กฎถนก าเนดสนคา

โดย

นายพรดนย เดชมา

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

นตศาสตรมหาบณฑต สาขากฎหมายการคาระหวางประเทศ

คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2558

ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

กฎถนก าเนดสนคา

โดย

นายพรดนย เดชมา

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร นตศาสตรมหาบณฑต

สาขากฎหมายการคาระหวางประเทศ คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2558 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

RULES OF ORIGIN

BY

MR. PEERADON DECHMA

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF LAWS

INTERNATIONAL TRADE LAW FACULTY OF LAW

THAMMASAT UNIVERSITY ACADEMIC YEAR 2015

COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY

(1)

หวขอวทยานพนธ กฎถนก าเนดสนคา ชอผเขยน นายพรดนย เดชมา ชอปรญญา นตศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย กฎหมายการคาระหวางประเทศ นตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร. นาถนรนดร จนทรงาม ปการศกษา 2558

บทคดยอ การคาระหวางประเทศเปนกลไกทส าคญในการพฒนาประเทศ ซงประกอบไปดวยการน าเขาและสงออกสนคา โดยในอดตแตละประเทศตางกมมาตรการในการกดกนทางการคาเพอประโยชนสงสดของประเทศตน จนน ามาซงสงครามและความวนวายตางๆ และเพอเปนการปองกนปญหาดงกลาว แตละประเทศจงตกลงรวมกนในการจดตงองคการการคาโลก เพอดแลและควบคมปญหาทเกดขนเกยวกบการคาระหวางประเทศ ซงหนงในกฎเกณฑทถกน ามาพจารณาใชอยางเปนรปธรรมคอ กฎถนก าเนดสนคา กฎถนก าเนดสนคา คอกฎเกณฑทางการคาระหวางประเทศทใชตดสนวาสนคาแตละประเภทมถนก าเนดมาจากประเทศใด ซงสนคาทไดถนก าเนดจะตองมใบรบรองถนก าเนดสนคาดวย เมอการแขงขนทางการคาระหวางประเทศมความรนแรงขน ท าใหรปแบบการผลตสนคาเปลยนแปลงจากการผลตในประเทศเดยว เปนการผลตสนคาทตองผานการผลตจากประเทศหนงไปสอกประเทศหนง สนคาทไดมาจากการผลตและถกสงออกไปจะตองม "สญชาต" ของสนคาในประเทศนน เพอปองกนไมใหแตละประเทศ เลอกก าหนดกฎเกณฑพเศษมาเปนขอกดกนการคาสนคาจากประเทศอน อกทงในเขตการคาเสรจะใชการไดถนก าเนดเปนเงอนไขการไดสทธประโยชนพเศษเพอลดอากรขาเขา ในอตราทต ากวาอตราปกต หรอรอยละศนย ท าใหสนคาในประเทศภาคเขตการคาเสรมภาระอากรขาเขานอยกวาสนคาทผลตจากประเทศนอกภาค และยงชวยปองกนการสวมสทธของสนคาทผลตจากประเทศนอกภาคหรอประเทศทไมใชสมาชกเขตการคาเสรเพอมาแอบอางการไดถนก าเนด ดวยเหตดงกลาว กฎวาดวยถนก าเนดสนคาจงเรมมความส าคญเพมขนตามล าดบ โดยเฉพาะในประเทศไทย วทยานพนธฉบบนไดศกษาถงประวตและทมาของกฎถนก าเนดสนคา ความส าคญของกฎถนก าเนดสนคา เนอหาและเงอนไขทส าคญของกฎถนก าเนดสนคาทมอย ทงขององคกรในระดบ

(2)

นานาชาต ในประชาคมความตกลงเศรษฐกจตางๆ รวมถงในประเทศไทย กฎเกณฑการพจารณาและการไดมาซงถนก าเนดสนคาทงหมด ทงกฎหมายทมอย กฎเกณฑทใชปฏบตกนในองคกรหรอหนวยงานผมอ านาจออกใบรบรองในประเทศไทย กฎเกณฑตามความตกลงการคาตางๆทประเทศไทยเปนภาคสมาชก วเคราะหกฎเกณฑถนก าเนดสนคาทน ามาใช และหาเกณฑทเหมาะสมทสด โดยออกเปนกฎหมายทเปนเกณฑกลางมาตรฐานของประเทศไทย จากการศกษาพบวา กฎถนก าเนดสนคาตางๆทมอย และในความตกลงการคาเสรทประเทศไทยเปนภาคสมาชกตางกมหลกการพนฐานทเหมอนกนทงหมด ตางกนออกไปเพยงสนคาบางชนด ทจะระบกฎเฉพาะไวในการพจารณา แตโดยรวมแลวไมตางกน ซงกฎตางๆมความละเอยดซบซอนมาก และกระจายตวอยในแตละสวน ยากตอการเขาถงของผประกอบการสงออก นอกจากนน ประเทศไทยยงไมมกฎหมายทระบถงกฎเกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคาโดยตรง มเพยงกฎหมายในล าดบรองทอนวตการความตกลงการคาเสรตางๆมา นอกจากนน องคกรผออกใบรบรองถนก าเนดสนคาตางกไมมกฎหมายทใชในการพจารณา โดยเฉพาะอยางยงหอการคาไทย และสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยทออกใบรบรองถนก าเนดสนคาในประเภทไมไดสทธพเศษทางภาษ น ามาซงปญหาการสวมสทธและการทจรตตางๆในกระบวนการพจารณาทงหมด และยงไมมบทลงโทษทชดเจน ผเขยนจงเสนอวา ประเทศไทยควรมกฎหมายกลางในล าดบชนพระราชบญญต ทระบถงกฎถนก าเนดสนคาโดยเฉพาะ โดยใหแบงเปนหมวดตางๆ ใหครอบคลมในกฎหมายล าดบรองทมอยในปจจบนทงหมด น าเกณฑตางๆในการพจารณาใหไดมาซงถนก าเนดสนคามาระบไว รวมถงคณสมบตของผทจะขอออกใบรบรองถนก าเนดสนคา หนาทและความรบผดชอบของเจาหนาทในหนวยงานหรอองคกรทเกยวของในการออกใบรบรองถนก าเนดสนคา รปแบบของเอกสารทใชในการขอใบรบรองถนก าเนดสนคา รวมทงบทลงโทษในกรณเกดการทจรตขนในกระบวนการออกใบรบรองถนก าเนดสนคา และควรบญญตใหสามารถออกกฎหมายในล าดบรอง หรอแกไขเพมเตมกฎหมายเพอรองรบความตกลงการคาเสรตางๆทจะเกดขนในอนาคตไดงายดวย ค าส าคญ: กฎถนก าเนดสนคา, ใบรบรองถนก าเนดสนคา, ความตกลงเขตการคาเสร

(3)

Thesis Title RULES OF ORIGIN Author Mr. Peeradon Dechma Degree Master of Laws Department/Faculty/University International Trade Law Law Thammasat University Thesis Advisor Assistant Professor Nartnirun Junngam, Ph.D. Academic Year 2015

ABSTRACT International trade is an important mechanism for developing countries. These include the import and export. In the past, each country had its own measures of trade barriers for the benefit of his country, a lot of chaos and wars. After that, in order to avoid such difficulties, many countries thereby giving rise to agree on the establishment of the World Trade Organization to supervise and control problems involved with international trade. One of the criteria considered to be tangible is the Rules of Origin. Rules of Origin an international trade rules that determine in a country indicated whether each item originated from a particular country. The product must have originated a Certificate of Origin. The international competition has resulted in greater Hows of products produced from one country to another country. Products domestically produced and exported must have the “nationality” indicating its origin in a particular country in order to prevent contracting parties country from making special rules as barriers to trade. In addition, in Free Trade Area Agreements, Rules of Origin are usually employed as a condition for eligibility for reduction of tariffs to lower rates or even to a zero-percent rate, thereby enabling goods originating in member countries to be subjected to lower tariff burdens than those imposed on goods originating in non-member countries. This mechanism, in a sense, prevents circumvention of tariffs by traders from non-member countries, hence the apparent

(4)

essential roles of Rules of Origin in Thailand. This thesis explores historical backgrounds of Rules of Origin as well as their significance and essential elements both at a domestic level and as reflected in international agreements. For these purposes, it canvasses how Rules of Origin are formulated by agencies concerned and in Free Trade Area Agreements made with Thailand. Appropriate criteria for establishment of Rules of Origin are critically analyzed. The study reveals that existing Rules of Origin currently in force share similar fundamental principles, except that certain goods are subject to specific criteria. Indeed, Rules of Origin possess a great degree of complexities scattered in a variety of instruments not feasibly accessible by exporters. Further, Thailand has had no legislation candidly enshrining Rules of Origin. The Rules of Origin are found in subordinate legislation issued in the implementation of relevant Free Trade Area Agreements. Also, agencies in charge of non-tariff certification of origin, namely, the Thai Chamber of Commerce and the Federation of Thai Industries do not have specific legislation governing certification of origin. The dearth of law in this area gives rise to incidences of fraud in relation to certification of origin. In effect, no clear statutory penalty has ever existed for combating such fraudulent practices. It is therefore recommended in this thesis that there be enacted specific law, indeed in the form of an Act, setting out Rules of Origin. For these purposes, this proposed legislation should contain different chapters embracing the Rules of Origin as scattered in subordinate legislation thus far issued in the implementation of international agreements. The proposed Act should also determine qualifications of those intending to apply for certificates of origin, duties of authorities of agencies involved in the issuance of certificates of origin, forms of documents required for the application for certification of origin and penalties for fraudulent or corrupt practices in relation to the certification. Indeed, it is apposite that the Act to be enacted should allow issuance of by-laws accommodating Free Trade Area Agreements to be entered into by Thailand in the future as well. Keywords: Rules of Origin, Certificates of Origin, Free Trade Area Agreement.

(5)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไปไดดวยด เนองจากไดรบความเมตตากรณา ความชวยเหลอ และการชแนะทเปนประโยชนจากกรรมการวทยานพนธทกทาน ผเขยนขอแสดงความขอบคณศาสตราจารย ดร. ไผทชต เอกจรยกร ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ ผซงใหความเมตตา ความใสใจในตวผเขยนอยางสม าเสมอ ตงแตวทยานพนธฉบบนยงเปนเพยงรายงานบณฑตสมมนา ทงใหการอบรมสงสอนผเขยนในเรองวธวจยทางนตศาสตร อนเปนพนฐานส าคญในการท าวทยานพนธ ผเขยนขอแสดงความขอบคณอาจารยกฤตกา ปนประเสรฐ ผอ านวยการส านกกฎหมาย กรมศลกากร ทสละเวลาอนมคาของทานมาเปนกรรมการสอบวทยานพนธ รวมทงยงมอบความร ขอมลทเกยวของตาง ๆ ททานมความช านาญใหแกผเขยน เพอใหผเขยนน าไปปรบปรงวทยานพนธใหมความถกตองสมบรณ ขอขอบคณอาจารย ดร. นพดล เดชสมบรณรตน ในความละเอยดรอบคอบของทานส าหรบการตรวจสอบวทยานพนธของผเขยน รวมทงผชวยศาสตราจารย ดร. นาถนรนดร จนทรงาม อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทใหความกรณาสละเวลาของทาน เพอมาเปนอาจารยทปรกษาของผเขยนในระยะเวลาทจ ากด ทงยงไดใชความเชยวชาญของทานในการชวยเพมเตมรายละเอยดในวทยานพนธจนสมบรณยงขนดวย ในเรองทมาของวทยานพนธฉบบน ผเขยนขอแสดงความขอบคณนายเอกรนทร บญศร ผจดการฝายอนญาโตตลาการและกฎหมาย หอการคาไทยและสภาหอการคาแหงประเทศไทย ผซงเลงเหนถงปญหาเกยวกบถนก าเนดสนคาดงกลาว อนเปนทมาของหวขอวทยานพนธฉบบน นายพงศบวร ควะชาต มตรสหายคนส าคญ ผทแนะน าหวขอวทยานพนธนแกผเขยน และใหความชวยเหลอในเรองขอมล รปแบบวทยานพนธ และขอสงเกตในประเดนตางๆแกผเขยนตลอดมา และนายทศนยม ชมชาต นตกรช านาญการ ปฏบตหนาทกลมงานวชาการและพฒนากฎหมาย กรมการคาตางประเทศ ส าหรบบทสมภาษณและขอมลเชงลกทมอบใหแกผเขยน รวมถงขอแสดงความขอบคณศาสตราจารย ดร. ก าชย จงจกรพนธ อาจารยคนแรกทรบเปนทปรกษาวทยานพนธ ซงเปนแรงผลกดนเรมตน ท าใหวทยานพนธฉบบนมเนอหาและรายละเอยดทสมบรณไดมาตรฐาน ส าหรบความชวยเหลอและก าลงใจจากบรรดามตรสหาย และผใหญทเคารพทกทาน ซงผเขยนไมสามารถเอยนามในทนไดทงหมด รวมถงครอบครวของผเขยน ทงบดามารดา ญาตพนอง และคนรก ซงเปนสวนส าคญทสงเสรมในเรองการศกษาแกผเขยน เปดโอกาสใหผเขยนไดตดสนใจในการใชชวตและการศกษาดวยตนเองมาโดยตลอด ผเขยนขอขอบคณทกทานดวยใจจรง ซงทงหมดทไดรบมาเปนสวนประกอบส าคญ และเปนแรงผลกดนทมคา ท าใหผเขยนสามารถเขยนวทยานพนธฉบบนจนส าเรจเสรจสนได

(6)

เหนอสงอนใด ความส าเรจของการศกษานตศาสตรมหาบณฑตของผ เขยน และวทยานพนธฉบบนไมอาจเกดขนได หากปราศจากทานรองศาสตราจารย ดร. พนย ณ นคร คณครกฎหมายผทใหความเมตตากรณา และความเขาใจในตวผเขยนตงแตวนแรกทผเขยนเขาพบเพอขอค าปรกษาในเรองวทยานพนธ คณครไดใหความใสใจในประเดนปญหาของผเขยน และท าความเขาใจในประเดนทผเขยนพยายามจะสอออกมาไดอยางรวดเรว ทงยงเขาใจปญหาในกระบวนการจดท าวทยานพนธทเกดขนกบผเขยนในขณะนน ชวยเหลอผ เขยนดวยความยนดและเตมใจ และใหค าปรกษาแกผเขยนในเรองวทยานพนธเปนอยางด อกทงไดใหค าแนะน า ซงไมเพยงแตเฉพาะดานการเรยนการศกษา แตรวมถงขอคดในการด าเนนชวต การประพฤตปฏบตตน และมมมองตอสงคมแกผเขยน จวบจนถงวนสดทายทวทยานพนธของผเขยนเสรจสมบรณ หากวทยานพนธฉบบนมความผดพลาดหรอบกพรองประการใด ผเขยนขออภยและขอนอมรบไวเพอปรบปรงงานเขยนชนตอไปในอนาคต

นายพรดนย เดชมา

(7)

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย (1) บทคดยอภาษาองกฤษ (3) กตตกรรมประกาศ (5) สารบญตาราง (13) สารบญภาพ (14) บทท 1 บทน า 1 1.1 ทมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคในการศกษา 5 1.3 สมมตฐานในการศกษา 6 1.4 ขอบเขตของการศกษา 6 1.5 วธการด าเนนการศกษา 7 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการศกษา 7 บทท 2 แนวคดทวไปเกยวกบถนก าเนดสนคาและกฎถนก าเนดสนคา 9 2.1 แนวคดทวไปเกยวกบถนก าเนดสนคา 9 2.2 ทมาของกฎถนก าเนดสนคา 11 2.3 ความหมายของกฎถนก าเนดสนคา 16 2.4 ความส าคญของกฎถนก าเนดสนคา 16 2.4.1 การจดเกบอากรขาเขาใหถกตองตามเกณฑทไดหรอไมไดถนก าเนด 16

(8)

2.4.2 การลงทนเพมหรอผลตวตถดบขนในประเทศเพอใหสนคาสงออกได 17 ถนก าเนด 2.4.3 การแสดงทมาหรอถนก าเนดใหถกตองและเปนจรงตามกฎถนก าเนดสนคา 17 2.4.4 การปรบปรงเทคโนโลยการผลตใหเปนไปตามเงอนไขของการไดถนก าเนด 17 2.4.5 การใชขอมลการไดถนก าเนดประกอบการพจารณาเลอกน าเขาวตถดบ 18 2.4.6 การใชกฎถนก าเนดสนคาปองกนการทมตลาดและการกดกนทางการคา 18 2.4.7 การใชกฎถนก าเนดสนคาปองกนการสวมสทธและอนๆ 18 2.5 ประเภทของกฎถนก าเนดสนคา 19 2.5.1 กฎวาดวยถนก าเนดสนคาทไมใหสทธประโยชนพเศษทางการคา 19 2.5.2 กฎวาดวยถนก าเนดสนคาทใหสทธประโยชนพเศษทางการคา 20 2.5.2.1 การใหสทธประโยชน GSP 20 (Generalized System of Preference) 2.5.2.2 การใหสทธประโยชนระหวางกลมประเทศก าลงพฒนาดวยกน 21 ภายใต GSTP (Global System of Trade Preferences) 2.5.2.3 การใหสทธประโยชน AISP 21 (ASEAN Integrated System of Preferences) บทท 3 หลกเกณฑทวไปในการพจารณาถนก าเนดสนคา 23 3.1 หลกเกณฑทวไปในการพจารณาถนก าเนดสนคา 23 3.1.1 หลกการใชวตถดบภายในประเทศทงหมด (Wholly Obtained) 23 3.1.2 หลกการแปรสภาพอยางเพยงพอ (Substantial Transformation) 24 3.1.2.1 การเปลยนเลขพกดอตราศลกากรของวตถดบเปนเลขพกด 24 อตราศลกากรของสนคา (Change of Tariff Classifications) 3.1.2.2 หลกเกณฑมลคาขนต าในการผอนปรน (De Minimis) 25 3.1.3 กฎสดสวนการใชวตถดบในประเทศ (Local Content) 25 3.1.4 กฎการผลตขนต า (Minimal Operation/Process) 26 3.1.5 เกณฑการผลตเฉพาะสนคา (Product Specific Rules หรอ PSR) 27 3.1.6 เกณฑผสมผสานหรอเกณฑควบจากเกณฑขางตน 27 3.1.7 หลกการตามความตกลงเขตการคาเสร 27 3.2 หลกเกณฑในการพจารณาถนก าเนดสนคาขององคการการคาโลก 28

(9)

3.2.1 กฎถนก าเนดสนคาขององคการการคาโลก 28 3.2.2 เกณฑในการพจารณาการไดถนก าเนดขององคการการคาโลก 29 3.2.3 กฎเกณฑหรอขอก าหนดตางๆ ทใชรวมกบถนก าเนดสนคา 29 3.2.3.1 หลกปฏบตเยยงชาตทไดรบความอนเคราะหอยางยง 30 3.2.3.2 มาตรการตอบโตการทมตลาดและการอดหนน 30 3.2.3.3 มาตรการปกปองการน าเขาสนคาทเพมขน 30 3.2.3.4 เงอนไขการแสดงถนก าเนดของประเทศผผลตสนคา 31 3.2.3.5 การจ ากดปรมาณหรอโควตาสนคา 31 3.2.3.6 ระบบการจดซอจดจางภาครฐ 31 3.2.3.7 สถตทางการคา 31 3.3 หลกเกณฑในการพจารณาถนก าเนดสนคาของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 32 3.3.1 กฎถนก าเนดสนคาภายใตความตกลงวาดวยการใชอตราภาษศลกากร 32 พเศษทเทากนของอาเซยน และความตกลงการคาสนคาของ 3.3.1.1 หลกเกณฑการไดถนก าเนดส าหรบสนคาทไดมาหรอมการผลต 33 ทงหมดในประเทศ (Origin Criteria for Wholly Obtained or Produced: WO) 3.3.1.2 หลกเกณฑการไดถนก าเนดส าหรบสนคาทไมไดมาหรอไมม 34 การผลตทงหมดในประเทศสมาชกผสงออก (Origin Criteria for Not Wholly Obtained or Produced) 3.3.1.3 หลกการค านวณถนก าเนดสนคาแบบสะสมของอาเซยน 35 (ASEAN Cumulative Rules of Origin) 3.3.1.4 กระบวนการผลตเพยงเลกนอยและการด าเนนการท 36 ไมไดถนก าเนด (Minimal Operations and Processes) 3.3.1.5 เกณฑการสงมอบ/กฎการสงตรง 36 (Consignment Criteria/Direct Consignment) 3.3.1.6 เกณฑขนต าในการผอนปรน (De Minimis) 37 3.3.1.7 การปฏบตตอวสดทใชเปนบรรจภณฑและใชในการบรรจหบหอ 37 (Treatment of Packages and Packing Materials) 3.3.1.8 อปกรณประกอบ อะไหล และเครองมอ 37 (Accessories, Spare Parts and Tools) 3.3.1.9 องคประกอบทไมมผลตอถนก าเนด (Neutral Elements) 38

(10)

3.3.1.10 วสดทเหมอนกนและใชแทนกนได 38 (Identical and Interchangeable Materials) 3.4 กฎหมายภายในและกระบวนการเกยวกบการพจารณาและการออก 39 ใบรบรองถนก าเนดสนคาในประเทศตางๆ 3.4.1 การออกใบรบรองถนก าเนดสนคาในสาธารณรฐสงคโปร 39 3.4.2 การออกใบรบรองถนก าเนดสนคาในสหพนธรฐราชาธปไตยมาเลเซย 41 3.4.3 กฤษฎกาการคาเกยวกบบทบญญตของกฎหมายการคาในเรอง 43 ถนก าเนดสนคาแหงสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม 3.4.4 กฤษฎกาเกยวกบถนก าเนดในการน าเขาและสงออกสนคาแหง 44 สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว บทท 4 หลกเกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคากบการออกใบรบรองถนก าเนดสนคา 46 ในประเทศไทย และกฎหมายภายในทเกยวของ 4.1 หลกเกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคาภายใตความตกลงการคาเสรท 46 ประเทศไทยเปนภาคและรปแบบเอกสาร (Form) มาตรฐานเพอสทธ พเศษทางการคา 4.1.1 ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area: AFTA) 46 4.1.2 ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-จน 49 (ASEAN - China Free Trade Agreement: ACFTA) 4.1.3 ความตกลงการคาเสรไทย – ออสเตรเลย 52 (Thailand - Australia Free Trade Agreement: TAFTA) 4.1.4 ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – นวซแลนด 53 (Thailand – New Zealand Closer Economic Partnership: TNZCEP) 4.1.5 ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย- ญปน 54 (Japan - Thailand Economic Partnership Agreement: JTEPA) 4.1.6 ความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – เปร 56 (Thailand - Peru Closer Economic Partnership: TPCEP) 4.1.7 ความตกลงเขตการคาเสรไทย – อนเดย 57 (India – Thailand Free Trade Area: ITFTA)

(11)

4.1.8 ความตกลงเขตการคาเสรไทย - ชล 58 (Thailand – Chile Free Trade Agreement: TCFTA) 4.1.9 ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน – สาธารณรฐเกาหล 59 (ASEAN – Republic of Korea Free Trade Area: AKFTA) 4.1.10 ความตกลงการคาเสรอาเซยน-ออสเตรเลย – นวซแลนด 60 (ASEAN – Australia - New Zealand Free Trade Agreement: AANZFTA) 4.1.11 ความตกลงการคาเสรอาเซยน – อนเดย 61 (ASEAN – INDIA Free Trade Agreement: AIFTA) 4.1.12 ความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน - ญปน (ASEAN - Japan 62 Comprehensive Economic Partnership: AJCEP) 4.1.13 วเคราะหการพจารณาถนก าเนดสนคาของความตกลงการคาเสร 64 ทงหมดทประเทศไทยเปนภาคสมาชก 4.2 หลกเกณฑและกฎหมายเกยวกบการพจารณาออกใบรบรองถนก าเนดสนคา 73 ในประเทศไทย 4.2.1 พระราชบญญตการสงออกไปนอกและการน าเขามาในราชอาณาจกร 73 ซงสนคา พ.ศ.2522 4.2.2 ประกาศกระทรวงพาณชยเรองการออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา 74 ตามความตกลงทางการคาระหวางประเทศหรอการปฏบตทางการคา ระหวางประเทศ พ.ศ.2548 4.2.3 พระราชบญญตการขออนญาตใหสงออกไปนอกและน าเขามาใน 76 ราชอาณาจกรซงสนคา พ.ศ.2555 4.2.4 ประกาศกรมการคาตางประเทศเรองมาตรการและแนวปฏบตในการ 77 พจารณาออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคากรณผประกอบการหรอผ สงออกกระท าการหรองดเวนกระท าการทกอหรออาจกอใหเกดความ เสยหายตอการคาระหวางประเทศ พ.ศ.2552 4.3 หลกเกณฑการพจารณาออกใบรบรองถนก าเนดสนคาขององคกรทมอ านาจ 85 ในประเทศไทย 4.3.1 หลกเกณฑการพจารณาออกใบรบรองถนก าเนดสนคาของกรมการคา 85 ตางประเทศกระทรวงพาณชย

(12)

4.3.1.1 การยนขอตรวจสอบรบรองคณสมบตถนก าเนดสนคา 86 4.3.1.2 รปแบบเอกสาร (Form) มาตรฐานเพอสทธพเศษทางการคา 92 4.3.1.3 การรบรองถนก าเนดสนคาดวยตนเอง (Self – Certification) 93 4.3.2 หลกเกณฑการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาของหอการคาไทย 95 4.3.3 หลกเกณฑการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาของสภาอตสาหกรรมแหง 99 ประเทศไทย 4.4 วเคราะหเกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคา และการออกเอกสารรบรอง 101 ถนก าเนดสนคาในประเทศไทย บทท 5 บทสรปและขอเสนอแนะ 108 5.1 บทสรป 108 5.2 ขอเสนอแนะ 112 บรรณานกรม 118 ภาคผนวก ภาคผนวก ก กฤษฎกาเกยวกบถนก าเนดในการน าเขาและสงออกสนคา 130 สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ภาคผนวก ข กฤษฎกาเกยวกบบทบญญตของกฎหมายการคาในเรอง 143 ถนก าเนดสนคาสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม ภาคผนวก ค กฎเกณฑในการขอใบรบรองถนก าเนดสนคาของกรมศลกากร 154 สาธารณรฐสงคโปร ภาคผนวก ง กฎถนก าเนดสนคาของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 162 ประวตผเขยน 179

(13)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 4.2 มาตรการและแนวปฏบตในการพจารณาออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคากรณ 60 ผประกอบการหรอผสงออกกระท าการหรองดเวนกระท าการทกอหรออาจกอให เกดความเสยหายตอการคาระหวางประเทศ 4.2.4 ประกาศกรมการคาตางประเทศ เรอง มาตรการและแนวปฏบตในการพจารณา 77 ออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคากรณผประกอบการหรอผสงออกกระท าการ หรองดเวนกระท าการทกอหรออาจกอใหเกดความเสยหายตอการคาระหวาง ประเทศ พ.ศ.2552

(14)

สารบญภาพ

ภาพท หนา 4.1 ขนตอนการออกเอกสารใบรบรองถนก าเนดสนคา 97 4.2 ขนตอนการช าระเงนคาเอกสารใบรบรองถนก าเนดสนคา 97

1

บทท 1 บทน า

1.1 ทมาและความส าคญของปญหา

ในการพฒนาประเทศใหเจรญขนนน สงส าคญประกาศหนงคอการเพมรายรบใหสงขน ทงในภาครฐและภาคประชาชน ซงจ าเปนจะตองอาศยปจจยหลายประการ อาท การอปโภคบรโภคของประชาชน การเพมปรมาณนกทองเทยว การลงทนในประเทศเพอการผลตสนคาและบรการ การใชจายเงนภาครฐเพอลงทนในการสรางสาธารณปโภคตางๆ การจดเกบภาษอากร1 รวมถงการผลตสนคาเพอการสงออก อนเปนสวนส าคญของการคาระหวางประเทศ

แตอยางไรกตามในเรองของการสงออกเพอสรางรายไดใหกบประเทศนนทกประเทศตางมผประกอบการทผลตสนคาเพอการสงออก ดงนนรฐบาลในทกประเทศจงมงปกปองผประกอบการของตนใหสามารถแขงขนในการคาระหวางประเทศไดอยางเตมท ปราศจากอปสรรคใดๆ จงมความพยายามใชมาตรการตางๆ ในการปกปองผประกอบการในประเทศของตน ซงโดยทวไปแลวจะใชอย 2 มาตรการ คอ มาตรการก าแพงภาษ และมาตรการทไมใชก าแพงภาษ โดยมาตรการก าแพงภาษ คอ มงเกบภาษสนคาน าเขาใหมอตราสงเพอมงจ ากดปรมาณสนคาน าเขา ท าใหสนคาทเขามาจะมราคาสงกวาสนคาภายในประเทศ ท าใหเกดการแขงขนไดยาก สวนมาตรการไมใชก าแพงภาษ คอ มาตรการปกปองคมครองผผลตในประเทศโดยการกดกนการน าเขาสนคาโดยอาศยขออางในเรองการใหความคมครองเรองสขภาพอนามย การคมครองสงแวดลอม การคมครองสทธมนษยชน หรอเหตอนๆ และมาตรการดงกลาวนเปนสาเหตหนงทท าใหเกดสงครามโลกครงท 22

เมอสงครามโลกครงท 2 สนสดลงจงมการรวมกนของประเทศตางๆเพอหาวธปองกนไมใหเกดปญหาดงกลาวซ าอกในอนาคต น ามาซงการจดตง “ความตกลงการคาและภาษศลกากร” (GATT) และ “องคการการคาโลก” (WTO) ขนมาตามล าดบ อนมวตถประสงคในการควบคมการคาระหวางประเทศไมใหเกดการกดกนทางการคาระหวางประเทศเกดขนอก โดยสงส าคญประการหนง

1 William J.Baumal and Alan S. Blinder, Macroeconomic: Principals and

Policy. Eleventh edition, (South-western engage learning, 2010), p.190. 2 บณฑต หลมสกล, องคการการคาโลก (WTO) ในบรบทของเศรษฐกจไรพรมแดน

เลม 2. น 127.

2 ในภารกจขององคการการคาโลก (WTO) คอ การสรางสภาวะการคาเสรใหเกดขนในทกประเทศ ซงถอเปนหลกการพนฐานขององคการการคาโลก (WTO) ทเรยกวา “หลกการปฏบตเยยงชาตทไดรบการอนเคราะหอยางยง” (Most Favored Nation Treatment) หรอ MFN กลาวคอ มการบงคบใชมาตรการในการใหสทธประโยชนดานการคาระหวางประเทศแกประเทศสมาชกทกประเทศโดยเทาเทยมกน อกทงตองสอดคลองกบ “หลกปฏบตเยยงชาตเดยวกน” (Nation Treatment) หมายถง การปฏบตตอสนคาน าเขาจากประเทศสมาชกขององคการการคาโลก (WTO) โดยเทาเทยมกบสนคาทผลตภายในประเทศ ซงหลกดงกลาวท าใหเกดปญหาในเรอง “การกดกนการน าเขาสนคาจากประเทศอน” (Trade Barrier) และตามมาดวย “การสวมสทธในถนก าเนดสนคา” (Circumvention)

ทงนเนองจากแตละประเทศตางตองการปกปองผลประโยชนของผคาและผผลตสนคาในประเทศของตน จงเรมกดกนการน าเขาสนคาจากประเทศอน โดยมเครองมอทส าคญคอ การก าหนดคณสมบตของสนคาในเรองตางๆ อาท คณภาพ ปรมาณ และเรองอนๆอกหลายประการ ซงหนงในหลายประการนนกรวมถงเรองทมาของสนคาดวย หรอเรยกไดอกอยางหนงวา “ถนก าเนดสนคา”

วธการในการใชหลกเกณฑเรองถนก าเนดสนคาในการกดกนการน าเขาสนคาจากประเทศอนคอ ก าหนดหลกเกณฑทใชพจารณาถนก าเนดสนคาอยางเขมงวด เฉพาะเจาะจง ยากทจะปฏบตตาม หรอปฏบตตามไมไดเลย หรอบางประเทศมการแกไขเปลยนแปลงกฎเกณฑบอยครงโดยมไดแจงใหประเทศคคาทราบลวงหนา สงผลใหเกดอปสรรคและความยงยากทางการคาระหวางประเทศ เทากบวาการเจรจาจดตงองคกรหรอความตกลงตางๆกไมไดแกปญหาตามวตถประสงคแตอยางใด ซงผเขยนมความคดเหนวา ปญหาดงกลาวขางตนนนมสาเหตส าคญประการหนงมาจากการไมมกฎเกณฑระหวางประเทศวาดวยถนก าเนดสนคาทชดเจนและเหมาะสม แมจะมความพยายามในการสรางเครองหมายถนก าเนดสนคาในความตกลงการคาและภาษศลกากร (GATT) หรอกฎถนก าเนดสนคาขององคการการคาโลก (WTO) แตกฎทมความเปนสากลและเปนทยอมรบนนตองเกดจากประเทศสมาชกทกประเทศรวมกนเจรจาตอรอง ซงทเคยมการเจรจาตอรองกนมามกลมเหลวและไมไดขอสรป และแมในปจจบนกยงมการเจรจากนอยางตอเนองในทกๆป

นอกจากนน อทธพลในเรองการสรางสภาวะการคาเสรใหเกดขนในทกประเทศซงถอเปนหลกการพนฐานขององคการการคาโลก (WTO) หรอหลกการปฏบตเยยงชาตทไดรบการอนเคราะหอยางยง (Most Favored Nation Treatment) นนกแผขยายไปในทกภมภาคทวโลก รวมถงในเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยถกบรรจไวในแบบพมพเขยวแหงการรวมตวเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC Blueprint) หรอทเรยกวาเขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area) ดวย โดยหลกการคอ ไมมการเกบภาษคมกนระหวางประเทศในภาคสมาชกเพอคมครองชวยเหลออตสาหกรรมในประเทศ และไมใหสทธพเศษหรอกดกนสนคาของประเทศใดประเทศหนง

3 อยางเลอกปฏบต แตใหมการเกบภาษอตราเดยวและใหความเทาเทยมแกสนคาของทกประเทศทเปนสมาชกประชาคมเศรษฐกจอาเซยน น าไปสหลกการส าคญทสดของการคาเสรคอ ไมมการกดกนทางการคาระหวางกน และอตราภาษศลกากรเปนศนย (Zero Base) แตอยางไรกตาม การทจะบรรลการไมกดกนทางการคาระหวางกนและอตราภาษศลกากรเปนศนยไดนน สนคาทสงออกระหวางประเทศสมาชกแหงขอตกลงจะตองเปนไปตามกฎถนก าเนดสนคา (Rules of Origin) ทงนเปนเพราะวากฎถนก าเนดสนคาเปนมาตรการปองกนการน าสนคาทไมไดผลตในประเทศในเขตการคาเสรตามขอตกลงประชาคมเศรษฐกจอาเซยนมาแอบอางการใชสทธได เชน การน าสนคาจากประเทศอนทไมไดเปนภาคสมาชกอาเซยนเขามาในประเทศทเปนภาคสมาชกอาเซยนเพอสงออกไปยงประเทศอนทเปนสมาชกดวยกนเอง หรอทไมไดเปนสมาชกกตาม เพอใหไดสทธพเศษทางการคาตางๆ อนอาจไมเปนประโยชนตอระบบเศรษฐกจ เพราะท าใหประเทศคคาทไววางใจสนคาทมถนก าเนดในอาเซยน และใหสทธประโยชนกบอาเซยนหมดความเชอถอและเลกคบคาสมาคมดวย และยงท าใหมตนทนสงขนจากการขนสงสนคาไปมาแทนทจะสงไปประเทศผซอขนสดทายโดยตรง นอกจากนกฎถนก าเนดสนคายงเปนมาตรการปองกนการแขงขนลดการภาษน าเขาของประเทศตางๆอยางไมสมเหตสมผลเพราะตองการรายไดเขารฐเขาประเทศของตนจากการเปนประเทศระบายสนคาทผลตจากประเทศอนๆ

ยงไปกวานน ในปจจบนการคาระหวางประเทศมแนวโนมการแอบอางถนก าเนด หรออาจเรยกอกอยางหนงวาการสวมสทธถนก าเนดสนคาสงขน เนองจากประเทศคแขง ทางการคาพยายามใชประเทศไทยเปนฐานเพอสงออกไปยงประเทศปลายทาง3 โดยน าสนคาจากประเทศตนมาแอบอางถนก าเนดในประเทศไทยแลวสงออกตอไปเพอหลกเลยงมาตรการทางดานภาษและโควตา รวมไปถงหลกเลยงมาตรการอนๆ เชน มาตรการตอบโตการทมตลาด มาตรการตอบโตการอดหนน และมาตรการปกปองผประกอบการภายใน ทงนเปนเพราะประเทศผสวมสทธนนๆอาจไมไดรบสทธพเศษทางภาษศลกากรจากประเทศคคา ดงนนกฎถนก าเนดสนคาจงมความส าคญในการใชปองกนแอบอางถนก าเนดสนคาได อกทงยงชวยใหศลกากรจดเกบภาษสนคาน าเขาไดอยางถกตอง อยางไรกด ในประเทศไทยนนมองคกรผออกใบรบรองถนก าเนดสนคา (Certificate of Origin) หรอ CO ทงประเภทของใบรบรองทไดสทธพเศษทางภาษศลกากร (Preferential Rules of Origin) และใบรบรองถนก าเนดทวไปทไมไดสทธพเศษทางภาษศลกากรอย (Non - Preferential Rules of Origin) 3 องคกร คอ กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย ซงสามารถออกใบรบรองทใหสทธประโยชนพเศษทางการคา และหอการคาไทย (Thai Chamber of Commerce)4 กบสภา

3 กรต รชโน, “การแอบอางถนก าเนดสนคาภยคกคามการคาระหวางประเทศ,”

ประชาชาตธรกจ, (18 กนยายน 2551) 4 พระราชบญญตหอการคา พ.ศ. 2509 มาตรา 28 “หอการคามหนาทดงตอไปน

4 อตสาหกรรมแหงประเทศไทย (The Federation of Thai Industries)5 ซงสามารถออกใบรบรองถนก าเนดสนคาทวไปทไมใหสทธประโยชนพเศษทางการคา โดยทง 3 องคกรนตางมวธหรอเงอนไขในการออกใบรบรองทแตกตางกน ทงน 3 องคกรตางไมมกฎหมาย หรอเกณฑกลางในการพจารณาถนก าเนดสนคา ไมมกฎหมายหรอหลกเกณฑทชดเจนวาแตละองคกรตองด าเนนการอยางไรเกยวกบการตรวจพจารณาถนก าเนดสนคากฎหมายทมอยกเปนเพยงกฎหมายล าดบรอง กระจดกระจายตวอยอยางวนวายและซบซอน ไมครอบคลมและไมเฉพาะเจาะจง6 ยากตอการน ามาใชและปฏบตตามอยถกตอง เปนสาเหตของปญหาตางๆมากมาย โดยเฉพาะการแอบอางหรอการสวมสทธถนก าเนดสนคา รวมถงสนคาทสงออกจากประเทศไทยอาจไมไดรบสทธพเศษทางภาษทเปนศนย (Zero Base) จากใบรบรองถนก าเนดสนคาทไมมมาตรฐานและไมถกตองตามหลกเกณฑสากล เปนเหตท าใหผน าเขาสนคานนจะตองช าระภาษแกประเทศตนเองเพมมากขน น ามาซงความไมไววางใจและความไมเชอถอในทางการคาตอประเทศไทย และอาจสงผลกระทบตอภาคการสงออกและเศรษฐกจโดยรวมทงในระยะสนและระยะยาวได นอกจากนนในโลกยคปจจบนทมความเจรญทางเทคโนโลยแบบกาวกระโดด การพฒนาของระบบอนเตอรเนตมความกาวไกลอยางมาก เพอชวยอ านวยความสะดวกแกผประกอบการสงออกทตองการขอใบรบรองถนก าเนดสนคา จงเกดแนวคดใหผประกอบการรบรองถนก าเนดสนคาดวยตนเอง โดยพฒนาการขอออกใบรบรองถนก าเนดสนคาทางออนไลน และใหผประกอบการสามารถ

(1) สงเสรมการคา อตสาหกรรม เกษตรกรรม การเงนและ เศรษฐกจโดยทวไป เชน

รวบรวมสถต เผยแพรขาวสารการคา วจยเกยวกบ การคาและการเศรษฐกจ สงเสรมการทองเทยว การออกใบรบรองแหลงก าเนดของสนคา การวางมาตรฐานแหงคณภาพของสนคา การตรวจสอบ มาตรฐานสนคา จดตงและด าเนนการสถานการศกษาทเกยวกบการคาและ เศรษฐกจ พพธภณฑสนคา การจดงานแสดงสนคา การเปนอนญาโตตลาการ ชขาดขอพพาททางการคา”

5 พระราชบญญตสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย พ.ศ. 2530 มาตรา 6 “สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยมวตถประสงคดงตอไปน…

(5) ตรวจสอบสนคา ออกใบรบรองแหลงก าเนดหรอใบรบรองคณภาพของสนคา…” 6 มเพยงประกาศกระทรวงหรอประกาศกรม แตละฉบบทออกมาเพอรบรองการออก

เอกสารถนก าเนดตามความตกลงทางการคาทประเทศไทยท ากบประเทศอนๆทงในนามของประเทศไทยเอง และในนามของภาคสมาชกประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ซงเรองของหลกเกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคา หรอเรองอนๆนอกเหนอจากนนกระบบาง ไมระบบาง ใหไปปฏบตตามทแตละความตกลงระบไวเทานน

5 ออกใบรบรองถนก าเนดสนคาไดดวยตนเอง ซงเรยกวา Self - Certification7 ในขณะทมความรวดเรวและสะดวกมากขน แตขนตอนและความละเอยดในการพจารณากลบนอยลงไป ท าใหยงสงผลใหผประกอบการทไมสจรต หรอผประกบการทตองการน าสนคาจากถนอนมาสวมสทธถนก าเนดในประเทศไทยท าไดงายขน ดงนนจงอาจเกดการฟองรองคดเปนขอพพาทในเรองการผดสญญาซอขายสนคาระหวางประเทศไดและอาจสงผลใหไมมผสงซอสนคาจากผประกอบการไทยไดในระยะยาวเนองจากความไมมนใจในตวสนคาวามถนก าเนดสนคาในประเทศไทยจรงหรอไม ซงจะน าไปสความไมมนใจเชอถอของคคาในทางการคาระหวางประเทศไทย และสงผลกระทบตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศได 1.2 วตถประสงคในการศกษา

เนองจากความไมถกตองชดเจนและปญหาทเกดขนเกยวกบการพจารณาถนก าเนดสนคาและการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาในประเทศไทย ทในทางปฏบตยงยดโยงอยกบแนวทางการพจารณาซงเคยชนกนแตเดม โดยไมมกฎหมายกลางทอางองถงเกณฑถนก าเนดสนคาทน ามาใชพจารณา คงใชแตเอกสารประกอบทไมมความเกยวของ และไมสามารถบงชถงถนก าเนดสนคาทแทจรง วทยานพนธฉบบนจงมวตถประสงคเพอศกษาใหทราบถงหลกการ กฎเกณฑ และวธการในการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาทใชในประเทศไทยวาเปนอยางไร องคกรผมอ านาจออกใบรบรองแตละองคกรนนมวธการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาในแตละองคกรเหมอนหรอตางกนอยางไร รวมถงศกษาหลกการ กฎเกณฑ และวธการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาทถกตองครบถวนตามมาตรฐานสากล รวมถงวธการใหมๆทเพมขนมาทงระบบอเลกทรอนกสออนไลน และการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาดวยตนเอง เพอใหทราบวาสมควรทจะน ามาปรบใชกบประเทศไทยผานองคกรผออกทมอ านาจนนๆหรอไม และควรจะน ามาใชอยางไร โดยการวเคราะหและน าเสนอแนวทางการแกไขปญหาทเกดขนอยางเปนรปธรรม ทงในทางกฎเกณฑทวไป ทางกฎหมาย และทางปฏบตจรง

7 โครงการน ารองการด าเนนการรบรองถนก าเนดสนคาดวยตนเองของอาเซยน (Self-

Certification) เปนผลทเปนรปธรรมจากการประชมรฐมนตรเศรษฐกจอาเซยนทเมองดานง ในเดอนสงหาคม 2553 โดยตองการใหเปนเครองมอในการอ านวยความสะดวกใหผสงออกในอาเซยนใหใชประโยชนจากสทธพเศษทางภาษศลกากรมากขน อนจะมผลตอเนองท าใหการคาระหวางประเทศสมาชกอาเซยนดวยกนเองขยายตวเรวขน

6 1.3 สมมตฐานในการศกษา การศกษาเกยวกบกฎเกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคาและการออกใบรบรองถนก าเนดสนคานตงอยบนสมมตฐานทวา ประเทศไทยยงไมมกฎเกณฑกลางในการพจารณาและออกใบรบรองถนก าเนดสนคาทใชกบองคกรในประเทศไทยอยางเปนรปธรรมชดเจน และมสภาพบงคบ โดยเดมนนตางยดโยงเพยงหลกการของตางประเทศ หรอหลกการในแตละความตกลงการคาเสร โดยขนอยกบแตละองคกรทจะเลอกน ามาใช หากมกฎหมายทก าหนดแนวปฏบตในการตรวจสอบ ก าหนดเกณฑการพจารณาออกใบรบรอง รวมถงบทลงโทษทงตอผขอใบรบรอง และเจาหนาทผออกทกระท าการทจรต จะเปนการปองกนและแกปญหาการสวมสทธในสนคา รวมทงการฟองรองทจะเพมมากขนในอนาคตเมอมการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนได จงจ าเปนทจะตองศกษาการใชการตความ ปรบปรง หรอแกไขเพมเตมบทบญญตทมอย รวมทงออกเปนพระราชบญญต กฎกระทรวง กฎหมายล าดบรองอนๆ หรอบญญตกฎหมายเฉพาะขนใหม บนพนฐานของความเปนไปไดและสอดคลองกบสถานการณทมผลกระทบตอผประกอบการสงออก องคกรผมอ านาจออก ผซอหรอคคาตางประเทศ และภาพลกษณการสงออกสนคาของประเทศไทย 1.4 ขอบเขตการศกษา วทยานพนธฉบบนมขอบเขตการศกษาถงทมาและความส าคญของถนก าเนดสนคาวามทมาอยางไร ท าไมจงมความส าคญ ศกษาถงหลกการของกฎถนก าเนดสนคาโดยทวไป โดยพจารณาทงหลกเกณฑการใชวตถดบภายในประเทศทงหมด (Wholly Obtained) และหลกเกณฑการไดถนก าเนดโดยมพกดอตราศลกากรระบบฮารโมไนซ (Harmonized System Code Number) หรอ H.S. Code หลกการค านวณสดสวนวตถดบภายในประเทศ (Local Content) หลกเกณฑมลคาขนต าในการผอนปรน (De Minimis) หลกเกณฑการผลตขนต า (Minimal Operation) หลกเกณฑการผลตเฉพาะสนคา (Product Specific Rules) หรอเกณฑอนๆ รวมทงหลกการถนก าเนดสนคาของความตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคา (GATT) กฎถนก าเนดสนคาขององคการการคาโลก (WTO) ศกษาการพจารณาถนก าเนดสนคาตามหลกการความตกลงวาดวยการใชอตราภาษศลกากรพเศษทเทากนของอาเซยน (Rules of Origin of Agreement on Common Effective Preferential Tariff - CEPT) และความตกลงการคาสนคาของอาเซยน (ASEAN Trade in Goods Agreement - ATIGA) ศกษาขอมลกฎถนก าเนดสนคาในทกความตกลงการคาเสรทประเทศไทยเปนภาคสมาชก ทงในนามของอาเซยนคอ ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน - จน ความตกลงการคาเสรอาเซยน – อนเดย ความตกลงการคาเสรอาเซยน - ออสเตรเลย – นวซแลนด ความตกลงหนสวน

7 เศรษฐกจอาเซยน-ญปน ความตกลงการคาเสรอาเซยน – เกาหล ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย – ญปน ความตกลงการคาเสรไทย – ออสเตรเลย ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – นวซแลนด ความตกลงเขตการคาเสรไทย – ชล ความตกลงการวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – เปร ความตกลงเขตการคาเสรไทย – อนเดย รวมทงศกษาถงขอมลขององคกรผออก วธการพจารณา และขนตอนการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาในประเทศไทยทง 3 องคกร และกฎหมายทกล าดบชนทเกยวของ พรอมยกตวอยางและแนวทางการปฏบตในตางประเทศเพอการเปรยบเทยบ รวมถงกรณปญหาทเกดขนจรง และปญหาทอาจเกดขนทงในทางปฏบตและทางกฎหมาย

1.5 วธการด าเนนการศกษา ใชวธการศกษาโดยวเคราะหเปรยบเทยบวธการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาในประเทศไทยกบหลกการมาตรฐานสากลตามเนอหาของกฎถนก าเนดสนคาตางๆ และศกษาวเคราะหในทางเอกสารและต าราทเกยวของ (Documentary Research) บทความทางกฎหมาย ตวบทกฎหมาย เวบไซต และสออเลกทรอนกสตาง ๆ หลกเกณฑและแนวปฏบตทเกดขนทงภายในประเทศและตางประเทศ ประกอบไปดวยขอมลทถกบนทกไวทงภาษาไทยและภาษาตางประเทศ การเขารวมงานเสวนาวชาการ การเขารวมสมมนากบผประกอบการและเจาหนาทขององคกรตางๆ การรบฟงการบรรยายจากผเชยวชาญตาง ๆ การตดตามขาวสาร การสนทนาและสมภาษณผประกอบการจรง และเจาหนาทผเกยวของในองคกรตางๆ แลวสรปโดยใชลกษณะการพรรณนาและอธบายความเพอใหทราบถงหลกการ แนวคดพนฐาน ตลอดจนวธการด าเนนการตางๆ เพอน ามาศกษาวเคราะห ท าความเขาใจในประเดนปญหาทเกดขนเกยวกบกฎเกณฑการพจารณาออกใบรบรองถนก าเนดสนคาในประเทศไทย และเสนอแนะแนวทางแกไขปญหาไดอยางมประสทธภาพ 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการศกษา การศกษานจะเปนประโยชนตอบคคลและองคกรทเกยวของ ใหสามารถศกษาและ ท าความเขาใจในหลกการทถกตองของกฎถนก าเนดสนคา ตลอดจนวธการพจารณาการไดมาซงถนก าเนดสนคา รวมถงวธการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาทถกตองและมมาตรฐานตามหลกสากล เพอเปนแหลงขอมลและแนวทางปฏบตใหกบองคกรผออกใบรบรองถนก าเนดสนคาท งหมดในประเทศไทย ทสามารถน าไปศกษาและปรบใชกบวธการพจารณาและวธการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาในองคกรของตนใหถกตองตามหลกสากล และเปนขอมลเพอความรและเพอการตดสนใจของ

8 ผประกอบการสงออกในการท าความเขาใจ และเลอกใชบรการในการขอออกใบรบรองถนก าเนดสนคา เพอประโยชนสงสดและปองกนปญหาทอาจเกดขนไดในอนาคต นอกจากนนผเขยนมความคดเหนวาในแตละความตกลงนนตางกอางองการพจารณาถนก าเนดสนคามาจากหลกการพนฐานในเกณฑขององคการการคาโลก (WTO) ซงมหลกปฏบตทเหมอนกนเกอบทงหมด และสามารถออกเปนกฎหมายกลาง เพอเปนพนฐานในการก าหนดใหเจาหนาทหรอองคกรทมอ านาจออกใบรบรองถนก าเนดสนคาไดยดถอและปฏบตตาม บรณาการกฎเกณฑทงหมดเพอความเขาใจงายและการปฏบตตามไดอยางถกตองเหมาะสม บทลงโทษทชดเจนตอผกระท าการทงผทขออกใบรบรอง และองคกรหรอเจาหนาทในองคกรทท าหนาทออกใบรบรองทไมปฏบตตามหรอทจรต ทงนเพอการพฒนา การสงเสรมภาพลกษณทด และสรางความนาเชอถอตอภาคการสงออกของประเทศไทยสบไป

9

บทท 2 แนวคดทวไปเกยวกบถนก าเนดสนคาและกฎถนก าเนดสนคา

2.1 แนวคดทวไปเกยวกบถนก าเนดสนคา การพฒนาประเทศใหเจรญกาวหนานนประกอบดวยปจจยหลายอยางทเกยวของ และปจจยส าคญทไมสามารถปฏเสธได คอ ประเทศทจะเจรญกาวหนานนจ าเปนตองมทรพยากรทใชในการพฒนา โดยเฉพาะอยางยงทรพยากรประเภทสนคา วตถดบ วทยาการ และเทคโนโลยตางๆ ทงนวตถดบในแตละประเทศตางมไมเหมอนกน ดงนน เมอประเทศขาดวตถดบส าหรบใชเปนปจจยการผลตจงจ าเปนตองซอขายแลกเปลยนวตถดบจากตางประเทศ เพอใชในการผลตสนคานน เพอการตอบสนองตอประชากรของประเทศตนเองทจะเพมมากขนเมอประเทศมการพฒนามากขน อาจเปนการแลกเปลยนสงของกนโดยตรง (Barter System)1 หรอการแลกเปลยนโดยใชเงนเปนสอกลาง เพอตอบสนองความตองการของประชากร นอกจากนนยงม เร องการเลยนแบบการบร โภค (Demonstration Effect)2 คอ เมอประเทศพฒนามากขน ประชากรมรายไดสงขน มความสามารถในการเลอกสนคาและบรการใหกบตนเองมากขน มมาตรฐานการครองชพสงขน สงผลใหตองการสนคาทมคณภาพสง และสนคาฟมเฟอยมากขน รวมทงกรณการประกอบธรกจอตสาหกรรม เมอมการขยายตวของภาคอตสาหกรรม กจะสงผลใหมการน าเขาวตถดบหรอปจจยการผลตตางๆ มากขน

1 Barter System คอ ระบบการแลกเปลยนเรมตนขนจากความตองการสงของ รวมถง

เครองใชและปจจยตาง ๆ ของมนษย แตของมนษยไมสามารถผลตเองไดทงหมด หรอผลตเองไดแตมมากเกนความจ าเปน จงน าของทตนมอยไปแลกเปลยนกบบคคลอนทมความตองการ แตการแลกเปลยนแบบนมปญหาและความไมสะดวกหลายประการ คอ ปญหาเรองความตองการทไมตรงกน ปญหาเรองสงของทแลกเปลยนกน บางอยางไมสามารถแบงออกเปนหนวยยอยได ปญหาเรองมาตรฐานในการวดมลคาของทใชแลกเปลยน ปญหาเรองการขนสง ปญหาเกยวกบการกยมและการใชคน และปญหาเกยวกบการดแลรกษา

2 Demonstration Effect คอ พฤตกรรมการเลยนแบบของมนษยทมสาเหตมาจากการสงเกตการกระท าของบคคลอนและผลของการกระท านน สวนมากจะใชในทางรฐศาสตรและสงคมวทยาเพออธบายการพฒนาของสถานทหนงทจะมผลไปเรงใหเกดการพฒนาในอกสถานทหนงในทศทางเดยวกน

10 ดวย และจากสาเหตทงหมดทระบมาขางตนจงท าใหเกดกจกรรมทมการซอขายแลกเปลยน (Exchange) สนคาและบรการระหวางประเทศตางๆ ท าใหมการเคลอนยายเงนทนและวทยาการเทคโนโลยตางๆ ระหวางประเทศ น าไปสสงทเรยกกนในปจจบนวา “การคาระหวางประเทศ (International Trade)”3 และโดยปกตสนคาและวตถดบทตองการใช ประเทศผซอยอมตองการคณภาพทดทสด และมคณสมบตตรงกบความตองการใชมากทสด ท าใหเกดการเลอกสรรสนคาจากแหลงผลต ซงคณสมบตของสนคาแตละแหลงผลตหรอแตละประเทศนนมคณภาพหรอคณสมบตทไมเหมอนกน การระบถงแหลงผลตหรอถนก าเนดของวตถดบหรอสนคาจงกลายเปนปจจยส าคญในการคาขายสนคาในการคาระหวางประเทศ ถนก าเนดสนคาหรอประเทศทเปนถนก าเนดสนคา (Country of Origin) คอประเทศทสนคาไดก าเนดขน ทงการก าเนดขนโดยการเจรญเตบโต โดยการผลต หรอการประกอบดดแปลงกตาม โดยในอดตไมไดมการควบคมการระบถนก าเนดอยางชดเจน ยดเพยงวาประเทศใดผลตหรอสงออกกใหเปนสนคาทมถนก าเนดจากประเทศนนๆ ซงในอดตนนการระบถนก าเนดสนคาวามาจากประเทศใดไมไดเปนประเดนส าคญมาก นอกเหนอจากเรองของคณภาพสนคาในการเลอกซอสนคาของผซอ จนกระทงในยคหลงสงครามโลกครงท 2 ปจจยเรองถนก าเนดสนคาทตางกนเรมมผลกระทบตอการตดสนใจเลอกซอสนคาของผซออยางมนยยะส าคญ จากการทผซอในประเทศทชนะสงครามสงครามโลกครงท 2 มแนวโนมในการตอตานสนคาทผลตจากประเทศผแพสงคราม โดยไมอยากซอของจากประเทศศตร ตอมากพฒนาแนวความคดกลายเปนการพจารณาจากคณภาพของสนคาและปจจยอนเขามาแทนท4 เกดการแขงขนกนมากขนทางการคาระหวางประเทศ น าไปสการกดกนทางการคาทรนแรงมากขน แตละประเทศตางปกปองตนเองดวยวธการตางๆ ท าใหเกดปญหาจากการออกกฎหมายปกปองตนเองอยางไมมขอจ ากด เพอใหไดมาซงผลประโยชนของประเทศชาตมากทสด ทงการขนภาษน าเขา – สงออก การจ ากดสทธประโยชนของผสงออกและผน าเขา บางสนคาเกดการผกขาดในการผลตเพอสงออก เนองจากมาตรการกดกนหรอมาตรการทางภาษ และอกมากมาย ซงท า

3 ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม, “การท าการคาระหวางประเทศ

,” สบคนเมอวนท 26 พฤศจกายน 2558, www.smeservicecenter.net/public/uploads/p1379 9222266174623939.pdf

4 Yi Cai, Brenda Cude, Roger Swagler, Country-of-Origin Effects on Consumers' Willingness To Buy Foreign Products: An Experiment in Consumer Decision Making, Volume 50, Consumer Interests Annual, (2004)

11 ใหนานาอารยประเทศเลงเหนถงปญหาเหลานวาอาจสงผลกระทบตอการคาระหวางประเทศในระยะยาว จงไดเกดการเจรจากนและน าไปสการเกดขนของกฎถนก าเนดสนคาทเปนรปธรรมในทสด5 2.2 ทมาของกฎถนก าเนดสนคา จดเรมตนทส าคญของกฎถนก าเนดสนคามทมาจาก “ความตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคา” (General Agreement on Tariffs and Trade: GATT) ในป ค.ศ.1947 ซงเปนหนวยงานระหวางประเทศทท าหนาทเปนศนยกลางการเจรจาหลายฝายเกยวกบภาษศลกากรและการคาระหวางประเทศใหแกบรรดาประเทศสมาชก ทงน เพอใหการคาระหวางประเทศเปนไปอยางมระเบยบและหลกเกณฑ อนจะเปนการขจดอปสรรคทางการคาระหวางประเทศใหลดนอยลงหรอหมดสนไป โดยความตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคาน (ตอไปจะเรยกวา “ความตกลงทวไปฯ GATT”) มทมา เรมตงแตในทศวรรษ 1930 ประเทศตางๆ ทวโลกประสบปญหาภาวะเศรษฐกจตกต าอยางรนแรง รฐบาลหลายประเทศพยายามทจะเรยกรองใหมการลดอปสรรคทางการคาประเภทตางๆ ซงรฐบาลแตละประเทศใชมาตรการคมครองการคาของตน ไดแก การใชอตราภาษสงเพอคมครองการน าเขา การใชขอจ ากดทางโควตาในการน าเขา การควบคมปรวรรตเงนตรา และมาตรการอนๆ ในระหวางสงครามโลกครงท 2 นน ขอจ ากดหรอมาตรการคมครองทงหลายมความรนแรงและเขมงวดมากขน และไมมทาทวาจะมการแกไขปญหาเหลาน ได ดงนน การกอตงความตกลงทวไปฯ GATT ขนมาจงเปนผลมาจากความพยายามตางๆ ทจะแกไขปญหาอปสรรคดงกลาวทางการคาเหลานน โดยความตกลงทวไปฯ GATT มวตถประสงค เพอเปนการสงเสรมการคาและเศรษฐกจระหวางประเทศของประเทศภาค ยกระดบมาตรฐานการครองชพ การจางงาน และการน าทรพยากรทมอยอยางจ ากดมาใชใหเกดประโยชนสงสดตอการผลต โดยความตกลงทวไปฯ GATTไดก าหนดหลกเกณฑในการด าเนนการทางการคาไว6 ดงน

5 The World Customs Organization (WCO), “Rules of Origin - Handbook,”

Accessed December 13, 2015, From http://www.wcoomd.org/en/topics/origin/ overview/~/media/D6C8E98EE67B472FA02B06BD2209DC99.ashx

6 วลยลดา ววฒนพนชาต, สถาบนการคาระหวางประเทศ , (กรงเทพมหานคร : ส านกพมพมหาวทยาลยรามค าแหง, 2555), น.2-5.

12 (1) การคาระหวางประเทศพงยดหลก “การปฏบตเยยงชาตทไดรบอนเคราะหย ง” (Most - favored Nation Treatment: MFN) โดยประเทศภาคความตกลงตองใหสทธพเศษทางการคาและประเทศอนๆ ทเปนภาคความตกลงอยางเทาเทยมโดยไมมการเลอกปฏบต (2) การคมครองอตสาหกรรมภายในประเทศจากการแขงขนของสนคาเขา พงกระท า โดยมาตรการทางภาษศลกากรเทานน หามใชการจ ากดการน าเขา (Import Restriction) (3) สนคาทประเทศภาคความตกลงลดภาษแลวจะไมมการขนภาษอกในภายหลง (4) กรณมขอพพาททางการคา ใหคกรณปรกษาหารอ (Consultation) แทนการใชมาตรการตอบโต (Retaliatory Measures) (5) อนญาตใหมการควบคมการน า เขาได กรณทประเทศภาคความตกลงเกดวกฤตการณตอดลการช าระเงน (6) ความตกลงทวไปฯ GATT สนบสนนใหมการรวมกลมทางการคาในภมภาคเพอน าไปสการคาเสร การเรมตนของการมเครองหมายทแสดงถงถนก าเนดสนคาเรมตนจากขอ 97 ของความตกลงทวไปฯ GATT ซงไดใหแนวคดกวางๆของเครองหมายถนก าเนดสนคาไว กลาวโดยสรปคอ ภาค

7 Article IX Marks of Origin 1. Each contracting party shall accord to the products of the

territories of other contracting parties treatment with regard to marking requirements no less favourable than the treatment accorded to like products of any third country.

2. The contracting parties recognize that, in adopting and enforcing laws and regulations relating to marks of origin, the difficulties and inconveniences which such measures may cause to the commerce and industry of exporting countries should be reduced to a minimum, due regard being had to the necessity of protecting consumers against fraudulent or misleading indications.

3. Whenever it is administratively practicable to do so, contracting parties should permit required marks of origin to be affixed at the time of importation.

4. The laws and regulations of contracting parties relating to the marking of imported products shall be such as to permit compliance without

13 คสญญาแตละรายจะปฏบตตอสนคาของภาคคสญญาอน ในสวนท เกยวกบขอก าหนดเรองเครองหมายไมนอยไปกวาการปฏบตทใหแกสนคาทเหมอนกนของประเทศอน และภาคคสญญาตองยอมรบวา ในการออกหรอบงคบใชกฎหมายและขอบงคบเกยวกบเครองหมายแสดงถนก าเนด ควรจะลดความยงยากและความไมสะดวกของมาตรการตางๆทอาจเกดขนแกการคาและอตสาหกรรมของประเทศผสงออกใหเหลอนอยทสด โดยค านงถงความจ าเปนในการคมครองผบรโภคจากการฉอโกง หรอการชแนะทท าใหเกดการเขาใจผด และเมอใดทกตามทสามารถบรหารจดการได ภาคคสญญาควรอนญาตใหมการตดเครองหมายแสดงถนก าเนดสนคาทก าหนดไวเมอมการน าเขา สวนเรองกฎหมายและขอบงคบของภาคคสญญาเกยวกบเครองหมายของสนคาน าเขา จะตองใหปฏบตตามไดโดยไมกอใหเกดความเสยหายอยางรายแรงตอสนคา หรอมผลลดมลคาของสนคาลงอยางหนก หรอเปนการเพมทนโดยไมมเหตผลจ าเปน นอกจากนน โดยหลกทวไปแลว ภาคคสญญาจะไมเรยกเกบภาษพเศษ หรอมบทลงโทษในกรณทภาคคสญญาอกฝายไมสามารถปฏบตตามขอก าหนดในเรองเครองหมายถนก าเนดนไดกอนน าเขาสนคา เวนแตวาการแกไขใหถกตองจะลาชาอยางไมสมควร หรอ

seriously damaging the products, or materially reducing their value, or unreasonably increasing their cost.

5. As a general rule, no special duty or penalty should be imposed by any contracting party for failure to comply with marking requirements prior to importation unless corrective marking is unreasonably delayed or deceptive marks have been affixed or the required marking has been intentionally omitted.

6. The contracting parties shall co-operate with each other with a view to preventing the use of trade names in such manner as to misrepresent the true origin of a product, to the detriment of such distinctive regional or geographical names of products of the territory of a contracting party as are protected by its legislation. Each contracting party shall accord full and sympathetic consideration to such requests or representations as may be made by any other contracting party regarding the application of the undertaking set forth in the preceding sentence to names of products which have been communicated to it by the other contracting party.

14 ไดมการตดเครองหมายหลอกลวง หรอไมตดเครองหมายโดยตงใจ และสดทาย ภาคคสญญาจะใหความรวมมอกบอกฝายเพอปองกนการใชชอทางการคาทน ามาซงความเขาใจผดถงถนก าเนดสนคาทแทจรงของสนคานน หรอท าใหเกดความเสยหายตอชอภมภาคหรอภมศาสตรทแตกตางกนของสนคา ในอาณาเขตของภาคคสญญาทไดรบความคมครองตามกฎหมายของตน ภาคคสญญาแตละฝายจะใหการพจารณาอยางเตมท และอยางเหนอกเหนใจแกค ารองขอหรอการชแจงมายงตน โดยภาคคสญญาอกฝายดวย หลงจากเกดความตกลงทวไปฯ GATT แลวกไดเกดการพฒนาตอมาเปน “องคการการคาโลก” (WTO) โดยกอตงขนอยางเปนทางการในวนท 1 มกราคม พ.ศ.2538 โดยมวตถประสงคเพอสนบสนนใหมการคาเสรระหวางสมาชก ดแลใหสมาชกด าเนนการตามขอตกลงทางการคาทมตอกน และเปนองคกรกลางในการตดสนใจขอขดแยงทางการคาระหวางสมาชก ดแลความตกลงและบนทกความเขาใจ ตลอดจนดแลใหสมาชกปฏบตตามพนธกรณ เปนเวทเพอการเจรจาลดอปสรรคทางการคาระหวางประเทศสมาชก ทงในรปของมาตรการภาษศลกากรและมาตรการทมใชภาษศลกากร เปนเวทส าหรบการแกไขขอขดแยงทางการคาระหวางประเทศสมาชก8 และหากไมสามารถตกลงกนได กจะจดตงคณะผพจารณา (Panel) และองคกรอทธรณ (Appellate Body)9 ท าหนาทตรวจสอบขอเทจจรงและใหขอเสนอแนะ ตดตามสถานการณการคาระหวางประเทศและใหมการทบทวนนโยบายการคาของสมาชกอยางสม าเสมอ เพอตรวจสอบใหเปนไปตามแนวทางการคาเสร ทงน ในประเดนของกฎถนก าเนดสนคาไดมการระบทชดเจนขน กล าวคอ มหลกการระบถงการพจารณาประสานเกยวกบกฎระเบยบถนก าเนดสนคา ใหเปนบรรทดฐานเดยวทคลายคลงกน เพอท าใหเกดความมนใจวา กฎระเบยบดงกลาวจะไมกอใหเกดอปสรรคตอการคาโดยไมจ าเปน กฎระเบยบดงกลาวจะไมเกยวของกบเรองการก าหนดถนก าเนดสนคาทใชเปนเงอนไขในการใหสทธพเศษทางศลกากร10

8 กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ, “ล าดบขนการฟองรองคดใน WTO เปนอยางไร,”

สบคนเมอวนท 29 กรกฎาคม 2558, https://www.thaifta.com/trade/km/wto_qa41.pdf 9 World Trade Organization, “Dispute Settlement without recourse to

Panels and the Appellate Body,” Accessed July 29, 2015, From https://www.wto.org/ english/tratop_e/dispu_e/disp_settlement_cbt_e/c8s1p1_e.htm

10 อางแลว เชงอรรถท 6, น.11-16.

15 องคการการคาโลก (WTO) เรมตนจากการเจรจาในรอบท 8 ของความตกลงทวไปฯ GATT ในวนท 20 กนยายน ค.ศ.198611 ซงมการเจรจากนในหลายเรอง และเปนทมาของขอตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคา (สนคา) 199412 (ตอไปจะใชค าวา “ความตกลงทวไปฯ GATT 1994”) ซงมการระบถงกฎวาดวยถนก าเนดสนคา และสมาชกองคการการคาโลก (WTO) กตองปฏบตตามขอตกลงน รวมถงตองแกไขกฎหมายภายในของประเทศตนใหสอดคลองดวย ซงองคการการคาโลก (WTO) กไดจดตงคณะกรรมการกฎวาดวยถนก าเนดสนคา (Committee on Rules of Origin: CRO) ขน โดยใหมการประชมกนในทกปเพอใหเกดโอกาสในการปรกษาเรองตางๆเกยวกบถนก าเนดสนคา โดยสมาชกทไดรบมอบหมายใหปฏบตหนาทภายใตความตกลงจะมโอกาสปรกษากนเพอการปฏบตงานทส าเรจลลวง และคณะกรรมการกฎวาดวยถนก าเนดสนคาน ยงสามารถขอความเหนจากคณะกรรมการดานเทคนคกฎวาดวยถนก าเนดสนคา เพอใหสอดคลองกบวตถประสงคของกฎถนก าเนดสนคาได คณะกรรมการดานเทคนคกฎวาดวยถนก าเนดสนคา (The Technical Committee on Rules of Origin: TCRO) ซงมาจากประเทศสมาชกขององคการการคาโลก (WTO) และประเทศทเปนสมาชกขององคกรศลกากรโลก (World Customs Organization: WCO)13 เปนผพจารณาถงกฎเกณฑถนก าเนดสนคาในแตละชนด ซงตองกระท าใหสอดคลองกบระบบเลขพกดอตราศลกากรสนคา หรอระบบฮารโมไนซ14 (Harmonized System) ซงจะท าใหผประกอบการคาและหนวยงานศลกากรของประเทศตางๆ เกดความเปนเอกภาพมากขน และเมอทงสองคณะกรรมการประชมและเกดขอตกลงใดๆเกยวกบกฎถนก าเนดสนคา ประเทศสมาชกองคการการคาโลก (WTO) กจะตองปฏบตตามขอตกลงดงกลาว อนเปนพนธกรณทผกพนรวมถงประเทศไทยดวย15

11 การเจรจาครงนรจกกนในชอการเจรจา “รอบอรกวย (Uruguay Round)” 12 World Trade Organization, “General Agreement on Tariffs and Trade

1994,” สบคนเมอวนท 29 กรกฎาคม 2558, https://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/ analytic_index_e/gatt1994_04_e.htm

13 The World Customs Organization (WCO), supra note 5. 14 ด “การเปลยนเลขพกดอตราศลกากรของวตถดบเปนเลขพกดอตราศลกากรของ

สนคา (Change of Tariff Classifications หรอ CTC)” บทท 3, หนา 16. 15 World Trade Organization, “The WTO & World Customs Organization,”

สบคนเมอวนท 29 กรกฎาคม 2558, https://www.wto.org/english/thewto_e/coher_e /wto_wco_e.htm

16 2.3 ความหมายของกฎถนก าเนดสนคา กฎถนก าเนดสนคา (Rules of Origin) คอกฎเกณฑทางการคาระหวางประเทศทใชตดสนวาสนคาแตละประเภทม ถนก าเนดมาจากประเทศใด ซงสนคาทได ถนก าเนดจะตองม ใบรบรองก าเนด (Certificate of Origin) หรอ C/O เมอการแขงขนทางการคาระหวางประเทศมความรนแรงขน ท าใหรปแบบการผลตสนคาเปลยนแปลงจากการผลตในประเทศเดยว เปนการผลตสนคาทตองผานการผลตจากประเทศหนงไปสอกประเทศหนง สนคาทไดมาจากการผลตและถกสงออกไปจะตองม "สญชาต" ของสนคาในประเทศนน ดงนนความยงยากหรอปญหาจงเกดขนในการระบวาสนคานนมถนก าเนดมาจากประเทศใด เพอปองกนไมใหประเทศภาคหนงประเทศใด เลอกก าหนดกฎเกณฑพเศษมาเปนขอกดกนการคาสนคาจากประเทศอน อกทงในเขตการคาเสร(FTA) จะใชการไดถนก าเนดเปนเงอนไขการไดสทธประโยชนพ เศษเพอลดอากรขาเขา (Preferential Tariff Benefit) ในอตราทต ากวาอตราปกตหรอรอยละศนย ท าใหสนคาในประเทศภาคเขตการคาเสร (FTA) มภาระอากรขาเขานอยกวาสนคาทผลตจากประเทศนอกภาค และยงชวยปองกนการสวมสทธของสนคาทผลตจากประเทศนอกภาคหรอประเทศทไมใชสมาชกเขตการคาเสร (FTA) เพอมาแอบอางการไดถนก าเนด ดวยเหตดงกลาวกฎวาดวยถนก าเนดสนคาจงเรมมบทบาทเพมขนตามล าดบ 2.4 ความส าคญของกฎถนก าเนดสนคา กฎวาดวยถนก าเนดสนคา (Rules of Origin) ถอเปนกฎเกณฑหนงทมความส าคญตอระบบการคาระหวางประเทศในการระบสญชาตของสนคาทผลตในประเทศนน เพอใชเปนหลกเกณฑและเงอนไขเปนมาตรฐานระหวางประเทศสมาชกในการใช “การไดถนก าเนด” มาพจารณารวมกบกฎเกณฑหรอหลกปฏบตอนใหเปนอยางเดยวกน โดยเฉพาะอยางยงการใชสทธประโยชนพเศษในการลดอากรขาเขาสนคาน าเขาหรอสงออกระหวางกน ซงกฎวาดวยถนก าเนดนยงจะชวยปองกนไมใหประเทศภาคหนงประเทศใด เลอกก าหนดกฎเกณฑพเศษมาเปนขอกดกนการคาสนคาจากประเทศอนโดยเฉพาะเจาะจงได นอกจากน กฎวาดวยถนก าเนดสนคายงมความส าคญและมประโยชนตอระบบการคาระหวางประเทศอกหลายประการ ดงน 2.4.1 การจดเกบอากรขาเขาใหถกตองตามเกณฑทไดหรอไมไดถนก าเนด กฎวาดวยถนก าเนดสนคา (Rules of Origin) ในกรอบการคาเสรน นอกจากจะชวยใหการจดท าขอมลสถตการคาระหวางประเทศมความถกตองมากขนกวาเดมแลว ยงชวยใหการเกบอากรขาเขาเปนไปตามหลกการปฏบตเยยงชาตทไดรบการอนเคราะหยง (Most Favoured Nations) หรอ MFN อกดวย ส าหรบประเทศทพฒนานอยทสด (Least Developed Countries) หรอ LDC ก

17 สามารถน ามาใชลดหรอยกเวนอากรเปนการเฉพาะในกรอบการคาขององคการการคาโลก (WTO) อาท ผลตภณฑจากฝายทผลตตามเงอนไขการไดถนก าเนดจากประเทศพฒนานอยทสดจะไดรบการยกเวนอากรเมอสงเขามาจ าหนายในประเทศไทย แตถาไมไดถนก าเนดกจะถกไทยจดเกบอากรทอตรารอยละ 10 ตามหลก MFN เปนตน หลกการนยงเปนทใชแพรหลายในกรณทไทยเปดการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area) หรอ AFTA หรอการคาเสรทวภาค (FTA) ตางๆอกดวย 2.4.2 การลงทนเพมหรอผลตวตถดบขนในประเทศเพอใหสนคาสงออกไดถนก าเนด เนองจากกฎวาดวยถนก าเนดสนคา มจดยนของการไดถนก าเนดจากการใชวตถดบในประเทศมาผลตเปนสนคาสงออก กฎถนก าเนดสนคานจงสนบสนนใหมการใชวตถดบหรอทรพยากรในประเทศเพอใหไดสทธประโยชนดานอากรและการแขงขนทางการคาทประเทศเปาหมาย หากประเทศตนทางหรอผผลตสนคาสงออกนนไมมวตถดบดงกลาว กควรทจะลงทนเพอผลตวตถดบขนมาในประเทศ หรอหากเปนเงอนไขถนก าเนดในเขตการคาเสรกอาจจะเลอกน าเขาวตถดบนนจากประเทศภาคดวยกนกได เชน ไทยลงทนผลตเองหรอน าเขาวตถดบจากประเทศมาเลเซยมาผลตเปนสนคาเพอสงออกไปยงประเทศฟลปปนส ซงทงหมดเปนประเทศสมาชกเขตการคาเสรอาเซยน ไทยจงไดประโยชนยกเวนอากรขาเขาจากการน าเขาวตถดบทไดถนก าเนด เมอผลตเปนสนคากไมมภาระอากรขาเขาทประเทศฟลปปนส สนคานเมอจ าหนายในประเทศไทยกจะถกกวาสนคาเดยวกนทไมไดถนก าเนดหรอมาจากประเทศนอกภาคเขตการคาเสรอาเซยน และเมอสงสนคาออกไปขายในประเทศฟลปปนสกไมมภาระอากรขาเขาทประเทศนน สงผลใหสนคาไทยมราคาจ าหนายถกกวาสนคาอยางเดยวกนทน าเขาจากประเทศนอกภาคหรอสนคาทไมไดถนก าเนด เปนตน 2.4.3 การแสดงทมาหรอถนก าเนดใหถกตองและเปนจรงตามกฎถนก าเนดสนคา การแสดงถนก าเนดทถกตอง หมายถง การแสดงชอประเทศหรอผผลตสนคาทแทจรงไมใชชอประเทศทน าเขาสงออกเพอการคา (Trader) อนง กฎฯ นยงมเกณฑเพอแสดงถนก าเนดหรอเจาของทมาของการบรการ การลงทน หรอทรพยสนทางปญญาไดอกดวย กฎวาดวยถนก าเนดในลกษณะนจงชวยใหการคาและการลงทนตางๆ มความชดเจนและโปรงใสมากขนในทสด อยางไรกตามการใชกฎถนก าเนดสนคา ส าหรบการบรการ การลงทน ฯลฯ ยงไมเปนทนยมเนองจากยงตดอยทความหลากหลายในแงของการตงเงอนไขการพจารณาเพอก าหนดเกณฑการเปนเจาของถนก าเนด โดยเฉพาะอยางยงในเขตการคาเสรทวภาค FTA ทมอยมากมายและสรางความสบสนจากการม FTA ทซอนกน เชน ไทยกบญปน และไทยในอาเซยนกบญปน เปนตน 2.4.4 การปรบปรงเทคโนโลยการผลตใหเปนไปตามเงอนไขของการไดถนก าเนด

สนคาบางประเภทจ าเปนตองมเงอนไขหรอกฎของการไดถนก าเนดเปนการเฉพาะสนคา(Product Specific Rules: PSR) โดยปกตมกจะเปนคณลกษณะหรอตองมเทคโนโลยเฉพาะทางเชน การท าปฏกรยาทางเคม(Chemical Reactions) เพอผลตสารเคมชนดตางๆ การฟอกยอมสสงทอ

18 ควบกบการปนดายทอผา การผลตเหลกรดรอนและเหลกรดเยนในประเทศเดยว การฟอกหนง การเลอกใชชนสวนในการประกอบสนคา (Assembly) ฯลฯ เงอนไขเฉพาะเหลานมกจะถกก าหนดใหเปนขอตกลงทางการคาระหวางประเทศเพอใหมความมนใจวาเปนสนคาทผานขนตอนการผลตในประเทศสมาชกนนจรง ดงนน ผประกอบการจงตองมความเขาใจ อาจตองลงทนผลตและใชเทคโนโลยตามเงอนไขขางตนดวย ทงนเพอปองกนการแอบอางเอาสทธประโยชนไปใชแขงขนอยางไมเปนธรรม(Free Rider) แตในทางกลบกน เงอนไขเฉพาะนกอาจถกใชเพอการกดกน หรอปกปองอตสาหกรรมในประเทศนนอยางใดอยางหนงกไดดวย 2.4.5 การใชขอมลการไดถนก าเนดประกอบการพจารณาเลอกน าเขาวตถดบ ปกตแลวการมวตถดบหรอการผลตสนคาภายในแตละประเทศ จะมมากอนทจะมการตกลงเปดการคาเสรและก าหนดเงอนไขการไดถนก าเนดเพอใหไดสทธประโยชนพเศษดานอากร เมอเงอนไขการไดถนก าเนดไมสอดคลองกบขนตอนการผลตหรอการใชวตถดบ ผประกอบการกอาจเลอกลงทนปรบปรง หรอยายฐานการผลตไปยงประเทศเปาหมายเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนดานราคาและคณภาพตามความตองการของผซอ การน าเขาวตถดบจงเปนปจจยส าคญในการเลอกทถกตองเหมาะสมและจะมสวนชวยอยางมากในการไดสทธประโยชน โดยเฉพาะอยางยงในกรณการใชถนก าเนดสะสมผสมผสานกบการใชวตถดบจากประเทศอน เชน เกณฑมลคาเพมรอยละ 40 หมายถงสดสวนมลคาเพมจากการผลตและการใชวตถดบในประเทศอยางนอยรอยละ 40 และการใหน าเขาวตถดบจากตางประเทศไดอกรอยละ 60 หากตองน าเขาวตถดบจากประเทศสมาชกภาคดวยกนกจะสามารถน ามลคาสวนนมาสะสมไดอกดวย 2.4.6 การใชกฎถนก าเนดสนคาปองกนการทมตลาดและการกดกนทางการคา การใชกฎถนก าเนดสนคาเปนเครองมอชวยพสจนความถกตองของประเทศหรอผประกอบการผลตสนคากบกฎเกณฑหรอเงอนไขอนทจ าเปน โดยเฉพาะอยางยงการใชมาตรการตอบโตทางการคา เชน มาตรการปกปองจากการน าเขาสนคาทเพมขน (Safeguard Measure) หรอมาตรการตอบโตการทมตลาด (Anti-Dumping Measure) ซงจะมไดมากขนตามจ านวนความตกลงเปดการคาเสรทมมากขนไปดวย ในกรณน กฎฯ จะชวยระบประเทศททมตลาดไดอยางถกตองท าใหสามารถขนภาษหรอคาธรรมเนยมพเศษเปนการตอบโตสนคานนไดอยางเหมาะสม 2.4.7 การใชกฎถนก าเนดสนคาปองกนการสวมสทธและอนๆ การใชกฎถนก าเนดสนคาเปนหลกฐานประกอบการเกบอากรขาเขาสนคาภายใตโควตาหรอเงอนไขเฉพาะทก าหนดขน โดยไมใหประเทศอนแอบอางถนก าเนดของอกประเทศหนงมาแยงใชโควตานนและการใชเพอระบประเทศถนก าเนดหรอประเทศผผลตสนคาทแทจรงเพอการจดท าขอมลการคาและสถตการคาระหวางประเทศไดอยางถกตองแมนย ามากขน รวมถงปองกนมใหมการน าเขา

19 สนคาจากประเทศทไมใชสมาชกมาแปรรปหรอดดแปลงเพยงเลกนอย (Minimum Operation) และแอบอางการไดถนก าเนดเพอใชสทธประโยชนลดอากรขาเขาอยางไมเปนธรรมระหวางกน 2.5 ประเภทของกฎถนก าเนดสนคา

2.5.1 กฎวาดวยถนก าเนดสนคาทไมใหสทธประโยชนพเศษทางการคา (Non - Preferential Rules of Origin)

เปนกฎทไมใหสทธพเศษทางการคาอยางเฉพาะเจาะจง แตอาจมการใหสทธพเศษในรปภาษศลกากรโดยทวไป ไมจ ากดพนทหรอภมภาค เพยงแตประเทศใดตองการใชสทธกจะตองเปนสมาชกขององคการการคาโลก (WTO) กฎระเบยบตางๆกไมคอยเขมงวดแตอยางใด เชน ภายใต “กฎวาดวยถนก าเนดสนคาทไมใหสทธประโยชนพเศษทางการคา” (Non-Preferential Rules of Origin) ในเรองของใบรบรองถนก าเนดสนคา (Certificated of Origin) หรอ C/O นน ขณะผานพธการศลกากรจะมหรอไมมกตาม กสามารถใชสทธการลดภาษขณะน าเขาได เนองจากองคการการคาโลก (WTO) เนนวาใบ C/O เปน “อปสรรคทางการคาทไมใชมาตรการทางภาษ” (Non-Tariff Barrier: NTB)16 อยางหนง โดยขณะนแนวทางการใชสทธเพอการลดภาษภายใตกฎวาดวยถนก าเนดสนคาทไมใหสทธประโยชนพเศษทางการคาทมใชในทางปฏบตไดแก การน าเขาสนคาอเลคทรอนกสและคอมพวเตอรภายใตความตกลง WTO - ITA17 แตในประเทศไทยสวนมากนนใบรบรองถนก าเนดสนคาในรปแบบนจะไมไดสทธพเศษทางการคาใดๆ มเพยงลกษณะยนยนถนก าเนดสนคาในประเทศไทยเทานน แตอาจมบางกรณทตกลงกบคคาตางชาตเปนการเฉพาะ หรอคคาตางชาตนนระบเงอนไข

16 อปสรรคทางการคาทไมใชมาตรการทางภาษ เปนการแทรกแซงกลไกตลาดเพราะ

เปนการจ ากดทางเลอกของผบรโภค รวมทงยงน าไปสการจดสรรทรพยากรอยางไมมประสทธภาพ มกถกใชควบคไปกบมาตรการทางภาษหรอมาตรการทมใชภาษประเภทอนๆ ท าใหสนคาโดนกดกนดวยมาตรการหลายประเภท นอกจากน การใชมาตรการยงขนอยกบดลยพนจของประเทศผน าเขาซงบางครงมลกษณะตามอ าเภอใจและเลอกปฏบต ซงท าใหเกดการเสยงตอผผลตตางประเทศเพราะไมอาจคาดการณลวงหนาได (Unpredictable) ยากตอการด าเนนการและการวางแผนการ

17 ธนาคารกสกรไทย, “กฎวาดวยแหลงก าเนดสนคา (Rules of Origin) คออะไร,”สบคนเมอ 28 ธนวาคม 2555, จาก http://www.ktradeclub.com/th/intertradecorner/ tradeinfohub/aboutcustoms/Pages/กฎวาดวยแหลงก าเนดสนคา.aspx

20 การน าเขาไววาจ าเปนตองใช หรอบางครงอาจมการขอเพอเปนการจ ากดสทธหรอก าหนดโควตาการน าเขาสนคาจากประเทศไทย

2.5.2 กฎวาดวยถนก าเนดสนคาทใหสทธประโยชนพเศษทางการคา (Preferential Rules of Origin)

หนวยงานศลกากรของประเทศทน าเขาสนคา (ผซอ) จะเปนผพจารณาใหสทธพเศษแกสนคาทมถนก าเนดจากประเทศทสงออก (ผขาย) ภายใตความตกลงเขตการคาเสร (Free Trade Area) ตางๆ หรอโครงการทใหสทธพเศษทางศลกากรแกประเทศก าลงพฒนาและประเทศทพฒนานอยทสด กฎวาดวยถนก าเนดสนคาแบบนจะมวตถประสงคหลกในการใหสทธประโยชนพเศษลดอากรขาเขาโดยเฉพาะเชน

2.5.2.1 การใหสทธประโยชน GSP (Generalized System of Preference) เปนการใหสทธประโยชนแกประเทศทก าลงพฒนาและประเทศทพฒนานอยทสด ยกตวอยางเชน การใหสทธประโยชน GSP ของประเทศสหรฐอเมรกา ซงเรมครงแรกในป พ.ศ.2519 โดยก าหนดใหสนคาจากประเทศก าลงพฒนาและดอยพฒนาทประเทศเหลานนสงมาขายยงประเทศสหรฐอเมรกาไดรบการยกเวนภาษขาเขา ซงหลงจากนนกมการด าเนนนโยบายดงกลาวเรอยมา เมอหมดโครงการ กเรมใหมอก และมการตอสญญาโครงการไปเรอยๆ โดยในภายหลงมการเพมหลกการมากขน ซงเดมนนเปนการชวยเหลออยางแทจรง แตภายหลงเรมกลายเปนการสรางอ านาจตอรองของประเทศสหรฐอเมรกาเอง โดยกดดนใหประเทศทไดรบสทธพเศษ GSP นท าตามเงอนไขตางๆทประเทศสหรฐอเมรกาตองการมากขน18 โดยระบคณสมบตของประเทศทจะไดรบสทธวา จะตองมระดบการพฒนาประเทศซงพจารณาจาก GNP per capita ของ ธนาคารโลก (World Bank) ทเหมาะสม และจะตองมการเปดตลาดสนคาและบรการอยางสมเหตผล เปนประเทศทมระบบการคมครองทรพยสนทางปญญาอยางเพยงพอและมประสทธภาพ มการคมครองสทธแรงงานในระดบทเปนทยอมรบของนานาชาต มการก าหนดนโยบายลงทนทชดเจน และลดขอจ ากดทางการคาของประเทศทไดรบสทธ รวมทงใหการสนบสนนประเทศสหรฐอเมรกาในการตอตานการกอการรายดวย19

18 กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย, ระบบ GSP ของสหภาพยโรป

สหรฐอเมรกา และญปน, (กรงเทพมหานคร: กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย, 2540), น.21-22.

19 Office of the United States Trade Representative, U.S. Generalized System of Preferences GUIDEBOOK, (Washington, D.C. Executive Office of the President, October 2015), p. 22.

21

2.5.2.2 การใหสทธประโยชนระหวางกลมประเทศก าลงพฒนาดวยกนภายใต GSTP (Global System of Trade Preferences)

เปนการใหการลดหยอนภาษระหวางประเทศก าลงพฒนา และประเทศพฒนานอยทสดจากประเทศทก าลงพฒนาดวยกน รวม 43 ประเทศ โดยมสนคาทอยในบญชรายการทประเทศสมาชกตกลงใหสทธลดหยอนอตราภาษศลกากรขาเขาแกสนคารวม 915 รายการ (สนคา 11 รายการ เปนสนคาทประเทศไทยใหสทธลดหยอนภาษแกประเทศสมาชก 42 ประเทศ และสนคา 904 รายการ เปนสนคาทประเทศสมาชกขอตกลง GSTP 42 ประเทศ ใหสทธลดหยอนภาษแกประเทศสมาชก รวมทงประเทศไทย)20 โดยมเงอนไขเกยวกบกฎถนก าเนดสนคาเชนกน21 หรอ

2.5.2.3 การใหสทธประโยชน AISP (ASEAN Integrated System of Preferences)

เปนการใหสทธพเศษทางภาษศลกากรทประเทศสมาชกอาเซยนเดม 6 ประเทศ ใหแกประเทศสมาชกใหม ไดแก เวยดนาม ลาว พมา และกมพชา เปนสวนหนงในโครงการความรวมมอ เพอลดชองวางของระดบการพฒนาทางเศรษฐกจระหวางประเทศสมาชกอาเซยน โดยสวน

20 กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย, “ระบบสทธประโยชนทางการคาระหวาง

ประเทศก าลงพฒนา (GSTP),” สบคนเมอวนท 29 กรกฎาคม 2558, http://www. dft.go.th/บ ร ก า ร ข อ ม ล /ส ท ธ ป ร ะ โ ย ช น ท า ง ก า ร ค า /tabid/161/ctl/DetailUser Content/mid/683/contentID/284/Default.aspx

21 โดยตองเปนสนคาทมก าเนดสนคาหรอผลตโดยใชวตถดบในประเทศไทยหรอในประเทศก าลงพฒนาทขอใช GSTP ทงหมด และหากผลตโดยใชวตถดบน าเขา จะตองมสวนประกอบทเปนตนทนวตถดบน าเขาไมเกนรอยละ 50 ของตนทนสนคา F.O.B. และอนญาตใหประเทศก าลงพฒนาตงแตสองประเทศขนไปทผลตสนคารวมกน หากใชวตถดบน าเขาจะตองมสวนผสมทเปนตนทนการผลตในประเทศทผลตสนคารวมกนไมนอยกวารอยละ 60 ของราคาสนคา F.O.B. และใชเอกสาร แบบ GSTP (Form GSTP) สงไปพรอมกบสนคาทสงออกใหลกคาใชแสดงตอศลกากรในประเทศผน าเขา และสนคาจะตองถกสงโดยตรงไปยงประเทศก าลงพฒนาทใหสทธ GSTP ทงนสนคาอาจแวะผานดนแดนของประเทศอนไดเพอขนถายเปลยนพาหนะทใชบรรทกสนคา โดยสนคาจะตองไมถกน าไปซอขายหรอบรโภคขณะแวะผาน และจะตองไมเปลยนแปลง หรอแปรสภาพสนคามากไปกวาการยกขนเพอขนถายสนคา หรอการรกษาสนคาใหคงอยในสภาพทดเหมอนเดม และสภาพดในประเทศทสาม

22 ใหญจะเปนการยกเวนภาษศลกากรสาหรบสนคาทก าหนดเปนการใหแบบฝายเดยวโดยไมมการเจรจาตอรอง22

ส าหรบเกณฑการพจารณาการไดถนก าเนดสนคาเพอสทธประโยชนพเศษ AISP ยงคงนยมใชหลกเกณฑตามอยางขององคการการคาโลก (WTO) แตมการปรบปรงใหมความสอดคลองตามความตองการของแตละกลมประเทศสมาชกภายใตหลกเกณฑตางๆ ดงน

(1) กรอบนโยบายเปดการคาเสรวาดวยการลดอากรทนทหรอไม (2) การกดกน มใหเออสทธประโยชนแกประเทศทไมใชสมาชก (3) การปกปองตลาดของกลมสนคาทผลตในประเทศมใหมการน าเขามากเกนไป (4) มจดยนเงอนไขเฉพาะสนคา หรอเปนสนคาออนไหวเกยวกบวฒนธรรมหรอ

สงคมของประเทศ เปนตน ดงนน ถนก าเนดสนคาจงถกใชเปนอปสรรคทางการคาทมใชมาตรการทางภาษ (Non - Tariff Barrier: NTB)23 ไดเปนอยางด จดเปนกลไกทตองมการเจรจาในรายละเอยดและใชเวลานานพอสมควร เพอใหไดเกณฑทเหมาะสมส าหรบสนคาเปาหมายทกประเภทในการคาระหวางประเทศกอนทจะบรรลเปนขอตกลงถาวรได

22 ศนยขอมลขาวสารอาเซยน กรมประชาสมพนธ, “AISP ยอมาจาก ...?,” สบคนเมอ

วนท 29 กรกฎาคม 2558, http://www.aseanthai.net/ewt_news.php?nid=692&filename =index

23 Common Market for Eastern and Southern Africa (COMESA), “Non-Tariff Barriers to Trade,” สบคนเมอวนท 29 กรกฎาคม 2558, http://www.tradebarriers.org/ ntb/non_tariff_barriers

23

บทท 3 หลกเกณฑทวไปในการพจารณาถนก าเนดสนคา

3.1 หลกเกณฑทวไปในการพจารณาถนก าเนดสนคา

3.1.1 หลกการใชวตถดบภายในประเทศทงหมด (Wholly Obtained)

สนคาสงออกทผลตหรอไดมาจากวตถดบภายในประเทศทงหมด (Wholly Obtained or Wholly Produced) หรอ WO จดเปนสนคาสงออกทผลตจากวตถดบตนทางหรอจากแหลงธรรมชาตในประเทศทงหมด โดยเกดขนเองจากธรรมชาตในประเทศนน เชน ผลตภณฑแรธาตทสกดจากพนดน พนน า หรอทองทะเลของประเทศนน ผลตผลทางการเกษตร ซงเกบเกยวไดในประเทศนน สตวทมก าเนดและเลยงเตบโตในประเทศนนๆ อาท ไขมก เพชร พลอย น ามนดบ สตวในฟารม เปนตน โดยรายละเอยดวตถดบนนจะตองหาไดจากเงอนไขขอใดขอหนงดงตอไปน1

(1) แรทขดหรอสกดไดจากดนหรอใตทะเลในประเทศ (2) พชและสวนของพชทปลกและเกบเกยวในประเทศ (3) สตวมชวตทเกดและโตในประเทศนน ไมวาจะเลยง ลา หรอจบได (4) ผลตภณฑทไดจากสตวมชวต (5) ผลตภณฑทไดจากกระบวนการลาหรอการประมง (6) ผลตภณฑทไดจากประมงทะเลและผลตภณฑอน ๆ จากทะเลโดยเรอของตน (7) ผลตภณฑทผลตขนบนเรอโดยเฉพาะจากผลตภณฑทไดจากอางถงในขอ (6) (8) สนคาทใชแลวซงเกบรวบรวมไดภายในประเทศ โดยทสนคาดงกลาวเหมาะ

ส าหรบการน ากลบคนมาใชเปนวตถดบเทานน (9) เศษหรอของเหลอทใชไมไดอนมาจากการผลตสนคาโดยตรง เชน เศษของ

เหลออตสาหกรรม ขยะหรอของเหลอจากการบรโภค (ในกรณน การน าเขาสงออกเศษของเหลอจงตองระบชอประเทศเจาของตวจรงภายใตเงอนไขน)

1 Stefano Inama, Rules of Origin in International Trade, (New York :

Cambridge University Press, 2009), p.179.

24

(10) สนคาทผลตจากวตถดบตามทระบในขอ (1) ถงขอ (9) ขางตนโดยไมมการน าเขาวตถดบจากตางประเทศมาผสม เจอปน หรอเปนสวนประกอบเพมเตมอก2

3.1.2 หลกการแปรสภาพอยางเพยงพอ (Substantial Transformation) สนคาสงออกทขนตอนการผลตมผลแปรสภาพวตถดบอยางเพยงพอ (Substantial

Transformation: ST) เปนสนคาสงออก เงอนไขการผลตนเปนการพจารณาเกณฑการแปรสภาพสาระส าคญของวตถดบเปนสนคาสงออกทมากพอตอการไดถนก าเนดในประเทศนน ทงนวตถดบทใชอาจน าเขามาทงหมดกได คอ

3.1.2.1 การเปลยนเลขพกดอตราศลกากรของวตถดบเปนเลขพกดอตราศลกากรของสนคา (Change of Tariff Classifications หรอ CTC)

การเปลยนเลขพกดอตราศลกากรของวตถดบเปนเลขพกดอตราศลกากรของสนคาคอ การพจารณาเปรยบเทยบความแตกตางระหวางเลขพกดอตราศลกากร ในระบบฮารโมไนซ (Harmonized System) ของวตถดบน าเขา กบเลขพกดอตราศลกากรของสนคาสงออก (ดเลขพกดอตราศลกากรทเปลยนไป) เปนเกณฑทไดถนก าเนดในประเทศทท าการเปลยนแปลงนน ซงเปนขนตอนทเกดจากกระบวนการผลต แปรรป หรออนใด ทท าใหเกดการเปลยนสภาพของวตถดบกลายเปนสนคาชนดอน ทมเลขพกดอตราศลกากรตางออกไปจากเลขพกดฯของวตถดบเดม

พกดศลกากรระบบฮารโมไนซ (Harmonized System) คอ ระบบการจ าแนกประเภทสนคาทไดรบการพฒนาและปรบปรงโดยองคการศลกากรโลก (World Customs Organization: WCO) ซงระบชอและคณลกษณะสนคา (Goods Identity) โดยมวตถประสงคเพอใหน าไปใชประโยชนในกจการดานตาง ๆ ทเกยวของกบการคาระหวางประเทศ เพอใหการปฏบตพธการศลกากร การจดเกบอากรขาเขา และขนตอนทางการคาด าเนนไปอยางสอดคลองกน สะดวกแกการตความและการประสานงานระหวางประเทศ3 มการจดแบงกลมสนคาออกเปน 21 หมวด 96 ตอน โดยประกอบดวยรหสตวเลขเรมตนทระดบตอนคอ 2 หลก และจะถกแบงแยกเปนรหสระดบประเภทคอ 4 หลก และประเภทยอยคอ 6 หลก ซงวธการจ าแนกประเภทเลขพกดอตราศลกากรตามพกด

2 ตวอยาง เชน แผนเหลกหรอแกนเหลกทผลตจากแรเหลก, ผาฝายททอจากผาฝายดบ,

ตะกวจากแบตเตอรเกาของรถ, โลหะจากเศษโลหะ ฯลฯ 3 องคการศลกากรโลก (World Customs Organization: WCO) ไดก าหนดใหมการ

แกไขพกดศลกากรระบบฮารโมไนซทก ๆ 5-6 ป เพอใหทนสมยและสอดคลองกบการเปลยนแปลงทางรปแบบการคา และความกาวหนาทางเทคโนโลย

25 ศลกากรระบบฮารโมไนซ จะตองเปนไปตามหลกเกณฑการตความ เลขพกดอตราศลกากร (The General Rules for the Interpretation: GIRs) กลาวคอ

Change of Chapter หรอ CC เปนการเปลยนเลขพกดอตราศลกากรในระดบ 2 หลก (ตอน) ตวอยางเชน วตถดบคอ มะเขอเทศสด หรอแชเยน เลขพกดฯ 0702.00 เมอเปลยนเลขพกดฯ จะไดสนคาสงออก คอ ซอสมะเขอเทศ ซงมเลขพกดฯท 2103.20 (เปลยนทเลขพกดตวท 1 และ 2)

Change of Tariff Heading หรอ CTH เปนการเปลยนเลขพกดอตราศลกากรในระดบ 4 หลก (ประเภท) ตวอยางเชน วตถดบคอ ทอนไม เลขพกดฯ 4403.00 เมอเปลยนเลขพกดฯ จะไดสนคาสงออก คอ แผนชนไมอด (Particle Board) ซงมเลขพกดฯท 4410.11 (เปลยนทเลขพกดตวท 3 และ 4)

Change of Tariff Sub-Heading หรอ CTSH เปนการเปลยนเลขพกดอตราศลกากรในระดบ 6 หลก (ประเภทยอย) ตวอยางเชน วตถดบคอ ชนสวนของเครองปรบอากาศ เลขพกดฯ 8415.90 เมอเปลยนเลขพกดฯ จะไดสนคาสงออกคอ เครองปรบอากาศ ซงมเลขพกดฯ 8415.10 (เปลยนทเลขพกดตวท 5 และ 6)

Change of Tariff Split Sub-Heading หรอ CTSHS เปนการเปลยนเลขพกดอตราศลกากรในระดบ 6 หลก (ประเภทยอยเดยวกน) ตวอยางเชน วตถดบคอ เครองอปกรณส าหรบการรบสงขอมล เลขพกดฯ 8517.62 (a) เมอเปลยนเลขพกดฯ จะไดสนคาสงออกคอ เครองจกรส าหรบการรบสงขอมล เลขพกดฯ 8517.62 (b)

3.1.2.2 หลกเกณฑมลคาขนต าในการผอนปรน (De Minimis) สนคาทไมผานการเปลยนเลขพกดอตราศลกากรจะถอวาไดถนก าเนด ถามลคา

ของวสดทไมไดถนก าเนดทใชในการผลตสนคาซงไมผานการเปลยนพกดอตราศลกากรทก าหนด คดเปนสดสวนไมเกนรอยละ 10 ของมลคา F.O.B. ของสนคา และสนคานนเปนไปตามหลกเกณฑการไดถนก าเนดอน ๆ ทก าหนด หรอคอการยกเวนจ านวนหรอปรมาณวตถดบทเปนขอหามหรอขอจ ากด การไดถนก าเนด โดยยอมใหมไดสงสดไมเกนรอยละ X ของราคา น าหนก หรอปรมาตรอยางใดอยางหนง ซงจะมระบจ านวน X ไวทตอน (Chapter) ของกลมหรอเปนรายการสนคานนๆ

3.1.3 กฎสดสวนการใชวตถดบในประเทศ (Local Content) กฎสดสวนการใชวตถดบในประเทศ เปนการก าหนดอตราสวนรอยละตามราคา น าหนก

หรอมาตรวดอนๆตามทไดตกลงกน โดยก าหนดอตราสวนสงสดของวตถดบน าเขา หรออตราสวนต าสดของวตถดบภายในประเทศทใชในการผลตสนคาทจะถอวาประเทศนนๆเปนถนก าเนด หรอท

26 เรยกในกฎถนก าเนดสนคาตางๆวา“หลก Regional Value Content (RVC)4” ซงผสงออกมหนาทตองค านวณสดสวนวตถดบทน ามาผลตสนคาของตนเอง สวนมากจะใหมอตราสวนของวตถดบภายในประเทศไมต ากวารอยละ 40 ยกตวอยางเชน ใน ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน (AFTA) ก าหนดวา สนคาจะมถนก าเนดจากประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ถามสวนประกอบทใชในการผลตมาจากประเทศภาคสมาชกอาเซยนอยางนอยรอยละ 40 และกระบวนการผลตขนสดทายเกดขนภายในประเทศทสงออก หรออกหนงตวอยางคอ สนคาผลตภณฑยางของประเทศไทย ทจะไดรบสทธพเศษทางภาษภายใตความตกลงการคาเสรไทย - ออสเตรเลย (TAFTA) จะตองผานกฎการเปลยนพกดในระดบ 6 หลก (CTSH)5 และจะตองใชวตถดบภายในประเทศ6เปนสดสวนอยางนอยรอยละ 40 ของน าหนกยางทงหมด เปนตน7

สตรการค านวณสดสวนตนทนการผลตภายในประเทศภาค (RVC) คอ สดสวนของวตถดบภายในประเทศ จะตองเทากบราคาสนคา F.O.B. ซงกคอ ราคาทรวมคาใชจายทกชนดจนสนคาพรอมทจะสงออกจากตนทาง เชน ทาเรอหรอทาอากาศยาน (แตไมรวมคาระวางและคาประกนสนคา) ลบกบ มลคาวตถดบทน าเขาจากประเทศนอกภาค เพอน ามาผลตภายในประเทศ (Value of Non-originating Material) หรอ VNM โดยใชราคา C.I.F. (ซงเปนราคาสนคาสงออก F.O.B. รวมคาระวางและคาประกนสนคาแลว) น ามาคณดวยรอย แลวหารดวยราคา F.O.B.

RVC (%) = (ราคาสนคา F.O.B. – VNM) x 100

ราคาสนคา F.O.B. 3.1.4 กฎการผลตขนต า (Minimal Operation / Process) ประเทศทน าเขาสนคาเพอสงออกตอไป โดยกอนสงออกอาจมการปรบสภาพส าหรบ

การขนสงอยางงายๆ เชน บรรจหบหอใหม ท าความสะอาด จ าแนกเกรดสนคา แบงประเภท หรอตด

4 ในบางความตกลงการคาเสร มการใชค าวา Qualifying Value Content (QVC) แทน

ซงมความหมายเหมอนกน 5 มการก าหนดใหน าเกณฑการเปลยนเลขพกดอตราศลกากรมาใชรวมดวย 6 ความตกลงการคาเสรไทย - ออสเตรเลย (TAFTA) อนญาตใหน าวตถดบทน าเขาจาก

ออสเตรเลยมาค านวณเปนวตถดบในประเทศไทยได 7 ทงน ตามขอตกลงขององคการการคาโลก (WTO) กฎสดสวนในการใชวตถดบ

ภายในประเทศ ถอเปนสวนหนงกฎการแปรสภาพอยางเพยงพอ (ST) ในหวขอท 2 ขางตน

27 ฉลาก จะไมถอวาประเทศทท ากจกรรมดงกลาวเปนถนก าเนดของสนคา กฎเกณฑนเปนเกณฑในแงมมของการไมไดมาซงถนก าเนดสนคาในประเทศผสงออก ซงมการระบไวในเกอบทกความตกลงฯทมการใชกฎถนก าเนดสนคา

3.1.5 เกณฑการผลตเฉพาะสนคา (Product Specific Rules หรอ PSR) เกณฑการผลตเฉพาะสนคา พจารณาจากกรรมวธเฉพาะหรอมเทคโนโลยการผลตจาก

วตถดบจนไดสนคาสงออกท าใหไดสนคาทมสาระส าคญแตกตางไป จดเปนเกณฑทไดถนก าเนดซงอาจจะมหรอไมมการเปลยนเลขพกดอตราศลกากรกได เชน การใชปฏกรยาทางเคม (Chemical Reaction) การท าใหบรสทธ (Purification) และการผสมตามสตรการผลตสนคาตางๆ (Mixing and Blending) หรอเกณฑพจารณาเฉพาะส าหรบสงทอ (Textile Rule) ดงนน ในการเจรจาเรองถนก าเนดจากความตกลงการคาเสรตางๆ มกจะตกลงใหใชเกณฑแบบนเพอการผลตเฉพาะสนคา ซงจะมค าอธบายหรอนยามไวเพอใหเขาใจเปนอยางเดยวกน

3.1.6 เกณฑผสมผสานหรอเกณฑควบจากเกณฑขางตน เกณฑผสมผสานหรอเกณฑควบจากเกณฑขางตน เปนเกณฑทก าหนดจากการตกลง

รวมกนระหวางประเทศสมาชก ใหเปนเกณฑทไดถนก าเนดและสามารถเลอกกลมสนคาทจะใชเกณฑนบางสวนหรอทงหมดกได โดยจะถอวามการแปรรปวตถดบและสาระส าคญสนคาทอยในความสนใจและสรปใหใชเกณฑผสมผสาน สวนใหญจะเปนสนคาประเภทสงทอ เครองนงหม เครองใชไฟฟา ยานยนตและชนสวนยานยนต โดยมเกณฑการเปลยนเลขพกดอตราศลกากร ควบคไปกบเกณฑค านวณสดสวนการใชวตถดบในประเทศ หรอเกณฑการผลตเฉพาะสนคาควบกบเกณฑค านวณสดสวนการใชวตถดบในประเทศ เปนตน

3.1.7 หลกการตามความตกลงเขตการคาเสร ในความตกลงเขตการคาเสร สนคาน าเขาหรอสงออกทกชนดจะอยภายใตกฎถนก าเนดสนคาโดยตองมการแสดงถนก าเนดหรอทมาของสนคา เพอใชเปนขอมลพนฐานรวมกบกฎเกณฑอนในเวทการคาระหวางประเทศสมาชกดวยกน โดยถอวา “สนคาทมถนก าเนด ณ ทใด ใหถอเปนสนคาทผลตในประเทศนน” โดยสนคาทไดถนก าเนด (Origin Conferred Goods) จะมหลกฐานแสดงหรอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา (Certificate of Origin: C/O) ทแสดงชอประเทศนนเปนส าคญ ดงนน การไดถนก าเนดสนคา จงเปนเงอนไขหรอเกณฑขนตอนการผลตทเกดขนในประเทศสมาชกประเทศใดประเทศหนงและมความสอดคลองกบขนตอนการผลตจรง ซงจะชวยปองกนไมใหมการแอบอางเอาสนคาทผลตจากประเทศอนมาสวมแทนสทธ วาเปนสนคาทผลตในประเทศสมาชกตวเอง ทงน สนคาทไดถนก าเนดตามเกณฑนจะไดสทธประโยชนพเศษ ไดแก การลดอากรขาเขา ซงจะท าใหไดเปรยบเหนอประเทศคคาอนๆ ทไมใชประเทศสมาชกได ซงกฎถนก าเนดสนคาจะมความแตกตางกนไป

28 ตามแตละความตกลง ซงกมาจากการน าเกณฑตางๆตามขางตนมาใช โดยใชแยกเดยว หรอใชผสม ควบเกณฑกน แลวแตการเจรจาตกลง 3.2 หลกเกณฑในการพจารณาถนก าเนดสนคาขององคการการคาโลก กฎถนก าเนดสนคาภายใตองคการการคาโลก (WTO) เกดจากความพยายามแกไขปญหาทประเทศสมาชกตางสรางกฎถนก าเนดสนคาขนเอง เพอน าไปใชเปนเครองมอสงเสรมหรอกดกนทางการคาท าใหเกดการเลอกปฏบตตอประเทศสมาชกไมเทาเทยมกน ทงน ประเทศสมาชกองคการการคาโลก (WTO) ไดใหความตกลงเรองกฎถนก าเนดสนคาเปนประเดนส าคญเรองหนงของการเจรจาการคาพหภาครอบอรกวย (Uruguay Round พ.ศ. 2529-33 ม 125 ประเทศ) ซงไดตกลงแบงกฎถนก าเนดสนคาออกเปน 2 ประเภท คอ 3.2.1 กฎถนก าเนดสนคาขององคการการคาโลก (WTO)

ความตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคา (General Agreement on Tariffs and Trade) หรอความตกลงทวไปฯ GATT ไดก าหนดใหมคณะกรรมการกฎถนก าเนดสนคา (Committee on Rules of Origin) หรอ CRO และคณะกรรมการเทคนคกฎถนก าเนด (Technical Committee on Rules of Origin) หรอ TCRO ภายใตคณะมนตรความรวมมอทางศลกากร (Customs Cooperation Council) หรอ CCC รวม 2 คณะ มาท าหนาทพจารณาวางหลกเกณฑการไดถนก าเนดโดยใหคณะกรรมการ CRO พจารณาขนตอนวธการน ากฎนใหประเทศสมาชกไปปฏบตตามความตกลงทวไปฯ GATT โดยมวตถประสงค 6 ขอ ไดแก

(1) ใหกฎถนก าเนดสนคามความชดเจน โปรงใส ไมคลมเครอ สามารถตความทมาของสนคาวามถนก าเนดจากประเทศใดไดอยางถกตอง

(2) ชวยอ านวยความสะดวกทางการคา ไมเปนเครองมอกดกน ไมมขอจ ากดบดเบอน หรอกอใหเกดความสบสนทางการคา

(3) ใหประเทศสมาชกใชกฎนอยางเสมอภาคและเทาเทยมกนโดยไมเลอกปฏบต (4) ไมใหมการใชกฎถนก าเนดสนคาในรปแบบอน หรอมเงอนไขทเขมงวด

เครงครดเกนควร หรอเงอนไขบงคบอนทไมเกยวของกบการผลต อกทงไมจ ากดสทธทางการคาของประเทศสมาชก8

8 ในขณะทเขยนวทยานพนธน องคการการคาโลก (WTO) ยงมไดมการบงคบใชกฎถน

ก าเนดสนคา ทกประเทศสมาชกจงยงสามารถรางกฎดงกลาวขนมาไดเอง ในสวนนเสมอนเปนการให

29

(5) เพอใหทกประเทศสมาชกมเกณฑพจารณาทเปนมาตรฐานอยางเดยวกนส าหรบการไดถนก าเนดสนคาบนพนฐานขนตอนการผลตแปรรปวตถดบในประเทศนน

(6) เพอชวยใหกระบวนการระงบขอพพาทมประสทธภาพและรวดเรว เมอน ากฎนมาใชประกอบการพจารณาหาผผลตหรอเจาของสนคาทแทจรงเปนขอยตและเปนทยอมรบรวมกน

3.2.2 เกณฑในการพจารณาการไดถนก าเนดขององคการการคาโลก (WTO) ส าหรบการด าเนนการรางกฎถนก าเนดสนคา คณะกรรมการ CRO และ TCRO ได

ก าหนดหลกเกณฑการไดถนก าเนดโดยมพกดอตราศลกากร (Harmonized System Code Number เรยกยอวา H.S. Code) เปนรหสประจ าตวสนคาทกชนดมาเปนเกณฑพจารณาเงอนไขการผลตสนคาวา

(1) ผลตจากประเทศเดยวตามเงอนไขทก าหนดหรอไม (2) ในกรณทผลตจากประเทศมากกวาหนงประเทศขนไปตองพจารณาวาสนคานน

ไดมการแปรรปไปจากสภาพเดมมากนอยอยางไร (3) การผลตหรอแปรรปจนไดถนก าเนดมผลท าใหเลขพกดฯ ของวตถดบเปลยนไป

เปนเลขพกดภาษศลกากรของสนคาสงออก (เปลยนพกดอตราศลกากร) ในระดบใด หากไมสามารถพจารณาหาขอสรปได กใหพจารณาจากหลกเกณฑอนๆ เชน การใชอตราสวนเปอรเซนตของวตถดบหลกหรอขนตอนการผลตทถอเปนกระบวนการส าคญทท าใหเกดมลคาเพม โดยม 2 หลกเกณฑในการพจารณา ซงเปน 2 หลกการในหลกเกณฑทวไปในการพจารณาถนก าเนดสนคาทกลาวไวในสวนแรก คอ หลกการใชวตถดบภายในประเทศทงหมด (Wholly Obtained) และหลกการแปรสภาพอยางเพยงพอ (Substantial Transformation) แตในหลกการแปรสภาพอยางเพยงพอนน องคการการคาโลก (WTO) ไดอธบายความใหรวมไปถงหลกการกฎสดสวนการใชวตถดบในประเทศ (Local Content: LC) ดวย

3.2.3 กฎเกณฑหรอขอก าหนดตางๆ ทใชรวมกบถนก าเนดสนคา ภายใตกรอบการคาเสรขององคการการคาโลก (WTO) ประเทศสมาชกสามารถใช

เกณฑถนก าเนดสนคาเปนเกณฑพจารณาประกอบกบกฎเกณฑหลกปฏบต หรอขอก าหนดอนได ดงตอไปน

แนวทางเพอการราง และเปนการปองกนมใหมการตงเงอนไขทเขมงวดในรายละเอยดปลกยอยของกฎถนก าเนดสนคามากเกนไป

30

3.2.3.1 หลกปฏบตเยยงชาตทไดรบความอนเคราะหอยางยง (Most - Favored - Nation Treatment หรอ MFN)

หลกปฏบตเยยงชาตทไดรบความอนเคราะหอยางยง หมายถง การใหสทธประโยชนใดกบประเทศสมาชกหนง โดยตองใหสทธประโยชนอยางเดยวกนนกบประเทศสมาชกดวยกนภายใตเงอนไขและคณสมบตเดยวกน หลก MFN ถอวาเปนหลกส าคญในแกตต ซงไดบญญตหลก MFN ในขอ 1 ของแกตต ดงน

“ในสวนทเกยวกบอากรศลกากรและคาภาระชนดตาง ๆ ทเรยกเกบหรอทเกยวของกบการน าเขาหรอสงออก หรอเรยกเกบจากการโอนเงนระหวางประเทศทช าระส าหรบการน าเขาหรอสงออกและในสวนทเกยวกบวธการเรยกเกบภาษอากรและภาระเชนวานน และในสวนทเกยวกบกฎเกณฑและพธการทงปวงเกยวกบการน าเขาและการสงออก และในสวนทเกยวกบเรองทงปวงทอางถงในวรรค 2 และ 4 ของขอ III ผลประโยชนการอนเคราะห เอกสทธหรอความคมกนใดทภาคคสญญาใดใหแกผลตภณฑใดซงมถนก าเนดในประเทศอนใดหรอมจดมงหมายปลายทางไปยงประเทศอนใดจะตองใหโดยทนทและปราศจากเงอนไขแกผลตภณฑทเหมอนกน ซงมถนก าเนดในภาคคสญญาอนทงปวงหรอมจดมงหมายปลายทางไปยงอาณาเขตของภาคคสญญาอนทงปวง”

ทงน หากพจารณาคกบหลกถนก าเนดสนคา คอ เปนการใชเพอยกเวนหลกถนก าเนดสนคาแกภาคสมาชกอนๆส าหรบสนคาทไดถกตกลงตามหลก MFN ไปแลว ซงจะเปนประโยชนตอทงการสงออกและน าเขามากขน แตอยางไรกตาม จะตองพจารณาอยางรอบคอบกอนจะใหสทธ MFN แกชาตใด

3.2.3.2 มาตรการตอบโตการทมตลาดและการอดหนน (Anti - Dumping and Countervailing Duties)

มาตรการตอบโตการทมตลาดและการอดหนน หมายถง กระบวนการแกไขหรอตอบโตดวยการขนอากรขาเขาอนเนองมาจากการลดราคาสนคาโดยประเทศผสงออก เพอทมตลาดในประเทศผน าเขาเพยงเพอแยงตลาดการคาอยางไมเปนธรรมจนท าใหเกดความเสยหายตอผประกอบการในประเทศผน าเขา ทงน จ านวนอากรทไดจากการตอบโตจะตองไมมากไปกวามลคาความเสยหายทเกดขน ดงนน ถนก าเนดจะถกใชเปนเกณฑทระบชอประเทศทลดราคาทมตลาดเพอใหการแกไขปญหาเปนไปอยางถกตองได

3.2.3.3 มาตรการปกปองการน าเขาสนคาทเพมขน (Safeguard Measure) มาตรการปกปองการน าเขาสนคาทเพมขน หมายถง มาตรการปกปองตลาดใน

ประเทศดวยการขนอากรขาเขาชวคราวหรอหยดยงการน าเขาสนคาในจ านวนทมากผดปกตจนอาจเกดความเสยหายตอผประกอบการทผลตสนคานนในประเทศได การใชถนก าเนดจะชวยใหทราบชอ

31 ประเทศทมาของการสงสนคาเขามามากผดปกตได สวนมากจะใชมาตรการนกบสนคาเกษตรเนองจากมราคาขนลงคอนขางกวางและไมสามารถเกบรกษาไวไดนาน

3.2.3.4 เงอนไขการแสดงถนก าเนดของประเทศผผลตสนคา (Origin Marking Requirement)

เงอนไขการใชชอหรอเครองหมายทแสดงถงประเทศผผลตสนคาทได “ถนก าเนด” เงอนไขนจะเปนสทธของประเทศผผลตสนคาทไดถนก าเนด ซงไมใชการปลอมแปลงถนก าเนดของประเทศอนทมชอเสยงหรอผเปนเจาของสนคาตวจรง และเอามาแอบแสวงหาผลประโยชนทางการคาอยางไมเปนธรรม

3.2.3.5 การจ ากดปรมาณหรอโควตาสนคา (Discriminatory Quantitative Restriction or Tariff Quotas)

การจ ากดปรมาณหรอโควตาสนคา หมายถง การก าหนดปรมาณน าเขาสนคาทเขาขายควบคมหรอมมาตรการปองกน (ในขอ 3 ขางตน) เปนระยะเวลาไมนานเกนกวา 3 ป หรอก าหนดเพดานปรมาณสนคาน าเขาทไดถนก าเนดของประเทศนนๆเพอสทธประโยชนพเศษทางการคาตางๆ เชน FTA เปนตน

3.2.3.6 ระบบการจดซอจดจางภาครฐ (Government Procurement) ระบบการจดซอจดจางภาครฐ หมายถง การจดซอจดจางโดยรฐของประเทศ

สมาชก ซงสามารถใชกฎถนก าเนดสนคานเปนเงอนไขการผลต สงมอบสนคา ควบคกบคณภาพและราคากได เพอมใหมการน าสนคาของประเทศอนมาทดแทน หรอเปนการแสดงจดยนในการบงคบใหผขายตองเปนผผลตหรอเสาะหาสนคาทตองการมาใหตรงตามเงอนไขของการจดซอนนๆ

3.2.3.7 สถตทางการคา (Trade Statistics) สถตทางการคา หมายถง การรวบรวมหรอใชขอมลน าเขาสงออก ทจดแบงแยก

กลมตามประเทศทผลตสนคาดวยถนก าเนด และท าเปนสถตน าเขาสงออกเรยงตามระบบเลขพกดอตราศลกากรไดอยางถกตองและสอดคลองกบความเปนจรง ท าใหขอมลมความนาเชอถอเพราะจดเปนระบบอยางเดยวกน

32 3.3 หลกเกณฑในการพจารณาถนก าเนดสนคาของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

3.3.1 กฎถนก าเนดสนคาภายใตความตกลงวาดวยการใชอตราภาษศลกากรพเศษท

เทากนของอาเซยน (Rules of Origin of Agreement on Common Effective Preferential Tariff หรอ CEPT) และความตกลงการคาสนคาของอาเซยน (ASEAN Trade in Goods Agreement หรอ ATIGA)

ความตกลงวาดวยการใชอตราภาษศลกากรพเศษทเทากนของอาเซยน (Agreement on Common Effective Preferential Tariff - CEPT) นนเปนการใหสทธพเศษโดยสมครใจและแลกเปลยนสนคากบสนคา ซงสทธพเศษสวนใหญเปนการลดภาษศลกากรขาเขาและการผกพนอตราอากรขาเขา ณ อตราทเรยกเกบอย โดยตอมามการพฒนาเพอใหครอบคลมประเดนทางการคาทกเรองและทดเทยมกบความตกลงทอาเซยนท ากบคคาอนๆ จนกลายเปนความตกลงการคาสนคาของอาเซยน (ASEAN Trade in Goods Agreement) หรอ ATIGA (ตอไปจะเรยกวา ความตกลงฯ ATIGA)9

สาระส าคญเกยวกบกฎถนก าเนดสนคาในความตกลงฯ ATIGA10 คอ หลกการไดถนก าเนด (Origin Criteria) ของอาเซยนซงปรากฏหลกเกณฑส าคญ 2 หลก คอหลกเกณฑการไดถนก าเนดส าหรบสนคาทไดมาหรอมการผลตทงหมดในประเทศ (Origin Criteria for Wholly Obtained or Produced: WO) และหลกเกณฑการไดถนก าเนดส าหรบสนคาทไมไดมาหรอไมมการผลตทงหมดในประเทศ (Origin Criteria for Not Wholly Obtained or Produced) ซงเปน 2 หลกในหลกเกณฑทวไปในการพจารณาถนก าเนดสนคาทกลาวไวในสวนแรก เชนเดยวกบหลกการขององคการการคาโลก (WTO) คอ หลกการใชวตถดบภายในประเทศทงหมด (Wholly Obtained) และหลกการแปรสภาพอยางเพยงพอ (Substantial Transformation) แตอาจใชชอเรยกทตางกน และมรายละเอยดทตางกนอยเลกนอย คอ เกณฑการไดถนก าเนด (Origin Criteria) ตามหลกการในความตกลงฯ ATIGA มหลกเกณฑส าคญ คอ

9 Philippines Customs, “Report of The Sixth Meeting of The Working

Group,” Customs Procedures, Manila Philippines, May, 8-9, 1997. 10 กรมการคาตางประเทศ, คมอการใชสทธประโยชนทางการคาภายใตความตกลง

การคาเสรอาเซยน, (กรงเทพมหานคร : กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย), น.8-12.

33

3.3.1.1 หลกเกณฑการไดถนก าเนดส าหรบสนคาทไดมาหรอมการผลตทงหมด ในประเทศ (Origin Criteria for Wholly Obtained or Produced: WO) โดยครอบคลมสนคาดงตอไปน

(1) พชและผลตภณฑจากพชทเพาะปลกและเกบเกยว หรอเกบรวบรวม ในประเทศสมาชกผสงออกนน

(2) สตวมชวตทเกดและเลยงใหเตบโตในประเทศสมาชกผสงออกนน (3) สนคาทไดจากสตวมชวตในประเทศสมาชกผสงออกนน

(4) สนคาทไดมาจากการลา การดก การประมง การท าฟารม การเพาะ พนธสตวน า การเกบรวบรวม หรอการจบ ทกระท าในประเทศสมาชกผสงออกนน

(5) แรธาตและสารอนทเกดขนเองตามธรรมชาต ทสกดหรอไดมาจากผน ดน น า พนดนทองทะเล หรอใตพนดนทองทะเลของประเทศสมาชกผสงออกนน

(6) ผลตภณฑอนไดมาจากการประมงทะเลทไดจากนานน า พนดนทอง ทะเล หรอใตพนดนทองทะเล นอกนานน าอาณาเขตของประเทศสมาชกนน โดย มเงอนไขวาประเทศสมาชกนนมสทธในการใชประโยชนจากนานน า พนดนทอง ทะเล และใตพนดนทองทะเลดงกลาวตามกฎหมายระหวางประเทศ

(7) ผลตภณฑอนไดมาจากการประมงทะเลทไดมาจากทะเลหลวง โดยเรอ ของประเทศสมาชกนน

(8) ผลตภณฑทผานกระบวนการแปรรป และ/หรอ ท าขนบนเรอโรงงาน ของประเทศสมาชกนน

(9) ของทรวบรวมไดในประเทศสมาชกนน ซงไมสามารถใชไดตอไปตาม วตถประสงคเดมของสงของนน หรอไมสามารถกลบคนสสภาพเดมหรอซอมแซม และเหมาะส าหรบการก าจด หรอการน ากลบคนมาซงชนสวนของวตถดบ หรอ การน ากลบมาใชอกเทานน

(10) ของทใชไมไดและเศษทไดจากการผลตในประเทศสมาชกผสงออก หรอสนคาใชแลวซงเกบรวบรวมไดภายในประเทศสมาชกผสงออก โดยทสนคานนเหมาะส าหรบการน ากลบคนมาซงวตถดบเทานน

(11) สนคาทไดมาหรอผลตในประเทศสมาชกผสงออกนน จากผลตภณฑทอางถงในขางตน

34

3.3.1.2 หลกเกณฑการไดถนก าเนดส าหรบสนคาทไมไดมาหรอไมมการผลต ทงหมดในประเทศ (Origin Criteria for Not Wholly Obtained or Produced) ในประเทศสมาชกผสงออก

หลกเกณฑดงกลาวจะมเกณฑภายใตกฎทวไป (General Rule: GR) อย 2 เกณฑ ประกอบดวย

1) หลกเกณฑสดสวนมลคาการผลตภายในภมภาค (Regional Value Content: RVC) โดยการพจารณาการไดถนก าเนดตามเกณฑสดสวนมลคาการผลตภายในภมภาค (RVC) ทก าหนดจะพจารณาจากรอยละขนต า (Minimum Percentage) ของมลคาทตองมถนก าเนดในประเทศภาคอาเซยนคอรอยละ 40 หรอรอยละขนสง (Maximum Percentage) ของมลคาชนสวนและวสดทไมไดถนก าเนดหรอทมาจากประเทศอนนอกเหนอจากประเทศภาคอาเซยนคอรอยละ 10 โดยก าหนดวธการค านวณสดสวนมลคาการผลตภายในภมภาค (RVC) ไว 2 วธ คอ

(1) ทางตรง ซงเปนผลรวมของตนทนตางๆ ทเกดขนในประเทศภาคอาเซยน

คณดวย 100 และหารดวยราคา F.O.B.

RVC (%) = ตนทนวสดในอาเซยน+คาแรงทางตรง+ตนทนคาด าเนนการทางตรง+ตนทนอนๆ+ก าไร X 100

ราคา F.O.B. (2) ทางออม ซงเกดจากการน าราคาขาย หกดวยมลคาของชนสวน/ วสดท

ไมไดถนก าเนด แลวน ามาคดสดสวนเทยบกบราคาขาย RVC (%) = ราคา F.O.B. – มลคาวสดหรอชนสวนสนคาทไมไดถนก าเนด X 100

ราคา F.O.B. โดยตนทนวสดในอาเซยน คอ มลคา C.I.F. ของวสด ชนสวน หรอสนคาทไดถน

ก าเนด ซงไดรบมาหรอผลตไดเองโดยผผลตในการผลตสนคานน โดยมลคาของวสด ชนสวน หรอสนคาทไมไดถนก าเนด คอ มลคา C.I.F. ณ ขณะทน าเขาสนคา หรอสามารถพสจนการน าเขาได หรอราคาทไดรบการยนยนครงแรกทช าระส าหรบสนคาทไมทราบถนก าเนดภายในอาณาเขตของประเทศสมาชกทซงการผลตหรอการแปรสภาพไดกระท าขน

ตนทนคาแรงทางตรง จะรวมไปถง คาจางแรงงาน คาตอบแทน และสวสดการแรงงานอนๆ ทเกยวของกบกระบวนการผลต

35

ราคา F.O.B. หมายถง มลคาของสนคา ณ ทาเรอตนทาง ซงรวมคาขนสงจนถงทาเรอหรอสถานทสดทายส าหรบขนสงสนคาไปตางประเทศ ราคา F.O.B. จะตองค านวณโดยการบวกรวมมลคาของวสด ตนทนการผลต ก าไร และตนทนอนๆ11

2) หลกเกณฑการเปลยนพกดอตราศลกากร (Change in Tariff Classification: CTC) ซงประเทศสมาชกจะตองอนญาตใหผสงออกเลอกใชเกณฑใดเกณฑหนงทสอดคลอง กบการผลตจรง เพอใหไดถนก าเนดในประเทศสมาชกนน

นอกเหนอจากกฎทวไปแลว ยงมกฎเฉพาะรายสนคา (Product Specific Rule: PSR) ทจะก าหนดเกณฑการไดถนก าเนดแตกตางจากกฎทวไป ซงสนคาชนดเดยวกนไมจ าเปนตองมกฎเฉพาะรายสนคาทเหมอนกนในแตละกรอบความตกลง ทงน หากสนคาใดมกฎเฉพาะรายสนคา จะตองปฏบตตามกฎนน โดยไมสามารถเลอกใชกฎทวไปได (PSR apply as the exclusive criteria)

นอกจากนน อาเซยนยงมหลกการทแตกตางออกมา คอ หลกการถนก าเนดสนคาแบบสะสมของอาเซยน (ASEAN Cumulative Rules of Origin) 3.3.1.3 หลกการค านวณถนก าเนดสนคาแบบสะสมของอาเซยน (ASEAN Cumulative Rules of Origin)

การค านวณถนก าเนดสนคาแบบสะสม12 คอ การอนญาตใหกระบวนการ/ขนตอนตางๆ ของการผลตสนคาสามารถเกดขนไดในหลายประเทศทอยภายใตความตกลงการคาเสรระหวางกน โดยผสงออกสามารถน าตนทนของวสดทไดจากประเทศภาค ในกรณนคออาเซยน มารวมในการค านวณมลคาเพมได หรอกรณเกณฑการเปลยนพกดฯ วสดทไดจากประเทศภาค จะไดรบการปฏบตเสมอนเชนเดยวกบวสดภายในประเทศ กลาวคอ ไมตองทดสอบวาวสดนนผานการเปลยนพกดฯหรอไม (Materials are excluded from CTC test) ภายใตความตกลงฯ ATIGA อนญาตใหมการสะสมถนก าเนดระหวาง ประเทศสมาชกอาเซยนได โดยวสดทไดถนก าเนดในประเทศสมาชกหนงแลว หาก น าไปใชเปนวตถดบส าหรบการผลตตอในอกประเทศสมาชกหนง ใหถอวาวสดนน ไดถนก าเนด

11 ส านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, “ขอตกลงของอาเซยนทมผลตอภาคอตสาหกรรม

ไทย,” สบคนเมอ 25 ตลาคม 2558, http://iiu.oie.go.th/IUasean/Shared%20Documents/ ขอตกลงอาเซยน.doc

12 สถาบนวจยนโยบายเศรษฐกจการคลง, “แหลงก าเนดสนคาแบบสะสมของอาเซยน (ASEAN Cumulative Rules of Origin),” สบคนเมอ 18 มกราคม 2556, http://www. ftamonitoring.org/data/Nov26/CRO.pdf

36 ของประเทศสมาชกทน าวสดนนไปผลตตอ โดยสามารถน ามลคาของ วสดทไดถนก าเนดแลวนนไปสะสมไดรอยละ 100 (Full Cumulation)

นอกจากนนยงมการค านวณแบบสะสมบางสวน (Partial Cumulation) กลาวคอ ถา RVC ของวสด นอยกวารอยละ 40 สดสวนมลคาการผลตของอาเซยนทใชสะสมไดตามหลกเกณฑ RVC จะถอสดสวนโดยตรงตามมลคาทเกดขนจรงภายในประเทศ โดยมเงอนไขวา สดสวนนนเทากบหรอมากกวารอยละ 20 สนคาทไดถนก าเนดในอาณาเขตของประเทศสมาชกจะยงคงรกษาไวซงสถานะของถนก าเนดแรก หากถกสงออกจากอกประเทศสมาชกหนงซงยงไมมการด าเนนการทเกนไปจากรายการทระบไว13

3.3.1.4 กระบวนการผลตเพยงเลกนอยและการด าเนนการทไมไดถนก าเนด (Minimal Operations and Processes)

ขอก าหนดเกยวกบกระบวนการผลตเพยงเลกนอย และการด าเนนการทไมไดถนก าเนดคลายคลงกน ภายใตความตกลงฯ ATIGA มเพยงเรองการรกษาสภาพเพอการขนสง การอ านวยความสะดวกในการขนสง และการเปลยนบรรจ ภณฑ หรอการน าเสนอสนคาเพอการขาย ทถอวาเปนการด าเนนการทไมไดถนก าเนด

อยางไรกด แมวาบางกระบวนการ (ไมวาจะดวยตวของกระบวนการนน เอง หรอการน ากระบวนการผลตเพยงเลกนอยหลายๆ อยางมารวมกน) จะไมไดถนก าเนด แตมลคาของกระบวนการผลตเพยงเลกนอยนน สามารถน าไปรวมในการค านวณสดสวนมลคาการผลตสนคาของประเทศสมาชกนนๆ ได

3.3.1.5 เกณฑ การสงมอบ / กฎการสงตรง (Consignment Criteria / Direct Consignment)

หลกการเกยวกบเกณฑการสงมอบ / กฎการสงตรง คอ สนคาทจะไดรบสทธพเศษทางภาษศลกากร จะตองสงมอบโดยตรงจากประเทศสมาชกผสงออก ไปยงประเทศสมาชกผน าเขา หรอในกรณการสงผานประเทศอน จะตองเปนไปตามเงอนไขทก าหนด ไดแก มเหตผลความจ าเปนทางกายภาพ หรอความจ าเปนดานการขนสง สนคาไมไดผานเขาสการคาหรอการบรโภคในประเทศทสงผาน และสนคาไมไดผานกระบวนการอนใด นอกเหนอจากทจ าเปนส าหรบการรกษาสนคานนใหอยในสภาพด

13 ส านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, อางแลว เชงอรรถท 11, น. 35.

37

3.3.1.6 เกณฑขนตำในการผอนปรน (De Minimis) เกณฑขนต าในการผอนปรน (De Minimis) คอ เกณฑทอนโลมใหวสด ทไมผาน

ตามเกณฑการเปลยนพกดอตราศลกากร สามารถไดรบสทธพเศษทางภาษศลกากรได หากมลคาของวสดทไมไดถนก าเนดทน ามาใชใน กระบวนการผลตนน ไมเกนรอยละ 10 ของมลคา F.O.B. ของสนคา [< 10% F.O.B. value] และสนคานนมกระบวนการผลตทไดถนก าเนดตามทความตกลงก าหนด ทงนเกณฑขนต าในการผอนปรนจะใชกบการพจารณาเกณฑเกณฑการเปลยนพกดอตราศลกากรเทานน หากจะค านวณสดสวนมลคาการผลตตามเกณฑสดสวนวตถดบภายใน (RVC) ใหนบมลคาของวสดทไมไดถนก าเนดนนไวในสวนของ non-originating materials

3.3.1.7 การปฏบตตอวสดทใชเปนบรรจภณฑและใชในการบรรจหบหอ (Treatment of Packages and Packing Materials)

ขอก าหนดเรองการปฏบตตอวสดทใชเปนบรรจภณฑและใชในการบรรจ หบหอ มหลกการดงน

(1) วสดทใชเปนบรรจภณฑและใชในการบรรจหบหอเพอการขายปลก หากสนคานนใชเกณฑสดสวนมลคาการผลต (RVC) ใหน ามลคาของ วสดทใชเปน

บรรจภณฑและใชในการบรรจหบหอเพอการขายปลกมานบรวมในการ พจารณาถนก าเนดดวย โดยใหถอวาวสดทใชเปนบรรจภณฑและใชในการบรรจ หบหอเพอการขายปลกนนเปนอนหนงอนเดยวกนกบสนคา

หากสนคานนไมไดใชเกณฑสดสวนมลคาการผลต (RVC) มลคาของวสดทใชเปนบรรจภณฑและ ใชในการบรรจหบหอเพอการขายปลก เมอจ าแนกประเภทพกดฯ รวมกบสนคาท ถกบรรจหบหอแลว จะไมน ามารวมพจารณาวา วสดทไมไดถนก าเนดทงหมดทใช ในการผลตสนคามคณสมบตตามเกณฑการเปลยนพกดอตราศลกากรของสนคานนหรอไม

(2) ภาชนะบรรจและวสดทใชในการบรรจหบหอทใชเพยงเพอการขนสง สนคาจะไมน ามารวมในการพจารณาถนก าเนดของสนคานน

3.3.1.8 อปกรณประกอบ อะไหล และเครองมอ (Accessories, Spare Parts and Tools)

มาตราเรองอปกรณประกอบ อะไหล และเครองมอมขนเพอก าหนดวธการพจารณาวาอปกรณประกอบ อะไหล และเครองมอทน าเขามากบตวสนคานน จะถอเปนวสดทไดถนก าเนดหรอไม/อยางไร โดยหากพจารณาสาระส าคญของมาตรานภายใตความตกลงฯ ATIGA จะเหนวา มหลกการทคลายกบการปฏบตตอวสดทใชเปนบรรจภณฑและใชในการบรรจหบหอ ดงน

(1) ในกรณทสนคานนใชเกณฑการเปลยนพกดอตราศลกากร (CTC) หรอกระบวนการ ผลตเฉพาะ ถนก าเนดของอปกรณประกอบ อะไหล เครองมอ และคมอหรอวสดทเปน

38 ขอมลอนๆ ทมากบตวสนคา จะไมถกน ามารวมในการพจารณาวาสนคานนมคณสมบตเปนสนคาทไดถนก าเนดหรอไม หากวาอปกรณประกอบฯ ไมไดมการแยกบญชรายการสนคาไวตางหากจากตวสนคานน และปรมาณและมลคาของอปกรณประกอบฯ เปนไปตามปกตทางการคาของสนคานน

(2) ในกรณทสนคาใชเกณฑสดสวนมลคาการผลต (RVC) ใหน ามลคาของอปกรณประกอบ อะไหล เครองมอ และคมอหรอวสดอนๆทเปนขอมลอนๆ ทมากบตวสนคา รวมเปนวสดทไดถนก าเนดหรอไมไดถนก าเนดแลวแตกรณ ในการค านวณสดสวนมลคาการผลต (RVC) ของสนคา

3.3.1.9 องคประกอบทไมมผลตอถนก าเนด (Neutral Elements) องคประกอบทไมมผลตอถนก าเนด คอ ปจจยการผลตทไมไดรวมเขาไปในตว

สนคาโดยทางกายภาพ หรอสงทใชเพอบ ารงรกษาสงกอสรางหรออปกรณเครองมอทใชในการผลตสนคานน ซงจะไมน ามาประกอบการพจารณาถนก าเนดของสนคา หรอถอวาองคประกอบฯ นน มถนก าเนดในประเทศทผลตสนคา โดยความตกลงฯ ATIGA มนยามก าหนดองคประกอบทไมมผลตอถนก าเนด (Neutral Elements) ไวอยางชดเจน ครอบคลมวสด/สนคาดงตอไปน

(1) เชอเพลงและพลงงาน (2) เครองมอ แมพมพ และแบบหลอ (3) อะไหล และวสดทใชในการบ ารงรกษาอปกรณและอาคาร (4) สารหลอลน จาระบ วสดประกอบ และวสดอนๆ ทใชในการผลตหรอใชกบ

อปกรณหรออาคาร (5) ถงมอ แวนตา รองเทา เสอผา อปกรณและวสดเพอความปลอดภย (6) อปกรณ เครองมอ และวสดทใชส าหรบทดสอบหรอตรวจสอบสนคา (7) ตวเรงปฏกรยา และตวท าละลาย (8) สนคาอนใดทไมรวมอยในตวสนคา แตใชในการผลตสนคา โดยสามารถแสดง

ไดวาการใชดงกลาวเปนสวนหนงของการผลตนนดวย 3.3.1.10 วสดทเหมอนกนและใชแทนกนได ( Identical and Inter-

changeable Materials) มาตราเรองวสดทเหมอนกนและใชแทนกนได ก าหนดขนเพออธบายวธปฏบตเมอ

ไมสามารถแยกคลงสนคาของวสดทมถนก าเนดจากคนละประเทศ แตมลกษณะเหมอนกนหรอใชแทนกนได โดยก าหนดใหใชการแบงแยกทางกายภาพของแตละวสด หรอใชหลกการทางบญชอนเปนทยอมรบทวไปของการควบคมคลงสนคา หรอการบรหารจดการสนคาคงคลงทปฏบตอยในประเทศ

39 สมาชกผสงออก ซงเมอท าการตดสนใจเลอกใชวธการบรหารจดการสนคาคงคลงวธใดแลว จะตองใชวธการนนตลอดปงบประมาณ14 3.4 กฎหมายและกฎเกณฑเกยวกบการพจารณาและการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาในตางประเทศ 3.4.1 การออกใบรบรองถนก าเนดสนคาในสาธารณรฐสงคโปร พนฐานของการพจารณาถนก าเนดสนคาของสาธารณรฐสงคโปรมหลกเกณฑพนฐานทไมตางจากเกณฑทใ ชอย ในประเทศไทย กลาวคอม เกณฑ วตถดบหรอสนคาทผลตมาจากภายในประเทศทงหมด เกณฑการเปลยนพกดอตราศลกากร เกณฑการค านวณสดสวนมลคาวตถดบภายในประเทศ และเกณฑเฉพาะสนคาเชนเดยวกน15 รวมถงเกณฑการพจารณาและออกเอกสารรบรองถนก าเนดแบบตางๆทเปนไปตามขอตกลงการคาเสรในสงคโปรเปนภาคดวย พจารณาในเรององคกรผมอ านาจออกเอกสารรบรองถนก าเนดสนคา สาธารณรฐสงคโปรมองคกรทสามารถออกใบรบรองถนก าเนดสนคาไดจ านวน 6 องคกร16 ทงนเปนองคกรในนามหอการคาจ านวน 5 องคกร ซงถกจ าแนกออกตามชาตพนธทอาศยอยในประเทศ แตละเชอชาตตางมหอการคาเปนของตนเอง สามารถออกใบรบรองถนก าเนดสนคาแบบธรรมดา ทไมไดใหสทธพเศษทางการคาได17 ตวอยาง หลกเกณฑของการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาในสงคโปรของหอการคา

14 กรมการคาตางประเทศ, อางแลว เชงอรรถท 10, น. 32. 15 Singapore Customs, “Handbook on Rules of Origin for Preferential

Certificates of Origin” Accessed May 24 2016, Last Revised: Apr 2016 16 องคกรทง 6 ไดแก Singapore Chinese Chamber of Commerce and Industry Singapore Indian Chamber of Commerce and Industry Singapore International Chamber of Commerce Singapore Malay Chamber of Commerce and Industry Singapore Manufacturing Federation Singapore Customs (มอ านาจออกใบรบรองฯทไดสทธพเศษทางการคา) 17 ผเขยนมความคดเหนวา การทสาธารณรฐสงคโปรอนญาตใหมองคกรผออกใบรบรอง

ถนก าเนดสนคาไดหลายองคกรนนเนองจากเปนเมองทาทส าคญของโลก และมสนคาผานเขามาและ

40 นานาชาตสงคโปร เอกสารทส าคญทตองใชประกอบการขอคอ ค าประกาศยนยนตนของผผลต (Letter of Declaration by a Manufacturer) ซงเพมเตมนอกจากใบตราสง (Bill of Lading) และ ใบก ากบสนคา (Invoice)18 นอกเหนอจากนน มกฎส าหรบการสงออกซ า (Re - Export) หรอการน าสนคาจากประเทศอนมาขอใบรบรองถนก าเนดสนคาในสาธารณรฐสงคโปร19 นอกจากนนยงมบทลงโทษทระบไวชดเจนถงคาปรบและโทษกรณตรวจสอบแลวพบวามการส าแดงเทจในขอมลทให20 สวนกรณตอมาคอ หลกเกณฑการขอออกใบรบรองถนก าเนดสนคาของศลกากรสงคโปร ทใหสทธพเศษทางการคา ซงขนตอนโดยสวนมากกคลายคลงกนกบหลกเกณฑทวไป แตทส าคญคอ หลงจากกรอกใบสมครลงทะเบยนแลว มระบถงขนตอนแรกทศลกากรตองด าเนนการไวอยางชดเจนวา ตองไปตรวจโรงงานทยนขอใบรบรอง เพอตรวจสอบกระบวนการผลต สถานะทางการเงน และความสามารถของเครองจกรวาผลตสนคาไดจรงหรอไม และไดปรมาณตามทระบจรงหรอไม หลงจากนนจะขอเอกสารเพอการตรวจสอบวาตรงตามขอตกลงแตละเขตการคาทตองการหรอไม รวมทงกยงมการก าหนดโทษไวเชนเดยวกนใน “บญญตระเบยบการน าเขาและสงออกสนคา” (The Regulation of Imports and Exports Act หรอ RIEA)21 ซงมาตรา 28 ระบถงกรณการประกาศหรอแจงขอความอนเปนเทจเกยวกบการออกใบรบรองถนก าเนดสนคา ใชบงคบกบทงผออกและผขอ โดยเนนไปทกระบวนการระบขอเทจจรงในเอกสาร หากระบวาเปนเทจ หรอแอบอางวตถดบทไมตรง หรอไมถกตองในถนก าเนด หรอมาแอบอางโดยยนยนตนวาเปนผผลตจรง จะตอง

ผานออกไปปรมาณมาก เปนการเพมมลคาตวเลขการสงออกของประเทศทไมมทรพยากร และเพมรายไดมวลรวมของประเทศดวย

18 ตางจากหอการคาไทยทระบวาขอเพยงใบตราสง (Bill of Lading) และ ใบก ากบสนคา (Invoice) เทานน

19 ผเขยนมความคดเหนวาเนองดวยสภาพของประเทศทไมไดเนนการสงออกเปนปจจยหลก และเปนเมองทาทมขนาดใหญ จงเปนเรองปกตทรองขอเอกสารเกยวกบการขนสงเปนสวนมาก

20 Singapore International Chamber of Commerce , “Penalties for false declaration,” Accessed December 14, 2015, http://www.sicc.com.sg/SICC/ Certification/Penalties_for_false_declaration.aspx

21 Singapore Statutes Online, “Penalty for incorrect trade descriptions,” Accessed December 14, 2015, http://statutes.agc.gov.sg/aol/search/display/ view.w3p;ident=0e480b23-57bf-45af-91a1-410c382fc1f5;page=0;query=DocId%3A233a e099-6635-4cb1-9c0c-d73aa7dd5fc9%20Depth%3A0%20Status%3Ainforce;rec=0

41 ระวางโทษทางอาญา โดยปรบเปนเงนไมเกน 10,000 ดอลลารสงคโปร หรอจ าคกไมเกน 2 ป หรอทงปรบทงจ าดวย หรอกรณการระบเอกสารการคาทไมถกตองตามมาตรา 28A(1) มบทลงโทษเปนเงนจ านวนไมเกน 100,000 ดอลลารสงคโปร หรอปรบไมเกนสามเทาของมลคาสนคานน แลวแตวากรณไหนสงกวา หรอจ าคกไมเกน 2 ป หรอทงจ าทงปรบ นอกจากนนยงม “กฎระเบยบของการน าเขาและการสงออก” (Regulation of Imports and Exports Regulations หรอ RIER) ทออกโดยใชอ านาจบญญตระเบยบการน าเขาและสงออกสนคา (RIEA) โดยมเนอหาในสวนท 3 บญญตเกยวกบใบรบรองถนก าเนดสนคา นยามความหมายทละเอยดมากขนในองคประกอบทเกยวของกบใบรบรองถนก าเนดสนคา ทงใบรบรองถนก าเนดทใหและไมใหสทธพเศษทางการคา ระบถงอ านาจของเจาหน Director - General ทมอ านาจในการจดการการลงทะเบยน การขอใบรบรอง การอนญาตใหองคกรใดออกใบรบรองได รวมทงขนตอนอนๆในกระบวนการ โดยเฉพาะอยางยงมการก าหนดบทลงโทษในกรณผออกใบรบรองไมมอ านาจออก และไมปฏบตตามค าสงของ Director - General ในการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาในมาตรา 24B(4) ซงมโทษปรบไมเกน 200,000 ดอลลารสงคโปร หรอไมเกน 4 เทาของมลคาสนคา แลวแตวาจ านวนใดสงกวา หรอจ าคกไมเกน 3 ป หรอทงปรบทงจ า 3.4.2 การออกใบรบรองถนก าเนดสนคาในสหพนธรฐราชาธปไตยมาเลเซย เกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคาของประเทศมาเลเซยนนโดยพนฐานกเปนเกณฑเดยวกนกบเกณฑอนๆ ทวโลก ทใชส าหรบออกเอกสารรบรองถนก าเนดสนคาทไดสทธพเศษทางภาษ ซงถกแยกระบไวอยางชดเจน เมอมการท าความตกลงการคาเสรเรยบรอย ทงน หนวยงานทก าหนดและเปนผออกเอกสารรบรองดงกลาวคอ กรมศลกากรของประเทศมาเลเซย แตเกณฑส าคญทแตกตางคอ มเงอนไขระบไววาผขอใบรบรองถนก าเนดสนคาตองแสดงใบรบรองการจดทะเบยนบรษท หรอหนงสอรบรองการจดทะเบยนในประเทศมาเลเซย (ตาม Companies Act 1965) แสดงใบอนญาตการผลต และหนงสอรบรองกรณผสงออกไมไดผลต (สามารถสงโดยผผลตแยกจากกน ถาขอมลทใหเปนความลบ) รายชอกรรมการบรษท ตวอยางของผมอ านาจลงนามพรอมส าเนาบตรประจ าตวประชาชน รายชอของพนกงาน หรอรายชอของพนกงานของผจดจ าหนายกรณไมใชผผลต วตถดบและสนคาใบแจงหน (ถาม) รวมทงตวอยางภาพถาย (ถาม) และรายการตรวจสอบตามทระบ

42 ไวในเงอนไขของกระทรวงการคาระหวางประเทศและอตสาหกรรม (Ministry of International Trade and Industry: MITI)22 นอกจากนน กระทรวงการคาระหวางประเทศและอตสาหกรรมแหงมาเลเซย (MITI) ยงไดก าหนดบทลงโทษเกยวกบหอการคา สมาคมการคา และบรษททไมไดยดมนในแนวทางการออกใบรบรองทก าหนดไว โดยระบไววา หากกระท าความผดครงแรกจะตองไดรบค าเตอน หากท าผดครงท 2 จะถกระงบอ านาจในการออกใบรบรองถนก าเนดสนคา หรอระงบสทธของใบรบรองถนก าเนดสนคาเปนเวลา 6 เดอน และหากกระท าผดเปนครงท 3 จะถกถอนสทธตางๆเกยวกบใบรบรองถนก าเนดสนคาทงหมดทนท ซงในบรรดาความผดทสามารถด าเนนการลงโทษ ไดแก ไมยดมนในแนวทางในการด าเนนการ การประมวลผล และการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาฯ อาท ไมมการตรวจสอบเอกสารอยางละเอยด ไมตรวจรายละเอยดการมอยของโรงงานทแทจรง หรออนๆ นอกจากนน ยงมความผดกรณแตงตงบคคลทสามเปนผมอ านาจออกใบรบรองถนก าเนดแทนตนเอง ซงไมสามารถกระท าได รวมทงไมการเกบบนทกใบรบรองถนก าเนดสนคาตามทก าหนดไวดวย ในกรณบรษททกระท าทจรตเกยวกบใบรบรองถนก าเนดสนคาไมวาในกรณใดๆกตาม จะถกขนบญชด าไว และแจงใหสมาคมการคาและหนวยงานทมอ านาจในการออกใบรบรองเพอไมใหออกใบรบรองใหบรษทดงกลาวเปนเวลา 1 ป23

22 The Malaysian International Chamber of Commerce and Industry,

“Certificate of Origin,” Accessed November 24, 2015, http://www.micci.com/page5/ page32/page45/page45.html

23 Ministry of International Trade and Industry, “Guidelines On Issuance Of Non - Preferential Certificates Of Origin,” Accessed November 24, 2015, http:// www.miti.gov.my/index.php/pages/view/2172

43 3.4.3 กฤษฎกาการคาเกยวกบถนก าเนดสนคาแหงสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม (THE PROVISIONS OF THE COMMERCIAL LAW ON GOODS ORIGIN DECREE No. 19/2006/ND - CP OF FEBRUARY 20, 2006)24 เปนกฎหมายของสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม โดยเนอหาของกฎหมายนคอน าหลกการพจารณาถนก าเนดขององคการการคาโลก (WTO) มาออกเปนกฎหมายภายใน มการใหนยามค าตางๆทเกยวของในระบบการคา ระบถงใบรบรองถนก าเนดสนคาทงแบบทใหสทธพเศษทางภาษ และไมใหสทธพเศษทางภาษ มการบญญตหลกเกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคา ทงเกณฑทสนคานนผลตหรอไดมาจากวตถดบภายในประเทศทงหมด (Wholly Obtain) และอนๆทไมใช ทงเกณฑการเปลยนพกดศลกากร เกณฑการค านวณสดสวนมลคาวตถดบภายในประเทศ โดยเปนหลกการพนฐานเทานน เพอความเขาใจของประชาชนทวไป และเปนแนวการพจารณาออก เอกสารรบรองถนก าเนดขององคกรผมอ านาจออกในประเทศเวยดนาม นอกจากนนเกยวกบการออกใบรบรองถนก าเนดสนคายงมกฎเกณฑชดเจนทระบถงระยะเวลาในการออกใบรบรองฯ และการตรวจสอบยอนหลง มการบญญตบทก าหนดใหลงโทษทางอาญาตอทงผออกใบรบรองถนก าเนดสนคาและผขอใบรบรองถนก าเนดสนคา25 รวมทงการรองเรยนกรณไมไดรบความเปนธรรมในการขอ

24 DONG NAI Customs, “DECREE No. 19/2006/ND-CP OF FEBRUARY 20,

2006, DETAILING THE PROVISIONS OF THE COMMERCIAL LAW ON GOODS ORIGIN,” Accessed November 24, 2015, http://www.dncustoms.gov.vn/web_english/english/ nghi_dinh/19_QD_CP_20_02_2006.htm

25 มาตรา 20 การจดการกบการฝาฝนทงหมด 1. มาตราทงหมดเกยวกบการฝาฝนบทบญญตของกฤษฎกาเรองใบรบรอง

แหลงก าเนดสนคาน ใหพจารณาโดยขนอยกบความรนแรงของการกระท า โดยใหมการด าเนนการหรอการตรวจสอบส าหรบความผด โดยยดความรบผดทางอาญาตามบทบญญตของกฎหมายปจจบน

2. เจาหนาทฝายบรหาร ขาราชการ และองคกรนตบคคลทมอ านาจในการออกใบรบรองแหลงก าเนดสนคา หนวยงานตรวจสอบแหลงทมาของสนคาและหนวยงานประเมนสนคาทฝาฝนบทบญญตของกฤษฎกาน หรอใชต าแหนงหนาทหรออ านาจในการออกใบรบรองแหลงก าเนดโดยขดกบบทบญญตของกฤษฎกาน หรอกอใหเกดปญหา หรอขดขวางการออกใบรบรองแหลงก าเนด การตรวจสอบแหลงก าเนดสนคา หรอกระท าการอนๆทเปนการฝาฝนบทบญญตขณะปฏบตหนาท ขนอยกบลกษณะและความรนแรงของการฝาฝนของ ระเบยบวนย , การจดการการด าเนนการหรอการตรวจสอบความรบผดทางอาญาในกรณทเกดความเสยหายทเกดจากการฝาฝนของพวกเขา เปน

44 ใบรบรองดวย นอกจากนนยงม “PROVIDES FOR PROCEDURES OF ISSUING CERTIFICATE OF ORIGIN REFERENTIAL GOODS”26 หรอขนตอนในการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาทไดรบสทธพเศษทางการคา ซงมการระบรายละเอยดขนตอนทไมไดจ าเพาะเจาะจงถงความตกลงการคาเสรอนใดอนหนง ตวอยางในมาตรา 5 และมาตรา 6 มการก าหนดความรบผดชอบของผขอใบรบรองถนก าเนดสนคา และองคกรผออกใบรบรองถนก าเนดสนคาตามล าดบ โดยกรณของผขอใบรบรองถนก าเนดสนคา นอกจากจะตองลงทะเบยนอยางถกตอง และแนบเอกสารทเกยวของททางองคกรผออกรองขอแลว ยงตองรบผดชอบตอความถกตองของเอกสารทตนเองเปนผสงมอบ รวมถงรายงานตอองคกรผออกใบรบรองถนก าเนดสนคาทนทในกรณทใบรบรองฯนนถกปฏเสธจากคคาฝงตรงขาม และพสจนถงความถกตองของหลกฐานหรอหาหลกฐานมายนยนในความผดพลาดทเกดขนดวย 3.4.4 กฤษฎกาเกยวกบถนก าเนดสนคาน าเขาและสงออกแหงสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว (Decree on the Origin of Import and Export Goods No. 228 / PM)27 กฤษฎกานก าหนดหลกการและกฎระเบยบเกยวกบถนก าเนดของสนคาทน าเขาและสงออก28 โดยมเนอหาระบถงนยามของถอยค าทเกยวของกบถนก าเนดสนคา บคคลทกฎหมายนใชบงคบ บญญตระบถงความแตกตางของใบรบรองถนก าเนดสนคาทใหและไมใหสทธพเศษทางการคา

ประโยชนของรฐหรอหนวยงานองคกร และบคคลผฝาฝนจะตองจายเงนชดเชยตามบทบญญตแหงกฎหมาย

3. หนงสอรบรองแหลงก าเนดสนคาทใชส าหรบวตถประสงคทไมเหมาะสมหรอผดกฎหมายออกจะถกระงบ

26 DONG NAI Customs, “PROVIDES FOR PROCEDURES OF ISSUING CERTIFICATE OF ORIGIN REFERENTIAL GOODS,” Accessed November 24, 2015, http://www.dncustoms.gov.vn/en/document/provides-for-procedures-of-issuing-certificate-of-origin-referential-goods-26913.html.

27 Lao PDR Trade Portal, “Decree on the Origin of Import and Export Goods No. 228/PM,” Accessed November 24, 2015, http://laotradeportal.gov.la/ index.php?r=site/display&id=331

28 โดยชอของกฎหมายอาจเทยบเคยงไดกบ พระราชบญญตการสงออกไปนอกและการน าเขามาในราชอาณาจกรซงสนคา พ.ศ. 2522 แตโดยเนอหาแลวมสวนทเหมอนกนนอยมาก ในพระราชบญญตการสงอกไปนอกและน าเขามาในราชอาณาจกรซงสนคาฯ ของประเทศไทยนนเนนไปทการระบถงหนาทของรฐมนตร และกรมการคาตางประเทศเปนสวนมาก

45 โดยกรณทใหสทธพเศษทางการคาใหพจารณาไปตามแตละความตกลง สวนกรณทไมไดสทธพเศษ กมการน าหลกเกณฑทวไป ทอางองทงจากองคการการคาโลก และของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน มาระบอยในมาตรา 7 ทงหลกการใชวตถดบภายในประเทศทงหมด (Wholly Obtained) โดยแยกระบในรายละเอยดแตละผลตภณฑอยางชดเจน หลกการแปรสภาพอยางเพยงพอ (Substantial Transformation) หลกกฎการผลตขนต า (Minimal operations and processes) เปนตน นอกจากนนยงมการระบขนตอนการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาตามมาตรา 11 ทงเกณฑมาตรฐาน หนวยงานทมอ านาจออกและตรวจสอบ วธการตรวจสอบทระบชดเจนวาไมจ าเปนตองแจงลวงหนา และบงคบใหองคกรผออกตองสงเจาหนาทไปตรวจสอบทมาของถนก าเนดสนคานนๆภายใน 3 วน และกรณเปนโรงงานจะก าหนดใหไปตรวจสอบโรงงานภายใน 7 วน การลงโทษผขอออกใบรบรอง โดยเฉพาะในมาตรา 24 กรณฝาฝนบทบญญตน โดยมการลงโทษเปนการระงบใบรบรองถนก าเนดสนคา และการลงโทษทางอาญา สวนกรณเจาหนาทผออกใบรบรองถนก าเนดสนคานน มขนตอนการลงโทษคอ การตกเตอน การระงบการปฏบตหนาท การใหถอนตวจากการปฏบตหนาทนน รวมถงการเลกจาง โดยขนอยกบความผดนนๆวาเปนประเภททรายแรงหรอไมรายแรง ซงพจารณาจากผลกระทบท เกดขนทงมลคาความเสยหาย และชอเสยงของประเทศ ในกรณทการละเมดเปนอาชญากรรมทางอาญา ใหน ากฎหมายอาญาของสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวมาใชพจารณาดวย นอกจากนนในกฎหมายดงกลาว ยงมความนาสนใจทแตกตางออกไปจากกฎหมายในเรองถนก าเนดสนคาของประเทศอน กลาวคอ ในมาตรา 23 มการระบวา บคคล นตบคคล หรอองคกรใด ทมผลงานดเดนตามกฤษฎกาน จะไดรบรางวลทเหมาะสมและผลประโยชนอนๆดวย ซงในกฎหมายนไมไดกลาวถงเงอนไขโดยตรงในการไดรบรางวลดงกลาวไวแตอยางใด29

29 ผเขยนมความคดเหนวา การไดรบรางวลดงกลาวคงจะพจารณาจากความเรยบรอย

และความถกตองในกระบวนการพจารณาถนก าเนดสนคาและการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาขององคกรและเจาหนาทผเกยวของ รวมถงผขอออกใบรบรองถนก าเนดสนคาทกระท าตามกฎหมายอยางถกตองโดยไมมประวตการทจรตหรอกระท าผดกระบวนการ

46

บทท 4 หลกเกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคากบการออกใบรบรอง

ถนก าเนดสนคาในประเทศไทย และกฎหมายภายในทเกยวของ 4.1 หลกเกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคาภายใตความตกลงการคาเสรทประเทศไทยเปนภาคและรปแบบเอกสาร (Form) มาตรฐานเพอสทธพเศษทางการคา

4.1.1 ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area: AFTA) ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN) เปนกรอบความรวมมอทางเศรษฐกจทมความส าคญและใกลชดกบไทยมากทสด ซงหนงในพนธกจของอาเซยนคอการเปดเสรทางการคาตามขอตกลงเขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area) หรอทเรยกวา AFTA ซงเปนความตกลงเขตการคาเสรฉบบแรกของไทย มผลบงคบใชตงแตป 2535 เปนตนมา เปนการทยอยลดและยกเลกภาษทางการคา รวมถงอปสรรคการคาอนๆ ทมใชภาษระหวางประเทศสมาชกอาเซยน 10 ประเทศ ไดแก ไทย สงคโปร มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส กมพชา ลาว พมาและเวยดนาม โดยระยะเรมแรกอาเซยนจะใชความตกลงวาดวยการใชมาตรการก าหนดอตราอากรรวม หรอ CEPT (Common Effective Preferential Tariff) ซงตอมาไดมการปรบปรงใหเปนความตกลงการคาสนคาของอาเซยน หรอ ATIGA (ASEAN Trade in Goods Agreement) มผลบงคบใชตงแตวนท 17 พฤษภาคม 2553 ถงปจจบน สาระส าคญทเกยวของในเรองของกฎถนก าเนดสนคาของอาเซยน1 เปนไปตาม ASEAN Trade in Goods Agreement ในบทท 3 คอ หลกการไดถนก าเนด (Origin Criteria) ของ ASEAN มเกณฑส าคญ 2 หลก คอหลกการไดถนก าเนดส าหรบสนคาทไดมาหรอมการผลตทงหมดในประเทศ (Origin Criteria for Wholly Obtained or Produced: WO)2 และหลกการไดถนก าเนดส าหรบ

1 กรมการคาตางประเทศ, คมอการใชสทธประโยชนทางการคาภายใตความตกลง

การคาเสรอาเซยน, (กรงเทพมหานคร : กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย), น.8-12. 2 Article 27 Wholly Obtained or Produced Goods Within the meaning of Article 26(a), the following shall be considered as

wholly obtained or produced in the exporting Member State:

47

(a) Plant and plant products, including fruit, flowers, vegetables, trees,

seaweed, fungi and live plants, grown and harvested, picked or gathered in the exporting Member State;

(b) Live animals, including mammals, birds, fish,crustaceans, molluscs, reptiles, bacteria and viruses, born and raised in the exporting Member State;

(c) Goods obtained from live animals in the exporting Member State; (d) Goods obtained from hunting, trapping, fishing, farming, aquaculture,

gathering or capturing conducted in the exporting Member State; (e) Minerals and other naturally occurring substances, not included in

paragraphs (a) to (d) of this Article, extracted or taken from its soil, waters, seabed or beneath its seabed;

(f) Products of sea-fishing taken by vessels registered with a Member State and entitled to fly its flag and other products4 taken from the waters, seabed or beneath the seabed outside the territorial waters5 of that Member State, provided that that Member State has the rights to exploit such waters, seabed and beneath the seabed in accordance with international law6;

(g) Products of sea-fishing and other marine products taken from the high seas by vessels registered with a Member State and entitled to fly the flag of that Member State;

(h) Products processed and/or made on board factory ships registered with a Member State and entitled to fly the flag of that Member State, exclusively from products referred to in paragraph (g) of this Article;

(i) Articles collected there which can no longer perform their original purpose nor are capable of being restored or repaired and are fit only for disposal or recovery of parts of raw materials, or for recycling purposes;

(j) Waste and scrap derived from: (i) production in the exporting Member State; or (ii) used goods collected in the exporting Member State, provided that

such goods are fit only for the recovery of raw materials; and

48 สนคาทไมไดมาหรอไมมการผลตทงหมดในประเทศ (Origin Criteria for Not Wholly Obtained or Produce) คอ เกณฑสดสวนมลคาการผลตภายในภมภาค (Regional Value Content : RVC) และเกณฑการเปลยนพกดอตราศลกากร (Change in Tariff Classification : CTC) ซงประเทศสมาชกจะตองอนญาตใหผสงออกเลอกใชเกณฑใดเกณฑหนงทสอดคลองกบการผลตจรง เพอใหไดถนก าเนดในประเทศสมาชกนน3 ทงน นอกจากกฎทวไปในกรณสนคาทไมไดมาหรอมการผลตทงหมดในประเทศแลว ยงมกฎเฉพาะรายสนคา (Product Specific Rule: PSR) ทจะก าหนดเกณฑการไดถนก าเนดแตกตางจากกฎทวไป ซงสนคาชนดเดยวกนไมจ าเปนตองมกฎเฉพาะรายสน คาทเหมอนกน ทงน หากสนคาใดมกฎเฉพาะรายสนคา จะตองปฏบตตามกฎนน โดยไมสามารถเลอกใชกฎทวไปได (PSR apply as the exclusive criteria) ซงอาเซยนมการระบถงกฎเฉพาะรายสนคา อยในความตกลงการคาสนคาของอาเซยน หรอ ATIGA (ASEAN Trade in Goods Agreement) โดยมสนคาทระบใหใชกฎเฉพาะรายสนคาอย 69 ชนดหลก4 เมอแบงตามพกดอตราศลกากร (Harmonized Code System) ในระดบตอน (Chapter) หรอพกดท 2 หลก โดยแตละตอน (Chapter) กจะระบลงยอยไปอกในระดบประเภท (Heading) หรอระดบประเภทยอย (Sub-Heading) ซงจะก าหนดตวเลอกเพยงหนงเดยว อาจแตกตางกนในรายละเอยดเลกนอย แตกเปนวธการใดวธการหนงทมาจากหลกการได

(k) Goods obtained or produced in the exporting Member State from

products referred to in paragraphs (a) to (j) of this Article. 3 Article 28 Not Wholly Obtained or Produced Goods (a) For the purposes of Article 26(b), goods shall be deemed to be

originating in the Member State where working or processing of the goods has taken place:

(i) if the goods have a regional value content (hereinafter referred to as “ASEAN Value Content” or the “Regional Value Content (RVC)”) of not less than forty percent (40%) calculated using the formula set out in Article 29; or

(ii) if all non-originating materials used in the production of the goods have undergone a change in tariff classification (hereinafter referred to as “CTC”) at four-digit level (i.e. a change in tariff heading) of the Harmonized System.

4 ASEAN Trade in Goods Agreement, “Annex 3 Product Specific Rules,” Accessed May 25, 2015, http://investasean.asean.org/files/upload/Annex%203.pdf

49 ถนก าเนดตามขางตนเชนกน รวมทงหลกการถนก าเนดสนคาแบบสะสมของอาเซยน (ASEAN Cumulative Rules of Origin) 5 การรบรองถนก าเนดสนคาเพอประกอบการใชสทธพเศษทางภาษศลกากรในประเทศสมาชกสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (อาเซยน) ตองเปนไปตามระเบยบปฏบตเกยวกบการรบรองถนก าเนดสนคาส าหรบกฎวาดวยถนก าเนดสนคาของเขตการคาเสรอาเซยนและใหผสงออกใชหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา Form D และเปนไปตาม ประกาศกรมการคาตางประเทศ เรอง การออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามความตกลงการคาสนคาของอาเซยน พ.ศ. 2557 4.1.2 ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-จน (ASEAN - China Free Trade Agreement: ACFTA)

สาระส าคญพนฐานของความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน - จนนน มผลบงคบใชในวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2547 โดยขอผกพนทางภาษของจน กรณสนคาปกต (Normal Track) 1 มกราคม 2553 สนคาจ านวนกวา 7,000 รายการ (พกดศลกากร 6 หลก) คดเปนรอยละ 90 ของรายการสนคาทงหมด ลดภาษเปนศนย และ 1 มกราคม 2555 สนคาจ านวน 150 รายการ ลดภาษเปนศนย สนคาออนไหว (Sensitive List) ป 2555 สนคาจ านวน 161 รายการ ลดภาษเหลอ 20% ป 2561 สนคาลดภาษเหลอ 0-5% สนคาออนไหวสง (Highly Sensitive List) ป 2558 สนคาจ านวน 100 รายการ ลดภาษเหลอ 50% สวนขอผกพนทางภาษของไทย กรณสนคาปกต (Normal Track) 1 มกราคม 2553 สนคาจ านวนกวา 7,000 รายการ (พกดศลกากร 6 หลก) คดเปนรอยละ 90 ของสนคาทงหมดลดภาษเปนศนย และ 1 มกราคม 2555 สนคาจ านวน 150 รายการ ลดภาษเปนศนย สนคาออนไหว (Sensitive List) ป 2555 สนคาจ านวน 242 รายการ ลดภาษเหลอ 20% และ ป 2561 สนคาลดภาษเหลอ 0-5% สนคาออนไหวสง (Highly Sensitive List) ป 2558 สนคาจ านวน 100 รายการ ลดภาษเหลอ 50%

กฎถนก าเนดสนคาในความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน – จนนน สนคาทจะไดสทธพเศษในการลดภาษภายใตความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน – จนจะตองไดถนก าเนดสนคาตามกฎเกณฑทไดตกลงกนใน RULES OF ORIGIN FOR THE ASEAN – CHINA FREE TRADE AREA ใน Annex 3 ประกอบดวย กฎทวไป 2 ขอคอ ผลตภณฑทไดมา หรอผลตขนโดยใชวตถดบภายในประเทศทงหมด (Wholly Obtained: WO)6 และผลตภณฑทไดมา หรอผลตขนโดยมไดใช

5 ด หลกการค านวณถนก าเนดสนคาแบบสะสมของอาเซยน (ASEAN Cumulative

Rules of Origin), บทท 3, น. 35. 6 Rule 3 Wholly Obtained Products

50 วตถดบภายในประเทศทงหมด โดยมสดสวนของวตถดบทมถนก าเนดภายในกลมประเทศภาค (อาเซยนและจน) ไมนอยกวา 40% ของราคา F.O.B. (RVC 40%) หรอมสดสวนของวตถดบทมถนก าเนดจากประเทศนอกภาคอาเซยน - จนนอยกวา 60% นอกจากกฎทวไป ตอมาจงมกฎเฉพาะรายสนคา (Product Specific Rule: PSR) ทจะก าหนดเกณฑการไดถนก าเนดแตกตางจากกฎทวไป ซง

Within the meaning of Rule 2 (a), the following shall be considered as

wholly produced or obtained in a Party: (a) Plant1 and plant products harvested, picked or gathered there; (b) Live animals2 born and raised there; (c) Product3 obtained from live animals referred to in paragraph (b)

above; (d) Products obtained from hunting, trapping, fishing, aquaculture,

gathering or capturing conducted there; (e) Minerals and other naturally occurring substances, not included in

paragraphs (a) to (d), extracted or taken from its soil, waters, seabed or beneath their seabed;

(f) Products taken from the waters, seabed or beneath the seabed outside the territorial waters of that Party, provided that that Party has the rights to exploit such waters, seabed and beneath the seabed in accordance with international law;

(g) Products of sea fishing and other marine products taken from the high seas by vessels registered with a Party or entitled to fly the flag of that Party;

(h) Products processed and/or made on board factory ships registered with a Party or entitled to fly the flag of that Party, exclusively from products referred to in paragraph (g) above;

(i) Articles collected there which can no longer perform their original purpose nor are capable of being restored or repaired and are fit only for disposal or recovery of parts of raw materials, or for recycling purposes4; and

(j) Goods obtained or produced in a Party solely from products referred to in paragraphs (a) to (i) above.

51 สนคาชนดเดยวกนไมจ าเปนตองมกฎเฉพาะรายสนคาทเหมอนกน ทงน หากสนคาใดมกฎเฉพาะรายสนคา จะตองปฏบตตามกฎนน โดยไมสามารถเลอกใชกฎทวไปได ซงในความตกลงน แบงออกไดอก 2 กฎ ซงในความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน - จนนนใชค าวา กฎเฉพาะทาง (Exclusive Rule) โดยมสนคาจ านวน 9 รายการ ไดแก เนย ไอศกรม เศษผาฝายเศษของขนแกะ วสดทท าจากขนแกะ ขนแกะทสางแลว เศษของขนสตวอนๆ ขนหยาบของสตวทสางแลว และมกเลยง โดยใชพกดศลกากรในระดบประเภท (Heading) หรอระดบประเภทยอย (Sub-Heading) คอ 4 หลกถง 6 หลก7 และกฎทางเลอก (Alternative Rule) เปนกฎทางเลอกระหวางกฎทวไป (RVC 40%) หรอสามารถเลอกใชกฎดงตอไปนคอ กฎการเปลยนพกด (Change in Tariff Classification) จ านวน 123 รายการ และกฎการผลตสนคาสงทอ จ านวน 395 รายการ8 นอกจากนนยงมกฎการสะสมแหลงก าเนดสนคาดวย

7 ATTACHMENT B, PRODUCT SPECIFIC RULES A. Exclusive Rule/Criterion 8 ATTACHMENT B, PRODUCT SPECIFIC RULES B. Alternative Rules 1. Change in Tariff Classification 2. Process Criterion for Textile and Textile Products - Working or

Processing Carried Out on Non-Originating Materials that Confers Originating Status0F1 (a) Fibres and Yarns Manufacture through process of fibre-making (polymerisation,

polycondensation and extrusion) spinning, twisting, texturizing or braiding from a blend or any of following: Silk, Wool, fine/coarse animal hair, Cotton fibres, Vegetable textile fibres, Synthetic or artificial filaments/man-made filaments, Synthetic or artificial staple fibres/man-made staple fibres

(b) Fabric/Carpets And Other Textile Floor Coverings; Special Yarns, twine, cordage and ropes and cables and articles thereof.

Manufacture from: Polymer (non-woven), Fibres (non-woven), Yarns (fabrics), Raw or Unbleached Fabrics (finished fabrics) through substantial transformation process of either: needle punching / spin bonding / chemical bonding, weaving or knitting; crochetting or wadding or tufting; or dyeing or printing and finishing; or impregnation, coating, covering or lamination.

52 โดยสามารถน าตนทนของวสดทไดจากประเทศภาคสมาชกอาเซยน มารวมในการค านวณมลคาเพมได ไมต ากวารอยละ 40

เอกสารหลกฐาน สนคาทมถนก าเนดในประเทศภาคความตกลง ACFTA จะตองมแบบหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา Form E ไปแสดงตอศลกากรในประเทศทน าเขา เพอขอรบสทธประโยชนทางภาษ เปนไปตาม ประกาศกรมการคาตางประเทศ เรอง การออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามความตกลงวาดวยการคาสนคาภายใตกรอบความตกลงวาดวยความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางกลมประเทศสมาชกสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและสาธารณรฐประชาชนจน พ.ศ.2553

4.1.3 ความตกลงการคาเสรไทย - ออสเตรเลย (Thailand-Australia Free Trade Agreement: TAFTA)

สาระส าคญพนฐานของความตกลงการคาเสรไทย - ออสเตรเลย โดยขอผกพนทางภาษของออสเตรเลย เรม 1 มกราคม พ.ศ.2548 สนคา 83.21% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 หลงจากนนวนท 1 มกราคม พ.ศ.2553 สนคา 96.07% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 และวนท 1 มกราคม พ.ศ.2558 สนคา 100% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 สวนขอผกพนทางภาษของไทย เรมวนท 1 มกราคม พ.ศ.2548 สนคา 49.48% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 ตอมาวนท 1 มกราคมพ.ศ. 2553 สนคา 93.28% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 และวนท 1 มกราคมพ.ศ. 2568 สนคา 100% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0

กฎถนก าเนดสนคาของความตกลงการคาเสรไทย – ออสเตรเลยนน เรมจากเกณฑแรก สนคาทก าเนดหรอผลตโดยใชวตถดบในประเทศทงหมด (Wholly Obtained: WO) ซงสวนใหญเปนสนคาเกษตรเชนขาวและพชผกผลไมทมการปลกและเกบเกยวไดในประเทศ และเกณฑตอมาคอ สนคาทผลตโดยมวตถดบน าเขาจากนอกประเทศไทยและออสเตรเลยตามเกณฑการผลตทก าหนดไวในแตละพกดของสนคา (Product Specific Rules: PSRs) หรอเปนกฎเฉพาะสนคาในแตละตว ซงแยกเปน กฎการเปลยนพกด (Change in Tariff Classification: CTC) และกฎการใชวตถดบภายในไทยและออสเตรเลยเปนสดสวนส าคญในการผลต (Regional Value Content: RVC) ซงสวนใหญก าหนดไวทรอยละ 40 หรอรอยละ 45 นอกจากนน ในกรณทเปนผลตภณฑเคม (สนคาบางรายการภายใตพกดตอนท HS 27 และ สนคาภายใตพกดตอนท HS ตอนท 28-40) ก าหนดใหผลตตามหลกเกณฑ โดยใชกระบวนการ เปลยนแปลงพกด หรอการผลตตามกระบวนการผลต ซงเปนการ ท าใหเกดปฏกรยาเคม (Chemical Reaction) จะถอวาสนคาไดมถนก าเนดในประเทศไทย และส าหรบสนคาในหมวดสงทอ เสอผาบางรายการ และรองเทา (สนคาพกดตอนท HS 50 - 64) ก าหนดใหมสดสวนมลคาวตถดบเพมเปนรอยละ 55 ของราคา F.O.B. เปนอยางต า โดยตองใชสดสวนมลคาวตถดบภายในประเทศไทย-ออสเตรเลย ไมนอยกวารอยละ 30 และสวนทเหลออกรอยละ 25

53 สามารถน าเขาจากประเทศก าลงพฒนา (ตามรายชอทก าหนดไวในความตกลงการคาเสรไทย- ออสเตรเลย: TAFTA)

เอกสารหลกฐานสนคาทมถนก าเนดในประเทศภาคความตกลง TAFTA จะตองมหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา Form FTA ไปแสดงตอศลกากรในประเทศออสเตรเลยเพอขอรบสทธประโยชนทางภาษ เปนไปตาม ประกาศกรมการคาตางประเทศ เรอง การออกหนงสอรบรองแหลงก าเนดสนคาตามความตกลงเขตการคาเสรไทย - ออสเตรเลย พ.ศ.2547

4.1.4 ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย - นวซแลนด (Thailand – New Zealand Closer Economic Partnership: TNZCEP)

สาระส าคญของความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย - นวซแลนด ซงมผลบงคบใชวนท 1 กรกฎาคม พ.ศ.2548 โดยขอผกพนทางภาษของนวซแลนดเรมจาก สนคา 79.08% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 ตอมา วนท 1 มกราคม พ.ศ.2553 สนคา 88.46% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 และวนท 1 มกราคม พ.ศ.2558 สนคา 100% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 สวนขอผกพนทางภาษของไทยนน วนท 1 มกราคม พ.ศ.2548 สนคา 54.10% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 ตอมาวนท 1 มกราคม พ.ศ.2553 และสนคา 89.72% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 และเมอถงวนท 1 มกราคม พ.ศ.2568 สนคา 100% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0

ผสงออกทงสองประเทศจะไดรบสทธประโยชนดานภาษศลกากรภายใตความตกลงน สนคาจะตองมคณสมบตของกฎถนก าเนดสนคาททงสองฝายไดตกลงกนไวในแตละรายการซงแบงออกเปน 2 ประเภทหลกคอ สนคาทผานการผลตในประเทศโดยใชวตถดบภายในทงหมด (Wholly-Obtained: WO) และสนคาทมการแปรสภาพอยางเพยงพอ (Substantial Transformation) โดยการเปลยนพกดทวไป (Change in Tariff Classification) และการใชวตถดบภายในประเทศไทยและประเทศนวซแลนดเปนสดสวนส าคญในการผลต (Regional Value Content: RVC) ซงสวนใหญก าหนดไวท 40% และ 45% ของราคาสนคา นอกจากนน กรณสนคาทผลตโดยใชวตถดบน าเขาจากนอกประเทศไทยและนวซแลนด จะตองผลตตามกฎวาดวยถนก าเนดสนคาทก าหนดไวส าหรบสนคาแตละรายการ (Product-Specific Rules of Origin) หรอกฎเฉพาะรายสนคา9 ไดแก การผลตตามเกณฑการเปลยนแปลงพกด (Change in Tariff Classification) โดยสนคาทผลตไดจะตองมพกดอตราภาษศลกากรของวตถดบทใชในการผลต เชน สนคาปลาทนากระปอง (พกด HS 16.04)

9 Thailand - New Zealand Closer Economic Partnership Agreement

(TNZCEP), Annex 2

54 ก าหนดใหผลตตามหลกเกณฑการเปลยนแปลงพกด โดยหากผลตดวยการ ใชวตถดบน าเขาจากนอกประเทศไทยและนวซแลนด เชน ใชปลาทนาแชเยนจนแขง (พกด HS 03.03) น าเขามาผลตเปนสนคาปลาทนากระปอง (พกด HS 16.04) กถอวาเปนปลาทนากระปอง (พกด HS 16.04) มถนก าเนดในประเทศไทย หรอใชการผลตตามกระบวนการผลตทก าหนดไว และจะตองผานกระบวนการผลตทงหมดในประเทศภาค และกรณทเปนผลตภณฑเคม (สนคาบางรายการภายใตพกด HS 27 และสนคาภายใตพกด HS ตอนท 28 – 40 ) ก าหนดใหผลตตามหลกเกณฑ คอ กระบวนการเปลยนแปลง พกด หรอใชการผลตตามกระบวนการผลตซง เปนการท าใหปฏกรยาเคม (Chemical Reaction) ถอวาสนคาไดมถนก าเนดในไทย และสดทายในกรณทเปน สนคาสงทอและเสอผาบาง รายการ และรองเทา (พกด HS ตอนท 50 – 64) ก าหนดใหผลตตามหลกเกณฑการเปลยนแปลงพกดและจะตองมตนทนการ ผลตภายในไทย และ/หรอ นวซแลนดไมต ากวารอยละ 50 ของราคาสนคา F.O.B. เชน ใชผาฝาย (พกด HS 52.08) น าเขามาจากนอกประเทศไทย และ/หรอนวซแลนด ตดเยบเปนสนคาเสอแจคเกต (พกด HS 62.01) ในประเทศไทย และจะตองมตนทนการผลตเสอแจคเกต (พกด HS 62.01) (เชน คาวตถดบ คาจางแรงงาน) ในประเทศไทย และ/หรอ นวซแลนดรวมกน ไมต ากวารอยละ 50 ของราคา F.O.B. ของราคาเสอแจคเกต (RVC 50%) (พกด HS 62.01)10

กรณของเอกสารหลกฐาน ผผลตหรอผสงออกของไทย หรอบคคลในประเทศทสาม (Third Party) ทไดรบมอบอ านาจเปนตวแทนของผผลตของไทย สามารถรบรองถนก าเนดสนคาทผลตและสงออกจากไทยดวยตนเองบนใบ Invoice โดยไมตองใหหนวยงานของราชการรบรอง เพอสงไปใหผน าเขาในนวซแลนดใชแสดงตอศลกากรของนวซแลนดในการขอลดอตราภาษศลกากรน าเขา ภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย-นวซแลนด (TNZCEP)

4.1.5 ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย- ญปน (Japan - Thailand Economic Partnership Agreement: JTEPA)

สาระส าคญของความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย- ญปน วนทขอผกพนทางภาษของญปนมผลบงคบใชคอ 1 พฤศจกายน พ.ศ.2550 โดยสนคา 86.14% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 จากนนในวนท 1 เมษายน พ.ศ.2560 สนคา 91.21% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษ

10 พจารณาตามกฎเฉพาะหรอ PSR สนคาในพกด HS 1-26, 71, 74-81 จะใชกฎ

wholly Obtain หรอกฎการเปลยนพกดกได สวนพกด HS 27-40 จะเพมกฎปฏกรยาเคม กบพกด 50-64 จะเพมกฎการเปลยนพกดทพจารณาเรองตนทนการผลตในประเทศไทยและนวซแลนด (Regional Value Content) เพมขนมาดวย นอกจากนนในพกด 41-49 พกด 65-70, 72-73 และ 82-94 จะใชกฎการเปลยนพกดเพยงอยางเดยว

55 เปน 0 สวนขอผกพนทางภาษของไทยในวนท 1 พฤศจกายน พ.ศ.2550 สนคา 31.07% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 จนถงวนท 1 เมษายน พ.ศ.2560 สนคา 97.59% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0

สนคาสงออกไปญปนทตองการใชสทธในการลดอตราภาษศลกากรจะตองผลตถกตองตามกฎถนก าเนดสนคาภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย - ญปน คอสนคาทก าเนดหรอผลตโดยใชวตถดบในประเทศทงหมด (Wholly - Obtained: WO) ซงสวนใหญเปนสนคาเกษตร เชน ขาว และพชผก ผลไมทมการปลกและเกบเกยวไดในประเทศ สวนสนคาทผลตโดยมวตถดบน าเขาจากนอกประเทศไทยและญปน จะใชตามเกณฑเฉพาะการผลตทก าหนดไวในแตละพกดของสนคา11 (Product Specific Rules: PSRs) ไดแก การผลตตามหลกเกณฑการเปลยนพกด มการใชวตถดบภายในไทยและญปนเปนสดสวนส าคญในการผลต (Qualifying Value Content: QVC)12 ซงก าหนดไวไมต ากวา 40% และการผลตผานกระบวนการทเฉพาะเจาะจงบางชนด คอ สนคาเคมภณฑ (หมวด 6 ตอนท 28-38) สงทอ (หมวดท 11 ตอนท 50-63)

เอกสารหลกฐานทใชนน สนคาทมถนก าเนดในประเทศภาคความตกลง JTEPA จะตองมหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา Form JTEPA ไปแสดงตอศลกากรในประเทศญปนเพอขอรบสทธประโยชนทางภาษ เปนไปตาม ประกาศกรมการคาตางประเทศ เรอง การออกหนงสอรบรองถน

11 ขอ 28 สนคาทไดถนก าเนด 1. ยกเวนวาจะก าหนดเปนอยางอนไวในบทนสนคาจะมคณสมบตของการเปนสนคา

ทไดถนก าเนดของภาคในกรณท (เอ) สนคาไดมาทงหมดหรอมการผลตทงหมดในภาคนน... (บ) สนคามการผลตทงหมดในภาคนนจากวสดทไดถนก าเนดของภาคนนลวน หรอ (ซ) สนคาเปนไปตามกฎเฉพาะผลตภณฑทระบไวในภาคผนวก 2 ตลอดจน

ขอก าหนดทใชบงคบอนๆ ของบทนทงหมด เมอสนคามการผลตทงหมดในภาคนนโดยใชวสดทไมไดถนก าเนดทงหมดหรอบางสวน

12 ในความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย- ญปน มการใชค าวา Qualifying Value Content แทน Regional Value Content โดยค าวา Qualifying แปลวา ซงมคณสมบต เปรยบเทยบกบค าวา Regional ซงแปลวา เกยวกบดนแดน เมอพจารณาในบรบทน สามารถใชแทนกนได โดยมความหมายเหมอนกนคอ เปนการพจารณาการใชวตถดบภายในไทยและญปน หรอใชสดสวนมลคาทไดคณสมบตของสนคา (ซงกคอวตถดบทอยภายใน) เปนสดสวนส าคญในการผลต

56 ก าเนดสนคาตามความตกลงระหวางราชอาณาจกรไทยและญปนส าหรบความเปนหนสวนทางเศรษฐกจ พ.ศ.2550

4.1.6 ความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย - เปร(Thailand - Peru Closer Economic Partnership: TPCEP)

สาระส าคญของความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – เปร เรมเมอวนท 31 ธนวาคม พ.ศ.2554 โดยขอผกพนทางภาษของประเทศเปร ซงใหสทธพเศษทางภาษแกสนคา จ านวน 5,259 รายการ ลดเปน 0 ทนท จ านวน 3,985 รายการ และลดภาษเปนศนยภายใน 5 ป จ านวน 1,274 รายการ สวนขอผกพนทางภาษของไทยนนใหสทธพเศษทางภาษแกสนคา จ านวน 5,962 รายการ โดยลดเปน 0 ทนท จ านวน 3,844 รายการ และลดภาษเปน 0 ภายใน 5 ป จ านวน 2,118 รายการ

การพจารณาของกฎถนก าเนดสนคา โดยเกณฑของสนคาทจะไดถนก าเนด ภายใตความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – เปร ม ไดแก สนคาทไดมาทงหมด หรอเกบ หรอรวบรวมในประเทศภาค (Wholly Produced) ตอมาคอเกณฑทสนคามสดสวนมลคาวตถดบการผลตภายในประเทศไทยหรอเปร (Regional Value Content: RVC) ไมนอยกวาขอก าหนดในรายการสนคา ตามราคาสนคา F.O.B. และมกระบวนการผลตขนสดทายในประเทศภาคนน นอกจากนน สนคาทมวตถดบทไมไดถนก าเนดสนคาแตกระบวนการผลตเปนไปตามขอก าหนดของกฎเฉพาะทไดถนก าเนดสนคาตามกฎการเปลยนพกด (Product Specific Rules)13

เอกสารหลกฐานสนคาทก าเนดหรอผลตไดดงกลาวจะตองมหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา Form TP ไปแสดงตอศลกากรประเทศผน าเขา ตามประกาศกรมประกาศกรมการคาตางประเทศ เรอง การออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาภายใตกรอบความตกลงวาดวยความเปนหนสวนเศรษฐกจทใกลชดยงขนระหวางรฐบาลแหงราชอาณาจกรไทยกบรฐบาลแหงสาธารณรฐเปรและพธสารเพอเรงการเปดเสรการคาสนคาและอ านวยความสะดวกทางการคา พ.ศ.2554

13 ประเทศไทยและประเทศเปรไดมการลงนามในกรอบความตกลงวาดวยการเปน

หนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขน เมอวนท 17 ตลาคม พ.ศ.2546 ซงครอบคลมในเรองการเปดเสร การอ านวยความสะดวก และความรวมมอดานการคาสนคา บรการและการลงทน รวมทงการขยายความรวมมอดานอนๆ ทเกยวของกบการคา แตไดมาเพมในเรองของกฎถนก าเนดสนคาทส าคญในภายหลง ซงไดมการลงนาม “พธสารเพมเตมฉบบท 2 ระหวางราชอาณาจกรไทยกบสาธารณรฐเปร เพอเรงเปดเสรการคาสนคาและอ านวยความสะดวกทางการคา เรองกฎถนก าเนดสนคา” เมอวนท 16 พฤศจกายน พ.ศ.2549 ในการประชมผน าเอเปค (APEC) ณ กรงฮานอย ประเทศเวยดนาม

57

4.1.7 ความตกลงเขตการคาเสรไทย - อนเดย (India – Thailand Free Trade Area: ITFTA)

ความตกลงเขตการคาเสรไทย – อนเดย เรมมผลบงคบใชในวนท 1 กนยายน พ.ศ.2547 โดยขอผกพนทางภาษของประเทศไทยและประเทศอนเดย ซงไดตกลงกนในกรณสนคาเรงลดภาษบางสวน (Early Harvest Scheme: EHS) จ านวน 82 รายการ14 โดยเปนการลดภาษ MFN15 Applied Rates ซงใชอตราฐาน ณ วนท 1 มกราคม พ.ศ.2547 โดยลดอตราภาษเปนอตรารอยละของอตราทเรยกเกบ (Margin of Preference: MOP) ในวนท 1 กนยายน พ.ศ.2547 อตราภาษ ลดลงรอยละ 50 ถดมาอกป ในวนท 1 กนยายน พ.ศ.2548 อตราภาษ ลดลงรอยละ 75 วนท 1 กนยายน พ.ศ.2549 อตราภาษ ลดลงรอยละ 100 หรออตราภาษเปน 0

กฎถนก าเนดสนคา โดยสนคาทสงออกไปประเทศอนเดยทตองการใชสทธในการลดอตราภาษศลกากรจะตองผลตถกตองตามกฎถนก าเนดสนคาภายใตความตกลงเขตการคาเสรไทย – อนเดย คอ เกณฑแรก สนคาทก าเนดหรอผลตโดยใชวตถดบในประเทศทงหมด (Wholly - Obtained: WO) บงคบกบสนคาจ านวน 10 หมวด เชน ผลไมสด ซเรยล เกลอ สนแรและหวโครเมยม รตนชาต เปนตน และเกณฑตอมาคอ สนคาทผลตโดยมวตถดบน าเขาจากนอกประเทศไทยและอนเดย ตามเกณฑการผลตทก าหนดไวในแตละพกดของสนคา (Product Specific Rules: PSRs) ไดแก ผลตตามหลกเกณฑการเปลยนพกด โดยมรายการสนคา 68 หมวด หรอเกณฑการใชวตถดบภายในประเทศไทยและประเทศอนเดยเปนสดสวนส าคญในการผลต (Local Value Added Content) ซงสวนใหญก าหนดไวทรอยละ 40

เอกสารหลกฐานสนคาทก าเนดหรอผลตไดดงกลาวจะตองมหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา Form FTA ไปแสดงตอศลกากรประเทศผน าเขา เปนไปตามกฎวาดวยแหลงก าเนดสนคาส าหรบสทธพเศษของสนคาเรงลดภาษภายใตกรอบความตกลงวาดวยการจดตงเขตการคาเสรระหวางราชอาณาจกรไทยกบสาธารณรฐอนเดย ในเรอง ระเบยบปฏบตในการออกหนงสอรบรองแหลงก าเนด

14 เมอวนท 8 มถนายน พ.ศ.2555 และไดมพธสารฉบบท 2 เพอแกไขกรอบความตกลง

ดงกลาวเพมเตมรายการสนคาตเยนแบบ 2 ประต อก 1 รายการ รวมเปน 83 รายการ 15 MFN คอ Most - Favoured Nation หรอหลกปฏบตเยยงชาตทไดรบความ

อนเคราะหอยางยง, ด บทท 3, น.30.

58 สนคาภายใตความตกลงเขตการคาเสรระหวางไทย-อนเดย โดยยงมประกาศกระทรวงการคลง เรอง การยกเวนอากรและลดอตราอากรศลกากรส าหรบของทมถนก าเนดจากสาธารณรฐอนเดย16

4.1.8 ความตกลงเขตการคาเสรไทย - ชล (Thailand – Chile Free Trade Agreement: TCFTA)

ความตกลงเขตการคาเสรไทย - ชล มผลบงคบใชในวนท 4 ตลาคม 2556 โดยขอผกพนทางภาษของชล ใหสทธพเศษทางภาษแกสนคา จ านวน 7,116 รายการ โดยลดอตราภาษเปน 0 ทนท จ านวน 6,990 รายการ ลดภาษเปน 0 ภายใน 3 ป จ านวน 321 รายการ ลดภาษเปน 0 ภายใน 5 ป จ านวน 298 รายการ และสนคาออนไหวลดภาษเปน 0 ภายใน 8 ป จ านวน 107 รายการ กรณขอผกพนทางภาษของไทย ใหสทธพเศษทางภาษแกสนคา จ านวน 8,300 รายการ ลดเปน 0 ทนท จ านวน 7,394 รายการ ลดภาษเปน 0 ภายใน 3 ป จ านวน 142 รายการ ลดภาษเปน 0 ภายใน 5 ป จ านวน 575 รายการ สนคาออนไหวลดภาษเปน 0 ภายใน 8 ป จ านวน 102 รายการ และสนคาโควตา 87 รายการ (23 รายการ ในระดบพกดศลกากร 4 หลก)

เกณฑของสนคาทจะไดถนก าเนดสนคา ภายใตความตกลงการคาเสรไทย-ชล ไดแก เกณฑแรก สนคาทไดมาทงหมด เกบ หรอรวบรวมในประเทศภาค Wholly Obtained หรอ Wholly Produced ตามความหมายของค าจ ากดความทระบไวขอบทท 4 เรอง กฎถนก าเนดสนคา ขอ 4.3 เกณฑตอมาคอ Produced Entirely (PE) หมายถง สนคาทผลตจากวตถดบทไดถนก าเนดสนคา ในประเทศภาค (ประเทศไทย + ประเทศชล)

นอกจากนน สนคาทมวตถดบทไมไดถนก าเนดสนคาแตกระบวนการผลตเปนไปตามขอก าหนดของกฎเฉพาะทไดถนก าเนดสนคา (PSR) ตามกฎการเปลยนพกดศลกากร ตามระบไวในภาคผนวกขอ 4.2 ซงประกอบไปดวยเกณฑแรก การเปลยนพกด (CTC) ตอมา เกณฑการใชวธการ

16 ขอ 3 การยกเวนอากรและลดอตราอากรตามขอ 2 ใหผน าของเขาตองแสดงหนงสอ

รบรองถนก าเนดสนคาในแบบ FTA (Form FTA) ทออกตามกฎวาดวยถนก าเนดสนคาภายใตกรอบความตกลงวาดวยการจดตงเขตการคาเสรระหวางราชอาณาจกรไทยและสาธารณรฐอนเดยซงแกไขเพมเตมโดยพธสารแกไขกรอบความตกลงวาดวยการจดตงเขตการคาเสรระหวางราชอาณาจกรไทยและสาธารณรฐอนเดยในกรณทผน าของเขาไมสามารถแสดงหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา (Form FTA) กอนน าของออกจากอารกขาของศลกากร หากผน าของเขาประสงคจะขอใชสทธพเศษทางภาษศลกากรในการขอยกเวนอากรหรอลดอตราอากรศลกากร ผน าของเขาจะตองปฏบตตามกฎหมายวาดวยศลกากร

59 ผลตเฉพาะ (Specific Process: SP) หมายถง ปฏกรยาทางเคม (Chemical Reaction)17 และเกณฑสดสวนมลคาวตถดบการผลตภายในประเทศไทยหรอชล (Qualifying Value Content: QVC) ไมนอยกวาขอก าหนดในรายการสนคา ตามราคาสนคา F.O.B. และมกระบวนการผลตขนสดทายในประเทศภาคนน18

เอกสารหลกฐานนนเปนไปตาม “ประกาศกรมการคาตางประเทศ เรอง การออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามความตกลงการคาเสรระหวางรฐบาลแหงราชอาณาจกรไทยกบรฐบาลแหงสาธารณรฐชล พ.ศ.2558” คอ สนคาทก าเนดหรอผลตไดดงกลาวจะตองมหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา Form TC ไปแสดงตอศลกากรประเทศผน าเขา

4.1.9 ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน – สาธารณรฐเกาหล (ASEAN – Republic of Korea Free Trade Area: AKFTA)

วนทความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน – สาธารณรฐเกาหล มผลบงคบใชคอ วนท 1 มกราคม พ.ศ.2553 โดยมขอผกพนทางภาษของเกาหล คอ สนคาปกต (Normal Track) สนคา 10,403 รายการ หรอรอยละ 90 ลดภาษเปน 0 ทนท ตอมาสนคาออนไหว (Sensitive List) ในวนท 1 มกราคม พ.ศ.2559 สนคา 481 รายการ หรอรอยละ 4.27 ลดภาษเหลอ 0 - 5% และสนคาออนไหวสง (Highly Sensitive List) จ านวน 377 รายการ หรอรอยละ 3.36 ลดภาษระหวาง 20-50% แบงเปน ดงน

กลม A = ในป 2559 จ านวน 6 รายการ ลดภาษใหเหลอไมเกน 50% กลม B = ในป 2559 จ านวน 226 รายการ ลดภาษลง 20% กลม C = ในป 2559 จ านวน 36 รายการ ลดภาษลง 50% จากเดม กลม D = สนคาโควตาภาษ จ านวน 11 รายการ กลม E = สนคาไมลดภาษ จ านวน 98 รายการ สาระส าคญของกฎถนก าเนดสนคา กรณสนคาทจะไดสทธพเศษในการลดภาษภายใต

ความตกลงการคาเสรอาเซยน - เกาหล จะตองไดถนก าเนดสนคาตามกฎเกณฑทไดตกลงกน ประกอบดวย ผลตภณฑทไดมา หรอผลตขนโดยใชวตถดบภายในประเทศทงหมด (Wholly - Obtained: WO) ไดแก พช สตว แร และสงของทเหลอจากการผลตสงของเหลาน ตอมาคอ เกณฑ

17 Chapter 28 เคมภณฑอนนทรย สารประกอบอนทรยหรอสารประกอบอนนทรย

โลหะมคา, Chapter 29 เคมภณฑอนทรย และ Chapter 39 พลาสตกและของทท าดวยพลาสตก 18 Chapter 4, Rules of Origin, Section 1 Determination of Origin, Article 4.4

Qualifying Value Content (QVC)

60 สดสวนวตถดบในประเทศไมนอยกวา 40% ของราคา F.O.B. (RVC 40%) และสามารถรวมวตถดบน าเขาจากประเทศภาคเดยวกนมาค านวณได (Accumulation) นอกจากนนกมเกณฑการเปลยนพกดศลกากร ทงในระดบตอน ประเภท หรอประเภทยอย ซงเปนสนคาทผลตไดตามกฎเฉพาะสนคา (Product Specific Rules: PSRs)

เอกสารหลกฐานในการพจารณาสนคาทมถนก าเนดในประเทศภาคความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน – สาธารณรฐเกาหล จะตองมหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา Form AK ไปแสดงตอศลกากรในประเทศทน าเขา เพอขอรบสทธประโยชนทางภาษ ตามประกาศกรมการคาตางประเทศ เรอง การออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามความตกลงวาดวยการคาสนคา ภายใตกรอบความตกลงวาดวยความรวมมอทางเศรษฐกจทครอบคลมดานตาง ๆ ระหวางรฐบาลแหงกลมประเทศสมาชกสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและสาธารณรฐเกาหล พ.ศ.2552

4.1.10 ความตกลงการคาเสรอาเซยน-ออสเตรเลย – นวซแลนด (ASEAN – Australia - New Zealand Free Trade Agreement: AANZFTA)

วนทความตกลงการคาเสรอาเซยน - ออสเตรเลย – นวซแลนดมผลบงคบใชคอ วนท 12 มนาคม พ.ศ.2553 โดยมขอผกพนทางภาษ คอ

ออสเตรเลย นวซแลนด ไทย

• สนคาปกต รอยละ 91.12 ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 ในปพ .ศ. 2553 • สนคาออนไหว รอยละ 5.17ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 ในปพ .ศ. 2558 • สนคาออนไหวสง รอยละ 3.71 ของรายการสนคาทงหมด ลดภาษเปน 0 ในปพ .ศ. 2563

• สนคาปกต รอยละ 90.02 ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 ในปพ .ศ. 2555 • สนคาออนไหว รอยละ 6.44ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 ในปพ .ศ. 2560 • สนคาออนไหวสง รอยละ 3.54 ของรายการของสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 ในปพ .ศ.2563

• สนคาปกต รอยละ 89.96 ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 ในปพ .ศ. 2556 • สนคาออนไหว รอยละ 7.41ของรายการสนคาทงหมด ลดภาษเปน 0 ในปพ .ศ. 2563 • สนคาออนไหวสง รอยละ1.56 ของรายการของสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 ในปพ .ศ. 2563 • สนคารอยละ 1.07 ของรายการของสนคาทงหมดไมมขอผกพนทางภาษ

พจารณากฎถนก าเนดสนคา กรณสนคาสงออกไปออสเตรเลยและนวซแลนดทตองการ

ใชสทธในการลดอตราภาษศลกากรจะตองผลตถกตองตามกฎถนก าเนดสนคา คอ สนคาทก าเนดหรอ

61 ผลตโดยใชวตถดบในประเทศทงหมด (Wholly-Obtained: WO) ตอมากรณสนคาทมสดสวนมลคาตนทนการผลตในภมภาคไมต ากวา 40% ของราคา F.O.B. (RVC 40%) ซงหมายถงในประเทศภาคสมาชกอาเซยน และประเทศเกาหลใต โดยใชหลกการสะสมถนก าเนดสนคา (Accumulation) คอ สนคาทไดถนก าเนดในประเทศภาคหนงและถกใชเปนวตถดบในการผลตในอกประเทศภาคหนง จะถอวาไดถนก าเนดในประเทศภาคทมกระบวนการผลตขนสดทายได

ตอมาสนคาทวตถดบทไมไดถนก าเนดทงหมดทใชในการผลต ผานการเปลยนพกดศลกากร (CTC) ในประเทศภาคนน และสดทายคอ สนคาทผานกฎเฉพาะรายสนคา (Product Specific Rules: PSRs) ใชกบสนคาเฉพาะบางรายการ เชน ใชเฉพาะกฎ Wholly Obtained เชน สตวมชวตพกด 01 และ ปลาแชแขงพกด 03 เปนตน หรอใชเฉพาะกฎ RVC ไมต ากวา 40% เชนไสกรอก พกด 1601 หรอใชไดทง WO หรอ RVC 45% เชน นม,ครมหวาน พกด 0402 เปนตน และในสนคาสงทอ เชน พกด 6101 เสอโคทชาย ก าหนดใหใชกฎการเปลยนแปลงพกดรวมกบกระบวนการผลตเชนตองมการตดและเยบในประเทศภาค หรอใชกฎ RVC 40% กได รวมถง เกณฑขนต า (De Minimis) มใจความวา สนคาทไมผานเกณฑการเปลยนพกดภาษศลกากรในระดบ 4 หลก จะไดถนก าเนดสนคา หากมลคาของวตถดบทไมไดถนก าเนด ทงหมดทใชในการผลตทไมผานเกณฑการเปลยนพกดศลกากร ในระดบ 4 หลก มไมเกนรอยละ 10 ของราคา F.O.B. ของสนคานน หรอเฉพาะส าหรบสนคาในตอนท 50-63 น าหนกของวตถดบทไมไดถนก าเนดทงหมดทใชในการผลตรอยละ 10 ของน าหนกรวมของสนคานน

เอกสารหลกฐานในกรณสนคาทมถนก าเนดในประเทศภาคความตกลงฯ AANZFTA จะตองมหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา Form AANZ ไปแสดงตอศลกากรในประเทศภาคเพอขอรบสทธประโยชนทางภาษ เปนไปตาม ประกาศกรมการคาตางประเทศเรองการออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามความตกลงเพอจดตงเขตการคาเสรอาเซยน - ออสเตรเลย – นวซแลนด พ.ศ.2553

4.1.11 ความตกลงการคาเสรอาเซยน – อนเดย (ASEAN – INDIA Free Trade Agreement: AIFTA)

ความตกลงการคาเสรอาเซยน – อนเดย มผลบงคบใชวนท 1 มกราคม พ.ศ.2553 ขอผกพนทางภาษของอนเดย (5,224 รายการ) สนคาปกต 1 (Normal Track 1) จ านวนรอยละ 70 ของรายการสนคาทงหมดจะทยอยลดภาษเปน 0 ทงหมดในป 2556 สนคาปกต 2 (Normal Track 2)จ านวนรอยละ 9 ของรายการสนคาทงหมดจะทยอยลดภาษเปน 0 ทงหมดในป 2559 สนคาออนไหว 1 (Sensitive Track 1) ทยอยลดภาษเหลอรอยละ 5 ในป 2559 สนคาออนไหว 2 (Sensitive Track 2) คงภาษไวทอตรารอยละ 5 สนคาพเศษ (Special Products) จะลดภาษลงรอยละ 20-50 ในป 2556 จ านวน รายการ ไดแก น ามนปาลมดบ น ามนปาลมดบสกด ชาด า กาแฟ พรกไทย และสนคาไมผกพนภาษ (Exclusive List) ไมลดภาษ 489 รายการ

62

สวนขอผกพนทางภาษของประเทศไทย (5,224 รายการ) สนคาปกต 1 (Normal Track 1)จ านวนรอยละ 70 ของรายการสนคาทงหมดจะทยอยลดภาษเปน 0 ทงหมดในป 2556 สนคาปกต 2 (Normal Track 2) จ านวนรอยละ 9 ของรายการสนคาทงหมดจะทยอยลดภาษเปน 0 ทงหมดในป 2559 สนคาออนไหว 1 (Sensitive Track 1) ทยอยลดภาษเหลอรอยละ 5 ในป 2559 สนคาออนไหว 2 (Sensitive Track 2) คงภาษไวทอตรารอยละ 5 สนคาออนไหวสง (Highly Sensitive List) จะลดภาษลงรอยละ 20-50 ในป 2556จ านวน 14 รายการ สนคาไมผกพนภาษ (Exclusive List) ไมลดภาษ จ านวน 463 รายการ

สนคาทสงออกไปอนเดยทตองการใชสทธในการลดอตราภาษศลกากรจะตองผลตถกตองตามกฎถนก าเนดสนคาภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-อนเดย คอ สนคาทก าเนดหรอผลตโดยใชวตถดบในประเทศทงหมด (Wholly - Obtained: WO) หรอใชกฎทวไป (General Rule) คอ เกณฑการเปลยนพกดศลกากรในระดบ 6 หลก (CTSH) และมสดสวนของวตถดบทมถนก าเนดจากประเทศสมาชกอาเซยนและอนเดย อยางนอยรอยละ 35 ของราคา F.O.B. (CTSH + 35%) รวมทงการการสะสมถนก าเนดสนคา คอ สนคาทไดถนก าเนดในประเทศภาคหนงและถกใชเปนวตถดบในการผลตอกประเทศหนง จะถอวาไดถนก าเนดในประเทศภาคทมกระบวนการผลตขนสดทาย หากสนคาดงกลาวทตองการน ามาสะสมถนก าเนดม ฟอรม AI มาประกอบการขอสะสมถนก าเนดสนคาในประเทศสดทายทมกระบวนการผลต19

เอกสารหลกฐานของสนคาทมถนก าเนดในประเทศภาคความตกลงการคาเสรอาเซยน – อนเดย จะตองมหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา Form A ไปแสดงตอศลกากรในประเทศอนเดยเพอขอรบสทธประโยชนทางภาษ

4.1.12 ความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน - ญปน (ASEAN - Japan Compre- hensive Economic Partnership: AJCEP)

ความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน-ญปน มผลบงคบใชในวนท 1 มถนายน พ.ศ.2552 โดยขอผกพนทางภาษของญปนเรมในวนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2551 สนคา 85.51% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 ตอมาในวนท 1 เมษายน พ.ศ.2561 สนคา 90.16% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 สวนขอผกพนทางภาษของประเทศไทย เรมในวนท 1 มถนายน พ.ศ.2552 สนคา

19 กรณกฎถนก าเนดเฉพาะสนคาของความตกลงการคาเสรอาเซยน – อนเดย มการ

เจรจาตอเนองเพอก าหนดเกณฑเฉพาะทเหมาะสม กลาวคอยงไมระบแนนอน ผเขยนมความคดเหนวากรณดงกลาวเปนประโยชนตอผสงออก ทสามารถใชเกณฑทกวางมากขนในการพจารณาได

63 30.94% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0 และวนท 1 เมษายน 2561 สนคา 86.17% ของรายการสนคาทงหมดลดภาษเปน 0

พจารณาในเรองกฎถนก าเนดสนคา สนคาทสงออกไปญปนทตองการใชสทธในการลดอตราภาษศลกากรจะตองผลตถกตองตามกฎถนก าเนดสนคาภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน-ญปน โดยเกณฑแรก เปนสนคาทใชวตถดบจากภายในประเทศสมาชก AJCEP ไดแก สนคาทก าเนดหรอใชวตถดบในประเทศทงหมด (Wholly-Obtained: WO) ซงสวนใหญเปนสนคาเกษตร เชน ขาว และพชผก ผลไมทมการปลกและเกบเกยวไดในประเทศ เปนตน เกณฑตอมาคอ สนคาทผานการผลตทงหมดในประเทศผสงออกโดยใชวตถดบทไดถนก าเนดจากประเทศสมาชก AJCEP

สนคาทผลตโดยใชวตถดบจากนอกประเทศสมาชก AJCEP จะไดแหลงก าเนดสนคาเมอมคณสมบต คอ สนคาทมการใช วตถดบจากภายนอกกลมประเทศอาเซยนและญปน จะถอวามถนก าเนดในประเทศสมาชก AJCEP เมอมคณสมบตอยางใดอยางหนง ดงตอไปน คอ กฎทวไป เปนกรณสนคาทไมไดอยในรายการสนคาทมถนก าเนดตามกฎเกณฑการไดถนก าเนดเฉพาะรายสนคา(PSR)

นอกจากนน การจะถอวามถนก าเนดในประเทศสมาชก AJCEP ยงพจารณาไดเมอผานเกณฑใดเกณฑหนง ดงตอไปน คอ ผลตในประเทศภาคโดย ท าใหเกดมลคาเพมของ สนคาไมต ากวารอยละ 40 (RVC 40%) ของราคาสนคาตามราคา F.O.B. หรอผลตในประเทศภาคโดยมการเปลยนแปลงพกดอตราศลกากรในระดบ 4 หลก (CTH) และสนคาทมถนก าเนดตามกฎเกณฑการไดถนก าเนดเฉพาะรายสนคา (PSR) มประมาณรอยละ 40 ของรายการสนคาทงหมด หากรายการสนคาใดอยในกลมทมกฎเกณฑการไดถนก าเนดเฉพาะรายสนคาจะตอง ผานเกณฑตามทก าหนด นโดยไมค านงถงกฎทวไป ยกเวน กรณทกฎเฉพาะรายสนคา งายกวากฎทวไป ซงผสงออกสามารถเลอกใชกฎเฉพาะรายสนคาหรอกฎทวไปกได สนคาทมถนก าเนดเฉพาะรายสนคา(PSR) และเปนสนคาส าคญของประเทศไทย เชน สนคาประเภท สงทอ รองเทาเครองหนง ยานยนต เหลก เฟอรนเจอร ผลตภณฑเกษตรแปรรป เปนตน และสดทายคอ เกณฑขนต า (De Minimis) เปนกรณทสนคาไมสามารถผลตไดตามกฎเกณฑการเปลยนแปลงพกดอตราศลกากร เนองจากมการใชวตถดบทไมไดถนก าเนดซงเปนวตถดบน าเขาภายใตพกดฯ เดยวกนกบพกดฯ ของสนคา หรอเปนวตถดบน าเขาทถกหามน าเขามาใชผลต (Except) สนคานนจะไดถนก าเนดสนคา หากวตถดบทไมไดถนก าเนดดงกลาวมมลคาไมเกนกวามลคาทก าหนดไว ดงน สนคาพกดตอนท 16, 19, 20, 22, 23, 28 – 49 และตอนท 64 – 97 ทใชวตถดบทไมไดถนก าเนดตามกฎเกณฑการเปลยนพกดฯ มมลคาไมเกนรอยละ 10 ของราคา F.O.B. สนคาพกดตอนท 18 และ 21 ทใชวตถดบทไมไดถนก าเนดตามกฎเกณฑการเปลยนพกดฯ ไมเกน รอยละ 10 หรอ รอยละ 7 ของราคา F.O.B. ตามทระบ ไวในกฎเฉพาะสนคา(PSR) และสนคาพกดตอนท 50 – 63 ตองมน าหนกของวตถดบทไมไดถนก าเนดตามกฎเกณฑการเปลยนพกดฯ ไมเกนรอยละ 10 ของน าหนกสนคานน

64

สนคาทมถนก าเนดในประเทศภาคความตกลง AJCEP จะตองมหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา Form AJ ไปแสดงตอศลกากรในประเทศสมาชก AJCEP เพอขอรบสทธประโยชนทางภาษ ตาม ประกาศกรมการคาตางประเทศ เรอง การออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามความตกลงวาดวยความเปนหนสวนทางเศรษฐกจทครอบคลมความตกลงตาง ๆ ระหวางประเทศสมาชกสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและญปนพ.ศ. 2557 4.1.13 วเคราะหการพจารณาถนก าเนดสนคาของความตกลงการคาเสร ทงหมดทประเทศไทยเปนภาคสมาชก การระบถงกฎถนก าเนดสนคาของแตละความตกลงนนจะเหนไดวามกฎเกณฑทมหลกการเดยวกนเปนพนฐานทงหมดในทกความตกลง ประการแรกคอ มเกณฑสนคาทผลต (Wholly Obtained Goods) หรอใชวตถดบตนทาง (Wholly Produced Goods) ทงหมดในประเทศผสงออกหรอประเทศภาคทงหมด ซงถอเปนหลกเกณฑพนฐานทสามารถวเคราะหและน ามาใชไดงายทสดของของการพจารณาใหไดถนก าเนดสนคาเพอการสงออกสนคาทนนๆ ไมมอะไรซบซอน ซงนอกจากสงทเหนไดชดจ าพวกแรธาต เพชร พลอย สตว พช น ามนดบ และอกหลายชนดนน ยงหมายความรวมไปถงสนคาหรอผลตภณฑทไดมาจากสงขางตน หรอเศษเหลอใชของสงขางตนดวยดวย ประเดนตอมา ผเขยนขอแยกโดยพจารณาแยกเปนความตกลงทประเทศไทยเปนภาคในนามของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน กลาวคอ ในขอท 4.1.1 - 4.1.2, 4.1.9 – 4.1.12 ไดแก ความตกลงการคาเสรอาเซยน ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน - จน ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน – สาธารณรฐเกาหล ความตกลงการคาเสรอาเซยน - ออสเตรเลย – นวซแลนด ความตกลงการคาเสรอาเซยน – อนเดย และความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน - ญปน โดยเกณฑมาตรฐาน คอ เกณฑสนคาทผลต (Wholly Obtained Goods) หรอใชวตถดบตนทาง (Wholly Produced Goods) ทงหมดในประเทศผสงออกหรอประเทศภาคทงหมด หลงจากนนเปนเกณฑพจารณาเรองสนคานอกกลมประเทศภาค ซงจะแยกเปนกฎทวไป (General Rule) คอ ผลตภณฑทไดมาหรอผลตขนโดยมไดใชวตถดบภายในประเทศหรอในภาคสมาชกทงหมด โดยมสดสวนของวตถดบทมถนก าเนดภายในกลมประเทศภาค ไมนอยกวา 40% ของราคา F.O.B. (RVC 40%) กลาวอยางงายคอสามารถน าเขาวตถดบภายนอกประเทศผผลตหรอนอกประเทศภาคสมาชกของอาเซยนมาใชผลตได โดยค านวณสดสวนไดมากสดถง 60% ยกเวนในความตกลงการคาเสรอาเซยน – อนเดย ซงใชสดสวนของวตถดบทมถนก าเนดภายในกลมประเทศภาค ไมนอยกวา 35% ของราคา F.O.B. (RVC 35%) ซงเปนประโยชนตอผสงออกทมโอกาสและทางเลอกมากขน และเกณฑการเปลยนเลขพกดอตราภาษศลกากรของสนคา (Change of Tariff Classification) หรอ CTC ซงเกอบทกความตกลงนนเกณฑนจะถกระบใหเปนเกณฑตอจากเกณฑสดสวนทนท หมายความวาสามารถใชไดกบสนคาทวไป ทวตถดบไมไดมาจากในประเทศหรอในประเทศภาคสมาชกทงหมด ยกเวนแตในความตกลงเขตการคา

65 เสรอาเซยน – จนทไมมระบในกฎทวไป แตจะไประบในเกณฑการผลตเฉพาะรายสนคา (Product Specific Rules of Origin)20 ซงเปนอกเกณฑหนงทใชในการพจารณาถนก าเนดสนคาเชนกน โดยจะระบหลกการพจารณาถนก าเนดตายตวไปในแตละรายสนคา21เลย โดยไมเปดโอกาสใหผสงออกไดเลอก ซงกเปนเกณฑการเปลยนเลขพกดอตราภาษศลกากรของสนคา (Change of Tariff Classification) หรอ CTC หลกการค านวณสดสวนการใชวตถดบในประเทศ (Local Content: LC) หรอใชผสมกน เชนเดยวกน นอกจากนน กฎเฉพาะรายสนคาทมความเฉพาะเจาะจงลงไปในประเภทสนคาทตองใชกระบวนการทแตกตางออกไป คอ กลมสนคาสงทอ ทจะมวธการพจารณาทลงในรายละเอยด เชนการเยบ ตด หรออนๆเพมเตม ซงกจะถกระบไวในกฎเฉพาะชดเจน อกเกณฑหนงทเปนเกณฑส าคญในการพจารณาของความตกลงทประเทศไทยเปนภาคในนามของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และปรากฏในทกความตกลงฯ คอ เกณฑถนก าเนดสะสม ซงอนญาตใหกระบวนการตางๆ ของการผลตสนคาสามารถเกดขนไดในหลายประเทศทอยภายใตความตกลงการคาเสรระหวางกน โดยผสงออกสามารถน าตนทนของวสดทไดจากประเทศภาคอนๆ มารวมในการค านวณมลคาเพมได หรอกรณเกณฑการเปลยนพกดฯ วสดทไดจากประเทศภาค จะไดรบการปฏบตเสมอนเชนเดยวกบวสดภายในประเทศ

เกณฑมลคาขนต าในการผอนปรน (De Minimis) เปนอกหนงเกณฑส าคญทปรากฏในความตกลงทประเทศไทยเปนภาคในนามของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน สนคาทไมผานการเปลยนพกดอตราศลกากรจะถอวาไดถนก าเนด ถามลคาของวสดทไมไดถนก าเนดทใชในการผลตสนคาซงไมผานการเปลยนพกดอตราศลกากรทก าหนด คดเปนสดสวนไมเกนรอยละ 10 ของมลคา F.O.B. ของสนคา และสนคานนเปนไปตามหลกเกณฑการไดถนก าเนดอน ๆ ทก าหนด หรอคอการยกเวนจ านวนหรอปรมาณวตถดบทเปนขอหามหรอขอจ ากด การไดถนก าเนด โดยยอมใหมไดสงสดไมเกนรอยละใดๆ ของราคา น าหนก หรอปรมาตรอยางใดอยางหนง ซงจะมระบจ านวนใดๆนน ไวทตอน (Chapter) ของกลมหรอเปนรายการสนคานนๆ ตามแตละความตกลงฯ

20 ค าวา Rule หรอ Rules ในบางความตกลงเขตการคาเสรจะใชค าวา “กฎ” แตในบาง

ความตกลงฯจะใชค าวา “เกณฑหรอหลก” ดงนนผเขยนจะใชถอยค าตามทระบไวในแตละความตกลง ซงอาจแตกตางกนแตมความหมายสอถง กฎถนก าเนดสนคา (Rules of Origin) เหมอนกน

21 เชน ในความตกลงเขตการคาเสรอาเซยนนน มการระบกฎเฉพาะกบสนคาบางรายการ ซงมทงหมด 4,953 รายการ จากรายการทอยในบญชทงหมด 95,895 รายการ หรอความตกลงการคาเสรอาเซยน – จนนนมเพยง 9 หมวดทระบใหใชกฎเฉพาะ หรอในกรณความตกลงการคาเสรอาเซยน – อนเดยนน การเจรจายงไมยต จงยงไมมกฎเฉพาะรายสนคา เปนตน

66 กรณความตกลงการคาเสรทประเทศไทยเปนภาคในนามสวนตว หรอเปนลกษณะความตกลงแบบทวภาค คอในกลมความตกลงขอ 4.1.3 – 4.1.8 ไดแก ความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย-นวซแลนด ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย- ญปน ความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – เปร ความตกลงเขตการคาเสรไทย – อนเดย และความตกลงเขตการคาเสรไทย – ชล ซงจะวางเกณฑไวในรปแบบทแยกเปน 2 เกณฑในทกภาค คอ วางเกณฑสนคาทผลต (Wholly Obtained Goods) หรอใชวตถดบตนทาง (Wholly Produced Goods) ทงหมดในประเทศผสงออกหรอประเทศภาคทงหมดไวเปนเกณฑแรก และวางเกณฑการผลตเฉพาะรายสนคา (Product Specific Rules of Origin) เปนเกณฑทสองจากนนในเกณฑการผลตเฉพาะรายสนคาจงแยกลงไปเปน เกณฑการ เปลยนเลขพกดอตราภาษศลกากรของสนคา (Change of Tariff Classification) หรอ CTC ซงทกความตกลงฯมการระบการเปลยนพกดในทกระดบ ตงแตระดบตอนถงระดบประเภทยอย ตามแตละสนคา โดยในความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย-นวซแลนด และความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย- ญปน จะมการระบเกยวกบเกณฑเฉพาะสนคาพเศษบางประการเพมเตมดวย กลาวคอ ในกรณทเปนผลตภณฑเคม (สนคาบางรายการภายใตพกด HS 27 และสนคาภายใตพกด HS ตอนท 28 – 40 ) ก าหนดใหผสงออกเลอกไดวาจะผลตตามหลกเกณฑการเปลยนแปลง พกด (Change in Tariff Classification) หรอการผลตตามกระบวนการผลต (Process) ซงเปนการท าใหเกดปฏกรยาเคม (Chemical Reaction) หรอกรณทเปนสนคาสงทอและเสอผาบางรายการ และรองเทา (พกด HS ตอนท 50 – 64) ก าหนดใหผลตตามหลกเกณฑการเปลยนแปลงพกด (Change in Tariff Classification) และจะตองมตนทนการผลตภายในประเทศไทย และ/หรอประเทศคภาคไมต ากวารอยละ 50 ของราคาสนคา F.O.B. ในกรณความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย-นวซแลนด หรอรอยละ 55 ของราคา F.O.B. อยางต า โดยตองใช สดสวนวตถดบในประเทศไทย-ออสเตรเลย ไมนอยกวารอยละ 30 และสวนทเหลออกรอยละ 25 สามารถ น าเขาจากในประเทศก าลงพฒนา ในความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย และไมนอยกวารอยละ 40 ในความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย- ญปนไทย กถอวาสนคาไดมถนก าเนดในประเทศไทย

ในหลกเกณฑทวเคราะหไปขางตน จะเปนเกณฑของการไดมาซงถนก าเนด แตในแตละความตกลงฯกจะระบถงเกณฑหรอเงอนไขการไมไดซงถนก าเนดดวย กลาวคอ เกณฑกระบวนการผลตขนต า (Minimal Operation and Processes) ทไมใหน ามารวมเปนมลคาการผลตของสนคาเพอการค านวณสดสวนวตถดบ เชน การรกษาสนคาใหอยในสภาพดการบรรจหบหอ การตดฉลาก

67 การรอน การลาง การตด การงอ รวมถงกระบวนการผลตอยางงายอนๆ โดยระบเหมอนกนในทกความตกลง22

พจารณากลมสนคาทส าคญทอยในรายการสนคาตามพกดของศลกากรจะแยกไดเปนกลมตางๆ ไดแก สนคากลมแรและโลหะ สนคากลมเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส สนคากลมแฟชน23 ซงรวมสนคาอญมณและเครองประดบ สนคาสงทอและเครองนงหม และสนคาเครองหนงและรองเทา กลมสนคาเคม กลมสนคายานยนตและอปกรณขนสง กลมสนคาอาหาร กลมสนคาพลาสตกและยาง กลมสนคาไมและสงพมพทเปนกระดาษ กลมสนคาเฟอรนเจอร กลมสนคาเซรามก และกลมสนคาเครองจกร อปกรณส าหรบตรวจวด ควบคม สวนประกอบและเลนส รวมทงหมด 11 กลมสนคา โดยวเคราะหการพจารณาถนก าเนดสนคาทใชในแตละกลม คอ

ส าหรบเกณฑพจารณาถนก าเนดสนคาทวไปของอตสาหกรรมแรและโลหะ ใชเกณฑวตถดบภายในประเทศทงหมด (Wholly Obtained Goods: WO) ซงใชกบแรทถลงไดในประเทศมากทสด และหากมการแปรรปจะใชเกณฑการเปลยนพกดและ/หรอการใชเกณฑมลคาเพม โดยใหสดสวนวตถดบจากประเทศสมาชกรวมกนไมนอยกวารอยละ 40 (RVC 40%) หรอใชเกณฑการเปลยนพกดอตราศลกากรระดบ 4 หลก ระดบ 2 หลก และระดบ 6 หลก ตวอยางเชน ความตกลง

22 การด าเนนการทไมไดคณสมบต คอ สนคาจะไมไดรบการพจารณาวาเปนไปตาม

ขอก าหนดของการเปลยนเลขพกดศลกากร หรอการด าเนนการผลตหรอการผานกระบวนการเฉพาะ เพยงเหตผลตอไปน

(เอ) การด าเนนการเพอใหมนใจวาการถนอมรกษาผลตภณฑอยในสภาพทดระหวางการขนสง

และการเกบรกษา (เชน การอบแหง การแชแขง การเกบในน าเกลอ) และการด าเนนการอนๆ ทคลายกน

(บ) การเปลยนบรรจภณฑ การแบงบรรจ และการจดใหเปนชด (ซ) การถอดแยกออกจากกน (ด) การบรรจในขวด ซอง กลอง และการด าเนนการบรรจหบหออยางงายอนๆ (อ) การเกบรวมชนสวนและสวนประกอบทจดเปนสนคาตามกฎขอ 2 (เอ) ของ

หลกเกณฑการตความพกดอตราศลกากรระบบฮารโมไนซ (เอฟ) การจดสงของใหเปนชดๆเพยงอยางเดยว หรอ (จ) การด าเนนการทกลาวถงในอนวรรค (เอ) ถง (เอฟ) ประกอบกน 23 ผเขยนแบงตามเกณฑของสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

68 การคาเสรไทย - ออสเตรเลย ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดกนยงขนไทย - นวซแลนด สวนความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน - อนเดยใชรอยละ 35 (RVC 35%) เปนตน หรอการเปลยนพกดในระดบ 4 หลก ไดแก ความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน - ญปน และความตกลงจดตงเขตการคาเสรอาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนด ความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – เปร ความตกเขตการคาเสรไทย – อนเดย เปนตน การเปลยนพกดในระดบ 6 หลก ไดแก ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน - อนเดย หรอในกรณของความตกลงการคาเสรไทย – ชล เลอกใชไดทงเกณฑ RVC 40% หรอการเปลยนพกดในระดบ 4 หลก เปนตน

ส าหรบเกณฑถนก าเนดสนคาทวไปของสนคากลมเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส พบวา สวนมากมการเปลยนพกดในระดบ 4 หลก อยในความตกลงการคาเสรไทย - ออสเตรเลย ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดกนยงขนไทย - นวซแลนด เขตการคาเสรอาเซยน-จน เปนตน และการเปลยนพกดในระดบ 6 หลก ในความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-สาธารณรฐเกาหล ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนด ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน – อนเดย สวนกรณการเปลยนพกดในระดบ 2 หลก เชน ความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน-ญปน เปนตน ในกรณของความตกลงเขตการคาเสรอาเซยนจะใชเกณฑการสะสมวตถดบหรอเกณฑสดสวนในประเทศสมาชกรวมกนไมนอยกวารอยละ 40 (RVC 40%) เกณฑการเปลยนพกดในระดบ 4 หลก และระดบ 6 หลกอยางใดอยางหนง นอกจากนนจะระบเปนประเภทกฎเฉพาะรายการสนคา (PSR) โดยจดท ารายการสนคาตามการเจรจาในแตละความตกลงฯภายใตสนคาแตละรายการ เชน เกณฑสดสวนวตถดบภายในประเทศสมาชกรวมกนไมนอยกวารอยละ 35 (RVC 35%) เชนในความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน - อนเดย หรอเกณฑสดสวนไมนอยกวารอยละ 40 (RVC 40%) ในความตกลงการคาเสรไทย - ออสเตรเลย และความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดกนยงขนไทย - นวซแลนด หรอในกรณของความตกลงการคาเสรไทย – ชล เลอกใชไดทงเกณฑ RVC 40% หรอการเปลยนพกดในระดบ 4 หลกหรอ 6 หลกกได ตามแตละประเภทยอยของสนคา

ส าหรบเกณฑถนก าเนดสนคาทวไปของสนคากลมสนคาแฟชน เปนเกณฑการเปลยนพกดระดบ 2 หลก 4 หลก และ 6 หลก และมขอหามส าหรบการผลตอยางงาย (Exception Rule) ในชนสวนทใชประกอบการผลตบางรายการ ความตกลงการคาเสรอาเซยนใชเกณฑสดสวนวตถดบภายในประเทศสมาชกรวมกนไมนอยกวารอยละ 40 (RVC 40%) หรอเกณฑการเปลยนพกดระดบ 4 หลก การก าหนดคา RVC ไมนอยกวารอยละ 40 ไดแก ความตกลงการคาเสรไทย - ออสเตรเลย ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดกนยงขนไทย – นวซแลนด ยกเวน ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-อนเดยทใชสดสวนรอยละ 35 (RVC 35%) เปนตน หรอเกณฑการเปลยนพกดในระดบ 4 หลก ไดแก ความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน-ญปน ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-ออสเตรเลย - นวซแลนด ความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – เปร

69 เปนตน การเปลยนพกดในระดบ 6 หลก ไดแก ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-อนเดย เปนตน หรอความตกลงการคาเสรไทย – ชล เลอกใชไดทงเกณฑ RVC 40% หรอการเปลยนพกดในระดบ 4 หลก

เกณฑถนก าเนดสนคาในกลมตอไปคอ กลมสนคาเคม สวนมากจะเปนเกณฑการเปลยนพกดระดบ 4 หลก และเกณฑเฉพาะส าหรบการสงเคราะหหรอการท าปฏกรยาเคม (Chemical Reaction) ในการไดถนก าเนดดวย ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยนใชเกณฑสดสวนวตถดบภายในประเทศสมาชกรวมกนไมนอยกวารอยละ 40 (RVC 40%) หรอเกณฑการเปลยนพกดในระดบ 2 หลก 4 หลก สวนความตกลงการคาเสรไทย - ออสเตรเลย ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดกนยงขนไทย - นวซแลนดใชเกณฑสดสวนรอยละ 40 (RVC 40%) ยกเวน ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน - อนเดยใชสดสวนรอยละ 35 (RVC 35%) เปนตน การเปลยนพกดระดบ 2 หลก ไดแกความตกลงเขตการคาเสรไทย-อนเดย เปนตน การเปลยนพกดระดบ 4 หลก ไดแก ความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน - ญปน เปนตน และการเปลยนพกดในระดบ 6 หลก ไดแก ความตกลงการคาเสรไทย - ออสเตรเลย ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดกนยงขนไทย - นวซแลนด ความตกลงเขตการคาเสร อาเซยน – ออสเตรเลย – นวซแลนด ความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – เปร เปนตน สวนความตกลงการคาเสรไทย – ชล เลอกใชไดทงเกณฑ RVC 40% หรอการเปลยนพกดในระดบ 4 หลก หรอเกณฑเฉพาะส าหรบการสงเคราะหหรอการท าปฏกรยาเคม (Chemical Reaction) กได

เกณฑถนก าเนดสนคาในกลมสนคาตอไปคอ กลมยานยนตและอปกรณขนสง มการใชเกณฑการเปลยนพกดในระดบ 2 หลก 4 หลก และ 6 หลก (สวนใหญจะเปน 4 หลก) ส าหรบความตกลงเขตการคาเสรอาเซยนนนใชเกณฑสดสวยวตถดบรวมกนไมนอยกวารอยละ 40 (RVC 40%) หรอเกณฑการเปลยนพกดอตราศลกากรระดบ 4 หลก สวนในกลมความตกลงการคาเสรไทย - ออสเตรเลย ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดกนยงขนไทย - นวซแลนด ใชไดทงเกณฑการเปลยนพกดในระดบ 2 หลก และระดบ 6 หลก หรอการก าหนดสดสวนวตถดบภายในไมนอยกวารอยละ 40 ยกเวน ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-อนเดย (RVC 35%) เปนตน หรอใชเฉพาะการเปลยนพกดระดบ 4 หลก ไดแก ความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน - ญปน ความตกลงเขตการคาเสร อาเซยน – ออสเตรเลย - นวซแลนด ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน - อนเดย เปนตน หรอการเปลยนพกดระดบ 6 หลก ไดแก ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน - อนเดย เปนตน สวนความตกลงการคาเสรไทย – ชล เกณฑหลกจะอยทการค านวณสดสวนวตถดบภายในไมนอยกวารอยละ 40

70 (RVC 40%) ยกเวนในสนคาพกด 88 – 8924 สามารถเลอกใชการเปลยนพกดในระดบ 4 หลกไดดวย และในความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – เปร เกอบทงหมดจะใชเกณฑการเปลยนพกดในระดบ 6 หลก ยกเวนแตในพกด 88.0525 สามารถใชเฉพาะเกณฑค านวณสดสวนมลคาวตถดบในประเทศไมนอยกวารอยละ 45 (RVC 45%) กได

กลมสนคาตอมาคอ กลมอาหารและอาหารแปรรป โดยหลกจะใชเกณฑการผลตโดยใชวตถดบในประเทศทงหมด (Wholly Obtained Goods: WO) ส าหรบอาหารทไดจากธรรมชาต แตถามการแปรรปจะใชเกณฑการเปลยนพกดในระดบ 2 หลก 4 หลก และ 6 หลกอยางใดอยางหนงตามความเหมาะสม หากแยกตามความตกลงเขตการคาเสร เรมจากอาเซยนตกลงรวมกนทจะใชเกณฑวตถดบในประเทศทงหมด (WO) จากนนจงเปนเกณฑสดสวนวตถดบภายในประเทศสมาชกรวมกนไมนอยกวารอยละ 40 (RVC 40%) หรอเกณฑการเปลยนพกด ในระดบ 4 หลก ส าหรบประเภทกฎเฉพาะรายการสนคาจะจดท ารายการสนคาตามการเจรจาในแตละกรอบรายการสนคา โดยใชเกณฑการเปลยนพกดในระดบ 2 หลก และระดบ 6 หลก สวนความตกลงการคาเสรไทย - ออสเตรเลย ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดกนยงขนไทย -นวซแลนด ใชเกณฑการค านวณสดสวนวตถดบภายในประเทศภาคไมนอยกวารอยละ 40 (RVC 40%) ยกเวน ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-อนเดย (RVC 35%) เปนตน สวนการเปลยนพกดในระดบ 2 หลก ไดแก เขตการคาเสรอาเซยน-จน ความตกลงการคาเสรไทย – ชล ซงของไทย – ชลจะเพมการค านวณสดสวนวตถดบภายในประเทศภาคไมนอยกวารอยละ 40 (RVC 40%) มาใหเปนตวเลอกอกหนงเกณฑในเฉพาะสนคาพกดท 2326 เปนตน การเปลยนพกดในระดบ 4 หลก ไดแก ความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน - ญปน ความตกลงเขตการคาเสร อาเซยน – ออสเตรเลย - นวซแลนด ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน – อนเดย และความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – เปร ใชเกณฑการเปลยนพกดในระดบ 2 หลก และระดบ 4 หลก เปนตน

อกกลมสนคาคอ สนคากลมพลาสตกและยาง โดยหลกแลวใชเกณฑถนก าเนดในการผลตโดยใชวตถดบในประเทศทงหมด (Wholly Obtained Goods: WO) ส าหรบยางพาราจากธรรมชาต แตหากมการแปรรปเปนผลตภณฑกจะเปนเกณฑการเปลยนพกดในระดบ 2 หลก 4 หลก และ 6 หลก ถาเปนสนคาพลาสตกจะใชเกณฑเปลยนพกดในระดบ 4 หลกเกอบทงหมด สวนในกรอบ

24 อากาศยานและสวนประกอบ และสงกอสรางลอยน า 25 เครองปลอยอากาศยาน อปกรณบนเรอบรรทกเครองบนส าหรบลดความเรวของ

อากาศยาน 26 กากและเศษทเหลอจากอตสาหกรรมผลตอาหาร อาหารทจดท าไวส าหรบเลยงสตว

71 ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยนกเชนเดม คอตกลงรวมกนทจะใชเกณฑการค านวณสดสวนวตถดบภายในประเทศสมาชกรวมกนไมนอยกวารอยละ 40 (RVC 40%) สวนความตกลงการคาเสรไทย - ออสเตรเลย ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดกนยงขนไทย - นวซแลนด ความตกลงเขตการคาเสร อาเซยน – ออสเตรเลย - นวซแลนด กใชการเปลยนพกดในระดบ 4 หลก หรอเกณฑการค านวณสดสวนวตถดบภายในประเทศสมาชกรวมกนไมนอยกวารอยละ 40 (RVC 40%) แตถาเปนการเปลยนพกดในระดบ 6 หลก ไดแก ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-อนเดย รวมกบเกณฑสดสวนวตถดบภายในรอยละ 35 (RVC 35%) เชนเดม สวนความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – เปร ใชเกณฑการเปลยนพกดในระดบ 4 หลกเกอบทงหมด มบางรายการเทานนทตองใชรวมกบเกณฑการค านวณสดสวนวตถดบภายในไมต ากวารอยละ 40 (RVC 40%) ความตกลงการคาเสรไทย – ชล เลอกใชเกณฑการค านวณสดสวนวตถดบภายในไมต ากวารอยละ 40 (RVC 40%) หรอการเปลยนพกดในระดบ 4 หลกกได และเฉพาะพกด 39.06 - 39.1427 สามารถเลอกใชเกณฑเฉพาะส าหรบการสงเคราะหหรอการท าปฏกรยาเคม (Chemical Reaction) ไดดวย ยกเวนในพกด 39.1528 ใหใชเฉพาะเกณฑถนก าเนดในการผลตโดยใชวตถดบในประเทศทงหมด (WO)

ถดมาเปนสนคาในกลมสนคาพวกไมและสงพมพทเปนกระดาษ สวนมากจะเปนเกณฑการผลตโดยใชวตถดบในประเทศทงหมด (WO) ส าหรบไมธรรมชาต หากมการแปรรปหรอผลตเปนผลตภณฑกจะเปนเกณฑการเปลยนพกดในระดบ 2 และ 4 หลก เชนในความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – เปร หรอเฉพาะเกณฑการเปลยนพกดในระดบ 4 หลก ไดแก ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน – จน ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย - ญปน ความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน - ญปน สวนความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน และความตกลงการคาเสรไทย – ชล สามารถใชเกณฑการค านวณวตถดบภายในประเทศสมาชกรวมกนไมนอยกวารอยละ 40 (RVC 40%) ดวย ทางดานความตกลงการคาเสรไทย - ออสเตรเลย ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดกนยงขนไทย - นวซแลนด ความตกลงเขตการคาเสร อาเซยน – ออสเตรเลย – นวซแลนด ใชการเปลยนแปลงพกดระดบ 4 หลก และการค านวณสดสวนวตถดบภายในประเทศไมนอยกวารอยละ 40 สวนความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน - อนเดยใชเกณฑการค านวณวตถดบภายในประเทศ

27 สนคาจ าพวกอะครลก โพลเมอร อะมโนเรซน ฟโนลกเรซน และโพลยรเทน ซลโคน

ป โตรเลยมเรซน ควมาโรนอนดนเรซน โพลเทอรพน โพลซลไฟด โพลซลโฟน เซลลโลสและอนพนธเคมของเซลลโลส ทไมไดระบหรอรวมไวในทอน โพลเมอรธรรมชาต และทดดแปลงโครงสราง ไอออนเอกซเชนเจอร ทมโพลเมอรตามประเภทท 39.01 ถง 39.13 เปนหลก ในลกษณะขนปฐม

28 เศษ เศษตด และของทใชไมไดทเปนพลาสตก

72 สมาชกรวมกนไมนอยกวารอยละ 35 (RVC 35%) และการเปลยนพกดในระดบ 6 หลก ความตกลงการคาเสรไทย – อนเดย มเพยงสวนนอยทใชการเปลยนพกดในระดบ 4 หลก นอกนนใชเกณฑใดกได

กลมสนคาถดไปคอกลมสนคาเฟอรนเจอร พจารณาถนก าเนดสนคา สวนมากใชเกณฑการผลตทมผลเปลยนพกดในระดบ 2 หลก 4 หลก และ 6 หลก เนนหนกไปทางเปลยนพกด 4 หลก เพมเตมคอ ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน ความตกลงการคาเสรไทย - ออสเตรเลย ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดกนยงขนไทย – นวซแลนด ความตกลงการคาเสรไทย – ชล ความตกลงการคาเสรไทย – อนเดย ใชเกณฑการค านวณสดสวนวตถดบภายในประเทศสมาชกรวมกนไมนอยกวารอยละ 40 (RVC 40%) หรอเกณฑการเปลยนพกดในระดบ 4 หลก ยกเวนความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน - อนเดย ความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – เปร ทใชการเปลยนพกดในระดบ 6 หลก หรอการค านวณสดสวนวตถดบภายในประเทศสมาชกรวมกนไมนอยกวารอยละ 35 (RVC 35%) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน – ญปนใชการเปลยนพกดในระดบ 6 หลก หรอการค านวณสดสวนวตถดบภายในประเทศสมาชกรวมกนไมนอยกวารอยละ 40 (RVC 40%) สวนความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย – ญปนใชการเปลยนพกดในทกระดบ ทง 2 4 และ 6 หลก หรอใชเกณฑสดสวนวตถดบไมต ากวารอยละ 40 ซงถอวามรายละเอยดปลกยอยเยอะมาก ความตกลงเพอจดตงเขตการคาเสรอาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนดใชเฉพาะการเปลยนพกดระดบ 4 หลก และกรณความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน – จนมเพยงสนคาชนดเดยวทระบใหใชเกณฑเปลยนพกด 4 หลก นอกนนใชเกณฑใหกได

กลมสนคาเซรามก สวนมากมเกณฑการพจารณาการเปลยนพกดในระดบ 2 และ 4 หลก ความตกลงการคาเสรอาเซยนใชเกณฑสดสวนวตถดบภายในประเทศสมาชกรวมกนไมนอยกวารอยละ 40 (RVC 40%) หรอเกณฑการเปลยนพกดระดบ 4 หลก เชนเดยวกบความตกลงการคาเสรไทย - ออสเตรเลย ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดกนยงขนไทย – นวซแลนด ความตกลงการคาเสรไทย – ชล ความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – เปรใชเฉพาะการเปลยนพกดในระดบ 2 หลก ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน – จนมเพยงสนคาชนดเดยวทระบใหใชเกณฑเปลยนพกด 4 หลก นอกนนใชเกณฑใหกได ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย – ญปนใชการเปลยนพกดในระดบทง 2 และ 4 หลก หรอใชเกณฑสดสวนวตถดบไมต ากวารอยละ 40 ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-อนเดย ใชการเปลยนพกดระดบ 6 หลก และใชเกณฑสดสวนวตถดบไมต ากวารอยละ 35 และความตกลงเพอจดตงเขตการคาเสรอาเซยน – ออสเตรเลย – นวซแลนด ใชเพยงการเปลยนพกดในระดบ 4 หลกเกณฑเดยว

และกลมสนคาสดทายคอ กลมสนคาเครองจกร อปกรณส าหรบตรวจวด ควบคม สวนประกอบและเลนส จากลกษณะของสนคาพบวาการพจารณาจะใชเกณฑการผลตและประกอบชนสวนทงหมด ซงเปนการเปลยนพกดในระดบ 4 และ 6 หลก สวนใหญจะเปน 4 หลก กลาวคอ

73 ความตกลงการคาเสรอาเซยนใชเกณฑสดสวนวตถดบภายในประเทศสมาชกรวมกนไมนอยกวารอยละ 40 (RVC 40%) หรอเกณฑการเปลยนพกดระดบ 4 หลก เชนเดยวกบความตกลงการคาเสรไทย - ออสเตรเลย ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดกนยงขนไทย – นวซแลนด และความตกลงการคาเสรไทย – ชล สวนความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – เปร ใชเฉพาะการเปลยนพกดในระดบ 4 หลก ความตกลงการคาเสรไทย – อนเดย มเพยงแคสนคา 2 พกดคอ 90.32.89 และ 90.32.9029 ทใชการเปลยนพกดในระดบ 6 และ 4 หลก ตามล าดบ และการค านวณสดสวนวตถดบไมต ากวารอยละ 40 ซงเปนเกณฑเดยวกบของความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย – ญปน และสดทายคอความตกลงการคาเสรอาเซยน – จน มเพยงพกดเดยวทใชการเปลยนพกดในระดบ 4 หลก

ความตกลงการคาเสรอนๆ หรอสนคาตวใดกลมใดทไมมการวเคราะห หรอไมไดระบไวในแตละกลมสนคานอกเหนอจากขางตนนน คอไมมการระบเกณฑถนก าเนดเฉพาะเจาะจงในแตละรายสนคา ซงสามารถน ากฎถนก าเนดสนคาทวไปอนๆ ทระบไวในความตกลงทตกเปนภาคสมาชกมาพจารณาไดทนท โดยหลกการแลวขนอยกบการพจารณาของผสงออกเอง แตบางครงเมอผสงออกไมมความรความเขาใจมากเพยงพอ กจะขนอยกบค าแนะน าของเจาหนาท ซงเกอบทงหมดจะเปนเกณฑการพจารณาสดสวนวตถดบภายในประเทศภาคสมาชก โดยไมไดสนใจวาเกณฑพจารณาอนๆนนอาจจะเออประโยชนตอผสงออกมากกวา30

4.2 หลกเกณฑและกฎหมายเกยวกบการพจารณาออกใบรบรองถนก าเนดสนคาในประเทศไทย

4.2.1 พระราชบญญตการสงออกไปนอกและการน าเขามาในราชอาณาจกรซงสนคาพ.ศ. 2522 เปนกฎหมายหนงในกลมแรกของประเทศไทยทมการบญญตเกยวกบถนก าเนดสนคาโดยอยในมาตรา 5 ซงมเนอหาทเกยวของดงตอไปน

“มาตรา 5 ในกรณทจ าเปนหรอสมควรเพอความมนคงทางเศรษฐกจสาธารณประโยชนการสาธารณสขความมนคงของประเทศความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชนหรอเพอ

29 อปกรณควบคมอตโนมต และสวนประกอบและอปกรณอตโนมต 30 สมภาษณ เอกรนทร บญศร, ผจดการฝายอนญาโตตลาการและกฎหมาย หอการคา

ไทย, หอการคาไทย, 13 ธนวาคม 2557.

74 ประโยชนอนใดของรฐใหรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยโดยอนมต ของคณะรฐมนตรมอ านาจประกาศในราชกจจานเบกษาในเรองหนงเรองใดดงตอไปน

…(3) ก าหนดประเภทชนดคณภาพมาตรฐานจ านวนปรมาตรขนาดน าหนกราคาชอทใชในทางการคาตราเครองหมายการคาถนก าเนดส าหรบสนคาทสงออกหรอน าเขาตลอดจนก าหนดประเทศทสงไปหรอประเทศทสงมาซงสนคาดงกลาว…

…(5) ก าหนดใหสนคาใดทสงออกหรอน าเขาเปนสนคาทตองมหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาหนงสอรบรองคณภาพสนคาหรอหนงสอรบรองอนใดตามความตกลงหรอประเพณทางการคาระหวางประเทศ…”

ปจจบนมการออกกฎหมายแกไขเพมเตมพระราชบญญตฯ ฉบบนอยหลายครง ซงสวนใหญจะเปนเรองการอนญาตเกยวกบกบน าเขาสงออก น าผานสนคามาในประเทศ และสงตอไป ประเดนโดยรวมไมไดเกยวของกบถนก าเนดสนคามากนก นอกจากวามการระบถงคาธรรมเนยมในการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาเทานน

4.2.2 ประกาศกระทรวงพาณชยเรองการออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามความตกลงทางการคาระหวางประเทศหรอการปฏบตทางการคาระหวางประเทศพ.ศ.2548

เพอประโยชนทางเศรษฐกจของประเทศในการรกษาสทธประโยชนทางการคาเกยวกบการใชสทธพเศษทางดานภาษศลกากรหรอสทธพเศษอนภายใตความตกลงทางการคาระหวางประเทศหรอเพอการปฏบตทางการคาระหวางประเทศอาศยอ านาจตามความในมาตรา 5 (6) และมาตรา 25 แหงพระราชบญญตการสงออกไปนอกและการน าเขามาในราชอาณาจกรซงสนคาพ.ศ.2522 อนเปนพระราชบญญตทมบทบญญตบางประการเกยวกบการจ ากดสทธและเสรภาพของบคคลซงมาตรา 29 ประกอบกบมาตรา 31 มาตรา 35 มาตรา 48 และมาตรา 50 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยบญญตใหกระท าไดโดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมายรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยโดยอนมตของคณะรฐมนตรออกประกาศไวดงตอไปน

ขอ 1 ประกาศนเรยกวา“ประกาศกระทรวงพาณชยเรองการออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามความตกลงทางการคาระหวางประเทศหรอการปฏบตทางการคาระหวางประเทศพ.ศ.2548”

ขอ 2 ประกาศนใหใชบงคบตงแตวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป ขอ 3 ผสงออกทจะใชหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาเพอขอใชสทธพเศษทางดานภาษ

ศลกากรหรอสทธพเศษอนภายใตความตกลงทางการคาระหวางประเทศหรอเพอการปฏบตทางการคาระหวางประเทศใหขอรบหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาจากกรมการคาตางประเทศกระทรวงพาณชยหรอหนวยงานทกรมการคาตางประเทศกระทรวงพาณชยมอบหมาย

75

ขอ 4 การขอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาการตรวจคณสมบตของสนคาทางดานถนก าเนดและการออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการดงน

(1) ใหผสงออกตามขอ 3 ยนเอกสารและหลกฐานดงตอไปน ก. แบบหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาทกรอกขอความเรยบรอยแลวพรอมเอกสาร

และหลกฐานตามแบบและหลกเกณฑภายใตกฎวาดวยถนก าเนดสนคาทก าหนดในความตกลงทางการคาระหวางประเทศหรอการปฏบตทางการคาระหวางประเทศนน

ข. แบบขอรบการตรวจคณสมบตของสนคาทางดานถนก าเนดพรอมเอกสารและหลกฐานตามทกรมการคาตางประเทศกระทรวงพาณชยก าหนด

(2) กอนออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาใหกรมการคาตางประเทศกระทรวงพาณชยหรอหนวยงานทกรมการคาตางประเทศกระทรวงพาณชยมอบหมายตรวจคณสมบตของสนคาทางดานถนก าเนดใหเปนไปตามหลกเกณฑภายใตกฎวาดวยถนก าเนดสนคาทก าหนดตามความตกลงทางการคาระหวางประเทศ หรอการปฏบตทางการคาระหวางประเทศนน โดยพจารณาจากเอกสารและหลกฐานตาม (1) ข. หากเอกสารและหลกฐานดงกลาวไมเพยงพอตอการตรวจคณสมบตของสนคาทางดานถนก าเนดกรมการคาตางประเทศกระทรวงพาณชยหรอหนวยงานทกรมการคาตางประเทศกระทรวงพาณชยมอบหมายอาจตรวจกระบวนการผลตสนคาหรอการด าเนนธรกจทเกยวของหรอโดยวธการอนใดรวมดวยกไดโดยใหผสงออกตามขอ 3 อ านวยความสะดวกในการตรวจ

(3) กรมการคาตางประเทศกระทรวงพาณชยหรอหนวยงานทกรมการคาตางประเทศกระทรวงพาณชยมอบหมายจะออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาใหแกผสงออกตามขอ 3 กตอเมอไดพจารณาเอกสารและหลกฐานตาม (1) และตรวจคณสมบตของสนคาทางดานถนก าเนดตาม (2) แลวเหนวาเปนไปตามหลกเกณฑภายใตกฎวาดวยถนก าเนดสนคาทก าหนดตามความตกลงทางการคาระหวางประเทศหรอการปฏบตทางการคาระหวางประเทศนน

ขอ 5 ภายหลงการออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามขอ 4 หากประเทศผน าเขาปลายทางขอใหกรมการคาตางประเทศกระทรวงพาณชยตรวจคณสมบตของสนคาทางดานถนก าเนดยอนหลง หรอกรณมเหตสงสยวามการปฏบตทไมเปนไปตามหลกเกณฑภายใตกฎวาดวยถนก าเนดสนคาทก าหนดตามความตกลงทางการคาระหวางประเทศหรอการปฏบตทางการคาระหวางประเทศนน หรอกรณความจ าเปนอนใหผสงออกตามขอ 3 จดสงเอกสารและหลกฐานตามทกรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชยก าหนด เพอตรวจความถกตองของคณสมบตของสนคาทางดานถนก าเนดตามหลกเกณฑภายใตกฎวาดวยถนก าเนดสนคาตามความตกลงทางการคาระหวางประเทศ หรอการปฏบตทางการคาระหวางประเทศนน หากเอกสารและหลกฐานดงกลาวไมเพยงพอตอการตรวจคณสมบตของสนคาทางดานถนก าเนด กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย อาจตรวจ

76 กระบวนการผลต หรอการด าเนนธรกจทเกยวของหรอโดยวธการอนใดรวมดวยกได โดยใหผสงออกตามขอ 3 อ านวยความสะดวกในการตรวจ...

ในบรรดากฎหมายภายในจองประเทศไทยทงหมดทมอย กฎหมายฉบบนผเขยนเหนวาเปนกฎหมายทมการระบครอบคลมเกยวกบถนก าเนดสนคามากทสด โดยเฉพาะในเรองของการออกใบรบรองถนก าเนดสนคา โดยระบวธการใหกระท าการอยางใดๆ แตกยงไมใชกฎหมายทมประโยชนอนใดมากนก เพยงใหอ านาจกรมการคาตางประเทศวากระท าการใดไดบาง แลวกโยนทกอยางใหกรมการคาตางประเทศตดสนใจวาจะจดการอยางไรตอไป เปนเกณฑกวางๆทระบถงอ านาจในการจดการกบการออกใบรบรอง และปญหาทอาจะเกดขน แตกไมมวธการทชดเจน ไมมแมบทลงโทษและสภาพบงคบกรณเกดปญหาตามมา 4.2.3 พระราชบญญตกา รขออนญาตใ หส งออกไปนอกและน า เข ามาในราชอาณาจกรซงสนคา พ.ศ.2555 “...ขอ 4 ผขออนญาตสงออกหรอน าเขาตองเปนผซงไมเคยกระท าการใดๆทเปนผลเสยหายแกการคาระหวางประเทศมากอน ในกรณทผขออนญาตตามวรรคหนงเปนนตบคคลกรรมการหรอหนสวนผจดการของนตบคคลนนตองเปนผซงไมเคยกระท าการใดๆทเปนผลเสยหายแกการคาระหวางประเทศมากอนหรอไมเคยเปนกรรมการหรอหนสวนผจดการของนตบคคลทเคยกระท าการใดๆทเปนผลเสยหายแกการคาระหวางประเทศมากอน การแสดงเอกสารหรอหลกฐานในการขออนญาตสงออกหรอน าเขาเปนเทจการฝาฝนหรอไมปฏบตตามขอก าหนดหรอเงอนไขในการอนญาตใหสงออกหรอน าเขาการสงออกสนคาทมการปลอมปน หรอมคณภาพต ากวาทตกลงกนไวใหแกผซอในตางประเทศ การแอบอางถนก าเนดสนคาหรอการแสดงถนก าเนดของสนคาทสงออกหรอน าเขาเปนเทจ หรอการกระท า หรอละเวนการกระท าอนใดทสงผลกระทบตอการคาระหวางประเทศ หรอกระทบตอนโยบายหรอผลประโยชนของประเทศหรอประชาชนโดยสวนรวม ใหถอวาเปนการกระท าทเปนผลเสยหายแกการคาระหวางประเทศตามวรรคหนง” กฎหมายฉบบนเปนเรองการจดการปลายทางของกรณการทจรตในกระบวนการน าเขาสงออกสนคา ซงมระบไวเกยวกบถนก าเนดสนคาเพยงสองกรณคอการแอบอางถนก าเนดสนคา และการแสดงถนก าเนดสนคาเปนเทจ ซงเปนการหาม หรอไมตอใบอนญาตเปนผสงออกแกผทจรต ทงนกยงไมใชบทลงโทษโดยตรงแตอยางใด และในทางปฏบตผประกอบการกสามารถหาหนทางอนๆในการกลบมาสงออกไดโดยไมยากอะไร

77 4.2.4 ประกาศกรมการคาตางประเทศ เรองมาตรการและแนวปฏบตในการพจารณาออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคากรณผประกอบการหรอผสงออกกระท าการหรองดเวนกระท าการทกอหรออาจกอใหเกดความเสยหายตอการคาระหวางประเทศพ.ศ.2552 ขอ 1 ประกาศนเรยกวา “ประกาศกรมการคาตางประเทศ เรอง มาตรการและแนวปฏบตในการพจารณาออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคากรณผประกอบการหรอผสงออกกระท าการหรองดเวนกระท าการทกอหรออาจกอใหเกดความเสยหายตอการคาระหวางประเทศพ.ศ.2552” ขอ 2 ประกาศนใหมผลใชบงคบตงแตวนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2552 เปนตนไป ขอ 3 กรณผประกอบการหรอผสงออกกระท าการหรองดเวนกระท าการหรอมพฤตการณอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางทกอหรออาจกอใหเกดความเสยหายตอการคาระหวางประเทศใหใชมาตรการและแนวปฏบตในการพจารณาออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามรายละเอยดทายประกาศน ขอ 4 การใชมาตรการและแนวปฏบตตามขอ3กรมการคาตางประเทศจะพจารณาจากขอเทจจรงและพยานหลกฐานทปรากฏโดยค านงถงความเหมาะสมและผลเสยหายทเกดหรออาจเกดขน ขอ 5 ในกรณมขอเทจจรงหรอพฤตการณหรอพยานหลกฐานหรอการอนใดแตกตางจากมาตรการหรอแนวปฏบตทก าหนดไวในประกาศนใหเสนออธบดกรมการคาตางประเทศพจารณาเปนรายกรณไป ขอ 6 ค าสงหรอมาตรการและแนวปฏบตทไดด าเนนการอยกอนประกาศนใชบงคบใหน ามาใชบงคบใหเปนไปตามประกาศนโดยอนโลม กรณ/ลกษณะการกระท า หรองดเวนกระท าการ

มาตรการ /แนวปฏบตทใช การส นสดมาตรการ /แนวปฏบตทใช

1.1 เมอมการสมตรวจยอนหลงค ารบรองขอมลการผลตสนคาทผประกอบการยนขอรบการตรวจคณสมบตทางดานถน ก าเนดเพอขอใชสทธพเศษทางภาษศลกากร )1 ( กรณผประกอบการใหความ รวมมอโดย ชแจงหรอแสดง

2.1 ยกเลกผลการตรวจสอบคณสมบตทางดานถนก าเนด

-

78 เอกสารหลกฐานขอมลการผลตส น ค าภาย ในร ะยะ เ วล า ทก าหนดแตไมสามารถพสจนความถกตองของ ถนก า เนดสนคาตามหลกเกณฑได (2 ( กรณผประกอบการไมใหความรวมมอโดยไมชแจงหรอไมแสดงเอกสารหลกฐานขอมลการผลตสนคาภายในระยะเวลาทก าหนด

ของสน คาร ายการท ถ กส มตรวจสอบยอนหลง และ 2.2 ก าหนดใหการขอหนงสอร บ รอง ถนก า เน ดส น คาท กประเภทส าหรบการสงออกสนคาทกชนดไปยงทกประเทศ ตองแสดงเอกสารหลกฐานเพอพ ส จ น ค ว า ม ถ ก ต อ ง ต า มหลกเกณฑถนก าเนดสนคาและไดรบเอกสารอนมตผานการตรวจสอบท ร ะบหมาย เลขใบก ากบสนคา(Invoice)ทกครงกอนน า ไปประกอบการขอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา 2.3 จะใชมาตรการและแนวปฏบตเชนเดยวกบขอ 2.1 และ2.2 และ 2.4 ตร วจ สอบยอนหล งค ารบรองขอมลการผลตสนคาทกรายการทผประกอบการรายนนย น ข อ ร บ ก า ร ต ร ว จ ส อ บคณสมบตทางดานถนก าเนดเพอขอใชสทธพเศษทางภาษศลกากร

3.1 เมอไดด าเนนการตามขอ2.2 แลวจ านวน 5 ครงและผประกอบการไดมหนงสอแสดงความประสงคเพอยนขอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามแนว ปฏบตทวไป 3.2 เ ม อ ไ ด ด า เ น น ก า รเชนเดยวกบขอ3.1แลว -

1.2 เม อมการตรวจสอบยอนหล งหนงสอร บรอง ถนก าเนดสนคาทออกโดยกรมการคาตางประเทศ (1 ( กรณผมชอระบเปนผสงออก

79 ในหนงสอรบรอง ถนก า เนดสนคาใหความรวมมอโดยตอบชแจงแตสนคาผลตไมถกตองตามหลกเกณฑถนก าเนดสนคา

-การตรวจสอบครงท 1 -การตรวจสอบครงตอไป (2 ( กรณผมชอระบเปนผสงออกในหนงสอรบรอง ถนก า เนดสนคาไมใหความรวมมอโดยไมตอบชแจงหรอไมสามารถชแจงรายละเอยดกระบวนการผลตได -การตรวจสอบครงท1

2.5 ก าหนดใหการขอหนงสอรบรอง ถนก า เนดสนคาตามป ร ะ เ ภ ท ข อ ง FORMท ถ กตรวจสอบยอนหลงเฉพาะสนคาทผลตไมถกตองทสงออกไปยงทกประเทศตองแสดงเอกสารห ล ก ฐ าน เ พ อ พ ส จ น ค ว า มถกต อ งต ามหล ก เ กณฑ ถ นก าเนดสนคาและไดรบเอกสารอนมตผานการตรวจสอบทระบห ม า ย เ ล ข ใ บ ก า ก บ ส น ค า )Invoice) ทกคร งกอนน าไปประกอบการขอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา 2.6 จะใชมาตรการและแนวปฏบตเชนเดยวกบขอ2.2 2.7 ก าหนดใหการขอหนงสอ

3.3 เมอไดด าเนนการตามขอ2.5 แลวจ านวน5ครงและผมชอระบ เปนผส งออกในหนงสอรบรอง ถนก า เนดสนคาไดมหนงสอแสดงความประสงคเพอยนขอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามแนวปฏบตทวไป 3.4 เ ม อ ไ ด ด า เ น นก า รเชนเดยวกบขอ 3.1 แลวโดยไมนบรวมกบการด าเนนการตามขอ 3.3 3.5 เมอไดด าเนนการตามขอ

80 -การตรวจสอบครงตอไป ( 3( กรณผมชอระบเปนผสงออกในหนงสอรบรอง ถนก า เนดสนคาถกแอบอางชอในการขอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา ( 4( กรณผมชอระบเปนผสงออก

รบรอง ถนก า เนดสนคาตามป ร ะ เ ภ ท ข อ ง FORMท ถ กตรวจสอบยอนหลงส าหรบการสงออกสนคาทกชนดไปยงทกประ เทศตองแสดงเอกสารห ล ก ฐ าน เ พ อ พ ส จ น ค ว า มถกต อ งต ามหล ก เ กณฑ ถ นก าเนดสนคาและไดรบเอกสารอนมตผานการตรวจสอบทระบห ม า ย เ ล ข ใ บ ก า ก บ ส น ค า )Invoice)ท ก คร ง ก อ นน า ไปประกอบการขอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา 2.8 จะใชมาตรการและแนวปฏบตเชนเดยวกบขอ 2.2 2.9 จะใชมาตรการและแนว

ปฏบตเชน เดยวกบขอ2.7 2.10 จะใชมาตรการและแนว

2.7 แลวจ านวน5ครงและผมชอระบ เปนผส งออกในหนงสอรบรอง ถนก า เนดสนคาไดมหนงสอแสดงความประสงคเพอยนขอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามแนวปฏบตทวไป 3.6 เ ม อ ไ ด ด า เ น นก า รเชนเดยวกบขอ3.1แลวโดยไมนบรวมกบการด าเนนการตามขอ 3.5

3 . 7เ ม อ ไ ด ด า เ น น ก า รเชนเดยวกบขอ3.5แลวหรอผม

ชอระบเปนผสงออกในหนงสอร บ ร อ ง ถ น ก า เ น ด ส น ค าด าเนนการแจงความรองทกขเพอด าเนนคดตามกฎหมายกบผแอบอางและไดมหนงส อแสดงความประสงคเพอยนขอหนงสอ รบรองถนก าเนดสนคาตามแนวปฏบตทวไป

81 ในหนงสอรบรอง ถนก า เนดสนคาขอหนงสอ รบ รอง ถนก าเนดสนคาเพอการสงออก สนคาในคราวเดยวกนซ าซอน ( 5 ( กรณใชเอกสารเทจหรอเอกสารปลอมหรอแจงขอความเทจในเอกสารเพอประกอบการขอหนงสอรบรองถนก า เนดสนคา - ผมชอระบเปนผสงออกใน หนงสอรบรองถนก าเนดสนคา

- ผยนค าขอหนงสอรบรองถน ก าเนดสนคา ( 6 ( กรณมการปลอมหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาหรอแกไขรายละเอยดในหนงสอ

ปฏบตเชนเดยวกบขอ 2.7 2.11 ระงบการออกหนงสอ

ร บ รอง ถนก า เน ดส น คาท กประเภทส าหรบการสงออกสนคาทกชนดไปยงทกประเทศไวกอน 2.12 ระงบการท าธรกรรมกบ

กรมการคาตางประเทศเกยวกบการออกหน งส อ ร บรอง ถนก าเนดสนคาไวกอน

3.9 กอนการด า เนนคดตาม

กฎหมายสามารถพสจนไดวาไมมสวนเกยวของกบการกระท าผ ด ด ง ก ล า ว ห ร อ เ ม อ ก า รด าเนนคดตามกฎหมายสนสดแลวปรากฏวาไมมสวนเกยวของกบการกระท าผดดงกลาวจงยกเลกการระงบตามขอ 2.11 3.10 กอนการด าเนนคดตาม

กฎหมายสามารถพสจนไดวาไมมสวนเกยวของกบการกระท าผ ด ด ง ก ล า ว ห ร อ เ ม อ ก า รด าเนนคดตามกฎหมายสนสดแลวปรากฏวาไมมสวนเกยวของในการกระท าผดดงกลาวจงยกเลกการระงบตามขอ2.12

82 รบรองถนก าเนดสนคา - ผม ชอระบเปนผสงออกในหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา - ผยนค าขอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา ( 7( กรณผมชอระบเปนผสงออกในหนงสอรบรอง ถนก า เนดสนคาถกแอบอางชอในการขอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาโดยตรวจพบเปนครงทสอง - ผม ชอระบ เปนผสงออกในหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา - ผยนค าขอขอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาทถกแอบอางชอดงกลาวครงแรกหรอครงทสอง

)8 ( กรณตรวจสอบขอเทจจรงไดวาเปนสนคาทมการแอบอางถนก าเนด

-ผ ม ชอระบ เปนผ ส งออกในหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา

-ผยนค าขอหนงสอรบรองถน ก าเนดสนคา

2.13 จะใชมาตรการและแนว

ปฏบตเชนเดยวกบขอ2.11 2.14 จะใชมาตรการและแนว

ปฏบตเชนเดยวกบขอ2.12 2.15 จะใชมาตรการและแนว

ปฏบตเชนเดยวกบขอ2.11 2.16 จะใชมาตรการและแนว

ปฏบตเชนเดยวกบขอ 2.12

2.17จะใชมาตรการและแนวปฏบตเชนเดยวกบขอ2.11

2.18จะใชมาตรการและแนวปฏบตเชนเดยวกบขอ2.12

3.11 เชนเดยวกบขอ3.9

3.12 เชนเดยวกบขอ3.10

3.13 ผมชอระบเปนผสงออกในหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาด าเนนการแจงความรองทกขเพอด าเนนคดตามกฎหมาย กบผแอบอางและไดมหนงสอแสดงความประสงคเพอยนขอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามแนวปฏบตทวไป 3.14 เชนเดยวกบขอ 3.10

3.15เชนเดยวกบขอ3.9

3.16เชนเดยวกบขอ3.10

83

)9( กรณตดตอผมชอระบเปนผ สงออกในหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามทอยตามทจดทะเบยนนตบคคลไมได - ผม ชอระบ เปนผสงออกใน

หนงสอรบรองถนก าเนดสนคา - ผยนค าขอหนงสอรบรองถน ก าเนดสนคา

)10 ( กรณมการใชเอกสารเทจหรอเอกสารปลอมในการชแจงรายละเอยดกระบวนการผลตสนคา - ผม ชอระบ เปนผสงออกใน

หนงสอรบรองถนก าเนดสนคา - ผแสดงเอกสารดงกลาว

)11 ( กรณไมปรากฏสถตการสงออกและหรอมเหตอนควรเชอไดวาสนคานนไมมถนก าเนดในประเทศไทย - ผม ชอระบ เปนผสงออกใน

หนงสอรบรองถนก าเนดสนคา - ผยนค าขอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา

2.19 จะใชมาตรการและแนว

ปฏบตเชนเดยวกบขอ2.11 2.20 จะใชมาตรการและแนว

ปฏบตเชนเดยวกบขอ2.12 2.21 จะใชมาตรการและแนว

ปฏบตเชนเดยวกบขอ 2.11 2.22 จะใชมาตรการและแนว

ปฏบตเชนเดยวกบขอ 2.12 2.23 จะใชมาตรการและแนว

ปฏบตเชนเดยวกบขอ 2.11 2.24 จะใชมาตรการและแนว

ปฏบตเชนเดยวกบขอ 2.12

3.17 เมอสามารถตดตอตามท

อยดงกลาวไดจงยกเลกการระงบตามขอ 2.19 3.18 เมอสามารถตดตอตามท

อยดงกลาวไดจงยกเลกการระงบตามขอ 2.20 3.19 เชนเดยวกบขอ 3.9

3.20 เชนเดยวกบขอ 3.10

3.21 เชนเดยวกบขอ 3.9

3.22 เชนเดยวกบขอ 3.10

1.3 เมอมการรายงานเอกสารการสงออก ( 1 ( กรณมการใชเอกสารเทจ

84 หร อ เ อกส า รปล อม ในก า รรายงานเอกสารการสงออก - ผม ชอระบเปนผสงออกในหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาฉบบท ร ายงานเอกสารการสงออกนน - ผยนค าขอหนงสอรบรองถน

ก าเนดสนคาหรอผยนเอกสารหร อผ ร ายงานเอกสารการสงออกนน ( 2 ( กรณไมปรากฏสถตการสงออกสนคาตามเอกสารการสงออกทมรายงานการสงออก - ผม ชอระบ เปนผสงออกในหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาฉบบทมรายงานการสงออกนน - ผยนค าขอหนงสอรบรองถน

ก า เนดส นคาหรอผ ย นหร อผรายงานเอกสารการสงออกนน

2.25 จะใชมาตรการและแนว

ปฏบตเชนเดยวกบขอ2.11 2.26 จะใชมาตรการและแนวปฏบตเชนเดยวกบขอ 2.1 2 2.27 จะใชมาตรการและแนว

ปฏบตเชนเดยวกบขอ 2.11 2.28 จะใชมาตรการและแนวปฏบตเชนเดยวกบขอ 2.1 2

3.23 เชนเดยวกบขอ 3.9

3.24 เชนเดยวกบขอ 3. 10 3.25 เชนเดยวกบขอ 3.9 3.26 เชนเดยวกบขอ 3. 10

ตารางท 4.2 มาตรการและแนวปฏบตในการพจารณาออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคากรณผประกอบการหรอ ผสงออกกระท าการหรองดเวนกระท าการทกอหรออาจกอใหเกดความเสยหายตอการคาระหวางประเทศ

จากการสมภาษณเจาหนาทฝายกฎหมายของกรมการคาตางประเทศพบวา ในการออกกฎหมายฉบบน เนองดวยวา กรมการคาตางประเทศไมมเครองมอในการจดการกบปญหา หรอการทจรตทเกดขนในกระบวนการขอใบรบรองถนก าเนดสนคา จงจ าตองออกเปนประกาศกรมการคาตางประเทศเพอระบถงขนตอนและวธทจะปฏบตตอผขอออกทกระท าการทจรต ซงไมมโทษทางอาญาแตอยางใด เนองดวยเหตผลของล าดบชนทางกฎหมายทไมเออใหกระท าเชนนนได ในทางปฏบตจงพบวากฎหมายฉบบนกไมไดสงผลเทาใดนก

85 4.3 หลกเกณฑการพจารณาออกใบรบรองถนก าเนดสนคาขององคกรทมอ านาจในประเทศไทย

ในประเทศไทยมองคกรทมอ านาจในการออกใบรบรองถนก าเนดสนคา (Certificate of

Origin) ทงทไมใหสทธประโยชนพเศษทางการคา (Non – Preferential Certificate of Origin) และทใหสทธประโยชนพเศษทางการคา (Preferential Certificate of Origin) อย3องคกรคอกรมการคาตางประเทศกระทรวงพาณชยซงเปนองคกรผมอ านาจในการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาประเภททใหสทธประโยชนพเศษทางการคากบหอการคาไทย (The Thai Chamber of Commerce) และสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย (The Federation of Thai Industries) ทสามารถออกใบรบรองประเภททไมใหสทธประโยชนพเศษทางการคาได 4.3.1 หลกเกณฑการพจารณาออกใบรบรองถนก าเนดสนคาของกรมการคาตางประเทศกระทรวงพาณชย กรมการคาตางประเทศกระทรวงพาณชย31 เปนองคกรผมอ านาจในการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาประเภททใหสทธประโยชนพเศษทางการคา(Preferential Certificate of Origin) ซง

31 ทงน มหนวยงานยอยในการออกใบรบรองถนก าเนดสนคา(Issuing Authorities) ท

ออกใบรบรองถนก าเนดสนคาแบบทใหสทธประโยชนพเศษทางการคา (Preferential Rules of Origin) ซงแยกออกไปเพอสะดวกตอการใหบรการผประกอบการสงออก แตอาศยอ านาจในการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาของกรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย ดงน

เขตกรงเทพฯ และปรมณฑล - ส านกบรการการคาตางประเทศ อาคารกรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย - อาคารตรวจสอบสนคาขาออก เขตปลอดอากร ทาอากาศยานสวรรณภม - อาคารกองตรวจสนคาขาออก กรมศลกากร ทาเรอกรงเทพฯ - ศนยบรการสงออกแบบเบดเสรจกรมสงเสรมการสงออก ถนนรชดาภเษก เขตภมภาค - ส านกงานการคาตางประเทศ เขต 1 (เชยงใหม) - ส านกงานการคาตางประเทศ เขต 2 (หาดใหญ) - ส านกงานการคาตางประเทศ เขต 3 (ชลบร) - ส านกงานการคาตางประเทศ เขต 4 (สระแกว) - ส านกงานการคาตางประเทศ เขต 5 (หนองคาย) - ส านกงานการคาตางประเทศ เขต 6 (เชยงราย)

86 ใชเกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคาโดยอางองหลกเกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคาจากความตกลงเขตการคาเสรทประเทศไทยเปนภาคซงเปนไปตามประกาศกระทรวงพาณชยเรองการออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามความตกลงทางการคาระหวางประเทศหรอการปฏบตทางการคาระหวางประเทศ พ.ศ.2548 ซงออกโดยอาศยอ านาจตามความในมาตรา5(6) และมาตรา 25 แหงพระราชบญญตการสงออกไปนอกและการน าเขามาในราชอาณาจกรซงสนคา พ.ศ.2522 และกฎหมายทเกยวของอนๆกบการพจารณาและออกใบรบรองถนก าเนดสนคาตามล าดบชน 4.3.1.1 การยนขอตรวจสอบรบรองคณสมบตถนก าเนดสนคา32 1) สนคาทตรวจสอบ 1.1 สนคาตามพกดอตราศลกากรตอนท 01 ถงตอนท 24 (สนคาเกษตรและเกษตรแปรรป) ผประกอบการสามารถยนแบบขอรบการตรวจคณสมบตของสนคาทางดานถนก าเนดเพอขอใชสทธพเศษทางดานภาษศลกากรพรอมกบการยนขอหนงสอรบรองถนก าเนดได 1.2 สนคาตามพกดอตราศลกากรตอนท 25 ถงตอนท 97 (สนคาอตสาหกรรม) ผประกอบการจะตองยนแบบขอรบการตรวจคณสมบตของสนคาทางดานถนก าเนดกอนการยนขอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา 2) วธการยนขอตรวจสอบคณสมบตถนก าเนดสนคา 2.1 สนคาตามพกดอตราศลกากรตอนท 01 ถงตอนท 24 (สนคาเกษตรและเกษตรแปรรป)ผประกอบการสามารถยนตรวจสอบผานทางระบบปกต (Manual) โดยใชแบบขอรบการตรวจคณสมบตฯตามประกาศกรมการคาตางประเทศเรองแบบขอรบการตรวจคณสมบตของสนคาทางดานถนก าเนดเพอขอใชสทธพเศษทางดานภาษศลกากร (ฉบบท2) พ.ศ.2549 ลงวนท 8 มถนายน พ.ศ.2549 ส าหรบกรณสงสนคาตามพกดอตราศลกากรตอนท 01 ถงตอนท 24 ไปประเทศญปนสามารถยนแบบขอรบการตรวจคณสมบตของสนคาทางดานถนก าเนดเพอขอใชสทธพเศษทางดานภาษศลกากรพรอมกบการยนขอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามประกาศกรมการคาตางประเทศเรองการออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามความตกลงระหวางราชอาณาจกรไทยและญปนสาหรบความเปนหนสวนทางเศรษฐกจ พ.ศ.2550 ลงวนท 26 ตลาคม พ.ศ.2550

32 กรมการคาตางประเทศ, “คมอการรบบรการยนขอตรวจสอบรบรองคณสมบตถน

ก าเนดสนคา,” สบคนเมอวนท 28 พฤศจกายน 2558, จาก http://www.dft.go.th/Default.aspx? tabid=152&ctl=DetailUserContent&mid=686&contentID=6901

87 2.2 สนคาตามพกดอตราศลกากรตอนท 25 ถงตอนท 97 (สนคาอตสาหกรรม) ผประกอบการสามารถยนตรวจสอบผานทางระบบปกต (Manual) หรอผานทางอนเตอรเนต (Internet) 2.2.1 กรณยนตรวจสอบผานทางระบบปกต(Manual)ใหใชแบบขอรบการตรวจคณสมบตฯตามประกาศกรมการคาตางประเทศเรองแบบขอรบการตรวจคณสมบตของสนคาทางดานถนก าเนดเพอขอใชสทธพเศษทางดานภาษศลกากร พ.ศ.2548 ลงวนท 20 ตลาคม พ.ศ.2548 ส าหรบสนคาสงทอตามพกดอตราศลกากรตอนท 50 ถงตอนท 63 ใหใชค าขอรบการตรวจคณสมบตทางดานถนก าเนดของสนคาสงทอทจะขอหนงสอรบรองแบบเอ (FORM A) ตามประกาศกรมการคาตางประเทศเรองการตรวจคณสมบตทางดานถนก าเนดของสนคาสงทอทจะขอหนงสอรบรองแบบเอ (FORM A) พ.ศ. 2548 ลงวนท 21 มถนายน พ.ศ.2548 2.2.2 กรณยนตรวจสอบผานทางอนเตอรเนต (Internet) ใหใชแบบค ารบรองขอมลการผลตสนคาถกตองตามหลกเกณฑถนก าเนดสนคาทพมพออกจากระบบดงกลาวซงกรมการคาตางประเทศเรยกระบบนวา“ระบบตรวจรบรองคณสมบตทางดานแหลงก าเนด33” (Rules of Origin Verification Systems หรอ ROVERS)34 ข น ตอนก าร ล งทะ เ บ ยน เ พ อ ขอ ร บ ร ห ส ผ ใ ช แ ล ะ ร ห ส ผ า น (User Name/Password) เพอขอใชระบบบรการตรวจรบรองคณสมบตทางดานถนก าเนดทางอนเตอรเนตมดงน 1. เขาเวบไซตกรมการคาตางประเทศทwww.dft.go.th 2. เลอกแบนเนอร“บรการอเลกทรอนกส” 3. เลอกหวขอ“ตรวจถนก าเนดสนคา”เพอเขาสระบบบรการตรวจรบรองคณสมบตทางดานถนก าเนด 4. เมอปรากฏหนาจอ “There Is a problem with this website’s security certificate” ใหคลก“Continue to this website (not recommended) 5. เลอกเมน“ลงทะเบยนใหม”

33 ทงนยงมความสบสนในการใชค าในเอกสารตางๆ และเวบไซตของกรมการคา

ตางประเทศ ในการใชค าวา “ถนก าเนดสนคาและแหลงก าเนดสนคา” ซงผเขยนขอยดตามแตละเอกสารทใชโดยไมแกไข อยางไรกตาม ทงสองค าเปนค าทมความหมายเดยวกน

34 กรมการคาตางประเทศ, “ระบบตรวจรบรองคณสมบตทางดานแหลงก าเนด,” สบคนเมอวนท 28 พฤศจกายน 2558, จาก https://rovers.dft.go.th/home/xml_schema.aspx

88 6. พมพรายละเอยดขอมลค าขอลงทะเบยน 7. คลก“บนทก”จะมขอความค ารบรองปรากฏขนมา 8. คลก“ตกลง”เพอยนยนค ารบรอง 9. คลกทรปเครองพมพเพอพมพ“ค าขอลงทะเบยน”และ“ค ารบรอง” 10. ลงนามในเอกสารทงสองฉบบแลวน ามายนทกองบรหารการน าเขาและรบรองถนก าเนดพรอมเอกสารประกอบเพอขอรบรหสผใชและรหสผาน (User Name/Password) 2.2.2.1 เ อกสารทน ามาย นขอรบรห สผ ใ ชและรหสผ าน (User Name/Password) 1. แบบค าขอลงทะเบยนเปนผขอสทธพเศษทางภาษศลกากร 2. ค ารบรองของผใชระบบบรการตรวจรบรองถนก าเนดสนคาผานระบบInternet และ XML กบกรมการคาตางประเทศ 3. ส าเนาหนงสอรบรองการจดทะเบยนนตบคคล (อายไมเกน6เดอน) 4. ส าเนาใบทะเบยนภาษมลคาเพม (ภ.พ.20) 5. ส าเนาใบอนญาตประกอบกจการโรงงานหรอส าเนาหลกฐานอนทแสดงถงสถานประกอบการผลตสนคา (กรณเปนผผลต) 6. หนงสอมอบอ านาจใหยนและรบรหสผใชและรหสผานพรอมส าเนาบตรประจ าตวประชาชนของผมอบอ านาจและผรบมอบอ านาจ (กรณผมอบอ านาจหรอผรบมอบอ านาจเปนชาวตางประเทศใหแนบส าเนาใบส าคญประจ าตวคนตางดาว/ส าเนาหนงสอเดนทาง/ส าเนาหนงสออนญาตใหท างานในประเทศไทยแทนได) 2.2.2.2 เอกสารประกอบการยนตรวจสอบ 1.กรณเปนผประกอบการหรอเปนสนคาทไมอยในบญชเฝาระวง (Watch List) ใหแนบหนงสอมอบอ านาจใหด าเนนการพรอมส าเนาบตรประจ าตวประชาชนของผมอบอ านาจและผรบมอบอ านาจ (กรณผมอบอ านาจหรอผรบมอบอ านาจเปนชาวตางประเทศใหแนบส าเนาใบส าคญประจ าตวคนตางดาว/ส าเนาหนงสอเดนทาง/ส าเนาหนงสออนญาตใหท างานในประเทศไทยแทนได)หรอส าเนาบตรผรบมอบอ านาจทท าไวกบกรมการคาตางประเทศ 2.กรณเปนผประกอบการหรอเปนสนคาทอยในบญชเฝาระวง (Watch List) ใหระบเลขท และวนทใบก ากบสนคา (Invoice) สงออกในชองรนของแบบค าขอฯดวยและแนบเอกสารประกอบดงน 2.1 ส าเนาหนงสอรบรองการจดทะเบยนเปนนตบคคล (อายไมเกน6เดอน)

89 2.2 ส าเนาใบอนญาตประกอบกจการโรงงานผลตหรอหลกฐานอนทแสดงถงสถานประกอบการผลตสนคา 2.3 ส าเนาใบก ากบสนคา (Invoice) สงออกและส าเนาใบบรรจหบหอ(Packing List) 2.4 ส าเนาหลกฐานวตถดบทใชในการผลต - วตถดบน าเขา ไดแก ส าเนาใบขนสนคาขาเขา และส าเนาใบก ากบสนคา (Invoice) - วตถดบในประเทศไดแกส าเนาใบก ากบภาษหรอส าเนาใบสงของและหลกฐานยนยนวาเปนวตถดบทผลตในประเทศไทย 2.5 หนงสอมอบอ านาจใหด าเนนการพรอมส าเนาบตรประจ าตวประชาชนของผมอบอ านาจและผรบมอบอ านาจ(กรณผมอบอ านาจหรอผรบมอบอ านาจเปนชาวตางประเทศใหแนบส าเนาใบส าคญประจ าตวคนตางดาว/ส าเนาหนงสอเดนทาง/ส าเนาหนงสออนญาตใหท างานในประเทศไทยแทนได) หรอส าเนาบตรผรบมอบอ านาจทท าไวกบกรมการคาตางประเทศ การพมพรายละเอยดในแบบขอรบการตรวจคณสมบตถนก าเนดสนคาและค ารบรองคณสมบตถนก าเนดสนคา โดยการค านวณมลคาตนทนทใชในการผลตใหคดค านวณตอ1หนวยสนคาและค านวณเปนสกลเงนสหรฐฯโดยใชอตราแลกเปลยนตามประกาศของกรมศลกากรฯณเดอนทซอขายหรอเดอนทระบในค ารบรองฯโดยพมพรายละเอยดดงน 1. รายละเอยดของผยนขอใหตรวจสอบ 1.1 ผขอใหพมพชอบรษทฯ/หางฯ/รานทงภาษาไทยและภาษาองกฤษทอยโทรศพทโทรสารเลขทะเบยนนตบคคลเลขประจ าตวผเสยภาษ 1.2 ประเภทกจการใหระบประเภทกจการของผขอวาเปนโรงงานผสงออกหรอตวแทน 1.3 วนทใหพมพวนทจดทาค ารบรองตนทนและรายละเอยดการผลตสนคา 1.4 ขาพเจาใหพมพชอผมอ านาจลงนามตามหนงสอรบรองการจดทะเบยนเปนนตบคคลหรอผไดรบมอบอ านาจใหลงนามได 1.5 ในนามของใหพมพชอบรษทฯ/หางฯ/ราน 1.6 การลงชอและต าแหนงใหผมอ านาจทาการแทนตามทระบในหนงสอรบรองนตบคคลตามทไดจดทะเบยนไวเปนผมอ านาจลงนามหรอผทไดรบมอบอ านาจใหลงนามแทนไดและประทบตราส าคญของบรษทฯ/หางฯ

90 2. รายละเอยดของสนคาทขอใหตรวจสอบ 2.1 ชอสนคาใหระบชอภาษาไทยและชอภาษาองกฤษ 2.2 การระบพกดศลกากร - ถาผยนฯระบประเทศทขอรบการตรวจสอบเฉพาะขอ 4.1 – 4.3 (GSP, CEPT, GSTP) ใหระบพกดศลกากร 4 หลกได - ถามระบประเทศในขอ 4.4 (FTA) จะตองระบพกดศลกากร6หลก - ถาระบทกประเทศ (ขอ 4.1 – 4.4) ตองระบพกดศลกากร6หลก 2.3 การระบชอรนสนคา - ใหระบชอรนสนคาสาหรบสนคาพกดศลกากรตอนท 87 (เฉพาะทเปนรถยนตหรอรถจกรยานยนตทงคน) - สนคาอนๆนอกเหนอจากสนคาพกดศลกากรตอนท87(เฉพาะทเปนรถยนตหรอรถจกรยานยนตทงคน)ไมจาเปนตองระบชอรนสนคาแตถาผยนฯตองการระบชอรนในแบบตรวจสอบตนทนกจะตองระบชอรนในหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาใหตรงกนดวย - ผยนฯสามารถระบรนของสนคาไดหลายรนใน1ค าขอฯ(ถอวาผยนฯไดรบรองแลววาตนทนของสนคาทกรนทระบในแบบฯเทากนทงหมด)ถาไมสามารถพมพไดครบในหนาแรกผยนฯสามารถจดทาเอกสารแนบเพมเตมได 3. ผผลตสนคาการระบ ขอมลผ ผลตสนคาของค ารบรองตนทนและรายละเอยดการผลตสนคาใหปฏบตดงน 3.1 ถาเปนผผลตทเปนโรงงานทจดทะเบยนกบกรมโรงงานอตสาหกรรมหรออยในนคมอตสาหกรรมใหระบชอโรงงานทอยและเลขทะเบยนโรงงานหรอทะเบยนผประกอบการอตสาหกรรม 3.2 ถาเปนผผลตทไมตองจดทะเบยนโรงงานแตมหลกฐานของทางราชการเกยวกบสถานประกอบการผลตเชนหนงสอขอหารอของกรมโรงงานฯใบอนญาตประกอบกจการท เปนอนตรายตอสขภาพทออกใหโดยสานกงานเขตหรอกทม .หนงสอรบรองของเขตประกอบการอตสาหกรรมหนงสอรบรองสนคาของกลมผลตภณฑชมชน(OTOP)หนงสอรบรองกลมการผลตสนคาในทองถนจากอบต./อ าเภอ/จงหวดส าเนาค าขอการจดทะเบยนภาษมลคาเพม(ภพ.01)ซงตองแนบพรอมกบส าเนาการจายเงนสมทบประกนสงคมเดอนลาสดฯลฯใหระบชอและทอยของผผลตพรอมแนบส าเนาหลกฐานฯดงกลาว 3.3 ถาเปนผผลตรายยอยไมมหลกฐานของทางราชการเกยวกบสถานประกอบการผลตใหระบชอบคคลทเปนผผลตสนคาและสถานททาการผลตสนคานนและใหแนบ

91 ส าเนาบตรประจ าตวประชาชนของผผลตสนคามาดวยพรอมหนงสอรบรองจากผผลตวาเปนผผลตสนคานนจรง 4. รายละเอยดกระบวนการผลตใหพมพขนตอนและกระบวนการผลตหรอแนบแผนผงแสดงขนตอนการผลต 5. ตนทนของวสดในประเทศใหพมพชอวตถดบ/วสดในประเทศทใชในการผลตพรอมระบจานวนและหนวยของวสดทใชในการผลตราคาตอหนวยซงค านวณเปนสกลเงนเหรยญสหรฐฯและมลคารวมของวสดดงกลาวทงนวสดทจะถอเปนวสดในประเทศไดนนจะตองเปนวสดทผลตในประเทศไทย 6. ตนทนของวสดน าเขาใหพมพชอวตถดบ/วสดน าเขาหรอวสดทซอจากผน าเขาทใชในการผลตพรอมระบพกดศลกากรน าเขาประเทศถนก าเนดจานวนและหนวยของวสดทใชในการผลตราคาตอหนวยทค านวณจากราคาC.I.F.เปนสกลเงนเหรยญสหรฐฯและมลคารวมของวสดดงกลาว 7. กรณมการใชกฎถนก าเนดสะสมใหผยนฯแนบเอกสารหลกฐานประกอบตามทขอตกลงก าหนดมาดวย(เชนอาเซยนตองมฟอรมDจากประเทศผสงออกวตถดบในกลมภมภาคอาเซยนก ากบมาดวยสวสเซอรแลนดหากน าเขาวตถดบจากสวตเซอรแลนดนอรเวย หรอสหภาพยโรปตองม EURI จากประเทศผสงออกวตถดบดงกลาวก ากบมาดวยหากน าเขาวตถดบจากกลมภมภาคอาเซยนยกเวนสงคโปรและบรไนตองม Form A Cumulation หรอ Invoice Declaration จากประเทศผสงออกวสดดงกลาวก ากบมาดวย) 8. ตนทนการผลตอนๆทไมใชวตถดบ/วสดทใชในการผลตใหระบตนทนและคาใชจายตางๆทเกดจากการผลตสนคาทขอใหตรวจสอบเชนคาแรงในการผลตคาเสอมราคาเครองจกรคาจางในการบรหารคาใชจายในการอบรมพนกงานฯลฯ 9. คาใชจายในการขนสงฯใหระบคาขนสงสนคาจากโรงงานไปยงดานพรมแดนทสงออกหรอทาเรอหรอทาอากาศยาน 10. ก าไรใหระบก าไรตอ1หนวยสนคาทขอใหตรวจสอบ 11. ราคาสนคาจากโรงงาน (ex – works price) วธค านวณคอตนทนวสดน าเขา+ตนทนวสดในประเทศ+ตนทนการผลตอนๆทมใชวตถดบ/วสดทใชในการผลต+ก าไร) 12. ราคาสนคา F.O.B. (F.O.B.PRICE) วธค านวณคอราคาสนคาจากโรงงาน+คาใชจายในการขนสงฯ 13. อตราสวนของตนทนวสดน าเขาตอราคาสนคาโรงงานวธค านวณคอตนทนวสดน าเขาหารดวยราคาสนคาจากโรงงานคณดวย 100

92 14. อตราสวนของตนทนวสดน าเขาตอราคาสนคา F.O.B. วธค านวณคอตนทนวสดน าเขาหารดวยราคาสนคา F.O.B. คณดวย 100 15. อตราสวนของตนทนการผลตในประเทศตอราคาสนคาF.O.B.วธค านวณคอ 100 ลบดวยอตราสวนขอ 14 สวนการรบผลการตรวจสอบ กองบรหารการน าเขาและรบรองถนก าเนดจะออกผลการตรวจสอบคณสมบตของสนคาทางดานถนก าเนดใหซงผลการตรวจสอบดงกลาวใหมอาย 2 ปนบแตวนทกรมการคาตางประเทศไดรบรองผลตรวจสอบ 4.3.1.2 รปแบบหนงสอรบรอง (Form) มาตรฐานเพอสทธพเศษทางการคา กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชยไดก าหนดรปแบบหนงสอรบรอง (Form) ไวหลายรปแบบ โดยแตละรปแบบจะใชเฉพาะกบความตกลงกบประเทศตางๆ กลาวคอ ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน จะใชหนงสอรบรองแบบ D (Form D) ในการรบรองถนก าเนดสนคา ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-จนใชหนงสอรบรองแบบ E (Form E) ความตกลงการคาเสรไทย – ออสเตรเลย ใชหนงสอรบรองแบบ FTA (Form FTA) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย - ญปน ใชหนงสอรบรองแบบ JTEPA (Form JTEPA) ความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – เปร ใชหนงสอรบรองแบบ TP (Form TP) ความตกลงเขตการคาเสรไทย – อนเดย ใชหนงสอรบรองแบบ FTA (Form FTA) (เหมอนกบความตกลงการคาเสรไทย - ออสเตรเลย) ความตกลงเขตการคาเสรไทย – ชล ใชหนงสอรบรองแบบ TC (Form TC) ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน – สาธารณรฐเกาหล ใชหนงสอรบรองแบบ AK (Form AK) ความตกลงการคาเสรอาเซยน - ออสเตรเลย – นวซแลนด ใชหนงสอรบรองแบบ AANZ (Form AANZ) ความตกลงการคาเสรอาเซยน – อนเดย ใชหนงสอรบรองแบบ A (Form A)35 และความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน-ญปน ใชหนงสอรบรองแบบ AJ (Form AJ) สวนกรณความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย – นวซแลนด ในเงอนไขของความตกลงฯ ระบใหผสงออกสนคาสามารถรบรองถนก าเนดสนคาไดดวยตนเอง โดยไมตองใชเอกสารรบรองใดๆจากหนวยงานราชการของประเทศไทย

35 หนงสอรบรองแบบ A (Form A) ยงเปนหนงสอรบรองทออกใหแกผสงออกเพอใชใน

การขอรบสทธพเศษทางภาษศลกากรเปนการทวไป (Generalized System of Preferences: GSP) ดวย โดยจะไดรบสทธยกเวนหรอลดหยอนภาษขาเขา ส าหรบสนคาทสงออกไปยงประเทศผใหสทธพเศษฯ GSP ไดแก สหภาพยโรป แคนาดา ญปน นอรเวย สวตเซอรแลนด บลแกเรย โปแลนด ฮงการ สาธารณรฐเชค สาธารณรฐสโลวค และสหพนธรฐรสเซย

93 นอกเหนอจากความตกลงเขตการคาเสร 12 กลมตามขางตน ยงมรปแบบหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา แบบจ เอส ท พ (Certificate of Origin Form GSTP) ซงเปนหนงสอรบรองทออกใหแกผสงออกเพอใชในการขอรบสทธพเศษภายใตระบบการแลกเปลยนสทธพเศษทางการคาระหวางประเทศก าลงพฒนา (Global System of Trade Preferences: GSTP) หรอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาส าหรบสนคาหตถกรรม (Certificate in Regard to Certain Handicraft Products) เปนหนงสอรบรองฯ ทออกใหแกผสงออก ส าหรบสนคาหตถกรรมตามรายการทก าหนดไวในระเบยบการใหสทธพเศษทางการคาของสหภาพยโรป ซงจะไดรบการยกเวนภาษขาเขา และหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาส าหรบสนคาผาไหมและผาฝายทอดวยมอ (Certificate Relating to Silk or Cotton Handloom Product) เปนหนงสอรบรองฯ ทออกใหแกผสงออก ส าหรบสนคาผาไหมและผาฝายททอดวยมอตามระเบยบการใหสทธพเศษทางการคาของสหภาพยโรป ซงจะไดรบการยกเวนภาษขาเขาเชนกน 4.3.1.3 การรบรองถนก าเนดสนคาดวยตนเอง (Self – Certification) การรบรองถนก าเนดสนคาดวยตนเอง (Self – Certification) คอ การอนญาตใหผท าการคาหรอผสงออกทไดรบความไววางใจ (Trusted Traders / Exporter) และมคณสมบตตามทก าหนด (qualified) สามารถรบรองถนก าเนดสนคาไดดวยตนเอง ในใบก ากบสนคา (Invoice) หรอในเอกสารทางการคาอนๆ (กรณไมสามารถแสดง Invoice) แทนการใชหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา Form D ในการขอรบสทธพเศษทางภาษศลกากรตามความตกลงการคาสนคาของอาเซยน (ATIGA) ทงน เปนผลทเปนรปธรรมจากการประชมรฐมนตรเศรษฐกจอาเซยนทเมองดานง ในเดอนสงหาคม พ.ศ.2553 โดยตองการใหการรบรองถนก าเนดสนคาดวยตนเอง (Self-Certification) เพออ านวยความสะดวกทางการคาระหวางประเทศสมาชกอาเซยนใหเกดการเคลอนยายสนคาทไดถนก าเนดภายในอาเซยนโดยเสร (Free Flow of ASEAN Originating Goods) อนจะมผลตอเนองท าใหการคาระหวางประเทศสมาชกอาเซยนดวยกนเองขยายตวเรวขน36 กระทรวงพาณชย ไดออกประกาศ เรอง การรบรองถนก าเนดสนคาดวยตนเองของผสงออก (Self-Certification) พ.ศ. 2554 เพอประโยชนทางเศรษฐกจของประเทศในการรกษาไวซงสทธประโยชนทางการคาเกยวกบการใชสทธพเศษทางดานภาษศลกากร หรอสทธพเศษอนตามความตกลงทางการคา หรอประเพณทางการคาระหวางประเทศของผสงออก โดยสาระส าคญของประกาศ

36 ดร. วชรศม ลละวฒน, “หนทางขยายการคาในอาเซยน: การรบรองถนก าเนดสนคา

ด ว ย ต น เ อ ง ( Self-Certification),” ส บ ค น เ ม อ ว น ท 28 พ ฤ ศ จ ก า ย น 2558, http://www.siamintelligence.com/enhance-asean-trade-by-self-certification/

94 กลาวถง ผสงออกสนคาทมถนก าเนดในประเทศไทยทประสงคจะรบรองถนก าเนดสนคาดวยตนเองเพอใชสทธพเศษทางดานภาษศลกากร หรอสทธพเศษอนตามความตกลงทางการคา หรอประเพณทางการคาระหวางประเทศ ตองขนทะเบยนเปนผสงออกทไดรบสทธรบรองถนก า เนดสนคาดวยตนเองตอกรมการคาตางประเทศ (Certified Exporter) และหนวยงานของรฐทรบขนทะเบยนฯ จะตองแจงฐานขอมล ไดแก ชอ ทอย เลขทะเบยนนตบคคลของบรษท หมายเลขทะเบยน Certified Exporter No. วนทไดรบสทธ และวนหมดอายสทธ ใหส านกเลขาธการอาเซยน และสมาชกอาเซยนทเขารวมโครงการฯทราบดวย โดยการขนทะเบยนเปนผสงออกทไดรบสทธรบรองถนก า เนดสนคาดวยตนเอง และการรบรองถนก าเนดสนคาดวยตนเองภายใตระบบสทธพเศษทางดานภาษศลกากร หรอสทธพเศษอนตามความตกลงทางการคา หรอประเพณทางการคาระหวางประเทศ ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทอธบดกรมการคาตางประเทศประกาศก าหนด37 ซงมวธการดงน วธการใชบรการ ขนทะเบยน Self-Certification ของผสงออก ขนตอนท 1 เขาไปทเวบไซตของกรมการคาตางประเทศ www.dft.go.th ขนตอนท 2 คลกท Banner บรการอเลกทรอนกส ขนตอนท 3 คลกท Banner ระบบการขนทะเบยนรบรองถนก าเนด ขนตอนท 4 ใส Username - Password38 และ Security Code จากนน Login ขนตอนท 5 กรอกขอมลแบบค าขอขนทะเบยนฯ ใหครบถวน ขนตอนท 6 สแกนส าเนาเอกสารประกอบหรอถายส าเนาและลงลายมอชอรบรองส าเนาเอกสารดงตอไปน - เอกสารทจะใชเปนเอกสารแนบตามประกาศ - หนงสอรบรอง FORM D ทเคยไดรบ หรอ - ใบรบรองผลการตรวจคณสมบตของสนคาทางดานถนก าเนด ขนตอนท 7 คลกทหวขอ “บนทก” ขนตอนท 8 คลกทหวขอ “พมพ”

37 โครงการพฒนาศนยขอมล SMEs Knowledge Center ป 2554, “การรบรองถน

ก าเนดสนคาดวยตนเองของผสงออก (Self - Certification),” สบคนเมอวนท 28 พฤศจกายน 2558, http://www.smeservicecenter.net/public/uploads/p1375783902521902681.pdf

38 ผประกอบการตองม Username และ Password ทไดรบจากระบบลงทะเบยนผประกอบการ (ออกโดยส านกบรการการคาตางประเทศ) กรณทยงไมม Username และ Password ใหไปลงทะเบยนโดยคลกท Banner ระบบลงทะเบยนผประกอบการ (Registration Database)

95 ขนตอนท 9 น าค าขอฯ ทพมพลงลายมอชอผมอ านาจและประทบตราบรษท/หางฯ พรอมส าเนาเอกสารประกอบ ไปยนทส านกบรหารการน าเขา กรมการคาตางประเทศ (ชน5) หลงจากลงทะเบยนแลว จงจะสามารถขอรบรองถนก าเนดสนคาดวยตวเองได คอ ใหรบรองในใบก ากบสนคา (Invoice Declaration) กรณทไมสามารถแสดง Invoice ได ใหรบรองถนก าเนดสนคาในเอกสารทางการคาอนๆ ไดแก Billing Statements, Delivery Order หรอ Packing List โดยระบขอมลดงตอไปน

- เลขทอางองและวนททออกเอกสารการคา - ชอผซอ และผขาย - ชอ และรายละเอยดของสนคา - ปรมาณ น าหนก หนวย และมลคาของสนคา - เมองทาปลายทาง

พรอมกบระบขอความ “The exporter of the product (s) covered by this document (Certified Exporter No...……………) declares that, except where otherwise clearly indicated, the products satisfy the Rules of Origin to be considered as ASEAN Originating Products under ATIGA (ASEAN country of origin: …..…………….), with origin criteria: …………..” โดยใชวธพมพ หรอใชตราประทบ และสามารถเตมขอความลงในชองวางดวยลายมอ ด าเนนการแลวใหลงลายมอชอ พรอมทงระบชอผลงลายมอชอผสงออก (Certified Exporter) เปนภาษาองกฤษก ากบดวย39 4.3.2 หลกเกณฑการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาของหอการคาไทย

หอการคาไทย (The Thai Chamber of Commerce)เปนองคกรภาคเอกชนทไดการยอมรบจากนานาสากลประเทศในฐานะองคกรกลางภาคเอกชนสามารถท าหนาทออกใบรบรองถนก าเนดสนคา (Certificate of Origin) ในประเทศไทยตามอ านาจในพระราชบญญตหอการคาพ.ศ.2509 มาตรา28 (1)40 โดยเปนประเภททไมใหสทธประโยชนพเศษทางการคา (Non-Preferential Rules of Origin) และรบรองเอกสารอนๆเพอการคาการสงออกได41

39 สมาคมธรกจไทยในกมพชา, “การรบรองถนก าเนดสนคาเพอขอรบสทธพเศษทาง

ภาษศลกากรตามความตกลงการคาสนคาของอาเซยน (ASEAN Trade In Goods Agreement: ATIGA),” สบคนเมอวนท 28 พฤศจกายน 2558, http://www.tbcccambodia.org/docs/2014/ TBCC_AEC_Self-Certification.ppt,”

40 “มาตรา 28 หอการคามหนาทดงตอไปน

96

กระบวนการออกใบรบรองในปจจบนของหอการคาไทยไมมกฎเกณฑอ านาจทระบชดคงใชแนวปฏบตท เคยท ากนมา ซงวธการในปจจบนใชการขอผานระบบออนไลนเหมอนกบกระบวนการของกรมการคาตางประเทศผใชบรการตองลงทะเบยนออนไลน โดยพมพแบบฟอรมการขนทะเบยนจากเวบไซตของหอการคาไทยและกรอกขอมลเพอยนสมครบรการโดยแนบเอกสารทระบไวในแบบฟอรมเอกสารดงกลาวประกอบไปดวย

1. ส าเนาหนงสอรบรองจากกระทรวงพาณชยไมเกน 6 เดอนกรณเปนรานคาแนบส าเนาใบทะเบยนพาณชยและส าเนาทะเบยนบาน

2. ส าเนาใบส าคญแสดงการจดทะเบยนหางหนสวน/บรษทของกรมพฒนาธรกจการคาหรอกรมทะเบยนการคา

3. ส าเนาใบทะเบยนภาษมลคาเพม (ภ.พ.20) หรอ (ภ.พ.01) หรอ (ภ.พ.09) หรอบตรประจ าตวผเสยภาษของบรษท

4. ส าเนาใบส าคญแสดงการเปนสมาชกหอการคาไทย/สภาหอการคาไทย/หอการคาจงหวด (กรณเปนสมาชก)

5. ส าเนาบตรประจ าตวประชาชนหรอส าเนาหนงสอเดนทาง (Passport) ของผมอ านาจผกพนบรษท (กรรมการผจดการ)

6. ส าเนาบตรประจ าตวประชาชนของผรบมอบอ านาจ (ถาเปนบคคลตางชาตใชPassport + Work permit)

7. ส าเนาเอกสารอนญาตประกอบกจการโรงงาน ร.ง.4หรอร.ง.2 หรอกนอ. (กรณมโรงงานผลต)

8. สญญายนยอมรบผด 9. สถานทตง

(1) สงเสรมการคา การบรการ การประกอบวชาชพอสระ อตสาหกรรม เกษตรกรรม

การเงนหรอเศรษฐกจโดยทวไป เชน รวบรวมสถต เผยแพรขาวสารการคา วจยเกยวกบการคา และการเศรษฐกจ สงเสรมการทองเทยว การออกใบรบรองถนก าเนดของสนคา… ”

41 หอการคาและสภาหอการคาไทย, “C/O - ONLINE,” สบคนเมอวนท 18 มกราคม 2556, จาก http://www.thaichamber.org/scripts/service_detail.asp?nPAGETYPEID=418& Tag=3

97

จากนนยนเอกสารใหกบเจาหนาทหอการคาเพอรบรหสผใชงานและรหสผานเมอไดรหสผานมาแลวจงท าการยนเอกสารเพอขอรบใบรบรองถนก าเนดสนคาเมอเจาหนาทของหอการคาไทยตรวจสอบความถกตองกจะท าการอนมตใบรบรองใหและช าระเงนในขนตอนสดทาย

ภาพท 4.1 ขนตอนการออกเอกสารใบรบรองถนก าเนดสนคา42

ภาพท 4.2 ขนตอนการช าระเงนคาเอกสารใบรบรองถนก าเนดสนคา43

42 ฝายรบรองเอกสารเพอการสงออก หอการคาไทย , “ขนตอนการออกใบรบรอง

เอกสาร C/O และ C/F,” สบคนเมอวนท 18 มกราคม 2556, http://rss.thaichamber.org/rss/ view.asp?nid=4746

43 เพงอาง, น. 97.

98

ซงจากการตรวจสอบเกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคาของหอการคาไทยจากหลกเกณฑการรบรองเอกสารของฝายรบรองเอกสารเพอการสงออกหอการคาไทย44 พบวามการขอเอกสารทใชในการพจารณาเพอออกใบรบรองถนก าเนดสนคาโดยมการระบตวอยางเอกสารทใชรบรองดงน

1. ใบตราสงสนคาหมายถงเอกสารทแสดงการขนสงสนคาจากประเทศหนงไปสอกประเทศหนงโดยชองทางใดชองทางหนงเชนทางเรอทางอากาศหรอทางบกซงมชอเรยกตางกนออกไป45

2. PACKING LIST หมายถง บญชรายละเอยดบรรจหบหอสนคาอนเปนบญชแจงรายการบรรจหอวา แตละหบหอบรรจอะไรบาง จ านวน และน าหนกเทาใด โดยจะระบทงน าหนกรวม (Gross Weight) คอรวมน าหนกของหบหอทบรรจ

3. INVOICE OR COMMERCIAL INVOICE หมายถง บญชราคาสนคาอนเปนเอกสารแสดงรายการของสนคาและราคาทซอขายกนตลอด จนรายละเอยดอนๆทผขายในประเทศหนงเปนผจดท า และสงใหผซออกประเทศหนง

44 ฝายรบรองเอกสารเพอการสงออก หอการคาไทย, “รายละเอยดเกยวกบการรบรอง

เอกสาร,” สบคนเมอวนท 18 มกราคม 2556, http://rss.thaichamber.org/userfiles/file/Co% 20online/ose 3. pdf

45 BILL OF LADING (B/L) หมายถง ใบตราสงสนคาทางเรอ อนเปนเอกสารทมขอความแสดงวาเจาของเรอ นายเรอ ตวแทนเรอไดรบสนคาจากผสงเพอขนสงไปใหผรบ ยงทาเรอแหงใดแหงหนง

AIR WAY BILL (AWB) หมายถง ใบตราสงสนคาทางอากาศอนเปนเอกสารหรอใบรบสนคาทบรษทหรอสายการบนออกใหแกผสงออก

TRUCK BILL หมายถง ใบตราสงสนคาทางรถยนตอนเปนเอกสารหรอใบรบสนคาทบรษทการขนสงทางบกออกใหแกผสงสนคา

RAILWAY BILL หมายถง ใบตราสงสนคาทางรถไฟอนเปนเอกสารหรอใบรบสนคาทการรถไฟออกใหแกผสงสนคา

PARCEL POST RECEIPT หมายถง ใบรบสงพสดภณฑทางไปรษณยอนเปนใบรบสงของหรอสนคาทส านกงานไปรษณยของประเทศผขายใหไวเปนหลกฐานวาจะจดสงหบหอหรอสงของหรอสนคาตามทระบไวผานส านกงานไปรษณยของผรบในประเทศผรบ

99

4.3.3 หลกเกณฑการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาของสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย (The Federation of Thai Industries)เปนหนวยงานทไดรบมอบหมายจากกระทรวงพาณชยในการใหบรการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาประเภททวไป (Certificate of Origin in General Form)แกสมาชกและผประกอบการทวไปอาศยอ านาจ ตามมาตรา6 (5) พระราชบญญต สภาอ ต สาหกร รมแห งประ เ ทศไทย พ.ศ.253046 เปนการอ านวยความสะดวกใหกบผประกอบการเพอรบรองวาสนคาทระบในใบรบรองนนมถนก าเนดจากประเทศผสงออกจรงและใชเปนเอกสารประกอบการน าเขาของประเทศปลายทางหรอตามเงอนไขของผน าเขาเทานน47กลาวคอเปนใบรบรองถนก าเนดสนคาประเภททไมใหสทธประโยชนพเศษทางการคา (Non-Preferential Rules of Origin)48

46 “มาตรา 6 สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยมวตถประสงคดงตอไปน …(5 (

ตรวจสอบสนคา ออกใบรบรองแหลงก าเนดหรอใบรบรองคณภาพของสนคา…” 47 สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย, “การออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา(C/O),”

สบคนเมอวนท 18 มกราคม 2556, จาก http://www.fti.or.th/2011/thai/ftico.aspx 48 ทงน มหนวยงานยอยในการออกใบรบรองถนก าเนดสนคา ( Issuing Authorities) ท

ออกใบรบรองถนก าเนดสนคาแบบทไมใหสทธประโยชนพเศษทางการคา (Non - Preferential Certificate of Origin) ซงแยกออกไปนอกจากสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย เพอสะดวกตอการใหบรการผประกอบการสงออก แตอาศยอ านาจในการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาของสภาอตสาหกรรม ดงน

สวนภมภาค ภาคเหนอ

- สภาอตสาหกรรมจงหวดเชยงใหม - สภาอตสาหกรรมจงหวดล าปาง

ภาคกลาง - สภาอตสาหกรรมจงหวดลพบร - สภาอตสาหกรรมจงหวดพระนครศรอยธยา - สภาอตสาหกรรมจงหวดสมทรสาคร - สภาอตสาหกรรมจงหวดนครปฐม

ภาคตะวนออก

100

หลกการพจารณาถนก าเนดสนคาของสภาอตสาหกรรมนนไมตางกบหลกการของสององคกรขางตนคอกรมการคาตางประเทศกระทรวงพาณชยและหอการคาไทยกลาวคอมการใชเอกสารประกอบการยนขอใบรบรองถนก าเนดสนคาดงน

1. แบบฟอรมใบรบรองถนก าเนดสนคา (C/O) ทพมพเรยบรอยแลว 2. ส าเนาใบก ากบราคาสนคา (Invoice) หรอส าเนาใบก ากบการบรรจสนคา

(Packing List) 3. ส าเนาเอกสารการขนสง (B/L) หรอ (Airway Bill) หรอเอกสารการขนสงอนๆ 4. ส าเนาใบขนสนคาขาออกจากกรมศลกากร นอกเหนอจากทหลกเกณฑและเงอนไขทกลาวมากมไดมการระบถงเอกสารอนใดท

ตองการเพอประกอบการพจารณาออกใบรบรองถนก าเนดสนคาอกรวมถงไมมการปฏบตการตรวจสอบถนก าเนดสนคาตามมาตรฐานสากลทงขององคการการคาโลก(WTO) หรอของอาเซยน เชนเดยวกน

- สภาอตสาหกรรมจงหวดระยอง - สภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ - สภาอตสาหกรรมจงหวดนครราชสมา

ภาคใต - สภาอตสาหกรรมจงหวดสงขลา - สภาอตสาหกรรมจงหวดนครศรธรรมราช - สภาอตสาหกรรมจงหวดสราษฎรธาน - สภาอตสาหกรรมจงหวดตรง - สภาอตสาหกรรมจงหวดกระบ - สภาอตสาหกรรมจงหวดภเกต - สภาอตสาหกรรมจงหวดยะลา - สภาอตสาหกรรมจงหวดชมพร - กลมอตสาหกรรมโรงเลอยและโรงอบไม

101 4.4 วเคราะหเกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคา และการออกเอกสารรบรองถนก าเนดสนคาในประเทศไทย ในเรองเกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคา ผเขยนเรมตนดวยการแยกพจารณาตามความตกลงเขตการคาเสรทประเทศไทยเปนภาคสมาชก โดยแตละความตกลงตางมหลกเกณฑพนฐานของการพจารณาถนก าเนดสนคาทเหมอนกน แตกตางกนเพยงรายละเอยดเลกนอยของปรมาณรอยละ หรอสดสวนของวตถดบ หรอกระบวนการเพยงเลกนอยเทานน ซงขนอยกบการเจรจาแตละครง โดยรายละเอยดทงหมดมาจากความตกลงเขตการคาเสรจ านวน 12 ความตกลง โดยทงหมดอยบนพนฐานของเกณฑตางๆ ทเคยไดกลาวไปแลว กลาวคอ ผลตหรอไดมาในประเทศทงหมด (Wholly Obtained or Produced: WO) เปนเบองตน ตอมากจะเปนเกณฑการผลตมผลแปรสภาพวตถดบอยางเพยงพอ (Substantial Transformation: ST) ซงกคอ การเปลยนเลขพกดอตราศลกากรของสนคาสงออกในทกระดบของสนคา ทงระดบตอน 2 หลก ระดบประเภท 4 หลก และระดบประเภทยอย 6 หลก และเกณฑการใชการค านวณสดสวนมลคาวตถดบภายในประเทศภาคสมาชก และกฎเฉพาะรายสนคาตางๆ ทงนแตละความตกลงตางมกฎเฉพาะรายสนคา ทจะระบไวเฉพาะในแตละพกดสนคาทลงรายละเอยดเพอบงคบใหผสงออกจ าเปนตองท าตาม ทงนผเขยนเหนวาเพอประโยชนแกทงสองคภาค ใหไดมาซงสนคาทมคณภาพ และตอบโจทยในประเดนของสนคาทมถนก าเนดในประเทศภาคอยางแทจรง ในการพจารณาสนคาเพอรบรองวาเปนสนคาทมถนก าเนดในประเทศไทยเพอการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาประเภททไดสทธพเศษทางภาษนน เปนเรองทผประกอบการแตละคนจ าตองทราบเบองตนกอนวาประเทศคคาของตนตองการเอกสารในการรบรองถนก าเนดในรปแบบใดซงยดโยงกบหลกเกณฑในแตละความตกลงทางการคาระหวางประเทศ แมจะมความแตกตางกนในการคดค านวณ แตโดยพนฐานตางใชหลกการขององคการการคาโลกเปนหลก ซงเปดโอกาสใหกรมการคาตางประเทศขอเอกสารเพอพจารณาประกอบการออกใบรบรองถนก าเนดใดไดตามความเหมาะสม ซงในทางปฏบตจากการตรวจสอบขอมลขนตอนในเวบไซตของกรมการคาตางประเทศ และเอกสารคมอทออกโดยกรมการคาตางประเทศนนไมไดระบวาตองการเอกสารใดอยางชดเจนแตทเปนแนวปฏบตและยดถอกนมาตลอดจนกลายเปนเอกสารส าคญทใชขอ คอการขอตนฉบบใบก ากบสนคา (Invoice) หรอส าเนาคฉบบและเอกสารการขนสงสนคาไปตางประเทศหรอส าเนาคฉบบเอกสารดงกลาว อาท Bill of Lading, Air Way Bill และอนๆ49 ซงโดยคณสมบตของเอกสาร 2

49 กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย, อางแลว เชงอรรถท 1, น.46.

102 ประเภทนนน ผเขยนมองวามไดบงถงถนก าเนดของสนคาแตอยางใด กลาวคอตนฉบบใบก ากบสนคา (Invoice)50 เปนเอกสารเกยวกบบญชราคาสนคาหรอใบก ากบราคาสนคาทผสงสนคาจดท าขนเพอแสดงรายละเอยดเกยวกบสนคาเชนรายการจ านวนสนคาน าหนกราคาตอหนวยราคารวมเครองหมายหบหอชอผซอเปนตนบญชราคาสนคาหรอใบก ากบราคาสนคา(Invoice) นมอย 2 ชนดดวยกนคอ Official Invoice และ Commercial Invoice

1. ใบก ากบราคาสนคาประเภท Official invoice ประกอบดวย 1.1 ใบก ากบสนคาของศลกากร (Custom Invoice) ท าขนเพอมอบใหดาน

ศลกากรปลายทางใชตรวจสนคาการทศลกากรตองการใบก ากบราคาสนคาชนดนกเพอปองกนการตดราคาในบางประเทศ

1.2 ใบก ากบสนคาของกงสล (Consular Invoice)เปนใบก ากบราคาสนคาทตองใหกงสลของประเทศผซอทตงอยในประเทศไทยตรวจตรากอนการขนสงตามระเบยบศลกากรของประเทศผซอบางประเทศเวนแตเลตเตอรออฟเครดตจะขออนญาตใหใบก ากบสนคานนออกไดโดยสถานกงสลของประเทศพนธมตรอนดงนนใบก ากบสนคาชนดนจะตองไดรบการประทบตราทางราชการและลงนามโดยถกตองซงตองเสยคาธรรมเนยมใหสถานกงสลตามระเบยบของสถานกงสลนนๆ

2. ใบก ากบราคาสนคาประเภท Commercial Invoice ประกอบดวย 2.1 Consignment Invoice ใชในการสงสนคาเพอไปฝากขายราคาทแจงเปน

รปแบบ C.I.F 2.2 Sample Invoice ใชส าหรบสงสนคาตวอยางไปตางประเทศ 2.3 Pro - forma Invoice ใชในการเสนอราคาและเงอนไขในการจายเงนผสง

สนคามกจะท าเปน Pro - forma Invoice สงไปใหผซอเมอผซอพอใจกจะเปดเครดตสงซอสนคาโดยอางเลขทและวนทของ Pro - forma Invoice นนๆ ดงนน Pro - forma Invoice จงใชไดทงเปนการเสนอขายและขอตกลงแทนสญญาซอขายไปในตว

50 ศนยประสานงานโครงการเศรษฐกจเชงสรางสรรค, “บญชราคาสนคาหรอใบก ากบ

ราคาสนคา( Invoice),” สบคนเมอ วนท 28 ธนวาคม 2557, จาก http://www.creativelanna. com/center/how-to-export/invoice/

103

สวนใบตราสง (Bill of Lading)51 เปนเอกสารทผทท าการขนสงสนคา(Shipping Company) ออกใหแกผจดสงไวเพอเปนหลกฐานวาตนไดรบมอบสนคาไวเพอท าการขนสงจากทแหงหนงไปยงสถานททก าหนดมลกษณะส าคญ 3 ประการคอ

1. เปนใบรบสนคาทจะท าการขนสงแสดงรายการตามสภาพสนคาภายนอกของหบหอและจดแจงประเภทของสนคา

2. เปนสญญาระหวางผสงกบผขนสงวาจะด าเนนการขนสงสนคาไปยงเมองทก าหนดและจะสงมอบสนคาใหกบผรบตามค าสงของผสง

3. เปนตราสารสทธของผทรงแสดงวาผทรงเลตเตอรออฟเครดต เปนเจาของสนคาตามรายการทขนสงและโอนสทธตอๆกนไดใบตราสงสนคาจงเปนเอกสารเปลยนมอได

ชนดของใบตราสงสนคาทนยมใชกนทางการคาระหวางประเทศปจจบนม2แบบคอ 1. ใบตราสงสนคาทางทะเล (Ocean Bill of Lading) เปนใบรบรองมอบสนคา

ของบรษทเรอทท าการสงออกทงยงเปนเอกสารแสดงสทธในสนคาและเปนหลกฐานสญญาของบรษทเรอทจะขนสงสนคาทางเรอของประเทศสงออกไปยงทาเรอปลายทาง

2. ใบตราสงสนคาทางบกและทางทะเล (Through Bill of Lading) ใชในการขนสงทางบกและทางทะเล ซงระบการขนสงไวตลอดทาง ปกตผรบขนสงคนแรกเปนผออกตราสาร

การออกใบตราสงสนคานตามปกตบรษทเดนเรอจะออกใหผสงสนคาเปนส ารบ ส ารบหนงมอยางนอย 3 ฉบบและสามารถโอนเปลยนมอไดทง 3 ฉบบ แตถาใชฉบบใดฉบบหนงไปแลวทเหลอเปนอนยกเลกไมสามารถน ามาใชไดอก นอกจากนบางครงในการขนสงสนคาหบหออาจแตกช ารดกจะบนทกรายการช ารดลงในใบตราสงทบรษทเดนเรอออกใหเปนหลกฐาน สวนใบตราสงสนคาทางอากาศ (Airway Bill) เปนใบรบ และเปนสญญารบขนสนคาของบรษทการบนออกใหแกผสงสนคา ซงตางไปจากใบตราสงสนคา เพราะใบตราสงสนคาทางอากาศไมใชตราสารแสดงสทธของผทรงเอกสาร ซงเมอพจารณาแลวพบวาเอกสารสองฉบบนมไดบงบอกถงถนก าเนดสนคาแมจะมแนวปฏบตทใหผขอใบรบรองระบวาสนคาไดมาจากทใด ซงไมสามารถพสจนไดเลยวาจรงเทจประการใดผขอนนทจรตหรอไมท าใหเกดปญหาในเรองการสวมสทธในถนก าเนดสนคาเกดขนจ านวนมาก52

51 ก าชย จงจกรพนธ, กฎหมายการคาระหวางประเทศ , พมพคร งท 4,

กรงเทพมหานคร( : โครงการต าราและเอกสารประกอบการสอน คณะนตศาสตร มหาวทยาลย ธรรมศาสตร, 2553). น.183.

52 สมภาษณ ทศนยม ชมชาต, นตกรช านาญการ ปฏบตหนาทกลมงานวชาการและพฒนากฎหมาย, กรมการคาตางประเทศ, 27 พฤศจกายน 2558.

104

เกณฑในการพจารณาถนก าเนดตามเงอนไขของเขตการคาเสรตางๆและตามมาตรฐานสากล มไดมการน ามาบญญตอยางเปนลายลกษณอกษรอยางเปนรปธรรม หรอเปนแนวทางกลางทเปนมาตรฐาน ซงอาจสงผลถงผประกอบการสงออกและความนาเชอถอของคคาของประเทศไทย ซงจากการสมภาษณมผประกอบการจ านวนหนงทไมเขาใจถงเกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคาทถกตอง จากการทไมเขาใจถงกระบวนการออกทแทจรง หลายครงทผประกอบการมความรในเรองการผลตสนคา และมเพยงความตองการทจะสงออก แตเขาไมถงกฎเกณฑทซบซอน และบญญตไวอยางกระจดกระจาย ไมเขาใจแมเพยงวาจะเรมตนตรงขนตอนใด และตอจากนนตองไปดเกณฑตอทใด กระบวนการจงเรมทการสอบถามเจาหนาทผออกเอกสาร ซงเจาหนาท กไมไดมความเขาใจในเกณฑทงหมด และกจะไดรบค าตอบคลายกนทกครงวาใหด าเนนการตามแบบฟอรมแตละแบบทอยในเวบไซตของกรมการคาตางประเทศ และหาเอกสารประกอบอนๆมา โดยแตละแบบฟอรมมรายละเอยดในการรองขอเอกสารทตางกน โดยกรณเปนผผลตจะมการใหระบรายละเอยดของโรงงาน และหากไมไดเปนผผลตกจะใหแนบใบก ากบสนคาทระบไปตามขางตน ผเขยนไดทดสอบลงทะเบยนเปนผประกอบการ พบวาขอมลตางๆทรองขอ สามารถกรอกลงไปไดเลยไมไดตรวจสอบในขณะนน ประกอบกบขนตอนสาธตการกรอกขอมลลงในฟอรมตางๆทมบนทกอยกไมไดมการตรวจสอบเชนกน เพราะฉะนนเพยงคณจดทะเบยนการคาเปนผประกอบการได หลงจากนนกสามารถขอใบรบรองถนก าเนดไดอยางไมยากนก ยกเวนแต ในกรณผทไมโรงงานจะตองยนใบอนญาตของโรงงานดวยแตหลายครงทเกดปญหาขนพอไปตรวจยอนหลงกพบวาไมโรงงานนนอยจรง ถาผประกอบการหนไปถงเวลานนอาจจะเอาผดกบผประกอบการไดยาก ซงหลายคร งกไม ไดเกดจากความตงใจของผประกอบการ เปนความเขาใจผด และความไมรอยางแทจรง53 ผเขยนมความคดเหนวาแมจะอางถงกฎหมายหลายๆฉบบทอางองถงกระบวนการได หรอแมแตการอางไปถงขอตกลงในความตกลงแตละเขตการคาทไทยเปนภาค แตกมอยอยางกระจดกระจายและซบซอนมาก ลงลกในรายละเอยดของสนคา ซงมถง 95,895 รายการตามการแบงพกดในระบบฮารโมไนซ บางฉบบในความตกลงไมมการแปลเปนภาษาไทย หรอทมการแปลกอาจกอใหเกดความสบสนได ผเขยนขอยกตวอยางในสนคาชนดหนง คอสนคาในพกดตอนท 9 กาแฟ ชา ชามาเต และเครองเทศ ในพกดประเภทท 0901.11 กาแฟทไมไดคว ทไมไดแยกเอากาเฟอนออก ซงในกฎเฉพาะรายสนคาของความตกลงการคาเสรอาเซยนญปน ใชเกณฑการเปลยนพกดทระดบตอน 2 หลก เทากบวาผประกอบการหรอผสงออกไมสามารถน าเขาวตถดบดงกลาวมาบางสวนได หรอน าเขามาแลวตองมาท าการแปรสภาพในระดบ 2 หลกจงจะ

53 สมภาษณ นษยา เกษมณ, เจาหนาทฝายเอกสาร บรษท NHK Spring, กรมการคา

ตางประเทศ, 27 พฤศจกายน 2558.

105 ไดถนก าเนดสนคา เปรยบเทยบกบสนคาในพกดตอนเดยวกนแตคนละประเภทยอยทพกด 0901.21 คอ กาแฟคว ทไมไดแยกเอากาเฟอนออก ซงใชเกณฑการค านวณสดสวนวตถดบภายในประเทศไมต ากวารอยละ 40 หมายความวาผประกอบการหรอผสองออกสนคาสามารถน าเขาวตถดบมาเพมปนไดถงรอยละ 60 ซงเปนรายละเอยดปลกยอยมาก หากผประกอบมความตองการจะสงสนคานออกไปตางประเทศ แตไมเขาใจแมความตางเพยงเลกนอย กอาจท าใหเกดความผดพลาดขนได ไมตองพดถงในกรณเจาหนาทขององคกร ซงยอมมความเขาใจในผลตภณฑสนคานอยกวาผประกอบการเปนสวนมาก หรอในกรณทผประกอบการน าเขากาแฟทไมไดควมา ซงมราคาถกแลวมาท าการคว ซงเปนการเปลยนพกดในสองหลกสดทาย เปนการเปลยนในประเภทยอย ไมใชการเปลยนตอน ซงเพยงเทาน กไมเปนไปตามหลกเกณฑการพจารณาแลว เปนตน นอกจากนนยงพบวาหลกเกณฑเจาหนาทกรมการคาตางประเทศมกน ามาใชนอกจากการพจารณาเอกสารตามขางตนคอเกณฑสดสวนการใชวตถดบในประเทศ (Local Content: LC) เปนสวนมาก กลาวคอพจารณาวาการก าหนดอตราสวนรอยละตามราคาน าหนกหรอมาตรวดอนๆตามทไดตกลงกนโดยก าหนดอตราสวนสงสดของวตถดบน าเขาหรออตราสวนต าสดของวตถดบภายในประเทศทใชในการผลตสนคาทจะถอวาประเทศนนๆเปนถนก าเนดนนสนคาจะตองมถนก าเนดจากประเทศไทย โดยมสวนประกอบทใชในการผลตมาจากประเทศไทยอยางนอยรอยละ 40 และกระบวนการผลตขนสดทายเกดขนภายในประเทศไทย กอนสงออกซงในหลกเกณฑการพจารณานนยงมหลกอนๆอกเชนหลกการใชวตถดบภายในประเทศท งหมด (Wholly Obtained) ห ร อหล ก การแปร สภาพอย า ง เพ ย งพอ ( Substantial Transformation) ตามเกณฑทกลาวไวขางตน โดยในบางครงผประกอบการเองกขาดความเขาใจ จงมไดทกทวงตอเจาหนาทของกรมการคาวาสามารถใชเงอนไขตามเกณฑอนๆได เมอไดรบค าแนะน าตามกฎสดสวนฯดงกลาว54 เมอเทยบกบหลกเกณฑการขอออกใบรบรองของศลกากรสงคโปรทใหสทธพเศษทางการคาระบวาหลงจากกรอกใบสมครลงทะเบยนแลวขนตอนแรกทศลกากรจะท าคอ ตรวจโรงงานเพอตรวจสอบสถานะทางการเงน กระบวนการผลต และความสามารถของเครองจกรวาผลตไดจรงและไดปรมาณตามทแจงไวในเอกสารหรอไม ซงกระบวนการนไมมในไทย ไมมการระบชดเปนเพยงมาตรการเสรมหรอใช ส าหรบการตรวจยอนกลบเมอมปญหาเกดขนเทานน ทงนท าใหผเขยนเกดค าถามวา เราควรจะบญญตเปนกฎหมายบงคบใหเจาหนาทตองไปตรวจสอบแบบประเทศสงคโปรเลยหรอไม เพอปองกนปญหาการแอบอางและการแจงขอมลเทจในการขอออกใบรบรองแหลงก าเนด ซงเกดขนมาก

54 สมภาษณ เอกรนทร บญศร, ผจดการฝายอนญาโตตลาการและกฎหมาย หอการคา

ไทย, หอการคาไทย, 13 ธนวาคม 2557.

106 ในประเทศ และจะเพมมากขนหากมการเคลอนยายสนคาไดอสระมากขนเมอมการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยนอยางสมบรณ ซงสามารถบญญตรวมไปในสวนทเปนการบญญตเปนกฎหมายกลางเพอความเขาใจพนฐานทตรงกนในกฎถนก าเนดสนคาทมความซบซอน และรายละเอยดปลกยอยจ านวนมาก เหมอนกบในประเทศมาเลเซย เวยดนาม หรอสงคโปร กรณ “ระบบการรบรองถนก าเนดสนคาดวยตนเอง (Self - Certification)” แมจะเปนระบบทออกมาเพอความสะดวกรวดเรว และลดขนตอนความยงยากในการตรวจสอบในการขอใบรบรองถนก าเนดสนคาแบบปกต รองรบการขยายตวของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนกตาม แตระบบนเปนระบบทตงอยบนพนฐานของความเชอใจกนของรฐกบประชาชน ถกออกแบบขนมาโดยมสมมตฐานทวา ผสงออกจะแจงขอมลทเปนจรงและถกตองตอระบบ และใหกระท าไดงาย ซงผเขยนมความคดเหนวา ยงจะสงผลใหมผทจรตมากขน ในขณะทกฎหมายทลงโทษยงไมมชดเจน ซงไมสอดคลองซงกนและกน ดงนน หากผสงออกขาดจตส านกวาอะไรถกผดจะเปนตวบนทอนความนาเชอถอของระบบ น ามาซงปญหาการสวมสทธ การแอบอางสทธ และปญหาอนๆ โดยจะยงเกดไดงายขนและมากขนเพราะความไมละเอยดของกระบวนการการออกใบรบรองดวย จากทกลาวมาจะสงเกตเหนไดวาหากมการรบรองถนก าเนดสนคาผดหลกเกณฑ ลกคาซงซอสนคาจากประเทศไทยจะไมสามารถใชสทธทางภาษขณะน าเขา ณ ประเทศผซอได หรออาจน าไปสกรณปญหาไมสามารถน าสนคาเขาประเทศผซอได และอาจกอเกดปญหาการเสยคาปรบเงนเพม ส าหรบกรณการส าแดงเอกสารอนเปนเทจตอเจาหนาทศลกากรของประเทศผน าเขาซงถอวาเปนการกระท าผดสญญาซอขายระหวางประเทศไดดวย โดยเฉพาะอยางยง หอการคาไทย กบสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยกเชนกน ตามคณสมบตของเอกสารทขอประกอบขางตนนนมไดมรายละเอยดใดๆทบงถงถนก าเนดสนคาแตอยางใด นอกจากนนยงไมมการระบถงเกณฑการพจารณาใดๆเกยวกบถนก าเนดสนคาท เปนไปตามมาตรฐานสากลทงขององคการการคาโลก (WTO) หรอของอาเซยนกตาม รวมทงมไดมเกณฑการพจารณาเปนของตนเอง คงพจารณาเพยงเอกสารตามขางตนนเทานน และจากขอมลทผสงออกสามารถเขาถงได และบทสมภาษณทางเจาหนาทขององคกร กแสดงถงการไมสามารถคดค านวณหรอหาเกณฑการพจารณาถนก าเนดทเปนมาตรฐานหรอเปนสากลไดอยางแทจรง ซงอาจตางจากกรณของเจาหนาทในกรมการคาตางประเทศ ทมการระบหลกเกณฑสากลในการพจารณาไวมากกมายในแตละภาค และสามารถน ามาอางองไดทกครง แตกพบปญหาความซบซอน และเขาถงยากของเกณฑการ

107 ไดรบสนคาในถนก าเนดแตละรายการ สงผลตอการปฏบตตามไดอยางไมเตมทและไมถกตองเหมอนกน55 และแมวาหอการคาไทย และสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยจะมเพยงอ านาจในการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาประเภททไมใหสทธประโยชนพเศษทางการคา (Non - Preferential Certificate of Origin) แตใบรบรองถนก าเนดสนคาประเภทนกสามารถใชยนยนถงถนก าเนดสนคาทสงออกไดเชนกน เมอไมมกฎเกณฑกลางทเปนกฎหมายใหองคกรทงสองไดยดโยง นอกจากประกาศของกรมการคาตางประเทศเกยวกบการออกใบรบรองทกระจดกระจาย ไมไดมหลกเกณฑกลาง ประกาศกรมศลกากรทไมไดเกยวของโดยตรง ประกาศกระทรวงการคลงเกยวกบอตราภาษ (ทไมไดมความเกยวของโดยตรงเชนกน) ในบางกรณอาจเปนความตองการทระบในสญญาซอขายของผซอหรอคคาตางประเทศกบผขายหรอผสงออกเองทตองการเพยงสนคาทมถนก าเนดจากประเทศไทยไมไดเกยวของกบสทธพเศษทางการคาแตอยางใด นอกจากนยงเกยวพนถงความนาเชอถอทางการคาการลงทนของประเทศไทย เพราะหอการคาไทยนนแมจะจดตงตามกฎหมายไทย56 แตเปนองคกรสากลทมอยเกอบทกประเทศทวโลก เมอออกเอกสารใดๆ จะมความนาเชอถอและไดรบการยอมรบในระดบนานาชาต แตมเพยงกฎหมายมาตราเดยวทใหอ านาจในการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาแกองคกร โดยไมมเงอนไข กฎเกณฑ วธการใดๆทระบชดเจน

55 สมภาษณ เอกรนทร บญศร, ผจดการฝายอนญาโตตลาการและกฎหมาย หอการคา

ไทย, หอการคาไทย, 13 ธนวาคม 2557. 56 พระราชบญญตหอการคา พ.ศ. 2509

108

บทท 5 บทสรปและขอเสนอแนะ

กฎเกณฑเกยวกบถนก าเนดสนคาในปจจบนเปนเกณฑทมหลกการพจารณาอยจ านวน

ไมมาก และทกประเทศตางใชเกณฑทไมตางกน รวมถงเกณฑการพจารณาทใชอยในประเทศไทยกเชนกน สงทส าคญตอระบบกฎหมายและเศรษฐกจของประเทศไทยเกยวกบเกณฑการพจารณาน ไม ใชเพยงแคการสรางความตกลงการคาเสรกบนานาชาตใหมากทสด แตเปนการทท าใหผประกอบการสงออกเขาถงกฎเกณฑทมอยไดอยางงาย และท าความเขาใจ จนสามารถปฏบตตามไดอยางถกตอง ตามหลกเกณฑการพจารณาใหมากทสด อนจะประโยชนสงสดของผประกอบการและประเทศชาต

5.1 บทสรป พนฐานของการเกดขนของกฎถนก าเนดสนคา เรมจากความตองการแกไขปญหาตางๆทเกดขนในการคาระหวางประเทศในอดต ปองกนการทมตลาดของสนคาจากประเทศมหาอ านาจ แกไขปญหาการกดกนทางการคาระหวางประเทศ ปองกนการสวมสทธในสนคาทไมมคณภาพ เออประโยชนใหแกประเทศก าลงพฒนาและดอยพฒนาทจะพฒนาคณภาพและมาตรฐานสนคาและผลตภณฑ เพอทดเทยมประเทศทพฒนาแลว สงเสรมผประกอบการในประเทศใหสามารถสงออกสนคาไปตางประเทศไดอยางงายและสะดวก ลดกรณพพาท และสงเสรมการพฒนาการคาระหวางประเทศ โดยพนฐานของการคาขายทวไป ผซอจะซอสนคาใดๆจากผขาย กยอมมาจากการพจารณาถงความนาเชอถอผขายสนคา และคณภาพของสนคาเปนหลก ในกรณการคาระหวางประเทศกเชนกน เมอไดพจารณาอยางถถวนแลววาตองการสนคาจากประเทศใดๆ กตองท าการซอจากประเทศนน แตทงนเมอการคาขยายตว บางครงสนคาอาจไมเพยงพอตอความตองการ หรอผขายตองการไดก าไรมากขน จงเกดการทจรต โดยอาจน าเขาสนคาจากประเทศอนๆทมราคาถกกวาเขามาขาย และสงออกไปใหประเทศผซออกทหนง โดยผซอไมอาจทราบไดวาเปนสนคาจากทอน คณภาพสนคากดอยลงไป ไมตรงตามความตองการ เมอเกดปญหา ประเทศผซอจงตองการการรบรองทยนยนไดถงถนก าเนดของสนคาทมาจากประเทศผขายแทจรง อนเปนทมาของการเรมตนกฎถนก าเนดสนคาซงชวงแรกไมมความซบซอน และไมใหสทธประโยชนใดๆ

109 เมอผานยคสงครามอาวธตางๆ เขาสยคของสงครามการคา ในโลกยคโลกาภวตน สงผลใหการคาระหวางประเทศขยายตวอยางรวดเรวและกวางขวาง ท าใหมการพฒนาเงอนไขและกฎเกณฑเกยวกบการคาระหวางประเทศทมากขน กฎถนก าเนดสนคากเปนหนงในกฎทไดพฒนาขนมาเพอใหสงเสรมและรองรบการคาทขยายตว ท าใหเกดความซบซอนในการใชและการพจารณามากขน องคการการคาโลกจงเรมสรางกฎเกณฑทเปนรปธรรม กฎเกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคาทใชกนอยในปจจบนประกอบไปดวย เกณฑการผลต หรอไดมาจากวตถดบภายในประเทศทงหมด (Wholly Obtained or Wholly Produced: WO) จดเปนสนคาสงออกทผลตจากวตถดบตนทางหรอจากแหลงธรรมชาตในประเทศทงหมด โดยเกดขนเองจากธรรมชาตในประเทศนน ตอมาคอ เกณฑการแปรสภาพวตถดบอยางเพยงพอ (Substantial Transformation: ST) โดยพจารณาเกณฑการแปรสภาพสาระส าคญของวตถดบเปนสนคาสงออกทมากพอตอการไดถนก าเนดในประเทศนน อนไดแก การเปลยนเลขพกดอตราศลกากรของวตถดบเปนเลขพกดอตราศลกากรของสนคา (Change of Tariff Classifications: CTC) เปนขนตอนทเกดจากกระบวนการผลต แปรรป หรออนใด ทท าใหเกดการเปลยนสภาพของวตถดบกลายเปนสนคาชนดอน ทมเลขพกดอตราศลกากรตางออกไปจากเลขพกดฯของวตถดบเดม และหลกเกณฑมลคาขนต าในการผอนปรน (De Minimis) คอ สนคาทไมผานการเปลยนเลขพกดอตราศลกากรจะถอวาไดถนก าเนด ถามลคาของวสดทไมไดถนก าเนดทใชในการผลตสนคาซงไมผานการเปลยนพกดอตราศลกากรทก าหนด คดเปนสดสวนไมเกนรอยละ 10 ของมลคา F.O.B. ของสนคา และสนคานนเปนไปตามหลกเกณฑการไดถนก าเนดอน ๆ ทก าหนด ตอมาเปน กฎสดสวนการใชวตถดบในประเทศ (Local Content หรอ Regional Value Content) เปนการก าหนดอตราสวนรอยละตามราคา น าหนก หรอมาตรวดอนๆตามทไดตกลงกน โดยก าหนดอตราสวนสงสดของวตถดบน าเขา หรออตราสวนต าสดของวตถดบภายในประเทศทใชในการผลตสนคาทจะถอวาประเทศนนๆเปนถนก าเนด ยงมเกณฑการผลตเฉพาะสนคา (Product Specific Rules หรอ PSR) ซงจะระบกรรมวธเฉพาะหรอมเทคโนโลยการผลตจากวตถดบจนไดสนคาสงออกท าใหไดสนคาทมสาระส าคญแตกตางไป รวมถงกฎการไมไดถนก าเนด คอ กฎการผลตขนต า (Minimal Operation / Process) ประเทศทน าเขาสนคาเพอสงออกตอไป โดยกอนสงออกอาจมการปรบสภาพส าหรบการขนสงอยางงายๆ เชน บรรจหบหอใหม ท าความสะอาด จ าแนกเกรดสนคา แบงประเภท หรอตดฉลาก จะไมถอวาประเทศทท ากจกรรมดงกลาวเปนถนก าเนดของสนคาดวย นอกเหนอจากกฎทระบไปขางตน ยงมกฎเฉพาะรายสนคา ทอางองตามพกดอตราศลกากร โดยจะถกก าหนดไวในเกอบทกความตกลงการคาเสรทประเทศไทยเปนภาค ซงมรายละเอยดปลกยอยจ านวนมากและคอนขางซบซอน โดยก าหนดใหสนคาแตละชนดใชเกณฑใดไดหรอไมไดบาง ซงตองพจารณาตามเกณฑทระบ หามใชเกณฑทวไป

110 จากการศกษาในประเดนปญหาเกยวกบการออกใบรบรองถนก าเนดสนคา(Certificate of Origin) ในประเทศไทยนนผเขยนพบวามปญหาทเกดขนทส าคญคอ องคกรผออกใบรบรองถนก าเนดสนคาในประเทศไทยไมมกฎหมายทเปนมาตรฐานกลางรวมกนส าหรบการพจารณาออกใบรบรองถนก าเนดสนคา ทงทหลกเกณฑในการพจารณาถนก าเนดสนคาพนฐานทงทเปนขององคการการคาโลก (WTO) ความตกลงการคาสนคาของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Trade In Goods Agreement: ATIGA) หรอของความตกลงการคาเสรทประเทศไทยเปนภาคสมาชก ตางกมหลกเกณฑพนฐาน มเพยงประกาศกระทรวงทกระจดกระจาย และมจ านวนมากอยางเกนความจ าเปน ยากตอการพจารณาของผประกอบการสงออก

พจารณาตามสาระส าคญในหนวยงานทส าคญทสดในการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาทใหสทธพเศษทางภาษของประเทศไทย ไดแก กรมการคาตางประเทศ ภายใตบงคบกระทรวงพาณชย ทตองออกใบรบรองตามกฎถนก าเนดในความตกลงเขตการคาเสรทไทยเปนภาคนนกมไดก าหนดตายตว เพยงแตยดฟอรมส าเรจรปตางๆในเอกสารรบรองเทานน โดยในการปฏบตจรงกมไดมหลกเกณฑตามเงอนไขในความตกลงฯทชดเจน ไมมกฎหมายไทยทมสภาพบงคบรองรบอยางเปนรปธรรม การพจารณาแตละครงตองยอนหลบไปดทกฎถนก าเนดในความตกลงแตละฉบบ ซงในหลายๆความตกลงไมมการแลเปนภาษาไทยดวย

เอกสารทขอจากผประกอบการสงออกเพอพจารณาออกใบรบรองถนก าเนดสนคาคงใชแตเพยงตนฉบบใบก ากบสนคา (Invoice) หรอส าเนาคฉบบ และเอกสารการขนสงสนคาไปตางประเทศหรอส าเนาคฉบบเอกสารดงกลาว อาท Bill of Lading, Air Way Bill และอนๆ เทานน และในทางปฏบตพบวาบางกรณยดเกณฑในการพจารณาเพยงเกณฑเดยว คอ เกณฑสดสวนการใชวตถดบในประเทศ เนองจากมความงายในการพจารณา กลาวคอ เปนการก าหนดอตราสวนรอยละตามราคา น าหนก หรอมาตรวดอนๆตามทไดตกลงกน โดยก าหนดอตราสวนสงสดของวตถดบน าเขา หรออตราสวนต าสดของวตถดบภายในประเทศทใชในการผลตสนคาทจะถอวาประเทศนนๆเปนถนก าเนดนน และสนคาจะตองมถนก าเนดจากประเทศไทย โดยมสวนประกอบทใชในการผลตมาจากประเทศไทยอยางนอยรอยละ 40 และกระบวนการผลตขนสดทายเกดขนภายในประเทศไทยกอนสงออก ผประกอบการเพยงน าสนคาเขามา แลวกมาผสมรวมในอตราสวนตามทก าหนด ซงกไมสามารถระบไดแนชดวาเปนจรงตามนนหรอไม กสามารถไดถนก าเนดแลว อกทงไมมกฎหมายภายในทมสภาพบงคบใหอาง ไมมการระบถงการลงโทษทชดเจน ไมมโทษทางอาญา หรอระบใหไปลงโทษทางอาญา มเพยงการลงโทษในทางปกครอง และลงโทษเฉพาะกบผขอใบรบรองถนก าเนดสนคาดวย ไมมบทลงโทษกรณทเจาหนาทผออกใบรบรองถนก าเนดสนคากระท าทจรต ซงพบวามจ านวนไมนอยทผประกอบการทมาขอเอกสารมเอกสารไมครบหรอตรวจสอบไมได แตเจาหนาทกออกเอกสารใหไป ไมวาเพราะเหตใดกตาม สงผลใหการด าเนนคดกบผกระท าผดแทบจะไมเคยไดรบการลงโทษ

111

เชนเดยวกนกบ หอการคาไทย และสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ทไมมเกณฑการพจารณาทชดเจน ไมมกฎหมายภายในทจะน ามาใชพจารณา ไมมแมกระทงกฎถนก าเนดสนคาในรปแบบของความตกลงการคาใดๆ เพราะหนวยงานของตนนน ไมไดมอ านาจในการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาทไดสทธพเศษทางภาษ คงเพยงแตใชเอกสารทระบตามขางตนกสามารถขอออกใบรบรองถนก าเนดสนคาในประเทศไทยไดแลว ซงเอกสารนนกมไดบงถงคณสมบตของถนก าเนด แหลงทมา หรอแหลงผลตของสนคาหรอวตถดบนนๆแตอยางใด เออประโยชนตอการแอบอางและการสวมสทธถนก าเนดสนคาจากสนคาหรอวตถดบจากตางประเทศ ทไมไดมาตรฐาน ไมตรงตามความตองการทแทจรงของคคา และขนตอนการตรวจสอบและพจารณาถนก าเนดสนคาของหอการคาไทย กไมไดมมาตรฐานทเปนลายลกษณอกษรชดเจน เปนเพยงแนวปฏบตของเจาหนาทฝายออกใบรบรองฯ ท าใหเกดปญหาการไมมตวตนทแทจรงของผประกอบการอยบอยครง และเพมขนอยางตอเนอง แมจะเปนใบรบรองถนก าเนดสนคาทไมใหสทธพเศษทางการคากตาม แตกกระทบตอความนาเชอถอ และความมนใจในการคาขายกบประเทศไทยของตางชาต กรณการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาดวยตนเองซงเปนแนวคดใหมทมขนเพอรองรบการจดตงของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนนนกมแนวโนมจะเกดปญหาเชนกน เนองดวยระบบนเปนระบบทตงอยบนพนฐานของความเชอใจผประกอบการ ถกออกแบบขนมาโดยมสมมตฐานทวา ผสงออกจะแจงขอมลทเปนจรงและถกตองตอระบบ ลดขนตอนการตรวจสอบและใหกระท าไดงาย เจาหนาทและองคกรผออกใบรบรองถนก าเนดสนคาตนทาง จะทราบไดยากมากวาผขอทจรตหรอไม จนกวาจะมปญหาเกดขน ซงผเขยนมความคดเหนวายงจะสงผลเสยตอระบบเศรษฐกจมากกวาในระยะยาว เมอเปรยบเทยบกบกฎหมายของประเทศเพอนบานในอาเซยน ทงสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม สหพนธรฐมาเลเซย และสาธารณรฐสงคโปร ประเทศทงหมดตางมกฎหมายทชดเจนเกยวกบ ถนก าเนดสนคาทครอบคลม โดยอยในกฎหมายเพยงไมกฉบบ ไมออกกฎหมายซ าซอน และมากเกนความจ าเปน โดยบญญตทงรายละเอยด ขอบงคบตางๆ ขนตอนและวธการในการพจารณาถนก าเนดสนคา คณสมบตของผประกอบการ ผขอออกใบรบรอง รปแบบเอกสาร รวมถงใชบงคบกบกรณการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาทไมไดรบสทธพเศษทางการคาดวย และมบทลงโทษทางอาญา ทงการปรบทมจ านวนเงนสง และโทษจ าคก ซงเหมาะสมกบความเสยหายทางเศรษฐกจ และความนาเชอถอซงบางกรณไมอาจประเมนคาได และเปนกฎหมายเฉพาะทไมสามารถจะตความเปนอนได ใชโดยตรงกบความผดในเรองเกยวกบถนก าเนดสนคา ทงกบองคกรผออกใบรบรองถนก าเนดสนคา และผขอใบรบรองถนก าเนดสนคา ซงแตกตางจากประเทศไทย ทไมมบทลงโทษทบญญตไวอยางชดเจน และในทางปฏบตกไมสามารถด าเนนคดไดเพราะไมมกฎหมายเฉพาะ

112 5.2 ขอเสนอแนะ

จากบทสรปของปญหาเกยวกบการออกใบรบรองถนก าเนดสนคาในประเทศไทย

ผเขยนมขอเสนอแนะ อนจะชวยปองกนและแกปญหาทเกดขน โดยเสนอวาใหมการจดท ากฎหมายในล าดบชนสงสด ทระบครอบคลมประเดนเกยวกบกฎถนก าเนดสนคาและการพจารณาออกใบรบรองถนก าเนดสนคาของประเทศไทยทงหมด เพอยดเปนกฎหมายทเปนเกณฑกลางของประเทศไทยเอง โดยมสาระส าคญของการจดท ากฎหมายควรพจารณาประเดนตาง ๆ ดงตอไปน

ประเดนเรอง “ล าดบชนของกฎหมาย” ผเขยนเหนวากฎหมายฉบบนอาจจดท าขนโดยการตราเปนกฎหมายในล าดบพระราชบญญต เนองจากเปนการก ากบดแลในประเดนเกยวกบกฎถนก าเนดสนคา และการพจารณาออกใบรบรองถนก าเนดสนคาของประเทศไทย ทตองเปนมาตรฐานกลาง มผลกระทบตอผประกอบการเปนวงกวาง และเปนเกณฑกลางในการพจารณาของทกหนวยงานผมอ านาจออกใบรบรองถนก าเนดสนคา ทงประเภททไมใหสทธพเศษทางภาษ หรอใหสทธพเศษทางภาษกตาม และเพอเปนการก าหนดอ านาจหนาทใหแกหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของสามารถใชไดอยางหลากหลายและเหมาะสม โดยเฉพาะอยางยงหอการคาไทย และสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย จงควรจดท ารางพระราชบญญตกฎถนก าเนดสนคา พ.ศ. .... ขนเพอใชเปนแนวทางเบองตนในการจดท ากฎหมายตอไปในอนาคต

นอกจากการตราเปนพระราชบญญตขางตนแลว การจดท ากฎหมายอาจพจารณาจากทางเลอกอนไดอก เชน การแกไขในกฎหมายอนทมอยแลว เชน พระราชบญญตการสงออกไปนอกและการน าเขามาในราชอาณาจกรซงสนคา พ.ศ.2522 พระราชบญญตการขออนญาตใหสงออกไปนอกและน าเขามาในราชอาณาจกรซงสนคา พ.ศ.2555 หรอรวมเอาหลกการในกฎหมายล าดบรองในรปแบบของประกาศกระทรวง หรอประกาศกรมทงหมดทเคยออกมา มาพจารณารางเปนกฎหมายกได เปนตน แตทงนผเขยนสนบสนนในการตราเปนพระราชบญญตใหมมากกวา โดยใหชอของพระราชบญญต และเนอหาเปนเรองของกฎถนก าเนดสนคาโดยตรง

ประเดนตอมา เรอง “ขอบเขตของการบงคบใช” ส าหรบรางพระราชบญญตน ควรก าหนดนยามของกฎถนก าเนดสนคาใหครอบคลมถงเกณฑการพจารณาถนก าเนดทงหมดทมอย ตงแตในหลกเกณฑขององคการการคาโลก หลกเกณฑของความตกลงการคาเสรตางๆทประเทศไทยเปนภาคสมาชกทงหมด ซง ณ ปจจบนมจ านวนความตกลงการคาเสรทประเทศไทยเปนภาคสมาชกทงหมด 12 ความตกลง โดยแตละความตกลงกมเกณฑถนก าเนดสนคาทคลายกน หรอเหมอนกน ไมวาจะแบบทวภาค หรอพหภาคกตาม ตวอยางเชน อางองเนอหาจากหลกเกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคาขององคการการคาโลก (WTO) พจารณาควบคไปกบเกณฑความตกลงวาดวยการใชอตราภาษศลกากรพเศษทเทากนของอาเซยน (Rules of Origin of Agreement on Common

113 Effective Preferential Tariff: CEPT) และความตกลงการคาสนคาของอาเซยน (ASEAN Trade in Goods Agreement: ATIGA) ทงหลกการใชวตถดบภายในประเทศทงหมด (Wholly Obtained), หลกเกณฑการแปรสภาพอยางเพยงพอ (Substantial Transformation), กฎการค านวณสดสวนการใชวตถดบภายในประเทศ (Local Content: LC หรอ Regional Value Content: RVC), กฎการผลตขนต า (Minimal Operation/Process) กฎเฉพาะสนคา และหลกเกณฑมลคาขนต าในการผอนปรน (De Minimis) และหลกอนๆ ใหอยภายใตพระราชบญญตฉบบน ทงนหากเปนการพจารณาเฉพาะรายสนคาทแบงตามพกดทมรายละเอยดปลกยอยแตกตางกน และมจ านวนมาก ผเขยนมความคดเหนวาสามารถบญญตไวใหอ านาจในการออกเปนภาคผนวก หรอแมกระทงกฎหมายในล าดบรองกได

นอกจากนน รางพระราชบญญตควรน ากฎตางๆทประกาศใชอยแลวในปจจบนบญญตดวย อาท ประกาศกรมการคาตางประเทศเรองการขอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาผลตภณฑมนส าปะหลงทสงออกภายใตโควตาภาษไปสหภาพยโรป พ.ศ. 2550 ประกาศกรมการคาตางประเทศเรองการขอหนงสอรบรองการสงออกสนคาสงทอ พ.ศ. 2546 ประกาศกรมการคาตางประเทศเรองการตรวจคณสมบตของสนคาทางดานถนก าเนดทจะขอใชสทธพเศษทางดานภาษศลกากรพ.ศ. 2549ประกาศกรมการคาตางประเทศเรองการตรวจคณสมบตทางดานถนก าเนดของสนคาทจะขอหนงสอรบรองแบบอ (E) ภายใตเขตการคาเสรอาเซยน – จน พ.ศ. 2548 ประกาศกรมการคาตางประเทศเรองการตรวจคณสมบตทางดานถนก าเนดของสนคาสงทอทจะขอหนงสอรบรองแบบเอ (FORM A) พ.ศ. 2548 ประกาศกรมการคาตางประเทศเรองการออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามขอบงคบขององคการกาแฟระหวางประเทศพ.ศ. 2551 ประกาศกรมการคาตางประเทศเรองการออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามความตกลงเพอจดตงเขตการคาเสรอาเซยน - ออสเตรเลย - นวซแลนดพ.ศ. 2553 ประกาศกรมการคาตางประเทศเรองการออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามความตกลงระหวางราชอาณาจกรไทยและญปนส าหรบความเปนหนสวนทางเศรษฐกจพ.ศ. 2550 ประกาศกรมการคาตางประเทศเรองการออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามความตกลงวางดวยการคาสนคาภายใตกรอบความตกลงวาดวยความรวมมอทางเศรษฐกจทครอบคลมดานตางๆระหวางรฐบาลแหงกลมประเทศสมาชกสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและญปนพ.ศ. 2552 ประกาศกรมการคาตางประเทศเรองการออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามความตกลงวางดวยการคาสนคาภายใตกรอบความตกลงวาดวยความรวมมอทางเศรษฐกจทครอบคลมดานตางๆระหวางรฐบาลแหงกลมประเทศสมาชกสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและสาธารณรฐเกาหล พ.ศ. 2552 ประกาศกรมการคาตางประเทศเรองหลกเกณฑวธการและเงอนไขการขอรบหนงสอส าคญการสงออก - น าเขาสนคาโดยวธอเลกทรอนกสพ.ศ. 2554 ประกาศกระทรวงพาณชยเรองการออกหนงสอรบรองถนก าเนดสนคาตามความตกลงทางการคาระหวางประเทศหรอการปฏบตทางการคา

114 ระหวางประเทศพ.ศ. 2548 ฯลฯ ซงยงมกฎหมายอกจ านวนมากทกระจดกระจายอย ซงหากในอนาคตมการเจรจาความตกลงการคาเสรเพมเตม หรอมการแกไขเพมเตมใดๆ กสามารถออกเปนพระราชบญญตแกไขเพมกฎหมายฉบบน หรอหากตองการออกเปนเพยงกฎหมายล าดบรอง กใหบญญตอ านาจในการออกกฎหมายล าดบรองไวในพระราชบญญตฉบบนดวย เพอใหงายตอการสบคนและพจารณาของผประกอบการทสามารถเรมตนจากการพจารณากฎหมายเพยงฉบบเดยว อนจะเปนประโยชนมหาศาลในอนาคต

ประเดนเรอง “การก ากบดแล คณสมบต หนาท และบทลงโทษของผ เกยวของ”นอกเหนอจากหลกเกณฑพนฐานขางตน ผเขยนสนบสนนวา ควรเพมเตมรายละเอยดขอบงคบในการตรวจสอบพจารณาถนก าเนดสนคาของหนวยงานหรอองคกรผออกใบรบรองถนก าเนดสนคา ในขนตอนการตรวจสอบทมาของสนคาหรอเอกสาร และการตรวจสอบโรงงานอนเปนสายการผลต และก าหนดเวลาในการตรวจสอบของเจาหนาท เพอปองกนความลาชาในกระบวนการในกรณทมการเพมขนตอนมากขน อกทงควรบญญตคณสมบตของผประกอบการหรอผสงออกรวมอยในพระราชบญญตนดวย โดยระบเปนหมวดทชดเจน ปองกนปญหาตางๆ ทงการสวมสทธสนคา การแอบอางสทธสนคา การไมมตวตนของผประกอบการ และการทจรตอนๆในกระบวนการพจารณา เพอใชเปนกฎมาตรฐานและใชบงคบแกเจาหนาทในองคกรผออกใบรบรองถนก าเนดสนคาทงหมดดวยอยางไมมขอยกเวน ทงองคกรผออกทออกใบรบรองประเภทไดสทธพเศษหรอไมไดกตาม ซงหมายถง หอการคาไทย สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย และกรมการคาตางประเทศ รวมทงบญญตก าหนดบทลงโทษทชดเจนทงทางปกครองและทางอาญาดวย ไมวาจะเปนการออกเปนกฎหมายใหม หรอแกไขกฎหมายเดมทมอย โดยใหมความผดทงองคกรผออกใบรบรองถนก าเนดสนคา และผประกอบการสงออกเอง ซงควรมลกษณะบทลงโทษเปนคาปรบทมจ านวนสง และอาจก าหนดใหคดค านวณคาปรบโดยทวคณจากมลคาของสนคาทเกยวของเพอปองกนปญหาความไมเหมาะสมของคาปรบทเกดขนดวย และโทษทางอาญาอนๆอาทการจ าคกเปนเวลาหนงถงสองป หรอการรบทรพยสน โดยความผดทเกดขนอาจแยกเปนขอตางๆได อาท กรณหลกเลยง หรอฝาฝนเพอฉอฉลทางการคา โดยการแอบอางถนก าเนดสนคา หรอโดยการปลอมแปลงเอกสารทใชประกอบการขอหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา หรอปลอมแปลงหนงสอรบรองถนก าเนดสนคา ควรก าหนดโทษสงสดในบรรดาความผดทงหมด เนองจากความรายแรงและความเสยหายทเกดขนมมากทสด หรอในกรณผรบรองถนก าเนดสนคาดวยตนเอง หากกระท าการโดยการรบรองสนคาทมคณสมบตไมถกตองตามหลกเกณฑถนก าเนดสนคาตามความตกลงทางการคาระหวางประเทศ เพอใหไดรบสทธประโยชนทางดานภาษ จะตองระวางโทษทงจ าทงปรบเชนกน ซงผเขยนเหนวาเปนทางออกทดทสดในการปองกนปญหาการทจรตทสอดคลองกบหลกการของการรบรองถนก าเนดสนคาดวยตนเอง กลาวคอ ความสะดวกสบายและความรวดเรวในการออกใบรบรองถนก าเนดสนคายงคงมอยตามเดม แตการทจรตอาจมนอยลง เพราะมบทลงโทษก ากบไว

115 ดวย ผเขยนเสนอวาหากมการลงโทษโดยการปรบเงนนน ใหพนกงานเจาหนาทในองคกรผออกใบรบรองถนก าเนดสนคามอ านาจในการเปรยบเทยบปรบไดทนท ไมจ าเปนตองไปทสถานต ารวจเพอลดขนตอนความยงยากในการสงตอใหต ารวจ และเพอใหแนใจวาผกระท าผดไดถกลงโทษจรง ควรน าโทษทางปกครองมาบญญตไวใหชดเจนดวย กลาวคอ ผขอใบรบรองถนก าเนดสนคา หรอผรบมอบอ านาจใหกระท าการดงกลาว หรอผรบรองถนก าเนดสนคาดวยตนเอง หากฝาฝนกระท าการหรองดเวนกระท าการใดอนเปนการฝาฝนหรอไมปฏบตตามกฎหมายทเกยวของกบถนก าเนดสนคา อนกอใหเกดความเสยหายตอการคาภายในประเทศหรอระหวางประเทศ ใหกรมการคาตางประเทศ (โดยค าสงของอธบด) มอ านาจปฏเสธการออกใบรบรองถนก าเนดสนคา ยกเลกหรอเพกถอนเอกสารดงกลาวทเกยวของนน รวมถงสงภาคทณฑ ระงบการตดตอ หรอระงบการขนทะเบยนของผนน โดยใหก าหนดเวลาตามทเหนสมควร หรอจะสงเพกถอนการขนทะเบยนของผนนเลยกได แตทงน เพอปองกนการกลนแกลงโดยผมอ านาจ หรอความผดพลาดอนๆทอาจเกดขน ควรก าหนดใหสามารถอทธรณค าสงดงกลาวตอรฐมนตรหรอผทมอ านาจไดดวย และอาจก าหนดลงไปใหมการท าทะเบยนประวตผเคยท าผดในกรณการพจารณาขอใบรบรองถนก าเนดใหชดเจน ทงบคคลธรรมดาและนตบคคล ในลกษณะแบบบญชรายชอบคคลทเคยถกลงโทษ หรอทเรยกวา บญชด า (Black List) และหามบคคลดงกลาวกระท าการใดๆทเกยวของกบการคาระหวางประเทศ โดยอาจก าหนดโทษเปนล าดบขนตามความผดทเกดขน กลาวคอ ตกเตอน ระงบใบรบรองถนก าเนดสนคา พกใบอนญาตผสงออก จนถงหามเกยวของกบการคาระหวางประเทศอยางเดดขาด หากไมมการลงโทษใดๆ ผประกอบการและเจาหนาทขององคกรผออกท กระท าการทจรตจะไมเกรงกลว และกฎเกณฑทออกมาอาจไมมผลในทางปฏบตเชนทผานมา และมการกลบมากระท าผดซ าๆ โดยเพยงเปลยนชอหรอจดทะเบยนบรษทใหมกได ทงน เพอเปนการปองกนปญหาการแอบอางและการสวมสทธถนก าเนดสนคาของประเทศไทยในระยะยาวดวย

ทงนมขอสงเกตเพมเตมวา กรณมกฎหมายทเปนเกณฑกลางเกดขน แลวอาจจะขดกบกฎเกณฑในเงอนไขของการคาเสรทมอยนน ผเขยนไดน าเสนอไปขางตนวา ใหน าหลกเกณฑทมอยเดมในการคาเสรตางๆมาบญญตเปนกฎหมายดวย โดยครอบคลมทกหลกเกณฑในความตกลงการคาเสรเดมทมอย ทงนหลกเกณฑตางๆนนโดยพนฐานตางมความคลายกนหรอเหมอนกน ดงนนการบญญตกฎถนก าเนดสนคาขนเปนเกณฑกลางนจงไมขดกบหลกเกณฑในแตละความตกลงการคาเสรทมอยเดม ทงน หากยงเกดความไมมนใจในรายละเอยดของใบรบรองถนก าเนดสนคาตามเงอนไขของแตละความตกลงการคาเสรตางๆ กอาจบญญตใหผประกอบการหรอผทตองการขอใบรบรองถนก าเนดสนคาส าหรบการคาในประเทศทมความตกลงการคาเสรอยเดม ใชเงอนไขภายใตหลกเกณฑเดมได

116

นอกจากนน กรณทไมมกฎถนก าเนดสนคาภายใตความตกลงการคาเสร หรอเปนกรณการขอใบรบรองถนก าเนดสนคาประเภททไมใหสทธพเศษทางภาษ ทออกโดยหอการคาไทย และสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยนน จะใชเกณฑใดในการพจารณา ในประเดนนผเขยนมความคดเหนวา หลกเกณฑทจะถกบญญตในกฎหมายกลางเรองกฎถนก าเนดสนคาน ตองอางองมาจากความตกลงการคาเสรตางๆ รวมถงหลกการพนฐานในองคการการคาโลก ซงแตละสนคากมเงอนไขการพจารณาทตางกน และผเขยนไดวเคราะหแยกประเภทกลมสนคาโดยมความครอบคลมพอสมควรไวแลวในบทท 4 ซงสามารถน าไปอางองประกอบการพจารณาหรอการบญญตเปนกฎหมายได เพอใหมความครอบคลมในสนคาทงหมดในประเทศไทย อยางไรกตาม หากการบญญตกฎหมายกลางยงเกดชองวางในสนคาบางชนดทไมมเกณฑการพจารณา ผเขยนเสนอวา อาจบญญตไวขอหนงวาใหผประกอบการสงออกหรอองคกรผออกใบรบรองถนก าเนดสนคาสามารถเทยบเคยงจากความตกลงการคาเสรทประเทศไทยเปนภาคสมาชกอยเพอน ามาพจารณาได ทงนเพอเปนการอดชองวางของปญหาทอาจเกดขนไดในอนาคตส าหรบการไมมกฎหมาย และหากหอการคาไทย หรอสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยไมมนใจในเงอนไขการพจารณา อาจมเงอนไขใหสามารถสอบถามไปยงกรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชยในประเดนดงกลาวเพอขอความคดเหน เพอความชดเจนและถกตองไดอยางไรกตาม ประเดนของการเลอกใชเงอนไขการไดมาซงถนก าเนดสนคาของประเทศไทยนน จากการศกษากฎเกณฑการพจารณาตางๆ พบวาสนคาแตละประเภทนนสวนหนงจะมเกณฑทตายตวเพยงเกณฑเดยว ซงไมอาจเลอกได ผประกอบการสงออกจ าตองใชเกณฑนนอยางไมมขอยกเวน แตกรณสนคาอกกลมหนงทมเกณฑเงอนไขการไดมามากกวาหนงเกณฑ ผเขยนมความคดเหนวาในกฎหมายกลางควรบญญตใหครบทกเกณฑทใชได และใหผประกอบการสงออกนนเปนผเลอกดวยตวเองวาจะใชเกณฑใด ทงนเพอประโยชนสงสดของผประกอบการสงออกเอง เพราะผประกอบการแตละคนอาจมความสามารถในการปฏบตตามเงอนไขการไดมาซงถนก าเนดสนคาตางกน

เนองจากกรณนเกยวเนองกบภาคการสงออกของประเทศไทย ซงถอเปนหนงในรายไดหลกของประเทศ มลคารวมแตละปหลายหมนลานบาท แตกระบวนการควบคมตนทางของการสงออกของประเทศไทยกลบไมเขมขนและไมชดเจน กฎถนก าเนดทเปนเกณฑส าคญของการไดสทธประโยชนตางๆกไมมเอกภาพ ท าใหเกดความยงยากตอผประกอบการ สงผลตอความนาเชอถอ ชวนใหคดได วาประเทศไทยไมจรงจงกบการพฒนาประเทศใหมมาตรฐานสงขนทดเทยมนานาอารยประเทศ และนอกเหนอจากการรางเปนพระราชบญญตกฎถนก าเนดสนคา พ.ศ. ... แลว สงทอาจกระท าไดทนทโดยไมตองรอฝายนตบญญตคอ กรมการคาตางประเทศฯ สภาหอการคาแหงประเทศไทย และสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สามารถก าหนดเปนนโยบาย หรอลงไปในกฎหมายระดบกฎ หรอประกาศกระทรวง ใหมจดการอบรมใหกบผประกอบการ ทงผผลตสนคาและผสงออกใหทราบถงกฎเกณฑเกยวกบถนก าเนดสนคาทไดบญญตขนใหม และกฎเกณฑตามขอตกลง

117 การคาเสรทประเทศไทยเปนภาคอยแลว หรอก าลงจะเปนในอนาคตอยางสม าเสมอ ทงน เพอประโยชนตอการปรบตวในการผลต การสงออก และการเตรยมความพรอมทงในเรองเอกสารหรอขอมลอนใด ส าหรบการขอออกใบรบรองถนก าเนดสนคา รวมถงจดอบรมเจาหนาทในหนวยงานผออกใหมความเขาใจในกฎเกณฑการพจารณาถนก าเนดสนคาอยางถองแท สามารถแนะน าผประกอบการไดเปนอยางด รวมทงควรจดท าเอกสาร บทความตางๆ ทวเคราะหขอมลเกยวกบถนก าเนดสนคา ใบรบรองถนก าเนดสนคาหรอขอมลอนๆทเกยวของ แลวเผยแพรผานสอในชองทางตางๆใหมากขน เนองจากการคาระหวางประเทศ และเงอนไขตางๆมการปรบเปลยนและพฒนาขนอยตลอดเวลา กฎถนก าเนดสนคานนมแนวโนมทจะเพมบทบาทและความส าคญตอการคาระหวางประเทศมากขนในอนาคต ผเขยนหวงเปนอยางยงวาขอเสนอแนะขางตนน จะเปนแนวทางหนงทท าใหเกดการพฒนากฎถนก าเนดสนคาในประเทศไทยมากขน ทงนกเพอประโยชนสงสดของประชาชนชาวไทยและเศรษฐกจของประเทศไทย

118

บรรณานกรม หนงสอ กฤตกา ปนประเสรฐ. ประมวลสาระชดวชา กฎหมายเกยวกบการคาระหวางประเทศและการลงทน .

พมพครงท 2. นนทบร : ส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2553. กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย. ระบบ GSP ของสหภาพยโรป สหรฐอเมรกา และญปน.

กรงเทพมหานคร : กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย, 2540. กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. ความตกลงการคาเสร ไทย – นวซแลนด Thailand – New

Zealand Closer Economic Partnership. กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย, 2548.

__________. ความตกลงการคาเสร ไทย – อนเดย กาวแรกของการเปดการคาเสร : สนคาเรงลดภาษกลมแรก 82 รายการ. กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย, 2547.

__________. ความตกลงการคาเสร ไทย - เปร Thailand - Peru Free Trade Agreement. กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย, 2555.

__________. สรปสาระส าคญความตกลงการคาเสรอาเซยน – สาธารณรฐเกาหล. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพบรษท คลเลอร ไอเดย จ ากด, 2551.

__________. สรปสาระส าคญความตกลงการคาเสรอาเซยน – อนเดย. กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย, 2551.

__________. ASEAN INDIA ความตกลงการคาเสรอาเซยน – อนเดย. กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย, 2557.

__________. FACT BOOK เขตการคาเสรอาเซยน – จน ASEAN – China Free Trade Agreement : ACFTA. พมพครงท 3. กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย , 2549.

__________. FACT BOOK เขตการคาเสรไทย – อนเดย Thailand – India Free Trade Agreement : TIFTA. พมพครงท 3. กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย , 2547.

__________. FACT BOOK เขตการคาเสรไทย – เปร Thailand – Peru Free Trade Agreement. กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย, 2552.

119 กองสทธประโยชนทางการคา กรมการคาตางประเทศ. คมอการใชระบบฐานขอมลกฎวาดวยถน

ก าเนดสนคา (Rules of Origin) และอตราภาษศลกากรภายใตความตกลง FTAs ของอาเซยนและประเทศคคาอนๆ. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพหางหนสวนจ ากด อรณการพมพ, 2557.

โกศล ฉนธกล. กฎหมายและการปฏบตเกยวกบการคาระหวางประเทศ . พมพครงท 4. แกไขและเพมเตม.กรงเทพมหานคร : ส านกพมพวญญชน, 2553.

ก าชย จงจกรพนธ. กฎหมายการคาระหวางประเทศ . พมพคร งท 4 แกไขและเพมเตม.กรงเทพมหานคร : โครงการต าราและเอกสารประกอบการสอน คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2553.

__________. รวมกฎหมายการคาระหวางประเทศ . พมพคร งท 4 แกไขและเพมเตม.กรงเทพมหานคร : ส านกพมพวญญชน , 2552.

ทชชมย (ฤกษะสต) ทองอไร. กฎหมายเศรษฐกจระหวางประเทศ : GATT และ WTO : บททวไป. พมพครงท 4. แกไขและเพมเตม. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพวญญชน , 2556.

__________. ประเดนทางกฎหมายทนาสนใจของมาตรการตอบโตการทมตลาด มาตรการตอบโตการอดหนน มาตรการ SPS และแรงงาน กบ WTO. ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.), 2548.

__________. แกตตและองคการการคาโลก (WTO) (WORLD TRADE ORGANIZATION) . พมพครงท 6. แกไขและเพมเตม. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพวญญชน , 2554.

บณฑต หลมสกล. องคการการคาโลก (WTO) ในบรบทของเศรษฐกจไรพรมแดน เลม 1. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2553.

__________. องคการการ คาโลก (WTO) ในบรบทของเศรษฐกจ ไรพรมแดน เลม 2. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2553.

ไผทชต เอกจรยกร . กฎหมายพาณชยนาว (MARITIME LAW) ตอนท 1. พมพครงท 6. แกไขและเพมเตม. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพวญญชน, 2553.

__________. คมอศกษาวชากฎหมายพาณชยนาว (MARITIME LAW). พมพครงท 7. แกไขและเพมเตม. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพวญญชน, 2553.

ฝายวจย ธนาคารกรงเทพ จ ากด (มหาชน). กฎวาดวยแหลงก าเนดสนคา (Rules of Origin). กรงเทพมหานคร : ธนาคารกรงเทพ, 2542.

120 ฝายสงเสรมและพฒนา กองสทธประโยชนทางการคา กรมการคาตางประเทศ. กฎวาดวยแหลงก าเนด สนคาภายใตระบบ GSP. นนทบร: กองสทธประโยชนทางการคากรมการคาตางประเทศ

กระทรวงพาณชย, 2555. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชานตศาสตร. เอกสารการสอนชดวชากฎหมายระหวาง

ประเทศ (International Law). พมพครงท 2. นนทบร : ส านกพมพมหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช, 2549.

วนรกษ มงมณนาคน . เศรษฐศาสตรระหวางประเทศเบองตน. พมพครงท 5 แกไขปรบปรง. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2548.

วลยลดา ววฒนพนชาต. สถาบนการคาระหวางประเทศ. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพมหาวทยาลยรามค าแหง, 2555.

สถาบนวจยและพฒนาเพออตสาหกรรม สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย. คมอกฎแหลงก าเนดสนคาภายใต FTA. สถาบนวจยและพฒนาเพออตสาหกรรม สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย, 2554.

__________. รายงานฉบบสมบรณ โครงการศกษาแนวทางแกไขเกยวกบกฎแหลงก าเนดสนคาภายใต FTA. สถาบนวจยและพฒนาเพออตสาหกรรม สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย, 2554.

สธาบด สตตบศย. กฎหมายเกยวกบการคาระหวางประเทศพรอม General Agreement on Tariffs and Trade. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพบรรณกจ, 2528.

__________. กฎหมายการคาโลกวาดวยสนคาเกษตร อาหาร และเครองดมทคนไทยควรร . กรงเทพมหานคร : ส านกพมพเอส.เอ., 2545.

ส านกสทธประโยชนทางการคา กรมการคาตางประเทศ. คมอการใชสทธประโยชนทางการคาภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน. กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย, 2554.

__________. คมอการใชสทธประโยชนทางการคาความตกลงการคาเสรไทย – ออสเตรเลย (TAFTA) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย - นวซแลนด (TNZCEP) ความตกลงเพอจดตงเขตการคาเสรอาเซยน - ออสเตรเลย – นวซแลนด (AANZFTA). กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย, 2554.

__________. คมอการใชสทธประโยชนทางการคาภายใตความตกลงอาเซยน – จน. กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย, 2554.

__________. คมอการใชสทธประโยชนทางการคาภายใตความตกลงอาเซยน – อนเดย. กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย, 2553.

121 __________. คมอการใชสทธประโยชนทางการคาภายใตความตกลงอาเซยน - เกาหล. กรมการคา

ตางประเทศ กระทรวงพาณชย, 2554. __________. คมอการใชสทธประโยชนทางการคาโครงการ GSP ญปน ความตกลงหนสวนเศรษฐกจ

ไทย - ญปน (JTEPA) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน - ญปน (AJCEP). กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย, 2554.

สมภพ ธรอ าพน. กฎแหลงก าเนดสนคาภายใต WTO. นนทบร : กองสทธประโยชนทางการคา กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย, 2545.

อภญญา เลอนฉว. กฎหมายการคาระหวางประเทศ. พมพครงท 2 แกไขและเพมเตม.กรงเทพ มหานคร : ส านกพมพวญญชน, 2555.

วทยานพนธและสารนพนธ กาญจนา เลาหะวรนนท. “ผลกระทบของกฎเกณฑเกยวกบกฎวาดวยแหลงก าเนดสนคาทมตอการ

สงออกของประเทศไทย.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง, 2541.

จอมขวญ ชาญธญกรรม. “ผลของกฎวาดวยแหลงก าเนดสนคาตอสนคาสงออกของไทย : กรณศกษาทนากระปองและสงทอ.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลย เกษตรศาสตร, 2550.

ชยวทย วรคณพนจ. “วเคราะหมาตรการทางศลกากรเพอสงเสรมการสงออก .” วทยานพนธมหา บณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2538.

ดลภคว อองระเบยบ. “อทธพลของประเทศแหลงก าเนดสนคาตอทศนคตและความตงใจซอสนคาของผบรโภค.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545.

เตมสร ปญญาวฒนชย. “กฎวาดวยแหลงก าเนดสนคาในเขตการคาเสรอาเซยน : ศกษากรณสนคาอตสาหกรรม.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2547.

นมนวล ผวทองงาม. “เขตการคาเสรอาเซยน.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลย ธรรมศาสตร, 2541.

ปานชนก ธนาวฒ. “การตความค าวา "สนคาชนดเดยวกน" ภายใตความตกลงการตอบโตการทมตลาดขององคการการคาโลก” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545.

รงสฤษฎ เหมบญ. “ผลของความตกลงวาดวยการประเมนราคาศลกากรตอกฎหมายเศรษฐกจของไทย.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2539.

122 สมบต ศรเจรญ. “ปญหาของการเจรจาลดอปสรรคทางภาษศลกากรในการเจรจาของแกตต.”

วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2535. เพชรรตน ยมพงษ. “การกระท าการทมตลาดภายใตแกตตและองคการการคาโลก .” วทยานพนธ

มหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2539. เอกรนทร บญศร. “ผลกระทบจากกฎแหลงก าเนดสนคาตามความตกลงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ตอผประกอบการไทยในสญญาซอขายสนคาระหวางประเทศ.”สารนพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตรมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2555.

บทความวารสาร กลมงานประชาสมพนธ กรมการคาตางประเทศ. “การใหบรการตรวจรบรองคณสมบตถนก าเนด

สนคาผานระบบอนเตอรเนต.” ขาวกรมการคาตางประเทศ. ฉบบท 187. (1 ตลาคม 2555). วรช ธเนศวร. “กฎแหลงก าเนดสนคา.” ปท 4. ฉบบท 4. จลสารเศรษฐศาสตร. (มนาคม –

พฤษภาคม 2549) : 35 - 40. สวนเอเชยตะวนออก สานกเอเชย แอฟรกา และยโรปตะวนออก. “การเขาสภาวการณชะลอตวของ

เศรษฐกจจน (China's Economy: Coming down to Earth).” วารสารกรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. (กรกฎาคม 2558).

สวนอ านวยการ ส านกสารสนเทศการเจรจาการคา. “เรยนร + ปรบใชกลยทธ FDI ของจนและสหภาพยโรป.” วารสารกรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. (กนยายน 2557).

ส านกสทธประโยชนทางการคา กรมการคาตางประเทศ. “ภาพรวมการใชสทธประโยชนทางภาษภายใตความตกลง FTA.” วารสารการใชสทธประโยชนทางการคา. (กรกฎาคม 2554) : 9-21.

__________. “การใชสทธประโยชนทางภาษภายใตความตกลง FTA.” วารสารการใชสทธประโยชนทางการคา. (กนยายน 2556)

องคการศนยกลางการคาระหวางประเทศ. “ความสนใจกบปญหาเรองมาตรฐานดานเทคนคตางๆเปนกญแจส าคญในการเพมความสามารถในการแขงขนเชงธรกจของบรษทไทยในตลาดสากล.” ขาวประชาสมพนธ ITC. (29 ตลาคม 2557)

หนงสอพมพ กรต รชโน. “การแอบอางแหลงก าเนดสนคาภยคกคามการคาระหวางประเทศ.” ประชาชาตธรกจ.

(18 กนยายน 2551).

123 บทสมภาษณ ทศนยม ชมชาต. นตกรช านาญการ ปฏบตหนาทกลมงานวชาการและพฒนากฎหมาย กรมการคา

ตางประเทศ กระทรวงพาณชย. กรมการคาตางประเทศ. 27 พฤศจกายน 2558. นษยา เกษมณ. เจาหนาทฝายเอกสาร บรษท NHK Spring (ผขอใบรบรองถนก าเนดสนคาทกรมการ

คาตางประเทศ). กรมการคาตางประเทศ. 27 พฤศจกายน 2558. พรวไล อคราสรณย. เจาหนาทรบรองเอกสารอาวโส ฝายรบรองเอกสารเพอการสงออก หอการคา

ไทย. หอการคาไทย. 16 พฤศจกายน 2558. เอกรนทร บญศร. ผจดการฝายอนญาโตตลาการและกฎหมาย หอการคาไทย. หอการคาไทย. 13

ธนวาคม 2557. งานประชมสมมนา Mr.Ursula Hermelink, Mr.Samidh Shrestha, วชรศม ลละวฒน, ชศกด ชนประโยชน, กรกรณย

ชวะตระกลพงษ, วลลภ วตนากร, บรรณ เกษมทรพย. “Non-Tariff Measures Applied on Thai Exports and Imports”.ในการประชม Stakeholder Meeting on Non-Tariff Measures Applied on Thai Exports and Imports. จดโดยกรมเจรจาการคาระหวางประเทศ รวมกบ International Trade Centre และ UN ESCAP, 29 ตลาคม 2557

สมบรณพงษ พกกะเวส. “กฎวาดวยถนก าเนดสนคาของอาเซยน และ Self-Certificate Systems”. ในงานสมมนากฎถนก าเนดสนคา. จดโดยหอการคาไทย สภาหอการคาแหงประเทศไทย และกรมศลกากร, 27 ตลาคม 2554.

เอกสารอเลกทรอนกส กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย. “คมอการรบบรการยนขอตรวจสอบรบรองคณสมบตถน

ก า เ น ด ส น ค า . ” http://www.dft.go.th/Default.aspx?tabid=152&ctl=DetailUser Content&mid=686&contentID=6901, 28 พฤศจกายน 2558.

__________. “ระบบตรวจรบรองคณสมบตทางดานแหลงก าเนด .” https://rovers.dft.go.th /home/xml_schema.aspx, 28 พฤศจกายน 2558.

__________. “ระบบสทธประโยชนทางการคาระหวางประเทศก าลงพฒนา (GSTP).” http:// www.dft.go.th/บ ร ก า ร ข อ ม ล / ส ท ธ ป ร ะ โ ย ช น ท า ง ก า ร ค า /

124

tabid/161/ctl/DetailUserContent/mid/683/contentID/284/Default.aspx, 29 กรกฎาคม 2558

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. “ล าดบขนการฟองรองคดใน WTO เปนอยางไร.” https:// www.thaifta.com/trade/km/wto_qa41.pdf, 29 กรกฎาคม 2558

โครงการพฒนาศนยขอมล SMEs Knowledge Center ป 2554. “การรบรองถนก าเนดสนคาดวยตนเองของผ สงออก (Self-Certification).” http://www.smeservicecenter.net/ public/uploads/p1375783902521902681.pdf, 28 พฤศจกายน 2558.

ดร. วชรศม ลละวฒน. “หนทางขยายการคาในอาเซยน: การรบรองถนก าเนดสนคาดวยตนเอง (Self-Certification).” http://www.siamintelligence.com/enhance-asean-trade-by-self- certification/, 28 พฤศจกายน 2558.

ธนาคารกสกรไทย. “กฎวาดวยแหลงก าเนดสนคา (Rules of Origin) คออะไร.” http:// www.ktradeclub.com/th/intertradecorner/tradeinfohub/aboutcustoms/Pages/กฎวาดวยแหลงก าเนดสนคา.aspx, 28 ธนวาคม 2557.

ศนยขอมลขาวสารอาเซยน กรมประชาสมพนธ , “AISP ยอมาจาก...?,” http://www. aseanthai.net/ewt_news.php?nid=692&filename=index, 29 กรกฎาคม 2558

ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย . “ขอมลสรปการคาระหวางประเทศของไทยกบโลก.” http://www.ops3.moc.go.th/infor/MenuComTH/ trade_sum/report.asp, 1 ธนวาคม 2558.

ศนยประสานงานโครงการเศรษฐกจเชงสรางสรรค. “บญชราคาสนคาหรอใบก ากบราคาสนคา (Invoice).” http://www.creativelanna.com/center/how-to-export/invoice/, 18 มกราคม 2558.

__________. “ใบตราสงสนคา (Bill of Lading).” http://www.creativelanna.com/center/ how-to-export/bill-of-lading,18 มกราคม 2558.

สถาบนวจยนโยบายเศรษฐกจการคลง. “แหลงก าเนดสนคาแบบสะสมของอาเซยน (ASEAN Cumulative Rules of Origin).” http://www.ftamonitoring.org/data/Nov26/CRO .pdf, 28 ธนวาคม 2557.

สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย. “การออกหนงสอรบรองแหลงก าเนดสนคา (C/O).” http:// www.fti.or.th/2011/thai/ftico.aspx, 18 มกราคม 2558.

สมาคมธรกจไทยในกมพชา. “การรบรองถนก าเนดสนคาเพอขอรบสทธพเศษทางภาษศลกากรตามความตกลงการคาสนคาของอาเซยน (ASEAN Trade In Goods Agreement: ATIGA).”

125

http://www.tbcccambodia.org/docs/2014/TBCC_AEC_Self-Certification.ppt, 2 8 พฤศจกายน 2558.

ส านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม. “ขอตกลงของอาเซยนทมผลตอภาคอตสาหกรรมไทย.”http:// iiu.oie.go.th/IUasean/Shared%20Documents/ข อ ต ก ล ง อ า เ ซ ย น . doc, 25 ตลาคม 2558.

ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม. “การท าการคาระหวางประเทศ .” https://www.smeservicecenter.net/public/uploads/p13799222266174623939.pdf, 26 พฤศจกายน 2558.

หอการคาและสภาหอการคาแหงประเทศไทย. “C/O - ONLINE.” http://www.thaichamber.org /scripts/service_detail.asp?nPAGETYPEID=418&Tag=3, 18 มกราคม 2558.

Books Anne E. Brunsdale, Seeley G. Lodwick, David B. Rohr, Don E. Newquist. Assessment of

rules of origin under the Caribbean Basin Economic Recovery Act:report to the President, the Committee on Finance, United States Senate, and the Committee on Ways and Means, House of Representatives, on investigation no. 332-298 under section 332 of the Tariff Act of 1930. U.S. International Trade Commission, 1991.

Boissevain J. Coping With Tourists: Europeans Reactions to Mass Tourism. Berghan Books. Oxford UK. Volume 1. 1996.

Edwin A. Vermulst, Paul Waer, Jacques Bourgeois. Rules of Origin in International Trade: A Comparative Study. Michigan: University of Michigan Press, 1994.

Hinkelman, Edward G. Dictionary of International Trade. n.p. : World Trade Press., 1990.

ITC Programme on Non-Tariff Measures. Thailand: Company Perspectives. United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific Press, 2014.

Janet Forest. The impact of rules of origin on U.S. imports and exports: report to the President on investigation no. 332-192 under section 332 of the Tariff Act of 1930. U.S. International Trade Commission, 1985.

126 Ravi Ratnayake. A Decade of Building Regional Co-Operation Trade and Investment.

United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific Press, 2013.

Stefano Inama. Rules of Origin in International Trade. New York: Cambridge University Press, 2009.

William J.Baumal and Alan S. Blinder. Macroeconomic: Principals and Policy. Eleventh

edition. South-western engage learning, 2010.

Articles ASEAN. “Report of The Sixth Meeting of The Working Group on Customs Procedures.”

Customs Procedures. Manila, Philippines. 8-9 May 1997 Asia – Pacific Economic Cooperation. “Compendium on Rules of Origin 1997.” n.p. :

APEC Committee on Trade Invest Subcommittee on Customs Procedures., 1997.

Electronic Materials ASEAN Trade in Goods Agreement, “Annex 3. Product Specific Rules.” http://

investasean.asean.org/files/upload/Annex%203.pdf Common Market for Eastern and Southern Africa (COMESA). “Non-Tariff Barriers to

Trade.” http://www.tradebarriers.org/ntb/non_tariff_barriers, 29 กรกฎาคม 2558. DONG NAI Customs. “DECREE No. 19/2006/ND-CP OF FEBRUARY 20, 2006, DETAILING

THE PROVISIONS OF THE COMMERCIAL LAW ON GOODS ORIGIN.” http://www.dncustoms.gov.vn/web_english/english/nghi_dinh/1 9 _QD _CP_20_02_2006.htm, 24 พฤศจกายน 2558.

DONG NAI Customs. “PROVIDES FOR PROCEDURES OF ISSUING CERTIFICATE OF ORIGIN REFERENTIAL GOODS.”http://www.dncustoms.gov.vn/en/document/provides -for-procedures-of-issuing-certificate-of-origin-referential-goods-26913.html, 24 พฤศจกายน 2558.

127 EUR – Lex. “Commission Regulation (EC) No 565/2002.” http://eur-lex.europa.eu/

legal-content/EN/TXT/?uri=uriserv:OJ.L_.2002.086.01.0011.01.ENG&toc=OJ:L: 2002:086:TOC, 14 ธนวาคม 2558.

Lao PDR Trade Portal. “Decree on the Origin of Import and Export Goods No. 228/PM.” http://laotradeportal.gov.la/index.php?r=site/display&id=331, 24 พฤศจกายน 2558.

Ministry of International Trade and Industry. “Guidelines On Issuance Of Non - Preferential Certificates Of Origin.” http://www.miti.gov.my/index.php/pages/ view/2172, 24 พฤศจกายน 2558.

Office of the United States Trade Representative. U.S. Generalized System of Preferences GUIDEBOOK, https://ustr.gov/issue-areas/trade-development/ preference-programs/generalized-system-preferences-gsp/gsp-docs/us-ge., 24 พฤษภาคม 2559.

Singapore Customs. “Handbook on Rules of Origin for Preferential Certificates of Origin.” http://www.customs.gov.sg/~/media/cus/files/business/exporting %20goods/cert%20of%20origin/handbook%20on%20rules%20of%20origin%20for%20preferential%20certificates%20of%20origin%20ttsb%20feb2016.pdf?la=en, 24 พฤษภาคม 2559.

Singapore International Chamber of Commerce. “Penalties for false declaration.” http://www.sicc.com.sg/SICC/Certification/Penalties_for_false_declaration.aspx, 14 ธนวาคม 2558.

Singapore Statutes Online. “Penalty for incorrect trade descriptions.” http://statutes. agc.gov.sg/aol/search/display/view.w3p;ident=0e480b23-57bf-45af-91a1-410 c382fc1f5;page=0;query=DocId%3A233ae099-6635-4cb1-9c0c-d73aa7dd5fc9% 20Depth%3A0%20Status%3Ainforce;rec=0, 14 ธนวาคม 2558.

The Malaysian International Chamber of Commerce and Industry. “Certificate of Origin.” http://www.micci.com/page5/page32/page45/page45.html, 24 พฤศจกายน 2558.

World Trade Organization. “Dispute Settlement without recourse to Panels and the Appellate Body.” https://www.wto.org/english/tratop_e/dispu_e/disp_settle ment_cbt_e/c8s1p1_e.htm. 29 กรกฎาคม 2558.

128 World Trade Organization. “General Agreement on Tariffs and Trade 1994.” https://

www.wto.org/english/res_e/booksp_e/analytic_index_e/gatt1994_04_e.htm. 29 กรกฎาคม 2558.

World Trade Organization, “The WTO and World Customs Organization,” https:// www.wto.org/english/thewto_e/coher_e/wto_wco_e.htm. 29 กรกฎาคม 2558

129

ภาคผนวก

130

ภาคผนวก ก กฤษฎกาเกยวกบถนก าเนดในการน าเขาและสงออกสนคา

สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว

LAO PEOPLE’S DEMOCRATIC REPUBLIC Peace Independence Democracy Unity Prosperity

----------===000===---------- Prime Minister’s Office No. 228/PM

Vientiane Capital, dated 22 April 2010

Decree on the Origin of Import and Export Goods

- Pursuant to the Law on the Government of the Lao PDR No. 02/NA, dated 6 May 2003; - Pursuant to the Law on the Customs No. 05/NA, dated 20 May 2005; - Referencing the proposal of the Minister of Industry and Commerce No. 0603/MOIC.DIMEX, dated 24 March 2010.

The Prime Minister of Lao PDR decrees:

131

Chapter I

General Provisions Article 1. Objectives This Decree stipulates the principles and rules on the origin of import and export goods aiming at promoting both domestic and foreign trade and investment, benefiting from trade preferences, [and] protecting the environment, which will contribute to the strengthened development and growth of the national economy and improved livelihoods of the people. Article 2. Origin of goods The origin of goods is where the goods is produced or undergone production process in accordance with the provisions set forth in this Decree. Article 3. Interpretation of Terms The terms used in this Decree shall be interpreted as follows: 1. Preferential rules of origin means the rules used to determine the origin of a good under a free trade agreement between two or more countries, which the good originating from the contracting countries of the agreement shall receive import duty exemption or reduction; 2. Non-preferential rules of origin means the rules used to determine the origin of import goods for the purpose of the application of most-favored-nation treatment, anti-dumping and countervailing duties, safeguard measures, quantitative restrictions, government procurement, and collection of trade statistics; 3. Substantial transformation means that a good is changed through a manufacturing process into a new one with the tariff heading, form, function, fundamental characteristic or end use different from that of the input used in the production of the good;

132 4. Issuing authority or body means the competent authority of the Ministry of Industry and Commerce or its competent representative that is authorized to issue the certificate of origin of export goods; 5. Authority receiving and confirming the certificate of origin of import goods means the Customs authority; 6. Certificate of origin means a written document specifying that the good is originated or undergone production process, which is issued by a competent authority or body of the exporting country; 7. Goods means materials or products which are produced and have commercial value; 8. Material means raw materials, ingredients, parts, components, sub-assembly and/or goods that are physically incorporated into another good or are subject to a process in the production of another good. Article 4. Scope of application This Decree is applicable to the following parties: 1. Domestic and foreign business operator dealing with importation and exportation which needs the certificate of origin; 2. Authorities or bodies issuing the certificate of origin of export goods; 3. Authorities receiving and confirming the certificate of origin of import goods; 4. Competent authorities authorized to issue, certify and inspect the certificate of origin; 5. Persons, legal entities or organizations engaging in trade related activities.

Chapter II

Preferential Rules of Origin

Article 5. Preferential rules of origin under international agreements The determination of the origin of goods under preferences shall be made in accordance with the rules of origin under international agreements of which Lao PDR is a party.

133 Article 6. Preferential rules of origin under unilateral preferences The determination of the origin of export goods under unilateral preferences shall be made in accordance with the rules of origin of importing countries.

Chapter III Non-preferential Rules of Origin

Article 7. Determination of origin of goods The determination of the origin of goods shall be made under the following provisions: 1. Wholly obtained or produced goods The following goods are to be considered as being wholly obtained or produced in one country: (1) Plant and plant products grown and harvested, picked or gathered in that country; (2) Live animals born and raised in that country; (3) Products obtained from live animals referred to in sub-paragraph (2) above; (4)Products obtained by hunting, trapping, fishing, aquaculture, gathering or capturing conducted in that country; (5) Minerals and other naturally occurring substances, not included in subparagraphs (1) to (4), extracted or taken from its soil, waters, seabed or beneath its seabed; (6) Products of sea-fishing and other marine products taken from the high sea by vessels registered in the country concerned and flying the flag of that country; (7) Products obtained or produced on board factory ships exclusively from products referred to in sub-paragraph (6) above, provided that such factory ships are registered in that country and fly its flag; (8) Products taken from the waters, seabed or beneath the seabed outside the territorial waters, provided that that country has the rights to exploit such

134 waters, seabed and beneath the seabed in accordance with the international law; (9) Waste and scrap products derived from manufacturing operations and used articles, if they are collected therein and are fit only for the recovery of raw materials; and (10) Goods which are produced in that country exclusively from goods referred to in subparagraphs (1) to (9) above. 2. Substantial transformation criteria Where many countries were involved in the production of goods, the country carrying out the last substantial transformation shall be regarded as the country of origin of that good. The determination whether the last substantial transformation occurs as specified in clause above shall be only based on the change in tariff heading criteria.

Article 8. Minimal operations and processes The good with the following minimal operations and processes shall be deemed not qualified for the origin of goods: 1. Operations to ensure the preservation of products in good condition for transportation or storage such as drying, chilling, adding salt, etc.; 2. Simple operations such as sifting, sorting, classifying or matching, washing, painting or cutting up; 3. Changes of packing and breaking up and assembling of consignment; 4. Simple slicing, cutting, and repacking or placing in bottle, flasks, bags, boxes and all other simple packing operations; 5. The affixing of marks, labels or other like distinguishing signs on products or their packaging; 6. Simple mixing of products; 7. Simple assembly of parts of products to constitute a complete product; 8. Combination of two or more operations specified in 1 to 7 above; and 9. Slaughter of animals.

135 Article 9. Indirect materials When determining the origin of goods, indirect materials are not considered even though they might be used in the production process or not: - Energy and fuel; - Machine and tools; - Plant, equipment, including safety equipment; - Lubricants, greases and compounding materials; - Gloves, glasses, footwear and clothing; - Catalyst and solvents. Article 10. Determination of origin of packaging, accessories, spare parts, tools and goods not yet assembled or dismantled Packaging materials, accessories, spare parts, tools and instructional or other information materials which accompany goods are considered to have the same origin with such goods. With respect to goods which have not yet been assembled or which are in a state of being dismantled and which are imported via a number of journeys due to transportation or manufacturing conditions, the origin of the goods on each journey shall be deemed to be the same origin.

Chapter IV

Implementation Procedures of the Origin of Goods Article 11. Issuance of certificates of origin of export goods Issuance of the certificate of origin of export goods shall be carried out as follows: 1. An exporter wishing to obtain the certificate of origin of export goods shall submit a valid application to the authority issuing such certificate; 2. The issuing authority shall carry out examination of the origin of export goods and shall issue the certificate of origin of goods within 3 working days as from the date of receipt of a complete and valid application. In cases where it is

136 necessary to conduct an inspection of the production process [factory visit], such timeframe may be extended but shall not exceed 7 working days; the authority shall not issue the certificate of origin to the applicant if such submitted application is invalid or incomplete; 3. If the customs authority or other competent bodies of the country importing goods from Lao PDR or if the competent authority of Lao PDR request an inspection of the authenticity of country of origin of goods, the authority or body issuing the certificate of origin of goods shall be responsible to verify the origin of such goods and to notify such verification to the related authority making the request. 4. The certificate of origin issued by the issuing body shall be in a specified format.

Article 12. Customs Declaration and pre-determination of origin of import goods Customs Declaration and pre-determination of origin of import goods shall be carried out as follows: 1. The importer shall present evidence on the origin of import goods on the basis of the criteria specified in Article 7 of this Decree. 2. The Customs authority of Lao PDR shall determine the origin of import goods at the time of customs clearance. The Customs authority may pre-determine the origin of import goods if the importer requests and files complete and valid application and documentation. Article 13. Assessment of Origin of Import Goods The request to assess the origin of goods shall be carried out as follows: 1.Any importer or other persons, with a justifiable cause, may request the Customs authority for an assessment of the origin of goods. The assessment should be carried out as soon as possible but no later than 150 days after a written request for such assessment has been submitted, provided that the request contains all necessary and complete information and evidence. The

137 request for the assessment shall be approved before the trading of such goods or may be approved at any later point in time. 2. The decision on the origin of goods is valid for 3 years where the authenticity and criterion concerning the goods including the rules of origin used in that assessment remain unchanged; 3. The decision on the origin of goods will not applicable when there is another decision that conflicts to the previous one and where the related agencies are informed; 4. The decision on the origin of goods shall be publicly accessed in accordance with the provisions of Article 16.2 of this Decree. Article 14. Presentation of the certificate of origin The importer shall present the certificate of origin of import goods to the Customs authority at the time of customs clearance in the following cases: 1. If the importer wishes to avail of tariff preferences under the laws of Lao PDR or international agreements of which Lao PDR is a party; 2. If the import goods originate from a country to which Lao PDR grants preferences under a bilateral agreement; 3. If the import goods are in the list of controlled goods under the laws and regulations of Lao PDR or international agreements of which Lao PDR is a party; 4. If the import goods are in the list of controlled goods that Lao PDR or international organizations announce as dangerous goods which may cause harm to the safety of the society, [and] human, animal or plant health and the environment, and need to be controlled; 5. If the goods are imported from the country which Lao PDR is applying anti-dumping or countervailing duties, safeguard measures, or quantitative import restrictions.

138 Article 15. Review of decision on determination of origin Any importer who has grievances with respect to the decision on the determination of origin may request the Customs authority for a review, or alternatively may bring the matter to the higher authority of the Ministry of Finance for a satisfactory solution, who may modify or reverse the determination. In cases where the importers are still not satisfied with such solution, the importers may seek recourse to the court in accordance with the laws and regulations of Lao PDR. Article 16. Record keeping requirements The record keeping shall be carried as follows: 1. The exporter applying for the certificate of origin and the issuing authority shall keep its supporting documentation for application of the certificate of origin for not less than three (3) years from the date of issuance of the certificate of origin; 2. All information and data that are by nature confidential or that are provided on a confidential basis in the determination of the origin of goods shall be kept confidential by the relevant authorities. Without a permission of the person or relevant authorities providing such information they shall not be disclosed, except in the context of court proceedings.

Chapter V

Administration and Inspection Origin of Goods

Article 17. Administration agencies The government administers activities on the origin of goods centrally and uniformly across the country under the purview of the Ministry of Industry and Commerce and the Ministry of Finance in collaboration with other relevant agencies.

139 Article 18. Rights and duties of the Ministry of Industry and Commerce In administering and inspecting the origin of goods, the Ministry of Industry and Commerce has the following rights and duties: 1. To formulate and adopt regulations, decisions, instructions, guidelines and notifications according to its roles; 2. To issue the certificate of origin of export goods or authorize the provincial and Vientiane Capital Industry and Commerce departments or the Chamber of Commerce and Industry to issue such certificate; 3. To supervise the implementation of activities on the origin of goods across the country; 4. To publish and disseminate all regulations and information on origin of goods through newspapers or other medias including its website to enable access by business operators, related government agencies, private sector and individuals; 5. To issue, suspend or withdraw the certificate of origin; 6. To consider and address all request on origin of export goods; 7. To build the capacity on origin of goods for government officials; 8. To engage in international coordination and cooperation related to the origin of goods activities; 9. To report to the government on origin of goods activities on a regular basis in accordance with the scope of its right and duties; 10. To follow other rights and duties as set out in the laws and regulations.

Article 19. Rights and duties of the Ministry of Finance In administering and inspecting the origin of goods, the Ministry of Finance has the following rights and duties: 1.To formulate and adopt regulations, decisions, instructions, guidelines and notifications according to its roles; 2. To implement rules on the inspection of the origin of import goods; 3. To publish and disseminate all regulations and information on origin of goods through newspapers or other medias including its website to enable access by business operators, related government agencies, private sector and individuals;

140 4. To establish an information network system, reporting system on the origin of goods in order to provide service and facilitate the relevant authorities on the inspection of the origin of import goods; 5. To consider in the grant or refusal of eligibility for import duty reduction or exemption in accordance with the rules of origin; 6. To consider and address all request on the origin of import goods; 7. To build the capacity on origin of goods for government officials; 8. To engage in international coordination and cooperation related to the origin of goods activities; 9. To report to the government on origin of goods activities on a regular basis in accordance with the scope of its right and duties; 10. To follow other rights and duties related to origin of goods activities as set out in the laws and regulations. Article 20. Inspection Agencies on origin of goods Inspection agencies on origin of goods consist of: 1.Internal inspection agency which is the same the agency that administers the origin of goods as stipulated in Article 17 of this Decree. 2. External inspection agency such as the State Inspection Authority. Article 21. Subject matter of inspection The subject matter of inspection the origin of goods is as follows: 1. Implementation on the regulations on origin of goods activities; 2. Production process to ensure compliance with relevant laws and regulations; 3. Compliance of documentation on the application of the certificate of origin; 4. Authorization and provision by the laws and regulations. Article 22. Types of Inspection The types of the inspection of the origin of goods consist of regular inspection, inspection out of schedule with pre-notice, and urgent inspection. Regular inspection is the inspection according to the schedule on a regular basis in a certain timeframe;

141 Inspection out of schedule with pre-notice is the inspection out of the schedule where it is considered necessary which those being inspected shall be informed in advance. Urgent inspection is the inspection in an urgent manner without any advance notice to those being inspected.

Chapter VI

Awards and Sanctions

Article 23. Awards Any persons, legal entities or organizations with outstanding performance according to this Decree shall receive the appropriate awards and other benefits. Article 24. Sanctions Any importer and exporter violating this Decree such as: forging, altering or trading the certificate of origin shall be subject to measures such as: warning, education, suspension or cancellation of license of international trade according to the seriousness of the circumstances. Where the circumstances are serious enough such as a criminal offense, the Criminal Laws and proceeding will be applied. Any authorities or officials violating this Decree and other related law and regulations shall be sanctioned by different measures such as: warning, removal of duties, retires or dismissals depending on the serious or non-serious category of the offence. Where the violation is a crime, the Criminal law procedure of Lao PDR will be applied.

142

Chapter VII Final Provisions

Article 25. Implementation The Ministry of Industry and Commerce and the Ministry of Finance shall implement this decree in accordance with their roles. Ministries, Ministry equivalent agencies, local authorities and other relevant sectors shall be informed and strictly implement this Decree. Article 26. Effectiveness This Decree enters into force 90 days after its signatory. This Decree supersedes the Decree on the Administration of Certificates of Origin No. 97/PO dated 8 December 1992. Any regulations or provisions in contradiction of this Decree shall be abolished.

Prime Minister of Lao PDR

[signed and sealed] Bouasone Bouphavanh

143

ภาคผนวก ข กฤษฎกาเกยวกบบทบญญตของกฎหมายการคาในเรองถนก าเนดสนคา

สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม

DECREE

Detailing the provisions of the Commercial Law on goods origin THE GOVERNMENT

Pursuant to the December 25, 2001 Law on Organization of the Government; Pursuant to the June 14, 2005 Commercial Law; At the proposal of the Trade Minister,

DECREES: Chapter I

GENERAL PROVISIONS Article 1.- Governing scope This Decree provides for origin of imports and origin of exports. Article 2.- Subjects of application This Decree applies to: 1. Traders. 2. The state management agency in charge of goods origin; organizations issuing certificates of origin of exports. 3. The agency inspecting origin of imports and exports. 4. Organizations assessing origin of goods. 5. Other organizations and individuals engaged in commerce-related activities. Article 3.- Interpretation of terms In this Decree, the terms and expressions below are construed as follows: 1. "Origin of goods" means a country or a territory where such goods has been wholly obtained or where the last substantial processing operation has been carried out

144 when more than one country and/or territory are concerned in the production of such goods. 2. "Preferential rules of origin" mean regulations on origin applicable to goods subject to agreements on tariff preferences and non-tariff preferences. 3. "Non-preferential rules of origin" mean regulations on origin applicable to goods other than those specified in Clause 2 of this Article and in case of application of such non-preferential commercial instruments as most-favored-nation treatment, anti-dumping and countervailing duties, safeguard measures, quantitative restrictions or tariff quotas, government procurement and trade statistics. 4. "Certificate of origin" means a documentary proof issued by an organization of a country or a territory of exportation of a goods on the basis of relevant regulations and requirements on origin, clearly identifying the origin of such goods. 5. "Change in tariff classification of goods" means a change in HS heading (in export and import tariffs) of a goods made in a country or a territory in the production thereof from materials not originating from such country or territory. 6. "Ad valorem percentage" means the proportion of an added value obtained after a country or a territory produces, manufactures or processes materials not originating from such country or territory to total value of produced goods. 7. "Manufacturing or processing operation" means a main production process in which basic characteristics of a goods are created. 8. "Substantial transformation" means the transformation of a goods through a production process into a new commercial article which is distinctive in appearance, properties, basic characteristics or utility as compared with the original goods. 9. "Production" means methods of making goods, including cultivation, exploitation, harvest, rearing, extraction, collection, gathering, fishing, trapping, hunting, manufacturing, processing or assembly. 10. "Materials" include raw materials, ingredients, spare parts, accessories, knocked down parts and goods which, in their combinations, constitute other goods after undergoing a production process. 11. "Product" means an article of commercial value which has undergone one or more production process.

145 12. "Goods" mean materials or products.

Chapter II PREFERENTIAL RULES OF ORIGIN

Article 4.- Preferential rules of origin under international treaties The identification of origin of imports or exports for enjoyment of tariff or non-tariff preferences shall comply with treaties to which Vietnam has signed or acceded and relevant legal documents detailing the implementation of these treaties. Article 5.- Preferential rules of origin under general tariff preferences and other unilateral preferences The identification of origin of exports for enjoyment of general tariff preferences and other unilateral preferences shall comply with the rules of origin of countries of importation regarding these preferences.

Chapter III

NON-PREFERENTIAL RULES OF ORIGIN Article 6.- Goods having an origin Goods shall be regarded as originating from a country or a territory when they are: 1. Wholly obtained in this country or territory. 2. Not wholly obtained in this country or territory. Article 7.- Identification of wholly obtained goods Wholly obtained goods mentioned in Clause 1, Article 6 of this Decree shall be recognized as originating from a country or a territory when they fall into one of the following cases: 1. Plants and plant products harvested in such country or territory. 2. Live animals born and raised in such country or territory.

146 3. Products derived from live animals specified in Clause 2 of this Article. 4. Products obtained as a result of hunting, trapping, fishing, rearing, collection or catching in such country or territory. 5. Minerals and natural substances not listed in Clauses 1 thru 4 of this Article and extracted or obtained from earth, water, seabed or sea subsoil of such country or territory. 6. Products obtained from water, seabed or sea subsoil outside territorial waters of such country or territory, provided such country or territory has the right to exploit such water, seabed or sea subsoil according to international law. 7. Sea-fishing and other marine products obtained from the high seas by vessels registered with such country or territory and permitted to hoist its flag. 8. Products processed or produced from products specified in Clause 7 of this Article onboard vessels registered with such country or territory and permitted to hoist its flag. 9. Products obtained in such country or territory which are no longer capable of performing their original functions and so irreparable and unrestorable that they can only be scrapped or used as materials or raw materials or recycled. 10. Goods obtained or produced in such country or territory from products specified in Clauses 1 thru 9 of this Article. Article 8.- Identification of not wholly obtained goods 1. Not wholly obtained goods mentioned in Clause 2, Article 6 of this Decree shall be recognized as originating from a country or a territory where the last substantial processing operation conducive to the substantial transformation of such goods has been carried out in such country or territory. 2. "Change in tariff classification of goods" criterion shall serve as the principal criterion to determine the substantial transformation of goods mentioned in Clause 1 of this Article. "Ad valorem percentage" criterion and "manufacturing or processing operation" criterion shall be taken as supplementary or substitute criteria upon determination of substantial transformation of goods.

147 3. The Trade Ministry shall promulgate the list of goods subject to "ad valorem percentage" criterion and "manufacturing or processing operation" criterion specified in Clause 2 of this Article. Article 9.- Simple manufacturing or processing operations which are not taken into account upon identification of origin of goods The following manufacturing or processing operations, either independently performed or combined together, shall be considered simple and not be taken into account upon identification of origin of goods: 1. Steps of goods preservation in the course of transportation and storage (ventilation, spreading, heat-drying, chilling, brining, sulfuration or addition of other additives, removal of damaged parts and similar steps). 2. Steps of dust-cleaning, screening, selection, classification (including grouping into sets), cleansing, painting or cutting into pieces. 3. Change of packaging and disintegration or assembly of goods lots; bottling, packaging, putting up into packs or boxes, and other simple packaging jobs. 4. Affixture on products or product packages of labels, marks or similar distinctive signs. 5. Simple mixture of products, including assorted ingredients thereof, provided one or more than one component of such a mixture fail to satisfy the set conditions for being regarded as originating from the place where such mixture has been made. 6. Simple assembly of parts of a product into a complete product. 7. Combination of two or more jobs listed in Clauses 1 thru 6 of this Article. 8. Slaughtering of animals. Article 10.- Identification of origin of unassembled or knocked down packages, accessories, spare parts, tools or goods 1. Articles used for packaging, packaging materials and packages of goods shall be considered having the same origin with goods contained therein and usually put up for retail.

148 2. Documents introducing or providing use instructions for goods; accessories, spare parts and tools accompanying goods and of an appropriate type and quantity shall be considered having the same origin with such goods. 3. For unassembled or knocked down goods which must be imported in separate shipments instead of a single shipment due to transportation or production conditions, goods in such shipments shall, at the request of the importer, be considered having the same origin. Article 11.- Indirect elements which are not taken into account upon identification of origin of goods Origin of tools, machinery, equipment, workshops and energy used for the production of goods or materials used in the production process but neither remaining in nor constituting part of such goods shall not be taken into account upon identification of origin of goods.

Chapter IV

ISSUANCE OF CERTIFICATES OF ORIGIN; PROCEDURES FOR INSPECTION OF ORIGIN OF GOODS

Article 12.- Issuance of certificates of origin of exports 1. Certificates of origin shall be issued by organizations in charge of issuance of certificates of origin according to set forms. 2. Applicants for certificates of origin of exports must submit to organizations in charge of issuance of certificates of origin dossiers of application for certificates of origin and shall be held responsible before law for accuracy and truthfulness of contents of such dossiers. 3. Organizations in charge of issuance of certificates of origin shall inspect dossiers for identifying origin of exports and issuing certificates of origin within 3 working days after the receipt of valid and complete dossiers. Where it is necessary to conduct field inspection, the time limit for issuance may be prolonged but must not exceed 5 working days.

149 4. Certificates of origin shall not be issued if exports fail to satisfy the origin criteria specified in this Decree or dossiers of application are invalid. 5. Where customs offices, competent agencies of countries or territories importing Vietnamese goods or competent agencies of Vietnam request the inspection of truthfulness of origin of goods, organizations in charge of issuance of certificates of origin shall have to verify origin of these goods and notify verification results to requesting agencies. Article 13.- Cases where certificates of origin of imports must be submitted to customs offices In the following cases, certificates of origin of imports must be submitted to customs offices at the time of carrying out customs procedures 1. Goods which originate from a country or group of countries granted by Vietnam tariff and non-tariff preferences according to the provisions of Vietnam law and treaties to which Vietnam has signed or acceded, if importers wish to enjoy such preferences. 2. Goods which originate from countries granted by Vietnam preferential tax rates under Vietnam's most-favored-nation treatment on the reciprocal or unilateral basis. In the absence of certificates of origin, importers must undertake that their goods originate from the said countries and take responsibility before law for accuracy and truthfulness of undertaking contents. 3. Goods which are subject to import management regulations provided for by Vietnamese law or bilateral or multilateral agreements to which Vietnam and the said country or group of countries are contracting parties. 4. Goods which are announced by Vietnam or international organizations to be in a moment of potentially causing harms to social safety, the community's health or environmental sanitation, and must be controlled. 5. Goods which are imported from foreign countries announced by Vietnam to be currently subject to application of anti-dumping or countervailing duties, safeguard measures, tariff quotas or quantitative restrictions.

150 Article 14.- Prior certification of origin of imports Importers who wish to get prior certification of origin of imports must submit relevant documents and materials to customs offices requesting the latter to certify in writing the origin of goods lots which are going to be imported. Article 15.- Procedures for identification and inspection of origin of imports 1. After receiving dossiers for registration of customs declarations of importers, customs offices shall consider the identification of origin of imports. 2. For imported goods which are consistent with those stated in prior certifications of origin, customs offices shall not re-identify the origin thereof. When detecting imported goods which are inconsistent with those stated in prior certifications of origin, customs offices shall base themselves on the provisions of this Decree to re-identify origin of such imports. 3. When having a doubt about truthfulness of documents or accuracy of information relating to the origin of goods, customs offices may send requests for inspection together with relevant certificates of origin to organizations which have issued such certificates of origin. Requests for inspection must clearly state reasons and information casting doubt about truthfulness of certificates of origin and origin of goods in question. 4. Pending the availability of inspection results, goods shall not enjoy tariff preferences but shall still be eligible for customs clearance according to common customs procedures. 5. The inspection specified in Clause 3 of this Article must be completed as soon as possible but must not last more than 150 days after importers submit complete and valid dossiers. Article 16.- Archive and confidentiality of information 1. Dossiers related to the issuance of certificates of origin and the identification of origin shall be archived by organizations having issued such certificates of origin, customs offices and applicants for certificates of origin for at least three (03) years from the date of issuance or certification.

151 2. Information and documents used for the verification and identification of origin must be kept confidential by concerned agencies, except where they are supplied to competent agencies.

Chapter V STATE MANAGEMENT OF ORIGIN OF GOODS

Article 17.- Tasks and powers of the Trade Ministry 1. To elaborate and submit to competent authorities for promulgation, or promulgate according to its competence legal documents on origin of goods. 2. To organize the issuance of certificates of origin of exports; to directly issue or authorize the Vietnam Chamber of Commerce and Industry and other organizations to issue certificates of origin of goods. 3. To manage researching activities, and enter into international cooperation in the domain of origin of goods. 4. To assume the prime responsibility for negotiations on rules of origin according to treaties. Article 18.- Tasks and powers of the Finance Ministry 1. To elaborate and submit to competent authorities for promulgation or promulgate according to its competence legal documents on inspection of origin of imports and exports. 2. To organize the implementation of the Regulation on inspection of origin of imports and exports. 3. To organize an information network, provide for a reporting regime, build and manage a database to serve and facilitate units in performing the inspection of origin of imports and exports. Article 19.- Tasks and powers of concerned ministries and agencies Concerned ministries, ministerial-level agencies and Government-attached agencies shall, within the ambit of their respective tasks and powers, have to

152 coordinate with the Trade Ministry and the Finance Ministry in performing the state management of origin of goods according to the provisions of this Decree and relevant provisions of law.

Chapter VI HANDLING OF VIOLATIONS AND SETTLEMENT OF COMPLAINTS

Article 20.- Handling of violations 1. All acts of violating this Decree's provisions on certificates of origin shall, depending on their seriousness, be administratively handled or examined for penal liability according to current provisions of law. 2. Cadres, civil servants and individuals of organizations authorized to issue certificates of origin, agencies inspecting origin of goods and goods-assessing agencies that violate the provisions of this Decree or abuse their positions or powers to issue certificates of origin at variance with the provisions of this Decree, or cause troubles to or obstruct the issuance of certificates of origin, inspection of origin of goods, or commit other acts of violation while on duty shall, depending on the nature and seriousness of their violations, be disciplined, administratively handled or examined for penal liability. Where damage is caused by their violations to interests of the State or agencies, organizations and individuals, violators must pay compensations therefor according to the provisions of law. 3. Certificates of origin which are used for improper purposes or illegally issued shall be withdrawn. Article 21.- Settlement of complaints about origin of goods Where they are refused to be issued certificates of origin for exports or refused to have origin of imports certified, applicants for certificates of origin or importers shall have the right to lodge complaints according to the provisions of law on complaints and denunciations.

153

Chapter VII IMPLEMENTATION PROVISIONS

Article 22.- Implementation provisions 1. This Decree takes effect 15 days after its publication in "CONG BAO." 2. Except for legal documents concerning preferential origin in implementation of treaties, all stipulations on origin of imports and exports which are contrary to the provisions of this Decree are hereby annulled. 3. Ministers, heads of ministerial-level agencies, heads of Government-attached agencies and presidents of People's Committees of provinces or centrally-run cities shall have to guide and implement this Decree.

On behalf of the Government

Prime Minister

PHAN VAN KHAI

154

ภาคผนวก ค กฎเกณฑในการขอใบรบรองถนก าเนดสนคาของกรมศลกากร

สาธารณรฐสงคโปร

Certificates of Origin A Certificate of Origin (CO) helps to attest the origin of goods. There are two types of COs, namely ordinary COs and preferential COs. What is an ordinary Certificate of Origin? An ordinary CO, also known as a non-preferential CO, is a trade document that helps to identify the origin of the good. You may refer to this handbook for more information on the rules of origin for ordinary COs. What is a preferential Certificate of Origin? A preferential CO allows your buyer to pay lower or no customs duty when you export your goods under a Free Trade Agreement or Scheme of Preferences. These handbooks provide more information on the rules of origin for preferential COs issued under Free Trade Agreements and Schemes of Preferences:

Handbook on rules of origin for preferential Certificates of Origin

Handbook on the rules of origin for Schemes of Preference

155 You may use the FTA Cost Statement Calculator for a preliminary assessment of the qualifying value content and/or Change in Tariff Classification status of your manufactured good under a specific Free Trade Agreement, after you have identified the applicable origin criterion(a) for the good under the Agreement. Who can issue Certificate of Origin? Ordinary COs are issued by Singapore Customs or any of the following authorised organisations:

Singapore Chinese Chamber of Commerce and Industry

Singapore Indian Chamber of Commerce and Industry

Singapore International Chamber of Commerce

Singapore Malay Chamber of Commerce and Industry

Singapore Manufacturing Federation These authorised organisations issue ordinary COs for locally manufactured or processed goods, and goods from other countries which are re-exported from Singapore. However, they do not issue ordinary COs for the export of Singapore-origin textiles and textile goods to the United States of America. Preferential COs are issued only by Singapore Customs. How to apply for ordinary or preferential Certificate of Origin for locally manufactured goods with Singapore Customs?

Step 1: Register your Manufacturing Premises

Step 2: Submit the Manufacturing Cost Statement

Step 3: Apply for Certificate of Origin via TradeNet

Step 4: Collect the Certificate of Origin

156 How to apply for back-to-back preferential Certificate of Origin with Singapore Customs? The back-to-back preferential CO is issued by Singapore Customs for the re-export of goods based on the preferential CO issued by the first exporting party. The goods must be imported into Singapore and meet the conditions for it to be issued. Please refer to the legal text of the respective Free Trade Agreements for the eligibility requirements for back-to-back preferential CO application. Certificate Type Back-to-Back Preferential CO 17 Back-to-Back AFTA ATIGA Form D 20 Back-to-Back ACFTA Form E (also known as Movement Certificate) 22 Back-to-Back AKFTA Form AK 26 Back-to-Back AJCEP Form AJ 28 Back-to-Back AIFTA Form AI 30 Back-to-Back AANZFTA Form AANZ The required supporting documents include:

Original preferential CO of the first exporting party

Exporter’s invoice

Working sheet for partial consignments

Import permit (required only for application of Certificate Types 20 and 28) You can fax the supporting documents to 6337 6361 or attach them as softcopies with the export permit and preferential CO application via TradeNet. How to renew the validity of expired manufacturing cost statements?

157 You can renew the manufacturing cost statements by submitting a letter of undertaking via e-filing or manual submission. The letter would declare the goods of all models still qualify at the prevailing origin criterion(a) under the respective Free Trade Agreements or Schemes previously approved. How to cancel a Certificate of Origin? A CO that is not utilised shall be returned to Singapore Customs with a cover letter stating the request for cancellation. You may send it to:

Tariffs and Trade Services Branch (Rules of Origin Unit) Singapore Customs

55 Newton Road #07- 01 Revenue House

Singapore 307987 How to amend a Certificate of Origin? You may amend a CO electronically via TradeNet if:

The CO is applied together with an export permit at the time of application;

The export permit is still valid; and

The field which you wish to amend in the CO is an amendable field in the export permit

If the amendment is made after the CO has been generated for printing, all previously issued COs under the export permit will be considered null and void and must be returned to Singapore Customs for cancellation. A new CO number will be issued and the CO can be collected 2 working hours after approval.

158 Errors and Offences Companies may be penalised under the Regulation of Imports and Exports Act (RIEA) if they do not comply with requirements relating to rules of origin. Examples of common offences

Making a false declaration o Deliberate false declaration of country of origin o Declaring non-Singapore origin materials from local suppliers as

Singapore-origin

Incorrect trade descriptions o Affixing false labels of origin on textile goods

Failure to retain documents for the minimum retention period o Retaining supporting documents for preferential tariffs claimed under

the US-Singapore Free Trade Agreement for 3 years instead of the minimum 5 years

For minor offences under the RIEA, Singapore Customs may offer to compound the offences for a sum not exceeding S$5,000 per offence. Offenders may be prosecuted if the offence committed is of a fraudulent or serious nature. Penalties upon conviction for key offences

Offence Penalty Upon Conviction

Making a false declaration (Section 28(1)(a) of the RIEA)

A fine not exceeding S$10,000 or imprisonment for a term not exceeding 2 years or both.

159

Offence Penalty Upon Conviction

Incorrect trade descriptions (Section 28A(1)(a) of the RIEA)

First conviction: A fine not exceeding S$100,000 or 3 times the value of the goods in respect of which the offence was committed, whichever is greater, or imprisonment for a term not exceeding 2 years or to both. Second or subsequent conviction: A fine not exceeding S$200,000 or 4 times the value of the goods in respect of which the offence was committed, whichever is greater, or imprisonment for a term not exceeding 3 years or to both.

Failure to comply with requirements of the Director-General for the issue of preferential CO (Regulation 24B(4) of the RIER)

You may view more information on the prescribed offences and penalties under the RIEA and RIER. Best Practices You are accountable as an exporter or declaring agent for the export of goods and compliance with the Rules of Origin requirements. You are encouraged to observe the following Dos and Don’ts to improve your compliance with regulatory requirements: Do

✔ Ensure you are a registered manufacturer with Singapore Customs if you intend to apply for a CO with Singapore Customs.

160

✔ Familiarise yourself with the origin criteria for your goods (the criteria could vary across different Free Trade Agreements and Schemes of Preferences).

✔ Verify that the Singapore-origin goods which you wish to apply for a preferential CO are manufactured in Singapore and that it met the required origin criteria under the relevant Free Trade Agreements and Schemes of Preferences.

✔ Ensure the materials or components which you have classified as Singapore origin in your cost statement are indeed manufactured in Singapore.

✔ Ensure that manufacturing cost statements submitted to Singapore Customs are accurate and up-to-date. Inform Singapore Customs if there are changes to your production methods and costing. Renew your manufacturing cost statement 2 months before the expiry date.

✔ Ensure the CO covers all items for which preferential tariff treatment is to be claimed.

✔ Retain copies of preferential COs/origin declaration and all supporting documents according to the time period stated in the respective Free Trade Agreements.

✔ Send your employees to attend courses conducted by the Singapore Customs Academy, particularly SC103 (Rules of Origin/Free Trade Agreements) and OP002 (Outreach for Newly Registered Manufacturers).

✔ Cooperate with Singapore Customs for request on documentation checks or access to your production facility.

✔ Have clear procedures to notify Singapore Customs upon discovery of a possible error in origin declaration.

161 Do Not

✖ Make an origin declaration without ensuring that the goods meet the origin criteria under the respective Free Trade Agreements or Schemes.

✖ Agree to requests from customers to make incorrect origin declarations.

✖ Re-label the country of origin on the goods or its packaging. - See more at: http://www.customs.gov.sg/businesses/exporting-goods/certificates-of-origin#sthash.EDEZcrfw.nSEdODKP.dpuf

162

ภาคผนวก ง กฎถนก าเนดสนคาของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ANNEX I

OPERATIONAL CERTIFICATION PROCEDURE For the purposes of implementing the Rules of Origin set out in Chapter 3 (hereinafter referred to as “ASEAN ROO”) for the Pilot Project for the implementation of a regional self-certification system, the following operational procedures on

(i) the issuance of the Certificate of Origin (Form D); (ii) the Certified Exporter regime and its inherent Invoice Declaration; (iii) the verification of Certificates of Origin (Form D) and Invoice Declarations; and (iii) other related administrative matters, shall be observed.

Rule 1

Definitions For the purposes of this Annex:

(a) back-to-back Certificate of Origin means a Certificate of Origin issued by an intermediate exporting Member State based on the Certificate of Origin issued by the first exporting Member State; (b) exporter means a natural or juridical person located in the territory of a Member State where a good is exported from by such a person; (c) certified exporter means an exporter duly authorized to make out invoice declarations on the origin of a good exported; (d) invoice declaration means a declaration, according to the model duly established, made out by a certified exporter on an invoice or any other commercial document, which describes the goods concerned in sufficient detail to enable them to be identified, on the origin of goods covered by the document in question; (e) importer means a natural or juridical person located in the territory of a Member State where a good is imported into by such a person;

163

(f) issuing authority means the Government authority of the exporting Member State designated to issue a Certificate of Origin (Form D) and to authorize certified exporters, notified to all the other Member States in accordance with this Annex; (g) competent authority means the Government authority of the Member State designated to exercise the rights under Rule 12A (2)(b), Rule 12C and Rule 18; and (h) producer means a natural or juridical person who carries out production as set out in Article 25 of this Agreement in the territory of a Member State.

Rule 2

Specimen Signatures and Official Seals of the Issuing Authorities; List of Certified Exporters

1. Each Member State shall provide a list of the names, addresses, specimen signatures and specimen of official seals of its issuing authorities, in hard copy and soft copy format, through the ASEAN Secretariat for dissemination to other Member States in soft copy format. Any change in the said list shall be promptly provided in the same manner. 2. The specimen signatures and official seals of the issuing authorities, compiled by the ASEAN Secretariat, shall be updated annually. Any Certificate of Origin (Form D) issued by an official not included in the list referred to in paragraph 1 shall not be honoured by the receiving Member State. 3. Each Member State shall communicate to the ASEAN Secretariat, in soft copy format, (i) Legal name of the company; (ii) Registration of the company; (iii) Location of the Company; and (iv) Authorization code issued by the issuing authorities, including date of issuance and expiry date of the authorizations, immediately after their authorization. Withdrawal or suspension of authorizations should be provided in the same manner. 4. The ASEAN Secretariat shall promptly include the information in a database containing all Certified Exporters, which can be consulted online by Member States.

164 Any Invoice Declaration made out by an exporter not included in the database shall not be honoured by the receiving Member State.

Rule 3

Supporting Documents For the purposes of determining originating status, the issuing authorities shall have the right to request for supporting documentary evidence or to carry out check(s) considered appropriate in accordance with respective laws and regulations of a Member State

Rule 4

Pre-exportation Verification for the issuance of a Certificate of Origin 1. The producer and/or exporter – other than a Certified Exporter - of the good, or its authorised representative, shall, with a view to the issuance of a Certificate of Origin (Form D), apply to the issuing authority, in accordance with the Member State’s laws and regulations, requesting pre-exportation examination of the origin of the good. The result of the examination, subject to review periodically or whenever appropriate, shall be accepted as the supporting evidence in determining the origin of the said good to be exported thereafter. The pre-exportation examination may not apply to the good of which, by its nature, origin can be easily determined. 2. For locally-procured materials, self-declaration by the final manufacturer exporting under this Agreement shall be used as a basis when applying for the issuance of the Certificate of Origin (Form D).

Rule 5

Application for Certificate of Origin 1. At the time of carrying out the formalities for exporting the products under preferential treatment, the exporter or his authorised representative shall submit a written application for the Certificate of Origin (Form D) together with appropriate supporting documents proving that the products to be exported qualify for the issuance of a Certificate of Origin (Form D).

165 2. A Certified Exporter may, at his own discretion, apply for a certificate of origin (Form D) in place of making out invoice declaration.

Rule 6 Examination of Application for a Certificate of Origin

The issuing authority shall, to the best of its competence and ability, carry out proper examination, in accordance with the laws and regulations of the Member State, upon each application for a Certification of Origin (Form D) to ensure that:

(a) The application and the Certificate of Origin (Form D) are duly completed and signed by the authorised signatory; (b) The origin of the product is in conformity with the provisions of Chapter 3 of this Agreement; (c) The other statements of the Certificate of Origin (Form D) correspond to supporting documentary evidence submitted; (d) Description, quantity and weight of goods, marks and number of packages, number and kinds of packages, as specified, conform to the products to be exported; (e) Multiple items declared on the same Certificate of Origin (Form D) shall be allowed provided that each item qualifies separately in its own right.

Rule 7

Certificate of Origin (Form D) 1. The Certificate of Origin (Form D) must be on ISO A4 size white paper in conformity to the specimen shown in Annex 7 of this Agreement. It shall be made in the English language. 2. The Certificate of Origin (Form D) shall comprise one (1) original and two (2) carbon copies (Duplicate and Triplicate). 3. Each Certificate of Origin (Form D) shall bear a reference number separately given by each place or office of issuance. 4. Each Certificate of Origin (Form D) shall bear the manually executed signature and seal of the authorised issuing authority.

166 5. The original copy shall be forwarded by the exporter to the importer for submission to the customs authority at the port or place of importation. The duplicate shall be retained by the issuing authority in the exporting Member State. The triplicate shall be retained by the exporter.

Rule 8

Declaration of Origin Criterion To implement the provisions of Article 26 of this Agreement, the Certificate of Origin (Form D) issued by the final exporting Member State shall indicate the relevant applicable origin criterion in Box 8.

Rule 9

Treatment of Erroneous Declaration in the Certificate of Origin Neither erasures nor superimpositions shall be allowed on the Certificate of Origin (Form D). Any alteration shall be made by:

(a) striking out the erroneous materials and making any addition required. Such alterations shall be approved by an official authorised to sign the Certificate of Origin (Form D) and certified by the issuing authorities. Unused spaces shall be crossed out to prevent any subsequent addition; or (b) issuing a new Certificate of Origin (Form D) to replace the erroneous one.

Rule 10

Issuance of the Certificate of Origin 1. The Certificate of Origin (Form D) shall be issued by the issuing authorities of the exporting Member State at the time of exportation or soon thereafter whenever the products to be exported can be considered originating in that Member State within the meaning of Chapter 3 of this Agreement. 2. In exceptional cases where a Certificate of Origin (Form D) has not been issued at the time of exportation or no later than three (3) days from the declared shipment date, due to involuntary errors or omissions or other valid causes, the Certificate of

167 Origin (Form D) may be issued retroactively but no longer than one (1) year from the date of shipment and shall be duly and prominently marked “Issued Retroactively”.

Rule 11

Back-to-Back Certificate of Origin The issuing authority of the intermediate Member State may issue a back-to-back Certificate of Origin in an application is made by the exporter, provided that:

(a) a valid original Certificate of Origin (Form D) is presented. In the case where no original Certificate of Origin (Form D) is presented, its certified true copy shall be presented; (b) the back-to-back Certificate of Origin issued should contain some of the same information as the original Certificate of Origin (Form D). In particular, every column in the back-to-back Certificate of Origin should be completed. FOB price of the intermediate Member State in Box 9 should also be reflected in the back-to-back Certificate of Origin; (c) For partial export shipments, the partial export value shall be shown instead of the full value of the original Certificate of Origin (Form D). The intermediate Member State will ensure that the total quantity re-exported under the partial shipment does not exceed the total quantity of the Certificate of Origin (Form D) from the first Member State when approving the back-to-back Certificate of Origin to the exporters; (d) In the event that the information is not complete and/or circumvention is suspected, the final importing Member State(s) could request that the original Certificate of Origin (Form D) be submitted to their respective customs authority; (e) Verification procedures as set out in Rules 18 and 19 are also applied to Member State issuing the back-to-back Certificate of Origin.

Rule 12

Loss of the Certificate of Origin In the event of theft, loss or destruction of a Certificate of Origin (Form D), the exporter may apply in writing to the issuing authorities for a certified true copy of the

168 original and the triplicate to be made out on the basis of the export documents in their possession bearing the endorsement of the words “CERTIFIED TRUE COPY” in Box 12. This copy shall bear the date of issuance of the original Certificate of Origin. The certified true copy of a Certificate of Origin (Form D) shall be issued no longer than one (1) year from the date of issuance of the original Certificate of Origin (Form D).

Rule 12A Certified Exporter

1. The issuing authorities of the exporting Member State may authorise an exporter who makes shipments of products under the Agreement, hereinafter referred to as ‘Certified Exporter’, to make out Invoice Declarations with regard to the originating status of the goods concerned. An exporter seeking such authorization must apply in writing and must offer to the satisfaction of the issuing authorities all guarantees necessary to verify the originating status of the goods for which an invoice declaration was made out. 2. The issuing authorities may grant the status of Certified Exporter subject to any conditions which they consider appropriate, including in any case the following: (a) The exporter must grant the competent authorities access to records for the purpose of monitoring the use of the authorisation and of the verification of the correctness of declarations made out. The records and accounts must allow for the identification and verification of the originating status of goods for which an invoice declaration was made out, during at least three years from the date of making out the declaration in accordance with domestic laws and regulations; (b) The exporter must undertake to make out Invoice Declarations only for goods for which he has all appropriate documents proving the origin status of the goods concerned at the time of making out the declaration; (c) The exporter must undertake to ensure that the person or persons responsible for making out the Invoice Declarations in the undertaking know and understand the Rules of Origin as laid down in the Agreement;

169 (d) The exporter accepts the full responsibility for all Invoice Declarations made out on behalf of the company, including any misuse. 3. An authorisation shall be given in writing. The issuing authorities shall grant the Certified Exporter an authorisation number which must be included in the Invoice Declaration. They shall communicate the authorisation granted to the ASEAN Secretariat, in conformity with Rule 2(3).

Rule 12 B Invoice Declaration

1. The Certified Exporter shall, in the case of export of goods satisfying the origin criteria of the Agreement, put the following declaration on the invoice:

“The exporter of the product(s) covered by this document (Certified Exporter No.......) declares that, except where otherwise clearly indicated, the products satisfy the Rules of Origin to be considered as ASEAN Originating Products under ATIGA (ASEAN country of origin: .........................) with origin criteria: ....................”

2. For the purpose of origin determination, in the events that the invoice made out by the certified exporter may not be available to the importer at the time of exportation, the invoice declaration can be made out by a certified exporter on any of the commercial documents as follows:

i) Billing statements; or ii) Delivery order; or iii) Packing list

3. These documents should describe the goods in sufficient details to enable them to be identified for origin determination purposes. 4. The declaration must be signed by hand, with the addition of the name of the person.

Rule 12C

Monitoring and verification

170 The competent authorities shall monitor the proper use of the authorisation, including verification of the correctness of Invoice Declarations made out. Decisions on the frequency and depth of such actions should be risk-based. Furthermore, the competent authorities will act on retrospective verification requests by the customs authorities of the importing Member State, in conformity with Rule 18.

Rule 12D

Withdrawal of the authorisation The issuing authorities may withdraw the authorisation at any time. They shall do so where the Certified Exporter no longer offers the guarantees referred to in Rule 12A(1), no longer fulfils the conditions referred to in Rule 12A(2) or otherwise abuses the authorisation. A withdrawal shall be immediately communicated to the ASEAN Secretariat, in conformity with Rule 2.

Rule 13

Presentation of the Certificate of Origin or the Invoice Declaration 1. For the purposes of claiming preferential tariff treatment, the importer shall submit to the customs authority of the importing Member State at the time of import:

(i) a Certificate of Origin (Form D) including supporting documents (i.e. invoices); or (ii) an Invoice Declaration made out by a Certified Exporter; or (iii) an Invoice Declaration made out by any exporter provided that the total value of the consignment does not exceed USD 200.00 FOB;

2. In cases when a Certificate of Origin (Form D) is rejected by the customs authority of the importing Member State, the subject Certificate of Origin (Form D) shall be marked accordingly in Box 4 and the original Certificate of Origin (Form D) shall be returned to the issuing authority within a reasonable period not exceeding sixty (60) days. The issuing authority shall be duly notified of the grounds for the denial of tariff preference. 3. In the case where Certificates of Origin (Form D) are not accepted, as stated in the preceding paragraph, the importing Member State should accept and consider the

171 clarifications made by the issuing authorities and assess again whether or not the Form D application can be accepted for the granting of the preferential treatment The clarifications should be detailed and exhaustive in addressing the grounds of denial of preference raised by the importing Member State.

Rule 14

Validity Period of the Certificate of Origin or the Invoice Declaration The following time limit for the presentation of the Certificate of Origin (Form D) or the Invoice Declaration shall be observed:

(a) The Certificate of Origin (Form D) and the Invoice Declaration shall be valid for a period of twelve (12) months for origin certification purposes, from the date of issuance or – in the case of the Invoice Declaration – making out, and must be submitted to the customs authorities of the importing Member State within that period. (b) Where the Certificate of Origin (Form D) or the Invoice Declaration is submitted to the customs authorities of the importing Member State after the expiration of the time limit for its submission, such Certificate of Origin (Form D) or the Invoice Declaration is still to be accepted when failure to observe the time limit results from force majeure or other valid causes beyond the control of the exporter; and (c) In other cases of belated presentation, the customs authorities in the importing Member State may accept such Certificate of Origin (Form D) or the Invoice Declaration provided that the goods have been imported before the expiration of the time limit.

Rule 15

Waiver of Proof of Origin In the case of consignments of goods originating in the exporting Member State and not exceeding US$ 200.00 FOB, the production of a Certificate of Origin (Form D) or an Invoice Declaration shall be waived and the use of [a] simplified declaration by the exporter that the goods in question have originated in the exporting Member

172 State will be accepted. Goods sent through the post not exceeding US$ 200.00 FOB shall also be similarly treated.

Rule 16

Treatment of Minor Discrepancies 1. Where the ASEAN origin of the goods is not in doubt, the discovery of minor discrepancies, such as typographical errors, between the statements made in the Certificate of Origin (Form D) or in the Invoice Declaration and those made in the documents submitted to the customs authorities of the importing Member State for the purpose of carrying out the formalities for importing the goods shall not ipso acto invalidate the document if it is duly established that the document does in fact correspond to the goods submitted. 2. In cases where the exporting Member State and importing Member State have different tariff classifications for a good subject to preferential tariffs, the goods shall be released at the MFN rates or at the higher preferential rate, subject to the compliance of the applicable ROO, and no penalty or other charges shall be imposed in accordance with relevant laws and regulations of the importing Member State. Once the classification differences have been resolved, the correct rate shall be applied and any overpaid duty shall be refunded if applicable, in accordance with relevant laws and regulations of the importing Member State, as soon as the issues have been resolved. 3. For multiple items declared under the same Certificate of Origin (Form D), a problem encountered with one of the items listed shall not affect or delay the granting of preferential treatment and customs clearance of the remaining items listed in the Certificate of Origin (Form D). Rule 18(c) may be applied to the problematic items.

Rule 17

Record Keeping Requirement 1. For the purposes of the verification process pursuant to Rules 18 and 19, the exporter applying for the issuance of a Certificate of Origin (Form D) and the Certified

173 Exporter or non-certified exporter as referred to in Rule 13(iii) making out an Invoice Declaration shall, subject to the laws and regulations of the exporting Member State, keep its supporting records for application for not less than three (3) years from the date of issuance of the Certificate of Origin (Form D) or the making out of the Invoice Declaration. 2. The application for Certificates of Origin (Form D) and for the authorization of Certified Exporters, and all documents related to such applications shall be retained by the competent authorities for not less than three (3) years from the date of issuance of the certificate or of the granting of the authorisation. 3. Information relating to the validity of the Certificate of Origin (Form D) and to the correctness of an Invoice Declaration shall be furnished upon request of the importing Member State by the appropriate Government authorities. 4. Any information communicated between the Member States concerned shall be treated as confidential and shall be used for the validation of Certificates of Origin (Form D) and Invoice Declarations purposes only.

Rule 18

Retroactive Check The importing Member State may request the competent authority of the exporting Member State to conduct a retroactive check at random and/or when it has reasonable doubt as to the authenticity of the document or as to the accuracy of he information regarding the true origin of the goods in question or of certain parts thereof. Upon such request, the competent authority of the exporting Member State shall conduct a retroactive check on a producer/exporter’s cost statement based on the current cost and prices, within a six (6) month timeframe, specified at the date of exportation subject to the following conditions:

(a) The request for retroactive check shall be accompanied with the Certificate of Origin (Form D) or the Invoice Declaration concerned and shall specify the reasons and any additional information suggesting that the particulars given on the said Certificate of Origin (Form D) or the Invoice Declaration may be inaccurate, unless the retroactive check is requested on a random basis;

174

(b) The competent authority receiving a request for retroactive check shall respond to the request promptly and reply within ninety (90) days after the receipt of the request; (c) The customs authorities of the importing Member State may suspend the provisions on preferential treatment while awaiting the result of verification. However, it may release the goods to the importer subject to any administrative measures deemed necessary, provided that they are not held to be subject to import prohibition or restriction and there is no suspicion of fraud; (d) the competent authority shall promptly transmit the results of the verification process to the importing Member State which shall then determine whether or not the subject good is originating. The entire process of retroactive check including the process of notifying the competent authority of the exporting Member State the result of determination whether or not the good is originating shall be completed within one hundred and eighty (180) days. While awaiting the results of the retroactive check, paragraph (c) shall be applied.

Rule 19

Verification Visit If the importing Member State is not satisfied with the outcome of the retroactive check, it may, under exceptional cases, request for verification visits to the exporting Member State.

(a) Prior to the conduct of a verification visit, an importing Member State, shall: (i) Deliver a written notification of its intention to conduct the verification visit to: (1) the exporter/ producer whose premises are to be visited; (2) the issuing authority of the Member State in whose territory the verification visit is to occur; (3) the customs authorities of the Member State in whose territory the verification visit is to occur; and (4) the importer of the goods subject of the verification visit.

175

(ii) The written notification mentioned in paragraph (a)(i) shall be as comprehensive as possible including, among others: (1) the name of the customs authorities issuing the notification; (2) the name of the exporter/producer whose premises are to be visited; (3) the proposed date for the verification visit; (4) the coverage of the proposed verification visit, including reference to the goods subject of the verification; and (5) the names and designation of the officials performing the verification visit. (iii) Obtain the written consent of the exporter/producer whose premises are to be visited.

(b) When a written consent from the exporter/producer is not obtained within thirty (30) days upon receipt of the notification pursuant to paragraph (a)(i), the notifying Member State, may deny preferential treatment to the goods that would have been subject of the verification visit. (c) The issuing authority receiving the notification may postpone the proposed verification visit and notify the importing Member State of such intention. Notwithstanding any postponement, any verification visit shall be carried out within sixty (60) days from the date of such receipt, or for a longer period as the concerned Member States may agree. (d) The Member State conducting the verification visit shall provide the exporter/producer whose goods are the subject of the verification and the relevant issuing authority with a written determination of whether or not the subject goods qualify as originating goods. (e) Any suspended preferential treatment shall be reinstated upon the written determination referred to in paragraph (d) that the goods qualify as originating goods. (f) The exporter/producer will be allowed thirty (30) days, from receipt of the written determination, to provide in writing comments or additional information regarding the eligibility of the goods. If the goods are still found to be on originating, the final written determination will be communicated to the issuing

176

authority within thirty (30) days from receipt of the comments/additional information from the exporter/producer. (g) The verification visit process, including the actual visit and determination of whether the subject goods are originating or not, shall be carried out and its results communicated to the issuing authority within a maximum of one hundred and eighty (180) days. While awaiting the results of the verification visit, Rule 18(c) on the suspension of preferential treatment shall be applied.

Rule 20

Confidentiality Member States shall maintain, in accordance with their laws, the confidentiality of classified business information collected in the process of verification pursuant to Rules 18 and 19 and shall protect that information from disclosure that could prejudice the competitive position of the person who provided the information. The classified business information may only be disclosed to those authorities responsible for the administration and enforcement of origin determination.

Rule 21

Documentation for Implementing Article 32(2)(b) (Direct Consignment)

For the purposes of implementing Article 32(2)(b) of this Agreement, where transportation is effected through the territory of one or more non-Member State, the following shall be produced to the Government authorities of the importing Member State: (a) A through Bill of Lading issued in the exporting Member State; (b) A Certificate of Origin (Form D) issued by the relevant Government authorities of the exporting Member State or an Invoice Declaration made out by a Certified Exporter established in the exporting Member State; (c) A copy of the original commercial invoice in respect of the goods, where applicable; and

177 (d) Supporting documents in evidence that the requirements of Article 32(2)(b) paragraphs (i), (ii) and (iii) of this Agreement are being complied with.

Rule 22

Exhibition Goods 1. Goods sent from an exporting Member State for exhibition in another Member State and sold during or after the exhibition for importation into a Member State shall be granted preferential treatment accorded under this Agreement on the condition that the goods meet the requirements as set out in Chapter 3 of this Agreement, provided that it is shown to the satisfaction of the relevant Government authorities of the importing Member State that:

(a) An exporter has dispatched those goods from the territory of the exporting Member State to the Member State where the exhibition is held and has exhibited them there; (b) The exporter has sold the goods or transferred them to a consignee in the importing Member State; (c) The goods have been consigned during the exhibition or immediately thereafter to the importing Member State in the state in which they were sent for the exhibition.

2. For the purposes of implementing paragraph 1, the Certificate of Origin (Form D) or, in the case of a Certified Exporter, the Invoice Declaration, shall be provided to the relevant Government authorities of the importing Member State. The name and address of the exhibition must be indicated. The relevant Government authorities of the Member State where the exhibition took place may provide evidence together with supporting documents prescribed in Rule 21(d) for the identification of the products and the conditions under which they were exhibited. 3. Paragraph 1 shall apply to any trade, agricultural or crafts exhibition, fair or similar show or display in shops or business premises with the view to the sale of foreign goods and where the goods remain under customs control during the exhibition.

178

Rule 23 Third Country Invoicing

1. Relevant Government authorities in the importing Member State shall accept Certificates of Origin (Form D) or Invoice Declaration in cases where the sales invoice is issued either by a company located in a third country or by an ASEAN exporter for the account of the said company, provided that the goods meet the requirements of Chapter 3 of this Agreement. 2. The exporter shall indicate “third country invoicing” and such information as name and country of the company issuing the invoice in the Certificate of Origin (Form D). 3. In cases where the sales invoice is issued either by a company located in a third country or by an ASEAN exporter for the account of the said company, the Certified Exporter may make out the Invoice Declaration on a document other than the invoice

Rule 24

Action against Fraudulent Acts 1. When it is suspected that fraudulent acts in connection with the Certificate of Origin (Form D) or the Invoice Declaration have been committed, the Government authorities concerned shall cooperate in the action to be taken in the respective Member State against the persons involved. 2. Each Member State shall provide legal sanctions for fraudulent acts related to the Certificate of Origin (Form D) and to the Invoice Declaration.

179

ประวตผเขยน ชอ นายพรดนย เดชมา วนเดอนปเกด 30 มนาคม 2532 วฒการศกษา ปการศกษา 2553 :

- นตศาสตรบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร

- รฐศาสตรบณฑต แขนงวชาทฤษฎและเทคนคทางรฐศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

- ประกาศนยบตรกฎหมายพาณชยและธรกจ คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร