จตศาสตรและจตวทยา

การศกษาเพอชวต

การพฒนาคลน 4 ลกของจตจตวทยา

คลนลกท 1 ของจตวทยา ซกมนด ฟรอยด 1890 ผรเรมเรองจตวเคราะห ( Psychoanalysis) เขาศกษาเรองอารมณสญชาตญาณของมนษยทมบคลกบกพรองและผนแปรไป แทนทจะศกษาธรรมชาตของมนษยทสมบรณครบถวน

– เขาคดวามนษยถกอทธพลของกามตณหาและความขดแยงในตอนเดกๆครอบง าท าใหบคลกภาพของมนษยเปลยนไป เขาเชอวาพลงของจตไรส านกมอทธพลอยางมากในการสรางบคลกภาพของมนษย หนงสอทมชอเสยงของเขาคอจตวเคราะหและการท านายฝน เขามองมนษยเหมอนสตวเดรจฉาน ทถกจตสญชาตญาณและจตไรส านกเขาครอบง าตลอดเวลาจนท าใหไมเปนอสระอยางแทจรง เขาบอกวามนษยไมไดเปนไปตามทเขาคดวาเขาเปน

จตเหนอส านก จตบรสทธ

จตใตส านก จตเนอหนง

จตส านก สตร

จตไรส านก

สณชาตญาณ

คลนลกท 2 ของจตวทยา จตวทยาของพฤตกรรม (Behaviorism) 1924

ยอหน บ วตสน เปนผเรมจตวทยานขนมา และพฒนาใหเปนทนยมอยางกวางขวาง โดย บ. เอฟ. สกนเนอร เขาคดวาจตวทยาของฟรอยดไมเปนวทยาศาสตร ไมสามารถพสจนไดตามแนววทยาศาสตร เขาไดตงทฤษฎของจตวทยาขนมาใหม ใหชอวาจตวทยาของพฤตกรรม เขาคดวาบคลกภาพภายนอกสามารถเสรมสรางไดดวยแรงกระตนจากสงแวดลอมภายนอก เขาไมสนใจสงแวด ลอม ทมาจากภายใน ทมอทธพลอยางมากตอพฤตกรรมของมนษย เขามองมนษยเหมอนเปนหนยนต

3

จตเหนอส านก จตบรสทธ

จตใตส านก จตเนอหนง

จตส านก สตร

จตไรส านก

สณชาตญาณ

คลนลกท 3 จตวทยาความเปนมนษยทแทจรง Humanistic psychology

คารล โรเยอร

อบราฮม มาสโลร

คารล โรเยอร และอบราฮม มาสโลร ไมเหนดวยกบ การมองมนษยเหมอนคนปวยโรคจตและหมดหวงของจตวเคราะห

หรอมองมนษยเปนเหมอนเครองจกรของจตวทยาพฤตกรรม มนท าใหมนษยเลวรายลงไปมากกวาดขน ถาเราตองการศกษาเรองมนษย เราตองศกษามนษยทดทสด ทสมบรณทสด และบรรรลนตภาวะทดทสดของมนษยถาเราตองการทจะรวามนษยวงไดเรวทสดไดเทาไร เราตองศกษาจากนกวงโอลมปกทไดเหรยญทองทเรวทสด ไมใชศกษาจากนกวงธรรมดาหรอนกวงทขาแพลง ดงนนเราตองมารจกตวตนทแทจรงของเรา ( Self-Actualization)

5

สามเหลยมของความตอง ทางรางกาย

ความปลอกภย

รกและการยอมรบ

ยกยอง

รจกตนเองทแทจรง

คลนลกท 4 จตวทยาเหนอบคคล Transpersonal Psychology

คารล จง เปนลกศษยของ ฟรอยด แตตอนหลงมความขดแยงกนเรองจตเหนอส านกและจตใตส านก จง ใหความส าคญเกยวกบจตเหนอส านกมาก จง เชอวา พฤตกรรมของเดกทารก ครอบง าดวยจตสญชาตญาณ เดกมปญหาเพราะจตส านกของเขายงไมพฒนา จงใหความส าคญกบชวตภายในมาก โดยเฉพาะอยางยง เรองความฝน จนตนาการ และนมต เขาบอกวาจตไรส านกมอทธพลอยางมากตอชวตมนษย จงเชอมจตวทยาของเขากบ ฌานสมาธ ของศาสนาตะวนออก อ านาจของจตลกลบ สงเหนอธรรมชาต ถอวาเปนผ เรม จตวทยาคลนลกท 4 อยางแทจรง Transpersonal Psychology กอตง โดย 1.สตานสลาฟ กรอฟ 2.อมบาฮม มาสโลร

7

1.วยเดก

2.วยรน

3.วยหนมตน

3.วยหนมปลาบ

4.วยกลางคน

5.วยชรา

ชาย หญง + -

สตร วกฤตวยกลางคน

วกฤตวยรน

จตใตส านก

จตเหนอส านก

อดอด-หนง-เบอ-ฟงซาน-เรารอน-ร าคาญ-สงสย

เบา-โลง-โปรง-วาง-สวาง-สนตสข

-1.เงามอในตวตน

-2อารมณ ชอบ-ไมชอบ

-3.ความคดตนเอง

+1.ความคดสรางสรรค

+2.ญาณหยงร

+3.ญาณปญญารแจง

รถกรผด +1.รจกตนเองภายใน +2.ยอมรบตนเอง +3.มความพอด +4.เปดเผย

+5.ยอมรบความ แตกตาง

+6.ยอมรบสง ไมร-ลกลบ

+7.รจกตนเองทแทจรง

-1หมดหวง -2.ทกขเวทนา -3.หมดอารมณ -4.ไมมเปาหมาย

--6.ไมยอมรบความจรง -5ไมมความหวง

-7.ตายจาก ความจรง

- 4.ไมมนใจ,เบอหนาย,หมดหวง

EQ+

EQ -

ทางของจตม 7 ระดบ

1.นรก ม 457ขม(ทกขรอนตลอดเวลา)

2.เปรต(มสตนอย-โลภมาก -ปญญาไมม-ทกขมาก)

6.พรหม 7.นรนดร (นพพาน)

5.เทวดา (อยสวรรค)

นสยส ำคญ 4 ประกำร - พรหมวหำร 4 (ญำณสมำธ) คณธรรมพระเจำ 1.เมตตำ 2.กรณำ 3.วำงใจ 4.ใหอภย

จตใจตนรอยปจจบน เปนกลาง ( จตพทธะ-จตพระเจา)

นรก

จตเทวดา-เบา

จตมารหนก

ภำวนำ 7 7.หนงเดยว 6.วำงใจ 5.ตนรอยปจจบน 4.ส ำรวมจต- สงบเงยบ 3.รก-ศรทธำ 2.ร ำพงภำวนำ 1.บรกรรมภำวนำ

ทำน4 1ธรรมทำน 2.อภยทำน 3.วทยำทำน 4.สนทำน

2.สมภเวส วญญาณทไปสวรรค ไมไดเพราะตดยดโลภ-โกรธ-หลง - มสตนอย-ทกขมาก

ศล(5-10) 1.ไมท ำลำยชวต 2.ไมลกขโมย 3ไมพดเทจ 4.ไมผดในกำม 5.ไมเสพสรำ (1.รกสจธรรม 2.รกเพอนมนษย)

คณธรรมส ำคญ 4 ประกำร(ฌำนสมำธ) (Cardinal Virtues) - อทธบำท 4 1.ศรทธำ-ซอตรง 2.พำกเพยรท ำดหนชว 3.สต-สมำธ-เปนกลำง 4.สขมรอบคอบ

2.อสรกาย(มสตนอย-โกรธมาก- ปญญาไมม-ทกขมาก)

4.มนษย (มจตใจสง- รดรชว-มศลครบ- สตปญญาปานกลาง- ทกขปานกลาง-อายสน)

Growth Hormones 5-6

1.โลภ 2.โกรธ 3.หลง

1.สต 2.สมปชญญะ 3.ญาณปญญา

สตรอยปจจบน

ไฟช าระ

EQ+

EQ-

3.เดรจฉาน(หลง-ไมมสต -ทกขมาก-อายสน)

โกรทฮอรโมน(8 Growth Hormone= พลงชวต)

วยรนชาย (ตน12.5-14

กลาง 15-16

ปลาย17-18)

วยรนหญง (ตน11-13 กลาง 14-15

ปลาย 16-17)

เดกชาย 1-

12.5

เดกหญง 1-11

วกฤตกาลวยรน

โกรทฮอรโมนส าคญ 8 ชนด

1.เทสโทสเตอโรน ฮอรโมนเพศชายของเรมเขาวยหนม –รางกายเจรญเตบโตเรวมาก-อารมณแรง-เสยงเปลยน-มอสจ-มหนวด-กลามเนอแขงแรง 2.เอสดโตรเจน ฮอรโมนเพศหญงของการเรมตนเปนสาว- มหนาอก-สะโพกผาย-มประจ าเดอน-รปรางสวยขน-รกสวยรกงาม-ขาดเอสโตเจนเขาสวยทอง

4.โดพามน- ตนตว-กระฉบกระเฉง- มความสข- มความพอใจรกใคร-เลอกค(มนอยวตกกงวล มมากกาวราว)

3.โปรเจสเตอโลน –ฮอรโมนของการตงครรภ –มประจ าเดอน มเฉพาะเพศหญง

วกฤตกาลวยรน โกรทฮอรโมน 4 ตวท างานทางกายมากขน ไมสามารถควบคมได

7.คอรตซอล- ฮอรโมนแหงความเครยด -โรคภยไขเจบ-อวน

8.อะดรนาลน-ฮอรโมนของการปองกนอนตราย โกรธจด-กลว-ตกใจมาก-ตนเตน-หนาแดง

6.เมลาโทนน-ฮอรโมนแหงความสงบสข- มฌานสมาธ-อารมณ เบา-โลง-โปรง-วาง- สนตสข เกดญาณปญญารแจง มความคดสรางสรรค (หลบหลงเทยงคน-หลบลก)

5.เอนดอรฟน-ฮอรโมนท าใหมความสข-คลายเครยด –ระงบความเจบปวด- อารมณด-ผอนคลาย ดวยการออกก าลงกาย-คดบวก-ดลตร-รองเพลง- รนเรง-พรก

(อารมณเทวดา-ฌาน-8) (อารมณจตด มบญ)

(อารมณเทวดา-ญาณปญญา-16)

(อารมณมาร)

(อารมณมาร)

วกฤตกาลวยกลางคน 35-45 ฮอรโมน เดนดอรฟนและเมลาโทนนลดนอยลง ฮอรโมน คอรตซอลและอะดรนาลนมากขน

(อารมณจตไมด มกรรม)

กอนฝกสมาธ ความคด

จะไมเปนระเบยบ

ในระหวางฝกสมาธ ความคด

จะรวมตวเรยงเปนระเบยบ

หลงจากฝกสมาธ ความคด

ยงรวมตวกนเปนระเบยบ

สภาพของสมองกอนและหลงฝกสมาธ การฝกสมาธชวยพฒนาความจ าของสมองไหดขน