Embed Size (px)
Citation preview
Page 1
การอานวรรณคด
อ.นจาร สขเมฆ
Page 2
บทน า
จดประสงคในการอานวรรณคด
การวจกษวรรณคด
หลกการวจกษวรรณคด
การพจารณาคณคาบทประพนธ
สนทรยรสในวรรณคด
หวขอ
Page 3
บทน า
๑) ความหมายของวรรณคด วรรณคด (ศพทบญญตสมยรชกาลท ๖) = Literature
- ความหมายกวาง วรรณคด หมายถง บทประพนธทกประเภททแตงขน ไมวาจะเปนรอยแกวหรอรอยกรอง จะแตงดหรอไมกตาม
รวมทงเรองทเลาสบกนมา ไมไดบนทกเปนลายลกษณอกษร หรอ ทเรยกวา วรรณคดมขปาฐะ (Oral Literature)
- ความหมายแคบ วรรณคด หมายถง หนงสอทไดรบการยกยองวาแตงด มคณคาทางอารมณและความรสกแกผอานผฟง ไดรบการยกยองสบตอกนมาเปนระยะเวลานาน วรรณกรรม (ค าทใชแพรหลายในสมยหลง ) = Literary Work
ใชแทนค าวา วรรณคด หมายถง บทประพนธทวไป
๒) ปจจยทมอทธพลตอก าเนดและววฒนาการของวรรณคด
ปจจยทมอทธพลตอก าเนดวรรณคด
- ความปรารถนาของมนษยในดานความบนเทงใจ
- ความรสกสะเทอนใจ
- ศาสนา ประเพณ พธกรรม
- การท ากจกรรมการงานตาง ๆ ทอาศยจงหวะ ความพรอมเพรยง และความสนกสนาน
ววฒนาการของวรรณคด
- วรรณคดเกดจากความรสกตามธรรมชาต (ดใจ เสยใจ)
- เมอมจงหวะแลวจงใสเนอความ
- แรกเรมมลกษณะเปนของสวนรวม แลวจงพฒนามาแสดงลกษณะสวนตวของกว
- วรรณคดยคแรกมกเปนรอยกรอง (ภาษาแหงความรสกและความศรทธา)
มากกวารอยแกว (ภาษาของเหตผล)
๓) ความส าคญและคณคาของวรรณคด
วรรณคด เปนศลปะ ชวต วญญาณแหงชนชาต เครองแสดงออกทางสงคม
แหลงสรรพวทยาการ
๔) บทบาทของวรรณคด
วรรณคดทมวรรณศลปจะมคณคาทางอารมณและความรสกแกผอานผฟง
คณสมบตนนบเปนบทบาททส าคญทสดของวรรณคด นอกจากนวรรณคดมบทบาทตอ
การก าหนดแนวคดและคานยมของผอานผฟง และบางครงวรรณคดมบทบาทตอสงคม
เพราะผประพนธบางคนมอทธพลตอผอาน ความคดของผประพนธทแสดงไวในบทประพนธ
ของตนกจะยงมบทบาทตอสงคมมากยงขน
Page 7
จดประสงคในการอานวรรณคด
Page 8
ไมอานวรรณคดเพอความเพลดเพลนเพยงอยางเดยว ตองอานอยางวเคราะหเพอใหทราบแนวคดของผแตง
ควรวจกษวรรณคดเรองทอานดวย คอ เมออานจบสามารถแสดงความคดเหน วจารณหรอประเมนคาได
เลอกอานวรรณคดทมคณคา เพราะวรรณคดเรองนนจะตองไดรบการกลนกรองมาแลว
จดประสงคในการอานวรรณคด
Page 9
การวจกษวรรณคด
Page 10
วรรณคด หนงสอทไดรบการยกยองวาแตงด
การวจกษ ทรแจง ทเหนแจง ฉลาด มสตปญญา เขาใจแจมแจงและประจกษในคณคา
การวจกษวรรณคด การพจารณาวาหนงสอนนแตงด ถอยค าไพเราะ ความงาม คณคา ความร ขอคดคตสอนใจ ความเชอ สภาพชวต อยางไร
การวจกษวรรณคด
Page 11
หลกการวจกษวรรณคด
Page 12
อานอยางพนจพจารณา (วเคราะห อานตงแตประวตผแตงไปจนถงบรรณานกรม)
คนหาความหมายพนฐาน (ล าดบใจความส าคญ ใคร ท าอะไร ทไหน อยางไร)
รบรอารมณของบทประพนธ (รบรอารมณ ความรสกของผเขยนทสอดแทรกลงไปในบทประพนธ ควรอานออกเสยงหรอท านองเสนาะจะท าใหไดอรรถรสมากยงขน)
คนหาความหมายของบทประพนธ (ความหมายตามตวหนงสอ ความหมายแฝง)
หลกการวจกษวรรณคด
Page 13
คณคาดานเนอหา (รปแบบ องคประกอบของเรอง)
คณคาดานวรรณศลป (การสรรค า การใชโวหาร)
คณคาดานสงคม (จดประสงคในการจรรโลงสงคม ดจาก ทรรศนะ แนวคด การใหคตเตอนใจ วถชวต ความเชอ คานยม วฒนธรรม ทสอดแทรกอย)
การพจารณาคณคาบทประพนธ
Page 14
ความงามของงานเขยนเกดจากการสรรค าทดมาใชในการเขยน ซงจะท าใหเกด ความไพเราะและเกดความหมายลกซง ประกอบดวย
โวหารภาพพจน
รสวรรณคด
สนทรยรสในวรรณคด
Page 15
1. อปมาโวหาร
คอ โวหารทกลาวเปรยบเทยบ สรางภาพพจนดวยการเปรยบเทยบของสงหนงกบอกสงหนง
ค าเชอม ดจ กล เพยง ดง ดง เหมอน ราว ประหนง คลาย แม แมน เชน เฉก ยอม อยาง
ผมด าราวกบแมลงผง หนาเปลงปลงดงดวงจนทร
เนตรประหนงตากวาง จมกแมนดอกงา
1. โวหารภาพพจน
Page 16
2. อปลกษณ
คอ การเปรยบเทยบดวยการกลาวสงหนง เปน หรอ คอ สงหนง เชน
เจาคอดวงหทยนยเนตร สดวเศษเสมอซงชวตพ
เมอแรกเชอวาเนอทบทม มาแปรเปนพลอยหงไปเสยได
หรอการเปรยบเทยบดวยการใชถอยค ากลาวโดยตรง ทหมายถงสงนน เชน
โอเจาดวงหทยนยเนตร สดวเศษเสมอซงชวตพ
ขอสงเกต อปลกษณโวหาร คอ การใชถอยค าแสดงการเปรยบเทยบ ไมใชขอเทจจรง
1. โวหารภาพพจน
Page 17
3. นามนย
คอ การก าหนดนามดวยลกษณะเดนหรอคณสมบต เชน
พระทรงครฑ หมายถง พระนารายณ เพราะทรงครฑเปนพาหนะ
1. โวหารภาพพจน
Page 18
4. บคคลวต หรอ บคลาธษฐาน
คอ ภาพพจนทสมมตสงตาง ๆ ใหมอากปกรยาอาการเหมอนมนษย มอารมณและมความรสก เชน ฟารองไห ทะเลครวญ กรงเทพไมเคยหลบ
แลวดอกไมกยมรบกบตะวน เฉกฉนคนรจกยมทกทาย
1. โวหารภาพพจน
Page 19
5. อตพจน หรอ อธพจน
คอ การกลาวเกนจรง เพอใหไดคณคาดานอารมณเปนส าคญ จงไมไดเพงเลงขอเทจจรงแตประการใด เชน
จะเอาโลกมาเปนปากกา แลวเอานภามาเปนกระดาษ
เรยมร าน าเนตรถวม ถงพรหม
พาหมสตวจอมจม ชพมวย
พระสเมรเปอยเปนตม ทบทาว ลงนา
หากอกนษฐพรหมฉวย พไว จงคง (ก าสรวลศรปราชญ)
1. โวหารภาพพจน
Page 20
6. สทพจน
คอ การเลยนเสยง เปนภาพพจนทเลยนเสยงธรรมชาต เปนเสยง เชน
ไผซอออเอยดเบยดออก ลมลอดไลเลยวเรยวไผ
ออดแอดแอดอออดยอดไกว แพใบไลน าล าคลอง
1. โวหารภาพพจน
Page 21
7. โวหารปรพากย
คอ การใชถอยค าทมความหมายตรงกนขามหรอขดแยงกน น ามากลาวอยางกลมกลน คลองจองท าใหไดความหมายกจใจลกซง เชน
จ าเพอลม ดมเพอเมา เหลาเพอโลก สขเพอโศก หนาวเพอรอน นอนเพอฝน
ชวตน มคานก ควรรกกน ความฝน กบความจรง เปนสงเดยว
1. โวหารภาพพจน
Page 22
8. สญลกษณ
คอ การใชค าในความหมายหนงแทนสงหนงเพอใหเกดภาพทางความหมายทชดเจน สวนใหญมกใชสงทเปนรปธรรมเปนสญลกษณแทนนามธรรม เชน
ภาษาดอกไม แทน ถอยค าทไพเราะดงาม
พราบขาว แทน อสระ
ฉตร แทน พระมหากษตรย
ไฟ แทน พลง
1. โวหารภาพพจน
Page 23
รสวรรณคด
Page 25
รส ในความหมายตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2525 หมายถง ลกษณะทรสกดวยลน วามรสเปรยวหรอหวาน
รส ในความหมายทางการประพนธ หมายถง อารมณสมผส รบรดวยใจ เชน รสเสยง รสถอยค า สมผสค า ฯลฯ
แบงออกเปน 4 รส ไดแก 1. เสาวรจน 2. นารปราโมทย
3. พโรธวาทง 4. สลลาปงคพสย
รสวรรณคด
Page 26
คอการกลาวชมความงามของตวละครในเรอง ซงอาจเปนไดทงตวละครทเปนมนษย อมนษย หรอสตว ชมความงาม ชมธรรมชาต
นวเรยวยาวขาวนวลชวนจมพต มเพยนผดเนยนขผงกลงกลมสวย แลรกรกพลกเพลนเชญงงงวย เจยนใจปวยไหวหวามตามตามกน สรนทร ประสพพฤกษ. ลาวแพน
1. เสาวรจน
Page 27
คอ โวหารเกยวพาราสหรอเลาโลม เปนบททแสดงความรกใคร
ฝากสายขวญสายใจสายลมหนาว ไปบอกขาวความรกจกมาส พรอมกหลาบดอกนสชมพ ใหรบรวาเรา "รก" เจาแลว สมบต ตงกอเกยรต. วนแหงความรก
2. นารปราโมทย
Page 28
คอ การแสดงความโกธรแคนผานการใชค าตดพอตอวาใหสาใจ ทงยงส าแดง ความนอยเนอต าใจ, ความผดหวง, ความแคนคบอบจต
มนร ารวยดวยภาษจากพนอง ความจนของชาตไทยจงไมสน ขอสาปแชงประนามหนามแผนดน สตวรอยลนประเภทนอปรยเอย สนต ชนะเลศ. หนามแผนดน.
3. พโรธวาทง
Page 29
คอ การแสดงความเศราโศกเสยใจ รองไหคร าครวญ
อยากลบรอยเทาเปอนพนเรอนหอ ลบภาพคเคลยคลอกนตอหนา ยงอยากลบยงกระจางไมรางรา เหนต าตาตาจงจ าไวต าใจ ทวสข ทองถาวร. ต าตาต าใจ
4. สลลาปงคพสย
