Embed Size (px)
Citation preview
เรองโรคไวรสตบอกเสบบ
ขอมลเปนภาษาไทย [Thai]ขอมลจากโรงพยาบาลเซนตวนเซนต เมลเบรน
เนอหาตบและโรคไวรสตบอกเสบบคออะไร? ................................................... 1
โรคไวรสตบอกเสบบมผลตอคณอยางไร ?.............................................. 2
ใครเปนโรคไวรสตบอกเสบบ?.......................................................... 5
คณตดโรคไวรสตบอกเสบบไดอยางไร?................................................ 6
คณไมตดโรคไวรสตบอกเสบจาก...................................................... 7
การทดสอบเพอตรวจหาโรคไวรสตบอกเสบบ........................................... 8
การตรวจสขภาพ ...................................................................... 10
การรกษาและยา ...................................................................... 11
การมสขภาพสมบรณและสขสบาย .................................................. 12
การมบตร ............................................................................. 14
การดแลครอบครวของคณ: การปองกนโรคไวรสตบอกเสบบ .......................... 16
การมชวตอยกบโรคไวรสตบอกเสบบเรอรง:
มนหมายความวาอะไรส�าหรบคณ..................................................... 18
ฉนจะไปหาขอมลเพมเตมไดจากทไหน?................................................ 20
ค�าประกาศขอบคณ.................................................................... 21
หนงสอเลมนหาอานไดทางออนไลนและวดโอเปนภาษาตางๆหลายภาษา ไปทเวบไซตเมลเบรนของเซนตวนเซนต ท:www.svhm.org.au/home/health-professionals/specialist-clinics/g/gastroenterologyClick to download the Hepatitis B Story in plain English.
ตบและโรคไวรสตบอกเสบบคออะไร?ตบคออวยวะทใหญทสดในรางกาย ตบทแขงแรงท�าความสะอาดเลอด ก�าจดการตดเชอ ชวยยอยอาหารและสารอาหารและเกบสะสมวตามน ตบอกเสบบเปนไวรสชนดหนงทเลกมากเกนกวาจะมองเหน แตมนสามารถท�าใหเกดการเจบปวยทรายแรงไดในตบและในรางกาย
เรองโรคไวรสตบอกเสบบ 1
ตบปวย
คนสคนมชวตอยกบโรคตบอกเสบบเรอรง
โรคไวรสตบอกเสบบสามารถท�าใหตบอกเสบบวมและเปนแผลเปน แลวตบกจะไมสามารถท�าหนาทของมนทจะท�าใหคณแขงแรงไดอกตอไป คนสวน มากทเปนโรคไวรสตบอกเสบบจะไมรสกวาตนเองเจบปวยจนกระทงโรคนอยในระยะกาวหนามากแลว โรคนไมมอาการ คนอาจจะเรมรสกไมสบาย ออนเพลย ปวดหรอเปนไขเมอตบอกเสบมากและเปนแผลเปน
คนสวนมากตดโรคไวรสตบอกเสบบเมอเปนทารกหรอเดกเลก และจะมไวรสนอยในตวตลอดชวต นเรยกวาโรคไวรสตบอกเสบบ “เรอรง” ไวรสตวน สามารถ “หลบ”และไมท�าใหเกดปญหาสขภาพอยางจรงจงเปนเวลานาน แตในบางคนไวรสตวน สามารถ “ตนขนมา”และท�าใหคนนนปวยได
ในทกสคนทเปนโรคไวรสตบอกเสบบเรอรง จะมหนงคนทตบเปนแผลเปน (เรยกวาโรคตบแขง) โรคมะเรงตบหรอตบวายและปวยรนแรงหากผ ปวยไมรบการรกษา การไปพบแพทยเพอตรวจสขภาพทก 6 เดอนจะชวยปองกนได
โรคไวรสตบอกเสบบมผลตอคณอยางไร ?
2 เรองโรคไวรสตบอกเสบบ 3เรองโรคไวรสตบอกเสบบ
4 เรองโรคไวรสตบอกเสบบ
หลายประเทศมคนจ�านวนมากทมชวตอยกบโรคไวรสตบอกเสบบเรอรง ทงผชายและผหญงทเกดใน:
• เอเซย
• หมเกาะแปซฟก
• แอฟรกา
• หมเกาะคารบเบยน
• ยโรปตอนใต
• ตะวนออกกลางมแนวโนมวาจะใชชวตอยกบโรคไวรสตบอกเสบบมากกวา
ชาวอะบอรจนและชาวเกาะชองแคบทอเรส เปนโรคไวรสตบอกเสบบในอตราสงดวยเชนเดยวกน
โรคไวรสตบอกเสบบมกพบบอยในคนหลายคนในครอบครวเดยวกน คนสวนมากตดเชอไวรสตบอกเสบบเมอยงเปนทารกหรอเดกเลก หากคณเปนโรคไวรสตบอกเสบบ เปนสงส�าคญทพนองชายหญง บดามารดา คครองและลกๆของคณควรไดรบการทดสอบ วามใครเปนโรคไวรสตบอกเสบบหรอไม
ใครเปนโรคไวรสตบอกเสบบเรอรง?
5เรองโรคไวรสตบอกเสบบ
6
คณตดโรคไวรสตบอกเสบบไดอยางไร?ไวรสตบอกเสบบอยในเลอดและของเหลวทางเพศ คนสวนมากตดโรคไวรสตบอกเสบบเมอเกดหรอเปนเดกเลกมากๆ ทารกสามารถตดโรคไวรสตบอกเสบบตอนเกด หากมารดาของเดกเปนโรคไวรสตบอกเสบบ
หากเรารวามารดาเปนโรคไวรสตบอกเสบบ การตรวจสขภาพและการใชยาระหวางการมครรภสามารถปองกนเดกเกดใหมจากการตดเชอไวรสตวนได
นอกจากน คณยงอาจตดเชอนมาจากผทเปนโรคไวรสตบอก เสบบไดดวย โดย:
• การใชเขมฉดยาและอปกรณการสก การเจาะ และการฉดสารเสพตดรวมกน
• การใชมดโกน แปรงสฟน กรรไกรตดเลบและตมหรวมกน
• การสมผสเลอดหรอแผลเปดของผตดเชอ
• การมเพศสมพนธโดยไมใชถงยางอนามย
เรองโรคไวรสตบอกเสบบ
คณไมตดโรคไวรสตบอกเสบจาก:• ยง
• การรบประทานอาหาร เครองดมและสบบหรรวมกน
• การใชจาน ถวย สอม ขอนและตะเกยบรวมกน
• การเลยงลกจากเตานม
• การสมผส การจบ การกอด
• การไอหรอจาม
• การมเพศสมพนธดวยการใชถงยางอนามย
7เรองโรคไวรสตบอกเสบบ
THELIVER
CLINIC
การทดสอบเพอตรวจหาโรคไวรสตบอกเสบบ หนงในทกสองคนทเปนโรคไวรสตบอกเสบบเรอรงจะไมรวาตวเองเปน ขอใหแพทยหรอพยาบาลของคณตรวจเลอดหาเชอไวรสตบอกเสบบงายๆ ผลตรวจจะกลบมาถงแพทยผนนภายใน 2 สปดาห การทดสอบนจะแสดงใหเหนวา:
• คณเปนโรคไวรสตบอกเสบบเรอรงหรอไม
• คณไดรบการคมกนเพราะคณไดรบการฉดวคซนปองกนไวรสตบอกเสบบมาแลวหรอไม หรอ
• คณจ�าเปนตองรบการฉดวคซนปองกนไวรสตบอกเสบบหรอไม
8 เรองโรคไวรสตบอกเสบบ 9เรองโรคไวรสตบอกเสบบ
คลนก
ตบ
Taketabletseveryday
การรกษาและยา
อลตราซาวนหรอสแกนทก 6 เดอน
การตรวจเลอดทก 6 เดอน
ในอนาคต คณอาจจ�าเปนตองรบประทานยา หากไวรสตวน”ตนขนมา” และเรมใหท�าความเสยหายแกตบของคณ คณจะตองรบประทานทานยาเมดเหลานทกวน เพอชวยปองกนความเสยหายของตบและมะเรงตบ ยานไมไดรกษาใหโรคไวรสตบอกเสบหายและมนจะไมท�าใหไวรสตวนหายไป แตมนชวยลดความเสยหายทเกดขนแกตบของคณและมะเรงตบ มนชวยควบคมไวรสตวน
เปนสงส�าคญทจะตองตรวจรางกายอยางสม�าเสมออยตอไป
การตรวจสขภาพเชอไวรสตบอกเสบบในตบของคณเปลยนแปลงอยตามกาลเวลาทผานไป การตรวจสขภาพทก 6 เดอนเปนสงส�าคญมากและเปนการบอกใหแพทยทราบเกยวกบความเสยหายในตบของคณ นหมายความถงการตรวจเลอดและอาจตองท�าอลตราซาวนหรอสแกนดวย
ผลตรวจจะบอกแพทยทราบวาคณตองเรมรบประทานยาหรอยง
คนสวนมากทเปนโรคไวรสตบอกเสบบเรอรงไมจ�าเปนตองรบประทานยา เพราะไวรสตวน “ก�าลงหลบ”และไมท�าใหตบเสยหาย แพทยอาจขอใหคณไปพบแพทยผ เชยวชาญโรคไวรสตบอกเสบ
10 เรองโรคไวรสตบอกเสบบ 11เรองโรคไวรสตบอกเสบบ
รบประทานยา ทก วน
• รบประทานอาหารหลายประเภท ทานผลไม ผก ขาว เมลดธญพช ถวเปลอกแขง ปลาและเตาหใหมากขน
• มน�าหนกตวสมบรณ• ออกก�าลงกายและท�าตวกระฉบกระเฉงอย
เสมอ ลองเดนเลนกบครอบครวและเพอนฝง ลองเตะฟตบอล เตนร�าหรอไทช
• ตรวจสขภาพกบแพทยทก 6 เดอน• รบการฉดวคซนปองกนโรคไวรสตบอกเสบเอ• หลกเลยงการดมสราและการใชสารเสพตด• หยดสบบหร• อยารบประทานอาหารซอกลบบาน มนทอด
ของหวาน เนอทผานการแปรรป เคกหรอเครองดมรสหวานมากนก
การมสขภาพสมบรณและอยสบายสงตอไปนจะชวยใหคณมสขภาพสมบรณ
12เรองโรคไวรสตบอกเสบบ 13เรองโรคไวรสตบอกเสบบ
9
เดกเกดใหมทกคนในออสเตรเลยจะไดรบการฉดวคซนปองกนโรคไวรสตบอกเสบบ ฟรหนงชดสเขม การฉดเหลานตามปกตจะปองกนเดกจากการตดโรคไวรสตบอกเสบบ
หากผหญงมครรภเปนโรคไวรสตบอกเสบบ เธอจ�าเปนตองรบการตรวจรางกายพเศษ เธออาจจ�าเปนตองรบประทานทานยาในชวงเดอนทายๆของการมครรภ เพอปองกนไมใหทารกตดเชอไวรสระหวางการเกด ทารกทมมารดาเปนไรคไวรสตบอกเสบบเรอรงจะไดรบการฉดยาพเศษหนงเขมทนททคลอดออกมา นจะท�าใหทารกสวนมากปลอดจากการตดเชอไวรสตบอกเสบบ หลงจากนนทงแมและทารกตองรบการตรวจรางกายอยางสม�าเสมอเปนเวลาหลายป
การมบตร
14 เรองโรคไวรสตบอกเสบบ
คลนก
ตบ
15เรองโรคไวรสตบอกเสบบ
17
การดแลครอบครวของคณ:การปองกนโรคไวรสตบอกเสบบ การฉดวคซนปองกนโรคไวรสตบอกเสบบ เปนวธทดทสดส�าหรบครอบครวของคณ และคนใกลชดกบคณ ทจะไดรบการคม กนจากโรคไวรสตบอกเสบบ โปรดพงระลกวาโรคไวรสตบอกเสบบมกพบในคนหลาย คนในครอบครวเดยวกน หากคณเปนโรค ไวรสตบอกเสบบเรอรง เปนสงส�าคญทพ นองชายหญง บดามารดา ภรรยา สาม คนอนและลกๆของคณควรไดรบการ ทดสอบ วามใครเปนโรคไวรสตบอกเสบบหรอไม
หากพวกเขายงไมเปนโรคไวรสตบอกเสบ บ พวกเขาสามารถไปรบการฉดวคซน ปองกนโรคไวรสตบอกเสบบไดฟรหนงชด
เ ปนสงส�าคญทจะตองตรวจเชควาสมาชก ในครอบครวทอยบานเดยวกบคณทราบ เกยวกบการฉดวคซนนเพอคมกนตวพวก เขา
การฉดวคซนเปนวธทดทสดส�าหรบครอบครวของคณและคนใกลชดกบคณ ทจะไดรบการคมกนจากโรคไวรสตบอกเสบบ
ท�าความสะอาดเลอด ปดแผลทเปด
อยาใชมดโกน แปรงสฟน กรรไกรตดเลบหรอตมหรวมกน
อยาใชเขมฉดยาหรออปกรณส�าหรบการสก การเจาะหรอการฉดสารเสพตดรวมกน
ใชถงยางอนามยเมอมเพศสมพนธกบคครองคนใหมหรอคนทไมไดรบการฉดวคซน
อยาลมดแลตวเอง
16เรองโรคไวรสตบอกเสบบ เรองโรคไวรสตบอกเสบบ
คลนก
คนบางคนตองการจะบอกเพอนและครอบครววาตนเปนโรคไวรสตบอเสบบเรอรง ในขณะทคนอนๆอาจรสกละอายและกงวล – พวกเขาไมตองการจะพดเกยวกบโรคไวรสตบอกเสบบ อาจเปนประโยชน ถาคณไดพดกบคนทเขาใจคณ คอยๆตดสนใจวาคณจะสามารถไวใจใครไดบาง เปนสงส�าคญทคณจะตองคดเรองการบอกใหคนในบานและคสมพนธทางเพศของคณทราบ เพอเขาจะไดไปรบการตรวจและฉดวคซนปองกน อาจเปนประโยชนหากคณหารอเรองนกบพยาบาลหรอแพทยของคณ
การมชวตอยกบโรคไวรสตบ อกเสบบเรอรง: มนหมายความวา อะไรส�าหรบคณ?
การฉดวคซนจะสามารถปองกนไมใหคนตดโรคไวรสตบอกเสบบ
โรคไวรสตบอกเสบบเรอรงสามารถท�าใหเกดโรคตบและมะเรงตบ
ขอใหแพทยของคณตรวจเลอดเพอการตรวจสอบวาคณเปนโรคไวรสตบอกเสบบหรอไม
การรกษาโรคไวรสตบอกเสบบลดโอกาสของการทตบจะถกท�าใหเสยหายและการเปนโรคมะเรง
ตรวจรางกายทก 6 เดอนทคลนกแพทยของทาน เพอตรวจวาทานเปนโรคไวรสตบอกเสบบเรอรงหรอไม
โปรดพงระลกวา!
18เรองโรคไวรสตบอกเสบบ 19เรองโรคไวรสตบอกเสบบ
Your Community Health Centre Your doctor, GP or clinic nurse
Hep B Help website – for community & clinicians www.hepbhelp.org.au
Organisations working with refugee and migrant communities in hepatitis and sexual health.
Victoria – Multicultural Health and Support Service (CEH) Phone: (03) 9418 9929 www.ceh.org.au
NSW - Multicultural HIV and Hepatitis Service Phone: (02) 9515 1234 www.mhahs.org.au
South Australia – PEACE Multicultural Services (Relationships Australia) Phone: (08) 8245 8100 www.rasa.org.au/services/couples-families/peace-multicultural-services/Queensland – Hepatitis, HIV and Sexual Health Program (ECCV) Phone: (07) 3255 1540www.eccq.com.au
Western Australia - Multicultural Health Services Centre of WA Phone: (08) 9328 2699 www.mscwa.com.au
All states
National Hepatitis Information Line Phone: 1800 437 222 www.hepatitisaustralia.com.au Link to hepatitis organisation in your state.
Multicultural Women’s Health Australia Phone: 1800 656 421 www.mcwh.com.au/mwha.php
Cancer Council Australia Helpline Phone: 13 11 20. Interpreters available.
Australian Multicultural BBV/STI Alliance Phone: (03) 9418 9929 www.multiculturalbbvsti.org.au
Health Direct (Nurse on call) Phone: 1800 022 222 24 hr health advice.
Translating and Interpreting Service (TIS) Phone: 131 45
จะไปขอความชวยเหลอและขอมลเพมเตมไดจากทไหน?
20 เรองโรคไวรสตบอกเสบบ
ค�าประกาศขอบคณConcept and Project Manager: Gabrielle Bennett, Victorian Viral Hepatitis Educator, St Vincent’s Melbourne. Email: [email protected]
มองค การและบคคลเป นจ�านวนมากทไดใหการสนบสนนอยางกวางขวางตอการพฒนาแหลงความรน ขอเสนอแนะและการมสวนรวมขององค การเหลาน มคณประโยชน ล� าคา:
Kat Byron: Victorian Aboriginal Community Controlled Health Organisation, Tracey Cabrie: Melbourne Health, Allison Coehlo: Centre for Ethnicity, Culture and Health, Sue Jaraba: ISIS Primary Care, Rosealie Vallance: North West Melbourne Primary Health Network, Louisa Walsh: Hepatitis Victoria, Nicole Allard, Jacqui Richmond, Ben Cowie, Tom Schultz, Nadia Chaves, Alex Thompson, Huong Ngo, Hua Di, Huong Tran , Dave Isaacs, Jeanette Cameron, Caroline Day, Dave Iser, Rhys Kinsey, Peter Waples-Crowe, Karella De Jongh, Alistair McKeon, Cheryl Campbell, Media Department- Northern Metropolitan Institute of TAFE, Richard Edlin, Sakurako Blackhall, Lah Htoo, Kate Sievert, Suong Le, Karella De Jongh, Emily Wheeler, Emily Adamson, Danilo Di Giacomo, Jawid Hakimi, people who participated in focus groups, Jon Pongjit Saphakhun, Wathinee Saman, Marida Chheang, Satha Heng, Ambreen Mirza, Erum Maqsood, Naeem Yari ,San Dar Htwe, Salwa Oraha , Muriel Porter, Jasmine Beame, Sarwat Nauman, Ifra Khalid, Karen Seager, Jaweria Khalid
Illustrations: Jenny Bowman Email: [email protected] design: Ray Hehr, Swivel Design Email: [email protected] evaluation:Leonie MorganeBook design and animation: Aspin Group web: www.aspinelearning.com.auThis book is available online and in videos in several languages. Go to St Vincent’s Melbourne website at:www.svhm.org.au/home/health-professionals/specialist-clinics/g/gastroenterology
21เรองโรคไวรสตบอกเสบบ
© St Vincent’s Hospital Melbourne, Talking book edition, October 2017
Supported by
