บทคดยอ

การ จดการ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ภายใน บาน เขา ท เรยน

ตำบล เขา พระ อำเภอ เมอง นครนายก จงหวด นครนายก

ปจจบน สงคม ไทย ให ความ สำคญ ตอ การ ศกษา มาก ขน แหลง เรยน ร รป แบบ

ตางๆ เกด ขน ใน สงคม มากมาย แต ยง เปน ท นา สงสย วาแหลง เรยน ร เหลา นน เหมาะ สม

กบ พนท และ ความ ตองการ ของ ประชาชน ใน ทอง ถน หรอ ไม รวม ทง ความ ร ท ได แหลง

เรยน ร เหลา นน สามารถ นำ ไป ใชได จรง หรอ ตอย อด การ อนรกษ ทรพยากร ทาง วฒนธรรม

มาก นอย เพยง ใด ซง ผ เขยน เหน วา เปน สง ท ตอง คำนง ถง ใน การ จดการ แหลง เรยน ร

บทความ น ม วตถประสงค นำ เสนอ ผล การ ศกษา เพอ หา แนวทาง ท เหมาะ สม

ใน การ จดการ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ภายใน บาน เขา ท เรยน จงหวด นครนายก โดย ใช

ทรพยากร ทาง วฒนธรรม 2 ชด ซง รวบรวม และ จด ทำ ฐาน ขอมล สำหรบ เปน สาระ ใน

การ เรยน ร คอ 1) ชด ขอมล ทาง ประวตศาสตร และ ภม ปญญา ทอง ถน 2) ชด ขอมล ทาง

ดาน โบราณคด

การ ศกษา พบ วา แนวทาง ท เหมาะ สมใน การ จดการ แหลง เรยน ร ใน รป แบบ ศนย

การ เรยน ร ของ ชมชน บาน เขา ท เรยน ควร ประกอบ ดวย พนท 2 สวน คอ 1) อาคาร ศนย

การ เรยน ร ของ ชมชน บาน เขา ท เรยน และ 2) พนท จด แสดง ท ตว แหลง โบราณคด สมย

สงครามโลก ครง ท 2 และ ทรพยากรธรรมชาต แวดลอม แหลง โดย ม แผน ปฏบต ท ได เสนอ

ไว ดวย เปน แนวทาง ใน การ ดำเนน งาน ท มง เนน ให สามารถ ปฏบต ได และ เกด ผล สำเรจ ได

จรง

Abstract

Khao Durian: Managing the Lifelong Learning Centre

Education is presently viewed as a very important component of Thai society, and new learning centers are developing across the nation. However, it is questionable whether the learning centers are in accordance with the needs of the local population, and whether the knowledge provided at the centers is applicable to real life and can lead to proper conservation of local cultural resources. The author believes that these questions must be considered when managing a learning centre. The main objective of this article is to present the appropriate model for turning cultural resources in Ban Khao Durian, Nakhon Nayok, into a lifelong learning centre. The cultural resources can be classified into two knowledge groups: local wisdom and historical knowledge; archaeological knowledge, to-gether they form the basic cultural database of the learning centre. This study proposes that the centre should comprise of two exhibition sections. The first section would comprise of an exhibition hall while the sec-ond section would be a site museum for studying Second World War history and archaeology, as well as local natural resources. A management plan is also proposed.

* บทความ น เปน สวน หนง ของ การ ศกษา ใน งาน วทยานพนธ เรอง “แนวทาง การ จดการ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ภายใน บาน เขา ท เรยน ตำบล เขา พระ อำเภอ เมอง นครนายก จงหวด นครนายก” หลกสตร ปรญญา ศลปศาสตร มหา บณฑต สาขา การ จดการ ทรพยากร วฒนธรรม บณฑต วทยาลย มหาวทยาลย ศลปากร ป การ ศกษา 2553 ** นก ศกษา ระดบ ปรญญา มหา บณฑต สาขา การ จดการ ทรพยากร วฒนธรรม คณะ โบราณคด มหาวทยาลย ศลปากร 1 ผ ศกษา นยาม ขน จาก การ ทบทวน เอกสาร ท เกยวของ และ ความ เขาใจ เกยว กบ รป แบบ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต

การ จดการ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต

ภายใน บาน เขา ท เรยน

ตำบล เขา พระ อำเภอ เมอง นครนายก จงหวด นครนายก*

ปรม ปณต แกว นนท**

ความ นำ

ปจจบน ประเทศ ไทย ให ความ สำคญ กบ การ พฒนา ทรพยากร มนษย เหน ได จาก

นโยบาย การ ศกษา ท สง เสรม สงคม การ เรยน ร โดย ให ม การ จด แหลงเรยนรตลอดชวต1ทก

รป แบบ ซง หมาย ถง สถาน ท หรอ แหลง ท รวบรวม ขอมล ความ ร สาระ ทรพยากร ตางๆ

ทง ท เปน รป ธรรม และ นาม ธรรม ทง ท มนษย สราง ขน และ สง ท ม อย ตาม ธรรมชาต ใน

พน ท นน ๆ ซง ม คณคา เปน แหลง ท ผ ท ตองการ ศกษา เรยน ร ทก เพศ ทก วย ทก สถานะ

สามารถ เรยน ร ตาม อธยาศย ไมม กรอบ หรอ กฎ เกณฑ ใน การ บงคบ เปนการ ศกษา เพอ

ให ร สามารถ นำ ความ ร นน ไป ปฎบต ได จรง อย รวม ใน สงคม ได อยาง เปนสข และ เพอ

เปนการ พฒนา หรอ เหน คณคา ของ ชวต รวม ทง ยง เปน สถาน ท กอ ให เกด กระบวนการ

84 ดำรงวชาการ

เรยน ร อยาง ตอ เนอง ได ดวย เพอ เปด โอกาส ให ประชาชน สามารถ ศกษา ได ตาม ตองการ2

อก ทง กระบวน ทศน ใน การ กำหนด แผน พฒนา เศรษฐกจ และ สงคม แหง ชาต ฉบบ ท

10 (พ.ศ. 2550-2554) ท ยด คน เปน ศนยกลาง ใน การ พฒนา โดย มง เนน การ พฒนา

คณภาพ คน และ สงคม ไทย ส สงคม แหง ภม ปญญา และ การ เรยน ร อยาง ตอ เนอง3 สง ผล

ให เกด กระแส การ พฒนา และ จดการ พนท และ ความ ร ตางๆ ให เปน ลกษณะ ของ แหลง

เรยน ร ตลอด ชวต อยาง หลาก หลาย รป แบบ ใน ชวง ทศวรรษ ท ผาน มา จง พบ วา ม การ จด

ตง พพธภณฑ และ ศนย การ เรยน ร ของ ชมชน ท ม ทง ลกษณะ อาคาร หรอ พพธภณฑ

กลาง แจง และ แหลง เรยน ร รป แบ บอนๆ เปน จำนวน มาก ทง ท เกด จาก ความ ตองการ

ของ ประชาชน ใน พนท และ การ จดการ โดย ภาค รฐ ลกษณะ ดง กลาว เปน กระแส ท เกด

ใน ชวง เวลา ท ความ ร ดาน ตางๆ ม การ คน พบ มาก ขน ใน ขณะ เดยวกน ความ ร ท เคย ม อย

ใน ชมชน กำลง สญหาย ไป เชน กน นย ยะ หนง ท เกด ขน พรอม กบ การ สราง แหลง เรยน ร

คอ หวง ให เปน แหลง ทอง เทยว และ สราง ราย ได ให กบ ประชาชน พนท และ ประเทศ มาก

ขน ซง เปน วตถประสงค ท ไม ถก ตอง ของ การ สราง แหลง เรยน ร สง สำคญ ประการ หนง

ท ทำให สวน หนง ของ รป แบบ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ท เกด ขน อยาง มากมาย ไม ประสบ

ความ สำเรจ เทา ท ควร เนองจาก ประชาชน ใน พนท ไมม สวน รวม ใน กระบวนการ จด ตง

จง ไม เหน คณคา ของ แหลง เรยน ร เหลา นน และ การ จด ความ ร ภายใน แหลง เรยน ร ท ไม

เหมาะ สม กบ พนท และ ลกษณะ การ ดำรง ชวต ของ ชมชน จง ไม อาจ นำ ไป ปรบ ใช ให เกด

ประโยชน ใน การ พฒนา พนท หรอ ทรพยากร ดาน ตางๆ สง ผล ให เกด การ ละเลย การ ดแล

แหลง เรยน ร เหลา นน ทาย ทสด แหลง เรยน ร เหลา นน จง ม สภาพ ไม ตาง จาก ปราสาท ราง ท

เกบ สมบต คอ ความ ร โดย ไม กอ ให เกด ประโยชน ให กบ ประชาชน แมแต นอย สง เหลา น

เปน ผล จาก การ ขาด การ จดการ ท เหมาะ สมใน แตละ กระบวนการ ใน การ สราง แหลง เรยน

ร รป แบบ ตางๆ ใน ขณะ เดยวกน หาก การ สราง แหลง เรยน ร ใน พน ท หนง ๆ คำนง ถง การ

จดการ ใน กระบวนการ ตางๆ และ องค ความ ร ท ใช ใน การ เรยน ร เหมาะ สม กบ พนท และ

2 กระทรวง ศกษาธการ, พระ ราช บญญต การ ศกษา แหง ชาต พ.ศ. 2542 และ แกไข เพม

เตม (ฉบบ ท 2) พ.ศ. 2545 พรอม กฎ กระทรวง ท เกยวของ และ พระ ราช บญญต การ ศกษา ภาค บงคบ

พ.ศ. 2545 (กรงเทพฯ : โรง พมพ องคการ รบ สง สนคา และ พสดภณฑ (ร.ส.พ.), 2546), 1-12.

3 สำนกงาน คณะ กรรมการ พฒนาการ เศรษฐกจ และ สงคม แหง ชาต สำนก นายก รฐมนตร,

แผน พฒนา เศรษฐกจ และ สงคม แหง ชาต ฉบบ ท สบ “ฉบบ สมบรณ” พ.ศ. 2550-2554 (กรงเทพฯ

: สำนก พมพ สตร ไพศาล, 2549), 52-59.

การจดการแหลงเรยนรตลอดชวตภายในบานเขาทเรยน 85

ความ ตองการ ของ ประชาชน รวม ทง ให ความ สำคญ กบ การ ม สวน รวม ของ ประชาชน ใน

กระบวนการ เหลา นน จะ ทำให แหลง เรยน ร ท เกด ขน เปน แหลง เรยน ร เพอ ชมชน ท สามารถ

ศกษา เรยน ร ได ตลอด ชวต อยาง แทจรง

ดง นน ผ ศกษา จง สนใจ ศกษา วจย เกยว กบ แนวทาง การ จดการ แหลง เรยน

ร ตลอด ชวต ภายใน บาน เขา ท เรยน ตำบล เขา พระ อำเภอ เมอง นครนายก จงหวด

นครนายก เพอ หา กระบวนการ และ รป แบบ ท เหมาะ สมใน การ จดการ แหลง เรยน ร ตลอด

ชวต ใน พนท ดง กลาว โดย ใช ทรพยากร ท ม อย ใน พนท เปน สาระ ใน การ เรยน ร

ความ นา สนใจ ของ พนท บาน เขา ท เรยน

ภาพท1 ภาพถายดาวเทยมแสดงตำแหนงบานเขาทเรยนตำบลเขาพระจงหวดนครนายกทมา:Google,GoogleEarthVer.5.1.3509.4636(Beta)[Online],accessed11January2010.AvailablefromGoogleEarthprogram

บานเขาทเรยน

86 ดำรงวชาการ

ภาพท2แสดงพนททเขาทเรยนทมา : พรอมพนธ สนทวงศ, หมอมหลวง และมนส นวลเจรญ, “รายงานการสำรวจดนจงหวดนครนายกฉบบท231,”กองสำรวจดนกระทรวงเกษตรและสหกรณ,2522.(อดสำเนา)

บาน เขา ท เรยน หม 5 เปน หมบาน หนง ใน ตำบล เขา พระ อำเภอ เมอง นครนายก

จงหวด นครนายก หมบาน น ตง ชอ ตาม ชอ ของ เขา ท เรยน เปน แนว เขา ท เชอม ตอ มา จาก

เขา ฝาละม เขา แทน เขา พระ ตาม แนว พาด เฉยง ทศ ตะวน ตก เฉยง เหนอ ไป ทาง ทศ ตะวน

ออก เฉยง ใต ม พนท ทงหมด 4,773 ไร เขา ท เรยน เปน ภเขา ท ประกอบ ดวย หน ภเขาไฟ

ชด เขา ใหญ ม พนท โดย ประมาณ 600-700 ไร ความ สง จาก ระดบ นำ ทะเล ประมาณ 50-

300 เมตร บน ยอด เขา ม ตนไม คอน ขาง หนา แนน บรเวณ เชง เขา เปน ปา ท ชาว บาน ปลก

พช สวน (ขอมล จาก สถาน พฒนา และ สง เสรม การ อนรกษ สตว ปา นครนายก)

จาก การ รวม ทำงาน สำรวจ และ ขด คน ทาง โบราณคด บรเวณ เขา ท เรยน เมอ

พ.ศ.2552 ทำให ได ทราบ วา บรเวณ พนท น ม สง ท นา สนใจ และ ม ความ สำคญ ใน ฐานะ ท

เปน พนท ท เกยวของ กบ เหตการณ ประวตศาสตร ใน ชวง สงครามโลก ครง ท 2 ซง นอกจาก

เอกสาร ท บนทก เรอง ราว เหลา นน ยง ม หลก ฐาน ท ยง คง ม หลง เหลอ ให ได ศกษา ใน ปจจบน

จาก การ ขด คน ทาง โบราณคด บรเวณ ดาน ทศ เหนอ คอน มา ทาง ทศ ตะวน ตก เฉยง เหนอ

ของ เขา ท เรยน ม เนอท ประมาณ 5 ไร พบ สง กอสราง ท ทหาร ญปน สราง ขน จำนวน 22

แหง แยก ประเภท ตาม ลกษณะ ได ดงน หลม บคคล หลม เพลาะ ยาว หลม จอด รถ หลม

การจดการแหลงเรยนรตลอดชวตภายในบานเขาทเรยน 87

สำหรบ ตง ปน ใหญ ตอส อากาศยาน บนได บอนำ และ ลาน นอกจาก น ยง พบ โบราณ วตถ

จำนวน 33 ชน แบง ได 3 กลม คอ เครอง มอ เครอง ใช อาวธ และ ไม สามารถ ระบ หนาท

ใช งาน ชดเจน

การ ศกษา พบ วา ใน ชวง เวลา นน พนท จงหวด นครนายก ใน ระยะ แรก ม ฐานะ เปน

เสน ทาง เดน ทพ ท สำคญ เพอ เดน ทาง เขา กรงเทพฯ และ เรม ทว ความ สำคญ มาก ยง ขน เมอ

นาย พล นา กาม ระ ได เดน ทาง มา สำรวจ ภม ประเทศ จงหวด นครนายก เพอ จด ทำ เปน แนว

ปองกน แหลง สดทาย ใน เดอน เมษายน พ.ศ. 2486 หลง จาก เดอน เมษายน พ.ศ. 2488

ญปน ขยาย กองทพ ทหาร ใน ประเทศ ไทย และ กำหนด ให นครนายก เปน “ทตงสำคญของ

การยทธในอนาคตภายในประเทศไทย”4 ดง ความ ตอน หนง ของ ผ บญชาการ กองทพ

ญปน ประจำ ประเทศ ไทย พล.ท.อา เค โตะ นา กาม ระ วา “ตองรบเรงสรางฐานทมนท

นครนายกซงไดรบอนญาตจากรฐบาลไทยใหใชพนทกวางใหญโดยเฉพาะการขดหลม

เกบของใตดนและพยายามเกบสะสมนำมนเชอเพลงไวในหลมใตดนทนครนายกใหมาก

ทสดเทาทจะทำได”5 กอง กำลง ญปน ท อย ท นครนายก กระจาย อย ตาม พนท ตางๆ โดย ม

อาณา บรเวณ ครอบคลม ตง แต เขา ท เรยน เขา พระ เขา ฝาละม ใน เขต ตำบล เขา พระ และ

ตำบล พรห มณ ท เขา คอก เขา พระฉาย เขา ดน เหนยว และ เขา ชะโงก สำหรบ เขา ท เรยน

กองทพ ญปน ได เลอก พนท บรเวณ ดง กลาว เปน หนง ใน พนท ยทธศาสตร ใน ฐานะ ท เปน ฐาน ท

มน เนองจาก เปน ปา ทบ ยาก ตอ การ ถก โจมต ทาง อากาศ และ เปน จด ยทธศาสตร ท เหมาะ สม

จง ได ตง ฐาน และ สราง ทพก ท น6 ดง นน การ ศกษา ทาง ดาน โบราณคด และ เอกสาร ท เกยวของ

บรเวณ เขา ท เรยน และ พนท ท เกยวของ ดง กลาว ทำให การ ศกษา เรอง ราว ประวตศาสตร ใน

ชวง สงครามโลก ครง ท 2 ใน ประเทศ ไทย ม ความ กระจาง มาก ยง ขน

4 โรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา. กองประวตศาสตร, “การสมมนาทางวชาการ เลม 2 เรอง ภาษากบประวตศาสตร และความเคลอนไหวในวชาประวตศาสตรไทย,” จดโดย โรงเรยนรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร ณ โรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา 16-18 กมภาพนธ

พ.ศ. 2533. (อดสำเนา), 11-14.

5 เออจ มราชมา, ผบญชาการชาวพทธ ความทรงจำของนายพลนากามระเกยวกบ

เมองไทยสมยสงครามมหาเอเชยบรพา, แปลโดย นครนทร เมฆไตรรตน, พมพครงท 2 (กรงเทพฯ

: สำนกพมพมตชน จำกด, 2546), 160.

6 โรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา. กองประวตศาสตร, ประวตศาสตรเมองนครนายก

(กรงเทพฯ : เมองโบราณ, 2544), 194.

88 ดำรงวชาการ

นอกจาก น ชมชน บาน เขา ท เรยน ยง ม ทรพยากร ดาน อน ท ม ความ สำคญ ทงน

จาก การ ทบทวน เอกสาร ตางๆ ท เกยวของ กบ บาน เขา ท เรยน ทำให ทราบ วา พนท แหง

น ยง ไมม การ ศกษา รวบรวม องค ความ ร ของ ทรพยากร ใน พนท โดย เฉพาะ ทรพยากร ทาง

ดาน วฒนธรรม ซง หมาย ถง ประวตศาสตร ภม ปญญา ทอง ถน ความ ร เหลา น ยง คง อย ใน

รป ของ ความ ทรง จำ ของ ผ สง อาย ไมม การ จด เกบ บนทก ให เปน ระบบ ดง นน ความ ร บาง

อยาง จง ม การ สญหาย ไป บาง แลว

ดวย เหต น ผ ศกษา จง เหน ควร ใน การ จดการ รวบรวม ขอมล ทาง ดาน ทรพยากร

วฒนธรรม ภายใน บาน เขา ท เรยน กอน ท ความ ร เหลา นน จะ สญหาย ไป และ ใน ขณะ

เดยวกน จะ ทำ อยางไร ให ความ ร เหลา นน เปน ประโยชน ตอ ประชาชน ใน พนท รวม ถง

บคคล ภายนอก ท ตองการ ศกษา สามารถ เขา มา เรยน ร ได ประกอบ กบ ภายใน พนท บาน

เขา ท เรยน ยง ไมม แหลง เรยน ร ของ ชมชน อยาง เปน รป ธรรม จง เกด แนวคด เกยว กบ การ

สราง แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ขน โดย ใช ทรพยากร วฒนธรรม ใน พนท บาน เขา ท เรยน ท

จดการ รวบรวม เปน สาระ ใน การ เรยน ร และ เมอ ศกษา วจย เกยว กบ เรอง ดง กลาว สง ท

จะ ได จาก การ ศกษา ครง น คอ ฐาน ขอมล องค ความ ร เกยว กบ ทรพยากร วฒนธรรม ดาน

ตางๆ ภายใน บาน เขา ท เรยน เพอ เปน ฐาน ขอมล ใน การ ศกษา และ จด ทำ แหลง เรยน ร

ตลอด ชวต และ แนวทาง การ จดการ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ท ม รป แบบ เหมาะ สม กบ พนท

แบบแผน การ ดำรง ชวต ของ ผคน ใน ชมชน และ ความ ตองการ ของ ประชาชน พรอม ทง

แผน ปฏบต ตาม แนวทาง เพอ ใหการ จดการ นน ประสบ ความ สำเรจ อยาง ม แบบแผน และ

เกด ประโยชน ตอ ชมชน ให มาก ทสด

วธ การ วจย กระบวนการ ทำ วจย ใน กรณ แนวทาง การ จดการ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ภายใน

บาน เขา ท เรยน ม ขน ตอน หลก 3 ขน ตอน คอ วธ การ เกบ รวบรวม ขอมล รป แบบ ตางๆ

เพอ ให ได ขอมล ท ครบ ถวน ตาม ความ ตองการ จาก นน จง นำ ขอมล ท ได มา วเคราะห และ

เสนอ ผล การ ศกษา ซง ม ลกษณะ การ ดำเนน งาน ดงน

วธ การ เกบ รวบรวม ขอมล

ผ ศกษา กำหนด รป แบบ ขอมล ทรพยากร วฒนธรรม กรณ บาน เขา ท เรยน แบง

ออก เปน 2 ประเภท เนองจาก เปน ทรพยากร ท ม ความ สำคญ และ ยง ไมม การ ศกษา

อยาง เปน ทางการ มา กอน ดงน

การจดการแหลงเรยนรตลอดชวตภายในบานเขาทเรยน 89

ประเภท แรก ทรพยากร วฒนธรรม ประเภท ประวตศาสตร และ ภม ปญญา ทอง

ถน ขอบเขต ของ ระยะ เวลา การ ศกษา ขอมล ทาง ประวตศาสตร ตง แต ชวง เวลา ท เรม กอ

ตง หมบาน ถง พทธ ศกราช 2529 ซง เปน ป ท กอ ตง โรงเรยน นาย รอย พระ จล จอม เกลา เจา

อย หว เนองจาก ตง แต นน เปนตน มา การ เปลยนแปลง ตางๆ ถก กำหนด โดย สวน กลาง ไม

ได เกด จาก ปจจย ภายใน ทอง ถน เปน ตว กำหนด ทงน เนอหา ท ตองการ ศกษา ไดแก เรอง

ลกษณะ กลม ประชากร ลกษณะ ทาง สงคม โดย ศกษา ถง กลม ชา ต พนธ ท อย ในพ นท เกยว

กบ ทมา การ ชวง เวลา และ เหตผล ใน การ โยก ยาย เขา มา ตง ถนฐาน ใน พนท การ ดำรง ชพ

และ วฒนธรรม ประเพณ รวม ถง ลกษณะ ภม ปญญา ทอง ถน บาน เขา ท เรยน

ประเภท ท สอง ทรพยากร ทาง โบราณคด ท เกยว กบ สงครามโลก ครง ท 2

ขอบเขต พนท ใน การ ศกษา คอ หม 5 บาน เขา ท เรยน และ พนท บาง สวน ของ หม 8 บาน

กด ตะ เคยน โดย ศกษา ขอมล ท ได จาก การ ขด คน ทาง โบราณคด และ การ สำรวจ พนท ใกล

เคยง เพม เตม พรอม ทง ศกษา ทรพยากร ทาง ธรรมชาต ใน ภาพ รวม ทาง ดาน ทรพยากร

พฤกษศาสตร และ ทรพยากรธรณ วทยา ของ พนท เขา ท เรยน เพอ เปน ประโยชน เพม

เตม ใน ฐาน ขอมล ท ใช ใน การ เรยน ร

สำหรบ การ ดำเนน การ ศกษา เพอ ให ได ขอมล ตาม ขาง ตน นอกจาก ทบทวน

เอกสาร ท เกยวของ ทาง ประวตศาสตร โบราณคด และ การ สำรวจ พนท เพอ กำหนด

ตำแหนง รวม ทง รป แบบ ของ สง กอสราง สมย สงครามโลก ครง ท 2 ใน พนท ใกล เคยง พนท ท

ขด คน ทาง โบราณคด ไป แลว ผ ศกษา ยง เลอก ใช รป แบบ การ ศกษา ประวตศาสตร จาก การ

บอก เลา (Oral History) รวม ดวย ซง อย ใน ขน ตอน การ ศกษา กลม ประชากร เนองจาก

ไมม เอกสาร ใด เกยว กบ ประวตศาสตร ใน พนท บาน เขา ท เรยน โดยตรง โดย ศกษา จาก

การ สมภาษณ ผ ร ภายใน ชมชน ผ ท เคย เปน ผนำ ชมชน ผ ท ม สวน รวม เหตการณ ทาง

ประวตศาสตร หรอ ผ ท อย รวม สมย กบ เหตการณ สมย สงครามโลก ครง ท 2 นอกจาก จะ

เปนการ ศกษา ขอมล ใน ขณะ เดยวกน ยง เปนการ รวบรวม และ บนทก เรอง ราว จาก ความ

ทรง จำ ไม ให สญ ไป กบ เวลา อก ดวย

กระบวนการ ท สำคญ อก ประการ หนง เพอ ให ได ขอมล ท ตองการ และ เปน

กระบวน หนง ท ควร ม ใน การ วจย ทางการ จดการ ทรพยากร วฒนธรรม คอ การ ศกษา

กลม ประชากร หรอ ผ ท สวน เกยวของ ใน พนท ศกษา ซง อาจ เปน ทง ผ ท ได ประโยชน

และ เสย ประโยชน จาก การ จดการ ท จะ เกด ขน ใน พนท สำหรบ กรณ การ ศกษา วจย เกยว

กบ แนวทาง การ จดการ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ภายใน พนท บาน เขา ท เรยน กำหนด

กลม ประชากร ท เกยวของ กบ การ ศกษา ครง น ออก เปน 2 กลม ใหญ ตาม ลกษณะ ขอมล

90 ดำรงวชาการ

ท ตองการ ได จาก การ ศกษา ใน แตละ กลม และ ตง เกณฑ ใน การ คด เลอก ดงน

1. กลม ผ ร หรอ ผ ท อย รวม สมย กบ ชวง เหตการณ สำคญ ทาง ประวตศาสตร

ใน ชมชน โดย ใช ฐาน ขอมล กลม ประชากร ผ สง อาย ของ ตำบล เขา พระ ท ได ม การ สำรวจ

ไว จาก นน จง คด เลอก จาก ราย ชอ โดย กำหนด เกณฑ คอ อาย 65 ป ขน ไป เนองจาก ผ

ท มอาย ท อย ใน เกณฑ ดง กลาว อาจ เปน ผ ท เหน เหตการณ ดวย ตนเอง หาก อาย ตำ กวา

นน การ รบ ร เหตการณ ตางๆ อาจ ได รบ จาก วาท กรรม จาก นน จง จด แบง วา คน ใด ทราบ

เรอง ราว เกยว กบ เรอง ใด ซง แบง ประเดน ออก เปน 2 สวน หลก คอ เรอง ประวตศาสตร

ภม ปญญา ทอง ถน และ ประวตศาสตร สงครามโลก ครง ท 2 ใน พนท บาน เขา ท เรยน โดย

ใช ราย ชอ ททาง องคการ บรหาร สวน ตำบล เขา พระ ได รวบรวม ผ รวม เหตการณ สำคญ ทาง

ประวตศาสตร สงครามโลก ครง ท 2 ของ พนท ตำบล เขา พระ ไว บาง แลว และ ใช ฐาน ขอมล

ของ โรงเรยน นาย รอย พระ จล จอม เกลา เกยว กบ เรอง สงครามโลก ครง ท 27 เปน แนวทาง

วา ม บคคล ใด บาง และ บคคล เหลา นน ยง ม ชวต อย หรอ ไม พบ วา บคคล เหลา นน เสย ชวต

เกอบ หมด พรอม ทง สอบถาม วา ม ผ ใด ท ม ความ ร เรอง ดง กลาว กบ สภา วฒนธรรม ตำบล

เขา พระ และ ผ ร ใน ตำบล เขา พระ คอ อดต กำนน คณ สม พงษ พวย อวน

การ เกบ ขอมล ใช การ สนทนา พด คย อยาง ไม เปน ทางการ โดย ม วตถประสงค

เพอ ศกษา รวบรวม เรอง ของ ประวตศาสตร ทอง ถน รวม ทง ภม ปญญา ทอง ถน และ

เรอง ราว เกยว กบ ประวตศาสตร สงครามโลก ครง ท 2 เพอ จด ทำ เปน ฐาน ขอมล เกยว กบ

ทรพยากร วฒนธรรม ใน พนท บาน เขา ท เรยน

2. กลม ประชากร ท เกยวของ กบ การ จดการ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ใน ชมชน

บาน เขา ท เรยน แบง ออก เปน 2 กลม คอ กลม แรก กลม ประชากร ภายใน หรอ ผ ให

บรการ คอ ผ ท อย ใน พนท และ เกยวของ กบ ทรพยากร วฒนธรรม โดยตรง แบง กลม ยอย

ได 2 ก ลม ไดแก

1 องคการ บรหาร สวน ตำบล เขา พระ จงหวด นครนายก

2 บคลากร ท เกยวของ ภายใน พนท ดำเนน การ จดการ เปน แหลง เรยน ร คอ

เจา อาวาส วด เขา ท เรยน ประชาชน เจาของ ภม ปญญา และ กลม เยาวชน ใน พนท (กลม

ตวอยาง ใน การ ศกษา คอ เดก นกเรยน โรงเรยน วด สมบรณ สามคค ท ม ภม ลำเนา อย ใน

บรเวณ บาน เขา ท เรยน หม 5 และ บาน กด ตะ เคยน หม 8 เนองจาก ม พนท ใกล กน)

7 “ขอมลการสำรวจจากกองประวตศาสตร โรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลาม,”

(ม.ป.ท., ม.ป.ป.)(อดสำเนา)

การจดการแหลงเรยนรตลอดชวตภายในบานเขาทเรยน 91

เกณฑ ใน การ คด เลอก กลม ประชากร ภายใน เนน ศกษา กลม ตวอยาง ท ม สวน

รบ ผด ชอบ ดแล พนท และ ทรพยากร ท ใช ใน การ ศกษา โดยตรง สำหรบ การ คด เลอก กลม

เยาวชน ใน พนท เนองจาก ปญหา ท พบ คอ เยาวชน ใน พนท ศกษา สวน มาก เดน ทาง ไป

ศกษา นอก พนท บาน เขา ท เรยน ดง นน ผ ศกษา จง เหน วา ควร ศกษา จาก เยาวชน ท ศกษา

ใน โรงเรยน ท อย ใน พนท และ เนน ท ม ภม ลำเนา อย ใน บาน เขา ท เรยน และ บาน กด ตะ เคยน

และ เดก นกเรยน ตอง อย ใน ชน มธยมศกษา เปนตน ไป เนองจาก เปน ชวง วย ท ม ความ คด

อาน สามารถ เขาใจ และ ตอบ คำถาม รวม ถง ให ความ รวม มอ ใน การ ศกษา ด กวา เยาวชน

ท มอาย ยง นอย และ พบ วา ม เพยง โรงเรยน เดยว ท เปด การ เรยน การ สอน ถง ระดบ ชน

มธยมศกษา ตอน ตน คอ โรงเรยน วด สมบรณ สามคค (ปากชอง ประ ชาน กล) ซง ตง อย

ท หม 10 บาน ปากชอง ตำบล เขา พระ ดง นน จง เลอก เดก นกเรยน โรงเรยน น เปนก ลม

ประชากร ตวอยาง ใน การ ศกษา โดย กำหนด เลอก เดก นกเรยน ชน มธยมศกษา ป ท 1-3

วตถประสงค ใน การ ศกษา กลม ประชากร น แบง เปน 2 ประเดน คอ ประเดน

แรก เพอ ศกษา เกยว กบ การ ถายทอด การ รบ ร เกยว กบ เรอง ราว ประวตศาสตร ทอง ถน

บาน เขา ท เรยน และ การ เหน คณคา ของ ทรพยากร วฒนธรรม ใน พนท ของ ตนเอง และ นำ

มา วเคราะห ใน สวน ของ องค ความ ร ท ควร นำ มา เปน สาระ เพอ การ เรยน ร ใน แหลง เรยน ร

ตลอด ชวต ประเดน ท สอง ศกษา ความ เขาใจ ของ กลม ประชากร ใน เรอง ลกษณะ รป แบบ

และ องค ประกอบ ของ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต พรอม ทง ความ ตองการ ใน การ จด ตง สถาน

ท ดง กลาว ใน ชมชน บาน เขา ท เรยน

กลม ท สอง คอ กลม ประชากร ภายนอก หรอ ผรบ บรการ กลม ตวอยาง ศกษา

คอ นกเรยน โรงเรยน วด สมบรณ สามคค เชน เดยว กบ การ ศกษา กลม เยาวชน ใน พนท

แต เนน กลม ท ม ภม ลำเนา อย ใน บรเวณ บาน เขา ท เรยน หม 5 บาน กด ตะ เคยน หม 8

และ พนท อน รวม ดวย เพอ ศกษา วา กลม เยาวชน ใน พนท รอบ นอก ม การ รบ ร เกยว กบ

ประวตศาสตร ใน พนท บาน เขา ท เรยน มาก นอย เพยง ใด และ เหน คณคา ของ ทรพยากร เหลา

นน หรอ ไม รวม ทง ความ ตองการ และ รป แบบ ของ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต เปน แบบ ใด

สำหรบ กลม ตวอยาง ท เปน ประชาชน ใน ทอง ถน ไม จด รวม อย เฉ พาะ กลม ใด

กลม หนง เนองจาก จด เปนก ลม ประชากร ทง 2 กลม คอ ทง ประชากร ภายใน หรอ ผ ให

บรการ และ ประชากร ภายนอก หรอ ผรบ บรการ

วธ การ ใช ลกษณะ ของ การ สนทนา พด คย อยาง ไม เปน ทางการ ตาม แนว คำถาม

ท สราง ขน เพอ เปนก รอบ แนวทาง ใน การ เกบ รวบรวม ขอมล ตาม ประเดน ท ตองการ ศกษา

จาก แตละ กลม ประชากร ตวอยาง

92 ดำรงวชาการ

การ วเคราะห ขอมล และ นำ เสนอ ผล การ ศกษา จาก นน นำ ขอมล ท ได จาก การ ศกษา ตาม กระบวนการ ขาง ตน ตรวจ สอบ ความ

ถก ตอง สมบรณ และ วเคราะห จด ทำ เปน ฐาน ขอมล โดย การ กำหนด ชด ความ ร ท จะ ใช เปน

สาระ เรยน ร ใน แหลง เรยน ร ตลอด ชวต วา ควร ประกอบ ดวย สง ใด เปน สำคญ เพอ ให เกด

ประโยชน และ ตรง ตาม ความ ตองการ ของ กลม ประชากร ท เกยวของ ให มาก ทสด ซ ง จะ

ตอง เปน ชด ขอมล ท สามารถ เรยน ร ได ทงคน ภายใน ชมชน และ ภายนอก ชมชน และ จด ทำ

และ นำ เสนอ แนวทาง รป แบบ และ องค ประกอบ ท เหมาะ สม ของ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ท

จะ ดำเนน การ จดการ ขน ใน พนท ดง กลาว พรอม ทง เสนอ กระบวนการ ใน การ จดการ สราง

แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ดง กลาว ใน รป ของ แผน ปฏบต เปน แนวทาง ใน การ ดำเนน งาน ท

มง เนน ให สามารถ นำ ไป ปฏบต ได จรง

องค ความ ร ท คน พบ จาก การ ดำเนน การ วจย

จาก การ ศกษา เอกสาร และ สำรวจ พนท ท เกยวของ รวม ทง ขอมล ท ได จาก ศกษา

จาก กลม ประชากร ท เปน ผ ร ตาม ท กลาว ไป แลว องค ความ ร ทาง ดาน ทรพยากร วฒนธรรม

จาก การ ศกษา สามารถ จด ทำ เปน ฐาน ชด ขอมล 2 ชด คอ 1. ชด ขอมล ทาง ประวตศาสตร

และ ภม ปญญา ทอง ถน และ 2. ชด ขอมล ทาง ดาน โบราณคด สาระ สำคญ ของ ชด ขอมล

ม ดงน

1. ชด ขอมล ทาง ประวตศาสตร และ ภม ปญญา ทอง ถน

ภายใน ชด ขอมล ทาง ประวตศาสตร และ ภม ปญญา ทอง ถน สามารถ แบง ราย

ละเอยด ของ เนอหา ออก เปน 3 สวน คอ ประวตศาสตร บาน เขา ท เรยน วฒนธรรม

ประเพณ และ ภม ปญญา ทอง ถน เพอ ความ สะดวก ใน การ จดการ เนอหา เพอ เปน สาระ

ใน การ เรยน ร ตอ ไป

1.1 ประวตศาสตร บาน เขา ท เรยน

จาก การ ศกษา แมวา ยง ไม พบ หลก ฐาน ยนยน เกยว กบ การ ตง ถนฐาน ของ ชมชน

บาน เขา ท เรยน ท ชดเจน อยางไร กตาม อาจ เปน ไป ได วา ชมชน แหง น อาจ ม ผคน เขา มา อย

อาศย ตง แต สมย อยธยา เนองจาก ม รายงาน วา เคย ม การ พบ เศษ ภาชนะ ดน เผา ลาย ขด ขด

และ เศษ ภาชนะ ดน เผา ท บาน กด ตะ เคยน หม 8 และ บาน เกาะ กระชาย หม 2 ตำบล เขา

พระ กำหนด อาย ใน สมย อยธยา และ ท บา นพ ราห มณ หม 9 และ บาน วง ดอกไม หม 7

ตำบล สา รกา ยง พบ เศษ ภาชนะ ดน เผา และ พระพทธ รป สมย อยธยา8

การจดการแหลงเรยนรตลอดชวตภายในบานเขาทเรยน 93

ชอ “บาน เขา ท เรยน”9 ม ทมา จาก เปน หมบาน ท ตง ถนฐาน อย รอบ เขา ท เรยน

และ ม ตำนาน เกยว กบ ตน ท เรยน ปา บน เขา ชาว บาน จง ขนาน นาม เขา แหง น วา “เขา ท

เรยน” เมอ ทาง ราชการ จด ตง ชอ หมบาน หมบาน แหง น จง มชอ วา “บาน เขา ท เรยน” มา

ถง ปจจบน และ ม กลม คน ท เขา มา อย อาศย 3 กลม10 คอ 1) กลม คน ไทย ท เขา มา อย

ใน พนท บรเวณ หมบาน เขา ท เรยน กอน กลม คน ลาว ซง อาจ ม มา ตง แต สมย อยธยา 2)

กลม คน ลาว เวยง ท อพยพ เขา มา ใน ชวง รช สมย พระบาท สมเดจ พระ นง เกลา เจา อย หว

ประมาณ 180-150 ป มา แลว11 และ3) กลม คน ไทย ท อพยพ เคลอน ยาย มา จาก ภาค

ตะวน ออก เฉยง เหนอ เขา มา ตง ถนฐาน ประมาณ 100 ป ชมชน แหง น มศาสน สถาน ท

สำคญ คอ วด เขา ท เรยน ลกษณะ การ ดำรง ชวต คลายคลง กบ กลม คนใน กลม ภาค กลาง

และ ยง คง ยด อาชพ การเกษตร เปน หลก โดย เฉพาะ การ ทำ นา

1.2 วฒนธรรม และ ประเพณ

สวน ใหญ เปน วฒนธรรม ท เกยวของ กบ การ ประกอบ อาชพ ทางการ เกษตร

โดย เฉพาะ การ ทำ นา และ การ ดำรง ชวต ประจำ วน แบบ พน บาน โดย เนน วฒนธรรม และ

ประเพณ ท เกยวของ กบ วฒนธรรม ประเพณ เกยว กบ การ ประกอบ อาชพ ท ยง คง ม การ

สบทอด ใน ปจจบน คอ การ ทำ นา เชน ประเพณ ส ขวญ ขาว พธ ทำบญ กลาง บาน และ

วฒนธรรม ประเพณ ท เลอน หาย ไป จาก ทอง ถน พรอม กบ ความ ทน สมย ทมา จาก ภายนอก

อาท เชน พธ ส ขวญ ควาย พธ ส ขวญ เกวยน พธ ไหว แม บนได และ พธ ไหว แม ค ไฟ รวม ถง

การ แตง กาย แบง ออก เปน 2 รป แบบ คอ การ แตง กาย เพอ ประกอบ พธกรรม และ การ แตง

กาย ใน ชวต ประจำ วน อาหาร พน บาน การ ละ เลน และ ภาษา ลาว เวยง ท ใช ใน ทอง ถน

8 กรมศลปากร. กองโบราณคด, เมองนครนายก (กรงเทพฯ : กรมศลปากร, 2535), 84.

9 สมพงษ พวยอวน, อดตกำนนตำบลเขาพระ จงหวดนครนายก, 1 กมภาพนธ 2553. ;

บญฮงค กตตา, กำนนตำบลเขาพระ จงหวดนครนายก, 5 กมภาพนธ 2553.

10 พวง อะโนดาษ, ชาวบานบานเขาทเรยน ตำบลเขาพระ จงหวดนครนายก, 23 พฤศจกายน

2552. ; สข ปานเขาแดง, ชาวบานบานเขาทเรยน ตำบลเขาพระ จงหวดนครนายก, 23 พฤศจกายน

2552. ; ไสว ศรทา, ประธานสภาวฒนธรรมตำบลเขาพระ จงหวดนครนายก, 6 กมภาพนธ 2553 ;

ณรงค จนทรพรหมมา, อาจารยโรงเรยนวดสมบรณสามคค (ปากชองประชานกล) ตำบลเขาพระ

จงหวดนครนายก, 4 กมภาพนธ 2553.; บญฮงค กตตา, 5 กมภาพนธ 2553.

11 ตรงกบหลกฐาน “ บญชเรองจำนวนครวซงมาแตเมองหลวงพระบาง จ.ศ. ๑๑๙๒” ดใน

รฐบาลในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช, จดหมายเหตรชกาลท ๓ เลม ๕

(กรงเทพฯ : หางหนสวนสามญนตบคคลสหประชาพาณชย, 2530), 74.

94 ดำรงวชาการ

1.3 ภม ปญญา ทอง ถน

ภม ปญญา ทอง ถน ภายใน บาน เขา ท เรยน เนน เกยว กบ วถ ชวต ท เกยวของ กบ

ธรรมชาต คอ การ ทำ สวน ใน ปา ของ ชาว บาน ท ตง ถนฐาน อย บรเวณ เชง เขา ซง แสดง ถง

การ อย รวม กบ ธรรมชาต ได เปน อยาง ด และ ภม ปญญา ท เกยว กบ เกษตรกรรม ลกษณะ

คลายคลง กบ ภม ปญญา ทอง ถน ของ ภาค กลาง ภม ปญญา ท ยง คง ม ผ สบทอด ใน ปจจบน

คอ เครอง จกสาน ท เปน เครอง มอ เครอง ใช ท เกยวของ กบ การ ดำรง ชวต และ การ ทำ

ไมกวาด ดอก หญา ใน เรอง ของ กระบวนการ ใน การ ผลต เพอ เปนการ รกษา ขอมล และ

คณคา ของ ภม ปญญา เหลา นน ปญหา ท พบ คอ ไมม การ จดการ เพอ ให เกด การ สบสาน

สง เหลา นน ใน ปจจบน เหลอ เพยง รน เดยว ซง มอาย คอน ขาง มาก ซง นบ เปน สง สำคญ

ประการ หนง ใน การ สบทอด สง เหลา น ตอ ไป

2. ชด ขอมล ทาง ดาน โบราณคด แบง ขอมล ออก เปน 2 สวน คอสวนแรกขอมลทางดานโบราณคดสมย

สงครามโลกครงท2ภายในบานเขาทเรยนจากการดำเนนงานทางโบราณคด12

บรเวณ ดาน ทศ เหนอ คอน มา ทาง ทศ ตะวน ตก เฉยง เหนอ ของ เขา ท เรยน ระหวาง วน ท

5 – 28 ตลาคม พ.ศ. 2552 ม เนอท ประมาณ 5 ไร แบง กลม ของ สง กอสราง หมายเลข

1 - 4 ทำให ทราบ ขอมล เกยว กบ สง กอสราง ท ทหาร ญปน สราง ขน จำนวน 22 แหง โดย

แยก ประเภท ตาม ลกษณะ ดงน หลม บคคล หลม เพลาะ ยาว หลม จอด รถ หลม สำหรบ

ตง ปน ใหญ ตอส อากาศยาน บนได บอนำ และ ลาน ซง วธ การ กอสราง ของ สง กอสราง

เกอบ ทงหมด ม ความ คลายคลง กน นอกจาก น ยง พบ โบราณ วตถ จำนวน 33 ชน ภายใน

บรเวณ พนท ทำงาน หมายเลข 1 และ 4 แบง ได 3 กลม คอ เครอง มอ เครอง ใช อาวธ

และ ไม สามารถ ระบ หนาท ใช งาน ชดเจน วสด ท ใช ใน การ ผลต แบง เปน 3 กลม คอ กลม

โลหะ เปนก ลม ท พบ มาก ทสด ประกอบ ดวย ตะป เหลก ซง ม ลกษณะ เปน รป ตะป ตว ตรง

และ ตะป รป ตว ย สาย ไฟ ทองแดง เสน เหลก นอต และ แหวน กลม แกว ประกอบ ดวย

กน ขวด แกว ส ฟา และ กลม ดน เผา ประกอบ ดวย เศษ กระถาง ดน เผา นอกจาก น ยง พบ

วตถ รวม สมย ปจจบน ซง แสดง การ ถง ใช พนท บรเวณ สง กอสราง อยาง ตอ เนอง

12 “รายงานเบองตนการขดคนแหลงโบราณคดเขาทเรยน ตำบลเขาพระ อำเภอเมองนครนายก

จงหวดนครนายก,” (ม.ป.ท., 2552) (อดสำเนา)

การจดการแหลงเรยนรตลอดชวตภายในบานเขาทเรยน 95

การ สำรวจ พนท เพม เตม บรเวณ พนท ใกล เคยง กบ พนท ขด คน ดาน ทศ ตะวน

ออก เฉยง เหนอ 3 แหง และ ทศ ตะวน ตก เฉยง เหนอ 1 แหง พบ สง กอสราง สมย

สงครามโลก ครง ท 2 เปน จำนวน มาก ซง ม ลกษณะ เบอง ตน จาก การ เปรยบ เทยบ รป

แบบ คลาย กบ หลม บคคล หลม เพลาะ ยาว หลม สำหรบ ตง ปน ตอส อากาศยาน และ หลม

สำหรบ วาง ปน ใหญ แสดง ถง การ ใช พนท ของกอง ทหาร ญปน ท เขา มา ใน พนท นครนายก

วา ม จำนวน มาก

สวน ท สอง ขอมล ทาง ดาน ประวตศาสตร สมย สงครามโลก ครง ท 2

ภายใน บาน เขา ท เรยน กองทพ ญปน ได เลอก พนท บรเวณ เขา ท เรยน เปน หนง ใน พนท

ยทธศาสตร ใน ฐานะ ท เปน ฐาน ท มน และ สถาน ท เกบ สงของ ตางๆ การ เคลอน กำลง มายง

เขา ท เรยน ของ กรม ทหาร ราบ ท 61 กอง กำลง หนวย หนง ของกอง พล ท 4 เพอ เตรยม การ

รบ หลง ฤด ฝน ผาน ไป เนองจาก เขา ท เรยน ม พนท เปน ปา ทบ ยาก ตอ การ ถก โจมต ทาง

อากาศ และ เปน จด ยทธศาสตร ท เหมาะ สม จง ได ตง ฐาน และ สราง ทพก ท น นอกจาก น

การ ศกษา ดง กลาว ทำให ทราบ เรอง ราว ดาน ตางๆ ใน ชวง ประวตศาสตร สงครามโลก

ครง ท 2 ใน พนท แหง น มาก ยง ขน เชน ลกษณะ ความ เปน อย ของ คาย ทหาร ญปน สมย

สงครามโลก ครง ท 2 ความ เปน อย ของ ทหาร ญปน และ เชลย พรอม ทง ผล กระทบ ของ

เหตการณ สมย สงครามโลก ครง ท 2 ท ม ตอ ชมชน ใน พนท บรเวณ ดง กลาว ซง ม รป แบบ

ของ ความ สมพนธ ของ ชาว บาน และ ทหาร ญปน เปน ไป ใน ลกษณะ ท เออ ประโยชน ตอ กน

อยางไร กตาม การ เขา มา ของ ญปน เพอ ตง คาย ห ทาร ใน พนท บรเวณ เขา ท เรยน และ พนท

ใกล เคยง สง ผล กระทบ ตอ พนท ปา และ ทรพยากรธรรมชาต ใน พนท เหลา นน ลด นอย ลง

เนองจาก ม การ ถาง พนท ปา เพอ จด ให เปน พนท ทาง ยทธศาสตร นอกจาก น พนท บรเวณ

เขา ท เรยน ยง เปน พนท สำคญ ท ม พธ รบ มอบ อาวธ ระหวาง กอง ทหาร ญปน กบ นาย ทหาร

ฝาย สมพนธมตร ซง เปน เขต กองทพ ท 2 ของ ญปน อก ดวย13

สำหรบ การ ศกษา กลม ประชากร ท เกยวของ ทง กลม ภายนอก และ กลม ภายใน

ซง ม ประเดน ใน การ ศกษา 2 ประเดน ประเดน แรก ศกษา เกยว กบ การ ถายทอด การ

รบ ร เกยว กบ เรอง ราว ประวตศาสตร ทอง ถน บาน เขา ท เรยน และ การ เหน คณคา ของ

ทรพยากร วฒนธรรม ใน พนท ของ ตนเอง ทำให ทราบ วา ครอบครว หรอ กลม คนใน พนท

บาน เขา ท เรยน ม การ ถายทอด เรอง ราว เกยว กบ ประวตศาสตร และ ภม ปญญา ทอง ถน ให

13 “ขอมลการสำรวจจากกองประวตศาสตร โรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา,” (ม.ป.ท.,

ม.ป.ป.) (อดสำเนา)

96 ดำรงวชาการ

แก กน นอย มาก ม บาง ครอบครว ท ไมม การ ถายทอด เรอง ราว ดง กลาว อก ดวย สง ผล ตอ การ

รบ ร ใน เรอง ดง กลาว ของ เยาวชน ใน ชมชน แต สง ท ตรง ขาม คอ สง เหลา น เปน แรง กระตน ให

เกด ความ อยาก ร พรอม ทง เหน คณคา ความ สำคญ ของ ทรพยากร วฒนธรรม เหลา นน

ประเดน ท สอง ศกษา ความ เขาใจ ของ กลม ประชากร ใน เรอง ลกษณะ รป แบบ

และ องค ประกอบ ของ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต พรอม ทง ความ ตองการ ใน การ จด ตง สถาน

ท ดง กลาว ใน ชมชน บาน เขา ท เรยน พบ วา กลม ประชากร ทง ภายใน และ ภายนอก ม ความ

เขาใจ เกยว กบ ลกษณะ ของ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ใน ระดบ ท คอน ขาง มาก โดย เหน ได

จาก การ ยก ตวอยาง ประกอบ ใน การ อธบาย และ แสดง ความ คด เหน วา ควร เปน รป แบบ

ใด และ อาจ เปน ผล ตอ เนองจาก การ เหน คณคา ของ ทรพยากร วฒนธรรม ใน ชมชน บาน

เขา ท เรยน ทก กลม ประชากร ท ศกษา จง ม ความ ตองการ แหลง เรยน ร ใน ชมชน ท ม ลกษณะ

คลาย กบ พพธภณฑ ทอง ถน คอ ภายใน ม เนอหา ความ ร ตางๆ ท เกยวของ กบ ชมชน

บาน เขา ท เรยน ทง ใน สวน ท เกยวของ กบ ผคน และ พนท ม ความ ปลอดภย สามารถ เขา

ถง ได สะดวก เนอหา เขาใจ ได งาย และ ม การ เรยน ร ท เปน รป แบบ กจกรรม ให รวม ทำ เพอ

เปนการ อนรกษ และ สบทอด สง เหลา นน ตอ คน รน หลง

จาก การ ศกษา ความ ตองการ ของ กลม ประชากร ตวอยาง และ วเคราะห เกยว

กบ ลกษณะ ของ ขอมล คอ สวน ขอมล ดาน ประวตศาสตร และ ภม ปญญา ทอง ถน เปน ขอมล

ท ตองการ พนท ใน การ จด แสดง สวน ขอมล ชด ดาน โบราณคด เปน ลกษณะ พนท โบราณ

สถาน ซง อย กลาง แจง ควร จด แสดง กลาง แจง ใน พนท เดม สง ผล ตอ การ กำหนด รป แบบ

ท เหมาะ สม ของ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ภายใน บาน เขา ท เรยน ควร เปน รป แบบ ศนย การ

เรยน ร ของ ชมชน บาน เขา ท เรยน ประกอบ ดวย พนท 2 สวน คอ

1. อาคาร ศนย การ เรยน ร ของ ชมชน บาน เขา ท เรยน

2. พนท จด แสดง ท ตว แหลง ประวตศาสตร โบราณคด สมย สงครามโลก ครง ท

2 และ ทรพยากรธรรมชาต

แนวทาง การ จดการ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ภายใน บาน เขา ท เรยน แนวทาง ท เหมาะ สม ของ รป แบบ ศนย การ เรยน ร ของ ชมชน บาน เขา ท เรยน ใน

การ ศกษา ครง น ใช แนวคด การ ศกษา ตลอด ชวต แนวคด พพธภณฑ ธรรมชาต ท ม ชวต

(Living Museum) เปน แนว ปฏบต โดย คำนง ถง สง ท สำคญ คอ ทรพยากร หรอ ชด ความ

ร ท ใช ใน การ เรยน ร ตอง ม ความ สมพนธ และ เหมาะ สม กบ พนท ประชากร แหลง เรยน ร จง

จะ สามารถ เปน สถาน ท ท กอ ให เกด ประโยชน ตอ ผ ท ตองการ ศกษา ได อยาง แทจรง สำหรบ

การจดการแหลงเรยนรตลอดชวตภายในบานเขาทเรยน 97

กระบวนการ ใน การ จดการ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ภายใน บาน เขา ท เรยน ตาม รป แบบ

ตาม ท กลาว ขาง ตน ม ดงน

1. วางแผน จดการ เกยว กบ พนท และ องค ประกอบ ภายใน ศนย การ เรยน

ร ของ ชมชน บาน เขา ท เรยน ตาม ลกษณะ ของ ความ ตองการ ของ กลม ประชากร ศกษา

และ รป แบบ ความ เหมาะ สม ของ ลำดบ เนอหา และ สง ท สำคญ คอ เนอหา สมพนธ กบ พนท

และ สามารถ เขาใจ ได งาย

1.1 องค ประกอบ ภายใน อาคาร ศนย การ เรยน ร ของ ชมชน บาน เขา

ท เรยน ม ลกษณะ แบง สวน ของ พนท และ เนอหา ใน การ จด ดงน

1. เนอหา ท เกยวของ กบ ประวตศาสตร ทอง ถน แบง ขอมล ออก เปน ภาพ รวม

ของ พนท บาน เขา ท เรยน ประวตศาสตร ทอง ถน บาน เขา ท เรยน วฒนธรรม และ ประเพณ

ทอง ถน และ ภม ปญญา ทอง ถน

2. เนอหา ท เกยวของ กบ ประวตศาสตร และ โบราณคด สมย สงครามโลก ครง ท

2 โดย แบง ขอมล ออก เปน 1)สงครามโลก ครง ท 2 กบ ประเทศ ไทย 2) สงครามโลก ครง ท 2

กบ นครนายก และ กลาว ถง พนท บรเวณ เขา ท เรยน กบ ความ สำคญ ใน ชวง สงครามโลก

ครง ท 2 3) การ ดำเนน งาน ศกษา ทาง ดาน โบราณคด ใน พนท เขา ท เรยน 4) สงครามโลก

ครง ท 2 จาก ความ ทรง จำ

3. สวน เนอหา ท เกยวของ กบ ทรพยากรธรรมชาต ไดแก ลกษณะ ทาง กายภาพ

ของ พนท ทรพยากรธรรมชาต ประ เภท พนธ ไม และ ธรณวทยา

ลกษณะ ของ การ จด ขอมล ควร คำนง ถง ความ สมบรณ และ ความ ถก ตอง ของ

เนอหา ใน แตละ ชด ขอมล ท นำ เสนอ จด วางขอ มล อยาง ม ระบบ และ จด ทำ เนอหา ท

สามารถ เขาใจ ได งาย ม สอ ประกอบ ขอมล เพอ เพม ทกษะ ความ เขาใจ ให กบ ผ ศกษา ใน

รป แบบ ตางๆ ไดแก ภาพ จำลอง รป แบบ วถ ชวต สงของ และ ม คำ บรรยาย ประกอบ

โดย สงของ ม ทง ท เกยว กบ ประวต วฒนธรรม ของ ชมชน โบราณ วตถ ท ได จาก การ ขด คน

ทาง โบราณคด สอ ท เปน เสยง ประกอบ ชด ขอมล และ เสยง บนทก หรอ วดทศน บนทก คำ

สมภาษณ ของ ผ สง อาย ท รวม สมย ใน ชวง สงครามโลก ครง ท 2 เพอ ประกอบ ชด ขอมล สง

เหลา น เปนการ บนทก หลก ฐาน จาก คำ บอก เลา เรอง ราว ท สำคญ ไม ให สญหาย ไป กบ กาล

เวลา อก ทาง หนง

1.2 องค ประกอบ ของ พนท จด แสดง ท ตว แหลง ประวตศาสตร โบราณคด

สมย สงครามโลก ครง ท 2 และ ทรพยากรธรรมชาต บรเวณ ท ม การ ขด คน ทาง

98 ดำรงวชาการ

โบราณคด ดาน ทศ ตะวน ตก เฉยง เหนอ ของ พนท เขา ท เรยน ม เนอท ครอบคลม ประมาณ

5 ไร แบง เนอหา การ จด แสดง เปน 2 สวน คอ

1. ชด ขอมล ทาง ดาน ประวตศาสตร โบราณคด สมย สงครามโลก ครง ท 2 ท ม

การ ดำเนน การ ศกษา ไป แลว

2. ชด ขอมล ทาง ธรรมชาต ใน พนท แหลง โบราณคด สมย สงครามโลก ครง ท 2

บรเวณ เขา ท เรยน โดย เนน เรอง พนธ ไม ท ม ความ หลาก หลาย ทง รป แบบ ชนด และ คณ

ประโยชน ซง จะ เปน ประโยชน ตอ การ เรยน ร

การ จด องค ประกอบ ของ ศนย การ เรยน ร ใน รป แบบ ดง กลาว ม หลก ท ตอง คำนง

4 ประการ คอ 1) ผ ศกษา หรอ ผ ใช บรการ ม สทธ ประโยชน ตางๆ ทง ดาน ความ ร ท จะ

ได รบ และ ความ ปลอดภย 2) ความ ถก ตอง ของ ขอมล 3) ความ เหมาะ สม กลมกลน กบ

พนท และ 4) ความ พอ เพยง ทาง ดาน รป แบบ และ งบ ประมาณ ลกษณะ เปนการ จด เสน

ทางใน การ ศกษา ควบค กน ไป ทง 2 ประเดน คอ สง กอสราง และ ธรรมชาต ระยะ ทางใน

การ ศกษา ประมาณ 500 เมตร โดย จด ให ม จด ศกษา จำนวน 19 จด ทงหมด ครอบคลม

พนท สง กอสราง สมย สงครามโลก และ พนธ ไม โดย ทาง เดน ศกษา เปน ลกษณะ เสน ทาง

ท เปน ทาง มา บรรจบ กน (Loop)14

รป แบบ แนวทาง ของ เสน ทาง เดน ศกษา ภายใน ศนย การ เรยน ร ฯ ควร จด ทำ 3

รป แบบ ตาม ลกษณะ ภม ประเทศ คอ 1). ทาง ลาด ชน หรอ ทาง ขน เขา และ ลง เขา คา ความ

ชน ประมาณ 25 - 45 องศา 2). ทาง คอน ขาง เรยบ ใน แนว ระนาบ 3). ทาง ท ม เสน ทาง

นำ ตาม ธรรมชาต แบง ทงน ผ ศกษา ได ออกแบบ ตวอยาง แผน ปาย ประกอบ ขอมล ตางๆ

ซง แบง รป แบบ ตาม วตถประสงค การ ใช งาน ไดแก ปาย ชอ แหลง ศกษา ประวตศาสตร

โบราณคด สมย สงครามโลก ครง ท 2 และ ทรพยากรธรรมชาต ปาย แผนผง แสดง ภาพ

รวม ของ ศนย การ เรยน ร ฯ ปาย อธบาย ขอมล ทาง ประวตศาสตร และ โบราณคด (สง

กอสราง) ปาย อธบาย ขอมล ทาง ธรรมชาต และ ปาย บอก ทศทาง และ แนวทาง ของ รป

แบบ สง อำนวย ความ สะดวก ท จำเปน เชน ถง ขยะ หองนำ พรอม ทง เสนอ แนะ เกยว กบ

กจกรรม สง เสรม การ เรยน ร ซง จะ ทำให เกด ความ รวม มอ ของ คนใน ทอง ถน ให เหน คณคา

ของ ศนย การ เรยน ร ภายใน ชมชน ของ ตนเอง สง ผล ให เกด การ ดแล ใน ระยะ ยาว ตอ ไป

14 รตนา ลกขณาวรกล, “การจดทำเสนทางศกษาธรรมชาตในอทยานแหงชาต,” เอกสาร

สมทบการประชมสมมนาหวหนาอทยานแหงชาตและวนอทยาน ครงท 2 ระหวางวนท 12 – 15

กนยายน 2540 ณ จงหวดเชยงใหม, (ม.ป.ท., 2540), 9. (อดสำเนา)

การจดการแหลงเรยนรตลอดชวตภายในบานเขาทเรยน 99

2. กำหนด เรอง ความ ร ท ควร ได รบ จาก การ ศกษา ใน ศนย การ เรยน ร ของ

ชมชน บาน เขา ท เรยน เพอ เปนก รอบ ใน การ จดการ วา ตอง คำนง ถง ความ ร ท ผ ศกษา จะ

ได รบ และ สามารถ นำ ความ ร เหลา นน ไป ใช ประโยชน ได ทาง ใด ทาง หนง ซง แบง เปน 2

สวน คอ ชด ความ ร ท จะ ได จาก ความ ร ภายใน อาคาร ศนย การ เรยน ร ของ ชมชน

บาน เขา ท เรยน ใน เรอง ของ ประวตศาสตร ภม ปญญา ทอง ถน ประเพณ และ วฒนธรรม

ใน พนท และ ทง ยง คงท ม อย และ สญหาย ไป แลว ทำให ประชาชน ใน พนท ได เรยน ร ราก

เหงา ของ ตนเอง และ สง ท จะ ได เรยน ร ควบค กน ไป คอ ทำงาน ทาง โบราณคด ใน กรณ เขา ท

เรยน ซง เปน แหลง โบราณคด สมย สงครามโลก ครง ท 2 ได ศกษา วตถ สงของ ท ขด พบ จาก

การ ดำเนน งาน ทำให ทราบ เกยว กบ เทคโนโลย หรอ อาวธ ท ใช ใน ชวง เวลา นน รวม ถง สง

กอสราง สมย สงครามโลก ครง ท 2 และ ชด ความ ร ท จะ ได จาก พนท จด แสดง ท ตว แหลง

ประวตศาสตร โบราณคด สมย สงครามโลก ครง ท 2 และ ทรพยากรธรรมชาต โดย

ได เรยน ร เกยว กบ การ กอสราง การ เลอก พนท เทคโนโลย การ กอสราง ท เปนการ ปรบ ให

เขา กบ ภม ประเทศ และ วสด ท ม อย ใน พนท และ ลกษณะ การ ใช งาน สง เหลา น จะ ทำให ผ

ศกษา สามารถ จนตนาการ อยาง ถก ตอง เกยว กบ การ ใช ชวต ของกอง กำลง ญปน ใน พนท

บาน เขา ท เรยน รวม ถง พน ท อน ๆ ดวย เนองจาก พนท ใน การ ตง ฐานทพ ม ขนาด ใหญ มาก

ดง นน พนท บรเวณ น จง เปน เหมอน ตวแทน ภาพ จำลอง ทง แบบแผน สง กอสราง ลกษณะ

ตางๆ และ การ ดำรง ชวต ของ ทหาร ญปน ให กบ พน ท อน ๆ และ สง ท จะ ได ศกษา ควบค ไป

คอ เรอง ของ พนธ ไม เมอ ศกษา ถง จด ศกษา สดทาย สง ท ผ ศกษา จะ ได เรยน ร และ รบ ทราบ

คอ ความ สำคญ ของ พนท บาน เขา ท เรยน และ พนท โดย รอบ ใน ชวง สมย สงครามโลก ครง

ท 2 ภม ปญญา ของกอง กำลง ญปน เพอ เตรยม ความ พรอม แมวา สดทาย แลว จะ ไมม

การ รบ เกด ขน ใน พนท จงหวด นครนายก สง เหลา น แสดง ให เหน ถง การ วางแผน การเต

ร ยม การ และ ความ สามคค แมวา จะ ไม ทราบ ผลลพธ กตาม ซง ประเทศ ญปน ปฏบต มา

จนถง ปจจบน จง สง ผล ให แม จะ แพ สงคราม แต ญปน กลบ ฟน ตว และ กลาย เปน ผนำ อนดบ

ตน ของ โลก ได อยาง รวดเรว

3. กำหนด ตวแทน หรอ องคกร เพอ ทำ หนาท รบ ผด ชอบ ดแล กระบวนการ

ตาม แผน ปฏบต โดยตรง และ ประสาน งาน พรอม ทง กระจาย ขาว สาร ตางๆ แก พนท

โดย รอบ โดย เปน องคกร ท เกด จาก ความ รวม มอ จาก ทก ภาค สวน ท เกยวของ รวม ถง

ประชาชน ใน พนท โดย ม องคการ บรหาร สวน ตำบล เขา พระ เปน ผ ดแล รบ ผด ชอบ เพอ

ปองกน ความ ขด แยง ใน การ จดการ ดง กลาว เนองจาก พนท แหง น ม องคกร หลาย สวน ท

100 ดำรงวชาการ

เขา มา เกยวของ ดง โครงสราง องคกร แผนภม ท1

แผนภมท1โครงสรางองคกรรบผดชอบการดำเนนงานตามแนวทางการจดการแหลงเรยนรตลอดชวตภายในบานเขาทเรยนตำบลเขาพระอำเภอเมองนครนายกจงหวดนครนายก

องคกร รบ ผด ชอบ การ ดำเนน งาน ตาม แนวทาง การ จดการ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ภายใน บาน เขา ท เรยน ตำบล เขา พระ

อำเภอ เมอง นครนายก จงหวด นครนายก

วตถประสงค : เพอเปนการลดความขดแยง และกระจายขอมลการดำเนนงานใหกบชมชนไดรบทราบ รวมถงเปนการสรางหนวยงานทดแล และรบผดชอบ

การดำเนนงานจดการแหลงเรยนรแหงนเพอผลสำเรจทยงยน

ผดแล : องคการบรหารสวนตำบลเขาพระ

ประธาน : ผวาราชการจงหวนครนายก รองประธาน : นายอำเภอ

สมาชกองคกร

หนาท : ดแลรบผดชอบเรองกระบวนการและขนตอนตางๆตามระยะการดำเนนงานดงระบในแผนปฏบตตามแนวทางการจดการแหลงเรยนรตลอดชวต

ภายในบานเขาทเรยน และดแลเรองการบำรงรกษาแหลงเรยนรตลอดชวตภายในบานเขาทเรยน

ตวแทนองคการปกครองสวนทองถนหลายพนทรวมกน :1.นายกองคการบรหารสวนตำบลเขาพระ 2.สวนการศกษา3.เจาหนาทในองคการบรหารสวนตำบล

ตวแทนจากหมบานในตำบลเขาพระ :1. กำนน2. ผใหญบาน

ตวแทนจากประชาชน : 1. ในพนท 2.ประชาชนในหมบานอนๆ

การจดการแหลงเรยนรตลอดชวตภายในบานเขาทเรยน 101

4. กำหนด แผน ปฏบต ตาม แนวทาง การ จดการ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต

ภายใน บาน เขา ท เรยน ท มง เนน ให สามารถ ปฏบต ได และ เกด ผล สำเรจ ได จรง ใน ระยะ

เวลา ท ไม นาน และ ใช งบ ประมาณ อยาง พอ เพยง ใน การ จดการ แบง เปน 6 ระยะ และ ม

ระยะ เวลา ใน การ ปฏบต ทง สน ประมาณ 14 เดอน หรอ 1 ป 2 เดอน จง แลว เสรจ ทงน

อาจ ม การ ปรบ เปลยน ตาม ความ เหมาะ สม แต ไม ควร ลา ชา เกน 18 เดอน ดง แผนภม ท 2

แผน ปฏบต ตาม แนวทาง การ จดการ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ภายใน บาน เขา ท เรยน

ผรบ ผด ชอบ : องคกร รบ ผด ชอบ การ ดำเนน งาน ตาม แนวทาง การ จดการ แหลง เรยน ร

ตลอด ชวต ภายใน บาน เขา ท เรยน ตำบล เขา พระ อำเภอ เมอง นครนายก จงหวด นครนายก

ระยะ เวลา การ ดำเนน งาน : ประมาณ 14 เดอน หรอ 1 ป 2 เดอน จง แลว เสรจ

การมสวนรวมของทกภาคสวนในการดำเนนงาน และดแลรกษา

ระยะ ท 1

ดำเนน การ

สำรวจ และ

ศ ก ษ า พ น ท

อน

บรเวณ

ใกล เคยง

เพม เตม

ระยะ ท 2

จด เตรยม พนท

ศนย การ เรยน ร

ใน ชมชน

ท ม ลกษณะ

เปน อาคาร

ระยะ ท 3

จด เตรยม ขอมล

นำ เสนอ ภายใน

ศนย การ เรยน ร

ใน ชมชน

ท ม ลกษณะ

เปน อาคาร

ระยะ ท 4

ปรบปรง พนท

บรเวณ ท จด

เปน แหลง ศกษา

ประวตศาสตร

โบราณคด

สมย สงคราม

โลก ครง ท 2

และ

ทรพยากร

ธรรมชาต

ระยะ ท 5

ดำเนน การ

จด เตรยม เกยว

กบ องค ประกอบ

ดาน ตางๆ ภายใน

ศนย การ เรยน ร

ท เปน แหลง ศกษา

ประวตศาสตร

โบราณคด สมย

สงครามโลก ครง ท

2 และ ทรพยากร

ธรรมชาต

ระยะ ท 6

จด กจกรรม

สง เสรม

การ เรยน ร

ตางๆ

แผนภมท2แผนปฏบตตามแนวทางการจดการแหลงเรยนรตลอดชวตภายในบานเขาทเรยน

102 ดำรงวชาการ

สง ท ตอง คำนง เปน อยาง มาก ใน การ ดำเนน การ จดการ ศนย การ เรยน ร ของ

ชมชน ทง 2 สวน คอ

1. เรอง ความ ปลอดภย ทง สวน ขอมล และ ความ ปลอดภย ของ ผ ท เขา มา ศกษา

เรยน ร ภาย ใน ศนย ฯ ดง กลาว

2. เรอง ความ ถก ตอง ของ ขอมล ภายใน ศนย การ เรยน ร ของ ชมชน บาน เขา ท

เรยน ทง 2 แหง เนองจาก เรอง ดง กลาว จะ สง ผล ตอ ตว ชมชน และ การ รบ ร ขอมล ของ ผ

ศกษา หรอ ผ สนใจ ดวย

ทงน การ ศกษา และ จด ทำ แนวทาง การ จดการ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ภายใน

บาน เขา ท เรยน ตำบล เขา พระ อำเภอ เมอง นครนายก จงหวด นครนายก ดำเนน การ

โดย ม ฐาน อย บน ความ พง พอใจ และ ความ ตองการ ของ กลม ประชากร ท สามารถ นำ ไป

ตอย อด ได พรอม ทง สนบสนน การ รวม มอ ใน การ ระดม ความ คด และ ความ รวม ปฏบต

ของ ทก ภาค สวน ท เกยวของ เนองจาก ลกษณะ ของ แหลง เรยน ร ตลอด ชวต ใน รป แบบ

ศนย การ เรยน ร ของ ชมชน ทง 2 ประเภท สราง เพอ ชาว บาน ใน ชมชน ทอง ถน ดง นน ผ

ม สวน ใน การ จดการ ดำเนน งาน ผ ท ใช ประโยชน และ ผ ดแล จง ควร เปน คนใน ทอง ถน

การจดการแหลงเรยนรตลอดชวตภายในบานเขาทเรยน 103

บรรณานกรม

ภาษาไทยกระทรวง ศกษาธการ. พระ ราช บญญต การ ศกษา แหง ชาต พ.ศ. 2542 และ แกไข เพม เตม (ฉบบ ท

2) พ.ศ. 2545 พรอม กฎ กระทรวง ท เกยวของ และ พระ ราช บญญต การ ศกษา ภาค บงคบ

พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ : โรง พมพ องคการ รบ สง สนคา และ พสดภณฑ (ร.ส.พ.), 2546.

กรม ศลปากร. กอง โบราณคด. เมอง นครนายก. กรงเทพฯ : กรม ศลปากร, 2535.

“ขอมล การ สำรวจ จาก กอง ประวตศาสตร โรงเรยน นาย รอย พระ จล จอม เกลา.” ม.ป.ท., ม.ป.ป.

(อด สำเนา)

“รายงาน เบอง ตน การ ขด คน แหลง โบราณคด เขา ท เรยน ตำบล เขา พระ อำเภอ เมอง นครนายก

จงหวด นครนายก” ม.ป.ท., 2552. (อด สำเนา)

รตนา ลกขณา ว รกล. “การ จด ทำ เสน ทาง ศกษา ธรรมชาต ใน อทยาน แหง ชาต.” เอกสาร สมทบ การ

ประชม สมมนา หวหนา อทยาน แหง ชาต และ วนอทยาน ครง ท 2 ระหวาง วน ท 12 – 15

กนยายน 2540 ณ จงหวด เชยงใหม, ม.ป.ท., 2540. (อด สำเนา)

รฐบาล ใน พระบาท สมเดจ พระ ปร ม นท รม หา ภม พลอ ดลย เดช. “บญช เรอง จำนวน ครว ซง มา แต เมอง

หลวง พระ บาง จ.ศ. ๑๑๙๒” จดหมายเหต รชกาล ท ๓ เลม ๕. กรงเทพฯ : หาง หน สวน

สามญนตบคคล สห ประชา พาณชย, 2530.

โรงเรยน นาย รอย พระ จล จอม เกลา. กอง ประวตศาสตร. “การ สมมนา ทาง วชา การ เลม 2 เรอง ภาษา

กบประวตศาสตร และ ความ เคลอนไหว ใน วชา ประวตศาสตร ไทย.” จด โดย โรงเรยน รตน ราช

ส ดาฯ สยาม บรม ราช กมาร ณ โรงเรยน นาย รอย พระ จล จอม เกลา 16-18 กมภาพนธ พ.ศ.

2533. (อด สำเนา)

-----------. ประวตศาสตร เมอง นครนายก. กรงเทพฯ : เมอง โบราณ, 2544.

สำนกงาน คณะ กรรมการ พฒนาการ เศรษฐกจ และ สงคม แหง ชาต สำนก นายก รฐมนตร. แผน พฒนา

เศรษฐกจ และ สงคม แหง ชาต ฉบบ ท สบ “ฉบบ สมบรณ” พ.ศ. 2550-2554. กรงเทพฯ

: สำนก พมพ สตร ไพศาล, 2549.

เออ จ ม รา ชม า และ นครนทร เมฆ ไตรรตน, ผ แปล. ผ บญชาการ ชาว พทธ ความ ทรง จำ ของ นาย พล

นา กาม ระ เกยว กบ เมอง ไทย สมย สงคราม มหา เอเชย บรพา. พมพ ครง ท 2. กรงเทพฯ :

สำนก พมพ มต ชน จำกด, 2546.

104 ดำรงวชาการ

การ สมภาษณ

ณรงค จนทร พรหม มา. อาจารย โรงเรยน วด สมบรณ สามคค (ปากชอง ประ ชาน กล) ตำบล เขา พระ

จงหวด นครนายก. สมภาษณ, 4 กมภาพนธ 2553.

บญ ฮงค กต ตา. กำนน ตำบล เขา พระ จงหวด นครนายก. สมภาษณ, 5 กมภาพนธ 2553.

พวง อะ โน ดาษ. ชาว บาน บาน เขา ท เรยน ตำบล เขา พระ จงหวด นครนายก. สมภาษณ, 23

พฤศจกายน 2552.

ไสว ศร ทา. ประธาน สภา วฒนธรรม ตำบล เขา พระ จงหวด นครนายก. สมภาษณ 6 กมภาพนธ

2553.

สข ปาน เขา แดง. ชาว บาน บาน เขา ท เรยน ตำบล เขา พระ จงหวด นครนายก. สมภาษณ 23

พฤศจกายน 2552.

สม พงษ พวย อวน. อดต กำนน ตำบล เขา พระ จงหวด นครนายก. สมภาษณ, 1 กมภาพนธ 2553.