15

การเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน (Project based learning) **********************************************************

การสอนแบบโครงงานเปนการจดการเรยนการสอนแบบหนงทสอดคลองกบแนวทางการจดการศกษาตามมาตรา 22 และ มาตรา 23 และใชพฒนาวธการเรยนรทางปญญา (Intellectual strategy) เพอเออหนนผเรยนใหเขาถงตวความร (Body of Knowledge) และความช านาญทางดานทกษะในสงทเรยน (Body of Process) เพราะเปนการสอนทมงใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเอง สามารถคดวเคราะหอยางมเหตผล มกระบวนการท างานและท างานรวมกบผอนไดโดยมครเปนทปรกษาใหค าแนะน า และกระตนใหผเรยนไดเรยนรเตมศกยภาพ 1. ความหมายของโครงงาน (Project) โครงงาน คอ งานทมอบหมายใหนกเรยนหรอกลมนกเรยนท าตามรายวชาตาง ๆ ในหลกสตร มลกษณะงานเหมอนทเกดขนในชวตจรง และเปดโอกาสใหนกเรยนไดศกษาคนควา และลงมอปฏบตดวยตนเอง ภายใตการดแลและใหค าปรกษาของคร ตงแตการคดสรางโครงงาน การวางแผนการด าเนนการ การออกแบบลงมอปฏบตรวมทงรวมก าหนดแนวทางในการวดผลและประเมน

2. ความหมายของโครงงานวทยาศาสตร (Science Project) โครงงานวทยาศาสตร คอ กระบวนการศกษาคนควาตามความถนด ความสนใจ ความสามารถของผเรยนเองภายใตกระบวนการทางวทยาศาสตร เพอใหไดมาซงค าตอบหรอผลงานทมความสมบรณในตวเอง โดยนกเรยนเปนผวางแผนการศกษาคนควาด าเนนการดวยตนเอง เพอใหเกดการเรยนรมเจตคตทดตอกระบวนการทางวทยาศาสตร ครเปนเพยงผใหค าปรกษาเทานน

3. ความหมายของการจดการเรยนการสอนแบบโครงงาน การจดการเรยนการสอนแบบโครงงาน คอ การจดการสอนทจดประสบการณในการปฏบตงานใหแกผเรยนเหมอนกบการท างานในชวตจรงอยางมระบบ เพอเปดโอกาสใหผเรยนไดมประสบการณตรง ไดเรยนรวธการแกปญหา วธการทางวทยาศาสตร ไดท าการทดลอง ไดพสจนสงตาง ๆ ดวยตนเอง รจกการวางแผนการท างาน ฝกการเปนผน า ผตาม ตลอดจนไดพฒนากระบวนการคดโดยเฉพาะการคดขนสง ( Higher Order Thinking) และการประเมนตนเอง 4. ปรชญาการศกษาของการจดการเรยนการสอนแบบโครงงาน การจดการเรยนการสอนแบบโครงงานไดอาศยพนฐานแนวคดทวามนษยจะสรางความรใหมขนจากการกระท าและการมปฏสมพนธกบผอน การสอนในลกษณะดงกลาวยงตงอยบนขอสนบสนนทวาความรใหมไดมาจากสงทสมพนธกบความรทมมากอน การสรางความคดรเรมใหมและประสบการณเดมทไมเปนทางการและยงสอดคลองกบแนวคดทวาการเรยนรแบบโครงงานจะมพลงมากยงขนถาไดรบการสงเสรมจาก

16

สมาชกในกลมมากกวาใหนกเรยนคนใดคนหนงคดคนเดยว การเรยนรแบบโครงงานถกสรางขนจากความตองการของผเรยนทตองการขยายแหลงเรยนรของตนใหกวางขวางขน จากขอมลทมอยในต าราเลมหนงไปสการเรยนรทเชอมโยงสมพนธกนกวางขวางยงขน โดยเฉพาะอยางยงจากอนเตอรเนต ซงการเรยนรในลกษณะดงกลาวจะชวยสงเสรมการท างานรวมกน และน าความรทแตละคนมอยมารวมกน แนวคดดงกลาวพอสรปไดดงน

1. เพอใหผเรยนไดสรางองคความรดวยตนเอง 2. เพอใหผเรยนไดพฒนาศกยภาพดานการคดสรางสรรค การคดแกปญหา และการคดขนสง 3. เพอใหผเรยนไดมโอกาสเรยนและท างานรวมกน ไดฝกภาวะผน าและผตาม 4. เพอจดประสบการณตรงใหผเรยนไดน าไปใชในการด ารงชวต 5. บคคลทเกยวของกบกระบวนการจดท าโครงงาน

บทบาทของผทเกยวของกบโครงงาน 5.1 อาจารยผสอนวชาโครงงาน

(1) ใหค าปรกษา แนะน า กระตนใหผเรยนคดหวขอโครงงาน และวธการเขยนโครงงาน (2) จดงบประมาณ อปกรณสนบสนนแตละโครงงาน (3) ตดตามความกาวหนาในการปฏบตงานของผเรยนแตละสปดาห (4) เปนกรรมการตรวจสอบโครงงาน (5) รวบรวมผลการประเมนเพอตดสนความส าเรจในวชาโครงงานของนกเรยน (6) ประชาสมพนธหรอจดนทรรศการเผยแพรผลงานโครงงานไปสสาธารณชน และสถาน

ประกอบการ 5.2 อาจารยทปรกษาโครงงาน

(1) ใหความรดานทฤษฎ หลกการ กระบวนการ วธการคด และยทธศาสตรการคด (2) ใหค าแนะน า ชแนะแหลงขอมล แหลงความร และวธการด าเนนงานทถกตอง (3) ใหความร ทกษะ และเทคนคในการท าโครงงาน (4) เปนทปรกษาโครงงาน (5) เปนกรรมการสอนโครงงานทงหมด ทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต (6) ประสานงานกบอาจารยผสอนและผทเกยวของ (7) ตดตามผลและประเมนผลวชาโครงงาน

ครศาสตรวชาการ ครงท 1 หนา 30

17

6. ประเภทของโครงงาน ประเภทของโครงงาน แบงตามลกษณะของกจกรรมได 4 ประเภท คอ 1. โครงงานประเภทส ารวจ (Survey Research Project) 2. โครงงานประเภททดลอง (Experimental Research Project) 3. โครงงานประเภทสงประดษฐ (Development Research Project) 4. โครงงานประเภททฤษฎ (Theoretical Research Project)

7. รายละเอยดของโครงงานแตละประเภท

7.1 โครงงานประเภทส ารวจ โครงงานประเภทนผเรยนเพยงแตตองการส ารวจและรวบรวมขอมลแลวน าขอมลเหลานนมาจ าแนกเปนหมวดหม และน าเสนอในรปแบบตาง ๆ เพอใหเหนลกษณะหรอความสมพนธในเรองทตองการศกษาไดชดเจนยงขน ตวอยางโครงงานประเภทน เชน - การส ารวจประชากรและชนดของผเสอในบรเวณปาเขามหาชย - การส ารวจพฤตกรรมของปลาตนบรเวณปาชายเลนของชายหาดอ าเภอสชล - การส ารวจคณภาพน าในคลองหนาเมอง อ าเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช - การส ารวจมลพษของอากาศบรเวณสะพานลอยสแยกทาวง ต าบลทาวง อ าเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช

ฯลฯ

7.2 โครงงานประเภทการทดลอง โครงงานประเภทนเปนโครงงานทมการออกแบบการทดลองเพอศกษาผลของ ตวแปรหนงทมผลตอตวแปรอกตวหนงทตองการศกษา โดยควบคมตวแปรอน ๆ ทอาจมผลตอตวแปรทตองการศกษาไว ขนตอนการด าเนนงานของโครงงานประเภทนจะประกอบดวยการก าหนดปญหา การก าหนดจดประสงค การตงสมมตฐาน การออกแบบการทดลอง การด าเนนการทดลอง การรวบรวมขอมล การตความหมายขอมลและการสรป ตวอยางโครงงานประเภทน เชน - การเปรยบเทยบผลของสารเคมทมผลตอการพฒนาการทางกายและการเจรญเตบโตของหนขาว - การศกษาผลของความเขมขนของผงซกฟอกทมตอพฤตกรรมของลกน า - ผลของความเขมขนของแสงทมตอการเจรญเตบโตของสาหรายหางกระรอก

ครศาสตรวชาการ ครงท 1 หนา 32

18

- ผลของความเขมขนของสารละลายควนบหร ( smoke solution) ทมตอการงอกของเมลดขาวโพด - ผลของความเขมสนามแมเหลกทมตอการเจรญเตบโตของสาหรายหางกระรอก

ฯลฯ

7.3 โครงงานประเภทสงประดษฐ โครงงานประเภทนเปนโครงงานเกยวกบการประยกตทฤษฎ หรอหลกการทาง

วทยาศาสตรหรอดานอน ๆ มาประดษฐของเลน เครองมอ เครองใชหรออปกรณ เพอประโยชนใชสอยตาง ๆ ซงอาจจะเปนสงประดษฐใหม หรอปรบปรงเปลยนแปลงของเดมทมอยแลวใหมประสทธภาพสงขนกได อาจจะเปนดานสงคม หรอดานวทยาศาสตร หรอการสรางแบบจ าลองเพออธบายแนวคดตาง ๆ ดวย ตวอยางโครงงานประเภทน ไดแก

- โครงงานประดษฐหนยนตเฝาประตบาน - โครงงานประดษฐกระดงไฟฟาไลกระรอกในสวนเงาะ - โครงงานประดษฐสอการสอนวชาภาษาไทย - โครงงานประดษฐปนโตอเลกทรอนกส - แบบจ าลองการใชพลงงานความรอนในโรงเพาะเหด - แบบจ าลองการวางผงบอน าพในมหาวทยาลยราชภฏนครศรธรรมราช

ฯลฯ

7.4 โครงงานประเภททฤษฎ โครงงานประเภทนเปนโครงงานน าเสนอทฤษฎ หลกการหรอแนวคดใหม ๆ ซงอาจจะอยในรป

ของสตรสมการ หรอค าอธบายกได โดยผเสนอไดตงกตกาหรอขอตกลงขนมาเอง แลวน าเสนอทฤษฎ หลกการหรอแนวคด หรอจนตนาการของตนเองตามกตกาหรอขอตกลงนน หรออาจจะใชกตกาหรอขอตกลงเดมมาอธบายกได ผลการอธบายอาจจะใหมยงไมมใครคดมากอน หรออาจจะขดแยงกบทฤษฎเดม หรออาจจะเปนการขยายทฤษฎหรอแนวคดเดมกได ซงผทท าโครงงานประเภทนตองมพนฐานความร ในเรองนน ๆ อยางด โครงงานประเภทน ไดแก โครงงานทฤษฎของเซต โครงงานทฤษฎดาวเคราะหนอย โครงงานทฤษฎการเกดโลก โครงงานทฤษฎการเกดคลนความรอนในมหาสมทร เปนตน

19

8. ประเภทโครงงานแบงตามระดบการใหค าปรกษาของคร หรอระดบความคดเหนของนกเรยนได 3 ประเภท คอ 8.1 โครงงานประเภท Guided project

ครก าหนดปญหาให

ครออกแบบการรวบรวมขอมล ก าหนดวธท ากจกรรม

นกเรยนปฏบตกจกรรม ตามวธทก าหนด

ทกษะการสงเกต ทกษะการวด ทกษะการบนทกผล ทกษะการต ความหมายขอมล

ทกษะการสรปผล

ครศาสตรวชาการ ครงท 1 หนา 34

20

8.2 โครงงานประเภท Less – guided project

ครและนกเรยนรวมกนระบปญหา

ครและนกเรยนรวมกนออกแบบ การรวบรวมขอมลเพอหาค าตอบ

นกเรยนใชเครองมอใน การเกบรวบรวมขอมล ทกษะการสงเกต ทกษะการวด ทกษะการบนทกผล ทกษะการต ความหมายขอมล ทกษะการสรปผล

21

8.3 โครงงานประเภท Unguided project

นกเรยนระบปญหาตามความสนใจ นกเรยนออกแบบการรวบรวม ขอมลเพอหาค าตอบดวยตนเอง

นกเรยนใชเครองมอใน การเกบรวบรวมขอมล ทกษะการสงเกต ทกษะการวด ทกษะการบนทกผล ทกษะการต ความหมายขอมล ทกษะการสรปผล 9. ขนตอนการท าโครงงาน การท าโครงงานเปนกจกรรมทตอเนองและมการด าเนนงานหลายขนตอน ตงแตเรมตนจนถงขนสดทาย อาจสรปล าดบไดดงน 9.1 การคดและเลอกหวเรอง 9.2 การวางแผน 9.3 การด าเนนงาน 9.4 การเขยนรายงาน 9.5 การน าเสนอผลงาน

ครศาสตรวชาการ ครงท 1 หนา 36

22

9.1 การคดและเลอกหวเรอง ผเรยนจะตองคดและเลอกหวเรองของโครงงานดวยตนเองวาอยากจะศกษาอะไร ท าไมจงอยากศกษา หวเรองของโครงงานมกจะไดมาจากปญหา ค าถาม หรอความอยากรอยากเหนเกยวกบเรองตาง ๆ ของผเรยนเอง หวเรองของโครงงานควรเฉพาะเจาะจงและชดเจน เมอใครไดอานชอเรองแลว ควรเขาใจและรเรองวา โครงงานนท าอะไร การก าหนดหวเรองของโครงงานนน มแหลงทจะชวยกระตนใหเกดความคดและสนใจ จากหลายแหลงดวยกน เชน จากการอานหนงสอ เอกสาร บทความ การไปเยยมชมสถานทตาง ๆ การฟงบรรยายทางวชาการ การเขาชมนทรรศการ หรองานประกวดโครงงานทางวทยาศาสตร การสนทนากบบคลตาง ๆ หรอจากการสงเกตปรากฏการณตาง ๆ รอบตว เปนตน นอกจากนควรค านงถงในเรองตอไปน ความเหมาะสมของระดบความร ความสามารถ ของผเรยน

วสด อปกรณ ทใช งบประมาณ ระยะเวลา ความปลอดภย แหลงความร

9.2 การวางแผน การวางแผนการท าโครงงาน จะรวมถงการเขยนเคาโครงของโครงงาน ซงตองมการวางแผนไวลวงหนา เพอใหการด าเนนการเปนไปอยางรดกมและรอบคอบ ไมสบสน แลวน าเสนอตอผสอน หรอครทปรกษา เพอขอความเหนชอบกอนด าเนนการขนตอไป การเขยนเคาโครงของโครงงาน โดยทวไปเขยนเพอแสดงแนวคด แผนงานและขนตอนการท าโครงงาน ซงประกอบดวยรายละเอยด ดงน

(1) ชอโครงงาน ควรเปนขอความทกะทดรด ชดเจน สอความหมายไดตรง

(2) ชอผท าโครงงาน/ชน/ปการศกษา (3) ชอทปรกษาโครงงาน (4) หลกการและเหตผลของโครงงาน เปนการอธบายวา

ครศาสตรวชาการ ครงท 1 หนา 38

23

เหตใดจงเลอกท า โครงงานเรองน มความส าคญอยางไร มหลกการหรอทฤษฎอะไรทเกยวของ เรองทท าเปนเรองใหมหรอมผอนไดศกษา คนควาเรองนไวบางแลว ถามไดผลเปนอยางไร เรองทท าไดขยายเพมเตมปรบปรงจากเรองทผอนท าไวอยางไร หรอเปนการท าซ าเพอตรวจสอบผล (5) จดมงหมาย/วตถประสงค ควรมความเฉพาะเจาะจงและสามารถวดได เปนการบอกขอบเขตของงานทจะท าไดชดเจนขน (6) สมมตฐานของการศกษาคนควา (ถาม) สมมตฐานเปนค าตอบ หรอค าอธบายทคาดไวลวงหนา ซงอาจจะถกหรอไมกได การเขยนสมมตฐานควรมเหตมผล มทฤษฎ หรอหลกการรองรบ และทส าคญคอเปนขอความทมองเหนแนวทางในการด าเนนการทดสอบได นอกจากนควรมความสมพนธระหวางตวแปรอสระและตวแปรตามดวย (7) วธด าเนนงาน/ขนตอนการด าเนนงาน จะตองอธบายวาจะออกแบบการทดลองอะไร อยางไร จะเกบขอมลอะไรบาง รวมทงระบวสดอปกรณทจ าเปนตองใชมอะไรบาง (8) แผนปฏบตงาน อธบายเกยวกบก าหนดเวลาตงแตเรมตนจนเสรจสนการด าเนนงานในแตละขนตอน (9) ผลทคาดวาจะไดรบ (10) เอกสารอางอง 9.3 การด าเนนงาน เมอทปรกษาโครงงานใหความเหนชอบเคาโครงของโครงงานแลว ตอไปกเปน ขนลงมอปฏบตงานตามขนตอนทไดระบไว ผเรยนตองพยายามท าตามแผนงานทวางไว เตรยมวสดอปกรณและสถานทใหพรอม ปฏบตงานดวยความละเอยดรอบคอบ ค านงถงความประหยดและปลอดภยในการท างาน ตลอดจนการบนทกขอมลตาง ๆ วาไดท าอะไรไปบาง ไดผลอยางไร มปญหาและขอคดเหนอยางไร พยายามบนทกใหเปนระเบยบและครบถวน 9.4 การเขยนรายงาน การเขยนรายงานเกยวกบโครงงาน เปนวธสอความหมายวธหนงทจะใหผอนไดเขาใจถงแนวคด วธการด าเนนงาน ผลทได ตลอดจนขอสรปและขอเสนอแนะตาง ๆ เกยวกบโครงงานนน การเขยนโครงงานควรใชภาษาทอานแลวเขาใจงาย ชดเจนและครอบคลมประเดนส าคญ ๆ ทงหมดของโครงงาน 9.5 การน าเสนอผลงาน การน าเสนอผลงานเปนขนตอนสดทายของการท าโครงงาน เปนวธการทจะท าใหผอนไดรบรและเขาใจถงผลงานนน การน าเสนอผลงานอาจท าไดหลายรปแบบขนอยกบความเหมาะสมกบประเภทของโครงงาน เนอหา เวลา ระดบของผเรยน เชน การแสดงบทบาทสมมต การเลาเรอง การเขยน

ครศาสตรวชาการ ครงท 1 หนา 40

24

รายงาน สถานการณจ าลอง การสาธต การจดนทรรศการ ซงอาจจะมทงการจดแสดงและการอธบายดวยค าพด หรอการรายงานปากเปลา การบรรยาย การใช CAI (Computer Assisted Instruction) การใช Multimedia Computer/ Homepage แตสงทส าคญคอ ผลงานทจดแสดงตองดงดดความสนใจของผชม มความชดเจน เขาใจงาย และมความถกตองของเนอหา 10. การประเมนผลโครงงาน การประเมนผลเปนหวใจของการเรยนการสอน ทสะทอนสภาพความส าเรจของการจดกจกรรมการเรยนการสอน ผสอนและผเรยนรวมกนประเมนผลวากจกรรมทท าไปนนบรรลตามจดประสงคทก าหนดไวหรอไม อยางไร ปญหาและอปสรรคทพบคออะไรบาง ไดใชวธการแกไขอยางไร ผเรยนไดเรยนรอะไรบางจากการท าโครงงานน 10.1 ผประเมนโครงงาน อาจด าเนนการดวยบคคล ตอไปน (1) ผเรยนประเมนตนเอง (2) เพอนชวยประเมน (3) ผสอนหรอครทปรกษาประเมน (4) ผปกครองประเมน (5) บคคลอน ๆ ทสนใจและมสวนเกยวของ (1) ผเรยนประเมนตนเอง จะแสดงออกใหเหนวา ผเรยนเจาของโครงงาน ซงอาจเปนรายบคคล หรอกลมท างาน มความพงพอใจตอขนตอนของกจกรรมแตละขนตอนทไดก าหนด หรอรวมกนก าหนดขนเองเพยงใด มหวขอกจกรรมใดทยงขาดตกบกพรอง จะตองเพมเตมในสวนใดบาง ความละเอยด รดกม ในแตละขนเปนอยางไร

(2) ผประเมนซงเปนเพอนรวมชน อาจใหขอคดเหนสะทอนภาพเพมเตม เชน ในระดบชนประถมศกษา เพอนอาจใหความเหนไปในเรองของการเรยน การใชตวสะกด การนต วรรคตอน ซงเนนไปในดานภาษา ระดบชนมธยมศกษา การประเมนโครงงาน อาจเรมขยายขอบเขตจากดานการใชภาษา ออกไปถงการแสดงความสมพนธระหวางการตงชอโครงงานกบจดประสงคของโครงงาน และตามความเขาใจของผประเมน เสนอแนะวธการศกษาของผประเมน เพอการพจารณาการจดรปเลมเพอการน าเสนอโครงงาน ฯลฯ (3) ผประเมนซงเปนผสอน หรอครทปรกษา อาจใหค าแนะน าเพมเตมไดในเรองวธการอนทใชในการศกษาหาค าตอบ ความสมพนธของวชาตามหวเรองทศกษากบวชาอน ขอคนพบทผเรยนได

ครศาสตรวชาการ ครงท 1 หนา 42

25

จากโครงงาน การน าค าตอบของการศกษาทไดไปใชประโยชน การน า ขอคนพบทตางไปจากเปาหมายของการศกษาไปใชประโยชนหรอขยายผลการศกษาเปนโครงงานใหม ฯลฯ (4) ผประเมนทเปนพอ แม ผปกครอง จะไดรบทราบถงความสามารถ ความถนดทางการเรยนของลกหรอเดกในความปกครอง ความรสก ความตองการของเดกผท าโครงงาน ท าใหสามารถปรบตวปรบใจเพอการสนบสนนทงดานการเงน ก าลงใจ ใหโอกาส ใหเวลารวมกจกรรมตามความสนใจของเดก ชแนะอปสรรค ปญหาเบองตนทอาจเกดขนระหวางการปฏบตกจกรรมขนตาง ๆ ของโครงงาน ขอเสนอแนะส าหรบการท าโครงงานครงตอไป 11. ตวอยางเครองมอทใชในการประเมน เพอความสะดวก ผประเมนอาจจะสรางแบบประเมนเปน 2 ตอน ดงน ตอนท 1 ความส าคญของการจดท าโครงงานเปนแบบตรวจค าตอบ (Check – list) ตอนท 2 เนอหาของโครงงานและการน าเสนอโครงงาน เปนแบบมาตราสวนประเมนคา ( Rating scale)

แบบประเมนโครงงาน ตอนท 1 ความส าคญของการจดท าโครงงาน จงท าเครองหมาย ลงใน ตามความคดเหนของทาน 1. โครงงานทจดท าเปน งานเดยว งานกลม 2. การรเรมโครงงาน ผเรยนรเรมเอง ผสอนชวยแนะแนวทาง 3. การพฒนาตนเอง ม ไมม 4. การพฒนางาน ม ไมม 5. ความเกยวพนกบเนอหา ในบทเรยน สอดคลอง ไมสอดคลอง 6. ประโยชนในชวตจรง ม ไมม

26

ตอนท 2 เนอหาของโครงงาน และการน าเสนอโครงงาน จงท าเครองหมาย ลงในชองตรงขอความททานเหนดวยทสด

ขอความ ระดบความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

เนอหาของโครงงาน 1. ความถกตอง 2. ความเหมาะสมในการใชแนวคด 3. เลอกใชขอมลขาวสารเหมาะสม ตรงประเดน

4. มการสรปทชดเจน 5. มความคดรเรมสรางสรรค กระบวนการท างาน 6. มการวางแผนอยางเปนระบบ 7. มการด าเนนงานตามแผน 8. มการประเมนและปรบปรงการ ด าเนนงาน

การน าเสนอโครงงาน 9. การรายงานสามารถสอความหมาย ไดชดเจน

10. ความสมบรณของขอมล 11. ความเหมาะสมของรปแบบ 12. ขอสรปของโครงงานบรรล จดประสงคทตงไว

ครศาสตรวชาการ ครงท 1 หนา 44

27

12. แนวทางการประเมนผล การประเมนผลโครงงานควรใชการประเมนผลตามสภาพทแทจรง ( Authentic Assessment) ซงมลกษณะดงน

(1) ท าไปพรอม ๆ กบการเรยนรของผเรยน (2) ยดพฤตกรรมของผเรยนทแสดงออกเปนส าคญ (3) เนนการพฒนาตนและการประเมนตนเอง (4) ใหความส าคญในการพฒนาจดเดนของผเรยน (5) มการเกบขอมลระหวางปฏบตไดทกบรบท(Context) ทงท

บาน โรงเรยนและชมชน (6) อยบนพนฐานของเหตการณในชวตจรง เออตอการเชอมโยงการเรยนรสชวตจรง

(7) เนนคณภาพของผลงาน ซงเปนผลจากการบรณาการความรสความสามารถของผเรยน (8) เนนการวดความสามารถในการคดระดบสง เชน ใชขอมลในการสงเคราะห อธบาย สรปเปนกฎทวไป ตงสมมตฐาน สรปและแปลผล เปนตน (9) วดปฏสมพนธเชงบวก มการชนชม สงเสรมใหผเรยนมความสข สนกสนาน ไมเครยด (10) สนบสนนการมสวนรวม และรบผดชอบรวมกน 13. วธการประเมนผล 1. การสงเกต เปนวธประเมนพฤตกรรมทสามารถท าไดทกเวลาและสถานการณ ทงแบบมและไมมเครองมอในการสงเกต 2. การสมภาษณ การสอบถาม อาจมลกษณะเปนทางการ หรอสมภาษณ สอบถาม ขณะปฏบตโครงงานกได 3. วดความร ความสามารถ ( Authentic Test) ควรเปนแบบสอบถามแบบปลายเปด เพอดความเชอมโยงระหวางความรความเขาใจเดม กบสงทไดเพมเตมจากประสบการณในการปฏบตโครงงาน ลกษณะส าคญของแบบทดสอบ

(1) ครอบคลมสงทตองการวด (2) เปนค าถามทเกยวของกบการท าโครงงาน (3) เชอมโยง บรณาการความร ความสามารถ ไดหลายดาน

และใชความคดทลกซงขนตามวย (4) มเกณฑการใหคะแนนตามความสมบรณของพฤตกรรม (5) เปดโอกาสใหผเรยนไดคดและเขยนค าตอบเอง

ครศาสตรวชาการ ครงท 1 หนา 46

28

4. การรายงาน เปนการเขยนรายงาน หรอบอกขน หรอ ประสบการณในการท าโครงงาน เพอใหผเรยนไดประเมนตนเองจากการทไดพด หรอเขยนบรรยายสะทอนความร ความเขาใจ ความรสกนกคดตามแนวทางการเรยนรทผานประสบการณขณะปฏบตกจกรรมตามโครงงาน 5. แฟมผลงาน ( Portfolio) เปนการเกบรวบรวมผลงานทมความโดดเดน ในชวงเวลาใดเวลาหนง ทเลอกรวบรวมไวอยางเปนระบบ เพอ แสดงถงความร ความเขาใจ ความสนใจ ความถนด ทกษะ ความสามารถ อนแสดงออกถงพฒนาการความกาวหนา ความส าเรจในเรองใดเรองหนง หรอในหลาย ๆ เรอง หรอจะเปนการเกบผลการประเมนการปฏบตโครงงานในวธท 1 – 4 ดวยกได ทงนเพอเปนการตดตามพฒนาการเรยนรของผเรยนไดอยางตอเนอง 14. ลกษณะของแฟมผลงานดเดนส าหรบโครงงาน แฟมโครงงานควรมลกษณะเปนบทความทแสดงออกถงการมขนตอนในการท างานโครงงาน ความพยายามในการแกปญหา หรอการศกษาสวนบคคล ภายในแฟมโครงงานอาจประกอบดวย เปาหมาย วตถประสงค ยทธวธในการปฏบตโครงงาน ภาพถายของกระบวนการท างานขนตอนตาง ๆ การแกปญหาในการด าเนนงาน การผลตตามโครงงาน บนทกผลการท างาน บนทกความคดเหน ความรสกสวนตวหรอของกลม ตอโครงงานและบนทกผลการประเมนผลโครงงาน 15. ประโยชนของโครงงาน 1. กจกรรมโครงงานเหมาะกบการศกษาในยคขอมลขาวสาร 2. เปนกจกรรมทตอบสนองความตองการของผเรยนไดเตมท 3. เกดความรจรง ซงไดจากการเรยนรดวยตนเองโดยการทดลอง ปฏบตคนควา 4. สามารถใชความรไดหลายดาน (หลายมต) 5. เกดปญญาเชอมโยงความรตาง ๆ เขาดวยกน 6. ฝกใหผเรยนเปนคนคดเปน ท าเปน แกปญหาเปน 7. ผเรยนไดพฒนาความคดสรางสรรค และเกดความภมใจทท างานส าเรจ 8. ผเรยนเกดความสนกสนานจากการเรยนร 9. ชวยสนบสนนใหผเรยนเปนนกคนควา (นกวทยาศาสตร)

ครศาสตรวชาการ ครงท 1 หนา 48

29

16. ตวอยางเคาโครงของโครงงาน - ชอโครงงาน................................................................................. - ชอผจดท าโครงงาน/คณะท างาน................................................. - ระดบการศกษา.............................ชน......................................... - อาจารยทปรกษา......................................................................... - ปการศกษา..................................................................................

1) แนวคด ทมา และความส าคญทตองการศกษา .................................................................................................... 2) หลกการ ทฤษฎ หรอเนอหาทเกยวของ (วามใครท าอะไรไวบาง) ................................................................................................... 3) จดมงหมายของการทดลอง .................................................................................................. 4) สมมตฐานทก าหนด ................................................................................................... 5) วธด าเนนการทดลอง ................................................................................................... 6) งบประมาณทใชในการทดลอง (ถาม) ................................................................................................... 7) ประโยชนทจะไดรบ ................................................................................................... 8) ชอเอกสารอางอง ...................................................................................................

ครศาสตรวชาการ ครงท 1 หนา 50

30

17. ตวอยางโครงงาน ชอโครงงาน : การแกปญหามลภาวะทางอากาศดวยมอเรา ชอผท าโครงงาน :

ด.ช.ภสทธ ใจด ด.ญ.พมพชนก มาลารตน ด.ญ.มาศน ดวงขจาย

ระดบชน : มธยมศกษาตอนตน ชอครทปรกษา :

ดร.จต นวนแกว อาจารยนตยา ทวกจการ อาจารยณรตน อรชร

โรงเรยนกลยาณ ศรธรรมราช อ าเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช ป พ.ศ.2551 ทมาของโครงงาน

ไขมนอดตนตามทอระบายน า กมสวนกอใหเกดภาวะโลกรอน เราจงน าการ เรยนรทไดมาแกปญหาตาง ๆ เกยวกบไขมนตามทอระบายน า

จดมงหมาย เพอแกปญหาภาวะโลกรอน สมมตฐาน การแกปญหาไขมนตามทอระบายน า จะมผลดทสดส าหรบภาวะโลกรอน วธด าเนนงาน

- ปรกษาวางแผนการแกปญหาไขมนตามทอ - เรมการรณรงคกบบคลในสงคม - จดหาอปกรณตาง ๆ - ลงมอรวมกนขดถทอระบายน าในครวเรอนและทชมชน - ท าแบบนทกอาทตย - สงเกตผลโครงงาน - รายงาน - สรป

31

ประโยชนโครงงาน - ลดภาวะโลกรอนได - สรางความมระเบยบในครวเรอน - เพมความสามคค

เอกสารอางอง

www.ipst.ac.th

ครศาสตรวชาการ ครงท 1 หนา 52

32

เอกสารอางอง

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. เอกสารชดเทคนคการจดกระบวนการ เรยนรทเนน ผเรยนส าคญทสด โครงงาน. โครงการสงเสรมและ พฒนาคณภาพการศกษาของ สถานศกษาศนยพฒนาหลกสตร กรม

วชาการ : 2544. สมาคมนกประดษฐแหงประเทศไทยและส านกงานคณะกรรมการวจย

แหงชาต. โครงงานสงประดษฐคดคน. ส านกพมพวงอกษร กรงเทพฯ : 2549.

ส านกทดสอบทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ. การสอนทเนน นกเรยนเปนศนยกลาง. กรมวชาการ : 2539.

จรยา สจารกล. Science as Inquiry : วทยาศาสตรคอกระบวนการสบ เสาะหาความร (ฉบบแปล). ส านกพมพฟสกสเซนเตอร กรงเทพฯ :

2550. Bellanca et al. (1997). Multiple Assessment for Multiple Intelligences. IRI/skylight Training and Publishing, Inc. Julianne Blair Bochin (1975). The Complete handbook of Science Fair projects.The Connecticut Science Fair Association, Inc.