลปนแหงชาตสาขาศลปะการแสดง ดานดนตร

สากลปจจบนอาย 76ป เกดวนท 19กมภาพนธพ.ศ.2477 เปนชาวกรงเทพ-

มหานครสอบเทยบปรญญาA.R.C.M.พรอมทงประกาศนยบตรการสอนดนตร

TeachingDiploma จากTheRoyal College ofMusic ไดรบปรญญา

G.L.C.M.พ.ศ.2505รบราชการในกองทพบกกองดรยางคพ.ศ.2519ลาออก

จากราชการยศพนเอก และพ.ศ.2525 เขารบราชการอกคร งท จฬาลงกรณ

มหาวทยาลยปจจบนทำหนาททงศลปนผแสดงดนตรบนเวทผอำนวยเพลงครดนตรสอนทจฬาลงกรณมหาวทยาลย

มหาวทยาลยเกษตรศาสตรมหาวทยาลยรงสตมหาวทยาลยมหดลมผลงานการแสดงอยางตอเนองรวมกบวงThe

ViolaLovers เปนผอำนวยการดนตรของวงซมโฟนออรเคสตราแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย และเปนกรรมการ

บรหารของวงไทยแลนดฟลฮารโมนค

ผชวยศาสตราจารย พนเอกพเศษชชาต พทกษากร เปนผพฒนาหลกสตรวชาการดนตรในโรงเรยน

ดรยางคและผควบคมวงดรยางคแสดงในวาระสำคญๆของชาตทงในและตางประเทศมผลงานเพลงเรยบเรยง

เสยงประสานอาทเชน เพลงโอ เอเชยนเกมส สดแผนดน เมองนากงวลและระหวางรบราชการทจฬาลงกรณ

1�1สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.255� /

มหาวทยาลย ไดกอตงและพฒนาวงดนตรแชมเบอรของคณะครศาสตรจนปจจบนกลายเปนวงดนตรขนาดใหญ

ชอวงซมโฟนออรเคสตราแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลยและกอตงวงอบคสออรเคสตราอกดวยไดรบรางวลพระราชทาน

แผนเสยงทองคำ เพลงสดแผนดน ในฐานะผเรยบเรยงเสยงประสานยอดเยยมรางวลเชดชเกยรต เหรยญSiver

CrossofMerit ในฐานะเปนผมความรในการเผยแพรผลงานของดรยกวยโรปจากประธานาธบดฟรานซ โจนาส

แหงประเทศออสเตรยซงโอกาสของผทจะไดรบการยกยองในรางวลนมจำนวนนอยคนมากในโลกดนตรคลาสสก

3.3) นางสาวพศมย วไลศกด ไดรบการประกาศยกยองเชดชเกยรตเปนศลปน

แหงชาตสาขาศลปะการแสดงดานภาพยนตรและละครโทรทศน -นกแสดงปจจบนอาย

71ปเกดวนท7ธนวาคมพ.ศ.2482ทกรงเทพมหานครจบการศกษาระดบมธยมศกษา

ปท6วทยาลยนาฏศลปกรมศลปากร

นางสาวพศมย วไลศกด เปนนกแสดงและครสอนศลปะการแสดงมผลงาน

การแสดงภาพยนตรกวา300 เรองและมผลงานการแสดงละครโทรทศนกวา200 เรอง

ไดแสดงทกบทบาทและทกเรองทแสดงนนไดรบความนยมจากผชมจนไดรบฉายาวาดารา

เงนลานและราชนจอเงนนอกจากนยงมผลงานบนทกแผนเสยงเพลงประกอบภาพยนตร เพลงหนาวตกและรวม

ขบรองเพลงในคอนเสรตตางๆจากผลงานดงกลาวจงไดรบรางวลมากมาย เชน รางวลดาราทองพระราชทานจาก

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว,รางวลตกตาทองพระราชทานในฐานะนกแสดงนำหญงยอดเยยมจากภาพยนตรเรอง

ดวงตาสวรรค, รางวลสพรรณหงสทองคำพระราชทาน ในฐานะนกแสดงนำหญงยอดเยยมจากภาพยนตรเร อง

ไรเสนหา,รางวลเมขลาในฐานะผแสดงสมทบหญงยอดเยยมจากละครเรองปกมาร,รางวลสพรรณหงสเกยรตยศ

ในฐานะบคคลเกยรตยศทอทศตนใหกบวงการภาพยนตรไทยและสงคมอยางสมำเสมอ

3.4 นายสประวต ปทมสต ไดรบการประกาศยกยองเชดชเกยรตเปนศลปน

แหงชาตสาขาศลปะการแสดงดานภาพยนตรและละครโทรทศน -ผกำกบนกแสดง

ปจจบนอาย72ปเกดวนท22กรกฎาคมพ.ศ.2481ทกรงเทพมหานครจบการศกษา

ระดบอาชวะศกษาโรงเรยนเชตพนตงตรงจตรพาณชยการและไดรบปรญญาศลปศาสตร-

มหาบณฑตกตตมศกดคณะมนษยศาสตรสาขาสอสารมวลชนมหาวทยาลรามคำแหง

เรมรบราชการทกรมทรพยากรธรณกระทรวงอตสาหกรรมทำงานเปนเวลา9ป จง

ลาออกจากราชการ

นายสประวต ปทมสต เปนทงผแสดงผกำกบและผเขยนบทมผลงานหลากหลายและไดรบความนยมจาก

คนทกระดบเชนเรองสแผนดนในฝนกอนบายคลายเครยดตกตายอดรกเขยมะรกนจากผลงานดงกลาวทำใหได


รบรางวลมากมายอาทเชนรางวลโทรทศนทองคำ ในฐานะผกำกบละครดเดนจากละครเรอง เรอนไมสเบจไดรบ5

รางวลคอ รางวลTopAwards๒๐๐๔ ในฐานะดาราสมทบชายยอดเยยม, รางวล StarEntertainmen t

Awards2004 ในฐานะนกแสดงสมทบชายยอดเยยม,รางวลโทรทศนทองคำ ในฐานะดาราสนบสนนชายดเดน,

รางวลเมขลา ในฐานะผแสดงสมทบชายยอดเยยมและรางวลHamburgerAwards#3 ในฐานะนกแสดงชาย

ยอดเยยมจากละครเรองแมอายสะอน

ตงแตปพ.ศ.2528จนถงพ.ศ.2553มศลปนแหงชาตทไดรบการคดเลอกรวมจำนวนทงสน212คน เสย

ชวตไปแลว87คนมชวตอย125คน

สำหรบผทไดรบการยกยองเปนศลปนแหงชาต จะไดรบคาตอบแทนเดอนละ20,000บาทและสามารถเบก

เงนสวสดการเพอการรกษาพยาบาลไดตามระเบยบราชการ รวมทงมคาชวยเหลอเมอประสบสาธารณภยและหาก

เสยชวตจะมคาชวยเหลองานศพ15,000บาทคาจดทำหนงสอทระลก120,000บาท

1��สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.255� /

3. กองทนการออมแหงชาต (กอช.)

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2550มาตรา 84 (4) บญญตใหรฐดำเนนการตามแนว

นโยบายดานเศรษฐกจคอจดใหมการออมเพอการดำรงชพในยามชราแกประชาชนและเจาหนาทของรฐอยางทวถง

ดงนนเพอใหมระบบการออมเพอดำรงชพในยามชราภาพทครอบคลมประชาชนทกกลมโดยเฉพาะประชากรแรงงาน

สวนใหญของประเทศทเปนแรงงานนอกระบบยงไมไดรบความคมครองเพอการชราภาพอยางทวถง จงทำใหบคคล

เหลานมความเสยงทจะตกอยในความยากจนในวยสงอายอนเนองมาจากไมมชองทางหรอโอกาสเขาถงระบบการออม

เงนในขณะทอยในวยทำงานกระทรวงการคลง โดยสำนกงานเศรษฐกจการคลงจงไดเสนอรฐบาล ใหรฐบาลจดตง

กองทนการออม(กอช.)เพอเปนชองทางการออมขนพนฐานใหแกผทยงไมไดรบการคมครองเพอการชราภาพใหไดรบ

ผลประโยชนในรปบำนาญอนเปนการสรางความเทาเทยมและความเปนธรรมในการดแลจากภาครฐ

พระราชบญญตกองทนการออมแหงชาต (กอช.)พ.ศ.2554 ไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลว เมอวนท

11พฤษภาคม2554และมผลบงคบใชตงแตวนท12พฤษภาคม2554โดยจะเปดรบสมาชกเมอพน360วนนบ

แตวนทประกาศในราชกจจานเบกษาหรอวนท8พฤษภาคม2555โดยมสาระสำคญดงน

/ สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.255� 1��






คณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต,สำนกงาน.คมอการสรรหาและคดเลอกศลปนแหงชาต.กรงเทพฯ:โรงพมพการ

ศาสนา,2541.

สงเสรมวฒนธรรม,กรม.ศลปนแหงชาต พทธศกราช 2553.กรงเทพฯ : รงศลปการพมพ (1977), 2554www.

culture.go.th

ทำเนยบงานวจย ดานผสงอาย

บ ท ท 6


หน

วยงา

น

ชอว

จย

แหลง

ทน

ชอน

กวจย

ปท

แลวเ

สรจ

จฬาล

งกรณ

มหาว

ทยาล

ย

มหาว

ทยาล

ยขอน

แกน

มหาว

ทยาล

ยเชย

งใหม

ระบบ

การด

แลระ

ยะยา

ว

เพอเ

สรมส

รางค

วามม

นคง

เพอว

ยสงอ

าย

การพ

ฒนา

รปแบ

บการ

ดแล

ตอเน

องแบ

บเปน

องคร

วมสำ

หรบ

ผปวย

สงอา

ยโรค

เรอร

ง:ก

รณ

ศกษา

ในโร

งพยา

บาลศ

นย

การบ

รณาก

ารรป

แบบก

ารดแ

ลตอ

เนอง

สำหร

บผสง

อายท

เจบป

วย

เรอร

งใน

ชมชน

:

กรณ

ศกษา

ชมชน

บาโน

นมวง

จงหว

ดขอน

แกน

ปจจย

สวนบ

คคลท

สมพน

ธกบ

ความ

สามา

รถใน

การท

ำกจว

ตร

ประจ

ำวนข

องผส

งอาย

สมอง

เสอม

คณะเ

ศรษฐ

ศาสต

ร

จฬาล

งกรณ

มหาว

ทยาล

ย

และส

ำนกง

านสง

เสรม

สวสด

ภาพ

และพ

ทกษเ

ดกเย

าวชน

ผดอ

ยโอก

าส

และผ

สงอา

ย

กระท

รวงก

ารพฒ

นาสง

คมแล

ะควา

มมนค

ง

ของม

นษย

คณะพ

ยาบา

ลศาส

ตร

มหาว

ทยาล

ยขอน

แกน

คณะพ

ยาบา

ลศาส

ตร

มหาว

ทยาล

ยขอน

แกน

มหาว

ทยาล

ยเชย

งใหม

2553

2553

ไมระ

บ

2553

อมพร

พรรณ

ธรา

นตร

นงลก

ษณเม

ธากา

ญจน

ศกด,

วาส

นาร

วยสง

เนน

ดลวว

ฒน

แสนโ

สม,ป

ทมา

สรต,

ไพรว

ลยพ

รมท,

ขนท

องม

างจน

ดอดม

,

ประภ

สศร

ชาวง

ษ,พ

สมย

จายห

นองบ

ว,

วนด

แกวเ

ฮยง,

รตนา

ทอง

แจม

อม

พรพร

รณ ธ

รานต

รปท

มาส

รต

อมร

เปรม

กมล

ภณฑ

ลาอ

ฐรตน

มกด

าแซ

ล

จนตน

าฤท

ธทรง

เมอง

สมพ

ศคง

แหลม

จนทน

าภท

รฤทธ

กลส

วรรณ

าแก

วไสย

;

2553

สภาว

ดพฒ

หนอย

วรรณ

นภา

บญระ

ยอง

นภาล

ยชย

มะหา


หน

วยงา

น

ชอว

จย

แหลง

ทน

ชอน

กวจย

ปท

แลวเ

สรจ

มหาว

ทยาล

ย

ธรรม

ศาสต

ร

ประเ

ภทคว

ามบก

พรอง

ดานค

วามร

ความ

เขาใ

จขณ

ะประ

กอบก

จวตร

ประจ

ำวนข

นสงใ

นผสง

อายท

ม

ภาวะ

สมอง

เสอม

กา

รพฒ

นาคม

อการ

ใหคว

ามรเ

กยว

กบกา

รบำบ

ดดแล

ผสงอ

ายทม

ภาวะ

สมอง

เสอม

แกญ

าตแล

ะ

ผดแล

แบบส

หสาข

าวชา

การพ

ฒนา

ศกยภ

าพผน

ำในก

าร

สราง

เสรม

กระบ

วนกา

รพฒ

นาสข

ภาวะ

แบบอ

งครว

มของ

ผสงอ

าย

ในชม

ชน:

รายง

านกา

รศกษ

า กา

รสำร

วจขอ

มลเท

ศบาล

ตำบล

หนอง

ตองพ

ฒนา

เพอเ

ตรยม

การ

จดสภ

าพแว

ดลอม

ทเหม

าะสม

สงอำ

นวยค

วามส

ะดวก

ปลอ

ดภย

สำหร

บผสง

อาย

:ราย

งานฉ

บบ

สมบร

ณ

การศ

กษาเร

องบท

บาทแ

ละคว

าม

สมพน

ธของ

วดแล

ะพระ

สงฆก

บ

ผสงอ

ายไท

ย

มหาว

ทยาล

ยเชย

งใหม

มหาว

ทยาล

ยเชย

งใหม

แผนง

านพฒ

นาเค

รอขา

ยพยา

บาลศ

าสตร

เพอ

สราง

เสรม

สขภา

พพ.

ศ.25

53

สำนก

งานส

งเสร

มสวส

ดภาพ

และพ

ทกษเ

ดก

เยาว

ชนผ

ดอยโ

อกาส

และ

ผสงอ

าย

2553

2553

2553

ไมระ

บ

2553

เพอน

ใจร

ตตาก

ร,

พรยา

มนเ

ขตวท

ย,

สายฝ

นซา

วลอม

จรนน

ท กร

ฟฟทส

,

วรรณ

นภา

บญระ

ยอง,

สภาว

ดพฒ

หนอย

,

พงศก

รสจ

รตกล

,

นชรต

นศล

ประเ

สรฐ

ดวงฤ

ดลา

ศขะ,

ทศพ

รคำ

ผลศร

,

โรจน

จนต

นาวฒ

น,ก

นกพร

สคำ

วง

วฑรย

เหลย

วรงเ

รอง,

สถาป

นาก

ตตกล

,

วชรพ

งษช

มดวง

,วรา

ภรณ

เลาร

ตนาน

รกษ

บำรง

สขพ

รรณ

หน

วยงา

น

ชอว

จย

แหลง

ทน

ชอน

กวจย

ปท

แลวเ

สรจ

จฬาล

งกรณ

มหาว

ทยาล

ย

มหาว

ทยาล

ยขอน

แกน

มหาว

ทยาล

ยเชย

งใหม

ระบบ

การด

แลระ

ยะยา

ว

เพอเ

สรมส

รางค

วามม

นคง

เพอว

ยสงอ

าย

การพ

ฒนา

รปแบ

บการ

ดแล

ตอเน

องแบ

บเปน

องคร

วมสำ

หรบ

ผปวย

สงอา

ยโรค

เรอร

ง:ก

รณ

ศกษา

ในโร

งพยา

บาลศ

นย

การบ

รณาก

ารรป

แบบก

ารดแ

ลตอ

เนอง

สำหร

บผสง

อายท

เจบป

วย

เรอร

งใน

ชมชน

:

กรณ

ศกษา

ชมชน

บาโน

นมวง

จงหว

ดขอน

แกน

ปจจย

สวนบ

คคลท

สมพน

ธกบ

ความ

สามา

รถใน

การท

ำกจว

ตร

ประจ

ำวนข

องผส

งอาย

สมอง

เสอม

คณะเ

ศรษฐ

ศาสต

ร

จฬาล

งกรณ

มหาว

ทยาล

ย

และส

ำนกง

านสง

เสรม

สวสด

ภาพ

และพ

ทกษเ

ดกเย

าวชน

ผดอ

ยโอก

าส

และผ

สงอา

ย

กระท

รวงก

ารพฒ

นาสง

คมแล

ะควา

มมนค

ง

ของม

นษย

คณะพ

ยาบา

ลศาส

ตร

มหาว

ทยาล

ยขอน

แกน

คณะพ

ยาบา

ลศาส

ตร

มหาว

ทยาล

ยขอน

แกน

มหาว

ทยาล

ยเชย

งใหม

2553

2553

ไมระ

บ

2553

อมพร

พรรณ

ธรา

นตร

นงลก

ษณเม

ธากา

ญจน

ศกด,

วาส

นาร

วยสง

เนน

ดลวว

ฒน

แสนโ

สม,ป

ทมา

สรต,

ไพรว

ลยพ

รมท,

ขนท

องม

างจน

ดอดม

,

ประภ

สศร

ชาวง

ษ,พ

สมย

จายห

นองบ

ว,

วนด

แกวเ

ฮยง,

รตนา

ทอง

แจม

อม

พรพร

รณ ธ

รานต

รปท

มาส

รต

อมร

เปรม

กมล

ภณฑ

ลาอ

ฐรตน

มกด

าแซ

ล

จนตน

าฤท

ธทรง

เมอง

สมพ

ศคง

แหลม

จนทน

าภท

รฤทธ

กลส

วรรณ

าแก

วไสย

;

2553

สภาว

ดพฒ

หนอย

วรรณ

นภา

บญระ

ยอง

นภาล

ยชย

มะหา


หน

วยงา

น

ชอว

จย

แหลง

ทน

ชอน

กวจย

ปท

แลวเ

สรจ

มหาว

ทยาล

ย

ธรกจ

บณฑ

ต

มหาว

ทยาล

ยบรพ

า

มหาว

ทยาล

ยมหด

ล

ตวแบ

บพยา

กรณ

จำนว

นประ

ชากร

ผสงอ

ายใน

กรงเ

ทพมห

านคร

ระหว

างป

พ.ศ.

2553

-255

8 กา

รถาย

ทอดภ

มปญ

ญาท

องถน

ของป

ราชญ

ชาวบ

าน:ก

รณศก

ษา

วงกล

องยา

วอำ

เภอป

ราณ

บร

จงหว

ดประ

จวบค

รขนธ

กา

รเขา

ถงบร

การใ

สฟนเ

ทยมข

อง

ผสงอ

ายไท

ยป

2552

กา

รเขา

ถงอา

คารแ

ละบร

การร

ะบบ

คมนา

คมสา

ธารณ

ะสำห

รบผส

งอาย

ผพกา

รหรอ

ผทพพ

ลภาพ

กบ

ความ

พรอม

ในกา

รจดส

ภาพ

แวดล

อมทท

กคนส

ามาร

ถเขา

ถง

และใ

ชประ

โยชน

ไดใน

ประเ

ทศไท

ย กา

รทบท

วนวร

รณกร

รมเก

ยวกบ

โปรแ

กรมก

ารสง

เสรม

สขภา

พ

ผสงอ

ายทม

ภาวะ

ความ

ดนโล

หตสง

ปจ

จยทม

ความ

สมพน

ธกบค

วาม

สามา

รถใน

การท

ำงาน

ของแ

รงงา

น

สตรส

งอาย

ในโร

งงาน

อตสา

หกรร

ม

อเลก

ทรอน

กสจง

หวด

พระน

ครศร

อยธย

า

ศลปะ

ศาสต

รและ

วทยา

ศาสต

ร

มหาว

ทยาล

ยธรก

จบณ

ฑต

ศลปะ

ศาสต

รและ

วทยา

ศาสต

ร

มหาว

ทยาล

ยธรก

จบณ

ฑต

มหาว

ทยาล

ยมหด

ล

มหาว

ทยาล

ยมหด

ล

2553

2553

2552

ไมระ

บ

ไมระ

บ

ไมระ

บ

วรพา

ฐาน

ะปรช

ญ

ธญธช

วภต

ภมปร

ะเทศ

สณ ว

งศคง

คาเท

พ

สงกร

านต

กนทว

งศ

กาญ

จนา

กรยา

งาม,

กาญ

จนา

กรยา

งาม,

พรทพ

ยมา

ลาธร

รม

นภาด

า ธา

รเพย

รวน

เพญ

แกว

ปาน,


หน

วยงา

น

ชอว

จย

แหลง

ทน

ชอน

กวจย

ปท

แลวเ

สรจ

มหาว

ทยาล

ยราม

คำแห

ง

มหาว

ทยาล

ย

ศรนค

รนวโ

รฒ

วทยา

ลยพย

าบาล

บรม

ราชช

นนอ

ดรธา

น

วทยา

ลยพย

าบาล

บรมร

าชชน

น

นครร

าชสม

า วท

ยาลย

พยาบ

าลบร

ม

ราชช

นนนค

รพนม

สำนก

งานค

ณะก

รรมก

าร

วจยแ

หงชา

ต

ศนยเ

ทคโน

โลย

อเลก

ทรอน

กสแล

ะ

คอมพ

วเตอ

รแหง

ชาต

(ศอ.

)

การศ

กษาอ

าชพแ

ละโอ

กาสท

จะได

รบคา

ตอบแ

ทนทเ

หมาะ

สม

สอดค

ลองก

บผสง

อาย

การต

ลาดก

ารทอ

งเทย

วสาห

รบ

ผสงอ

ายทเ

ดนทา

งมาท

องเท

ยวใน

เมอง

ไทย

ความ

สมพน

ธระห

วาง

ปจจย

สวน

บคคล

ครอ

บครว

สงแ

วดลอ

ม

และส

งคม

กบคว

ามมน

คงใน

ชวต

ของผ

สงอา

ยจง

หวดอ

ดรธา

น โร

คเรอ

รง :

ภาวะ

กลาม

เนอห

วใจ

ขาดเ

ลอดก

บการ

จดกา

รวถช

วต

ดวยต

นเอง

ของผ

สงอา

ย แผ

นงาน

การส

งเสร

มสขภ

าพ

ผสงอ

ายโด

ยการ

มสวน

รวม

ของช

มชน

การศ

กษาผ

ลการ

ใหอา

หารเ

หลวท

มไขเ

ปนสว

นประ

กอบแ

กผสง

อาย

การศ

กษาก

ารมอ

งเหน

ตวอก

ษร

ไทยแ

ละกา

รจดก

ลมสใ

นคนไ

ทย

ทมอา

ยระห

วาง

18-

25ป

และ

ผสงอ

ายไท

ยทมอ

ายตง

แต6

0ป

(AP5

303)

กระท

รวงแ

รงงา

น

ภาคว

ชาบร

หารธ

รกจ

คณะส

งคมศ

าสตร

มหาว

ทยาล

ยศรน

ครนว

โรฒ

วทยา

ลยพย

าบาล

บรมร

าชชน

นอด

รธาน

วทยา

ลยพย

าบาล

บรมร

าชชน

นนค

รราช

สมา

แผนง

านพฒ

นาเค

รอขา

ยเพอ

การส

ราง

เสรม

สขภา

พแล

ะสำน

กงาน

กองท

นสนบ

สนน

การส

รางเ

สรมส

ขภาพ

(สสส

.) สำ

นกงา

นคณ

ะกรร

มการ

วจยแ

หงชา

ต

ศนยเ

ทคโน

โลยอ

เลกท

รอนก

สและ

คอมพ

วเตอ

รแหง

ชาต

(ศอ.

)

2553

2553

2553

2553

2553

ไมระ

บ

2553

สมรก

ษรก

ษาทร

พย,ก

าญจน

กงว

านพร

ศร

และน

งนช

อนทร

วเศษ

ลาสน

เลศก

ลประ

หยด

กรรณ

การ

หาญ

สงเน

นแล

ะคณ

ะ

เจรญ

ชยห

มนหอ

กรภท

รมย

ระสา

คร,พ

สมย

ศรชา

เยช,

รวนน

ทมง

ภคนย

,พสม

ยศร

ชาเย

ช,

รวนน

ทมง

ภคนย

มล

ลกา

สนตย

ายน,

วนท

นยพ

นธชา

ต,

นายจ

กรพง

ศพพ

ธภกด

มหาว

ทยาล

ย

ธรกจ

บณฑ

ต

มหาว

ทยาล

ยบรพ

า

มหาว

ทยาล

ยมหด

ล

/ สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.255� 1��

หน

วยงา

น

ชอว

จย

แหลง

ทน

ชอน

กวจย

ปท

แลวเ

สรจ

สถาบ

นวจย

ระบบ

สาธา

รณสข

กระท

รวงส

าธาร

ณสข

ศนยเ

ทคโน

โลย

อเลก

ทรอน

กสแล

ะ

คอมพ

วเตอ

รแหง

ชาต

การส

งเคร

าะหร

ะบบก

ารดแ

ล

ผสงอ

ายใน

ระยะ

ยาวส

ำหรบ

ประเ

ทศไท

ย กา

รประ

เมนภ

าวะส

ขภาพ

พฤตก

รรมเ

สยงท

างสข

ภาพแ

ละ

พฤตก

รรมส

รางเ

สรมส

ขภาพ

ของ

แรงง

านสง

อาย

(อาย

45-

60ป

)ใน

เขตภ

าคใต

โค

รงกา

รควา

มรวม

มอศก

ษา

เทคโ

นโลย

การใ

หบรก

ารอย

าง

กะทน

หน ล

วงรบ

รบท

และเ

ชอมน

ในสถ

านทท

แตกต

างกน

และไ

มคนเ

คย

สถาบ

นวจย

ระบบ

สาธา

รณสข

มลนธ

สถาบ

นวจย

และพ

ฒนา

ผสงอ

ายไท

ย

สำนก

งานป

องกน

ควบค

มโรค

ท12

จงห

วด

สงขล

า

Inst

itut T

ELEC

OM

,IN

RIA

,ศอ.

,

Nor

thw

este

rnP

olyt

echn

icU

nive

rsity

และ

NIC

T

2553

ไมระ

บ

2555

สมฤท

ธศร

ธำรง

สวสด

,

กนษฐ

าบญ

ธรรม

เจรญ

ปจฉม

าบว

ยอม

และค

ณะ

นายช

าล ว

รกลพ

พฒน

และค

ณะ


ภาคผนวก รายชอคณะกรรมการจดทำรายงานสถานการณผสงอาย พ.ศ.2553

1. นายแพทยบรรลศรพานช มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย ประธาน

2. นางอบลหลมสกล กรรมการผทรงคณวฒในคณะกรรมการผสงอายแหงชาต กรรมการ

3. นายชนะชยประยรสน สำนกนโยบายระบบการออมและการลงทน กรรมการ

สำนกงานเศรษฐกจการคลงกระทรวงการคลง

4. นางสาวอภลกษณสวรรณรงษ สำนกนโยบายระบบการออมและการลงทน คณะทำงาน

สำนกงานเศรษฐกจการคลงกระทรวงการคลง

5. นางปรยามตรานนท สำนกงานถตแหงชาต กรรมการ

6. นางสาวจราวรรณมาทวม สำนกงานถตแหงชาต กรรมการ

7. นางภารณวฒนา สำนกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา กรรมการ

สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต

8. นายจระพนธกลลประวทย สำนกยทธศาสตรและการวางแผนพฒนาทางสงคม กรรมการ



9. นางสาวกลธดาเลศพงศวฒนา สำนกยทธศาสตรและการวางแผนพฒนาทางสงคม กรรมการ



10.นางสาววรรณาบญเจอ สำนกยทธศาสตรและการวางแผนพฒนาทางสงคม คณะทำงาน



11.ดร.อรสาโฆวทะ สำนกนโยบายและยทธศาสตร กรรมการ

สำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

12.นางอรวรมยะสมต สำนกสงเสรมสขภาพกรมอนามยกระทรวงสาธารณสข กรรมการ

13.นายแพทยนนทศกดธรรมานวฒน สถาบนเวชศาสตรผสงอายกรมการแพทย กรรมการ

กระทรวงสาธารณสข

14.นางสาวสมจนตโฉมวฒนชย สถาบนเวชศาสตรผสงอายกรมการแพทย กรรมการ

กระทรวงสาธารณสข

15.นางสาวภาคนพวงพนมรตน สำนกงานประกนสงคมกระทรวงแรงงาน กรรมการ

สถาบ

นวจย

ระบบ

สาธา

รณสข

กระท

รวงส

าธาร

ณสข

ศนยเ

ทคโน

โลย

อเลก

ทรอน

กสแล

ะ

คอมพ

วเตอ

รแหง

ชาต


16.นางจนทรชมจนตยานนท กรมคมครองสทธและเสรภาพกระทรวงยตธรรม กรรมการ

17.นางประภสรารตตะรงส กรมคมครองสทธและเสรภาพกระทรวงยตธรรม กรรมการ

18.นางศรสวสดเขมะจาร สำนกนโยบายและยทธศาสตรสำนกปลดกระทรวงยตธรรมกรรมการ

19.นางกรแกวพรหมจระประวต สำนกงานสงเสรมการศกษานอกระบบ กรรมการ

และการศกษาตามอธยาศยกระทรวงศกษาธการ

20.นางสาวศรวรรณอรณทพยไพฑรย สำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย กรรมการ

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

21.นางสาวดษณแกวรกษา สำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย คณะทำงาน

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

22.นางสาวเยาวนจเฮาวฒกล ผแทนสำนกเศรษฐกจการแรงงาน กรรมการ

สำนกปลดกระทรวงแรงงาน

23.รองศาตราจารยนพ.วชยเอกพลากร สำนกงานเวชศาสตรชมชน กรรมการ

คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

24.รองศาตราจารยดร.กศลสนทรธาดา สถาบนวจยประชากรและสงคมมหาวทยาลยมหดล กรรมการ

25.อาจารยศรวรรณศรบญ วทยาลยประชากรศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย กรรมการ

26.รองศาตราจารยดร.วพรรณประจวบเหมาะ วทยาลยประชากรศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย กรรมการ

27.นายรามจนตมาศ สำนกสงเสรมการพฒนาเศรษฐกจสงคมและการมสวนรวมกรรมการ

กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน

28.นางวารยแยมวงษแทน สถาบนวฒนธรรมศกษาสำนกวฒนธรรมแหงชาต กรรมการ

29.นางสาวพรรณทพยเพชรมาก สถาบนพฒนาองคกรชมชน กรรมการ

30.นายแพทยสมศกดชณหรศม มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย กรรมการ

และเลขานการ

31.แพทยหญงลดดาดำรการเลศ มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย กรรมการ

และผชวย เลขานการ


1. รองศาตราจารยดร.อาชญญารตนอบล คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

2. ผชวยศาสตราจารยดร.วระเทพปทมเจรญวฒนา คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

3. ผชวยศาสตราจารยดร.วรรตนปทมเจรญวฒนา คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

4. ดร.ปานกมป สำนกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

กระทรวงศกษาธการ

5 นายระวสจจโสภณ คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

รายชอคณะทำงานดำเนนการจดพมพหนงสอ รายงานสถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2553

1. นายแพทยบรรลศรพานช ทปรกษาคณะทำงาน

2. นายแพทยสมศกดชณหรศม ประธานคณะทำงาน

3. แพทยหญงลดดาดำรการเลศ คณะทำงาน

4. นางสาวจฑารตนทนนไชย คณะทำงาน

5. นางสาววรฏฐาแกวเกต คณะทำงานและเลขานการ

รายชอคณะผวจย เรอง การศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอายไทย

Documents

รายงานประจำปี สถานการณ์ ... · 2017-09-25 · 20 ปี พ.ศ.2549 และ พ.ศ.2553 ตารางที่ 1.9 จังหวัดที่มีประชากรรวม