หนังสืออิเลคทรอนิกส์ Electronic Books 4 ...kuchinarai.ac.th/document/wanthanee/four.pdfe – Book 4 เร อง ประชากรและการเปล

e – Book 4 เรอง ประชากรและการเปลยนแปลงในระบบนเวศ : วนทนย หมวดเมอง สพม.เขต 24

1

หนงสออเลคทรอนกส (Electronic Books)

เลมท 4 เรอง ประชากรและการเปลยนแปลงในระบบนเวศ สาระการเรยนรวทยาศาสตร

ชนมธยมศกษาปท 3

รวบรวมโดย วนทนย หมวดเมอง

: คร โรงเรยนกฉนารายณ สพม. เขต 24 จงหวดกาฬสนธ


2

ค าน า

หนงสออเลคทรอนกส (e – Book) เรอง ประชากรและการเปลยนแปลงในระบบนเวศ เกดจากความกาวหนาของเทคโนโลย

พฒนาเอกสารใหอยในรปของสออเลคทรอนกส เปนการใหความรแกผสนใจอกชองทางหนง สงเสรมใหเขาถงการเรยนรอยางสะดวก รวดเรว ตามความตองการ และตามศกยภาพของแตละบคคล มคณลกษณะส าคญ ทชวยกระตนใหเกดความใฝร ใฝเรยน สนกสนานจากภาพ เสยง ภาพเคลอนไหว ประการทส าคญอกอยางหนงคอ หนงสออเลคทรอนกส สามารถปรบปรงขอมลใหทนสมยไดตลอดเวลา ซงคณสมบตนจะไมม ในหนงสอธรรมดาทวไป จงนบไดวาหนงสออเลคทรอนกสเลมน เปนนวตกรรมทจะสงเสรมการเรยนรไดอยางกวางขวาง ในการพฒนาหนงสออเลคทรอนกสสการเรยนร โดยเฉพาะ เลมนทผจดท าไดรวบรวมเนอหา ภาพประกอบเกยวกบเรอง ประชากรและการเปลยนแปลงในระบบนเวศ เพอใหนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนกฉนารายณ ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 24 และเพอเผยแพรแกคณะคร นกเรยน ทสนใจใชประกอบบทเรยน เรอง ระบบนเวศ และสามารถชวยใหผอานเขาใจเนอหาไดโดยงายยงขน หวงเปนอยางยงวาหนงสอเลมน จะเปนประโยชนตอวงการศกษา กอนศกษาเนอหาในเลม ขอใหท าแบบทดสอบกอนเรยนกอน เพอเกบคะแนนเปนขอมลเปรยบเทยบกบการท าแบบทดสอบหลงเรยน แลวคอยศกษาจนจบเนอหาและหลงจากทไดศกษาเนอหาจบแลว ใหท าแบบทดสอบหลงเรยนอกครงหนง และตองผานเกณฑรอยละ 75 ขอขอบคณ คณพงษวสนต วรรณจนดา ผเชยวชาญดานเทคนคการผลตสอ การสอน และคณะผเชยวชาญทกทานทกรณาตรวจสอบขอมลและใหขอเสนอแนะในการจดท าเปนอยางด

วนทนย หมวดเมอง


3

สารบญ

เรอง หนา จดประสงคการเรยนร/ตวชวด…………………………………………………………………………………………………… 4 ประชากรและชมชนในระบบนเวศ…………………………………………………………………………………………….. 5

ความสมพนธของสงมชวตในระบบนเวศ…………………………………………………………………………………….. 7 การแทนทของสงมชวตในระบบนเวศ…………………………………………………………………………………………. 18 ประชากรและการเปลยนแปลงในระบบนเวศ……………………………………………………………………………… 20 ปญหาสงแวดลอม……………………………………………………………………………………………………………………. 21 ผลกระทบตอประชากร………………………………………………………………………………………………………….... 22 การเปลยนแปลงของระบบนเวศ……………………………………………………………………………………………….. 23 ความสมดลในระบบนเวศ…………………………………………………………………………..………………………….... 24 การใชทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน………………………………………………………………………………………… 25

บรรณานกรม………………………………………………………………………………………………………………………….. 26 ภาคผนวก………………………………………………………………………………………………………………………………. 27 แบบทดสอบ…………………………………………………………………………………………………………………………… 28

เฉลยแบบทดสอบ……………………………………………………………………………………………………………………. 34


4

จดประสงคการเรยนร/ตวชวด

เลมท 4 เรอง ประชากรและการเปลยนแปลงในระบบนเวศ

ว 2.1 ม.3/4 อธบายปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงขนาดของประชากรในระบบนเวศ


5

ประชากรและชมชนในระบบนเวศ ประชากร หมายถง สงมชวตชนดเดยวกนทอยรวมกน ในพนทใดพนทหนง และเปนสวนหนงของชมชน คณลกษณะของประชากรประกอบดวย 1. ขนาด หมายถง จ านวนของประชากรในแตละพนท

2. โครงสราง หมายถง องคประกอบของประชากร ซงแบงตามอาย และเพศ 3. ความหนาแนน หมายถง จ านวนประชากรทนบตอหนงหนวยพนท เชน จ านวนตนไม 150 ตนตอไร 4. การเพมจ านวน หมายถง การเปลยนแปลงขนาดของประชากรทเปนผลรวมสทธระหวางอตราการเกด การตาย การยายถนเขา และ

การยายถนออก โดยมขดความสามารถของสงแวดลอมในพนทนน เปนตวก าหนดใหประชากรในพนทเพมจ านวนในอตราทเหมาะสม นนคอ การเพมจ านวนของประชากร แตละชนด จะตองอยภายในอทธพลของประชากรอนในสงแวดลอมเดยวกน ถาเมอใดทจ านวนประชากรเพมมากขน เกนระดบความเหมาะสม สวนทเกนนนกจะถกชวตอนก าจดใหลดลง ชมชน หมายถง กลมของสงมชวตหลายชนด ทอาศยอยรวมกนในพนทใดพนทหนง และมการด ารงชวตทตองพงพาอาศยซงกนและกน การเรยกชอชมชนใดชมชนหนงอาจเรยกตามลกษณะโครงสรางของชมชน ซงจะเรยกตามจ านวนทหนาแนนมากทสดของประชากรในชมชน หรอ อาจเรยกตามรปรางลกษณะของประชากรทอาศยอยในชมชนนน ทแสดงความแตกตางระหวางกนใหเหนอยางชดเจน เชน พชซงแบงความแตกตางของลกษณะประชากรออกไดเปน 6 ลกษณะ ไดแก

- ตนไม มลกษณะเปนพชยนตนทมขนาดสงใหญ มล าตนปรากฏใหเหนอยางชดเจน - ไมพม มลกษณะเปนพชยนตนทมขนาดเลกกวาตนไม มกงกานสาขารวมทงใบไมจ านวนมาก อยใกลบรเวณพนดน - ไมลมลก มลกษณะเปนพชขนาดเลกอาจมอายยนยาวนานหลายป เชน หญา - ตะไคร เปนพชทมขนาดเลกมาก เชน มอส - พชอากาศ เปนพชทเกาะอาศยอยตดกบ กงกาน หรอล าตนของตนไมอน โดยล าตนไมสมผสกบพนดนเลย เชน กลวยไม - เถาวลย เปนพนธไมเลอยทขนเกยวพนกบตนไมอน ไมสามารถจะทรงตวอยไดโดยล าพง


6

ในบรเวณชมชนใดทมพนทกวางใหญ และมสงมชวตตางชนดอาศยอยเปนจ านวนมาก ความสมพนธของชวตในชมชนกจะมมาก ชมชนนนสามารถทจะถายทอดพลงงานและสสารใหอยในสภาพทสมดลได โดยไมตองอาศยชมชนอน การมจ านวนและความตางชนดกนในชมชน จงเปนความหลากหลายทสรางระบบแหงความสมพนธทสลบซบซอนและมนคง ทนทานตอการเปลยนแปลงทจะเขามารบกวนไดสง เชน ในการทองคประกอบใดองคประกอบหนงภายในชมชนถกท าลายลง ชวตอนๆ ในชมชน กจะชวยกนปรบตว ฟนฟสภาพของระบบภายในชมชน ไมใหแตกสลายลงได เชน ในระบบนเวศของปาหญา ทชมชนประกอบดวยหญา ซงเปนผผลตอาหารจากพลงงานดวงอาทตย มกวาง เกง เนอทราย ฯลฯ ท าหนาทเปนผ บรโภคพชและสตวเหลานกจะเปนเหยอของสตวทเปนผลา เชน เสอ หมาใน สงโต ซงเมอใดกตามถากวางถกลามากไปกวาสตวอน จ านวนกวางกลดนอยลง หายากขน เสอกจะหนไปหาเหยอทงายกวา เชน เกง เนอทราย ในชวงเวลานน กวางกจะมโอกาสขยายพนธ เพมขนใหม หรอในกรณทเสอมเหยอใหบรโภคมาก จ านวนเสอกจะมากขน กจะท าใหปรมาณของเหยอลดลง หญาทเปนอาหารของเหยอกมโอกาสฟนตวไดมากในขณะเดยวกนเมอหาเหยอไดยากขนเสอกจะลดจ านวนลง เมอผลาลดจ านวนลง จ านวนของเหยอและหญากจะขยายพนธไดเพมขนอก เปนการควบคมกนเองของระบบชวตในชมชน

ปาชายเลน มอสและเฟรน พชทอาศยเกาะตดกบตนไมอน

แหลงอางอง : www.taklong.com/pictpost/show-pictpost.php


7

ความสมพนธของสงมชวตในระบบนเวศ

ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศแบงออกไดเปน 2 ลกษณะ คอ

1. ความสมพนธระหวางสงมชวตชนดเดยวกน การด ารงชวตอยรวมกนเปนหม เปนกลม เปนฝง มความสมพนธ ทงในดานบวกและลบ ผลดกคอ การอยรวมกนเปนฝง จะท าใหมการปกปองอนตรายใหกน มการขยายพนธไดรวดเรวขน มการแบงบทบาทหนาท เปนผน า ฝง เชน การรวมฝงของชาง ลง ผง ตอ แตน และนก ขณะเดยวกน กมผลในทางลบ เพราะการอยรวมกนเปนกลมและด ารงชวตแบบเดยว กนนน กอใหเกดการแกงแยงแขงขน และเกดความหนาแนนของประชากรมากเกนไป

2. ความสมพนธระหวางสงมชวตตางชนดกน เปนความสมพนธทเกดขนใน ลกษณะตาง ๆ ดงน 2.1 ภาวะการเปนผอาศย เปนความสมพนธของสงมชวต ๒ ชนดทอาศยอยรวมกน ฝายผอาศยเปนผไดรบประโยชน ผทใหอาศย เปนผเสยประโยชน เชน ตนกาฝาก ซงเกดบนตนไมใหญ มรากพเศษทเจาะลงไปยงทอน าและทออาหารของตนไมเพอดดน าและธาตอาหารหรอ สตวประเภทหมด เรอด เหบ ปลง ทาก เหา ไร เปนตน

กาฝากอาศยอาหารจากตนไมใหญ แหลงอางอง : http://www.kaentong.com/index.php?topic

นกด ารงชวตอยรวมกนเปนกลมเปนฝง

แหลงอางอง : www.thaimtb.com

http://www.kaentong.com/index.php?topic


8

2.2 การลาเหยอ เปนการอยรวมกนของสงมชวต ทชวตหนงตองตกเปนอาหารของอกชวตหนง เชน กวางเปนอาหารของสตว ปลาเปนอาหารของมนษย ซงสงมชวตลาชวตอนเปนอาหาร เรยกวา ผลาและชวตทตองตกเปนอาหารนน เรยกวา เหยอ

เสอลากวางเปนอาหาร กงกาลาตกแตนเปนอาหาร งเขยวลางตวเลก แหลงอางอง : http : //www.google.co.th/imgres?imgurl http : //www.ichumphae.com/photopost/2011/519nuPBX4q.jpg

http://www.google.co.th/imgres?imgurl

http://www.google.co.th/url?sa=i&source=images&cd=&cad=rja&docid=An3T1A0nx8oaRM&tbnid=1AF9XvJ7v8Ll5M:&ved=0CAgQjRwwAA&url=http://school.obec.go.th/huahuayhuafykk2/singvadlom/page/sara_1.htm&ei=iK94UeqnI4L3rQehpoHYAg&psig=AFQjCNESkAOhiQxWRwd6Vgu20P_5E2NqEA&ust=1366950152662245


9

2.3 การไดประโยชนรวมกน เปนการอยรวมกนระหวางสงมชวต 2 ชนด ทตางฝายตางไดรบประโยชนกนและกน (+, +) แตไมจ าเปนตองอยดวยกนตลอดเวลา นนคอ บางครงอาจอยดวยกน บางครงกอาจแยกใชชวตอยตามล าพงได เชน นกเอยงกบควาย การทนกเอยงเกาะอยบนหลงควายนนมนจะจกกนเหบใหกบควาย ขณะเดยวกนกจะสงเสยงเตอนภยใหกบควาย เมอมศตรมาท าอนตรายควาย หรอแมลงทดดกนน าหวานจากดอกไม มนกจะชวยผสมเกสรใหกบดอกไมไปดวยพรอมกน เชน - แมลงกบดอกไม แมลงดดน าหวานจากดอกไมเปนอาหาร และดอกไมมแมลงชวยผสมเกสร - นกเอยงกบควาย นกเอยงไดกนแมลงตางๆ จากหลงควาย และควายกไดนกเอยงชวยก าจดแมลงทมากอความร าคาญ - มดด ากบเพลย เพลยไดรบประโยชนในการทมดด าพาไปดดน าเลยงทตนไมและมดด ากจะไดรบน าหวาน - ปเสฉวนกบดอกไมทะเล (Sea Anemone) ปเสฉวนอาศยดอกไมทะเลพรางตวจากศตร และยงอาศยเขมพษจากดอกไมทะเลปองกนศตร สวนดอกไมทะเลกไดรบอาหารจากปเสฉวนทก าลงกนอาหารดวย - ไลเคน (Lichen) คอ การด ารงชวตรวมกนของรากบสาหราย ซงเปนการอยแบบทสงมชวตทง 2 ชนด ตางกไดรบประโยชน สาหรายมสเขยวสรางอาหารเองไดโดยกระบวนการสงเคราะหดวยแสง แตตองอาศยความชนจากเชอรา สวนราไดรบธาตอาหารจากสาหราย ไดแก ไนโตรเจนจากการตรงไนโตรเจน นอกจากนนราบางชนดอาจสรางสารพษ ซงปองกนไมใหสตวอนกนไลเคนเปนอาหาร และรายงสรางกรดชวย ในการละลายหนและเปลอกไม ท าใหไลเคนดดซบธาตอาหารไดด - แบคทเรยไรโเบยม (Rhizobium) ในปมรากพชวงศถว ตรงไนโตรเจนจากอากาศใหแกรากถว ในขณะเดยวกบแบคทเรยกไดรบกาซคารบอนไดออกไซด และแรธาตจากตนถว โปรโตซวในล าไสปลวก ปลวกไมมน ายอยส าหรบยอยเซลลโลสในเนอไม โปรโตซวชวยในการยอย จนท าใหปลวกสามารถกนไมได และโปรโตรซวกไดรบสารอาหารจากการยอยสลายเซลลโลสดวย แบคทเรยทอาศยอยในล าไสของคน แบคทเรยไดรบอาหารและอยอาศยจากล าไสของคน สวนคนจะไดรบวตามนบ 12 จากแบคทเรย


10

นกเอยงกนเหบทผวหนงควาย นกดดกนน าหวานจากดอกไม

ตวเหบดดกนเลอดสนข ไลเคน : การด ารงชวตรวมกนของรากบสาหราย

แหลงอางอง : www.trueplookpanya.com/.../knowledge_detail.php


11

2.4 ภาวะแหงการเกอกล เปนความสมพนธของสงมชวต 2 ชนด ทฝายหนงไดประโยชน สวนอกฝายไมเสยประโยชน (+,0) แตกไมไดประโยชนอยางเชน กลวยไมปา ทเกาะอยตามเปลอกของตนไมใหญในปา อาศยความชนและธาตอาหารจากเปลอกไม แตกไมไดชอนไชรากเขาไปท าอนตรายกบล าตนของตนไม ตนไมจงไมเสยผลประโยชน แตกไมไดประโยชนจากการเกาะของกลวยไมนน เชน - ปลาฉลามกบเหาฉลาม เหาฉลามอาศยอยใกลตวปลาฉลาม และกนเศษอาหารจากปลาฉลาม ซงปลาฉลามจะไมไดประโยชน แตขณะเดยวกนกไมไดเสยประโยชนอะไร - พลดางกบตนไมใหญ พลดางอาศยรมเงาและความชนจากตนไมโดยตนไมไดประโยชน ขณะเดยวกไมเสยประโยชนอะไร - กลวยไมกบตนไมใหญ กลวยไมยดเกาะทล าตนหรอกงของตนไมซงไดรบความชนและแรธาตจากตนไม โดยทตนไมไมไดรบประโยชน แตกไมเสยประโยชนอะไร - เพรยง ทอาศยเกาะบนผวหนงของวาฬเพอหาอาหาร วาฬไมไดประโยชน แตกไมเสยประโยชน

ปลาฉลามกบเหาฉลาม กลวยไมปา เพรยงเกาะปลาวาฬ

แหลงอางอง : www.trueplookpanya.com/.../knowledge_detail.php


12

2.5 ภาวะทตองพงพากนและกน เปนการอยรวมกนของสงมชวต 2 ชนด ทไมสามารถมชวตอยไดถาแยกจากกน (+,+) เชน ไลเคน ซงประกอบดวยราและสาหราย สาหรายนนสามารถสรางอาหารไดเอง แตตองอาศยความชนจากรา และรากไดอาหารจากสาหราย เชน ปลวกกนไมเปนอาหาร แตในล าไสของปลวกไมมน ายอย ส าหรบยอยเซลลโลส ตองอาศยโปรโตซว ซงอาศยอยในล าไสของปลวกเอง เปนตวชวยยอยเซลลโลส และโปรโตซวเอง กไดอาหารจากการยอยนดวย

ภาพปลวกกนไม

แหลงอางอง : http://www.google.co.th/search?sourceid=navclient


13

2.6 ภาวะของการสรางสารปฏชวนะ เปนการอยรวมกนของสงมชวต ทฝายหนงไมไดรบประโยชน แตอกฝายหนงตองเสยประโยชน (+, - ) เกดขนเนองจากสงมชวตบางชนด ไดสกดสารออกจากรางกายแลวสารนนไปมผลตอสงมชวตอน เชน ราเพนซเลยม สรางสารเพนซเลยม ออกมา แลวไปมผลตอการยบยงการเจรญของแบคทเรย

ภาพราเพนซเลยมสรางสารเพนซเลยม

แหลงอางอง : http://sarakased.blogspot.com/2011/07/penicillium-sp-paecelomyces-sp.html


14

2.7 ภาวะการกดกน (Amensalism ) เปนภาวะทการด ารงอยของสงมชวต ไปมผลตอการอยรอดของสงมชวตอกชนดหนง เชน ตนไมใหญบงแสงไมใหสองถงตนไมเลกทอยขางลาง ท าใหไมเลกไมอาจเจรญเตบโตได เชน ปลาฉลามและเหาฉลาม สาหรายขนแมวกบปะการง เนองจากสาหรายขนแมวจะมการเจรญเตบโตไดอยางรวดเรวและกนพนทมาก ท าใหปะการงทอยใกลเคยงถกสาหรายขนแมวโตทบ จนปะการงไมสามารถไดรบกระแสน า, แสง และสาหรายขนแมว ยงแยงอาหารและแรธาตตางๆ ของปะการง จงท าใหปะการงตายในทสด

ภาพการเจรญเตบโตอยางรวดเรวของสาหรายขนแมว

แหลงอางอง : www.fisheries.go.th/cf-chan/.../Cyano-page-pic.htm


15

2.8 ภาวะของการแขงขน เปนความสมพนธของสงมชวต 2 ชวต ซงอาจเปนชนดเดยวกนหรอตางชนดกน ทมความตองการทอยอาศย หรออาหารอยางเดยวกนในการด ารงชวต และปจจยดงกลาวนนมจ ากด จงเกดการแขงขนเพอครอบครองทอยอาศยหรอแยงชงอาหารนน เชน ตนไมสองตนทขนอยในกระถางเดยวกน

ตนไมหลายตนทขนอยในกระถางเดยวกน แหลงอางอง : http://www.google.co.th/search?sourceid=navclient

http://www.google.co.th/search?sourceid=navclient


16

2.9 ภาวะการเปนกลาง เปนการอยรวมกนของสงมชวต 2 ชวต ในชมชนเดยวกน แตตางด ารงชวตเปนอสระแกกน โดยไมให และไมเสยประโยชนตอกน

แหลงอางอง : http://www.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.hiwedding.net/ken/images


17

2.10 ภาวะการยอยสลาย เปนการด ารงชวตของพวกเหดรา แบคทเรย ทมชวตอยดวยการหลงสารเอนไซมออกมานอกรางกาย เพอยอยซากสงมชวตใหเปนรปของเหลว แลวดดซมเขาสรางกาย ในรปของเหลว ซงเปนสงมชวต ท าใหเกดการหมนเวยนของธาตอาหารขน ในระบบนเวศ

การยอยสลายในธรรมชาต

แหลงอางอง : http://www.thaicityfarm.com/autopagev4


18

การแทนทของสงมชวตในระบบนเวศ การแทนทของสงมชวต หมายถง การเปลยนแปลงของชนดหรอชมชนในระบบนเวศ ตามกาลเวลา โดยจะเรมจากจดทไมมสงมชวตอาศยอยเลย จนกระทงเรมมสงมชวตกลมแรกเกดขน ซงกลมของสงมชวตกลมแรก จะเปนกลมทมความทนทานสง และววฒนาการไปจนถงสงมชวตกลมสดทายทเรยกวา ชมชนสมบรณ (Climax stage) การแทนทของสงมชวต แบงไดเปน 2 ประเภท คอ

1. การเกดแทนทชนบกเบกหรอขนปฐมภม (Primary succession) การเกดแทนทจะเรมขนในพนททไมเคยมสงมชวตอาศยอย มากอนเลย ซงแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ 1.1. การเกดแทนทบนพนทวางเปลาบนบก ม 2 ลกษณะดวยกน คอ - การเกดแทนทบนกอนหนทวางเปลา ซงจะเรมจาก ขนแรก จะเกดสงมชวตเซลลเดยว เชน สาหรายสเขยว หรอไลเคนบนกอนหนนน ตอมาหนนนจะเรมสกกรอน เนองจากความชน และสงมชวตบนกอนหนนน ซงจากการสกกรอนไดท าใหเกดอนภาคเลกๆ ของดนและทราย เจอปนดวยสารอนทรยของซากสงมชวตสะสมเพมขน จากนนกจะเกดพชจ าพวกมอสตามมา ขนทสอง เมอมการสะสมของอนภาคดนทราย และซากของสงมชวต และความชนมากขน พชทเกดตอมาจงเปนพวกหญา และพชลมลก มอสจะหายไป ขนทสาม เกดไมพม และตนไมเขามาแทนท ซงไมยนตนทเขามาในตอนแรกๆ จะเปนไมโตเรว ชอบแสงแดด จากนนพชเลกๆ ทเกดขนกอนหนานกคอยๆ หายไป เนองจากถกบดบงแสงแดดจากตนไมทโตกวา ขนสดทาย เปนชนชมชนสมบรณ (climax stage) เปนชมชนของกลมมชวตทเตบโตสมบรณแบบ มลกษณะคงท มความสมดลในระบบนนคอ ตนไมไดววฒนาการไปเปนไมใหญ และมสภาพเปนปาทอดมสมบรณนนเอง


19

- การเกดแทนทบนพนทรายทวางเปลา ในขนตน พชทจะเกดขนจะเปนประเภทเถาไมเลอย ทหยงรากลงในบรเวณ ทเปนทชน ขนตอไปกจะเกดเปนล าตนใตดนทยาว และสามารถแตกกงกานสาขาไปไดไกล และเมอใตดนมรากไม กเกดมอนทรยวตถมากขน ท าใหความสามารถในการอมน ากเพมมากขน ธาตอาหารกเพมขน และทสดกเกดไมพมและไมใหญตามมาเปนขนตอนสดทาย 1.2 การแทนทในแหลงน า เชน ในบอน า ทะเลทราย หนอง บง ซงจะเรมตนจาก ขนแรก บรเวณพนกนสระหรอหนองน านนมแตพนทราย สงมชวตทเกดขนเบองตนกคอ สงมชวตเลกๆ ทลองลอยอยในน า เชน แพลงกตอน สาหรายเซลลเดยว ตวออนของแมลงบางชนด ขนทสอง เกดการสะสมสารอนทรยขนทบรเวณพนกนสระ จากนนกจะเรมเกดพชใตน าประเภทสาหราย และสตวเลกๆ ทอาศยอยบรเวณทมพชใตน า เชน พวกปลากนพช หอยและตวออนของแมลง ขนทสาม ทพนกนสระมอนทรยสารทบถมเพมมากขน อนเกดจากการตายของสาหราย เมอมธาตอาหารมากขน ทพน กนสระกจะเกดพชมใบโผลพนน าเกดขน เชน กก พง ออ เตยน า แลวจากนนกจะเกดมสตวจ าพวก หอยโขง กบ เขยด กง หนอน ไสเดอน และววฒนาการมาจนถงทมสตวมากชนดขน ปรมาณออกซเจนกจะถกใชมากขน สตวทออนแอกจะตายไป ขนทส อนทรยสารทสะสมอยทบรเวณกนสระจะเพมมากขน ในขณะทสระจะเกดการตนเขนในหนาแลง ในชวงทตนเขน กจะเกดตนหญาขน สตวทอาศยอยในสระจะเปนสตวประเภทสะเทนน าสะเทนบก ขนสดทาย ซงเปนชนชมชนสมบรณแบบ สระน านนจะตนเขน จนกลายสภาพเปนพนดน ท าใหเกดการแทนท พชบกและสตวบก มววฒนาการจนกลายเปนปาไปไดในทสด ซงกระบวนการแทนทของสงมชวตในระบบนเวศจะตองใชเวลานานมาก ในการววฒนาการของการแทนททกขนตอน 2. การแทนทของสงมชวตในขนทดแทน (Secondary succession) เปนการเกดแทนทของสงมชวตอนๆ ในพนทเดมทถกเปลยนแปลงไป เชน บรเวณพนทปาไมทถกโคนถาง ปรบเปนพนทเพาะปลก หรอพนทปาไมทเกดไฟปา ในขนตนของการแทนทจะเกดสงมชวต


20

กลมอนเกดขนแทนท ทงทเกดขนเองโดยธรรมชาตและการปลกโดยมนษย ในขนทเกดขนเองนนมกจะเรมดวยหญาและเปนตนไมเลก ไปจนถงตนไมใหญ ซงการแทนทในขนทดแทนน จะใชเวลานอยกวาการแทนทของสงมชวตในขนบกเบก ทงนเพราะการแทนทในขนทดแทนน เกดขนในพนทบรเวณนนมดนและธาตอาหารอยพรอมแลว

ประชากรและการเปลยนแปลงในระบบนเวศ

มนษยตองพงพาทรพยากร มนษยเปนองคประกอบสวนหนงของระบบนเวศซงจ าเปนตองใชธาตอาหารและพลงงาน ทมอยในระบบนเวศเชนเดยวกบสงมชวตอนๆ การเพมขนของประชากรท าใหมนษยตองใชทรพยากรธรรมชาตมากยงขน การเพมจ านวนประชากรมนษยไมเพยงแตมผลกระทบตอการสญเสยทรพยากรธรรมชาตและความเสอมโทรมของสงแวดลอมของธรรมชาตเทานน หากความเปลยนแปลงในวถชวตของมนษย ยงกอใหเกดผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมเพมขนดวย การด ารงชวตของมนษยนนตองพงพาสงแวดลอมในดานตางๆ ดงน 1. การอาศยกระบวนการทางธรรมชาต คอ มนษยตองอาศยกระบวนการทเกดขนทางธรรมชาตหรออาศยธรรมชาตในการด ารงชวต เชน ธาตและพลงงานทอยในตวมนษยเกดจาก “กระบวนการสงเคราะหดวยแสง” ซงเปนกระบวนการส าคญทสดในสงแวดลอม เปนตน 2. การสรางทอย การตงบานเรอนหรอชมชนของประชากร มกจะเลอกอยตามแหลงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทเปนปจจย ในการด ารงชวต เชน การตงบานเรอนอยรมแมน าเพอประโยชนในการใชน าในการอปโภคบรโภค ใชหาสตวน าเปนอาหาร การประกอบอาชพ จะเหนไดวาอาชพตางๆ ของประชากรมกจะเปนไปตามทรพยากรทองถน เชน คนทอาศยอยในปากจะมอาชพในการหาของปา การลาสตวหรอคนทอาศยอยรมน าหรอชายทะเลกจะมอาชพท าการประมง เลยงสตวน า สวนคนทอาศยตามทราบลมกมอาชพในการท านา ท าสวน เปนตน 3. วฒนธรรมและประเพณ การด าเนนชวตของมนษยแตละทองถน เชน การแตงกาย การรบประทานอาหาร การใชเครองมอประดบตกแตง ตลอดจนประเพณตางๆ มกเปนไปตามธรรมชาตของทองถน เชน พวกทอาศยอยในบรเวณทมอากาศหนาวเยนมกจะใสเสอผาหนาๆ เปนตน และสวนประเพณกขนอยกบสภาพแวดลอม เชน สงคมไทยเปนสงคมการเกษตรกรรมกมประเพณท าขวญขาว เปนตน


21

ปญหาสงแวดลอม

มนษย นบวามสวนส าคญทท าใหเกดปญหาสงแวดลอม ยงในแตละปแนวโนมของจ านวนประชากรมนษยเพมมากขน ความตองการทจะใชทรพยากรกเพมมากขนตามไปดวย ท าใหสงแวดลอมเสอมโทรมลง ปญหาสงแวดลอมทเกดจากการเพมจ านวนประชากรสามารถสรปได ดงน อากาศเสย การเพมจ านวนของประชากรท าใหตองเพมการใชยานพาหนะตองใชน ามนมากขน ท าใหเกดการปลอยสารพษจากยานพาหนะ ทงทางบก ทางเรอ ทางอากาศ ออกสอากาศมากขน น าเสยและการขาดแคลนน า ปญหาน าเสยเปนปญหาทเกดขนจากการกระท าของมนษยเปนสวนใหญ มการทงขยะมลฝอย น าเสยจากชมชน จากโรงงานอตสาหกรรม ลงสแหลงน า รวมถงมการใชสารเคมก าจดศตรพชและสตว ท าใหน าเนาเสยไมสามารถน ามาอปโภคบรโภคได สงกลนเหมนรบกวนผทอาศยใกลแหลงน า และท าใหสตวน าตายอกดวย การเกดภาวะโลกรอน ในชวงเวลา 50 ปทผานมา อณภมของโลกสงขนนนเนองมาจากการเพมขนของแกสเรอนกระจกในบรรยากาศโดยเฉพาะการเพมขนของแกสคารบอนไดออกไซด คลอโรฟลออโรคารบอน มเทน ไนตรสออกไซด โดยมนษยเปนตวการส าคญในการปลอยแกส เรอนกระจก เชน การท าอตสาหกรรม การคมนาคมขนสง การเผาขยะ การสญเสยปาไมและสตวปา มสาเหตมาจาการทมนษยตดไมไปใชผลตสนคาสรางทอยอาศย การขยายพนทในการเพาะปลก ยงภาวะ ทประชากรเพมขน ท าใหความตองการใชไมมปรมาณเพมขนไปดวย และยงรวมไปถงการเกดไฟปาซงเปนตวการหลกทท าใหปาไมถกท าลาย ดนเสอมคณภาพและการขาดแคลนทดน มนษยมจ านวนมากขนจงท าใหมการใชทดนในการเพาะปลก ท าใหธาตอาหารทอยในดนถกใชหมด ดนจงไมสามารถปรบสภาพความสมบรณขนเองไดตามทนธรรมชาต ท าใหดนขาดความอดมสมบรณในการเพาะปลก รวมทงการใชสารเคม เชน ปย สารเคมก าจดศตรพชและสตว การขาดแคลนพลงงาน มนษยตองการพลงงานเพมขนแตปรมาณพลงงานทมอยอยางจ ากด ซงสงผลกระทบตอฐานะทางเศรษฐกจไปทวโลกโดยเฉพาะประเทศผบรโภคน ามน ทตองซอน ามนในราคาทแพงขน การใชพลงงานยงกอใหเกดสารพษในสงแวดลอม เกดการเปลยนแปลงของดนฟา อากาศ ความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตอนๆ


22

ผลกระทบตอประชากร ส าหรบความเสอมโทรมของสงแวดลอม ไดสงผลกระทบตอประชากรหรอคณภาพชวตประชากร ดงน การขาดแคลนอาหาร เมอผลผลตทางการเกษตรพฒนาอยในระดบคงท เมอเทยบกบจ านวนประชากรทเพมขนอยางรวดเรว ท าใหประเทศทมความยากจน เชน ประเทศเคนยา เอธโอเปย เปนประเทศทมความยากจนและขาดแคลนอาหาร การเกดโรคภยไขเจบ การเพมสารพษจากสงแวดลอม เชน การเพมสารพษจากการเกษตร น าเสยจากชมชนและโรงงานอตสาหกรรม ควนจากโรงงานอตสาหกรรม เปนสาเหตทกอใหเกดอนตรายตอสขภาพอนามยของผทไดรบสารพษ ซงสารอนตรายเหลานท าใหเกดอาการเลกนอย เชน วงเวยน ปวดศรษะ แพอากาศ ไปจนถงการเกดโรครายแรง เชน โรคหวใจ โรคมะเรง หรออาจท าใหเสยชวตได การอพยพยายถน การขาดแคลนทรพยากรธรรมชาตและความแหงแลงรวมทงภยพบตจากธรรมชาต เชน อทกภย วาตภย ท าใหประชากรในหลายประเทศตองอพยพยายถนไปหาแหลงทอยใหมการเกดปญหา สงคม การขาดแคลนทรพยากรธรรมชาต ท าใหเกดปญหาสงคม เชน การบกรกพนทปาสงวน การตดไมอยางผดกฎหมาย การแยงพนทท ากน เปนตน การเกดปญหาความยากจน คอ การทประเทศขาดแคลนทรพยากรธรรมชาตทมความอดมสมบรณ มความแหงแลงและมประชากรจ านวนมาก เชน ประเทศอนเดย ประเทศบงกลาเทศ เปนตน การขาดสถานทพกผอนหยอนใจ เมอบานเมองเจรญขนมากเทาไร ความตองการทพกผอนหยอนใจกมากขนไปดวย แตสถานทพกผอนหยอนใจกลบมอยอยางจ ากด เมอประชากรใชสถานทเหลานนมากขนกท าใหทรพยากรธรรมชาตเสอมโทรมลง การขาดสถานทศกษาหาความร เนองจากสภาพแวดลอมในปจจบนเกดความเสอมโทรมมากขน จงท าใหมนษยขาดสถานททจะศกษา หาความร และท าใหเกดความยากล าบากทสงเสรมใหเกดความรกความหวงแหนในสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต การเปลยนแปลงของระบบนเวศ การเปลยนแปลงของระบบนเวศนนเกดขนได 2 ประการ คอ 1. เกดขนโดยธรรมชาต เปนสาเหตทท าใหเกดการเปลยนแปลงของระบบนเวศมหลายประการตวอยาง เชน 1) ไฟปา เปนตวการท าลายทรพยากรธรรมชาตในระบบนเวศอยางมหาศาลโดยเฉพาะทรพยากร ปาไม สงมชวตรวมทงจลนทรยตางๆ


23

และยงรวมไปถงสงทไมมชวต เชน อนทรยวตถและปยเมอทรพยากรเหลานถกท าลายไปจะเปนเหตใหปาไม หยดชะงกการเจรญเตบโต ดนเสยคณสมบตการอมน า ท าใหเกดน าทวม ภยแลง และอากาศแปรปรวนท าใหเกดภาวะมลพษทางอากาศ จนอาจสงผลใหเกดโรคตางๆ ได เชน โรคตาแดง โรคภมแพ โรคผวหนง หรอโรคเกยวกบทางเดนหายใจ เปนตน 2) น าทวม เกดจากสาเหตหลายประการ เชน ฝนตกหนก น าหนน และหากน าเคลอนทมความเชยวกรากกอาจท าใหแผนดนถลม และพนททถกน าทวมเปนเวลานานจะมสภาพทไมเหมาะสมส าหรบการเจรญเตบโตของพช ท าใหพนทนนเสยสมดลธรรมชาต โดยบางทอาจไมสามารถเพาะปลกได ซงดนทเสยสภาพนอยในสภาวะทเรยกวา " มลพษดน" สวนปย และสารทอยบนดนเมอไหลลงสแหลงน าทต ากวา และเมอน านนลดลงสารตางๆ เหลานกจะถกขงกอใหเกดสภาวะทเรยกวา " มลพษทางน า" ได 3) แผนดนไหว หากเกดแผนดนไหวทเกนกวา 5 รกเตอรขนไป จะกอใหเกดความเสยหายตอสภาพแวดลอมตางๆ ตงแตสงกอสราง การพงทลายของดน ท าใหสภาพแวดลอมทางธรรมชาตของพชและสตวเปลยนแปลงไป กอใหเกดความสญเสยของพชพรรณ สตวปา ตลอดจนจลนทรยและสงมชวตขนาดเลกชนดตางๆ เปนสภาพปญหาทสงผลตอระบบนเวศ 2. เกดขนโดยมนษย มนษยเปนปจจยส าคญทกอใหเกดการเสยสมดลของระบบนเวศ เนองจากการใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางผดวธ หรอไมมการควบคมจงกอใหเกดผลเสยตามมา ซงมสาเหตดงน 1) การเพมจ านวนประชากร ยงแตละปจ านวนประชากรทวโลกมแนวโนมเพมสงมากขน ซงความตองการใชทรพยากรธรรมชาต ในการด ารงชวตกยงสงขน จนสงผลตางๆ ตามมามากมายตอระบบนเวศ เชน การบกรกท าลายปา การบกรกทดนเพอเพมพนทท ามาหากน ทางการเกษตร การตงโรงงานอตสาหกรรมเพอเพมผลผลตสนคาตางๆ การปลกสรางอาคารบานเรอนจนลกล าเขาไปในแหลงน า เปนตน ความตองการใชทรพยากรธรรมชาตทมากขน ยอมสงผลใหเกดการบกท าลายสงแวดลอมจนน าไปสการเสยสมดลทางธรรมชาตได เชน กอใหเกดความรอนและแหงแลง ฝนไมตกตามฤดกาล ดนขาดธาตอาหาร สตวปาขาดทอยอาศย เปนตน 2) การขยายตวของชมชนเมอง ท าใหเกดการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมทางธรรมชาต เนองจากการขยายตวของเมองอยางรวดเรว โดยขาดการวางแผนในการใชพนทหรอไมเปนไปตามทก าหนดไว จนท าใหเกดปญหาขนมากมาย เชน ปญหาการใชทรพยากรประจ าทองถน ปญหาการควบคมดแลทรพยากร ปญหาการก าจดของเสย ปญหาการปลอยน าเสยลงแมน า เปนตน นอกจากนการขยายตวของชมชนยงท าใหเกดการสรางแหลงอตสาหกรรมเพมขน กสงผลใหมการใชทรพยากรเพมขนดวย หากมการควบคมดแลไมเหมาะสมอาจกอใหเกดปญหามลพษตอสงแวดลอม


24

3) การสรางสงกอสราง เชน การสรางถนน อางเกบน า เขอน นบวาเปนสาเหตส าคญทท าใหทรพยากรธรรมชาตตางๆ เชน ปาไม ดน และน าถกใชไป นอกจากนยงสงผลกระทบตอสตวปาในพนทนน เนองจากการท าลายถนทอยของสตวปา เมอมนษยสรางสงกอสรางในพนทปาเพมมากขนกจะท าใหมการท าลายปาอยางตอเนอง ปาจะเสอมโทรมลงและอาจหมดไปได 4) การใชเทคโนโลยสมยใหม เพอเพมผลผลตทางการเกษตร การใชสารเคมตางๆ เชน ยาฆาแมลงและปย สงผลใหเกดการตกคางของสารเหลานในดน และอาจกระจายไปสแมน าหรอระบบนเวศตางๆ ดงนน หากใชสารเคมเหลานในปรมาณมากและเปนเวลานาน กท าใหผลผลตจากทงพชและสตวมการปนสารเคมได ความสมดลในระบบนเวศ ความสมดลของระบบนเวศ หมายถง สภาวะความคงทในการแลกเปลยนความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงแวดลอม ซงในระบบนเวศนน สงมชวตและไมมชวตจะมการแลกเปลยนพลงงานและสสารซงกนและกน ขณะเดยวกนความสมพนธระหวางสงมชวตดวยกนคอ การถายทอดพลงงานไปตามหวงโซอาหาร มองคประกอบภายในระบบทท าหนาทเปนผผลต ผบรโภคและผยอยสลาย ซงความสมดลของระบบนเวศจะคงอยได ตราบเทาทมความหลากหลายของสงมชวตภายในระบบ ซงความหลากหลายของสงมชวตจะท าใหเกดความสมพนธทเปนระเบยบ และสลบซบซอน เมอใดกตามทองคประกอบสวนใดสวนหนงถกท าใหกระทบกระเทอน แมเพยงเลกนอย ผลกระทบอนนนจะถกสงทอดตอไปถงองคประกอบอนๆ ทวทงระบบ แตในความซบซอนของระบบนเวศ มนกจะสามารถทจะปรบตวเขาสสภาวะแหงความสมดลไดใหมอกครง เพอใหระบบคงอยตอไปได แตหากผลกระทบนนรนแรงเกนกวาทระบบจะปรบตวใหเขาสสมดลได ระบบนนทงระบบกจะแตกสลายลง มนษยเปนองคประกอบหนงของระบบนเวศในโลก ทจะอยรอดไดกตอเมอองคประกอบอนๆ มอยดวยอยางสมบรณ แตการท าลายองคประกอบในระบบทมนษยอาศยอยเอง เชน การท าลายปา การท าใหคณภาพของอากาศ น า ดน เสอมโทรมอยางรนแรงนน เปนการท าลายความสมดลของระบบนเวศอยางรเทาไมถงการณของมนษย ดงนนเพอทจะรกษาความสมดลของระบบนเวศในโลกนไวใหได มนษยจงใชทรพยากรทกชนดอยางถนอมรกษา ฟนฟสภาวะของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทเสอมโทรม เพอทจะใหระบบนเวศของมนษยไดอยในสภาวะสมดลไดตลอดไป


25

การใชทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน

ทรพยากรธรรมชาต หมายถง สงทเกดขนเองตามธรรมชาต มประโยชนในการตอบสนองความตองการของมนษย หรอสามารถน ามาใชประโยชนในดานตาง ๆ เชน แรธาต ปาไม สตวปา ฯลฯ เปนตน การอนรกษ (conservation) การท าใหทรพยากรธรรมชาตคงสภาพเดม หรอเกดการสญเปลานอยทสด ซงเรมจาก 1. การส ารวจขอมล ทราบถงรายละเอยดตาง ๆ เชน แหลงทมา ปรมาณ คณลกษณะ คณสมบต วธการน ามาใช ผลกระทบของ การสญเสย สาเหตของการขาดแคลนหรอเสอมคณภาพ 2. การปองกนรกษา การพยายามท าใหเกดการเปลยนแปลงกบทรพยากรธรรมชาตใหนอยทสด หรอไมเกดขนเลย เชน การจดการ แบบเดดขาด - การจบกมผกระท าผด การจดการ (management) การจดการใชทรพยากรธรรมชาตอยางถกวธและเปนระบบ เพอใหทรพยากรเหลอเพยงพอกบความตองการและเกดผลกระทบนอยทสด ท าไดโดย 1. การฟนฟและปรบปรงคณภาพทรพยากรธรรมชาต เมอใชแลวมสมบตไมเหมาะทจะใชตอ ตองมการปรบปรง และฟนฟคณภาพใหด กอนน ากลบมาใช เชน การบ าบดน าเสย การใสปยบ ารงดน การปลกพชหมนเวยน การซอมแซมอปกรณเพอน ากลบมาใชใหม 2. การใชใหเกดประโยชนสงสด ใชทรพยากรฯ ใหถกประเภทถกวธ จะเกดประโยชนสงสด ผลพลอยไดจากการใชทรพยากรฯ น ามาใชประโยชนตอไดอก เชน น าขเลอยมาอดเปนกอน เปนแทง เพอท าเฟอรนเจอรแทนแผนไม 3. การน ากลบมาใชใหม (recycle) 4. การแสวงหาแหลงทรพยากรเพมเตม เชน การส ารวจแหลงแรในทะเลลก แหลงน ามนดบ การส ารวจแหลงทรพยากรฯ จากนอกโลก 5. การหาสงอนมาทดแทน เชน ใชเสนใยสงเคราะหแทนขนสตว ใชอะลมเนยมแทนเหลก ใชพลาสตกแทนไม ใชพลงงานแสงอาทตยแทนเชอเพลง


26

บรรณานกรม

ประชากรและชมชนในระบบนเวศ. (ม.ป.ป.) เขาถงไดจาก : htpp://www.taklong.com/pictpost/show-pictpost.php (วนทคนขอมล 20 มนาคม 2556). โครงการสวนผกคนเมอง. (2555). (ม.ป.ป.). เขาถงไดจาก : http://www.thaicityfarm.com/autopagev4 (วนทคนขอมล 20 มนาคม 2556). ประชากรและชมชนในระบบนเวศ. (ม.ป.ป.) เขาถงไดจาก : http://www.google.co.th /imgres?imgurl, http://www.hiwedding.net/ken/images. (วนทคนขอมล 20 มนาคม 2556). ศนยวจยและพฒนาประมงชายฝงจนทบร กรมประมง จนทบร. department of fisheries. เขาถงไดจาก : http://www.fisheries.go.th/cf-chan/.../Cyano-page-pic.htm. (วนทคนขอมล 20 มนาคม 2556). สาระเกษตร. “การเรยนร…….สความสขทยงยน” ราเขยวเพนนซเลยมและเพซโลไมซส. เขาถงไดจาก : http://www.sarakased.blogspot.com/2011/07/penicillium-sp-paecelomyces-sp.html. (วนทคนขอมล 20 มนาคม 2556). ความรเกยวกบการคาระหวางประเทศ, 2. เขาถงไดจาก : http://www.google.co.th/search?sourceid=navclient. (วนทคนขอมล 20 มนาคม 2556). เปดโลกแหงการเรยนร · คายเยาวชนทร. True Young Producer Award · นกวทยนอยทร · ประกวดภาพถายอนรกษ ธรรมชาต. เขาถงไดจาก : www.trueplookpanya.com/.../knowledge_detail.php. (วนทคนขอมล 20 มนาคม 2556). เครอขายคนชมแพ. เขาถงไดจาก : http : //www.ichumphae.com/photopost/2011/519nuPBX4q.jpg (วนทคนขอมล 21 มนาคม 2556). กาฝากขนน. ชมรมนกวทยสมครเลนแกนทอง จงหวดขอนแกน 144.450 MHZ. (2554). (ม.ป.ป.). เขาถงไดจาก : http://www.kaentong.com/index.php?topic. (วนทคนขอมล 21 มนาคม 2556).

http://www.thaicityfarm.com/autopagev4

http://www.hiwedding.net/ken/images

http://www.sarakased.blogspot.com/2011/07/penicillium-sp-paecelomyces-sp.html

http://www.google.co.th/search?sourceid=navclient

http://www.trueplookpanya.com/.../knowledge_detail.php

http://www.kaentong.com/index.php?topic


27

ภาคผนวก


28

แบบทดสอบ ค าชแจง : - แบบทดสอบประกอบหนงสออเลคทรอนกส เรอง ประชากรและการเปลยนแปลงในระบบนเวศ เปนแบบทดสอบปรนย ชนดเลอกตอบ จ านวน 4 ตวเลอก - ใหเลอกค าตอบแตละขอทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว ในกระดาษค าตอบทครแจกให หามท าเครองหมายใดๆ ลงในแบบทดสอบ - เมอสอบเสรจแลวใหสงกระดาษค าตอบใหคร เพอตรวจและบนทกคะแนนไว แลวจงท าการศกษาเนอหาในหนงสอ - เมอศกษาจบแลวใหท าแบบทดสอบอกครงเปรยบเทยบการทดสอบกอนและหลงเรยน เพอทราบพฒนาการในการเรยนร 1. ขอใดถกตอง ? ก. การเพมขนของประชากรท าใหมนษยตองใชทรพยากรธรรมชาตมากยงขน ข . การเพมจ านวนประชากรมนษย กอใหเกดผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมเพมขน ค . มนษย เปนองคประกอบสวนหนงของระบบนเวศซงจ าเปนตองใชธาตอาหารและพลงงาน

ง. ถกทกขอ 2. กระบวนการส าคญทสดในสงแวดลอม คอกระบวนการใด ? ก. กระบวนการสงเคราะหดวยแสง ข. กระบวนการสงเคราะหดวยความเยน ค. กระบวนการสงเคราะหดวยความรอน ง. กระบวนการสงเคราะหดวยพลงงานลม 3. ปญหาสงแวดลอมทมนษยเปนสวนส าคญทท าใหเกดขน มปญหาอะไรบาง ? ก. อากาศเสย ข. น าเสยและการขาดแคลนน า ค. ภาวะโลกรอนและการขาดแคลนน า ง. อากาศเสย,น าเสยและขาดแคลนน า, ภาวะโลกรอน


29

4. ความเสอมโทรมของสงแวดลอม สงผลกระทบตอประชากรหรอคณภาพชวตประชากรดานใดบาง ? ก. การอพยพยายถน ข. การเกดโรคภยไขเจบ ค. การขาดแคลนอาหาร ง. การอพยพยายถน, เกดโรคภยไขเจบ, และขาดแคลนอาหาร 5. การเปลยนแปลงของระบบนเวศนนเกดขนจากปจจยใด ? ก. เกดขนโดยมนษย ข. เกดขนโดยธรรมชาต ค. เกดขนจากโรคระบาด ง. เกดขนโดยมนษยและธรรมชาต 6. ภยธรรมขาตใดทสงผลใหเกดโรคตางๆ ได เชน โรคตาแดง โรคภมแพ โรคผวหนง หรอโรคเกยวกบทางเดนหายใจ ? ก. ภยจากพาย ข. ภยจากไฟปา ค. ภยจากน าทวม ง. ภยจากแผนดนไหว 7. ภยธรรมขาตใดทสงผลใหพนทมสภาพไมเหมาะสมส าหรบการเจรญเตบโตของพช ท าใหพนทนนเสยสมดลธรรมชาต โดยบางท อาจไมสามารถเพาะปลกได ? ก. ภยจากพาย ข. ภยจากไฟปา ค. ภยจากน าทวม ง. ภยจากแผนดนไหว


30

8. การเกดการแทนขนบกเบกหรอขนปฐมภม จะเกด ณ บรเวณใด ? ก . บรเวณทเกดไฟไหม ข . บรเวณทไมมสงมชวตมากอน ค . บรเวณทมการเปลยนแปลงของประชากร ง . บรเวณทมสงมชวตมากอนและยงไมถกท าลาย 9. ในระยะบกเบกจะพบสงมชวตจ าพวกใด ? ก . แบคทเรย โปรโตซว

ข. สาหราย ไลเคน มอส ค. สตวสะเทนน าสะเทนบก

ง . ไมพบสงมชวตใดเลย 10. ปจจยใดทท าใหเกดการเปลยนแปลงของประชากรมากทสด ?

ก. ความยากจน ข. มโรคภยไขเจบ ค. สถานการณทางการเมอง ง. การเกดภยธรรมชาตอยางหนก

11. แนวทางการแกปญหาประชากรกบสงแวดลอมนนท าไดหลายวธไดแกขอใด ? ก. ลดการขยายตวเมอง ข. ชะลอการเพมจ านวนประชากร ค. รฐตองดแลไมใหตดไมท าลายปา ง. ถกทกขอ


31

12. สงแวดลอมทเสอมโทรมสงผลกระทบตอประชากรในดานใดมากทสด ? ก. ขาดสถานทท ามาคาขาย ข. การเกดปญหาความยากจน ค. การขาดสถานทพกผอนหยอนใจ ง. ท าใหประชากรอพยพยายถนฐาน

13. การอนรกษสงแวดลอม มความหมายตรงกบขอใด ? ก. การใชทรพยากรธรรมชาตอยางไมจ าเปน ข. การใชทรพยากรธรรมชาตใหมากทสดเทาทจะใชได ค. การเกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไวใชสวนตว ง. การใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมดวยความฉลาดและใชอยางเหมาะสม เพอใหเกดประโยชนตอมนษยมากทสด

14. ขอใดกลาวถงการอนรกษสงของทมอยอยางคมคา ? ก. ละมดมเสอทใสไมได จงน าไปใหนองใส ข. เงาะเหนรองเทาของตนเองเกา จงน าไปทง ค. นอยหนาไปซอกางเกงยนตวใหม ทงทตวเกากยงไมไดใช ง. เชอรใชแปงตลบหลายๆ ยหอเพอจะดวาอะไรดกวากน

15. ขอใดเปนสาเหคท าใหมสารพษตกคางมากทสดในสงแวดลอม ? ก. ครวเรอน ข. สงกอสราง ค. การเกษตรกรรม ง. โรงงานอตสาหกรรม


32

16. ขอใดไมใชการรกษาความสมดลของระบบนเวศ ? ก. การส ารวจหาแหลงแร ข. การปองกนไมใหเกดมลพษ ค. การใชทรพยากรไมอยางเหลอเฟอ ง. การปรบปรงดนจด ดนเสอม ใหอดมสมบรณ

17. สมดลธรรมชาตหมายถงขอใด ? ก. ธรรมชาตควบคมทงผผลตและผบรโภค ข. สงมชวตในระบบนเวศไมเปลยนแปลงเลย ค. สงมชวตในระบบนเวศเปลยนแปลงนอยมาก ง. สงมชวตในระบบนเวศเปลยนแปลงตลอดเวลา

18. ชนดของความสมพนธ และตวอยางสงมชวตทแสดงความสมพนธในขอใดถกตอง ? ก. ภาวะพงพากน – รากบสาหราย ข. ภาวะองอาศย – นกเอยงกบควาย ค. ภาวะลาเหยอ – ยงดดเลอดสตวเลยงลกดวยนม ง. ภาวะไดประโยชนรวมกน – กลวยไมกบตนไมใหญ

19. ประชากรในขอใดทมความหนาแนนมากทสด ? ก. บนพนท 100 ตารางเมตร มตนกลวย 25 ตน ข. บนพนท 75 ตารางเมตร มตนกลวย 15 ตน ค. บนพนท 150 ตารางเมตร มตนกลวย 35 ตน ง. บนพนท 10 ตารางเมตร มตนกลวย 3 ตน


33

20. การกระท าในขอใดเปนการใชสารเคมอยางถกตองปลอดภย ? ก. วางสารเคมทปดฝาสนทไวในทจดเกบอาหารได ข. ตองอานฉลากกอนใชผลตภณฑจากสารเคมทกครง ค. ภาชนะบรรจสารเคมทมรอยรวใหอดรรวกอนใชตอไป ง. ทงภาชนะบรรจสารเคมทหมดแลวลงในแมน าล าคลอง


34

เฉลยแบบทดสอบ

เรอง ประชากรและการเปลยนแปลงในระบบนเวศ

ขอ ค าตอบ ขอ ค าตอบ 1 ง. ถกทกขอ 11 ง. ถกทกขอ 2 ก. กระบวนการสงเคราะหดวยแสง 12 ง. ท าใหประชากรอพยพยายถนฐาน 3 ง. อากาศเสย,น าเสยและขาดแคลนน า, ภาวะโลกรอน 13 ง. การใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมดวยความฉลาด

และใชอยางเหมาะสม เพอใหเกดประโยชนตอมนษยมากทสด 4 ง. การอพยพยายถน, เกดโรคภยไขเจบ, และขาดแคลนอาหาร 14 ก. ละมดมเสอทใสไมได จงน าไปใหนองใส 5 ง. เกดขนโดยมนษยและธรรมชาต 15 ง. โรงงานอตสาหกรรม 6 ข. ภยจากไฟปา 16 ค. การใชทรพยากรไมอยางเหลอเฟอ 7 ค. ภยจากน าทวม 17 ก. ธรรมชาตควบคมทงผผลตและผบรโภค 8 ข. บรเวณทไมมสงมชวตมากอน 18 ค. ภาวะลาเหยอ – ยงดดเลอดสตวเลยงลกดวยนม 9 ข. สาหราย ไลเคน มอส 19 ข. บนพนท 75 ตารางเมตร มตนกลวย 15 ตน 10 ง. การเกดภยธรรมชาตอยางหนก 20 ข. ตองอานฉลากกอนใชผลตภณฑจากสารเคมทกครง

Documents

หนังสืออิเลคทรอนิกส์ Electronic Books 4 ...kuchinarai.ac.th/document/wanthanee/four.pdfe – Book 4 เร อง ประชากรและการเปล