Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
กลยทธธรกจในอาเซยน
รศ.ดร.สมชนก ภาสกรจรส
คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย
สมชนก ภาสกรจรส 1
ความเหมอนในความหลากหลาย
(Commonality in Diversity)
สมชนก ภาสกรจรส 2
ดานภมศาสตร
ความแตกตาง
ลาว เปนประเทศทไมมทางออกสทะล
ประเทศทเปนหมเกาะ เชน
อนโดนเซย และฟลปปนส
ความตางน สงผลใหผคนมวถชวต
ความเปนอย การประกอบอาชพ ท
แตกตางกน
ประเทศไทยเองกมความแตกตางทาง
ลกษณะทางภมศาสตรในแตละพนท
สมชนก ภาสกรจรส 3
ดานภมศาสตร
ความเหมอน
สภาพภมอากาศทมลกษณะรอนชน
ผลผลตทางการเกษตรทผลตไดมความ
คลายคลงกนคอนขางมาก
สมชนก ภาสกรจรส 4
ดานประชากรศาสตร
ความแตกตาง
อาเซยนมเชอชาตทหลากหลายมาก
อนโดนเซยประเทศเดยว มมากกวา 300
เชอชาต
ล าบากในการเขาถงชนชาตทแตกตางกนได
อยางเขาใจถองแท
สมชนก ภาสกรจรส 5
ดานประชากรศาสตร
ความแตกตาง
ดานโครงสรางอาย
สงคโปร สงคมก าลงเขาสสงคมผสงอาย
ประเทศเวยดนาม หรออนโดนเซย พบวา
ประชากรสวนใหญเปนวยแรงงาน ซงเปน
ปจจยดงดดนกลงทน
สมชนก ภาสกรจรส 6
ดานประชากรศาสตร
ความเหมอน
ชาวจนโพนทะเล (Overseas Chinese) ทเขามาอาศยอยในภมภาค
สงคโปรมสดสวนชาวจนสงทสดคอประมาณ 80%
มาเลเซยทมชาวจนประมาณ 30%
ไทยมคนเชอสายจนอยทประมาณ 10%
สมชนก ภาสกรจรส 7
ดานประชากรศาสตร
ความเหมอน
คนเชอสายอนเดยทอาศยอยในประเทศเอเชยตะวนออกเฉยงใต
มาเลเซย ประมาณการวามคนเชอสายอนเดยอาศยอย 1.8 ลานคน
ประเทศสงคโปร ประมาณ 250,000 คน
ประเทศไทยประมาณ 100,00 คน
สมชนก ภาสกรจรส 8
ดานสงคมและวฒนธรรม
ความแตกตาง
ความหลากหลายทางเชอชาต
ความตางของศาสนา
Graphic compiled by Elliot Brennan, using Pew Research Data 2014.
สมชนก ภาสกรจรส 9
ดานสงคมและวฒนธรรม
ความเหมอน
วฒนธรรมแบบรวมกลม (Collectivism)
ผคนมแนวโนมทใหความสนใจกบการเขารวมเปนสมาชกของกลมหรอ
สงคมใดสงคมหนง และใหความส าคญกบสมาชกในกลม
สมชนก ภาสกรจรส 10
ดานสงคมและวฒนธรรม
ความเหมอน
ใหความส าคญกบครอบครวขยาย
(Extended family)
มความส านกถงความเปน “พวกเรา” หรอ
“We” มากกวา “I”
ใชมาตรฐานแตกตางกนระหวางคนใน
กลมและคนนอกกลม (Particularism)
มการสอสารทองบรบทสง (High
context)
สมชนก ภาสกรจรส 11
ดานสงคมและวฒนธรรม
ความเหมอน
ไดรบอทธพลทางอารมณและความคดจากสถาบนและองคกรทสงกดอย
ชวตสวนตวถกรกล าโดยกลมทตนเปนสมาชกอย
การด าเนนชวตในสงคมยดแบบแผนดงเดม
การมล าดบข นในสงคม (Hierarchy)
การรกษาหนา (Face saving)
สมชนก ภาสกรจรส 12
ดานเศรษฐกจ
ความแตกตาง
ระดบรายไดมความแตกตาง
กนสง
สมชนก ภาสกรจรส 13
ดานเศรษฐกจ
ความแตกตาง
เศรษฐกจทขบเคลอนโดยปจจยการผลต (Factor-
driven economy)
ลาว กมพชา และพมา
อาจถอวา บรไน มเศรษฐกจทแมจะไมไดอยในข นการ
พฒนาทสงนก แตกมความแขงแกรงและมความร ารวย
มากประเทศหนงในโลก
สมชนก ภาสกรจรส 14
ดานเศรษฐกจ
ความแตกตาง
เศรษฐกจทขบเคลอนดวยประสทธภาพการ
ผลต (Efficiency-driven economy)
เวยดนาม อนโดนเซย ฟลปปนส
ไทย ก าลงอยในชวงขามจากข นทสองไปข น
ทสาม
สมชนก ภาสกรจรส 15
ดานเศรษฐกจ
ความแตกตาง
เศรษฐกจทขบเคลอนดวยนวตกรรม (Innovation-driven economy)
หรอทนยมเรยกกนในปจจบนวาเศรษฐกจเชงสรางสรรค (Creative
economy)
สงคโปร มาเลเซย
สมชนก ภาสกรจรส 16
ดานเศรษฐกจ
ความเหมอน
มแนวโนมทจะใชระบบเศรษฐกจแบบตลาด (Market economy)
พงพาการสงออก
การมระบบเศรษฐกจสองดานคอ เศรษฐกจแบบเปนทางการ (Formal economy)
และเศรษฐกจแบบไมเปนทางการ (Informal economy)
สมชนก ภาสกรจรส 17
ดานการเมอง กฎหมาย
ความแตกตาง
ประเทศสวนใหญเปนระบอบประชาธปไตย
ลาวและเวยดนามยงใชระบบสงคมนยม
สมชนก ภาสกรจรส 18
ดานการเมอง กฎหมาย
ความเหมอน
ระบบกฎหมายทไมมประสทธภาพ/การน ากฎหมายมาใช (Law
enforcement) ไมมประสทธภาพ
คนสวนใหญในภมภาคนมวฒนธรรมเปนแบบรวมกลม (Collectivism)
และไมชอบการขดแยง ท าใหเมอมกรณพพาทใด ๆระหวางกน จงมกใชวธการคยกน ประนประนอมกนมากกวา
สมชนก ภาสกรจรส 19
คนหาโอกาสทางธรกจ
(Business Opportunities)
สมชนก ภาสกรจรส 20
ตลาดชนชนกลางทใหญขน
เศรษฐกจโตขน ท าใหชนช น
กลางเพมขน
ความตองการทเพมขนอยาง
เหนไดชด คอ ความตองการ
บาน ทอยอาศย เฟอรนเจอร
เครองใชไฟฟา มอเตอรไซด
รถยนต และทขาดไมไดคอ
โทรศพทมอถอ
สมชนก ภาสกรจรส 21
ตลาดชนชนกลางทใหญขน
สนใจในสนคาทมคณภาพในระดบสากล (Global
quality) ตองมลกษณะทเขากบความตองการเฉพาะ
ของทองถนน น (Local features)
ราคาทชนช นกลางยอมรบไดจะแปรผนคอนขางสง
สมชนก ภาสกรจรส 22
ตลาดชนชนกลางทใหญขน
ตลาดชนช นกลางประกอบไปดวยผ
เลนมากหนาหลายตา ต งแตบรษทขาม
ชาตไปจนถงบรษททองถน
ความส าเรจของ LG และ Nexian
เปนตวอยางทดของการเลอกเขาตลาด
ชนช นกลาง
สมชนก ภาสกรจรส 23
การพฒนาศนยกลางการผลตและสงออกอาหารฮาลาล
ภมภาคอาเซยนเปนภมภาคทมชาวมสลมอาศยอยมากทสดในโลก
อาเซยนจดเปนภมภาคทมต าแหนงทางยทธศาสตรทด
มสภาพภมศาสตรและสภาพภมอากาศทเหมาะแกการปลกผก ผลไม
เลยงสตว ท าประมง
การลงทนในอตสาหกรรมแปรรปอาหารนาจะมศกยภาพในการเตบโตสง
มาก
สมชนก ภาสกรจรส 24
การพฒนาโครงสรางพนฐาน
ประเทศในภมภาคอาเซยนสวนใหญ
ตองการในสาธารณปโภคข นพนฐาน
โครงสรางพนฐานทมความตองการสงคอ
ดานคมนาคมขนสง
Physical connectivity
สมชนก ภาสกรจรส 25
การพฒนาโครงสรางพนฐาน
โครงสรางพนฐานหมายรวมถงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
(Information and Communication Technology)
อาเซยนมความแตกตางในโครงสรางพนฐานดาน ICT มาก หรอท
เรยกวา Digital divide
โครงการ ASEAN Single Window
สมชนก ภาสกรจรส 26
การพฒนาโครงสราง
พนฐาน
ปญหาทอาจเกดขนไดคอ ความไมโปรงใส
ทางออกทดทสดคอการรวมลงทนกบบรษทในทองถน เพอหลกเลยงการตดตอกบ
รฐบาลโดยตรง
สมชนก ภาสกรจรส 27
การพฒนาศนยกลาง
โลจสตกสของโลก
ท าเลทต งทดของอาเซยนอยใกลจนกบอนเดย และอยกงกลางระหวางยโรปกบ
สหรฐอเมรกา
ปจจบนแตละประเทศในอาเซยนตางแยงกนชยทธศาสตรทจะเปนศนยกลางโลจ
สตกสของภมภาคและของโลก
ในทางตรงกนขามหากทกประเทศมองวาควรรวมมอกนพฒนา กจะสงผลใหเกด
การผนกก าลง (Synergy)
สมชนก ภาสกรจรส 28
การพฒนาอตสาหกรรมทเกยวของกบการทองเทยว
เปนทคาดการณวาคนในอาเซยนทมฐานะดขนจะหนมาทองเทยว
ธรรมชาตเพมมากขน
ระบบสาธารณปโภคยงไมดพอ
สมชนก ภาสกรจรส 29
การพฒนาอตสาหกรรมทเกยวของกบการทองเทยว
จดเดนอกดานของการทองเทยวในภมภาคนกคอ มสถานททองเทยวทาง
ประวตศาสตรและวฒนธรรมเปนจ านวนมาก
การลงทนทเกยวของกบอตสาหกรรมทองเทยวถอวายงมชองทางในการ
เตบโตอกมาก
สมชนก ภาสกรจรส 30
ทพก Long stay ส าหรบผสงอาย
ในบางประเทศก าลงเขาสสงคมผสงอาย
ผสงอายเปนกลมผบรโภคทมก าลงซอ
ภมภาคอาเซยนมสภาพภมอากาศทไมหนาวจนเกนไป
สมชนก ภาสกรจรส 31
การลงทนในการน า
ทรพยากรธรรมชาตมาใช
อาเซยนมทรพยากรธรรมชาตอยเปนจ านวนมาก
ธรกจการขดเจาะน ามน กาซธรรมชาต เหมองแร เปนธรกจทนบวามศกยภาพใน
การเตบโตสงมาก
ผทคดจะท าธรกจเกยวกบทรพยากรธรรมชาตในอาเซยนตองระวงปญหา
คอรรปช น
สมชนก ภาสกรจรส 32
ธรกจทเกยวกบการเชอมโยงผคน
ตวอยางของธรกจทเปนไปได คอ ธรกจรบ
แปลเอกสาร ธรกจสอนภาษาของประเทศ
ตาง ๆในอาเซยน
สมชนก ภาสกรจรส 33
ธรกจทเขาเปนสวนหนง
ของหวงโซแหงคณคา
ของคลสเตอรในภมภาค
ตวอยางของคลสเตอรทแขงแกรงอยแลวในภมภาคน คอ อตสาหรรมดาน IT
อตสาหกรรมทเกยวกบน ามนและกาซธรรมชาต รวมถงอตสาหกรรมเหมองแร
เกษตรกรรม โลจสตกสและการคมนาคมขนสง อตสาหกรรมชนสวนและยานยนต
และบรการทางธรกจ (Business services) ตาง ๆ
ASEAN Plus
อาจอยในรปของการถายโอนความรความสามารถทางเทคโนโลยหรอการจดการ
ใหกบธรกจทองถน
สมชนก ภาสกรจรส 34
ธรกจทเกยวกบการพฒนาคน
การเคลอนยายแรงงานทม
ทกษะทเสรมากขนในขอตกลง
ของประชาคมเศรษฐกจ
อาเซยน
สมชนก ภาสกรจรส 35
รปแบบการท าธรกจและกลยทธระดบภมภาค
(Business Model and Regional Strategy)
สมชนก ภาสกรจรส 36
รปแบบการท าธรกจ
(Business Model)
ค าวา Business Model หรอรปแบบการท าธรกจ โดยท วไปแลวจ าเปนตองพจารณา
สามองคประกอบหลกดวยกนคอ
1. ใครเปนลกคาเปาหมายของเรา (Target customer)
2. เราจะน าเสนอคณคาอะไรใหกบลกคา (Value proposition)
3. จะมวธการน าเสนอคณคาเหลานนผานหวงโซแหงคณคาในลกษณะอยางไร
หรอเรยกวาเปนสถาปตยกรรมของหวงโซแหงคณคา (Value chain
architecture)
สมชนก ภาสกรจรส 37
Target customer
กลมลกคาเฉพาะ (Niche market)
กลมลกคาท วไป (Mass market)
สมชนก ภาสกรจรส 38
ประเทศทถอเปน Emerging market สามารถแบงตลาดออกไดเปน 4 สวนใหญๆ
ไดแก
1. Global segment
2. Emerging middle class segment
3. Local segment
4. Bottom segment
Target customer
สมชนก ภาสกรจรส 39
Value proposition
เปรยบเสมอนกบจดขาย (Selling point)
ไมมสตรส าเรจตายตววาคณคาทน าเสนอ
ควรเปนเชนไร
คณคานนควรมความสอดคลองกบ
ลกษณะของ Target customer
ยกตวอยางเชน Starbucks
สมชนก ภาสกรจรส 40
Value chain
architecture
เปนการจดกจกรรมบนหวงโซแหงคณคา
ใหสามารถน าเสนอคณคาใหกบลกคา
เปาหมายไดอยางมประสทธภาพ
ยกตวอยางเชน Dell
สมชนก ภาสกรจรส 41
PESTEL
P: Political
ผประกอบการควรมความรความเขาใจเบองตนเกยวกบการเมอง การ
ปกครอง
พจารณาถงระดบการคอรรปช น
การท าธรกจทจ าเปนตองมเสนสาย
Transparency International Corruption Perceptions Index
(CPI) 2015
สมชนก ภาสกรจรส 42
PESTEL
E: Economic
ผประกอบการควรเกบขอมลเศรษฐกจดานตาง ๆ
GDP หรอผลตภณฑมวลรวมประชาชาต
อตราเงนเฟอ
อตราดอกเบย
อตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ
อตราการวางงาน
สมชนก ภาสกรจรส 43
PESTEL
S: Social หรอ Socio-cultural
การวเคราะหปจจยดานสงคม วฒนธรรม มสวนส าคญยงในการวางแผนกลยทธใน
ตลาดอาเซยน เนองจากอาเซยนมความหลากหลายทางสงคม วฒนธรรม
สงผลถงพฤตกรรมผบรโภคทแตกตางกน
สมชนก ภาสกรจรส 44
PESTEL
T: Technology
ความพรอมในการบรโภคสนคาหรอบรการบางประเภททมความไฮเทค
ความพรอมในเทคโนโลยของแตละประเทศมความแตกตางกน
ผประกอบการพงตระหนกดวยวา ในอตสาหกรรมหนง ๆในประเทศหนง ๆนน
ยอมมการเปลยนแปลงทางดานเทคโนโลยอยเสมอ
สมชนก ภาสกรจรส 45
PESTEL
E: Environmental
ปจจยดานสงแวดลอมน หมายรวมถง ลกษณะทาง
ภมศาสตร ภมอากาศ ของประเทศนนๆ
การศกษาถงการเปลยนแปลงทอาจเกดขนในอนาคต
สมชนก ภาสกรจรส 46
PESTEL
L: Legal
ปจจยแวดลอมดานกฎหมายมสวนสมพนธกบสภาพแวดลอมทางการ
เมอง
นอกจากน ยงตองพจารณาถงกฎหมายดานอนๆ เชน กฎหมาย
สงแวดลอม กฎหมายคมครองผบรโภค กฎหมายแรงงาน เปนตน
สมชนก ภาสกรจรส 47
การวเคราะหคแขง
ขอมลคแขงในทองถนอาจจะหาไดยาก
การวเคราะหคแขง (โดยเฉพาะจากในทองถน) ทเหมาะสม คอการเขาไปส ารวจ
ตลาดดวยตนเอง (Field Survey)
เราจะสามารถหาขอมลเกยวกบธรกจในทองถนจากทางการได แตยงมปญหาใน
เรองของความนาเชอถอ
สมชนก ภาสกรจรส 48
การวเคราะหลกคา
มประโยชนในการก าหนดกลมลกคาเปาหมาย
ส าหรบกจการทด าเนนธรกจอยกอนแลว การวเคราะหลกคาจะชวยใหรวา
Customer value มการเปลยนแปลงหรอไม
Kotler (1999) ไดเสนอขอมลเกยวกบผบรโภคหรอลกคาทควรจดเกบ เพอ
น ามาใชในการวเคราะหลกคาทเหมาะสม โดยเรยกยอ ๆวา 7Os
สมชนก ภาสกรจรส 49
7Os
1. Occupants หรอ Who are the consumers?
2. Objects หรอ What do they need and want?
3. Objectives หรอ What objectives are they trying to satisfy?
4. Organizations หรอ Who participate in the buying
decision?
สมชนก ภาสกรจรส 50
7Os
5. Operations หรอ How do consumers make their buying
decisions?
6. Occasions หรอ When do consumers seem ready to buy?
7. Outlets หรอ Where do consumers prefer to buy?
สมชนก ภาสกรจรส 51
Business Model ท
แนะน าในการท าธรกจใน
อาเซยน
ธรกจทปดสญญากาศทางสถาบน
ธรกจทครบวงจร
ธรกจทมหนสวนเปนคนทองถนหรอกบรฐบาลทองถน
ธรกจทใหผลตอบแทนคนสสงคม
ธรกจทตอบสนองความตองการของกลมคนช นกลางทเพมขน
ธรกจสรางสรรค
สมชนก ภาสกรจรส 52
Business Model ท
แนะน าในการท าธรกจใน
อาเซยน
ธรกจทปดสญญากาศทางสถาบน
ลกษณะส าคญของ Emerging markets คอตลาดทมสญญากาศทางสถาบน (Institutional
voids) อยในระดบสง
ธรกจทนาสนใจและสามารถสรางคณคาใหแกลกคาไดเปนอยางดกคอธรกจทสามารถปด
สญญากาศเหลานได
ยกตวอยางเชน บรษททวรทมการสรางเครอขายกบคนในทองถนเพอจดการดานโลจสตกสและ
สรางความม นใจใหกนนกทองเทยวชาวอาเซยน แสดงใหเหนถง Business model ทม Value
proposition คอ การใหความม นใจและอนใจ
อกตวอยางหนงคอ ภาคการเงนการธนาคารของไทยทอาจจะท าหนาทเปนตวเชอมโยงชวยจดหา
ขอมล ใหความรแกนกธรกจไทย และอาจรวมไปถงการชวยหาพนธมตรในทองถนให
นอกเหนอไปจากแคการชวยในเรองการจดหาเงนทน
สมชนก ภาสกรจรส 53
Business Model ท
แนะน าในการท าธรกจใน
อาเซยน
ธรกจทครบวงจร
คอธรกจทมการลงทนท งหวงโซอปทาน
บรษทขนาดใหญทมเงนทนจ านวนมากเทานนทจะสามารถลงทนท งหวงโซอปทาน (Supply
chain) ได
Emerging markets ยงมตลาดการคาสนคาและบรการ (Product markets) ทไมสมบรณนก
ท าใหซพพลายเออรมอ านาจตอรองสง ดงนนการเขาครอบครองธรกจของซพพลายเออรยอมท า
ใหเปนผน าทางการตลาดไดงาย
ยกตวอยางเชน บรษท ไทยเบฟเวอเรจ จ ากด (มหาชน) เขาซอกจการและเปนผถอหนใหญของ
บรษท เบอรลยคเกอร จ ากด (มหาชน) หรอ การลงทนของปลากระปองตราสามแมครวใน
CLMV
สมชนก ภาสกรจรส 54
Business Model ทแนะน าในการท าธรกจในอาเซยน
ธรกจทมหนสวนเปนคนทองถนหรอกบรฐบาลทองถน
การมหนสวนเปนคนทองถนนบเปนปจจยสความส าเรจทส าคญยงในภมภาคน
เนองจากมความหลากหลายทางปจจยแวดลอมตางๆ แตตองเปนหนสวนทม
ความสามารถดวย
ยกตวอยางเชน ความลมเหลวในการขยายสาขาของราน Jollibee ซงเปนรานอาหาร
ฟาสตฟ ดของฟลปปนส ในบรไน และมาเลเซย
การมหนสวนกบรฐบาลทองถนจะมโอกาสประสบความส าเรจสง โดยเฉพาะอยางยง
หากเปนธรกจทมวตถประสงคในการใหไดมาซงทรพยากรธรรมชาต (Natural
resource seeking business) เชน เหมองแร ปาไม เปนตน
สมชนก ภาสกรจรส 55
Business Model ทแนะน าในการท าธรกจในอาเซยน
ธรกจทใหผลตอบแทนคนสสงคม
การเขาไปท าธรกจในประเทศเหลาน เพยงเพอหวงกอบโกยผลประโยชนอยางเดยว
อาจไมใชรปแบบการท าธรกจทย งยนนก
ธรกจทสามารถใหความรแกคนทองถนหรอชวยใหคนทองถนมความเปนอยทดขน
เปนธรกจทควรไดรบการสงเสรม
ยกตวอยางเชน การเขาไปท าเกษตรกรรมในลกษณะ Contract Farming ใน
ประเทศลาว กมพชา พมา ทยงมพนทวางส าหรบการท าการเกษตรอยเปนจ านวน
มาก และราคาคาเชาทดนกยงไมสงนก
จดเดนของ Business model นอยท Value proposition ทแสดงใหเหนถงคณ
คาทใหกบสงคม
สมชนก ภาสกรจรส 56
Business Model ท
แนะน าในการท าธรกจใน
อาเซยน
ธรกจทตอบสนองความตองการของกลมคนช นกลางทเพมขน
เมอมกลมคนช นกลางเพมขน ท าใหมความตองการในสนคาและบรการทชวยเพมความ
สะดวกสบายในการด ารงชวตเพมขน
คนกลมน เมอเรมมรายไดเพมขนกอยากทจะมบาน มรถ เปนของตวเอง และเมอสนองความ
ตองการพนฐานในสวนนไดแลว กจะเรมมองหาความบนเทงดานอน รวมท งการเสรมความสวย
ความงามอกดวย
เชน รานอาหาร รานขายของทระลก รานขายอปกรณทองเทยว หรอธรกจเสรมความงาม เชน
สปา รานท าผม เครองส าอาง สบ ผลตภณฑถนอมผวพรรณ อาหารเสรม กนาจะเปนรปแบบการ
ท าธรกจทเหมาะสมในตลาดอาเซยนน
สมชนก ภาสกรจรส 57
Business Model ทแนะน าในการท าธรกจในอาเซยน
ธรกจสรางสรรค
ผบรโภคสวนใหญในอาเซยนใชแบรนดเปนปจจยในการตดสนใจซอสนคา
แตการสรางแบรนดใหตดตลาดไมใชเรองงาย จงท าใหมธรกจในอาเซยนหลายรายไม
สนใจทจะสรางแบรนด เพราะตองใชเงนลงทนสง
ธรกจทสามารถเขามาจบโอกาสจากการทธรกจในอาเซยนไมนยมลงทนสรางแบรนด
เองมความเปนไปไดสงทจะประสบความส าเรจในอาเซยน ตวอยางเชน บรษทขาย
เครองประดบรายหนงในสงคโปรชอ Famosi
สมชนก ภาสกรจรส 58
Regional Strategy
กลยทธทเรยกวา Regional strategy เปนกลยทธทอยตรงกลาง ระหวาง Global
strategy กบ Localization strategy
สมชนก ภาสกรจรส 59
Regional Strategy
บรษทขามชาตสามารถสราง Regional
production network ภายในอาเซยนขนได
เพราะประเทศในอาเซยนมท งความ
หลากหลายและความเหมอน ท าใหการบา
ลานซกลยทธ Global และ Localization
เปนทางเลอกทด
ถาเปนผประกอบการขนาดกลางและยอม
อาจมองภมภาคอาเซยนเปนหนงเดยว แลว
ใชกลยทธเดยวกนในภมภาค ยกตวอยาง
เชน แอรเอเชย (Air Asia) ซงก าเนดใน
ประเทศมาเลเซย ไดเรมเครอขายการบนขน
ในอาเซยนกอน ดวยสโลแกนทวา
Everyone can fly
สมชนก ภาสกรจรส 60