แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม

นายอดลย ทองจ ารญ

โครงงานนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต การบรหารงานกอสรางและสาธารณปโภค

สาขาวชาวศวกรรมโยธา ส านกวชาวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ปการศกษา 2556

แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร อนมตใหนบโครงงานฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญามหาบณฑต

คณะกรรมการสอบโครงงาน (ศ. ดร.สขสนต หอพบลสข) ประธานกรรมการ (รศ. ดร.อวรทธ ชนกลกจนวฒน) กรรมการ (อาจารยทปรกษาโครงงาน) (รศ. ดร.ฉตรชย โชตษฐยางกร) กรรมการ (รศ. ร.อ. ดร.กนตธร ช านประศาสน) คณบดส านกวชาวศวกรรมศาสตร

ก

อดลย ทองจ ารญ : แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม (THE WORK MOTIVATION OF THE MUNICIPALITY STAFFS IN KAENGHRO DISTRICT, CHAIYAPHUM PROVINCE) อาจารยทปรกษา : รองศาสตราจารย ดร.อวรทธ ชนกลกจนวฒน

โครงงานฉบบนจดท าขนโดยมวตถประสงคเพอศกษาระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของ บคลากรเทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม กลมตวอยางทใชในการศกษาคอ บคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม มจ านวน 144 คน เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล เปนแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ท าการวเคราะหขอมลประกอบดวย สถตเชงพรรณนา ไดแก ความถ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถตเชงอนมาน ผลจากการศกษาพบวาบคลากรของเทศบาล มระดบแรงจงใจในการปฏบตงานอยในระดบสง เมอพจารณารายดานพบวา ดานการไดรบการยอมรบนบถออยในระดบสงสด รองลงมาไดแก ดานความสมพนธในการท างาน ดานความส าเรจในการท างาน คอดานทมระดบแรงจงใจสงทสดสามล าดบแรก ตามล าดบ ผลการศกษาโดยใชสถตเชงอนมานพบวา อาย และระยะเวลาในการปฏบตงาน มผลตอปจจยจงใจในการปฏบตงานทงปจจยจงใจ และปจจยบ ารงรกษา ทงนพบวาอาย และระยะเวลาการปฏบตงานมาก จะมแรงจงใจตอปจจยจงใจ และปจจยบ ารงรกษามากดวย หนวยงานตนสงกดจงควรสงเสรมใหพนกงานหรอเจาหนาททมระยะเวลาในการปฏบตงานมานาน ไดรบสวสดการ และการเลอนต าแหนงทชดเจนและยตธรรม เพอสงเสรมพนกงานกลมนใหมประสทธภาพในการท างานมากยงขน

สาขาวชา วศวกรรมโยธา ลายมอชอนกศกษา ปการศกษา 2556 ลายมอชออาจารยทปรกษา

ข

ADUN THONGJAMROON : THE WORK MOTIVATION OF THE

MUNICIPALITY STAFFS IN KAENGKHRO DISTRICT, CHAIYAPHUM

PROVINCE. ADVISOR : ASSOC. PROF. AVIRUT CHINKULKIJNIWAT,

Ph.D.

The objective of this study is to investigate the work motivation level of the

municipality staffs. The studied area is Kaeng Khro district, Chaiyaphum province.

144 samples were randomly selected from the whole staffs in the studied area.

Questionaire with 5 levels of measurement were used to collect data. Discriptive, i.e.

frequency, mean, standard deviation, and inferential statictics are employed to analyze

the data. Results from the study show that the work motivation of the staffs is in high

level. The respectiveness, the employment relationship, and the job achievement are

three most important factors. It is also found that age and period of employment are

factors affect the work motivation. The older and the longer period of employment

staffs have the higer motivation level. The equidity and fairness promoting policies

will enhace the efficiency of these staffs.

School of Civil Engineering Student’s Singnature

Academic Year 2013 Advisor’s Signature

ค

กตตกรรมประกาศ

โครงงานการศกษาเรอง แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม น ส าเรจลลวงไดดวยความกรณาอยางยงของ รองศาสตราจารย ดร.อวรทธ ชนกลกจนวฒน อาจารยทปรกษา ทกรณาใหค าแนะน า ตรวจทานแกไขตาง ๆ ในการท าโครงงาน

ขอขอบพระคณ ศาสตราจารย ดร.สขสนต หอพบลสข ทกรณาใหค าแนะน า วธการเขยน การใชถอยค าใหเหมาะสมเพอน ามาประยกตในการจดท าโครงงาน ขอขอบพระคณคณาจารยทกทานทไดประสทธประสาทวชาความร ในหลกสตรวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต การบรหารงานกอสรางและสาธารณปโภค ขอขอบพระคณนายกเทศมนตร เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม ทกทาน ทอ านวยความสะดวก ชวยเหลอและใหความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลเปนอยางด ขอขอบพระคณพนกงานเทศบาล ลกจางประจ า พนกงานจาง ทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม ทกคน ทใหความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลเปนอยางด และคอยใหก าลงใจ ชวยเหลอในการท างานตางๆ จนส าเรจลลวงเปนอยางด

ทายทสดน ผทเปนแรงใจส าคญทท าใหผศกษาท าโครงงานฉบบนจนประสบความส าเรจ ซงผศกษาขอมอบเปนสกการะคณแด คณพอแสวง ทองจ ารญ บดาผวายชนม คณแมสนม ทองจ ารญ คณนชสดา ทองจ ารญ เดกหญงธนยนษฐ ทองจ ารญ และ เดกชายกตตพล ทองจ ารญ ทสนบสนน ใหก าลงใจ ชวยเหลอในทกๆ เรองตลอดมา อนเปนก าลงใจทส าคญยงในการศกษาและจดท าโครงงานในครงน

อดลย ทองจ ารญ

ง

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ก บทคดยอภาษาองกฤษ ข กตตกรรมประกาศ ค สารบญ ง สารบญตาราง ฉ สารบญรปภาพ ซ บทท

1 บทน า 1 1.1 ความเปนมาและความส าคญของการศกษา 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา 3 1.3 ขอบเขตของการศกษา 3 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5 1.5 นยามศพทเฉพาะ 5

2 ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ 8 2.1 แนวคดหรอทฤษฎเกยวกบแรงจงใจในการปฏบตงาน 8

2.1.1 ทฤษฎเสรมแรง 9 2.1.2 ทฤษฎสององคประกอบของเฟรดเดอรก เฮอรซเบอรก 10 2.1.3 ทฤษฎล าดบขนความตองการของอบบราฮม เอช.มาสโลว 12 2.1.4 ทฤษฎความคาดหวงในการจงใจ 17 2.1.5 ทฤษฎแรงจงใจใฝสมฤทธ 18

2.2 แนวคดหรอทฤษฎการบรหารจดการทรพยากรบคคลเทศบาล 22 2.2.1 ความหมายของการบรหารจดการทรพยากรบคคล 22 2.2.2 แนวคดการบรหารจดการทรพยากรบคคล 26 2.2.3 ทฤษฎการบรหารจดการทรพยากรบคคล 30 2.2.4 หลกการบรหารจดการทรพยากรมนษยในองคกรสมยใหม 32 2.2.5 แนวคดเกยวกบการปกครองทองถน 33 2.2.6 แนวคดในการจดตงเทศบาล 34

จ

2.2.7 แนวคดเกยวกบการบรหารงานบคคลสวนทองถน 39 2.2.8 องคกรกลางการบรหารงานบคคลของเทศบาล 48

2.3 งานวจยทเกยวของ 52 2.4 กรอบแนวคดของการศกษา 60

3 วธด าเนนการศกษา 62 3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 62

3.1.1 ประชากร 62 3.1.2 กลมตวอยาง 62 3.1.3 การสมตวอยาง 63

3.2 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล 64 3.3 การสรางเครองมอ 64 3.4 การเกบรวบรวมขอมล 65 3.5 การวเคราะหขอมล 65 3.6 สถตทใชในการวเคราะหขอมล 66

4 ผลการการศกษาและวเคราะหผล 68 4.1 สญลกษณทใชในการเสนอผลการวเคราะหขอมล 68 4.2 ผลการวเคราะหขอมลสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม 68 4.3 การศกษาแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล

โดยภาพรวมและรายดาน 71 4.4 การศกษาแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล

ตอปจจยจงใจจ าแนกตามกลม 82 4.5 การศกษาแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล

ตอปจจยบ ารงรกษาจ าแนกตามกลม 85 4.6 ขอเสนอแนะการสรางแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงาน

ในเทศบาลเขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม 87 5 สรปและขอเสนอแนะ 90

5.1 สรปผลการศกษา 90 5.2 ขอเสนอแนะ 91

เอกสารอางอง 92 ภาคผนวก ก แบบสอบถาม 97 ประวตผเขยน 106

ฉ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 3.1 จ านวนประชากรและกลมตวอยาง 63 4.1 จ านวนรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามสถานภาพ 68

4.2 คาเฉลย (Χ ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของระดบแรงจงใจใน การปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ

จงหวดชยภมโดยภาพรวม 71

4.3 คาเฉลย(Χ )และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของระดบแรงจงใจในการปฏบตงาน ของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานความส าเรจในการท างาน 72

4.4 คาเฉลย(Χ )และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของระดบแรงจงใจในการปฏบตงาน

ของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานการ ไดรบการยอมรบนบถอการประเมนผลการปฏบตหนาทของบคลากรทด าเนน งานตามหลก 73

4.5 คาเฉลย(Χ )และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของระดบแรงจงใจในการปฏบตงาน

ของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานลกษณะของงานทปฏบต 74 4.6 คาเฉลย(Χ )และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของระดบแรงจงใจในการปฏบตงาน

ของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานความรบผดชอบ 75 4.7 คาเฉลย(Χ )และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของระดบแรงจงใจในการปฏบตงาน

ของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานความกาวหนาในหนาทการงาน 76 4.8 คาเฉลย(Χ )และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของระดบแรงจงใจในการปฏบตงาน

ของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานคาตอบแทนและสวสดการ 77

4.9 คาเฉลย(Χ )และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของระดบแรงจงใจในการ

ปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานความสมพนธในการท างาน 78

ช

4.10 คาเฉลย(Χ )และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของระดบแรงจงใจในการ ปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานนโยบายและการบรหารงาน 79

4.11 คาเฉลย(Χ )และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของระดบแรงจงใจในการ ปฏบตงาน ของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานสภาพการท างาน 80

4.12 คาเฉลย(Χ )และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของระดบแรงจงใจในการ ปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานการปกครองบงคบบญชา 81 4.13 ผลการทดสอบคาสถต One-Sample Kolmogorov-Smirnov Test 82 4.14 ผลการทดสอบเพอเปรยบเทยบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรท ปฏบตงานในเทศบาล ตอปจจยจงใจ จ าแนกตามเพศ 83 4.15 เปรยบเทยบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล

ตอปจจยจงใจจ าแนกตามอาย 83 4.16 ผลการทดสอบเพอเปรยบเทยบรายคของระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของ บคลากรทปฏบตงานในเทศบาล ตอปจจยจงใจ จ าแนกตามอาย 84 4.17 เปรยบเทยบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล

ตอปจจยจงใจจ าแนกตามระยะเวลาการปฏบตงาน 84 4.18 ผลการทดสอบเพอเปรยบเทยบรายคของระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของ บคลากรทปฏบตงานในเทศบาล ตอปจจยจงใจ จ าแนกตามระยะเวลาการปฏบตงาน 85 4.19 ผลการทดสอบเพอเปรยบเทยบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรท ปฏบตงานในเทศบาล ตอปจจยบ ารงรกษา จ าแนกตามเพศ 85 4.20 ผลการทดสอบเพอเปรยบเทยบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรท ปฏบตงานในเทศบาล ตอปจจยบ ารงรกษา จ าแนกตามอาย 86 4.21 ผลการทดสอบเพอเปรยบเทยบระดบแรงจงใจ ของผตอบแบบสอบถามทม ตอปจจยบ ารงรกษา จ าแนกตามระยะเวลาในการปฏบตงาน 86 4.22 ขอเสนอแนะการสรางแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานใน เทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานปจจยจงใจ 87 4.23 ขอเสนอแนะการสรางแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานใน เทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานปจจยบ ารงรกษา 89

ซ

สารบญรปภาพ

รปท หนา 2.1 ทฤษฎล าดบขนแหงความตองการ 5 ขนตอน 15 2.2 โครงสรางสวนราชการของเทศบาลต าบล ตามพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 และแกไขเพมเตมจนถง พ.ศ. 2546 39 2.3 โครงสรางของคณะกรรมการพนกงานสวนทองถนระดบตางๆ 45 2.4 โครงสรางของคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวด (ก.ท.จ.) 51 2.5 กรอบแนวคดของการศกษา 61

1

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของการศกษา การบรหารงานขององคการใดกตามเปนทยอมรบกนวาทรพยากรมนษย เปนปจจยทสาคญ

ทสดปจจยหนงททาใหองคการมความเจรญรงเรองหรอไมประสบผลสาเรจได เนองจากมนษย เปนปจจยทมหนาทรวบรวมปจจยอน ๆ ทงหมด ไมวาจะเปนเงนหรองบประมาณ วตถดบวสด เครองมอเครองใช ลกคา การจดการเกยวกบเวลาและเทคนควธการบรหารงานเพอให เกดสภาพทางการบรหารขน กลาวคอการดาเนนงานใหบรรลเปาหมายหรอวตถประสงคทกาหนดไว โดยอาศยปจจยทกลาวมาแลว ซงถาหากองคกรใดมบคลากรทมคณภาพ มความรความสามารถ มความกระตอรอรนตงใจและเตมใจทางาน รกงาน และจงรกภกดตอองคการอยางแทจรงแลวองคการนน ยอมมโอกาสจะบรหารงานอยางมประสทธภาพและประสทธผลไดโดยงาย และการจะบรรลถงความสาเรจตามเปาหมายมากนอยเพยงใดยอมขนอยกบความรวมมอรวมใจของผปฏบตงานการ รวมมอในการทางานอยางสมานฉนทนน จะบงเกดไดกตอเมอผบงคบบญชาเขาใจถงความตองการของบคลากรในองคการของตน และสามารถทจะเลอกวธจงใจใหผปฏบตงานเกดความพงพอใจในการทางาน เกดความรกและศรทธาในหนาทการงานของตน เกดความรสกเสยสละเพองาน ทมเทกาลงกาย กาลงใจ ความคด สตปญญา หาทางปรบปรงใหงานนนๆ เจรญ กาวหนา ดวยเหตนทกองคการจงตองการใหบคลากรของตนเปนบคลากรทมคณภาพ และมจตสานกในการปฏบตงานในหนาทของตนอยางเตมท และสงทจะทาใหบคลการในองคการปฏบตงานดวยความเตมใจและทมเทใหกบงานอยางเตมทนนกคอ แรงจงใจในการทางาน (สมาน รงสโยกฤษฎ, 2540 : 8)

การจงใจ (Motivation) เปนการนาเอาปจจยตาง ๆ มาเปนแรงผลกดนใหบคคลแสดงออกมาอยางมทศทางเพอบรรลจดหมายหรอเปาหมายทตองการ ซงปจจยทใชเปนแรงผลกดนไดแกการทาใหตนตว (Arousal) การคาดหวด (Expectancy) การใชเครองลอ (Incentives) และการลงโทษ (Punishment) ปจจยดงกลาวจะเปนสภาวะทกอใหเกดแรงกระตนททาใหบคคลแสดงพฤตกรรมออกมาดงความคาดหวงขององคการ ซงเปนเครองมอทผบรหารหรอผบงคบบญชาสามารถนาไปใชกบบคลากรของตน การสรางแรงจงใจ เปนเทคนคหรอวธการทสาคญทจะนามาใชในการบรหารเพอการปฏบตงานอยางถกตอง เปนเครองมอทผบรหารหรอผบงคบบญชาสามารถนาไปใชกบบคคลตางๆ ทเกยวของได โดยจะเปนสนคาททกคนมความตองการจะมไวใหมากทสด เพราะในแตละวนบคคลตองการแรงจงใจเพอการดารงชพ การชวยเหลอบคคลอน และการนาบคคลตาง ๆ ไปสจดมงหมายของตวบคคลเอง การสรางแรงจงใจนจงเปนปจจยทสาคญในการบรหารงานขององค

2

การหรอหนวยงาน ซงเปนสงทจะชวยบาบดความตองการ ความจาเปนและความเดอดรอนของพนกงานในการปฏบตงานได ดงนน ผทดารงตาแหนงผบรหารหรอหวหนางานในองคการตางๆ ทงภาครฐและเอกชน กควรจดใหมขนในหนวยงานของตนตามความเหมาะสม ความสามารถทจะจงใจใหตวเราเองและบคคลอนจะมผลกระทบตอความสาเรจในดานงาน และความพงพอใจในชวตทเราจะสามารถปรบปรงผลงานไดอยางมากมาย เพราะการจงใจจะเปนรางวลทมคาทสดของคน และทกคนสามารถทาไดสาเรจโดยไมมการจากดขอบเขต ไมวาจะอยในสถานการณใดกสามารถนาเอาวธการจงใจมาใชกบบคลากรของตนไดเสมอ ดงนน จงสมควรใหความสาคญตอบคลากรในองคการ ดวยการสรางแรงจงใจในดานตางๆ เพอจะชวยยงประโยชนตอบคลากรทจะปฏบตงานใหองคการได 3 ประการ คอ เพอชวยใหบคลากรสามารถสนองตอวตถประสงคขององคการและสนองความตองการของตนเองไปพรอมๆ กนไปดวย เพอใหไดรบความยตธรรมจากองคการ และฝายบรหารในดานตาง ๆ และ เพอใหมขวญกาลงใจในการปฏบตงาน (คนศร แสงศรจนทร, 2550 : 1-2)

องคกรปกครองสวนทองถน ถอไดวาเปนรปแบบการปกครองทใชหลกการกระจายอานาจเพอสามารถแกไขปญหา และสนองตอบความตองการของประชาชนในทองถนไดอยางรวดเรวโดย องคกรปกครองสวนทองถนจะตองมความเปนอสระในการกาหนดนโยบาย การปกครอง การบรหารการบรหารงานบคคล การเงนและการคลง และมอานาจหนาทของตนเองโดยเฉพาะการจดทากจกรรมเพอสนองความตองการของประชาชน หรอทเรยกวา การบรการสาธารณะ (Public service) เปนหนาททสาคญประการหนงของทองถน ซงมลกษณะเปนการใหบรการแกประชาชน หรอเปนการดาเนนการอนเพอสนองความตองการของประชาชน ในการจดทาบรการสาธารณะดงกลาวขางตน องคกรปกครองสวนทองถนมเครองมอในการจดทาบรการสาธารณะอย ประการ คอ การออกคาสงทางปกครองและกฎหมายลาดบรอง เจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน และทรพยสนขององคกรปกครองสวนทองถน (สมคด เลศไพฑรย, 2547 : 428 - 429)

อาเภอแกงครอ ไดแยกทองทมาจากอาเภอภเขยว จงหวดชยภม จดตงเปนกงอาเภอ เมอวนท 16 สงหาคม 2501 และตอมาไดมพระราชกฤษฎกา ยกฐานะขนเปนอาเภอแกงครอ เมอวนท 13 สงหาคม 2502 อาเภอแกงครอ ตงอยทางทศตะวนออกเฉยงเหนอของจงหวดชยภม แบงพนทการปกครองออกเปน 10 ตาบล 126 หมบาน มการปกครองรปแบบองคกรปกครองสวนทองถน 2 รปแบบ คอ การปกครองรปแบบองคการบรหารสวนตาบล จานวน 9 แหง และการปกครองรปแบบเทศบาล จานวน 3 แหง คอ เทศบาลตาบลแกงครอ เทศบาลตาบลนาหนองทม และเทศบาลตาบล หนองสงข จากผลการศกษา เรอง ประสทธผลการบรหารจดการทรพยากรบคคลของเทศบาลตาบล และเทศบาลเมอง จงหวดชยภม พบวา การบรหารจดการทรพยากรบคคลของเทศบาลใน

3

ภาพรวม 4 ดาน คอ ดานการจดหาทรพยากรบคคล ดานการจายคาตอบแทนทรพยากรบคคลดานการพฒนาทรพยากรบคคล และดานการธารงรกษาและปองกนทรพยากรบคคล อยในระดบปานกลาง โดยควรมการสารวจความพงพอใจเกยวกบคาตอบแทน สวสดการและสทธประโยชนเกอกลทจดให เพอรบทราบขอเทจจรงเกยวกบความพงพอใจดงกลาวและนาไปพฒนาและปรบปรงวธการให คาตอบแทน สวสดการและสทธประโยชนเกอกลทจดให อกทงควรจดใหมกจกรรมนนทนาการรวมกน เพอสรางขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน (สธรรมา เลศฤทธ, 2552 : 43-47) จากภารกจหนาทในการบรหารจดการทรพยากรบคคลเพอใหเกดผลดตอเทศบาล และบคลากร โดยเฉพาะความมนคงในหนาทและมขวญกาลงใจในการปฏบตหนาท และจากสภาพการบรหารจดการทรพยากรบคคลของเทศบาลทคนพบ ซงขอมลดงกลาวอาจเปนปจจยทสาคญท สงผลตอระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรเทศบาล โดยเฉพาะเทศบาลในพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ผศกษาจงสนใจศกษาถงแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม โดยใชกรอบทฤษฎสององคประกอบของ เฟรดเดอรก เฮอรซเบอรก ซงกลาวไววาความพอใจในการทางานจะทาใหเกดความตงใจในการทางานและความพยายามปรบปรงปจจยเกยวกบการงานเพอสรางแรงจงใจและพยายามรกษาปจจยแวดลอมของงานใหอยในระดบทจะไมกอใหเกดความไมพอใจในการทางานได เพอเปนขอมลนาไปประกอบการบรหารจดการทรพยากรบคคลของเทศบาล ในพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม และนาไปส การพฒนาการปฏบตงานของบคลากรให ดาเนนงานอย างมประสทธภาพ และประสทธผลยงขน (Frederick Herzberg) อางถงใน คนศร แสงศรจนทร, 2550 : 11-13) 1.2 วตถประสงคของการศกษา กกก 1.2.1 เพอศกษาระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขต

พนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม กกก 1.2.2 เพอศกษาขอเสนอแนะในการสรางแรงจงใจในการปฏบตงานของ บคลากรท

ปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม 1.3 ขอบเขตของการศกษา 1.3.1 ขอบเขตดานเนอหา ศกษาแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานใน

เทศบาล เขตอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ประกอบดวย ปจจยจงใจ และปจจยการบารงรกษา ตามแนวคดของ เฟรดเดอรก เฮอรซเบอรก (Frederick Herzberg อางถงใน คนศร แสงศรจนทร, 2550 : 11-13) ซงประกอบดวย

4

กกกกกก 1.3.1.1 ปจจยจงใจ หมายถง ปจจยภายใน (ความตองการภายใน) ของบคลากรทมอทธพลในการสรางแรงจงใจในการทางาน และเปนปจจยจงใจทมประสทธภาพททาใหบคลากรมความพยายามทจะทาใหไดผลงาน ไดแก แรงจงใจในดานความสาเรจในการปฏบตงาน ดานการไดรบการยอมรบนบถอ ดานลกษณะของงานทปฏบต ดานความรบผดชอบ และดานความกาวหนาในหนาทการงาน

กกกกกก 1.3.1.2 ปจจยดานบารงรกษา หมายถง ปจจยภายนอกทปองกนไมใหบคลากรเกดความไมพงพอใจในการทางาน ไดแก ปจจยดานคาตอบแทนและสวสดการ ดานความสมพนธในการทางาน ดานนโยบายและการบรหารงาน ดานสภาพการทางาน ดานความเปนอยสวนตว ดานการปกครองบงคบบญชา และดานความมนคง

1.3.2 ประชากรและกลมตวอยาง กกกกก 1.3.2.1 ประชากร (Population) ทใชในการศกษาครงนไดแกบคลากรทปฏบตงาน

ในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม (ขอมล ณ วนท 30 กนยายน 2556) ในตาแหนงพนกงานเทศบาล 63 คน ลกจางประจา 12 คน พนกงานจางตามภารกจ 87 คน และพนกงานจางทวไป 64 คน จากเทศบาล 3 แหง ไดแก เทศบาลตาบลแกงครอ จานวน 79 คน เทศบาลตาบลนาหนองทม จานวน 102 คน และเทศบาลตาบลหนองสงข จานวน 45 คน รวมทงสน 226 คน

กกกกก 1.3.2.2 กลมตวอยาง (Sample) ทใชในการศกษาในครงนไดแกบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม จานวน 144 คน กาหนดขนาดตวอยางตามตารางของ เครซและมอรแกน (R.V.Krejcie D.W.Morgan อางถงใน บญชม ศรสะอาด, 2545 : 40) แลวสมแบบแบงเปนชนภม (Stratified random sampling) แตละชนภมสมอยางเปนระบบ (Systematic random sampling) (สราวธ อนทะพนธ, 2543 : 92-93)

1.3.3 ขอบเขตของตวแปร 1.3.3.1 ตวแปรตน คอ สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย ระดบ

การศกษา คณะทจบการศกษา ตาแหนงหนาท ลกษณะงานทปฏบต ระยะเวลาในการปฏบตงาน สถานภาพสมรส จานวนบตร รายไดครวเรอนตอเดอน ทอยปจจบน และภาระหนสนเกยวกบทอยอาศย

5

1.3.3.2 ตวแปรตาม คอ แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาลเขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ไดแก 1) ปจจยจงใจ ประกอบดวย ดานความสาเรจในการปฏบตงาน ดานการ

ไดรบการยอมรบนบถอ ดานลกษณะของงานทปฏบต ดานความรบผดชอบ และดานความกาวหนาในหนาทการงาน

2) ปจจยบารงรกษา ประกอบดวย คาตอบแทนและสวสดการดานความสมพนธ ในการทางาน ดานนโยบายและการบรหารงาน ดานสภาพการทางาน และดานการปกครองบงคบบญชา

กก 1.3.3.3 ขอบเขตระยะเวลาทศกษา ใชระยะเวลาศกษาในระหวางเดอนพฤศจกายน 2556– กมภาพนธ 2557

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ กกก 1.4.1 ทาใหทราบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล

เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม กกก 1.4.2 ทราบถงขอเสนอแนะในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขต

พนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม 1.4.3 เพอนาขอมลทไดจากการศกษานาไปใชเปนแนวทางในการสรางแรงจงใจในการ

ปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ตอไป

1.5 นยามศพทเฉพาะ กกก 1.5.1 แรงจงใจ หมายถง พลงผลกดนใหคนมพฤตกรรม และยงกาหนดทศทางและ

เปาหมายของพฤตกรรมนนดวย คนทมแรงจงใจสง จะใชความพยายามในการกระทาไปสเปาหมายโดยไมลดละ แตคนทมแรงจงใจตาจะไมแสดงพฤตกรรมหรอไมกลมเลก การกระทากอนบรรลเปาหมาย

กกก 1.5.2 การปฏบตงาน หมายถง การดาเนนงานหรอกระทากจกรรมใด ๆ ภายใตกฎระเบยบหรอหนาทหรอตามคาสงของผบงคบบญชา

1.5.3 บคลากรทปฏบตงานในเทศบาล หมายถง บคลากรทปฏบตงานอยในเทศบาล ในเขตพนท อาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ชวง พ.ศ. 2556 ไดแก พนกงานเทศบาล ลกจางประจา พนกงานจางตามภารกจ และพนกงานจางทวไป

6

1.5.4 เทศบาลเขตพนทอาเภอแกงครอ หมายถง องคกรปกครองสวนทองถนระดบเทศบาลในเขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ไดแก เทศบาลตาบลแกงครอ เทศบาลตาบลนาหนองทม และเทศบาลตาบลหนองสงข

1.5.5 แรงจงใจในการปฏบตงาน หมายถง ปจจยจงใจ แรงจงใจหรอแรงผลกดนใหบคคลทปฏบตงานแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนง ซงชวยกระตนทศทางหรอแนวทางของพฤตกรรมใหบคคลกระทาสงตาง ๆ ใหสาเรจตามเปาหมายดวยความเตมใจและเปนไปตามแรงจงใจของบคคล โดยแบงออกเปนแรงผลกดนทงจากภายนอกและภายในไดแก ปจจยจงใจและปจจยการบารงรกษา

1.5.5.1 ปจจยจงใจ หมายถง ปจจยทจะนาไปสความพงพอใจในการทางานมอย 5 ประการ ไดแก

กกกกกกก 1) ความสาเรจในการปฏบตงาน หมายถง การทผปฏบตงานไดทางานตามหนาทหรองานทไดรบมอบหมายเสรจสนและบรรลเปาหมายทงตนเองและหนวยงาน

กกกกกกก 2) การไดรบการยอมรบนบถอ หมายถง แสดงความยนด การใหกาลงใจหรอการแสดงออกอนใดทกอใหเหนถงการยอมรบในความสามารถ

กกกกกกก 3) ลกษณะของงานทปฏบต หมายถง การกาหนดลกษณะงานใหปฏบตหรอรบผดชอบ

4) ความรบผดชอบ หมายถง ความสานกไดอยเสมอในการปฏบตงาน เอาใจใสตดตามผลไมทอดทง ยอมรบผดชอบผลของหนาทการงานทตนเองกระทาทงดไมด

5) ความกาวหนาในหนาทการงาน หมายถง การมงไปขางหนามากกวาจะถอยหลงหรอตกขางทางในหนาทการงาน

1.5.5.2 ปจจยบารงรกษา หมายถง ปจจยทเกยวของกบสงแวดลอมในการทางานและเปนปจจยทจะสามารถปองกนการเกดความไมพงพอใจในการทางาน ไดแก

กกกกกกก 1) คาตอบแทนและสวสดการ หมายถง เงนและสวสดการทจายใหแกผปฏบตงาน

กกกกกก 2)กความสมพนธในการทางาน หมายถง การทาตวใหเปนทยอมรบนบถอ เปนทรกใครของเพอนรวมงาน จะนามาซงความชวยเหลอ การใหความ

7

รวมมอในการทางานทด และจะนามาซงความสข ความสาเรจในการทางานในทสด

กกกกกกก 3) นโยบายและการบรหารงาน หมายถง กลยทธของผบรหารในการบรหารงานใหบรรลวตถประสงคขององคการ

กกกกกกก 4) สภาพการทางาน หมายถง สภาพดานความปลอดภยในการทางาน กกกกกกก 5)ก การปกครองบงคบบญชา หมายถง ความสามารถของผบงคบบญชา ใน

การดาเนนงานและความยตธรรมในการบรหารองคการ

8

บทท 2 ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

การศกษาเรอง แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนท

อาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ผศกษาไดศกษาแนวคดทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของเพอเปน พนฐานและแนวทางการศกษา ตามหวขอดงตอไปน

2.1 แนวคดหรอทฤษฎเกยวกบแรงจงใจ 2.1.1 ทฤษฎเสรมแรง 2.1.2 ทฤษฎสององคประกอบ 2.1.3 ทฤษฎลาดบขนความตองการ 2.1.4 ทฤษฎความคาดหวงในการจงใจ 2.1.5 ทฤษฎแรงจงใจใฝสมฤทธ

2.2 แนวคดหรอทฤษฎการบรหารจดการทรพยากรบคคลเทศบาล 2.2.1 ความหมายของการบรหารจดการทรพยากรบคคล 2.2.2 แนวคดการบรหารจดการทรพยากรบคคล 2.2.3 ทฤษฎการบรหารจดการทรพยากรบคคล 2.2.4 หลกการบรหารจดการทรพยากรบคคลในองคการสมยใหม 2.2.5 แนวคดเกยวกบการปกครองทองถน 2.2.6 แนวคดในการจดตงเทศบาล 2.2.7 แนวคดเกยวกบการบรหารงานบคคลสวนทองถน 2.2.8 องคกรกลางการบรหารงานบคคลของเทศบาล

2.3 งานวจยทเกยวของ 2.4 กรอบแนวคดของการศกษา

กกกกกกก

2.1 แนวคดหรอทฤษฎเกยวกบแรงจงใจในการปฏบตงาน ในการศกษาเรอง แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนท

อาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ผศกษาไดศกษาทฤษฎเกยวกบความพงพอใจในการปฏบตงาน โดยมรายละเอยดดงน

9

2.1.1 ทฤษฎเสรมแรง

ทฤษฎเสรมแรง (Reinforcement theory) หรอการปรบปรงพฤตกรรม (Behavior modification) เปนทฤษฎทวาพฤตกรรมของมนษยถอเกณฑความสมพนธระหวางพฤตกรรมหนงกบผลของพฤตกรรมนน หรอหมายถงกระบวนพฤตกรรมของคน ซงการเรยนร เกดจากประสบ การณในอดต นกจตวทยาจากมหาวทยาลย Harvard สกนเนอร (Skiner อางถงใน คนศร แสงศรจนทร, 2550 : 9-10) ไดพฒนาทฤษฎน และไดนามาใชเปนเทคนคในการจงใจ ทฤษฎน เรยกวาทฤษฎการเสรมแรงดานบวก (Positive reinforcement) หรอการปรบปรงพฤตกรรม (Behavior modification) ซงคดวาแตละบคคลจะไดรบการจงใจ โดยการออกแบบทเหมาะสมของสงแวดลอมในการทางาน และผลของการทางาน จากการกระทาทไมเหมาะสมจะทาใหเกดผลกระทบดานลบ (Negative reinforcement) กกกก กฎแหงผลลพธ Law of effect) ไดกลาวไววา การเกดพฤตกรรมซงเปนผลจากความพอใจ แตถาผลของพฤตกรรมไมพอใจ เขากจะเลกพฤตกรรมนนหรอมพฤตกรรมทแตกตางไป กกกก สกนเนอร (Skiner อางถงใน คนศร แสงศรจนทร, 2550 : 9-10) และผรวมงาน ศกษาถงการทางานทดทควรยกยอง วเคราะหสถานการณการทางานเพอพจารณาถงสาเหตซงแรงงานมการปฏบต และกระตนการเปลยนแปลงเพอกาจดปญหาและอปสรรคในการทางาน เปาหมายการม สวนรวมของแรงงานและการชวยเหลอ การปอนกลบอยางรวดเรวจากผลลพธจะเกดขน ตลอดจนการปรบปรงการทางานเปนรางวลจากการยอมรบและการยกยอง โดยวธการยกยองบคคลทเขาทาด กกกก รปแบบของพฤตกรรมเสรมแรง (Form of reinforcement) ของ Skiner เนนยาแรงจงใจ ซงเปนพนฐานในการปรบปรงพฤตกรรม และเปนเทคนคในการเปลยนแปลงพฤตกรรมมนษย เขาเชอวาพฤตกรรมของมนษยถกเปลยนไปเนองจากแรงจงใจ เทคนคนสามารถทาให มนษยเกดพฤตกรรมซาหรอเปลยนพฤตกรรมอน ทฤษฎการเสรมแรงทาได วธ คอ

1. การเสรมแรงดานบวก (Positive reinforcement) หมายถง การบรหารรางวลตอบแทนตามผลการปฏบตงานเพอให เกดพฤตกรรมทพงปรารถนา เป นการสรางใหเกดพฤตกรรมมากขนดวยการใหรางวลพเศษสาหรบการกระทาอยางใดอยางหนง

2. การเรยนรการหลกเลยง (Avoidance learning) หรอการเสรมแรงดานลบ (Negative reinforcement) หมายถงการจดลาดบเหตการณทไมนาพงพอใจตอจากพฤตกรรมทพงพอใจการเรยนรทเกดขนเพราะพนกงานสามารถปฏบตตามหน าทไดทาอยางอน เนองจากกลวผลรายทจะไดรบ

3. การกาจดหรอปราบปราม (Extinction) หมายถง การเลกใหรางวลเพอจดมงหมายในการยบยงพฤตกรรมอยางใดอยางหนงในอนาคต เปนการลดพฤตกรรมซงมผลดาน

10

บวก ซงเกยวของกบพฤตกรรม เปนการปราบพฤตกรรมบางอยางโดยการลดการเสรมแรงเกยวกบการแสดงออก

4. การลงโทษ (Punishment) หมายถง การปรบพฤตกรรมซงเกยวของภายใตเงอนไขทวา ผลทตามดานลบจะชวยลดหรอยบยงพฤตกรรม เปนการลดพฤตกรรมเนองจากผลลพธทไมพงพอใจ แมวารางวลจะเปนวธการทมอานาจในการกาหนดพฤตกรรมพนกงาน ผบรหารจะใหสญญาณทผดพลาด จากพฤตกรรมส วนตว เครองมอตางๆ ทใชจากความหมายดงกลาวผศกษาสรปไดวา ทฤษฎเสรมแรง (Reinforcement theory) หรอการปรบปรงพฤตกรรม (Behavior modification) เปนทฤษฎทใชเปนเทคนคในการจงใจบคลากรในเทศบาลใหมพฤตกรรมในดานบวก หรอมงผลลพธในดานความพอใจ

2.1.2 ทฤษฎสององคประกอบของเฟรดเดอรก เฮอรซเบอรก ทฤษฎสององคประกอบของเฟรดเดอรก เฮอรซเบอรก (Frederick Herzberg’s Two Factors Theory, อางใน สมเดช มงเมอง, 2542 : 145) ทฤษฎนไดศกษาถงสาเหตของการจงใจใหบคคลไดทางาน โดยเฮอรซเบอรก พบวา มปจจยทเกยวของกบแรงจงใจในการทางานอย 2 ปจจย เปนองคประกอบทเกดจากลกษณะภายในและภายนอกของงานเอง ดงน 1. ปจจยจงใจ (Motivator Factors) ซงเปนปจจยทจะกระตนใหคนททางานแลวม ความร

สกพอใจในงานททาอย กลาวคอ มความรสกในดานทด และเปนการจงใจภายในของงานเองจงทาใหเกดความพอใจในงานขน ปจจยเหลานสวนใหญแลวกจะเกยวของกบงานทปฏบตอยเปนประจาโดยคนจะถกจงใจในการใหผลผลต เชน ความสาเรจของงาน ความรบผดชอบ การยอมรบนบถอลกษณะของงานโดยตวของมนเอง ความเจรญกาวหนาในตนเองและอาชพ ปจจยกระตนเหลานจะนาไปสการจงใจในวธการบรหารงานไดดวย

2. ปจจยบารงรกษา (Hygiene Factors) ซงเปนปจจยทปองกนมใหคนเกดความไมพอใจในงานทปฏบตอยเปนประจา เชน นโยบายของหนวยงานหรอองคการ การบรหารการปกครองบงคบบญชา สภาพของการปฏบตงาน และความมนคง เปนตน ซงปจจยตางๆ เหลานมไดเปนแรงจงใจทจะทาใหเกดผลผลตเพมขน แตกจะสงเสรมใหคนททางานไดปฏบตงานไปดวยความเรยบรอยเทานนและเปนการจงใจภายนอกของงาน

กก นอกจากนแลวเฮอรซเบอรก ยงไดใชเรยกชอของทฤษฎใหแตกตางกนไปตามความเกยว ของกบปญหาพฤตกรรมในการทางานของคน โดยใชเรยกชอวา ทฤษฎแรงจงใจกบความสบาย (Motivation Hygiene Theory) กลาวคอ แรงจงใจ เปนการกระตนจากองคประกอบภายในของงานเอง จงทาใหเกดความพอใจในงานททาอย เชน ความสาเรจของงาน การยอมรบงานในหนาทความ

11

รบผดชอบ และความเจรญกาวหนาของงาน สวนความสบายนนเปนการกระตนจากองคประกอบภายนอกของงาน ซงอาจจะทาใหเกดความไมพอใจในงานขนได เชน นโยบายของบรษทหรอนโยบายของหนวยงาน การบรหาร การใหคาแนะนา การใหความชวยเหลอ เงนเดอนสวสดการ โบนส ความสมพนธสวนตวกบผรวมงาน และสภาพของงาน เปนตน ดงนนแรงจงใจกบความสบาย จงเปนองคประกอบทใชในการศกษาพฤตกรรมการทางานของคนซงเฮอรซเบอรกไดศกษาเรองน ดงจะเหนไดจากผลงานทเขยนไวในหวขอทวา จะจงใจลกจางของทานไดอยางไร และการกระทาทจะชวยกระตนใหคนเราไดมความรสกอยากจะทางานขนมาเอง ซงเราเรยกวาการปลกฝงใหเกดแรงจงใจในการทางาน และอาจทาไดดงตอไปน 1. การลดเวลาทใชในการทางานใหนอยลง วธททาไดผลดกคอการจดใหมชวโมงสาหรบ

นนทนาการขนในวนทางานวนใดวนหนง โดยเปนการเปดโอกาสใหทกคนไดหยดพกจากการทางานมาร วมกนสงสรรค พกผอน ซงกจะทาให ทกคนไดรสกวาตางเปนเพอนรวมงานกน มความสนทสนมกน จะเกดความรสกผกพนตอกน จะทาใหคนททางานไมอยากหยดงานและลาออกจากงานแตตองการใหมชวโมงการทางานมากขน เพราะมความผกพนกนนนเอง

2. การหมนเวยนคาจางหรอคาตอบแทน เปนวธการทจะกระตนใหคนทางานมากขนเพราะเมอระบบการหมนเวยนเพมคาจางขน คนงานทกคนกจะเกดความหวงทจะไดมโอกาสไดรบการเพมเงนคาจาง และระบบการหมนเวยนจะทาใหคนไดรบประโยชนตอบแทนทเปนธรรม ซงจะเปนการชวยสงเสรมใหคนในหนวยงานสามคคกนดวย

3. การใหผลประโยชนพเศษทนอกเหนอจากคาจาง จะทาใหลกจางเกดความรสกทมนคงและปลอดภย ตงใจทางานตามความรความสามารถทมอยอยางเตมท และคนจะไปทางานพเศษทอนนอยลง ถาทกคนเหนวาหนวยงานททาอยนนไดรบเงนคาตอบแทนและสวสดการอน ๆ มากพอแลว กจะไมแสวงหางานทาทอนอกตอไป

4. การฝกอบรมดานมนษยสมพนธ เพอใหลกจางทกคนสามารถทางานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ โดยทกคนจะนกถงหนาทและความรบผดชอบของตนเปนทตง รวมทงความรวมมอทจะตองใหกบคนอน เขาใจลกษณะธรรมชาตของคนอนดวย เพอใหสมพนธภาพระหวางพนกงานดวยกนดาเนนไปดวยดสาหรบวธการทจะชวยใหเขาใจและการยอมรบตวเองไดกคอการฝกการรวมรบรทางอารมณและความรสกกบคนในกลม

5. การตดตอสอสารกน ซงเปนสงจาเปนของการดารงชวตในทกรปแบบ เพอจะทาให เกดความเขาใจตวเองและผอนไดถกตอง วธการตดตอสอสารกนนนควรจะมการนามา

12

ใชใหเหมาะสมกบโอกาสทเอออานวยและทสาคญกคอ จะตองทาใหเกดความรสกทดตอกนไดทงสองฝาย ทงฝายลกจางและฝายบรหาร ตางกสงและรบการสอสารซงกนและกน ทเรยกวาการตดตอสอสาร 2 ทาง (Two-way communication) นนเอง

6. การเปดบรการใหคาแนะนาปรกษาแกลกจาง วธการนจะชวยลดความคบของใจของลกจางลงได รวมทงเปนการชวยกระตนความรสกในทางทดขนได เพอเปนการผอน คลายปญหาตางๆ เกยวกบการทางานในองคการ

กกก กลาวโดยสรป องคประกอบสาคญททาใหเกดความสขจากการทางาน ซงเรยกวา องคประกอบหรอปจจยจงใจ (Motivator factors) นนมอย ประการ คอ

1. ดานความสาเรจในการปฏบตงาน 2. ดานการไดรบการยอมรบนบถอ 3. ดานลกษณะของงานทปฏบต 4. ความกาวหนาในหนาทการงาน 5. ดานความรบผดชอบ

กกกก สาหรบองคประกอบทเกยวของกบสงแวดลอมในการทางาน ซงเรยกวา องคประกอบ หรอปจจยบารงรกษา (Hygiene factor) มอย ประการ ดงน

1. คาตอบแทนและสวสดการ 2. ความสมพนธในการทางาน 3. นโยบายและการบรหารงาน 4. สภาพการทางาน 5. ความเปนอยสวนตว 6. การปกครองบงคบบญชา 7. ความมนคง

จากทฤษฎดงกลาว ผศกษาสรปไดวา ทฤษฎ 2 องคประกอบของ Herzberg น เปนทฤษฎทใหความสาคญแกปจจยแรงจงใจหรอตวกระตนและปจจยสงแวดลอมหรอการบารงรกษา ทมตอเจตคตในงานของบคลากรของเทศบาล อนจะเปนประโยชนตอผบรหารของเทศบาลทจะนาทฤษฎของ Herzberg นาไปใชประโยชนในการบรหารงานบคลากรในเทศบาลและบรหารงาน 2.1.3 ทฤษฎล าดบขนความตองการของอบบราฮม เอช.มาสโลว ทฤษฎลาดบขนความตองการของอบบราฮม เอช.มาสโลว (Abraham H.Maslow’s Hierarchy Theory อางถงใน พทยา บวรวฒนา, 2541 : 81- 84) ทฤษฎลาดบขนความตองการของมาสโลวน เปนทฤษฎแรงจงใจทอธบายเนอหาของงาน เชน ความสาคญของงานความทาทายของ

13

งาน ความเจรญในหนาทการงาน และความรบผดชอบในงาน เปนตน โดยทมาสโลวไดชใหเหนวา บคคลถกกระตนจากความปรารถนาทจะสนองตอบตอความตองการเฉพาะอยางทฤษฎลาดบขน แหงความตองการของมาสโลวมอย ขนตอน ดงน

1. ความตองการทางกายภาพ (The Physiological Needs) เปนความตองการขนพนฐาน หรอความตองการในปจจย 4 ทมความจาเปนและสาคญทสดเพอความอยรอดของชวต ไดแก ความตองการอาหาร เพศ เครองนงหม ทอยอาศย และยารกษาโรค เปนความ ตองการทเปนจดเรมตนของทฤษฎน ซงเราเรยกวา แรงขบทางกายภาพ และความตองการทางกายภาพนจะเปนความตองการทมความรนแรง หรอมพลงมากทสดในบรรดาความตองการทงหมด เชน เมอขาดอาหารกยอมจะมความหวอาหารทรนแรง จงมความตองการทจะกนอาหารมากกวาทจะตองการความปลอดภย ความรก และการยอมรบจากสงคม และถาความตองการเหลานไดรบการบาบดแลว กยอมจะทาใหความตองการเหลานไมเกดขนอก

2. ความตองการความปลอดภย (The Safety Need) เปนความตองการทจะแสวงหา ความปลอดภยจากสงแวดลอมและความคมครองจากผอน โดยในเมอความตองการทางกายภาพไดรบการตอบสนองแลวกจะมความตองการใหมเกดขนอก นนกคอ ความปลอดภยในลาดบทสองซงเปนความตองการทมความสาคญตอจากความตองการทางกาย และในบางครงกอาจจะเกดขนมาพรอม ๆ กนกได เชน ในขณะทกาลงหวอาหารมากๆ คนกจะนกถงความปลอดภยไปพรอม ๆ กนกลาวคอ จะไมรบประทานอาหารทไมแนใจวาจะสะอาด และมความปลอดภยเพยงพอ ดงนนเมอคนไดรบประทานอาหารอมแลวหรอไดรบการตอบสนองแลวกจะไมรสกหว และเมอคนไดอยในสถานทปลอดภยแลวกจะไมรสกวามอนตรายและเกดความสบายใจ แตกจะมความตองการในดานอนอกตอไป

ความตองการความปลอดภยของคนนจะมความแตกตางกนออกไปตามสภาพของความ เปนอยในแตละทองถนและสงแวดลอมนน ๆ ซงในบางแหงอาจจะทาใหความตองการความปลอดภยของคนอยในระดบทรนแรงกวา เชน การทตองเผชญกบภยอนตรายตางๆ ของคนทอาศยอยในปาเขาหรอในทองถนทรกนดาร สวนคนทอยในเมองซงเปนสงคมทไดจดการในเรองของความปลอดภยไวพรอมมล กวา กจะมความปลอดภยจากสตวปาทกชนด จากภาวะอณหภมของอากาศทรนแรง และความปาเถอนในดานตาง ๆ สาหรบในปจจบนคนในเมองจะมความตองการความปลอดภยในดานทรพยสน การเจบปวย ความปลอดภยจากโจรผราย และตองการประกนภยในรปแบบตางๆ ทดและมความปลอดภย เปนตน

14

3. ความตองการในดานความรกหรอความตองการทางสงคม (The Love Belonging or Social Needs) ความรกในทนไมใชความรกระหวางเพศ แตเปนความรกทมความตองการความผกพน เปนความพอใจทจะใหและรบความรกจากผอน หรอมความตองการใหสงคมยอมรบนบถอ ความตองการชนดนจะเหนไดจากการมความรสกวาเหวของคนเมอขาดเพอน ขาดญาตมตรขาดผเปนทรก ขาดการสงคมตดตอกบผอน หรอสงคมไมยอมรบ และจากการศกษาทางจตวทยาคลนคพบวา คนทปรบตวเขากบสงคมไมไดและผทมอาการปวยทางจตอยางรนแรงกมกจะมสาเหตพนฐานมาจากการขาดความ ตองการในดานความรกนเอง คนทอยในสงคมยอมตองการมทงคนทตนรกใครชอบพอ และตองการทจะใหผอนหรอสงคมชอบพอรกใครดวยเชนกน

ดงนน ความตองการความรกและเปนทยอมรบของกลมหรอสงคม จะตองมการทางานรวมกน และตองการมสวนรวมในกลมโดยใหกลมยอมรบตนเองได และตนเองสามารถปรบตวให เขากบกลมไดดวย ตวอยางของกลมตางๆ ไดแก กลมครอบครว กลมสงคม กลมญาตมตร และกลม ในการทางาน

4. ความตองการทจะไดรบการยกยองจากผอน (The Self-esteem Needs) เปนความตองการใหผอนยกยอง ใหเกยรต และใหความสาคญของตน เปนความปรารถนาของบคคลทจะทาใหเกดพฤตกรรมตางๆ ขนไดเปนอนมาก เพอใหบคคลอนยกยองตนเอง เชน การแสดงตนเปนผนากลม ผนาชาวบานรวมทงการแสดงตนเองเพอใหผอนยอมรบวาเปนเจาพอโดยการใชจายเงน อยางฟมเฟอย หรอนาเงนไปซอเสยงเพอตนเองไดรบการเลอกตงเปนผแทนหรอเปนผนาในระดบตาง ๆ การทตนเองมคณสมบตอะไรพอจะใหคนอนยอมรบนบถอนน จะตองสรางบารมมาเปนเวลานานพอสมควร จงจะไดรบการยกยองนบถอจากผอน และตนเองกตองใหความสาคญกบคนอนไปพรอมกนดวย โดยจะสงผลใหตนเองเขาไปสการสรางสมความสาเรจ ความสามารถ ความเหมาะสม และความเชอมนทจะเผชญกบโลกโดยอสระตามลาพงใหแกตนเองได

ดงนน ในเมอความตองการทจะไดรบการนบถอยกยองจากผอนจนเปนทพอใจแลว กจะทาใหบคคลเหลานนมความเชอมนในตนเอง จะเปนคนทมคณคาตอสงคม มพลง มสมรรถภาพ มความสมดลทจะอยในสงคมอยางมประโยชน มความสาคญตอสงคม รวมทงประเทศชาต และกจะนาไปสความมชวตทสมบรณ หรอความสาเรจในขนตอ ๆ ไป

5. ความตองการเปนคนทสมบรณหรอความสาเรจอยางแทจรง (The Needs for Self-actualization) เปนความตองการทจะบรรลถงความตองการของตนอยางแทจรง ซง เป นความต องการสงสดของบคคลทจะต องพยายามกระทาสงต างๆ ตามความ

15

เหมาะสมและความสามารถของตนเอง เปนความตองการความสาเรจในชวต และ เปนความตองการทเกยวกบการทางานทตนเองชอบหรอตองการทจะเปนมากกวาท เปน อยในขณะน รวมทงเปนความรสกทเกยวกบพลงหรอความสามารถของตนเอง มความ ตองการทจะพฒนาตนเองใหดทสดเทาทจะสามารถทาไดอยากเปน อยางอน เทาทความพยายามและโอกาสจะอานวยให

ดงนน ความตองการดงกลาวนไมใชวาจะเกดขนไดงายนก จะตองอาศยความพอใจของบคคลในความตองการเบองตนกอนหนานเปนลาดบ คอ ความตองการทางกาย ความตองการความปลอดภย ความตองการความรก ความตองการทจะไดรบการนบถอจากผอน แลวจงเกดความตองการเปนคนทสมบรณ หรอความสาเรจอยางแทจรง และกสามารถรความจรงทเกยวกบตนเองขนได

ทฤษฎลาดบขนแหงความตองการของมาสโลว ทง 5 ขนตอนทกลาวมาขางตนนน เปน ความตองการทอยในจตใตสานก กลาวคอ คนมกจะไมรตนเองวาเกดความตองการขนนน ๆ ขนเมอใด เชน ไมมใครทจะรหรอสานกตวเองอยตลอดเวลาวา ในวนหนง ๆ ในขณะนน ๆ คน มความ ตองการทางกาย ความปลอดภย ความรก ความนบถอ และความเปนคนทสมบรณเกดขนแลว นอกจากจะมกลวธทเหมาะสมหรอในตวบคคลทชางคด จงจะทาใหรได เพราะความตองการเหลานจะเรมตนจากความตองการทางดานรางกายในลาดบลางสดกอนจนถงลาดบบนสดและเมอไรบคคลไดรบความพอใจในแตละขนตอนแลว กจะเกดความตองการในลาดบขนทสงขนไปอก ซงเปนไปตามลาดบขนแหงความตองการของมนษย โดยจะถกเปดเผยออกมาทละขน สงทสาคญมากในเรองแรงจงใจกคอ มนษยมความตองการทหลากหลายมาก และมนษยมความตองการทไมสนสดตราบใดทยงมชวตอย ดงนนในทฤษฎลาดบขนแหงความตองการทง 5 ขนตอน อาจจะมความสมพนธในแตละขนทงหมดตดตอกนเปนลาดบ หรออาจจะไมมความสมพนธกนในแตละขนตอนเลยกได กลาวคอ เมอความตองการอยางหนงไดรบการตอบสนองจนเปนทพอใจแลว จงเกดความตองการอยางอนอก ตอไป ดงแสดงในรปท 2.1

รปท 2.1 ทฤษฎลาดบขนแหงความตองการ 5 ขนตอน

ทมา : พทยา บวรวฒนา (2541 : 87)

ความตองการเปนคนทสมบรณ (The Needs for Self-actualization) ความตองการทจะไดรบการนบถอ (The Self-esteem Needs)

ความตองการความรก (The Love Belonging or Social

Needs ความตองการความปลอดภย (The Safety Need)

ความตองการทางกาย (The Physiological Needs)

16

ทฤษฎลาดบขนแหงความตองการของมาสโลวน มประโยชนในแงทจะชวยแนะแนวทางใหกบฝายบรหารในองคการวา ควรจะใชวธการจงใจแบบไหนตอคนงาน ทงนโดยคานงถงความ ตองการลาดบขนตาง ๆ ของคนงานเหลานนดวย แตอยางไรกตามทฤษฎของมาสโลวกไดรบการ วพากษวจารณอยหลายประการ เชน ลาดบขนแหงความตองการของมาสโลว มจรงหรอไมเปนไปได หรอทความตองการหลายประการจะไดรบการตอบสนองโดยพฤตกรรมเพยงครงเดยว และ เปนไปไดหรอทคนงานหลายคนจะมความตองการเหมอนกนหมด นอกจากน แลวในทฤษฎลาดบขนแหงความตองการกยงถกโจมตวา เปนทฤษฎทขาดขอมลมารองรบและนาไปใชทดสอบกบกรณเฉพาะเรองไดยากอกดวย กกกกก กลาวโดยสรป ลาดบขนความตองการของมาสโลวทง 5 ขนตอน อาจสรปไดดงน

1. ความตองการทางกายภาพ เป นความตองการในขนพนฐานทสาคญทสดเพอการดารงชวตของมนษย ไดแก 1.1 ความตองการแกความหวและความกระหาย 1.2 ความตองการการพกผอน 1.3 ความตองการทางเพศ 1.4 ความตองการในปจจย 4 1.5 ความตองการขจดความเจบปวดและความไมปกตสขทางกายภาพอน ๆ

2. ความตองการความปลอดภย ซงเปนความตองการทจะแสวงหาความปลอดภยจาก สง แวดลอมและการไดรบการคมครองจากบคคลอน ไดแก 2.1 ตองการความปลอดภยตางๆ 2.2 ตองการความคมครอง 2.3 ตองการความเปนอสระจากอนตรายตางๆ 2.4 ตองการการคาดคะเนเพออนาคตตนเองได

3. ความตองการความรกหรอความตองการทางสงคม ซงเปนความรสกวาตนมสวนรวมและการเขากลมหรอเขาพวกได ไดแก 3.1 ตองการเพอน 3.2 ตองการคบหาสมาคมกบคนอน 3.3 ตองการมครอบครว 3.4 ตองการแสดงตนตอกลม 3.5 ตองการมสวนสมพนธในเพศตรงขาม

17

4. ความตองการทจะไดรบการนบถอหรอไดรบการยกยองจากผอนโดยการใหคนอน ยกยองใหเกยรตและใหความสาคญแกตนเอง ไดแก

4.1 ตองการไดรบการสมมาคารวะ 4.2 ตองการทจะไดรบการยอมรบ 4.3 ตองการความมนใจในตนเอง 4.4 ตองการแสดงใหตนมคณคา 4.5 ตองการใหตนเปนทยอมรบจากบคคลอน

5. ความตองการเปนคนทสมบรณหรอความตองการความสาเรจอยางแทจรงซงเปน การบรรลเปาหมายสงสดในชวตไดแก 5.1 ตองการบรรลเปาหมายตามความสามารถของตน 5.2 ตองการพฒนาความรความสามารถของตน 5.3 ตองการกระทาในสงทเหมาะสมและดทสดเทาทจะกระทาได

จะเหนไดวาทฤษฎลาดบขนความตองการของอบบราฮม เอช.มาสโลว ( Abraham H.Maslow’s Hierarchy Theory) มประโยชนในการบรหารงานภายในองคการเปนอยางมาก แตโดยสรปแลวทฤษฎลาดบขนแหงความตองการของมาสโลวในการศกษาครงน มประโยชนในแงทจะ ชวยแนะแนวทางใหกบคณะผบรหารในเทศบาลในการพจารณาเลอกใช วธการจงใจบคลากรเทศบาล เพอใหบคคลถกกระตนจากความปรารถนาทจะสนองตอบตอความตองการเฉพาะ เชน ความสาคญของงาน ความทาทายของงาน ความเจรญในหนาทการงาน และความรบผดชอบในงาน เปนตน 2.1.4 ทฤษฎความคาดหวงในการจงใจ กกกก วรม (Vroon อางถงใน ศรวรรณ เสรรตน - 380) ไดเสนอเรองการจงใจวา เปนผลของความมากนอยของบคคลทมความตองการสงใดสงหนง และการคาดคะเนของบคคลนน ตอความนาจะเปนของการกระทาทจะนาไปสสงนน ดงนน รปแบบของการจงใจตามทฤษฎน จงประกอบดวย ความพอใจ (valence) และความคาดหมาย (expectancy) ซงเปนตวททาใหเกดการจงใจและผลลพธ outcome) กกก ความพอใจ (valence) หมายถง ความปรารถนาของบคคลทมผลลพธอยางหนงซงเกยวกบผลลพธอกอยางหนงเกดขนภายในตวของบคคลแตละคนซงถกกาหนดดวยประสบการณ กกกก ความคาดหมาย (expectancy) หมายถง ความเชอวาการกระทาทแสดงออกนนจะทาใหไดผลลพธเปนพเศษ

18

ผลลพธ outcome) หมายถง ผลทเกดจากการกระทาทไดรบการกระตนและแรงจงใจการใชทฤษฎนในการจงใจบคลากรในหนวยงานใหเกดความพงพอใจในการปฏบตงาน ทฤษฎของ Vroom และการปฏบตงาน (The Vroom theory and practice) สงทนาสนใจของทฤษฎนกคอ การระลกถงความสาคญของความตองการเฉพาะบคคลและการจงใจโดยหลกเลยงลกษณะของทฤษฎ Maslow และ Herzberg ใหเหมาะสมและมความเขากนกบวตถประสงค แตละบคคลจะมเปาหมายสวนตวทแตกตางจากเปาหมายขององคการ แตสามารถเขากนได นอกจากนทฤษฎของ Vroom ยงสอดคลองกบหลกการจดการโดยวตถประสงค MBO

จากความหมายดงกลาวผศกษาสรปไดวา บคลากรในเทศบาลจะมความกระตอรอรนในการทางาน หรอมความตองการทจะกระทาสงใดสงหนง พฤตกรรมหรอการกระทาของบคลากรจงขนอยกบองคประกอบดวนความพอใจ และดานความคาดหมาย ซงเปนตวททาใหเกดการจงใจและผลลพธ

2.1.5 ทฤษฎแรงจงใจใฝสมฤทธ ทฤ ษฎ แรงจ งใ จใ ฝสม ฤ ทธ ของ เดวดแม คเคล แลนด ( McClelland’s Achievement Motivation Theory) แมคเคลแลนด -101) เปนนกจตวทยาแหงมหาวทยาลยฮารวารด ไดทาการวจยเกยวกบสงจงใจของมนษยในการทางานใหเกดผลสาเรจ ทงในระดบบคคลและระดบสงคม ผลของการศกษาสรปไดวา มนษยมความตองการอย ประการ คอ

1. ความตองการสมฤทธผล (need for achievement : nAch) เปนแรงขบเพอจะทาใหงานทกระทาประสบผลสาเรจมากทสดเมอเปรยบเทยบกบมาตรฐาน

2. ความตองการความรกและความผกพน (need for affiliation: nAff) เปนความปรารถนาทจะสงเสรมและรกษาสมพนธภาพอนอบอนเพอเปนมตรกบผอน คลายกบความตองการทางสงคมของ มาสโลว Maslow)

3. ความตองการอานาจ (need for power : nPow) เปนความตองการทจะใหคนอนมความประพฤตหรอมพฤตกรรมตามทตองการหรอตองการจะมอานาจในการบงคบบญชาและมอทธพลเหนอผอน

จากการศกษาของ แมคเคลแลนด McClelland) พบวาผมแรงจงใจทางดานความสาเรจโดยตวของเขาเองจะมคณลกษณะทมความสาคญ 3 ประการ คอ

1. พวกเขาตองการกาหนดเป าหมายของพวกเขาเอง ไม ตองการความเลอนลอยไร เปาหมาย

2. พวกเขาจะไมกาหนดเปาหมายทยากหรองายตอความสาเรจมากจนเกนไป 3. พวกเขาตองการสงยอนกลบเกยวกบผลการปฏบตงานของพวกเขา ซงตองการรวาเขา

ทางานไดดแคไหน

19

สาหรบผบรหารแลวความตองการอานาจ บารม เปนความตองการทสงกวาความตองการความสมฤทธผลและความตองการผกพน แมคเคลแลนดไดเนนสาระสาคญดานแรงจงใจวา ผทจะทางานได ประสบความสาเรจต องมแรงจงใจด านความต องการสมฤทธผลอย ในระดบสง ความสาเรจของงานจะทาไดโดยการกระตนความตองการดาน nAch เปนสาคญ บคคลแตละคนเมอม nAch สง กจะสามารถทางานไดสาเรจและชวยใหงานของหนวยงานสาเรจไปดวย ความหมายของการจงใจ วฒชย จานง (2525 : 1) กล าวถงแรงจงใจว า เป นลกษณะและระดบทเอกบคคลผ

เปนสมาชกของระบบสงคมไดเกดความตงใจ เตมใจ พรอมใจ และพอใจทจะทางานใหกบระบบ

สงคมนน กกกก ศรวรรณ เสรรตน กลาววา การจงใจหมายถงอทธพลภายในของบคคลซงเกยวของกบระดบการกาหนดทศทางและการใชความพยายามในการทางานอยางตอเนอง การจงใจจงเปนสงเราซงทาใหบคคลเกดความคดรเรม ควบคม รกษาพฤตกรรม และการกระทา หรอเป น สภาพภายในซงเปนสาเหตใหบคคลมพฤตกรรมททาใหเกดความเชอมนวาจะสามารถบรรลเปาหมายบางประการได

สมยศ นาวการ (2523 : 175) ไดกลาววาการจงใจจะมความเกยวพนกบความตองการคนทกคนยอมมความตองการ เชน มความตองการความมนคงของงานททาอย ผลตอบแทนทสงและสถานภาพ ดงนน จงเกดกจกรรมเพอจะตอบสนองความตองการดงกลาว ยอมหมายความวาเกดแรงจงใจหรอไดรบการกระตนเพอตอบสนองความตองการ

สมพงศ เกษมสน (2526 : 321) ไดแบงประเภทสงจงใจออกเปน 2 ประเภท ดงน 1. ลกษณะของสงจงใจ 1.1 อตราคาจางเงนเดอน 1.2 โบนส 1.3 การแบงปนผลกาไร 1.4 การใหบาเหนจ 1.5 การใหบานาญ 1.6 การใหประโยชนเกอกล 1.7 การจดตงกองทนสงเคราะห 2. ลกษณะสาคญของสงจงใจทไมเปนเงน 2.1 การยกยองนบถอ 2.2 การมความรสกวาไดเปนสวนหนงของหมคณะ

20

2.3 การแขงขน 2.4 การมสวนรวม 2.5 โอกาสกาวหนา 2.6 ความยตธรรม 2.7 บรการทางดานสนทนาการ

กก สงจงใจจงเปนปฐมเหตททาใหเกดผลตางๆ ในพฤตกรรมของการปฏบตงาน การทางานทดควรจดใหมการจงใจทด ถกตอง และเหมาะสมดวย กกก สชา จนทรเอม (2531 : 101) กลาววา โดยทวไปแรงจงใจหมายถง พฤตกรรมทถกกระ ตนโดยแรงขบ(Drive) ของแตละบคคล มแนวมงไปสจดหมายปลายทางอยางใดอยางหนง และรางกายอาจจะสมประสงคในความปรารถนาอนเกดจากแรงขบนนๆ ได

อานวย แสงสวาง (2536 : 72) ใหความหมายของแรงจงใจวา หมายถงกระบวนการทพลงงานทงหลายเปนสงชนาพฤตกรรม หรอการจงใจเปนสงทอยเบองหลงพฤตกรรม ลกษณะพลงของการจงใจจะปรากฏขนตอเมอบคคลถกกระตนในองคการอยางใดอยางหนง แมวาจะชอบหรอไมกตามในสภาพการณทกาหนดไว

Glueck (1982 : 138) ใหความหมายของการจงใจวา หมายถง สภาวะภายในของบคคล ซงเปนตวกาหนดทศทางและระดบของพฤตกรรม ทาใหการทางานของแตละบคคลมพลงมากขนและดาเนนเรอยไปอยางตอเนองจนบรรลความตองการของแตละบคคล

Mc Clelland (1953 : 552) กลาวถงแรงจงใจวา เปนการแสดงออกถงสภาพอารมณ ของบคคลทมตอสงเรา แลวปรากฏเปนพฤตกรรมออกมาเพอกระทาไปสจดหมายและการเกดอารมณพงพอใจหรอไมพงพอใจ ซงจะขนอยกบประสบการณทกาหนดไว

โดยสรป จากการใหความหมายของการจงใจ โดยนกวชาการดงกลาวขางตนพอสรปไดวา การจงใจเปนการสรางแรงขบ หรอสงเรา เพอใหบคลากรในองคการมพฤตกรรมทสนองตอบในปฏบตงาน ตามวตถประสงคทองคการไดวางเอาไว

เทคนคการจงใจ

เทคนคการจงใจทสาคญทผบรหารทผบรหารสามารถนาไปใชในการจงใจประกอบดวย 1. เงน (Money) จากทฤษฎของการใหรางวลและการลงโทษ เงนเป นสงกระตนท

สาคญอยในรปของเงนเดอน คาจางตอหนวยงานในคณภาพระดบหนงหรอสงจงใจอน ตลอดจนโบนส ประกนและสงอน ๆ ทมอบใหกบพนกงาน นกวชาการบางคนไดระบวา เงนมความหมายมากกวามลคาในรปตวเงน แตจะหมายถงทงสถานะ (Status) และอานาจ (Power) นกเศรษฐศาสตรและผบรหารสวนใหญไดใชเงนเปนสงกระตน

21

นกวทยาศาสตรพฤตกรรมศาสตร มองประเดนน มความสาคญตา การใชเงนเปนสง กระตน ผบรหารตองระลกถงหลายประการ ดงน

1.1 เงนมแนวโนมวาจะมความสาคญตอบคคลมากขน สาหรบบคคลทมครอบครวเงนเปนสงทใชเพอใหบรรลมาตรฐานการครองชพ อยางนอยเงนจะตองใหเพยงพอกบมาตรฐานการครองชพในระดบตา แมวาบางคนจะมความพอใจในบานหลงเลก รถยนตราคาถกมากกวาการไดรบความพงพอใจจากบานหลงใหญ รถยนตหรหราเหมอนเชนบางคน

1.2 ธรกจและองคการทกแหงใชเงนจายใหพนกงานแกองคการและเปนตวกระตน องคการทวไปใหคาจางเดอนละเทาไหร คาจางเพอการแขงขนในอตสาหกรรมเพอจงใจและดงบคคลไว

1.3 เงนเปนสงจงใจในทางปฏบต เพอใหเกดความเชอมนวาองคการจะสามารถรกษาบคคลเอาไว เงนเดอนของผบรหารในบรษทมความสมเหตสมผลเคลากน องคการจะมการรกษาบคคลในระดบทเปรยบเทยบกนได

1.4 ถาเงนเปนสงกระตนทมประสทธผล บคคลในตาแหนงตางๆ ในระดบทคลายคลงกนจะไดรบคาจางและโบนสทสะทอนถงการทางานสวนตว บรษทควรมการเปรยบเทยบคาจางเงนเดอน ธรกจทมการจดการทดอาจจะใชการปฏบต รวมกบการใหโบนส และทปรากฏวาโบนสสาหรบผบรหาร จะถอเกณฑขอบเขตการทางานเฉพาะบคคล องค การจะไม ซอสงจงใจวธการทให เชอมนว าเงนมความสาคญ การให รางวลสาหรบความสาเรจและการทาให บคคลพอใจในความสาเรจในการทางาน และเกณฑคาตอบแทน จากขอเทจจรงทวา เงนสามารถกระตนไดเมอการจายเงนนนมขนาดเพยงพอกบรายไดของบคคลในกรณทคาจางและแรงงานเพมขน และการจายโบนส ซงไมพอทจะกระตนผรบแตละบคคล จะทาใหไมพอใจและหางานอน

2. การมสวนรวม (Participation) เปนเทคนคซงเปนผลจากทฤษฎการจงใจและการวจยการมสวนรวมในการทางาน การทางานของแตละบคคลจะมความรทงในดานปญหาและผลลพธการมสวนรวมทถกตองจะเปนทงการจงใจและความรทมคณภาพ สาหรบความสาเรจของธรกจ

3. คณภาพชวตการทางาน (Quality of Working Life (QWL)) เปนทศนะการจงใจทนาสนใจทสด QWL เปนการศกษาระบบเพอออกแบบงาน และพฒนาในขอบเขตการทางานประกอบดวยระบบเทคนคสงคมในการจดการ QWL ไมใชทศนะการเพม

22

หนาทในงาน (Job enrichment) แตเปนเครอขายประสานงานระหวางจตวทยาอตสาหกรรม จตวทยาองคการและสงคมวทยา วศวกรรม อตสาหกรรม ทฤษฎองคการทฤษฎและการพฒนาองคการ การจงใจและทฤษฎผนา และอตสาหกรรมสมพนธ

จากการทบทวนทฤษฎและเอกสารเกยวของกบแรงจงใจดงกลาวขางตน สรปไดวา แรงจงใจเปนกระบวนการทจะกระตนใหเกดพฤตกรรมอยางมจดมงหมาย และพฤตกรรมนนยงคงอยเพราะพฤตกรรมทงหมดถกกระตนโดยความตองการ ซงแรงจงใจจะเกดขนไดทงภายในและภายนอกเปนไดทงแรงจงใจทางรางกาย จตใจ และสงคม ซงการกระทากจกรรมใดๆ ของบคลากรจะสาเรจไดถาบคลากรนนมแรงจงใจเพยงพอ ดงนน ในการปฏบตงานของบคลากรในเทศบาล ในเขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม การสรางแรงจงใจของบคลากรจงเปนสงทสาคญยง ซงบคลากรแตละคนยอมมความแตกตางกนทงวฒภาวะ ความรความเขาใจในสงตาง ๆ ตลอดจนการรบร ดงนน หากเราสามารถสรางแรงจงใจใหเกดขนกบบคลากรในเทศบาลไดแลว กเปนเครองแสดงวาสามารถบรรลเปาหมายของหนวยงานไดอยางมประสทธผลและประสทธภาพ ทงนเนองจากการกระทาใดๆ ทตองการความสาเรจ แรงจงใจของบคลากรกจะเปนสวนสาคญในการเปนสอใหนาแนวคดนนไปสความสาเรจตามเปาหมายทกาหนดไวได

สาหรบในสวนของทฤษฎสององคประกอบของเฟรดเดอรก เฮอรซเบอรก (Frederick Herzberg) ไดกลาววาปจจยดานแรงจงใจเปนปจจยภายในของบคคลทมอทธพลในการสรางความพงพอใจในการทางาน และปจจยดานการบารงรกษา เปนปจจยภายนอกทปองกนไมใหเจาหนาทเกดความไมพงพอใจในการทางานมความเหมาะสมกบการนามาประยกตใชในหนวยงานราชการ ทมทรพยากรทใชในการบรหารอยางจากด และเหมาะสมกบหนวยงานทมลกษณะทใหบรการทางสงคม นอกจากนยงเปนหนวยงานราชการทมทรพยากรในการบรหารจดการทจากด ซงผศกษาไดใชทฤษฎนในการศกษาครงน เพอทจะทาใหทราบวามปจจยใดบางทสงผลตอระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรเทศบาล ในพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ซงจะนาไปสแนวทางในการสงเสรมการปฏบตงานของบคลากรเทศบาล ในพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ตอไป

2.2 แนวคดหรอทฤษฎการบรหารจดการทรพยากรบคคลเทศบาล 2.2.1 ความหมายของการบรหารจดการทรพยากรบคคล

มคาทถกนามาใชในความหมายเดยวกบคาวา “การบรหารทรพยากรมนษย” (Human resource management) อยหลายคา เชน การจดการทรพยากรคน การจดการงานบคคล การจดการกาลงคน และการบรหารงานบคคล เปนตน แตในปจจบนนยมใชคาวาการบรหารทรพยากรมนษย ดวยเหตผลทวา มนษยถอวาเปนทรพยากรทมคายง และเปนทรพยากรทสามารถปฏบตงานจนกอ

23

ใหเกดผลงานสรางสรรคตอสงคมไทยมากมาย ถาหากรจกใชใหเกดประโยชนหรอบรหารไดถกตอง (นงนช วงษสวรรณ, 2542 : 7) นกวชาการหลายทานไดใหความหมายของการบรหารทรพยากรมนษย หรอการบรหารงานบคคล ไวดงน

สมพงษ เกษมสน (2521 : 9) กลาววา คอ กระบวนการวางนโยบาย ระเบยบและกรรมวธในการดาเนนการเกยวกบตวบคคล ทปฏบตงานในองคการโดยใหไดบคคลทเหมาะส ม และบารงรกษาไวซงทรพยากรดานมนษย ทมประสทธภาพใหมปรมาณเพยงพอ เพอใหการปฏบตงานบรรลผลสาเรจตามเปาหมาย เมธ ปลนธนานนท (2529 : 9) กลาววา คอ ความเพยร พยายามจดการใหบคคลในหนวยงานทก ๆ ตาแหนงปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพโดยพยายามทาใหบคคลเหนวา งานของเขาทจะทาใหเขาเจรญกาวหนาตามจดมงหมายของเขาและขณะเดยวกน ผบรหารกพยายามทจะทาใหจดประสงคของบคคลไดบรรลผลโดยใหเกดความตองการขององคการหรอสถาบนดวย

พยอม วงศสารศร (2530 : 3) กลาววา การบรหารงานบคคล หมายถง กระบวนการทผบรหารใชศลปะและกลยทธตาง ๆ พจารณาบคคลทอยในสงคม เพอดาเนนการพจารณาสรรหา คดเลอกและบรรจบคคลทมคณสมบตเหมาะสมเขามาอยในองคการ และขณะทบคคลเขามาปฏบตงานในองคการ ไดมการจดกจกรรมพฒนา ธารงรกษา ใหบคคลทคดเลอกเข ามาเพมพนความร ความสามารถ มสขภาพกายและสขภาพจตทดในการทางาน และยงรวมไปถงการแสวงวธการททาใหสมาชกในองคการทตองพนจากการทางานสามารถดารงชวตอยในสงคมอยางมความสข เพญศร วายวานนท (2530 : 1) กลาววา การจดการทรพยากรคนเปนสวนหนงซ งผสมผสานอยในการจดการงานของผจดการหรอผบรหารนนเอง เนองดวยคนเปนปจจยสาคญ ในการทางาน ความสาเรจหรอความลมเหลวของงานจงขนอยกบการจดการหรอการบรหารทรพยากรประเภทสาคญนเปนอยางมาก ดเซนโซ และ รอบบนส (Decenzo and Robbins, 1988 : 3) กลาววา การจดการทรพยากรมนษยเปนสงทเกยวของกบคนในมตของการจดการ เรมตงแตททกองคการถกสรางขนดวยคนไดมาซงการบรหารจากคน ดงนนการพฒนาทกษะ การกระตนใหปฏบตงานในระดบสงขนและทาใหแนใจวาคนเหลานจะรกษาความผกพนทมตอองคการอยางตอเนอง เปนสงจาเปนทจะใหไดมาซงเปาหมายขององคการ อทย หรญโต (2531 : 19) กลาววา คอ การบรหารในดานทเกยวกบตวคนผปฏบตงานอยในองคการโดยมวตถประสงคเพอจะเลอกสรรผมความรความสามารถเขาทางานใหมจานวนเพยงพอ เพอใหการใชกาลงคนไดเกดประโยชนเตมท เพอรกษากาลงแรงงาน บารงสงเสรม

24

สมรรถภาพ กาลงใจของผปฏบตงาน เพอใหเขาสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ และบรรลตามความมงหมายขององคการ วจตร ศรสอาน และอวยชย ชบา (2538 : 25) กลาววา การบรหารงานบคคล คอ 1) การบรหารงานบคคลเปนการบรหารทรพยากรมนษยเพอใชคนใหเหมาะสมกบงาน ตามวตถประสงคและความตองการของหนวยงาน 2) การบรหารงานบคคล มขอบขายกวางขวางครอบคลมตงแตการแสวงหา และการ

เลอกสรรบคลากร เขาสหนวยงานจนกระทงพนจากการปฏบตงาน 3) พจารณาในแงกระบวนการ การบรหารงานบคคลจงเปนกระบวนการทเกยวเนองกน

เปนลกโซตงแตการวางนโยบาย การกาหนดแผนและความตองการดานบคลากรการสรรหา การเลอกสรร การพฒนา การกาหนดสวสดการ และประโยชนเกอกล การประเมนผลการปฏบตงาน การเลอนตาแหนง การโอนยายและการพนจากการปฏบตหนาทของบคลากร

เสนาะ ตเยาว (2539 : 12) กลาววา การจดการทรพยากรบคคล คอ การระเบยบและดแลบคคลใหทางาน เพอใหบคคลใชประโยชนจากความรความสามารถของแตละบคคลใหมากทสด อนเปนผลทาใหองคการอยในฐานะไดเปรยบทางดานการแขงขนและไดรบผลงานมากทสด รวมถงความสมพนธระหวางผบงคบบญชากบผใตบงคบบญชาตงแตระดบสงสดและตาสด รวมตลอดถงการดาเนนการตาง ๆ อนเกยวของกบทกคนในองคการนน ธงชย สนตวงษ (2540 : 7) กลาววา คอ ภารกจของผบรหารทกคน และของผชานาญการดานบคลากรโดยเฉพาะ ทมงปฏบตในกจกรรมทงปวงทเกยวกบบคลากร เพอใหปจจยดานบคคลขององคการเปนทรพยากรมนษยทมประสทธภาพสงสดตลอดเวลา ซงจะสงผลสาเรจตอเปาหมายองคการ

พภพ สวรรณรกษ (อางถงใน สมพนธ ภไพโรจน, 2540 : 13) กลาววา คอ ภารกจของผบรหารซงจาเปนตองกระทาตอบคลากรในองคการของตน ตงแตเขาทางานจนออกจากงาน เพอใหคนในองคการเปนทรพยากรมนษยทมประสทธภาพและดารงชวตในสงคมอยางมความสข

อานวย แสงสวาง (2540 : 21) กลาววา คอ การจดการบคลากรในองคการโดยใหความสาคญในศกดศรแหงความเปนคน และตองทาใหบคลากรเหลานนไดรบผลประโยชนอยางเหมาะสม นอกจากนนจะตองเอาใจใสดแลในเรองความตองการทงหลายของบคลากร เพอทาใหบคลากรมขวญและกาลงใจในการทางานจะกอใหเกดผลสาเรจ และความเจรญกาวหนาในการดาเนนงานขององคการ

25

เฟรนท (French, 1998 : 9) กลาววา คอ ปรชญา นโยบาย กระบวนการ และการปฏบตทเกยวของกบการจดการเรองคนภายในองคการ

ประเวศน มหารตนสกล (2543 : 9) กลาววา คอ การใชคน และ/หรอกลมบคคลใหสามารถปฏบตงานไดตามทองคการมงหวง ซงตองใชทงศาสตรและศลปในการจดการใหพนกงานทางานบรรลความมงหวงอยางเตมใจ พยอม วงศสารศร (2545 : 7) กลาววา คอ กระบวนการทผบรหารใชศลปะและกลยทธ ดาเนนการสรรหาคดเลอกและบรรจบคคลทมคณสมบตเหมาะสมใหปฏบตงานในองคการ พรอมทงสนใจการพฒนาธารงรกษาใหสมาชกทปฏบตงานในองคการ เพมพนความร ความสามารถ มสขภาพกายและสขภาพจตทดในการทางาน และยงรวมไปถงการแสวงหาวธการททาใหสมาชกในองคการ ทตองพนจากการทางานดวยเหตทพพลภาพ เกษยณอาย หรอเหตอนใ ด ใหสามารถดารงชวตอยในสงคมอยางมความสข จากความหมายดงกลาวขางตน ผวจยสรปไดวา การบรหารงานทรพยากรบคคล หรอ การบรหารงานบคคล คอ การดาเนนการทกอยางเกยวกบบคคลในองคการ นบตงแตการวางแผนกาลงคนโครงสรางการจดองคกร/อตรากาลง การกาหนดตาแหนง การสรรหา/เลอกสรร/บรรจแตงตง การเลอนตาแหนง การโอนยายพนกงานโครงสรางเงนเดอน/คาจาง/คาตอบแทน/สทธประโยชน การพฒนาคน วนย อทธรณ รองทกข การพนจากตาแหนง ซงกลาวโดยสรปแลวจะมงเนนภารกจทสาคญ 4 ดาน คอ ดานการจดหาทรพยากรบคคล ดานการใหรางวลทรพยากรบคคล ดานการพฒนาทรพยากรบคคล และดานการธารงรกษาและปองกนทรพยากรบคคล ทงนเพอใหทรพยากรบคคลสามารถปฏบตงานใหบรรลวตถประสงคขององคการไดอยางมประสทธภาพ เกดผลสาเรจและความพอใจของทกฝาย วตถประสงคของการบรหารงานบคคล อทย หรญโต (2531 : 2-3) ไดกลาวถงวตถประสงคของการบรหารงานบคคลไว ดงน 1) เพอสรรหาและเลอกสรร (Recruitment and selection) ใหไดบคคลทมความร

ความสามารถ และประพฤตด 2) เพอใชประโยชนของบคคลใหเกดผลสงสด (Utilization) 3) เพอรกษาไวซงบคคลใหทางานอยกบองคกรนาน ๆ (Maintenance) 4) เพอพฒนาใหบคคลมสมรรถภาพเพมขนอยางไมหยดยง (Development) ประโยชน

ของการบรหารทรพยากรบคคล ธงชย สนตวงษ (2540 : 10) กลาววา การบรหารทรพยากรมนษยทมประสทธภาพจะชวยใหองคการไดรบประโยชนในดานตาง ๆ ดงน

26

1) มการใชทรพยากรมนษยโดยไดประสทธภาพ 2) มบรรยากาศความสมพนธในงานทดระหวางบรรดาสมาชกขององคการ 3) มการสงเสรมความเจรญเตบโตและกาวหนาของแตละบคคล อานวย แสงสวาง (2540 : 25-27) กลาววา การจดการทรพยากรมนษยถอเปนสวนประกอบ

ของโครงสรางองคการทมความสาคญ ซงจะกอใหเกดประโยชนทองคการจะพงไดรบ ดงนนการจดการดานทรพยากรมนษยทดมประโยชน ดงน

1) ชวยพฒนาศกยภาพและขดความสามารถในการวางแผน เพอจดหาบคลากรทด มคณภาพเขามาเปนบคลากรทดใหแกองคการ เนองจากมการแขงขนกนเปนจานวนคอนขางสงในการจางแรงงานทดในภาคธรกจอตสาหกรรมทงของเอกชนและรฐบาล

2) ชวยจดสรรบคลากรใหเหมาะสมกบประเภทและชนดของงานทตองทา และปฏบตงานใหตรงกบความร ความสามารถและความถนด ตลอดจนชวยประเมน

ประสทธภาพการทางานของบคลากรเพอสรางผลสาเรจในการดาเนนงานใหบรรลวตถประสงค และเปาหมายทองคการกาหนดไว

3) ชวยพฒนาบคลากรใหมความรความสามารถและประสบการณในการทางาน โดยวธการฝกอบรมทางดานวชาการเทคโนโลยสมยใหม เพอใหบคลากรมความเชอมนใน

การทางานเพมขน 4) ชวยเสรมขวญและกาลงใจในการทางาน ใหแกบคลากรทกระดบภายในองคการอยาง

ทวถง โดยอาศยกลยทธและศลปะแหงการจดการ 5) ชวยพฒนาสงคมภายในองคการใหเกดความรวมมอรวมใจในการทางานกอใหเกด

ความรก ความสามคค ขจดปญหาการทะเลาะววาท การเอารดเอาเปรยบกน ความเหน แกตวและความขดแยงใหนอยลง ซงจะทาใหองคการเปนสงคมทมความสงบสข

บคลากรมคณภาพชวตสงขน สามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสขโดยทวกน 2.2.2 แนวคดการบรหารจดการทรพยากรบคคล ในอดตการบรหารงานบคคล มวตถประสงคทแคบและเฉพาะเจาะจง มหนาทจดหาและ

ธารงรกษาใหบคคลอยรวมงานกบองคการ เพอประโยชนสงสดขององคการเทานน ปจจบนงานทรพยากรบคคลไดรบความสาคญและขยายขอบเขตการดาเนนงาน มากขนโดยมวตถประสงคทจะตอบสนองความตองการในหลายระดบ คอ

1) สงคม สงคมตองการใหสมาชกทกคนมความเปนอยอยางเหมาะสม สงบสข และสามารถพฒนาสงคมใหคงอยไดในอนาคต งานทรพยากรขององคการเกยวกบกบการสรรหาบคคลทมความเหมาะสมใหมารวมงานกบองคการเปนการสรางงานใหแก

27

สมาชกของสงคม สงเสรมการใหผลตอบแทนอยางยตธรรม ตลอดจนการพฒนาบคคลใหมความรความสามารถทจะปฏบตงานอยางมประสทธภาพและเปนพลเมองดของสงคม

2) องคการ เพอใหองคการสามารถดาเนนการอยางมประสทธภาพ และเจรญเตบโตอยางตอเนองในอตราทเหมาะสม

3) บคลากร บคคลสวนใหญตองการทางานเพอใหเขาและครอบครวสามารถดารงชวตและมคณภาพชวตทดในสงคม โดยมปจจยสมความปลอดภยและมการยอมรบทางสงคม

นกบรหารทรพยากรบคคลจาเปนตองทาการวางแผนทรพยากรบคคล โดยการศกษาวตถประสงคขององคการ กาหนดเปาหมาย และแสวงหาแนวทางในการดาเนนกจกรรมตาง ๆ ทเกยวของกบงานทรพยากรบคคลใหมประสทธภาพและประสทธผลสงทสด ตลอดจนมความสอดคลองกบวตถประสงครวมขององคการ เพอใหองคการสามารถเจรญเตบโต และดารงอยไดในสงคมอยางเหมาะสมอยางราบรนโดยทเราสามารถจาแนกเหตผลของความจาเปนในการวางแผนทรพยากรบคคลออกเปน 4 ประการ ดงตอไปน (ณฎฐพนธ เขจรนนทน, 2542 : 65-70) 1) เพอรองรบการเปลยนแปลง สงคมมนษยจะมการเปลยนแปลงอยางตอเนองอย

ตลอดเวลาในอตราทแตกตางกนไป ปจจบนการเปลยนแปลงทเกดขนทางสงคมไดมอตราทรวดเรวกวาอดตมาก เนองจากผลกระทบมาจากวทยาการ (Technology) ทก าวหนา ไมว าจะเปนระบบสอสาร โทรคมนาคม ระบบคอมพวเตอร และเทคโนโลยชวภาพ

2) เพอใหองคการมความพรอม การจดการทรพยากรบคคลนบเปนเรองสาคญอยางยงทองคการจะตองมการวางแผนบคลากร เพอรองรบตอผลกระทบของการเปลยนแปลง

ทจะเกดขน อกทง ยงเปนการเตรยมความพรอมขององคการใหสามารถปฏบตงานไดอยางมคณภาพและตอเนอง

3) เพอใหองคการมแนวทางในการปฏบตงาน การจดการทรพยากรบคคลจะเกยวของกบกจกรรมตาง ๆ ดานบคลากร ตงแตการสรรหา การคดเลอก การฝกอบรม การเลอนตาแหนง การโอนยาย การใหเงนเดอนและสวสดการ ตลอดจนการพนจากองคการของบคคล ซงเราจะเหนไดวาการจดการทรพยากรบคคลเปนกระบวนการทตอเนองและเกยวของสมพนธกน จงนบเปนความจาเปนอยางยงทองคการจะตองมการวางแผนทรพยากรบคคลทงในระดบเฉพาะและระดบองคการขนเปนแนวทางในการปฏบต

28

4) เพอใหไดบคลากรทมคณภาพ หนวยงานทรพยากรบคคลมหนาทสาคญทจะตองวางแผนบคลากรใหเหมาะสมและสอดคลองกบสถานการณทจะเกดขน เพอใหองคการมบคลากรทมคณภาพ มประสทธภาพในการปฏบตงานในปรมาณทเหมาะสม นอกจากนผลของการเปลยนแปลงทเกดขนในสงแวดลอมจะผลกดนใหองคการตองการพฒนาบคลากรภายในใหมความพรอมอยเสมอ

ทรพยากรมนษย (Human resource) เปนบคคลทมความพรอม มความจรงใจ และสามารถทจะทางานใหบรรลเปาหมายขององคการหรอเปนบคคลในองคการทสามารถสรางคณคาของระบบการบรหารงานใหบรรลวตถประสงคทตองการได ดงนนองคการจงมหนาท ในการบรหารทรพยากรมนษย เพอใหปฏบตงานจนบรรลวตถประสงคขององคการ ซงตองใหการวางแผนเชงกลยทธดานการบรหารทรพยากรมนษยเขามาชวย (สมชาย หรญกตต, 2542 : 9)

ในการบรหารทรพยากรมนษย ไดนาแนวคดเชงปรชญามาใชเปนหลกการในการทจะประยกตใหบคคลทปฏบตงานในระดบผบงคบบญชาของดานนไดตระหนกและใหความสาคญโดยทว ๆ ไป พอสรปไดดงน คอ

1) องคการทประกอบดวยสมาชกทมความร ความสามารถ จะทาใหองคการพฒนาและเจรญเตบโต จะตองดาเนนการสรรหา คดเลอก และบรรจบคคลทมคณสมบตเหมาะสมกบงานเขามาอยในองคการ ทาใหองคการไมเกดปญหาการปฏบตงานใหบรรลแผนงานทกาหนดไว

2) องคการประกอบดวยสมาชกทมความพงพอใจ ระหวางสมาชกกบสมาชก และระหวางสมาชกกบผบงคบบญชาระดบตาง ๆ แลว จะกอใหเกดบรรยากาศทดในองคการ จากความคดดงกลาวเปนแนวทางในการดาเนนการพฒนาประสทธภาพ การสอสาร การสรางขวญ กาลงใจ ใหแกมวลสมาชก เพอกอใหเกดความจงรกภกดตอองคการ

3) การจดใหบคคลไดทางานตรงกบความถนด ความสามารถของตนจะเกดความพงพอใจและมความสขในการทางาน แนวคดนเนนบคคล ฉะนนการพฒนาบคลากร การเลอนตาแหนงและการโยกยาย ควรคานงถงแนวคดน เพอกอใหเกดผลดในการบร หารทรพยากรมนษย

4) บคคลท เขามาทางานในองคการนน มสวนชวยเหลอ และพฒนาใหองคการเจรญเตบโตอยางคดวาคนเหลานมางอทางาน เพราะจะเกดปญหาในการใหออก ปลดออก คนงานทเราไมพอใจเสมอ

29

5) การประนประนอม การประสานประโยชนสมาชกกบองคการ องคการกบสงคม จะกอใหเกดความเขาใจอนดตอกน และสรางความสงบสขแกสงคมโดยรวม

6) สภาพสงคมมการพฒนาเปลยนแปลงอยเสมอ ฉะนนวทยาการใหม ๆ และความทนสมยในความรทเปลยนแปลงเปนสงทมความสาคญ

7) องคการเปนระบบหนงทมสวนรบผดชอบตอสงคม ฉะนนควรมการพจารณาจดหาเงนทดแทน เมอสมาชกในองคการเกดอนตรายตาง ๆ ขณะปฏบตงาน และเมอทางานครบเกษยณทตองออกจากงาน ทงนเพอใหสมาชกเหลานมความสขใจ เมอตองออกไปเผชญกบสงคมภายหนา ขณะเดยวกนการดาเนนกจกรรมในลกษณะน ยงสงผลสะทอนกลบใหบคคลทกาลงปฏบตงานมกาลงใจและมองเหนไดวามการเอาใจใสพวกตน อนเปนการเพมความจงรกภกดตอองคการและยงเปนการสรางความรสกทดตอมวลสมาชกในสงคมทวไป ยอมรบและศรทธาองคการมากยงขน

จากปรชญาการบรหารทรพยากรมนษยดงกลาว จะพบวาเปนการเนนและเอาใจใสสมาชกในองคการ แตถาวเคราะหลกซงแลว เปนการเนนใหองคการพฒนาและเจรญเตบโตอยางมนคง (พยอม วงศสารศร, 2542 : 9-10)

ปรชญาการจดการทรพยากรมนษย ไดรบอทธพลมาจากสมมตฐานขนพนฐานทมการดาเนนการเกยวกบบคคล ตามท ดกลาส แมคเกรเกอร (Douglas McGregor) ไดจาแนกสมมตฐานขนพนฐานไว 2 ประการคอ ทฤษฎ X และทฤษฎ Y (อางถงใน อานวย แสงสวาง, 2540 : 15)

สมมตฐานทฤษฎ X เปนการจดการทรพยากรมนษยแบบพอแมปกครองลกกลาวไว ดงน 1) มนษยโดยทวไปชอบหลกเลยงงาน ถาหากสามารถหลกเลยงการทางานไดกจะรบ

หลกเลยงในทนททนใด 2) มนษยมคณลกษณะทไมชอบการทางาน แตจะหลกเลยงความรบผดชอบในการทางาน 3) มนษยโดยทวไปชอบใหมการชนาในการทางานแตจะชอบหลกเลยงความรบผดชอบ

ในการทางาน สมมตฐานทฤษฎ Y เปนการจดการทรพยากรมนษยแบบอตตาธปไตย กลาวไว ดงน 1) มนษยโดยทวไปมความขยนทางาน 2) การควบคม และการลงโทษเปนวธทใชไมไดผล สาหรบมนษยทชอบใชความร

ความสามารถในการทางานใหบรรลวตถประสงคขององคการ 3) มนษยจะไดรบการจงใจเปนอยางดทสด เมอสามารถทาใหเกดความรสกพอใจในการ

ทางาน เรยงตามลาดบความตองการจนถงขนสงสดเรมจากความตองการความรก ความตองการยอมรบนบถอ และความตองการความสาเรจขนสงสดแหงชวต

30

4) มนษยโดยทวไป สามารถเรยนรไดภายใตเงอนไขทมความเหมาะสม แตมใชเปนแตเพยงผรบรเทานน แตจะตองรจกมความรบผดชอบในการทางานดวย

5) ศกยภาพทใชในการทางาน จะตองใหความสมพนธทางดานจนตนาการ สตปญญา และความคดสรางสรรค

แนวคดทเปนจดเรมตนของการบรหารงานทรพยากรมนษยคอ ทฤษฎมนษยสมพนธ (Human relations) และทฤษฎระบบ (System theory) (เกรยงศกด เขยวยง, 2543 : 15-16)

ทฤษฎมนษยสมพนธ เหนวาในการปฏบตตอคนทเปนทรพยากรมความสาคญมากขนผบรหารตองปรบแนวคดเดมเสยใหม โดยมความเชอวาคนจะสามารถควบคมและสงการตนเองเพอความสาเรจในเปาหมายขององคการได ผบรหารจะตองเสรมสรางสภาวะแวดลอมในงานทเอออานวย ใหคนและกลมคนมความพงพอใจและรวมมอกน เพอความสาเรจของทงคนแตละคนแตละกลมและแตละองคการเปนสวนรวม วธการบรหารตามแนวความคดน จงถอวาเปนการรวม กลมบคคลและเปาหมายขององคการเขาดวยกน

ทฤษฎระบบ เปนทฤษฎหนงทผลกดนใหเกดการบรหารทรพยากรมนษยขน ตามทฤษฎระบบองคการเปนเสมอนหนงกระบวนการนาเขา ปจจยการผลต (Input) เพอดาเนนการใหเกดผลผลต (Output) คนเปนสวนหนงในกระบวนการดงกลาว และองคการกเปนสวนหนงของระบบสงคม จงจาเปนตองสนธความสมพนธของระบบยอยกบระบบใหญใหสอดคลองกน ในระบบบรหารกจะตองมหลกการบรหารงานบคคลเขามาเกยวของ และในระบบสงคมกจะตองคานง ถงพฤตกรรม ความสามารถ ทศนคตของบคคลเปนสาคญ 2.2.3 ทฤษฎการบรหารจดการทรพยากรบคคล

การจดการทรพยากรมนษย เดมเรยกวางานบรหารงานบคคล (Personnel management) แตเนองจากแนวความคดดานงานบคคลไดมการขยาย และพฒนาตามการคนควาทางวชาการจงไดยอมรบคาใหมทใชวา การจดการทรพยากรมนษย ซงนาจะมความเหมาะสมทสามารถสรางความเขาใจในการนาไปสความเจรญเตบโตขององคการไดเปนอยางด ซงรากฐานการเปลยนแปลงทสามารถนามาสนบสนนไดคอ การคนควาของไมลส (Miles อางถงใน พยอม วงศสารศร, 2542 : 3-5) ไมลสไดเสนอทฤษฎสองรปแบบ (A dual-model theory) โดยกลาวถงภารกจทางการบรหารวาเปนการผสมผสานกนระหวางตวแปรดานองคการ เปาหมาย เทคนควทยาการ และโครงสรางและตวแปรดานมนษย (ความสามารถ ทศนคต คานยม ความตองการและเชอชาต) ทสงผลตอความมประสทธผลและประสทธภาพของระบบสงคมเทคนควทยากร (Social technological system) ไมลสไดขยายแนวความคดของแมคเกรเกอร โดยกาหนดทฤษฎดานการจดการกบปจจยมนษยเปน 3 ทฤษฎ คอ

31

1) ทฤษฎแบบดงเดม (Tradetional model) 2) ทฤษฎเนนมนษยสมพนธ (Human relation model) 3) ทฤษฎเนนทรพยากรมนษย (Human resources model)

การจดการทรพยากรมนษยไดถกแบงออกเปนหนาท (Functions) ตาง ๆ ทงนขนอยกบขนาดขององคการและจานวนของบคลากรทมอยในองคการเปนสาคญไดแบงงานในการบรหารทรพยกรคนไว 2 กลมดวยกน คอ

1) งานในหนาทบรหาร (Management functions) ประกอบดวย (1) การวางแผน (Planning) (2) การจดองคการ (Organizing) (3) การอานวยการ (Directing) หรอการสงการ (Leading) (4) การควบคม (Controlling)

2) งานในหนาทปฏบตการ (Operative functions) (1) การจดหา (Procurement) (2) การพฒนา (Development) (3) การจายคาตอบแทน (Compensation) (4) การรวมพลง (Integration) (5) การธารงรกษา (Maintenance) (6) การพนจากงาน (Separation)

จากการแบงภารกจทสาคญ 2 ประการน แสดงใหเหนวางานในหนาทบรหารเปนวธการททาใหงานในหนาทปฏบตการดาเนนไปอยางมระบบและเปนขนตอน นาองคการไปสความสาเรจ หรอทเราเรยกวธนวา วธการสจดหมายปลายทาง (Means-ends approach) กกกก กรรณการ นยมศลป และคณะ (2535 : 2) (อางถงใน นรา ขาคม, 2544 : 23-25) ไดแยกยอยกจกรรมของการบรหารงานบคคลออกเปน 8 ประการ ดงน 1) การวเคราะหงาน เพอใหทราบถงเนอหาหรอสวนประกอบของงานทแตละคนทาอย 2) การวางแผนกาลงคนและการสรรหา 3) การสมภาษณและการคดเลอก 4) การปฐมนเทศพนกงานใหมและการอบรมพฒนา 5) การบรหารคาจางและเงนเดอน หรอการพจารณาเรองการจายตอบแทนทยตธรรม 6) จดสงสรางเสรมจงใจและผลประโยชนตอบแทนอน ๆ 7) การประเมนผลงาน

32

8) การสอความเพอเขาใจทจะใหสามารถรบรปญหาตาง ๆ และการแกไขโดยดาเนนการดานการใหคาปรกษาและการดาเนนการดานวนยตาง ๆ

เปาหมายสาคญของการบรหารงานบคคล คอ การไดมาซงบคลากรทมความรความสามารถเหมาะสมตามความตองการของหนวยงาน โดยหนวยงานสามารถดงดด ธารงรกษาและพฒนาใหผทมความรความสามารถ พงพอใจทจะอยปฏบตงานกบหนวยงานนานทสดเทาทหนวยงานตองการ ทงน เพอใหหนวยงานสามารถกระทาภารกจไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล ตามความมงหมายของหนวยงาน การบรหารงานบคคลจงมภารกจสาคญคอ การสรรหา การธารงรกษาและการพฒนาบคลากร เพอใหหนวยงานสามารถดงดดผทมความรความสามารถตามความตองการเขามาปฏบตงานไดเพยงพอ ทงดานปรมาณและคณภาพ เพมพนสมรรถภาพการทางานของบคลากรควบคกนไป เสรมสรางบรรยากาศในการทางาน สมพนธภาพระหวางบคลากร สทธประโยชนเกอกลและสวสดการทเหมาะสมเพอใหผปฏบตงานมขวญและกาลงใจในการทางาน จะไดอทศตนใหกบหนวยงานไดเตมท รวมทงมความภาคภมใจและผกพนกบหนวยงานของการบรหารงาน งานของการบรหารงานบคคลจงเปนการดาเนนการเกยวกบตวบคคลเพอผลงานของงาน ภารกจหลกของการบรหารงานบคคลโดยทวไปประกอบดวย 1) การกาหนดความตองการดานบคลากรของหนวยงาน 2) การตอบสนองความตองการโดยการสรรหาและการเลอกสรรบคลากรตามความ

ตองการของหนวยงาน 3) การธารงรกษาและพฒนาบคลากรและบรการ 2.2.4 หลกการบรหารจดการทรพยากรมนษยในองคการสมยใหม

การบรหารทรพยากรมนษย (Human resource management : HRM) หรอ การบรหารงานบคคล (Personnel management : PM) เปนกระบวนการเพอใหไดมาซงกาลงคนทเหมาะสมทสดกบงาน และใชทรพยากรกาลงคนนนใหทางานอยางมประสทธภาพสงสดตามเปาหมายทกาหนดไว รวมถงการบารงรกษาไวซงทรพยากรมนษยทมประสทธภาพ ใหมปรมาณเพยงพอ การบรหารงานบคคล และการบรหารทรพยากรมนษย เปนคาทสามารถใชแทนกนได เพยงแตการบรหารทรพยากรมนษยมความหมายครอบคลมมากกวา การบรหารงานบคคลเปนกระบวนการบรหารงานบคคลทอยในองคกร มขอบเขตเพยงการจดการขอมลเกยวกบบคลากร การมาทางาน การลาการเขาออกของพนกงาน การจดสวสดการและการบรการ และมการจดฝกอบรมเฉพาะใหบคลากรสามารถทางานไดเทานน ไมไดครอบคลมถงการวางแผนทรพยากรมนษยในระยะยาวไมไดมการพฒนาศกยภาพใหกบบคลากรในองคกรไดเรยนรรอบดานเกยวกบภารกจขององคกร สวนการบรหารทรพยกรมนษย เปนการวางแผนและการกาหนดกระบวนการเกยวกบบคลากร

33

กกกกกกปสน และ อวานเชอวส (James L. Gibson and John M. Ivancevich, 2001 : 9) ไดอธบายเกยวกบจดเนนทสาคญของการบรหารทรพยากรมนษย 4 ประการ คอ

1) มงเนนการปฏบต (it’s action oriented) ประสทธผลของการบรหารทรพยากรมนษยขนอยกบการเนนวธการทางานทดของพนกงานเพอบรรลเปาหมายขององคการและสงเสรมสนบสนนการพฒนาพนกงานรวมทงสรางความพงพอใจในงาน มากกวาการเนนกฎ ระเบยบ ขอบงคบและลายลกษณอกษร

2) มงเนนคน (it’s people oriented) ตองใหความสาคญและปฏบตตอพนกงานเหมอนเปนมนษยคนหนงทมชวตจตใจและตองอานวยบรการ จดโปรแกรมตาง ๆ เพอใหเขาเหลานนบรรลความตองการของแตละบคคล

3) มงเนนทวโลก (it’s globally oriented) การบรหารทรพยากรมนษยจาเปนทจะตองคานงถงทวโลกทมบรษทแม บรษทลก และองคการแบบเครอขาย (Network organization) มใชมงเนนเฉพาะการบรหารทรพยากรมนษยในระดบทองถนหรอระดบประเทศเทานน กรณตวอยางเชน การบรหารทรพยากรมนษยของสหรฐอเมรกา มใชมเฉพาะในสหรฐอเมรกาเทานน แตยงคงปฏบตในเมกซโก โปแลนดและฮองกง เปนตน องคการสวนใหญทวโลกจงจาเปนตองปฏบตตอพนกงานอยางยตธรรม ใหเกยรตและคานงถงจตใจของมนษย มใชมองเพยงมนษยเปนเพยงเครองจกรเทานน ผบรหารทรพยากรมนษยในสหรฐอเมรกาสามารถทจะนาเอาประสบการณทปฏบตในบ ราซลมาประยกตใชในการปฏบตงานทสหรฐอเมรกาได

4) มงเนนอนาคต (it’s future-oriented) ประสทธผลของการบรหารทรพยากรมนษยจะชวยใหองคการบรรลความสาเรจในอนาคตไดโดยการสรางความสามารถและการกระตนจงใจใหพนกงานทางานอยางเตมท ทรพยากรมนษยมความตองการทจะเขาไปมสวนรวมในการวางแผนกลยทธขององคการในระยะยาว

2.2.5 แนวคดเกยวกบการปกครองทองถน วศษฐ ทวเศรษฐ (2530 : 343) กลาววา การปกครองทองถน คอ เปนการจดระเบยบการ

ปกครองตามหลกการกระจายอานาจปกครอง (Decentralization) โดยรฐบาลกลางมอบอานาจใหประชาชนในทองถนในการดาเนนการปกครองตนเองและจดตงบรการสาธารณสขบางอยาง เพอสนองความตองการของประชาชนในทองถน ทาใหเกดสภาพการปกครองตนเองหรอการปกครองในทองถน (Local self government)

34

กกก มองตากล (Mongtagu อางถงใน ชวงศ ฉายะบตร, 2539 : 12) กลาววา การปกครองทองถน คอ การปกครองซงหนวยงานการปกครองทองถนไดมการเลอกตงโดยอสระเพอเลอกตงผทมหนาทบรหารการปกครองทองถนมอานาจอสระพรอมกบรบผดชอบ ซงตนสามารถทจะใชโดยปลอดภยจากการควบคมของหนวยงานการบรหารราชการสวนกลางหรอภมภาค แตทงนหนวยการปกครองทองถนยงตองอยภายใต บทบงคบวาดวยอานาจสงสดของประเทศมไดเปนรฐอสระใหมแตอยางใด

อทย หรญโต (อางถงใน ชวงศ ฉายะบตร, 2539 : 12) กลาววา การปกครองทองถน คอ การปกครองทรฐบาลมอบอานาจใหประชาชนในทองถนหนงจดการปกครองและดาเนนการบางอยาง โดยดาเนนการเองเพอบาบดความตองการของตนเอง การบรหารของทองถนมการจดเปนองคกรมเจาหนาทซงประชาชนเลอกตงขนมาทงหมดหรอบางสวน ทงนเปนความอสระในการบรหารงาน แตรฐบาลตองควบคมดวยวธการตาง ๆ ตามความเหมาะสมจะปราศจากการควบคมของรฐหาไดไม เพราะการปกครองทองถนเปนสงทรฐทาใหเกดขน

วญญ อคณารกษ (อางถงใน จารพงศ พลเดช และคณะ, 2540 : 14) กลาววา การปกครองทองถน หมายถง การปกครองในรปลกษณะการกระจายอานาจบางอยางซ งรฐไดมอบหมายใหทองถนทากนเอง เพอใหประชาชนในทองถนมโอกาสปกครองและบรหารงานทองถนดวยตนเองเพอสนองความตองการสวนรวมของประชาชนในทองถนนนใหงานดาเนนไปอยางประหยด มประสทธภาพและมประสทธผลตรงกบความประสงคของประชาชนโดยเหตทวาประชาชนในแตละทองถนยอมจะทราบความตองการของทองถนนน ๆ ไดดกวาบคคลอนและยอมมความผกพนตอทองถนนน โดยมงบประมาณของตนเองและมอสระในการบรหารงานพอสมควร

จากความหมายดงกลาวขางตน ผศกษาสรปไดวา การปกครองทองถน คอ การปกครองในรปลกษณะการกระจายอานาจบางอยางซงรฐไดมอบหมายใหทองถนทากนเอง เพอใหประชาชนในทองถนมโอกาสปกครองและบรหารงานทองถนดวยตนเอง เพอสนองความตองการสวนรวมของประชาชนในทองถนนน ใหงานดาเนนไปอยางประหยด มประสทธภาพและมประสทธผลตรงกบความประสงคของประชาชน ทงมความเปนอสระในการบรหารงาน แตรฐบาลตองควบคมดวยวธการตาง ๆ ตามความเหมาะสม จะปราศจากการควบคมของรฐหาไดไมเปนเพยงผคอยกากบ เทานน

2.2.6 แนวคดในการจดตงเทศบาล เทศบาลเปนองคกรการบรหารราชการสวนทองถนอกรปหนง ซงเปนทรจกกนอยาง

แพรหลายในหมประชาชน และเปนองคกรการปกครองตนเองของประชาชนทมระดบความเปนประชาธปไตยมากกวาองคกรปกครองสวนทองถนรปอน ๆ ทมการจดตงในระยะเวลาเดยวกนถาหากจะพจารณาถงววฒนาการของการจดตงเทศบาลของไทยแลวอาจกลาวไดวาเทศบาลมกาเนดมา

35

ตงแตสมยสมบรณาญาสทธราชยแลว แตจะเปนในชวงของรชกาลใดนนมทรรศนะทเหนแตกตางกนอยางนอย 2 ทรรศนะ คอ

ทรรศนะแรก เหนวา เทศบาลเปนองคกรการปกครองทองถนท เปลยนรปมาจาก “การสขาภบาล” ทไดเรมจดตงขนในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวโดยทมได มกฎหมายยกเลกการสขาภบาล แตปรากฏวาการสขาภบาลไดคอย ๆ เลอนหายไปจนเกอบหมดสนและมการจดการปกครองทองถนในรปของเทศบาลขนมาแทนท

ทรรศนะทสอง เหนวาเทศบาลเปนองคกรการปกครองทองถนทพฒนามาจากการสขาภบาลโดยเปนการจดตงเพมขนจากสขาภบาล กลาวคอกอนการเปลยนแปลงการปกครองเมอ พ.ศ. 2475 พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวทรงมพระราชดารทจะใหมการปกครองทองถนรปอน นอกเหนอจากสขาภบาลทไดจดตงขนในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลา ดงนนจงทรงแตงตงคณะกรรมการขนมาชดหนงเพอศกษาระบบเทศบาลของตางประเทศ เรยกวา คณะกรรมการจดการประชาภบาล เมอ พ.ศ. 2470 โดยมนายอาร ด เครก (R.D.Craig) ทปรกษากระทรวงเกษตราธการเปนประธานอามาตยเอกพระกฤษณามรพนธ ผชานาญการบญช การกระทรวงพระคลงมหาสมบต และพระยาจนดารกษ ผวาราชการจงหวดนครปฐมเปนกรรมการ และนายเชย ปตรชาต เปนเลขานการซ งตอมาคณะกรรมการไดทล เกลาฯ เสนอรายงานสนบสนนใหมการจดต ง “ประชาภบาล” (ซงตอมาไดเปลยนชอเปนเทศบาล) ขน โดยใหอยภายใตการควบคมของทางราชการ ดงนนตอมาในป พ.ศ. 2473 จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตงคณะกรรมการขนอกชดหนงทาหนาทรางกฎหมายเพอจดตงเทศบาล แตคณะกรรมการดงกลาวยงมทนไดดาเนนการใด ๆ กไดเกดการเปลยนแปลงการปกครองขนเสยกอนเมอวนท 24 มถนายน 2475 หลงจากทไดเปลยนแปลงการปกครองแลวไดมการตราพระราชบญญตระเบยบราชการบรหารแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2476 และไดกาหนดใหเทศบาลเปนองคกรบรหารรปหนงของราชการบรหารสวนทองถน นอกจากนยงไดมการตราพระราชบญญตจดระเบยบเทศบาล พ.ศ. 2476 ขน ซงถอไดวาเปนกฎหมายฉบบแรกวาดวยการจดระเบยบบรหารการปกครองตนเองของเทศบาล ตอมาในรฐบาลชดตาง ๆ ไดมการตรากฎหมายวาดวยการจดระเบยบเทศบาลขนใหมเปนระยะๆจนกระทงครงสดทายในสมยท จอมพล ป.พบลสงคราม เปนนายกรฐมนตร ไดมการตราพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 ขนใชแทนกฎหมายเกาทงหมด และไดมการแกไขเพมเตมจนถงฉบบท 12 พ.ศ. 2546 ปจจบนกฎหมายเหลานยงคงมผลใชบงคบอย กฎหมายไดกาหนดใหจดตงเทศบาลขนได 3 ประเภท ดงน

1) เทศบาลตาบล ไดแก ทองถนซงมประกาศกระทรวงมหาดไทย ยกฐานะเปนเทศบาลตาบล ประกาศกระทรวงมหาดไทยนนใหระบชอและเขตเทศบาลไวดวย

36

2) เทศบาลเมอง ไดแก ทองททเปนทตงศาลากลางจงหวดทกแหงหรอทองถนชมชนทมราษฎรตงแตหนงหมนคนขนไป ทงมรายไดพอควรแกการทจะปฏบตหนาทอนตองทาตามพระราชบญญตน และซงมประกาศกระทรวงมหาดไทยยกฐานะเปนเทศบาลเมอง ประกาศกระทรวงมหาดไทยนนใหระบชอและเขตเทศบาลไวดวย

3) เทศบาลนคร ไดแก ทองถนชมชนทมราษฎรตงแตหาหมนคนขนไป ทงนรายไดพอควรแกการทจะปฏบตหนาทอนตองทาตามพระราชบญญตน และซงมประกาศกระทรวงมหาดไทย ยกฐานะเปนเทศบาลนคร ประกาศกระทรวงมหาดไทยนน ใหระบชอและเขตเทศบาลไวดวย

กกก องคการของเทศบาลประกอบดวย สภาเทศบาล นายกเทศมนตร และพนกงานเทศบาล ซงแตละสวนมรายละเอยดพออธบายได ดงน

1) สภาเทศบาล ประกอบดวยสมาชกสภาเทศบาลซงมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนตามกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน ตามจานวนดงตอไปน

(1) สภาเทศบาลตาบล ประกอบดวยสมาชกจานวน 12 คน (2) สภาเทศบาลเมอง ประกอบดวยสมาชกจานวน 18 คน (3) สภาเทศบาลนคร ประกอบดวยสมาชก จานวน 24 คน

สมาชกสภาเทศบาลใหอยในตาแหนงไดคราวละสปนบแตวนเลอกตงถาตาแหนงสมาชกสภาเทศบาลวางลงเพราะเหตอนนอกจากถงคราวออกตามวาระหรอมการยบสภา ใหเลอกตงสมาชกสภาเทศบาลขนแทนตามกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน และใหผทเขามาแทนใหอยในตาแหนงไดเพยงเทาวาระของผซงตนแทน

2) นายกเทศมนตร ใหเทศบาลมนายกเทศมนตรคนหนงซงมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนตามกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน ใหดารงตาแหนงนบแตวนเลอกตงและมระยะเวลาการดารงตาแหนงคราวละ 4 ปนบแตวนเลอกตง แตจะดารงตาแหนงตดตอกนเกนกวา 2 วาระไมได ในกรณทนายกเทศมนตรดารงตาแหนงไมครบระยะเวลาสปกใหถอวาเปนหนงวาระ และเมอดารงตาแหนง 2 วาระตดตอกนแลวจะดารงตาแหนงไดอกเมอพนระยะเวลาสปนบแตวนพนจากตาแหนง

3) พนกงานเทศบาล หมายถง บคลากรทปฏบตหนาทประจาอยในเทศบาลแตละแหงโดยไดรบเงนเดอนจากงบประมาณหมวดเงนเดอนทตงอยในเทศบาลนน ๆ พนกงาน

37

เทศบาลตาแหนงผบงคบบญชาสงสด ไดแก ปลดเทศบาล และมตาแหนงอน ๆ ลดหลนลงไปจนถงระดบตาแหนงตาสด

สวนในการแบงสวนราชการของเทศบาลแบงสวนราชการ ดงตอไปน 1) สานกปลดเทศบาล 2) สวนราชการอนตามทนายกเทศมนตรประกาศกาหนดโดยความเหนชอบของ

กระทรวงมหาดไทย การกาหนดภารกจอานาจหนาทของสวนราชการใหเปนไปตามทนายกเทศมนตรประกาศ

กาหนดโดยความเหนชอบของกระทรวงมหาดไทย จงหวดชยภม ตามประกาศคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวดชยภม เรอง หลกเกณฑ

และเงอนไขเกยวกบการบรหารงานบคคลของเทศบาล ลงวนท 11 พฤศจกายน 2545 ไดแบงสวนราชการภายในเทศบาลดงน (ประกาศคณะกรรมการพนงานเทศบาลจงหวดชยภม, (2545 : 20-35)

1. สานกปลดเทศบาลมหนาทความรบผดชอบเกยวกบราชการทวไปของเทศบาล และราชการทมไดกาหนดใหเปนหนาทของกอง หรอสวนราชการใดในเทศบาลโดยเฉพาะรวมทงกากบและเรงรดการปฏบตราชการของสวนราชการในเทศบาลใหเปนไปตามนโยบายแนวทาง และแผนการปฏบตราชการของเทศบาล

2. กองวชาการและแผนงาน มหนาทเกยวกบการวเคราะหนโยบายและแผนซงมลกษณะเพอประกอบการกาหนดนโยบายจดทาแผนหรอโครงการตดตามประเมนผลการดาเนนงานตามแผนและโครงการตางๆ ซงอาจเปนนโยบายแผนงานและโครงการทางเศรษฐกจสงคมการเมอง การบรหารหรอความมนคงของประเทศ ทงน อาจเป น นโยบายแผนงานของเทศบาลหรอเมองพทยาและ โครงการระดบชาต ระดบกระทรวง ระดบกรม หรอระดบจงหวดแลวแตกรณและปฏบตหนาทอนทเกยวของ

3. กองคลง มหนาทความรบผดชอบเกยวกบงานการจายการรบ การนาสงเงนการเกบรกษาเงนและเอกสารทางการเงนการตรวจสอบใบสาคญฎกางานเกยวกบเงนเดอนค า จางคาตอบแทนเงนบาเหนจบานาญเงนอน ๆ งานเกยวกบการจดทางบประมาณฐานะทางการเงนการจดสรรเงนตางๆการจดทาบญชทกประเภททะเบยนคมเงนรายไดและรายจายตางๆ การควบคมการเบกจ ายงานทางบทดลองประจาเดอนประจาป งานเกยวกบการพสดของเทศบาลและงานอน ๆ ทเกยวของและทไดรบมอบหมาย

4. กองชาง มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการสารวจออกแบบ การจดทาขอมลทางดานวศวกรรม การจดเกบและทดสอบคณภาพวสด งานออกแบบและเขยนแบบการตรวจสอบการกอสราง งานการควบคมอาคารตามระเบยบกฎหมายงานแผนการ

38

ปฏบตงานการ กอสรางและซอมบารงการควบคมการกอสรางและซอมบารงงานแผนงานด านวศวกรรมเครองจกรกล การรวบรวมประวตตดตามควบคมการปฏบตงานเครองจกรกลการควบคม การบารงรกษาเครองจกรกล และยานพาหนะงานเกยวกบแผนงาน ควบคม เกบรกษา การเบกจายวสด อปกรณ อะไหล นามนเชอเพลงและงานอน ๆ ทเกยวของและทไดรบมอบหมาย

5. กองสาธารณสขและสงแวดลอม มหนาทเกยวกบสาธารณสขชมชนสงเสรมสขภาพและอนามย กองปองกนโรคตดตอ งานสขาภบาลสงแวดลอมและงานอน ๆ เกยวกบการใหบรการดานสาธารณสข งานสตวแพทย ในกรณทยงไมไดจดตงกองแพทย จะมงานดานการรกษาพยาบาลในเบองตนเกยวกบศนยบรการสาธารณสข และงานทนตสาธารณสข

6. กองการศกษา มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการบรหารศกษาและพฒนาการศกษาทงการศกษาในระบบการศกษาการศกษานอกระบบการศกษาและการศกษาตามอธยาศย เชน การจดการศกษาปฐมวย อนบาลศกษา ประถมศกษา มธยมศกษาและอาชวศกษา โดยใหมงานธรการ งานการเจาหนาท งานบรหารวชาการ งานโรงเรยน งานศกษานเทศก งานกจการนกเรยน งานการศกษาปฐมวย งานขยายโอกาสทางการศกษา งานฝ กและส งเสรมอาชพงานห องสมด พพธภณฑ และเครอข ายทางการศกษา งานกจการศาสนา ส งเสรมประเพณศลปวฒนธรรม งานกฬาและนนทนาการ งานกจกรรมเดกเยาวชนและการศกษานอกโรงเรยน และงานอน ๆ ทเกยวของตามทไดรบมอบหมาย

7. กองสวสดการและสงคม มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการสงคมสงเคราะห การ สงเสรมสวสดการเดกและเยาวชน การพฒนาชมชน การจดระเบยบชมชมหนาแน น และชมชนแออด การจดใหมและสนบสนนกจกรรมศนยเยาวชนการสงเสรมงานประเพณทองถนและงานสาธารณะการใหคาปรกษาแนะนาหรอตรวจสอบเกยวกบงานสวสดการสงคมและปฏบตงานอนทเกยวของ

8. หนวยตรวจสอบภายใน มหนาทความรบผดชอบเกยวกบงานการตรวจสอบบญชเอกสารการเบกจายเอกสารการรบเงนทกประเภท ตรวจสอบการเกบรกษาหลกฐานการบญชงานตรวจสอบพสดและการเกบรกษางานตรวจสอบทรพยสนและการทาประโยชนจากทรพยสนเทศบาลและงานการประปา งานสาธารณสข งานชาง อยในแขวง หรออาจจะใหมการแบงสวนงานอน ๆ ทจาเปนมาปฏบตหนาทในแขวงนนรวมทงปฏบตงานในหนาทอน ๆ ตามทไดรบมอบหมาย

39

รปท 2.2 โครงสรางสวนราชการของเทศบาลตาบล ตามพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 และแกไขเพมเตมจนถง พ.ศ. 2546 ทมา : มลนธสงเสรมการปกครองทองถน, 2547 : 25-30

กกก 2.2.7 แนวคดเกยวกบการบรหารงานบคคลสวนทองถน

ผลจากการทรฐไดกระจายอานาจใหองคกรปกครองสวนทองถนมากขน ทาใหบทบาทอานาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนเพมมากขน การบรหารทรพยากรมนษยในองคกร จงมความสาคญเปนอยางมาก การบรหารองคกรปกครองสวนทองถนใหเปนไปตามวตถประสงคหรอเปาหมายทกาหนดไวไดหรอไม ยอมขนอยกบคณภาพและปรมาณของบคลากรทมาปฏบตงานในองคกรปกครองสวนทองถนนน การบรหารทรพยากรมนษยในองคกรปกครองสวนทองถน จงมผลตอความสาเรจหรอความลมเหลวในการกระจายอานาจสทองถน

ปลดเทศบาล

สถานธนานบาล หนวยงานตรวจสอบภายใน

รองปลดเทศบาล

กองสวสดการและสงคม

กองการศกษา

กองสาธารณสขและสงแวดลอม

กอง

ชาง

กองคลง

กองวชาการและแผนงาน

นายกเทศมนตร

เทศมนตร

สานกปลด

เทศมนตร

แผนภมแสดงโครงสราง สวนราชการของเทศบาล

ตาบล

40

กกกกก องคกรปกครองสวนทองถนแตละรปแบบ มฐานะเปนองคกรภาครฐ ขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนกมฐานะเปนเจาหนาทของรฐ ซงระบบการบรหารงานบคคลในภาครฐไดอยภายใตกรอบแนวคดการบรหารการจดการทด และระบบคณธรรม

การบรหารจดการทด การบรหารจดการทด (Good governance) ซงสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

(TDRI) ใหคาแปลวา “ธรรมาภบาล” ในการบรหารกจการบานเมองและสงคมทดควรจดหรอสงเสรมใหสงคมไทยอยบน

พนฐานของหลกสาคญอยางนอย 6 ประการ ดงน 1) หลกนตธรรม ไดแก การตรากฎหมาย กฎขอบงคบตาง ๆ ใหทนสมยและเปนธรรม

เปนทยอมรบของสงคม และสงคมยนยอมพรอมใจปฏบตตามกฎหมาย กฎ ขอบงคบเหลานน โดยถอวาเปนการปกครองภายใตกฎหมาย มใชอาเภอใจหรออานาจของตวบคคล

2) หลกคณธรรม ไดแก การยดมนในความถกตองดงาม โดยรณรงคให เจาหนาทของรฐยดถอหลกนในการปฏบตหนาทใหเปนตวอยางแกสงคม และสงเสรมสนบสนนใหประชาชนพฒนาตนเองไปพรอมกน เพอใหคนไทยมความซอสตย จรงใจ ขยน อดทน มระเบยบวนย ประกอบอาชพสจรตเปนนสยประจาชาต

3) หลกความโปรงใส ไดแก การสรางความไววางใจซงกนและกนของคนในชาต โดยปรบปรงกลไกการทางานขององคกรทกวงการใหมความโปรงใส มการเปดเผยขอมลขาวสารทเปนประโยชนอยางตรงไปตรงมาดวยภาษาทเขาใจงาย ประชาชนเขาถงขอมลขาวสารไดสะดวกและมกระบวนการใหประชาชนตรวจสอบความถกตองชดเจน

4) หลกการมสวนรวม ไดแกการเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมรบรและเสนอความคดเหนในการตดสนใจปญหาสาคญของประเทศ ไมวาดวยการแสดงความคดเหน การไตสวนสาธารณะ ประชาพจารณ การแสดงประชามตหรออน ๆ

5) หลกความรบผดชอบไดแก การตระหนกในสทธหนาท ค วามสานกในความรบผดชอบตอสงคม การใสใจปญหาสาธารณะของบานเมองและกระตอรอรนในการแกไขปญหา ตลอดจนการเคารพในความคดเหนทแตกตางและความกลาทจะยอมรบผลจากการกระทาของตน

6) หลกความคมคา ไดแก การบรหารจดการและใชทรพยากรทมจากด เพอใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวมโดยรณรงคใหคนไทยมความประหยด ใชของอยางคมคา

41

และคมครองสรางสรรคสนคาและบรการทมคณภาพ สามารถแขงขนไดในเวทนานาชาตและพฒนาทรพยากรธรรมชาตใหสมบรณยงยน

ระบบคณธรรม การบรหารงานบคคลทใชในปจจบน โดยทวไปจะใชหลกของระบบสาคญ 2 ระบบ คอ ระบบอปถมภ (Patronage system)ระบบคณธรรม (Merit system) โดยทระบบอปถมภจะเปนระบบดงเดมทใชสบตอกนมานาน และเปนระบบทยงมการใชควบคกนไปกบระบบคณธรรม ซงอาจมลกษณะงานบางอยางทไมอาจเลอกสรรบคคลเขาทาหนาทโดยอาศ ยระบบคณธรรมได เชน ตาแหนงทางการเมอง ตาแหนงในองคกรภาคเอกชนบางตาแหนง

การบรหารงานบคคลตามระบบคณธรรมยดหลกสาคญ 4 ประการ คอ 1) ความเสมอภาค หมายถง การเปดโอกาสใหผอนใหมสทธอยางเทาเทยมกนหรออาจ

กลาวไดวา ผทมคณสมบตครบถวนตามทกาหนดไว ทกคนจะตองไดรบการปฏบตอยางเสมอหนากน โดยไมคานงถงฐานะตระกล การนบถอศาสนา ฯลฯ ตราบใดทบคคลนนเปนผมคณสมบตครบถวนแลว จะทาการกดกนเขาเหลานนไมได

2) ความสามารถ ในการประเมนผลงานเพอพจารณาความดความชอบ หรอเพอแตงตงใหดารงตาแหนงทสงขนหรอเพอการบรหารงานบคคลดานอนใดกตามจาเปนตองยดถอความสามารถเปนหลก ในระบบคณธรรม ผทมความสามารถในการปฏบตงานมากกวา มผลงานเหนอกวาเทานนทจะไดรบการพจารณาเลอนใหขนไปดารงตาแหนงทสงขน ควรตางกบระบบอปถมภซ ง การพจารณาใหความดความชอบนน ความสามารถมความสาคญนอยกวาองคประกอบอน

3) ความมนคง ระบบคณธรรมเปนระบบทใหหลกประกนแกผปฏบตงานไดวา จะสามารถยดการทางานเพอยงชพไปจนถงเกษยณอายตราบใดทยงทาหนาทไดอยางสมบรณ และมไดทาผดกฎระเบยบของหนวยงาน นอกจากนนระบบราชการยงใหความมนคงแกขาราชการทเกษยณ โดยการใหบานาญเปนหลกประกนของชวตอกดวย

4) ความเปนกลางทางการเมอง ระบบราชการนนกาหนดอยางชดเจนวา ขาราชการจะตองวางตวเปนกลางทางการเมอง ขาราชการประจาไมสามารถทจะเปนกรรมการพร รคการเมองและในกรณทขาราชการประจาจะลงสมครรบเลอกตง กตองลาออกจากการเปนขาราชการประจาเสยกอน ทงน เพอเปนการปองกนมใหขาราชการประจาถกแทรกแซงจากอทธพลของพรรคการเมอง ซงจะทาใหการปฏบตงานของขาราชการประจา โนมเอยงไปในทางทจะเปนประโย ชนตอพรรคการเมอง แทนทจะเปนประโยชนตอประชาชนสวนรวม

42

ผลดของระบบคณธรรม การยดหลกคณธรรมเปนหลกในการบรหารงานบคคล หากปฏบตไดครบถวนตามหลกดงกลาวขางตนจะเกดผลด และเปนประโยชนในดานตาง ๆ คอ

1) ประโยชนตอองคกร เมอไดผทมความรความสามารถเขามาปฏบตงานกจะเกดประสทธภาพและประสทธผลตามเปาหมาย

2) ประโยชนตอบคลากร จะมความมนคงกาวหนาและมขวญกาลงใจในการปฏบตหนาท 3) เปนการสงเสรม สนบสนนระบอบประชาธปไตย 4) ชวยเสรมสรางเกยรตภมในตาแหนงและวชาชพในระบบราชการ กอ ให เกด

สมพนธภาพทดระหวางการเมองกบราชการประจา

แคมเบลล (Campbell, 2003 : 6) ไดเสนอปจจยแหงความสาเรจ 10 ประการของการบรหารงานบคคล องคกรปกครองสวนทองถน ดงนคอ 1) การตดสนใจบคคลทางการเมอง (Political personnel decisions) ฝายการเมองเปนผ

กาหนดนโยบายการบรหารเปนผนาเกยวกบการปฏบตฝายการเมองของทองถนมบทบาทตอความสาเรจหรอความลมเหลวของการบรหารบคคลขององคกรปกครอง สวนทองถนการพจารณาแตงตงโอนยายขนอยกบการพจารณาของฝายการเมองขององคกรปกครองสวนทองถนทจะใช หลกเกณฑความรความสามารถในการบรหารงานบคคลมากนอยเพยงใด

2) การธารงรกษาปองกนบคคล (Protection and maintenance) การบรหารงานบคคลองคกรปกครองสวนทองถนยดหลกความมนคงในอาชพ เขายาก ออกยาก มกระบวนการแรงงานสมพนธทยดหลกกฎหมายและมการรองทกขได ถาบคคลใดทางานมประสทธภาพและประสทธผลยอมไดรบการสงเสรมใหเจรญกาวหนาในองคกรได

3) การเสมอภาคในเพศ (Sexual harassment concerms) ในการบรหารงานบคคลองคกรปกครองสวนทองถนใหความสาคญและมงเนนความเสมอภาคในโอกาส ไมกดกนเรองเพศ เปนการเปดโอกาสใหทงเพศหญงเพศชายมโอกาสทางานใหเจรญกาวหนาในอาชพได โดยเฉพาะเทศบาลไดมระบบความเสมอภาคในโอกาสโดยไมมการกดกนทางเพศ

4) การคดเลอกทมความนาเชอถอ (Reliability) กระบวนการคดเลอกบคลากรตองมความนาเชอถอ สามารถคดเลอกบคคล ทมความรความสามารถได การคดเลอกทดจาเปนตองมการทดสอบและการสมภาษณทมหลกเกณฑ บคลากรตองไดรบการอบรม

43

อยางดในการคดเลอก 5) การทดสอบความชอบและความชานาญ (Preference) จาเปนตองหาเครองมอทดสอบ

ความชอบและความชานาญของบคคลทสมครเขารบการคดเลอก การไดบคคลทชอบงานน และมความชานาญในงานนคอสงสาคญ ความชอบและความชานาญสามารถนามาใชในการทดสอบทงคนทอยในองคกรและคนภายนอกองคการได

6) การเจรจาตอรอง (Bargaining) มกลไกกตกาความสมพนธทจะสรางความพงพอใจใหเกดขนทงสองฝาย คอ ฝายนายจาง ซงหมายถงผบรหาร กบฝายลกจาง ซงหมายถงขาราชการประจาสวนทองถน เปนการเจรจาตอรองบนพนฐานของผลประโยชนรวมกนเพอพฒนาองคกรปกครองสวนทองถนตอไป

7) การจดการวนยบคลากร (Disciplining employees) มการดาเนนการงานวนยทถกตองมเหตผลและชอบดวยกฎหมาย องคกรปกครองสวนทองถนใหความสาคญตอวนยเชงสรางสรรคหรอวนยเชงบวก (Positive discipline) เพอใหบคลากรมความรบผดชอบใน

การทางานกอให เกดการมวนยตนเอง และควบคมตนเองใหท างานอย างมประสทธภาพและประสทธผล

8) การกาหนดมาตรฐานแรงงานยตธรรม (Fair labor standards) การกาหนดคาจางและคาตอบแทนมความยตธรรม คาจางและคาตอบแทนตองมความยตธรรมและสามารถเปรยบเทยบกบหนวยงานอนได เพอการจงใจใหบคลากรทางานไดอย างมประสทธภาพและคณภาพในระดบสง และควรมการจายคาตอบแท นในรปอนนอกเหนอคาจางและเงนเดอน

9) การกาหนดคณภาพชวตการทางาน (Quality of work life) คณภาพชวตของบคลากรมความสาคญตอความสาเรจในการทางาน การดแลบคลากรใหครอบคลมครอบครวดวย ครอบครวทดจะสงผลตอการทางานทด นอกจากนตองใหความสาคญตอสขภาพและความปลอดภยของบคลากรในการทางาน

10) กระบวนการจางงานทด (Employment process) มการจางงานทเปนทางการแลวใชระบบเปด มกระบวนการและกลไกทโปรงใส ตรวจสอบไดมกระบวนการจางงานทปองกนมใหระบบอปถมภ (Nepltism) เขามาใชในองคกรปกครองสวนทองถนการเปดโอกาสใหทกคน ทกเพศมสทธพนฐานทเทาเทยมกนในการสมครเขาทางานได

การบรหารราชการสวนทองถนของไทยในปจจบน ถาพจารณาตามพระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ. 2542 พบวาไดกาหนดรปแบบการบรหารออกเปนองคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล องคการบรหารสวนตาบล และการปกครองรปแบบพเศษ

44

เชนกรงเทพมหานคร และเมองพทยา ซงรปแบบการปกครองสวนทองถนเหลาน ไดมการพฒนา ขนมาเปนลาดบ โดยมองคประกอบสาคญ 2 สวน คอ สวนททาหนาทดานนตบญญต และสวนททาหนาทดานการบรหาร โดยจะมกลมบคคลรบผดชอบปฏบตงานในองคกร สนบสนนใหการปฏบตงานเปนไปดวยความเรยบรอย บคลากรเหลานจะมชอเรยกแตกตางกนไปตามกฎหมายการจดตงองคกร เชน ขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด พนกงานเทศบาล พนกงานสวนตาบล เปนตน จากพฒนาการของการบรหารราชการสวนทองถน รปแบบการบรหารขององคกรปกครองสวนทองถนทกรปแบบ จะมองคประกอบเปนสองสวน คอ สวนทเปนสภาและสวนททาหนาทบรหาร โดยจะมกลมบคคลทาหนาทสนบสนนการดาเนนงานทงสองสวน ใหเปนไปดวยความเรยบรอย ซงกลมบคคลเหลานจะประกอบไปดวยขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนและลกจาง ซงการบรหารงานบคคลสวนทองถนตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย และพระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ. 2542 ไดกาหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนมความเปนอสระในการบรหารงานบคคลตามความตองการและความเหมาะสมของทองถน ทงนใหมคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน ทาหนาทกาหนดมาตรฐานกลางและแนวทางในการรกษาคณธรรมใหมทศทางทเหมาะสมและเปนธรรม คณะกรรมการพนกงานสวนทองถน ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ. 2542 โดยมโครงสรางในลกษณะไตรภาค ประกอบดวย กรรมการโดยตาแหนง ไดแก หวหนาสวนราชการทเกยวของ กรรมการผทรงคณวฒ และกรรมการผแทนองคกรปกครองสวนทองถน และกาหนดเปน 3 ระดบ คอ 1) คณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน (ก.ถ.) 2) คณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน (ก.กลาง) 3) คณะกรรมการขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวด (ก.จงหวด) โครงสรางของคณะกรรมการพนกงานสวนทองถนระดบตาง ๆ ปรากฏตามรปท 2.3

45

รปท 2.3 โครงสรางของคณะกรรมการพนกงานสวนทองถนระดบตาง ๆ ทมา : สธรรมา เลศฤทธ (2552 : 35)

การบรหารงานบคคลของพนกงานสวนทองถนตามพระราชบญญตระเบยบบรหารงาน

บคคลสวนทองถน พ.ศ. 2542 ใหคณะกรรมการพนกงานสวนทองถนในแตละระดบเปนผกาหนดวธการในการบรหารงานบคคลสวนทองถนจะทาหนาทกาหนดมาตรฐานกลางการบรหารงานบคคล เพอเปนหลกเกณฑการบรหารงานบคคลสวนทองถนทกประเภท คณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนแตละรปแบบ จะทาหนาทกาหนดมาตรฐานท วไปการบรหารงานบคคลใหเหมาะสมกบลกษณะการบรหารและอานาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนแตละรปแบบและคณะกรรมการขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน จะทาหนาทกาหนดหลกเกณฑการบรหารงานบคคลสวนทองถน แตละรปแบบภายในเขตจงหวด

มาตรฐานการบรหารงานบคคลหรอหลกเกณฑการบรหารงานบคคลเหลาน จะกาหนดถงกระบวนการบรหารงานบคคลทองคกรปกครองสวนทองถนจะตองถอปฏบตเพอใหการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนทกรปแบบ และทกแหงเปนไปในทศทางทเหมาะสมและเปนธรรมตอพนกงานสวนทองถน

คณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน (ก.ถ.)

คณะกรรมการกลาง - คณะกรรมการกลางขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด (ก.จ.) - คณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาล (ก.ท.) - คณะกรรมการกลางพนกงานสวนตาบล (ก.อบต.)

คณะกรรมการขาราชการ/พนกงานสวนทองถน (ระดบจงหวด) -คณะกรรมการขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด (ก.จ.จ.) - คณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวด (ก.ท.จ.) - คณะกรรมการพนกงานสวนตาบลจงหวด (ก.อบต.จงหวด) - คณะกรรมการพนกงานเมองพทยา

คณะกรรมการขาราชการ

กรงเทพมหานคร (ก.ก.)

46

การบรหารงานบคคลสวนทองถนของไทยตามมาตรฐานเหลาน จะประกอบดวยกจกรรมทสาคญดงตอไปน คอ

1) คณสมบตและลกษณะตองหามสาหรบพนกงานสวนทองถน 2) โครงสรางการแบงสวนราชการ 3) การกาหนดตาแหนงและมาตรฐานของตาแหนง 4) อตราเงนเดอน และประโยชนตอบแทนอน 5) การคดเลอก การบรรจแตงตง การยาย การโอน การรบโอน การเลอนระดบ และการเลอนขนตาแหนง

6) การพฒนาบคลากร 7) การประเมนผลการปฏบตงาน 8) การเลอนขนเงนเดอน 9) การใหออกจากราชการ 10) การอทธรณ การรองทกข

กกกกก กระบวนการบรหารงานบคคลสวนทองถนตามทคณะกรรมการพนกงานสวนทองถนแตละระดบ แตละประเภทกาหนดโดยสวนใหญจงเปนการนาระเบยบบรหารงานบคคลของขาราชการพลเรอนมาปรบใชเปนหลก เนองจากถอวาขณะนระบบการบรหารงานบคคลของขาราชการพลเรอน เปนระบบทใชหลกของระบบคณธรรมในการบรหารงานบคคล (Merit system) การนามาปรบใชในการบรหารงานบคคลสวนทองถน จะกอใหเกดหลกประกนแกพนกงานสวนทองถนวาจะไดรบการปฏบตตามระบบคณธรรมเชนเดยวกน การบรหารงานบคคล ถอไดวาเปนปจจยสาคญในการไดมาซงบคลากรทมความรความสามารถ เหมาะสมกบตาแหนงงาน เพอใหการดาเนนงานสามารถบรรลเปาหมายขององคการสาหรบทฤษฏและแนวคดเกยวกบการบรหารงานบคคลทผศกษาใชในการศกษา ไดแก ทฤษฏการบรหารของ Henri Fayol

ทพวรรณ หลอสวรรณรตน - 33) ไดกลาวถงทฤษฎการบรหารของเฮนร ฟาโยล ไววา เฮนร ฟาโยล เปนวศวกรดานอตสาหกรรมชาวฝรงเศส และเปนผจดการบรษทถานหนและเหลก ฟาโยลสนใจเรองการผลตของโรงงานอตสาหกรรมและไดพฒนาระบบการบรหารโดยอาศยประสบการณจากการเปนผบรหารมากอน

หนงสอของฟาโยลตพมพครงแรกในฝรงเศสเมอป และไดพมพเปนภาษาองกฤษในป โดยใชชอวา การจดการโดยทวไปและการจดการในภาคอตสาหกรรม (General and Industrial Management) โดยฟาโยลเสนอวาการจดการเปนกจกรรมทมลกษณะเหมอนกนไม วาจะเปนการจดการทบาน องคการธรกจ หรอรฐบาล จงสามารถใชหลกสากลทวไป ซงเนนจดกจกรรมขององคการทมเหตผล โดยกจกรรมการจดการรวมถงการวางแผน (planning) การจดองค

47

การ (organization) การบงคบบญชา (commanding) การประสานงาน (coordinating) และการควบคม (controlling) หรอเรยกยอๆ วา POCCC กกกก นอกจากนฟาโยล ไดเสนอทฤษฏการบรหารสาหรบผบรหารทกระดบในองคการ ซงม สาระสาคญ 14 ขอ ดงน

1. การแบงงานกนทา (Division of work) โดยมเหตผลเพอตองการลดเวลาการเรยนรในการทางานใหนอยลง และเพมทกษะของการทางานใหสงขน และหลกการแบงงานกนทานจะใชไดในทกระดบขององคการไมใชเฉพาะระดบคนงานเทานน

2. อานาจ และความรบผดชอบของผ บรหารควรจะไดสดสวนกน(Authority and responsibility) อานาจหนาทตองควบคกบความรบผดชอบ เพอมการมอบหมายอานาจหนาทใหกบบคคลใดแลว บคคลนนตองยอมรบความรบผดชอบทตดตามมาดวย

3. วนย (Discipline) คอ ลกจางตองเชอฟงและปฏบตตามกฎระเบยบ โดยหวหนาจะเปนผสรางวนยใหเกดขน

4. เอกภาพการบงคบบญชา (Unity of command) ลกจางควรรบคาสงจากหวหนาเพยงคนเดยวเทานน เพอไมใหเกดความขดแยงระหวางหนวยงานและบคคลลงได

5. การมทศทางการทางานเดยวกน (Unity of direction) คอ การทางานแตละกลมกจกรรมมวตถประสงคเดยวกนภายใตแผนงานเดยวกนเพอขจดความขดแยงระหวางบคคล

6. ผลประโยชนสวนตวขนตอสวนรวม กลาวคอ ผลประโยชนขององคการตองมากอนเสมอ

7. คาจางควรพจารณาจากผลงาน หลกความยตธรรมและความสมเหตสมผล 8. การรวบอานาจ (Centralization) ตองมความสมดลระหวางการรวมอานาจและการ

กระจายอานาจ โดยพจารณาความสามารถของผบรหารในการประสานงาน 9. สายการบงคบบญชา (Scalar chain) ชดเจนกลาวคอสายการบงคบบญชาจากผบรหาร

ระดบบนไปยงระดบปฏบตการตองมความชดเจน และการตดตอสอสารจะตองเปนไปตามสายการบงคบบญชาดงกลาว

10. ชวงการควบคม (Span of control) หมายถง จานวนผอยใตบงคบบญชาของผบงคบบญชาแตละคน เนองจากมนษยมขอจากดในการดแลผอยในการบงคบบญชา ไมวาจะเปนขอจากดในเรองความร เวลาทางาน และสถานท (Space) ดงนนจงตองพจารณาชวงการควบคมขององคการในแตละระดบใหเหมาะสมดวย

11. ความเสมอภาค (Equity) อยบนพนฐานของความเมตตาและความยตธรรม เพอสนบสนนใหคนทางานตามหนาท

12. ความมนคงในการทางาน (Stability of tenure of personnel) ผบรหารควรมการ

48

วางแผนดานบคลากรใหดและสรางความกาวหนาในวชาชพ (Career ladder) ใหกบผใตบงคบบญชา

13. ความคดรเรม (Initiative) คนงานทมความคดรเรมในการทางานจะสามารถทางาน ไ ดอยางเตมความสามารถ

14. ความสามคค (Esprit de corps) สงเสรมใหมการสรางและพฒนาการทางานเปนกลม สรางทมสปรตเพอใหเกดความสมานฉนทใหเกดขนภายในองคการ

2.2.8 องคกรกลางการบรหารงานบคคลของเทศบาล กกกก องคประกอบของคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน (ก.ถ.) ประกอบดวย 1) กรรมการโดยตาแหนง จานวน 6 คน ไดแก เลขาธการคณะกรรมการขาราชการพล

เรอน เลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ผอานวยการสานกงบประมาณ ปลดกระทรวงการคลง ปลดกระทรวงมหาดไทย และอธบดกรมสงเสรมการปกครองทองถน

2) กรรมการผทรงคณวฒ จานวน 5 คน ซงคณะรฐมนตรแตงตงจากผซงมความรความเชยวชาญในดานการบรหารงานทองถน ดานการบรหารงานบคคล ดานระบบราชการ ดานบรหารและการจดการ หรอดานกฎหมาย ซงมผลงานทางวชาการ หรอมความรเปนทยอมรบ

3) ผแทนคณะกรรมการกลางขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด จานวน 1 คน ผแทนคณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาล จานวน 1 คน ผแทนคณะกรรมการกลางพนกงานสวนตาบล จานวน 1 คน ผแทนคณะกรรมการกลางขาราชการกรงเทพมหานคร จานวน 1 คน ผแทนคณะกรรมการพนกงานเมองพทยา จานวน 1 คน

อานาจหนาทของคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน (ก.ถ.) ประกอบดวย 1) กาหนดมาตรฐานกลาง และแนวทางในการรกษาระบบคณธรรมเกยวกบการ

บรหารงานบคคลโดยเฉพาะในเรองการแตงตงและการใหพนจากตาแหนงของพนกงานสวนทองถนรวมตลอดถงการกาหนดโครงสรางอตราเงนเดอนและประโยชนตอบแทนอน ใหมสดสวนทเหมาะสมแกรายไดและการพฒนาทองถนตามอานาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนทงนการกาหนดมาตรฐานกลางและแนวทางจะตองไมมลกษณะเปนการกาหนดหลกเกณฑการบรหารงานบคคล

49

โดยเฉพาะเจาะจงททาใหองคกรปกครองสวนทองถนไมสามารถบรหารงานบคคลตามความตองการและความเหมาะสมของแตละองคกรปกครองสวนทองถนได

2) กาหนดแนวทางการพฒนาการบรหารงานบคคลสวนทองถน เพอรองรบการกระจายอานาจการปกครองสวนทองถน

3) กาหนดหลกเกณฑและเงอนไขการคดเลอกผแทนองคการบรหารสวนจงหวด และผทรงคณวฒ ผแทนเทศบาลและผทรงคณวฒและผแทนองคการบรหารสวนตาบลและผทรงคณวฒ

4) สงเสรมใหมการศกษา วเคราะห หรอวจยเกยวกบการบรหารง านบคคลสวนทองถน

5) ใหคาปรกษา คาแนะนา และพจารณาปญหาเกยวกบการบรหารงานบคคลสวนทองถนแกองคกรปกครองสวนทองถน

6) ประสานงานกบคณะรฐมนตร หนวยงานของรฐ องคกรปกครองสวนทองถน คณะกรรมการขาราชการตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการประเภทตาง ๆ คณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน และคณะกรรมการขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน เพอสงเสรมใหการบรหารงานบคคลสวนทองถนมประสทธภาพ

7) ปฏบตการอนตามทกาหนดไวในพระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ. 2542 หรอกฎหมายอน

องคประกอบของคณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาล (ก.ท.) ประกอบดวย 1) รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยหรอรฐมนตรชวยวาการกระทรวงมหาดไทย

ซงไดรบมอบหมายเปนประธาน 2) กรรมการโดยตาแหนงไดแก ปลดกระทรวงมหาดไทย เลขาธการคณะกรรมการ

ขาราชการพลเรอน ผอานวยการสานกงบประมาณ อธบดกรมบญชกลาง และอธบดกรมสงเสรมการปกครองทองถน

3) ผแทนเทศบาล จานวน 6 คน คดเลอกจากนายกเทศมนตร จานวน 3 คน และปลดเทศบาล จานวน 3 คน

4) ผทรงคณวฒจานวน 6 คน โดยใหกรรมการตาม (1) และ (2) เสนอรายชอบคคลจานวน 9 คน และคณะกรรมการตาม (3) เสนอรายชอบคคลจานวน 9 คน และใหบคคลทง 18 คน ประชมเพอคดเลอกกนเองใหเหลอ 6 คน

50

อานาจหนาทของคณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาล (ก.ท.) ประกอบดวย 1) กาหนดหลกเกณฑ และเงอนไขการคดเลอกผแทนเทศบาลและผทรงคณวฒใน

คณะกรรมการพนกงานเทศบาลระดบจงหวด 2) กาหนดมาตรฐานทวไปเกยวกบการบรหารงานบคคลเทศบาลใหเหมาะสมกบ

ลกษณะการบรหารและอานาจหนาทของเทศบาล 3) ใหขอคดเหนหรอใหคาปรกษาในการปฏบตงานของคณะกรรมการพนกงาน

เทศบาลในระดบจงหวด 4) กากบ ดแล แนะนาและชแจง สงเสรมและพฒนาความรแกพนกงานเทศบาล 5) ปฏบตการอนตามทกฎหมายบญญตใหเปนอานาจหนาทของคณะกรรมการกลาง

พนกงานเทศบาล กกก องคประกอบของคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวด (ก.ท.จ.) ประกอบดวย 1) ผวาราชการจงหวดเปนประธาน 2) หวหนาสวนราชการประจาจงหวด ซงผวาราชการจงหวดประกาศกาหนดวาเปน

สวนราชการทเกยวของ จานวน 5 คน 3) ผแทนเทศบาล จานวน 6 คน (1) ประธานสภาเทศบาล ซงประธานสภาเทศบาลในเขตจงหวดนนคดเลอก

กนเอง จานวน 2 คน (2) นายกเทศมนตร ซงนายกเทศมนตรในเขตจงหวดนน คดเลอกกนเอง จานวน 2 คน (3) ผแทนพนกงานเทศบาลซงปลดเทศบาลในเขตจงหวดนนคดเลอกกนเอง

จานวน 2 คน (4) ผทรงคณวฒ จานวน 6 คน โดยกรรมการตาม (1) และ (2) เสนอรายชอบคคล

จานวน 9 คน และใหคณะกรรมการตาม (3) เสนอรายชอบคคลจานวน 9 คน และใหบคคลทง 18 คน ประชมเพอคดเลอกกนเองใหเหลอ 6 คน ทงน ใหผวาราชการจงหวดแตงตงขาราชการ หรอพนกงานสวนทองถนคนหนงในจงหวดเปนเลขานการคณะกรรมการพนกงานเทศบาล จานวน 1 คน

อานาจหนาทของคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวด (ก.ท.จ.) ประกอบดวย 1) กาหนดคณสมบตและลกษณะตองหาม ทมจาเปนเฉพาะสาหรบพนกงานเทศบาล 2) การกาหนดจานวนและอตราตาแหนง อตราเงนเดอนและวธการจายเงนเดอนและ

ประโยชนตอบแทนอน สาหรบพนกงานเทศบาล

51

3) การกาหนดหลกเกณฑและเงอนไขในการคดเลอก การบรรจและแตงตง การยาย การโอน การรบโอน การเลอนระดบ การเลอนขนเงนเดอน การสอบสวน การลงโทษทางวนย การใหออกจากราชการ การอทธรณ และการรองทกข

4) กาหนดระเบยบเกยวกบการบรหารและการปฏบตงานของพนกงานเทศบาล 5) กากบ ดแล ตรวจสอบ แนะนาและชแจง สงเสรมและพฒนาความรแกพนกงาน

เทศบาล ทงน การดาเนนการตาม 1) ถง 5) ตองไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาล

กกกก โครงสรางของคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวด (ก.ท.จ.) ปรากฏตามรปท 2.4

รปท 2.4 โครงสรางของคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวด (ก.ท.จ.)

ทมา : สธรรมา เลศฤทธ (2552 : 40) ในการใชอานาจในการบรหารงานบคคลของเทศบาล ตามพระราชบญญตระเบยบ

บรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ.2542 กาหนดใหเปนอานาจของนายกเทศมนตร เปนผดาเนนการในการออกคาสงเกยวกบการบรหารงานบคคล ทงการบรรจและแตงตง การยาย การ

เลขานการ : ขาราชการหรอพนกงานเทศบาลทผวาราชการจงหวดแตงตง

ประธาน (ผวาราชการจงหวด)

กรรมการโดยต าแหนง

- หวหนาสวนราชการ ประจาจงหวด

กรรมการผแทนเทศบาล(วาระ 4 ป)

- ผแทนนายกเทศมนตร - ผแทนประธานสภาเทศบาล - ผแทนปลดเทศบาล

ผทรงคณวฒ ผมความรความเชยวชาญดาน -การบรหารงานทองถน -การบรหารงานบคคล -ระบบราชการ -บรหารและการจดการ -กฏหมาย

52

โอน การรบโอน การเลอนระดบ การเลอนเงนเดอน การสอบสวน การลงโทษทางวนย การใหออกจากราชการ การอทธรณ การรองทกข หรอการอนใดทเกยวกบการบรหารงานบคคล

อยางไรกตามการใชอานาจในสวนทเกยวกบการออกคาส งแตงตงและการใหพน จากตาแหนง นายกเทศมนตรจะใชอานาจไดตองไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการพนกงานเทศบาล

จากแนวคด ทฤษฎ การบรหารจดการทรพยากรบคคลของเทศบาลทกลาวมาแลวขางตน ผศกษาสรปการบรหารจดการทรพยากรบคคลของเทศบาล เปนการบรหารจดการท ยดหลกความถกตองชอบธรรมทางกฎหมายเปนสาคญ มระบบและกระบวนการบรหารทยดหลกคณธรรมและกระบวนการบรหารจดการทรพยากรบคคลแนวใหม เพอการใชคนใหเกดประโยชนสงสดตอเทศบาล มระบบการใหรางวล การพฒนา ธารงรกษาและปองกนใหบคคลทาหนาทไดอยางเตมกาลงความสามารถ ซงสอดคลองกบแนวคด ทฤษฎ ในการจดการทรพยากรบคคล 2.3 งานวจยทเกยวของ

กกกก นนทนา กบลกาญจน และคณะ (2521 : 41-51) ไดศกษาเรอง สงจงใจในการปฏบตงานของอาจารยในมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ผลการศกษาพบวา สวสดการในการทางาน ความรสกมนคงปลอดภย การยอมรบในสงคม โอกาสความกาวหนาในการปฏบตงานและความมงหวง หรออดมคตในการทางานของอาจารย โดยเฉพาะอยางยงเรองสวสดการนบวามความสาคญมาก กกก พมลรตน ธนรตนพมลกล (2541 : 47-61) ไดศกษาเรอง ความพงพอใจในการปฏบตงานของครแนะแนวโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา สงกดสานกงานประถมศกษา จงหวดเชยงใหมผลการศกษาพบวา ครแนะแนวขยายโอกาสทางการศกษามความพงพอใจในงานระดบปานกลาง และปจจยททาใหเกดความพงพอใจ ไดแก ดานความรบผดชอบ ลกษณะของงานทปฏบต ความสมพนธ กบผ บงคบบญชาและเพอนร วมงาน การยอมรบนบถอ การปกครองบงคบบญชา ความสาเรจของงานเงนเดอนและความมนคง นโยบายและการบรหาร ความก าวหนาและ สภาพการทางาน

ศภชย วมานไพจตร (2545 : 87-94) ไดศกษาเรอง ปจจยทมผลตอประสทธภาพในการปฏบตงานของพนกงาน สงกดองคการบรหารสวนตาบลในจงหวดกาฬสนธ ผลการศกษาพบวา ปจจยมผลตอประสทธภาพในการปฏบตงานของพนกงานสงกดองคการบรหารสวนตาบล อยางมนยสาคญไดแก ความรบผดชอบ ความสาเรจในการทางาน ความสมพนธระหวางบคคล การปกครองบงคบบญชา นโยบายและการบรหาร ระดบการศกษา สภาพแวดลอมในการทางาน ความกาวหนาในตาแหนงหนาท และการไดรบการยอมรบนบถอ ประสทธภาพในการปฏบตงาน

53

ของพนกงานสงกดองคการบรหารสวนตาบลในจงหวดกาฬสนธ อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาขอทมประสทธภาพมาก คอ เปนผมวจารณญาณอนรอบคอบในการปฏบตงาน รองลงมาคอ งานทไดรบมอบหมายในการปฏบตไดผลเปนทพงพอใจของผบงคบบญชา สวนปฏบตงานทไดรบมอบหมายพเศษประสบผลสาเรจนาความกาวหนาและชอเสยงมาสสานกงานแหงน อยในระดบปานกลาง

พระมหาจนเตม มะเดอ (2546 : 41-48) ไดศกษาเรอง ประสทธภาพในการบรหารงานขององคการบรหารสวนตาบล : ศกษาเฉพาะกรณอาเภอคอวง จงหวดยโสธร ผลการศกษาพบวา สมาชกองคการบรหารสวนตาบล อาเภอคอวง จงหวดยโสธร มความคดเหนเกยวกบประสทธภาพในการบรหารงานขององคการบรหารสวนตาบล โดยรวมอยในระดบมากทกดาน และเมอพจารณาเปนรายดาน โดยเรยงลาดบคาเฉลยความคดเหนจากมากทสดไปหานอยทสด คอ ดานการปรบปรงงานอยางตอเนอง ดานการกาหนดวตถประสงคเปาหมายองคกร ดานการจดทาขอมลตกลงเพอใหรบรถงเปาหมาย ดานการกาหนดตวชวดการบรรลเปาหมายและผลการปฏบตงาน ดานการจดวางกลไกการตรวจสอบ ดานการจดระบบเทคโนโลยสารสนเทศ ดานการวดและการประเมนผลงาน และดานการใหรางวลและการยกยอง ตามลาดบ กกกกกกพทกษ กจอานนท (2546 : 48-56) ไดศกษาเรอง ปจจยทสงผลตอประสทธผลการปฏบตงานของเทศบาลเมองสรนทร ผลการศกษาพบวา

1) ปจจยในการปฏบตงานของเทศบาลเมองสรนทร ในภาพรวมมความเหมาะสมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายดานพบวามความเหมาะสมอยในระดบปานกลาง ทง 5 ดาน คอ ดานโครงสราง ดานบคลากร ดานแผนงาน ดานงบประมาณ และดานสงอานวยความสะดวก

2) กระบวนการปฏบตงานของเทศบาลเมองสรนทรในภาพรวมมความเหมาะสมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายดานพบวามความเหมาะสมอยในระดบปานกลาง ทง 5 ดาน คอ ดานการปฏบตงานตามแผน ดานการตดตอสอสาร ดานการจดทมงาน ด านการใชเทคโนโลยในการปฏบตงาน และดานการแกไขปญหาและอปสรรค

3) สภาพแวดลอมภายในเทศบาลเมองสรนทรในภาพรวมมความเหมาะสมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายดานพบวามความเหมาะสมอยในระดบปานกลางทง 2 ดาน คอ ดานบรรยากาศในการทางาน และดานวฒนธรรมในองคการ

4) ภาวะผนาของผบรหารเทศบาลในภาพรวมมภาวะผนาอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอพบวามภาวะผนาอยในระดบปานกลางทกเรอง

54

5) ประสทธผลการปฏบตงานของเทศบาลเมองสรนทรในภาพรวมมประสทธผลการปฏบตงานอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาด านการปฏบตงานไดสาเรจตามวตถประสงค ดานคณภาพงานบรการของเทศบาล และดานความพงพอใจของประชาชนพบวาอยในระดบปานกลางทง 3 ดาน

ระววรรณ ปญญาชวย (2546 : 22-47) ไดศกษาเรอง ความพงพอใจในการทางานของพนกงานเทศบาลสามญ ระดบ 1 – 4 ในเทศบาลนครเชยงใหม ผลการศกษาพบวา กลมปจจยทเปน ตวกระตนในการทางานพนกงานโดยรวมใหความสาคญในระดบมากและมความพงพอใจในระดบมาก ในรายละเอยดของแตละปจจยพบวา ปจจยทพนกงานใหความสาคญในระดบมาก และมความพงพอใจในระดบมาก ไดแก ความสาเรจของงานดานการยอมรบ ดานความรบผดชอบ สวนปจจยทพนกงานใหความสาคญในระดบปานกลางและมความพงพอใจในระดบมาก ไดแก ดานลกษณะและขอบเขตของงาน และปจจยททาใหพนกงานใหความสาคญในระดบปานกลางและมความพงพอใจในระดบปานกลาง ไดแก ดานการพฒนาและความกาวหนาในหนาทการงานกลมปจจยบารงรกษาพนกงานโดยรวมใหความสาคญในระดบมากและมวามพงพอใจในระดบปานกลาง ในรายละเอยดของแตละปจจยพบวา ปจจยทพนกงานใหความสาคญในระดบมากและมความพงพอใจในระดบมาก ไดแก ดานความมนคงในการทางาน และดานตาแหนงหรอสถานภาพ สวนปจจยททาใหพนกงานใหความสาคญในระดบมากแตมความพงพอใจในระดบปานกลาง ไดแก ดานความสมพนธกบเพอนรวมงานและดานคาตอบแทนและสวสดการ และปจจยทพนกงานใหความสาคญในระดบปานกลางและมความพงพอใจในระดบปานกลาง ไดแก ดานการบงคบบญชาจากหวหนางาน ดานสภาพการปฏบตงาน ดานความสมพนธ กบหวหนางาน และดานนโยบายและการบรหารงาน

วนดา พฒพมพ (2546 : 54-58) ไดศกษาเรอง สภาพการณและปญหาในการบรหารงานในองคการบรหารสวนตาบล ผลการศกษาพบวา สภาพการณการบรหารงานโดยรวมทกดาน มการปฏบตอยในระดบด ดานทมการปฏบตทดสดคอ ดานโครงสรางและระบบงาน รองลงมาคอ ดานการบรหารงานบคคล ดานการบรหารพสด และดานการบรหารงานคลงและงบประมาณ

ปญหาดานการบรหารงาน โดยรวมมปญหาการบรหารงานอยในระดบนอย สวนรายดานพบวา ดานการบรหารงานดานโครงสรางและระบบงานกบดานการบรหารงานบคคล (ลกจาง) มปญหาปานกลาง สวนดานการบรหารงานคลงและงบประมาณ และดานการบรหารงานพสดมปญหานอย ปญหาและแนวทางแกไข ปญหาการบรหารงานดานโครงสรางและระบบงานดานการบรหารงานบคคล ดานการบรหารงานคลง และการบรหารงานพสด ขององคการบรหารสวนตาบลพบปญหาเรยงลาดบจากมากไปหานอย ดงน คอปญหาการจดทาแผนพฒนาตาบล ปญหาการปฏบต

55

ตามบทบาทหนาท ปญหาการจดเกบรายได ปญหาการจดซอจดจาง สวนแนวทางแกไขปญหา เรยงจากมากไปหานอย ดงน ควรมการจดอบรมสมมนาความรเกยวกบการปฏบตงานแกผทเกยวของ ควรจดทาประชาพจารณในทกเรองทอยในแผนพฒนาตาบล ควรใหประชาชนเขามสวนรวมในทกขนตอน ของการดาเนนงานทงการจดทาแผนพฒนาตาบล

วชต โพธาราม (2546 : 46-63) ไดศกษาเรอง การดาเนนงานของเทศบาลตาบลในเขตจงหวดรอยเอด ผลการศกษาพบวา 1) ผลการดาเนนงานของเทศบาลตาบลในเขตจงหวดรอยเอดทง 4 ดาน ไดแก ดาน

บคลากร ดานงบประมาณ ดานเครองมอวสดอปกรณ ดานบรหารจดการ มผลการดาเนนงานอยในระดบปานกลาง โดยพจารณาผลการดาเนนงานเปนรายดาน มคาเฉลยจากมากไปหานอยคอ ดานงบประมาณ รองลงมาคอ ดานการบรหารจดการ ดานบคลากร และดานเครองมอวสดอปกรณ

2) บคลากรเพศหญงเหนวา มผลการดาเนนงานโดยรวมดานเครองมอวสดอปกรณของเทศบาลตาบลมากกวาบคลากรเพศชายอยางมนยสาคญของสถตทระดบ 0.05

3) บคลากรทมความแตกตางกนในเรองระดบการศกษาและตาแหนง มความคดเหนเกยวกบระดบการดาเนนงานของเทศบาลตาบลในเขตจงหวดรอยเอด โดยรวมและเปนรายดานไมแตกตางกน

แส สงหษฐต (2547 : 48-62) ไดศกษาเรอง การบรหารงานบคคลของเทศบาลเมองวารน ชาราบ อาเภอวารนชาราบ จงหวดอบลราชธาน ผลการศกษาพบวา

1) บคลากรเทศบาล มความคดเหนเกยวกบการบรหารงานบคคลของเทศบาลโดยรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวามความคดเหนดวยอยในระดบมาก 2 ดาน คอ ดานความปลอดภยและการใหการบรการสขภาพ และดานการพฒนาองคกรและมความคดเหนดวย อยในระดบปานกลาง 6 ดาน โดยดานทมคาเฉลยมากทสด 3 อนดบ คอ ดานการประเมนผลการปฏบตงาน ดานการไดมาซงทรพยากรบคคล และดานการวางแผนการบรหารงานบคคล

2) บคลากรเทศบาลทมระดบการศกษาและประสบการณแตกตางกนมความคดเหนตอการบรหารงานบคคลของเทศบาลโดยรวมไมแตกตางกน สวนบคลากรทมประสบการณในการทางาน 21-30 ป มความคดเหนเกยวกบการบรหารงานบคคลของเทศบาลดานการไดมาซงทรพยากรบคคลมากกวาบคคลทมอาย 10 ปลงมา อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ดานการฝกอบรมและพฒนา มความคดเหนมากกวา บคลากรทมอาย 11-20 ป อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ดานคาตอบแทนและ

56

ผลประโยชน มความคดเหนดวยมากกวาบคลากรทมประสบการณ 31 ปขนไป 11-20 ป และ10 ปลงมา อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 และดานความปลอดภยและการใหบรการสขภาพ มความคดเหนดวยมากกวาบคลากรทมประสบการณ 11-20 ป และ10 ปลงมา อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

อรทย จนทรเหลอง (2548 : 54-59) ไดศกษาเรอง ปญหาในการบรหารงานบคคลของเทศบาลตาบลเของใน อาเภอเของใน จงหวดอบลราชธาน ผลการศกษาพบวา 1) บคลากรของเทศบาลตาบลเของใน เหนวา มปญหาในการบรหารงานบคคลของ

เทศบาลโดยรวมและเปนรายดาน 4 ดาน คอ การสรรหาและการบรรจแตงตงบคลากร การบารงรกษาบคลากร การพฒนาบคลากร และการใหบคลากรพนจากงาน อยในระดบปานกลาง

2) บคลากรทมวฒการศกษาแตกตางกน เหนวามปญหาในการบรหารงานบคคลของเทศบาลตาบลเของใน โดยรวมและในรายดานทง 4 ดาน คอ ดานการสรรหาและการบรรจแตงตงบคลากร ดานการบารงรกษาบคลากร ดานการพฒนาบคลากร และดานการใหบคลากรพนจากงานไมแตกตางกน

3) บคลากรทมประสบการณในการทางานแตกตางกน เหนวามปญหาในการบรหารงานบคคลของเทศบาลตาบลเของในโดยรวมและในรายดานทง 4 ดาน คอ ดานการสรรหาและการบรรจแตงตงบคลากร ดานการบารงรกษาบคลากร ดานการพฒนาบคลากร และดานการใหบคลากรพนจากงาน ไมแตกตางกน

ประสงค สวรรณโชต (2549 : 34-41) ไดศกษาเรอง ประสทธผลการปฏบตงานของพนกงานครโรงเรยนสงกดเทศบาลนครระยอง ผลการศกษาพบวา

1) พนกงานครโรงเรยนสงกดเทศบาลนครระยองมประสทธผลในการปฏบตงานในแตละดานสวนใหญอยในระดบมาก ยกเวนดานความสามารถในการผล ตนกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนสงมประสทธผลในการปฏบตงานปานกลาง โดยเรยงลาดบประสทธผลจากมากไปหานอยคอ ความสามารถในการแกไขปญหาภายในโรงเรยน ความสามารถในการปรบเปล ยนและพฒนาโรงเ รยนให เข ากบส งแวดลอม ความสามารถในการพฒนานกเรยนใหมทศนคตทางบวก และความสามารถในการผลตนกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนสง

2) พนกงานครโรงเรยนสงกดเทศบาลนครระยองมประสทธผลในการปฏบตงานโดยรวมและรายดาน 4 ดาน จาแนกตามอาย มประสทธผลในการปฏบตงานมากทกดาน ยกเวนชวงอาย 31-40 ป มประสทธผลในการปฏบตงานปานกลาง

57

3) พนกงานครโรงเรยนสงกดเทศบาลนครระยองมประสทธผลในการปฏบตงานโดยรวมและรายดาน 4 ดาน จาแนกตามประสบการณการทางาน มประสทธผลในการปฏบตงานมากทกดาน

4) พนกงานครโรงเรยนสงกดเทศบาลนครระยองทมอายและประสบการณทแตกตางกนมประสทธผลในการปฏบตงานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

คนศร แสงศรจนทร (2550 : 56-70) ไดศกษาเรอง ปจจยทมผลตอแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรเทศบาลตาบลบานด อาเภอเมอง จงหวดเชยงราย ผลการศกษาพบวา ปจจยดานแรงจงใจและปจจยการบารงรกษา มผลตอแรงจงใจในการปฏบตงานอยในระดบสง โดยใน ปจจยดานแรงจงใจพบวา ดานการไดรบการยอมรบนบถอ มคาเฉลยสงทสด รองลงมาคอ ดานความสาเรจในการปฏบตงาน ดานความรบผดชอบ ดานลกษณะของงานทปฏบต และดานความกาว หนาในหนาทการงาน มคาเฉลยตาทสด สวนในปจจยการบารงรกษาพบวา ดานความสมพนธในการทางาน มคาเฉลยสงทสดรองลงมาคอ ดานความเปนอยสวนตว ดานการปกครองบงคบบญชา ดานความมนคง ดานนโยบายและการบรหารงาน ดานสภาพการทางาน และดานคาตอบแทนและสวสดการ มคาเฉลยตาทสด นอกจากนพบวา ปจจยดานแรงจงใจ และปจจยการบารงรกษามระดบทสงผลตอแรงจงใจในการปฏบตงานทไมตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ทงนบคลากรเทศบาลตาบลบานดเหนวา ดานการบรหารงาน การพฒนาบคลากรรวมทงคาตอบแทนและสวสดการ ถอ วายงเปนปญหาของบคลากรในการปฏบตงาน

สมชาย กลยะกต (2550 : 42-77) ไดศกษาเรอง การศกษาความคดเหนเกยวกบสภาพและปญหาการบรหารงานบคคลขององคการบรหารสวนจงหวดสรนทร ผลการศกษา พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศชายทมอายระหวาง 31-40 ป ระดบการศกษาปรญญาตร อายราชการเฉลย 1-5 ป เปนขาราชการในตาแหนงหวหนาฝาย หวหนางาน เจาหนาทผปฏบต ขาราชการ ลกจางประจา และพนกงานจาง มความคดเหนเกยวกบการบรหารงานบคคล ดานการสรรหาบคลากรโดยภาพรวมระดบปานกลาง ดานการธารงรกษาบคลากรโดยภาพรวมระดบปานกลาง ดานการพฒนาบคลากรโดยภาพรวมระดบปานกลาง และดานการใหออกจากงานโดยภาพรวมระดบนอย การเปรยบเทยบความคดเหนในการบรหารงานบคคลดานการสรรหาบคลากร ดานการธารงรกษาบคลากร ดานการพฒนาบคลากร และดานการใหออกจากงาน จาแนกตามเพศ อาย การศกษา อายราชการ และตาแหนงการปฏบตงานในปจจบน โดยรวมและรายดาน ประชาชนมความคดเหนไมแตกตางกนทกดาน ยกเวนตาแหนงการปฏบตงานในปจจบนทมความคดเหนแตกตางกนทกดาน การบรหารงานบคคลขององคการบรหารสวนจงหวดสรนทรจะประสบผลสาเรจไดอยางมประสทธภาพไดนน จะตองมกระบวนการวางแผนทด มการบรหารงานตาม

58

ระเบยบ หลกเกณฑ ดวยความถกตองและยตธรรม ไมชวยเหลอคนผดไมเอาใจผบรหารจนลมความถกตอง มการประยกตการปฏบตงานใหเหมาะสมกบเพศ อาย การศกษา อายราชการ และตาแหนงหนาทการงานของบคลากรในองคการบรหารสวนจงหวด เพอใหการบรหารงานบคคลขององคการบรหารสวนจงหวดสรนทร ประสบผลสาเรจและเปนทยอมรบของขาราชการ ลกจางประจา และพนกงานจาง รวมทงบคคลอนทวไป

สายฝน ผองศร (2550 : 44-49) ไดศกษาเรอง ความคดเหนในการบรหารงานบคคลของพนกงานเทศบาลเทศบาลตาบลบางป อาเภอเมองสมทรปราการ จงหวดสมทรปราการ ผลการศกษาพบวา การบรหารงานบคคลของเทศบาลตาบลบางป เกดประสทธภาพตอองคกรใน 5 ดาน ดงนคอ ดานการวางแผนอตรากาลง เทศบาลมการวางแผนกาลงคน จากการวเคราะหแนวโนมของปรมาณงานในอนาคตอยางเหมาะสม มการกาหนดบคคลทจะรบผดชอบการปฏบตงานแตละสวนชดเจน และมการวางแผนกาลงคนควบคการวางแผนอตรากาลง 3 ป ดานการสรรหาบคคล มการกาหนดระยะเวลาในการสรรหาอยางชดเจน มการกาหนดคณสมบตเฉพาะตาแหนงอยางสมเหตสมผล ดานการคดเลอกบคคล ใชหลกความเปนกลางทางการเมอง หลกความมนคงในอาชพ มวธการสอบขอเขยนทเทยงตรงและเชอถอได ดานประเมนผลการปฏบตงานจะชวยใหพนกงานเทศบาลนามาปรบปรงวธการทางานใหมประสทธภาพมากยงขน มการประกาศและเปดเผยการประเมนอยางเปนทางการ ดานการฝกอบรมการพฒนาทผานมามผลทาใหการปฏบตงานของผทไดรบการฝกอบรมดยงขน เทศบาลใหความสาคญกบการฝกอบรมและการพฒนากระจายไปยงหนวยงานตาง ๆ อยางทวถง ดงนนเมอเกดประสทธภาพโดยรวมยอมหมายถงการบรหารงานบคคลของเทศบาลมการพฒนาและมความโปรงใสเปนธรรมมากยงขน

จนทรเพญ สวางศร (2551 : 74-87) ไดศกษาเรอง ปญหาและแนวทางแกไขปญหาการบรหารงานบคคลตามทศนะของปลดองคการบรหารสวนตาบล จงหวดมหาสารคาม ผลการศกษาพบวา 1) ปลดองคการบรหารสวนตาบลมทศนะเกยวกบระดบปญหาการบรหารงานบคคลโดย

รวมอยในระดบปานกลาง เมอแยกเปนรายดานพบวา มปญหาอยในระดบมาก 2 ดาน คอ ดานการบารงรกษาบคลากร และดานการพฒนาบคลากร มระดบปญหาอยในระดบปานกลาง 1 ดาน คอ ดานการสรรหาและบรรจแตงตง และมปญหาอยในระดบนอย 1 ดานคอ ดานการใหบคลากรพนจากงาน

2) ปลดองคการบรหารสวนตาบลทมเพศ ระยะเวลาในการปฏบตงานและขนาดขององคการบรหารสวนตาบลแตกตางกน มทศนะตอปญหาการบรหารงานบคคลไมแตกตางกน

59

3) แนวทางแกไขปญหาการบรหารงานบคคล ปลดองคการบรหารสวนตาบลมขอเสนอแนะโดยสรปคอ ควรเปดโอกาสใหบคลากรภายนอกทราบกระบวนการสรรหาและบรรจแตงตงควรจดกจกรรมเพอสงเสรมใหเกดความสามคค ควรสงบคลากรเขารวมอบรมสมมนาเพอเพมทกษะ ความร และควรจดประชมชแจงระเบยบใหบคลากรไดทราบและเขาใจถงการใหบคลากรพนจากงาน

สธรรมา เลศฤทธ (2552 : 79-132) ไดศกษาเรอง ประสทธผลการบรหารจดการทรพยากรบคคลของเทศบาลตาบล และเทศบาลเมอง จงหวดชยภม ผลการศกษาพบวา 1. ประสทธผลการบรหารจดการทรพยากรบคคลของเทศบาลตาบล และเทศบาลเมอง

จงหวดชยภม โดยรวมและเปนรายดาน 4 ดาน คอ ดานการจดหาทรพยากรบคคล ดานการจายคาตอบแทนทรพยากรบคคล ดานการพฒนาทรพยากรบคคล และดานการธารงรกษาและปองกนทรพยากรบคคล อยในระดบปานกลาง

2. เปรยบเทยบประสทธผลการบรหารจดการทรพยากรบคคลของเทศบาลตาบล และเทศบาลเมอง จงหวดชยภม จาแนกตามปจจย คอ เพศ ระดบการศกษา ตาแหนงหนาท และระยะเวลาในการปฏบตงาน พบวา

2.1 บคลากรเทศบาลทมเพศแตกตางกน มประสทธผลการบรหารจดการทรพยากรบคคล ของเทศบาลตาบล และเทศบาลเมอง จงหวดชยภม โดยภาพรวมและรายดาน 4 ดาน คอ ดานการจดหาทรพยากรบคคล ดานการจายคาตอบแทนทรพยากรบคคล ดานการพฒนาทรพยากรบคคล และดานการธารงรกษาและปองกนทรพยากรบคคลแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

2.2 บคลากรเทศบาลทมระดบการศกษาแตกตางกน มประสทธผลการบรหารจดการทรพยากรบคคล ของเทศบาลตาบล และเทศบาลเมอง จงหวดชยภม โดยภาพรวมและรายดาน 4 ดาน คอ ดานการจดหาทรพยากรบคคล ดานการจายคาตอบแทนทรพยากรบคคล ดานการพฒนาทรพยากรบคคล และดานการธารงรกษาและปองกนทรพยากรบคคลไมแตกตางกน

2.3 บคลากรเทศบาลทมตาแหนงหนาทแตกตางกน มประสทธผลการบรหารจดการทรพยากรบคคล ของเทศบาลตาบล และเทศบาลเมอง จงหวดชยภม โดยภาพรวมและรายดาน 4 ดาน คอ ดานการจดหาทรพยากรบคคล ดานการจายคาตอบแทนทรพยากรบคคล ดานการพฒนาทรพยากรบคคล และดานการธารงรกษาและปองกนทรพยากรบคคลแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

60

2.4 บคลากรเทศบาลทมระยะเวลาในการปฏบตงานแตกตางกน มประสทธผลการบรหารจดการทรพยากรบคคล ของเทศบาลตาบล และเทศบาลเมอง จงหวดชยภม โดยภาพรวมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอพจารณาเปนรายดานพบวา มความแตกตางกนอย 3 ดาน คอ ดานการจายคาตอบแทนทรพยากรบคคล ดานการพฒนาทรพยากรบคคล และดานการธารงรกษาและปองกนทรพยากรบคคล อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 แตในดานการจดหาทรพยากรบคคลพบวาไมแตกตางกน

จากการศกษางานวจยขางตน พบวา สวนใหญจะนาทฤษฎของเฟรดเดอรก เฮอรซเบอรก (Frederick Herzberg Theory) มาประกอบเปนแนวคดในการศกษา แตจะมความแตกตางกนในลกษณะของการนาป จจยมาใช ในการศกษา ดงนนผ ศกษาจงไดศกษาเรอง แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ซงมความสอดคลองกบทฤษฎของเฟรดเดอรก เฮอรซเบอรก ประกอบดวยปจจย 2 ปจจย คอ ปจจยจงใจ (Motivator factors) ไดแก ดานความสาเรจในการปฏบตงาน ดานการไดรบการยอมรบนบถอดานลกษณะของงานทปฏบต ดานความรบผดชอบ และดานความกาวหนาในหนาทการงานและปจจยการบารงรกษา (Hygiene or Maintenance factors) ไดแก ดานคาตอบแทนและสวสดการ ดานความสมพนธในการทางาน ดานนโยบายและการบรหารงาน ดานการปกครองบงคบบญชา 2.4 กรอบแนวคดของการศกษา

ในการศกษาเรอง แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม น ผศกษาไดใชกรอบทฤษฎสององคประกอบของ เฟรดเดอรก เฮอรซเบอรก (Frederick Herzberg อางถงใน คนศร แสงศรจนทร, 2550 : 11-13) โดยนามาสรางกรอบแนวคดของการศกษา ดงรปท 2.5

61

ตวแปรตน ตวแปรตาม

รปท 2.5 กรอบแนวคดของการศกษา

สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

1. เพศ 2. อาย 3. ระดบการศกษา 4. คณะทจบการศกษา 5. ตาแหนงหนาท 6. ลกษณะงานทปฏบต 7. ระยะเวลาในการปฏบตงาน 8. สถานภาพสมรส 9. จานวนบตร 10. รายไดครวเรอนตอเดอน 11. ทอยปจจบน 12. ภาระหนสนเกยวกบทอยอาศย

แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากร ทปฏบตงานในเทศบาล

เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม ไดแก ปจจยจงใจ

1. ความสาเรจในการทางาน 2. การไดรบการยอมรบนบถอ 3. ลกษณะของงานทปฏบต 4. ความรบผดชอบ 5. ความกาวหนาในหนาทการงาน

ปจจยบ ารงรกษา 1. คาตอบแทนและสวสดการ 2. ดานความสมพนธในการทางาน 3. ดานนโยบายและการบรหารงาน 4. ดานสภาพการทางาน 5. ดานการปกครองบงคบบญชา

62

บทท 3 วธด าเนนการศกษา

ในการศกษาเรอง แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม มขนตอนการศกษาตามลาดบ ดงน

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 3.2 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล 3.3 การสรางเครองมอ 3.4 การเกบรวบรวมขอมล 3.5 การวเคราะหขอมล 3.6 สถตทใชในการวเคราะหขอมล รายละเอยดมดงน

3.1d ประชากรและกลมตวอยาง 3.1.1 ประชากร ประชากร (Population) ทใชในการศกษาครงนไดแกบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม จานวน 226 คน ในตาแหนงพนกงานเทศบาล 63 คน ลกจางประจา 12 คน พนกงานจางตามภารกจ 87 คน และพนกงานจางทวไป 64 คน จากเทศบาล 3 แหง ไดแก เทศบาลตาบลแกงครอ จานวน 79 คน เทศบาลตาบลนาหนองทม จานวน 102 คน และเทศบาลตาบลหนองสงข จานวน 45 คน 3.1.2 กลมตวอยาง

กลมตวอยาง (Sample) ทใชในการศกษาในครงนไดแกบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม จานวน 144 คน กาหนดขนาดตวอยางตามตารางของ เครซและมอรแกน (R.V.Krejcie D.W.Morgan อางถงใน บญชม ศรสะอาด, 2545 : 40) แลวสมแบบแบงเปนชนภม (Stratified random sampling) แตละชนภมสมอยางเปนระบบ (Systematic random sampling) (สราวธ อนทะพนธ, 2543 : 92-93) รายละเอยดตามตารางท 1

63

ตารางท 3.1 จานวนประชากรและกลมตวอยาง

ล า ดบท

เทศบาล ต าแหนง ในการปฏบตงาน

จ า น ว นประชากร

จ านวนกลมตวอยาง

หมายเหต

1 ตาบลแกงครอ พนกงานเทศบาล 25 16 แตละชนภม สมอยางเปนร ะ บ บ ( Systematic random sampling)

ลกจางประจา 7 4 พนกงานจางตามภารกจ 20 13 พนกงานจางทวไป 27 17 2 ตาบลนาหนองทม พนกงานเทศบาล 21 13 ลกจางประจา 4 3 พนกงานจางตามภารกจ 42 27 พนกงานจางทวไป 35 22 3 ตาบลหนองสงข พนกงานเทศบาล 17 11 ลกจางประจา 1 1 พนกงานจางตามภารกจ 25 16 พนกงานจางทวไป 2 1 รวม 226 144

ทมา : แผนอตรากาลง 3 ป (ปงบประมาณ พ.ศ. 2556) ของเทศบาลตาบลแกงครอ ตาบลนาหนอง ทมและตาบลหนองสงข อาเภอแกงครอ จงหวดชยภม 3.1.3 การสมตวอยาง ทาการสมจากบคลากรทปฏบตงานในเทศบาลตามจานวนทคานวณไดดวยวธการสมอยางเปนระบบ (Systematic random Sampling) ซงมวธในการสมตวอยาง ดงน 1) จดเรยงรายชอบคลากรทปฏบตงานในเทศบาลในแตละเทศบาล จากนนใส

หมายเลขตงแต 1 – 226 2) คานวณหาชวงการสม (Sampling interval : I) โดยหาจาก I = N/n เมอ N คอ

จานวนประชากรทศกษาทงหมด และ n คอขนาดตวอยางทตองการ ซงได I = 2 3) สมหาตวเลขเรมตน (Random start number : R) ระหวาง 1-2 ดวยวธการจบ

สลาก จากนนกหาตวอยางถดไปโดยการบวกดวยชวงของการสมไปเรอย ๆ (R , R+I, R+2I ,R+3I ,R+4I……,R+(n-1)I ) จนครบจานวนตวอยาง 144 คน

64

3.2 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เครองมอทใชในการเกบขอมลในการศกษาครงน เปนแบบสอบถามทผ ศกษาสรางขน

ตามกรอบแนวคด โดยแบงออกเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 เปนการสอบถามระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรเทศบาล เขตพนท

อาเภอแกงครอ จงหวดชยภม โดยมลกษณะเปนมาตราสวนประมาณคา (Rating scale) จานวน 5 ระดบ คอ (สชาต ประสทธรฐสนธ, 2538 : 45)

5 หมายถง แรงจงใจสงสด 4 หมายถง แรงจงใจสง 3 หมายถง แรงจงใจปานกลาง 2 หมายถง แรงจงใจตา 1 หมายถง แรงจงใจตาทสด

กกกกกกตอนท 3 ขอเสนอแนะในการสรางแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม เปนแบบสอบถามปลายเปด (Open-ended) 3.3 การสรางเครองมอ

ผศกษาไดดาเนนการสรางเครองมอทใชในการศกษาครงน ดงน 3.3.1 ศกษาเอกสารทเกยวของตาง ๆ เพอวางกรอบแนวคดในการศกษา 3.3.2 กาหนดกรอบแนวคดขอบขายในการสรางเครองมอ 3.3.3 ดาเนนการสรางแบบสอบถามใหเหมาะสมในแตละดานเสนออาจารยทปรกษา เพอ

ขอคาแนะนาและขอเสนอแนะในเรองความเทยงตรงตามเนอหาและดานภาษา 3.3.4 นาแบบสอบถามทปรบปรงแกไขเสนออาจารยทปรกษา เพอแกไขขอบกพรองใน

ดานเนอหาและดานภาษา 3.3.5 นาแบบสอบถามทสรางขนเสนอผเชยวชาญ 5 ทาน ไดพจารณาตรวจแกไขและ

ปรบปรงแบบสอบถามใหเหมาะสมทงทางดานความถกตอง ครอบคลม ครบถวน และสอดคลองตามวตถประสงคตรงตามเนอหาทตองการวด และตรงตามกรอบแนวคด มความเหมาะสม ความชดเจนของภาษา เพอใหขอเสนอแนะแกไขปรบปรง วเคราะหหาคาดชนความสอดคลองความตรงเชงเนอหา (Index of congruence : IOC) เลอกขอทมคาดชนความสอดคลองตงแต 0.05 ขนไป ในการศกษาครงนไดคาความสอดคลองเทากบ 1 เชอวาสอดคลองกบเนอหา (สามารถ เอยดผล,2551 : 78)

65

3.3.6 นาแบบสอบถามทผานการตรวจสอบ และปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใชกบกลมตวอยาง (Try out) ทมบรบทใกลเคยงกน คอบคลากรในเทศบาลตาบลคอนสวรรค อาเภอคอนสวรรค จงหวดชยภม จานวน 30 คน เพอดความชดเจนของขอคาถาม ความเขาใจของภาษาทใช การเรยงลาดบ เวลา ทเหมาะสม แลวนามาปรบปรงแกไขใหถกตอง

3.3.7 นาแบบสอบถามทไดรบกลบคนมาวเคราะหหาความเทยง (Reliability) ของแบบสอบถาม ดวยวธการของ ของครอนบาค (Cronbach) ดวยการหาคาสมประสทธอลฟา (Alpha coefficient) (สามารถ เอยดผล, 2551:79) ในการศกษาครงนไดคาความเชอมน 0.96

3.3.8 จดทาเปนแบบสอบถามฉบบสมบรณ เพอนาไปเกบรวบรวมขอมลตอไป 3.4 การเกบรวบรวมขอมล ในการเกบรวบรวมขอมลผศกษาดาเนนการดงน 3.4.1 ผศกษาขอหนงสอขอความอนเคราะหเกบขอมลจากมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร เพอนาไปขอความรวมมอจากประชากรในการตอบแบบสอบถาม กก 3.4.2d ผศกษาไดทาการเกบรวบรวมขอมลโดยดาเนนการแจกแบบสอบถามดวยตวเอง กก 3.4.3d เกบรวบรวมขอมล ผศกษาไดอบรมพนกงานผชวยนกวจย ซงเปนบคลากรของ

เทศบาล ในพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม รวม 3 แหง เพอชวยเกบขอมล กก 3.4.4d เกบรวบรวมแบบสอบถามแลวนามาตรวจสอบความถกตองครบถวนจงนาไป

วเคราะหขอมล 3.5 การวเคราะหขอมล กก 3.5.1 นาขอมลทไดจากแบบสอบถามมาวเคราะหในแตละดานโดยกาหนดคาคะแนน

สาหรบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรเทศบาลในระดบ ตาง ๆ ดงตอไปน (บญชม ศรสะอาด, 2545 : 102-103)

กก ระดบแรงจงใจสงสด กาหนดไว 5 คะแนน ระดบแรงจงใจ กาหนดไว 4 คะแนน

ระดบแรงจงใจปานกลาง กาหนดไว 3 คะแนน ระดบแรงจงใจตา กาหนดไว 2 คะแนน ระดบแรงจงใจตาทสด กาหนดไว 1 คะแนน

66

3.5.2 นาขอมลทไดมาวเคราะหขอมล โดยใชคอมพวเตอรและโปรแกรมสาเรจรปตามวตถประสงคของการศกษา

3.5.3 การวเคราะหขอมลทวไป ใชสถตพนฐานไดแก ความถ (Frequency distribution) และคารอยละ (Percentage)

3.5.4 การวเคราะหขอมลทเปนระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของผตอบแบบสอบถาม เปนมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) โดยวธหาคาเฉลย (Mean) และสวน

เบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)โดยใชเกณฑในการคดนาหนกคาเฉลยของเบสดงน(สามารถ เอยดผล, 2551 : 78)

กกกกกกก 4.50 – 5.00 หมายถง ระดบแรงจงใจสงทสด 3.50 – 4.49 หมายถง ระดบแรงจงใจสง 2.50 – 3.49 หมายถง ระดบแรงจงใจปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง ระดบแรงจงใจตา 1.00 – 1.49 หมายถง ระดบแรงจงใจตาทสด 3.6 สถตทใชในการวเคราะหขอมล สถตทใชในการวเคราะหขอมลมดงตอไปน 3.6.1 สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) เพออธบายขอมลเบองตนเกยวกบกลม

ตวอยางดงน ก. วเคราะหขอมลแบบสอบถามตอนท 1 ลกษณะปจจยสวนบคคลของผตอบ

แบบสอบถาม โดยการอธบายขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามโดยใชค ารอยละ (Percentage) การแจกแจงความถ (Frequency Distribution)

ข.ก วเคราะหขอมลแบบสอบถามตอนท 2 แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม โดยใชวธหาคาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

3.6.2 สถตเชงวเคราะห (Inferential Statistics) ก. คา t – Test เพอทดสอบสมมตฐาน โดยทดสอบความแตกตางระหวางคะแนน

เฉลยของกลมตวอยาง 2 กลม ของลกษณะประชากรศาสตรในดานเพศ โดยใชสถต Independent Sample t – Test ทระดบนยสาคญทางสถตท 0.05

ข. คา F-Test จากการวเคราะหคาแปรปรวน ANOVA (One - Way Analysis of Variance) เพอทดสอบสมมตฐาน โดยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว

67

เพอทดสอบสมมตฐานลกษณะประชากรศาสตรอน ๆ (ยกเวนเพศ) โดยใช F-Test/ANOVA ทระดบนยสาคญทางสถตท 0.05

ค. คา Nonparametric Statistics เพอเปรยบเทยบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล จาแนกตามกลมโดยตวแปรทม 2 กลม โดยใชสถตTwo Independent Samples ชนดเปนอสระแกกนทาการทดสอบ สวนตวแปรทม 3 กลมขนไป โดยใชคาสถต K Independent Samples

เมอเกบรวบรวมขอมลดวยแบบสอบถามจากกลมตวอยางเรยบรอยแลว ดาเนนการวเคราะหขอมลและนาเสนอในรปแบบตาราง และความเรยง

68

บทท 4 ผลการการศกษาและวเคราะหผล

จากการศกษาแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนท

อาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ผลการวเคราะหขอมลแบงเปนตอนดงน 4.1 สญลกษณทใชในการเสนอผลการวเคราะหขอมล ความหมายของสญลกษณในการเสนอผลการวเคราะหขอมล มรายละเอยด ดงน n แทนคา จานวนกลมตวอยางทตองการหาคารอยละ (Sample) กกกกกกก%กก แทนคา รอยละ (Percentage)

กกกกกกกΧกกแทนคา คาเฉลย (Mean) กกกกกกกS.D. แทนคา สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

4.2 ผลการวเคราะหขอมลสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม จากการตอบแบบสอบถามตอนท 1 เกยวกบขอมลสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม จาก

กลมตวอยาง จานวน 144 คน ผศกษาไดรบแบบสอบถามกลบคนมา จานวน 144 ฉบบ คดเปน รอยละ 100 ของแบบสอบถามทสงไปยงกลมตวอยางทงหมด ผศกษาไดนาขอมลมาวเคราะหโดยการแจกแจงความถและคารอยละ ผลการวเคราะห ปรากฏรายละเอยดดงตารางท 2

ตารางท 4.1 จานวนรอยละของผตอบแบบสอบถามจาแนกตามสถานภาพ

ล าดบ สถานภาพ จ านวน n = 144

รอยละ (%)

1

เพศ ชาย หญง

70 74

48.60 51.40

2 อาย 21 - 30 ป 31 - 40 ป 41 - 50 ป 51 ปขนไป

44 69 26 5

30.60 47.90 18.10 3.50

69

ตารางท 4.1 (ตอ)

ล าดบ สถานภาพ จ านวน n = 144

รอยละ (%)

3 4 5

ระดบการศกษา ตากวาปรญญาตร ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร คณะทจบการศกษา คณะวศวกรรมศาสตร คณะพาณชศาสตรแลการบญช คณะเศรษฐศาสตร คณะเภสชศาสตร คณะรฐศาสตร อน ๆ ตาแหนงหนาท พนกงานเทศบาล ลกจางประจา พนกงานจางตามภารกจ พนกงานจางทวไป

78 55 11 8 38 6 2 26 64 40 8 56 40

54.20 38.20 7.60 5.60 26.40 4.20 1.40 18.10 44.40 27.80 5.60 38.90 27.80

6

ลกษณะงานทปฏบต งานบรหาร งานชาง งานธรการ งานบญช อน ๆ

37 28 38 27 14

25.70 19.40 26.40 18.80 9.70

7 ระยะเวลาในการปฏบตงาน 0 - 5 ป มากกวา 5 - 10 ป มากกวา 10 ปขนไป

36 82 26

25.00 56.90 18.10

70

ตารางท 4.1 (ตอ)

ล าดบ สถานภาพ จ านวน n = 144

รอยละ (%)

8 9

สถานภาพ โสด แตงงาน หมาย หยาราง จานวนบตร ไมม 1 คน 2 คน 3 คนขนไป

40 100 2 2 63 44 32 5

27.80 69.40 1.40 1.40 43.80 30.60 22.20 3.50

10

รายไดครวเรอนตอเดอน 7,500 – 10,000 10,001 – 20,000 20,001 – 30,000 30,001 บาทขนไป

82 50 11 1

56.90 34.70 7.60 0.70

11 ทอยปจจบน ภายในอาเภอแกงครอ ในเขตจงหวดชยภม นอกเขตจงหวดชยภม

77 58 9

53.50 40.30 6.30

12

ภาระหนสนเกยวกบทอยอาศย มทอยอาศยเปนของตนเองโดยไมมภาระผอนชาระ มทอย อาศย เปนของตนเองแตก าลง ผอนชาระ มทอยอาศยเปนของครอบครว

10 29 105

6.90 20.10 72.90

71

จากตารางท 4.1 พบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญงคดเปนรอยละ 51.40 มอายอยในระหวาง 31 – 40 ป คดเปนรอยละ47.90 การศกษาจบระดบตากวาปรญญาตร คดเปนรอยละ 54.20 คณะทจบการศกษามากทสด อน ๆ คดเปนรอยละ 44.40 ตาแหนงหนาทสวนใหญ เปนพนกงานจางตามภารกจ คดเปนรอยละ 38.90 ลกษณะงานทปฏบต งานธรการ คดเปนรอยละ 26.40 มระยะเวลาในการปฏบตงาน มากกวา 5-10 ป คดเปนรอยละ 56.90 เปนสวนใหญมสถานภาพ แตงงาน คดเปนรอยละ 69.40 ไมมบตร คดเปนรอยละ 43.80 มรายไดตอครวเรอน 7,500 -10,000 คดเปนรอยละ 56.90 มทอยภายในเขตอาเภอแกงครอ คดเปนรอยละ 53.50 และสวนใหญมทอยอาศยเปนของครอบครว คดเปนรอยละ 72.90

4.3 การศกษาแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล โดยภาพรวม และ รายดาน ตารางท 4.2 คาเฉลย (Χ ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของระดบแรงจงใจในการปฏบตงาน ของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอา เภอแกงครอ จงหวดชยภม โดย ภาพรวม

ท แรงจงใจในการปฏบตงาน Χ S.D. ระดบแรงจงใจ

1 2 3 4 5

ปจจยจงใจ ดานความสาเรจในการทางาน ดานการไดรบการยอมรบนบถอ ดานลกษณะของงานทปฏบต ดานความรบผดชอบ ดานความกาวหนาในหนาทการงาน

3.68 3.99 3.60 3.70 3.55

0.60 0.60 0.59 0.54 0.57

สง สง สง สง สง

รวมปจจยจงใจ 3.73 0.58 สง 6 7 8 9 10

ปจจยการบ ารงรกษา ดานคาตอบแทนและสวสดการ ดานความสมพนธในการทางาน ดานนโยบายและการบรหารงาน ดานสภาพการทางาน ดานการปกครองบงคบบญชา

3.45 3.89 3.54 3.59 3.69

0.64 0.42 0.54 0.58 0.46

ปานกลาง สง สง สง สง

รวมปจจยการบารงรกษา 3.61 0.53 สง รวมทงหมด 3.67 0.56 สง

72

จากตารางท 4.2 พบวาระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานใน

เทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ในภาพรวมอยในระดบสง (Χ= 3.67, S.D. = 0.56)

และเมอพจารณารายดานพบวา ดานการไดรบการยอมรบนบถออยในระดบสงสด (Χ = 3.99, S.D. =

0.60) รองลงมาไดแก ดานความสมพนธในการทางานดานความสาเรจในการทางาน (Χ= 3.89, S.D.

= 0.42) ดานความรบผดชอบ (Χ= 3.70, S.D. = 0.54) และดานการปกครองบงคบบญชา (Χ= 3.69,

S.D. = 0.46) ตามลาดบ สวนดานทมคาเฉลยตาทสดคอดานคาตอบแทนและสวสดการ(Χ= 3.45, S.D. = 0.64)

ตารางท 4.3 คาเฉลย (Χ ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของระดบแรงจงใจในการปฏบตงาน ของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนท อา เภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานความสาเรจในการทางาน

ดานความส าเรจในการท างาน Χ S.D.

ระดบ แรงจงใจ

1. การใชความรทางวชาการในการปฏบตงาน 2. การไดใชความสามารถเฉพาะตนในการปฏบตงาน 3. ความรสกเปนสวนหนงของความสาเรจในงาน 4. ผลสาเรจของงานเปนไปตามเปาหมายทตองการ

3.57 3.56 3.76 3.85

0.63 0.63 0.58 0.54

สง สง สง สง

รวม 3.68 0.60 สง

จากตารางท 4.3 พบวาระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานใน

เทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานความสาเรจในการทางานในภาพรวมอยใน

ระดบสง (Χ= 3.68, S.D. = 0.60) และเมอพจารณารายขอพบวา ผลสาเรจของงานเปนไปตาม

เปาหมายทตองการ อยในระดบสงสด (Χ= 3.85, S.D. = 0.54) รองลงมาไดแก ความรสกเปนสวน

หนงของความสาเรจในงาน (Χ= 3.76, S.D. = 0.58) การใชความรทางวชาการในการปฏบตงาน

(Χ= 3.57, S.D. = 0.63) ตามลาดบ สวนดานทมคาเฉลยตาทสดคอการไดใชความสามารถเฉพาะตน

ในการปฏบตงาน(Χ= 3.56, S.D. = 0.63)

73

ตารางท 4.4 คาเฉลย (Χ ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของระดบแรงจงใจในการปฏบตงาน ของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานการ ไดรบการยอมรบนบถอการประเมนผลการปฏบตหนาทของบคลากรทดาเนนงานตาม หลก

ดานการไดรบการยอมรบนบถอ Χ S.D.

ระดบ แรงจงใจ

1. การไดรบการยกยองชมเชยจากผบงคบบญชา และเพอนรวมงาน 2. การไดรบการยอมรบจากผบงคบบญชา และเพอนรวมงาน 3. ความมเกยรตศกดศรในอาชพและสงคมยอมรบ 4. ความภาคภมใจในอาชพ

3.81 3.80 4.12 4.22

0.54 0.57 0.57 0.61

สง สง สง สง

รวม 3.99 0.60 สง

จากตารางท 4.4 พบวาระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานใน

เทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานการไดรบการยอมรบนบถอ ในภาพรวมอยใน

ระดบสง (Χ= 3.99, S.D. = 0.60) และเมอพจารณารายขอพบวา ความภาคภมใจในอาชพ อยใน

ระดบสงสด (Χ= 4.22, S.D. = 0.61) รองลงมาไดแก ความมเกยรตศกดศรในอาชพและสงคม

ยอมรบ (Χ= 4.12, S.D. = 0.57) การไดรบการยกยองชมเชยจากผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน

(Χ= 3.81, S.D. = 0.54) ตามลาดบ สวนดานทมคาเฉลยตาทสดคอการไดรบการยอมรบจาก

ผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน (Χ= 3.80, S.D. = 0.57)

74

ตารางท 4.5 คาเฉลย (Χ ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของระดบแรงจงใจในการปฏบตงาน ของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนท อา เภอแกงค รอ จงหวดชยภม ดานลกษณะของงานทปฏบต

ดานลกษณะของงานทปฏบต Χ S.D.

ระดบ แรงจงใจ

1. ความเปนอสระในการปฏบตงาน 2.งานทปฏบตตรงกบความถนด 3.งานทปฏบตเปนงานททาทาย 4.งานทปฏบตทาใหมโอกาสไดใชความคด รเรมสรางสรรค

3.63 3.63 3.55 3.58

0.56 0.53 0.60 0.56

สง สง สง สง

รวม 3.60 0.59 สง

จากตารางท 4.5 พบวาระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานใน

เทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานลกษณะของงานทปฏบต ในภาพรวมอยใน

ระดบสง (Χ= 3.60, S.D. = 0.59) และเมอพจารณารายขอพบวา ความเปนอสระในการปฏบตงาน

(Χ= 3.63, S.D. = 0.56) และงานทปฏบตตรงกบความถนด (Χ= 3.63, S.D. = 3.53) อยในระดบ

สงสด รองลงมาไดแก งานทปฏบตทาใหมโอกาสไดใชความคดรเรมสรางสรรค (Χ = 3.58, S.D. =

0.56) ตามลาดบ สวนดานทมคาเฉลยตาทสดคองานทปฏบตเปนงานททาทาย(Χ= 3.55, S.D. = 0.56)

75

ตารางท 4.6 คาเฉลย (Χ ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของระดบแรงจงใจในการปฏบตงาน ของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนท อา เภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานความรบผดชอบ

ดานความรบผดชอบ Χ S.D.

ระดบ แรงจงใจ

1.มสวนรวมรบผดชอบในการกาหนดแผนงาน และแนวทางปฏบตงาน 2.ไดใชความรความสามารถทไดศกษามาในการปฏบตหนาท 3.ไดรบความเชอถอและไววางใจใหรบผดชอบงาน 4.งานทรบผดชอบเปนงานทมความสาคญ

3.54 3.78 3.85 3.85

0.59 0.53 0.51 0.52

สง สง สง สง

รวม 3.70 0.54 สง

จากตารางท 4.6 พบวาระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานใน

เทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานความรบผดชอบ ในภาพรวมอยในระดบสง

(Χ= 3.70, S.D. = 0.54) และเมอพจารณารายขอพบวา งานทรบผดชอบเปนงานทมความสาคญ

(Χ= 3.85, S.D. = 0.52) และไดรบความเชอถอและไววางใจใหรบผดชอบงาน (Χ= 3.85, S.D. = 0.51) อยในระดบสงสด รองลงมาไดแก ไดใชความรความสามารถทไดศกษามาในการปฏบต

หนาท (Χ= 3.78, S.D. = 0.53) ตามลาดบ สวนดานทมคาเฉลยตาทสดคอมสวนรวมรบผดชอบใน

การกาหนดแผนงานและแนวทางปฏบตงาน (Χ= 3.54, S.D. = 0.59)

76

ตารางท 4.7 คาเฉลย (Χ ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของระดบแรงจงใจในการปฏบตงาน ของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดาน ความกาวหนาในหนาทการงาน

ดานความกาวหนาในหนาทการงาน Χ S.D.

ระดบ แรงจงใจ

1.มโอกาสไดรบการฝกอบรม พฒนาทกษะในงานอยเสมอ 2.หนวยงานมหลกเกณฑในการเลอนตาแหนงทชดเจนและยตธรรม 3.มโอกาสไดเลอนตาแหนงสงขน 4.ปฏบตงานในหนวยงานนทาใหไดรบความกาวหนามากกวาทอน

3.67 3.65 3.62 3.64

0.67 0.70 0.69 0.65

สง สง สง สง

รวม 3.64 0.56 สง

จากตารางท 4.7 พบวาระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานใน

เทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานความกาวหนาในหนาทการงาน ในภาพรวมอย

ในระดบสง (Χ= 3.64, S.D. = 0.56) และเมอพจารณารายขอพบวา มโอกาสไดรบการฝกอบรม

พฒนาทกษะในงานอยเสมอ อยในระดบสงสด (Χ= 3.67, S.D. = 0.67) รองลงมาไดแก หนวยงานม

หลกเกณฑในการเลอนตาแหนงทชดเจนและยตธรรม (Χ= 3.65, S.D. = 0.70) ปฏบตงานใน

หนวยงานนทาใหไดรบความกาวหนามากกวาทอน (Χ= 3.64, S.D. = 0.65) ตามลาดบ สวนดานทม

คาเฉลยตาทสดคอมโอกาสไดเลอนตาแหนงสงขน (Χ= 3.62, S.D. = 0.69)

77

ตารางท 4.8 คาเฉลย (Χ ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของระดบแรงจงใจในการปฏบตงาน ของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนท อา เภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานคาตอบแทนและสวสดการ

ดานคาตอบแทนและสวสดการ Χ S.D. ระดบ แรงจงใจ

1.คาตอบแทนและคาสวสดการทไดรบมความเหมาะสมกบตาแหนง 2.คาตอบแทนและคาสวสดการทไดรบเพยงพอ ตอการเลยงชพ 3.สวสดการคารกษาพยาบาล 4.คาพาหนะและเบยเลยงเดนทาง

3.36 3.35 3.39 3.36

0.62 0.65 0.63 0.73

ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง

รวม 3.36 0.57 ปานกลาง

จากตารางท 4.8 พบวาระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานใน

เทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานคาตอบแทนและสวสดการ ในภาพรวมอยใน

ระดบปานกลาง (Χ= 3.36, S.D. = 0.57) และเมอพจารณารายขอพบวา สวสดการคารกษาพยาบาล

อยในระดบสงสด (Χ= 3.39, S.D. = 0.63) รองลงมาไดแก คาตอบแทนและคาสวสดการทไดรบม

ความเหมาะสมกบตาแหนง (Χ= 3.36, S.D. = 0.62) คาพาหนะและเบยเลยงเดนทาง (Χ= 3.36, S.D. = 0.73) ตามลาดบ สวนดานทมคาเฉลยตาทสดคอคาตอบแทนและคาสวสดการทไดรบเพยงพอตอ

การเลยงชพ (Χ= 3.35, S.D. = 0.65)

78

ตารางท 4.9 ค า เฉล ย ( Χ )และสวนเบ ย ง เบนมาตรฐาน( S.D.) ของระดบแรงจ งใจในการ ปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานความสมพนธในการทางาน

ดานความสมพนธในการท างาน Χ S.D. ระดบ แรงจงใจ

1.ความสนทสนม ความจรงใจและความเปนกนเอง ของผบงคบบญชา 2.การเอาใจใสตอสวสดภาพของผใตบงคบบญชา 3.การรวมมอและปฏบตงานแบบเปนทม 4.การชวยเหลอซงกนและกนในการทางานจาก เพอนรวมงาน

3.90 3.85 3.90 3.92

0.51 0.51 0.54 0.54

สง สง สง สง

รวม 3.89 0.46 สง

กกกกกกกจากตารางท 4.9 พบวาระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานความสมพนธในการทางาน ในภาพรวมอยใน

ระดบสง (Χ= 3.89, S.D. = 0.46) และเมอพจารณารายขอพบวา การชวยเหลอซงกนและกนในการ

ทางานจากเพอนรวมงาน อยในระดบสงสด (Χ= 3.92, S.D. = 0.54) รองลงมาไดแก ความสนท

สนม ความจรงใจและความเปนกนเองของผบงคบบญชา (Χ= 3.90, S.D. = 0.51) การรวมมอและ

ปฏบตงานแบบเปนทม (Χ= 3.90, S.D. = 0.54) ตามลาดบ สวนดานทมคาเฉลยตาทสดคอการเอาใจ

ใสตอสวสดภาพของผใตบงคบบญชา (Χ= 3.85, S.D. = 0.51)

79

ตารางท 4.10 คาเฉลย (Χ ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของระดบแรงจงใจในการ ปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวด ชยภม ดานนโยบายและการบรหารงาน

ดานนโยบายและการบรหารงาน Χ S.D. ระดบ แรงจงใจ

1.การชแจงนโยบายใหทราบและทวถง 2.ความชดเจนของวตถประสงคในการบรหารงาน 3.การบรหารงานมความยดหยนและมประสทธภาพสง 4.การกาหนดหนาทและความรบผดชอบในตาแหนงมความชดเจนและสามารถปฏบตตามได

3.51 3.53 3.55 3.57

0.61 0.59 0.60 0.58

สง สง สง สง

รวม 3.54 0.56 สง

จากตารางท 4.10 พบวาระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานใน

เทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานนโยบายและการบรหารงาน ในภาพรวมอยใน

ระดบสง (Χ= 3.54, S.D. = 0.56) และเมอพจารณารายขอพบวา การกาหนดหนาทและความ

รบผดชอบในตาแหนงมความชดเจนและสามารถปฏบตตามได อยในระดบสงสด (Χ = 3.57, S.D. =

0.58) รองลงมาไดแก การบรหารงานมความยดหยนและมประสทธภาพสง (Χ= 3.55, S.D. = 0.60)

ความชดเจนของวตถประสงคในการบรหารงาน (Χ= 3.53, S.D. = 0.59) ตามลาดบ สวนดานทม

คาเฉลยตาทสดคอการชแจงนโยบายใหทราบและทวถง (Χ= 3.51, S.D. = 0.61)

80

ตารางท 4.11 คาเฉลย (Χ ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของระดบแรงจงใจในการ ปฏบตงาน ของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวด ชยภม ดานสภาพการทางาน

ดานสภาพการท างาน Χ S.D. ระดบ แรงจงใจ

1.มความปลอดภยในการปฏบตงาน 2.วสดอปกรณ คมอและแบบฟอรมตาง ๆ มเพยงพอตอ การปฏบตงาน 3.ตงงบประมาณเพอในการดแลสภาพแวดลอม ในการทางานอยางเพยงพอและเหมาะสม 4.สภาพแวดลอมในการทางาน เชน แสงสวาง อณหภม มความเหมาะสม ทาใหทางานสะดวกสบาย

3.58 3.59 3.55 3.66

0.62 0.63 0.64 0.62

สง สง สง สง

รวม 3.59 0.56 สง

จากตารางท 4.11 พบวาระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานสภาพการทางาน ในภาพรวมอยในระดบสง

(Χ= 3.59, S.D. = 0.56) และเมอพจารณารายขอพบวา สภาพแวดลอมในการทางาน เชน แสงสวาง

อณหภมมความเหมาะสม ทาใหทางานสะดวกสบาย อยในระดบสงสด (Χ= 3.66, S.D. = 0.62)

รองลงมาไดแก วสดอปกรณ คมอและแบบฟอรมตาง ๆ มเพยงพอตอการปฏบตงาน (Χ = 3.59,S.D.

= 0.63) มความปลอดภยในการปฏบตงาน (Χ= 3.58, S.D. = 0.62) ตามลาดบ สวนดานทมคาเฉลยตาทสดคองบประมาณทใชในการทางาน เชน ไดรบการสนบสนนงบประมาณในการปฏบตงาน

อยางเพยงพอ (Χ= 3.55, S.D. = 0.64)

81

ตารางท 4.12 คาเฉลย (Χ ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของระดบแรงจงใจในการ ปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวด ชยภม ดานการปกครองบงคบบญชา

ดานการปกครองบงคบบญชา Χ S.D. ระดบ แรงจงใจ

1.การสงงาน การมอบหมายงาน และการตดตอสอสาร มความชดเจน 2.ก า ร ร บ ฟ ง ค ว า ม ค ด เ ห น ห ร อ ข อ เ ส น อ แ น ะ ข อ งผใตบงคบบญชา 3.สามารถขอคาปรกษาจากผบงคบบญชาไดทงเรอง การปฏบตงานและเรองสวนตว 4.ผบงคบบญชาใหอสระในการปฏบตงานและพฒนาตนเองอยางเตมท

3.63 3.72 3.69 3.74

0.61 0.59 0.59 0.61

สง สง สง สง

รวม 3.69 0.55 สง

จากตารางท 4.12 พบวาระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานการปกครองบงคบบญชา ในภาพรวมอยใน

ระดบสง (Χ= 3.69, S.D. = 0.55) และเมอพจารณารายขอพบวา ผบงคบบญชาใหอสระในการ

ปฏบตงานและพฒนาตนเองอยางเตมท อยในระดบสงสด (Χ= 3.74, S.D. = 0.61) รองลงมาไดแก

การรบฟงความคดเหนหรอขอเสนอแนะของผใตบงคบบญชา (Χ= 3.72, S.D. = 0.59) สามารถขอ

คาปรกษาจากผบงคบบญชาไดทงเรองการปฏบตงานและเรองสวนตว (Χ= 3.69, S.D. = 0.59) ตามลาดบ สวนดานทมคาเฉลยตาทสดคอการสงงาน การมอบหมายงาน และการตดตอสอสารม

ความชดเจน (Χ= 3.63, S.D. = 0.61)

82

ตารางท 4.13 ผลการทดสอบคาสถต One-Sample Kolmogorov-Smirnov Test

ปจจยจงใจ ปจจยบ ารงรกษา

N 144 144 Normal Parameters(a,b) Mean 74.2778 72.5556 Std. Deviation 6.96991 5.69477 Most Extreme Differences Absolute .107 .122 Positive .107 .122 Negative -.050 -.074 Kolmogorov-Smirnov Z 1.287 1.458 Asymp. Sig. (2-tailed) .073 .028 a Test distribution is Normal. b Calculated from data.

จากตารางท 4.13 สามารถสรปผลการทดสอบทางสถตในประเดนตาง ๆ ไดดงน 1. ปจจยจงใจ คา Sig. (2-tailed) = 0.073 ซงมากกวา α = .05 ไมสามารถปฎเสธการ

กระจายแบบปกตของขอมลชดนได 2. ปจจยบารงรกษา คา Sig. (2-tailed) = 0.028 ซงนอยกวา α = .05 การกระจายของขอมล

ชดนไมเปนการกระจายแบบปกต 4.4 การศกษาแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล ตอปจจยจงใจ จ าแนกตามกลม

การเปรยบเทยบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล ตอปจจยจงใจ จาแนกตามกลมโดยตวแปรทม 2 กลม ใชสถตคาท (t-test) ชนดเปนอสระแกกนทาการทดสอบ สวนตวแปรทม 3 กลมขนไป โดยใชคาสถตการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (one-way ANOVA) มผลการวเคราะหดงตอไปน

83

ตารางท 4.14 ผลการทดสอบเพอเปรยบเทยบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรท ปฏบตงานในเทศบาล ตอปจจยจงใจ จาแนกตามเพศ

รายการ ชาย (n = 70) หญง (n = 74)

t p X S.D. X S.D.

ปจจยจงใจ 75.24 7.64 73.36 6.17 1.62 0.10

*p 0.05

ผลการวเคราะหระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ตอปจจยจงใจของบคลากร ทเปนเพศตางกน แสดงดงตารางท 4.14 และสามารถสรปไดวา เพศชายและเพศหญงไมมความแตกตางกนในระดบแรงจงใจในการปฏบตงานทระดบนยสาคญ 0.05

ตารางท 4.15 เปรยบเทยบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล ตอปจจยจงใจจาแนกตามอาย

*p 0.05 ผลการเปรยบเทยบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล

เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ตอปจจยจงใจของบคลากร ทอายตางกน แสดงดงตารางท 4.15 และสามารถสรปไดวา ระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล ตอปจจยจงใจ จาแนกตามอายมความแตกตางกนในระดบแรงจงใจในการปฏบตงานทระดบนยสาคญ 0.05

รายการ แหล งความแปรปรวน

ss df MS F p

ปจจยจงใจ

ระหวางกลม ภายในกลม รวม

728.185 6218.724 6946.889

3 140 143

242.728 44.419

5.464 0.001*

84

ตารางท 4.16 ผลการทดสอบเพอเปรยบเทยบรายคของระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของ บคลากรทปฏบตงานในเทศบาล ตอปจจยจงใจ จาแนกตามอาย

อาย 21-30 ป อาย 31-40 ป อาย 41-50 ป อาย 51 ปขนไป

71.68 74.26 78.11 77.40 อาย 21-30 ป - 0.047* 0.000* 0.071 อาย 31-40 ป - - 0.013* 0.311 อาย 41-50 ป - - - 0.826 อาย 51 ปขนไป - - - -

*p 0.05

ผลการวเคราะหระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ตอปจจยจงใจของบคลากร ทอายตางกน แสดงดงตารางท 4.16 และสามารถสรปไดวา กลมอาย 21-30 ป , 31 – 40 ป และ 41 – 50 ป มความแตกตางกนในระดบแรงจงใจในการปฏบตงาน สาหรบอาย 51 ขนไปไมมความแตกตางกนในระดบแรงจงใจในการปฏบตงานทระดบนยสาคญ 0.05

ตารางท 4.17 เปรยบเทยบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล ตอปจจยจงใจจาแนกตามระยะเวลาการปฏบตงาน

รายการ แ ห ล ง ค ว า มแปรปรวน

ss df MS F p

ปจจยจงใจ ระหวางกลม 664.303 2 332.152 7.454 0.001* ภายในกลม 6282.586 141 44.557 รวม 6946.889 143

*p 0.05

ผลการเปรยบเทยบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาลเขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ตอปจจยจงใจของบคลากร ทมระยะเวลาการปฏ บตงานตางกน แสดงดงตารางท 18 และสามารถสรปไดวา ระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล ตอปจจยจงใจ จาแนกตามระยะเวลาการปฏบตงานมความแตกตางกนในระดบแรงจงใจในการปฏบตงานทระดบนยสาคญ 0.05

85

ตารางท 4.18 ผลการทดสอบเพอเปรยบเทยบรายคของระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของ บคลากรทปฏบตงานในเทศบาล ตอปจจยจงใจ จาแนกตามระยะเวลาการปฏบตงาน

0 - 5 ป มากกวา 5-10 ป มากกวา 10 ปขนไป

71.25 74.47 77.84 0 - 5 ป - 0.017* 0.000* มากกวา 5-10 ป - - 0.026* มากกวา 10 ปขนไป - - -

*p 0.05

ผลการวเคราะหระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ตอปจจยจงใจของบคลากร ทมระยะเวลาการปฏบตงานตางกนแสดงดงตารางท 4.18 สามารถสรปไดวา ทง 3 กลม มความแตกตางกนในระดบแรงจงใจในการทระดบนยสาคญ 0.05

4.5 การศกษาแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล ตอปจจยบ ารงรกษา จ าแนกตามกลม

การเปรยบเทยบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล ตอปจจยบารงรกษา จาแนกตามกลมโดยตวแปรทม 2 กลม ใชสถตคา Two Independent Samples ชนดเปนอสระแกกนทาการทดสอบ สวนตวแปรทม 3 กลมขนไป โดยใชคาสถต K Independent Samples มผลการวเคราะหดงตอไปน ตารางท 4.19 ผลการทดสอบเพอเปรยบเทยบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรท ปฏบตงานในเทศบาล ตอปจจยบารงรกษา จาแนกตามเพศ เพศ จ านวน Mean Rank ชาย 70 76.87 หญง 74 68.36 Asymp. Sig* 0.220

*Mann-Whitney Test

86

ผลการวเคราะหระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ตอปจจยบารงรกษาของบคลากร ทเปนเพศ ตางกน แสดงดงตารางท 4.19 และสามารถสรปไดวา เพศชาย และเพศหญง ใหความสาคญกบปจจยบารงรกษาในระดบทไมแตกตางกนในระดบแรงจงใจในการปฏบตงานทระดบนยสาคญ 0.05 ตารางท 4.20 ผลการทดสอบเพอเปรยบเทยบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรท ปฏบตงานในเทศบาล ตอปจจยบารงรกษา จาแนกตามอาย อาย จ านวน Mean Rank 21 - 30 ป 44 61.33 31 - 40 ป 69 69.31 41 - 50 ป 26 96.02 51 ปขนไป 5 92.50 Asymp. Sig* 0.005

*Kruskal Wallis Test ผลการวเคราะหระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขต

พนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ตอปจจยบารงรกษาของบคลากร ทมอายตางกน แสดงดงตารางท 4.20 และสามารถสรปไดวา ชวงอาย 21 – 30 ป กบ ชวงอาย 31 – 40 ป ใหความสาคญกบปจจยบารงรกษาในระดบทใกลเคยงกน และชวงอาย 41 – 50 ปกบชวงอาย 51 ปขนไป ใหความสาคญกบปจจยบารงรกษาสงกวาทงสองกลม บคลากรทมอายตางกนใหความสาคญกบปจจยบารงรกษาในระดบทแตกตางกนดานระดบแรงจงใจในการปฏบตงานทระดบนยสาคญ 0.05 ตารางท 4.21 การทดสอบเพอ เป รยบเทยบระดบแรงจงใจ ของผตอบแบบสอบถามทม ตอปจจยบารงรกษา จาแนกตามระยะเวลาในการปฏบตงาน ระยะเวลาในการปฏบตงาน จ านวน Mean Rank 0 - 5 ป 36 63.93 มากกวา 5 - 10 ป 82 70.30 มากกวา 10 ปขนไป 26 91.31 Asymp. Sig* .029

*Kruskal Wallis Test

87

ผลการวเคราะหระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขต

พนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ตอปจจยบารงรกษาของบคลากร มระยะเวลาการปฏบตงานตางกน แสดงดงตารางท 4.21 และสามารถสรปไดวา อายงาน 0 – 5 ป กบ อายงานมากกวา 5 – 10 ป ใหความสาคญกบปจจยบารงรกษาในระดบทใกลเคยงกน แตอายงานมากกวา 10 ป ใหความสาคญกบปจจยบารงรกษาสงกวาทงสองกลม บคลากรทมระยะเวลาการปฏบตงานตางกนใหความสาคญกบปจจยบารงรกษาในระดบทแตกตางกนดานระดบแรงจงใจในการปฏบตงานทระดบนยสาคญ 0.05 4.6 ขอเสนอแนะการสรางแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขต พนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม กกกกกกบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ไดใหขอเสนอแนะในการสรางแรงจงใจในการปฏบตงาน ในประเดนทสาคญ ดงน ดานปจจยแรงจงใจกดานทมผเสนอแนะมากทสดคอดานความกาวหนาในหนาทการงาน โดยใหขอเสนอแนะใหหนวยงานควรมหลกเกณฑในการเลอนตาแหนงทชดเจนและยตธรรม (จานวน 84 คน) รองลงมาคอควรสงเสรมและสนบสนนใหบคลากรทปฏบตงานในเทศบาลไดพฒนาตนเองโดยเขารบการอบรม สมมนา และศกษาตอเพมเตม เพอพฒนาทกษะในงานอยเสมอ(จานวน 76 คน) ดานทมผเสนอแนะรองลงมาคอดานการไดรบการยอมรบนบถอ โดยใหขอเสนอแนะใหผบรหารเทศบาลควรจดกจกรรมเพอเสรมสรางความสมพนธระหวางผบรหารและบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล (จานวน 67 คน) รองลงมาคอควรมการยกยองชมเชยผทมผลงานดเดน หรอสมควรไดรบการยกยอง (จานวน 65 คน) ดงแสดงในตารางท 23 ตารางท 4.22 ขอเสนอแนะการสรางแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานใน เทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานปจจยจงใจ ปจจยจงใจ จ านวน (คน)

ดานความส าเรจในการปฏบตงาน 1. ใหผบรหารเทศบาลนาความรทางวชาการมาใชในการปฏบตงาน 2. ใหความสาคญกบผปฏบตโดยใหใชความสามารถเฉพาะตนใน การปฏบตงาน

45 44

88

ตารางท 4.22 (ตอ) ปจจยจงใจ จ านวน (คน)

ดานการไดรบการยอมรบนบถอ 1. ใหผบรหารเทศบาลควรจดกจกรรมเพอเสรมสรางความสมพนธ

ระหวางผบรหารและบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล 2. มการยกยองชมเชยผทมผลงานดเดน หรอสมควรไดรบการยกยอง

67 65

ดานลกษณะของงานทปฏบต 1. ผบรหารเทศบาลควรใหอสระในการตดสนใจในการปฏบตงาน 2. มอบหมายงานทปฏบตใหตรงกบความถนด

23 21

ดานความรบผดชอบ 1. ควรใหบคลากรทปฏบตงานในเทศบาลมสวนรวมและรบผดชอบใน

การกาหนดแผนงานและกาหนดแนวทางในการปฏบตงาน

17

ดานความกาวหนาในหนาทการงาน 1. ควรสงเสรมและสนบสนนใหบคลากรทปฏบตงานในเทศบาลไดพฒนา ตนเองโดยเขารบการอบรม สมมนา และศกษาตอเพมเตม เพอพฒนา ทกษะในงานอยเสมอ 2. หนวยงานควรมหลกเกณฑในการเลอนตาแหนงทชดเจนและยตธรรม

76 84

ดานปจจยบ ารงรกษา ดานทมผเสนอแนะมากทสดคอดานคาตอบแทนและสวสดการโดย

เสนอแนะใหมคาตอบแทนและคาสวสดการทไดรบควรมความเหมาะสมกบตาแหนง (จานวน 81 คน) รองลงมาคอควรสนบสนนสงเสรมความคดรเรมสรางสรรคเพอการบารงขวญและกาลงใจของบคลากร (จานวน 43 คน) ดานทมผเสนอแนะรองลงมาคอ ดานนโยบายและการบรหารงาน โดยเสนอแนะใหผบรหารควรมการประชมชแจงนโยบายของเทศบาลใหผใตบงคบบญชาไดทราบและทวถงมากกวาน (จานวน 48 คน) รองลงมาคอ ควรตงงบประมาณในการดแลสถานททางานใหมเครองอานวยความสะดวก สบาย มากกวาน (จานวน 44 คน) ดงแสดงในตารางท 24

89

ตารางท 4.23 ขอเสนอแนะการสรางแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานใน เทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ดานปจจยบารงรกษา ปจจยบ ารงรกษา จ านวน(คน)

ดานคาตอบแทนและสวสดการ 1. คาตอบแทนและคาสวสดการทไดรบควรมความเหมาะสมกบตาแหนง 2. ควรสนบสนนสงเสรมความคดรเรมสรางสรรคเพอการบารงขวญและ กาลงใจของบคลากร

81 43

ดานความสมพนธในการท างาน 1. ควรเอาใจใสตอสวสดภาพของผใตบงคบบญชามากกวาน 2. ควรมการชวยเหลอซงกนและกนและปฏบตงานแบบเปนทม

23 19

ดานนโยบายและการบรหารงาน 1. ผบรหารควรมการประชมชแจงนโยบายของเทศบาลใหใตบงคบบญชา ไดทราบและทวถงมากกวาน 2. การบรหารงานควรมความยดหยน

48 18

ดานสภาพการท างาน 1. ใหมวสด อปกรณ คมอและแบบฟอรม ตาง ๆ ท เพยงพอตอการปฏบตงาน 2. ตงงบประมาณเพอในการดแลสภาพแวดลอมในการทางานอยาง เพยงพอและเหมาะสม

50 44

ดานการปกครองบงคงบญชา 1. ควรมคาสงมอบหมายหนาทการงานใหชดเจน และเปนธรรม 2. มการรบฟงความคดเหนหรอขอเสนอแนะของผใตบงคบบญชา

35 32

90

บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ

การศกษาเรอง แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนท

อาเภอแกงครอ จงหวดชยภม โดยมวตถประสงค เพอศกษาระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ทาการศกษาจากกลมตวอยางทเปนบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ผศกษาไดสรปผลการศกษา ดงน กกกกกกกกกกกกก 5.1 สรปผลการศกษา 5.1.1 สถานะภาพของผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญงคดเปนรอยละ 51.40 ม

อายอยในระหวาง 31 – 40 ป คดเปนรอยละ 47.90 การศกษาจบระดบตากวาปรญญาตร คดเปนรอยละ 54.20 คณะทจบการศกษามากทสด อน ๆ คดเปนรอยละ 44.40 ตาแหนงหนาทสวนใหญ เปนพนกงานจางตามภารกจ คดเปนรอยละ 38.90 ลกษณะงานทปฏบต งานธรการ คดเปนรอยละ 26.40 มระยะเวลาในการปฏบตงาน มากกวา 5-10 ป คดเปนรอยละ 56.90 เปนสวนใหญมสถานภาพ แตงงาน คดเปนรอยละ 69.40 ไมมบตร คดเปนรอยละ 43.80 มรายไดตอครวเรอน 7,500 -10,000 คดเปนรอยละ 56.90 มทอยภายในเขตอาเภอแกงครอ คดเปนรอยละ 53.50 และสวนใหญมทอยอาศยเปนของครอบครว คดเปนรอยละ 72.90

5.1.2 แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ในภาพรวมอยในระดบสง และเมอพจารณารายปจจยพบวา ปจจยจงใจอยในระดบสงกวาปจจยบารงรกษา

5.1.3 ปจจยจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ในภาพรวมอยในระดบสง และเมอพจารณารายดานพบวา ดานการไดรบการยอมรบนบถออยในระดบสงสด รองลงมาไดแก ดานความรบผดชอบ, ดานความสาเรจในการทางาน และดานลกษณะของงานทปฏบต ตามลาดบ

5.1.4 ปจจยบารงรกษาในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ในภาพรวมอยในระดบสง และเมอพจารณารายดานพบวา ดานความสมพนธในการทางานอยในระดบสงสด รองลงมาไดแก ดานการ

91

ปกครองบงคบบญชา , ดานสภาพการทางาน และดานนโยบายและการบรหารงาน ตามลาดบ สวนดานทมคาเฉลยตาทสดคอดานคาตอบแทนและสวสดการ

5.1.5 ระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม จาแนกตามกลม แสดงใหเหนวา อายตางกน และระยะเวลาการปฏบตงานตางกน มความตองการตอแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม แตกตางกน

5.2 ขอเสนอแนะ 1 ขอเสนอแนะในการน าไปใช

ขอเสนอแนะในการนาไปใชมดงน 1.1 เสนอใหผบรหารเทศบาลจดกจกรรมเพอเสรมสรางความสมพนธระหวางผบรหาร

และบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล 1.2 ควรพจารณาศกษารายไดทบคลากรทปฏบตงานไดรบจากการปฏบตงาน สวสดการ

และประโยชนตอบแทนอน ๆ เพอปรบปรงใหเพยงพอตอการดารงชพในปจจบนและเทยบเคยงกบองคกรอน โดยใหเหมาะสมกบภาวะเศรษฐกจปจจบนดวย

2 ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไป ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไปมดงน

2.1 ควรขยายขอบเขตของการศกษาใหกวางขน นอกเหนอจากองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบเทศบาล เชน องคการบรหารสวนจงหวด องคการบรหารสวนตาบล และสวนราชการอน ๆ

2.2 ใช รปแบบอนในการศกษาเกยวกบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เชน การศกษาเฉพาะกรณ การวจยกงทดลอง ศกษาวธการเพมแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรเทศบาล เปนตน

92

เอกสารอางอง กลมงานมาตรฐานการบรหารงานบคคลทองถน สานกงานสงเสรมการปกครองทองถน จงหวด ชยภม. (2552). ขอมลจ านวนบคลากรของเทศบาล ประจ าป. ชยภม. เกรยงศกด เขยวยง. (2542). การบรหารทรพยากรมนษย. คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. คนศร แสงศรจนทร. (2550). ปจจยทมผลตอแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรเทศบาลก ต าบลบานด อ าเภอเมอง จงหวดเชยงราย . วทยานพนธปรญญารฐประศาสนศาสตรก มหาบณฑต (สาขาวชารฐประศาสนศาสตร) มหาวทยาลยแมฟาหลวง. จนทรเพญ สวางศร. (2551). ปญหาและแนวทางแกไขปญหาการบรหารงานบคคลตามทศนะของ ปลดองคการบรหารสวนต าบล จงหวดมหาสารคาม . วทยานพนธปรญญากรฐ ประศาสนศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม. จารพงศ พลเดช และคณะ. (2540). ปญหาการบรหารงานขององคการบรหารสวนต าบล. รายงาน การวจยของสถาบนดารงราชานภาพ สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย. กรงเทพฯ : สวนทองถน กรมการปกครอง. ชวงศ ฉายะบตร. (2539). การปกครองทองถนไทย. กรงเทพฯ : สวนทองถน กรมการปกครอง. ตน ปรชญพฤทธ. (2538). ทฤษฎองคการ. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. ณฎฐพนธ เขจรนนทน. (2542). การจดการทรพยากรบคคล. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : สานก พมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ทพวรรณ ตระการศรนนท ภาวะสมองไหลของขาราชการมหาวทยาลยเชยงใหมศกษา เฉพาะสาขาทขาดแคลนในชวงป พ.ศ.2530-2534. การคนควาแบบอสระรฐศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการเมองและการปกครอง บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม ทพวรรณ หลอสวรรณรตน ทฤษฏองคการสมยใหม พมพครงท 4. กรงเทพฯ : แซทโฟร พรนตง. ธงชย สนตวงษ. (2540). การบรหารงานบคคล. พมพครงท 9. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. ธนยา ปญญาแกว. (2540). ปจจยทมอทธพลตอความพงพอใจในงานขาราชการครในจงหวดเชยง ใหม วทยานพนธ รฐศาสตรมหาบณฑต สาขาการเมองและการปกครอง บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม นงนช วงษสวรรณ. (2542). การบรหารทรพยากรมนษย. กรงเทพฯ : ภาควชาบรหารธรกจ คณะวทยาการจดการ สถาบนราชภฏราไพพรรณ.

93

นนทนา กบลกาญจน และคณะ. (2521). รายงานการวจยเรองสงจงใจในการปฏบตงานของ อาจารยในมหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพฯ : ม.ป.พ. นรา ขาคม. (2544). การจดการทรพยากรมนษยในอตสาหกรรมโรงแรมขนาดเลก . วทยานพนธ ปรญญาพฒนาแรงงานและสวสดการมหาบณฑต คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน. พมพครงท 7. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน. ประเวศน มหารตนสกล. (2543). การบรหารทรพยากรมนษยแนวทางใหม. กรงเทพฯ : สมาคม สงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน). ประสงค สวรรณโชต. (2549). ประสทธผลการปฏบตงานของพนกงานครโรงเรยนสงกดเทศบาลกกกกกกกนครระยอง. วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษากกกกกกกบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. พยอม วงศสารศร. (2530). การบรหารงานบคคล. กรงเทพฯ : พรานนก. _______. (2542). องคการและการจดการ. กรงเทพฯ : สถาบนราชภฏสวนดสต. _______. (2545). การบรหารทรพยากรมนษย (Human Resource Management).

คณะวทยาการจดการ สถาบนราชภฏสวนดสต. กรงเทพฯ : สภา. พทยา บวรวฒนา. (2541). รฐประศาสนศาสตร ทฤษฎและแนวทางการศกษา (ค.ศ.1887–ค.ศ. 1970). พมพครงท 8. กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. พทกษ กจอานนท. (2546). ปจจยทสงผลตอประสทธผลการปฏบตงานของเทศบาลเมองสรนทร. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต โปรแกรมวชาสงคมศาสตรเพอการพฒนา บณฑตวทยาลย สถาบนราชภฏสรนทร. พมลรตน ธนรตนพมลกล. (2541). ความพงพอใจในการปฏบตงานของครแนะแนวในโรงเรยน ขยายโอกาสทางการศกษา สงกดส านกงานประถมศกษาจงหวดเชยงใหม วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม พระมหาจนเตม (จนเตม มะเดอ). (2546). ประสทธภาพในการบรหารงานขององคการบรหาร สวนต าบล : ศกษาเฉพาะกรณอ าเภอคอวง จงหวดยโสธร. การศกษาคนควาอสระปรญญา รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานโยบายสาธารณะ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย มหาสารคาม. เพญศร วายวานนท. (2530). การจดการทรพยากรคน. กรงเทพฯ : ศนยหนงสอจฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

94

มลนธสงเสรมการปกครองทองถน. (2547). รวมกฎหมายเกยวกบองคกรปกครองสวนทองถนกกก รวมทงทแกไขเพมเตมจนถง พ.ศ.2546. พมพครงท 2 แกไขเพมเตม พ.ศ.2547. กรงเทพฯ : บพธการพมพ. เมธ ปลนธนานนท. (2529). การบรหารงานบคคลในวงการศกษา. กรงเทพฯ : จรลสนทวงศ. ระววรรณ ปญญาชวย. (2546). ความพงพอใจของพนกงานเทศบาลสามญ ระดบ 1 – 4 ใน เทศบาลนครเชยงใหม วทยานพนธ บรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาบรหารธรกจ บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม วนดา พฒพมพ. (2546). สภาพการณและปญหาในการบรหารงานในองคการบรหารสวนต าบล อ าเภอวารนช าราบ จงหวดอบลราชธาน . การศกษาคนควาอสระปรญญา รฐ ประศาสนศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสารคาม. วจตร ศรสอาน และอวยชย ชบา. (2538). การบรหารงานบคคล. ในเอกสารการสอนสาขาวชา วทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. (อดสาเนา). วชต โพธาราม. (2546). การด าเนนงานของเทศบาลต าบลในเขตจงหวดรอยเอด . รายงาน การศกษาคนควาอสระรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย สารคาม. วรช ว รชนภาวรรณ. (2546). การบรหารและการจดการเทศบาลในยคปฏรปการเมอง : Municipality Administration and Management Under the Political Reform Era.

กรงเทพฯ : ฟอรเพซ. วศษฐ ทวเศรษฐ. (2530). การปกครองทองถน (ตอนท 1) องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาลก การเมองการปกครอง. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยรามคาแหง. วฒชย จานง. (2525). การจงใจในองคการธรกจ. กรงเทพมหานคร : O.S. Printing House. ศรวรรณ เสรรตน และคณะ. (2545). องคการและการจดการ. กรงเทพฯ: ธรรมสาร. ________. (2539). องคการและการจดการ: Organization and Management). กรงเทพฯ : วสทธ พฒนา. ศภชย วมานไพจตร. (2545). ปจจยทมผลตอประสทธภาพในการปฏบตงานของพนกงานกสงกด องคการบรหารสวนต าบลในจงหวดกาฬสนธ . วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหา บณฑต สาขาสงคมศาสตรเพอการพฒนา บณฑตวทยาลยกสถาบนราชภฏมหาสารคาม. สมคด เลศไพฑรย กฎหมายปกครองทองถน. กรงเทพฯ : สานกพมพคณะรฐมนตรและ ราชกจจานเบกษา.

95

สมชาย กลยะกต. (2550). การศกษาความคดเหนเกยวกบสภาพและปญหาการบรหารงานบคคล ขององคการบรหารสวนจงหวดสรนทร. การศกษาอสระปรญญารฐประศาสนศาสตร

มหาบณฑต สาขาการปกครองทองถน วทยาลยการปกครองทองถน มหาวทยาลย ขอนแกน. สมชาย หรญกตต. (2542). การบรหารทรพยากรมนษย. ฉบบสมบรณ. กรงเทพฯ : ธระฟลม และไซเทกซ. สมพงษ เกษมสน. (2521). การบรหาร. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. _______. (2526). การบรหาร. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. สมาน รงสโยกฤษฎ. (2528). หลกการบรหารเบองตน. กรงเทพฯ : ประชาชน จากด (แผนกการ พมพ). สราวธ อนทะพนธ. (2543). ปญหาและแนวทางแกไขปญหาการบรหารงานบคคลขององคการ บรหารสวนต าบล ในจงหวดจนทบ ร ตามความคดเหนของพนกงานสวนต าบล . วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยบรพา. สมพนธ ภไพโรจน. (2540). องคการและการจดการ. กรงเทพฯ : พทกษอกษร. สมยศ นาวการ. (2523). การพฒนาองคการและการจงใจ. กรงเทพฯ : ดวงกมล. สมเดช มงเมอง. (2544). การบรหารทรพยากรมนษย พมพครงท 7. เชยงราย : สยามโฆษณา และการพมพ สามารถ เอยดพล. (2551). การพฒนาตนเองตามมาตรฐานวชาชพผบรหารสถานศกษาของ ผบรหารโรงเรยนระดบมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสราษฎรธานเขต 2. สารนพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณทตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร. สายฝน ผองศร. (2550). ความคดเหนในการบรหารงานบคคลของพนกงานเทศบาลเทศบาลต าบล กกกกก บางป อ าเภอเมองสมทรปราการ จงหวดสมทรปราการ . การศกษาอสระปรญญา รฐ ประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาการปกครองทองถน วทยาลยการปกครองทองถน มหาวทยาลยขอนแกน. เสนาะ ตเยาว. (2539). การบรหารงานบคคล. กรงเทพฯ : โรงพมพแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร. สชา จนทรเอม. (2531). จตวทยาทวไป. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. สชาต ประสทธรฐสนธ ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร กรงเทพฯ : สถาบน บณฑตพฒนบรหารศาสตร

96

สธรรมา เลศฤทธ. (2552). ประสทธผลการบรหารจดการทรพยากรบคคลของเทศบาลต าบลและ เทศบาลเมอง จงหวดชยภม . วทยานพนธ ปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารงานทองถน สถานบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏชยภม. สวมล ตรกานนท ระเบยบวธวจยทางสงคมศาสตร แนวทางสการปฏบต. กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. แส สงหษฐต. (2547). การบรหารงานบคคลของเทศบาลเมองวารนช าราบ อ าเภอวารนช าราบ จงหวดอบลราชธาน. การศกษาคนควาอสระปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานโยบายสาธารณะ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสารคาม. อรทย จนทรเหลอง. (2548). ปญหาในการบรหารงานบคคลของเทศบาลต าบลเของในอ าเภอเของ ใน จงหวดอบลราชธาน. การศกษาคนควาอสระปรญญารฐประศาสนศาสตรกมหาบณฑต สาขาวชานโยบายสาธารณะ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสารคาม. อานวย แสงสวาง. (2536). จตวทยาอตสาหกรรม. กรงเทพฯ: ทพยวสทธ. ________. (2540). การจดการทรพยากรมนษย. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : อกษราพพฒน. อทย หรญโต. (2531). หลกการบรหารงานบคคล. กรงเทพฯ : โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

97

ภาคผนวก ก แบบสอบถาม

98

แบบสอบถามเลขท........

แบบสอบถาม เรอง แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอ าเภอแกงครอ จงหวดชยภม ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ค าชแจง

กกกกกกกแบบสอบถามเพอการศกษาฉบบนมวตถประสงคเพอศกษาแรงจงใจในการปฏบตงาน ของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม โดยสอบถามบคลากร ทปฏบตงานอยในเทศบาล ในเขตอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม กกกกกกกกรณาตอบแบบสอบถามทกขอตามความเปนจรง ความคดเหนของทานผศกษาจะเกบไวเปนความลบ ผลการศกษาจะเสนอเปนภาพรวมโดยจะไมกระทบกระเทอนตอตวทานและหนวยงานของทานแตประการใด ซงจะเปนประโยชนตอตอหนวยงานทมหนาทความรบผดชอบในการบรหารจดการทรพยากรบคคลของเทศบาล เพอนาปจจยทคนพบมาใชในการกาหนดนโยบายและแนวทางการพฒนาดาเนนงานและจดระบบการบรหารจดการทรพยากรบคคลของเทศบาล ใหมประสทธภาพและประสทธผลเพมขน กกกกกกกแบบสอบถามชดนมทงหมด 3 ตอน คอ ตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ม 12 ขอ ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากร ทปฏบตงานอยในเทศบาล ในเขตอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ม 40 ขอ กกกกกกกก ตอนท 3 ขอเสนอแนะในการสรางแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม กกกกกกกผศกษาหวงเปนอยางยงวาจะไดรบความอนเคราะหในการใหขอมลจากทานดวยด และขอขอบพระคณมา ณ โอกาสน

(นายอดลย ทองจารญ) นกศกษาหลกสตรวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต การบรหารงานกอสรางและสาธารณปโภค

สาขาวชาวศวกรรมโยธา สานกวชาวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

99

ตอนท 1 แบบสอบถาม สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ค าชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงใน ( ) หนาขอความทกาหนดตามปจจยสวนบคคลทเปนจรงเกยวกบตวทานทกขอ 1. เพศ ( ) ชาย ( ) หญง 2. อาย ( ) ตากวา 21 ป ( ) 21 – 30 ป

( ) 31 – 40 ป ( ) 41 – 50 ป ( ) 51 ปขนไป 3. ระดบการศกษา

( ) ตากวาปรญญาตร ( ) ปรญญาตร ( ) สงกวาปรญญาตร 4. คณะทจบการศกษา

( ) คณะวศวกรรมศาสตร ( ) คณะพาณชยศาสตรและการบญช ( ) คณะเศรษฐศาสตร ( ) คณะเภสชศาสตร ( ) คณะรฐศาสตร ( ) อน ๆ

5. ตาแหนงหนาท ( ) พนกงานเทศบาล ( ) ลกจางประจา

( ) พนกงานจางตามภารกจ ( ) พนกงานจางทวไป 6. ลกษณะงานทปฏบต ( ) งานบรหาร ( ) งานชาง ( ) งานธรการ ( )งานบญช ( )อน ๆ 7. ระยะเวลาในการปฏบตงาน ( ) 0 – 5 ป ( ) มากกวา 5 – 10 ป ( ) มากกวา 10 ป ขนไป 8. สถานภาพสมรส ( ) โสด ( ) แตงงาน ( ) หมาย ( ) หยาราง 9. จานวนบตร ( ) ไมม ( ) 1 คน ( ) 2 คน ( ) 3 คนขนไป 10. รายไดครวเรอนตอเดอน ( ) 7,500 – 10,000 ( ) 10,001 – 20,000

( ) 20,001 – 30,000 ( ) 30,001 บาทขนไป 11. ทอยปจจบน ( ) ภายในเขตอาเภอแกงครอ ( ) ในเขตจงหวดชยภม

( ) นอกเขตจงหวดชยภม

100

12. ภาระหนสนเกยวกบทอยอาศย

( ) มทอยอาศย เปนของตนเอง โดยไมมภาระในการผอนชาระ ( ) มทอยอาศย เปนของตนเอง แตกาลงผอนชาระ

( ) มทอยอาศย เปนของครอบครว ( )ไมมทอยอาศย

101

ตอนท 2 แบบสอบถาม แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล กกกกกกกเขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ค าชแจง ขอใหทานกาเครองหมาย ลงในชองทกาหนดใหทตรงกบระดบแรงจงใจใน กกกกกกกการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ กกกกกกกจงหวดชยภม โดยพจารณาจากเกณฑดงตอไปน

ระดบ 5 หมายถง ความพงพอใจสงทสด ระดบ 4 หมายถง ความพงพอใจสง ระดบ 3 หมายถง ความพงพอใจปานกลาง ระดบ 2 หมายถง ความพงพอใจตา ระดบ 1 หมายถง ความพงพอใจตาทสด

แรงจงใจในการปฏบตงาน

ระดบแรงจงใจ

สงทสด

สง ปานกลาง

ต า ต าทสด

ปจจยจงใจ ดานความส าเรจในการปฏบตงาน 1. การใชความรทางวชาการในการปฏบตงาน

2. การไดใชความสามารถเฉพาะตนในการปฏบตงาน 3. ความรสกเปนสวนหนงของความสาเรจในงาน

4. ผลสาเรจของงานเปนไปตามเปาหมายทตองการ

ดานการไดรบการยอมรบนบถอ 5. การไดรบการยกยองชมเชยจากผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน

6. การไดรบการยอมรบจากผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน

7. ความมเกยรตศกดศรในอาชพและสงคมยอมรบ

8. ความภาคภมใจในอาชพ

102

แบบสอบถาม แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล กกกกกกกเขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม (ตอ)

แรงจงใจในการปฏบตงาน

ระดบแรงจงใจ

สงทสด

สง ปานกลาง

ต า ต าทสด

ดานลกษณะของงานทปฏบต 9. ความเปนอสระในการปฏบตงาน

10.งานทปฏบตตรงกบความถนด

11.งานทปฏบตเปนงานททาทาย

12.งานทปฏบตทาใหมโอกาสไดใชความคดรเรมสรางสรรค

ดานความรบผดชอบ 13.มสวนรวมรบผดชอบในการกาหนดแผนงานและแนวทางปฏบตงาน

14.ไดใชความรความสามารถทไดศกษามาในการปฏบตหนาท

15.ไดรบความเชอถอและไววางใจใหรบผดชอบงาน

16.งานทรบผดชอบเปนงานทมความสาคญ

ดานความกาวหนาในหนาทการงาน 17.มโอกาสไดรบการฝกอบรม พฒนาทกษะในงานอยเสมอ

18.หนวยงานมหลกเกณฑในการเลอนตาแหนงทชดเจนและยตธรรม

19.มโอกาสไดเลอนตาแหนงสงขน

20.ปฏบตงานในหนวยงานนทาใหไดรบความกาวหนามากกวาทอน

103

แบบสอบถาม แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล กกกกกกกเขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม (ตอ)

แรงจงใจในการปฏบตงาน

ระดบแรงจงใจ

สงทสด

สง ปานกลาง

ต า ต าทสด

ปจจยบ ารงรกษา ดานคาตอบแทนและสวสดการ 21.คาตอบแทนและคาสวสดการทไดรบมความเหมาะสมกบตาแหนง

22.คาตอบแทนและคาสวสดการทไดรบเพยงพอ ตอการเลยงชพ

23.สวสดการคารกษาพยาบาล

24.คาพาหนะและเบยเลยงเดนทาง

ดานความสมพนธในการท างาน 25.ความสนทสนม ความจรงใจและความเปนกนเองของผบงคบบญชา

26.การเอาใจใสตอสวสดภาพของผใตบงคบบญชา

27.การรวมมอและปฏบตงานแบบเปนทม

28.การชวยเหลอซงกนและกนในการทางานจากเพอนรวมงาน

ดานนโยบายและการบรหารงาน 29.การชแจงนโยบายใหทราบและทวถง

30.ความชดเจนของวตถประสงคในการบรหารงาน

31.การบรหารงานมความยดหยนและมประสทธภาพสง

32.การกาหนดหนาทและความรบผดชอบในตาแหนงมความชดเจนและสามารถปฏบตตามได

104

แบบสอบถาม แรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงานในเทศบาล กกกกกกกเขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม (ตอ)

แรงจงใจในการปฏบตงาน

ระดบแรงจงใจ

สงทสด

สง ปานกลาง

ต า ต าทสด

ดานสภาพการท างาน 33.มความปลอดภยในการปฏบตงาน

34.วสดอปกรณ คมอและแบบฟอรมตาง ๆ มเพยงพอตอการปฏบตงาน

35. ตงงบประมาณเพอในการดแลสภาพแวดลอม ในการทางานอยางเพยงพอและเหมาะสม

36.สภาพแวดลอมในการทางาน เชน แสงสวาง อณหภมมความเหมาะสม ทาใหทางานสะดวกสบาย

ดานการปกครองบงคบบญชา 37.การสงงาน การมอบหมายงาน และการตดตอสอสารมความชดเจน

38.การรบฟงความคดเหนหรอขอเสนอแนะของผใตบงคบบญชา

39.สามารถขอคาปรกษาจากผบงคบบญชาไดทงเรองการปฏบตงานและเรองสวนตว

40.ผบงคบบญชาใหอสระในการปฏบตงานและพฒนาตนเองอยางเตมท

105

ตอนท 3 แบบสอบถามขอเสนอแนะ ในการสรางแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงาน กกกกกกกในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม ค าชแจง โปรดเขยนขอเสนอแนะในการสรางแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรทปฏบตงาน กกกกกกกในเทศบาล เขตพนทอาเภอแกงครอ จงหวดชยภม

1. ปจจยจงใจ ดานท 1 ความสาเรจในการทางาน………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………….. ดานท 2 การไดรบการยอมรบนบถอ………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………….. ดานท 3 ลกษณะของงานทปฏบต…………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………….. ดานท 4 ความรบผดชอบ…………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………... ดานท 5 ความกาวหนาในหนาทการงาน………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………... 2. ปจจยบ ารงรกษา

ดานท 1 คาตอบแทนและสวสดการ………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………….. ดานท 2 ความสมพนธในการทางาน…………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………….. ดานท 3 ดานนโยบายและการบรหารงาน………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ดานท 4 ดานสภาพการทางาน…………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………… ดานท 5 ดานการปกครองบงคบบญชา…………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………….

106

ประวตผเขยน

นายอดลย ทองจารญ เกดเมอวนท 7 เมษายน 2517 สถานทเกด อาเภอคอนสวรรค จงหวดชยภม ทอยปจจบน 210 หมท 10 ตาบลบานโสก อาเภอคอนสวรรค จงหวดชยภม ประวตการศกษา จบการศกษาระดบประถม ทโรงเรยนชมชนบานโสก ระดบมธยมศกษาทโรงเรยนชยภมภกดชมพบ อาเภอเมอง จงหวดชยภม ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) วทยาลยเทคโนโลยวทยาเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ อาเภอเมอง จงหวดนครราชสมา ระดบปรญญาตรวทยาศาสตรบณฑต (เทคโนโลยกอสราง) มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา อาเภอเมอง จงหวดนครราชสมา และกาลงศกษาหลกสตรวศวกรรมมหาบณฑต (การบรหารงานกอสรางและสาธารณปโภค) ทมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ปจจบนดารงตาแหนง ผอานวยการกองชาง เทศบาลตาบลหนองสงข อาเภอแกงครอ จงหวดชยภม