คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน

เลขมาตรฐานสากลประจำหนงสอ 978-974-296-640-9

พมพครงท 1 มกราคม 2552 จำนวน 5,000 เลม

ผลตโดย

สถาบนราชานกล ถนนดนแดง กรมสขภาพจต

กระทรวงสาธารณสข 10400

โทร. 0 2245 4601-5 โทรสาร 0 2248 2944

สงวนลขสทธตามพระราชบญญต

หามลอกเลยนแบบสวนหนงสวนใดของหนงสอเลมน

โดยไมไดรบอนญาตจากเจาของลขสทธ

ขอมลทางบรรณานกรมของหอสมดแหงชาต

วนดา ชนนทยทธวงศ. บรรณาธการ

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน

วนดา ชนนทยทธวงศ. พมพครงท 1. กรมสขภาพจต :

สถาบนราชานกล. 2552.

64 หนา

1. ผปกครอง 2. เดกวยเรยน

พมพท โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จำกด

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน ก

ถาฉนมโอกาสกลบไปเลยงลกไดใหม

- ฉนจะสรางใหเขาภมใจในคณคาของตวเองใหมาก

- ฉนจะเลกเปรยบเทยบเขากบพนองคนอน

- ฉนจะชมเขามากกวาวจารณดาทอเขา

- ฉนจะใหกำลงใจเขา ไมซำเตมเมอเขาผดพลาด

- ฉนจะมเวลาใหเขามากขน ลดงานและขออางตาง ๆ

ใหนอยลง

- ฉนจะกอดเขา จะบอกใหเขารวาฉนรกเขาทกวน

- ฉนจะพดกบเขา แทนการใชอำนาจกบเขา

- ฉนจะมองเขา รบฟงเขาใหมากขน

- ฉนจะไมผลกดน คาดหวงใหเขาตองมาเตมความฝน

ทฉนเองเตมใหกบตนเองไมได

- ฉนจะไมนำความความลบของฉนมาเปนเงอนไข

บบบงคบใหเขามาเปนบคคลทฉนตองการ

- ฉนจะบอกใหเขารวา ไมวาเขาจะเปนเชนไร ฉนกรก

เขาอยางทเขาเปน

โดย นวลศร เปาโรหตย

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน ข

คำนำ

“ลก” เปนรางวลชวตทมคาสำหรบพอแม พอแม

ทกคนปรารถนาทจะเลยงดลกใหมความสข เตบโตเปนผใหญ

ทมสขภาพสมบรณ มความสามารถในการดำเนนชวต แตการ

เปนพอแมไมใชเรองงาย พอแมหลายคนรสกเหนดเหนอย

ออนลาจากความกดดนท เกดขนจากการดแลลกทม

พฤตกรรมไมเปนไปตามทพอแมคาดหวง ทำใหบอยครง

พอแมรสกวาตนเองหมดหนทางในการดแลลก จนบางครงใช

วธการทรนแรงในการจดการลก

กรมสขภาพจตจดทำคมอเลมนขน โดยหวงวาจะเปน

ประโยชนสำหรบพอแมทจะใชเปนแนวทางในการเพมทกษะ

การเลยงดลก และสามารถจดการกบพฤตกรรมทเปนปญหา

รวมทงชวยใหพอแมรสกสนกกบการเลยงดลก และผอนคลาย

ความกดดนจากการดแลลก

กรมสขภาพจต

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน

สารบญ บทนำ 1

ความสำคญของพอแม / ผปกครอง 5

- การสำรวจตนเอง 6

- บทบาทพอแมในการพฒนาลก 7

ธรรมชาตเดกวยเรยน 9

เขาใจเดก 13

- ลกษณะพฒนาการเดกวยเรยน 14

- การเลนเพอการเรยนรเสรมพฒนาการ 18

เคลดลบการชวยลกใหเรยนด 21

วนยกบการพฒนาเดก 25

ปญหาสขภาพจตทพบบอยในเดก 35

- เดกวตกกงวล 36

- เดกขอาย 38

- เดกพดโกหก 39

- เดกสมาธสน 41

- การกลวการไปโรงเรยน 42

- เดกลกขโมย 45

- เดกขอจฉา 47

- เดกประพฤตตนเหมอนเพศตรงขาม 48

- เดกตดเกม 50

ค

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 8

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 2

บทนำ

เดกวยเรยน (อาย 6 – 11 ป) เปนวยทสมองมการ

พฒนาเกยวกบการเรยนรทางสงคม การสอสาร ภาพลกษณ

และทศนคต สามารถเรยนรทจะแสดงอารมณผานทางสหนา

ทาทาง ซงถอวาเปนรากฐานสำหรบทกษะการดำเนนชวตใน

วยผใหญ นอกจากนรางกายจะมการเจรญเตบโตอยาง

รวดเรว ชอบการเคลอนไหว มความอยากร อยากเหน ชาง

สงสย ชอบเรองตนเตน ผจญภย เปนวยแหงการตงคำถาม

และคนหาคำตอบ เปนวยทกาวสการเรยนร ตองการการ

แสดงออกอยางอสระ สมองเตมไปดวยจนตนาการและ

ความคดสรางสรรค สามารถแกปญหาตางๆ ไดบาง และ

เรยนรผานการกระทำ มเหตผล ดงนนการดแลเดกวยน

จงเนนการพฒนาศกยภาพของเดกใหสามารถเรยนร

คดวเคราะหอยางมเหตผล แกปญหาและปรบตวเขากบ

สงแวดลอมได กระตอรอรนหาความรเพมเตมอยเสมอ

เปนคนขยนคด ขยนคนควา ขยนหาเหตผล และขยนแกปญหา

การเรยนรทดจะตองมสงแวดลอมทด ปลอดภย ไมม

ความเครยด ไมมการทำโทษ ไมมความกลวหรอโกรธ ซงใน

ชวตการเรยนรของเดกนนผทมอทธพลในการเลยงดและ

สงเสรมการเรยนรเดก กคอ พอแม/ผเลยงด

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 3

พอแม/ผ เลยงดท เรยนหนงสอมานอยมกจะ

ไมกลาสอนลก เพราะกลวสอนไมได สอนผด แตในความ

เปนจรงแลว ไมวาพอแมหรอผเลยงด จะมการศกษาระดบใด

กสามารถสงเสรมการเรยนรของลกได โดยมความรก

ความหวงใย เปนพนฐานของแรงจงใจในการแสวงหาความร

ในการเลยงดลก

สำหรบเดกทมความเสยงตอการเกดปญหา ถา

พอแม/ผเลยงดมความรและวธการสงเกตประเมนพฤตกรรม

ไดตงแตระยะเรมแรก รวมถงการแกไขเบองตน สงเหลานก

จะไมใชเรองยากเกนไป เพราะพอแมพรอมทจะหาวธทด

ทสดในการดแลชวยเหลอ รวมทงการประสานความรวมมอ

กบโรงเรยนและชมชนในการหาสาเหตของปญหาและ

ชวยกนทำใหปญหาตางๆ คลคลายไปสปกตไดเรวทสดเทาท

จะเรวได

เมอเดกไดรบการดแลชวยเหลออยางทนตอ

เหตการณ ยอมทำใหพฒนาการของชวตดำเนนตอไปได

อยางปกตสข ทำใหสามารถสรางความสำเรจในการเรยน

และการทำงาน เปนกำลงสำคญในการพฒนาประเทศชาต

ตอไป

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 4

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 6

ความสำคญของพอแม/ผปกครอง

การสำรวจตนเองของพอแม/ผปกครอง

กอนอนตองสำรวจตวของพอแม/ผปกครองกอนวา

เราเปนตวอยางทเหมาะสม และตวเราไดสรางบรรยากาศ

ของครอบครวใหอบอนมนคงพอสมควรหรอยง เพราะ

รากฐานของสขภาพจตมาจากสมพนธภาพทอบอนระหวาง

พอแมลก ลองสำรวจโดยตอบ คำถามตอไปน

1. พอแมไดแสดงความรกตอครอบครว ไมวาโดย

การกระทำ คำพด และการสอสมพนธกนดวย

การใชเวลาอยางมความสขรวมกนบางหรอไม

2. พอแมเปดโอกาสใหเดกไดเรยนร สนกสนานกบ

สงตาง ๆ รอบตวเขาอยางไร บางครงเขาอาจ

ผดพลาดบางเพอการเรยนรและแกปญหาดวย

ตนเอง แตทานเปนเพยงทปรกษาหรอใหคำ

แนะนำเมอเขาตองการ เพอเตรยมใหเขามนใจ

และรบผดชอบการกระทำของเขาเอง

3. เดกไดเรยนรจกขอบเขตวาสงใดควรทำหรอ

ไมควรทำ โดยทกคนมสวนรวมรบร และยอมรบ

กตกาของครอบครวหรอไม

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 7

4. พอแมมอารมณมนคงและสมำเสมอกบลก ๆ

อยางยตธรรม ไมลำเอยงหรอกอใหเกดความ

อจฉารษยาระหวางพนอง

5. พอแมยอมรบในความเปนตวของเขา ใหโอกาส

และชมเชยเมอเขาทำสงทรบผดชอบได

6. ไมประณามหรอประจานในความผดของลก

7. ทานรสกวาลกเปนสงสำคญในชวตและภมใจใน

ตวเขา

เมอลองตอบแลวทง 7 ขอ ทานตอบวาใช เปนท

นาชนชมวาทานไดเสรมสรางพนฐานสขภาพจตใหเกดขนกบ

ลก ๆ ของทานแลว และเดกทมความอบอน การยอมรบจาก

ครอบครวจะมความมนคงทางอารมณ จตใจ พอทจะเรยนร

และปรบตวไดอยางด

บทบาทพอแมในการพฒนาลก

1. พ อแม ต อ ง เปนคนท ร กการ เร ยนร ศ กษา

สงแวดลอมหลาย ๆ ดาน เพอทจะสามารถ

อธบายและสรางความเขาใจใหกบลกได และ

เปนแบบอยางของลกในการปรบตวและใฝร

ใฝเรยน

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 8

2. พอแมควรมการเสรมสรางกำลงใจใหกบลก

แตละคน เชน การพดทใหกำลงใจมากกวาการ

ดดาวากลาวเมอเดกทำผดพลาด หรออยาพด

ทำนองเปรยบเทยบจนเดกรสกวาเขาเปนคน

ไมดไมเกง ไมมความสามารถจนหมดกำลงใจ

3. พอแมควรมกจกรรมรวมกบลก ไมวาจะเปน

เรองการเลน การสนทนา หรอการเรยน หรอ

กจกรรมอน ๆ เพอสรางสายสมพนธทใกลชด

ทำใหจตใจเดกมความมนคง และเรยนรจาก

พอแมในชวตจรง

4. พอแมควรสงเสรมใหเดกมมนษยสมพนธ และ

คณธรรมทด สามารถเปนมตรกบผอน รวมมอ

กบคนอนได มความสามารถในการประนประนอม

ขณะเดยวกนกมความรบผดชอบตอหนาท และ

รจกการเสยสละ ไมเหนแกตว

5. รวมมอกบทางโรงเรยน รถงปญหาของลก ตงแต

เนน ๆ เพอทจะแกไขปญหาทซอนเรนอย จะได

เขาใจและชวยกนแกไขตงแตแรก ๆ

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 10

ธรรมชาตของเดกวยเรยน

อาย 6-12 ป

ลกษณะทสงเกตได

1. อยไมนง ชอบเลน แคลวคลองวองไว การเจรญ

เตบโตของกระดกยงไมเตมท

2. เดกชาย-เดกหญง เรมมความสนใจตางกน เดก

ผชายชอบเลนซกซน เดกผหญงชอบทำงาน

ประดษฐ

3. ออนไหวงายตอการตำหน การเยาะเยย การ

ชมเชย การยอมรบ

4. กลมเพอนมอทธพลตอเดก ตองการเปน

คนเดนดงและเปนทยอมรบของเพอน

5. ชอบอาสา ชอบทำกจกรรมเปนกลม มการ

แขงขนสง

แนวทางการเลยงดของพอแม

1. ใหเดกมอสระในการเลนหรอทำกจกรรมอยาง

เหมาะสม

2. สงเสรมการมสวนรวมและการแสดงออกของ

เดกในทางทเหมาะสม

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 11

3. ใชคำพดทชวยใหเดกมความรสกทดตอตนเอง

4. ดแลเอาใจใสในการคบเพอนของเดก

5. ใหการเลยงดอยางเขาใจการเปลยนแปลงในทก

ดานของเดก

6. สงเสรมใหเดกสามารถชวยเหลอตนเอง ตามวย

ไดอยางเหมาะสม

7. ดแลแนะนำเกยวกบการรบสอตาง ๆ อยาง

ถกตอง

8. ปลกฝงประเพณศลปวฒนธรรมไทย

9. สงเสรมการใชเวลาวางใหเปนประโยชน

10. สงเสรมใหรจกการอนรกษสงแวดลอม

11. กฎเกณฑทใชกบเดก ควรมความยดหยน และ

สามารถปฏบตได

12. สนบสนนใหเดกรจกทำงานรวมกน และเคารพ

กตกา

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 12

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 14

เขาใจเดก

ลกษณะพฒนาการเดกวยเรยน

เดกชวงอายระหวาง 6-12 ป รางกายกำลงเจรญ

เตบโตมความกระตอรอรนทจะเรยนรสงใหม ๆ จาก

ประสบการณของเดกเอง จากบคคลและสงตาง ๆ จงชางซก

ชางถามและชอบลองทำสงททาทายความสามารถ ตองการ

เพอนเลนเปนกลม ชอบแขงขน ชอบออกกำลงกายและ

แสดงออกในรปแบบตาง ๆ ตองการใหผอนสนใจ ชอบคน

ยกยองชมเชย รวมทงการยอมรบจากครและเพอน

การรจกและเขาใจพฒนาการเดกวยเรยนอยาง

ถองแทจะชวยใหพอแม/ผปกครองสามารถสงเสรมแกไข

และพฒนาไดอยางถกตองเหมาะสม

พฒนาการดานรางกาย

เดกวยน เดกหญงจะโตเรวกวาเดกชาย โดยเฉพาะ

ชวงอาย 10-12 ป พอแมควรใหความสนใจ ตดตามการ

เตบโตของลกดวย ถาสงสยวาเดกเตบโตไมปกต เชน โตชา

หรอนำหนกนอยหรอมากเกนไป ควรปรกษาแพทยหรอ

เจาหนาทสาธารณสข

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 15

สำหรบเรองอาหารการกน เดกตองการอาหารครบ

3 มอในแตละวน พอแมควรจดอาหารทมประโยชนหลาย ๆ

อยาง ไดแก ขาว เนอสตว ไขมน ผก และผลไม นอกจาก

อาหาร นมสดกมความจำเปนเชนกน ไมควรหดใหเดกมนสย

จจ ในการกน หรอกนจบจบ โดยเฉพาะอาหารทไมม

ประโยชนหรออาจเปนโทษตอรางกาย เชน นำอดลม

นำหวาน ลกอม อาหารทใสสจด ควรงดอาหารสก ๆ ดบ ๆ

และหมกดอง

เรองออกกำลงกายและเลนกฬา เดกวยนเปนชวงท

รางกายมความพรอมสำหรบฝกหดความสามารถเชงกฬา

ไดแก การวงเรว การกระโดดไกล การขจกรยาน การวายนำ

สวนชวงปลายอาย 11-12 ป เรมฝกกฬาทตองการความ

แมนยำและทาทายความสามารถมากขน เชน ปงปอง

บาสเกตบอล ตะกรอ ฟตบอล เปนตน

พอแมควรจะปลกฝงการรกกฬา และการเลนกฬาเพอ

สขภาพ ความสนกสนาน การรจกเขากบคนอน การเคารพ

กตกา มารยาท และนำใจนกกฬามากกวามงเนนเฉพาะการ

คดเลอกผชนะ โดยไมคำนงถงผลเสยทอาจเกดขน เชน

หกโหมเกนกำลงของเดก หรอทะเลาะววาททำรายกน เพอ

เอาชนะอยางเดยว

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 16

พฒนาการดานภาษา

เดกวยเรยนควรจะพดชด รจกความหมายและใชคำ

อยางถกตองมากขน ฟงเรองราวแลวจบใจความมาถายทอด

ได หดสะกดอานและเขยนจนคลองขนตามลำดบ โดยชวง

แรกอานออกเสยง ตอมาอานในใจได รจกเปรยบเทยบเขาใจ

และอธบายเหตผลตงแตงาย ๆ ไปจนถงสงทซบซอนได และ

เมอสนสดวยประถมศกษาเดกควรจะสามารถใชวจารณญาณ

ในการวเคราะหเรองทไดฟงหรออานมาใชประโยชน ควร

เขยนตวสะกดไดถกตอง เปนระเบยบ และจดบนทกได รจก

พดจาดวยถอยคำสภาพเหมาะกบกาละเทศะ สามารถพด

แสดงความคดเหน และเลาเรองตาง ๆ ไดอยางถกตองและ

มนใจ พอแมควรสนใจการใชภาษาและตดตามการเรยนร

ภาษาของเดกเพอจะไดสงเสรมใหเดกเขาใจ และใชภาษาได

ถกตองสอดคลองกบการเรยนรอน ๆ ทโรงเรยน

พฒนาการดานอารมณ

เดกตองการความรกความอบอน และการดแล

เอาใจใสจากพอแม/ผปกครอง ซงจะทำใหเดกมสภาพจตและ

อารมณด มความสข ภมใจในตนเอง มความมนใจวาตนเปน

สมาชกของครอบครว และเปนทยอมรบของเพอนและคร

เดกวยนเรมเขาใจเรองความรสก ทงในเรองคำศพทเกยวกบ

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 17

ความรสกและความหมาย เชน โกรธ ไมพอใจ ไมชอบใจ

ผดหวง ประหลาดใจ แปลกใจ เปนตน นอกจากนยงออนไหว

กบความรสกสำเรจหรอลมเหลว เปนชวงวยทสำคญทเดก

ควรรสกวาตนมความสามารถ มความสำเรจ สามารถ

ภาคภมใจในตนเอง เรมควบคมตนเองได มความมมานะ

พยายาม อนจะนำไปสการมบคลกภาพทมนคง สราง

สมพนธภาพกบผอนไดด ในทางตรงขามถาเดกรสกลมเหลว

จะมผลตอภาพลกษณของตนเองและการปรบตวทไมด อนจะ

นำไปสปญหาพฤตกรรมในภายหลง

พฒนาการดานสงคม

เดกตองการมประสบการณจากการกระทำของตน

และเรยนรจากพอแม/ผปกครอง คร เพอนและสงคม ม

ความคดสรางสรรค สามารถใชเหตผลแยกแยะไดถกตอง

และรจกการปรบตวไดเหมาะสม และสามารถอดใจรอสงท

ตองการได ไมเอาแตใจตวเอง แตคำนงถงความตองการและ

ความรสกนกคดของผอนดวย โดยพอแมตองทำเปนตวอยาง

การใหเดกมกจกรรมรบผดชอบในหนาทในครอบครว

ตามกำลงความสามารถเปนสงจำเปน เพราะจะไดมความ

ภมใจในผลงานและการทำงานรวมกบผอน

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 18

เดกแตละคนมความถนดและความสามารถไมเหมอน

กน พอแมจงไมควรกะเกณฑบงคบโดยไมไดคำนงถงความ

เปนจรง ทงไมควรซำเตมหรอเปรยบเทยบใหเดกเกดปมดอย

แตควรใหกำลงใจ สงเสรมตามความถนด และแนะนำใหเดก

เขาใจและปรบปรงสงทตนยงบกพรองใหดยงขน

การเลนเพอการเรยนรเสรมพฒนาการ

การเลน เปนสวนสำคญของชวตเดกวยเรยน ทงการ

เลนกบเพอนเปนกลม เชน ตงเต กระโดดเชอก รรขาวสาร

ทายอะไรเอย และการเลนของเลนทงทประดษฐขนเอง และ

ซอหามาชวยใหเดกเรยนรจากการกระทำ รคด รจก

แกปญหาและมความเพลดเพลน พอแม/ผปกครองจงควร

สงเสรมใหเดกมจดเรมตนในชวตทดไดดวยการสงเสรมให

เดกไดมโอกาสเลนอยางสรางสรรคและปลอดภย ปลอยให

เดกเพลดเพลนกบการแสวงหาคำตอบดวยตวเองผานการ

เลน

มงานวจยทอสราเอลไดผลออกมาวาเดกทเลนไดดใน

สถานการณทสรางสรรค จะมความสามารถในการเรยนร

และมพฒนาการทางสงคม อารมณ ภาษา สตปญญา ม

ความอยากรอยากเหน ความคดสรางสรรคและจนตนาการท

ดกวา

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 19

นอกจากนการเลนกฬาในรม เชน เกมกระดาษ

หมากรก คอมพวเตอร ตลอดจนการดโทรทศนฟงวทย และ

อานหนงสอ ลวนแลวแตเปนการผอนคลายความเครยด และ

ใหประโยชนตอเดกวยเรยนอยางมาก แตกควรจดเวลาให

พอเหมาะ ไมหมกมนจนทำใหเสยการเรยนและสขภาพ

บทสรปสำหรบพอแม / ผปกครอง

1. พอแม/ผปกครองตองเขาใจการเปลยนแปลง

ของเดกวยน โดยอธบายดวยเหตผลเมอเดกม

คำถาม ใหเดกหดคดเองใหเปน รจกพงตนเอง

ใหรจกกาละเทศะ และการอยรวมกบคนอน

2. พ อแม /ผ ปกครองต อ งด แล ให เด ก ว ยน ม

ประสบการณในเรองการกน การรกษาความ

สะอาด การแตงตว การระมดระวงปองกน

ตนเองจากอนตราย และอบตเหต

3. พอแม/ผปกครองสนบสนนใหเดกไดไปโรงเรยน

และใหเดกทำการบานและทบทวนบทเรยน

อยางสมำเสมอ

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 20

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 22

เคลดลบการชวยลกใหเรยนด

การเรยนดของลกนน เปนความภาคภมใจของพอแม

ทกคน แตถาลกของทานเรยนไมด เมอเทยบกบเพอน

วยเดยวกน ลองมาดซวาอะไรเปนสาเหตการเรยนไมดของ

ลก

สาเหตของการเรยนไมด

สขภาพของเดกไมด

ระดบเชาวนปญญาตำกวาเกณฑปกต

เดกมปญหาทางอารมณ

ปญหาในครอบครวของเดก เชน ปญหา

เศรษฐกจ พอแมคาดหวงและบงคบเดกมากเกน

ไป ทะเลาะววาทกนเปนประจำ หรอแยกทางกน

ซงทำใหเดกเกดความไมสบายใจ

ปญหาทโรงเรยน เชน ปรบตวเขากบเพอนหรอ

ครไมได ไมชอบวชาทเรยน เปนตน

ถาพอแมสามารถเขาใจสาเหตแหงการเรยนไมดของ

ลกไดกจะสามารถชวยเหลอใหเดกเรยนรไดอยางเตมความ

สามารถของเขา

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 23

เคลดลบชวยใหลกเรยนด

การเรยนดไมไดหมายถงการเรยนเกงเพยงอยางเดยว

เทานน หากแตเปนการเรยนไดดเตมความสามารถทมอย

ซงไมใชเปนภาระหนาทของครเพยงผเดยว แตพอแมเปนคน

สำคญทจะชวยลกไดโดย

จงใจใหลกศรทธา เหนความสำคญและประโยชน

ของการเรยน โดยใชวธการท เหมาะสมกบ

พฒนาการตามวยในเดกเลกหรอเดกทยงไมโตนก

อาจจำเปนตองใชรางวลชวยจงใจ เพอใหเดก

สนใจ ตงใจเรยนมากขน สวนเดกโตหรอวยรน

อาจใชการพดคยกนถงเปาหมาย ความสำเรจใน

ชวตทเขาใฝฝนเพอชวยจงใจ

ฝกใหลกตงใจและมงมนในการเรยนรโดย

- สนบสนนใหลกมโอกาสเรยนรในสงทชอบ

และไมขดตอระเบยบของสงคม

- มอบหมายใหรบผดชอบงานทเหมาะสมกบ

วยและความสามารถ

- ฝกใหมระเบยบวนย และรจกรอคอยในสงท

ควรจะรอ

- ใหกำลงใจ หรอแสดงความชนชมเมอลกทำ

สำเรจ

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 24

- พอแมตองเปนแบบอยางทดของความ

มงมนและอดทนแกลก

- สนบสนนใหลกมจดมงหมายในชวต และ

รจกคดแกปญหาดวยตนเอง

การมจดมงหมายในชวตจะทำใหลกรจกวางแผนวา

ตนเองควรจะทำอยางไร เพอใหถงจดมงหมายนน ๆ โดยม

พอแมเปนผสนบสนนใหขอคดและกำลงใจ เมอเขารสก

ทอแทผดหวง

อยาลมวาจดมงหมายนนตองเปนสงทเขาเลอกเอง

มใชจดมงหมายในความคาดหวงของพอแม และผลการเรยน

นนเปนเพยงสวนหนงของความสำเรจอนเกดจากความสนใจ

และมงมน ตงใจทจะเรยนรของเดก ควรหลกเลยงการกระทำ

ตอไปน :-

การตำหนหรอควบคม

การสอสารทางลบกบเดก เชน ตำหนวา

“ลกไมรกด”

การเปรยบเทยบเดกกบพนอง หรอเพอน ๆ

วธการเหลานเปนการทำรายจตใจเดกอยางรนแรง

และมกทำใหเกดปญหาความขดแยง ระหวางเดกกบพอแม

มากขนอกดวย

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 26

วนยกบการพฒนาเดก

ความเขาใจในตวเดกเปนสงสำคญยงในการฝกวนยใหไดผล

พอแม ผปกครอง รวมถงญาตผใหญ ตลอดจนคร

อาจารยตาง ๆ ปรารถนาทจะใหเดก ๆ มระเบยบวนยท

ดงามไดดวยตนเอง

ระเบยบวนยทพงประสงคคอ การมความประพฤตทด

ปฏบตไดเหมาะสมกบเวลา สถานท บคคล และสงคม

ยอมรบ

พอแมควรทำอยางไร

เปนตวอยางทดของการประพฤตปฏบตทมตอ

เดกตงแตเลก จนเตบใหญ

มความสมำเสมอมนคงในเรองทพงประพฤต

ปฏบต

การกำหนดกฎระเบยบปฏบต ตองใหเหมาะสม

กบพฒนาการของแตละวย

การกำหนด ระเบยบ ตองใหเหมาะสมกบเดก

แตละคน เดกมเอกลกษณของตนเอง มชวต

จตใจไมใชตกตาหนจากโรงงาน

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 27

ใหความใสใจ เขาใจถงความรสกของเดกทอาจม

ความกดดน ยงยาก หรอเผชญกบเหตการณท

ทำใหวตกกงวลเศราเสยใจ เชน ใกลสอบ หรอร

ขาวราย จงละเลยระเบยบปฏบตทควรกระทำไป

บาง

ใหกำลงใจดวยคำพดทเสรมใหเดกเกดความ

รสกทดเพอใหมพฤตกรรมทพงประสงคนนตอ

ไป

ใหการยอมรบนบถอและสงเสรมในสทธทเดก

ทกคนพงไดรบ

ยตการใชคำพดและการกระทำทกระตนอารมณ

ยวยการตอตาน เชน การประจาน พดประชด

ทาทาย และเลกใชไมเรยว

โปรดจำไววา

สงทดทสดในการฝกเพอใหมพฤตกรรมทดงาม

คอ การสรางความประทบใจทดใหเดกตองการ

ปฏบต ดกวาการทำใหเจบปวด เกดบาดแผล

ทางกายและสงทเลวรายทสด คอ การทำใหเกด

บาดแผลใจ ซงกอใหเกดความโกรธเกลยด

ตอตาน และรสกไรคา

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 28

เดก ๆ รสกถงความปรารถนาด และความ

จรงใจทผใหญมใหจากทาทการแสดงออกของ

ผใหญนนเอง

วธการใหกำลงใจ

1. ยอมรบลกอยางทเขาเปน

เดกแตละคนไมเหมอนกน ไมไดแปลวาคนหนง

ดกวาอกคนหนง แตสงทเหมอนกนในเดกทกคนคอทกคนม

ทงจดเดนและจดดอย พอแมควรยอมรบ ทงสองดานของลก

2. เชอมนวาลกทำได

“ลองดซวา แมวาหนทำได”

“พอรวาบอยตนเตน อก 10 นาท แลวบอยจะ

รสกดขนเอง”

3. สนใจกบอารมณ ความรสกของเดก

การรสกวาตนเองมคาไมควรเกดจากการทมอง

วาตนเองดกวาคนอน การปรยบเทยบและการตดสนวาดกวา

ไมไดชวยใหตวเองมคาขน ควรสอนใหเดกเรยนรจกคาของ

ตวเองโดยไมตองเปรยบเทยบ

4. ชนชมในความพยายามปรบปรงตวของเดก

“แมวลางมอกอนทานขาว แมวเปนเดกด”

“หนเปนเดกด หนแบงของเลนใหเพอน”

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 29

5. บอกรกลกของคณ

เดกทรวาพอแมรกเขาจะมองตวเองวา “นารก”

ความคดนจะทำใหเขาภาคภมใจในตวเอง พอแมสามารถ

แสดงความรกไดดวยการรบรความรสกของเดก และให

กำลงใจแมวาเขาจะยงเลกอย เดกจะสามารถรบรถงความรก

ของพอแมไดเชนกน ถาพอแมสามารถแสดงออกไดอยาง

ชดเจน ลกจะรบรความรกของพอแมไดโดยปราศจากความ

สงสย แมบางครงทพอแมมอารมณโกรธ ลกกจะยงคงแนใจ

ในความรกของพอแม แตพงระวงการแสดงอารมณโกรธ คณ

ควรเดนเลยงออกไปจากสถานการณ ถารสกควบคมตวเอง

ไมได เมอรสกสงบลงจงกลบมาจดการแกปญหา

พดอยางไรใหลกอยากฟง

คณพอคณแมเคยเจอปญหาพดแลวลกไมอยากฟง

กระฟดกระเฟยดใส หรอแมแตยอกยอนกลบดวยคำพดท

ทำใหพอแมรสกนอยใจหรอโกรธ จนกลายเปนเรองทะเลาะกน

บานปลาย ทง ๆ ทเรองทคณ “อยากพด” ใหลกฟงนนคณม

“เจตนาด” กบเขาจรง ๆ

1. เจรจาอยางสรางสรรค

ในการสรางความสมพนธทด ในครอบครว

การพดเปนกญแจดอกเลก ๆ ทสำคญทจะทำใหครอบครวม

ความเขาใจ สนทสนมผกพน รกใครซงกนและกนได

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 30

มขอเสนอแนะเพอใหคณพอคณแมไดพดคย

เจรจากบลกอยางสรางสรรค และชวยใหลก ๆ หนมา “ฟง”

เวลาทพอแม “พด” ดงน

2. พดนอย...ฟงมาก

พอแมอยาเอาแตพดฝายเดยว โดยเฉพาะกบเดก

วยรน ประโยคทลก ๆ มกไมชอบฟง คอ ประโยคทแสดงการ

สบประมาท เชน “ตอนทฉนอายเทาเธอนะ ฉน...” “ทำไม

เธอจงไมทำ... (อยางนน อยางน) อยางทฉนบอก” “เหนมย

ฉนบอกแลววา...”

พอแมควรใชการ “พดหรอเตอนทางออม” โดย

สอดแทรกเรองตาง ๆ ไปกบการพดคยในชวตประจำวนวา

เหตการณเหลานนเกดขนแลวมผลอยางไร เชน อบตเหต

จากการขบรถประมาท ปญหาอาชญากรรมความประพฤต

ของคนในสงคม ฯลฯ รบฟงลกกอนดวยทาท สนใจ ไมรบ

ตตงหรอชงสงสอนไมควรทำใหลกรสกวาถกยดเยยดใหคด

อยางทพอแมคด ใหเวลาเขาไดคดพจารณา และแสดงความ

คดเหนในเรองตาง ๆ

3. หลกเลยงการพดซำซากถงเหตการณทผานมา

ในอดต

เหตการณหรอความผดพลาดบางอยางของลกท

จบไปแลว ไมจำเปนตองยกขนมา พดวากลาวกนซำ ๆ อก

เพราะจะทำใหเกดความขนมวในใจขนมาทงสองฝาย

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 31

4. รเทาทนอารมณตนเองและลก

ในสถานการณทฝายหนงมอารมณรนแรง การ

ทำใจใหสงบของอกฝายจะชวยใหเหตการณทกอยางคลคลาย

ลงได การรวมรบรและใสใจในอารมณของอกฝายจะชวยให

พดกนไดรเรองเมออารมณสงบลง

5. คยใหถกเวลา

เวลากอนนอน เหมาะกบเดกเลกและเดกวยเรยน

การคยเรองสบาย ๆ หรอเลานทานใหฟงเปนสงทเดก ๆ

ชอบ พอแมอาจไตถามถงเรองทเกดขนในวนทผานมาหรอ

เรองทเขาไมสบายใจ

เวลารบประทานอาหาร เปนเวลาทสมาชก

ครอบครวรวมทำกจวตรประจำวน การคยกนดวยสาระเบา ๆ

จะชวยทำใหการรบประทานอาหารเปนเวลาทมความสข

เดก ๆ อาจมเรองราว “รองทกข” หรอเลาเรองตาง ๆ ให

พอแมฟง พอแมควรหลกเลยงการพรำสอนหรอบนวาถงเรอง

ตาง ๆ

เวลาทำงานบาน งานบานเปนกจกรรมทสมาชก

ทกคนมสวนชวยกนทำได และพดคยกนไปดวยในขณะททำ

พอแมสามารถทำตวอยางทลกไดเหนและแนะนำวธการเพอ

ใหลกไดทำเปน หลกเลยงการดวา หรอพรำบน หากผลงาน

ของเดกยงไมเปนทนาพอใจ

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 32

เวลาพกผอนหยอนใจ เวลาทไปทองเทยวหรอม

กจกรรมพกผอนหยอนใจรวมกน มกเปนเวลาททกคนม

ความสข พดแสดงความรสกชนชมกน ในจงหวะนจะสราง

ความรสกแจมใสกนทงครอบครว

ใหเกยรตในความคดเหน

เปดโอกาสใหเดก ๆ ไดแสดงความคดเหนและ

ตดสนใจในฐานะสมาชกคนหนงในครอบครว เชน แสดง

ความเหนในคำสงบางเรองของพอแม กฎระเบยบประจำบาน

บางอยาง และกจกรรมอน ๆ ในครอบครว

พดภาษากาย

ภาษากายชวยสอคำพดทอยในใจ การแสดงออก

ความรก ความเอออาทรดวยความจรงใจ

- การใชสายตาสอแสดงความหวงใย

- การกอดและสมผสเบา ๆ

ไมวาในสถานการณทมความสขหรอทกข จะสราง

ความประทบใจในทางทดใหเกดขน

การทพอแมฝกตนใหมมธรสวาจา ใชทาทสงบ

นมนวล ดวยความจรงใจและตงใจจรงทจะทำ เปนการ

เสรมสรางบคลกภาพทนาเชอถอ งดงาม เปนเสนห และ

แบบอยางทดของลก

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 33

เลยงลกใหเปนคนด มจรยธรรม ซอสตย รจกรบผดชอบ

ตอไปนเปนคำแนะนำวธเลยงลกใหโตขนเปนคนใสใจ

ความรสกของผอน ซอสตย เปนคนด รจกรบผดชอบ

1. จะตองตอบสนองความตองการของเดก ใหเดก

มความสบาย ตองใหความสนใจเดกและใหสง

กระตนทถกตอง ถาเราใหความสนใจเดก

ยอมรบฟงเดก กจะเปนหนทางหนงทจะไดรบ

ความรวมมอทดจากเดก

2. ควรต ง กฎ เกณฑ ข นสำหร บ เด กต ง แต ว ย

2-3 ขวบ แตจะตองมเหตผลทดและตอง

ยตธรรมดวย แลวจะตองจรงจงกบกฎทสำคญท

อาจทำใหเกดอนตรายกบเดก เชน หามไปแตะ

เตาเดดขาด ขอหามเชนนจะตองไมใหเดกมทาง

เลอกได

3. สอนใหเดกรจกขอโทษและใหโอกาสแกตวทจะ

ทำสงทถกตอง และนอกจากจะสอนถงความ

ซอสตย ควรทำตวเปนตวอยางทดใหเดกเหน

เดกจะไดทำตาม

4. สอนใหเดกเกดความรสกเหนอกเหนใจผอน

พยายามสนใจกบความรสกของเดกและใหเดก

สนใจหรอเขาใจความรสกของคนอน

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 34

5. พอแมเปนตวอยางในเรองของการสงบสต

อารมณไมโวยวายเมอเกดความเครยด

6. สอนใหเดกเรยนรวาผลของการกระทำทตามมา

จะเปนอยางไร เชน ถาหากเดกขวางของบอย ๆ

กตองบอกวา “ถาหนขวางของบอย ๆ มนจะ

แตก หนกจะไมมเลนอกแลว”

7. ทสำคญทสดจะตองทำใหเดกรวาพอแมรกเขา

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 36

ปญหาสขภาพจตทพบบอยในเดก

เดกวตกกงวล

ลกษณะ - ใจเตนแรง ใจสน

- กระวนกระวาย หงดหงด ตนตระหนก

- ตดและคลอเคลยผใหญตลอดเวลา

- ลงเลในการทำกจกรรมตาง ๆ อยเสมอ

สาเหต

ตวเดกเอง - แยกตว เงยบ ปรบตวชา

ครอบครว - เลยงดปกปองมากเกนไป ไมมหลกเกณฑ

แนนอน ตำหนมากเกนไป ผลกดนให

เดกแขงขน คาดหวงในตวเดกมาก หรอ

ทอดทงเดก

- พอแม/ผปกครองมความวตกกงวลสงจะ

ถายทอด ทาทความวตกกงวล ความกลว

ใหกบเดก

- พอแม/ผปกครองมการขดแยง ทะเลาะ

เบาะแวงกน

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 37

แนวทางการใหความชวยเหลอ

1. ถาเดกเรยนไมด หรอทำงานไดไมด อยารบ

ตำหนหรอเปรยบเทยบความสามารถ จะทำให

เดกกงวลใจมากยงขน

2. พดคยซกถาม ใหเดกไดระบายความไมสบายใจ

ความกงวลทเกดขน เดกอาจแสดงความกงวลไป

ทกเรอง ควรคอย ๆ สอบถามหาสาเหตทแทจรง

3. ปลอบโยน ไมคกคาม ไมรอฟนความผดพลาด

เดม ไมวากลาววาเรองทกงวลนเปนเรองเลกไม

นากลว ไมควรบงคบใหเดกตองไปเผชญปญหา

โดยไมมการชวยเหลอ

4. ควรใหเดกมสวนรวมในการคด และตดสนใจ

ดวยตนเอง เมอเดกทำได ใหคำชมและให

กำลงใจ

5. หากจกรรมทผอนคลายความตงเครยด หรอ

กจกรรมทเดกมความถนด มความสนใจ เชน

กฬา ดนตร รองเพลง เตนรำ วาดภาพ ศลปะ

อน ๆ

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 38

เดกขอาย

ลกษณะ - กมหนา ไมกลาพดโตตอบกบคนแปลก

หนา

- พดเสยงเบาจนแทบไมไดยน

- ไมกลารวมกลมกบเพอน เกาะตดพอแม

เมอพบเหตการณแปลก ๆ หรอเมอ

เขาไปในสถานการณใหม ๆ

สาเหต

ตวเดกเอง - ขาดความเชอมนในตวเอง มปมดอย

ครอบครว - พอแมวจารณลกบอย ๆ ในทางลบ หรอ

การตำหนตเตยน

- พอแมไมสนใจ ไมแสดงความรก หรอ

ลงโทษเสมอเมอเดกทำผด

- พอแมปกปองมากเกนไป

สงแวดลอม - ถกลอเลยน

แนวทางการชวยเหลอ

1. สงเสรมใหเดกกลาแสดงความรสก และความ

คดเหนอยางเปดเผย

2. ยกยองชมเชย เมอเดกทำงานสำเรจ หรอเมอ

เดกสามารถแสดงออกได หลกเลยงการชนชม

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 39

ความเงยบความขอาย วาเปนลกษณะเดกดหรอ

สภาพเรยบรอย

3. พยายามให เด กมความสมพนธกบ เพ อน

สนบสนนใหเดกไดมโอกาสเขากลมกบเพอน

4. พอแมเปนแบบอยาง และชกจงเดกในการเขา

สงคม ควรเปนแบบอยางในการมความสมพนธ

กบผอน

5. การแสดงความรกตอเดกโดยการพดการสมผส

สนใจกจกรรมของเดก ตงใจฟงเรองตาง ๆ ทเขา

เลา ใหเวลากบลก

เดกพดโกหก

ลกษณะ - พดตอเตมเกนความเปนจรง

- สรางเรองขนใหมโดยไมมมล

- โกหกเพอปฏเสธความจรง

สาเหต

ตวเดกเอง - เรยกรองความสนใจ

- ทำผดแลวกลวถกลงโทษ

- เคยพดความจรงแลวเคยถกทำโทษ

รนแรง

- ตองการความสนกสนาน

- มปมดอยในตวเอง

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 40

ครอบครว - พอแม/ผปกครองเปนตวอยางทไมด

- พอแม/ผปกครองปลอยใหเดกพดโกหก

โดยไมแกไข

- พอแม/ผปกครองเขมงวดมาก ลงโทษ

รนแรง

แนวทางการชวยเหลอ

1. พอแม/ผปกครองตองเปนตวอยางทด ไมพด

โกหก รกษาคำพด

2. ในกรณทเดกผดพลาด และยอมรบความจรง ไม

ควรลงโทษรนแรง และใหคำชมเชยเมอเดกพด

ความจรง

3. พอแม/ผปกครองทำความเขาใจถงสาเหต

4. ใหโอกาสและใหกำลงใจเดกแกไขสงทผดพลาด

5. ถาเรองทเดกเลาเปนจนตนาการ ควรรบฟงเรอง

ทเลา และสรปใหเดกเขาใจวาเปนจนตนาการ

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 41

เดกสมาธสน

ลกษณะ - ซกซนมาก อยไมนง หนหนพลนแลน

ขาดความยบยงชงใจ ไมรจกวางแผน

- พดมาก พดโพลง ยงตวเองไมอย รอคอย

ไมเปน ไมเรยบรอย

- ผลการเรยนตกตำ

สาเหต - ถาเปนโรคสมาธสน มสาเหตจากการ

ทำงานของสมองทำใหระบบควบคม

ความตงใจไมปกต

แนวทางแกไข

1. ลดสงเรา จะตองพยายามหลกเลยงสงเราท

กระตนความสนใจเดก

2. เพมสมาธ ตองใชวธการดแลทชวยเพมสมาธ

เดกใหจดจออยกบหนาทมากขน

3. เพมความควบคมตนเอง ตองพยายามฝกใหเดก

มการควบคมตนเองมากขน

4. สรางความมนใจในตนเอง ใหกบเดกอยาง

เหมาะสม

5. ฝกใหเดกทำงานอยางตอเนอง เรมจากการ

แบงงานใหทำแลวเพมขนใหพอเหมาะกบความ

สนใจของเดก

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 42

6. ชนชมใหกำลงใจทกครงเมอลกทำถกตอง

7. พอแมตองใหความใกลชด สงเกตความพยายาม

ความสมำเสมอ มใจหนกแนนมนคง

เดกกลวการไปโรงเรยน

ลกษณะ - แสดงออกทงคำพดและทาทางวาไม

อยากไปโรงเรยน

- แสดงออกทางรางกาย เชน ปวดศรษะ

ปวดทอง คลนไส อาเจยน ใจสน

สาเหต

ตวเดกเอง - มปญหาเรองการเรยน ตามบทเรยน

ไมทน ทำการบานไมได

- ปรบตวยาก

ครอบครว - เลยงดแบบปกปอง ตามใจ

- มความขดแยงภายในครอบครว

- พอแม/ผปกครองคาดหวงสง

สงแวดลอม - เพอนแกลง เพอนลอ

- ครด

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 43

แนวทางการชวยเหลอ

1. พอแม/ผปกครองสำรวจหาสาเหต

2. ตรวจรางกาย เพอใหแนใจวาไมมโรคทางกาย

รวมดวย

3. สรางความมนใจเกยวกบอาการทางกายวาเปน

ผลเนองจากความวตกกงวล หลงจากการตรวจ

รางกายอยางละเอยด และไมพบโรคทางกาย

4. ประสานงานกบครประจำชน ครแนะแนว

ผบรหารโรงเรยน ในระยะแรกทเดกเรมกลบเขา

สชนเรยน กระตนเดกอยางพอเหมาะ ใหเดก

รสกวาไดรบความสนใจจากครตามสมควร

ไมเรงรด คาดหวงเรองเรยนมากจนเกนไป ให

เดกคอย ๆ ลดความกงวลใจกบการปรบตว

5. หลกเลยงการตอส เอาชนะเรองการตนนอน

การอาบนำ การแตงตว และการรบประทาน

อาหารเชา ใชการจงใจ แตหนกแนนและเอาจรง

6. เมอถงเวลาไปโรงเรยน พอแมควรพาเดกไปและ

มทาทเอาจรงหนกแนน พดกบเดกด ๆ วา

จำเปนตองไปโรงเรยน

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 44

7. ถาเดกรองไหอยางมาก ใหกอดรดเดก พดปลอบ

บางครงถาเดกดนรนขดขน จำเปนตองจบตว

แนน ๆ เพอใหเดกสงบ ไมจำเปนตองพดขมข

หรอลงโทษเดก

8. ผปกครองตองหนกแนน ไมใจออนยอมตามใจ

เดก

9. เมอถงโรงเรยนนำเดกสงคร ผปกครองควรกลบ

ทนท โดยบอกเดกวาจะมารบกลบเมอโรงเรยน

เลก บอกเดกดวยทาททมนคง ไมหลอกเดกหรอ

หลบหนไป และรบมารบตามกำหนดเวลา

เพราะเดกจะกงวลกลวถกทอดทง

10. ในกรณทเดกมความวตกกงวลอยางมาก ใน

ระยะแรกผปกครองอาจอยทโรงเรยน ตอมา

ผปกครองคอย ๆ ลดเวลานงเฝาทโรงเรยนลง

จนกระทงไมตองนงเฝาอกตอไป

11. ถาเดกรองไหรบกวนในชนเรยน หรอบนปวดหว

ปวดทองใหพาเดกมาโรงเรยนตามปกต ใหเดก

อยทหองพยาบาลหรอหองทไมรบกวนคนอน

ใหทำงานเลก ๆ นอย ๆ แตจะไมใหเลนเกมส

หรอสทธพเศษอน ๆ

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 45

12. ครและเพอน ๆ ใหการตอนรบและใหการ

ชวยเหลอเรองการเรยน การบาน หรออาจ

ผอนปรนเรองการบานบาง แตไมควรใหเดก

คนอนทราบวาเดกไดรบสทธพเศษ

13. ถากรณวตกกงวลมาก สงตอสถานบรการตาม

ระบบ เพอแพทยอาจพจารณาใหยาหรอรบไวใน

โรงพยาบาลตอไป

เดกลกขโมย

ลกษณะ

- หยบของผอนอยางตงใจ โดยไมไดรบ

อนญาตเสมอ ๆ

สาเหต

ตวเดกเอง - อยากไดของเพอนำมาใช

- ตองการใหเพอนยอมรบ ขโมยของเอา

มาแจกเพอนเพอใหเพอนยอมรบ

- มปญหาดานอารมณ เชน ขโมย เพราะ

อยากกลนแกลง

- สตปญญาตำ

- ถกชกจงงาย

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 46

ครอบครว - พอแมเปนตวอยางทไมด

- การเลยงดลกไมเทาเทยมกน

- ไมสอนเดกในเรองการเคารพสทธ

สวนบคคล

- ใหคาใชจายกบเดกไมเหมาะสม

สงแวดลอม - การเลยนแบบจากภาพยนตร สงแวดลอม

แนวทางการชวยเหลอ

1. พดคยกบเดกเกยวกบปญหา ใหเขาไดระบาย

หรอเลาออกมา

2. แสดงใหเดกรวา เราเชอวาเขาจะไมทำผดอก

จะชวยใหเดกเกดกำลงใจและไมทำสงนนอก

3. หาวธการใหเดกนำสงทขโมยไป มาคนใหหมด

ซงจะเปนผลดกบเดก

4. พยายามไมใหม เครองลอใจเดกทมปญหา

เกยวกบการขโมย ดวยการใหเดกแตละคนรจก

เกบสงของตาง ๆ เชน ปากกา กระเปาสตางค

ของใชอน ๆ ทลอตาลอใจผอนไวกบตวเอง ไม

ปลอยทงไวใหถกหยบฉวยไปไดงาย ๆ

5. ควรอบรมใหเดกไดเหนโทษของการขโมย อาจ

ใชการปฏบตตามศล 5 หรอใหเหนตวอยางโทษ

ทกข ทไดรบ ใหดจากขาวของการลกขโมย

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 47

เดกขอจฉา

ลกษณะ

- แสดงทาทไมพอใจเมอคนอนไดรบความ

สนใจ

- มกพดดวยความรสกนอยเนอตำใจอย

เสมอ

สาเหต

ตวเดกเอง - ชอบเอาชนะ

- ขาดความรกความอบอน

ครอบครว - พอแมมทศนคต ความเชอทไมถกตอง

- พอแม/ผปกครองละเลยลก

- การเลยงลกดวยทาททลำเอยง ทงโดย

ตงใจและไมตงใจ

- พอแม/ผปกครองชอบเปรยบเทยบความ

สามารถของเดกซงกนและกน

- พอแม/ผปกครองเลยงลกแบบใหลกแขง

กน

สงแวดลอม - อยในสภาพแวดลอมทมการแขงขนสง

- ครมกเปรยบเทยบความสามารถของเดก

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 48

แนวทางการชวยเหลอ

1. พอแม/ผปกครองตองยอมรบความแตกตาง

ระหวางบคคล

2. พอแม/ผปกครองตองทราบวาธรรมชาตของ

เดกตองการความเทาเทยมกน

3. หลกเลยงความลำเอยงในการเลยงด ปฏบต

ตอลกดวยความยตธรรม

4. หลกเลยงการเปรยบเทยบ/แขงขน

5. เปดโอกาสใหเดกพดแสดงความรสกแสดงความ

สามารถตามศกยภาพ

เดกประพฤตตนเหมอนเพศตรงขาม

ลกษณะ

เพศชาย - มทาทกระตงกระตง ชอบเลนของเลน

แบบผหญง ชอบอยกบกลมผหญง

เพศหญง - ทาทางเหมอนเดกผชาย ชอบเลนแรง ๆ

โลดโผน ชอบแตงตวแบบเดกผชาย

สาเหต

ตวเดกเอง - เคยมประสบการณการถกลวงละเมด

ทางเพศ

ครอบครว - ทาทการยอมรบและเลยงด ลกเพศชาย/

เพศหญงในครอบครวไมเหมาะสม

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 49

- ใหคำชม/ชนชม เมอเดกแสดงพฤตกรรม

ผดเพศ

- พอแม/ผปกครอง มกตำหน ไมยกยอง

ซงกนและกน ทำใหเดกไมนบถอ หรอไม

ศรทธาฝายหนงฝายใด นำไปสการเลยง

แบบผดเพศได

สงแวดลอม - โรงเรยนสนบสนนการทำกจกรรมทไม

เหมาะสมกบเพศของเดก

- เลยนแบบจากภาพยนตร สอมวลชน

แนวทางการชวยเหลอ

1. พอแมปรบความสมพนธใหมความใกลชดกบลก

เพศเดยวกบตน

2. ปรบความสมพนธของพอแมใหดขน

3. สงเสรมกจกรรมทเหมาะสมกบเพศ

4. ไมสนบสนนพฤตกรรมผดเพศ ไมวาทางตรง

หรอทางออม

5. พอแม/ผปกครองควรปฏบตตอลกหลานทง 2

เพศอยางเทาเทยม และถกตองตามเพศของเดก

6. ในกรณทชวยเหลอแกไขแลวไมดขน ควรปรกษา

ผเชยวชาญ

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 50

เดกตดเกม

ลกษณะของเดกตดเกม

1. ไมสามารถควบคมตวเองให เลนในเวลาท

กำหนด บางคนเลนขามวนขามคน

2. หากถกบงคบใหเลกหรอหยดเลนจะตอตาน

หรอมปฏกรยาหงดหงดไมพอใจอยางรนแรง

บางคนถงขนกาวราว อาละวาด

3. การเลนของเดกมผลกระทบตอหนาทความ

รบผดชอบของเดก เชน เดกไมสนใจการเรยน

ไมสนใจทจะทำการบาน หนเรยนหรอแอบหน

ออกจากบานเพอจะไปเลนเกม การเรยนตกลง

อยางมาก ละเลยการเขาสงคม หรอทำกจกรรม

รวมกบครอบครว

4. บางรายอาจมปญหาพฤตกรรมอนๆรวมดวย

เชน โกหก ลกขโมย (เพอนำเงนไปเลนเกม) ดอ

ตอตาน แยกตว เกบตว ฯลฯ

สาเหต

ตวเดกเอง - มอารมณเหงา เบอหนาย ตอชวตประจำวน

จงตองหากจกรรมอนทำเพอใหตวเองสนก

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 51

- เดกบางคนอาจมความเสยงตอการตดเกมมากกวาเดกทวไป เชน เดกทเปนโรคสมาธสน (ADHD) เดกทมปญหาอารมณ ซมเศรา หรอวตกกงวล เดกทขาดทกษะทางสงคม เขากบเพอนไมได เดกทมปญหาการเรยน เดกทมความรสกมคณคาในตวเองตำ (low self- esteem) เปนตน

ครอบครว - เลยงดเดกโดยไมเคยฝกใหเดกมวนยในตวเอง ขาดกฎระเบยบ กตกาในบาน ตามใจเดก หรอมกจะใจออนไมทำโทษเมอเดกกระทำผด

- สมาชกในครอบครวตางคนตางอย ไมมกจกรรมทสนกสนานใหเดกทำ หรอไมมกจกรรมทสมาชกทกคนทำรวมกน

- พอแมอาจไมมเวลาควบคมเดก หรอมองไมเหนความจำเปนทจะตองจำกดเวลาในการเลนเกมของเดกในชวงแรก

- พอแมอาจรสกพอใจทเหนเดกเลนเกมเงยบๆคนเดยวไดโดยไมมารบกวนตน ทำใหตนมเวลาสวนตวมากขน พดงายๆคอใชเกมเสมอนเปนพ เลยงดแลเดก แทนตน

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 52

สงคม - สงคมเปลยนแปลงไป มเครองมอทมพลงในการเราความตนเตนใหเกดขนใน ตวเดกอยางมหาศาล

- สงคมวตถนยม สงคมทขาดแคลนกจกรรม หรอสถานทท เดกจะไดใชประโยชนหรอเรยนร โดยไดรบความ

สนกสนานเพลดเพลนไปดวย

แนวทางการชวยเหลอ

1. คยกบเดกเพอกำหนดกตกากนลวงหนา

กอนจะซอเกม หรออนญาตใหเดกเลน วา

เดกสามารถเลนเกมไดในวนใดบาง วนใด

เลนไมได เลนไดครงละไมเกนกชวโมง

ตงแตเวลาใดถงเวลาใด กอนจะเลนตอง

รบผดชอบทำอะไรใหเสรจเรยบรอยกอน

บาง หากเดกไมรกษากตกา เชน เลนเกน

เวลา ไมทำการบานใหเสรจกอน ฯลฯ เดก

จะถกทำโทษอยางไร (แนะนำใหใชวธรบ

เกม หรอตดสทธการเลนเปนเวลาระยะ

หนงหากเดกไมทำตามกตกาทตกลง)

2. วางตำแหนงคอมพวเตอรหรอเครองเลน

เกมในสถานททเปนทโลง มคนเดนผานไป

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 53

ผานมาบอยๆ ไมควรตงไวในหองนอนหรอ

หองทปดมดชด เพอทผปกครองจะได

ตดตามเฝาดได เปนการปองกนมใหเดก

เกบตว แอบเลนคนเดยวในหอง หรอแอบ

เลนทงคน

3. วางนาฬกาขนาดใหญไวหนาเครอง หรอใน

ตำแหนงทเดกสามารถมองเหนไดชดเจน

4. ใหคำชมแกเดกเมอเดกสามารถรกษาเวลา

การเลน ควบคมตวเองไมใหเลนเลยเวลาท

กำหนดได

5. เอาจรง เดดขาด หากเดกไมรกษากตกา

เชน รบเกมโดยไมใจออน ถอดสายโมเดม

ออก ฯลฯ

6. สงเสรม จดหากจกรรมทสนกสนานอยางอน

(ทสนกพอๆกบ/หรอมากกวาการเลนเกม)

ใหเดกทำ หรอมกจกรรมททำรวมกนใน

ครอบครว

7. หลกเลยงการใชเกมเปนเสมอนพเลยงเดก

เพอทพอแมจะไดมเวลาสวนตวไปทำอยางอน

8. สอนใหเดกรจกการแบงเวลา รจกใชเวลา

อยางเหมาะสม

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 54

เอกสารอางอง

กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. คมอดแลสขภาพจต

เดกวยเรยน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : ร.ส.พ.,

พฤษภาคม 2543.

กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. คมอสำหรบ

ชวยเหลอนกเรยนทมปญหาสขภาพจต .

กรงเทพฯ : เอส.อาร พรนตง จำกด., 2541.

ผกา สตยธรม. สขภาพจตเดก. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2535.

เพญแข ลมศลา. “การรกษาออทสตกเบองตนใน

โรงพยาบาลยวประสาทไวทโยปถมภ”, ทระลก

เนองในโอกาสเกษยณอายราชการ ศ.พญ.

เพญแข ลมศลา., สมทรปราการ : ช.แสงงาม

การพมพ, 2541.

รจนา ทรรทรานนท. แปลและเรยบเรยง. เดกออทสตก ;

คำแนะนำสำหรบบดามารดา และนกวชาการ.

พมพครงท 2. มปท., มกราคม 2527.

ศนยสงเสรมพฒนาการเดกภาคเหนอ. คมอการดแลเดก

พฒนาการลาชาในชมชนสำหรบผปกครอง.

กรงเทพฯ : กรมสขภาพจต., 2541

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 55

คณะทำงาน

นางวนดา ชนนทยทธวงศ นกจตวทยา 9 ประธานคณะทำงาน

นางศภรพรรณ ศรหรญรศม นกจตวทยา 7 คณะทำงาน

นางพรพมล ธรนนท พยาบาลวชาชพ 7 คณะทำงาน

นางนรมย คมรกษา พยาบาลวชาชพ 7 คณะทำงาน

นางสาวรชดาวรรณ แดงสข พยาบาลวชาชพ 7 คณะทำงาน

นางสาวจรภา จรสวณชพงศ นกกายภาพบำบด 7 คณะทำงาน

นางสาวชตวรรณ แกวไสย นกกจกรรมบำบด 7 คณะทำงาน

นางสาวอจจมา ศรพบลยผล นกจตวทยา 4 คณะทำงาน

คมอผปกครอง...ใสใจเดกวยเรยน 56

บนทก