Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
โครงการสารวจสขภาวะผสงอายไทย ป พ.ศ.2556
ภายใตแผนงานสงเสรมสขภาพผสงอายและผพการ
โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ (HITAP)
25 มนาคม 2557
2
แผนงานสงเสรมสขภาพผสงอายและผพการ
ผสงอายมสขภาพทพงประสงค
ผสงอายเขาถงบรการสขภาพอยางถวนหนาและเทาเทยม
พฒนาระบบบรการดแลสขภาพผสงอาย
ครอบครว ชมชน ทองถน มสวนรวมในการดแลผสงอาย
ผสงอายและผพการมคณภาพชวตทด
ภาคเครอขาย เชน อปท.
ป 2556 โครงการสารวจสขภาวะผสงอายไทย
8 Flagship Project แผนยทธศาสตรสขภาพกระทรวงสาธารณสข
ดานสงเสรมสขภาพและปองกนโรค
(พ.ย. 2555 - ก.ย. 2558)
วตถประสงค
เพอสารวจสถานการณปญหาสขภาวะของผสงอาย ในป พ.ศ. 2556
เพอตดตามการดาเนนงานดแลสขภาพผสงอายตามแผนงานสงเสรมสขภาพผสงอายและผพการ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข
เพอเปนขอมลในการจดทาขอเสนอเชงนโยบายสาหรบผบรหารในการกาหนดนโยบายดานผสงอาย
3
4
สารวจกลมผสงอาย สารวจสถานพยาบาล
พนทศกษา 28 จงหวด กระจายตามศนยเครอขายบรการฯ 12 เขต สถานพยาบาลของรฐใน 28 จงหวด
จานวนกลมตวอยาง
14,070 คน 603 แหง
การเลอกพนทและสมตวอยาง
แบบ stratified three-stage sampling เลอกแบบเจาะจง
กลมตวอยาง1. อาย 60 ปขนไป อยในพนทศกษา ≥ 6 ด.2. หมบานละ 30 คน กาหนดอาย 60-69 ป 18 คน,
70-79 ป 9 คน, 80 ปขนไป 3 คน (ชาย:หญง 1:1)
รพสต. รพช. รพท. รพศ. ทกแหงในพนททถกสม
การเกบขอมล สมภาษณโดยตรงกบผสงอายดวยแบบสอบถาม เจาหนาทกรอกขอมลลงในแบบสอบถาม
บนทกวเคราะหขอมล
EpiData software สถตเชงพรรณนา, Logistic regression, Mixed Model
ระยะเวลา มถนายน 2556-กมภาพนธ 2557
ระเบยบวธวจย
5
Cross-sectional household survey
6
การสารวจกลมผสงอาย
7
ขนตอนดาเนนงานวจย
• กรมอนามย• ศนยอนามยเขต• สสจ.• HITAP
• ศนยอนามยเขต• สสจ.
• กรมอนามย• HITAP
• ศนยอนามยเขต• สสจ.• HITAP
• HITAP
8
เครอขายฯ จงหวด resp.rate resp.rate
1 เชยงใหม 89.7
92.6 พะเยา 97.1 ลาพน 98.6
2 สโขทย 99.4
99.7 เพชรบรณ 100.0
3 กาแพงเพชร 97.9
98.5 อทยธาน 99.8
4
อางทอง 100.099.7
ปทมธาน 99.6 สระบร 100.0
89.8 สงหบร 84.7
5 สมทรสงคราม 97.1 99.3 กาญจนบร 100.0
6 สระแกว 94.0
98.1 ชลบร 99.9
เครอขายฯ จงหวด resp.rate resp.rate
7 มหาสารคาม 99.8
99.6 รอยเอด 99.5
8 หนองบวลาภ 97.4
96.1 เลย 95.2
9 ชยภม 99.0
99.2 นครราชสมา 98.8 สรนทร 100.0
10 อบลราชธาน 87.3
89.5 ยโสธร 96.3
11 ชมพร 99.2
99.0 กระบ 98.8
12 สงขลา 99.6
99.3 นราธวาส 98.6
R E S P O N D R A T E
97%Total 13,642 คน
9
ในเขตเทศบาล
นอกเขตเทศบาล
ชาย หญง 60-69 ป 70-79 ป80 ปขน
ไปสมรส หมาย
หยาราง/แยกกนอย
โสด
Series1 38% 62% 44% 56% 59% 31% 10% 61% 33% 3% 3%
38%
62%
44%
56%59%
31%
10%
61%
33%
3% 3%
0%
20%
40%
60%
80%
ขอมลทวไป
10
ไมไดศกษา16%
ประถมศกษา75%
มธยมศกษา/ปวช.6%
ปวส./อนปรญญา
1%
ปรญญาตรและสงกวา2%
การศกษา
ไมไดประกอบอาชพ/ทางาน
บาน46%
เกษตรกรรม34%
คาขาย/ธรกจสวนตว
9%
รบจางทวไป8%
ขาราชการหรอขาราชการบานาญ
3%
อาชพ
รายไดครอบครว
6,000 บาท/เดอน (บตร 50%)
ผสงอาย 8 ใน 100 คนอาศยอยคนเดยว
11
ประกนสขภาพถวนหนา
86%
สวสดการฯขาราชการ
13%
ประกนสงคม1%
ไมไดรบ(7%)
ไดรบ(93%)
รบเบยยงชพผสงอาย
(%)ชาย (58)
เขตเทศบาล (53)ภาคกลาง (37)อาย 60-69 (71)
12
การเคลอนไหวและทางรางกาย 30 คน
การเหน 10 คนการไดยนหรอสอความหมาย 10 คน
จตใจ/พฤตกรรม 1 คนสตปญญา 1 คน
การเรยนร 2 คน
ไมไดรบเบยยงชพคน
พการ 15 คน
ไมไดรบเบยยงชพคน
พการ 15 คน
รบการฟนฟฯ 53%
แบงเปนผสงอาย 1000 คนเปนผพการ 60 คน
ไมจาเปน47%ไดรบอปกรณฯ
29%
ไมไดรบอปกรณฯ
24%
การไดรบอปกรณเครองชวยคนพการ
75%
37%
25%
63%
ชาย
หญง
รอบเอวปกต รอบเอวมากกวาเกณฑ
14% 14% 14%
44%
37%40%
18% 17% 18%20%
26%23%
5%7% 6%
<18.5 (ตากวาเกณฑ) 18.5-22.9 (ปกต) 23.0-24.9 (นาหนกเกน) 25.0-29.9 (โรคอวน) > 30 (โรคอวนอนตราย)
13
(43%)(50%)
(47%)
คาดชนมวลกาย (BMI) ของผสงอาย
ชาย หญง รวม
14.9
2.9
37.2
5.9 4.50.7
10.1
1.3
36.7
20.8
3.4
44.8
5.0
11.9
1.2
16.1
1.0
37.9
18.2
3.2
41.4
5.48.6
1.0
13.4
1.1
37.4
0
10
20
30
40
50
DM DM withcomplication
HT HT withcomplication
OST Depression Depressionwith 2Q
Bedridden Teeth < 20 or4 Paires
ชาย หญง รวม
14
สถานการณปญหาสขภาวะในผสงอาย %
โรครวมเบาหวานและความดนโลหตสง 13% (ชาย 10.5% หญง 15%)
10.5
1513
10.5
15 13
15
(18%)
(82%)
DM
Not diagnosed ‐DM
สถานพยาบาลรกษาหลก (%)
รพ.ชมชน (33)
รพสต. (32)
รพ.ศนย/รพ.ทวไป (31)
รพ.เอกชน/คลนกเอกชน (3)
อนๆ (1)
การรกษา/ตดตาม (%)
รบการตรวจตามนดหมาย (90)
รกษาดวยการใชยา(กน/ฉด)จากสถานพยาบาล (86)
ตดตามอาการ โดย อสม. (68)
ไดรบการเยยมบานโดยบคลากรทางการแพทย (47)
ซอยาชด ยาหมอ ยาสมนไพรกนเอง (11)
7
11
4
9
4
2
3
3
3
3
5
7
5
3
90
75
86
80
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
(1%) แผลเรอรงและตดขา
(9%) แผลเรอรง
(3%) เบาหวานขนจอประสาทตา
(9%) โรคไต56 55 54 53 กอนป 53
ปทวนจฉยเปนโรคแทรกซอน
Diabetes
15% 7% 7% 7% 64%
ปทวนจฉยเปนโรคเบาหวาน2556 2555 2554 2553 กอนป 2553
โรคแทรกซอนรอยละ 18
ชาย (53)นอกเขต (66)
UC (88)ภาคกลาง (32)อาย 60-69 (56)
ผสงอายดแลตนเอง (46)รายไดตากวา 5,000 (48) คดกรองลาสด ผล
16
ภายใน 12 เดอน (88)
ไมไดรบ (17) ไดรบ (83)
1-2 ป (10)
ไมทราบ (8)
ปกต (90)
ทราบ (28)
> 2 ป (2) ไมปกต (2)
ไไมทราบ (72)
ไมไดรบ (15) ไดรบ (85)
การคดกรอง
ผคดกรอง
คาแนะนาหลงคดกรอง
คาระดบนาตาล
(%)หญง (54)
นอกเขต (64)ภาคอสาน (32)อาย 60-69 (57)
คดกรองท รพสต. (35)(%)
หญง (55)นอกเขต (67)ภาคอสาน (41)
คดกรองท รพสต. (36)อาย 60-69 (58)
Not diagnosed DM (%)
อสม/อผส(35)
รพสต(37)
.
รพช(16)
รพศ/รพท(10)
ไดรบ (94)ไมไดรบ (6)
ตรวจลาสด ผล
17
DM (%)
ภายใน 12 เดอน (96)
1-2 ป (3)
ไมทราบ (8)
ปกต (58)
ทราบ (65)
> 2 ป (1) ไมปกต (34)
ไไมทราบ (35)
ผตรวจ
คาแนะนาหลงคดกรอง
คาระดบนาตาล
(%)
หญง (61%)นอกเขต (59%)ภาคกลาง (35%)อาย 60-69 (54%)
ตรวจท รพ.ชมชน (27%)
(%)หญง (62%)
นอกเขต (60%)ภาคอสาน (44%)อาย 60-69 (64%)
ตรวจท รพสต./รพศ./รพท.(27%)
รพช(28)
รพศ/รพท(25)
รพสต(30)
.
อสม/อผส(15)
18
ผสงอายทมคาระดบนาตาลในเลอดไมปกต
37 ใน 100 คนไมทราบวาตนเองอาจจะเปนโรคเบาหวาน
≥ 125 mg/dl
(ไมปกต)25%
<125 mg/dl (ปกต)75%
คาระดบนาตาลในเลอดของผสงอาย
≥ 125 mg/dl (ไมปกต)
55%
<125 mg/dl (ปกต)45%
คาระดบนาตาลในเลอดของผสงอายทปวยเปนโรคเบาหวาน
19
% สถานพยาบาลรกษาหลก
รพสต. (36)รพ.ชมชน (31)
รพ.ศนย/รพ.ทวไป (28)
รพ.เอกชน/คลนกเอกชน (5)
อนๆ (1)
% การรกษา/ตดตาม
รบการตรวจตามนดหมาย (91)
รกษาดวยการใชยา(กน/ฉด)จากสถานพยาบาล (91)
ตดตามอาการ โดย อสม. (79)
ไดรบการเยยมบานโดยบคลากรทางการแพทย (47)
ซอยาชด ยาหมอ ยาสมนไพรกนเอง (10)
(41%)
(59%)
HT
Hypertension
Not diagnosed-HT
11
7
12
9
6
7
8
11
10
10
8
10
62
68
61
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
(4%) กลามเนอหวใจขาดเลอด
(4%) หลอดเลอดสมอง(อมพาต/อมพฤกษ)
(6%) โรคไต
56 55 54 53 กอนป 53
โรคแทรกซอนรอยละ 13
15% 9% 11% 10% 57%
ปทวนจฉยเปนโรคความดนโลหต
2556 2555 2554 2553 กอนป 2553
ปทวนจฉยเปนโรคแทรกซอน
ชาย (52)นอกเขต (66)
UC (88)ภาคกลาง (35)อาย 60-69 (58)
คดกรองลาสด ผล
20
ภายใน 12 เดอน (93)
ไมไดรบ (14) ไดรบ (86)
1-2 ป (6)
ไมทราบ (6)
ปกต (87)
ทราบ (64)
> 2 ป (1) ไมปกต (6)
ไไมทราบ (36)
ไมไดรบ (18) ไดรบ (81)
การคดกรอง
ผคดกรอง
คาแนะนาหลงคดกรอง
คาระดบความดนโลหต
(%)หญง (53)
นอกเขต (68)ภาคอสาน (42)อาย 60-69 (60)
คดกรองจาก อสม. (35)
(%)นอกเขต (70)ภาคอสาน (47)
คดกรองอสม.(36)อาย 60-69 (60)
Not diagnosed HT (%)
อสม/อผส(43)
รพสต(35)
.
รพช(12)
รพศ/รพท(8)
ไดรบ (91)ไมไดรบ (9)
ตรวจลาสด ผล
21
HT (%)
ภายใน 12 เดอน (97)
1-2 ป (2)
ไมทราบ (7)
ปกต (66)
ทราบ (51)
> 2 ป (1) ไมปกต (27)
ไไมทราบ (49)
ผตรวจ
คาแนะนาหลงคดกรอง
คาระดบความดนโลหต
(%)
หญง (62%)นอกเขต (58%)ภาคอสาน (38%)อาย 60-69 (52%)
ตรวจท รพสต. (27%)(%)หญง (58%)
นอกเขต (57%)ภาคเหนอ (40%)
ตรวจโดย อสม. (27%)
รพช(17)
รพศ/รพท(22)
รพสต(32)
.
อสม/อผส(25)
22
ผสงอายทมคาระดบความดนผดปกต
43 ใน 100 คนไมทราบวาตนเองอาจจะเปนโรคความดนโลหต
≥ 140/90 mg/Hg (ไมปกต)
32%
<140/90 mm/Hg (ปกต)68%
คาระดบความดนโลหตของผสงอาย
<140/90 mm/Hg (ปกต)
57%
≥ 140/90 mg/Hg (ไมปกต)
43%
คาระดบความดนโลหตของผสงอายทปวยเปนความดนโลหต
ไมเคยตรวจ(76%)
ตรวจแตไมทราบ/ไมแนใจ
(4%)
ตรวจ/ไมเปนโรค
(12%)
ตรวจ/เปนโรค(8%)
23
รกษาดวยการใชยา(กน/ฉด)จากสถานพยาบาล (84)
ไดรบการตดตามอาการโดย อสม. (61)
ปรบเปลยนพฤตกรรม (65)
ไปรบการตรวจตามนดหมายในสถานพยาบาล (76)
ทากายภาพบาบด (42)
ไดรบการเยยมบานโดยทมบคลากรทางการแพทย (35)
รกษาดวยการซอยาชด ยาหมอ ยาสมนไพรกนเอง (16)
รพ.ศนย/รพ.ทวไป (45)
รพ.เอกชน/คลนกเอกชน (23)
รพ.ชมชน (22)
รพสต. (9)
อนๆ (1)
45% 23% 22% 9%
.8
รพศ./รพท. รพ.เอกชน รพ.ชมชน รพสต.
OST
วนจฉยจาก
สถานพยาบาลรกษาหลก (%)
รกษา/แนะนา/ตดตามอาการ (%)
อนๆ
20% 15% 13% 12% 40%
ปทวนจฉยเปนขอเขาเสอม
2556 2555 2554 2553 กอนป 2553
24
ประเมนขอเขาเสอม(%)
ไมทราบ(6)
ไมไดรบ(82)
ไดรบ(12)
มอาการปานกลาง (17)
ไมพบอาการผดปกต (47)
เรมมอาการ (20)รพศ./ทวไป (30)
รพสต. (38)
รพช. (19)
มอาการรนแรง (5)
ภายใน 12 เดอน(77)
ใน 1-2 ป(12)
> 2 ปขนไป (9)
รพ.เอกชน (11)
อนๆ (2)
ประเมนครงลาสด (%) ประเมนครงลาสดจาก (%) ผลการประเมน (%)
25
ภาวะซมเศรา (2Q) (%)
ไมใช (86)
ม(14)
ไมม(86)
แนวโนมซมเศรา (3)
ไมไดรบ(62)
ใช (14)
รพศ./รพท (3)
ไมทราบ(82)
ไดรบ(38)
ปกต (82)
ไมทราบ (15)
> 2 ปขนไป (1)รพช. (7)
ภายใน 12 เดอน (87)
ใน 1-2 ป (12)รพสต. (33)
อสม/อผส (56)
ไมไดรบ (29)
ไดรบ (71)
ระดบนอย (49)
ไมมอาการ (24)
ระดบปานกลาง (11)
ระดบรนแรง (2)
ทราบ(18)
อนๆ (1) ไมทราบ/จนท.ไมแจงผล (14)
ไมทาอะไร/ปลอยไว (46)
หากจกรรมหรองานอดเรก (46)
คดอยากฆาตวตาย (3)
เกบตว ไมพบปะผคน (6)
ปรกษาครอบครว/ญาต/เพอน (32)
ปรกษาจนท. รพ.สต./รพ. (12)
ปรกษา อสม./แกนนาชมชน (9)
พยายามฆาตวตาย (1)
ประเมนครงลาสด (%) ประเมนครงลาสดจาก (%) ผลการประเมน (%) ผลการประเมน (%)ประเมน 9Q(%)
การปฏบต (%)
รสกในรอบ 12 เดอน(%) ทราบวาเปนสญญาณเตอน(%)
รบการประเมน (%)
26
34
18
11
5
31
05
10152025303540
2556 2555 2554 2553 กอนป 2553
รกษาดวยการใชยาจาก
สถานพยาบาล
แนะนาใหพบปะ
สงสรรคกบบคคลอนหรอ
หางาน…
เจาหนาทสถานพยาบาลมาเยยมบาน
ไดรบการตดตามจาก อสม./อผส.
ไปตรวจอาการตามนดหมายท
สถานพยาบาล
Series1 53.4 60.9 45.1 57.9 61.7
54 6145
58 62
020406080
โรคซมเศรา 1% ปทวนจฉย
การรกษา/แนะนา/ตดตามอาการ
%
%
27
ประเมน ADL (%)
ไมไดรบ (62) ไมทราบ (3) ไดรบ (35)
ภายใน 12 เดอนทผานมา (89)
มากกวา 2 ปขนไป (1)
ใน 1-2 ป (10)
อนๆ (1)
รพ.ศนย/รพ.ทวไป (3)
รพ.ชมชน (5)
รพ.สต.(28)
อสม./อผส. (63)
ตดบาน (14)
ตดสงคม (61)
ไมทราบ (24)
ตดเตยง (1)
ประเมนครงลาสด (%) ประเมนครงลาสดจาก (%) ผลการประเมน (%)
28
การตรวจฟนและสขภาพชองปาก(%)
ไมเคย (43) ภายใน 6 เดอนทผานมา (18)
1-3 ป (16)
3-5 ป (3)
นานกวา 5 ป (6)
6-12 เดอน (14)
อนๆ (1)
รพสต. (32)
รพ.ชมชน (30)
รพ.ศนย/รพ.ทวไป (26)
รพ.เอกชน/คลนกเอกชน (11)
ฟนใชงาน < 20 ซ/ 4 คสบ
ฟนใชงาน ≥ 20 ซ/ 4 คสบ
ฟนใชงาน
(63%)(37%)
29
57
66
65
83
84
33
31
27
14
8
10
3
8
3
8
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
ออกกาลงกาย
รบประทานผกสด ผลไมสด
ดมนาสะอาดวนละ 8 แกวหรอมากกวา
ไมดมสรา/เครองดมทมแอลกอฮอล
ไมสบบหร
ปฏบตประจา ปฏบตบางครง ไมปฏบต
26 ใน 100 คนมพฤตกรรมสขภาพพงประสงค
%
30
สมาชกกลม/ชมรม (%)
เปน (45)ไมเปน (55)
เปนประจา(47)
บางครง(48)
ไมเขารวม(5)
กจกรรมหมบาน/ชมชน(%)
ประจา(38)
บางครง(48)
ไมเขารวม(14)
2 431
38
25
ความพงพอใจตอกลม/ชมรมผสงอาย (%)
นอยทสด นอยมาก ปานกลาง มาก มากทสด
3 428
38
27
ประโยชนของกจกรรมหมบานตอผสงอาย (%)
นอยทสด นอยมาก ปานกลาง มาก มากทสด
หญง (59%), นอกเขต (64%), ภาคกลาง (31%), BMI เกน-อวนอนตราย (44%)
หญง (62%), ในเขต (56%), ภาคกลาง (43%), BMI เกน-อวนอนตราย (48%)
31
กรอบการวเคราะหปจจย
32
ปจจยทสมพนธกบการพบระดบนาตาลในเลอดปกตของผปวยเบาหวาน ทมารบการตรวจประเมนในรอบ 12 เดอนทผานมา
33
ปจจยทสมพนธกบการพบระดบคาความดนโลหตปกตของผปวยความดนโลหตสง ทมารบการตรวจประเมนในรอบ 12 เดอนทผานมา
34
ปจจยทสมพนธกบการมพฤตกรรมสขภาพทพงประสงค
35
ปจจยทสมพนธกบการไดรบวนจฉยวาเปนโรคเบาหวาน
36
ปจจยทสมพนธกบการไดรบวนจฉยวาเปนโรคความดนโลหต
37
ปจจยทสมพนธกบการพบ BMI นอยกวาเกณฑปกต (< 18.5 kg/m2)
38
ปจจยทสมพนธกบการพบ BMI มากกวาเกณฑปกต (≥ 25.0 kg/m2)
39
การประเมนผลการดาเนนโครงการ โดยเทยบตวชวด
73%
80%
32%
10%
33%
0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0 70.0 80.0 90.0 100.0
DM
HT
ADL
KOS
Depression
40
ยทธศาสตรท 1 : สงเสรมผสงอายใหมสขภาพดตามมาตรฐานสขภาพผสงอายทพงประสงค
เปาหมาย
เปาหมาย
คดกรองสขภาพผสงอายและผพการ (ผทมอาย 60 ปบรบรณขนไป) ตามแบบประเมนคดกรอง ADL, สขภาพผสงอายทพงประสงคทงสขภาพกาย จต ภาวะซมเศราและขอเขาเสอม
41
รอยละ 80 พฒนาผสงอายและผพการใหมทกษะในการดแลสขภาพตนเองผานสถานบรการ ชมรมผสงอาย วดสงเสรมสขภาพ และองคกรปกครองสวนทองถน
ตวชวด รอยละ
กลมทไมเปนโรคเบาหวานไดรบการตรวจคดกรองและสามารถระบคาไดถกตอง 28
กลมทเปนโรคเบาหวานไดรบการตรวจวดคาฯ โดยมผลปกตและสามารถระบผลไดถกตอง 25
กลมเปนเบาหวานไมมภาวะแทรกซอน 82
กลมทไมเปนโรคความดนโลหตสงไดรบการตรวจคดกรองและสามารถระบคาไดถกตอง 32กลมทเปนโรคความดนโลหตสงไดรบการตรวจวดคาฯ โดยมผลปกตและสามารถระบผลไดถกตอง
26
กลมเปนโรคความดนโลหตสงไมมภาวะแทรกซอน 87ผสงอายทราบวาคาถาม 2Q สญญาณเตอนโรคซมเศรา 18ผสงอายทมแนวโนมเปนภาวะซมเศรา (จาก 2Q) ไมเกบตว หรอไมคดอยากฆาตวตาย หรอ พยายามฆาตวตาย
90
ผสงอายทเปนโรคซมเศรา ไมเกบตว หรอไมคดหรอ พยายามฆาตวตาย 85
รอยละ 80 ของผสงอายและผพการไดรบการพฒนาทกษะทางกายและใจ
26%
30%
22%
0 5 10 15 20 25 30
รวม
หญง
ชาย
42
รอยละ 30 ของผสงอายมพฤตกรรมสขภาพทพงประสงค(ออกกาลงกาย,รบประทานผกสด/ผลไมสด,ดมนาวนละ 8 แกว,ไมดมสราและสบบหร)
เปาหมาย
สนบสนนกจกรรมการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพผสงอายในกลมเสยง
ไมมสมดคมอ(89%)
มสมดคมอฯ (11%)
ผสงอาย 8 ใน 100 คนมและใชสมดคมอฯ
43
ไดรบการเยยมบาน
87%
1% (150 คน)
ความพงพอใจ (%)
17
2558
นอย-นอยทสด ปานกลาง มาก-มากทสด
ผสงอายกลมผปวยตดเตยง
พฒนาระบบบรการ Home Health Care คณภาพจากสถานบรการสครอบครวและชมชน
ประชาชนกลมเปาหมายไดรบบรการการดแลทมคณภาพจากระบบ Home Health Care
ยทธศาสตรท 2 : การพฒนาระบบบรการสขภาพทมคณภาพเชอมโยงจากสถานบรการสชมชน
44
การสารวจสถานพยาบาล
45
การตอบกลบ
30%Total
รพ.สต. 140/495 = 29%
รพช. 29/71 = 40%
รพท. รพศ. 12/37 = 32%
บคลากรทรบผดชอบงานผสงอาย 1 คนตอจานวนประชากรผสงอาย ในแตละวชาชพ
46
6,255
569
524
11,11
9
11,11
9 14,29
6
1,925
11,11
9
3,959
1,224
5,177
-
2,244
22,43
5
2,589
22,43
5
5,211
1,177
4,560
5,211
4,560
18,23
9
2,027
-
4,755
2,378
4,755
-
4,755
-
4,755
-
-
5,000
10,000
15,000
20,000
25,000
รพ.สต รพช รพท รพศ
ไมเคย85%
เคยอบรม15%
47
คร ก ทงหมด 31 คน15% (27 แหง )
ถายทอด
59%
59% สถานบรการสขภาพ
44% หนวยงาน อปท. รร. วด
59% ชมชน หมบาน
52% ผสงอาย ญาต/ผดแล
พฒนาทกษะ70%
56% แลกเปลยนภายในจงหวด
70% แลกเปลยนในสถานพยาบาล
30% ไดรบนเทศ ตดตามภายนอก
11% อบรมเพม
7% ศกษาดงานในประเทศ
คร ก (ผดแลผสงอายและผพการ)
คมอปฏบตงานดานผสงอาย
48
คมอสงเสรมสขภาพผสงอาย (สมดประจาตว)
คมอการสงเสรมสขภาพผสงอาย สาหรบบคลากรสาธารณสข
คมอปฏบตงานการสรางและดแลสขภาพสขภาพผสงอาย สาหรบอาสาสมครสาธารณสข
คมอแนวคด มมมองวดสงเสรมสขภาพ
คมอแนวทางการดาเนนงานอาเภอสขภาพด 80 ปยงแจว
คมอการดแลสขภาพผสงอายระยะยาว
49
การเกบบนทก
เกบเปนเอกสารอยางเดยว 54 72 58
บนทกขอมลในโปรแกรม 54 35 46
บนทกขอมลในโปรแกรมทสรางเอง 12 14 36
การใชประโยชน
รายงานผลการดาเนนงาน 95 93 100
วางแผนการดาเนนงาน 92 90 100
ตดตาม เฝาระวงผสงอายรายบคคล 93 97 91
เพอบนทกขอมลสขภาพ 85 93 100
เปนขอมลในการเขยนของบประมาณสนบสนนกบแหลงทนตางๆ 3 0 8
ขอมลผสงอายและการใชประโยชน
รพ.สต. รพช. รพท./รพศ.
งบประมาณ
50
แหลงงบฯ
งบประมาณสรางเสรมสขภาพและปองกนโรคของสถานบรการ
(P&P) 53 73 92
กองทนสขภาพตาบล 79 89 83
ภาคเอกชน 14 17 42
ภาคประชาชน 24 24 67 อนๆ 13 21 17
รพ.สต. รพช. รพท./รพศ.
การจดการงบประมาณ
36%64%
รพ.สต.
เพยงพอ ไมเพยงพอ
51
59%41%
รพช.
เพยงพอ ไมเพยงพอ
42%58%
รพท./รพศ.
เพยงพอ ไมเพยงพอ
บรหารงบทม 70
ขอแหลงอนเพม 52
ยกเลก 23
บรหารงบทม 67
ขอแหลงอนเพม 50
ยกเลก 8
บรหารงบทม 43
ขอแหลงอนเพม 57
ยกเลก 43
การคดกรอง/ตรวจประเมน
52
42%
58%
40%
60%
41%
59%
29%
71%
17%
83%
41%
59%
%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
นอยกวา
90%
90%
และมากกวา
นอยกวา
90%
90%
และมากกวา
นอยกวา
90%
90%
และมากกวา
นอยกวา
50%
50%
และมากกวา
นอยกวา
50%
50%
และมากกวา
นอยกวา
50%
50%
และมากกวา
เบาหวาน ความดน ADL ขอเขาเส อม ซมเศรา ตรวจฟน
กลมเสยงไดรบการตดตามและพฒนาทกษะ
53
18%
82%
21%
79%
30%
70%
23%
77%
9%
91%
16%
84%
%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
นอยกวา 8
0%
80%
และมากกวา
นอยกวา 8
0%
80%
และมากกวา
นอยกวา 8
0%
80%
และมากกวา
นอยกวา 8
0%
80%
และมากกวา
นอยกวา 8
0%
80%
และมากกวา
นอยกวา 8
0%
80%
และมากกวา
เบาหวาน ความดน ขอเขาเส อม ซมเศรา สขภาพฟน ตดบาน
กลมปวยไดรบรกษา ตดตามพฒนาทกษะ
54
8%
92%
15%
85%
8%
92%
2%
98%
11%
89%
7%
93%
%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
นอยกวา
80%
80%
และมากกวา
นอยกวา
80%
80%
และมากกวา
นอยกวา
80%
80%
และมากกวา
นอยกวา
80%
80%
และมากกวา
นอยกวา
80%
80%
และมากกวา
นอยกวา
80%
80%
และมากกวา
เบาหวาน ความดน ขอเขาเส อม ซมเศรา สขภาพฟน กลมตดเตยง
Home Health Care Team
3
64
27
610
20
30
40
50
60
70
ไมม มบคลากร 2-5 คน มบคลากร 6-10 มบคลากร 11-15
%
55
บคลากรในทมสขภาพ
35%
95%
78%
7%
50%
6%
48%
24%
%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
56
ทมสขภาพ 3 ลาดบแรก
การเยยมบานของทมสขภาพ
5.3
56.7
31.6
6.4
0
10
20
30
40
50
60
%
ไมม 1-5 ครง/ป/คน
5-12 ครง/ป/คน 12 ครง/ป/คนและมากกวา
57
4.7
36.8
44.4
14
05
101520253035404550
%
ไมม 1-5 ครง/ป/คน
6-12 ครง/ป/คน 13 ครง/ป/คนและมากกวา
กลมตดเตยง กลมตดบาน
การประเมนการดแลสขภาพผสงอายทบานทมคณภาพ
58
72%
10%
10%
8%
ผลประเมนยงไมไดประเมน อยระหวางรอผลการประเมน
ยงไมผาน ผาน
1 แหง ป 2553 1 แหง ป 2554 6 แหง ป 2555 7 แหง ป 2556
15 แหง
อาสาสมครผสงอาย (อผส.)
47%
15%
12%
26%
อผส. ในพนทไมม 1-10 11-20 มากกวา 30 คน
59
47 18 10 5 19สดสวน อผส. 1 คนตอการดแล…
ไมม 1:1-10 1:11-20 1:21-30 1:31 และมากกวา
8%
54%10%1%
16%
11%
การเยยมบานของ อสม. อผส.ตอเดอนตอคน
ไมม อสม. อผส. เยยมบาน1
2
3
4
5 และมากกวา
บรการทนตสขภาพ
60
8 34 58การบรการสงเสรมปองกนทนตสขภาพ
ไมมบรการ มบรการเพยงสนบสนน มบรการทงสองอยาง ใหชมรมผสงอายหรอ บรการทนตกรรม
66
7 7
17
4
ยงไมไดประเมน อยระหวางรอผล พอใช ด ดมาก
การประเมนพนทสงเสรมปองกนทนตสขภาพ
21%
สวมนงราบหอยขา
การจดสภาพแวดลอมทเออตอผสงอาย
61
ราวจบ ปรบพนหองนาปองกนการลนหกลม
ปรบทางลาดชน
สถานพยาบาล (181 แหง)
รพ.สต.
87
87
79
รพช.
100
100
100
รพท./รพศ.
100
100
100
รอยละ 90 ของสถานบรการสาธารณะมหองนาผสงอายและผ
พการ ภายใน ป 2558
กลม/ชมรมผสงอาย
62
ชมรมผสงอาย
5% >> ไมม74% >>1-5 ชมรม
21% >> มากกวา
5 ชมรม
46%
ยงไมผานเกณฑ
37%
ผาน 1 ชมรม
12%
ผาน 2-10 ชมรม
5%
ผาน 11-16 ชมรม
การจดสภาพแวดลอมอนๆ
63
38 25 23 15ศนยสาธารณสขมล
ฐานชมชน
ไมม 1-5 6-10 11-20
35 43 15 8ศนยอเนกประสงค
ไมม 1-5 6-10 11-20
81 13 6ศนยฟนฟสมรรถภาพ
ไมม 1 2-10
64
79% อปท สนบสนน
69% กองทนสวสดการคน
พการ
44% กจกรรมสงเสรม
อาชพ
5.5%
กลมชมรม ศนยหรอสถานทสาหรบผสงอาย
65
5.5%การประเมนตาบลดแลสขภาพ
ผสงอายระยะยาว
ยงไมไดประเมน 79%
อยระหวางการประเมน
5%
ผาน 15%
ไมผาน
2%
ตาบลดแลสขภาพผสงอายระยะยาว
ป พ.ศ. จน.2553 22554 42555 82556 13รวม 27
รอยละ 20 ของตาบลผานเกณฑมาตรฐานการดแลสขภาพผสงอายระยะ
ยาวภายในป 2556
66
ปจจยของสถานพยาบาลกบความสมพนธการไดรบคดกรอง/ประเมนโรคเบาหวาน
67
ปจจยของสถานพยาบาลกบความสมพนธการไดรบคดกรอง/ประเมนโรคความดนโลหตสง
68
1. ผสงอายไทยมพฤตกรรมสขภาพทพงประสงคตากวาเปา พฤตกรรมททาไดนอยมาก คอ การออกกาลงกาย
2. ชมรมผสงอาย หรอการเขารวมกจกรรมชมชน มและใชสมดคมอฯ ผสงอาย รวมถงผสงอายมฟนใชงานมากกวา 20 ซหรอ 4 คสบ เปนปจจยสมพนธเชงบวกตอการทผสงอายมพฤตกรรมสขภาพทพงประสงค
3. พฤตกรรมสขภาพทไมพงประสงคสงผลใหผสงอายไทยมภาวะนาหนกเกนและโรคอวน ซงการออกกาลงกายเปนประจา เปนปจจยปองกน
4. ผสงอายไทย 95 ใน 100 คน มความเจบปวยดวยโรคใดโรคหนง คอ เบาหวาน ความดนโลหตสง ขอเขาเสอม ซมเศรา เปนผพการและผปวยนอนตดเตยง
5. การคดกรองโรคยงตากวาเปาหมาย แสดงถงมผสงอายจานวนหนงพลาดโอกาสคดกรอง และไดรบการรกษา ตดตามทเหมาะสมหากเปนกลมเสยง
6. การแจงผลการคดกรองโรคยงขาดคณภาพ มผสงอายมากกวา 1 ใน 3 คนทมความผดปกตแตกลบไมทราบวาตนเองเปนกลมเสยงตอโรค
สรปผลการศกษา
69
7. ยงพบปญหาโรคแทรกซอนจากเบาหวาน (18%) และโรคแทรกซอนจากความดนโลหตสง (13%) ในกลมผปวย
8. ถงแมผปวยสวนใหญไดรบการตดตาม รกษาโรค แตยงพบผปวยเบาหวานมากกวาครงควบคมระดบนาตาลในเลอดไมได และเกอบครงควบคมระดบความดนโลหตไมไดในผปวยความดนโลหตสง
9. ดชนมวลกาย ≥ 25 กก./ม2 มรอบเอวมากกวาปกต เปนโรคเบาหวาน > 5 ป การดมสรา เปนปจจยสมพนธเชงลบททาใหผปวยเบาหวานไมสามารถควบคมระดบนาตาลในเลอดได
10. ดชนมวลกาย ≥ 25 กก./ม2 การดมสรา เปนปจจยสมพนธเชงลบทผปวยความดนโลหตสงไมสามารถควบคมระดบความดนโลหตได
11. รพช. รพท/รพศ. ทงหมดมโครงสรางทางกายภาพทเหมาะสมกบผสงอาย แตในฝง รพ.สต. ยงไมครบ 100%
12. พยาบาล เจาหนาทสาธารณสข รวมถงแพทย มสดสวนบคลากรตอการดแลผสงอายดกวาบคลากรดานอน
70
1. ปรบปรงแผนงานสงเสรมสขภาพผสงอายฯ ใหดาเนนการเชงรกนอกสถานพยาบาลมากขน โดยครอบครวและชมชนควรมบทบาททสาคญในการสงเสรมใหผสงอายมพฤตกรรมทพงประสงคเพอลดปจจยเสยงและโอกาสในการเปนโรคเรอรงในผสงอาย
2. คนหามาตรการและนโยบายทมประสทธภาพในการทาใหผสงอายไทยมพฤตกรรมสขภาพทพงประสงคเพมสงขน ทงนอาจพฒนาเปนงานวจยทมระบบการประเมนผลทถกตองแมนยา
3. เพมคณภาพการคดกรองโรคสาหรบผสงอาย โดยเฉพาะการแจงผลการตรวจ และการปฏบตตวทงผทเปนโรคและไมเปนโรค ทงนควรพฒนาตวชวดดานคณภาพ (quality indicators) เพอใชในประเมนผลการดาเนนงานของโครงการและจดสรรงบประมาณ นอกเหนอจากตวชวดเชงกระบวนการ (process indicators) เชน จานวนบรการทให
ขอเสนอแนะเชงนโยบาย
71
4. ปรบปรงโครงสรางทางกายภาพของ รพ.สต.ใหเหมาะสมกบผสงอาย
5. พจารณาเพมจานวนบคลากรทขาดแคลน ในพนททขาดแคลน เพอสงเสรมใหผสงอายไทยเขาถงบรการผสงอายทจาเปนอยางถวนหนาและจาเปน
6. มการศกษาเชงลกเพอเขาใจความสมพนธของการมสมดคมอฯ กบการควบคมระดบนาตาลในเลอด และควบคมระดบความดนโลหตกบการพฤตกรรมสขภาพทพงประสงค
7. จดใหมการประเมนผลการดาเนนงานแผนงานสงเสรมสขภาพผสงอายฯ ในสองปขางหนา
ขอเสนอแนะเชงนโยบาย
ขอขอบคณ
72
ผตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขทกเขตศนยอนามยเขตท 1-12สานกงานสาธารณสขทกจงหวดสถานพยาบาลทกระดบและทกแหงทมเกบขอมลและผสงอายทกทาน