คมอปฏบตงานตวชวด ดานการบรหารจดการทรพยากรชายฝง โดย คณะทางานบรหารการจดทาตวชวดโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร สานกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร (สานกงาน กปร.)

1

คมอปฏบตงานตวชวด

ดานการบรหารจดการทรพยากรชายฝง

คณะทางานบรหารการจดทาตวชวดโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร

สานกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร

(สานกงาน กปร.)

คานา

เปาหมายของการจดทาตวชวดโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร คอการจดทารายงานดชน

ชวดทมเกณฑการประเมนผลทชดเจน โดยมคมอแสดงวธการจดทาดชนชวดในแตละดานวามระดบ

การพฒนาความเปลยนแปลงอยางไร รวมทงแนวทางการตดตามประเมนผลในทศทางและกรอบ

มาตรฐานเดยวกน การกาหนดตวชวดจะประมวลรวบรวมขอมลทเกยวของเปนดชนตวชวด ทงดานดน

นา ปาไม การเกษตร ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอนาไปสการกาหนดดชนตวชวดและ

เกณฑมาตรฐานการประเมนผลโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร ตอไป

กรมประมง ไดรบมอบหมายใหดาเนนการจดทาดชนชวดดานการบรหารจดการทรพยากร

ชายฝง ซงไดกาหนดตวชวดหลก ไดแก การเลยงกงปลอดภยไรสารพษ การสงเสรมการเลยงก งดวย

ระบบชลประทานนาเคม การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทเปนไปตามวตถประสงคของ

โครงการ ดงนน จงไดจดทา คมอปฏบตงานตวชวดดานการบรหารจดการทรพยากรชายฝง

เพออานวยความสะดวกใหเจาหนาทของศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดารสามารถ

ปฏบตงานไดอยางถกตองและมประสทธภาพมากทสด

คณะผจดทา

ตวชวดดานการบรหารจดการทรพยากรชายฝง

สารบญ

เรอง หนา

1 การกาหนดตวชวดดานการบรหารจดการทรพยากรชายฝง 1

2 วธการเกบและประเมนผลขอมลตวชวดดานการบรหารจดการทรพยากรชายฝง 1

3 ภาคผนวก

- ตารางตวชวดดานการบรหารจดการทรพยากรชายฝง 3

- วธการประเมนหลกการตรวจรบรองฟารมเลยงกงทะเล 17

- มาตรฐานฟารมเลยงกงทะเล จเอพ 21

1

คมอปฏบตงานตวชวด

ดานการบรหารจดการทรพยากรชายฝง

1. การกาหนดตวชวดดานการบรหารจดการทรพยากรชายฝง

ในการกาหนดตวชวดดานการบรหารจดการทรพยากรชายฝง ไดยดกรอบการ

ดาเนนงานศกษา วจยและพฒนาตามแนวพระราชดาร ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทได

พระราชทานใหผทเกยวของในการดาเนนงานจดตงศนยศกษาการพฒนาอาวคงกระเบนอนเนองมาจาก

พระราชดาร เพอแกไขปญหาสภาพแวดลอมชายฝง และการพฒนาปาชายเลนเสอมโทรม ซงสงผล

กระทบตอชวตความเปนอยและการประกอบอาชพของราษฎร ตลอดจนการพฒนาการเพาะเลยงชายฝง

และการพฒนาอาชพเกษตรกรรมพนทชายฝงทะเล เพอใหประชาชนในพนทชายฝงทะเลไดมตวอยาง

และแหลงเรยนรเกยวกบแนวทางการพฒนาและแกไขปญหาการประกอบอาชพ ตลอดจนความเปนอยท

สอดคลองกบภมสงคมของตนเอง

โดยตวชวดดานการบรหารจดการทรพยากรชายฝง ทกาหนดขนนกจะครอบคลมใน

เรองการเพาะเลยงชายฝง การสงเสรมการเพาะเลยงชายฝงและการบรหารจดการสงแวดลอมชายฝง

ซงรวมถงการอนรกษและฟนฟดานการประมงและปาชายเลน เพอใหไดตวชวดทสามารถวดระดบการ

พฒนาทเกดความยงยนกบประชาชนในพนท

2. วธการเกบและประเมนผลขอมลตวชวดดานการบรหารจดการทรพยากรชายฝง

ในการประเมนผลการพฒนาการดาเนนงานสนองพระราชดารดานการบรหารจดการ

ทรพยากรชายฝง นน ไดกาหนดกรอบกจกรรมไว กจกรรมหลก กจกรรมยอย ตวชวด คอ

1. การเลยงกงปลอดภยไรสารพษ

การเลยงกงเปนมตรกบสงแวดลอม (ยอย) ตวชวด

การเลยงกงมาตรฐาน GAP ของเกษตรกร ตวชวด

2. การสงเสรมการเลยงกงดวยระบบชลประทานนาเคมม ตวชวด

3. การจดการทรพยากรและสงแวดลอม

ดานประมง ตวชวด

ดานปาชายเลนม กจกรรมยอย ตวชวด

ซงในทนไดแสดงวธการเกบและประเมนผลขอมลไว กจกรรมหลกคอ กจกรรมท

และท สวนกจกรรมท คอการจดการทรพยากรและสงแวดลอม ในตารางตวชวดไดบอกวธการ

จดเกบไวชดเจนแลว

2

ภาคผนวก

3

ตารางตวชวด

ดานการบรหารจดการทรพยากรชายฝง

4

ตวชวดดานการบรหารจดการทรพยากรชายฝง

กจกรรม ตวชวด วธการวด/หนวย ระยะเวลา ผลลพธ หมายเหต

1. การเลยงกงปลอดภยไรสารพษ

1.1 การเลยงกงเปนมตรกบ

สงแวดลอม CoC (บอศนยฯ)

1. ผานการประเมน

มาตรฐาน CoC

ขอกาหนดการประเมน

มาตรฐาน CoC 11 ขอ

- ตลอดฤดกาลเลยง - กงทไดจากการผลตอยางม

มาตรฐาน

รายละเอยด

วธการประเมน

1. การเลอกสถานท - กงมคณภาพและความ อยในภาคผนวก

ปลอดภย

2. การจดการเลยง - กงทผลตเปนมตรกบ

สงแวดลอม

3. ความหนาแนนการ

ปลอยกง

- สามารถขายกงไดราคา

สงขน

4. อาหารและการใหอาหาร - อตสาหกรรมกงม

เสถยรภาพมความมนคง

5. การจดการสขภาพกง - ลดการโจมตจากองคกร

6. ยาและสารเคม สงแวดลอม หรอ เอน จ โอ

5

กจกรรม ตวชวด วธการวด/หนวย ระยะเวลา ผลลพธ หมายเหต

7. นาทงและตะกอนเลน - เปนแบบอยางของการ

8. การจบกงและการขนสง เลยงกงโดยเปนมตรกบ

9. ความรบผดชอบทาง

สงคม

สงแวดลอม

10. การรวมกลมและการ

ฝกอบรม

11. ระบบการเกบรวบรวม

ขอมล

2. ผลผลตกงทไดตอครง 1. ไมนอยกวา กก./ไร - ตลอดฤดกาลเลยง

3. ปรมาณอนทรยวตถของ 1. ไมนอยกวา 1 มก./ล. - ตลอดฤดกาลเลยง

ดนพนบอกอนปลอยกง

4. ปรมาณความตองการ

ออกซเจนทางชวเคมของ

1. ไมนอยกวา 20 มก./ล. - ตลอดฤดกาลเลยง

นาเลยงกง

6

กจกรรม ตวชวด วธการวด/หนวย ระยะเวลา ผลลพธ หมายเหต

1.2 การเลยงกงมาตรฐาน GAP ของ

เกษตรกร

1. เกษตรกรผานการ

ประเมนมาตรฐาน GAP

จากศนยศกษาการพฒนา

ขอกาหนดการประเมน 7 ขอ

- ตลอดฤดกาลเลยง - การผลตกงทะเลม

คณภาพปลอดภยตอ

ผบรโภค

รายละเอยด

วธการประเมน

อยในภาคผนวก

อาวคงกระเบนฯ 1. การเลอกสถานท - การผลตกงทะเลถก

2. การจดการเลยงทวไป สขลกษณะทดของฟารม

3. อาหาร การใหอาหาร - ปองกนการใชยาและ

และปจจยการผลต สารเคม

4. การจดการสขภาพและ - ไมมสารตกคางในเนอกง

การแกไขปญหาโรคกง

5. สขอนามยฟารม

6. การเกบเกยวผลผลต

และการขนสง

7. การจดบนทกขอมล

7

กจกรรม ตวชวด วธการวด/หนวย ระยะเวลา ผลลพธ หมายเหต

2. การสงเสรมการเลยงกงดวย

ระบบชลประทานนาเคม

1. การบรหารระบบ

ชลประทาน

1. สามารถบรหารจดการ 1

ระบบ

- ตลอดป - เกษตรกรมความมนคงใน

อาชพ

รายละเอยด

วธการประเมน

อยในภาคผนวก

2. เกษตรกรมสวนรวม 2. มการรวมกลม - ตลอดป - ผลผลตสตวนาได

มาตรฐานปลอดภยไรสารพษ

3. ฟารมเลยงไดมาตรฐาน 3. ผานการประเมน

มาตรฐาน GAP

- ตลอดฤดกาลเลยง

ตอรน

- สงแวดลอมไมตากวา

มาตรฐาน

จากศนยศกษาการพฒนา

อาวคงกระเบนฯ

4. ผลผลตสง 4. ผลผลตไมนอยกวา 500

กก./ไร

- ตลอดป

5. คณภาพนาเขาและ

ออกไดมาตรฐาน

5. ตรวจวดคณภาพนาเขา

และออก

- 1-2 ครง/เดอน

8

กจกรรม ตวชวด วธการวด/หนวย ระยะเวลา ผลลพธ หมายเหต

3. การจดการทรพยากรและ

สงแวดลอม

3.1 ดานประมง 1. คณภาพนาจากการ

เลยงกงไดมาตรฐาน

1. วดคณภาพนาทงจากการ

เลยงกง โดยผานการบาบด

- 3 ครง/ป - คณภาพนาทะเลไมตากวา

มาตรฐาน

รายละเอยด

วธการอยใน

ภาคผนวก

2. คณภาพดนได

มาตรฐาน

2. วดคณภาพดนในคลอง

นาทงและในอาว สารวจ

จานวนชนดของสตวนา

- 3 ครง/ป

ในแตละแหลงอาศย 1 ครง/ป - จานวนชนดทพบ รายละเอยด

วธการอยใน

ภาคผนวก

3. ปรมาณสตวนาและ

ความชกชม

3.1 ความอดมสมบรณ

ทางชนด (Species

Richness)

สารวจจานวนชนดของสตว

นาในแตละแหลงอาศย

1. ระบบนเวศปาชายเลน 1 ครง/ป - จานวนชนดทพบ

2. ระบบนเวศหาดโคลน 1 ครง/ป - จานวนชนดทพบ

9

กจกรรม ตวชวด วธการวด/หนวย ระยะเวลา ผลลพธ หมายเหต

3. ระบบนเวศหาดหน 1 ครง/ป - จานวนชนดทพบ

4. ระบบนเวศแนวปะการง 1 ครง/ป - จานวนชนดทพบ

5. ระบบนเวศแหลงหญา

ทะล

1 ครง/ป - จานวนชนดทพบ

6. ระบบนเวศหาดทราย 1 ครง/ป - จานวนชนดทพบ

3.2 ความหนาแนนของ

สตวนาในแตละกลมใน

สารวจความหนาแนนของ

สตวนาในแตละกลม

พนท (ตว/พนท)

1. กลมครสเตเซยน (กง, ป) ชวงฤดกาล - จานวนตว/พนท -วดผลผลตท

2. กลมหอย (หอยฝาเดยว,

หอยฝาค)

1 ครง/ป - ตว/ชนด/ตารางเมตร จบไดโดยวธ

อวนรน

Quantitative

Samplings**

3. กลมปลา 1 ครง/ป - จานวนตว/พนท -วดผลผลตทจบ

ไดโดยวธอวนรน

10

กจกรรม ตวชวด วธการวด/หนวย ระยะเวลา ผลลพธ หมายเหต

4.ปรมาณสตวนาเศรษฐกจ

แตละชนด (ชวงฤดกาล)

ปรมาณผลผลตทจบรวม

4.1 กงแชบวย 1.วดผลผลตทจบไดดวยอวน

จมกงบรเวณชาดหาดแหลม

เสดจ

ชวงฤดกาล - กโลกรม/ราย -เกบขอมลจาก

กลมชาวประมง

4.2 ปมา 1. วดผลผลตทจบไดดวย

ลอบดกปภายในอาวคง

กระเบน

ชวงฤดกาล - กโลกรม/ราย/วน -เกบขอมลจาก

กลมชาวประมง

4.3 ขนาดของปมาทจบ

ไดภายในอาวคงกระเบน

1. วดขนาดลกปมาทจบได

(Size Distribution)

ในรอบป - เซนตเมตร/ตว -สมวดขอมลจาก

ผลผลตทจบได

5. ความอดมสมบรณ

ของแหลงหญาทะเลแตละ

ชนด

5.1 พนทของแหลง

หญาทะเลแตละชนด

1.วดปรมาณพนทแหลงหญา

ทะเลแตละชนดในอาวคง

กระเบน

1 ครง/ป - ตารางกโลเมตร

กจกรรม ตวชวด วธการวด/หนวย ระยะเวลา ผลลพธ หมายเหต

11

5.2 มวลชวภาพของ 2. ชงวดหามวลชวภาพของ 1 ครง/ป - กโลกรม/ตารางเมตร

หญาทะเลแตละชนด หญาทะเลในแตละชนด

3.2 ดานปาชายเลน

1. งานปลกปาชายเลน 1. อตราการรอดตาย 1. เปอรเซนตการรอดตาย วดปละ 1 ครง 1. ทาใหมตนไมเพมขน

2. เปนแหลงไมใชสอย แหลง

อาหารและสมนไพรของชมชน

3. เปนแหลงทอยอาศย

แหลงอาหารและแหลงอนบาล

ของสตวนา

2. งานบารงปาชายเลน 1. อตราการรอดตาย 1. เปอรเซนตการรอดตาย วดปละ 1 ครง - ทาใหมตนไมเพมขน

2. อตราการเจรญเตบโต

ของตนไม

- อตราการเจรญเตบโต/ป วดปละ 1 ครง 1. ทาใหมตนไมเพมขน

2. เปนแหลงไมใชสอย แหลง

อาหารและสมนไพรของชมชน

3. เปนแหลงทอยอาศย แหลง

อาหารและแหลงอนบาลของ

สตวนา

4. ชวยรกษาความสมดลของ

ระบบนเวศวทยาชายฝง

กจกรรม ตวชวด วธการวด/หนวย ระยะเวลา ผลลพธ หมายเหต

12

3. ความหลากหลายของ

ชนดพนธไม

1. จานวนชนดพรรณพช

ในปา

วดปละ 1 ครง . ทาใหมตนไมเพมขน

. เปนแหลงไมใชสอย แหลง

อาหารและสมนไพรของชมชน

3. เปนแหลงทอยอาศย แหลง

อาหารและแหลงอนบาลของ

สตวนา

. ชวยรกษาความสมดลของ

ระบบนเวศวทยาชายฝง

4. การปกคลมพนทของ 1. เปอรเซนตการปกคลม ครง ตอ ป - เพอเปนขอมลในการตดสาง - ในกรณหากเกด

พบต โรคพช

แมลง ใหทาการ

วดการปกคลม

เรอนยอด ณ ป

นนดวย

กจกรรม ตวชวด วธการวด/หนวย ระยะเวลา ผลลพธ หมายเหต

13

3. งานปรบปรงระบบนเวศ 1. อตราการเจรญเตบโต 1. อตราการเจรญเตบโต/ป วดปละ 1 ครง 1. ทาใหมตนไมเพมขน

ปาชายเลน 2.เปนแหลงไมใชสอย แหลง

อาหารและสมนไพรของชมชน

. เปนแหลงทอยอาศย แหลง

อาหารและแหลงอนบาลของ

สตวนา

. ชวยรกษาความสมดลของ

ระบบนเวศวทยาชายฝง

. อตราความหนาแนน 1. จานวน/หนวยพนท วดปละ ครง . ทาใหมตนไมเพมขน

ของพนธไม 2.เปนแหลงไมใชสอย แหลง

อาหารและสมนไพรของชมชน

. เปนแหลงทอยอาศย แหลง

อาหารและแหลงอนบาลของ

สตวนา

. ชวยรกษาความสมดลของ

ระบบนเวศวทยาชายฝง

กจกรรม ตวชวด วธการวด/หนวย ระยะเวลา ผลลพธ หมายเหต

14

3. ความหลากหลายของ . จานวนชนดพรรณไม วดปละ ครง . ทาใหมตนไมเพมขน

ชนดพนธไม ในปา 2.เปนแหลงไมใชสอย แหลง

อาหารและสมนไพรของชมชน

. เปนแหลงทอยอาศย แหลง

อาหารและแหลงอนบาลของ

สตวนา

. ชวยรกษาความสมดลของ

ระบบนเวศวทยาชายฝง

4. การปกคลมเรอนยอด . เปอรเซนตการปกคลม วดปละ ครง - เพอเปนขอมลในการตดสาง

พนท ขยายระยะเพอชวยในการ

เจรญเตบโตของไมชนรอง

. ดชนความสาคญของ . การเปลยนแปลงชนดปา วดปละ ครง - ทาใหทราบวาในพนทปานนๆ

พรรณไม และชนดพรรณพช มชนดพนธไมอะไรเปนไมเดน

และขนอยเปนจานวนมาก

. ผลผลตการรวงหลนของ

เศษไมใบไมในปาชายเลน

. นาหนกแหง ตน/ไร/ป วดปละ ครง - ผสลายเปนธาตอาหารของ

สตวหนาดนและสตวนา รวมทง

เปนป ยของตนไม

15

กจกรรม ตวชวด วธการวด/หนวย ระยะเวลา ผลลพธ หมายเหต

7. ปรมาณธาตอาหารท . วเคราะหธาตอาหารจาก วดปละครง - ผสลายเปนธาตอาหารของ

ผลตไดจากเศษไม ใบไม เศษไม ใบไมทรวงหลน สตวหนาดนและสตวนา รวม

ในปาชายเลน กก./ไร/ป ทงเปนป ยของตนไม

4. งานเพาะชากลาไม

ปาชายเลน

1. จานวนผขอรบกลาไม - จานวนผขอรบกลาไม

(ราย/ตน/ป)

ตค. - กย. - พนทปาเพมขน

2. ปรมาณกลาไมท

แจกจาย

- จานวนกลาไม (ตน/ป) ตค. - กย. - ปรมาณไมใชสอยเพมขน

3. การรอดตายของกลาไม

หลงการปลก

- จานวนกลาไม (ตน/ป) วดปละ 1 ครง - สงเสรมสนบสนน

ประชาชนองคกรใหปลก

ตนไมมากขน

- โดยทาการวด

ในปแรกของการ

ปลกพช ตอเนอง

ไปจนถง 5 ป

เมอพชเตบโต

แลว

กจกรรม ตวชวด วธการวด/หนวย ระยะเวลา ผลลพธ หมายเหต

16

. งานศกษาวจย 1. ผลงานทางวชาการ - ผลการศกษา (เรอง/ป) ตค. - กย. - การจดการทรพยาการปาไม

ดานปาชายเลน ใหเกดประโยชนและยงยน

. การถายทอดสประชาชน - การตพมพเผยแพร ตค. - กย.

นาไปขยายผล (ครง/ป)

- การประชมสมมนา ตค. - กย.

(ครง/ป)

17

วธการประเมนหลกการตรวจรบรอง

ฟารมเลยงกงทะเล

ตามมาตรฐาน

โคต ออฟ คอนดค

(Code of Conduct ) หรอ ซ โอ ซ (CoC)

18

. วธการประเมนหลกการตรวจรบรองฟารมเลยงกงทะเล ตามมาตรฐาน โคต ออฟ คอนดค

(Code of Conduct ) หรอ ซ โอ ซ (CoC)

1.1 วตถประสงค

เพอตรวจรบรองมาตรฐานฟารมเลยงกงทะเลของเกษตรกรตามระบบ โคต

ออฟ คอนดค (Code of Conduct) หรอ ซ โอ ซ (CoC)

1.2 ระบบการเลยงกงทะเลอยางยงยนตามแนวทาง Code of Conduct

มรายละเอยด ขอ ดงตอไปน

1) การเลอกสถานท เปนสถานทเหมาะสมทางวชาการและถกตองตาม

กฎหมาย

) การจดการฟารมทวไป ตองสามารถปองกนปญหาคณภาพนา

สามารถลดผลกระทบตอสงแวดลอมและเพมประสทธภาพการผลตได

) ความหนาแนนในการปลอยกงลงเลยง ปลอยกงมคณภาพในปรมาณ

ทเหมาะสมกบเทคนคทใชเลยงและศกยภาพของบอเลยงโดยดอตรา

รอด และขนาดของกงทจบ

) อาหารและการใหอาหาร การจดการทดสามารถลดปรมาณอาหารเหลอ

ลดการเนาเสยของกนบอ และนา

5) การจดการสขภาพกง โดยผานการจดการสงแวดลอมในบอเลยงเพอ

ลดความเครยดของกงตรวจและปองกนการเกดขนและแพรกระจาย

ของโรค

6) การใชยาและสารเคม ตองมการใชยาและสารเคมเทาทจาเปนและ

ถกตองตามหลกวชาการ

7) การจดการนาทง ตะกอนเลน ขยะ และสขอนามยฟารม ตองมการ

จดการทด ลดการปนเปอนและผลกระทบสงแวดลอม

8) การจบกงและจดจาหนาย เนนความสาคญของการรกษาคณภาพ

ของกงใหมความสด สะอาดและมการปองกนผลกระทบตอ

สงแวดลอม

9) ความรบผดชอบตอสงคม ควรมการปฏบตทแสดงถงแนวทางในการ

เลยงกงทแสดงถงความรบผดชอบตอสงคมและชวยเหลอทองถน

10) การรวมกลมและฝกอบรม ผ เลยงตองการมการรวมกลมเพอการ

แลกเปลยนแนวคดในการพฒนาการเลยงกงอยางมประสทธภาพ

19

) ระบบการเกบขอมล จะตองมระบบบนทกขอมล การจดการเลยงกง

เพอใหสามารถทบทวนวธการจดการเลยงและปรบปรงใหดขน

. แบบประเมนระบบและวธการใหคะแนน

ประเมนตวแปรของขอแนะนาทง ขอ จากแบบรายการขอรบการประเมนของ

เกษตรกรและการออกตรวจฟารมและเกบตวอยาง ใชระบบการใหคะแนนเปนกลมของมาตรฐานทอย

ในแตละขอทประเมนวาเกษตรกรมการปฏบตตรงตามทไดเขยนไวในคมอและตรงกบแนวทางของซโอซ

กบขอแนะนาทง ขอ โดยมคะแนนมาตรฐาน ระดบ

ระดบ หมายถง ดมาก

ระดบ หมายถง ด

ระดบ หมายถง พอใช

ระดบ หมายถง ตองปรบปรง

ระดบ หมายถง ไมผาน

การใหคะแนนจะใหตามระดบความสาคญของการปฏบตของเกษตรกร ในแตละหวขอซงแบงออกเปน

กลมคอ

กลมท ระดบความสาคญสงมาก ระดบความสาคญ % มอย ขอ คอ

ขอ การจดการเลยงทวไป

ขอ การใชยาและสารเคม

ขอ นาทง ตะกอนเลน ขยะ และสขอนามยฟารม

กลมท ระดบความสาคญสง ระดบความสาคญ % มอย ขอ คอ

ขอ อาหารและการใหอาหาร

ขอ การจดการสขภาพกง

ขอ การจบกงและจดจาหนาย

กลมท ระดบความสาคญปกต ระดบความสาคญ % มอย ขอ คอ

ขอ การเลอกสถานท

ขอ ความหนาแนนในการปลอยกงลงเลยง

ขอ ความรบผดชอบตอสงคม

ขอ การรวมกลมและฝกอบรม

ขอ ระบบการเกบขอมล

20

วธการใหคะแนน

คะแนนเฉลย = ผลรวม (ระดบคะแนนของแตละขอ x ระดบความสาคญ

100

ผลการประเมนระบบการจดการฟารมเลยงก งอยางยงยนตามแนวทาง Code of Conduct

จะตองมระดบคะแนนเฉลยไมตากวา . คะแนน ฟารมไมผานจะไดรบใบแจงใหมการปรบปรงฟารม

และตองปรบปรงระบบการเลยงภายในระยะเวลาทกาหนดกอนทจะยนใบแบบขอรบการประเมนครงท

สอง

21

มาตรฐานฟารมเลยงกงทะเล จเอพ

Good Aquaculture Practice (GAP)

for Marine Shrimp Farm

22

. มาตรฐานฟารมเลยงกงทะเล จเอพ Good Aquaculture Practice (GAP) for Marine Shrimp

Farm

. คานา

ตลอดแนวชายฝงทะเลของไทย มการเพาะเลยงก งทะเลเปนจานวนมากทงโรง-

เพาะฟกลกกงและฟารมเลยงก ง ทารายไดใหกบประเทศไทยเปนจานวนไมนอยกวา , ลานบาท

ในปจจบนมาตรฐานสนคาเกษตรเพอคณภาพและความปลอดภยในการบรโภคผลผลตเปนเรองท

ผบรโภคทงในและตางประเทศใหความสาคญมากขน เหนไดจากปญหาการตกคางของยาปฏชวนะใน

กลมคลอแรมฟนคอลและไนโตรฟแรนสในกงทสงไปขายในประเทศกลมสหภาพยโรป สงผลกระทบถง

อตสาหกรรมการเพาะเลยงกงทะเลของไทยทงระบบ

กรมประมงจงกาหนดนโยบายใหมมาตรฐานในดานการผลตก งทะเล โดยให

เกษตรกรเขาใจและมแนวทางปฏบตในการจดการเพาะเลยงก งทด (Good Aquaculture Practice :

GAP หรอ จเอพ) เพอใหสามารถผลตสนคาทมคณภาพ ถกสขอนามย ไมมยาปฏชวนะตกคาง

ออกมาจาหนายใหกบผบรโภคทงในและตางประเทศ

2.2 แนวทางการประเมน

แนวทางของมาตรฐานฟารมเลยงก งทะเล จเอพ สามารถแบงออกเปน ขอ

ดงรายละเอยดตอไปน

2.2.1 การเลอกสถานท

. . . มการคมนาคมสะดวกและ สาธารณปโภคขนพนฐาน และอยในท

นาทวมไมถงหรอมการปองกนทด

2.2.1.2 อยใกลแหลงนาทมคณภาพด มสภาพของดนทเหมาะสมตอการ

เลยงกงทะเล และไมอยในอทธพลของแหลงกาเนดมลภาวะ

2.2.1.3 เกษตรกรผ เลยงตองขนทะเบยนเปนสมาชกหนวยตรวจสอบ

คณภาพวตถดบสตวนากบกรมประมง

2.2.2 การจดการเลยงทวไป

2.2.2.1 อปกรณและโรงเรอนตองอยในสภาพทสามารถใชงานไดด

2.2.2.2 มการวางผงฟารมเลยงทถกตองตามหลกการเลยงกงทะเล

2.2.2.3 มการเต รยมนา ดนและตะกอนเลนกอนการเลยงก งอยาง

เหมาะสม

. . . มการปลอยกงทมคณภาพด ความหนาแนนและอายทเหมาะสม

23

. . . มการตดตงเครองเพมอากาศอยางเหมาะสม และมการจดการ

รกษาคณภาพนาและดนทด

2.2.3 อาหาร การใหอาหาร และปจจยการผลตกงทะเล

2.2.3.1 เลอกใชอาหารกงทขนทะเบยนกบหนวยงานทรบผดชอบ มคณภาพด

ผลตใหมและไมเกบไวนาน

2.2.3.2 เกบอาหารก งไวในทรม เยนและไมชนแฉะ และโรงเรอนทเกบ

ตองอยในสภาพสะอาด สามารถกนแสงแดด ฝนและความชน

ไดเปนอยางด

2.2.3.3 มวธการจดการใหอาหารทมประสทธภาพ ใหอาหารสด ในกรณท

จาเปนเทานน และมวธการจดการทด

2.2.3.4 ปจจยการผลตทใชเสรมสรางความแขงแรงของก งและ/หรอรกษา

คณภาพนาจะตองจดทะเบยนกบหนวยงานทรบผดชอบ และ

เกษตรกรตองใชอยางถกตองตามหลกวชาการ

. . การจดการสขภาพกง และการแกไขปญหาโรคกง

. . . มการเฝาระวงสขภาพก งประจาวนอยางเหมาะสมและสมาเสมอ

ควบคกบการตรวจคณภาพนาในบอเลยงอยเปนประจา

2.2.4.2 เมอก งมปญหาดานสขภาพ ตองวนจฉยโรคและวเคราะหสาเหต

และมมาตรการปองกนการแพรระบาดโรคกงทมประสทธภาพ

2.2.4.3 ในกรณ ทจาเปน เมอตองรกษาโรคก ง ตองใชยาปฏชวนะท

อนญาตใหใชในการเพาะเลยงสตวนา และขนทะเบยนกบ

หนวยงานทรบผดชอบ หลงจากใชมการเลยงตอไปเพอมใหยา

ปฏชวนะเหลอตกคางอยในปรมาณทเกนกาหนด

. . สขอนามยฟารม

. . . บรเวณภายในฟารมสะอาด ถกสขอนามยอยเสมอ มการทงและ

กาจดขยะสงปฏกลจากฟารมอยางถกวธ

2.2.5.2 เกบรกษาปจจยการผลต วสดอปกรณตาง ๆ ในลกษณะทด

ไมใหเปนแหลงทอยอาศยของสตวทเปนพาหะของโรค

2.2.5.3 มหองสขาทถกตองตามหลกอนามย ทของเสยไมไหลซมหรอ

ปนเปอนเขาไปสระบบการเลยงกง

24

2.2.5.4 นาทใชเลยงก งมปรมาณแบคทเรย (Total coliform และ Feacal

coliform) ไมเกนคาทกาหนดไว

2.2.6 การเกบเกยวผลผลตและการขนสง

2.2.6.1 เกษตรกรตองวางการจบและจาหนาย โดยเนนการรกษาความสด และ

ความสะอาด

2.2.6.2 มรายงานผลการสมตรวจยาปฏชวนะตกคางในผลผลตก ง และม

ใบกากบการจาหนายสตวนา

. . การจดบนทกขอมล

. . . มบนทกการจดการเลยง การใหอาหาร การใชยาและสารเคมท

ถกตองสมาเสมอ มความทนสมย