กาวทนระบบการช าระเงน ทางอเลกทรอนกส

ศนยคมครองผใชบรการทางการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย

หวขอการบรรยาย 1. ภาพรวมระบบการช าระเงน

2. การช าระเงนทางอเลกทรอนกส

3. บรการช าระเงนทางอเลกทรอนกสใกลตว

1. ภาพรวมระบบการช าระเงน

3

4

การช าระเงนคออะไร

5

องคประกอบของระบบการช าระเงน

ผจายเงน ผรบเงน

ระบบการช าระเงนแบบงาย

องคประกอบของระบบการช าระเงน

6

ธนาคารผจายเงน Paying bank

ธนาคารผรบเงน Receiving bank

ผจายเงน ผรบเงน

ระบบการช าระเงนแบบซบซอนขน

องคประกอบของระบบการช าระเงน

7

Customer

Business

Government

Customer

Business

Governmnt

Bank/ Non-bank

C2C B2C B2B C2G B2G

Interbank In-house ขามธนาคาร ธนาคารเดยวกน

Bank/ Non-bank

โอนเงน ช ำระคำสนคำ / บรกำร จำยเงนเดอน / เงนบ ำนำญ ช ำระหน / ผอนช ำระคำงวด ช ำระภำษ / คำธรรมเนยม อนๆ

Payment activities กจกรรมการช าระเงน

กจกรรมการช าระเงน

Payer ผจายเงน

Payee ผรบเงน

8

ชองทางการช าระเงน

ส านกงานสาขา

เคานเตอร-บรการ

ชองทางอเลกทรอนกส

เชน

เชน

9

สอการช าระเงน

บตรเอทเอม / บตรเดบต บตรเครดต

เงนอเลกทรอนกส

ลดการใชใหอยในระดบเหมาะสม

Paper-based payments

เงนสด เชค

สงเสรมใหใชมากขน

Electronic payments

ระดบ

ของก

ำรพฒ

นำทำ

งเศรษ

ฐกจ

ววฒนำกำรของสอกำรช ำระเงน

ต า

ไมซบซอน

สง

ซบซอน 10

ววฒนาการของสอการช าระเงน

11

การช าระเงนส าคญแคไหน ?

12

ระบบการช าระเงนของไทย

ถนนสายหลก ระบบช ำระเงนมลคำสง เชน ระบบบำทเนต ถนนสายรอง เชน ระบบเชคเคลยรง ATM Pool กำรจดกำรเงนสด

ถนนในซอย เชน เงนสด e-payments (เชน

ATM / บตรเดบต / e-Money / บตรเครดต)

ระบบการช าระเงน

บทบาทของ ธปท.

“....เพอดแลถนนการเงนของระบบเศรษฐกจ ใหมคณภาพด คลองตว ทวถง และปลอดภย...”

ก าหนด นโยบาย

ก ากบดแล ด าเนนการ

13

• ก าหนดนโยบายดานการช าระเงน • สงเสรมและสนบสนนใหเกดความรวมมอในการ

พฒนาระบบการช าระเงน • เขารวมในองคกรดานความรวมมอระหวางประเทศ

ก าหนด นโยบาย

• ใหบรการระบบการช าระเงนทเปนโครงสรางพนฐานส าคญ • ระบบบาทเนต (BAHTNET) • ระบบการหกบญชเชคระหวางธนาคาร

• เพอลดความเสยงดานตางๆ • สรางความเชอมนใหกบผใชบรการ • สงเสรมใหเกดการแขงขนระหวางผใหบรการ

ก ากบดแล

บทบาทของ ธปท. ดานระบบการช าระเงน

ด าเนนการ

2. การช าระเงนทางอเลกทรอนกส (e-Payment)

14

การช าระเงนทางอเลกทรอนกส หรอ Electronic payment หรอ e-Payment กคอ การช าระเงนดวยวธการทมการน ากระบวนการทางอเลกทรอนกส หรอน าระบบคอมพวเตอรมาใช

15

การช าระเงนทางอเลกทรอนกส e-Payment

ขอใดเปนการช าระเงนทางอเลกทรอนกส (e-Payment)

1. การถอนเงนทตเอทเอม 2. จายคาอาหารดวยเงนสดทรานอาหาร 3. การโอนเงนทเคานเตอรธนาคาร 4. การจายคาไฟทเคานเตอรเซอรวส 5. การสอบถามยอดเงนฝากทตเอทเอม

16

“ตนทนของ e-Payment มมลคาเพยงครงหนง ถง 1/3

ของตนทนของการใชเงนสด”

Source: Dr.David Humphrey, Department of Finance, Florida State University

ท าไมตอง “e”

18

ตนทนในการใชธนบตร

19

ขอดของ e-Payment ตอประชาชน

20

ขอดของ e-Payment ตอเจาของกจการ

21

ขอดของ e-Payment ตอประเทศ

22 ทมำ : รำยงำนระบบกำรช ำระเงน 2557 ธนำคำรแหงประเทศไทย

การใช e-Payment เปรยบเทยบกบตางประเทศ

3. บรการช าระเงนทางอเลกทรอนกสใกลตว

23

Mobile payment Internet payment บตรเครดต

บตรเดบต

e-Money

24

บตรเอทเอม

บรการ e-Payments ใกลตว

25

บตรเอทเอม บตรเดบต บตรเครดต บตรเงนอเลกทรอนกส ตางกนอยางไร

• บตรอเลกทรอนกสทผกกบบญชเงนฝากทออก โดยธนาคาร

• ใชท าธรกรรมทางการเงน เชน ฝาก ถอน โอน ช าระเงน สอบถามยอดในบญช ผานเครองท ารายการอตโนมต เชน ATM CDM

• ธรกรรมจะมผลกบยอดเงนในบญชเงนฝากทนท (pay now)

26

บตรเอทเอม (ATM Card)

• บตรอเลกทรอนกสทผกกบบญชเงนฝากทออกโดยธนาคาร

• มคณสมบตเชนเดยวกบบตร ATM และเพมความสามารถ ในการซอสนคาและบรการตาง ๆ ณ จดขาย และทางออนไลนได

• เปนการใชเงนของเราทมอยในบญช จงไมสรางภาระหน (pay now)

27

บตรเดบต (Debit Card)

บตรเครดต (Credit Card)

28

• เปนบตรทออกโดยธนาคารหรอบรษทผประกอบธรกจบตรเครดต

• ใชช าระคาสนคาและบรการแทนเงนสดโดยไมเกนวงเงนทผออกบตรก าหนดไว

• ใชไดทงทเคานเตอรรานคา หรอรานคาบนอนเทอรเนต

• ผออกบตรจะจายเงนใหกบรานคาไปกอน และจะเรยกเกบเงนจากผถอบตรตามรอบระยะเวลาทก าหนด (pay later)

29

• บตรทมมลคาเงนทบนทกอยในสออเลกทรอนกส

• ผใชบรการจะตองเตมเงนกอน (pay before) จงจะสามารถน าไปซอสนคาและบรการตามรานคาทผออก e-Money ก าหนด

• อาจจะอยในรปของบตรหรอบนเครอขายคอมพวเตอร

เงนอเลกทรอนกส (e-Money)

30

ตวอยางเงนอเลกทรอนกส (e-Money)

เทคโนโลยทใชในการเกบขอมลของผถอบตรอเลกทรอนกส ม 2 ประเภท

1. แถบแมเหลก (Magnetic Stripe)

2. ชปขอมล (Chip)

31

เทคโนโลยของบตรอเลกทรอนกส

แถบสด าคาดอยหลงบตรขนาดประมาณ 1 ซม. ยงมชองโหวของการรกษาความปลอดภย อาจถกคดลอกขอมลผานเครอง Skimmer ได (หากเปนบตรเอทเอมจะตองได PIN 4 หลกไปดวยจงจะใชได) ชปฝงอยดานหนาบตร แบบนจะปองกนการขโมยขอมลไดดกวา เพราะมการเขารหสขอมลทท าใหยากตอการคดลอกขอมล

การช าระเงนผานเครอขายอนเทอรเนต (Internet payment)

32

ผใชบรการสามารถเลอกไดหลายรปแบบ เชน 1. กำรโอนเงนหรอช ำระเงนคำสนคำและบรกำรผำน

บรกำร Internet banking ของธนำคำรพำณชย 2. กำรช ำระคำสนคำและบรกำร

ทซอผานเวบไซต ดวยบตรเครดต บตรเดบต หรอ e-Money

• เปนการโอนเงนหรอช าระเงนผานเครอขายอนเทอรเนต

• สามารถท ารายการไดตลอดเวลา

33

การช าระเงนผานโทรศพทเคลอนท (Mobile payment)

เงนอเลกทรอนกส

บตรเครดต

บญชธนาคาร • ช ำระคำสนคำและบรกำรผำนเครอขำยของระบบโทรศพทเคลอนท

• ตองลงทะเบยนกบผใหบรกำรช ำระเงนเพอเชอมโยงบญชทจะช ำระเงนเขำกบโทรศพทเคลอนท หรอแทบเลตกอน

• สำมำรถท ำรำยกำรไดตลอดเวลำ

ช าระเงน

34 ทมำ : รำยงำนระบบกำรช ำระเงน 2557 ธนำคำรแหงประเทศไทย

การใช e-Payment ในประเทศไทย

ศกษาเงอนไขตาง ๆ กอนใชบรการ เปรยบเทยบผใหบรการหลาย ๆ ราย

เกบรกษาบตร รหส และขอมลตาง ๆ ใหรดกม

ระวงการใชบรการผานอปกรณหรอ Wi-Fi สาธารณะ

กรณซอสนคา online ใหพจารณา Website ทเชอถอได

ตรวจสอบรายละเอยดการใชจายกอนยนยนการท ารายการ

ตรวจสอบการท าธรกรรมอยางสม าเสมอ

35

ขอแนะน าในการใชบรการ e-Payments

ความสะดวก รวดเรวในการใชบรการ

คาธรรมเนยมการใชบรการ

ความนาเชอถอของผใหบรการ การรกษาความปลอดภยของขอมล

การใหบรการตรวจสอบ/แกไขปญหา

อยภายใตการก ากบดแลตามกฎหมาย

36

ปจจยในการเลอกใชบรการ e-Payments

37

มนใจใช e-Payment มกฎหมายคมครอง

ธปท. ก ากบดแลผใหบรการช าระเงนทางอเลกทรอนกสซงมทงทเปนสถาบนการเงน (Bank) และมใชสถาบนการเงน (non-Bank) โดยผใหบรการภายใตการก ากบดแล ตองปฏบตตามกฎหมายและปฏบตตามหลกเกณฑในเรองตาง ๆ เชน

การออกหลกฐานการช าระเงน การเปดเผยคาธรรมเนยมอยางชดเจน การเกบรกษาและเปดเผยขอมลผใชบรการ การรบค ารองเมอมการรองเรยนหรอขอโตแยง การรกษาความมนคงปลอดภยของระบบทใหบรการ

เพอความมนใจในการใชบรการ ควรเลอกใชบรการจากผใหบรการ ทอยภายใตการก ากบดแลตามกฎหมาย

38

รายชอผใหบรการและธรกจบรการทไดรบอนญาต หรอขนทะเบยนเวบไซต ธปท. เขาหวขอ “ระบบการช าระเงน” และเลอก “การก ากบดแล e-Payment”

รายชอผใหบรการ e-Payment ทไดรบอนญาต

www.bot.or.th/Thai/PaymentSystems/OversightOfEmoney/ListOfEmoney/Pages/eMoneyProvider.aspx

39

ขอมลคาธรรมเนยม

www.1213.or.th

40

ขอมลสถตจากระบบการช าระเงนทด าเนนการโดยธนาคารแหงประเทศไทย และขอมลสถตท ธปท. ไดรบรายงานจากสถาบนทอยภายใตการก ากบดแล

41

สถตระบบการช าระเงน

www.bot.or.th/Thai/Statistics/ PaymentSystems/Pages/default.aspx

www2.bot.or.th/PSServices/

ภาพเคลอนไหวเรองการช าระเงนรปแบบตางๆ ขนตอนวธการ ขอด ขอพงระวง การควบคม ดแลธรกจบรการการช าระเงนทางอเลกทรอนกส

42

Multimedia

43

www.1213.or.th

www.facebook.com/hotline1213