1

บทท 3

ปญหาสงคมและแนวทางแกไข

2

ความเปนมาของปญหาสงคม

โลกเปลยนแปลงไปจากเดม มนษยเกดความตองการเพมขน

และตองการจะเอาชนะธรรมชาต

จงเกดการเปลยนแปลง

ทไมไดสดสวนกน

3

แกไข

ปญหา

4

ความหมายของปญหาสงคม

• “ปญหาสงคมเปนสถานการณหรอสภาวการณท

สงผลกระทบตอคณภาพชวตและทรพยสนของ

บคคลเปนวงกวาง และบคคลเหลานนพยายามหาทาง

และรวมมอทจะกาจดปญหาเหลานนใหหมดสนไป”

6

ทศนคตเรมแรกเกยวกบปญหาสงคม

• การศกษาปญหาสงคมในอดต มกพจารณาในรปแบบของ การ

ตความบคคลใดบคคล หรอกลมในสงคม เชน การตอตานหรอ

ประณามคนยากจนวาเปนคนชว ถกเหยยดหยาม รงเกยจและถก

กลาวหาวาเปนเสนยดหรออปมงคล

• ในปจจบนปญหาสงคมไดม นกสงคมวทยาใชการวเคราะหถง

ปญหาทเกดขน และคนหาสาเหตของปญหาทเกดขน ดงนน

ปญหาสงคมทเกดขน และเปนสงทประชาชนเขาใจผดๆ อาจจะ

ไมใชปญหาสงคมกได

ประชาชน/คน/มนษย

จน / รวย

9

ประเภทของปญหาสงคม

สามารถแบงออกไดเปน 3 ประเภท คอ

1. ปญหาสงคม เกยวกบความสมพนธระหวางปจเจกชนกบสงคม หรอปญหา

การปรบตวของปจเจกชนใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงของสงคม

10

2. ปญหาการเมอง เกยวกบความสมพนธระหวางกลมตอกลม หรอ การจด

ระเบยบในสงคม

11

3. ปญหาเศรษฐกจ เกยวกบภาวการณเศรษฐกจทคนในสงคมเปนจานวนมากรสก

วาคกคามคณคาของคน และตองการจะแกไขใหดขน หรอขจดใหหมดไป

องคประกอบปญหาสงคม

ปญหาสงคม

13

ลกษณะทวไปของปญหาสงคม

• มสาเหตหลายทาง

• เราอาจจะไมรสาเหต หรอควบคมปญหาสงคมไมไดเลย

• การแกไขอาจทาใหเกดผลไดหลายประการ

• ปญหาสงคมมสวนสมพนธใกลชดกบการเปลยนแปลงทางสงคม

• ปญหาสงคมยอมมผลแตกตางกนไปถงผคนในกลมตาง ๆ ในชมชน

• ปญหาสงคม มกคาบเกยวกน แยกไมไดเดดขาดวาเปนเรองใดโดยเฉพาะ

• ปญหาสงคมอาจเกดขนดวยวธควบคมทางสงคม

• คนเราเพยงคนเดยว ไมมทางปองกนตวใหพนจากอทธพลของปญหา

สงคมได

14

สาเหตของปญหาสงคม

1. การเปลยนแปลงทางสงคม (Social Chang)

16

2. การเสยระเบยบหรอความไมเปนระเบยบในสงคม

(Social disorganization)

สาเหตของความไมเปนระเบยบในสงคมมสาเหตสาคญ 2 ประการ คอ

* ผ ถ า ย ท อ ด ข า ด ค ว า ม

นาเชอถอ ไมศกดสทธ เดก

ไมกระทาตาม

* ความลาสมยของวฒนธรรมไมสามารถตอบสนอง

ความตองการของสมาชกได ขาดการยดเหนยวจตใจ

17

3. พฤตกรรมทเบยงเบนไปจากปทสถานของสงคม

(The Deviation of Behavior)

พฤตกรรมเบยงเบนเกดจากปจจยตางๆ หลายประการดงน

1. ความเครยด ความคบของใจ ปจจยทเกดความตองการอยางรนแรง

2. มอารมณดราย กาวราว รนแรง

3. การท ผคนพยายามหาว ธการใหไดมาซงคานยมนนๆ โดยไมคานงวาเปนวธทสงคมยอมรบหรอไมดวยวธการสจรต หรอทจรต

4. ราคานามนเพมสงขน จราจรตดขด การประทวง

18

4. พฤตกรรมทเกดจากการเรยนร และบคลกภาพเฉพาะตว

(Personality)

19

5. ความลาหลงทางวฒนธรรม (Culture lag)

ความลาหลงทางวฒนธรรม (Culture lag) เปนความเจรญทางวตถกบจตใจ

ยงไมมความสมพนธกน

20

6. การเปลยนแปลงทางเทคโนโลย (Technological Chang)

การเปลยนแปลงทางเทคโนโลย กอใหเกดปญหา 2 ประการ คอ

ทาใหความสมพนธของสงคมแบบดงเดมหมดไป จากความแนนแฟนกลาย

เปนความหางเหน ความเหนแกตว

ปญหาสงแวดลอมเปนพษ เนองจากผลกระทบของเทคโนโลย

21

การวดความรนแรงของปญหาสงคม

ปญหาสงคมหลากหลายปญหาทเกดขน มกถกกลาวถง หรอพดถงเสมอ

วาปญหาสงคมเ รองไหนเปนปญหาท รนแรงกวากน ดวยเหตน

นกวชาการไดเสนอวธวดความรนแรงของปญหาสงคมทเกดขนอย 2 วธ

• การวดแบบวตถวสย หรอเชงปรมาณ

• การวดแบบจตวสย หรอเชงคณภาพ

การวดแบบวตถวสย หรอ เชงปรมาณ

(Objective approach or Quantitative)

หมายถง เปนการวดจากพฤตกรรมทแสดงออกโดยไมนาความคดหรอ

ความรสกเขามาเกยวของ

• ขอมลทางสถต

• ตวเลข

• การตความหมายหรอการประเมนขอมล

23

การวดแบบจตวสย หรอ เชงคณภาพ

(Subjective approach or Qualitative)

หมายถง เปนการวดจากความคดของคน

การใชความรสก และคานยมสวนตวเปน

หลก มากกวาทจะดจากสถต

25

ปญหาในสงคมไทย

ปญหายาเสพตด

ปญหาการแพรกระจายโรคเอดส

ปญหาเรองการฉอราษฎรบงหลวง หรอคอรรปชน

(Corruption)

ปญหาเรองความบกพรองในการทาหนาทของครอบครว

ปญหาเรองการเอาเปรยบสตรและเดก

ทฤษฎสามญสานกในการแกไขปญหาสงคม

• การขดเกลาทางสงคม

• การควบคมทางสงคม

27

การขดเกลาทางสงคม

• การขดเกลาทางสงคม หมายถง กระบวนการทสงคม ชมชน

องคการทเปนทางการหรอกลมใชอบรมสงสอนสมาชกของตน

ใหเรยนรวถการดาเนนชวตในสงคมทบคคลนนเปนสมาชก

เพอใหสามารถเขารวมสงคมไดอยางมประสทธภาพ การท

บคคลไดรบการขดเกลาในชวงตลอดอายไข กจะไดรบมรดกตก

ทอดทางวฒนธรรมเหลานนไปเปนรนๆ โดยผานการขดเกลา

ทางสงคมและปจเจกบคคล

พฒนาการกระบวนการขดเกลาทางสงคม

• วถประชา (Folkways)

– หมายถง การสบทอดกนมาเปนประเพณ และเกดความเคยชน หากฝาฝนกไมมการลงโทษอยางเขมงวด หรอรนแรงแตอยางใด อาจจะถกวพากษวจารณ และพดถง หรอตาหน

• จารต (Mores)

– หมายถง หลกความประพฤตทมความสาคญกวาวถประชา จะเกยวของกบสวสดภาพของกลม จารตมสวนเกยวของอยางมากกบความเชอทางศลธรรม การฝาฝนจารตจะตองมการลงโทษตามมาอยางเขมงวด และรนแรงกวาวถประชา

• กฎหมาย (Law)

– หมายถง จารตทสาคญเปนพเศษ และมกบญญตใหเปนกฎระเบยบทเปนทางการซงเปนทยอมรบวาไดกลายเปนสถาบนแลว หรอเปนบรรทดฐานทเปนทางการซงหากผใดฝาฝนกยอมถกลงโทษ ตามลกษณะของความผดตามกฎหมาย

29

จดประสงคของการขดเกลาทางสงคม

การขดเกลาทางสงคมมจดประสงคดงตอไปน

• บคคลจะไดรถงระเบยบปฏบตในการดาเนนชวตในสงคม

• บคคลสามารถพฒนาศกยภาพของตนได เชน เพมพนความร

การเขากบสงคม และบคลกภาพ

• บคคลตองรบเอาบรรทดฐาน และคานยมของสงคมมาประพฤต

ปฏบต

30

ตวแทนการขดเกลาทางสงคม

ครอบครว

โรงเรยน

กลมเพอน

สอมวลชน

การควบคมทางสงคม

► การควบคมทางสงคม หมายถง เปนกรรมวธ หรอขบวนการตางๆ

ในการควบคมทางสงคมทแสดงออกมาในรปของกลไกตางๆ ทสมาชกใช

ปองกนพฤตกรรมทสงผลเสยหายอยางรนแรงตอสงคม โดยทการควบคม

ทางสงคมมงไปทการวเคราะหพฤตกรรมทางวฒนธรรม คอ สถานภาพ

ของกลมและบรรทดฐานแบบประชาธปไตย วกฤตการณทางสงคม และ

ความเสอมทางศลธรรม โดยมงทจะใหแตละคนประพฤตปฏบตตาม

ระเบยบขอบงคบทสงคมวางไว

32