การสํารวจความพิการ พ.ศ. 2555 - NSOservice.nso.go.th/nso/nsopublish/themes/files/disabled... · 2014. 3. 20. · ประเภทความพิการ

สรปผลท�สาคญ การสารวจความพการ พ.ศ. 2555

สานกงานสถตแหงชาต

หนวยงานเจาของเร�อง สานกสถตสงคม สานกงานสถตแหงชาต โทรศพท 0 2142 1260 โทรสาร 0 2143 8136 ไปรษณยอเลกทรอนกส : [email protected] หนวยงานท�เผยแพร สานกสถตพยากรณ สานกงานสถตแหงชาต ศนยราชการเฉลมพระเกยรต 80 พรรษาฯ อาคารรฐประศาสนภกด ชน @ 2 ถนนแจงวฒนะ เขตหลกสF กทม. 10210 โทรศพท 0 2141 7498 โทรสาร 0 2143 8132 ไปรษณยอเลกทรอนกส : [email protected] ปท�จดพมพ 2556

จดพมพโดย

สรป ผลทสาคญ การสารวจความพการ พ.ศ. 2555


i

คานา รายงานการสารวจความพการ พ.ศ. 2555 ฉบบน ไดนา� เสนอผลการสารวจเกยวกบประชากรท$พการ ซ$ งไดแก ประชากรท$มความลาบาก$ หรอปญหาสขภาพตอเน$องตงแต � 6 เดอนขนไป และประชากรท$มความลาบาก�ในการดแลตนเอง รวมทงประชากรท$มลกษณะความบกพรองทาง� รางก าย จตใจ หรอสตปญญา ซ$ งตรงกบคานยามของความพการตามแนวคดของบญชสากล เพ$อการจาแนก การทางาน ความพการ และสขภาพ (International Classification of Functioning, Disability and Health : ICF) ขององคการอนามยโลก เพ$อใหขอมลมมาตรฐานเดยวกนทวโลก $ ผลการสารวจความพการครงน พบวา ประเทศไทยม� � ประชากรท$พการประมาณ 1.5 ลานคน หรอรอยละ 2.2 ของประชากรทวประเทศ โดยพบผหญงมรอยละของผพการสงกวาผชายเลกนอย $ (รอยละ 2.3 และ 2.1 ตามลาดบ) สวนใหญเปนกลมอาย 70 ปขนไป �(รอยละ 16.4) นอกจากน� ยงพบวา นอกเขตเทศบาลมรอยละประชากรท$พการมากกวาในเขตเทศบาล (รอยละ 2.5 และรอยละ 1.5 ตามลาดบ) โดยเฉพาะภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอมประชากรท$พการสงกวา ภาคอ$น (รอยละ 2.9 และ 2.8 ตามลาดบ) และเม$อพจารณาตามลกษณะความพการพบวา เปนประชากรท$มความลาบากหรอปญหาสขภาพท$เปนขอจากดในการทากจกรรม มรอย ละ 2.1 (1.4 ลานคน) ประชากรท$มความลาบากในการดแลตนเองหรอทากจวตรสวนตว มรอยละ 0.5 (0.3 ลานคน) หรอประชากรท$มลกษณะความบกพรองทางรางกาย จตใจ หรอสตปญญา มรอยละ 1.6 (1.1 ลานคน) โดยประชากรท$พการลดลงจากป 2550 ทง � 3 กลม



ii

จากการสารวจการเขาถงความชวยเหลอหรอสวสดการของรฐและการใชเทคโนโลยสารสนเทศ พบวา ประชากรท$พการเกอบทกคนไดรบสวสดการคารกษาพยาบาล (รอยละ 98.4) แตยงมประชากรท$พการอกรอยละ 15.8 มความจาเปนตองใชเคร$องชวยแตไมม และผพการถง 4 ใน 5 ตองการความชวยเหลอหรอสวสดการเพมเตมจากรฐ โดย $ตองการเงนสนบสนนมากท$สด รองลงมาคอ งานมรายไดทาท$บาน และพยาบาลมาเย$ยมและดแลท$บานเม$อจาเปน นอกจากนยงพบวาประชากร� ท$พการอายตงแต � 5 ปขนไป ถงรอยละ � 22.4 ท$ไมไดรบการศกษา และมประชากรท$พการวยแรงงาน (อาย 15 – 59 ป) เพยงรอยละ 60.0 ท$มงานทา สวน การใชเทคโนโลยสารสนเทศของประชากรท$พการอายตงแต � 5 ปขนไป�มสดสวนนอยมาก คอ ผพการท$ใชคอมพวเตอร และอนเทอรเนตมเพยงรอยละ 2.0 และ 1.8 ตามลาดบ จากผลการสารวจขางตน แสดงใหเหนวาประชากรท$พการยงไดรบความชวยเหลอหรอสวสดการจากรฐบาล ไมครบถวนเพยงพอ ในเร$องการศกษา การประกอบอาชพ และอปกรณเคร$องชวยสาหรบผพการ ดงนนรฐบาลควรสนบสนนชวยเหลอ� ผพการในเร$องดงกลาวใหครอบคลมทวถง $ เพ$อใหผพการมคณภาพชวตท$ดขน� สานกงานสถตแหงชาต ในฐานะหนวยงานผเกบรวบรวม ขอมล จงไดตระหนกถงความสาคญท$จะตองมขอมลคนพการสาหรบใหหนวยงานของรฐบาลนาไปใชในการวางแผนดาเนนการใหความชวยเหลอ คนพการครอบคลมทวถง เพ$อใหคนพการสามารถดารงชวตและ$ประกอบอาชพไดเตมตามศกยภาพของตนเอง มคณภาพชวตท$ดขน� อกทง�เปนการเพมพนคณคา$ และศกดศรของคนพการดวย\



iii

สรปประเดนเดน

1. ประชากรทพการ

ป 2555 มประชากรท$พการ ประมาณ 1.5 ลานคน หรอรอยละ 2.2 ซ$ งเปนผท$มลกษณะพการอยางนอย 1 ใน 3 ลกษณะน คอ� เปนประชากรท$มความลาบากหรอปญหาสขภาพท$เปนขอจากดในการทากจกรรม มรอยละ 2.1 (1.4 ลานคน) ประชากรท$มความลาบากในการดแลตนเองหรอทากจวตรสวนตว มรอยละ 0.5 (0.3 ลานคน) หรอประชากรท$มลกษณะความบกพรองทางรางกาย จตใจ หรอสตปญญา มรอยละ 1.6 (1.1 ลานคน)

รอยละของประชากรท$พการ ป 2555 มความแตกตาง ตามลกษณะทางประชากร โดยพบวา ผหญงมรอยละของผพการสงกวาผชาย (หญง รอยละ 2.3 และชาย รอยละ 2.1) สวนใหญเปนกลมอาย 70 ปขนไป� (รอยละ 16.4) นอกจากนยงพบวา นอกเขตเทศบาลมรอยละประชากร� ท$พการมากกวาในเขตเทศบาล (รอยละ 2.5 และรอยละ 1.5 ตามลาดบ) โดยเฉพาะภาคเหนอ และภาคตะวนออกเฉยงเหนอมประชากรท$พการสงกวาภาค อ$น (รอยละ 2.9 และ 2.8 ตามลาดบ)

2. ประชากรพการทมความลาบากหรอปญหาสขภาพ

ประชากรท$พการอายตงแต � 5 ปขนไป� ท$มความลาบากหรอปญหาสขภาพ สวนใหญม ความลาบากหรอปญหาสขภาพ 5 ลาดบแรก คอ การเดนขนบนได � 1 ชน � การนงยอง ๆ $ การเดนทางราบระยะ 50 กาว การมองเหน และการลกจากการนอนเปนทานง $



iv

3. ประชากรพการทมความลาบากในการดแลตนเอง

ประชากรท$พการอายตงแต � 5 ปขนไป� ท$มความลาบากในการดแลตนเอง มจานวน 3.1 แสนคน คนกลมนเกอบทกคน � (รอยละ 84.3) มความลาบากในการขบถาย (รวมทงการทาความสะอาดหลงการขบถาย� ) การอาบนา� และการแตงต วใกลเคยงกน ประมาณรอยละ 82.4 – 84.3 รองลงมา คอ การลางหนาแปรงฟน มรอยละ 61.4 และมความลาบากในการกนอาหารนอยท$สดคอ รอยละ 52.6

4. ประชากรพการทมลกษณะความบกพรอง ลกษณะความบกพรอง ของประชากรท$พการในป 2555 ท$พบ มากท$สด 5 ลาดบแรก คอ สายตาเลอนราง 2 ขาง หตง 2 ขาง อมพฤกษ แขนขา มอ ลาตว คดงอ เกรง โกง กระตก สน $ และ แขนขาลบ/เหยยดงอไมได

5. การเขาถงความชวยเหลอหรอสวสดการของรฐ

ประชากรท$พการไดรบสวสดการคารกษาพยาบาล หลกของรฐครอบคลมเกอบทกคน (รอยละ 98.4) แตมประช ากรท$พการ1 /เพยงรอยละ 28.6 ท$ใชอปกรณหรออวยวะเทยมหรอเคร$องชวยคนพการ ทงนรวม� �อปกรณเคร$องชวยท$ทาขนเองดวย � และยงมประชากรท$พการ รอยละ 15.8ท$ตองการใชเคร$องชวยแตไมมใช นอกจากนพบวา ประชากรท$พการยงไดรบ� การศกษาและการสงเ สรมอาชพไมทวถง คอมประชากร $ ท$พการอายตงแต� 5 ปขนไป� ถงรอยละ 22.4 ท$ไมไดรบการศกษา และมประชากรท$พการ

1/ ประชากรท$พการ ในการสารวจ พ.ศ. 2555 หมายรวมถง ผท $มความลาบากหรอปญหาสขภาพฯ ในระดบความรนแรงนอยดวย และสารวจผพการเฉพาะท$อาศยในครวเรอนสวนบคคลเทานน � โดยไมรวมสถานสงเคราะห หรอสถานท$อ$น ๆ ดงนน จงมประชากรท$พการจานวนมากท$� ไมใชเคร$องชวย



v

วยแรงงาน (อาย 15 – 59 ป) ถงรอยละ 60.0 ท$ไมมงานทา โดยพบวาผพการสวนใหญ ถง 4 ใน 5 ตองการความชวยเหลอหรอสว สดการเพมเตมจากรฐ โดยตองการเงนสนบสนนมากท$สด รองลงมา$ คอ งานมรายไดทาท$บาน และพยาบาลมาเย$ยมและดแลท$บานเม$อจาเปน

6. การใชเทคโนโลยสารสนเทศ

การใชเทคโนโลยสารสนเทศของประชากรท$พการอายตงแต � 5 ปขนไปมสดสวนนอยมาก คอ ผพการท$� ใชคอมพวเตอรและอนเทอรเนตมเพยงรอยละ 2.0 และ 1.8 ตามลาดบ



vi



vii

สารบญ

หนา คานา i

สรป ประเดนเดน iii

สารบญแผนภม ix

สารบญตาราง xii

สรปผลการสารวจ 1

1. ประชากรท$พการ 2

2. การเปรยบเทยบประชากรท$พการ ป 2550 และป 2555 4

3. ประเภทความพการ 6

4. ระดบการศกษาท$สาเรจของประชากรท$พการ 7

5. การทางานและอาชพของประชากรท$พการ 9

6. ประชากรพการท$มความลาบากหรอปญหาสขภาพ 11

7. ประชากรพการท$มความลาบากในการดแลตนเอง 15

8. การดแลประชากรท$พการและมความลาบากในการดแลตนเอง 16

9. ความตองการความชวยเหลอหรอสวสดการท$เกยวกบ $ 17 การดแลจากรฐเพมเตม$ ของผดแล

10. ประชากรพการท$มลกษณะความบกพรอง 19

11. การใชเคร$องชวย และสวสดการของประชากรท$พการ 20

12. ความตองการความชวยเหลอหรอสวสดการท$เกยวกบ $ 25 การดแลจากรฐเพมเตมของประชากรท$$ พการ



viii

สารบญ (ตอ) หนา

13. การใชคอมพวเตอรและอนเทอรเนตของประชากรท$พการ 26

14. การมคอมพวเตอรใชสว นตวของประชากรท$พการ 27

15. การมโทรศพทเคล$อนท$ใชสวนตวของประชากรท$พการ 28

16. การมขอจากดในการทากจกรรมในครวเรอนและชมชน 30 17. สขภาพจตกบความพการ 31

ภาคผนวก 39

ความเปนมา 41 วตถประสงค 42 ขอบขายของการสารวจ 42 เวลาอางอง 43 รายการขอมลท$เกบรวบรวม 43 คานยาม 44 คาอธบายเพมเตมเกยวกบประชากรท$พการ$ $ 46



ix

สารบญแผนภม

หนา

แผนภม 1 รอยละของประชากรท$พการ จาแนกตามความพการ 4 พ.ศ. 2550 และ 2555

แผนภม 2 รอยละของประชากรท$พการ จาแนกตามเพศ กลมอาย 5 เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2550 และ 2555

แผนภม 3 จานวนและรอยละของประชากรท$พการ จาแนกตาม 6 ความพการ พ.ศ. 2555

แผนภม 4 รอยละของประชากรท$พการอายตงแต � 5 ปขนไป � 7 จาแนกตามระดบการศกษาท$สาเรจ พ.ศ. 2555

แผนภม 5 รอยละของประชากรท$พการอายตงแต � 15 ปขนไป � 9 จาแนกตามการทางาน อาชพ และกลมอาย พ .ศ. 2555

แผนภม 6 รอยละของประชากรท$พการอายตงแต � 5 ปขนไป � 12 ท$มความลาบากหรอปญหาสขภาพ จาแนกตาม ประเภทของความลาบากหรอปญหาสขภาพ พ.ศ. 2555

แผนภม 7 รอยละของประชากรท$พการอายตงแต � 5 ปขนไป � 14 ท$มความลาบากหรอปญหาสขภาพ จาแนกตาม ประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ 5 อนดบแรก และระดบความรนแรง พ.ศ. 2555

แผนภม 8 รอยละของประชากรท$พการอายตงแต � 5 ปขนไป � 15 ท$มความลาบากในการดแลตนเอง จาแนกตามประเภท ความลาบากในการดแลตนเอง และระดบความรนแรง พ.ศ. 2555



x

สารบญแผนภม (ตอ) หนา

แผนภม 9 รอยละของประชากรพการอายตงแต � 5 ปขนไ� ป 18 ท$มความลาบากในการดแลตนเองและมผดแล

ท$เปนสมาชกในครวเรอน จาแนกตามความตองการชวยเหลอ หรอสวสดการท$เกยวกบการดแล$ จากรฐ ของผดแล พ.ศ. 2555

แผนภม 10 รอยละของประชากรพการท$มลกษณะความบกพรอง 19 จาแนกตามลกษณะความบกพรอง 5 ลาดบแรก พ.ศ. 2555

แผนภม 11 รอยละของประชากรท$พการ จาแนกตามการใช 21 เคร$องชวย และ เหตผลท$ไมใชเคร$องชวย พ .ศ. 2555

แผนภม 12 รอยละของประชากรท$พการ จาแนกตามการไดรบ 23 สวสดการคารกษาพยาบาลหลกของรฐ แหลงของ สวสดการคารกษาพยาบาล พ.ศ. 2555

แผนภม 13 รอยละของประชากรท$พการ จาแนกตามความตองการ 25 ความชวยเหลอหรอสวสดการท$เกยวกบการดแลจากรฐ $ เพมเตมของประชากรท$พการ พ$ .ศ. 2555

แผนภม 14 รอยละของประชากรท$พการอายตงแต � 5 ปขนไปท$ใช� 26คอมพวเตอร และอนเทอรเนต จาแนกตามเพศ กลมอาย เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2555



xi

สารบญแผนภม (ตอ)

หนา

แผนภม 15 รอยละของประชากรท$พการอายตงแต � 5 ปขนไป� 29 ท$มโทรศพทเคล$อนท$ใชสวนตว จาแนกตามเพศ กลมอาย เขตการปกครอง และภาค พ .ศ. 2555 แผนภม 16 รอยละของประชากรท$พการอายตงแต � 5 ปขนไป� 30

ท$มขอจากดในการทากจกรรมในครวเรอนและชมชน จาแนกตามสาเหตท$ทาใหมขอจากด พ.ศ. 2555

แผนภม 17 สขภาพจตของประชากรอาย 15 ปขนไป� 31 แผนภม 18 สขภาพจตของประชากรอาย 15 ปขนไป� 32 จาแนกตามเขตการปกครองและภาค แผนภม 19 สขภาพจตของประชากรอาย 15 ปขนไป� 33 จาแนกตามเพศ แผนภม 20 สขภาพจตของประชากรอาย 15 ปขนไป� 34

จาแนกตามสถานภาพสมรส แผนภม 21 สขภาพจตของประชากรอาย 15 ปขนไป� 35 จาแนกตามระดบการศกษา แผนภม 22 สขภาพจตของประชากรอาย 15 ปขนไป� 36 กบความลาบากหรอขอจากดในการทากจกรรม ในครวเรอน แผนภม 23 สขภาพจตของประชากรอาย 15 ปขนไป� 37

กบความลาบาก หรอขอจากดในการเขารวม กจกรรม ในชมชนท$ตองการเขารวม



xii

สารบญตาราง

หนา

ตาราง 1 รอยละของประชากรท$พการ จาแนกตามความพการ 3 เพศ กลมอาย เขตการปกครอง และภาค พ .ศ. 2555 ตาราง 2 รอยละของประชากรท$พการอายตงแต � 5 ปขนไป � 8 จาแนกตามระดบการศกษาท$สาเรจ เพศ เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2555 ตาราง 3 รอยละของประชากรท$พการอายตงแต � 15 ปขนไป � 10 จาแนกตามอาชพ เพศ เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2555 ตาราง 4 รอยละของประชากรพการอายตงแต � 5 ปขนไปท$ม� 16 ความลาบากในการดแลตนเอง จาแนกตามการมผดแล เพศ เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2555 ตาราง 5 รอยละของประชากรท$พการ จาแนกตามการใช 22 เคร$องชวย เหตผลท$ไมใชเคร$องชวย เพศ เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2555 ตาราง 6 รอยละของประชากรท$พการ จาแนกตามการไดรบ 24 สวสดการคารกษาพยาบาลหลกของรฐ แหลงขอ ง สวสดการคารกษาพยาบาล เพศ เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2555 ตาราง 7 รอยละของประชากรท$พการอายตงแต � 5 ปขนไป� 27 จาแนกตามการมคอมพวเตอรใชสวนตว เพศ

กลมอาย เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2555

สรปผลท�สาคญ การสารวจความพการ พ .ศ. 2555


1

สรปผลการสารวจ

การสารวจความพการ พ.ศ. 2555 ครงน� � เปนการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบประชากรท#พการ ซ# งเปนประชากรท#มลกษณะดงตอไปน# �อยางนอย 1 ลกษณะ ไดแก 1) ความลาบากหรอปญหาสขภาพท�เปนตอเน�องมาต*งแต 6 เดอนข*นไป ซ# งทาใหเกดขอจากดในกา รทากจกรรมตาง ๆ 17 ประเภท เชน ความลาบากหรอปญหาในการ นงยอง ๆ # การเดน ทางราบ การมองเหน การไดยน การส#อสารดวยการพด การเรยนร/พฒนาการชา การควบคมอารมณและพฤตกรรมของตนเอง และการหายใจ เปนตน ผท#มความลาบากหรอปญหาสขภาพในท#นหมายรวมถง ผท#� ใชเคร#องชวยหรอใชยาเปนประจาตอเน#องในการรกษา ควบคม หรอบรรเทาอาการดงกลาวขางตนดวย หรอ 2) ความลาบากในการดแลตนเอง หรอลาบากในการทากจวตรสวนตว มจานวน 5 ประเภท ไดแก การกนอาหาร การอาบน�า การลางหนาแปรงฟน การแตงตว และการขบถาย หรอ 3) ลกษณะ

ความบกพรอง มจานวน 25 ลกษณะ เชน ตาบอด 2 ขาง หหนวก 2 ขาง แขนขาขาด อมพาต อมพฤกษ โรคจต/วกลจรต ออทสตก ปญญาออน และใบหนาผดรปหรอผดปกต เปนตน สาหรบประชากรท#มความพการ เน#องจากมความลาบากหรอปญหาสขภาพท#เปนตอเน#องมาตง � แต 6 เดอนขนไป หรอมความลาบาก�ในการดแลตนเอง ไดถามเฉพาะผท#มอายตงแต � 5 ปขนไป� เพราะคนกลมน �สามารถทราบหรอผอ#นสงเกตเหนไดถงความลาบากหรอปญหาสขภาพในเร#องท#กลาวมาขางตน สวนลกษณะความบกพรองของประชากรนน �ทาการสารวจประชากรทกกลมอ าย (แรกเกดเปนตนไป )



2

1. ประชากรท�พการ

จากการสอบถามประชากรทกกลมอายใน ป 2555 พบมผพการทงสน จานวน � � 1.5 ลานคน หรอรอยละ 2.2 โดยเปนผ ท# มลกษณะพการอยางนอย 1 ใน 3 ลกษณะดงน คอ เปนประชากรท#ม�ความลาบากหรอปญหาสขภาพท#เปนขอจากดในการทากจกรรม มรอยละ 2.1 (1.4 ลานคน) ประชากรท#มความลาบากในการดแลตนเองหรอทากจวตรสวนตว มรอยละ 0.5 (0.3 ลานคน) หรอประชากรท#มลกษณะความบกพรองทางรางกาย จตใจ หรอสตปญญา มรอยละ 1.6 (1.1 ลานคน)

ประชากรท#พการป 2555 มความแตกตา งตามลกษณะทางประชากร โดยพบวารอยละของผ พการท# เปนผ หญงสงกวาผ ชาย เลกนอย (รอยละ 2.3 และ 2.1 ตามลาดบ) ความพการแปรผนตามอาย โดยในกลมเดกและเยาวชน (อาย 0 - 24 ป) มประชากรท#พการนอยท#สด คอ นอยกวารอยละ 1.0 ของเดกและเยาวชนทงหมด แล� ะรอยละของประชากรท#พการจะเพมสงขนเร#อย ๆ จน# � ถงกลม อายตงแต� 70 ปขนไป� โดยมรอยละของประชากรพการมากท#สดถงรอยละ 16.4 เน#องจากผสงอายมความลาบากหรอปญหาสขภาพตามวยท#สงขน� จงถกนบรวมเปนคนพการ นอกจากน�สดสวนของประชากรท#พการ มความแตกตางในแตละพนท# คอ � นอกเขตเทศบาลมรอยละประชากรท#พการมากกวาในเขตเทศบาล (รอยละ 2.5 และ 1.5 ตามลาดบ) โดยภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอมประชากรท#พการสงกวาภาคอ#น (รอยละ 2.9 และ 2.8 ตามลาดบ)



3

ประชากรท#พการในแตละประเภทความพการจา ก 3 ประเภทใหญน � มรอยละประชากรท#พการแตกตางกนตามลกษณะ ทางประชากรเชนเดยวกบภาพรวมของประชากรท#พการ ตาราง 1 รอยละของประชากรท�พการ จาแนกตามความพการ1/ เพศ

กลมอาย เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2555

1/ ตอบไดมากกวา 1 ประเภท na หมายถง ไมเขาขาย

ประชากร ประชากร มความลา บาก/ มความลาบาก มลกษณะท�พการ ปญหาสขภาพ ในการดแลตนเอง ความบกพรอง

100.0 2.2 2.1 0.5 1.6เพศ

ชาย 100.0 2.1 2.0 0.4 1.6หญง 100.0 2.3 2.2 0.5 1.6

กลมอาย 0 - 4 ป 100.0 0.1 na na 0.1 5-14 ป 100.0 0.4 0.4 0.2 0.415-24 ป 100.0 0.8 0.7 0.2 0.725-44 ป 100.0 1.1 1.1 0.2 1.045-59 ป 100.0 1.8 1.7 0.3 1.360-69 ป 100.0 5.0 4.8 0.8 3.270 ปข� นไป 100.0 16.4 16.2 4.0 10.9

เขตการปกครองในเขตเทศบาล 100.0 1.5 1.4 0.3 1.0นอกเขตเทศบาล 100.0 2.5 2.4 0.5 1.9

ภาคกลาง (รวม กทม.) 100.0 1.3 1.2 0.3 0.8เหนอ 100.0 2.9 2.8 0.6 2.1ตะวนออกเฉยงเหนอ 100.0 2.8 2.7 0.5 2.2ใต 100.0 1.8 1.7 0.4 1.3

ประชากรท�พการ

ท�วราชอาณาจกร



4

2. การเปรยบเทยบประชากรท�พการ ป 2550 และ ป 2555

เม#อเปรยบเทยบกบการสารวจป 2550 พบวา รอยละของประชากรท#พการลดลงทง � 3 กลมใหญ คอ กลมท#มความลาบาก /ปญหาสขภาพ กลมท#มความลาบากในการดแลตนอง และกลมท#มลกษณะคว ามบกพรอง

แผนภม 1 รอยละของประชากรท�พการ จาแนกตามควมพการ1/ พ.ศ. 2550

และ 25552/

1/ ตอบไดมากกวา 1 ประเภท 2/ จากการประชมผใชขอมลหลกในป 2555 ความพการ ไมรวม ตาบอด 1 ขาง สายตาเลอนราง 1 ขาง หตง 1 ขาง และหหนวก 1 ขาง (ซ# งนบรวมในป 2550 ม 2.9 แสนคน หรอ รอยละ 0.4 ของประชากร)

0.6

2.0

2.82.9

0.5

1.62.12.2

0

1

2

3

4

5

รวมท*งส*น ความพการ

รอยละ 2550

2555

มความลาบาก/ ปญหาสขภาพ

มความลาบาก ในการดแลตนเอง

มลกษณะ ความบกพรองทาง

รางกาย จตใจ หรอสตปญญา



5

1.8

2.8

2.9

1.3

2.5

1.5

9.8

1.4

0.8

0.3

2.3

2.1

2.2

3.4

15.3

0.4

3.0

2.7

3.5

2.2

4.4

1.7

1.6

2.0

0.9

0 2 4 6 8 10 12 14 16

2550

เม#อเปรยบเทยบประชากรท#พการในป 2550 กบป 2555 พบวา รอยละของผพการ ลดลงทกกลม และ ทกพนท# โดยรอยละของ�ประชากรท#พการยงลดลงมากในกลมผ # ท#มอายสงขน พนท#นอกเขตเทศบาล� � และภาคเหนอ มรอยละของประชากรท#พการลดลงกวาพนท#อ#น �

แผนภม 2 รอยละของประชากรท�พการ1/ จาแนกตามเพศ กลมอาย เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2550 และ 2555

1/ รอยละของประชากรท#พการ หมายถง รอยละของจานวนประชากรท#พการ ตอจานวน ประชากรทงสนในแตละกลม� �

2.9

ตะวนออกเฉยงเหนอ


ชาย

หญง

ในเขตเทศบาล

นอกเขตเทศบาล

กลาง (รวม กทม.)

เหนอ

ใต รอยละ

2555

0 - 14 ป

15 - 24 ป

25 - 59 ป

60 ปข*นไป



6

3. ประเภทความพการ

จากประชากรท#พการทงหมดจานวน � 1.5 ลานคน เกอบทกคน (จานวน 1.4 ลานคน หรอรอยละ 95.8) มความลาบากหรอปญหาสขภาพ มลกษณะความบกพรอง จานวน 1.1 ลานคน รอยละ 72.9 และมประชากรพการประมาณหน#งในหา (จานวน 0.3 ลานคน หรอรอยละ 20.8) ท#มความลาบากในการดแลตนเอง จะสงเกตไดวามประชากรท#พการจานวนมากประมาณ 1.1 ลานคน หรอรอยละ 71.0 ท#มความพการมากกวา 1 ประเภท ใน 3 ประเภทใหญน โดยประชากรท#พ � การรอยละ 18.4 มความพการทง� 3 ประเภทใหญ ซ# งเปนกลมประชากรพการท#รฐบาลควรใหความ ชวยเหลอ นอกจากนยง� พบวาประชากรพการท#มลกษณ ะความบกพรองเกอบทกคน จะมความลาบากหรอปญหาสขภาพดวย

แผนภม 3 จานวนและรอยละของประชากรท�พการ จาแนกตาม ความพการ1/ พ.ศ. 2555


1,478,662 คน (100 %)

มความลาบาก/ ปญหาสขภาพ 2/ 1,416,141 คน 95.8%

มความลาบาก/ ในการดแลตนเอง 2/

307,403 คน 20.8%

366,513 คน 24.8%

295 คน * %

34,408 คน 2.3 %

743,331 คน 50.3 %

271,889 คน 18.4 %

811 คน 0.1 %

61,414 คน 4.2 %

มลกษณะความบกพรอง1,077,446 คน

72.9% 1/ ตอบไดมากกวา 1 ประเภท 2/ ความลาบากหรอปญหาสขภาพ และความลาบากในการดแลตนเอง สารวจเฉพาะผท#มอายตงแต � 5 ปขนไป� * นอยกวา 0.1



7

4. ระดบการศกษาท�สาเรจของประชากรท�พการ

การศกษาเปนปจจยหน#งท#สาคญชวยเพมศกยภาพใหคนพการ #สามารถพ#งพาตนเองได มคณภาพชวตท#ดขน� และสามารถดาเนนชวตในสงคมไดอยางปกตสข ซ# งพบวาประชากรพการ ท#มอายตงแต � 5 ปขนไป� ประมาณ 1.5 ลานคนนน� มรอยละ 22.4 ท#ไมไดรบการศกษา และมมากกวาคร# ง (รอยละ 57.6) ท#สาเรจการศกษาระดบต#ากวาประถมศกษา สวนท# เหลออกหน# งในหา ( รอยละ 20.0) สา เ รจการศกษาระดบประถมศกษาหรอสงกวา

แผนภม 4 รอยละของประชากรท�พการอายต*งแต 5 ปข*นไป จาแนกตาม ระดบการศกษาท�สาเรจ1/ พ.ศ. 2555

1/ ไมรวมไมทราบ

อนปรญญา

มธยมศกษา

ประถมศกษา

ปรญญาตร/สงกวา

ตอนตน/ตอนปลาย

0.7%

1.1%

57.6%

22.4%

10.4%

7.8%

1,474,096 คน

ต�ากวา ประถมศกษา

ไมเรยน



8

เม#อพจารณาระดบการศกษาท#สาเรจของประชากรท#พการ จาแนกตาม เพศ เขตการปกครอง และภาค พบวา มลกษณะเชนเดยวกบ ภาพรวม โดยประชากรพการท#ไดรบการศกษามมากกวาส ามในส#ของประชากรพการท#มอายตงแต � 5 ปขนไป� มากกวา คร# งสาเรจการศกษาเพยงระดบต#ากวาป ระถมศกษา ประชากรพการท#สาเรจการศกษาระดบปรญญาตรหรอสงกวาของทงประเทศ มเพยงรอยละ � 1.1 โดยไมมความแตกตางกนมากนกระหวาง เพศชายและเพศหญง (เพศชาย มรอยละ 1.3 และเพศหญง มรอยละ 0.9) แตพบวามความแตกตางกนตาม พนท#� ท#อยอาศย คอ รอยละ ของประชากรพการท#สาเรจการศกษาระดบปรญญาตรหรอสงกวา อยในเขตเทศบาลมากกวานอกเขตเทศบาลประมาณ 6 เทา (รอยละ 2.9 และ 0.5 ตามลาดบ) และภาคกลางมรอยละ 2.3 ซ# งสงกวาภาคอ#น ๆ ท#มเพยงรอยละ 0.6 – 1.3

ตาราง 2 รอยละของประชากรท�พการอายต*งแต 5 ปข*นไป จาแนกตามระดบการศกษาท�สาเรจ1/เพศ เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2555

1/ ไมรวมไมทราบ * นอยกวา 0.1

ไมเรยน หรอ เรยน ต�ากวา ประถม มธยมศกษา อนปรญญา ปรญญาตร อ�น ๆไมเคยเรยน ประถม ศกษา ตอนตน/ หรอสงกวา

ศกษา ตอนปลาย

ท�วราชอาณาจกร 100.0 (1,474,096) 22.4 77.6 57.6 10.4 7.8 0.7 1.1 *เพศ ชาย 100.0 (687,235) 18.8 81.2 52.2 15.0 11.7 1.0 1.3 0.1 หญง 100.0 (786,862) 25.5 74.5 62.4 6.4 4.4 0.4 0.9 *เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 100.0 (346,708) 19.2 80.8 57.8 8.6 10.4 1.2 2.9 * นอกเขตเทศบาล 100.0 (1,127,388) 23.4 76.6 57.6 11.0 7.0 0.5 0.5 0.1ภาค กลาง (รวม กทม.) 100.0 (291,276) 20.6 79.4 59.3 7.8 9.0 1.0 2.3 0.1 เหนอ 100.0 (355,425) 28.3 71.7 54.7 8.3 7.4 0.4 0.8 - ตะวนออกเฉยงเหนอ 100.0 (654,346) 18.5 81.5 59.7 12.9 7.6 0.6 0.6 * ใต 100.0 (173,049) 27.7 72.3 53.2 9.5 7.2 0.9 1.3 0.3


ระดบการศกษาท�สาเรจ



9

5. การทางานและอาชพของประชากรท�พการ

เม#อพจารณาการทางานในรอบปท#แลวของประชากรท#พการอายตงแต� 15 ปขนไป� จานวน 1.4 ลานคน พบวา มประมาณสามในส# (รอยละ 74.3) ท#ไมไดทางาน ซ# งเปนกลม ประชากรพการในวยสงอาย (อายตงแต � 60 ปขนไป� ) มากท#สดถงรอยละ 49.9 รองลงมาเปนวยทางาน (อาย 25-59ป) มรอยละ 19.9 และวยเยาวชน (อาย 15–24 ป) เพยงรอยละ 4.5 สาหรบประชากรท#พการอายตงแต � 15 ปขนไป� มงานทาเพยงประมาณหน#งในส# (รอยละ 25.7) โดยเปนผปฏบตงานท#มฝมอในดานการเกษตร ปาไม และประมงมากท#สด (รอยละ 15.4) รองลงมาคอ อาชพงานพนฐาน� ซ# งเปนงานท#ใชแรงงานเปนหลก พนกงานบรการ/พนกงานขายในรานคา/ตลาด และชางฝมอ /ผปฏบตงานท#เกยวของ# (รอยละ 3.3, 3.2 และ 2.5 ตามลาดบ)

แผนภม 5 รอยละของประชากรท�พการอายต*งแต 15 ปข*นไป จาแนกตาม การทางาน อาชพ และกลมอาย พ .ศ. 2555

อาชพงานพ*นฐาน

อ�น ๆ

25-59 ป

15-24 ป

60 ปข*นไป 49.9 %

19.9 % 4.5 %

ไมได ทางาน

25.7 %

1.3 % 2.5 % 3.2 % 3.3 %

15.4% ผปฏบตงา นท�มฝมอใน ดานการเกษตร ปาไมและประมง

พนกงานบรการและพนกงานขาย ในรานคาและตลาด ชางฝมอและผปฏบตงานท�เก�ยวของ

1,434,573 คน 74.3 % ทางาน



10

เม#อพจารณาการทางานและอาชพของประชากรท#พการ จาแนกตามเพศ เขตการปกครอง และภาค พบวา ประชากร ท#พการเพศชายมงานทา รอยละ 32.6 มากกวาเพศหญง ซ# งมเพยงรอยละ 19.8 ประชากรพการท#อาศยอยนอกเขตเทศบาล มรอยละ ของผมงานทามากกวาในเขตเทศบาล (รอยละ 26.8 และ 22.3 ตามลาดบ) ภาคกลางมประชากรท#พการมงานทาเพยง 1 ใน 5 ซ# งนอยกวาภาคอ#น ๆ (รอยละ 25.4 – 28.3) ผพการท#มงานทา สวนใหญทางานเปนผปฏบตงานท#มฝมอ ดานการเกษตร ปาไม และประมงเชนเดยวกบภาพรวม

ตาราง 3 รอยละของประชากรท�พการอายต*งแต 15 ปข*นไป จาแนกตาม อาชพ เพศ เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2555

ประชากรท�พการ ไมได ทางาน ผปฏบตงานท�มฝมอ ผประกอบ พนกงานบรการ ชางฝมอและ อ�น ๆทางาน ดานการเกษตร อาชพ และพนกงานขาย ผปฏบตงานท�

ปาไม และประมง งานพ*นฐาน ในรานคาและตลาด เก�ยวของ

ท�วราชอาณาจกร 100.0 (1,434,573) 74.3 25.7 15.4 3.3 3.2 2.5 1.3เพศ ชาย 100.0 (662,665) 67.4 32.6 20.1 4.2 2.8 3.5 2.0 หญง 100.0 (771,909) 80.2 19.8 11.3 2.5 3.5 1.7 0.7เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 100.0 (337,228) 77.7 22.3 8.4 3.5 5.4 2.9 2.2 นอกเขตเทศบาล 100.0 (1,097,345) 73.2 26.8 17.6 3.2 2.5 2.4 1.1ภาค กลาง (รวม กทม.) 100.0 (282,419) 79.8 20.2 6.8 3.9 4.6 2.5 2.3 เหนอ 100.0 (347,934) 74.6 25.4 13.3 4.2 2.8 3.9 1.2 ตะวนออกเฉยงเหนอ 100.0 (637,876) 71.7 28.3 20.6 2.6 2.4 1.8 1.0 ใต 100.0 (166,344) 74.0 26.0 14.5 3.0 4.4 2.8 1.31

อาชพ



11

6. ประชากรพการท�มความลาบากหรอปญหาสขภาพ

การสารวจครงน ศกษาความลาบากหรอปญหาสขภาพท#เปน� �ตอเน#องมาตงแต � 6 เดอนขนไป� จานวน 17 ประเภทท#กลาวมาขางตนเฉพาะผท#มอายตงแต � 5 ปขนไป ถาพบผท#มความลาบากหรอปญหาสขภาพ�อยางนอย 1 ประเภท จะถอวา ผนนเป� นผพการท#มความลาบากหรอปญหาสขภาพ จากการสารวจ พบวา ประชากรท#มอายตงแต � 5 ปขนไป �จานวน 64.0 ลานคน เปนประชากรท#พการมความลาบากหรอปญหาสขภาพ จานวน 1.4 ลานคน คดเปนรอยละ 2.2 โดยความลาบากหรอปญหาสขภาพ 5 ลาดบแรกท#มประชากรพการเปนมากท#สด คอ 1) การเดนขนบนได � 1 ชน� 2) การนงยอง ๆ # 3) การเดนทางราบระยะ 50 กาว 4) การมองเหน และ 5) การลกจากการนอนเปนทานง # โดยคดเปนรอยละ 48.9, 47.2, 46.9, 28.5 และ 25.3 ตามลาดบ



12

แผนภม 6 รอยละของประชากรท�พการอายต* งแต 5 ปข*นไป ท�มความลาบากหรอปญหาสขภาพ จาแนกตามประเภทของความลาบากหรอปญหาสขภาพ 1/ พ.ศ. 2555

1/ ตอบไดมากกวา 1 ประเภท

ประชากรท�พการอายต*งแต 5 ปข*นไป

ท�มความลาบากหรอปญหาสขภาพ

= 1,416,141 คน (100%)

การหายใจ

รอยละ

การนงยองๆ#

การเดนขนบนได � 1 ชน�

การยกแขน เพ#อแตะทายทอย การใชมอ/นว จบชอน�

ตกอาหารเขาปาก

การมองเหน

การไดยน

การส#อสารดวยการพด

การเขาใจคาพด

การเรยนรหรอพฒนาการชา

การควบคมอารมณและ พฤตกรรมของตนเอง

การเจบปวดตามรางกาย

48.9

47.2

46.9

28.5

25.3

20.4

19.8

18.6

18.0

15.0

14.9

12.7

11.4

11.2

10.1

3.3

0 10 20 30 40 50 60

การเดนทางราบ ระยะ 50 กาว

การลกจากการนอน เปนทานง #

การจดจาเหตการณ ในรอบวน

ปสสาวะ การกลนอจจาระหรอ�

หรอลมบาหม อาการลมชก ชกเกรง

3.2



13

ความรนแรงของความลาบากหรอปญหาสขภาพในการสารวจครงน ม � � 3 ระดบ เรยงจากนอยไปหามาก คอ 1) ไมมความลาบากหรอปญหาสขภาพ แตมการใชเคร#องชวยหรอยาชวยจนทาใหไมมความลาบาก หรอปญหาสขภาพนน� 2) มความลาบากหรอปญหา 3) ทาไมไดเลย โดยระดบความรนแรงของความลาบากหรอปญหาสขภาพไดสารวจตามสภาพความเปนจรงท#คนนนยงคงมความรนแรงระด� บนนอย แมวา� ตามปกตจะใชหรอไมใชเคร#องชวยหรอยาเพ#อชวยบรรเทาความลาบากหรอปญหาสขภาพ กตาม สาหรบความรนแรงของความลาบากหรอปญหาสขภาพ 5 ลาดบแรกน พบวา มผท# มความลาบากจนไมสามารถทาไดเลยเกยวกบ� # การเคล#อนไหวหรอเคล#อนท#ของรางกาย ไดแก การนงยอง ๆ # การขนบนได� 1 ชน และการเดนทางราบระยะ � 50 กาว มคอนขางมากกวาความลาบาก หรอปญหาสขภาพอ#น ๆ ซ#งคดเปนรอยละ 16.8, 16.2 และ 11.8 ตามลาดบ ของประชากรท#พการมความลาบากหรอปญหาสขภาพทงหมด� ในขณะท#ผมความลาบากจนทาไมไดเลย ในการลกจากการนอนเปนทานง # และการมองเหน มเพยงรอยละ 5.4 และ 2.3 เทานน �



14

แผนภม 7 รอยละของประชากรท�พการอายต*งแต 5 ปข*นไปท�มความลาบาก

หรอปญหาสขภาพ จาแนกตามประเภทความลาบากหรอ

ปญหาสขภาพ 1/ 5 ลาดบแรก และระดบความรนแรง พ.ศ. 2555

1/ ตอบไดมากกวา 1 ประเภท 2/ ความลาบากหรอปญหาสขภาพ 5 ลาดบแรก มผท#ไมลาบาก แตใชเคร#องชวยหรอยา ไมเกนรอยละ 0.4

ประชากรท�พการอายต*งแต 5 ปข*นไป ท�มความลาบากหรอปญหาสขภาพ = 1,416,141 คน (100%)

การเดนข*น บนได 1 ช*น

การเดนทางราบ ระยะ 50 กาว

การลกจาก การนอนเปนทาน�ง

การมองเหน การน�งยอง ๆ

มความลาบาก/ปญหา

ทาไมไดเลย

ไมลาบาก แตใชเคร�องชวย/ยา

รอยละ

16.8 11.8 5.4

32.5 30.3 34.7

25.9 19.9

2.316.2

0

10

20

30

40

50

60

25.3

48.9 47.2 46.9

28.5

2/

0.2 0.1 0.4

0.3



15

7. ประชากรพการท�มความลาบากในการดแลตนเอง

ความลาบากในการดแลตนเอง 5 ประเภทท#สารวจเฉพาะผท#มอายตงแต � 5 ปขนไป� นน พบวา ประชากรท#มอายตงแต � � 5 ปขนไป �จานวน 64.0 ลานคน เปนผมความลาบากในการดแลตนเองอยางนอย 1 ประเภท ซ#งจะถอวาเปนประชากร ท#พการ มจานวน 3.1 แสนคน คดเปนรอยละ 0.5 คนกลมน �สวนใหญ มความลาบากเกยวกบการขบถาย # (รวมทง�การทาความสะอาดหลงการขบถาย ) การอาบนา� และการแตงต วใกลเคยงกนประมาณรอยละ 82.4 - 84.3 รองลงมาคอ การลางหนาแปรงฟนมรอยละ 61.4 และมความลาบากในการกนอาหารนอยท#สด รอยละ 52.6 กลมท#นาเปนหวงคอ ผท#ไมสามารถ ดแลตนเองได พบวา ผท#ไมสามารถ อาบนา� และแตงตว ไดดวยตวเอง มมากกวาประเภทอ#น ๆ (รอยละ 31.6 และ 30.0 ตามลาดบ)

แผนภม 8 รอยละของประชากรท�พการอายต*งแต 5 ปข*นไป ท�มความลาบากในการดแลตนเอง จาแนกตามประเภทความลาบากในการดแลตนเอง 1/ และระดบความรนแรง พ .ศ. 2555

ประชากรท�พการอายต*งแต 5 ปข*นไป ท�มความลาบากในการดแลตนเอง = 307,403 คน (100%)

รอยละ

การกนอาหาร การอาบน*า การลางหนา แปรงฟน

การแตงตว การขบถาย

มความลาบาก/

ทาไมไดเลย

ปญหา 52.6

84.2 82.4 84.3

17.331.6 25.0 30.0 28.6

35.3

52.6

36.452.4 55.7

0

20

40

60

80

100

61.4




16

8. การดแลประชากร ท�พการและมความลาบากในการดแลตนเอง

ประชากรท#พการอายตงแต � 5 ปขนไป� ท#มความลาบากในการดแลตนเอง มจานวน 3.1 แสนคน และพบวา เกอบ รอยละ 90.0 มผดแล และสวน ท#เหลออกรอยละ 10.6 ยงไมม ผดแล ประกอบดวย กลมท# ไมตองการผดแลรอยละ 7.4 และตองการผดแลรอยละ 3.2 ซ# งภาครฐควรเขามาดแลใหความชวยเหลอ เพ#อใหผพการเหลาน � ซ# งจาเปนตองมผดแล สามารถดาเนนชวตตอไป ได โดยผหญงตองการผดแลมากกวาผชายเลกน อย (รอยละ 3.4 และ 2.9 ตามลาดบ) และพบวา ภาคเหนอมผพการฯ ท#ตองการผดแลรอยละ 4.4 มากกวาภาคอ#น รองลงมาคอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลาง และภาคใต (รอยละ 3.4, 2.5 และ 0.9 ตามลาดบ)

ตาราง 4 รอยละของประชากรพการอายต*งแต 5 ปข*นไป ท�มความลาบาก ในการดแลตนเอง จาแนกตามการมผดแล เพศ เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2555

มผดแลในการดแลตนเอง รวม ตองการ ไมตองการ

ผดแล ผดแล

ท�วราชอาณาจกร 100.0 (307,403) 89.4 10.6 3.2 7.4เพศ ชาย 100.0 (142,260) 88.1 11.9 2.9 9.0 หญง 100.0 (165,143) 90.5 9.5 3.4 6.1เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 100.0 (78,508) 90.4 9.6 3.4 6.2 นอกเขตเทศบาล 100.0 (228,895) 89.0 11.0 3.1 7.9ภาค กลาง (รวม กทม.) 100.0 (73,955) 92.4 7.6 2.5 5.1 เหนอ 100.0 (77,138) 83.2 16.8 4.4 12.3 ตะวนออกเฉยงเหนอ 100.0 (122,596) 89.9 10.1 3.4 6.6 ใต 100.0 (33,713) 94.7 5.3 0.9 4.3

การมผดแลประชากรพการท�มความลาบาก ไมมผดแล



17

9. ความตองการความชวยเหลอหรอสวสดการท�เก�ยวกบการดแล จากรฐ

เพ�มเตมของผดแล

เม#อสอบถามเฉพาะผดแลท#เปนสมาชกในครวเรอนเดยวกนกบ ประชากรพการท#มความลาบากในการดแลตนเองวาตองการความชวยเหลอหรอสวสดการท#เกยวกบการดแล# จากรฐเพมเตมหรอไมอยางไร# โดยใหตอบไดไมเกน 2 คาตอบ พบวา ผดแล กลมน � เกอบทงหมด � (รอยละ 90.4) ตองการความชวยเหลอหรอ ไดรบสวสดการท#เกยวกบการดแล# จากรฐบาล โดยความชวยเหลอท#ตองการ มากท#สด 5 ลาดบแรก คอ 1) ตองการเงนสนบสนน 2) ตองการใหพยาบาลมาเย#ยมเปนครงคราวและใหการดแล�ท#บานเม#อจาเปน 3) ตองการงานมรายไดใหผดแลทาท#บาน 4) ตองการใหมบรการพาหนะเวลาจาเปนท#ตองนาผพการไปท#อ#น 5) คนชวย ดแลบางเวลา (รอยละ 77.0, 30.2, 17.9, 14.4 และ 11.2 ตามลาดบ)



18

แผนภม 9 รอยละของประชากรพการอายต*งแต 5 ปข*นไป ท�มความลาบาก

ในการดแลตนเองและมผดแล ท� เปนสมาชกในครวเรอน

จาแนกตามความตองการความชวยเหลอหรอสวสดการท�เก�ยวกบ

การดแล จากรฐของผดแล พ.ศ. 2555

ความตองการความชวยเหลอหรอสวสดการท�เก�ยวกบการดแล จากรฐของผดแล 1/ 5 ลาดบแรก

1/ ตอบไดไมเกน 2 ประเภท

ไมตองการ ความชวยเหลอ

ตองการความชวยเหลอ 90.4%

9.6% 259,787 คน

รอยละ เงนสนบสนน

งานมรายไดท�บาน

พยาบาลมาเย�ยมและ ดแลท�บานเม�อจาเปน

บรการพาหนะเวลา

คนชวยดแลบางเวลา ประชากรพการท�มความลาบาก ในการดแลตนเอง และม ผดแลท�ตองการ ความชวยเหลอหรอสวสดการจากรฐ = 234,849 คน (100%)

77.0

30.2

17.9

14.4

11.2

0 20 40 60 80



19

รอยละ

สายตาเลอนราง 2 ขาง เหยยดงอไมได

อมพฤกษ แขน ขา มอ ลาตว คดงอ เกรงฯ

หตง 2 ขาง แขนขาลบ/

ประชากรพการท�มลกษณะบกพรอง

= 1,077,446 คน (100%)

10. ประชากรพการท�มลกษณะความบกพรอง

ประชากรพการท#มลกษณะความบกพรองขอ งการสารวจครงน� � หมายถง ผท#มลกษณะความบกพรองอยางนอย 1 ลกษณะจากทงหมด� 25 ลกษณะ พบวา จาก ประชากรพการท#มลกษณะความบกพรอง จานวน 1.1 ลานคน มลกษณะความบกพรองมากท#สด 5 ลาดบแรก คอ 1) สายตาเลอนราง 2 ขางรอยละ 17.2 2) หตง 2 ขางรอยละ 12.7 3) อมพฤกษ รอยละ 11.5 4) แขน ขา มอ ลาตว คดงอ เกรง โกง กระตก สน# รอยละ 10.3 และ 5) แขน ขา ลบหรอเหยยดงอไมไดรอย ละ 8.9

แผนภม 10 รอยละของประชากรพการท�มลกษณะความบกพรอง จาแนกตามลกษณะความบกพรอง1/ 5 ลาดบแรก พ.ศ. 2555

1/ ตอบไดไมเกน 2 ประเภท

8.910.3

11.512.7

17.2

0

5

10

15

20



20

11. การใชเคร�องชวยและสวสดการของประชากรท�พการ

รฐบาลมนโยบายตองการใหความชวยเหลอผพการ โดยการสงเสรม สนบสนนและพฒนาศกยภาพความรความสามารถ และ พฒนาคณภาพชวตของผพการ ใหสามารถดารงชวตไดอยางอสระและมความสขในครอบครว ชมชน และสงคม ตลอดจนมสวนรวมในการพฒนาสงคม รฐบาลจงใหความชวยเหลอโดยการจดบรการฟนฟสมรรถภาพ � สงอานวย#ความสะดวก เคร#องชวยความพการ สวสดการคารกษาพยาบาล รวมทง�การจดทะเบยนคนพการท#มความพการคอนขางรนแ รง เพ#อใหความชวยเหลอเปนพเศษในเร# องเงนเบยเลยงยงช� � พ การสงเสรมดานอาชพหรอการจดหางานจากรฐ และอ#น ๆ แตใน การสารวจครงน ไดสารวจการเขาถงความชวยเหลอ� � ท#รฐบาลจดใหแกผพการ เร#องการใชเคร#องชวยคนพการ และสวสดการ คา รกษาพยาบาลหลกของรฐเทานน �

11.1) การใชเคร�องชวยของประชากรท�พการ

การใชเคร#องชวย หมายรวมถง การใชอปกรณหรออวยวะเทยม หรอเคร#องชวยคนพการ รวมทง� อปกรณท#ทาขนเอง� เพ#อชวยเพมความสามารถ # ในการทากจกรรม อานวยความสะดวกหรอบรรเทาความลาบากหรอปญหาในเร#องนน� ๆ โดยไมไดเจาะจงเฉพาะการใชอปกรณหรออวยวะเทยมหรอเคร#องชวยคนพการท#ไดรบจากรฐบาลเทานน �



21

ผลการสารวจพบวา ประชากรท#พการมเพยง รอยละ 28.6 ท#ใชเคร#องชวย ท#เหลอ (รอยละ 71.4) ไมใชเคร#องชวย เน#องจากผพการ มากกวาคร# ง (รอยละ 51.3) คดวาไมจาเปนตองใช สาหรบผพการท#ไมมเคร#องชวยใช มรอยละ 15.8 และมเพยงรอยละ 4.3 ท#มเคร#องชวยแตไมใช เพราะมความยงยากในการใช หรอดแลรกษา ตองการใหมผดแลมากกวาใชเคร#องชวย ใชเคร#องชวยแลวเจบบรเวณอวยวะส วนนน ไมชอบรปลกษณ� ของเคร#องชวย และเหตผลอ#น ๆ

แผนภม 11 รอยละของประชากรท�พการ จาแนกตามการใชเคร�องชวย

และเหตผลท�ไมใชเคร�องชวย พ .ศ. 2555

มแตไมใช

1,478,662 คน

ใชเคร�องชวย

ไมจาเปนตองใช 51.3%

28.6%

ไมมใช

4.3%

15.8%



22

การใชเคร#องชวยของประชากรท#พการชายและ หญงไมมความแตกตางกน คอ ประชากรพการชายท#ใชเคร#องชวย มรอยละ 27.2 และหญง รอยละ 29.9 แตพบวา มความแตกตางเลกนอยของ การใชเคร#องชวยของประชากรพการตามพนท#ท#อยอาศย โดยในเขตเทศบาล �มประชากรพการท#ใชเคร#องชวย รอยละ 33.7 มากกวานอกเขตเทศบาล(รอยละ 27.1) และภาคกลางมประชากรพการท#ใชเคร#องชวย มากท#สด (รอยละ 34.3) รองลงมาคอ ภาคเหนอ ภาคใต และ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอนอยท#สด (รอยละ 30.9, 25.8 และ 25.6 ตามลาดบ) สาหรบเหตผลท#ไมใชเคร#องชวยของประชากรพการ เม#อพจารณา ตามเพศ เขตการปกครอง และภาค พบวา มเหตผลเชนเดยวกบภาพรวม ของทงประเทศ �

ตาราง 5 รอยละของประชากรท�พการ จาแนกตามการใชเคร�องชวย เหตผล ท�ไมใชเคร�องชวย เพศ เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2555

ท�วราช

การใชเคร�องชวย อาณาจกร ชาย หญง ในเขต นอกเขต กลาง เหนอ ตะวนออก ใตเทศบาล เทศบาล (รวม กทม.) เฉยงเหนอ

ประชากรท�พการ 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0(1,478,662) (689,619) (789,042) (347,606) (1,131,055) (291,731) (355,980) (657,203) (173,748)

ใช 28.6 27.2 29.9 33.7 27.1 34.3 30.9 25.6 25.8ไมใช 71.4 72.8 70.1 66.3 72.9 65.7 69.1 74.4 74.2 ไมจาเปนตองใช 51.3 53.4 49.4 50.1 51.6 53.3 49.3 50.0 56.8 ไมมใช 15.8 15.4 16.2 12.1 17.0 7.9 15.5 20.1 13.6 ม แตไมใชเน#องจาก 4.3 4.1 4.4 4.1 4.3 4.4 4.3 4.2 3.9 มความยงยากในการใชหรอดแลรกษา 1.9 1.9 2.0 1.5 2.1 1.2 2.5 2.0 1.8 ใชแลวเจบบรเวณอวยวะสวนน�น 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3 0.4 0.3 0.3 0.3 ไมชอบรปลกษณของอปกรณ 0.2 0.2 0.1 0.2 0.2 0.3 0.1 0.2 0.2 หรออวยวะเทยมน�น ตองการใหมผดแลมากกวาใชอปกรณ 1.5 1.4 1.6 1.8 1.4 2.1 1.3 1.4 1.3 หรออวยวะเทยมหรอเคร#องชวย อ#น ๆ 0.3 0.3 0.4 0.4 0.3 0.5 0.2 0.3 0.3

เพศ เขตการปกครอง ภาค



23

11.2) การไดรบสวสดการคารกษาพยาบาลหลกของรฐ

รฐบาลมนโยบายใหบรการสวสดการคารกษาพยาบาลของรฐ 3 ประเภทหลก คอ บตรประกนสขภาพ บตรประกนสงคม /กองทนเงนทดแทน และสวสดการขาราชการ/ขาราชการบานาญ/รฐวสาหกจ ใหแกประชากรไทย ครบถวนหนา โดยเฉพาะอยางยงผพการซ#งตองการการดแลทางดานสขภาพ #รางกาย และจตใจมากกวาบ คคลทวไป#

จากการสารวจพบวา ประชากรท#พการเกอบทกคน (รอยละ 98.4) ไดรบสวสดการคารกษาพยาบาลหลกของรฐ โดยสวนใหญไดรบ จากบตรประกนสขภาพ ถงรอยละ 92.1 และมประชากรพการเพยงสวนนอย ท#ไดรบสวสดการขาราชการ/ขาราชการบานาญ/รฐวสาหกจ (รอยละ 4.9) และบตรประกนสงคม /กองทนเงนทดแทน (รอยละ 1.4)

แผนภม 12 รอยละของประชากรท�พการ จาแนกตามการไดรบสวสดการ

คารกษาพยาบาลหลกของรฐ แหลงของสวสดการคารกษา

พยาบาล พ.ศ. 2555

1.4%

4.9%

1.6%

92.1%

บตรประกนสขภาพ

ไมไดรบสวสดการฯ

สวสดการขาราชการ/ ขาราชการบานาญ/รฐวสาหกจ

บตรประกนสงคม/ กองทนเงนทดแทน



24

ประชากรท#พการไดรบสวสดการคารกษาพยาบาลของร ฐไมแตกตางกนระหวางเพศชายและเพศหญง (รอยละ 98.5 และ 98.3 ตามลาดบ) และระหวาง ประชากรพการท#อาศยในเขตเทศบาล และนอกเขตเทศบาล (รอยละ 97.3 และ 98.7 ตามลาดบ) แตมความแตกตางกน เลกนอยตามภาค คอประชากรพการท#อาศยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอไดรบเกอบทกคน (รอยละ 99.3) และมากกวาภาคอ#นเลกนอย (รอยละ 96.5 – 98.7)

ตาราง 6 รอยละของประชากรท�พการ จาแนกตามการไดรบสวสดการ

คารกษาพยาบาลหลกของรฐ แหลงของสวสดการคารกษาพยาบาล

เพศ เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2555

การไดรบสวสดการ ท�วราชคารกษาพยาบาลหลกของรฐ อาณาจกร ชาย หญง ในเขต นอกเขต กลาง เหนอ ตะวนออก ใต

เทศบาล เทศบาล (รวม กทม.) เฉยงเหนอประชากรท�พการ 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

(1,478,662) (689,619) (789,042) (347,606) (1,131,055) (291,731) (355,980) (657,203) (173,748)ไมไดรบสวสดการคารกษาพยาบาล 1.6 1.5 1.7 2.7 1.3 3.5 1.3 0.7 2.2ไดรบ 98.4 98.5 98.3 97.3 98.7 96.5 98.7 99.3 97.8 บตรประกนสขภาพ(บตรทอง) 92.1 92.2 92.1 85.5 94.2 86.5 92.5 95.2 89.0 บตรประกนสงคม/ 1.4 1.8 1.1 1.8 1.3 2.0 1.6 1.1 1.3 กองทนเงนทดแทน สวสดการขาราชการ/ 4.9 4.5 5.1 10.0 3.3 8.1 4.6 2.9 7.4 ขาราชการบานาญ/รฐวสาหกจ

เพศ เขตการปกครอง ภาค



25

12. ความตองการความชวยเหลอหรอสวสดการท�เก�ยวกบการดแล จากรฐเพ�มเตมของประชากรท�พการ

ส#ในหา (รอยละ 80.8) ของประชากรท#พการตองการความชวยเหลอหรอสวสดการท#เกยวกบการดแลจากรฐเพมเตม # # โดยความชวยเหลอท#ตองการมากท#สด 5 ลาดบแรก คอ 1) เงนสนบสนน 2) ตองการงานมรายไดท#บาน 3) พยาบาลมาเย#ยมเปนครงคราวและ�ใหการดแลท#บานเม#อจาเปน 4) การเขารกษาในโรงพยาบาลไดโดยสะดวก และ 5) ตองการใหมบรการพาหนะเวลาจาเปนตองไปท#อ#น (รอยละ 75.1, 21.2, 17.8, 11.1 และ 8.1 ตามลาดบ)

แผนภม 13 รอยละของประชากรท�พการ จาแนกตามความตองการ ความชวยเหลอหรอสวสดการท�เก�ยวกบการดแลจากรฐ

เพ�มเตมของประชากรท�พการ พ.ศ. 2555

1/ ตอบไดไมเกน 2 คาตอบ

เงนสนบสนน

งานมรายไดท#บาน

75.1

21.2

17.8

11.18.1

0 20 40 60 80

ไมตองการ ความชวยเหลอ

19.2%

80.8%

1,478,662 คน

รอยละ

ประชากรพการท�ตองการ ความชวยเหลอฯ = 1,195,189 คน (100%)

ตองการความชวยเหลอ

ความตองการความชวยเหลอหรอสวสดการท�เก�ยวกบการดแ ลจากรฐของประชากรท�พการ1/ 5 ลาดบแรก

บรการพาหนะ เวลาจาเปนตองไปท#อ#น เขารกษาในโรงพยาบาล

ไดโดยสะดวก พยาบาลมาเย#ยม

และดแลท#บานเม#อจาเปน



26

1.6

1.5

2.02.3

1.5

2.6

0.3

2.1

9.714.0

1.1

2.6

1.8

1.7

0.3

16.8

1.22.9

1.62.2

2.2

2.6

2.9

2.311.3

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18

13. การใชคอมพวเตอรและอนเทอรเนตของประชากรท�พการ จากการสอบถามการใชคอมพวเตอรและอนเทอรเนตของประชากรท#พการอายตงแต � 5 ปขนไป � พบวา ในรอบปท#แลว ผพการกลมน �ใชคอมพวเตอรรอยละ 2.0 และใชอนเทอรเนตเพยงรอยละ 1.8 ซ# งรอยละผพการท#ใชคอมพวเตอรมมากกวาใชอนเทอรเนตทกเพศ ทกวย และทกพน � ท# สดสวนผพการท#ใชคอมพวเตอรและอนเทอรเนตเปนไป ในแนวทางเดยวกนคอ เพศชาย มสดสวนผท# ใชคอมพวเตอรและอนเทอรเนตมากกวาเพศหญง กลมผอายนอยมสดสวนผท#ใชมากกวากลมผท#มอายสงขน � พบในเขตเทศบาลใชมากกวานอกเขตเทศบาล และผพการภาคกลางใชมากกวาภาคอ#นๆ

แผนภม 14 รอยละของประชากรท�พการอายต*งแต 5 ปข*นไปท�ใชคอมพวเตอร และอนเทอรเนต จาแนกตามเพศ กลมอาย เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2555

2.0



ชาย หญง

ในเขตเทศบาล นอกเขตเทศบาล

กลาง (รวม กทม.) เหนอ


5 - 14 ป 15 - 24 ป 25 - 59 ป

60 ปข*นไป

ใชคอมพวเตอร

ใชอนเทอรเนต



27

14. การมคอมพวเตอรใชสวนตวของประชากรท�พการ ผลจากการสารวจการมคอมพวเตอร(คอมพวเตอรตงโตะ พกพ� า หรอ Tablet) ใชสวนตว ของประชากรพการท#มอายตงแต � 5 ปขนไป� พบวา มเพยงรอยละ 2.1 ท#มคอมพวเตอรใชสวนตวอยางนอย 1 ประเภทจาก 3 ประเภท ผชายมสดสวนผมคอมพวเตอรสวนตวมากกวา ผหญง กลมผอายนอยมสดสวนผมคอมพวเตอรสวนตวมากกวากลมผท#มอายสงขน � พบในเขตเทศบาลมากกวานอกเขตเทศบาล และภาคกลางมากกวาภาคอ#นๆ เม#อพจารณาการมคอมพวเตอรใชสวนตวในแตละประเภท พบวา มคอมพวเตอรตงโตะรอยละ � 1.6 คอมพวเตอรพกพารอยละ 0.7 และ Tablet รอยละ 0.2 สดสวนผมคอมพวเตอรใชสวนตวในแตละประเภท มลกษณะเชนเดยวกบภาพรวม แตมความแตกตางเลกนอย คอ คอมพวเตอรพกพา พบกลมเยาวชน (อาย 15 - 24 ป) จะมใชสวนตวมากกวา กลมวยอ#น

ตาราง 7 รอยละของประชากรท�พการอายต*งแต 5 ปข*นไป จาแนกตามการมคอมพวเตอรใชสวนตว1/ เพศ กลมอาย เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2555


ม อ ย า ง น อ ย 1 ป ร ะ เภ ท ต* ง โ ต ะ พ ก พ า T a b le t

1 0 0 .0 (1 ,4 7 4 ,3 6 3 ) 2 .1 1 .6 0 .7 0 .2เพ ศ

ช า ย 1 0 0 .0 (6 8 7 ,3 5 1 ) 2 .7 2 .1 1 .0 0 .3ห ญ ง 1 0 0 .0 (7 8 7 ,0 1 2 ) 1 .5 1 .2 0 .6 0 .1

ก ล ม อ า ย 5 -1 4 ป 1 0 0 .0 (3 9 ,7 8 9 ) 7 .8 6 .2 1 .0 1 .11 5 -2 4 ป 1 0 0 .0 (7 9 ,2 4 7 ) 7 .1 5 .6 2 .4 0 .62 5 -5 9 ป 1 0 0 .0 (5 0 2 ,5 8 4 ) 2 .8 1 .9 1 .2 0 .26 0 ป ข� น ไ ป 1 0 0 .0 (8 5 2 ,7 4 3 ) 0 .9 0 .8 0 .3 0 .1

เข ต ก า ร ป ก ค ร อ งใ น เข ต เท ศ บ า ล 1 0 0 .0 (3 4 6 ,7 5 4 ) 3 .8 3 .1 1 .4 0 .4น อ ก เข ต เท ศ บ า ล 1 0 0 .0 (1 ,1 2 7 ,6 0 9 ) 1 .5 1 .1 0 .6 0 .1

ภ า คก ล า ง (ร ว ม ก ท ม .) 1 0 0 .0 (2 9 1 ,2 7 6 ) 4 .0 3 .3 1 .2 0 .5เห น อ 1 0 0 .0 (3 5 5 ,4 3 2 ) 1 .8 1 .4 0 .8 0 .1ต ะ ว น อ อ ก เฉ ย ง เห น อ 1 0 0 .0 (6 5 4 ,6 0 5 ) 1 .5 1 .0 0 .6 0 .1ใ ต 1 0 0 .0 (1 7 3 ,0 4 9 ) 1 .6 1 .2 0 .6 0 .2

ท� ว ร า ช อ า ณ า จ ก ร

ก า ร ม ค อ ม พ ว เต อ ร ใ ช ส ว น ต วป ร ะ ช า ก ร

อ า ย ต* ง แ ต 5 ป ข* น ไ ป



28

15. การมโทรศพทเคล�อนท�ใชสวนตวของประชากรท�พการ ประชากรพการท#มอายตงแต � 5 ปขนไป� มโทรศพทเคล#อนท#

ใชสวนตว รอยละ 27.4 เพศชายมโทรศพทเคล#อนท#ใกลเคยงกบเพศหญง (รอยละ 28.5 และ 26.3 ตามลาดบ) แตมความแตกตางกนมา กในแตละกลมวย คอ วยทางาน (อาย 25 – 59 ป) มสดสวนผพการท#ม โทรศพทเคล#อนท#มากท#สด ประมาณ 2 ใน 5 รองลงมา วยเยาวชน (อาย 15 – 24 ป) และวยสงอาย (อาย 60 ปขนไป� ) ซ# งมสดสวนใกลเคยงกน (รอยละ 23.9 และ 21.9 ตามลาดบ)

การมโทรศพทเคล#อนท#ใชสวนตวของประชากรท#พการ ม ค ว าม แตกตาง กนตาม พนท# � ค อ ใน เ ข ต เ ทศ บาลม ผ พ การ ท# มโทรศพทเคล#อนท#ใชสวนตว รอยละ 30.7 ซ# งมากกวานอกเขตเทศบาลเลกนอย (รอยละ 26.3) ภาคกลาง ภาคเหนอ และภาคใต มสดสวนของผพการท#มโทรศพทเคล#อนท#ใชสวนตวใกลเคยงกน ประมาณรอยละ 28.5 – 28.6 และมากกวาภาคตะวนออกเฉยงเหนอเลกนอย (รอยละ 25.9)



29

28.625.9

28.628.5

26.330.7

21.938.5

23.99.9

26.328.5

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

แผนภม 15 รอยละของประชากรท�พการอายต*งแต 5 ปข*นไปท�มโทรศพท

เคล�อนท�ใชสวนตว จาแนกตามเพศ กลมอาย เขตการปกครอง

และภาค พ.ศ. 2555



ชาย หญง

ในเขตเทศบาล นอกเขตเทศบาล

กลาง (รวม กทม.) เหนอ


5 - 14 ป 15 - 24 ป 25 - 59 ป

60 ปข*นไป

27.4



30

16. การมขอจากดในการทากจกรรมในครวเรอนและชมชน ประชากรพการท#มอายตงแต � 5 ปขนไป� มขอจากดในการทา

กจกรรมในครวเรอน รอยละ 44.0 และมขอจากดในการเขารวมกจกรรม ในชมชน รอยละ 44.3 ซ# งสวนใหญมสาเหตหรอปจจย เน#องจากสภาพความพการมากกวา 1 ใน 4 ของประชากรพการอายตงแต � 5 ปขนไป� รองลงมาคอ เน#องจากเดนทางไมสะดวก คนในบานไมอยากใหไป และสาเหตอ#น ๆ

แผนภม 16 รอยละของประชากรท�พการอายต*งแต 5 ปข*นไปท�มขอจากดใน

การทากจกรรมในครวเรอนและชมชน จาแนกตาม สาเหต

ท�ทาใหมขอจากด พ.ศ. 2555 1/ กจกรรมในครวเรอน เชน การทางานบาน ซอของ และไปตลาด เปนตน � 2/ กจกรร มในชมชน เชน ไปวด โบสถ มสยด งานแตงงาน และงานศพ เปนตน

26.5

10.5 11.0

5.2 4.72.1

26.6

1.7

0

10

20

30

40

50รอยละ

มขอจากดใน การทากจกรรมในครวเรอน1/

มขอจากดใน การทากจกรรมในชมชน 2/

44.3 44.0

เดนทางไมสะดวก

อ�น ๆ คนในบานไมอยากใหไป

สภาพความพการ



31

47.649.4

47.5

29.043.1

9.421.69.6

42.8

0

20

40

60

80

100

รวม พการ ไมพการ

17. สขภาพจตกบความพการ

การสารวจความพการ พ.ศ.2555 ไดสารวจพรอมกบสารวจสขภาพจตของประชากร พ.ศ. 2555 เฉพาะประชากรอายตงแต � 15 ปขนไป�ท#ตอบสมภาษณดวยตนเอง (เดอนตลาคม - ธนวาคม พ.ศ. 2555) ซ# งในท#น�ไดนาเสนอผลการสารวจท#สาคญจากชดขอถามสขภาพจตแบบมาตรฐานของกรมสขภาพจต15 ขอ มดงน�

17.1 สขภาพจต จาแนกตามลกษณะของประชากร

เม#อเปรยบเทยบสขภาพจตของประชากรอายตงแต � 15 ปขนไป�ทงผพการ� และผไมพการ ป 2555 นน� พบวา คะแนน สขภาพจตของผพการ (คะแนน 31.58) เทากบคนทวไป # สวนผไมพการ (คะแนน 34.06) มคะแนนสขภาพจตสงกวาคนทวไป # และสดสวนผท#มสขภาพจตต# ากวาคนทวไป#ของผพการมมากกวาผไมพการอยางเหนไดชด (รอยละ 21.6 และ 9.4 ตามลาดบ) ทงนอาจเปนเพราะ� � ความลาบากหรอปญหาสขภาพ ความลาบากในการดแลตนเอง หรอลกษณะความบกพรองอยางนอย 1 ลกษณะท#เกด ขน� กบผพการ ไดสงผลตอสภาพจตใจของผพการในทางท#ลดลง

แผนภม 17 สขภาพจตของประชากรอาย 15 ปข*นไป

(0.00-27.00) (27.01-34.00) (34.01-45.00)

คะแนนสขภาพจต รอยละ 34.00 34.06

เทากบคนท�วไป สงกวาคนท�วไป ต�ากวาคนท�วไป

คะแนนรวม 00.00-27.00 คะแนน หมายถง สขภาพจตต#ากวาคนทวไป # คะแนนรวม 27.01-34.00 คะแนน หมายถง สขภาพจตเทากบคนทวไป # คะแนนรวม 34.01-45.00 คะแนน หมายถง สขภาพจตสงกวาคนทวไป #

31.58 คะแนนเฉล�ย



32

17.1.1 เขตการปกครองและภาค

เม#อเปรยบเทยบสขภาพจตของประชากรป 2555 จาแนกตามเขตการปกครองและภาค พบวา ผพการท#อยในเขตเทศบาล มสขภาพจตดกวา ผพการท#อยนอกเขตเทศบาล (คะแนน 32.0 และ 31.4) ทงนอาจเปนเพราะผพการท#อาศยอยในเขตเทศบาล � � มโอกาสไดรบ สงอานวยความสะดวก เช# น อปกรณ หรออวยวะเทยม หรอเคร#องชวยคนพการ รวมถงเทคโนโลยตางๆ ไดมากกวาผพการท#อาศยอยนอกเขตเทศบาล สาหรบผพการและผไมพการ ท#จาแนกตามภาค พบวา ภาคใตมคะแนนสขภาพดท#สด เม#อเปรยบเทยบกบภาคอ#นๆ ทงนอาจเปนเพราะ � � เศรษฐกจ สงคม การเมองและสงแวดลอมท#ดของทางภาคใต # ถงแมวาคะแนนสขภาพจตของผไมพการดกวาผพการกตาม

แผนภม 18 สขภาพจตของประชากรอาย 15 ปข*นไป จาแนกตาม

เขตการปกครองและภาค

ในเขตเทศบาล

นอกเขตเทศบาล

กลาง (รวม กทม.)

เหนอ


ใต

33.9

34.1

33.5

33.9

34.3

34.6

31.4

31.5

32.0

31.4

31.7

32.2

34.1

34.4

33.6

34.0

34.6

0 10 20 30 40

คะแนน

34.0

รวม ไมพการ พการ



33

17.1.2 เพศ

เม#อพจารณาสขภาพจตผพการ และผไมพการ ตามเพศ พบวา ผชายจะมคะแนนสขภาพจตดกวาผหญง ถงอยางไรกตามทงเพศชาย � และเพศหญงในทกกลม (ผพการ และผไมพการ ) ยงอยในเกณฑท#ไมแตกตาง กนมาก

แผนภม 19 สขภาพจตของประชากรอาย 15 ปข*นไป จาแนกตามเพศ

33.8

34.4

34.3

33.731.3

31.9

0 10 20 30 40

หญง

ชาย

คะแนน

รวม ไมพการ พการ



34

17.1.3 สถานภาพสมรส

เม#อพจารณาสขภาพจตผ พการ และผ ไมพการ ตามสถานภาพสมรส พบวาผท#สมรสมสขภาพจตดท#สด เม#อเปรยบเทยบกบ กลมสถานภาพสมรสอ#นๆ ถงแมวาคะแนนสขภาพจตของผไมพการ ดกวาผพการกตาม ทงนอาจเปนเพราะผท#สมรสนน� �� อาจจะมแรงจงใจในการทากจกรรมตางๆ รวมกน ท#สงผลตอความใกลชด ความอบอน และความสขในครอบครว รวมถงการดแลเอาใจใสซ# งกนและกน และ การเอออาทรตอกน�

แผนภม 20 สขภาพจตของประชากรอาย 15 ปข*นไป จาแนกตาม

สถานภาพสมรส

33.4

34.0

32.6

34.2

33.0

30.1

30.5

32.4

31.2

28.932.7

34.3

33.2

33.5

0 5 10 15 20 25 30 35 40

แยกกนอย

หยา

มาย

สมรส

โสด

คะแนน

พการ ไมพการ รวม

34.0



35

17.1.4 ระดบการศกษา เม#อพจารณาสขภาพจตผ พการ และผ ไมพการ ตาม

ระดบการศกษา พบวา ผท#จบการศกษาระดบอดมศกษามสขภาพจตดท#สด เม#อเปรยบเทยบกบกลมระดบการศกษาอ#นๆ เน#องจากผท#จบการศกษาท# สงกวาสามารถเขาถงสงอานวยความสะดวก # และโอกาสทางสงคมไดมากกวา รวมทงได� รบโอกาสท#ดกวาในการพฒนาและเพมศกยภาพ #ใหกบตนเอง และสามารถนาไปใชในชวตประจาวน เพ#อกอใหเกด ประโยชนสงสดไดดกวา จงทาใหสขภาพจตดกวาเม#อมระดบการศกษา ท#สงขน � ถงแมวาคะแนนสขภาพจตของผไมพการดกวาผพการกตาม

แผนภม 21 สขภาพจตของป ระชากรอาย 15 ปข *นไป จาแนกตาม

ระดบการศกษา

คะแนน 35.3

35.3

34.1

33.8

33.531.6

30.9

33.0

32.1

33.9

33.6

34.1

0 10 20 30 40

ต�ากวาประถมศกษา

พการ ไมพการ รวม

ไมมการศกษา/

ประถมศกษา

มธยมศกษา

อดม ศกษา



36

48.250.1

22.5 32.6

17.329.30

20

40

60

80

100

17.2 สขภาพจตกบความลาบากหรอขอจากดในการทากจกรรมในครวเรอน สาหรบสขภาพจตกบผพการท#มความลาบากหรอจากดในการทา

กจกรรมในครวเรอน อนเน#องจากปญหาสขภาพและลกษณะความบกพรอง พบวา ผพการท#ไมมความลาบากหรอขอจากดจะมคะแนนสขภาพจต สงกวาผพการท#มความลาบาก หรอขอจากด (คะแนน 32.36 และ 30.17 ตามลาดบ) ทงนอาจเปนเพราะผพการท#มความลาบากหรอขอจากด� � ในการทากจกรรมในครวเรอนนน ยอมมการทากจกรรมรวมกนกบ �สมาชกในครวเรอนนอยลง เชน การทางานบาน ซอของ และไปตลาด �เปนตน ซ# งสงผลตอสภาพจตใจตอผพการท#มความลาบากหรอขอจากด ดงกลาว

แผนภม 22 สขภาพจตของประชากรอาย 15 ปข*นไป กบความลาบาก หรอขอจากดในการทากจกรรมในครวเรอน


มความลาบากหรอขอจากด ไมมความลาบากหรอขอจากด

(0.00-27.00) (27.01-34.00) (34.01-45.00) เทากบคนท�วไป สงกวาคนท�วไป ต�ากวาคนท�วไป

คะแนนเฉล�ย



37

48.549.9

22.5 32.7

17.429.00

20

40

60

80

100

17.3 สขภาพจ ตกบความลาบากหรอขอจากดในการเขารวมกจกรรมในชมชนท�ตองการเขารวม

เม#อพจารณาสขภาพจตกบผพการท#มความลาบากหรอขอจากด ในการเขารวมกจกรรมในชมชนท#ตองการเขารวม อนเน#องมาจากปญหาสขภาพและลกษณะความบกพรอง พบวา ผพการท#ไมมความลาบากหรอขอจากดจะมคะแนนสขภาพจตสงกวาผพการท#มความลาบากหรอ ขอจากด (คะแนน 32.35 และ 30.21 ตามลาดบ) ทงนอาจเปนเพราะผพการ� �ท#มความลาบากหรอขอจากดในการเขารวมกจกรรมในชมชนท#ตองการ เขารวมนน � ยอมทาใหมสวนรวมในการทากจกรรม ตอสงคมนอยลง เ ชน ไปวด โบสถ มสยด งานแตงงาน และงานศพ เปนตน ความสามารถในการแสดงศกยภาพ ความภาคภมใจ การพบปะสงสรรค การไดรบการยกยอง และการยอมรบจากสงคมลดลง เปนเหตสงผลตอสภาวะจตใจ ท#ลดลงของผพการท#มความลาบากหรอขอจากดดงกลาว

แผนภม 23 สขภาพจตข องประชากรอาย 15 ปข*นไป กบความลาบาก หรอขอจากดในการเขารวมกจกรรมในชมชนท�ตองการเขารวม


มความลาบากหรอขอจากด ไมมความลาบากหรอขอจากด

(0.00-27.00) (27.01-34.00) (34.01-45.00) เทากบคนท�วไป สงกวาคน ท�วไป ต�ากวาคนท�วไป

คะแนนเฉล�ย



38



39

ภาคผนวก



40



41

ภาคผนวก

ความเปนมา

สานกงานสถตแหงชาต ไดดาเนนการสารวจขอมลเกยวกบ� ความพการมาตงแต" พ.ศ. 2517 โดยรวมไวในโครงการสารวจเกยวกบ� อนามยและสวสดการ จนกระทงถง� พ.ศ. 2544 รวมจานวน 10 ครง"

ปจจบนความตองการใชขอมลความพการมแนวโนมเพม�มากขนเปนลาดบ" สานกงานสถตแหงชาต จงไดพจารณาแยกขอถามความพการออกจากโครงการสารวจเกยวกบอนามยและสวสดการ� และไดจดทาโครงการสารวจความพการและภาวะทพพลภาพขนเปนครงแรก" "ใน พ.ศ. 2545 ตอมา พ .ศ. 2550 และการสารวจครงนเปนครงท� " "" 3 โดยมแผนการสารวจทก 5 ป

ทงน" " ตงแต พ" .ศ. 2550 สานกงานสถตแหงชาต ไดเปล�ยนช�อการสารวจ เปน “การสารวจความพการ” เพ�อใหสอดคลองกบการปรบเปล�ยนคานยามของความพการตามแนวคดของบญชสากล เพ�อการจาแนก การทางาน ความพการ และสขภาพ (International Classification of Functioning, Disability and Health : ICF) ขององคการอนามยโลก เพ�อใหมขอมลเปนมาตรฐานสากลท�สามารถเปรยบเทยบกนระหวางประเทศได ซ� งเปนไปตามความตองการใชขอมลความพการของหนวยงานตาง ๆ สาหรบการวางแผนใหความชวยเหลอ และจดบรการฟนฟสมรรถภาพดานตาง ๆใหแกผพการ" นอกจากน" ยงไดปรบเปล�ยนระเบยบวธการสารวจเพ�อใหไดขอมลความพการท�มคณภาพตรงตามความตองการของผใชขอมล



42

วตถประสงค

การสารวจความพการ พ.ศ. 2555 (สคพ.55) มวตถประสงคเพ�อรวบรวมขอมลเกยวกบ�

1) ประชากรท�พการ คอ ประชากรท�มลกษณะดงตอไปน "อยางนอย 1 อยาง ไดแก

• ประชากรท�มความลาบากหรอปญหาสขภาพในดานตาง ๆ ซ� งเปนตอเน�องมาตงแต " 6 เดอนขนไป"

• ประชากรท�มความบกพรองลกษณะตาง ๆ

• ประชากรท�มความลาบากในการดแลตนเอง 2) ผดแลของประชากรท�มความลาบากในการดแลตนเอง 3) การใชเคร� องชวย สวสดการ การใชคอมพวเตอรและ

อนเทอรเนต ของประชากรท�มความพการ

ขอบขายของการสารวจ

ครวเรอนท�อยใน ขอบขาย ของการสารวจความพการ พ.ศ. 2555 ไดแก ครวเรอนสวนบคคล ทงในเขตเทศบาล" และนอกเขตเทศบาลทวประเทศ�



43

เวลาอางอง

1) ต4งแต 6 เดอนข4นไป

หมายถง ระยะเวลานบจากเดอนท�ยอนหลงไป ตงแต " 6 เดอนขนไปกอนเดอนสมภาษณ เชน เดอนท�สมภาษณ คอ " ตลาคม 2555 “ตงแต " 6 เดอนขนไป" ” คอ กอนเดอน พฤษภาคม 2555

2) ระหวาง 12 เดอนกอนวนสมภาษณ

หมายถง ระยะเวลานบจากเดอนกอนเดอนสมภาษณยอนหลงไป 12 เดอน เชน เดอนท�สมภาษณ คอ ตลาคม 2555 “ในรอบ 12 เดอนท�แลว” คอ ตลาคม 2554 – กนยายน 2555

รายการขอมลท�เกบรวบรวม

1) ลกษณะทวไปของสมาช� กในครวเรอน 2) การศกษา 3) การทางานระหวาง 12 เดอนกอนวนสมภาษณ 4) ความลาบากหรอปญหาสขภาพ 5) ความลาบากในการดแลตนเอง และผดแล 6) ลกษณะความบกพรอง 7) การใชเคร� องชวย สวสดการ การใชคอมพวเตอรและ

อนเทอรเนต 8) ลกษณะของครวเรอน

รายการขอมล เพ�มจากการสารวจความพการ พ.ศ. 2555

• ขอมลสขภาพจตของประชากร (เดอน ต.ค. – ธ.ค. 55)



44

คานยาม

1. ความพการ (Disability)

ความพการมความหมายไดหลายมต อาจมองวาพการจาก 1) ลกษณะภายนอก หรอ 2) ความสามารถในการทากจกรรมตาง ๆ หรอ 3) ไมสามารถเขารวมในสงคมได ตวอยางเชน คนท�ถกตดขาใตเขา เม�อมองจากภายนอกคอพการขาขาด เม�อมองท�ความสามารถจะกลาววา พการเดนลาบาก และเม�อมองท�ความสามารถในการเขารวมสงคม อาจกลาววา คนนมความพการไมสามารถประกอบอาชพเดมได" ดงนนแนวทาง" ของ International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF) จงกลาววา “ความพการมความหมายครอบคลม ความบกพรอง (Impairments) ขอจากดในการทากจกรรม (Activity limitations) และขอจากดในการมสวนรวม (Participation restrictions)” มดงน"

• ความบกพรอง (Impairment) หมายถง การสญเสยหรอ ความผดปกตของโครงสรางของรางกาย หรอการใชงานของรางกาย (รวมถงการทางานดานจตใจ) ท�สงเกตหรอเหนไดชด ดงนน" ความบกพรองจะพจารณาท� “อวยวะ” หรอ “ระบบการทางาน” ของสวนตาง ๆ ของมนษย เชน ตาบอด หหนวก อมพาต ออทสตก เปนตน

• ขอจากดในการทากจกรรม (Activity limitation) หมายถง ความยากลาบากในการกระทากจกรรมของแตละบคคลเม�อเปรยบเทยบ กบบคคลทวไปท�ไมมปญหาทางสขภาพจะพงทาได� อาจมความยากลาบากไดตงแตระดบเลกนอยจนถงระดบมาก" ดงนนขอจากดในการทากจกรรม" จะพจารณาท� “ความสามารถ” ของบคคลโดยรวมวา สามารถทากจกรรมหน�ง ๆ



45

จนเสรจสนไดหรอไม" ถาไดจะตองทาดวยความลาบากหรอไม โดยไมสนใจวาบคคลนนมความบกพรองอะไรบาง "

• ขอจากดในการมสวนรวม (Participation restriction) หมายถง ปญหาท�บคคลประสบเม�ออยในสถานการณหน�งของชวต โดยเปรยบเทยบสงท� บคคลนนทาไดกบสงท�คาดหวงวาบคคลท�ไมม� �" ความพการสามารถทาได ในสงคมหรอวฒนธรรมเดยวกน เชน การประกอบอาชพ การเดนทาง การดแลบตร การทางานบาน และการเขารวมกจกรรม ในชมชน เปนตน ในการสารวจความพการ พ.ศ. 2555 น4 พจารณาความพการ

เฉพาะความบกพรอง และขอจากดในการทากจกรรมเทาน4น

2. ความลาบากหรอปญหาสขภาพท�เปนตอเน�องมาต4งแต 6 เดอนข4นไป

หมายถง ความลาบากอนเปนผลสบเน�องมาจากสขภาพหรอปญหาสขภาพท�เปนแลวไมหาย แมวาอาการทเลาลงแตจะกลบมาเปนอก อาจเปน ๆ หาย ๆ ตอเน�องเปนระยะเวลามาตงแต " 6 เดอนขนไป"

3. เคร�องชวย

หมายถง อปกรณ อวยวะเทยม หรอเคร�องชวยคนพการ รวมทงอปกรณท�ทาขนเองเพ �อชวยเพมความสามารถใหทางาน" " � ทากจกรรมทวไป � และกจกรรมสาคญของชวตได หรอเพ�ออานวยความสะดวก หรอบรรเทาความลาบากหรอปญหาในเร�องดงกลาว

ยกเวน แวนตาและคอนแทกซเลนสสาหรบสายตาสน " ยาว และเอยง ท�สามารถซอไดตามรานตดแวนทวไป" �



46

4. ยา

หมายถง ยาท�ใชรกษา ควบคม หรอบรรเทาความลาบากหรอปญหาสขภาพในเร�องนน ๆ"

คาอธบายเพ�มเตมเก�ยวกบประชากรท�พการ

การสารวจความพการ พ.ศ. 2555 เกบรวบรวมขอมล เกยวกบ� ประชากรท�พการ คอ ประชากรท�มลกษณะดงตอไปนอยางนอย " 1 ลกษณะ ไดแก 1) ความลาบากหรอปญหาสขภาพท�เปนตอเน�องมาตงแต "

6 เดอนขนไปซ�งทาใหเกดขอจากดในการทากจกรรมตาง ๆ " 17 ประเภท ไดแก ความลาบากหรอปญหาใน การนงยอง ๆ � การเดนทางราบระยะ 50 กาว การเดนขนบนได " 1 ชน" การลกจากการนอนเปนทานง � การยกแขนเพ�อใหมอแตะทายทอยอยางนอย 1 ขาง การใชมอ/นว" จบชอนตกอาหารเขาปาก การมองเหน การไดยน การส�อสารดวยการพด การเขาใจคาพด การเรยนรหรอพฒนาการชา การจดจาเหตการณในรอบวน การควบคมอารมณและพฤตกรรมของตนเอง ความเจบปวดตามรางกาย การหายใจ การมอาการลมชก ชกเกรงหรอลมบาหม และการกลนอจจาระหรอปสสาวะ " ผท�มความลาบากหรอปญหาสขภาพ ในท�นหมายรวมถง" ผท�ใชเคร�องชวยหรอใชยาเปนประจาตอเน�องในการรกษา ควบคม หรอบรรเทาอาการดงกลาวขางตนดวย 2) ความลาบากในการดแลตนเอง หรอลาบากในการทากจวตรสวนตว มจานวน 5 ประเภท ไดแก การกนอาหาร การอาบนา " การลางหนาแปรงฟน การแตงตว และการขบถายรวมทงการทา "ความสะอาดหลงการขบถาย



47

3) ลกษณะความบกพรอง มจานวน 25 ลกษณะ ไดแก ตาบอด 2 ขาง สายตาเลอนราง 2 ขาง ตาบอด 1 ขางและเลอนราง 1 ขาง หหนวก 2 ขาง หตง 2 ขาง ส�อความหมายดวยการพดและการฟงไมได แขนขาด ขาขาด มอขาด นวมอขาดไมสามารถหยบจ" บสงของได นวหวแมเทาขาด � " แขนขาลบ/เหยยดงอไมได แขน ขา มอ ลาตวคดงอ เกรง โกง กระตก สน �แขน 2 ขาง/ขา 2 ขางไมเทากน เทาปก เทาตะแคง เทากลบ อมพาต อมพฤกษ โรคจต/วกลจรต ออทสตก ปญญาออน บกพรองทางการเรยนร ปากแหวง และ/หรอเพดานโหว ศรษะใหญเกนปกต ใบหนาผดรปหรอผดปกต และคนแคระ/คนยกษ

โดยไดทาการสารวจประชากรท�มความพการ เน�องจากมความลาบากหรอปญหาสขภาพท�เปนตอเน�องมาต "งแต 6 เดอนขนไป" หรอมความลาบากในการดแลตนเอง เฉพาะผท�มอายตงแต " 5 ปขนไป "เพราะคนกลมนสามารถทราบหรอผอ�นสงเกตเหนไดถงความลาบากหรอ "ปญหาสขภาพในเร�องท�กลาวมาขางตน สวนลกษณะความบกพรองของ ประชากรนน ทาการสารวจประชากรทกกลมอาย " (แรกเกดเปนตนไป )

Documents

การสํารวจความพิการ พ.ศ. 2555 - NSOservice.nso.go.th/nso/nsopublish/themes/files/disabled... · 2014. 3. 20. · ประเภทความพิการ