เศรษฐศาสตรสขภาพอ.ดร.สธดา มาสธน

โรงเรยนพยาบาลรามาธบด คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดวนพฤหสบดท 22 พฤศจกายน 2559

21/11/59 SM 2

กจกรรม

21/11/59 SM 3

• ซอหวย 10000 บาท

• ซอผลไมสด 2 ชนด 2000 บาท

• ดภาพยนตรทโรงหนง 3000 บาท

• ซอวตามน E บ ารงผว 8000 บาท

• เสรมจมก 30000 บาท

• รอยไหม 4 มตทหนา 40000 บาท

• หยอดกระปก 50000 บาท

• ถอย Ipad 3 หรอ Iphone 6Sหรอ Note IV 30000 บาท

ไดโบนสพเศษมา 50000 บาท ขอใหเลอกกระท าสงหนงตอไปนเพยง 1 อยางพรอมบอกเหตผลทเลอก

21/11/59 SM 4

กรณศกษาทเลยงไมได• SLE

• Hemophilia

• Thalassemia

• ALL

• Down Syndrome

• TOF

• MI

• Stroke

• CA Breast

• CA cervix

• CA Colon

21/11/59 SM 5

• เปนหนงในทมสขภาพทเปนผก าหนดการใหบรการสาธารณสข โดยทผรบบรการหรอคนไขไมทราบวาจะไดรบบรการใดบาง และเราตองดแลผปวยตลอด 24 ชม อยางตอเนอง

• อธบายพฤตกรรมทางสขภาพและสาธารณสขของผใหและผรบบรการ

ท าไมตองเรยนรเศรษฐศาสตรสขภาพ

21/11/59 SM 6

• เศรษฐศาสตรมความส าคญมาก ตอ เสถยรภาพ ความมนคงของประเทศทางดานเศรษฐกจ

• เขาใจพฤตกรรมทางเศรษฐกจของเพอนมนษย

• เขาใจปรากฏการณทางเศรษฐกจทเกดขนในสงคม

• ประยกตหลกเศรษฐศาสตรกบกฎเกณฑในการตดสนใจเลอก เชน การเลอกซอเครองมออปกรณ ยา ในการรกษาพยาบาล

ท าไมตองเรยนรเศรษฐศาสตรสขภาพ

21/11/59 SM 7

• ประยกตหลกเศรษฐศาสตรกบปรชญาในการด าเนนนโยบายสาธารณสข การลงทนการบรการ การประเมนผล อนๆ

พจารณาความตองการทางสขภาพ

ความจ าเปนระดบองคกร

ความคมคาทางการเงน—คมทน / ก าไร /คนทน ???

ความเปนไปไดและทางเลอกทางการเงน

ปจจยดานการจดการภายในองคกร

ท าไมตองเรยนรเศรษฐศาสตรสขภาพ

Vein

viewer

21/11/59 17มารก พรอสนตซ รฐจอรเจย สหรฐอเมรกา “ไมโครนดเดลส" ยาว 200-300 ไมครอน ( เสนผม 2-3 เสนมดรวมกน)

จอรเจยเทคและ Emory

University ในแอตแลนตา ใช poly-

vinyl pyrrolidone ซงไดรบการพสจนปลอดภยตอภายในรางกาย

Needle-Free Diabetes Care

new skin in this game. Echo Therapeutics (Philadelphia, PA)

new skin in this game. Echo Therapeutics (Philadelphia, PA)

Smart Insulin

Electronic AspirinSphenopalatine Ganglion (SPG)

Autonomic Technologies, Inc., (Redwood City, CA)

Buzzy Bee

Ultrasonic Stimulation

Laser Therapy

Laser Therapy

Closed suction system

Keith Harding หวหนาทมวจยจาก Cardiff

University School of Medicine,Wales, UK

Sim Lab

รถ Emergency เดก

21/11/59 SM 31

• ความรดานเศรษฐศาสตร –คออะไร –ใชอยางไร –ใชเพออะไร–ใชรวมกบอะไร–ใชเพอใคร

• การประยกตหลกเศรษฐศาสตรมาใชในการจดการใหบรการสขภาพ และบรการทางสาธารณสข

วตถประสงค

21/11/59 SM 32

☼ Economics เศรษฐศาสตร = ???

☼ Health สขภาพหรอสาธารณสข = ???

☼ Health Economics = ???

ความหมาย

21/11/59 SM 33

Economics comes from the Ancient

Greek --oikonomia, "management of a

household, administration“

oikonomia =oikos (house)+ nomos

(custom or law) ,

hence oikonomia = "rules of the house

(hold)".

ความหมาย

21/11/59 SM 34

• อรสโตเตล ชาวกรก: การจดระเบยบในครวเรอนและใชหนวยครวเรอนใหเปนประโยชน = บานและภรรยา

• อดม สมธ ชาวสกอต: บดาแหงเศรษฐศาสตร– การแสวงหารายไดใหมากพอแกประชาชนหรอการชวยใหประชากรหารายไดนนๆ – การแสวงหารายไดส าหรบรฐและเครอจกรภพเพอใชจายในกจการ

สาธารณประโยชน

• อลเฟรด มารแชล: การศกษาการด ารงชพธรรมดาสามญประจ าวนของมนษยชาต การกระท าของบคคลและสงคม ซงเกยวพนกบความส าเรจและการใชวตถสงของจ าเปนตอการกนดอยด ดร ปวย องภากรณ 2545

ความหมาย

21/11/59 SM 35

เศรษฐศาสตร[เสดถะสาด] วชาวาดวยการผลต การจ าหนายจายแจก และการบรโภคใชสอยสงตาง ๆ ของชมชนม ๒ สาขาคอ

เศรษฐศาสตรจลภาค (Micro Economics or Price Theory) ไดแก เศรษฐศาสตรภาคทศกษาปญหาเศรษฐกจสวนเอกชน หนวยยอย พฤตกรรมผให – ผรบบรการ พฤตกรรมในตลาดสขภาพ

เศรษฐศาสตรมหพภาค ไดแก เศรษฐศาสตรภาคทศกษาปญหาเศรษฐกจของประเทศโดยสวนรวม ระบบบรการสขภาพ

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน 2540

ความหมาย

21/11/59 SM 36

Health economics is a branch of

economics concerned with

issues related to scarcity in the

allocation of health and health

care

ความหมาย

21/11/59 SM 37

เศรษฐศาสตรสขภาพ คอ ศาสตรทวาดวยการประยกตแนวคด หลกการทางเศรษฐศาสตรมาใชในการก าหนดนโยบาย การวางแผน และการจดกจกรรม การใหบรการสขภาพ เพอเลอกใชทรพยากรดานสขภาพทมอยางจ ากดใหเกดประโยชนสงสด ตอสขภาพ อนามย ของประชาชนอยาง

ความหมาย

21/11/59 SM 38

เศรษฐศาสตรสขภาพ คอ ศาสตรทวาดวยการประยกตแนวคด หลกการทางเศรษฐศาสตรมาใชในการวเคราะห จดกจกรรม และแกไขปญหาในดานการใหบรการสขภาพ เพอการตดสนเลอกใชและจดสรรทรพยากรดานสขภาพทมอยางจ ากดใหเหมาะสมและเกดประโยชนสงสดในการยกระดบสขภาพประชาชนอยางเปนธรรม

ความหมาย

Demand ปญหาและความตองการ

Intervention

ทางเลอกในการรกษา

Resources

ทรพยากรยค 70 s ยค 80 s ยค 90 s

21/11/59 SM 40

• “Want” is unlimited- ความตองการของคนไมมทสนสด

• Resources are scarce– การขาดแคลนทรพยากร คน สงของ เงนและ เวลา

• Therefore involves “Choice”– เปนเรองของการตดสนใจ

• Efficiency = Max benefitMin resources

•CostsLand, Capital, manpower, time

•Benefits•Choice

•Efficiency

Economics

21/11/59 SM 41

ทรพยากรสขภาพมจ ากดก าลงคน ยา อปกรณ สถานท ความตองการมไมจ ากด

ความขาดแคลน

ทางเลอกทเปนธรรมในการจดการใหบรการดาน

สขภาพEquity

ทางเลอกทมประสทธภาพในการจดการใหบรการดาน

สขภาพEfficiency

แกปญหาตดสนใจหาทางเลอก (Choices) ใช

ทรพยากรทจ ากดใหเกดประโยชนสงสด

• อปสงคตอสขภาพ• อปสงคตอการ

รกษาพยาบาล

HE

Equity ความเปนธรรม

Equality ความเสมอภาค ความ

เทาเทยม

Equity VS Equality

21/11/59 SM 43

• Horizontal Equity

– เนนทบคคลหรอกลมทมคณลกษณะคลายกน ควรไดหลายๆ อยางเชนการบรการ การ

ปฏบตทเทาๆ กนหรอเหมอนๆ กนเชนผปวยโรคเดยวกน การรกษานาจะเหมอนๆ กน

คาใชจาย / LOS/ การเขาถงดานสขภาพ accessibility

• Vertical Equity

– เนนทความแตกตางทมอยระหวางบคคลหรอกลม คนทมความแตกตางในบางดานเชน

คนยากจนควรไดรบการชวยเหลอจากรฐมากกวาคนรวย หรอคนทมปญหาสขภาพมาก

ควรไดรบการรกษามากกวาคนปกต คนไขเรองรงควรไดรบการชวยเหลอ

Equity

ความเสมอภาค เทาเทยม ใหโอกาสเหมอนกน

21/11/59 SM 45

• พฤตกรรมทางเศรษฐกจของมนษยเปนศาสตรทอธบายพฤตกรรมและเหตผลในการตดสนใจบรโภค การผลตหรออนๆ ทเกยวกบการด ารงชวตของมนษย

• ไมมทสนสดแตทรพยากรมจ ากด

• การตดสนใจเลอก

• ตนทนทเกดจากการเลอกตางๆ ตนทนคาเสยโอกาส

• กฎเกณฑทใชจดสรรทรพยากรทางเศรษฐศาสตรคอความเปนธรรม

http://www.esnips.com/doc/0b1387ed-d0cc-4ec1-b661-839e4694f84b/EOH02-27

ปรชญาเศรษฐศาสตร

21/11/59 SM 46

•รฐมงใหเกดสวสดการสงสด เอกชนมงก าไรสงสด

•อดมการณสงสดของของเศรษฐศาสตรคอความผาสกโดยรวมของคนในสงคม

ปรชญาเศรษฐศาสตร

21/11/59 SM 47

• British economist E. F. Schumacher“Small is Beautiful : Economics as if People

Mattered” (2516) by. เปาหมายเศรษฐกจนอกจากการสรางผลผลตแลว ตองมแนวทางทมนษยสามารถใชประโยชนรวมกนอยางมความสขจากผลผลตทเปนสนคาและบรการ

Asia: A Handbook คอ Buddhist Economics

ปรชญาเศรษฐศาสตร

21/11/59 SM 48

Economic Analysis or Positive Economics หรอเศรษฐศาสตรวเคราะห เพอแสวงหาความร หลกเกณฑและแนวคด ความเขาใจในปรากฏการณหรอปญหาทเกดขน

Policy or Normative Economics หรอเศรษฐศาสตรบรรทดฐานหรอนโยบายเพอใชความรทางเศรษฐศาสตรวเคราะห มาควบคมสถานการณ แกปญหาทางเศรษฐกจ เกยวของกบการตดสนคณคา Value judgement วาควรหรอไมควร ตองตดสนใจอยางไร ขนอยกบเปาหมายและวธการใหบรรลซงเปาหมายนนๆ

วตถประสงคการศกษาเศรษฐศาสตร

21/11/59 SM 49

• ปญหาผลตอะไร what

• ปญหาผลตอยางไร how

• ปญหาผลตเพอใคร for whom

ปญหาพนฐานทางเศรษฐกจ

21/11/59 SM 50

1. ระบบทนนยม (Capitalism) หรอระบบการประกอบการเสร Free-Enterprise System หรอ ระบบตลาด Market System

1. มกรรมสทธในทรพยากร ปจจยการผลต

2. มอสระและเสรภาพทางธรกจ

3. มก าไรเปนแรงจงใจ

4. มระบบราคา โดยอปสงคและอปทานของสนคานนๆ

2. ระบบวางแผนจากสวนกลาง (Centrally Planned Economy) รฐเปนเจาของทรพยากร ตองมเปาหมาย มขอมล กลไกราคาไมมบทบาท ขาดแรงจงใจ ไมมประสทธภาพ ธรกจขยายตวชา

3. ระบบผสม (Mixed Economy) รฐและเอกชนรวมกนโดยรฐมบทบาทไกลเกลย

ระบบเศรษฐกจ

21/11/59 SM 51

อปสงคและอปทาน

21/11/59 SM 52

ราคา (P)100

75

50

25

01 2 3 4 5 ปรมาณอปสงค (QD)

เสนอปสงค (D)

อปสงค (Demand)

ราคาตอหนวย

หนวยความ

ตองการซอ

25 บาท 4

50 บาท 3

100 บาท 1

21/11/59 SM 53

ราคา (P)100

75

50

25

01 2 3 4 5 ปรมาณอปทาน (Qs)

เสนอปทาน (S)

อปทาน (Supply)

ราคาตอหนวย

หนวยความตองการผลต

25 บาท 1

50 บาท 2

100 บาท 4

21/11/59 SM 54

คอกลไกการท างานตามหลกมอทมองไมเหนทท าให D และ S เขาสสมดล (Equilibrium)ราคา (P)

100

75

50

25

01 2 3 4 5 ปรมาณ

เสนอปสงค (D)

เสนอปทาน (S)

ระบบราคา

21/11/59 SM 55

จ านวนผรบบรการ

S เสนอปทานของการตรวจพเศษ

D เสนอปสงคของผรบบรการ

21/11/59 SM 56

1. รสนยม ความชอบ เพศ สถานภาพการสมรส การศกษา ขนาดประชากร2. ความเสอมถอยของสขภาพ พฤตกรรมการด ารงชวต สงแวดลอม3. ราคา ลกษณะของสนคา สนคาจ าเปน คณภาพ เชน อาหาร ยารกษาโรค หรอสนคาฟมเฟอย4. ความสามารถในการใชทดแทนกน สนคาทผบรโภคหาสนคาอนมาใชทดแทนกนได เชน รานอาหาร เสอผาส าเรจรป สวนสนคาอปโภคบรโภค เชน ไฟฟา น าประปา หาแทนกนไมได5. ความคงทน ระยะเวลาทเปลยนแปลงไป ระยะสน ระยะยาว คณภาพของสนคา6. จ านวนรายไดทผบรโภคใชจายในการซอสนคา ราคาสนคา7. ฤดกาล8. ขอมลโฆษณา การตลาด

ปจจยทมผลกระทบตออปสงค

21/11/59 SM 57

เทคโนโลยในการผลต ตนทนตา ผลตมากราคาปจจยการผลต แปรผกผนปรมาณสนคาคงคลง สนคาทมคลงเกบสารองไวมากความยากงายและระยะเวลาทใชในการผลต สนคาท

สามารถผลตไดงายและใชเวลาในการผลตนอยเปนทตองการ ผลตมาก

คณภาพ

ปจจยทมผลกระทบตออปทาน

21/11/59 SM 58

ความหายากของปจจยการผลต ถาปจจยทใชในการผลตสนคามจานวนจากดและหายาก ตองใชเวลาในการหาปจจยการผลตนาน ผลตไดนอยการแขงขนกนในตลาดจ านวนผผลตหรอผขายในตลาด

ปจจยทมผลกระทบตออปทาน

21/11/59 SM 59

◊ ราคาสนคาอนทใชในการผลต

◊ การนดหยดงาน การขาดงาน

◊ การแทรกแซงราคาของรฐบาล

ปจจยทมผลกระทบตออปทาน

21/11/59 SM 60

ประโยชน1. ในการวางนโยบายหรอมาตรการของรฐในการบรหารตนทน งบประมาณ

2. ก าหนดราคาส าหรบกจการสาธารณปโภคชวยใหหนวยธรกจสามารถด าเนนกลยทธ

ทางดานราคาไดอยางถกตองวาสนคาชนดใดควรตงราคาสนคาไวสงหรอต าเพยงใด

ควรเพมหรอลดราคาสนคา จงจะท าใหรายไดรวมก าไรของธรกจจะเพมขน การ

ก าหนดราคาขนสง การประกนราคาขนต า

3. อธบายพฤตกรรมการใชบรการ เชนทางสขภาพ ทงอปสงคและอปทาน การเตรยม

ก าลงคน อปกรณ การแพทย การบรการเฉพาะ ผลตภณฑสขภาพ และ ยา

4. น ามาใชประกอบการพยากรณแนวโนมกจกรรมทางเศรษฐกจ การคาระหวาง

ประเทศ

21/11/59 SM 61

สนคาการผลต ตนทน รายรบ รายจาย

21/11/59 SM 62

สนคา(Product)Superior goods: สนคาไมงอคน ราคาไมมผลตอ demand แตความ

ตองการแปรตามรายไดเชน โลงศพ การบรการรพ เอกชน การตรวจพเศษตาง ๆ

Inferior goods: ความตองการของผบรโภคตอสนคาชนดน มความสมพนธในทางตรงขามกบรายไดของผบรโภค ซงผบรโภคมกจะบรโภคจ านวนนอยลงเมอรายไดของเขาเพมขน สนคาทมราคาเปลยนแปลงไปเลกนอยคนซอกจะซอเชน มามา ยาสฟน แปรงสฟน การเขารบบรการทสถานอนามย

Substitute: สนคาทดแทนกนได เชน ขาว vs ขนมปง ชากบกาแฟ โคกกบเปปซ

Complement: สนคาทใชคกน เชน กาแฟ+คอฟฟเมต กาแฟกบน าตาล รองเทากบถงเทา

21/11/59 SM 63

Merit goods: สนคาคณธรรม (รฐจดบรการใหแกประชาชน)

Economic Goods: เศรษฐทรพยคอ สนคาทมตนทน จงมราคามากกวาศนยPrivate Goods or Exclusion Principle: ของทเราใชเอง ซอเอง เปนของเราเอง สนคาเอกชน เสอผา

Public Goods or Non-Exclusion Principle: สนคาเอกชนสาธารณะ โรงพยาบาล ถนน น าประปา

Free Goods: สนคาไรราคา ไมมตนทน เชน แสงแดด อากาศ ลม น าฝน

สนคา(Product)

21/11/59 SM 64

ลกษณะพเศษของเศรษฐศาสตรสขภาพ• เปนสนคาคณธรรม• มความคมคาทางเศรษฐศาสตรจลภาค• มประโยชนสงสดกบประชาชนเพอบ าบดความจ าเปนดานสขอนามยใหไดมากทสด (คมคาระดบประเทศ) Macro Economic efficiency

21/11/59 SM 65

• เปนสนคาจบตองไมได Intangible goods

• ผผลตและผบรโภคตองเกดขนพรอมกนแยกกนไมได (inseparability) มผปวยตองมผรกษามาเจอกน

• เปนสนคาทไมสามารถส ารองหรอเกบไวลวงหนาได (Inventory)

ลกษณะพเศษสนคาหรอบรการสขภาพ

21/11/59 SM 66

• ผบรโภคไมใสใจในราคาของสนคา• ผผลตเปนผตดสนใจเลอกสนคาหรอบรการใหผรบบรการเพราะมความรอบรในสนคาและบรการด

• มทางเลอกส าหรบผบรโภค (Consumer choice) แตอาจไมตรงกบความตองการของผบรโภคทกราย และการไมบรโภค อาจมผลตอบคคลอน

• เปนสนคาทมความไมแนนอนในดานผลลพท

ลกษณะพเศษสนคาหรอบรการสขภาพ

21/11/59 SM 67

เสนความเปนไปไดในการผลต Production Possibility Curve PPC

APN

RN

20

15

10

5

0

0 20 40 60 80 100

AB

D

C

G

H

. K

1. กฎการมอยอยางจ ากด Law of Scarcity2. การเลอก

Choice3. คาเสยโอกาส

Opportunity Cost

21/11/59 SM 68

คาเสยโอกาส (Opportunity Cost)

• คอคณคาหรอมลคา (value) ของทางเลอก choice ทดทสดในบรรดาทางเลอกทงหลายทตองสละไป (the best alternative forgone)

• มลคาของผลตอบแทนจากกจกรรมทสญเสยโอกาสไปในการเลอกท ากจกรรมอยางหนง ซงเปนตนทนทตองค านงถงเสมอ

21/11/59 SM 69

• A: รวยมาก แตขเหรมาก

• B: หลอมาก แตเตยและอวนมาก

• C: ดมาก แตจนและด ามาก

• D: สงยาวเทหรวย แตเจาชมาก

ตวอยาง ตนทนคาเสยโอกาส

21/11/59 SM 70

• ซอเครองบนรบ 9000 ลานบาท

• จดบรการสาธารณสขในเขตหางไกลความเจรญ 25000ลานบาท

• จดการศกษาภาคบงคบและฝกอบรมวชาชพเขตหางไกลความเจรญ 40000 ลานบาท

• สรางทาง Flood way 20000 ลานบาท

ตวอยาง ตนทนคาเสยโอกาส

21/11/59 SM 71

Pediatric Care # Care of Elderly # Opportunity Cost of treating children in terms of

Elderly pt forgone

0 30 0

1 28 2

2 24 6

3 18 12

4 10 20

5 0 30

ตวอยาง ตนทนคาเสยโอกาส

21/11/59 SM 72

ตนทนการผลต1. ตนทนชดแจงและตนทนแฝง Explicit and Implicit

Cost จ านวนเงน คาเชาทตวเอง คาแรงในครอบครว

2. ตนทนทางเศรษฐศาสตรและตนทนทางบญช Economic and Accounting Cost

3. Capital and Operating Cost—Labor and Material4. Medical / Non-Medical Cost5. Direct / Indirect Cost

21/11/59 SM 73

6. ตนทนคงท Fixed Cost คอตนทนทไมแปรผนกบปรมาณการผลต เชนคาเชาพนทส านกงาน ตนทนคงทอาจเกดขนแมไมมผลผลตอะไรเลย

ตนทนแปรผน (Variable cost) คอตนทนทแปรผนกบปรมาณการผลต เชนคาวตถดบ เปนตน

ตนทนการผลต

21/11/59 SM 74

7. ตนทนจม (sunk cost) คอตนทนทเมอจายไปแลวไมสามารถเรยกคนมาได ในทางเศรษฐศาสตร ตนทนจมทเกดขนแลวจะไมมผลตอการตดสนใจกจกรรมทจะเกดขนในอนาคต เชน หากบคคลหนงซอตวเขาชมภาพยนตรทไมสามารถคนเปนเงนได การทเขาจะดภาพยนตรเรองนนหรอใชเวลาไปท าอยางอน เขาตองเลกคดถงมลคาของตวทจายไปแลว แตค านงถงประโยชนทจะไดรบจากกจกรรมทเขาเลอกตอจากนเทานน เชนคามดจ า

ตนทนการผลต

21/11/59 SM 75

8. ตนทนทางสงคม (social cost) คอตนทนเอกชนรวมกบตนทนภายนอก – ตนทนเอกชน (private cost) คอตนทนทผผลตตองจายโดยตรง

– ตนทนภายนอก (external cost) หมายถงการมองผลกระทบทมตอบคคลอนในลกษณะตนทน ตนทนภายนอกมทงตนทนทใหผลด (เชน การดแลหนาบานใหสะอาดเรยบรอยท าใหเพอนบานไดรบความพงพอใจดวย) และตนทนทใหผลเสย (เชนการทงขยะไวหนาบานจะท าใหเพอนบานเกดความร าคาญ)

ตนทนการผลต

21/11/59 SM 76

ตนทนการผลตในโรงพยาบาล• แผนกตนทนทไมกอใหเกดรายไดหรอแผนกบรการทวไป (Non-Revenue Producing Cost Center)

หนวยจายกลาง ฝายวชาการ ซกฟอกความสะอาด รปภ

• แผนกตนทนทกอใหเกดรายได (Revenue

Producing Cost Center) ชนสตร รงสวทยา คารกษา คาแพทย คาเวชภณฑ คาฟนฟสมรรถภาพ

• แผนกบรการผปวยโดยตรง (Patient Service Cost

Center) OPD IPD การเรยนการสอน งานวจย

21/11/59 SM 77

การค านวณตนทน1. การค านวณตนทนต าสด Cost Minimization Analysis (CMA)

เพอคนหาทางเลอกหลายๆทางทม outcomes เหมอนกนโดยหาตนทนต าทสด เชน การเปดประมลแผนกอาหารใหผปวย การผาตดหรอการใหยาทไดผลเหมอนกน

2. การค านวณตนทน-ประสทธผล Cost Effectiveness Analysis จากตนทนและ single outcome (ทเปนหนวยเดยวกน) หรอผลส าเรจดานสาธารณสข ตางๆ น ามาเปรยบเทยบกนเชน วธการรกษากบ LOS เทยบเปนหนวยเงน

3. การค านวณตนทน-ผลได Cost Benefit Analysis ประเมนผลไดตาง ๆ คดเปนหนวยเงน ของ ตนทนทงทางตรงและทางออมรวมกบ outcomes ทางดานเศรษฐกจทใกลเคยงกน ถา Benefit / cost ratio >1 แปลวาคมคาทางเศรษฐกจ เชน งบผลตสขภาพ vs งบสาธารณปโภค

4. การค านวณตนทน-อรรถประโยชน Cost Utility Analysis วดผลหลายมต กาย ใจ สงคม เชนความพงพอใจหรอคณภาพชวต QALYs (quality adjusted of life) เทยบกบตนทน

Cost Minimization Analysis วนทนอน รพ ผล ราคา

การผาตด A 1 ด 50,000 บาท

การผาตด B 2 ด 70,000 บาท

21/11/59 SM 79

Cost Effectiveness Analysis ตวอยาง

เปรยบเทยบวคซน A : B : C : D : E

21/11/59 SM 80

ทางเลอก ตนทน (C )

ประสทธผล( E )

C/E ตนทนในการคนหา

ผปวย 1 ราย

Do Nothing 0 0 0

Examination 200000 10 20000

Occult Bl

Test

855600 80 10695

E +OB 1054960 82 12865

E+ S 2699750 85 31762

E+OB+S 3303160 97 34053

ตนทนคนหาผปวยกลมเสยง 100000คน CA Colon

21/11/59 SM 81

Cost Benefit Analysis

การวเคราะหตนทน- ผลไดของการคดกรองสขภาพทารกแรกเกด จากโรคพรองไทรอยดแตก าเนด จ นาน

ตนทนภายในมคา 582,477.30 บาท+ตนทนภายนอก12,212.00 บาท ผลไดทางตรงมคา 1,978,506.40 + ผลไดทางออม 463,847.40อตราผลไดตอตนทนของโครงการเทากบ 4.1

การวเคราะหผลไดตอตนทนของการจดใหมทนตสาธารณสขทสถานอนามย ต เมองเกา จ สโขทย เทากบ 0.43

21/11/59 SM 82

Cost Utility AnalysisProgram Cost per QALY

gained ($)

Advise to stop smoking 170

Pacemaker in heart block 700

Kidney Transplantation 3000

Heart Transplantation 5000

Hospital Haemodialysis 14000

(เพชรนอย, 2550)

21/11/59 SM 83

ความสมพนธของเศรษฐศาสตรกบศาสตรอนๆ

• นตศาสตร กฎหมาย กฎเกณฑ ขอบงคบ• รฐศาสตร Political Economy• จรยศาสตร หาแนวทางทดทสดในการแกปญหา• สาธารณสขศาสตร คนไทยเปนคนด มคณภาพ และมความสข อยในสงคมทเอออาทร สนต และเปนธรรม

21/11/59 SM 84

การประเมน และการวเคราะหทางเศรษฐศาสตรสขภาพ

• Efficacy (Ideal): มประสทธภาพ เครองมอ...รกษาโรคไดดใชไดผล ดจรงหรอไม ?

• Effectiveness ไดประโยชนแทจรง (Practical):ใชรกษาโรคไดผลเปนไปตามโลกแหงความเปนจรง ไดผลทางปฏบต?

• Efficiency (ประสทธภาพ-คมคา) : ดผลวาคมคาคมทนหรอไม ?

• Equity(เปนธรรม) :ทกคนสามารถเขาถงได เปนธรรมหรอไม ?

ประเดนความไมเปนธรรม• ทางการแพทยและสาธารณสขระหวางเมองหลวง เมองใหญและชนบท

• ระบบบรการสาธารณสข –ขาราชการ /ประกนสงคม / หลกประกนสขภาพถวนหนา

• ผใหบรการและผรบบรการ การเขาถง/ทรพยากร/ศกยภาพบคลากรและคณภาพการดแล

• การกระจายบรการทางสงคมและสงแวดลอม

ความเสมอภาค เทาเทยม ใหโอกาสเหมอนกน ความเปนจรง

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1041519532575519&set=a.371903056203840.84362.100001524474522&type=3&theater

ผปวยเดกอาย 12 ป มการตดเชอตองไดรบยา Ampicilin

750 mg iv q 6 hr

ทานจะสงซอยาใหผปวยอยางไรใน 1 วนก Ampicilin 250 mg 4 ขวด + Ampicilin 500 mg 4 ขวด

ข Ampicilin 250 mg 12 ขวด

ค Ampicilin 500 mg 6 ขวด

ง Ampicilin 1000 mg 4 ขวด

21/11/59 SM 88

โจทยสถานการณ

21/11/59 SM 89

ความสมพนธในระบบการเงน การคลงสาธารณสข(3P’s)

Purchasers

Healthcare ProvidersPatients

21/11/59 SM 90

การเงนการคลงสาธารณสข (Health Financing)บญชสขภาพแหงชาต (NHA) คอ แมแบบของการบรหารเงนทางระบบสขภาพจาก

agency ไปสคาใชจายตางๆ

บญชสขภาพเกยวกบ*จายไปเทาไหรทงหมดตอ% GDP

*จายไปกบบรการประเภทใด เชน การดแลสขภาพของประชาชน,การลงทน ตางๆ

*จายไปกบสาธารณะ

วธการจายของ Provider

คาใชจายสวนตวของผใหบรการเทาใด

21/11/59 SM 91

คาใชจายดานสขภาพ National health expenditure

• คาใชจายถกจายไปในดานรกษาพยาบาล/คาตรวจทาง lab/คายามากกวาการปองกนหรอสงเสรมสขภาพ

• คาใชจายสขภาพกวา 1/3 เปนคายา• ครวเรอนหรอประชาชนเปนผรบภาระมากกวารฐ

• อตราการเพมขนของมลคายามากกวาคาใชจายดานสขภาพ

21/11/59 SM 92

21/11/59 SM 93

21/11/59 SM 94

ใชบรการสงขนจาก

-ประชากร+ผสงอายเพมขน

-ประชากรมรายไดมากขน

-มโรคใหมเพมขนจงตองการเทคโนโลยทสงขน

-มประกนสขภาพทครอบคลมมากขน

-การเปลยนแปลงสถานการณและความชกของโรค

ปจจยทมผลสงเสรมใหคาใชจายดานสขภาพสง

21/11/59 SM 95

• สถาบนศาสนายงไมสามารถจงใจใหคนเขาถงหลกธรรมอยางแทจรง

• สถาบนครอบครวมแนวโนมออนแอลง

• การแกปญหาบรณาการนอย รปแบบเดยวใชทวประเทศ

ปจจยทมผลสงเสรมใหคาใชจายดานสขภาพสง

21/11/59 SM 96

การกระจายตวทรพยากรสาธารณสขRegion Pop / Facility Hospitals Pt Beds Medical Personal

H

center

Pt

Beds

Pha Public Pri

vate

Public Pri

vate

Physi

cian

Dent N Phar

BKK 39660 202 1872 43 98 16260 11834 793 3529 309 2551

Central 3631 369 8365 248 111 30891 8154 3576 16813 825 11058

N 4132 493 19136 203 51 19857 4722 4501 17038 908 11012

S 5194 494 11309 166 34 14329 2224 8311 22549 884 10575

NE 8311 766 39356 302 37 25503 2427 8311 35476 1702 21740

Post today , Jan 12, 2016

https://www.facebook.com/Posttoday/posts/10153985094719835?fref=nf

Future Trend

• 2553-2562 N : Pt = 1 : 400 พยาบาล 163,500 - 170,000 คน

• 2553 ประชากร 65.4 ลานคน : ตองการพยาบาล 163,500 คน

• 30 มถนายน 2554 มจ านวนพยาบาล 130,338 คน ขาด 33,112 คน (สภาการพยาบาล)

• 21000 คน ( รพ. สงกดกระทรวงสาธารณสข)

• 12100 คน (รพ.ภาครฐและเอกชน)

• ความตองการพยาบาลอาชวอนามย 8000 คน

• ก าลงพยาบาลเพม 9 % / ป

• 2548 อตราการสญเสย 23.30 %

• อาจารยพยาบาลขาด 1000 คน

21/11/59 SM 99

• ทรพยากรขาดแคลนอยางสมบรณ– ตนทนสงขน– ความคาดหวงมากขน– ผสงอายมากขน– แบบแผนการเจบปวยเปลยนไปไมมประสทธภาพ

• ใชทรพยากรไมมประสทธภาพ– ทรพยากรไมไดรบการพฒนาใหมศกยภาพพอ– เทคโนโลยไมเหมาะสม (สงหรอต าเกนไป)– การกระจายทรพยากรไมเหมาะสม– ขาดคณธรรม จรยธรรมในการใชทรพยากร- ขาดขอมลส าหรบการตดสนใจและวางแผน

ปญหาสถานการณปจจบน

21/11/59 SM 100

ความเสยงดานสขภาพ /สงแวดลอม สงขน

ปชก มหลกประกนสขภาพ 97.4 % ใชบรการเพม

การแพรกระจายของโรคไมมพรมแดน

พฤตกรรมคนไทยเปลยนแปลง ปญหาวฒนธรรม คานยม การบรโภค

นโยบายคาใชจายทางการแพทยสาธารณสข ลดคาใชจาย 4-5 พนลาน

ป 2551 48,000 ลานบาท เนนการควบคมยานอก *

ป 2552 61,300 ลานบาท ยาบ ารงวตามนจ านวนตอครง

ปญหาสถานการณปจจบนOPD 21.77%

IPD 14.58%

OR 33.36%

https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/th.html

SM 102

การเปลยนแปลงโครงสรางประชากร

ปญหาสถานการณปจจบน

ปทมาวาพพฒนวงศและปราโมทย ประสาทกลประชากรไทยในอนาคต

http://www.ipsr.mahidol.ac.th/IPSR/AnnualConference/ConferenceII/Article/Article02.htm

21/11/59 SM 103

เจบปวยเรอรง 69.3%

60-69 90 +ชวงอาย

ผปวยโรคหวใจสงเปนอนดบ 1(451.45 ตอประชากรแสนคน)

83.3%

•โรคอวน 12.3% (2545) ความเสยงจากการประกอบอาชพ

/เจบปวยจากการท างาน

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผน 10 2552-2554ปญหาสถานการณปจจบน

21/11/59 SM 104

อบตเหต/อบตภยยงเปนปญหาตอเนอง

ป 2545

ป 2547

91,623

124,530

จ ำนวนคด ผบำดเจบ/เสยชวต

82,429

107,930

รำยคด

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผน 10 2552-2554

ปญหาสถานการณปจจบน

ปญหาสถานการณปจจบน

ปญหาสถานการณปจจบน

21/11/59 SM 108

ปญหาสถานการณปจจบน

ปญหาสถานการณปจจบน

บทบาทพยาบาล1. Professionalism มออาชพ: Autonomy, Accountability,

Authority

2. Patient centered care & Family centered care:

Primary Nurse / Holistic approach --soft skill

3. Leadership: Change agent

4. Systems Based Practice: Though process, Practice

process, and Documentation Process

--Novice N Advanced beginner N Competent N

Proficient N Expert N

5. Informatics and Technology

บทบาทพยาบาล6. Communication: effective with pt/ families/

other providers by (I)SBAR technique-- S –

Situation/ B – Background / A – Assessment/ R –

Recommendation7. Teamwork and Collabolation

8. Safety: Culture / Environment / safety N-safety Pt9. Quality Improvement: process / tools (PEWS)

/benchmarking/

10.Evidence-based Nursing: Best Practice

21/11/59 112

SBAR Technique

I Introduction แนะน าตวS Situation….. สถานการณทท าใหตองรายงาน ระบ

ชอผรายงาน สถานการณปญหา อยางรวบรดไดประเดน ความรนแรงและ เวลา

B Background ....ขอมลภมหลงเกยวกบสถานการณA Assessment .....รายงานการประเมนR Recommendation .....ขอเสนอแนะ

ตวอยางI: *( ชอผรายงาน ) จาก ward…. คะ ขอรายงานอาการผปวย ( ระบชอ-สกล ) เพศ ............อาย .........เตยง.......

S: *อาการหรอความผดปกตทพบ........เวลา........... อาการ.............................................

B: *ประวต : CC………… PI………… PH………… ประวตการแพยา (ถาม)

ผปวยม......( ปญหา/อาการทเกดความรนแรง/ท าใหตองรายงาน พรอมระบเวลาทเกดความรนแรง )

ผลการตรวจรางกาย , Vital signs, Neuro signs , Pain score , DTX., O2 sat.,

แรกรบ/ลาสด

ผลการตรวจอนๆทางหองปฏบตการหรอเอกซเรย EKG. ลาสด และครงทแลว ( ถาม )

การรกษาพยาบาลทไดใหไปแลวพรอมผลการรกษาพยาบาล

แผนการรกษาพยาบาลทจะให (ถาม)

A : การประเมนสถานการณของพยาบาล

การวนจฉย หรอขอสนนษฐานวาเปนหรอคลายโรคใด หรอ ผปวยเสยงตอภาวะใด

R : ขอแนะน าหรอความตองการของพยาบาล

เชนตองการใหแพทยมาดแลผปวยทนท หรอวางแผนการรกษา หรอขอใหปรบเปลยน

แผนการรกษา การ Admit การ Refer การอธบายแผนการรกษาใหกบผปวย ญาต หรอ ผดแล ฯลฯ

21/11/59 SM 114

ระบบสขภาพทพงประสงค• Health • ตอบวตถประสงคของระบบสขภาพ:Equity/Efficiency/Effectiveness/

Consumer choice/Quality• สรางเจตนาใหมเกยวกบสขภาพ และตองการความคดเชงระบบ• ระบบสขภาพเชงรก• High touch medicine มากกวา High tech.• การมสวนรวมของภาคประชาสงคม• จดระบบการคลงสขภาพและระบบการจายเงนทเหมาะสม• มตวชวดทางบญชทสะทอนความยงยน(ประสทธภาพ/คณภาพ)• มระบบขอมลทสะทอนผลงาน พรอมส าหรบการวางนโยบาย

21/11/59 SM 115