สอโฆษณาเกยวกบสขภาพ หมายถง

สอโฆษณาทใชกบผลตภณฑสขภาพ ตางๆ ไมวาจะเปน

สนคาหรอบรการ ไดแก ยา เครองส าอาง อาหาร วตถเสพตดให

โทษ วตถออกฤทธตอจตและประสาท สารเคม รงส ตลอดจน

บรการทางการแพทย โดยผานชองทางตางๆ เชน สอสงพมพ

สอมวลชนตางๆ รวมทงสอในลกษณะอนๆ ท งนเพอใหผบรโภค

รบรขอมลขาวสารดานสขภาพ เพอกระตนจงใจใหผบรโภคซอ

หรอใชสนคาหรอบรการนน

ผลตภณฑสขภาพ

เปนผลตภณฑทมความเกยวของกบชวตประจ าวนของบคคลทวไป

ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณะสข เปน

หนวยงานซงมหนาทหลกในการก ากบดแลและสงเสรมการผลต การ

จ าหนาย การส งน าเขามาใชในราชอาณาจกร และการโฆษณาผลตภณฑ

สขภาพตางๆ ทอยในความควบคม ไดแก อาหาร เครองส าอาง วตถ

อนตราย ยา เครองมอแพทย สารเสพตดใหโทษ ใหเปนไปตามกฎหมายท

เกยวของเพอคมครองผบรโภคใหไดรบความปลอดภย ความเหมาะสม

ไดรบประโยชนจากการใชและการบรโภคผลตภณฑดงกลาว

1. สอทางตรง

การโฆษณาโดยตรงผานทางสอตางๆ เชน หนงสอพมพ

โทรทศน วทย นตยสาร เปนตน จะมค าอธบายถง

ประโยชนหรอคณคาของสนคาอยางชดเจน

สอทางตรง

2. สอแอบแฝง

เปนวธการสงขอมลอยางแนบเนยนของสนคาไปสผบรโภค

โดยโฆษณาไปพรอมๆ กบรายการโทรทศน

• ส านกงานสงเสรมสขภาพ (สสส.) เหนถงความจ าเปนใหมการ

ควบคมการโฆษณาแฝงในสอ

• คณะกรรมการคมครองผบรโภค (สคบ.) มอ านาจในการส ง

ปรบสถาน หากพบวามการโฆษณาแฝงในรายการทหาม

สอแอบแฝง

วธการโฆษณาแฝงในละคร เชน

• การแฝงผานสปอตส น หรอ VTR ทงกอนและหลงละครจบ

• การแฝงผานกราฟฟกทเปนภาพคตเอาทสลบระหวางฉาก

• การแฝงวตถ เชน การน าสนคามาวางประกอบฉาก

• การแฝงบคคล โดยก าหนดใหนกแสดงมการหยบ จบ และใชสนคา

1. สอโฆษณามผลตอการเลอกซอสนคาอยางไร

2. ความตองการหรออยากรอยากลองผลตภณฑทเหน

จากสอโฆษณา ถอเปนอทธพลของสอโฆษณาหรอไม

3. นกเรยนมความคดเหนอยางไรกบโฆษณาดงตอไปน

• โฆษณาการใสคอนแทคเลนสตาโต หรอบกอาย

• โฆษณากลตาไธโอนเพอผวขาวกระจางใส

• โฆษณายาลดความอวน เหนผลภายใน 7 วน

1. แนะน าสนคา หรอบรการ ใหเปนทรจกเผยแพร และสงเสรมการขายสนคานน

2. เพอทราบขอมลขาวสารเกยวกบสนคาหรอบรการนนวาการพฒนาไปอยางไร

3. เพอสรางแรงจงใจใหเกดความตองการใชสนคานนๆ

4. เพอแสวงหาการจ าหนาย หรอคงรกษา และเพมยอดในการจ าหนายและบรการ

• ส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต หรอ กสทช. ไดใหความรกบผบรโภคสอวทย-โทรทศน วาเราจะตองม "สตและปญญา" ในการเลอกรบขาวสารเพอใชขอมลเหลานนใหเกดประโยชน

• มทางเลอกมากขนในการบรโภคและการใชชวตประจ าวน

• ชวยควบคมความเชอและพฤตการณสวนตวของเราได เชน ไมเชอตามโฆษณาผวขาวหรอผมสวย แตพจารณาจากคณภาพสนคา

• นอกจากนยงการรเทาทนสอยงน าไปสการตระหนกในสทธการสอสารของประชาชน

• การเลอกซอสนคาจากสอโฆษณาตางๆ

ควรมหลกในการพจารณาอยางไร

หลกการประเมนสอโฆษณาเกยวกบสขภาพ 1) เพมพนความรในการเลอกซอผลตภณฑสขภาพ

2) ไมรบฟงเฉพาะขอมลทไดจากการโฆษณาแตเพยงอยางเดยว

3) สนใจทจะอานหรอหรอฟงขาวตางๆ เกยวกบปญหาทเกดกบการใชผลตภณฑสขภาพทมผรองเรยนผานสอมวลชนหรอเวบไซตตางๆ

4) พงระลกไววาของทมราคาแพงอาจไมใชของทมคณภาพดเสมอไป

5) พจารณาขอมลใหละเอยดและถถวนกอนตดสนใจซอ

การเลอกซอผลตภณฑสขภาพ 1) ตรวจดฉลากของผลตภณฑ

2) สอบถามขอเทจจรงเกยวกบคณภาพของผลตภณฑจากผทเคยใชแลว

3) อยาหลงเชอค าโฆษณา ควรศกษาเงอนไข หรอขอจ ากดของผลตภณฑใหเขาใจกอน

4) หากพบวาโฆษณาเกนจรง หรอสงสยวาอาจเปนอนตรายตอสขภาพ ควรขอรองใหหนวยงานมาตรวจสอบ

หากสงสย ไมชดเจน หรอสอบถามไดท ส านกงานสาธารณสขจงหวดหรอ

โรงพยาบาลทกท หรอ รองเรยนท

• ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ศนยเฝาระวงและรบเรองรองเรยน

ผลตภณฑสขภาพ สายดวน 1556

จดหมาย/หนงสอรองเรยนท ต ปณ.52 ปณจ.นนทบร 11000

หรอ E-mail : complain@fda.moph.go.th

• ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางสขภาพ (สสส.) โทรศพท 02-343-1500

โทรสาร 02-343-1551

• คณะเภสชศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย (กพย.) โทรศพท 02-218-8452

โทรสาร 02-254-5191

คอนแทคเลนส (Contact Lenses)

• เลนสสมผส (Contact Lens) หมายความวา ผลตภณฑทผลตจากโพลเมอร หรอวสดอนมลกษณะเปนแผนใชครอบบนกระจกตา (Cornea) เพอแกไขความผดปกตของสายตา รกษาโรคทเกยวของกบตา ความสวยงาม หรอวตถประสงคอน

• บกอายคอคอนแทคเลนสชนดหนง ใชในทางการแพทยมานานแลว บกอายไมไดหมายความวาใสแลวตาด าจะโตขน เพยงแตใสแลวจะท าใหดตาด าใหญขน วสดทท าสทท าใหตาด าใหญขนจะเปนสลกษณะพเศษทมลกษณะทสวางเหนภาพมนวาว

• วตถประสงคหลกใหญๆ ในการใชคอนแทคเลนสจะมอย 3 อยาง

1. การใชเพอการแกไขภาวะสายตาผดปกต เชน สายตาสน สายตาเอยง

2. การใชเพอการรกษาโรคทางกระจกตาบางอยาง เชน กระจกตาบาง กระจกตาเอยง

3. การใชเพอการสวยงาม สมยกอนเรมแคการมคอนแทคเลนสส เชน สน าตาล สฟา

อทาหรณ! อยากสวยแบวดวย "บกอายส" ท าสาว 26 ปตาบอด เหตใสขามวนขามคน

นพ.ฐาปนวงศ ตงอไรวรรณ จกษแพทยโรงพยาบาลพระนงเกลา กลาววา มคนไขหญง อาย 26 ป เขามารบการรกษาดวยอาการปวดตาอยางรนแรงจนตองหลบตาตลอดเวลา เนองจากการใสบกอายสแฟชน ทงน จากการตรวจสอบอาการพบวา ตาขวามลกษณะบวมช าและแดงกล า มขตาสเขยวปนขาวออกมาตลอด โดยเยอบตาขาวมอาการบวม กระจกตาด ามรอยแผลเปนจดสขาวประมาณ 5 มลลเมตร ตรงกลางตาด าพอด แมจะยงเหนแกวตาด าบางสวนแตกมลกษณะขน ทงยงมองเหนชองหนามานตามหนองอยประมาณ 1 ใน 5 ของตาด านอนกนอย "ชดเจนวาอาการเหลานคอการเกด แผลทกระจกตาด าและชองมานตา รวมกบการอกเสบของลกตา โดยจากการวนจฉยเบองตนรอยละ 90 นาจะเปนการตดเชอซโดโมแนสออโรจโนซา ซงเปนเชอทดอตอยางาย และเปนเชอทสามารถอยในทกสวนของรางกาย มกพบตามทชนโคนตม สามารถอยในรางกายของมนษยไดทอณหภม 37องศาเซลเซยส โดยเชอดงกลาวจะชอบอยในขมก ขตา ขห รกแร และขาหนบ ซงพรอมโจมตรางกายถามแผล และยงเปนเนอเยอออนแกวตาด ากจะยงเขาไดงาย ทงนในกรณทเกดขนนน เรมจากพบขนาดแผลเพยงปลายเขม แตเมอปลอยทงไวเพยง 24 ชวโมงเชอกสามารถกนทะลเขาไปในดวงตาถง 5 มลลเมตรแลว อยางไรกตาม ตองรอผลการเพาะเชออกครงวาจะใชเชอดงกลาวจรงหรอไม" จกษแพทย รพ.พระนงเกลา กลาว ตามหลกการถอวาขณะ นดวงตาดานขวาของคนไขบอดแลว แตตองรบฆาเชอใหเรวทสด เพอรกษาลกตาไมใหตองควกออก โดยการรกษาตองใหยาปฏชวนะรวมกบฉดยาเขาเสนเพอปองกนลกตาเนา และท าการหยอดยาทก 1 ชวโมง รวมถงฉดยาแกอกเสบใตเยอบตาขาว ซงฉดไปแลวคนไขมอาการปวดระบม ทงน คดวายานาจะจดการเชออย เพราะไดใหยาแรงทสด มเชนนนถาเชอรนแรงมากและดอยาอาจกนทะลเขาไปในดวงตาได รวมถงอาจเขาสกระแสเลอดจนท าใหผปวยเสยชวต

ทมา : ผจดการออนไลน 2 สงหาคม 2557

ผลตภณฑเครองส าอางทกชนดจะไมมเครอง หมาย อย.แสดงบนฉลาก แตจะตองแสดงเลขทใบรบแจง เปนตวเลข 10 หลก เชน 10-1-5512345 พรอมทงฉลากภาษาไทยมรายละเอยดดงน ประเภทหรอชนดของเครองส าอาง ชอการคาและชอเครองส าอาง (ตองมขนาดใหญกวาขอความอน) ชอสารทกชนดทใชเปนสวนผสม เรยงล าดบจากสารทมปรมาณมากไปสารทมปรมาณนอย วธใช ค าเตอน ชอ-ทตงของผผลต ปรมาณสทธ เลขทแสดงครงทผลตเครองส าอาง เดอน/ปทผลต เดอน/ปทหมดอาย (กรณมอายการใชงานนอยกวา 30 เดอน) และเลขทใบรบแจง

ฉลากเครองส าอาง

สญลกษณตางๆ บอกอะไร

สญลกษณรไซเคล หมายถง บรรจภณฑชนนสามารถน าไปรไซเคลได

ชวยลดโลกรอนไดอกทางหนง

สญลกษณหนงสอ หรอหนงสอพรอมมมอช หมายถง ผใชควรอานฉลาก

ใหละเอยดกอนใช เพราะอาจมค าเตอนหรอขอควรระวงในการใช

ผลตภณฑระบอยทฉลาก

สญลกษณกระปองเปด แลวมตวเลขก ากบไว ตามดวย M (Month)

หมายถง ผลตภณฑนมอายเทาไร (ระบเปนจ านวนเดอน) นบตงแต

เปดใหเนอผลตภณฑสมผสอากาศ

ค าศพททพบบอยในผลตภณฑเสรมความงาม

Antioxidant = สารตานอนมลอสระ ทชวยปกปองและลบเลอนรวรอย

Non - Comedogenic = ไมมสวนผสมทท าใหรขมขนอดตนอนเปนสาเหตของสว

Clinically Proven = ผานการทดสอบจากคลนกของเครองส าอางยหอนนๆ แลว

Dermatologist - Tested = ผานการทดสอบจากแพทยผวหนงแลว

Hypo - Allergenic = มความเสยงทจะเกดอาการแพไดนอย จงเหมาะส าหรบผทมผวแพงาย

Retinol A = สวนผสมทชวยลบเลอนรวรอย รองลก Broad spectrum = ชวยปกปองผวจากรงสยวบ ( UVB ท าใหผวไหม )

Oil free = ปราศจากน ามนทกชนด

สถานเสรมความงาม • การโฆษณา เชน มขอความวา “มเครองเลเวอร เครองอลตราซาวด ไออนโต

อนฟราเรด IPL เทอรมาจ ลดน าหนก โดยใชคลนวทยทมความถสงในการเสรมความงาม” ขอความนจดเปนการโฆษณาเครองมอแพทยทตองขออนญาตจาก อย. กอน จงจะน ามาใชบรการได หากฝาฝนตองระวางโทษจ าคกไมเกน 6 เดอน หรอปรบไมเกน 50,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

• การประกอบวชาชพเวชกรรมโดยไมไดขนทะเบยนและรบอนญาต ตองมโทษจ าคกไมเกน 3 ป หรอปรบไมเกน 30,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

• การประกอบกจการและด าเนนการสถานพยาบาลโดยไมไดรบอนญาต มโทษจ าคกไมเกน 3 ป หรอปรบไมเกน 60,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

ตวอยางขอกฎหมายคมครองผบรโภค

เครองส าอาง • เครองส าอางทมสวนผสมของ สารหามใช

เชน - สารไฮโดรควโนน มคณสมบตในการฟอกสผว - กรดเรตโนอก เปนสารทชวยใหเกดการแบงตวการหลดลอกของเซลลผวหนง - ปรอทและแอมโมเนย ชวยลดการสรางเมดสผวเมลานน ท าใหผวขาวขน มโทษจ าคกไมเกน 1 ป หรอปรบไมเกน 60,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

• เครองส าอางทแสดงฉลากไมถกตอง จ าคกไมเกน 3 เดอน หรอปรบไมเกน 20,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

• เครองส าอางทโออวดสรรพคณเกนจรง จ าคกไมเกน 6 เดอน หรอปรบไมเกน 30,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

ตวอยางขอกฎหมายคมครองผบรโภค

ขอความในลกษณะทโฆษณาไมได เชน

ผลตภณฑเครองปรบอากาศ ทใชขอความวา

“ฆาเชอโรค เชอรา ไวรส แบคทเรย”

ผลตภณฑผงซกฟอก ทขอความวา “ขาวสะอาดทนใจ”

• ขอความเชนนผบรโภคอาจเขาใจผดและตดสนใจซอ ซงอาจไมไดเปนจรงตามทโฆษณา

• พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 จงเหนสมควรวาหามใชขอความเชนน

• เมอวนท 18 พฤษภาคม 2557 ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยาไดใหขอมลวา อย. ไดมการปรบแกบทลงโทษตางๆ ทงพ.ร.บ.อาหาร พ.ศ.2522, พ.ร.บ.ยา พ.ศ.2510 โดยเฉพาะ พ.ร.บ.อาหาร พ.ศ.2522

• ไดมการเพมโทษกรณการโฆษณาผลตภณฑอาหารโดยไมไดรบอนญาต เดมมโทษปรบไมเกน 5,000 บาท เพมเปนโทษปรบไมเกน 100,000 บาท

• กรณโฆษณาอาหารเปนเทจ หรอเกนความจรง เดมมโทษจ าคกไมเกน 3 ป ปรบไมเกน 30,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ ไดมการเพมโทษปรบเปน 300,000 บาท สวนโทษจ าคกยงเหมอนเดม คอ ไมเกน 3 ป หรอทงจ าทงปรบ

• เพมโทษปรบผประกอบการทโฆษณาเกนจรงและไมไดรบอนญาตจาก อย. จาก 5,000 บาท เปน 500,000 บาท ไปจนถงโทษจ าคกและปรบรายวน เพอสะทอนใหผประกอบการเหนความจรงในการบงคบใชกฎหมาย จะมการปรบรายวนไมเกน 1,000 บาท

กรณศกษาเกยวกบกฎหมายคมครองผบรโภค

เพมเงอนไข โดยใสค าวา if…? เปนการฝกใหตงค าถามบวกกบความสงสย แลวคอยๆ หาค าตอบไปเรอยๆ

ขอใดแสดงถงอทธพลของสอโฆษณาทมตอการเลอกบรโภค

1. ใจดเลอกใชยาสระผมทมสวนชวยลดปญหาผมรวงตามค าแนะน าของแพทย 2. สมใจเลอกใชครมบ ารงผวหนาทดารายอดนยมเลนภาพยนตรโฆษณา 3. พอใจซอโลชนลดราคาทเหนจากประกาศโฆษณาในหนงสอพมพ 4. ยนดแตงกายเลยนแบบดารนกรองทตนเองชอบ 5. สขใจใชโทรศพทเคลอนทรนใหมล าสดอยเสมอ

ตอบขอ 2

แสดงใหเหนวาผบรโภคตดสนใจเลอกใชสนคา เพราะรบชมจากภาพยนตรโฆษณา และคดวาดารายอดนยมใช หรอใชแลวจะมผวหนาทสวยใสเหมอนดารา

เมอนกเรยนไปใชบรการรกษาสวในรานเสรมสวย ในฐานะทเปนผบรโภค นกเรยนมวธการปกปองสทธของตนเองอยางไร

1. เลอกรานทส านกงานคมครองสทธผบรโภคใหการรบรอง 2. เลอกรานทมชอเสยง และมสาขาเปดบรการมาก 3. เลอกรานทมแพทยและพยาบาลทมใบอนญาตท าการ 4. เลอกรานทมแพทยทมใบประกอบโรค และใบอนญาตท าการ 5. เลอกรานทเพอนไปใชบรการสวหายใบหนาสวย

ตอบขอ 4 เลอกรานทมแพทยทมใบประกอบโรค และใบอนญาตท าการ