77

บทท 5

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะการวจยครงนเปนการวจย เพอศกษาศกยภาพและการสรางรป

แบบเสนทางการทองเทยวชมชนและมคคเทศกทองถนการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง โดยมวตถประสงคเพอศกยภาพและการสรางรปแบบเสนทางการทองเทยวชมชนและมคคเทศกทองถนการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง ประกอบดวยแบบสมภาษณผนำาชมชนและเจาหนาททเกยวของดานการทองเทยว และแบบสอบถามประชาชนในพนทและนกทองเทยวทเดนทางมาทองเทยวในพนท และการสมภาษณผมสวนเกยวของกบการพฒนาการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง จำานวน 12 คน และการจดประชมกลม (Focus group) ปราชญชาวบาน พระสงฆ ผนำาชมชน ผนำากลมผลตภณฑ ผมสวนเกยวของกบการทองเทยวชมชน 7 คนและผทมสวนเกยวของกบการทองเทยวจงหวดลำาปางเขารวมอกจำานวน 30 คน และกลมนกทองเทยวททดลองใชโปรแกรมเสนทางทองเทยวของชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง จำานวน 30 คน หลงจากเกบรวบรวมขอมลเรยบรอยแลว ผวจยไดทำาการวเคราะหขอมล แปลความหมาย และสรปขอคนพบโดยโปรแกรมสำาเรจรปทางสถตในการวเคราะหขอมล และสรปหาศกยภาพและการสรางรปแบบเสนทางการทองเทยวชมชนและมคคเทศกทองถนการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง

สำาหรบสถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาความถและรอยละ ใชวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ทรพยากรทองเทยวในพนท รปแบบและพฤตกรรมการทองเทยว ระดบความตองการของประชาชนและนกทองเทยวเกยวกบแนวทางการพฒนาและศกยภาพ

78

การทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง สำาหรบผลการวจย เสนอตามขนตอนดงน

สรปผลการวจย จากผลการศกษาศกษาศกยภาพและการสรางรปแบบเสนทางการทองเทยวชมชนและมคคเทศกทองถนการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง ผวจยไดสรปผลการศกษาดงนนกทองเทยวทเดนทางมาทองเทยวในชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง 1. ผลการวเคราะหขอมลทวไปและพฤตกรรมการทองเทยวของผตอบแบบสอบถาม จากการผลวจยเรองศกยภาพและการสรางรปแบบเสนทางการทองเทยวชมชนและมคคเทศกทองถนการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 73.50 และเพศชาย รอยละ 26.50 มอาย 25 ป หรอตำากวา รอยละ 61.50 รองลงมา คอ อาย 25 – 39 ป รอยละ 32.50 และอาย 40-54 ป รอยละ 6.00 มระดบการศกษา ปรญญาตร รอยละ 34 .00 รองลงมาคอระดบอนปรญญา/ปวส. รอยละ 23.50 และมธยมศกษาตอนตน รอยละ 16.00 มสถานภาพโสด รอยละ 62 รองลงมา คอ สถานภาพสมรส รอยละ 33.00 และหยาราง/แยกกนอย รอยละ 5.00 มรายไดเฉลยตอเดอน 5,000- 10,000 บาท รอยละ 71.50 รองลงมา คอ มรายไดตอเดอน 10,001-20,000 บาท รอยละ 14.50 และมรายไดตอเดอน 20,001-30,000 บาท รอยละ 9.50 ประกอบอาชพอนๆไดแก นกศกษาเปนตน รอยละ 21.00 รองลงมาคอ รบราชการ / พนกงานรฐวสาหกจ รอยละ 15.00 และประกอบธรกจสวนตว /เกษตรกร จำานวนเทากน รอยละ 14.50 สวนใหญเดนทางมาทองเทยว

79

ชมชนเทศบาลตำาบลนาครว ในรอบ 10 ปทผานมา จำานวน 2-3 ครง รอยละ 48.00 รองลงมาคอ มาเปนครงแรก รอยละ 26.50 และเดนทางมาแลว 4 ครงขนไป รอยละ 25.50 สวนใหญเดนทางมาทองเทยวจงหวดลำาปางเดนทางมากบครอบครวและญาต รอยละ 46.00 รองลงมา เดนทางมาเปนหมคณะ รอยละ 32.50 และเดนทางมากบเพอน รอยละ 17.00 สวนใหญเดนทางมาทองเทยวดวยรถยนต รอยละ 65.00 รองลงมาเดนทางมาแบบอนๆไดแก รถไฟ เปนตน รอยละ 14.00 และเดนทางมาโดยรถโดยสารสาธารณะ รอยละ 13.50 มวตถประสงคในการเดนทางมาทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว เพอพกผอนหยอนใจ รอยละ 41.00 เดนทางมาเพอศกษาและหาประสบการณ รอยละ 26.50 และเดนทางมาเพอซอสนคา รอยละ 16.00 สวนมความสนใจกจกรรมไหวพระ/ทำาบญ รอยละ 57.50 รองลงมาคอ รวมประเพณทองถน รอยละ 18.00 และฝกการหตถกรรมพนบาน รอยละ 11.00 สวนใหญทราบขอมลแหลงทองเทยวของชมชนเทศบาลตำาบลนาครว มากทสด คอ จากทางอนเตอรเนต รอยละ 38.00 รองลงมา คอ ทราบจากนตยสาร/หนงสอพมพ รอยละ 23.50 และทราบจากเอกสารประชาสมพนธ/วทย/โทรทศน จำานวนเทากน รอยละ 11.00 มคาใชจายในการเดนทางทองเทยวในชมชนลำาปาง/ครง ตำากวา 10,000 บาท รอยละ 86.50 รองลงมาใชจายอยท 10,001 - 20,000 บาท รอยละ 13.50 และพกในโรงแรม รอยละ 41.50 รองลงมาพกแรมทบานญาต/บานเพอน รอยละ 32.00 และพกแรมในเกสเฮาส รอยละ 19.50 2. ผลการวเคราะหความตองการของนกทองเทยวในการบรหารจดการการทองเทยวชมชนและมคคเทศกทองถนการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง

จากการวจย เมอพจารณาในดานองคประกอบตางๆ ไดดงน

80

สวนใหญความตองการของนกทองเทยวในดานองคประกอบของการทองเทยวโดยชมชน ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ มความตองการมากทสด ไดแก ในดานองคประกอบดานการมสวนรวมของชมชน(x= 4.16) รองลงมาคอ องคประกอบดานดานบรการเสรม (รานขายสนคาทระลก) (x= 4.07) และองคประกอบดานการบรการเสรมดานอนๆ เปนตน (x= 4.06) องคประกอบดานกจกรรมทองเทยว/โปรแกรมทองเทยว และ) องคประกอบดานบรการเสรม (รานขายสนคาทระลก) (x= 3.94)องคประกอบดานความสามารถในการเขาถง และองคประกอบดานทพก (x= 3.90)องคประกอบดานการบรการเสรม (นำาเทยวมคคเทศก) (x= 3.89)องคประกอบดานสงอำานวยความสะดวก (x= 3.80)และองคประกอบดานแหลงทองเทยว (x= 3.71)

จากการวจย เมอพจารณาในแตละดาน ไดดงน1. ความตองการของนกทองเทยวในดานแหลงทองเทยว ผ

ตอบแบบสอบถามสวนใหญ มความตองการมากทสด ไดแก แหลงทองเทยวทางโบราณสถานยงคงความเปนเอกลกษณและมการอนรกษไวอยางด (x= 3.92) มแหลงทองเทยวทางธรรมชาต และทางประวตศาสตร ทมทรพยากรทางดานการทองเทยวทสวยงามและยงคงความเปนธรรมชาตและสมบรณ (x= 3.84) และในดานแหลงทองเทยวทางศลปวฒนธรรมและภมปญญาของทองถน เชน กลมผลตภณฑ โอทอป ขาวแตน ดอกไมประดษฐ เปนตน (x= 3.80) 2. ความตองการของนกทองเทยวในดานความสามารถในการเขาถงผตอบแบบสอบถามสวนใหญ มความตองการมากทสด ไดแก มปายบอกทางและสญลกษณชดเจน (x= 4.15) ความสะดวกสบายในการโดยสารรถสาธารณะ (x= 3.94) และความปลอดภยในการโดยสารรถสาธารณะ (x= 3.85)

81

3. ความตองการของนกทองเทยวในดานดานสงอำานวยความสะดวก ผตอบแบบสอบถาม มความตองการมากทสด ไดแก สถานทตงของรานคาใกลแหลงทองเทยวในชมชน (x= 4.07) มหองนำาใหบรการอยางเพยงพอตอจำานวนนกทองเทยว (x= 3.99) และมสถานทจอดรถรองรบ (x= 3.87) 4. ความตองการของนกทองเทยวในดานสถานทพกแรม ผตอบแบบสอบถาม มความตองการมากทสด ไดแก ประเภทของหองพกมความหลากหลายตามความตองการของนกทองเทยว (x= 4.23) ดานราคาของหองพกมความเหมาะสม(x= 4.08) และในดานทพกมจำานวนเพยงพอตอความตองการของนกทองเทยว (x= 4.00) 5. ความตองการของนกทองเทยวในดานกจกรรมทางการทองเทยวและโปรแกรมทองเทยวผตอบแบบสอบถาม มความตองการมากทสด ไดแก กจกรรมศกษาวถชวตชมชนยงคงอนรกษศลปวฒนธรรมของชมชนไดเปนอยางด (x= 4.20 ) มการจดสงเสรมกจกรรมการไหวพระ เพอสกการะสถานทศกดสทธและมชอเสยงในชมชน และนกทองเทยวไดรบความสนกและเพลดเพลนจากกจกรรมในชมชน (x= 4.10) และมกจกรรมทางวฒนธรรมและประวตศาสตร (x= 3.90 ) 6. ความตองการของนกทองเทยวในดานบรการเสรม(รานอาหาร/เครองดม)ผตอบแบบสอบถาม มความตองการในระดบมากทสด ไดแก มอาหารพนเมองใหบรการ (x= 4.17 ) ความสะอาดของอาหารและเครองดม (x= 4.13 ) และราคาอาหารและเครองดมมความเหมาะสม (x= 3.95 ) 7. ความตองการของนกทองเทยวในดานบรการเสรม (รานขายสนคาทระลก) ผตอบแบบสอบถาม มความตองการมากทสด ไดแก สนคามเอกลกษณทองถนของชมชน (x= 4.40) สนคาสอดคลองกบการใสใจหรออนรกษสงแวดลอมของชมชน(x= 4.30)

82

และมสนคาใหเลอกหลากหลาย และสนคาทำาจากวตถดบในทองถนชมชน (x= 4.10) 8. ความตองการของนกทองเทยวในดานบรการเสรม (นำาเทยว/มคคเทศก) ผตอบแบบสอบถามมความตองการมากทสด ไดแก มคคเทศกมความซอสตย (x= 4.08) มคคเทศกใหขอมลดานสงแวดลอมไดดและ มคคเทศกทองถนใหขอมลดานประวตศาสตรศลปวฒนธรรมไดด (x= 4.04) และ มคคเทศกใหบรการทมไมตรจต (x= 3.92) 9. ความตองการของนกทองเทยวในดานการบรการเสรมดานอนๆ ซงผตอบแบบสอบถามมความตองการมากทสด ไดแก ตบรการ ATM (x=4.22) ศนยบรการขอมลนกทองเทยว (x=4.15) และตไปรษณย (x=3.97) 10. ความตองการของนกทองเทยวในดานการมสวนรวม ผตอบแบบสอบถามมความตองการมากทสด ไดแก ตองการเรยนรถงวฒนธรรมของชมชน (x=4.30) ตองการใหมการพฒนาแหลงทองเทยวควบคไปกบการอนรกษวฒนธรรมและประเพณของชมชน (x=4.24) และมทองเทยวและพกแบบ Home stay (x=4.21) ประชาชนในพนทชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง 1. ผลการวเคราะหขอมลทวไปและพฤตกรรมการมสวนรวมของผตอบแบบสอบถาม จากผลการวจย พบวา ประชาชนผตอบแบบสอบถาม เปนเพศชาย รอยละ 53.00 และเพศหญง รอยละ 47.00 มอาย 55-65 ป รอยละ 49.00 รองลงมาคอ อาย 40-54 ป รอยละ 33.50 และอาย 25-39 ป รอยละ 10.00 มสถานภาพสมรส รอยละ 50.00 รองลงมามสถานภาพ โสด รอยละ 46.0 และสถานภาพหยาราง/แยกกนอย 4.0 มระดบระดบปรญญาตร รอยละ 43.00 รองลงมามการ

83

ศกษาอนปรญญา/ปวส. รอยละ 30.50 และการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. รอยละ 11.00 ประกอบอาชพรบจาง รอยละ 22.50 รองลงมาประกอบอาชพ คาขาย รอยละ 19.50 และ ประกอบธรกจสวนตว รอยละ 17.00 มรายไดสวนตว 5,000 - 10,000 บาท รอยละ 51.50 รองลงมามรายไดเฉลยตอเดอน 10,001-20,000 บาท รอยละ 35.00 และรายไดเฉลยตอเดอน 20,001-30,000 บาท รอยละ 9.50 สวนใหญเขามามสวนรวมในการทองเทยวชมชนในรอบ 1 – 2 ปทผานมา นานๆ ครง รอยละ 40.00 รองลงมาเขารวม 1-2 ครง รอยละ 36.50 และเขารวมมากกวา 4 ครงขนไป รอยละ 16.00

2. สภาพทรพยากรการทองเทยวในพนทและความตองการมสวนรวมของประชาชนในการจดการทองเทยวชมชนในดานตางๆและมคคเทศกทองถนการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง จากการวจย เมอพจารณาในดานองคประกอบตางๆ ไดดงน สวนใหญองคประกอบความตองการในการมสวนรวมของประชาชน ในดานการมสวนรวมดานอนๆ (x= 4.04) รองลงมา องคประกอบความตองการมสวนรวมของประชาชนในดานกจกรรมและกระบวนการเรยนร (x= 3.92) และดานองคประกอบความตองการมสวนรวมของประชาชนในดานความพรอมในการวางแผนและพฒนาทรพยากรทองเทยว (x= 3.89) ดานองคประกอบความตองการมสวนรวมของประชาชนในดานสงอำานวยความสะดวกในหมบาน (x= 3.82) และดานองคประกอบความตองการมสวนรวมของประชาชนในดานการจดการพนทและองคประกอบความตองการมสวนรวมของประชาชนในดานการจดการ (x=3.51)

จากการวจย เมอพจารณาในแตละดาน ไดดงน

84

1. ความตองการมสวนรวมของประชาชนในดานความพรอมในการวางแผนและพฒนาทรพยากรทองเทยว มากทสดไดแก ชมชนมภมปญญาทองถน เชน หตถกรรมพนบาน (x= 4.20) ชมชนมความผกพนกบทองถน เชน ความสมพนธของแหลงทองเทยวทางประวตศาสตรกบชมชนทองถน ในเรองความเชอ ตำานาน นทานพนบาน และชมชนยงอนรกษวถการดำาเนนชวต ภมปญญาชาวบาน เชน การแตงกาย กจกรรมประเพณ อาหาร และ ภาษาพด ทเปนเอกลกษณประจำาทองถน (x= 4.10) และ ชมชนมการรกษาและสบทอดวฒนธรรมประเพณ การจดกจกรรมซงแสดงถงการสบสานประเพณ วฒนธรรม ใหคงอยกบคนในชมชน เชน มการจดกจกรรมอยางตอเนองกนในทกๆป และชมชนมความพรอมของทรพยากรทองเทยวตอการรองรบนกทองเทยว (x=3.90) 2. ความตองการมสวนรวมของประชาชนในดานสงอำานวยความสะดวกในหมบาน มากทสดไดแก ชมชนมสวนรวมในการใหบรการขอมลขาวสารประชาสมพนธและ มเจาหนาทคอยใหคำาแนะนำา ขอมลตางๆแกนกทองเทยว (x=3.95) ในชมชนมรานจำาหนายสนคาทเกดจากคนในชมชนไวคอยบรการนกทองเทยว (x=3.89) และหองนำาทอนญาตใหใชมเพยงพอตอจำานวนนกทองเทยว (x=3.82) 3. ความตองการมสวนรวมของประชาชนในดานการจดการพนท มากทสด ไดแก มการจดการดานการใชประโยชนพนทและบรเวณโดยรอบชมชน อยางเปนระบบ เชน มการแบงพนทเพอใชประโยชนสำาหรบแหลงทองเทยว และทพกอาศยโดยชมชนมสวนรวม (x= 4.08) ภาครฐรวมทงภาคเอกชนไดใหชมชนมสวนรวมในดานการวางแผนการทองเทยวภายในเขตชมชนเพอใหเปนไปตามความตองการของชมชน (x= 4.04) และชมชนไดประโยชนจากการสงเสรมการทองเทยวของภาครฐอยางทวถง (x=3.94)

85

4. ความตองการมสวนรวมของประชาชนในดานการจดการ มากทสด ไดแก ภายในชมชนควรมบคลากรดานการบรการทเพยงพอตอการใหบรการแก นกทองเทยว เชน มคคเทศกนอย มคคเทศกทองถน เจาหนาทบรการขอมล (x=3.94) มการจดการ การวางแผน ในเรองการพฒนาการทองเทยวภายในชมชนโดยไมกอใหเกดผลกระทบดานลบตอแหลงทองเทยว (x=3.92) และในชมชนมปราชญชาวบานทสามารถเลาถงประวตความเปนมาของชมชนได (x=3.85) 5. ความตองการมสวนรวมของประชาชนในดานกจกรรมและกระบวนการเรยนร มากทสดไดแก ชมชนมสวนรวมในการกำาหนดกจกรรมการทองเทยวในทองถน ไมรบกวนความสงบสขของคนในพนทและไมขดตอกฎหมาย ศลธรรมหรอวฒนธรรมของชาต (x=4.13) มการสงเสรมกระบวนการเรยนร เพอกอใหเกดการพฒนาตลอดจนกระบวนการทำางานทางดานการทองเทยวโดยชมชนอยางถกตองเหมาะสม เชน มการจดโครงการกจกรรมการทองเทยวตางๆ ททำาใหคนในชมชนเกดการแลกเปลยนเรยนรกบผมาเยอน (x=4.04) และมการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน เชน ดานวฒนธรรม ภมปญญา (x=3.95) 6. ความตองการมสวนรวมของประชาชนในดานการมสวนรวมดานอนๆ มากทสด ไดแก ชมชนไดเขามามสวนรวมในการตดสนใจหรอ การกำาหนดทศทางการทองเทยว เชน การจดตงชมรมการทองเทยวชมชน (x=3.94) ชมชนไดรบขอมลขาวสารเกยวกบการทองเทยวในชมชนของตนเอง (x=3.92) และการรวมตวเพอจดตงองคกรการทองเทยวขนในชมชน เชน การจดตงกลม ชมรม องคกร หรอองคกรชมชน ทเกยวของ ดานการทองเทยว (x=3.91)

86

3. ผลการวเคราะหจากการสมภาษณผมสวนเกยวของกบศกยภาพและการพฒนารปแบบเสนทางการทองเทยวชมชนและมคคเทศกทองถนการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง โดยสวนใหญพบวา 1) ดานการวางแผนพฒนาแหลงทองเทยว พนทการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง โดยสวนใหญเปนแหลงทองเทยวทางศลปวฒนธรรม และวถชวตของคนในทองถน จงควรพฒนาแหลงทองเทยวใหมจดเดนและความสวยงาม รวมไปถงการอนรกษทรพยากรการทองเทยวในชมชน โดยการวางแผนรวมกนทงของภาครฐและเอกชน ใหความรกบชมชนลำาปางหลวงในทกกลมและภาคธรกจตางๆ เพอทำาความเขาใจในการจดการทองเทยวชมชนใหมากขนและใหเขาใจถงแหลงทองเทยวทางประวตศาสตรและวฒนธรรมโดยไดขอมลทถกตอง และการสรางการมสวนรวมและใหความรแกคนในชมชน ในการสรางรปแบบเสนทางการทองเทยวชมชนลำาปางหลวง และจดรปแบบทพกโฮมสเตย และนโยบายในการบรหารจดการการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง 2) ดานการอนรกษทรพยากรการทองเทยว ชมชนตองมการกำาหนดแนวทางในดานการอนรกษทรพยากรทางการทองเทยวโดยใหชมชนควรจะคอยเปนหเปนตาชวยกนสอดสองดแลพนทโดยรอบรวมกน รวมสบสานภมปญญาทองถน ทางดานวฒนธรรมไดมการใหความรทถกตองทางประเพณว วฒนธรรมและ วถชวตตางๆ ทเปนเอกลกษณของชมชนไมใหมการผดแบบแผนไปจากเดมโดยการรวมมอกนของกลมคนในชมชนจากกลมคนรนเกาสกลมคนรนปจจบน ซงในปจจบนคนรนหลงเรมตนตวและใหความสำาคญกบการอนรกษทรพยากรในทองถนมากขน เพอใชในการตอบ

87

สนองความตองการของนกทองเทยวในดานการจดกจกรรมทางการทองเทยว ซงมแนวโนมการทองเทยวถวลหาอดตมากขน 3) ดานการจดกจกรรมการทองเทยวและโปรแกรมการทองเทยว การทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง สำาหรบการเดนทางของนกทองเทยวทเขามาเทยวในชมชนสวนใหญมาในชวงฤดการทองเทยว หรอบางฤดการ ซงในปจจบนแหลงทองเทยวชมชนหลก คอ วดบานหลก วดถำาพระสบาย วดพระธาตดอยพระฌานถอไดวาเปนศนยกลางทางวฒนธรรม ในดานศาสนาศลปวฒนธรรมชมชนยงมประเพณทสำาคญ และมชอเสยง เชน งานลองสะเปา งานป ใหมเมอง ซงในชมชนยงขาดกจกรรมการทองเทยวเชงเรยนรเชนหมบานไมแกะสลกและงานโอทอปตางๆทชมชนเปนผกำาหนดกจกรรมยงนอยอยมาก และสรางรปแบบเสนทางการทองเทยวเพอรองรบนกทองเทยวใหหลากหลาย และดงดดนกทองเทยวใหเกดความสนใจในพนท รวมถงการพฒนาทพกภายในชมชน ซงในชมชนเทศบาลตำาบลนาครวยงขาดกจกรรมการทองเทยวเชงเรยนร และรปแบบเสนทางการทองเทยวเพอรองรบนกทองเทยว และดงดดนกทองเทยวใหเกดความสนใจในพนท รวมถงการพฒนาทพกในรปแบบโฮมสเตย 4) ดานการใหบรการนกทองเทยว ชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง ควรมการจดตงศนยขอมลการทองเทยวของชมชน เพออำานวยความสะดวกแกนกทองเทยว และประชาสมพนธเสนทางการทองเทยวหรอแหลงทองเทยวทมความนาสนใจใหกบนกทองเทยว รวมไปถงการจดทำาเปนคมอหรอเสนทางทองเทยวของชมชนและการเรงสรางฐานขอมลออนไลนสำาหรบนกทองเทยวเพอเพมชองทางการหาขอมลของนกทองเทยวทจะมาเยอน รวมถงการบอกรายละเอยดของกจกรรมการทางทองเทยวหรอแหลงเรยนรของชมชนทนาสนใจไวคอยบรการ และมการใหบรการขอมล

88

ความรการทองเทยวของชมชนไมวาจะเปนขอมลทางประวตศาสตรทองถนวฒนธรรม ประเพณหรอการศกษาธรรมชาต หรอศนยหตถกรรมตางในชมชนโดยมคคเทศกทองถน ยวมคคเทศก และปราชญชาวบานไวคอยแนะนำาสถานทและกจกรรมตางสำาหรบนกทองเทยว 5) ดานพนทรองรบนกทองเทยว ประชาชนในชมชนสวนใหญเหนวาชมชนควรมศนยกลางการบรการนกทองเทยว และศนยกลางในการนำาเสนอสนคาและผลตภณฑทองถนของชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง ใหนกทองเทยวไดรจก แตชมชนยงขาดความรและการดำาเนนการอยางเปนรปธรรม รวมไปถงงบประมาณในการพฒนาพนท สภาพของพนท เชน ถนนหนทางไมสะดวกในการเขาสพนทชมชน เนองจากเปนพนทเลกๆทำาใหรถนำาเทยวเขาถงลำาบาก และรปแบบทพกแบบโฮมสเตยในชมชน และควรเพมพนทสำาหรบสรางหองนำาสาธารณะในการรองรบความตองการของนกทองเทยวดวย

4. ผลการวเคราะหจากการจดการประชมกลม (Focus group) ผทรงคณวฒ ผนำาชมชนในภาคสวนตางๆ ผนำากลมผลตภณฑ ผมสวนเกยวของกบการศกยภาพและการสรางรปแบบเสนทางการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง โดยสวนใหญพบวา

ชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง มจดแขง วดบานหลก วดถำาพระสบาย วดพระธาตดอยพระฌานถอไดวาเปนศนยกลางทางวฒนธรรม ในดานศาสนาศลปวฒนธรรมชมชนยงมประเพณทสำาคญ และมชอเสยงของชมชน ซงในชมชนแตยงขาดกจกรรมการทองเทยวเชงเรยนรเชนหมบานไมแกะสลกและงานโอทอปตางๆทชมชนเปนผกำาหนดกจกรรมยงนอยอยมาก และสรางรปแบบ

89

เสนทางการทองเทยวเพอรองรบนกทองเทยวใหหลากหลาย และศนยกลางของชมชน มผลตภณฑทองถนทเปนเอกลกษณของตนเอง เชน งานแกะสลกไมตางๆ ขาวแตน ปลาดนได จกรสานกลองขาว พรมเชดเทา ดอกไมประดษฐ เปนตน ในดานศลปวฒนธรรมชมชนยงมประเพณทสำาคญ และมชอเสยง เชน งานลองสะเปา งานป ใหมเมอง โดยในดานการบรหารจดการมองคการบรหารสวนตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปางเปนศนยกลางในการดำาเนนงานและพฒนาการทองเทยวของชมชน และชมชนเทศบาลตำาบลนาครว ยงมโอกาสทสำาคญดานการทองเทยวชมชน พฒนาอาชพทเกยวของกบการทองเทยวและมการจดพนทสำาหรบรองรบกจกรรมทางการทองเทยวของชมชน และเพอตอบสนองความตองการของนกทองเทยว และผนำาชมชนในทองถนใหความสำาคญดานการทองเทยวของชมชนจากทกภาคสวน อาจเปนโอกาสดในการพฒนาการทองเทยวชมชนไดในอนาคต

แตประชาชนในชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง สวนใหญยงขาดความรและความเขาใจในการจดการทองเทยวชมชน ซงถงแมหนวยงานภาครฐจะใหการสนบสนนดานนโยบายแตยงขาดการสนบสนนดานงบประมาณ การประชาสมพนธ ยงไมแพรหลาย และขาดกจกรรมทางการทองเทยวในชมชน และไมมแหลงเรยนรของชมชนสำาหรบนกทองเทยว รวมถงเสนทางการทองเทยวของชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง ทยงไมชดเจน ทำาใหนกทองเทยวไมสามารถไมเขาถง กจกรรมทางการทองเทยวมนอย

การมสวนรวมตอการพฒนาศกยภาพการทองเทยวและการสรางรปแบบเสนทางการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง ดานการมสวนรวมตอการพฒนาการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว โดยสวนใหญเหนวาชมชนมความพรอมตอ

90

การพฒนาสการเปนแหลงทองเทยวชมชน แตควรไดรบการสงเสรมและสนบสนนจากภาครฐอยางจรงจง นอกเหนอจากการสนบสนนดานนโยบายของภาครฐ ซงยงขาดการสนบสนนดานงบประมาณ และการพฒนาบคลากรในชมชนใหมความรและความเขาใจทถกตองตอการพฒนาการทองเทยวชมชนลำาปางหลวง จงควรมการสรางการมสวนรวมและใหความรแกคนในชมชน กำาหนดเปาหมายและนโยบายในการบรหารจดการการทองเทยวชมชนอยางชดเจนโดยใหผมสวนเกยวของทกภาคสวนเขามามสวนรวมในการดำาเนนการและตดสนใจ

โดยชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง มความเหนวาชมชนควรมการพฒนาดานการทองเทยวชมชนในดานตางๆ ไดแก งบประมาณสนบสนนจากภาครฐในดานการทองเทยว และเปนผนำาในการทองเทยวชมชนโดยการสรางความรและความเขาใจรวมกน และการพฒนาศนยกลางในการนำาเสนอผลงาน หรอผลตภณฑของชมชนทเปนภมปญญาทองถนและสนคาทมเอกลกษณของชมชน โดยการสนบสนนจากหนวยงานภาครฐและเอกชนดานพนทและงบประมาณ เพอชวยในการประชาสมพนธสนคาของชมชนใหเปนทรจกมากยงขน และนอกจากนควรสรางโปรแกรมหรอเสนทางการทองเทยวในชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง และทพกแบบโฮมสเตยขนในชมชน เพอรองรบนกทองเทยวในการทำากจกรรมการทองเทยวในชมชน โดยจะตองมการพฒนาคนในชมชนใหมความรความเขาดานการทองเทยว และภาษาองกฤษเกยวกบการทองเทยวและผลตภณฑพนบานเพอใชในการสอสารอยางงาย และการพฒนาแหลงทองเทยวอนๆใหนาสนใจมากยงขน โดยเฉพาะแหลงเรยนรในชมชน

อภปรายผลการวจย

91

จากผลการศกษาศกยภาพและสรางรปแบบเสนทางการทองเทยวชมชนและมคคเทศกทองถนการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง มประเดนทจะนำามาอภปรายไดดงน

นกทองเทยวทเดนทางมาทองเทยวในชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง ผลการอภปรายความคดเหนความตองการของนกทองเทยวในศกยภาพการบรหารจดการการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง

นกทองเทยวมความตองการดานองคประกอบการทองเทยวทง 6 ดานในระดบมากจากจำานวนนกทองเทยวทเพมขนในป 2559 จำานวน 440,088 คนภาพรวมทงจงหวดลำาปาง (กรมการปกครอง, จงหวดลำาปาง, 2560: ระบบออนไลน, 1 กรกฎาคม 2560) เนองจากการไดรบขอมลการทองเทยวจากแหลงตางๆ เชน อนเตอรเนต หนงสอพมพ นตยสาร ทมทงรปเลมและแบบออนไลนหรอประสบการณจากเพอนหรอผทเคยเดนทางมาและไดรบประสบการณทด จงนำาไปบอกตอ ทำาใหนกทองเทยวสะดวกตอการหาขอมลแหลงทองเทยว เหนภาพความสำาคญและความงดงามของธรรมชาต และนาสนใจของวถชวตชมชน ประกอบกบชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง มทรพยากรทางการทองเทยวทสำาคญทางประวตศาสตร วฒนธรรมประเพณ มการเดนทางทสะดวกสบายสามารถเลอกเดนทางไดหลากหลายรปแบบโดยเฉพาะนกทองเทยวจากตางพนท และชาวตางชาต แตในปจจบนนกทองเทยวมกจะเดนทางไปในแหลงทองเทยวเกดใหม และงานกจกรรมพเศษ เชน ประเพณฟอนผ งานแหประเพณทองถน งานลองสะเปา งานกวยสลาก ฯลฯ ทำาใหชวงดงกลาวเกดความแออดของพนททางการทองเทยวของชมชนสงผลใหศกยภาพในการรองรบนกทองเทยวไมเพยงพอตอ

92

จำานวนนกทองเทยวทเพมมากขนเปน และมนกทองเทยวจำานวนมากเปนบางชวงเวลาเทานน 1. ดานแหลงทองเทยว พบวา นกทองเทยวมความตองการดานศกยภาพอยในระดบมากในทกขอ โดยเฉพาะในดานแหลงทองเทยวทางโบราณสถานยงคงความเปนเอกลกษณและมการอนรกษไวอยางดอยในระดบมากสด อาจจะเปนเพราะวา แหลงทองเทยวตางๆ ของชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง สวนใหญมความสมบรณทางโบราณสถานและโบราณวตถทมความเปนเอกลกษณมชอเสยงและมการอนรกษรกษาไวเปนอยางด จงเปนจดดงดดนกทองเทยวใหมาสมผส สอดคลองกบ ววฒนชย บญยภกด (2529) กลาววา คณคาของแหลงทองเทยว ไดแก ความสวยงาม ลกษณะเดนในตวเอง ความเกาแกทางประวตศาสตร ความสำาคญทางลทธและศาสนา บรรยากาศ สภาพภมทศนทางธรรมชาต และวถชวต ประกอบกบพนทโดยรอบมแหลงทองเทยวดงดดใจทมชอเสยง จงทำาใหนกทองเทยวรจกเฉพาะแหลงทองเทยวทมชอเสยงและเปนทนยมของนกทองเทยว จงเดนทางไปยงแหลงทองเทยวนนๆซงจากการทนกทองเทยวเดนทางมามากกอใหเกดความแออดของพนท นกทองเทยวจงตองการความหลากหลายของแหลงทองเทยว เชน แหลงทองเทยวเชงประวตศาสตรและวฒนธรรม เชงเกษตร เชงสขภาพ เชงวถชวตชมชน เพอลดความกระจายตวของแหลงทองเทยว ประกอบกบนกทองเทยวตองการความสะอาดของแหลงทองเทยว เนองจากปรมาณของนกทองเทยว ทำาใหแหลงทองเทยวไมสามารถดแลความสะอาดไดอยางทวถง ซงเปนผลกระทบโดยตรงจากจำานวนนกทองเทยว และบรรยากาศหรอสงดงดดใจของแหลงทองเทยวทแออดไปในบางสถานททำาใหนกทองเทยวไมสามารถเหนววทวทศนหรอสมผสบรรยากาศ วถชวตและวฒนธรรมทองถนไดอยางเตมท ทำาใหนกทองเทยวตองรบตองรบทองเทยวและรบเดนทางออกมาเพอไปยง

93

แหลงอน ทมลกษณะการการกระจกตวอกเชนเดยวกน จงสงผลใหการใหบรการตำากวามาตรฐานทควรจะเปน นกทองเทยวตองการความเปนมตรและอธยาศยของคนในพนทในการใหขอมลและการบรการ สอดคลองกบ วภา ศรระท (2551) กลาววา องคกรทองถนควรมสวนรวมในการควบคมดแลแหลงทองเทยวและประชาชนในทองถนมความพอใจหรอสนใจทจะใหแหลงทองเทยวในทองถนของตนไดรบการพฒนาเปนแหลงทองเทยว 2. ดานความสามารถในการเขาถง พบวา นกทองเทยวมความตองการอยในระดบทมาก โดยเฉพาะการมปายบอกทางและสญลกษณชดเจน ซงจะชวยใหนกทองเทยวสามารถเขาถงแหลงทองเทยวไดสะดวกมากยงขน และเนองจากสภาพสถานทตงของแหลงทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง คอนขางอยอยางกระจายตวและมเสนทางของถนนหนทางทเขาถงไดอยางยากลำาบาก มถนนขนาดเลกรถใหญไมสามารถเขาถงได ทำาใหเกดความไมสะดวกในการเดนทางไปยงแหลงทองเทยวชมชนตางๆทอยในพนทหางกน และไมมการจดเสนทางเชอมโยงกนของการเดนทางเพอเขาถงแหลงทองเทยว และการบรการยานพาหนะบรเวณแหลงทองเทยวในชมชนยงมเพยงรถมา นำาชมแหลงทองเทยวทนาสนใจใหกบนกทองเทยวเทานน สอดคลองกบ ชสทธ ชชาต (2544) กลาววา ระบบขนสง เปนสงจำาเปนอยางยงในแหลงทองเทยว นอกจากนสงกอสรางอนๆเชน โรงแรม รานอาหาร รานขายของทระลก โรงพยาบาล ฯลฯ ตลอดจนระบบการกำาจดของเสยกเปนสงจำาเปนทตองพฒนาควบคกนไปกบแหลงทองเทยว และยงสอดคลองกบ ราณ อสชยกล (2547) กลาววา การจดการดานจราจรแกนกทองเทยว โดยชวยอำานวยความสะดวกในการจดหาสถานทสำาหรบจอดรถอยางเพยงพอ และมปายบอกเสนทางและปายจราจรแสดงอยางชดเจน

94

3. ดานสงอำานวยความสะดวก พบวา นกทองเทยวมความตองการอยในระดบมากในทกขอ โดยเฉพาะสถานทตงของรานคาในแหลงทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง จงหวดลำาปางเพราะเวลามาทองเทยวจะหารานคาในการซอของไดยากมากและยงขาดหองนำาทสะอาดและจำานวนมากภายในแหลงทองเทยวสำาหรบรองรบนกทองเทยวโดยเฉพาะกลมนกทองเทยวผสงอาย และกลมผพการซงมความตองการมหองนำาและเสนทางเดนทเหมาะสม และพบวาไมมแผนทแสดงสถานทตงของแหลงทองเทยวในชมชนเพอเปนจดบอกเสนทางการเดนทางและสถานททองเทยวทนาสนใจในชมชน และในปจจบนระบบการสอสารและโทรคมนาคมระบบอเลกทรอนกส เปนสงอำานวยความสะดวกรปแบบหนงทมความสำาคญและเขามามบทบาทสำาคญในการสรางแรงดงดดใจและการคนหาขอมลแบบออนไลนของนกทองเทยว สอดคลองกบ บฮารส (Buhalis, 2000) ทวา จะตองมสงอำานวยความสะดวกใหสำาหรบบรการนกทองเทยวทเขามายงแหลงทองเทยวนนใหไดรบความสะดวกสบายและความประทบใจ เกดความรสกปลอดภย ทำาใหนกทองเทยวอยากจะอยทองเทยวในระยะเวลาทนานขน เชน ทพก รานอาหาร ภตตาคาร โทรศพท แผนท รานขายของ เปนตน และยงสอดคลองกบ วนจ วรยางกล(2551) ทไดกลาวไววา สงอำานวยความสะดวกเปนสงสำาคญหรอปจจยททำาใหสถานทแหงใดแหงหนงอยในความนยมของนกทองเทยว 4. ดานสถานทพกแรม พบวา นกทองเทยวตองการในระดบมากทกดาน โดยนกทองเทยวตองการใหทพกแรมมรปแบบการบรการหองพกทมความหลากหลายตามความตองการของนกทองเทยว มราคาหองพกทเหมาะสม และสภาพของหองพกมความกลมกลนกบสภาพแหลงทองเทยวของทองถน เชน ทพกแบบโฮมสเตย ทมการบรการตามลกษณะวถชวตของคนชมชน หรอทพกรสอรททใกลชดธรรมชาต เปนตน นกทองเทยวมความตองการไดรบ

95

ความสะดวกสบายจากทพก เชน มสงอำานวยความสะดวกครบ มการรกษาความปลอดภยทงในและรอบบรเวณทพก ตองการใหทพกตงอยในทำาเลทนกทองเทยวสามารถเดนทางทองเทยวไดสะดวก เพราะแหลงทองเทยวแตละแหลงมระยะหางกน ทำาใหการเดนทางจากจดหนงไปยงอกจด ตองใชรถยนตสวนตวในการเดนทางใชเวลาคอนขางมากในการเดนทาง จงทำาใหนกทองเทยวมความตองการใหทพกตงอยไมไกลจากแหลงทองเทยว เพอความสะดวกในการเดนทาง โดยนกทองเทยวยงตองการไดรบความสะดวกสบายในการจองทพก โดยผานชองออนไลน เพอความสะดวกและพฤตกรรมนกทองเทยวในปจจบนทคนไทยนยมคนหาทพกเพอคนขอมลผานทางอนเทอรเนตเพอการศกษาขอมลทนสมยลวงหนา สอดคลองกบ วราภรณ ไทยดำารงเดช (2552) กลาววา ผใชบรการทพกของนกทองเทยวไทยใหความสำาคญกบเวบไซตการสำารองทพกทมความหลากหลาย และมการอพเดทขอมลใหครบถวนตรงกบความเปนจรงมากทสด และมการสงเสรมการขายของทพก ดวยการลดราคา ใหขอเสนอนาสนใจ 5. ดานกจกรรมทางการทองเทยว พบวา นกทองเทยวตองการในระดบมากทกดานโดยเฉพาะกจกรรมศกษาวถชวตชมชนยงคงอนรกษศลปวฒนธรรมของชมชนไดเปนอยางด และมการจดสงเสรมกจกรรมไหวพระ เพอสกการะสถานทศกดสทธและมชอเสยงในชมชน อาจเปนเพราะชมชนลำาปางหลวงมเอกลกษณในศลปวฒนธรรม วถชวต การแตงกาย อาหาร และภาษาทเดนชด และยงมวดพระธาตลำาปาง สถานทศกดสทธและแหลงทองเทยวทมชอเสยงของชมชนซงโดยสวนมากนกทองเทยวทมาทองเทยวในแหลงทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง จะนยมมาดงานหรอแหลงภมปญญาหมบานไมแกะสลกและมาไหวพระและเทยวชมความงดงามของวดวาอารามทมศลปะแบบพมา และลานนา โดยนกทองเทยวจะไดรบความสนกและเพลดเพลนจากกจกรรมในชมชนซงนก

96

ทองเทยวไมสามารถพบเหนไดในเมองทมการแขงขนและอตสาหกรรมขนาดใหญ สอดคลองกบ บญเลศ จตตงวฒนา (2548) ทไดกลาววาการทองเทยวเชงวฒนธรรม เปนการทองเทยวเพอมงการใหความรและความภาคภมใจทเนนเสนอลกษณะวฒนธรรม ประวตศาสตร โบราณคด และสถานทตางๆทมนษยสรางขนโดยเกยวเนองกบความเปนอยของสงคม หรอปจจยทจงใจสำาคญทกระตนใหคนเดนทางไปทองเทยวไววา เกดจากความตองการผจญภย ความตองการคนพบสงใหมๆ ดวยตนเอง นอกจากนนกทองเทยวยงตองการประเภทของแหลงทองเทยวอนๆ เชน แหลงทองเทยวทางธรรมชาต นำาตก ภเขา หรอแหลงทองเทยวเชงเกษตร การปลกผกปลอดสารพษ สาธตแปลงปลก ฟารม หรอไรองน เปนตน 6. ดานบรการเสรม(รานอาหารและเครองดม รานขายของทระลก นำาเทยวและมคคเทศกและดานอนๆ) พบวา นกทองเทยวตองการในระดบมากทกดานโดยเฉพาะรานอาหารและเครองดมทมอาหารพนเมองใหบรการ สนคาทมเอกลกษณทองถนของชมชน อาจเปนเพราะนกทองเทยวตองการคนหาประสบการณแปลกใหม และสรางคณคาใหกบการเดนทางในแตละครงผาน มคคเทศกมความซอสตย มไมตรจต และใหขอมลดานประวตศาสตรศลปวฒนธรรมไดด ซงจะเปนผทใหความร นำาชม และแนะนำาสงตางๆในชมชนใหนกทองเทยวรจก รวมไปถงความตองการดานสงอำานวยความสะดวกอนๆ เชน ต ATM เพอไวสงโปสการดหรอรปภาพตางๆทางไปรษณยไปยงเพอนหรอญาตทไมไดมาเทยวในแหลงทองเทยวนนๆดวย รานอนเตอรเนต เพอคนหาขอมลแหลงทองเทยวทนาสนใจ และสถานบรการสถานพยาบาลภายในแหลงทองเทยว สอดคลองกบ (Buhalis, 2000) ทวาบรการเสรมในแหลงทองเทยวเปนบรการทนอกเหนอจากบรการขนพนฐานสำาหรบนกทองเทยว เชน ธนาคาร ไปรษณย โรงพยาบาล รานอนเตอรเนต เปนตน โดยปกตการบรการนทางภาครฐจะเปนผจดหา

97

และพฒนา เพอบรการแกประชาชนของตนเอง ซงถอไดวาเปนผลพลอยไดในการใหบรการแกนกทองเทยว และนกทองเทยวทมาเทยวในแหลงทองเทยวชมชนจงหวดลำาปางยงมความตองการดานรานบรการอาหารและเครองดมทมจำานวนเพยงพอและมการบรการอาหารพนเมองของทองถนอกดวย สอดคลองกบ ราณ อสชยกล (2547) กลาววา การบรการทดตอนกทองเทยว รวมทงดานความเหมาะสมของราคาทจำาหนาย ซงควรมอาหารหลายประเภทและหลายระดบ เพอตอบสนองความตองการของนกทองเทยวแตละระดบและในสวนของรานจำาหนายสนคาทระลกนกทองเทยวมความตองการสนคาทระลกทมเอกลกษณของทองถนและตองเปนสนคาทสอดคลองกบการใสใจอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตอกดวยโดยสนคาทระลกทจะนำามาจำาหนายใหกบนกทองเทยวจะตองไมทำาลายธรรมชาตเชน รถมาจำาลองททำามาจากเศษไมทเหลอใชจากธรรมชาต สอดคลองกบ ศรญญา วรากลวทย (2547) กลาววาสนคาของทระลกเปนผลตภณฑทสำาคญทสามารถดงเงนตราของนกทองเทยวไดจำานวนมากควรเปนสนคาทผลตขนในทองถนและหายากในทองถนอน แตสามารถซอหาไดในทองถนนนๆ ราคายอมเยา สำาหรบการบรการดานการนำาเทยวของชมชนทองเทยวจงหวดลำาปางและมคคเทศกทองถนนนพบวามความตองการผนำาเทยวในแหลงทองเทยวของชมชนแตละทมการใหขอมลการทองเทยวของทองถนดานประวตศาสตรและวฒนธรรมของทองถนไดเปนอยางด

ประชาชนในพนทชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง ผลการอภปรายคดเหนสภาพทรพยากรการทองเทยวในพนทและความตองการมสวนรวมของประชาชนในการจดการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง ในดานตางๆ

98

ประชาชนในพนทชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง มความตองการตอการมสวนรวมพฒนาการทองเทยวชมชนและแหลงทองเทยวของชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง อยในระดบมากทง 5 ดานโดยทประชาชนในชมชนอยากจะเขามามบาทบาททางความคดและการจดการทมากขนรวมไปถงการรวมรบผลประโยชนจากการจดการการทองเทยวชมชน และชมชนจะไดเรยนรถงความรความเขาในในการจดการการทองเทยวเพอรองรบนกทองเทยวทงทางดานขอมลของชมชนทจะนำามาเปนจดขายทางการทองเทยวความเขาใจของบทบาทของการเปนผบรการในฐานะเจาบานทดทงน สอดคลองกบแบรนดอน (Brandon, 1993) ทกลาววาการเปดโอกาสใหคนในทองถนมสวนรวมในกจกรรมการพฒนาชมชน ถอเปนการสรางพลงอำานาจแกทองถนในการตอรองและจดการ ซงจะสามารถชวยใหประชาชนในทองถนรวมสรรพกำาลงความสามรถของตนในการบรหารจดการและควบคมทรพยากร รวมทงตดสนใจในกจกรรมตางๆทมผลกระทบตอประชาชนและทองถน 1. ดานความพรอมในการวางแผนและพฒนาทรพยากรทองเทยว พบวาประชาชนในชมชนสวนใหญตองการในระดบมากทกดาน โดยเฉพาะความตองการมสวนในการวางแผนและจดการพฒนาแหลงทองเทยวของชมชนโดยประชาชนในชมชนตองการจดการแหลงทองเทยวอยางเปนระบบโดยมสวนรวมในการแสดงความเหนและเปนสวนหนงในการพฒนาพนท เชน การอนรกษภมปญญาทองถน การพฒนาการทองเทยวและแหลงทองเทยวในชมชน ใหมความนาสนใจและเปนจดดงดดนกทองเทยว จงจำาเปนตองมการวางนโยบายทชดเจนและมความสอดคลองกบความคดเหนและเหตผลของคนในทองถน ในขณะเดยวกนนแหลงทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครวยงขาดความรและประสบการณดานการทองเทยว รวมถงขาดการสนบสนนดานงบประมาณ และการประชาสมพนธยงไมแพรหลาย

99

สำาหรบนกทองเทยว และขาดการใชสอเพอการจดการพนทแหลงทองเทยว เชน ยงไมมปายหาม ปายเตอน ปายแนะนำา ปายบอกทศทาง หรอบอกเงอนไขบางอยางเพอควบคมปรมาณนกทองเทยว สอดคลองกบการศกษาของ เดชา โตงสงเนน (2543) ไดกลาววา การทองเทยวเปนกจกรรมทางเศรษฐกจ เปนเครองมอทมอำานาจใหมการเปลยนแปลงพนทของชมชนไดเปนอยางมาก ถาชมชนทมการทองเทยวไดมการจดการและการบรหาร วางแผนพฒนาการทองเทยวและแหลงทองเทยวทด กจะสามารถใชพนท ทเปนทรพยากรนนไดโดยไมไดทำาใหมนเสอโทรมลงและไดในระยะยาว 2. ดานการอนรกษทรพยากรการทองเทยว พบวา ประชาชนในชมชนสวนใหญตองการในระดบมากทกดาน โดยเฉพาะความตองการมสวนในการอนรกษทรพยากรการทองเทยวของชมชนการรกษาและสบทอดวฒนธรรมประเพณ การจดกจกรรมซงแสดงถงการสบสานประเพณ วฒนธรรม ใหคงอยกบคนในชมชน เชน ประเพณลองสะเปา ประเพณตานกวยสลาก ซงมการจดกจกรรมอยางตอเนองกนในทกๆป ชมชนยงตองการอนรกษวถการดำาเนนชวต ภมปญญาชาวบาน เชน การแตงกาย กจกรรมประเพณ อาหาร และ ภาษาพด ทเปนเอกลกษณประจำาทองถน โดยการเขามามสวนรวมในการวางมาตรการในการอนรกษทรพยากรการทองเทยวและจำากดการใชทรพยากรทองเทยวทกประเภทไมวาจะเปนทรพยากรทองเทยวทางธรรมชาต ประวตศาสตรและวฒนธรรม วดวาอารมตางๆใหคงความสมบรณและสวยงามตามเดมใหมากทสดเพอไมกอใหเกดการทำาลายสภาพของแหลงทองเทยวทงทางสงแวดลอมและความสมบรณของโบราณสถานตางๆในพนททองเทยวของชมชน โดยภาครฐเขามามสวนในการใหความรความเขาใจในเรองการอนรกษทรพยากรการทองเทยวของชมชนไดอยางถกตอง สอดคลองกบการศกษาของ กตตศกด กลนหมนไวย (2554)การมสวนในการอนรกษทรพยากรการ

100

ทองเทยวของชมชนโดยประชาชนในชมชนตองการจดการดานการอนรกษทรพยากรการทองเทยวอยางดทสดโดยมสวนรวมในการวางมาตรการในการอนรกษทรพยากรการทองเทยวและจำากดการใชทรพยากรทองเทยวทกประเภทไมวาจะเปนทรพยากรทองเทยวทางธรรมชาต ประวตศาสตรและวฒนธรรม วดวาอารมตางๆใหคงความสมบรณและสวยงามตามเดมใหมากทสดเพอไมกอใหเกดการทำาลายสภาพของแหลงทองเทยวทงทางสงแวดลอมและความสมบรณของโบราณสถานตางๆในพนททองเทยวของชมชนใหภาครฐเขามามสวนในการใหความรความเขาใจในเรองการอนรกษอยางยงยนไดอยางถกตอง 3. ดานการจดกจกรรมการทองเทยวและกระบวนการเรยนร พบวา ประชาชนในชมชนสวนใหญตองการในระดบมากทกดาน โดยเฉพาะความตองการมสวนในการกำาหนดและการจดกจกรรมการทองเทยวในทองถน โดยประชาชนในชมชนมความเขาในการจดกจกรรมและกระบวนการเรยนร คอ ชมชนมสวนรวมในการแสดงความคดเหนตอการจดการแหลงทองเทยว การจดการดานการใชประโยชนพนทและบรเวณโดยรอบชมชน อยางเปนระบบ เชน มการแบงพนทเพอใชประโยชนสำาหรบแหลงทองเทยว และทพกอาศย โดยชมชนไดเขามามสวนรวมในการตดสนใจหรอ การกำาหนดทศทางการทองเทยว ไดรบขอมลขาวสารเกยวกบการทองเทยวในชมชนของตนเอง และมสวนรวมในการใหบรการขอมลขาวสารประชาสมพนธใหคำาแนะนำา ขอมลตางๆแกนกทองเทยวในบทบาทเจาของกจกรรมการทองเทยว และเจาบานทด ไมใชเปนเพยงผใหความรวมมอ ชมชนทมการจดการทางการทองเทยวควรมการพฒนาใหมกจกรรมใหนกทองเทยวไดเขารวมกจกรรมสำาคญๆในชวงตางๆ เชน สงกรานต ลอยกระทง รดนำาดำาหว และกจกรรมการทองเทยวเปนทยอมรบของคนในทองถนอยาง เชน กจกรรมในแหลงเรยนรของชมชน เชน ภมปญญา

101

งานไมแกะสลกทเปนเอกลกษณของทองถน การทำาขาวแตน ดอกไมประดษฐ การป นเซรามค เปนตน โดยไมรบกวนความสงบสขของคนในชมชนสวนใหญในพนทและไมขดตอกฎหมาย ศลธรรมอนดงามหรอวฒนธรรมของชาต สอดคลองกบ สนธ สโรบล และคณะ(2545) กลาววา การจดกจกรรมทางการทองเทยวของชมชนตองเออตอกระบวนการเรยนร และใหการศกษาเกยวกบสภาพแวดลอมและระบบนเวศของ วฒนธรรมตลอดจนประเพณ วถชวตของแหลงทองเทยวนน เพอชวยเพมพนความร ประสบการณ ความประทบใจ ตระหนกตลอดจนปลกจตสำานกทถกตอง ทงตอนกทองเทยว ประชาชนในทองถน และควรมแนวทางการพฒนาดานกจกรรมและกระบวนการเรยนร ควรพฒนาดงนคอควรจดใหมกระบวนการเรยนรรวมกนระหวางชาวบานกบผมาเยอน 4. ดานระบบการจดการและใหบรการนกทองเทยว พบวา ประชาชนในชมชนสวนใหญตองการในระดบมากทกดาน โดยเฉพาะความตองการมสวนรวมในการใหบรการแกนกทองเทยวทเดนทางมาทองเทยวในการใหบรการขอมลขาวสารประชาสมพนธและใหคำาแนะนำา ขอมลตางๆแกนกทองเทยว รวมถงการใหตวแทนชมชนหรอนกเรยน เขามามบทบาทในการเปนผนำาชมหรอมคคเทศกทองถนเพอคอยใหบรการแกนกทองเทยวทมาเทยวในแหลงทองเทยวชมชนและใหไดรบความรความเขาในถงเรองราวของชมชนซงเปนเจาของทรพยากรการทองเทยวในชมชนนน ในดานวฒนธรรมประเพณ วถชวตของชมชนตลอดจนการจดการใหปราชญของทองถนเปนผบอกเลาเรองราวประวตศาสตรในอดตแกคนรนปจจบน แตสวนใหญแลวชมชนยงขาดแคลนมคคเทศกประจำาชมชนหรอประจำาวดสำาคญๆในชมชนและขาดความรและความชำานาญในการถายทอดความรและประสบการณใหกบนกทองเทยว ไมมศนยบรการนกทองเทยวและเจาหนาทคอยใหบรการดานขอมลขาวสาร ประชาสมพนธสถานททองเทยวของชมชน

102

การใหบรการสงอำานวยความสะดวกอนๆ เชน รานจำาหนายสนคาทเกดจากคนในชมชน หองนำาทสะอาดมเพยงพอตอจำานวนนกทองเทยว และการพฒนาทพกอาศยแบบโฮมสเตยไวคอยบรการแกนกทองเทยว มสงอำานวยความสะดวกในการตดตอสอสารภายนอกแหลงทองเทยว เชน โทรศพท อนเตอรเนต ซงยงสอดคลองกบ บญเลศ จตตงวฒนา (2548) กลาววา ความปลอดภยจากการใชบรการดานสนคาทางการทองเทยวและสนคาระลกของนกทองเทยว เปนองคประกอบดานสงอำานวยความสะดวกสำาหรบนกทองเทยวทมความสำาคญตอการพฒนาการทองเทยวของชมชน 5. ดานการจดการพนทรองรบนกทองเทยว พบวา ประชาชนในชมชนสวนใหญตองการในระดบมากทกดาน โดยเฉพาะความตองการดานพนทรองรบดานประโยชนการใชสอยของพนทและบรเวณโดยรอบของชมชน อยางเปนระบบ เชน มการแบงพนทการใชประโยชนสำาหรบการทองเทยวและทพกอาศยโดยชมชนเขามามสวนในการจดการพนทรองรบกบการทองเทยว โดยไมบกรกพนทโบราณสถานหรอแหลงธรรมชาตในชมชนและยงชวยกนสอดสองดแลรกษาพนทใหคงความงดงามและสมบรณทสดเพอใหเกดเปนภาพลกษณของชมชนโดยคนในชมชนทกระดบชนมสวนในการจดสรรพนทในการทำากจกรรมทางการทองเทยว รวมถงการพฒนาศนยกลางการนำาเสนอผลตภณฑทองถนเพอรองรบนกทองเทยวทมความสนใจในผลตภณฑและการพฒนาแหลงเรยนรในชมชน สอดคลองกบ บญเลศ จตตงวฒนา (2548) ทพบวาการวางแผนพฒนาการทองเทยวตองสามารถวดผลกระทบทางสงแวดลอมได คอ การวางแผนจะตองปองกนผลกระทบตอสงแวดลอม ซงเปนสงสำาคญในการดงดดนกทองเทยว จงตองมการทบทวนผลกระทบตอสงแวดลอมจากโครงการพฒนาการทองเทยวทงโครงการเลกและโครงการใหญจะตองไมกอผลเสยตอสงแวดลอม จงตองกำาหนดขดความสามารถใน

103

การรองรบของแหลงทองเทยว เพอใหเกดความสมดลของสงแวดลอม ซงความสมดลเปนขอจำากดของการพฒนา 6. ดานการมสวนรวม พบวา ประชาชนในชมชนสวนใหญตองการในระดบมากทสดไดแก ชมชนตองการไดเขามามสวนรวมในการตดสนใจหรอการกำาหนดทศทางการทองเทยว และอยากใหมการรวมตวเพอจดตงองคกรการทองเทยวขนในชมชนและเปดโอกาสใหคนในชมชนทองถนมสวนรวมในการวางแผนและจดกจกรรมทางการทองเทยวและเปดโอกาสใหชมชนเขามามสวนรวมในการแสดงความคดเหนตอการจดการแหลงทองเทยวในทองถนผานการจดเวทเสวนา การจดประชม และใหความรกบคนชมชนมสวนรวมในกจกรรมการทองเทยว เชน การนำาเทยว การใหบรการทางการทองเทยว และการไดรบขอมลขาวสารเกยวกบการทองเทยวในชมชนของตนเอง สอดคลองกบ สนธ สโรบล และคณะ(2545) ทพบวา การทองเทยวชมชนทตองคำานงถงความยงยนของสงแวดลอม สงคมและ วฒนธรรมกำาหนดทศทางโดยชมชน จดการโดยชมชนเพอชมชน และชมชนมบทบาทเปนเจาของสทธในการจดการดแลเพอใหเกดการเรยนรและใหการบรการแกผมาเยอน

สรปผลการวจยตามวตถประสงค จากผลการศกษาศกยภาพและการสรางรปแบบเสนทางการทองเทยวชมชนและมคคเทศกทองถนการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง มประเดนทจะนำามาสรปผลการวจยตามวตถประสงคไดดงน

สรปผลการวจยตอบตามวตถประสงคขอท 1 เพอสำารวจศกยภาพและสรางรปแบบเสนทางการทองเทยวของชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง

104

ชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปางมศกยภาพทางการทองเทยวและรปแบบการสรางเสนทางการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง 1. ศกยภาพการทองเทยวของชมชน ดานการวางแผนพฒนาแหลงทองเทยว มการพฒนาแหลงทองเทยวใหมจดเดนและความสวยงามของแหลงทองเทยวชมชนเพอดงดดใจใหนกทองเทยวมายงพนการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง โดยสวนใหญเนนแหลงทองเทยวทางศลปวฒนธรรม ศาสนา พธกรรม ประเพณ และวถชวตทสะทองภมปญญาเชนชมชนหมบานแกะสลกไมทมความเปนเอกลกษณของคนในทองถน โดยภาครฐและเอกชน ไดวางแผนใหความรกบชาวบานใหทวถงในทกกลมอาย กลมอาชพ และภาคธรกจตางๆ เพอทำาความเขาใจในการจดการทองเทยวชมชนใหมากขนและใหเขาใจถงแหลงทองเทยวทางประวตศาสตรและวฒนธรรมโดยไดขอมลทถกตอง และการสรางการมสวนรวมและใหความรแกคนในชมชน ในการสรางรปแบบเสนทางการทองเทยวและกจกรรมการทองเทยวเชงเรยนรของชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง และจดรปแบบทพกแรมของชมชนและนโยบายในการบรหารจดการการทองเทยวชมชน รวมไปถงการจดการทองเทยวโดยใชรถมานำาเทยวภายในพนททองเทยวของชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง 2. ศกยภาพการทองเทยวของชมชนดานการอนรกษภมปญญาทองถนและทรพยากรการทองเทยว มการใหความเขาใจถงคณคาของทรพยากรการทองเทยวกบการอนรกษ ซงไดมแนวทางการอนรกษทรพยากรการทองเทยวโดยใหคนในชมชนคอยเปนหเปนตาชวยกนสอดสองดแลพนทโดยรอบรวมกน รวมสบสานภมปญญาทองถน และ ทางดานวฒนธรรมไดมการใหความรทถกตองทางประเพณ วถชวตตางๆทเปนเอกลกษณของชมชนไมใหมการผด

105

แบบแผนไปจากเดม โดยการรวมมอกนของคนในชมชนจากคนรนเกาสคนรนปจจบน ซงมคนในชมชนเรมหนกลบมาทำางานทบานมากขน จงพยายามหาชองทางการประกอบอาชพทำาใหเกดการพฒนาคนในชมชน โดยเฉพาะอาชพทเกยวของกบการทองเทยว และมการจดพนทสำาหรบรองรบกจกรรมทางการทองเทยวของชมชน และเปนการกระตนการอนรกษทรพยากรการทองเทยวในชมชนดวย 3. ศกยภาพการทองเทยวของชมชนดานการจดกจกรรมการทองเทยวและโปรแกรมการทองเทยว สวนใหญมความเหนวา การเดนทางของนกทองเทยวทเขามาเทยวในชมชนสวนใหญมาในชวงฤดการทองเทยว หรอบางฤดการ ซงในปจจบนแหลงทองเทยวชมชนหลก คอ วดบานหลกวดถำาพระสบาย วดพระธาตดอยพระฌานถอไดวาเปนศนยกลางทางวฒนธรรม ในดานศาสนาศลปวฒนธรรมชมชนยงมประเพณทสำาคญ และมชอเสยง เชน งานลองสะเปา งานปใหมเมอง ซงในชมชนยงขาดกจกรรมการทองเทยวเชงเรยนรเชนหมบานไมแกะสลกและงานโอทอปตางๆทชมชนเปนผกำาหนดกจกรรมยงนอยอยมาก และสรางรปแบบเสนทางการทองเทยวเพอรองรบนกทองเทยวใหหลากหลาย และดงดดนกทองเทยวใหเกดความสนใจในพนท รวมถงการพฒนาทพกภายในชมชน 4. ศกยภาพการทองเทยวของชมชนดานการใหบรการนกทองเทยว ชมชนจะตองมการจดตงศนยขอมลของการทองเทยวชมชนทมขอมลมากขน เพอใหอำานวยความสะดวกแกนกทองเทยว และประชาสมพนธเสนทางการทองเทยวหรอแหลงทองเทยวทมนาสนใจใหกบนกทองเทยว รวมไปถงการจดทำาเปนคมอหรอเสนทางทองเทยวของชมชนและการสรางฐานขอมลออนไลนสำาหรบนกทองเทยวเพอเพมชองทางการหาขอมล และตองเพมปายบอกทางและบอกรายละเอยดของกจกรรมการทองเทยวหรอแหลงเรยนรของชมชน และมการจดใหบรการขอมลการทองเทยวของชมชนไมวาจะเปนของ

106

มลทางประวตศาสตร วฒนธรรม ประเพณหรอการศกษาธรรมชาต หรอศนยหตถกรรมตางในชมชนโดยการจดการทองเทยวชมชนและใหความรในการเปนมคคเทศกทองถนแกคนในชมชนหรอปปราชญชาวบานไวคอยแนะนำาสถานทและกจกรรมตางสำาหรบนกทองเทยว 5. ศกยภาพการทองเทยวของชมชนดานพนทรองรบนกทองเทยว ชมชนมการจดตงศนยบรการนกทองเทยวใหมประสทธภาพและประสทธผล แตยงขาดความรในขอมลทางการทองเทยวเชงลกและไมเปนทนยมของชมชนในการดำาเนนการ ชมชนขาดงบประมาณในการพฒนาสภาพของพนทเชนถนนหนทางไมสะดวกในการเขาสพนทชมชน เนองจากเปนพนทเลกๆ ทำาใหรถนำาเทยวเขาถงลำาบาก และสถานทพกในชมชนมนอยและกลมชาวบานทเขาใจเรองการจดการดานทพกและสถานทประกอบกจกรรมมจำานวนนอยและควรเพมพนทสำาหรบสรางหองนำาสาธารณะในการรองรบความตองการของนกทองเทยวดวยและจดเสนทางรถมาและรถจกรยานใหเปนสดสวน

สรปผลการวจยตอบตามวตถประสงคขอท 2 เพออบรมและสรางมคคเทศกทองถนในการนำาชม นำาเทยวในการทองเทยวของชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง 1. มการรวมกลมของเยาวชน ประชาชนและมคคเทศกอาสาในพนทเพอคอยบรรยายนำาเทยวในแหลงทองเทยวและกจกรรมทางการทองเทยวตางๆของชมชน โดยไดรบขอมลความรเพมเตมในการเปนเจาบานทดและมคคเทศกทองถนทดในการนำาชม นำาบรรยายแบบมแบบแผนและแนวทางในการนำาชมแหลงทองเทยวทกประเภทของชมชนไดอยางดขนและเขาใจในบทบาทของมคคเทศกทองถน 2. กลมของเยาวชน ประชาชนและมคคเทศกอาสาในพนทรวมกนสรางแนวทางการจดกจกรรมของชมชน มการรวมกลมผลตภณฑทองถนของชมชนจดรวมกลมเพอสอนและสาธตกจกรรม

107

ทองถนของชมชนเพอกอใหเกดรายไดบางสวนโดยมยวมคคเทศกและมคคเทศกทองถนกลมนำารองในการอธบายวธการตางๆ รวมถงการจดตงกลมอาหารขนโตกของทองถนไวรองรบนกทองเทยวอกดวย

การออกแบบโปรแกรมเสนทางการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง เพอคอยเปนตวเลอกสำาหรบนกทองเทยวทจะเดนทางมาเยอนในการทองเทยวและเรยนรวถชวตและกจกรรมของชมชนดวย จากการศกษาไดรวมกนออกแบบโปรแกรมเสนทางทองเทยวชมชนลำาปางหลวงและทดลองใชเสนทางการทองเทยวและกจกรรมทางการทองเทยวในพนทการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง ได 2 โปรแกรมเสนทางดงน

(เสนทางท 1) (โปรแกรมทวร 1 วน )รปแบบโปรแกรมเสนทางทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว

อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง เสนทางการทองเทยวนมสการพระธาตศกดสทธ เรยนรวถชวต

ชมชนแกะสลกไม 08.00 น. คณะพรอมกนทบรเวณเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง นำาเทยวโดยมคคเทศกทองถนในการบรรยายใหขอมล09.30 น. นำาทกทานส วดบานหลก เปนวดโบราณสถานสรางขนเมอ พ.ศ. 2300 สรางโดยสมเดจพระวงชางในทดนของนางจำาปา ตงอยท หมท 6 ตำาบลนาครว  อำาเภอแมทะ  จงหวดลำาปาง นำาสกการะพระพทธรปศกดสทธภายในวดทมการออกแบบปฏมากรรมลวดลายของวดในแบบโบราณ และยงมโบราณวตถสำาคญอกมากมายเชน ภายในอโบสถมธรรมสนไมโบราณเกาแก สรางพรอมกบวด ซงมความวจตรงดงามและมการแกะสลกลายไทยประดบไวอยางสวยงาม กฏไม

108

เกา หอพระไตร พระพทธรปเกาแกกวา 100 ป เตาทองโบราณ ธรรมใบลานกวา 1000 ผก เปนตน

10.30 น. นำาทกทานชมความงดงามเชงนเวศ กบการเดนบนสะพานไมเกา (ขวมง) เกาแกกวา 100 ป หรอจะเลอกลองเรอชมนกเปดนำาและบงบว และเดนเลนสะพานไมเกาบานหลกชมบรรยากาศเชงนเวศทสมบรณของชมชน

11.00 น. นำาทกทานชมความงดงามและกราบไหว สกการะพระพทธรปสำาคญทวดถำาพระสบาย ซงนบวาเปนถำาทสวยงามแหงหนงในจงหวดลำาปาง มบรรยากาศทางธรรมชาตทหาพบไดยาก ถำาพระสบาย เปนแหลงธรรมชาตบนขนเขาทรมรนไปดวยพรรณไมปานานาชนด มความชมชนและเยนสบายและชมความวจตรพสดารของหนงอกหนยอย ในถำาทสวยงามแบบธรรมชาต ถำาพระสบาย ยงเปนทตงของสำานกสงฆ ซงสามารถมานงวปสนาและศกษาพระธรรมได รถทกชนด สามารถเขาไปถงไดอยางสะดวกสบาย

12.00 น. รบประทานอาหารกลางวน ณ ลานคาทองถนชมชน โดยกลมขนโตกแมบานชาวเทศบาลตำาบลนาครว

109

13.00 น. นำาทกทานเดนทางสพระธาตดอยผาปน(พระธาตอโมงคเสตงขมณ) ดอยผาปนแหงน เปนการสบเนองมาจากความดำารของหลวงพอเมอง หรอพระครอดมเวชวรคณ อดตเจาอาวาสวดทาแหน และหลวงพอคำาปน อรโย รวมกบศรทธาบานหลกและศรทธาใกลไกลทำาการกอสรางขนเมอปพ.ศ. 2504 แลวเสรจทำาบญฉลอง กำาหนดวนเวลานานถง 36 ปแลว และเมอปลายป 2539 ถอเปนปแหงความกาวหนา ปแหงการพฒนาดอยผาปน ใหเจรญรงเรองอดหนนคำาจนในพทธศาสนาของพระศาสดาสบไป งานประเพณสรงนำาพระธาตรอยพระบาท วนขนแปดคำา เดอนแปดเหนอ

14.00 น. นำาทกทานเดนทางสวดพระธาตดอยพระฌาน ตงอย ตำาบลปาตน อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง เปนวดทตงอยบนยอดเขาอนเงยบสงบภเขาทเรยกวาดอยพระฌาน สามารถมองเหนววทวทศนและทศนยภาพทสวยงามของอำาเภอแมทะ เหนทวเขาตนไมทเขยวขจไดรอบทศ ในชวงฤดฝนและฤดหนาวในชวงเวลาเชาสามารถเหนทะเลหมอกอนงดงามไดอกดวย พระธาตดอยพระฌาน เปนศาสนสถานทสำาคญของอำาเภอแมทะ จากประวตจากคำาบอกเลาของผเฒาผแก ทานกลาววา ตงแตเกดมากเหนองคพระธาตนแลว แสดงวาพระธาตนมากอนทจะไดรบการบรณะเปนองคพระธาตสขาวใน ปจจบน ในอดตทผานมา หลวงพอปญญา วดนาคตหลวง เปนผนำาพระ เณร และพทธศาสนกชนในตำาบล มาชวยกนบรณะซอมแซมองคพระธาตและบรเวณโดยรอบ พนทบนยอดเขามขนาดเลกและแคบ สงกอสรางทเคยมอย คอ ศาลาไม แตปจจบนถกรอไปแลวเพราะชำารดไปตามกาลเวลา สวนทคงเหลออย ปจจบนทานไดมรณภาพไปแลว พระพรชย อคควงโส เจาอาวาสวด เลาวาเมอ 7 ปกอนทานไดนมตวามคนบอกให

110

ทานจำาพรรษาทมพระธาตสขาวทจงหวด ลำาปางหลงจากนนทานกไดเดนทางมาจากนครราชสมามาทจงหวดลำาปาง จนมาพบพระธาตแหงนและในป พ.ศ.2555 ทานกไดเรมบรณะพนทและสงปลกสรางใหม เนองจากสงปลกสรางเดมทถกปลอยใหรกรางมานานหลายปจนกลายเปนวด ทงดงามดงเชนในปจจบน

16.00 น. นำาทกทานเดนทางสหมบานหตถกรรมแกะสลก บานหลกใต หมท 12 ตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง เปนหนงหมบาน OTOP เพอการทองเทยวของจงหวดลำาปาง สำาหรบคำาวา หลก ทเปนชอหมบานในปจจบน มคำาเรยกทเพยนมาจาก คำาวา “ ”หลบ ซงมลกษณะคลายกงหนนำาในปจจบน เนองจากแตเดม“ ”

ลกษณะภมประเทศของหมบาน เปนทราบสง มแมนำาอยตำากวาหมบาน การจะนำานำามาใชจงเปนการยากลำาบาก จงมการคดนำาหลบมาใชสำาหรบวดนำามาใชในชวตประจำาวนของชาวบาน บานหลกใต เปนหมบานหตถกรรมดานการแกะสลกไมทมชอเสยงของจงหวดลำาปาง ซงคนในหมบานสวนใหญมอาชพแกะสลก และมความงามแหงอตลกษณชมชน ผคนในบานหลกใต มการดำาเนนวถชวตแบบพอเพยง ทำาการเกษตร และแกะสลกไม เปนอาชพหลก จนไดชอวาเปนหมบานหตถกรรมลานนาดานการแกะสลกไม สำาหรบการแกะสลกไมของบานหลกใต ไดสบทอดมาจากภมปญญาของ พอสลาจนด แกวชม ไดพบเหนการแกะสลกไมเปนรป ชาง มา ขายทอำาเภอแมสาย จงหวดเชยงราย นายจนด จงไดซอมาเปนแบบในการแกะสลก ปรากฎวาสามารถทำาไดเหมอน จงไดสบทอดใหแกคนในหมบานจนกลายเปนบานหตถกรรมดานการแกะ สลกไม ไมแกะสลก ผลตภณฑ ตลอดระยะเวลาทผานมา งานไมแกะ

111

สลกของบานหลกใตไดรบการพฒนายกระดบคณภาพ มาอยางตอเนอง จนกลายเปนผลตภณฑหนงตำาบล หนงผลตภณฑ (OTOP)ขนชอ ดงนนเมอมาถงบานหลกใต นกทองเทยวสามารถหาซอสนคาทงเฟอรนเจอร ของตกแตงบาน ตลอดจนไมแกะสลกทสวยงาม ทงน การแกะสลกจากไม มทงขนาดเลก และขนาดใหญ การเพนทสลงบนไม รวมไปถง ประตหนาตางเกา ตะกราทำาจากไมไคร

18.00 น. เดนทางกลบสทพกโดยสวสดภาพพรอมของฝากและความประทบใจ

(เสนทางท 2) (โปรแกรมทวร 1 วน )รปแบบโปรแกรมเสนทางทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว

อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง เสนทางการทองเทยวนมสการพระคบาน เรยนรวถชวตชมชนแกะ

สลกไม เทศกาลงานประเพณ08.00 น. คณะพรอมกนทบรเวณเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง นำาเทยวโดนมคคเทศกทองถนในการบรรยายใหขอมล09.30 น. นำาทกทานเดนทางสวดพระธาตดอยพระฌาน ตงอย ตำาบลปาตน อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง เปนวดทตงอยบนยอดเขาอนเงยบสงบภเขาทเรยกวาดอยพระฌาน สามารถมองเหนววทวทศนและทศนยภาพทสวยงามของอำาเภอแมทะ เหนทวเขาตนไมทเขยวขจไดรอบทศ ในชวงฤดฝนและฤดหนาวในชวงเวลาเชาสามารถเหนทะเลหมอกอนงดงามไดอกดวย พระธาตดอยพระฌาน เปนศาสนสถานทสำาคญของอำาเภอแมทะ จากประวตจากคำาบอกเลาของผเฒาผแก

112

ทานกลาววา ตงแตเกดมากเหนองคพระธาตนแลว แสดงวาพระธาตนมากอนทจะไดรบการบรณะเปนองคพระธาตสขาวใน ปจจบน ในอดตทผานมา หลวงพอปญญา วดนาคตหลวง เปนผนำาพระ เณร และพทธศาสนกชนในตำาบล มาชวยกนบรณะซอมแซมองคพระธาตและบรเวณโดยรอบ พนทบนยอดเขามขนาดเลกและแคบ สงกอสรางทเคยมอย คอ ศาลาไม แตปจจบนถกรอไปแลวเพราะชำารดไปตามกาลเวลา สวนทคงเหลออย ปจจบนทานไดมรณภาพไปแลว พระพรชย อคควงโส เจาอาวาสวด เลาวาเมอ 7 ปกอนทานไดนมตวามคนบอกใหทานจำาพรรษาทมพระธาตสขาวทจงหวด ลำาปางหลงจากนนทานกไดเดนทางมาจากนครราชสมามาทจงหวดลำาปาง จนมาพบพระธาตแหงนและในป พ.ศ.2555 ทานกไดเรมบรณะพนทและสงปลกสรางใหม เนองจากสงปลกสรางเดมทถกปลอยใหรกรางมานานหลายปจนกลายเปนวด ทงดงามดงเชนในปจจบน

10.30 น. นำาทกทานเดนทางสบานหลกเมองแหงไมแกะสลกมหศจรรยขนนงไดใหญเทาของจรง ชมความงดงามเชงนเวศ กบการเดนบนสะพานไมเกา (ขวมง) เกาแกกวา 100 ป หรอจะเลอกลองเรอชมนกเปดนำาและบงบว และเดนเลนสะพานไมเกาบานหลกชมบรรยากาศเชงนเวศทสมบรณของชมชนรอบเวลา ทกทานรวมเรยนรการทำาและทดลองทำาผลตภณฑพนบาน สนคาหตถกรรมทไดรบรางวลสนคาโอทอป ระดบ 5 ดาวของภาคเหนอ ทำากจกรรมเชงการเรยนรวถชชนเชน ขนนงชาง มา ขนาดใหญเทาของจรง สาธตการแกะสลกไมเปนรปหวสตวและสตวเปนตว เพลดเพลนไปกบการแกะสลกไมรป หวสตวหรอสตวเปนตวใหเปนรปราง ��ฝกทกษะการแกะสลกตกแตงราย

113

ละเอยดหวสตวหรอสตวเปนตวสนกสนานกบขดมน ลงแวกหรอลงแลกเกอรอนอกมากมาย

12.00 น. รบประทานอาหารกลางวน ณ ลานคาทองถนชมชน โดยกลมขนโตกแมบานชาวเทศบาลตำาบลนาครว13.00 น. นำาทกทานเดนทางสพระธาตดอยผาปน(พระธาตอโมงคเสตงขมณ) ดอยผาปนแหงน เปนการสบเนองมาจากความดำารของหลวงพอเมอง หรอพระครอดมเวชวรคณ อดตเจาอาวาสวดทาแหน และหลวงพอคำาปน อรโย รวมกบศรทธาบานหลกและศรทธาใกลไกลทำาการกอสรางขนเมอปพ.ศ. 2504 แลวเสรจทำาบญฉลอง กำาหนดวนเวลานานถง 36 ปแลว และเมอปลายป 2539 ถอเปนปแหงความกาวหนา ปแหงการพฒนาดอยผาปน ใหเจรญรงเรองอดหนนคำาจนในพทธศาสนาของพระศาสดาสบไป งานประเพณสรงนำาพระธาตรอยพระบาท วนขนแปดคำา เดอนแปดเหนอ

14.00 น. นำาทกทานชมความงดงามและกราบไหว สกการะพระพทธรปสำาคญทวดถำาพระสบาย ซงนบวาเปนถำาทสวยงามแหงหนงในจงหวดลำาปาง มบรรยากาศทางธรรมชาตทหาพบไดยาก ถำาพระสบาย เปนแหลงธรรมชาตบนขนเขาทรมรนไปดวยพรรณไมปานานาชนด มความชมชนและเยนสบายและชมความวจตรพสดารของหนงอกหนยอย ในถำาทสวยงามแบบธรรมชาต ถำาพระสบาย ยงเปนทตงของสำานกสงฆ ซงสามารถมานงวปสนาและศกษาพระธรรมได รถทกชนด สามารถเขาไปถงไดอยางสะดวกสบาย

114

15.00 น. นำาทกทานส วดบานหลก เปนวดโบราณสถานสรางขนเมอ พ.ศ. 2300 สรางโดยสมเดจพระวงชางในทดนของนางจำาปา ตงอยท หมท 6 ตำาบลนาครว  อำาเภอแมทะ  จงหวดลำาปาง นำาสกการะพระพทธรปศกดสทธภายในวดทมการออกแบบปฏมากรรมลวดลายของวดในแบบโบราณ และยงมโบราณวตถสำาคญอกมากมายเชน ภายในอโบสถมธรรมสนไมโบราณเกาแก สรางพรอมกบวด ซงมความวจตรงดงามและมการแกะสลกลายไทยประดบไวอยางสวยงาม กฏไมเกา หอพระไตร พระพทธรปเกาแกกวา 100 ป เตาทองโบราณ ธรรมใบลานกวา 1000 ผก เปนตน

16.00 น. นำาทกทานเดนทางสหมบานหตถกรรมแกะสลก บานหลกใต หมท 12 ตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง เปนหนงหมบาน OTOP เพอการทองเทยวของจงหวดลำาปาง สำาหรบคำาวา หลก ทเปนชอหมบานในปจจบน มคำาเรยกทเพยนมาจาก คำาวา“ ”

หลบ ซงมลกษณะคลายกงหนนำาในปจจบน เนองจากแตเดม“ ”ลกษณะภมประเทศของหมบาน เปนทราบสง มแมนำาอยตำากวาหมบาน การจะนำานำามาใชจงเปนการยากลำาบาก จงมการคดนำาหลบมาใชสำาหรบวดนำามาใชในชวตประจำาวนของชาวบาน บานหลกใต เปนหมบานหตถกรรมดานการแกะสลกไมทมชอเสยงของจงหวดลำาปาง ซงคนในหมบานสวนใหญมอาชพแกะสลก และมความงามแหงอตลกษณชมชน ผคนในบานหลกใต มการดำาเนนวถชวตแบบพอเพยง ทำาการเกษตร

115

และแกะสลกไม เปนอาชพหลก จนไดชอวาเปนหมบานหตถกรรมลานนาดานการแกะสลกไม สำาหรบการแกะสลกไมของบานหลกใต ไดสบทอดมาจากภมปญญาของ พอสลาจนด แกวชม ไดพบเหนการแกะสลกไมเปนรป ชาง มา ขายทอำาเภอแมสาย จงหวดเชยงราย นายจนด จงไดซอมาเปนแบบในการแกะสลก ปรากฎวาสามารถทำาไดเหมอน จงไดสบทอดใหแกคนในหมบานจนกลายเปนบานหตถกรรมดานการแกะ สลกไม ไมแกะสลก ผลตภณฑ ตลอดระยะเวลาทผานมา งานไมแกะสลกของบานหลกใตไดรบการพฒนายกระดบคณภาพ มาอยางตอเนอง จนกลายเปนผลตภณฑหนงตำาบล หนงผลตภณฑ (OTOP)ขนชอ ดงนนเมอมาถงบานหลกใต นกทองเทยวสามารถหาซอสนคาทงเฟอรนเจอร ของตกแตงบาน ตลอดจนไมแกะสลกทสวยงาม ทงน การแกะสลกจากไม มทงขนาดเลก และขนาดใหญ การเพนทสลงบนไม รวมไปถง ประตหนาตางเกา ตะกราทำาจากไมไคร

18.00 น. เดนทางกลบสทพกโดยสวสดภาพพรอมของฝากและความประทบใจ

ขอเสนอแนะในการทำาวจยในครงตอไป ทงนการศกษาครงนมขอเสนอแนะเพอการศกษาในครงตอไป คอ 1) ควรมการพฒนาโครงการวจยตอยอดจากโครงการเดม เพอใหชมชนไดรบประโยชนจากการวจยอยางตอเนองเพอการพฒนาการทองเทยวของชมชนทเขมแขงและยงยน 2) สถาบนการศกษา และหนวยงานภาครฐทเกยวของ ควรตระหนกและใหความสำาคญกบการมสวนรวมของชมชนทงการใชประโยชนจากชมชนพรอม

116

ทงการอนรกษและพฒนาการทองเทยวโดยชมชนทสะทอนเอกลกษณของชมชนโดยใหชมชนตระหนงถงผลเสยและผลดตอชมชนตอไป และ 3) เนองจากการดำาเนนงานการพฒนาการทองเทยวชมชนเทศบาลตำาบลนาครว อำาเภอแมทะ จงหวดลำาปาง อาจจะเปนพนทจำากดและอาจจะตองมการศกษาและพฒนาการทองเทยวชมชนลำาปางหลวงรวมกนกบชมชนใกลเคยงทมจดเดนทางการทองเทยวเพอสรางเสนทางการทองเทยวใหเชอมโยงกนตอไป