Embed Size (px)
Citation preview
บทท 2 ทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของ
21 ทฤษฎทเกยวของ
211 ความเปนมาของระบบบรหารจดการ การเชาเครองจกรกลทางการเกษตร (รถไถนาเดนตามพรอมอปกรณ) หมบานนกเจา ตโนนกอก อเกษตรสมบรณ จชยภม 36120
เดมมชาวบานคนหนงเขามาตงบานครงแรกโดยมามใครรจกมากอน ซงตอมาเรยกกนวาชางทองโดยเขามาทาการตทองขาย แลวมาตงใกลกบหนองน าแหงหนงทางทศใตของหมบานน ซงหนองน ามความอดมสมบรณมาก มปลาทกชนดและมสตวนาๆชนดมาอาศยโดยรอบบรเวณหนองน าและยงเปนทอาศยของนกชนดหนง ทมจานวนมากทสดเรยกวา ldquoนกเจาrdquo ดวยเหตนนายชางทองจงเรยกขานหมบานใหสอดคลองกบหนองน าทเรยกวา ldquoบานหนองนกเจาrdquo และตอมาเรยกสนๆวา ldquoบานนกเจาrdquo
การเชาเครองจกรกลทางการเกษตร บานนกเจา หมท 2 ตโนนกอก อเกษตรสมบรณ จชยภม ไดกอตงขนมาพรอมกนกบชมชนพอเพยงของหมบาน เมอ พศ 2552 ตามทรฐบาลไดกาหนดนโยบายเรงดวนในการแกไขปญหาความยากจนทมงเนนพฒนาเศรษฐกจฐานรากโดยมงบประมาณในการจดทาโครงการชมชนพอเพยง 250000 บาท เพอชวยชมชนและยกระดบชมชนตามขนาดของประชากรในหมบาน และพฒนาชมชนอยางตอเนอง โดยมงหวงใหคนในชมชนสามารถมาใชบรการในการเชาเครองจกรกลทางการเกษตร และสามารถใหคนในชมชนสามารถแกไขปญหาเกยวกบการทาเกษตรกรรมได
ดงนนเพอใหการดาเนนโครงการชมชนพอเพยงของหมบานสามารถดาเนนกจการการเชาไปไดทางคณะกรรมการจงมการประชมกบลกบานในการเสนอโครงการและมการดาเนนกจการการของบประมาณในการจดซอเครองจกรกลทางการเกษตรเพอทใหคนในหมบานมเครองจกรทใชในทางการเกษตรและสามารถเชาเครองจกรไดในราคาทถกเพอเปนการชวยลดคาใชจายของคนในชมชน และดาเนนการตามพระราชดารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว คอ ldquoเศรษฐกจพอเพยงrdquo และชวยลดปญหาของคนในชมชนในการไปเชาเครองจกรกลทางการเกษตรจากทอน
7
212 วตถประสงคของการเชาเครองจกรกลทางการเกษตร - เพอชวยเหลอเกษตรกร ครอบครวทมรายไดนอยและยากจนไดคาเชาเครองจกรกลทาง
การเกษตรทเปนธรรม - เพอทสามารถใชงานเครองจกรกลทางการเกษตรไดและไมเสยคาใชจายในการเชาทแพง - เพอชวยใหชมชนมการหาเครองกลทางการเกษตรทมการนามาใชงานไดเรวและไมม
เสยเวลาในการหาเครองจกรนาน - เพอชวยในการประหยดเวลาในการหาเครองจกรกลทางการเกษตรในเวลาทเรงรบ - เพอชวยลดตนทนของเกษตรกร คอเกษตรกรไมตองซอเครองจกเองเพราะเครองจกร
บางอยางมราคาแพง 213 นยามศพท
ldquoระบบrdquo คอ กลมขององคประกอบตางๆทมความสมพนธกน โดยแตละองคประกอบจะทางานรวมกน เพอจดประสงคเดยวกน
การเชา คอ การทสมาชกมาทาการเชากบกรรมการ ในชวงระยะเวลาอนมจากด
เครองจกรกลการเกษตร คอ เครองมอทชวยในการทาการเกษตรของเกษตรกร
การคน คอ การทสมาชกนาเครองจกรทเชาไปกลบมาคนใหกบกรรมการ ldquoอปกรณเครองใชrdquo ในทนหมายถง เตนท หมอ ถงน า ถาด จาน ถวย แกว และอปกรณเครองครวเครองใชตางๆ
2131 ldquoทฤษฎการเชาrdquo การเชา คอ การทผใหเชาตกลงใหผเชาไดใชหรอไดรบประโยชน จากทรพยสน
อยางใดอยางหนง ชวงระยะเวลาอนมจากด โดยผเชาตกลงจะใหคาเชาตอบแทนในการทตนไดใช หรอไดรบประโยชน จากทรพยสนทเชานน
2132 ldquoแนวคดและทฤษฎเกยวกบการบรการrdquo การบรการ มผใหความหมายของ ldquoการบรการrdquo หลายทาน ดงน การบรการ
หมายถง กจกรรมทหนวยงานทเกยวของจดขน เพอใหแกสมาชกตามความสามารถและหนาทของแตละหนวยงาน โดยอาศยความตองการของสมาชกทไดรบการบรการจากหนวยงานทเกยวของ เปนแนวทางในการดาเนนโครงการในระยะตอไป พรอมทงใหเกดความพงพอใจแกสมาชก
สมชาต กจยรรยง (2543) ชอเรอง ldquoยทธวธบรการครองใจลกคาrdquo ใหความหมายของคาวา ldquoการบรการrdquo หมายถง กระบวนการของการปฏบตตนเพอผอน ดงนนผทจะใหการบรการจงควรมคณสมบตทสามารถอานวยความสะดวกและทาตนเพอผอนอยางมความรบผดชอบและมความสข
พชย ลพพฒนไพบลย (2550) ชอเรอง ldquoการใหบรการทดrdquo ใหความหมายของคาวา ldquoการบรการrdquo หมายถง การปฏบตรบใช ใหความสะดวกตางๆตอผมาใชบรการ ซงจะกาหนดเงอนไขของการมารบบรการ เชน การอานวยความสะดวก การใหความชวยเหลอ
จากความหมายของการบรการทกลาวมาแลวสรปไดวา ldquoการบรการrdquo หมายถง การปฏบตรบใชและอานวยความสะดวกตางๆ โดยคานงถงความพงพอใจของผใชบรการเปนหลก
2133 ldquoแนวคดและทฤษฎเกยวกบความพงพอใจrdquo ความพงพอใจ หรอพอใจ ตรงกบภาษาองกฤษวา ldquoSatisfactionrdquo ไดมผให
ความหมายของความพงพอใจไวหลายความหมาย ดงน อาร เพชรผด (2530 หนา 49ndash50) ชอเรอง ldquoมนษยสมพนธในการทางานrdquo ได
กลาวถงความหมายของความพงพอใจในการทางานไววา ldquoความพงพอใจในการทางานrdquo หมายถง สงทเกยวของกบความคดเหนของพนกงานทมตองานและผบงคบบญชา เปนอารมณพงพอใจ สบายใจทเกดจากประสบการณความพงพอใจและความสบายทมผลมาจากงานนน ไดทาใหความตองการทางรางกายและจตใจไดรบการตอบสนองrdquo
สมบต ยรรยง (2533 หนา 5) ชอเรอง ldquoความพงพอใจของขาราชการพลเรอนทมตอการปฏบตงานในสานกงาน ศกษาธการอาเภอ เขตการศกษา 7rdquo กลาววา ความพงพอใจ หมายถง ปฏกรยาทางอารมณทผปฏบตงานเกดความสบายใจตอการกระทาและสภาพแวดลอมตาง ๆ ทผปฏบตงานจะตองกระทาตามภารกจทไดรบมอบหมาย หรอดวยความคดรเรมของตนเองทตรงตอวตถประสงคของหนวยงาน
ชยตพงศ สจตรานนท (2542) ชอเรอง ldquoความพงพอใจในการปฏบตงานของบคลากรสานกงานพาณชยจงหวดในภาคตะวนออกเฉยงเหนอrdquo ไดใหความหมายไววา ความพงพอใจ หมายถง ความรสกหรอเจตคตทดตอการปฏบตงานตามภาระหนาทและความรบผดชอบทางานนน ๆ ดวยใจรก มความกระตอรอรนในการทางาน พยายามตงใจทางานใหบรรลเปาหมาย และมประสทธภาพสงสด มความสขกบงานททาและมความพอใจเมองานนนไดผลประโยชนตอบแทน
เกรยงไกร มสกะวงษ (2531) ชอเรอง ldquoความพงพอใจในการทางานของอาจารยทมตอการปฏบตงานตามหนาทของผบรหารวทยาลยพลศกษาrdquoไดใหความหมายไววาความพงพอใจ หมายถง ความรสกหรอเจตคตทดตอการปฏบตงาน เปนความรสกหรอทศนคตทเปนไปในทางบวก
ธงชย สนตวงษ (2539 หนา 389) ชอเรอง ldquoพฤตกรรมผบรโภคทางการตลาดrdquoไดใหความหมายของความพงพอใจในการปฏบตงานวา หมายถง ความรสกทเกดจากการไดตอบสนองความตองการของตนเองอยางด หรอสมบรณทสดคณภาพของการบรการ คณภาพของ
การบรการ เปนผลรวมของการนาคณสมบตตางๆ มาประสานรวมกนเขาเพอใหงานเกดผลสมฤทธสงสดตามแนวคด
วรพงษ เฉลมจระรตน (2539 14) ชอเรอง ldquoคณภาพในงานบรการ 1rdquo สรปถงคณภาพในการบรการ ดงน
1 ความสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ 2 ระดบของความสามารถของการบรการ ในการบาบดความตองการของลกคา 3 ระดบความพงพอใจของลกคาหลงจากการไดรบบรการแลว
จไรเรอง รปด (2552) ชอเรอง ldquoการใหบรการแบบเบดเสรจ ณ จดเดยวของเทศบาลนครอดรธานrdquoไดกลาวถง ลกษณะของผนาดานการบรการ ไววา ควรมลกษณะดงน คอ
1 มวสยทศนเกยวกบการบรการ (Service Vision) คอ การมองถงคณภาพของการบรการเปนกญแจสาคญ โดยใหบรการนนมคณภาพอยตลอดเวลา
2 มมาตรฐานสง (High Standard) คอ ควรจะใหบรการทถกตองตงแตครงแรก ใหความสนใจในรายละเอยดและความแตกตางของการบรการตางๆเพอคนหาทจะทาการพฒนาใหดขนองคการบรการ ผลตภณฑบรการ
3 มแบบอยางผนาในสนาม (In the Field Leadership Style) คอ ผนาดานการบรการควรจะมการลงสสนามจรงๆ ไมใชทาเพยงแคการวางแผน ควรลงไปใกลชดกบพนกงาน มการยกยอง เยนยอ สงสอน มการสงเกตการ ปอนคาถามและมการรบฟง ซงเปนหนทางทดทสดทจะไดรบขอมลตางๆของการบรการ
4 มความโปรงใสและซอสตย (Integrity) ผนาทดทสดควรทาสงทถกตอง แมอยในสถานการณทลาบากกตาม เชน มการแจกรางวลบนความยตธรรมและความซอสตย โดยมหลกของความไววางใจผรวมงานเปนทตง
สมชาต กจยรรยง (2543) ชอเรอง ldquoเทคนคการฝกสอนและฝกอบรมทมขายตรงrdquo ไดกลาววา วธการสรางนกบรการมออาชพ องคกรตองสรรหาบคลากรทมคณสมบตบคลกภาพทเหมาะสม จากนนจงพฒนาเทคนคการบรการใหกบบคลากร ซงในแตละเรองมรายละเอยด ดงน
1 คณสมบตของผใหบรการ สงทผใหบรการควรมอนดบแรก คอ ความเปนคนทรกในงานบรการ เพราะคนทรกในงานบรการจะมความเขาใจและใหความสาคญตอลกคามความกระตอรอรนทจะชวยเหลอลกคา ยมแยมแจมใส และเอาใจใสดแลลกคาอดทนอดกลนเมอถกลกคาตาหนตอวานอกจากน พนกงานทใหบรการควรเปนผรจกแกไขปญหาเฉพาะหนาไดดดวย
2 บคลกภาพทงลกษณะการแตงกายทแลดสะอาดเรยบรอย รวมไปถงอากปกรยาทแสดง ออก เชน การยม การหวเราะ การแสดงทาทางประกอบการพด สงเหลานควรเปนไปตามธรรมชาต
3 เทคนคการใหบรการ โดยเฉพาะอยางยงการสนทนาเพราะการสนทนาเปนสอกลางระหวางลกคากบผใหบรการการนสนทนาใหลกคาเกดความประทบใจ
2134 หนาทความรบผดชอบของผใหเชา ผใหเชาตองสงมอบทรพยสนทเชาใหแกผเชาตามสญญา โดยทรพยสนนนๆตอง
อยในสภาพทเหมาะแกการใชประโยชนตามสญญาเชาดวยตลอดระยะเวลาการเชา เชน เจาของบานเชาตองดแล บารง รกษา และซอมแซมทรพยสนทใหเชา ยกเวนการซอมทมกฎหมายหรอประเพณกาหนดใหผเชาเปนผซอมเองไดแก การซอมแซมเลกๆ นอยๆ อยางมงลวดประต หนาตางฉกขาด กระเบองปพนแตก 2-3 แผน
2135 หนาทความรบผดชอบของผเชา ผเชาตองชาระคาเชาใหแกเจาของทอยนนๆ เพราะถอวาเปนลกหนมหนาทตอง
จายคาตอบแทนจากประโยชนทไดรบจากการเชา ซงจะมการตกลงเวลาการชาระหนไวในแตละคราว โดยปกตมกจายเปนรายเดอน นอกจากนผเชาตองรกษาสภาพของทอยใหเรยบรอยตามสภาพทไดรบมอบมาและตองสงคนในสภาพเดม หรอซอมแซมใหเรยบรอยหากชารด
2136 การระงบสญญาเชา การระงบสญญานอาจมสาเหตมาจากผลทางกฎหมาย เชนเมอหมดสญญาเชา ผ
เชาถงแกชวต หรอทรพยสนนนสญหายไปเชนไฟไหม กฎหมายไดอนญาตผใหเชาหรอผเชาสามารถระงบการเชาไดโดยมตองบอกกลาว
อกกรณของการระงบสญญาเชาอาจเนองมาจากการบอกเลกสญญาระหวางผเชากบผใหเชาตามทไดตกลงไวในสญญาเชาระบใหสทธบอกเลก หรอเมอฝายใดฝายหนงปฏบตผดหนาทตามทระบไวในสญญาเชาในขอสาคญ เชนไมชาระคาเชา หรอถาสญญาเชาเปนแบบไมกาหนดระยะเวลาการเชาแตละฝายสามารถบอกเลกสญญาได แตตองบอกกลาวใหอกฝายหนงรตวกอนสกระยะหนงแตไมจาเปนตองบอกกอนลวงหนาเกนกวาสองเดอน
2137 อายความ ในขอความรบผดเพอเสยคาทดแทนอนเกยวกบการยมใชคงรปนน หามมใหฟอง
เมอพนเวลาหกเดอนนบแตวนสนสญญา (ปพพ มาตรา 649)
214 การวเคราะหและออกแบบ (System Analysis Design) การวเคราะหและออกแบบ คอ วธทใชในการสรางระบบสารสนเทศขนมาใหมในธรกจ
ใดธรกจหนงหรอระบบยอยธรกจ นอกจากการสรางระบบสารสนเทศใหมแลว การวเคราะหระบบชวยในการแกไขระบบใหดขนกไดการวเคราะหระบบกคอการหาความตองการ(Requirement) ของระบบสารสนเทศวาคออะไร หรอตองการเพมเตมอะไรเขาระบบ และการออกแบบระบบกคอ การน าเอาความตองการของระบบมาเปนแบบแผนหรอเรยกวาพมพเขยวในการสรางระบบนนใหใชงานไดจรง ตวอยางของระบบสารสนเทศเชน ระบบขาย ความตองการของระบบกคอ ความสามารถตดตามยอดขายไดเปนระยะ เผอฝายบรหารสามารถปรบปรงการขายไดทนท
วงจรการพฒนาระบบ(System Development Life Cycle) เปนวงจรทแสดงถงกจกรรมตางๆ ในแตละขนตอน ตงแตเรมจนกระทงส าเรจ การพฒนาระบบมอย 7 ขนตอนดวยกน คอ
1 ก าหนดปญหา(Problem Definition) 2 วเคราะหระบบ(Analysis) 3 ออกแบบ(Design) 4 พฒนา(Development) 5 ทดสอบ(Testing) 6 ตดตง(Implementation) 7 บ ารงรกษา(Maintenance)
2141 ก าหนดปญหา(Problem Definition) การก าหนดปญหา เปนขนตอนของการก าหนดขอบเขตของปญหา สาเหตของ
ปญหาจากการด าเนนงานในปจจบนความเปนไปไดกบการสรางระบบใหมการก าหนดความตองการ(Requirement) ระหวางนกวเคราะหระบบกบผใชงานโดยขอมลเหลานไดจากการสมภาษณการรวบรวมขอมลจากการด าเนนงานตางๆเพอท าการสรปเปนขอก าหนด (Requirement Specification) ทชดเจนในขนตอนนหากเปนโครงการทมขนาดใหญอาจเรยกขนตอนนวาขนตอนของการศกษาความเปนไปได
สรปขนตอนของการก าหนดปญหา คอ - รบรสภาพปญหาทเกดขนจากการด าเนนงาน - สรปหาสาเหตของปญหา และสรปผลยนแกผบรหารเพอพจารณา - ท าการศกษาความเปนไปไดในแงมมตางๆ เชน ดานตนทน และ
ทรพยากร
- รวบรวมความตองการ(Requirements) จากผทเกยวของดวยวธการตางๆ เชน การรวบรวมเอกสาร การสมภาษณ การสงเกต และแบบสอบถาม
- สรปขอก าหนดตางๆ ใหมความชดเจน ถกตอง และเปนทยอมรบทง 2 ฝาย
2142 การศกษาความเปนไปได (Feasibility Study) หลงจากมการรวบรวมและสามารถสรปปญหาในประเดนตางๆ ขนตอนตอไป
คอการศกษาความเปนไปไดของระบบเพอท าการตดสนใจถงความเปนไปไดของโครงการวาจะส าเรจตามเปาหมาย ทตองการหรอไม ระบบทจะตดสนใจพฒนานควรอธบายเปนรปธรรมได มใชเปนระบบทเพอฝน ซงการพจารณาความเปนไปไดจะพจารณาในดานตางๆดงนคอ
1 ความเปนไปไดทางเทคนค (Technical Feasibility) คอความเปนไปไดของการสรางระบบใหมดวยการน าเทคโนโลยทมอยในปจจบนมาใชงานหรอการอพเกรดเครองคอมพวเตอรทมอยเดมใหมประสทธภาพสงขน หรอตดสนใจใชเทคโนโลยใหมทงหมด
2 ความเปนไปไดในการปฏบตงาน (Operational Feasibility) คอความเปนไปไดของระบบใหมทจะใหสารสนเทศทถกตองตรงตามความตองการของผใชงานการค านงถงทศนคตของผใชงานรวมทงทกษะของผใชงานกบระบบงานใหมทมการเปลยนโครงสรางการท างานใหมวาเปนทยอมรบหรอไม
3 ความเปนไปไดในเชงเศรษฐศาสตร (Economical Feasibility) คอความเปนไปไดในเชงเศรษฐศาสตร ดวยการค านงถงตนทนคาใชจายในการพฒนาระบบ ความคมคาของระบบดวย การเปรยบเทยบผลลพธทไดจากระบบกบคาใชจายทตองลงทน
2143 การก าหนดความเปนไปได (Requirement) การก าหนดความตองการคอการรวบรวมรายละเอยดตางๆเพอจดประสงคในการ
หาขอสรปทชดเจนในดานความตองการ (Requirement) ระหวางผพฒนากบผใช เพอใชในขนตอนของกระบวนการการวเคราะหและออกแบบตอไป
2144 การเกบรวบรวมขอมล ในขนตอนกอนน าไปสการวเคราะหระบบ นกวเคราะหระบบจะตองรวบรวม
ขอมล ความเปนจรงตางๆ ในระบบใหมากทสด เพอน ามาวเคราะหระบบงานใหตรงตามวตถประสงคและความตองการของผใชมากทสดมการเจาะลกในรายละเอยด ซงวธการเกบรวบรวมขอมลนสามารถคนหาจากแหลงขอมลตางๆ ไดดงน
1 เอกสาร (Documentation) 2 แบบสอบถาม (Questionnaires)
3 การสมภาษณ (Interview) 4 การสงเกต (Observation)
2145 วเคราะห (Analysis) การวเคราะหเปนขนตอนของการวเคราะหการด าเนนงานของระบบปจจบน โดย
การน า Requirements Specification ทไดมาจากขนตอนแรกมาวเคราะหในรายละเอยด โดยใชอาศยการเขยนผงงานระบบ (Flowchart) เพอใหแสดงขนตอนการท างานของระบบอยางกวางๆ และวเคราะหและออกแบบระบบเชงวตถ (Object-Oriented analysis and design) โดยอาศยเครองมอในการวเคราะหและออกแบบตามมาตรฐานของภาษา UML (Unified Modeling Language) โดยใชแผนผงกรณ (Use Case Diagram) แผนภาพความสมพนธระหวาคลาส (Class Diagram) แผนภาพแสดงปฏสมพนธของระบบ (Sequence Diagram) และสรางแบบจ าลองความสมพนธของระบบ (ER-Diagram) เพอทราบถงรายละเอยดขนตอนการด าเนนงานในระบบวาประกอบดวยอะไรบาง มความเกยวของหรอมความสมพนธกบสงใด
สรปขนตอนการวเคราะห - วเคราะหระบบงานเดม - ก าหนดความตองการของระบบงานใหม - สรางแบบจาลอง Flowchart Use Case Diagram Class Diagram
Sequence Diagram และ ER-Diagram - สรางพจนานกรมขอมล Data Dictionary
1 Flowchart คอ ผงงานทแสดงขนตอนการทางานในระบบ โดยใชรปภาพ (Image) หรอสญลกษณ (Symbol) ทใชเขยนแทนขนตอน คาอธบาย ขอความ หรอคาพด ทใชในอลกอรทม (Algorithm) เพราะการนาเสนอขนตอนของงานใหเขาใจตรงกน ระหวางผเกยวของ
2 Use Case Diagram คอ แผนผงกรณทชวยทาใหเหนภาพชดเจนของปฏกรยาระหวางผใชระบบงานกบระบบสารสนเทศ
3 Class Diagram คอ แผนผงแสดงความสมพนธระหวางคลาส โดยใชรปแบบความสมพนธแบบ Association Aggregation Composition และ Generalization
4 Sequence Diagram คอ แผนผงลาดบเหตการณ แสดงการกาหนดเวลาของการทารายการทเกดขนระหวางวตถหนงกบอกวตถหนง
5 ER-Diagram (Entity-Relationship Diagram) คอ แผนผงแสดงความสมพนธระวาง Entity หรอกลมขอมล ซงจะแสดงชนดของความสมพนธวาเปนชนด หนงตอหนง (One to One) หนงตอหลายสง (One to Many) หรอ หลายสงตอหลายสง (Many to Many)
2146 ออกแบบ (Design) การออกแบบเปนขนตอนของการนาผลลพธทไดจากการวเคราะห มาสรางแบบ
พมพเขยวของระบบใหมตามความตองการในเอกสารความตองการของระบบ กาหนดสงทจาเปน เชน Input Output User Interfaceหรอสวนตอประสานผใช และการประมวลผล โดยการออกแบบจะเรมจากสวนของอปกรณและเทคโนโลยตางๆ และโปรแกรมคอมพวเตอรทนามาพฒนา
สรปขนตอนการออกแบบ คอ - การออกแบบจอภาพ Input Design - การออกแบบรายงาน Output Design - การออกแบบขอมลนาเขาและรปแบบการรบขอมล - การออกแบบฐานขอมล Databases Design
2147 พฒนา (Development) การพฒนาเปนขนตอนของการพฒนาโปรแกรม ดวยการสรางชดคาสงหรอเขยน
โปรแกรมตามทไดออกแบบไวเพอสรางระบบงานโดยโปรแกรมทใชในการพฒนาจะตองพจารณาถงความเหมาะสมกบเทคโนโลยทใชงานอย อาจใชภาษาขนสง เชน COBOL Java Visual Basic หรอภาษาในยคท 4 ทเรยกวา 4GL (Fourth Generation Language) ซงตดมากบ DBMS ในการสรางโปรแกรมประยกต โปรแกรมทนามาใชในการพฒนากคอ Visual Studio 2005 ซงมเครองมอทหลากหลายทกอประโยชนมากมายแกนกพฒนาอสระใหเรยนรทกษะใหมๆไดอยางรวดเรว
สรปในขนตอนการพฒนา คอ - พฒนาโปรแกรมจากทไดทาการวเคราะหและออกแบบไว - เลอกภาษาทเหมาะสม และพฒนาตอไดงาย - สรางเอกสารโปรแกรม
2148 ทดสอบ (Testing) การทดสอบระบบเปนขนตอนของการทดสอบระบบกอนทจะน าไปปฏบตการ
ใชงานจรง ทมงานจะท าการทดสอบขอมลเบองตนกอนดวยการสรางขอมลจ าลองเพอตรวจสอบการท างานของระบบ หากมขอผดพลาดเกดขนกจะยอนกลบไปในขนตอนของการพฒนาโปรแกรมใหม โดยการทดสอบระบบนจะมการตรวจสอบอย 2 สวนดวยกนคอ การตรวจสอบรปแบบการเขยน Syntax และการตรวจสอบวตถประสงคงานตรงกบความตองการหรอไม
2149 ตดตง (Implementation) ขนตอนตอมาหลงจากทไดท าการทดสอบ จนมความมนใจแลววาระบบสามารถ
ท างานไดจรงและตรงกบความตองการของผใชระบบ จากนนจงด าเนนการตดตงระบบเพอใชงานจรงตอไป
สรปขนตอนการตดตง คอ - กอนท าการตดตงระบบ ควรท าการศกษาสภาพแวดลอมของพนททจะ
ตดตง - เตรยมอปกรณฮารดแวรและอปกรณการสอสารและเครอขายให
พรอม - ขนตอนนอาจจ าเปนตองใชผเชยวชาญระบบ เชน System
Engineering หรอ ทมงานทางดาน Technical Support - ลงโปรแกรมระบบปฏบตการ และแอปพลเคชนโปรแกรมให
ครบถวน - ด าเนนการใชงานระบบงานใหม - จดท าคมอการใชงาน
21410 บ ารงรกษา (Maintenance) เปนขนตอนการปรบปรงแกไขระบบหลงจากทไดมการตดตงและใชงานแลว
ในขนตอนนอาจเกดจากปญหาของโปรแกรม Bugซงโปรแกรมเมอรจะตองรบแกไขใหถกตองหรอเกดจากความตองการของผใชงานทตองการเพมโมดลในการท างานอนๆซงทงนกจะเกยวของกบ Requirement Specification ทเคยตกลงกนกอนหนาดวย ดงนนในสวนงานนจะคดคาใชจายเพมหรออยางไรเปนเรองของรายละเอยดทผพฒนาหรอนกวเคราะหระบบจะตองด าเนนการกบผวาจาง
สรปขนตอนการบ ารงรกษา คอ - อาจมขอผดพลาดบางอยางทเพงขนพบ ตองรบแกไขโปรแกรมให
ถกตองโดยดวน - ในบางครงอาจมการเพมโมดลหรออปกรณบางอยาง - การบ ารงรกษา หมายความรวมถงการบ ารงรกษาทงดานซอฟแวรและ
ฮารดแวร (โอภาส เอยมสรวงศ254540) 215 โครงสรางขอมล (File Structure)
ขอมล (Data) หมายถง ขอมลทเปนขอความ (Text) รปภาพ (Image หรอ Graphics) เสยงหรอภาพถาย วดโอ ทมความหมายและสาคญสาหรบองคกร เปนขอมลสาหรบการปฏบตงานท
เกยวของกบผปฏบตงานโดยตรงและเปนขอมลทยงไมไดรบการประมวลผล ซงทาใหมชอเรยกอกอยางหนงวา ขอมลดบ (Raw Data)
สารสนเทศ (Information) หมายถง ขอมลดบทเกบรวบรวมถกนามาประมวลผล โดยการ คานวณ การจดกลม การเรยงลาดบ หรอสรปผลเพอสรางเปนรายงานสรป
การเกบขอมลนนผทาการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจะมเปนจานวนมาก เชน บรษทแหงหนง ตองการเกบขอมลไดเปนจานวนหลายไฟลการเกบขอมลจงจาเปน ตองแยก กรป หรอแยกออกจากกน แตขอมลในระหวางกลมกอาจมสวนประสานสมพนธกนเกยวของกนได ความสมพนธระหวางกลมนเอง เปนสวนทาใหเกด ระบบฐานขอมล ซงเปนศาสตรทตองทาความเขาใจหลกการ และวธการเพอใหเกดการเกบเรยกหาคนหา หรอใชงานขอมลทไดประสทธภาพ เมอเปนเชนนคอมพวเตอรจงกาหนดการแยกขอมลโดยยดหลกการพนฐานทขอมลแตละกลมเรยกวา Entity โดยสรปแลว Entity หมายถง สงทเราสามารถมองเหนและสรางภาพพจนโดยขอสนเทศของ Entity
2151 โครงสรางขอมล (File Structure) หมายถง ลกษณะการจดแบงพกดตาง ๆ ของขอมลสาหรบแตละระเบยน (Record) ในแฟมขอมลเพอใหคอมพวเตอรสามารถรบไปประมวลผลได ประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงน 1 หนวยขอมล (Data Item) หมายถงสวนทเลกทสดของขอมล เชน ตวเลข ตวอกษร หรอ สญลกษณพเศษ จะยงไมมความหมายในตวเอง เลน เลข 9 อกษร ก เปนตน
2 ฟลดขอมล (Data Field) หมายถง การนาเอาหนวยขอมลทสาคญและตองการศกษามาไวดวยกน เพอเปรยบเทยบกน เชน ชอ - สกล คะแนนการสอบครงท 1 เงนเดอน ซง ชอ สกล และเงนเดอน คอ 1 ฟลด
3 เรคคอรดขอมล (Data Record) หมายถง การนาฟลดหลายฟลดมารวมกลมกน เชน นกศกษาแตละคน จะมขอมล ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ขอมลของนกศกษาแตละคนคอ 1 เรคคอรด
4 แฟมขอมล (Data File) เกดจากการนาระเบยนหรอเรคคอรด หลาย ๆ เรคคอรดทเกยวของกนในดานใดดานหนงมารวมกน เชน แฟมขอมลของนกเรยนหองหนงจานวน 20 คน ทกคนตางกมขอมล คอ ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ศาสนา ขอมลของนกเรยนทงหมดคอ แฟมขอมล
5 ฐานขอมล (Data base) เกดจากการนาแฟมหลาย ๆ แฟมขอมลเขาดวยกนโดยทแฟมขอมลแตละแฟมจะมความสมพนธกนหรอไมกตาม ทาใหขอมลไมซาซอนกน และสะดวกรวดเรวในการใชงาน
216 ระบบฐานขอมล ฐานขอมล คอ แหลงทใชเกบรวบรวมขอมล ซงขอมลทถกเกบรวบรวมไวนจะถกจดการ
เพอตอบสนองความตองการของผสรางฐานขอมลมความจาเปนทตองแจกแจง ขอมลทตองใชในระบบงานพรอมทงตงชอขอมลแตละตวชอทตงควรเปนมาตรฐานและมเพยงชอเดยวเพราะผใชแตละคนจาเปนตองอางองถงขอมลโดยการตงชอทเหมาะสมจะสามารถหลกเลยงการสบสนการเรยกใชขอมลได
การจดเกบฐานขอมลเปนการนาเอาฐานขอมล มาจดเกบรวมกนภายใตฐานขอมลเดยวกน ซงสามารถใชขอมลและสามารถแกไขปญหาทเกดขนในระบบแฟมขอมลไดขอมลตางๆทถกจดเกบฐานขอมลจะเปนฐานขอมลทสมพนธกนและเปนขอมลทสนบสนนการดาเนนงานขององคกร จงกลาวไดวาฐานขอมลแตละฐานจะเทยบเทากบแฟมขอมล 1 ระบบ และจะเรยกฐานขอมลททาขนเพอสนบสนนการดาเนนงานอยางใดอยางหนงนนวา ldquoระบบฐานขอมลrdquo (Database System)
ภาพท 2-1 แสดงสญลกษณฐานขอมล เมอตองการจดเกบและประมวลผลขอมลดวยฐานขอมล เราจะนกถงฐานขอมลบน
คอมพวเตอรเสมอ ฐานขอมลไมไดทางานเปนอสระโดยตนเอง แตมองคประกอบหลายอยางทสมพนธกบการทางานของฐานขอมล ไดแก (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549)
1 ฮารดแวร (Hardware) ไดแก เครองคอมพวเตอรสาหรบจดเกบฐานขอมลซงสามารถตดตงฐานขอมลไดบนคอมพวเตอรหลายขนาดตงแตระดบพซ มนคอมพวเตอร จนถงเครองระดบเมนเฟรมนอกจากนขนาดของหนวยความจา ซพย ระบบเนตเวรคกมสวนสมพนธกบความเรวในการทางานของฐานขอมลดวย
2 ซอฟแวร ทเกยวของกบฐานขอมล ม 3 ประเภท คอ 21 ซอฟแวร OS (Operating System Software) OS ทสามารถตดตงฐานขอมลไดใน
Microsoft Windows เชน Windows95 Windows NT Windows2000 หรอ OS แบบ UNIXเปนตน
แฟมขอมล DBMS Database
22 ซอฟแวรของระบบจดการฐานขอมล (DBMS Software) คอซอฟแวรทจดการเกยวกบฐานขอมลทผลตจากบรษทตางๆ ไดแก Oracle SQL Server เปนตน
23 ซอฟตแวรทชวยในการพฒนาโปรแกรมซงใชขอมลจากฐานขอมล ไดแก Delphi Visual Basic เปนตน โดยซอฟตแวรเหลานจะจดการกบขอมลได และทาใหเกดความคลองตวในการทางานยงขนเพราะผพฒนาสามารถออกแบบโปรแกรมเพอสรางหนาจอสาหรบนาขอมลเขาสามารถใสเงอนไขทซบซอนในการคานวณ รวมทงการจดรปแบบรายงานทสวยงามตามตองการได
3 บคคลากร สามารถแบงบคลากรททาหนาทเกยวกบฐานขอมล และเรยกใชขอมลได ดงน (สมจตร อาจอนทรงามนจ อาจอนทร 2549)
31 ผใชงาน (User) เปนบคคลทนาสารสนเทศ(information) ทไดจากระบบฐานขอมลไปใชเพอการวางแผนหรอการตดสนใจในธรกจขององคกรหรอเพอการทางานอยางใดอยางหนง ซงผใชงานนอาจเปนผไมมความรเกยวกบระบบคอมพวเตอรมากนกกไดแตสามารถทราบขนตอนการคนหาขอมลจากฐานขอมลและการสามารถใชโปรแกรมประยกตทนกเขยนโปรแกรมเขยนขน เพอแกไขขอมลหรอดขอมลบางสวนได
32 ผพฒนาฐานขอมล (Developer) เปนผทมหนาทความรบผดชอบในการออกแบบ และเขยนโปรแกรมจดการกบฐานขอมลรวมไปถงการบารงรกษาระบบฐานขอมลใหสามารถใชงานไดอยางราบรน ไมมปญหา บคคลทดแลดานน
33 ผบรหารและจดการฐานขอมล (Database Administrators หรอ DBA) คอ เปนบคคลททาหนาทบรหารและควบคมการบรหารงานของระบบฐานขอมลทงหมด เปนผทจะตองตดสนใจวาจะรวบรวมขอมลอะไรเขาสระบบ จดเกบโดยวธใด เทคนคการเรยกใชขอมล กาหนดระบบการรกษาความปลอดภยของขอมล การสรางระบบขอมลสารอง การก และประสานงานกบผใชวาตองการใชขอมลอยางไร รวมถงนกวเคราะหและออกแบบระบบและโปรแกรมเมอร ประยกตใชงาน เพอใหการบรหารการใชงานเปนไปอยางมประสทธภาพ
34 นกเขยนโปรแกรม (Programmer) คอ เปนผทาหนาทเขยนโปรแกรมประยกตใชงานตาง ๆ เพอใหการจดเกบการเรยกใชขอมลเปนไปตามความตองการของผใช
35 นกวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analyst) เปนบคลากรททาหนาท วเคราะหระบบฐานขอมล และออกแบบระบบงานทจะนามาใช
36 ผปฏบตการ (Operator) คอ เปนผปฏบตการดานการประมวลผล การปอนขอมลลงเครองคอมพวเตอร
2161 กระบวนการ (Process) ไดแก การกาหนดมาตรการ และกฎระเบยบตางๆ ในการใชงานฐานขอมลทงนเพอปองกนความผดพลาดอนจะเกดขนไดจากการหลงลม เชนกระบวนการในการแบคอพ ควรจะกาหนดวนเวลาและระบบทตองทาการแบคอพวาจะทาอยางไรเมอไร ความถในการแบคอพเปนอยางไร เปนตน หรอในดานการตรวจสอบและตดตามความถกตองของขอมล รวมถงอนฟอรเมชนทไดจากฐานขอมล ควรมการตดตามและตรวจสอบเปนระยะ เพอปองกนความผดพลาดของขอมล
2162 ขอมล (Data) ไดแก ขอมล รวมทงวธการในการรวบรวม และจดเกบขอมลลงฐานขอมล ซงการจดเกบรวบรวมขอมลนเพอใหเปนศนยกลางขอมลอยางเปนระบบ ซงขอมลเหลานสามารถใชรวมกนได ผใชขอมลในระบบฐานขอมล จะมองภาพขอมลในลกษณะทแตกตางกน เชน ผใชบางคนมองภาพของขอมลทถกจดเกบไวในสอเกบขอมลจรง (Physical Level) ในขณะทผใชบางคนมองภาพขอมลจากการใชงานของผใช (External Level)
2163 เอนตต แอททรบวท และความสมพนธ เอนตต (Entities) หมายถง สงตาง ๆ ทผใชงานฐานขอมลจะตองยงเกยวดวยเมอ
มการออกแบบฐานขอมลขน ซงอาจจะเปนสงทเปนรปของรปธรรมคอสามารถมองเหนไดดวยตา หรออยในรปของนามธรรมคอไมสามารถมองเหนไดดวยตา
แอททรบวท (Attributes) หมายถง สงทใชอธบายคณลกษณของเอนตตหนง ๆ เชน เอนตตแผนก จะประกอบดวยแอททรบวท รหสแผนกและชอแผนก เปนตน
ความสมพนธ (Relationships) คอ ความสมพนธระหวางเอนตต เปนความสมพนธทสมาชกของเอนตตหนง สมพนธกบสมาชกอกเอนตตหนง ซงสามารถแบงประเภทของความสมพนธระหวางเอนตตออกไดเปน 3 ประเภท ไดแก
1 ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One-To-One Relationship) จะใชสญลกษณ 11 แทนความสมพนธแบบหนงตอหนง ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหนงรายการของอกหนงเอนตตโดยมความสมพนธกนเพยงรายการเดยว
ภาพท 2-2 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอหนง
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 1
2 ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ 1m แทนความสมพนธแบบหนงตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-3 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอกลม
3ความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ nm แทนความสมพนธแบบกลมตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหลายรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-4 แสดงภาพความสมพนธแบบกลมตอกลม
ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System DBMS) ระบบการจดการฐานขอมล หรอมกเรยกยอๆวา DBMS คอโปรแกรมทใชเปนเครองมอใน
การจดการฐานขอมล ซงประกอบดวยฟงกชนหนาทตางๆในการจดเกบขอมล รวมทงภาษาทใชทางานกบขอมล โดยมกจะใชภาษาSQLในการโตตอบระหวางกนกบผใช เพอใหสามารถทาการกาหนดการสรางการเรยกด การบารงรกษาฐานขอมล รวมทงการจดการควบคมการเขาถงฐานขอมล ซงถอเปนการปองกนความปลอดภยในฐานขอมล เพอปองกนมใหผทไมมสทธการใชงานเขามาละเมดขอมลทเปนศนยกลางได นอกจากน DBMS ยงมหนาทในการรกษาความมนคงและความปลอดภยของขอมล การสารองขอมล และการเรยกคนขอมลในกรณทขอมลเกดความเสยหาย
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 M
เอนตต เอนตต ความสมพนธ N M
2164 สวนประกอบของ DBMS (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549) 1 ภาษา SQL (Structured Query Language) เปนภาษาทมรปแบบเปน
ภาษาองกฤษ เปนภาษทมอยใน DBMS มความสามารถใชนยามโครงสรางตารางภายในฐานขอมล การจดการขอมลรวมไปถงการควบคมสทธการใชงานฐานขอมล SQL จะประกอบดวยรปแบบดวยภาษา 3 รปแบบดงน
11 ภาษาสาหรบนยามขอมล (Data Definition Language หรอ DDL) เปนภาษาทนยามถงโครงสรางของฐานขอมล เพอทาการสราง เปลยนแปลงหรอยกเลกโครงสรางของฐานขอมลทไดออกแบบไว ตวอยางภาษา DDL เชน
- คาสงการสราง (CREATE) ไดแกการสรางตาราง - คาสงเปลยนแปลงโครงสราง (ALTER) - คาสงยกเลก (DROP) ไดแกการยกเลกโครงสรางตาราง
12 ภาษาสาหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language หรอ DML) เปนภาษาทใชในการจดการขอมลภายในตางรางของขอมลฐานขอมล เชน
- คาสงการเรยกคนระเบยนขอมล (SELECT) - คาสงการพมพระเบยนขอมล (INSERT) - คาสงปรบปรงระเบยนขอมล (UPDATE) - คาสงลบระเบยนขอมล (DELETE)
13 ภาษาควบคม (Control Language หรอ CL) เปนภาษาทใชควบคมระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมล ประกอบดวยคาสง 2 คาสงไดแก
- คาสง GRANT - คาสง REVOKE
2 โปรแกรมอานวยความสะดวก (General Utilities) เปนโปรแกรมสวนหนงทมอยใน DBMS ซงจะชวยดแลจดการฐานขอมลเชนการสรางฐานขอมลและตาราง การคนหา การเพม การลบหรอการปรบปรงระเบยนขอมลจากตาราง การสรางแบบฟอรมการบนทกขอมลอยางงาย การสรางเมน หรอการสรางรายงานออกจากฐานขอมล โดยสามารถเรยกผานจากเมนของโปรแกรมอานวยความสะดวก
3 โปรแกรมชวยสรางโปรแกรมประยกตและรายงาน (Application and Report Generators)
4 พจนาณกรมฐานขอมล (Data Dictionary) ทาหนาทในการเกบรายละเอยดเกยวกบขอมลในฐานขอมล เชน โครงสรางของแตละตาราง เปนตน
DBMS เปนโปรแกรมทใชโตตอบกบผใชงานทงบนแอปพลเคชนโปรแกรมและฐานขอมล ซงกอใหเกดความสะดวกตางๆ ดงน
1 อนญาตใหผใชงานสามารถกาหนดหรอสรางฐานขอมลเพอกาหนดโครงสรางขอมล ชนดขอมล รวมทงการอนญาตใหขอมลทกาหนดขนสามารถบนทกลงในฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Definition Language (DDL)
2 อนญาตใหผใชงานทาการเพม (Insert) ปรบปรง (Update) ลบ(Delete)และเรยกใช(Retrieve) ขอมลจากฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Manipulation Language (DML)
3 สามารถควบคมการเขาถงขอมล เชน ความปลอดภยของระบบ (Security System) โดยผไมมสทธในการเขาถง ขอมลในฐานขอมล จะไมสามารถเขามาใชงานในฐานขอมลได
4 ความคงสภาพของระบบ (Integrity System) ทาใหเกดความถกตองตรงกนในการจดเกบขอมล
5 มระบบการควบคมการเขาถงขอมลพรอมกน (Concurrency Control System) กลาวคอ สามารถแชรขอมลเพอบรการในการเขาถงขอมลพรอมๆกน จากผใชงานในขณะเดยวกนไดโดยไมกอใหเกดความไมถกตองของขอมล
6 การกคนระบบ (Recovery Control System) สามารถกคนขอมลกลบมาไดในกรณทฮารดแวรหรอซอฟตแวรเกดความเสยหาย
7 การเขาถงรายการตางๆ (User-Accessible Catalog) ผใชสามารถเขาถงรายการ หรอรายละเอยดตางๆของขอมลในฐานขอมลได กระบวนการนอรมลไลเซชน (The Normalization Process)
กระบวนการนอรมลไลเซชนคอขนตอนหรอกระบวนการทใชสาหรบจดระเบยบจดรปแบบจดโครงสรางลดความซาซอนของขอมลททาการจดเกบในแตละตารางเพอใหไดขอมลทเกบอยมความนาเชอถอไมขดแยงกนเอง (ศภชย สมพานช 2549)
กระบวนการนอรมลไลเซชน มขนตอนการดาเนนงานดงตอไปน 1 ขนตอนการทา First Normal Form (1NF) 2 ขนตอนการทา Second Normal Form (2NF) 3 ขนตอนการทา Third Normal Form (3NF) 4 ขนตอนการทา Boyce Normal Form (BCNF) 5 ขนตอนการทา Fourth Normal Form (4NF) 6 ขนตอนการทา Fifth Normal Form (5NF)
ในแตละขนตอนของการทา Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการทา Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทกาหนดไวตามขนตอนนนๆ
ในการทา Normalization ไมจาเปนตองเรมขนตอนการทา First Normal Form และ สนสดในขนตอนการทาท First Normal Form เสมอไป การทา Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทนามาทา Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมทา Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 22 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ
Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการทางาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และคาสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงานสามารถนาไปแปลงเปนชดคาสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา
ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการทางานตามขนตอนการทางาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนคาสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวดาเนนการทางการคานวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการทางานตางๆอยางเปนลาดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การทางานแบบมลาดบ การทางานแบบใหเลอกทาและการทางานแบบทาซาในเงอนไขตางๆ โดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทสาคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
7
212 วตถประสงคของการเชาเครองจกรกลทางการเกษตร - เพอชวยเหลอเกษตรกร ครอบครวทมรายไดนอยและยากจนไดคาเชาเครองจกรกลทาง
การเกษตรทเปนธรรม - เพอทสามารถใชงานเครองจกรกลทางการเกษตรไดและไมเสยคาใชจายในการเชาทแพง - เพอชวยใหชมชนมการหาเครองกลทางการเกษตรทมการนามาใชงานไดเรวและไมม
เสยเวลาในการหาเครองจกรนาน - เพอชวยในการประหยดเวลาในการหาเครองจกรกลทางการเกษตรในเวลาทเรงรบ - เพอชวยลดตนทนของเกษตรกร คอเกษตรกรไมตองซอเครองจกเองเพราะเครองจกร
บางอยางมราคาแพง 213 นยามศพท
ldquoระบบrdquo คอ กลมขององคประกอบตางๆทมความสมพนธกน โดยแตละองคประกอบจะทางานรวมกน เพอจดประสงคเดยวกน
การเชา คอ การทสมาชกมาทาการเชากบกรรมการ ในชวงระยะเวลาอนมจากด
เครองจกรกลการเกษตร คอ เครองมอทชวยในการทาการเกษตรของเกษตรกร
การคน คอ การทสมาชกนาเครองจกรทเชาไปกลบมาคนใหกบกรรมการ ldquoอปกรณเครองใชrdquo ในทนหมายถง เตนท หมอ ถงน า ถาด จาน ถวย แกว และอปกรณเครองครวเครองใชตางๆ
2131 ldquoทฤษฎการเชาrdquo การเชา คอ การทผใหเชาตกลงใหผเชาไดใชหรอไดรบประโยชน จากทรพยสน
อยางใดอยางหนง ชวงระยะเวลาอนมจากด โดยผเชาตกลงจะใหคาเชาตอบแทนในการทตนไดใช หรอไดรบประโยชน จากทรพยสนทเชานน
2132 ldquoแนวคดและทฤษฎเกยวกบการบรการrdquo การบรการ มผใหความหมายของ ldquoการบรการrdquo หลายทาน ดงน การบรการ
หมายถง กจกรรมทหนวยงานทเกยวของจดขน เพอใหแกสมาชกตามความสามารถและหนาทของแตละหนวยงาน โดยอาศยความตองการของสมาชกทไดรบการบรการจากหนวยงานทเกยวของ เปนแนวทางในการดาเนนโครงการในระยะตอไป พรอมทงใหเกดความพงพอใจแกสมาชก
สมชาต กจยรรยง (2543) ชอเรอง ldquoยทธวธบรการครองใจลกคาrdquo ใหความหมายของคาวา ldquoการบรการrdquo หมายถง กระบวนการของการปฏบตตนเพอผอน ดงนนผทจะใหการบรการจงควรมคณสมบตทสามารถอานวยความสะดวกและทาตนเพอผอนอยางมความรบผดชอบและมความสข
พชย ลพพฒนไพบลย (2550) ชอเรอง ldquoการใหบรการทดrdquo ใหความหมายของคาวา ldquoการบรการrdquo หมายถง การปฏบตรบใช ใหความสะดวกตางๆตอผมาใชบรการ ซงจะกาหนดเงอนไขของการมารบบรการ เชน การอานวยความสะดวก การใหความชวยเหลอ
จากความหมายของการบรการทกลาวมาแลวสรปไดวา ldquoการบรการrdquo หมายถง การปฏบตรบใชและอานวยความสะดวกตางๆ โดยคานงถงความพงพอใจของผใชบรการเปนหลก
2133 ldquoแนวคดและทฤษฎเกยวกบความพงพอใจrdquo ความพงพอใจ หรอพอใจ ตรงกบภาษาองกฤษวา ldquoSatisfactionrdquo ไดมผให
ความหมายของความพงพอใจไวหลายความหมาย ดงน อาร เพชรผด (2530 หนา 49ndash50) ชอเรอง ldquoมนษยสมพนธในการทางานrdquo ได
กลาวถงความหมายของความพงพอใจในการทางานไววา ldquoความพงพอใจในการทางานrdquo หมายถง สงทเกยวของกบความคดเหนของพนกงานทมตองานและผบงคบบญชา เปนอารมณพงพอใจ สบายใจทเกดจากประสบการณความพงพอใจและความสบายทมผลมาจากงานนน ไดทาใหความตองการทางรางกายและจตใจไดรบการตอบสนองrdquo
สมบต ยรรยง (2533 หนา 5) ชอเรอง ldquoความพงพอใจของขาราชการพลเรอนทมตอการปฏบตงานในสานกงาน ศกษาธการอาเภอ เขตการศกษา 7rdquo กลาววา ความพงพอใจ หมายถง ปฏกรยาทางอารมณทผปฏบตงานเกดความสบายใจตอการกระทาและสภาพแวดลอมตาง ๆ ทผปฏบตงานจะตองกระทาตามภารกจทไดรบมอบหมาย หรอดวยความคดรเรมของตนเองทตรงตอวตถประสงคของหนวยงาน
ชยตพงศ สจตรานนท (2542) ชอเรอง ldquoความพงพอใจในการปฏบตงานของบคลากรสานกงานพาณชยจงหวดในภาคตะวนออกเฉยงเหนอrdquo ไดใหความหมายไววา ความพงพอใจ หมายถง ความรสกหรอเจตคตทดตอการปฏบตงานตามภาระหนาทและความรบผดชอบทางานนน ๆ ดวยใจรก มความกระตอรอรนในการทางาน พยายามตงใจทางานใหบรรลเปาหมาย และมประสทธภาพสงสด มความสขกบงานททาและมความพอใจเมองานนนไดผลประโยชนตอบแทน
เกรยงไกร มสกะวงษ (2531) ชอเรอง ldquoความพงพอใจในการทางานของอาจารยทมตอการปฏบตงานตามหนาทของผบรหารวทยาลยพลศกษาrdquoไดใหความหมายไววาความพงพอใจ หมายถง ความรสกหรอเจตคตทดตอการปฏบตงาน เปนความรสกหรอทศนคตทเปนไปในทางบวก
ธงชย สนตวงษ (2539 หนา 389) ชอเรอง ldquoพฤตกรรมผบรโภคทางการตลาดrdquoไดใหความหมายของความพงพอใจในการปฏบตงานวา หมายถง ความรสกทเกดจากการไดตอบสนองความตองการของตนเองอยางด หรอสมบรณทสดคณภาพของการบรการ คณภาพของ
การบรการ เปนผลรวมของการนาคณสมบตตางๆ มาประสานรวมกนเขาเพอใหงานเกดผลสมฤทธสงสดตามแนวคด
วรพงษ เฉลมจระรตน (2539 14) ชอเรอง ldquoคณภาพในงานบรการ 1rdquo สรปถงคณภาพในการบรการ ดงน
1 ความสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ 2 ระดบของความสามารถของการบรการ ในการบาบดความตองการของลกคา 3 ระดบความพงพอใจของลกคาหลงจากการไดรบบรการแลว
จไรเรอง รปด (2552) ชอเรอง ldquoการใหบรการแบบเบดเสรจ ณ จดเดยวของเทศบาลนครอดรธานrdquoไดกลาวถง ลกษณะของผนาดานการบรการ ไววา ควรมลกษณะดงน คอ
1 มวสยทศนเกยวกบการบรการ (Service Vision) คอ การมองถงคณภาพของการบรการเปนกญแจสาคญ โดยใหบรการนนมคณภาพอยตลอดเวลา
2 มมาตรฐานสง (High Standard) คอ ควรจะใหบรการทถกตองตงแตครงแรก ใหความสนใจในรายละเอยดและความแตกตางของการบรการตางๆเพอคนหาทจะทาการพฒนาใหดขนองคการบรการ ผลตภณฑบรการ
3 มแบบอยางผนาในสนาม (In the Field Leadership Style) คอ ผนาดานการบรการควรจะมการลงสสนามจรงๆ ไมใชทาเพยงแคการวางแผน ควรลงไปใกลชดกบพนกงาน มการยกยอง เยนยอ สงสอน มการสงเกตการ ปอนคาถามและมการรบฟง ซงเปนหนทางทดทสดทจะไดรบขอมลตางๆของการบรการ
4 มความโปรงใสและซอสตย (Integrity) ผนาทดทสดควรทาสงทถกตอง แมอยในสถานการณทลาบากกตาม เชน มการแจกรางวลบนความยตธรรมและความซอสตย โดยมหลกของความไววางใจผรวมงานเปนทตง
สมชาต กจยรรยง (2543) ชอเรอง ldquoเทคนคการฝกสอนและฝกอบรมทมขายตรงrdquo ไดกลาววา วธการสรางนกบรการมออาชพ องคกรตองสรรหาบคลากรทมคณสมบตบคลกภาพทเหมาะสม จากนนจงพฒนาเทคนคการบรการใหกบบคลากร ซงในแตละเรองมรายละเอยด ดงน
1 คณสมบตของผใหบรการ สงทผใหบรการควรมอนดบแรก คอ ความเปนคนทรกในงานบรการ เพราะคนทรกในงานบรการจะมความเขาใจและใหความสาคญตอลกคามความกระตอรอรนทจะชวยเหลอลกคา ยมแยมแจมใส และเอาใจใสดแลลกคาอดทนอดกลนเมอถกลกคาตาหนตอวานอกจากน พนกงานทใหบรการควรเปนผรจกแกไขปญหาเฉพาะหนาไดดดวย
2 บคลกภาพทงลกษณะการแตงกายทแลดสะอาดเรยบรอย รวมไปถงอากปกรยาทแสดง ออก เชน การยม การหวเราะ การแสดงทาทางประกอบการพด สงเหลานควรเปนไปตามธรรมชาต
3 เทคนคการใหบรการ โดยเฉพาะอยางยงการสนทนาเพราะการสนทนาเปนสอกลางระหวางลกคากบผใหบรการการนสนทนาใหลกคาเกดความประทบใจ
2134 หนาทความรบผดชอบของผใหเชา ผใหเชาตองสงมอบทรพยสนทเชาใหแกผเชาตามสญญา โดยทรพยสนนนๆตอง
อยในสภาพทเหมาะแกการใชประโยชนตามสญญาเชาดวยตลอดระยะเวลาการเชา เชน เจาของบานเชาตองดแล บารง รกษา และซอมแซมทรพยสนทใหเชา ยกเวนการซอมทมกฎหมายหรอประเพณกาหนดใหผเชาเปนผซอมเองไดแก การซอมแซมเลกๆ นอยๆ อยางมงลวดประต หนาตางฉกขาด กระเบองปพนแตก 2-3 แผน
2135 หนาทความรบผดชอบของผเชา ผเชาตองชาระคาเชาใหแกเจาของทอยนนๆ เพราะถอวาเปนลกหนมหนาทตอง
จายคาตอบแทนจากประโยชนทไดรบจากการเชา ซงจะมการตกลงเวลาการชาระหนไวในแตละคราว โดยปกตมกจายเปนรายเดอน นอกจากนผเชาตองรกษาสภาพของทอยใหเรยบรอยตามสภาพทไดรบมอบมาและตองสงคนในสภาพเดม หรอซอมแซมใหเรยบรอยหากชารด
2136 การระงบสญญาเชา การระงบสญญานอาจมสาเหตมาจากผลทางกฎหมาย เชนเมอหมดสญญาเชา ผ
เชาถงแกชวต หรอทรพยสนนนสญหายไปเชนไฟไหม กฎหมายไดอนญาตผใหเชาหรอผเชาสามารถระงบการเชาไดโดยมตองบอกกลาว
อกกรณของการระงบสญญาเชาอาจเนองมาจากการบอกเลกสญญาระหวางผเชากบผใหเชาตามทไดตกลงไวในสญญาเชาระบใหสทธบอกเลก หรอเมอฝายใดฝายหนงปฏบตผดหนาทตามทระบไวในสญญาเชาในขอสาคญ เชนไมชาระคาเชา หรอถาสญญาเชาเปนแบบไมกาหนดระยะเวลาการเชาแตละฝายสามารถบอกเลกสญญาได แตตองบอกกลาวใหอกฝายหนงรตวกอนสกระยะหนงแตไมจาเปนตองบอกกอนลวงหนาเกนกวาสองเดอน
2137 อายความ ในขอความรบผดเพอเสยคาทดแทนอนเกยวกบการยมใชคงรปนน หามมใหฟอง
เมอพนเวลาหกเดอนนบแตวนสนสญญา (ปพพ มาตรา 649)
214 การวเคราะหและออกแบบ (System Analysis Design) การวเคราะหและออกแบบ คอ วธทใชในการสรางระบบสารสนเทศขนมาใหมในธรกจ
ใดธรกจหนงหรอระบบยอยธรกจ นอกจากการสรางระบบสารสนเทศใหมแลว การวเคราะหระบบชวยในการแกไขระบบใหดขนกไดการวเคราะหระบบกคอการหาความตองการ(Requirement) ของระบบสารสนเทศวาคออะไร หรอตองการเพมเตมอะไรเขาระบบ และการออกแบบระบบกคอ การน าเอาความตองการของระบบมาเปนแบบแผนหรอเรยกวาพมพเขยวในการสรางระบบนนใหใชงานไดจรง ตวอยางของระบบสารสนเทศเชน ระบบขาย ความตองการของระบบกคอ ความสามารถตดตามยอดขายไดเปนระยะ เผอฝายบรหารสามารถปรบปรงการขายไดทนท
วงจรการพฒนาระบบ(System Development Life Cycle) เปนวงจรทแสดงถงกจกรรมตางๆ ในแตละขนตอน ตงแตเรมจนกระทงส าเรจ การพฒนาระบบมอย 7 ขนตอนดวยกน คอ
1 ก าหนดปญหา(Problem Definition) 2 วเคราะหระบบ(Analysis) 3 ออกแบบ(Design) 4 พฒนา(Development) 5 ทดสอบ(Testing) 6 ตดตง(Implementation) 7 บ ารงรกษา(Maintenance)
2141 ก าหนดปญหา(Problem Definition) การก าหนดปญหา เปนขนตอนของการก าหนดขอบเขตของปญหา สาเหตของ
ปญหาจากการด าเนนงานในปจจบนความเปนไปไดกบการสรางระบบใหมการก าหนดความตองการ(Requirement) ระหวางนกวเคราะหระบบกบผใชงานโดยขอมลเหลานไดจากการสมภาษณการรวบรวมขอมลจากการด าเนนงานตางๆเพอท าการสรปเปนขอก าหนด (Requirement Specification) ทชดเจนในขนตอนนหากเปนโครงการทมขนาดใหญอาจเรยกขนตอนนวาขนตอนของการศกษาความเปนไปได
สรปขนตอนของการก าหนดปญหา คอ - รบรสภาพปญหาทเกดขนจากการด าเนนงาน - สรปหาสาเหตของปญหา และสรปผลยนแกผบรหารเพอพจารณา - ท าการศกษาความเปนไปไดในแงมมตางๆ เชน ดานตนทน และ
ทรพยากร
- รวบรวมความตองการ(Requirements) จากผทเกยวของดวยวธการตางๆ เชน การรวบรวมเอกสาร การสมภาษณ การสงเกต และแบบสอบถาม
- สรปขอก าหนดตางๆ ใหมความชดเจน ถกตอง และเปนทยอมรบทง 2 ฝาย
2142 การศกษาความเปนไปได (Feasibility Study) หลงจากมการรวบรวมและสามารถสรปปญหาในประเดนตางๆ ขนตอนตอไป
คอการศกษาความเปนไปไดของระบบเพอท าการตดสนใจถงความเปนไปไดของโครงการวาจะส าเรจตามเปาหมาย ทตองการหรอไม ระบบทจะตดสนใจพฒนานควรอธบายเปนรปธรรมได มใชเปนระบบทเพอฝน ซงการพจารณาความเปนไปไดจะพจารณาในดานตางๆดงนคอ
1 ความเปนไปไดทางเทคนค (Technical Feasibility) คอความเปนไปไดของการสรางระบบใหมดวยการน าเทคโนโลยทมอยในปจจบนมาใชงานหรอการอพเกรดเครองคอมพวเตอรทมอยเดมใหมประสทธภาพสงขน หรอตดสนใจใชเทคโนโลยใหมทงหมด
2 ความเปนไปไดในการปฏบตงาน (Operational Feasibility) คอความเปนไปไดของระบบใหมทจะใหสารสนเทศทถกตองตรงตามความตองการของผใชงานการค านงถงทศนคตของผใชงานรวมทงทกษะของผใชงานกบระบบงานใหมทมการเปลยนโครงสรางการท างานใหมวาเปนทยอมรบหรอไม
3 ความเปนไปไดในเชงเศรษฐศาสตร (Economical Feasibility) คอความเปนไปไดในเชงเศรษฐศาสตร ดวยการค านงถงตนทนคาใชจายในการพฒนาระบบ ความคมคาของระบบดวย การเปรยบเทยบผลลพธทไดจากระบบกบคาใชจายทตองลงทน
2143 การก าหนดความเปนไปได (Requirement) การก าหนดความตองการคอการรวบรวมรายละเอยดตางๆเพอจดประสงคในการ
หาขอสรปทชดเจนในดานความตองการ (Requirement) ระหวางผพฒนากบผใช เพอใชในขนตอนของกระบวนการการวเคราะหและออกแบบตอไป
2144 การเกบรวบรวมขอมล ในขนตอนกอนน าไปสการวเคราะหระบบ นกวเคราะหระบบจะตองรวบรวม
ขอมล ความเปนจรงตางๆ ในระบบใหมากทสด เพอน ามาวเคราะหระบบงานใหตรงตามวตถประสงคและความตองการของผใชมากทสดมการเจาะลกในรายละเอยด ซงวธการเกบรวบรวมขอมลนสามารถคนหาจากแหลงขอมลตางๆ ไดดงน
1 เอกสาร (Documentation) 2 แบบสอบถาม (Questionnaires)
3 การสมภาษณ (Interview) 4 การสงเกต (Observation)
2145 วเคราะห (Analysis) การวเคราะหเปนขนตอนของการวเคราะหการด าเนนงานของระบบปจจบน โดย
การน า Requirements Specification ทไดมาจากขนตอนแรกมาวเคราะหในรายละเอยด โดยใชอาศยการเขยนผงงานระบบ (Flowchart) เพอใหแสดงขนตอนการท างานของระบบอยางกวางๆ และวเคราะหและออกแบบระบบเชงวตถ (Object-Oriented analysis and design) โดยอาศยเครองมอในการวเคราะหและออกแบบตามมาตรฐานของภาษา UML (Unified Modeling Language) โดยใชแผนผงกรณ (Use Case Diagram) แผนภาพความสมพนธระหวาคลาส (Class Diagram) แผนภาพแสดงปฏสมพนธของระบบ (Sequence Diagram) และสรางแบบจ าลองความสมพนธของระบบ (ER-Diagram) เพอทราบถงรายละเอยดขนตอนการด าเนนงานในระบบวาประกอบดวยอะไรบาง มความเกยวของหรอมความสมพนธกบสงใด
สรปขนตอนการวเคราะห - วเคราะหระบบงานเดม - ก าหนดความตองการของระบบงานใหม - สรางแบบจาลอง Flowchart Use Case Diagram Class Diagram
Sequence Diagram และ ER-Diagram - สรางพจนานกรมขอมล Data Dictionary
1 Flowchart คอ ผงงานทแสดงขนตอนการทางานในระบบ โดยใชรปภาพ (Image) หรอสญลกษณ (Symbol) ทใชเขยนแทนขนตอน คาอธบาย ขอความ หรอคาพด ทใชในอลกอรทม (Algorithm) เพราะการนาเสนอขนตอนของงานใหเขาใจตรงกน ระหวางผเกยวของ
2 Use Case Diagram คอ แผนผงกรณทชวยทาใหเหนภาพชดเจนของปฏกรยาระหวางผใชระบบงานกบระบบสารสนเทศ
3 Class Diagram คอ แผนผงแสดงความสมพนธระหวางคลาส โดยใชรปแบบความสมพนธแบบ Association Aggregation Composition และ Generalization
4 Sequence Diagram คอ แผนผงลาดบเหตการณ แสดงการกาหนดเวลาของการทารายการทเกดขนระหวางวตถหนงกบอกวตถหนง
5 ER-Diagram (Entity-Relationship Diagram) คอ แผนผงแสดงความสมพนธระวาง Entity หรอกลมขอมล ซงจะแสดงชนดของความสมพนธวาเปนชนด หนงตอหนง (One to One) หนงตอหลายสง (One to Many) หรอ หลายสงตอหลายสง (Many to Many)
2146 ออกแบบ (Design) การออกแบบเปนขนตอนของการนาผลลพธทไดจากการวเคราะห มาสรางแบบ
พมพเขยวของระบบใหมตามความตองการในเอกสารความตองการของระบบ กาหนดสงทจาเปน เชน Input Output User Interfaceหรอสวนตอประสานผใช และการประมวลผล โดยการออกแบบจะเรมจากสวนของอปกรณและเทคโนโลยตางๆ และโปรแกรมคอมพวเตอรทนามาพฒนา
สรปขนตอนการออกแบบ คอ - การออกแบบจอภาพ Input Design - การออกแบบรายงาน Output Design - การออกแบบขอมลนาเขาและรปแบบการรบขอมล - การออกแบบฐานขอมล Databases Design
2147 พฒนา (Development) การพฒนาเปนขนตอนของการพฒนาโปรแกรม ดวยการสรางชดคาสงหรอเขยน
โปรแกรมตามทไดออกแบบไวเพอสรางระบบงานโดยโปรแกรมทใชในการพฒนาจะตองพจารณาถงความเหมาะสมกบเทคโนโลยทใชงานอย อาจใชภาษาขนสง เชน COBOL Java Visual Basic หรอภาษาในยคท 4 ทเรยกวา 4GL (Fourth Generation Language) ซงตดมากบ DBMS ในการสรางโปรแกรมประยกต โปรแกรมทนามาใชในการพฒนากคอ Visual Studio 2005 ซงมเครองมอทหลากหลายทกอประโยชนมากมายแกนกพฒนาอสระใหเรยนรทกษะใหมๆไดอยางรวดเรว
สรปในขนตอนการพฒนา คอ - พฒนาโปรแกรมจากทไดทาการวเคราะหและออกแบบไว - เลอกภาษาทเหมาะสม และพฒนาตอไดงาย - สรางเอกสารโปรแกรม
2148 ทดสอบ (Testing) การทดสอบระบบเปนขนตอนของการทดสอบระบบกอนทจะน าไปปฏบตการ
ใชงานจรง ทมงานจะท าการทดสอบขอมลเบองตนกอนดวยการสรางขอมลจ าลองเพอตรวจสอบการท างานของระบบ หากมขอผดพลาดเกดขนกจะยอนกลบไปในขนตอนของการพฒนาโปรแกรมใหม โดยการทดสอบระบบนจะมการตรวจสอบอย 2 สวนดวยกนคอ การตรวจสอบรปแบบการเขยน Syntax และการตรวจสอบวตถประสงคงานตรงกบความตองการหรอไม
2149 ตดตง (Implementation) ขนตอนตอมาหลงจากทไดท าการทดสอบ จนมความมนใจแลววาระบบสามารถ
ท างานไดจรงและตรงกบความตองการของผใชระบบ จากนนจงด าเนนการตดตงระบบเพอใชงานจรงตอไป
สรปขนตอนการตดตง คอ - กอนท าการตดตงระบบ ควรท าการศกษาสภาพแวดลอมของพนททจะ
ตดตง - เตรยมอปกรณฮารดแวรและอปกรณการสอสารและเครอขายให
พรอม - ขนตอนนอาจจ าเปนตองใชผเชยวชาญระบบ เชน System
Engineering หรอ ทมงานทางดาน Technical Support - ลงโปรแกรมระบบปฏบตการ และแอปพลเคชนโปรแกรมให
ครบถวน - ด าเนนการใชงานระบบงานใหม - จดท าคมอการใชงาน
21410 บ ารงรกษา (Maintenance) เปนขนตอนการปรบปรงแกไขระบบหลงจากทไดมการตดตงและใชงานแลว
ในขนตอนนอาจเกดจากปญหาของโปรแกรม Bugซงโปรแกรมเมอรจะตองรบแกไขใหถกตองหรอเกดจากความตองการของผใชงานทตองการเพมโมดลในการท างานอนๆซงทงนกจะเกยวของกบ Requirement Specification ทเคยตกลงกนกอนหนาดวย ดงนนในสวนงานนจะคดคาใชจายเพมหรออยางไรเปนเรองของรายละเอยดทผพฒนาหรอนกวเคราะหระบบจะตองด าเนนการกบผวาจาง
สรปขนตอนการบ ารงรกษา คอ - อาจมขอผดพลาดบางอยางทเพงขนพบ ตองรบแกไขโปรแกรมให
ถกตองโดยดวน - ในบางครงอาจมการเพมโมดลหรออปกรณบางอยาง - การบ ารงรกษา หมายความรวมถงการบ ารงรกษาทงดานซอฟแวรและ
ฮารดแวร (โอภาส เอยมสรวงศ254540) 215 โครงสรางขอมล (File Structure)
ขอมล (Data) หมายถง ขอมลทเปนขอความ (Text) รปภาพ (Image หรอ Graphics) เสยงหรอภาพถาย วดโอ ทมความหมายและสาคญสาหรบองคกร เปนขอมลสาหรบการปฏบตงานท
เกยวของกบผปฏบตงานโดยตรงและเปนขอมลทยงไมไดรบการประมวลผล ซงทาใหมชอเรยกอกอยางหนงวา ขอมลดบ (Raw Data)
สารสนเทศ (Information) หมายถง ขอมลดบทเกบรวบรวมถกนามาประมวลผล โดยการ คานวณ การจดกลม การเรยงลาดบ หรอสรปผลเพอสรางเปนรายงานสรป
การเกบขอมลนนผทาการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจะมเปนจานวนมาก เชน บรษทแหงหนง ตองการเกบขอมลไดเปนจานวนหลายไฟลการเกบขอมลจงจาเปน ตองแยก กรป หรอแยกออกจากกน แตขอมลในระหวางกลมกอาจมสวนประสานสมพนธกนเกยวของกนได ความสมพนธระหวางกลมนเอง เปนสวนทาใหเกด ระบบฐานขอมล ซงเปนศาสตรทตองทาความเขาใจหลกการ และวธการเพอใหเกดการเกบเรยกหาคนหา หรอใชงานขอมลทไดประสทธภาพ เมอเปนเชนนคอมพวเตอรจงกาหนดการแยกขอมลโดยยดหลกการพนฐานทขอมลแตละกลมเรยกวา Entity โดยสรปแลว Entity หมายถง สงทเราสามารถมองเหนและสรางภาพพจนโดยขอสนเทศของ Entity
2151 โครงสรางขอมล (File Structure) หมายถง ลกษณะการจดแบงพกดตาง ๆ ของขอมลสาหรบแตละระเบยน (Record) ในแฟมขอมลเพอใหคอมพวเตอรสามารถรบไปประมวลผลได ประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงน 1 หนวยขอมล (Data Item) หมายถงสวนทเลกทสดของขอมล เชน ตวเลข ตวอกษร หรอ สญลกษณพเศษ จะยงไมมความหมายในตวเอง เลน เลข 9 อกษร ก เปนตน
2 ฟลดขอมล (Data Field) หมายถง การนาเอาหนวยขอมลทสาคญและตองการศกษามาไวดวยกน เพอเปรยบเทยบกน เชน ชอ - สกล คะแนนการสอบครงท 1 เงนเดอน ซง ชอ สกล และเงนเดอน คอ 1 ฟลด
3 เรคคอรดขอมล (Data Record) หมายถง การนาฟลดหลายฟลดมารวมกลมกน เชน นกศกษาแตละคน จะมขอมล ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ขอมลของนกศกษาแตละคนคอ 1 เรคคอรด
4 แฟมขอมล (Data File) เกดจากการนาระเบยนหรอเรคคอรด หลาย ๆ เรคคอรดทเกยวของกนในดานใดดานหนงมารวมกน เชน แฟมขอมลของนกเรยนหองหนงจานวน 20 คน ทกคนตางกมขอมล คอ ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ศาสนา ขอมลของนกเรยนทงหมดคอ แฟมขอมล
5 ฐานขอมล (Data base) เกดจากการนาแฟมหลาย ๆ แฟมขอมลเขาดวยกนโดยทแฟมขอมลแตละแฟมจะมความสมพนธกนหรอไมกตาม ทาใหขอมลไมซาซอนกน และสะดวกรวดเรวในการใชงาน
216 ระบบฐานขอมล ฐานขอมล คอ แหลงทใชเกบรวบรวมขอมล ซงขอมลทถกเกบรวบรวมไวนจะถกจดการ
เพอตอบสนองความตองการของผสรางฐานขอมลมความจาเปนทตองแจกแจง ขอมลทตองใชในระบบงานพรอมทงตงชอขอมลแตละตวชอทตงควรเปนมาตรฐานและมเพยงชอเดยวเพราะผใชแตละคนจาเปนตองอางองถงขอมลโดยการตงชอทเหมาะสมจะสามารถหลกเลยงการสบสนการเรยกใชขอมลได
การจดเกบฐานขอมลเปนการนาเอาฐานขอมล มาจดเกบรวมกนภายใตฐานขอมลเดยวกน ซงสามารถใชขอมลและสามารถแกไขปญหาทเกดขนในระบบแฟมขอมลไดขอมลตางๆทถกจดเกบฐานขอมลจะเปนฐานขอมลทสมพนธกนและเปนขอมลทสนบสนนการดาเนนงานขององคกร จงกลาวไดวาฐานขอมลแตละฐานจะเทยบเทากบแฟมขอมล 1 ระบบ และจะเรยกฐานขอมลททาขนเพอสนบสนนการดาเนนงานอยางใดอยางหนงนนวา ldquoระบบฐานขอมลrdquo (Database System)
ภาพท 2-1 แสดงสญลกษณฐานขอมล เมอตองการจดเกบและประมวลผลขอมลดวยฐานขอมล เราจะนกถงฐานขอมลบน
คอมพวเตอรเสมอ ฐานขอมลไมไดทางานเปนอสระโดยตนเอง แตมองคประกอบหลายอยางทสมพนธกบการทางานของฐานขอมล ไดแก (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549)
1 ฮารดแวร (Hardware) ไดแก เครองคอมพวเตอรสาหรบจดเกบฐานขอมลซงสามารถตดตงฐานขอมลไดบนคอมพวเตอรหลายขนาดตงแตระดบพซ มนคอมพวเตอร จนถงเครองระดบเมนเฟรมนอกจากนขนาดของหนวยความจา ซพย ระบบเนตเวรคกมสวนสมพนธกบความเรวในการทางานของฐานขอมลดวย
2 ซอฟแวร ทเกยวของกบฐานขอมล ม 3 ประเภท คอ 21 ซอฟแวร OS (Operating System Software) OS ทสามารถตดตงฐานขอมลไดใน
Microsoft Windows เชน Windows95 Windows NT Windows2000 หรอ OS แบบ UNIXเปนตน
แฟมขอมล DBMS Database
22 ซอฟแวรของระบบจดการฐานขอมล (DBMS Software) คอซอฟแวรทจดการเกยวกบฐานขอมลทผลตจากบรษทตางๆ ไดแก Oracle SQL Server เปนตน
23 ซอฟตแวรทชวยในการพฒนาโปรแกรมซงใชขอมลจากฐานขอมล ไดแก Delphi Visual Basic เปนตน โดยซอฟตแวรเหลานจะจดการกบขอมลได และทาใหเกดความคลองตวในการทางานยงขนเพราะผพฒนาสามารถออกแบบโปรแกรมเพอสรางหนาจอสาหรบนาขอมลเขาสามารถใสเงอนไขทซบซอนในการคานวณ รวมทงการจดรปแบบรายงานทสวยงามตามตองการได
3 บคคลากร สามารถแบงบคลากรททาหนาทเกยวกบฐานขอมล และเรยกใชขอมลได ดงน (สมจตร อาจอนทรงามนจ อาจอนทร 2549)
31 ผใชงาน (User) เปนบคคลทนาสารสนเทศ(information) ทไดจากระบบฐานขอมลไปใชเพอการวางแผนหรอการตดสนใจในธรกจขององคกรหรอเพอการทางานอยางใดอยางหนง ซงผใชงานนอาจเปนผไมมความรเกยวกบระบบคอมพวเตอรมากนกกไดแตสามารถทราบขนตอนการคนหาขอมลจากฐานขอมลและการสามารถใชโปรแกรมประยกตทนกเขยนโปรแกรมเขยนขน เพอแกไขขอมลหรอดขอมลบางสวนได
32 ผพฒนาฐานขอมล (Developer) เปนผทมหนาทความรบผดชอบในการออกแบบ และเขยนโปรแกรมจดการกบฐานขอมลรวมไปถงการบารงรกษาระบบฐานขอมลใหสามารถใชงานไดอยางราบรน ไมมปญหา บคคลทดแลดานน
33 ผบรหารและจดการฐานขอมล (Database Administrators หรอ DBA) คอ เปนบคคลททาหนาทบรหารและควบคมการบรหารงานของระบบฐานขอมลทงหมด เปนผทจะตองตดสนใจวาจะรวบรวมขอมลอะไรเขาสระบบ จดเกบโดยวธใด เทคนคการเรยกใชขอมล กาหนดระบบการรกษาความปลอดภยของขอมล การสรางระบบขอมลสารอง การก และประสานงานกบผใชวาตองการใชขอมลอยางไร รวมถงนกวเคราะหและออกแบบระบบและโปรแกรมเมอร ประยกตใชงาน เพอใหการบรหารการใชงานเปนไปอยางมประสทธภาพ
34 นกเขยนโปรแกรม (Programmer) คอ เปนผทาหนาทเขยนโปรแกรมประยกตใชงานตาง ๆ เพอใหการจดเกบการเรยกใชขอมลเปนไปตามความตองการของผใช
35 นกวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analyst) เปนบคลากรททาหนาท วเคราะหระบบฐานขอมล และออกแบบระบบงานทจะนามาใช
36 ผปฏบตการ (Operator) คอ เปนผปฏบตการดานการประมวลผล การปอนขอมลลงเครองคอมพวเตอร
2161 กระบวนการ (Process) ไดแก การกาหนดมาตรการ และกฎระเบยบตางๆ ในการใชงานฐานขอมลทงนเพอปองกนความผดพลาดอนจะเกดขนไดจากการหลงลม เชนกระบวนการในการแบคอพ ควรจะกาหนดวนเวลาและระบบทตองทาการแบคอพวาจะทาอยางไรเมอไร ความถในการแบคอพเปนอยางไร เปนตน หรอในดานการตรวจสอบและตดตามความถกตองของขอมล รวมถงอนฟอรเมชนทไดจากฐานขอมล ควรมการตดตามและตรวจสอบเปนระยะ เพอปองกนความผดพลาดของขอมล
2162 ขอมล (Data) ไดแก ขอมล รวมทงวธการในการรวบรวม และจดเกบขอมลลงฐานขอมล ซงการจดเกบรวบรวมขอมลนเพอใหเปนศนยกลางขอมลอยางเปนระบบ ซงขอมลเหลานสามารถใชรวมกนได ผใชขอมลในระบบฐานขอมล จะมองภาพขอมลในลกษณะทแตกตางกน เชน ผใชบางคนมองภาพของขอมลทถกจดเกบไวในสอเกบขอมลจรง (Physical Level) ในขณะทผใชบางคนมองภาพขอมลจากการใชงานของผใช (External Level)
2163 เอนตต แอททรบวท และความสมพนธ เอนตต (Entities) หมายถง สงตาง ๆ ทผใชงานฐานขอมลจะตองยงเกยวดวยเมอ
มการออกแบบฐานขอมลขน ซงอาจจะเปนสงทเปนรปของรปธรรมคอสามารถมองเหนไดดวยตา หรออยในรปของนามธรรมคอไมสามารถมองเหนไดดวยตา
แอททรบวท (Attributes) หมายถง สงทใชอธบายคณลกษณของเอนตตหนง ๆ เชน เอนตตแผนก จะประกอบดวยแอททรบวท รหสแผนกและชอแผนก เปนตน
ความสมพนธ (Relationships) คอ ความสมพนธระหวางเอนตต เปนความสมพนธทสมาชกของเอนตตหนง สมพนธกบสมาชกอกเอนตตหนง ซงสามารถแบงประเภทของความสมพนธระหวางเอนตตออกไดเปน 3 ประเภท ไดแก
1 ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One-To-One Relationship) จะใชสญลกษณ 11 แทนความสมพนธแบบหนงตอหนง ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหนงรายการของอกหนงเอนตตโดยมความสมพนธกนเพยงรายการเดยว
ภาพท 2-2 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอหนง
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 1
2 ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ 1m แทนความสมพนธแบบหนงตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-3 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอกลม
3ความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ nm แทนความสมพนธแบบกลมตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหลายรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-4 แสดงภาพความสมพนธแบบกลมตอกลม
ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System DBMS) ระบบการจดการฐานขอมล หรอมกเรยกยอๆวา DBMS คอโปรแกรมทใชเปนเครองมอใน
การจดการฐานขอมล ซงประกอบดวยฟงกชนหนาทตางๆในการจดเกบขอมล รวมทงภาษาทใชทางานกบขอมล โดยมกจะใชภาษาSQLในการโตตอบระหวางกนกบผใช เพอใหสามารถทาการกาหนดการสรางการเรยกด การบารงรกษาฐานขอมล รวมทงการจดการควบคมการเขาถงฐานขอมล ซงถอเปนการปองกนความปลอดภยในฐานขอมล เพอปองกนมใหผทไมมสทธการใชงานเขามาละเมดขอมลทเปนศนยกลางได นอกจากน DBMS ยงมหนาทในการรกษาความมนคงและความปลอดภยของขอมล การสารองขอมล และการเรยกคนขอมลในกรณทขอมลเกดความเสยหาย
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 M
เอนตต เอนตต ความสมพนธ N M
2164 สวนประกอบของ DBMS (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549) 1 ภาษา SQL (Structured Query Language) เปนภาษาทมรปแบบเปน
ภาษาองกฤษ เปนภาษทมอยใน DBMS มความสามารถใชนยามโครงสรางตารางภายในฐานขอมล การจดการขอมลรวมไปถงการควบคมสทธการใชงานฐานขอมล SQL จะประกอบดวยรปแบบดวยภาษา 3 รปแบบดงน
11 ภาษาสาหรบนยามขอมล (Data Definition Language หรอ DDL) เปนภาษาทนยามถงโครงสรางของฐานขอมล เพอทาการสราง เปลยนแปลงหรอยกเลกโครงสรางของฐานขอมลทไดออกแบบไว ตวอยางภาษา DDL เชน
- คาสงการสราง (CREATE) ไดแกการสรางตาราง - คาสงเปลยนแปลงโครงสราง (ALTER) - คาสงยกเลก (DROP) ไดแกการยกเลกโครงสรางตาราง
12 ภาษาสาหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language หรอ DML) เปนภาษาทใชในการจดการขอมลภายในตางรางของขอมลฐานขอมล เชน
- คาสงการเรยกคนระเบยนขอมล (SELECT) - คาสงการพมพระเบยนขอมล (INSERT) - คาสงปรบปรงระเบยนขอมล (UPDATE) - คาสงลบระเบยนขอมล (DELETE)
13 ภาษาควบคม (Control Language หรอ CL) เปนภาษาทใชควบคมระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมล ประกอบดวยคาสง 2 คาสงไดแก
- คาสง GRANT - คาสง REVOKE
2 โปรแกรมอานวยความสะดวก (General Utilities) เปนโปรแกรมสวนหนงทมอยใน DBMS ซงจะชวยดแลจดการฐานขอมลเชนการสรางฐานขอมลและตาราง การคนหา การเพม การลบหรอการปรบปรงระเบยนขอมลจากตาราง การสรางแบบฟอรมการบนทกขอมลอยางงาย การสรางเมน หรอการสรางรายงานออกจากฐานขอมล โดยสามารถเรยกผานจากเมนของโปรแกรมอานวยความสะดวก
3 โปรแกรมชวยสรางโปรแกรมประยกตและรายงาน (Application and Report Generators)
4 พจนาณกรมฐานขอมล (Data Dictionary) ทาหนาทในการเกบรายละเอยดเกยวกบขอมลในฐานขอมล เชน โครงสรางของแตละตาราง เปนตน
DBMS เปนโปรแกรมทใชโตตอบกบผใชงานทงบนแอปพลเคชนโปรแกรมและฐานขอมล ซงกอใหเกดความสะดวกตางๆ ดงน
1 อนญาตใหผใชงานสามารถกาหนดหรอสรางฐานขอมลเพอกาหนดโครงสรางขอมล ชนดขอมล รวมทงการอนญาตใหขอมลทกาหนดขนสามารถบนทกลงในฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Definition Language (DDL)
2 อนญาตใหผใชงานทาการเพม (Insert) ปรบปรง (Update) ลบ(Delete)และเรยกใช(Retrieve) ขอมลจากฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Manipulation Language (DML)
3 สามารถควบคมการเขาถงขอมล เชน ความปลอดภยของระบบ (Security System) โดยผไมมสทธในการเขาถง ขอมลในฐานขอมล จะไมสามารถเขามาใชงานในฐานขอมลได
4 ความคงสภาพของระบบ (Integrity System) ทาใหเกดความถกตองตรงกนในการจดเกบขอมล
5 มระบบการควบคมการเขาถงขอมลพรอมกน (Concurrency Control System) กลาวคอ สามารถแชรขอมลเพอบรการในการเขาถงขอมลพรอมๆกน จากผใชงานในขณะเดยวกนไดโดยไมกอใหเกดความไมถกตองของขอมล
6 การกคนระบบ (Recovery Control System) สามารถกคนขอมลกลบมาไดในกรณทฮารดแวรหรอซอฟตแวรเกดความเสยหาย
7 การเขาถงรายการตางๆ (User-Accessible Catalog) ผใชสามารถเขาถงรายการ หรอรายละเอยดตางๆของขอมลในฐานขอมลได กระบวนการนอรมลไลเซชน (The Normalization Process)
กระบวนการนอรมลไลเซชนคอขนตอนหรอกระบวนการทใชสาหรบจดระเบยบจดรปแบบจดโครงสรางลดความซาซอนของขอมลททาการจดเกบในแตละตารางเพอใหไดขอมลทเกบอยมความนาเชอถอไมขดแยงกนเอง (ศภชย สมพานช 2549)
กระบวนการนอรมลไลเซชน มขนตอนการดาเนนงานดงตอไปน 1 ขนตอนการทา First Normal Form (1NF) 2 ขนตอนการทา Second Normal Form (2NF) 3 ขนตอนการทา Third Normal Form (3NF) 4 ขนตอนการทา Boyce Normal Form (BCNF) 5 ขนตอนการทา Fourth Normal Form (4NF) 6 ขนตอนการทา Fifth Normal Form (5NF)
ในแตละขนตอนของการทา Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการทา Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทกาหนดไวตามขนตอนนนๆ
ในการทา Normalization ไมจาเปนตองเรมขนตอนการทา First Normal Form และ สนสดในขนตอนการทาท First Normal Form เสมอไป การทา Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทนามาทา Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมทา Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 22 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ
Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการทางาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และคาสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงานสามารถนาไปแปลงเปนชดคาสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา
ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการทางานตามขนตอนการทางาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนคาสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวดาเนนการทางการคานวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการทางานตางๆอยางเปนลาดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การทางานแบบมลาดบ การทางานแบบใหเลอกทาและการทางานแบบทาซาในเงอนไขตางๆ โดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทสาคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
พชย ลพพฒนไพบลย (2550) ชอเรอง ldquoการใหบรการทดrdquo ใหความหมายของคาวา ldquoการบรการrdquo หมายถง การปฏบตรบใช ใหความสะดวกตางๆตอผมาใชบรการ ซงจะกาหนดเงอนไขของการมารบบรการ เชน การอานวยความสะดวก การใหความชวยเหลอ
จากความหมายของการบรการทกลาวมาแลวสรปไดวา ldquoการบรการrdquo หมายถง การปฏบตรบใชและอานวยความสะดวกตางๆ โดยคานงถงความพงพอใจของผใชบรการเปนหลก
2133 ldquoแนวคดและทฤษฎเกยวกบความพงพอใจrdquo ความพงพอใจ หรอพอใจ ตรงกบภาษาองกฤษวา ldquoSatisfactionrdquo ไดมผให
ความหมายของความพงพอใจไวหลายความหมาย ดงน อาร เพชรผด (2530 หนา 49ndash50) ชอเรอง ldquoมนษยสมพนธในการทางานrdquo ได
กลาวถงความหมายของความพงพอใจในการทางานไววา ldquoความพงพอใจในการทางานrdquo หมายถง สงทเกยวของกบความคดเหนของพนกงานทมตองานและผบงคบบญชา เปนอารมณพงพอใจ สบายใจทเกดจากประสบการณความพงพอใจและความสบายทมผลมาจากงานนน ไดทาใหความตองการทางรางกายและจตใจไดรบการตอบสนองrdquo
สมบต ยรรยง (2533 หนา 5) ชอเรอง ldquoความพงพอใจของขาราชการพลเรอนทมตอการปฏบตงานในสานกงาน ศกษาธการอาเภอ เขตการศกษา 7rdquo กลาววา ความพงพอใจ หมายถง ปฏกรยาทางอารมณทผปฏบตงานเกดความสบายใจตอการกระทาและสภาพแวดลอมตาง ๆ ทผปฏบตงานจะตองกระทาตามภารกจทไดรบมอบหมาย หรอดวยความคดรเรมของตนเองทตรงตอวตถประสงคของหนวยงาน
ชยตพงศ สจตรานนท (2542) ชอเรอง ldquoความพงพอใจในการปฏบตงานของบคลากรสานกงานพาณชยจงหวดในภาคตะวนออกเฉยงเหนอrdquo ไดใหความหมายไววา ความพงพอใจ หมายถง ความรสกหรอเจตคตทดตอการปฏบตงานตามภาระหนาทและความรบผดชอบทางานนน ๆ ดวยใจรก มความกระตอรอรนในการทางาน พยายามตงใจทางานใหบรรลเปาหมาย และมประสทธภาพสงสด มความสขกบงานททาและมความพอใจเมองานนนไดผลประโยชนตอบแทน
เกรยงไกร มสกะวงษ (2531) ชอเรอง ldquoความพงพอใจในการทางานของอาจารยทมตอการปฏบตงานตามหนาทของผบรหารวทยาลยพลศกษาrdquoไดใหความหมายไววาความพงพอใจ หมายถง ความรสกหรอเจตคตทดตอการปฏบตงาน เปนความรสกหรอทศนคตทเปนไปในทางบวก
ธงชย สนตวงษ (2539 หนา 389) ชอเรอง ldquoพฤตกรรมผบรโภคทางการตลาดrdquoไดใหความหมายของความพงพอใจในการปฏบตงานวา หมายถง ความรสกทเกดจากการไดตอบสนองความตองการของตนเองอยางด หรอสมบรณทสดคณภาพของการบรการ คณภาพของ
การบรการ เปนผลรวมของการนาคณสมบตตางๆ มาประสานรวมกนเขาเพอใหงานเกดผลสมฤทธสงสดตามแนวคด
วรพงษ เฉลมจระรตน (2539 14) ชอเรอง ldquoคณภาพในงานบรการ 1rdquo สรปถงคณภาพในการบรการ ดงน
1 ความสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ 2 ระดบของความสามารถของการบรการ ในการบาบดความตองการของลกคา 3 ระดบความพงพอใจของลกคาหลงจากการไดรบบรการแลว
จไรเรอง รปด (2552) ชอเรอง ldquoการใหบรการแบบเบดเสรจ ณ จดเดยวของเทศบาลนครอดรธานrdquoไดกลาวถง ลกษณะของผนาดานการบรการ ไววา ควรมลกษณะดงน คอ
1 มวสยทศนเกยวกบการบรการ (Service Vision) คอ การมองถงคณภาพของการบรการเปนกญแจสาคญ โดยใหบรการนนมคณภาพอยตลอดเวลา
2 มมาตรฐานสง (High Standard) คอ ควรจะใหบรการทถกตองตงแตครงแรก ใหความสนใจในรายละเอยดและความแตกตางของการบรการตางๆเพอคนหาทจะทาการพฒนาใหดขนองคการบรการ ผลตภณฑบรการ
3 มแบบอยางผนาในสนาม (In the Field Leadership Style) คอ ผนาดานการบรการควรจะมการลงสสนามจรงๆ ไมใชทาเพยงแคการวางแผน ควรลงไปใกลชดกบพนกงาน มการยกยอง เยนยอ สงสอน มการสงเกตการ ปอนคาถามและมการรบฟง ซงเปนหนทางทดทสดทจะไดรบขอมลตางๆของการบรการ
4 มความโปรงใสและซอสตย (Integrity) ผนาทดทสดควรทาสงทถกตอง แมอยในสถานการณทลาบากกตาม เชน มการแจกรางวลบนความยตธรรมและความซอสตย โดยมหลกของความไววางใจผรวมงานเปนทตง
สมชาต กจยรรยง (2543) ชอเรอง ldquoเทคนคการฝกสอนและฝกอบรมทมขายตรงrdquo ไดกลาววา วธการสรางนกบรการมออาชพ องคกรตองสรรหาบคลากรทมคณสมบตบคลกภาพทเหมาะสม จากนนจงพฒนาเทคนคการบรการใหกบบคลากร ซงในแตละเรองมรายละเอยด ดงน
1 คณสมบตของผใหบรการ สงทผใหบรการควรมอนดบแรก คอ ความเปนคนทรกในงานบรการ เพราะคนทรกในงานบรการจะมความเขาใจและใหความสาคญตอลกคามความกระตอรอรนทจะชวยเหลอลกคา ยมแยมแจมใส และเอาใจใสดแลลกคาอดทนอดกลนเมอถกลกคาตาหนตอวานอกจากน พนกงานทใหบรการควรเปนผรจกแกไขปญหาเฉพาะหนาไดดดวย
2 บคลกภาพทงลกษณะการแตงกายทแลดสะอาดเรยบรอย รวมไปถงอากปกรยาทแสดง ออก เชน การยม การหวเราะ การแสดงทาทางประกอบการพด สงเหลานควรเปนไปตามธรรมชาต
3 เทคนคการใหบรการ โดยเฉพาะอยางยงการสนทนาเพราะการสนทนาเปนสอกลางระหวางลกคากบผใหบรการการนสนทนาใหลกคาเกดความประทบใจ
2134 หนาทความรบผดชอบของผใหเชา ผใหเชาตองสงมอบทรพยสนทเชาใหแกผเชาตามสญญา โดยทรพยสนนนๆตอง
อยในสภาพทเหมาะแกการใชประโยชนตามสญญาเชาดวยตลอดระยะเวลาการเชา เชน เจาของบานเชาตองดแล บารง รกษา และซอมแซมทรพยสนทใหเชา ยกเวนการซอมทมกฎหมายหรอประเพณกาหนดใหผเชาเปนผซอมเองไดแก การซอมแซมเลกๆ นอยๆ อยางมงลวดประต หนาตางฉกขาด กระเบองปพนแตก 2-3 แผน
2135 หนาทความรบผดชอบของผเชา ผเชาตองชาระคาเชาใหแกเจาของทอยนนๆ เพราะถอวาเปนลกหนมหนาทตอง
จายคาตอบแทนจากประโยชนทไดรบจากการเชา ซงจะมการตกลงเวลาการชาระหนไวในแตละคราว โดยปกตมกจายเปนรายเดอน นอกจากนผเชาตองรกษาสภาพของทอยใหเรยบรอยตามสภาพทไดรบมอบมาและตองสงคนในสภาพเดม หรอซอมแซมใหเรยบรอยหากชารด
2136 การระงบสญญาเชา การระงบสญญานอาจมสาเหตมาจากผลทางกฎหมาย เชนเมอหมดสญญาเชา ผ
เชาถงแกชวต หรอทรพยสนนนสญหายไปเชนไฟไหม กฎหมายไดอนญาตผใหเชาหรอผเชาสามารถระงบการเชาไดโดยมตองบอกกลาว
อกกรณของการระงบสญญาเชาอาจเนองมาจากการบอกเลกสญญาระหวางผเชากบผใหเชาตามทไดตกลงไวในสญญาเชาระบใหสทธบอกเลก หรอเมอฝายใดฝายหนงปฏบตผดหนาทตามทระบไวในสญญาเชาในขอสาคญ เชนไมชาระคาเชา หรอถาสญญาเชาเปนแบบไมกาหนดระยะเวลาการเชาแตละฝายสามารถบอกเลกสญญาได แตตองบอกกลาวใหอกฝายหนงรตวกอนสกระยะหนงแตไมจาเปนตองบอกกอนลวงหนาเกนกวาสองเดอน
2137 อายความ ในขอความรบผดเพอเสยคาทดแทนอนเกยวกบการยมใชคงรปนน หามมใหฟอง
เมอพนเวลาหกเดอนนบแตวนสนสญญา (ปพพ มาตรา 649)
214 การวเคราะหและออกแบบ (System Analysis Design) การวเคราะหและออกแบบ คอ วธทใชในการสรางระบบสารสนเทศขนมาใหมในธรกจ
ใดธรกจหนงหรอระบบยอยธรกจ นอกจากการสรางระบบสารสนเทศใหมแลว การวเคราะหระบบชวยในการแกไขระบบใหดขนกไดการวเคราะหระบบกคอการหาความตองการ(Requirement) ของระบบสารสนเทศวาคออะไร หรอตองการเพมเตมอะไรเขาระบบ และการออกแบบระบบกคอ การน าเอาความตองการของระบบมาเปนแบบแผนหรอเรยกวาพมพเขยวในการสรางระบบนนใหใชงานไดจรง ตวอยางของระบบสารสนเทศเชน ระบบขาย ความตองการของระบบกคอ ความสามารถตดตามยอดขายไดเปนระยะ เผอฝายบรหารสามารถปรบปรงการขายไดทนท
วงจรการพฒนาระบบ(System Development Life Cycle) เปนวงจรทแสดงถงกจกรรมตางๆ ในแตละขนตอน ตงแตเรมจนกระทงส าเรจ การพฒนาระบบมอย 7 ขนตอนดวยกน คอ
1 ก าหนดปญหา(Problem Definition) 2 วเคราะหระบบ(Analysis) 3 ออกแบบ(Design) 4 พฒนา(Development) 5 ทดสอบ(Testing) 6 ตดตง(Implementation) 7 บ ารงรกษา(Maintenance)
2141 ก าหนดปญหา(Problem Definition) การก าหนดปญหา เปนขนตอนของการก าหนดขอบเขตของปญหา สาเหตของ
ปญหาจากการด าเนนงานในปจจบนความเปนไปไดกบการสรางระบบใหมการก าหนดความตองการ(Requirement) ระหวางนกวเคราะหระบบกบผใชงานโดยขอมลเหลานไดจากการสมภาษณการรวบรวมขอมลจากการด าเนนงานตางๆเพอท าการสรปเปนขอก าหนด (Requirement Specification) ทชดเจนในขนตอนนหากเปนโครงการทมขนาดใหญอาจเรยกขนตอนนวาขนตอนของการศกษาความเปนไปได
สรปขนตอนของการก าหนดปญหา คอ - รบรสภาพปญหาทเกดขนจากการด าเนนงาน - สรปหาสาเหตของปญหา และสรปผลยนแกผบรหารเพอพจารณา - ท าการศกษาความเปนไปไดในแงมมตางๆ เชน ดานตนทน และ
ทรพยากร
- รวบรวมความตองการ(Requirements) จากผทเกยวของดวยวธการตางๆ เชน การรวบรวมเอกสาร การสมภาษณ การสงเกต และแบบสอบถาม
- สรปขอก าหนดตางๆ ใหมความชดเจน ถกตอง และเปนทยอมรบทง 2 ฝาย
2142 การศกษาความเปนไปได (Feasibility Study) หลงจากมการรวบรวมและสามารถสรปปญหาในประเดนตางๆ ขนตอนตอไป
คอการศกษาความเปนไปไดของระบบเพอท าการตดสนใจถงความเปนไปไดของโครงการวาจะส าเรจตามเปาหมาย ทตองการหรอไม ระบบทจะตดสนใจพฒนานควรอธบายเปนรปธรรมได มใชเปนระบบทเพอฝน ซงการพจารณาความเปนไปไดจะพจารณาในดานตางๆดงนคอ
1 ความเปนไปไดทางเทคนค (Technical Feasibility) คอความเปนไปไดของการสรางระบบใหมดวยการน าเทคโนโลยทมอยในปจจบนมาใชงานหรอการอพเกรดเครองคอมพวเตอรทมอยเดมใหมประสทธภาพสงขน หรอตดสนใจใชเทคโนโลยใหมทงหมด
2 ความเปนไปไดในการปฏบตงาน (Operational Feasibility) คอความเปนไปไดของระบบใหมทจะใหสารสนเทศทถกตองตรงตามความตองการของผใชงานการค านงถงทศนคตของผใชงานรวมทงทกษะของผใชงานกบระบบงานใหมทมการเปลยนโครงสรางการท างานใหมวาเปนทยอมรบหรอไม
3 ความเปนไปไดในเชงเศรษฐศาสตร (Economical Feasibility) คอความเปนไปไดในเชงเศรษฐศาสตร ดวยการค านงถงตนทนคาใชจายในการพฒนาระบบ ความคมคาของระบบดวย การเปรยบเทยบผลลพธทไดจากระบบกบคาใชจายทตองลงทน
2143 การก าหนดความเปนไปได (Requirement) การก าหนดความตองการคอการรวบรวมรายละเอยดตางๆเพอจดประสงคในการ
หาขอสรปทชดเจนในดานความตองการ (Requirement) ระหวางผพฒนากบผใช เพอใชในขนตอนของกระบวนการการวเคราะหและออกแบบตอไป
2144 การเกบรวบรวมขอมล ในขนตอนกอนน าไปสการวเคราะหระบบ นกวเคราะหระบบจะตองรวบรวม
ขอมล ความเปนจรงตางๆ ในระบบใหมากทสด เพอน ามาวเคราะหระบบงานใหตรงตามวตถประสงคและความตองการของผใชมากทสดมการเจาะลกในรายละเอยด ซงวธการเกบรวบรวมขอมลนสามารถคนหาจากแหลงขอมลตางๆ ไดดงน
1 เอกสาร (Documentation) 2 แบบสอบถาม (Questionnaires)
3 การสมภาษณ (Interview) 4 การสงเกต (Observation)
2145 วเคราะห (Analysis) การวเคราะหเปนขนตอนของการวเคราะหการด าเนนงานของระบบปจจบน โดย
การน า Requirements Specification ทไดมาจากขนตอนแรกมาวเคราะหในรายละเอยด โดยใชอาศยการเขยนผงงานระบบ (Flowchart) เพอใหแสดงขนตอนการท างานของระบบอยางกวางๆ และวเคราะหและออกแบบระบบเชงวตถ (Object-Oriented analysis and design) โดยอาศยเครองมอในการวเคราะหและออกแบบตามมาตรฐานของภาษา UML (Unified Modeling Language) โดยใชแผนผงกรณ (Use Case Diagram) แผนภาพความสมพนธระหวาคลาส (Class Diagram) แผนภาพแสดงปฏสมพนธของระบบ (Sequence Diagram) และสรางแบบจ าลองความสมพนธของระบบ (ER-Diagram) เพอทราบถงรายละเอยดขนตอนการด าเนนงานในระบบวาประกอบดวยอะไรบาง มความเกยวของหรอมความสมพนธกบสงใด
สรปขนตอนการวเคราะห - วเคราะหระบบงานเดม - ก าหนดความตองการของระบบงานใหม - สรางแบบจาลอง Flowchart Use Case Diagram Class Diagram
Sequence Diagram และ ER-Diagram - สรางพจนานกรมขอมล Data Dictionary
1 Flowchart คอ ผงงานทแสดงขนตอนการทางานในระบบ โดยใชรปภาพ (Image) หรอสญลกษณ (Symbol) ทใชเขยนแทนขนตอน คาอธบาย ขอความ หรอคาพด ทใชในอลกอรทม (Algorithm) เพราะการนาเสนอขนตอนของงานใหเขาใจตรงกน ระหวางผเกยวของ
2 Use Case Diagram คอ แผนผงกรณทชวยทาใหเหนภาพชดเจนของปฏกรยาระหวางผใชระบบงานกบระบบสารสนเทศ
3 Class Diagram คอ แผนผงแสดงความสมพนธระหวางคลาส โดยใชรปแบบความสมพนธแบบ Association Aggregation Composition และ Generalization
4 Sequence Diagram คอ แผนผงลาดบเหตการณ แสดงการกาหนดเวลาของการทารายการทเกดขนระหวางวตถหนงกบอกวตถหนง
5 ER-Diagram (Entity-Relationship Diagram) คอ แผนผงแสดงความสมพนธระวาง Entity หรอกลมขอมล ซงจะแสดงชนดของความสมพนธวาเปนชนด หนงตอหนง (One to One) หนงตอหลายสง (One to Many) หรอ หลายสงตอหลายสง (Many to Many)
2146 ออกแบบ (Design) การออกแบบเปนขนตอนของการนาผลลพธทไดจากการวเคราะห มาสรางแบบ
พมพเขยวของระบบใหมตามความตองการในเอกสารความตองการของระบบ กาหนดสงทจาเปน เชน Input Output User Interfaceหรอสวนตอประสานผใช และการประมวลผล โดยการออกแบบจะเรมจากสวนของอปกรณและเทคโนโลยตางๆ และโปรแกรมคอมพวเตอรทนามาพฒนา
สรปขนตอนการออกแบบ คอ - การออกแบบจอภาพ Input Design - การออกแบบรายงาน Output Design - การออกแบบขอมลนาเขาและรปแบบการรบขอมล - การออกแบบฐานขอมล Databases Design
2147 พฒนา (Development) การพฒนาเปนขนตอนของการพฒนาโปรแกรม ดวยการสรางชดคาสงหรอเขยน
โปรแกรมตามทไดออกแบบไวเพอสรางระบบงานโดยโปรแกรมทใชในการพฒนาจะตองพจารณาถงความเหมาะสมกบเทคโนโลยทใชงานอย อาจใชภาษาขนสง เชน COBOL Java Visual Basic หรอภาษาในยคท 4 ทเรยกวา 4GL (Fourth Generation Language) ซงตดมากบ DBMS ในการสรางโปรแกรมประยกต โปรแกรมทนามาใชในการพฒนากคอ Visual Studio 2005 ซงมเครองมอทหลากหลายทกอประโยชนมากมายแกนกพฒนาอสระใหเรยนรทกษะใหมๆไดอยางรวดเรว
สรปในขนตอนการพฒนา คอ - พฒนาโปรแกรมจากทไดทาการวเคราะหและออกแบบไว - เลอกภาษาทเหมาะสม และพฒนาตอไดงาย - สรางเอกสารโปรแกรม
2148 ทดสอบ (Testing) การทดสอบระบบเปนขนตอนของการทดสอบระบบกอนทจะน าไปปฏบตการ
ใชงานจรง ทมงานจะท าการทดสอบขอมลเบองตนกอนดวยการสรางขอมลจ าลองเพอตรวจสอบการท างานของระบบ หากมขอผดพลาดเกดขนกจะยอนกลบไปในขนตอนของการพฒนาโปรแกรมใหม โดยการทดสอบระบบนจะมการตรวจสอบอย 2 สวนดวยกนคอ การตรวจสอบรปแบบการเขยน Syntax และการตรวจสอบวตถประสงคงานตรงกบความตองการหรอไม
2149 ตดตง (Implementation) ขนตอนตอมาหลงจากทไดท าการทดสอบ จนมความมนใจแลววาระบบสามารถ
ท างานไดจรงและตรงกบความตองการของผใชระบบ จากนนจงด าเนนการตดตงระบบเพอใชงานจรงตอไป
สรปขนตอนการตดตง คอ - กอนท าการตดตงระบบ ควรท าการศกษาสภาพแวดลอมของพนททจะ
ตดตง - เตรยมอปกรณฮารดแวรและอปกรณการสอสารและเครอขายให
พรอม - ขนตอนนอาจจ าเปนตองใชผเชยวชาญระบบ เชน System
Engineering หรอ ทมงานทางดาน Technical Support - ลงโปรแกรมระบบปฏบตการ และแอปพลเคชนโปรแกรมให
ครบถวน - ด าเนนการใชงานระบบงานใหม - จดท าคมอการใชงาน
21410 บ ารงรกษา (Maintenance) เปนขนตอนการปรบปรงแกไขระบบหลงจากทไดมการตดตงและใชงานแลว
ในขนตอนนอาจเกดจากปญหาของโปรแกรม Bugซงโปรแกรมเมอรจะตองรบแกไขใหถกตองหรอเกดจากความตองการของผใชงานทตองการเพมโมดลในการท างานอนๆซงทงนกจะเกยวของกบ Requirement Specification ทเคยตกลงกนกอนหนาดวย ดงนนในสวนงานนจะคดคาใชจายเพมหรออยางไรเปนเรองของรายละเอยดทผพฒนาหรอนกวเคราะหระบบจะตองด าเนนการกบผวาจาง
สรปขนตอนการบ ารงรกษา คอ - อาจมขอผดพลาดบางอยางทเพงขนพบ ตองรบแกไขโปรแกรมให
ถกตองโดยดวน - ในบางครงอาจมการเพมโมดลหรออปกรณบางอยาง - การบ ารงรกษา หมายความรวมถงการบ ารงรกษาทงดานซอฟแวรและ
ฮารดแวร (โอภาส เอยมสรวงศ254540) 215 โครงสรางขอมล (File Structure)
ขอมล (Data) หมายถง ขอมลทเปนขอความ (Text) รปภาพ (Image หรอ Graphics) เสยงหรอภาพถาย วดโอ ทมความหมายและสาคญสาหรบองคกร เปนขอมลสาหรบการปฏบตงานท
เกยวของกบผปฏบตงานโดยตรงและเปนขอมลทยงไมไดรบการประมวลผล ซงทาใหมชอเรยกอกอยางหนงวา ขอมลดบ (Raw Data)
สารสนเทศ (Information) หมายถง ขอมลดบทเกบรวบรวมถกนามาประมวลผล โดยการ คานวณ การจดกลม การเรยงลาดบ หรอสรปผลเพอสรางเปนรายงานสรป
การเกบขอมลนนผทาการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจะมเปนจานวนมาก เชน บรษทแหงหนง ตองการเกบขอมลไดเปนจานวนหลายไฟลการเกบขอมลจงจาเปน ตองแยก กรป หรอแยกออกจากกน แตขอมลในระหวางกลมกอาจมสวนประสานสมพนธกนเกยวของกนได ความสมพนธระหวางกลมนเอง เปนสวนทาใหเกด ระบบฐานขอมล ซงเปนศาสตรทตองทาความเขาใจหลกการ และวธการเพอใหเกดการเกบเรยกหาคนหา หรอใชงานขอมลทไดประสทธภาพ เมอเปนเชนนคอมพวเตอรจงกาหนดการแยกขอมลโดยยดหลกการพนฐานทขอมลแตละกลมเรยกวา Entity โดยสรปแลว Entity หมายถง สงทเราสามารถมองเหนและสรางภาพพจนโดยขอสนเทศของ Entity
2151 โครงสรางขอมล (File Structure) หมายถง ลกษณะการจดแบงพกดตาง ๆ ของขอมลสาหรบแตละระเบยน (Record) ในแฟมขอมลเพอใหคอมพวเตอรสามารถรบไปประมวลผลได ประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงน 1 หนวยขอมล (Data Item) หมายถงสวนทเลกทสดของขอมล เชน ตวเลข ตวอกษร หรอ สญลกษณพเศษ จะยงไมมความหมายในตวเอง เลน เลข 9 อกษร ก เปนตน
2 ฟลดขอมล (Data Field) หมายถง การนาเอาหนวยขอมลทสาคญและตองการศกษามาไวดวยกน เพอเปรยบเทยบกน เชน ชอ - สกล คะแนนการสอบครงท 1 เงนเดอน ซง ชอ สกล และเงนเดอน คอ 1 ฟลด
3 เรคคอรดขอมล (Data Record) หมายถง การนาฟลดหลายฟลดมารวมกลมกน เชน นกศกษาแตละคน จะมขอมล ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ขอมลของนกศกษาแตละคนคอ 1 เรคคอรด
4 แฟมขอมล (Data File) เกดจากการนาระเบยนหรอเรคคอรด หลาย ๆ เรคคอรดทเกยวของกนในดานใดดานหนงมารวมกน เชน แฟมขอมลของนกเรยนหองหนงจานวน 20 คน ทกคนตางกมขอมล คอ ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ศาสนา ขอมลของนกเรยนทงหมดคอ แฟมขอมล
5 ฐานขอมล (Data base) เกดจากการนาแฟมหลาย ๆ แฟมขอมลเขาดวยกนโดยทแฟมขอมลแตละแฟมจะมความสมพนธกนหรอไมกตาม ทาใหขอมลไมซาซอนกน และสะดวกรวดเรวในการใชงาน
216 ระบบฐานขอมล ฐานขอมล คอ แหลงทใชเกบรวบรวมขอมล ซงขอมลทถกเกบรวบรวมไวนจะถกจดการ
เพอตอบสนองความตองการของผสรางฐานขอมลมความจาเปนทตองแจกแจง ขอมลทตองใชในระบบงานพรอมทงตงชอขอมลแตละตวชอทตงควรเปนมาตรฐานและมเพยงชอเดยวเพราะผใชแตละคนจาเปนตองอางองถงขอมลโดยการตงชอทเหมาะสมจะสามารถหลกเลยงการสบสนการเรยกใชขอมลได
การจดเกบฐานขอมลเปนการนาเอาฐานขอมล มาจดเกบรวมกนภายใตฐานขอมลเดยวกน ซงสามารถใชขอมลและสามารถแกไขปญหาทเกดขนในระบบแฟมขอมลไดขอมลตางๆทถกจดเกบฐานขอมลจะเปนฐานขอมลทสมพนธกนและเปนขอมลทสนบสนนการดาเนนงานขององคกร จงกลาวไดวาฐานขอมลแตละฐานจะเทยบเทากบแฟมขอมล 1 ระบบ และจะเรยกฐานขอมลททาขนเพอสนบสนนการดาเนนงานอยางใดอยางหนงนนวา ldquoระบบฐานขอมลrdquo (Database System)
ภาพท 2-1 แสดงสญลกษณฐานขอมล เมอตองการจดเกบและประมวลผลขอมลดวยฐานขอมล เราจะนกถงฐานขอมลบน
คอมพวเตอรเสมอ ฐานขอมลไมไดทางานเปนอสระโดยตนเอง แตมองคประกอบหลายอยางทสมพนธกบการทางานของฐานขอมล ไดแก (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549)
1 ฮารดแวร (Hardware) ไดแก เครองคอมพวเตอรสาหรบจดเกบฐานขอมลซงสามารถตดตงฐานขอมลไดบนคอมพวเตอรหลายขนาดตงแตระดบพซ มนคอมพวเตอร จนถงเครองระดบเมนเฟรมนอกจากนขนาดของหนวยความจา ซพย ระบบเนตเวรคกมสวนสมพนธกบความเรวในการทางานของฐานขอมลดวย
2 ซอฟแวร ทเกยวของกบฐานขอมล ม 3 ประเภท คอ 21 ซอฟแวร OS (Operating System Software) OS ทสามารถตดตงฐานขอมลไดใน
Microsoft Windows เชน Windows95 Windows NT Windows2000 หรอ OS แบบ UNIXเปนตน
แฟมขอมล DBMS Database
22 ซอฟแวรของระบบจดการฐานขอมล (DBMS Software) คอซอฟแวรทจดการเกยวกบฐานขอมลทผลตจากบรษทตางๆ ไดแก Oracle SQL Server เปนตน
23 ซอฟตแวรทชวยในการพฒนาโปรแกรมซงใชขอมลจากฐานขอมล ไดแก Delphi Visual Basic เปนตน โดยซอฟตแวรเหลานจะจดการกบขอมลได และทาใหเกดความคลองตวในการทางานยงขนเพราะผพฒนาสามารถออกแบบโปรแกรมเพอสรางหนาจอสาหรบนาขอมลเขาสามารถใสเงอนไขทซบซอนในการคานวณ รวมทงการจดรปแบบรายงานทสวยงามตามตองการได
3 บคคลากร สามารถแบงบคลากรททาหนาทเกยวกบฐานขอมล และเรยกใชขอมลได ดงน (สมจตร อาจอนทรงามนจ อาจอนทร 2549)
31 ผใชงาน (User) เปนบคคลทนาสารสนเทศ(information) ทไดจากระบบฐานขอมลไปใชเพอการวางแผนหรอการตดสนใจในธรกจขององคกรหรอเพอการทางานอยางใดอยางหนง ซงผใชงานนอาจเปนผไมมความรเกยวกบระบบคอมพวเตอรมากนกกไดแตสามารถทราบขนตอนการคนหาขอมลจากฐานขอมลและการสามารถใชโปรแกรมประยกตทนกเขยนโปรแกรมเขยนขน เพอแกไขขอมลหรอดขอมลบางสวนได
32 ผพฒนาฐานขอมล (Developer) เปนผทมหนาทความรบผดชอบในการออกแบบ และเขยนโปรแกรมจดการกบฐานขอมลรวมไปถงการบารงรกษาระบบฐานขอมลใหสามารถใชงานไดอยางราบรน ไมมปญหา บคคลทดแลดานน
33 ผบรหารและจดการฐานขอมล (Database Administrators หรอ DBA) คอ เปนบคคลททาหนาทบรหารและควบคมการบรหารงานของระบบฐานขอมลทงหมด เปนผทจะตองตดสนใจวาจะรวบรวมขอมลอะไรเขาสระบบ จดเกบโดยวธใด เทคนคการเรยกใชขอมล กาหนดระบบการรกษาความปลอดภยของขอมล การสรางระบบขอมลสารอง การก และประสานงานกบผใชวาตองการใชขอมลอยางไร รวมถงนกวเคราะหและออกแบบระบบและโปรแกรมเมอร ประยกตใชงาน เพอใหการบรหารการใชงานเปนไปอยางมประสทธภาพ
34 นกเขยนโปรแกรม (Programmer) คอ เปนผทาหนาทเขยนโปรแกรมประยกตใชงานตาง ๆ เพอใหการจดเกบการเรยกใชขอมลเปนไปตามความตองการของผใช
35 นกวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analyst) เปนบคลากรททาหนาท วเคราะหระบบฐานขอมล และออกแบบระบบงานทจะนามาใช
36 ผปฏบตการ (Operator) คอ เปนผปฏบตการดานการประมวลผล การปอนขอมลลงเครองคอมพวเตอร
2161 กระบวนการ (Process) ไดแก การกาหนดมาตรการ และกฎระเบยบตางๆ ในการใชงานฐานขอมลทงนเพอปองกนความผดพลาดอนจะเกดขนไดจากการหลงลม เชนกระบวนการในการแบคอพ ควรจะกาหนดวนเวลาและระบบทตองทาการแบคอพวาจะทาอยางไรเมอไร ความถในการแบคอพเปนอยางไร เปนตน หรอในดานการตรวจสอบและตดตามความถกตองของขอมล รวมถงอนฟอรเมชนทไดจากฐานขอมล ควรมการตดตามและตรวจสอบเปนระยะ เพอปองกนความผดพลาดของขอมล
2162 ขอมล (Data) ไดแก ขอมล รวมทงวธการในการรวบรวม และจดเกบขอมลลงฐานขอมล ซงการจดเกบรวบรวมขอมลนเพอใหเปนศนยกลางขอมลอยางเปนระบบ ซงขอมลเหลานสามารถใชรวมกนได ผใชขอมลในระบบฐานขอมล จะมองภาพขอมลในลกษณะทแตกตางกน เชน ผใชบางคนมองภาพของขอมลทถกจดเกบไวในสอเกบขอมลจรง (Physical Level) ในขณะทผใชบางคนมองภาพขอมลจากการใชงานของผใช (External Level)
2163 เอนตต แอททรบวท และความสมพนธ เอนตต (Entities) หมายถง สงตาง ๆ ทผใชงานฐานขอมลจะตองยงเกยวดวยเมอ
มการออกแบบฐานขอมลขน ซงอาจจะเปนสงทเปนรปของรปธรรมคอสามารถมองเหนไดดวยตา หรออยในรปของนามธรรมคอไมสามารถมองเหนไดดวยตา
แอททรบวท (Attributes) หมายถง สงทใชอธบายคณลกษณของเอนตตหนง ๆ เชน เอนตตแผนก จะประกอบดวยแอททรบวท รหสแผนกและชอแผนก เปนตน
ความสมพนธ (Relationships) คอ ความสมพนธระหวางเอนตต เปนความสมพนธทสมาชกของเอนตตหนง สมพนธกบสมาชกอกเอนตตหนง ซงสามารถแบงประเภทของความสมพนธระหวางเอนตตออกไดเปน 3 ประเภท ไดแก
1 ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One-To-One Relationship) จะใชสญลกษณ 11 แทนความสมพนธแบบหนงตอหนง ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหนงรายการของอกหนงเอนตตโดยมความสมพนธกนเพยงรายการเดยว
ภาพท 2-2 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอหนง
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 1
2 ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ 1m แทนความสมพนธแบบหนงตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-3 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอกลม
3ความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ nm แทนความสมพนธแบบกลมตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหลายรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-4 แสดงภาพความสมพนธแบบกลมตอกลม
ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System DBMS) ระบบการจดการฐานขอมล หรอมกเรยกยอๆวา DBMS คอโปรแกรมทใชเปนเครองมอใน
การจดการฐานขอมล ซงประกอบดวยฟงกชนหนาทตางๆในการจดเกบขอมล รวมทงภาษาทใชทางานกบขอมล โดยมกจะใชภาษาSQLในการโตตอบระหวางกนกบผใช เพอใหสามารถทาการกาหนดการสรางการเรยกด การบารงรกษาฐานขอมล รวมทงการจดการควบคมการเขาถงฐานขอมล ซงถอเปนการปองกนความปลอดภยในฐานขอมล เพอปองกนมใหผทไมมสทธการใชงานเขามาละเมดขอมลทเปนศนยกลางได นอกจากน DBMS ยงมหนาทในการรกษาความมนคงและความปลอดภยของขอมล การสารองขอมล และการเรยกคนขอมลในกรณทขอมลเกดความเสยหาย
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 M
เอนตต เอนตต ความสมพนธ N M
2164 สวนประกอบของ DBMS (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549) 1 ภาษา SQL (Structured Query Language) เปนภาษาทมรปแบบเปน
ภาษาองกฤษ เปนภาษทมอยใน DBMS มความสามารถใชนยามโครงสรางตารางภายในฐานขอมล การจดการขอมลรวมไปถงการควบคมสทธการใชงานฐานขอมล SQL จะประกอบดวยรปแบบดวยภาษา 3 รปแบบดงน
11 ภาษาสาหรบนยามขอมล (Data Definition Language หรอ DDL) เปนภาษาทนยามถงโครงสรางของฐานขอมล เพอทาการสราง เปลยนแปลงหรอยกเลกโครงสรางของฐานขอมลทไดออกแบบไว ตวอยางภาษา DDL เชน
- คาสงการสราง (CREATE) ไดแกการสรางตาราง - คาสงเปลยนแปลงโครงสราง (ALTER) - คาสงยกเลก (DROP) ไดแกการยกเลกโครงสรางตาราง
12 ภาษาสาหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language หรอ DML) เปนภาษาทใชในการจดการขอมลภายในตางรางของขอมลฐานขอมล เชน
- คาสงการเรยกคนระเบยนขอมล (SELECT) - คาสงการพมพระเบยนขอมล (INSERT) - คาสงปรบปรงระเบยนขอมล (UPDATE) - คาสงลบระเบยนขอมล (DELETE)
13 ภาษาควบคม (Control Language หรอ CL) เปนภาษาทใชควบคมระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมล ประกอบดวยคาสง 2 คาสงไดแก
- คาสง GRANT - คาสง REVOKE
2 โปรแกรมอานวยความสะดวก (General Utilities) เปนโปรแกรมสวนหนงทมอยใน DBMS ซงจะชวยดแลจดการฐานขอมลเชนการสรางฐานขอมลและตาราง การคนหา การเพม การลบหรอการปรบปรงระเบยนขอมลจากตาราง การสรางแบบฟอรมการบนทกขอมลอยางงาย การสรางเมน หรอการสรางรายงานออกจากฐานขอมล โดยสามารถเรยกผานจากเมนของโปรแกรมอานวยความสะดวก
3 โปรแกรมชวยสรางโปรแกรมประยกตและรายงาน (Application and Report Generators)
4 พจนาณกรมฐานขอมล (Data Dictionary) ทาหนาทในการเกบรายละเอยดเกยวกบขอมลในฐานขอมล เชน โครงสรางของแตละตาราง เปนตน
DBMS เปนโปรแกรมทใชโตตอบกบผใชงานทงบนแอปพลเคชนโปรแกรมและฐานขอมล ซงกอใหเกดความสะดวกตางๆ ดงน
1 อนญาตใหผใชงานสามารถกาหนดหรอสรางฐานขอมลเพอกาหนดโครงสรางขอมล ชนดขอมล รวมทงการอนญาตใหขอมลทกาหนดขนสามารถบนทกลงในฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Definition Language (DDL)
2 อนญาตใหผใชงานทาการเพม (Insert) ปรบปรง (Update) ลบ(Delete)และเรยกใช(Retrieve) ขอมลจากฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Manipulation Language (DML)
3 สามารถควบคมการเขาถงขอมล เชน ความปลอดภยของระบบ (Security System) โดยผไมมสทธในการเขาถง ขอมลในฐานขอมล จะไมสามารถเขามาใชงานในฐานขอมลได
4 ความคงสภาพของระบบ (Integrity System) ทาใหเกดความถกตองตรงกนในการจดเกบขอมล
5 มระบบการควบคมการเขาถงขอมลพรอมกน (Concurrency Control System) กลาวคอ สามารถแชรขอมลเพอบรการในการเขาถงขอมลพรอมๆกน จากผใชงานในขณะเดยวกนไดโดยไมกอใหเกดความไมถกตองของขอมล
6 การกคนระบบ (Recovery Control System) สามารถกคนขอมลกลบมาไดในกรณทฮารดแวรหรอซอฟตแวรเกดความเสยหาย
7 การเขาถงรายการตางๆ (User-Accessible Catalog) ผใชสามารถเขาถงรายการ หรอรายละเอยดตางๆของขอมลในฐานขอมลได กระบวนการนอรมลไลเซชน (The Normalization Process)
กระบวนการนอรมลไลเซชนคอขนตอนหรอกระบวนการทใชสาหรบจดระเบยบจดรปแบบจดโครงสรางลดความซาซอนของขอมลททาการจดเกบในแตละตารางเพอใหไดขอมลทเกบอยมความนาเชอถอไมขดแยงกนเอง (ศภชย สมพานช 2549)
กระบวนการนอรมลไลเซชน มขนตอนการดาเนนงานดงตอไปน 1 ขนตอนการทา First Normal Form (1NF) 2 ขนตอนการทา Second Normal Form (2NF) 3 ขนตอนการทา Third Normal Form (3NF) 4 ขนตอนการทา Boyce Normal Form (BCNF) 5 ขนตอนการทา Fourth Normal Form (4NF) 6 ขนตอนการทา Fifth Normal Form (5NF)
ในแตละขนตอนของการทา Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการทา Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทกาหนดไวตามขนตอนนนๆ
ในการทา Normalization ไมจาเปนตองเรมขนตอนการทา First Normal Form และ สนสดในขนตอนการทาท First Normal Form เสมอไป การทา Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทนามาทา Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมทา Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 22 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ
Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการทางาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และคาสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงานสามารถนาไปแปลงเปนชดคาสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา
ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการทางานตามขนตอนการทางาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนคาสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวดาเนนการทางการคานวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการทางานตางๆอยางเปนลาดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การทางานแบบมลาดบ การทางานแบบใหเลอกทาและการทางานแบบทาซาในเงอนไขตางๆ โดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทสาคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
การบรการ เปนผลรวมของการนาคณสมบตตางๆ มาประสานรวมกนเขาเพอใหงานเกดผลสมฤทธสงสดตามแนวคด
วรพงษ เฉลมจระรตน (2539 14) ชอเรอง ldquoคณภาพในงานบรการ 1rdquo สรปถงคณภาพในการบรการ ดงน
1 ความสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ 2 ระดบของความสามารถของการบรการ ในการบาบดความตองการของลกคา 3 ระดบความพงพอใจของลกคาหลงจากการไดรบบรการแลว
จไรเรอง รปด (2552) ชอเรอง ldquoการใหบรการแบบเบดเสรจ ณ จดเดยวของเทศบาลนครอดรธานrdquoไดกลาวถง ลกษณะของผนาดานการบรการ ไววา ควรมลกษณะดงน คอ
1 มวสยทศนเกยวกบการบรการ (Service Vision) คอ การมองถงคณภาพของการบรการเปนกญแจสาคญ โดยใหบรการนนมคณภาพอยตลอดเวลา
2 มมาตรฐานสง (High Standard) คอ ควรจะใหบรการทถกตองตงแตครงแรก ใหความสนใจในรายละเอยดและความแตกตางของการบรการตางๆเพอคนหาทจะทาการพฒนาใหดขนองคการบรการ ผลตภณฑบรการ
3 มแบบอยางผนาในสนาม (In the Field Leadership Style) คอ ผนาดานการบรการควรจะมการลงสสนามจรงๆ ไมใชทาเพยงแคการวางแผน ควรลงไปใกลชดกบพนกงาน มการยกยอง เยนยอ สงสอน มการสงเกตการ ปอนคาถามและมการรบฟง ซงเปนหนทางทดทสดทจะไดรบขอมลตางๆของการบรการ
4 มความโปรงใสและซอสตย (Integrity) ผนาทดทสดควรทาสงทถกตอง แมอยในสถานการณทลาบากกตาม เชน มการแจกรางวลบนความยตธรรมและความซอสตย โดยมหลกของความไววางใจผรวมงานเปนทตง
สมชาต กจยรรยง (2543) ชอเรอง ldquoเทคนคการฝกสอนและฝกอบรมทมขายตรงrdquo ไดกลาววา วธการสรางนกบรการมออาชพ องคกรตองสรรหาบคลากรทมคณสมบตบคลกภาพทเหมาะสม จากนนจงพฒนาเทคนคการบรการใหกบบคลากร ซงในแตละเรองมรายละเอยด ดงน
1 คณสมบตของผใหบรการ สงทผใหบรการควรมอนดบแรก คอ ความเปนคนทรกในงานบรการ เพราะคนทรกในงานบรการจะมความเขาใจและใหความสาคญตอลกคามความกระตอรอรนทจะชวยเหลอลกคา ยมแยมแจมใส และเอาใจใสดแลลกคาอดทนอดกลนเมอถกลกคาตาหนตอวานอกจากน พนกงานทใหบรการควรเปนผรจกแกไขปญหาเฉพาะหนาไดดดวย
2 บคลกภาพทงลกษณะการแตงกายทแลดสะอาดเรยบรอย รวมไปถงอากปกรยาทแสดง ออก เชน การยม การหวเราะ การแสดงทาทางประกอบการพด สงเหลานควรเปนไปตามธรรมชาต
3 เทคนคการใหบรการ โดยเฉพาะอยางยงการสนทนาเพราะการสนทนาเปนสอกลางระหวางลกคากบผใหบรการการนสนทนาใหลกคาเกดความประทบใจ
2134 หนาทความรบผดชอบของผใหเชา ผใหเชาตองสงมอบทรพยสนทเชาใหแกผเชาตามสญญา โดยทรพยสนนนๆตอง
อยในสภาพทเหมาะแกการใชประโยชนตามสญญาเชาดวยตลอดระยะเวลาการเชา เชน เจาของบานเชาตองดแล บารง รกษา และซอมแซมทรพยสนทใหเชา ยกเวนการซอมทมกฎหมายหรอประเพณกาหนดใหผเชาเปนผซอมเองไดแก การซอมแซมเลกๆ นอยๆ อยางมงลวดประต หนาตางฉกขาด กระเบองปพนแตก 2-3 แผน
2135 หนาทความรบผดชอบของผเชา ผเชาตองชาระคาเชาใหแกเจาของทอยนนๆ เพราะถอวาเปนลกหนมหนาทตอง
จายคาตอบแทนจากประโยชนทไดรบจากการเชา ซงจะมการตกลงเวลาการชาระหนไวในแตละคราว โดยปกตมกจายเปนรายเดอน นอกจากนผเชาตองรกษาสภาพของทอยใหเรยบรอยตามสภาพทไดรบมอบมาและตองสงคนในสภาพเดม หรอซอมแซมใหเรยบรอยหากชารด
2136 การระงบสญญาเชา การระงบสญญานอาจมสาเหตมาจากผลทางกฎหมาย เชนเมอหมดสญญาเชา ผ
เชาถงแกชวต หรอทรพยสนนนสญหายไปเชนไฟไหม กฎหมายไดอนญาตผใหเชาหรอผเชาสามารถระงบการเชาไดโดยมตองบอกกลาว
อกกรณของการระงบสญญาเชาอาจเนองมาจากการบอกเลกสญญาระหวางผเชากบผใหเชาตามทไดตกลงไวในสญญาเชาระบใหสทธบอกเลก หรอเมอฝายใดฝายหนงปฏบตผดหนาทตามทระบไวในสญญาเชาในขอสาคญ เชนไมชาระคาเชา หรอถาสญญาเชาเปนแบบไมกาหนดระยะเวลาการเชาแตละฝายสามารถบอกเลกสญญาได แตตองบอกกลาวใหอกฝายหนงรตวกอนสกระยะหนงแตไมจาเปนตองบอกกอนลวงหนาเกนกวาสองเดอน
2137 อายความ ในขอความรบผดเพอเสยคาทดแทนอนเกยวกบการยมใชคงรปนน หามมใหฟอง
เมอพนเวลาหกเดอนนบแตวนสนสญญา (ปพพ มาตรา 649)
214 การวเคราะหและออกแบบ (System Analysis Design) การวเคราะหและออกแบบ คอ วธทใชในการสรางระบบสารสนเทศขนมาใหมในธรกจ
ใดธรกจหนงหรอระบบยอยธรกจ นอกจากการสรางระบบสารสนเทศใหมแลว การวเคราะหระบบชวยในการแกไขระบบใหดขนกไดการวเคราะหระบบกคอการหาความตองการ(Requirement) ของระบบสารสนเทศวาคออะไร หรอตองการเพมเตมอะไรเขาระบบ และการออกแบบระบบกคอ การน าเอาความตองการของระบบมาเปนแบบแผนหรอเรยกวาพมพเขยวในการสรางระบบนนใหใชงานไดจรง ตวอยางของระบบสารสนเทศเชน ระบบขาย ความตองการของระบบกคอ ความสามารถตดตามยอดขายไดเปนระยะ เผอฝายบรหารสามารถปรบปรงการขายไดทนท
วงจรการพฒนาระบบ(System Development Life Cycle) เปนวงจรทแสดงถงกจกรรมตางๆ ในแตละขนตอน ตงแตเรมจนกระทงส าเรจ การพฒนาระบบมอย 7 ขนตอนดวยกน คอ
1 ก าหนดปญหา(Problem Definition) 2 วเคราะหระบบ(Analysis) 3 ออกแบบ(Design) 4 พฒนา(Development) 5 ทดสอบ(Testing) 6 ตดตง(Implementation) 7 บ ารงรกษา(Maintenance)
2141 ก าหนดปญหา(Problem Definition) การก าหนดปญหา เปนขนตอนของการก าหนดขอบเขตของปญหา สาเหตของ
ปญหาจากการด าเนนงานในปจจบนความเปนไปไดกบการสรางระบบใหมการก าหนดความตองการ(Requirement) ระหวางนกวเคราะหระบบกบผใชงานโดยขอมลเหลานไดจากการสมภาษณการรวบรวมขอมลจากการด าเนนงานตางๆเพอท าการสรปเปนขอก าหนด (Requirement Specification) ทชดเจนในขนตอนนหากเปนโครงการทมขนาดใหญอาจเรยกขนตอนนวาขนตอนของการศกษาความเปนไปได
สรปขนตอนของการก าหนดปญหา คอ - รบรสภาพปญหาทเกดขนจากการด าเนนงาน - สรปหาสาเหตของปญหา และสรปผลยนแกผบรหารเพอพจารณา - ท าการศกษาความเปนไปไดในแงมมตางๆ เชน ดานตนทน และ
ทรพยากร
- รวบรวมความตองการ(Requirements) จากผทเกยวของดวยวธการตางๆ เชน การรวบรวมเอกสาร การสมภาษณ การสงเกต และแบบสอบถาม
- สรปขอก าหนดตางๆ ใหมความชดเจน ถกตอง และเปนทยอมรบทง 2 ฝาย
2142 การศกษาความเปนไปได (Feasibility Study) หลงจากมการรวบรวมและสามารถสรปปญหาในประเดนตางๆ ขนตอนตอไป
คอการศกษาความเปนไปไดของระบบเพอท าการตดสนใจถงความเปนไปไดของโครงการวาจะส าเรจตามเปาหมาย ทตองการหรอไม ระบบทจะตดสนใจพฒนานควรอธบายเปนรปธรรมได มใชเปนระบบทเพอฝน ซงการพจารณาความเปนไปไดจะพจารณาในดานตางๆดงนคอ
1 ความเปนไปไดทางเทคนค (Technical Feasibility) คอความเปนไปไดของการสรางระบบใหมดวยการน าเทคโนโลยทมอยในปจจบนมาใชงานหรอการอพเกรดเครองคอมพวเตอรทมอยเดมใหมประสทธภาพสงขน หรอตดสนใจใชเทคโนโลยใหมทงหมด
2 ความเปนไปไดในการปฏบตงาน (Operational Feasibility) คอความเปนไปไดของระบบใหมทจะใหสารสนเทศทถกตองตรงตามความตองการของผใชงานการค านงถงทศนคตของผใชงานรวมทงทกษะของผใชงานกบระบบงานใหมทมการเปลยนโครงสรางการท างานใหมวาเปนทยอมรบหรอไม
3 ความเปนไปไดในเชงเศรษฐศาสตร (Economical Feasibility) คอความเปนไปไดในเชงเศรษฐศาสตร ดวยการค านงถงตนทนคาใชจายในการพฒนาระบบ ความคมคาของระบบดวย การเปรยบเทยบผลลพธทไดจากระบบกบคาใชจายทตองลงทน
2143 การก าหนดความเปนไปได (Requirement) การก าหนดความตองการคอการรวบรวมรายละเอยดตางๆเพอจดประสงคในการ
หาขอสรปทชดเจนในดานความตองการ (Requirement) ระหวางผพฒนากบผใช เพอใชในขนตอนของกระบวนการการวเคราะหและออกแบบตอไป
2144 การเกบรวบรวมขอมล ในขนตอนกอนน าไปสการวเคราะหระบบ นกวเคราะหระบบจะตองรวบรวม
ขอมล ความเปนจรงตางๆ ในระบบใหมากทสด เพอน ามาวเคราะหระบบงานใหตรงตามวตถประสงคและความตองการของผใชมากทสดมการเจาะลกในรายละเอยด ซงวธการเกบรวบรวมขอมลนสามารถคนหาจากแหลงขอมลตางๆ ไดดงน
1 เอกสาร (Documentation) 2 แบบสอบถาม (Questionnaires)
3 การสมภาษณ (Interview) 4 การสงเกต (Observation)
2145 วเคราะห (Analysis) การวเคราะหเปนขนตอนของการวเคราะหการด าเนนงานของระบบปจจบน โดย
การน า Requirements Specification ทไดมาจากขนตอนแรกมาวเคราะหในรายละเอยด โดยใชอาศยการเขยนผงงานระบบ (Flowchart) เพอใหแสดงขนตอนการท างานของระบบอยางกวางๆ และวเคราะหและออกแบบระบบเชงวตถ (Object-Oriented analysis and design) โดยอาศยเครองมอในการวเคราะหและออกแบบตามมาตรฐานของภาษา UML (Unified Modeling Language) โดยใชแผนผงกรณ (Use Case Diagram) แผนภาพความสมพนธระหวาคลาส (Class Diagram) แผนภาพแสดงปฏสมพนธของระบบ (Sequence Diagram) และสรางแบบจ าลองความสมพนธของระบบ (ER-Diagram) เพอทราบถงรายละเอยดขนตอนการด าเนนงานในระบบวาประกอบดวยอะไรบาง มความเกยวของหรอมความสมพนธกบสงใด
สรปขนตอนการวเคราะห - วเคราะหระบบงานเดม - ก าหนดความตองการของระบบงานใหม - สรางแบบจาลอง Flowchart Use Case Diagram Class Diagram
Sequence Diagram และ ER-Diagram - สรางพจนานกรมขอมล Data Dictionary
1 Flowchart คอ ผงงานทแสดงขนตอนการทางานในระบบ โดยใชรปภาพ (Image) หรอสญลกษณ (Symbol) ทใชเขยนแทนขนตอน คาอธบาย ขอความ หรอคาพด ทใชในอลกอรทม (Algorithm) เพราะการนาเสนอขนตอนของงานใหเขาใจตรงกน ระหวางผเกยวของ
2 Use Case Diagram คอ แผนผงกรณทชวยทาใหเหนภาพชดเจนของปฏกรยาระหวางผใชระบบงานกบระบบสารสนเทศ
3 Class Diagram คอ แผนผงแสดงความสมพนธระหวางคลาส โดยใชรปแบบความสมพนธแบบ Association Aggregation Composition และ Generalization
4 Sequence Diagram คอ แผนผงลาดบเหตการณ แสดงการกาหนดเวลาของการทารายการทเกดขนระหวางวตถหนงกบอกวตถหนง
5 ER-Diagram (Entity-Relationship Diagram) คอ แผนผงแสดงความสมพนธระวาง Entity หรอกลมขอมล ซงจะแสดงชนดของความสมพนธวาเปนชนด หนงตอหนง (One to One) หนงตอหลายสง (One to Many) หรอ หลายสงตอหลายสง (Many to Many)
2146 ออกแบบ (Design) การออกแบบเปนขนตอนของการนาผลลพธทไดจากการวเคราะห มาสรางแบบ
พมพเขยวของระบบใหมตามความตองการในเอกสารความตองการของระบบ กาหนดสงทจาเปน เชน Input Output User Interfaceหรอสวนตอประสานผใช และการประมวลผล โดยการออกแบบจะเรมจากสวนของอปกรณและเทคโนโลยตางๆ และโปรแกรมคอมพวเตอรทนามาพฒนา
สรปขนตอนการออกแบบ คอ - การออกแบบจอภาพ Input Design - การออกแบบรายงาน Output Design - การออกแบบขอมลนาเขาและรปแบบการรบขอมล - การออกแบบฐานขอมล Databases Design
2147 พฒนา (Development) การพฒนาเปนขนตอนของการพฒนาโปรแกรม ดวยการสรางชดคาสงหรอเขยน
โปรแกรมตามทไดออกแบบไวเพอสรางระบบงานโดยโปรแกรมทใชในการพฒนาจะตองพจารณาถงความเหมาะสมกบเทคโนโลยทใชงานอย อาจใชภาษาขนสง เชน COBOL Java Visual Basic หรอภาษาในยคท 4 ทเรยกวา 4GL (Fourth Generation Language) ซงตดมากบ DBMS ในการสรางโปรแกรมประยกต โปรแกรมทนามาใชในการพฒนากคอ Visual Studio 2005 ซงมเครองมอทหลากหลายทกอประโยชนมากมายแกนกพฒนาอสระใหเรยนรทกษะใหมๆไดอยางรวดเรว
สรปในขนตอนการพฒนา คอ - พฒนาโปรแกรมจากทไดทาการวเคราะหและออกแบบไว - เลอกภาษาทเหมาะสม และพฒนาตอไดงาย - สรางเอกสารโปรแกรม
2148 ทดสอบ (Testing) การทดสอบระบบเปนขนตอนของการทดสอบระบบกอนทจะน าไปปฏบตการ
ใชงานจรง ทมงานจะท าการทดสอบขอมลเบองตนกอนดวยการสรางขอมลจ าลองเพอตรวจสอบการท างานของระบบ หากมขอผดพลาดเกดขนกจะยอนกลบไปในขนตอนของการพฒนาโปรแกรมใหม โดยการทดสอบระบบนจะมการตรวจสอบอย 2 สวนดวยกนคอ การตรวจสอบรปแบบการเขยน Syntax และการตรวจสอบวตถประสงคงานตรงกบความตองการหรอไม
2149 ตดตง (Implementation) ขนตอนตอมาหลงจากทไดท าการทดสอบ จนมความมนใจแลววาระบบสามารถ
ท างานไดจรงและตรงกบความตองการของผใชระบบ จากนนจงด าเนนการตดตงระบบเพอใชงานจรงตอไป
สรปขนตอนการตดตง คอ - กอนท าการตดตงระบบ ควรท าการศกษาสภาพแวดลอมของพนททจะ
ตดตง - เตรยมอปกรณฮารดแวรและอปกรณการสอสารและเครอขายให
พรอม - ขนตอนนอาจจ าเปนตองใชผเชยวชาญระบบ เชน System
Engineering หรอ ทมงานทางดาน Technical Support - ลงโปรแกรมระบบปฏบตการ และแอปพลเคชนโปรแกรมให
ครบถวน - ด าเนนการใชงานระบบงานใหม - จดท าคมอการใชงาน
21410 บ ารงรกษา (Maintenance) เปนขนตอนการปรบปรงแกไขระบบหลงจากทไดมการตดตงและใชงานแลว
ในขนตอนนอาจเกดจากปญหาของโปรแกรม Bugซงโปรแกรมเมอรจะตองรบแกไขใหถกตองหรอเกดจากความตองการของผใชงานทตองการเพมโมดลในการท างานอนๆซงทงนกจะเกยวของกบ Requirement Specification ทเคยตกลงกนกอนหนาดวย ดงนนในสวนงานนจะคดคาใชจายเพมหรออยางไรเปนเรองของรายละเอยดทผพฒนาหรอนกวเคราะหระบบจะตองด าเนนการกบผวาจาง
สรปขนตอนการบ ารงรกษา คอ - อาจมขอผดพลาดบางอยางทเพงขนพบ ตองรบแกไขโปรแกรมให
ถกตองโดยดวน - ในบางครงอาจมการเพมโมดลหรออปกรณบางอยาง - การบ ารงรกษา หมายความรวมถงการบ ารงรกษาทงดานซอฟแวรและ
ฮารดแวร (โอภาส เอยมสรวงศ254540) 215 โครงสรางขอมล (File Structure)
ขอมล (Data) หมายถง ขอมลทเปนขอความ (Text) รปภาพ (Image หรอ Graphics) เสยงหรอภาพถาย วดโอ ทมความหมายและสาคญสาหรบองคกร เปนขอมลสาหรบการปฏบตงานท
เกยวของกบผปฏบตงานโดยตรงและเปนขอมลทยงไมไดรบการประมวลผล ซงทาใหมชอเรยกอกอยางหนงวา ขอมลดบ (Raw Data)
สารสนเทศ (Information) หมายถง ขอมลดบทเกบรวบรวมถกนามาประมวลผล โดยการ คานวณ การจดกลม การเรยงลาดบ หรอสรปผลเพอสรางเปนรายงานสรป
การเกบขอมลนนผทาการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจะมเปนจานวนมาก เชน บรษทแหงหนง ตองการเกบขอมลไดเปนจานวนหลายไฟลการเกบขอมลจงจาเปน ตองแยก กรป หรอแยกออกจากกน แตขอมลในระหวางกลมกอาจมสวนประสานสมพนธกนเกยวของกนได ความสมพนธระหวางกลมนเอง เปนสวนทาใหเกด ระบบฐานขอมล ซงเปนศาสตรทตองทาความเขาใจหลกการ และวธการเพอใหเกดการเกบเรยกหาคนหา หรอใชงานขอมลทไดประสทธภาพ เมอเปนเชนนคอมพวเตอรจงกาหนดการแยกขอมลโดยยดหลกการพนฐานทขอมลแตละกลมเรยกวา Entity โดยสรปแลว Entity หมายถง สงทเราสามารถมองเหนและสรางภาพพจนโดยขอสนเทศของ Entity
2151 โครงสรางขอมล (File Structure) หมายถง ลกษณะการจดแบงพกดตาง ๆ ของขอมลสาหรบแตละระเบยน (Record) ในแฟมขอมลเพอใหคอมพวเตอรสามารถรบไปประมวลผลได ประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงน 1 หนวยขอมล (Data Item) หมายถงสวนทเลกทสดของขอมล เชน ตวเลข ตวอกษร หรอ สญลกษณพเศษ จะยงไมมความหมายในตวเอง เลน เลข 9 อกษร ก เปนตน
2 ฟลดขอมล (Data Field) หมายถง การนาเอาหนวยขอมลทสาคญและตองการศกษามาไวดวยกน เพอเปรยบเทยบกน เชน ชอ - สกล คะแนนการสอบครงท 1 เงนเดอน ซง ชอ สกล และเงนเดอน คอ 1 ฟลด
3 เรคคอรดขอมล (Data Record) หมายถง การนาฟลดหลายฟลดมารวมกลมกน เชน นกศกษาแตละคน จะมขอมล ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ขอมลของนกศกษาแตละคนคอ 1 เรคคอรด
4 แฟมขอมล (Data File) เกดจากการนาระเบยนหรอเรคคอรด หลาย ๆ เรคคอรดทเกยวของกนในดานใดดานหนงมารวมกน เชน แฟมขอมลของนกเรยนหองหนงจานวน 20 คน ทกคนตางกมขอมล คอ ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ศาสนา ขอมลของนกเรยนทงหมดคอ แฟมขอมล
5 ฐานขอมล (Data base) เกดจากการนาแฟมหลาย ๆ แฟมขอมลเขาดวยกนโดยทแฟมขอมลแตละแฟมจะมความสมพนธกนหรอไมกตาม ทาใหขอมลไมซาซอนกน และสะดวกรวดเรวในการใชงาน
216 ระบบฐานขอมล ฐานขอมล คอ แหลงทใชเกบรวบรวมขอมล ซงขอมลทถกเกบรวบรวมไวนจะถกจดการ
เพอตอบสนองความตองการของผสรางฐานขอมลมความจาเปนทตองแจกแจง ขอมลทตองใชในระบบงานพรอมทงตงชอขอมลแตละตวชอทตงควรเปนมาตรฐานและมเพยงชอเดยวเพราะผใชแตละคนจาเปนตองอางองถงขอมลโดยการตงชอทเหมาะสมจะสามารถหลกเลยงการสบสนการเรยกใชขอมลได
การจดเกบฐานขอมลเปนการนาเอาฐานขอมล มาจดเกบรวมกนภายใตฐานขอมลเดยวกน ซงสามารถใชขอมลและสามารถแกไขปญหาทเกดขนในระบบแฟมขอมลไดขอมลตางๆทถกจดเกบฐานขอมลจะเปนฐานขอมลทสมพนธกนและเปนขอมลทสนบสนนการดาเนนงานขององคกร จงกลาวไดวาฐานขอมลแตละฐานจะเทยบเทากบแฟมขอมล 1 ระบบ และจะเรยกฐานขอมลททาขนเพอสนบสนนการดาเนนงานอยางใดอยางหนงนนวา ldquoระบบฐานขอมลrdquo (Database System)
ภาพท 2-1 แสดงสญลกษณฐานขอมล เมอตองการจดเกบและประมวลผลขอมลดวยฐานขอมล เราจะนกถงฐานขอมลบน
คอมพวเตอรเสมอ ฐานขอมลไมไดทางานเปนอสระโดยตนเอง แตมองคประกอบหลายอยางทสมพนธกบการทางานของฐานขอมล ไดแก (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549)
1 ฮารดแวร (Hardware) ไดแก เครองคอมพวเตอรสาหรบจดเกบฐานขอมลซงสามารถตดตงฐานขอมลไดบนคอมพวเตอรหลายขนาดตงแตระดบพซ มนคอมพวเตอร จนถงเครองระดบเมนเฟรมนอกจากนขนาดของหนวยความจา ซพย ระบบเนตเวรคกมสวนสมพนธกบความเรวในการทางานของฐานขอมลดวย
2 ซอฟแวร ทเกยวของกบฐานขอมล ม 3 ประเภท คอ 21 ซอฟแวร OS (Operating System Software) OS ทสามารถตดตงฐานขอมลไดใน
Microsoft Windows เชน Windows95 Windows NT Windows2000 หรอ OS แบบ UNIXเปนตน
แฟมขอมล DBMS Database
22 ซอฟแวรของระบบจดการฐานขอมล (DBMS Software) คอซอฟแวรทจดการเกยวกบฐานขอมลทผลตจากบรษทตางๆ ไดแก Oracle SQL Server เปนตน
23 ซอฟตแวรทชวยในการพฒนาโปรแกรมซงใชขอมลจากฐานขอมล ไดแก Delphi Visual Basic เปนตน โดยซอฟตแวรเหลานจะจดการกบขอมลได และทาใหเกดความคลองตวในการทางานยงขนเพราะผพฒนาสามารถออกแบบโปรแกรมเพอสรางหนาจอสาหรบนาขอมลเขาสามารถใสเงอนไขทซบซอนในการคานวณ รวมทงการจดรปแบบรายงานทสวยงามตามตองการได
3 บคคลากร สามารถแบงบคลากรททาหนาทเกยวกบฐานขอมล และเรยกใชขอมลได ดงน (สมจตร อาจอนทรงามนจ อาจอนทร 2549)
31 ผใชงาน (User) เปนบคคลทนาสารสนเทศ(information) ทไดจากระบบฐานขอมลไปใชเพอการวางแผนหรอการตดสนใจในธรกจขององคกรหรอเพอการทางานอยางใดอยางหนง ซงผใชงานนอาจเปนผไมมความรเกยวกบระบบคอมพวเตอรมากนกกไดแตสามารถทราบขนตอนการคนหาขอมลจากฐานขอมลและการสามารถใชโปรแกรมประยกตทนกเขยนโปรแกรมเขยนขน เพอแกไขขอมลหรอดขอมลบางสวนได
32 ผพฒนาฐานขอมล (Developer) เปนผทมหนาทความรบผดชอบในการออกแบบ และเขยนโปรแกรมจดการกบฐานขอมลรวมไปถงการบารงรกษาระบบฐานขอมลใหสามารถใชงานไดอยางราบรน ไมมปญหา บคคลทดแลดานน
33 ผบรหารและจดการฐานขอมล (Database Administrators หรอ DBA) คอ เปนบคคลททาหนาทบรหารและควบคมการบรหารงานของระบบฐานขอมลทงหมด เปนผทจะตองตดสนใจวาจะรวบรวมขอมลอะไรเขาสระบบ จดเกบโดยวธใด เทคนคการเรยกใชขอมล กาหนดระบบการรกษาความปลอดภยของขอมล การสรางระบบขอมลสารอง การก และประสานงานกบผใชวาตองการใชขอมลอยางไร รวมถงนกวเคราะหและออกแบบระบบและโปรแกรมเมอร ประยกตใชงาน เพอใหการบรหารการใชงานเปนไปอยางมประสทธภาพ
34 นกเขยนโปรแกรม (Programmer) คอ เปนผทาหนาทเขยนโปรแกรมประยกตใชงานตาง ๆ เพอใหการจดเกบการเรยกใชขอมลเปนไปตามความตองการของผใช
35 นกวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analyst) เปนบคลากรททาหนาท วเคราะหระบบฐานขอมล และออกแบบระบบงานทจะนามาใช
36 ผปฏบตการ (Operator) คอ เปนผปฏบตการดานการประมวลผล การปอนขอมลลงเครองคอมพวเตอร
2161 กระบวนการ (Process) ไดแก การกาหนดมาตรการ และกฎระเบยบตางๆ ในการใชงานฐานขอมลทงนเพอปองกนความผดพลาดอนจะเกดขนไดจากการหลงลม เชนกระบวนการในการแบคอพ ควรจะกาหนดวนเวลาและระบบทตองทาการแบคอพวาจะทาอยางไรเมอไร ความถในการแบคอพเปนอยางไร เปนตน หรอในดานการตรวจสอบและตดตามความถกตองของขอมล รวมถงอนฟอรเมชนทไดจากฐานขอมล ควรมการตดตามและตรวจสอบเปนระยะ เพอปองกนความผดพลาดของขอมล
2162 ขอมล (Data) ไดแก ขอมล รวมทงวธการในการรวบรวม และจดเกบขอมลลงฐานขอมล ซงการจดเกบรวบรวมขอมลนเพอใหเปนศนยกลางขอมลอยางเปนระบบ ซงขอมลเหลานสามารถใชรวมกนได ผใชขอมลในระบบฐานขอมล จะมองภาพขอมลในลกษณะทแตกตางกน เชน ผใชบางคนมองภาพของขอมลทถกจดเกบไวในสอเกบขอมลจรง (Physical Level) ในขณะทผใชบางคนมองภาพขอมลจากการใชงานของผใช (External Level)
2163 เอนตต แอททรบวท และความสมพนธ เอนตต (Entities) หมายถง สงตาง ๆ ทผใชงานฐานขอมลจะตองยงเกยวดวยเมอ
มการออกแบบฐานขอมลขน ซงอาจจะเปนสงทเปนรปของรปธรรมคอสามารถมองเหนไดดวยตา หรออยในรปของนามธรรมคอไมสามารถมองเหนไดดวยตา
แอททรบวท (Attributes) หมายถง สงทใชอธบายคณลกษณของเอนตตหนง ๆ เชน เอนตตแผนก จะประกอบดวยแอททรบวท รหสแผนกและชอแผนก เปนตน
ความสมพนธ (Relationships) คอ ความสมพนธระหวางเอนตต เปนความสมพนธทสมาชกของเอนตตหนง สมพนธกบสมาชกอกเอนตตหนง ซงสามารถแบงประเภทของความสมพนธระหวางเอนตตออกไดเปน 3 ประเภท ไดแก
1 ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One-To-One Relationship) จะใชสญลกษณ 11 แทนความสมพนธแบบหนงตอหนง ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหนงรายการของอกหนงเอนตตโดยมความสมพนธกนเพยงรายการเดยว
ภาพท 2-2 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอหนง
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 1
2 ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ 1m แทนความสมพนธแบบหนงตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-3 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอกลม
3ความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ nm แทนความสมพนธแบบกลมตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหลายรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-4 แสดงภาพความสมพนธแบบกลมตอกลม
ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System DBMS) ระบบการจดการฐานขอมล หรอมกเรยกยอๆวา DBMS คอโปรแกรมทใชเปนเครองมอใน
การจดการฐานขอมล ซงประกอบดวยฟงกชนหนาทตางๆในการจดเกบขอมล รวมทงภาษาทใชทางานกบขอมล โดยมกจะใชภาษาSQLในการโตตอบระหวางกนกบผใช เพอใหสามารถทาการกาหนดการสรางการเรยกด การบารงรกษาฐานขอมล รวมทงการจดการควบคมการเขาถงฐานขอมล ซงถอเปนการปองกนความปลอดภยในฐานขอมล เพอปองกนมใหผทไมมสทธการใชงานเขามาละเมดขอมลทเปนศนยกลางได นอกจากน DBMS ยงมหนาทในการรกษาความมนคงและความปลอดภยของขอมล การสารองขอมล และการเรยกคนขอมลในกรณทขอมลเกดความเสยหาย
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 M
เอนตต เอนตต ความสมพนธ N M
2164 สวนประกอบของ DBMS (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549) 1 ภาษา SQL (Structured Query Language) เปนภาษาทมรปแบบเปน
ภาษาองกฤษ เปนภาษทมอยใน DBMS มความสามารถใชนยามโครงสรางตารางภายในฐานขอมล การจดการขอมลรวมไปถงการควบคมสทธการใชงานฐานขอมล SQL จะประกอบดวยรปแบบดวยภาษา 3 รปแบบดงน
11 ภาษาสาหรบนยามขอมล (Data Definition Language หรอ DDL) เปนภาษาทนยามถงโครงสรางของฐานขอมล เพอทาการสราง เปลยนแปลงหรอยกเลกโครงสรางของฐานขอมลทไดออกแบบไว ตวอยางภาษา DDL เชน
- คาสงการสราง (CREATE) ไดแกการสรางตาราง - คาสงเปลยนแปลงโครงสราง (ALTER) - คาสงยกเลก (DROP) ไดแกการยกเลกโครงสรางตาราง
12 ภาษาสาหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language หรอ DML) เปนภาษาทใชในการจดการขอมลภายในตางรางของขอมลฐานขอมล เชน
- คาสงการเรยกคนระเบยนขอมล (SELECT) - คาสงการพมพระเบยนขอมล (INSERT) - คาสงปรบปรงระเบยนขอมล (UPDATE) - คาสงลบระเบยนขอมล (DELETE)
13 ภาษาควบคม (Control Language หรอ CL) เปนภาษาทใชควบคมระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมล ประกอบดวยคาสง 2 คาสงไดแก
- คาสง GRANT - คาสง REVOKE
2 โปรแกรมอานวยความสะดวก (General Utilities) เปนโปรแกรมสวนหนงทมอยใน DBMS ซงจะชวยดแลจดการฐานขอมลเชนการสรางฐานขอมลและตาราง การคนหา การเพม การลบหรอการปรบปรงระเบยนขอมลจากตาราง การสรางแบบฟอรมการบนทกขอมลอยางงาย การสรางเมน หรอการสรางรายงานออกจากฐานขอมล โดยสามารถเรยกผานจากเมนของโปรแกรมอานวยความสะดวก
3 โปรแกรมชวยสรางโปรแกรมประยกตและรายงาน (Application and Report Generators)
4 พจนาณกรมฐานขอมล (Data Dictionary) ทาหนาทในการเกบรายละเอยดเกยวกบขอมลในฐานขอมล เชน โครงสรางของแตละตาราง เปนตน
DBMS เปนโปรแกรมทใชโตตอบกบผใชงานทงบนแอปพลเคชนโปรแกรมและฐานขอมล ซงกอใหเกดความสะดวกตางๆ ดงน
1 อนญาตใหผใชงานสามารถกาหนดหรอสรางฐานขอมลเพอกาหนดโครงสรางขอมล ชนดขอมล รวมทงการอนญาตใหขอมลทกาหนดขนสามารถบนทกลงในฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Definition Language (DDL)
2 อนญาตใหผใชงานทาการเพม (Insert) ปรบปรง (Update) ลบ(Delete)และเรยกใช(Retrieve) ขอมลจากฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Manipulation Language (DML)
3 สามารถควบคมการเขาถงขอมล เชน ความปลอดภยของระบบ (Security System) โดยผไมมสทธในการเขาถง ขอมลในฐานขอมล จะไมสามารถเขามาใชงานในฐานขอมลได
4 ความคงสภาพของระบบ (Integrity System) ทาใหเกดความถกตองตรงกนในการจดเกบขอมล
5 มระบบการควบคมการเขาถงขอมลพรอมกน (Concurrency Control System) กลาวคอ สามารถแชรขอมลเพอบรการในการเขาถงขอมลพรอมๆกน จากผใชงานในขณะเดยวกนไดโดยไมกอใหเกดความไมถกตองของขอมล
6 การกคนระบบ (Recovery Control System) สามารถกคนขอมลกลบมาไดในกรณทฮารดแวรหรอซอฟตแวรเกดความเสยหาย
7 การเขาถงรายการตางๆ (User-Accessible Catalog) ผใชสามารถเขาถงรายการ หรอรายละเอยดตางๆของขอมลในฐานขอมลได กระบวนการนอรมลไลเซชน (The Normalization Process)
กระบวนการนอรมลไลเซชนคอขนตอนหรอกระบวนการทใชสาหรบจดระเบยบจดรปแบบจดโครงสรางลดความซาซอนของขอมลททาการจดเกบในแตละตารางเพอใหไดขอมลทเกบอยมความนาเชอถอไมขดแยงกนเอง (ศภชย สมพานช 2549)
กระบวนการนอรมลไลเซชน มขนตอนการดาเนนงานดงตอไปน 1 ขนตอนการทา First Normal Form (1NF) 2 ขนตอนการทา Second Normal Form (2NF) 3 ขนตอนการทา Third Normal Form (3NF) 4 ขนตอนการทา Boyce Normal Form (BCNF) 5 ขนตอนการทา Fourth Normal Form (4NF) 6 ขนตอนการทา Fifth Normal Form (5NF)
ในแตละขนตอนของการทา Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการทา Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทกาหนดไวตามขนตอนนนๆ
ในการทา Normalization ไมจาเปนตองเรมขนตอนการทา First Normal Form และ สนสดในขนตอนการทาท First Normal Form เสมอไป การทา Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทนามาทา Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมทา Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 22 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ
Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการทางาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และคาสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงานสามารถนาไปแปลงเปนชดคาสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา
ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการทางานตามขนตอนการทางาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนคาสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวดาเนนการทางการคานวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการทางานตางๆอยางเปนลาดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การทางานแบบมลาดบ การทางานแบบใหเลอกทาและการทางานแบบทาซาในเงอนไขตางๆ โดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทสาคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
2 บคลกภาพทงลกษณะการแตงกายทแลดสะอาดเรยบรอย รวมไปถงอากปกรยาทแสดง ออก เชน การยม การหวเราะ การแสดงทาทางประกอบการพด สงเหลานควรเปนไปตามธรรมชาต
3 เทคนคการใหบรการ โดยเฉพาะอยางยงการสนทนาเพราะการสนทนาเปนสอกลางระหวางลกคากบผใหบรการการนสนทนาใหลกคาเกดความประทบใจ
2134 หนาทความรบผดชอบของผใหเชา ผใหเชาตองสงมอบทรพยสนทเชาใหแกผเชาตามสญญา โดยทรพยสนนนๆตอง
อยในสภาพทเหมาะแกการใชประโยชนตามสญญาเชาดวยตลอดระยะเวลาการเชา เชน เจาของบานเชาตองดแล บารง รกษา และซอมแซมทรพยสนทใหเชา ยกเวนการซอมทมกฎหมายหรอประเพณกาหนดใหผเชาเปนผซอมเองไดแก การซอมแซมเลกๆ นอยๆ อยางมงลวดประต หนาตางฉกขาด กระเบองปพนแตก 2-3 แผน
2135 หนาทความรบผดชอบของผเชา ผเชาตองชาระคาเชาใหแกเจาของทอยนนๆ เพราะถอวาเปนลกหนมหนาทตอง
จายคาตอบแทนจากประโยชนทไดรบจากการเชา ซงจะมการตกลงเวลาการชาระหนไวในแตละคราว โดยปกตมกจายเปนรายเดอน นอกจากนผเชาตองรกษาสภาพของทอยใหเรยบรอยตามสภาพทไดรบมอบมาและตองสงคนในสภาพเดม หรอซอมแซมใหเรยบรอยหากชารด
2136 การระงบสญญาเชา การระงบสญญานอาจมสาเหตมาจากผลทางกฎหมาย เชนเมอหมดสญญาเชา ผ
เชาถงแกชวต หรอทรพยสนนนสญหายไปเชนไฟไหม กฎหมายไดอนญาตผใหเชาหรอผเชาสามารถระงบการเชาไดโดยมตองบอกกลาว
อกกรณของการระงบสญญาเชาอาจเนองมาจากการบอกเลกสญญาระหวางผเชากบผใหเชาตามทไดตกลงไวในสญญาเชาระบใหสทธบอกเลก หรอเมอฝายใดฝายหนงปฏบตผดหนาทตามทระบไวในสญญาเชาในขอสาคญ เชนไมชาระคาเชา หรอถาสญญาเชาเปนแบบไมกาหนดระยะเวลาการเชาแตละฝายสามารถบอกเลกสญญาได แตตองบอกกลาวใหอกฝายหนงรตวกอนสกระยะหนงแตไมจาเปนตองบอกกอนลวงหนาเกนกวาสองเดอน
2137 อายความ ในขอความรบผดเพอเสยคาทดแทนอนเกยวกบการยมใชคงรปนน หามมใหฟอง
เมอพนเวลาหกเดอนนบแตวนสนสญญา (ปพพ มาตรา 649)
214 การวเคราะหและออกแบบ (System Analysis Design) การวเคราะหและออกแบบ คอ วธทใชในการสรางระบบสารสนเทศขนมาใหมในธรกจ
ใดธรกจหนงหรอระบบยอยธรกจ นอกจากการสรางระบบสารสนเทศใหมแลว การวเคราะหระบบชวยในการแกไขระบบใหดขนกไดการวเคราะหระบบกคอการหาความตองการ(Requirement) ของระบบสารสนเทศวาคออะไร หรอตองการเพมเตมอะไรเขาระบบ และการออกแบบระบบกคอ การน าเอาความตองการของระบบมาเปนแบบแผนหรอเรยกวาพมพเขยวในการสรางระบบนนใหใชงานไดจรง ตวอยางของระบบสารสนเทศเชน ระบบขาย ความตองการของระบบกคอ ความสามารถตดตามยอดขายไดเปนระยะ เผอฝายบรหารสามารถปรบปรงการขายไดทนท
วงจรการพฒนาระบบ(System Development Life Cycle) เปนวงจรทแสดงถงกจกรรมตางๆ ในแตละขนตอน ตงแตเรมจนกระทงส าเรจ การพฒนาระบบมอย 7 ขนตอนดวยกน คอ
1 ก าหนดปญหา(Problem Definition) 2 วเคราะหระบบ(Analysis) 3 ออกแบบ(Design) 4 พฒนา(Development) 5 ทดสอบ(Testing) 6 ตดตง(Implementation) 7 บ ารงรกษา(Maintenance)
2141 ก าหนดปญหา(Problem Definition) การก าหนดปญหา เปนขนตอนของการก าหนดขอบเขตของปญหา สาเหตของ
ปญหาจากการด าเนนงานในปจจบนความเปนไปไดกบการสรางระบบใหมการก าหนดความตองการ(Requirement) ระหวางนกวเคราะหระบบกบผใชงานโดยขอมลเหลานไดจากการสมภาษณการรวบรวมขอมลจากการด าเนนงานตางๆเพอท าการสรปเปนขอก าหนด (Requirement Specification) ทชดเจนในขนตอนนหากเปนโครงการทมขนาดใหญอาจเรยกขนตอนนวาขนตอนของการศกษาความเปนไปได
สรปขนตอนของการก าหนดปญหา คอ - รบรสภาพปญหาทเกดขนจากการด าเนนงาน - สรปหาสาเหตของปญหา และสรปผลยนแกผบรหารเพอพจารณา - ท าการศกษาความเปนไปไดในแงมมตางๆ เชน ดานตนทน และ
ทรพยากร
- รวบรวมความตองการ(Requirements) จากผทเกยวของดวยวธการตางๆ เชน การรวบรวมเอกสาร การสมภาษณ การสงเกต และแบบสอบถาม
- สรปขอก าหนดตางๆ ใหมความชดเจน ถกตอง และเปนทยอมรบทง 2 ฝาย
2142 การศกษาความเปนไปได (Feasibility Study) หลงจากมการรวบรวมและสามารถสรปปญหาในประเดนตางๆ ขนตอนตอไป
คอการศกษาความเปนไปไดของระบบเพอท าการตดสนใจถงความเปนไปไดของโครงการวาจะส าเรจตามเปาหมาย ทตองการหรอไม ระบบทจะตดสนใจพฒนานควรอธบายเปนรปธรรมได มใชเปนระบบทเพอฝน ซงการพจารณาความเปนไปไดจะพจารณาในดานตางๆดงนคอ
1 ความเปนไปไดทางเทคนค (Technical Feasibility) คอความเปนไปไดของการสรางระบบใหมดวยการน าเทคโนโลยทมอยในปจจบนมาใชงานหรอการอพเกรดเครองคอมพวเตอรทมอยเดมใหมประสทธภาพสงขน หรอตดสนใจใชเทคโนโลยใหมทงหมด
2 ความเปนไปไดในการปฏบตงาน (Operational Feasibility) คอความเปนไปไดของระบบใหมทจะใหสารสนเทศทถกตองตรงตามความตองการของผใชงานการค านงถงทศนคตของผใชงานรวมทงทกษะของผใชงานกบระบบงานใหมทมการเปลยนโครงสรางการท างานใหมวาเปนทยอมรบหรอไม
3 ความเปนไปไดในเชงเศรษฐศาสตร (Economical Feasibility) คอความเปนไปไดในเชงเศรษฐศาสตร ดวยการค านงถงตนทนคาใชจายในการพฒนาระบบ ความคมคาของระบบดวย การเปรยบเทยบผลลพธทไดจากระบบกบคาใชจายทตองลงทน
2143 การก าหนดความเปนไปได (Requirement) การก าหนดความตองการคอการรวบรวมรายละเอยดตางๆเพอจดประสงคในการ
หาขอสรปทชดเจนในดานความตองการ (Requirement) ระหวางผพฒนากบผใช เพอใชในขนตอนของกระบวนการการวเคราะหและออกแบบตอไป
2144 การเกบรวบรวมขอมล ในขนตอนกอนน าไปสการวเคราะหระบบ นกวเคราะหระบบจะตองรวบรวม
ขอมล ความเปนจรงตางๆ ในระบบใหมากทสด เพอน ามาวเคราะหระบบงานใหตรงตามวตถประสงคและความตองการของผใชมากทสดมการเจาะลกในรายละเอยด ซงวธการเกบรวบรวมขอมลนสามารถคนหาจากแหลงขอมลตางๆ ไดดงน
1 เอกสาร (Documentation) 2 แบบสอบถาม (Questionnaires)
3 การสมภาษณ (Interview) 4 การสงเกต (Observation)
2145 วเคราะห (Analysis) การวเคราะหเปนขนตอนของการวเคราะหการด าเนนงานของระบบปจจบน โดย
การน า Requirements Specification ทไดมาจากขนตอนแรกมาวเคราะหในรายละเอยด โดยใชอาศยการเขยนผงงานระบบ (Flowchart) เพอใหแสดงขนตอนการท างานของระบบอยางกวางๆ และวเคราะหและออกแบบระบบเชงวตถ (Object-Oriented analysis and design) โดยอาศยเครองมอในการวเคราะหและออกแบบตามมาตรฐานของภาษา UML (Unified Modeling Language) โดยใชแผนผงกรณ (Use Case Diagram) แผนภาพความสมพนธระหวาคลาส (Class Diagram) แผนภาพแสดงปฏสมพนธของระบบ (Sequence Diagram) และสรางแบบจ าลองความสมพนธของระบบ (ER-Diagram) เพอทราบถงรายละเอยดขนตอนการด าเนนงานในระบบวาประกอบดวยอะไรบาง มความเกยวของหรอมความสมพนธกบสงใด
สรปขนตอนการวเคราะห - วเคราะหระบบงานเดม - ก าหนดความตองการของระบบงานใหม - สรางแบบจาลอง Flowchart Use Case Diagram Class Diagram
Sequence Diagram และ ER-Diagram - สรางพจนานกรมขอมล Data Dictionary
1 Flowchart คอ ผงงานทแสดงขนตอนการทางานในระบบ โดยใชรปภาพ (Image) หรอสญลกษณ (Symbol) ทใชเขยนแทนขนตอน คาอธบาย ขอความ หรอคาพด ทใชในอลกอรทม (Algorithm) เพราะการนาเสนอขนตอนของงานใหเขาใจตรงกน ระหวางผเกยวของ
2 Use Case Diagram คอ แผนผงกรณทชวยทาใหเหนภาพชดเจนของปฏกรยาระหวางผใชระบบงานกบระบบสารสนเทศ
3 Class Diagram คอ แผนผงแสดงความสมพนธระหวางคลาส โดยใชรปแบบความสมพนธแบบ Association Aggregation Composition และ Generalization
4 Sequence Diagram คอ แผนผงลาดบเหตการณ แสดงการกาหนดเวลาของการทารายการทเกดขนระหวางวตถหนงกบอกวตถหนง
5 ER-Diagram (Entity-Relationship Diagram) คอ แผนผงแสดงความสมพนธระวาง Entity หรอกลมขอมล ซงจะแสดงชนดของความสมพนธวาเปนชนด หนงตอหนง (One to One) หนงตอหลายสง (One to Many) หรอ หลายสงตอหลายสง (Many to Many)
2146 ออกแบบ (Design) การออกแบบเปนขนตอนของการนาผลลพธทไดจากการวเคราะห มาสรางแบบ
พมพเขยวของระบบใหมตามความตองการในเอกสารความตองการของระบบ กาหนดสงทจาเปน เชน Input Output User Interfaceหรอสวนตอประสานผใช และการประมวลผล โดยการออกแบบจะเรมจากสวนของอปกรณและเทคโนโลยตางๆ และโปรแกรมคอมพวเตอรทนามาพฒนา
สรปขนตอนการออกแบบ คอ - การออกแบบจอภาพ Input Design - การออกแบบรายงาน Output Design - การออกแบบขอมลนาเขาและรปแบบการรบขอมล - การออกแบบฐานขอมล Databases Design
2147 พฒนา (Development) การพฒนาเปนขนตอนของการพฒนาโปรแกรม ดวยการสรางชดคาสงหรอเขยน
โปรแกรมตามทไดออกแบบไวเพอสรางระบบงานโดยโปรแกรมทใชในการพฒนาจะตองพจารณาถงความเหมาะสมกบเทคโนโลยทใชงานอย อาจใชภาษาขนสง เชน COBOL Java Visual Basic หรอภาษาในยคท 4 ทเรยกวา 4GL (Fourth Generation Language) ซงตดมากบ DBMS ในการสรางโปรแกรมประยกต โปรแกรมทนามาใชในการพฒนากคอ Visual Studio 2005 ซงมเครองมอทหลากหลายทกอประโยชนมากมายแกนกพฒนาอสระใหเรยนรทกษะใหมๆไดอยางรวดเรว
สรปในขนตอนการพฒนา คอ - พฒนาโปรแกรมจากทไดทาการวเคราะหและออกแบบไว - เลอกภาษาทเหมาะสม และพฒนาตอไดงาย - สรางเอกสารโปรแกรม
2148 ทดสอบ (Testing) การทดสอบระบบเปนขนตอนของการทดสอบระบบกอนทจะน าไปปฏบตการ
ใชงานจรง ทมงานจะท าการทดสอบขอมลเบองตนกอนดวยการสรางขอมลจ าลองเพอตรวจสอบการท างานของระบบ หากมขอผดพลาดเกดขนกจะยอนกลบไปในขนตอนของการพฒนาโปรแกรมใหม โดยการทดสอบระบบนจะมการตรวจสอบอย 2 สวนดวยกนคอ การตรวจสอบรปแบบการเขยน Syntax และการตรวจสอบวตถประสงคงานตรงกบความตองการหรอไม
2149 ตดตง (Implementation) ขนตอนตอมาหลงจากทไดท าการทดสอบ จนมความมนใจแลววาระบบสามารถ
ท างานไดจรงและตรงกบความตองการของผใชระบบ จากนนจงด าเนนการตดตงระบบเพอใชงานจรงตอไป
สรปขนตอนการตดตง คอ - กอนท าการตดตงระบบ ควรท าการศกษาสภาพแวดลอมของพนททจะ
ตดตง - เตรยมอปกรณฮารดแวรและอปกรณการสอสารและเครอขายให
พรอม - ขนตอนนอาจจ าเปนตองใชผเชยวชาญระบบ เชน System
Engineering หรอ ทมงานทางดาน Technical Support - ลงโปรแกรมระบบปฏบตการ และแอปพลเคชนโปรแกรมให
ครบถวน - ด าเนนการใชงานระบบงานใหม - จดท าคมอการใชงาน
21410 บ ารงรกษา (Maintenance) เปนขนตอนการปรบปรงแกไขระบบหลงจากทไดมการตดตงและใชงานแลว
ในขนตอนนอาจเกดจากปญหาของโปรแกรม Bugซงโปรแกรมเมอรจะตองรบแกไขใหถกตองหรอเกดจากความตองการของผใชงานทตองการเพมโมดลในการท างานอนๆซงทงนกจะเกยวของกบ Requirement Specification ทเคยตกลงกนกอนหนาดวย ดงนนในสวนงานนจะคดคาใชจายเพมหรออยางไรเปนเรองของรายละเอยดทผพฒนาหรอนกวเคราะหระบบจะตองด าเนนการกบผวาจาง
สรปขนตอนการบ ารงรกษา คอ - อาจมขอผดพลาดบางอยางทเพงขนพบ ตองรบแกไขโปรแกรมให
ถกตองโดยดวน - ในบางครงอาจมการเพมโมดลหรออปกรณบางอยาง - การบ ารงรกษา หมายความรวมถงการบ ารงรกษาทงดานซอฟแวรและ
ฮารดแวร (โอภาส เอยมสรวงศ254540) 215 โครงสรางขอมล (File Structure)
ขอมล (Data) หมายถง ขอมลทเปนขอความ (Text) รปภาพ (Image หรอ Graphics) เสยงหรอภาพถาย วดโอ ทมความหมายและสาคญสาหรบองคกร เปนขอมลสาหรบการปฏบตงานท
เกยวของกบผปฏบตงานโดยตรงและเปนขอมลทยงไมไดรบการประมวลผล ซงทาใหมชอเรยกอกอยางหนงวา ขอมลดบ (Raw Data)
สารสนเทศ (Information) หมายถง ขอมลดบทเกบรวบรวมถกนามาประมวลผล โดยการ คานวณ การจดกลม การเรยงลาดบ หรอสรปผลเพอสรางเปนรายงานสรป
การเกบขอมลนนผทาการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจะมเปนจานวนมาก เชน บรษทแหงหนง ตองการเกบขอมลไดเปนจานวนหลายไฟลการเกบขอมลจงจาเปน ตองแยก กรป หรอแยกออกจากกน แตขอมลในระหวางกลมกอาจมสวนประสานสมพนธกนเกยวของกนได ความสมพนธระหวางกลมนเอง เปนสวนทาใหเกด ระบบฐานขอมล ซงเปนศาสตรทตองทาความเขาใจหลกการ และวธการเพอใหเกดการเกบเรยกหาคนหา หรอใชงานขอมลทไดประสทธภาพ เมอเปนเชนนคอมพวเตอรจงกาหนดการแยกขอมลโดยยดหลกการพนฐานทขอมลแตละกลมเรยกวา Entity โดยสรปแลว Entity หมายถง สงทเราสามารถมองเหนและสรางภาพพจนโดยขอสนเทศของ Entity
2151 โครงสรางขอมล (File Structure) หมายถง ลกษณะการจดแบงพกดตาง ๆ ของขอมลสาหรบแตละระเบยน (Record) ในแฟมขอมลเพอใหคอมพวเตอรสามารถรบไปประมวลผลได ประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงน 1 หนวยขอมล (Data Item) หมายถงสวนทเลกทสดของขอมล เชน ตวเลข ตวอกษร หรอ สญลกษณพเศษ จะยงไมมความหมายในตวเอง เลน เลข 9 อกษร ก เปนตน
2 ฟลดขอมล (Data Field) หมายถง การนาเอาหนวยขอมลทสาคญและตองการศกษามาไวดวยกน เพอเปรยบเทยบกน เชน ชอ - สกล คะแนนการสอบครงท 1 เงนเดอน ซง ชอ สกล และเงนเดอน คอ 1 ฟลด
3 เรคคอรดขอมล (Data Record) หมายถง การนาฟลดหลายฟลดมารวมกลมกน เชน นกศกษาแตละคน จะมขอมล ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ขอมลของนกศกษาแตละคนคอ 1 เรคคอรด
4 แฟมขอมล (Data File) เกดจากการนาระเบยนหรอเรคคอรด หลาย ๆ เรคคอรดทเกยวของกนในดานใดดานหนงมารวมกน เชน แฟมขอมลของนกเรยนหองหนงจานวน 20 คน ทกคนตางกมขอมล คอ ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ศาสนา ขอมลของนกเรยนทงหมดคอ แฟมขอมล
5 ฐานขอมล (Data base) เกดจากการนาแฟมหลาย ๆ แฟมขอมลเขาดวยกนโดยทแฟมขอมลแตละแฟมจะมความสมพนธกนหรอไมกตาม ทาใหขอมลไมซาซอนกน และสะดวกรวดเรวในการใชงาน
216 ระบบฐานขอมล ฐานขอมล คอ แหลงทใชเกบรวบรวมขอมล ซงขอมลทถกเกบรวบรวมไวนจะถกจดการ
เพอตอบสนองความตองการของผสรางฐานขอมลมความจาเปนทตองแจกแจง ขอมลทตองใชในระบบงานพรอมทงตงชอขอมลแตละตวชอทตงควรเปนมาตรฐานและมเพยงชอเดยวเพราะผใชแตละคนจาเปนตองอางองถงขอมลโดยการตงชอทเหมาะสมจะสามารถหลกเลยงการสบสนการเรยกใชขอมลได
การจดเกบฐานขอมลเปนการนาเอาฐานขอมล มาจดเกบรวมกนภายใตฐานขอมลเดยวกน ซงสามารถใชขอมลและสามารถแกไขปญหาทเกดขนในระบบแฟมขอมลไดขอมลตางๆทถกจดเกบฐานขอมลจะเปนฐานขอมลทสมพนธกนและเปนขอมลทสนบสนนการดาเนนงานขององคกร จงกลาวไดวาฐานขอมลแตละฐานจะเทยบเทากบแฟมขอมล 1 ระบบ และจะเรยกฐานขอมลททาขนเพอสนบสนนการดาเนนงานอยางใดอยางหนงนนวา ldquoระบบฐานขอมลrdquo (Database System)
ภาพท 2-1 แสดงสญลกษณฐานขอมล เมอตองการจดเกบและประมวลผลขอมลดวยฐานขอมล เราจะนกถงฐานขอมลบน
คอมพวเตอรเสมอ ฐานขอมลไมไดทางานเปนอสระโดยตนเอง แตมองคประกอบหลายอยางทสมพนธกบการทางานของฐานขอมล ไดแก (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549)
1 ฮารดแวร (Hardware) ไดแก เครองคอมพวเตอรสาหรบจดเกบฐานขอมลซงสามารถตดตงฐานขอมลไดบนคอมพวเตอรหลายขนาดตงแตระดบพซ มนคอมพวเตอร จนถงเครองระดบเมนเฟรมนอกจากนขนาดของหนวยความจา ซพย ระบบเนตเวรคกมสวนสมพนธกบความเรวในการทางานของฐานขอมลดวย
2 ซอฟแวร ทเกยวของกบฐานขอมล ม 3 ประเภท คอ 21 ซอฟแวร OS (Operating System Software) OS ทสามารถตดตงฐานขอมลไดใน
Microsoft Windows เชน Windows95 Windows NT Windows2000 หรอ OS แบบ UNIXเปนตน
แฟมขอมล DBMS Database
22 ซอฟแวรของระบบจดการฐานขอมล (DBMS Software) คอซอฟแวรทจดการเกยวกบฐานขอมลทผลตจากบรษทตางๆ ไดแก Oracle SQL Server เปนตน
23 ซอฟตแวรทชวยในการพฒนาโปรแกรมซงใชขอมลจากฐานขอมล ไดแก Delphi Visual Basic เปนตน โดยซอฟตแวรเหลานจะจดการกบขอมลได และทาใหเกดความคลองตวในการทางานยงขนเพราะผพฒนาสามารถออกแบบโปรแกรมเพอสรางหนาจอสาหรบนาขอมลเขาสามารถใสเงอนไขทซบซอนในการคานวณ รวมทงการจดรปแบบรายงานทสวยงามตามตองการได
3 บคคลากร สามารถแบงบคลากรททาหนาทเกยวกบฐานขอมล และเรยกใชขอมลได ดงน (สมจตร อาจอนทรงามนจ อาจอนทร 2549)
31 ผใชงาน (User) เปนบคคลทนาสารสนเทศ(information) ทไดจากระบบฐานขอมลไปใชเพอการวางแผนหรอการตดสนใจในธรกจขององคกรหรอเพอการทางานอยางใดอยางหนง ซงผใชงานนอาจเปนผไมมความรเกยวกบระบบคอมพวเตอรมากนกกไดแตสามารถทราบขนตอนการคนหาขอมลจากฐานขอมลและการสามารถใชโปรแกรมประยกตทนกเขยนโปรแกรมเขยนขน เพอแกไขขอมลหรอดขอมลบางสวนได
32 ผพฒนาฐานขอมล (Developer) เปนผทมหนาทความรบผดชอบในการออกแบบ และเขยนโปรแกรมจดการกบฐานขอมลรวมไปถงการบารงรกษาระบบฐานขอมลใหสามารถใชงานไดอยางราบรน ไมมปญหา บคคลทดแลดานน
33 ผบรหารและจดการฐานขอมล (Database Administrators หรอ DBA) คอ เปนบคคลททาหนาทบรหารและควบคมการบรหารงานของระบบฐานขอมลทงหมด เปนผทจะตองตดสนใจวาจะรวบรวมขอมลอะไรเขาสระบบ จดเกบโดยวธใด เทคนคการเรยกใชขอมล กาหนดระบบการรกษาความปลอดภยของขอมล การสรางระบบขอมลสารอง การก และประสานงานกบผใชวาตองการใชขอมลอยางไร รวมถงนกวเคราะหและออกแบบระบบและโปรแกรมเมอร ประยกตใชงาน เพอใหการบรหารการใชงานเปนไปอยางมประสทธภาพ
34 นกเขยนโปรแกรม (Programmer) คอ เปนผทาหนาทเขยนโปรแกรมประยกตใชงานตาง ๆ เพอใหการจดเกบการเรยกใชขอมลเปนไปตามความตองการของผใช
35 นกวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analyst) เปนบคลากรททาหนาท วเคราะหระบบฐานขอมล และออกแบบระบบงานทจะนามาใช
36 ผปฏบตการ (Operator) คอ เปนผปฏบตการดานการประมวลผล การปอนขอมลลงเครองคอมพวเตอร
2161 กระบวนการ (Process) ไดแก การกาหนดมาตรการ และกฎระเบยบตางๆ ในการใชงานฐานขอมลทงนเพอปองกนความผดพลาดอนจะเกดขนไดจากการหลงลม เชนกระบวนการในการแบคอพ ควรจะกาหนดวนเวลาและระบบทตองทาการแบคอพวาจะทาอยางไรเมอไร ความถในการแบคอพเปนอยางไร เปนตน หรอในดานการตรวจสอบและตดตามความถกตองของขอมล รวมถงอนฟอรเมชนทไดจากฐานขอมล ควรมการตดตามและตรวจสอบเปนระยะ เพอปองกนความผดพลาดของขอมล
2162 ขอมล (Data) ไดแก ขอมล รวมทงวธการในการรวบรวม และจดเกบขอมลลงฐานขอมล ซงการจดเกบรวบรวมขอมลนเพอใหเปนศนยกลางขอมลอยางเปนระบบ ซงขอมลเหลานสามารถใชรวมกนได ผใชขอมลในระบบฐานขอมล จะมองภาพขอมลในลกษณะทแตกตางกน เชน ผใชบางคนมองภาพของขอมลทถกจดเกบไวในสอเกบขอมลจรง (Physical Level) ในขณะทผใชบางคนมองภาพขอมลจากการใชงานของผใช (External Level)
2163 เอนตต แอททรบวท และความสมพนธ เอนตต (Entities) หมายถง สงตาง ๆ ทผใชงานฐานขอมลจะตองยงเกยวดวยเมอ
มการออกแบบฐานขอมลขน ซงอาจจะเปนสงทเปนรปของรปธรรมคอสามารถมองเหนไดดวยตา หรออยในรปของนามธรรมคอไมสามารถมองเหนไดดวยตา
แอททรบวท (Attributes) หมายถง สงทใชอธบายคณลกษณของเอนตตหนง ๆ เชน เอนตตแผนก จะประกอบดวยแอททรบวท รหสแผนกและชอแผนก เปนตน
ความสมพนธ (Relationships) คอ ความสมพนธระหวางเอนตต เปนความสมพนธทสมาชกของเอนตตหนง สมพนธกบสมาชกอกเอนตตหนง ซงสามารถแบงประเภทของความสมพนธระหวางเอนตตออกไดเปน 3 ประเภท ไดแก
1 ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One-To-One Relationship) จะใชสญลกษณ 11 แทนความสมพนธแบบหนงตอหนง ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหนงรายการของอกหนงเอนตตโดยมความสมพนธกนเพยงรายการเดยว
ภาพท 2-2 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอหนง
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 1
2 ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ 1m แทนความสมพนธแบบหนงตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-3 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอกลม
3ความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ nm แทนความสมพนธแบบกลมตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหลายรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-4 แสดงภาพความสมพนธแบบกลมตอกลม
ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System DBMS) ระบบการจดการฐานขอมล หรอมกเรยกยอๆวา DBMS คอโปรแกรมทใชเปนเครองมอใน
การจดการฐานขอมล ซงประกอบดวยฟงกชนหนาทตางๆในการจดเกบขอมล รวมทงภาษาทใชทางานกบขอมล โดยมกจะใชภาษาSQLในการโตตอบระหวางกนกบผใช เพอใหสามารถทาการกาหนดการสรางการเรยกด การบารงรกษาฐานขอมล รวมทงการจดการควบคมการเขาถงฐานขอมล ซงถอเปนการปองกนความปลอดภยในฐานขอมล เพอปองกนมใหผทไมมสทธการใชงานเขามาละเมดขอมลทเปนศนยกลางได นอกจากน DBMS ยงมหนาทในการรกษาความมนคงและความปลอดภยของขอมล การสารองขอมล และการเรยกคนขอมลในกรณทขอมลเกดความเสยหาย
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 M
เอนตต เอนตต ความสมพนธ N M
2164 สวนประกอบของ DBMS (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549) 1 ภาษา SQL (Structured Query Language) เปนภาษาทมรปแบบเปน
ภาษาองกฤษ เปนภาษทมอยใน DBMS มความสามารถใชนยามโครงสรางตารางภายในฐานขอมล การจดการขอมลรวมไปถงการควบคมสทธการใชงานฐานขอมล SQL จะประกอบดวยรปแบบดวยภาษา 3 รปแบบดงน
11 ภาษาสาหรบนยามขอมล (Data Definition Language หรอ DDL) เปนภาษาทนยามถงโครงสรางของฐานขอมล เพอทาการสราง เปลยนแปลงหรอยกเลกโครงสรางของฐานขอมลทไดออกแบบไว ตวอยางภาษา DDL เชน
- คาสงการสราง (CREATE) ไดแกการสรางตาราง - คาสงเปลยนแปลงโครงสราง (ALTER) - คาสงยกเลก (DROP) ไดแกการยกเลกโครงสรางตาราง
12 ภาษาสาหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language หรอ DML) เปนภาษาทใชในการจดการขอมลภายในตางรางของขอมลฐานขอมล เชน
- คาสงการเรยกคนระเบยนขอมล (SELECT) - คาสงการพมพระเบยนขอมล (INSERT) - คาสงปรบปรงระเบยนขอมล (UPDATE) - คาสงลบระเบยนขอมล (DELETE)
13 ภาษาควบคม (Control Language หรอ CL) เปนภาษาทใชควบคมระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมล ประกอบดวยคาสง 2 คาสงไดแก
- คาสง GRANT - คาสง REVOKE
2 โปรแกรมอานวยความสะดวก (General Utilities) เปนโปรแกรมสวนหนงทมอยใน DBMS ซงจะชวยดแลจดการฐานขอมลเชนการสรางฐานขอมลและตาราง การคนหา การเพม การลบหรอการปรบปรงระเบยนขอมลจากตาราง การสรางแบบฟอรมการบนทกขอมลอยางงาย การสรางเมน หรอการสรางรายงานออกจากฐานขอมล โดยสามารถเรยกผานจากเมนของโปรแกรมอานวยความสะดวก
3 โปรแกรมชวยสรางโปรแกรมประยกตและรายงาน (Application and Report Generators)
4 พจนาณกรมฐานขอมล (Data Dictionary) ทาหนาทในการเกบรายละเอยดเกยวกบขอมลในฐานขอมล เชน โครงสรางของแตละตาราง เปนตน
DBMS เปนโปรแกรมทใชโตตอบกบผใชงานทงบนแอปพลเคชนโปรแกรมและฐานขอมล ซงกอใหเกดความสะดวกตางๆ ดงน
1 อนญาตใหผใชงานสามารถกาหนดหรอสรางฐานขอมลเพอกาหนดโครงสรางขอมล ชนดขอมล รวมทงการอนญาตใหขอมลทกาหนดขนสามารถบนทกลงในฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Definition Language (DDL)
2 อนญาตใหผใชงานทาการเพม (Insert) ปรบปรง (Update) ลบ(Delete)และเรยกใช(Retrieve) ขอมลจากฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Manipulation Language (DML)
3 สามารถควบคมการเขาถงขอมล เชน ความปลอดภยของระบบ (Security System) โดยผไมมสทธในการเขาถง ขอมลในฐานขอมล จะไมสามารถเขามาใชงานในฐานขอมลได
4 ความคงสภาพของระบบ (Integrity System) ทาใหเกดความถกตองตรงกนในการจดเกบขอมล
5 มระบบการควบคมการเขาถงขอมลพรอมกน (Concurrency Control System) กลาวคอ สามารถแชรขอมลเพอบรการในการเขาถงขอมลพรอมๆกน จากผใชงานในขณะเดยวกนไดโดยไมกอใหเกดความไมถกตองของขอมล
6 การกคนระบบ (Recovery Control System) สามารถกคนขอมลกลบมาไดในกรณทฮารดแวรหรอซอฟตแวรเกดความเสยหาย
7 การเขาถงรายการตางๆ (User-Accessible Catalog) ผใชสามารถเขาถงรายการ หรอรายละเอยดตางๆของขอมลในฐานขอมลได กระบวนการนอรมลไลเซชน (The Normalization Process)
กระบวนการนอรมลไลเซชนคอขนตอนหรอกระบวนการทใชสาหรบจดระเบยบจดรปแบบจดโครงสรางลดความซาซอนของขอมลททาการจดเกบในแตละตารางเพอใหไดขอมลทเกบอยมความนาเชอถอไมขดแยงกนเอง (ศภชย สมพานช 2549)
กระบวนการนอรมลไลเซชน มขนตอนการดาเนนงานดงตอไปน 1 ขนตอนการทา First Normal Form (1NF) 2 ขนตอนการทา Second Normal Form (2NF) 3 ขนตอนการทา Third Normal Form (3NF) 4 ขนตอนการทา Boyce Normal Form (BCNF) 5 ขนตอนการทา Fourth Normal Form (4NF) 6 ขนตอนการทา Fifth Normal Form (5NF)
ในแตละขนตอนของการทา Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการทา Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทกาหนดไวตามขนตอนนนๆ
ในการทา Normalization ไมจาเปนตองเรมขนตอนการทา First Normal Form และ สนสดในขนตอนการทาท First Normal Form เสมอไป การทา Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทนามาทา Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมทา Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 22 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ
Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการทางาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และคาสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงานสามารถนาไปแปลงเปนชดคาสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา
ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการทางานตามขนตอนการทางาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนคาสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวดาเนนการทางการคานวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการทางานตางๆอยางเปนลาดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การทางานแบบมลาดบ การทางานแบบใหเลอกทาและการทางานแบบทาซาในเงอนไขตางๆ โดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทสาคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
214 การวเคราะหและออกแบบ (System Analysis Design) การวเคราะหและออกแบบ คอ วธทใชในการสรางระบบสารสนเทศขนมาใหมในธรกจ
ใดธรกจหนงหรอระบบยอยธรกจ นอกจากการสรางระบบสารสนเทศใหมแลว การวเคราะหระบบชวยในการแกไขระบบใหดขนกไดการวเคราะหระบบกคอการหาความตองการ(Requirement) ของระบบสารสนเทศวาคออะไร หรอตองการเพมเตมอะไรเขาระบบ และการออกแบบระบบกคอ การน าเอาความตองการของระบบมาเปนแบบแผนหรอเรยกวาพมพเขยวในการสรางระบบนนใหใชงานไดจรง ตวอยางของระบบสารสนเทศเชน ระบบขาย ความตองการของระบบกคอ ความสามารถตดตามยอดขายไดเปนระยะ เผอฝายบรหารสามารถปรบปรงการขายไดทนท
วงจรการพฒนาระบบ(System Development Life Cycle) เปนวงจรทแสดงถงกจกรรมตางๆ ในแตละขนตอน ตงแตเรมจนกระทงส าเรจ การพฒนาระบบมอย 7 ขนตอนดวยกน คอ
1 ก าหนดปญหา(Problem Definition) 2 วเคราะหระบบ(Analysis) 3 ออกแบบ(Design) 4 พฒนา(Development) 5 ทดสอบ(Testing) 6 ตดตง(Implementation) 7 บ ารงรกษา(Maintenance)
2141 ก าหนดปญหา(Problem Definition) การก าหนดปญหา เปนขนตอนของการก าหนดขอบเขตของปญหา สาเหตของ
ปญหาจากการด าเนนงานในปจจบนความเปนไปไดกบการสรางระบบใหมการก าหนดความตองการ(Requirement) ระหวางนกวเคราะหระบบกบผใชงานโดยขอมลเหลานไดจากการสมภาษณการรวบรวมขอมลจากการด าเนนงานตางๆเพอท าการสรปเปนขอก าหนด (Requirement Specification) ทชดเจนในขนตอนนหากเปนโครงการทมขนาดใหญอาจเรยกขนตอนนวาขนตอนของการศกษาความเปนไปได
สรปขนตอนของการก าหนดปญหา คอ - รบรสภาพปญหาทเกดขนจากการด าเนนงาน - สรปหาสาเหตของปญหา และสรปผลยนแกผบรหารเพอพจารณา - ท าการศกษาความเปนไปไดในแงมมตางๆ เชน ดานตนทน และ
ทรพยากร
- รวบรวมความตองการ(Requirements) จากผทเกยวของดวยวธการตางๆ เชน การรวบรวมเอกสาร การสมภาษณ การสงเกต และแบบสอบถาม
- สรปขอก าหนดตางๆ ใหมความชดเจน ถกตอง และเปนทยอมรบทง 2 ฝาย
2142 การศกษาความเปนไปได (Feasibility Study) หลงจากมการรวบรวมและสามารถสรปปญหาในประเดนตางๆ ขนตอนตอไป
คอการศกษาความเปนไปไดของระบบเพอท าการตดสนใจถงความเปนไปไดของโครงการวาจะส าเรจตามเปาหมาย ทตองการหรอไม ระบบทจะตดสนใจพฒนานควรอธบายเปนรปธรรมได มใชเปนระบบทเพอฝน ซงการพจารณาความเปนไปไดจะพจารณาในดานตางๆดงนคอ
1 ความเปนไปไดทางเทคนค (Technical Feasibility) คอความเปนไปไดของการสรางระบบใหมดวยการน าเทคโนโลยทมอยในปจจบนมาใชงานหรอการอพเกรดเครองคอมพวเตอรทมอยเดมใหมประสทธภาพสงขน หรอตดสนใจใชเทคโนโลยใหมทงหมด
2 ความเปนไปไดในการปฏบตงาน (Operational Feasibility) คอความเปนไปไดของระบบใหมทจะใหสารสนเทศทถกตองตรงตามความตองการของผใชงานการค านงถงทศนคตของผใชงานรวมทงทกษะของผใชงานกบระบบงานใหมทมการเปลยนโครงสรางการท างานใหมวาเปนทยอมรบหรอไม
3 ความเปนไปไดในเชงเศรษฐศาสตร (Economical Feasibility) คอความเปนไปไดในเชงเศรษฐศาสตร ดวยการค านงถงตนทนคาใชจายในการพฒนาระบบ ความคมคาของระบบดวย การเปรยบเทยบผลลพธทไดจากระบบกบคาใชจายทตองลงทน
2143 การก าหนดความเปนไปได (Requirement) การก าหนดความตองการคอการรวบรวมรายละเอยดตางๆเพอจดประสงคในการ
หาขอสรปทชดเจนในดานความตองการ (Requirement) ระหวางผพฒนากบผใช เพอใชในขนตอนของกระบวนการการวเคราะหและออกแบบตอไป
2144 การเกบรวบรวมขอมล ในขนตอนกอนน าไปสการวเคราะหระบบ นกวเคราะหระบบจะตองรวบรวม
ขอมล ความเปนจรงตางๆ ในระบบใหมากทสด เพอน ามาวเคราะหระบบงานใหตรงตามวตถประสงคและความตองการของผใชมากทสดมการเจาะลกในรายละเอยด ซงวธการเกบรวบรวมขอมลนสามารถคนหาจากแหลงขอมลตางๆ ไดดงน
1 เอกสาร (Documentation) 2 แบบสอบถาม (Questionnaires)
3 การสมภาษณ (Interview) 4 การสงเกต (Observation)
2145 วเคราะห (Analysis) การวเคราะหเปนขนตอนของการวเคราะหการด าเนนงานของระบบปจจบน โดย
การน า Requirements Specification ทไดมาจากขนตอนแรกมาวเคราะหในรายละเอยด โดยใชอาศยการเขยนผงงานระบบ (Flowchart) เพอใหแสดงขนตอนการท างานของระบบอยางกวางๆ และวเคราะหและออกแบบระบบเชงวตถ (Object-Oriented analysis and design) โดยอาศยเครองมอในการวเคราะหและออกแบบตามมาตรฐานของภาษา UML (Unified Modeling Language) โดยใชแผนผงกรณ (Use Case Diagram) แผนภาพความสมพนธระหวาคลาส (Class Diagram) แผนภาพแสดงปฏสมพนธของระบบ (Sequence Diagram) และสรางแบบจ าลองความสมพนธของระบบ (ER-Diagram) เพอทราบถงรายละเอยดขนตอนการด าเนนงานในระบบวาประกอบดวยอะไรบาง มความเกยวของหรอมความสมพนธกบสงใด
สรปขนตอนการวเคราะห - วเคราะหระบบงานเดม - ก าหนดความตองการของระบบงานใหม - สรางแบบจาลอง Flowchart Use Case Diagram Class Diagram
Sequence Diagram และ ER-Diagram - สรางพจนานกรมขอมล Data Dictionary
1 Flowchart คอ ผงงานทแสดงขนตอนการทางานในระบบ โดยใชรปภาพ (Image) หรอสญลกษณ (Symbol) ทใชเขยนแทนขนตอน คาอธบาย ขอความ หรอคาพด ทใชในอลกอรทม (Algorithm) เพราะการนาเสนอขนตอนของงานใหเขาใจตรงกน ระหวางผเกยวของ
2 Use Case Diagram คอ แผนผงกรณทชวยทาใหเหนภาพชดเจนของปฏกรยาระหวางผใชระบบงานกบระบบสารสนเทศ
3 Class Diagram คอ แผนผงแสดงความสมพนธระหวางคลาส โดยใชรปแบบความสมพนธแบบ Association Aggregation Composition และ Generalization
4 Sequence Diagram คอ แผนผงลาดบเหตการณ แสดงการกาหนดเวลาของการทารายการทเกดขนระหวางวตถหนงกบอกวตถหนง
5 ER-Diagram (Entity-Relationship Diagram) คอ แผนผงแสดงความสมพนธระวาง Entity หรอกลมขอมล ซงจะแสดงชนดของความสมพนธวาเปนชนด หนงตอหนง (One to One) หนงตอหลายสง (One to Many) หรอ หลายสงตอหลายสง (Many to Many)
2146 ออกแบบ (Design) การออกแบบเปนขนตอนของการนาผลลพธทไดจากการวเคราะห มาสรางแบบ
พมพเขยวของระบบใหมตามความตองการในเอกสารความตองการของระบบ กาหนดสงทจาเปน เชน Input Output User Interfaceหรอสวนตอประสานผใช และการประมวลผล โดยการออกแบบจะเรมจากสวนของอปกรณและเทคโนโลยตางๆ และโปรแกรมคอมพวเตอรทนามาพฒนา
สรปขนตอนการออกแบบ คอ - การออกแบบจอภาพ Input Design - การออกแบบรายงาน Output Design - การออกแบบขอมลนาเขาและรปแบบการรบขอมล - การออกแบบฐานขอมล Databases Design
2147 พฒนา (Development) การพฒนาเปนขนตอนของการพฒนาโปรแกรม ดวยการสรางชดคาสงหรอเขยน
โปรแกรมตามทไดออกแบบไวเพอสรางระบบงานโดยโปรแกรมทใชในการพฒนาจะตองพจารณาถงความเหมาะสมกบเทคโนโลยทใชงานอย อาจใชภาษาขนสง เชน COBOL Java Visual Basic หรอภาษาในยคท 4 ทเรยกวา 4GL (Fourth Generation Language) ซงตดมากบ DBMS ในการสรางโปรแกรมประยกต โปรแกรมทนามาใชในการพฒนากคอ Visual Studio 2005 ซงมเครองมอทหลากหลายทกอประโยชนมากมายแกนกพฒนาอสระใหเรยนรทกษะใหมๆไดอยางรวดเรว
สรปในขนตอนการพฒนา คอ - พฒนาโปรแกรมจากทไดทาการวเคราะหและออกแบบไว - เลอกภาษาทเหมาะสม และพฒนาตอไดงาย - สรางเอกสารโปรแกรม
2148 ทดสอบ (Testing) การทดสอบระบบเปนขนตอนของการทดสอบระบบกอนทจะน าไปปฏบตการ
ใชงานจรง ทมงานจะท าการทดสอบขอมลเบองตนกอนดวยการสรางขอมลจ าลองเพอตรวจสอบการท างานของระบบ หากมขอผดพลาดเกดขนกจะยอนกลบไปในขนตอนของการพฒนาโปรแกรมใหม โดยการทดสอบระบบนจะมการตรวจสอบอย 2 สวนดวยกนคอ การตรวจสอบรปแบบการเขยน Syntax และการตรวจสอบวตถประสงคงานตรงกบความตองการหรอไม
2149 ตดตง (Implementation) ขนตอนตอมาหลงจากทไดท าการทดสอบ จนมความมนใจแลววาระบบสามารถ
ท างานไดจรงและตรงกบความตองการของผใชระบบ จากนนจงด าเนนการตดตงระบบเพอใชงานจรงตอไป
สรปขนตอนการตดตง คอ - กอนท าการตดตงระบบ ควรท าการศกษาสภาพแวดลอมของพนททจะ
ตดตง - เตรยมอปกรณฮารดแวรและอปกรณการสอสารและเครอขายให
พรอม - ขนตอนนอาจจ าเปนตองใชผเชยวชาญระบบ เชน System
Engineering หรอ ทมงานทางดาน Technical Support - ลงโปรแกรมระบบปฏบตการ และแอปพลเคชนโปรแกรมให
ครบถวน - ด าเนนการใชงานระบบงานใหม - จดท าคมอการใชงาน
21410 บ ารงรกษา (Maintenance) เปนขนตอนการปรบปรงแกไขระบบหลงจากทไดมการตดตงและใชงานแลว
ในขนตอนนอาจเกดจากปญหาของโปรแกรม Bugซงโปรแกรมเมอรจะตองรบแกไขใหถกตองหรอเกดจากความตองการของผใชงานทตองการเพมโมดลในการท างานอนๆซงทงนกจะเกยวของกบ Requirement Specification ทเคยตกลงกนกอนหนาดวย ดงนนในสวนงานนจะคดคาใชจายเพมหรออยางไรเปนเรองของรายละเอยดทผพฒนาหรอนกวเคราะหระบบจะตองด าเนนการกบผวาจาง
สรปขนตอนการบ ารงรกษา คอ - อาจมขอผดพลาดบางอยางทเพงขนพบ ตองรบแกไขโปรแกรมให
ถกตองโดยดวน - ในบางครงอาจมการเพมโมดลหรออปกรณบางอยาง - การบ ารงรกษา หมายความรวมถงการบ ารงรกษาทงดานซอฟแวรและ
ฮารดแวร (โอภาส เอยมสรวงศ254540) 215 โครงสรางขอมล (File Structure)
ขอมล (Data) หมายถง ขอมลทเปนขอความ (Text) รปภาพ (Image หรอ Graphics) เสยงหรอภาพถาย วดโอ ทมความหมายและสาคญสาหรบองคกร เปนขอมลสาหรบการปฏบตงานท
เกยวของกบผปฏบตงานโดยตรงและเปนขอมลทยงไมไดรบการประมวลผล ซงทาใหมชอเรยกอกอยางหนงวา ขอมลดบ (Raw Data)
สารสนเทศ (Information) หมายถง ขอมลดบทเกบรวบรวมถกนามาประมวลผล โดยการ คานวณ การจดกลม การเรยงลาดบ หรอสรปผลเพอสรางเปนรายงานสรป
การเกบขอมลนนผทาการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจะมเปนจานวนมาก เชน บรษทแหงหนง ตองการเกบขอมลไดเปนจานวนหลายไฟลการเกบขอมลจงจาเปน ตองแยก กรป หรอแยกออกจากกน แตขอมลในระหวางกลมกอาจมสวนประสานสมพนธกนเกยวของกนได ความสมพนธระหวางกลมนเอง เปนสวนทาใหเกด ระบบฐานขอมล ซงเปนศาสตรทตองทาความเขาใจหลกการ และวธการเพอใหเกดการเกบเรยกหาคนหา หรอใชงานขอมลทไดประสทธภาพ เมอเปนเชนนคอมพวเตอรจงกาหนดการแยกขอมลโดยยดหลกการพนฐานทขอมลแตละกลมเรยกวา Entity โดยสรปแลว Entity หมายถง สงทเราสามารถมองเหนและสรางภาพพจนโดยขอสนเทศของ Entity
2151 โครงสรางขอมล (File Structure) หมายถง ลกษณะการจดแบงพกดตาง ๆ ของขอมลสาหรบแตละระเบยน (Record) ในแฟมขอมลเพอใหคอมพวเตอรสามารถรบไปประมวลผลได ประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงน 1 หนวยขอมล (Data Item) หมายถงสวนทเลกทสดของขอมล เชน ตวเลข ตวอกษร หรอ สญลกษณพเศษ จะยงไมมความหมายในตวเอง เลน เลข 9 อกษร ก เปนตน
2 ฟลดขอมล (Data Field) หมายถง การนาเอาหนวยขอมลทสาคญและตองการศกษามาไวดวยกน เพอเปรยบเทยบกน เชน ชอ - สกล คะแนนการสอบครงท 1 เงนเดอน ซง ชอ สกล และเงนเดอน คอ 1 ฟลด
3 เรคคอรดขอมล (Data Record) หมายถง การนาฟลดหลายฟลดมารวมกลมกน เชน นกศกษาแตละคน จะมขอมล ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ขอมลของนกศกษาแตละคนคอ 1 เรคคอรด
4 แฟมขอมล (Data File) เกดจากการนาระเบยนหรอเรคคอรด หลาย ๆ เรคคอรดทเกยวของกนในดานใดดานหนงมารวมกน เชน แฟมขอมลของนกเรยนหองหนงจานวน 20 คน ทกคนตางกมขอมล คอ ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ศาสนา ขอมลของนกเรยนทงหมดคอ แฟมขอมล
5 ฐานขอมล (Data base) เกดจากการนาแฟมหลาย ๆ แฟมขอมลเขาดวยกนโดยทแฟมขอมลแตละแฟมจะมความสมพนธกนหรอไมกตาม ทาใหขอมลไมซาซอนกน และสะดวกรวดเรวในการใชงาน
216 ระบบฐานขอมล ฐานขอมล คอ แหลงทใชเกบรวบรวมขอมล ซงขอมลทถกเกบรวบรวมไวนจะถกจดการ
เพอตอบสนองความตองการของผสรางฐานขอมลมความจาเปนทตองแจกแจง ขอมลทตองใชในระบบงานพรอมทงตงชอขอมลแตละตวชอทตงควรเปนมาตรฐานและมเพยงชอเดยวเพราะผใชแตละคนจาเปนตองอางองถงขอมลโดยการตงชอทเหมาะสมจะสามารถหลกเลยงการสบสนการเรยกใชขอมลได
การจดเกบฐานขอมลเปนการนาเอาฐานขอมล มาจดเกบรวมกนภายใตฐานขอมลเดยวกน ซงสามารถใชขอมลและสามารถแกไขปญหาทเกดขนในระบบแฟมขอมลไดขอมลตางๆทถกจดเกบฐานขอมลจะเปนฐานขอมลทสมพนธกนและเปนขอมลทสนบสนนการดาเนนงานขององคกร จงกลาวไดวาฐานขอมลแตละฐานจะเทยบเทากบแฟมขอมล 1 ระบบ และจะเรยกฐานขอมลททาขนเพอสนบสนนการดาเนนงานอยางใดอยางหนงนนวา ldquoระบบฐานขอมลrdquo (Database System)
ภาพท 2-1 แสดงสญลกษณฐานขอมล เมอตองการจดเกบและประมวลผลขอมลดวยฐานขอมล เราจะนกถงฐานขอมลบน
คอมพวเตอรเสมอ ฐานขอมลไมไดทางานเปนอสระโดยตนเอง แตมองคประกอบหลายอยางทสมพนธกบการทางานของฐานขอมล ไดแก (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549)
1 ฮารดแวร (Hardware) ไดแก เครองคอมพวเตอรสาหรบจดเกบฐานขอมลซงสามารถตดตงฐานขอมลไดบนคอมพวเตอรหลายขนาดตงแตระดบพซ มนคอมพวเตอร จนถงเครองระดบเมนเฟรมนอกจากนขนาดของหนวยความจา ซพย ระบบเนตเวรคกมสวนสมพนธกบความเรวในการทางานของฐานขอมลดวย
2 ซอฟแวร ทเกยวของกบฐานขอมล ม 3 ประเภท คอ 21 ซอฟแวร OS (Operating System Software) OS ทสามารถตดตงฐานขอมลไดใน
Microsoft Windows เชน Windows95 Windows NT Windows2000 หรอ OS แบบ UNIXเปนตน
แฟมขอมล DBMS Database
22 ซอฟแวรของระบบจดการฐานขอมล (DBMS Software) คอซอฟแวรทจดการเกยวกบฐานขอมลทผลตจากบรษทตางๆ ไดแก Oracle SQL Server เปนตน
23 ซอฟตแวรทชวยในการพฒนาโปรแกรมซงใชขอมลจากฐานขอมล ไดแก Delphi Visual Basic เปนตน โดยซอฟตแวรเหลานจะจดการกบขอมลได และทาใหเกดความคลองตวในการทางานยงขนเพราะผพฒนาสามารถออกแบบโปรแกรมเพอสรางหนาจอสาหรบนาขอมลเขาสามารถใสเงอนไขทซบซอนในการคานวณ รวมทงการจดรปแบบรายงานทสวยงามตามตองการได
3 บคคลากร สามารถแบงบคลากรททาหนาทเกยวกบฐานขอมล และเรยกใชขอมลได ดงน (สมจตร อาจอนทรงามนจ อาจอนทร 2549)
31 ผใชงาน (User) เปนบคคลทนาสารสนเทศ(information) ทไดจากระบบฐานขอมลไปใชเพอการวางแผนหรอการตดสนใจในธรกจขององคกรหรอเพอการทางานอยางใดอยางหนง ซงผใชงานนอาจเปนผไมมความรเกยวกบระบบคอมพวเตอรมากนกกไดแตสามารถทราบขนตอนการคนหาขอมลจากฐานขอมลและการสามารถใชโปรแกรมประยกตทนกเขยนโปรแกรมเขยนขน เพอแกไขขอมลหรอดขอมลบางสวนได
32 ผพฒนาฐานขอมล (Developer) เปนผทมหนาทความรบผดชอบในการออกแบบ และเขยนโปรแกรมจดการกบฐานขอมลรวมไปถงการบารงรกษาระบบฐานขอมลใหสามารถใชงานไดอยางราบรน ไมมปญหา บคคลทดแลดานน
33 ผบรหารและจดการฐานขอมล (Database Administrators หรอ DBA) คอ เปนบคคลททาหนาทบรหารและควบคมการบรหารงานของระบบฐานขอมลทงหมด เปนผทจะตองตดสนใจวาจะรวบรวมขอมลอะไรเขาสระบบ จดเกบโดยวธใด เทคนคการเรยกใชขอมล กาหนดระบบการรกษาความปลอดภยของขอมล การสรางระบบขอมลสารอง การก และประสานงานกบผใชวาตองการใชขอมลอยางไร รวมถงนกวเคราะหและออกแบบระบบและโปรแกรมเมอร ประยกตใชงาน เพอใหการบรหารการใชงานเปนไปอยางมประสทธภาพ
34 นกเขยนโปรแกรม (Programmer) คอ เปนผทาหนาทเขยนโปรแกรมประยกตใชงานตาง ๆ เพอใหการจดเกบการเรยกใชขอมลเปนไปตามความตองการของผใช
35 นกวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analyst) เปนบคลากรททาหนาท วเคราะหระบบฐานขอมล และออกแบบระบบงานทจะนามาใช
36 ผปฏบตการ (Operator) คอ เปนผปฏบตการดานการประมวลผล การปอนขอมลลงเครองคอมพวเตอร
2161 กระบวนการ (Process) ไดแก การกาหนดมาตรการ และกฎระเบยบตางๆ ในการใชงานฐานขอมลทงนเพอปองกนความผดพลาดอนจะเกดขนไดจากการหลงลม เชนกระบวนการในการแบคอพ ควรจะกาหนดวนเวลาและระบบทตองทาการแบคอพวาจะทาอยางไรเมอไร ความถในการแบคอพเปนอยางไร เปนตน หรอในดานการตรวจสอบและตดตามความถกตองของขอมล รวมถงอนฟอรเมชนทไดจากฐานขอมล ควรมการตดตามและตรวจสอบเปนระยะ เพอปองกนความผดพลาดของขอมล
2162 ขอมล (Data) ไดแก ขอมล รวมทงวธการในการรวบรวม และจดเกบขอมลลงฐานขอมล ซงการจดเกบรวบรวมขอมลนเพอใหเปนศนยกลางขอมลอยางเปนระบบ ซงขอมลเหลานสามารถใชรวมกนได ผใชขอมลในระบบฐานขอมล จะมองภาพขอมลในลกษณะทแตกตางกน เชน ผใชบางคนมองภาพของขอมลทถกจดเกบไวในสอเกบขอมลจรง (Physical Level) ในขณะทผใชบางคนมองภาพขอมลจากการใชงานของผใช (External Level)
2163 เอนตต แอททรบวท และความสมพนธ เอนตต (Entities) หมายถง สงตาง ๆ ทผใชงานฐานขอมลจะตองยงเกยวดวยเมอ
มการออกแบบฐานขอมลขน ซงอาจจะเปนสงทเปนรปของรปธรรมคอสามารถมองเหนไดดวยตา หรออยในรปของนามธรรมคอไมสามารถมองเหนไดดวยตา
แอททรบวท (Attributes) หมายถง สงทใชอธบายคณลกษณของเอนตตหนง ๆ เชน เอนตตแผนก จะประกอบดวยแอททรบวท รหสแผนกและชอแผนก เปนตน
ความสมพนธ (Relationships) คอ ความสมพนธระหวางเอนตต เปนความสมพนธทสมาชกของเอนตตหนง สมพนธกบสมาชกอกเอนตตหนง ซงสามารถแบงประเภทของความสมพนธระหวางเอนตตออกไดเปน 3 ประเภท ไดแก
1 ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One-To-One Relationship) จะใชสญลกษณ 11 แทนความสมพนธแบบหนงตอหนง ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหนงรายการของอกหนงเอนตตโดยมความสมพนธกนเพยงรายการเดยว
ภาพท 2-2 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอหนง
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 1
2 ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ 1m แทนความสมพนธแบบหนงตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-3 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอกลม
3ความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ nm แทนความสมพนธแบบกลมตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหลายรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-4 แสดงภาพความสมพนธแบบกลมตอกลม
ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System DBMS) ระบบการจดการฐานขอมล หรอมกเรยกยอๆวา DBMS คอโปรแกรมทใชเปนเครองมอใน
การจดการฐานขอมล ซงประกอบดวยฟงกชนหนาทตางๆในการจดเกบขอมล รวมทงภาษาทใชทางานกบขอมล โดยมกจะใชภาษาSQLในการโตตอบระหวางกนกบผใช เพอใหสามารถทาการกาหนดการสรางการเรยกด การบารงรกษาฐานขอมล รวมทงการจดการควบคมการเขาถงฐานขอมล ซงถอเปนการปองกนความปลอดภยในฐานขอมล เพอปองกนมใหผทไมมสทธการใชงานเขามาละเมดขอมลทเปนศนยกลางได นอกจากน DBMS ยงมหนาทในการรกษาความมนคงและความปลอดภยของขอมล การสารองขอมล และการเรยกคนขอมลในกรณทขอมลเกดความเสยหาย
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 M
เอนตต เอนตต ความสมพนธ N M
2164 สวนประกอบของ DBMS (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549) 1 ภาษา SQL (Structured Query Language) เปนภาษาทมรปแบบเปน
ภาษาองกฤษ เปนภาษทมอยใน DBMS มความสามารถใชนยามโครงสรางตารางภายในฐานขอมล การจดการขอมลรวมไปถงการควบคมสทธการใชงานฐานขอมล SQL จะประกอบดวยรปแบบดวยภาษา 3 รปแบบดงน
11 ภาษาสาหรบนยามขอมล (Data Definition Language หรอ DDL) เปนภาษาทนยามถงโครงสรางของฐานขอมล เพอทาการสราง เปลยนแปลงหรอยกเลกโครงสรางของฐานขอมลทไดออกแบบไว ตวอยางภาษา DDL เชน
- คาสงการสราง (CREATE) ไดแกการสรางตาราง - คาสงเปลยนแปลงโครงสราง (ALTER) - คาสงยกเลก (DROP) ไดแกการยกเลกโครงสรางตาราง
12 ภาษาสาหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language หรอ DML) เปนภาษาทใชในการจดการขอมลภายในตางรางของขอมลฐานขอมล เชน
- คาสงการเรยกคนระเบยนขอมล (SELECT) - คาสงการพมพระเบยนขอมล (INSERT) - คาสงปรบปรงระเบยนขอมล (UPDATE) - คาสงลบระเบยนขอมล (DELETE)
13 ภาษาควบคม (Control Language หรอ CL) เปนภาษาทใชควบคมระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมล ประกอบดวยคาสง 2 คาสงไดแก
- คาสง GRANT - คาสง REVOKE
2 โปรแกรมอานวยความสะดวก (General Utilities) เปนโปรแกรมสวนหนงทมอยใน DBMS ซงจะชวยดแลจดการฐานขอมลเชนการสรางฐานขอมลและตาราง การคนหา การเพม การลบหรอการปรบปรงระเบยนขอมลจากตาราง การสรางแบบฟอรมการบนทกขอมลอยางงาย การสรางเมน หรอการสรางรายงานออกจากฐานขอมล โดยสามารถเรยกผานจากเมนของโปรแกรมอานวยความสะดวก
3 โปรแกรมชวยสรางโปรแกรมประยกตและรายงาน (Application and Report Generators)
4 พจนาณกรมฐานขอมล (Data Dictionary) ทาหนาทในการเกบรายละเอยดเกยวกบขอมลในฐานขอมล เชน โครงสรางของแตละตาราง เปนตน
DBMS เปนโปรแกรมทใชโตตอบกบผใชงานทงบนแอปพลเคชนโปรแกรมและฐานขอมล ซงกอใหเกดความสะดวกตางๆ ดงน
1 อนญาตใหผใชงานสามารถกาหนดหรอสรางฐานขอมลเพอกาหนดโครงสรางขอมล ชนดขอมล รวมทงการอนญาตใหขอมลทกาหนดขนสามารถบนทกลงในฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Definition Language (DDL)
2 อนญาตใหผใชงานทาการเพม (Insert) ปรบปรง (Update) ลบ(Delete)และเรยกใช(Retrieve) ขอมลจากฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Manipulation Language (DML)
3 สามารถควบคมการเขาถงขอมล เชน ความปลอดภยของระบบ (Security System) โดยผไมมสทธในการเขาถง ขอมลในฐานขอมล จะไมสามารถเขามาใชงานในฐานขอมลได
4 ความคงสภาพของระบบ (Integrity System) ทาใหเกดความถกตองตรงกนในการจดเกบขอมล
5 มระบบการควบคมการเขาถงขอมลพรอมกน (Concurrency Control System) กลาวคอ สามารถแชรขอมลเพอบรการในการเขาถงขอมลพรอมๆกน จากผใชงานในขณะเดยวกนไดโดยไมกอใหเกดความไมถกตองของขอมล
6 การกคนระบบ (Recovery Control System) สามารถกคนขอมลกลบมาไดในกรณทฮารดแวรหรอซอฟตแวรเกดความเสยหาย
7 การเขาถงรายการตางๆ (User-Accessible Catalog) ผใชสามารถเขาถงรายการ หรอรายละเอยดตางๆของขอมลในฐานขอมลได กระบวนการนอรมลไลเซชน (The Normalization Process)
กระบวนการนอรมลไลเซชนคอขนตอนหรอกระบวนการทใชสาหรบจดระเบยบจดรปแบบจดโครงสรางลดความซาซอนของขอมลททาการจดเกบในแตละตารางเพอใหไดขอมลทเกบอยมความนาเชอถอไมขดแยงกนเอง (ศภชย สมพานช 2549)
กระบวนการนอรมลไลเซชน มขนตอนการดาเนนงานดงตอไปน 1 ขนตอนการทา First Normal Form (1NF) 2 ขนตอนการทา Second Normal Form (2NF) 3 ขนตอนการทา Third Normal Form (3NF) 4 ขนตอนการทา Boyce Normal Form (BCNF) 5 ขนตอนการทา Fourth Normal Form (4NF) 6 ขนตอนการทา Fifth Normal Form (5NF)
ในแตละขนตอนของการทา Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการทา Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทกาหนดไวตามขนตอนนนๆ
ในการทา Normalization ไมจาเปนตองเรมขนตอนการทา First Normal Form และ สนสดในขนตอนการทาท First Normal Form เสมอไป การทา Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทนามาทา Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมทา Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 22 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ
Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการทางาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และคาสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงานสามารถนาไปแปลงเปนชดคาสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา
ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการทางานตามขนตอนการทางาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนคาสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวดาเนนการทางการคานวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการทางานตางๆอยางเปนลาดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การทางานแบบมลาดบ การทางานแบบใหเลอกทาและการทางานแบบทาซาในเงอนไขตางๆ โดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทสาคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
- รวบรวมความตองการ(Requirements) จากผทเกยวของดวยวธการตางๆ เชน การรวบรวมเอกสาร การสมภาษณ การสงเกต และแบบสอบถาม
- สรปขอก าหนดตางๆ ใหมความชดเจน ถกตอง และเปนทยอมรบทง 2 ฝาย
2142 การศกษาความเปนไปได (Feasibility Study) หลงจากมการรวบรวมและสามารถสรปปญหาในประเดนตางๆ ขนตอนตอไป
คอการศกษาความเปนไปไดของระบบเพอท าการตดสนใจถงความเปนไปไดของโครงการวาจะส าเรจตามเปาหมาย ทตองการหรอไม ระบบทจะตดสนใจพฒนานควรอธบายเปนรปธรรมได มใชเปนระบบทเพอฝน ซงการพจารณาความเปนไปไดจะพจารณาในดานตางๆดงนคอ
1 ความเปนไปไดทางเทคนค (Technical Feasibility) คอความเปนไปไดของการสรางระบบใหมดวยการน าเทคโนโลยทมอยในปจจบนมาใชงานหรอการอพเกรดเครองคอมพวเตอรทมอยเดมใหมประสทธภาพสงขน หรอตดสนใจใชเทคโนโลยใหมทงหมด
2 ความเปนไปไดในการปฏบตงาน (Operational Feasibility) คอความเปนไปไดของระบบใหมทจะใหสารสนเทศทถกตองตรงตามความตองการของผใชงานการค านงถงทศนคตของผใชงานรวมทงทกษะของผใชงานกบระบบงานใหมทมการเปลยนโครงสรางการท างานใหมวาเปนทยอมรบหรอไม
3 ความเปนไปไดในเชงเศรษฐศาสตร (Economical Feasibility) คอความเปนไปไดในเชงเศรษฐศาสตร ดวยการค านงถงตนทนคาใชจายในการพฒนาระบบ ความคมคาของระบบดวย การเปรยบเทยบผลลพธทไดจากระบบกบคาใชจายทตองลงทน
2143 การก าหนดความเปนไปได (Requirement) การก าหนดความตองการคอการรวบรวมรายละเอยดตางๆเพอจดประสงคในการ
หาขอสรปทชดเจนในดานความตองการ (Requirement) ระหวางผพฒนากบผใช เพอใชในขนตอนของกระบวนการการวเคราะหและออกแบบตอไป
2144 การเกบรวบรวมขอมล ในขนตอนกอนน าไปสการวเคราะหระบบ นกวเคราะหระบบจะตองรวบรวม
ขอมล ความเปนจรงตางๆ ในระบบใหมากทสด เพอน ามาวเคราะหระบบงานใหตรงตามวตถประสงคและความตองการของผใชมากทสดมการเจาะลกในรายละเอยด ซงวธการเกบรวบรวมขอมลนสามารถคนหาจากแหลงขอมลตางๆ ไดดงน
1 เอกสาร (Documentation) 2 แบบสอบถาม (Questionnaires)
3 การสมภาษณ (Interview) 4 การสงเกต (Observation)
2145 วเคราะห (Analysis) การวเคราะหเปนขนตอนของการวเคราะหการด าเนนงานของระบบปจจบน โดย
การน า Requirements Specification ทไดมาจากขนตอนแรกมาวเคราะหในรายละเอยด โดยใชอาศยการเขยนผงงานระบบ (Flowchart) เพอใหแสดงขนตอนการท างานของระบบอยางกวางๆ และวเคราะหและออกแบบระบบเชงวตถ (Object-Oriented analysis and design) โดยอาศยเครองมอในการวเคราะหและออกแบบตามมาตรฐานของภาษา UML (Unified Modeling Language) โดยใชแผนผงกรณ (Use Case Diagram) แผนภาพความสมพนธระหวาคลาส (Class Diagram) แผนภาพแสดงปฏสมพนธของระบบ (Sequence Diagram) และสรางแบบจ าลองความสมพนธของระบบ (ER-Diagram) เพอทราบถงรายละเอยดขนตอนการด าเนนงานในระบบวาประกอบดวยอะไรบาง มความเกยวของหรอมความสมพนธกบสงใด
สรปขนตอนการวเคราะห - วเคราะหระบบงานเดม - ก าหนดความตองการของระบบงานใหม - สรางแบบจาลอง Flowchart Use Case Diagram Class Diagram
Sequence Diagram และ ER-Diagram - สรางพจนานกรมขอมล Data Dictionary
1 Flowchart คอ ผงงานทแสดงขนตอนการทางานในระบบ โดยใชรปภาพ (Image) หรอสญลกษณ (Symbol) ทใชเขยนแทนขนตอน คาอธบาย ขอความ หรอคาพด ทใชในอลกอรทม (Algorithm) เพราะการนาเสนอขนตอนของงานใหเขาใจตรงกน ระหวางผเกยวของ
2 Use Case Diagram คอ แผนผงกรณทชวยทาใหเหนภาพชดเจนของปฏกรยาระหวางผใชระบบงานกบระบบสารสนเทศ
3 Class Diagram คอ แผนผงแสดงความสมพนธระหวางคลาส โดยใชรปแบบความสมพนธแบบ Association Aggregation Composition และ Generalization
4 Sequence Diagram คอ แผนผงลาดบเหตการณ แสดงการกาหนดเวลาของการทารายการทเกดขนระหวางวตถหนงกบอกวตถหนง
5 ER-Diagram (Entity-Relationship Diagram) คอ แผนผงแสดงความสมพนธระวาง Entity หรอกลมขอมล ซงจะแสดงชนดของความสมพนธวาเปนชนด หนงตอหนง (One to One) หนงตอหลายสง (One to Many) หรอ หลายสงตอหลายสง (Many to Many)
2146 ออกแบบ (Design) การออกแบบเปนขนตอนของการนาผลลพธทไดจากการวเคราะห มาสรางแบบ
พมพเขยวของระบบใหมตามความตองการในเอกสารความตองการของระบบ กาหนดสงทจาเปน เชน Input Output User Interfaceหรอสวนตอประสานผใช และการประมวลผล โดยการออกแบบจะเรมจากสวนของอปกรณและเทคโนโลยตางๆ และโปรแกรมคอมพวเตอรทนามาพฒนา
สรปขนตอนการออกแบบ คอ - การออกแบบจอภาพ Input Design - การออกแบบรายงาน Output Design - การออกแบบขอมลนาเขาและรปแบบการรบขอมล - การออกแบบฐานขอมล Databases Design
2147 พฒนา (Development) การพฒนาเปนขนตอนของการพฒนาโปรแกรม ดวยการสรางชดคาสงหรอเขยน
โปรแกรมตามทไดออกแบบไวเพอสรางระบบงานโดยโปรแกรมทใชในการพฒนาจะตองพจารณาถงความเหมาะสมกบเทคโนโลยทใชงานอย อาจใชภาษาขนสง เชน COBOL Java Visual Basic หรอภาษาในยคท 4 ทเรยกวา 4GL (Fourth Generation Language) ซงตดมากบ DBMS ในการสรางโปรแกรมประยกต โปรแกรมทนามาใชในการพฒนากคอ Visual Studio 2005 ซงมเครองมอทหลากหลายทกอประโยชนมากมายแกนกพฒนาอสระใหเรยนรทกษะใหมๆไดอยางรวดเรว
สรปในขนตอนการพฒนา คอ - พฒนาโปรแกรมจากทไดทาการวเคราะหและออกแบบไว - เลอกภาษาทเหมาะสม และพฒนาตอไดงาย - สรางเอกสารโปรแกรม
2148 ทดสอบ (Testing) การทดสอบระบบเปนขนตอนของการทดสอบระบบกอนทจะน าไปปฏบตการ
ใชงานจรง ทมงานจะท าการทดสอบขอมลเบองตนกอนดวยการสรางขอมลจ าลองเพอตรวจสอบการท างานของระบบ หากมขอผดพลาดเกดขนกจะยอนกลบไปในขนตอนของการพฒนาโปรแกรมใหม โดยการทดสอบระบบนจะมการตรวจสอบอย 2 สวนดวยกนคอ การตรวจสอบรปแบบการเขยน Syntax และการตรวจสอบวตถประสงคงานตรงกบความตองการหรอไม
2149 ตดตง (Implementation) ขนตอนตอมาหลงจากทไดท าการทดสอบ จนมความมนใจแลววาระบบสามารถ
ท างานไดจรงและตรงกบความตองการของผใชระบบ จากนนจงด าเนนการตดตงระบบเพอใชงานจรงตอไป
สรปขนตอนการตดตง คอ - กอนท าการตดตงระบบ ควรท าการศกษาสภาพแวดลอมของพนททจะ
ตดตง - เตรยมอปกรณฮารดแวรและอปกรณการสอสารและเครอขายให
พรอม - ขนตอนนอาจจ าเปนตองใชผเชยวชาญระบบ เชน System
Engineering หรอ ทมงานทางดาน Technical Support - ลงโปรแกรมระบบปฏบตการ และแอปพลเคชนโปรแกรมให
ครบถวน - ด าเนนการใชงานระบบงานใหม - จดท าคมอการใชงาน
21410 บ ารงรกษา (Maintenance) เปนขนตอนการปรบปรงแกไขระบบหลงจากทไดมการตดตงและใชงานแลว
ในขนตอนนอาจเกดจากปญหาของโปรแกรม Bugซงโปรแกรมเมอรจะตองรบแกไขใหถกตองหรอเกดจากความตองการของผใชงานทตองการเพมโมดลในการท างานอนๆซงทงนกจะเกยวของกบ Requirement Specification ทเคยตกลงกนกอนหนาดวย ดงนนในสวนงานนจะคดคาใชจายเพมหรออยางไรเปนเรองของรายละเอยดทผพฒนาหรอนกวเคราะหระบบจะตองด าเนนการกบผวาจาง
สรปขนตอนการบ ารงรกษา คอ - อาจมขอผดพลาดบางอยางทเพงขนพบ ตองรบแกไขโปรแกรมให
ถกตองโดยดวน - ในบางครงอาจมการเพมโมดลหรออปกรณบางอยาง - การบ ารงรกษา หมายความรวมถงการบ ารงรกษาทงดานซอฟแวรและ
ฮารดแวร (โอภาส เอยมสรวงศ254540) 215 โครงสรางขอมล (File Structure)
ขอมล (Data) หมายถง ขอมลทเปนขอความ (Text) รปภาพ (Image หรอ Graphics) เสยงหรอภาพถาย วดโอ ทมความหมายและสาคญสาหรบองคกร เปนขอมลสาหรบการปฏบตงานท
เกยวของกบผปฏบตงานโดยตรงและเปนขอมลทยงไมไดรบการประมวลผล ซงทาใหมชอเรยกอกอยางหนงวา ขอมลดบ (Raw Data)
สารสนเทศ (Information) หมายถง ขอมลดบทเกบรวบรวมถกนามาประมวลผล โดยการ คานวณ การจดกลม การเรยงลาดบ หรอสรปผลเพอสรางเปนรายงานสรป
การเกบขอมลนนผทาการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจะมเปนจานวนมาก เชน บรษทแหงหนง ตองการเกบขอมลไดเปนจานวนหลายไฟลการเกบขอมลจงจาเปน ตองแยก กรป หรอแยกออกจากกน แตขอมลในระหวางกลมกอาจมสวนประสานสมพนธกนเกยวของกนได ความสมพนธระหวางกลมนเอง เปนสวนทาใหเกด ระบบฐานขอมล ซงเปนศาสตรทตองทาความเขาใจหลกการ และวธการเพอใหเกดการเกบเรยกหาคนหา หรอใชงานขอมลทไดประสทธภาพ เมอเปนเชนนคอมพวเตอรจงกาหนดการแยกขอมลโดยยดหลกการพนฐานทขอมลแตละกลมเรยกวา Entity โดยสรปแลว Entity หมายถง สงทเราสามารถมองเหนและสรางภาพพจนโดยขอสนเทศของ Entity
2151 โครงสรางขอมล (File Structure) หมายถง ลกษณะการจดแบงพกดตาง ๆ ของขอมลสาหรบแตละระเบยน (Record) ในแฟมขอมลเพอใหคอมพวเตอรสามารถรบไปประมวลผลได ประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงน 1 หนวยขอมล (Data Item) หมายถงสวนทเลกทสดของขอมล เชน ตวเลข ตวอกษร หรอ สญลกษณพเศษ จะยงไมมความหมายในตวเอง เลน เลข 9 อกษร ก เปนตน
2 ฟลดขอมล (Data Field) หมายถง การนาเอาหนวยขอมลทสาคญและตองการศกษามาไวดวยกน เพอเปรยบเทยบกน เชน ชอ - สกล คะแนนการสอบครงท 1 เงนเดอน ซง ชอ สกล และเงนเดอน คอ 1 ฟลด
3 เรคคอรดขอมล (Data Record) หมายถง การนาฟลดหลายฟลดมารวมกลมกน เชน นกศกษาแตละคน จะมขอมล ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ขอมลของนกศกษาแตละคนคอ 1 เรคคอรด
4 แฟมขอมล (Data File) เกดจากการนาระเบยนหรอเรคคอรด หลาย ๆ เรคคอรดทเกยวของกนในดานใดดานหนงมารวมกน เชน แฟมขอมลของนกเรยนหองหนงจานวน 20 คน ทกคนตางกมขอมล คอ ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ศาสนา ขอมลของนกเรยนทงหมดคอ แฟมขอมล
5 ฐานขอมล (Data base) เกดจากการนาแฟมหลาย ๆ แฟมขอมลเขาดวยกนโดยทแฟมขอมลแตละแฟมจะมความสมพนธกนหรอไมกตาม ทาใหขอมลไมซาซอนกน และสะดวกรวดเรวในการใชงาน
216 ระบบฐานขอมล ฐานขอมล คอ แหลงทใชเกบรวบรวมขอมล ซงขอมลทถกเกบรวบรวมไวนจะถกจดการ
เพอตอบสนองความตองการของผสรางฐานขอมลมความจาเปนทตองแจกแจง ขอมลทตองใชในระบบงานพรอมทงตงชอขอมลแตละตวชอทตงควรเปนมาตรฐานและมเพยงชอเดยวเพราะผใชแตละคนจาเปนตองอางองถงขอมลโดยการตงชอทเหมาะสมจะสามารถหลกเลยงการสบสนการเรยกใชขอมลได
การจดเกบฐานขอมลเปนการนาเอาฐานขอมล มาจดเกบรวมกนภายใตฐานขอมลเดยวกน ซงสามารถใชขอมลและสามารถแกไขปญหาทเกดขนในระบบแฟมขอมลไดขอมลตางๆทถกจดเกบฐานขอมลจะเปนฐานขอมลทสมพนธกนและเปนขอมลทสนบสนนการดาเนนงานขององคกร จงกลาวไดวาฐานขอมลแตละฐานจะเทยบเทากบแฟมขอมล 1 ระบบ และจะเรยกฐานขอมลททาขนเพอสนบสนนการดาเนนงานอยางใดอยางหนงนนวา ldquoระบบฐานขอมลrdquo (Database System)
ภาพท 2-1 แสดงสญลกษณฐานขอมล เมอตองการจดเกบและประมวลผลขอมลดวยฐานขอมล เราจะนกถงฐานขอมลบน
คอมพวเตอรเสมอ ฐานขอมลไมไดทางานเปนอสระโดยตนเอง แตมองคประกอบหลายอยางทสมพนธกบการทางานของฐานขอมล ไดแก (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549)
1 ฮารดแวร (Hardware) ไดแก เครองคอมพวเตอรสาหรบจดเกบฐานขอมลซงสามารถตดตงฐานขอมลไดบนคอมพวเตอรหลายขนาดตงแตระดบพซ มนคอมพวเตอร จนถงเครองระดบเมนเฟรมนอกจากนขนาดของหนวยความจา ซพย ระบบเนตเวรคกมสวนสมพนธกบความเรวในการทางานของฐานขอมลดวย
2 ซอฟแวร ทเกยวของกบฐานขอมล ม 3 ประเภท คอ 21 ซอฟแวร OS (Operating System Software) OS ทสามารถตดตงฐานขอมลไดใน
Microsoft Windows เชน Windows95 Windows NT Windows2000 หรอ OS แบบ UNIXเปนตน
แฟมขอมล DBMS Database
22 ซอฟแวรของระบบจดการฐานขอมล (DBMS Software) คอซอฟแวรทจดการเกยวกบฐานขอมลทผลตจากบรษทตางๆ ไดแก Oracle SQL Server เปนตน
23 ซอฟตแวรทชวยในการพฒนาโปรแกรมซงใชขอมลจากฐานขอมล ไดแก Delphi Visual Basic เปนตน โดยซอฟตแวรเหลานจะจดการกบขอมลได และทาใหเกดความคลองตวในการทางานยงขนเพราะผพฒนาสามารถออกแบบโปรแกรมเพอสรางหนาจอสาหรบนาขอมลเขาสามารถใสเงอนไขทซบซอนในการคานวณ รวมทงการจดรปแบบรายงานทสวยงามตามตองการได
3 บคคลากร สามารถแบงบคลากรททาหนาทเกยวกบฐานขอมล และเรยกใชขอมลได ดงน (สมจตร อาจอนทรงามนจ อาจอนทร 2549)
31 ผใชงาน (User) เปนบคคลทนาสารสนเทศ(information) ทไดจากระบบฐานขอมลไปใชเพอการวางแผนหรอการตดสนใจในธรกจขององคกรหรอเพอการทางานอยางใดอยางหนง ซงผใชงานนอาจเปนผไมมความรเกยวกบระบบคอมพวเตอรมากนกกไดแตสามารถทราบขนตอนการคนหาขอมลจากฐานขอมลและการสามารถใชโปรแกรมประยกตทนกเขยนโปรแกรมเขยนขน เพอแกไขขอมลหรอดขอมลบางสวนได
32 ผพฒนาฐานขอมล (Developer) เปนผทมหนาทความรบผดชอบในการออกแบบ และเขยนโปรแกรมจดการกบฐานขอมลรวมไปถงการบารงรกษาระบบฐานขอมลใหสามารถใชงานไดอยางราบรน ไมมปญหา บคคลทดแลดานน
33 ผบรหารและจดการฐานขอมล (Database Administrators หรอ DBA) คอ เปนบคคลททาหนาทบรหารและควบคมการบรหารงานของระบบฐานขอมลทงหมด เปนผทจะตองตดสนใจวาจะรวบรวมขอมลอะไรเขาสระบบ จดเกบโดยวธใด เทคนคการเรยกใชขอมล กาหนดระบบการรกษาความปลอดภยของขอมล การสรางระบบขอมลสารอง การก และประสานงานกบผใชวาตองการใชขอมลอยางไร รวมถงนกวเคราะหและออกแบบระบบและโปรแกรมเมอร ประยกตใชงาน เพอใหการบรหารการใชงานเปนไปอยางมประสทธภาพ
34 นกเขยนโปรแกรม (Programmer) คอ เปนผทาหนาทเขยนโปรแกรมประยกตใชงานตาง ๆ เพอใหการจดเกบการเรยกใชขอมลเปนไปตามความตองการของผใช
35 นกวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analyst) เปนบคลากรททาหนาท วเคราะหระบบฐานขอมล และออกแบบระบบงานทจะนามาใช
36 ผปฏบตการ (Operator) คอ เปนผปฏบตการดานการประมวลผล การปอนขอมลลงเครองคอมพวเตอร
2161 กระบวนการ (Process) ไดแก การกาหนดมาตรการ และกฎระเบยบตางๆ ในการใชงานฐานขอมลทงนเพอปองกนความผดพลาดอนจะเกดขนไดจากการหลงลม เชนกระบวนการในการแบคอพ ควรจะกาหนดวนเวลาและระบบทตองทาการแบคอพวาจะทาอยางไรเมอไร ความถในการแบคอพเปนอยางไร เปนตน หรอในดานการตรวจสอบและตดตามความถกตองของขอมล รวมถงอนฟอรเมชนทไดจากฐานขอมล ควรมการตดตามและตรวจสอบเปนระยะ เพอปองกนความผดพลาดของขอมล
2162 ขอมล (Data) ไดแก ขอมล รวมทงวธการในการรวบรวม และจดเกบขอมลลงฐานขอมล ซงการจดเกบรวบรวมขอมลนเพอใหเปนศนยกลางขอมลอยางเปนระบบ ซงขอมลเหลานสามารถใชรวมกนได ผใชขอมลในระบบฐานขอมล จะมองภาพขอมลในลกษณะทแตกตางกน เชน ผใชบางคนมองภาพของขอมลทถกจดเกบไวในสอเกบขอมลจรง (Physical Level) ในขณะทผใชบางคนมองภาพขอมลจากการใชงานของผใช (External Level)
2163 เอนตต แอททรบวท และความสมพนธ เอนตต (Entities) หมายถง สงตาง ๆ ทผใชงานฐานขอมลจะตองยงเกยวดวยเมอ
มการออกแบบฐานขอมลขน ซงอาจจะเปนสงทเปนรปของรปธรรมคอสามารถมองเหนไดดวยตา หรออยในรปของนามธรรมคอไมสามารถมองเหนไดดวยตา
แอททรบวท (Attributes) หมายถง สงทใชอธบายคณลกษณของเอนตตหนง ๆ เชน เอนตตแผนก จะประกอบดวยแอททรบวท รหสแผนกและชอแผนก เปนตน
ความสมพนธ (Relationships) คอ ความสมพนธระหวางเอนตต เปนความสมพนธทสมาชกของเอนตตหนง สมพนธกบสมาชกอกเอนตตหนง ซงสามารถแบงประเภทของความสมพนธระหวางเอนตตออกไดเปน 3 ประเภท ไดแก
1 ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One-To-One Relationship) จะใชสญลกษณ 11 แทนความสมพนธแบบหนงตอหนง ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหนงรายการของอกหนงเอนตตโดยมความสมพนธกนเพยงรายการเดยว
ภาพท 2-2 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอหนง
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 1
2 ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ 1m แทนความสมพนธแบบหนงตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-3 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอกลม
3ความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ nm แทนความสมพนธแบบกลมตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหลายรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-4 แสดงภาพความสมพนธแบบกลมตอกลม
ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System DBMS) ระบบการจดการฐานขอมล หรอมกเรยกยอๆวา DBMS คอโปรแกรมทใชเปนเครองมอใน
การจดการฐานขอมล ซงประกอบดวยฟงกชนหนาทตางๆในการจดเกบขอมล รวมทงภาษาทใชทางานกบขอมล โดยมกจะใชภาษาSQLในการโตตอบระหวางกนกบผใช เพอใหสามารถทาการกาหนดการสรางการเรยกด การบารงรกษาฐานขอมล รวมทงการจดการควบคมการเขาถงฐานขอมล ซงถอเปนการปองกนความปลอดภยในฐานขอมล เพอปองกนมใหผทไมมสทธการใชงานเขามาละเมดขอมลทเปนศนยกลางได นอกจากน DBMS ยงมหนาทในการรกษาความมนคงและความปลอดภยของขอมล การสารองขอมล และการเรยกคนขอมลในกรณทขอมลเกดความเสยหาย
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 M
เอนตต เอนตต ความสมพนธ N M
2164 สวนประกอบของ DBMS (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549) 1 ภาษา SQL (Structured Query Language) เปนภาษาทมรปแบบเปน
ภาษาองกฤษ เปนภาษทมอยใน DBMS มความสามารถใชนยามโครงสรางตารางภายในฐานขอมล การจดการขอมลรวมไปถงการควบคมสทธการใชงานฐานขอมล SQL จะประกอบดวยรปแบบดวยภาษา 3 รปแบบดงน
11 ภาษาสาหรบนยามขอมล (Data Definition Language หรอ DDL) เปนภาษาทนยามถงโครงสรางของฐานขอมล เพอทาการสราง เปลยนแปลงหรอยกเลกโครงสรางของฐานขอมลทไดออกแบบไว ตวอยางภาษา DDL เชน
- คาสงการสราง (CREATE) ไดแกการสรางตาราง - คาสงเปลยนแปลงโครงสราง (ALTER) - คาสงยกเลก (DROP) ไดแกการยกเลกโครงสรางตาราง
12 ภาษาสาหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language หรอ DML) เปนภาษาทใชในการจดการขอมลภายในตางรางของขอมลฐานขอมล เชน
- คาสงการเรยกคนระเบยนขอมล (SELECT) - คาสงการพมพระเบยนขอมล (INSERT) - คาสงปรบปรงระเบยนขอมล (UPDATE) - คาสงลบระเบยนขอมล (DELETE)
13 ภาษาควบคม (Control Language หรอ CL) เปนภาษาทใชควบคมระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมล ประกอบดวยคาสง 2 คาสงไดแก
- คาสง GRANT - คาสง REVOKE
2 โปรแกรมอานวยความสะดวก (General Utilities) เปนโปรแกรมสวนหนงทมอยใน DBMS ซงจะชวยดแลจดการฐานขอมลเชนการสรางฐานขอมลและตาราง การคนหา การเพม การลบหรอการปรบปรงระเบยนขอมลจากตาราง การสรางแบบฟอรมการบนทกขอมลอยางงาย การสรางเมน หรอการสรางรายงานออกจากฐานขอมล โดยสามารถเรยกผานจากเมนของโปรแกรมอานวยความสะดวก
3 โปรแกรมชวยสรางโปรแกรมประยกตและรายงาน (Application and Report Generators)
4 พจนาณกรมฐานขอมล (Data Dictionary) ทาหนาทในการเกบรายละเอยดเกยวกบขอมลในฐานขอมล เชน โครงสรางของแตละตาราง เปนตน
DBMS เปนโปรแกรมทใชโตตอบกบผใชงานทงบนแอปพลเคชนโปรแกรมและฐานขอมล ซงกอใหเกดความสะดวกตางๆ ดงน
1 อนญาตใหผใชงานสามารถกาหนดหรอสรางฐานขอมลเพอกาหนดโครงสรางขอมล ชนดขอมล รวมทงการอนญาตใหขอมลทกาหนดขนสามารถบนทกลงในฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Definition Language (DDL)
2 อนญาตใหผใชงานทาการเพม (Insert) ปรบปรง (Update) ลบ(Delete)และเรยกใช(Retrieve) ขอมลจากฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Manipulation Language (DML)
3 สามารถควบคมการเขาถงขอมล เชน ความปลอดภยของระบบ (Security System) โดยผไมมสทธในการเขาถง ขอมลในฐานขอมล จะไมสามารถเขามาใชงานในฐานขอมลได
4 ความคงสภาพของระบบ (Integrity System) ทาใหเกดความถกตองตรงกนในการจดเกบขอมล
5 มระบบการควบคมการเขาถงขอมลพรอมกน (Concurrency Control System) กลาวคอ สามารถแชรขอมลเพอบรการในการเขาถงขอมลพรอมๆกน จากผใชงานในขณะเดยวกนไดโดยไมกอใหเกดความไมถกตองของขอมล
6 การกคนระบบ (Recovery Control System) สามารถกคนขอมลกลบมาไดในกรณทฮารดแวรหรอซอฟตแวรเกดความเสยหาย
7 การเขาถงรายการตางๆ (User-Accessible Catalog) ผใชสามารถเขาถงรายการ หรอรายละเอยดตางๆของขอมลในฐานขอมลได กระบวนการนอรมลไลเซชน (The Normalization Process)
กระบวนการนอรมลไลเซชนคอขนตอนหรอกระบวนการทใชสาหรบจดระเบยบจดรปแบบจดโครงสรางลดความซาซอนของขอมลททาการจดเกบในแตละตารางเพอใหไดขอมลทเกบอยมความนาเชอถอไมขดแยงกนเอง (ศภชย สมพานช 2549)
กระบวนการนอรมลไลเซชน มขนตอนการดาเนนงานดงตอไปน 1 ขนตอนการทา First Normal Form (1NF) 2 ขนตอนการทา Second Normal Form (2NF) 3 ขนตอนการทา Third Normal Form (3NF) 4 ขนตอนการทา Boyce Normal Form (BCNF) 5 ขนตอนการทา Fourth Normal Form (4NF) 6 ขนตอนการทา Fifth Normal Form (5NF)
ในแตละขนตอนของการทา Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการทา Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทกาหนดไวตามขนตอนนนๆ
ในการทา Normalization ไมจาเปนตองเรมขนตอนการทา First Normal Form และ สนสดในขนตอนการทาท First Normal Form เสมอไป การทา Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทนามาทา Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมทา Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 22 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ
Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการทางาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และคาสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงานสามารถนาไปแปลงเปนชดคาสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา
ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการทางานตามขนตอนการทางาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนคาสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวดาเนนการทางการคานวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการทางานตางๆอยางเปนลาดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การทางานแบบมลาดบ การทางานแบบใหเลอกทาและการทางานแบบทาซาในเงอนไขตางๆ โดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทสาคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
3 การสมภาษณ (Interview) 4 การสงเกต (Observation)
2145 วเคราะห (Analysis) การวเคราะหเปนขนตอนของการวเคราะหการด าเนนงานของระบบปจจบน โดย
การน า Requirements Specification ทไดมาจากขนตอนแรกมาวเคราะหในรายละเอยด โดยใชอาศยการเขยนผงงานระบบ (Flowchart) เพอใหแสดงขนตอนการท างานของระบบอยางกวางๆ และวเคราะหและออกแบบระบบเชงวตถ (Object-Oriented analysis and design) โดยอาศยเครองมอในการวเคราะหและออกแบบตามมาตรฐานของภาษา UML (Unified Modeling Language) โดยใชแผนผงกรณ (Use Case Diagram) แผนภาพความสมพนธระหวาคลาส (Class Diagram) แผนภาพแสดงปฏสมพนธของระบบ (Sequence Diagram) และสรางแบบจ าลองความสมพนธของระบบ (ER-Diagram) เพอทราบถงรายละเอยดขนตอนการด าเนนงานในระบบวาประกอบดวยอะไรบาง มความเกยวของหรอมความสมพนธกบสงใด
สรปขนตอนการวเคราะห - วเคราะหระบบงานเดม - ก าหนดความตองการของระบบงานใหม - สรางแบบจาลอง Flowchart Use Case Diagram Class Diagram
Sequence Diagram และ ER-Diagram - สรางพจนานกรมขอมล Data Dictionary
1 Flowchart คอ ผงงานทแสดงขนตอนการทางานในระบบ โดยใชรปภาพ (Image) หรอสญลกษณ (Symbol) ทใชเขยนแทนขนตอน คาอธบาย ขอความ หรอคาพด ทใชในอลกอรทม (Algorithm) เพราะการนาเสนอขนตอนของงานใหเขาใจตรงกน ระหวางผเกยวของ
2 Use Case Diagram คอ แผนผงกรณทชวยทาใหเหนภาพชดเจนของปฏกรยาระหวางผใชระบบงานกบระบบสารสนเทศ
3 Class Diagram คอ แผนผงแสดงความสมพนธระหวางคลาส โดยใชรปแบบความสมพนธแบบ Association Aggregation Composition และ Generalization
4 Sequence Diagram คอ แผนผงลาดบเหตการณ แสดงการกาหนดเวลาของการทารายการทเกดขนระหวางวตถหนงกบอกวตถหนง
5 ER-Diagram (Entity-Relationship Diagram) คอ แผนผงแสดงความสมพนธระวาง Entity หรอกลมขอมล ซงจะแสดงชนดของความสมพนธวาเปนชนด หนงตอหนง (One to One) หนงตอหลายสง (One to Many) หรอ หลายสงตอหลายสง (Many to Many)
2146 ออกแบบ (Design) การออกแบบเปนขนตอนของการนาผลลพธทไดจากการวเคราะห มาสรางแบบ
พมพเขยวของระบบใหมตามความตองการในเอกสารความตองการของระบบ กาหนดสงทจาเปน เชน Input Output User Interfaceหรอสวนตอประสานผใช และการประมวลผล โดยการออกแบบจะเรมจากสวนของอปกรณและเทคโนโลยตางๆ และโปรแกรมคอมพวเตอรทนามาพฒนา
สรปขนตอนการออกแบบ คอ - การออกแบบจอภาพ Input Design - การออกแบบรายงาน Output Design - การออกแบบขอมลนาเขาและรปแบบการรบขอมล - การออกแบบฐานขอมล Databases Design
2147 พฒนา (Development) การพฒนาเปนขนตอนของการพฒนาโปรแกรม ดวยการสรางชดคาสงหรอเขยน
โปรแกรมตามทไดออกแบบไวเพอสรางระบบงานโดยโปรแกรมทใชในการพฒนาจะตองพจารณาถงความเหมาะสมกบเทคโนโลยทใชงานอย อาจใชภาษาขนสง เชน COBOL Java Visual Basic หรอภาษาในยคท 4 ทเรยกวา 4GL (Fourth Generation Language) ซงตดมากบ DBMS ในการสรางโปรแกรมประยกต โปรแกรมทนามาใชในการพฒนากคอ Visual Studio 2005 ซงมเครองมอทหลากหลายทกอประโยชนมากมายแกนกพฒนาอสระใหเรยนรทกษะใหมๆไดอยางรวดเรว
สรปในขนตอนการพฒนา คอ - พฒนาโปรแกรมจากทไดทาการวเคราะหและออกแบบไว - เลอกภาษาทเหมาะสม และพฒนาตอไดงาย - สรางเอกสารโปรแกรม
2148 ทดสอบ (Testing) การทดสอบระบบเปนขนตอนของการทดสอบระบบกอนทจะน าไปปฏบตการ
ใชงานจรง ทมงานจะท าการทดสอบขอมลเบองตนกอนดวยการสรางขอมลจ าลองเพอตรวจสอบการท างานของระบบ หากมขอผดพลาดเกดขนกจะยอนกลบไปในขนตอนของการพฒนาโปรแกรมใหม โดยการทดสอบระบบนจะมการตรวจสอบอย 2 สวนดวยกนคอ การตรวจสอบรปแบบการเขยน Syntax และการตรวจสอบวตถประสงคงานตรงกบความตองการหรอไม
2149 ตดตง (Implementation) ขนตอนตอมาหลงจากทไดท าการทดสอบ จนมความมนใจแลววาระบบสามารถ
ท างานไดจรงและตรงกบความตองการของผใชระบบ จากนนจงด าเนนการตดตงระบบเพอใชงานจรงตอไป
สรปขนตอนการตดตง คอ - กอนท าการตดตงระบบ ควรท าการศกษาสภาพแวดลอมของพนททจะ
ตดตง - เตรยมอปกรณฮารดแวรและอปกรณการสอสารและเครอขายให
พรอม - ขนตอนนอาจจ าเปนตองใชผเชยวชาญระบบ เชน System
Engineering หรอ ทมงานทางดาน Technical Support - ลงโปรแกรมระบบปฏบตการ และแอปพลเคชนโปรแกรมให
ครบถวน - ด าเนนการใชงานระบบงานใหม - จดท าคมอการใชงาน
21410 บ ารงรกษา (Maintenance) เปนขนตอนการปรบปรงแกไขระบบหลงจากทไดมการตดตงและใชงานแลว
ในขนตอนนอาจเกดจากปญหาของโปรแกรม Bugซงโปรแกรมเมอรจะตองรบแกไขใหถกตองหรอเกดจากความตองการของผใชงานทตองการเพมโมดลในการท างานอนๆซงทงนกจะเกยวของกบ Requirement Specification ทเคยตกลงกนกอนหนาดวย ดงนนในสวนงานนจะคดคาใชจายเพมหรออยางไรเปนเรองของรายละเอยดทผพฒนาหรอนกวเคราะหระบบจะตองด าเนนการกบผวาจาง
สรปขนตอนการบ ารงรกษา คอ - อาจมขอผดพลาดบางอยางทเพงขนพบ ตองรบแกไขโปรแกรมให
ถกตองโดยดวน - ในบางครงอาจมการเพมโมดลหรออปกรณบางอยาง - การบ ารงรกษา หมายความรวมถงการบ ารงรกษาทงดานซอฟแวรและ
ฮารดแวร (โอภาส เอยมสรวงศ254540) 215 โครงสรางขอมล (File Structure)
ขอมล (Data) หมายถง ขอมลทเปนขอความ (Text) รปภาพ (Image หรอ Graphics) เสยงหรอภาพถาย วดโอ ทมความหมายและสาคญสาหรบองคกร เปนขอมลสาหรบการปฏบตงานท
เกยวของกบผปฏบตงานโดยตรงและเปนขอมลทยงไมไดรบการประมวลผล ซงทาใหมชอเรยกอกอยางหนงวา ขอมลดบ (Raw Data)
สารสนเทศ (Information) หมายถง ขอมลดบทเกบรวบรวมถกนามาประมวลผล โดยการ คานวณ การจดกลม การเรยงลาดบ หรอสรปผลเพอสรางเปนรายงานสรป
การเกบขอมลนนผทาการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจะมเปนจานวนมาก เชน บรษทแหงหนง ตองการเกบขอมลไดเปนจานวนหลายไฟลการเกบขอมลจงจาเปน ตองแยก กรป หรอแยกออกจากกน แตขอมลในระหวางกลมกอาจมสวนประสานสมพนธกนเกยวของกนได ความสมพนธระหวางกลมนเอง เปนสวนทาใหเกด ระบบฐานขอมล ซงเปนศาสตรทตองทาความเขาใจหลกการ และวธการเพอใหเกดการเกบเรยกหาคนหา หรอใชงานขอมลทไดประสทธภาพ เมอเปนเชนนคอมพวเตอรจงกาหนดการแยกขอมลโดยยดหลกการพนฐานทขอมลแตละกลมเรยกวา Entity โดยสรปแลว Entity หมายถง สงทเราสามารถมองเหนและสรางภาพพจนโดยขอสนเทศของ Entity
2151 โครงสรางขอมล (File Structure) หมายถง ลกษณะการจดแบงพกดตาง ๆ ของขอมลสาหรบแตละระเบยน (Record) ในแฟมขอมลเพอใหคอมพวเตอรสามารถรบไปประมวลผลได ประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงน 1 หนวยขอมล (Data Item) หมายถงสวนทเลกทสดของขอมล เชน ตวเลข ตวอกษร หรอ สญลกษณพเศษ จะยงไมมความหมายในตวเอง เลน เลข 9 อกษร ก เปนตน
2 ฟลดขอมล (Data Field) หมายถง การนาเอาหนวยขอมลทสาคญและตองการศกษามาไวดวยกน เพอเปรยบเทยบกน เชน ชอ - สกล คะแนนการสอบครงท 1 เงนเดอน ซง ชอ สกล และเงนเดอน คอ 1 ฟลด
3 เรคคอรดขอมล (Data Record) หมายถง การนาฟลดหลายฟลดมารวมกลมกน เชน นกศกษาแตละคน จะมขอมล ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ขอมลของนกศกษาแตละคนคอ 1 เรคคอรด
4 แฟมขอมล (Data File) เกดจากการนาระเบยนหรอเรคคอรด หลาย ๆ เรคคอรดทเกยวของกนในดานใดดานหนงมารวมกน เชน แฟมขอมลของนกเรยนหองหนงจานวน 20 คน ทกคนตางกมขอมล คอ ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ศาสนา ขอมลของนกเรยนทงหมดคอ แฟมขอมล
5 ฐานขอมล (Data base) เกดจากการนาแฟมหลาย ๆ แฟมขอมลเขาดวยกนโดยทแฟมขอมลแตละแฟมจะมความสมพนธกนหรอไมกตาม ทาใหขอมลไมซาซอนกน และสะดวกรวดเรวในการใชงาน
216 ระบบฐานขอมล ฐานขอมล คอ แหลงทใชเกบรวบรวมขอมล ซงขอมลทถกเกบรวบรวมไวนจะถกจดการ
เพอตอบสนองความตองการของผสรางฐานขอมลมความจาเปนทตองแจกแจง ขอมลทตองใชในระบบงานพรอมทงตงชอขอมลแตละตวชอทตงควรเปนมาตรฐานและมเพยงชอเดยวเพราะผใชแตละคนจาเปนตองอางองถงขอมลโดยการตงชอทเหมาะสมจะสามารถหลกเลยงการสบสนการเรยกใชขอมลได
การจดเกบฐานขอมลเปนการนาเอาฐานขอมล มาจดเกบรวมกนภายใตฐานขอมลเดยวกน ซงสามารถใชขอมลและสามารถแกไขปญหาทเกดขนในระบบแฟมขอมลไดขอมลตางๆทถกจดเกบฐานขอมลจะเปนฐานขอมลทสมพนธกนและเปนขอมลทสนบสนนการดาเนนงานขององคกร จงกลาวไดวาฐานขอมลแตละฐานจะเทยบเทากบแฟมขอมล 1 ระบบ และจะเรยกฐานขอมลททาขนเพอสนบสนนการดาเนนงานอยางใดอยางหนงนนวา ldquoระบบฐานขอมลrdquo (Database System)
ภาพท 2-1 แสดงสญลกษณฐานขอมล เมอตองการจดเกบและประมวลผลขอมลดวยฐานขอมล เราจะนกถงฐานขอมลบน
คอมพวเตอรเสมอ ฐานขอมลไมไดทางานเปนอสระโดยตนเอง แตมองคประกอบหลายอยางทสมพนธกบการทางานของฐานขอมล ไดแก (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549)
1 ฮารดแวร (Hardware) ไดแก เครองคอมพวเตอรสาหรบจดเกบฐานขอมลซงสามารถตดตงฐานขอมลไดบนคอมพวเตอรหลายขนาดตงแตระดบพซ มนคอมพวเตอร จนถงเครองระดบเมนเฟรมนอกจากนขนาดของหนวยความจา ซพย ระบบเนตเวรคกมสวนสมพนธกบความเรวในการทางานของฐานขอมลดวย
2 ซอฟแวร ทเกยวของกบฐานขอมล ม 3 ประเภท คอ 21 ซอฟแวร OS (Operating System Software) OS ทสามารถตดตงฐานขอมลไดใน
Microsoft Windows เชน Windows95 Windows NT Windows2000 หรอ OS แบบ UNIXเปนตน
แฟมขอมล DBMS Database
22 ซอฟแวรของระบบจดการฐานขอมล (DBMS Software) คอซอฟแวรทจดการเกยวกบฐานขอมลทผลตจากบรษทตางๆ ไดแก Oracle SQL Server เปนตน
23 ซอฟตแวรทชวยในการพฒนาโปรแกรมซงใชขอมลจากฐานขอมล ไดแก Delphi Visual Basic เปนตน โดยซอฟตแวรเหลานจะจดการกบขอมลได และทาใหเกดความคลองตวในการทางานยงขนเพราะผพฒนาสามารถออกแบบโปรแกรมเพอสรางหนาจอสาหรบนาขอมลเขาสามารถใสเงอนไขทซบซอนในการคานวณ รวมทงการจดรปแบบรายงานทสวยงามตามตองการได
3 บคคลากร สามารถแบงบคลากรททาหนาทเกยวกบฐานขอมล และเรยกใชขอมลได ดงน (สมจตร อาจอนทรงามนจ อาจอนทร 2549)
31 ผใชงาน (User) เปนบคคลทนาสารสนเทศ(information) ทไดจากระบบฐานขอมลไปใชเพอการวางแผนหรอการตดสนใจในธรกจขององคกรหรอเพอการทางานอยางใดอยางหนง ซงผใชงานนอาจเปนผไมมความรเกยวกบระบบคอมพวเตอรมากนกกไดแตสามารถทราบขนตอนการคนหาขอมลจากฐานขอมลและการสามารถใชโปรแกรมประยกตทนกเขยนโปรแกรมเขยนขน เพอแกไขขอมลหรอดขอมลบางสวนได
32 ผพฒนาฐานขอมล (Developer) เปนผทมหนาทความรบผดชอบในการออกแบบ และเขยนโปรแกรมจดการกบฐานขอมลรวมไปถงการบารงรกษาระบบฐานขอมลใหสามารถใชงานไดอยางราบรน ไมมปญหา บคคลทดแลดานน
33 ผบรหารและจดการฐานขอมล (Database Administrators หรอ DBA) คอ เปนบคคลททาหนาทบรหารและควบคมการบรหารงานของระบบฐานขอมลทงหมด เปนผทจะตองตดสนใจวาจะรวบรวมขอมลอะไรเขาสระบบ จดเกบโดยวธใด เทคนคการเรยกใชขอมล กาหนดระบบการรกษาความปลอดภยของขอมล การสรางระบบขอมลสารอง การก และประสานงานกบผใชวาตองการใชขอมลอยางไร รวมถงนกวเคราะหและออกแบบระบบและโปรแกรมเมอร ประยกตใชงาน เพอใหการบรหารการใชงานเปนไปอยางมประสทธภาพ
34 นกเขยนโปรแกรม (Programmer) คอ เปนผทาหนาทเขยนโปรแกรมประยกตใชงานตาง ๆ เพอใหการจดเกบการเรยกใชขอมลเปนไปตามความตองการของผใช
35 นกวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analyst) เปนบคลากรททาหนาท วเคราะหระบบฐานขอมล และออกแบบระบบงานทจะนามาใช
36 ผปฏบตการ (Operator) คอ เปนผปฏบตการดานการประมวลผล การปอนขอมลลงเครองคอมพวเตอร
2161 กระบวนการ (Process) ไดแก การกาหนดมาตรการ และกฎระเบยบตางๆ ในการใชงานฐานขอมลทงนเพอปองกนความผดพลาดอนจะเกดขนไดจากการหลงลม เชนกระบวนการในการแบคอพ ควรจะกาหนดวนเวลาและระบบทตองทาการแบคอพวาจะทาอยางไรเมอไร ความถในการแบคอพเปนอยางไร เปนตน หรอในดานการตรวจสอบและตดตามความถกตองของขอมล รวมถงอนฟอรเมชนทไดจากฐานขอมล ควรมการตดตามและตรวจสอบเปนระยะ เพอปองกนความผดพลาดของขอมล
2162 ขอมล (Data) ไดแก ขอมล รวมทงวธการในการรวบรวม และจดเกบขอมลลงฐานขอมล ซงการจดเกบรวบรวมขอมลนเพอใหเปนศนยกลางขอมลอยางเปนระบบ ซงขอมลเหลานสามารถใชรวมกนได ผใชขอมลในระบบฐานขอมล จะมองภาพขอมลในลกษณะทแตกตางกน เชน ผใชบางคนมองภาพของขอมลทถกจดเกบไวในสอเกบขอมลจรง (Physical Level) ในขณะทผใชบางคนมองภาพขอมลจากการใชงานของผใช (External Level)
2163 เอนตต แอททรบวท และความสมพนธ เอนตต (Entities) หมายถง สงตาง ๆ ทผใชงานฐานขอมลจะตองยงเกยวดวยเมอ
มการออกแบบฐานขอมลขน ซงอาจจะเปนสงทเปนรปของรปธรรมคอสามารถมองเหนไดดวยตา หรออยในรปของนามธรรมคอไมสามารถมองเหนไดดวยตา
แอททรบวท (Attributes) หมายถง สงทใชอธบายคณลกษณของเอนตตหนง ๆ เชน เอนตตแผนก จะประกอบดวยแอททรบวท รหสแผนกและชอแผนก เปนตน
ความสมพนธ (Relationships) คอ ความสมพนธระหวางเอนตต เปนความสมพนธทสมาชกของเอนตตหนง สมพนธกบสมาชกอกเอนตตหนง ซงสามารถแบงประเภทของความสมพนธระหวางเอนตตออกไดเปน 3 ประเภท ไดแก
1 ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One-To-One Relationship) จะใชสญลกษณ 11 แทนความสมพนธแบบหนงตอหนง ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหนงรายการของอกหนงเอนตตโดยมความสมพนธกนเพยงรายการเดยว
ภาพท 2-2 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอหนง
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 1
2 ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ 1m แทนความสมพนธแบบหนงตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-3 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอกลม
3ความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ nm แทนความสมพนธแบบกลมตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหลายรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-4 แสดงภาพความสมพนธแบบกลมตอกลม
ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System DBMS) ระบบการจดการฐานขอมล หรอมกเรยกยอๆวา DBMS คอโปรแกรมทใชเปนเครองมอใน
การจดการฐานขอมล ซงประกอบดวยฟงกชนหนาทตางๆในการจดเกบขอมล รวมทงภาษาทใชทางานกบขอมล โดยมกจะใชภาษาSQLในการโตตอบระหวางกนกบผใช เพอใหสามารถทาการกาหนดการสรางการเรยกด การบารงรกษาฐานขอมล รวมทงการจดการควบคมการเขาถงฐานขอมล ซงถอเปนการปองกนความปลอดภยในฐานขอมล เพอปองกนมใหผทไมมสทธการใชงานเขามาละเมดขอมลทเปนศนยกลางได นอกจากน DBMS ยงมหนาทในการรกษาความมนคงและความปลอดภยของขอมล การสารองขอมล และการเรยกคนขอมลในกรณทขอมลเกดความเสยหาย
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 M
เอนตต เอนตต ความสมพนธ N M
2164 สวนประกอบของ DBMS (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549) 1 ภาษา SQL (Structured Query Language) เปนภาษาทมรปแบบเปน
ภาษาองกฤษ เปนภาษทมอยใน DBMS มความสามารถใชนยามโครงสรางตารางภายในฐานขอมล การจดการขอมลรวมไปถงการควบคมสทธการใชงานฐานขอมล SQL จะประกอบดวยรปแบบดวยภาษา 3 รปแบบดงน
11 ภาษาสาหรบนยามขอมล (Data Definition Language หรอ DDL) เปนภาษาทนยามถงโครงสรางของฐานขอมล เพอทาการสราง เปลยนแปลงหรอยกเลกโครงสรางของฐานขอมลทไดออกแบบไว ตวอยางภาษา DDL เชน
- คาสงการสราง (CREATE) ไดแกการสรางตาราง - คาสงเปลยนแปลงโครงสราง (ALTER) - คาสงยกเลก (DROP) ไดแกการยกเลกโครงสรางตาราง
12 ภาษาสาหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language หรอ DML) เปนภาษาทใชในการจดการขอมลภายในตางรางของขอมลฐานขอมล เชน
- คาสงการเรยกคนระเบยนขอมล (SELECT) - คาสงการพมพระเบยนขอมล (INSERT) - คาสงปรบปรงระเบยนขอมล (UPDATE) - คาสงลบระเบยนขอมล (DELETE)
13 ภาษาควบคม (Control Language หรอ CL) เปนภาษาทใชควบคมระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมล ประกอบดวยคาสง 2 คาสงไดแก
- คาสง GRANT - คาสง REVOKE
2 โปรแกรมอานวยความสะดวก (General Utilities) เปนโปรแกรมสวนหนงทมอยใน DBMS ซงจะชวยดแลจดการฐานขอมลเชนการสรางฐานขอมลและตาราง การคนหา การเพม การลบหรอการปรบปรงระเบยนขอมลจากตาราง การสรางแบบฟอรมการบนทกขอมลอยางงาย การสรางเมน หรอการสรางรายงานออกจากฐานขอมล โดยสามารถเรยกผานจากเมนของโปรแกรมอานวยความสะดวก
3 โปรแกรมชวยสรางโปรแกรมประยกตและรายงาน (Application and Report Generators)
4 พจนาณกรมฐานขอมล (Data Dictionary) ทาหนาทในการเกบรายละเอยดเกยวกบขอมลในฐานขอมล เชน โครงสรางของแตละตาราง เปนตน
DBMS เปนโปรแกรมทใชโตตอบกบผใชงานทงบนแอปพลเคชนโปรแกรมและฐานขอมล ซงกอใหเกดความสะดวกตางๆ ดงน
1 อนญาตใหผใชงานสามารถกาหนดหรอสรางฐานขอมลเพอกาหนดโครงสรางขอมล ชนดขอมล รวมทงการอนญาตใหขอมลทกาหนดขนสามารถบนทกลงในฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Definition Language (DDL)
2 อนญาตใหผใชงานทาการเพม (Insert) ปรบปรง (Update) ลบ(Delete)และเรยกใช(Retrieve) ขอมลจากฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Manipulation Language (DML)
3 สามารถควบคมการเขาถงขอมล เชน ความปลอดภยของระบบ (Security System) โดยผไมมสทธในการเขาถง ขอมลในฐานขอมล จะไมสามารถเขามาใชงานในฐานขอมลได
4 ความคงสภาพของระบบ (Integrity System) ทาใหเกดความถกตองตรงกนในการจดเกบขอมล
5 มระบบการควบคมการเขาถงขอมลพรอมกน (Concurrency Control System) กลาวคอ สามารถแชรขอมลเพอบรการในการเขาถงขอมลพรอมๆกน จากผใชงานในขณะเดยวกนไดโดยไมกอใหเกดความไมถกตองของขอมล
6 การกคนระบบ (Recovery Control System) สามารถกคนขอมลกลบมาไดในกรณทฮารดแวรหรอซอฟตแวรเกดความเสยหาย
7 การเขาถงรายการตางๆ (User-Accessible Catalog) ผใชสามารถเขาถงรายการ หรอรายละเอยดตางๆของขอมลในฐานขอมลได กระบวนการนอรมลไลเซชน (The Normalization Process)
กระบวนการนอรมลไลเซชนคอขนตอนหรอกระบวนการทใชสาหรบจดระเบยบจดรปแบบจดโครงสรางลดความซาซอนของขอมลททาการจดเกบในแตละตารางเพอใหไดขอมลทเกบอยมความนาเชอถอไมขดแยงกนเอง (ศภชย สมพานช 2549)
กระบวนการนอรมลไลเซชน มขนตอนการดาเนนงานดงตอไปน 1 ขนตอนการทา First Normal Form (1NF) 2 ขนตอนการทา Second Normal Form (2NF) 3 ขนตอนการทา Third Normal Form (3NF) 4 ขนตอนการทา Boyce Normal Form (BCNF) 5 ขนตอนการทา Fourth Normal Form (4NF) 6 ขนตอนการทา Fifth Normal Form (5NF)
ในแตละขนตอนของการทา Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการทา Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทกาหนดไวตามขนตอนนนๆ
ในการทา Normalization ไมจาเปนตองเรมขนตอนการทา First Normal Form และ สนสดในขนตอนการทาท First Normal Form เสมอไป การทา Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทนามาทา Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมทา Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 22 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ
Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการทางาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และคาสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงานสามารถนาไปแปลงเปนชดคาสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา
ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการทางานตามขนตอนการทางาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนคาสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวดาเนนการทางการคานวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการทางานตางๆอยางเปนลาดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การทางานแบบมลาดบ การทางานแบบใหเลอกทาและการทางานแบบทาซาในเงอนไขตางๆ โดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทสาคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
2146 ออกแบบ (Design) การออกแบบเปนขนตอนของการนาผลลพธทไดจากการวเคราะห มาสรางแบบ
พมพเขยวของระบบใหมตามความตองการในเอกสารความตองการของระบบ กาหนดสงทจาเปน เชน Input Output User Interfaceหรอสวนตอประสานผใช และการประมวลผล โดยการออกแบบจะเรมจากสวนของอปกรณและเทคโนโลยตางๆ และโปรแกรมคอมพวเตอรทนามาพฒนา
สรปขนตอนการออกแบบ คอ - การออกแบบจอภาพ Input Design - การออกแบบรายงาน Output Design - การออกแบบขอมลนาเขาและรปแบบการรบขอมล - การออกแบบฐานขอมล Databases Design
2147 พฒนา (Development) การพฒนาเปนขนตอนของการพฒนาโปรแกรม ดวยการสรางชดคาสงหรอเขยน
โปรแกรมตามทไดออกแบบไวเพอสรางระบบงานโดยโปรแกรมทใชในการพฒนาจะตองพจารณาถงความเหมาะสมกบเทคโนโลยทใชงานอย อาจใชภาษาขนสง เชน COBOL Java Visual Basic หรอภาษาในยคท 4 ทเรยกวา 4GL (Fourth Generation Language) ซงตดมากบ DBMS ในการสรางโปรแกรมประยกต โปรแกรมทนามาใชในการพฒนากคอ Visual Studio 2005 ซงมเครองมอทหลากหลายทกอประโยชนมากมายแกนกพฒนาอสระใหเรยนรทกษะใหมๆไดอยางรวดเรว
สรปในขนตอนการพฒนา คอ - พฒนาโปรแกรมจากทไดทาการวเคราะหและออกแบบไว - เลอกภาษาทเหมาะสม และพฒนาตอไดงาย - สรางเอกสารโปรแกรม
2148 ทดสอบ (Testing) การทดสอบระบบเปนขนตอนของการทดสอบระบบกอนทจะน าไปปฏบตการ
ใชงานจรง ทมงานจะท าการทดสอบขอมลเบองตนกอนดวยการสรางขอมลจ าลองเพอตรวจสอบการท างานของระบบ หากมขอผดพลาดเกดขนกจะยอนกลบไปในขนตอนของการพฒนาโปรแกรมใหม โดยการทดสอบระบบนจะมการตรวจสอบอย 2 สวนดวยกนคอ การตรวจสอบรปแบบการเขยน Syntax และการตรวจสอบวตถประสงคงานตรงกบความตองการหรอไม
2149 ตดตง (Implementation) ขนตอนตอมาหลงจากทไดท าการทดสอบ จนมความมนใจแลววาระบบสามารถ
ท างานไดจรงและตรงกบความตองการของผใชระบบ จากนนจงด าเนนการตดตงระบบเพอใชงานจรงตอไป
สรปขนตอนการตดตง คอ - กอนท าการตดตงระบบ ควรท าการศกษาสภาพแวดลอมของพนททจะ
ตดตง - เตรยมอปกรณฮารดแวรและอปกรณการสอสารและเครอขายให
พรอม - ขนตอนนอาจจ าเปนตองใชผเชยวชาญระบบ เชน System
Engineering หรอ ทมงานทางดาน Technical Support - ลงโปรแกรมระบบปฏบตการ และแอปพลเคชนโปรแกรมให
ครบถวน - ด าเนนการใชงานระบบงานใหม - จดท าคมอการใชงาน
21410 บ ารงรกษา (Maintenance) เปนขนตอนการปรบปรงแกไขระบบหลงจากทไดมการตดตงและใชงานแลว
ในขนตอนนอาจเกดจากปญหาของโปรแกรม Bugซงโปรแกรมเมอรจะตองรบแกไขใหถกตองหรอเกดจากความตองการของผใชงานทตองการเพมโมดลในการท างานอนๆซงทงนกจะเกยวของกบ Requirement Specification ทเคยตกลงกนกอนหนาดวย ดงนนในสวนงานนจะคดคาใชจายเพมหรออยางไรเปนเรองของรายละเอยดทผพฒนาหรอนกวเคราะหระบบจะตองด าเนนการกบผวาจาง
สรปขนตอนการบ ารงรกษา คอ - อาจมขอผดพลาดบางอยางทเพงขนพบ ตองรบแกไขโปรแกรมให
ถกตองโดยดวน - ในบางครงอาจมการเพมโมดลหรออปกรณบางอยาง - การบ ารงรกษา หมายความรวมถงการบ ารงรกษาทงดานซอฟแวรและ
ฮารดแวร (โอภาส เอยมสรวงศ254540) 215 โครงสรางขอมล (File Structure)
ขอมล (Data) หมายถง ขอมลทเปนขอความ (Text) รปภาพ (Image หรอ Graphics) เสยงหรอภาพถาย วดโอ ทมความหมายและสาคญสาหรบองคกร เปนขอมลสาหรบการปฏบตงานท
เกยวของกบผปฏบตงานโดยตรงและเปนขอมลทยงไมไดรบการประมวลผล ซงทาใหมชอเรยกอกอยางหนงวา ขอมลดบ (Raw Data)
สารสนเทศ (Information) หมายถง ขอมลดบทเกบรวบรวมถกนามาประมวลผล โดยการ คานวณ การจดกลม การเรยงลาดบ หรอสรปผลเพอสรางเปนรายงานสรป
การเกบขอมลนนผทาการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจะมเปนจานวนมาก เชน บรษทแหงหนง ตองการเกบขอมลไดเปนจานวนหลายไฟลการเกบขอมลจงจาเปน ตองแยก กรป หรอแยกออกจากกน แตขอมลในระหวางกลมกอาจมสวนประสานสมพนธกนเกยวของกนได ความสมพนธระหวางกลมนเอง เปนสวนทาใหเกด ระบบฐานขอมล ซงเปนศาสตรทตองทาความเขาใจหลกการ และวธการเพอใหเกดการเกบเรยกหาคนหา หรอใชงานขอมลทไดประสทธภาพ เมอเปนเชนนคอมพวเตอรจงกาหนดการแยกขอมลโดยยดหลกการพนฐานทขอมลแตละกลมเรยกวา Entity โดยสรปแลว Entity หมายถง สงทเราสามารถมองเหนและสรางภาพพจนโดยขอสนเทศของ Entity
2151 โครงสรางขอมล (File Structure) หมายถง ลกษณะการจดแบงพกดตาง ๆ ของขอมลสาหรบแตละระเบยน (Record) ในแฟมขอมลเพอใหคอมพวเตอรสามารถรบไปประมวลผลได ประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงน 1 หนวยขอมล (Data Item) หมายถงสวนทเลกทสดของขอมล เชน ตวเลข ตวอกษร หรอ สญลกษณพเศษ จะยงไมมความหมายในตวเอง เลน เลข 9 อกษร ก เปนตน
2 ฟลดขอมล (Data Field) หมายถง การนาเอาหนวยขอมลทสาคญและตองการศกษามาไวดวยกน เพอเปรยบเทยบกน เชน ชอ - สกล คะแนนการสอบครงท 1 เงนเดอน ซง ชอ สกล และเงนเดอน คอ 1 ฟลด
3 เรคคอรดขอมล (Data Record) หมายถง การนาฟลดหลายฟลดมารวมกลมกน เชน นกศกษาแตละคน จะมขอมล ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ขอมลของนกศกษาแตละคนคอ 1 เรคคอรด
4 แฟมขอมล (Data File) เกดจากการนาระเบยนหรอเรคคอรด หลาย ๆ เรคคอรดทเกยวของกนในดานใดดานหนงมารวมกน เชน แฟมขอมลของนกเรยนหองหนงจานวน 20 คน ทกคนตางกมขอมล คอ ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ศาสนา ขอมลของนกเรยนทงหมดคอ แฟมขอมล
5 ฐานขอมล (Data base) เกดจากการนาแฟมหลาย ๆ แฟมขอมลเขาดวยกนโดยทแฟมขอมลแตละแฟมจะมความสมพนธกนหรอไมกตาม ทาใหขอมลไมซาซอนกน และสะดวกรวดเรวในการใชงาน
216 ระบบฐานขอมล ฐานขอมล คอ แหลงทใชเกบรวบรวมขอมล ซงขอมลทถกเกบรวบรวมไวนจะถกจดการ
เพอตอบสนองความตองการของผสรางฐานขอมลมความจาเปนทตองแจกแจง ขอมลทตองใชในระบบงานพรอมทงตงชอขอมลแตละตวชอทตงควรเปนมาตรฐานและมเพยงชอเดยวเพราะผใชแตละคนจาเปนตองอางองถงขอมลโดยการตงชอทเหมาะสมจะสามารถหลกเลยงการสบสนการเรยกใชขอมลได
การจดเกบฐานขอมลเปนการนาเอาฐานขอมล มาจดเกบรวมกนภายใตฐานขอมลเดยวกน ซงสามารถใชขอมลและสามารถแกไขปญหาทเกดขนในระบบแฟมขอมลไดขอมลตางๆทถกจดเกบฐานขอมลจะเปนฐานขอมลทสมพนธกนและเปนขอมลทสนบสนนการดาเนนงานขององคกร จงกลาวไดวาฐานขอมลแตละฐานจะเทยบเทากบแฟมขอมล 1 ระบบ และจะเรยกฐานขอมลททาขนเพอสนบสนนการดาเนนงานอยางใดอยางหนงนนวา ldquoระบบฐานขอมลrdquo (Database System)
ภาพท 2-1 แสดงสญลกษณฐานขอมล เมอตองการจดเกบและประมวลผลขอมลดวยฐานขอมล เราจะนกถงฐานขอมลบน
คอมพวเตอรเสมอ ฐานขอมลไมไดทางานเปนอสระโดยตนเอง แตมองคประกอบหลายอยางทสมพนธกบการทางานของฐานขอมล ไดแก (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549)
1 ฮารดแวร (Hardware) ไดแก เครองคอมพวเตอรสาหรบจดเกบฐานขอมลซงสามารถตดตงฐานขอมลไดบนคอมพวเตอรหลายขนาดตงแตระดบพซ มนคอมพวเตอร จนถงเครองระดบเมนเฟรมนอกจากนขนาดของหนวยความจา ซพย ระบบเนตเวรคกมสวนสมพนธกบความเรวในการทางานของฐานขอมลดวย
2 ซอฟแวร ทเกยวของกบฐานขอมล ม 3 ประเภท คอ 21 ซอฟแวร OS (Operating System Software) OS ทสามารถตดตงฐานขอมลไดใน
Microsoft Windows เชน Windows95 Windows NT Windows2000 หรอ OS แบบ UNIXเปนตน
แฟมขอมล DBMS Database
22 ซอฟแวรของระบบจดการฐานขอมล (DBMS Software) คอซอฟแวรทจดการเกยวกบฐานขอมลทผลตจากบรษทตางๆ ไดแก Oracle SQL Server เปนตน
23 ซอฟตแวรทชวยในการพฒนาโปรแกรมซงใชขอมลจากฐานขอมล ไดแก Delphi Visual Basic เปนตน โดยซอฟตแวรเหลานจะจดการกบขอมลได และทาใหเกดความคลองตวในการทางานยงขนเพราะผพฒนาสามารถออกแบบโปรแกรมเพอสรางหนาจอสาหรบนาขอมลเขาสามารถใสเงอนไขทซบซอนในการคานวณ รวมทงการจดรปแบบรายงานทสวยงามตามตองการได
3 บคคลากร สามารถแบงบคลากรททาหนาทเกยวกบฐานขอมล และเรยกใชขอมลได ดงน (สมจตร อาจอนทรงามนจ อาจอนทร 2549)
31 ผใชงาน (User) เปนบคคลทนาสารสนเทศ(information) ทไดจากระบบฐานขอมลไปใชเพอการวางแผนหรอการตดสนใจในธรกจขององคกรหรอเพอการทางานอยางใดอยางหนง ซงผใชงานนอาจเปนผไมมความรเกยวกบระบบคอมพวเตอรมากนกกไดแตสามารถทราบขนตอนการคนหาขอมลจากฐานขอมลและการสามารถใชโปรแกรมประยกตทนกเขยนโปรแกรมเขยนขน เพอแกไขขอมลหรอดขอมลบางสวนได
32 ผพฒนาฐานขอมล (Developer) เปนผทมหนาทความรบผดชอบในการออกแบบ และเขยนโปรแกรมจดการกบฐานขอมลรวมไปถงการบารงรกษาระบบฐานขอมลใหสามารถใชงานไดอยางราบรน ไมมปญหา บคคลทดแลดานน
33 ผบรหารและจดการฐานขอมล (Database Administrators หรอ DBA) คอ เปนบคคลททาหนาทบรหารและควบคมการบรหารงานของระบบฐานขอมลทงหมด เปนผทจะตองตดสนใจวาจะรวบรวมขอมลอะไรเขาสระบบ จดเกบโดยวธใด เทคนคการเรยกใชขอมล กาหนดระบบการรกษาความปลอดภยของขอมล การสรางระบบขอมลสารอง การก และประสานงานกบผใชวาตองการใชขอมลอยางไร รวมถงนกวเคราะหและออกแบบระบบและโปรแกรมเมอร ประยกตใชงาน เพอใหการบรหารการใชงานเปนไปอยางมประสทธภาพ
34 นกเขยนโปรแกรม (Programmer) คอ เปนผทาหนาทเขยนโปรแกรมประยกตใชงานตาง ๆ เพอใหการจดเกบการเรยกใชขอมลเปนไปตามความตองการของผใช
35 นกวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analyst) เปนบคลากรททาหนาท วเคราะหระบบฐานขอมล และออกแบบระบบงานทจะนามาใช
36 ผปฏบตการ (Operator) คอ เปนผปฏบตการดานการประมวลผล การปอนขอมลลงเครองคอมพวเตอร
2161 กระบวนการ (Process) ไดแก การกาหนดมาตรการ และกฎระเบยบตางๆ ในการใชงานฐานขอมลทงนเพอปองกนความผดพลาดอนจะเกดขนไดจากการหลงลม เชนกระบวนการในการแบคอพ ควรจะกาหนดวนเวลาและระบบทตองทาการแบคอพวาจะทาอยางไรเมอไร ความถในการแบคอพเปนอยางไร เปนตน หรอในดานการตรวจสอบและตดตามความถกตองของขอมล รวมถงอนฟอรเมชนทไดจากฐานขอมล ควรมการตดตามและตรวจสอบเปนระยะ เพอปองกนความผดพลาดของขอมล
2162 ขอมล (Data) ไดแก ขอมล รวมทงวธการในการรวบรวม และจดเกบขอมลลงฐานขอมล ซงการจดเกบรวบรวมขอมลนเพอใหเปนศนยกลางขอมลอยางเปนระบบ ซงขอมลเหลานสามารถใชรวมกนได ผใชขอมลในระบบฐานขอมล จะมองภาพขอมลในลกษณะทแตกตางกน เชน ผใชบางคนมองภาพของขอมลทถกจดเกบไวในสอเกบขอมลจรง (Physical Level) ในขณะทผใชบางคนมองภาพขอมลจากการใชงานของผใช (External Level)
2163 เอนตต แอททรบวท และความสมพนธ เอนตต (Entities) หมายถง สงตาง ๆ ทผใชงานฐานขอมลจะตองยงเกยวดวยเมอ
มการออกแบบฐานขอมลขน ซงอาจจะเปนสงทเปนรปของรปธรรมคอสามารถมองเหนไดดวยตา หรออยในรปของนามธรรมคอไมสามารถมองเหนไดดวยตา
แอททรบวท (Attributes) หมายถง สงทใชอธบายคณลกษณของเอนตตหนง ๆ เชน เอนตตแผนก จะประกอบดวยแอททรบวท รหสแผนกและชอแผนก เปนตน
ความสมพนธ (Relationships) คอ ความสมพนธระหวางเอนตต เปนความสมพนธทสมาชกของเอนตตหนง สมพนธกบสมาชกอกเอนตตหนง ซงสามารถแบงประเภทของความสมพนธระหวางเอนตตออกไดเปน 3 ประเภท ไดแก
1 ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One-To-One Relationship) จะใชสญลกษณ 11 แทนความสมพนธแบบหนงตอหนง ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหนงรายการของอกหนงเอนตตโดยมความสมพนธกนเพยงรายการเดยว
ภาพท 2-2 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอหนง
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 1
2 ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ 1m แทนความสมพนธแบบหนงตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-3 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอกลม
3ความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ nm แทนความสมพนธแบบกลมตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหลายรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-4 แสดงภาพความสมพนธแบบกลมตอกลม
ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System DBMS) ระบบการจดการฐานขอมล หรอมกเรยกยอๆวา DBMS คอโปรแกรมทใชเปนเครองมอใน
การจดการฐานขอมล ซงประกอบดวยฟงกชนหนาทตางๆในการจดเกบขอมล รวมทงภาษาทใชทางานกบขอมล โดยมกจะใชภาษาSQLในการโตตอบระหวางกนกบผใช เพอใหสามารถทาการกาหนดการสรางการเรยกด การบารงรกษาฐานขอมล รวมทงการจดการควบคมการเขาถงฐานขอมล ซงถอเปนการปองกนความปลอดภยในฐานขอมล เพอปองกนมใหผทไมมสทธการใชงานเขามาละเมดขอมลทเปนศนยกลางได นอกจากน DBMS ยงมหนาทในการรกษาความมนคงและความปลอดภยของขอมล การสารองขอมล และการเรยกคนขอมลในกรณทขอมลเกดความเสยหาย
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 M
เอนตต เอนตต ความสมพนธ N M
2164 สวนประกอบของ DBMS (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549) 1 ภาษา SQL (Structured Query Language) เปนภาษาทมรปแบบเปน
ภาษาองกฤษ เปนภาษทมอยใน DBMS มความสามารถใชนยามโครงสรางตารางภายในฐานขอมล การจดการขอมลรวมไปถงการควบคมสทธการใชงานฐานขอมล SQL จะประกอบดวยรปแบบดวยภาษา 3 รปแบบดงน
11 ภาษาสาหรบนยามขอมล (Data Definition Language หรอ DDL) เปนภาษาทนยามถงโครงสรางของฐานขอมล เพอทาการสราง เปลยนแปลงหรอยกเลกโครงสรางของฐานขอมลทไดออกแบบไว ตวอยางภาษา DDL เชน
- คาสงการสราง (CREATE) ไดแกการสรางตาราง - คาสงเปลยนแปลงโครงสราง (ALTER) - คาสงยกเลก (DROP) ไดแกการยกเลกโครงสรางตาราง
12 ภาษาสาหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language หรอ DML) เปนภาษาทใชในการจดการขอมลภายในตางรางของขอมลฐานขอมล เชน
- คาสงการเรยกคนระเบยนขอมล (SELECT) - คาสงการพมพระเบยนขอมล (INSERT) - คาสงปรบปรงระเบยนขอมล (UPDATE) - คาสงลบระเบยนขอมล (DELETE)
13 ภาษาควบคม (Control Language หรอ CL) เปนภาษาทใชควบคมระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมล ประกอบดวยคาสง 2 คาสงไดแก
- คาสง GRANT - คาสง REVOKE
2 โปรแกรมอานวยความสะดวก (General Utilities) เปนโปรแกรมสวนหนงทมอยใน DBMS ซงจะชวยดแลจดการฐานขอมลเชนการสรางฐานขอมลและตาราง การคนหา การเพม การลบหรอการปรบปรงระเบยนขอมลจากตาราง การสรางแบบฟอรมการบนทกขอมลอยางงาย การสรางเมน หรอการสรางรายงานออกจากฐานขอมล โดยสามารถเรยกผานจากเมนของโปรแกรมอานวยความสะดวก
3 โปรแกรมชวยสรางโปรแกรมประยกตและรายงาน (Application and Report Generators)
4 พจนาณกรมฐานขอมล (Data Dictionary) ทาหนาทในการเกบรายละเอยดเกยวกบขอมลในฐานขอมล เชน โครงสรางของแตละตาราง เปนตน
DBMS เปนโปรแกรมทใชโตตอบกบผใชงานทงบนแอปพลเคชนโปรแกรมและฐานขอมล ซงกอใหเกดความสะดวกตางๆ ดงน
1 อนญาตใหผใชงานสามารถกาหนดหรอสรางฐานขอมลเพอกาหนดโครงสรางขอมล ชนดขอมล รวมทงการอนญาตใหขอมลทกาหนดขนสามารถบนทกลงในฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Definition Language (DDL)
2 อนญาตใหผใชงานทาการเพม (Insert) ปรบปรง (Update) ลบ(Delete)และเรยกใช(Retrieve) ขอมลจากฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Manipulation Language (DML)
3 สามารถควบคมการเขาถงขอมล เชน ความปลอดภยของระบบ (Security System) โดยผไมมสทธในการเขาถง ขอมลในฐานขอมล จะไมสามารถเขามาใชงานในฐานขอมลได
4 ความคงสภาพของระบบ (Integrity System) ทาใหเกดความถกตองตรงกนในการจดเกบขอมล
5 มระบบการควบคมการเขาถงขอมลพรอมกน (Concurrency Control System) กลาวคอ สามารถแชรขอมลเพอบรการในการเขาถงขอมลพรอมๆกน จากผใชงานในขณะเดยวกนไดโดยไมกอใหเกดความไมถกตองของขอมล
6 การกคนระบบ (Recovery Control System) สามารถกคนขอมลกลบมาไดในกรณทฮารดแวรหรอซอฟตแวรเกดความเสยหาย
7 การเขาถงรายการตางๆ (User-Accessible Catalog) ผใชสามารถเขาถงรายการ หรอรายละเอยดตางๆของขอมลในฐานขอมลได กระบวนการนอรมลไลเซชน (The Normalization Process)
กระบวนการนอรมลไลเซชนคอขนตอนหรอกระบวนการทใชสาหรบจดระเบยบจดรปแบบจดโครงสรางลดความซาซอนของขอมลททาการจดเกบในแตละตารางเพอใหไดขอมลทเกบอยมความนาเชอถอไมขดแยงกนเอง (ศภชย สมพานช 2549)
กระบวนการนอรมลไลเซชน มขนตอนการดาเนนงานดงตอไปน 1 ขนตอนการทา First Normal Form (1NF) 2 ขนตอนการทา Second Normal Form (2NF) 3 ขนตอนการทา Third Normal Form (3NF) 4 ขนตอนการทา Boyce Normal Form (BCNF) 5 ขนตอนการทา Fourth Normal Form (4NF) 6 ขนตอนการทา Fifth Normal Form (5NF)
ในแตละขนตอนของการทา Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการทา Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทกาหนดไวตามขนตอนนนๆ
ในการทา Normalization ไมจาเปนตองเรมขนตอนการทา First Normal Form และ สนสดในขนตอนการทาท First Normal Form เสมอไป การทา Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทนามาทา Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมทา Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 22 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ
Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการทางาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และคาสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงานสามารถนาไปแปลงเปนชดคาสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา
ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการทางานตามขนตอนการทางาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนคาสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวดาเนนการทางการคานวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการทางานตางๆอยางเปนลาดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การทางานแบบมลาดบ การทางานแบบใหเลอกทาและการทางานแบบทาซาในเงอนไขตางๆ โดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทสาคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
2149 ตดตง (Implementation) ขนตอนตอมาหลงจากทไดท าการทดสอบ จนมความมนใจแลววาระบบสามารถ
ท างานไดจรงและตรงกบความตองการของผใชระบบ จากนนจงด าเนนการตดตงระบบเพอใชงานจรงตอไป
สรปขนตอนการตดตง คอ - กอนท าการตดตงระบบ ควรท าการศกษาสภาพแวดลอมของพนททจะ
ตดตง - เตรยมอปกรณฮารดแวรและอปกรณการสอสารและเครอขายให
พรอม - ขนตอนนอาจจ าเปนตองใชผเชยวชาญระบบ เชน System
Engineering หรอ ทมงานทางดาน Technical Support - ลงโปรแกรมระบบปฏบตการ และแอปพลเคชนโปรแกรมให
ครบถวน - ด าเนนการใชงานระบบงานใหม - จดท าคมอการใชงาน
21410 บ ารงรกษา (Maintenance) เปนขนตอนการปรบปรงแกไขระบบหลงจากทไดมการตดตงและใชงานแลว
ในขนตอนนอาจเกดจากปญหาของโปรแกรม Bugซงโปรแกรมเมอรจะตองรบแกไขใหถกตองหรอเกดจากความตองการของผใชงานทตองการเพมโมดลในการท างานอนๆซงทงนกจะเกยวของกบ Requirement Specification ทเคยตกลงกนกอนหนาดวย ดงนนในสวนงานนจะคดคาใชจายเพมหรออยางไรเปนเรองของรายละเอยดทผพฒนาหรอนกวเคราะหระบบจะตองด าเนนการกบผวาจาง
สรปขนตอนการบ ารงรกษา คอ - อาจมขอผดพลาดบางอยางทเพงขนพบ ตองรบแกไขโปรแกรมให
ถกตองโดยดวน - ในบางครงอาจมการเพมโมดลหรออปกรณบางอยาง - การบ ารงรกษา หมายความรวมถงการบ ารงรกษาทงดานซอฟแวรและ
ฮารดแวร (โอภาส เอยมสรวงศ254540) 215 โครงสรางขอมล (File Structure)
ขอมล (Data) หมายถง ขอมลทเปนขอความ (Text) รปภาพ (Image หรอ Graphics) เสยงหรอภาพถาย วดโอ ทมความหมายและสาคญสาหรบองคกร เปนขอมลสาหรบการปฏบตงานท
เกยวของกบผปฏบตงานโดยตรงและเปนขอมลทยงไมไดรบการประมวลผล ซงทาใหมชอเรยกอกอยางหนงวา ขอมลดบ (Raw Data)
สารสนเทศ (Information) หมายถง ขอมลดบทเกบรวบรวมถกนามาประมวลผล โดยการ คานวณ การจดกลม การเรยงลาดบ หรอสรปผลเพอสรางเปนรายงานสรป
การเกบขอมลนนผทาการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจะมเปนจานวนมาก เชน บรษทแหงหนง ตองการเกบขอมลไดเปนจานวนหลายไฟลการเกบขอมลจงจาเปน ตองแยก กรป หรอแยกออกจากกน แตขอมลในระหวางกลมกอาจมสวนประสานสมพนธกนเกยวของกนได ความสมพนธระหวางกลมนเอง เปนสวนทาใหเกด ระบบฐานขอมล ซงเปนศาสตรทตองทาความเขาใจหลกการ และวธการเพอใหเกดการเกบเรยกหาคนหา หรอใชงานขอมลทไดประสทธภาพ เมอเปนเชนนคอมพวเตอรจงกาหนดการแยกขอมลโดยยดหลกการพนฐานทขอมลแตละกลมเรยกวา Entity โดยสรปแลว Entity หมายถง สงทเราสามารถมองเหนและสรางภาพพจนโดยขอสนเทศของ Entity
2151 โครงสรางขอมล (File Structure) หมายถง ลกษณะการจดแบงพกดตาง ๆ ของขอมลสาหรบแตละระเบยน (Record) ในแฟมขอมลเพอใหคอมพวเตอรสามารถรบไปประมวลผลได ประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงน 1 หนวยขอมล (Data Item) หมายถงสวนทเลกทสดของขอมล เชน ตวเลข ตวอกษร หรอ สญลกษณพเศษ จะยงไมมความหมายในตวเอง เลน เลข 9 อกษร ก เปนตน
2 ฟลดขอมล (Data Field) หมายถง การนาเอาหนวยขอมลทสาคญและตองการศกษามาไวดวยกน เพอเปรยบเทยบกน เชน ชอ - สกล คะแนนการสอบครงท 1 เงนเดอน ซง ชอ สกล และเงนเดอน คอ 1 ฟลด
3 เรคคอรดขอมล (Data Record) หมายถง การนาฟลดหลายฟลดมารวมกลมกน เชน นกศกษาแตละคน จะมขอมล ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ขอมลของนกศกษาแตละคนคอ 1 เรคคอรด
4 แฟมขอมล (Data File) เกดจากการนาระเบยนหรอเรคคอรด หลาย ๆ เรคคอรดทเกยวของกนในดานใดดานหนงมารวมกน เชน แฟมขอมลของนกเรยนหองหนงจานวน 20 คน ทกคนตางกมขอมล คอ ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ศาสนา ขอมลของนกเรยนทงหมดคอ แฟมขอมล
5 ฐานขอมล (Data base) เกดจากการนาแฟมหลาย ๆ แฟมขอมลเขาดวยกนโดยทแฟมขอมลแตละแฟมจะมความสมพนธกนหรอไมกตาม ทาใหขอมลไมซาซอนกน และสะดวกรวดเรวในการใชงาน
216 ระบบฐานขอมล ฐานขอมล คอ แหลงทใชเกบรวบรวมขอมล ซงขอมลทถกเกบรวบรวมไวนจะถกจดการ
เพอตอบสนองความตองการของผสรางฐานขอมลมความจาเปนทตองแจกแจง ขอมลทตองใชในระบบงานพรอมทงตงชอขอมลแตละตวชอทตงควรเปนมาตรฐานและมเพยงชอเดยวเพราะผใชแตละคนจาเปนตองอางองถงขอมลโดยการตงชอทเหมาะสมจะสามารถหลกเลยงการสบสนการเรยกใชขอมลได
การจดเกบฐานขอมลเปนการนาเอาฐานขอมล มาจดเกบรวมกนภายใตฐานขอมลเดยวกน ซงสามารถใชขอมลและสามารถแกไขปญหาทเกดขนในระบบแฟมขอมลไดขอมลตางๆทถกจดเกบฐานขอมลจะเปนฐานขอมลทสมพนธกนและเปนขอมลทสนบสนนการดาเนนงานขององคกร จงกลาวไดวาฐานขอมลแตละฐานจะเทยบเทากบแฟมขอมล 1 ระบบ และจะเรยกฐานขอมลททาขนเพอสนบสนนการดาเนนงานอยางใดอยางหนงนนวา ldquoระบบฐานขอมลrdquo (Database System)
ภาพท 2-1 แสดงสญลกษณฐานขอมล เมอตองการจดเกบและประมวลผลขอมลดวยฐานขอมล เราจะนกถงฐานขอมลบน
คอมพวเตอรเสมอ ฐานขอมลไมไดทางานเปนอสระโดยตนเอง แตมองคประกอบหลายอยางทสมพนธกบการทางานของฐานขอมล ไดแก (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549)
1 ฮารดแวร (Hardware) ไดแก เครองคอมพวเตอรสาหรบจดเกบฐานขอมลซงสามารถตดตงฐานขอมลไดบนคอมพวเตอรหลายขนาดตงแตระดบพซ มนคอมพวเตอร จนถงเครองระดบเมนเฟรมนอกจากนขนาดของหนวยความจา ซพย ระบบเนตเวรคกมสวนสมพนธกบความเรวในการทางานของฐานขอมลดวย
2 ซอฟแวร ทเกยวของกบฐานขอมล ม 3 ประเภท คอ 21 ซอฟแวร OS (Operating System Software) OS ทสามารถตดตงฐานขอมลไดใน
Microsoft Windows เชน Windows95 Windows NT Windows2000 หรอ OS แบบ UNIXเปนตน
แฟมขอมล DBMS Database
22 ซอฟแวรของระบบจดการฐานขอมล (DBMS Software) คอซอฟแวรทจดการเกยวกบฐานขอมลทผลตจากบรษทตางๆ ไดแก Oracle SQL Server เปนตน
23 ซอฟตแวรทชวยในการพฒนาโปรแกรมซงใชขอมลจากฐานขอมล ไดแก Delphi Visual Basic เปนตน โดยซอฟตแวรเหลานจะจดการกบขอมลได และทาใหเกดความคลองตวในการทางานยงขนเพราะผพฒนาสามารถออกแบบโปรแกรมเพอสรางหนาจอสาหรบนาขอมลเขาสามารถใสเงอนไขทซบซอนในการคานวณ รวมทงการจดรปแบบรายงานทสวยงามตามตองการได
3 บคคลากร สามารถแบงบคลากรททาหนาทเกยวกบฐานขอมล และเรยกใชขอมลได ดงน (สมจตร อาจอนทรงามนจ อาจอนทร 2549)
31 ผใชงาน (User) เปนบคคลทนาสารสนเทศ(information) ทไดจากระบบฐานขอมลไปใชเพอการวางแผนหรอการตดสนใจในธรกจขององคกรหรอเพอการทางานอยางใดอยางหนง ซงผใชงานนอาจเปนผไมมความรเกยวกบระบบคอมพวเตอรมากนกกไดแตสามารถทราบขนตอนการคนหาขอมลจากฐานขอมลและการสามารถใชโปรแกรมประยกตทนกเขยนโปรแกรมเขยนขน เพอแกไขขอมลหรอดขอมลบางสวนได
32 ผพฒนาฐานขอมล (Developer) เปนผทมหนาทความรบผดชอบในการออกแบบ และเขยนโปรแกรมจดการกบฐานขอมลรวมไปถงการบารงรกษาระบบฐานขอมลใหสามารถใชงานไดอยางราบรน ไมมปญหา บคคลทดแลดานน
33 ผบรหารและจดการฐานขอมล (Database Administrators หรอ DBA) คอ เปนบคคลททาหนาทบรหารและควบคมการบรหารงานของระบบฐานขอมลทงหมด เปนผทจะตองตดสนใจวาจะรวบรวมขอมลอะไรเขาสระบบ จดเกบโดยวธใด เทคนคการเรยกใชขอมล กาหนดระบบการรกษาความปลอดภยของขอมล การสรางระบบขอมลสารอง การก และประสานงานกบผใชวาตองการใชขอมลอยางไร รวมถงนกวเคราะหและออกแบบระบบและโปรแกรมเมอร ประยกตใชงาน เพอใหการบรหารการใชงานเปนไปอยางมประสทธภาพ
34 นกเขยนโปรแกรม (Programmer) คอ เปนผทาหนาทเขยนโปรแกรมประยกตใชงานตาง ๆ เพอใหการจดเกบการเรยกใชขอมลเปนไปตามความตองการของผใช
35 นกวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analyst) เปนบคลากรททาหนาท วเคราะหระบบฐานขอมล และออกแบบระบบงานทจะนามาใช
36 ผปฏบตการ (Operator) คอ เปนผปฏบตการดานการประมวลผล การปอนขอมลลงเครองคอมพวเตอร
2161 กระบวนการ (Process) ไดแก การกาหนดมาตรการ และกฎระเบยบตางๆ ในการใชงานฐานขอมลทงนเพอปองกนความผดพลาดอนจะเกดขนไดจากการหลงลม เชนกระบวนการในการแบคอพ ควรจะกาหนดวนเวลาและระบบทตองทาการแบคอพวาจะทาอยางไรเมอไร ความถในการแบคอพเปนอยางไร เปนตน หรอในดานการตรวจสอบและตดตามความถกตองของขอมล รวมถงอนฟอรเมชนทไดจากฐานขอมล ควรมการตดตามและตรวจสอบเปนระยะ เพอปองกนความผดพลาดของขอมล
2162 ขอมล (Data) ไดแก ขอมล รวมทงวธการในการรวบรวม และจดเกบขอมลลงฐานขอมล ซงการจดเกบรวบรวมขอมลนเพอใหเปนศนยกลางขอมลอยางเปนระบบ ซงขอมลเหลานสามารถใชรวมกนได ผใชขอมลในระบบฐานขอมล จะมองภาพขอมลในลกษณะทแตกตางกน เชน ผใชบางคนมองภาพของขอมลทถกจดเกบไวในสอเกบขอมลจรง (Physical Level) ในขณะทผใชบางคนมองภาพขอมลจากการใชงานของผใช (External Level)
2163 เอนตต แอททรบวท และความสมพนธ เอนตต (Entities) หมายถง สงตาง ๆ ทผใชงานฐานขอมลจะตองยงเกยวดวยเมอ
มการออกแบบฐานขอมลขน ซงอาจจะเปนสงทเปนรปของรปธรรมคอสามารถมองเหนไดดวยตา หรออยในรปของนามธรรมคอไมสามารถมองเหนไดดวยตา
แอททรบวท (Attributes) หมายถง สงทใชอธบายคณลกษณของเอนตตหนง ๆ เชน เอนตตแผนก จะประกอบดวยแอททรบวท รหสแผนกและชอแผนก เปนตน
ความสมพนธ (Relationships) คอ ความสมพนธระหวางเอนตต เปนความสมพนธทสมาชกของเอนตตหนง สมพนธกบสมาชกอกเอนตตหนง ซงสามารถแบงประเภทของความสมพนธระหวางเอนตตออกไดเปน 3 ประเภท ไดแก
1 ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One-To-One Relationship) จะใชสญลกษณ 11 แทนความสมพนธแบบหนงตอหนง ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหนงรายการของอกหนงเอนตตโดยมความสมพนธกนเพยงรายการเดยว
ภาพท 2-2 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอหนง
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 1
2 ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ 1m แทนความสมพนธแบบหนงตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-3 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอกลม
3ความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ nm แทนความสมพนธแบบกลมตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหลายรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-4 แสดงภาพความสมพนธแบบกลมตอกลม
ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System DBMS) ระบบการจดการฐานขอมล หรอมกเรยกยอๆวา DBMS คอโปรแกรมทใชเปนเครองมอใน
การจดการฐานขอมล ซงประกอบดวยฟงกชนหนาทตางๆในการจดเกบขอมล รวมทงภาษาทใชทางานกบขอมล โดยมกจะใชภาษาSQLในการโตตอบระหวางกนกบผใช เพอใหสามารถทาการกาหนดการสรางการเรยกด การบารงรกษาฐานขอมล รวมทงการจดการควบคมการเขาถงฐานขอมล ซงถอเปนการปองกนความปลอดภยในฐานขอมล เพอปองกนมใหผทไมมสทธการใชงานเขามาละเมดขอมลทเปนศนยกลางได นอกจากน DBMS ยงมหนาทในการรกษาความมนคงและความปลอดภยของขอมล การสารองขอมล และการเรยกคนขอมลในกรณทขอมลเกดความเสยหาย
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 M
เอนตต เอนตต ความสมพนธ N M
2164 สวนประกอบของ DBMS (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549) 1 ภาษา SQL (Structured Query Language) เปนภาษาทมรปแบบเปน
ภาษาองกฤษ เปนภาษทมอยใน DBMS มความสามารถใชนยามโครงสรางตารางภายในฐานขอมล การจดการขอมลรวมไปถงการควบคมสทธการใชงานฐานขอมล SQL จะประกอบดวยรปแบบดวยภาษา 3 รปแบบดงน
11 ภาษาสาหรบนยามขอมล (Data Definition Language หรอ DDL) เปนภาษาทนยามถงโครงสรางของฐานขอมล เพอทาการสราง เปลยนแปลงหรอยกเลกโครงสรางของฐานขอมลทไดออกแบบไว ตวอยางภาษา DDL เชน
- คาสงการสราง (CREATE) ไดแกการสรางตาราง - คาสงเปลยนแปลงโครงสราง (ALTER) - คาสงยกเลก (DROP) ไดแกการยกเลกโครงสรางตาราง
12 ภาษาสาหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language หรอ DML) เปนภาษาทใชในการจดการขอมลภายในตางรางของขอมลฐานขอมล เชน
- คาสงการเรยกคนระเบยนขอมล (SELECT) - คาสงการพมพระเบยนขอมล (INSERT) - คาสงปรบปรงระเบยนขอมล (UPDATE) - คาสงลบระเบยนขอมล (DELETE)
13 ภาษาควบคม (Control Language หรอ CL) เปนภาษาทใชควบคมระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมล ประกอบดวยคาสง 2 คาสงไดแก
- คาสง GRANT - คาสง REVOKE
2 โปรแกรมอานวยความสะดวก (General Utilities) เปนโปรแกรมสวนหนงทมอยใน DBMS ซงจะชวยดแลจดการฐานขอมลเชนการสรางฐานขอมลและตาราง การคนหา การเพม การลบหรอการปรบปรงระเบยนขอมลจากตาราง การสรางแบบฟอรมการบนทกขอมลอยางงาย การสรางเมน หรอการสรางรายงานออกจากฐานขอมล โดยสามารถเรยกผานจากเมนของโปรแกรมอานวยความสะดวก
3 โปรแกรมชวยสรางโปรแกรมประยกตและรายงาน (Application and Report Generators)
4 พจนาณกรมฐานขอมล (Data Dictionary) ทาหนาทในการเกบรายละเอยดเกยวกบขอมลในฐานขอมล เชน โครงสรางของแตละตาราง เปนตน
DBMS เปนโปรแกรมทใชโตตอบกบผใชงานทงบนแอปพลเคชนโปรแกรมและฐานขอมล ซงกอใหเกดความสะดวกตางๆ ดงน
1 อนญาตใหผใชงานสามารถกาหนดหรอสรางฐานขอมลเพอกาหนดโครงสรางขอมล ชนดขอมล รวมทงการอนญาตใหขอมลทกาหนดขนสามารถบนทกลงในฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Definition Language (DDL)
2 อนญาตใหผใชงานทาการเพม (Insert) ปรบปรง (Update) ลบ(Delete)และเรยกใช(Retrieve) ขอมลจากฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Manipulation Language (DML)
3 สามารถควบคมการเขาถงขอมล เชน ความปลอดภยของระบบ (Security System) โดยผไมมสทธในการเขาถง ขอมลในฐานขอมล จะไมสามารถเขามาใชงานในฐานขอมลได
4 ความคงสภาพของระบบ (Integrity System) ทาใหเกดความถกตองตรงกนในการจดเกบขอมล
5 มระบบการควบคมการเขาถงขอมลพรอมกน (Concurrency Control System) กลาวคอ สามารถแชรขอมลเพอบรการในการเขาถงขอมลพรอมๆกน จากผใชงานในขณะเดยวกนไดโดยไมกอใหเกดความไมถกตองของขอมล
6 การกคนระบบ (Recovery Control System) สามารถกคนขอมลกลบมาไดในกรณทฮารดแวรหรอซอฟตแวรเกดความเสยหาย
7 การเขาถงรายการตางๆ (User-Accessible Catalog) ผใชสามารถเขาถงรายการ หรอรายละเอยดตางๆของขอมลในฐานขอมลได กระบวนการนอรมลไลเซชน (The Normalization Process)
กระบวนการนอรมลไลเซชนคอขนตอนหรอกระบวนการทใชสาหรบจดระเบยบจดรปแบบจดโครงสรางลดความซาซอนของขอมลททาการจดเกบในแตละตารางเพอใหไดขอมลทเกบอยมความนาเชอถอไมขดแยงกนเอง (ศภชย สมพานช 2549)
กระบวนการนอรมลไลเซชน มขนตอนการดาเนนงานดงตอไปน 1 ขนตอนการทา First Normal Form (1NF) 2 ขนตอนการทา Second Normal Form (2NF) 3 ขนตอนการทา Third Normal Form (3NF) 4 ขนตอนการทา Boyce Normal Form (BCNF) 5 ขนตอนการทา Fourth Normal Form (4NF) 6 ขนตอนการทา Fifth Normal Form (5NF)
ในแตละขนตอนของการทา Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการทา Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทกาหนดไวตามขนตอนนนๆ
ในการทา Normalization ไมจาเปนตองเรมขนตอนการทา First Normal Form และ สนสดในขนตอนการทาท First Normal Form เสมอไป การทา Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทนามาทา Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมทา Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 22 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ
Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการทางาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และคาสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงานสามารถนาไปแปลงเปนชดคาสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา
ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการทางานตามขนตอนการทางาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนคาสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวดาเนนการทางการคานวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการทางานตางๆอยางเปนลาดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การทางานแบบมลาดบ การทางานแบบใหเลอกทาและการทางานแบบทาซาในเงอนไขตางๆ โดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทสาคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
เกยวของกบผปฏบตงานโดยตรงและเปนขอมลทยงไมไดรบการประมวลผล ซงทาใหมชอเรยกอกอยางหนงวา ขอมลดบ (Raw Data)
สารสนเทศ (Information) หมายถง ขอมลดบทเกบรวบรวมถกนามาประมวลผล โดยการ คานวณ การจดกลม การเรยงลาดบ หรอสรปผลเพอสรางเปนรายงานสรป
การเกบขอมลนนผทาการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจาเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจะมเปนจานวนมาก เชน บรษทแหงหนง ตองการเกบขอมลไดเปนจานวนหลายไฟลการเกบขอมลจงจาเปน ตองแยก กรป หรอแยกออกจากกน แตขอมลในระหวางกลมกอาจมสวนประสานสมพนธกนเกยวของกนได ความสมพนธระหวางกลมนเอง เปนสวนทาใหเกด ระบบฐานขอมล ซงเปนศาสตรทตองทาความเขาใจหลกการ และวธการเพอใหเกดการเกบเรยกหาคนหา หรอใชงานขอมลทไดประสทธภาพ เมอเปนเชนนคอมพวเตอรจงกาหนดการแยกขอมลโดยยดหลกการพนฐานทขอมลแตละกลมเรยกวา Entity โดยสรปแลว Entity หมายถง สงทเราสามารถมองเหนและสรางภาพพจนโดยขอสนเทศของ Entity
2151 โครงสรางขอมล (File Structure) หมายถง ลกษณะการจดแบงพกดตาง ๆ ของขอมลสาหรบแตละระเบยน (Record) ในแฟมขอมลเพอใหคอมพวเตอรสามารถรบไปประมวลผลได ประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงน 1 หนวยขอมล (Data Item) หมายถงสวนทเลกทสดของขอมล เชน ตวเลข ตวอกษร หรอ สญลกษณพเศษ จะยงไมมความหมายในตวเอง เลน เลข 9 อกษร ก เปนตน
2 ฟลดขอมล (Data Field) หมายถง การนาเอาหนวยขอมลทสาคญและตองการศกษามาไวดวยกน เพอเปรยบเทยบกน เชน ชอ - สกล คะแนนการสอบครงท 1 เงนเดอน ซง ชอ สกล และเงนเดอน คอ 1 ฟลด
3 เรคคอรดขอมล (Data Record) หมายถง การนาฟลดหลายฟลดมารวมกลมกน เชน นกศกษาแตละคน จะมขอมล ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ขอมลของนกศกษาแตละคนคอ 1 เรคคอรด
4 แฟมขอมล (Data File) เกดจากการนาระเบยนหรอเรคคอรด หลาย ๆ เรคคอรดทเกยวของกนในดานใดดานหนงมารวมกน เชน แฟมขอมลของนกเรยนหองหนงจานวน 20 คน ทกคนตางกมขอมล คอ ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ศาสนา ขอมลของนกเรยนทงหมดคอ แฟมขอมล
5 ฐานขอมล (Data base) เกดจากการนาแฟมหลาย ๆ แฟมขอมลเขาดวยกนโดยทแฟมขอมลแตละแฟมจะมความสมพนธกนหรอไมกตาม ทาใหขอมลไมซาซอนกน และสะดวกรวดเรวในการใชงาน
216 ระบบฐานขอมล ฐานขอมล คอ แหลงทใชเกบรวบรวมขอมล ซงขอมลทถกเกบรวบรวมไวนจะถกจดการ
เพอตอบสนองความตองการของผสรางฐานขอมลมความจาเปนทตองแจกแจง ขอมลทตองใชในระบบงานพรอมทงตงชอขอมลแตละตวชอทตงควรเปนมาตรฐานและมเพยงชอเดยวเพราะผใชแตละคนจาเปนตองอางองถงขอมลโดยการตงชอทเหมาะสมจะสามารถหลกเลยงการสบสนการเรยกใชขอมลได
การจดเกบฐานขอมลเปนการนาเอาฐานขอมล มาจดเกบรวมกนภายใตฐานขอมลเดยวกน ซงสามารถใชขอมลและสามารถแกไขปญหาทเกดขนในระบบแฟมขอมลไดขอมลตางๆทถกจดเกบฐานขอมลจะเปนฐานขอมลทสมพนธกนและเปนขอมลทสนบสนนการดาเนนงานขององคกร จงกลาวไดวาฐานขอมลแตละฐานจะเทยบเทากบแฟมขอมล 1 ระบบ และจะเรยกฐานขอมลททาขนเพอสนบสนนการดาเนนงานอยางใดอยางหนงนนวา ldquoระบบฐานขอมลrdquo (Database System)
ภาพท 2-1 แสดงสญลกษณฐานขอมล เมอตองการจดเกบและประมวลผลขอมลดวยฐานขอมล เราจะนกถงฐานขอมลบน
คอมพวเตอรเสมอ ฐานขอมลไมไดทางานเปนอสระโดยตนเอง แตมองคประกอบหลายอยางทสมพนธกบการทางานของฐานขอมล ไดแก (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549)
1 ฮารดแวร (Hardware) ไดแก เครองคอมพวเตอรสาหรบจดเกบฐานขอมลซงสามารถตดตงฐานขอมลไดบนคอมพวเตอรหลายขนาดตงแตระดบพซ มนคอมพวเตอร จนถงเครองระดบเมนเฟรมนอกจากนขนาดของหนวยความจา ซพย ระบบเนตเวรคกมสวนสมพนธกบความเรวในการทางานของฐานขอมลดวย
2 ซอฟแวร ทเกยวของกบฐานขอมล ม 3 ประเภท คอ 21 ซอฟแวร OS (Operating System Software) OS ทสามารถตดตงฐานขอมลไดใน
Microsoft Windows เชน Windows95 Windows NT Windows2000 หรอ OS แบบ UNIXเปนตน
แฟมขอมล DBMS Database
22 ซอฟแวรของระบบจดการฐานขอมล (DBMS Software) คอซอฟแวรทจดการเกยวกบฐานขอมลทผลตจากบรษทตางๆ ไดแก Oracle SQL Server เปนตน
23 ซอฟตแวรทชวยในการพฒนาโปรแกรมซงใชขอมลจากฐานขอมล ไดแก Delphi Visual Basic เปนตน โดยซอฟตแวรเหลานจะจดการกบขอมลได และทาใหเกดความคลองตวในการทางานยงขนเพราะผพฒนาสามารถออกแบบโปรแกรมเพอสรางหนาจอสาหรบนาขอมลเขาสามารถใสเงอนไขทซบซอนในการคานวณ รวมทงการจดรปแบบรายงานทสวยงามตามตองการได
3 บคคลากร สามารถแบงบคลากรททาหนาทเกยวกบฐานขอมล และเรยกใชขอมลได ดงน (สมจตร อาจอนทรงามนจ อาจอนทร 2549)
31 ผใชงาน (User) เปนบคคลทนาสารสนเทศ(information) ทไดจากระบบฐานขอมลไปใชเพอการวางแผนหรอการตดสนใจในธรกจขององคกรหรอเพอการทางานอยางใดอยางหนง ซงผใชงานนอาจเปนผไมมความรเกยวกบระบบคอมพวเตอรมากนกกไดแตสามารถทราบขนตอนการคนหาขอมลจากฐานขอมลและการสามารถใชโปรแกรมประยกตทนกเขยนโปรแกรมเขยนขน เพอแกไขขอมลหรอดขอมลบางสวนได
32 ผพฒนาฐานขอมล (Developer) เปนผทมหนาทความรบผดชอบในการออกแบบ และเขยนโปรแกรมจดการกบฐานขอมลรวมไปถงการบารงรกษาระบบฐานขอมลใหสามารถใชงานไดอยางราบรน ไมมปญหา บคคลทดแลดานน
33 ผบรหารและจดการฐานขอมล (Database Administrators หรอ DBA) คอ เปนบคคลททาหนาทบรหารและควบคมการบรหารงานของระบบฐานขอมลทงหมด เปนผทจะตองตดสนใจวาจะรวบรวมขอมลอะไรเขาสระบบ จดเกบโดยวธใด เทคนคการเรยกใชขอมล กาหนดระบบการรกษาความปลอดภยของขอมล การสรางระบบขอมลสารอง การก และประสานงานกบผใชวาตองการใชขอมลอยางไร รวมถงนกวเคราะหและออกแบบระบบและโปรแกรมเมอร ประยกตใชงาน เพอใหการบรหารการใชงานเปนไปอยางมประสทธภาพ
34 นกเขยนโปรแกรม (Programmer) คอ เปนผทาหนาทเขยนโปรแกรมประยกตใชงานตาง ๆ เพอใหการจดเกบการเรยกใชขอมลเปนไปตามความตองการของผใช
35 นกวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analyst) เปนบคลากรททาหนาท วเคราะหระบบฐานขอมล และออกแบบระบบงานทจะนามาใช
36 ผปฏบตการ (Operator) คอ เปนผปฏบตการดานการประมวลผล การปอนขอมลลงเครองคอมพวเตอร
2161 กระบวนการ (Process) ไดแก การกาหนดมาตรการ และกฎระเบยบตางๆ ในการใชงานฐานขอมลทงนเพอปองกนความผดพลาดอนจะเกดขนไดจากการหลงลม เชนกระบวนการในการแบคอพ ควรจะกาหนดวนเวลาและระบบทตองทาการแบคอพวาจะทาอยางไรเมอไร ความถในการแบคอพเปนอยางไร เปนตน หรอในดานการตรวจสอบและตดตามความถกตองของขอมล รวมถงอนฟอรเมชนทไดจากฐานขอมล ควรมการตดตามและตรวจสอบเปนระยะ เพอปองกนความผดพลาดของขอมล
2162 ขอมล (Data) ไดแก ขอมล รวมทงวธการในการรวบรวม และจดเกบขอมลลงฐานขอมล ซงการจดเกบรวบรวมขอมลนเพอใหเปนศนยกลางขอมลอยางเปนระบบ ซงขอมลเหลานสามารถใชรวมกนได ผใชขอมลในระบบฐานขอมล จะมองภาพขอมลในลกษณะทแตกตางกน เชน ผใชบางคนมองภาพของขอมลทถกจดเกบไวในสอเกบขอมลจรง (Physical Level) ในขณะทผใชบางคนมองภาพขอมลจากการใชงานของผใช (External Level)
2163 เอนตต แอททรบวท และความสมพนธ เอนตต (Entities) หมายถง สงตาง ๆ ทผใชงานฐานขอมลจะตองยงเกยวดวยเมอ
มการออกแบบฐานขอมลขน ซงอาจจะเปนสงทเปนรปของรปธรรมคอสามารถมองเหนไดดวยตา หรออยในรปของนามธรรมคอไมสามารถมองเหนไดดวยตา
แอททรบวท (Attributes) หมายถง สงทใชอธบายคณลกษณของเอนตตหนง ๆ เชน เอนตตแผนก จะประกอบดวยแอททรบวท รหสแผนกและชอแผนก เปนตน
ความสมพนธ (Relationships) คอ ความสมพนธระหวางเอนตต เปนความสมพนธทสมาชกของเอนตตหนง สมพนธกบสมาชกอกเอนตตหนง ซงสามารถแบงประเภทของความสมพนธระหวางเอนตตออกไดเปน 3 ประเภท ไดแก
1 ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One-To-One Relationship) จะใชสญลกษณ 11 แทนความสมพนธแบบหนงตอหนง ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหนงรายการของอกหนงเอนตตโดยมความสมพนธกนเพยงรายการเดยว
ภาพท 2-2 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอหนง
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 1
2 ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ 1m แทนความสมพนธแบบหนงตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-3 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอกลม
3ความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ nm แทนความสมพนธแบบกลมตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหลายรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-4 แสดงภาพความสมพนธแบบกลมตอกลม
ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System DBMS) ระบบการจดการฐานขอมล หรอมกเรยกยอๆวา DBMS คอโปรแกรมทใชเปนเครองมอใน
การจดการฐานขอมล ซงประกอบดวยฟงกชนหนาทตางๆในการจดเกบขอมล รวมทงภาษาทใชทางานกบขอมล โดยมกจะใชภาษาSQLในการโตตอบระหวางกนกบผใช เพอใหสามารถทาการกาหนดการสรางการเรยกด การบารงรกษาฐานขอมล รวมทงการจดการควบคมการเขาถงฐานขอมล ซงถอเปนการปองกนความปลอดภยในฐานขอมล เพอปองกนมใหผทไมมสทธการใชงานเขามาละเมดขอมลทเปนศนยกลางได นอกจากน DBMS ยงมหนาทในการรกษาความมนคงและความปลอดภยของขอมล การสารองขอมล และการเรยกคนขอมลในกรณทขอมลเกดความเสยหาย
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 M
เอนตต เอนตต ความสมพนธ N M
2164 สวนประกอบของ DBMS (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549) 1 ภาษา SQL (Structured Query Language) เปนภาษาทมรปแบบเปน
ภาษาองกฤษ เปนภาษทมอยใน DBMS มความสามารถใชนยามโครงสรางตารางภายในฐานขอมล การจดการขอมลรวมไปถงการควบคมสทธการใชงานฐานขอมล SQL จะประกอบดวยรปแบบดวยภาษา 3 รปแบบดงน
11 ภาษาสาหรบนยามขอมล (Data Definition Language หรอ DDL) เปนภาษาทนยามถงโครงสรางของฐานขอมล เพอทาการสราง เปลยนแปลงหรอยกเลกโครงสรางของฐานขอมลทไดออกแบบไว ตวอยางภาษา DDL เชน
- คาสงการสราง (CREATE) ไดแกการสรางตาราง - คาสงเปลยนแปลงโครงสราง (ALTER) - คาสงยกเลก (DROP) ไดแกการยกเลกโครงสรางตาราง
12 ภาษาสาหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language หรอ DML) เปนภาษาทใชในการจดการขอมลภายในตางรางของขอมลฐานขอมล เชน
- คาสงการเรยกคนระเบยนขอมล (SELECT) - คาสงการพมพระเบยนขอมล (INSERT) - คาสงปรบปรงระเบยนขอมล (UPDATE) - คาสงลบระเบยนขอมล (DELETE)
13 ภาษาควบคม (Control Language หรอ CL) เปนภาษาทใชควบคมระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมล ประกอบดวยคาสง 2 คาสงไดแก
- คาสง GRANT - คาสง REVOKE
2 โปรแกรมอานวยความสะดวก (General Utilities) เปนโปรแกรมสวนหนงทมอยใน DBMS ซงจะชวยดแลจดการฐานขอมลเชนการสรางฐานขอมลและตาราง การคนหา การเพม การลบหรอการปรบปรงระเบยนขอมลจากตาราง การสรางแบบฟอรมการบนทกขอมลอยางงาย การสรางเมน หรอการสรางรายงานออกจากฐานขอมล โดยสามารถเรยกผานจากเมนของโปรแกรมอานวยความสะดวก
3 โปรแกรมชวยสรางโปรแกรมประยกตและรายงาน (Application and Report Generators)
4 พจนาณกรมฐานขอมล (Data Dictionary) ทาหนาทในการเกบรายละเอยดเกยวกบขอมลในฐานขอมล เชน โครงสรางของแตละตาราง เปนตน
DBMS เปนโปรแกรมทใชโตตอบกบผใชงานทงบนแอปพลเคชนโปรแกรมและฐานขอมล ซงกอใหเกดความสะดวกตางๆ ดงน
1 อนญาตใหผใชงานสามารถกาหนดหรอสรางฐานขอมลเพอกาหนดโครงสรางขอมล ชนดขอมล รวมทงการอนญาตใหขอมลทกาหนดขนสามารถบนทกลงในฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Definition Language (DDL)
2 อนญาตใหผใชงานทาการเพม (Insert) ปรบปรง (Update) ลบ(Delete)และเรยกใช(Retrieve) ขอมลจากฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Manipulation Language (DML)
3 สามารถควบคมการเขาถงขอมล เชน ความปลอดภยของระบบ (Security System) โดยผไมมสทธในการเขาถง ขอมลในฐานขอมล จะไมสามารถเขามาใชงานในฐานขอมลได
4 ความคงสภาพของระบบ (Integrity System) ทาใหเกดความถกตองตรงกนในการจดเกบขอมล
5 มระบบการควบคมการเขาถงขอมลพรอมกน (Concurrency Control System) กลาวคอ สามารถแชรขอมลเพอบรการในการเขาถงขอมลพรอมๆกน จากผใชงานในขณะเดยวกนไดโดยไมกอใหเกดความไมถกตองของขอมล
6 การกคนระบบ (Recovery Control System) สามารถกคนขอมลกลบมาไดในกรณทฮารดแวรหรอซอฟตแวรเกดความเสยหาย
7 การเขาถงรายการตางๆ (User-Accessible Catalog) ผใชสามารถเขาถงรายการ หรอรายละเอยดตางๆของขอมลในฐานขอมลได กระบวนการนอรมลไลเซชน (The Normalization Process)
กระบวนการนอรมลไลเซชนคอขนตอนหรอกระบวนการทใชสาหรบจดระเบยบจดรปแบบจดโครงสรางลดความซาซอนของขอมลททาการจดเกบในแตละตารางเพอใหไดขอมลทเกบอยมความนาเชอถอไมขดแยงกนเอง (ศภชย สมพานช 2549)
กระบวนการนอรมลไลเซชน มขนตอนการดาเนนงานดงตอไปน 1 ขนตอนการทา First Normal Form (1NF) 2 ขนตอนการทา Second Normal Form (2NF) 3 ขนตอนการทา Third Normal Form (3NF) 4 ขนตอนการทา Boyce Normal Form (BCNF) 5 ขนตอนการทา Fourth Normal Form (4NF) 6 ขนตอนการทา Fifth Normal Form (5NF)
ในแตละขนตอนของการทา Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการทา Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทกาหนดไวตามขนตอนนนๆ
ในการทา Normalization ไมจาเปนตองเรมขนตอนการทา First Normal Form และ สนสดในขนตอนการทาท First Normal Form เสมอไป การทา Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทนามาทา Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมทา Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 22 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ
Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการทางาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และคาสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงานสามารถนาไปแปลงเปนชดคาสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา
ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการทางานตามขนตอนการทางาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนคาสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวดาเนนการทางการคานวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการทางานตางๆอยางเปนลาดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การทางานแบบมลาดบ การทางานแบบใหเลอกทาและการทางานแบบทาซาในเงอนไขตางๆ โดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทสาคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
5 ฐานขอมล (Data base) เกดจากการนาแฟมหลาย ๆ แฟมขอมลเขาดวยกนโดยทแฟมขอมลแตละแฟมจะมความสมพนธกนหรอไมกตาม ทาใหขอมลไมซาซอนกน และสะดวกรวดเรวในการใชงาน
216 ระบบฐานขอมล ฐานขอมล คอ แหลงทใชเกบรวบรวมขอมล ซงขอมลทถกเกบรวบรวมไวนจะถกจดการ
เพอตอบสนองความตองการของผสรางฐานขอมลมความจาเปนทตองแจกแจง ขอมลทตองใชในระบบงานพรอมทงตงชอขอมลแตละตวชอทตงควรเปนมาตรฐานและมเพยงชอเดยวเพราะผใชแตละคนจาเปนตองอางองถงขอมลโดยการตงชอทเหมาะสมจะสามารถหลกเลยงการสบสนการเรยกใชขอมลได
การจดเกบฐานขอมลเปนการนาเอาฐานขอมล มาจดเกบรวมกนภายใตฐานขอมลเดยวกน ซงสามารถใชขอมลและสามารถแกไขปญหาทเกดขนในระบบแฟมขอมลไดขอมลตางๆทถกจดเกบฐานขอมลจะเปนฐานขอมลทสมพนธกนและเปนขอมลทสนบสนนการดาเนนงานขององคกร จงกลาวไดวาฐานขอมลแตละฐานจะเทยบเทากบแฟมขอมล 1 ระบบ และจะเรยกฐานขอมลททาขนเพอสนบสนนการดาเนนงานอยางใดอยางหนงนนวา ldquoระบบฐานขอมลrdquo (Database System)
ภาพท 2-1 แสดงสญลกษณฐานขอมล เมอตองการจดเกบและประมวลผลขอมลดวยฐานขอมล เราจะนกถงฐานขอมลบน
คอมพวเตอรเสมอ ฐานขอมลไมไดทางานเปนอสระโดยตนเอง แตมองคประกอบหลายอยางทสมพนธกบการทางานของฐานขอมล ไดแก (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549)
1 ฮารดแวร (Hardware) ไดแก เครองคอมพวเตอรสาหรบจดเกบฐานขอมลซงสามารถตดตงฐานขอมลไดบนคอมพวเตอรหลายขนาดตงแตระดบพซ มนคอมพวเตอร จนถงเครองระดบเมนเฟรมนอกจากนขนาดของหนวยความจา ซพย ระบบเนตเวรคกมสวนสมพนธกบความเรวในการทางานของฐานขอมลดวย
2 ซอฟแวร ทเกยวของกบฐานขอมล ม 3 ประเภท คอ 21 ซอฟแวร OS (Operating System Software) OS ทสามารถตดตงฐานขอมลไดใน
Microsoft Windows เชน Windows95 Windows NT Windows2000 หรอ OS แบบ UNIXเปนตน
แฟมขอมล DBMS Database
22 ซอฟแวรของระบบจดการฐานขอมล (DBMS Software) คอซอฟแวรทจดการเกยวกบฐานขอมลทผลตจากบรษทตางๆ ไดแก Oracle SQL Server เปนตน
23 ซอฟตแวรทชวยในการพฒนาโปรแกรมซงใชขอมลจากฐานขอมล ไดแก Delphi Visual Basic เปนตน โดยซอฟตแวรเหลานจะจดการกบขอมลได และทาใหเกดความคลองตวในการทางานยงขนเพราะผพฒนาสามารถออกแบบโปรแกรมเพอสรางหนาจอสาหรบนาขอมลเขาสามารถใสเงอนไขทซบซอนในการคานวณ รวมทงการจดรปแบบรายงานทสวยงามตามตองการได
3 บคคลากร สามารถแบงบคลากรททาหนาทเกยวกบฐานขอมล และเรยกใชขอมลได ดงน (สมจตร อาจอนทรงามนจ อาจอนทร 2549)
31 ผใชงาน (User) เปนบคคลทนาสารสนเทศ(information) ทไดจากระบบฐานขอมลไปใชเพอการวางแผนหรอการตดสนใจในธรกจขององคกรหรอเพอการทางานอยางใดอยางหนง ซงผใชงานนอาจเปนผไมมความรเกยวกบระบบคอมพวเตอรมากนกกไดแตสามารถทราบขนตอนการคนหาขอมลจากฐานขอมลและการสามารถใชโปรแกรมประยกตทนกเขยนโปรแกรมเขยนขน เพอแกไขขอมลหรอดขอมลบางสวนได
32 ผพฒนาฐานขอมล (Developer) เปนผทมหนาทความรบผดชอบในการออกแบบ และเขยนโปรแกรมจดการกบฐานขอมลรวมไปถงการบารงรกษาระบบฐานขอมลใหสามารถใชงานไดอยางราบรน ไมมปญหา บคคลทดแลดานน
33 ผบรหารและจดการฐานขอมล (Database Administrators หรอ DBA) คอ เปนบคคลททาหนาทบรหารและควบคมการบรหารงานของระบบฐานขอมลทงหมด เปนผทจะตองตดสนใจวาจะรวบรวมขอมลอะไรเขาสระบบ จดเกบโดยวธใด เทคนคการเรยกใชขอมล กาหนดระบบการรกษาความปลอดภยของขอมล การสรางระบบขอมลสารอง การก และประสานงานกบผใชวาตองการใชขอมลอยางไร รวมถงนกวเคราะหและออกแบบระบบและโปรแกรมเมอร ประยกตใชงาน เพอใหการบรหารการใชงานเปนไปอยางมประสทธภาพ
34 นกเขยนโปรแกรม (Programmer) คอ เปนผทาหนาทเขยนโปรแกรมประยกตใชงานตาง ๆ เพอใหการจดเกบการเรยกใชขอมลเปนไปตามความตองการของผใช
35 นกวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analyst) เปนบคลากรททาหนาท วเคราะหระบบฐานขอมล และออกแบบระบบงานทจะนามาใช
36 ผปฏบตการ (Operator) คอ เปนผปฏบตการดานการประมวลผล การปอนขอมลลงเครองคอมพวเตอร
2161 กระบวนการ (Process) ไดแก การกาหนดมาตรการ และกฎระเบยบตางๆ ในการใชงานฐานขอมลทงนเพอปองกนความผดพลาดอนจะเกดขนไดจากการหลงลม เชนกระบวนการในการแบคอพ ควรจะกาหนดวนเวลาและระบบทตองทาการแบคอพวาจะทาอยางไรเมอไร ความถในการแบคอพเปนอยางไร เปนตน หรอในดานการตรวจสอบและตดตามความถกตองของขอมล รวมถงอนฟอรเมชนทไดจากฐานขอมล ควรมการตดตามและตรวจสอบเปนระยะ เพอปองกนความผดพลาดของขอมล
2162 ขอมล (Data) ไดแก ขอมล รวมทงวธการในการรวบรวม และจดเกบขอมลลงฐานขอมล ซงการจดเกบรวบรวมขอมลนเพอใหเปนศนยกลางขอมลอยางเปนระบบ ซงขอมลเหลานสามารถใชรวมกนได ผใชขอมลในระบบฐานขอมล จะมองภาพขอมลในลกษณะทแตกตางกน เชน ผใชบางคนมองภาพของขอมลทถกจดเกบไวในสอเกบขอมลจรง (Physical Level) ในขณะทผใชบางคนมองภาพขอมลจากการใชงานของผใช (External Level)
2163 เอนตต แอททรบวท และความสมพนธ เอนตต (Entities) หมายถง สงตาง ๆ ทผใชงานฐานขอมลจะตองยงเกยวดวยเมอ
มการออกแบบฐานขอมลขน ซงอาจจะเปนสงทเปนรปของรปธรรมคอสามารถมองเหนไดดวยตา หรออยในรปของนามธรรมคอไมสามารถมองเหนไดดวยตา
แอททรบวท (Attributes) หมายถง สงทใชอธบายคณลกษณของเอนตตหนง ๆ เชน เอนตตแผนก จะประกอบดวยแอททรบวท รหสแผนกและชอแผนก เปนตน
ความสมพนธ (Relationships) คอ ความสมพนธระหวางเอนตต เปนความสมพนธทสมาชกของเอนตตหนง สมพนธกบสมาชกอกเอนตตหนง ซงสามารถแบงประเภทของความสมพนธระหวางเอนตตออกไดเปน 3 ประเภท ไดแก
1 ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One-To-One Relationship) จะใชสญลกษณ 11 แทนความสมพนธแบบหนงตอหนง ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหนงรายการของอกหนงเอนตตโดยมความสมพนธกนเพยงรายการเดยว
ภาพท 2-2 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอหนง
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 1
2 ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ 1m แทนความสมพนธแบบหนงตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-3 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอกลม
3ความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ nm แทนความสมพนธแบบกลมตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหลายรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-4 แสดงภาพความสมพนธแบบกลมตอกลม
ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System DBMS) ระบบการจดการฐานขอมล หรอมกเรยกยอๆวา DBMS คอโปรแกรมทใชเปนเครองมอใน
การจดการฐานขอมล ซงประกอบดวยฟงกชนหนาทตางๆในการจดเกบขอมล รวมทงภาษาทใชทางานกบขอมล โดยมกจะใชภาษาSQLในการโตตอบระหวางกนกบผใช เพอใหสามารถทาการกาหนดการสรางการเรยกด การบารงรกษาฐานขอมล รวมทงการจดการควบคมการเขาถงฐานขอมล ซงถอเปนการปองกนความปลอดภยในฐานขอมล เพอปองกนมใหผทไมมสทธการใชงานเขามาละเมดขอมลทเปนศนยกลางได นอกจากน DBMS ยงมหนาทในการรกษาความมนคงและความปลอดภยของขอมล การสารองขอมล และการเรยกคนขอมลในกรณทขอมลเกดความเสยหาย
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 M
เอนตต เอนตต ความสมพนธ N M
2164 สวนประกอบของ DBMS (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549) 1 ภาษา SQL (Structured Query Language) เปนภาษาทมรปแบบเปน
ภาษาองกฤษ เปนภาษทมอยใน DBMS มความสามารถใชนยามโครงสรางตารางภายในฐานขอมล การจดการขอมลรวมไปถงการควบคมสทธการใชงานฐานขอมล SQL จะประกอบดวยรปแบบดวยภาษา 3 รปแบบดงน
11 ภาษาสาหรบนยามขอมล (Data Definition Language หรอ DDL) เปนภาษาทนยามถงโครงสรางของฐานขอมล เพอทาการสราง เปลยนแปลงหรอยกเลกโครงสรางของฐานขอมลทไดออกแบบไว ตวอยางภาษา DDL เชน
- คาสงการสราง (CREATE) ไดแกการสรางตาราง - คาสงเปลยนแปลงโครงสราง (ALTER) - คาสงยกเลก (DROP) ไดแกการยกเลกโครงสรางตาราง
12 ภาษาสาหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language หรอ DML) เปนภาษาทใชในการจดการขอมลภายในตางรางของขอมลฐานขอมล เชน
- คาสงการเรยกคนระเบยนขอมล (SELECT) - คาสงการพมพระเบยนขอมล (INSERT) - คาสงปรบปรงระเบยนขอมล (UPDATE) - คาสงลบระเบยนขอมล (DELETE)
13 ภาษาควบคม (Control Language หรอ CL) เปนภาษาทใชควบคมระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมล ประกอบดวยคาสง 2 คาสงไดแก
- คาสง GRANT - คาสง REVOKE
2 โปรแกรมอานวยความสะดวก (General Utilities) เปนโปรแกรมสวนหนงทมอยใน DBMS ซงจะชวยดแลจดการฐานขอมลเชนการสรางฐานขอมลและตาราง การคนหา การเพม การลบหรอการปรบปรงระเบยนขอมลจากตาราง การสรางแบบฟอรมการบนทกขอมลอยางงาย การสรางเมน หรอการสรางรายงานออกจากฐานขอมล โดยสามารถเรยกผานจากเมนของโปรแกรมอานวยความสะดวก
3 โปรแกรมชวยสรางโปรแกรมประยกตและรายงาน (Application and Report Generators)
4 พจนาณกรมฐานขอมล (Data Dictionary) ทาหนาทในการเกบรายละเอยดเกยวกบขอมลในฐานขอมล เชน โครงสรางของแตละตาราง เปนตน
DBMS เปนโปรแกรมทใชโตตอบกบผใชงานทงบนแอปพลเคชนโปรแกรมและฐานขอมล ซงกอใหเกดความสะดวกตางๆ ดงน
1 อนญาตใหผใชงานสามารถกาหนดหรอสรางฐานขอมลเพอกาหนดโครงสรางขอมล ชนดขอมล รวมทงการอนญาตใหขอมลทกาหนดขนสามารถบนทกลงในฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Definition Language (DDL)
2 อนญาตใหผใชงานทาการเพม (Insert) ปรบปรง (Update) ลบ(Delete)และเรยกใช(Retrieve) ขอมลจากฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Manipulation Language (DML)
3 สามารถควบคมการเขาถงขอมล เชน ความปลอดภยของระบบ (Security System) โดยผไมมสทธในการเขาถง ขอมลในฐานขอมล จะไมสามารถเขามาใชงานในฐานขอมลได
4 ความคงสภาพของระบบ (Integrity System) ทาใหเกดความถกตองตรงกนในการจดเกบขอมล
5 มระบบการควบคมการเขาถงขอมลพรอมกน (Concurrency Control System) กลาวคอ สามารถแชรขอมลเพอบรการในการเขาถงขอมลพรอมๆกน จากผใชงานในขณะเดยวกนไดโดยไมกอใหเกดความไมถกตองของขอมล
6 การกคนระบบ (Recovery Control System) สามารถกคนขอมลกลบมาไดในกรณทฮารดแวรหรอซอฟตแวรเกดความเสยหาย
7 การเขาถงรายการตางๆ (User-Accessible Catalog) ผใชสามารถเขาถงรายการ หรอรายละเอยดตางๆของขอมลในฐานขอมลได กระบวนการนอรมลไลเซชน (The Normalization Process)
กระบวนการนอรมลไลเซชนคอขนตอนหรอกระบวนการทใชสาหรบจดระเบยบจดรปแบบจดโครงสรางลดความซาซอนของขอมลททาการจดเกบในแตละตารางเพอใหไดขอมลทเกบอยมความนาเชอถอไมขดแยงกนเอง (ศภชย สมพานช 2549)
กระบวนการนอรมลไลเซชน มขนตอนการดาเนนงานดงตอไปน 1 ขนตอนการทา First Normal Form (1NF) 2 ขนตอนการทา Second Normal Form (2NF) 3 ขนตอนการทา Third Normal Form (3NF) 4 ขนตอนการทา Boyce Normal Form (BCNF) 5 ขนตอนการทา Fourth Normal Form (4NF) 6 ขนตอนการทา Fifth Normal Form (5NF)
ในแตละขนตอนของการทา Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการทา Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทกาหนดไวตามขนตอนนนๆ
ในการทา Normalization ไมจาเปนตองเรมขนตอนการทา First Normal Form และ สนสดในขนตอนการทาท First Normal Form เสมอไป การทา Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทนามาทา Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมทา Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 22 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ
Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการทางาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และคาสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงานสามารถนาไปแปลงเปนชดคาสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา
ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการทางานตามขนตอนการทางาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนคาสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวดาเนนการทางการคานวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการทางานตางๆอยางเปนลาดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การทางานแบบมลาดบ การทางานแบบใหเลอกทาและการทางานแบบทาซาในเงอนไขตางๆ โดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทสาคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
22 ซอฟแวรของระบบจดการฐานขอมล (DBMS Software) คอซอฟแวรทจดการเกยวกบฐานขอมลทผลตจากบรษทตางๆ ไดแก Oracle SQL Server เปนตน
23 ซอฟตแวรทชวยในการพฒนาโปรแกรมซงใชขอมลจากฐานขอมล ไดแก Delphi Visual Basic เปนตน โดยซอฟตแวรเหลานจะจดการกบขอมลได และทาใหเกดความคลองตวในการทางานยงขนเพราะผพฒนาสามารถออกแบบโปรแกรมเพอสรางหนาจอสาหรบนาขอมลเขาสามารถใสเงอนไขทซบซอนในการคานวณ รวมทงการจดรปแบบรายงานทสวยงามตามตองการได
3 บคคลากร สามารถแบงบคลากรททาหนาทเกยวกบฐานขอมล และเรยกใชขอมลได ดงน (สมจตร อาจอนทรงามนจ อาจอนทร 2549)
31 ผใชงาน (User) เปนบคคลทนาสารสนเทศ(information) ทไดจากระบบฐานขอมลไปใชเพอการวางแผนหรอการตดสนใจในธรกจขององคกรหรอเพอการทางานอยางใดอยางหนง ซงผใชงานนอาจเปนผไมมความรเกยวกบระบบคอมพวเตอรมากนกกไดแตสามารถทราบขนตอนการคนหาขอมลจากฐานขอมลและการสามารถใชโปรแกรมประยกตทนกเขยนโปรแกรมเขยนขน เพอแกไขขอมลหรอดขอมลบางสวนได
32 ผพฒนาฐานขอมล (Developer) เปนผทมหนาทความรบผดชอบในการออกแบบ และเขยนโปรแกรมจดการกบฐานขอมลรวมไปถงการบารงรกษาระบบฐานขอมลใหสามารถใชงานไดอยางราบรน ไมมปญหา บคคลทดแลดานน
33 ผบรหารและจดการฐานขอมล (Database Administrators หรอ DBA) คอ เปนบคคลททาหนาทบรหารและควบคมการบรหารงานของระบบฐานขอมลทงหมด เปนผทจะตองตดสนใจวาจะรวบรวมขอมลอะไรเขาสระบบ จดเกบโดยวธใด เทคนคการเรยกใชขอมล กาหนดระบบการรกษาความปลอดภยของขอมล การสรางระบบขอมลสารอง การก และประสานงานกบผใชวาตองการใชขอมลอยางไร รวมถงนกวเคราะหและออกแบบระบบและโปรแกรมเมอร ประยกตใชงาน เพอใหการบรหารการใชงานเปนไปอยางมประสทธภาพ
34 นกเขยนโปรแกรม (Programmer) คอ เปนผทาหนาทเขยนโปรแกรมประยกตใชงานตาง ๆ เพอใหการจดเกบการเรยกใชขอมลเปนไปตามความตองการของผใช
35 นกวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analyst) เปนบคลากรททาหนาท วเคราะหระบบฐานขอมล และออกแบบระบบงานทจะนามาใช
36 ผปฏบตการ (Operator) คอ เปนผปฏบตการดานการประมวลผล การปอนขอมลลงเครองคอมพวเตอร
2161 กระบวนการ (Process) ไดแก การกาหนดมาตรการ และกฎระเบยบตางๆ ในการใชงานฐานขอมลทงนเพอปองกนความผดพลาดอนจะเกดขนไดจากการหลงลม เชนกระบวนการในการแบคอพ ควรจะกาหนดวนเวลาและระบบทตองทาการแบคอพวาจะทาอยางไรเมอไร ความถในการแบคอพเปนอยางไร เปนตน หรอในดานการตรวจสอบและตดตามความถกตองของขอมล รวมถงอนฟอรเมชนทไดจากฐานขอมล ควรมการตดตามและตรวจสอบเปนระยะ เพอปองกนความผดพลาดของขอมล
2162 ขอมล (Data) ไดแก ขอมล รวมทงวธการในการรวบรวม และจดเกบขอมลลงฐานขอมล ซงการจดเกบรวบรวมขอมลนเพอใหเปนศนยกลางขอมลอยางเปนระบบ ซงขอมลเหลานสามารถใชรวมกนได ผใชขอมลในระบบฐานขอมล จะมองภาพขอมลในลกษณะทแตกตางกน เชน ผใชบางคนมองภาพของขอมลทถกจดเกบไวในสอเกบขอมลจรง (Physical Level) ในขณะทผใชบางคนมองภาพขอมลจากการใชงานของผใช (External Level)
2163 เอนตต แอททรบวท และความสมพนธ เอนตต (Entities) หมายถง สงตาง ๆ ทผใชงานฐานขอมลจะตองยงเกยวดวยเมอ
มการออกแบบฐานขอมลขน ซงอาจจะเปนสงทเปนรปของรปธรรมคอสามารถมองเหนไดดวยตา หรออยในรปของนามธรรมคอไมสามารถมองเหนไดดวยตา
แอททรบวท (Attributes) หมายถง สงทใชอธบายคณลกษณของเอนตตหนง ๆ เชน เอนตตแผนก จะประกอบดวยแอททรบวท รหสแผนกและชอแผนก เปนตน
ความสมพนธ (Relationships) คอ ความสมพนธระหวางเอนตต เปนความสมพนธทสมาชกของเอนตตหนง สมพนธกบสมาชกอกเอนตตหนง ซงสามารถแบงประเภทของความสมพนธระหวางเอนตตออกไดเปน 3 ประเภท ไดแก
1 ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One-To-One Relationship) จะใชสญลกษณ 11 แทนความสมพนธแบบหนงตอหนง ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหนงรายการของอกหนงเอนตตโดยมความสมพนธกนเพยงรายการเดยว
ภาพท 2-2 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอหนง
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 1
2 ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ 1m แทนความสมพนธแบบหนงตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-3 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอกลม
3ความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ nm แทนความสมพนธแบบกลมตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหลายรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-4 แสดงภาพความสมพนธแบบกลมตอกลม
ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System DBMS) ระบบการจดการฐานขอมล หรอมกเรยกยอๆวา DBMS คอโปรแกรมทใชเปนเครองมอใน
การจดการฐานขอมล ซงประกอบดวยฟงกชนหนาทตางๆในการจดเกบขอมล รวมทงภาษาทใชทางานกบขอมล โดยมกจะใชภาษาSQLในการโตตอบระหวางกนกบผใช เพอใหสามารถทาการกาหนดการสรางการเรยกด การบารงรกษาฐานขอมล รวมทงการจดการควบคมการเขาถงฐานขอมล ซงถอเปนการปองกนความปลอดภยในฐานขอมล เพอปองกนมใหผทไมมสทธการใชงานเขามาละเมดขอมลทเปนศนยกลางได นอกจากน DBMS ยงมหนาทในการรกษาความมนคงและความปลอดภยของขอมล การสารองขอมล และการเรยกคนขอมลในกรณทขอมลเกดความเสยหาย
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 M
เอนตต เอนตต ความสมพนธ N M
2164 สวนประกอบของ DBMS (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549) 1 ภาษา SQL (Structured Query Language) เปนภาษาทมรปแบบเปน
ภาษาองกฤษ เปนภาษทมอยใน DBMS มความสามารถใชนยามโครงสรางตารางภายในฐานขอมล การจดการขอมลรวมไปถงการควบคมสทธการใชงานฐานขอมล SQL จะประกอบดวยรปแบบดวยภาษา 3 รปแบบดงน
11 ภาษาสาหรบนยามขอมล (Data Definition Language หรอ DDL) เปนภาษาทนยามถงโครงสรางของฐานขอมล เพอทาการสราง เปลยนแปลงหรอยกเลกโครงสรางของฐานขอมลทไดออกแบบไว ตวอยางภาษา DDL เชน
- คาสงการสราง (CREATE) ไดแกการสรางตาราง - คาสงเปลยนแปลงโครงสราง (ALTER) - คาสงยกเลก (DROP) ไดแกการยกเลกโครงสรางตาราง
12 ภาษาสาหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language หรอ DML) เปนภาษาทใชในการจดการขอมลภายในตางรางของขอมลฐานขอมล เชน
- คาสงการเรยกคนระเบยนขอมล (SELECT) - คาสงการพมพระเบยนขอมล (INSERT) - คาสงปรบปรงระเบยนขอมล (UPDATE) - คาสงลบระเบยนขอมล (DELETE)
13 ภาษาควบคม (Control Language หรอ CL) เปนภาษาทใชควบคมระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมล ประกอบดวยคาสง 2 คาสงไดแก
- คาสง GRANT - คาสง REVOKE
2 โปรแกรมอานวยความสะดวก (General Utilities) เปนโปรแกรมสวนหนงทมอยใน DBMS ซงจะชวยดแลจดการฐานขอมลเชนการสรางฐานขอมลและตาราง การคนหา การเพม การลบหรอการปรบปรงระเบยนขอมลจากตาราง การสรางแบบฟอรมการบนทกขอมลอยางงาย การสรางเมน หรอการสรางรายงานออกจากฐานขอมล โดยสามารถเรยกผานจากเมนของโปรแกรมอานวยความสะดวก
3 โปรแกรมชวยสรางโปรแกรมประยกตและรายงาน (Application and Report Generators)
4 พจนาณกรมฐานขอมล (Data Dictionary) ทาหนาทในการเกบรายละเอยดเกยวกบขอมลในฐานขอมล เชน โครงสรางของแตละตาราง เปนตน
DBMS เปนโปรแกรมทใชโตตอบกบผใชงานทงบนแอปพลเคชนโปรแกรมและฐานขอมล ซงกอใหเกดความสะดวกตางๆ ดงน
1 อนญาตใหผใชงานสามารถกาหนดหรอสรางฐานขอมลเพอกาหนดโครงสรางขอมล ชนดขอมล รวมทงการอนญาตใหขอมลทกาหนดขนสามารถบนทกลงในฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Definition Language (DDL)
2 อนญาตใหผใชงานทาการเพม (Insert) ปรบปรง (Update) ลบ(Delete)และเรยกใช(Retrieve) ขอมลจากฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Manipulation Language (DML)
3 สามารถควบคมการเขาถงขอมล เชน ความปลอดภยของระบบ (Security System) โดยผไมมสทธในการเขาถง ขอมลในฐานขอมล จะไมสามารถเขามาใชงานในฐานขอมลได
4 ความคงสภาพของระบบ (Integrity System) ทาใหเกดความถกตองตรงกนในการจดเกบขอมล
5 มระบบการควบคมการเขาถงขอมลพรอมกน (Concurrency Control System) กลาวคอ สามารถแชรขอมลเพอบรการในการเขาถงขอมลพรอมๆกน จากผใชงานในขณะเดยวกนไดโดยไมกอใหเกดความไมถกตองของขอมล
6 การกคนระบบ (Recovery Control System) สามารถกคนขอมลกลบมาไดในกรณทฮารดแวรหรอซอฟตแวรเกดความเสยหาย
7 การเขาถงรายการตางๆ (User-Accessible Catalog) ผใชสามารถเขาถงรายการ หรอรายละเอยดตางๆของขอมลในฐานขอมลได กระบวนการนอรมลไลเซชน (The Normalization Process)
กระบวนการนอรมลไลเซชนคอขนตอนหรอกระบวนการทใชสาหรบจดระเบยบจดรปแบบจดโครงสรางลดความซาซอนของขอมลททาการจดเกบในแตละตารางเพอใหไดขอมลทเกบอยมความนาเชอถอไมขดแยงกนเอง (ศภชย สมพานช 2549)
กระบวนการนอรมลไลเซชน มขนตอนการดาเนนงานดงตอไปน 1 ขนตอนการทา First Normal Form (1NF) 2 ขนตอนการทา Second Normal Form (2NF) 3 ขนตอนการทา Third Normal Form (3NF) 4 ขนตอนการทา Boyce Normal Form (BCNF) 5 ขนตอนการทา Fourth Normal Form (4NF) 6 ขนตอนการทา Fifth Normal Form (5NF)
ในแตละขนตอนของการทา Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการทา Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทกาหนดไวตามขนตอนนนๆ
ในการทา Normalization ไมจาเปนตองเรมขนตอนการทา First Normal Form และ สนสดในขนตอนการทาท First Normal Form เสมอไป การทา Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทนามาทา Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมทา Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 22 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ
Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการทางาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และคาสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงานสามารถนาไปแปลงเปนชดคาสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา
ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการทางานตามขนตอนการทางาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนคาสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวดาเนนการทางการคานวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการทางานตางๆอยางเปนลาดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การทางานแบบมลาดบ การทางานแบบใหเลอกทาและการทางานแบบทาซาในเงอนไขตางๆ โดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทสาคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
2161 กระบวนการ (Process) ไดแก การกาหนดมาตรการ และกฎระเบยบตางๆ ในการใชงานฐานขอมลทงนเพอปองกนความผดพลาดอนจะเกดขนไดจากการหลงลม เชนกระบวนการในการแบคอพ ควรจะกาหนดวนเวลาและระบบทตองทาการแบคอพวาจะทาอยางไรเมอไร ความถในการแบคอพเปนอยางไร เปนตน หรอในดานการตรวจสอบและตดตามความถกตองของขอมล รวมถงอนฟอรเมชนทไดจากฐานขอมล ควรมการตดตามและตรวจสอบเปนระยะ เพอปองกนความผดพลาดของขอมล
2162 ขอมล (Data) ไดแก ขอมล รวมทงวธการในการรวบรวม และจดเกบขอมลลงฐานขอมล ซงการจดเกบรวบรวมขอมลนเพอใหเปนศนยกลางขอมลอยางเปนระบบ ซงขอมลเหลานสามารถใชรวมกนได ผใชขอมลในระบบฐานขอมล จะมองภาพขอมลในลกษณะทแตกตางกน เชน ผใชบางคนมองภาพของขอมลทถกจดเกบไวในสอเกบขอมลจรง (Physical Level) ในขณะทผใชบางคนมองภาพขอมลจากการใชงานของผใช (External Level)
2163 เอนตต แอททรบวท และความสมพนธ เอนตต (Entities) หมายถง สงตาง ๆ ทผใชงานฐานขอมลจะตองยงเกยวดวยเมอ
มการออกแบบฐานขอมลขน ซงอาจจะเปนสงทเปนรปของรปธรรมคอสามารถมองเหนไดดวยตา หรออยในรปของนามธรรมคอไมสามารถมองเหนไดดวยตา
แอททรบวท (Attributes) หมายถง สงทใชอธบายคณลกษณของเอนตตหนง ๆ เชน เอนตตแผนก จะประกอบดวยแอททรบวท รหสแผนกและชอแผนก เปนตน
ความสมพนธ (Relationships) คอ ความสมพนธระหวางเอนตต เปนความสมพนธทสมาชกของเอนตตหนง สมพนธกบสมาชกอกเอนตตหนง ซงสามารถแบงประเภทของความสมพนธระหวางเอนตตออกไดเปน 3 ประเภท ไดแก
1 ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One-To-One Relationship) จะใชสญลกษณ 11 แทนความสมพนธแบบหนงตอหนง ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหนงรายการของอกหนงเอนตตโดยมความสมพนธกนเพยงรายการเดยว
ภาพท 2-2 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอหนง
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 1
2 ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ 1m แทนความสมพนธแบบหนงตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-3 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอกลม
3ความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ nm แทนความสมพนธแบบกลมตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหลายรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-4 แสดงภาพความสมพนธแบบกลมตอกลม
ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System DBMS) ระบบการจดการฐานขอมล หรอมกเรยกยอๆวา DBMS คอโปรแกรมทใชเปนเครองมอใน
การจดการฐานขอมล ซงประกอบดวยฟงกชนหนาทตางๆในการจดเกบขอมล รวมทงภาษาทใชทางานกบขอมล โดยมกจะใชภาษาSQLในการโตตอบระหวางกนกบผใช เพอใหสามารถทาการกาหนดการสรางการเรยกด การบารงรกษาฐานขอมล รวมทงการจดการควบคมการเขาถงฐานขอมล ซงถอเปนการปองกนความปลอดภยในฐานขอมล เพอปองกนมใหผทไมมสทธการใชงานเขามาละเมดขอมลทเปนศนยกลางได นอกจากน DBMS ยงมหนาทในการรกษาความมนคงและความปลอดภยของขอมล การสารองขอมล และการเรยกคนขอมลในกรณทขอมลเกดความเสยหาย
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 M
เอนตต เอนตต ความสมพนธ N M
2164 สวนประกอบของ DBMS (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549) 1 ภาษา SQL (Structured Query Language) เปนภาษาทมรปแบบเปน
ภาษาองกฤษ เปนภาษทมอยใน DBMS มความสามารถใชนยามโครงสรางตารางภายในฐานขอมล การจดการขอมลรวมไปถงการควบคมสทธการใชงานฐานขอมล SQL จะประกอบดวยรปแบบดวยภาษา 3 รปแบบดงน
11 ภาษาสาหรบนยามขอมล (Data Definition Language หรอ DDL) เปนภาษาทนยามถงโครงสรางของฐานขอมล เพอทาการสราง เปลยนแปลงหรอยกเลกโครงสรางของฐานขอมลทไดออกแบบไว ตวอยางภาษา DDL เชน
- คาสงการสราง (CREATE) ไดแกการสรางตาราง - คาสงเปลยนแปลงโครงสราง (ALTER) - คาสงยกเลก (DROP) ไดแกการยกเลกโครงสรางตาราง
12 ภาษาสาหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language หรอ DML) เปนภาษาทใชในการจดการขอมลภายในตางรางของขอมลฐานขอมล เชน
- คาสงการเรยกคนระเบยนขอมล (SELECT) - คาสงการพมพระเบยนขอมล (INSERT) - คาสงปรบปรงระเบยนขอมล (UPDATE) - คาสงลบระเบยนขอมล (DELETE)
13 ภาษาควบคม (Control Language หรอ CL) เปนภาษาทใชควบคมระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมล ประกอบดวยคาสง 2 คาสงไดแก
- คาสง GRANT - คาสง REVOKE
2 โปรแกรมอานวยความสะดวก (General Utilities) เปนโปรแกรมสวนหนงทมอยใน DBMS ซงจะชวยดแลจดการฐานขอมลเชนการสรางฐานขอมลและตาราง การคนหา การเพม การลบหรอการปรบปรงระเบยนขอมลจากตาราง การสรางแบบฟอรมการบนทกขอมลอยางงาย การสรางเมน หรอการสรางรายงานออกจากฐานขอมล โดยสามารถเรยกผานจากเมนของโปรแกรมอานวยความสะดวก
3 โปรแกรมชวยสรางโปรแกรมประยกตและรายงาน (Application and Report Generators)
4 พจนาณกรมฐานขอมล (Data Dictionary) ทาหนาทในการเกบรายละเอยดเกยวกบขอมลในฐานขอมล เชน โครงสรางของแตละตาราง เปนตน
DBMS เปนโปรแกรมทใชโตตอบกบผใชงานทงบนแอปพลเคชนโปรแกรมและฐานขอมล ซงกอใหเกดความสะดวกตางๆ ดงน
1 อนญาตใหผใชงานสามารถกาหนดหรอสรางฐานขอมลเพอกาหนดโครงสรางขอมล ชนดขอมล รวมทงการอนญาตใหขอมลทกาหนดขนสามารถบนทกลงในฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Definition Language (DDL)
2 อนญาตใหผใชงานทาการเพม (Insert) ปรบปรง (Update) ลบ(Delete)และเรยกใช(Retrieve) ขอมลจากฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Manipulation Language (DML)
3 สามารถควบคมการเขาถงขอมล เชน ความปลอดภยของระบบ (Security System) โดยผไมมสทธในการเขาถง ขอมลในฐานขอมล จะไมสามารถเขามาใชงานในฐานขอมลได
4 ความคงสภาพของระบบ (Integrity System) ทาใหเกดความถกตองตรงกนในการจดเกบขอมล
5 มระบบการควบคมการเขาถงขอมลพรอมกน (Concurrency Control System) กลาวคอ สามารถแชรขอมลเพอบรการในการเขาถงขอมลพรอมๆกน จากผใชงานในขณะเดยวกนไดโดยไมกอใหเกดความไมถกตองของขอมล
6 การกคนระบบ (Recovery Control System) สามารถกคนขอมลกลบมาไดในกรณทฮารดแวรหรอซอฟตแวรเกดความเสยหาย
7 การเขาถงรายการตางๆ (User-Accessible Catalog) ผใชสามารถเขาถงรายการ หรอรายละเอยดตางๆของขอมลในฐานขอมลได กระบวนการนอรมลไลเซชน (The Normalization Process)
กระบวนการนอรมลไลเซชนคอขนตอนหรอกระบวนการทใชสาหรบจดระเบยบจดรปแบบจดโครงสรางลดความซาซอนของขอมลททาการจดเกบในแตละตารางเพอใหไดขอมลทเกบอยมความนาเชอถอไมขดแยงกนเอง (ศภชย สมพานช 2549)
กระบวนการนอรมลไลเซชน มขนตอนการดาเนนงานดงตอไปน 1 ขนตอนการทา First Normal Form (1NF) 2 ขนตอนการทา Second Normal Form (2NF) 3 ขนตอนการทา Third Normal Form (3NF) 4 ขนตอนการทา Boyce Normal Form (BCNF) 5 ขนตอนการทา Fourth Normal Form (4NF) 6 ขนตอนการทา Fifth Normal Form (5NF)
ในแตละขนตอนของการทา Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการทา Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทกาหนดไวตามขนตอนนนๆ
ในการทา Normalization ไมจาเปนตองเรมขนตอนการทา First Normal Form และ สนสดในขนตอนการทาท First Normal Form เสมอไป การทา Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทนามาทา Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมทา Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 22 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ
Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการทางาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และคาสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงานสามารถนาไปแปลงเปนชดคาสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา
ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการทางานตามขนตอนการทางาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนคาสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวดาเนนการทางการคานวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการทางานตางๆอยางเปนลาดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การทางานแบบมลาดบ การทางานแบบใหเลอกทาและการทางานแบบทาซาในเงอนไขตางๆ โดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทสาคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
2 ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ 1m แทนความสมพนธแบบหนงตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหนงรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-3 แสดงภาพความสมพนธแบบหนงตอกลม
3ความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many-To-Many Relationship) จะใชสญลกษณ nm แทนความสมพนธแบบกลมตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะมความหมายวาสมาชกหลายรายการของเอนตตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการของอกเอนตตหนง
ภาพท 2-4 แสดงภาพความสมพนธแบบกลมตอกลม
ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System DBMS) ระบบการจดการฐานขอมล หรอมกเรยกยอๆวา DBMS คอโปรแกรมทใชเปนเครองมอใน
การจดการฐานขอมล ซงประกอบดวยฟงกชนหนาทตางๆในการจดเกบขอมล รวมทงภาษาทใชทางานกบขอมล โดยมกจะใชภาษาSQLในการโตตอบระหวางกนกบผใช เพอใหสามารถทาการกาหนดการสรางการเรยกด การบารงรกษาฐานขอมล รวมทงการจดการควบคมการเขาถงฐานขอมล ซงถอเปนการปองกนความปลอดภยในฐานขอมล เพอปองกนมใหผทไมมสทธการใชงานเขามาละเมดขอมลทเปนศนยกลางได นอกจากน DBMS ยงมหนาทในการรกษาความมนคงและความปลอดภยของขอมล การสารองขอมล และการเรยกคนขอมลในกรณทขอมลเกดความเสยหาย
เอนตต เอนตต ความสมพนธ 1 M
เอนตต เอนตต ความสมพนธ N M
2164 สวนประกอบของ DBMS (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549) 1 ภาษา SQL (Structured Query Language) เปนภาษาทมรปแบบเปน
ภาษาองกฤษ เปนภาษทมอยใน DBMS มความสามารถใชนยามโครงสรางตารางภายในฐานขอมล การจดการขอมลรวมไปถงการควบคมสทธการใชงานฐานขอมล SQL จะประกอบดวยรปแบบดวยภาษา 3 รปแบบดงน
11 ภาษาสาหรบนยามขอมล (Data Definition Language หรอ DDL) เปนภาษาทนยามถงโครงสรางของฐานขอมล เพอทาการสราง เปลยนแปลงหรอยกเลกโครงสรางของฐานขอมลทไดออกแบบไว ตวอยางภาษา DDL เชน
- คาสงการสราง (CREATE) ไดแกการสรางตาราง - คาสงเปลยนแปลงโครงสราง (ALTER) - คาสงยกเลก (DROP) ไดแกการยกเลกโครงสรางตาราง
12 ภาษาสาหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language หรอ DML) เปนภาษาทใชในการจดการขอมลภายในตางรางของขอมลฐานขอมล เชน
- คาสงการเรยกคนระเบยนขอมล (SELECT) - คาสงการพมพระเบยนขอมล (INSERT) - คาสงปรบปรงระเบยนขอมล (UPDATE) - คาสงลบระเบยนขอมล (DELETE)
13 ภาษาควบคม (Control Language หรอ CL) เปนภาษาทใชควบคมระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมล ประกอบดวยคาสง 2 คาสงไดแก
- คาสง GRANT - คาสง REVOKE
2 โปรแกรมอานวยความสะดวก (General Utilities) เปนโปรแกรมสวนหนงทมอยใน DBMS ซงจะชวยดแลจดการฐานขอมลเชนการสรางฐานขอมลและตาราง การคนหา การเพม การลบหรอการปรบปรงระเบยนขอมลจากตาราง การสรางแบบฟอรมการบนทกขอมลอยางงาย การสรางเมน หรอการสรางรายงานออกจากฐานขอมล โดยสามารถเรยกผานจากเมนของโปรแกรมอานวยความสะดวก
3 โปรแกรมชวยสรางโปรแกรมประยกตและรายงาน (Application and Report Generators)
4 พจนาณกรมฐานขอมล (Data Dictionary) ทาหนาทในการเกบรายละเอยดเกยวกบขอมลในฐานขอมล เชน โครงสรางของแตละตาราง เปนตน
DBMS เปนโปรแกรมทใชโตตอบกบผใชงานทงบนแอปพลเคชนโปรแกรมและฐานขอมล ซงกอใหเกดความสะดวกตางๆ ดงน
1 อนญาตใหผใชงานสามารถกาหนดหรอสรางฐานขอมลเพอกาหนดโครงสรางขอมล ชนดขอมล รวมทงการอนญาตใหขอมลทกาหนดขนสามารถบนทกลงในฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Definition Language (DDL)
2 อนญาตใหผใชงานทาการเพม (Insert) ปรบปรง (Update) ลบ(Delete)และเรยกใช(Retrieve) ขอมลจากฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Manipulation Language (DML)
3 สามารถควบคมการเขาถงขอมล เชน ความปลอดภยของระบบ (Security System) โดยผไมมสทธในการเขาถง ขอมลในฐานขอมล จะไมสามารถเขามาใชงานในฐานขอมลได
4 ความคงสภาพของระบบ (Integrity System) ทาใหเกดความถกตองตรงกนในการจดเกบขอมล
5 มระบบการควบคมการเขาถงขอมลพรอมกน (Concurrency Control System) กลาวคอ สามารถแชรขอมลเพอบรการในการเขาถงขอมลพรอมๆกน จากผใชงานในขณะเดยวกนไดโดยไมกอใหเกดความไมถกตองของขอมล
6 การกคนระบบ (Recovery Control System) สามารถกคนขอมลกลบมาไดในกรณทฮารดแวรหรอซอฟตแวรเกดความเสยหาย
7 การเขาถงรายการตางๆ (User-Accessible Catalog) ผใชสามารถเขาถงรายการ หรอรายละเอยดตางๆของขอมลในฐานขอมลได กระบวนการนอรมลไลเซชน (The Normalization Process)
กระบวนการนอรมลไลเซชนคอขนตอนหรอกระบวนการทใชสาหรบจดระเบยบจดรปแบบจดโครงสรางลดความซาซอนของขอมลททาการจดเกบในแตละตารางเพอใหไดขอมลทเกบอยมความนาเชอถอไมขดแยงกนเอง (ศภชย สมพานช 2549)
กระบวนการนอรมลไลเซชน มขนตอนการดาเนนงานดงตอไปน 1 ขนตอนการทา First Normal Form (1NF) 2 ขนตอนการทา Second Normal Form (2NF) 3 ขนตอนการทา Third Normal Form (3NF) 4 ขนตอนการทา Boyce Normal Form (BCNF) 5 ขนตอนการทา Fourth Normal Form (4NF) 6 ขนตอนการทา Fifth Normal Form (5NF)
ในแตละขนตอนของการทา Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการทา Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทกาหนดไวตามขนตอนนนๆ
ในการทา Normalization ไมจาเปนตองเรมขนตอนการทา First Normal Form และ สนสดในขนตอนการทาท First Normal Form เสมอไป การทา Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทนามาทา Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมทา Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 22 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ
Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการทางาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และคาสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงานสามารถนาไปแปลงเปนชดคาสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา
ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการทางานตามขนตอนการทางาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนคาสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวดาเนนการทางการคานวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการทางานตางๆอยางเปนลาดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การทางานแบบมลาดบ การทางานแบบใหเลอกทาและการทางานแบบทาซาในเงอนไขตางๆ โดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทสาคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
2164 สวนประกอบของ DBMS (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร 2549) 1 ภาษา SQL (Structured Query Language) เปนภาษาทมรปแบบเปน
ภาษาองกฤษ เปนภาษทมอยใน DBMS มความสามารถใชนยามโครงสรางตารางภายในฐานขอมล การจดการขอมลรวมไปถงการควบคมสทธการใชงานฐานขอมล SQL จะประกอบดวยรปแบบดวยภาษา 3 รปแบบดงน
11 ภาษาสาหรบนยามขอมล (Data Definition Language หรอ DDL) เปนภาษาทนยามถงโครงสรางของฐานขอมล เพอทาการสราง เปลยนแปลงหรอยกเลกโครงสรางของฐานขอมลทไดออกแบบไว ตวอยางภาษา DDL เชน
- คาสงการสราง (CREATE) ไดแกการสรางตาราง - คาสงเปลยนแปลงโครงสราง (ALTER) - คาสงยกเลก (DROP) ไดแกการยกเลกโครงสรางตาราง
12 ภาษาสาหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language หรอ DML) เปนภาษาทใชในการจดการขอมลภายในตางรางของขอมลฐานขอมล เชน
- คาสงการเรยกคนระเบยนขอมล (SELECT) - คาสงการพมพระเบยนขอมล (INSERT) - คาสงปรบปรงระเบยนขอมล (UPDATE) - คาสงลบระเบยนขอมล (DELETE)
13 ภาษาควบคม (Control Language หรอ CL) เปนภาษาทใชควบคมระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมล ประกอบดวยคาสง 2 คาสงไดแก
- คาสง GRANT - คาสง REVOKE
2 โปรแกรมอานวยความสะดวก (General Utilities) เปนโปรแกรมสวนหนงทมอยใน DBMS ซงจะชวยดแลจดการฐานขอมลเชนการสรางฐานขอมลและตาราง การคนหา การเพม การลบหรอการปรบปรงระเบยนขอมลจากตาราง การสรางแบบฟอรมการบนทกขอมลอยางงาย การสรางเมน หรอการสรางรายงานออกจากฐานขอมล โดยสามารถเรยกผานจากเมนของโปรแกรมอานวยความสะดวก
3 โปรแกรมชวยสรางโปรแกรมประยกตและรายงาน (Application and Report Generators)
4 พจนาณกรมฐานขอมล (Data Dictionary) ทาหนาทในการเกบรายละเอยดเกยวกบขอมลในฐานขอมล เชน โครงสรางของแตละตาราง เปนตน
DBMS เปนโปรแกรมทใชโตตอบกบผใชงานทงบนแอปพลเคชนโปรแกรมและฐานขอมล ซงกอใหเกดความสะดวกตางๆ ดงน
1 อนญาตใหผใชงานสามารถกาหนดหรอสรางฐานขอมลเพอกาหนดโครงสรางขอมล ชนดขอมล รวมทงการอนญาตใหขอมลทกาหนดขนสามารถบนทกลงในฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Definition Language (DDL)
2 อนญาตใหผใชงานทาการเพม (Insert) ปรบปรง (Update) ลบ(Delete)และเรยกใช(Retrieve) ขอมลจากฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Manipulation Language (DML)
3 สามารถควบคมการเขาถงขอมล เชน ความปลอดภยของระบบ (Security System) โดยผไมมสทธในการเขาถง ขอมลในฐานขอมล จะไมสามารถเขามาใชงานในฐานขอมลได
4 ความคงสภาพของระบบ (Integrity System) ทาใหเกดความถกตองตรงกนในการจดเกบขอมล
5 มระบบการควบคมการเขาถงขอมลพรอมกน (Concurrency Control System) กลาวคอ สามารถแชรขอมลเพอบรการในการเขาถงขอมลพรอมๆกน จากผใชงานในขณะเดยวกนไดโดยไมกอใหเกดความไมถกตองของขอมล
6 การกคนระบบ (Recovery Control System) สามารถกคนขอมลกลบมาไดในกรณทฮารดแวรหรอซอฟตแวรเกดความเสยหาย
7 การเขาถงรายการตางๆ (User-Accessible Catalog) ผใชสามารถเขาถงรายการ หรอรายละเอยดตางๆของขอมลในฐานขอมลได กระบวนการนอรมลไลเซชน (The Normalization Process)
กระบวนการนอรมลไลเซชนคอขนตอนหรอกระบวนการทใชสาหรบจดระเบยบจดรปแบบจดโครงสรางลดความซาซอนของขอมลททาการจดเกบในแตละตารางเพอใหไดขอมลทเกบอยมความนาเชอถอไมขดแยงกนเอง (ศภชย สมพานช 2549)
กระบวนการนอรมลไลเซชน มขนตอนการดาเนนงานดงตอไปน 1 ขนตอนการทา First Normal Form (1NF) 2 ขนตอนการทา Second Normal Form (2NF) 3 ขนตอนการทา Third Normal Form (3NF) 4 ขนตอนการทา Boyce Normal Form (BCNF) 5 ขนตอนการทา Fourth Normal Form (4NF) 6 ขนตอนการทา Fifth Normal Form (5NF)
ในแตละขนตอนของการทา Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการทา Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทกาหนดไวตามขนตอนนนๆ
ในการทา Normalization ไมจาเปนตองเรมขนตอนการทา First Normal Form และ สนสดในขนตอนการทาท First Normal Form เสมอไป การทา Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทนามาทา Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมทา Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 22 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ
Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการทางาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และคาสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงานสามารถนาไปแปลงเปนชดคาสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา
ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการทางานตามขนตอนการทางาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนคาสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวดาเนนการทางการคานวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการทางานตางๆอยางเปนลาดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การทางานแบบมลาดบ การทางานแบบใหเลอกทาและการทางานแบบทาซาในเงอนไขตางๆ โดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทสาคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
DBMS เปนโปรแกรมทใชโตตอบกบผใชงานทงบนแอปพลเคชนโปรแกรมและฐานขอมล ซงกอใหเกดความสะดวกตางๆ ดงน
1 อนญาตใหผใชงานสามารถกาหนดหรอสรางฐานขอมลเพอกาหนดโครงสรางขอมล ชนดขอมล รวมทงการอนญาตใหขอมลทกาหนดขนสามารถบนทกลงในฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Definition Language (DDL)
2 อนญาตใหผใชงานทาการเพม (Insert) ปรบปรง (Update) ลบ(Delete)และเรยกใช(Retrieve) ขอมลจากฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Manipulation Language (DML)
3 สามารถควบคมการเขาถงขอมล เชน ความปลอดภยของระบบ (Security System) โดยผไมมสทธในการเขาถง ขอมลในฐานขอมล จะไมสามารถเขามาใชงานในฐานขอมลได
4 ความคงสภาพของระบบ (Integrity System) ทาใหเกดความถกตองตรงกนในการจดเกบขอมล
5 มระบบการควบคมการเขาถงขอมลพรอมกน (Concurrency Control System) กลาวคอ สามารถแชรขอมลเพอบรการในการเขาถงขอมลพรอมๆกน จากผใชงานในขณะเดยวกนไดโดยไมกอใหเกดความไมถกตองของขอมล
6 การกคนระบบ (Recovery Control System) สามารถกคนขอมลกลบมาไดในกรณทฮารดแวรหรอซอฟตแวรเกดความเสยหาย
7 การเขาถงรายการตางๆ (User-Accessible Catalog) ผใชสามารถเขาถงรายการ หรอรายละเอยดตางๆของขอมลในฐานขอมลได กระบวนการนอรมลไลเซชน (The Normalization Process)
กระบวนการนอรมลไลเซชนคอขนตอนหรอกระบวนการทใชสาหรบจดระเบยบจดรปแบบจดโครงสรางลดความซาซอนของขอมลททาการจดเกบในแตละตารางเพอใหไดขอมลทเกบอยมความนาเชอถอไมขดแยงกนเอง (ศภชย สมพานช 2549)
กระบวนการนอรมลไลเซชน มขนตอนการดาเนนงานดงตอไปน 1 ขนตอนการทา First Normal Form (1NF) 2 ขนตอนการทา Second Normal Form (2NF) 3 ขนตอนการทา Third Normal Form (3NF) 4 ขนตอนการทา Boyce Normal Form (BCNF) 5 ขนตอนการทา Fourth Normal Form (4NF) 6 ขนตอนการทา Fifth Normal Form (5NF)
ในแตละขนตอนของการทา Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการทา Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทกาหนดไวตามขนตอนนนๆ
ในการทา Normalization ไมจาเปนตองเรมขนตอนการทา First Normal Form และ สนสดในขนตอนการทาท First Normal Form เสมอไป การทา Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทนามาทา Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมทา Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 22 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ
Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการทางาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และคาสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงานสามารถนาไปแปลงเปนชดคาสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา
ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการทางานตามขนตอนการทางาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนคาสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวดาเนนการทางการคานวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการทางานตางๆอยางเปนลาดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การทางานแบบมลาดบ การทางานแบบใหเลอกทาและการทางานแบบทาซาในเงอนไขตางๆ โดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทสาคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
ในแตละขนตอนของการทา Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการทา Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทกาหนดไวตามขนตอนนนๆ
ในการทา Normalization ไมจาเปนตองเรมขนตอนการทา First Normal Form และ สนสดในขนตอนการทาท First Normal Form เสมอไป การทา Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทนามาทา Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมทา Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 22 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ
Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการทางาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และคาสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงานสามารถนาไปแปลงเปนชดคาสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา
ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการทางานตามขนตอนการทางาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนคาสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวดาเนนการทางการคานวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการทางานตางๆอยางเปนลาดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การทางานแบบมลาดบ การทางานแบบใหเลอกทาและการทางานแบบทาซาในเงอนไขตางๆ โดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทสาคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
ตางรางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart
สญลกษณ ค าอธบาย
จดเรมตนสนสด (Terminator) หมายถง การกาหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลก(Main Program) หรอ ในโปรแกรมยอย(SubprogramProcedureFunction)
ขอมล นาเขาสงออก (Input Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลเขามาโดยไมระบอปกรณรบขอมล(Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา
ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองกาหนดขนมาเอง)โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร
ตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตรไดแก = ltgt = lt gt gt= lt= AND OR เปนตน
ทศทาง(Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานในระบบงานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว
จดตอเชอม (Connector) หมายถง การกาหนดจดอางองในการเชอมตอ ในหนากระดาษเดยวกนของการเขยนผงงานโครงสราง(Structured Flowchart)
หมายถง การแสดงรายละเอยดขอมล หรอแสดงผลลพธของการประมวลผล ไปทเครองพมพ(Printer) โดยในหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการแสดงขอมลทกกรณ และจะมการเขยนNOTATION ประกอบเมอเขยนขอมลไปยงแฟมขอมล
(httptulipbuacth~panidat147Flowchartpdf)
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
Use Case Diagram หรอ แผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการดาเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการดาเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานทาหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน
ภาพท 2-5 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม
1 Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการทางานตางๆ
ภาพท 2-6 สญลกษณ Use Case
2 Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน
หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได
พนกงาน ภาพท 2-7 สญลกษณ Actor
3 เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use
Case ม 5 แบบ คอ
สมครสมาชก
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
31 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร
ภาพท 2-8 เสนตรง Association แบบมหวลกศร
ภาพท 2-9 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร
32 Generalization แสดงความสมพนธเชงจาแนกแยกแยะประเภท
ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization
321 Include เปนกจกรรมเสรมทจาเปนตอการทางานของกจกรรมหลก
ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case
ขาย
ขายสด ขายผอน
สมครสมาชก
ตรวจสอบการเปนสมาชก
ltltIncludegtgt
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
322 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการคานวณคาปรบ เปนตน
ภาพท 2-12 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case
323 Realization คอเสนทแสดงความจาเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบ
รายการสงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน
ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization
คาอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)คอ การเขยนอธบายการทางานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม
- Use Case ID คอ หมายเลขลาดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการทาแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case Include
Use Case Extend Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองทากอนทจะเกดยสเคส
คนหนงสอ Extension Points
คานวณคาปรบ ltltExtendgtgt
รบรายการสงซอ
รบรายการทางโทรศพท
ltltrealizegtgt
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากทายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการทางานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case
นไมสามารถดาเนนกจกรรมตอไปได
ตางรางท 2-2 ตวอยาง Use Case Documentation Name Use Case Documentation สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor ลกคาพนกงาน Purpose เพอสมครสมาชกใหกบลกคา และเพมขอมลสมาชกใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ลกคาไดรบบตรสมาชก Main Flows 1 Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมครครบถวน
2 พนกงานตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3 ทาการสมครสมาชกและออกบตรใหลกคา 4 ลกคาจายคาสมครสมาชกและรบบตร
Alternate condition หลกฐานไมครบ
Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส
และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)
ชอคลาส Attribute Method
ภาพท 2-14 แสดงสญลกษณของคลาส
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
ภาพท 2-15 ตวอยางคลาสไดอะแกรม
รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน
1 ความสมพนธแบบ Generalization
ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization
2 ความสมพนธแบบ Aggregation
ภาพท 2-17 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation
ลกคา
ลกคาทวไป ลกคาสมาชก
กระทง
ธป ฐานรอง
1 3
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
3 ความสมพนธแบบ Composition
ภาพท 2-18 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition
4 ความสมพนธแบบ Association
ภาพท 2-19 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการม
ปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรมโดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามลาดบเหตการณทเกดขนในระบบ
องคประกอบของซเควนไดอะแกรม 1 Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2 ออบเจค คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3 Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4 Activation คอ การทางานตางๆทออบเจคตองการกระทา 5 Message คอ ขาวสารหรอคาสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระทาการ
บางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได
รานเชาหนงสอ สมาชก 1 ม 500
วงกลม
เสน
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
ภาพท 2-20 ภาพซเควนไดอะแกรม ภาพท 2-20 ตวอยาง Sequence Diagram
Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน
1 Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใชสญลกษณเสนตรงมหวลกศร
2 Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบกลบไปยง ออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร
3 Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร
4 Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มคาวา ltltcreategtgt กากบบนเสน
5 Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นทาลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มคาวา ltlt Destroy gtgt กากบบนเสน
6 Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง
Lifeline
Actor ออบเจค
Activation Message
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
221 โปรแกรม Visual Basic NET Visual Basic (VB) เปนเครองมอพฒนาโปรแกรมสาหรบระบบปฏบตการ Windows
ทไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะอยางยงในเมองไทยแลวอาจกลาวไดวาไดรบความนยมสงสดตงแต นกเรยน นกศกษา ไปจนถงนกพฒนาซอฟตแวรระดบมออาชพ เนองจากการเรยนรและการใชงาน VB ทาไดงาย สามารถใชพฒนาโปรแกรมระดบเบองตน ไปจนถงโปรแกรมทมความสลบซบซอน นอกจากนน VB ยงไดรบการพฒนาเพมขดความสามารถโดยตลอดจนกระทง เวอรชนลาสด คอ Visual Basic NET หรอ VBNET ถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงสาคญทสดของ VB ถงขนยกเครองภาษา VB เลยกวาได VBNET ไดถกพฒนาใหสอดคลองและรบเอาความสามารถตางๆ ทอยภายใตเทคโนโลย NET ซงเปนนวตกรรมพฒนาแอพพลเคชนยคใหมทไมโครซอฟตชโรงอยในขณะน
2211 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลเปนประเภทตางๆ ไดดงน
1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ 2 Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจานวนเตมซง Long จะใชกบตวเลขจานวนเตมทมขนาดใหญ 3 Single and Double ใชเกบคาของตวเลขจานวนจรง ซง Double จะใชกบตวเลขจานวนจรงทมขนาดใหญ 4 Currency ใชเกบคาทเปนจานวนเงน 5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 7 Object ใชอางองถง Object ใดๆ
2212 Byte ใชเกบขอมลในรปแบบ Binary ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรขางตน คอ คาคงท (Constant) ซง
คงทจะแตกตางจากตวแปรขางตน คอ จะใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชงานในโปรแกรม โดยมการกาหนดคาใหกบตวแปรนน
2213 กฎในการตงชอตวแปร 1 ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร 2 ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z 3 ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง (_) 4 ชอของตวแปรจะตองไมซากบคาเฉพาะ (Reserved Word)
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
5 ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลข 2214 ขอบเขตของตวแปร
1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอทกโพรซเยอรการประกาศทาไดโดยใชคาวา Public แทนคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอรใดๆ 2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ในโมดลหรอฟอรมทประกาศไวเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศทาไดโดยใชคาวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit 3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรทประกาศเทานน โดยโพรซเยอรอนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละดพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาทางานในโพรซเยอรนเทานนและเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกทาลายทงไป
222 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 Microsoft SQL Server 2000 เปนระบบการจดการ Database แบบ Relational Database
Management System มชอยอวา RDMS สามารถทาการตดตงไดกบระบบปฏบตการ Windows 9598 Windows NT 40 และ Windows 2000 โดย SQL Server นออกแบบมาเพอใหทางานในลกษณะทเปน Client-Server Database และแบบ Stand-Alone Database โดยทาการตดตงลงเครองทใชระบบปฏบตการ Windows 9598 นอกเหนอจากความสามารถในดานการจดการทางดานฐานขอมลแลว Microsoft SQL Server ยงมภาษาเพอใหด แกไข ลบขอมล จาก Database เรยกวา Transact-SQL โดยยดมาตรฐานทง SQL 89 และ SQL 92 นอกจากน Transact-SQL ยงมคาสงทชวยในการทางานเพมเตมจาดสวนทเปนมาตรฐานเพอชวยในการทางานคลองตวมากขนการท SQL Server เปนระบบ การจดการ Database แบบ Client ndash Server Relational Database ทาใหชวยเพมประสทธภาพในการทางาน และยงมระบบจดการเปนแบบควบคมจากศนยกลาง(Centralized Management) ระบบรกษาความปลอดภย ระบบจดสรรการทางาน และใชขอมลจากหลายๆงานพรอมกนได สาหรบ SQL Server ประกอบดวยสวนตางๆเหลาน
- Server เปนเครองมอทตดตงโปรแกรมการทางานของ SQL Server โดย SQL Server ทางฝงททาหนาทจดเกบรวบรวม คนหา เรยงลาดบ เรยกด และการจดการกบขอมล นอกจากท SQL Server เปน Client ndash Server Relational Database สวนทเปนระบบจดการ Database และไฟลตางๆ ทเกยวของกบDatabase ทงหมดกถกเกบอยบนเครองทเปนเซรฟเวอรดวย
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
- Client เปนเครองทตดตงโปรแกรมใชงานทพฒนาดวยภาษาตางๆ เชน Visual Basic Delphi และเชอมตอกบ SQL Server ทางฝงเซรฟเวอรไดทงเครองทเปน Client อาจเปน แพลทฟอรม (Phatform) ใดกไดโปรแกรมทางฝงเครองไคลเอนทนจะทาหนาทรบและสงขอมลจากเครองแม การเชอมโยงตารางโดยใชคาสง INNER JOIN (สมพร จรวสกล2545 3-8)
223 โปรแกรม Crystal Reports 80
โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมสาหรบเสนอรายการตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสรางฮารดดสกทเรารจกกนด ไดเปนผพฒนารปแบบการทางานของCrystal Reports จะเรมจากโปรแกรม Crystal Reports Designer ทเปนโปรแกรมลดสาหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองตางๆหรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวเราจะแสดงบนหนาจอคอมพวเตอรของเราได หรอพมพเปนรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองการบนทกกสามารถบนทกลงในไฟลทมนามสกล rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถนาไฟลนขนมาใชงานได
นอกจากน ยงมเครองมอ Crystal Reports Component ทใชสาหรบนาไฟลนามสกล rpt ทสรางจากโปรแกรม Crystal reports Designer มาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย
23 วรรณกรรมทเกยวของ สนสา แซโคว (2550) ชอเรอง ldquoระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมยrdquo วตถประสงคเพอ ศกษาและพฒนาระบบเชาอปกรณเครองครว-เครองใช บานหนอง
สนวน อาเภอเมอง จงหวดบรรมย ขอบเขตในการทางานของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไข ตรวจสอบ ขอมลลกคา ขอมลคณะกรรมการ ขอมลอปกรณเครองครว-เครองใช ขอมลการสงซออปกรณ ขอมลการสงซอมอปกรณ ขอมลการตรวจรบอปกรณ ขอมลการจองอปกรณ ขอมลการเชาอปกรณ รวมถงขอมลการสงคนอปกรณ ใหมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
สาหรบการศกษาในครงนใชโปรแกรม Microsoft Visual BasicNet รวมกบ Microsoft SQL Server 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window XP ในการจดทา Application ในดาน
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
การจดการฐานขอมล ทงนเพอสนบสนนงานดานขอมล มงเนนความรวดเรวของการประมวล การจดทารายงาน พรอมทงสามารถกาหนดลกษณะงาน ไดตรงตามความตองการของผใชเปนหลก
นวต ศภมาตย (2549) ชอเรอง ldquoระบบบรหารจดการหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภมrdquo
วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดทาเพอทจะนาคอมพวเตอรเขาชวยในการปฏบตงานของเจาหนาทหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ซงจะทาใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกหองสมด ทเขามารบบรการยม-คน หนงสอหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม
ระบบบรหารงานหองสมดวทยาลยสารพดชางชยภม ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic60 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ
