Embed Size (px)
Citation preview
โครงการกรนฟนส สถาบนวจยและพฒนาทรพยากรทางทะเล ชายฝงทะเล และปาชายเลนกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝงสมาคมกรนฟนส51 ถนนศกดเดช ตำบลวชต อำเภอเมอง จงหวดภเกต 83000โทรศพท +66 76 391128 โทรสาร +66 76 391127อเมลล [email protected]
www.greenfins-thailand.org
สารบญ1. ความเปนมาของกรนฟนส 2
2. หลกปฏบต 4
3. กรนฟนสไอคอน 6
4. การสำรวจสภาพแนวปะการง Reef Watch 10
5. ใหอาหารปลา กบ 4 ทำ(ราย) 17
6. การถายภาพใตนำ 19
7. การเกบขยะใตนำ 22
8. กฏหมายและขอบงคบ 26
กรณาสงหนงสอคนใหเจาของ
ชอบรษท .....................................................................................................................
ทอย ..............................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
โทรศพท .....................................................................................................................
อเมล .............................................................................................................................
ชอ/สกล ......................................................................................................................
โทรศพท .....................................................................................................................
อเมล .............................................................................................................................
1 ในเอเชยตะวนออกเฉยงใต แนวปะการงเปนแหลงทรพยากรทสำคญ หลายประเทศทมแนวปะการง มการสรางสถานททองเทยวทสำคญและมรายไดจากการจางงานขณะทการทองเทยวขยายตวมากขน แนวปะการงกถกคกคามเพมขน หากปะการงไดรบความเสยหาย จะมผลกระทบตออตสาหกรรมการทองเทยวทางทะเล รวมถงผคนทประกอบธรกจและดำเนนชวตอยตามแนวปะการงนนดวย
ความเปนมาของกรนฟนส
ในประเทศไทย แนวปะการงทงในฝงอนดามนและฝงอาวไทยมขนาดพนทรวมกนประมาณ 160 ตารางกโลเมตร (ไมรวมแหลงกองหนใตนำ) ประมาณ 50%ของแนวปะการงเหลานนอยในเขตอทยานแหงชาตทางทะเล แตละปมนกทองเทยวทางทะเลประมาณ 500,000 คนมาเทยวตามจดดำนำทสำคญๆ ตลอดชวงระยะเวลา 6 เดอนของฤดทองเทยว ความเปนทนยมของการทองเทยวแนวปะการงทกำลงเพมสงขน และการขาดความระมดระวงในการอนรกษเปนตวทำลายความสมดลของแนวปะการงในประเทศไทย
ปลายป พ.ศ. 2546 สำนกงานประสานงานทางทะเลภมภาคเอเชยตะวนออก (East AsianSeas Regional Coordinating Unit (EAS/RCU)) ของโครงการสงแวดลอมแหงสหประชาชาต (UNEP) ไดวางแผนจดตงโครงการทมชอวา “การสงเสรมการเฝาตดตามตรวจสอบแนวปะการงและการตระหนกของสาธารณชนโดยเครอขายผประกอบการรานดำนำ เพอปองกนแนวปะการงในเอเชยตะวนออกเฉยงใต หรอ โครงการกรนฟนส (Promoting Coral Reef Monitoring & Public Awareness Through Network of Dive Operators for Protection of Coral Reefs in Southeast Asia: A ‘Green Fins’ Programme’)”
วตถประสงคของโครงการ คอ การสรางเครอขายผประกอบการรานดำนำทเปนมตรตอสงแวดลอม ซงจะชวยเฝาระวง ตรวจสอบสภาพแนวปะการง และดำเนนธรกจทเปนมตรกบสงแวดลอมตามแนวทางของโครงการทกำหนดไว
ในเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2547 ไดมประชมเชงปฏบตการสำหรบดำเนนการโครงการกรนฟนส (The Green Fins Project Planning Workshop) ขนทจงหวดภเกต โดยไดมการกำหนดหลกปฏบตสำหรบการดำเนนการธรกจดำนำทเปนมตรกบสงแวดลอม (Green Fins Code of Conduct) การประเมนคณภาพของสมาชก วธการสำรวจสภาพแนวปะการงโดยสมาชก สอทใชในการเผยแพรโครงการ ฯลฯ ในการประชมครงนนมตวแทน 6 คน จากประเทศ ไทย ฟลปปนส และอนโดนเซย และผจดการ 3 คน จาก EAS/RCU สำหรบประเทศไทยมสถาบนวจยและพฒนาทรพยากรทางทะเล ชายฝงทะเล และปาชายเลน จ.ภเกต เปนผรบผดชอบโครงการ UNEP EAS/RCU ไดประกาศใหเรมโครงการเมอวนท 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2547
เมอวนท 16 กนยายน พ.ศ. 2551 สมาคมกรนฟนสไดถกกอตงขนในประเทศไทย ทงนเพอความยงยนของโครงการ การกอตงเปนสมาคมทำใหกรนฟนสมความยดหยนในการทำงานรวมกบภาครฐและภาคเอกชนมากขน
สมาคมกรนฟนส ประเทศไทย มเปาหมายในการปองกนและอนรกษแนวปะการงโดยการทำงานอยางใกลชดกบพนธมตรทงภาครฐและภาคเอกชน โดยพนธมตรภาครฐประกอบดวยกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง กรมอทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช และการทองเทยวแหงประเทศไทย สวนพนธมตรภาคเอกชนประกอบดวยผประกอบการจากในอตสาหกรรมการทองเทยว จากโรงแรมและรานดำนำ
ปจจบน (ขอมลเมอเดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2552) มสมาชกทเปนบคคลทวไปกวา 300 คน และมสมาชกทเปนผประกอบการ 106 บรษท จากทงฝงอนดามนและฝงอาวไทยรวมถงกรงเทพฯและจงหวดชลบร
หนงสอเลมนมประโยชนในการใหขอมลทเปนแนวทางในการอนรกษธรรมชาต เพอการดแลสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตของพวกเรา
3
2 หลกปฏบต
หลกปฏบต
1. ยอมรบภารกจหนาทของกรนฟนส
2. จดแสดงปายยอมรบหลกการขอปฏบตของกรนฟนส
3. ยดมนตอแนวทางปฏบตในการดำนำอยางเปนมตรกบสงแวดลอมและเปนตวอยางอนด
แกนกทองเทยว
4. รวมกจกรรมดำนำเกบขยะ ทำความสะอาดแนวปะการง
5. รวมมอในการจดทำทนผกเรอ ใชทนผกเรออยเสมอ หรอในกรณทไมมทนผกเรอ ตองลอย
เรอหรอดำนำลงไปวางสมอบนพนทราย
6. ไมขายปะการง และสตวทะเลอนๆ
7. รวมใหขอมลสำรวจสภาพแนวปะการง รายงานสถานการณตอผประสานงาน
8. มทเกบขยะในเรอ และนำขยะขนฝงดวยความรบผดชอบ
9. ใชหลกการ “ปลอยสงปฏกลใดๆลงทะเลนอยทสด”
10. ยดถอ ปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบ กฎหมายของทองถน ประเทศและระหวางประเทศ
11. กอนลงนำ ตองอธบายนกทองเทยวใหทราบถงแนวทางการดำนำอยางเปนมตรกบสง
แวดลอม ตามหลกการของกรนฟนส
12. ใหการฝกฝนแกเจาหนาทของเรอ รวมทงนกทองเทยวเรองการดำนำและการควบคม
แลน เรอทด รวมทงความรดานชวตความเปนอยของพช และสตวในทะเล และกจกรรมการ
ทองเทยวทเปนมตรกบสงแวดลอม
13. มเอกสารดานการตระหนกตอการรกษาสงแวดลอม ใหเจาหนาทเรอและนกทองเทยวในเรอ
14. ใหความรแกนกทองเทยวในเรองพนทเขตอนรกษในทองถน รวมทงกฎระเบยบ
15. สนบสนนหลกการ “ไมแตะตองสงมชวตในทะเล ขณะทองเทยวดำนำอยางเดดขาด”
หลกปฏบต:
“ปกปองและอนรกษแนวปะการงโดยมขอกำหนดใหปฏบตอยาง
เปนมตรตอสงแวดลอมเพอการทองเทยวทยงยน”
5
3 กรนฟนส ไอคอน
ไมเหยยบหรอยนบนปะการง ปะการงเปนสงมชวตทใชระยะเวลายาวนานในการเตบโต อกทงเปนสตวทเปราะบาง การสมผสเพยงเลกนอยอาจทำใหปะการงตายได การเหยยบหรอยนบนปะการงนอกจากจะทำใหปะการงแตกหกแลวยงอาจทำใหนกดำนำบาดเจบได
ไมเตะกวนตะกอนใหฟงกระจาย ขณะทดำนำ การตฟนสใกลพนทรายจะกวนตะกอนเลกๆใหฟงกระจายไปทบถมปะการง ทำใหสาหรายทอาศยอยในปะการงซงทำหนาทสงเคราะหแสงเพอสรางอาหารและออกซเจนใหกบปะการงทำงานไดไมสมบรณ นอกจากนนแรงนำหรอตะกอนทถกกวนยงทำใหสตวเลกๆทอาศยอยตามพนทรายเพอหลบภยถกพดขนมา และเสยงกบการถกลาจากสตวอน
ไมไลตอนหรอจบสงมชวตในทะเล การไลตอนทำใหสตวเกดความเครยดและหวาดกลว นอกจากนนการสมผสสตวโดยตรงอาจสงผานเชอโรคไปสสตว หรอทำใหสารเคลอบปองกนผวหลดได เชนในปลา (ปลาปกเปา) สตวเลยงลกดวยนมสตวไมมกระดกสนหลง และสตวชนดอนๆ นกดำนำไมควรไลจบ และพยายามอยาเขาใกลจนเกนไป
ไมใหอาหารปลา เพราะนอกจากจะทำใหสตวพงพาแตอาหารจากนกทองเทยวแลว ยงทำใหสตว เกดปฏสมพนธกบมนษยมากขน ซงอาจทำอนตรายใหกบทงสตวและมนษยเองนอกจากนนเศษอาหารท เหลอตกอยในแนวปะการง เปนการเพมธาตอาหารในนำทะเล เรงการเจรญเตบโตของสาหราย ซงจะไปแยงพนทการลงเกาะของตวออนปะการง มปลาหลายชนดทครดกนสาหรายทด เหมอนตะไครบนซากพนปะการ ง หากปลาเปลยนพฤตกรรมไปกนอาหารจากมนษย กจะเปนการลดการกนสาหรายตามธรรมชาต ทำใหสาหรายเพมมากขน
ไมทงขยะลงในทะเล ขยะในทะเลทำใหเกดปญหามากมายเชน สตวหลายชนดอยางเตา วาฬ หรอแมกระทงนกกนปลาเขาใจผดคดวาพลาสตกเปนอาหาร และกนมนเขาไป หรอสารพษทอยในขยะปนเปอนสนำทะเลและเขาสระบบหวงโซอาหาร สงผลรายกบมนษยซงเปนผบรโภคขนสดทาย นอกจากนนขยะทถกคลนซดเขาฝงยงสงผลกระทบทงตอพวกเรา และสงผลกระทบกบสภาพชายหาดและสงมชวตทอาศยอยบนชายหาดอกดวย
7
ไมเกบสะสมสงใดๆจากทะเล การนำสงมชวตบางชนดออกจากระบบนเวศ ทำใหความสมดลตามธรรมชาตถกรบกวน ส งมชวตบางชนดอาจขาดธาตอาหารและสวนประกอบบางอยางทจำเปนสำหรบการเจรญเตบโต แมกระทงเปลอกหอยและซากปะการงบนชายหาดกมสวนสำคญในการสรางหาดทรายซงเปนทอยอาศยของสงมชวตหลายชนด
ไมใสถงมอขณะทองเทยวดำนำ การทนกดำนำใสถงมอเพอใหตวเองปลอดภยจากการจบตองสงมชวตในทะเล อาจเปนการปองกนทผด เพราะนอกจากจะทำใหปะการงมโอกาสแตกหกงายขน และยงทำใหนกดำนำอยใกลกบสงมชวตในแนวปะการงมากเกนควร ซงสตวบางชนดอาจเปนอนตรายกบมนษย
ไมบร โภคและไมสงเสรมการลาปลาฉลาม ในชวง50 ปทผานมาปลาในตระกลฉลามถกลาไปกวา 80% หฉลามห ร อ ค ร บ ถ ก ต ด แ ล ะ ข า ย ใ น ร า ค า ท ส ง ม า ก เ พ อ ก า ร บ ร โ ภ ค ป ล า ฉ ล า ม ท ว โ ล ก ถ ก ฆ า ก ว า 1 0 ล า น ก ว า ต ว ใ น แ ต ล ะ ป ปลาฉลามเปนผลาขนสดทาย จำนวนปลาฉลามทลดลง มผลตอความสมดลของระบบนเวศ
ไมยงปลาขณะทองเทยวดำนำ การยงปลาเปนการลาสตวใหญและสตวท เชองชาในแนวปะการง ซงทำใหความสมดลในระบบนเวศเปลยนไป การยงปลาอาจทำใหปลาทหนรอดไดรบบาดเจบ ไดรบความทรมานและอาจตายอยางชาๆ นอกจากนนน ก ด ำ น ำ แ ล ะ ผ ท อ ย ใ ก ล เ ค ย ง ย ง อ า จ ไ ด ร บ อ น ต ร า ย จ า กอปกรณยงปลาดวย
ไมทงสมอลงในแนวปะการง การทงสมอลงในแนวปะการงทำใหปะการงเสยหาย เมอคลนลมเปลยนทศทางยงทำความเสยหายมากขน เพราะสมอและโซหรอเชอกทผกกบสมอครดไถไปบนแนวปะการง ดงนนเราควรสำรวจใตทองเรอกอนทงสมอเสมอ
8 9
ไมสะสมปะการงและสงมชวตในทะเลเปนของทระลก การสะสมของทระลกจากทะเล ทำใหจำนวนสงมชวตและสงไมมชวตในทะเลสญเสยไปจากระบบนเวศ หากไมมผซอกจะไมมผขาย โปรดชวยกนรกษาและเกบสงมชวตเหลานไวตามธรรมชาต
ใชทนผกเรอ การผกทนทำใหไมตองทงสมอลงในทะเลซงสามารถลดความเสยหายตอแนวปะการง เรอทกลำควรผกทนเพอเปนตวอยางทดใหกบเรอลำอนปฏบตตาม และยงเปนการชวยกนสรางจตสำนกทดอกดวย
สวมใสเสอชชพ นกทองเทยวทวายนำหรอดำผวนำทยงไมชำนาญควรสวมใสเสอชชพเพอใหลอยตวเหนอแนวปะการงเพอปองกนการเหยยบ ยน หรอ เตะแนวปะการงโดยไมตงใจ และเพอความปลอดภยสำหรบผสวมใสเองอกดวย
อาสาสมคร ชวยเหลองานทางดานสงแวดลอม สนบสนนโครงการหรอหนวยงานทปกปองดแลและรกษาสงแวดลอม และชวยกนใหความรความเขาใจเรองสงแวดลอมกบผอน การมสวนรวมเพยงเลกนอยจากทกคนจะชวยทำใหคณภาพสงแวดลอมดขน
สนบสนนการอนรกษ การบรจาคทนทรพยใหกบโครงการตางๆ ทสนบสนนเรองการอนรกษสงแวดลอมคออกทางหนงทสามารถชวยได บรจาคเทาทคณสามารถทำได พรอมกบมาชวยกนสรางกระแสการอนรกษกนเถอะ.......... ขอบคณคะ
Reef Watch เปนการบนทกสถานภาพของแนวปะการงในเวลาททานดำนำแตละครงอยางงายๆ ทานสามารถเรยนรวธการและเขารวมสำรวจไดอยางงายดาย ในขณะททานกำลงดำนำลกหรอดำผวนำอยางเพลดเพลนนน ทานยงสามารถบนทกรวบรวมขอมลทมคณคา อนจะ
เปนประโยชนตอพวกเราในการชวยกนรกษาแนวปะการงททานไดไปเยยมเยอนมา ขอมลททานบนทกไวในสมดบนทกใตนำโดยใชวธของ Reef Watch จะชวยใหเราเหนแนวโนมการเปลยนแปลงในแนวปะการง ความรวมมอของทานจะเปนประโยชนตอการตดตามตรวจสอบสถานภาพของปะการงในระยะยาว ในการสำรวจ ใหจดบนทกประเทศ จงหวด (ชอเกาะ) ชอของแนวปะการง และทศทตงของแนวปะการง (ตงอยทศ
ไหนของเกาะ) รวมทงพกดทางภมศาสตรบรเวณททานดำสำรวจ หากผสำรวจไมสามารถระบพกดทางภมศาสตรได ใหวาดแผนทอยางคราวๆ เพอระบตำแหนงของแนวปะการงททานจะสำรวจ นอกจากนนไกดดำนำของทาน ยงสามารถชวยทานไดในการใหขอมลเกยวกบพกดของบรเวณททานจะดำ รวมทงขอมลอนๆ ทเกยวของในการสำรวจชอของแนวปะการง: ชอของบรเวณททานดำนำ ทศทตงของแนวปะการง: แนวปะการงตงอยบนชายฝงทศใดความกวางของแนวปะการง (เมตร): ระยะทางโดยประมาณอยางคราวๆ วดจากขอบชายฝงไปจนถงขอบนอกทสนสดแนวปะการงระดบความลกสงสดของแนวปะการง (ความลกทแนวปะการงสนสด) และเวลาทบนทก: ปจจยดงกลาวมความสำคญเนองจากระดบความลกของแนวปะการงจะแปรผนไปตามเวลาและการเปลยนแปลงของนำขนนำลงความลกเฉลยของการดำนำ: ระบความลกเฉลยในการดำนำแตละครงของผสำรวจ ขอมลนระบความลกโดยประมาณของแนวปะการงทผสำรวจไดบนทกขอมลไว
ลกษณะของแนวปะการงบรเวณจดดำนำ: แนวปะการงบรเวณนนมลกษณะความลาดเอยงของพนเปนแบบไหน
(1) พนทมความลาดเอยงเลกนอยจากชายฝงจนสนสดแนวปะการง (2) พนทมทงบรเวณทเปนพนราบและทลาดชน (3) พนทลาดชนมากหรอมลกษณะเปนหนาผา (4) กองหนใตนำ
ประเภทของแนวปะการง: โปรดเลอกเพยงหนงชนดแนวปะการงทมปะการงขนอยางหนาแนน: บรเวณทมปะการง (ไมวาเปนหรอตาย) ขนอยอยางหนาแนน (อาจมบรเวณทเปนพนทรายหรอเปนหนปนอยเลกนอย)
Reef Watch การสำรวจสถานภาพแนวปะการง4
11
(1) (2) (3) (4)
สงมชวตอนๆ: ดอกไมทะเล ดอกไมทะเลเลก หอยมอเสอ ฟองนำ และ พรมทะเล สงมชวตเหลานจะขนบนซากปะการงหรอบนพนหน เปนการแยงทวางซงเปนทลงเกาะของตวออนปะการง
พนทราย:พนทในแนวปะการงทเปนทราย
พนหน: ไมรวมถงหนปนซงเกดจากซากปะการงตาย แตหมายถงหนชนดอน เชน หนแกรนต โดยอาจถกเคลอบดวยสาหรายหนปน ซงเปนพนผวทเหมาะสมตอการลงเกาะของตวออนของปะการง โปรดระลกไววาผสำรวจสามารถใชหนงสอคมอจำแนกสตวทะเลจากผประกอบการดำนำ หากทานตองการเรยนรเพมเตมเกยวกบสตวททานพบเหน
ลกษณะของปะการงทพบโดดเดน: ใหบนทกวาปะการงทพบโดดเดน เปนพวกทมรปทรงแบบไหน ดงตอไปน (ไมจำเปนททานจะตองพบปะการงทกแบบในการดำแตละครง)
แบบกอน – เปนกอนขนาดใหญหรอเลกแตกตางกนไป โครงสรางแขงแรงมาก แบบกงกอน – เปนแทงหรอกงสนและหนามาก แบบกงสนหรอกงยาว – มลกษณะเหมอนนวมอหรอเขากวาง แบบโตะ – มลกษณะเปนกงทประสานแผแบนออกในแนวระนาบ คลายโตะ แบบแผนใบไมหรอแผนตง – เปนแผนมวนหรอแผขนจากฐานเดยวกน คลายผกกาด ปะการงเคลอบ – มลกษณะแผนบางเคลอบครอบคลมไปตามพนผวทมนปกคลมอย
แนวปะการงทมปะการงกระจายเปนหยอม: ปะการงอยกระจดกระจายเปนหยอมตามพนทราย ปะการงขนบนหนตามชายฝง: ปะการงเจรญเตบโต กระจายเปนหยอมๆอยบนโขดหน
โซนของแนวปะการงททานสำรวจ: กรณาเลอกเพยงโซนเดยว สำรวจเฉพาะบนโซนพนราบ ซงเมอนำลงเตมท อาจจะโผลพนนำ หรอปรมนำ สำรวจเฉพาะบนโซนพนลาดชน สำรวจทงบนโซนพนราบและพนลาดชน สำรวจเฉพาะบนหนาผาใตนำ สำรวจเฉพาะในพนททไมมรปแบบทแนนอนหรอเปนกองหนใตนำ
ประมาณคาปกคลมพนท: เปนการประมาณความหนาแนน (เปน %) ของปะการงและสงตางๆบนพนแนวปะการง โดยในแตละชวง 10 นาท ใหบนทกขอมล ดงนนถาหากทานดำนำนาน 30 นาท ทานจะไดขอมล 3 ชด ใหหาคาเฉลยของขอมล 3 ชดน ขอมลคาปกคลมพนทประเมนจากสงตางๆ ดงน
ปะการงแขงมชวต: ปะการงแขงทกประเภทซากปะการงตาย: เปนซากทยงเหนเปนกอนหรอกงกานยดตดแนนอยกบพน (หรออาจเปนกองเศษกงปะการงททบถมหนาแนน) เศษปะการงปะการงตายทกระจายอยบนพนทราย: เศษซากปะการงทแตกหกและกระจายหลวมๆอยบนพนทรายหรอพนทะเล
ปะการงออน: สงเกตไดจากตวปะการงออน (โพลป) มหนวด 8 เสน และมกโอนเอนตามแรงกระแสนำไดกลปงหา: มลกษณะเปนกงแผออกไปทางดานขางเหมอนพด หรอเปนเสนสายคลายแสสาหรายทะเล: โดยทวไปมสเขยว ลกษณะเหมอนใบไมหรอใบหญา สามารถโตไดเรววาปะการงมาก จงมกขนปกคลมบนแนวปะการงอยางรวดเรวและทำใหปะการงตายได
12 13
ปลานกแกวหวโหนก: หวมขนาดใหญและโหนกนน พบไดทกบรเวณในแนวปะการง มกกนหนและปะการงเปนอาหารปลากะรง: พบทวไปบรเวณพนของแนวปะการงหรอบรเวณทมนสามารถหาทหลบซอนและรอดก เหยอ ปลากะร ง เปนนกลาในแนวปะการง มกลาเหยอโดยการอำพรางตว โดยพวกมนจะหลบซอนตวอยตามซอกหนหรอหลบตางๆ ซงหมายความวาผสำรวจอาจมองเหนพวกมนไดยาก ใหพยายามมองหาตามใตกงหรอกอนปะการง พวกมนมกนอนอยโดยใชครบอกยนพน ในฐานะทปลากะรงเปนผลาเหยออนดบตนๆ ในแนวปะการง พวกมนจงมหนาทกำจดปลาอนทปวยและออนแอ เปนการรกษาความสมบรณโดยรวมของระบบนเวศแนวปะการงปลากะพง: วายอยเปนฝงตามแนวปะการง หวมลกษณะลาดลง มกถกจบกนเปนอาหาร จงมความเสยงทจะถกจบในจำนวนทมากจนเกนไปปลาผเสอ: สวนใหญมกพบเปนคๆ โดยทวไปมรปรางแบนเปนแผน วายอยตามแนวปะการงและกดกนอาหารหลายชนดบนปะการง ทำใหเกดทวางสำหรบเปนทลงเกาะของตวออนปะการงหรอสตวอน
ปลานกขนทองหวโหนก: พบไดไมบอยนก มกถกจบเนองจากคนนยมบรโภคปากของมนกงมงกรสไปน: คนนยมรบประทานกงชนดน กงมงกรเหลานมกอาศยอยตามซอกหนหรอซอกแนวปะการง จะออกมาบางเปนครงคราวในเวลากลางคนเพอหาอาหาร เชน ทากทะเล หอย ป หอยเมน หรอซากสตว บางครงพวกมนจะอพยพเปนแถวยาวบนพนทะเล เปนดชนชวดการจบปลาเกนขนาด
ในชวงตลอดการดำสำรวจ ทานใหคะแนนสงเหลานอยางไรความสวยงามของแนวปะการงจากความคดเหนของผสำรวจ ทานคดวาแนวปะการงททานดำสำรวจอยนน สวยงามมาก คอนขางสวยงาม สวยงามปานกลาง ไมคอยสวยงาม หรอไมสวยงามเลยความหลากหลายของชนดของปะการงแขงความคดเหนของผสำรวจตอความหลากหลายของลกษณะและจำนวนชนดของปะการง วามความหลากหลายมาก คอนขางหลากหลาย หลากหลายปานกลาง ไมคอยหลากหลาย และไมหลากหลายเลยจำนวนปลาในแนวปะการงผสำรวจคดวาปลาททานพบในแนวปะการงนนมจำนวนมาก คอนขางมาก ปานกลาง คอนขางนอย หรอนอยมาก
ปะการงเหด – มลกษณะเปนปะการงกอนเดยวๆ ไมยด ตดกบพน มขนาดเสนผานศนยกลางหลายเซนตเมตร และมกพบกระจายอยทวไปตามพนของแนวปะการง
สงมชวตทเปนดชนชวดความสมบรณของปะการง ระลกไววาใหมองดตามซอกหรอใตหนและปะการง เพอหาสตวทเกาะอยกบทโดย วธการสำรวจโดยใหหาคาเฉลยของจำนวนปลาทพบในพนท 10 x 10 ตารางเมตรโดยหารจำนวนปลาทพบทงหมดดวยจำนวนครงททำการสำรวจ (เชน 3 ครง) ผลลพธทไดคอจำนวนปลาทพบ โดยเลอกจาก ไมพบเลย พบจำนวนนอย ปานกลาง และจำนวนมาก วธการสำรวจ โดยใชระยะทาง จำนวนปลาทพบทงหมดตลอดระยะการดำนำ ผสำรวจจะตองระบระยะทางทงหมด หนวยเมตร (โดยประมาณ)ททานไดดำสำรวจหอยเมนหนามดำ: สงเกตไดจากหนามทยาว มกพบบนพนทะเลและกดกนสาหรายเปนอาหาร หากมจำนวนนอย จะเปนประโยชนตอแนวปะการง แตหากมจำนวนมาก แสดงวามสาหรายและซากสงมชวตอยมากเกนไปดาวหนาม หรอ ดาวมงกฎหนาม: มสมวง นำเงน นำตาลออน เขยว และดำ เสนผานศนยกลางมความยาวอยางนอย 20 เซนตเมตร สามารถพบไดทวไปตามแนวปะการง สวนใหญพบมากบรเวณทมปะการงอยหนาแนน เนองจากพวกมนกนโพลปของปะการงเปนอาหาร ดาวหนามจะออกหากนเวลากลางคน สวนในเวลากลางวนมกซอนตวอยตามซอกหลบหรอหลบอยใตปะการงโตะ หนามของมนมพษ หากพบดาวหนาวจำนวน 1 หรอ 2 ตวในการสำรวจแตละครง ถอวาเปนปกต หากพบจำนวน 5 ตวหรอมากกวาตอการดำหนงครง ถอเปนสญญาณเตอนในระยะเรมตน หากพบจำนวน 10 ตวหรอมากกวา แสดงวาอาจมบางอยางผดปกต กรณาแจงสถาบนวจยและพฒนาทรพยากรทางทะเล ชายฝงทะเล และปาชายเลน จงหวดภเกต หากพบจำนวน 30 ตวหรอมากกวา แสดงวามการระบาดอยางรนแรงของดาวหนาม โดยอเมลรบแจงเหตจะระบไวบรเวณดานหลงของกระดานเขยนใตนำของผสำรวจ ปลงทะเล: พบไดหลากหลายส เปนผทำความสะอาดใหแนวปะการงเนองจากพวกมนจะเกบกนซากเนาเปอยของสงมชวตบรเวณแนวปะการง ปลานกแกว: กดกนอาหารอยตามแนวปะการงมความยาวเฉลยประมาณ 20 เซนตเมตร สงเกตไดจากปากของมนทมลกษณะคลายจงอยปากของนกแกว พวกมนจะวายนำอยบนแนวปะการงและคอยกดกนอาหารทอยบนแนวปะการง เปนปลาทมความสำคญเนองจากมกกดกนสาหรายบนแนวปะการง เปนการเปดทวางใหตวออนของปะการงไดลงเกาะ และควบคมใหมสาหรายอย ในปรมาณท เหมาะสม แตปลานกแกวบางชนดอาจกนโพลปของปะการงเปนอาหาร
14 15
ความหลากหลายของปลาในแนวปะการงความคดเหนของผสำรวจวาปลาทพบในแนวปะการงมความหลากหลายของชนดปลามาก คอนขางมาก หลากหลายปานกลาง หรอมความหลากหลายตำ
ความเสยหายของแนวปะการง – ตลอดการดำสำรวจ ทานพบเหนความเสยหายหรอรองรอยของความเสยหายทเกดกบแนวปะการง ซงอาจเนองมาจากกจกรรมเหลานหรอไมอปกรณประมง: อวน เบด หรอ ลอบ ตดหรอพนอยบน หรออยรอบแนวปะการงการใชฉมวกแทงปลา: ผสำรวจพบเหนการจบปลาแบบนหรอไมการใชระเบดจบปลา: ผสำรวจไดยนเสยงระเบดระหวางการสำรวจหรอพบเหนผลกระทบทเกดจากการใชระเบดจบปลาหรอไม หรอสภาพความเสยหายของแนวปะการงดเหมอนเกดจากการระเบดปลาหรอไมการดำนำอยางขาดความระมดระวง: ตนกบหรออปกรณดำนำกระแทกถกปะการง หรอมการเตะใหตะกอนฟงบนปะการงการเกบเปลอกหอย: พบเหนคนเกบเปลอกหอยเหยยบบนหรอเกาะบนปะการง: พบเหนคนเหยยบบนปะการง หรอเกาะบนปะการงระหวางทดำผวนำหรอดำนำลกคราบนำมน: สงเกตเหนเปนแผนฟลมบางๆ บนผวนำทอดสมอเรอบนปะการง: มการทอดสมอบนปะการงหรอลากสมอผานแนวปะการงตะกอน: ตะกอนถกเตะหรอกวนใหฟงบนแนวปะการง หรอตะกอนทเกดจากกจกรรมบนชายฝงนำเสย: นำเสยถกปลอยออกสทะเลจากเรอหรอจากชายฝงใกลๆ แนวปะการง
ผสำรวจพบเหนสงเหลานหรอไม ตลอดระยะเวลาการดำนำ
ปะการงฟอกขาว: ปะการงเปลยนเปนสขาวหรอสซดจางมาก หรอมสเหลองออนซดๆ (ยงมโพลปอย)สาหรายทะเลขนปกคลมทบบนแนวปะการง: โดยเฉพาะสาหรายทเปนใบ ทงสาหรายสเขยวและสนำตาลปะการงตายทยงมโครงสรางแขงอย: ปะการงทตายแลว แตโครงสรางแขงของปะการงยงมสภาพสมบรณ ไมถกหกทำลายขอคดเหนเพมเตม: กรณาใชสวนนในการเพมเตมขอมลอนๆ เชน การพบเหนสงมชวตทหายากหรอใกลสญพนธ หรอพบเหนดาวมงกฏหนามเปนจำนวนมากผดปกตเปนตน รวมทงขอมลอนๆ ทผสำรวจไมแนใจวาอาจมความเกยวของหรอไม
โปรดสงขอมลออนไลนผานทางเวปไซต http://www.greenfins-thailand.org หรอ กรณาสงถงคณนพนธ พงศสวรรณ สถาบนวจยและพฒนาทรพยากรทางทะเล ชายฝงทะเลและปาชายเลน กลมชววทยาและนเวศวทยาทางทะเล ตป.ณ. 60 อ. เมอง จ. ภเกต หรออเมลถง [email protected], [email protected]
16
5 ใหอาหารปลา กบ 4 ทำ(ราย)
แมวาการใหอาหารปลาดเหมอนจะเปนการสรางความเพลดเพลนใหแกนกดำนำ และยงดเหมอนวาจะเปนการชวยใหปลาไดมอาหารกนอยางสะดวกสบาย รวมทงยงเปนความเชอวาเปนประสบการณครงหนงในชวตของนกดำนำอกดวย แตแททจรงแลวการใหอาหารปลานน กลบสงผลเสยในทกๆ ดาน ตงแตผลเสยตอตวนกดำนำเอง ตอปลาทเราใหอาหาร และตอระบบนเวศโดยรวม การใหอาหารปลากบ 4 ทำ(ราย) จะอธบายวาเพราะอะไรเราจงไมควรใหอาหารปลา หรอไมควรทงเศษอาหารเหลอและเศษขยะลงในทะเล
1. ทำลายกระบวนการทางธรรมชาตของระบบนเวศ เมอเวลาผานไป การใหอาหารปลาจะทำใหปลาเหลานนเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมโดยพวกมนจะเรยนรทจะเชอมโยงนกดำนำและเรอเขากบเวลาหากนของพวกมน โดยปกตแลวสงมชวตในทะเลเหลานจะรกษาสมดลในความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศและพฤตกรรมของพวกมน การใหอาหารปลาเปนการผลกดนใหสตวเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม จากทโดยปกตแลวจะมความระมดระวงภยและไมเขาใกลมนษย กลบมาเขาหาและมปฏสมพนธกบมนษย ซงสงผลใหเกดอนตรายตอสตวเหลานน การทำลายระบบทมความซบซอนและมลกษณะเฉพาะตวเชนน กอใหเกดผลกระทบในทางลบเปนอยางมาก
2. ทำรายสขภาพปลา เมอใหอาหารปลา ปลาจะหยดวฏจกรการหาอาหารกนตามธรรมชาตของมน ซงมความสำคญในการทปลาจะไดรบสารอาหารทเหมาะสมตามธรรมชาตในการดำรงชวต เมอเวลาผานไป ปลาทไดรบอาหารจากนกดำนำจะเกดสภาวะขาดสารอาหารและเกดความเครยด ซงสงผลใหพวกมนตายในทสด
3. ทำอนตรายตอมนษย การจโจมและกดผทใหอาหารปลาและผอน เปนขาวทเราไดยนกนมากขนทกวน เนองจากสตวทะเลเกดความเขาใจผดคดวากรยาบางอยางของนกดำนำเปนการยนอาหารใหพวกมนกน หรออาจทำใหสตวทะเลปราศจากความตนกลวตอนกดำนำ ดงกรณตวอยางทมปลาไหลมอเรยทสมลน ซงเคยชนจากการทนกดำนำนำไสกรอกมาใหเปนอาหาร จนกระทงวนหนง มนเกดเขาใจผดคดวานวของนกดำนำเปนไสกรอก มนจงงบนวของนกดำนำคนนนเขาไปทงนว
4. เปนการทำลายสงแวดลอม สตวทะเลทถกใหอาหารบางชนด เชน ปลากะพง และฉลามขนาดเลก เปนผลาอนดบตนๆ ในหวงโซอาหาร การลาเหยอของมนถอเปนบทบาทสำคญในการรกษาสมดลของสงมชวตชนดตางๆ ทงในแนวปะการงและในแหลงอาศยอนๆ ในทะล การใหอาหารแกนกลาเหลานน เปนการทำลายกระบวนการรกษาสมดลตามธรรมชาตนน มหลกฐานตางๆมากมาย ยนยนวา ปจจบน ในประเทศไทย การใหอาหารสตวทะเลสงผลใหเกดการเพมจำนวนอยางผดปกตมากของดาวมงกฎหนามซงกนปะการงเปนอาหาร ยกตวอยางเชนปลาสลดหนบงจะกนไขของดาวทะเลเปนอาหาร ปลาววกนดาวมงกฎหนามทงตวออนและตวเตมวยเปนอาหาร แมกระทงปลานกแกวซงกนสาหรายเปนอาหาร ยงอาจเผลอกนตวออนของดาวมงกฎหนามเขาไปดวยในขณะทกดกนสาหราย ดงนน การใหอาหารปลาเหลาน เปนการเพมอตราการรอดตายของตวออนและตวเตมวยของดาวมงกฎหนาม ซงนำไปสการทปะการงถกทำลายมากขนไปอก
กรนฟนสขอเรยกรองใหนกทองเทยว นกดำนำ และลกเรอทกคน หยดการใหอาหารปลาในทกๆท และโปรดทงอาหารททานกนเหลอลงในถงขยะทอยบนเรอ ขยะเหลานนควรนำไปทงบนฝงอยางเหมาะสม นอกจากนน ในเขตพนทอทยานแหงชาตทางทะเลกไมอนญาตใหเลยงอาหารปลา
6แนวปะการงทวโลกกำลงเสอมโทรมลงเนองจากปญหาถกคกคามจากหลายสาเหต การทองเทยวเปนปจจยหนง จดประสงคของขอแนะนำในการถายภาพใตนำนเพอทจะลดผลกระทบตอสงมชวตในทะเลขณะดำนำ อปกรณบนทกภาพใตนำมผลตอการลอยตวและการเคลอนไหว นกดำนำจงตองมทกษะในการถายรปและถายวดโอใตนำ อยางไรกดนกถายภาพใตนำกจำเปนตองมบดดในการดำนำ และอยาลมคตทวา “ปลอดภยไวกอน” ในการดำนำเสมอ
การถายภาพใตนำ
18
ควรทำ ฝกการควบคมการลอยตวและทกษะในการถายภาพใตนำกอนดำนำในบรเวณทมสงมชวตใตทะเลทเปราะบาง ระวงอยางสรางความเครยดหรอผลกระทบแกสงมชวตตางๆ ในทะเล นกถายภาพใตนำตองมทกษะและเทคนคในการลอยตวอยางดเยยมเพอหลกเลยงการสรางความเสยหายกบสงมชวตใตทะเล
ควรทำ หากจำเปนตองเกาะหรอจบเพอการทรงตว หรอถอยออกมาจากแนวปะการง ใหใชนวเดยวคำผลกหนหรอปะการงสวนทตายแลว
ควรทำ ใหทรงตวอยนงๆ และอดทนรอเพอใหสตวทตองการจะถายรปไมเกดความเครยด จะทำใหภาพทไดออกมาดภายในภาพเดยวกได
ควรทำ เคารพสทธของสงมชวตอน ควบคมระยะหางและถอยออกทนท หากสตวนนเกดความเครยด
ควรทำ การตฟนสชาๆ เบาๆ และใสลมเขาบซใหลอยตวพอดขณะดำนำใกลพนทราย ทำใหตะกอนไมฟงกระจายและทำใหการควบคมลอยตวไดดขน
ควรทำ ฝกการดำนำถอยหลงอยางชาๆ เพอควบคมการเคลอนทถอยหลงโดยไมสรางความเสยหายแกปะการง
ควรทำ ประเมนสถานการณกอนเขาถงทหมายทตองการถายภาพ เตรยมตวเอง อยาเขาใกลปะการงหรอสตวมากเกนไป ควบคมกลองไมใหสมผสปะการงและสตวตางๆ
ควรทำ เกบอปกรณตางๆ ทยนออกมา เชน มาตรวดและสายอปกรณหายใจสำรอง เพอไมใหเกยวบนปะการง ซงจะทำใหเกดความเสยหาย
ตองหาม อยาสมผส กลนแกลง หรอกระทำอยางหนงอยางใดทสรางความเครยด หรอกอกวนใหสตวตองปองกนตวเอง เพยงเพอตองการถายภาพ
ตองหาม อยาใชอปกรณเชนพอยเตอร คย เขย สงมชวตในทะเลเพอใหไดถายภาพทสวยงาม
ตองหาม อยาใชแสงสองไปทสตวโดยตรงเมอดำนำในเวลากลางคน เนองจากจะไปรบกวน ทำใหสตวนนสบสนและมนงง จนวายหนไปชนปะการงทอยบรเวณรอบๆ ทำใหเกดบาดเจบได
ตองหาม อยาถายรปสตวตวใดตวหนงซำหลายครง หรอถายรปสตวตวเดยวกนหลายคน (อยางเชน การถายภาพมานำ) การใชแสงไฟสองไปยงสตว จะทำใหสตวเกดความตนกลวและทำลายจอรบแสงในดวงตาของเขาอกดวย ไมควรใชแฟลชกบชนดสตวใกลสญพนธ หรอหายาก
ตองหาม อยาสมผสหรอคำปะการงเพอพยงตวใหหยด หรอเคลอนยาย ทำลายปะการงเพยงเพอทจะจดฉากถายรปสตวหรอสงมชวตใตทะเลทตองการ
ตองหาม อยารกลำเขาไปในบรเวณทสตวอาศยอย การเขาไปใกลเกนไปจะทำใหสตวหนออกจากพนทดวยความตกใจ หากสงเกตเหนวาสตวมพฤตกรรมทปรากฏความเครยดออกมา ใหยายไปถายจดอนทนท
2120
7 การเกบขยะใตนำ
แนวปะการงในประเทศไทยกำลงเจอปญหาคกคามอยางหนกจากกจกรรมตางๆ ของมนษย ขยะทะเลกเปนสาเหตสำคญ หนงในวธการทเราจะสามารถลดปญหานไดคอ การชวยกนเกบขยะใตนำ แนวปะการงมความบอบบางมาก ฉะนนการเกบขยะจงควรทำดวยความระมดระวงเปนพเศษ ขอแนะนำการเกบขยะใตนำจดทำขน ใหนกดำนำใชเปนแนวทางในการเกบขยะเพอหลกเลยงการทำลายแนวปะการง
I เตรยมตวใหพรอมกอน...เกบขยะ คณตอง..! ไดรบการรบรองดำนำขนพนฐาน (Open water) และดำนำมาแลวไมตำกวา 50 ไดฟ มสขภาพแขงแรง ทำงานเปนทม และเคารพกฎ กตกา
อปกรณสำคญ...เตรยมใหพรอม ตองม กรรไกร หรอมดคตเตอร (สำหรบตดอวน) Safety Sausage ถงมอเพอปองกนขยะมคม ถงตาขายใสขยะ ถงพลาสตก (สำหรบทำเปน lift bag อยางงายๆ ) เชอก ทนบอกจดดำนำ ควรม เลอย ตะขอเกยว อปกรณเขยาเรยกใตนำ เขมทศ เรอสำหรบนกดำนำ และขนยายขยะ อปกรณปฐมพยาบาล...กรณเกดอบตเหต
สำรวจและวางแผน หาขอมลสถานทดำนำเกบขยะ (สภาพอากาศ สภาพพนท เวลานำขน-ลง แผนกจกรรม) สำรวจประเภทและชนดขยะ ควรสอบถามขอมลจากนกดำนำทองถน แบงหนาทและความรบผดชอบ ขอความรวมมอจากหนวยงานทเกยวของ รวมถงประชาชนในทองท คาใชจาย ลองสมมตถงเหตการณทนาจะเกด.... แลวลองหาทางแกไข
คยแผนงานกอนลงนำ สภาพพนทใตนำ ขนตอนเกบขยะ แบงหนาทแตละทม
23
25
เตรยมพรอมเรองความปลอดภย ทำความเขาใจสญญาณมอ วางแผนระดบความลก และเวลาดำนำ เทคนคเกบขยะใตนำ การขนยายขยะ
II ถงเวลาลงนำเกบขยะแลว... ความปลอดภย ตรวจสภาพอากาศและทะเลวาเหมาะกบการดำนำหรอไม จดระบบเรอรกษาความปลอดภย เพอปองกนและชวยเหลอนกดำนำเมอเกด เหตฉกเฉน ดำนำกบคบดดตลอดเวลา อยาลมทำ Safety stop เพอปองกนการเกด Decompression Sickness ตรวจสภาพอปกรณดำนำของตวเองและคบดดกอนและหลงดำนำ
ทมงานบนเรอ เตรยมเรอสำหรบขนขยะและใสขยะ เตรยมอปกรณยกขยะทมนำหนกมาก ตรวจตราหาสงมชวตทปนมากบขยะ ...แลวสงพวกเคากลบบาน ทำความเขาใจเรองการสอสารกบทมดำนำ พกพาอปกรณสอสารทจำเปน อยางเชน นกหวด เครองขยายเสยง กลองสองทางไกล เพอสอสารกบทมดำนำ เตรยมอปกรณขนและเกบขยะ
ทมดำนำ อยาลมอปกรณสำคญทตองม อยางเชน ถงตาขายใสขยะ ถงพลาสตก ทำงานรวมกบคนในกลมและคบดดตลอดเวลา ปฏบตตามแผนการดำนำอยางเครงครด โดยเฉพาะเวลาและระดบความลก เลอกทำงานในทนำลกกอน แลวคอยๆ เลอนมาทำในทตนในตอนทายของการดำนำ ใช lift bag หรอ อดอากาศใสถงพลาสตก เพอยกขยะขนจากใตนำ
กฎการดำนำ อยารบเรง ใหระมดระวงทสด ขณะเกบขยะใหรางกายอยในแนวนอน ศรษะดงลงตำกวา เพอปองกนการเตะปะการง ปรบการลอยตวใหอยในภาวะสมดล เมอขยะมนำหนกมากขน ตรวจดอปกรณของตวเองตลอดเวลาเพอไมใหไประหรอเกยวปะการง ควรแบงหนาทกบคบดด ใหคนหนงเกบขยะ อกคนถอถงตาขายรอใสขยะ ขยะประเภทแกว ของมคม และตะขอใหใสไวในสวนลกทสดของถงใสขยะเพอความ ปลอดภย การเคลอนยายขยะทมนำหนกมากๆ อยางเชน ยางรถยนต แบตเตอรรถยนต ตอง กระทำดวยความระมดระวงใหมากทสด
24
วธแกะพลาสตก อวน สายเบด ควรใชอปกรณพวกมดคตเตอรหรอกรรไกร ซงทำงานไดดกวามดดำนำ อยาพยายามดงอวน ตาขาย หรอสายเบด ใหคอยๆ ใชกรรไกรหรอมดคตเตอรตด มวนอวน ตาขาย หรอสายเบดเพอใหเกบและตดไดสะดวก อาจใชถงพลาสตคผกตดขยะประเภทอวน แลวอดลม เพอยกอวนขน จะไดไมพนกบ ปะการง
เกบ....ไมเกบ!! ปลอยทงไวตามธรรมชาต.......... ถาขยะชนนนกลายเปนสวนหนงของโครงสรางปะการง หรอสตวนำแลว (กลาวคอ ขยะนนมปะการงขนคลมทบแลว การรอออกจะทำใหเกดความเสยหายเพมขน)
ตรวจกอนนำกลบมา ตรวจกอนวาไมมสงมชวตปะปนอย สำหรบขยะพวกกระปอง ตรวจดใหแนใจวาไมมสตวหลบซอนอย เวลาเททรายหรอกรวดออก ใหเทตำๆ ตดพนทราย ไมเกบกลบมา อะไรกตามทสงมชวตใชเปนบานหรอยดเกาะอย อะไรกตามทอาจมอนตรายเชนถงแกซ ของทมนำหนกมาก ... หามใชการปรบ BCD เพอยกของหนก ถงเหลกหรอถงทบรรจสารพษ
III ขนจากนำ….มาแยกขยะ แยกขยะออกเปน 6 ประเภท เพอนำกลบมาใชอก... ใชใหม...ปองกนสารพษปนเปอน... และฝงกลบอยางถกวธ พลาสตก โฟม แกว กระเบอง ผา กระดาษ เครองมอประมง ไมจากการกอสราง ขยะมพษ
ขนยายขยะ อยากองขยะทงไวบนชายหาด หาตวแทนรบซอขยะ หรอหนวยงานทนำขยะไปรไซเคล ประสานกบหนวยงานทรบผดชอบเรองขยะมพษ ขนขยะทไมสามารถรไซเคล และไมมพษไปรวมทหลมฝงกลบขยะ
จดบนทกขอมลขยะ จดขอมลลงในแบบฟอรม ซงทานสามารถดาวนโหลดไดจากเวปไซตของเรา ขอมลทรวบรวมไดจะนำไปวเคราะห หาสาเหตทมา เพอนำไปสการแกปญหาทตนเหต สงขอมลไปท [email protected] วเคราะหขอมลขยะเบองตน
8 กฏหมายและขอบงคบ
สตวทะเลชนดไหนทไดรบความคมครอง?
1 ปะการงทกชนดและกลปงหา ไมวาจะเปนแบบมชวตหรอตายแลว จดเปนชนดพนธสตวทไดรบการคมครองตามกฎหมายของกรมประมง หามไมใหผใดเกบปะการงหรอกลปงหาเปนสมบตในครอบครองสวนบคคล นอกจากจะไดรบการจดทะเบยนกอนเดอนเมษายน พ.ศ. 2538 ผใดฝาฝน ตองระวางโทษปรบไมเกน 40,000 บาท หรอจำคกไมเกน 4 ป หรอทงจำทงปรบ ดงนนโปรดระลกไวเสมอวา การทอดสมอบนแนวปะการง หรอการกระทำการอนซงสงผลใหเกดความเสยหายตอปะการง อาจทำใหคณตองรบโทษจำคก 4 ป หรอระวางโทษปรบ 40,000 บาท หรอทงถกจำคกและถกปรบ
2 ปลา หามไมใหมการจบปลาสวยงามเปนจำนวน 400 ชนดพนธในเขตคมครองสงแวดลอม (สำหรบภเกตและเกาะพพ คอภายในระยะ 3 กโลเมตรจากชายฝง) ปลานกขนทองหวโหนก (Cheilinus undulates) จดเปนสตวทมแนวโนมใกลสญพนธในบญชท 2 ของอนสญญาไซเตส (ดรายละเอยดเพมเตมเกยวกบอนสญญาไซเตสดานลางน) นอกจากนน สตวทะเลชนดอนทเปนอาหารของมนษย เชน ปลาเกา กงมงกร และปลงทะเล ถกจบมากเกนไป จำนวนประชากรลดลงอยางมากจนนาเปนหวงในหลายพนท
3 เตา เตากระ และกระดองเตากระ ไดรบความคมครองภายใตบญชท 1 ของอนสญญาไซเตส หามนำเขาและสงออก เตาทะเลมความเสยงตอการสญพนธเพมขนเรอยๆ เนองจากการซอขายเตาทะเล โดยเฉพาะเตากระ ถกจบเพอนำกระดองมาทำเปนเครองประดบ เชน กำไล และ หว นอกจากนชายหาดถกทำลายเพอการพฒนาทดนทำใหแหลงฟกไขถกรบกวนหรอสญเสยไป และยงพบเสมอวาเตาทะเลตดกบเครองมอประมง รวมทงเตาไดรบอนตรายจากการกนขยะในทะเล เตาทะเลทกชนดไดรบการคมครองทงภายใตกฎหมายไทยและกฎหมายสากลเปนการผดกฎหมายหากมการซอเตาทะเลในประเทศไทย ผดกฎหมายหากมการนำผลตภณฑจากเตาทะเลออกนอกประเทศ ในหลายประเทศกเปนการกระทำผดกฎหมายหากนำผลตภณฑททำจากกระดองเตาเขามาในประเทศ
4 การซอขายสตวนำ ซากของสตวนำ และผลตภณฑททำจากซากของสตวนำ นกทองเทยวมกคดวาเปลอกหอยทถกคลนซดมาบนชายหาดมความสวยงาม แตทานทราบหรอไมวาเปลอกหอยเหลานนมบทบาทสำคญตอระบบนเวศทางทะเลหลายประการ เชนเมอเปลอกหอยเหลานนแตหก ยอยสลาย มนจะกลายเปนสวนหนงของหาดทรายทพวกเราชนชอบ เปนทอยอาศยของปเสฉวนในขณะทมนเจรญเตบโต เปนการผดกฎหมายหากมการนำเปลอกหอยบางชนดออกไปนอกประเทศ และนำเขาไปในประเทศของนกทองเทยวตางชาต เปลอกหอยทมขายทวไปเปนของสะสม มกจะถกเกบในขณะทหอยเหลานนยงมชวตอย ซงจะสงผลกระทบโดยตรงตอจำนวนประชากรของสงมชวตเหลานน การเกบเปลอกหอยยงเปนการทำลายแหลงทอยอาศยของสตวทะเลอน เนองจากผเกบมกพลกกอนหนและปะการงขนมาเพอคนหาหอยเหลานน เปลอกหอยเหลานอาจจะดสวยงามในบานทาน แตกไมสวยเทากบมนอยในสภาพแวดลอมตามธรรมชาต การเอาเปลอกหอยออกจากสภาพแวดลอมตามธรรมชาตทำใหระบบหวงโซอาหารเสยความสมดล
27
29
หอยและเปลอกหอยชนดใดทไดรบความคมครอง? หอยสงขแตร (Charonia spp.) กำหนดใหเปนสตวหายากโดยองคการระหวางประเทศเพอการอนรกษธรรมชาต หอยมอเสอ (Tridacna spp.) ไดรบการคมครองตามกฎหมาย ตามบญชท 2 ของอนสญญาไซเตส เปนการผดกฎหมาย หากมการครอบครอง ซอหรอนำหอยสงขแตร และหอยมอเสอออกนอกประเทศ (การครอบครอง สามารถกระทำได หากมการลงทะเบยนกบกบประมงภายในเดอนเมษายน 2538)
5 ฉลามและซปหฉลาม ฉลามโดยสวนใหญ ไมไดรบการคมครองตามกฎหมาย รวมทงไมมกฎหมายควบคมไมใหรบประทานซปหฉลามหรอสเตกเนอฉลาม อยางไรกตาม ทวโลกตระหนกถงความทารณในการลาฉลามและการกระทำทสนเปลอง ลาฉลามทงตวเพยงเพอตองการครบของมนโดยเฉพาะฉลามวาฬ
ฉลามวาฬ (Rhincodon typus) ไดรบการคมครองตามกฎหมาย จดอยในบญชท 2 ของอนสญญาไซเตส
ฉลามวาฬมจำนวนลดลงอยางมาก เนองจากถกลาเพอการคาเนอและครบ ฉลามเปนผลาขนสงสดของหวงโซอาหาร ดงนน มนจงมกมการสะสมสารปรอทในปรมาณทสง ซงเปนอนตรายตอผบรโภค โดยเฉพาะตอเดกและสตรมครรภ
6 สตวเลยงลกดวยนมในทะเล สตวเลยงลกดวยนมในทะเลทกชนด ไดรบการคมครองตามกฎหมาย ตามชนดพนธในบญชท 2 หรอ 1 ของอนสญญาไซเตส
7 มานำ มานำ (Hippocampus spp.) ไดรบการคมครองตามกฎหมาย ตามชนดพนธในบญชท 2
คณอาจพบเหนการขายซากมานำเพอนำมาทำของทระลกเชนพวงกญแจ หรอททบกระดาษ การซอผลตภณฑเหลานเปนการกระทำผดกฎหมาย ในแตละปมการซอขายมานำเปนจำนวนมากเพอใชเปนยาพนบาน ตามความเชอของชาวจน
อนสญญาวาดวยการคาระหวางประเทศซงชนดของสตวปา และพชปาทใกลสญพนธ หรอ อนสญญาไซเตส
เปนขอตกลงของรฐบาลระหวางประเทศ ในการรวมมอกนควบคมหรอไมใหมการคาพชหรอสตวปา หรอผลตภณฑจากพชหรอสตวปาระหวางประเทศ ซงสงผลคกคามตอจำนวนหรอการดำรงอยของชนดพนธพชและสตวปาเหลานน บญชท 1 ไดแกชนดพนธทใกลจะสญพนธ หามทำการคาโดยเดดขาด ยกเวนในบางกรณพเศษเทานน บญชท 2 ไดแกชนดพนธทมแนวโนมใกลจะสญพนธ อนญาตใหคาขายไดแตตองมการควบคม ไมใหเสยหายหรอทำใหจำนวนประชากรลดปรมาณลงอยางรวดเรวจนใกลจะสญพนธทงนประเทศทจะสงออกจะตองควบคมไมใหกระทบกระเทอนตอการดำรงอยของชนดพนธนน ๆ ในธรรมชาต
28
บญชท 3 เปนชนดพนธทไดรบการคมครองตามกฎหมายของประเทศใดประเทศหนงซงในการนำเขาจะตองมหนงสอรบรองการสงออกจากประเทศถนกำเนด
(คดยอบางสวนจาก) พระราชบญญตอทยานแหงชาต พ.ศ. ๒๕๐๔หมวด 3 การคมครองและดแลรกษาอทยานแหงชาต
และหมวด 5 บทกำหนดโทษ
มาตรา 16 ภายในเขตอทยานแหงชาต หามมใหบคคลใด(3) นำสตวออกไป หรอทำดวยประการใดๆ ใหเปนอนตรายแกสตวบทกำหนดโทษ มาตรา 24 ผใดฝาฝนมาตรา ตองระวางโทษจำคกไมเกน 5 ป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท หรอทงจำทงปรบ มาตรา 26 ผใดฝาฝน ถาปรากฏวาสตวหรอทรพยสนทเกบหาหรอนำออกมราคาเพยงเลกนอย หรอความเสยหายทเกดขนมเพยงเลกนอย ตองระวางโทษปรบไมเกนหารอยบาท
(4) ทำดวยประการใดๆ ใหเปนอนตรายหรอทำใหเสอมสภาพแกดน หน กรวด หรอทรายบทกำหนดโทษ มาตรา 24 ผใดฝาฝนมาตรา ตองระวางโทษจำคกไมเกน 5 ป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท หรอทงจำทงปรบ มาตรา 26 ผใดฝาฝน ถาปรากฏวาสตวหรอทรพยสนทเกบหาหรอนำออกมราคาเพยงเลกนอย หรอความเสยหายทเกดขนมเพยงเลกนอย ตองระวางโทษปรบไมเกนหารอยบาท
(15) นำเครองมอสำหรบลาสตวหรอจบสตว หรออาวธใดๆ เขาไปเวนแตจะไดรบอนญาตจากพนกงานเจาหนาท และปฏบตตามเงอนไขซงพนกงานเจาหนาทผอนญาตนนกำหนดไวบทกำหนดโทษ มาตรา 27 ผใดฝาฝนมาตรา ตองระวางโทษปรบไมเกนหารอยบาท
(18) ทงขยะมลฝอยหรอสงตางๆ ในททมไดจดไวเพอการนนบทกำหนดโทษ มาตรา 27 ผใดฝาฝนมาตรา ตองระวางโทษปรบไมเกนหารอยบาท
(คดยอบางสวนจาก) พระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา พ.ศ. 2535
หมวด 3 การลา การเพาะพนธ การครอบครอง และการคาซงสตวปา ซากของสตวปา และผลตภณฑททำจากซากของสตวปา
มาตรา16 หามมใหผใดลา หรอพยายามลาสตวปาสงวน หรอสตวปาคมครอง บทกำหนดโทษ มาตรา 47 ผใดฝาฝนตองระวางโทษจำคกไมเกนสป หรอปรบไมเกนสหมนบาทหรอทงจำทงปรบ
มาตรา 18 หามมใหผใดเพาะพนธสตวปาสงวนหรอสตวปาคมครอง บทกำหนดโทษ มาตรา 48 ผใดฝาฝนตองระวางโทษจำคกไมเกนสามป หรอปรบไมเกนสามหมนบาท หรอทงจำทงปรบ
มาตรา 19 หามมใหผใดมไวในครอบครองซงสตวปาสงวน สตวปาคมครอง ซากของสตวปาสงวนหรอซากสตวปาคมครอง บทกำหนดโทษ มาตรา 49 ผใดมไวในครอบครองซงสตวปาคมครองทไดมาจากการเพาะพนธหรอซากของสตวปาคมครองทไดจากการเพาะพนธ โดยไมไดรบอนญาต ตองระวางโทษจำคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนหนงหมนบาท หรอทงจำทงปรบ
30 31
มาตรา 20 หามมใหผใดคาสตวปาสงวน สตวปาคมครอง ซากของสตวปาสงวน ซากของสตวปาคมครอง หรอผลตภณฑททำจากซากของสตวปาดงกลาว บทกำหนดโทษ มาตรา 47 ผใดฝาฝน ตองระวางโทษจำคกไมเกนสป หรอปรบไมเกนสหมนบาท หรอทงจำทงปรบ มาตรา 50 ผใดทำการคาสตวปาคมครองทไดมาจากการเพาะพนธ ซากของสตวปาคมครองทไดมาจากการเพาะพนธ หรอผลตภณฑททำจากซากของสตวดงกลาวโดยมไดรบอนญาต ตองระวางโทษ จำคกไมเกนสองป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท หรอทงจำทงปรบ
หมวด 4 การนำเขา สงออก นำผาน นำเคลอนทซงสตวปา และดานตรวจสตวปา บทกำหนดโทษ มาตรา 24 การนำเขา สงออก หรอนำผานซงสตวปา หรอซากของสตวปาชนดทตองม ใบอนญาตหรอใบรบรองใหนำเขา สงออกหรอนำผาน ตามความตกลงระหวางประเทศวาดวยการคาสตวปาและซากของสตวปา ตองไดรบใบอนญาตหรอใบรบรองจากอธบด
หมวด 8 บทกำหนดโทษ มาตรา 55 ผใดชวยซอนเรน ชวยจำหนาย ชวยพาเอาไปเสย ซอ รบจำนำหรอรบไวโดยประการใดซงสตวปาหรอซากของสตวปาอนไดมาโดยการกระทำความผดตามพระราชบญญตน ตองระวางโทษจำคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนหนงหมนบาท หรอทงจำทงปรบ
กฏกระทรวงกำหนดใหสตวปาบางชนดเปนสตวปาคมครอง พ.ศ. 2546พระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา พ.ศ. 2535
บญชสตวคมครอง
สตวทะเลจำพวกสตวเลยงลกดวยนมพะยนหรอหมนำ (Dugong dugon)โลมากระโดด (Stenella longirostris)โลมาแถบ (Stenella coeruleoalba)โลมาธรรมดา (Delphinus capensis)โลมาปากขวด (Tursiops aduncus)โลมาฟราเซอร (Lagenodelphis hosei)โลมาฟนหาง (Steno bredanensis)โลมาลายจด (Stenella attenuata)โลมาหลงโหนก (Sousa chinensis)โลมาหวบาตรหลงเรยบ (Neophocaena phocaenoides)โลมาอรวด (Orcaella brevirostris)วาฬคเวยร (Ziphius cavirostris)วาฬนำรองครบสน (Globicephala macrorhynchus)วาฬบรดา (Balaenoptera edeni)วาฬเพชรฆาต (Orcinus orca)วาฬเพชรฆาตดำ (Pseudorca crassidens)วาฬเพชรฆาตเลก (Feresa attenuata)วาฬฟนสองซ (Mesoplodon ginkgodens)วาฬฟน (Balaenoptera physalus)
วาฬหวแตงโม (Peponocephala electra)วาฬหวทย (Physeter macrocepalus)วาฬหวทยแคระ (Kogia simus)วาฬหวทยเลก (Kogia breviceps)
สตวทะเลจำพวกเลอยคลานเตากระ (Eretmochelys imbricata)เตาตน (Chelonia mydas)เตาหวฆอน (Caretta caretta)เตามะเฟอง (Dermochelys coriacea)เตาหญา (Lepidochelys olivacea)
สตวทะเลจำพวกปลาฉลามวาฬ (Rhincodon typus)
สตวปาไมมกระดกสนหลงอนๆกลปงหาทกชนด (Order Gorgonacea)ปะการงดำทกชนด (Order Antipatharia)ดอกไมทะเลทกชนด (Order Actiniaria)ปะการงแขงทกชนด (Order Scleractinia and order Stylasterina)ปะการงไฟทกชนด (Genus Millepora)ปะการงสนำเงนทกชนด (Order Heliopracea)ปะการงออนทกชนด (Order Alcyonacea)หอยมอเสอทกชนด (Family Tridacnidae)หอยสงขแตร (Charonia tritonis)
เขตคมครองทางทะเล (อทยานแหงชาตจำนวน 26 แหง)
ทะเลอนดามนl หมเกาะสมลน – จงหวดพงงา ตดตอ: [email protected] หมเกาะสรนทร – จงหวดพงงา ตดตอ: [email protected] อาวพระนาง – จงหวดพงงา ตดตอ: [email protected] หมเกาะระ – เกาะพระทอง – จงหวดพงงา ตดตอ: [email protected] เขาลำป – หาดทายเมอง – จงหวดพงงา ตดตอ: [email protected] สรนาถ – ภเกต ตดตอ: [email protected] หมเกาะลนตา – จงหวดกระบ ตดตอ: [email protected] ธารโบกขรณ – จงหวดกระบ ตดตอ: [email protected] เขาหลก – ลำร – จงหวดพงงา ตดตอ: [email protected] หาดนพรตนธารา–หมเกาะพพ–จงหวดกระบ ตดตอ: [email protected] หาดเจาไหม – จงหวดตรง ตดตอ: [email protected] หมเกาะเภตรา – จงหวดสตล ตดตอ: [email protected] ตะรเตา – จงหวดสตล ตดตอ: [email protected] ทะเลบน – จงหวดสตล ตดตอ: [email protected] แหลมสน – จงหวดระนอง ตดตอ: [email protected]
32
l ลำนำกระบร – จงหวดระนอง ตดตอ: [email protected] หมเกาะพยาม ตดตอ: [email protected] ศนยปฏบตการอทยานแหงชาตทางทะเล ตดตอ: [email protected]
อาวไทยl เขาสามรอยยอด – จงหวดประจวบครขนธ ตดตอ: [email protected] หาดวนกร – จงหวดประจวบครขนธ ตดตอ: [email protected] หมเกาะชาง – จงหวดตราด ตดตอ: [email protected] เขาแหลมหญา – หมเกาะเสมด – จงหวดระยอง ตดตอ: [email protected] หมเกาะอางทอง – จงหวดสราษฎรธาน ตดตอ: [email protected] หาดขนอม หมเกาะทะเลไทย – จงหวดสราษฎรธาน ตดตอ: [email protected] หมเกาะชมพร – จงหวดชมพร ตดตอ: [email protected] ธารเสดจ – เกาะพงน – จงหวดสราษฎรธาน ตดตอ: [email protected] อาวมะนาว – เขาตนหยง – จงหวดนราธวาส ตดตอ: [email protected]
เขตรกษาพนธพชและสตวทะเลl เกาะตาชย (ภายในระยะ 2 กโลเมตรจากชายฝง)l เกาะดอกไม (ภายในระยะ 1 กโลเมตรจากชายฝง)l หนมสง (ภายในระยะ 2.5 กโลเมตรจากกองหน)l เกาะไขนอก (ภายในระยะ 1 กโลเมตรจากชายฝง)l เกาะไขใน (ภายในระยะ 1 กโลเมตรจากชายฝง)l อาวปาตอง (ภายในแนวปะการงทงสองปกอาวทศเหนอและใต)l พนทบางสวนของแหลมพนวา – เกาะเฮ – เกาะแอว – เกาะโหลนแหลงขอมลอนๆ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม www.monre.go.thกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง www.dmcr.go.thสถาบนวจยและพฒนาทรพยากรทางทะเลชายฝงทะเล และปาชายเลน www.pmbc.go.thกลมสตวทะเลหายาก โทร. 076-391-128กรมอทยานแหงชาต สตวปา เละพนธพช www.dnp.go.thสำนกอนรกษสตวปา กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพชโทร. 02-579-1565,561-4837 กองบงคบการตำรวจปาไม www.forest.police.go.thกรมประมง กระทรวงเกษตรและสหกรณ www.fisheries.go.thเพอนปา www.peunpa.orgอนสญญาไซเตส www.cites.orgTRAFFIC เครอขายการเฝาระวงการคาสตวปา www.traffic.orgกรมศลกากร www.customs.go.thสมาคมอนรกษสตวปา www.wcsthailand.org
REEF WATCH
ตารางภาพแผนทบรเวณทสำรวจ (หากทานไมสามารถบอกตำแหนงพกดภมศาสตรได)ขางๆ ความกวางของแนวปะการงโดยประมาณ...................ม. ดำนำทความลกเฉลย.......................ม. ความลกสดของแนวปะการงโดยประมาณ..........................ม. เวลาบนทกความลกนำ........................ลกษณะทวไปของพนหนาตดของแนวปะการงทสำรวจ ลาดเอยงนอยจากฝงออกมา มเขตโซนพนราบและโซนลาดชน พนลาดชนมาก(หนาผา) กองหนใตนำประเภทของแนวปะการง ปะการงขนหนาแนน(ไมวาเปนหรอตาย) ปะการงขนเปนหยอมๆ บนพนทราย ปะการงขนบนหนตามชายฝงเขตททานประเมนสภาพปะการง (% )เปอรเซนต ปกคลมพนท เขตพนราบ เขตพนลาดชน ทงเขตพนราบและเขตลาดชนรวมกน ผนงหนาผา กองหนใตนำ
ปะการงทพบไดทวไปในบรเวณน ( สามารถเลอกไดหลายขอ ถาพบมากกวาหนงแบบ) แบบกอน หวโขด แบบกงกอนแทงหนา กงหนามาก แบบกงสน หรอกงยาว แบบโตะแผแบน แบบดอกเหด แบบแผนตง หรอแผนใบไม แบบเปนชนบางๆ เคลอบพนผวในพนทขนาดประมาณ10x10 ตรม. ทานพบ(ไมพบ,พบคอนขางนอย,พบปานกลาง,พบมาก)ของ..........(หรอทานอาจแจงจำนวนเปนตวเลข และระยะทางโดยประมาณของการดำนำ) ระยะทางในการดำนำ....................เมตร
สถานท : จงหวด..................................เกาะ...................................ชอแนวปะการง.................................ทศ..................................ละตจด......................ลองตจด........................วนท..........................................ความแมนยำของตำแหนงพกดภมศาสตร แมนยำมาก แมนยำพอควร ไมคอยแมนยำ ไมแมนยำ
หอยเมนหนามดำ........................ปลาดาวหนาม...................ปลงทะเล................ปลานกแกว..................ปลานกขนทองหวโหนก...............ปลากะรง(เกา)..................ปลากระพง.............ปลาผเสอ.....................ปลานโปเลยน..............................กงสไปนลอปเตอร.............................
(%) เปอรเซนตปกคลมพนท(ความหนาแนน)โดยประมาณดวยสายตาเศษปะการง
กระจายบนพนทราย
อนๆ พนหน รวมปะการงมชวต
ปะการงตาย
ปะการงออน กลปงหา สาหราย พนทราย
100%
33
ระดบความสวยงามของแนวปะการง: เยยมมากๆ สวยมาก สวยพอสมควร ไมคอยสวย ไมสวยเลยความหลากหลายของชนดของปะการงแขง: หลากหลายมากๆ หลากหลายมาก หลากหลายปานกลาง คอนขางนอย นอยมากจำนวนปลาในแนวปะการง: จำนวนมากเหลอเกน จำนวนมาก ปานกลาง คอนขางนอย นอยมากความหลากหลายของชนดปลาในแนวปะการง: หลากหลายมากเหลอเกน หลากหลายมาก หลากหลายปานกลาง คอนขางนอย นอยมาก
โปรดสงขอมลผานทางออนไลน http://www.greenfins-thailand.org หรอ กรณาสงถง นพนธ พงศสวรรณสถาบนวจยและพฒนาทรพยากรทางทะเล ชายฝงทะเล และปาชายเลน ตป.ณ. 60 อ.เมอง จ.ภเกต 83000
หรออเมลถง [email protected], [email protected]
ความใสของนำทะเล(มองในแนวระนาบใตนำ)..............................เมตร อณหภมนำทะเล.............................................................องศาเซลเซยลลกษณะพนดนใตทะเล เปนโคลน เปนทรายละเอยด เปนทรายหยาบขอคดเหนเพมเตม...................................................................................................................................................................................................................................................................................................ชอผรายงาน................................................................อเมล...................................................................ทอย ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
พบสงเหลานไหม ?
จำนวน ไดพบบาง ไดพบพอสมควร ไดพบมาก ปะการงฟอกขาว สาหรายขนปกคลมแนวปะการง ปะการงยนตนตาย
34
ความเสยหายในแนวปะการง (โปรดกาเครองหมายถกในชอง)
สาเหต ไมพบ อาจเปนไปได พบบาง พบมากพอสมควร พบมาก จากเครองมอประมง(เชน อวน) จากการยงปลา จากการระเบดปลา จากการดำนำ จากการเกบหอย จากการเดน/ยน บนปะการง จากคราบนำมน จากการทอดสมอ จากตะกอน จากนำเสย จากการถกปลาดาวหนามกน
