การคัดเลือกพันธุ์พืชวงศ์แตง ...agscij.agr.ku.ac.th/phocadownload/2560-48-2/ASJ-48-2-186...>>ãษñษลñ 188 i i 2017 Vo 48

การคดเลอกพนธพชวงศแตงตานทานตอเชอไวรส>>

186 Agricultural Sci. J. 2017 Vol. 48 (2)

Agricultural Sci. J. (2017) Vol. 48(2): 186–199 ว. วทย. กษ. (2560) 48(2): 186–199

การคดเลอกพนธพชวงศแตงตานทานตอเชอไวรส Cucumber mosaic virus, Papaya ringspot virus และ Zucchini yellow mosaic virus

Screening of Cucurbit Germplasm for Resistance to Cucumber mosaic virus, Papaya ringspot virus and Zucchini yellow mosaic virus

ขวญชนก อารกจ1,2 วชย โฆสตรตน1,2,3 Scott Adkins4 และ สจนต ภทรภวดล1,2,3,*

Kwanchanok Arikit1,2, Wichai Kositratana1,2,3, Scott Adkins4 and Sujin Patarapuwadol1,2,3,*

1 ภาควชาโรคพช คณะเกษตร ก�าแพงแสน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก�าแพงแสน นครปฐม 731402 ศนยเทคโนโลยชวภาพเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก�าแพงแสน นครปฐม 731403 ศนยความเปนเลศดานเทคโนโลยชวภาพเกษตร ส�านกพฒนาบณฑตศกษาและวจยดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ส�านกงานคณะกรรมการ

การอดมศกษา กรงเทพฯ 109001 Department of Plant Pathology, Faculty of Agriculture at Kamphaeng Saen, Kasetsart University, Kamphaeng Saen

Campus, Nakhon Pathom 73140, Thailand 2 Center for Agricultural Biotechnology, Kasetsart University, Kamphaeng Saen Campus, Nakhon Pathom 731403 Center of Excellence on Agricultural Biotechnology (AG-BIO/PERDO-CHE), Bangkok 109004 United States Department of Agriculture, Agricultural Research Service, U. S. Horticultural Research Laboratory, 2001

South Rock Road. Fort Pierce, FL 34945, United States รบเรอง: กรกฎาคม 2559 Received: July 2016 รบตพมพ: สงหาคม 2559 Accepted: August 2016* Corresponding author: [email protected]

ABSTRACT: A total of 169 cucurbit accessions includes 34 accessions of pumpkin (Cucurbita moschata), 69 accessions of angled loofah (Luffa acutangula) and 66 accessions of watermelon (Citrullus lanatus) obtained from Clover Seed Ltd. (Thailand) were screened for resistance to Cucumber mosaic virus (CMV) isolate NK10 (CMV-NK10), Papaya ringspot virus (PRSV) isolate Cu014 (PRSV-Cu014) and Zucchini yellow mosaic virus (ZYMV) isolate Cu012 (ZYMV-Cu012) under greenhouse conditions. Mechanical inoculation of the first and second true leaves was done by rubbing with a mixture of virus inoculum and carborundum. Four weeks after inoculation, all plants were evaluated visually for symptoms of virus infection and tested by Indirect plate trapped antigen ELISA (indirect PTA-ELISA) to determine virus presence in upper, non-inoculated leaf tissue. Disease rating based on percent of infected plants classified accessions as immune, resistant, moderate resistant, moderate susceptible and susceptible. Twelve accessions of angled loofah were immune to our isolates of all three viruses. Almost all tested accessions were immune to CMV-NK10 include eighteen accessions of pumpkin, fifty accessions of angled loofah and sixty six accessions of watermelon. Seventeen and five accessions of angled loofah and watermelon, respectively, were immune to PRSV-Cu014. Sixty six accessions of angled loofah were immune to ZYMV-Cu012. The immune accessions identified in this study may prove to be significant new sources of CMV, PRSV and ZYMV resistance for breeding programs for cultivar development.

Keywords: Cucumber mosaic virus, Papaya ringspot virus, Zucchini yellow mosaic virus, Cucurbit

ส.วก.ท.

187วารสารวทยาศาสตรเกษตร ปท 48 ฉบบท 2 พฤษภาคม - สงหาคม 2560

บทคดยอ

คดเลอกแหลงพนธกรรมพนธ พชวงศแตงจ�านวนทงหมด 169 สายพนธ ไดแก ฟกทอง 34 สายพนธ บวบเหลยม 69 สายพนธ และแตงโม 66 สายพนธ ทไดรบความอนเคราะหจากบรษท โคลเวอร ซด ประเทศไทย จ�ากด มาท�าการประเมนความตานทานตอเชอ Cucumber mosaic virus ไอโซเลท NK10 (CMV-NK10), Papaya ringspot virus ไอโซเลท Cu014 (PRSV-Cu014) และ Zucchini yellow mosaic virus ไอโซเลท Cu012 (ZYMV-Cu012) ในสภาพโรงเรอนทดลอง โดยการปลกเชอไวรสโดยวธกลใหกบตนกลาของพชทดสอบในระยะใบจรงคแรกและคทสอง ภายหลงการปลกเชอไวรส 4 สปดาห เกบใบพชทดสอบมาตรวจปรมาณเชอไวรสดวยเทคนค Indirect plate trapped antigen ELISA ( Indirect PTA-ELISA) และบนทกอาการของโรค น�าเปอรเซนตการเกดโรคมาก�าหนดดชนความตานทาน โดยแบงเปน 5 ระดบ คอ immune (I), resistant (R), moderate resistant (MR), moderate susceptible (MS) และ susceptible (S) จากการทดลองครงนพบบวบเหลยม จ�านวน 12 สายพนธทแสดงความตานทานในระดบ I ตอเชอไวรสทง 3 ชนด จากสายพนธ พชทงหมดททดสอบครงนพบฟกทอง 18 สายพนธ บวบเหลยม 50 สายพนธ และแตงโม 66 สายพนธทแสดงความตานทานในระดบ I ตอเชอ CMV-NK-10 นอกจากนยงพบวามบวบเหลยม และแตงโมจ�านวน 17 และ 5 สายพนธตามล�าดบ แสดงความตานทานทระดบ I ตอเชอ PRSV-Cu014 ในขณะทมบวบเหลยมเพยง 66 สายพนธทแสดงความตานทานทระดบ I ตอเชอ ZYMV-Cu012 สายพนธพชทมความตานทานในระดบ I เหลานเปนแหลงพนธกรรมทส�าคญในการปรบปรงพนธพชวงศแตงตานทานตอเชอ CMV, PRSV และ ZYMV ตอไป

ค�าส�าคญ: เชอไวรส Cucumber mosaic virus,

Papaya ringspot virus, Zucchini yellow mosaic virus, พชวงศแตง

บทน�า

Cucumber mosaic virus (CMV), Papaya ringspot virus (PRSV) และ Zucchini yellow mosaic virus (ZYMV) เปนไวรสทเขาท�าลายพชวงศแตงในพนทปลกทส�าคญทวโลก (Zitter et al., 1996) โดยพบการแพรระบาดของเชอไวรสทง 3 ชนดในรฐฮาวาย ประเทศสหรฐอเมรกา ทท�าความเสยหายแกสควอซและแตงกวาถง 100% สวนแตงโมเกดความเสยหาย 10-100% (Ullman et al., 1991) Coutts and Jones (2005) ไดส�ารวจการแพรกระจายของเชอไวรสในแปลงปลกแตงกวา เมลอน ฟกทอง สควอซ ในประเทศออสเตรเลยในชวงป ค.ศ. 2003-2004 พบการเขาท�าลายของเชอไวรส ZYMV และ PRSV ในแปลงปลกมากทสด รองลงมาคอเชอ CMV จากการเขาท�าลายของเชอไวรสเหลานท�าใหมความเสยหายตออตสาหกรรมการผลตพชวงศแตง เนองจากรปรางลกษณะของผลผลตทถกเชอไวรสเขาท�าลายไมเปนทตองการของตลาด

ในประเทศไทยพบวาเชอไวรสทมการแพรระบาดสง และท�าความเสยหายรนแรงแกผลผลตพชวงศแตงม 3 ชนด ไดแก CMV, PRSV และ ZYMV โดยเชอไวรสทงสามชนดนสามารถแพรระบาดไดอยางรวดเรว กวางขวาง และยากตอการปองกนก�าจด มเพลยออนหลายชนดทเปนแมลงพาหะน�าโรค และนอกจากน เชอไวรสเหล านยงมพชอาศยทกว าง (Kittipakorn and Srithongchai, 2002) จากผลการส�ารวจในป ค.ศ.1990−1991 พบการแพรระบาดของเชอไวรสทง 3 ชนด ในแปลงปลกพชวงศแตงจ�านวน 10 จงหวด ทวประเทศไทย จากตวอยางทงหมด 365 ตวอยาง ตรวจพบเชอ CMV, PRSV และ ZYMV



เปนจ�านวน 163, 242 และ 46 ตวอยางตามล�าดบ (Noda et al., 1993) ตอมาในป ค.ศ. 2006−2007 มการส�ารวจและเกบตวอยางพชวงศแตงทแสดงอาการของโรคไวรสทพบในแปลงผลตเมลดพนธพชวงศแตงในเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ พบวา มการแพรระบาดของเชอไวรส CMV 44%, PRSV-W 28% และ ZYMV 2% (Thonmo and Thummabenjapone, 2008) จากปญหาการแพรระบาดของเชอไวรสทกลาวมา จ�าเปนตองมแนวทางปองกน ก�าจด และควบคมทด เพอลดความสญเสยทเกดขน โดยแนวทางการควบคมโรคไวรสทดและมประสทธภาพทสด คอ การใชพนธพชตานทาน (Attathom, 2009) ในการปรบปรงพนธพชวงศแตงจ�าเปนตองมแหลงพนธกรรมของพชตานทาน จงจ�าเปนตองมการประเมนแหลงพนธกรรมเพอหาพนธตานทาน งานวจยนจงมวตถประสงคเพอคดเลอกแหลงพนธกรรมพนธพชวงศแตงทตานทานตอเชอไวรส CMV, PRSV และ ZYMV ในสภาพโรงเรอน โดยขอมลจากการประเมนในครงนสามารถน�าไปใชในการปรบปรงพนธพชวงศแตงตอไป

อปกรณ และวธการ

แหลงทมาของเชอไวรสส�าหรบการประเมนความตานทาน

เชอไวรสแตละไอโซเลททใชเปนแหลงของเชอไวรสในการประเมนแหลงพนธกรรมความตานทานของเชอไวรสในพชวงศแตงน ไดแก เชอ CMV ไอโซเลท NK10 (CMV-NK10), เชอ PRSV ไอโซเลท Cu014 (PRSV-Cu014) และ ZYMV ไอโซเลท Cu012 (ZYMV-Cu012) แยกเชอใหบรสทธในพชอาศย จากนนจดจ�าแนกเชอไวรสโดยใชพชอาศย ศกษาลกษณะทางสณฐานวทยาของอนภาคไวรส และศกษาล�าดบ นวคลโอไทดบรเวณยนโปรตนหอห มอนภาคของ เชอไวรสตามทรายงานไวใน Arikit (2016)

การเตรยมเชอไวรสและการเตรยมตนพชทดสอบ

ส�าหรบการประเมนความตานทานเชอไวรสทใชส�าหรบการประเมนความตานทาน

น�าเชอไวรสทบรสทธแตละชนดมาเพมปรมาณในพชอาศย โดยเชอ CMV−NK10 เพมปรมาณเชอไวรสในยาสบ และแตงกวา ส�าหรบเชอ PRSV−Cu014 และ ZYMV−Cu012 เพมปรมาณเชอไวรสในฟกทอง ภายหลงการปลกเชอตรวจสอบปรมาณเชอไวรสดวยเทคนค indirect PTA-ELISA โดยใชแอนตซรมทจ�าเพาะเจาะจงตอเชอไวรส CMV, PRSV และ ZYMV ดดแปลงวธการจาก Clark and Adams (1977)

แหลงพนธกรรมพนธพชวงศแตงทน�ามาใชในการประเมนไดรบความอนเคราะหจาก บรษท โคลเวอร- ซด ประเทศไทย จ�ากด โดยเพาะกลาพชทดสอบในกระถาง 2.5 นว ปลก 1 เมลดตอกระถาง จ�านวน 10 ตนตอสายพนธตอเชอไวรส ดแลและเกบรกษาตนพชตลอดระยะการทดลองภายในโรงเรอนกนแมลงของบรษท โคลเวอรซด ประเทศไทย จ�ากด จงหวดราชบร เมอพชทดสอบมอายประมาณ 7 วนหลงการงอก จงน�ามาใชในการประเมนความตานทาน โดยในการประเมนทกครงมสายพนธพชออนแอตอเชอไวรสแตละชนดเปนสายพนธควบคม

การคดเลอกแหลงพนธกรรมพนธ พชวงศ แตงตานทานตอเชอไวรส CMV, PRSV และ ZYMV

น�าพชอาศยทใชเปนแหลงเพมปรมาณของ เชอไวรสแตละชนดทผ านการตรวจสอบปรมาณ และความบรสทธของเชอไวรสดวยเทคนค indirect PTA−ELISA แลว มาเตรยมเปนน�าคนส�าหรบใชในการปลกเชอ โดยปนใบพชในโถปนทแชเยนใหละเอยดพอประมาณใน 0.01M phosphate buffer pH 7.0 ทแชเยน อตราสวนใบพชตอบฟเฟอร 1:10 (W/V) เตมผงคารบอรนดมลงในน�าคนพชของเชอไวรส แตละชนดทเตรยมไวอตรา 0.5 g/ml จากนนปลก เชอไวรสลงตนกลาของพชทดสอบในระยะใบจรง คแรกและคทสองโดยวธกล (Mechanical inoculation) ภายหลงการปลกเชอ 15−20 นาท ลางใบพชทดสอบ

ส.วก.ท.


ดวยน�าสะอาด ท�าการปลกเชอไวรสซ�าอกครงหลงการปลกเชอครงแรก 1 สปดาห สงเกตอาการเปนระยะเวลา 4 สปดาห น�ามาตรวจสอบเชอไวรสดวยเทคนค indirect PTA-ELISA เปรยบเทยบกบอาการของโรคทปรากฏ สรปผลการประเมนความตานทานของพชทดสอบตอเชอไวรส ซงพจารณาจากการตรวจสอบเชอไวรสดวยเทคนค

indirect PTA-ELISA น�ามาค�านวณเปนเปอรเซนตการเกดโรค (Percent infection) และน�าเปอรเซนตการเกดโรคมาระบระดบความตานทานของพชแตละสายพนธตอเชอไวรส CMV, PRSV และ ZYMV โดยจดท�าเปนตารางแสดงระดบการเกดโรค (Table 1) ตามวธของ Havey (1996) สตรการค�านวณดงน

เปอรเซนตการเกดโรค = จ�านวนตนพชทตรวจพบเชอไวรสดวยเทคนค ELISA x 100

จ�านวนตนพชทงหมดทน�ามาทดสอบดวยเทคนค ELISA

Table 1 Disease reaction based on percentage of infection (Havey, 1996)

การตรวจสอบเ ชอไวรสในพช ทแสดงความ ตานทานสง (Immune) ดวยเทคนค Reverse−Transcription Polymerase Chain Reaction

จากการประเมนแหลงประเมนแหลงพนธกรรมพนธพชวงศแตงทตานทานตอเชอไวรสทง 3 ชนดน โดยเทคนคทน�ามาใชในการตรวจสอบเชอไวรสนคอเทคนค indirect PTA−ELISA ซงเปนเทคนคทนยมน�ามาใชในการตรวจสอบเชอไวรส แตทงนเทคนคนขอจ�ากดคอสามารถตรวจสอบโปรตนของไวรสไดในระดบ 0.01 ถง 1 µg/ml (Crowther, 2001) ดงนน หากตวอยางพชมปรมาณของโปรตนของเชอไวรสต�า อาจท�าใหเทคนคนไมสามารถน�ามาใชในการตรวจสอบไดอยางแมนย�า ดงนนจงท�าการสมตรวจตวอยางพชทผานการตรวจ

สอบเชอไวรสดวยเทคนค indirect PTA−ELISA ภายหลงการปลกเชอไวรสแตละชนดท 4 สปดาห และใหผลวามความตานทานสง (Immune) และพชออนแอ (Susceptible) โดยมพชปกตทไมไดปลกเชอไวรสเปนตวอยางควบคมลบมาตรวจสอบการสะสมของปรมาณเชอไวรสบรเวณใบ ล�าตนและราก ดวยเทคนค indirect PTA−ELISA เปรยบเทยบการตรวจสอบเชอไวรสดวยเทคนค Reverse−Transcription Polymerase Chain Reaction (RT−PCR) โดยใชไพรเมอรทจ�าเพาะเจะจงตอบรเวณยนโปรตนหอห มอนภาคเชอไวรส CMV, PRSV และ ZYMV ดดแปลงตามวธการของ (Leesutthiphonchai, 2007) (Charoensilp et al., 2003) และ (Tobias et al., 2008) ตามล�าดบ

Disease Reaction Percent infection (%)

0 1–2526–5051–7576–100

Immune (I)Resistant (R)

Moderately resistant (MR)Moderately susceptible (MS)

Susceptible (S)



ผลการทดลอง และวจารณ

แหลงทมาของเชอไวรสส�าหรบการประเมนความตานทาน

จากการศกษาลกษณะและจดจ�าแนกเชอไวรสทน�ามาใชเปนแหลงของเชอไวรสในการประเมนความตานทานของเชอไวรสในพชวงศแตงน โดยน�าเชอไวรสทผานการแยกเชอใหบรสทธในพชอาศย มาศกษาลกษณะทางสณฐานวทยาของอนภาคไวรส พบวาเชอไวรส CMV−NK10 มลกษณะอนภาคเปนทรงกลมหลายเหลยม (icosahedral) มขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 29 นาโนเมตร เชอไวรส PRSV−Cu014 มอนภาคเปนลกษณะทอนยาวคด (flexuous) มความยาวของอนภาคประมาณ 760−800 นาโนเมตร และเชอ ZYMV−Cu012 มอนภาคเปนลกษณะทอนยาวคด (flexuous) มความยาวของอนภาคประมาณ 680−730 นาโนเมตร และจากการศกษาล�าดบนวคลโอไทดบรเวณยนโปรตนหอหมอนภาคของเชอไวรส พบวาเชอ CMV−NK10 ทแยกไดจากฟกทองจากจงหวดนครปฐม มความคลายคลงกบเชอ CMV−HC56 (FM999062.1) ทเขาท�าลายแตงกวาทพบในภาคกลางของประเทศไทย โดยมระดบความคลายคลงของล�าดบนวคลโอไทดอยท 99% สวนเชอ PRSV−Cu014 ทแยกเชอไดจากฟกทองจากจงหวดสกลนคร เปน PRSV สายพนธ W และมความคลายคลงกบยนโปรตนหอหมอนภาคของเชอ PRSV−JTK9 ท เข าท�าลายแตงในประเทศญป น (AB583216.1) และ PRSV strain W (AY010722.1) ทเขาท�าลายฟกทองในจงหวดราชบรจากประเทศไทยทระดบ 96% ในขณะทเชอ ZYMV−Cu012 ทเขาท�าลายฟกทองในจงหวดบงกาฬมความคลายคลงของยนโปรตนหอหมอนภาคกบเชอ ZYMV−Zug ทเขาท�าลายแตงซกนจากประเทศโปแลนด (EU561045.1), ZYMV−Shanxi ทเขาท�าลายสควอซจากประเทศจน (AY074808.1) ทระดบ 94% (Arikit, 2016)

การเตรยมเชอไวรสและการเตรยมตนพชทดสอบส�าหรบการประเมนความตานทาน

ผลการตรวจสอบปรมาณและความบรสทธของเชอไวรสในพชอาศยทใชในการเพมปรมาณเชอไวรสแตละชนดกอนน�ามาใชในการประเมนความตานทาน ดวยเทคนค indirect PTA−ELISA พบวาเชอ CMV−NK10, PRSV−Cu014 และ ZYMV−Cu012 มปรมาณคาเฉลยของคาการดดกลนคลนแสงท 405 นาโนเมตร อยท 1.458, 1.565 และ 1.405 ตามล�าดบ

การคดเลอกแหลงพนธกรรมพนธ พชวงศแตงตานทานตอเชอไวรส CMV, PRSV และ ZYMV

จากผลการคดเลอกแหลงพนธกรรมพนธพชวงศแตงทงหมด 169 สายพนธ ไดแก ฟกทอง 34 สายพนธ บวบเหลยม 69 สายพนธ และแตงโม 66 สายพนธ ทตานทานตอเชอไวรสทง 3 ชนด พบวาภายหลงการปลกเชอ ไวรส CMV−NK10 ท 4 สปดาห พชหลายสายพนธไมแสดงอาการผดปกต และมพชบางสายพนธแสดงอาการของโรค ไดแก ใบเหลอง ใบจด และใบดางเลกนอย (Figure 1) โดยพชทง 3 ชนดน มความตานทานตอเชอ CMV−NK10 ในระดบ Immune (I) ทงหมด 134 สายพนธ คดเปนรอยละ 79 ของจ�านวนพชทดสอบทงหมด โดยพบในฟกทองจ�านวน 18 สายพนธ บวบเหลยมจ�านวน 50 สายพนธ และแตงโมจ�านวน 66 สายพนธ (Table 2)

จากผลการคดเลอกแหลงพนธกรรมพนธพชวงศแตงทตานทานตอเชอไวรส PRSV-Cu014 ภายหลงการปลกเชอ 4 สปดาห พบพชทดสอบทออนแอแสดงอาการของโรค ไดแก อาการใบดาง ใบลดรป ใบบดเบยวผดรปราง เปนตน (Figure 2) พบสายพนธพชทมความตานทานตอเชอ PRSV−Cu014 ในระดบ I รวมทงหมด 22 สายพนธ คดเปนรอยละ 13 ของจ�านวนพชทดสอบทงหมด ซงแบงเปนบวบเหลยม 17 สายพนธ และแตงโมเพยง 5 สายพนธ จากการทดสอบนไมพบฟกทองทแสดงความตานทานในระดบ I (Table 2) ซงผลทไดสอดคลองกบรายงานของ (Guner, 2004) ท

ส.วก.ท.


คดเลอกแตงโมทมความตานทานจ�านวน 60 สายพนธ จากแหลงพนธกรรมของแตงโมทงหมด 1,275 สายพนธ มาทดสอบความตานทานตอเชอ PRSV−W ไอโซเลท 2052 โดยผลการคดเลอกพบวามแตงโมเพยง 8 สายพนธ ทแสดงความตานทานตอ PRSV โดยสายพนธทตานทานเหลานมอาการของโรคไมรนแรงโดยมคาเฉลยของระดบอาการอยท 3.6 หรอนอยกวา ในขณะสายพนธทเหลอนนมความออนแอและแสดงอาการของโรคอยางรนแรง ซงชใหเหนวาแหลงพนธกรรมของแตงโมสวนใหญนนมความออนแอตอเชอ PRSV−W

จากผลการคดเลอกแหลงพนธกรรมพนธพชวงศแตงทตานทานตอเชอไวรส ZYMV−Cu012 พบพชทดสอบสายพนธออนแอแสดงอาการของโรคอยางรนแรงภายหลงการปลกเชอ 4 สปดาห ไดแก อาการใบดาง เหลอง ใบลดรปผดปกต เสนใบใส ตนเตยแคระ เปนตน (Figure 3) โดยพบความตานทานตอเชอ ZYMV−Cu012 ในระดบ I ในบวบเหลยมเทานน จ�านวน 66 สายพนธ คดเปนรอยละ 39 ของจ�านวนพชทดสอบทงหมด ในขณะทไมพบฟกทองและแตงโมทมความตานทานในระดบ I โดยพชทง 2 ชนดนแสดงความออนแอในระดบ Susceptible (S) ตอเชอ ZYMV−Cu012 มากทสด (Table 2) โดยผลทไดสอดคลองกบรายงานของ Guner (2004) ทคดเลอกแหลงพนธกรรมของแตงโมจ�านวน 41 สายพนธตอเชอ ZYMV สายพนธ FL โดยพบวามแตงโมเพยง 8 สายพนธทแสดงความตานทานในระดบสงตอเชอ ZYMV ไอโซเลท FL จากขอมลดงกลาวแสดงใหเหนวาแตงโมสวนใหญนนมความออนแอตอเชอ ZYMV เชนกน

จากการรายงานแหลงของความตานทานตอเชอไวรสทงสามชนดนในพชวงศแตง สามารถพบไดในพชวงศแตงหลายชนด โดย Brown et al. (2003) ไดรายงานพบแหลงความตานทานตอเชอไวรส CMV, PRSV และ ZYMV ในฟกทอง (Cucurbita moschata cv. Nigerian Local) นอกจากน Guner and Wehner (2008) พบวา ในพชวงศแตงหลายชนด ไดแก แตงกวา (Cucumis sativus) เมลอน (Cucumis melo)

ฟกทอง (Cucurbita spp.) แตงโม (Citrullus lanatus) และบวบ (Lageneria spp., Luffa spp.) มความตานทานตอเชอ PRSV−W ส�าหรบแหลงของความตานทานตอเชอ ZYMV พบใน แตงกวา เมลอน แตงโม และฟกทอง ส�าหรบการประเมนความตานทานของพชวงศแตงในประเทศไทย Noda et al. (1993) ไดประเมนความตานทานของพชวงศแตงจ�านวน 47 สายพนธตอเชอไวรสทง 3 ชนดนในสภาพแปลงปลกธรรมชาต พบแหลงของความตานทานในระดบ Immune และระดบ Resistant ในแตงกวา น�าเตา และแตงเทศ จ�านวน 3, 1 และ 2 สายพนธ ตามล�าดบ ซงตางจากงานวจยครงนทพบแหลงของความตานทานในพชวงศแตงทง 3 ชนดคอ ฟกทอง บวบเหลยม และแตงโม ตอเชอไวรส CMV, PRSV และ ZYMV ซงมความตานทานในระดบ Immune หลายสายพนธ ทงนอาจเกดจากความแตกตางกนของวธการประเมน สายพนธของเชอไวรส และจ�านวนของสายพนธพชทดสอบ โดยเฉพาะในบวบเหลยมซงเปนพชสายพนธปาทมลกษณะพเศษคอ ทนตอสภาพแวดลอม ทนตอการเขาท�าลายของโรค และแมลง (Janprayoon, 1998) สอดคลองกบผลการคดเลอกบวบเหลยมในการทดลองนทพบวามความตานทานสง (Immune) ตอเชอไวรสทงสามชนด

การตรวจสอบเชอไวรสในพชทแสดงความตานทานสง (Immune) ดวยเทคนค Reverse−Transcription Polymerase Chain Reaction

จากการสมตรวจสอบการสะสมของเชอไวรสบรเวณใบ ล�าตน และราก ในตวอยางพชทแสดงความตานทานสง และออนแอ ภายหลงการปลกเชอไวรสแตละชนดท 4 สปดาห ดวยเทคนค indirect PTA−ELISA และเทคนค RT−PCR โดยใชไพรเมอรทจ�าเพาะจะจงตอบรเวณยนโปรตนหอหมอนภาคเชอไวรสแตละชนด โดยพบวาทงสองเทคนคใหผลการตรวจสอบทสอดคลองกน โดยพบวาพชทแสดงความออนแอสามารถตรวจพบเชอไวรส CMV−NK10, PRSV−Cu014 และ ZYMV−Cu012 ไดทบรเวณใบ ล�าตนและ



ราก ในขณะทไมพบเชอไวรสในบรเวณสวนตาง ๆ ของพชทแสดงความตานทานในระดบ Immune และพชปกตทไมไดรบการปลกเชอ (Figure 4) ซงสอดคลองกบ Zellnig et al. (2014) ทตรวจสอบการสะสมของเชอ ZYMV ในฟกทอง (Cucurbita pepo L.) ในบรเวณสวนตาง ๆ ของฟกทองภายหลงการปลกเชอภายใตกลองจลทรรศนอเลกตรอน พบวา ภายหลงการปลกเชอ 3 วน พบการสะสมของเชอ ZYMV ทบรเวณราก จากนนภายหลงการปลกเชอไวรสอก 5 วน พบการสะสมของเชอไวรสในบรเวณล�าตนและยอด และสามารถตรวจ

พบเชอไวรสไดในบรเวณทกสวนของตนพชภายหลงการปลกเชอ 9 วน นอกจากน Choi et al. (2002) ไดตรวจสอบการเขาท�าลายของเชอ CMV และ ZYMV ในแตงซกน (Cucurbita pepo) ดวยเทคนค immunological tissue−print และน�าเทคนค RT−PCR มาใชในการตรวจสอบยนยนการเขาท�าลายของเชอไวรสทง 2 ชนดในบรเวณเนอเยอใบซกนทแสดงอาการของโรคไวรสอกครง โดยผลการตรวจสอบเชอไวรสดวยสองเทคนคนใหผลทสอดคลองกนสามารถตรวจพบเชอไวรสสองชนดในใบ ซกนทถกเชอไวรสเขาท�าลาย

Figure 1 Symptoms on leaves inoculated with CMV−NK10 at four weeks after inoculation: (A) Pumpkin PK14−19, (B) Watermelon WM15−9015 and (C) Susceptible cucumber

Figure 2 Symptoms on leaves inoculated with PRSV−Cu014 at four weeks after inoculation: (A) Pumpkin PK15−1030, (B) Watermelon WM15−9004and (C) Susceptible angled loofah

ส.วก.ท.


Figure 3 Symptoms on leaves inoculated with ZYMV−Cu012 at four weeks after inoculation: (A) Pumpkin PK15−1018, (B) Angled loofah RG14−9007 and (C) Susceptible pumpkin

Figure 4 Detection of CP gene CMV−NK10, PRSV−Cu014 and ZYMV−Cu012 in leave, stem and root of immune plants and suscept ib le p lan t s a f te r inoculation with each viruses using RT−PCR: (A.) Detection CP gene of CMV−NK10, (B.) Detection CP gene of PRSV−Cu014 and (C.) detection CP gene of ZYMV−Cu012. Lane M of A and B; 100bp DNA Ladders, Biolabs® Inc., Lane M of C; FastRuler™ DNA Ladders, Thermo Scientific. Lane 1; leaf of a susceptible plant, lane 2; stem of a susceptible plant, lane 3; root of a susceptible plant, lane 4; infected plant of each viruses (positive control), lane 5; leaf of a immune plant, Lane 6; stem of immune plant, Lane 7; root of susceptible plant, lane 8; non infected plant (negative control) and lane 9; distilled water (negative control)



Table 2 Reactions of 169 cucurbit accessions and lines to CMV−NK10, PRSV−Cu014 and ZYMV Cu012

CMV−NK10 PRSV−Cu014 ZYMV−Cu012

Type of plant No Accessions Percent Disease Symptom1/ Percent Disease Symptom Percent Disease Symptominfection reaction infection reaction infection reaction

Pumpkin 1 PK14−1 50 MR Chl 70 MS Mot 88 S LD, VB, St(C. moschata) 2 PK14–2 20 R LY 56 MS Mot ,Mo 56 MS LY, VB, Mot

3 PK14–3 30 MR Chl 50 MR LY 80 S LD, VB, St4 PK14–4 20 R Chl 33 MR LY 50 MR LY, Mo5 PK14–7 50 MR Chl 80 S LD, Mot 63 MS LY, VB, Mot6 PK14–8 30 MR LY 56 MS Mo, LD 56 MS LY, VB, Mot7 PK14–9 10 R LY 60 MS Mo, LD 56 MS LY, VB, Mot8 PK14–10 0 I NS 56 MS Mo,VB 25 R LY9 PK14–11 10 R Chl 30 MR LY 90 S LD, VB, St10 PK14–15 0 I NS 30 MR LY 33 MR LY, Mo11 PK14–18 0 I NS 80 S LD, Mot 50 MR LY, Mo12 PK14–19 90 S Mo,LY 90 S LD, Mot 30 MR LY, Mo13 PK14–20 60 MS Mo,LY 100 S LD, Mot 56 MS LY, VB, Mot14 PK14–21 30 MR LY 80 S LD, Mot 100 S LD, VB, St15 PK14–22 30 MR LY 90 S LD, Mot 30 MR LY, Mo16 PK15–1002 10 R Chl 100 S LD, Mot 78 S LD, VB, St17 PK15–1003 0 I NS 100 S LD, Mo 100 S LD, VB, St18 PK15–1005 20 R Chl 100 S LD, Mo 100 S LD, VB, St19 PK15–1006 0 I NS 90 S LD, Mot 70 S LD, VB, St20 PK15–1007 0 I NS 100 S LD, Mot 88 S LD, VB, St21 PK15–1008 0 I NS 100 S LD, Mot 100 S LD, VB, St22 PK15–1009 0 I NS 100 S LD, Mot 89 S LD, VB, St23 PK15–1012 0 I NS 100 S LD, Mot 100 S LD, VB, St24 PK15–1014 0 I NS 100 S LD, Mot 33 MR LY, Mo25 PK15–1015 0 I NS 100 S LD, Mot 100 S LD, VB, St26 PK15–1016 0 I NS 100 S LD, Mot 100 S LD, VB, St27 PK15–1017 0 I NS 100 S LD, Mot 89 S LD, VB, St28 PK15–1018 0 I NS 100 S LD, Mot 100 S LD, VB, St29 PK15–1019 0 I NS 100 S LD, Mot 100 S LD, VB, St30 PK15−1020 22 R Chl 100 S LD, Mot 67 MS LD, VB, Mo31 PK15–1023 13 R Chl 100 S LD, Mot 80 S LD, VB, St32 PK15–1025 0 I NS 100 S LD, Mot 89 S LD, VB, St33 PK15–1027 0 I NS 100 S LD, Mot 63 MS LD, VB34 PK15–1030 0 I NS 100 S LD, Mot 100 S LD, VB, St

Angled loofah 35 RG14–9077 0 I NS 33 MR Mo 0 I NS(L. acutangula) 36 RG14–9078 10 R Chl 20 R LY 0 I NS

37 RG14–9079 0 I NS 50 MR Mo 0 I NS38 RG14–9080 0 I NS 40 MR Mo 0 I NS39 RG14–9081 0 I NS 60 MS Mo,VB 0 I NS40 RG14–9083 0 I NS 40 MR Mo 0 I NS41 RG14–9084 0 I NS 0 I NS 0 I NS42 RG14–9085 25 R Chl 60 MS Mo, VB 0 I NS43 RG14–9086 0 I NS 70 MS Mo,VB 0 I NS44 RG14–9087 0 I NS 40 MR LY 0 I NS45 RG14–9088 0 I NS 0 I NS 0 I NS46 RG14–9089 10 R Chl 22 R LY 0 I NS

ส.วก.ท.


47 RG14–9090 0 I NS 0 I NS 0 I NS48 RG14–9091 0 I NS 0 I NS 0 I NS49 RG14–9092 0 I NS 33 MR LY 0 I NS50 RG14–9093 0 I NS 50 MR LY 0 I NS51 RG14–9094 0 I NS 20 R LY 0 I NS52 RG14–9095 0 I NS 30 MR Mo 0 I NS53 RG14–9096 10 R Chl 10 R LY 0 I NS54 RG14–9097 0 I NS 70 MS Mo, VB 0 I NS

Angled loofah 55 RG14–9098 0 I NS 50 MR Mo 0 I NS(L. acutangula) 56 RG14–9099 0 I NS 60 MS Mo 0 I NS

57 RG14–9100 0 I NS 60 MS Mo 0 I NS58 RG14–9102 0 I NS 56 MS Mo, VB 0 I NS59 RG14–9104 0 I NS 20 R LY 0 I NS60 RG14–9108 0 I NS 78 S LD, Mot 0 I NS61 RG14–9110 0 I NS 60 MS Mo, VB 0 I NS62 RG14–9116 60 MS LY,Mo 70 MS Mo, VB 0 I NS63 RG14–9118 0 I NS 60 MS Mo, VB 0 I NS64 RG14–9119 20 R Chl 11 R LY 0 I NS65 RG14–9120 0 I NS 10 R LY 0 I NS66 RG14–9121 50 MR LY 0 I NS 0 I NS67 RG14–9122 33 MR Chl 22 R LY 0 I NS68 RG14–9123 0 I NS 0 I NS 0 I NS69 RG14–9124 0 I NS 0 I NS 0 I NS70 RG14–9125 10 R Chl 0 I NS 0 I NS71 RG14–9126 0 I NS 0 I NS 0 I NS72 RG14–9127 0 I NS 0 I NS 0 I NS73 RG14–9128 0 I NS 0 I NS 0 I NS74 RG14–9129 0 I NS 13 R LY 0 I NS75 RG14–9130 0 I NS 0 I NS 0 I NS76 RG14–9131 0 I NS 0 I NS 10 R LY77 RG14–9132 0 I NS 0 I NS 0 I NS78 RG14–9134 10 R NS 0 I NS 0 I NS79 RG14–9135 20 R Chl 0 I NS 0 I NS80 RG14–2936 0 I NS 90 S LD, Mot 0 I NS81 RG14–2937 30 MR Chl 60 MS Mo, VB 0 I NS82 RG14–2939 10 R Chl 70 MS Mo, VB 0 I NS83 RG14–2940 20 R Chl 100 S LD, Mot 0 I NS84 RG15–9141 0 I NS 70 MS Mo, VB 0 I NS85 RG15–9142 0 I NS 100 S LD, Mot 0 I NS86 RG15–9143 0 I NS 90 S LD, Mot 0 I NS87 RG15–9144 0 I NS 78 S LD, Mot 0 I NS88 RG15–9145 0 I NS 80 S LD, Mot 0 I NS89 RG15–9146 0 I NS 60 MS Mo, VB 0 I NS90 RG15–9147 0 I NS 40 MR Mo 0 I NS91 RG15–9148 0 I NS 40 MR Mo 0 I NS92 RG15–9149 20 R Chl 70 MS Mo, VB 0 I NS


Type of plant No. Accessions Percent Disease Symptom1/ Percent Disease Symptom Percent Disease Symptominfection reaction infection reaction infection reaction

Table 2 Continue



93 RG15–9150 30 MR LY 90 S LD, Mot 0 I NS94 RG15–9151 0 I NS 90 S LD, Mot 0 I NS95 RG15–9163 0 I NS 70 MS Mo, VB 0 I NS96 RG15–9164 0 I NS 100 S LD, Mot 0 I NS97 4RG15–9165 0 I NS 10 R LY 0 I NS98 RG15–9166 0 I NS 50 MR Mo 0 I NS99 RG15–9167 0 I NS 0 I NS 0 I NS100 RG15–9168 10 R Chl 100 S LD, Mot 10 R LY101 RG15–9170 0 I NS 100 S LD, Mot 11 R LY102 RG15–9171 10 R Chl 80 S LD, Mot 0 I NS103 RG15–9172 10 R Chl 80 S LD, Mot 0 I NS

Watermelon 104 WM15–9001 0 I NS 44 MR Mo 100 S LD, VB, St(C. lanatus) 105 WM15–9002 0 I NS 20 R LY 100 S LD, VB, St

106 WM15–9004 0 I NS 60 MS Mo, VB 90 S LD, VB, St107 WM15–9005 0 I NS 50 MR LY 100 S LD, VB, St108 WM15–9006 0 I NS 44 MR LY 100 S LD, VB, St109 WM15–9007 0 I NS 20 R LY 100 S LD, VB, St110 WM15–9008 0 I NS 40 MR LY 100 S LD, VB, St111 WM15–9009 0 I NS 20 R LY 100 S LD, VB, St

Watermelon 112 WM15–9010 0 I NS 20 R LY 100 S LD, VB, St(C. lanatus) 113 WM15–9011 0 I NS 33 MR LY 70 MS LY, VB, Mo

114 WM15–9013 0 I NS 30 MR LY 70 MS LY, VB, Mo115 WM15–9015 0 I NS 0 I NS 100 S LD, VB, St116 WM15–9016 0 I NS 30 MR Mo 90 S LD, VB, St117 WM15–9017 0 I NS 40 MR Mo 90 S LD, VB, St118 WM15–9018 0 I NS 56 MS Mo, VB 100 S LD, VB, St119 WM15–9019 0 I NS 50 MR Mo 90 S LD, VB, St120 WM15–9020 0 I NS 30 MR Mo 100 S LD, VB, St121 WM15–9021 0 I NS 20 R LY 90 S LD, VB, St122 WM15–9024 0 I NS 22 R LY 100 S LD, VB, St123 WM15–9025 0 I NS 10 R LY 100 S LD, VB, St124 WM15–9027 0 I NS 22 R LY 100 S LD, VB, St125 WM15–9028 0 I NS 40 MR LY 100 S LD, VB, St126 WM15–9029 0 I NS 30 MR LY 100 S LD, VB, St127 WM15–9030 0 I NS 25 R LY 100 S LD, VB, St128 WM15–9031 0 I NS 22 R LY 100 S LD, VB, St129 WM15–9032 0 I NS 33 MR Mo 90 S LD, VB, St130 WM15–9033 0 I NS 33 MR Mo 100 S LD, VB, St131 WM15–9034 0 I NS 10 R LY 80 S LD, VB, St132 WM15–9035 0 I NS 30 MR Mo 100 S LD, VB, St133 WM15–9036 0 I NS 50 MR Mo 100 S LD, VB, St134 WM15–9037 0 I NS 33 MR Mo 100 S LD, VB, St135 WM15–9038 0 I NS 50 MR Mo 100 S LD, VB, St136 WM15–9041 0 I NS 10 R LY 100 S LD, VB, St137 WM15–9043 0 I NS 20 R LY 100 S LD, VB, St138 WM15–9044 0 I NS 20 R LY 100 S LD, VB, St139 WM15–9045 0 I NS 44 MR LY 100 S LD, VB, St



Table 2 Continue

ส.วก.ท.


140 WM15–9046 0 I NS 0 I NS 90 S LD, VB, St141 WM15–9047 0 I NS 10 R LY 100 S LD, VB, St142 WM15–9048 0 I NS 30 MR Mo 100 S LD, VB, St143 WM15–9049 0 I NS 20 R LY 100 S LD, VB, St144 WM15–9050 0 I NS 10 R LY 100 S LD, VB, St145 WM15–9051 0 I NS 0 I NS 90 S LD, VB, St146 WM15–9052 0 I NS 44 MR LY 90 S LD, VB, St147 WM15–9053 0 I NS 70 MS Mo, VB 100 S LD, VB, St148 WM15–9055 0 I NS 60 MS Mo, VB 90 S LD, VB, St149 WM15–9056 0 I NS 50 MR Mo, VB 90 S LD, VB, St150 WM15–9057 0 I NS 40 MR Mo, VB 100 S LD, VB, St151 WM15–9058 0 I NS 20 R LY 100 S LD, VB, St152 WM15–9059 0 I NS 0 I NS 100 S LD, VB, St153 WM15–9060 0 I NS 10 R LY 100 S LD, VB, St154 WM15–9061 0 I NS 20 R LY 100 S LD, VB, St155 WM15–9062 0 I NS 30 MR Mo 90 S LD, VB, St156 WM15–9063 0 I NS 38 MR Mo 90 S LD, VB, St157 WM15–9065 0 I NS 13 R LY 89 S LD, VB, St158 WM15–9066 0 I NS 30 R LY 100 S LD, VB, St159 WM15–9067 0 I NS 20 R LY 100 S LD, VB, St160 WM15–9068 0 I NS 25 R LY 90 S LD, VB, St161 WM15–9071 0 I NS 67 MS Mo, VB 100 S LD, VB, St162 WM15–9072 0 I NS 10 R LY 100 S LD, VB, St163 WM15–9073 0 I NS 33 MR Mo 100 S LD, VB, St164 WM15–9077 0 I NS 10 R LY 100 S LD, VB, St165 WM15–9078 0 I NS 0 I NS 100 S LD, VB, St166 WM15–9079 0 I NS 25 R LY 100 S LD, VB, St167 WM15–9080 0 I NS 30 MR Mo 100 S LD, VB, St168 WM15–9081 0 I NS 10 R LY 100 S LD, VB, St169 WM15–9082 0 I NS 13 R LY 90 S LD, VB, St

1/ = Symptom expression in leaves inoculated with CMV-NK10, PRSV-Cu014 or ZYMV-Cu012 four weeks after inoculation: NS = No symptoms, LY = Leaf yellowing, LD: Leaf Distortion, Mo = Mosaic, Mot =Mottle, VB = Vein banding, St = Stunt and Chl = Chlorosis

สรป

จากการคดเลอกแหลงพนธกรรมพนธ พชวงศแตงตานทานตอเชอไวรสทง 3 ชนด จ�านวน 169 สายพนธ พบสายพนธ พ ชท แสดงความตานทานตอเชอไวรสทง 3 ชนด ในระดบความตานทาน I คอ บวบเหลยม จ�านวน 12 สายพนธ นอกจากนพบฟกทอง บวบเหลยมและแตงโม ทมความตานทานในระดบ I ต อเชอ CMV−NK10

จ�านวน 18, 50 และ 66 สายพนธ ตามล�าดบ พบบวบเหลยมและแตงโม ทมความตานทานในระดบ I ตอเชอ PRSV−Cu014 จ�านวน 17 และ 5 สายพน ธ ตามล� าดบ ในขณะทพบบวบเหล ยม 66 สายพนธ เทานนทมความตานทานในระดบ I ตอเชอ ZYMV−Cu012 โดยทไมพบฟกทองและแตงโมสายพนธ ใด ทต านทานต อเ ชอ ZYMV−Cu012 ซงสายพนธตานทานทพบเปนประโยชนในการปรบปรงพนธ ตานทาน



Table 2 Continue



กตตกรรมประกาศ

งานวจยนไดรบทนสนบสนนจากบรษท โคลเวอรซด ประเทศไทย จ�ากด และศนยเทคโนโลยชวภาพเกษตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก�าแพงแสน ทสนบสนนอปกรณเครองมอในการวจย

เอกสารอางอง

Arikit, K. 2016. Evaluation of Cucurbit Germplasm for Resistance to Cucumber mosaic virus, Papaya ringspot virus and Zucchini yellow mosaic virus. MS Thesis, Kasetsart University, Bangkok, (in Thai)

Attathom, S. 2009. Viruses disease of plants. Petchrung, Nontaburi. 157p. (in Thai)Brown, R.N., A. Bolanos-Herrera, J.R. Myers and M.M. Jahn. 2003. Inheritance of resistance to

four cucurbit viruses in Cucurbita moschata. Euphytica 129: 253–258.Charoensilp, G., P. Attasart, M. Juricek, S. Panyim and S. Kertbundit. 2003. Sequencing and

characterization of Thai Papaya Ringspot Virus Isolate Type P (PRSVthP). Sci. Asia 29: 89–94. Choi, S.K., Y.Y. Ju, H.R. Ryu, J.K. Choi, P. Palukaitis and W.M. Park. 2002. Systemic movement of

a movement–deficient strain of Cucumber mosaic virus in zucchini squash is facilitated by a cucurbit-infecting potyvirus. J. Gen. Virol. 83: 3173–3178.

Clark, M.F. and A.N. Adams. 1977. Characteristics of the microplate method of enzyme-linked immunosorbent assay the detection of plant viruses. J. Gen. Virol. 34: 475–483.Coutts, B.A. and R.A.C. Jones. 2005. Incidence and distribution of viruses infecting cucurbit

crops in the Northern Territory and Western Australia. Aust. J. Agric. Res. 56: 847–858.Crowther, J.R. 2001. The ELISA guidebook. Humana Press, Totowa, New Jersey, USA. 419p.Guner, N. 2004. Papaya ringspot virus watermelon strain W and Zucchini yellow mosaic virus

resistance in watermelon. Ph.D. Thesis, North Carolina State University, USA.Guner, N. and T.C. Wehner. 2008. Overview of potyvirus resistance in watermelon, pp. 445–451.

In Pitrat M., ed. Proceedings of the IXth EUCARPIA meeting on genetics and breeding of Cucurbitaceae, 21–24 May 2008, INRA, Avignon, France.

Havey, M.J. 1996. CMV resistance in three sources of cucumber. Rep. Cucurbit Genet. Coop. 19: 32–33.

Janprayoon, M. 1998. Vegetable. Taitad, Bangkok, Thailand. 48p. (in Thai)Kittipakorn, K. and W. Srithongchai. 2002. Viruses disease of vegetable crops and oil crops.

Available Source: http://ag-ebook.lib.ku.ac.th/ebooks/2014/20140052/index.html#/2/, March 12, 2016. (in Thai)

ส.วก.ท.


Leesutthiphonchai, W. 2007. Study on neleotide sequencing of Coat protein gene of Cucumber mosaic virus isolate KPS10. B.A. Special Problem. Kasetsart University, Bangkok.

(in Thai)Noda, C., K. Kittipakorn, P. Inchan, L. Wanapee and N. Deema. 1993. Distribution of cucurbit

viruses and reactions of some cucurbit species to certain viruses. pp. 341–347. In Proceedings of the 31th Kasetsart University Annual Conference, 3–6 February, 1993, Bangkok, Thailand.

Thonmo, Y. and P. Thummabenjapone. 2008. Virus diseases in cucurbit seed production fields in Northeast Thailand. KKU Agricultural Science Seminar 2008. Available Source: http://ag.kku.ac.th/academic/lib/work/pdf/AG51--67.pdf, October 5, 2015.

Tobias, I., B. Szabo, K. Salanki, L. Sari, H. Kuhlmann and L. Palkovics. 2008. Seedborne transmission of Zucchini yellow mosaic virus and Cucumber mosaic virus in Styrian Hulless group of Cucurbita pepo. pp. 190–197. In Pitrat M, ed. Cucurbitaceae 2008, Proceedings of the IXth EUCARPIA meeting on genetics and breeding of Cucurbitaceae, INRA, Avignon, France, May 21–24, 2008.

Ullman, D.E., J.J. Cho and T.L. German. 1991. Occurrence and distribution of cucurbit viruses in the Hawaiian Island. Plant Dis. 75: 367–370.

Zellnig, G., M.H. Pöckl, S. Möstl and B. Zechmann. 2014. Two and three dimensional characterization of Zucchini yellow mosaic virus induced structural alteration in Cucurbita pepo L. plants. J. Struct. Biol. 186: 245–252.

Zitter, T.A., D.L. Hopkins and C.E. Thomas. 1996. Compendium of cucurbit disease. APS Press, USA: 37–40.

Documents

การคัดเลือกพันธุ์พืชวงศ์แตง ...agscij.agr.ku.ac.th/phocadownload/2560-48-2/ASJ-48-2-186...>>ãษñษลñ 188 i i 2017 Vo 48