อาณาจกรสตว (Animal Kingdom)

ไฟลมเนมาโทดา (Nematoda)

น าเสนอ คณคร จมพล ค ารอต

จดท าโดย 1.น.ส. นภสสร ตนบ 68-19

2.น.ส. อภญญา เจรญชาต 68-20

3.น.ส. ศศธร เพญสวาง 68-21

4.น.ส. วไลวรรณ บญค า 68-38

สตวในไฟลมน เรยกกนทวไปวา หนอนตวกลม (Round worm) หรอเนมาโทด (Nematode) เปนสตวทพบทวไป ทงในแหลงน าจด น าเคมและพนทชนแฉะ

สตวในไฟลมนสวนใหญด ารงชวตแบบอสระ เชน ไสเดอนฝอย

บางชนดด ารงชวตเปนปรสต เชน พยาธไสเดอน พยาธปากขอ พยาธเสนดาย เปนตน

สตวในไฟลมนสามารถแบงตามประเภทการด ารงชวตได 3 ประเภท ไดแก

1.หนอนตวกลมในล าไส เชน พยาธเสนดาย พยาธปากขอ พยาธไสเดอนตวกลม พยาธแสมา

2.หนอนตวกลมในเนอเยอ เชน พยาธโรคเทาชาง พยาธตวจด

3.หนอนตวกลมทเปนอสระ เชน หนอนน าสมสายช หนอนในน าเนา ไสเดอนฝอย

ลกษณะส าคญ 1. ล าตวยาวทรงกระบอก มสมมาตรแบบครงซก

2. ล าตวปกคลมดวยชนของควตเคล ไมพบซเลย และแฟลกเจลลา

3. มกลามเนอตามยาวชวยในการเคลอนไหว

4. มชองล าตวเทยมขนาดใหญ ระหวางผนงล าตวทเปนกลามเนอและล าไส

5. ระบบขบถายของเสยประกอบดวยเซลลตอม มรเปดออก บางชนดมแตทอขบถาย บางชนดมทงทอขบถายและเซลลตอม

6. คอหอยมกลามเนอและมรศมสามแนว

7. ระบบสบพนธเพศผมทอเปดออกส rectum ในเพศเมยจะมทอน าไขเปดออกแยกจากชองขบถาย

8. ของเหลวทอยในชองล าตวเทยม หอหมดวยควตเคล ท าหนาทเปนโครงค าจนชนดเหลว

9.ไมมระบบไหลเวยนเลอดและระบบหายใจ

โครงสรางและหนาท

ล าตวของหนอนตวกลมเปนทรงกระบอก ยาว หวทายปด ในพวกทมขนาดเลกมากจงจะมรปรางเหมอนเสนดาย สามารถปรบตวใหแทรกอยตามทวางตาง ๆ ได

หนอนตวกลมสวนมากมขนาดล าตวยาวนอยกวา 5 ซม. และอกมากมายหลายชนดทตองมองจากกลองจลทรรศน แตกพบวามอยบางชนดทด ารงชวตแบบปรสตจะมขนาดล าตวทยาวมากกวาเมตร

1.โครงสรางของล าตวและการเคลอนไหว ควตเคลทปกคลมอยนอกสดของรางกายมความหนา และมโครงสรางทซบซอนมาก ผวดานนอกสดอาจเปนสน ลาย หรอเรยกมน ซงเจรญเตบโตโดยการลอกคราบ ชนของควตเคลนจะชวยปกปองรางกายของพวกทด ารงชวตแบบปรสต ใหพนจากการถกยอยโดยเอนไซมทยอยอาหารภายในล าตว โฮสท ใตชนควตเคลเปนชนอพเดอรมส

การเคลอนทจงเปนการงอตวไปมาชองวางภายในล าตวแบบเทยมเจรญดมาก เปนทบรรจของเหลวทท าหนาทเปนโครงค าจน

2.ระบบทางเดนอาหาร ปากประกอบดวยรมฝปากทมขนแขงสนรบความรสก บรเวณรอบปากมสมมาตรรศม ทวารหนกอยบรเวณทายสดของรางกาย พวกทด ารงชวตอสระจะมตอมผลตเมอกเหนยวเรยก ดโอแกลนด (duogland) ชวยในการยดเกาะ ปากจะเปดเขาสชองภายในปาก (buccal cavity) ซงอาจจะมฟนตงอยดวย ชองภายในปากเชอมตอกบกลามเนอคอหอย สวนของล าไสตรงยาวท าหนาทยอยอาหารและดดซมอาหาร กากอาหารจะถกขบออกทางทวาร ในพวกทเปนอสระจะลาเหยอโดยการดดกนน าเลยงหรอกนเหยอทงตว บางชนดอาศยอยตามซากอนทรยวตถ บางชนดมสไตเลท (stylet) ยนออกมาจากปาก ชวยในการจบเหยอ หรอแทงเขาไปในเซลลของพช

3. ระบบขบถายของเสย ระบบขบถายไมใชโปรโตเนพฟรเดยเหมอนหนอนตวแบน แตจะมตอมและทอซงจะเปดออกทรดานทองกลางล าตว ซงชวยควบคมปรมาณน าในรางกาย

4. ระบบประสาท มจดรวมศนยการท างานทระบบประสาทสวนกลางทประกอบดวย เสนประสาทวงแหวนลอมรอบ หลอดอาหาร และมปมประสาทดานขาง ปมประสาทดานหลง ปมประสาทดานทอง และมเสนประสาทอน ๆ อกมากมายการท างานของกลามเนอสวนทองและสวนหลงถกควบคมโดยเสนประสาทตาง ๆ เหลาน

5.ระบบสบพนธ สวนมากเปนพวกแยกเพศ มการปฏสนธภายใน บางชนดตวผเกาะตดกบตวเมยอยตลอดเวลา ระบบสบพนธเพศเมย ประกอบดวยรงไข 1 ค มลกษณะเปนทอ มทอน าไขเปดเขาสมดลก (uterus) ไขจะออกสชองสบพนธ (gonopore) ตรงบรเวณรเปดตอนกลางล าตว เพศผจะมขนาดเลกกวาเพศเมย โดยระบบสบพนธ เพศผจะประกอบดวยเทศทส (testis) ทอน าสเปอรม (spem duct) และถงเกบสเปอรม

ชองเปดของสเปรมจะเปดเขาสไสตรง (rectum) บรเวณนจะมหนาม (spicule) ใชส าหรบยดตวเมยขณะผสมพนธ บรเวณชองสบพนธของตวเมย หนอนตวกลมบางชนดจะเปนกะเทย และอาจสบพนธโดยวธพารทโนเจนซส (parthenogenesis)

พบมากในหนอนตวกลมทอาศยอยในดน สเปรมของหนอนตวกลมจะไมมแฟลกเจลลา ไขทปฏสนธแลวจะมเปลอกหนาหมไขจะถกวางบรเวณซากพชหรอในดน ตวออนจะมรปรางคลายตวเตมวย และมการลอกคราบ 4 ครง จงจะเจรญเปนตวแก ในหลาย ๆ ชนดพบวาถาสภาพแวดลอม ในการด ารงชวตไมเหมาะสมการเจรญเตบโตในระยะตวออน อาจจะมการหยดชะงกได

Cryptobiosis หมายถงการด ารงชวตของหนอนตวกลมในสภาวะทไมเหมาะสม แมวาหนอนตวกลมจะประสบความส าเรจในการหาถนทอยในสภาพตาง ๆ ไดด ไมวาจะเปนแผนฟลมของน าบาง ๆ หรอหยดน าขนาดเลก ๆ แตกพบวาในบางสภาวะทมการขาดแคลนน า หนอนตวกลมเหลาน กยงสามารถมชวตรอดอยได เราเรยกการด ารงชวตนวา cryptobiosis ซงพบไดในสตวอน ๆ นอกจาก หนอนตวกลมดวย เชน โรตเฟอร

เฉลยค าถ ามเกยวกบไฟลมนมาโทดา Nematoda

1.Nematoda เกยวของกบสตวชนดใด

1.แมงกระพรน ดาวเปราะ ดอกไมทะเล

2.เมนทะเล แมเพรยง ฟองนา

3.พลานาเรย ไฮดรา โอบเลย

4.เพรยงหวหอม ปลาหมก อะมบา

5.หนอนตวแบน พยาธไสเดอน หนอนในน าสม

2. Nematoda มสมมาตรอยางไร

1.ไมมสมมาตร

2.สมมาตรครงซก

3.สมมาตรแบบเหมอนกน2ซก

4.สมมาตรรศม

5.สมมาตรกงรศม

3. ตอมอะไรในไฟลม Nematoda ทผลตน าเมอกเหนยว

1.ดโอแกลนด(duogland)

2.คาวเปอร (cowper gland)

3.ตอมใตสมอง (pituitary gland)

4.ตอมหมวกไต (adrenal gland)

5.ตอมไทมส (thymus gland)

4.Nematoda มระบบประสาทแบบใด

1.ระบบประสาทอตโนวต

2.ระบบประสาทซมมาตก

3.ระบบประสาทรปวงแหวน

4.ระบบประสาทซมพาเทตก

5.ระบบประสาทพาราซมพาเทตก

5.ไฟลม Nematoda มชอเรยกอกชอวาอะไร

1.หนอน

2.พลานาเรย

3.อะมบา

4.หนอนตวแบน,ตวกลม

5.ฟองน า

6. ไฟลม Nematoda มคว ามสมพนธระหวางสงมชวตอย างไร

1.ภาวะพงพาอาศย

2.ภาวะองอาศย

3.ภาวะไดประโยชนรวมกน

4.ภาวะปฏปกษตอกน

5.ภาวะปรสต

7.ลกษณะส าคญของสตวใน Phylum Nemetoda คออะไร

1.ไมมระบบไหลเวยนเลอดเเละระบบหายใจ

2. สบพนธแบบอาศยเพศ

3. รางกายมเนอเยอ 2ชน

4.มระบบหายใจทด

5. เปนสตวชนต า

8. cryptobiosis สามารถพบในสตวชนดใด

1.โรตเฟอร

2.ปลง

3.เมนทะเล

4.ดอกไมทะเล

5.พาราเรย

9.ระบบขบถายของไฟลม Nematoda อยตรงไหน

1.เสนขางล าตว

2.ปาก

3.หาง

4.ล าตว

5.ไมมระบบขบถาย

10.ไฟลมใดทมระบบทางเดนอาหารสมบรณเปนไฟลมแรก

1. Annelida

2. Nematoda

3. Platyhelminthes

4. Mollusca

5. Platyhelminthes