โรงพยาบาลคุณธรรม - DOE...6 โรงพยำบำลค ณธรรม โรงพยำบำลค ณธรรม 7 1. กำรประเม

โรงพยาบาลคณธรรม(โรงพยาบาลบางมลนาก)

โรงพยาบาลคณธรรม

องคความร ชดองคกรคณธรรม

ค�ำน�ำ

ศนยคณธรรม (องคการมหาชน) ด�าเนนงานขบเคลอนการพฒนา

คณธรรมในสงคมดวยฐานองคความรและนวตกรรม เพอสงเสรมใหเกด

การพฒนาสงคมไทยใหเปนสงคมคณธรรม ดวยวธการทหลากหลาย

ทงการสนบสนนสบคนพฒนาองคความรและนวตกรรมการเชอมโยงพฒนา

เครอขาย การสอสารเผยแพรความดในทกระดบ ทงระดบบคคล ระดบ

องคกรหนวยงาน ระดบพนท จากการด�าเนนงานดงกลาวกอใหเกดผลลพธ

รปธรรมจากกระบวนการด�าเนนงานทผสนใจสามารถน�าไปเปนแบบอยางหรอ

ปรบใชในบรบทของตนได ศนยคณธรรมจงไดร วมกบภาคเครอขาย

พฒนาองคความรดวยการถอดบทเรยนการพฒนาคณธรรม ในมตองคกร

ตนแบบทด�าเนนการสงเสรมคณธรรมจรยธรรมในองคกรจนประสบ

ความส�าเรจมตพนททน�ากระบวนการมสวนรวมใชเปนเครองมอในการพฒนา

และการพฒนาตวอยางเครองมอรปธรรมสงเสรมคณธรรม เชน ธรรมนญ

ความสขชมชนเปาหมายตวชวดความสขชมชนเพอประยกตใชในการพฒนา

คณธรรมความดของคนในชมชนรวมกน

เอกสารองคความร ชด “การสงเสรมพฒนาคณธรรมเชงพนท”

ประกอบดวยองคความรชดองคกรคณธรรมองคความรชดสงเสรมคณธรรม

เชงพนทและองคความรชดเครองมอสงเสรมคณธรรมจะเปนชดองคความร

ทสามารถสรางความรความเขาใจและแรงบนดาลใจในการด�าเนนกจกรรม

สงเสรมคณธรรมความด สงเสรมใหเกดการเรยนร เกดการขบเคลอนดาน

คณธรรมความด และประยกตใชกบการท�างานในรปแบบทหลากหลาย

รวมทงกระตนเตอนใหสงคมเกดความตระหนกในเรองคณธรรมจรยธรรม

เพอขบเคลอนสงคมไทยเปนสงคมคณธรรมตอไป

นายสน สอสวนผอ�านวยการศนยคณธรรม

2 3โรงพยาบาลคณธรรม โรงพยาบาลคณธรรม

จากการทศาสตราจารยเกยรตคณนายแพทยเกษมวฒนชยไดน�าเสนอ

ผลส�าเรจของการพฒนาโรงเรยนบางมลนากภมวทยาคมเปนโรงเรยน

คณธรรมตนแบบใหกบคณะแพทยในการรวมประชมHANationalForum

2556และเสนอแนวคดใหมการพฒนา“โรงพยาบาลคณธรรม”ทนตแพทย

ไพรชกาวประเสรฐทนตแพทยช�านาญการโรงพยาบาลบางมลนากซงเปน

คนพจตรโดยก�าเนดทรบทราบความส�าเรจของโรงเรยนคณธรรม และรบรถง

กระแสพลงทางสงคมในการพฒนาคณธรรมความดของคนอ�าเภอบางมลนาก

จงไดเกดแนวคดรวมกบทมงานจดท�าโครงการ “โรงพยาบาลคณธรรม”ขน

ภายใตการสนบสนนของนายแพทยดเรกข�าแปนศษยเกาโรงเรยนบางมลนาก

ภมวทยาคมและด�ารงต�าแหนงผอ�านวยการโรงพยาบาลในขณะนน

แรงสนบสนนจากศาสตราจารยเกยรตคณนายแพทยเกษมวฒนชย

องคมนตรและนายปราโมทยโชตมงคลอดตประธานผตรวจการแผนดนน�า

ไปสการท�าแบบบนทกขอตกลงรวมกบศนยคณธรรม ในการสงเสรมองคกร

คณธรรมสสงคมคณธรรมและสานตอโครงการนจนเกดผลสมฤทธภายใต

การดแลของนายแพทยวศฎฐอภสทธวทยานายแพทยนกพฒนาผอ�านวยการ

โรงพยาบาลคนปจจบน

โรงพยาบาลบางมลนากคนเคยกบการพฒนาจากโครงการโรงพยาบาล

คณภาพ (Hospital Accreditation-HA) แตการท�ากจกรรมคณภาพม

การประเมนจากตวชวด ซงสรางความกดดนใหบคลากรเกดความเครยด

การด�าเนนงานโรงพยาบาลคณธรรมเพอการปลกจตส�านกดานคณธรรม

จงเปนการชวยใหท�าความดอยางมความสข เปนการท�าความเขาใจหลกการ

ท�าความดและมงมนพฒนา“จากคณภาพไปสคณธรรม”

โรงพยาบาลคณธรรม(โรงพยาบาลบางมลนาก)

แรงบนดำลใจ หลกคด ในกำรด�ำเนนงำน


อตลกษณรวม คอ เมตตำ เสยสละ รบผดชอบ

องคกรแหงกำรเรยนร

โรงพยำบำลคณภำพโรงพยำบำลคณธรรม

ปจจบนโรงพยาบาลไดก�าหนดทศทางการพฒนาองคกร โดยพฒนา

โรงพยาบาลคณภาพสโรงพยาบาลคณธรรมมงสองคกรแหงการเรยนร

อตลกษณรวมคอเมตตา เสยสละ รบผดชอบโดยก�าหนดพฤตกรรม

บงชตามอตลกษณในบคลากรแตละระดบ และไดประกาศเจตนารมณใน

วนท30มนาคม2558

• วเครำะห

ประเมน

ถอดบทเรยน

พฒนา

• กำรสรำง

ควำมเขำใจ

เวทแลกเปลยน

เรยนร

• กระบวนกำร

มสวนรวม

ก�าหนดอตลกษณ

และคานยมรวม

• ด�ำเนนกำร

โครงงำนคณธรรม

ตลาดนดคณธรรม

โรงพยำบำลคณธรรม หมำยถง

“เปนโรงพยาบาลทมกระบวนการทมงเนนการมสวนรวมโดยสมครใจ

ในการใชหลกคณธรรม มาแปลงเปนพฤตกรรมและกจกรรมทงโรงพยาบาล

ซงจะท�าใหเกดการปรบเปลยนทศนคตและพฤตกรรมของโรงพยาบาล

โรงพยาบาลคณธรรมจงไมใชการนงขาวหมขาวนงสมาธแตเปนการ

ปลกเราคณธรรมความด ทมอยในตวทกคนจากความเปนมนษย ออกมา

เปนอตลกษณขององคกรททกคนเหนพองตองกน และใชเปนเขมมงในการ

ท�าความดเปนจดเรมตน เพอขยายผลไปสคณธรรมอนๆ ในการด�ารงชวต

รวมกนในสงคมอยางสงบสข”

1.การจดเวทแลกเปลยนเรยนรระหวางบคลากรของโรงพยาบาลใน

ประเดน“ปญหาทอยากแก ความดทอยากท�า” โดยวทยากรจากโรงเรยน

บางมลนากภมวทยาคมเปนผใหค�าแนะน�าการท�ากจกรรม

2.ก�าหนด “คานยม” ทเปนความดททกคนอยากท�า คอ “เมตตา

เสยสละ รบผดชอบ” ซงเปนคณธรรมพนฐานของบคลากรสายการแพทย

และทกคนในโรงพยาบาลพรอมทจะสรางเปน“อตลกษณ”ของโรงพยาบาล

3.สวนปญหาทอยากแก ไดถกแปลงเปนโครงงานทแตละสวนงานม

ความมงมนรวมกนแกไขปญหาหรอความบกพรองทเคยเกดขน

4.ถอดบทเรยนวาเกดคณธรรมอะไรขนบาง

กระบวนกำรในกำรด�ำเนนงำน/กจกรรมหลกทท�ำใหเกดผลส�ำเรจในกำรขบเคลอน

ดงแสดงในแผนภำพ


1. กำรประเมนอตลกษณและพฤตกรรมบงช

1.1 กรรมกำรบรหำร

ผลการประเมนในภาพรวมจากบคลากรในโรงพยาบาลป2557-2558

พบวาป2558เฉลยมากกวา80%สงขนทง3ดานมากทสดคอเสยสละ

พฤตกรรมบงชของกรรมกำรบรหำร

พฤตกรรมบงชของกรรมการบรหาร ทมากทสด 3 ล�าดบ ไดแก

เสยสละเพอความส�าเรจไมเรยกรองคาตอบแทน83.59%วาจาสภาพ82.79%

และการเปนแบบอยางทดรบทงผดและชอบ82.47%

รอยละกำรประเมนพฤตกรรมบงช ระดบกรรมกำรบรหำร

ป 2557 ป 2558

เมตตา เสยสละ รบผดชอบ

76.72 76.84 76.27

82.2782.4281.5185

80

75

70

กลยทธยทธศำสตร

ยทธศาสตรท 1 การพฒนาบคลากร

ยทธศาสตรท 2 การพฒนาองคกร

ยทธศาสตรท 3 การพฒนาความรบผดชอบตอชมชนและสงคม ยทธศาสตรท 4 พฒนาการสรางและขยายเครอขาย

ยทธศำสตรกำรขบเคลอนโรงพยำบำลบำงมลนำกใหเปนโรงพยำบำลคณธรรม

- คนหาตนทนความด- สงเสรมคณธรรมความด- โครงงานคณธรรม- พฒนาแกนน�า

-พฒนาสภาพแวดลอม-สปดาหคณธรรม-สมชชาคณธรรม

- สงเคราะหองคความร- แหลงเรยนรเชงคณธรรม

- ขยายเครอขายภายใน โรงพยาบาล- สรางเครอขายองคกร คณธรรมภายนอกโรงพยาบาล

เปาหมาย ;คนดมน�าใจอยในทกภาคสวนของโรงพยาบาล

วธปฏบต 6 ขนตอน

1.ปลกคอปลกใหคด

2.ประมวลคอประมวลผลจากพฤตกรรมของคนทกชนทกระดบ

3.เปลยนคอเปลยนใหเปนคณธรรมหลก

4.แปลงคอแปลงคณธรรมหลกเปน“นโยบาย-พฤตกรรม”

5.ประกาศคอปฏญาณและลงมอท�า

6.ประเมนผลคอประเมนผลความพงพอใจจากทกคน“เพอท�าให

คนดเตมพนทโรงพยาบาล”

กำรเปลยนแปลงทเกดขนจำกกำรด�ำเนนงำน


1.2 หวหนำกลมงำน

ผลการประเมนพบวาป2558เพมขนทง3ดานมากทสดคอรบผดชอบ

รอยละกำรประเมนพฤตกรรมบงช ระดบหวหนำ

ป 2557 ป 2558


7075

80

85

90

76.92

82.7285.04 85.69

80.81 80.89

รอยละกำรประเมนพฤตกรรมบงช ภำพรวม

ป 2557 ป 2558


83.6282.22

80.08

81.94

85

80

75

80.63

78.06

พฤตกรรมบงชของหวหนำกลมงำน

พฤตกรรมบงชของหวหนากล มงานทมากทสด 3 ล�าดบ ไดแก

ตรงตอเวลา 85.92% เปนแบบอยางทดในการปฏบตงาน 85.46% และ

สนบสนนบคลากรเขารวมกจกรรมโรงพยาบาล85.28%

1.3 บคลำกรของโรงพยำบำล (ประเมนตนเอง)

ผลการประเมน พบวา ป 2558 เพมขนทง 3 ดาน มากทสด คอ

รบผดชอบ


2. ควำมตรงตอเวลำ

จากขอมลตดตามการมาปฏบตงานสายของเจาหนาท จะเหนไดวา

หลงจากเดอนมนาคม2558ซงไดมการประกาศเจตนารมณการมาปฏบต

งานสายของเจาหนาทมแนวโนมลดลงอยางมนยส�าคญ

ประจ�าป2557เจาหนาททงหมด276คน ประจ�าป2558เจาหนาททงหมด274คน

200180160140120100806040200

8190 8683 81

194

68

141

75

120

43 53 53494570

474365

31

70

25

99

30

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

ครง

พฤตกรรมบงชของบคลำกรโรงพยำบำลบำงมลนำก

พฤตกรรมบงชของบคลากรโรงพยาบาล ทตอบสนองตออตลกษณ

มากทสด3ล�าดบไดแกรกษาหนาท85.70%สวสด83.98%และยมทก

83.75%

สรปผลพฤตกรรมบงชทก�ำหนดตำมอตลกษทเกดกำรเปลยนแปลงมำกทสด

3 ล�ำดบแรก ดงแสดงในตำรำง

รอยละ

82.47

82.47

82.31

85.92

85.46

85.70

83.20

81.95

กรรมการบรหาร

หวหนากลมงาน

บคลากร

เมตตา

วาจา ทาทสภาพ

ใหการชวยเหลอ

รบฟงปญหา

ผอนปรนใหก�าลงใจ

ทาทออนโยน

รบฟงรวมแกไขปญหา

สวสด

ยมทกทาย

มน�าใจไมตร

เสยสละ

เสยสละเพอความส�าเรจโดยไมเรยกรองคาตอบแทน

เปนแกนน�าหรอเขารวมกจกรรม

ใหค�าปรกษานอกเวลา

สนบสนนบคลากรเขารวมกจกรรม

อทศเวลา

อทศเพอสวนรวม ไมหวงผลประโยชน

สละเวลาชวยเหลองาน

มจตอาสา

รอยละ

82.79

81.75

80.00

82.89

82.64

82.54

83.98

83.75

82.50

รอยละ

83.59

82.71

80.96

85.28

84.80

81.64

81.17

79.06

รบผดชอบ

เปนแบบอยางทด

รบทงผดและชอบ

รวมแกไขปญหา

ตรงตอเวลา

เปนแบบอยางทด

รกษาหนาท

มกฎระเบยบ

ตรงตอเวลา


บคลากรมความพงพอใจสงขน

4. ควำมพงพอใจของผรบบรกำร

2558(ไตรมาส1)2558(ไตรมาส2)2558(ไตรมาส3)2558(ไตรมาส4)

75.0280.47

84.83 83.9480.17

84.43

82.9183.3

90

80

70

ผปวยนอก ผปวยใน

อตรำควำมพงพอใจของผรบบรกำร ป 2558 แยกรำยไตรมำส

ควำมพงพอใจของบคลำกร

รอยละควำมพงพอใจของบคลำกร

80.00

70.00

60.00

50.00

62.40

2554 2555 2556 2558

65.7771.09 72.86

แผนภมแสดงคะแนน Happy Soul, Happy Brain, Happy Money

ป 2555-2558

อตราความผาสกของเจาหนาท ป 2558 เปาหมาย ≥≥ 80% ผลงาน 69.88%

78.02 81.5875.05 75.42 77.48

70.42 71.04 75.04

59.36

9080706050403020100

HappySoul HappyBrain HappyMoney 2555 2556 2558

3. ควำมสขของเจำหนำท

อตราความผาสกของเจาหนาทป2558=69.88%มแนวโนมลดลงจากป2556

3ดานทมคะแนนความสขนอยไดแกHappyMoney(ดานการเงน)Happy

Brain(ดานการศกษาหาความรพฒนาตนเอง)และHappySoul(ความสข

ทางดานความศรทธาศลธรรมและศาสนา)ซงอาจเกดจากการเปลยนแปลง

สภาพสงคมเศรษฐกจรวมถงปจจยสวนบคคล

อตราความพงพอใจมแนวโนมสงขน


จากการด�าเนนงานโรงพยาบาลคณธรรม ควบคกบอ�าเภอคณธรรม

สงผลใหปญหาดานสขภาพในพนทอ�าเภอบางมลนากไดรบการแกไข

จากการมสวนรวมของภาคเครอขายหลายภาคสวนของอ�าเภอบางมลนาก

ไดแกโรงเรยนต�ารวจศนยการศกษานอกระบบองคกรปกครองสวนทองถน

ผน�าชมชน สาธารณสข และชมรมตาง ๆ โดยการน�าของนายอ�าเภอ

บางมลนาก(นายพยนตอศวพชยนต)พบวาปญหาในพนททไดรบการแกไข

ไดแกการตงครรภในวยรนการดแลผสงอาย

การรกษ

า

ระบบ

บรกา

ร

พฤตก

รรมบ

รการ

สงอ�านว

ยความส

ะดวก

อาคา

รสถา

นท/ทรพ

ยสน

สงรบ

กวน

คาใชจาย

20151050

18

10

5

118

3631

210

110

010

200

2556 2557 2558

ขอรองเรยน/ไมพงพอใจ ป 2556-2558

ผลกระทบตอพนท

จ�ำนวนเรองฟองรอง รองเรยน และขอใชมำตรำ 41

50

0

0 00 00 118

32 22

ฟองรอง รองเรยน ม.41

2556 2557 2558

กำรฟองรอง รองเรยน ของผรบบรกำร

จากขอมลตงแตป2556-2558ไมมการฟองรองป2558มขอใชมาตรา

41จ�านวน1ราย(มาตรา41เปนมาตรการทด�าเนนการตามบทบญญตแหง

พระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาตพ.ศ.2545การขอรบเงนชวยเหลอ

เบองตนกรณทผรบบรการไดรบความเสยหายจากการรกษาพยาบาล)

ในป 2558 ขอรองเรยนมแนวโนมลดลง พบมากทสด ไดแก

ดานพฤตกรรมบรการลดลงไป รอยละ 27.27 เหลอเพยงรอยละ 72.72

เมอเทยบกบป2557


เนองจากอ�าเภอบางมลนากเปนสงคมผสงอายเตมรปแบบ(ประชากร

ผสงอายรอยละ20)จากการเยยมบานของทมหมอครอบครวพบปญหาใน

กลมผสงอายและพบวาผสงอายมอตราการพลดตกหกลมรอยละ31.77

โรงพยาบาลบางมลนาก จงมแผนพฒนาแกไขปญหาในพนท ไดแก

การดแลผสงอายยาเสพตดและเกษตรปลอดสารตามขอสรปของการประชม

สมชชาอ�าเภอคณธรรม เกดโครงการพฒนาอารยสถาปตยใหกบผสงอาย

คนพการไดแกการเปลยนโถสวมจากชนดนงยองเปนโถชกโครกและตดตง

ราวจบกนลมรวมกบทองถนคดเลอกต�าบลละ10หลงคาเรอน

จ�ำนวนผสงอำยในอ�ำเภอบำงมลนำก

9500

9000

8500

จ�านวน

89629186

9001

9413

2553 2554 2555 2556 2557

18.76%

20.20%

พ.ศ.

กำวไปอยำงมงมนกำรตงครรภในหญงอำยนอย

ในป2558พบวามแมอาย<20ปและการทองซ�าลดลงถง42%

จาก 45 ราย เปน 26 ราย และมแมอายนอยททองซ�าลดลง 84.61%

(จาก13รายเปน2ราย)

การด�าเนนงาน :

1.โรงพยาบาล/โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลมการคนขอมลให

กบอ�าเภอหวหนาสวนฯต�าบลโรงเรยน

2.จดท�าแผนแกไขปญหารวมกน เกดมาตรการรวมกน ไดแก

โรงเรยน/โรงพยาบาลเสรมความรและทกษะชวตใหกบแกนน�าเยาวชนโดยม

โครงการPATHและสรางเครอขายในกลมผปกครองสนบสนนการคมก�าเนด

สวนทองถนและต�ารวจมการสอดสองตรวจตราสถานทสมเสยง เชนทพก

รสอรตตางๆ

รอยละกำรคลอดของแมอำย <20 ป ตอประชำกร 1,000 คน

40

30

20

10

0

2557 2558

31.2328.89

14.52

3.85

แมอายนอย ทองซ�า


ประการแรกตองรวมมอกนแสวงหาอตลกษณขององคกรและยดถอ

เปนคานยมรวมทยงยน ดวยการน�าไปสการปฏบตจนเกดเปนลกษณะนสย

ของคนและขยายผลจนเปน“วฒนธรรมองคกร”

ประการทสองตองสราง“แกนน�า” ทมความเขาใจในการขบเคลอน

โครงการและมพลงในการขบเคลอนจนประสบผลส�าเรจ

ประการทสามตองสรางโครงงานคณธรรมทมาจาก“ปญหา

ทอยากแก ความดทอยากท�า” และด�าเนนการจนเกดผล และมการถอด

บทเรยนมาเปนคณธรรมทปรารถนา

ประการทสตองจดตลาดนดความด เพอเผยแพรกจกรรมแบงปน

ความร และแลกเปลยนเรยนร เพอพฒนาแนวทางการสรางคณธรรมท

ปรารถนาตามแนวคด“ท�าดตองมแชร”“ท�าดมทยน”และ“ท�าดกอปปได”

ประการทหาม“กลยาณมตร” ทสนบสนนและใหก�าลงใจในการ

ท�าความดอยางตอเนอง ในโครงการนไดรบพลงสนบสนนจากผใหญใจด

ไดแกศาสตราจารยนายแพทยเกษมวฒนชยและนายปราโมทยโชตมงคล

รวมถงปลดกระทรวงสาธารณสขนายแพทยณรงคสหเมธาพฒนซงเคยเปน

ผอ�านวยการโรงพยาบาลนมากอนไดเปนแบบอยางและเตรยมความพรอม

ของโรงพยาบาล จงเกดแรงผลกดนใหเกดสงดงามน เพอเปน “แบบอยาง”

ใหกบโรงพยาบาลอนๆประกอบกบบคลากรทรบผดชอบมความมงมนในการ

พฒนาบานเกดของตนเองบคลากรในโรงพยาบาลมจตส�านกในการพฒนา

องคกรใหมความเจรญกาวหนาทดเทยมกบมาตรฐานสากล

ปจจยสนบสนน

1.อยใกลกบโรงเรยนคณธรรมตนแบบทสามารถแลกเปลยนเรยนร

ในการท�ากจกรรมไดงาย

2.ในโครงการโรงพยาบาลคณภาพ มกจกรรมการสรางความสขท

แทจรงดวย 8 Happy ของ สสส. ไดแก ความสขทางรางกาย จตใจ

การมความรมน�าใจจตวญญาณหรอความดการพกผอนและมฐานะทาง

การเงนทเปนความสขสวนบคคลและอกสองมตคอความสขในครอบครว

และสงคมทมความสข ซงสอดคลองกบโรงพยาบาลคณธรรมทม งเนน

“ธรรมะสรางสข”ใหกบคนในสงคม

“ 5 เมลดพนธแหงควำมด ”

5เมลดพนธแหงความดเปนปจจยทกอใหเกดโรงเรยนคณธรรมและ

น�ามาขยายผลเปนโรงพยาบาลคณธรรมไดแก

21โรงพยำบำลคณธรรม20 โรงพยำบำลคณธรรม

สรปแนวทำงกำรพฒนำโรงพยำบำลบำงมลนำก

ใหเปนโรงพยำบำลคณธรรม

ท�ำไมตองสงเสรมโรงพยำบำลคณธรรม

• โรงพยาบาลสวนใหญมการพฒนาระบบคณภาพมาอยางตอเนอง

แตยงพบปญหาความเครยดในระบบ ความเครยดของเจาหนาท

ระบบไมไวตอการเปลยนแปลงการท�างานโดยเกดจากแรงผลกดน

ความพอใจของตนเองใหเปนการมสวนรวมของเจาหนาทโดยการ

ใหก�าลงใจ สรางแรงบนดาลใจ ตามพระราชด�ารส “ระเบดจาก

ภายใน”

โรงพยำบำลคณธรรม คออะไร

• เปนโรงพยาบาลทมกระบวนการทมงเนนการมสวนรวมโดยสมครใจ

ในการใชหลกคณธรรม มาแปลงเปนพฤตกรรมและกจกรรมทง

โรงพยาบาลซงจะท�าใหเกดการปรบเปลยนทศนคตและพฤตกรรม

ของบคลากรทงโรงพยาบาล

เครองมอส�ำคญทสรำงเสรมใหเกดควำมส�ำเรจ

5เมลดพนธทงอกงามในโรงพยาบาลคณธรรม

1.อตลกษณ/คณธรรมหลกและพฤตกรรมบงช

2.ผน�าสงสดและแกนน�ามความเขาใจและสนบสนนในการขบเคลอน

3.โครงงานคณธรรมNovelProject

4.พนทแลกเปลยน สอสาร อตลกษณ โครงงานคณธรรม เชน

ตลาดนดความดบอรดคณธรรม

5.กลยาณมตรระหวางองคกรอนๆและจากผสนบสนน

เปำหมำย/กำรปฏบต

เปาหมาย;คนดมน�าใจอยในทกภาคสวนของโรงพยาบาล

วธปฏบต 6 ขนตอน

1.ปลกคอปลกใหคด

2.ประมวลคอประมวลผลจากพฤตกรรมของคนทกชนทกระดบ

3.เปลยนคอเปลยนใหเปนคณธรรมหลก

4.แปลงคอแปลงคณธรรมหลกเปน“นโยบาย-พฤตกรรม”

5.ประกาศคอปฏญาณและลงมอท�า

6.ประเมนผลคอประเมนผลความพงพอใจจากทกคน“เพอท�าให

คนดเตมพนทโรงพยาบาล”

ผลกำรเปลยนแปลง

• เกดการปรบเปลยนพฤตกรรมเจาหนาททงโรงพยาบาล

• มโครงงานคณธรรมเกดในทกฝายทกหนวยงาน

• ความสขเจาหนาทในการท�างานดานโรงพยาบาลคณธรรมดขน

• ความพงพอใจความสมพนธกบผปวยและญาตดขน

• ผลลพธของงานทวางแผนรวมกนดขน

ปจจยควำมส�ำเรจ

• 5เมลดพนธขบเคลอนไปพรอมกนโดยเฉพาะผน�าสงสดขององคกร

12แกนน�า

• กลยาณมตรจากหนวยงานอนๆ ตองเขาใจแนวคดและมงมน

ในการด�าเนนการ

• การมสวนรวมของเจาหนาททกคน


ขอมล

- นายแพทยวศษฐ อภสทธวทยา ผอ�านวยการโรงพยาบาลบางมลนาก

-ทนตแพทยไพรช กาวประเสรฐ ทนตแพทยช�านาญการ โรงพยาบาล

บางมลนาก

สงพมพล�าดบท 1/2559

พมพครงท 1 สงหาคม2559

จ�านวนพมพ 1,500เลม

เรยบเรยงและจดพมพ ศนยคณธรรม(องคการมหาชน)

เลขท 69 อาคารวทยาลยการจดการ

มหาวทยาลยมหดล(CMMU)

ชน16-17ถนนวภาวดรงสต

แขวงสามเสนในเขตพญาไท

กรงเทพฯ10400

ศลปกรรม/ด�าเนนการผลต บรษทคอนเทนดไซนจ�ากด

14/999หมท13ถนนกาญจนาภเษก

ต�าบลบางบวทองอ�าเภอบางบวทอง

จงหวดนนทบร11110

โทรศพท0-2925-9053,

08-5150-6989

องคควำมร ชดองคกรคณธรรม โรงพยำบำลคณธรรม (โรงพยำบำลบำงมลนำก)

ศนยคณธรรม (องคกำรมหำชน)

ศนยคณธรรมเปนองคการมหาชนภายใตการก�ากบดแลของรฐมนตร

วาการกระทรวงวฒนธรรมมวสยทศนคอ“เปนองคกรตนแบบดานคณธรรม

จรยธรรมระดบอาเซยน และเปนองคกรกลางในการขบเคลอนการพฒนา

คณธรรมจรยธรรมสสงคมสนตสข”

คณะกรรมการศนยคณธรรม ไดก�าหนดยทธศาสตรศนยคณธรรม

ทม งใหเกดผลลพธ “ประชาชนมจตส�านกและพฤตกรรมเพอประโยชน

สวนรวมของสงคมและประเทศชาต” โดยเนนคณธรรมหลก 4 ดาน คอ

พอเพยงวนยสจรตจตอาสาดงน

ยทธศาสตรท 1 สงเสรมความรวมมอประชารฐเพอขบเคลอนงาน

ดานคณธรรมจรยธรรม

ยทธศาสตรท 2 สงเสรมการพฒนามาตรฐานดานคณธรรมจรยธรรม

ยทธศาสตรท 3 พฒนานวตกรรมองคความรดานคณธรรมจรยธรรม

ยทธศาสตรท 4 สอรณรงคเพอการพฒนาคณธรรมจรยธรรม

ยทธศาสตรท 5 สงเสรมความรวมมอดานคณธรรม จรยธรรม กบ

นานาชาต

ยทธศาสตรท 6 พฒนาประสทธภาพการบรหารจดการทดของ

ศนยคณธรรม

กลมเปำหมำยของศนยคณธรรม :

กลมทมงสงเสรมและสนบสนนไดแกกลมเดกเยาวชนและครอบครว

กลมชมชนทองถนและภาคประชาสงคม

กลมเชอมโยงและพฒนาความรวมมอไดแกภาครฐภาคการศกษา

องคกรศาสนาสอมวลชนภาคธรกจภาคการเมอง

ศนยคณธรรม (องคการมหาชน)

เลขท 69 อาคารวทยาลยการจดการ มหาวทยาลยมหดล (CMMU) ชน 16-17

ถนนวภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

โทรศพท 0-2644-9900 โทรสาร 0-2644-4901-2www.moralcenter.or.thwww.facebook.com/moralcenterApplication: moral plus, moral video

โรงพกคณธรรม(สถานตำารวจภธรนาขยาด)

โรงพกคณธรรม

องคความร ชดองคกรคณธรรม

ค�ำน�ำ
























2 3โรงพกคณธรรม โรงพกคณธรรม


สถานต�ารวจภธรนาขยาด ตงอยทต�าบลนาขยาด อ�าเภอควนขนน

จงหวดพทลงพนทรบผดชอบครอบคลม3ต�าบลประกอบดวยต�าบลนาขยาด

ต�าบลแพรกหาและต�าบลพนมวงกมพนทรวม104.40ตารางกโลเมตรอตรา

ก�าลงพล51นายประชากรในความรบผดชอบจ�านวนประมาณ21,000คน

เมอคดเปนสดสวนต�ารวจ 1 นาย ดแลประชากรจ�านวน 390 คน โดยม

พนต�ารวจโทบรรเทงเหลาเจรญเปนหวหนาสถานต�ารวจภธรนาขยาด

การเขาสการเปน “โรงพกคณธรรม” เรมตนจากการเปนสวนหนง

ของกระบวนการก�าหนดเปาหมายการพฒนาคณธรรมของจงหวดพทลง

โดยจดเวทพดคยหารอกบทกภาคสวนในจงหวด ก�าหนดเปาหมาย

รวมในการพฒนาเปน “จงหวดพทลง เมองบายใจ เมองกนอมนอนอน

บนพนฐานปรชญาเศรษฐกจพอเพยง” และรวมก�าหนดพนทน�ารองในการ

พฒนาคณธรรมระดบต�าบลจ�านวน31ต�าบลและ1 โรงพกคอสถาน

ต�ารวจภธรนาขยาด

ประชาราษฎรเขากลาวไวใหคด อยาใกลชดโรงพกดหนกหนา

ไมจ�าเปนไมขนมาพงพา อนจจาฟงแลวอนาถใจ

จงตงจตคดท�าโรงพกขาฯ ใหประชาเปลยนภาพพจนเสยใหม

เมอขนมาเบกบานส�าราญใจ เพอผอนคลายความทกขเปนสขเอย... โรงพกคณธรรม(สถานต�ารวจภธรนาขยาด)


โรงพกคณธรรม หมำยถง

“การด�าเนนงานเพอพฒนาขดสมรรถนะ (Competency) ของ

ขาราชการต�ารวจทกระดบ โดยเฉพาะดานการท�างานเปนทมใหสามารถ

ปฏบตราชการอยางเตมความรความสามารถ มความเสยสละ มคณธรรม

จรยธรรม เพอปฏบตงานใหบรการประชาชน ดวยผลการปฏบตงานทม

ประสทธภาพคณภาพและประสทธผลสนองตอบตอความตองการและความ

คาดหวงของประชาชนผรบบรการอยางแทจรงดวยความรสกทดมความสข

ในการท�างาน และสรางความสมดลในดานหนาทการงาน ครอบครว และ

สงคม”

แนวคดกำรพฒนำ

จากการรเรมด�าเนนงานพฒนาโรงพกคณธรรมเมอป2557ของสถาน

ต�ารวจภธรนาขยาดอ�าเภอควนขนนจงหวดพทลงโดยการน�าของสารวตร

บรรเทงเหลาเจรญในขณะนนพบวาแนวคดการขบเคลอนโรงพกคณธรรม

นน เกดจากการประชมระดมความคดเหนของเจาหนาทต�ารวจของสถาน

ต�ารวจภธรนาขยาด โดยน�าเอาความทกขหรอความเดอดรอนของชาวบาน

เปนตวตงและภารกจหนาทของต�ารวจในการบ�าบดทกขบ�ารงสข วาจะท�า

อยางไรใหเกดประสทธภาพและประสทธผลตอพนองประชาชน รวมทง

แกปญหาของโรงพกทเคยมอยเดมคอการขาดความสามคคของเจาหนาท

ต�ารวจสถานทสกปรกและปญหาขอรองเรยนซงปญหาตางๆเหลานน�ามา

ซงภาพลกษณดานลบของต�ารวจในสายตาชาวบานท�าใหชาวบานขาดความ

เชอมนและความไววางใจในการท�างานของเจาหนาทต�ารวจ

กระบวนกำรในกำรด�ำเนนงำน

การพฒนาโรงพกคณธรรมนน ถกผนวกเขากบการด�าเนนงานตาม

นโยบาย “โรงพกเพอประชาชน” ซงเปนภารกจหลกทมอยเดมของสถาน

ต�ารวจภธรทกแหง จงท�าใหไมเปนการเพมภาระงาน แตเปนการสงเสรม

ใหการด�าเนนงานตามภารกจบรรลผลไดดยงขน กลาวคอ กระบวนการ

พฒนาโรงพกคณธรรมเปนการพฒนาทเกดจากภายในของผปฏบตงานหรอท

เรยกวาเปนการระเบดจากขางในโดยสารวตรบรรเทงเหลาเจรญไดกระตน

สรางขวญและก�าลงใจใหเจาหนาทต�ารวจผปฏบตงาน ตระหนกถงการม

ส�านกรกษบานเกด และความเสยสละในการท�างานเพอประโยชนของ

สวนรวม โดยการเปนแบบอยางทด จนท�าใหเจาหนาทต�ารวจผปฏบตงาน

เกดการยอมรบและใหความรวมมอ กอเกดเปนความสามคคในหมคณะ

จนสามารถด�าเนนภารกจและแกไขปญหาตางๆทมอยเดมจนเปนผลส�าเรจ

เปลยนภาพลกษณของต�ารวจชาวบานเชอมนไววางใจ

ความทกขเดอดรอนของประชาชน

หนาทของต�ารวจ

ปญหาเดมของโรงพก

โรงพกคณธรรม

ผนวกกบงานเดม

• สงเสรม งานเดม• ไมเพม ภาระงาน

สรางความตระหนก

• ส�านกรกษ บานเกด• ระเบดจาก ขางใน

พฒนาเครองมอ

• ธรรมนญ โรงพกคณธรรม• ประพฤตตน เปนแบบอยาง


กจกรรมหลกทท�ำใหเกดผลส�ำเรจในกำรขบเคลอน

ก�ำหนดเปำหมำย

“ตองส�านกในการทดแทนบญคณของแผนดนเกดและตองเปนเพอน

พงพาเปนทรกและศรทธาของประชาชน”

พฒนำเครองมอ “ธรรมนญโรงพกคณธรรม”

สถานต�ารวจภธรนาขยาดเมอไดรวมกนกอรปความคด โดยเอา

ความทกขของประชาชนเปนตวตง แลวก�าหนดเปาหมายในการขบเคลอน

โดยไดรวมกนก�าหนดทศทางการพฒนาและขบเคลอนโรงพกคณธรรม

โดยไดก�าหนดเปนธรรมนญโรงพกคณธรรม 6 ด

ดท 1เปนต�ารวจทด

ดท 2 เปนต�ารวจมความรทด

ดท 3เปนต�ารวจมครอบครวทด

ดท 4 เปนต�ารวจมสขภาพทด

ดท 5 เปนสถานต�ารวจมสภาพแวดลอมทด

ดท 6 เปนสถานต�ารวจมการบรการทด

ธรรมนญโรงพกคณธรรม

โครงการ/กจกรรม ตวชวด

1.เปนต�ารวจ ทด

2.เปนต�ารวจ มความรทด

1.โครงการต�ารวจสขาว ดาวคณธรรม2.โครงการพฒนา จรยธรรมต�ารวจ3.โครงการขาราชการ ต�ารวจปฏบตงานดเดน4.โครงการพฒนางาน สอบสวนดเดน5.โครงการบรจาคโลหต ฯลฯ

1.โครงการพฒนา สมรรถนะขาราชการ ต�ารวจ2.โครงการพฒนา ประสทธภาพ ขาราชการต�ารวจ ดานขอมลขาวสาร3.โครงการพฒนา งานดานเทคโนโลย สารสนเทศ4.โครงการพฒนา ประสทธภาพงาน สบสวน

ขาราชการต�ารวจ สภ.นาขยาดตองเปนต�ารวจทด โดยมคณลกษณะดงน1.มความจงรกภกดต อสถาบน พระมหากษตรย2.เปนต�ารวจมออาชพเพอความ ผาสกของประชาชน3.มจตส�านกประพฤตตนเปนคนด ละเวนชวและเกรงกลวบาปรกษา ศล5หรอปฏบตตามหลกศาสนา ทนบถอ4.ประพฤตตนอยในระเบยบวนย มคณธรรมและจรยธรรม5.มความซอสตยในหนาทท�าหนาท ของตนเองอยางเตมทและ ยนหยดตอความถกตอง6.มการสงสมความเชยวชาญในงาน อาชพ(Expertise)

ขาราชการต�ารวจ สภ.นาขยาดตองเปนต�ารวจทมความรทด โดยมคณลกษณะดงน1.มความรเพมขนในทกดาน และ สามารถน�าความร ไปใชในการ ปฏบตหนาทไดอยางประสทธภาพ2.ท�างานเปนทม สามารถปฏบต ราชการอยางเตมความรความ สามารถ3.มความเสยสละ มคณธรรม จรยธรรมเพอปฏบตงานใหบรการ ประชาชนดวยผลการปฏบตงาน ทมประสทธภาพ คณภาพ และ




สถานต�ารวจภธรนาขยาดมความสะอาดเรยบรอยมสงอ�านวยความสะดวกใหแกประชาชนอยางเพยงพอ พรอมใหบรการแกประชาชนผมาตดตอราชการ

5.เปนสถาน ต�ารวจทม สภาพแวดลอม ทด

6.เปนสถาน ต�ารวจทมการ บรการทด

4.โครงการกฬาสมพนธ5.แผนการฝกยทธวธ ทกสปดาห

1.โครงการกจกรรม5ส2.มการลงแถวพฒนาทก สปดาห3.มการปรบภมทศนให สวยงามทกสปดาห



5.โครงการพฒนา ประสทธภาพพนกงาน สอบสวนและทมงาน

1.โครงการเศรษฐกจ พอเพยง2.โครงการสงเสรมอาชพ แมบานต�ารวจ3.โครงการครอบครว ตวอยาง4.น�าหลกปรชญา เศรษฐกจพอเพยง มาถอปฏบต

1.โครงการตรวจสขภาพ ประจ�าป2.โครงการทดสอบ สมรรถภาพรางกาย3.โครงการลานกฬาตาน ยาเสพตด

ประสทธผล สนองตอบตอความ ตองการและความคาดหวงของ ประชาชนผรบบรการอยางแทจรง4.มความรสกทดมความสขในการ ท�างาน และสรางความสมดลใน ดานหนาทการงานครอบครวและ สงคม5.เปนทรกและศรทธาของประชาชน และเพอความผาสกของประชาชน6.มคณธรรมจรยธรรมในการท�างาน (Integrity)

ขาราชการต�ารวจ สภ.นาขยาดตองเปนต�ารวจทมครอบครวทด โดยมคณลกษณะดงน1.มครอบครวทอย ร วมกนอยางม ความสขบนพนฐานเศรษฐกจ พอเพยง2.หางไกลอบายมข3.สรางความสมดลในดานหนาท การงานครอบครวและสงคม4.มความสมดลมคณภาพชวต ในการท�างาน (Quality of life atworkplace)

ขาราชการต�ารวจ สภ.นาขยาด มสขภาพรางกายสมบรณแขงแรงสามารถปฏบตหน าท ได อย างมประสทธภาพ

3.เปนต�ารวจม ครอบครวทด

4.เปนต�ารวจม สขภาพทด


ผลเชงรปธรรมทเกดขน

1. สถานต�ารวจภธรนาขยาด ไดรบหนงสอชมเชยใหเปนแบบอยาง

การปฏบตงานของสถานต�ารวจภธรตางๆ ตลอดจนมผลคะแนนในระบบ

e-inspector ไดคะแนนเตม 100 คะแนน เปนอนดบท 1 ของต�ารวจภธร

ภาค9และส�านกงานต�ารวจแหงชาต(ขอมลจากการประชมบรหารศปก.ตร.

ครงท16/2557)

2. สามารถแกไขปญหาตางๆ ทมอยเดม ไมพบปญหาขอรองเรยน

เกดภาพลกษณทดของเจาหนาทต�ารวจและผลการจบกมดขน

3.เจาหนาทต�ารวจมความสามคครวมมอกนมากขนอาคารสถานทม

ความสะอาดเรยบรอย

ผลกระทบตอพนท

จากการด�าเนนงานโรงพกคณธรรม สงผลใหชาวบานในพนทมความ

เชอมนและไววางใจเจาหนาทต�ารวจมากขน จนเกดความรวมมอของชมชน

ในเรองการแจงเบาะแสการใหความชวยเหลอในการด�าเนนงานของเจาหนาท

ต�ารวจ เชน กรณการจบกมคดยาเสพตด ตลอดจนการรวมแรงรวมใจของ

ชาวบานในการชวยปรบปรงอาคารสถานท เปนตนนอกจากนนแลวสถาน

ต�ารวจภธรนาขยาด ยงท�าหนาทในการสนบสนนสงเสรมคนดในชมชน

นาขยาดใหเขารบรางวลเพอยกยองเชดชคณงามความดอกดวย

ปญหำอปสรรค และวธกำรจดกำร

ปญหาอปสรรคทสงผลตอการด�าเนนงานในระยะยาวเนองจากแนวคด

ดงกลาวขณะนเปนเรองทไดรบความสนใจในระดบบคคลหรอกลมซงหากม

กำรเปลยนแปลงทเกดขนจำกกำรด�ำเนนงำน การโยกยายหรอเปลยนแปลงผปฏบตงานอาจจะท�าใหการขบเคลอนพฒนา

โรงพกคณธรรมไมมความตอเนองและยงยน ซงควรผลกดนใหเปนงาน

เชงนโยบาย โดยเสนอแนวคดโรงพกคณธรรมตอผบงคบบญชาระดบสงของ

ต�ารวจภธรภาค9

แผนกำรพฒนำตอเนอง

ท�าการศกษาขอมล การประเมนผลความพงพอใจจากผมสวนไดเสย

การพฒนาปจจยบงชการเปนโรงพกคณธรรม ควบคกบการถอดองคความร

กระบวนการพฒนา รวมถงศนยคณธรรมควรเปนองคกรกลางจากภายนอก

ในการใหรางวล ยกยองเชดช และใหการสนบสนนตางๆ รวมถงชวย

เชอมโยงใหเกดการผลกดนเชงนโยบายตอไป

สถำนต�ำรวจภธรนำขยำด

13โรงพกคณธรรม12 โรงพกคณธรรม

ดท 1เปนต�ารวจทด

ดท 2เปนต�ารวจมความรทด

ดท 3เปนต�ารวจมครอบครวทด

ดท 4 เปนต�ารวจมสขภาพทด

ดท 5เปนสถานต�ารวจมสภาพแวดลอมทด

ดท 6เปนสถานต�ารวจมการบรการทด

เปำหมำย/กำรปฏบต

ก�าหนดเปาหมาย

“ตองส�านกในการทดแทนบญคณของแผนดนเกดและตองเปนเพอน

พงพาเปนทรกและศรทธาของประชาชน”

วธปฏบต

1.การผนวกเขากบการด�าเนนงานตามนโยบาย “โรงพกเพอ

ประชาชน” ซงเปนภารกจหลกทมอย เดมของสถานต�ารวจภธรทกแหง

จงท�าใหไมเปนการเพมภาระงาน แตเปนการสงเสรมใหการด�าเนนงานตาม

ภารกจบรรลผลไดดยงขน

2.การกระตนสรางขวญและก�าลงใจใหเจาหนาทต�ารวจผปฏบตงาน

ตระหนกถงการมส�านกรกษบานเกดและความเสยสละในการท�าเพอประโยชน

ของสวนรวมเปนการพฒนาทเกดจากภายในของผปฏบตงานหรอทเรยกวา

เปนการระเบดจากขางใน

3.การเปนแบบอยางทด จนท�าใหเจาหนาทต�ารวจผปฏบตงานเกด

การยอมรบและใหความรวมมอ

สรปแนวทำงกำรพฒนำสถำนต�ำรวจภธรนำขยำด

ใหเปนโรงพกคณธรรม

ท�ำไมตองสงเสรมโรงพกคณธรรม

ปญหาตางๆ การขาดความสามคคของเจาหนาทต�ารวจ สถานท

สกปรก การขาดความเอาใจใสประชาชน และปญหาขอรองเรยนเหลาน

น�ามาซงภาพลกษณดานลบของต�ารวจในสายตาชาวบานท�าใหชาวบานขาด

ความเชอมนและความไววางใจในการท�างานของเจาหนาทต�ารวจ

โรงพกคณธรรม คออะไร

แนวคดการขบเคลอนโรงพกคณธรรมนน คอการน�าเอาความทกข

หรอความเดอดรอนของชาวบานเปนตวตงและภารกจหนาทของต�ารวจ

ในการบ�าบดทกขบ�ารงสขวาจะท�าอยางไรใหเกดประสทธภาพและประสทธผล

ตอพนองประชาชนรวมทงการแกปญหาของโรงพกทเคยมอยเดมโดยใชหลก

คณธรรมเปนฐานของการพฒนา

“ธรรมนญโรงพกคณธรรม”

เครองมอส�ำคญทสรำงเสรมใหเกดควำมส�ำเรจ

สถานต�ารวจภธรนาขยาดไดรวมกนกอรปความคดโดยเอาความทกข

ของประชาชนเปนตวตงแลวก�าหนดเปาหมายในการขบเคลอนโดยไดรวมกน

ก�าหนดทศทางการพฒนาและขบเคลอนโรงพกคณธรรมเปนธรรมนญโรงพก

คณธรรม 6 ด

15โรงพกคณธรรม14 โรงพกคณธรรม

ผลกำรเปลยนแปลง

• เกดการปรบเปลยนพฤตกรรม เจาหนาทต�ารวจมความสามคค

เพมขน

• ความสขเจาหนาทต�ารวจในการท�างานเพมขน

• เรองรองเรยนลดลงภาพลกษณขององคกรดขน

• ความเชอมนของชาวบานในพนท น�ามาซงความรวมมอในการ

ปฏบตงานสงผลตอประสทธภาพการปฏบตหนาทดขน

• ไดรบค�าชมเชยยกยองจากหนวยงานตนสงกด

ปจจยควำมส�ำเรจ

• การเปนแบบอยางของผน�า

• การคดเชงกลยทธบรณาการกบการด�าเนนงานทปฏบตอยแลว

• การมสวนรวมของเจาหนาททกคน

ขอมล

พนต�ารวจโทบรรเทง เหลาเจรญ หวหนาสถานต�ารวจภธรนาขยาด














โทรศพท0-2925-9053,

08-5150-6989

องคควำมร ชดองคกรคณธรรม โรงพกคณธรรม (สถำนต�ำรวจภธรนำขยำด)

16 โรงพกคณธรรม




























องคความร ชดสงเสรมคณธรรมเชงพนท

ชมชนคณธรรมชมชนคณธรรม

ค�ำน�ำ
























2 3ชมชนคณธรรม ชมชนคณธรรม


ท�ำไมตองสงเสรมชมชนคณธรรม

การปรบตวของชมชนภายใตกระแสโลกาภวฒนสงคมเปลยนไปอยาง

รวดเรวท�าใหการปฏบตในวถของชมชนเปลยนแปลงไปจากเดมประชาชน

ตางยดหลกความถกตองตามตวบทกฎหมายเปนส�าคญสงคมเกดความเปน

ปจเจกชนมากขนผคนคดถงตวเองมากกวาสวนรวมความส�านกในบาปบญ

คณโทษ กลดคาลงมาเปนเพยงความรสกทจะท�าหรอไมท�าตามกฎหมาย

เทานนซงบางเรองอาจเปนความไมเหมาะสมหรอไมดงามแตผคนกไมรสกวา

เปนความผด เพราะพฤตกรรมบางอยางไมมบญญตในกฎหมาย เชน

การไมดแลพอแม การไมเคารพผใหญ การมกรยามารยาททไมเหมาะสม

การแตงกายไมสภาพเขาไปในสถานทส�าคญทางศาสนา การมกจกรรม

ในชวตทสรางความเดอดรอนตอผอนเปนตน

“คณธรรม”คอหลกยดในการอยรวมกนภายใตสงคมทเปลยนแปลง

อยางตอเนองโดยศนยคณธรรม(องคการมหาชน)เชอมนวาชมชนจะตอง

เปนแกนหลกในการจดการตนเองใหไดบนฐานการพฒนาทใชพนทเปนตวตง

(AREABASED)นอกจากมตดานความสามารถแลวยงตองมมตดานความด

และความสขจงจะเกดการพฒนาชมชนเขมแขงเปนสขอยางแทจรง

นอกจากนน “ความสข” นบเปนเปาหมายสงสดของชวตและการ

ท�างานทกอยางของมนษยททกคนปรารถนาความสขไมไดเกดขนจากความ

สามารถเพยงอยางเดยว ความสขทยงยนตองตงอยบนฐานแหงคณธรรม

ความดซงเปนแกนแทของชวตและจะน�าพาชวตไปสสนตสขอยางแทจรง

ชมชนคณธรรม


ชมชนคณธรรม หมำยถง

ชมชนทมกระบวนการพฒนาโดยเนนฐานคณธรรม ความด ใหเกด

จตส�านกและพฤตกรรมความพอเพยงยดประโยชนสวนรวมสสงคมสนตสข

องคประกอบควำมเปนชมชนคณธรรม

องคประกอบส�าคญของการเปนชมชนคณธรรมประกอบไปดวย

1. มเปาหมายสงสดเพอความอยเยนเปนสขรวมกนของชมชน เปน

ชมชนทยดประโยชนสขรวมกนเปนเปาหมายการพฒนาไมมงการเอาเปรยบ

และเบยดเบยนกนและกน มงประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตน

และหมคณะ

2. แกไขปญหาโดยใชหลกคณธรรมเมอมปญหาใดๆเกดขนในชมชน

ไดใชหลกคณธรรมการปรกษาหารอแกไขปญหารวมดวยกบการแกไขปญหา

ดวยกฎหมายบานเมอง

3. มกตกาหรอธรรมนญชมชนทปฏบตร วมกน มการก�าหนด

กตกา ระเบยบปฏบต หรอธรรมนญความสขชมชน ทเหนพองตองกนหรอ

เปนลายลกษณอกษรไวเปนหลกก�ากบจดระบบระเบยบชมชนและสรางเปน

ภมคมกนทดงาม

4. มจตส�านกและพฤตกรรมทมคณธรรมเปนหลกในการยดถอปฏบต

รวมกนเชนความสามคคมวนยความซอตรงพอเพยงจตอาสา

5. มรปธรรมความส�าเรจทเหนได เกดขนอยางตอเนองตนทนความด

ในชมชนเพมมากขน ครอบคลม ขยายไปทกท ทงในรปแบบของบคคล

ครอบครวกลมองคกร

6. มการสงสม ถายทอด สบตอคนรนตอๆ ไปชมชนไดมการถายทอด

ความดนนไปสคนรนตอๆไปใหยดถอปฏบตกนมาตอเนอง

7. มความรวมมอทดระหวางบาน วด(ศาสนา) โรงเรยนในลกษณะ

บวร./บรม.มลกษณะการรวมมอทดระหวางองคกรศาสนาสถาบนการศกษา

ชมชนโดยปราศจากการแขงขนหรอท�างานเชงเดยว

หลกกำรส�ำคญของชมชนคณธรรม

1. ละชว ท�าด กลวบาปชมชนยดมนปฏบตตามหลกธรรมทางศาสนา

คอ การละเวนการท�าสงทไมด ท�าแตสงทเปนประโยชนสข อาท พระพทธ

ศาสนา มค�าสอนหลกสรปได 3 ประการ คอ การไมท�าบาปหรอไมท�าให

ผอนเดอดรอน(สพพะปาปสสะอะกะระณง)ท�าความดหรอท�าประโยชน

สขสวนรวม (กสะลสสปะสมปทา) และการท�าจตใจใหผองใส ดงาม

(สะจตตะปรโยทะปะนง)

กระบวนกำรในกำรด�ำเนนงำน/กจกรรมหลกทใชในกำรขบเคลอน

มเปาหมายสงสดเพอความอยเยนเปนสข

รวมกนของชมชน

แกไขปญหาโดยใชหลกคณธรรม

มกตกาหรอธรรมนญชมชนทปฏบตรวมกน

มจตส�านกและพฤตกรรมทมคณธรรม

เปนหลก

มรปธรรมความส�าเรจทเหนได เกดขนอยางตอเนอง

มความรวมมอทดระหวางบาน วด(ศาสนา)

โรงเรยน ในลกษณะ บวร./บรม.

มการสงสม ถายทอดสบตอคนรนตอๆ ไป


2. หลกแหงความไมประมาท ชมชนด�ารงวถอยในหลกแหงความ

ไมประมาทเรมจากการไมท�าสงทไมดระดบบคคลครอบครวมาสการท�าด

ระดบบคคลครอบครวและชมชนซงเปนหลกพนฐานของการใชชวตอยาง

ไมประมาท ไมรอใหความเสยหายเกดขน โดยทไมลงมอท�าอะไรเลย

สอดคลองกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงคอมเหตผลมภมคมกนและ

พอประมาณ

3. หลกเมตตาธรรม ชมชนด�าเนนชวตอยบนพนฐานแหงความหวงด

ตอกนทง3ดานคอ

•เมตตากายกรรมคอคนในชมชนไดชวยเหลอกจธระของผอน

หรอหมคณะดวยความเตมใจ

•เมตตาวจกรรมคอคนในชมชนไดชวยบอกสงทเปนประโยชน

สงสอนแนะน�าตกเตอนดวยความหวงด

•เมตตามโนกรรมคอคนในชมชนเปนคนทตงจตปรารถนาด

คดท�าสงทเปนประโยชนแกกน

4. หลกแหงการพงพาตนเอง ชมชนยดมนในหลกการด�าเนนชวตท

ไมรอคอยใหใครมาชวยเหลอหรอรอรบจากภายนอกเทานน มการด�าเนน

กจกรรมชมชนทเนนการพงพาตนเองเปนหลก กอนแสวงหาการชวยเหลอ

จากภายนอก

กระบวนกำรเสรมสรำงชมชนคณธรรม

การสรางใหเกดเปนชมชนคณธรรม มกระบวนการส�าคญตอเนอง 7

ขนตอนทสามารถน�าไปปรบใชกบทกชมชนดงน

1. คนหาความจรงของพนทชาวชมชนรวมกนคนหาทบทวนตนทน

ทางสงคม (ตนทนความด) ทงดานคน องคกร ภมปญญา วฒนธรรม

สงแวดลอม พรอมทงประเมนปญหา ความเสยงทจะเกดขนอยางตอเนอง

โดยการส�ารวจขอมลการจดท�าผงชมชนแผนทเดนดนแผนทความดและ

ปฏทนความดเปนตน

2. ตงเปาหมายการเปลยนแปลง รวมกนก�าหนดเปาหมาย ปญหาท

อยากแกความดทอยากท�าซงจะท�าใหทกภาคสวนเหนเปาหมายรวมกนและ

ก�าหนดรปธรรมความส�าเรจทจะท�าไดจรงในเปาหมายแตละดานในขนนจะ

สามารถรจกเจาภาพงานแตละดานชดเจน

5. หลกแหงการใหและการแบงปน คนในชมชนเมอไดสงใดมาโดย

ชอบธรรมแมเปนของเลกนอยกไมหวงไวแตผเดยวน�ามาแบงปนชวยเหลอ

เฉลยเจอจานใหไดใชสอยรวมกน

6. หลกแหงวนย คนในชมชนมความประพฤตสจรตดงาม ถกตอง

ตามกฎกตกา หรอธรรมนญชมชน ไมท�าตนใหเปนทรงเกยจของเพอนหรอ

หมคณะ

7. หลกแหงการเรยนรอยางเทาทน คนในชมชนยดมนในหลกการ

เรยนร ทจะน�าไปสความสนทกข หรอแกไขปญหา โดยการแลกเปลยน

เรยนรจนมความเหนชอบรวมกนในขอทเปนหลกการส�าคญ


ธรรมนญความสขชมชน คอ หลกก�ากบการท�างานและการใชชวต

รวมกนของคนในชมชน เปนเสมอนกตกาการอยรวมกน รวมถงการจด

ระเบยบระบบการท�างานของผคนในชมชนทองถนนนๆใหชดเจนรวมกน

เพอน�าไปสเปาหมาย ความอยเยนเปนสขทพงปรารถนาของชมชน ทงน

การจดท�าธรรมนญความสขชมชนยอมขนอยกบบรบทของแตละพนท

3. ออกแบบวธการและกลไกการด�าเนนงาน รวมกนก�าหนดวธการ

ส�าคญทจะน�าไปสการบรรลผลโดยทบทวนกจกรรมทมอยเดมวามดพอทจะ

ท�าใหรปธรรมความส�าเรจทตงไวเปนจรงไดหรอไมหรอมกจกรรมโครงการใด

ทชมชนทองถนท�าอยแลวทจะสามารถตอบสนองเปาหมายความส�าเรจได

โดยสามารถก�าหนดเปนธรรมนญความสขชมชนของตนเองขนมาเปนหลก

ก�ากบและจดระบบกลไกทมงานรบผดชอบตอการด�าเนนการ

4. ลงมอปฏบตใหเปนวถชวต ชมชนปฏบตตามขอตกลง แผนงาน

ทวางไวจนเปนวถชวตเปนปกตสขของชมชน

5. ถอดบทเรยนความส�าเรจ ชมชนน�าความกาวหนาทเกดขน มาส

การถอดบทเรยน ประเมนผลสงทเกดขน เพอขยายความส�าเรจนนไปส

ชาวบานอยางกวางขวางและน�าไปสการจดการความรผลตเปนองคความร

ในรปแบบตางๆหรอสอสารถายทอด

6. ชนชมยกยอง เมอเหนความส�าเรจ กจดใหมการชนชม ยกยอง

ใหก�าลงใจหรอสอสารเผยแพรผลงานตอสาธารณะตอไป

7. เชอมโยงเครอขาย ขยายผล ความส�าเรจในจดเดยว ไมสามารถ

สรางการเปลยนแปลงในบางเรองไดการเชอมโยงใหเกดเปนชมชนคณธรรม

ขยายผลออกไปเปนเครอขายจะท�าใหชมชนมพลงทจะสรางการเปลยนแปลง

เครองมอส�ำคญในกำรสงเสรมชมชนคณธรรม

แผนชวตชมชนคอกระบวนการเพอการพฒนาชมชนแบบมสวนรวม

โดยมงเปาหมาย ความอยเยนเปนสขรวมกนของคนในชมชน ดวยแนวทาง

การด�าเนนงานเองเปนหลก การรวมมอกบชมชนหรอองคกรอนภายนอก

และการเสนอขอรบการสนบสนนจากภายนอก ในกรณทไมสามารถจดการ

ดวยตนเองได

แผนทความด คอ กระบวนการทชมชนไดรวมกนคนหาตนทนทาง

สงคมของตนเอง (ทนความด) อาท คนด ภมปญญาทด วฒนธรรมทด

กลมองคกรทดสงแวดลอมทดแหลงเรยนรตางๆแลวน�ามาสการจดท�าแผนท

ของชมชนทปกหมดตนทนความดไวและสงเสรมจดการความรจากสงเหลาน

เพอน�ามาสการตอยอด ขยายผล และสรางใหเกดมลคาทางเศรษฐกจ

รวมถงการสรางจตส�านกในการมองเหนคณคาของชมชน

ปฏทนความด คอ การจดท�าชวงเวลาแหงกจกรรมอนดงามทชมชน

นนๆไดด�าเนนการรวมกนทงกจกรรมดานความเชอศาสนากจกรรมหลก

ของกลมองคกรตางๆและกจกรรมกลางของชมชนเพอรวบรวมเปนปฏทน

ชวตของชมชน น�าไปสการสรางโอกาสเพอการสรางความสมพนธทดงาม

การรกษาเรองราวทดงามนนไวและขยายผลตอสงคมภายนอก


1.ประชาชนในชมชนทองถนนนๆมระดบจตส�านกและพฤตกรรม

ในการอยรวมกนเปนไปในทางทดขน กอใหเกดส�านกรกชมชนทองถน

มากขนเพราะกระบวนการจดท�านนสงผลใหคนทเขารวมเรยนรคณคาและ

เอกลกษณทองถน ท�าใหเกดความรสกภาคภมใจ และเกดความมงมนทจะ

ปฏบตตามสงทชมชนก�าหนดขนรวมกนใหเปนวถ

2.เกดความรวมมอในการแกไขปญหาโดยใชมตดานคณธรรม

มากขนทงนกอนทปญหาทกอยางจะจบลงดวยความรนแรงหรอบางกจบ

ดวยกระบวนการทางกฎหมาย ชมชนอาจใชมตคณธรรมความด ใชการ

ประนประนอม เจรจาเพอการแกไขปญหามากขน ปญหากอาจลดความ

รนแรงตอกนลง

3.ไดกอใหเกดการรวมมอจากหลายฝายในชมชน (ต�าบล) ทง

องคกรชมชนผน�าทองทผน�าองคกรปกครองสวนทองถนปราชญชาวบาน

และสมาชกชมชน ซงไดมสวนรวมเขามาคดและลงมอท�า โดยไมแยกฝาย

ไมแยกสมเจตนารวมกนคอท�าอยางไรใหคนในทองถนของตนอยอยางม

ความสขบนฐานแหงคณธรรมความด

4.ปญหาทางสงคมลดลง เชน อาชญากรรม ปญหาความไมสงบ

สถตอบตเหตตางๆเหลานจะลดลงเพราะชมชนสวนใหญตงมนอยในหลก

คณธรรมความดปญหาและคดตางๆจงลดลง

5.ชมชนเขมแขงอยรวมกนอยางสนตสข

ผลทเกดขนจำกกำรสงเสรมใหเกดเปนชมชนคณธรรม

ขอมล

นายยงจราย อปเสน ผจดการฝายยทธศาสตร














โทรศพท0-2925-9053,

08-5150-6989

องคควำมร ชดสงเสรมคณธรรมเชงพนท ชมชนคณธรรม

12 ชมชนคณธรรม




























ทวาการ อำาเภอ

(การขบเคลอนคณธรรมจากองคกรสระดบพนท)

อำาเภอคณธรรมอำาเภอคณธรรม

องคความร ชดสงเสรมคณธรรมเชงพนท

ค�ำน�ำ
























2 3อำ�เภอคณธรรม อำ�เภอคณธรรม



ในป พ.ศ. 2556 เมอโรงเรยนบางมลนากภมวทยาคม ด�าเนนงาน

โรงเรยนตนแบบดานคณธรรม จนเกดผลลพธเปนทประจกษ และได

ขยายผลมาสโรงพยาบาลบางมลนากในการพฒนาเปนโรงพยาบาลคณธรรม

เปนตนแบบการพฒนาองคกรคณธรรมของคณะผศกษาดงานมากมายจาก

ทวประเทศ

จากทนความดทเกดขน หวหนาสวนราชการในอ�าเภอบางมลนาก

จงมแนวคดทจะตอยอด น�ารปแบบการท�าโรงเรยนคณธรรม มาขยายผล

เปน “อ�าเภอคณธรรม” โดยการขบเคลอนในระดบอ�าเภอ ซงไดรบความ

รวมมอจากทกภาคสวนทงภาครฐภาคธรกจและภาคเอกชนโดยการน�าของ

นายพยนต อศวพชยนต นายอ�าเภอบางมลนาก และหวหนาสวนราชการ

ในอ�าเภอบางมลนากไดจดท�าบนทกขอตกลงความรวมมอกบศนยคณธรรม

เพอรวมมอขบเคลอนอ�าเภอคณธรรม เมอวนท 16 ธนวาคม พ.ศ.2556

นบเปนจดเรมตนการด�าเนนการอ�าเภอคณธรรมอยางเปนรปธรรมตงแตนนมา

อ�ำเภอคณธรรม หมำยถง

“อ�าเภอทมกระบวนการสนบสนน สงเสรมใหราชการสวนภมภาค

ราชการสวนทองถน ภาคประชาสงคม ภาคธรกจ ฝายศาสนา และทก

ภาคสวนของอ�าเภอเขามามสวนรวมในการด�าเนนกจกรรมหรอโครงการ

ในการพฒนาความดงามในรปแบบตางๆ โดยมหลกส�าคญในการท�างาน

รวมกน ทเรยกวา คณธรรมรวม หรออตลกษณ ซงเกดจากการมสวนรวม

และความสมครใจ รวมถงการเปดพนทในการเชอมโยงประสานงานจากทก

ภาคสวนในการท�างานและขบเคลอนไปดวยกน”

อำ�เภอคณธรรม(ก�รขบเคลอนคณธรรมจ�กองคกรสระดบพนท)


หลกกำรส�ำคญของอ�ำเภอคณธรรม คอ

1.การมสวนรวมของทกภาคสวน

2.สมครใจใหทางเลอก

3.เคารพใหเกยรตซงกนและกน

4.เรมท�าทตนเอง

แนวทำงในกำรด�ำเนนกำรอ�ำเภอคณธรรม

ศาสตราจารยเกยรตคณนายแพทยเกษมวฒนชยองคมนตรไดให

แนวทางในการด�าเนนการอ�าเภอคณธรรมไว6ขนตอนดงน

1.ปลกผบรหารระดบสงน�านโยบายนายอ�าเภอองคกรปกครองสวน

ทองถนหวหนาสวนราชการภาคประชาคมภาคธรกจรวมถงฝายศาสนา

รวมกนด�าเนนการจดตงเปนคณะกรรมการในการขบเคลอนอ�าเภอคณธรรม

และประกาศหรอด�าเนนการใหเปนนโยบายหลกของอ�าเภอ รวมถงการ

ปลกใหทกภาคสวนมการตนตว เรยนร และท�าความเขาใจรวมกน ผาน

กระบวนการตางๆเชนการประชมการจดสมมนาการประชมเชงปฏบตการ

แบบมสวนรวม(workshop)และการศกษาดงานเปนตน

2.ประมวล รวมกนแสวงหาพฤตกรรมของคนในอ�าเภอจากการ

สอบถามไปยงกลมตางๆ ใหครอบคลมพฤตกรรมทพงประสงคทอยากให

คนในอ�าเภอมพฤตกรรมดงกลาวและพฤตกรรมไมพงประสงคทไมตองการ

ใหคนในอ�าเภอเปนเพอจะน�ามาก�าหนดเปนพฤตกรรมหลกใหคนในอ�าเภอ

ประพฤตปฏบตตาม“อตลกษณ”ทยดมน

3.เปลยนเปลยนพฤตกรรมพงประสงคและไมพงประสงคในขอสอง

เปนอตลกษณ หรอหลกคณธรรม 3 ขอ ทจะเปนพนฐานในการท�างาน

รวมกนในสงคมตอไป เปาหมายของอตลกษณตองการใหคนมคณธรรม

โดยการตระหนกถงคณธรรมทจะชวยใหคนหรอองคกรเกดความสข เปนท

ยดเหนยวจตใจเมอมคณธรรมยดเหนยวกจะรวาตองปฏบตและมพฤตกรรม

อยางไรทควรกระท�าเพอสะทอนตวตนออกไปใหมความเขาใจตรงกนยอมรบ

เปนพฤตกรรมบงชรวมกน

4.แปลงแปลงคณธรรมหรออตลกษณ3ขอเปนพฤตกรรมบงชหรอ

พฤตกรรมทจะสงเสรมใหเกดขนในอ�าเภอและหนวยงานหรอมการรวมกลม

ระหวางหนวยงานรวมกนจดท�าโครงงานคณธรรม (MoralProjects)จาก

แนวคด “ปญหาทอยากแก ความดทอยากท�า” ซงจะไดเปนประเดนปญหา

ในการแกไขรวมกน

5.ประกาศมการประกาศและปฏญาณในสงททกฝายไดจดท�ารวมกน

เพอขบเคลอนอ�าเภอคณธรรม รวมถงการจด “ตลาดนดความด” ซงเปน

เวทชนชมแลกเปลยนเรยนร เชอมโยงใหเหนถงโครงงานคณธรรมทแตละ

ฝายไดรวมมอด�าเนนการ และมกจกรรมเรองเลาความดทสอดคลองกนกบ

อตลกษณของอ�าเภอ

6.ประเมนผล จากการตดตามผลของโครงงานคณธรรมในประเดน

ตางๆ ตงแตการด�าเนนการตลอดจนถงพฤตกรรมบงชทไดประกาศไว

โดยประเมนจากความสข/ความพงพอใจของประชาชน และจากความ

ส�าเรจในการแกปญหาตางๆ ผานการด�าเนนการรวมกนจากคณะกรรมการ

ขบเคลอนอ�าเภอคณธรรมทไดมาจากทกภาคสวนดงทไดกลาวมาแลว

กระบวนกำรในกำรด�ำเนนงำน/กจกรรมหลก

ทท�ำใหเกดผลส�ำเรจในกำรขบเคลอน


กจกรรมทด�ำเนนกำร

1. จดอบรมแกนน�าคณธรรมภาคเครอขาย เรยนรการท�าโครงงาน

คณธรรมในแนวคดทเปดกวาง“ปญหาทอยากแกความดทอยากท�า”โดยผ

เขารวมจากทกภาคสวนไดแกบคลากรโรงพยาบาลบางมลนากโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพต�าบล แกนน�ากลมตางๆ จตอาสา ชมรมตางๆ ทท�าการ

ปกครองอ�าเภอบางมลนาก องคกรปกครองสวนทองถน โดยมวทยากรจาก

โรงเรยนบางมลนากภมวทยาคม

2. การเสรมก�าลงใจจากบคคลส�าคญของประเทศ ศาสตราจารย

เกยรตคณนายแพทยเกษมวฒนชยองคมนตรและนายปราโมทยโชตมงคล

อดตประธานผตรวจการแผนดน ใหเกยรตมาปาฐกถาพเศษ เรอง “องคกร

คณธรรม สงคมคณธรรม” ใหกบหวหนางานสวนราชการของจงหวดพจตร

หวหนางานแกนน�าตางๆในอ�าเภอบางมลนาก

3. การจดตลาดนดความด โดยเชญภาคตางๆเขารวมน�าเสนอและ

จดนทรรศการ

4. การตดตามสรปกจกรรมรายไตรมาสทกๆ3เดอน

5. การปรบปรงแผนการด�าเนนงานอ�าเภอคณธรรมในปถดไป

5 เมลดพนธแหงควำมด

ผลทคาดวาจะไดรบจากการด�าเนนงานตามแนวทางและกจกรรม

สงเสรมความด คอการเกดเมลดพนธ แหงความดงอกงามในอ�าเภอนน

ถาเราพบ 5 เมลดพนธ แหงความดเหลานทอ�าเภอใด แสดงใหเหนวา

อ�าเภอนนก�าลงด�าเนนการอ�าเภอคณธรรมอยางเปนรปธรรมซง5เมลดพนธ

แหงความดนไดแก

1.การรวมพลงแกนน�าขบเคลอน มคณะกรรมการระดบอ�าเภอจาก

ทกภาคสวนประชมท�าแผนปฏบตและตดตาม

2.“อตลกษณ”ของอ�าเภอซงเกดจากความรวมมอจากทกภาคสวน

แลวยดถอเปนคานยมรวมทยงยนดวยการน�าไปปฏบต

3.มโครงงานคณธรรม “ปญหาทอยากแก ความดทอยากท�า”

ของหนวยงานตางๆ หรออาจมาจากปญหาสาธารณะ หรอประเดนทสนใจ

รวมกน

4.มตลาดนดความด เพอเปนเวทน�าเสนอโครงงานคณธรรม หรอ

เรองเลาความดเผยแพรกจกรรมแบงปนความร

5.เกดกลยาณมตรและขยายเครอขายภายนอก ทสนบสนนและ

ใหก�าลงใจในการท�าความดอยางตอเนอง

กำรเปลยนแปลงทเกดขนจำกกำรด�ำเนนงำน

• ภำคเครอขำยดำนสำธำรณสข

หนวยงานตางๆ ในอ�าเภอไดน�าแนวคดดงกลาวไปขบเคลอน

เชงนโยบาย เชน โรงพยาบาลบางมลนาก ไดพฒนาเขาสการขบเคลอน

“โรงพยาบาลคณธรรม” ซงในขณะนน นายแพทยณรงค สหเมธาพฒน

ปลดกระทรวงสาธารณสข เหนวาแนวคดโรงพยาบาลคณธรรมเปนแนวคด

ทสอดคลองกบสงคมในปจจบน จะท�าใหการท�างานของโรงพยาบาล


บางมลนากตอบสนองกบความตองการของประชาชนและสวนรวมไดดขน

จงไดสนบสนนใหโรงพยาบาลตางๆ ในกระทรวงสาธารณสข ด�าเนนการ

พฒนาโรงพยาบาลตามแนวทาง6ขนตอนสการด�าเนนงานอ�าเภอคณธรรม

• ภำคเครอขำยดำนกำรศกษำ

มการขยายแนวคดโรงเรยนคณธรรมไปสโรงเรยนทกแหงในจงหวด

พจตรทงโรงเรยนเอกชนวทยาลยอาชวะการศกษานอกโรงเรยนเปนตน

• ภำคเครอขำยดำนกำรปกครอง และหนวยงำนอนๆ

ขยายแนวคดสจงหวดคณธรรม และอ�าเภอทกแหงในจงหวดพจตร

อบต. หรอทองถนคณธรรม องคกรชมชนคณธรรม ชมชน ต�าบลคณธรรม

หนวยงานอนๆขยายเขาสภาคธรกจเชนโรงสคณธรรมโรงพยาบาลเอกชน

ดวยการจดตงคณะท�างานเพอเปนกลไกในการขบเคลอน และประกาศเปน

วาระขบเคลอนจงหวดคณธรรม โดยรวมกบภาคเครอขายกวา 60 องคกร

รวมจดงานสมชชาจงหวดคณธรรม ครงท 1 ขน ณ โรงเรยนบางมลนาก

ภมวทยาคม ในวนท 7 กนยายน 2558 มการบนทกความรวมมอระหวาง

ศนยคณธรรม(องคการมหาชน)กบผวาราชการจงหวดพจตรหวหนาสวน

ราชการระดบจงหวดตวแทนภาคเอกชนหอการคาจงหวดภาคประชาสงคม

ชมรมคนรกในหลวง เครอขายเดกเยาวชน ชมรมผสงอาย ชมรมคนพการ

สอ โรงเรยนเอกชน เครอขายศาสนาเขารวมงาน และเปนภาครวมจดงาน

เพอรวมขบเคลอนพจตรใหเปนจงหวดคณธรรม

ผลกระทบเชงพนท

เกดกำรขบเคลอนจำกอ�ำเภอคณธรรม สจงหวดคณธรรม

ขณะทอ�าเภอบางมลนากมโรงเรยนและโรงพยาบาลทด�าเนนงาน

องคกรคณธรรมไปแลวเปนทนส�าคญ และก�าลงด�าเนนงานอ�าเภอคณธรรม

กไดมแนวคดขยายเครอขายออกไป เพอชวยสงเสรมและสนบสนนกนและ

กน เชน หาแนวรวม อบต.คณธรรม โรงเรยนและโรงพยาบาลคณธรรม

ในพนทอนๆรวมถงการขบเคลอนจงหวดคณธรรมโดยมศนยคณธรรมเปน

ผรวมขบเคลอนหารอภาคประชาสงคมซงมความเขมแขงมากไดแกชมรม

คนรกในหลวง ชมรมผสงอาย โดยม นายสรเดช เดชคมวงศ แกนน�าคน

ส�าคญของภาคประชาสงคมเปนแกนน�ากลมในการรวมกนขบเคลอน

บคคลส�าคญในการขบเคลอนจงหวดคณธรรมคอผวาราชการจงหวด

พจตรในขณะนน (นายสรชย ขนอาสา) ไดเรมขบเคลอนจงหวดคณธรรม


จากโรงเรยนคณธรรมสโรงพยาบาล/ทองถนคณธรรมแ ล ะอ� า เ ภ อคณธรรม

ประกาศวาระ จงหวดคณธรรม

MOU/จดกลไกโครงสรางเชอมโยงองคกร/หนวยงาน

เสนอแนวทางแกไขปญหาและประกาศหลกคณธรรมรวม

สงเสรมคณธรรมความด

ข บ เคล อนจากปญหาท อยากแกค ว า ม ด ทอยากท�า11เครอขาย

จดตงคณะท�างาน11เครอขาย

ทกหนวยงานด�าเนนการของตนเอง

สมชชาคณธรรมจงหวดพจตร ครงท1เมอ7กนยายน2559เกดขอตกลงMOUและประกาศเจตนารมณ11เครอขาย

มอบนโยบาย/จดเวทเชอมโยงคณะท�างานทกชดศกษาดงาน/ฝกอบรม

จดแผนบรณาการการขบเคลอนสงคมคณธรรมจงหวดพจตร

เวทเสนอความกาวหนาผลการด�าเนนงาน11เครอขาย

จดท�าแผนยทธศาสตรคณธรรมจงหวดพจตร

ทกหนวยงานด� า เนนการของตนเอง

สมชชาคณธรรมจงหวดพจตรครงท2วนท28-29กรกฏาคม2559

ระยะท 1 กอรปจงหวดคณธรรม2556-2557

ระยะท 2 เรมตนการขบเคลอน2558

ระยะท 3 น�าสการปฏบต

ตอมานางฉตรพรราษฎรดษดผวาราชการจงหวดพจตร(กนยายน

2559 ถงปจจบน) ไดมนโยบายขบเคลอนจงหวดคณธรรมตอเนองอยาง

เขมแขง โดยจดตงกลไกภาครฐเขามาหนนเสรมเครอขายคณธรรมและ

ก�าหนด “ปญหาทอยากแก และความดทอยากท�า” ของแตละเครอขาย

(รวม 11 เครอขาย ไดแก 1.เครอขายโรงเรยนคณธรรม 2.เครอขาย

โรงพยาบาลคณธรรม3.เครอขายอ�าเภอคณธรรม4.เครอขายชมชนคณธรรม

5.เครอขายเดกและเยาวชน 6.เครอขายศาสนา ศลปะ และวฒนธรรม

7.เครอขายคนพการ 8.เครอขายผสงอายคณธรรม 9.เครอขายนกสอสาร

คณธรรม10.เครอขายองคกรปกครองสวนทองถนคณธรรมและ11.เครอขาย

เกษตรกรคณธรรม) แบงภารกจความรบผดชอบใหหนวยงานรฐเขามาเปน

เจาภาพในการด�าเนนงาน เชน เครอขายเดกและเยาวชน เครอขายผพการ

เครอขายองคกรชมชน และเครอขายผสงอาย แตงตงใหพฒนาสงคม

และความมนคงของมนษย เปนเลขานการรวม เครอขายสอคณธรรม

มประชาสมพนธจงหวดเปนเลขานการรวม สวนเครอขายเกษตรคณธรรม

กแตงตงใหเกษตรจงหวดเปนเลขานการรวมเปนตน

โดยเฉพาะกลมของอ�าเภอซงประกอบดวยนายอ�าเภอทกอ�าเภอและ

ปลดจงหวดเปนประธาน มภารกจส�าคญ คอ การขบเคลอนทกอ�าเภอใน

จงหวดใหพฒนาจากอ�าเภอคณธรรมเปนจงหวดคณธรรม โดยมประเดนใน

การขบเคลอนคณธรรมเปาหมายคอ“พจตรเมองแหงความสข บนพนฐาน

แหงคนด”

ทงหมดนจงเปนจดเรมตนของการกาวเขาสจงหวดคณธรรมของ

จงหวดพจตร อยางเตมรปแบบ


เปำหมำยส�ำคญ

จงหวดคณธรรมพจตรมเครอขายคณธรรมครอบคลมทกพนท และ

ทกภาคสวนทเกยวของโดยใชพนทแตละอ�าเภอเปนทตงเรมตนจากพนท1

อ�าเภอไปส12อ�าเภอครอบคลมทกพนทของจงหวดพจตรและประชาชน

ประมาณ500,000คนใหเขาใจและมสวนรวมในการขบเคลอน

จดเดนของกำรขบเคลอนคณธรรมจงหวดพจตร

1. การมบคคลคณธรรมตนแบบ

จงหวดพจตรมบคคลคณธรรมตนแบบไดแกศาสตราจารยนายแพทย

เกษมวฒนชยองคมนตรและนายวระโรจนพจนรตนรฐมนตรกระทรวง

วฒนธรรมตนทนคณธรรมดานตวบคคลทง2ทานนไดชวยขบเคลอนจงหวด

พจตรใหเปนจงหวดคณธรรมไดอยางรวดเรวตามทไดกลาวในขางตน

กลไกกำรขบเคลอนระดบจงหวด

1.จดตงคณะกรรมการขบเคลอนคณธรรมจงหวดพจตรเพอวางแผน

การด�าเนนงานจงหวดคณธรรมและแลกเปลยนเรยนรการด�าเนนงานคณธรรม

ของ11เครอขาย

2.การจดท�าแผนยทธศาสตรพฒนาคณธรรมจงหวดพจตรและการ

จดท�าคมอมาตรฐานการพฒนาองคกรคณธรรมโดยการแตงตงคณะท�างาน

จดท�าแผนประชมคณะท�างานการประชมวพากษแผนฯเสนอตอผวาราชการ

จงหวดเหนชอบและด�าเนนการจดท�าแผนยทธศาสตรพฒนาคณธรรม

3.การพฒนาบคลากรซงเปนตวแทนเครอขาย11เครอขายใหเปน

แกนน�ากระบวนการขบเคลอนจงหวดคณธรรม

4.การตดตามและรายงานผลการด�าเนนงานของเครอขายคณธรรม

11เครอขาย

ขอบเขตหนำทของคณะท�ำงำนเครอขำยคณธรรมทง 11 เครอขำย

คณะท�างานทง 11 เครอขายมหนาทในการวางแผนการปฏบตงาน

และอ�านวยการสงเสรม สนบสนน กระบวนการพฒนาคณธรรม จรยธรรม

และสรางองคความรดานคณธรรม จงหวดพจตร และอ�านวยการทวไป

ตลอดจนใหค�าแนะน�า ปรกษา แกไขปญหาตางๆ ในการด�าเนนงานของ

กลมเครอขาย

นอกจากนจงหวดคณธรรมพจตรจะมเครอขายท 12 คอ ส�านกงาน

คณธรรมจงหวดพจตร เพอเชอมโยงและสนบสนนการด�าเนนงานของแตละ

เครอขายระหวางภาครฐ และเครอขายคณธรรมตางๆ โดยใหส�านกงาน

จงหวดเปนเลขาเครอขาย


2. การขบเคลอนคณธรรมในจงหวดพจตรเรมจากฐานราก

จงหวดพจตรเรมตนการเปนจงหวดคณธรรมจากเครอขายตางๆ

ในจงหวดพจตรคนหาปญหาทอยากแกและความดทอยากท�าและน�าเสนอ

ตอผวาราชการจงหวดพจตร ใหประกาศเปนวาระของจงหวด “จดเดนของ

จงหวดพจตรคอมการบรหารทงในแนวตงและแนวนอน”โดยมผวาราชการ

จงหวดและหวหนาสวนราชการใหการสนบสนนตดตามประเมนผลสะทอน

ใหเหนถงลกษณะส�าคญของการขบเคลอนคณธรรมในจงหวดพจตรทอาจเปน

หนงในปจจยของความส�าเรจคอภาครฐใหความเหนชอบและภาคเครอขาย

รวมดวยชวยกนในการสรางคณธรรมใหเกดขนในพนท

3. ผวาราชการจงหวดใหความส�าคญในการขบเคลอนคณธรรมจงหวดพจตร

ปจจยนเปนสงทมความส�าคญตอความส�าเรจในการขบเคลอน

คณธรรมในจงหวดพจตร เพราะปญหาดานคณธรรมเปนปญหาทสงผล

กระทบตอสงคมวงกวางและเปนวาระทประชาชนและเครอขายจงหวดพจตร

ใหความสนใจ ดงนนการทผวาราชการจงหวดพจตรใหความสนใจ และ

เขามามสวนรวมในการขบเคลอนจงหวดคณธรรม จงเปนจดเดนทส�าคญ

เปนอยางยง

4. จงหวดพจตรมกลมเครอขายทพรอมท�าเรองคณธรรมเปนตนทน

อาท เครอขายโรงเรยนคณธรรมมโรงเรยนบางมลนากภมวทยาคม

เปนตนแบบ สวนเครอขายสาธารณสขคณธรรม มโรงพยาบาลคณธรรม

บางมลนากเปนตนแบบทเขมแขง อาจกลาวไดวา การขบเคลอนคณธรรม

ในจงหวดพจตร เรมตนมาจากโรงเรยนคณธรรม (โรงเรยนบางมลนาก

ภมวทยาคม) และขยายผลไปสโรงเรยนตางๆ รวมถงโรงเรยนเอกชน เชน

โรงเรยนพจตรอนเตอร โรงเรยนคณธรรมจงเปนการสรางเสรมคณธรรม

ใหกบเยาวชนโดยตรงรวมไปถงการขยายผลสโรงพยาบาลคณธรรมครบทก

โรงพยาบาลในจงหวดซงมแนวคดส�าคญคอการท�างานคอการปฏบตธรรม

5. ชมรมคนรกในหลวง

ชมรมนมเครอขายครอบคลมทง 12 อ�าเภอ จงเปนอกปจจยส�าคญ

ทมบทบาทในการขบเคลอนคณธรรมภายในจงหวดพจตรไดเปนอยางด

นอกเหนอจากเครอขายทง 11 เครอขาย ของจงหวดพจตร โดยชมรมจะม

การจดประชมนดพบกนทกเดอนไปยงอ�าเภอตางๆในจงหวดพจตรเพอท�า

กจกรรมความด

จงหวดพจตรมตนทนความดในแตละพนทเปนทนเดมอยแลวจงท�าให

การขยายคณธรรมไปสชมชนต�าบลยงท�าไดงายมากขนต�าบลล�าประดาและ

ต�าบลวงกรดกเปนพนทตนแบบทมตนทนความดเรองจตอาสาและตนทน

ความดเรองชมชนจดการตนเอง

ในระดบอ�าเภอมอ�าเภอบางมลนากทไดขบเคลอนสอ�าเภอคณธรรม

มการจดตงกลไกประชารฐรวมขบเคลอน ซงจะขยายผลไปสอ�าเภอตางๆ

ใหครบทกอ�าเภอและครอบคลมพนททงจงหวด


ควำมคำดหวงหรอผลทคำดวำจะไดรบในกำรขบเคลอนจงหวดคณธรรม

1.กลมองคกรเครอขายหนวยงานตางๆไดมการแลกเปลยนเรยนร

การขบเคลอนสงคมคณธรรมหรอโครงงานคณธรรมซงกนและกน

2.ประชาชนทกภาคสวนมสวนรวมในการแกปญหาอยางเปนรปธรรม

ท�าใหมพลงทงจากภาคนโยบายและภาคประชาสงคม

3.ประชาชนจะมความสขมากขนเนองจากมสวนรวมในการท�าความด

ไดรบรถงสงทเปนคณธรรมความดงามทแตละภาคสวนไดท�า

4.สรางจตส�านกพลเมองในการใหประชาชนรบรขอมลทส�าคญ

มสวนรวมในการตดสนใจแสดงออกถงความรบผดชอบตอสวนรวมเสรมสราง

ความเปนองคกรเรยนร แลกเปลยน การท�างานดวยกน ดวยความเคารพ

ใหเกยรตซงกนและกน

5.ผลกดนสยทธศาสตรและนโยบายการพฒนาของจงหวดพจตร

กระบวนกำรขบเคลอนคณธรรมในจงหวดพจตรตำมแผนภำพ

•แผนยทธศาสตรพฒนาคณธรรมจงหวดพจตร•อตลกษณคณธรรมรวมของจงหวด•คมอขบเคลอนจงหวดคณธรรม•MOUการขบเคลอนจงหวดคณธรรม

เปาหมาย พจตรเมองแหงความสข บนพนฐานแหงความด

วเคราะห “ปญหาทอยากแก ความดทอยากท�า”

ตงกลไกคณะท�างานการขบเคลอน 11 เครอขาย

เครอขายองคกรชมชน

เครอขายโรงเรยนคณธรรม

เครอขายสาธารณสข

เครอขายนกสอสารคณธรรม

เครอขายเกษตรคณธรรม

เครอขายทองถนคณธรรม

เครอขายผพการคณธรรม

เครอขายผสงอายคณธรรม

เครอขายอ�าเภอคณธรรม

เครอขายศาสนาศลปะและวฒนธรรม

ด�าเนนงานขยายผลของแตละเครอขาย

จดตงส�านกงานคณธรรมจงหวดพจตร(เครอขายท12)

เครอขายเดกและเยาวชน


ขอมล

- ทนตแพทยไพรช กาวประเสรฐ ทนตแพทยช�านาญการ

โรงพยาบาลบางมลนาก

- นายแพทยวศษฐ อภสทธวทยา ผอ�านวยการโรงพยาบาลบางมลนาก














โทรศพท0-2925-9053,

08-5150-6989

องคควำมร ชดสงเสรมคณธรรมเชงพนท อ�ำเภอคณธรรม

(การขบเคลอนคณธรรมจากองคกรสระดบพนท)
























20 อำ�เภอคณธรรม






เปาหมาย ตวชวด ความสขชมชนเปาหมาย ตวชวด ความสขชมชน

องคความร ชดเครองมอสงเสรมคณธรรม

(ความด ความสามารถ ความสข)

ค�ำน�ำ
























2 3เปาหมาย ตวชวดความสขชมชน เปาหมาย ตวชวดความสขชมชน

เปาหมาย ตวชวดความสขชมชน(ความด ความสามารถ ความสข)

สภำพบรบท สภำพปญหำ

อาจารยไพบลยวฒนศรธรรมบคคลผมบทบาทส�าคญในการสงเสรม

ความเขมแขงชมชนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ไดมองเหนภาพ

สะทอนชมชนทองถนในปจจบนนวาชมชนทองถนสวนใหญยงออนแออยมาก

อนเนองมาจาก

1.การพฒนาทผานมาไดมงเนนดานเศรษฐกจและทนไมครอบคลม

ทกดานของวถชวต

2.ชมชนสวนใหญในสงคมไทย เปนสงคมทขาดการพฒนาโดย

ไรเปาหมาย ทศทาง และค�านงถงภาพอนาคตระยะยาว เปนการพฒนา

ระยะสนๆเพอกจกรรม

3.การก�าหนดเปาหมาย หรอการเปลยนแปลงใดๆ มกมาจากคน

ไมกคนไมไดมการถายทอดหรอท�าใหเกดการตระหนกรวมของคนในชมชน

ขาดพลงทจะน�าไปสการเปลยนแปลงอยางยงยน

4.ความตองการของชมชนมกจะถกใชเปนเครองมอของนกเลอกตง

ทม งท�าในลกษณะประชานยม ท�าใหประชาชนออนแอ และรอคอยการ

ชวยเหลอหรอเกดเปนระบบสงคมอปถมภเรอยมา

5.หนวยงานภายนอกหรอภาคสวนอนๆ ทจะเขามาหนนเสรม

ไมสามารถจะเขามาเสรมชวยใหตรงจดทชาวบานตองการได เพราะชมชน

ไมไดมการก�าหนดเปาหมายการพฒนามากอน

อยางไรกตาม มชมชนและทองถนหลายพนทในประเทศไทยทได

พยายามแกปญหาและพฒนาชมชนทองถนของตนเอง โดยใชแนวทางการ

พงตนเองตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง แตกยงนบวามจ�านวนนอย

เมอเทยบกบสวนใหญทงหมด


ควำมส�ำคญของกำรจดท�ำเปำหมำย

และตวชวดควำมสขชมชน

“สงทมนษยตองการคอความสขทแทจรง นนคอ ความสงบ ความสนต

การอยรวมกนอยางสนตสข มสงแวดลอมทด ไมใชเพยงแคมรายไดด ไมใช

เรองของเศรษฐกจอยางเดยวเทานน”อาจารยไพบลยวฒนศรธรรมชวนให

คดวาท�าไมชมชนตองก�าหนดตวชวดความสขของตวเอง หากชมชนคดถง

การพฒนาอยางมเปาหมาย และก�าหนดตวชวดของตวเองกจะสามารถ

ก�าหนดการพฒนา ก�าหนดวถชวตการอยรวมกนของชมชนได และสงตอ

เปาหมายและตวชวดเหลานขนไปสระดบอ�าเภอระดบจงหวดและประเทศชาต

เปนกระบวนการจดท�าเปาหมายตวชวดการพฒนาประเทศทรเรมมาจาก

ขางลางอยางแทจรง สงผลตอการพฒนาทสมดล สอดคลอง และยงยน

เปนการก�าหนดความสขของประชาชนโดยประชาชน และเพอประชาชน

ในพนทนนๆ การจดท�าเปาหมายตวชวดความสขมวลรวมชมชน จงเปน

เครองมอส�าคญเครองมอหนงในปจจบน และยงคงเปนประเดนทหลายฝาย

ก�าลงใหความสนใจอยางยงในขณะนนบตงแตปพ.ศ.2551เปนตนมา

ตวชวดควำมอยเยนเปนสขกบสงคมไทยทผำนมำ

ป พ.ศ. 2540 นายแพทยยงยทธ ขจรธรรม และนายแพทยอภสทธ

ธ�ารงวรางกร แหงโรงพยาบาลน�าพอง จงหวดขอนแกน ไดจดท�า “ตวชวด

ความสขของประชาชนชาวไทย” โดยใชตวอยางจากกล มเกษตรกร

เนนความสขทสมพนธกบความรสกทางจตใจทสงบและอยไดยาวนาน

ปพ.ศ.2546ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต ไดจดท�า“ดชนชวดความอยดมสข”มการวดทกมตของการด�ารง

ชวตทเชอมโยงกนอยางเปนองครวมประกอบดวย7ดานไดแกดานสขภาพ

อนามยดานความรดานชวตการท�างานดานรายไดและการกระจายรายได

ดานชวตครอบครว ดานสภาพแวดลอม และดานการบรหารจดการทดของ

ภาครฐส�าหรบใชเปนเครองมอชวยในการตดสนใจในระดบนโยบายและเปน

เครองสงสญญาณเตอนวาการพฒนาประเทศเดนมาถกทางหรอไมตลอดจน

ใชก�าหนดทศทางการพฒนาประเทศใหเปนไปในทศทางทสอดคลองกบ

แนวทางการพฒนาทยงยนในกระแสโลก

ปพ.ศ.2550ดชนชวดความอยดมสขถกปรบปรงและพฒนาเพอใช

เปนเครองมอในการบงชสถานการณของประเทศ แนวโนมการเปลยนแปลง

ตดตามประเมนผลการพฒนา ปรบทศทางการพฒนาและการเสนอแนะ

นโยบายใหเกดความอยเยนเปนสขในสงคมไทย ซงองคประกอบของความ

อยเยนเปนสขประกอบดวย 1) การมสขภาวะ 2) เศรษฐกจเปนธรรมและ

เขมแขง3)ครอบครวอบอน4)ชมชนเขมแขง5)สภาพแวดลอมดและ6)สงคม

ประชาธปไตยซงกรมการพฒนาชมชนไดน�ามาก�าหนดเปนตวชวด22ขอ

เพอการประเมนชมชนในระยะทผานมา

ตวชวด หรอ Key Performance Indicators เปนดชนชวดหรอ

หนวยวดความส�าเรจของการปฏบตงานทถกก�าหนดขน โดยเปนหนวยวด

ทควรมผลเปนตวเลขทนบไดจรงและตองสอถงเปาหมายในการปฏบตงาน

การตงตวชวดใหสอถงผลส�าเรจของงานทคาดหวงโดยอาจพจารณาจาก

ปรมาณ เชนจ�านวนเงนออมของชมชนทเพมขนหรอพจารณาจากคณภาพ

เชน รอยละความพงพอใจของผใชบรการ ความทนเวลา เชน จ�านวนวน

ทใชในการด�าเนนการ และคาใชจาย เชน รอยละของจ�านวนกระดาษทใช

ในการท�ารายงานลดลง


การก�าหนดความสขของประชาชนโดยประชาชน เพอประชาชน ตอง

ชชด วดได งายๆ ไมตองมากทงนมหลกการส�าคญของการจดท�าตวชวด

ทเหมาะสมกบชาวบาน4ประการคอ

1. ชชดวาใครจะไดอะไรจะเกดมรรคเกดผลอะไร

2. วดไดคอทดสอบเปรยบเทยบได

3. งายๆคอเรมจากอะไรกไดทท�าไดเลยและไมยงยากเขาใจงาย

4. ไมตองมากคอ ไมมตวชวดมากมายแตตวชวดทด คอตวชวด

ตวเดยวสามารถตอบโจทยในเรองอนๆได

3.เปนเครองมอทจะสรางให คนเกดการเรยนรและพฒนา ซงตอง

อาศยการย�าคด ย�าท�า เพอใหคนในชมชนเขาใจและเหนคณคาจากสงทท�า

มผลตอการสรางและพฒนาคนในต�าบลใหกลบมาตนตวเรยนรทจะพฒนา

ตนเองมากขน

4.การใชเครองมอเปาหมาย ตวชวดความสขชมชน น�าไปสความ

รวมมอทดขนของคนทกกลมในต�าบล ทงองคกรชมชน ผน�าทองถน ผน�า

องคกรปกครองสวนทองถนปราชญชาวบานและสมาชกชมชน

5. กอใหเกดส�านกรกชมชนทองถนมากขนเพราะกระบวนการจดท�า

นนสงผลใหคนทเขารวม ไดเรยนรคณคาและเอกลกษณทองถน ท�าใหเกด

ความรสกภาคภมใจและเกดความมงมนทจะเชดชพฒนาใหเปนอตลกษณ

ปรากฏแกสงคม

6.เหนภาพรวมการพฒนาทเกดขนในพนททกประเดนงานและหลาย

พนทไดเชอมโยงประเดนงานพฒนาเหลานมาท�างานดวยกนภายใตเปาหมาย

ใหญคอความสขรวมของคนในชมชนครอบคลมในทกดานทเกยวของกบชวต

ของคนในชมชนทองถนนนๆ

7.ท�าใหชาวบานเหนความส�าคญในการบนทก จดเกบขอมล สถต

การก�าหนดเปาหมายรปธรรมวดความส�าเรจของชมชนนนจ�าเปนตองอาศย

ขอมลมาอธบายประเมนความเปนจรงและตองบนทกประมวลผลเพอใช

เปรยบเทยบใหเหนผลการเปลยนแปลงทนาเชอถอมเหตผลการบนทกตวเลข

สถตตางๆทสามารถน�าไปปรบใชในการประกอบอาชพของตนได

8. เสรมใหสภาองคกรชมชนต�าบล มภารกจงานทชดเจน เนองจาก

สภาองคกรชมชนต�าบลเปนทประชมในระดบทองถนทจะมาท�าหนาทสงเสรม

สนบสนนความเขมแขงใหกบองคกรชมชน ดงนนภารกจในการก�าหนด

เปาหมายและรปธรรมวดความส�าเรจของชมชนทองถนนน จงเปนเรองท

สภาฯ สามารถจะใชเปนเครองมอเพอเสรมสรางความเขมแขงใหกบองคกร

ชมชนในแตละทองถนได

ประโยชนทเกดจำกกำรก�ำหนดเปำหมำยและ

ตวชวดควำมสขชมชน

ชมชนทเขารวมในกระบวนการจดท�าเปาหมายตวชวดความสขทได

ด�าเนนการมาตงแตป2551จนเกดเปนเครอขายอยในปจจบนกวา50แหง

ไดสรปผลดทเกดขนดงน

1.ท�าใหชาวชมชน รตว รตนชดเจนวาจะพฒนาใหชมชนทองถน

กาวไปส ทศทางใด ดวยวธการใด และใครมศกยภาพอย บางในพนท

เมอร แลว กจะน�ามาสการทบทวนสงทชาวชมชนด�าเนนการกนอย รวม

ไปถงการจดแบงหนาทการท�างาน เพอใหบรรลเปาหมายรวมกน โดยใช

เปาหมายความสขเปนตวเดนเรองและไปสมพนธกบหนวยงานภายนอก

2. ท�าใหชาวบานมนใจตนเอง มากขน เพราะสามารถเหนผลและ

เปรยบเทยบการด�าเนนการไดอยางเปนวทยาศาสตร สามารถตอบตวเอง

ไดวาอะไรเปลยนแปลงไปจากการลงมอท�า สามารถน�าขอมลตวชวด มาใช

เปนเครองมอในการท�างานหลากหลาย ท�าใหเปนแบบอยางของการท�างาน

ทแมเปนจดเลกทระดบชมชนกสามารถท�าได แตสามารถสรางคณคาและ

มลคาในการท�างานไดอยางมพลง


9. ชาวชมชน เกดความชดเจนในการทจะเสนอขอรบการสนบสนน

งบประมาณจากภายนอกเพอใหสอดรบกบเปาหมายมากขนซงขอนชมชน

สะทอนวากจกรรมทท�าในชมชนจะสอดคลองกบเปาหมายความสขทวางไว

เปนเรองส�าคญทชมชนจะเปนฝายก�าหนดความตองการของตนเองและการ

ขอรบการสนบสนนจากภายนอก

10.สงผลใหภารกจงานขององคกรปกครองสวนทองถนหลายๆ เรอง

มความส�าเรจไดโดยงายอนเนองมาจากการมเวทพดคยหารอกนของชมชน

ทองถนอยางไมเปนทางการ โดยเฉพาะเวททสภาองคกรชมชนจดขนนน

ไดเปนเวทททกฝายเขามารวมหารอและรบทราบรวมกน ซงสามารถท�าให

งานของชมชนเปนทเปดเผยโปรงใสและตรวจสอบกนและกนไดอยางด

4. คดจรง ท�าจรง เมอคดแลวกลงมอท�า โดยไมตองรองขอ หรอ

รอคนอน

5. เรยนรและพฒนาอยางตอเนองเรมจากเรองทงายท�ากนไดส�าเรจ

จากจดเลกๆ ไปสเรองอนๆคดไปท�าไปปรบปรงไปทบทวนประเมนผล

เปนระยะๆแลวน�ากลบมาพฒนาใหมใหดขนตอไปอก

6. รวมสรางขบวนการ ตองสรางเครอขาย เพอนรวมอดมการณ

และท�าอยางเปนขบวนการ โดยแลกเปลยนเรยนร เสรมพลงใหกนและกน

ขบเคลอนรวมกนอยางจรงจงและตอเนองอยเสมอ

7. แขงขน บนเทงควรท�าอยางสนกและมความสขจากการไดท�าเพราะ

เรองนเปนเรองความดงามตองมความคดดหวงดและเขาใจความเปนจรง

คนทท�าตองท�าดวยความหวงแตไมควรคาดหวง

หลกกำรสรำงเปำหมำยและตวชวดควำมสขมวลรวมชมชน

หลกการ7ประการส�าหรบชมชนหรอต�าบล/เมองทสนใจน�าเครองมอ

นไปสการขบเคลอนความสขในพนทใชก�ากบตรวจสอบการสรางเปาหมาย

และตวชวดความสขคอ

1. คดเอง ท�าเองตองก�าหนดกนเองใชกนเองเหมาะสมกบตวเราเอง

ไมสญเสยความเปนเอกลกษณ และไมจ�าเปนตองลอกเลยนแบบใครหรอ

แขงขนกบคนอน

2. รวมมอ รวมพลงควรมองคประกอบของคนทมาจากหลากหลายท

อยในชมชนมารวมกนก�าหนดจงจะไดผลทน�าไปสการปฏบตจรง

3. อะไรกได ไมไดมสตรส�าเรจทตายตว แตอาจใชเสาหลกของ

ตวชวดทม3องคประกอบส�าคญคอความด ความสามารถ และความสข

เปนฐานการพฒนาตวชวดรปธรรมตวชวดของเปาหมายความสข กตองชชด

วดได งายๆ ไมตองมาก


ขนตอนท 1 คนหำ ทบทวนตวตน ควำมด ควำมสำมำรถและควำมสขของ

ชมชน (Discovery)

ชาวชมชนรวมกนคนหาความภาคภมใจ ความดงาม อตลกษณ โดย

ตงประเดนรวมจากการสบคนความดงาม ความสามารถ ความสขของชมชน

เพอสรางเสรมพลงทางบวกของชมชนจากนนจงตงประเดนค�าถามเกยวกบ

สงดๆ ทเคยมอยแลวหายไป หรอก�าลงจะหายไปเพอใหชาวชมชนตระหนก

ในคณคาบางอยางทก�าลงจะสญหายไปและอาจมผลกระทบตอวถของชมชน

ในอนาคตและตามดวยประเดนค�าถามถงสงใหมๆทเขามามผลกระทบตอ

วถของชมชนทงดานบวกและดานลบ เพอใหทกคนเหนความเสยงทอาจจะ

เกดขนหรอเหนโอกาสทจะใชประโยชนกบสงเหลาน

ขนตอนท 2 ก�ำหนดเปำหมำยควำมสขมวลรวมชมชนรวมกน (Dream)

เมอชมชนเหนตวตนของตนเองทชดเจนขน กใหชมชนรวมกน

จนตนาการตอไปถงการมบางสงบางอยางรวมกนทคนในชมชนจะอยเยน

เปนสขได (พฒนามาจากขนตอนแรกคอ ความดทเจอ ความดงามทหายไป

และความเสยง) หรอเปาหมายของการพฒนาทอยากจะเหนรวมกนของชมชน

โดยประเดนค�าถามส�าคญในขนตอนน คอ เนนย�าไปทความสขรวม ไมใช

ความสขสวนตวใหชาวบานตงค�าถามกบสงคมเลกๆแหงนรวมกนวาคนทน

มอะไรรวมกน จงจะมความสข เปนการตงค�าถามเพอใหคนฉกคดและคด

รวมกน จากนน กใหชวนชาวบานมาระบดวยกนวา เปาหมายความสข

แตละดาน จะมรปธรรมความส�าเรจทจะท�าไดจรงโดยดไดจากอะไรเปนการ

สรางตวชวดความส�าเรจทเปนรปธรรมทชชด วดได งายๆ ไมตองมาก

ในการท�าภาพอนาคตของชมชนมเครองมอทควรใชประกอบการจดท�า

คอแผนทชมชนซงสามารถท�าได2ลกษณะคอการวางผงชมชนทควรจะเปน

ในอนาคต เชน ปา ตนน�า คคลอง ไรนา แหลงทองเทยว และการจดท�า

Mappingศกยภาพความดงามทอยากใหเกดขนรวมกน

โดยเสาหลก3ตนทจะค�ายนใหชมชนมนคงเปนกงลอ3กงลอทจะ

หมนไปเรอยๆคอ1) ความด 2) ความสามารถ 3) ความสข

ขนตอนท 3 ก�ำหนดวธกำรส�ำคญทจะไปสกำรบรรลเปำหมำย (Direction)

การไดเหนเปาหมายรวมนน จะสะทอนถงเจาภาพของแตละเรอง

วามใครท�าอะไรกบเปาหมายนนอยบาง เปนการทบทวนความหวงทเปน

เปาหมายความสขรวมกน

ขนตอน วธกำร กำรจดท�ำเปำหมำย ตวชวดควำมสขชมชน


หลกกำรส�ำคญ ในกำรก�ำหนดวธกำรไปสเปำหมำย

• ตองสอดคลองกบเปาหมายหรอความฝนทจะไปถง

• เปนวธการส�าคญหรอแนวทางหลกทชดเจนชใหงายตอการจดท�า

กจกรรมยอยๆหรอโครงการตางๆตามมา

• สามารถก�าหนดผลลพธการเปลยนแปลงทจะไปถงภายใตแนวทาง

ส�าคญได

• สามารถจดท�าขอมล ตดตาม สรปบทเรยน เปรยบเทยบการ

เปลยนแปลงได

ซงแผนงานในสวนนสามารถแยกไดเปน3ลกษณะคอ

1)แผนงานทชาวบานหรอหนวยงานในชมชนนนๆ ท�าไดเลย เรยก

แผนโดยประชาชน ประชาชนท�าแผนกนเอง จดการดวยตนเอง คดและท�า

กนเอง มกเปนแผนระยะสน มกท�าไดส�าเรจและปรบได มความยดหยนสง

2)แผนงานบางอยางอาจใชการรวมมอกนเองเรยกแผนกบประชาชน

ท�ารวมกนกบคนอนหรอองคกรอนๆ ในพนท ในลกษณะฉนออกทน

คณออกแรง ผสานแผนงานกนกบชมชน แตโดยทวไปยงถกก�ากบดแล

งบประมาณอยบางจากหนวยงานหรอผใหทนภายนอก

3)แผนงานทขอความรวมมอจากภายนอกหรอมการพฒนาโครงการ

ขนเพอขอรบการสนบสนนจากหนวยงานภายนอกซงเรยกแผนเพอประชาชน

(Work For People) มลกษณะท�าเพอ ท�าให ท�าแก ท�ากบ ออกมาเปน

แบบพมพเดยวกน ก�าหนดเงอนไข กฎเกณฑจากสวนกลาง ควบคม จดการ

งบโดยเจาของเงนกได

นอกจากนนในขนตอนนจะเปนขนทจะตองแปลงแนวทางการด�าเนนการ

ทส�าคญ มาสการก�าหนดแผนการท�างานในแตละดาน ซงการก�าหนด

แผนงานทจะลงถงขนตอน รายละเอยดการท�างาน จ�าเปนอยางยงทชมชน

จะตองจดโครงสรางหนาทของชมชนรวมทงคนรบผดชอบทจะเขามาดแล

รบผดชอบซงเมอรวมกนก�าหนดรายละเอยดแผนกจกรรมแลวกจะสามารถ

น�ามาสการจดปรบทมงานของชมชนโดยการจดปรบกลไกการท�างานในระดบ

พนทซงสวนใหญมกจะมการจดปรบทมงานทแบงออกเปน4ทมหลกไดแก

1. ทมงานขบเคลอนประเดนงาน เชน ประเดนงานสวสดการชมชน

ทดนท�ากนและทอยอาศย การแกไขปญหาหนสน การพฒนาเกษตรกรรม

ยงยนเปนตน

ส�าหรบการคดทบทวนและแสวงหาวธการส�าคญของชมชน เพอไปส

เปาหมายความสขนนสามารถท�าไดหลายวธเชนวธการประชมหารอกนเพอ

ส�ารวจดวาวธการดๆทเราท�าอยแลวมอะไรบางหรอจะศกษาเพมเตมเรยนร

จากทอนกไดทเขาท�าแลวทงทางงานวจยหรอทางอนเทอรเนตกได

ขนตอนท 4 จดท�ำและประสำนแผนงำน-โครงกำร (Designs)

ในขนตอนนชาวบานในแตละพนทกจะตองท�าการสอสารเปาหมาย

ความคาดหวงรปธรรมวดความส�าเรจของการพฒนาหรอเปาหมายความสข

ไปสชาวชมชนเพอสรางกระแสสงคมและน�าไปสการประชาพจารณเพอให

เกดการรวมมอรบผดชอบตอเปาหมายรวมกนในอนาคต


2. ทมบรหารกลางท�าหนาทก�ากบทศทางประสานการพฒนาทกม

ภาพรวมชมชนและประสานทางนโยบายกบหนวยงานภายนอก

3. ทมสนบสนนหรอกองเลขา ไดแก งานการเงน การเบกจาย

งบประมาณงานขอมลงานสอสารประชาสมพนธและประสานการประชม

4. ทมตดตามสนบสนนภายนอก ท�าหนาทในการตดตาม และ

สนบสนนการด�าเนนงานตามเปาหมายความสขมวลรวมชมชน และการ

พฒนาในระดบพนท

ขนตอนท 5 ตดตำมผลและสนบสนน (Delivery)

เมอลงมอปฏบตการ บคคลหรอองคกรทรบผดชอบในแตละเรองท

ท�ากจะตองสงเกตการณ บนทกผล หรอจดเกบขอมล รปภาพตวเลขสถต

เอาไวเพอไวเปรยบเทยบกอนและหลงการด�าเนนการซงในขนนชาวชมชน

อาจขอใหหนวยงานทเกยวของเปนผรวบรวมขอมล สถตตางๆกได และให

หนวยงานเสนอรายงานขอมลสนบสนน ในเวลาทท�าการตดตามผล ตาม

เปาหมาย รปธรรมตวชวดความสขทไดมา โดยเทยบเคยงกบเปาหมาย

ความส�าเรจทตงไว แลวปรกษาหารอเพอรวมกนสนบสนนหรอลงมอแกไข

ปญหาทเกดขน โดยยดหลกการส�าคญ คอ เปาหมายความสขชมชน

เปนเรองของชมชน ไมใชเรองของหนวยงานภายนอกหรอของบคคลใด

บคคลหนง ดงนน องคกรหรอหนวยงานทจะตองด�าเนนการทมภารกจ

สอดคลองกบเปาหมายใดๆกจะตองเปนหลกกอนสวนองคกรหรอภาคอน

กจะเปนฝายสนบสนนใหงานนนๆบรรลผลเปนส�าคญ

ในขนตอนนสงทจะตองด�าเนนการคอการก�าหนดใหมการประชม

หมบานหรอชมชนนนๆ เพอตดตามผลในแตละเรองทไดก�าหนดเปาหมาย

และวางแผนกนไวอยางนอย3เดอนตอครงโดยจะตองมองคประกอบของ

ผเกยวของภายใตเปาหมายความสขชมชนในแตละเรองมาเปนองคประกอบ

ส�าคญทจะน�าเสนอและรบฟงขอคดเหนจากเวท

ขนตอนท 6 ท�ำกำรสรปและประเมนผลกำรด�ำเนนงำน (Documentation)

ในขนตอนน ชาวบานหรอหนวยงานทรวมกนด�าเนนการจะตอง

จดท�าการประเมนผลเพอเปรยบเทยบกบตวชวดทก�าหนดไวรวมกนวาเปน

ไปตามทก�าหนดหรอไมและมปจจยเงอนไขใดๆทสงผลตอความส�าเรจหรอ

ลมเหลว เพอสรางเปนบทเรยนในการท�างานและใชเวทการประชมใหญใน

ระดบชมชนหรอต�าบล ท�าการรายงานผลประจ�าปตอสาธารณะ และน�าไป

สการทบทวนเปาหมายรปธรรมวดความส�าเรจของการพฒนาในปตอๆไป

ไดอกดวย

ส�าหรบสภาองคกรชมชนต�าบล ทคดจะน�าเครองมอนไปใชเพอการ

ขบเคลอนจะสามารถจดท�ารายงานผลประจ�าปตามภารกจสภาฯในมาตรา

21แหงพรบ.สภาองคกรชมชนไดโดยงายและจะเปนการรายงานประจ�าป

ทสรางสสน เพราะทกฝายในพนทไดมารวมเสนอความคบหนาทกเรองราว

ดวยกนในชมชนหรอต�าบลนนๆ

การมเวทก�าหนดอนาคตชมชนรวมกน การมเวทปรกษาหารอ

ตดตามผลกนตอเนองภายใตเปาหมายความสขชมชนการมเวทประเมนผล

ความสขรวมกนเชนนอยางตอเนอง จะท�าใหชมชนทองถนนนๆ มสภารวม

หรอสภากลางของคนในพนททไมแบงแยกสไมแบงแยกฝกฝายยอมจะสราง

ใหเกดการปรองดองทยงยน ตามแนวทางการปฏรปประเทศทเนนชมชน

ทองถนจดการตนเองในระยะตอไป


วธบรรลเปาหมาย(ทส�าคญ)

………...

………...

………...

………...

………...

เปาหมายความสข

1. คนในต�าบลมสขภาพแขงแรง

2. คนในต�าบลมความสามคค

3. คนในต�าบลมรายไดและชวตทมนคง

4. คนในต�าบลมสวนรวมในการพฒนาและแกไขปญหาของหมบานและต�าบล

5. เปนต�าบลปลอดยาเสพตด

ตวชวด

1.จ�านวนผปวยในต�าบล ลดลง(โรคเบาหวานความดนโลหตสงไขเลอดออก)

2.จ�านวนโครงการ/กจกรรมทส�าคญของชมชนทส�าเรจดวยความสามคครวมแรงรวมใจเชนจดขบวนสงกรานต(ฟนเวยง)กจกรรมวนแมฯลฯ

3.การออมในชมชนเพมขน4.หนทเปนปญหาลดลง5.จ�านวนครอบครวทตกเกณฑจปฐ.ไมม/หรอลดลงทเกนเกณฑมเพมมากขน

6.การมสวนรวมในการประชมทส�าคญของขบวนชมชน

7.จ�านวนคดยาเสพตดลดลง8.จ�านวนผตดยาเสพตด ลดลงและ/หรอไมมผเสพใหม

วธไดตวชวด

สถตผ ปวยรายเดอนจากสถานอนามยและโรงพยาบาลโพธาราม

จ�านวนผเขารวมกจกรรมส�าคญของชมชนเชนจดขบวนสงกรานต(ฟนเวยง)กจกรรมวนแมฯลฯ

1.สถตการเงนจากทกกลมกองทน ในชมชนทงขอมลสมาชกทมการออมเงนในกองทนชมชนและจ�านวนเงนออมตอครวเรอนในกองทนชมชน2.ขอมลจปฐ.ของชมชน

จ�านวนผมสวนรวมในการประชมทส�าคญของขบวนชมชนประกอบดวย1.กลมอสม.2.กลมผสงอาย3.กองทนหมบาน4.กลมสตร5.กลมเยาวชน6.ประชาคม(ขอมลจากกลมทงต�าบลอยางนอย10กลม)สรปผลทก6เดอน

1.สถตจากสถานต�ารวจภธรโพธาราม2.ขอมลจากการสอบถามก�านนผใหญบานทก3เดอน

ตวอยำงกำรจดท�ำเปำหมำยตวชวดควำมสขชมชน ต�าบลบานเลอก อ�าเภอโพธาราม จงหวดราชบร


………...

………...

………...


6. เปนต�าบลทอนรกษ วฒนธรรม ประเพณ ทองถน (ฟนเวยง)

7. ผน�ามความซอสตย โปรงใส มคณธรรม มความคดสรางสรรคและเสยสละ

8. คนในต�าบลมสวสดการชมชนทด

ตวชวด

9.ประเพณลาวเวยงมความคงอย มความดและมการปรบปรงใหดกวาเดม

10.มผน�าคนรนใหมมารวมกจกรรมงานพฒนาของชมชนรวมกบสภาองคกรชมชนเพมมากขน11.ผน�ามคณภาพสงขนทงในมตความดความสามารถและความสข

12.คนในต�าบลเขารวมเปนสมาชกของกลมสวสดการชมชนเพมขน13.กองทนสวสดการชมชนมจ�านวนเพมขน14.คนในต�าบลทกเพศ ทกวยไดรบสวสดการทชมชนจดขน


จ�านวนคนทเข าร วมกจกรรมประเพณฟ นเวยงประจ�าปของชมชน

1.การประเมนตนเองของผน�าตามแบบประเมนภาวะผน�าทสภาองคกรชมชนจดท�าขนโดยจดประเมนตามกลมผน�าใน 4สวน(คอผบรหารทองถน/ก�านนผใหญบาน/องคกรชมชนและสภาฯ/คนรนใหม)ทก6เดอน2.การส�ารวจความพงพอใจของประชาชนตอบทบาทของผน�าชมชนทองถนกลมตางๆ(คอผบรหารทองถน/ทองท ก�านนผใหญบาน/องคกรชมชนและสภาฯ/คนรนใหม)ตามแบบสอบถามทจดท�าขนทก6เดอน

สถตการด�าเนนงานดานสวสดการจากทกกองทนกลม/องคกรในชมชนจดประมวลดความกาวหนาทก3เดอน


• ประสานงานกบผประสานในพนทหรอแกนน�าในทองถน เพอ

ประเมนความพรอมและการเตรยมคนทเกยวของเขารวมเวท โดยจะตอง

กระตนใหแกนน�าทประสานงานชกชวนคนทเกยวของในชมชนทองถนนน

มาประชมรวมกนใหไดมากทสด โดยเฉพาะผ แทนกล มองคกรตางๆ

ผแทนองคกรปกครองสวนทองถนปราชญชาวบานหนวยงานในทองถนและ

พระสงฆ

• จดเตรยมสอใหพรอม ใหเหมาะสมกบพนททประชม ส�ารวจวา

คนกลมใดบางทมาจ�านวนเทาไหรจดทไหนจ�าเปนตองใชสอแบบใดจงจะ

เหมาะสม

• จดเตรยมเอกสารคมอหรอชดความรทเกยวของใหพรอมแจกจาย

แกผเขารวมเพอเปนเครองมอในการชวยอธบาย

• หารอเตรยมการกบแกนน�ากอนการจดเวทไดแกผน�าทเตรยมการ

กนไวรวมถงผน�าทมบทบาทส�าคญในเวทเชนพระสงฆนายกองคการบรหาร

สวนต�าบล/เทศบาลเกยวกบเปาหมายก�าหนดการและวาระส�าคญๆเพอ

จดล�าดบการพดคย รวมทงการมอบหมายบทบาทหนาทใหใครบางท�าอะไร

หรอผใดทจะเปดการประชมและกลาวน�าใหเหนความส�าคญในเรองน

• ไปเตรยมการสถานทอปกรณสอโสตแสงเสยงใหพรอมกอนการ

มเวทชาวบานเสมอ

2. ระหวำงกำรจดเวท

หลงเปดการประชมแตละครงผด�าเนนรายการควรจะตองเรมดวยการ

• สรางความรจก ความคนเคยกนและกนในเบองตน อาจใชการ

แนะน�าตวงายๆการเตรยมความพรอมทวไป

• ก�าหนดกตกามารยาทในการประชม ทงเรองเวลาทจะใช การม

สวนรวมมารยาทในการพดคยและอนๆ

• อาจจดใหมกจกรรมเลานทานหรอเกมกอนเขาสบทเรยนเพอสราง

ความสนใจและโนมนาวใหผเขารวมเหนความส�าคญของเรองการจดท�าตวชวด

ในการจดท�าเวทเพอการสงเสรมการจดท�าเปาหมายตวชวดความสข

มวลรวมชมชน สงส�าคญตองมผ ด�าเนนการประชม หรอ “วทยากร

กระบวนการ”ทจะท�าหนาทกระตนและหาขอสรปความเหนในเรองทจะเปน

ไปไดโดยททกฝายยอมรบ

ดงนน ผด�าเนนการประชมหรอนกจดตง ซงอาจเปนบคคลภายนอก

หรอแกนน�าหลกในทองถนจะตองมเทคนควธการทจะท�าใหคนทกคนในท

ประชมเหนความส�าคญของเรองทจะท�า ใหรสกสนกกบเรองทก�าลงคดและ

เหนคณคาของความคดของทกคนในทประชม โดยสงทผด�าเนนการประชม

จะตองท�าทงกอน-ระหวาง-หลงในเรองนกคอ

1. กอนกำรจดเวทประชมชมชน

• ศกษาขอมลพนฐานของชมชนทองถนกอนทจะลงไปด�าเนนการ

ประชมทงในเรองประวตศาสตรชมชนการเมองทองถนกลม-องคกรชมชน

กจกรรมการพฒนาของชมชนทท�าหรอก�าลงท�าอยในปจจบนเพอใหเขาใจ

ชมชนหรอประเมนศกยภาพชมชนในเบองตน

บทบำทของวทยำกรกระบวนกำร


………...


9. กลม/องคกรชมชน ในต�าบลบานเลอกมความเขมแขง

ตวชวด

15.มกลม/องคกรชมชนทเขมแขงเพมขน16.มกลม/องคกรชมชนทตองฟนฟความเขมแขงลดลง


ขอมลจากเวทการวเคราะหความเขมแขงกลมองคกรตางๆในชมชนของสภาองคกรชมชนตามกรอบเครองมอทสภาองคกรชมชนจดท�าขน (จดเวทปละ 2ครง)


เชนนกตองคอยๆท�ากบคนกลมอนๆไปกอนเมอผน�ากลมประเภทนพรอม

และไดรบโอกาสกจะเขามารวมท�างานภายหลงเราจงไมควรเรงรดหรอบบคน

ใหผน�าลกษณะนอดอดซงอาจจะเกดผลเสยตอคนทสนใจอยากท�าได

4.ชมชน/ต�าบลทขบเคลอนไปได มเหตปจจยสวนใหญมาจากการท

มแกนน�าตางๆ ไมแบงขวท�างาน หรอแขงขนเชงการเมอง ซงการหาพนท

ในลกษณะนท�าไดยากหรอมนอยในสงคมปจจบนชมชนทอยากอยดมสข

กนอมนอนอน มกมาจากแกนน�าทางความคดหรอปราชญชมชนเปนคนทม

จตใหญใจอาสามองขามผลประโยชนสวนตวดงนนจงตองคนหาคนหรอ

ชมชนประเภทนใหเจอแลวสงเสรมยกระดบ

5.การสนบสนนทงเรองการยกระดบความร แกนน�า การขยาย

เปนศนยการเรยนร และขยายพนทใหมยงมขอจ�ากด ทงเรองสอและ

งบประมาณอยมากดงนนการคาดหวงสอสารใหทวถงเขาใจในเรองลกษณะน

ยงอยในวงจ�ากดแตหากองคกรใดพรอมสนบสนนชมชนใหจดท�าเรองนอยาง

แทจรง ทงเรองวชาการและงบประมาณ กควรเปดโอกาสรบการสนบสนน

อยางเปดเผย

6.เจาหนาท และวทยากรชมชนทเขาใจหลกคดและกระบวนการ

จดท�ายงมนอยเมอเทยบกบความตองการของชมชนทเสนอเขามาเพอขอรบ

ความรในเรองนดงนนเราจงควรใชองคความรกลางทมจากคมอหรอแหลง

ความรจากเอกสาร

7.การด�าเนนการเชอมโยงและพฒนาศกยภาพเครอขายชมชนท

ด�าเนนการจดท�าเปาหมาย ตวชวดความสข ในขณะน ยงมความจ�าเปน

ตองสงเสรมตอเนองโดยในแตละปควรจดใหมเวทตลาดนดความสขชมชน

อยางตอเนอง เพอเสนอเรองราวความดงาม ผลงาน และเสรมสรางความ

เชอมนของชมชนเพราะฉะนนผสงเสรมจงควรแนะน�าใหชมชนตองมการ

จดการความรชมชน ควบคไปกบการปฏบตและน�ามาสการถายทอด การ

แชรโชวตอสงคมในทกโอกาสและวนส�าคญทจะจดรวมกนในแตละปตอไป

• กระตนใหผเขารวมประชมเหนความส�าคญของการยอมรบความ

คดเหนของผอน และเหนคณคาในความคดของตนเอง โดยอาจใชการพด

หรอนทานประกอบ

• ด�าเนนรายการตามแผนทวางไวซงอาจจดปรบไดตามสถานการณ

ขนอยกบเงอนไข เวลา กลมคน และเนอหาทไดรบความสนใจของกลมคน

ผเขารวม

3. หลงกำรจดเวท

ทกครงเมอการจดเวทสนสดลงไมวางานจะส�าเรจตามเปาหมายหรอ

ไมสงทผด�าเนนรายการตองท�าคอ

• ชวนใหทมงานและแกนน�าหลก ประเมนเวทวาไดผลเปนอยางไร

เพราะอะไรและมจดใดบางทจะตองปรบปรงแกไขในครงตอไปใหดขน

• หารอกบแกนน�าหรอผประสานหลกๆในชมชนทองถนนนๆวาม

เรองใดบางทจะตองด�าเนนการตอจากนเพอเปนการพฒนางานหรอตอยอด

จากสงทไดคนพบในเวท

สงส�ำคญทจะตองระลกไวเสมอ กคอ

1.ไมรบดวนท�าแบบเรวๆ หรอตองการเหนผลเรว ตองคอยเปน

คอยไปเพราะเปนการท�างานเชงความคดตองมกระบวนการและอาศยขอมล

จรงความรจรงและท�าจรงการท�างานตองเกาะตดท�าใหเกดรปธรรมพนท

ไดชาอาจไมทนใจผบรหารกเปนได

2.แกนน�าชมชน รวมทงผสงเสรมทเขาใจ และเชอมนในเครองมอน

ยงมนอยโดยสวนหนงทเขามาแบบผวเผนคดวาท�ายากหรอตองท�างานหนก

เพราะตองลงมอสรางกระบวนการคดสรปตดตามผลจงตองคอยๆคนหา

คนทมแววหรอฉายแววทสนใจจะท�างานในลกษณะน

3.ผน�าชมชนรนเกายงตดอยในกรอบเดมๆ ไมอยากใหคนอนมายง

งานของตวเองหรอไมอยากใหคนอนมารบรมาเหนงานทตนเองท�าลกษณะ


ขอมล

1. มลนธหวใจอาสา

2. Fanpage : ความสขมวลรวมต�าบล ตามแนวทาง อ.ไพบลย วฒนศรธรรม














โทรศพท0-2925-9053,

08-5150-6989

องคควำมร ชดเครองมอสงเสรมคณธรรม

เปำหมำย ตวชวดควำมสขชมชน

(ความด ความสามารถ ความสข)
























24 เปาหมาย ตวชวดความสขชมชน





องคความร ชดเครองมอสงเสรมคณธรรม

ธรรมนญ ความสขชมชนธรรมนญ ความสขชมชน

ค�ำน�ำ
























2 3ธรรมนญความสขชมชน ธรรมนญความสขชมชน


ธรรมนญความสขชมชน

ภายใตกระแสการเปลยนแปลงของสงคม จงท�าใหเกดปญหาใหม

ทซบซอนตอการบรหารจดการ สงผลใหเกดภาวะสงคมทไรระเบยบ ขาด

หลกยดในการอยรวมกนของคนในสงคมธรรมนญความสขชมชนนจะเปน

เครองมอในการสงเสรมใหเกดชมชนคณธรรม ซงชมชนจะก�าหนดกตกา

การอยรวมกน (ศลของชมชน) ทมความสอดคลองกบความตองการ และ

ประโยชนของชมชนดวยการพฒนาทงสามมตคอความดความสามารถ

และความสขเพอสงคมอยเยนเปนสขรวมกนธรรมนญความสขชมชนจงเปน

หลกยดเพอการอยรวมกนของคนในชมชน

ธรรมนญควำมสขชมชน หมำยถง

หลกก�ากบการท�างานและการใชชวตรวมกนของคนในชมชน เปน

เสมอนกตกาการอยรวมกนรวมถงการจดระเบยบระบบการท�างานของผคน

ในชมชนทองถนนนๆใหชดเจนรวมกนเพอน�าไปสเปาหมายความอยเยน

เปนสขทพงปรารถนาของชมชน

กระบวนกำรในกำรด�ำเนนงำน/กจกรรมหลกทท�ำใหเกดผลส�ำเรจในกำรขบเคลอน

1. ประโยชนของธรรมนญควำมสขชมชน

• จดระบบระเบยบของชมชนทองถนใหดงาม

• สรางภมคมกนใหกบชมชนทามกลางการเปลยนแปลง


2. หลกกำรส�ำคญของธรรมนญควำมสขชมชน

• ท�าดละชวกลวบาป

• หลกหรโอตตปปะ(ละอายชวกลวบาป)

• หลกแหงความไมประมาท มการด�ารงอยอยางมสตและตงมน

ไมประมาท

• หลกเมตตาธรรมการอยรวมกนอยางเอออาทร

• หลกแหงการพงพาตนเองและการพงพากนเอง

ทงน เมอเราปฏบตไดตามหลกการนจะน�าพาชมชนนน ไปสความ

อยเยนเปนสขทยงยนรวมกนนอกจากจะสรางใหตนเองมความอยเยนเปนสข

แลวยงสามารถสรางแรงบนดาลใจใหคนอนๆหรอชมชนอนๆไดเดนตาม

เปนแบบอยางทดของสงคม

หลกการส�าคญในกระบวนการจดท�าธรรมนญความสขชมชนนน

เปนการน�าหลกการสรางเปาหมายและตวชวดความสขมวลรวมชมชน

มาปรบใชเพอเปนหลกในการก�ากบตรวจสอบ7ประการไดแก

3.1 คดเอง ก�าหนดเอง ตองก�าหนดกนเองใชกนเองใหเหมาะสมกบ

ตวเราเองไมสญเสยความเปนอตลกษณและไมลอกเลยนแบบใคร

3.2 รวมมอ รวมพลง ควรมองคประกอบจากหลายฝายในชมชนมา

รวมกนก�าหนดใหเปนขอตกลงรวมกนไมใชของใครกลมใดกลมหนง

3.3 เรมจากอะไรกไดเมอตกลงกนแลววาอะไรดกปฏบตตามนน

3.4 คดจรง ท�าจรง เมอคดไดแลว กลงมอท�า ไมตองรองขอหรอ

รอคนอน

3.5 เรยนร และพฒนาอยางตอเนอง ท�าไป ปรบปรงไป ทบทวน

ประเมนผลเปนระยะ

3.6 รวมสรางเปนขบวนการสรางเครอขายเพอรวมอดมการณเสรม

พลงใหกนและกนขบเคลอนรวมกนอยางจรงจงและตอเนอง

3. หลกกำรส�ำคญของกระบวนกำรจดท�ำธรรมนญควำมสขชมชน

หลกการส�าคญในกระบวนการจดท�าเปาหมายตวชวดความสขชมชน

เปนหลกการรวมทควรยดถอเปนหลกปฏบต บนพนฐานความแตกตาง

หลากหลายตามบรบทของแตละพนท ศาสนา ความเชอ กลมชาตพนธ

โดยมการปรบปรงแกไข และเรยนรรวมกนเปนพลงเครอขาย และสรางการ

เปลยนแปลงรวมกนในอนาคต

คดเอง ก�าหนดเอง

รวมมอ รวมพลง

หลกกำรสรำง

เปำหมำยและ

ตวชวดควำมสข

มวลรวมชมชน

เรมจากอะไรกได

คดจรง ท�าจรง

เรยนร และพฒนาอยางตอเนอง

รวมสรางเปนขบวนการ แขงข

น บน

เทง ท�า

อยาง

สนก


3.7 แขงขน บนเทง ท�าอยางสนกและมความสขจากการทไดท�าและ

สงเสรมยกยองผกระท�าตามธรรมนญความสขชมชนนนอยางตอเนอง

4. วธกำรและขนตอนกำรจดท�ำธรรมนญควำมสขชมชน

เปนกลไกขบเคลอนด�าเนนการ หากเราจะจดท�าธรรมนญความสขชมชน

ในระดบต�าบลกควรใชสภาประชาชนหรอสภากลางของคนในทองถนนนๆ

ทควรประกอบดวย องคกรปกครองสวนทองถน องคกรปกครองสวนทองท

สภาองคกรชมชนต�าบล สภาวฒนธรรมต�าบล สวนการจดท�าระดบเมอง

ตองใหมกลไกรวมทส�าคญในการขบเคลอน ทน�าโดยผวาราชการจงหวด

นายอ�าเภอหรอนายกเทศมนตรเปนแกนกลาง

ขนตอนท 2 ทบทวนประเดนเปาหมายและตวชวดความสขชมชน

ในขนตอนนชมชนทองถนนนๆตองรวมกนทบทวนเปาหมายความสข

ของชมชนวามหรอไม ถาม มเพยงพอรอบดานหรอไม และมตวบงชอะไร

ทจะบอกวาเปนรปธรรมทจะเกดขนรวมกนในชมชน

ขนตอนท 3 รวมกนรางธรรมนญความสขชมชน

ในขนตอนนสงทกลไกการขบเคลอนงานควรด�าเนนการคอ

1.ตงคณะท�างานยกรางธรรมนญความสขชมชน โดยใหคณะนม

องคประกอบมาจากผน�าทหลากหลายมตทงเพศวยอายประสบการณและ

กลมคนทเปนผแทนกลมตางๆในหมบานหรอชมชนนนๆ

2.ประกาศแผน ขนตอน หรอ Road Map การจดท�าธรรมนญ

ความสขชมชนวาจะด�าเนนการใหแลวเสรจในชวงเวลาใดและเชญชวนให

ชาวบานทสนใจรบรสงทจะท�าเขารวมแสดงความคดเหนในเวทไดอยางอสระ

ตามวนเวลาทก�าหนด

เมอคณะท�างาน ไดรวบรวม กลนกรอง จดหมวดหม ยกรางแลว

(ภายใน 1-2 เดอน) กใหคณะท�างานทยกราง ยกรางน�าเสนอในทประชม

กลไกขบเคลอนหรอเวทกลางตามทประกาศในแผนงานนนเพอใหทประชม

พจารณา ในขนตอนน จะตองใหทประชมแสดงความเหนของตนเองทเปน

ประโยชนในการน�ามาใชเปนหลกการในการอยรวมกนเปนชมชน ซงคณะ

ท�างานจะตองรบมาพจารณา

ขนตอนท 1 จดตงกลไกขบเคลอนทเหมาะสมกบระดบทจะจดท�า

กลไกการด�าเนนการจดท�าธรรมนญความสขชมชน จะมหลายระดบ

ตามความเหมาะสมไดแก

• การจดท�าในระดบหมบาน

• การจดท�าในระดบต�าบล

• การจดท�าในระดบเมอง

ทงนการจดท�าธรรมนญความสขชมชนจะตองด�าเนนการใหเกดผล

เปนจรงและตอเนองกลไกส�าคญทจะท�าใหเปนจรงตองเรมจากมผน�าทคดด

มแกนน�าทเหนดวย มกลมคนทชวยท�า หากเราจะด�าเนนการในระดบหมบาน

กควรตองเหนชอบรวมกนในสภาผน�าหมบาน หรอคณะกรรมการหมบาน

ขนตอนท 1

จดตงกลไกขบเคลอนทเหมาะสมกบระดบทจะจดท�า


ทบทวนประเดนเปาหมายและตวชวดความสขชมชน


รวมกนรางธรรมนญ

ความสขชมชน


ทบทวนขอเสนอ ปรบปรง


รบรองรางธรรมนญความสขชมชน


ทบทวนธรรมนญความสขชมชน


ประกาศใชธรรมนญความสขชมชน


ทงนหลกการของธรรมนญความสขชมชนตองยดเปาหมายความสข

ของชมชนทองถนแตละดานเปนหลก ซงลกษณะการเขยนจะประกอบดวย

หลกการขมพฤตกรรมทควรขมซงจะออกมาในลกษณะหามหรอจะไมปฏบต

รวมถงการลงโทษและยกยองพฤตกรรม การกระท�าทควรยกยองซงจะออก

ในลกษณะใหปฏบตสงเสรมรวมมอใหคณคาหรอใหรางวลแกการท�าความ

ดในเรองนนๆแบบอยางการเขยนในลกษณะ“หาม” และ“ให”ซงสามารถ

ดไดจากตวอยางในหนงสอ“ธรรมนญความสขชมชน”

ขนตอนท 4 ทบทวนขอเสนอ ปรบปรง

หลงจากทสมาชกเสนอความเหนกนแลว คณะท�างานยกรางควร

ไดรวบรวมความเหนอนหลากหลาย น�ามาทบทวน ปรบปรง จดล�าดบ

ความส�าคญ(ประมาณ1เดอน)และน�าเรองการเสนอพจารณารางธรรมนญ

ความสขชมชนเขาเปนวาระส�าคญเพอขอการรบรองจากทประชมอกครง

ขนตอนท 5 รบรองรางธรรมนญความสขชมชน

คณะท�างานยกรางจะน�ารางธรรมนญความสขชมชนน�าเสนอตอเวท

กลาง เพอตรวจสอบวาไดจดท�าขนโดยยดความเหนตามขอเสนอททประชม

ไดเสนอขนมาหรอไม และท�าการลงมตวาจะรบรางตามนนหรอไม หาก

ขอใดทไมผานกใหพกหรอตดออกไปกอนเพอใหเกดการรบรองในขอเสนอท

เหนชอบรวมกนเปนสวนใหญซงการจดท�าธรรมนญความสขชมชนนควรจะ

มการทบทวนอยางนอยปละ1ครงและอาจมการเสนอเพอเพมเตมไดตาม

ความเหนชอบรวมกน

ขนตอนท 6 ประกาศใชธรรมนญความสขชมชน

การประกาศใชธรรมนญความสขชมชน เพอใหชาวบานในหมบาน

หรอชมชนทองถนนนๆไดยดถอปฏบตรวมกนสามารถท�าในลกษณะตางๆ

ทเหมาะสมและสอดคลองกบวถวฒนธรรมไดแก

1.ประกาศใชทวไปผานเวทประชมของสภากลางของชมชนทองถน

นนๆพรอมจดท�าเปนเอกสารแจกจายใหทกครวเรอน

2.ประกาศทวไปในเวทประชมของหมบานพรอมจดท�าเปนเอกสาร

แจกจายใหทกครวเรอน

3.ท�าพธปฏญานตน วาจะปฏบตตามธรรมนญความสขชมชนนนๆ

ตอหนาสงศกดสทธในหมบานหรอทชาวบานเคารพนบถอพรอมจดท�าเปน

เอกสารแจกจายใหทกครวเรอน

4.ท�าพธสาบานตนวาจะปฏบตตามธรรมนญความสขชมชนตอหนา

สงศกดสทธในหมบานหรอทชาวบานเคารพนบถอพรอมจดท�าเปนเอกสาร

แจกจายใหทกครวเรอน

ทงน การประกาศใชธรรมนญความสขชมชน ใหพจารณาความ

เปนไปในระดบทเหมาะสมกบกลมคนและชมชนทองถนนนๆวาควรจะท�า

ในลกษณะใดและเหมาะสมประการใด

11ธรรมนญควำมสขชมชน10 ธรรมนญควำมสขชมชน

ขนตอนท 7 ทบทวนธรรมนญความสขชมชน

เมอปฏบตตามหลกธรรมนญความสขชมชนไปไดสกระยะหนงกใหม

การทบทวนสงทเกดขนรวมกนโดยทวไปควรมการทบทวนธรรมนญความสข

ชมชนอยางนอย3เดอนตอครงเพอคนหาชนชมความส�าเรจรวมกนจากนน

กขยายจากจดเลกๆไปสเรองอนๆเมอครบ1ปแลวจะตองมการทบทวนใหญ

อกครง เพอพจารณาวาสงใดทบญญตไวดแลวสงใดทควรบญญตเพม โดย

ไมหกลางหรอท�าลายขอบญญตเดมทดอยแลวเมอคดไปท�าไปปรบปรงไป

ทบทวนประเมนผลเปนระยะๆ แลวกลบมาพฒนาใหมใหดขน กจะพบกบ

การเปลยนแปลงทจะเกดขนอยางเปนรปธรรม

ทง 7 ขนตอนน เปนขนตอนหลกในการด�าเนนการ ซงชมชน

ทองถนใดๆทสนใจจะน�าเครองมอนไปปฏบตใหเกดผลจะตองด�าเนนการตาม

ขนตอนใหถกหลกดงทกลาวมาหากละเลยขนตอนใดขนตอนหนงจะท�าให

ไมเกดความนาเชอถอ และจะกลายเปนเรองเฉพาะกลม เฉพาะตวบคคล

ซงจะสรางการเปลยนแปลงไดยาก

ขอควรค�านงเหลาน เปนสงทผสงเสรมควรจะใหความส�าคญอยางยง

สงส�าคญทสดกคอ การท�างานดวยกระบวนการในลกษณะตอเนอง จงจะเหนผล

จงจ�าเปนทผสงเสรมตองท�าดวยความรสกสนกและดวยใจรก เปนส�าคญ

หมบำน/ต�ำบลหนองแสง อ�ำเภอปำกพล จงหวดนครนำยก

ธรรมนญความสขชมชนฉบบน คอ หลกปฏบตทเกดจากความเหน

พองตองกนของคนในชมชนไดจดท�าขนเพอใหชมชนเกดความอยเยนเปนสข

เปนสงคมแหงการเอออาทรสงคมไมทอดทงกนประชาชนด�ารงชวตตามหลก

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงโดยยดหลกคณธรรมจรยธรรมและความรท

เทาทน เปนฐานของการพฒนา โดยธรรมนญความสขชมชนฉบบน ใหใช

ปฏบตภายในอาณาเขตของต�าบลหนองแสงอ�าเภอปากพลจงหวดนครนายก

นเทานน

ภายใตธรรมนญความสขชมชนต�าบลหนองแสงชาวต�าบลหนองแสง

ไดก�าหนดเปาหมายความอยเยนเปนสขดวยกนซงเปนความสขรวมกนของ

คนในต�าบลไว8ดานดงน

1.เปนต�าบลทรกษาภมปญญาวฒนธรรมภาษาประเพณและวถชวต

ทดงามใหคงอย

2.ประชาชนในต�าบลมความรก มความสามคค และมสวนรวมทด

ในชมชน

3.ประชาชนในต�าบลด�าเนนชวตตามหลกธรรมของศาสนาและ

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

4.เดกและเยาวชนเปนคนดรกษาประเพณตามวถไทยพวน

5.ประชาชนในต�าบลมสขภาพดทงกายและใจ

6.ประชาชนในต�าบลมความปลอดภยในชวตและทรพยสน

7.เปนต�าบลทมทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทด

8.ประชาชนในต�าบลปลอดหนทสรางทกข

ตวอยำงเพอกำรเรยนร


ภายใตเปาหมายความอย เยนเปนสขแตละดานของคนในต�าบล

ประชาชนในต�าบลไดตกลงกนทจะท�าและไมท�า ดงน

ดำนท 1

เปนต�ำบลทจะรกษำภมปญญำวฒนธรรม ภำษำ ประเพณ และวถชวต

ทดงำมใหคงอย

ขอท 1ทกครวเรอนจะพดภาษาทองถน(ไทยพวน)กนเองในชมชน

และถายทอดตอลกหลานเพอใหสบสานด�ารงรกษา

ขอท 2ประชาชนในต�าบลจะสวมใสเสอผา หรอแตงกายดวยชด

พนเมองเมอมงานบญประเพณและจะแตงกายดวยชดสภาพเมอเขาวดทกครง

ขอท 3ประชาชนในต�าบล จะมสวนรวมในกจกรรมรวมกนตาม

ประเพณทชมชนเรามอยเปนประจ�า

ขอท 4 ทกหมบานจะสบทอด รกษาวฒนธรรมประเพณใหคงอย

รวมกน

ขอท 5ประชาชนในต�าบล จะไมนงนอย หมนอย เขาวด ทเปน

สถานทศกดสทธ

ขอท 6ประชาชนในต�าบลจะไมดมสราแอลกอฮอลในวด

ขอท 7ประชาชนในต�าบลจะไมเลนการพนนในวด

ดำนท 2

ประชำชนในต�ำบลมควำมรก มควำมสำมคค และมสวนรวมทดในชมชน

ขอท 8ประชาชนในต�าบลจะมสวนรวมในการจดกจกรรมกฬาต�าบล

ทกป

ขอท 9 ประชาชนในต�าบลจะแสดงความจงรกภกดตอสถาบน

พระมหากษตรยและรวมถวายพระพรในวนพอและวนแมทกป

ขอท 10 ประชาชนในต�าบลจะมการดแลซงกนและกน มความ

เออเฟอเกอกลในแบบพนอง

ขอท 11 เมอมปญหาใดๆ เกดขน จะใชการเจรจาไกลเกลยแกไข

ปญหาขอขดแยงโดยมศนยไกลเกลยของต�าบลท�าหนาทด�าเนนการ

ขอท 12 ประชาชนในต�าบลจะไมยยง สงเสรมใหเกดการทะเลาะ

ววาทกนในหมบาน

ขอท 13 ประชาชนในต�าบลจะไมลกขโมยของกนและกน

ขอท 14 ประชาชนในต�าบลจะไมหมนประมาทสถาบนพระมหา

กษตรย

ขอท 15ประชาชนในต�าบลจะไมขามขนตอนในการรองทกข

ดำนท 3

ประชำชนในต�ำบลด�ำเนนชวตตำมหลกธรรมของศำสนำและปรชญำของ

เศรษฐกจพอเพยง

ขอท 16 ทกครวเรอนจะปลกพชผกสวนครวและเลยงสตวเพอบรโภค

ใหเพยงพอในครวเรอน

ขอท 17 ทกครวเรอนจะลดการใชปยเคมและสารเคมตางๆ

ขอท 18 ทกครวเรอนจะชวยเหลอแบงปนซงกนและกนภายในชมชน

ขอท 19 แตละหมบานจะใหมการจดตงกลมออมทรพยโดยใหคนใน

ชมชนเขามาเปนสมาชกทกครวเรอน

ดำนท 4

เดกและเยำวชน เปนคนด รกษำประเพณ ตำมวถไทยพวน

ขอท 20 ประชาชนในต�าบลจะชวยกนดแลเดกและเยาวชน เพอ

ปองกนปองปรามในการกระท�าผด


ขอท 21 ประชาชนในต�าบลจะชวยกนถายทอดภาษาไทยพวนใหกบ

ลกหลาน

ขอท 22 เมอมกจกรรมใดๆ เกดขนในต�าบล จะสงเสรมใหเดก

เยาวชนและคนในชมชนมสวนรวมการท�ากจกรรมประเพณทองถน เปด

โอกาสใหเดกเยาวชนไดสรางสรรคผลงานเกยวกบประเพณวฒนธรรมของ

ไทยพวน

ขอท 23 เดกและเยาวชนในต�าบลจะไมแตงกายทไมสภาพลอแหลม

เขาวดและรวมประเพณตางๆ

ขอท 24 เดกและเยาวชนในต�าบลจะลดใชภาษาอนในการสนทนา

พดคยในชมชน

ดำนท 5

ประชำชนในต�ำบลมสขภำพดทงกำยและใจ

ขอท 25 ประชาชนในต�าบลจะออกก�าลงกายสม�าเสมอ ตอเนอง

ตามความเหมาะสมกบทกเพศวย

ขอท 26 ประชาชนในต�าบลจะรบประทานอาหารถกสขลกษณะ

ขอท 27 ประชาชนในต�าบลจะนอนหลบพกผอนใหเพยงพอ

ขอท 28 ประชาชนในต�าบลจะปลกผกไวกนเองในครวเรอน

ขอท 29 ประชาชนในต�าบลจะลด ละ เลก เหลา บหร ในสถานท

ส�าคญและทสาธารณะ

ขอท 30 ประชาชนในต�าบลจะไมยงเกยวกบยาเสพตด

ขอท 31 ประชาชนในต�าบลจะไมซอผกผลไมทมสารพษมาบรโภค

ขอท 32 ประชาชนในต�าบลจะไมรบประทานอาหารทมรสชาตจด

ดำนท 6

ประชำชนในต�ำบลมควำมปลอดภยในชวตและทรพยสน

ขอท 33 ประชาชนในต�าบลชดรกษาความปลอดภยในหมบานอาสา

ปองกนพลเรอนในหมบาน ต�ารวจอาสา ผชวยผใหญบานฝายรกษาความ

สงบในหมบานจะรวมมอและชวยกนดแลความสงบเรยบรอยในหมบานของ

ตนเอง

ขอท 34 ระดบต�าบลจะมการจดตงศนยด�ารงธรรมในการไกลเกลย

เรองรองเรยนรองทกขของคนในต�าบล

ขอท 35 ประชาชนในต�าบลจะไมกระท�าตนเปนมจฉาชพ

ขอท 36 ประชาชนในต�าบลจะหลกเลยงการเกยวของกบยาเสพตด

ทกชนด

ขอท 37 ประชาชนในต�าบลจะหลกเลยงการกระท�าผดในทางชสาว


ดำนท 7

เปนต�ำบลทมทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมทด

ขอท 38 ประชาชนในต�าบลจะรวมปลกตนไมในวนส�าคญอยางนอย

1ตน:1ครวเรอน:ปตามก�าหนดวนทประกาศจากทองถน

ขอท 39ในทกเดอนประชาชนในต�าบลจะรวมการพฒนาหมบานโดย

หมนเวยนไปตามหมบานในต�าบล

ขอท 40 ทกหม บานจะรวมกล มท�าป ยหมกชวภาพจากฟางขาว

ไวใชเอง

ขอท 41 ประชาชนในต�าบลจะสอดสองดแลกนและกนเพอไมใหเกด

การตดไมท�าลายปา

ขอท 42 ประชาชนในต�าบลจะไมทงขยะในทสาธารณะ

ขอท 43 ประชาชนในต�าบลจะไมเผาฟางขาวหลงฤดเกบเกยว

ดำนท 8

ประชำชนในต�ำบลปลอดหน ทสรำงทกข

ขอท 44 ประชาชนในต�าบลจะท�าบญชรายรบ-รายจายในครวเรอน

ขอท 45 ประชาชนในต�าบลจะลดการใชจายทไมจ�าเปนออกไป

ขอท 46 ประชาชนในต�าบลจะหาอาชพเสรม เพอเพมรายได

ในครอบครว

ขอท 47 ประชาชนในต�าบลจะเกบออมเงนเพอใชในยามจ�าเปน

ขอท 48 ประชาชนในต�าบลจะเขารวมเปนสมาชกสหกรณออมทรพย

ภายในต�าบลเพอใหคนในต�าบลไมมหนนอกระบบ

ทงนประชาชนทกคนในต�าบลจะปฏบตตามธรรมนญความสขชมชน

อยางเครงครด เพอความอยเยนเปนสขรวมกนของคนในต�าบล และเพอ

อนาคตของลกหลานชาวต�าบลหนองแสงแหงน

ดวยสตยปฏญาณททกคนจะปฏบตอยางจรงจงและจรงใจนขออ�านาจ

แหงคณพระรตนตรยและสงศกดสทธทงหลายจงไดโปรดบนดาลใหขาพเจา

และประชาชนชาวต�าบลหนองแสง ผปฏบตตามธรรมนญความสขชมชน

ทง8ดานนจงประสบแตความสขทงรางกายและจตใจมความเจรญรงเรอง

ในชวตอาชพการงานมครอบครวทอบอนมความอดมสมบรณมนคงมงคง

และยงยนตลอดไป

(ลงชอ)

(.....................................................................)

เจาคณะต�าบล

(ลงชอ)

(.....................................................................)

นายกองคการบรหารสวนต�าบล

(ลงชอ)

(.....................................................................)

ก�านน

(ลงชอ)

(.....................................................................)

ผใหญบาน หม 1-9

(ลงชอ)

(.....................................................................)

ผน�ากลมตางๆ ในต�าบล


ขอมล

- นายยงจราย อปเสน ผจดการฝายยทธศาสตร

- ธรรมนญความสขชมชน ต�าบลหนองแสง อ�าเภอปากพล จงหวดนครนายก














โทรศพท0-2925-9053,

08-5150-6989

องคควำมร ชดเครองมอสงเสรมคณธรรม

ธรรมนญควำมสขชมชนศนยคณธรรม (องคกำรมหำชน)























20 ธรรมนญความสขชมชน





Documents

โรงพยาบาลคุณธรรม - DOE...6 โรงพยำบำลค ณธรรม โรงพยำบำลค ณธรรม 7 1. กำรประเม