37
บทความทางวิชาการ เรื่อง การบริหารความขัดแย้งให้เกิดประโยชน์ โดย ...หญิง สมรรัตน์ นิรันดรเกียรติ อาจารย์ (สบ 4) กลุ ่มงานอาจารย์ (ทาหน้าที่อาจารย์วิชาบริหารงานตารวจ) กองบัญชาการศึกษา เพื่อใช้เป็นส ่วนหนึ่งของการเสนอผลงานทางวิชาการ ในการปรับเลื่อนตาแหน ่งเป็นอาจารย์ (สบ 5) กลุ ่มงานอาจารย์ (ทาหน้าที่อาจารย์วิชาบริหารงานตารวจ) กองบัญชาการศึกษา สานักงานตารวจแห่งชาติ ..2556

บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

1

บทความทางวชาการ

เรอง

การบรหารความขดแยงใหเกดประโยชน

โดย พ.ต.อ.หญง สมรรตน นรนดรเกยรต อาจารย (สบ 4) กลมงานอาจารย

(ท าหนาทอาจารยวชาบรหารงานต ารวจ) กองบญชาการศกษา

เพอใชเปนสวนหนงของการเสนอผลงานทางวชาการ ในการปรบเลอนต าแหนงเปนอาจารย (สบ 5) กลมงานอาจารย (ท าหนาทอาจารยวชาบรหารงานต ารวจ) กองบญชาการศกษา

ส านกงานต ารวจแหงชาต พ.ศ.2556

Page 2: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

2

ค าน า

โบราณกลาวไววา มากคนกมากความ แถมบางคนยงไมไดความอกตางหาก ไมวาหนวยงานของเราจะมคนเปนแสนหรอมแคสองคน เรากตองท าใหคนเหลานนท างานเขากนใหได คงไมมใครในโลกนไมเคยขดแยงกบคนอน ทกวนนปญหาความขดแยงทพบในหนวยงานตาง ๆ มเปนจ านวนมาก ทงทเหนไดจากพฤตกรรมทแสดงออกมาอยางชดเจน หรอซอนเรนอยในใจของ บคลากรภายในหนวยงาน แตรอนรมอยตลอดเวลา สงนบนทอนสขภาพจตของ บคลากรภายในหนวยงาน และสรางความถดถอยใหแกหนวยงาน ไมวาความขดแยงนนจะอยในรปแบบใดหากยงคงอยในองคกร โดยไมไดรบการบรหารจดการ นนยอมหมายความวา หนวยงานของเราก าลงสญเสยบางสงบางอยาง หรอความสามารถในการแขงขนของเราก าลงลดลง เนองจาก บคลากรภายในหนวยงาน ของเรายงคงตองท างานรวมกนตอไปทามกลางความขดแยงทเกดขน ลวนแลวแตเปนเรองท “คน” มสวนเกยวของทงสน ดงนน การบรหารความขดแยงใหเกดประโยชนกบหนวยงานจะเกดขนจากลกษณะส าคญ 3 ประการ ไดแก 1. การขาดแคลนทรพยากรธรรมชาต 2. ความขดแยงอาจจะเกดขนเมอบคคลหรอกลมคนแสวงหาทางทจะควบคมกจการงานหรออ านาจ 3. ความขดแยงอาจเกดขนเมอบคคลหรอกลมบคคลไมสามารถทจะตกลงกนไดเกยวกบเปาหมายหรอวธการในการท างาน เพอใหเกดประโยชนสงสด ตามสถานการณตาง ๆ ทจะเกดขนในอนาคต ผเรยบเรยงจงพยายามรวบรวมขอมลตาง ๆ ทงดานทฤษฎ แนวคด หลกการ จนถงแนวทางการปฏบตจรง น ามาเรยบเรยงเปนเอกสารฉบบน ผจดท าหวงเปนอยางยงวา เอกสารทางวชาการฉบบนคงเปนประโยชนแกเจาหนาท เจาพนกงานต ารวจ ไดศกษาเกยวกบการบรหารความขดแยงใหเกดประโยชนกบระบบราชการ หนวยงาน องคกร ไดอยางทองแท

Page 3: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

3

สารบญ หนา 1. แนวคดความขดแยงขององคกร 1 2. การจดการความขดแยงอยางสรางสรรค 10 3. 6 วธการอยรวมกน ส าหรบผบรหารของหนวยราชการ 18 4. เทคนคการบรหารความขดแยงใหประสบผลส าเรจ 22 5. ขอเสนอแนะ 25 บรรณานกรม 34

Page 4: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

1

1. แนวคดความขดแยงขององคกร

มนษยเปนสตวสงคมทอยรวมกนตงแตในหนวยสงคมทเลกสดคอ สถาบน ครอบครว จนสชมชน และองคการขนาดใหญทมการอบรมเลยงดตางกน ขนบธรรมเนยมวฒนธรรมแตงตางกนจงท าให ความเชอ ความศรทธา การรบร อดมคต และคานยม จงแตงตางกนออกไปดวย ความขดแยงจงเปนเรองปกตธรรมดาตงแตคนในครอบครวระหวางบคคลกบบคคลจนเมอไดรบมอบหมายมหนาทในองคการทตางระดบกนท าใหความขดแยงขยายสองคการและเมอองคการมการพฒนาและมการรวมมอทตองตดตอประสานงานความขดแยงจงขยายผลสระหวางองคการอกขนหนง

แตความขดแยงใชสงทนากลวถาเราสามารถเขาใจบทบาท รเทคนควธ สามารถใชวธการแกไขอยางเหมาะสมใหเหมาะกบเหตการณทเกดขนโดยตงอยบน ความเทยงธรรม ความถกตอง มคณธรรมจรยธรรมตามหลกธรรมาภบาลและยอมรบเหตผลในการแกไขความขดแยงนนดวยกนทกฝายโดยปราศจากเงอนไข ระหวางเอกบคคล ระหวางบคคล ระหวางองคการดวยกน

เราจงตองรความหมายองคการ ความหมายความขดแยง สาเหตทเกด ตลอดจนผลกระทบและรวมไปถงจนกระทงการใชเทคนคและรปแบบการแกไขแบบไหนใหเหมาะสม

องคการ (Organization) คอ การทคนมากกวาหนงคนไดมารวมกนท ากจกรรมใดกจกรรมหนง หรอหลายกจกรรม เพอใหบรรลวตถประสงครวมกน วตถประสงคนนอาจเปนไปเพยงชวคราว หรอตองใชเวลายาวนาน ขนอยกบยากงายและการบรหารองคการนนๆ

องคการทการเตบใหญ มระบบระเบยบ และการยอมรบจากสงคมเรามกจะเรยกวา เรยกวา “องคการอยางเปนทางการ” (Formal Organization) องคการทไมมการระบวตถประสงค และไมมระบบระเบยบในการด าเนนการเอาไว หรอมการยอมรบกนเรยกวา “องคการไมเปนทางการ ” (Informal Organization)

แนวคดการจดองคการอยางทเขาเรยกวา Formal organization หรอองคการอยางเปนทางการ นกสงคมวทยาชาวเยอรมน Max Weber (1864-1920) ซงไดเรยกองคการในอดมคตของเขาวา Bureaucracy อนมรากศพทมาจากภาษาฝรงเศส ซงค าวา Bureau แปลวา ส านกงานในปจจบน นกวชาการและผศกษาเกยวกบองคการ จงไดใชเรยกองคการในแบบดงเดมนวา Bureaucracy

ถาในทางเศรษฐศาสตร องคการ หรอ องคกร (องกฤษ: organization) หมายถง บคคลกลมหนงทมารวมตวกน โดยมวตถประสงคหรอเปาหมายอยางหนงหรอหลายอยางรวมกน และด าเนนกจกรรมบางอยางรวมกนอยางมขนตอนเพอใหบรรลวตถประสงคนน โดยมทง องคการทแสวงหาผลก าไร คอองคการทด าเนนกจกรรมเพอการแขงขนทางเศรษฐกจ เชน บรษท หางหนสวน

Page 5: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

2

หางสรรพสนคา รานคาตางๆ และ องคการทไมแสวงหาผลก าไร คอองคการทด าเนนกจกรรมเพอสาธารณประโยชนเปนหลก เชน สมาคม สถาบน มลนธ เปนตน

โดยเรมแรกนน ค าวา "องคการ" เดมเปนศพทบญญตมาจากค าภาษาองกฤษ organization ในขณะท ค าวา "องคกร" เปนศพทบญญตมาจากค าวา organ โดยทองคกรหมายถงหนวยยอยขององคการ แตในปจจบนใชในความหมายเดยวกน

ความขดแยง(conflict) มความหมายอยางไร มผใหนยามของความขดแยง ในหลากหลายทศนะ ซงใครน าเสนอแนวคดทส าคญ ๆ ของ

ผเชยวชาญทางการบรหารความขดแยงพอสรปไดดงน ความขดแยง คอความไมลงรอยหรอความตรงกนขามอยางรนแรง อนเนองมาจาก

ผลประโยชนหรอแนวคด ทสวนทางกนของผลประโยชนหรอความเชอทวาความปรารถนาในแตละฝายไมสามารถบรรลไดพรอมกน

ความขดแยง เปนสงทเกดจากการทบคคลตงแตสองฝายทพงพาอาศยกน มองเหนเปาหมายอยางไมเทาเทยมกน และขดขวางอกฝายหนงไมใหบรรลเปาหมายนนๆ

ความขดแยงเปนกระบวนการทเกดขนเมอบคคลหรอกลมรบรวาผอนปฏบตอยางใดอยางหนงทจะสรางความไมเทาเทยมกนในเรองผลประโยชนของตน

ความขดแยง เปนความเหนทเปนปรปกษตอกน ตรงกนขามกน หรอการตอสกนระหวาง 2 ฝายท าใหเกดความไมลงรอยกน

ความขดแยง เปนสถานการณใด ๆ ทมความไมเทาเทยมกนทางเปาหมาย ความเชอ ทศนคต อารมณและพฤตกรรมทน าไปส ความไมลงรอยกนระหวาง 2 ฝายขนไป

ความเชอวาความขดแยงเปนธรรมชาตของมนษย เนองจากมนษยมความแตกตางกนทงในดานพนธกรรม การอบรมเลยงดและสงแวดลอม จงท าใหมความแตกตางระหวางบคคล ซงไดแก รางกาย อารมณ ความรสกนกคด ความเชอ คานยม แรงจงใจ ความตองการ ความถนด สตปญญา ความสามารถ ฯลฯ ทเรยกโดยรวมวาเปนบคลกภาพ โดยเฉพาะอยางยงเมอไหรกตามทมนษยรสกถงความไมเทาเทยมกนหรอความไมเสมอภาคกน กจะเกดความไมพอใจและขดขวางไมใหอกกลมหนงไดในสงทตองการดวย กอใหเกดความไมลงรอยกน น าไปสผลกระทบตาง ๆ ตามมา

พฤตกรรมชนดหนงทเกดขนเมอบคคลหรอกลมมความคดเหน การรบรความคาดหวงความเชอและคานยมทแตกตางกนไป ซงการจากบคคล กลม องคกร เราจงสามารถแยกประเภทของความขดแยงแบงเปนไดหลายประเภทเชน ความขดแยงของเอกบคคลสวนใหญเกยวของกบบทบาทหนาทโดยไมรบทบาทหนาทแทจรงวาควรท าอยางไรเชน หวหนางาน ทมกประสบปญหานเพราะผจดการมกมองวาหวหนางานเปนคนงานแตฝายลกจางมองวาหวหนางานเปนฝายหนงของ

Page 6: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

3

การจดการ เปนตนหรอความขดแยงระหวางบคคลซงมความคดเหนตางกน ทงดานบคลกภาพ เปาหมาย วธการรวมทงสถานภาพ การรบรและคานยม ในเรองความขดแยงระหวางกลมและองคการอาจจะเปนความขดแยงระหวางองคการหลกและหนวยงานสนบสนนหรอระหวางฝายผลตกบฝายขาย เปนตน

ดงนนการผบรหารจะสามารถบรหารความขดแยงไดอยางเหมาะและมประสทธภาพนน ตองท าความเขาใจในประเดนตางๆ ทเกยวของ ไมวาจะเปนเรองความขดแยง สาเหต ระดบความขดแยง วธการหรอเทคนคการจดการกบความขดแยง การเจรจาไกลเกลยแบบสนตวธและสนทรยสนทนา

สาเหตของความขดแยงและระดบความขดแยง สวนใหญจะเกดจาก เรองสวนตว ในการท างานทมเปาหมายและวธการตางกนตลอดยก

สถานภาพในเรองฐานะต าแหนงการรบรคานยมยงแตกตางกนอกและยงมสาเหตอกหลายประการทท าใหเกดสาเหตความขดแยงในองคการ

ระดบของความขดแยง มความคลายคลงกนมาก ซงเราสามารถแบงความขดแยงนไดเปน 2 ระดบ คอ

1.ความขดแยงในระดบบคคล แบงเปน 1.1 ความขดแยงภายในตวบคคล (Intrapersonal Conflict) หมายถงความขดแยงท

เกดขนภายในตวของคนๆหนงไมเกยวของกบบคคลอน หรอเรยกไดวา”ความขดแยงในตวเอง” 1.2 ความขดแยงระหวางบคคล (Interpersonal Conflict) หมายถงความขดแยงทเกดขน

ระหวางบคคลมากกวา 2 บคคลขนไป 2. ความขดแยงระหวางองคกร แบงเปน 2.1 ความขดแยงภายในองคกร (Intra-organization Conflict) หมายถง ความขดแยงท

เกดขนมาโดยมคกรณขดแยงเปนบคคลหรอกลมยอยๆ ทมอยในกลมหรอทอยในองคการหรอกลมตางๆ

2.2 ความขดแยงระหวางองคกร (Inter-organization Conflict ) หมายถงความขดแยงทเกดขนมาโดยทคกรณขดแยงเปนองคกรกบองคกร หรอกลมกบกลม

แตอยางไรกตาม กยงมความเขาใจผดของผบรหารในเรองความขดแยงทอาจน าไปสปญหาและอปสรรคในการบรหารความขดแยง ดงมผใหความเหนดงน

ประการท 1. ถาปลอยความขดแยงไว ไมชาความขดแยงกจะจดการตวเอง (Conflict, if left alone, will take care of itself) ซงผบรหารบางคนเชอวาการไมเขาไปจดการกบความขดแยงคอการแกปญหาอยางดทสด เพราะเวลาทผานไปความขดแยงกจะคอยๆ ลดลงและหายไป ซงเปน

Page 7: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

4

ความเชอทผด เพราะความขดแยงทไมไดรบการจดการ จะยงมอยและรอวนประทยงขน เนองจากการความสะสมความรสกทไมพงพอใจทนบวนกจะมมากขน จนระเบดออกมาในทสด

ประการท 2. การเผชญหนากบบคคลหรอเรองราวทเกดขนเปนสงทควรหลกเลยง (Confronting an issue or person is always unpleasant) โดยมค ากลาววา “ยอมตายเสยดกวาทจะตองเผชญหนากบคนบางคน ” จงมบางคนทกลวการเผชญหนา แตในความเปนจรงแลวการเผชญหนาคอการสอสารใหอกฝายหนงทราบถงความตองการ ความรสกนกคด เพอใหมองเหนทางออกและขอเสนอแนะในการแกปญหา

ประการท 3. ความขดแยงทมอยในองคกรเปนสญญาณของผบรหารทไรความสามารถ (The presence of conflict in an organization is a sign of a poor manager) โดยแทจรงแลวความขดแยงทเกดขนไมไดหมายความวาผบรหารไรความสามารถ แตจะท าอยางไรทผบรหารจะสามารถจดการกบความขดแยงอยางสรางสรรคใหได

ประการท 4. ความขดแยงระหวางบคลากรในองคกรเปนสญญาณของความไมเอาใจใสตอองคกร (Conflict among staff is a sign of low concern for the organization) ซงอกดานหนงความขดแยงแสดงใหเหนถงความหวงใยขององคกร ทอาจเกดขนเพราะตองการน าเสนอสงทดทสดแกองคกร โดยทบางครงอาจมความคดเหนของฝายตาง ๆ ไมเหมอนกน

ประการท 5. ความโกรธเปนสงทไมสรางสรรคและไมดเสมอ (Anger is always negative and destructive) ซงโดยแทจรงแลว ความโกรธของบคลากรทเกดมาจากความขดแยง จะเปนโอกาสใหผบรหารสอสารกบอกฝายหนงเพอใหเขาใจถงความรสกนกคดของเขา และน าไปสทางออกของปญหาในทสด

เราจงควรสามารถวเคราะหความขดแยงและทส าคญทจะชวยใหผบรหารเขาใจความขดแยงไดชดเจนมากขน และสามารถบรหารจดการความขดแยงดงกลาวเพอใหน าไปสแนวทาง ทเหมาะสมและมประสทธภาพ เราจงวดงน

1. ความไมเทาเทยมกน (Potential Opposition or incompatibility) เปนขนตอนแรกทจะท าใหเกดความขดแยง ซงมกจะเกยวของกบการตดตอสอสาร โครงสรางและปจจยสวนบคคล ในองคกรไดแกกระบวนการรบรและเขาใจ (Cognition and Personalization) จากความไมเทาเทยมกน จะมผลกระทบตอฝายใดฝายหนง ทท าใหแตละฝายมการรบรและเขาใจในความขดแยงนนๆ ทมผลตออารมณความรสกของฝายใดฝายหนง เชน ความรสกลบจะน าไปสการลดความไววางใจทมตออกฝายหนง

2. แตถาในขณะทความรสกทางบวกจะน าไปสความพงพอใจและพฒนาแนวทางในการแกปญหาอยางเหมาะสม

Page 8: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

5

3. เจตนา (Intention) คอ ความตองการในการตดสนใจทจะกระท าบางสงบางอยาง เมอมความขดแยงเกดขน โดยทผบรหารตองทราบถงวตถประสงคของอกฝายหนงทจะสอสารกนอยางเหมาะสม

4. พฤตกรรม (Behavior) เปนความพยายามทจะเปดเผยวาแตละฝายตองการอะไรอยางไรบาง ซงจะมระดบความรนแรงแตกตางกน เชน การทาทายฝายตรงกนขาม การใชค าพดทกาวราว การขมขยนค าขาด การท ารายรางกาย และความพยายามทจะท าลายฝายตรงกนขามอยางชดเจน

5. ผลทจะเกดขน (Outcomes) หากความขดแยงยงอยในระดบทเหมาะสมกจะมประโยชนตอองคกรในการพฒนาและคดคนสงใหมๆ และน าไปสการใชเทคนคในการจดการความขดแยงอยางเหมาะสม

ผบรหารจงตองมบรหารความขดแยงทเปนกระบวนการและเทคนควธดงตอไปนคอ 1.การเผชญหนากบความขดแยง (Confront with the conflict) ซงเปนหนาทของ

ผบรหารทจะตองกลาเผชญกบปญหาและหาวธการจดการกบความขดแยงใหเปนไปในทศทางทเหมาะสม โดยพยายามลดอคตสวนตวลง การน าแนวคดเชงบรณาการมาใชในการหาทางออกใหแกตนเองและอกฝายหนง

2. ท าความเขาใจสถานภาพของแตละฝาย (Understand each other’s position) เชน การหาสาเหตทแทจรงของความขดแยง การศกษาอารมณความรสกของแตละฝาย โดยผบรหารตองพยายามชใหเหนวาถาแตละฝายไมใหความรวมมอในการแกไขปญหา ความขดแยงกจะไมสามารถประสบผลส าเรจไดเลย

3. ระบปญหา (Identify the problem) โดยทแตละฝายตองสรางความชดเจนของปญหารวมกน ซงเปนขนตอนทยากมากทสด เนองจากโอกาสทแตละฝายมงเอาชนะกนและกนจะมอยสง เพอใหบรรลความตองการของตน ซงท าใหเกดการแพ-ชนะ กนขนและน าไปสความขดแยงมากยงขน ผบรหารจ าเปนตองตระหนกในการใชหลกมนษยสมพนธมาใชเพอใหทงสองฝาย รวมกนแกปญหา ใหความเคารพตอตนเองและฝายตรงกนขาม ตลอดจนใหแตละฝายรบผดชอบตอหนาทของตน

4. แสวงหาทางเลอกและประเมนทางเลอก (Search for appropriate alternatives and evaluation) โดยใหทงสองฝายหาแนวทางอยางหลากหลายเพอการแกปญหา โดยทางเลอกดงกลาวจะตองไดรบการยนยอมและเปนทพอใจกนทงสองฝาย เพอใหทกฝายไดรบชยชนะ

5. สรปแนวทางและน าทางเลอกทเหมาะสมไปใช (Conclusion and implement the appropriate alternatives) โดยทใหแตละฝายท าสญญาทระบอยางชดเจนถงสงทจะไดรบ ทใหบคคล

Page 9: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

6

อนรบรในขอตกลงนนๆ แลวใหแตละฝายน าขอตกลงไปปฏบต เพอตรวจสอบวาเปนไปตามทไดระบไวหรอไม ซงอาจมการแกไขเพมเตม การเจรจากนใหมและรวมกนแกปญหาใหมอกครงหนง เพอปรบปรงทางเลอกและขอตกลงเพอใหเปนทพงพอใจกบทกฝาย โดยสามารถกลบไปสขนท 4 ไดอก

จงไดมนกวชาการศกษาเรองวธการหรอเทคนคทจะจดการหรอบรหารความขดแยงในองคกรเพอหาแนวทางแกไขและหาเหตผล สรปเปนวธการทส าคญ ๆ ดงน

วธแพ-แพ (Lose-Lose) เปนเทคนคการจดการความขดแยงดวยการหลกเลยงปญหา การประนประนอม แตจะท าใหทง 2 ฝายไมไดรบผลตามทตองการ ซงผบรหารจะตองค านงถงสถานการณทเหมาะสม เพราะไมเชนนนปญหาความขดแยงกจะคงอยและจะน าไปสความขดแยงมากขน

วธ แพ-ชนะ หรอ ชนะ-แพ (Lose-win or Win-Lose) เปนเทคนคการจดการทจะน าไปสผลทเกดขน โดยมฝายหนงฝายใดเปนผชนะและอกฝายหนงเปนผแพ ซงไมเกดผลดใดๆ เลย เพราะจะท าใหความขดแยงอาจหมดไปชวระยะหนง แตอาจกลบมความรนแรงมากขน

วธชนะ-ชนะ (Win- Win) เปนเทคนคในการแกปญหาความขดแยงทจะน าไปสผลทพงพอใจทงสองฝาย ซงจะน าไปสความรวมมอรวมใจของบคลากรในองคกร โดยทผบรหารจะตองมงใหทกฝายตระหนกวาอะไรคอสงทตองแกไข โดยพจารณาเหตของความขดแยงและหาวธการจดการกบความขดแยงทเหมาะสม

นอกจากน มการเสนอเทคนคการจดการกบความขดแยงแบบ “CONFLICT” ทเกยวของกบพฤตกรรมของผบรหารโดยตรง ดงน

1. Control โดยทผบรหารตองมความสามารถในการควบคมตนเอง (Self-control) โดยเฉพาะอารมณของผบรหารเอง ทควรหลกเลยงการใชค าพดทรนแรง ซงท าใหเกดความเจบปวดกบผใตบงคบบญชาได

2. Optimist/Openness โดยผบรหารจะตองมองโลกในแงดและเปดใจยอมรบฟงความคดเหนของผใตบงคบบญชา ซงจะชวยใหเขาลดความวตกกงวลและความเครยดทเกดจากความไมเทาเทยมกน

3. Negotiation การเจรจาตอรอง ซงถอวาเปนหวใจส าคญของการแกปญหาความขดแยง โดยผบรหารควรยดหลก Win- Win Approach ตามทไดกลาวไปแลว

4. Fairness เปนความยตธรรมของผบรหาร ทมความส าคญยงในการบรหารงานบคคล ซงตองยดหลกความเสมอภาคและความยตธรรมใหเกดขน โดยทผบรหารเองจะตองเปนแบบอยางใหกบผอนตองท าตาม

Page 10: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

7

5. Love โดยผบรหารจะเปนผทมความรก ความจรงใจและความเหนอกเหนใจตอผใตบงคบบญชา ความรกถอวาเปนสงทยงใหญทสดในการด ารงชวตของมนษย เพราะจะท าใหสามารถมอบสงทดๆ ใหกบผอนรอบขาง

6. Individual/Identity เปนการเขาใจและตระหนกถงความแตกตางระหวางบคคล โดยเฉพาะอยางยงในการเจรจาตอรองทแตละฝายตางกมความแตกตางกน โดยจะตองเคารพในความแตกตางและศกดศรในความเปนมนษยอยางเทาเทยมกน

7. Communication โดยผบรหารจะตองเรยนรในการสอสารอยางมประสทธภาพ และใหสอดคลองกบผทมาจากพนฐานทแตกตางกน เพอปองกนไมใหความขดแยงเกดขนและหาแนวทางในการแกปญหา หากมความขดแยงเกดขน ในขณะเดยวกนอาจมการใชคนกลาง (Third party) หรอผไกลเกลย (Mediator) เพอชวยในการสอสาร ซงขนอยกบสถานการณของความขดแยงนนๆ

8. Togetherness เปนสงทผบรหารจะตองพยายามเตอนสตตนเองอยเสมอวา ไมสามารถท างานคนเดยวได ซงตองอาศยการรวมมอรวมใจในการท างานจากผใตบงคบบญชาทกคน จงตองใหความส าคญ ใหเกยรตและเคารพในคณคาของทกคนอยางเทาเทยมกน ซงจะท าใหสามารถครองใจผใตบงคบบญชาได และไดรบความรวมมอในการท างานอยางย งยน

ยงมวธการจดการความขดแยงในรปแบบการรบมอกบความขดแยงทเกดขน สามารถสรปสาระส าคญดงน

1. แบบรวมมอรวมใจ (Collaborating) เปนการแกไขความขดแยงทตองใหมการรวมมอรวมใจของกลมคนทเหนไมตรงกน โดยใหทงสองฝายไดสอสารถงปญหาและ ความตองการของตน โดยจะรกษาผลประโยชนของทงฝาย ซงมกจะใชเมอทงสองฝายมความเกยวของกนอยางมาก และพรอมทจะใหความเชอใจและกน เชน ความขดแยงของสาม ภรรยา เปนตน

2. แบบเอออ านวย (Accommodating) เปนเทคนคทมกจะใชเมอมปญหาความขดแยงในสถานการณทฝายใดฝายหนงไมสามารถเกดความพงพอใจไดทงสองฝาย หรอเมออกฝายหนงทมความรสกรนแรงในขณะทอกฝายหนงรสกเฉยๆ หรอในสถานการณของการทฝายใดฝายหนงคนพบวาตนเองเปนฝายผดในประเดนทถกเถยงกน หรอเมอตอสกนไปจนถงทสด เมอไมมฝายหนงฝายใดเอาชนะกนไดเลย โดยไมเนนการรกษาผลประโยชนแตจะใหความรวมมอ

3. แบบบงคบ (Forcing) เปนเทคนคของการใชอ านาจและความกาวราวเพอใหบรรลตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ ควรใชเมอรวาการตดสนใจนนถกตอง และเมอตองการความรวดเรวในการตดสนใจ

Page 11: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

8

4. แบบหลกเลยงปญหา (Avoiding) เปนวธการทพยายามหลกเลยงปญหา โดยไมค านงถงความตองการของตนเองและผอน เชน การถอนตว การหลบเลยงไมพดถงความขดแยง ดงกลาว

5. แบบประนประนอม (Compromising) เปนการพบกนครงทางระหวางความตองการทงสองฝาย มกจะใชเมอไมสามารถรวมมอกน เพอใหเกดความพงพอใจของทงสองฝายได

จะเหนไดวาการบรหารความขดแยงเปนเรองภารกจของผบรหารโดยตรง ทจะตองท าความเขาใจและหาวธการเพอใหความขดแยงไดรบการจดการกอนทจะลกลามใหญโตและสายเกนแก อยางไรกตาม กยงมวธการอนๆ ทจะด าเนนการเพอใหความขดแยงนน

ดงนนจงตองจดการอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ ซงไดแก การเจรจาไกลเกลย การเจรจาตอรองแบบสนตวธและสนทรยสนทนา ซงสามารถน าไปสการแกไข

วธการแกไขปญหาความขดแยงโดยการเจรจาไกลเกลย(Mediation) การเจรจาไกลเกลย (Mediation) เปนกระบวนการทบคคลทเปนกลางเขาไปชวยบคคล

ทอยในสภาวะความขดแยง เพอใหสามารถหาทางออกในการแกปญหาทไดรบความพงพอใจจากทกฝาย โดยอยบนพนฐานของการแกปญหาแบบชนะ-ชนะ ซงผไกลเกลยจะท าหนาทเปนผอ านวยความสะดวกใหแกทงสองฝาย โดยไมโอนเอยงเขาขางฝายใดฝายหนง

คณลกษณะของการนกไกลเกลยทด คอสรางและคงไวซงความเชอถอของตนแสดงความเปนกลาง โดยไมโอนเอยงเขาขางฝายใดฝายหนงสามารถจดการสอสารกบบคคลทงสองฝายไดอยางมประสทธภาพชวยใหทงสองฝายก าหนด วเคราะหและเขาใจความจรงทเกดขนทงหมดโดยรบฟงเงอนไขของปญหาเพอน าไปสการสรางความปรองดองเพอน าเนอน าเสนอขอมลทถกตองแกทงสองฝายและทส าคญคงไวซงความเทยงธรรม ดวยความสขมรอบคอบตอสงทไดฟงจากทงสองฝาย

สวนเรองในการเจรจาตอรอง (Negotiation) คอกระบวนการทบคคลตงแตสองฝายขนไปด าเนนการแลกเปลยนขอเสนอ -สนองในเรองทตางฝายตางมประโยชนไดเสย แลวตางฝายตางพยายามลดหยอนผอนปรนเงอนไขขอเรยกรองระหวางกน เพอแสวงหาขอยต ททกฝายตกลงยอมรบกนได โดยใชการโนมนาว ความอะลมอลวย การประนประนอม ในลกษณะตางตอบแทนกน เปนวถทางไปสความตกลง โดยไมใชพละก าลงรนแรงเขาบงคบกน ไดแก การเจรจาทมลกษณะเปนการรวมมอ (Win-Win) การเจรจาทมลกษณะเปนการแขงขนกน (Win-Lose) คอมงทจะใหฝายตนไดรบประโยชนเพยงฝายเดยวอาจท าใหกลายเปนศตรกนดงนนผเจรจาตองมคณลกษณะและคณสมบตมศลปะในการพดชกจงใจคนหากจะพจารณาในภาพรวม นอกจากคณลกษณะอนๆ ของนกบรหารทจะสามารถจดการกบความขดแยงไดมประสทธภาพตามทไดกลาวมาแลว

Page 12: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

9

เสนอวธการไกลเกลยแบบสนตวธทเนนเรองของสนทรยสนทนา (Dialogue) ทก าลงเปนทยอมรบและมความส าคญมากขน ทมองวา ปญหาความแตกแยกของคนในสงคมขณะน มสาเหตส าคญประการหนงทสงผลใหปญหาดงกลาวลกลามเรอรงอยางไมอาจปฎเสธไดกคอ กคอการไมเคยไดพดคยและรบฟงกนและกนอยางจรงใจเลย

การแกไขปญหาความขดแยงแบบสนทรยสนทนา เปนการสนทนาทตองอาศยการศลปะแหงการฟง อนเปนการฟงอยางลกซง ควบคกบ

การเปดใจกวางอยางแทจรง โดย “เชอมโยงเราในระดบทลกกวา เมอเราแบงปนประสบการณ เราไดคนพบอกครงหนงซงความรสกของความเปนหนงเดยว เราระลกไดวาเราเปนหนงกบสวนทงหมดทยงใหญกวาและดวยปตสขทสมทบเขามา เรายงไดคนพบปญญารวมกนหรอสมหปญญาของเราผอง แลวในฉบพลนเรากไดประสบวาเราฉลาดขนอยางไรเมอเราไดอยดวยกน”

ในเรองการจะยอมรบกนและกนอยางเทาเทยมกน โดยมเหตผลดงนคอ 1. เราเปนมนษยดวยกน 2. เราตองการกนและกน และ3. เราไมสามารถเหนสงตางๆ ทงหมดไดตามล าพง

ในเรองความพยายามทจะด ารงความยากรอยากเหนในกนและกน โดยทเราจะรบรวาเรายงเปนผไมเตม ยงตองการความชวยเหลอจากกนและกน แลวเราจะรบฟงมากขน และยงควรตระหนกวาเราตองการความชวยเหลอจากกนและกน ทจะชวยใหเราเปนผรบฟงทดยงขน เพราะอปสรรคอนยงใหญของการสนทนาทดคอ เราสญเสยสมรรถะในการฟง เรายง เกนเรามนใจเกน เราเครยดเกน เราไมมเวลาพอทจะฟง ฯลฯ

ถาการท าอะไรใหชาลง โดยมเวลาคดและมองยอนดสงตางๆ ซงจะเกยวกบการฟง โดยทวไปเรามกจะรบเรงในการท าอะไรตางๆ เชน รบตดสนใจโดยปราศจากการคดใครครวญ การสนทนาท าใหเรากลบมาคนพบความสขจากการไดคดรวมกน เพราะเปนวถทางธรรมชาตทมนษยจะใชความคดรวมกน จะเหนไดวาประเดนของสนทรยสนทนาจะเนนเรองการฟงอยางมคณภาพนนเอง

ลกษณะส าคญคอ การปลอยใหเสยงและความเปนตวตนทงหมดของผอนเขามาในตน ดงค ากลาวทวา “การรบฟงอยางใสใจดวยความปรารถนาดนนสามารถเยยวยาใจและบ าบดความทกขของผคนไดอยางนาอศจรรย คนจ านวนไมนอยทกขเพราะความอดอนตนใจ โจมตตนเองดวยความรสกผด จมดงอยในความเศราโศกและวตกกงวล หรอแผดเผาใจดวยความคบแคน อารมณเหลานฉดเขาไปสถ าทมดทบจนแทบจะหาทางออกไมเจอ แตเมอใดกตามทมใครสกคนฟงเขาอยางใสใจ ยอมชวยใหอารมณทอดแนนหมกหมมไดระบายออกไป เปดทวางใหกบความรสกใหมสดเขาไปแทนท เปรยบเสมอนล าแสงทสาดสองในถ ามด ท าใหชวตมความหวงมากขน”

Page 13: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

10

2. การจดการความขดแยงอยางสรางสรรค

ทกวนนเปนทศวรรษแหงเทคโนโลยททนสมย มการชงความไดเปรยบในเรองความเรวของขอมลวดผลแพ-ชนะกนทองคความรทแมนย าและถกตอง แตไมวาความเปลยนแปลงของอารยธรรมใหม ๆ จะล าหนาไปเพยงใด ปจจยแหงความส าเรจกหนไมพนทจะตองอาศย “คน” แตสงทหลกไมพนในการท างานของคนกคอ ความขดแยงทงหลายแหล ความขดแยงเปนกระบวนการทเกดจากความพยายามของฝายหนง ทไปขดขวางความพยายามของอกฝายหนง ไมใหฝายตรงขามบรรลเปาหมาย ไดรบความกาวหนาหรอผลประโยชนตามทตองการ ดวยวธการใดวธหนง ความขดแยงเปนกระบวนการทเกดขนเปนตอน ๆ ในแตละตอนจะมเหตการณเกดขนตามล าดบ ตวอยางเชนความขดแยงทเกดจาก “ความคบของใจ ” ของฝายหนงทถกอกฝายหนงกระท า การกระท าทกอใหเกดความคบของใจดงกลาว เชน ไมเหนดวย ไมชวยเหลอ ดถก เอาเปรยบ ใหราย เสยศกดศร ฯลฯ ดงนน ตางฝายจงตางพยายามหาหลกฐานหรอเหตผลเพอมาสนบสนนความถกตองของตนเอง และหาทางออกดวยวธการเอาแพเอาชนะมากกวาอยางอน จงเกดเปนแนวทางในการแกไขปญหารปแบบตาง ๆ เชน การเอาชนะ ตอรอง รวมมอ หลกเลยง ผอนปรนเขาหากน เปนตน อยางทเราพอทราบเปนนย ๆ แลววา สงใดกตามทมคนเขามาเกยวของ การแกไขแทบจะไมมสตรส าเรจตายตว และไมมวธใดทดทสดเพยงวธเดยวทสามารถใชไดกบทกสถานการณ แตแนวคด หลกคดและความเขาใจในปญหา ความเขาใจในสภาพแวดลอมของปญหา รวมทงความเขาใจผอน ความมใจกวางและเปดใจยอมรบฟง จะชวยใหการวเคราะหและตดสนใจแกไขปญหาเปนไปอยางราบรน ลงตวและเกดความรวมมอในทสด ดงนน ทกครงทเราจะตองตดสนใจเพอแกไขความขดแยง ทกคนตองตงความหวงไวเสมอวาเมอความขดแยงสนสด บทสรปความสมพนธตองเหมอนเดม แนวคดเรองความขดแยง แนวคดดงเดมเกยวกบ “ความขดแยง ” เรามกมองวาความขดแยงเปนอปสรรคของการท างานเสยเวลา คนทมความขดแยงจะถกคนอนมองวาเปนพวกมองโลกในแงราย พวกแกะด า ไมมสมมาคารวะไมหวงอนาคต แถมยงท าใหองคกรไมกาวหนา เสยเวลาในการท างาน ฯลฯ ดวยเหตนคนเราจงไมคอยกลาแสดงความเหนทขดแยง เพราะกลวภาพลกษณของตนเองจะถกคนอนมองในดานลบ โดยมความเชอวาความขดแยงเปนเรองทสามารถหลกเลยงได

Page 14: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

11

“แนวคดใหม ” ส าหรบความขดแยง มองวาความขดแยงเปนสงทหลกเลยงไมได ความขดแยงสามารถสงผลทงดานบวกและดานลบแกองคกร ท าใหองคกรไมหยดนง ทกคนมความคดสรางสรรค เกดการยอมรบและไววางใจซงกนและกน ชวยในการสรางทมงานไดเปนอยางด ความขดแยงอาจเกดจากปญหาในการท างาน แตบอยครงกมสาเหตมาจากเรองอน ๆ ทไมใชเรองงาน แตสงผลกระทบตอการท างานรวมกน แลวกมหลายครงทมสาเหตมาจากเรองอนทไมเกยวของกบงาน แตสงผลกระทบตองานและเพอนรวมงานอยางหลกเลยงไมได ซงทายสดกคออาจสงผลกระทบถงลกคา ทงลกคาภายในซงเปนเพอนรวมงานและลกคาภายนอก ผลลพธทเกดขนทงหมดลวนมผลตอความผาสกในการท างานของมวลหมพนกงานและบรษทอยางแนนอน การพจารณาหาแนวทางในการแกไขปญหาความขดแยง จะตองใชความรอบรและรรอบ ตองมการวางแผน รจงหวะ และหาโอกาสทเหมาะสม นอกจากน การไดแลกเปลยนประสบการณและมมมองกบผเกยวของ ยงชวยใหไดขอมลและพบทางออกทไดรบการยอมรบจากสงคมมากทสด ประโยชนของความขดแยง บางคนถามวาความขดแยงดหรอไม เพราะแคไดยนชอกเกดความรสกในทางลบไปเรยบรอยแลวแตในความเปนจรงแลวหาเปนเชนนนไม ความขดแยงมทงขอดและขอเสย ไมใชสงผลรายเสมอไป เราพบความหลากหลายของคน ทงทมความเชอ วถชวต คานยม ทศนคต ทตางจากเราหรอคลายกบเรา จนกระทงไมเหมอนกบเราเลย ดงนน ทกครงทมการตดสนใจ จงยากมากทจะหลกเลยงความขดแยง คงไมมใครในโลกนไมเคยขดแยงกบคนอน ไมมใครคนไหนจะมความคดเหนทตรงกนไปไดทกเรองและทกเวลา แมกระทงความขดแยงในตวเอง แตตองถามกลบวา มความขดแยงอกมากเทาไหร ทเรายงไมไดจดการ มค ากลาววา อยากเปนใหญตองผมตรมากกวาสรางศตร แตคนทประสบความส าเรจอนยงใหญลวนมศตรทแขงแกรงและเขมแขงทงสน นนหมายความวา อปสรรคยงยาก เรากยงแขงแกรง ดงนน องคกรใดไมมความขดแยง องคกรนนกยากทจะบนขนสทสง สาเหตของความขดแยงทส าคญม 6 ประการ 1. ความไมพอเพยงของทรพยากร ท าใหเกดการแขงขน แยงชง เพอใหตนเองสามารถบรรลวตถประสงคและเปาหมาย จนบางครงละเลยความรสกและความสมพนธของทมงานและเพอนรวมงาน 2. ลกษณะของงานทตองพงพากน ถาหนวยงานหรอบคคลกลมใดมความเกยวของสมพนธกนความขดแยงกจะมความแปรผนและรนแรงมากขน

Page 15: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

12

3. การสอสารทไมชดเจน การสอสารทดจะตองยดหลก “4Cs” คอ - Correct เนอหาตองถกตอง เปนจรง ไมปดบงซอนเรน - Clear ตองมความชดเจน ผรบขอมลจะตองเขาใจสงทผใหขอมลตองการสอสาร

ไดอยางถกตอง - Concise ขอมลตอวกระชบ ไมเยนเยอ เนนประเดนส าคญของเนอหาทตองการ

สอสาร - Complete เนอหาจะตองมความสมบรณ ไมตกหลนสาระทมความส าคญตอการ

สอสารในครงนน ๆ 4. ความคลมเครอในเรองขอบเขตของงานและหนาทความรบผดชอบของผเกยวของ ไดแก ความไมชดเจนในเรองการก าหนดหนาทและความรบผดชอบของแตละคน ความไมชดเจนของขนตอนการท างาน และความซ าซอนของการมอบหมายงานของผบรหาร 5. คณลกษณะของแตละบคคล เนองจากแตละบคคลมความคด ความคาดหวง ความเชอ คานยม ประเพณ การอบรมเลยงด การศกษา ประสบการณ ความฝงใจ ทแตกตางกน 6 บทบาทและหนาท เนองจากแตละทานไดรบบทบาทหนาททแตกตางกนไปในสถานการณนน ๆ นอกจากน ภารกจและเปาหมายทไดรบกแตกตางกนไป ดงนน แนวคด หลกคดและบทบาทของแตละบคคลทแตกตางกน จงเปนเหตของความขดแยงไดอยางเปนอยางด การจ าแนกความขดแยง 1. ความขดแยงภายในบคคล 2. ความขดแยงระหวางบคคล 3. ความขดแยงภายในกลม 4. ความขดแยงระหวางกลม 5. ความขดแยงภายในองคกร 6. ความขดแยงระหวางองคกร วธการจดการกบความขดแยง ในกรณทคนเราตองเผชญกบความขดแยง เราจะมวธการจดการ (หรอขจด) ความขดแยงนนอยางไร? ซงผลจากการศกษาไดจ าแนกวธการจดการกบความขดแยงออกเปน 5 แนวทาง ดงน 1. การเอาชนะ ( Competition) เมอคนเราพบกบความขดแยง จะมบางคนทแกไขความขดแยงนน ดวยวธการเอาชนะ โดยมงเนนชยชนะของตนเองเปนส าคญ จงพยายามใชอทธพล วธการหรอชองทางตาง ๆ เพอจะท าใหคกรณยอมแพหรอพายแพตนเองใหได การแกไขความขดแยงในแนวทางน จะท าใหเกดผลลพธในลกษณะ “ชนะ-แพ”

Page 16: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

13

2. การยอมรบ ( Accommodation) จะเปนพฤตกรรมทเนนการเอาใจผอน อยากเปนทยอมรบและไดรบความรก มงสรางความพอใจใหแกคกรณ โดยทตนเองจะยอมเสยสละ แนวทางการแกไขความขดแยงแบบน เกดผลลพธในลกษณะ “ชนะ-แพ” 3. การหลกเลยง ( Avoiding) เปนวธจดการกบความขดแยงในลกษณะไมสปญหา ไมรวมมอในการแกไขปญหา ไมสนใจความตองการของตนเองและผอน พยายามวางตวอยเหนอความขดแยง พดงาย ๆ กคอท าตวเปนพระอฐพระปนนนเอง แนวทางการแกไขความขดแยงแบบน มกเกดผลลพธในลกษณะ “แพ-แพ” เปนสวนใหญ 4. การรวมมอ ( Collaboration) เปนพฤตกรรมของคนทมงจดการความขดแยง โดยตองการใหเกดความพอใจทงแกตนเองและผอน เปนความรวมมอรวมใจในการแกไขปญหาทมงใหเกดประโยชนทงสองฝายซงวธการแกไขปญหาความขดแยงในแบบน เรยกไดวาเปนวธการแกไขความขดแยงท Win-Win ทงสองฝายแนวทางการแกไขแบบนจงเกดผลลพธในลกษณะ “ชนะ-ชนะ” 5. การประนประนอม ( Compromising) เปนความพยายามทจะใหคกรณทงสองฝายไดรบความพอใจบาง และตองยอมเสยสละบาง แตกมแนวโนมทจะใชวธท 1 คอวธเอาชนะมากกวาวธอน แนวทางการแกไขความขดแยงแบบน จงเกดผลลพธในลกษณะ “แพ-แพ” หรอ “ชนะ-แพ” ประโยชนและขอควรระวงของความขดแยง

ประโยชน ขอควรระวง 1. ปองกนความเฉอยชา เชองชาขององคกร 1. ขาดการยอมรบ ขาดความไววางใจ 2. เกดการพฒนาและเปลยนแปลง 2. ขาดความรวมมอ ขวญและก าลงใจถดถอย 3. เมอเกดความขดแยงระหวางหนวยงานหรอระหวางกลม จะสงผลใหเกดความสามคคภายในหนวยงานหรอในกลมของตนเอง

3. การสอสารถกบดเบอน คลมเครอ

4. เกดความรอบคอบและมเหตผล 4. ประสทธภาพการท างานลดลง 5. สรางพฤตกรรมในการแสดงความคดเหนอยางอสระและไดรบการยอมรบ

5. เกดความเฉอยในงาน เพราะขาดความมนใจ

Page 17: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

14

แนวทางการลดขอขดแยงในองคกร จากประสบการณของผเขยน พบวา วธการลดความขดแยงภายในองคกรทนยมปฏบตกนมา คอการประชมผเกยวของ การตงทมงานเพอแกไขปญหา การโอนยายงาน การท างานแบบขามสายงาน การเปดรบขอเสนอแนะ การส ารวจความคดเหนจากผเกยวของ การออกเสยงขางมาก แตมอยวธหนงซงผเขยนไดทดลองน าไปใชกบหนวยงานบางแหง ผลปรากฎวา กลมคนทขดแยงกนเรมมความเขาอกเขาใจซงกนและกนมากขน โดยทดลองใหพวกเขาเขารวมกจกรรม “สนทรยสนทนา” หรอ Dialogue ซงถามโอกาสผมจะเขยนถงเรองนในคราวตอ ๆ ไป หรอผอานสามารถศกษาเพมเตมไดจากหนงสอวชาการ กจกรรม “สนทรสนทนา ” เปนเรองของการเปดใจยอมรบฟง และการรวมแสดงความคดเหนโดยมงไปทการแกไขปญหาและการเสนอแนะ ไมไดเนนทตวบคคลหรอคนหาผกระท าผด พรอมทงสรางทศนคตทดตอกน ผลลพธสดทายของกจกรรมนกคอ องคกรจะเกดความไววางใจซงกนและกน เกดบรรยากาศในการแสดงความคดเหนอยางอสระ และรสกปลอดภยในการใหขอมล ซงเมอเกดความรสกแบบนแลว ความขดแยงกจะสลายไปในทสด ความขดแยงเปนสงทหลกเลยงไมได แตเราสามารถใชความขดแยงเปนเครองมอ “สรางโอกาส ” ในการพฒนาและปรบปรงองคกรไดเปนอยางด หากทานมสวนเกยวของในการแกไขปญหาความขดแยง ทานจะเลอกทางออกอยางไร ระหวาง การเอาชนะ ( Competition) การยอมให (Accommodation) การหลกเลยง (Avoiding) การรวมมอ (Collaboration) หรอการประนประนอม (Compromising) อยางไรกด สงส าคญทเราตองตระหนกกคอ เราก าลงหาทางออกของปญหา ไมใชการหาผกระท าผดหรอผทมความเหนไมตรงกบเราและพยายามอยางยงในการหาทางออกแบบ “ชนะ-ชนะ” ทกษะทส าคญอยางหนงในการแกไขปญหาความขดแยงกคอ ทกษะในการฟง โดยตองเปนการฟงอยาง “เขาอกและเขาใจ” ดงค าวา “First to understand and then to be understood” และทดลองใชเครองมอเพอขอความคดเหน ขอเสนอแนะ ขอความรวมมอ เพอลดปญหาความขดแยง “แบบเชงรก” โดยใช “สนทรยสนทนา” (Dialogue) เปลยนความขดแยงใหเปนความสขในทท างาน : HAPPY WORKPLACE ความขดแยงยอมเกดขนไดในชวตประจ าวนของมนษย โดยเฉพาะเมอมนษยตองอยรวมกนเปนสงคมหรอการทตองท างานเปนกลม นอกจากความขดแยงระหวางบคคลแลวยงจะมความขดแยงระหวางกลมดวย หากสมาชกกลมมความแตกตางกนมากในหลาย ๆ ดาน ความขดแยงกจะเกดมากขน จงอาจจะกลาวไดวาเปนการยากทคนเราจะท างานรวมกนในหนวยงานโดย

Page 18: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

15

ปราศจากความขดแยง จนมค ากลาววา “ ความขดแยงเปนสงจ าเปนทตองมในชวตแตปญหาไมจ าเปนตองม ” ดงนน มนษยเราทกคนจะตองเกยวของและเผชญหนากบความขดแยงอยางหลกเลยงไมได แตในขณะเดยวกน เราสามารถทจะจดการกบความขดแยงทเกดขนใหเปนไปในทางทสรางสรรคได ซงกคอ การบรหารความขดแยง นนเอง การบรหารความขดแยง คอ ความสามารถทจะหาวธการทจะเปลยนจากการท าลายทเกดจากความขดแยง (Destructive Conflict) ใหกลายมาเปนการสรางสรรค (Constructive Conflict) ในทสด ความขดแยงจงไมจ าเปนทจะตองสงผลในทางลบเสมอไป ในขณะเดยวกนเราสามารถเรยนรวธการบรหารความขดแยงทเกดขนใหเกดผลในทางบวกเปนไปในดานการสรางสรรค เหตผลทเราจะตองบรหารความขดแยง เพราะโดยทวไปแลว ความขดแยงจะน ามาซงความยงยากและความสบสนในเบองตน ไมวาจะเปนความขดแยงทกอใหเกดผลดตามมาในภายหลง หรอความขดแยงทเปนผลเสยกตาม เราจะปลอยใหความขดแยงด าเนนไปโดยตวของมนเอง และหมดสนไปเองตามเวลายอมไมได เราจงตองจดการกบความขดแยงใหเปนไปในทางสรางสรรคและสงผลในทางทจะท าใหเกดสงทถกตองดงาม สาเหตของการเกดความขดแยง 1. การแขงขนอนเนองจากทรพยากรมจ ากด (Scarce Resource) 2. ความขดแยงทสรางขนภายในองคการ 3. จดมงหมายทแตกตางกน 4. จดมงหมายเหมอนกน แตอาจใชวธการทจะใหบรรลจดมงหมายตางกน 5. ความแตกตางในลกษณะงาน 6. การใหคณคาและความส าคญแตกตางกน 7. สภาพองคการทคลมเครอ 8. ขาดการสอสารทด หากจะคนหาสาเหตของความขดแยงทเปนตวรวมส าคญ (Common Factor) กจะพบวา สวนใหญความขดแยงมทมาจากการขาดการสอสารทดระหวางกน (Lack of Communication) การสอสารทไมชดเจน , คลมเครอ หรอความเขาใจทไมตรงกน อาจเปนสาเหตของความขดแยงได และยงจะเปนผลใหความขดแยงระหวางบคคลทเกดขนแลวนน มความรนแรงเพมขนได (Spiral Conflict)

Page 19: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

16

ทศนะตอปญหาความขดแยง ขอด ขอเสย - เกดความคดสรางสรรค - เกดความขนเคองกน - สรางความรวมมอกนในแตละฝาย - ทะเลาะเบาะแวงซงกนและกน - เกดความสามคค - เปนปรปกษกนอยางรนแรง - สามารถจดการและคนหาวธการแกไขปญหาทเกดขนได - เกดความอาฆาตและรอหาโอกาสทจะแกแคนจากทศนะตอปญหาความขดแยงขางตน จะเหนไดวา ความขดแยงไมไดมเฉพาะขอเสยอยางเดยว ยงมขอดของความขดแยงในหลายกรณ ขนอยกบวาเราจะสามารถเปลยนความขดแยงทเกดขนใหเปนไปในทางทสรางสรรคหรอท าลาย ซงเปนการยากอยางยงทเราจะสามารถหาวธการทถกตองแนนอน ในการทจะใชแกไขปญหาความขดแยงตาง ๆ ไดอยางมประสทธภาพ แตวธหนงทสามารถเปลยนจากการท าลายทเกดจากความขดแยง (Destructive Conflict) ใหกลายเปนความขดแยงทสรางสรรค (Constructive Conflict) กคอ เราตองมองลงไปทเนอหาของความขดแยง แทนทจะมองทตวบคคล วธการนเปนการมงทจะแกปญหาทเกดขนมากกวาการต าหน (Blaming) คกรณซงไมสามารถสรางผลด อยางไรเลย แตกลบเปนการกอใหเกดความขดแยงเพมมากขน ดงนน เราจงจ าเปนตองเลอกหาวธการตาง ๆ ทเหมาะสมกบสถานการณและเหตการณของความขดแยงทเกดขน วธการแกไขความขดแยงพนฐาน 5 วธ ไดแก 1. การหลกเลยง (Avoidance) 2. การปรองดอง (Accommodation) 3. การประนประนอม (Compromise) 4. การแขงขน (Competition) 5. การรวมมอกน (Collaboration) การหลกเลยง การปรองดอง การประนประนอม การแขงขน การรวมมอกน (ประสทธภาพนอยทสด) (ประสทธภาพมากทสด) อยางไรกตามความขดแยงอาจเกดขนไดในหลายกรณดวยสาเหตตาง ๆ กน เราจะตองพจารณาเลอกแนวทางแกไขดวยการตดสนใจท าอยางใดอยางหนงเพอทจะขจดความขดแยงนน แลวแทนทดวยการสรางความสขใหเกดขนในทท างาน

Page 20: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

17

ความสขในทท างาน : คณสรางได!!! เปนททราบกนดอยแลววา เราใชเวลาอยในทท างานกวา 80 เปอรเซนตของเวลาทงหมดดงนนหาก “ ทท างานนาอย คนท างานกจะมความสข ” ส าหรบแนวทางในการสรางความสขในทท างานนน ประกอบดวย 1. Happy Body : สงเสรมสขภาพของพนกงานใหแขงแกรงทงกายและจตใจ 2. Happy Heart : กระตนใหเกดความเอออาทรซงกนและกน 3. Happy Society : สนบสนนใหเกดความรก ความสามคค เออเฟอตอชมชนทท างานและทพกอาศยใหมสงคมและสภาพแวดลอมทด 4. Happy Relax : ใหความรความเขาใจรจกผอนคลายตอสงตาง ๆ ในการด าเนนชวตการสรางกจกรรมบนเทงพกผอน ลดความเครยดในการท างาน 5. Happy Brain : สงเสรมใหพนกงานรจกศกษา หาความร พฒนาตนเองตลอดเวลาจากแหลงตาง ๆ เพอใหเกดทกษะ ความช านาญ รอบร เกดความกาวหนาในการท างาน ชวตเกดความ มนคง 6. Happy Soul : สงเสรมกจกรรมทางศาสนา กระตนใหเกดความศรทธา มศลธรรมในการด าเนนชวต 7. Happy Money : สนบสนนใหพนกงานรจกเกบรจกใชบรหารการใชจายของตนเองและครอบครวอยางถกวธ เพอใหเกดความมนคงทางการเงน 8. Happy Family : สงเสรมใหพนกงานตระหนกในความส าคญของครอบครว การซอสตยซงกนและกนการสรางครอบครวทเขมแขงและอบอนแนวทาง ทง 8 ประการ จะกอใหเกดสขภาวะทด ทง 4 มต คอ กาย ใจ สงคม และจตวญญาณ องคกรสามารถน ามาประยกตใช โดยการจดกจกรรมทเหมาะสมกบสภาพการท างานอยางตอเนองและสม าเสมอ เพอใหพนกงานรสกใกลชดสนทสนมเหมอนครอบครวเดยวกน (ไมมการแบงพรรค แบงพวก) มความสขในการด ารงชวตอยางเหมาะสม มความมนคงในอาชพ เกดความรสกวาตนเองเปนทรพยากรทมคณคาส าคญขององคกร มความสมพนธทดในหมเพอนรวมงาน มแรงจงใจในการท างานมากยงขน ท าใหสามารถลดปญหาการขาดงาน การเขางานชาการลาปวยลากจของพนกงาน รวมทงลดอตราการเขาออกของพนกงาน เนองจากพนกงานมความรกในองคกรลดอตราการเลกจางท าใหประหยดคาใชจายในการสรรหาและฝกอบรมพนกงานใหม อกทงยงเปนการสรางสภาพแวดลอมในการท างานใหดขน สงเสรมภาพลกษณขององคกร และยงสงผลกระทบตอชมชนและสงคมรอบขางใหเกดความสขดวย

Page 21: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

18

ดงนน จะเหนไดวา แนวทางดงกลาวขางตน นอกจากจะสงเสรมใหทท างานนาอยและมความสขแลวยงสามารถชวยขจดความขดแยงหรอเปลยนความขดแยงใหเปนไปในทางทสรางสรรคไดอกดวย เพราะฉะนน “ เรามาชวยกนสรางความสขใหเกดขนในทท างานกนเถอะคะ”

3. 6 วธการอยรวมกน ส าหรบผบรหารของหนวยราชการ ปจจบนสถานการณการเมองในประเทศไทย อยในภาวะขดแยงทางความคดเหนรนแรงขนเรอยๆ จนปจจบนมการใชความรนแรงตอกน ดวยระยะเวลาแหงความขดแยงทตอเนองยาวนานมาถง 3 ป ท าใหบางคนใชวธตาตอตาฟนตอฟน บางคนพยายามหาทางออกใหสงคม บางคนเรยกรองสนตวธ บางคนวางเฉย และหลายคนเบอหนาย ค าถามทอยในหวใจคนไทยทงประเทศ คอ เราจะอยรวมกนอยางสนตไดอยางไร ? ความจรงทนายนด คอ โลกของเรามความขดแยงมากมายกจรงกจรง แตเรากมชมชนทสามารถทอยดวยกนอยางกลมกลนสมานฉนทได และเราสามารถน าตวอยางเหลานนมาประยกตใชกบสถานการณปจจบน ภกษธรรมฑต หรอ ภกษฟบค า จากหมบานพลม ประเทศฝรงเศส ไดกลาวในงานปาฐกถาธรรม "สสงคมอนสมดล" วา เราสามารถน าความสงบสนตมาสสงคมไดดวยการสรางสนตภาวะในใจของเรา และโนมน าหลกค าสอนของพทธองคเกยวกบ 6 วธแหงการอยรวมกนอยางกลมกลนสมานฉนทมาใชในสภานการณปจจบนดแลหมอกในตวเรา ทกครงในเวลาทฝนตกและอากาศเยน หมอกจะจบตวทกระจกรถของเราท าใหเราไมสามารถมองเหนทางได เชนเดยวกนกบวกฤตทางการเมองซงท าใหเรารสกกลว อดอด ไมรวาควรจะท าอยางไร หากเราอยในรถ เราสามารถเปดเครองละลายหมอกเพอท าใหเราเหนทางไดชดเจน ในสถานการณเชนนสงทจะละลายหมอกในตวเราได คอ ลมหายใจ การตามลมหายใจเขาออกและการยม เปนการท าใหกายและใจของเราสงบสนต เราอาจมความกลว ความโกรธ ความกงวล ซงเปพลงงานแงลบทท าลายสงตางๆ แตถาเรามพลงแหงลมหายใจ เรามความสามารถการตระหนกรลมหายใจเขาและออก เราจะสามารถแปรเปลยนพลงงานแงลบและบ ารงหลอเลยงตวเราใหสดชน ชดเจน และมความสงบสนตได 6 วธแหงการอยรวมกนอยางกลมกลนสมานฉนท ในกรงเทพฯ มการประทวง 3 เดอนตดตอกนเพอเรยกรองใหนายกรฐมนตรลาออก ขาวนอาจท าใหบางคนมพอใจ แตบางคนกไมพอใจ จงดเหมอนวาฝายหนงมความสข อกฝายหนงไมมความสข เพราะไมไดสงทตองการ ในสถานการณเชนนหากเราเปนผมอ านาจเราจะปฏบตตว

Page 22: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

19

อยางไร แลวเราจะท าอยางไรกบคนทมอ านาจ? เขาจะน าความสข สามคค กลมเกลยวมาสสงคมไดอยางไร? พทธองคมค าแนะน าใหกบเราเกยวกบ 6 วธแหงการอยรวมกนอยางกลมกลนสมานฉนท ซงเราสามารถน ามาปรบใชไดในครอบครว ท างาน สงคม และประเทศชาตของเรา 1. ตระหนกวาเราอยรวมในสงแวดลอมเดยวกน เราอยภายใตหลงคาเดยวกน ในสงฆะแหงการปฏบต หรอเรยกไดวา พทธบรษท 4 ประกอบดวย พระภกษ พระภกษณ ฆราวาสหญง ฆราวาสชาย ดงทเราเหนในสงฆะของหมบานพลม เรามพระชาวอเมรกน เขมร เวยดนาม ไทย ฝรงเศส ฯลฯ แตเราสามารถมวถชวตรวมกนได และถงแมวาเพอนพนองสงฆะในเมองไทยจะอยคนละประเทศ แตเราอยใตหลงคาแหงอดมคตเดยวกน ในปจจบนคนไทยทกคนลวนอยากใหประเทศมความสงบสนต ในสถานการณเชนนท าใหทกคนรสกเหมอนนงอยบนฐานไฟรอน และอยากใหสถานการณสงบเรวทสดเทาทจะท าได นคอความหมายทหนงของการมสงแวดลอมเดยวกน ถามองใหกวางไปกวานน เราอยบนพนโลกเดยวกน อยใตหลงคาเดยวแผนฟาเดยวกน สถานการณโลกรอนทเราประสบอยไมใชปญหาของใครคนใดคนหนง ทวทกหนแหงลวนไดรบผลกระทบ และทกคนในแตละประเทศตางมความรบผดชอบในการดแลภาวะโลกรอน 2. แลกเปลยนสงของ สงทจ าเปนอยางเทาเทยมกน ในการด ารงชวตอยเราจ าเปนตองมปจจยส และเดกๆ ทกคนตองการไดรบการศกษา ในสงคมปจจบนเราเหนคนทมงคงและยากจน แตไมควรมคนยากจนไมมอาหารรบประทาน ในขณะทบางคนทงขวางอาหารเหลานน ลกของคนมฐานะอาจมโอกาสในการศกษามาก แตคนทวไปกควรไดรบการศกษาขนพนฐานดวยเชนกน หากคนในสงคมไมไดรบพนฐานเหลาน พวกเขายอมเปนทกข เราจงไมควรแบงแยกคนรวยและคนจน แตมองวาทกคนเปนสมาชกของสงคม ทกคนควรไดรบปจจยพนฐานทท าใหมชวตอยได 3. เคารพกฎเกณฑในการอยรวมกน กฎในการอยรวมกนชวยใหคนในสงคมอยรวมกนอยางปลอดภย เชน ขบรถเมอพบไฟแดงตองหยด หากเราทกคนฝกปฏบตตามกฎหมายแลว เราจะไมมการคอรปชน การฉอราษฎรบงหลวง และทกคนควรมสทธไดรบการคมครองเชนนน ในสงฆะแหงการปฏบต ขอนอาจเรยกสงนวาศลหรอวนย เรามวนยไมทานอาหารในหองนอน ยกเวนในกรณทเราปวยหรอไดรบหนาทจากสงฆะ เมอหลวงนองเหนหลวงพทานอาหาร

Page 23: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

20

ในหอง หลวงนองสามารถเตอนหลวงพได นนหมายความวา ไมวาเราจะอาวโสมากหรอนอย เราควรปฏบตตามขอบงคบนน 4. การใชวาจาแหงความรกความเมตตา มค ากลาววา "ค าพดเปนสงทไมตองหาซอหา เราตองใชค าพดอยางระมดระวง เพอไมเปนการท ารายใคร" ค าพดนพดงายแตท ายาก เพราะค าพดลวนมาจากความคดเหน หลายครงเราพดโดยไมมความตระหนกรซงสรางความทกขใหกบตวเราเองและผอน เรามวธตระหนกรสภาพจตในขณะทเราพดดวยการกลบมาตามลมหายใจ เมอเราตงมนอยกบลมหายใจ เราสามารถน ากายและใจมาอยดวยกน เราสามารถตระหนกรความคดของเรา หลวงพแนะน าวากอนทเราจะพด ขอใหเราลองตามลมหายใจสามครง เพอใหแนใจวาเราไมไดพดขณะทก าลงโกรธ รางกายของเราชวยบอกเราวาเราก าลงโกรธอยหรอไม ขณะทเราก าลงโกรธหวใจของเราจะเตนแรง ใบหนาและหของเราแดง โปรดตามลมหายใจจนหวใจของเธอจนสงบลง และใบหนาของเธอเปนปกต แลวจงคอยพดออกไป 5. การแลกเปลยนความคดเหนทมตอกนและกน เมอมองไปในปรากฎการณใดปรากฎการณหนง คนสองคนอาจเหนไมเหมอนกน เชน ในวนทฝนตก เราอาจไมพอใจเพราะเราตองการออกไปขางนอก ในขณะทชาวสวนทรอเวลาฝนตกอยางความสข หรอภายในจตใจเรากสามารถมความคดเหนทเปลยนแปลงไปไดมาก เชน วนเราเหนมอถอรนใหมสวยเหลอเกน เราอยากไดมาก แตหนงสปดาหตอมาเราเหนรนใหมทสวยกวา มอถอในสปดาหทแลวกไมสวยอกแลว จะเหนไดวาในตวบคคลเพยงแคคนเดยวสามารถมทศนตและความคดเหนทเปลยนแปลงไปได ในการอยรวมกนในสงคมยอมมความคดทตางกน ฉะนนการแลกเปลยนจงเปนสงส าคญ การเปนนายกรฐมนตรจงเปนสงทไมงาย เพราะคนในสงคมมความคดเหนแตกตางหลากหลาย และลวนตองการการรบฟงการผปกครอง ฉะนนเราจงจ าเปนตองมการเขาหากนเพอแลกเปลยนกน 6. การยอมรบความคดเหนผอน การไมบงคบขมขใหผอนคดตามเรา และมการตดสนใจรวมกน ในสงคมประชาธปไตยทกเสยงควรไดรบฟงและมโอกาสไดแลกเปลยน บางความเหนสามารถพดคยในเวลาไมนาน บางความเหนจ าเปนตองพดคยกนหลายเดอน เมอเราสามารถฟงความเหนและเปดโอกาสใหทกคนไดแลกเปลยน เมอมการตดสนใจเกดขน คนทมความคดเหนตางออกไปยอมมความสข เพราะเขาไดแสดงความคดเหนและรบฟงความเหนของผอน

Page 24: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

21

แนนอนวาความคดเหนของคนสวนใหญจะไดรบการเลอกเปนขอตดสนใจ แตถาผลการแสดงความคดเหนมความใกลเคยงกนนนแปลวามการแบงแยกในชมชน ฉะนนในฐานะผน าเราตองมองอยางลกซงและหาวธการการอยรวมกน ในสงฆะจะมการตดสนใจรวมกนของสงฆะหรอ “สงฆะกรรม” เชน ในกรณทมผเตรยมบวชขอบวช สมาชกทกคนในสงฆะจะรวมตวกนเพอแสดงความคดเหนและออกเสยง หากเสยงสวนใหญเหนดวย เราจะมการถามพนองในสงฆะวามความสขหรอไมทตองปฏบตตามเสยงสวนใหญ แตหากผลการออกเสยงมความใกลเคยงกน เรายงไมสามารถตดสนใจไดและตองหาวธการเรมตนใหม นคอวธการของประชาธปไตย ดวยวธการเชนนท าใหชมชนพทธศาสนาสามารถด ารงอยไดจนทกวนน ค าสอนของพระพทธองคเปนสงทเปนรปธรรมมาก และเราสามารถน าไปประยกตปรบใชได เชนเดยวกบพระเจาอโศกมหาราชทไดน าค าสอนของพทธศาสนามาใชในการบรหารประเทศ ซงท าใหผคนในประเทศและประเทศรอบขางมความสข ความสงบสนตในตวเรา คอ ความสงบสนตในโลก ถาเรามความสามคคกลมกลนในตวเราเอง เราจะสามารถน าความสงบสนตมาสครอบครว สงคมและโลกได ในสถานการณปจจบน เราสามารถเรมสนตไดจากตวเราเอง เราสามารถฝกปฏบตเขาไปในบคคลตางๆ ทแบงขวกน เราฝกเขาไปอยในตวนายกรฐมนตร เราฝกเขาไปอยในตวคนทอยากใหนายกฯ ลาออก เราฝกเขาไปอยในตวคนทสนบสนนนายกฯ เราอาจเหนวาปญหาไมไดอยทใครเปนผน าประเทศ ปญหาคอความสามารถทจะดแล เมอทกคนมความสามารถดแล พวกเขาสามารถดแลผน าประเทศได

4. เทคนคการบรหารความขดแยงใหประสบผลส าเรจ ความขดแยงเกดขนไดทกเมอ ทกเวลา ไมวาจะเปนในสถานทท างาน ครอบครว และกลมเพอนๆ พบวาคนสวนใหญจะแสดงพฤตกรรมทแตกตางกนไปตามสถานการณของความขดแยงทเกดขน บางคนเกบความไมพอใจไวภายใน ไมแสดงออกมาใหผอนเหน บางคนโกรธ แสดงกรยาไมชอบ ไมพอใจออกมาอยางเหนไดชด ความขดแยงจงเปนสถานการณหนงทสงผลใหคณแสดงออกในรปแบบและลกษณะทแตกตางกนไป สาเหตของความขดแยงอาจเกดขนไดจากการขาดระบบการสอสารภายในทด ท าใหเกดความเขาใจผดกนขน หรอความตองการ / การสญเสยอ านาจ ต าแหนงงาน และผลประโยชนตาง ๆ หรอความไมพอใจในการจดระบบงานของหนวยงาน ของผบรหาร / ผบงคบบญชา หรอของ

Page 25: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

22

บคคลทเกยวของ และเมอความขดแยงไดเกดขนแลว ตวคณเองควรจะตองบรหารจดการความขดแยงนน มใหเกดขนมากไปกวาน หรอการยตความขดแยงนน ๆ ลงไป เพราะความขดแยงทไมไดรบการบรหารจดการจะน าไปสผลเสยตางๆ มากมาย เชน การไมรบความรวมมอหรอชวยเหลอ ใด ๆ ประสทธภาพของผลงานลดลง เปนตน ซงการบรหารจดการความขดแยงทเกดขนไดอยางมประสทธภาพนน ตวคณจะตองวเคราะหสถานการณทเกดขนนน ๆ ใหไดวา

ประเดนขอขดแยงทเกดขนนนคมคากบการแกไขหรอจดการหรอไม บคคลทเปนสาเหตหรอเกยวของกบสถานการณความขดแยงนนมความส าคญตอคณ

หรอไม เหตการณทเปนขอขดแยงนนจะมผลตอสมพนธภาพหรอการท างานของคณหรอไม คณเองมเวลาเพยงพอทจะบรหารจดการความขดแยงทเกดขนหรอไม

ถาคณตอบ ? ใช ? ในทกขอค าถาม นนแสดงวาคณก าลงยอมรบกบสถานการณความขดแยงน และดฉนขอแนะน าวาคณควรเรมมองหาวธการทจะบรหารจดการความขดแยงตาง ๆ ทคณเองคดวาจะเปนปญหาตอไป โดยปฏบตตามเทคนคในการแกไขปญหาความขดแยงทเกดขน ดงตอไปน วเคราะหปญหาทเปนขอขดแยง คณตองวเคราะหตนเหตของปญหาทเกดขนนนใหไดดวยหลก 5 W ไดแก

อะไรคอปญหาหรอขดขดแยงทเฉพาะเจาะจง ( What) ปญหานน ๆ เกดขนเมอใด และทไหน ( When/Where) ใครมสวนเกยวของกบปญหาทเกดขน ( Who) ท าไมปญหานน ๆ จงเกดขน ( Why)

เชน ปญหาความไมพอใจของฝายขายทมตอฝายจดสงในการน าสงสนคาใหผขายลาชา เมอวนท 1 มกราคม ทโกดงของลกคา ซงหนวยงานทเกยวของในปญหานไดแก ฝายขาย ฝายผลต ฝายวางแผนการผลต ฝายจดสง ฝายจดซอ และสาเหตของปญหาคอ การผลตสนคาไมทน เนองจากวตถดบบางอยางทสงซอมานนสงใหไมทนกบจ านวนทจะตองผลต เปนตน คนหาขอมลและขอเทจจรงตาง ๆ กอนทคณจะตดสนใจในการหาวธการบรหารความขดแยงทเกดขน คณเองควรเปนผรบฟงทด โดยการจดประชมเพอสอสารขอเทจจรงตาง ๆ ทเกดขน ทงนการสอสารควรเปนรปแบบของการสอสารแบบสองทาง ( Two Way Communication) โดยเนนใหทกคนเปดโอกาสไดพดคยถงความตองการ เหตผล และความจ าเปนตางๆ ของตนเอง ซงคณควรรบฟงขอมลตาง ๆ ดวยความ

Page 26: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

23

ตงใจ พยายามเกบเรองราวตาง ๆ ทเกดขนดวยการตงค าถาม การสอบถามในประเดนทคณเองยงมขอสงสยในเรองราวนน ๆ ก าหนดแนวทางเลอกมากกวาหนงแนวทาง ในการคนหาค าตอบ ( Solution) ของปญหาทเกดขนนน ขอใหคณก าหนดแนวทางเลอกไวมากกวาหนงแนวทางเลอก ดวยการประมวลผลขอมลตางๆ และตงค าถามวาปญหาความขดแยงทเกดขนนน เราควรท าอยางไรในการแกไขความขดแยงทเกดขน ( How) ซงการก าหนดแนวทางเลอกไวมากกวาหนงแนวทางเลอกจะท าใหมแผนส ารอง หากกรณทแผนงานหรอแนวทางเลอกอนดบแรกของคณไมประสบผลส าเรจ เชน ปญหาการสงสนคาใหลกคาไมตรงเวลา คณก าหนดแนวทางเลอกไว 3 แนวทางเลอก ไดแก 1) ควรมการสตอกวตถดบเกบไว กรณทวตถดบขาดแคลน 2) หารายชอผขาย ( Supplier) ส ารองไว กรณทผขายทเคยตดตอไมสามารถจดหาวตถดบใหได 3) การแจงลกคาขอเลอนก าหนดสงของ ถาจ าเปนจรง ๆ ซงควรเปนกรณทไมสามารถผลตสนคาไดทนเวลาทจะสงมอบ เลอกทางเลอกในการบรหารขอขดแยงทดทสด เมอคณก าหนดแนวทางเลอกของปญหาทเกดขนแลว คณควรพจารณาแนวทางเลอกทเหมาะสมทสดในการบรหารจดการกบขอขดแยงทเกดขน ค าตอบทคณพจารณาเลอกนนควรไดรบการยอมรบจากบคคลตาง ๆ ทเกยวของดวยวธการระดมสมอง การปรกษาหารอระหวางผทเกยวของทงหมด ทงนผลทเกดขนจากการตดสนใจเลอกหนทางในการแกไขขอขดแยงนน อาจเกดขนไดหลากหลายรปแบบ ไดแก

คณเปนผรบผลประโยชน แตอกฝายเปนผเสยผลประโยชน คณและอกฝายเปนผเสยผลประโยชน คณเปนผเสยผลประโยชน แตอกฝายเปนผรบประโยชน คณและอกฝายเปนผรบผลประโยชนทงค

ดงนนรปแบบการปองกนหรอยตความขดแยงทเกดขนนน ขอใหคณพยายามใหทางเลอกทคณก าหนดขนมานนทกฝายไดรบผลประโยชนรวมกน หรอแบบ Win-Win Situation ไมมผแพ และไมมผชนะ หรออยางนอย ๆ ผทเกยวของจะเสยผลประโยชนนอยทสดเทาทจะนอยได ความขดแยงทเกดขนนนเปนเรองปกตทไมสามารถหลกหนได ทกคนมโอกาสทจะเผชญกบความขดแยง ตางกนตรงทขอบเขตหรอผลกระทบทเกดขนนนจะมากนอยแตกตางกนไปในแตละคน และเมอคณเผชญกบปญหาความขดแยงทเกดขน คณไมตองวตกกงวล รนราน แบบวาท าอะไรไมถก ? ขอใหคณตงสตและพยายามวเคราะหปญหาความขดแยงทเกดขน พยายามส ารวจขอมลตางๆ ของปญหา

Page 27: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

24

หาแนวทางเลอกทจะยตหรอลดความขดแยง โดยการพจารณาเลอกแนวทางเลอกทด ถกตอง และเหมาะสมทสดทคณคดวาจะเปนหนทางน าไปสผลประโยชนรวมกนของทกฝายทเกยวของ ปญหาความขดแยงในองคการทเปนปญหาใหญของผบรหารระดบสง คอ ความขดแยงระหวางผบรหารทมต าแหนงรองลงมาจากผบรหารระดบสง การทจะแกไขปญหาโดยการปลดออกเปนไปไดยาก เพราะการปลดผบรหารคนใดคนหนงออกอาจสงผลกระทบตอองคการอยางมากแนวทางในการบรหารความขดแยงระหวางผบรหารในองคกร มดงน 1. อยาอนไปกบตวของปญหา แตจงหาสาเหต ดจดเรมตนของความขดแยงทแทจรงเกดจากอะไร เกดขนเมอไหร แลววเคราะหหาสาเหต เมอไดสาเหตทแทจรงแลว กก าหนดมาตรการในการแกไข 2. ยใหแตก แลวคอยประสาน บางครงความขดแยงของผบรหารบางค บางกลม เขาลกษณะเหมอน "ยงหาม เหมอนยงย" กควรปลอยใหทะเลาะกน แลวคอยเขาไปชวยประสาน 3. ใชสถานการณเปนเครองมอ การแกไขปญหา บางครงตองรอจงหวะ หรอเหตการณบางอยางเขามาชวย เชน ใหท ากจกรรมรวมกน หรอการอาศยจงหวะทคกรณคนใดคนหนงประสบความล าบากในชวต ในฐานะผบรหารระดบสงอาจจะชวนคกรณอกฝายไปเยยม หรอมอบหมายใหเปนตวแทนผบรหารไปเยยม 4. เทคนคการสลายพลง คอ การสลายพลงความขดแยงจากคนแตละคน โดยเรมจากคนทไมไดขดแยง แตท าตวอยฝายใดฝายหนง เชน ชวนผบรหารทเปนสมาชกของอกฝายหนงไปท างานตางจงหวดรวมกบผบรหารอกฝายหนง ท าใหทงสองซงไมไดเปนคอรโดยตรง เรมมการพดคยรวมกจกรรมกนมากขนและเรมยอมรบผบรหารฝายตรงขามมากขน ใชวธนคอย ๆ เกบไปทละคน สดทายกจะถกสลายใหเหลอนอยลง 5. ท าหนาทเปนเบรก เมออณหภมเรมส ง ผบรหารระดบสงมหนาทเพยงคอยแตะเบรก ในกรณทเรมมความรนแรงของความขดแยงเพมมากขนเทานน สวนความขดแยงในระดบปกตกปลอยใหเปนไปตามธรรมชาต 6. ยมมอทสาม บางครงคกรณอาจจะคดวาผบรหารระดบสงเขาขางฝายใดฝายหนง ผบรหารอาจจะตองขอยมมอบคคลภายนอกทเรยกวา ทปรกษา มาชวยบรหารความขดแยง 7. ท าการตลาดกบคนรอบขาง ถาจะบรหารความขดแยงระหวางผบรหารภายในองคการ อาจตองมองกวางไปถงชวตครอบครวของผบรหารทมความขดแยง เชน คสมรส บตร บพการ ความขดแยงระหวางผบรหารในองคการไมสามารถหามไมใหเกดขนได แตสามารถบรหารความขดแยงทเกดขนใหสรางพลงไปในทศทางทตองการ สามารถควบคมระดบของความขดแยงใหอยในระดบทเหมาะสมได

Page 28: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

25

บทความนสามารถน าไปประยกตใชในการพฒนาคนในหนวยงาน คอ สามารถน าแนวทางทง 7 แนวทาง ไปบรหารความขดแยงในหนวยงานได ทงระดบผบรหาร และบคลากรในหนวยงาน เพราะแตละวธสามารถน ามาประยกตใชกบบคลากรระดบปฏบตได และถาการบรหารความขดแยงไดผล กจะท าใหการพฒนาหนวยงานไดรบความรวมมอจากทกระดบ และงานทกอยางกจะประสบผลส าเรจ

5. ขอเสนอแนะ จาก มมมองหรอแนวคดเรองความขดแยงนนพฒนาการขน หลงจากมการน าเสนอเรองความขดแยงในชวงตนศตวรรษท 19 โดยในชวงแรกนนนกวชาการมมมมองในดานลบเกยวกบเรองความขดแยงและคดวาตองขจดใหหมดสนไป เพราะความขดแยงเปนตวการทส าคญซงพากลมหรองคการไปสความลมเหลว อยางไรกตามในชวงทสอง มมมองแบบมนษยสมพนธ ไดเขามาเปลยนความคดเกยวกบเรองความขดแยง โดยมองวาเปนสงทหลกเลยงไมไดและเกดขนตามธรรมชาต ดงนน มนษยจงควรยอมรบความขดแยงวาเปนสวนหนงของการด าเนนชวต สวนมมมองสดทายชใหเหนวาความขดแยงเหมอนเหรยญทมสองดาน ดงนน ผน าในองคการหรอกลมตองเลอกทจะน าความขดแยงมาใช เพอกอใหเกดประโยชนแกองคการของตน เพราะความขดแยงสามารถชวยใหเกดการเปลยนแปลงและการคดคนสงใหม ๆ ทสรางสรรคภายในกลมและองคการได แตทงนระดบความขดแยงตองอยในระดบทเหมาะสม จากแนวคดแบบรวมสมย ซงเชอวาความขดแยงเปนสงยากทจะหลกเลยงไดทงในชวตประจ าวนหรอการท างาน และยงเชอวา ความขดแยงทเกดขนนนไมจ าเปนตองเปนความขดแยงทกอใหเกดผลเสยเสมอไป เพราะบางครงความขดแยงทเกดขนในองคการ หากอยในระดบทเหมาะสมกจะชวยกระตนความตนตวตอการเปลยนแปลง หรอการคดคนนวตกรรมใหม ๆ เพอใชในการแขงขนกบคแขงไดอยางมประสทธภาพ ดงนน ผบรหารจงตองมความสามารถตอการจดการ หรอรบมอกบความขดแยงทเกดขนในองคการไดอยางเหมาะสม การบรหารความขดแยงทกลาวมา นบวาเปนแนวคดในการบรหารแบบใหมทอาจจะยงไมเหมาะสมกบสถานการณความขดแยงในปจจบนไดอยางเตมท เพอเปนแนวทางทเหมาะสมตอการจดการความขดแยงแบบรอบทศทาง ภายใตความคดแบบควบคมและปองกนปญหาโดยมใชเพยงการแกปญหา แนนอนวาโอกาสทความขดแยงจะเกดขนและบานปลายยงคงมอย แตโอกาสทจะเกดขนกนอยลงตามล าดบ ถาผบรหารหนมาศกษาการใชแนวคดการบรหารความขดแยงแบบ 360 องศาในองคการของตนมากขน กลาวคอ ผบรหารตองพยายามเปลยนแนวคดเรองการจดการความขดแยงใหม จากเดมทเปนฝายตงรบกเปลยนเปนฝายรกแทน การรกในทนหมายถง การสรางก าแพง

Page 29: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

26

ปองกนไมใหเกดความขดแยงทไมสรางสรรคในองคการของตน แตในขณะเดยวกนกสรางประตเลก ๆ ไวเปดรบ หรอสรางสถานการณความขดแยงทกอใหเกดประโยชนแกองคการขนมาดวย ในประเดนนผบรหารจ าเปนจะตองใชประสบการณและความคดเชงหย งร โดยผานสญชาตญาณ ประกอบดวยอยางไรกตาม ถาการปองกนความขดแยงทไดพยายามสรางขนไมไดผล หรอไมมประสทธภาพเพยงพอแลว ขนสดทายทผบรหารจ าเปนตองใชกคอ การน าเทคนคบรหารความขดแยงทง 5 ประเภท ซงประกอบดวย แบบบรณาการ ( integrating approach) แบบกรณา/เออเฟอ (obliging approach) แบบครอบง า ( dominating approach) แบบหลกเลยงปญหา ( avoiding approach) แบบประนประนอม ( compromising approach) เขามาใชเพอลดระดบความขดแยงนนมใหบานปลายและเกดผลเสยแกองคการ ความขดแยงภายในหนวยงานภาครฐ เนองจากความขดแยงในสงคมไทยมแนวโนมเพมมากขน ขณะทพฤตกรรมของคนในสงคมเปลยนแปลงรวดเรว ซงเปนผลจากการเปลยนกตกาทางสงคม วกฤตเศรษฐกจปญหาการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การด าเนนโครงการขนาดใหญของภาครฐ ความไมไววางใจระหวางภาครฐและภาคประชาชนรวมทงการเปลยนแปลงของสถานการณโลก ความขดแยงภายในประเทศทมมากและหลากหลายรปแบบ เปนสญญาณบอกเหตวา สงคมไทยตองเรงรบเตรยมการทบทวนและพฒนาวธจดการกบความขดแยงทเคยใชในอดต ซงดจะไมมประสทธภาพพอทจะท าใหสงคมสงบ เปนธรรมและอยเยนเปนสขทวหนาในปจจบน การใชความรนแรงในสงคมจะมตนทนทางสงคมสง เพราะท าใหเกดความเกลยดชงและความแตกแยกทยากจะสมาน นบเปนปญหาความมนคงทรายแรง เพอใหมความพรอมยงขนในการพฒนาและแสวงหาวธจดการความขดแยงทเหมาะสม จงเปนหวใจส าคญทมผลตอทศทางการเปลยนแปลงสงคมและการเมองทปรารถนา ดงนน ยทธศาสตรสนตวธเพอความมนคงของชาตจงตองไดรบความสนใจจากทกฝาย และผลกดนใหมผลในทางปฏบตอยางเรงดวน ทงนเพอลดความระส าระสายในสงคม และปองกนการขาดศรทธาตอระบอบประชาธปไตย 1. ใหองคกรรฐใหความส าคญกบการปฏบตตามนโยบายการจดการความขดแยงดวยสนตวธ ซงเปนการน าเสนอนวตกรรมความมนคงของชาตทใหความส าคญในการปกปองวถชวตดวยสายสมพนธทเขมแขงทงระหวางผคนทกหมเหลาและระหวางรฐกบประชาชนดวยสนตวธ ซงจะชวยแกไขปญหาความขดแยงในปจจบน ลดความขดแยงทไมจ าเปนในอนาคต และเปนการฟนฟความไววางใจของประชาชนทมตอรฐค าสงนจะเปนการเชอมโยงแนวทางส าคญของ “ยทธศาสตรสนตวธเพอความมนคงของชาต ” กบ “นโยบายความมนคงแหงชาต ” ทเนนการเสรมสรางพลงความสามคค บนพนฐานของการมสวนรวมของทกฝาย ในบรรยากาศของการมทศนคตทดหวงใย

Page 30: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

27

เอออาทร ท าใหคนในชาตอยรวมกนอยางสนตสข บนพนฐานของความหลากหลายในวธคด วถชวต และวฒนธรรม โดยอาศยจนตนาการและพลงปญญา พรอมเผชญและเรยนรการแกไขปญหารวมกน และไมใชความรนแรงตอกนเมอเกดความขดแยงหรอความเหนตางกน 2. หลกการ 2.1 การจดการความขดแยง ตองยดมน “สนตวธ” เปนวธเดยวทเปนธรรม และสรางความสงบสขทย งยน โดยเรมตนทรฐ และเจาหนาทของรฐกอน 2.2 ทศนคตทจะรองรบสนตวธ คอ การลดอคต และไมมความเกลยดชงตอคนทมความแตกตาง โดยไมเหนวาเปนศตร แตเปนเพอนรวมทกข เปาหมายในการใชสนตวธตองเปนธรรม ฝายรฐตองยอมรบภาระบางประการเพอประโยชนแหงความมนคงของชาตและความอยเยนเปนสขทย งยนของประชาชน 2.3 บรรยากาศและเวททจะน าไปสการเกดความคดสรางสรรคเพอเกดการเรยนรและพฒนารปแบบวธการจดการทเหมาะสมกบสงคมไทย โดยเฉพาะจากภมปญญาทหลากหลายและมคณคาในสงคมไทย ตองอยบนฐานคดทวา “ความหลากหลายทางความเหนและความแตกตางทางวฒนธรรมเปนฐานพลงของสงคมไทย ” ซงจะท าใหมทางเลอกหลายทางในการแกไขปญหาความขดแยงโดยไมใชความรนแรง 3. วตถประสงค 3.1 ใหกบสงคมในการจดการความขดแยง ดวยการสรางเกณฑทท าใหองคกรรฐปรบเปลยนวธคด และวธการท างาน รวมทงการปรบกลไกลการท างาน และมกระบวนการด าเนนการทสามารถตรวจสอบและประเมนผลการด าเนนการได 3.2 ฟนคนความไววางใจ ระหวางรฐและประชาชน ซงจะท าใหบทบาทของภาครฐและภาคประชาชนไดรบการยอมรบโดยไมแบงแยกพวกเพอความมนคงทย งยนในสงคมไทย 3.3 ขจดความเกลยดชงหรออคตทเรมปรากฏขนในสงคมไทยเมอความขดแยงขยายตวไปกระทบกบความแตกตางทางวฒนธรรม หรอเมอมการใหคณคากบการด าเนนวถชวตทแตกตาง 4. กลมเปาหมาย 4.1 องคกรรฐทมโครงการขนาดใหญ หมายถง โครงการทจะมผลกระทบตอประชาชนในวงกวาง 4.2 องคกรรฐทมสวนส าคญในการจดการความขดแยง โดยเฉพาะฝายปกครอง ต ารวจ และทหาร

Page 31: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

28

5. แนวทางการปฏบตและเกณฑการประเมนผลใหองคกรตามกลมเปาหมาย ก าหนดแนวทางการปฏบตในการจดการความขดแยงเกณฑการประเมนผล และการปฏบตของเจาหนาทรฐ ดงน 5.1 แนวทางปฏบต 5.1.1 ประกาศวสยทศนปรชญาและยทธศาสตรขององคกรทสะทอนถงความเขาใจในคณคาของการจดการความขดแยงโดยสนตวธ 5.1.2 ใหมบคลากรทมความสามารถในการด าเนนการตามนโยบายการจดการความขดแยงดวยสนตวธทงในระดบบรหารและในระดบปฏบต และใหมการพฒนาบคลากรการจดการความขดแยงดวยสนตวธ โดยใหมการศกษาและฝกอบรมเพอสงเสรมความเขาใจเรองสนตวธ ทงในเรองปรชญาความคดสนตวธการตอสอยางสนตวธของภาคประชาชน การเจรจาตอรอง การไกลเกลยโดยอาศยคนกลาง และกระบวนการอน ๆ เพอใหบคลากรภาครฐทมหนาทเกยวของกบความขดแยงโดยตรง และทเกยวของกบโครงการซงมผลตอความขดแยงมความเขาใจและมทกษะในการเผชญกบความขดแยงดวยสนตวธ 5.1.3 วางระบบการจดการปญหาความขดแยง ดงน 1) ปองกนความขดแยงมใหกลายเปนความรนแรงดวยความ “โปรงใส” ของโครงการ โดยเนนกระบวนการมสวนรวมของฝายตาง ๆ อยางแทจรง 2) จดการความขดแยงทเกดขนดวยการเคารพสทธของประชาชนและใหมการสอสารสองทางระหวางฝายตาง ๆ บนพนฐานของความเสมอภาค ปราศจากอคต และความเกลยดชง เพอใหการจดการความขดแยงมความคบหนาอยางสรางสรรค 3) จดการความขดแยงทก าลงจะกลายเปนความรนแรง โดยอาศยบคลากรทมทศนคตตอคขดแยงอยางฉนทมตร มความเขาใจเรองสนตวธอยางชดเจนและมทกษะในการเผชญกบความขดแยง 5.2 เกณฑการประเมนผล 5.2.1 มระบบการประเมนผลภายในองคกรเกยวกบความกาวหนาของการด าเนนการตามแนวทางปฏบต ในขอ 5.1 5.2.2 ด าเนนการประเมนผลตนเอง ตามแนวทางปฏบตในขอ 5.1 อยางเปนระบบ ปละ 1 ครง แลวน าเสนอผลการประเมนตอคณะกรรมการยทธศาสตรสนตวธ เพอประมวลและจดท ารายงานเสนอคณะรฐมนตรพจารณาและเปดเผยการพจารณาตอสาธารณชน

Page 32: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

29

5.3 ในการด าเนนการก าหนดแนวทางการปฏบตและเกณฑการประเมนผลในการจดการความขดแยงดวยสนตวธ ใหคณะกรรมการยทธศาสตรสนตวธเปนผใหค าปรกษาและแนะน าตามค ารองขอ 6. ใหทกองคกรทเกยวของ ถอปฏบตตาม “นโยบายการจดการความขดแยงดวยสนตวธ ” โดยใหส านกงานสภาความมนคงแหงชาตเปนผรบผดชอบในการบรหารจดการตามนโยบายน กรณศกษา:

ชองทไมวาง : สลายชองวางระหวางวยในทท างาน

หลงออกจากหองประชม อลสาฟนธงทนทวาคณนทท ทปรกษาครเอทฟรนนาคอยจองจกกดถากถางไอเดยของเธอกลางทประชมนน คอตาแกหวดอผไมยอมรบวายคของตวหมดสนลงแลว ในหองท างานถดไป ฉตรพรฝายบรหารลกคาก าลงนกอยากทงผมตวเองดวยความโมโห เมอเธอเรยกแอน พนกงานฝกหดมาสอนงาน แตกลบโดนท าหนาวางเปลาใสเหมอนกบจะบอกวา “หนรหมดแลว” ยนด ผอ านวยการฝายวางแผนถงกบอง เมอเธอขอรองใหสปปนนท ฝายกราฟฟค ใหชวยออก แบบโปสเตอรทตองใชดวน แตเขาปฏเสธวาวนนเขาคงท าใหไมได เพราะนดกบเพอนไวแลว ชองวางของวย ชองวางของความคด

หนงในสาเหตของความเครยดในทท างาน คอการทคนหลายรนหลายวยหลายความคดตองมาท างานรวมกน ความแตกตางระหวางเลขวยทสมพนธกบเลขไมลของประสบการณ มกน ามาซงความไมเขาใจจนกอตวกลายเปนความขดแยงในทสดความจรงทอลสา ฉตรพรและยนดอาจลมเสยสนทมอยวา แมจะท างานดวยยากเพยงใด แตคน ท างานในวยทแตกตางนนกมคณสมบตบางอยางทคนรนเธอไมม บางทความแตกตางอาจคอกญแจแหงความส าเรจ เพยงยอมเปดใจท าความรจกคนแตละรนใหลกซง พวกเธออาจจะไดพบโลกกวางใบใหมทงดงามดวยความหลากหลาย และเลอกทจะสอสารไดถกชองถกกลมกอาจจะไดอะไรใหมๆทคาดไมถงใครเปนใครในทท างานเราจะแบงรนของเพอนรวมงานในทท างานใหเหนชดๆ กอน โดยจ าแนกจากชวงปทเกดซงจะสมพนธกบประสบการณในชวงเตบโต ท าใหเหนยคสมยทหลอหลอมความคดของพวกเขาไดชดเจนขน

กลมลายคราม—เกดกอนป2488

ไมวาจะด ารงต าแหนงกรรมการทปรกษาใหญ หรอเปนพนกงานวยใกลเกษยณ แตกลมนจะม ผคนนบหนาถอตามากมาย อนเนองมาจากประสบการณการท างานของพวกเขายาวนานมาก ทสด คนกลมนเกดกอนสงครามโลกครงทสองจะยต จงเตบโตมาทามกลางสภาพบานเมองทม

Page 33: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

30

ทรพยากรจ ากด ท าใหรจกคณคาของเงน มกมคณลกษณะทมนคง เชอใจได สงานหนก ใชจาย อยางรคด และมความภกดตอองคกรสง

ท างานกบกลมลายคราม

ใหเกยรตและความเคารพอยางสงตอพวกเขา เมอคณใหเกยรตผใหญ ผใหญกจะใหเกยรตคณ ถาบงเอญคณมต าแหนงสงกวาพวกเขา จงแสดงความชนชมในความเปนเสาหลกขององคกร และรบฟงเมอพวกเขาถายทอดประสบการณในอดต ประวตการตอสและการรวมใจกนจนผานพนความยากล าบาก เพราะนนคอสงทคนรนหลงไมมและไมรจก อยามองวาการทกลมลายครามคอหมาลาเนอทไมมทไป แตทพวกเขาท างานจนเกษยณเพราะพวกเขาเชอในคณคาของความมนคงและซอสตยเปนทสด กลมเบบบม - เกด 2499-2507 หลงสงครามยต ประเทศเขาสความสงบ การรณรงคคมก าเนดยงไมแพรหลาย จงเกดพลเมองตวนอย ๆ ขนมากมาย เบบบมเตบโตขนทามกลางความเปลยนแปลงและการแขงขนกบคนวยเดยวกนเพอใหไดงาน ยงเมอประเทศก าลงพฒนาไปสความเปนอตสาหกรรม เบบบมกยงจ าเปนตองท างานหนกมากขน อาจท างานเตมเหยยดวนละแปดชวโมงวนละหกสปดาห ลกจางเบบบมมกเคยชนกบการพสจนตวเองเพอใหนายจางยอมรบในศกยภาพ การกาวไปสต าแหนงใหญนนตองใชเวลาและแรงผลกดนอยางสง ท างานกบกลมเบบบม

แสดงความนบถอ รบฟงและเรยนรจากประสบการณของเบบบมแลวพยายามปรบใชใหเปนประโยชน ไมวาคณจะเกงกาจหรอประสบความส าเรจเพยงใด คณกยงตองเรยนรอยเสมอ อยาแสดงออกวาการท างานหนกคอการถกเอาเปรยบ เพราะเบบบมใหคณคาตอการท างานอยางทมเท ในองคกรใหญๆ ทมประวตศาสตรยาวนานและบรหารโดยเบบบมควรพยายามเรยนรวฒนธรรมองคกรกอนวามการเจรญเตบโตมาอยางไรกอนทจะเสนอใหรเรมการเปลยนแปลงใดๆ

กลมเจนเนเรชน X — เกดป 2508-2523

เจเนอเรชน X ลมตาดโลกเมอมนษยชาตสงยานอวกาศออกไปนอกโลกไดส าเรจ ของเลนฮต ของเดกรนนจงไมใชมาโยกหรอตกตาหมอกตอไป แตคอวดโอ เกมกดและวอลคแมน พวกเขา เตบโตมาในยครอยตอของอนาลอกกบดจตอล ทามกลางเทคโนโลยทสรางความตนตาตนใจ ทวาสงคมทเปลยนแปลงในทางวตถกลบท าใหสถาบนครอบครวสนคลอน ความภกดในองคกร ของคนรนนจงคลายลงมาก น ามาสการลาออกและเปลยนงานเปนวาเลน ไมแปลกทชาวเบบบม ผไมเคย

Page 34: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

31

เกยงทจะท าโอทจนดกดน จะองทชาวเจนเนเรชน X จะปฏเสธและอาจลาออกไปหางาน ใหมหนาตาเฉย ทงนเพราะชาวเจนเนเรชน X เชอวางานไมใชทกสงทกอยางของชวต

ท างานกบกลมเจเนเรชน X ตองพดใหกระชบ ชดเจน ไมออมคอม คนเจเนเรชน X ชอบความตรงไปตรงมา คณ

สามารถใชอเมลกบกลมนไดถาคดวาอเมลจะชวยใหไดใจความและตรงเปาหมายมากขน แตถาเปนเรองใหญจรงๆ ควรพดกนตอหนา คนกลมนไมชอบถกบงการ ผใหญแคใหนโยบายกวางๆ แลวเปดโอกาสใหเขาแกปญหาดวยตวเองจะดทสด เบบบมควรลดความหวงวาเจนเนเรชน X จะท างานหนกไมมวนหยดและกาวไปอยางชาๆเหมอนตนคนกลมนตองการชวตทสมดลและไมชอบการตดอยกบท

กลมมลเลนเนยม — เกดป 2524 เปนตนมา

นคอกลมคนท างานหนาใหมไฟแรงทยงออนประสบการณ บางคนอาจยงเรยนไมจบเสยดวยซ าหรอมแผนชวตทจะเรยนตอ นคอกลมทโตมาพรอมกบคอมพวเตอรและโทรศพทมอถอ รวมทงระบบการศกษาทเรมใหความส าคญกบการคดมากกวาการทองจ า พวกเขามพอแมทมความรสง จงสนบสนนใหไดเสรมทกษะในดานตางๆ ตงแตยงเดก มลเลนเนยมจงชอบแสดงออก มความเปนตวของตวเองสงและสนกกบการท างานเปนทม ไมชอบอยในกรอบและไมชอบเงอนไข ดงนนขณะทเจนเนอเรชน X เปลยนงานครงทสบสองไปเปนผบรหารระดบสงกนเงนเดอนเรอน แสน มลเลนเนยมอาจลาออกไปเรมธรกจเลกๆของตวเอง ท างานกบกลมมลเลนเนยม ทาทายพวกเขาดวยภารกจใหม ๆ มลเลนเนยมชอบความเปนคนส าคญ การไดเพมความรบผดชอบเหมอนการใหค าชม จะถกใจมลเลนเนยมมากถาเปดโอกาสใหพวกเขาไดแสดงความคดเหนเหมอนเปนหนงในทม ผใหญทยอมรบพวกเขาจะไดรบการยอมรบจากพวกเขาดวยโดยอตโนมต พวกเขาชอบใหคณแสดงปฏกรยาตอสงทเขาท าทกขณะจต “ความคดเหน ”ของเพอนรวมงานส าคญกบพวกเขามากแคเขาใจทกอยางกลงตว สลายชองวางสรางความเขาใจ

เมอเขาใจถองแทแลววาใครมคานยมในชวตอยางไร ใครๆ กสามารถสรางสะพานขามชองวางเพอกาวขามไปหากนไดสตรสรางขามชองวางระหวางวยมอยแคสามขนตอน - เขาใจถงความแตกตาง ยอมรบวาคนเราถกหลอหลอมมาไมเหมอนกน คนทมความเชอหรอทศนคตตอชวตไมเหมอนคณไมใชคนไมดเสมอไป - ชมจดดแทนทจะตอตานใหมองหาจดเดนในคนแตละกลมใหพบ

- บรหารความแตกตางเปลยนวธสอสารใหเขาถงคนทตองท างานดวย

Page 35: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

32

หลงออกจากหองประชมตอนเทยงอลสากเขาใจแลววาคณนททก าลงพยายามเตอนเธอวาแผนโฆษณาของเธอนนลมค านงถงจรยธรรมทางสงคม คณนททเคยถกสอถลมเละมาแลวเพราะสาเหตน ในหองท างานถดไป ฉตรพรขอความคดเหนจากแอนวาถาเปนแอน จะตดสนใจกบลกคารายนอยางไร แอนตาเปนประกายขณะแสดงความคดของเธอดวยความกระตอรอรนยนดบอกสปปนนทวาถาแบบไมเสรจวนนเธอจะไมไดงานภายในวนศกร สปปนนทจงโทรศพทเชคโรงพมพใหมและไดค าตอบวาท าไดหากสงแบบกอนพรงนเทยง สปปนนทรบปากจะรบท างานใหเสรจกอนสบเอดโมงวนพรงน เพอใหยนดตรวจสอบกอนสงโรงพมพ หวใจส าคญของการปดชองวาง คอการเคารพในกนและกน เมอคนรนหลงเคารพในประสบการณของคนรนกอน และคนรนกอนยอมเปดใจกวางรบความกระตอรอรนทสดใหมของคนรนหลง ทท างานจะมคนสกกรนกวยกยอมไมใชปญหาอกตอไ ป และปญหาความขดแยงกจะไมเกดขน ถาเราเคารพสทธของแตละบคคล ซงสงทส าคญทสดกคอหากผบรหารพรอมทจะเปดใจรบฟงสงทเกดขนทงภายในและภายนอกตนเอง จะเกดความเขาใจอยางแทจรงถงปรากฎการณของความขดแยงดงกลาว และใชหลกของการเอาใจเขามาใสใจเรา (Empathy) การเคารพนบถอและใหเกยรตมนษย (Respect) และความจรงใจ (Genuineness) ตามหลกการของการสรางสมพนธภาพ ตลอดจนน าการหลกของพรหมวหารมาใชกบผใตบงคบบญชา ซงเรมจากความรก ความเขาใจ ความปรารถนาทจะชวยเหลอเมอเขามปญหาและความทกข ความปรารถนาดและการพลอยยนดตอความสขของเขา ตลอดจนความเขาใจถงเหตปจจยตอปญหาทเกดขนโดยยอมรบและพยามแกไขอยางดทสดเพอใหผใตบงคบบญชาเหลานน มขวญก าลงใจในการท างานอยางมความสข ซงเปนการปองกนปญหาทจะเกดขนและเมอเกดความขดแยงกจะสามารถบรหารความขดแยงในองคกรอยางมประสทธภาพสงสด

Page 36: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

33

ความขดแยง ไมใชเรองเลวราย

ไมใชเรองทจะท าใหองคกรเสอมโทรม เพยงอยางเดยว แตความขดแยง

จะท าใหเราไดคดไดไตรตรองอยางรอบคอบ หรอไดระดมมนสมอง

เพอหาบรรทดฐานของความถกตอง และความเปนจรง นคอการบรหารความขดแยง

Page 37: บทความทางวิชาการins.edupol.org/PDF/0001.pdf · เ าว่า Bureaucracy อนัมีรา ศพัท์มาจา ภาษาฝรั่งเศส

34

บรรณานกรม กญชร คาขาย.(ม.ป.ป.). การบรหารความขดแยง, สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2553, จาก http://www.novabizz.com/NovaAce/Relationship/Conflict_management.htm ชยเสฎฐ พรหมศร. การจดการความขดแยงในองคกร. กรงเทพฯ:ออฟเซท ครเอชน จ ากด,

2550. นรนทร องคอนทรและธนกานต มาฆะศรานนท. การจดการความขดแยงอยางสรางสรรค.

(แปลและเรยบเรยง) กรงเทพฯ:ธรรมกมลการพมพ, 2549. พรนพ พกกะพนธ. การบรหารความขดแยง. กรงเทพฯว. เพชรสกล, 2542. วราภรณ ตระกลสฤษด. (ม.ป.ป.). การบรหารจดการความขดแยง. สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2553, จาก http://www.kmutt.ac.th/organization/ssc334/asset5.html วศษฐ วงวญญ. สนทรยสนทนา กรงเทพฯ: บรษทสวนเงนมมาจ ากด. 2552. สมบต ธ ารงธญวงศ. แนวคดเกยวกบความขดแยง. รฐประศาสนศาสตร, 1(3), 9-45, 2545. สนทด ศะศวณช. บทความเรองการเจราตอรอง. 2551. สทธพงศ สทธขจร. การบรหารความขดแยง. กรงเทพฯ: จงเจรญการพมพ. 2549. ______________. (ม.ป.ป.). ความขดแยง. สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2553, จาก http://www.moe.go.th/wijai/conflict.doc เสรมศกด วศาลาภรณ. ความขดแยง : การบรหารเพอความสรางสรรค. กรงเทพฯ : เลศ แอนด ลฟ เพรส จ ากด. 2550. Warren Schmidt,Conflict Resolution,2000. Harrey and Brown,Experimential to Approaches to Organization Development,2002