ตัวชี้วัดคุณภาพด้านผลลัพธ์ ...... · 2017-10-01 · research) เพื่อก าหนดตัวชี้วัดคุณภาพด้านผลลัพธ์การ

Journal of Safety and Health : Vol. 9 No. 31 January-March 2016 45

Research and Featured Article

บ ท ค ว า ม ว จ ย แ ล ะ ว ช า ก า ร

ตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลสำาหรบผปวยกระดกสะโพกหก

ทเปลยนขอสะโพกเทยมThe Quality Indicators of Nursing Outcomes for Patients

with Hip Fracture undergoing Hip Arthroplasty

เกษร จรรยารตน พย.ม. พยาบาลวชาชพช�านาญการ โรงพยาบาลอางทองรองศาสตราจารย ดร.ศรนวล สถตวทยานนท กศ.ด.

สาขาวชาพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชรองศาสตราจารยวรรณ สตยววฒน วท.บ. (พยาบาลศาสตร) คม. (สถตการศกษา)

S.R.N. Oathopaedic Nursing ทปรกษาชมรมออรโธปดกสแหงประเทศไทย

บทคดยอการวจยครงนมวตถประสงคเพอ (1) ศกษาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการ

พยาบาลส�าหรบผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม (2) ประเมนความเปนไปไดในการน�าตวชวดไปใชในการประเมนคณภาพดานผลลพธการพยาบาลส�าหรบผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม โดยใชการวจยแบบเทคนคเดลฟาย

กลมตวอยางทศกษาเลอกมาโดยวธเฉพาะเจาะจง เปนผเชยวชาญในการดแล ผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม จ�านวน 18 คน ประกอบดวย หวหนาหอผปวยออรโธปดกส จ�านวน 5 คน พยาบาลปฏบตการ ผเชยวชาญดานการพยาบาล ผปวยออรโธปดกส จ�านวน 7 คน อาจารยพยาบาล ผเชยวชาญดานวชาการการพยาบาลผปวยออรโธปดกส จ�านวน 4 คน และแพทยผเชยวชาญดานการรกษาผปวยออรโธปดกส จ�านวน 2 คน เกบรวบรวมขอมล จ�านวน 3 รอบ รอบท 1 สอบถามผเชยวชาญโดยใชแบบสอบถามกงโครงสราง น�าขอมลทไดมาวเคราะหเนอหาและสรางเปนแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา เพอใหผเชยวชาญใหความคดเหนในรอบท 2 และรอบท 3 ท�าการวเคราะหขอมลโดยการค�านวณหาคามธยฐาน ฐานนยม และคาพสยระหวาง ควอไทล

ผลการวจยพบวา ตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลส�าหรบผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม ซงผเชยวชาญมความคดเหนสอดคลองกนในคณภาพดานผลลพธการพยาบาล 25 รายการ ตวชวดยอย 31 รายการ เปนรายการทมความ

ว า ร ส า ร ค ว า ม ป ล อ ด ภ ย แ ล ะ ส ข ภ า พ

46 Journal of Safety and Health : Vol. 9 No. 31 January-March 2016

ปท 9 ฉบบท 31 ประจำ�เดอนมกร�คม-มน�คม 2559

เหมาะสมมากทสด 25 รายการ จ�าแนกเปน 6 กลม ดงน (1) กลมสขภาพการท�าหนาทของรางกาย จ�านวน 5 รายการ ตวชวดยอย 2 รายการ (2) กลมสขภาพสรรวทยา จ�านวน 7 รายการ ตวชวดยอย 17 รายการ (3) กลมสขภาพจตสงคม จ�านวน 4 รายการ (4) กลมสขภาพความรและพฤตกรรมสขภาพ จ�านวน 3 รายการ ตวชวดยอย 9 รายการ (5) กลมสขภาพการรบรสขภาพ จ�านวน 2 รายการ ตวชวดยอย 3 รายการ และ (6) กลมสขภาพครอบครวหรอผดแล จ�านวน 4 รายการ ผลการประเมนความเปนไปไดในการน�าตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลไปใช ผานเกณฑอยในระดบมากทสด

ค�ำส�ำคญ : ตวชวด/ผลลพธการพยาบาล/กระดกสะโพกหก/ขอสะโพกเทยม

AbstractThe objectives of this research were : (1)

to study quality indicators of nursing outcomes for patients with hip fracture undergoing hip arthroplasty; and (2) to evaluate the feasibility of applying quality indicators of nursing outcomes for patients with hip fracture undergoing hip arthroplasty. This research used Delphi technique.

The sample was selected by the purposive sampling technique and included 18 experts in caring for patients’ hip fracture with total hip arthroplasty. They were 5 head nurses of the Orthopedic Department, 7 orthopedic nursing experts, 4 nursing teachers and academic experts in orthopedic nursing, and 2 orthopedists. Data were collected for 3 rounds. First, experts answered semi-structured questionnaires. Then data were analyzed by content analysis, and the results were constructed rating scale questionnaires for experts to provide their opinions in the second and the third rounds. Data were analyzed by median, mode, and quartile range.

The results were as follows. (1) Experts agreed with 25 items 31 sub-items of quality indicators of nursing outcomes for patients with hip fracture undergoing hip arthroplasty. Those 25 items were most appropriate and classifif ied into 6

categories : (a) functions of the body (5 items and 2 sub-items), (b) physiology (7 items and 17 sub-items), (c) socio-mental health (4 items), (d) health knowledge and behaviors (3 items and 9 sub-items), (e) health perception (2 items and 3 sub-items), and (g) health family and care giver (4 items). (2) The evaluation result of the feasibility of applying quality indicators of nursing outcomes for patients with hip fracture undergoing hip arthroplasty was met the criteria at the highest level.

Keywords : Quality indicators/Nursing outcomes/Hip fracture/Hip arthroplasty

ควำมเปนมำและควำมส�ำคญของปญหำจากการส�ารวจเวชระเบยนผ ป วยออรโธปดกส

โรงพยาบาลอางทองพบวา มผปวยทเขารบการรกษากระดกสะโพกหก แผนกผปวยออรโธปดกส โรงพยาบาลอางทอง เพมสงขนอยางตอเนอง โดยในป พ.ศ. 2550 มผปวยทกระดกสะโพกหก 80 ราย และเพมขนเปน 95 รายในป พ.ศ. 2551 และเพมขนเปนจ�านวน 102 ราย ในป พ.ศ. 2553 (เกษร จรรยารตน, 2553) ผปวยเหลานสวนใหญจะไดรบการรกษาโดยเปลยนขอสะโพกเทยม การเพมขนของผปวยทกระดกสะโพกหกอยางตอเนอง การพยาบาลผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยมจงมความส�าคญอยางมาก ผปวยจะตองไดรบการดแลตลอดระยะเวลาทผปวยเขามารกษาตวในโรงพยาบาล เพอสงเสรมใหผ ป วยมความปลอดภย ลดอตราการเสยชวตหรอพการจากการรกษา และสงเสรมใหผปวยสามารถกลบไปด�าเนนชวตไดตามปกตมากทสด (สมชย ปรชาสข, วโรจน กวนวงศโกวท และววฒน วจนะวศษฐ, 2544: 182) ในการดแลผปวยพบปญหาทงดานรางกาย จตใจ และผลกระทบตอครอบครว ไดแก สภาพรางกายทไมพรอมในการผาตด เครยด นอนโรงพยาบาลนาน เกดภาวะแทรกซอนกอนผาตด ขณะผาตด และหลงผาตด รวมถงขาดผ ดแล นอกจากนการรกษาของแพทยใน โรงพยาบาลมความแตกตางกน ท�าใหแนวทางการดแลของพยาบาลกแตกตาง ไมเปนไปในทางเดยวกนจงจ�าเปนตองมเกณฑมาตรฐาน และตวชวดคณภาพการพยาบาลผปวย ดงกลาว

จากการศกษาการจ�าแนกตวชวดผลลพธทางการพยาบาลของ NOC (Nursing Outcome Classification : NOC) ทจ�าแนกตวชวดเปนกลมตางๆ เชน กลมสขภาพการ




ท�าหนาทของรางกาย กลมสขภาพดานจตสงคม กลมความร และพฤตกรรมสขภาพ กลมสขภาพครอบครว มความครอบคลมตามกระบวนการในการดแลผ ปวยทกระดกสะโพกหก ซงจะสามารถน�าไปใชเปนตวชวดคณภาพการพยาบาลผปวยไดอยางเหมาะสม

วตถประสงคกำรวจย1. เพอศกษาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการ

พยาบาลส�าหรบผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม

2. เพอประเมนความเปนไปไดในการน�าตวชวดไปใชในการประเมนคณภาพดานผลลพธการพยาบาลส�าหรบ ผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม

วธด�ำเนนกำรวจยการวจยนเปนการวจยเชงพรรณนา (descriptive

research) เพอก�าหนดตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาล ส�าหรบผ ป วยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอ สะโพกเทยม ดวยการวจยแบบเทคนคเดลฟาย (Delphi Technique) และการประเมนความเปนไปไดในการน�าไปใช

ประชำกรและกลมตวอยำงประชากรทใช ในการศกษาครงนประกอบดวย

ผเชยวชาญในการดแลรกษาผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม

กลมตวอยาง ท�าการเลอกกลมตวอยางแบบเจาะจง (purposive sampling) โดยเลอกจากกลมผเชยวชาญดานบรหาร ดานปฏบตการ ดานวชาการ และดานการรกษา ผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม จ�านวน 18 คน ประกอบดวย กลมหวหนาหอผปวยออรโธปดกส ผเชยวชาญดานการบรหารการพยาบาลผปวยออรโธปดกส จ�านวน 5 คน กลมพยาบาลปฏบตการ ผเชยวชาญดานการพยาบาลผปวยออรโธปดกส จ�านวน 7 คน กลมอาจารยพยาบาล ผ เชยวชาญดานวชาการการพยาบาลผ ป วย ออรโธปดกส จ�านวน 4 คน และกลมแพทยผเชยวชาญ ดานการรกษาผปวยออรโธปดกส จ�านวน 2 คน โดยมคณสมบตดงน 1) มประสบการณในการปฏบตงาน ในต�าแหนงและปฏบตงานดานการรกษาพยาบาลผปวยออรโธปดกสไมนอยกวา 5 ป 2) มวฒการศกษาระดบปรญญาโทหรอระดบปรญญาตร และ/หรอไดรบการอบรมเฉพาะทางดานการพยาบาลออรโธปดกส และ 3) ยนดใหความรวมมอในการวจย

เครองมอทใชในกำรวจยเครองมอทใชในการวจยน เปนแบบสอบถามกง

โครงสรางและแบบสอบถามทผวจยสรางขนตามกระบวนการวจย จ�านวน 3 ชด แบบสอบถามชดท 1 แบบสอบถามกงโครงสราง ประกอบดวย ขอมลทวไป และขอค�าถามจ�านวน 4 ขอใหญ กบ 7 ขอยอย พรอมขอเสนอแนะ โดยม จดมงหมายเพอใหผเชยวชาญแสดงความคดเหนเกยวกบ ตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลส�าหรบผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม แบบสอบถามชดท 2 ไดจากการวเคราะหเนอหาความคดเหนของผเชยวชาญ ในรอบท 1 แลวจดท�าเปนมาตรประมาณคา (rating scale) ตามแบบ Likert scale 5 ระดบ ใหผเชยวชาญแสดงความเหนตอความเหมาะสมของตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลส�าหรบผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยมในแตละขอ ตงแต 5 ถง 1 คอ ความเหมาะสมมากทสด ถงนอยทสด แบบสอบถามชดท 3 ลกษณะของขอค�าถามเปนมาตรประมาณคา 5 ระดบ จาก 5 ถง 1 ไดแก ตวชวดทเหมาะสมมากทสด ถงเหมาะสมนอยทสด โดยแสดงต�าแหนงคามธยฐาน และคาพสย ระหวางควอไทลของแตละขอค�าถามทไดจากค�าตอบของกลมผเชยวชาญ และต�าแหนงของความคดเหนทผเชยวชาญแตละทานตอบในแบบสอบถามรอบท 2 เพอใหผเชยวชาญยนยนค�าตอบเดม หรอเปลยนแปลงค�าตอบใหสอดคลองกบค�าตอบของกลม ผเชยวชาญ พรอมกบการประเมนความเปนไปไดในการน�าตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลส�าหรบผปวย กระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยมไปใชในการ ประเมนคณภาพทางการพยาบาล เปนมาตรประมาณคา 5 ระดบ จาก 5 ถง 1 ไดแก มความเปนไปไดในการน�า ไปใชมากทสด ถงมความเปนไปไดในการน�าไปใชนอยทสด

กำรเกบรวบรวมขอมลการเกบรวบรวมขอมล ม 3 รอบ คอ การเกบ

รวบรวมขอมลรอบท 1 ท�าหนงสอเชญผเชยวชาญ จากสาขาวชาพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช เพอ ขอความรวมมอในการเปนผ เชยวชาญในการวจยแบบ เทคนคเดลฟาย เปนรายบคคลชแจงรายละเอยด แลวสงเอกสารแบบสอบถามชดท 1 ไปใหผเชยวชาญแสดงความคดเหนตามขอค�าถามทก�าหนด โดยแนบซองพรอมแสตมปจาหนาซองถงผวจย เพอความสะดวกในการสงแบบสอบถามกลบคนมายงผวจย การเกบรวบรวมขอมลรอบท 2 และ 3 ผวจยตดตอผเชยวชาญเปนรายบคคล ชแจงรายละเอยด




แลวสงเอกสารแบบสอบถามไปใหผเชยวชาญพรอมแนบซองตดแสตมปจ าหนาซองถงผ วจย และบางส วนสงให ผเชยวชาญทาง e-mail แลวสงกลบทาง e-mail

กำรตรวจสอบคณภำพเครองมอในขนตอนของการวจยแบบเทคนคเดลฟาย ความ

ตรงตามเนอหาและความเทยงของแบบสอบถาม แฝงอย ในกระบวนการรวบรวมขอมลเพราะเปนการเกบรวบรวมขอมล รวมทงใหผเชยวชาญไดปรบแกไขในดานภาษาและตรวจสอบค�าตอบของตนเองซงการใชเกณฑในการเลอก ผเชยวชาญ การจดขอค�าถามในการสมภาษณและแบบ สอบถามอยางเปนระบบ และใชเวลาอยางเหมาะสม ไมนานจนเกนไป จงจะท�าใหความตรงและความเทยงของเครองมอเพมสงขน (จมพล พลภทรชวน, 2530) เครองมอทใชมคณภาพทงดานความตรงและความเทยง ขอมลมความสอดคลองกน โดยมคาพสยระหวางควอไทล (Interquartile Range : IR) ไมเกน 1.5 การเกบรวบรวมขอมลในรอบท 2 และรอบท 3 ทผ เชยวชาญไดตรวจสอบความตรงของผลลพธการพยาบาลส�าหรบผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยน

ขอสะโพกเทยมพรอมทงขอเสนอแนะเพอการแกไข ในรอบท 3 หากการเปลยนแปลงของความคดเหนนอยกวา รอยละ 15 สามารถยตการสอบถามรอบถดไปได

กำรวเครำะหขอมลในรอบท 1 วเคราะหขอมลโดยวเคราะหเนอหาใน

แตละรายการผลลพธการพยาบาลส�าหรบผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยมของผเชยวชาญแตละคน และจดกลมของผลลพธ โดยเทยบเคยงจากแนวคดจากทฤษฎทไดจากการทบทวนวรรณกรรม และก�าหนดเปน กรอบแนวคดการวจย สรางแบบสอบถามจากกลมและรายการผลลพธการพยาบาลเพอสงกลบไปใหผมประสบการณให น�าหนกคะแนนความเหมาะสมของแตละรายการของ ผลลพธ รอบท 2 น�าค�าตอบทไดมาวเคราะหโดยค�านวณ หาคามธยฐาน และคาพสยระหวางควอไทลของผลลพธ การพยาบาลแตละรายการโดยใชโปรแกรมส�าเรจรป แปลความหมายคามธยฐาน ทผเชยวชาญมความคดเหนตอ ตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลส�าหรบผปวย กระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม

คำมธยฐำน ควำมหมำย

4.50-5.00 กลมผเชยวชาญมความเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลในขอนนม ความเหมาะสมมากทสด

3.50-4.49 กลมผเชยวชาญมความเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในขอนน มความเหมาะสมมาก

2.50-3.49 กลมผเชยวชาญมความเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในขอนน มความเหมาะสมปานกลาง

1.50-2.49 กลมผเชยวชาญมความเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในขอนน มความเหมาะสมนอย

ต�ากวา 1.50 กลมผเชยวชาญมความเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในขอนน มความเหมาะสมนอยทสด

การแปลความหมายคาพสยระหวางควอไทล คาพสยระหวางควอไทล ทนอยกวาหรอเทากบ 1.50 แสดงวากลมผเชยวชาญใหความเหนในขอนนสอดคลองกน คาพสย ระหวางควอไทลทมากกวา 1.50 แสดงวาผเชยวชาญใหความเหนในขอนนไมสอดคลองกนการวเคราะหขอมล รอบท 3

วเคราะหหาคามธยฐาน ของความเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในขอนนมความเปนไปไดในการน�าไปใชมากนอยเพยงใด โดยก�าหนดการตดสนในระดบมากขนไปและใหความหมายตามเกณฑ ดงน




คำมธยฐำน ควำมหมำย

4.50-5.00 กลมผเชยวชาญมความเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลในขอนนม ความเปนไปไดในการน�าไปใชมากทสด

3.50-4.49 กลมผเชยวชาญมความเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในขอนน มความเปนไปไดในการน�าไปใชมาก

2.50-3.49 กลมผเชยวชาญมความเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในขอนน มความเปนไปไดในการน�าไปใชปานกลาง

1.50-2.49 กลมผเชยวชาญมความเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในขอนน มความเปนไปไดในการน�าไปใชนอย

ต�ากวา 1.50 กลมผเชยวชาญมความเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในขอนน มความเปนไปไดในการน�าไปใชนอยทสด

กำรสรปผล 1. คดเลอกตวชวดคณภาพดานผลลพธ การ

พยาบาลส�าหรบผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม ทตรงตามเกณฑ ดงน

1.1 คามธยฐานมคาอยในระดบมาก คอ มคามากกวา 3.50 ขนไป

1.2 คาพสยระหวางควอไทลไมเกน 1.502. ตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลส�าหรบ

ผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม ทผานเกณฑขอ 1. ถอวา ผเชยวชาญมความคดเหนสอดคลองกนและขอความนนมความเหมาะสมมากทจะเปนตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม

3. การตดสนความเปนไปไดในการน�าตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลส�าหรบผ ปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยมไปใชเปนเกณฑการประเมนคณภาพการพยาบาล โดยมคามธยฐานอยในระดบมาก คอ มคามากกวา 3.50 ขนไป

สรปผลกำรวจย ตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลส�าหรบ

ผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม จ�าแนกเปน 6 กลม มทงหมด 25 รายการ ตวชวดยอย 31 รายการ ดงน

1. ตวชวดคณภำพกลมสขภำพกำรท�ำหนำทของรำงกำย ส�าหรบผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม ประกอบดวยรายการตวชวดดานผลลพธการพยาบาลจ�านวน 5 รายการ ไดแก 1) การเคลอนไหวของรางกาย

2) การออกก�าลงกาย 3) การพกผอน 4) การนอนหลบ และ 5) ความสามารถในการประกอบกจวตรประจ�าวน แบงเปนตวชวดยอย 2 รายการ กลมผเชยวชาญมความคดเหนวาผลลพธทางการพยาบาลแตละขอมความเหมาะสมมากทสด และกลมผเชยวชาญกมความเหนตอผลลพธทางการพยาบาลในแตละขอสอดคลองกน โดยคามธยฐานเทากบ 4.5 และ 5 คาพสยระหวางควอไทล เทากบ 0.25, 1 และ 1.25 สวนการน�าไปใช กลมผเชยวชาญมความเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในแตละขอมความเปนไปไดในการน�าไปใชมากทสด โดยคามธยฐาน เทากบ 4.75 และ 5

2. ตวชวดคณภำพกลมสขภำพสรรวทยำ ส�าหรบ ผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม ประกอบดวยรายการตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาล 7 รายการ ไดแก 1) สภาวะการหายใจ 2) สมดลของสารน�าภาวะการขาดน�า 3) การตดเชอ 4) สภาวะทางระบบประสาท 5) ภาวะโภชนาการ 6) การรบร และ 7) ภาวะแทรกซอน แบงเปนตวชวดยอย 17 รายการ โดยกลมผเชยวชาญมความคดเหนวาผลลพธทางการพยาบาลแตละขอมความเหมาะสมมากทสด จ�านวน 7 รายการ ตวชวดยอย 17 รายการ และรายการดงกลาวกลมผเชยวชาญกมความเหนตอตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในแตละขอสอดคลองกนโดยคามธยฐาน เทากบ 4 และ 5 คาพสยระหวาง ควอไทล เทากบ 0, 0.25, 1 และ 1.25 สวนการน�าไปใช กลมผเชยวชาญมความเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในแตละขอมความเปนไปไดในการน�าไปใชมากทสด โดยคามธยฐาน เทากบ 4.5 และ 5 เชนกน




3. ตวชวดคณภำพกลมสขภำพจตสงคม ส�าหรบผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม ประกอบดวยรายการตวชวดดานผลลพธการพยาบาลจ�านวน 4 รายการ ไดแก 1) การยอมรบภาวะความเจบปวย 2) ความวตกกงวล 3) ความสามารถในการควบคมตนเอง 4) การปรบตวของรางกายตอความสามารถทลดลง กลมผเชยวชาญมความคดเหนวาผลลพธทางการพยาบาลแตละขอมความเหมาะสมมากทสด โดยคามธยฐาน เทากบ 5 และกลมผเชยวชาญกมความเหนตอตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในแตละขอสอดคลองกน คาพสยระหวางควอไทล เทากบ 0.25, 1 และ 1.25 การน�าไปใช กลมผเชยวชาญมความเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในแตละขอมความเปนไปไดในการน�าไปใชมากทสด โดยคามธยฐาน เทากบ 5

4. ตวชวดคณภำพกล มควำมร และพฤตกรรมสขภำพ ตวชวดคณภาพกลมความรและพฤตกรรมสขภาพ ส�าหรบผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม ประกอบดวยรายการตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาล จ�านวน 3 รายการ แบงเปนตวชวดยอย 9 รายการ ไดแก 1) การรกษาและคงไวซงการมสขภาพ 1.1) มความรเรองการสรางเสรมภมคมกนโรค ทางดานรางกาย 1.2) มความรเรองการสรางเสรมภมคมกนโรคทางดานจตใจ 1.3) ผปวยปฏบตตวเหมาะสมในการสรางเสรมภมคมกนโรคทางดานรางกาย 1.4) ผปวยปฏบตตวเหมาะสมในการสรางเสรมภมคมกนโรคทางดานจตใจ 2) มความรเกยวกบสขภาพ 2.1) มความรในการสงเสรมสขภาพ ลดและปองกนการเกดโรค ตลอดจนการชะลอความเสอมของรางกาย 2.2) มความรตอการจดการโรคตางๆ 2.3) มความรในเรองการปองกนการตดเชอ 3) ความรเกยวกบการควบคมความปลอดภย 3.1) มความรเกยวกบการควบคมความปลอดภยอนเนองจากความผดปกตของรางกาย 3.2) มความรเกยวกบการควบคมความปลอดภยสงแวดลอมในทอยอาศย ผเชยวชาญมความคดเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลแตละขอมความเหมาะสมมากทสด และกลมผเชยวชาญกมความเหนตอตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในแตละขอสอดคลองกนทกรายการ โดยคามธยฐาน เทากบ 4.5 และ 5 พสยระหวางควอไทล เทากบ 0, 0.25, 1 และ 1.25 ยกเวน การมความรเรองการสรางเสรมภมคมกนโรคทางดานรางกาย ผเชยวชาญมความคดเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลมความเหมาะสมมาก และกลมผเชยวชาญกมความเหนสอดคลองกนโดยคามธยฐาน เทากบ 4 โดยคาพสยระหวางควอไทล เทากบ 1.25 สวนการน�าไปใช กลมผ

เชยวชาญมความเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในแตละขอมความเปนไปไดในการน�าไปใชมากทสด โดยคามธยฐาน เทากบ 4.5-5 ยกเวน การมความรเรอง การสรางเสรมภมคมกนโรคทางดานรางกาย คามธยฐาน เทากบ 4

5. ตวชวดคณภำพกลมกำรรบรสขภำพ ส�าหรบผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม ประกอบดวยรายการตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลจ�านวน 2 รายการแบงเปนตวชวดยอย 3 รายการ ไดแก 1) การรบรตอความเจบปวย 2) ความพอใจตอการดแลสขภาพ กลม ผเชยวชาญมความคดเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลแตละขอมความเหมาะสมมากทสด โดยคามธยฐาน เทากบ 4.5 และ 5 และกลมผเชยวชาญกมความเหนตอตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในแตละขอสอดคลองกน คาพสยระหวางควอไทล เทากบ 0, 0.25, 1 สวนการน�าไปใช กลมผเชยวชาญมความเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในแตละขอมความเปนไปไดในการน�าไปใชมากทสด โดยคามธยฐาน เทากบ 4.5-5

6. ตวชวดคณภำพกล มครอบครวหรอผ ดแล ส�าหรบผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม ประกอบดวยรายการตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลจ�านวน 4 รายการ ไดแก 1) การปรบตวของครอบครวหรอผดแลตอสภาวะอาการของผปวย 2) ความพงพอใจของญาตตอการพยาบาล 3) ความเครยด และความวตกกงวลของครอบครวหรอผดแล และ 4) สมพนธภาพระหวางผปวยกบครอบครวหรอผดแล กลมผเชยวชาญมความคดเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลแตละขอมความเหมาะสมมากทสด และกลมผเชยวชาญกมความเหนวาแตละขอสอดคลองกน โดยคามธยฐาน เทากบ 5 คาพสยระหวางควอไทล เทากบ 0, 0.25 และ 1.25 กลมผ เชยวชาญมความเหนวาตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลในแตละขอมความเปนไปไดในการน�าไปใชมากทสด โดยคามธยฐาน เทากบ 5

อภปรำยผลกำรวจยผเชยวชาญใหความคดเหนสอดคลองกนวาตวชวด

คณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลส�าหรบผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยมมความส�าคญตอคณภาพการดแลผปวยและเหนดวยกบการน�าแนวคดการจ�าแนกผลลพธทางการพยาบาล (Nursing Outcome Classification : NOC) มาใชในการพฒนาตวชวดคณภาพดานผลลพธ




การพยาบาลส�าหรบผ ป วยกระดกสะโพกหกทเปลยน ขอสะโพกเทยม โดยแตละทานไดใหความคดเหนวาตวชวดควรประกอบดวย 6 กลม แตละกลมประกอบดวยรายการตวชวดดานผลลพธการพยาบาล และตวชวดยอย ไดแก

1. ตวชวดกลมสขภำพกำรท�ำหนำทของรำงกำย เปนตวชวดทบงบอกถงประสทธภาพของการดแลและม ความสมพนธกบความสามารถในการเดนและการท�ากจวตรประจ�าวนไดด มรายการตวชวดดานผลลพธการพยาบาลจ�านวน 5 รายการ ไดแก 1) การเคลอนไหวของรางกาย 2) ความสามารถในการประกอบกจวตรประจ�าวน 3) การออกก�าลงกาย 4) การพกผอน และ 5) การนอนหลบ เนองจากตวชวดนเปนเปาหมายส�าคญของการใหผ ปวยสามารถเคลอนไหวรางกายไดเรวทสด สอดคลองกบผล การศกษาถงความสามารถในการเดนของผสงอายกระดกสะโพกหกทมอายตงแต 90 ปขนไป ภายหลงไดรบการรกษาดวยการผาตด จ�านวน 74 คน พบวา ผสงอายทสามารถเดนไดเองโดยทไมตองมอปกรณชวยเดนกอนทจะมกระดกสะโพกหก ภายหลงการผาตด 1 ปมเพยงรอยละ 45 เทานน ทสามารถกลบไปเดนไดเหมอนกบกอนทจะมกระดกสะโพกหก รอยละ 10 เดนไดแตตองใชคอกชวยเดน (walker) อกรอยละ 35 เดนไมได ตองใชรถเขน และรอยละ 10 ตองนอนอยกบเตยง (bed ridden) (Ishida, Kawai, & Taguchi, 2005 อางถงใน ภาณ อดกลน และคณะ, 2555: 149) สามารถดแลตนเองได การปฏบตกจวตรประจ�าวนของผปวยกระดกสะโพกหกทไดรบการผาตด หมายถงความสามารถในการท�ากจกรรมพนฐาน (Activities of Daily Living : ADLs) ดวยตนเอง ไดแก การรบประทานอาหาร การดแลสขวทยาสวนบคคล การอาบน�า การแตงตว การเคลอนยาย การเดน การใชหองสขา การขนลงบนได และการควบคมการขบถายอจจาระและปสสาวะ ซงสามารถประเมนไดจากการปฏบตกจวตรประจ�าวนพนฐาน (สมาล ขดอโมงค, 2551: 30) การท�ากายภาพดวยการออกก�าลงกายจะชวยใหผปวยฟนตวเรวขนและลดความเจบปวดหลงผาตดได สงผลใหผปวยสามารถฟนตว สามารถกลบมาด�าเนนชวตตามปกต และลดความพการทอาจจะเกดขนได (ทศนย ธนะศาล, 2544: 13) จากการศกษาคณภาพการพกผอน และการนอนหลบของผปวยกระดกหก ทไดรบการผาตดในหอผปวยพเศษพบวา ผปวยกระดกหกทไดรบการผาตด มคาเฉลย คณภาพการพกผอน และการนอนหลบ โดยรวมเทากบ 73.57 ซงอยในระดบปานกลาง แสดงวาคณภาพการพกผอน และการนอนหลบยงไมเพยงพอกบความตองการของรางกายเมอเปรยบเทยบคณภาพการพกผอน และนอนหลบในภาวะ

ปกต โดยพบวาการเจบปวดแผลผาตด ความไมสขสบาย ความวตกกงวล สงผลใหผปวยไดรบการพกผอน และการ นอนหลบไมเหมาะสม ดงนนจงควรสงเสรมใหผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยมไดรบการพกผอน และการนอนหลบอยางเหมาะสม เพอสงเสรมการรกษาทมประสทธภาพ และปองกนภาวะแทรกซอนทอาจเกดขน (นงลกษณ ทศเกต, 2550)

2. ตวชวดกล มสขภำพสรรวทยำ เปนตวชวดท บงบอกถงประสทธภาพของการดแลและมความสมพนธ กบอตราการเสยชวต มรายการตวชวดคณภาพดานผลลพธ จ�านวน 7 รายการ ไดแก 1) สภาวะการหายใจ 2) สมดลของสารน�า ภาวการณขาดน�า 3) การตดเชอ 4) สภาวะทางระบบประสาท 5) ภาวะโภชนาการ 6) การรบร และ 7) ภาวะแทรกซอน เนองจากผปวยกระดกสะโพกหกทเปนผสงอายทไดรบการรกษาดวยการผาตดเปลยนขอสะโพกเทยม สวนใหญมโรครวม เชน หวใจ เบาหวาน ความดนโลหตสง ไขมนในกระแสเลอดสง โรคหวใจและหลอดเลอดเปนภาวะแทรกซอนส�าคญและเปนสาเหตส�าคญทสดของการเสยชวตในผปวยทไดรบการรกษาดวยการผาตด ผปวยกลมนจงตองไดรบการประเมนปจจยเสยงตอโรคหวใจและหลอดเลอดกอนท�าการผาตด และการเอกซเรยปอด การตรวจคลนไฟฟาหวใจ การวดสญญาณชพทรวมถงคาความดนโลหต ชพจร อตราการหายใจ และอณหภมของรางกาย สามารถวดผลไดตลอดเวลา และตรวจตดตามผลไดอยางตอเนอง เปนผลลพธทสามารถประเมนอาการผปวย และพยากรณโรคไดอยางรวดเรว ชวยแกไขภาวะคกคามตอชวตไดอยางทนทวงท (จรตม ศรรตนบลล และคณะ, 2544: 42) นอกจากนการนอนอยบนเตยงเปนเวลานานๆ ชวงรอประเมนความเสยงหรอรอใหครบวนงดยาละลายลมเลอดกอนผาตด อาจเกดภาวะแทรกซอนตางๆ ทเกดจากการนอนนานๆ เชน ปอดอกเสบ แผลกดทบ ทอและกระเพาะปสสาวะอกเสบ เปนตน และอาจเกดภาวะแทรกซอนหลงผาตดตามมาอก ซงจะมผลท�าใหเกดการตดเชอในรางกาย และเปนอนตรายถงแกชวต ภาวะแทรกซอนทเกดขน ไดแก หลอดเลอดด�าอดตน (venous thromboembolism) เปนภาวะแทรกซอนทส�าคญ ภายหลงการผาตดเปลยนขอสะโพกและการผาตดขอสะโพก อนๆ การเกดหลอดเลอดด�าอดตน อาจจะแสดงอาการไดทงหลอดเลอดด�าสวนลกอดตน (deep vein thrombosis) หรอหลอดเลอดทปอดอดกน (pulmonary embolism) (Kwong, 2005) ดงนนการใหความส�าคญตอภาวะแทรกซอนดงกลาว จงเปนการปองกนอนตรายทจะเกดขนกบผปวย ลดการเสยชวต หรอพการไดอยางเหมาะสม




3. ตวชวดคณภำพกลมสขภำพจตสงคม เปนตวชวดทบงบอกถงประสทธภาพของการดแลและมความสมพนธกบการยอมรบภาวะเจบปวยและการปรบตวส�าหรบผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม ประกอบดวยรายการตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลจ�านวน 4 รายการ ไดแก 1) การยอมรบภาวะความเจบปวย 2) ความเครยดหรอวตกกงวล 3) ความสามารถในการควบคมตนเอง 4) การปรบตวของรางกายตอความสามารถทลดลง เนองจากความเจบปวยทางดานรางกาย สงผลท�าใหผปวยมภาวะอารมณและจตใจทเปลยนไป กลาวคอ ผ ปวยมความเครยด วตกกงวลจากการเจบปวย รวมทงมการจ�ากดการเคลอนไหว หรอการนอนพกบนเตยงเปนเวลานาน ไมเพยงแตท�าใหเกดการเปลยนแปลงทางดานรางกาย และบคลกภาพของบคคลเทานน แตยงอาจมผลตอสขภาพของผปวยเปนอยางมาก โดยท�าใหผปวยเกดความวตกกงวล กลว เกดความไมแนใจวาตนเองสามารถมภาวะสขภาพทปกตดงเดมหรอไม รวมกบความรสกทคดวาตนเองคงมอาการหนก จงตองถกจ�ากดใหนอนพกบนเตยงตลอดเวลา ตองพบกบสงแวดลอมใหม ขาดการตดตอปฏสมพนธกบครอบครว และบคคลทคนเคย ผปวยบางรายไมยอมรบการเจบปวย สงผลใหเกดความทอแทสนหวง ไมยอมรบค�าแนะน�า สงผลตอแผนการรกษาพยาบาล สงผลตอสภาพรางกายและจตใจของผปวย โดยเฉพาะอยางยงในเรองของการควบคมตนเอง ท�าใหพบวาบางครงผปวยไมสามารถควบคมตนเองได มการแสดงออกดวยกรยา ทาทาง หรอค�าพดทไมเหมาะสม อกทงการเจบป วยทเกดขนส งผลกระทบตอร างกาย โดยตรง รวมถงการฟนฟสภาพดานรางกาย ท�าใหผปวยมความสามารถลดลงจากเดม ดงนนการปรบตวของรางกายเพอใหเขากบสภาพความสามารถทลดลงจงมความส�าคญอยางยง เมอผปวยมการปรบตวของรางกายตอความสามารถทลดลงไดอยางเหมาะสม กจะสงผลตอภาวะดานรางกาย และจตใจของผปวย เกดการเรยนรและยอมรบน�าไปสความสามารถควบคมตนเองไดอยางถกตองเหมาะสมกบการ เจบปวย (จ�าเรยง กรมะระสวรรณ, 2536: 16)

4. ตวชวดกลมควำมรและพฤตกรรมสขภำพ กลมนจะชวยสนบสนนตวชวดคณภาพดานผลลพธในกลมอนๆ ทจะท�าไดดยงขน เปนตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลในเรองความรเกยวกบโรคและขนตอนการรกษา การปฏบตตนเพอดแลสขภาพและปองกนภาวะแทรกซอน ประกอบดวย 1) การรกษาและคงไวซงการมสขภาพ 1.1) การมความรเรองการสรางเสรมภมคมกนโรคทางดานรางกาย

1.2) มความรเรองการสรางเสรมภมคมกนโรคทางดานจตใจ 1.3) ผปวยปฏบตตวเหมาะสมในการสรางเสรมภมคมกนโรคทางดานรางกาย 1.4) ผปวยปฏบตตวเหมาะสมในการสรางเสรมภมคมกนโรคทางดานจตใจ 2) ความรเกยวกบสขภาพ 2.1) มความรในการสงเสรมสขภาพ ลดและปองกนการเกดโรค ตลอดจนการชะลอความเสอมของรางกาย 2.2) มความรตอการจดการโรคตางๆ 2.3) มความรในเรองการปองกนการตดเชอ 3) ความรเกยวกบการควบคมความปลอดภย 3.1) มความร เกยวกบการควบคมความปลอดภยอนเนองจากความผดปกตของรางกาย 3.2) มความรเกยวกบการควบคมความปลอดภยสงแวดลอมในทอย อาศย เนองจากความสามารถทจะจดการเกยวกบตนเองเพอการรกษาและคงไวซงการมสขภาพทดนน ขนกบความสามารถและคณสมบตขนพนฐานในการรกษาสขภาพ หากบคคลขาดความสามารถและคณสมบตขนพนฐานในการรกษาและ คงไวซงการมสขภาพทด เชน ผปวยไมรสกตว ผปวยกระดกสะโพกหกทชวยเหลอตนเองไมได ยอมขาดความสามารถในการกระท�ากจกรรมทจงใจ และมเปาหมายโดยทวไป และไมสามารถจะพฒนาความสามารถเพอการรกษาและคงไวซงการมสขภาพได นนคอขาดทงพลงความสามารถเพอสนองตอบตอความตองการการรกษาและคงไวซงการมสขภาพ และความสามารถในการปฏบตการเพอดแลตนเอง ดงนนเพอสนองตอบตอการรกษาและคงไวซงการมสขภาพ ความตองการการดแลตนเองทจ�าเปน จงควรทจะใหความตระหนกในเรองของการรกษาและคงไวซงการมสขภาพทด โดยการใหค�าแนะน�าสงเสรมใหผปวยไดรบความรและปรบเปลยนพฤตกรรมใหมความเหมาะสมถกตอง (วชรา ภมพระบ, 2555: 72) นอกจากการเปลยนแปลงของรางกายในระบบตางๆ ยงมปจจยอนทมผลตอการฟนสภาพของผสงอายกระดกสะโพกหกภายหลงการผาตด ไดแก การตดเชอภายในรางกายหลงผาตด สภาวะกอนทจะมกระดกสะโพกหก ความบกพรองของการรบร การมโรครวม อาการปวดหลงผาตด ความสบสน ดงนนในฐานะของพยาบาลผทใหการดแลผสงอายกระดกสะโพกหกทไดรบการผาตดจะตองใหการพยาบาลทมประสทธภาพโดยมเปาหมายคอ การ สงเสรมใหผปวยมการฟนสภาพทดภายหลงการผาตด ซงประเมนไดจาก อาการปวดหลงผาตดลดลง การใชยาแกปวดหลงผาตดลดลง ความสามารถในการปฏบตกจวตรประจ�าวนเพมขน ภาวะแทรกซอนหลงผาตดลดลง และจ�านวน วนนอนโรงพยาบาลหลงผาตดลดลง เพอใหบรรลผลตาม เปาหมายดงกลาว จะตองมวธการพยาบาลทมคณภาพ ซง




การพยาบาลทมคณภาพตามแนวคดของทฤษฎความส�าเรจตามความมงหมายนนหมายถง การบรรลเปาหมายทตงไวโดยผานการรบรทถกตองตรงกนระหวางพยาบาลกบผปวยในกระบวนการปฏสมพนธ และท�าใหเกดปฏสมพนธทม เปาหมาย สงผลใหบรรลเปาหมายทตงไวซงความพงพอใจ และการพยาบาลทมคณภาพจะเกดขน การมความรเกยวกบสขภาพ ไมไดมเพยงความรดานรางกาย หากหมายรวม ไปถง ความรดานสขภาพจต และสขภาพสงคมครบทกดาน ตลอดจนความร เกยวกบการควบคมความปลอดภยสอดคลองกบการศกษาของพงษลดา นวชย (2543) พบวา การไดรบความร จากเจ าหนาทสาธารณสขและแหลง ประโยชนอนๆ เพยงพอในการตดสนใจท�าการปฏบตตนตามแผนการรกษา และพฒนาความสามารถของพฤตกรรมการดแลตนเองไดตามศกยภาพของแตละบคคล โดยไมจ�าเปนตองขนอยกบระดบการศกษา ดงนนผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม หากไดรบความรเกยวกบสขภาพ และความรเกยวกบการควบคมความปลอดภย กจะชวยใหผปวยมความรในการดแลสขภาพของตนเอง น�าความรทไดรบไปปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพทไมเหมาะสม สามารถเผชญปญหาไดดวยตนเองตามศกยภาพทม

5. ตวชวดคณภำพกลมกำรรบรสขภำพ เปนกลมตวชวดทชวยสะทอนคณภาพการพยาบาลไดชดเจนและสะทอนถงการตอบสนองความตองการแกผปวยส�าหรบผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม ประกอบดวยรายการตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลจ�านวน 2 รายการแบงเปนตวชวดยอย 3 รายการ ไดแก 1) การรบรตอความเจบปวย 1.1) รบรการเปลยนแปลงของสขภาวะทางกาย 1.2) รบรตอความเจบปวดทบรเวณผาตด 1.3) ความรสกสขสบาย 2) ความพอใจตอการดแลสขภาพ เนองจากในปจจบนการใหการดแลผปวย นอกจากสญญาณชพทง 4 ตวแลว ความเจบปวดถอวาเปนสญญาณชพตวท 5 ตามท The American Pain Society ไดกลาวไววา (Warfeld & Fausett, 2002 อางถงใน ลกขณา มรกต, 2548) เปนสญญาณชพทบคลากรทางการพยาบาลตองท�าการประเมนและบนทก และใหการดแลรกษาเพอบรรเทาอาการเจบปวดใหผปวย เนองจากความเจบปวดมอทธพลทงดานรางกายอารมณ รวมไปถงครอบครว สอดคลองกบการศกษาของ Fisher et al. (2002) พบวาสภาวะของการรบรมความสมพนธกบความปวดอยางมนยส�าคญ ดงนนการบรรเทาอาการปวดหรอท�าใหผปวยปวดนอยทสดจงมความส�าคญและจ�าเปนอยางยง เปนผลลพธทางการพยาบาลทสามารถ

วดได ในการจะจดการความเจบปวดไดอยางเหมาะสม พยาบาลตองเปนผทมความช�านาญในการประเมนความ เจบปวด มความร ความเขาใจ (Federman, Arnstein, & Caudill, 2002) และสามารถคนหาวธการตางๆ เพอน�ามาจดการกบความเจบปวด เพอหลกเลยงการใชยาระงบอาการปวด ซงมใหเลอกอยหลายวธ การใหขอมลทถกตอง และเหมาะสมกบความตองการของผปวยสามารถชวยบรรเทา และลดความเจบปวดไดอยางมประสทธภาพ (Shulldham, 1999 อางถงใน ลกขณา มรกต, 2548) ดงนนผสงอายตองไดรบการจดการอาการปวดหลงผาตดทเพยงพอ เนองจากการไมไดรบการแกไขอาการปวดหลงผาตดท�าใหเกดภาวะสบสนในผสงอายได (Willens, 2004 อางถงใน ภาณ อดกลน และคณะ, 2555) จะเหนไดจากการทผปวยตองการการชวยเหลอในการเคลอนไหวแสดงใหเหนวาผปวยเกดภาวะไมสขสบาย เกดความเจบปวด หรอความตระหนก ในภาวะกระดกหกทประสบอย เกดความกลว ไมกลาเคลอนไหว เพราะการเคลอนไหวจะท�าใหปวดมากขนซงเปนสงทถกตองทตองใหผ ปวยรบร ตอความเจบปวย การเปลยนแปลงของสขภาวะทางกาย รบรตอความเจบปวดทบรเวณผาตดและความรสกไมสขสบาย สอดคลองกบการศกษาของวนา วงษงาม (2556) กลาววาผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม สงผลใหเกดการเปลยนแปลงในเรองสขภาวะทางกาย สขภาวะทางจตใจ และสขภาวะทางสงคม ไดรบความเจบปวดทบรเวณผาตด เกดความรสกทไมสขสบาย ดงนน การรบรในเรองดงกลาว จงเปนเรองส�าคญ ผปวยจ�าเปนทจะตองรบรและเผชญปญหาทเกดขน มการปรบเปลยนพฤตกรรมใหเกดความเหมาะสม รวมถงควบคมสภาพจตใจและอารมณ ด�าเนนชวตไดสอดคลองกบการเปลยนแปลงของสขภาวะทางสงคม สามารถทจะจดการกบปญหาตางๆ ตามการรบร ไดอยางถกตองเหมาะสม (สรสดา ซาวค�าเขต, 2541: 18) ความบกพรองทางดานการรบร และสตปญญา ผสงอายกระดกสะโพกหกภายหลงการผาตด จะมความบกพรองในการรบรสงถงรอยละ 22 และความบกพรองในการรบรทเกดขนมความสมพนธกบการฟ นฟสภาพทไมดหลงผาตด และท�าใหจ�านวนวนนอน โรงพยาบาลเพมขนนอกจากนยงมความสมพนธกบการปฏบตกจวตรประจ�าวน และการเดนลดลง ในเวลา 1 เดอนภายหลงผาตด (Bitsch, Foss, Kristensen, & Kehlet, 2006; Givens, Sanft, & Marcantonio, 2008) ความพอใจตอการดแลสขภาพ ของผ ปวยกระดกสะโพกหก ทเปลยนขอสะโพกเทยม มความส�าคญมาก เนองจาก




ความพงพอใจการดแลสขภาพ จะสงผลตอการจดการตอการเจบปวยดานรางกาย และสนบสนนสขภาพจตของผปวย สงเสรมใหเกดการเรยนร ความรวมมอในการรกษา ตลอดจนปรบเปลยนพฤตกรรมทไมเหมาะสม (สมาล ขดอโมงค, 2551: 17) อกทงยงท�าใหผใหบรการสขภาพไดพฒนา ปรบปรงรปแบบการใหบรการทเหมาะสมกบผปวย เพอใหเกดความพงพอใจตอการดแลสขภาพมากยงขน

6. ตวชวดคณภำพกลมครอบครวหรอผดแล เปน กลมตวชวดทชวยสะทอนคณภาพการพยาบาลไดชดเจนและสะทอนถงการตอบสนองความตองการแกผ ป วยของครอบครวหรอผดแล ส�าหรบผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม ประกอบดวยรายการตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลจ�านวน 4 รายการ ไดแก 1) การปรบตวของครอบครวหรอผดแลตอสภาวะอาการ ของผปวย 2) ความพงพอใจของญาตตอการพยาบาล 3) ความเครยดและความวตกกงวลของครอบครวหรอผดแล และ 4) สมพนธภาพระหวางผปวยกบครอบครวหรอผดแล เนองจากการเจบปวยทเกดขนของผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม สงผลกระทบตอผปวยและญาต กอใหเกดการเปลยนแปลงสมพนธภาพของผปวยและครอบครว ซงสวนใหญจะเปนไปในแบบหางเหนกน ญาตเรมหมดความอดทนทจะยอมรบอารมณและพฤตกรรมทผดปกตของ ผปวย หรอญาตตองหารายไดจนไมมเวลาพดคยกบผปวย (สนตรา จตพรพพฒน, 2543: 17) ดงนนการปรบตวของครอบครวหรอผดแลตอสภาวะอาการของผปวยจงมความส�าคญอยางยง หากครอบครวและผดแลมการการปรบตวตอสภาวะอาการของผ ปวยไดอยางเหมาะสมกจะชวยสนบสนน สงเสรมใหผปวยมสขภาพดานรางกายและจตใจทด ในทางตรงกนขามถาการปรบตวของครอบครวหรอ ผดแลตอสภาวะอาการของผปวยเปนไปอยางไมเหมาะสม ผปวย ครอบครวหรอผดแลกจะไดรบผลกระทบ ซงจะ สงผลตอสภาพรางกายและจตใจ รวมทงท�าใหรปแบบการด�าเนนชวตเปลยนแปลงไมเหมาะสม ความวตกกงวล คอ สภาวะทางอารมณซงเปนสญญาณเตอนวามการกระตนทมากเกนเกดขน รสกเหมอนถกคกคามตกอยในอนตรายและไมมนคงปลอดภย ท�าใหเกดความหวาดหวน ตงเครยดไมเปนสขและมการตอบสนองทงรางกายและจตใจ (เยาวลกษณ มหาสทธวฒน และลดดา แสนสหา, 2540) ผลกระทบทางดานอารมณและจตใจ ในครอบครวทมผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม พบวา ผ ดแลสวนใหญมความเครยด ความวตกกงวลในการดแลผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม (Dunn, Burine,

Bowers, & Tantleft-Dunn, 2001) และมความวตกกงวลเกยวกบการจดการพฤตกรรมทไมเหมาะสมของผปวย เชน พฤตกรรม รนแรง ตอตาน จากอาการเจบปวยทเกดขน นอกจากนครอบครวหรอผ ดแลจะมความร สกผดหวง เครยด วตกกงวล ไมมก�าลงใจท�างาน หงดหงดไมสบายใจ (เพญแข ลมศลา, 2542) ซงจะสงผลกระทบถงผปวย ทงทางตรงและทางออมได ทงนบคคลส�าคญทมสวนสนบสนนและชวยใหการฟนฟสภาพเปนไปไดเรวยงขนนอกเหนอจากบคลากรทมสขภาพกคอผดแลและญาต เนองจากเปนผทมความคนเคยกบผปวย ผปวยจะรสกมนคง อบอน ปลอดภย เมอมญาตอยใกลๆ และคอยใหการชวยเหลอ (สทธชย จตะพนธกล, 2544) ดงนนการใหญาตมสวนรวมเพอฟนฟสภาพผปวยทไดรบการผาตดเปลยนขอสะโพก จะสามารถท�าใหผปวยกลบสสภาวะปกตไดเรวยงขน ซงสอดคลองกบการศกษาของ Li & Melnyk (2004) เปน Best practice ของการศกษาเกยวกบการใหญาตและครอบครวมสวนรวมในการดแลผปวย ซงมกระบวนการใหญาตมสวนรวมอยางเปนรปแบบทชดเจนเปนลกษณะกระบวนการกลมทใหญาตไดเขามามสวนรวมในการดแลผปวยทกขนตอนอยางชดเจนตงแตวนแรกทผปวยเขารบการรกษา มการทดลองใชใน กลมญาตและผปวยทมภาวะสมองเสอมแลวคอนขางได ผลด หากน�ารปแบบดงกลาวมาใชในบรบทของการศกษานอาจดตอผปวย แตทงนยงไมมงานวจยสนบสนนการใหญาตมสวนรวมทเนนมตของการฟนฟสภาพผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม

ขอเสนอแนะ1. ขอเสนอแนะในการน�าผลวจยไปใช 1.1 พยาบาลทปฏบตงานในแผนกออรโธปดกส

ควรใชตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลในการประเมนและพฒนาคณภาพการดแลผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยมเพอใหการพยาบาลมคณภาพยงขน 1.2 ผบรหารการพยาบาลและผปฏบตการพยาบาลควรใชตวชวดคณภาพดานผลลพธทางการพยาบาลนในการวางแผนการดแลและประเมนผลการบรการพยาบาลผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม รวมทงเปนขอมลในการนเทศและจดการอบรมใหความรแกพยาบาล

1.3 ผ ทสนใจท�าการศกษาวจยเกยวกบการประเมนคณภาพผปวยกระดกสะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยมสามารถน�าตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลนเปนขอมลในการวจยตอไป




2. ขอเสนอแนะในการท�าวจยครงตอไป 2.1 น�าตวชวดทไดไปทดลองใชกบผปวยกระดก

สะโพกหกทเปลยนขอสะโพกเทยม 2.2 ควรท�าการศกษาตวชวดคณภาพดาน

ผลลพธการพยาบาลในผปวยทผาตดเปลยนอวยวะเทยม หรอใสอปกรณอนๆ ตอไป เชน เปลยนขอเขาเทยม โรคมะเรงกระดก หรอโรคอนๆ เปนตน

เอกสำรอำงองกฤษดา แสวงด และคณะ. (2547). ตวชวดคณภาพการ

พยาบาลในโรงพยาบาล. กรงเทพฯ: สามเจรญพานชย. กงแกว ปาจรย. (2550). การฟนฟสมรรถภาพผปวยโรค

หลอดเลอดสมอง (วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ). มหาวทยาลยมหดล, กรงเทพฯ.

จงรกษ ศภกจเจรญ. (2551). ปญหาการหกลมและกระดกหกในผสงอาย. บทความวชาการ การศกษาตอเนอง สาขาพยาบาลศาสตร เลมท 7 การพยาบาลผปวยในภาวะเสยง. กรงเทพฯ: ศรยอดการพมพ.

จรสดา กาญจนสถตกล. (2552). การพฒนารปแบบการมสวนรวมของญาตเพอฟนฟสภาพผสงอายกระดกสะโพกหกทไดรบการผาตดเปลยนขอสะโพก (รายงานการศกษาอสระปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ). มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน.

จรตม ศรรตนบลล และคณะ. (2544). เครองชวดคณภาพโรงพยาบาล (พมพครงท 5). กรงเทพฯ: ดไซร.

ฉตรเลศ พงษไชยกล. (2552). ค�านยามและความส�าคญของโรคกระดกพรน ต�าราโรคกระดกพรน 1 (หนา 15-36). กรงเทพฯ: โฮลสตก พบลชชง.

ชายธวช งามอโฆษ. (2536). กระดกและเชงกรานหก. กรงเทพฯ: ยนตพบลเคชน.

ทศนย ธนะศาล. (2544). พฤตกรรมการฟนฟสภาพของผปวยหลงผาตดกระดกขาหกโรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม (วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ). มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

ธนนดา ตระการวนช. (2548). “Acute complication of hemodialysis” ใน PRACTICAL DIALYSIS (หนา 341-392). กรงเทพฯ: เทกซ แอนด เจอรนล.

ธนนนตย ลรพนธ. (2552). กระดกหกจากโรคกระดกพรน ในต�าราโรคกระดกพรน 1 (หนา 543-564). กรงเทพฯ: โฮลสตก พบลชชง.

ธนย สภทรพนธ. (2544). FRACTURE DISLOCATION OF HIP AND FEMUR บรรณาธการ ออรโธปดกส. ต�าราส�าหรบนกศกษาแพทย แพทยประจ�าบาน และแพทยเวชปฏบตทวไป (หนา 179-194). (พมพครงท 6). กรงเทพฯ: โฆษตการพมพ.

นงลกษณ ทศเกต. (2554). คณภาพการนอนหลบและปจจยรบกวนการนอนหลบในผปวยกระดกหกทไดรบการผาตดในหอผปวยพเศษโรงพยาบาลเชยงใหมราม (วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ). มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน.

นพภาภรณ ดพานช. (2551). ตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลส�าหรบผปวยโรคไตเรอรงทไดรบการรกษาโดยการฟอกเลอดดวยเครองไตเทยม (วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ). มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, นนทบร.

พงษลดา นวชย. (2544). ความรทางโภชนาการ พฤตกรรมการบรโภคอาหาร และคณภาพชวตของผปวยไตวายเรอรงทไดรบการรกษาโดยการฟอกเลอดดวยเครองไตเทยม (วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ). มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

พสณ ฟองศร. (2549). การประเมนทางการศกษา : แนวคดสการปฏบต (หนา 51). กรงเทพฯ: เทยมปาการพมพ.

ภาณ อดกลน และคณะ. (2555). ประสทธผลการพยาบาลผปวยกระดกสะโพกหกทไดรบการเปลยนขอสะโพก ในหอผปวยรวมเมตตา 3 โรงพยาบาลอดรธาน โดยใช รปแบบการมสวนรวมของพยาบาลผปวยและญาตผปวย (วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ). วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน อดรธาน, อดรธาน.

มลฤด เพชรลมล และสภาพ อารเออ. (2552). การชะลอการผาตดในผปวยสงอายทกระดกสะโพกหก : ปรากฏการณทางคลนกททาทายการจดการ. คนคนวนท 30 กรกฎาคม 2553 จาก http://thailand.digitaljournals.org/index.php/RNJ/article/view File/4316/3880

เยาวลกษณ มหาสทธวฒน และลดดา แสนสหา. (2541). การชวยเหลอผมปญหาทางจตสงคม. การพยาบาลจตเวชและสขภาพจต (หนา 93-143) (พมพครงท 3). นนทบร : ยทธรนทร การพมพ.




ลกขณา มรกต. (2548). ผลของการใหขอมลรวมกบการประคบดวยความเยนตอความปวดหลงผาตดของ ผปวยกระดกขาหก (วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ ) . จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

วรรณ สตยววฒน. (2553). การพยาบาลผปวยออรโธปดกส (หนา 419-449). (พมพครงท 7). กรงเทพฯ: เอมพรเพรส.

วนา วงษงาม. (2556). ผลของการพยาบาลแบบสนบสนนและใหความรตอพฤตกรรมการดแลตนเองของ ผสงอายทมกระดกสะโพกหกระยะพกฟน (วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ). มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

สภาการพยาบาล. (2548). มาตรฐานบรการการพยาบาลและการผดงครรภระดบทตยภมและระดบตตยภม. คนคนวนท 30 กรกฎาคม 2553 จาก http://thaigovweb.com/mophweb/template/template01/index.php?div=49&p=html&page_id=276

ส�านกการพยาบาล กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข. (2547). ตวชวดคณภาพการพยาบาลในโรงพยาบาล. กรงเทพฯ: สามเจรญพาณชย.

ส�านกงานสถตแหงชาต. (2550). รายงานการส�ารวจประชากรสงอายในประเทศไทย พ.ศ. 2550. คนคนวนท 30 กรกฎาคม 2553 จาก http://service.nso.go.th/nso/nsopublish/service/survey/execOlder50.pdf

สรนาถ ค�าใจหนก. (2548). การดแลตนเองของผสงอายทเปนโรคความดนโลหตสงในพนทความรบผดของโรงพยาบาลล จงหวดล�าพน (วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ). มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

สรสดา ซาวคา เขต. (2541). การสนบสนนทางสงคมของครอบครวกบความเครยดของผสงอายทกระดกสะโพกหก (วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ). มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

สทธชย จตะพนธกล. (2541). หลกส�าคญของเวชศาสตรผสงอาย. กรงเทพฯ: โรงพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สมาล ขดอโมงค. (2551). ผลของการพยาบาลตามทฤษฎความส�าเรจของจดมงหมายตอการฟนสภาพหลงผาตดผสงอายกระดกสะโพกหก (วทยานพนธปรญญาการพยาบาลศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ). มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

อโนชา สาระสต. (2550). ตวชวดคณภาพดานผลลพธการพยาบาลส�าหรบผปวยสงอายทมภาวะสบสนเฉยบพลน (วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

Linstone, H. A., & Turroff, M. (1975). The Delphi method: technique and application. Addison-Wesley.

Moorhead, S., Johnson, M., Mass, M., & Swanson, E. (2009). Nursing Outcomes Classification (NOC). 4th Ed. St. Lois: Mosby.

Documents

ตัวชี้วัดคุณภาพด้านผลลัพธ์ ...... · 2017-10-01 · research) เพื่อก าหนดตัวชี้วัดคุณภาพด้านผลลัพธ์การ