เอกสารประกอบการฝกอบรม

วชาการปองกนและระงบอคคภย

โดยศนยปองกนและบรรเทาสาธารณะภย เขต 11 สราษฎรธาน การปองกนและระงบอคคภย

ทฤษฎของการเกดเพลง การสนดาปหรอการเผาไหม (COMBUSTION)

คอ กระบวนการเปลยนแปลงของเชอเพลงทดรบความรอนและท าปฏกรยารวมตวกบออกซเจนจนเกดความรอนสะสมขนอยางมากมาย ท าใหอะตอมของเชอเพลงแยกตวออกเปนอนภาคเลกๆ จนถงขนเกดการลกไหมขนเปนเปลวไฟ

อคคภย คอ อนตรายทเกดจากไฟ ทขาดการควบคมจนเกดการลกลามตอเนองเปนเพลงสรางความเสยหายใหแกชวต ทรพยสน รางกายและสงแวดลอม

องคประกอบของไฟ (FIRE TRIANGLE) การเผาไหมเปนปฏกรยาคายความรอน ซงไฟจะเกดขนไดตองประกอบดวยองคประกอบ 3 อยาง คอ 1. เชอเพลง (FUEL) เชอเพลงมอย 3 สถานะ คอ - เชอเพลงแขง (SOLID FUEL) - เชอเพลงเหลว (LIQUID FUEL) - กาซ (GASES) 2. ออกซเจน (OXYGEN) โดยทวไปจะมออกซเจนอยในอากาศประมาณ 21% 3. ความรอน (HEAT)

การทจะท าใหเกดการเผาไหมหรอไฟตดไดตองมองคประกอบทง 3 ไดแก เชอเพลง ออกซเจน และความรอน ขาดตวใดตวหนงไมไดซงถาขาดองคประกอบตวใดตวหนงไฟจะไมสามารถตดหรอเกดการเผาไหมได

การปองกนไฟ (FIRE PREVENTION) หลกส าคญ คอ การแยกองคประกอบของไฟออกจากกน เชน การเกบวสดตดไฟไวเทาทจ าเปนและในสถานททหางจากแหลงก าเนดของการตดไฟ การเกบสารไวไฟไวในภาชนะทเหมาะสม การปองกนระบบไฟฟาลดวงจร การควบคมการสบบหรใหเปนท การวางระเบยบในการเชอมการตด การเกบสารเคมอยางถกตอง การจดใหมการรกษาความสะอาดในสถานทท างานทด ฯลฯ

แหลงทเกดเพลงไหม (IGNITION SOURCES) 1. 23% เกดจากไฟฟา 10. 3% เกดจากการปลอยปละละเลย 2. 18% เกดจากการสบบหร 11. 3% เกดจากการลอบวางเพลง 3. 10% เกดจากการเสยดส 12. 2% เกดจากการสปารคของเครองจกรกล 4. 8% เกดจากความรอนจด 13. 2% เกดจากการหลอมโลหะ 5. 7% เกดจากผวโลหะรอน 14. 1% เกดจากปฏกรยาเคม 6. 7% เกดจากเปลวไฟ 15. 1% เกดจากฟาผา 7. 5% เกดจากประกายไฟ 16. 1% เกดจากไฟฟาสถต 8. 4% เกดจากการลกตดไฟขนเอง 17. 1% เกดจากสาเหตอน 9. 4% เกดจากการตดหรอเชอม

1. ไฟทเกดจากกระแสไฟฟา (Electric Fires) เกดจากไฟฟาอารค (arcing) ลดวงจรเกนโหลด (Overloaded) และอปกรณไฟฟาทใช

สายไฟคณภาพต ากวามาตรฐานและการตดตงไมดพอ 2. ไฟทเกดจากการสบบหร (Smoking) อคคภยทเกดจากการสบบหรนบเปนอนดบสอง ของสาเหตทงหมด จกตองมกฎระเบยบ

ควบคมการสบบหร และการจดไฟ ไวอยางเขมงวดกวดขน 3. ไฟทเกดจากการเสยดส (Friction) การเสยดสทเกดจาก Bearing ช ารด หรอปรบไมไดระดบ หรอการขดตวของอปกรณ ทหมน

ตลอดเวลา อาจกอใหเกดอคคภยไดมาก 4. วสดทรอนจด หรอผวโลหะรอน (Overheated Materials and Hot Surfaces)

ไฟทเกดจากเชอเพลงทสมผสกบวสดทรอนจด ไมวาจะดวยการน า การพา หรอแผรงสจากแหลงความรอน เชน หมอน า ทอหรอปลองเตา ทอไอน า หลอดไฟ ฯลฯ ซงจะตองปองกนดวย ระยะหางการหมฉนวน การปฏบตการทถกวธ และมอปกรณ เครองตรวจวดและสญญาณ ฯลฯ

5. อคคภยทเกดจากการจดหวเผา (Bunner Flames and Combustible Sparks) มกจะเกดกบอปกรณทช ารดทรดโทรม หรอขาดการดแลเอาใจใส เชน ห วตดแกส หวจดใน

หมอน าหรอเตา และอปกรณใหความรอน โดยมเชอเพลงและเศษสงของทตดไฟไดอยในบรเวณใกลเคยง 6. ไฟทตดขนไดเอง (Spontaneous Ignition) เมอมเชอเพลงและออกซเจน (ในอากาศ) รวมตวกนอยแลว หากมปฏกรยาเคมทใหความ

รอนเกดขน และสะสมจากอณหภมถงจดตดไฟ ไฟกจะเกดขนเองได ซงเปนสงทควรระวงมาก คอการเกบรกษาใหถกวธ และปลอดภย และไมมเชอเพลงในบรเวณใกลเคยงทจะใหไฟลกลามได

7. การตดหรอการเชอมโลลหะ (Cutting and Welding) เครองตดหรอเชอมโลหะ ตองดแลอปกรณ และถงแกสหรอทอแกส มใหรวหรอซมไดรวมทง

สงแวดลอมบรเวณท างาน ปราศจากไอน ามน หรอเชอเพลงทจะตดไฟได

8. การปลอยปะละเลย (Exposure) วสดไวไฟ หากเปดทงไวโดยไมปดฝาใหมดชด หรอวางไวในทตากแดดจนเกดความรอนสง จะ

เกดไอระเหยออกสบนบรรยากาศไดตลอดเวลา และมโอกาสเกดอคคภยไดทกเวลา 9. การถกลอบวางเพลง (Incendiarism) การปดกนบรเวณและรกษาการ มความจ าเปนมากกบวสดอปกรณส าคญ 10. ประกายไฟทเกดจากเครองจกรกล (Mechanical Sparks) การเจยร การขด ฯลฯ จะตองระมดระวงสะเกดไฟทจะกอใหเกดอคคไฟได 11. การหลอมโลหะ (Molten Substance) อาจเกดอคคภยไดจากการแตกสลายของเตาหลอมหรอการรวไหลในระหวางการเคลอนยาย 12. ปฏกรยาเคม (Chemical Reaction) ปฏกรยาเคมทกอใหเกดความรอนสง บางครงอาจเกดอยางรนแรงหรอระเบดไดตองปฏบตให

ถกวธดวยความระมดระวง 13. ประกายไฟจากไฟฟาสถต (Static Sparks) ประกายไฟฟาทเกดจากไฟฟาสถต อาจจดตดไฟใหกบไอ ฝนละออง หรอเศษผงของวสดไวไฟ

ไดงาย เชน เครองปน เครองกวน สายพาน การเตมน ามนลงถงซงอาจปองกนไดดายตอสายดน ฯลฯ (Grounding, Bonding, Ionization and Ilumidification)

ประเภทของไฟ (FIRE CLASSIFICATION) ไฟแบงออกเปนประเภทตางๆ ตามลกษณะของเชอเพลง มาตรฐาน NFPA (NATION FIRE

PROTECTION ASSOCIATION) ไดดงน คอ

1.ไฟประเภท เอ มสญลกษณเปน รปตว A สขาวหรอด า อยในสามเหลยมสเขยว

ไฟประเภท A คอ ไฟทเกดจากเชอเพลงทมลกษณะเปนของแขงเชอเพลงธรรมดา เชน ฟน ฟาง ยาง ไม ผา กระดาษ พลาสตก หนงสตก หนงสตว ปอ นน ดาย รวมทงตวเราเอง

2.ไฟประเภท บ มสญลกษณเปนรปตว B สขาวหรอด า อยในรปสเหลยม สแดง

ไฟประเภท B คอ ไฟทเกดจากเชอเพลงทมลกษณะเปนของเหลวและกาซ เชน น ามนทกชนด แอลกอฮอล ทเนอร ยางมะตอยจารบ และกาซตดไฟทกชนด เปนตน

วธดบไฟประเภท B ทดทสด คอ ก าจดออกซเจน ท าใหอบอากาศ โดยคลมดบ ใชผงเคมแหง ใชฟองโฟมคลม

3.ไฟประเภท ซ มสญลกษณเปนรป C สขาวหรอด า อยในวงกลมสฟา

ไฟประเภท C คอ ไฟทเกดจากเชอเพลงทมลกษณะเปนของแขงทมกระแสไฟฟาไหลอย เชน อปกรณไฟฟาทกชนด การอารค การสปารค วธดบไฟประเภท C ทดทสด คอ ตดกระแสไฟฟาแลวจงใชกาซคารบอนไดออกไซดหรอน ายาเหลวระเหยทไมม CFCไลออกซเจนออกไป 4.ไฟประเภท ด มสญลกษณเปนรปตว D สขาวหรอด า อยในดาว 5 แฉก สเหลอง

ไฟประเภท D คอไฟทเกดจากเชอเพลงทมลกษณะเปนโลหะและสารเคมตดไฟ เชน วตถระเบดผงแมกนเซยม, ปยยเรย (แอมโมเนยมไนเตรต) ฯลฯ วธดบไฟประเภท D ทดทสด คอ การท าใหอบอากาศ หรอใชสารเคมเฉพาะ (หามใชน าเปนอนขาด) ซงตองศกษาหาขอมลแตละชนดของสารเคมหรอโลหะนนๆ

หลกในการดบเพลง

หลกการงายๆกคอการก าจดองคประกอบของการเกดไฟอยางใดอยางหนงออกไป หรอก าจดทงหมดในคราวเดยวกนเพราะไฟหากไมครบองคประกอบทง 3 องคประกอบแลวจะไมมการเกดขนของไฟอยางแนนอน ดงนนวธการดบเพลงแบงออกไดเปน 3 วธคอ 1.การก าจดเชอเพลง 2.การท าใหเยนตวลง หรอการลดอณหภม 3.การคลมดบ หรอการก าจดอากาศ ( ออกซเจน )

1. การก าจดเชอเพลง ท าได 3 ประการคอ

1. การเคลอนยายเชอเพลงออก หรอการตดทางหนนเนองของเชอเพลง เชน การปดกอกน ามนทรวไหล / ปดวาลวของถงกาซ

2. การเคลอนยายเชอเพลงทตดไฟออกจากกองเพลง เชน ขนยายถงน ามน ถงกาซ สารเคม ออกจากทเกดเพลงไหม

3. การท าใหปรมาณของสงทไหมไฟนอยลง ไดแกการแบงหรอแยกปรมาณของสงทตดไฟใหเปนกองเลกๆเพอใหดบไดโดยงาย หรอการตหญาทไหมไฟใหสวนทไหมแตกแยกออกแลวดบได

2. การท าใหเยนตวลง คอการท าใหเชอเพลงมอณหภมต าจนไมสามารถลกไหมตอไปได ซงตามธรรมดาเราใชน า หรอสารเคมเหลวเปนตวลดอณหภมของสงทไหมไฟ

3. การคลมดบหรอการก าจดอากาศ คอการลดปรมาณของออกซเจนใหนอยลง สงทไหมไฟตองการอากาศ (ออกซเจน) เปนตวชวยในการเผาไหม ออกซเจนมอยในบรรยากาศประมาณ 21 % ถาลดลงเหลอ 15 % ไฟกจะดบ

การคลมดบหรอก าจดอากาศท าได ดงน - การใชผาหอคลมท าใหอบอากาศ - การใชผาหมหนาๆ หรอทราย หรอดนรวนเทกลบ - การใชโฟม หรอน ายาเปนฟองฉดคลมลงไป

การถายโอนความรอน (Heat Transfer)

ม 3 วธ ดงน

1. การน าความรอน (Conduction) - ความรอนถกถายจากโมเลกลหนงอกโมเลกลหนงของของแขงไปเรอย ๆ

2. การพาความรอน (Convection) - ความรอนถกพาเคลอนทไปจากทหนงอกสทหนง ดวยการไหลของของเหลว หรอการพดพาของแกส

3. การแผรงส (Radiation) - คลนหรอรงสความรอนจะแพรกระจายผานบรรยากาศออกไปทกทศทาง ซงจะถกดดซบหรอสะทอนไปยงวสดอน และเกดความรอนสงขนจนอาจถงจดตดไฟไดอยางรวดเรว

เครองดบเพลงเคมส าหรบดบเพลงขนตน

ความหมายปายสญลกษณแสดงประเภทการใชงาน

เครองดบเพลงแบบมอถอ (Portable Fire Extinguisher) หรออาจเรยกวาแบบยกหว มประโยชนในการระงบไฟเบองตน ไมควรฉดถาไมเหนแสงไฟ เครองดบเพลงมมากกวา 20 ชนด แตควรรเปนหลก 6 ชนด คอ

1. เครองดบเพลงชนดกรดโซดา (Soda Acid) นยมบรรจในถงสแดงไมมสาย ไมมคนบบ เวลาใชตองท าใหหลอดบรรจกรดโซดาแตก (โดยการทบปมเหนอถง) เพอท าปฏกรยากบน า เกดแกสขบดนใหถอถงคว าลง แลวน าจะพงผานหวฉดเขาดบไฟ ซงยงยากซบซอน ตรวจสอบยาก ปจจบนไมนยมใช ไมมจ าหนายในเมองไทยแลว แตในตางประเทศยงมใชอย ใชดบไฟประเภท A อยางเดยว

2. เครองดบเพลงชนดฟองโฟม (Foam) นยมบรรจในถงอลมเนยมสครมหรอถงสแตนเลส มหวฉดเปนหวฝกบว บรรจอยในถงทมน ายาโฟมผสมกบน าแลวอดแรงดนเขาไว (นยมใชโฟม AFFF) เวลาใช ถอดสลกและบบคนบบแรงดนจะดนน าผสมกบโฟมผานหวฉดฝกบว พนออกมาเปนฟองกระจายไปปกคลมบรเวณทเกดไฟไหม ท าใหอบอากาศขาดออกซเจน และลดความรอน ใชดบไฟประเภท B และ A

3. เครองดบเพลงชนดน าสะสมแรงดน ( Water Pressure ) นยมบรรจถงแสตนเลส ตางประเทศบรรจถงกนสนมสแดงบรรจน าอยในถงแลวอดแรงดนน าเขาไว จงเรยกวา น าสะสมแรงดน ใชดบไฟประเภท A

4. เครองดบเพลงชนดกาซคารบอนไดออกไซดหรอ ซโอท (Carbon dioxide) นยมบรรจถงสแดง ตางประเทศบรรจถงสด า บรรจกาซคารบอนไดออกไซดไวในถงททนแรงดนสง ประมาณ 800 – 1200 ปอนด ตอตารางนว ทปลายสายฉดจะมลกษณะเปนกระบอกหรอกรวย เวลาฉดดบเพลงจะมเสยงดงเลกนอย พรอมกบพนหมอกหมะออกมาไลความรอน และออกซเจนออกไป ควรใชภายในอาคารทตองการความสะอาด โดยฉดเขาใกลฐานของไฟใหมากทสด ประมาณ 1.5 – 2 เมตร เมอใชงานแลวจะไมมสงสกปรกหลงเหลอ ใชดบไฟประเภท C และ B

5. เครองดบเพลงชนดผงเคมแหง ( Dry Chemical Powder ) นยมบรรจถงสแดง ตางประเทศบรรจถงสฟา บรรจผงเคม ซง มหลายชนด หลายคณภาพไวในถง แลวอดแรงดนเขาไป เวลาใชผงเคมจะถกดนออกไป คลมไฟท าใหอบอากาศ และสารเคมตดกระบวนการทางเคม ควรใชภายนอกอาคาร เพราะผงเคม เปนฝนละอองฟงกระจายท าใหเกดความสกปรก และเปนอปสรรคในการเขาผจญเพลง ใชดบไฟไดดคอ ไฟประเภท B ผงเคมไมเปนสอไฟฟา สามารถดบไฟประเภท C ได (แตอปกรณไฟฟาอาจเสยหาย) การดบไฟประเภท A ตองมความช านาญและควรใชน าดบถาน

6. เครองดบเพลงชนดน ายาเหลวระเหย ฮาโลตรอน ( Halotron ) นยมบรรจถงสเขยว แตเดมบรรจน ายาเหลวระเหย ชนด โบรโมคลอโร ไดฟลออโร ซงเปนสาร CFC ไวในถง ใชดบไฟไดดแตมสารพษ และในปจจบนองคการสหประชาชาต ประกาศใหเลกผลตพรอมทงใหทกประเทศ ลด ละ การใช จนหมดสน เพราะเปนสารทท าลายสงแวดลอมโลก บางประเทศถอวาเปนสงผดกฎหมาย : ปจจบนน ายาเหลวระเหยทไมมสาร CFC มหลายยหอ และหลายชอ ใชดบไฟประเภท C และ B สวนไฟประเภท A ตองมความช านาญ สามารถฉดใชไดไกลกวากาซคารบอนไดออกไซดออกไซด คอระยะ 3-4 เมตร

การตรวจเชคสภาพการใชงานเครองดบเพลงชนดผงเคม (Dry Chemical) - ใน กรณมมาตรวด ใหดเขมใหชอยในแถบสเขยว ถาเขมเอยงไปในดานซายมอ แสดงวาแรงดนในถง

ไมอยในสภาพพรอมใชสมบรณ ใหรบด าเนนการน าไปอดแรงดนเพมเตม หมายเหต : สวนมากจะเปนจ าพวกถงดบเพลงประเภทผงเคมแหง และ ประเภทน าอดแรงดน

ภาพ Pressure Gauge ของถงดบเพลง พรอมใชงาน (เขมสเหลองอยในพนทสเขยว)

ตามรปดานบน Pressure Gauge ของถงดบเพลง จะเหนวาอยในสถานะแรงดนไมพรอมใช ตองอดแรงดนเพมรป Pressure Gauge ของถงดบเพลง อยในสถานะแรงดนไมพรอมใช ตองอดแรงดนเพม - ในกรณไมมมาตรวด จะเปนถงดบเพลงประเภทซโอท ใหใชการตรวจสอบจากการชงน าหนกถาน าหนกลดลงเกน 20 % ใหน าไปอดซโอทเพม

วธใชเครองดบเพลงเคมส าหรบดบเพลงขนตน

1. ดงสลกออกจากคนบบ

2. จบปลายสายพรอมบบคนบบ

พยายามเขาใกล 2 – 4 เมตร เขาดานเหนอลมพรอมฉดไปยงฐานของไฟ

การบ ารงรกษาถงดบเพลง

นอกจากการเรยนรวธใชและการเลอกประเภทถงดบเพลงใหเหมาะสมกบชนดของไฟ แลว ความส าคญของการบ ารงรกษาถงดบเพลงกเปนสงจ าเปนโดยเฉพาะในกรณเกดเหตฉกเฉน เพอประสทธภาพของการดบเพลงจงควรดแลถงดบเพลงทอยในสภาพพรอมใชงานอยเสมอ 1. ท าความสะอาดถงดบเพลง และอปกรณเสรม (สายฉดและหวฉด) อยางสม าเสมอ 2. ตรวจสอบสภาพภายนอกของถงดบเพลง ตวถงไมผกรอนหรอขนสนม สายฉดไมแตกหกหรอรวซม 3. ไมตดตงถงดบเพลงในบรเวณทมความชน (บรเวณทอาจโดนฝน หรอใกลซงคน า ) หรอมอณหภมสง (วาง

ตากแดด, ใกลจดก าเนดความรอนตางๆ หมอตมน า เตาอบ เตาหงตม) หรอกอเกดความสกปรกไดงายรวมทงตรวจสอบใหไมมสงกดขวางทางเขาออก เพอใหหยบฉวยไดสะดวก

4. ตรวจสอบสลากวธใช ปายบอกจดตดตง ปายแสดงก าหนดการบ ารงรกษา และผตรวจสอบ ใหอานไดชดเจนตลอด

5. ในกรณทใชถงดบเพลงแบบผงเคมแหง ควรหมนพลกถงดบเพลง คว า หงาย 5-6 ครง เพอใหผงเคมภายในมการเคลอนท ไมจบตวกนเปนกอน อยางนอยเดอนละครง

6. ตรวจสอบความดนของถงดบเพลง พจารณาวายงอยในชวงทก าหนดจากมาตรวดความดน ถาเขมวดยงชอยในแถบสเขยวแสดงวาถงดบเพลงยงอยในสภาพพรอมใชงาน ส าหรบถงดบเพลงประเภททไมมมาตรวดความดนเชน CO2 ใหใชวธชงน าหนก น าหนกไมควรลดลงมากกวา 20%

7. กรณทมอายการใชงานมากกวา 5 ป ควรท าการทดสอบความทนตอแรงอดดวยน า Hydrostatic test แบบมใบรบรองการทดสอบ เปลยนวาลว สายฉด และเตมผงเคม

8. ในการบรรจเคม ควรเลอกบรษทท าการบรรจเคมดบเพลง ทไดรบอนญาต มอก. 332 – 2537 ตรวจดระดบความสามารถในการดบเพลง FIRE RATING ดบไดในระดบใด ตามทไดรบอนญาตหรอไม และตรวจดฉลากรวมถงการรบประกนหลงการบรรจ

เมอมไฟไหมควรปฏบตอยางไร (ACTIONS TO BE CONSIDERED ON DISCOVERING A FIRE)

1. พบเหต FIRE In the event of fire. Remove people from immediate danger. เมอพบเหตเพลงไหมใหแจงเหต ( ยายคนออกจากพนทอนตรายไปจดปลอดภย (Safe Area) ) 2. แจงเหต RAISE THE ALARM Raise the alarm and follow your emergency procedures. แจงใหผอยใกลทเกดเหตรและไปกดสญญาณแจงเหตเพลงไหม (Fire Alarm) และโทรศพทแจงแลวมาชวยกนดบไฟ และชวยเหลอนๆ 3. ระงบเหต EXTINGUISH Attempt to extinguish the fire only if you are trained and it is safe to do so. ผทรวามเหตเพลงไหมตองเขาชวยกนดบไฟ โดยไมเสยง (ควรฝกใชเครองดบเพลงใหเปนทกคน) และปฏบตตามแผนฉกเฉน

4. หนเหตESCAPE Decide on meeting place outside where everyone will gather after they escape. Crawl low under smoke. ผไมมหนาทเกยวของกบการดบไฟ ใหรบหนทางชองหนไฟทปลอดภย ซงตองเตรยมไวอยางนอย 2 ทาง (ในทศทางตรงกนขาม) ใหหนลง อยาหนขน หากมกลมควนใหคลานต า แลวไปรวมตวทจดรวมพล (Assembly area) เพอตรวจสอบจ านวนคนวาออกมาครบ หรอตด คางในอาคาร

ความปลอดภยในการใชกาซหงตม

กาซหงตมหรอกาซปโตรเลยมเหลว หรอแอลพจ (LPG) เปนแกสผสมระหวาง แกสโพนเพน และ บวเทน ซงไดมาจาก 2 ขบวนการ คอ 1. จากขบวนการกลนน ามนดบ 2. จากขบวนการแยกกาซธรรมชาต คณสมบตของกาซหงตม 1. เปนของเหลว ขยายตวเปนไอ 250 – 300 เทา 2. หนกกวาอากาศ 1.5 – 2 เทา 3. เบากวาน า 4. ไมมส ไมมกลน (แตเดมมการเตมสารเอทลเมอรแคปเทน ลงไป เพอใหรเมอเกดการรวไหล) 5. เปนตวท าละลายบางธรรมชาต การใชกาซหงตมใหปลอดภย ม 10 วธ ดงน 1. ตรวจสอบถงกาซและอปกรณประกอบ กอนน าเขาบาน 2. กลนกาซรนแรงผดปกตใหปดวาลวทนท 3. เปดประต หนาตาง ระบายอากาศ ใหกาซเจอจาง 4. อยาท าใหเกดประกายไฟใดๆ ทงสน (หามเปด หรอปดเครองไฟฟา) 5. ใชไมกวาด กวาดกาซออกนอกบาน 6. ตรวจหารอยรว และแกไขทนทในทโลงแจง 7. สายสงกาซ และอปกรณ ตองมมาตรฐาน 8. อยาใหสายและถง อยใกลไฟจนเกดความรอน 9. หองน าทใชเครองท าน ารอนกาซ ตองมชองระบายอากาศ 10. ไฟลกไหมจากกาซ ใหเขาระงบเหตปดวาลว ถาท าไดโดยไมเสยง การใชสายสงกาซและเขมขดรดทอ 1. สายสงกาซตองเปนทผลตใชส าหรบกาซ LPG เทานน 2. ความยาวของทอไมเกน 1.5 – 2 เมตร 3. ตองใชเขมขดรดทอทเปนโลหะและไมเปนสนม การใชเตาแกส 1. วางถงลกษณะตง วาลวปด – เปด อยดานบน ควรหางจากเตา 1 – 2 เมตร และอากาศถายเทไดสะดวก 2. เตากาซทไมมระบบอตโนมต ในการจดไฟควรจดทเตากอนเปดวาลวกาซ 3. เมอเลกใชงานใหปดวาลวทถงกาซกอน เมอไฟในเตาดบสนทแลวใหปดสวตซทเตาอกครง เมอกาซรวโดยทราบจากกลน 1. ใหรบปดวาลวกาซ 2. หามเปดหรอปดสวตซไฟในหองนน 3. หามจดไฟเชคหรอบหรในบรเวณนน 4. ใหเปดประตหนาตางเพอใหอากาศถายเทไดสะดวก

5. ใชไมกวาดหรอผาโบกปดเพอใหกาซเจอจางลง เมอเกดเพลงไหมเตากาซ 1. ปดวาลวทถงกาซ 2. ถาเปดวาลวไมได ใหใชน าสาดไปทเปลวไฟแรงๆ 3. ถามเครองดบเพลงเคมเบองตน ควรใชเครองดบเพลงเคมเบองตนดบ การตรวจหารอยรว ใหใชน าสบลบไปตามสายและขอตอตางๆ ถามฟองเกดขนบรเวณจดใดแสดงวามการรว ใหรบแกไขทนท หลกปฏบตเมอเกดอบตเหตของแหลงเกบหรอผลต ในกรณทเกดไฟไหมหรอการรวของกาซ สงทควรระวงคอ 1. การเขาใกลไฟหรอรรว ตองเขาทางดานเหนอลม 2. ไลคนออกจากบรเวณทมกลมกาซ และขจดสงทจะเปนตนเหตใหกาซตดไฟ ทงนตองกระท าทนททนใด 3. จดคนเฝาบรเวณนนไว อยาใหคนเขาใกลระยะ 60 เมตร เมอกาซรวแตไมตดไฟ ใหปดลนวาลว ทสามารถจะหยดการไหลไดโดยทนท ใชฝอยน าชวยในการลดไอของกาซและเปลยนทศทางใหไปในทางทปลอดภย โดยการฉดฝอยน าจากดานขางของทศทางกลมกาซ แตผถอหวฉดตองระวงอยาเขาไปในกลมกาซและควรอยหลงฝอยน า เพอปองกนความรอนของกาซเกดตดไฟขนกะทนหน กลมกาซทยงไมตดไฟนน เปนอนตรายมากกวากาซทตดไฟเฉพาะถาเราไมสามารถปดวาลวเพอหยดการรวไหลของกาซไดอยางรวดเรว วธการกคออยใหหางและใชน าจ านวนมากๆ ฉดไปยงกลมกาซ ในกรณททอหรอถงใสกาซแตก (LINE OR VESSEL) ใกลเตา (HEATER) โดยเฉพาะบรเวณทอยใตลม ควรจะหยด (SHUT DOWN) แตกลมกาซอาจตดไฟขนจากผวโลหะอฐทก าลงรอนภายในเตาได หลงจากทหยดเตาไปเปนเวลาพอสมควร เตาจงเยนลง ดงนน ควรพยายามฉดฝอยน าไลกลมกาซใหออกไปจากเตา ในกรณทถงเกบกาซเกดเพลงไหม ถาน าทฉดเลยงถงมจ านวนไมพอ อาจเกดระเบดได ถาสงเกตเหนไฟใหญขนและมเสยงดงมากขน แสดงวาความดนในถงเพมขน และอาจเกดระเบดได ใหทกคนออกไปอยในททปลอดภย การทถงพงลงนนเกดจากสวนของถงทหมสวนทเปนไอ (VAPOUR SPACE) นน ไดรบความรอนมากเกนไป (OVERHEATED) จะออนตวลงไมสามารถรบแรงดนภายในไดจะเกดการระเบดขนดงนนการฉดน าเลยงสวนทหมทเปนไอ จงมความส าคญมาก เพราะจะเปนสาเหตของการระเบด เมอกาซรวแลวตดไฟ หามดบไฟทก าลงไหมกาซ เวนไวแตสามารถจะปดหรอควบคมการรวนนได ใหใชน าปรมาณมากๆ ฉดไปทผวของอปกรณหรอวตถทไดรบความรอนใหเรวทสดเทาทจะท าได โดยเฉพาะทอถง ทโดนเปลวไฟหรอไดรบความรอนจากการแผรงส แลวพยายามหาทางปดหรอหยดการไหลของกาซในกรณทลนทจะปดอยในกองไฟ ใหพจารณาการเขาไปปดลนโดยใชฝอยน าและเสอผาปองกนไฟ การเขาใกลตองท าอยางระมดระวงไฟแลบกลบ ถาไมสามารถจะปดกาซได ใหควบคมเปลวทพงออกมาโดยการฉดน าปองกนอปกรณรอบๆ ไม ใหเกดอนตราย ไฟไหมกาซเชอเพลงทเหลอจะหมดไป ไฟกจะดบลง

ผงเคมแหงใชไดผลดในการดบไฟไหมกาซทไมใหญนก และควรฉดไปเหนอจดทกาซรวออกมา ส าหรบคารบอนไดออกไซดเหลว (CO2) นนใชไดกบกาซทมความดนต าๆ อางอง สถานดบเพลงธนบร http://www.fire2rescue.net/articles.php?cat_id=3 http://www.firefara.org/fara-fs-hb4.html