ຕນໄຮຜາ - Ficus (undescribed), Moraceae

ສວນພກສາຊາຜາຕດແກ ສະບບທ7:ເດອນຕລາ2014

ໃນຈດໝາຍຂາວຂອງພວກເຮາສະບບທຜານມາ,ພວກເຮາໄດນຳສະເໜກຽວກບການເຄອນໄຫວຢາງບຢດຢງທສວນພກສາຊາດຜາຕດແກໂດຍສະເພາະແມນ6ເດອນທຜານມານ,ໃນສະບບນພວກເຮາຢາກຈະນຳສະເໜທກຄວາມພະຍາຍາມທເກດຂນຕາມມາ,ເຊງໄດແກ:ວຽກງານດານພາກສະໜາມແລະການຈດຈຳແນກພດຈຳນວນຫາຍກວາ600ຊະນດທລວບລວມໄດເຊງລວມເຖງ30ຊະນດທໄດບນທກໃໝໃນປະເທດລາວເຮາແລະພດຊະນດໃໝອກ8ຊະນດ.ພວກເຮາຍງກຳລງຂຽນປມອກ3ຫວເຊງຈະຕພມໃນໄວໆນອກດວຍ.

ທານ ເຮນຣກ ກາເດນລາ (ຜອຳນວຍການໃຫຍ)ສວນພກສາຊາດຜາຕດແກ, ຫວງພະບາງ, ສປປ ລາວ

ດອກເອອງປາກມວງ - Nervilia sp., Orchidaceae

ສາລະບານ

1-4 ກຽວກບຜາຕດແກ

5-14 ການເຄອນໄຫວຂອງຜາຕດແກ

15-22ການອະນລກພດຕະກນຂງຂາໃນສປປລາວ ໂດຍແກວອດອນສວນນະກມມານ

23-38ຮບພາບພດຕະກນໄຮຂອງລາວ

ວາລະສານຜາຕດແກອອນໄລນ 3 ສະບບຕປ ທເວບໄຊທຂອງຜາຕດແກ. ຫາກທານມຫວຂສາລະຫນາຮກຽວກບພກສາຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ, ທເປນຂາວທວໄປສາມາດ ລງໃນວາລະສານຜາຕດແກໄດ. www.pha-tad-ke.com

ດອກເຄາະຍາວ- Vaccinium sprengelii, Ericaceae

ຄວາມເປນມາຂອງສວນພກສາຊາດຜາຕດແກ

ສວນພກສາຊາດຜາຕດແກເປນສວນພກສາຊາດແຫງທຳອດ ຂອງສປປລາວ,ຕງຢບານຈານໃຕ,ເມອງຈອມເພດ,ແຂວງ ຫວງພະບາງ,ຕງຢກງກນຂາມກບຕວເມອງຫວງພະບາງ ຫາງຈາກຕວເມອງປະມານ15ນາທໂດຍທາງເຮອ,ເຊງຕງ ຢທາມກາງລະຫວາງທງນາແລະແມນຳຂອງ.ສະຖານທແຫງນຈະເປນສນຄນຄວາທາງດານພດສາດແລະສນລວບລວມພນພກສາຊາດໃນລາວແລະພາກພນອາຊຕາເວນອອກສຽງໃຕ,ເຊງໄດລເລມສຳຫວດແລະສະເໜໂຄງການໃນປ2009ຈະເປດເປນທາງການໃນກາງປ2017,ໄດມການຮວມມກບສະຖາບນການຄນຄວາຕາງໆໃນລາວ,ພາກພນອາຊຕາເວນອອກສຽງໃຕ,ເອຣບແລະອາເມຣກາເພອສາງໂປຣແກຣມການຝກອບຮມ,ແລກປຽນຂມນຂາວສານແລະວຊາການຮວມກນ.ນອກຈາກນນທາງຜາຕດແກຂອງພວກເຮາຍງໄດໃຫທນແກ ນກສກສາທຮຽນເກງຂອງວທະຍາໄລກະສກຳແລະປາໄມ ພາກເໜອນອກຈາກນນພວກເຮາຍງໄດສາງປມສຳລບເດກນອຍໂດຍຮບການສະໜບສະໜນຈາກກອງທນຈາກສະວດ ເຊແລນແລະມການສາງກດຈະກຳຕາງໆກຽວກບການຮກ ສງແວດກບນກຮຽນປະຖມໃນຫວງພະບາງ.

ຂມນເພມເຕມ: www.pha-tad-ke.com

ສະມາຄມເພອນຜາຕດແກ

ສະມາຄມເພອນຜາຕດແກໄດຖກສາງຕງຂນໃນເດອນມງກອນປ2010ທປະເທດຝຣງ,ຕມາໃນປ2011ເດອນ ກລະກດທປະເທດເນເທແລນ,ໃນເດອນກນຍາທປະເທດລາວ.ການສາງສະມາຄມຊວຍເຫອໂດຍບຫວງຜນກຳໄລຂອງຜາຕດແກແມນເພອສງເສມທາງດານການຄນຄວາວທະຍາສາດ,ວດທະນະທຳລວມໄປເຖງການອະນລກພດພນຂອງປະເທດລາວໂດຍສະເພາະແມນແຂວງຫວງພະບາງ.ນອກນນສະມາຄມເພອນຜາຕດແກຍງໃຫການສະໜບສະໜນໃນການເຮດກດຈະກຳປກຈດສຳນກໃຫແກນກຮຽນໃນການອະນລກທຳມະຊາດແລະສງແວດລອມ.

ການຊວຍເຫອຂອງ ສະມາຄມເພອນຜາຕດແກ ຍງຈະໄດຮບການສະໜບສະໜນເພມຂນຕໆໄປ.

ຕດຕ: ເພດສະໝອນ ມະໂນລາcontact@friends-pha-tad-ke.com ຂມນເພມເຕມ:www.friends-pha-tad-ke.com ດອກດນທງ- Aeginetia (undescribed), Orobanchaceae

ເດອນພດສະພາແລະເດອນມຖນາ,2014ພວກເຮາທມງານຜາຕດແກຮວມກບທມງານສວນພກສາຊາດພຣະນາງເຈາສຣກດໄດລງພາກສະໜາມເກບຕວຢາງພນພດທແຂວງໄຊຍະບລແລະຫວງພະບາງພວກເຮາໄດສຳຫວດພດຊະນດໃຫມທແຂວງໄຊຍະບລພວກເຮາກຳລງດຳເນນການຕພມພດຊະນດດງກາວອອກເຜຍແຜໃນວາລະສານພດສາສາດ.

ເດອນມຖນາ6/26,2014ທານຄຣດສແລະທານມາກຈາກສວນພກສາຊາດຊດນໄດມາຢຽມຢາມສວນພກສາຊາດຜາຕດແກ,ໄດຈດຝກອບຮມດານເທກນກການບວລະບດຕນໄມແລະວທການເຄອນຍາຍພນໄມຈາກປາມາປກ,ຮວມລງພາກສະໜາມທປາສະຫງວນພພງບານຊຽງມວກ,ຫວງພະບາງ.

ເດອນກລະກດ6/11,2014ພວກເຮາທມງານສວນພກສາຊາດຜາຕດແກໄດລງພາກສະໜາມເກບພນໄມໄດຈຳນວນທງໝດ80ຕວຢາງໂດຍສະເພາະແມນພດແກນເປອຍ,ຜກກດ,ຂງ-ຂາ,ດອກເຜງແລະພດດອກອກຈຳນວນຫວງຫາຍໃນນນພວກເຮາຍງໄດເກບພນໄມຊະນດໃໝຢແຂວງຊຽງຂວາງເພອມາອະນລກໄວສວນພກສາຊາດຜາຕດແກ.

ເດອນກລະກດ18,2014ດຣ.ປຍະສະເຫມກລນແລະດຣ.ປຣາໂມດໄຕຣບນ ໄດມາຊວຍວາງແຜນອອກແບບສວນປາມແລະກວດ ສອບພດທພບເຫນໃນບລເວນປາທຳມະຊາດທໃກກບຜາຕດແກແລະໄດເຮດລາຍຊພນພດຊະນດເດນທພບເຫນນອກຈາກນນເພນກໄດຮວມອອກພາກສະໜາມກບພະນກງານຜາຕດແກທລອງແມນາຂອງໃກກບຫວງພະບາງການມາຊວຍເຫອແລະເຮດວຽກຮວມກນໃນຄງນແມນໃຊເວລາປະມານ4ວນ.

ເດອນກລະກດ28/29,2014ທານນາງເພດສະໝອນມະໂນລາຜປະສານງານສະມາຄມເພອນຜາຕດແກພອມດວຍທານອນສະໄຫວສດທໂວຫານສະມາຊກຂອງສະມາຄມໄດເຂາຮວມຝກອບຮມກຽວກບການນຳໃຊແລະການຄມຄອງບລຫານທນຊວຍເຫອ,ຫວງພະບາງ,ເຊງຈດໂດຍສະຖາບນສາທາລະນະສາກນ(IRI)ໂດຍມ10ສະມາຄມໃນພາກເໜອຂອງລາວເຂາຮວມ,ຕຈາກນນໃນວນທ18-19ເດອນກນຍາ2014ທງສອງທານກຍງໄດສບຕເຂາຮວມຝກອບຮມເລອງການຄມຄອງແລະການບລຫານການເງນ,ເຊງຈດໂດຍສະຖາບນສາທາລະນະສາກນ(IRI)ມ10ສະມາຄມເຂາຮວມເຊນດຽວກນ.

ເດອນສງຫາ2014ທານຣກກາເດນລາ,ກດຕສກແລະແກວອດອນໄດຢຽມຢາມສວນພກສາຊາດພະນາງເຈາສຣກດ.ເພອກວດສອບພນໄມຈາກພາກສະໜາມແລະເຂາຮວມກອງປະຊມເຄອຂາຍການສກສາພດຕະກນຂງ-ຂາໃນຂງເຂດອາຊຕາເວນອອກສຽງໃຕແລະພວກເຮາໄດນຳສະເໜກຽວກບການອະນລກພດຕະກນຂງ-ຂາໃນປະເທດລາວ,ໃນຮບແບບການອະນລກນອກຖນໂດຍສາງໃນສວນພກສາຊາດຜາຕດແກ.

ເດອນສງຫາ18ເດອນກນຍາ15,2014ທານອນສະໄຫວສດທໂວຫານຜບລຫານຫອງການສວນພກສາຊາດຜາຕດແກແລະທານນາງເພດສະໝອນມະໂນລາຜປະສານງານສະມາຄມເພອນຜາຕດແກໄດມໂອກາດດໃນການເຂາຮວມກອງປະຊມການຝກອບຮມເສມສາງຄວາມສາມາດດານການຄມຄອງແລະບລຫານທໂຮງແຮມວນສະນະລເວໄຊດ,ນະຄອນຫວງວຽງຈນ,ມ10ອງກອນຈຳນວນ19ທານເຂາຮວມເຊງຈດໂດຍອງການESDSສະໜບສະໜນທນໂດຍອງການSDC.ນອກຈາກນນທງສອງທານຍງໄດຮວມກບທານຮສຈ.ດຣບວໄຂຄອນສະແຫວງສກສາທປກສາທາງດານວທະຍາສາດຂອງສວນພກສາຊາດຜາຕດແກໄປຢຽມຢາມ6ສະຖາບນໃນ4ກະຊວງຂອງລດຖະບານໃນນະຄອນຫວງວຽງຈນ.ເພອນາສະເໜຄວາມຄບໜາຂອງການສາງສວນພກສາຊາດຜາຕດແກແລະເພອສາງສາຍພວພນຮວມມກບບນດາສະຖາບນດງກາວ.ພອມກນນນສວນພກສາຊາດຂອງພວກເຮາຍງໄດນາສະເໜຄວາມກາວໜາຂອງສວນເປນPowerPointໃຫບນດາຄອາຈານແລະນກສກສາທເຂາຮວມຮບຟງເຊງໄດສາງຄວາມປະທບໃຈໃຫແກຜເຂາຮວມເປນຢາງດ.

ເດອນກນຍາ30,2014ສຳພາດ ລງຈດ (ຊາວສວນ ປະຈຳຜາຕດແກ)

ໃນສະໄໝກອນບລເວນອອມຮອບພຜາຕດແກແມນອດມສມບນໄປດວຍຕນໄມໃຫຍນອຍທມລາຄາແລະໃຫຮມເງາລວມທງພດພນຫາກຫາຍຊະນດກຍງອດມສມບນຢເຊນໄມດ,ໄມຄາ,ໄມເພາ,ດອກເຜງ,ພດເປນຢາແລະອນໆແລະຍງມສດສາວາສງຫາກຫາຍຊະນດເຊນ:ເຍອງ,ຟານ,ໝປາ,ເໝອຍ,ລງ,ເຫງນ,ໄກປາ,ແລະນກອກຫາຍໆຊະນດເຊນ:ນກຍງ,ນກຍາງ,ຫງ,ນກກກແລະອນໆທອາໄສຢບລເວນນ.ດນຟາອາກາດກຊມເຢນແລະນຳກອດມສມບນເພອໃຊເຂາໃນການກະເສດແລະບລໂພກເພາະຍງບມໄພຄກຄາມຄດງປະຈບນນເທອ.ຖາປຽບທຽບສະໄໝກອນກບປະຈບນແມນມຄວາມແຕກຕາງກນຫາຍ.ໃນປະຈບນຕນໄມແລະພດພນທມລາຄາໄດຖກລກລອບເອາໄປຂາຍຈນເກອບໝດ,ສດສາວາສງກຖກຂາແລະລາຈນເກອບດບສນ.ດນຟາອາກາດກຮອນແຫງແລງຍອນບມຕນໄມຊວຍດດເກບຮກສານາໄວແລະໃຫຮມເຢນ.ຫວຍນາ,ໜອງ,ຄອງ,ບງກຂາດນຳເຊງສງຜນກະທບໃຫແກການກະເສດແລະການບລໂພກໂດຍກງແກປະຊາຊນອອມຂາງຢາງຫວງຫາຍ,ຊຳບໜຳຫວຍນຳທພວກເຂານຳໃຊເຂາໃນການບລໂພກຍງປະປນດວຍສານເຄມທມາຈາກການກະສກາທໃຊສານເຄມຫເອນວາມາຈາກນຳມຂອງພວກເຂາເຈານນເອງ.

ເດອນກນຍາ29/ເດອນຕລາ4,2014ກດຕສກແລະຊາຍຊະໝອນໄດເຂາຮວມຮບຟງການສຳມະນາໃນຫວຂ“ How tropical butterflies might es-cape climate change impact (and why they might not)” ໂດຍທານດຣ.ທມໂມທຈາກມະຫາວທະຍາໄລຮງກງທສວນພກສາຊາດສບສອງພນນາໂດຍການເຊອເຊນຂອງທານດຣ.ອາກຮໂຣະນາກາມຣະ,ນອກຈາກນນທານດຣ.ອາກຮໂຣະແລະດຣ.ທມໂມທຍງໄດອະທບາຍຂນຕອນວທການເກບຕວຢາງແມງກະເບອຢາງລະອຽດແລະເພນຍງໄດນຳພາໄປເບງດອນຕວຢາງທຈະເຮດງານວໃຈໃນການລງໄປດອນຕວຢາງໃນຄງນເພນຍງໄດສາງດອນຕວຢາງໃໝເພອສກສາແມງກະເບອໃນທຳມະຊາດພອມດຽວກນນນພວກເຮາກໄດເກບຕວຢາງແມງກະເບອທພບເຫນໃນພນທນນເພອເປນຂມນອາງອງໃນການສກສາໃນອະນາຄດ,ການລງໄປດອນຕວຢາງໃນຄງນແມນສາມາດສາງດອນຕວຢາງຕາມທາງຂວາງໄດ5ດອນແຕລະດອນມຄວາມຍາວ350ແມດ.ສດທາຍນ ຂຂອບໃຈ ທານ ດຣ. ອາກຮໂຣະ ນາກາມຣະ ທໄດຊວຍເຫອຄາໃຊຈາຍຕາງໆໃນການຢຽມຢາມຄງນ.

ການຫນໂດຍອາໄສທຳມະຊາດເດກນອຍລາວໃນຊວງຍງເຍາໄວຢໃນທາມກາງທງນາ ແລະ ປາໄມໂດຍ:ບບາວໄລເລກ

ໃນເຂດຊນນະບດຂອງສປປ.ລາວ,ເດກນອຍໄດຮບຜນປະໂຫຍດຈາກການຫນໃນສງແວດລອມທເປນທຳມະຊາດ.ຢທນນເຂາເຈາຮຽນຮຣດຊາດ,ໂຄງສາງແລະສສນ,ພວກເຂາໄດຄນພບເນອໃນຄວາມເປນຈງຂອງສງດງກາວແລະວທພວພນກບສງອນໆ,ເຂາເຈາໄດຄນພບວທຜວດວຍການໃຊໃບຫຍາແລະຈບຕກກະແຕນເຕນດວຍການໃຊໃບໄມ,ດອກໄມແລະແກນໝາກໄມເປນຂອງຫນ,ເດກນອຍໄດພດທະນາຈນຕະນາການຂອງຕນ,ທເປນອງປະກອບພນຖານຂອງບກຄະລກຂອງເຂາເຈາ.ການບນທກເກບກຳກດຈະກຳເພອຄວາມມວນຊນທມມາແຕດນນານເຫານບພຽງແຕເປນຄຳຖາມກຽວກບການປກປກຮກສາມລະດກຂອງພວກເຮາເທານນແຕຍງແມນຂກນແຈທຈະຊວຍໃຫພວກເຮາເຂາໃຈສາຍພວພນລະຫວາງສງຄມໜງກບພດພນແລະສດທຢອອມຮອບສງຄມ. ປມເຫມທສອງເຊງຂຽນກຽວກບພກສາຊາດພນບານໃນລາວເຊງຂຽນໂດຍ:ແມຕບບາ(BibaVilayleck)ແຕມພາບປະກອບຈຳນວນ50ກວາຮບໂດຍ:ເຈາສມສະນດໃນປມເຫມນຈະມປະມານຫາຍກວາ50ການຫນເຊງລວມມພວກພດຜກເປນສວນຫາຍໃນຈຳນວນ6ບດເຊນ:ການຄນພບ,ການເຄອນໄຫວ,ການແຂງຂນ,ການລາ,ສລະປະຈາກພດພນແລະດນຕ(ສຂຽວ)

ບດຄດຫຍສຳຫວດແລະເກບຕວຢາງພດຕະກນຂງຂາໃນປະເທດລາວໄດດຳເນນແຕປ2011ຫາ2014ໃນຫາຍພາກຂອງປະເທດລາວ ເຊນ:ພາກເໜອ,ພາກກາງແລະພາກໃຕ.ໄດເກບຕວຢາງ ທງໝດຈຳນວນ224ຕວຢາງແລະປະມານ82%(ຈຳນວນ80ຊະນດທໄດຈດຈຳແນກແລວ)ແລະອກຈຳນວນປະມານ22%ທຍງບທນໄດຈດຈຳແນກເພາະວາຍງບທນເປນດອກແລະໝາກເທອ.ມາເຖງປະຈບນນຕວຢາງປກທງໝດແມນໄດເກບໄວທສວນພກສາຊາດຜາຕດແກເພອຮກສາພນອະນລກແບບນອກ ຖນກຳເນດແລະເພອສາງສວນຂງຂາເພອເປນແຫງຮຽນຮຂອງ ເຍາວະຊນຄນຮນໃໝໃນອະນາຄດ.

ພາກສະເໜພດຕະກນຂງ-ຂາມຈຳນວນສະມາຊກປະມານ1400 ຊະນດ,ພວກມນເປນພດລມລກຫາຍປ,ມເຫງາໃຕດນ,ແລະມລຳຕນເໜອດນທຂຽວຕະຫອດປຫຕາຍໄປໃນ ຍາມແລງ.ບາງຊະນດມເຫງາໜາແລະແຂງແຂງ,ບາງ ຊະນດມເຫງານອຍໆເປນແທງຍາວ,ແລະບາງສະກນຍງ ເປນຫວເຊນ:ພວກຂຫມນແລະກະຊາຍ.ພດຕະກນຂງ-ຂານກະຈາຍພນໃນເຂດຮອນຂອງໂລກເຊນ:ພາກກາງແລະພາກໃຕຂອງທະວບອາຊແລະບາງຊະນດພບໃນອາເມຣກາຫເຂດໜາວຂອງອາຊ. ປະເທດລາວເຮາກເປນປະເທດໜງທມຄວາມຫາກຫາຍ ຂອງພດຕະກນນຖາສມທຽບໃສກບປະເທດເພອນບານແລວຄາດວາປະເທດເຮາມຈຳນວນຫາຍກວາ200ຊະນດ.

ການອະນລກພດຕະກນຂງຂາໃນ ສປປລາວ ໂດຍ ແກວອດອນ ສວນນະກມມານ

ໜຂາທວາງຂາຍໃນຕະຫາດຫວງພະບາງ ດອນເກບພດຕະກນຂງຂາໃນປາສະຫງວນແຫງຊາດພເຂາຄວາຍ

ໃນປະເທດລາວສາມາດພບພດຕະກນນຢຫາກຫາຍ ສະພາບປາເຊນ:ປາໂຄກພບພວກຂຫມນ,ປາປະສມ, ປາແປກ,ປາດງດບແລງ,ປາດງດບແລະພເຂາຫນປນ. ພດຕະກນນມຄນປະໂຫຍດຫາຍຢາງເຊນ:ເປນຢາປວ ພະຍາດແລະເປນອາຫານໄດເຊນ:ຫວານຫອມຫຫວານຕບໝບສາມາດນຳມາໃຊເປນຢາປວພະຍາດທາງ ດານກະເພາະລຳໄສຫເຈບທອງ.ຂງແລະຂາສາມາດ ນຳໃຊເຂາເປນເຄອງເທດປງແຕງອາຫານໄດ.ນອກຈາກ ນແລວຍງມບາງຊະນດທນຳໄປປງແຕງເປນເຄອງສຳອາງ ເຊນພວກຂຫມນ.ໃນສດຕະວດທຜານມາພດຕະກນຂງ ຂາໃນພມພາກອນໂດຈນໄດມການສຳຫວດແລະເກບກຳຂມນໂດຍນກພດສາດຊາວຝຣງໂດຍສະເພາະແມນທານGagnepainໄດລາຍງານວາໃນໜງສພດສາດຂອງພມພາກ

ນວາມຈຳນວນ103ຊະນດແລະມລາຍງານວາພບຢ ລາວປະມານ39ຊະນດ.ປະເທດເຮາສາມາດສມທຽບກບ ປະເທດເພອນບານແລວຍງມການສຳຫວດໜອຍຫາຍ. ທຜານມານກພດສາດຈາກປະເທດເພອນບານໃດເຂາ ມາສຳຫວດແລະພວກເຂາໄດຕພມພດຊະນດໃຫມຈາກ ປະເທດເຮາເປນຈຳນວນຫາຍຊະນດ.ບາງຊະນດກມ ການລາຍງານວາມການສງຂາຍໄປເຖງບາງກອກແຕເປນ ຊະນດໃໝຈາກປະເທດລາວເຮາ.ໃນປມລາຍຊພດຂອງ ປະເທດເຮາທານມາກນວແມນແລະຄະນະໄດລາຍງານ ວາມຈຳນວນ101ຊະນດ.ໃນປ2012ທານວຈດລຳໄຊ ແລະທານມາກນວແມນໄດສກສາພດສະກນໝາກແໜງ ອກຄງພບວາໃນພມພາກອນໂດຈນມ35ຊະນດ ແລະໄດມລາຍງານຊະນດໃໝຂອງໂລກປະມານ10ຊະນດ.

Curcuma cornicolata ຈາກລອງເລາໃໝ,ຫວງພະບາງ Caulokaempferia alba ຈາກປາສະຫງວນແຫງຊາດພເຂາຄວາຍ

ແຜນທປະເທດລາວ

ຈດປະສງ-ເພອການເກບລວບລວມຕະກນນໄວສກສາທາງດານ ນເວດວທະຍາແລະອະນກມວຖານ-ເພອລວບລວມຊະນດພນໄວເປນການອະນລກນອກຖນທຢອາໄສ-ເພອສາງເປນສວນຂງຂາໃນສວນພກສາຊາດຜາຕດແກ-ເພອໃຫອະນຊນຄນຮນໃໝສກສາຮຽນຮໃນອະນາຄດ

ສະຖານທການສກສາໃນລະຫວາງ3ປທຜານມາ,ໄດມການສຳຫວດຢຫາຍ ຈດຂອງປະເທດເຮາແຕພາກເໜອເຖງພາກໃຕຈຳນວນ 23ແຫງໃນຫາຍແຂວງຂອງປະເທດເຮາເຊນ:ຫວພນ, ບແກວ,ຊຽງຂວາງ,ຫວງພະບາງ,ວຽງຈນ,ບລຄຳໄຊ, ຄຳມວນ,ຈຳປາສກແລະອດຕະປ.ແຕຈດພກດທ14°22’19.6”Nແລະ20°28’11.3”N,ຫາ100°28’51.44”Eແລະ107°11’57.6”E,ແຕລະດບ ຄວາມສງຈາກຫນານຳທະເລ113mຫາ1253m.

ວທການສກສາ ແລະ ເປາໝາຍຕວຢາງທນຳມາສກສາທງໝດແມນໄດເກບຈາກສະຖານທຂາງເທງນ.ພອມທງໄດເກບກຳຂມນການນຳໃຊຈາກປະຊາຊນທອງຖນເຊນ:ການໃຊເປນຢາ,ເປນອາຫານແລະສນຄາແມນໄດບນທກໃນເວລາລງພາກສະໜາມ.ສຳລບການຈດຈຳແນກທາງດານອະນກມວຖານໄດສກສາລະດບຄວາມສຽງຕການສນພນ.ຕວຢາງສດໄດນຳມາປກໄວໃນ ສວນພກສາຊາດຜາຕດແກແລະໄດບນທກຂມນທຈຳ

ເປນຕການສກສາເຊນການຈະເລນເຕບໂຕໃນສະພາບ ຂອງດນແລະລະດການອອກດອກ.ລະບບຖານຂມນ ແມນປະກອບຂມນຫາຍຢາງເຊນ:ການຈະເລນເຕບໂຕ,ການອອກດອກ,ການກະຈາຍພນ,ການນາໃຊ,ການປກ. ຕວຢາງທງໝດພອມທງຂມນແມນໄດກະກຽມເພອເຮດ ສວນຂງ-ຂາໃນສວນພກສາຊາດຜາຕດແກ.ສຳລບສວນຂງ-ຂາແມນໄດອອກແບບແຜນວາດສຳເລດ ແລວ.ຕວຢາງແຫງແມນໄດເກບແລະສງໄປຮກສາໄວທພພດທະພນພດແຫງຊາດ.

ຜນການສກສາຕວຢາງທເກບໄດຈຳນວນທງໝດ224ຕວຢາງນຳເບແມນ ໄດປກໄວທສວນກາຂອງສວນພກສາຊາດຜາຕດແກ ສຳລບໄວສກສາທງດານອະນກມວຖານແລະການນຳໃຊ ໃນອະນາຄດໃນຮບແບບສວນຂງ-ຂາ.ຊະນດພນທງໝດ ແມນປະກອບດວຍຂມນສະຖານະພາບທາງດານການ ອະນລກ.ທງທສາມາດຈຳແນກຊະນດໄດປະມານ80ຊະນດໃນ80%ຂອງຕວຢາງທງໝດ(175ນຳເບ) ແມນໄດຈຳແນກແລວ,ຍງປະມານ48ນຳເບທຍງບທນ ໄດຈດຈຳແນກປະມານ22%ຂອງຕວຢາງທງໝດ,ເພາະ ຍງບທນມດອກແລະໝາກສຳລບການຈຳແນກ. ຂງ-ຂາທງໝດທຈຳແນກໄດມ13ສະກນເຊນ:: Alpinia 14%, Amomum 21%, Boesenbergia 3%, Caulokaempferia 1%, Curcuma 19%, Elettariopsis 2%, Etlingera 6%, Gagnepainia 2%, Globba 11%, Hedychium 10%, Kaempferia 5%, Stahlian-thus 2%, Zingiber 13%.

Curcuma petiolata ຈາກປາສະຫງວນແຫງຊາດພເຂາຄວາຍ

ສວນກາ ແລະ ສວນຂງ-ຂາສຳລບສວນຂງ-ຂາແມນເນອທປະມານ900ມ2ທໄດກະກຽມແລະອອກແບບໄວເພອອະນລກຂງ-ຂາໃນຮບແບບນອກຖນທຢອາໄສ.ໃນສວນກາຕວຢາງທງໝດແມນໄດຮກສາແລະລວບລວມໄວໂດຍໄດມການແຍກອອກເປນສອງກມຕາມລກສະນະວໄສຂອງພດເຊນ:ພດລມລກປດຽວໂດຍສະເພາະແມນພວກຂໝນແລະຂງເມອລະດແລງມນຈະພກຕວແລະບຕອງການນຳ.ພດລມລກຫາຍປເຊນພວກໝາກແໜງແລະດາຫລາພວກນລຳຕນຂຽວຕະຫລອດປພວກມນຕອງການນຳເພອການຈະເລນເຕບໂຕ.ໃນສວນຂງຂາພວກເຮາໄດແບງອອກເປນ7ກມຄ:1.ໝາກແໜງ2.ເຜາຂງຂາຈະປະກອບດວຍຕະກນໃກຄຽງກບຂງຂາເຊນ:Costaceae, Cannaceae, Heliconiaceae, Lowiaceae, Marantaceae, Musaceae and Strelitziaceae3.ຂງຂາໃນພມພາກອນໂດຈນ:ຈະປະກອບດວຍພດຕະກນນທພບໃນອນໂດຈນ.4.ຂງຂາສະເພາະຖນຂອງລາວ5.ຂງຂາທນຳໃຊເປນຢາປວພະຍາດແລະເປນອາຫານ6.ຂງຂາທເປນໄມປະດບໃນເຂດອາຊ7.ຂງຂາພນເມອງຂອງຫລວງພະບາງ

1 Alpinia conchigera ຈາກປາສະຫງວນແຫງຊາດນາການ,ແຂວງບແກວ2Amomum villosum ຈາກປາສະຫງວນນາປຍ,ແຂວງໄຊຍະບລ3 Amomum sp. ຈາກປາສະຫງວນແຫງຊາດນາການ,ແຂວງບແກວ4 Boesenbergia sp. ຈາກປາສະຫງວນແຫງຊາດພເຂາຄວາຍ

ພາກສນທະນາສຳລບພາກສະໜາມແມນພບຄວາມຍງຍາກຫາຍເພາະ ວາພດຕະກນນສວນໃຫຍຈະເລນເຕບໂຕແລະອອກ ດອກໃນຊວງລະດຝນ.ພວກເຮາຕອງການເວລາສຳຫວດ ຫາຍຂນເພອໃຫທວເຖງ,ແຕວາເວລາໃນພາກສະໜາມ ມຈຳກດ,ບາງເຂດກຍງສຳຫວດບທວເຖງເຮດໃຫເກບຂ ມນບໄດຕາມເປາໝາຍ.ເມອນຳມາປກແລວບາງຊະນດ ມການຈະເລນເຕບໂຕໄດດເຊນ: Alpinia spp. and Amomum spp.,ແລະເປນການດສຳລບການອະນລກນອກຖນທຢອາໄສໃນຮບແບບຂອງສວນພກສາຊາດ.ບາງຍງພບຂຍງຍາກເພາະມການປກນອກຖນທຢອາໄສເຊນເພາະພວກມນບຕອງການນາຫາຍແຕເມອລະດຝນພວກເຮາບສາມາດຄວບຄມນຳໄດບາງຄງນຳໃນພນທຫາຍເກນໄປເຮດໃຫພວກມນເນາໄດ.ເຮດໃຫຊະນດພນດງກາວພບຂຍງຍາກສຳລບການອະນລກນອກຖນທຢອາໄສ.ຖາພນທໃນທຳມະຊາດຂອງມນຖກທຳລາຍຊະນດພນດງອາດສນພນໄດ.ພວກເຮາຕອງການຝກອບຮມໃຫແກພະນກງານສວນກາຕມອກ.ສຳລບຕວຢາງແຫງພວກເຮາສາມາດເກບໄດຈາກຕວຢາງທພວກເຮາປກໃນສວນພກສາຊາດ

ບດຄວາມຂອບໃຈ.ພວກເຮາຂຄວາມຮບນຄນເຖງຮສ.ດຣ.ວຈດລຳໄຊ(ມະຫາວທະຍາໄລແຫງຊາດລາວ),ດຣ.ຢານາລອອງສະໂຄນກໂຄວາ(ສວນພກສາຊາດສງກະໂປ)ແລະດຣອາແຊລດຣເບກພຊນ(ສວນພກສາຊາດໂອສໂລ)

Amomum dealbatum ປກຢບານປະຊາຊນໃນຫວງພະບາງ Alpinia malaccensis ຈາກຫວງພະບາງ

ສຳລບໃຫຄວາມຮທາງດານພາກສະໜາມແລະຊວຍຈຳ ແນກພດແລະຂອບໃຈເຖງທານຮສດຣ.ບວໄຂຄອນ ສະແຫວງສກສາແລະທານນາງຊຊຍງສຳລບໃຫຄຳເຫນແລະອານບດຄວາມ.ສະແດງຄວາມຮບນຄນເຖງທານຣກກາເດນລາຜອຳນວນການສວນພກສາຊາດ ຜາຕດແກທຊວຍໃນການຫາທນສະໜບສະໜນໃນວຽກ ງານພາກສະໜາມແລະຂອບໃຈເຖງຄອບຄວເບນານແລະອບເຟດາ.ສດທາຍນຕອງຂຂອບໃຈພະນກງານຜາຕດແກທກທານໂດຍສະເພາະແມນທານກດຕສກພດທະວງທຊວຍໃນການຖາຍຮບ,ນອກນນຍງມພະນກງານປາສະຫງວນບອນທພວກເຮາລງພາກສະໜາມ.

ເອກະສານອາງອງPicheansoonthon, C. & Wongsuwan, P., (2009). Hedy-chium champasakense (Zingiberaceae), a New Species from Southern Laos.Taiwania, 54(2):145-148.Picheansoonthon. C. & Koonterm., S., (2008). A New Species of Kaempferia (Zingiberaceae) from Southern Laos .Taiwania, 53(4): 406-409. Picheansoonthon, C. & Koonterm., S., (2009). Two New Kaempferia L. (Zingiberaceae) from Southern Laos Taiwania, 54(3): 219-225.Picheansoonthon, C., (2009). Kaempferia sawanensis (Zingiberaceae), A new species from Southern Laos.

Act. Bot. Yunnanica. Vol. 31(6) p. 509-512. Gagnepain., F. (1908). Zingiberacées in M.H. Lecomte (ed), FloreGenerale L’ Indo-chine vol. 6(1): p. 25-117. Škorničková et al., Two new Curcuma species and one new Zingiber (Zingiberaceae) from Laos (unpublished) Škorničková & Gallick. (2010). The Ginger Garden. Sin-gapore Botanical GardenLarsen & Jenjittikul, (2004).A new species of Caulo-kaempferia (Zingiberaceae) from Laos. Edinburgh J. Bot. 60: 509Newman, M., S. Ketphanh, B. Svengsuksa, P. Thomas, K. Sengdala, V. Lamxay and K. Armstrong. 2007. A checklist of the vascular plants of Laos PDR.

Kaempferia galanga ປກທສວນພກສາຊາດຜາຕດແກ Stahlianthus involucratus ເກບຈາກປະຊາຊນເຜາມງບານລອງລນ Amomum repoeense ເກບຈາກປາສະຫງວນແຫງຊາດພເຂາຄວາຍ

RBGE, Edinburgh, UK. pp. 364-365.Wongsuwan, P., (2008). A New Species of Hedychium (Zingiberaceae) from Southern Laos.Taiwania, 53(4): 401-405Lamxay, V. & Newman .F., (2012). A revision of Amo-mum (Zingiberaceae) in Cambodia, Laos and Vietnam. Edinburgh Journal of Botany 69(1) 99-206.WU, D. L. & LARSEN, K.(2000). Zingiberaceae in Flora of China24: 322–377 St Louis: Missouri Botanical Garden Press, and Beijing: Science PressThe IUCN Red list of Threatened Species.Guidelines for Using the IUCN Red List Categories and Criteria (Version 10 February 2013) http://www.iucn-redlist.org/documents/RedListGuidelines.pdf.

Gagnepainia godefroyi ຈາກປາສະຫງວນແຫງຊາດພເຂາຄວາຍBoesenbergia kingii ຈາກນາສາງເຫວຍ,ຫວງພະບາງ

The Ginger Order

Gingers of Indochina Gingers of Indochina

Asian Ornamental Gingers

Edible Gingers

Medicinal Garden

Gin

gers

Nat

ive

to L

uang

Pra

bang

Are

a

Endemic

Gingers to

Laos

Main Road

Am

omum

Walk

ແຜນທສວນຂງ-ຂາຂອງສວນພກສາຊາດຜາຕດແກ

ໝາກເດອຂນ - Ficus hirta, Moraceae© W. Pongamornkul

ພດຕະກນໄຮ (Moraceae) ເປນຕະກນໜງທມຄວາມຫາກຫາຍທາງດານຊະນດພນ ມການກະຈາຍພນຢຫາກຫາຍສະພາບປາໃນປະເທດເຮາເຊນ ປາດງດບແລງ, ປາດງດບ, ປາປະສມປຽນໃບ, ພເຂາຫນ, ປະເທດລາວເຮາມປະມານ 120 ຊະນດ,ແລະ ຄາດວາຄງມຫາຍຊະນດກວານ ຖາມການສຳຫວດ ແລະ ສກສາພດຕະກນນຢາງຈງຈງ.ພດຕະກນນມຄວາມສຳຄນຫາຍທປະກອບສວນເຂາໃນການເປນໂຄງສາງຂອງປາ ໄມ ແລະ ໝາກຂອງພວກມນຍງເປນອາຫານໃຫສດຫາຍຊະນດເຊນ: ກະຮອກ, ນກ, ລງ ແລະ ສດປາຊະນດອນໆ. ສຳລບຄນເຮາແມນມການນາໃຊເປນຢາປວພະຍາດ, ໄມປະດບ ແລະ ປກເປນຮມໄດຢາງດ, ບາງຊະນດມຄວາມສຳຄນທາງດານສາດສະໜາ ເຊນ ຕນໂພ (Ficus religiosa)

ຮບພາບພດຕະກນໄຮຂອງລາວ

ໝາກປສາ - Broussonetia papyrifera, Moraceae © S. Suk-iaem

ໝາກໄຮຜາ - Ficus altissima, Moraceae © S. Suk-iaem

ໝາກໄຮຫອດ - Ficus cucurbitina, Moraceae © W. Pongamornkul

ໝາກໄຮຕານ - Ficus curtipes, Moraceae© K. Souvannakhoummane

ໝາກໄຮຂນ - Ficus hirta, Moraceae© W. Pongamornkul

ໝາກເດອປອງ - Ficus hispida, Moraceae © K. Souvannakhoummane

ໝາກໄຮໃບໃຫຍ - Ficus orthoneura, Moraceae © K. Souvannakhoummane

ຕນໂພໄຮ - Ficus rumphii, Moraceae© S. Suk-iaem

ໝາກນອດດນ - Ficus semicordata, Moraceae© K. Souvannakhoummane

ໝາກໄຮຫນ - Ficus talbottii, Moraceae© K. Souvannakhoummane

ໝາກນອດຫວຍ - Fiicus ischnopoda, Moraceae © K. Souvannakhoummane

ໄຮນອຍ - Ficus (un-described), Moraceae © K. Phoutthavong

ສມພເຫອງ - Streblus asper, Moraceae© K. Souvannakhoummane

ໜາມຊອຍ - Streblus ilicifolius, Moraceae© K. Souvannakhoummane

ໝາກໂພ - Ficus religiosa, Moraceae© K. Souvannakhoummane