11/04/62 1

กลยรตน หลอมณนพรตน Ed.D.

อาจารยประจ าวทยาลยครสรยเทพ

10 เมษายน 2562

การใชภาษาท งการพดและการเขยนเปนทกษะและ

ศลปะอยางหนง ผใชจะตองมความรเกยวกบค า

ความหมายของค า การเขาประโยค การล าดบ

ประโยคเขาเปนขอความส น ๆ รวมถงการล าดบ

ขอความส นๆ เขาเปนขอความตอนหนง ๆ เพอให

ผอานหรอผฟงเขาใจความหมายตรงตามทตองการ

ได

11/04/62 2

การใชภาษาผดหลกไวยากรณ

การใชภาษาผดความหมายทตองการ

การใชภาษาทไมเหมาะสม

การใชภาษาไมสละสลวย

11/04/62 3

1. ใชค าผดหลกไวยากรณ ไดแก การใชค าบพบท ค าสนธาน

หรอค าลกษณนาม ผดจากหลกไวยากรณ ตวอยาง

ล าดวนบรจาคเงนกบเดกก าพราเนองในวนเดกแหงชาต

สวฒนเปนคนสภาพแตส ารวมตนเสมอเมออยตอหนาผให

อนสาวรยทกชนในประเทศไทยควรไดรบการดแล

เสอสขาวของคณยายอยทตเสอผา

การใชค าบพบท

กบ ตดกน เทากน ดวยกน

ตวอยาง: นรมลกบสมปองไปเดนซอของทตลาด

แก ส าหรบ (มกใชกบผมอาวโสนอยกวา)

ตวอยาง: อธการบดมอบหนงสอแกนกศกษา

แด ส าหรบ (มกใชกบผมอาวโสมากกวา)

ตวอยาง: อธการบดมอบหนงสอแดประธานองคมนตร

11/04/62 5

กบ -(ค านาม) เครองดกสตวชนดหนง มลนหรอไก เมอไปกระทบเขากจะปดหรอ

งบทนท

-(ค าบพบท) ใชเชอมค าหรอขอความเขาดวยกน มความหมายวารวมกน หรอ

เกยวของกน เชน พกบนอง

-(ลกษณนาม)ใชเรยกใบลานซงจดเขาแบบส าหรบจารหนงสอประมาณ 800 ใบ

แก-(ค าวเศษณ) อายมาก

-(ค าบพบท) ใชน าหนาฝายรบ

ดงน นค าทตามหลง “ให” ควรเปนค าวา “แก” เสมอ เชน

ครใหของขว แกนกศกษา

อ.ศศวรรณ รนเรง

11/04/62 6

ตอ ใชในกรณ “กระท าตอฝายเดยว” ไมวาจะกระท าตอใคร

หรอตออะไร เชน

- เราตองมความกต ญกตเวทตอผมพระคณ

- สมบ เปนคนทมความสจรตตอหนาท

ใชในกรณทแปลวา “เปนไปตาม” “คลอยตาม” หรอ

“ท าตาม” ไดดวย เชน

- นดดาเปนคนตรงตอเวลาเสมอ

- คนทออนตอโลกคอคนทออนประสบการณชวต

11/04/62 7

การใชค าสนธานเชอมประโยค

ค าสนธานทเชอมความคลอยตามกน ไดแก ท ง..และ ท ง...ก

คร น...ก คร น...จง กด เมอ...กวา พอ...แลว ตวอยาง

พอท าการบานเสรจแลวฉนกนอน

ค าสนธานทเชอมความขดแยงกน ไดแก แต แตวา กวา...ก

ถง...ก ตวอยาง

กวาเราจะเรยนจบเพอนๆ กท างานหมดแลว

11/04/62

ค าสนธานทเชอมขอความใหเลอก ไดแก หรอ หรอไม ไม...ก

หรอไมกไมเชนน น มฉะน น...ก ตวอยาง

เธอคงไปซอของหรอไมกไปดหนง

ค าสนธานทเชอมความทเปนเหตเปนผล ไดแก เพราะ เพราะวา

ฉะน น...จง ดงน น เหตเพราะ เหตวา เพราะฉะน น...จง

ตวอยาง

เพราะวาสนาไมออกก าลงกายเธอจงอวนมาก

11/04/62

ค าวา และ- กบ- รวมทง-ตลอดจน

ค าสนธานทงสค าน มความหมายอยางเดยวกน คอ ท งหมด

ใชแทนกนได ขนอยกบผเขยนจะมศลปะในการเลอกใชค าใหเหมาะ

กบบรบทน นๆ อยางไร ตวอยาง

วนยทบคลากรจะตองรกษาน น มวนยในการปฏบตงาน

และวนยในการปฏบตตอผรวมงาน รวมทงวนยในการปฏบตตอ

บคคลภายนอกทมาตดตองาน ตลอดจนวนยในการปฏบตตนเพอ

รกษาเกยรตศกดของต าแหนงหนาทของตนดวย

11/04/62

11/04/62 11

การใชค าลกษณนาม

- ค านามทมลกษณนามไดหลายอยาง เชน

ไข – ใบ ฟอง ลก

โคม – ดวง ใบ ลก

ปนโต – ใบ ลก; เถา สาย

ระนาด – ลก; ผน ราง

ทอฟฟ – เมด อน หอ แทง

ดาย – เสน; กลม เขด ไจ หลอด

ผม – เสน กระจก ปอย

ฯลฯ

11/04/62 12

-ค านามทเปนค าราชาศพท สวนใหจะมลกษณนามเปน“องค”

ยกเวนทก าหนดไวเปนอยางอน เชน

ฉลองพระเนตร – องค

ฉลองพระบาท, รองพระบาท – ขาง องค; ค

ในกรณทค านามน นเปนทงค าราชาศพทและค านามทใชไดท วไป จะ

ก าหนดลกษณนามไวท ง 2 อยาง เชน

พระขรรค – องค; เลม (ถาใชท วไป)

การใชค าอาการนาม “ การ” และ “ความ”

“การ” ใชกบกรยาทางกาย หรอวาจา เชน การพด การอาน ฯลฯ

ตวอยาง

การพดอยางไมระมดระวงของกตตท าใหไมมใครอยากคบกบเขา

“ความ” ใชกบกรยาทางความคด จตใจ (นามธรรม) และ

ใชกบค าวเศษณ เชน ความรก ความออนแอ ความเรว ฯลฯ

ตวอยาง

ปนฉนต งใจจะท างานใหด เพอความสขของฉน

11/04/62 13

การใชประพนธสรรพนาม “ท, ซง, อน” ท งสามค านม

ความหมายอยางเดยวกน ใชแทนกนได ขนอยกบผเขยนจะม

ศลปะในการเลอกใชค าใหเหมาะกบบรบทน นๆ อยางไร

ตวอยาง:

คนทเปนพลเมองของประเทศใด ซงท าการอนเปนการบ นทอน

ความมนคงของประเทศน น ควรไดรบการประณามวาเปน

ผทรยศตอประเทศชาต

11/04/62

การยกตวอยางในประโยค โดยใชค าวา “เชน ไดแก

อาท”

“เชน” ใชยกตวอยางค าตาง ๆ ทมความหมายใกลเคยง

กน จะลงทายหลงการยกตวอยางดวย “ฯลฯ” หรอ

“เปนตน”

“ไดแก” ไมใชการยกตวอยาง ตองยกมาทงหมด

“อาท” ยกมาเฉพาะทส าค หรอล าดบตน ๆ ไมตอง

ลงทายดวย “ฯลฯ”11/04/62 15

11/04/62 16

พระราชอาคนตกะ = แขกของกษตรยไมวาจะเปนกษตรย เชอพระวงศ

หรอคนทวไป

อาคนตกะ = กษตรยเปนแขกของคนทวไป

พระราชพธ = งานพธซงกษตรยทรงใหจดขน

พระราชกศล = งานพธกรรมทางพทธศาสนา

หมายก าหนดการ = เอกสารก าหนดข นตอนของงานพระราชพธ

ก าหนดการ = เอกสารข นตอนงานทวไป

ทลเกลาฯ ถวาย = ใชเมอสงทถวายเปนของเลกๆ หยบถวายได

นอมเกลาฯ ถวาย = ใชเมอสงทถวายเปนของใหๆ หยบถวายไมได

11/04/62 17

แสดงความจงรกภกด, มความจงรกภกด ไมใชวา ถวายความ

จงรกภกด

เฝาฯ รบเสดจ, รบเสดจ ไมใชวา ถวายการตอนรบ

ประทบ แปลวา น ง จงไมใชวา ประทบน งพระราชอาสน หรอ

ประทบยน

แสดงเฉพาะพระพกตร หรอแสดงหนาทน ง ไมใชวา แสดง

หนาพระทน ง แสดงหนาพระพกตร

ค ำวำ “วโรกำส” มธรรมเนยมกำรใชเฉพำะเมอ "ขอโอกำส“

จำกพระมหำกษตรยหรอพระรำชวงศ เพอท ำสงใด ๆ เชน

ขอโอกำสจำกพระบำทสมเดจพระเจำอยหว ใชรำชำศพทวำ

ขอพระรำชทำนพระบรมรำชวโรกำส

และเมอพระบำทสมเดจพระเจำอยหว ทรงใหโอกำส ใชรำชำศพท

วำ พระรำชทำนพระบรมรำชวโรกำส

ในกรณอนๆ นอกจำกกำร "ขอโอกำส" และกำร "ใหโอกำส"

แลว จะไมใชค ำวำ "วโรกำส" แตใหใชวำ "โอกำส" ดงนนขอควำม

“เนองในวโรกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา…..” จงไมถกตอง

11/04/62 19

2. ประโยคผดไวยากรณ หรอประโยคไมสมบรณ ตวอยาง:

- แรงจงใจเปนพลงทกระตนใหเกดการเรยนรของนกเรยน

ควรแกเปน

แรงจงใจเปนพลงทกระตนใหนกเรยนเกดการเรยนร

- นกศกษาทต งใจเรยน ขยนขนแขง และเชอฟงค าส งสอนของ

ครอาจารย

ควรแกเปน

นกศกษาทต งใจเรยน ขยนขนแขง และเชอฟงค าส งสอนของ

ครอาจารยมกประสบความส าเรจ

1.ใชค าไมถกตองตรงความหมาย ตวอยาง:

บคลากรมหาวทยาลยรงสตรกใครอธการบด

ประธานกลาวเปดงานอยางยดเยอ

สภาก าลงเสาะหาเอกสารฉบบหนงทส าค มาก

สหรฐจะเพมมาตรฐานคว าบาตรเกาหลเหนอ

สองมหาวทยาลยนมมตรภาพมาเปนเวลายาวเหยยด

11/04/62 20

“วางใจ” เปนเรองของฝมอ “ไวใจ” เปนเรองของคณธรรม

คนบางคนไวใจได แตวางใจไมได

คนบางคนไวใจไมได แตวางใจได

ตวอยาง:

การขบรถของสมชายวางใจได ไมตองหว นวาจะเกดอนตราย

เพราะสมเกยรตวางใจเจาหนาทมากเกนไป งานจงเสย

งานเกยวกบการเงนไวใจสมหงได แตอยาวางใจมากนก

ถาพดถงการท างานแลววางใจสมชนกไดดทเดยว

11/04/62 21

11/04/62 22

2.ใชค าทมความหมายไมชดเจน ก ากวม

ตวอยาง:

แมเลยงเธอด

คนขนขยะออกจากบานเมอเชาน

คนทจบเชอกควรจะเปนคนสาว

วนนเคนไมมาเรยนเพราะตาของเขาเจบ

ม 3 ผบรหารทจะขนเวทวนประชมใหบคลากรปน

1. ใชภาษาพดในการเขยนทเปนทางการ

ตวอยาง:

วนนคณบดคณะเวชศาสตรไมมาประชมเพราะตกกระได

เนองจากมผเขารวมงานเยอะ ฝายจดประชมจงตดต ง

โทรทศนวงจรปดไวทอาคารตาง ๆ

เราไมเคยคดวาโทรศพทจะวเศษอะไรหนกหนา เหนเปน

ของธรรมดา นกอยากจะโทรศพทเมอไหรกได

ภาษาพด

มกเปนส านวนภาษาแบบกนเอง

อาจใชน าเสยงเขาประกอบให

ความหมายชดเจนขน

อาจตดทอนหรอดดแปลงเสยงหรอ

ส าเนยงของค าบางค าได

มการใชค าแสลง ค าเฉพาะกลม

มรปประโยคทไมคอยเปนระบบ ไม

สละสลวย

บางคร งพดโดยละค าหรอความ

หรอพดซ าๆ

ภาษาเขยน

มลกษณะเปนทางการมากกวาภาษา

พด เพราะตองใชค าทถกตองเหมาะสม

ไมเขยนตามส าเนยงทออกเสยงจรง ๆ

ซงอาจไมตรงกบภาษาทางการ หรอ

ภาษามาตรฐาน

ตองขดเกลาใหสละสลวย ชดเจน และ

เขาใจไดอยางแจมชด ไมซ าซากวกวน

ไมมค าพดตดปากทนาร าคา

11/04/62 24

11/04/62 25

2.ใชค า ส านวน หรอรปประโยคภาษาองกฤษ ตวอยาง:

ทประชมเหนควรยกเลกระบบซเนยรต

การพานกศกษาไปดงานตางประเทศควรใชบรษททวรท

นาเชอถอ

มานไปท าพาสสปอรตทศนยท าพาสปอรต MRT คลองเตย

ประธานขอใหทกคณะน า ICT มาใชในการจดการเรยนร

เทอมนคาดวาจะมนกศกษาใหมเกนจ านวนทต งเปาหมายไว

นกศกษาคนนมากดวยความสามารถ

11/04/62 26

“มนเปนความจ าเปนทฉนตองอยทน”

ควรใชวา ฉนจ าเปนตองอยทน

เทคโนโลยสารสนเทศไดถกใหค าจ ากดความโดยส านกงาน

เลขานการคณะกรรมการเทคโนโลยสารสนเทศแหงชาต

ควรใชวา ส านกงานเลขานการคณะกรรมการเทคโนโลย

สารสนเทศแหงชาตใหค าจ ากดความ “เทคโนโลย

สารสนเทศ” ไววา................................................

ภาษาไทยเปนภาษาทงายตอการท าความเขาใจ

ควรใชวา ภาษาไทยเปนภาษาทเขาใจไดงาย

11/04/62 27

3.ใชค าตางระดบกน หรอใชค าไมคงท หรอไมถกค

ตวอยาง:

เวลาครสอนบางคนกฟง บางกคย บางคนกหลบ

สตรปจจบนเปนนกตอสทเขมแขงไมแพผชาย

รถประจ าทางหกหลบรถจกรยานยนตจงพงเขาชนปาย

รถเมล

เมอนกศกษาดหนงจบ กออกจากโรงภาพยนตร

ไมมความรกใดในโลกจะยงให กวาความรกของมารดา

ทมตอลก

4. ใชภาษาไมเหมาะกบความรสก คอ การเลอกใชค าทสอ

ความหมายไมตรงกบความรสกของผพด ตวอยาง

- นกศกษาดใจทตองแสดงละครเวท ตอหนาทประชมชน

- วนนการจราจรตดขดมาก เราคาดหวงกนวาเราคงไป

ท างานไมทนเวลา

- สมฤดรสกใจหายทตองส เสยเพอนไปเสยท

การใชค าวา ควร – พง – ยอม – ตอง - ให

ควร เปนค าแนะน าท วไป มผลบงคบทางจตใจ เชน

เจาหนาทเสพสราในขณะปฏบตหนาท ควรลงโทษสถาน

หนก

พง เปนการวางมาตรฐาน มผลบงคบทางสงคม เชน

อาจารยพงใหเกยรตอาจารยดวยกน

4/11/2019 29

ประวณ ณ นคร

ยอม เปนค าบงคบเปนทางการ แตไมเดดขาด ใหใชดลพนจ

เชน

อาจารยเลนการพนน ยอมถกลงโทษสถานหนก

ตอง - ให เปนค าบงคบเปนทางการโดยเดดขาด เชน

บคลากรผใดกระท าผดวนยอยางรายแรง ใหลงโทษใหออก

ปลดออก ไลออก

4/11/2019 30

ประวณ ณ นคร

ในภาษาไทยประโยคทใชค าวา “ถก” ใชในทางลบ มกใชในกรณท

ผรบไมยนดทจะรบ หรอท าสงน น เชน ถกต ถกวา ถกปรบ ฯลฯ

ในกรณทผรบยนด จะใชค าวา “ไดรบ” ตวอยาง:

ฐตวฒนถกเลอกเปนประธานช นป X

ควรใชวา ฐตวฒนไดรบเลอกเปนประธานช นป

สมพรมาท างานสายทกวนจงไดรบการต าหนจากผบงคบบ ชา X

ควรใชวา สมพรมาท างานสายทกวนจงถกต าหนจาก

ผบงคบบ ชา

11/04/62 31

1. ใชค าฟ มเฟอย หรอค าทใหความหมายอยางเดยวกนซ าซอนกน

ตวอยาง:

สมหงเปนคนเดยวทไมตายรอดชวตมาได

สมศรรสกละอายใจทไดทจรตคดโกงยกยอกเงนของบรษท

สมคดรสกพอใจในการทไดรบเลอกเปนนายกสโมสรนกศกษา

ส านกงาน...จะท าการบรการเขามาพนยาก าจดยงใหกบคณะ/

หนวยงานตาง ๆ ทอยภายในอาคารและภายนอกอาคาร...ตามวน

เวลาก าหนดการประจ ารอบเดอนเมษายน 62-พฤษภาคม 62

11/04/62 32

ค าฟ มเฟอย

ท าการประชาสมพนธ

มการชวยเหลอ

กระท าการโดยประมาท

อนาคตขางหนา

จากประสบการณทผานมา

จากการวางแผนลวงหนา

มาตรการในการดแลรกษาความ

ปลอดภย

ค าภาษาแบบแผน

ประชาสมพนธ

ชวยเหลอ

กระท าโดยประมาท

อนาคต

จากประสบการณ

จากการวางแผน

มาตรการรกษาความปลอดภย

11/04/62 33

11/04/62 34

2.ประโยคไมกะทดรด ใชค าหรอความซ ากน จนท าใหประโยค

ยาวและซ าซากเกนไป

ตวอยาง:

สงคมไทยนบวนจะเสอมทรามลงในทางทไมสมควร

สพรเปนพฒนากรทต งใจพฒนาความเจร กาวหนามาส

ทองถนอยางจรงจง

ปจจบนเทคโนโลยและเทคนควทยาการเกอบทกดาน

กาวหนาขนมาก

11/04/62 35

3.ประโยคไมชดเจน ใชค าทมความหมายหลายนย หรอใช

สรรพนามทไมระบชดเจน

ตวอยาง :

เขาสนทสนมกบนองสาวคณเมตตาทเปนพยาบาล

ประธานนดประชมอกคร งวนศกรน 3 โมง

เขาไปทไหนกน

11/04/62 36

4. ประโยคไมสละสลวย ไดแกประโยคทล าดบค าหรอความไม

ถกท

ตวอยาง :

ประภาต งใจจะเขาศกษาตอทมหาวทยาลยรงสต คณะบ ช

มนเปนการยากทจะเขาใจเรองน

หนงสอบนช นเขาไมเคยอานเลย

สนขน งในตะกราแลบลน

กำรสะกดกำรนต

กำรใชอกษรยอตำมใจชอบ

กำรใชเครองหมำยตำง ๆ ในททไมควรใช และไมใช

เครองหมำยในททควรใช ไดแก กำรใชไมยมก กำรใช

ยตภงค กำรแยกค ำ กำรใชจดไขปลำ กำรใชไปยำลนอย

กำรใชไปยำลใหญ กำรเวนวรรค กำรยอหนำ

ใช นำย/ นำง/ นำงสำว ยกเวนผมต ำแหนงตอไปนใหพมพต ำแหนงไวหนำชอ

- ผมต ำแหนงทำงวชำกำร (ผชวยศำสตรำจำรย รองศำสตรำจำรย

ศำสตรำจำรย และทมค ำตอทำยต ำแหนงดงกลำวคอ พเศษ กตตคณ หรอ

เกยรตคณ)

- สตรทไดรบพระรำชทำนเครองรำชอสรยำภรณทำนผหญง/ คณหญง/ คณ

-ผมบรรดำศกด/ ฐำนนดรศกด เชน หมอมเจำ หมอมรำชวงศ หมอมหลวง

ฯลฯ

-ผมยศทำงทหำร/ ต ำรวจระดบสญญำบตร

4/11/2019 38

ใหเรยงล าดบกอน – หลง ดงน

1. ต าแหนงทางวชาการ

2. ยศทางทหาร/ ต ารวจ

3. บรรดาศกด/ ฐานนดรศกด สตรทไดรบพระราชทานเครองราชอสรยาภรณ

(ทานผหง หรอคณหง หรอคณ)

ตวอยาง ผชวยศาสตราจารย รอยตรหงวรรณ ศขสาตร

รองศาสตราจารย คณหงสมณฑา พรหมบ

ศาสตราจารย พลตร หมอมราชวงศคกฤทธ ปราโมช

4/11/2019 39

11/04/62 40